creative thailand magazine (2013)

นตยสารสงเสรมความคดสรางสรรคผลกดนเศรษฐกจไทย โดย TCDC ศนยสรางสรรคงานออกแบบ สำานกงานบรหารและพฒนาองคความร (องคการมหาชน)

เมษายน 2556 ปท 4 | ฉบบท 7แจกฟร

คดCreative Thailandสรางเศรษฐกจไทยดวยความสรางสรรค

©

THE OBJECTโคเคดามะ

CREATIVE CITYMANLBOROUGH

THE CREATIVEม.ล.ภมใจ ชมพล

บรรณาธการ | อภสทธ ไลสตรไกล ทปรกษา | ชมพนท วรกตต, พชต วรงคบตร, วราภรณ วศนสงวร, จรนทรทพย ลยะวณช บรรณาธการบรหาร | ศภมาศ พะหโล ผชวยบรรณาธการ | พชรนทร พฒนาบญไพบลย กองบรรณาธการ | ศรอร หรมปราณ, มนฑณ ยงวกล, เลอชาต ธรรมธรเสถยร, กรยา บลยะลา, ปยวรรณ กลนศรสข, ศภาศย วงศกลพศาล, นนทนร พานชกล เลขากองบรรณาธการ | กมลกานต โกศลกาญจน บรรณาธการศลปกรรม | พจน องคทวเกยรต, พชราภรณ เตชะเลศไพศาล สมาชกสมพนธ | ปยะพร สวสดสงห ประสานงานกองบรรณาธการ | ณฏฐนช ตณมานะศร นกศกษาฝกงาน | พระ โพธคณธา, ศภพฒน วเทศ, อครฐ สะอม

จดทำาโดย | ศนยสรางสรรคงานออกแบบ (TCDC) ชน 24 อาคารเอมโพเรยนมทาวเวอร622 สขมวท 24 แขวงคลองตน เขตคลองเตย กรงเทพมหานคร 10110โทร. 02 664 7667 แฟกซ. 02 664 7670 ตดตอลงโฆษณาไดท [email protected]พมพท | บรษท ทโฟร พรนตง จำากด โทร. 02 416 7300 แฟกซ. 02 416 7320 จำานวน 50,00 เลม

นตยสารฉบบนใชนำาหมกพมพจากนำามนถวเหลองทไมเปนอนตรายตอสขภาพ ทงยงเปนมตรตอสงแวดลอม และใชกระดาษรไซเคล ซงเปนผลผลตของผประกอบการไทย

จดทำาภายใตโครงการ "Creative Thailand สรางเศรษฐกจไทยดวยความคดสรางสรรค" โดยศนยสรางสรรคงานออกแบบสำานกงานบรหารและพฒนาองคความร (องคการมหาชน) ซงมเปาหมายในการเผยแพรความรเกยวกบเศรษฐกจสรางสรรค (Creative Economy) และผลกดนการใชความคดสรางสรรคในการขบเคลอนเศรษฐกจไทย

สารบญ

อานนตยสารฉบบออนไลนและดขอมลเพมเตมไดทwww.creativethailand.orgEmail: [email protected]: @Creative_THFacebook: Creative Thailand

The SubjectThe "Not-So-Secret" Garden

The Objectโคเคดามะ... ศลปะมชวต

Creative ResourceFeatured Book/ Book/ DVD/ DVD

MatterThe Sunflower Home Heliostat

Classic ItemGreenhouse

Cover StoryPlant a Garden

InsightMeet the Bonsai Designer

Creative EntrepreneurZiamese Sisters รสชาตแหงคณภาพจากธรรมชาต

Creative CityMarlborough บมมลคาเมองในขวดไวน

The Creativeม.ล.ภมใจ ชมพล Let your live, share it with future.

Creative Willพนพรรณ... สวนปนพนธเพอชวตยงยน

678

1011122022242834

Creative Thailand l 5

CTEDITOR'S NOTEบทบรรณาธการ

ทเกาะควช ทางตอนใตของญปน บรษทรถไฟเจอาร ควช กำาลงทำาใน เร องทเปนมากกวาการบรหารตารางการเดนรถไฟ ดวยตระหนกด วา ธรกจของพวกเขาไมไดขนกบความเรวและความสะดวกสบายเทานน แตความงามของทวทศนสองขางทางรถไฟยงเปนจดขายสำาคญทดงดด ลกคาเพอใหเขามาใชบรการรถไฟสายน แตเมอหลายปกอน ทวทศน จากทองท ง ไรนา และฟารมดอกไม ท เปนจดดงดดกลบคอยๆ เลอนหายไป เพราะคนรนใหมตองการละทงชวตเกษตรกรโดยการขาย ฟารมและไรของครอบครวทง และหนไปทำางานในเมองแทน ดงนน เพอทจะคงความงามจากทองทงเอาไว เจอาร ควชจงลงทนซอฟารม ดอกไมในจดทรถไฟวงผาน และจางใหชาวไรยงคงทำาฟารมดอกไมตอไป ซงนอกจากจะเปนการรกษาววทวทศนไวไดแลว กยงเปนชองทางตอย อดธรกจการเกษตรใหชมชน เพราะหลายปตอมาจนทกวนน ชาวเมอง ไดกลบมาเหนความสำาคญและใหความสนใจทำากจการฟารมดอกไมและ พชผกผลไมกนอยางหนาตา ทงยงงอกเงยไปสการสรางสรรคเปนธรกจ ทหลากหลาย ทงการผลตสนคาเพอสงขายบนสถานและบนขบวนรถไฟ ธรกจรานอาหาร หรอเปนแหลงทองเทยวสำาคญทผคนจะแวะเวยนมา เปนไปไดวา ถาเปนหลายปกอน ธรกจฟารม สวนตนไม และ การเกษตร อาจถกมองขาม หรอบรษทรถไฟอาจตองพายแพตอความ ตองการใชชวตในเมองของคนรนใหม แตปจจบน ความหวงใยตอโลก ใบนไดสรางความปรารถนาทจะเปนสวนเลกๆ ของการบมเพาะพนท สเขยว และในอกดานกเปนแรงผลกดนใหคนรนใหมไดหนไปสธรกจ ทตองเดมพนกบธรรมชาตและวทยาการการเกษตรอนทนสมยอกครง ซงปจจยททำาใหธรกจฟารมและสวนไดรบความนยมอยางรวดเรวอาจมา จากความเบอหนายชวตในเมองและการมงสชวตกลางแจงของนกธรกจ หนาใหม หรอแมแตการมองเหนโอกาสงดงามทจะปนธรกจสเขยวเพอ ตอบสนองกลมลกคาจำานวนมหาศาล

รายงานจาก ReportLinker ระบถงภาวะตลาดของอตสาหกรรมการ ทำาสวนและการใชชวตนอกบาน (Gardening and Outdoor Living) ทวโลกในป 2011 วามมลคาแตะ 187 พนลานเหรยญสหรฐฯ และมอตรา เตบโตทรอยละ 3 ในตลอด 4 ปทผานมา นอกจากนยงประเมนวา การ ขยายตวของธรกจดงกลาวจะเพมเปนรอยละ 3.5 ระหวางป 2011-2016 และอาจมมลคาตลาดสงถง 220 พนลานเหรยญสหรฐฯ เนองจากม ธรกจทเกยวของกบการผลดอกออกใบอยางหลากหลาย ตงแตเมลดพนธ เคร องมอทำาสวน อปกรณการเพาะปลก เรอนกระจกเพาะชำาตนไม รวมทงสอทงสงพมพและรายการโทรทศนทนำาเสนอเรองราวเกยวกบวถ สเขยวซงกำาลงไดรบความนยมอยางสงและทำารายไดงดงาม จนคดเปน สดสวนถงรอยละ 55 ของมลคาอตสาหกรรมในกลมเดยวกนทงหมด โดยมชนชนกลางชาวจนเปนกลมคนทเพลดเพลนกบความสดชนของ ธรกจนมากทสด ดวยอตราการขยายตวของธรกจทสงทสดในโลกถง รอยละ 10 และคาดวาจะเตบโตอยางตอเนองรอยละ 9 ตอปจนถงป 2016 ยงเมองเตบโตรวดเรวและแออดขนเทาไร การไดปลกตวอยกบ สงแวดลอมอนเพยงชวคร กอาจชวยสรางแรงบนดาลใจมหาศาล และ จะยงดขนไปอก เมอการสรางแรงบนดาลใหคนอนนน สามารถสรางผล ตอบแทนทนาพงใจทางธรกจไดพรอมๆ กน

อภสทธ ไลสตรไกลบรรณาธการอำานวยการ

เรอนเพาะชำารายไดจากความเขยว

6 l Creative Thailand

CT THE SUBJECTลงมอคด

THE“NOT-SO-SECRET”

GARDENเรอง: นนทนร พานชกล

ปจจบนเมอการทำาสวนในเมองใหญกำาลงเปนเทรนดใหมมาแรง คงไมมใครรซงถงเรองนดไปกวา ทารา คอลลา (Tara Kolla) กรการทำาฟารมในเขตเมองผเปนเจาของ ซลเวอร เลค ฟารมส (Silver Lake Farms) ฟารมดอกไมแบบเกษตรอนทรยในเขตซลเวอร เลค ของลอสแอนเจลส สหรฐฯ เรองราวของสวนมากเอกลกษณแหงนเปนบทพสจนไดอยางดวา การทำาสวนหลงบานในเขตเมองเปนไดมากกวางานอดเรก หากการลงแรงกบผนดนยงสามารถงอกงามขนมาเปนรายไดอยางเปนรปธรรม ซงสะทอนใหเหนถงความเปนไปไดในการประนประนอม “ความเปนเมอง” เขากบ “ความโรแมนตก” ของการไดอยทามกลางธรรมชาต

ภายหลงซอบานในพนทหบเขาของซลเวอร เลค ในป 2001 คอลลา ตดสนใจเปล ยนสวนหลงบานบนพนท ราว 2.5 ไร เปนสวนปลกไม ตดดอกและไมยนตนใหผลหลากชนด เพอเปนแหลงรายไดในการดแล รกษาบานและทดนขนาดไมยอมนก คอลลาซงทงงานประจำามาจบเรอง การทำาสวนอยางเตมตว ลงเรยนทงวชาพฤกษศาสตร ปฐพศาสตร และ การจดสวนทวทยาลยเพยรซ (Pierce College) และเรมขายดอกไม แสนสวยจากสวนหลงบานทเธอปลกขนแบบปลอดสารพษยงตลาดนด เกษตรกรในชมชนตงแตป 2004 เปนตนมา ความนยมอยางสงในดอกไมสดหลากสายพนธทปลกขนอยางใสใจ ของเธอนำาความไมพอใจมายงเพอนบาน ซงในป 2009 ไดรองเรยนไป ยงแผนกการกอสรางและความปลอดภยของลอสแอนเจลส (The City of Los Angeles Department of Building and Safety) โดยอาง กฎเทศบญญตหามการปลกดอกไมในเขตทอยอาศยเพอการนำาไป จำาหนาย ในชวงฤดใบไมผลซงดอกไมกำาลงเบงบานงดงามทสด เมองซง เหนดเหนงามไปกบคำารองของเพอนบาน ไดสงใหซลเวอร เลค ฟารมส หยดการทำาสวนเพอการคาในทนท

อยางไรกด นนไมใชจดจบของสวนดอกไมแหงน แมจะใชเวลานาน นบป แตคอลลาและเพอนเกษตรกรในพนทจบมอกนตอสกบกฎหมาย ลาสมยทใชมาตงแตป 1946 และชยชนะทไดจากการลงคะแนนเสยง แกกฎหมายดงกลาวของสมาชกสภาเมองอยางเปนเอกฉนทในป 2010 ทำาใหคอลลาสามารถกลบมาปลกดอกไมเพอสงไปจำาหนายในตลาดของ ชมชนไดอกครง รวมถงเปดทางใหกบเกษตรกรชาวเมองลอสแอนเจลส อนๆ ในการทำาสวนไมดอกและไมผลในเขตทอยอาศยเพอการจำาหนาย ซงมขอบเขตทชดเจนมากขน เรองราวของซลเวอร เลค ฟารมส ดเผนๆ อาจเปนเพยงแคการ ทำาความฝนใหกลายเปนความจรง แตหยาดเหงอและนำาตาทคอลลาอาจ แลกมาในการเปลยนกฎของเมองใหเออกบการทำาสวนนน นาจะเปน ตนแบบใหกบผอาศยในเขตเมองทวทกมมโลกไดวา การทำาสวนใหทำา เงนในเขตเมองไมวาจะเปนดอกไม ผลไม หรอพชผกและสมนไพรแบบ ไมโครกรนซงกำาลงมาแรง ใชจะเปนเรองทเปนไมไปได และอาจเปน กรณศกษาทชวยเปลยนนยามและกฎเกณฑของการอยรวมกบพนท สเขยวในเขตเมองไดตอไปในอนาคตทมา: latimes.com, silverlakefarms.com

Tami F

ertig


CTTHE OBJECTคดแลวทำ�

คำาวา “โคเคดามะ” นนหมายถงมอสสสเขยวทปกคลมอยบนกอนดน มประวตความเปนมายอนไปไดถงยคเอโดะ (ค.ศ.1603-1868) ซงเปนยค ทนยมปลกบอนไซแบบ “เนอาไร (Nearai)” ท เร มปลกในกระถาง กอนจะนำาออกมาและปลอยใหเตบโตภายนอก ทงนกอนทจะนำาบอนไซ และดนออกจากกระถาง ศลปนผรงสรรคจะตองมนใจวาบอนไซตนนนๆ เตบโตและหยงรากลงดนแนนแลว เพอวาเมอนำามาออกมา รากทอยใน ดนจะยงคงรกษารปฟอรมของตวเองและเตบโตไดตอไป หลงความนยมเลยงเนอาไรเรมอมตว กไดมการพฒนาและปรบ เปลยนรปแบบการเลยงบอนไซมากขน โดยมการนำาตนมอสสมาปลก ยดเกาะรอบๆ กอนดนทใชปลก กระทงมการนำาเอามอสสมาพนจนรอบ กอนดนและบญญตศพทไวใชเรยกเนอาไรทมมอสสสเขยวปกคลมทว แลววา “โคเคดามะ” ลกษณะเดนของโคเคดามะอยท การเตรยมดน ใหเปนกอนกลมคลายลกบอล ดวยการผสมดนพทรอยละ 70 กบดน อาคาดามะทมลกษณะเหมอนดนเหนยวรอยละ 30 เพอใหดนจบตว กนไดด สวนไมทจะใชปลกอาจเปนไมกลมบอนไซหรอไมประดบประเภท อน และเมอนำาตนไมลงในดนเรยบรอยแลว ขนตอนสดทายกคอการนำา ตนมอสสสเขยวทรดนำาจนชมมาพนใหสนท ใชดายพนทบใหแนนอกครง รดนำ�ใหทว กอนนำาไปประดบตกแตงไดตามตองการ ปจจบน โคเคดามะกำาลงไดรบความนยมอยางสงในแวดวงคนรก บอนไซทวโลก ทงในญปนเอง เนเธอรแลนด ไปจนถงสหรฐฯ และองกฤษ โดยมกไดรบการกลาวขานในแงของความคดสรางสรรคในการปรบ เปลยนบอนไซในกระถางใหเปนประตมากรรมจากธรรมชาตทสวยงาม และนาทงผานกรรมวธและกระบวนการใหมๆ เชนผลงานของชารลอตต แคเธอรน (Charlotte Catherine) ทนำาศาสตรแหงการจดวางแทนบชา มาใชกบโคเคดามะจนเปนผลงานแปลกตาและใหความรสกทหรหรา

เมอแทบทกๆ วฒนธรรมในโลกตางกำาลงเปลยนแปลงไปอยางรบรอน จนทำาใหแนวคด อดมคต รวมถงคณคาตางๆ ทางวฒนธรรม คอยๆ เลอนหายหรอแมแตถกหลงลมไป แตขณะเดยวกน การเปลยนแปลงทเกดขนกอาจสรางความนาสนใจและโอกาสใหม ทจะไดมองเหนการเปลยนผานของคณคา รปแบบ และวธการ ท ถ กปรบไปตามกาลเวลา เช นเดยวกบศลปะการรงสรรค “โคเคดามะ (Kokedama)” ทไมเคยหยดอยกบท

รวมถงการเลอกพนธไมทนาสนใจอยางดอกไซคลาเมน กลวยไม และ ดอกหนาววมาผสมผสานกบศลปะการปลกโคเคดามะไดอยางลงตว จนกลายเปนกระแสความนยมในการนำาบอนไซออกจากกระถาง เพอรงสรรคความงามจากธรรมชาตในรปแบบทแตกตาง แตยงคงรกษา คณคาในฐานะศนยกลางแหงความสงบและพลงจากธรรมชาตไว อนเปรยบเสมอนการรงสรรคศลปะทมชวตอยางแทจรงทมา : charlottecatherine.com, cutebonsaitree.com, บทความ “Gardening Trends:

The Rise of Kokedama” โดย Tovah Martin (1 ธนวาคม 2012) จาก telegraph.co.uk

โคเคดามะ...ศลปะมชวตเรอง: พชรนทร พฒนาบญไพบล

kuraz.c

z


CT CREATIVE RESOURCEวตถดบทางความคด

เรอง: ศภ�ศย วงศกลพศ�ล และ กรย� บลยะล�

แทบไมนาเชอวา ทามกลางสนคามากมายภายในซเปอรมารเกตขนาดใหญนน แทจรง แลวจะสามารถรองรบความตองการของพลเมองในเมองๆ หนงไดเพยงสามวน อนเปน มาจากความลมเหลวของกระบวนการผลตอาหารของโลกในวนน โดยเฉพาะปญหา ความยงยากของระบบการขนสงเพอใหไดมาซงความสดใหมอยเสมอ และหากระบบ ดงกลาวผดพลาดขนเมอใด นนอาจหมายถงการขาดแคลนอาหาร วกฤตการณระหวาง ประเทศ หรอแมแตความวนวายทสงผลตอเนองไปยงระบบเศรษฐกจทงระบบ การจด การดานทรพยากรอาหารทดพอเพอตอบสนองความตองการของประชากรโลกกวา 7 ลานลานคน รวมถงการขยายตวของเขตทพกอาศยทเรยกวาเมองจงกลายเปนโจทย สำาคญทตองเรงหาทางออก หนงสอเลมนเลอกนำาเสนอคำาตอบอยางการทำาเกษตรในเมอง (Urban Agriculture) เพอเปนอกหนงทางเลอกสำาหรบการผลตอาหารเองภายในเมองใหญตางๆ ทวโลกทกำาลง

BOOK DVD

ในป 2005 นอกจากคนไทยจะไดตนตาตนใจ กบการเปดตวของหางสรรพสนคาใหญใจกลาง กรงอยางสยามพารากอนแลว ยงถอเปนครง แรกทประเทศไทยไดนำาระบบผนงสเขยวหรอ

พนทอาจเปนขอจำากดลำาดบตนๆ ของคนใน เขตเมอง ทปรารถนาจะมแปลงผกเ ลกๆ เปนของตวเอง แตสารคดขนาดสนจำานวน 3 ตอนนไดพสจนใหเหนวา ทกพนทสามารถเปลยน

Green Wall มาใชภายในอาคารนดวยเชนกน จนทำาใหหลายคนเรมใหความสนใจเกยวกบขนตอนและทมาในการผสมผสานพชพนธของไมนอยใหญหลายสายพนธทถกนำามารงสรรคเปนผลงานจากธรรมชาตทอยใกลชดวถชวตคนเมอง แพทรก บลงก นกพฤกษศาสตรและ ศลปนชอกองชาวฝรงเศส คอผทพลกโฉมหนาของปาคอนกรตใหรมรน เขาเดนทางสำารวจและศกษาปาเขตรอนทวโลก เพอแปลงความรสการทำาสวนแนวตงทสามารถดำารงชวตควบคกบอาคารสำาคญตางๆ ในเมองใหญไดจรง ไมวาจะเปนอาคาร 21st Century Museum of Contemporary Art ในเมองคานาซาวะ ประเทศญปน Quai Branly Museum ในปารส หรอ CaixaForum Madrid ในสเปน หนงสอเลมนจงเตมไปดวยภาพสวยสสด ซงรวบรวมผลงานและแนวคดของแพทรก บลงก ศลปน ผมเสนผมสเขยวคนนไดอยางนาตนตาตนใจ

FEAT

URED

BOOK

FOOD AND THE CITY:URBAN AGRICULTURE AND THE NEW FOOD REVOLUTIONโดย Jennifer Cockrall-King

THE VERTICAL GARDEN: FROM NATURE TO THE CITYโดย Patrick Blanc

TRUCK FARMกำากบโดย Curt Ellis และ Ian Cheney


CTCREATIVE RESOURCEวตถดบทางความคด

DVD

เมอบรษทเหมองถานหนกำาลงจะปดตวลง ชาวเมองจงวางแผนรวมกบเทศบาลเพอเปลยนเมองอตสาหกรรมสทมในเขตหนาวให กลายเปนเมองทองเทยวในบรรยากาศฮาวาย

เผชญกบโอกาสทจะเกดวกฤตการณขาดแคลนอาหาร นอกจากนยงไดนำา เสนอวธจดการกบขอจำากดดานพนทของเมอง เพอใหยงคงสามารถสราง พนทสำาหรบการทำาเกษตรกรรมได อนจะเปนกระบวนการสำารองอาหาร ใหอยในมอของผบรโภคเองไดอยางยงยน เจนนเฟอร คอกรอลล-คง ผเขยน ยงไดทำาการสำารวจและแสวงหาผนำากระแสดานการทำาสวนครว ในเมองใหญ รวมทงทำาวจยตามเมองตางๆ ทประสบความสำาเรจในการ รบมอกบการขาดแคลนอาหาร ซงปจจบนไดกลายเปนเทรนดระดบโลก ททกๆ ฝายกำาลงใหความสนใจ เจนนเฟอรอธบายถงกระแสโลกซงมมาอยางตอเนองนวา เกดขนทง ในเมองจากฝงยโรปอยางลอนดอน และปารส ไปจนถงโลกตะวนตก อยางแวนคเวอรและนวยอรกซต ซงตางกเปนเมองทสามารถสรางทาง เลอกใหมของระบบซเปอรมารเกตแบบบรณาการใหเปนโมเดลตวอยาง ทดำารงตวอยไดอยางเอกเทศ โดยแกนนำาเหลานนอกจากจะเปนผทมอง การณไกลและมหวกาวหนาแลว พวกเขายงสรางพนทเพมเพอทำาการ เพาะปลกดวยตวเอง ไมวาจะเปนพนทวางบนหลงคา สวนหลงบาน

ทจอดรถ พนทวางขางทาง หรอแมแตฟารมแนวตง ดวยความรวมมอ รวมใจของคนในชมชน หรอการสรางฟารมคนเมองโดยใชพนททถก ทงรางในการปลกและจำาหนายผกสดคณภาพดใหกบรานอาหารและ เชฟทองถน เพอใหวงการการผลตอาหารภายในเมองไดรบการปฏวต ใหกลบมาใชงานไดดและมคณภาพอกครง การทำางานของเกษตรกรคนเมองผทเรมลงมอทำาสวนในเมองใหญ จงเปรยบเสมอนกลมคนหวขบถซงกำาลงทำาการปฏวตแบบเลกๆ ลบๆ กบ ระบบอตสาหกรรมการผลตอาหารขนาดใหญของโลก ทวากกลบมสวน ชวยผลกดนใหสงคมเตบโตขน จนกระทงสามารถผลตอาหารเพอปอน ตนเองและแบงปนกนภายในทองถนไดอยางมประสทธภาพอกครง

เปนแปลงเพาะปลกไดไมยาก ไมเวนแมแต ทายรถกระบะ ภาพยนตรสารคดเรองนจงชวยตอกยำาใหเหนถงการสรางคณภาพชวตทดจากการรบประทานอาหารทมาจากแปลงเพาะปลกของตวเอง ดวยโมเดลการเพาะปลกสำาหรบคนในเมองใหญ ท เร มตนดวยการเปล ยน ทายกระบะเปนแปลงดน สการสรางผลผลตขนาดยอมทคอยๆ เตบโตพรอมสงตรงสผปลกและผบรโภค จนสรางรายไดเปนรปธรรมและนำามาพรอมกบความสข สารคดเร องน ย งเปนแรงบนดาลใจใหเกดโครงการ Truck Farm Chicago ทเปลยนรถฟอรดใหกลายเปนสวน ผกเคลอนทเพอใหความรแกเดกๆ ตามโรงเรยน รวมถงชมชนตางๆ และรณรงคใหพวกเขาตระหนกถงความสำาคญของการมสขภาพทดทควรเรมจากการสรางแปลงผกเปนของตวเอง เพอลดการพงพงจากระบบอตสาหกรรมหลกทเตมไปดวยสงปนเปอน

แหงทสอง ภาพยนตรดดแปลงจากเหตการณจรงราวป 1965 ในเมองโทโฮคทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอของญป น ซงขณะนนความงดงามเดยวทสะทอนบรรยากาศของฮาวายไดมเพยงพนททอยตดกบชายฝงทะเลเทานน ชาวเมองจงตองรวมมอรวมใจกนอยางเตมทเพอทลายกำาแพงของความเปนไปไมได ตงแตการจางครสอนเตนรำามาจากโตเกยวเพอสอนใหลกสาวของคนงานกลายเปนนกเตนฮลาบนเวท รวมถงการชวยกนนำาตะเกยงนำามนกาดมาใหความอบอนแกพชพรรณเขตรอนในโดม จนทำาให Joban Hawaiian Center ซงเปนความหวงเดยวของชาวเมองเปดใหบรการไดทนเวลา และกลายเปนสวนสนทนาการในบรรยากาศฤดรอนแหงแรกของญปนทเรยก ผเขาชมไดกวา 1.24 ลานคนภายในปแรกทเปดเทานน

HULA GIRLกำากบโดย Lee Sang-il


CT MATTERวสดตนคด

THE SUNFLOWER HOME HELIOSTAT

เรอง: ชมพนท วรกตต และ ปยวรรณ กลนศรสข

เม อแบบแปลนของบานและการจดสวนถกแยกออกจากกนดวยผนง หนาตาง รวมทงระบบปรบอากาศ ดวยเหตผลในเรองของประโยชนใชสอยและขอจำากดดานพนท ผอยอาศยหลายบานจงรสกหางไกลกบธรรมชาตรอบตวแมจะมพนทสวนอยในบาน กตาม ปจจบนจงมนวตกรรมใหมท ทำาหนาทเช อมโยงพนทการอยอาศยเขากบ พนทธรรมชาต ซงนอกจากจะชวยตอบความตองการในการเขาใกลกบธรรมชาต มากขนแลว ยงมประโยชนในแงของการใชงานและการประหยดพลงงานในครวเรอน ซงนวตกรรมทวานกคอ The Sunflower Home Heliostat หรอเครองมอ ควบคมแสงสำาหรบการจดสวน

โดยทวไปแลว Heliostat จะเปนทรจกกนใน ฐานะอปกรณกระจกทใชเปลยนทศทางของ แสงและใชผลตพลงงานสะอาดท เปนมตร กบสงแวดลอมเทานน แต The Sunflower Home Heliostat เปนนวตกรรมใหมท ออก แบบขนภายใตวตถประสงคของการจดแสง ในสวน และการสรางแหลงกำาเนดแสงทเปน ธรรมชาตมากทสด โดย The Sunflower Home Heliostat จะทำาใหแสงธรรมชาตสามารถ สองผานเขาไปภายในตวบานไดอยางเพยง พอตลอดทงวน โดยเฉพาะทางทศเหนอ ซง ปกตแลวแสงแดดจะสองไดไมถงตลอดวน นอกจากน มนยงไดผนวกเครองควบคมการ

สะทอนของแสงดวยระบบคอมพวเตอรทจะ ปรบตามเสนทางของแสงอาทตยในแตละชวง วนไดโดยไมตองใชปลกหรอสายเคเบลใดๆ แต ใช เพ ย งพล ง งานแสงอาทตย เท าน น กระบวนการทำางานของกระจกหกเหลยม ทมมอเตอรพลงงานแสงอาทตยคอยควบคม ทศทางน ไดรบการออกแบบมาใหมรปลกษณ คลายดอกทานตะวน เพอใหดกลมกลนกบ สภาพแวดลอมตามธรรมชาต และยงมาพรอม ประโยชนใชสอยทมากกวาการสงเคราะห แสงใหกบพช แตจะดงเอาพลงงานแสงมาใช อยางมประสทธภาพสงสด เชน ชวยสราง บรรยากาศภายในบานอยางละมนละไม ไมวา

จะเปนในหองนอน หองนงเลน หรอหองนำา โดยสามารถใชทดแทนแสงสวางจากหลอดไฟ ฟลออเรสเซนตทจะชวยถนอมสายตาและให แสงสวางไดมากกวาหลอดไฟปกต นอกจากน การมแสงจากธรรมชาตสองผานเขามาในตว บานในปรมาณทเหมาะสม ยงชวยใหคนใน บานสามารถปลกตนไมในกระถางตรงบรเวณ ทเคยอบแสงไดเปนอยางด ซงจะชวยใหความ รสกปลอดโปรงและใกลชดธรรมชาตมากขน โดยในทกกระบวนการทำางานของ The Sun-flower Home Heliostat ยงไมปลอยกาซเรอนกระจกตลอดระยะเวลาการใชงานของ อปกรณน จะเหนไดวา แม The Sunflower Home Heliostat จะเปนเพยงเครองมอควบคมแสง สำาหรบการจดสวน แตกแฝงไวดวยการออกแบบ ทผานกระบวนการคดเพอทจะเชอมโยงพนทการใชงานระหวางบานและพนทธรรมชาต ในสวนไดเปนอยางด หากรจกการจดการท ดพอ

youtub

e.co

m/W

ikoda

Helio

stat


CTCLASSIC ITEMคลาสสก

พายเฮอรเคนทถลมเมองเอดนบะระในสกอตแลนดเมอเดอนมกราคมปทผานมา สงผลใหเกดความเสยหายมหาศาลตอสวนพฤกษศาสตรแหงเอดนบะระ (Royal Botanic Garden Edinburgh) ทมอายยาวนานกวา 343 ป แมสวนแหงนจะผานรอนผานหนาวและเคยเผชญหนากบความเลวรายของสภาพอากาศมาแลวนบครงไมถวน ไมวาจะเปนฤดทฝนตกตลอด 24 ชวโมง หรอความหนาวเหนบแบบตดลบหลาย สบองศา แตพายจากเหตการณในครงนกไดทำาลายลางตนไมอายยนกวารอยปทตระหงานอยภายนอก เหลอไวเพยงพนธไมภายในโรงเรอนกระจก (Greenhouse) ทแมจะไดรบความเสยหายอยบาง แตเพยงหาเดอนใหหลง เหลาพชพนธกกลบมาแตกใบออนเปนสญลกษณแหงการเตบโตครงใหม ภายใตโรงเรอนกระจกทคอย โอบอมการเจรญเตบโตนใหเปนไปดวยดไดตอไปอยางทเคยเปนมา

ในชวงศตวรรษท 30 กษตรยไทบเรยส (Tiberius) แหงจกรวรรดโรมน ผเผชญกบอาการปวย ไดรบคำาแนะนำาของแพทยประจำาพระองควาใหเสวยผกประเภทแตงกวาเพอรกษาอาการใหบรรเทาลง “โรงปลกแตงกวา” จงถกสรางขนเพอควบคมสภาพแวดลอมใหแตงกวาสามารถเตบโตไดในทกฤดกาล โดยใชวธการปลกใหตนแตงกวาเลอยไปกบลอเกวยน เพอใหสามารถนำาออกมาตากแดดไดทกเชา และเลอนเขาไปเกบในโรงเรอนเพอควบคมปจจยในการเจรญเตบโตอยางการรกษาความรอนไดในตอนกลางคน

เนเธอรแลนดเปนประเทศทมการปลกพชในเรอนกระจกมากท ส ดในโลก โดยรอยละ 80 ของผลผลตทางการเกษตรทสงออกไมวาจะเปนพรกหยวก ผกกาด และแบลกเบอรร ลวนมาจากการเพาะปลกในเรอนกระจก ซงใชพนทเพยงรอยละ 25 ของพนทการเกษตรทงหมด

กระจกคอวสดสำาคญในการกอสรางโรงเรอนเพาะปลกประเภทน เนองจากมคณสมบตกรองความรอนจากแสงแดดในตอนกลางวน และรกษาความอบอนไวไดดเมอตองเผชญกบความหนาวเยนในตอนกลางคน แตเนองจากกระจกมนำาหนกมากและราคาสง ในปจจบนเทคโนโลยดานวสดเรอนกระจกจงพฒนามาเปนการใชแผนพลาสตกอยางไฟเบอรกลาสหรอพวซแบบมวนแทน

โรงเรอนกระจกสามารถแบงประเภทไดตามอณหภม โดยโรงเรอนกระจกแบบรอน (18-26 องศาเซลเซยส) เหมาะสมกบพชเมองรอนอยางตนหมอขาวหมอแกงลง เฟรน และปาลม สวนโรงเรอนกระจกแบบอน (13-15 องศาเซลเซยส) เหมาะสมกบพชผกและดอกไม ขณะทโรงเรอนกระจกแบบเยน (7 องศาเซลเซยส) เหมาะกบตนกลาหรอพชเมองหนาวอยางผกโขมและถวลนเตา

โรงเรอนกระจกทมขนาดใหญทสดในโลกคอโครงการอเดน (Eden Project) ทมณฑลคอรนวอลลทางตะวนตกเฉยงใตขององกฤษ ดวยขนาดเทยบเทา 30 สนามฟตบอล ทำาใหทนสามารถจำาลองระบบนเวศวทยาสำาหรบผทหลงใหลในโลกแหงพฤกศาสตรไวไดอยางครบถวน โดยม Humid Tropics Biome เปนโดมเรอนกระจกทใหญทสดในโลก และมการจำาลองระบบนเวศทหลากหลายทงเขตรอนชนและเขตเมดเตอรเรเนยน

สวนขวดแกว (Terrarium) เปนหนงในประเภทของการเพาะพนธไมในเรอนกระจก ปจจบนการทำาสวนขวดแกวกำาลงกลายเปนงานอดเรกทไดรบความนยม ดวยแนวคดงายๆ อยางการ “ลงมอปลก รดนำา แลวลมไปซะ” อนมทมาจากระบบนเวศในสวนขวดแกวท เปนแบบพงพาตนเอง ทำาใหผเลยงไมตองรดนำาเปนประจำาทกวน เพยงแคนานๆ ครง ตนไมกยงสามารถเจรญเตบโตไดดเปนระยะเวลาหลายป

GREENHOUSเรอง: กมลกานต โกศลกาญจน

ทมา: ars.wisc.edu/greenhouse/History, greenzonelife.com, web.agri.cmu.ac.th, greenhousegrower.com, วกพเดย

releva

ntse

arch

scotland

.co.uk

lgstu

dio.sq

uaresp

ace.co

mwikimed

ia.org

•

••

•

•

•

ในชวงยคว กตอเร ยน บทบาทของโรงเร อนกระจกถกเปลยนแปลงไปเปนสญลกษณเพอบงบอกสถานะทางสงคม หญงสาวชนชนกลางในองกฤษนยมจบชายามบาย ทามกลางสวนสวยในโรงเรอนกระจกภายในบานของตนเอง รปแบบการปลกพนธพชในยคนนจงเกดขนเพอรองรบการแสดงออกทางสงคมนโดยเฉพาะ เชน เรอนกระจกท เพาะปลกองนสำาหรบเปนวตถดบในการทำาไวน ซงเปนเครองดมทบงบองสถานะทางสงคม เปนตน

•

CT COVER STORYเรองจากปก


CTCOVER STORYเรองจากปก

COVER STORYเรองจากปก




CT INSIGHTอนไซต

MEETTHE BONSAI

DESIGNERเรอง: ปยพงศ ภมจตร ภาพ: กลยธรา สงวนตง

คนทไมเคยเลยงบอนไซจะไมมวนเขาใจวาบอนไซ คออะไร ตามศพทแลว บอนไซ (Bonsai) หมายถง ตนไมทโตในกระถาง (บอน = กระถาง ไซ = การปลกตนไม) หลายคนเขาใจผดวาการปลกตนไมพนธแคระ คอบอนไซ แตจรงๆ แลว บอนไซคอการปลกตนไม ในกระถางใหออกมาหนาตาเหมอนกบตนไมใหญ ทขนตามธรรมชาต ไมตางกบการนำาไฟฉายยอสวน ของโดราเอมอนสองไปทตนไมใหญใหเหลอขนาด ตามทตองการ ตงแตตนเลกจวทสงแค 2.5 เซนตเมตร จนถงขนาดสงทวมหวผใหญ

รากเหงาของบอนไซนนมาจากจน เรยกวา เผนจน (Penjing – มความหมายเดยวกบบอนไซ) เชอกนวามมาประมาณ 1,500-2,000 ปมาแลว ในสมยราชวงศจน โดยยคแรกจะมการขดตนไมทขนตามหนาผามาปลกในกระถางเซรามก เมอจนและญปนเรมตดตอคาขายกนและรบเอาศาสนาพทธมาจากอนเดยในสมยราชวงศฮน ขนนางและชนชนนำาในญปนจงนยมสงพอคาจนใหขนตนไมยอสวนในกระถางมาพรอมกบเรอสนคาดวย เมอเขาสยคเอโดะ การจดรปทรงและตำาแหนงของกงและลำาตนทตองทำาอยางประณตและแมนยำา ทำาใหการเลยงบอนไซกลายเปนพธกรรมเพอฝกสมาธอยางหนงของพระนกายเซน ในประเทศไทย การปลกไมทมลกษณะคลายๆ บอนไซนนมมาตงแตสมยอยธยา เรยกกนวา ไมดด สวนบอนไซหรอไมแคระนนเพงจะเรมเลยงกนอยางจรงจงในชวง 30 ปใหหลงมาน โดยมตนไมไทยหลายชนดทถกนำามาทดลองปลกเปนบอนไซและไดรบความนยม หลายชนดเปนพนธทใชทำาไมดดมากอนและตกทอดมาถงการทำาบอนไซ เชน ขอย ตะโก โพธ มะสง หมากเลกหมากนอย ชาฮกเกยน ไทร ไกร หรอแมแตไมดอกอยาง โมก แกว หรอเฟองฟา ฐานนดร ปฏภานธาดา สถาปนก นกออกแบบบอนไซ และเจาของเวบไซต bonsaibaison.com นบเปนนกเลยงบอนไซมอวางอนดบตนๆ


CTINSIGHTอนไซต

ของประเทศ เรมตนจากความสนใจบอนไซทเกดขนตงแตไดเปดดหนงสอ บอนไซภาษาญปนในรานขายหนงสอตางประเทศเมออายได 10 ขวบ เขาอาศยภาพเทคนคการทำาจากหนงสอ คอยๆ ลองผดลองถกดวยตวเอง โดยเรมจากใชตนไมของไทยกอน จนมาเรมเลนไมสนพนธตางๆ อยางสนมงกร สนสามรอยยอด สนบล สนปอม สนประดพทธ สนแผง และมาโฟกสทสนเลอยและสนชมปาก เมอ 6-7 ปทผานมา บอนไซในแบบของฐานนดรนนไมมกฎเกณฑตายตว เพอไมใหเกดขอจำากด เขาจะเรมจากการเลอกตนไมทจะใชเปนโครงสราง พยายามหาตนทโคนและรากมลกษณะคลายตนไมใหญ เลอกดานทสวยทสด ออกแบบและสเกตชภาพ เพอวางเปาหมายวาอยากใหบอนไซมหนาตาออกมาแบบไหน จากนนกลงมอตดแตงกงและใชลวดดดเพอใหเกดรปทรงอยางทตองการ นอกจากน ฐานนดรยงไดใชความรทางดานสถาปตยกรรมทรำาเรยนมาอยางเทคนคการเลนกบแสงและเงาตกกระทบ และการสรางรปทรง มาเปนพนฐานในการทำาบอนไซ เขากลาววาสถาปตยกรรมและบอนไซแตกตางกนเพยงทงานสถาปตยกรรมจะเรมตนจากศนยและความวางเปลา แตสำาหรบตนไมนนไดมการออกแบบตวเองไปแลว 50% และการลงมอทำาบอนไซกคอการจดการกบอก 50% ทเหลอ เพราะเขาเชอวาการทำาบอนไซคอการเคารพและเดนตามสงท

ตนไมมมาใหอยแลว ทกวนน บอนไซในประเทศไทยไดรบความนยมเพมขนมาก แมจะเปนรองเพอนบานอยางอนโดนเซยและฟลปปนส แตกมชมรมบอนไซอยทกภมภาค มการจดกลมเวรกชอปใหความรในการทำาบอนไซกนเปนประจำาทกเดอน เชนเดยวกบเวบไซตทมอายรวม 4 ปของเขาทมผเขาชมแลวประมาณ 30,000 คน และยงกลายเปนสงคมออนไลนของคนรกบอนไซขนาดไมยอมนกทรวบรวมคนรกบอนไซจากทวโลกเขามาแลกเปลยนความร ความคด และแรงกระตนชนดในการทำาบอนไซระหวางกน ทสำาคญคอ เปนการตอยอดการเลยงบอนไซของฐานนดรใหกลายเปนธรกจทมาจากงานอดเรก ดวยความเอาใจใสดแลอยางดทกตนทำาใหทกครงทมลกคามาซอบอนไซจากเขา ฐานนดรจะใหกลองเครองมอทมทงกรรไกร ปย ทใสปย และคมอแนะนำาการดแลเลกๆ นอยๆ ใหคนทซอไปรสกสนกกบการดแลมนไปไดนานๆ เพราะเขาเชอวา บอนไซเปนศลปะอยางเดยวทมชวต ไมมวนเสรจ และเราสามารถทำามนไปไดตลอดชวต ทมา: บทสมภาษณ ฐานนดร ปฏภาณธาดา ขอมลเพมเตมเกยวกบ Bonsaibaison : โทร. 089 000 5544, bonsaibaison.com, facebook.com/thanun.patipantada


ZIAMESE SISTERSรสชาตแหงคณภาพจากธรรมชาตเรอง: ณฏฐนช ตณมานะศร ภาพ: อดเดช ชยวฒนกล

“ชวตคนเราจะยาวจะสนแคไหนไมมใครร ทำางานแทบแย แกตวลงกตองเอาเงนมาจายคายารกษาตวเอง ออกมาทำาอะไร ทอยากจะทำาดกวา จะไดมความสข” ยอนกลบไปเมอสบกวาปกอน ความเครยดจากการทำางานในแวดวงธนาคารพาณชย และผลขางเคยงทเกดจากการรกษาอาการปวยดวยยาแผนตะวนตก ปลกใหหวใจทรกในอสระของ นทธหทย พกกะณะสต บอกลางานประจำาททำามากวาสบป แลวหนมาปรบสมดลใหรางกายและการใชชวตดวยการสรางธรกจชาใบหมอนสายพนธไทย ภายใตชอ “ศอามส ซสเตอรส (Ziamese Sisters)” จนไดบกเบกในตลาดตางประเทศ ดวยประสบการณและความทมเท ทการนตดวยรางวลคณภาพและรสชาตระดบโลก

Good Health, Good Businessจากประสบการณการเจบปวยทำาใหนทธหทยไดเรยนรวาการแพทยแผนปจจบนไมใชคำาตอบของการรกษาเสมอไป หลายครงทศาสตรการแพทยแผนโบราณซงเปนภมปญญาทสบทอดกนมาสามารถเยยวยาให หายจากอาการปวยไดโดยไมกอใหเกดผลขางเคยง เชนเดยวกบทอาการปวดศรษะของเธอทบรรเทาลงไดดวยการนวดผอนคลายแบบตะวนออก และเมอตดสนใจบอกลาจากงานประจำา เธอจงเรมหนมาระมดระวงเรอง อาหารการกน รวมถงหาความรเพมเตมจนเกดความเขาใจวา โรคภยทคนสวนใหญเปนกนอยทกวนน ลวนแลวแตเกดจากการทมนษยเขาไปยงกบระบบธรรมชาตมากเกนไป “เราดดแปลงพนธกรรมเพอใหไดผลผลต ตามความตองการของตลาด และทำาทกอยางเพอใหผลตสนคาไดใน ปรมาณมาก จนเกดเปนวงจรปญหาททำาลายวฏจกรทแทจรงของธรรมชาต อยางเชน เนอววทเรยกวา Corn-fed beef ซงเปนเนอทไดจากการเลยง

ววดวยขาวโพดซงมราคาถกและทำาใหววโตเรว สารอาหารทไดจงตางจากเนอววทกนหญาเพราะมนผดธรรมชาต ทกวนนคนจงเปนโรคเบาหวาน โรคมะเรงกนมาก เพราะผบรโภคเองกไมทนคดและไมไดทำาความเขาใจวาสงทเรารบประทานเขาไปแทจรงแลวมนมาอยางไร” ความตระหนกในเรองอาหารซงสงผลตอสขภาพโดยตรง ประกอบกบทคณพอเปนขาราชการ ทำาใหเมอลงมอจบธรกจของตนเอง เธอจงหวงวากจการเลกๆ ของเธอจะชวยสรางชอเสยงใหแกแผนดนบานเกดไดบาง ดงนนเปาหมายหลกทตงไวจงไมใชเมดเงนมหาศาล แตเปนการนำาเสนอผลตภณฑคณภาพชนเยยมทไดจากการคดสรรวตถดบพนธด นำาไปปลกในสภาพแวดลอมทเหมาะสมทสดโดยปลอยใหเตบโตตามธรรมชาต ดวยเหตผลทวา “เมอลงมอทำาแลวกอยากจะทำาใหด ไมดกไมสบายใจ เพราะวามนเปนเรองสขภาพของคน”


CTCREATIVE ENTREPRENEURคด ทำ� กน

Journey of the Perfect Tasteการตตลาดในระยะแรกของศอามสพบอปสรรคไมนอย เนองจากคนไทยมกเลอกซอสนคาจากราคาเปนอนดบแรก ในขณะทชาวตางชาตแมจะเหนคณคาแตกมองวาสนคาไทยเปนของถกทสามารถตอรองราคาได ดงนนลกคากลมแรกๆ ของศอามสจงเนนไปทโรงแรมเปนหลก เธอรดวานอกจากคณภาพทไดมาตรฐานแลว เมอขนชอวาอาหาร รสชาตจงเปนสงสำาคญทสด เพอพสจนวาการเขาใจธรรมชาตของตนหมอนอยางทะลปรโปรง การคดเลอกสายพนธทด และการควบคมกระบวนการปลกในไรของเธอเอง ทำาใหไดคณภาพและรสชาตทแตกตางจรง เธอจง ทดลองสงชาใบหมอนสตรตนตำารบซงเปนผลตภณฑตวแรกไปประกวดในป 2006 ท กร งบรสเซลส ประเทศเบลเย ยม และไดร บรางวล Superior Taste Award ดวยคะแนนถง 89.6% จากสถาบนอาหารชนนำา iTQi ซงกอตงโดยคณะกรรมาธการยโรป (EC) หลงจากนนไมนาน ปเตอร กอรดอน (Peter Gordon) เชฟมชลนสตารซงเคยไดรบชาของเธอเปนของทระลก กไดตดตอใหเธอสงตวอยางชาไปใหกอนตดสนใจรบไปขายในรานอาหารของเขา “ตอนทหยบชาออกมา เขากทำาหนาไมคอยดแลว เพราะเหนวาเปนชาถง ดทเขาเหนใจวาเรามาไกล พอชมปบกรบฉกถงออกเลย แลวกหยบขนมาดมใหญ ชมวากลนดมาก ถามวายงมรสอนอกไหม ชวยสงราคามาใหหนอย” ปจจบนชาสมนไพรหอมกรนของเธอจงไดอวดโฉมในรานขายชาและรานอาหารในกรงลอนดอนไมตำากวาสราน ซงลวนแลวแตเปนรานของเชฟระดบมชลนสตารทงหมด

Do the Best, the Key to Success เมอเรวๆ น นทธหทยยงไดเปดตวแบรนดใหม “พาเล ด โดฟน (Palais Du Dauphine)” ทวางตำาแหนงทางการตลาดไวสำาหรบผบรโภคระดบกลางและสง โดยนำาเขาชาคณภาพดจากทวโลก พฒนาผลตภณฑประเภทเบเกอรททำาจากหมอนและวตถดบสดใหมอนๆ อาทเชน ครวซอง คกกและแยมลกหมอนซงกำาลงอยในชวงทดลองตลาด นอกจากน ยงเปดคอรสทำาอาหารสวนตวในครวทบานของเธอเอง โดยหวงจะสรางความนยมในการดมชาและทำาใหผลตภณฑจากชาใบหมอนเปนทรจกมากขน อยางไรกตาม เมอถามถงเปาหมายตอไปของธรกจ เธอบอกกบเราเพยงวา อยากทำาสนคาใหดทสด เพราะเชอวา “ของด อยางไรกมคนตองการ” เชนเดยวกบทเคยมคนถามเธอวาคแขงทางธรกจของเธอคอใคร และคำาตอบของเธอกคอ “ไมไดมองวาใครเปนคแขง แตอยากมองใหเปนคคามากกวา อกอยางเราอยากทำาของเราใหดกอน” ความเชอทสะทอนถงการมองขามขดจำากดทางความคดน ไมเพยง ตอกยำาถงความเปนตวจรงดานผลตภณฑจากธรรมชาตของศอามส ซสเตอรส แตยงแสดงใหเหนวา การเคารพซงกนและกน และการรบผดชอบทงตอตนเองและผอนดวยการทำาหนาทของตนเองใหดทสด ยงคงเปนสงสำาคญทธรรมชาตไดสอนใหเราเรยนรอยตลอดเวลา

Everyone’s Cup of Teaความตงใจเรมแรกของเธอ คอการพฒนาสนคาไทยใหมคณภาพและเปนทรจกในตลาดโลก ในขณะนนชาใบหมอนยงไมเปนทนยมนก เธอจง สงตวอยางชาไปทำาวจยทคณะแพทยแผนตะวนออก มหาวทยาลยรงสต จนพบวาชาใบหมอนมขอไดเปรยบเหนอชาทวไปทผลตจากใบของตนชา (Camellia Sinensis) เพราะไมมสารคาเฟอนและสารแทนนน จงไมมรสฝาด ไมทำาใหทองผกหรอนอนไมหลบ นอกจากนยงมสารตานอนมลอสระเควอซทน (Quercetin) และเคมเฟอรอล (Kaempferol) ซงมสรรพคณบรรเทาอาการแพหรออกเสบ ทงยงชวยชะลอการเตบโตของเซลลมะเรง ชาใบหมอนจงเหมาะกบผบรโภคทกวย และสามารถตอบโจทยตลาดโลกในอนาคตทกระแสรกสขภาพกำาลงทวความสำาคญขนไดด

ดรายละเอยดเพมเตมเกยวกบศอามส ซสเตอรส : ziamesesisters.com, ziameseteasociety.com


CT CREATIVE CITYจบกระแสเมองสรางสรรค

MARLBOROUGHบมมลคาเมองในขวดไวน

เรอง: รตมา พงศนพรตน

แมจะมอายเพยง 40 ป แตองนขาวพนธโซวญยองบลองจากไรในมารลโบโรหกสามารถตตลาดไวนแหงโลกเกาอยางฝรงเศสไดอยางไมไวหนา ทงยงไดเปลยนภาพลกษณของมารลโบโรหจากเดมทเปนทรจกกนดในฐานะดนแดนแหงความสมบรณของแสงแดดและการผลตขาวบารเลย ไปสศนยกลางแหงการผลตไวนชนเยยม ซงไมไดมเพยงแตองนขาวพนธโซวญยองบลองเทานน แตยงรวมถงชารดอเน (Chardonnay) รเอสลง (Riesling) ปโนตกร (Pinot Gris) และองนแดงพนธปโนตนวร (Pinot Noir) ทไดรบการยอมรบและการนตจากเวทประกวดไวนระดบโลก การกระโจนเขาสความสำาเรจอยางรวดเรวอนเปนผลมาจากองคประกอบทางดานสภาพแวดลอมทเปนใจ และความมงมนตงใจจรงของกลมอตสาหกรรมไวนททำาใหรฐบาลทองถนเลงเหนและใหการสนบสนน ตลอดจนการใหความสำาคญในการพฒนาตวผลตภณฑไมวาจะเปนในดานการวจยและการคนควาหาเทคโนโลยใหมๆ ทอยภายใตแนวคดการพฒนาอยางยงยนซงคำานงถงสงแวดลอม ทำาใหไวนของมารลโบโรหไดรบความนยมจนถงขดสด และยงจะคมบงเหยนในการเปนผนำาการผลตไวนในสายพนธอนๆ อกในอนาคต

mau

i.co.nz

citiz

en-tim

es.com

หากกลาวถงความนยมในไวนแหงโลกใหมอยางนวซแลนด พนธองนทสรางชอเสยงตดอนดบตนๆ ในตลาดโลกซงบอบ แคมปเบลล (Bob Campbell) กรดานไวนถงกบยกใหเปนสญลกษณใหมของประเทศแทนผลไมเลองชออยางกวกคอ องนขาวพนธโซวญยองบลอง (Sauvignon Blanc) ซงมการเพาะปลกมากถงรอยละ 57 ของจำานวนไรองน ทวทงประเทศ และถกนำามาผลตเปนไวนถง รอยละ 69 โดยรอยละ 89 ของไรองนพนธนลวนตงอยทแควนทางเกาะใตของนวซแลนดอยาง "มารลโบโรห (Marlborough)"

"โซวญยองบลองทำ�ใหม�รลโบโรหประสบคว�มสำ�เรจและม�รลโบโรหกทำ�ใหโซวญยองบลองประสบคว�มสำ�เรจเชนกน"

บอบ แคมปเบลล


CTCREATIVE CITYจบกระแสเมองสรางสรรค

mau

i.co.nz

ไวนเปนหนงในอตสาหกรรมสงออกทเตบโตอยางรวดเรวของนวซแลนด ซงมมลคาถง 28.3 พนลานบาทในป 2011 เมอเปรยบเทยบกบมลคา 15,167 ล านบาทในป 2006 โดยเก อบร อยละ 80 ของจ ำานวน การสงออกทงหมดถกสงไปยงประเทศทเปนผนำาดานการสงออกไวน อาท ออสเตรเลย ร อยละ 31 สหราชอาณาจกร ร อยละ 26 และสหรฐอเมรกา รอยละ 21 ทงนภมภาคทผลตไวนรายใหญซงคอไวนคนหกนดในนวซแลนด ไดแก โอกแลนด (Auckland) กสบอรน (Gisborne) ไวราราปา (Wairarapa) มาตนโบโรห (Martinborough) ฮอวกสเบย (Hawke’s Bay) เซนทรล โอทาโก (Central Otago) แคนเทอรเบอร (Canterbury) และมารลโบโรห (Marlborough) โดยปจจบนทมารลโบโรหแหงเดยวมพนทปลกไวนกวา 23,600 เอเคอร

มคนเคยกลาวไววา ไมมไวนทไหนในโลกทมรสชาตเหมอนไวนทบมจากองนแหงมารลโบโรห ดวยลกษณะพเศษทสามารถรกษาความบรสทธของรสสมผสใหสมดลกบรสชาตอนเขมขนและกลนทนาประทบใจ และหากดน นำ� และแสงแดด คอปจจยหลกทสงผลตอการฟมฟกเมลดองนใหเจรญงอกงาม แตประวตความเปนมาของการปลกพนธองนนำาเขาและผลตไวนในมารลโบโรหในชวงเรมตนนน กลบมาจากความจำาเปนในฐานะเครองดมทางสงคมและเพอใชประกอบพธกรรมทางศาสนา มากกวาทจะรวาดนแดนแหงนมศกยภาพทดพรอมสำาหรบการเจรญเตบโตขององน ซงเปนผลผลตตงตนในการผลตไวน ในป 1973 ขณะทผผลตไวนรายใหญจากโอกแลนดอยางมอนทานา (Montana) กำาลงมองหาททางในการขยบขยายกจการไวนของตนจากการผลตเพอบรโภคภายในเปนการสงออก การสำารวจพนทเพาะปลก เพมเตมทางเกาะใตซงยงมราคาถกกวาเกาะเหนอ ประกอบกบสภาพแวดลอมทอำานวย คอ มแสงแดดปรมาณมากพอ มปรมาณนำาฝนคอนขางตำ� ดนมความอดมสมบรณปานกลาง ระบายนำาไดด และปราศจากนำาคางแขงตามฤดกาล จงทำาใหมอนทานาตดสนใจซอทดนในมารลโบโรหและเรมการปลกองนเชงพาณชยเปนครงแรก กอนทจะมการจบจองผนดนจากผ ผลตรายอ นในเวลาตอมา ซ งรวมถงครอบครวเช อสายเยอรมนอยาง จเซน (Giesen) ทยายรกรากมายงนวซแลนด ซงแมจะเรม

เพาะปลกองนเพอทำาไวนทมารลโบโรหในป 1981 แตกสามารถผลตไวนออรแกนกคณภาพรางวลเหรญทองทม โรเบรต ปารกเกอร (Robert Parker) การนตความโดดเดน (Outstanding) อยางตอเนองมาจนถงปจจบน ลกษณะภมประเทศทแตกตางของมารลโบโรหในแตละพนท ยงอำานวยใหไวนทปลกมเอกลกษณเฉพาะตว ดวยพนททมเทอกเขา ไคกรา (Kaikoura) ปกคลมทางภาคตะวนตกของเกาะใต ขนกลางดวยแมนำาไวราว (Wairau) ซงเปนบรเวณลมแมนำาทมดนชนดพเศษทเรยกวา “Bony Soil” อยทางตอนเหนอของถนนนว เลนวก (New Renwick) จงทำาใหเมลดองนมรสชาตดและกลนหอมละมน ขณะทดนโคลนทางดานใตของลมแมนำาไวราวจะใหรสชาตทเขมขน มกลนอายของเสาวรส กสเบอรร และผลไมเมองรอนซอนอย สวนองนขาวพนธโซวญยองบลองทปลกในบรเวณลมแมนำาอวาทร (Awatere) ทมสภาพภมอากาศพเศษ โดยมอณหภมทตางกนอยางสนเชงระหวางตอนกลางวนทจะมอากาศรอนจดและจะเยนลงอยางมากในตอนกลางคน ซงภมอากาศเชนนจะชวยยดเวลาการสกงอมของเมลดองน และสงผลใหมกลนอายของหญาตลอดจนไดรสชาตขององนทเขมขนกวาปกต

WINE INDUSTRY

citiz

en-tim

es.com

A LAND LIKE NO OTHER


CT CREATIVE CITYจบกระแสเมองสรางสรรค

สวนหนงของการรกษาสภาพแวดลอมทเอออำานวยตอการเพาะปลกองนเพอผลตไวนชนเลศของภมภาคใหญอยางมารลโบโรหนน มาจากรปแบบการบรหารงานของเทศบาล การจดตงองคกรเพอดแลสมาชกผผลต และการจดตงศนยพฒนาขอมลอยางอยางจรง ดวยความรวมมอรวมใจจากทกฝายทเกยวของและตางกมองเหนโอกาสการงอกเงยของเมลดพนธองนทจะผลดอกออกผลเปนตวเลขการเตบโตทางเศรษฐกจของเมอง นวซแลนดประกอบขนดวย 2 เกาะใหญๆ คอ เกาะเหนอ และ เกาะใต โดยแบงการปกครองออกเปน 5 เขตเทศบาล แตละพนทมอสระทจะดแลปกครองและออกนโยบายภายในเขตของตนเองโดยไมตองผานการเหนชอบจากรฐบาลกลาง แตถงกระนน เทศบาลเขตมารลโบโรหทอยบนเกาะใตของนวซแลนดกยงจำาเปนตองกำาหนดใหมการจดทำาแผนและนโยบายของเทศบาล รวมไปถงการวางกฎระเบยบการบรหารเพอจดการกบปญหาทรพยากรและสงแวดลอมในพนท ภายใตขอบเขตของรมบทบญญตการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาต ป 1991 (Resource Management Act 1991) จากขอกำาหนดดงกลาวจงสงผลใหขอบขายงานดานการจดการบรหารแผนเทศบาลมารลโบโรหในปจจบนแบงไดเปน 3 แผนใหญๆ คอ 1) ถอยแถลงนโยบายภมภาคเทศบาลมารลโบโรห (Marlborough Regional Policy Statement) แผนปฏบตการนโยบายสวนภมภาคทนำามาบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและทรพยากรทางกายภาพ 2) แผนบรหารจดการทรพยากรทดของมารลโบโรห (Marlborough Sounds Resource Management Plan) เปนแผนปฏบตการทเปนทงของภมภาค และยงถกนำาไปปฏบตในแถบชายฝงและเขตเทศบาลเมองมารลโบโรห โดยจะเนนการสงเสรมการบรหารจดการทยงยนของทรพยากรทางกายภาพของภมภาคท งหมด ในแผนน จงคลอบคลมนโยบาย กระบวนการตางๆ และกฎระเบยบเพอใหบรรลวตถประสงคทวางไว และ 3) แผนบรหารจดการทรพยากรของแมนำาไวราวและแมนำาอวาทร ซงเปน แผนงานทเกยวกบการสงเสรมการบรหารจดการทรพยากรอยางยงยนของลมแมนำาทงสอง

นอกจากน ทางเทศบาลมารลโบโรหยงไดรวมมอกบชมชนในการ วางกรอบวสยทศนเพอใหเกดการพฒนาอยางพรอมเพยงกน โดยตงโจทย งายๆ วาเราอยากเหนอะไรในมารลโบโรหในอกสบปขางหนา เพอจะได เหนมารลโบโรหเปนเมองทพฒนาเชอมตอกบทวโลก มอตสาหกรรมทมประสทธภาพ มคณภาพชวตทด และเปนสถานททมสงแวดลอมทสมบรณ ทงนจดประสงคหลกของการสรางวสยทศนดงกลาวกเพอสรางใหมารลโบโรหกลายเปนภมภาคททงฉลาดและมการเชอมตออยางสมบรณ (Marlborough Smart and Connected) โดยมการสงเสรมใหชมชนคดอยางมกลยทธ สามารถแกปญหาอยางสรางสรรค และนำากลยทธใหมๆ มาพลกวกฤตใหเปนโอกาส การเกดขนของ Smart Business Marlborough ยงนบเปนบรการอยางหนงท เทศบาลไดจดเตรยมไวเพอพฒนาศกยภาพดานเศรษฐกจ โดยใหประชาชนเขารบ คำาปรกษา หรอหาขอมลดานการลงทนทำาธรกจใหมๆ ไมวาจะเปนในเรองของแผนบรหารจดการตางๆ การขออนญาตสรางอาคาร ขอมลสาธารณปโภค การจดหาทดน แรงงาน คลอบคลมไปจนถงกลยทธใน การพฒนาเศรฐกจของเทศบาลมารลโบโรหเอง การจดตงศนยวจยไวนแหงมารลโบโร (The Marlborough Wine Research Center) ในป 1984 ซงเกดขนจากการรวมกลมเกษตรกร ชาวนา และนกการเมองผมองการณไกลและเลงเหนความสำาคญของการพฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ซงมระบบการบรหารจดการแบบทรสตเพอการกศล (Charitable Trust) ยงมสวนชวยผลกดนในเรองการพฒนาดานเกษตรกรรม พชสวน และการทำาไรองนโดยเฉพาะ โดยองคกรนจะทำางานรวมกบเทศบาลมารลโบโรห เพอใหความรตงแตการคดเลอกเมลดองนทสกพอเหมาะสำาหรบการบม ไปจนถงความสำาคญ ของไนโตรเจนในกระบวนการผลตไวน ในขณะทสถาบนวจยคราวน (Crown Research Institute) นนไดรบการสนบสนนจากผผลตขน ปฐมภมและกลมนกธรกจ เพอทำาผลงานวจยทเจาะเร องเมลดพนธของโซวญยองบลอง อนเปนการรกษาคณภาพของพนธองนใหโดงดงไป ทวโลกและรกษามาตรฐานในตลาดระหวางประเทศ

เทศบาลแขงแกรง

unco

rkand

unwined

.blogs

pot.c

om


CTCREATIVE CITYจบกระแสเมองสรางสรรค

"เราเลอกโปรแกรมทวรไรองนในมารลโบโรหจากคำาบอกเลา และเรากไมผดหวงเลย" นกทองเทยววยปลดเกษยณชาวองกฤษผมโอกาสไดเดนทางไปมารลโบโรหครงแรกเมอตนปทผานมากลาว ไวนไมเพยงเปนทรพยากรทางดานเศรษฐกจของมารโบโรหและนวซแลนด แตยงเปนตวแปรทางดานวฒนธรรมในการกนดมของประเทศ ซงนำาไปสการสรางรายไดใหกบอตสาหกรรมภาคอนๆ ดวย อาทเชน การทองเทยว และการบรการ จะเหนไดจากการจดเทศกาลตางๆ ในแตละเมองทผลตไวน สำาหรบมารลโบโรห เทศกาลอาหารและไวน (Marlborough Wine and Food Festival) จะมการจดขนครบรอบ

นอกจากเรองของรสชาตแลว สงทนาสนใจของ ไวนจากไรองนในมารลโบโรหคอการนำาการบรหารจดการสงแวดลอมมาเปนหวใจหลกในการประกอบธรกจ เช นอตสาหกรรมไวน ภายใตการนำาของปเตอร เยยแลนด (Peter Yealand) Yealands Estate Wines ถอว าเปน โรงกลนไวนนองใหมทเพงเปดตวเมอสงหาคม ป 2008 แตตอมาไดกลายมาเปนผผลตไวนชนนำาระดบโลกในดานการดำาเนนงานทยงยนในทกขนตอนของการผลต อาทเชน รถแทกเตอร

30 ป ในป 2014 โดยผเขารวมเทศกาลจะสามารถลองลมรสชาตของไวนชนนำาและอาหารรสเลศ อกทงยงสามารถบำารงสมองดวยการเขารวมงานสมมนาในหวขอตางๆ เกยวกบไวนจากผผลตไวนชนนำา และเขา ชมหองจดแสดงวตถดบอนเลศรสสำาหรบคนรกอาหาร พรอมการสาธต วธทำาอาหารจากมาสเตอรเชฟของนวซแลนด และเพลดเพลนกบการแสดงดนตรของนกรองนำาประจำาทองถน เปนตน รปแบบการจดงานเทศกาลดงกลาวจงนบวาเปนการทำาตลาดเพอการทองเทยวของเมองและประเทศอกรปแบบหนงทสามารถนำารายไดเขาสประเทศไดอยางเปนกอบเปนกำา

ทมา: bobcampbell.co.nz, marlborough.govt.nz, mrc.org.nz, Marlboroughwinefestival.co.nz, tripadvisor.com

เศรษฐกจรสละมน

ใชนำามนไบโอ ความรอนของนำาในการทำาไวนไดมาจากการตดกงของตนองนเอามาเปนเชอเพลง ใชปยธรรมชาตททำามาจากกากขององน และทเปนทนาตนตาตนใจคอการใชแกะเบบดอลถอนหญาในไร สงผลใหชวยขจดแมลงรบกวนตนองนไดโดยปรยาย ซงโรงกลนไวนแหงนไมเพยงไดรบการรบรองจาก Sustain-able Winegrowing New Zealand แตยงไดรบประกาศนยบตจาก carboNZero และ ISO14001 ในการบรหารจดการสงแวดลอมดวย ภายใตวสยทศนท เหนแตความเปนไป

YEALANDS ESTATE WINES

ไดผสมผสานกบความคดสรางสรรคแสวงหาส งใหมอยางไมหยดน งท ำาให Yealands Estate Wine ไดรบรางวลประเภท “Business Innovation” ของ Marlborough Envi-ronment Award เมอวนท 1 มนาคม 2013 ทผานมา ซงเปนรางวลทไดรบการสนบสนนจากเทศบาลเมองมารลโบโรลเพอยกยองธรกจ ทตระหนกถงความสำาคญของสงแวดลอมทด

ronw

urze

r.com

unco

rkand

unwined

.blogs

pot.c

om


CT THE CREATIVEมมมองของนกเขยน


CTTHE CREATIVEมมมองของนกเขยน


CT CREATIVE WILLคด ทำ� ด

ณ วนาททผ คนจำานวนมากทงในเมองและชนบทตางกมองหาหนทางเพอหลกหนจากกระแสทนนยม เพอหวนกลบสธรรมชาตและอยกบตวเองใหมากขน นนไมไดหมายความถงการททกคนตางปลกชวตของตนเองใหแปลกแยกไปจากคนอนๆ แตคอชวงเวลาทจะไดพสจนวา การเขาใกลธรรมชาตนนไมจำาเปนตองละเลยการอยรวมกนหรอการแบงปนกนระหวางเพอนมนษย แตคอการทำาความรจกและเขาใจตนเองรวมถงธรรมชาตอยางถองแท เพอทจะมองหาโอกาสทำาประโยชนใหแกผอนได โดยทไมตองรบกวนสงแวดลอม

โจน จนได ปราชญชาวบานและผกอตง “ศนยพนพรรณ” ศนยเกบเมลดพนธและศนยเรยนรเพอพงพาตนเองบนเนนเขาเลกๆ ในเชยงใหม คอหนงในบคคลทพสจนแนวคดนไดอยางเปนรปธรรมทสด ดวยความเชอทวา ชวตของเราไมไดแยกขาดจากธรรมชาตอยางทหลายๆ คนคด หรอเขาใจวาธรรมชาตคอทรพยสนทมนษยตองเขาไปตกตวงกอบโกย จนเปนสาเหตททำาใหชวตของคนเราซบซอนมากยงขนในทกวนน และความเขาใจดงวานเองททำาใหเขาจงเรมมองหาวธแกไขปญหาทเกดขนระหวางมนษยกบธรรมชาต โดยเฉพาะปญหาเรองวงจรการผลตอาหารทผกโยงมนษยเขากบธรรมชาตอยางแยกกนไมได เปนททราบกนดในหมคนทำานาทำาไรวา การปลกอะไรสกอยางในวนนจะมตนทนทสงขนจากแตกอนมาก เพราะแทนทเกษตรกรจะไดใชเมลดพนธทแบงเกบไวเองจากการเกบเกยวในปกอนหนา กกลบตองไปซอหาเมลดพนธจากตลาดหรอตวแทนบรษทการเกษตรซงมราคาสงขนเรอยๆ ในขณะทราคาพชผลทไดรบกลบเทาเดม หนำาซำาเมลดพนธทขายยงเปนพนธทผานการตดแตงพนธกรรมใหโตเรว รปลกษณสวยงามนารบประทาน และสะดวกในการขนสง แตตองพงพาปยและสารเคมอยางหลกเลยงไมได และยงกลายพนธงายจนไมสามารถนำาเมลดมาปลกตอไดอก ดวยเหตน การพฒนาพนธเพอคนทงประเทศและทวโลกจงตกอยในอำานาจการจดการขององคกรไมกกลม ความหลากหลายทางพนธกรรม คณสมบต รสชาต และสารอาหารในพชจงลดลง เชนจากในอดตเราเคยมขาวเกอบ 20,000 ชนด แตวนนเหลอเพยงไมเกน 200 ชนด ขณะทผกผลไมพนบานรสชาตประทบใจหลากหลายพนธทเคยกนเมอ

สมยยงเดกกคอยๆ หายไปจากตลาด เหตผลเบองหลงของการกอตงศนยกระจายเมลดพนธบนทดนขนาดประมาณ 20 ไรของโจน จนได ททำาหนาทเปนแหลงอาหารชนเยยมสำาหรบตวเขาเองและผทมาเขารวมกจกรรมเรยนรการใชชวตแบบพงตนเอง จงไดทำาหนาทสำาคญในการเปนแหลงเพาะพนธ จดเกบ และแจกจายเมลดพนธแทใหแกทกคนทสนใจขอรบไปปลก โดยสวนหนงแบงใหเครอขายเกษตรอนทรยท มอย มากมายในประเทศ และท งหมดน ไมไดเกดขนเพอหวงจะปลดปลอยเกษตรกรใหหลดจากระบบการเพาะปลกตามใบส งขององคกรธรกจเทาน น แตการพฒนาพนธ ท เปนภมปญญาสบทอดกนมาหลายชวคน ยงจะชวยสรางประโยชนอยางยงยนใหกบวงจรการผลตอาหารของโลก และกลายเปนมรดกสบทอดใหลกหลานมอาหารทดกนกนตอไป เมลดพนธทไดจากการเอาใจใสดแลดวยหวใจทเชอในความเปนหนงเดยวกนระหวางธรรมชาตกบมนษยจงเปนตวแทนของความหวงวา เมอมเมลดถกนำาไปปลกและเพาะตอในวงกวาง พชพนธจะยงคงไวซงความหลากหลาย สดสะอาด และสรางความมนคงทางอาหารใหทกชวต แทนทจะตกอยในกำามอขององคกรไมกกลม เพราะความยงยนทแทจรงของชวตไมใชเงนทอง แตเปนอาหารจากพชผลในสวนของเราเอง

ทมา:บทสมภาษณ โจน จนได ผกอตงศนยพนพรรณ โดย ปยพร อรณเกรยงไกรgreenworld.or.th, lonelytrees.net, thai.punpunthailand.org

พนพรรณ... สวนปนพนธเพอชวตยงยนเรอง: ณฏฐนช ตณมานะศร

punp

unthailand

.shutterfly.c

om

creative thailand magazine (2013)

Documents