csmÎ ve mevld “csmÎ and mevld- csmΔ sadık yazar · kaynakların tanıtımı yapıldıktan...

31
CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR ÖZET Bu makalede, eldeki kaynaklardan hareketle 17. asır airlerinden Cismî’nin hayatı hakkında bilgi verilip, bu makaleye konu olan mevlidin kendisine aidiyeti üzerinde durulacaktır. Mevlid edebî türü ile ilgili temel kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. Süleyman Çelebi’ye nazire olduu anlaılan Mevlid-i Cismî ile Vesîletü’n-Necât arasında bir mukayese yapıldıktan sonra Mevlid-i Cismî’nin iki nüshaya dayalı tenkitli metni verilecektir. Anahtar Kelimler: Cismî, Mevlid-i Cismî, mevlid edebî türüyle ilgili temel kaynaklar. Abstarct In this article, after I had given information about Cismî who lived in 17. century through the basic biographical sources, I tried to prove that Cismî is writer of the mevlid in my hand. I explained the basic sources about the mevlid literary genre instead of giving information about it. After that, I depicted the two copy of manuscripts of Mevlid-i Cismî. I also compared Mevlid-i Cismî with Vesîletü’n-Necât the mevlid of Süleyman Çelebi. Finally, I gived the text of Mevlid-i Cismî with the edition-critic. Key Words: Cismî, Mevlid-i Cismî, the basic sources about the mevlid literary genre. Fatih Üniversitesi

Upload: others

Post on 24-Jun-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

C�SMÎ VE MEVL�D�

“C�SMÎ AND MEVL�D-� C�SMΔ

Sadık YAZAR••••

ÖZET

Bu makalede, eldeki kaynaklardan hareketle 17. asır �airlerinden Cismî’nin hayatı hakkında bilgi verilip, bu makaleye konu olan mevlidin kendisine aidiyeti üzerinde durulacaktır. Mevlid edebî türü ile ilgili temel kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. Süleyman Çelebi’ye nazire oldu�u anla�ılan Mevlid-i Cismî ile Vesîletü’n-Necât arasında bir mukayese yapıldıktan sonra Mevlid-i Cismî’nin iki nüshaya dayalı tenkitli metni verilecektir.

Anahtar Kelimler: Cismî, Mevlid-i Cismî, mevlid edebî türüyle ilgili temel kaynaklar.

Abstarct

In this article, after I had given information about Cismî who lived in 17. century through the basic biographical sources, I tried to prove that Cismî is writer of the mevlid in my hand. I explained the basic sources about the mevlid literary genre instead of giving information about it. After that, I depicted the two copy of manuscripts of Mevlid-i Cismî. I also compared Mevlid-i Cismî with Vesîletü’n-Necât the mevlid of Süleyman Çelebi. Finally, I gived the text of Mevlid-i Cismî with the edition-critic.

Key Words: Cismî, Mevlid-i Cismî, the basic sources about the mevlid literary genre.

• Fatih Üniversitesi

Page 2: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 449

Giri�

Mevlid, �slamî Türk edebiyatında çok fazla örne�i görülen edebî bir türdür. Özellikle Süleyman Çelebi (ö.1422)’nin Vesîletü’n-Necât isimli mevlidinden sonra, elliyi a�kın �air –gerek Süleyman Çelebi’ye nazire yazarak gerekse özgün örnekler ortaya koyarak- bu sahada kalem oynatmı�tır. Vesîletü’n-Necât’a gösterilen muazzam ilgiden dolayı, di�er �airlerin yazdıkları mevlidler, çok fazla ra�bet görmemi� ve ço�u zaman Süleyman Çelebi mevlidinin geri planında kalmı�lardır. Bunun neticesinde yapılan akademik çalı�malar da Vesîletü’n-Necât üzerinde yo�unla�mı�, di�er mevlid örnekleri üzerine fazla e�ilmemi�tir. Bu makalede, söz konusu di�er mevlid örneklerinden biri olan Cismî’nin mevlidi üzerinde durulacaktır. Bu anlamda öncelikle, eserin müellifi Cismî’nin kimli�i aydınlatılıp eserin kendisine aidiyeti kanıtlanmaya çalı�ılacaktır. Daha sonra ise, Cismî’nin mevlidi tanıtılıp kendisine nazire olarak yazıldı�ı belli olan Vesîletü’n-Necât ile arasındaki benzerlikler tespit edilecektir. Makalenin son bölümünde ise, söz konusu mevlidin iki nüshaya dayalı olarak yapılan tenkitli metni verilecektir.

Bu makalenin amacı, mevlid türü ile ilgili bilgi vermekten çok eldeki bir mevlid metninin ne�redilmesidir. Dolayısıyla biz burada, mevlid türü ile ilgili bilgi vermek yerine söz konusu türle ilgili temel kaynakları tanıtmakla iktifa edece�iz. Mevlid kelimesinin lugat ve ıstılahî anlamı, mevlid türünün kaynakları ve �slamî edebiyattaki geli�imi ve mevlid törenleri için temel kaynak olarak Ahmet Ate�’in Vesîletü’n-Necât’ın tenkitli metnini de verdi�i kitabı1 zikredilebilir. Mevlid türünün yukarıdaki özelliklerini barındırmakla beraber mevlid metinlerinin önemli oranda tespit edilip tavsif edildi�i Necla Pekolcay’ın doktora tezi2 de müracaat edilmesi gereken temel kaynaklardandır. Vesîletü’n-Necât’taki “merhaba” faslı için de Ahmet Ate�’in söz konusu kitabının yanında, Ahmet Aymutlu’nun kitabına3, Faruk Kadri Timurta�’ın Vesîletü’n-Necât’ın metnini de verdi�i kitabının4 giri� bölümüne bakılabilir. Çe�itli dillerde yazılmı� mevlid ve Vesîletü’n-Necât tercümeleri için de M. Tayyip Okiç’in makalesi5 vazgeçilmez bir kaynaktır. Bu kaynakların yanında, Arapça mevlidlerin özellikle edebî yönden incelenmesiyle beraber Arapça mevlidlerle ilgili etraflı bilgilerin de verildi�i M. Edip Ça�lar’ın yakın zamanda ne�redilen kitabı6 �slamî edebiyattaki mevlid türü için önemli bir kaynaktır. Ayrıca 2007 yılında Bursa’da Süleyman Çelebi ve Mevlid’i ile ilgili bir sempozyum düzenlenmi�tir. Bu sempozyumda tebli� edilen bildiriler bir kitap7 1 Ate�, Ahmet, (1954), Vesiletü'n-necat : mevlid, Dede Süleyman Çelebi. Ankara : Türk Dil Kurumu. 2 Pekolcay, Necla, (1950), Türkçe Mevlid Metinleri. �stanbul: �stanbul Üniversitesi, SBE, (Yayımlanmamı� Doktora Tezi). 3 Aymutlu, Ahmet, (1995), Süleyman Çelebi ve Mevlid-i �erif. Ankara: Milli E�itim Bakanlı�ı Yayınları. 4 Timurta�, F. Kadri, (1972), Mevlid : (vesiletü'n-necat), Dede Süleyman Çelebi. Ankara : MEB Yayınları. 5 Okiç, M. Tayyip, (1976), Çe�itli Dillerde Mevlidler ve Süleyman Çelebi Mevlidinin Tercümeleri, Atatürk Üniversitesi, �slamî �limler Fakültesi Dergisi, sayı: 1, s.17-78. 6 Ça�lar, M.Edip, (2004), Edebî Açıdan Arapça Mevlidler. Ankara: �lahiyat. 7 (2007), Süleyman Çelebi ve Mevlid, (editör: Mustafa Kara-Bilal Kemikli). Bursa: Osmangazı Belediyesi Yayınları.

Page 3: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

450 YAZAR, Sadık

halinde ne�redilmi� olup mevlid ara�tırmacısı için büyük önem ta�ımaktadır. Bunların dı�ında birçok mevlid metninin ne�redildi�i çalı�malar da yapılmı� ve yapılmaya da devam edilmektedir. Ancak bunların hepsine burada yer vermemiz mümkün olamayaca�ından bu kadarla iktifa edece�iz.

I. Cismî Kimdir?

Mevlid’in müellifi, a�a�ıdaki beyitlerden de anla�ılaca�ı üzere Cismî mahlaslı bir �airdir:

�������������� �������� � � � ��������� ��� �� ��� �� ��� �� ��� ��������� ��� (131)

... ��� ���������� ��� �� ��� �� ��� �� ��� �������������� � � !�������������������"� (244)

Biyografik kaynaklarda, Cismî mahlaslı olarak sadece bir �airle kar�ıla�ılmaktadır. Tuhfe-i Nâilî’de, Vefayât-ı Ayvansarayî kaynak gösterilerek Cismî hakkında �u bilgiler verilmi�tir:

�eyh �smail Cismî Efendi, Hüseyin A�a Camii imamı Muhammed Efendi’nin o�ludur. Çok zayıf olmasından “Cism-i Latîf” demekle �öhret bulmu�tu. O�lanlar Tekkesi �eyhi. Vefatı h.1107/m.1694. Hacı (Evhad) tekkesi �eyhi Hüseyin Efendi yanında medfûndur. (Tuman, 2001:486)

Vekâyi’u’l-Fudalâ’da da dolaylı olarak Cismî’den �öylece bahsedilmektedir:

Bin yüz altı Safer’inde âlem-i fânîden güzer eyleyen Cism-i Latîf Efendi dimekle �ehîr �eyh �smail Efendi… ikisi dahi el-Hâc Evhad �eyhi Seyyid Hüseyin Efendi halifesidir. (�eyhî Mehmed Ef.,1989:53)

Sicill-i Osmanî’de ise Cismî ile ilgili �u ifadeler yer almaktadır:

Aksaray’da Hüseyin A�a Camii imamı Mehmed Efendi’nin mahdûmıdur. �lim ve tıp tahsil edip sonra Halvetî oldu. Nihayet Aksaray Tekkesi �eyhi olup 1106 Safer’inde (Eylül 1694) irtihâl eyledi. Merkez Efendi Zaviyesine defn edildi. Ulemâdan bir pîr idi. (Süreyya, 1995:343)

Bu bilgilere göre, Cismî’nin asıl ismi �smail, babasının ismi ise Mehmed’dir. Do�um tarihi ve yeri bilinmemektedir. �lim tahsilinden sonra tasavvuf yoluna girip Halvetî olmu�tur. Nihayet Aksaray Tekkesi’nin �eyhi olmu� ve 1694’te vefat edip Merkez Efendi zaviyesinde, halifesi oldu�u el-Hâc Evhad �eyhi Seyyid Hüseyin Efendi’nin yanına defn edilmi�tir.

Page 4: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 451

Cismî hakkındaki bu kısıtlı bilgiler ve Mevlid’in elimizdeki iki nüshasında da eserin telif veya istinsah tarihinin olmaması; eldeki Mevlid’in kesin olarak Cismî’ye ait oldu�unu söylememizi güçlendirmektedir. Ancak ona aidiyetini güçlendiren iki husus vardır:

1. Mevlid’de Cismî mahlası kullanılmı�tır. Ula�abildi�imiz temel kaynaklarda da sadece bir Cismî mahlaslı müelliften bahsedildi�ine göre eldeki Mevlid’in ona ait olması gerekir.

2. Cismî’nin 17. asırda ya�amı� olması da eldeki Mevlid’in müellifi oldu�unu güçlendiren ba�ka bir husustur. �öyle ki Mevlid’in dili, Musa Duman’ın çalı�masında (Duman: 1995)açıkladı�ı, 17. asrın geçi� özelli�ini ta�ıyan karı�ık kullanımlara sahiptir. Söz gelimi, ünlü uyumlarına bazen uyulmakta bazen ise uyulmamaktadır. Bu durumda eserin yazıldı�ı asır ile Cismî’nin ya�adı�ı asır örtü�mektedir. Bu da eserin kendisine aidiyetini güçlendiren ba�ka bir husus olarak zikredilebilir.

II. Cismî’nin Mevlid’i

1. Mevlidin Nüshaları

Mevlid-i Cismî’nin iki nüshasına ula�ılabilmi�tir.

a. Süleymaniye/Hacı Mahmud Nüshası.

Bunlardan biri, Necla Pekolcay’ın doktora tezinde tanıttı�ı nüshadır.8 Bu nüsha, bugün Süleymaniye Kütüphanesi’nde Hacı Mahmud Efendi koleksiyonunun bir parçasını te�kil eden Yahya Efendi Dergahı Kütüphanesi’nde 4449 numarada Süleyman Çelebi adına kayıtlı bulunmaktadır. 41 varaktan olu�an bu nüshanın yazısı nesih olup her sayfasında 9 satır bulunmaktadır. Sayfa düzeni, beyit düzeninden ziyade satır düzenine göre düzenlenmi�tir. Beyit araları kırmızı üç nokta ile belirtilmi�tir. Bunun yanında bölüm ba�lıkları da kırmızı mürekkeple yazılmı�tır. Nüshanın ba�tan ve sondan eksik oldu�u görülmü�tür. Pekolcay, söz konusu nüshayı tanıttıktan sonra, mevlidin içeri�ini 14 madde halinde açıklamı�, yer yer de Vesiletü’n-Necât’taki ortak motiflere de�inmi�tir. Çalı�mamız boyunca bu nüshayı HM (Hacı Mahmud) kısaltmasıyla kullanaca�ız.

b. Sermet Çifter Kütüphanesi Nüshası.

Söz konusu mevlidin ikinci nüshası Yapı Kredi Bankası Sermet Çifter Kütüphanesi 238 numarada bulunmaktadır. “Harekeli nesih hatla, Türkçe, 200x157 mm. Ölçüsünde, 36 varakta, 11 satırlı, âharlı krem kâ�ıda yazılmı�tır. 17. yüzyılda istinsah edilmi�tir. Mukavva eflatun cilt içindedir.” (Da�lı-��li vd., : 113) Bu nüsha çalı�mamız boyunca SÇ (Sermet Çifter) kısaltmasıyla gösterilecektir.

8 Necla Pekolcay sözkonusu çalı�masında, tanıttı�ı mevlidin müellifini tespit edememi�tir.

Page 5: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

452 YAZAR, Sadık

Bu nüsha besmeleyle ba�layıp dua bölümüyle biten mükemmel (tam) bir nüshadır. Her bölüm sonunda tekrarlanan vasıta beyitleri, vasıta beyitlerden sonra gelen salât u selâm (bu salât u selamlar, her bölümde farklı olup 8-10 münâdâdan olu�maktadır) kısmındaki salât kelimesi ve her bölümden evvel alıntılanan Kur’ân-ı Kerim ayetlerinin yer aldıkları sûre isimleri kırmızı mürekkeple yazılmı�tır.

2. Mevlid-i Cismî �le �lgili Genel Bilgiler.

Cismî’nin Mevlid’i, iki nüshaya dayalı olarak hazırlanan metne göre 583 beyitten olu�maktadır. �ekli, i�leyi�i ve muhtevasından açıkça anla�ıldı�ı üzere Vesîletü’n-Necât’a nazire olarak yazılmı�tır. Dolayısıyla her ne kadar müellif,

� ���#�$������ ����!%������ �"�&�������'�� ������������ (55)

… (������ �)������������ �"�*���&%�� �+!�����#,�������!%���&�������%�� (64) …

� ������� �"�*�-��)���� �������� � � � ���*�����.���� ��,�������� (237)

deyip mevlidinin özgünlü�üne i�aret ediyorsa da söz konusu mevlidin birçok açıdan Vesîletü’n-Necât’a - yer yer taklid derecesinde- benzedi�i görülmü�tür. Bu bölümde söz konusu iki mevlid arasındaki benzerlikler ve farklılara i�aret edilip Cismî’nin Mevlid’i tanıtılmaya çalı�ılacaktır.

a. Mevlid-i Cismî’nin �ekli ve Yapısı.

Cismî’nin Mevlid’i de Vesîletü’n-Necât gibi, bölümler arasına sıkı�tırılmı� üç kaside dı�ında, birkaç bölümden olu�an uzun mesnevi nazım �ekliyle yazılmı�tır. Mevlid-i Cismî’nin yazıldı�ı vezin de –� ���� ���� ���� ���....����/� �������/� �������/� �������/� ���....����/������/������/������/��....*���*���*���*��� vezniyle yazılan kasideler dı�ında- ��������.��.��.��.���$��/���$��/���$��/���$��/��.��.��.��.���$��/���$��/���$��/���$��/��.����.����.����.���� �eklindedir. Mesnevinin bölümleri arasına yerle�tirilen farklı vezindeki kasidelerin, Ahmet Ate�’in de dedi�i gibi (Ate�, 1954: 26), nazım �ekli ve vezindeki yeknesaklı�ı ortadan kaldırmaya yönelik oldu�u söylenebilir.

Cismî’nin Mevlid’i; Allah’ın birli�inin anlatıldı�ı ve Hz. Peygamber’e övgülerin sunuldu�u giri� bölümünden sonra, (��(��(��(��----����������������----�������� 0�0�0�0�1111----�������� 2��� � 34�56� ���2��� � 34�56� ���2��� � 34�56� ���2��� � 34�56� ���7��*��8�7��*��8�7��*��8�7��*��8�----9���3+9���3+9���3+9���3+4:4; 56� �8��<4:4; 56� �8��<4:4; 56� �8��<4:4; 56� �8��<----�� ��� � ���3+4:4; 56���� ��� � ���3+4:4; 56���� ��� � ���3+4:4; 56���� ��� � ���3+4:4; 56����; ���$�8���; ���$�8���; ���$�8���; ���$�8�----9��9��9��9�� olmak üzere dört ana bölümden olu�maktadır.

Page 6: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 453

b. Mevlid-i Cismî’nin Muhtevası

Cismî’nin mevlidi, VN’ye göre oldukça kısa, 9 beyitlik, bir ilahi ile ba�lıyor. Hz. Peygamber’in medhi ve müellifin özrünü beyan etti�i beyitlerin akabinde ise mevlidin önemine dair sadece SÇ nüshasında yer alan 39 beyitlik bir hikâye yer almaktadır. Bu hikayeden sonra; Hz. Peygamber, dört büyük halife, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin gibi din ulularının övgüsünün yapıldı�ı bir kaside yer almaktadır. Bundan sonra asıl konuya girilir ve Hz. Adem’in yaratılıp “nur-ı Muhammedî”nin onun alnına konulması ve o nurun birçok peygambere geçtikten sonra Hz. Âmine’ye gelip yerini bulması anlatılır. Daha sonra Hz. Âmine’nin Hz. Peygamber’e hamile kalması ve babası Abdullah’ın vefat edip Hz. Peygamber’in dedesinin himayesine girmesi söz konusu edilir. Hz. Peygamber’in veladeti ve veladeti esnasında ortaya çıkan ola�anüstü olayların anlatılmasından sonra “merhaba” bölümü gelmektedir. Mevlid, Hz. Peygamber’in miracı ve vefatının anlatıldı�ı bölümlerden sonra nihayete ermektedir.

c. Mevlid-i Cismî ile Vesîletü’n-Necât Arasındaki �li�ki.

Daha evvel de ifade edildi�i gibi, Mevlid-i Cismî, Vesîletü’n-Necât’a naziredir. Ancak nazire yazmanın amacı dü�ünüldü�ünde, Cismî’nin ba�arılı oldu�unu dü�ünmek zordur. Zira birçok yerde tekrara dü�mektedir. Bu bölümde, söz konusu iki mevlid arasındaki benzerlikler maddeler halinde açıklanacaktır.

I. �ekil ve Yapı Benzerli�i.

Her iki mevlidin de vezni –mesnevinin arasına sıkı�tırılmı� kasideler dı�ında- ��������.��.��.��.���$��/���$��/���$��/���$��/��.��.��.��.���$��/���$��/���$��/���$��/��.����.����.����.���� �eklindedir. Her iki mevlidin ana bölümleri de “Giri�, Hz. Âdem’in yaratılı�ı, Hz. Peygamber’in Do�umu, Mirac ve Hz. Peygamber’in Vefatı” �eklinde benzerlik arz etmektedir.

II. Vasıta Beyitleri

Cismî’nin mevlidinde de VN’de oldu�u gibi her bölümün sonunda vasıta beyitleri bulunmaktadır. Bu vasıta beyitlerinin de VN’ye çok benzedi�i görülmektedir:

Mevlid-i Cismî Vesîletü’n-Necât

�����.���� ���1����������������� �

�����������������#���� %�$� �� �

�������#�=������&�&������#��>� �

9�<�������������� ��$� >� �

Page 7: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

454 YAZAR, Sadık

�����������������<���������

; �����"�$���-���*�-�� ������

����

����������%�����%��������<>$�

:�#�����������������&����-���>$�

III. Benzer Beyitler

Bu bölümde, söz konusu mevlidlerdeki çok yakın benzerlik arz eden bazı beyitlerin dökümü yapılacaktır.

(��$-=����?1�������#����&��

3@$��5���� ���������������&�3 � 6A5�

:��������������������!���

���=�%��$������ �����������3; 96�B/C5�

� &� ���.���� ������#������"������

@""��������3�5�D ���� ��������3 � 6E5�

� &� ���>��� ���F��#������"������

G����� ����� �H�� �>������3; 96�B/IA5�

?11�J.����,&����$���.���� ��

K�����.���� ���� &%������2��� �3 � 6BL5�

?11�J.����,&����$���2��� ���

K�����2��� ���� &%������.���� ��3; 96�A/B5�

M�$��������*����1������&%*��

� ��<������""��������������*��3 � 6BEN5�

M�$���F������#���$$���F���

:����������$�<���H�#������O��3; 96�A/E5�

P��Q ��.&8�-�""��&������<����

R�F� �����������#��<��=�<����3 � 6�ISI5�

P�����&��""��������<����

P���#��<��=�<���������=�<����3; 96�E/IE5�

@"�� &��1������"���������)��

� ��&,��*���.���������=��&)�3 � 6�IST5�

G����)��H">��,�#$���>=��>��

U ,������O�H���������>��3; 96�E/CN5�

� �

IV. Merhaba Bölümü.

Asırlarca Süleyman Çelebi’nin mevlidinde yer alıp en çok be�enilen bölümlerden biri olan “Merhaba” bölümü aslında Süleyman Çelebi’ye ait de�ildir. Bu konuda, ilk olarak Ahmet Aymutlu yaptı�ı bitirme tezinde, bu bölümün Süleyman Çelebi’ye ait olamayaca�ı üzerinde durmu�tur. (Timurta�, 1972: IX) Daha sonra da Ahmet Ate�, ileri sürülen bu fikrin do�rulu�unu ispat etmi�tir. Ate�, bu bölümün Süleyman Çelebi’nin ça�da�ı Ahmed isminde bir �aire ait olan

Page 8: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 455

mevlidin bir bölümü olması gerekti�ini, söz konusu mevlidin dört nüshasını bularak ispat etmi�tir. Ate�’in getirdi�i bir ba�ka delil de Vesîletü’n-Necât’ın eski tarihli nüshalarında söz konusu bölümün bulunmayı�ıdır. �ki mevlid arasındaki kar�ıla�tırmalar için (Ate� 1951 ve Ate� 1954) bakılabilir.

Cismî’nin mevlidinde de “merhaba” bölümü, Vesîletü’n-Necât’ın yakın tarihli nüshalarındaki merhaba bölümüyle neredeyse aynıdır. Dolayısıyla, Cismî’nin de merhaba bölümünü, Süleyman Çelebi’ye ait kıldı�ını söylemek mümkündür.

a. Mevlid-i Cismî’de �mla ve Gramer Özellikleri

Cismî’nin mevlidi, 17. yüzyılın karı�ık imla ve gramer özelliklerine sahip bir eserdir. Evliya Çelebi’nin Seyahat-nâme’sinden hareketle bu yüzyılın imla ve gramer özelliklerini inceleyen Musa Duman’ın verdi�i bilgilerin ço�u, Mevlid-i Cismî için de geçerlidir denebilir. Biz bu bölümde söz konusu eserin iki nüshasından hareketle göze çarpan temel imla ve gramer özelliklerini sıralamaya çalı�aca�ız.

1. Öncelikle metnin tenkidli ne�rini hazırlarken, ba�tan ve sondan eksik olan HM nüshası yerine, ba�tan sona kadar tam olan, bölüm ba�larında konuyla ilgili ayet-i kerimleri ve bölüm sonlarında düzenli olarak salât ü selamları barındıran SÇ nüshasını esas aldık. Ancak bu ayet ve salât ü selâmları, ziyadesiyle yer kaplayacakları dü�üncesiyle tenkitli ne�re almadık.

2. Metnin imlasında, her iki nüsha arasında tutarsızlıklar oldu�u gibi aynı nüsha içerinde de birçok tutarsızlık vardır. Biz anlamı bozmadı�ı müddetçe, bu tutarsızlıkları gidermeye çalı�mayıp harekeli olan metne sadık kaldık.

3. Her iki nüsha da harekeli olup, harekeler aruz vezninin gösterilmesinde önemli bir görev üstlenmi�lerdir. �öyle ki, birçok vezin hatası barındıran bu metinde, Arapça ve Farsça kelimelerin hareke ve uzun ünlü (�,�,�)lerin yardımıyla vezne uydurulmaya çalı�ıldı�ı görülmü�tür. Bu hususa tipik bir örnek olarak “� ���'��” kelimesi verilebilir. Kelimenin ikinci hecesi uzun okunması gerekiyorsa imlası, uzun ünlü (�) ve dik üstünle gösterilirken kısa heceye ihtiyaç duyuldu�unda ise uzun ünlü atılıp kelime adeta Türkçele�tirilmi�tir. Bu durum için “�mine” kelimesinin ilk hecesi de örnek gösterilebilir.

4. Ba�laç olan u (�) sesinin özellikle SÇ nüshasında ço�unlukla i (�) sesiyle kar�ılandı�ı görülmü�tür. Bunun yanında Farsça isim ve sıfat tamlamaları da � harfi ile gösterilmi�tir.

5. Birkaç örnekte Farsça dar tamlama sesi (ı,i)nin yuvarlak ses (u,ü)le kar�ılandı�ı görülmü�tür: � ������� �"�*�� �"�*�� �"�*�� �"�*�----�����)���� ������3ICT5

Page 9: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

456 YAZAR, Sadık

6. Her iki nüshada da ünlü uyumuna göre yazma gayreti var olmakla beraber bazen ünlü uyumuna uyulmadı�ı da görülmü�tür. Biz metnin hazırlanmasında ünlü uyumuna uyan nüshayı tercih ettik; her iki nüsha da uymamı�sa SÇ nüshasına uyduk.

7. Akkuzatif ekinin ço�unlukla normal nunla yazılmasına kar�ın bazen nazal nun ile yazıldı�ı da görülmü�tür.

8. Metinde buna benzer birçok imla özelli�i olmakla beraber bu makalenin amacı dı�ına çıkaca�ı dü�üncesiyle, bu kadarıyla yetinip Mevlid-i Cismî’nin 17. yüzyıl imla ve gramer özellikleri bakımından da ilgili disiplinlerce yeniden ele alınması gerekti�i dü�üncesindeyiz.

Sonuç

Bu makalede kısa bir incelemeye tabi tutulup iki nüshaya dayalı tenkitli metni verilen Cismî’nin mevlidi, Vesîletü’n-Necât’a nazire olarak yazılmı�tır. Nazire yazmanın amaçları dü�ünüldü�ünde pek ba�arılı oldu�u dü�ünülemez. Daha kapsamlı mevlid çalı�maları için tenkitli ne�rinin önemli oldu�u bu mevlid, 17. yüzyılın dil ve imla özelliklerini barındırması bakımından da önemlidir.

Page 10: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 457

@; V�( @; V�( @; V�( @; V�(----��� �+ ���� �+ ���� �+ ���� �+ ��

W�W�W�W�.��.��.��.���$���W��$���W��$���W��$���W�.��.��.��.���$���W��$���W��$���W��$���W�.����.����.����.��������B3B5� ������ ��""���:����������� X���� ������!%&��&���������� @""���:����������&� ��%����������� :���������!=�����&� �����������

@""���:����������&� �����1�������?����� �1��; �������Q �%%�1�������

�:��������������$���������&� �:������������&�*.�����&� �

�A� J��$�-=����?1�������#����&��

� Y@$��Z�[��� ���������������&���� &� ���.���� ������#������"������@""��������Y&Z�D ���� �������4�

�B� P��"������������.���� �����\���

] �� �������"���� �%��B���,������(������#�� �#���&����1���.����� ��������� �.���� ����� &�$�.����� ������?11���#�� ����1����$��J��.������� ��� � ����^��$��

�BL� ?1�J.����,&����$���.���� ��

� K�����.���� ���� &%������2��� �I��2��� ��,���"���������*�-������+�����-��#�"����� ��� � ��� ������

�P���������#��<����������"����P����#�%����.���� ���)���� ���C��:�����,&�����������N�<������ &� ���"���1����#�������������

* HM nüshası bu kelimeden itibaren ba�layıp bir sonraki beyit öncesinde �u hadis vardır: �� ��� �� � � �� �� ���� ��� � � “Allah ismi ile ba�lanmayan her i�i eksiksiz kalır.” 1 "���� �%��_�"��� �%������ 2 2��� �_�.���� ��� 3 pey�amberi: hem serveri HM. 4 bu: dü HM

:�����,&������������ ���1� ���:�����,&�������.���� ����-$�-����

�BA� :�����,&�������.���� ��*������� ?&�� �$����������<����$A��*�������

2������"��������������.��:������������.������\�����Q �� �$�����8�-.���� ������������K� ���&��&����$��������������

�I� � V������.�%%����11�-,&�E����Q ����

:�������������%�S��������?&�� �$�������������������=���(��$�������%������������=���

�IL� � �����.���� ���1����������������� �

� �����������������#���� %�$� �� T�� �����������������<��������$� ����������*����������-���$��

�� � ����#��� ����!%��� .��������&� �� � ������� �"�*������!������&� ��

����&� �������"��&��� �"�*�����M� �̀���&���� �����&� ����-������a�����$��� ���?1�J.����1����$���9�<����$��� ��� � ����^��$���

�IA� � .2��� ����<��=�$&����:�� ����

� � &� ���.���� ��������� ��� � �����(�����<�����������.���� &����� ���<����1��$�&=����2��� &���

� � :�������������&� �������� � � ���1��������$�������������

5 �oldı cennet: cennet �oldı HM. 6 �11��,&�: �&�� �$��,&��+b4 7 bizi: bizleri HM 8 20-21: -SÇ 9 dili: �����+b4

Page 11: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

458 YAZAR, Sadık

?1�J.����$�BB�=�$&��[��!������ �; ����������������������������� ��P��0���"���-��.:��� �&�(��$-=���P��� &��%%���`�$-��)�#-���-�c����

CL� � ] ���&������=�%�&�=��<BI������`���� G�1���.���� �"��������BC�V�� -��`���

�I� � (���������=��<�BN��������#���

� � �������.���� ��)��"����=����� � b&��� ������������?1������BA��� � ����������*������������

� G���)�?1� ��������"������� G1���1����$�1������� ���������� G�����BE��#��<��������[[�,���1�� :�����,&�����������&�BS����1��

CA� � ?1�J.������������`�$����� G���)�"����� ��� � ���������� +�"���������0���"���-��� ������ ?^��$��������������0����

�� � ?1����� �*��������!%���BT������������������������������������������������� � Q �� �$��,&��������&�����&%�����

:�����,&��&��<���������� ���� &� ����������"&<*��=��� ������������$�$�#�� �=��&��#�� ���$����� &� ��������=����$��� ����Ba��$���

11 t�: -HM. * Her iki nüshada da “getüre” kelimesinden sonra vezne fazla gelen “���&� ��d�#���� ����"����4 12 genc: `�$�+b4� 13 ��_�-� 14 genci: `�$��+b4 15HM’de mısra �u �ekildedir: Bir tecell� itdi ?a1 ol arada. 16 yanıser: yansu��� ** HM nüshasında vezne fazla gelen “n*�-�d�#���� ����"����4 17 �&�_����� 18 !%���_�`�$���+b4 19 $��� ����_�$���� ���+b4�

NL� � � ��� �\����������� �\�����������=���� � &� �����&��������������=����e�������������� ��� � ���.���� ��:�����,&�������.�%%�$�2��� ��

�C� � P����&���&�� �$��,&�����] ���� �� � ���� �$�1���������������Q ��� ��

� G��������.���� �����f�8�-<������ P��� &��%%���`�$������ �%�%�"����� G����������� �$����\���1���� 2����$���<����$�&���`����1���

�NA� � �����.���� ���1����������������� �

� �����������������#���� %�$� �� ��� �����������������<��������IL�� ; �����"�$���-���*�-�� ������

�� � P�����*�-��:�� ����.����1������ � � ���=!�&��������IB���� &�$�1������

� g���=&�������-���.�1�!%&���� R�$�������=��-��?11��&%&����� ����=&��� ���������-�������������� +!������"$��$� �����!%��� ����������

AL� � .2��1��������!%��)��"����&��� .2��1��������� .����)��������II��9�<����^������"����� ��������� �������#����=&<���$�&=��<���!���� ���

�� � � �%�����1$���1�#�����<���&�&�&��� � �������� �$��#���������&�&��=&�&������������������� � 9����"&����������� �&�&�������� � K��������1-��.���� �=&�������

�N� � ����%�����$*��"����)��"����=���

20 � 8������$�� �"��������<������#�������_� ��������������<�����������$� ����������*�����������-��$ 21 ���_�-� 22 pes yana�ur: hem yanadur HM.�

Page 12: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 459

� +!������ ����!%��1������=����AA� � ?1�����:�� ���&� �� *���,&��

� K��'�����%����$�&=��� �*��,&���� ���#�$������ ����!%������ �"�&�������'�� �������������

�� � P�����*�&��������� ���������� �� � P��=&����� ������������� ������ �

� �� ���������� �"�&�������������%IC�� (�����%IN���� � �$�.�����������%����] �� �#����� ��#����������� ���.�IA�� :������� �$�1��������0�����

EL� � (������ �?1���^�������IE������ � �%�� ��,&�������.����������������#����� �<���������������� ����$�&���`���"�������1�����

�� � (�������#�� ����������#�$���� � K��� ��.����������,&�IS�.�$��

�� ����� �������"������ �"�*����(������� �$��������������-������[��(������ �)������������ �"�&���&%�� �+!�����#,�������!%���&�������%�� �

�EA3A5g�����)� �"�����!%&� ��!������ �

� � &�&��-"��������"&����������� ��� �"<����)�������=���<*��������� �� .:�1���������,&)��*��������� �

�� � ���������$����������!%&� ��� � ���"&%������ ��������!%&� ��

23 ���������%_��������%�� 4 24 dileriz: dilesiz HM. 25 Mısra SÇ’de �u �ekildedir:

] �� �#�������� ��#������.����� 26 r�^ı olsun: �����"����� 4 27 �a��sı çün: �����,&��+b4 * “dile” kelimesi her iki nüshada da “����d� ��#�������%��� ��� ��� ���� #����� ���$$�#�� ��� �$� � ��� � #$���4�

� ���&� ����=&������!$� �#��=��� (��$*������������=�$� �#��=�IT��� �������� �������"��&���"�������� J����� ����=�"��������������Ia��

SL� � � �%������ �������"&%�������"����� ����&)��������������&�)������ � �� .��������������$�����-������� (���������� ���������� �"�&����

�� � (����&)�.���1�����CL���������� � !%�������������!#&����������� �

� �����.���� ���1����������������� �� �����������������#���� %�$� �� ��� �����������������<���������

� � ; �����"�$���-���*�-�� �������SA3E5 ������� �"�*�������������&� [�� @���������<��������������&� ��

; ������������������<�����P��1�""�$���������� ������(������""����������#���$�����&� � �"�&�&���!%��������=����&� ��J���������� �"�&���#�� ������ ���?&�� �$����� �"�&�&����<���� ����; ������� ������,��������#���� �<��=&��&%�����������������

�TL� ����Q ��.&8�-�""������ ������� �"�&�����������������)&�-�����E� P����&��������1�� �������

G����&�&�����$�&��$� �#��&��&����� ���G�*���1�������"����������] ���.�*������������ ������&��

28ET_-+b4 29 �arr�fını: :��������+b4 30 .���1�����_����.���1���� * Bu beyitten itibaren ba�layacak olan 39 beyitlik bölüm (hikaye) HM nüshasında yer almamaktadır.

Page 13: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

460 YAZAR, Sadık

.:"�$����������=&���������=���9��.<�����&��#����������<���

�����Q ��.&8�-�""��������#����0�����&������&�&���&��&����

�TA� � P��G�*����������=��������=���� � � �������"���������=&�-.�`����

� � ����������#������������=���� R�F����-,&��������*�-���$������� :�������������������-��$� �� �� � &� ���.���� ����$���������� ����� :�����,&��������� ���������� ����#�������&��&���.�� ����������� b&�����$����$���������!%���� .:1���=��&)��"��1�����#���&%���

�aL� � ����������"1�$�.�1-�� ������� � R�����1���`�"1�����"1����������

� P��=�<����"1���������������=���� !�����&�&���� ��� � ������� �&-"����

S� � ?�^������ ���<&� ��������������� � &� ����������������������� (������$���#�� ��&�&����� ��-��$��� G�1���������,���<������������$���� (������� ��$��� ��� � ������������ ��� ����� �� *����:�� �����������

�aA� � P��������"1�����"���������� �� � 0��1�������������� �������&� �� ��

� G��Q ��*���������&��!���������� V������������#�����������*���� :������������=�������������� � ������&��#�� $���1�"�Y�Z��� �������� � ������#���� �=������������� @��������$�� .�����"&�#��-�������� (�������������.&8�-� &`�����

� P�����&���� �$�����8�-.���� ����BLL� M�"1�����!=&)�������������� � � ���1*���$����������� ����D ����� � +���� ������.$���"�����:���� � +���<������1��������$�������

:���� ���$��1����$���������*��g��1������� ���=�����������

�S� � X�������������)��������=���� � 9� �̀�� ������� ���������� �#��"���� � ��� �G�*���=!�����$���=!���=���� � � ������$�������*������&=����BLA� (����=!��&� ���=�<������=!��&=���� � 0�#-��)�������&%&����&��&=����� � .2��1������ ���������<�������� � R�����=!��&� ��*�������� ��������� � P�����*����%������ ����1������ � G�����<����1����� �.�1������� � ��� �����?11����.$�����&� �� � �"�&���1�$� ���.���$�����&� ��� � R���������.����&%�����-1����� � @������������-������� ���$������BBL� G�������#�%�� �"�&��������������� � 9�.� �$�������1����������������� � �"�&����$��#����-,&���&�� �$��� � :����"��������� ������.$���� � �������������������.�%%�$�������� � �"�*���<��������&�� �$�1�������� � �����.���� ���1����������������� �� � �����������������#���� %�$� �� ��T� � �����������������<������������� ���� ; �����"�$���; �����"�$���; �����"�$���; �����"�$���----���*����*����*����*�----�� ������ ������ ������ ���������������

Page 14: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 461

T���� ���� � � � ���������....��&�� �����&�� �����&�� �����&�� ���....��&��W���&��W���&��W���&��W�....*���*���*���*�����������BBA� G�$� 1��������?1���<������� � ] ��c������������=��<-�CB���������� � G�������=!#��������������?1�� � G�$���������=�"���-���*����[��a� � ��� � ��� ������������$������� � .:�����#&������$�����&� ������ � 1�� �#�� ������ �%��"� �#������ � :�1��1�,�1��������&���CI��� � e���.���� ��&%��&)������$�� �� �$�� � X������2��� &��������������BIL� ��&)�`&������$��������������� � 9&&""�$�������$���$���<�����CC��� � � �����������:����� �������� � ; ��&)���� ����������%� ������ � K������������,&��.�����#&����� � P1������*��-����.8�-� �\������ � ] ���.���W�$�������*��-������� � ] ��W��1����""��������1��CN���������� � @*�� �#��������""������-������1�� � R�$�)����$������ ��$��-��<�������BIA� �#��<�������.h � ���&�����*�&��� � Q �.���$�����������.-��.������� � U ,&�<������[�.P\� ������-��K��'���� � P1����<�� .���&)�,�)���������� � ] �CA��!��&�<��.:����&8�- ���^������ � ; �������] �"\�����-����"����

31 genc: `�$�+b * Vezin bir hece fazla gelmektedir. 32 BBT_�-+b4 33 Mısra, SÇ’de �u �ekildedir: Nübüvvetle fet� itdi bu cih�nı.� 34 �1��_���� �� * HM nüshasında “y�rı” kelimesinden sonra vezni bozan “��h-ı” kelimesi vardır. 35�ki: -HM�

� � Q ��*�&������������������������� � �������������$� �=&� �����a� � ?�������?&���������*�-��.������

R�$��.���&�$����������������BCL� Q ��*�&��������?� %�"&�.:���� � P���$��#��$������������<����� � �� � �������������� �������� � � ��������� ��� �� ��� �� ��� �� ��� ��������� ����� � �� � ��&)�<����$���������������� � ��&)���$� ��� �������%������� � P��#�� ���� ���&)�1�������.$�� � � ��� ��$� ����?1����� 1�� ���� � (���������������*����������� � g�"�$�"����� ��� � ��� ������CE��������� ���� (��(��(��(��----����������������----��������0�0�0�0�1111----��������2��� �34�52��� �34�52��� �34�52��� �34�5[[[[��BB� W�W�W�W�.��.��.��.���$���W��$���W��$���W��$���W�.��.��.��.���$���W��$���W��$���W��$���W�.����.����.����.������ �BCA� ����������<���������������������� � � �����"���������CS���������� � 2��� &����1���������1��� ������� � :,�=!%&��������$��,����������� � �� � 91������&� ����!%��"��������� � ; �����"�$���-���*�-�� �������BB� (������� ���2��� ��?1������ � P�� ��� � ���c������������� � � ������?11���#�� ����1����$��� � 2��� &����������������1$��� � �BNL� .:%�'������ ������������� �0����� � J��#��"�����������CT���)�1����� � P��=�������)�1�����"��������� �� � :���2��� ����� ����������� � 36 BCN_�-+b4 * +b8���!����������#���#$��4 37 "���������_�"������������ 38 ���������_������������

Page 15: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

462 YAZAR, Sadık

� � ����$�����.:%�'�������������� � J��#��?1��� �����������=�$&����� � ���������������.2%��'��-���� ���� � K��������������� ���.��������� ����� � K^��������1������� �\1������� � �����.���� ���#�� �����������BNA� e���� ���#���������&���=��������� � P��=�������)�����,�1�1�������� � �����������)������� ���'���� � Q "^������������������������ � ���$���� ���'�����)����?1�1$��[�� � .:�^�1��������� �$����^��$������ � ?1��������� ���'�������%� ���� � ���$����)����<����$����� ����� � :������ ���)�����=�$�<����$��� � G���)���<&�=�����1��$���� �$���BAL3BI5� ����$&����� 1�������������� � 2��� &���,�����,������������ � K������,&��2��� &���,������ � J��#������*��"������&���������� � K����1��1�����$��$���$���� ������ � � �������&)��������"��$����0���Ca��� � 2��� ��<���=��&������������� � � ��1�������������*�-�� �������� � e���$� �� ���������<%�NL������<���� � P��������,�1�#�� &#�&��$�&�1��BAA� :����-���*��$���1�����?1����� � � ���=&%������1$���1��������D ����� � � .^-��.��� ������.�^��������� � G.������ ���������^���������� � @� �����)�<&� ���� ���#����=��������

* Sadece HM nüshasında olan bu beytin ilk mısra vezin bakımından hatalıdır. 39 BAI_�-+b4���#�� �����"�%����$��4 40 ���<%�_��<%����� 4

� � +�<�����&)�.�%%�$��#��� �1��������� � ��������<&� ���� ���#���.�� ������ � +�<���1�������1� �NB��#��� ������� � U ,�=&�������=������ �%*�����)��� � �$���)����������� ��.*�����)��BEL� �$���� ��.*��M��������� �<���������[�� � ?1�1*���$� �����$� �#��%�1*���� � K�"��� ��������%�������� � ; �����"�$�1������ �$�����NB��� � �� � 2��� &������*��NI�������1����� � ?1����!=���"&�#����� ��[�������� � R�������������<��=&��2��� &���� � g����?""�������"��������NC�� � �� � M�$��������*����1������&%*��� � � ��<������""��������������*���BEA� 3BI5����������� ��"&���� �.����� � ���������*��������"�.������� � � �����������������&)�=�����#��$��� � ] �� ����������"&�#�� �����$��� � �$���.:�&�� �������������*��� � 0���$�<����������&)�������*���� � e��������<�$�#�� ��%$� 1����!%��� � X���?1���"� -������$�����%�NN��� � �����.:�����������*������)�� � � &� ����<������������)������)��BSL� P���������@� �������

41 1� �_�<&� ������ 4 * Vezin fazla gelmektedir. 41 BAa-BEL-BEB_�-+b4 42 ����*��_��*������� 4 * “And olsun ki biz Adem o�lunu �erefli kıldık…”, �sra: 70. 43 � 8������$������#�������_�R�����������2��� &����<������g����?""�������"������&�4 44 � ��&�������� ���������#�������_������.�� �����������=���#���%�4

Page 16: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 463

� � � �����&�&)���������&�-�������� � �� � :�������"�������&)��*�-����"���� � � �����������=�$� ����������� ����� � � ���*������*����NA�=!���&���"^��NE�� � � ��1��������'�� �� &���#�$&�������� � P��������&�� �$���NS����] ���� �� � K���$����� ���� �$���������Q ��� ��� � �����.���� ���1����������������� �� � �����������������#���� %�$� �� ��BSA� �����������������<���������� � ; �����"�$���-���*�-�� �������BC� �����&���������&� �������� � .���������������� ������� � �����#��������$��#�����"&%�� � (��$�����=&�������NT�����"&%��� � ����&� ����=&������&�&�&-"���� � (��&� ��1�""�$�"����e��"����=���� � �� � ���������� �"�&������������&� �� � !��&� &%�$�$������������&� �� �BTL� b&�#���&������� �������&8�-���� �� � P��=�<����������������������� �� � �� � (&��&=��������� �������&8�-������ � :���������������!������<������� � �� � 9�<���&������� ���������&� �� � +�%�������Na�������������&� �� � �� � :$���������"��&������&��=!�&��� � b�1�������*��#���&����.�����&���BN� :���$.����������.���� ������ � � ��������<�� .�����������#�� �"���

45 �*�����=!���&�_��*��������#�� �+b4 46 �"^��_�$&������� 4 47 �&�� �$���_��*�-���&�� �$��+b4 48 � ��&�������i=&�������d�#���� �������������"�%����%��=�����i��� d��!%<&F&������ #$���4 49��%�������_���%����������+b_

BTA� (����.:�������������������� � �������������� ��� � ��� �������� � � ����������� ��������&���� ��������� � R����������� ��� � ������������� � 2� ����������=�<��<�� .��������� � :������=&��������=���������� � M������&���� ��$��AL�����������<��� � ����������� ���&�������=�<���� � ��� �Q �<�����"&�� �� .�=�<����� � Q �� ���&���������.���� ���<�����BaL� 9*���������)���@� �������� � (������$��������������������� �� � 2� �����������*��1�����1����� � !��������������������#��"���� � ��)�K������������������������� � 2� �����������*���=!��������� � G&#�&������2� ��������*������� � �<��=&��&%���� -��� �����AB��*������� �� � (!�$�����=���=�$&��������� � (�)����<�#�,�1���"�����$����BaA� G���������<1����$�����&� �� �� � :��1������������ ������� �� AI�� � �BN� b&�����$�������.:�&�� ������� � g��=&�&�$����������.�������� � (����.:�&�� ��������AC�)&�-����� � ��� ��&������<����� �������� � e��������������.:�&�� ������� � +!���������!%�������=��&)��� � J �%� ��������������"����������� � P������\"����)�=��=��AN������

50 �$��_��$������ 4 51 ��� ��� �����_����������� 4 52 BaA_-+b4�� �����$�#�������#�������%� #$���4 53 ��_����� 4 54 =��=��_�"������ 4

Page 17: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

464 YAZAR, Sadık

ILL� ; ����.:������� ��������������� � :�����\"�����1����$����!����� � 0�$����)����#�������!�&��� � ; .�����$��&)� ��������1������ � :���!�&)�1����������$������� � K�����������<&� ���������$�������� � @���&)�2� ������������������� � K����������&%���!#&)�������� � (�������<&� ��������AA������ � !�� ����������&%���������������ILA� :������� �����1���������$�� AE�� � :$���!����������������� �� � (����.:�&�� ������2� ������� � � ��#���� ���!�����������AS��BA� :��� ���1����� ���� ����=��&�� � +�"=&����������&�&����� ����=��&[��� � 9�$�#�� �������� ����������� �� � � �������<����=�����#����� ��� ] �� ��!=&�&)���� 1��#�� �������� �����������������������%� ����IBL� ���������������=&������$������� � D � -=������)��"�������=�$�������� � �����.:�&�� ������2� ����&��� � 0���$��������������=!��&�������� � �����!%&�������������!���������� � J����#�%�����=����=���������� � +�#�%����������=!����2� ����� � � ���!�&#������$��������"������ � (�������#�� �� ��$���1����������� � ?1���"�������������!���������

55 <&� ��������_�<&� ���������� 4 56 ��_���$�� �� 4�] ������%��� ����#�����"�%���=!�����F���������,�� �����4 57 ��_��������� 4 * Mısrada vezin fazla gelmektedir.

IBA� P�������������)���� ���������� � M�1������� �.<�%�$���������� �� � G���&�=!=����)������*���������� � ] &������1�)������� .� *����������� � �����.���� ���1����������������� �� � �����������������#���� %�$� �� AT��BA� �����������������<���������� � ; �����"�$���-���*�-�� �������BE� �������=������������<���&�&�&��� � .2��1����)�!%���Aa�������� ���=&�&���IIL� &�&�$���=����&� �&�&��=���� � :,����� �.���� �����=&��=�����3BE5:,��� ��.����=&�����&##������� � P���.���$�=�"�����&��#�������� � e�����=�"����=�"���-��<���������� � P����#�%����.���� ���������������� � &�$�������$�� ������=&������ � � ���� &�$��������=���&�����EL��� � ����#��.���1�������*���<�������� � ��� -��� �����&��&�=&���� ��������IIA� � �����<��.���1������&)�=�������� � ] �� ���=�"����� .�����������EB��� � �����������=�"������)�=�������� � � &� ���"���1��������������� � ] �� ������1�#�� ����.���1�=����� � ] �� ����������"����� .�*1�=���[��� � ������������$��������&��&������ � K�� ����,���$�����1���&�1����� � (������� �����<�������� ������� � P������<1�������.���� �)&�-����

58 IBS-IBT_�-� 4 59 !%���_�=!%����� 4 60 IIC_�-+b_ 61 225: -HM * HM’de beyitteki”gide” refifleri mevcut de�ildir.

Page 18: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 465

ICL� P�� ��� � ���:�� ���&� �� *�EI�������� � 9*�-��?1����.���� ��� �*��������� � ?1�J.���!=���K��'���EC����� � +�"�����&� � �$��������������� � P�� ��� � ���&��#��?11�����"�&=��� � P��������K��'������)�!=�&=���BS� :���#�� �?1��^��$��!=� &������ � ] �� ����#�� �"��������� �������� � ���� �������������%�������#��"��� � � &� ���.���� �#�$����������������ICA� � ��������!�&<�=��"������ ��� � G%� ��1��� �����.�<�%������ � ?1�.�����$�1����������%������ � �������"&%����������%���%������ � �� � P�������� �������1��� ������� � +!���������c� �� �%EN�������.������ � � ������� �"�*�-��)���� ������� � ���*�����.���� ��,��������EA��� � X� �� ����"����%����������� � �����&����"������������ ����INL� K���������������%��&�� ������EE�� � G�"� -��� �����<&� ��������%� ��������� � ��� �����.$�����������=&���%��� � ���������$���!�&=������%���� � (���������<�� .����)������������� � !%�������������!#&)������������� � G�"� -��� ������������&)�"����� � P����"�'�8�-�� ��1$���ES��������BS� ����������&�� �$��,&�����1������

62 :�� ���&� �� *�_� �� *����:�� ���� 4 63 !=���K��'���_�K��'����!=���� 4 64 ���c� �� �%_�� �c*� �� �%�� 4 65 �,��������_��,����1�� 4 66 �&�� ������_����"�������� 4 67 1$���_��$����� 4

� � Q �� �$���&)����������������INA� ��� ���������� ��� �� ��� �� ��� �� ��� �������������� � !������������������ET�"���� � P��������&�� �$������������ � (��$��������������������D ����� � G��������������� ��������=����� � 0$� �������������������� ������Ea��� � � �%���������&������$��#����"&%�� � W�����&�������1���=���"&%��� � 0��������$� ����������<���� �%�� � g1������������������ ���� �%��IAL� G�������.�^-��� ��������<1�� � 9�<�����$������"���$����<1��� � K���.�����$����^.����-,������� � (��$������<�� .��$SL�������� � �� � �����.���� ���1����������������� �� � �����������������#���� %�$� �� ��� � �����������������<���������� � ; �����"�$���-���*�-�� ������������ ���� ��� ��� ��� ���....��&�� �����&�� �����&�� �����&�� ���....��&��W���&��W���&��W���&��W�....*�&�*�&�*�&�*�&�[[[[����� �� � ��� � ���=��� ��&������<������ � ��&)�� &�������������%� ����IAA� R������&� � �$����1�"&����� � P�������������-�[[��� ����� � +�"��� �#������.���� �:�� ����,&��� � g����������<&� ���� &'� ������

68 ���������_������������� 4 69 ����� 8��������#�������_�0$� ����<1��&%&� &%�����!��4 70 �$_������+b4 * � ��#����j�+b��&������������!�<�#��!�&� �����6�a-BL�"�#������������ #$���4 ** � ��#���� �����!�<��"�%����%��=�����i<&� ��d��!%<&F&������ #$���4

Page 19: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

466 YAZAR, Sadık

� � 1�� ���������#���� ���'����� � 9�����$���?1SB����)��#-���������� � G�$���W����"�-��.���<����$&� ��� � � �����$�����"���*����<������� � ?��� � �����������=���#�&��� � � �%��&)�%���$[������������ ����IEL� G1�������� ��� � ������� ����� � .:��� �$������&���������������3BL5?*������=�����<����$�������,&��� � R���)������ �$������������� ������ � � �����$������"����������*��� � W���������1� *�������1����� � �� � ] ���� ������#���� �����SI��$���"�%�� � ?���� ��������.���������� � ������������� ��������#�������� � :��������� �SC�$� �����IEA� ?���� ����������&�� �$��,&��� � 9c��1���1���������#�������� � ��� � ���&��#������$� &8�-����&��� � g��$������������.���1���SN�� � ����� ����� ����� �����....���� ���1���� ���1���� ���1���� ���1�������������������������������������������������������������������� �������� ���� �� �� �� ��������������������������������������������#���� %�$�������#���� %�$�������#���� %�$�������#���� %�$� �������� �������� ���� �������� ���� �����������������< �����������������< �����������������< �����������������<���������������������������������������� ���� ; �����"�$���-���*�-�� �������� � W��7��*��8�-9���3+4:4; 5[[�����BS� @������ �����<�������� ������� � G���<����"������&����������ISL� P����-��?1�Y�Z����-��������

71 ?1_�-� 4 * Bu k���� ����������"�%����%��=�����i�,��d��!%<&F&������ #$���4 72 ����_�-� 4 73 ���� �_�������� 4 74 � 8���� ���������#�������_�g�"�$�"��������.���1���4 ** � �����#�+b��&�������� �"<�$���F�����4

� � ; �����"�$�����������"������ � P������������������������&� �� � !��&���� &'� ����������������&� ��BT� b&��$� �� ��������1�%������������ � � ����$��,�������*������=��������� �� � P��Q ��.&8�-�""��&������<���SA�� � R�F� �����������#��<��=�<������ � P��=�<��#�� ��������������*�SE�� � �$���c��� �$������.���� �)&�-��*���ISA� :��������=�<����"�$������SS�� � P����������<������� ��ST������ � �� � G����%�1�����Sa��$������=�<��� � P��=�<���������������������<��� � �� � !%���������)�����=�$���,&�TL������ � g��1��������������������<������� � �� � 2� �������&��,&�1���� ������%��� � P�� ��� � ������� ������$����&%��� � @"�� &��1������"���������)��� � � ��&,��*���.���������=��&)��ITL� :�����=!��<�=�%TB�1���� ����� � G��� �=��&)�������������� � K��1� ��%������`� �$����=��� ��&%�� � ?*�����&%��������,&����� ���%��� � :�������&)������������,�� �� � !��&� ������������������,�� ��BT� ���������$�&� �������� ��&� ��� � D ����1����&����<���� ����� ��� �

75 ����<���_����=�<����� 4 76 � 8���� ���������#�������_�P��=�<��#�� ����������������*� 77 � 8���� ���������#�������_�:����������"�$�=�<���������4 78 ���<������� ������_����<�������������� 4 79 �_�-� 4 80 =�$���,&�_�=�$&�&����� 4 81 =!��<�=�%_�=!��<�#�� 4

Page 20: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 467

� � M� �̀��1��&������=!��&� ��"����� � :����� �����#��<���� ���"�����ITA� (���=!��&� �&,�.��� �=!#����=��&��� � ������������������#��&���� � � ����������#��������1������ � ��� TI����������#��������������� � � ���.��� �����=�$&������������ � ] .��&�$&����������#�������� � P��=�<��=!��������TC�2� ����� � � ��8#���$�������=������"������ � P���$�����&,���������=��������� � R�������)�����`� �$�1��������IaL� � ����+�������������<����TN�� � � ����������^��$-�� ����� ������� � � ���������2������$�������� � 0�`� �$��,&��?1���=!������3�5��TA��� � 2� ����������=�<��1���������TE�� � P��=�<������������=!������������ � ��� ��&������ ��� � ����^��$��� � J �%���������*������<�� .����$���Ba� ��������&k������������&�������� � R���������� � �������TS�������IaA� (!���������&��&�-���^����� ���� � � !���������� �-��Q �8�-.���� ����� � � ���'����?1�������$��������� � .:����$�����=��&)��������������� � P��� �1��������,������������ � ; ��TT�������������"&�c������

82 ��� _�-� 83 =!��������_�������=!����� 4 84 <����_��$������ 4 85 =!��������_�=!����� &����+b4 86 1���������_�1�������4�� ���$$��"�%����%��=��� �#$����4 87 �������_� �������� 4 88 "��_������ 4

� � (����#�� �=!%����=�����������$��� � � ��=�<������Ta� ��� � ����^��$���� � 2� �������&�� ��� � ��� ������� � e���"&<*��=���<�#������ ������CLL� :����������!�$��*�������$������ � G&%������*�������"�� ���)������� � �����������������!�����!�$��k�� � � ����,�� ����"�������������� �k��� � �,��� �� � ��������1��-�����$�� � +&�����1�1������"�1������ ����$��� � ����=!��&� ����!�&#�1������������ � � ������1�1�)�k�1�����&�&���� � ��������1����������1� ����� �� � ] &�����*��$�����<���� ����� ��CLA� 3Ba5P��1����1� ������)������ ������ � R����������.$� ��� � ��� ��������3IB5R����������.$������������-�����[�� � 9*����1��������� �"�$���%�� ���� � �� � G����� ���<&� ������������� ���� � D � �=��&)�.���� ��������������<���� � � &� ���`����$-��<�������&)������ � bF���������������#�� �� ������� � ��������.������������ ������ � ��������#��-��.������� ������CBL� ������������-��W��1���� ������ � ������������������ ���� ������� � ��������<��-���1��� ������ � ��������.����1-����1��� ������� � ��������1����$&8�-.��-��0����� � �����������-��� �*-��� ������

89 ����_������� * � �����$$����$���������BC����$��#�i� ���d�!�&� &�� 8��������� � #$���4

Page 21: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

468 YAZAR, Sadık

� � ��������<&� ���&��� 1�*�������� � ������������1���� �� *��������� � ��������� ��-��������-��0����� � ��������?1������ ���<&����CBA� ����������� �$�����8�-.���� ���� � ����������������.8�-� &`������� � @��<�� ����=&���&%�����-��� &����� � @��1� ���&�� ��������������$�-=����IB� @��=!�&�����������&������ ��������� � @�������� ��������������������� � @��������$�$�$�����������$�� ��� � @���&&""�$�� &����&��������$�� ���� � P��������^����� �̀#������&� �� � U � � �$�������� �%��&#������&� ��CIL� R����&�c��������)����-��<������ � ������&�����1��� �������� ����� � 9*�����)�,�1������&�����&%&���� � .:����&%&���&��������$�%����� � P��=�<��#�� �=������&����aL����*��� � :����� ������,�1�)��$����&%*���� � R���������� ���� �$�����8�-.���� ���� � U � � �$�����������?1������ ��4aB�� � M���������=��������� ������*���� � !�� �#��,&�� �����������������CIA� � ���'���=�����"&��������aI�� � l ������ ���$� �����!���aC�������� � ?*�������������������`� �$������� � ���������������=!���8����aN�� � �

90 =������&����_��&�����=������ 4 91 SÇ’de mısra �u �ekildedir: 9*��������������� �"�$�&�%�� �� 92 � 8���mısra������#�������_� ������ ���'������������� 93 �� ���$� �����!���_��� ����$� �������� 94 +b8���� ���������#�������_� ������#�� �����=!���������

� � P��=�<�����������"�<�-������� � R���������1����������� �\����II� :�����=!�����*������<�� .����1�� � ����������� �������$���,�1��� � J �%�� ���#����:�� ����=�$&�������� � :�����&��1$�����$&��������CCL� ?���$�����1���#��������� � !������<����$� �������&�-��������� � ] ���&��������� �#��,&�����D ���� � .2��� �������"&�=!������������ � � �����������&� � �$��,&�������� � U � � �$�������������1������ � � �����������1���1"�����[������� � M&)����%�?11���<�� ������=!������ � � ������������#�� ���$����&���$���� � !�$�������?1���`�����<����$����CCA� � ����������aA�����.-����"� �8�-1���� �� � h ���������&�&��������� �� ��� � ����� ����� ����� �����....���� ���1���� ���1���� ���1���� ���1�������������������������������������������������������������������� ����

���� �� �� �� ��������������������������������������������#���� %�$�������#���� %�$�������#���� %�$�������#���� %�$� �������� aEaEaEaE�������� �����������������< �����������������< �����������������< �����������������<�����������������������������$�$�$�$����

���� ���� ���� ���� ���� ����������������������������****����������������������������������������----���$���$���$���$������ � R����� ��� � ���@� ��������� � ] .�3�5��)�#��������&$-���������CNL� P��=�<������������ ���������� �� � � &� ���.���� ��������)�1�� ����� �� � �� � �##���������*��������������� ���� � 9*����1������1� ��)���&�<�"���� �� � ���������<�����.:�&�� ������� � P��=�<������������"�����=��&)��

*”iki yay kadar daha yakın …” Necm Suresi, 9. Ayet. 95 ����������_����������� 96 336-337: -SÇ

Page 22: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 469

II� (����#�� ����] .����"�� ������� �� � K)��,�)��,��&�=��� ������� ��� � 9�=�����������������%��%����� � ] ���������1���)������"��"���[��� � (���=!��&� �)�$�����&�� &���&%&��� � :���=!������"����� �%�#���&%&���CNA� P��=�<�������#������������� � (&)�&%����)��������������$&��aS��� � K���� ��������$��,��������%� ���� � � ��� ���"����&� �.1��� ����� ����� � � ���&���������1����� ���&� ��� � :�������&)����������<���� ��� � P�������������&)������ ������ � (������������� ��� � ��� �������� � � ����� ���������� ����������������� � .2��� �&%������ �$-��?1��������aT��CAL� 2� ����&���"��������� ���"���� � P���� ����������&%&��=!��&� ���� ����� � P�� �<*������#�[[��)�������� � +!�&�&)���������������� ��������IC� +�"�����������=�,���1�� ���� � ] �� �������1����������� ����� � � &� ���#�����)���������&�������� � e�$������������������������ � (���������������=!��#�� ��8�������� � � &� ���1"� ����,����)��!�������CAA� � ���.��� �$��������� �����=������ � � ��� ���1���������� ���&� ����� � J �%�����"��&������%���=�<��� � 9�����)�������������������<��

* �����"�%��������<���%��=��� �#$����4 97 $&��_������ 4 98 �������_���$������� 4 ** �����#���&������"�%����%<#���#�����i#�� d���#��������4

� � ���������������������� � � ����&��������=�<����������� � :����1� �##�������������� � �##�3�5��<&� ���1��$� ��������aa��� � P��� ���#�����!����&�����`�"1������ � W��-��.���� ����������&)���"1������� � :$�����=��&)���������BLL�� � 9��#��=!�����������������������CEL� ������������ ��������)������� � G&��=���� ����$��������������� � P�� ��� � ���=������&��������$��� � �.<�%�$���BLB��%���$���$���IC� ��� �������%��� ����%������ %�%�� � U � � �$���%���� ��������� %�%��� � (�'�� ���&�� ����?11���������� � G&��=������-��<������� ���������� � (��$���������"��&��?1��1������ � M���-������������ ������#���&���CEA� �����.���� ���1����������������� �� � �����������������#���� %�$� �� ��� � �����������������<������������� ���� ; �����"�$���-���*�-�� ��������IN���� ��� ��� ��� ���....��&�� �����&�� �����&�� �����&�� ���....��&��W���&��W���&��W���&��W�....*�&�*�&�*�&�*�&������� � ��� � ���&�����&��=!=&��,������� � :���������"�-��.��������������� � b&� �##��1"� ��1������&%&���� � (�����������)�������%������ � ��� � ���&�������������������� � (������������������#[���� ����BLI�

99 ���_������ 4 100 =��&)�����_���&)�=������ 101 � �.<�%�$�����%�_�� �.<�%�$�������� * “seni gönderdik…” K. Kerim’in muhtelif surelerinde geçen bir ibare.

Page 23: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

470 YAZAR, Sadık

CSL� :������8#��=&���� %��������� � � ��������������� %��������<������ � (������������=���#�������� ���� � 9�<���$���=��&���������������� � � ������&���&�&���$� ������ ��#�� � J���&����#�����������!%��)�#��� � :���?��� ��������������� � :��������$� ������ �������� ����CSA3IA5 ��� � ����?��� ������=�$���� � (&��&�=&���� %��&)���� ���`� �$BLC��$����� � � &�&��)���=&����������1�1������� � b�� ���,����������������������� � @� ��������������������<���� � G��������"������ %���)��������� � K,��#�� ��"�����<�$����3�5�������� � �#�������)�!�$�������������� � ��&)�=!#�������=���!=�������� � &���������������!=���������[[��CTL� ?��� �������������&��&�=&������ � J�����,����������!%=��<������ � ?��� �������&���"�����=������ � (���#���&)����*�������BLN������� � ��� � �����%��"��BLA�����=�$�&��� � K�����1�%���%�� �������=&$�&��� � P�=&��=�$���1�����=����=������ � &%������ ���1��������&��&�=����BLE��� � ������������=�$���1������ � P����&�����$�)�=��� �%�������CTA� ��� ����#�������#����������

102 � ����_�������� 103 ��� ���`� �$_���`� �$����� 4 ** SÇ nüshasında yer almayan bu beyit vezin bakımından hatalıdır. 104 ���*�������_���������*���� 4 105 �%��"��_�"����%��� 4 106 =����_������� 4

� � 0�������#��&��%#���������[��� � � ���BLS�����#��#���������� � ��� � ������$�)�=!=�&�������[[���3IA5b�1������������ ���1������� � (����#�� ��cc-���������"�������� � � ������1�����<����$����=&�-���� � � ����$������1��������������� � Q ��*�&���&��=��������������� � 7������� �BLT���,�M���������������CaL� K�������&��=�������BLa��������� � g�.*���$�����������&���������� � ��&)������������������� � ��� � ��������������$��=!���BBL��� � K����������BBB����)��$����1BBI�� � G�� �=��������$� �#�=�$&��&#�� � b�1=������#������$�&����� �� � ��� � ������$����)������ ������ ��� � ] �� ����BBC�=!�� �� ���&���#��#����� � ���������$�&�����������������CaA� ��&)�1����� ������)������ � M����=!��&#���� �����������&������ � G&��=������)�$��������� � +�������1���=&���������1���� � ?��� �����!%��,&�#�� ����$���� � P���� ���������&)�����=�$����IE� ?��� ������)������=�%����[�

* � 8���� ���6��������#����$�����#�� �������������F��$��� ��4 107 ���_������� 4 ** � ��&������������$$��������#�����%��������$�"����_� :����1������1���������$�� �� � � � :$��������������.�� 108 ��� �_���� ���� 4 109 �&��=�������_�������&��=���� 4 110 ������$��=!���_�� �.<�%���������$���� 4 111 �$��_��$�� ��� 112 �$����1_������1�� 4 113 #�� ����_�#�� ���+b4

Page 24: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 471

� � :���)��������������&%������� � �%��#����*�����)������"������� � :��)���������� ���������NLL� b&�=!�������������!�� �� ���&��� � &���#���%��=&�-"������� � �������� � ?��� ��������&#�������������� [[�� � ��� � �����������=�������&� ���� � :�����-1�������$�������[[[�� � :��������"���������������� � � ������=�����$�<����������� � R�������1����<&� ���,��������� � K,��#�� ��$����������:�� ���� � :����!����!#�&%�1����:�� ����NLA� G�$�� �����"�����&��-����$�� ���� � K� ����1����,������ &�$1�� ����� � (�����������������&��=&������ � K�� ����������������<������ � +�#�%���������<�#��������� � :������=�$����&�������������� � (������!����@*�R��������� � G�$�� ����)����������1�����IE� :$��������������&����� � ] ������&���BBN������������BBA��&�����NBL� :�������=!�&��1������ �\����� � ] ��] ����������� ��1��������[��� � �&� ��1������� ������#��,�1���� � P���� �����&� ���BBE������1������ � @��R���������������<������

* � 8���Bundan sonraki 11 beyit yoktur. ** ; �%��������<���%��=��� �#$����4 *** ; �%��������<���%��=��� �#$����4 114 �&���_��&��&�� 4 115 ���_������ 4 * HM’de bu mısraın yerine sonraki beytin ikinci mısraı mevcuttur. 116 �&� ���_���� ���+b4

� � ����������:�� �������#�������� � ] ����1����1�������BBS��!���������� � K� ����������������������������� � � �� �.-��.!� ����,����$� ����#���� � R�$������1� ��.���� ����&=����NBA� ] �� �������BBT�������"��$� �%������ � P$���)����"�������.��$� �%����BBa��� � :���?1�.���� ����� �$�"�������� � K���� �$�������.�8�-� &`��������� � ��������������������!�$������� � �������$�<-����"��#�[[������� � � ���1����$����&%������������ � � �� �.-�������� �����)�=!�&������ � &������������=!�=���������� � 9�����BIL�"���&�$&�������������NIL3IS5Q �����$��*������������������ � K����=�<������.���"��&����� � �����.���� ���1����������������� �� � �����������������#���� %�$� �� ��� � �����������������<���������� � ; �����"�$���-���*�-��� �������IS� �8��< �8��< �8��< �8��<----�� ��� � ���3+4:4; 5�� ��� � ���3+4:4; 5�� ��� � ���3+4:4; 5�� ��� � ���3+4:4; 5[[[[������ � ������� ��� ������� �.��<����� � 9�<����������.���$�$�<������ � ��� ���:�������<��������������� � G���<����� �$��*�������������NIA3IT5 !#�������� ���<���������1��������� � ?1�J.�����^��$������������BII�

117 ���1�������_�������1������ 4 118 #�� �������_�#�� �������� 4 119 HM’de mısra �u �ekildedir: P$���)�#�� ����������"-����.��$� �%����4 ** “Sen olmasaydın (felekleri yaratmazdım)” Kudsî Hadis. 120 ������_���������� 4 * Bu ba�lık SÇ nüshasında bulunmamaktadır.

Page 25: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

472 YAZAR, Sadık

� � � ����&�����=�<����$�1�1������ � V����-��K����������=�<��� �=��BIB��� � G$��������^����1�������������� � (�����=!��?1�� ���'�������������� � (����$���������� ����� ���'���� � ��� ������:%��'����<����� ������ � K��1���� ���'��������#�� ��������� � P��1���� �$��1�)�����)��������NCL� (����?1�� ���'�������=�<������� � � ����$��"��)�� ���1���$�%�=�$&���� � P����&� �����$����&������ � .:���� ������������&��=!��&�������� � 9�<������"������������ BIC���� ���� � � �����#�� ������� %������ ����� � � ���'�������� ���1�BIN����%� ���� � J��<���-��:�� ����=������� ����� � (�������:�� ����<�%�$�"��� ������ � �,��&�=��� �=�������$�"��� ����BIA��NCA� ?1������ ��$��������� ������� � ] �� �� &���#��������������������� � (����#�� �=���&��1��1��� ����� � .:���� ������������&��=!��&�������� � ��� �����=�$&�� ���� ������ ���1�� � (."�$-��Q �� �������������1BIE��� � � ���� ���1�=!��������*������������ � K$����^��� �#��=���&�� �������� � ���=����&� �=!#�������� ������� � ��$^������������-������

122 NIA-NIE-NIS_�-+b4 121 � 8���������$������ #$���_�� ���=�<���\�����=�<�������������*��U � � �������"�����#������&%*� 123 ����� _����"���� 124 ����� ���1�_�� ���1������� 4 125 434: -SÇ. Vezin fazla gelmektedir. 126 437: -SÇ

NNL� ����=�<�����=�<��&�[������ ���� � P�����.���8�-�1����118�-�1����IT� ��)���<���=!$&�&����=�<��?1�� � ��� �<�� �����=!�$��&����=�<��?1��� � � ��=�<�������������.�%%�&���%�� � � ��=�<��c��������������=�%�&���%BIS��� � +�#�%��,� ����1)�����,������ � G�������� �$���������,������� � R����������������������������� � � ��� ���1�.�1���������&"��BIT��NNA� � ���'�����$�����#�������� ���� � � *��=�����<&� ���#�"������� �#����� � !#��&%&�������������,�1�� ���#�� � b���=������������)�1� ������#��� � � �����.�%%�$����BIa�������-��<������ � :,���)�������� ���1��,������ ����� � G���=��&)�K��������������"���� � :%�"1�$��BCL�K���������������� ���� � � ���'���������� ��� � ����������� � ] �� �� &���#������!)�&��%�� ����NAL� � ��� 1�� ���#����#.$�1����� �%�� � (����?1���&� � �$������������%��� � � ���'��������� ���1��$� �� BCB�� � �,����� �� �$BCI��������:�� ������ ��[��� � b&��$� �� ��$������$������� �� �� � V����������������"���������� ��� � @�������"������������$� �� �� � Q ��-�&� ���������%��������� ��� �� �

* � 8������"�%����%��i#�d��!%<&F&�"����4 127 ��%_���%�� 4 128 444, 445: -SÇ 129 .�%%�$����_��.�%%�$������ �� 130 %�"1�$��_������������� 4 131 � 8���� ���������#�������_�P1��������`���� ����-��@� �� 132 �� �� �$_��� �� ��1�� 4 * Mısrada "�%��������<���%��=��� �#$����4

Page 26: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 473

� � b&�#����������������1��� �� � R����)������1��� ���������� BCC��NAA3Ia5� !���������&%����������.����� � X<��=!#���1����� ����������&��BCN��� � 9���&�����=!=��1�������.��*<�� � J��#�����������������#-����*<��� � ������""��#��=!=�����&8�-���� BCA�� � b�1�.<����=!�����������&� �� ��� � P��=!#������<&� ���1����=��������� � .�%%�$�&�$.c�� ��#��� ��$�������� � (�����������������&��&����=�<��� � ?�"�$-��<�����������&����=�<�BCE��NEL� ������<�$������������ 1*��&��� � � &� ���� 1�*�������&��� ��*������� � ����=!=��#�� �����BCS�������&8�-���� �� � P��=!#������1��������.%�%-��$�� ��� � �,�����������&)�?11�\����� � ��������������"����� &�$���[[��� � +�������"���1�����-��������� � ��)�� ���#�������$����1$���BCT��� � :����������������� �� �� � ��)�� ���#�����������$� �� ��NEA� +��������,&��=�,� �#���$����Q ��*��� � K�������� ���'������)�� ��*���� � ���=����&� �$�����1�� ���������� � K������$��1�1����������#�1����

133 454: -SÇ 134 � 8���� ���������#�������_�X<�=!#����*�����������&�� 135 ���&8�-���� _�,&���� �� �� 4 136 459, 460: -SÇ 137 #�� �����_������#�� �� ** � ��&��������������#�����$$���!�<��#�����%��������$������ #$���_� ����������������%��$�����<�$�.:�1�����������������&����-���$ 138 463, 464: -SÇ

� � (�������"1$�� ���'�����BCa����-��$�� �� � � &� �����?1�$.�����$������� 1�� ��� � � �����!$��=������� ����1��� �� � G��� ��������������#�� BNL��� � b&���������:�� ���BNB������������� � P�������BNI�=!���������� �� &�$�����NSL� ?1��������� BNC�$�<������������� � V������&)����$���������������� � � ��1.��=�$&�����&%&���������� � e����3�5��=��������&%&��������BNN��� � b&�����*�������:�������"������ � ?1�J.����=!�$�������<�� ��[���IaG�� ��� � ���"�������$�&� � �$��� � +.���������#�� �=�������<����$��� � V �#�����1�����������1������ � � ��1����1�1��� 1�&%���� ��$�����BNA��NSA� � �����$��� ��� ����#�����=����� � +.������������#��#��������=������ � .:��-��`�$�� �� c����1����� ������� � +����=!���������� ���=!�&�������� � +�����1���� �����#�� ���� ����#���� � ��)�������&�����#�����������#��"���� � U � � �$&��#&�����������?��� � Q �� �$��$�&� �<����$&� �1����� ������� � ���$����������"1�$��� �%[�

139 ��_����� 4 140 468: -SÇ 141 �������:�� ���_�:�� ���������� 142 ���_�-� 4 143 ��� _�"1$�� 4 144 471, 472: -SÇ * Beyitte vezin eksik grlmektedir. � ��&��������������#�����$$���!�<��#�����%��������$������ #$���_� ����������������%��$�����<�$�.:�1�����������������&����-���$ 145 474-475-476-477-478: -SÇ * � ���������"�%����%�#������ ����� 8��������#�������_�:�� ������$����������"1$-���� �%

Page 27: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

474 YAZAR, Sadık

� � :���1���)����$�&���������%��NTL� � ���� �%�#�� ������ �.��<������BNE�� � � ����������.���$�$�<��������� � P���� �%������������-��<������ � U � � �$��,�1������������� &�$�.����� � (���������"1$�������������*��� � ?1�1$��������=�������1*���� � (����#�� �?1���� ��� � ����������BNS�� � � ��&��� �=!�� �=������ %���������� � G�� ��� � ��������� ��%��&���"��� � U � � �$&�����"� -������$���������NTA� ?11����� ��������,&�BNT������������� � ����������&�$&���1������&%*���� � � ���'���,�#���� ��1��!�&���� � ������������ ���1��,���������� � P����� ��,��&���=��&�������-��=&%���� � U � � �������"����=�������� ��BNa��� � � ������ ��,�&�"����=������������ � �$� �� ��������!��#������������ � G�����������1�BAL��."�$�1��������� � J��"���$�����<��� ���*������BAB�����NaL� ?1�J.�����������#�� ���^��������� � ����������� �&� � �$�BAI�.�^���������CL� �����.���� ���1����������������� �� � �����������������#���� %�$� �� ��� � �����������������<���������

146 � 8���� ���������#�������_����$��� �%������� �.��<���� 147 � 8���� ���������#�������_�(������� ��� � ���������� 148 ,&�_�-� 149 NTS-NTT_�-+b 150 ��1�_�-� 151 ����_������ 152 &� � �$�_�&� � �$�����

� � ; �����"�$���-���*�-�� �����[[[[�����

; ���$; ���$; ���$; ���$----��Q ����Q ����Q ����Q ��*�������3+4:4; 5*�������3+4:4; 5*�������3+4:4; 5*�������3+4:4; 5[[[[[[[[�����CB� (������� ������<���������������� � P��� &�&""�$��������.$�#�������� � 9�<��$��#��$����������.���� ��� � 9�<���1����&�1$��������� ���NaA� �##�������<��$���&)�=�$������*��� � P�� ����������������$������*���� � :�������������������� 1�� �� � :�������������.!� �������$� �� ��� � @������������ .���3�5�������� � !%������%������������������ ��BAC��� � b&����������$� ���&,������� � ����������.!� ��������)&�-��*�[[[��CB� 9�=��������)��#-��������-��� ������ � ?�^��������� ��<����,���� ���'����ALL� (����#�� ��$�������� BAN�� .*����%�� � (����#�� ��������%�� �� 1�*��� �%��� � � ���!%��,&��#�� ����$������������� � � ��%��1�%������������� ��-"��BAA��� .2������"����"����,&�����*��� � .2�����=!�������*����� ���� ��*���� � b&�����*�������� ���������� ������ � � ���� &����������=���&��������[��� � b&��� ����������� �� &������������� � ��<�����������)�<�� .�������BAE��

* NaB-NaI-NaC-NaN4����$���6�� 8���#�����%<#���#�����NaT4����$$�������������� #$���4 ** Bu ba�lık Sç nüshasında bulunmamaktadır. 153 497-498: -SÇ *** ] ���������=����%��#��!%�#��������4 154 �$�������� _������ ��$���� 4 155 501-502: -SÇ * ] ���������=����%��#��!%�#��������4 156 � 8���� ���������#�������_�Çün ol dem mün�d� eyledi Bil�l

Page 28: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 475

ALA� b&�����*��1���������BAS��� �%�� � �#����#.$���� �?1�1���������%��� � ������,�1�������� ����-��<������ � ?11��� ������\����1�������� ��BAT��� � � ��&�&%�#�� ��&������=���&���1��� � b����$� �%[[�#�� ��������=�%�"������ � V������&)����"1$��� �%�1����%�� � ��� �?1��&%��������"���%��� � (&����#�� ����1����� �����%�� � ] �� ����11����?1�=��� �����%��ABL� � �������#�� ����������� ���� � ] �� �#��=������������� �=&�� ������ � G������������� � ��%����$�� � � ����$��#�������&�&��������<�$��3CI5� ������ ���������$��������� � V������������������ ��!������� � J��������� ����������%�� ���.�� � G������������%����� �����.��� � P$����#���=��������� ���'���� � (����#�� ��������� ��$���� ������ABA� ] �� �������������� ������������� � ����� ��������$� �� �������������� � � !���������� ���'���=�$��������� � ������,&��"����.2�����"������ � ; ��������� ���$��1���$���1$���� � .2�����&��<����,&��1��1���1$���� � .2����������1���������������� � G����1���� ������%���������[��� � W���� ����$���,&�����������

157 ����_��������� 4 158 ��� ��_����������� 4 ** � ��&���������m$� � ��� ��-�������� �#$����4 * � �����$�� ��&�����������""��6�ALI4����$$���!�<��=��� �#$����4

� � G������������� &���#�=!%������AIL� :�������=��������*��1$���� � G&%&����&��������������� � P����� ��,���=������ ������������ ���� � ] �� ����$���"1$������������ ����� � (���������� ����� ���������� �^.���� � R�1$�� ���1��������� ��� �������CI� (����#�� �� *�#���� �� �$������&��� � G��&� ��=�,�&�������$������&���� � ; ��������� �����,&�������� � (���-���&�1$����&��=����������AIA� � ���^.�������� �"��� %� ������� � ��� ������ *�#���� �� �������������� � b&�����$������� ����&�����!%���� � ������������)���������&%����� � �,���� �����@*�#�������� � (���-��� ����$����&��=����������� � J�#����$���,&�#�������������� � (�$��������,&���������� �������� � e�����$�)����� ��������)�#�%�-����� � �,���� ������� ���8�-� &'� ������ACL� :���=!���� ����������$� ����� � G��.:���=���1��$���� �=���������� � �������������������$���.:���� � g�����������-��.:������"������ � .�%%�$�����1��$�����=��������� � :��������� ��<����=�$&��������� � �1$�����$���@*�#���Q ��*��� � P$����#����������)&�-��*���CC� b&���� �%��1�����������&8�-���� �� � ��� �@*�#���������������� �� ��ACA� R��� ��<��� �� ���1�""�$�1�� ���� � G��.:���=���1��$���� �=��������

Page 29: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

476 YAZAR, Sadık

� � R�$���������.:��8���.:�������� � ��������.2������"���������� � W���� ���������� �<���� ��� � G&��=&� ������������� ���� ���� � 9���,&����%������� ���������� � G����1���� ������%������������ � W��� ������� ������&��������� � � ���������������������ANL� b&��?&���������?���=�������� ���� � � ��������������������� ���� ����� � (�������#�� ����������8�$�����%���� � G��������1���� ����������%����� � @������������%�1����%��%���$�� �� � W&�1$��������%���1���.c�� ��� � (����<���� �1�%�������������#�� � (�����%��&������$��#��$���=���#��� � G&%&� �������<�1������%� ���� � ] �� ��<���=�������"��� �%�� ���� �ANA3CC5����������#��������� ���'���� � (����#�� ��������� ��$���� ������� � g�������� ����&�&%������b��� � g�����&� ����1����������������� � U � � �$&� ��������� �?1��������� � (���=&� �?1��������,�1���������� � ��&�?11�"����=������ ���'���� � (����#�� �=��&������ ��$���� ������� � ?1�J.�������,�1�������������� � P��=&���#���&� � �$&����������AAL� +!������#�����������#�� ������ � ?1����� ����� �������.:%��'������ � ; ������ � ������������ ���� � V���������!��������$�����!%����� � !����.:%��'����� ����-���� ���

� � G&��=����$���������������� ����� � W���� ������� ������������������ � b&�����*���=!%��������!�������� � (�������=!%&� ��*���<���� ��� � (����� ��������������� ���� ���AAA� @� �-��?1�������.:��������������� � ��-��.:�����������1�������CN� G�� �����%����#�������������� � V������&)���� �#�� ���1� �������� � � ���!%��,&�#�� ����$���.2������ � D �1�"�����=!%�����1��������� � b&��$�<������������:�������� � G�� ��� � ���=������������������� � W^�-��?1���,&�#�� ���������$��� � :���������,&��=!$&��&������<���AEL� � ���#�%�:��������&���<�����,����� � G���&�=!#�.��-��#&������$������ � ����� ����� ����� �����....���� ���1���� ���1���� ���1���� ���1�������������������������������������������������������������������� �������� ���� �� �� �� ��������������������������������������������#���� %�$�������#���� %�$�������#���� %�$�������#���� %�$� �������� ������������ ���� �����������������<���������� � ; �����"�$���-���*�-�� �������CA� b&�#��:�� ���<����)��"�%��������� � ?11���!%����)��"�%���������� � ?&����������[�������������1���$�� �� � W&�1$���������%���1���.c�� ��AEA� @��&������W���� �<���� ��� � :�)��$� �=���������=�����.���� � ?�����������"���&�������<���&������ � �"$��&�1$��������$���<&� �������� � ] �� ����.1���=��&)��&�� &������� � � &� ������������$��� ��������

* Bu kelimeden sonra vezni bozan “#�d��!%<&F&������ #$���4

Page 30: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

Cismî ve Mevlidi 477

� � � ������1�����#�� ��#�� �������� � X�����������&��=������������ � (�������,�����������8�$� �#�=���#�� � J������ ���<����^����� 1�=���#��ASL� b&��.:�����������*�������1���� � ����.:������1���"�������� ����� � J����$1�������������1������� � ��������1������������������3CA5K������� �*-��������-��<������ � ; ���������$��������������������� � 9������������������-����&� ���� � G����������������������� ����� � U � � �$�����!������� %������������ � U � � �$�������������������&��������ASA� �������#�� �������������������� � .:�1��������#���&���#&����������

� � @��<�����������#���"����������� � :�� ����#���&���� ��$������������ �� � ����������&%��������&�� �$��� � .:�"�1���<&�� &� &%��1������ �$���� � V�������������������$���1�������� � Q �� �$&�����,�������$���1��������� � � �%���� ����K��'�����������$�� � @��������"��������������$��ATL� ?11��� ������\��������#�$��� � .:"�-��?1������%�������$�-������ � ����������*�����&%��������� �� � 2������������������������ ��� � Q �^��������&� � �$���������� �.���� � Q �� �$�������.������ ��<� .����CE� P1����������������%����� � G����������� �$��������D ���

Page 31: CSMÎ VE MEVLD “CSMÎ AND MEVLD- CSMΔ Sadık YAZAR · kaynakların tanıtımı yapıldıktan sonra Cismî mevlidinin nüshaları tanıtılacaktır. ... Nihayet Aksaray Tekkesi’nin

Uluslararası Sosyal Ara�tırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research

Volume 1/2 Winter 2008

478 YAZAR, Sadık

KAYNAKÇA

ATE�, Ahmet, (1954), Vesiletü'n-necat : Mevlid, Dede Süleyman Çelebi. Ankara: Türk Dil Kurumu.

ATE�, Mustafa, (1951), Ahmed’in Mevlidi’nin Bir Kısmının Kar�ıla�tırmalı Metni ve Süleyman Çelebi’nin Eseriyle Kısa Bir Mukayese. �stanbul: �stanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, (Bitirme tezi).

Aymutlu, Ahmet, (1995), Süleyman Çelebi ve Mevlid-i �erif. Ankara: Milli E�itim Bakanlı�ı Yayınları.

ÇA�LAR, M.Edip, (2004), Edebî Açıdan Arapça Mevlidler. Ankara: �lahiyat.

DA�LI, Yücel; ve ötekileri, (2001), Yapı Kredi Sermet Çifter Ara�tırma Kütüphanesi Yazmalar Katalogu. �stanbul: Yapı Kredi Yayınları.

DUMAN, Musa, (1995), Evliya Çelebi Seyahatnâmesine Göre 17. Yüzyılda Ses De�i�meleri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Mehmed Süreyya, (1995), Sicil-i Osmanî (Tezkire-i Me�âhir-i Osmaniye) C.I, (hzl. Doç. Dr. Ali Aktan-Doç. Dr. Abdülkadir Yuvalı- Doç. Dr. Mustafa Keskin). �stanbul: Sebil Yayınevi.

OK�Ç, M. Tayyip, (1976), Çe�itli Dillerde Mevlidler ve Süleyman Çelebi Mevlidinin Tercümeleri, Atatürk Üniversitesi, �slamî �limler Fakültesi Dergisi, sayı: 1, s.17-78.

PEKOLCAY, Necla, (1950), Türkçe Mevlid Metinleri. �stanbul: �stanbul Üniversitesi, SBE, (Yayımlanmamı� Doktora Tezi).

�eyhi Mehmed, Vakayiu’l-Fudala,(haz. Abdülkadir Özcan), C.3 �stanbul 1989.

T�MURTA�, F. Kadri, (1972), Mevlid : (vesiletü'n-necat), Dede Süleyman Çelebi. Ankara : MEB Yayınları.

TUMAN, Mehmet Nail, (2001), Tuhfe-i Naili, (haz. Cemal Kurnaz-Mustafa Tatçı), C.II, Ankara: Bizim Büro Yayınları.

(2007), Süleyman Çelebi ve Mevlid, (editör: Mustafa Kara-Bilal Kemikli). Bursa: Osmangazı Belediyesi Yayınları.