cẦu khu Ẩn - tài liệu học tậpdulieu.tailieuhoctap.vn/books/y-duoc/bac-si-da... · não...
TRANSCRIPT
1
CCẦẦU KHUU KHUẨẨNN
COCCI
StaphylococcusStreptococcus
S. aurreus
S. epidermidis
S. saprophyticus
Gram Positive Gram Negative
Micrococcus
Neisseria Moraxella
N. gonorrhoeae
N. menigitidis
M. catarrhalis
S. pyogenes
S. viridans
S. suis
STAPHYLOCOCCISTAPHYLOCOCCI
MMỤỤC TIÊUC TIÊU
1.1. TrTrììnhnh bbààyy ñưñượợcc ccáácc ññặặcc ñiñiểểmm sinhsinh hhọọccchchíínhnh ccủủaa ttụụ ccầầuu vvààngng, , ttụụ ccầầuu dada, , ttụụ ccầầuuhohoạạii sinhsinh..
2.2. TrTrììnhnh bbààyy ñưñượợcc ccáácc yyếếuu ttốố ññộộcc llựựcc vvààkhkhảả năngnăng gâygây bbệệnhnh ccủủaa ttụụ ccầầuu vvààngng..
3.3. TrTrììnhnh bbààyy ñưñượợcc ccáácc nguyênnguyên ttắắcc phòngphòng vvààñiñiềềuu trtrịị bbệệnhnh ccáácc bbệệnhnh do do ttụụ ccầầuu..
2
STAPHYLOCOCCUS
COAGULASE (+) CONS
(Coagulase negative staphylococcus)
S. aureus
NOVOBIOCIN (+) NOVOBIOCIN (-)
S. epidermidis S. saprophyticus
TTỤỤ CCẦẦU VU VÀÀNGNG((Staphylococcus Staphylococcus aureusaureus))
S. aureus ñộ phóng ñại 50.000 lần
ððẶẶC ðIC ðIỂỂM SINH HM SINH HỌỌCC
1. 1. HHììnhnh ddạạngng::
CCầầuu khukhuẩẩnn, Gram (+), Gram (+)
XXếếpp ññáámm
KhôngKhông nhanha bbààoo
2. 2. TTíínhnh chchấấtt nuôinuôi ccấấyy::
DDễễ nuôinuôi ccấấyy
Tan Tan mmááuu hohoàànn totoàànn
3
ððẶẶC ðIC ðIỂỂM SINH HM SINH HỌỌCC
3. 3. TTíínhnh chchấấtt sinhsinh vvậậtt hhóóaa hhọọcc::
CoagulaseCoagulase (+)(+) ≠≠ CCáácc ttụụ ccầầuu khkháácc
PhophatasePhophatase, , catalasecatalase……..
4. 4. KhKhảả năngnăng khkháángng khkháángng sinhsinh::
SinhSinh penicillinasepenicillinase
SSựự lanlan trtràànn MRSAMRSA
KhKháángng cephalosporin, cephalosporin, khkháángng VancomycinVancomycin
MRSA
ððỘỘC TC TỐỐ VVÀÀ CCÁÁC YC YẾẾU TU TỐỐ ð ðỘỘC LC LỰỰCC
ððỘỘC TC TỐỐ VVÀÀ CCÁÁC YC YẾẾU TU TỐỐ ð ðỘỘC LC LỰỰCC
4
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
5
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
6
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
MRSA
PHÒNG VPHÒNG VÀÀ ðI ðIỀỀU TRU TRỊỊ
1. 1. PhòngPhòng ññặặcc hihiệệuu: : KhôngKhông ccóó
2. 2. PhòngPhòng khôngkhông ññặặcc hihiệệuu::
VVệệ sinhsinh
3. 3. ðiðiềềuu trtrịị::
KhKháángng sinhsinh: : QuanQuan tâmtâm MRSAMRSA
ðiðiềềuu trtrịị tritriệệuu chchứứngng, , ñiñiềềuu trtrịị hhỗỗ trtrợợ
PhPhẫẫuu thuthuậậtt khikhi ccầầnn thithiếếtt
7
STREPTOCOCCI
MMỤỤC TIÊUC TIÊU
1.1. TrTrììnhnh bbààyy ñưñượợcc ccáácc ññặặcc ñiñiểểmm sinhsinh hhọọccchchíínhnh ccủủaa liênliên ccầầuu..
2.2. TrTrììnhnh bbààyy ñưñượợcc khkhảả năngnăng gâygây bbệệnhnh ccủủaaliênliên ccầầuu..
3.3. TrTrììnhnh bbààyy ñưñượợcc ccáácc phươngphương phpháápp chchẩẩnnñoñoáánn liênliên ccầầuu nhnhóómm A A vvàà ý ý nghnghĩĩaa ccủủaattừừngng phươngphương phpháápp..
PHÂN LOPHÂN LOẠẠI LIÊN CI LIÊN CẦẦUU
Streptococcus
Tan máu α Tan máu β Tan máu γ
S. viridans
S. Suis (Group R)
S. pneumoniae
S. pyogenes (Group A)
S. agalactie (Group B)
Enterococcus
8
ððẶẶC ðIC ðIỂỂM SINH HM SINH HỌỌCC
1. 1. HHììnhnh ddạạngng::
CCầầuu khukhuẩẩnn, Gram (+), Gram (+)
XXếếpp chuchuỗỗii
KhôngKhông nhanha bbààoo
2. 2. TTíínhnh chchấấtt nuôinuôi ccấấyy::
HiHiếếuu kkỵỵ khkhíí ttùùyy titiệệnn
ThThạạchch mmááuu
3. 3. TTíínhnh chchấấtt hhóóaa sinhsinh::
LIÊN CLIÊN CẦẦU AU A((Streptococcus Streptococcus pyogenespyogenes))
9
LIÊN CLIÊN CẦẦU AU A((Streptococcus Streptococcus pyogenespyogenes))
LIÊN CLIÊN CẦẦU AU A((Streptococcus Streptococcus pyogenespyogenes))
LIÊN CLIÊN CẦẦU AU A((Streptococcus Streptococcus pyogenespyogenes))
10
LIÊN CLIÊN CẦẦU BU B((Streptococcus Streptococcus agalactieagalactie))
LIÊN CLIÊN CẦẦU VIRIDANSU VIRIDANS((Streptococcus Streptococcus viridansviridans))
LIÊN CLIÊN CẦẦU VIRIDANSU VIRIDANS((Streptococcus Streptococcus viridansviridans))
11
LIÊN CLIÊN CẦẦU LU LỢỢNN((Streptococcus Streptococcus suissuis))
CHCHẨẨN ðON ðOÁÁN VI SINH VN VI SINH VẬẬTT
BBệệnhnh phphẩẩmm: : TTùùyy bbệệnhnh
-- NuôiNuôi ccấấyy phânphân llậậpp::
+ + ThThạạchch mmááuu, 37, 37°°C, 5 C, 5 –– 10% CO10% CO22 / 24h/ 24h
+ + CatalaseCatalase ((--))
+ Tan + Tan mmááuu ββ: test : test BacitracinBacitracin
+ Tan + Tan mmááuu αα: test : test optochinoptochin, TN Neufeld, TN Neufeld
-- ChChẩẩnn ñoñoáánn gigiáánn titiếếpp: ASLO: ASLO
-- APIStrepAPIStrep, , sinhsinh hhọọcc phânphân ttửử ……..
PHÒNG VPHÒNG VÀÀ ðI ðIỀỀU TRU TRỊỊ
1. 1. PhòngPhòng ññặặcc hihiệệuu: : KhôngKhông ccóó
2. 2. PhòngPhòng khôngkhông ññặặcc hihiệệuu::
TTùùyy ttừừngng loloạạii liênliên ccầầuu
3. 3. ðiðiềềuu trtrịị::
KhKháángng sinhsinh: : ðãðã khkháángng khkháángng sinhsinh
ðiðiềềuu trtrịị tritriệệuu chchứứngng, , ñiñiềềuu trtrịị hhỗỗ trtrợợ
12
PHPHẾẾ CCẦẦUU((Streptococcus Streptococcus pneumoniaepneumoniae))
MMỤỤC TIÊUC TIÊU
1.1. TrTrììnhnh bbààyy ñưñượợcc ccáácc ññặặcc ñiñiểểmm sinhsinh hhọọccchchíínhnh ccủủaa phphếế ccầầuu..
2.2. TrTrììnhnh bbààyy ñưñượợcc ccáácc yyếếuu ttốố ññộộcc llựựcc vvààkhkhảả năngnăng gâygây bbệệnhnh ccủủaa phphếế ccầầuu..
3.3. TrTrììnhnh bbààyy ñưñượợcc ccáácc nguyênnguyên ttắắcc phòngphòng vvààñiñiềềuu trtrịị bbệệnhnh do do phphếế ccầầuu..
ððẶẶC ðIC ðIỂỂM SINH HM SINH HỌỌCC
1. 1. HHììnhnh ddạạngng::
CCầầuu khukhuẩẩnn, Gram (+), Gram (+)
XXếếpp ñôiñôi, , ngngọọnn nnếếnn
KhôngKhông nhanha bbààoo
2. 2. TTíínhnh chchấấtt nuôinuôi ccấấyy::
HiHiếếuu kkỵỵ khkhíí ttùùyy titiệệnn
ThThạạchch mmááuu
KhKhíí trưtrườờngng
3. 3. TTíínhnh chchấấtt hhóóaa sinhsinh::
13
CCÁÁC YC YẾẾU TU TỐỐ ð ðỘỘC LC LỰỰCC
VVỎỎ PHPHẾẾ CCẦẦU: KHU: KHÁÁNG NGUYÊN NG NGUYÊN –– ð ðỘỘC LC LỰỰCC
VVỎỎ PHPHẾẾ CCẦẦU: KHU: KHÁÁNG NGUYÊN NG NGUYÊN –– ð ðỘỘC LC LỰỰCC
14
VVỎỎ PHPHẾẾ CCẦẦU: KHU: KHÁÁNG NGUYÊN NG NGUYÊN –– ð ðỘỘC LC LỰỰCC
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
15
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
CHCHẨẨN ðON ðOÁÁN VI SINH VN VI SINH VẬẬTT
-- BBệệnhnh phphẩẩmm: : hhọọngng mmũũii, , mmááuu hohoặặcc ddịịchchphphếế ququảảnn, , ddịịchch nãonão ttủủyy
-- NuôiNuôi ccấấyy phânphân llậậpp::
+ + ThThạạchch mmááuu, 37, 37°°C, 5 C, 5 –– 10% CO10% CO22 / 24h/ 24h
+ Tan + Tan mmááuu αα, , nhunhuộộmm soisoi: song : song ccầầuu, , gram gram dươngdương
+ + KhuKhuẩẩnn llạạcc: : nhnhỏỏ, , trongtrong, , bbóóngng, , ccóó nnúúmm
+ + CatalaseCatalase ((--), ), neufeldneufeld (+), (+), optochinoptochin (+)(+)
-- XXáácc ññịịnhnh ññộộcc llựựcc
+ + TiêmTiêm chuchuộộtt bbạạchch
+ + QuellungQuellung ((nhunhuộộmm phphììnhnh vvỏỏ))
16
PHÒNG VPHÒNG VÀÀ ðI ðIỀỀU TRU TRỊỊ
1. 1. PhòngPhòng ññặặcc hihiệệuu: : VACCINEVACCINE
2. 2. PhòngPhòng khôngkhông ññặặcc hihiệệuu::
VVệệ sinhsinh
3. 3. ðiðiềềuu trtrịị::
KS: KS: LưuLưu ý ý khkháángng thuthuốốcc
ðiðiềềuu trtrịị tritriệệuu chchứứngng nnếếuu ccầầnn
NEISSERIA: MNEISSERIA: MỤỤCC TIÊUTIÊU
1.1. TrTrììnhnh bbààyy ñưñượợcc ccáácc ññặặcc ñiñiểểmm sinhsinh hhọọccchchíínhnh ccủủaa nãonão mômô ccầầuu, , llậậuu ccầầuu..
2.2. TrTrììnhnh bbààyy ñưñượợcc khkhảả năngnăng gâygây bbệệnhnh ccủủaanãonão mômô ccầầuu, , llậậuu ccầầuu..
3.3. TrTrììnhnh bbààyy ñưñượợcc ccáácc phươngphương phphááppphòngphòng vvàà nguyênnguyên ttắắcc ñiñiềềuu trtrịị bbệệnhnh bbệệnhnhdo do nãonão mômô ccầầuu vvàà llậậuu ccầầuu..
NÃO MÔ CNÃO MÔ CẦẦUU
17
ððẶẶC ðIC ðIỂỂM SINH HM SINH HỌỌCC
1. 1. HHììnhnh ddạạngng::
CCầầuu khukhuẩẩnn, Gram (, Gram (--))
XXếếpp ñôiñôi, , hhạạtt ññậậuu
KhôngKhông nhanha bbààoo
2. 2. TTíínhnh chchấấtt nuôinuôi ccấấyy::
KhKhóó nuôinuôi ccấấyy
ThThạạchch mmááuu, chocolate, chocolate
KhKhíí trưtrườờngng: CO: CO22
3. 3. TTíínhnh chchấấtt hhóóaa sinhsinh::
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
Vi hệ bình thường họng mũi
- Meningococcemia: HC Waterhouse-Friderichsen
- Meningitis
Gây bệnh:
- Giảm miễn dịch
- Chủng ñộc lực
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
18
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
PHÒNG VPHÒNG VÀÀ ðI ðIỀỀU TRU TRỊỊ
1. 1. PhòngPhòng ññặặcc hihiệệuu: : VACCINEVACCINE
2. 2. PhòngPhòng khôngkhông ññặặcc hihiệệuu::
VVệệ sinhsinh, , ccááchch lyly
3. 3. ðiðiềềuu trtrịị::
PhPháácc ññồồ ttííchch ccựựcc, , ccààngng ssớớmm ccààngng ttốốtt
KhKháángng sinhsinh
ðiðiềềuu trtrịị tritriệệuu chchứứngng, , ñiñiềềuu trtrịị hhỗỗ trtrợợ
19
LLẬẬU CU CẦẦUU
ððẶẶC ðIC ðIỂỂM SINH HM SINH HỌỌCC
1. 1. HHììnhnh ddạạngng::
CCầầuu khukhuẩẩnn, Gram (, Gram (--))
XXếếpp ñôiñôi, , hhạạtt ññậậuu
KhôngKhông nhanha bbààoo
2. 2. TTíínhnh chchấấtt nuôinuôi ccấấyy::
KhKhóó nuôinuôi ccấấyy
ThThạạchch mmááuu, chocolate, chocolate
KhKhíí trưtrườờngng: CO: CO22
3. 3. TTíínhnh chchấấtt hhóóaa sinhsinh::
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
20
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
Nam giới:
- Viêm mủ niệu ñạo
- Viêm tinh hoàn, mào tinh hoàn
Nữ giới:
- Viêm mủ âm ñạo
- Viêm tử cung, buồng trứng, vòi trứng
- Lậu mắt sơ sinh
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
Khác:
- Viêm họng nhẹ
- Viêm trực tràng
Lậu lan tỏa (DGI: diseminated gonococcal infection):
- Viêm màng trong tim
- Viêm khớp
- Viêm màng não
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
21
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
KHKHẢẢ NĂNG GÂY B NĂNG GÂY BỆỆNHNH
PHÒNG VPHÒNG VÀÀ ðI ðIỀỀU TRU TRỊỊ
1. 1. PhòngPhòng ññặặcc hihiệệuu: : KhôngKhông ccóó
2. 2. PhòngPhòng khôngkhông ññặặcc hihiệệuu::
An An totoàànn ttììnhnh ddụụcc
3. 3. ðiðiềềuu trtrịị::
ðiðiềềuu trtrịị ssớớmm, , ñiñiềềuu trtrịị ccảả bbạạnn ttììnhnh
MMẹẹ nhinhiễễmm llậậuu: : ddựự phòngphòng chocho trtrẻẻ
KhKháángng sinhsinh