curso: 4º eso materia: xeografÍa e historia...programacióndidáctica de xeografÍa e historia...

Programación didáctica de XEOGRAFÍA E HISTORIA - 4º Educación Secundaria Obrigatoria - Curso 2020– 2021. Colexio La Salle - Ferrol – (R/ Pardo Bazán, S/N)

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

CURSO 2020 -21 EDUCACIÓN SECUNDARIA

CURSO: 4º ESO MATERIA: XEOGRAFÍA E HISTORIA

1. Introdución.

2. Obxectivos curriculares da Educación Secundaria.

3. Proposta curricular:

3.1. Obxectivos.

3.2. Contidos.

3.3. Criterios de avaliación.

3.3. Estándares de aprendizaxe.

3.4. Competencias clave

4. Contidos temporalizados.

5. Desenvolvemento das competencias básicas.

6. Coñecementos e aprendizaxes básicos para unha avaliación positiva.

7. Metodoloxía didáctica.

8. Metodoloxía para o ensino e a aprendizaxe da lectura.

9. Materiais e outros recursos didácticos.

10. Medidas para a incorporación das TIC ao traballo na aula.

11. Medidas de atención á diversidade.

12. Programa de actividades e recuperación de pendentes.

13. Procedementos e instrumentos para a avaliación. Cualificación.

14. Actividades complementarias e extraescolares.

15. Procedementos para avaliar a propia programación.

16. Constancia de información ao alumnado.


1. INTRODUCIÓN.

Á hora de realizar esta Programación Didáctica, tívose en conta a Lexislación vixente para a Etapa

de EducaciónSecundaria.

- Lei Orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa.

- DECRETO 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo daeducación secundaria

obrigatoria e do bacharelatonaComunidade Autónomade Galicia.

2. OBXECTIVOS CURRICULARES DA EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA.

A educación secundaria obrigatoria contribuirá a desenvolver nos alumnos e

nasalumnasas capacidades que lles permitan:

a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seusdereitos norespecto

ásdemaispersoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entreas persoas e

os grupos, exercitarse no diálogo, afianzando os dereitos humanos e a igualdade

de trato e de oportunidades entre mulleres e homes, como valores comúnsdunhasociedade

plural, e prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.

b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en

equipo,como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe

ecomo medio de desenvolvementopersoal.

c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre

eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calqueraoutracondición

ou circunstancia persoalou social. Rexeitaros estereotipos que

supoñandiscriminaciónentrehomes e mulleres, así como calquera manifestación de violencia

contra a muller.

d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade

enassúasrelacións coas demaispersoas, así como rexeitar a violencia, os prexuízos

decalquera tipo e os comportamentos sexistas, e resolver pacificamente os conflitos.

e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información, para adquirir

novoscoñecementos con sentido crítico. Adquirir unha preparación básica no campo

dastecnoloxías, especialmente as da información e a comunicación.

f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en

materias,así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas en

diversoscampos do coñecemento e da experiencia.


g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, osentido

crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar,tomar

decisións e asumir responsabilidades.

h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, nalingua galega

enalinguacastelá, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coñecemento, na lectura eno

estudo da literatura.

i) Comprender e expresarse nunhaoumáislinguasestranxeiras de maneira apropiada.

l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia propias edas

outraspersoas, así como o patrimonio artístico e cultural. Coñecer mulleres e homesque

realizaran achegas importantes á cultura e á sociedade galega, ou a outras culturasdo

mundo.

m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outraspersoas, respectaras

diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúdecorporais, e incorporar a educaciónfísica e

a práctica do deporte para favorecer o desenvolvementopersoal e social.Coñecer e valorar a

dimensión humana da sexualidade en toda a súadiversidade. Valorarcriticamente os hábitos

sociais relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seresvivos e o medio ambiente,

contribuíndo á súa conservación e á súamellora.

n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións

artísticas,utilizando diversos medios de expresión e representación.

C

eartístico de Galicia, participar nasúa conservación e nasúamellora, e respectar a diversidade

a e cultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo actitudesde

interese e respecto cara aoexerciciodestedereito.

o) Coñecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento fundamentalpara

o mantemento da identidade de Galicia, e

especial coas pertencentes á comunidadelusófona.

3. PROPOSTA CURRICULAR.


Os contidos non tratados na materia de Ciencias Sociais de 3º da ESO durante o

curso 2019-2020 debido á situación sanitaria provocada polo Covid-19 son os

temas 10, 11 e 12 da parte de Historia.

Unidade 1 O Antigo Réxime e a Ilustración

OBXECTIVOS DA UNIDADE COMPETENCIAS

1. Describir as principais características do Antigo Réxime.

2. Explicar que é a Ilustración e cales foron as súas achegas máis importantes.

3. Identificar as novidades nos ámbitos político, económico e social que cuestionaron as bases do Antigo Réxime.

4. Recoñecer as novidades máis importantes no terreo científico.

5. Entender os trazos do Neoclasicismo como movemento cultural e artístico.

6. Explicar o proceso de sucesión dinástica vivido en España a comezos do século XVIII.

7. Comprender as novidades traídas a España polo reformismo borbónico.

8. Valorar o movemento da Ilustración en España e coñecer os seus principais representantes.

9. Utilizar o vocabulario da unidade convenientemente.

10. Traballar con mapas e gráficos relativos á unidade e extraer información deles.

11. Realizar diversas actividades e traballos relacionados cos contidos da unidade utilizando as TIC.

Comunicación lingüística (Obxectivos 1 e 9). Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (Obxectivo 4) Competencia dixital (Obxectivo 11) Aprender a aprender (Obxectivos 2, 5, 6 e 8) Competencias sociais e cívicas (Obxectivos 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 e 9) Sentido deiniciativa e espírito emprendedor (Obxectivos 9 e 11) Conciencia e expresións culturais (Obxectivos 5 e 8)

CONTIDOS CRITERIOS DE

AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE

DESCRITORES/INDICADOR

ES

O século XVIII en

Europa: do feudalismo ao

absolutismo e o

parlamentarismo das

minorías. Francia,

Inglaterra, España.

1. Explicar as

características do Antigo

Réxime nos seus sentidos

político, social e económico.

1.1. Distingue conceptos

históricos como Antigo Réxime

e Ilustración.

Comunicación lingüística

Sabe definir os conceptos de Antigo

Réxime, Ilustración e outros referidos aos

contidos da unidade.

Para saber máis, páx. 10.Act. 1, 6 e

7,páx. 11.Act. 11, páx. 13.Que

aprendiches?, páx. 26.Act. 1 e 2,páx.

27.

2. Coñecer os avances da

revolución científica desde os

séculosXVII e XVIII.

2.1. Aprecia os avances

científicos e a súa aplicación á

vida diaria, e contextualiza o

papel dos científicos na súa

Comprende as implicacións das

transformacións científicas do século XVIII.


A arte e a ciencia en

Europa no século XVIII.

propia época.

Aprender a aprender.

Competencia matemática e

competencias básicas en

ciencia e tecnoloxía

Act. 17, páx. 14.Act. 18, páx. 15.

2.2. Comprende as

implicacións do empirismo e o

método científico nunha

variedade de áreas.

Competencias sociais e

cívicas

Valora a importancia da ciencia na

época da Ilustración.

Act. 17, páx. 14.Act. 18, páx. 15.

3. Coñecer o alcance da

Ilustración como novo

movemento cultural e social en

Europa e en América.

3.1. Describe as

características da cultura da

Ilustración e que implicacións

ten esta nalgunhas monarquías.

Competencia matemática

e competencias básicas en


Explica os trazos da Ilustración.

Act. 2, 3, 4, 5 e 7, páx. 11.Traballa

como un historiador, páx. 24, 25.Que

aprendiches?,Act. 4, páx. 27.

Comprende o sentido do despotismo

ilustrado e a súa aplicación en España.

Act. 28, 29, 30, 31 e 32, páx. 21.Que

aprendiches?, Act. 5, páx. 27.

Entende as manifestacións artísticas

vinculadas á Ilustración.

Act. 19 e 20, páx. 15.Traballa coa

imaxe, páx. 22.Act. 34, 35, 36 e 37,páx.

23.Francisco de Goya, páx. 23. Que


3.2. Establece, a través da

análise de diferentes textos, a

diferenza entre o absolutismo e

o parlamentarismo.

Aprender a aprender

Comprende as diferenzas entre

absolutismo e parlamentarismo.

Traballa co esquema, Act. 8, 9 e

10,páx. 12.Act. 11, 12, 13, 14, 15 e 16,

páx. 13.Párate a pensar, páx. 16, 17.Os

Decretos de Nova Planta, páx. 19.Act.

22, 23, 24, 25, 26 e 27, páx. 19.Que



Unidade 2As revolucións burguesas


12. Describir as causas da Revolución Francesa. 13. Explicar as fases da Revolución Francesa. 14. Identificar os principais protagonistas do proceso

revolucionario. 15. Entender as implicacións para Europa das

políticas de Napoleón. 16. Coñecer os principais acontecementos e trazos

da guerra da Independencia española. 17. Explicar como se reorganizou Europa tras a

caída de Napoléon. 18. Comprender os intentos de revitalización do

liberalismo tras o Congreso de Viena. 19. Valorar o papel do liberalismo e do nacionalismo

nas transformacións vividas en Europa a comezos do século XIX.

20. Coñecer a evolución política española durante o reinado de Fernando VII.

21. Identificar as características e as obras do Romanticismo.




Comunicación lingüística (Obxectivos 1 e 11). Competencia dixital (Obxectivo 13). Aprender a aprender (Obxectivos 2, 4, 7 e 12). Competencias sociais e cívicas (Obxectivos 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 e 9). Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (Obxectivos 11 e 13). Conciencia e expresións culturais (Obxectivo 10).


AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE


ES

As revolucións

burguesas no século XVIII.

1. Identificar os principais

feitos das revolucións

burguesas nos Estados Unidos,

Francia e España e

Iberoamérica.

1.1. Redacta unha narrativa

sintética cos principais feitos

dalgunha das revolucións

burguesas do século XVIII,

acudindo a explicacións

causais, sopesando os proles e

os contras.


Explica as causas e as

consecuencias da Revolución Francesa.

Act. 1, 2, 3, 4, 5 e 6,páx. 33.Que

aprendiches?e Act. 2, páx. 51.

Recoñece os principais

acontecementos e personaxes implicados

na revolución.

Para saber máis, páx. 34.Act. 7, 8 e

9,páx. 35.


2. Comprender o alcance e

as limitacións dos procesos

revolucionarios do século XVIII.

2.1. Discute as implicacións

da violencia con diversos tipos

de fontes.


cívicas

Traballa con textos e distintas fontes

sobre contidos da Revolución Francesa.

Traballa co mapa,páx. 35.Párate a

pensar, páx. 38 e 39.

3. Identificar os principais

feitos das revolucións liberais

en Europa e en América.

3.1. Sabe recoñecer as

implicacións das revolucións

burguesas de comezos do

século XIX.


Entende as causas, o proceso e as

consecuencia da emancipación da

América española.

Act. 30, 31, 33 e 35, páx. 45.

ARevolución Francesa.

As revolucións liberais

e a Restauración no

século XIXen Europa e en

América: procesos

unificadores e

independentistas. Os

nacionalismos.

4. Comprobar o alcance e

as limitacións dos procesos

revolucionarios da primeira

metade do século XIX.

4.1. Sopesa as razóns dos

revolucionarios para actuar

como o fixeron.

Aprender a aprender

Explica o proceso da Restauración e

a reacción liberal posterior.

Analiza a información, páx.

40.Traballa co mapa,páx. 41.Act. 19, 20,

21, 22 e 23,páx. 41.Analiza a

información,páx. 42.Traballa co

mapa,páx. 43.Act. 27, 28 e 29,páx.

43.Que aprendiches?e Act. 6,páx. 51.

4.2. Recoñece, mediante a

análise de fontes de diversas

épocas, o seu valor non só

como información, senón tamén

como evidencia para os

historiadores.

Aprender a aprender

Traballa con fontes sobre a historia

de España do primeiro terzo do século

XIX.

Traballa con imaxes, páx.

36.Analiza a información, páx. 37.Act.

12, 13, 14, 15, 16 e 17, páx. 37.Para

saber máis, páx. 44.Act. 32, 35 e 36,páx.

44.Traballa como un historiador, páx.

48 e 49, Que aprendiches? e Act. 4 e 7,

páx. 51.Ponte a proba, páx. 52 e 53.


Unidade 3 A Revolución Industrial


25. Describir as causas da Revolución Industrial e entender por que o proceso tivo lugar en Inglaterra.

26. Identificar os sectores pioneiros da Revolución Industrial.

27. Entender a importancia da revolución dos transportes e das comunicacións na industrialización.

28. Coñecer as principais novidades traídas pola Segunda Revolución Industrial.

29. Describir os trazos principais da nova sociedade liberal e burguesa.

30. Comprender a relación entre as condicións de vida da sociedade industrial e a aparición do movemento obreiro.

31. Coñecer o proceso de industrialización en España.

32. Identificar as características e as obras do realismo.




Comunicación lingüística (Obxectivos 1, 5 e 9). Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (Obxectivos 2, 3 e 4). Competencia dixital (Obxectivo 11). Aprender a aprender (Obxectivos 3, 4, e 6). Competencias sociais e cívicas (Obxectivos 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 9). Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (Obxectivos 10 e 11). Conciencia e expresións culturais (Obxectivo 8).


AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE


ES

A Revolución

Industrial. Desde Gran

Bretaña ao resto de

Europa.

1. Describir os feitos

relevantes da Revolución

Industrial e o seu

encadeamento causal.

1.1. Analiza e compara a

industrialización de diferentes

países de Europa, América e

Asia, nas súas distintas escalas

temporais e xeográficas.

Aprender a aprender

Coñece o proceso de Revolución

Industrial.

Analiza a información, páx. 56. Act.

1, 2, 3, páx. 57. Analiza a información,

páx. 57. Act. 4, 5, 6, 7, páx. 59. Que

aprendiches? eAct. 5, 6, páx. 71.

Comprende as principais novidades

científicas traídas pola Revolución

Industrial.


Avances tecnolóxicos, páx. 58.

Avances científicos, páx. 60. Analiza a

información, páx. 57. Act. 6, páx. 59.

2. Entender o concepto de

progreso e os sacrificios e

avances que implica.

2.1. Analiza os proles e os

contras da Primeira Revolución

Industrial en Inglaterra.


cívicas

Entende as consecuencias que

provocou a Revolución Industrial.


64.Analiza a pintura, páx. 65.Act. 14, 15,

17, páx. 65.Para saber máis, páx.

66.Analiza o texto, páx. 67.Act. 18, 19,

20, páx. 67.Que aprendiches? eAct. 3,

páx. 71.

2.2. Explica a situación

laboral feminina e infantil nas

cidades industriais.


cívicas

Valora os efectos negativos sobre a

poboación traídos polo modelo de

produción industrial.

Traballa como un historiador, páx.

68, 69.Ponte a proba, páx. 72, 73.

3. Analizar as vantaxes e os

inconvenientes de ser un país

pioneiro nos cambios.

3.1.Compara o proceso de

industrialización en Inglaterra e

nos países nórdicos.

Aprender a aprender

Analiza o proceso de industrialización

en Europa.

Para saber máis, páx. 59.Act. 10,

páx. 61.

A discusión sobre as

características da

industrialización en

España: éxito ou fracaso?

A ciencia e a arte no

século XIX en Europa,

América e Asia.

4. Analizar a evolución dos

cambios económicos en

España, por mor da

industrialización parcial do país.

4.1. Especifica algunhas

repercusións políticas como

consecuencia dos cambios

económicos en España.

Aprender a aprender

Coñece as características da

industrialización española.

Párate a pensar, páx. 62, 63.Que

aprendiches? eAct. 7, páx. 71.

5. Relacionar movementos

culturais como o Romanticismo,

en distintas áreas, recoñecer a

orixinalidade de movementos

artísticos como o

impresionismo, o expresionismo

e outros –ismos en Europa.

5.1. Comenta

analiticamente cadros,

esculturas e exemplos

arquitectónicos da arte do

século XIX.

Conciencia e expresións

culturais

Coñece os principais movementos

artísticos da época estudada.

Analiza a pintura, páx. 65.Act. 15, 16,

páx. 65.


Unidade 4 As grandes potencias e o imperialismo


1. Coñecer os procesos de unificación de Alemaña e Italia e vinculalos co auxe do nacionalismo.

2. Identificar as principais potencias europeas do último terzo do século XIX e referir algunhas das súas características.

3. Entender as causas do proceso imperialista vivido desde a segunda metade do século XIX.

4. Recoñecer os distintos imperios coloniais creados na época.

5. Describir os trazos principais da nova sociedade liberal e burguesa.

6. Coñecer as características da arte da segunda metade do século XIX e os seus exemplos máis relevantes.

7. Identificar os aspectos claves da historia de España coincidentes coa época estudada.




Comunicación lingüística (Obxectivos 5 e 8).

Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (Obxectivo9).

Competencia dixital (Obxectivo 10).

Aprender a aprender (Obxectivos 3e 9).

Competencias sociais e cívicas (Obxectivos 1, 2, 3, 4, 5, 6e 7).

Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (Obxectivos 9 e 10).

Conciencia e expresións culturais (Obxectivo6).


AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE


ES

O imperialismo no

século XIX: concepto,

causas, desenvolvemento

e consecuencias.

1. Identificar as potencias

imperialistas e a repartición de

poder económico e político no

mundo no último cuarto do

século XIX e principios do XX.

1.1. Explica razoadamente

que o concepto de imperialismo

reflicte unha realidade que

influirá na xeopolítica mundial e

nas relacións económicas

transnacionais.

Aprender a aprender

Comprende o concepto de

imperialismo e as súas causas.

Analiza a información, páx. 80.Act.

8, 9, 10, 11, páx. 81. Que aprendiches? e

Act. 4, 5, 6, páx. 95.

Describe o proceso de expansión

colonial na segunda metade do século XIX.


Para saber máis, páx. 82.Traballa co

mapa, páx. 83.Comprende, páx.

83.Párate a pensar, páx. 84, 85.

1.2. Elabora discusións

sobre oeurocentrismo e a

globalización.


cívicas

Valora o auxe do nacionalismo

europeo como un dos factores da

expansión colonial.


76.Analiza a información, páx. 77.Act. 1,

2, 3, 4, páx. 77.Traballa co mapa, páx.

79.Act. 12, 13, páx. 81.Traballa como un

historiador, páx. 92, 93.Que

aprendiches? eAct. 2, páx. 95.

A ciencia e a arte no

século XIX en Europa,

América e Asia.

2. Establecer xerarquías

causais (aspecto, escala

temporal) da evolución do

imperialismo.

2.1.Sabe recoñecer cadeas

e interconexións causais entre

o colonialismo, o imperialismo

e a Gran Guerra de 1914.

Aprender a aprender

Identifica as rivalidades xurdidas entre

as potencias europeas arredor do feito

colonialista.

Act. 14, páx. 81.Traballa co mapa,

páx. 83.Comprende, páx. 83.


culturais como o Romanticismo,

en distintas áreas, recoñecer a

orixinalidade de movementos

artísticos como o



3.1. Comenta

analiticamente cadros,

esculturas e exemplos


século XIX.


culturais

Coñece exemplos dos movementos

artísticos máis importantes da época.

Para saber máis, páx. 88.Act. 24, 25,

26, 27, 28, páx. 89.Que

aprendiches?eAct. 8, páx. 95.

3.2. Compara movementos

artísticos europeos e asiáticos.


culturais

Compara a arte europea e a asiática

da época.

Para saber máis, páx. 88.


Unidade 5Os inicios do séculoXX


36. Coñecer o clima de escalada bélica que se viviu en Europa nos anos previos á Primeira Guerra Mundial.

37. Identificar as causas que provocaron a Gran Guerra e recoñecer os bandos combatentes.

38. Recoñecer as distintas etapas da guerra e os feitos máis destacados.

39. Describir a Revolución Rusa especificando as súas etapas e os seus protagonistas.

40. Coñecer como quedou organizada a paz en Europa tras a Gran Guerra.

41. Identificar os aspectos clave da historia de España coincidentes coa época estudada.




Comunicación lingüística (Obxectivos 4 e 7). Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (Obxectivo 8). Competencia dixital (Obxectivo 9). Aprender a aprender (Obxectivos 3 e 9). Competencias sociais e cívicas (Obxectivos 1, 2, 3, 4, 5, 6 e 7). Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (Obxectivos 8 e 9). Conciencia e expresións culturais (Obxectivo 9).


AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE

DESCRITORES/

INDICADORES

A Gran Guerra (1914-

1919), ou Primeira

Guerra Mundial.

As consecuencias da

firma da paz.

1. Coñecer os principais

acontecementos da Gran

Guerra, as súas interconexións

coa Revolución Rusa e as

consecuencias do Tratado de

Versalles.

1.1.Diferencia os

acontecementos dos procesos

nunha explicación histórica da

Primeira Guerra Mundial.

Aprender a aprender

Coñece as principais causas da

Primeira Guerra Mundial.

Para saber máis, páx. 105.Act. 1, 2,

3, 4, 5, 6, páx. 105.Que aprendiches? e

Act. 2, 3, 4, páx. 118.

Describe as etapas e os principais

acontecementos da guerra.

Traballa co mapa, páx. 106.Analiza

a información, páx. 107.Act. 9, 10, 11,

12, páx. 107.


A Revolución Rusa.

1.2. Analiza o novo mapa

político de Europa.


cívicas

Comprende as peculiaridades dos

tratados de paz e as transformacións

provocadas no mapa de Europa.

Traballa co mapa, páx. 112.Act. 20,


3, 4, páx. 118.

1.3. Describe a derrota de

Alemaña desde a súa propia

perspectiva e desde a dos

aliados.


Explica as consecuencias da Primeira

Guerra Mundial.

Párate a pensar, páx. 108, 109.Act.


7, páx. 118.Ponte a proba, páx. 119,

120.

2. Esquematizar a orixe, o

desenvolvemento e as

consecuencias da Revolución

Rusa.

2.1. Contrasta algunhas

interpretacións do alcance da

Revolución Rusa na súa época

e na actualidade.

Aprender a aprender

Analiza o proceso de revolución en

Rusia.

Analiza a información, páx. 110.Act.

13, 14, 15, 16, 17, 18, páx. 111.Que



Unidade 6O período de entreguerras


45. Coñecer o impacto socioeconómico da Gran Guerra.

46. Valorar a difusión de réximes democráticos na Europa de entreguerras.

47. Recoñecer as claves das relacións internacionais na década de 1920.

48. Explicar a evolución da Unión Soviética tras o triunfo da Revolución.

49. Describir as características dos fascismos con atención ao caso italiano.

50. Describir os trazos da sociedade dos felices anos vinte.

51. Entender a evolución económica que provocou o estalido da crise de 1929.

52. Valorar as manifestacións artísticas máis relevantes do período estudado.

53. Identificar os acontecementos que tiveron lugar en España durante a época estudada.

54. Utilizar o vocabulario da unidade de forma apropiada.


56. Realizar actividades a partir de información extraída de fontes dixitais.

Comunicación lingüística (Obxectivos 6 e 10). Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (Obxectivo 7). Competencia dixital (Obxectivo 12). Aprender a aprender (Obxectivos 4, 6 e 8). Competencias sociais e cívicas (Obxectivos 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8). Sentido deiniciativa e espírito emprendedor (Obxectivo 9). Conciencia e expresións culturais (Obxectivo 8).


AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE


ES

A difícil recuperación

de Alemaña. O fascismo

italiano. O crac de 1929 e

a Gran Depresión.

1. Coñecer e comprender

os acontecementos, fitos e

procesos máis importantes do

período de entreguerras, entre

1919 e 1939, especialmente en

Europa.

1.1. Analiza interpretacións

diversas de fontes históricas e

historiográficas de distinta

procedencia.

Aprender a aprender

Analiza textos e outras fontes sobre o

período de entreguerras.


124.Analiza a información, páx.



138, 139. Que aprendiches? eAct. 3,

páx. 141.


1.2. Relaciona algunhas

cuestións concretas do pasado

co presente e as posibilidades

do futuro, como o alcance das

crises financeiras de 1929 e de

2008.


cívicas

Coñece a evolución da economía

desde 1920 ata o crac de 1929.

Act. 1, 2, 3, 4, páx. 125.Para saber

máis, páx. 132.Analiza a información,

páx. 133.Traballa coa gráfica, páx.

133.Act. 25, 26, 27, 28, 29, 30, páx. 133.

Que aprendiches? eAct. 5, páx.

141.Ponte a proba, páx.142, 143.

Compara a crise de 1929 coa

producida en 2008.

Párate a pensar, páx. 134, 135.

1.3. Discute as causas da

loita polo sufraxio da muller.

Aprender a aprender

Valora a irrupción social da muller na

sociedade de entreguerras e os trazos da

nova sociedade.

Act. 5, páx. 125.Act. 17, 18, 19, 20,

21, 22, páx. 131.Que aprendiches?

eAct. 4, páx. 141.

2. Analizar o que conduciu

ao auxe dos fascismos en

Europa.

2.1. Explica diversos

factores que fixeron posible o

auxe do fascismo en Europa.

Aprender a aprender

Identifica os principais trazos do

fascismo italiano.

Act. 14, 16, páx.129.


culturais en distintas áreas e

recoñecer a orixinalidade de

movementos artísticos como o



3.1. Comenta analiticamente

cadros, esculturas e exemplos


século XX.


culturais

Recoñece os exemplos máis

significativos da arte de vangarda.

Puntos de vista, páx.136.Forza e

cor, páx. 136.Act. 33, 34, 35, 36, 37, 38,


páx. 141.


Unidade 7Os antecedentes da Segunda Guerra Mundial


57. Coñecer o impacto do crac de 1929 sobre a economía mundial na década de 1930.

58. Identificar o stalinismo e o nazismo como dous tipos de totalitarismo.

59. Recoñecer as claves da proclamación en España da Segunda República.

60. Explicar as principais características da Segunda República.

61. Describir as fases e acontecementos da Guerra Civil en España.

62. Explicar os trazos dos bandos enfrontados durante a Guerra Civil.

63. Identificar os acontecementos que provocaron a escalada de tensión que conduciu ao estalido da Segunda Guerra Mundial.




Comunicación lingüística (Obxectivos 5 e 9). Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (Obxectivo 7). Competencia dixital (Obxectivo 10). Aprender a aprender (Obxectivos 4, 6 e 8). Competencias sociais e cívicas (Obxectivos 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8). Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (Obxectivo 9). Conciencia e expresións culturais (Obxectivo 7).


AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE


ES

O crac de 1929 e a

Gran Depresión.

1.Coñecer e comprender os

acontecementos, fitos e

procesos máis importantes do

período de entreguerras, entre

1919 e 1939, especialmente en

Europa.

1.1. Relaciona algunhas

cuestións concretas do pasado

co presente e as posibilidades

do futuro, como o alcance das

crises financeiras de 1929 e de

2008.


cívicas

Coñece as causas e as

consecuencias da Gran Depresión.


146.Para saber máis, páx. 147.Act. 1, 2,

3, 4, 5, 6, páx. 147.Que aprendiches?

eAct. 5, páx. 165.


A Segunda República

en España.

A guerra civil

española.

O nazismo alemán.

Acontecementos

previos ao estalido da

guerra: expansión nazi e

apazugamento.

2.Estudar as cadeas

causais que explican a

xerarquía causal nas

explicacións históricas sobre

esta época, e a súa conexión

co presente.

2.1. Explica as principais

reformas e as reaccións que

destas se derivan durante a

Segunda República española.

Aprender a aprender

Explica os principais feitos da

Segunda República.


150.Act. 12, 13, 14, 15, 16, 17, páx.

151.Para saber máis, páx. 152.Act. 18,

19, 20, 21, Analiza a información, páx.


162, 163.Que aprendiches? eAct. 4,

páx. 165.

2.2. Explica as causas da

guerra civil española no

contexto europeo e

internacional.


cívicas

Coñece as causas da Guerra Civil.

Act. 22, 23, páx. 155.

Analiza a Guerra Civil e valora as

súas consecuencias.


25, 26, páx. 155.Párate a pensar, páx.

156, 157.Act. 27, 28, 29, 30, páx.

159.Traballa coa imaxe, páx.

159.Queaprendiches? eAct. 7, páx.

165.Ponte a proba, páx. 166, 167.

3. Analizar o que conduciu

ao auxe dos fascismos en

Europa.

3.1. Explica diversos

factores que fixeron posible o

auxe do fascismo en Europa.

Aprender a aprender

Identifica os trazos característicos do

nazismo alemán.

Act. 8, 9, 11, páx. 149.Analiza a

información, páx. 149.Para saber máis,

páx. 161.Que aprendiches? eAct. 3, 6,

8, páx. 165.


feitos da Segunda Guerra

Mundial.

4.1. Elabora unha narrativa

explicativa das causas e

consecuencias da Segunda

Guerra Mundial, a distintos

niveis temporais e xeográficos.


culturais

Comprende os antecedentes da

Segunda Guerra Mundial.

Traballa cos mapas, páx. 160.Act.

34, 35, 36, 37, páx. 161.


Unidade 8A Segunda Guerra Mundial


67. Coñecer as distintas fases da Segunda Guerra Mundial.

68. Identificar os acontecementos, escenarios e personaxes máis relevantes do conflito.

69. Describir as consecuencias da guerra. 70. Valorar de forma crítica os procesos de

exterminio xeneralizado levados a cabo durante a Segunda Guerra Mundial.

71. Describir as claves da organización da paz. 72. Explicar o papel do Plan Marshall na

reconstrución europea. 73. Utilizar o vocabulario da unidade de forma

apropiada. 74. Traballar con mapas e gráficos relativos á

unidade e extraer información deles. 75. Realizar actividades a partir de información

extraída de fontes dixitais.

Comunicación lingüística (Obxectivos 5 e 7). Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (Obxectivos 3 e 4). Competencia dixital (Obxectivo 9). Aprender a aprender (Obxectivos 4, 6 e 8). Competencias sociais e cívicas (Obxectivos 1, 2, 3, 4, 5 e 6). Sentido deiniciativa e espírito emprendedor (Obxectivo 9). Conciencia e expresións culturais (Obxectivo 7).


AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE


ES

De guerra europea á

guerra mundial.


feitos da Segunda Guerra

Mundial.

1.1. Elabora unha narrativa

explicativa das causas e

consecuencias da Segunda

Guerra Mundial, a distintos

niveis temporais e xeográficos.


Explica as causas da Segunda

Guerra Mundial.


186, 187.Que aprendiches? eAct. 2,

páx. 189.


O Holocausto.

2.Entender o concepto de

guerra total.

2.1. Recoñece a xerarquía

causal (diferente importancia

dunhas causas ou outras

segundo as distintas narrativas).

Aprender a aprender

Comprende as consecuencias da

guerra.


30, 31, 32, páx. 183.Traballa coa imaxe,

páx. 184.Act. 35, 36, 37, 38, páx.

185.Que aprendiches? eAct. 5, 7, 8,

páx. 189.

3. Diferenciar as escalas

xeográficas nesta guerra:

europea e mundial.

3.1. Dá unha interpretación

de por que acabou antes a

guerra europea que a mundial.


cívicas

Identifica os aspectos específicos da

guerra en Asia e no Pacífico.

Traballa coa imaxe, páx. 177.Act.

19, 20, 21, 22, 23, 24, páx. 177.Ponte a

proba, páx. 190, 191.Que aprendiches?

eAct. 6, páx. 189.

3.2. Sitúa nun mapa as

fases do conflito.

Aprender a aprender

Analiza as distintas fases do conflito.


a información, páx. 171.Act. 2, 3, 4, 5,

6, páx. 171.Para saber máis, páx.

172.Act. 7, 8, 9, 10, páx. 173.Traballa co

mapa, páx. 174.Act. 11, 12, 13, 14, 15,


eAct. 2,3, 4, páx. 189.

4. Entender o contexto no

que se desenvolveu o

Holocausto na guerra europea

e as súas consecuencias.

4.1. Recoñece a

significación do Holocausto na

historia mundial.


culturais

Valora criticamente e entende a

dimensión do exterminio sistemático de

xudeus levado a cabo polo réxime nazi.

Párate a pensar, páx. 178,


180.Act. 25, 26, 27, 28, páx. 181.Analiza

a información, páx. 181.


Unidade 9Os anos da Guerra Fría e a descolonización


76. Comprender o concepto de Guerra Fría e a súa orixe.

77. Identificar os bloques que rivalizaron durante a Guerra Fría.

78. Recoñecer as distintas etapas polas que discorreu a Guerra Fría.

79. Explicar os principais conflitos que enfrontaron os bloques durante a Guerra Fría.

80. Coñecer as causas e as consecuencias da descolonización.

81. Explicar como se levou a cabo o proceso descolonizador en Asia e en África.

82. Describir os feitos máis importantes do período de ditadura de Francisco Franco.

83. Analizar a evolución económica de España durante o franquismo.




Comunicación lingüística (Obxectivos 7 e 9). Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (Obxectivo 8). Competencia dixital (Obxectivo 11). Aprender a aprender (Obxectivos 4, 6 e 8). Competencias sociais e cívicas (Obxectivos 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 e 8). Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (Obxectivo 9). Conciencia e expresións culturais (Obxectivo 7).


AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE


ES


A nova xeopolítica

mundial: a Guerra Fría e

plans de reconstrución

posbélica.

Os procesos de

descolonización en Asia e

en África.

1. Comprender o concepto

de Guerra Fría no contexto de

despois de 1945, e as relacións

entre os dous bloques, EE.UU.

e URSS.

1.1. Describe as

consecuencias da guerra do

Vietnam.


Enumera e describe os principais

conflitos da Guerra Fría.

Act. 6, páx. 201.Act. 11, 12, páx.

202.Que aprendiches? eAct. 6, páx.

217.

1.2. Utilizando fontes

históricas e historiográficas,

explica algúns dos conflitos

enmarcados na época da

Guerra Fría.

Aprender a aprender

Comprende o concepto de Guerra

Fría e as súas características.


200.Act. 5, 7, 9, páx. 201.Ponte a proba,

páx. 218, 219.

Identifica os bloques enfrontados na

guerra.

Para saber máis, páx. 198.Traballa

co mapa, páx. 198.Act. 2, 3, 4, páx.

198.Act. 8, 10,páx. 201.

2. Organizar os feitos máis

importantes da descolonización

de posguerra no século XX.

2.1. Describe os feitos

relevantes do proceso

descolonizador.


Entende que foi a descolonización e

recoñece as causas do proceso.

Act. 13, 15, páx. 204.Que

aprendiches? eAct. 3. 5. 7, páx. 217.

3. Comprender os límites da

descolonización e da

independencia nun mundo

desigual.

3.1. Distingue entre

contextos diferentes do mesmo

proceso, como a África

subsahariana (décadas de 1950

e 1960) e a India (1947).

Aprender a aprender

Identifica como se levou a cabo o

proceso de descolonización e as súas

consecuencias.

Act. 14, páx. 204.Para saber máis,

páx. 207.Act. 16, 17, 18, 19, 20, 21, páx.

207.Párate a pensar, páx. 209, 210.Que

aprendiches? eAct. 4. páx. 217.


A ditadura de Franco

en España

4. Explicar as causas de

que se establecese unha

ditadura en España, tras a

Guerra Civil, e como foi

evolucionando esa ditadura

desde 1939 a 1975.

4.1. Discute como se

entende en España e en Europa

o concepto de memoria

histórica.


Valora a represión despregada pola

ditadura franquista.

Act. 22, 23, páx. 211.Analiza a

información, páx. 211.Analiza a

información, páx. 212.Traballa como

un historiador, páx. 214, 215.

4.2. Coñece a situación da

posguerra e a represión en

España, e as distintas fases da

ditadura de Franco.


cívicas

Explica os principais aspectos da

ditadura franquista.

Act. 22, 25, páx. 211.Act. 26, 27, 28,


eAct. 9, páx. 217.


Unidade 10O final da Guerra Fría


87. Enumerar as causas do colapso da Unión Soviética.

88. Describir a evolución da Europa do leste tras a caída do comunismo.

89. Recoñecer os acontecementos históricos máis relevantes do final do século XX.

90. Explicar o proceso de formación da Unión Europea.

91. Coñecer a evolución da América Latina durante o século XX.

92. Explicar como se levou a cabo o proceso de transición á democracia en España.




Comunicación lingüística (Obxectivos 2 e 7). Competencia dixital (Obxectivo 11). Aprender a aprender (Obxectivos 4, 6 e 8). Competencias sociais e cívicas (Obxectivos 1, 2, 3, 4, 5 e 6). Sentido deiniciativa e espírito emprendedor (Obxectivo 9). Conciencia e expresións culturais (Obxectivo 7).


AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE


ES

A crise do petróleo

(1973).

1. Comprender o concepto

de crise económica e a súa

repercusión mundial nun caso

concreto.

1.1. Compara a crise

enerxética de 1973 coa

financeira de 2008.

Competencia matemática

e competencias básicas en


Explica a evolución da economía

capitalista nas últimas décadas.

Act. 11, 12, páx. 227.Párate a


O derrubamento dos

réximes soviéticos e as

súas consecuencias.

A transición política en

España: da ditadura á

democracia (1975-1982).

pensar, Act. 5, 6, 7, 8, 9, páx. 229.

2. Coñecer as causas e as

consecuencias inmediatas do

derrubamento da URSS e

doutros réximes soviéticos.

2.1. Analiza diversos

aspectos (políticos, económicos,

culturais) dos cambios

producidos tras o derrubamento

da URSS.

Aprender a aprender

Coñece as causas do derrubamento

da Unión Soviética.

Traballa coa imaxe, páx. 222.Act. 2,

3, 4, 5, 6, 7, páx. 226. Párate a pensar,

Act. 1, 2, 3, 4, 8, páx. 229.Que

aprendiches? eAct. 2, 3, 4, páx. 237.

3. Interpretar procesos a

medio prazo de cambios

económicos, sociais e políticos

a nivel mundial.

3.1. Interpreta o

renacemento e o declive das

nacións no novo mapa político

europeo desa época.

Aprender a aprender

Analiza a evolución da Europa

oriental tras a caída do comunismo.

Act. 8, 9, páx. 225.


feitos que conduciron ao

cambio político e social en

España despois de 1975, e

sopesar distintas

interpretacións sobre ese

proceso.

4.1. Compara

interpretacións diversas sobre a

Transición española nos anos

setenta e na actualidade.


Entende o significado da Transición e

as súas dificultades.


234, 235.

4.2. Enumera e describe

algúns dos principais fitos que

deron lugar ao cambio na

sociedade española da

Transición: coroación de Xoán

Carlos I, Lei para a reforma

política de 1976, Lei de amnistía

de 1977, apertura das Cortes

Constituíntes, aprobación da

Constitución de 1978, primeiras

eleccións xerais, creación do

Estado das autonomías, etc.


cívicas

Coñece os principais

acontecementos da Transición.


232.Act. 17, 18, 19, páx. 233.Traballa

como un historiador, páx. 234, 235.

Que aprendiches? eAct. 6, 7, páx. 237.

5. Entender a evolución da

construción da Unión Europea.

5.1. Discute sobre a

construción da Unión Europea e

do seu futuro.

Sentido de iniciativa e

espírito emprendedor

Describe de forma crítica o proceso

de creación e ampliación da Unión

Europea.

Traballa co mapa, páx. 227.Act. 13,


O camiño cara á Unión

Europea: desde a unión

económica a unha futura

unión política

supranacional.

14, páx. 227.Ponte a proba, páx. 238,

239.

Unidade 11O mundo entre os séculosXX e XXI: evolución política


96. Definir o concepto de globalización e entender as súas implicacións no mundo actual.

97. Describir o proceso de ampliación da Unión Europea a partir de 1995.

98. Recoñecer os acontecementos históricos máis relevantes ocorridos nas distintas rexións do planeta nas últimas dúas décadas.

99. Explicar a evolución política de España desde 1982 ata a actualidade.




Comunicación lingüística (Obxectivos 1, 2 e 5). Competencia dixital (Obxectivo 7). Aprender a aprender (Obxectivo 4). Competencias sociais e cívicas (Obxectivos 1, 2, 3 e 4). Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (Obxectivo 6). Conciencia e expresións culturais (Obxectivo 3).



AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE


ES

As distintas formas

económicas e sociais do

capitalismo no mundo.

A transición política en

España: da ditadura á

democracia.

O camiño cara á Unión

Europea: desde a unión

económica a unha futura

unión política

supranacional.




a nivel mundial.

1.1. Interpreta o




Aprender a aprender

Coñece os principais conflitos que se

viviron nas distintas áreas xeográficas do

planeta nas últimas décadas.

Act. 19, 20, 21, 22, 24, páx.


253.Act. 24, 25, 26, 27, 28, páx.

253.Act. 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, páx.


256, 257.Ponte a proba, páx. 260,

261.Que aprendiches? eAct. 3, 5, 6, 7,

páx. 259.


feitos que conduciron ao

cambio político e social en

España despois de 1975, e

sopesar distintas

interpretacións sobre ese

proceso.

2.1. Enumera e describe

algúns dos principais fitos que

deron lugar ao cambio na

sociedade española da

Transición: coroación de Xoán

Carlos I, Lei para a reforma

política de 1976, Lei de amnistía

de 1977, apertura das Cortes

Constituíntes, aprobación da

Constitución de 1978, primeiras

eleccións xerais, creación do

Estado das autonomías, etc.


cívicas

Explica a evolución política de

España entre 1982 e a actualidade.

Act. 13, 14, 15, 16, 17, 18, páx. 247.

3. Entender a evolución da


3.1. Discute sobre a

construción da Unión Europea e

do seu futuro.



Analiza as últimas ampliacións e

transformacións da Unión Europea.


a información, páx. 245.Act. 9, 10, 11,

12, páx. 245.

4. Definir a globalización e

identificar algúns dos seus

factores.

4.1. Busca na prensa

noticias dalgún sector con

relacións globalizadas e elabora

argumentos a prol e en contra.



Define o concepto de globalización e

explica algúns dos seus trazos

característicos.

Act. 1, 2, 3, 4, 5, 6, páx. 243.Que



A globalización

económica, as relacións

interrexionais no mundo,

os focos de conflito e os

avances tecnolóxicos.

5. Recoñecer o impacto

destes cambios a nivel local,

rexional, nacional e global,

prevendo posibles escenarios

máis e menos desexables de

cuestións ambientais

transnacionais, e discutir as

novas realidades do espazo

globalizado.

5.1. Crea contidos que

inclúan recursos como textos,

mapas, gráficos, para presentar

algún aspecto conflitivo das

condicións sociais do proceso

de globalización.

Aprender a aprender

Valora as transformacións que se

produciron no mundo nas últimas

décadas.

Párate a pensar, páx. 250, 251.

Unidade 12O séculoXXI


1. Analizar os principais desafíos da humanidade.

2. Comprender a dimensión social e cultural da

globalización.

3. Coñecer as desigualdades sociais e económicas

que padece o planeta.

4. Valorar a arte contemporánea e recoñecer as súas

principais manifestacións.

5. Explicar as principais reivindicacións sostidas

polos movementos sociais.

6. Coñecer as novidades tecnolóxicas máis

transcendentes para a configuración da sociedade

actual.

7. Utilizar o vocabulario específico da unidade.

8. Traballar con mapas e gráficos relativos á unidade

e extraer información deles.

Comunicación lingüística (Obxectivo 7).

Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (Obxectivos 1, 2, 3 e 6). Competencia dixital (Obxectivos 6 e 9). Aprender a aprender (Obxectivos 4 e 5). Competencias sociais e cívicas (Obxectivos 1, 2, 3, 4 e 5). Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (Obxectivo 8). Conciencia e expresións culturais (Obxectivo 9).


9. Realizar actividades a partir de información

extraída de fontes dixitais.


AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE


ES

As distintas formas

económicas e sociais do

capitalismo no mundo.

A globalización

económica, as relacións

interrexionais no mundo,

os focos de conflito e os

avances tecnolóxicos.




a nivel mundial.

1.1. Interpreta o




Aprender a aprender

Analiza as desigualdades existentes

nas sociedades europeas.


272.Act. 20, 21, 22, 23, 24, 25, páx. 273.

2. Definir a globalización e

identificar algúns dos seus

factores.

2.1. Busca na prensa

noticias dalgún sector con

relacións globalizadas e elabora

argumentos a prol e en contra.



Comprende e explica as dimensións

sociais, tecnolóxicas e culturais da

globalización.

Act. 5, 6, 7, 8, 9, páx. 267.Analiza a

información, páx. 267.Act. 26, 27, 28,

29, 30, 31, páx. 277.Act. 32, 33, 34, 35,

páx. 279.Que aprendiches? eAct. 2, 3,

4, 5, páx. 283.

3. Recoñecer o impacto

destes cambios a nivel local,

rexional, nacional e global,

prevendo posibles escenarios

máis e menos desexables de

cuestións ambientais

transnacionais, e discutir as

novas realidades do espazo

globalizado.

3.1. Crea contidos que

inclúan recursos como textos,

mapas, gráficos, para presentar

algún aspecto conflitivo das

condicións sociais do proceso

de globalización.

Aprender a aprender

Analiza os principais retos e desafíos

aos que se enfronta a humanidade.

Act. 1, páx. 264.Act. 2, 3, 4, páx.

265.Párate a pensar, páx. 274,

275.Ponte a proba, páx. 284, 285, Que


3. Comprender a diferenza entre

os reinos medievais e as monarquías modernas.

3.1. Distingue as

características de réximes monárquicos autoritarios, parlamentarios e absolutos. Aprender a aprender

Comprende os trazos da monarquía de Carlos I. Traballa co mapa, páx. 196, Para saber máis, páx. 197, Act. 4, 5, 6, 7, 8, páx. 197. Act. 5, 7 páx. 211,

Entende as peculiaridades da Monarquía Hispánica de Filipe II. Para saber máis, páx. 198, Act. 9, 10, 11, 12, páx. 199

Polo tanto, as aprendizaxes anteriormenmte citadas non adquiridas no curso 2019-2020 por causa do COVID-19, incluiranse nos contidos dos temas de Historia 3º da ESO, xa que neste curso son ampliadas ditas aprendizaxes.

4. CONTIDOS TEMPORALIZADOS.

A temporalización dos contidos será a seguinte:

aprendiches? eAct. 3, 7, 8,páx. 283.


PRIMEIRO TRIMESTRE:

Durante este trimestre estará previsto o traballo dos contidos incluídos nos temas 1-4

SEGUNDO TRIMESTRE:


TERCEIRO TRIMESTRE:


5. DESENVOVEMENTO DAS COMPETENCIAS BÁSICAS.

A “X f H ”

da etapa e adquiran as competencias clave porque:

Proporciona un coñecemento do espazo no que se desenvolven as sociedades, os recursos

naturais e o uso que se deu a estes, e a súa organización e funcionamento ao longo do tempo.

Todo iso constitúe unha bagaxe de experiencias colectivas pasadas e presentes imprescindible

para entender o mundo e a sociedade actuais.

Só desde o coñecemento global que proporciona esta materia sobre a complexa sociedade

actual, o alumnado será capaz de identificar e comprender os acontecementos, procesos e

fenómenos no contexto no que se producen e comprender a realidade do mundo en que viven, e

no que deberá desenvolver o seusentido da iniciativa e o seu espírito emprendedor, con

ferramentas básicas que lle permitan tomar decisións con criterio propio para transformar as súas

ideas en accións.

Achéganse datos sobre o pasado que permiten albiscar posibles problemas do futuro e adquirir

referencias básicas sobre o devir histórico que lle permitirán máis tarde incorporar novas

aprendizaxes. Proporciónase ao alumnado ferramentas e coñecementos básicos sobre os que

será capaz de participar activamente e construír de maneira autónoma a súa propia aprendizaxe,

contribuíndo así, de maneira decisiva, á adquisición da competencia de aprender a aprender.

Permite contemplar a realidade humana e social desde unha perspectiva global e integradora, o

que ofrece unha maior capacidade para estruturar os feitos sociais actuais como parte dunha

construción humana que se desenvolve no curso do tempo e que constitúe un marco xeral para a

comprensión do tempo histórico.

Axúdase á adquisición dun maior grao de conciencia acerca da organización espacial das

sociedades, as súas dimensións demográficas, económicas ou sociais, os modos de intervención

e os seus posibles impactos.

Proporciónase ao alumnado ideas fundamentais sobre a dimensión espacial das sociedades e a

configuración territorial, en todos os ámbitos, desde o local ao mundial, e é acercado aos

principios de interacción das sociedades e o seu contorno físico, posibilitando que poida valorar a

actuación dos homes no espazo e as posibilidades e constricións que impón o medio.


Só a partir dun bo coñecemento dos contidos que proporciona a materia de Xeografía e Historia

poderán adquirirse as competencias sociais e cívicas, entendidas como a habilidade para

interpretar fenómenos e problemas sociais en contextos cada vez máis globalizados; elaborar

respostas, tomar decisións e resolver conflitos, así como para interactuar con outras persoas e

grupos conforme a normas baseadas no respecto mutuo e en conviccións democráticas.

Acércase o alumnado á adquisición de distintas ferramentas técnicas relacionadas co uso

adecuado da información a través da observación ou a documentación, o seu tratamento, a súa

organización, a súa representación gráfica ou a súa comunicación. Esta materia propiciará tamén

un marco ideal para o desenvolvemento da competencia básica en ciencia e tecnoloxía,

incluída a competencia dixital, xa que deben ser capaces de buscar e seleccionar con espírito

crítico os datos necesarios, procesalos cientificamente en función do obxectivo desexado,

identificar preguntas, formular hipóteses, resolver problemas e alcanzar conclusións.

É unha materia ideal para desenvolver no alumno actitudes como a curiosidade, o interese e a

creatividade, así como o recoñecemento das manifestacións culturais e artísticas como fontes de

pracer e gozo persoal. Todo iso axudaralle a valorar de maneira responsable o noso patrimonio

artístico e cultural, e a adoptar unha actitude de respecto e protección cara a iso, de maneira que

se contribuirá decisivamente á adquisición da competencia en conciencia e expresións

culturais.

Por último, e dado o seu carácter instrumental, esta materia contribuirá de maneira decisiva á

adquisición da competencia en comunicación lingüística, xa que a linguaxe será a ferramenta

fundamental para a comunicación, a representación, comprensión e interpretación da realidade,

así como para a construción do coñecemento e a organización do pensamento.

No perfil competencial da materia de 4º ESO que se ofrece a continuación inclúense as

siglas identificativas das competencias clave a cuxa adquisición se contribúe particularmente

con cada estándar de aprendizaxe avaliable.

6. COÑECEMENTOS E APRENDIZAXES BÁSICOS PARA UNHA AVALIACIÓN POSITIVA.


CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE CC

BLOQUE 1. O SÉCULO XVIII EN EUROPA ATA 1789

B1.1. Século XVIII en Europa: do feudalismo ao absolutismo e o parlamentarismo das minorías. Francia, Inglaterra, España e Galicia.

B1.2. Ilustración.

B1.3. Arte e ciencia en Europa no século XVIII.

B1.1. Explicar as características

do Antigo Réxime nos seus sentidos

político, social e económico.

XHB1.1.1. Establece, a través da análise de textos, a diferenza entre o Absolutismo e o Parlamentarismo.

CSC

CAA

CCL

XHB1.1.2. Distingue conceptos históricos como Antigo Réxime e Ilustración.

CSC

CAA

CCL

B1.2.Coñecer o alcance da Ilustración

como novo movemento cultural e social en Europa e en América.

XHB1.2.1. Describe as características da cultura da Ilustración e as implicacións que ten nalgunhas monarquías.

CSC

CEC

CCL

B1.3. Coñecer os avances da

Revolución Científica desde os

séculos XVII e XVIII.

XHB1.3.1. Aprecia os avances científicos e a súa aplicación á vida diaria, e contextualiza o papel dos científicos na súa propia época.

CSC

CMCT

CAA

XHB1.2.2. Comprende as implicacións do empiricismo e o método científico nunha variedade de áreas.

CSC

CMCT


BLOQUE 2. A ERA DAS REVOLUCIÓNS LIBERAIS

B2.1. Revolucións burguesas nos séculos XVIII e XIX: bases ideolóxicas (liberalismo,nacionalismo e rexionalismo), económicas e sociais; principais consecuencias.

B2.2. Revolucións burguesas nos séculos XVIII e XIX: periodización e feitos principais. Restauración. Procesos unificadores e independentistas.

O caso español.

B2.1. Comprender o alcance e as

limitacións dos procesos revolucionarios dos séculos XVIII e XIX.

XHB2.1.1. Sopesa as razóns dos revolucionarios para actuar como o fixeron.

CSC

CAA

CCL

XHB2.1.2. Recoñece, mediante a análise de fontes de diversas épocas, o valor destas non só como información senón tamén como evidencia para os/as historiadores/

as.

CSC

CAA

CCL

B2.2. Identificar os principais feitos das revolucións liberais burguesas en Europa e América nos séculos XVIII e XIX.

XHB2.2.1. Redacta unha narrativa sintética cos principais feitos dalgunha das revolucións burguesas

da primeira metade do século XIX, acudindo a explicacións causais, e sinala os proles e os contras.

CSC

CAA

CCL

XHB2.2.2. Redacta unha narrativa sintética cos principais feitos dalgunha das revolucións burguesas do século XVIII, acudindo a explicacións causais, e indica

os proles e os contras.

CSC

CAA

CCL

XHB2.2.3. Discute as implicacións da violencia empregando diversos tipos de fontes.

CSC

CAA

CCL


BLOQUE 3. A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL

B3.1. Revolución Industrial: concepto; factores económicos, sociais e ideolóxicos que a fan posible.

B3.2. Revolución Industrial: desde Gran Bretaña ao resto de Europa.

B3.3. Consecuencias da Revolución Industrial. Movemento obreiro (orixes, ideoloxías e formas de organización).

B3.4. Discusión en torno ás características da industrialización en España e Galicia: éxito ou fracaso?

B3.5. A ciencia no século XIX.

B3.1. Describir os feitos salientables

da Revolución Industrial e o seu encadeamento causal.

XHB3.1.1. Analiza os proles e os contras da primeira Revolución Industrial en Inglaterra.

CSC

CAA

CCL

B3.2. Analizar as vantaxes e os

inconvenientes de ser un país

pioneiro nos cambios.

XHB3.2.1. Analiza e compara a industrialización de diferentes países de Europa, América e Asia,

nas súas distintas escalas temporais e xeográficas.

CSC

CAA

CCL

XHB3.2.2. Compara o proceso de industrialización en Inglaterra e nos países nórdicos.

CSC

CAA

CCL

B3.3. Entender o concepto de

progreso, e os sacrificios e os

avances que leva consigo.

XHB3.3.1. Explica a situación laboral feminina e infantil nas cidades industriais.

CSC

SIEE

CCL

B3.4. Analizar a evolución dos

cambios económicos en España

e en Galicia, a raíz da industrialización parcial do país.

XHB3.4.1. Especifica algunhas

repercusións políticas como consecuencia

dos cambios económicos en España.

CSC

B3.5. Coñecer os principais avances

científicos e tecnolóxicos do século XIX, e a súa relación coas revolucións industriais.

XHB3.5.1. Elabora un eixe cronolóxico, diacrónico e sincrónico, cos principais avances científicos e tecnolóxicos do século XIX.

CSC

CAA

CMCT


BLOQUE 4. O IMPERIALISMO DO SÉCULO XIX E A I GUERRA MUNDIAL

B4.1. O imperialismo no século

XIX: concepto.

B4.2. Imperialismo: causas, desenvolvemento e consecuencias.

B4.3. Causas e consecuencias da Gran Guerra (1914-1919) ou I Guerra Mundial.

B4.4. Revolución Rusa.

B4.5. El arte en el siglo XIX.

B4.1. Identificar as potencias

imperialistas e a repartición de

poder económico e político no

mundo no derradeiro cuarto do

século XIX e no principio do XX.

XHB4.1.1. Explica razoadamente que o concepto imperialismo reflicte unha realidade que influirá na xeopolítica mundial e nas relacións económicas transnacionais.

CSC

CAA

CCL

XHB4.1.2. Elabora discusións sobre eurocentrismo e a globalización.

CSC

CAA

CCL

B4.2. Establecer xerarquías causais

(aspecto e escala temporal)

da evolución do imperialismo.

XHB4.2.1. Sabe recoñecer cadeas e interconexións causais entre colonialismo, imperialismo e a Gran Guerra de 1914.

CSC

CAA

B4.3. Coñecer os principais acontecementos da Gran Guerra, as

súas interconexións coa Revolución

Rusa e as consecuencias dos tratados de Versalles.

XHB4.3.1. Diferencia os acontecementos dos procesos, nunha explicación histórica, da I Guerra Mundial.

CSC

CAA

XHB4.3.2. Analiza o novo mapa político de Europa.

CSC

CAA

XHB4.3.3. Describe a derrota de Alemaña desde a súa propia perspectiva e desde a dos aliados.

CSC

CAA

CCL

B4.4. Esquematizar a orixe, o

desenvolvemento e as consecuencias

da Revolución Rusa.

XHB4.4.1. Contrasta algunhas interpretacións do alcance da Revolución Rusa na súa época e na actualidade.

CSC

CAA

CCL

B4.5. Relacionar movementos culturais como o romanticismo, en distintas áreas, e recoñecer a orixinalidade de movementos artísticos como o impresionismo, o expresionismo e outros "ismos" en Europa.

XHB4.5.1. Comenta analiticamente cadros, esculturas e exemplos arquitectónicos da arte do século XIX.

CSC

CAA

CCL

CEC

XHB4.5.2. Compara movementos artísticos europeos e asiáticos.

CSC

CAA

CCL

CEC

BLOQUE 5. A ÉPOCA DE “ENTREGUERRAS” (1919-1945)

B5.1. Período de entreguerras: do final da Gran Guerra ao crac do 29 e a Gran Depresión.

B5.2. Fascismo

B5.1. Coñecer e comprender os

acontecementos, os feitos e os

procesos máis importantes do período

de entreguerras, e a súa

XHB5.1.1. Analiza interpretacións diversas de fontes históricas e historiográficas de distinta procedencia.

CSC

CAA

CCL

XHB5.1.2. Relaciona algunhas cuestións concretas do pasado co presente e as posibilidades do futuro,

como o alcance das crises financeiras

CSC

CAA


italiano e nazismoalemán.

B5.3. II República española y la Guerra Civil.

conexión co presente, e estudar a

xerarquía causal nas explicacións

históricas sobre esta época.

de 1929 e de 2008.

XHB5.1.3. Discute as circunstancias da loita polo sufraxio da muller.

CSC

CAA

CCL

B5.2. Analizar as causas do auxedos fascismos en Europa.

XHB5.2.1. Explica diversos factores que fixeron posible o auxe do fascismo en Europa.

CSC

CCL

B5.3. Coñecer as tensións que

levaron en España á proclamación

da II República e ao estoupido

da Guerra Civil.

XHB5.3.1. Explica as principais reformas durante a II República española, e reaccións a elas.

CSC

CCL

XHB5.3.2. Explica as causas da Guerra Civil española no contexto europeo e internacional.

CSC

CAA

CCL


BLOQUE 6. AS CAUSAS E CONSECUENCIAS DA II GUERRA MUNDIAL (1939-1945)

B6.1. Orixes da II Guerra Mundial.

B6.2. Desenvolvemento da II Guerra Mundial: extensión, fases, formas de guerra e principais consecuencias.

B6.3. O Holocausto.

B6.4. Nova xeopolítica mundial: Guerra Fría e plans de reconstrución posbélica.

B6.5. Procesos de descolonización en Asia e África.

B6.1. Coñecer as causas da II

Guerra Mundial.

XHB6.1.1. Recoñece a xerarquía causal (diferente importancia dunhas causas ou outras segundo

as narrativas).

CSC

CAA

B6.2. Coñecer os principais feitos

da II Guerra Mundial, diferenciar

as escalas xeográficas nesta guerra

(europea e mundial) e entender

o concepto de guerra total.

XHB6.2.1. Sitúa nun mapa as fases do conflito.

CSC

CAA

XHB6.2.2. Dá unha interpretación de por que rematou antes a guerra europea que a mundial.

CSC

CAA

CCL

XHB6.2.3. Elabora unha narrativa explicativa das causas e as consecuencias da II Guerra Mundial, a distintos niveis temporais e xeográficos.

CSC

CAA

CCL

B6.3. Entender o contexto en que

se desenvolveu o Holocausto na

guerra europea e as súas consecuencias.

XHB6.3.1. Recoñece a significación do Holocausto na historia mundial.

CSC

B6.4. Comprender o concepto de

Guerra Fría no contexto de despois

de 1945, e as relacións entre

os dous bloques, os EEUU e a

URSS.

XHB6.4.1. Utilizando fontes históricas e historiográficas, explica algúns dos conflitos enmarcados na época da Guerra Fría.

CSC

CAA

CCL

XHB6.4.2. Describe as consecuencias da guerra de Vietnam.

CSC

CAA

CCL

B6.5. Organizar os feitos máis

importantes da descolonización de posguerra no século XX e comprender os límites da descolonización e da independencia nun mundo desigual.

XHB6.5.1. Describe os feitos relevantes do proceso descolonizador.

CSC

CCL

XHB6.5.2. Distingue entre contextos diferentes do mesmo proceso, por exemplo, África subsahariana

(anos 50 e 60) e a India (1947).

CSC

CAA


BLOQUE 7. A ESTABILIZACIÓN DO CAPITALISMO E O ILLAMENTO ECONÓMICO DO BLOQUE SOVIÉTICO

B7.1. Evolución dos bloques soviético e capitalista. O "WelfareState".

B7.2. Crise do petróleo (1973).

B7.3. Ditadura de Franco en España.

B7.1. Entender os avances económicos dos réximes soviéticos e

os perigos do seu illamento interno,

así como os avances económicos

do "WelfareState" en Europa.

XHB7.1.1. Explica os avances dos réximes soviéticos e do "WelfareState" en Europa.

CSC

CAA

CCL

XHB7.1.2. Recoñece os cambios sociais derivados da incorporación da muller ao traballo asalariado.

CSC

B7.2. Comprender o concepto de

crise económica e a súa repercusión

mundial nun caso concreto.

XHB7.2.1. Compara a crise enerxética de 1973 coa financeira de 2008.

CSC

CAA

CCL

B7.3. Explicar as causas de que

se establecera unha ditadura en

España tras a Guerra Civil, e como

foi evolucionando esa ditadura

desde 1939 a 1975.

XHB7.3.1. Coñece a situación da posguerra e a represión en España, así como as fases da ditadura de Franco.

CSC

XHB7.3.2. Discute como se entende en España e en Europa o concepto de memoria histórica.

CSC

CAA

CCL

BLOQUE 8. O MUNDO RECENTE ENTRE OS SÉCULOS XX E XXI

B8.1. Formas económicas e sociais do capitalismo no mundo.

B8.2. Colapso dos réximes soviéticos e as súas consecuencias.

B8.3. Transición política en España:

da ditadura á democracia

(1975-1982).

B8.4. Camiño cara a Unión Europea: desde a unión económica a unha futura unión política

B8.1. Interpretar procesos a medio

prazo de cambios económicos,

sociais e políticos a nivel

mundial.

XHB8.1.1. Interpreta o renacemento e o declive das nacións no novo mapa político europeo desa época.

CSC

CAA

XHB8.1.2. Comprende os proles e contras do estado do benestar.

CSC

B8.2. Coñecer as causas e as

consecuencias inmediatas do colapso

da URSS e outros réximes

socialistas.

XHB8.2.1. Analiza aspectos políticos, económicos e culturais dos cambios producidos tralo colapso da URSS.

CSC

CAA

CCL

B8.3. Coñecer os principais feitos

que conduciron ao cambio político

e social en España despois de 1975, e sopesar distintas interpretacións

sobre ese proceso.

XHB8.3.1. Compara interpretacións sobre a Transición española nos anos setenta do século XX e na actualidade.

CSC

CAA

CCL

XHB8.3.2. Enumera e describe algúns dos principais fitos que deron lugar ao cambio na sociedade española da transición: coroación de Xoán Carlos I, lei para a reforma política de 1976, lei de amnistía de 1977, apertura de Cortes

CSC

CCL


supranacional. Constituíntes, aprobación da

Constitución de 1978, primeiras eleccións xerais, creación do Estado das autonomías, etc.

XHB8.3.3. Analiza o problema do terrorismo en España durante esta etapa (ETA, GRAPO, Terra Lliure, etc.): a xénese e a historia das organizacións terroristas, a

aparición dos primeiros movementos asociativos en defensa das vítimas, etc.

CSC

CAA

CCL

B8.4. Entender a evolución da


XHB8.4.1. Discute sobre a construción da Unión Europea e do seu futuro.

CSC

CAA

CCL

BLOQUE 9. A REVOLUCIÓN TECNOLÓXICA E GLOBALIZACIÓN A FINAIS DO SÉCULO XX E PRINCIPIOS DO XXI

B9.1. A globalización económica: concepto e características.

B9.2. Papel da Revolución Tecnolóxica na globalización.

B9.3. Consecuencias de la globalización. Relaciones interrexionais; focos de conflicto.

B9.1. Definir a globalización e

identificar algúns dos seus factores.

XHB9.1.1. Procura na prensa novas dalgún sector con relacións globalizadas, e elabora argumentos a favor e en contra.

CSC

CD

CCL

CAA

XHB9.1.2. Elabora discusións sobre o eurocentrismo e a globalización.

CSC

CAA

CCL

B9.2. Identificar algúns dos cambios fundamentais que supón a Revolución Tecnolóxica.

XHB9.2.1. Analiza algunhas ideasde progreso e retroceso na implantación das recentes tecnoloxías da información e da comunicación, a distintos niveis xeográficos.

CSC

CAA

CCL

CD


B9.3. Recoñecer o impacto destes

cambios a nivel local, autonómico,

estatal e global, prevendo posibles escenarios máis e menos desexables de cuestións ambientais transnacionais, e discutir as novas realidades do espaz

globalizado.

XHB9.3.1. Crea contidos que inclúen recursos como textos, mapas e gráficos, para presentar algún aspecto conflitivo das condicións sociais do proceso de

globalización.

CSC

CD

CAA

CCL

CMCT

SIEE

BLOQUE 10. A RELACIÓN ENTRE O PASADO, O PRESENTE E O FUTURO A TRAVÉS DA HISTORIA EA XEOGRAFÍA

B10.1. Relación entre o pasado, o presente e o futuro a través da historia e a xeografía.

B10.2. Cambio e continuidade.

B10.3. Tempo histórico.

B10.4. Vocabulario histórico e artístico: Idade Contemporánea.

B10.1. Recoñecer que o pasado

non está "morto e enterrado", senón

que determina o presente e

os posibles futuros e espazos, ou

inflúe neles.

XHB10.1.1. Formula posibles beneficios e desvantaxes para as sociedades humanas e para o medio natural dalgunhas consecuencias do quecemento global, como o desxeamento do Báltico.

CSC

CMCT

CAA

CCL

XHB101.2. Sopesa como unha Europa en guerra durante o século XX pode chegar a unha unión económica e política no século XXI.

CSC

CAA

XHB101.3. Compara (nun aspecto ou en varios) as revolucións industriais do século XIX coa revolución

tecnolóxica de finais do século XX e principio do XXI.

CSC

CMCT

CAA

B10.2. Explicar as característicasde cada tempo histórico e certos acontecementos que determinaron

cambios fundamentais no rumbo da historia, diferenciando períodos que facilitan o seu estudo e a súa interpretación.

XHB10.2.1. Ordena temporalmente algúns feitos históricos e outros feitos salientables, utilizando para iso as nocións básicas de sucesión, duración e simultaneidade.

CSC

CMCT

XHB10.2.2. Realiza diversos tipos de eixes cronolóxicos e mapas históricos.

CSC

CMCT


B10.3. Entender que os acontecementos e os procesos ocorren

ao longo do tempo e á vez no tempo (diacronía e sincronía).

XHB10.3.1. Entende que varias culturas convivían á vez en diferentes enclaves xeográficos.

CSC

CMCT

B10.4. Utilizar o vocabulario histórico

e artístico con precisión, inseríndoo

no contexto adecuado.

XHB10.4.1. Utiliza con fluidez e precisión o vocabulario histórico e artístico necesario.

CSC

CMCT


7. METODOLOXÍA DIDÁCTICA.

Os principios psicopedagóxicos xerais xorden das teorías do proceso de ensino e aprendizaxe, que, á

súa vez, despréndense do marco teórico ou paradigma que as ampara. O noso enfoque baséase nos

principios xerais ou ideas-eixe seguintes:

1. Partir do nivel de desenrolo do alumno.Este principio esixe atender de forma simultáneaao

nivel de competencia cognitiva correspondente ao nivel de desenvolvemento no que se atopan os

alumnos, por unha banda, e aos coñecementos previos que estes posúen en relación co que se

quere que aprendan, por outra. Isto débese a que o inicio dunha nova aprendizaxe escolar debe

comezar a partir dos conceptos, representacións e coñecementos que construíu o alumno nas

súas experiencias previas.

2. Asegurar a construción de aprendizaxes significativas e a aplicación dos coñecementos á

vida. Para asegurar unha aprendizaxe significativa deben cumprirse varias condicións. En

primeiro lugar, o contido debe ser potencialmente significativo (significatividade), tanto desde o

punto de vista da estrutura lóxica da materia que se está traballando como da estrutura

psicolóxica do alumno. En segundo lugar, cómpre que o alumno teña unha actitude favorable

para aprender significativamente, é dicir, que estea motivado para conectar o novo que está

aprendendo co que el xa sabe, co fin de modificar as estruturas cognitivas anteriores.

Se se producen aprendizaxes verdadeiramente significativas, conséguese un dos

obxectivos principais da educación: asegurar a funcionalidade do aprendido; é dicir, que os

coñecementos adquiridos podan ser utilizados nas circunstancias reais nas que os alumnos os

necesiten (transferencia).

3. Facilitar a realización de aprendizaxes significativas por sisos.Cómpre que os alumnos

sexan capaces de aprender a aprender. Para iso,hai que prestar especial atención á adquisición

de estratexias de planificación da propiaaprendizaxeeaofuncionamento da memoria comprensiva.

A memoria non é só lembrar o aprendido, senón tamén o punto de partida para realizar novas

aprendizaxes. Canto máis rica sexa a estrutura cognitiva onde se almacena a información e as

aprendizaxes realizadas, máis fácil será poder realizar aprendizaxes significativas por un mesmo.

4. Modificar esquemas de coñecemento. A estrutura cognitiva dos alumnos concíbese coma un

conxunto de esquemas de coñecemento que recollen unha serie de informacións, que poden

estar organizadas en maior ou menor grado e, polo tanto, ser máis ou menos axeitadas á

realidade. Durante o proceso de aprendizaxe, o alumno debería recibir informacións que entren

en contradicción cos coñecementos que ata ese momento posúe e que, dese modo, rompan o

equilibrio inicial dos seus esquemas de coñecemento. Superada esta fase, volverá o reequilibrio,

o que supón unha nova seguridade cognitiva, grazas á acomodación de novos coñecementos,

pois só desa maneira se pode aprender significativamente.

5. Adestrar diferentes estratexias de metacognición.

Un xeito de asegurar que os alumnos aprendan a aprender, a pensar, é facilitarllesferramentas

que lles permitan reflexionar sobre aquilo que lles funciona ben e aquilo que non logran

facercomo querían ou se lles pedía; destexeito, consolidan formas de actuar exitosas e descartan

as demais. Ademais, mediante a metacognición, os alumnos son conscientes de que saben e,

polo tanto, poden profundar nesecoñecemento e aplicalo con seguridade en situacións novas

(transferencia), tanto de aprendizaxe como da vida real.


6. Potenciar a actividade e interactividade nos procesos de aprendizaxe. A actividade consiste

en establecer relacións ricas e dinámicas entre o novo contido e os coñecementos previos que o

alumno xa posúe. Non obstante, cómpre considerar que, aínda que o alumno é o verdadeiro

artífice do proceso de aprendizaxe, a actividade educativa é sempre interpersoal, e nela existen

dous polos: o alumno e o profesor.

Podemos dicir que a intervención educativa é un proceso de interactividadeprofesor-alumno ou

alumno-alumno, no que convén distinguir entre aquilo que o alumno é capaz de facer e de aprender por

si só e o que é capaz de aprender coa axuda doutras persoas. A zona que se configura entre estes dous

niveis (zona de desenvolvemento próximo) delimita a marxe de incidencia da acción educativa. O

profesor debe intervir naquelas actividades que un alumno non é capaz de realizar por si mesmo, pero

que pode chegar a solucionar si recibe a axuda pedagóxica conveniente. Na interacción alumno-alumno,

habemos de dicir que as actividades que favorecen os traballos cooperativos, aquelas nas que se

confrontan distintos puntos de vista ou nas que se establecen relacións de tipo tutorial duns alumnos con

outros, favorecen moi significativamente os procesos de aprendizaxe.

Principios didácticos

Estes principios psicopedagóxicos implican ou concrétanse nunha serie de principios didácticos, a

través dos cales se especifican novos condicionantes nas formas de ensinanza-aprendizaxe, que

constitúen un desenrolo máis pormenorizado dos principios metodolóxicos establecidos no currículo:

1. Asegurar a relación das actividades de ensinanza e aprendizaxe coa vida real do

alumnado, partindo, sempre que sexa posible, da súa propia experiencia.

2. Diseñar actividades de ensinanza-aprendizaxe que permitan aos alumnos establecer

relacións sustantivas entre os coñecementos e experiencias previas e as novas

aprendizaxes, facilitando deste modo a construcción de aprendizaxes significativas.

3. Organizar os contidos en torno a eixes que permitan abordar os problemas, as situacións e

os acontecementos dentro dun contexto e na súa globalidade.

4. Favorecer a interación alumno-profesor e alumno-alumno, para que se produza a

construción de aprendizaxes significativas e a adquisición de contidos de claro compoñente

cultural e social.

5. Potenciar o interese espontáneo dos alumnos no coñecemento dos códigos

convencionais e instrumentos de cultura, aínda sabendo que as dificultades que estas

aprendizaxes conlevan poden desmotivalos; cómpre prevelas e graduar as actividades en

consecuencia.

6. Ter en conta as peculiaridades de cada grupo e os ritmos de aprendizaxe de cada alumno en

concreto, para adaptar os métodos e recursos ás diferentes situacións.

7. Proporcionar continuamente información ao alumno sobre o momento do proceso de

aprendizaxe no que se atopa, clarificando os obxectivos que debe acadar, facéndoo tomar

conciencia das súas posibilidades e das dificultades que debe superar, e propiciando a

construción de estratexias de aprendizaxe innovadoras.


8. Impulsar as relacións entre iguais proporcionando pautas que permitan a confrontación e

modificación de puntos de vista, a coordinación de intereses, a toma de decisións colectivas, a

axuda mutua e a superación de conflitos mediante o diálogo e a cooperación.

9. Deseñar actividades para conseguir a plena adquisición e consolidación de contidos tendo

en conta que moitos deles non se adquiren únicamente a través das actividades

desenvolvidas no contexto da aula, pero que o funcionamento da escola como

organización social sipode facilitar: participación, respecto, cooperación,

solidariedade, tolerancia, liberdade responsable, etc.

Na proposta da materia de Xeografía e Historia destacan os seguintes aspectos desde o punto

de vista didáctico:

O enfoque básico: o interese pola comprensión do noso mundo

Un dos obxectivos clave nesta materia é que os alumnos comprendan como é o mundo

no que viven, que causas provocaron que sexa así e que consecuencias se derivan de que sexa

así. Tamén se intenta favorecer a empatía do alumnado con culturas e mentalidades distintas da

propia, e a súa implicación persoal nos problemas que afectan ao mundo actual.

En Xeografía descríbense con atención as principais características e procesos do noso

mundo a distintas escalas (mundial, continental, nacional, rexional, local). En Historia

preséntanse os feitos, obxectos, usos e costumes do pasado como raíces dos procesos actuais

e dos elementos da nosa vida cotiá.

Os descubrimentos na Xeografía e na Historia

Ambas as materias son disciplinas abertas, que se van construíndo pouco a pouco, a

partir de descubrimentos sucesivos. Ao comezo das unidades móstranse aos alumnos as

distintas fontes, a través das cales descobren o contido concreto sobre o que versa o tema:

Noticias de actualidade.

Fontes específicas e traballos especializados.

Cine.

Libros.

Ligazóns de internet.

Posteriormente, expóñense os contidos do tema, formulándolles un interrogante que

motive o seu interese por iniciar o estudo. Estas páxinas complétanse con actividades sobre

coñecementos previos e a súa aplicación para resolver un problema cotián, así como sobre o

seu pensamento crítico.

Preocupación polas estratexias de aprendizaxe

Non basta con ensinar coñecementos, senón que hai que conseguir que o alumno

adquira un nivel adecuado de desenvolvemento das competencias básicas.


Nas actividades específicas da unidade axúdase aos alumnos a reflexionar sobre o propósito da

aprendizaxe e a expoñer a forma de planificar, supervisar e avaliar o seu proceso de adquisición

do coñecemento en contextos diversos: lectura de imaxes, interpretación da cartografía,

comprensión de textos, etc. Nas actividades finais de cada unidade exponse a integración dos

coñecementos adquiridos, así como o traballo das capacidades intelectuais de carácter xeral:

definir, clasificar, comparar, sintetizar, explicar, analizar, valorar e argumentar.

Ademais, a realización de tarefas competenciais e a aprendizaxe baseada en problemas

(PBL), afonda no traballo en equipo desde unha perspectiva competencial.

Utilizaranse varios métodos didácticos, mesturándoos:

Interrogativo: preguntar frecuentemente aos alumnos conforme avanzamos no

desenvolvemento de cada unidade. É unha boa forma de coñecer o punto de partida e

animalos a participar.

Indutivo: partindo da análise de fenómenos ou manifestacións particulares, chegamos

á xeneralización.

Dedutivo: aplicar a fenómenos concretos proposicións de carácter xeral.

Investigativo: propiciar procesos de busca e elaboración de informacións para

favorecer a construción de novos coñecementos.

Dialéctico: chegar a conclusións tras sucesivas fases de análise e síntese entre todos.

comprensión de textos, etc. Nas actividades finais de cada unidade exponse a integración dos

coñecementos adquiridos, así como o traballo das capacidades intelectuais de carácter xeral:

definir, clasificar, comparar, sintetizar, explicar, analizar, valorar e argumentar.

Ademais, a realización de tarefas competenciais e a aprendizaxe baseada en problemas

(PBL), afonda no traballo en equipo desde unha perspectiva competencial.

Utilizaranse varios métodos didácticos, mesturándoos:

Interrogativo: preguntar frecuentemente aos alumnos conforme avanzamos no

desenvolvemento de cada unidade. É unha boa forma de coñecer o punto de partida e

animalos a participar.

Indutivo: partindo da análise de fenómenos ou manifestacións particulares, chegamos

á xeneralización.

Dedutivo: aplicar a fenómenos concretos proposicións de carácter xeral.

Investigativo: propiciar procesos de busca e elaboración de informacións para

favorecer a construción de novos coñecementos.

Dialéctico: chegar a conclusións tras sucesivas fases de análise e síntese entre todos.


SEMIPRESENCIAL E NON PRESENCIAL

Se a situación sanitaria o require tomaranse medidas para que se garanta o desenvolvemento

dos alumnos e as competencias clave destes. Por tanto para seguir co temario utilizaranse

principalmente os seguintes recursos:

- Plataforma Sallenet.

- Vídeos tutoriais realizados cunha tableta gráfica e o programa Openboard.

- Libro de texto utilizado normalmente.

- Clases virtuais realizadas coa aplicación Meet de Google.

- Fichas de exercicios prácticos.

O docente porá na sección da materia vídeos con explicacións teóricas xunto con outros con exemplos

prácticos para encauzar aos alumnos na resolución dos exercicios. Ademáis diso poranse exercicios e

fichas na planificación diaria da materia. Todo o anterior complementarase con clases virtuais mediante

videoconferencia para explicar e aclarar dúbidas surxidas.

8. METODOLOXÍA PARA O ENSINO E A APRENDIZAXE DA LECTURA.

A lectura será considerada como un elemento de vital importancia para o desenvolvemento

das capacidades dos nosos alumnos. Para traballar está área realizaremos cos nosos alumnos as

seguintes accións destinadas ao fomento e á mellora da súa competencia coma lectores:

- Emprego de materiais como o libro de texto ( no noso labor diario básico) e dos xornais

(fundamentalmente La Voz de Galicia) para a procura de temas que poidan invitar á reflexión e

diálogo.

- Lectura dalgúns textos significativos de Xeografía eHistoria para coñecer a nosa herdanza e

para o inicio dos comentarios de textos.

- T “T y ” B ú

lectura eficaz.


- Interese pola lectura de obras literarias en galego como fonte de satisfacción persoal, de

coñecemento do patrimonio cultural español e de impulso da actividade creadora de España.

- Lectura dos diferentes textos propostos en cada unidade do libro favorecendo a comprensión,

síntese deses textos, ademais do traballo deles coma comentarios de texto.

9. MATERIAIS E OUTROS RECURSOS DIDÁCTICOS.

Os criterios de selección dos materiais docentes curriculares que adopten os equipos docentes

axústanse a un conxunto de criterios homoxéneos que proporcionan resposta efectiva ás

propostas xerais de intervención educativa e ao modelo antes proposto. De tal modo,

establécense oito criterios ou directrices xerais que axudan a avaliar a pertinencia da selección:

1. Adecuación ao contexto educativo do centro.

2. Correspondencia dos obxectivos promovidos cos enunciados da programación.

3. Coherencia dos contidos propostos cos obxectivos, presenza dos diferentes tipos de

contido e inclusión de temas transversais.

4. Acertada progresión dos contidos e obxectivos, a súa correspondencia co nivel e a

fidelidade á lóxica interna de cada materia.

5. Adecuación aos criterios de avaliación do centro.

6. Variedade das actividades, diferente tipoloxía e a súa potencialidade para a atención

ás diferenzas individuais.

7. Claridade e amenidade gráfica e expositiva.

8. Existencia doutros recursos que facilitan a tarefa educativa.

Entre os recursos didácticos, o profesor poderá utilizar os seguintes:

– A explicación do profesor cando sexa estritamente necesaria; se non é imprescindible,

mellor que os propios alumnos vaian progresando na autoaprendizaxe.

– Anuarios, atlas e revistas especializadas.

– Noticias e artigos de prensa.

– Fotocopias de textos, gráficos, cadros, táboas, etc.

– Visionado de programas de televisión sobre temas de interese social, histórico,

antropolóxico, etc.

– Proxección e comentario de películas (DVD: Cine para Ciencias Sociais SM).

– Uso de diapositivas de Xeografía ou Arte.

– Mapas e atlas

– Uso das fichas de traballo, actividades interactivas, animacións, vídeos,

autoavaliacións, etc., do contorno Celme dixital: smcelmedixital.com, como

ferramentas que permiten atender diferentes necesidades e con distintos fins:

Reforzar e consolidar os conceptos e aprendizaxes básicas.

Ampliar contidos e afondar neles.


Desenvolver os estándares máis procedementais do currículo, como a escoita

activa, a empatía, o debate, a través de tarefas competenciais próximas aos

intereses dos alumnos.

Investigar sobre problemas reais asociados á materia de Xeografía e Historia a

través da Aprendizaxe Baseada en Problemas (PBL).

Activar estratexias e mecanismos de comprensión lectora a partir de textos

literarios e non literarios afíns á materia: buscar información, interpretar e

relacionar datos, e reflexionar sobre o contido e a forma.

– Uso do contorno Celme dixital para a interacción profesor-alumno de maneira

individualizada.

– Debate, como ferramenta que estimula o seu interese e capacidade de reflexionar,

relacións, consolidar coñecementos, recapitular, ordenar, respectar opinións, e sacar

conclusións.

– Bibliografía de consulta na aula e na biblioteca escolar.

– Uso habitual das TIC. Entre outras, recomendamos os seguintes enderezos web:

– http://librosvivos.net

– http://www.secundaria.profes.net/

– http://www.smconectados.com/

– http://www.geohistoria.net

– http://www.socialesweb.com

– http://www.gh.profes.net

– http://www.ine.es

– http://www.artehistoria.com

– http://www.marm.es

– http://www.cnice.es

– http://www.ub.es/histodidactica/links.htm

– http://www.juntadeandalucia.es/averroes/

– http://www.bnm.me.gov.ar/e-recursos/sitios_interes/ciencias_sociales.php

10. MEDIDAS PARA A INCORPORACIÓN DAS TIC AO TRABALLO NA AULA.

Outro elemento transversal de carácter instrumental de particular interese nesta etapa educativa

é o da comunicación audiovisual e o uso das Tecnoloxías da Información e a Comunicación

(TIC).

http://librosvivos.net/

http://www.secundaria.profes.net/

http://www.smconectados.com/

http://www.geohistoria.net/

http://www.socialesweb.com/

http://www.gh.profes.net/

http://www.ine.es/

http://www.artehistoria.com/

http://www.marm.es/

http://www.cnice.es/

http://www.ub.es/histodidactica/links.htm

http://www.juntadeandalucia.es/averroes/

http://www.bnm.me.gov.ar/e-recursos/sitios_interes/ciencias_sociales.php


As TIC están cada vez máis presentes na nosa sociedade e forman parte da nosa vida

cotiá, e supoñen un valioso auxiliar para a ensinanza que pode enriquecer a metodoloxía

didáctica. Desde esta realidade, consideramos imprescindible a súa incorporación nas aulas de

Educación Secundaria como ferramenta que axudará a desenvolver no alumnado diferentes

habilidades, que van desde o acceso á información ata a súa transmisión en distintos soportes,

unha vez tratada, incluíndo a utilización das tecnoloxías da información e a comunicación como

elemento esencial para informarse, aprender e comunicarse.

Outro factor de capital importancia é a utilización segura e crítica das TIC, tanto para o

traballo como no ocio. Neste sentido, é fundamental informar e formar o alumnado sobre as

situacións de risco derivadas da súa utilización, e como previlas e denuncialas.

O uso das TIC implica aprender a utilizar equipamentos e ferramentas específicos, o que

supón familiarizarse con estratexias que permitan identificar e resolver pequenos problemas

rutineiros de software e de hardware. Susténtase no uso de diferentes equipos (ordenadores,

tabletas, booklets, etc.) para obter, avaliar, almacenar, producir, presentar e intercambiar

información, e comunicarse e participar en redes sociais e de colaboración a través de internet.

As TIC ofrecen ao alumnado a posibilidade de actuar con destreza e seguridade na

sociedade da información e a comunicación, aprender ao longo da vida e comunicarse sen as

limitacións das distancias xeográficas nin dos horarios ríxidos dos centros educativos. Ademais,

pode utilizalas como ferramenta para organizar a información, procesala e orientala cara á

aprendizaxe, o traballo e o ocio.

A incorporación das TIC á aula contempla varias vías de tratamento que deben ser

complementarias:

1. Como fin en si mesmas: teñen como obxectivo ofrecer ao alumnado coñecementos e

destrezas básicas sobre informática, manexo de programas e mantemento básico

(instalar e desinstalar programas; gardar, organizar e recuperar información;

formatear; imprimir, etc.).

2. Como medio: o seu obxectivo é sacar todo o proveito posible das potencialidades

dunha ferramenta que se configura como o principal medio de información e

comunicación no mundo actual. Ao finalizar a Educación Secundaria Obrigatoria, os

alumnos deben ser capaces de buscar, almacenar e editar información, e interactuar

mediante distintas ferramentas (blogs, chats, correo electrónico, plataformas sociais e

educativas, etc.).

Con carácter xeral, potenciaranse actividades nas que haxa que realizar unha lectura e

comprensión crítica dos medios de comunicación (televisión, cine, vídeo, radio, fotografía,

materiais impresos ou en formato dixital, etc.), nas que prevaleza o desenvolvemento do

pensamento crítico e a capacidade creativa a través da análise e a produción de materiais

audiovisuais.

En canto á utilización das TIC na materia de Xeografía e Historia, neste ámbito teñen

cabida desde a utilización de diapositivas ou vídeo ata a visualización ou realización de


presentacións, o traballo con recursos multimedia, pasando pola busca e selección de

información en internet, a utilización de follas de cálculo e procesadores de texto, ata o

desenvolvemento de blogs de aula, o tratamento de imaxes, etc.

As principais ferramentas TIC dispoñibles e algunos exemplos das súas utilidades

concretas son:

1. Uso de procesadores de texto para redactar, revisar ortografía, facer resumos,

engadir títulos, imaxes, hipervínculos, gráficos e esquemas sinxelos, etc.

2. Uso de follas de cálculo sinxelas para organizar información (datos) e presentala en

forma gráfica.

3. Utilización de programas de correo electrónico.

4. Usos e opcións básicas dos programas de navegación.

5. Uso de enciclopedias virtuais (CD e www).

6. Uso de periféricos: escáner, impresora, etc.

7. Uso sinxelo de programas de presentación (PowerPoint, Prezzi, etc.): traballos

multimedia, presentacións creativas de textos, esquemas ou realización de

diapositivas.

8. Internet: busca e selección crítica de información.

9. Elaboración de documentos conxuntos mediante ferramentas de programas de

edición simultánea (Drive, etc.).

10. Utilización dos innumerables recursos e páxinas web dispoñibles.

Por tanto, débese aproveitar ao máximo a oportunidade que ofrecen as TIC para obter,

procesar e transmitir información. Resaltamos aquí algunhas das súas vantaxes:

Realización de tarefas de maneira rápida, cómoda e eficiente.

Acceso inmediato a gran cantidade de información.

Realización de actividades interactivas.

Desenvolvemento da iniciativa e as capacidades do alumno.

Aprendizaxe a partir dos propios erros.

Cooperación e traballo en grupo.

Alto grao de interdisciplinariedade.

Flexibilidade horaria.

11. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE.

A Educación Secundaria Obrigatoria organízase de acordo cos principios de educación común e

de atención á diversidade dos alumnos. Por iso, a atención á diversidade debe converterse nun

aspecto esencial da práctica docente diaria.

No noso caso, a atención á diversidade contémplase en tres niveis ou planos: na

programación, na metodoloxía e nos materiais.

1. Atención á diversidade na programación


A programación debe ter en conta os contidos nos que os alumnos conseguen

rendementos moi diferentes. Aínda que a práctica e resolución de problemas pode

desempeñar un papel importante no traballo que se realice, o tipo de actividade concreta

e os métodos que se utilicen deben adaptarse segundo o grupo de alumnos. Da mesma

maneira, o grao de complexidade ou de profundidade que se alcance non pode ser

sempre o mesmo. Por iso se aconsella organizar as actividades en actividades de reforzo

e de ampliación, de maneira que poidan traballar sobre o mesmo contido alumnos de

distintas necesidades.

A programación debe tamén ter en conta que non todos os alumnos progresan á

mesma velocidade, nin coa mesma profundidade. Por iso, a programación debe asegurar

un nivel mínimo para todos os alumnos ao final da etapa, dando oportunidades para que

se recuperen os contidos que quedaron sen consolidar no seu momento, e de afondar

naqueles que máis interesen ao alumno.

2. Atención á diversidade na metodoloxía

Desde o punto de vista metodolóxico, a atención á diversidade implica que o profesor:

Detecte os coñecementos previos, para proporcionar axuda cando se detecte unha

lagoa anterior.

Procure que os contidos novos vinculen cos anteriores, e sexan os adecuados ao

nivel cognitivo.

Intente que a comprensión de cada contido sexa suficiente para que o alumno

poida facer unha mínima aplicación deste, e poida enlazar con outros contidos

similares.

3. Atención á diversidade nos materiais utilizados

Como material esencial utilizarase o libro de texto. O uso de materiais de reforzo ou de

ampliación, tales como as fichas de consolidación e de afondamento que o profesor pode

encontrar en Celme dixital permite atender á diversidade en función dos obxectivos que se

queiran trazar.

De maneira máis concreta, especifícanse a continuación os instrumentos para atender

á diversidade de alumnos que se contemplaron:

– Variedade metodolóxica.

– Variedade de actividades de reforzo e afondamento.

– Multiplicidade de procedementos na avaliación da aprendizaxe.

– Diversidade de mecanismos de recuperación.

– Traballo en pequenos grupos.

– Traballos voluntarios.

Estes instrumentos poden completarse con outras medidas que permitan unha adecuada

atención da diversidade, como:

– Levar a cabo unha detallada avaliación inicial.


– Favorecer a existencia dun bo clima de aprendizaxe na aula.

– Insistir nos reforzos positivos para mellorar a autoestima.

– Aproveitar as actividades fóra da aula para lograr unha boa cohesión e integración do

grupo.

Se todas estas previsións non fosen suficientes, haberá que recorrer a procedementos

institucionais, imprescindibles cando a diversidade ten un carácter extraordinario, como poida

ser significativas deficiencias en capacidades de expresión, lectura, comprensión, ou dificultades

orixinadas por incapacidade física ou psíquica.

MODALIDADES SEMIPRESENCIAIS E NON PRESENCIAIS.

No caso de que a situación sanitaria obrigue a unha educación semipresencial ou non presencial, o

profesor da materia, tendo en conta as necesidades do alumnado destas características, porá a

disposición deste:

Material estandarizado, documentos, libros, etc. cun resumo e esquemas das ideas máis

importantes do tema a tratar.

O material será enviado en formatos accesibles por medio da plataforma Sallenet ou por correo

electrónico.

Explicar a accesibilidade e o funcionamento de Sallenet por medio de videotutoriais.

A f …

con pouca cantidade de texto.

As tarefas terán varias alternativas, con actividades multinivel.

Secuenciación en pasos as actividades máis complexas.

Apoio visual sempre que sexa posible.

Seguir as pautas recollidas nos protocolos do PAD.

Nos casos nos que as circunstancias o aconsellen, o docente porá a disposición do alumnado con

necesidades especiais clases mediante videoconferencia, nun horario acordado coas familias, para que

os discentes teñan un contacto máis estreito e non perda as rutinas gañadas durante a modalidade

presencial da ensinanza.


12. PROGRAMA DE ACTIVIDADES E DE RECUPERACIÓN DE PENDENTES.

13. PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS PARA A AVALIACIÓN. CUALIFICACIÓN

A avaliación da materia realizarase por medio de variados procedementos:

Observación diaria de comportamentos

Probas orais e escritas

Traballos sobre temas diversos

Recollida da información que o alumno reflicte de cada tema no seu caderno.

A avaliación das distintas capacidades que o alumno precisa desenvolver neste curso realizarase por medio das probas escritas ou orais pertinentes, por medio dos cuestionarios de axuda, autoavaliación e avaliación (todos eles fotocopiables) incluídos no libro, nas fichas ampliables e no cd de recursos da editorial.

O debate en clase e o comentario de noticias da prensa diaria permitirannos avaliar a competencia do alumno no seu desenvolvemento oral e a súa creatividade e expresión escrita por medio de composicións propias.

Empregarase como instrumentos de avaliación unha lista personalizada para cada alumno onde se reflectirán os datos extraídos deste proceso e empregarase a documentación oficial (boletín, expedientes...) para plasmalos e informar con eles tanto ás familias coma a administración.

Os criterios de cualificación nesta materia son os seguintes:

A nota final da avaliación terá a seguinte baremación:

- 60% : : …

- 30% obterase co traballo: presentación de libretas, actitude na aula, traballo diario, participación, realización de …

- 10% obterase coa actitude do alumno: silencio, actitude de traballo, traer o material, respecto aos f …

Para poder facer este tipo de cualificación, cómpre que o alumno teña un mínimo dun 3,5 de media en cada un dos apartados. En caso de ter una nota inferior, non se fará media e terá suspensa a avaliación.

A maiores desta nota, e para premiar o seu traballo cooperativo, poderá incrementarse a súa nota con ata 1 punto extra en caso de que o seu traballo dentro do grupo cooperativo sexa totalmente satisfactorio e teña una participación activa que non dificulte o traballo dos compañeiros.. (variará de 0 a 1 punto segundo sexa o traballo do alumno)


MODALIDADE SEMIPRESENCIAL E NON PRESENCIAL.

Para a evaluación do alumnado nestas modalidades educativas adoptaranse as especificacións e ordes

remitidas polo organismo competente correspondente.

No caso de que estas competencias sexan delegadas aos colexios e institutos de ensinanza secundaria,

para a evaluación do alumnado teranse en conta as entregas e calificacións das tarefas anteriormente

expostas na metodoloxía didáctica, ademáis dos exames que se realizarían por medio da plataforma

Sallenet, no caso de que sexa necesario levalos a cabo. O peso de cada apartado modificaríase da

forma seguinte:

- 40% da nota: obterase coas distintas probas obxectivas que se realicen: exames,

…

- 60% da nota: obterase coa entrega do …

14. ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES E COMPLEMENTARIAS.

Considéranse actividades complementarias as planificadas polos docentes que utilicen espazos

ou recursos diferentes ao resto de actividades ordinarias da área, aínda que precisen tempo

adicional do horario non lectivo para a súa realización. Serán avaliables a efectos académicos e

obrigatorios tanto para os profesores como para os alumnos. Non obstante, terán carácter

voluntario para os alumnos as que se realicen fóra do centro ou precisen achegas económicas

das familias, en cuxo caso se garantirá a atención educativa dos alumnos que non participen

nestas.

Entre os propósitos que perseguen este tipo de actividades destacan:

– Completar a formación que reciben os alumnos nas actividades curriculares.

– Mellorar as relacións entre alumnos e axudarlles a adquirir habilidades sociais e de

comunicación.

– Permitir a apertura do alumnado cara ao contorno físico e cultural que o rodea.

– Contribuír ao desenvolvemento de valores e actitudes adecuadas relacionadas coa

interacción e o respecto cara aos demais, e o coidado do patrimonio natural e cultural.

– Desenvolver a capacidade de participación nas actividades relacionadas co contorno

natural, social e cultural.

– Estimular o desexo de investigar e saber.

– Favorecer a sensibilidade, a curiosidade e a creatividade do alumno.

– Espertar o sentido da responsabilidade nas actividades nas que se integren e realicen.

Proposta de actividades complementarias:


– Visitas a museos e institucións culturais.

– C f é : D L D P … .

– Festas e celebracións.

– Visitas a espazos naturais.

– Cine escolar.

– Celebración de concursos (Trivial, debate, etc.).

-Saídas culturais tratando de visitar lugares significativos do nos patrimonio cultural.

15. PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROPIA PROGRAMACIÓN.

Para realizar unha autoavaliación da programación o profesor, unha vez rematada a unidade, dará

resposta a estas preguntas:

- Queporcentaxe de alumnos e alumnas alcanzaron os obxectivos de aprendizaxe da unidade?

- Que é o que mellor funcionou nesta unidade?

- Quecambiaríano desenvolvemento da unidadeo próximo curso? Por que?

16. CONSTANCIA DE INFORMACIÓN AO ALUMNADO.

- A comezo de curso, este documento estará á disposición do alumnado e das familias. Farase

especial fincapé en todo o referido á avaliación e cualificación na clase.

curso: 4º eso materia: xeografÍa e historia...programacióndidáctica de xeografÍa e historia...

Documents