customs ส ำคัญไฉน? ปัญหำกำรใช้ฐำนข้อมูล...
TRANSCRIPT
ฉบบท 2 ประจ ำเดอนพฤษภำคม 2559
Credit: science-all
Customs Lab ส ำคญไฉน?
ปญหำกำรใชฐำนขอมล ประเมนรำคำ
ศลกำกร
มมมด: อำชญำกรรมสนำมบน
WCO Enforcement Projects
บรรณาธการทปรกษา
นายรงสฤษฎ พฒนทอง
อครราชทต (ฝายศลกากร)
นายพรอมชาย สนทวงศ ณ อยธยา
อครราชทตทปรกษา (ฝายศลกากร)
นายภสรรครฐ นลพนธ
เลขานการเอก (ฝายศลกากร)
กองบรรณาธการ
นายน าโชค ศศกรวงศ
เจาหนาทโครงการ
Customs Policy Monitoring Unit
จดท าโดย
ส านกงานทปรกษาการศลกากร
ประจ าสถานเอกอครราชทตไทย
ณ กรงบรสเซลส
Office of Customs Counsellor
Royal Thai Embassy to Belgium,
Luxembourg and Mission to the EU
Dreve du Rembucher 89, 1170
Watermael-Boitsfort
Tel. +32 2 660 5759
Fax. +32 2 675 2649
http://brussels.customs.go.th
Email: [email protected]
สวสดครบ ทานผอาน
กอนอนผมขอเลาสกนฟงเกยวกบกฎหมายใหมของสหภาพยโรปท เกยวของกบการ
บรหารจดการงานศลกากรของประเทศสมาชกในสหภาพยโรปกนครบ
เมอวนท 1 พฤษภาคม 2559 สหภาพยโรป (EU) ไดออกกฎระเบยบปฏบตสหภาพ
ศลกากรฉบบใหม โดยกฎหมายฉบบใหมนมวตถประสงคเพอท าใหพธการศลกากรถก
ปลอยเรวขน คมครองผบรโภคจากสนคาผดกฎหมาย โดยเฉพาะอยางยงการพฒนา
ความรวมมอระหวางหนวยงานศลกากรของประเทศสมาชกดวยระบบ IT ททนสมยสพธ
การศลกากรไรกระดาษอยางแทจรง
ทกทานอาจจะทราบดอย แลววา ศลกากรเกอบทกประเทศ มหองปฏบตการ
วทยาศาสตรทางศลกากร หรอ Customs Laboratory ท เปรยบเสมอนแขนขาท ชวย
สนบสนนงานศลกากรใหบรรลพนธกจในการอ านวยความสะดวกทางการคา
การปกปองสงคม และการจดเกบรายได กลาวคอการตรวจสอบสนคาของศลกากรนน
การดดวยตาเปลาอาจไมเพยงพอเสมอไป จงมความจ าเปนตองอาศยผเชยวชาญทาง
วทยาศาสตรในการทดสอบ ซงผลทไดสามารถใชเปนหลกฐานประกอบในการจบกม
ยดสนคา และด าเนนคดได โดยเฉพาะอยางยงชวยปกปองสงคมและเศรษฐกจของ
ประเทศจากสนคาปลอมแปลง สนคาทไมไดมาตรฐาน และสนคาทผดกฎหมายอนๆ
ดงนน จดหมายขาว CPMU ของส านกงานทปรกษาการศลกากร ณ กรงบรสเซลส
ฉบบเดอนพฤษภาคม 2559 จะน าเสนอเนอหาสาระ อาท บทบาทงานวทยาศาสตร
สนบสนนงานศลกากรไดอยางไร ความเปนไปไดในการใชบรการหองปฏบตการ
ทางวทยาศาสตรของเอกชนในงานศลกากร รวมทงตวอยางการปฏบตงานของ
หองปฏบตการทางวทยาศาสตรของประเทศสหรฐอเมรกา เพอผอานจะไดรบทราบ
ความส าคญและแนวทางการบรหารจดการงานวทยาศาสตรเชงนโยบายของ
กรมศลกากรตองานศลกากรในอนาคต นอกจากน ไดน าเสนอเรองราวมมมดอกดาน
ของอาชญกรรมสนามบนทมาจากเจาหนาทภายในสนามบนเอง รวมถงสหภาพยโรปได
ออกกฎระเบยบใหมรองรบการใช Passenger Name Record (PNR) และสรป
รายละเอยดโครงการตางๆ รเรมโดยองคการศลกากรโลก (WCO) ดาน Enforcement ซง
ผอานจะไดรบทราบทมา ความเปนมา ของแตละโครงการของ WCO
พวกเราหวงเปนอยางยงวา จดหมายขาว CPMU ของส านกงานทปรกษาการศลกากร
ณ กรงบรสเซลส จะสามารถสรางองคความร ตดตามความเคลอนไหวแวดวงศลกากร
ใหแกผอานทกทานนะครบ
รงสฤษฎ พฒนทอง
Cred
it: wikip
edia
หองปฏบตการทางวทยาศาสตร
กบงานศลกากร
หองปฏบตการฯ ของสหรฐฯ กบสนคาผดกฎหมาย/ไมไดมาตรฐาน
ความเปนไปไดในการใชหองปฏบตการฯ ของเอกชน
โครงการของ WCO ดานการปฏบตและใชบงคบกฎหมาย
มมมดอกดานของ อาชญากรรมสนามบน
การจดการปญหาการใชฐานขอมลประเมนราคาศลกากรในทางทผด
EU ออก Directive
รองรบการใช PNR
EU ออก Union Customs Code เรมใช 1 พ.ค. ปน
1
5
1 9
12
12 19
22
24
26 Credit: clipartpanda
1
ในขณะทสนคาจ านวนมากสามารถถกระบชนดไดอยางถกตองดวยเพยง
สายตาหรอการตรวจสอบเอกสาร
แตมสนคาบางประเภททตองอาศย
การทดสอบทางเคมหรอวทยาศาสตร
เพอทราบชนดของสนคาและเพอการ
จดจ าแนกพกดศลกากรไดอยาง
ถกตอง เชน อะเซตามโนเฟน (สารเคมในทาง
เภสช) ซคคารน (สารใหความหวานสงเคราะห)
กรดแอสคอรบก (วตามน) พเปโรนอล (สารตงตน
ผลตยาเสพตด) และโปแตสเ ซยมไซยาไนด
(สารพษ) เปนตน นอกจากสารเคมโดยทวไปแลว
การทดสอบทางวทยาศาสตรยงใชในการแยกแยะ
ผลตภณฑอนๆ เชน แปงเดกและผงโปรตน น าผง
ธรรมชาตและน าผ ง เ ทยมทท ามาจากกลโคส
เซรามกทท าจากดนและทท าจากหน เปนตน จะ
เหนไดวา นอกจากประโยชนในดานการจดจ าแนก
พกดศลกากรแลว การทดสอบทางวทยาศาสตรยง
มบทบาทส าคญตองานศลกากรในการจดการการ
Credit: avoiceformen
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
2
เจาหนาทหองปฏบตการ
วทยาศาสตรศลกากร
ตองมความรความ
เชยวชาญทงการวเคราะห
ทางเคมและกฎระเบยบ
ทางศลกากร
ลกลอบ
น าเขาสารเคมอนตราย
อาวธเคม สารท าลายโอโซน
และสารตงตนยาเสพตด
การวเคราะหเหลานกระท าโดยหองปฏบตการทาง
วทยาศาสตรซ งอาจเ ปน หองปฏบตการของ
ศลกากรเอง ของหนวยงานรฐอน หรอของเอกชนท
ศลกากรเลอกใชบรการ อยางไรกด หองปฏบตการ
ทางวทยาศาสตรทางศลกากรมความแตกตางจาก
หองปฏบตการทางวทยาศาสตร
ทวไป กลาวคอ หองปฏบตการทาง
วทยาศาสตรศลกากรจะวเคราะห
ผลตภณฑเ พอวตถประสงคทาง
ศลกากรโดยเฉพาะ โดยเจาหนาท
ตองมความรความเชยวชาญทงการ
วเคราะหทางเคมและกฎระเบยบ
ทางศลกากร เชน การจดจ าแนกสนคาตามพกด
ศลกากร การปรบใชอตราภาษ และการคนภาษ
สงออก เปนตน
ดวยเหตน หากหนวยงานศลกากรเลอกใชบรการ
หองปฏบตการทางวทยาศาสตร ของ เอกชน
จงจ าเปนตองมการสอสารและประสานงานท
ดกบ หองปฏบตการทางวทยาศาสต ร
ดงกลาว โดยในบางประเทศ เชน เดนมารก
ไดเลอกใชบรกาหองปฏบตการ
ทางวทยาศาสตร เอกชน ท
ออกแบบมาเ พอรองรบงาน
ศลกากรโดยเฉพาะตงแตป 100 กวาปทแลว
สวนในกรณทหนวยงานศลกากรประสงคจะสราง
หองปฏบตการทางวทยาศาสตรของตนเองนน
อาจมขอดหลายประการ เชน มอ านาจในการ
จดการบรหารบคลากรโดยตรง จดการฝกอบรม
และจดหาอปกรณตามวตถประสงคไดเอง เปนตน
อยางไรกตาม คาบรหารจดการ
หองปฏบตการทางวทยาศาสตร
ดวยตนเองมราคาทสง เนองจาก
จ าเปนทตองมบคลากรทพรอมและ
อปกรณทครบถวนเพอใหไดผลการ
ทดสอบทนาเชอถอ
ในการน เ พอชวยเหลอประเทศ
สมาช ก ใ นก า รพฒนา ห อ งป ฏ บต ก า ร ท า ง
วทยาศาสตรทางศลกากร WCO ไดจดท าเครองมอ
ฐานขอมล และโครงการใหความชวยเหลอทาง
เทคนคและการฝกอบรมรอบดาน เชน
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
3
Customs Laboratory Guide เปนคมอท
ออกแบบโดยเฉพาะส าหรบประเทศก าลง
พฒนาโดยไดรวบรวมการปฏบต ท ด ทสด
ครอบคลมเนอหาหลายดาน เชน การออกแบบ
และจด โ ค ร ง ส ร า ง ห อ ง ป ฏ บต ก า ร ท า ง
วทยาศาสตร อปกรณ ระบบคอมพวเตอร
วธการสมตวอยาง วธการวเคราะหและการ
รายงานผล
INN Table เปนตาราง Excel ทบรรจการจด
จ าแนกตามระบบ HS ส าหรบชอสารเคมท
ไมไดจดทะเบยนสากล
Inter-Laboratory Inventory of Analytical
Determination (ILIADe) จดท าโดยสหภาพ
ยโรป เปนฐานขอมลเกยวกบวธการวเคราะหท
หองปฏบตการทางวทยาศาสตรตองใชเพอ
วตถประสงคทางศลกากร และเพอควบคม
คณภาพของสนคาทน าเขา ปกปองสขอนามย
ของผบรโภคและสงแวดลอม
Binding Tariff Information database
(EBTI-database) เปนฐานขอมลของสหภาพ
ยโรปทบรรจค าตดสนของประเทศสมาชก
เกยวกบการจดจ าแนกประเภทสนคา รวมทง
รายละเอยดเกยวกบสวนประกอบของสนคา
(ไมรวมสวนทเปนความลบทางการคา) และ
เหตผลในการจดจ าแนกดงกลาว
นอกจากน WCO ยงไดจดต ง WCO/Japan
Regional Customs Laboratories Programme
(RCLP) ในป 2556 ภายใตการสนบสนนจาก
ศลกากรญป น โดยเปดโอกาสใหนกเคมทก าลง
ท างานหรอจะก าลงท างานในหองปฏบตการทาง
วทยาศาสตรทางศลกากรในประเทศก าลงพฒนา
ไดเขามาพฒนาฝกฝนทกษะในการวเคราะหทาง
เคมเพอการจดจ าแนกตามระบบ HS โดยเฉพาะ
โดยภายใตโครงการน ผ เขารวมจะไดรบการ
Credit: qualitylaboratory
Credit: qualitylaboratory
Credit: science-all
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
4
ฝกอบรมในสปดาหแรกทส านกง านใหญของ
WCO และอก 7 สปดาหท RCLP
ดวยเทคโนโลยทพฒนาอยางไมหยดยง WCO
สนบสนนการวจยเพอพฒนาหองปฏบตการทาง
วทยาศาสตรทางศลกากรอยางตอเนองภายใต
ความรวมมอกบประเทศสมาชกและองคการ
ระหวางประเทศอนๆ โดยไดเนนย าถงความส าคญ
ของการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในพธการ
ศลกากรดงเชนศลกากรของประเทศออสเตรยท
เจาหนาทศลกากรจะไดรบขอมลลวงหนาเกยวกบ
ตวอยางสนคาทจะมาถง กรอกแบบฟอรมอเลก
ทรอนกและสงรปของสนคาไปยงหองปฏบตการ
ทางวทยาศาสตรเพอชวยลดระยะเวลาในการจด
จ าแนกสนคา
ทมา:
WCO news ฉบบเดอนมถนายน 2015 หนา 29-33
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
5
ห อ ง ป ฏ บ ต ก า ร ท า ง
วทยาศาสตรศลกากรเปน
หนวยงานทบคคลภายนอก
แวดวงธร กจการคาไม ไ ด
ตระหนกถง แตในความเปน
จรงแลว หองปฏบตการทาง
ว ท ย าศาสต ร ศ ล ก าก รม
บทบาทส าคญอยางย งใน
ก า ร ป ก ป อ ง ส ง ค ม แ ล ะ
เศรษฐกจของประเทศจาก
สน คาปลอมแปลง ไม ไ ด
มาตรฐาน และสน คาผด
กฎหมายอนๆ
ในการตรวจสอบสนคานน การดดวยตาเปลาอาจ
ไมเพยงพอเสมอไป จงมความจ าเปนตองอาศย
ผ เชยวชาญทางวทยาศาสตรในการทดสอบ ซงผล
ทไดสามารถใชเปนหลกฐานประกอบในการจบกม
ยดสนคา และด าเนนคดได จงชวยยบยงการน า
สนคาผดกฎหมายดงกลาวเขามาในอนาคตตอไป
โดยทผานมา หองปฏบตการทางวทยาศาสตร
ศลกากรของสหรฐอเมรกาไดมบทบาทส าคญใน
การจบกมสนคาอนตราย ปนเปอน ปลอมแปลง
และไมไดมาตรฐานดวยเทคโนโลยทนสมยหลาย
กรณดวยกน
สนคาอนตราย
ในป 2550 หองปฏบตการไดตรวจพบเมลามนท
ผ ผลตใชแทนโปรตนราคาแพงในการผลตอาหาร
สนขและแมว สงผลใหสนขและแมวลมตายจ านวน
มากในระยะเวลา 6 เดอน และในปเดยวกน
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
6
หองปฏบตการไดตรวจพบสารพษ Diethylene
glycol ปนเปอนในยาสฟนจากตวอยางทศลกากร
สงมาให นอกจากน หองปฏบตการยงไดท าการ
ทดสอบตวยารกษาโรคเสอมสมรรถภาพทางเพศ
คอ Sildenafil citrate และ Tadalafil ซงใชในยา
Viagra และ Cialis ตามล าดบ โดยไดตรวจพบ
ผลตภณฑยาทใ ชตวยาทงสองผสมในคราว
เดยวกนซงยงไมไดรบการรบรองอยางเปนทางการ
ถงผลกระทบตอสขภาพ
สงครามน าผง
ชวงระยะเวลาระหวางป 2543 และ 2553
หองปฏบตการทางวทยาศาสตรไดมบทบาทส าคญ
ในการแกไขปญหาการน าเขาน าผงปลอมปนจาก
ประเทศจน โดยในชวงแรก น าผงจากประเทศจน
ถกน าเขามาขายในสหรฐอเมรกาในราคาทต ากวา
ราคาตลาดมากซงสงผลกระทบตออตสาหกรรม
น าผงในสหรฐอเมรกา รฐบาลจงออกมาตรการ
ตอบโตการทมตลาด (anti-dumping measures)
ดวยการจดเกบภาษสวนตางเพอใหสะทอนราคาท
แทจรง
วธหนงทหองปฏบตการใชตรวจจบน าผงจากจน
คอ การตรวจหายาปฏชวนะ Chloramphenicol ซง
ผ เลยงผงในจนใชในการเลยงผงเพอใหรงผงปลอด
โรคและปลอมปนในน าผงทได โดยหากตรวจพบ
สารดงกลาวในน าผงทน าเขากมโอกาสเปนไปไดสง
วา น าผงนนมาจากประเทศจน
นอกจากนยาปฏชวนะ Chloramphenicol ถกหาม
ใชในผลตภณฑอาหารในสหรฐอเมรกา เนองจาก
Chloramphenicol ท าใหเกดโรคโลหตจางจากไข
กระดกฝอ (aplastic anemia) ซงเปนโรครายแรง
ท าใหผ ปวยถงขน เ สยชวตได ดงนน สนคา ท
ปนเปอนสารดงกลาวจงถกหามน าเขา
Credit: testing-lab
Cred
it: freed
esignfile
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
7
ในเวลาตอมา ผสงออกจากจนไดรทน
ห อ ง ป ฏ บ ต ก า ร จ ง ไ ม ใ ช ส า ร
Chloramphenicol อ กตอ ไป
อยางไรกตาม หองปฏบตการไดพฒนา
เทคนคใหมเพอตรวจจบน าผงจากจนไดแลว
โดยอาศยความรวมมอจากผประกอบการ
ในสหรฐอเมรกาทสงตวอยางน าผงจาก
ทตางๆ ทวโลกมาใหหองปฏบตการ
สรางฐานขอมลส าหรบการหาถน
ก าเนดของน าผงดวยวธการวเคราะห
โลหะทเปนสวนประกอบของน าผ ง
(trace metal analysis) กลาวคอ
น า ผ ง จ า กแต ล ะ แหล ง ใน โลกจะ ม
สวนประกอบของโลหะ เชน โครเมยม เหลก
หรอทองแดง ในอตราสวนทแตกตางกน
ดงนน แมวาน าผงจากจนจะถกสงออก
ไปยงประเทศไทย มาเลเซย อนเดย
หรอประเทศอนๆ เพอสวมรอยฉลาก
ถนก าเนดสนคาของประเทศนนๆ แต
ส ว น ป ร ะ ก อ บ ข อ ง น า ผ ง ไ ม ไ ด
เ ป ล ย น แ ป ล ง ไ ป ด ว ย ด ว ย เ ห ต น
หองปฏบตการศลกากรสหรฐอเมรกาจง
ยงคงสามารถตรวจจบน าผงจากจนได
ในภายหลง ผ สงออกจากจนไดเปลยน
วธใหม โดยสงออกสนคาจากจนโดยตรง
แตเปลยนการส าแดงสนคาจาก “น าผง ” เปน
“น าเชอมจากน าตาล (sugar syrup)” โดยการใส
น าเชอมลงในน าผงเพอหลกเลยงมาตรการ
โตตอบการทมตลาดของสหรฐอเมรกา
หองปฏบตการจงไดพฒนาเทคนคการ
ตรวจสอบใหมโดยตรวจหาน าเชอมฟรก
โตสจากขาวโพดดวยวธการระบอะตอม
คารบอน อยางไรกตาม เมอผ ประกอบการ
จนรทน จงเปลยนจากน าเชอมจากขาวโพดเปน
น า เ ช อมน าตาลจากขาวซ ง ไมสามารถ
ต ร ว จ ส อบ ไ ด ด ว ย ว ธ เ ด ย ว ก บ ท ใ ช
ตรวจสอบน าเ ชอมขาวโพด กระทรวง
พาณชยของสหรฐอเมรกา (Department
of Commerce) จงไดออกมาตราการ
ตอบโตการทมตลาดใหมโดยจดเกบภาษ
2.63 USD ตอกโลกรมส าหรบน าผงจากจนท
ผสมน าเชอมจากขาวไมวาในปรมาณใดๆ กตาม
จนทายทสด ผประกอบการจงไดส าแดงสนคา
เปน “น าเชอมจากขาว 100%” อยาง
ถกตอง
การตรวจสอบ DNA
ในป 2546 สหรฐอเมรกาไดออกมาตรการ
ต อ บ โ ต ก า ร ท ม ต ล า ด เ พ อ ป ก ป อ ง
อตสาหกรรมปลาดก (catfish) ในประเทศ
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
8
ส บ เ น อ ง จ า ก ก ร ณ ก า ร น า เ ข า ป ล า ส ว า ย
(pangasius) ซงมความคลายคลงกบปลาดกจาก
ประเทศเวยดนามมาขายในราคาทถกกวาราคา
ตลาด โดยมาตรการดงกลาวก าหนดใหผ น าเขา
ตองจายภาษเพอชดเชยราคาทไมเปนธรรม ดงนน
ผ น าเขาจงหลกเลยงโดยจงใจตดฉลากผดเพอ
แสดงวาเปนปลาชนดอน
หองปฏบตการไดจดท าฐานขอมล DNA ของ
สงมชวตจากตวอยางกวา 2 ลานชนด โดยม
ตวอยางจากปลาโดยประมาณ 14,000 ชนด ท าให
หองปฏบตการlามารถตรวจสอบสายพนธของปลา
ไดอยางรวดเรวจากตวอยางทศลกากรสงมา และ
ผลการทดลองมความแมนย ากวาการตรวจสอบ
โปรตนซงใชมาแตเดม ผลทไดนอกจากชวย
ปกปองเศรษฐกจของสหรฐอเมรกาแลว
ยงชวยคมครองผบรโภคไมให
ต ก เ ป น เ ห ย อ จ า ก
ฉลากทระบไมถกตอง
ณ ปจจบนน หองปฏบตการทางวทยาศาสตร
ศ ล ก า ก ร ข อ ง ส ห ร ฐ อ เ ม ร ก า ไ ด ข ย า ย ข ด
ความสามารถเพอใหครอบคลมสนคาทกประเภท
เชน การตรวจสอบความแขงแรงของวสดกอสราง
การปลอมแปลงอปกรณอเลกทรอนกส การ
ล อ ก เ ล ย น แบบ เ ส อ ผ า ก ร ะ เ ป า ร อ ง เ ท า
เครองประดบ น าหอม ของเลน เปนตน โดยได
พฒนาเทคนคการตรวจสอบเรอยมาอยางไม
หยดยงเพอใหทนกบกลยทธและเทคโนโลยใหมๆ ท
ผประกอบการอาจน าไปใชในทางทไมชอบ ทงน
ผลงานทผานมาเปนทประจกษถงความส าคญของ
ผ เ ชยวชาญในหองปฏบตการทางวทยาศาสตร
ศลกากรในการตอสกบสนคาผดกฎหมาย
ควบคกบเจาหนาทศลกากรทดานเพอ
ปกปองเศรษฐกจของประเทศ
แ ล ะ ส ข อ น า ม ย ข อ ง
ประชาชน
Credit: insidesources
ทมา:
WCO news ฉบบเดอนมถนายน 2015 หนา 40-45
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
Credit: clker
9
Credit: wmplabs
ตงแตป 2451 หรอ 100 กวาปมาแลว ศลกากรเดนมารกใชบรการหองปฏบตการทางวทยาศาสตรเอกชนของ
บรษท Force Technology และประสบความส าเรจดวยด ในบทความฉบบน เดนมารกไดแบงปนประสบการณ
การใชหองปฏบตการทางวทยาศาสตรเอกชนในงานศลกากรรวมทงขอควรพจารณากอนการเลอกใช
หองปฏบตการทางวทยาศาสตรดงกลาว
เดนมารกเปนประเทศขนาดเลกและมเจาหนาทศลกากรไมมากนกเชนกน ดงนน จงไมเปนการคมคาหากตอง
จดสรรงบประมาณเพอจดตงและบรหารหองปฏบตการทางวทยาศาสตรศลกากรเองซงตองเสยคาใชจายใน
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
10
การจดซออปกรณและฝกอบรมบคลากรเปนจ านวนมากเพยงเพอวเคราะหตวอยางเพยงไมกตวอยางทศลกากร
เดนมารกมอย ดงนน การเลอกใชบรการหองปฏบตการทางวทยาศาสตรของเอกชนจงเปนตวเลอกท
สมเหตสมผลมากกวา
ขอดของหองปฏบตการเอกชน
การใชหองปฏบตการทางวทยาศาสตรเอกชนม
ขอดหลายประการ กลาวคอ ศลกากรเดนมารก
สามารถเขาถงผ เชยวชาญเฉพาะทางหลายดาน
มากกวา 1,300 คนของบรษทหองปฏบตการทาง
วทยาศาสตรทไดรบมาตรฐาน ISO 17025 ซงหาก
ศลกากรเดนมารกจดตง หองปฏบตการทาง
วทยาศาสตรของตนเอง จะมผ เชยวชาญทางเคม
เพยง 1-2 คน และนกเทคนคเพยง 2-3 คนเทานน
นอกจากบรษทจะสามารถวเคราะหสวนประกอบ
ของน าตาล โกโก แอลกอฮอล โปรตน และสารเคม
อนๆ ไดแลว ยงสามารถวเคราะหเนอวสดของ
สนคาไดดวย เชน โพลเมอร เซรามก และโลหะ
รวมถงการวเคราะหโดยวธการท าใหเกดประกาย
ไฟในของเหลว (liquid scintillation) ในการ
ตรวจสอบแอลกอฮอลชวภาพและเชอเพลงอนๆ
โดยในมมมองของ เ จ าห น า ทศลกากรแ ล ว
หองปฏบตการทางวทยาศาสตรเอกชนของ Force
Technology ชวยอ านวยความสะดวกใหแกงาน
ศลกากรไดเปนอยางมาก เนองจากค าถามทาง
เทคนคมากมายไดรบค าตอบทงหมดจากทเดยว
และประการสดทายน เนองจากผลการทดลองได
จากองคกรทเปนอสระจากศลกากร จงมความ
นาเชอถอมากกวาผลการทดลองทศลกากรเปนคน
วเคราะหเอง ดงนน เมอศลกากรออกค าวนจฉยบน
พนฐานของผลการทดลองดงกลาว ค าวนจฉยจงม
ความนาเชอถอดวย
ขอควรพจารณา
ประการแรก เนองจากหองปฏบตการทาง
วทยาศาสตรเอกชนไมไดอยภายใตสงกดศลกากร
จงตองค านงถงเรองความลบของขอมลเปนพเศษ
โดยในสญญาระหวางศลกากรเดนมารกและ
Force Technology มขอก าหนดเกยวกบการเกบ
ขอมล เ ปนความลบสดยอด อย า ง ไ ร กตาม
เนองจากการท างานประจ าวนจ าเปนตองมการ
สอสารทางอเมลระหวางกนและบรษทไมไดใช
ระบบอเมลภายในทมการรกษาความปลอดภย
(internal secure mail system) ของศลกากร จง
ตองมความระแวดระวงเปนพ เศษเมอท าการ
ตดตอสอสารกบหองปฏบตการทางวทยาศาสตร
ป ร ะ ก า ร ท ส อ ง ส ถ า น ะ เ อ ก ช น ข อ ง
หองปฏบตการทางวทยาศาสตรท าใหไมไดรบการ
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
11
ยอมรบในฐานะหองปฏบตการทางวทยาศาสตรท
เปนทางการของศลกากร จงมอปสรรคในการเขา
รวมประชมทจดส าหรบเจาหนาทหองปฏบตการ
ทางวทยาศาสตรทเปนทางการของศลกากร
ประการทสาม ตองหาหองปฏบตการทาง
วทยาศาสตรทมความรดานศลกากรโดยเฉพาะค า
จ ากดความตามระบบ HS เชน ตองมสวนประกอบ
อยางไรถงจะจดเปนสนคาประเภทเหลกกลาไร
สนท (stainless steel) หนงผสม (composition
leather) ในทางศลกากรหมายความวาอยางไร
และเซรามกกบเครองลายคราม (porcelain) ม
ความแตกตางกนอยางไร เปนตน
ประการสดทาย เนองดวยกฎเกณฑวาดวย
การจดซอจดจาง ศลกากรเดนมารกตองประกาศ
จดซอจดจางทกๆ 4 ป ซงเปนภาระงานทมาก
พอสมควรทงตอศลกากรเองและตอผ ยนประมล
ราคา นอกจากน ตองตรวจสอบสญญาเพอให
มนใจวา สญญาครอบคลมความประสงคของ
ศลกากรทกประการในราคาทสมเหตสมผล
นอกจากน แมแตหองปฏบตการทางวทยาศาสตรท
ดทสดอาจตองการความชวยเหลอจากผ เชยวชาญ
จากภายนอกในบางครง จงควรระบเกยวกบการท า
สญญาชวงไวในสญญาดวย
ส าหรบในประเทศเดนมารกนน มการพดคย
ระหวางเจาหนาทศลกากรและหองปฏบตการทาง
วทยาศาสตรของ Force Technology ทกวน และ
มการจดประชมรวมกนทกระยะ 3 เดอนเพอ
อภปรายประเดนทวไป กรณปญหา เปนตน ดวย
เหตน หองปฏบตการทางวทยาศาสตรจงสามารถ
ท างานตรงตามความประสงคของศลกากรได
ดงนน แมมขอทตองพจารณาบางประการ การใช
บรการหองปฏบตการทางวทยาศาสตรของเอกชน
ยงคงเปนอกทางเลอกหนง ทนาสนใจส าหรบ
ศลกากร โดยส งส าคญทสด คอ การเลอกใช
หองปฏบตการทางวทยาศาสตรทมคณภาพและ
ด าเนนงานสอดคลองกบกฎเกณฑทางศลกากร
Credit: metcalinternational
ทมา:
WCO news ฉบบเดอนมถนายน 2015 หนา 38-39
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
Credit: ecotextile
12
โครงการดานความมนคงปลอดภย
Programme Global Shield (PGS) เปน
โครงการทด าเนนมาตงแตป 2553 เพอควบคม
การคาเคมภณฑ 14 ชนดทอาจถกน าไปผลต
ระเบดแสวงเครอง (improvized explosive
devices: IED) อยางผดกฎหมาย โดย
โครงการมการฝกอบรม สนบสนนหนวยงาน
ขาวกรอง และเสรมสรางความตระหนกถง
ปญหาแกประเทศสมาชกท เ ขา รวม ทง น
โครงการดงกลาวไดรบการออกแบบให
สอดคลองกบวฒนธรรมและภาษาของประเทศ
ทเขารวมเพอใหการฝกอบรมเกดประสทธภาพ
สงสด
นอกจาก WCO แลว ประเทศสมาชกทเขารวม
PGS ยงไดรบการฝกอบรมจากหนวยงานทมความ
ตกลงกบ WCO เชน
o Chemical Anti-Smuggling Enforcement
(CHASE) ขององคการต ารวจสากล (Interpol)
เพอใหทราบถงเคมภณฑทอาจน าไปใชในทาง
ทผด
Credit: wikipedia
13
o Counter-IED Workshop ของ Organization
of American States เพอใหตระหนกถง
บทบาทของศลกากรในการควบคมการน าเขา
สงออกเคมภณฑทเปนสารตง ตนของวตถ
ระเบด และสาธตการใชอปกรณตรวจจบ
เคมภณฑ
ณ ขณะน PGS ไดพฒนาอปกรณตรวจจบ
เคมภณฑเสรจสนแลว เจาหนาทศลกากรสามารถ
ใชเครองมอดงกลาวตรวจหาเคมภณฑทน าไปใชใน
ระเบดแสวงเครองได 13 ชนดในเวลาอนรวดเรว
น อ ก จ า ก น ย ง ม อ ป ก ร ณ ต ร ว จ จ บ แ บ บ
อเลกทรอนกสซงสามารถระบชนดเคมภณฑได
มากกวา 11,000 ชนด รวมทงเคมภณฑทบรรจใน
ภาชนะโปรงแสง
Strategic Trade Controls Enforcement
(STCE) ป จ จ บ น ม ง เ น น ท ก า รบ ง คบ ใ ช
กฎหมายในระดบโลก โดยไดรวมประเทศ
สมาชก 89 ประเทศภายใตชอ COSMO เพอ
ต ร ว จ จบ แล ะ ป อ ง ก น ก า ร ค า ส น ค า ท ม
ความส าคญทางยทธวธ ทผดกฎหมาย โดย
เรมตนตงแตเดอนตลาคมปทแลวจนถงเดอน
มนาคมในปน
ภายใ ต โครงการ น ม การต ง เปา จบกว า
100,000 การขนสง และกวา 55,000 การ
ขนส งตกอยภ ายใ ตการตรวจสอบอยาง
ละเอยด โดยมการจบกม 82 ครง และ 44
กรณตกอยภายใตการสบสวนสอบสวนทาง
อาญา
จากผลการด า เนนงานพบวา ศลกากรม
ศกยภาพในการบงคบใชกฎเกณฑระหวาง
ประเทศวาดวยการคาสนคาทมความส าคญ
ทางยทธวธ เชน Resolution 1540 ของคณะ
มนตรความมนคงขององคการสหประชาชาต
วาดวยอาวธอาณภาพท าลายรางสง (weapon
of mass destruction) นอกจากน ประเทศ
สมาชก 43 ประเทศไดจดสงรายงานการ
ประเมนตนเองเกยวกบพธการศลกากรและ
การปฏบตงานภาคสนามของตน เพอใ ห
ส านกงานเลขาธการฯ ไดน าไปใชในการ
อ อก แบบ โ ค ร ง ก า ร เ พ อ เ ส ร ม ส ร า ง ข ด
ความสามารถและใหความชวยเหลอทาง
Credit: caslab
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
14
เทคนคแกหนวยงานศลกากรของประเทศ
สมาชกตอไป โดยในขณะน WCO ก าลง
ตรวจสอบความเปนไปไดในการจดตงโครงการ
ในระยะปานกลางถงระยะยาวเพอเสรมสราง
ขดความสามารถและใหความชวยเหลอทาง
เทคนคเกยวกบการคาสนคาทางยทธศาสตร
โดยมงเนนเรองความรวมมอระหวางประเทศ
และการอ านวยความสะดวกในการเกบและ
แบ ง ป น ข อมล ข า ว ก รอ ง
ระหวางกน
โครงการใหมๆ
WCO ไดพยายามรเรม
โครงการใหมๆ เ พอให
ครอบคลมงานทสมควรไดรบ
ก า ร ด แ ล แต โ ค ร ง ก า ร ท ม อ ย ย ง ไ ม
ครอบคลม
o Small Arms and Light Weapons
(SALW) Project หรอโครงการเกยวกบ
อาวธขนาดเลก เรมตนเมอเดอนมนาคม
2559 ตามแผนยทธศาสตร WCO SALW
Strategy and Action Plan โดยจะสนสด
ในอก 3 ปขางหนา
o โครงการควบคมผ โดยสารและการ
แกปญหาการกอการราย
โครงการดานการจดเกบภาษ
Post-Clearance Audit
ภายหลงจากท WCO ออกแนวปฏบตส าหรบ
ก า ร ต ร ว จ ส อ บ ห ล ง ก า ร ป ล อ ย ส น ค า
(Guidelines for Post-Clearance Audit)
ฉบบปรบปรงแกไขในป 2555 WCO ไดรบค า
รองขอการฝกอบรมจากประเทศสมาชก
จ านวนมาก ในการน WCO ได
o จดพ ม พ ค ม อ PCA
Diagnostic Tool on PCA
and the Infrastructure
o พฒนาบท เ ร ยน
ออนไลนเกยวกบ PCA โดย
หลกสต ร เ ปน ไปตามแนว
ปฏบตดงกลาว
o แตงตงเจาหนาทศลกากรของประเทศ
สมาชกเปนผ ฝกอบรมในระดบประเทศ
และภมภาค
o จดการประชมผ เชยวชาญดาน PCA ครง
แรกเพอใหผ เขารวมวางแผนและพฒนา
เครองมอส าหรบ PCA
Credit: techtricksworld
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
15
โครงการดานยาเสพตด
UNODC-WCO Container Control
Programme (CCP) หนวยควบคมทา (Port
Control Units: PCUs) ถกจดตงภายใต CCP
ปจจบนท าการใน 28 ประเทศ ทงน WCO ม
กองทนเพอสนบสนนใหประเทศสมาชกอก 25
ประเทศเขารวมโครงการ CCP นอกจากน
ContainerComm ซงเปน platform ยงเปดให
เจาหนาทปฏบตการททาเขาใชบรการไดแม
ไมไดเขารวมโครงการ CCP ในปจจบน ม
ประเทศกวา 90 ประเทศแลกเปลยนขอมล
เกยวกบสนคาทขนสงโดยคอนเทนเนอรทาง
ทะเลผาน platform ของ WCO น
จากความส าเรจของ CCP น WCO ก าลงพฒนา
โครงการทเกยวของกบการควบคมสนคาทขนสง
ทางอากาศและการจดตงหนวยงานตรวจจบการ
ขนสงทางอากาศทนาสงสย โดยโครงการน ารองได
เ รมตนในปลายปทแลวทกรงคาราจ ประเทศ
ปากสถาน
โครงการดานสงแวดลอม WCO ไดสนบสนนการตอสกบอาชญากรรมทาง
สงแวดลอมโดยสรางความตระหนกถงปญหาใหแก
เจาหนาทศลกากรตามชายแดน จดการฝกอบรม
เพอพฒนาความสามารถของบคลากรในการ
ตรวจจบและระบตวผ รายภายใตความรวมมอกบ
นานาประเทศ
Cre
dit
: pin
img
Credit: licdn
16
ทผานมา WCO สนบสนนและประสานงาน
โครงการดานสงแวดลอม 3 โครงการดวยกน คอ
COBRA III ในเดอนพฤษภาคม 2558 ม
เปาหมาย คอ การคาสตวปา โดยมประเทศเขา
รวม 37 ประเทศ
SESHA ในเดอนมนาคม 2558 มเปาหมาย คอ
การคาไมจนทนแดง และพชใกลสญพนธ อนๆ
ม โดยมประเทศเขารวม 11 ประเทศในภมภาค
เอเชยแปซฟก
FLYWAY ในเดอนมถนายน 2558 มเปาหมาย
คอ การคาสตวปาในทวปอเมรกาใต โดยม
ประเทศเขารวม 14 ประเทศจากทวปอเมรกา
และยโรป
นอกจากน WCO ยงไดจด Joint Risk
Management Workshop รวมกบโครงการ
สงแวดลอมแหงสหประชาชาต (UNEP) เพอจดการ
ปญหาการคาสนคาทางสงแวดลอมผดกฎหมายท
อยภายใตการควบคมในเดอนเมษายน 2558 โดย
มประเทศสมาชกเขารวม 26 ประเทศ รวมทงผแทน
จาก UNEP ส านกงานเลขาธการอนสญญาไซเตส
เครอขาย TRAFFIC และส านกงานเสรมสรางขด
ความสามารถของ WCO ในภมภาคเอเชยแปซฟก
(ROCB/AP) นอกจากน ในเดอนมกราคม 2558
WCO และ TRAFFIC ยงไดจด workshop ใน
ประเทศไทยเพอหาวธแกปญหาทใชไดจรงในทาง
ปฏบตในการยบยงการคาสตวปาทผดกฎหมาย
โดยมผ เขารวมจากหนวยงานดานการขนสงและ
โลจสตกส เจาหนาทศลกากร และผ เชยวชาญดาน
สตวปาจาก 8 ประเทศในเอเชยและแอฟรกา
อาชญากรรมทางอเลกทรอนกส WCO Electronic Crime Expert Group (ECEG)
ไดตรวจสอบ DarkNet (เปนเครอขายทเขาถงได
เ ฉพ า ะ จ ากบา ง ซอฟ ต แ ว ร แ ล ะบา ง ร ะบบ
คอมพวเตอร โดยใชรหสในการสอสารทไมไดเปน
มาตรฐานทว ไป) เ งนในโลกออนไล น (เชน
Credit: techjuice
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
17
bitcoins) เทคโนโล ย ในการตรวจตรา
โทรศพทเคลอนท เทคโนโลยใหมๆ ส าหรบ data-
mining รวมทงซอฟตแวรและฮารดแวรในการ
ตรวจสอบพสจ นหลกฐานทางคอมพว เตอ ร
(computer forensics)
เครองมอของ WCO (WCO tools)
CEN Suite (Customs Enforcement
Network) CEN เปน application ทไดรบการ
พฒนาขนเปนแหลงรวบรวมขอมลสวนกลาง
จากทวโลกเกยวกบการบงคบใชกฎหมาย
เพอใหหนวยงานศลกากรไดขอมลขาวกรอง
และวเคราะหขอมลทมอยตามวตถประสงคท
ตองการ โดย WCO สนบสนนใหประเทศ
สมาชกสงขอมลมายง CEN โดยเฉพาะขอมล
การจบกมการคาผดกฎหมาย เพอหา
แบบแผนในการซอขายอนจะเปน
ประโยชนในการวเคราะหความ
เสยงและวางแผนยทธศาสตร
ตอไป ทงน การน า CEN ไปใช
งานมแนวโนมเพมขนเรอยๆ
WCO Cargo
Targeting System
(CTS) CTS ชวย
ใ ห ผ ใ ช เ ข า ถ ง
ขอมลบญชสนคาทางอเลกทรอนกไดลวงหนา
เพอประเมนความเสยง จดเกบขอมลและหา
เปาหมาย ในปจจบน CTS ถกน าไปใชใน 5
ป ร ะ เ ท ศ ไ ด แ ก บ า ฮ า ม า ส
จาไมกา มลดฟส ปานามา และศรลงกา โดย
จะขยายการใชงานไปยงประเทศตางๆ ในอก
ภายในไมกเดอนน และขณะเดยวกน WCO ได
สงเสรมความรวมมอในการใหขอมลการขนสง
ระหวางประเทศแก CTS เพอใหประเทศ
สมาชกมขอมลเพยงพอในการประเมนความ
เสยงกอนสนคามาถง
Compendium of Customs Operational
Practices for Enforcement and Seizures
(COPES) COPES Compendium ตพมพใน
ป 2555
Credit: ata-cargo
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
18
โดย WCO จดหาทนส าหรบการฝก
อมรมตามเนอหาส าคญใน Compendium
รวมทงจดใหมผ จดการโครงการเพอควบคม
การฝกอมรม
ในขนแรก ผ เชยวชาญ 2 คนไดออกแบบ
หลกสตรส าหรบใชทดสอบเบองตนใน 2 สมนา
ในศรลงกาและแอลบาเนยตามล าดบ ทงน
เพอใหเปนไปตามวตถประสงคของโครงการ
และความรวมมอกบ UN Office on Drugs
and Crime (UNODC) สมมนาเหลานมงเนน
เผยแพรขอมลและสรางความตระหนกเกยวกบ
การวเคราะหและประเมนความเสยง รวมทง
การจบกมและการยดของกลางตามกฎหมาย
ภายในประเทศ ผลจากการทดสอบนน าไปส
การแกไขเนอหาในบางบทเรยนเพอใหงายขน
และเหมาะสมกบกรณทตองใชลามในการ
ฝกอบรม
ในขนท 2 มการจด workshop เปนระยะเวลา
1 สปดาห โดยผลทไดน ามาสรางบทเรยนใหม
ของ COPES เชน การตรวจปลอยของ การ
ฝากของ การเกบของไวในคลงสนคาทณฑบน
รวมทงทางแลกเปลยนหรอเขาถงแหลงขอมล
ขาวกรอง การจดเกบเอกสาร เทคนคการ
สมภาษณ เปนตน ซง WCO จะน าไปจด
ฝกอบรมในระดบภมภาคตอไป
ทมา:
WCO news ฉบบเดอนตลาคม 2015 หนา 24-29
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
19 ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
“อาชญากรรมสนามบน (airport crime)” เปนอาชญากรรมทกระท าโดยเจาหนาทหรอพนกงานประจ าสนามบนซงใชสทธในการเขาออกสนามบนในทางมชอบรวมมอกบหรอใหความสะดวกแก
องคกรอาชญากรรมเพอหลกเลยงการควบคมตรวจสอบผ โดยสารหรอสนคาตองหาม/ผดกฎหมาย” โดยจาก
รายงานของสหราชอาณาจกร สหรฐอเมรกา แคนาดา และออสเตรเลยพบวา มเจาหนาท/พนกงานประจ า
สนามบนเขารวมขบวนการอาชญากรรมเปนจ านวนทมนยส าคญ ดงน
ลกเรอ ชวยหลบซอนสนคาผดกฎหมายในสมภาระ
พนกงานท าความสะอาด ชวยหลบซอนสนคาในหองสขา ใตทนง และชองเกบของภายในเครองบน
ผจดหาอาหาร ชวยหลบซอนสนคาในรถเขนอาหารทจะจดสงใหเครองบน
ชางเครอง ชวยหลบซอนสนคาใตทองเครองบนและชองเกบสมภาระ
ผจดการคารโก/สมภาระ ชวยเหลอในการเขาถงตวเครองบน โกดงเกบสนคา และหองเกบสมภาระ
พนกงานรกษาความปลอดภย ชวยดตนทาง
Credit: stackexchange
20 ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
ขบวนการเคลอนยายยาเสพตดอยางไร?
การเคลอนยายเสพตดขามชาตนนมหลายวธการ
และผ เกยวของหลายฝายดวยกน
ในกรณทผ โดยสารเปนผ ถอสมภาระทใสยาเสพตด
ผ โดยสารอาจทงสมภาระไวทใดทหนงระหวาง
ระยะทางจากเครองบนถงจดรบสมภาระหรอจดรบ
ผ โดยสารขาเขา เชน ชองในหองสขาเพอให
พนกงานท าความสะอาดในขบวนการน าไปใน
ภายหลง โดยลกเรออาจใชวธการเดยวกนนเชนกน
แตใชคนละเสนทางเขาออก
โดยทวไปแลว มกใสยาเสพตดในกระเปาสะพาย
แลวน ากระเปาใสในกระเปาเดนทางอกทหนง
หลงจากทกระเปาถกเชกอนแลว เจาหนาทดแล
สมภาระในขบวนการจะดงปายสมภาระออกเพอ
ไมใหสาวไปถงตวผ โดยสาร เมอถงยงสนามบน
ปลายทาง จะมพนกงานสนามบนอกคนหนงมารบ
กระเปาเดนทางและทงไวทใดทหนงในสนามบน
เพอใหพนกงานคนอนมารบกระเปาตออกทอดหนง
แ ลวออกจากสนามบนผานชองทางส าห รบ
พนกงาน นอกจากน ยงพบวา ผจดการสมภาระมก
จงใจท ากระเปาสมภาระตกระหวางทางจาก
เครองบนไปยงจดรบสมภาระเพอใหพนกงานคน
อนในขบวนการมาหยบไป หรออาจน ายาเสพตด
ออกจากกระเปาเดนทางและซอนไวในรถบรรทก
สมภาระ
Credit: WCO
21 ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
ยาเสพตดอาจถกซกซอนไวในตวเครองบน เชน ใน
ภาชนะบรรจอาหาร/ของเหลว ถาดวางจานใน
ลนชก รถเขน ภาชนะรองรบของเสย ถงเชอเพลง
ห รอ ท ใดๆ ในตว เค ร องบน โดย ทสนามบน
Schiphol ประเทศเนเธอรแลนด เจาหนาทคนพบ
ยาเสพตดภายในภาชนะรองรบสงปฏกลของมนษย
เพอใหพนกงานท าความสะอาดมาเกบตอไป
อยางไรกตาม อาชญกรรมในลกษณะนไมไดเกด
เฉพาะทสนามบนเทานน แตพบไดททาเรอและ
สถานทอนๆ ทมการเคลอนยายบคคลและสนคา
การแกปญหา
เจาหนาทศลกากรอาศยขอมลผ โดยสารกอนท
เครองบนจะมาถง เชน ประเทศตนทาง ประวต
ความเ สยงของสายการบน/ประเทศตนทาง
เสนทางบนกอนหนา และรายชอผ โดยสาร เปนตน
ทงน ประสทธภาพในการแกปญหายงขนอยกบ
ประสบการณของเจาหนาทขาวกรองและความ
รวมมอจากภาคเอกชนโดยเฉพาะสายการบน เชน
สายการบนอาจใหขอมลเ กยวกบตารางการ
บ ารงรกษาเครองบนเพอใหเจาหนาทศลกากร
ตงเปาหมายในการตรวจสอบไดงาย เพราะในบาง
กรณ วศวกรทท าหนาทบ ารงรกษาอาจซอนยาเสพ
ตดไวในตวเครองบน ทงน ทผานมา สายการบนมก
ใหตารางการบ ารงรกษากตอเมอมการรองขอ
เทานน จงเปนการดหากสายการบนสามารถสง
ตารางดงกลาวแกเจาหนาทไดโดยอตโนมต
ในขณะเ ดยวกน เ จาหนา ทศลกากรตอง ท า
ความค นเคยกบหวงโซโลจสตก สเ พอก าหนด
เปาหมายในการตรวจสอบและตองลาดตระเวนทก
สวนในสนามบนไมวาจะเปนทชานชาลาเทยบทา
หองรบสงผ โดยสาร หรอบรเวณส าหรบเจาหนาท
สนามบน โดยทสนามบน Schiphol มการจดตง
ห น ว ย พ เ ศ ษ เ พ อ ต ร ว จ ต ร า บ ร เ ว ณ
ชานชาลาเทยบทาโดยใชสนขดมกลน เครอง
X-Ray เคลอนท และรถต ทตดตง Backscatter
X-ray ซงสแกนตวเครองบนขณะวงรอบตวเครอง
และไดตรวจพบโคเคนตงแตมการน าเครองมอมา
ใชครงแรก ในขณะน ศลกากรเนเธอรแลนดก าลง
พฒนาเครอง Backscatter X-ray ส าหรบตดตงบน
รถบรรทกอาหารเ พอสแกนพน ท ดานบนของ
ตวเครอง
“เพอไลใหทนและเอาชนะผลกลอบ
ขนสงยาเสพตด”
ทมา:
WCO news ฉบบเดอนตลาคม 2013 หนา 32-33
22
เมอ 2 ปทแลว นกเศรษฐศาสตรตางคาดการณวา การคาโลกจะเตบโต 7% ในป 2558
แตตามสถตทธนาคารโลก (World Bank) ไดเปดเผยออกมาในชวงตนปนน น การคาโลก
แทบไมมการเตบโตเลย โดยหลายประเทศประสบปญหาการคาชะลอตวเปนอยางมาก
อง คการสหประชาชาต (UN) ไ ด เ นนย า ถ ง
ความส าคญของการคาทมตอการพฒนาทยงยน
ดงนน หากสถานการณการคาโลกยงคงด าเนนไป
เชนน ยอมไมสงผลดตอการพฒนาตามแผนของ
องคการสหประชาชาตดงกลาว ในการน หอการคา
ระหวางประเทศ (International Chamber of
Commerce: ICC) เชอมนวา การปฏบตตาม
กฎเกณฑสากลโดยรฐบาลและภาคเอกชนมสวน
ส าคญอยางยงตอการกระตนการเจรญเตบโตทาง
เศรษฐกจ เนองจากกฎเกณฑทเปนระเบยบแบบ
แผนเดยวกนและสามารถคาดการณไดจะชวย
อ านวยความสะดวกทางการคาอยางไรกตาม ใน
ความเปนจรงแลว ยงคงมการหลกเลยงการน า
กฎ เกณฑสากลไปใ ชกบการประ เม น ราคา
โดยเฉพาะในประเทศก าลงพฒนาหรอประเทศเกด
ใหมทขาดแคลนผ เชยวชาญและความรทางเทคนค
ดวยเหตน ประเทศเหลานนจงใชว ธ ทไมเปนท
ยอมรบในทางสากล เ รยกวา “ราคาอางอง ”
(reference pricing)
Credit: nzf
ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
23
วธดงกลาวประเมนราคาโดยเทยบราคา
น าเขาทส าแดงกบราคาทเคยบนทกไว
กอนหนาส าหรบสนคาทเหมอนหรอ
คลายคลงกน โดยหากราคาแตกตาง
กนมากกวา 10% หนวยงานศลกากรจะ
คดคานราคาโดยอตโนมต สงผลใหเกดความลาชา
ในการปลอยสนคา เพมภาระใหแกศลกากร และ
เพมตนทนการคา ขดกบมาตรา 7.2(f) ตาม
ขอตกลงการประเมนราคาศลกากร (Customs
Valuation Agreement: CVA) ขององคการการคา
โลก (WTO) ทหามการประเมนราคาโดยใชราคาท
ต าทสดทเคยบนทกไว ทงทในความเปนจรงแลว
ราคาน า เ ขา ทแตกตางกนไปส าหรบสน คา ท
เหมอนกนมเหตผลทางธรกจทสมควรบางประการ
รองรบ เชน การไดรบสวนลด หรอผานทางชองทาง
ปลอดอากร (duty-free channels) เปนตน
ในการน ICC ไดจดท าขอแนะน าเพอ
จดการปญหาการประเมนราคาในทาง
ทผด เชน การรวมมอกบองคการการคา
โลก องคการศลกากรโลก และรฐบาล
ประเทศตางๆ รวมทงหนวยงานศลกากร
เพอใหกฎเกณฑสากลถกน าไปใชในทางปฏบต
การอ านวยความสะดวกใหแกผ ประกอบการทม
เอกสารทางศลกากรถกตองครบถวนสามารถ
น าเขาสนคาไดโดยไมถกขดขวางจากพธการทใช
กบผ ป ร ะกอบกา รท ว ไ ป ก า ร ใ ช Technical
Committee on Customs Valuation
Guidelines การเสรมสรางความโปรงใสใน
ศลกากร การเสรมสรางขดความสามารถและการ
ใหความชวยเหลอทางเทคนค การใชกระบวนการ
ระงบขอพพาทของ WTO เพอใหประเทศสมาชก
ปฏบตตาม CVA เปนตน
ทมา:
WCO news ฉบบเดอนกมภาพนธ 2016 หนา 58-59
รายละเอยดเพมเตม: http://www.iccwbo.org/Advocacy-Codes-and-
Rules/Document-centre/2016/ICC-Policy-Statement-on-the-Misuse-of-Customs-Valuation-Databases_FR/
วธการประเมนราคาทถกตองตาม CVA Credit: blog.pcb
24 ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
เมอวนท 21 เมษายนทผานมาคณะ
มนตรแหงสหภาพยโรป (Council of the
EU) ไดมมตออก Directive เพอรองรบ
การใชระบบบนทกชอผโดยสาร (PNR)
ในการปองกน ตรวจจบ สบสวน และ
ปรา บปร ามก า ร ก อก า ร ร า ย แล ะ
อาชญากรรมรายแรงอนๆ
Directive นมวตถประสงคเพอควบคมการถายโอน
ขอมลในระบบ PNR ของผ โดยสารในเทยวบน
ระหวางประเทศจากสายการบนไปยงประเทศ
สมาชกสหภาพยโรป รวมทงการใชขอมลดงกลาว
โดยหนวยงานทมอ านาจ ทงน Directive นได
ก าหนดวา ขอมล PNR ทไดสามารถน าไปใชได
เฉพาะเพอการปองกน ตรวจจบ สบสวน และ
ปราบปรามการกอการรายและอาชญากรรม
รายแรงอนๆ
ภายใต Directive น สายการบนตองสงขอมล PNR
ของผ โดยสารทงขาเขาและขาออกจากสหภาพ
ยโรปไปยงหนวยงานรฐทมอ านาจของประเทศ
สมาชก และใหอ า นาจประเทศสมาชกในการเลอก
เทยวบนภายในสหภาพยโรปเพอเกบขอมล PNR
ได ในการน เนองดวยสถานการณความมนคงท
เปนอยปจจบนในสหภาพยโรป ประเทศสมาชก
ทงหมดไดออกประกาศเพอใชประโยชนจากขอมล
PNR จากเทยวบนภายในสหภาพยโรปอยางเตมท
ตามทมาตรา 2 ของ Directive ดงกลาวใหอ านาจ
ไว นอกจากน Directive ยงก าหนดใหประเทศ
สมาช กจดต ง หน วยง านจดการดแล ขอมล
(Passenger Information Unit) เพอรบขอมล PNR
จากสายการบนโดยเฉพาะ กฎหมายนจะชวยสราง
มาตรฐานเดยวกนในสหภาพยโรปเกยวการใช
ขอมล PNR โดยไดบญญตถง
25 ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
การใชขอมล PNR ตามวตถประสงคท
ก าหนดไวเพอการบงคบใชกฎหมาย เชน ใชใน
การประเมนความเสยงของผ โดยสารกอน
มาถงเทยบกบความเสยงทไดก าหนดไวกอน
หนาหรอเพอระบตวบคคลตองสงสย ใชในการ
สบสวน/การปราบปราม หรอใชในการพฒนา
ระบบประเมนความเสยง
การแลกเปลยนขอมลดงกลาวระหวาง
ประเทศสมาชกดวยกน และกบประเทศอน
การจดเกบขอมล โดยขอมลจะถกจดเกบใน
ชวงแรกเปนเวลา 6 เดอน กอนจะถกจดเขาส
ชวงท 2 เปนระยะเวลา 4 ปครงซงมกฎระเบยบ
เครงครดกวาในการเขาถงขอมลเตม
Protocol และ format ทเปนมาตรฐาน
เดยวกนเพอใชในการสงขอมล PNR จากสาย
การบนไปยง Passenger Information Unit
การคมครองความเปนสวนตวและขอมลสวน
บคคล รวมทงหนาทของหนวยงานประเทศ
สมาชกในการดแลตรวบสอบ และการแตงตง
เ จ าห น า ทด แล ขอมลประจ า Passenger
Information Unit
ทงน ขอมล PNR เปนขอมลทสายการบนจดเกบไว
ในระบบขอมลของตนอยแลว โดยเปนขอมลท
ผ โดยสารใหแกสายการบนขณะจองบตรโดยสาร
และเชคอน เชน ชอ วนเวลาเดนทาง เสนทาง
ขอมลเกยวกบบตรโดยสาร รายละเอยดทใชในการ
ตดตอ ตวแทนขายทใชบรการจอง วธช าระเงน
เลขทนง ขอมลเกยวกบสมภาระ เปนตน
อยางไรกด การใชขอมลดงกลาวโดยหนวยงานท
ท าหนาทใชบงคบกฎหมายในบางกรณมใชเรอง
ใหมแตอยางใด ทผานมา ประเทศสมาชกหลาย
ประเทศไดใชขอมล PNR ตามทกฎหมายใหไวเปน
การทวไปหรอเฉพาะซงมสวนส าคญในการตอสกบ
อาชญากรรมขามแดน เชน การขนสงยาเสพตด
และการคามนษย เ พยงแตยงไม มมาตรฐาน
เดยวกนทใชในทกประเทศสมาชกในสหภาพยโรป
นบจาก น ประ เทศสมาช ก ( ร วมท ง สหราช
อาณาจกรและไอรแลนด) มเวลา 2 ปในการออก
กฎหมาย กฎกระทรวง และระเบยบขอบงคบอนๆ
ภายในประเทศเ พอใ ห เ ปนไปตาม Directive
ดงกลาว ขณะทเดนมารคปฏบตทจะเขารวม
ทมา:
Council of the EU, Press Release 176/16, 21/04/2016 รายละเอยดเพมเตม: http://data.consilium.europa.eu/doc/document
/PE-71-2015-INIT/en/pdf
Credit: thenounproject
26 ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
กฎระเบยบดาน
ศลกากรใหมของสหภาพยโรปจะม
ผลบงคบใชตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2559 เพออ านวยความสะดวกใหแกผประกอบการในการท าธรกจในยโรป และคมครองผบรโภคจากสนคาผดกฎหมายและสนคาปลอมแปลง
ประมวลระเบยบปฏบตสหภาพศลกากรฉบบใหม (Union Customs Code: UCC) เปนการปฏรปกฎหมายศลกากรครงใหญทใชในสหภาพศลกากรนบแตป 2535 ครอบคลมสนคา ทน า เ ขาและสงออกจากสหภาพรวมมลคากวา 3,000 พนลานยโร โดยกฎหมายฉบบใหมนมวตถประสงคเพอ
น าพธการศลกากรทงายขนและรวดเรวขนมาใชเพอใหสนคาถกปลอยเรวขนและท าใหสนคามราคาถกลงจากตนทนทลดลง
คมครองผบรโภคจากสนคาผดกฎหมายหรอไมเ ปนไปตามกฎระเบยบของสหภาพยโรปเ กยวกบส งแวดลอม อนามย และความปลอดภย
พฒนาความรวมมอระหวางหนวยงานศลกากรของประเทศสมาชกดวยระบบ IT ททนสมยส พธการศลกากรไรกระดาษ
นาย Pierre Moscovici กรรมาธการยโรปแผนกเศรษฐกจ การเงน ภาษสรรพากรและภาษศลกากร กลาววา
“สหภาพศลากากรยโรปทมประสทธภาพจะชวยอ านวยความสะดวกตอการคาโดยยงคงบงคบใช
กฎระเบยบทจ าเปนเพอรกษาความปลอดภย ความมนคง และปกปองทรพยสนทางปญญา ประมวลฯ ใหมนไดเปดทางสการน าระบบ IT ททนสมยมาใชในการสงขอมลทมประโยชนเกยวกบสนคาทท าการ ซ อขายและชวยสงเสรมความรวมมอทใกลชดยงขนระหวางประเทศสมาชก”
UCC เปนผลจากการเจรจาอยางใกลชดโดยผ เกยวของทกฝาย โดย UCC จะน าระบบ IT ทจ า เ ป น ส า ห ร บ ห น ว ย ง า น ศ ล ก า ก ร แ ล ะผประกอบการมาใชเพอใหพธการศลกากรเปนไป
27 ส ำนกงำนทปรกษำกำรศลกำกร ประจ ำสถำนเอกอครรำชทตไทย ณ กรงบรสเซลส
http://brussels.customs.go.th
ดวยความรวดเรวและไมยงยากโดยไมละเลยกระบวนการควบคมตรวจสอบ
ทงน สหภาพศลกากรของสหภาพยโรปมลกษณะพเศษ กลาวคอ เมอสนคาไดผานพธการศลกากรจากประเทศสมาชก 1 ประเทศแลว จะสามารถเคลอนยายไดโดยเสรในประเทศสมาชกอนๆ ได เนองจากประเทศสมาชกใชกฎระเบยบเหมอนกนทางดานภาษและการปกปองชายแดน เพออ านวยความสะดวกทางการคา สขอนามย และความปลอดภยแกพลเมองของสหภาพยโรปทกคน
ประเทศสมาชกมระยะเวลา 20 ปในการน า UCC ไปบงคบใชโดยสมบรณ โดยในชวงระยะเวลาเปลยนผานน ใหน ากฎระเบยบใหมดงกลาวไปใชกบระบบ IT ทมอยแลวหรอกบเอกสารทเปนกระดาษในบางกรณ โดยในขณะน การสรางระบบ IT ใหมและการพฒนาระบบ IT เดมเพอรองรบ UCC ไดเรมตนขนแลว
ทมา:
European Commission, Press Release IP/16/1629
รายละเอยดเพมเตม: http://ec.europa.eu/taxation_customs/customs
/customs_code/union_customs_code/ucc/ind
ex_en.htm
Office of Customs Counsellor
Royal Thai Embassy to Belgium,
Luxembourg and Mission to the EU
Dreve du Rembucher 89
1170 Watermael-Boitsfort
Tel. +32 2 660 5759
Fax. +32 2 675 2649
Email: [email protected]
http://brussels.customs.go.th
Credit: gabinet-olivia
Credi: theatlantic