cw beleggingssnapshot 2014

8/9/2019 CW Beleggingssnapshot 2014

http://slidepdf.com/reader/full/cw-beleggingssnapshot-2014 1/4

Cushman & Wakefield – ResearchStrawinskylaan 31251077 ZX AmsterdamResearch.amsterdam@eur.cushwake.comwww.cushmanwakefield.nl

BELEGGINGSMARKT 2014

ALGEMEEN

In 2014 bedroeg het totale beleggingsvolume in

commercieel Nederlands vastgoed EUR 9,8 miljard, het

op twee na hoogste jaarlijkse beleggingsvolume ooit. Na

een lichte daling in het derde kwartaal ten opzichte van

het eerste halfjaar van 2014, volgde een zeer succesvol

vierde kwartaal, dat met EUR 4,3 miljard voor bijna

45 procent bijdroeg aan het totale jaarvolume. Evenals

voorgaande jaren was de kantorenmarkt de meest

populaire beleggingscategorie, gevolgd door woningen,

winkels en als laatste bedrijfsruimten en logistiek

vastgoed.

INTERNATIONALE BELEGGINGEN

In 2014 kwam 62 procent van het totale

beleggingsvolume voor rekening van internationale

beleggers. De stijgende interesse van internationale

beleggers voor de Nederlandse vastgoedmarkt is evident.

Toch bleef hun marktaandeel sinds 2008 structureel

onder de 50 procent. In 2014 steeg dit aandeel naar 62

procent, slechts 3,5 procent onder het historisch

hoogste aandeel uit 2007. Dit betrof zowel het relatieve

marktaandeel als het absolute beleggingsvolume.

Nederland

BELEGGINGSSNAPSHOT

MARKETBEAT

Een Cushman & Wakefield Publicatie2014



2014

Een Cushman & Wakefield Publicatie


EUR 9,8

MILJARD

is geïnvesteerd in commercieel vastgoed

EUR 3,8MILJARD

is geïnvesteerd in kantoren

GRAFIEK: BELEGGINGSVOLUME PER SECTOR 2006 –

2014

Bron: Cushman & Wakefield – Research gebaseerd op PropertyNL en VGM

KANTOREN

Kantoren waren in 2014 voor het vierde opeenvolgende jaar de grootste

beleggingscategorie in Nederlands commercieel vastgoed, met een

beleggingsvolume van circa EUR 3,8 miljard. Het jaar begon met een relatief trage

start, met in het eerste kwartaal een volume van slechts EUR 235 miljoen. In het

laatste kwartaal zagen we een opzienbarende eindsprint waarbij maar liefst

45 procent van het totale volume werd gerealiseerd.

Een significante bijdrage aan het totale beleggingsvolume in de kantorenmarkt is

geleverd door de verkoop van de kantorenportefeuille van Chalet Group - met

een volume van EUR 430 miljoen - aan Kildare Real Estate Partners. Deze

transactie in het vierde kwartaal was de grootste kantorentransactie van 2014. In

het derde kwartaal verkocht CBRE Global Investors een derde deel van de CBRE

DOF (Dutch Office Fund) -portefeuille voor EUR 385 miljoen. De tweede grote

transactie in het vierde kwartaal was de verkoop van verschillende kantoren door

Unibail-Rodamco aan Valad voor circa EUR 140 miljoen. De grootste single-asset

transactie in dit kwartaal was de aankoop door BPF Bouwinvest van het

multifunctionele Beurs-WTC in Rotterdam voor EUR 136 miljoen.

Aanvangsrendementen voor het beste vastgoed kwamen in het begin van het jaar al

onder druk te staan. Aan het eind van het jaar stonden ook de

aanvangsrendementen voor secundaire locaties enigszins onder druk. Dit gold

echter hoofdzakelijk voor de beste secundaire locaties, aangezien binnen deze

categorie het prijsverschil tussen core+ en value added vastgoed nog altijd

aanzienlijk is.

GRAFIEK: BELEGGINGSVOLUME

PER SECTOR

Binnen ring: 2013, Buiten ring: 2014

Bron: Cushman & Wakefield - Researchgebaseerd op PropertyNL en VGM



2014



2e hoogste beleggingsvolumeuit de geschiedenis voorbedrijfsruimten- en logistiekvastgoed werd bereikt

WINKELS

Retail is in 2014 de derde beleggingscategorie geworden, met een totaal

beleggingsvolume van ruim EUR 1,5 miljard. Dit is een forse groei van het

beleggingsvolume ten opzichte van 2013. Hiermee eindigde de beleggingscategorie

retail net voor de categorie bedrijfsruimten & logistiek. Met een groei van meer

dan 200 procent is de neerwaartse trend van de afgelopen drie jaar eindelijk

doorbroken.

Het retailbeleggingsvolume was in 2014 het op één na hoogste sinds vijf jaar, alleen

het volume van 2010 lag hoger. De retailbeleggingsmarkt werd in 2014 bepaald

door vijf grootschalige transacties van EUR 100 miljoen en hoger. Samen zorgden

zij voor meer dan 50 procent van het totale volume in de retailmarkt. Deze vijf

transacties droegen slechts voor 7 procent bij aan het totale beleggingsvolume.

De grootste retailtransactie van 2014, de verkoop van veertien winkelcentra door

CBRE Global Investors aan Blackstone/Multi voor EUR 240 miljoen, is afgerond inhet vierde kwartaal. Op de valreep van het jaar werd de grootschalige

portfoliotransactie van Corio aan een joint venture van Mount Kellet en Sectie 5

met een volume van EUR 176 miljoen uit 2010, van de troon gestoten als grootste

beleggingstransactie in winkelvastgoed ooit. Ook de aankoop van winkelcentrum

Kalvertoren in Amsterdam voor EUR 117,5 miljoen door Kroonenberg Groep

stuwde het beleggingsvolume in het vierde kwartaal van 2014 verder op.

Aanvangsrendementen bewogen slechts beperkt in 2014. De beste locaties

noteerden licht hogere prijzen in vergelijking met een jaar eerder, terwijl secundair

product doorgaans met enige korting werd verhandeld.

BEDRIJFSRUIMTEN & LOGISTIEKMet het op één na hoogste beleggingsvolume in de geschiedenis kende de

bedrijfsruimte- en logistieke beleggingsmarkt een uitstekend jaar. Het totale

volume van EUR 1,3 miljard lag iets onder het jaarvolume van 2006. De

toegenomen interesse voor deze beleggingscategorie was al aan het begin van 2014

zichtbaar met een aantal omvangrijke (portefeuille)transacties.

De grootste transactie van het jaar was de verkoop van de Pelican-portefeuille

door Schröders aan Prologis voor EUR 170 miljoen. Zowel de tweede, derde als

de vierde transactie van het jaar was een portfoliotransactie, met een totaalvolume

van meer dan EUR 250 miljoen. De grootste single-asset transactie van 2014 vond

plaats in het laatste kwartaal. Dit betrof de verkoop van een 107.000 m² groot

distributiecentrum in de haven van Amsterdam door DHG aan Delin Capital Asset

Management voor EUR 68 miljoen.

De grote vraag naar moderne logistieke ruimten door beleggers zorgde voor

aanscherping van de aanvangsrendementen. Met fluctuaties van 30 tot 50

basispunten voor de beste locaties in het land, is logistiek vastgoed in 2014

duurder geworden. Deze trend zal in 2015 verder door zetten vanwege het

beperkte aanbod en de aanhoudend grote vraag bij beleggers.

GRAFIEK: RETAILBELEGGINGEN

Bron: Cushman & Wakefield - Research



2014


CONTACTMichiel BoonenSenior Research ConsultantCushman & Wakefield – ResearchTel: +31 (0) 20 800 [email protected]

1e hoogste beleggingsvolume ooitwerd geregistreerd voor dewoningsector

WONINGEN

Voor de woningmarkt was 2014 een recordjaar met een beleggingsvolume van

EUR 2,2 miljard. Het hoge volume is het resultaat van diverse

portfoliotransacties die gedurende 2014 plaatsvonden. De grootste

beleggingstransactie werd genoteerd in het laatste kwartaal van 2014: de

verkoop van een gedeelte van de Vestia-portefeuille aan Patrizia met een

volume van EUR 448 miljoen. Naar verwachting zal Patrizia in 2015 het

resterende deel van deze portefeuille overnemen.

De woningbeleggingsmarkt werd in 2014 gekenmerkt door zowel nationale als

internationale kopers. Internationale beleggers richtten zich hoofdzakelijk op

portfoliotransacties van EUR 50 miljoen en groter, terwijl nationale beleggers

bij grote- en kleinere transacties waren betrokken.

VOORUITZICHTDe verwachting voor de vastgoedbeleggingsmarkt in 2015 loopt per sector

sterk uiteen. Voor alle sectoren wordt een (verdere) opwaartse prijsdruk

verwacht, zeker gezien het in januari gelanceerde programma voor

kwantitatieve geldverruiming (QE-programma) van de ECB. De verwachting is

dat het beleggingsvolume in 2015 zal toenemen en tegelijkertijd zullen de

aanvangsrendementen dalen met 20 tot 30 basispunten. Als het QE-programma

succesvol is en de financieringskosten langere tijd op een lager niveau blijven

waardoor er sprake is van meer economische groei en er bovendien enige

vorm van hervorming komt, dan kunnen de aanvangsrendementen nog verder

dalen met in totaal 40 tot 70 basispunten en kunnen de vastgoedmarkten

groeien met meer dan 20 procent.

De verwachtingen voor de secundaire markten verschillen voor de sectorenkantoren, bedrijfsruimten en winkels. Wel kunnen al deze sectoren

aantrekkelijke kansen bieden voor beleggers die bereid zijn hun strikte

risicoregime enigszins te versoepelen.

Op de kantorenmarkt en de markt voor bedrijfsruimten & logistiek wordt een

groeiende vraag naar secundair beleggingsproduct verwacht vanwege de

achterblijvende gebruikersmarkten. Desondanks blijft de interesse voor value-

added en opportunistische portefeuilles in deze sectoren vooralsnog beperkt.

Beleggers kunnen echter wel profiteren van het potentiële herstel op de

gebruikersmarkten door opportunistische portefeuilles aan te kopen tegen

(grote) kortingen.

Op de winkelbeleggingsmarkt blijft topproduct in 2015 schaars, dit kan leiden

tot verdere prijsdruk. Ook in deze markt liggen de kansen voor beleggers in

het secundaire segment. Ondanks dat winkelportefeuilles waarschijnlijk met

kortingen verkocht gaan worden, is er potentieel voor winkellocaties met een

sterke ´dagelijkse´ component, zoals locaties die een sterke supermarktfunctie

bieden.

De woningmarkt zal de interesse van beleggers in 2015 vast weten te houden

omdat nationale- en internationale beleggers nog altijd veel belangstelling

hebben voor dit product dat als nagenoeg risico-vrij wordt gezien.

cw beleggingssnapshot 2014

Documents