cyfrowa biblioteka publiczna – od skanera do europeany / agnieszka koszowska, remigiusz lis

CyfrowaCyfrowabiblioteka publicznabiblioteka publiczna

od skanera do Europeanyod skanera do Europeany

Agnieszka Koszowska, FRSIRemigiusz Lis, ŚBC-BŚ


Dlaczego warto Dlaczego warto digitalizowaćdigitalizować??

Ułatwienie dostępuUłatwienie dostępu

Ochrona (pośrednia) zbiorówOchrona (pośrednia) zbiorów

KomunikacyjnośćKomunikacyjność

Zasób róŜnorodnego zastosowaniaZasób róŜnorodnego zastosowania

DokumentacjaDokumentacja

PromocjaPromocja

Nowi odbiorcyNowi odbiorcy


Światełko w tuneluŚwiatełko w tunelu

„Panie Dyrektorze, czy Pan juŜ „Panie Dyrektorze, czy Pan juŜ digitalizujedigitalizuje...?!”...?!”

Rosnące zainteresowanie władz Rosnące zainteresowanie władz regionalnych/organizatorów instytucjiregionalnych/organizatorów instytucji

Fundusze państwowe i regionalne na Fundusze państwowe i regionalne na digitalizacjędigitalizację

Europejskie programy cyfryzacji Europejskie programy cyfryzacji dziedzictwa kulturowegodziedzictwa kulturowego


MoŜliwości bibliotek publicznychMoŜliwości bibliotek publicznych

Znajomość potrzeb szerokiej publicznościZnajomość potrzeb szerokiej publiczności

Unikalne dokumenty (Unikalne dokumenty (regionaliaregionalia))

Kontakty z innymi organizacjami, Kontakty z innymi organizacjami, instytucjami i osobami prywatnymiinstytucjami i osobami prywatnymi

Potencjał promocyjny Potencjał promocyjny (zbiorów, instytucji, regionu)(zbiorów, instytucji, regionu)


Promocja instytucji, regionu…Promocja instytucji, regionu…

UŜytkownicy UŜytkownicy Śląskiej Biblioteki CyfrowejŚląskiej Biblioteki Cyfrowej


Nowy uŜytkownikNowy uŜytkownik


„Łańcuch” digitalizacyjny„Łańcuch” digitalizacyjny

Jak to się robi? Znane procesy:Jak to się robi? Znane procesy:zasób trzeba wytypować „zgromadzić”, opracować zasób trzeba wytypować „zgromadzić”, opracować

i udostępnić, zapewniając trwałośći udostępnić, zapewniając trwałość

typowanie typowanie --> skanowanie > skanowanie --> opracowanie > opracowanie --> udostępnienie> udostępnieniearchiwizacja archiwizacja -->>


Tworzenie zasobów BCTworzenie zasobów BC

Typowanie i „gromadzenie” Typowanie i „gromadzenie”

-- wybór dzieł do skanowania wybór dzieł do skanowania (opublikowania),(opublikowania),

-- weryfikacja praw autorskich weryfikacja praw autorskich lub pozyskanie zgody autora lub pozyskanie zgody autora

(wydawcy),(wydawcy),-- skanowanie i obróbka cyfrowaskanowanie i obróbka cyfrowa



--obróbka graficzna skanów,obróbka graficzna skanów,-- OCR (rozpoznanie tekstu),OCR (rozpoznanie tekstu),

--zapis w postaci pliku prezentacyjnego zapis w postaci pliku prezentacyjnego (DjVu, PDF, JPG),(DjVu, PDF, JPG),

-- zachowanie plików archiwalnych TIFFzachowanie plików archiwalnych TIFF

„Gromadzenie” „Gromadzenie” cdcd. .



UdostępnianieUdostępnianiew bibliotece cyfrowej w bibliotece cyfrowej

((dLibradLibra))--opracowanieopracowanie

-- opublikowanieopublikowanie

MetadaneMetadane ––schemat Dublin schemat Dublin CoreCore

TreśćTreśćOpisOpis

http://fbc.pionier.net.pl/owoc/libs-map

58 58 bibliotek bibliotek cyfrowychcyfrowychW PolsceW Polsce

w tym27 regionalnych27 regionalnych

Współpraca i koordynacjaWspółpraca i koordynacja

Federacja Bibliotek CyfrowychFederacja Bibliotek Cyfrowych

Wspólny mechanizm wyszukiwawczy Wspólny mechanizm wyszukiwawczy Koordynacja prac (publikacje planowane, Koordynacja prac (publikacje planowane,

wykrywanie duplikatów)wykrywanie duplikatów)Oddolna współpraca bibliotekarzy cyfrowych (forum Oddolna współpraca bibliotekarzy cyfrowych (forum

Biblioteka 2.0)Biblioteka 2.0)Wsparcie informatyczne (forum Wsparcie informatyczne (forum dLibrydLibry) )

Forum Biblioteka 2.0Forum Biblioteka 2.0

Informacje praktyczneInformacje praktyczneDyskusje (eksperci + praktycy + początkujący)Dyskusje (eksperci + praktycy + początkujący)

Współpraca z uŜytkownikami Współpraca z uŜytkownikami (propozycje digitalizacji)(propozycje digitalizacji)

http://fbc.pionier.net.pl


http://forum.biblioteka20.pl

Regionalna biblioteka cyfrowaRegionalna biblioteka cyfrowa

� MoŜliwość współpracy róŜnych instytucji MoŜliwość współpracy róŜnych instytucji regionalnych i prywatnych osóbregionalnych i prywatnych osób�� RóŜnorodność zasobuRóŜnorodność zasobu�� RóŜnorodność sposobów pozyskiwania RóŜnorodność sposobów pozyskiwania i wytwarzania zasobui wytwarzania zasobu�� Własne projekty digitalizacyjne uczestnikówWłasne projekty digitalizacyjne uczestników�� Kapitał społeczny (współdziałanie zawodowców, Kapitał społeczny (współdziałanie zawodowców, amatorów, wolontariuszy, uŜytkowników)amatorów, wolontariuszy, uŜytkowników)

„śywy, rozwijający się organizm” „śywy, rozwijający się organizm” (prawo (prawo RanganathanaRanganathana))

efekt śniegowej kuliefekt śniegowej kuli

Przykład:Przykład: Śląska Biblioteka CyfrowaŚląska Biblioteka Cyfrowa

http://stanislawtylenda.wordpress.com/tag/marzenia/

Modele wsparcia i współpracyModele wsparcia i współpracy

Sieć bibliotek publicznych Sieć bibliotek publicznych (BN (BN -- WBP WBP –– powiatowe powiatowe –– gminne)gminne)

�� Wsparcie dla bibliotek gminnych w ramach działań Wsparcie dla bibliotek gminnych w ramach działań instrukcyjnoinstrukcyjno--metodycznych WBPmetodycznych WBP

�� Projekty szkoleniowe Biblioteki Narodowej (kurs Projekty szkoleniowe Biblioteki Narodowej (kurs digitalizacyjny) i bibliotek wojewódzkich (Biblioteka digitalizacyjny) i bibliotek wojewódzkich (Biblioteka

Śląska, WBP w Krakowie)Śląska, WBP w Krakowie)

�� Dobre praktyki (Społeczna Pracownia Digitalizacji Dobre praktyki (Społeczna Pracownia Digitalizacji w Katowicach i Słupsku)w Katowicach i Słupsku)

Europejska Biblioteka Cyfrowa Europejska Biblioteka Cyfrowa -- EuropeanaEuropeana

�� Zasoby cyfrowe europejskich muzeów, bibliotek, Zasoby cyfrowe europejskich muzeów, bibliotek, archiwów i kolekcji audiowizualnycharchiwów i kolekcji audiowizualnych

�� Obrazy, teksty, dźwięki, filmyObrazy, teksty, dźwięki, filmy

�� Portal Portal -- punkt dostępu do europejskiego punkt dostępu do europejskiego dziedzictwa kulturowego i naukowegodziedzictwa kulturowego i naukowego

„Nasze zbiory obok zbiorów Biblioteki Brytyjskiej, „Nasze zbiory obok zbiorów Biblioteki Brytyjskiej, RijksmuseumRijksmuseum w Amsterdamie i paryskiego w Amsterdamie i paryskiego Luwru???”Luwru???”

Tak! To moŜliwe! Tak! To moŜliwe!

I przekonujące I przekonujące ☺☺☺☺☺☺☺☺

WWW.BIBLIOTEKI.ORG WIADOMOŚCI (NOWE TECHNOLOGIE)


Czy mamy coś wartego digitalizacji?Czy mamy coś wartego digitalizacji?

Na 100% TAKNa 100% TAK(+znaczny zasób treści poza obiegiem bibliotecznym)(+znaczny zasób treści poza obiegiem bibliotecznym)


Kryteria negatywneKryteria negatywne

Prawo autorskiePrawo autorskie(przy rozpowszechnianiu (przy rozpowszechnianiu –– ewentualnie ewentualnie

pozyskanie licencji)pozyskanie licencji)

Zasada koordynacji Zasada koordynacji digitalizacjidigitalizacji

(istotne przy publikowaniu w systemie BC)(istotne przy publikowaniu w systemie BC)


Nie tylko dzieła głównego nurtuNie tylko dzieła głównego nurtu

Zbiory własne i innych instytucji Zbiory własne i innych instytucji + własna produkcja + własna produkcja

Wszelkie dokumenty piśmiennictwa Wszelkie dokumenty piśmiennictwa (+(+regionaliaregionalia!)!)

Bibliografie i zestawieniaBibliografie i zestawieniaWydawnictwa okolicznościowe i promocyjneWydawnictwa okolicznościowe i promocyjne

InformatoryInformatoryEfekty konkursów literackichEfekty konkursów literackichKroniki, dokumenty urzędoweKroniki, dokumenty urzędowe

Twórczość dzieci, osób niepełnosprawnychTwórczość dzieci, osób niepełnosprawnych


Nie tylko dzieła głównego nurtuNie tylko dzieła głównego nurtu

Zbiory osób prywatnych Zbiory osób prywatnych (regionaliści!)(regionaliści!)

TakŜe dokumenty drukowaneTakŜe dokumenty drukowane(ksiąŜki, pocztówki, gazety…)(ksiąŜki, pocztówki, gazety…)

Pamiątki rodzinnePamiątki rodzinne

Albumy fotograficzneAlbumy fotograficzne

Dokumenty urzędoweDokumenty urzędowe

Dokumenty osobisteDokumenty osobiste


WaŜneWaŜne

Technologia cyfrowa jest łaskawa …Technologia cyfrowa jest łaskawa …

… dokument moŜe wrócić … dokument moŜe wrócić do właścicielado właściciela


Energia z zewnątrzEnergia z zewnątrz

ZaangaŜowanie społeczneZaangaŜowanie społeczne

Dostarczanie treści do digitalizacjiDostarczanie treści do digitalizacji(dokumenty + kontakty)(dokumenty + kontakty)

Digitalizacja (skanowanie)Digitalizacja (skanowanie)

OpracowanieOpracowanie

PromocjaPromocja


PrzykładPrzykład

Społeczna Pracownia Digitalizacji ŚBCSpołeczna Pracownia Digitalizacji ŚBC

Współpraca wolontariuszy (seniorzy, studenci)Współpraca wolontariuszy (seniorzy, studenci)

Edukacja w zakresie nowych technologiiEdukacja w zakresie nowych technologii

EE--włączeniewłączenie

Tworzenie i udostępnianie wysokiej jakości Tworzenie i udostępnianie wysokiej jakości zasobówzasobów

Wsparcie bibliotekarzy (muzealników, Wsparcie bibliotekarzy (muzealników, archiwistów) z innych instytucjiarchiwistów) z innych instytucji

Udział w projektachUdział w projektach


ZaangaŜowanie wolontariuszyZaangaŜowanie wolontariuszy


Społeczne wartości naddaneSpołeczne wartości naddane

AngaŜowanie społeczności na rzecz AngaŜowanie społeczności na rzecz bibliotekibiblioteki

Rozwój więzi społecznychRozwój więzi społecznych

Trening współpracy Trening współpracy międzyinstytucjonalnejmiędzyinstytucjonalnej

Odkrywanie i udostępnianie dokumentówOdkrywanie i udostępnianie dokumentów

Edukacja medialnaEdukacja medialna

Społeczna promocja zawodu bibliotekarzaSpołeczna promocja zawodu bibliotekarza

ObniŜanie kosztów dostępu do treściObniŜanie kosztów dostępu do treści


MoŜliwości dla bibliotek publicznychMoŜliwości dla bibliotek publicznych

Zbiory regionalneZbiory regionalne

Co moŜna publikować w bibliotece Co moŜna publikować w bibliotece cyfrowej?cyfrowej?

Skąd pozyskać zasób?Skąd pozyskać zasób?

Z kim nawiązać współpracę?Z kim nawiązać współpracę?

wydawnictwa wydawnictwa zwartezwarte

czasopismaczasopismaartykułyartykuły

rozprawy rozprawy doktorskiedoktorskie

mapymapyzbiory zbiory

ikonograficzneikonograficznefotografiefotografie

karty pocztowekarty pocztowedokumentydokumenty

Ŝycia społecznegoŜycia społecznegodokumenty dokumenty dźwiękowedźwiękowe

Ponad Ponad 70 typów70 typów

dokumentówdokumentóww Śląskiej w Śląskiej Bibliotece Bibliotece CyfrowejCyfrowej

dary czytelnikówdary czytelników

propozycje czytelników forum „Biblioteka 2.0”propozycje czytelników forum „Biblioteka 2.0”

bibliografie regionalnebibliografie regionalneczasopismaczasopisma

wydawnictwa wydawnictwa okolicznościoweokolicznościowe

publikacje pokonkursowepublikacje pokonkursoweopracowania naukoweopracowania naukowe

wydawnictwa własne bibliotekwydawnictwa własne bibliotek

Umowy z właścicielami praw autorskichUmowy z właścicielami praw autorskich

opracowania naukoweopracowania naukowei popularnonaukowei popularnonaukowe

literatura piękna literatura piękna (umowy z autorami (umowy z autorami

lub spadkobiercami)lub spadkobiercami)

Kolekcje stowarzyszeń Kolekcje stowarzyszeń i innych organizacjii innych organizacji

Kroniki szkolneKroniki szkolne

Digitalizacja, tłumaczenie Digitalizacja, tłumaczenie i publikacja i publikacja w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej kronik szkolnych kronik szkolnych z terenu Katowicz terenu Katowic

Projekt Związku GórnośląskiegoProjekt Związku Górnośląskiego

Zbiory osób prywatnych, Zbiory osób prywatnych, fotografie, albumy, dokumentyfotografie, albumy, dokumenty

Zbiory muzealne Zbiory muzealne –– księgi cechoweksięgi cechowe

Skanowanie ksiąg cechowych Skanowanie ksiąg cechowych z XVIII i XIX wiekuz XVIII i XIX wiekuprzechowywanych przechowywanych w Muzeum Miejskim w śywcuw Muzeum Miejskim w śywcu


Dostęp do prezentacjiDostęp do prezentacjii i linków (tylko w Google Chrome)linków (tylko w Google Chrome)

Konto GoogleKonto Google

EE--mail: mail: [email protected]@gmail.com

LogowanieLogowanie::Nazwa: Nazwa: kongres.lubietokongres.lubietoHasło: kongres2010Hasło: kongres2010

DziękujęmyDziękujęmy!!

Agnieszka KoszowskaAgnieszka [email protected]@frsi.org.pl

Remigiusz LisRemigiusz [email protected]@gmail.com

cyfrowa biblioteka publiczna – od skanera do europeany / agnieszka koszowska, remigiusz lis

Internet