czy p ę kaj ą ce baloniki maj ą co ś wsp ó lnego z trz ę sieniami ziemi?
DESCRIPTION
Czy pękające baloniki mają coś wspólnego z trzęsieniami ziemi?. Czy p ę kaj ą ce baloniki maj ą co ś wsp ó lnego z trz ę sieniami ziemi?. Dr hab. Wojciech Dębski. Instytut Geofizyki PAN, Festiwal Nauki 2006. Co ł ą czy ze sob ą :. Rozrywanie kartki papieru Pękanie balonika Złamanie ołówka - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Czy pękające baloniki mają coś
wspólnego z trzęsieniami
ziemi?
Instytut Geofizyki PAN, Festiwal Nauki 2006
Dr hab. Wojciech Dębski
Co łączy ze sobą:
Rozrywanie kartki papieruPękanie balonikaZłamanie ołówkaKrojenie kromki chlebaRozbicie wazonuPęknięcie wału silnikaZawalenie się mostu, budynku,…Trzęsienie ziemi
Proces zniszczenia (pękania) materiałów
Różne skale (oblicza) pękania materiałów
- atomowa (l ~ 1000 ) pm
- mikroskopowa ( l ~ 10 mm)
- „domowa” (1-10cm)
- „inżynierska’’ (l ~ 100 m)
- sejsmologiczna (l ~1000 km)
Problem pękania jest wieloskalowy 10^-12m – 10^6m
Proces bardzo skomplikowany:
materiały kruche – podatne na pękanie materiały elastyczne – niepodatne
ale uwaga !!! materiały elastyczne: gumy, baloniki, opony,
też pękają !!!
Zależy odZależy od materiałumateriału
Sposobu „niszczenia”Sposobu „niszczenia”
• pękanie i powstawanie szczelin –
po uderzeniu
• trwałe odkształcenie – powolne
obciążenie
• zmęczenie materiałowe –
wielokrotne zginanie,
• tylko odkształcenia elastyczne
Proces pękania w różnych skalach
Skala atomowa
Skala microskopowa
Skala „inżynierska”
Skala sejsmologiczna
Skala atomowa
Skala microskopowa
Skala „inżynierska”
Skala sejsmologiczna
Trzy typy powstawania szczelin
Skala atomowa
Skala microskopowa
Skala „inżynierska”
Skala sejsmologiczna
Szczelina odpowiedzialna za katastrofę
Skala atomowa
Skala microskopowa
Skala „inżynierska”
Skala sejsmologiczna
Jak pękają materiały – skala atomowa
Skala atomowa
Jak pękają materiały –skala mikroskopowa
Pękający balonik –skala mikroskopowaPękający balonik –skala mikroskopowa
skala sejsmologiczna
Dlaczego pękanie jest słyszalne???
Czy pękające baloniki mają coś wspólnego z trzęsieniami ziemi?
Z punktu widzenia fizyki są to te same procesy tylko zachodzące w innej skali.Efekty i ich znaczenie społeczne są często jednak diametralnie różne.
Odpowiedź zależy więc od tego pod jakim kątem rozpatrujemy problem.Niemniej badanie pękających baloników i baniek mydlanych wnosi dużo do zrozumienia mechanizmów powstawania i przebiegu procesów w ogniskach trzęsień ziemi.
Może ktoś z Państwa też w przyszłości „dołoży swój kamyczek” do rozwiązania tego fascynującego, a tak ciągle wymykającego się dokładnemu poznaniu problemowi procesów zniszczenia i pękania ciał stałych.
Gorąco zachęcam!