czynnik źródło skaŜenia działanie

rtęć Ścieki przemysłowe, zakłady produkujące lampy rtęciowe

Niszczy układ nerwowy, zaburzenia wzroku i koordynacji ruchów, upośledzenie umysłowe, śmierć

ołów Spaliny samochodowe Niszczy układ nerwowy i pokarmowy, powoduje otępienie, poraŜenie mięśni, znuŜenie,

azbest Zakłady produkujące Osadzając się w płucach powoduje azbest Zakłady produkujące materiały izolacyjne, tkaniny ognioodporne, płyty faliste na dach

Osadzając się w płucach powoduje nowotwór płuc

tlenek węgla

Spalanie węgla, ropy, benzyny, gazu przy małym dostępie powietrza

UniemoŜliwia transport tlenu przez krew

dwutlenek siarki

Spalanie węgla brunatnego i kamiennego

PodraŜnienia układu oddechowego

Źródła zanieczyszczeń

naturalne antropogeniczne

Podstawowe źródła zanieczyszczenia powietrza:Podstawowe źródła zanieczyszczenia powietrza:

�� hutnictwo, elektrownie i elektrociepłownie,hutnictwo, elektrownie i elektrociepłownie,

�� przemysł chemiczny,przemysł chemiczny,

�� wzrost stęŜenia tlenków siarki , węgla i azotu (procesy wzrost stęŜenia tlenków siarki , węgla i azotu (procesy

produkcyjne, transport, paleniska domowe),produkcyjne, transport, paleniska domowe),

�� pył zawieszony w powietrzu (cementownie, huty),pył zawieszony w powietrzu (cementownie, huty),

�� zanieczyszczenia spowodowane chemizacją rolnictwa i zanieczyszczenia spowodowane chemizacją rolnictwa i

leśnictwa,leśnictwa,

�� zanieczyszczenia radioaktywne (zakłady przerabiające zanieczyszczenia radioaktywne (zakłady przerabiające

rudy uranu, reaktory atomowe, wybuchy jądrowe).rudy uranu, reaktory atomowe, wybuchy jądrowe).

Zanieczyszczenia pyłowe i gazowe bardzo Zanieczyszczenia pyłowe i gazowe bardzo

niekorzystnie wpływają na rośliny, gdyŜ:niekorzystnie wpływają na rośliny, gdyŜ:

�� zatykają aparaty szparkowe,zatykają aparaty szparkowe,

�� tworzą nieprzenikalną warstwę pyłu na liściach ,tworzą nieprzenikalną warstwę pyłu na liściach ,

�� wnikają do wnętrza liścia niszcząc chlorofil.wnikają do wnętrza liścia niszcząc chlorofil.

�� stosowanie urządzeń odpylających (filtry, odpylacze na stosowanie urządzeń odpylających (filtry, odpylacze na

kominy),kominy),

�� uŜywanie bezołowiowych i bezsiarkowych paliw,uŜywanie bezołowiowych i bezsiarkowych paliw,

�� wstrzymanie lub ograniczenie produkcji szkodliwych wstrzymanie lub ograniczenie produkcji szkodliwych

substancji (freon),substancji (freon),

�� tworzenie pasów zieleni,tworzenie pasów zieleni,

�� stosowanie w przemyśle nowoczesnych technologii, stosowanie w przemyśle nowoczesnych technologii,

które będą ograniczały emisje pyłowe.które będą ograniczały emisje pyłowe.

Skutki powstania dziury ozonowej

Wzrost temperatury ziemi

Niszczenie chlorofilu

- zmiana klimatu- wzmoŜone parowanie- wzrost powierzchni obszarów suchych

zmniejszenie ilości roślin na lądzie

przerwanie łańcucha Niszczenie planktonu

Osłabienie ukł. odp. zwierząt

Oddziaływanie na atmosferę

przerwanie łańcucha pokarmowego

wzrost zachorowań i śmiertelność

powstanie smogu fotochemicznego w miastach

Największą ilości wody zuŜywają:- energetyka- hutnictwo- górnictwo- przemysł chemiczny i papierniczy

Zanieczyszczenia wód mogą być naturalne, pochodzące z domieszek zawartych w wodach pochodzące z domieszek zawartych w wodach powierzchniowych i podziemnych (np. zasolenie, zanieczyszczenie humusem, związkami Ŝelaza),

oraz sztuczne - antropogeniczne, związane z działalnością człowieka, a pochodzące głównie ze ścieków, a takŜe z spływów z terenów przemysłowych, rolniczych, składowisk odpadów komunalnych

Zanieczyszczenia biologiczne są spowodowane obecnością drobnoustrojów patogennych, np. bakterii, wirusów, glonów, grzybów, pierwotniaków i ich toksyn.

Zanieczyszczenia chemiczne odnoszą się do zmian Zanieczyszczenia chemiczne odnoszą się do zmian składu chemicznego i odczynu (pH). NaleŜą do nich: oleje, benzyna, smary, ropa i jej składniki, detergenty, chemiczne środki ochrony roślin (pestycydy), nawozy (głównie związki fosforu i azotu), węglowodory aromatyczne, sole metali cięŜkich, silne kwasy, zasady, fenole, krezole

� przedostawanie się do wód substancji odpadowych, powstałych podczas produkcji przemysłowej, występujących w postaci ciekłej, stałej i gazowej ,

� gromadzenie się duŜej ilości resztek organicznych, co przyśpiesza zarastanie zbiorników wodnych

� skaŜenie wód metalami cięŜkimi (ołowiem, rtęcią, kadmem) stosowanymi w przemyśle i substancjami wypłukiwanymi z hałd odpadowych,

� chemizacja rolnictwa i leśnictwa poprzez świadome wprowadzanie do gleby substancji chemicznych w postaci nawozów sztucznych i środków ochrony roślin

� zasolenie wód śródlądowych, do którego przyczyniają się słone wody z kopalni węgla

� brak oczyszczalni ścieków, spływanie ścieków bezpośrednio do rowów, potoków, rzek lub do gleby

� niewłaściwe prowadzone melioracje gruntów rolnych :

- doprowadzenie do przesuszenia gleby

- nadmiar wody doprowadza do przesolenia gruntu i wypłukiwania nawozów

� nieracjonalne korzystanie z wody

� zanieczyszczanie wody pitnej

� zatapianie odpadów w oceanach (tu: zatapianie odpadów toksycznych udaremnione przez Greenpease)

� przedostawanie się do wód gruntowych szkodliwych substancji z wysypisk śmieci

� zanieczyszczenia termiczne (podgrzane wody) pochodzące z elektrowni lub innych zakładów przemysłowych wykorzystujących wodę w obiegu otwartym

W Polsce mamy trzy klasy czystości wód:

1 klasa - wody nadające się do bytowania raków i ryb łososiowatych, zaopatrzenie ludności w wodę pitną, zastosowania w przemyśle spoŜywczym i farmakologicznym

2 klasa - wody nadające się do Ŝycia ryb niełososiowatych, hodowli zwierząt, celów rekreacyjnych.rekreacyjnych.

3 klasa - wody nadające się do zaopatrzenia przemysłu,

nawadniania gleby uprawowej.

Wody przekraczające normy trzeciej klasy czystości to

wody pozaklasowe, których niestety w Polsce jest nadal

zbyt duŜo.

Źródła zanieczyszczeń gleb:� Stosowanie chemicznych środków owadobójczych

, chwastobójczych i grzybobójczych i zbyt intensywne nawoŜenie

� Ścieki i róŜnego rodzaju odpady niewłaściwie składowane

� Osuszanie podmokłych terenów i regulacja rzek obniŜająca poziom wód gruntowych

� Monokultury , które prowadzą do zuboŜenia gleby

� Intensywny wypas bydła prowadzący do erozji

� Zajmowanie terenów rolniczych pod zabudowę

� Wycinanie lasów i poŜary roślinności

� stosowanie agrotechniki : melioracje przeciwerozyjne, formowanie areałów gruntów rolnych i dróg rolniczych

� nawoŜenie naturalne,

� wapnowanie zakwaszonych gleb,

� zalesiać nieuŜytki rolne nasadzając lasy, odnawiać tereny zdewastowane,

� wykorzystywać odpadowe surowce mineralne� wykorzystywać odpadowe surowce mineralne

� utylizację lub kompostowanie odpadów komunalnych

� Ścieków nie wolno wylewać bezpośrednio do rzek lub na glebę, jak tylko poprzez oczyszczalnię ścieków,

� tam, gdzie to moŜliwe stosować recykling,

� odpowiedni dobór i następstwo roślin