d ialogi: rozmowa lwa z kotem, warwas z lupusem, kostyra z pijanicą

8

Upload: malo

Post on 31-Jan-2016

52 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

M. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: D ialogi:  Rozmowa Lwa z Kotem,  Warwas z Lupusem,  Kostyra z Pijanicą
Page 2: D ialogi:  Rozmowa Lwa z Kotem,  Warwas z Lupusem,  Kostyra z Pijanicą
Page 3: D ialogi:  Rozmowa Lwa z Kotem,  Warwas z Lupusem,  Kostyra z Pijanicą

        ikołaj Rej herbu Okszaikołaj Rej herbu Oksza uurodziłrodził się w roku się w roku 1505 1505 ww Żurawnie pod Haliczem w Żurawnie pod Haliczem w zamożnej rodziniezamożnej rodzinie szlacheckiej. Wcześnie (szlacheckiej. Wcześnie (w w 1514 r.) oddany do 1514 r.) oddany do szkoły parafialnej w Skalmierzu, spędził tam trzy szkoły parafialnej w Skalmierzu, spędził tam trzy lata, a następnie rok w Bursie Jerozolimskiej lata, a następnie rok w Bursie Jerozolimskiej Akademii Krakowskiej. Akademii Krakowskiej.         W roku 1525 dostał się na dwór wojewody         W roku 1525 dostał się na dwór wojewody sandomierskiego Andrzeja Tęczyńskiego, gdzie sandomierskiego Andrzeja Tęczyńskiego, gdzie pełnił funkcję sekretarza, później komornika. pełnił funkcję sekretarza, później komornika. (Podpisywał się wprawdzie "Mikołaj Rej z (Podpisywał się wprawdzie "Mikołaj Rej z Nagłowic", ale nigdy w Nagłowicach nie Nagłowic", ale nigdy w Nagłowicach nie mieszkał.) mieszkał.)         W roku 1546 Zygmunt Stary nadał mu za         W roku 1546 Zygmunt Stary nadał mu za zasługi na polu rymotwórczym wieś Temerowce zasługi na polu rymotwórczym wieś Temerowce na ziemi halickiej. Jednocześnie mianowano go na ziemi halickiej. Jednocześnie mianowano go dworzaninem królewskim. Zygmunt August dworzaninem królewskim. Zygmunt August nadał mu w kilka lat później godność sekretarza nadał mu w kilka lat później godność sekretarza królewskiego. Jednakże życie dworskie i sprawy królewskiego. Jednakże życie dworskie i sprawy kancelarii królewskiej nie wypełniły życia kancelarii królewskiej nie wypełniły życia pisarzowi.pisarzowi.

MM

Page 4: D ialogi:  Rozmowa Lwa z Kotem,  Warwas z Lupusem,  Kostyra z Pijanicą

ej wiódł żywot niezwykle ej wiódł żywot niezwykle czynny, czynny, ruchliwy, wiele ruchliwy, wiele jeździł, bywał na sejmach i jeździł, bywał na sejmach i sejmikach szlacheckich, kilkakrotnie sejmikach szlacheckich, kilkakrotnie

wybierano go na posła. wybierano go na posła. Nadto Nadto gospodarował, procesował się długo i gospodarował, procesował się długo i uporczywie o różne majętności, prowadził uporczywie o różne majętności, prowadził ożywione życie towarzyskie i zdobywał ożywione życie towarzyskie i zdobywał coraz większą popularność u szlachty. Około coraz większą popularność u szlachty. Około r. 1540 zerwał z katolicyzmem, przeszedł na r. 1540 zerwał z katolicyzmem, przeszedł na kalwinizm. Stał się jednym z kalwinizm. Stał się jednym z najczynniejszych opiekunów kościoła najczynniejszych opiekunów kościoła reformowanego w Polsce. Zakładał zbory reformowanego w Polsce. Zakładał zbory kalwińskie i wyposażał je. Założył również kalwińskie i wyposażał je. Założył również miasteczko Rejowiec. miasteczko Rejowiec.         Rej, energiczny, bystry obserwator         Rej, energiczny, bystry obserwator rzeczywistości, pisarz pełen temperamentu, rzeczywistości, pisarz pełen temperamentu, świadomie i programowo tworzył literaturę świadomie i programowo tworzył literaturę w języku narodowym. Nie zachowały się w języku narodowym. Nie zachowały się wszystkie utwory Reja. O niektórych wiemy wszystkie utwory Reja. O niektórych wiemy tylko ze wzmianek w biografii. tylko ze wzmianek w biografii. Pragnął on w Pragnął on w swej twórczości dowieść , że w języku swej twórczości dowieść , że w języku polskim można wyrazić równie dobrze jak w polskim można wyrazić równie dobrze jak w języku łacińskim. Na człowieka spoglądał języku łacińskim. Na człowieka spoglądał zazwyczaj z wyrozumiałym uśmiechem zazwyczaj z wyrozumiałym uśmiechem humorysty.humorysty.

RR

Page 5: D ialogi:  Rozmowa Lwa z Kotem,  Warwas z Lupusem,  Kostyra z Pijanicą

ikołaja Reja nazwano "ojcem literatury ikołaja Reja nazwano "ojcem literatury polskiej", ponieważ był polskiej", ponieważ był pierwszym pierwszym pisarzem, tworzącym wyłącznie po polsku. Pisał pisarzem, tworzącym wyłącznie po polsku. Pisał

dzieła w pełni oryginalne, nie zaś przeróbki dzieła w pełni oryginalne, nie zaś przeróbki obcych tekstów, obcych tekstów, toteż w jego utworach toteż w jego utworach znalazło odbicie współczesne życie narodu. On znalazło odbicie współczesne życie narodu. On pierwszy dowiódł, że literatura może rozwijać się w pierwszy dowiódł, że literatura może rozwijać się w języku narodowym, przyczyniając się w ten sposób języku narodowym, przyczyniając się w ten sposób do zwycięstwa języka ojczystego nad panującą do zwycięstwa języka ojczystego nad panującą wówczas łaciną. W ten sposób zrodziło się hasło, wówczas łaciną. W ten sposób zrodziło się hasło, które było myślą przewodnią całej jego twórczości: które było myślą przewodnią całej jego twórczości: "A niechaj narodowie wżdy postronni znają, Iż Polacy "A niechaj narodowie wżdy postronni znają, Iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają". Utwory, w których Rej nie gęsi, iż swój język mają". Utwory, w których Rej porusza aktualne wydarzenia polityczne, społeczne, porusza aktualne wydarzenia polityczne, społeczne, religijne i obyczajowe, mają charakter dydaktyczny. religijne i obyczajowe, mają charakter dydaktyczny. Sprostały one jednak - mimo tego mentorstwa - Sprostały one jednak - mimo tego mentorstwa - aktualnym potrzebom społeczeństwa, dzięki czemu aktualnym potrzebom społeczeństwa, dzięki czemu Rej stał się pisarzem popularnym i cenionym, Rej stał się pisarzem popularnym i cenionym, ulubieńcem ostatnich Jagiellonów - Zygmunta ulubieńcem ostatnich Jagiellonów - Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta. Twórczość Reja miała Starego i Zygmunta Augusta. Twórczość Reja miała znaczenie przełomowe w dziejach literatury polskiej, znaczenie przełomowe w dziejach literatury polskiej, była dowodem, że nie tylko łacina, ale również język była dowodem, że nie tylko łacina, ale również język polski nadaje się do wyrażeniapolski nadaje się do wyrażenia różnorodnych uczuć i różnorodnych uczuć i przeżyć.  przeżyć.  

MM

Page 6: D ialogi:  Rozmowa Lwa z Kotem,  Warwas z Lupusem,  Kostyra z Pijanicą

oeta posługiwał się oeta posługiwał się niezwykle bogatym niezwykle bogatym słownictwem, wyrazistym, czasem słownictwem, wyrazistym, czasem nawet nawet dosadnym, często dosadnym, często zaczerpniętym z zaczerpniętym z potocznego języka. Najłatwiej radzi potocznego języka. Najłatwiej radzi sobie Rej z obrazami satyrycznymi, sobie Rej z obrazami satyrycznymi, trudniejsze jest dla niego opisywanie trudniejsze jest dla niego opisywanie stanów uczuciowych. Dla stanów uczuciowych. Dla urozmaicenia swej wypowiedzi często urozmaicenia swej wypowiedzi często używa pytań retorycznych, używa pytań retorycznych, wykrzykników, zwraca się do wykrzykników, zwraca się do czytelnika bezpośrednio. czytelnika bezpośrednio. Humanistyczne wartości jego dorobku Humanistyczne wartości jego dorobku to radość człowieka, który potrafi to radość człowieka, który potrafi cieszyć się życiem, potrafi w życiu cieszyć się życiem, potrafi w życiu ziemskim czuć się szczęśliwym. Ta ziemskim czuć się szczęśliwym. Ta pogodna afirmacja świata i jego spraw pogodna afirmacja świata i jego spraw pozwala nazwać Reja poetą - pozwala nazwać Reja poetą - humanistą. Do najwybitniejszych jego humanistą. Do najwybitniejszych jego dzieł należą: "Krótka rozprawa..." , dzieł należą: "Krótka rozprawa..." , "Żywot człowieka poczciwego" , "Żywot człowieka poczciwego" , „Źwierzyniec" , Witczak, "Studia nad „Źwierzyniec" , Witczak, "Studia nad twórczością Mikołaja Reja" , „ O twórczością Mikołaja Reja" , „ O Erazmie i Reju"Erazmie i Reju"

PP

Page 7: D ialogi:  Rozmowa Lwa z Kotem,  Warwas z Lupusem,  Kostyra z Pijanicą

DDialogi: ialogi: Rozmowa Lwa z Kotem, Rozmowa Lwa z Kotem,

Warwas z Lupusem, Warwas z Lupusem, Kostyra z PijanicąKostyra z Pijanicą

Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a PlebanemPlebanem

  DDramaty: ramaty:

Żywot JózefaŻywot Józefa......, , KupiecKupiec

Psałterz Dawidów (parafraza)Psałterz Dawidów (parafraza)PostyllaPostylla

Komentarz do księgi biblijnej Komentarz do księgi biblijnej ,,ApocalypsisApocalypsisWizerunk własny Wizerunk własny ż żywota człowieka poywota człowieka poććciwegociwego

ŹŹwierzyniecwierzyniecŹŹwierciadłowierciadło

Page 8: D ialogi:  Rozmowa Lwa z Kotem,  Warwas z Lupusem,  Kostyra z Pijanicą

KKOONINIEECCKKOONINIEECC