Đặc san kiên giang xuân giáp ng – 2014 trang...

Đặc San Kiên Giang Xuân Giáp Ngọ – 2014 Trang 0


9353 Bolsa Ave, #J - PMB K45 - WESTMINSTER, CA 92843 Điện thoại: 714/952-3123 Website: http://www.hthkiengiang.org/

HỘI THÂN HỮU KIÊN GIANG MIỀN NAM CALIFORNIA Nhiệm kỳ: 2013-2015

BAN CỐ VẤN

Ông Tạ Thái Bình Ông Nguyễn Thanh Sơn Bác Sĩ: Trần Văn Chơn

Ông Lý Hữu Diệu Ông Mai Ngọc Diệp

Ông Huỳnh Văn Quang Cô Lê Kim Anh

Ông Võ Văn Hạnh Ông Lê Minh Triều

BAN CHẤP HÀNH

Hội Trưởng: Trần Văn Phú Phó NộI Vụ: Huỳnh Thanh Hoàng

Phó NgoạI Vụ: Thái Mỹ Vinh Phó HT Đặc Trách Corona

Trịnh Sơn Lượng Phó HT Đặc Trách San Diego

Nguyễn Minh Lương Tổng Thư Ký: Tạ Duy Luân

Thủ Quỹ: Nguyễn Thị Thu Cúc PhóThủ Quỹ: Phùng Thị Được

CÁC TRƯỞNG BAN

TB Văn Nghệ: Nguyễn Minh Lương TB Báo Chí: Trần Thị Tú TB Xã Hội: Nhu Kim Thu

TB Khánh Tiết: Đỗ Hữu Lộc TB Ẫm Thực: Hàn Thị Ngọc Minh

TB Tiếp Tân: Trương T Huỳnh Liên


CHỦ TRƯƠNG

BAN CHẤP HÀNH HTHKG Miền Nam California

THỰC HIỆN

BAN BÁO CHÍ HTHKG Miền Nam California

VỚI SỰ ĐÓNG GÓP CỦA

Cao Vị Khanh, Hoàng Thị Tố Lang, Mạch Vạn Niên, Hồ Phi, Nguyên Nhung, Đào Đức Nhuận, Phạm Tín An Ninh, Nguyễn Thị Dịu Dàng, Mang Viên Long, Ngọc Khanh, Âu Thị Phục An, Cát Dương, Viễn Xứ, Yên Thư, Phùng Quân, Giáng Xưa, Trần Hữu Vinh, Phan Nhật Tân, Phương Dung, Phạm Việt Cường, ĐS, YT, Phạm Hương Tích, Lê Lạc Giao,

Nguyễn Kim Anh, Nguyễn Nguyên Phượng, Lê Duyên Thủy, Ngọc Bão, Hà My, Sưu Tầm, Khuyết Danh, Nguyễn Thị Thu Cúc, Trần Văn Phú.

TRÌNH BÀY TRANG BÌA

Graphics & Design: Trịnh Sơn Lượng

HÌNH ẢNH

Trịnh Sơn Lượng, Võ Văn Hạnh

TRÌNH BÀY

Trần Văn Phú, Tạ Duy Luân và Trần Thị Tú

QUẢNG CÁO

Thái Mỹ Vinh,

Mọi Chi Tiết Xin Liên Lạc về

HỘI THÂN HỮU KIÊN GIANG NAM CALI

9353 Bolsa Ave, #J - PMB K45

WESTMINSTER, CA 92843

Điện thoại: 714/952-3123


Trang Trang

Lá Thư Hội Trưởng 5

Sinh Hoạt, Tường Trình,Thông Báo Thơ

Sinh hoạt HTHKG 2013 – Ngọc Khanh 65 Xuân tình – Viễn Xứ 6

Tường tình tài chánh – Nguyễn Thị Thu Cúc 100 Chúc Xuân – Mạch Vạn Niên 6

Tình Xuân – Giáng Xưa 13

Văn Đi một vòng quay lại.. – Âu Thị Phục An 27

Mùa xuân tiểu muội – Cát Dương 28

Ca dao về ngày Tết.. – Đào Đức Nhuận 7 Chào nhau mùa Xuân – Phan Nhật Tân 37

Tản Mạn Vài Chuyện Ngựa – Trần Hữu Vinh 24 Chúc Tết – Hồ Phi 38

Đầu năm kể chuyện… – Hoàng Thị Tố Lang 18 Trôi đi cùng tháng chạp – Phạm Việt Cường 42

Giấc mộng đêm Xuân – Nguyên Nhung 31 NOEL 2013 – ĐS 46

Nghìn ô cửa – Phùng Quân 43 Khúc phai xuân – Nguyễn Kim Anh 50

Ngựa trong đời sống và.. – Sưu Tầm 47 Sầu Xuân – Viễn Xứ 64

Gói quà đầu năm – Phạm Tín An Ninh 51 Xuân nguyên thũy – Phạm Hương Tích 73

Giường Xuân – Âu Thị Phục An 60 Ví dầu.. – Cao Vị Khanh 77

Gió chiều cuối năm – Nguyễn Nguyên Phượng 63 Lối về – YT 82

Lặng lẽ với mùa Xuân – Mang Viên Long 74 Làm sao em biết – Phùng Quân 87

Phố chiều năm cũ – Lê Lạc Giao 81 Có một điều chi quá vội – Phùng Quân 87

Tết ở quê xưa – Yên Thư 88 Mai sau dù có bao giờ – Phùng Quân 93

Tha hương-Nhìn lại năm.. – Hoàng Thị Tố Lang 95 Tôi về quê hương dòng.. – Lê Duyên Thủy 99

Biết! – Ngọc Bảo 102

Nghiên Cứu & Sưu Tầm Vui Cười Trang

Con Ngựa trong thành ngữ.. – Sưu Tầm 29 Một tiếng thở dài – Sưu Tầm 30

Vài nét về Tết cỗ truyền VN – Phương Dung 39 Bản chất dân tộc – Sưu Tầm 42

Tái ông thất mã – Sưu Tầm 94 Bài văn xuất sắc – Sưu Tầm 59

Sưu tầm về ngựa – Sưu Tầm 92 Ổ khóa và chìa khóa – Sưu Tầm 86

Nói về những con ngựa nổi tiếng.. – Hà My 108 Cười thấm thía – Sưu Tầm 91

Những điều kiêng kỵ – Sưu Tầm 112 Phở và cơm – Sưu Tầm 111

MỤC LỤC


BBaann BBááoo CChhíí HỘI THÂN HỮU KIÊN GIANG

Miền Nam California

Chân Thành Cám Ơn Quí Đồng Hương, quí Thầy Cô cùng các Bạn cựu học sinh Kiên Giang đã đóng góp bài vở

và hình ảnh.

Các cơ sở Thương Mại và quí thân hữu đã đăng quảng cáo.

Quí vị Ân Nhân và Nhóm Cựu HọcSinh Kiên Giang đã yểm trợ tài chánh và

Bảo Trợ

ĐẶC SAN KIÊN GIANG

Xuân Giáp Ngọ - 2014

Hoàn Tất Một Cách Mỹ Mãn


Kính thưa quí Đồng Hương và Thân Hữu Kiên Giang, Rạch Giá,

Năm Quí Tỵ sắp đi qua và trước ngưởng cửa của năm Giáp Ngọ, tôi xin thay mặt ban quản trị Hội Thân Hữu Kiên Giang miền Nam Cali, chân thành gởi đến quí đồng hương và thân hữu Kiên giang/Rạch Giá lời cầu chúc một năm mới an khang và thịnh vượng.

Cũng như bao năm qua, trong năm 2013 đồng hương và thân hữu Kiên Giang/Rạch Giá vẫn tiếp tục dành cho Hội sự tín nhiệm và những tình cảm yêu thương, gắn bó cùng những yễm trợ tinh thần cũng như vật chất để cho Hội có thể hoàn tất những chương trình sinh họat một cách mỹ mãn. Đó là động lực chính đã thúc đẩy sự phát triển của Hội, và cũng là nhân tố chính yếu cho sự tồn tại của Hội.

Bên cạnh đó chúng ta cũng phải kể đến tinh thần phục vụ đồng hương bền bĩ và bất vụ lợi của các bác, các cô chú và các anh chị em trong Ban Cố Vấn cùng các anh chị em trong Ban Chấp Hành. Tinh thần phục vụ và những đóng góp đó cũng là một nhân tố không thể thiếu vắng trong việc duy trì sinh hoạt của Hội. Các bác, các cô chú và các anh chị em luôn đặt quyền lợi của đồng hương lên trên mọi quyền lợi và bất đồng cá nhân; đặc biệt là mọi người luôn tôn trọng một nguyên tắc làm việc “dân chủ” trong mọi sinh hoạt của Hội.

Ngoài ra tôi luôn đánh giá cao về đông đảo thành phần các bạn cựu học sinh Kiên Giang. Mặc dù đứng bên ngoài ban chấp hành, nhưng các bạn luôn là một nhân tố quan trong đã tao nên những sinh động và vui tươi trong các sinh hoạt của Hội, bên cạnh những yễm trợ tích cực về vật chất và tinh thần mỗi khi Hội cần đến.

Xin chân thành cám ơn sự tín nhiệm, những yêu thương và đóng góp của quí đồng hương và thân hữu; xin cám ơn tinh thần phục vụ đồng hương bền bĩ của quí vị cố vấn và của anh chị em trong Ban Chấp Hành; xin cám ơn các bạn cựu học sinh Kiên giang về những đóng của các bạn đã dành cho Hội.

Một lần nữa xin kính chúc qúi đồng hương và thân hữu Kiên Giang một năm mới vạn sự an lành và tràn đầy phúc lộc!

Trân trọng,

TM. Ban Quản Trị HỘI THÂN HỮU KIÊN GIANG Miền Nam Cali

Hội Trưởng: Trần Văn Phú

LLáá TThhưư HHộộii TTrrưưởởnngg

Xuân Tình / Chúc Xuân


XXuuâânn TTììnnhh

Tình đẹp mông mênh tựa biển khơi Xuân sang khúc khích tiếng em cười Lung linh một khoảng trời xanh biếc Lãng đãng ngàn mây hoa thắm tươi Đêm đến thả hồn say gối mộng Nguyệt về soi bóng ngát hương đời Ta yêu khúc nhạc lòng muôn điệu Sóng vỗ dạt dào mấy thuở vơi

Viễn Xứ

CChhúúcc XXuuâânn Tuyết đã phai màu ngọn gió khơi Mùa xuân trở lại lá hoa cười Chúc người viễn xứ trăm tình thắm Gửi bạn tha hương vạn đóa tươi Thơ rớt trên tay tràn nét bút Văn kề gối mộng thỏa hương đời Năm cùng tháng tận qua hồi bỉ Gặp vận thái lai nâng chén vơi Mạch Vạn Niên

Ca Dao về Ngày Tết Nguyên Đán


Ca Dao về Ngày TẾT Nguyên Đán

Chuyện xưa kể rằng: Vào một thời xa xưa lắm, người đang sống yên ổn thì một bầy quỷ dữ đến xâm lăng. Chúng dùng mưu mô quỷ quyệt chiếm hết đất đai, tài sản của người. Người thành kẻ làm công cho quỷ. Người trồng lúa, quỷ chia cho người phần gốc, quỷ lấy phần ngọn. Thấy người khổ quá, Phật hiện ra giúp kế. Theo điều kiện đã được giao ước đúng như lời Phật dặn, người trồng khoai lang. Đến mùa thu hoạch, quỷ lấy phần ngọn chỉ có dây và lá, người lấy phần gốc, củ chất đầy nhà. Quỷ lại đặt điều kiện: quỷ ăn phần gốc và ngọn, người ăn phần giữa. Lại theo lời Phật dặn, người trồng bắp. Đến mùa, người lấy hết trái, quỷ chẳng có gì để ăn. Quỷ thua bèn đòi lại đất. Phật khuyên người nên xin quỷ bán cho mình một mảnh đất bằng bóng của một chiếc áo cà sa. Quỷ bằng lòng. Phật bảo người trồng một cây tre rồi máng chiếc áo cà sa lên ngọn. Phật hóa phép làm cây tre cao mãi, cao mãi đến tận trời và bóng chiếc áo cà sa lan xa càng lúc càng rộng. Quỷ phải dắt

dìu nhau chạy ra ngoài bóng râm của chiếc áo. Cuối cùng quỷ bị đuổi ra mãi ngoài tận biển Đông. Người lại làm chủ vùng đất của mình. Từ đấy, quỷ xin với Phật hàng năm cho vào đất liền để thăm mồ mả tổ tiên. Phật bằng lòng cho quỷ vào đất liền nhân ngày Tết Nguyên đán của người. Phật dặn người nên trồng cây NÊU trước nhà vào những ngày này để cho quỷ không thể xâm phạm đến người.

Trên đây là sự tích cây nêu ngày Tết của ta. Thế nên ca dao ta có câu:

Cu kêu ba tiếng cu kêu, Trông mau tới Tết dựng NÊU ăn chè.

Trong tâm thức của dân tộc Việt, cây nêu là biểu trưng của sức mạnh tinh thần Việt chống lại sức phản động của cái ác (quỷ). Cây nêu cũng biểu hiện quyền lực của mỗi gia đình trong làng xã ngày xưa:

Thứ nhất nêu cao, Thứ nhì pháo kêu.

Nhà có cây nêu cao là nhà giàu sang quyền quí. Tràng pháo nổ giòn và đều là báo hiệu điềm tốt cho gia chủ.

“Trông mau tới Tết dựng nêu ăn chè” chỉ là tâm trạng trẻ con bởi lẽ chỉ có trẻ con mới mong chóng tới Tết để được “ăn ngon mặc đẹp” còn đối với người lớn, Tết đến là cả một nỗi lo:

Tết đến sau lưng Ông vải thì mừng Con cháu thì lo.

Quả vậy, vào những ngày năm cùng tháng tận, đa số dân ta lo lắng đủ điều. Nào là nợ nần chưa trang trải. Nào là công việc chưa hoàn thành. Nào lo sắm sửa cho 3 ngày Tết. Nào lo sửa sang nhà cửa để đón Xuân...

Đời sống của người nông dân ta ngày trước không phải là dễ dàng vì phương pháp canh tác cổ truyền, mọi việc phần lớn như còn tùy thuộc vào sự định đoạt của Trời. Cuộc sống tuy có muôn vàn cơ cực, ăn buổi hôm lo buổi mai, thế



nhưng việc tiêu tốn cho 3 ngày Tết lại không thể dè xẻn được. Thế nên có nhiều gia đình đã phải chịu cái cảnh:

Đi cày ba vụ Không đủ ăn ba ngày Tết!

Tết đến, trăm vạn nỗi lo quấn quít trong đầu, thứ nhất là lo nợ nần chưa trang trải:

Bây giờ tư Tết đến nơi Tiền thì không có sao nguôi tấm lòng Nghĩ mình vất vả long đong Xa nghe lại thấy Quảng Đông kéo còi Về nhà công nợ nó đòi Mà lòng bối rối đứng ngồi không an.

Thật là trớ trêu. Tiền không có mà tiếng còi của gánh hát Quảng Đông lại quyến rũ, thúc dục. Về nhà thì nợ đòi. Mà nợ đòi thì nguy lắm. Các chủ nợ có lệ cuối năm giằng thúc con nợ, cố đòi cho được số tiền đã cho vay, dù rằng đòi được tiền về để đấy. Người ta cho rằng, nếu không đòi được tiền trước giao thừa, ngày hôm sau, món tiền nợ đã ra nợ cũ, và ngày Mồng một đầu năm và những ngày sau nữa, người ta không dám đòi nợ, vì con nợ kiêng sợ giông.

“Tục lệ như vậy nên cái ngày tất niên này, những người có nợ làm ăn kém may mắn, không có tiền trả mà phải khất chủ nợ không chịu, đành phải đi trốn nợ đến lúc giao thừa mới trở ve”.

Tục ngữ lại có câu:

Khôn ngoan đến cửa quan mới biết, Giàu có Ba mươi Tết mới hay.

Hoặc là:

Có, không: mùa Đông mới biết Giàu nghèo: Ba mươi Tết mới hay.

Trên đây là những quan sát thực tế của người bình dân ta ngày xưa. Kẻ khôn ngoan là kẻ khéo biện bạch trước cửa quan (tức cơ quan chính quyền hàng Xã, Tổng, Huyện...) để giành lẽ phải về mình. Mùa Đông là mùa giá rét. Nhiều công việc làm ăn hầu như đình trệ. Đây thường

là khoảng thời gian đem lương thực dự trữ ra để ăn. Nhà giàu có của dự trữ nên không lo. Nhà nghèo phải đi vay từng đấu gạo. Đến ngày giáp Tết, nhà giàu sắm sửa ề hề, dân nhà nghèo đôi khi còn phải lo trốn nợ. Thế nên dù ai có tài khoe mẽ đến đâu, đến ngày giáp Tết là người ta biết hết, không thể nào giấu giếm được.

Ngoài những ngày kỵ giỗ bình thường để con cháu tưởng nhớ đến ngày từ trần của người đã khuất, hàng năm người Việt ta còn có lệ Chạp mả, tất cả mồ mả của giòng họ đều được giẫy cỏ sạch sẽ vào tháng Chạp để sửa soạn mời gia tiên về ăn Tết với con cháu. Cũng có nơi để sang tháng Giêng mới giẫy mả.

Đi đâu mặc kệ đi đâu Đến ngày giỗ tết phải mau mà về.

Con cháu không thể bỏ được ngày giỗ chạp bời vì “con cháu muốn tròn đạo hiếu với tổ tiên thì những ngày kỵ Chạp, Tết nhứt phải cúng cấp tử tế. Những người bỏ giỗ bỏ Tết là bất hiếu chi cực”.

Bỏ sêu Tết kỵ Chạp là một điều bất hiếu. Vì thế đã có cô gái trách cứ vị hôn phu của mình một cách nặng nề:

Chiều Ba mươi anh không đi Tết, Rạng ngày Mồng Một anh không đi lạy bàn thờ, Hiếu trung mô nữa mà bảo em chờ uổng công.

Lạy bàn thờ gia tiên quả một điều hệ trọng. “Về Tết Nguyên đán, từ ngày 29 tháng Chạp, gia trưởng phải làm lễ Rước Ông Bà. Trong 3 ngày Tết, suốt đêm ngày lúc nào cũng có hương đèn và lễ vật để cúng tổ tiên. Đến chiều Mồng 3 hay sáng Mồng 4 thì làm lễ Đưa Ông Bà để đốt vàng mã cúng trong 3 ngày Tết”.

Lạy bàn thờ gia tiên vào 3 ngày Tết là một nghi lễ không thể thiếu của con cháu đối với những người đã khuất. Thế nhưng, khi bị vị hôn thê trách cứ, người con trai đã khéo biện bạch cho sự vắng mặt của mình bằng một lễ nghi có vẻ còn quan trọng hơn: lo việc họ, việc làng.



Hôm Ba mươi anh mắc lo việc họ Sáng mồng Một anh bận việc làng, Ông bà bên anh cũng bỏ huống chi bên nàng, nàng ơi!

Đến ngày Tết, con cháu dù làm ăn ở đâu cũng cố tìm cách về nhà để ăn Tết, mừng tuổi ông bà cha mẹ. Con cái dù đã lập gia đình ra ở riêng cũng đem con cái về thăm và chúc Tết cha mẹ mình:

Mồng một thì Tết mẹ cha Mồng hai tết chú, mồng ba Tết thầy.

Hay:

Mồng một thì ở nhà cha, Mồng hai nhà vợ, mồng ba nhà thầy.

Lệ tết thầy của ta ngày xưa thật đẹp. Đó là tinh thần “tôn sự trọng đạo”, là tinh thần “tiên học lễ, hậu học văn”. Học trò học nghề hay học chữ, ở với người dạy cho mình đều có nghĩa thầy trò. Học trò phải kính trọng thầy, quý mến thầy mà nhất là thầy dạy học chữ lại phải kính trọng hơn nữa.

“Lúc học, gặp khi mồng Năm ngày Tết như: Tết Nguyên đán, Thanh minh, Đoan ngọ, Trung thu,... mùa nào thức nấy, hoặc cặp gà thúng gạo, đường mứt bánh trái hoặc năm ba quan tiền, tùy tình đa thiểu mà đem đến lễ thầy”.

Trong các tục lệ về ngày Tết, ta có tục xông đất hay xông nhà đầu năm. Theo tục lệ nầy, có nhiều người tin rằng, có người vía xấu đến xông đất nhà nào (tức là người đến chúc Tết đầu tiên)

nhà đó sẽ gặp điều xui xẻo quanh năm. Vì thế, “nếu không có người nhà dễ vía để xông nhà lấy, người ta phải nhờ một người khác trong thân bằng cố hữu tốt vía để sớm ngày mồng Một Tết đến xông nhà, trước khi có khách đến chúc Tết, để người này đem sự dễ dãi may mắn lại”.

Do tục lệ này, vào sáng Mồng một Tết ít người dám ra khỏi nhà để đi thăm bà con láng giềng, sợ mình sẽ đem điều xui xẻo đến cho người khác. Cũng do tục lệ nầy, người ta rất sợ những kẻ “mang tiếng không tốt” đến xông nhà mình. Ở đất Hà thành vào những năm cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 có hai nhân vật trào phúng nổi tiếng, một cặp bài trùng mà những tay có máu mặt thời bầy giờ đều ngán, đó là Ba Giai và Tú Xuất. Hai nhân vật này mang tiếng là hay chòng ghẹo và phá phách thiên hạ. Vì thế người ta đã hù dọa nhau:

Hễ ai mà nói dối ai Thì mồng một Tết Ba Giai đến nhà.

Đa số dân ta sống bằng nghề nông. Hàng năm, nhiều nhà dâng lễ cúng đất, còn gọi là lễ “tạ thổ kỳ yên” vào những ngày đầu năm. Ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, lệ cúng đất được thực hiện vào ngày ngày 10 tháng Giêng:

Mồng chín vía Trời Mồng mười vía Đất

Ngày vía đất có lệ cúng đất. “Ở nhà quê miền Nam, đến ngày 10 tháng Giêng người nhà nông làm lễ cúng đất. Nghi lễ rất giản dị. Nhà khá giả thì dọn mâm cơm có gà vịt đem ra ruộng cúng rồi cùng nhau ăn uống tại chỗ. Ở nhà thì dọn lễ vật ra cúng tại bàn thờ Thổ Địa đặt trong nhà. Lễ vật cũng đơn giản: con gà, miếng thịt hoặc rút gọn chỉ còn bộ tam sên với đĩa gạo, muối”.

Trong 3 ngày Tết ta có lệ chúc Tết. Con cháu chúc Tết ông bà cha mẹ, ông bà cha mẹ chúc Tết lại con cháu; bà con quên đi mọi ghen ghét, giận hờn; hễ gặp nhau là gửi lời cầu chúc tốt đẹp cho nhau:

Nay mừng tứ hải đồng xuân



Tam dương khai thái, muôn dân hòa bình. Sĩ thời chăm việc học hành, Một mai khoa bảng để dành công danh. Công thì phượng các long đình Đủ nghề sư khoáng, rứt nghề công thâu. Nông thời cuốc bẫm cày sâu, Thu hòa hạ mạch, phong thâu có ngày. Thương thời buôn bán liền tay Rứt tài Tử Cống ai tày cho đang!

Ở miền Bắc có tục hát “xúc xắc xúc xẻ” để mừng Tết ngay vào đêm giao thừa. Một đoàn trẻ con gồm chừng 10, 15 em tay cầm ống bương đựng đồng tiền kẽm. Ngay từ lúc chạng vạng, bọn trẻ lũ lượt kéo đến từng nhà để mừng gia chủ sang năm mới gặp nhiều điều may mắn với lời hát mừng đầy ắp những điều tốt đẹp:

Xúc xắc xúc xẻ Nhà nào còn đèn còn lửa Mở cửa cho chúng tôi vào Bước lên giường cao: Có đôi rồng ấp Bước xuống giường thấp: Có đôi rồng chầu Bước ra đằng sau: Có nhà ngói lợp Ngựa ông còn buộc Voi ông còn cầm Ông sống một trăm linh năm tuổi lẻ Vợ ông sinh đẻ Những con tốt lành Những con như tranh Những con như đối...

Ở một số địa phương lại có tục “hát sắc bùa” vào ngày Tết. Thông thường hát sắc bùa do

phường sắc bùa hát theo điệu dân ca sắc bùa của từng địa phương. Có một số địa phương lại kết hợp múa sắc bùa với hát sắc bùa thành một vũ điệu dân gian đầy quyến-rũ như ở một số xã miền biển quận Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi. Phường sắc bùa còn có những bài hát riêng cho từng nghề nghiệp: buôn bán, nông tang, canh cửi...:

Thánh chúa vạn niên. Thánh chúa vạn niên! Chúng tôi nay dâng cách đội đèn Thái hòa gặp tiết xuân thiên Gió đưa chồi ngọc, hoa chen cành vàng Trong nhà ta đèn thắp sáng trưng Song le còn muốn chơi trăng ngoài thềm Để cho ấm ngoài êm...

Vào sáng Mồng một Tết, một số chức sắc trong làng từ Tiên chỉ, Thứ chỉ, Lý trưởng, Trương tuần cùng các bô lão đều tề tựu về đình làng để tế cáo thần linh bản thổ và thần Thành hoàng. Trong ngày gặp mặt đầu năm ở nơi linh-thiêng này, quý chức sắc của làng đều dâng lời cầu nguyện xin Thành hoàng và thần-linh bản-thổ phù trợ cho dân làng sang năm mới được vạn sự như ý:

Chúc mừng thượng đẳng tối linh Phù trì dân xã hiền-vinh sang giàu Trước đình lại có rồng chầu Có đôi qui phụng tựa màu non tiên Giữa đình có đấng bát tiên...

Trong những hội Xuân đầu năm, làng thường tổ chức các hội hát nam nữ như: hát đúm, hát dặm, hát trống quân, hát quan họ... Thường vào cuộc hát, người khởi xướng thường hát những lời chúc tụng tốt đẹp:

Tới đây viếng cảnh, thăm hoa Trước mừng các cố, sau là mừng dân. Sau nữa tôi mừng cả làng tuần Mừng cho nam nữ chơi Xuân hội nầy Một mai đàn có bén dây Ơn dân vạn bội biết ngày nào quên!

Vào 3 ngày Tết, các làng thường tổ chức các trò chơi tại sân đình, sân chùa hay một khoảng đất trống nào đó để dân làng tụ tập vui Xuân. Các



trò chơi thông thường gồm có: cờ người, tổ tôm điếm, đánh đu, ném cầu, chọi gà, đô vật,... Ngoài dịp Tết Nguyên đán, các làng còn tổ chức hội Xuân vào các ngày Thần kỵ tức ngày húy kỵ của vị Thành hoàng của làng. Các lễ hội này thường được tổ chức vào mùa Xuân hay mùa Thu vời nhiều trò chơi đặc biệt hơn.

Ngoài địa điểm chính nêu trên, dọc theo đường làng dưới bóng các lũy tre hay cây đa, cây bàng, người ta thấy tụ tập từng 5, 7 người, có nơi 10, 15 người để chơi các trò cờ bạc như xóc dĩa, đánh đáo...

Mồng một chơi cửa chơi nhà, Mồng hai chơi xóm, mùng ba chơi đình.

Thực ra, các nơi vui Xuân không phận biệt ra từng ngày rạch ròi như trên mà còn tùy thuộc vào từng hạng người, từng lứa tuổi. Phần lớn các người đứng tuổi thích tụ tập về sân đình, sân chùa để thưởng thức các trò vui Xuân, lớp con cháu lại thích tụ tập ở các nơi xóc đĩa, bầu cua, đánh đáo...

Một số tỉnh thuộc miền Trung, ngoài các trò chơi như xóc đĩa, bầu cua, đánh đáo,... còn có thú chơi bài chòi:

Rủ nhau đi đánh bài chòi Ở nhà con khóc nó lòi rún ra.

Đây là một hội bài chòi được nhà văn Võ Phiến thuật lại theo tài liệu của nhà thơ Quách Tấn: “Trên một khoảnh đất, dựng lên 9 cái chòi. Các chân bài, mỗi chân chiếm một chòi. Người ta dùng bộ bài Tam Cúc 27 cặp, đem mỗi lá bài dán vào một thẻ tre. Bộ bài chia ra làm đôi: một nửa bỏ vào ống do người hô hiệu giữ, một nửa đem phân phối cho 9 chòi, mỗi chòi 3 lá. Lúc vào cuộc, anh hiệu rút bài trong ống ra, hô lên, chòi nào trúng lá ấy thì gọi hiệu đem lại. Khi có một chòi trúng đến lá thứ 3 là xong một ván. Người hô hiệu thu hết bài, trộn nhau, rồi lại phát ra mỗi chòi 3 lá để bắt đầu lại ván khác. Cứ thế cho đến 8 ván là mãn hội”.

Phần lớn những người thích chơi bài chòi là thích cái điệu hô đặc biệt gọi là hô bài chòi của các tay hô hiệu.

Nói đến Tết mà không nhắc đến các phiên chợ Tết là cả một điều thiếu sót. Chợ Tết có thể là những phiên chợ cuối năm bày bán các hàng Tết từ đồ cúng tế, hoa quả đến quần áo và đồ chơi trẻ con. Chợ Tết cũng có thể là những phiên chợ đầu năm họp lấy hên và thường được tổ chức các trò vui Xuân cùng với việc bày bán hàng Tết. Có những phiên chợ Tết mỗi năm chỉ họp một lần:

Bỏ con bỏ cháu, Không ai bỏ hai mươi sáu chợ Yên Bỏ tổ bỏ tiên Không ai bỏ chợ Viềng mồng tám.

Đây là hai phiên chợ Tết đặc biệt của Nam Định xưa: chợ Yên mỗi năm chỉ họp một phiên vào ngày 26 tháng Chạp. Đây là một phiên chợ Tết thật sầm uất với đầy đủ mặt hàng Tết cho người lớn và trẻ con, quy tụ khá đông đảo người quanh vùng về mua sắm.

Chợ Viềng lại họp vào ngày 8 tháng Giêng. Tương truyền ngày xưa ở Nam định có đến 3, 4 chợ cùng mang tên chợ Viềng. Chợ Viềng chính nằm ở xã Kim thái, huyện Vụ bản; họp phiên đầu năm vào mùng 8 tháng Giêng, quy tụ dân quanh vùng. Dân vùng này tin rằng buôn bán vào ngày này sẽ gặp may mắn quanh năm. Do đó, nếu gặp những ngày có mưa gió, lại gặp đò ngang cách trở, dân buôn tự động họp chợ ở một nơi nào đó để buôn bán gọi là “lấy ngày”, cầu may cho cả năm. Thế là một phiên chợ Viềng mới được thành hình. Sau phiên chợ họp lấy may đầu năm đó chợ không còn để lại một dấu vết nào. Năm sau hoặc những năm sau nữa, nếu lại gặp trở ngại như trên, dân buôn quanh vùng lại hình thành một chợ Viềng khác, có thể là ở vùng đất năm trước hay một nơi nào khác. Những phiên chợ Viềng này mỗi năm chỉ họp một lần thôi.



Ơ kinh đô Huế có chợ Gia Lạc, mỗi năm cũng chỉ họp có một phiên:

Gia Lạc chỉ mở ngày Xuân Quanh năm, suốt tháng khó lần tìm ra.

Gia Lạc là một phiên chợ đặc biệt gần thôn Vĩ Dạ, hằng năm chỉ họp vào mấy ngày Tết: từ 29 tháng Chạp đến mồng 3 Tết. Tương truyền đây là phiên chợ đặc biệt do vị hoàng tử thứ 4 của Vua Gia Long là Nguyễn Phúc Bính cho lập vào 3 ngày Xuân trên một khoảnh đất rộng gần phủ đệ của ông để cho các người trong hoàng phái đến sắm hàng Tết và vui Xuân như đánh bài chòi, đổ xăm hường, đánh đáo lỗ... Chợ tập trung được nhiều mặt hàng Tết nhất là đồ chơi cho trẻ con do dân các phủ huyện lân cận sản xuất và mang về bán. Dần dần về sau dân quanh vùng cũng được tham dự trong các sinh hoạt của phiên chợ Tết này và mỗi năm chợ cũng chỉ họp vào 3 ngày Tết mà thôi.

Ở tỉnh Vĩnh Yên có phiên chợ Dưng cũng rất nổi tiếng:

Bỏ con, bỏ cháu Không ai bỏ hội mùng 6 chợ Dưng.

Dưng là tên nôm na của làng Văn Trưng thuộc phủ Vĩnh Tường, Vĩnh Yên. Hàng năm làng Văn Trưng mở hội Xuân vào ngàymùng 6 tháng Giêng. Chợ Dưng tọa lạc gần đình làng Dưng và mở phiên chợ đầu năm cũng vào mùng 6 tháng Giêng. Vừa gặp ngày hội Xuân, vừa gặp phiên chợ đầu năm nên chợ Dưng vào ngày này thật đông đúc. Ngoài việc buôn bán lấy may, dân chúng còn được thưởng thức các trò vui Xuân, đặc biệt là trò chơi trai gái bắt chạch trong chum.

Ở huyện Nông Cống thuộc tỉnh Thanh Hóa có phiên chợ Cầu Quan cũng thật hấp dẫn. Chợ Cầu Quan, dân quanh vùng quen gọi là chợ Thượng, họp chợ ngay bên bờ một con sông đào từ thời nhà Lê vào dịp đầu Xuân. Dân chúng vừa đi chợ Tết vừa xem đua thuyền rồng:

Cầu Quan vui lắm ai ơi, Trên thì họp chợ, dưới bơi thuyền rồng!

Vùng quan họ đất Bắc cũng có những phiên chợ Tết nổi tiếng một thời còn được dân chúng nhắc nhở qua câu ca dao:

Xứ Nam: nhất chợ Bằng Gồi Xứ Bắc: Vân Khám, xứ Đoài: Hương Canh.

Xứ Nam, xứ Bắc, xứ Đoài là tên gọi nôm na của các tỉnh Hà Nam, Hà Bắc và Sơn Tây ngày xưa.

Riêng đất Nam Định còn có những câu ca dao giới thiệu những phiên chợ của họ một cách thú vị:

Mồng một chơi cửa, chơi nhà Mồng hai chơi xóm, mồng ba chơi đình. Mông bốn chơi chợ Quả linh Mồng năm chợ Trình, mùng sáu non Côi. Qua ngày mồng bảy nghỉ ngơi Bước sang mồng tám đi chơi chợ Viềng Chợ Viềng năm có một phiên Cái nón em đội cũng tiền anh mua.

Tết Nguyên đán là ngày lễ cổ truyền trọng đại của dân tộc Việt Nam.

Trên đây chúng tôi đã nêu lên một số tục ngữ ca dao phản ảnh một số tập tục và hình ảnh quen thuộc của ngày lễ trọng đại đó.

Ngày nay, vì hoàn cảnh đặc biệt của lịch sử, một phần con dân Việt phải sinh sống ở nhiều nơi trên thế giới. Thế nhưng, dù sống trong hoàn cảnh nào, châu lục nào, quốc gia nào người Việt ta cũng vẫn nhớ đến ngày Tết cổ truyền của dân tộc và vẫn tổ chức những hội vui Xuân một cách trọng thể. Tổ chức vui Xuân để giử gìn truyền thống Việt và quảng bá phần nào văn hóa Việt với các sắc dân khác đang cùng sống trên một địa bàn với chúng ta. Đó là ý nghĩa quan trọng của ngày Tết Nguyên đán mà chúng ta vẫn thường tổ chức hằng năm.

Theo tác giả ĐÀO ĐỨC NHUẬN

Tình Xuân


Tuyết rơi lạnh lùng qua ngõ Nắng xưa đã tắt bên trời Bước chân xa vời kỷ niệm Lạc loài ngun ngút ngàn khơi Đường chiều nghe hồn se lạnh Mênh mông sương trắng mênh mông Cô liêu cuối trời bão nổi Nhớ ai tím cả nỗi lòng Tình ơi xa rồi bến mộng Thèm sao môi ấm chiều nay Vòng tay đâu rồi anh hởi? Người ơi tình đã hao gầy

Ta đi cuối trời thương nhớ Vầng trăng xưa vỡ đôi bờ Lê bước đường về lạc lỏng Đêm về gối mộng chơ vơ.. Nghe Tết chập chờn trước ngõ Ngập ngừng đếm bước đơn côi Lòng ai ngậm ngùi thổn thức Bao giờ Xuân ngát bên đời?

Giáng Xưa

Tản Mạn Vài Chuyện Ngựa


CON NGỰA SẮT CỦA PHÙ ĐỔNG THIÊN VƯƠNG

Ở nước ta, vào đời vua Hùng vương thứ 6, tại làng Phù dổng, huyện Võ giàng, tỉnh Bắc ninh, có đôi vợ chồng nọ sinh hạ được một bé trai kháu khỉnh, khiến cha mẹ đúa bé rất vui mừng và hết lòng nuôi nấng để mong ngày sau nối dõi tông đường. Nhưng rồi sự vui mừng đó giảm dần đi để nhường chỗ cho sự lo âu, phiền muộn, vì không hiểu sao đứa bé suốt ngày chỉ nằm yên một chỗ, không cử động la khóc gì cả, mãi đến năm ba tuổi mà vẫn chưa biết nói và đi được bước nào. Cha mẹ bé đã đi cầu đảo nhiều nơi nhưng vẫn không hiệu quả.

Giữa lúc đó thì có tin giặc Ân đã tràn vào xâm lấn bờ cõi, thanh thế rất mạnh, đi tới đâu tàn sát dân lành tới đó, quan quân triều đình không chống cự nổi. Tin cấp báo bay về đến kinh sư, nhà vua rất lấy làm lo lắng, vội sai sứ giả đi rao truyền khắp nước để tìm người tài giỏi ra dẹp giặc. Khi sứ giả đi đến làng Phù đổng thì bỗng nhiên cậu bé nói trên ngồi nhổm dậy và cất tiếng nhờ cha mẹ đi mời sứ giả vào nói chuyện. Cha mẹ cậu bé lấy làm kinh ngạc, tưởng chừng như đang sống trong giấc chiêm bao.

Nhưng với thực trạng rõ ràng trước mắt, cha mẹ cậu bé đi từ kinh ngạc đến vui mừng và cuối cùng, theo lời cậu bé, đi tìm sứ giả đến cho cậu ta tiếp kiến. Cậu bé nói với sứ giả về tâu vua cho đúc một con ngựa và một cây roi bằng sắt thật to lớn để cậu dùng đi đánh giặc. Sứ giả về tâu lại, nhà vua lấy làm lạ bèn cho đòi cậu bé vào chầu, sau đó cũng cho đúc ngựa và roi như lời xin của cậu bé. Khi đúc xong, toán thợ rèn đem ngựa đến, cậu bé vỗ vào đầu ngựa một cái, lập tức con ngựa đó nát ra từng mãnh vụn. Lần thứ nhì cũng thế. Đến lần thứ ba, triều đình trưng tập cả ngàn thợ rèn, thu gom hết sắt trong dân chúng, đúc một



con ngựa và một cây roi cực lớn rồi hì hục khiêng đến sân chầu. Cậu bé trông thấy rất bằng lòng, lập tức vươn vai một cái, tự nhiên con người trở nên cao lớn hơn một trượng, đoạn từ biệt nhà vua, cha mẹ và mọi người rồi nhảy phóc lên mình ngựa, ra roi phi nước đại, không mấy chốc đã tới trận địa của giặc Ân. Cậu bé - mà lúc nầy đã trở thành một con người to lớn - thúc ngựa vào trận giặc, tới đâu ngựa phun lửa ra tới đó, còn cậu thì vung roi đánh tới tấp, bọn giặc ngả lăn ra chết, nằm ngổn ngang như rạ. Bỗng chiếc roi bị gảy, cậu liền vói tay nhổ cả một bụi tre làm vũ khí, tiếp tục tấn công quân giặc. Không bao lâu, toàn bộ quân giặc bị tiêu diệt sạch, nhưng rồi ngay sau đó, người con trai Phù đỗng cũng phóng ngựa đi luôn, đến núi Sóc sơn thì cả người lẫn ngựa đều bay thẳng lên trời, từ đó về sau không còn ai trông thấy nữa. Vua nhớ ơn, sai lập đền thờ ở làng Phù đỗng và phong tước là Phù đổng Thiên vương. Hằng năm, cứ đến ngày mùng 8 tháng Tư, dân chúng trong vùng mở hội linh đình để tưởng nhớ vị anh hùng đã có công cứu nước. Ngoài ra, dân gian còn có thành ngữ “Vươn vai Phù đổng” để chỉ một sự lớn mạnh phi thường, như cậu bé làng Phù đổng chỉ trong nháy mắt đã trở thành một con người vĩ đại.

NGỰA ĐÁ HAI PHEN PHÒ XÃ TẮC

Theo lối kiến trúc cuả nước ta ngày xưa thì mỗi khi xây dựng đền đài, lăng miếu để thờ các vị vua chúa hay các bậc vĩ nhân trong lịch sử, người ta thường tạc hình các ngưạ voi băng đá đặt trước sân chầu, có lẽ để cho các vị nói trên sai khiến như lúc còn sinh tiền vậy. Chiêu lăng, nơi thờ các vị vua nhà Trần ở Long hưng, chính là một trong những nơi như thế.

Sử chép rằng vào thế kỷ thứ 13, dưới triều đại nhà Trần, nước ta đã ba lần bị quân Mông cổ sang xâm chiếm, nhưng cả ba lần chúng đều thảm bại, phải từ bỏ mộng thôn tính nước ta như chúng đã thôn tính nhà Tống bên Tàu và nhiều nước khác. Để làm nổi bật chiến công hiển hách cuả quân dân ta dưới đời nhà Trần, thiết tưởng cũng nên biết qua về sự hùng mạnh của quân Mông cổ. Nguyên người Mông cổ thuộc giống rợ Đạt đát, ở về phía tây bắc tỉnh Hắc long giang bên Tàu. Đó là một giống người hung bạo, hiếu chiến, có tài cưỡi ngựa bắn cung và xông pha trận mạc. Truyền đến Thiết mộc Chân thì đã rất cường thịnh, ông ta bèn đại hội các bộ lạc và lên ngôi Đại hãn (như Hoàng đế), lấy hiệu là Thành cát tư hãn (Gengis Khan - 1206). Đến đời các Đại hãn A hoạt đài, Mông kha, Hốt tất liệt... thì vó ngựa của quân Mông cổ đã tung hoành khắp nơi trên hoàn vũ. Họ đã diệt nước Kim, bình nước Tống, đoạt Tây bá lợi á, vào Nga la tư, tiến thẳng đến bờ sông Danube; một đạo quân khác từ Ba lan tiến đánh thành Venise cuả Ý, khiến các nước Âu châu rúng động, gọi quân Mông cổ là hoàng họa (cái họa da vàng), hoặc cây gậy cuả Thượng đế. Cũng may là vì trong nước có biến, quân Mông cổ phải rút về nên các nước Âu châu mới thoát nạn. Nhưng cũng chính đạo quân hùng mạnh đó, ba lần sang chinh phục nước ta thì đều bị đánh tan không còn manh giáp. Lần thứ nhất (1257), tướng Mông cổ là Ngột -lương -hợp- thai, từ Vân nam theo đường sông Thao giang xuống đến tận Thăng long, vua tôi nhà Trần phải tạm thời triệt thoái để rồi sau đó phản công ở Đông bộ đầu, khiến quân Mông cổ phải chạy thất điên bát đảo. Lần thứ hai (1284), tướng Mông cổ là Thái tử Thoát Hoan thống lãnh 50 vạn quân, dùng kế “dĩ đồ diệt Quắc” (mượn đường



nước Ngu mà đi đánh nước Quắc), giả tiếng mượn đường

nước ta đi đánh Chiêm thành, nhưng kỳ thực là để thôn tính nước ta. Bị triều đình ta cự tuyệt, quân Mông cổ bèn tràn sang, thế như vũ bão. Quân ta phải tạm thời rút lui rồi sau đó đánh tan quân địch ở các trận Hàm tử, Chương dương, Tây kết v.v.. khiến Thoát Hoan phải chui vào ống đồng cho quân sĩ kéo chạy về Tàu. Lần thứ ba (1287). cũng lại chính Thoát Hoan quyết tâm sang đánh báo thù, mượn tiếng đưa Trần ích Tắc về làm An nam quốc vương, nhưng cũng như hai lần trước, lần nầy quân Mông cổ cũng bị quân dân ta đánh bại ở sông Bạch đằng, các tướng Ô mã Nhi, Phàn Tiếp, Tích Lệ, Cơ Ngọc v.v..bị bắt, Thoát Hoan phải nhờ bọn Trịnh bằng Phi, Áo lỗ Xích ...hộ vệ mới chạy thoát được về bên kia biên giới.

Khi đã quét sạch quân Nguyên ra ngoài bờ cõi, vua tôi nhà Trần bèn đem bọn tướng giặc bị bắt vào làm lễ hiến phù ở Chiêu lăng. Nhân thấy các ngựa đá ở trước lăng, con nào chân cẳng cũng lấm đầy bùn đất, vua Trần Nhân tôn cho rằng nhờ khí thiêng sông núi nên đến ngựa đá cũng ra trận và góp phần đánh thắng quân thù, do đó Ngài xúc cảm làm hai câu thơ chữ Hán:

Xã tắc lưỡng hồi lao thạch mã Sơn hà thiên cổ điện kim âu (Ngựa đá hai phen phò xã tắc Âu vàng muôn thuở giữ sơn hà)

(Ghi chú : Quân Mông cổ ba lần sang xâm chiếm nước ta, nhưng lần đầu có tính cách thăm dò. Hai lần sau mới thực sự ác liệt nên vua Trần Nhân tôn mới nói là “Ngựa đá hai phen phò xã tắc...”).

NGỰA KÉO XE MUỐI (ký phục diêm xa)

Trong các loài ngựa, có ngựa kỳ và ngựa ký được gọi là thiên lý mã, vì mỗi ngày chúng có thể chạy được hàng nghìn dặm. Có một người họ Tôn tên Dương, tự là Bá Nhạc, sống dưới đời Tần Mục công, rất có tài xem tướng ngựa. Một hôm ông đi qua vùng Ngu bản, gặp một con ngựa ký già bị người ta bắt kéo một xe muối lên núi Thái hàng. Móng nó duỗi ra, đầu gối nó khuỵu lại, mồ hôi rỏ xuống đầm đìa. Giữa dốc nó thụt lùi, ráng đội càng xe lên nhưng không lên được nữa. Bá Nhạc trông thấy, xuống xe, ôm đầu nó mà khóc, cởi áo mà phủ cho nó. Nó cúi đầu xuống mà phì hơi, ngưỡng cổ lên mà hí, tiếng hí động tới trời như tiếng kim tiếng thạch. Vì sao nó phản ứng như vậy? Vì nó biết Bá Nhạc là ngươi thông cảm cho tình cảnh của nó.



Đời nhà Đường, văn hào Hàn Dũ có bài Thiên lý mã, đại ý như sau: Đời có Bá Nhạc rồi sau mới có thiên lý mã. Thiên lý mã thường có mà Bá Nhạc chẳng thường có. (Vì không có Bá Nhạc) cho nên dù là danh mã thì cũng chỉ bị nhục nơi tay kẻ tôi tớ, chết nơi xó chuồng máng cỏ mà thôi, chẳng bao giờ được nổi danh thiên lý. Ngựa mà đi được hàng nghìn dặm, mỗi lần ăn thường hết một thạch thóc. Người nuôi nó không biết cái hay thiên lý của nó nên không cho nó ăn đầy đủ, do đó tài nghề giỏi dắn không xuất hiện ra được, dẫu muốn cùng ngựa thường so sánh còn chẳng được thay, làm sao cầu cái hay nghìn dặm cuả nó? Quất nó chẳng đúng phép, nuôi nó chẳng hợp với tài cuả nó, bắt nó hí mà không hiểu được ý cuả nó rồi than phiền rằng: “Thiên hạ không có ngựa” (Thiên hạ vô mã dã). Than ôi! Kỳ thật không có ngựa ư? Kỳ thật là không biết ngựa vậy!(Ô hô! Kỳ chân vô mã da? Kỳ chân bất tri mã dã!). Đời sau có thành ngử “Ký phục diêm xa” (Ngựa Ký kéo xe muối), ám chỉ những ngươi có tài năng mà không được ai biết tới hoặc không được dùng đúng chỗ.

CHỈ HƯƠU NÓI NGỰA

Theo sách Sử ký cuả Tư mã Thiên (bản dịch cuả Nguyễn hiến Lê) thì sau khi Tần Thủy hoàng chết rồi, Thừa tướng Lý Tư và hoạn quan Triệu Cao giả chiếu buộc Thái tử Phù Tô phải tự sát rồi lập con thứ là Hồ Hợi lên thay, lấy hiệu là Tần Nhị thế. Sau đó Triệu Cao tìm cách hãm hại Lý Tư để được lên làm Thưà tướng. Lúc nầy thế lực nhà Tần đã vô cùng suy yếu, bên ngoài thì lực lượng chư hầu đã làm chủ tình hình mà trong triều thì Triệu Cao chuyên hoạnh, không coi Tần Nhị thế ra gì. Y đã nuôi dã tâm làm phản, nhưng còn

e ngại sự chống đối cuả quần thần nên tìm cách thăm dò thái độ cuả họ. Một hôm y hội họp các quan rồi dâng cho Nhị thế một con hươu, nhưng bảo đó là con ngựa. Nhị Thế cười nói: “Thừa tướng lầm đấy chứ! Sao lại gọi con hươu là con ngựa?” Rồi Nhị Thế hỏi các quan, nhiều người im lặng, nhưng cũng có người nói là ngựa để vừa lòng Triệu Cao, trong khi một số ít nói đó là con hươu. Triệu Cao bèn chú ý những người nói hươu để rồi tìm cách hãm hại. Từ đó ai nấy đều sợ Cao, đến nỗi y giết Tần Nhị thế và lập Tử Anh lên thay, tức là Tần Tam thế. Nhưng rồi y lại bị Tử Anh đâm chết ỏ trai cung trước khi ông nầy ra đầu hàng Lưu Bang và Hạng Võ. Cơ nghiệp nhà Tần đến đây là hoàn toàn chấm dứt

Khi vua Thủy Hoàng nhà Tần thống nhất Trung quốc, lên ngôi hoàng đế, đã tin tưởng rằng ông sẽ truyền ngôi cho đến vạn đời nên lấy hiệu là Thủy hoàng (vị hoàng đế đầu tiên), đời con sẽ là Nhị thế, đời cháu là Tam thế và mãi mãi cho đến Vạn Vạn thế. Nhưng không ngờ chỉ trong vòng 15 năm thì sự nghiệp tan thành mây khói. Sở dĩ như vậy là vì ông ta đã thi



hành một chính sách cai trị độc tài tàn bạo, đốt hết sách vở cuả thánh hiền, chôn sống hàng ngàn nho sĩ và áp dụng nhiều hình thức đàn áp nhân dân trong nước. Đời nhà Hán, Giã Nghị có làm bài Quá Tần luận, phê bình chính sách nhà Tần một cách nghiêm khắc và xác đáng. Đến đời nhà Đường, thi hào Đỗ Mục có bài phú về cung A phòng rất nổi tiếng (cung nầy do Tần Thủy hoàng xây dựng nên), trong đó có đoạn kết đáng làm bài học cho đời sau: “Ô hô! Diệt lục quốc giả, lục quốc dã, phi Tần dã. Tộc Tần giả, Tần dã, phi thiên hạ dã. Ta hồ! sử lục quốc các ái kỳ nhân tắc túc dĩ cự Tần; Tần phục ái lục quốc chi nhân tắc khả chí vạn thế nhi vi quân, thùy đắc nhi tộc Tần dã. Tần nhân bất hạ tự ai nhi hậu nhân ai chi; hậu nhân ai chi nhi bất giám chi, diệc sử hậu nhân nhi phục ai hậu nhân dã” (Than ôi! kẻ diệt sáu nước chính là sáu nước chứ không phải nhà Tần. Kẻ diệt cả họ nhà Tần chính là nhà Tần chứ không phải là thiên hạ. Ôi! nếu người sáu nước biết đoàn kết thương yêu nhau thì đủ sức chống cự nhà Tần (ý nói vì người sáu nước chia rẻ nhau nên bị nhà Tần tiêu diệt). Nếu nhà Tần biết yêu thương dân sáu nước thì có thể truyền ngôi đến vạn đời chứ ai diệt nhà Tần cho nổi? Người Tần không rãnh để tự thương cho mình mà để đời sau thương giùm cho họ. Người sau thương giùm cho họ mà không biết lấy đó làm gương thì lại khiến đời sau nữa thương cho đời sau đó vậy). Than ôi! Nếu các nhà làm chính trị đời nay mà rút được bài học đó thì có thể khỏi bị thân bại danh liệt, nhân dân nguyền rũa và để tiếng xấu cho đời sau.

“BÒ KHÔNG THỂ ĐẺ RA NGỰA”

Vua Hoàn công nước Tề, một hôm đi săn, đuổi một con hươu chạy vào trong cái

hang có một ông già đang ở. Vua hỏi hang nầy tên là hang gì, ông lão nói:

- Tên là hang Ngu công.

- Vì sao mà đặt tên như thế?

- Tại kẻ hạ thần nầy mới có cái tên ấy.

- Coi hình dáng lão cũng không phải là người ngu, tại sao đặt tên cái hang như thế?

- Để hạ thần xin nói: “Nguyên hạ thần có nuôi một con bò cái, đẻ được một bò con. Khi bò con đã lớn, hạ thần đem đi bán, lấy tiền mua một con ngựa đem về nuôi chung với bò cái trong cùng một chuồng. Một hôm có một chàng thanh niên đến, lấy lý rắng bò không thể đẻ ra được ngựa nên bắt ngang con ngựa đem đi. Thần cô thế không cãi lại được, đành phải chịu mất con ngựa, do đó mọi người đều cho thần là ngu và đặt tên cái hang nầy là hang Ngu công.”

Hôm sau, trong buổi chầu, Hoàn công đem câu chuyện nói trên kể lại với quan Tướng quốc là Quản Trọng, tức Quản di Ngô. Ông nầy nói: “Đó chính là cái ngu cuả Di Ngô nầy chứ không phải cuả ông Ngu công nào cả. Thần làm Tướng quốc mà không giúp được gì cho Chúa công trong việc sửa sang phép nước, đến nỗi có người dám ngỗ ngược lấy không ngựa cuả người ta như vậy thì rõ ràng hình pháp ngày nay không ra gì. Vậy xin nhà vua kíp chỉnh đốn kỷ cương để cho người dân thấp cổ bé miệng như ông Ngu công nầy khỏi bị người ta ức hiếp...”

Nhà học giả Nguyễn văn Ngọc, trong sách Cổ học tinh hoa, khi đề cập đến chuyện nầy đã bình luận như sau:

“Ông lão cam tâm mất ngựa, lại chịu mang cái tiếng là “ngu” vì trong ý lão nghĩ rằng gặp thời buổi người trên tham



nhũng, kẻ dưới hung bạo, thà để êm chuyện đi còn hơn dở khôn đi kiện, chẳng những mất ngựa mà có khi mất cả bò và bao nhiêu tiền bạc, thì giờ vào đấy nữa. Quản Trọng nghe chuyện mà biết nhận ngay cái lỗi cuả mình, thế là có tinh thần trách nhiệm, không đổ lỗi cho người khác...”.

Nhìn lại nước ta ngày nay, có nhiều nơi còn rất nhiều tệ nạn bất công, tham nhũng, cướp giật, băng đảng, mạnh đuợc yếu thua, khôn sống mống chết, khủng khiếp gấp trăm ngàn lần so với chuyện cướp ngựa nói trên, nhưng ít có ai đủ can đảm nhận trách nhiệm về mình mà chỉ đổ cho hoàn cảnh, môi trường, hoặc cấp trên đổ cho cấp dưới, ngành nọ đổ cho ngành kia, nhiều lúc những người có lỗi lại được thăng quan tiến chức, so với Quản Trọng ngày xưa thật khác nhau một trời một vực.

BỘ XƯƠNG NGỰA GIÁ 500 NÉN VÀNG

Đời Chiến quốc, vua Chiêu vương nước Yên muốn báo thù nước Tề, vì các đời vua trước từng bị nước Tề đánh bại. Một hôm nhà vua nói với quan Tướng quốc là Quách Ngỗi rằng:

- Mối nhục cuả tiên vương, ngày đêm ta vẫn hằng ghi nhớ. Nếu bây giò có được người hiền trợ giúp cùng mưu việc đánh Tề thì ta sẽ hết lòng trọng dụng. Vậy tiên sinh hãy vì ta mà tìm xem ai là người hiền để ta mời về cộng tác.

Quách Ngỗi nói:

- Ngày xưa có một vị vua sai một viên quan đem nghìn nén vàng đi tìm mua một con thiên lý mã, giữa đường gặp một con ngựa chết mà có một số đông người xúm lại tỏ lòng thương tiếc. Viên quan bèn dừng xe, hỏi thăm duyên cớ thì người ta trả lời rằng đó là một con thiên lý mã, mỗi ngày có thể đi được hàng nghìn dặm, nay tự nhiên nó chết nên mọi người đều thương tiếc. Viên quan nghe nói bèn bỏ ra 500 nén vàng, mua lấy bộ xương gói lại đem về. Vua tức giận bảo rằng đó là bộ xương ngựa chết, còn dùng được việc gì mà bỏ nhiều tiền ra mua như vậy? Viên



quan nói: “Thần sở dĩ mua bộ xương đó là vì muốn chứng minh rằng ngựa chết mà còn được Chúa công quý trọng đến mức đó, huống gì ngựa sống? Thần tin chắc rằng nay mai sẽ có nhiều người đem ngựa quý đến bán cho Chuá công...” Quả nhiên chỉ một thời gian sau vị vua nọ đã mua được ba con thiên lý mã. Nay Chuá công muốn cầu hiền sĩ trong thiên hạ thì truớc hết hãy dùng Ngỗi tôi, coi như một bộ xương ngựa chết. Mọi người thấy một kẻ bất tài như Ngỗi tôi mà còn được trọng dụng thì những kẻ có tài hơn tôi gấp bội, sẽ tìm đến mà phục vụ cho Chúa công, như vậy Chuá công sẽ không còn lo thiếu hiền sĩ nữa.

Vua Chiêu vương nghe lời, bèn trọng dụng Quách Ngỗi hơn trước, xây lâu đài tráng lệ cho ở, cung phụng như bậc thầy. Từ đó tiếng tăm trọng hiền cuả nhà vua đồn đãi khắp nơi, khiến Trâu Diễn ở Tề sang, Tô Đại ở Chu lại, Kịch Tân ở Triệu đến v.v.., tất cả đều được vua Chiêu vương trọng dụng và nhờ thế, nước Yên đã có một thời cường thịnh.

Qua câu chuyện trên đây, ta thấy Quách Ngỗi đã tìm được một ví dụ rất hay để tự tiến mình, và vua Chiêu vương cũng biết nghe lời nói phải để làm cho nước nhà giàu mạnh.

MỘT CON NGỰA BỊ CHẾT OAN

Đời vua Cảnh công nước Tề, đất nước bị ngoại xâm đe dọa mà trong triều thì không còn tướng giỏi, nhà vua lấy làm lo lắng, bèn hỏi quan Tướng quốc là Án Anh thì ông nầy tiến cử một người tên là Điền nhương Thư, rất có tài thao lược nhưng còn ẩn thân nơi thôn dã. Nhà vua liền triệu đến, nghe họ Điền giảng giải về binh pháp, rất lấy làm vừa ý bèn phong

ngay cho làm chức Đại Nguyên soái, cầm quân ra biên thùy chống giặc. Điền nhương Thư tâu:

- Hạ thần xuất thân trong đám bình dân, chưa có tên tuổi gì, nay Chúa công cho giữ binh quyền e lòng người không phục. Vậy xin Chúa công cử cho một vị đại thần có danh vọng làm chức Giám quân thì hiệu lệnh của hạ thần mới thi hành được.

Tề Cảnh công y tấu, bèn sai quan Đại phu là Trang Giả đi làm Giám quân. Khi bải triều, Trang Giả hỏi Điền nhương Thư bao giờ thì xuất quân? Điền nhương Thư hẹn đúng ngọ ngày mai thì tề tựu tại giáo trương để điểm duyệt quân mã rồi sẽ lên đường. Ngày hôm sau, Điền nhương Thư đến giáo trường, cho dựng một cây nêu để đo bóng mặt trời (vì ngày xưa chưa có đồng hồ) rồi ngồi chờ Trang Giả. Trong khi đó thì Trang Giả cậy mình là cận thần cuả nhà vua, coi thường Điền nhương Thư nên ở nhà dự tiệc tiển hành do bạn bè khoản đãi, đến chiều mới ngất ngưởng tới nơi. Điền nhương Thư nghiêm sắc mặt hỏi:



- Ngài đã hẹn với tôi đúng ngọ hôm nay đến giáo trường để điểm duyệt quân mã, sao bây giờ mới đến?

- Vì biết tôi sắp đi xa nên có một số bạn đồng liêu bày tiệc khoản đải, tôi uống hơi quá chén nên đến trễ, xin Nguyên soái miễn chấp. Điền nhương Thư nổi giận nói:

- Phàm đạo làm tướng, trong ngày chịu mệnh vua thì phải quên nhà mình; khi đã tuyên bá hiệu lệnh cho quân sĩ thì phải quên cha mẹ mình; khi cầm dùi trống xông pha tên đạn thì phải quên cả thân mình. Nay nước nhà đang có giặc, Chúa công ăn ngủ không yên, đem việc lớn phó thác cho chúng ta, như vậy còn lòng dạ nào mà ăn uống say sưa nữa? Nói xong, quay qua hỏi quan chấp pháp:

- Theo quân pháp, khi có lệnh tập hợp quân sĩ mà đi đến trể thì xử như thế nào?

- Bẩm, xử chém.

Điền nhương Thư liền thét quân sĩ bắt Trang Giả trói lại và điệu ra ngoài viên môn xử trảm. Người hầu cuả Trang Giả thấy vậy bèn chạy tuốt về triều phi báo. Vua Tề Cảnh công nghe báo giật mình, vội rút một cây lịnh tiễn trao cho quan Đại phu là Lương khâu Cứ, bảo phải đi gấp ra giáo trường truyền lệnh cho quan Nguyên soái tha tội chết cho Trang Giả. Khâu Cứ cậy mình là sũng thần cuả nhà vua, tới viên môn không thèm xuống ngựa, cứ sồng sộc chạy vào. Điền nhương Thư truyền quân ngăn lại rồi hỏi quan chấp pháp:

- Vào viên môn mà không xuống ngựa thì xử thế nào?

- Bẩm, xử chém.

Lương khâu Cứ nghe nói hồn phi phách tán, vội đưa lệnh tiễn cuả vua ra và nói rằng vì có mệnh vua sai đi gấp nên quên xuống ngựa, mong quan Nguyên soái tha thứ. Nhương Thư thấy có lệnh vua nên tha tội chết cho sứ giả, nhưng truyền quân chém đầu con ngựa để nghiêm quân pháp. Thế là con ngựa bị chết oan vì sự hống hách, kiêu căng của những người có quyền cao chức trọng. Đầu đời nhà Hán cũng có một trường hợp tương tự, khi Hàn Tín được đăng đàn bái tướng, Lịch Sanh vào viên môn không xuống ngựa nên cũng bị xử phạt như trên. Nhìn lại thế giới ngày nay. trừ những nước có chế độ dân chủ pháp trị vững chắc mà đến một ông Tổng thống có tật hảo ngọt cũng bị đưa ra luận tội, còn những chế độ độc tài toàn trị thì đều có cái dù che cái cán, những người làm lớn dù phạm tội tầy trời cũng bình chân như vại.

CON NGỰA THÀNH TROY (TROJAN HORSE)

Theo thần thoại Hy lạp thì vào đời thượng cổ, ở về mạn bắc Tiểu-á-tế-á có thành Troy là một đô thị giàu có, dân cư



đông đúc, từng được thi hào Homère ca ngợi trong tập anh hùng ca Iliade. Người Hy lạp muốn chiếm cho bằng được thành Troy, nên đã phát động một cuộc chiến tranh kéo dài trong 10 năm nhưng vẫn không chiếm được. Cuối cùng, tướng Odysseus cuả Hy lạp bèn nghĩ ra một kế là chế ra một con ngựa bằng gỗ thực to lớn, cho quân sĩ nấp vào trong ruột rỗng cuả

con ngựa rồi đẩy tới trước cổng thành. Sau đó quân Hy lạp kéo trở về, làm ra vẻ như muốn bỏ tham vọng chiếm thành từng theo đuổi lâu nay. Từ trong thành, quân Troy trông thấy vội mở cửa kéo ra, đoạt lấy con ngựa kéo vào thành. Đến tối, quân Hy lạp từ trong bụng ngựa tuông ra, cùng với quân mai phục ở ngoài tràn vào đánh phá và chiếm được ngôi thành. Từ đó điển tích con ngựa thành Troy được dùng để chỉ những âm mưu qũy quyệt nhưng được che đậy bằng những hình thức tốt đẹp bên ngoài.

NGỰA TRONG THÀNH NGỮ, ĐIỂN TÍCH.

Ngựa Hồ chim Việt: Ngày xưa, ở mạn nam nước Tàu có nước Việt (không phải nước Việt nam ta ngày nay), sinh sản một loài chim mà dù bay đến xứ nào cũng chỉ chọn cành cây phía Nam mà làm tổ (vì nước Việt ở về phương nam). Trong khi đó, về phía bắc sông Hoàng hà có nước Hồ, sinh sản một loài ngựa mà mỗi khi nghe gió thổi từ phương Bắc thì cất tiếng hí vang (vì nước Hồ ở về phương bắc), từ đó phát sinh thành ngữ Việt điểu sào nam chi, Hồ mã tê bắc phong. Thành ngữ nầy dùng để chỉ tấm lòng tưởng nhó quê hương xứ sở, như cụ Phan bội Châu có biệt hiệu là Sào Nam, hoặc có người lấy

hiệu là Nam Chi v.v.., đều nằm trong ý nghĩa đó.

Da ngựa bọc thây: Do câu của Mã Viện nói với vua Quang Vũ nhà Hậu Hán: “Đại trượng phu nên chết ở chiến trường, lấy da ngựa bọc thây chứ lẽ đâu lại chết trên tay đàn bà..”. Câu nầy nói về chí khí làm trai là nên xông pha nơi trận mạc chứ chẳng nên ru rú ở xó nhà. Trong bản Chinh phụ ngâm bằng chữ Hán, ông Đặng trần Côn có dẫn điển tích nầy trong mấy câu:

Trượng phu thiên lý chí mã cách Thái sơn nhất trịch khinh hồng mao Bà Đoàn thị Điểm diễn nôm: Chí làm trai dặm nghìn da ngựa, Gieo Thái sơn nhẹ tựa hồng mao...

Bám đuôi ngựa ký: Có những con vật tự nó không đi xa được, nhưng nếu nó bám đưọc vào đuôi con ngựa ký thì cũng có thể đi được hàng nghìn dặm (ngựa ký đi tới đâu thì nó cũng đi được tới đó). Câu nầy nói về một người nào đó nhờ sự giới thiệu, tiến cử cuả một nhân vật có danh vọng, uy tín nên đựợc mọi người biết đến và làm nên sự nghiệp, bằng không thì cũng bị mai một mà thôi. Điển nầy rút từ việc thầy Nhan Hồi nhờ theo học đức Khổng tử và được Ngài khen là người hiền nên trở thành nổi tiếng. Đời sau có câu phụ ký vĩ nhi hành ích hiển (Bám đuôi ngựa ký mà công hành càng tỏ rõ). Ngoài ra, chữ phụ ký còn có nghĩa là kết bạn với người giỏi

Thẳng ruột ngựa: Trong cơ thể con ngựa, đoạn ruột nối liền với dạ dày hơi thẳng, ít quanh co như những con vật khác, do đó có thành ngữ nầy để chỉ



những người bộc trực, có sao nói vậy, ít cong queo lắt léo, nói chung là người tốt, không có ác tâm.

Ngựa quen đường cũ: Ám chỉ những người có khuyết điểm gì đó mà không chịu sửa chữa, vẫn chứng nào tật nấy như con ngựa cứ theo đường cũ mà đi, không chịu theo đường khác.

Ngựa non háu đá: Chỉ những người còn trẻ tuổi mà tự cao tự đại, háo thắng, ưa chống đối người nầy người khác như những con ngựa còn non, gặp đâu đá đó.

Một con ngựa đau cả tàu không ăn cỏ: Câu nầy mượn chuyện ngựa để nói về tinh thần tương thân tương ái giữa con người với nhau. Khi một con ngựa bị đau, những con khác trong chuồng (tàu) đều nhịn ăn để chia xẽ sự đau buồn cuả nó, tương tự như câu thố tử hồ bi (thỏ chết cáo thương). Loài vật còn đưọc thế, huống gì con người? Do đó thật không thể hiểu được vụ khủng bố ngày 11.9.2001.

Ngưu tầm ngưu,mã tầm mã: Có nghĩa là trâu tìm trâu, ngựa tìm ngựa, ám chỉ người tốt thường giao du với người tốt, người xấu giao du với ngươi xấu, tương tự như câu Đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu..

Trong tiếng Pháp có những thành ngữ: Brider son cheval par la queue: Buộc cương ngựa ở đuôi, chỉ một việc làm trái khoáy. Changer son cheval borgne contre un aveugle: Đổi ngựa chột lấy ngựa mù, đổi cái xấu lấy cái xấu hơn. Cheval dans la main: Ngựa dễ bảo, ngựa thuần. Travailler comme un cheval: Làm việc hùng hục, làm việc như trâu ngựa.

Trong tiếng Anh, từ điển có ghi một số thành ngữ như sau: To change horses while crossing the stream: Thay ngựa giữa gìòng. To put the cart before the horse: Đặt cái xe trước con ngựa, ví như ta nói đặt cái cày trước con trâu. To flog a dead horse: Quất vào con ngựa chết, chỉ một việc làm phí công vô ích. To back the wrong horse: Đánh cá con ngựa thua, tức ủng hộ phe thua v.v...

oOo

Trên đây là vài câu chuyện tản mạn về con ngựa. Kể ra thì còn nhiều chuyện nữa như phép bảo mã của Vương an Thạch, thuật đua ngựa cuả Tôn Tẫn và Điền Kỵ, trâu gỗ ngựa máy (mộc ngưu lưu mã) cuả Khổng Minh, ngựa Ô chuy cuả Hạng Võ, ngựa Đích lư cuả Lưu Bị, ngựa Xích thố cuả Quan Công v,v,,,nhưng vì bài viết hơi dài nên người viết xin tạm ngừng nơi đây và nhân dịp đầu năm con ngựa, xin kính chúc qúy đồng hương một năm mới mã đáo thành công, kỳ khai đắc thắng.

Trần Hữu Vinh

Đầu Xuân kể chuyện tôi ăn Tết


Hoàng Thị Tố Lang

Qua rồi những ngày Tết . Vẫn biết là không bao giờ tôi thấy lại hương Tết nơi đây nhưng sao tôi vẫn là bao bận bịu với những ngày cuối năm để đón Tết . Ai đó nói rằng Tết Tha Hương đồng nghĩa với kỷ niệm mà thội. Một thi sĩ nào đã viết "ở đây đón Tết mà không Tết" Ngẫm đi ngẫm lại thế mà đúng . Bận rộn bao nhiêu thứ như sửa soạn nồi bánh chưng , lọ dưa giá, keo cải chua và bao nhiêu thứ lỉnh kỉnh khác có phải chăng là ta đi tìm chút hương kỷ niệm ngày nào

Tết qua rồi . Bánh chưng đã vơi đi hơn phân nửa . Mười sáu cái gia đình ăn và cho bạn bè đã hết mười . Phần còn lại tôi cho hết vào Freezer . Con Ty nhỏng nhẻo với Mẹ - Ăn hết nỗi rồi Mẹ . Mẹ hại con quá, ăn xong cái Tết với Mẹ con lên gần năm sáu pounds đó Mẹ . Con phải đi Gym mới hết cái khoảng 5 pounds nầy Mẹ ạ !

Con My vẫn còn mê bánh chưng lắm , nhớ hồi con bé đi Calgary học mỗi lần có ai trên đó về Winnipeg là tôi lại lui cui gói bánh và gửi cho con. Thế mà bây giờ con bé cũng chẳng dám ăn nhiều . Con gái tôi đang ở tuổi trăng tròn . Đã biết làm dáng, làm điệu và hình như con tôi đang ở tuổi biết yêu.

Chàng nha sĩ hiền lành trẻ tuổi kia mang hai dòng máu Hoa Việt, đến nhà chơi thường xuyên và cùng gia đình ăn uống cuối tuần chính là nguyên nhân làm con bé không dám ăn thả giàn như khi xưa.

Con bé sợ ai nói nó tròn trịa . Nhìn bao nhiêu thứ trong mâm cỗ Tết con nhỏ vừa hít hà mà vừa than thở thấy mà thương

-Món nào của Mẹ cũng ngon mà ăn vào thì lên cân ngay Mẹ ạ

Con bé lại nũng nịu trách Mẹ

-Mẹ làm Tết nhiều thứ quá cho con thèm chết được mà có dám ăn nhiều đâu . Thấy con bé nhìn đĩa bánh thòm thèm , nhưng rồi chỉ dám ăn một góc nhỏ xíu mà thôi thấy mà tội nghiệp

Nhớ bữa cơm chiều ba mươi nhà chúng tôi có thêm mấy người khách . Mấy đứa nhỏ mời đến nhà mấy đứa bạn Việt Nam đến nhà



để ăn Tết . Các con tôi vẫn còn đó chút cội nguồn VN . Con My nói với Mẹ nó

- Tội nghiệp tụi nó lắm Mẹ , Mẹ nó mất rồi . Ba nó đi cưới vợ khác . Hai anh em không ở được với Mẹ kế nên ra khỏi nhà , phải tự một mình vừa đi học vừa đi làm .Tết về chắc tụi nó nhớ Mẹ nó lắm . Tụi nó nói với con mà khóc " Hồi Mẹ nó còn sống năm nào nhà Nó cùng gói bánh chưng ăn Tết "

Tôi biết bà Mẹ Bắc Kỳ của hai thằng bé nầy . Chúng tôi gặp nhau trong một buổi Hội Phụ Nữ VN của chúng tôi tại Manitoba tổ chức một cái workshop dạy gói bánh Tét bánh chưng trong một mùa Xuân năm nào . Bà Mẹ hiền lành ấy đã qua đời vì chứng bệnh ung thư quái ác. Nhìn hai thằng bé bạn con tôi ăn bánh Chưng mà tôi ứa nước mắt .Chúng nó ăn ngấu nghiến một cách ngon lành như lâu lắm rồi không có lần nếm lại hương vị miếng bánh Tết ngày xưa của Mẹ . Mấy bàn tay thoăn thoắt của chúng không mấy chốc mà nồi cơm mới nấu đầy ấp cùng những đĩa đồ ăn, đĩa cải chua, củ kiệu, dưa giá .. đã hết sạch . Hình như lâu lắm rồi chúng nó không còn những bữa cơm Việt Nam với gia đình . Có lần chúng nó tâm sự với con tôi là thèm thịt kho với trứng của Mẹ vô cùng. Nghe mà đứt ruột. Cùng trang lứa với con gái tôi mà sao hoàn cảnh côi cút của chúng làm tôi xót xa quá đỗi . Thật là "Mất cha ăn cơm với cá . Mất Má liếm lá ngoài đường ". Lúc chúng mới đến thấy nhà

đang cúng . Trong khung cảnh khói hương còn nghi ngút như thế , tôi đốt nhang trao cho và bảo chúng

- Các con hãy mượn bàn thờ nhà Bác để thắp nén hương cho Mẹ và mời Mẹ con về ăn Tết và phù hộ cho các con đi

Hai anh em cầm nén nhang và lâm râm khấn vái . Trong khói nhang lãng đãng bay bay tôi thấy đâu đây ánh mắt và nụ cười của người bạn một lần đã gặp mà giờ đây đã ra người thiên cổ , bỏ lại con thơ chơ vơ giữa chợ đời xuôi ngược, cố bương chải một mình để lập thân, cơm hàng, cháo chợ, bữa đói bữa no. Chúng nó ở chơi cho đến gần Giao Thừa mới từ giã ra về . Lúc đưa hai thằng bé ra cửa tôi gói thêm cho mỗi đứa một chiếc bánh chưng nhỏ, một ít chả giò, mấy xâu nem nướng, nem chua cùng giò thủ giò lụa mang về . Tôi biết trong thời khắc nầy chúng nó nhớ Mẹ lắm . Hai thằng bé ôm tôi nói lời cám ơn và còn bảo

- Chúng cháu cám ơn Bác đã mời anh em cháu đến ăn Tết với gia đình Bác . Bác nấu bánh ngon lắm

Nhìn bóng hai anh em nó đã khuất sau ngã tư bên kia đường mà lòng tôi vẫn còn bồi hồi . Một chút nao nao, bùi ngùi , thương cảm cứ bàng bạc bên lòng ...

Hết Tết rồi . Bữa cúng cơm mùng ba đưa ông bà đi đã xong . Cũng con gà luộc và một đĩa tam sên . Cho tới bây giờ thiệt tình tôi cũng chưa hiểu tai sao mùng ba Tết phải cúng con gà luộc và bộ tam sên nữa. Tất cả đã ăn sâu và trở thành một cái nếp tự bao giờ . Em tôi từ bên nhà phone qua hỏi



- Bên ấy Chị ăn Tết vui không ? Kể cho em nghe đi

-Tết nhứt gì ở cái xứ nầy . Vui cái nổi gì mà vui

- Vậy sao không bay về nhà ăn Tết ...

Tết nhứt câu nói vô tình của con nhỏ làm chị nó muốn khóc . Văng vẳng trong phone tôi nghe tiếng cười của Má, của thằng Thiện . Nhà hình như đông người lắm . Tiếng nói chuyện thật ồn ào , như bắp rang, như pháo nổ . Tết mà . Tôi chợt hỏi -Nhà sao có ai mà nghe rộn rịp quá Con Điệp lại nói - Ờ quên cho chị hay có Chị Ba bên Úc về ăn Tết với Má nữa kìa Tôi buồn quá . Lâu lắm rồi cũng hơn 30 năm tôi đã xa rồi những cái Tết năm xưa . Tôi thẫn thờ nói với em - Ờ thì Uc' gần xịt VN , bay 8 tiếng là tới . Còn ở đây chặng đường bay ngán quá mi ơi ,hên lắm cũng gần 30 tiếng mới về đến nhà . Còn công ăn việc làm bỏ cho ai Gác điện thoại xuống tôi buồn cả buổi . Tôi nhớ Má . Nhớ những mùa xuân năm xưa . Tôi thèm quá những mùa xuân năm cũ . Ôi những trắc trở của lịch sử để bao mùa xuân qua vẫn là những mùa xuân xa cách nghìn trùng .

Tôi đưa tay quay số của Thầy Viên ở bên nhà để chúc Tết Thầy . Nhà thầy cũng rộn ràng trong Xuân mới . Tiếng cười , tiếng nói vang vang trong phone át cả tiếng Thầy nói . Tôi bảo -Thầy ăn Tết chắc là lớn lắm

Thầy tôi hạnh phúc, sung sướng khoe ngay với học trò

- Con cháu về đầy nhà . Vui lắm em ạ

Vâng Tết là thế . Tết là quây quần . Tết là sum họp . Ai đi đâu thì Tết cũng phải về nhà . Còn tôi , bao cái Tết rồi tôi vẫn chưa về. Biết mùa xuân nào Tết tôi về với Má như thuở xưa . Ngày đầu năm sao tôi nghe một cái gì trống trải lạ lùng

Rồi tôi phone một vòng chúc Tết các Thầy . Gặp được Thầy Thuấn &Cô MinhChâu ở Dallas. Gặp được Thầy Lê Thanh Hiền ở Mỹ Tho, Thầy HVT và Thầy TV ở Sài gòn . Phone cũng mấy lần nhưng không gặp được Thầy LAK và Thầy VVT và các Thầy Cô khác " Mùng một Tết Cha , mùng 2 Tết Mẹ, mùng 3 Tết Thầy mà ". Chị KQ thì rất vui tánh . Tôi hỏi chị ăn Tết vui không chị trả lời tỉnh bơ

- Gìa khú rồi vui cái nổi gì hả em ?

Tôi lại ghẹo Chị

- Mà thơ chị có già đâu nè . Còn tình là tình dễ sợ chị ơi !

Đó chuyện ăn Tết quê người năm nay của tôi như thế đó . Tôi như nắm níu chút hương xưa của những mùa xuân năm cũ . Đã ba



mươi hai mùa xuân qua . Ba mươi hai cái Tết về lạnh lùng nơi đất khách . Tôi nghe hồn bềnh bồng chơi vơi trong từng phiến kỷ niệm xưa qua tiếng nhạc văng vẳng đâu đây từ chiếc DVD trên bàn

Mùa xuân nào là ta về Mùa xuân nào là ta về

Về quê hương yêu dấu sống bên mẹ cha

Về sống cạnh dòng sông hiền

Về nghe giọng hò ba miền

Về thăm riêng đôi má lún sâu đồng tiền

Ngày đầu xuân trên xứ xa

Tình đồng hương thêm thiết tha

Sao vẫn nghe trong lòng mình như cay đắng

Trời mùa xuân đây lắm hoa

Đường ngựa xe như sóng xa

Sao thế gian như còn mình ta với ta

ĐK: Sài Gòn ơi xin chờ ngày tôi về

Tôi mơ một chiều trên phố Bô-na

Mưa nhạt mưa nhòa hình bóng em qua

Kỷ niệm êm đềm làm lòng tôi tê tái

Sài Gòn ơi bây giờ là vẫn còn

Con sông hiền hòa sóng nước long lanh

Xa lộ Biên Hòa lều mái trăng thanh

Kỷ niệm êm đềm trong tiếng hát ngày xanh

Đêm đã khuya . Trời đêm nay lạnh quá . Tiếng máy sưởi vẫn chạy đều trong đêm vắng. Tôi nghe tiếng con Ty giục - Khuya rồi sao Mẹ chưa đi ngủ hở Me, ?

Vừa đưa tay tắt máy,tôi đứng dậy và thẫn thờ khẽ nói một mình " Mùa xuân nào ta về " ....

Hoàng thị Tố Lang

Đi Một Vòng

Quay Lại Đầu Năm hai cái kim cứ nhích tới xua ngày trôi qua tiếng tích tắc của điệu vũ thầm cũ kỹ

những mạng nhện rơi xuống ngày cuối năm những sợi tóc vừa đủ tuổi rụng khi gội đầu nắn da thịt quạnh hiu nghe thằn lằn tiếc

quét lên tường màu vôi mới chọn phong thủy lau bụi trên gáy sách ngủ yên

áo đen góa phụ xếp lại vờ mặc vào áo mỏng thời gian hình kỷ hà

nếu từng lỡ quay theo một vòng lận đận trở lại đầu năm đếm lại con giáp cũng xong

cài hoa mai lên tóc giả bộ đón xuân.

Âu Thị Phục An

Mùa Xuân Tiểu Muội


MMùùaa XXuuâânn TTiiểểuu MMuuộộii

Gót ngọc em đùa trên biển cát thẩn thờ anh đứng dưới hàng dương sóng xô những đóa hoa màu trắng vướng nhẹ chân em buổi đến trường Màu biển..pha màu xanh áo em nên mùa xuân đến quá êm đềm anh theo từng bước.. chân em bước những dấu chân tình rõ nét thêm Một sáng mùa xuân trên biển xanh dáng em thơ dại rón đôi chân đuổi theo những chú còng xe cát anh đứng nhìn… một thoáng phù vân Rồi đến một ngày xuân vẫn mãi mà em hoài vọng đón mùa sang giữa vườn hoa thắm tha hương tố cánh bướm đâu về dạo khúc lang.. Mỗi mùa xuân đến mỗi thơ bay mắt biếc trông theo sóng chập chùng áo trắng trinh nguyên em giữ mãi bờ vai tóc phủ mềm như nhung…

Cát Dương

Con Ngựa trong Thành ngữ, Tục ngữ Việt Nam


Con ngựa trong thành ngữ, tục ngữ Việt Nam Ngựa là con vật thứ bẩy trong 12 con giáp; Còn trong tục ngữ, ca dao Việt Nam, ngựa cũng là con vật rất quen thuộc được sử dụng nhiều để so sánh, ẩn dụ, ví như:

1. Ngựa hay có tật: Câu này muốn nói những người có tài thường có những tật xấu, đồng nghĩa với “lắm tài nhiều tật”

2. Ngựa nào gác được hai yên: Chỉ việc người ta không thể đồng thời phụng sự hai sự nghiệp lớn. Câu này tương đương với “Một gáo, hai chĩnh”.

3. Ngựa non háu đá hay Ông non ngứa nọc: Chỉ những người trẻ tuổi thường có tính cách hung hăng, thiếu chín chắn.

4. Ngựa quen đường cũ hay Chứng nào tật ấy: Câu này muốn nói người

ta không dễ dàng bỏ được một thói quen xấu.

5. Ngựa xe như nước: Câu này dùng để chỉ việc có nhiều người qua lại tạ một điểm nào đó.

6. Ngưu tầm ngưu mà tầm mã: Chỉ việc những người giống nhau thường tập hợp lại với nhay, tìm đến nhau.

7. Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ: Câu này nói về tình đoàn kết giữa những người trong cùng một nhóm hay cộng đồng có chung tình cảm hay lợi ích.

8. Thẳng ruột ngựa: Nói về việc không úp mở, thẳng thắn vào đề luôn.

9. Chạy như ngựa vía: ý nói chạy rất nhanh.

10. Da ngựa bọc thây: Câu này thời xưa dùng để nói về một người lính đã ngã xuống trên chiến trường (Xác họ thường được bọc trong da ngựa thay cho quan tài), còn ngày nay người ta dùng để chỉ sự hi sinh.

11. Đầu trâu mặt ngựa: Câu này dùng để chỉ những kẻ vô lại, kẻ đại bất lương.

12. Đơn thương, độc mã (một ngựa với một cây thương): Chỉ người một mình chống lại khó khăn, không có sự trợ giúp của ai.

13. Đường dài hay sức ngựa: Câu này ý nói, cùng với thời gian, người ta có thể được những phẩm chất ta một người nào, nhất là khi ở với nhau thường xuyên. Câu này đồng nghĩa với “Đi lâu mới biết đường dài, ở lâu mới biết con người phải chăng” hay “ thức lâu mới biết đêm dài, ở lâu mới biết con người phải chăng”.

Con Ngựa trong Thành ngữ, Tục ngữ Việt Nam


14. Lên xe, xuống ngựa: Câu này nói về một người có cuộc sống xa hoa, phú quý, đồng nghĩa với “ra hán vào giày” hay “chân giày, chân dép”

15. Mặt dài như ngựa hay Mặt ngay cán tàn: Nói về việc một người đứng lặng trước cấp trên khi bị bắt quả tang.

16. Thay ngựa đổi chủ: Câu ngày dùng để chỉ một người rời bỏ một phe phái để đi theo một phe phái khác.

17. Được đầu voi đòi đầu ngựa: Nói về người có lòng tham không đáy hay không biết dừng lại đúng mức, tương đương với “được voi đòi tiên” “được đàng chân lân đàng đầu” “được con em thèm con chị” “có thịt đòi xôi”…

18. Một lời nói ra bốn ngựa khó tìm (Nhứt ngôn ký xuất tứ mã nan truy): Câu này có nghĩa là một lời nói vô ý khi ra khỏi miệng rất khó có thể lấy lại được.

19. Tái ông mất ngựa: Chỉ trong cái rủi có cái may. Cây này có nguồn gốc từ một câu chuyện một người đánh mất con ngựa tưởng là vận đên, nhưng sau một thời gian con ngựa trở về dắt thêm một con ngựa nữa..(Xem Tái Ông Thất Mã)

20. Cầm cương nảy mực hay Cầm cân nảy mực, đứng mũi chịu sào: Câu này chỉ người lãnh đạo gương mẫu và không ngoan.

21. Muốn đi xa phải giữ gìn sức ngựa (Tục ngữ Pháp): Câu này dùng để khuyên người ta muốn trụ vững hay kéo dài một công việc gì, cần phải biết dè sẻn sức lực cũng như tiền bạc.

Qua những câu tục ngữ trên cho thấy cha ông ta đã rất tài tình khi dùng một con

vật gắn bó với con người từ ngàn đời nay ( là ngựa kéo, thồ, đua và chiến đấu ) để phản ánh chân thực và sinh động cuộc sống hàng ngày của người dân. Nó còn cho thấy một kho tàng văn hóa dân gian vô cùng giữ gìn và phát triển cho muôn đời sau.

Sưu Tầm

Một tiếng thở dài, hai ý nghĩa khác nhau.

Quan tòa hỏi một nhân chứng nữ: - Có chồng hay chưa? Bà này thở dài. Tòa nói với thư ký: - Ghi đi: Chưa chồng.

Một lát sau quan toà hỏi một nhân chứng nam: - Đã có vợ chưa? Người này cũng thở dài. Tòa nói: - Ghi đi: Đã có vợ.

Sưu Tầm

Giấc Mộng Đêm Xuân



Nguyên Nhung

* Đôi lời của người viết:

Một mùa Xuân , tôi có ý định đem vứt đi cây

Quất già trồng trước cửa, nhưng lần lữa nửa

muốn nửa không. Tôi nói điều đó với chị tôi, chị

bảo: “Hoa không phụ người sao người lại phụ

hoa”. Vì câu nói ấy tôi vẫn giữ cây lại. Lạ lùng

thay, buổi sáng mùng một Tết, tôi bước ra hiên

và xung quanh tôi thoang thoảng mùi hương

thơm từ những chiếc hoa xinh xinh màu trắng,

với những chiếc lộc non trên cành quất xác xơ.

Đó là lý do tại sao tôi đã viết câu chuyện “Giấc

Mộng Đêm Xuân”.

ăm nay Xuân về, Tết đến muộn, đã bước qua tháng hai Dương lịch nên tiết trời thật là ấm áp. Mùa Xuân đã trải những vạt nắng hồng trên sân cỏ còn ướt sương, bầy

chim cũng thức dậy hót líu lo trước hiên nhà mỗi buổi bình minh.

Trước Tết độ nửa tháng, Nguyễn, chủ nhân căn chung cư hai phòng ngủ, nhưng hàng hiên rất thoáng và rộng, đã dọn dẹp mớ cây cảnh trong những chiếc chậu sành tráng men trước cửa nhà. Tuy chưa đến tuổi điền viên, nhưng mỗi ngày đi làm về, chăm chút mấy cây kiểng cũng là thú vui của Nguyễn, đỡ phải nghĩ ngợi chuyện đời vốn vui ít, buồn nhiều.

Sống cảnh đời cô độc, không vợ không

con, không họ hàng thân thích, Nguyễn đã quen dần với cái cô độc, tĩnh mịch của tâm hồn. Có lúc chàng cũng nghĩ đến chuyện ở chung với một người bạn nào đó, chia nhau chút tiền điện, tiền nước hằng tháng, nhưng chàng lại vội thôi ngay, vì chỉ sợ sẽ đánh mất cái tự do được yên tĩnh sống một mình. Có khi chàng tự chế giễu mình, “lòng mình còn không hiểu nổi huống chi lòng người”. Đây chỉ là lối an ủi của người sống mà không biết rằng mình đang sống, đau mà cố quên rằng lòng mình đang đau.

Năm nay tự nhiên Nguyễn có ý định cần phải thay đổi một cái gì, khi nhìn những chậu cây chàng trồng trước cửa. Hai cây thông đất khỏe mạnh tươi tốt, bất chấp sự thay đổi của thời tiết, mấy giò phong lan đang trổ hoa rất đẹp dù không được tưới tắm bao nhiêu. Giống này rất lạ, không ưa nước. Nguyễn tưởng sự chăm sóc sơ sài của mình thì chẳng hoa nào sống được, vậy mà giờ này nó vẫn đơm hoa. Riêng cây quất nom có vẻ cỗi, cách đây bốn năm cũng vào dịp Xuân về, vợ chồng người bạn đã mang tặng chàng, với nhã ý đem cái sung túc, xum xuê, tươi

N



thắm của cây cỏ để chàng khỏa lấp phần nào nỗi hiu quạnh. Hai năm đầu chàng còn chăm tưới bón, nhưng đến mùa Xuân thứ ba chỉ còn lác đác dăm quả vàng óng trên cành cây xơ xác cằn cỗi, nhìn rõ mà phát chán. Nắng hè hừng hực rồi mùa đông giá rét đã cướp dần sinh lực của cây, như người con gái chỉ vui có một mùa cưới, rồi thì cũng quắt quay với những tất bật của đời.

Dạo này tự nhiên Nguyễn hay có

những nỗi buồn vô cớ, đến nỗi chểnh mảng cả việc săn sóc cây cỏ. Mỗi độ Xuân về, Nguyễn lại nghe lòng mình chìm ngập trong một nỗi buồn không đâu. Lắm khi chàng nhìn đăm đăm vào một chiếc lá xanh, nhìn để mà nhìn chứ hồn chàng dường như đã gửi vào một nơi chốn rất xa xăm, có thể là một khoảnh đời trong dĩ vãng. Ở đấy biết bao kỷ niệm buồn vui lẫn lộn, muốn thoát ra rồi lại muốn quay về, khi con người đến lúc sống bằng những hồi tưởng dĩ vãng. Nhìn hoa, nhìn lá, lắm khi Nguyễn đã ngậm ngùi nhìn rõ mối tương quan giữa con người và cây cỏ, mới ngày nào tóc còn xanh mà nay đã sợi đen sợi trắng, mắt đã bớt phần tinh anh, đuôi mắt thì hệt như một chiếc lá héo. Không có gì chống chỏi nổi với thời gian, sự luân chuyển của vũ trụ vẫn quay đều, Nguyễn nghe như đời dần dần ngắn lại.

Đêm nay, đêm cuối năm. Dù chỉ có

một mình, Nguyễn vẫn có thói quen bày biện chút bánh trái để cúng Ông Bà. Trên chiếc bàn con là tấm ảnh của cha mẹ chàng đã ố vàng với thời gian, tấm hình duy nhất còn lại mà chàng nâng niu gìn giữ, từ khi gom góp mớ hành trang xuống tàu quyết

thoát ra miền quê hương khốn khổ. Trong cái đêm ngày cùng tháng tận, mùi nhang khói lãng đãng trong không gian, lòng chàng lại chập chùng với biết bao kỷ niệm buồn vui, rất nhiều lần Nguyễn nghe như có tiếng sụt sùi của những giọt nước mắt, chảy ngược vào tim khiến chàng xúc động đến run rẩy.

Nguyễn mở hé cánh cửa kính, một làn hơi mát lạnh từ bên ngoài ùa vào căn phòng vắng, không phải thứ gió lạnh giữa đêm Xuân, mà nếu nghĩ ngợi thêm chàng cứ ngỡ đó là cái dịu dàng của dáng Xuân, đang rón rén bước vào, quấn lấy chàng trong một cảm giác kỳ thú. Đêm dịu dàng vô cùng, dưới sân cây hoa đào cũng đang rung rinh những nụ hoa mới nở dưới đêm sương, Nguyễn hình dung ra cây cỏ cũng đang nín thở để tận hưởng chút êm ái của đêm giao mùa.

Tự nhiên Nguyễn lại muốn nghe một

vài bản nhạc Xuân quen thuộc trong một đêm tuyệt vời như đêm nay. Lâu lắm rồi, năm nào cũng đón Tết một mình, chàng có bao giờ lại có được cái êm ả như vậy. Chàng mở nhạc rồi lười biếng thả mình trên chiếc “sofa” ngoài phòng khách, nhắm mắt lại để tận hưởng những âm thanh dặt dìu trong đêm vắng. Trong lúc mơ màng thả hồn với suối nhạc êm đềm, Nguyễn mơ hồ nghe như có tiếng bước chân ngoài hành lang, tiếng lá hoa rì rào từ mấy chậu hoa, rồi giọng ngọt ngào của ai đó gọi tên mình, ngay khi ấy bóng một phụ nữ đã xuất hiện trước khung cửa. . .

Nàng mặc chiếc áo vàng, màu vàng

tươi thắm làm cho khuôn mặt ửng hồng, nụ



cười rạng rỡ trên đôi môi phơn phớt hồng và từ nơi nàng toát ra mùi hương của hoa cỏ, rất thanh khiết. Chưa bao giờ Nguyễn thấy một vẻ đẹp nào thanh lịch hơn, không phải nét ngây thơ nũng nịu của một cô gái mới lớn, cũng không son phấn lả lơi mời gọi của một ả giang hồ. Từ nơi nàng toát ra một vẻ là lạ khiến chàng phải kính nể. Nàng lên tiếng, âm thanh cao và trong trẻo:

“Đêm Xuân, đến thăm chủ nhân lúc này thật là đường đột, mong ông vui lòng thứ lỗi. Gần gũi đây mà mấy độ Xuân về, không chia xẻ được nỗi niềm với người cùng quê lòng thật là áy náy. Thôi thì mỗi năm có một mùa, một mùa có một ngày như đêm nay, ông cho phép thì tôi xin được vào đàm đạo mấy lời.”

Nguyễn thấy thật là lạ lùng, tuy vậy

chàng cũng vẫn giơ tay lịch sự mời khách, cố moi óc để nhớ xem quanh đây có ai giống nàng, mà nếu có thì chàng cũng chẳng biết, vì ngày nào cũng đi làm từ sáng tinh mơ, chiều về tưới cây qua quýt rồi lại chúi đầu vào đọc sách. Khu chung cư lẫn lộn dân tứ xứ, lâu nay cũng thấy có nhiều người Việt dọn đến rồi dọn đi, Nguyễn cũng chẳng quan tâm. Sự xuất hiện của người thiếu phụ áo vàng trong đêm nay làm chàng ngạc nhiên, vừa ngạc nhiên lại vừa thích thú. Hay nàng chỉ là một hồn ma, sự gặp gỡ một bóng ma đẹp trong đêm nay chẳng thích thú lắm sao!

Nguyễn rót trà mời khách, bình trà

cúng giao thừa vẫn còn ấm, chủ khách nhìn nhau bỡ ngỡ. Chàng khách sáo mở lời:

“Thật quý hóa quá! Mấy năm nhà cửa vắng vẻ vì chỉ có một mình, nay có khách đến thăm, lại là một giai nhân, năm nay chắc may nhiều hơn rủi.”

Thiếu phụ cũng cười, trông nàng thật

có duyên, sắc áo vàng như rạng rỡ theo nụ cười của giai nhân, khiến nàng bội phần kiều diễm, tuy vậy người đối diện lại vẫn không dám buông lời bất nhã.

“Cám ơn ông đã quá khen. Trong

phòng này ấm quá, nào nhang thơm, nào trà ngon, chủ nhân thật là tươm tất. Mùa Đông đã qua, năm nay Xuân về tiết trời ấm áp, người người cây cỏ cùng rạo rực đón Xuân sang. Riêng chủ nhân, sang năm mới phải tìm một bóng hồng cho vui nhà, vui cửa.”

Nói xong, nàng nhìn Nguyễn ý nhị

khiến chàng bỗng dưng nghe lòng mình xao xuyến. Chàng thở nhẹ:

“Không dấu gì cô, từ ngày sang đây

đời sất bất xang bang nên chưa dám nghĩ đến chuyện vợ con. Bây giờ đã qua đi tuổi ấy, ngoảnh lại thấy mình đã già lại càng không dám nghĩ. Thôi thì “lần lữa ngày qua tháng lại qua”, riêng tôi lại có nỗi niềm riêng, biết ai là người tri kỷ?”

Thiếu phụ nâng tách trà nhấp giọng,

thanh âm lắng xuống bùi ngùi:

“Biết ông đã mấy năm mà không chia xẻ được thật là đáng tiếc. Chúng ta cùng gốc gác trời Nam, vì “tai trời ách nước” mà phải bỏ nước ra đi, mỗi người có một hoàn cảnh



khác nhau nhưng cũng đồng cảnh ngộ, lưu lạc nơi xứ lạ quê người. Qua xứ này, khác biệt từ văn hóa cho tới phong thổ, cây cỏ còn héo hắt huống chi con người. Sẵn đây cũng kể ông nghe, tôi được một người Việt Nam bất đắc dĩ phải bỏ nước ra đi, mang theo làm bạn cho đỡ nhớ quê cha đất tổ. Tưởng đã bỏ thây nơi lòng đại dương, ngờ đâu lại được đến nơi này. Đất nước quê người khác đất nước quê mình, chí lớn không thành, sống một đời cô quạnh, chủ nhân tôi buồn rầu sinh ốm đau, bịnh tật rồi chết, thân tôi lưu lạc bốn phương. Dù sao, vì vận nước mà phải nổi trôi đến nơi này, nhưng có sao chăng nữa thì vẫn giữ nguyên cái tình chung thủy với nước non, cốt cho xứng là người dân nước Việt.”

Nguyễn nghe lòng dạt dào xúc cảm.

Tâm sự của người phụ nữ áo vàng cũng giống như tâm sự của chàng, ngoài chuyện tình cảm riêng tư thì vẫn mang một nỗi niềm chung, mang kiếp sống tha hương nơi xứ lạ. Nguyễn thổ lộ, tự nhiên sao đêm nay chàng lại đem nỗi lòng của mình kể cho người khác nghe, trong khi tính chàng vô cùng kín đáo:

“Cũng chẳng ai muốn bỏ quê hương

mà đi, thưa cô, dù có phải vất vả vì miếng cơm manh áo. Sang bên này, tuy có được hít thở không khí tự do, nhưng đổi lại cũng mất mát khá nhiều. Tuổi thanh xuân và tình yêu của tôi đã mất theo những tháng năm tù tội, rồi sau đó dù ở trong hay ngoài vòng tù tội, tôi vẫn bị ngột ngạt trong cái không khí nặng nề của sự nghi kỵ. Hơn nữa vợ tôi. . .”

Nguyễn im lặng thở dài. Chàng tự hỏi không biết có nên nói ra những điều này không? Người phụ nữ vẫn im lặng nhìn chàng chờ đợi. Nguyễn tiếp:

“Nàng gần giống như cô, cũng hay mặc màu áo lụa vàng mỗi độ Xuân về. Xin lỗi cô nhé! Đây chỉ là sự trùng hợp khi đêm nay cô đến đây với màu áo vàng của nàng năm xưa, thuở tôi còn là một người lính. Nay coi như đã hết, có lẽ nàng đã thay mấy lần áo như hoa nở mấy lần hoa, nàng còn trẻ quá làm sao chờ đợi được. Tôi không hề trách nàng dù từ đấy đời tôi không còn có mùa Xuân, sống lêu bêu như cây cỏ, có lẽ cái số của mình đã vậy, không thay đổi được. Đời lại không lối thoát, tôi muốn hòa nhập vào xã hội để sống như một người bình thường, nhưng xã hội lại không chấp nhận mình, vì thế chỉ có một cách là thoát ra thôi cô ạ.”

Thiếu phụ cúi đầu lặng lẽ, nhưng trong

mắt nàng đã rưng rưng hai hạt lệ: “Tội nghiệp ông, sao đời buồn thế ông

nhỉ? Bao nhiêu năm nhìn ông thui thủi trong căn nhà này, tôi cũng nghĩ ông có tâm sự gì đó nhưng không tiện hỏi. . .”

Nguyễn gật đầu. Chàng rót thêm trà

vào tách để nén xúc động: “Thế là tôi vượt biên. Bao nhiêu ngày

sóng gió, đói khát trên biển, cuối cùng cũng đến được nơi đây. Xã hội này mở cửa cho tôi bước vào, mười năm qua mà cũng chẳng làm được gì. Cuộc đời thì vẫn những con người bon chen, đố kỵ, tâm hồn nhiều mất mát khiến tôi chả thiết tha gì nữa, co rút lại trong cái vỏ ốc cô đơn của mình, mãi rồi



không muốn hòa nhập với bên ngoài, dù biết là mình vẫn sống, vẫn ăn, vẫn thở. Đêm nay cô đến đây, có lòng chia xẻ cái vui của ngày đầu Xuân, tôi vô cùng cảm kích. Sẵn đây cũng xin được hỏi, chắc là cô cũng ở gần đâu đây?”

Thiếu phụ áo vàng nở nụ cười kín đáo,

vẻ bí mật:

“Vâng, thưa ông, rất gần nữa là khác. Ông có biết mà dường như không biết, vì tâm hồn ông đã gửi tận đâu đâu. Tôi có cảm tưởng ông nhìn mà không nhìn, thờ ơ với tất cả, ông làm cho có chuyện chứ chẳng thiết tha gì, bởi vậy dù có muốn chia xẻ điều gì cũng ngại ngần không tỏ được.”

Giọng nàng ra chiều hờn giỗi, còn

Nguyễn lại ngạc nhiên quá sức:

“Thực thế hở cô? Lâu nay tôi cứ tưởng chẳng ai chú ý đến mình nữa, không ngờ đã phụ một tấm lòng, cô bỏ qua nhé!”

Giọng nàng thật dịu dàng, nửa như

trách móc, nửa như ủi an:

“Bởi vậy có những việc ông làm cho người khác ông cũng không để ý làm như thế để làm gì, ông không lắng nghe lời thì thầm giao cảm giữa đôi bên, thì làm sao thấy được niềm vui giữa người cho kẻ nhận. Lắm khi ông lại tạo cho mình rất nhiều ngộ nhận, ích kỷ, vô tình, lãnh đạm, hay có khi người ta cho ông là một kẻ kiêu căng, khối người đã nghĩ về ông như thế. Riêng tôi thì tôi hiểu, bản thân ông là thiện, không hề làm

hại ai, nhưng sao không mở tấm lòng mình ra cho đời bớt khổ, cứ phong tỏa lấy mình để rồi chán ngán một mình, cửa cứ đóng thì làm sao ai mở được.”

Nghe những lời nàng nói, những nhận

xét của nàng chính xác đến nỗi Nguyễn phải giật mình. Quái lạ! Người đàn bà này là ai sao có thể hiểu chàng thấu đáo, cặn kẽ đến thế. Tự nhiên chàng ao ước, giá mình có một người bạn đường đáng yêu như vậy thì dẫu chết cũng cam lòng. Có tới hai mươi năm rồi, từ lúc vợ chàng bỏ đi, mới đầu Nguyễn thấy lòng đau đớn, tái tê rồi lạnh lẽo hẳn, đối với chàng từ lúc ấy, đàn bà chỉ là sự đùa cợt, thoáng chút vui cho đời bớt phần tẻ lạnh, không thể biểu hiện cho điều gì cao cả. Sự xuất hiện đột ngột của người thiếu phụ áo vàng đêm nay, khiến chàng hiểu mình đã khép kín lòng mình trong hoang tàn, đổ nát, tối tăm. Thiếu phụ lại nói:

“Ông Nguyễn ạ, có lẽ ông phải dẹp bỏ

mọi thành kiến với phụ nữ và cả với cuộc đời nữa. Tất cả mọi người đều có giá trị như nhau, mỗi người là một đơn vị trong muôn ngàn đơn vị mà Thượng Đế đã tạo nên, ta chẳng nên tự tôn mặc cảm hay tự ty mặc cảm. Nếu không có số 0 làm sao 1 lại trở nên 10, cái này bổ khuyết cho cái kia là vậy. Ông Nguyễn nghĩ xem, nếu không có người đổ rác, làm gì có sự sạch sẽ để có một môi sinh tốt đẹp cho người khác hưởng. Ngay cả các triết thuyết của các bậc cao nhân, cũng trở thành số 0 nếu nó không được cái đám đông của số 0 kia hưởng ứng. Chúng ta cứ lòng vòng ở những cái tầm thường nhất, để



thấy rằng chẳng có gì là tầm thường cả, phải không ông Nguyễn?”

Nguyễn chỉ im lặng lắng nghe, khẽ liếc

nhìn nàng chờ đợi. Dáng vẻ của nàng trang trọng tuyệt vời, mà mỗi lời nói lại vô cùng khúc triết:

“Tôi hiểu ông vì giữa ông và tôi có

những cảm nhận giống nhau, tâm cảm thì dường như đồng nhất, nhưng quan niệm sống của mỗi người lại hơi khác. Cây cỏ mọc ở phương Nam đem trồng trên đất Bắc, làm sao mà tươi tốt cho được. Con người cũng thế, nhưng nếu biết thích nghi với hoàn cảnh, biết vượt qua những khó khăn nhất thời, giản dị tìm cái tương đối của nó thì cuộc sống sẽ trở nên ý nghĩa. Chúng ta vẫn phải làm một điều gì có thể, dâng hiến cho đời , chia cái Ta có cho Người thì mới hoàn toàn hạnh phúc, ông có đồng ý vậy không?”

Nguyễn ngạc nhiên đến thán phục.

Những lời người phụ nữ vừa nói ra có một sức thuyết phục mạnh mẽ, khiến chàng cũng thấy mình cần thay đổi cái nhìn, cũng như những tư duy về cuộc sống xung quanh. Chàng tỏ vẻ bối rối:

“Vậy mà bấy lâu nay tôi đã khổ sở với

nỗi cô đơn của mình, nếu không có cuộc gặp gỡ đêm nay, biết bao giờ tôi mới tìm lại được niềm vui của tâm hồn. Không biết thì thôi, biết rồi thỉnh thoảng mời cô tới đây cùng đàm đạo chuyện văn chương, sách vở. . . “

Nguyễn nói với tất cả tấm lòng thành thật của mình khiến người phụ nữ áo vàng cũng bùi ngùi xúc động:

“Tôi không biết nói với ông thế nào,

nếu cơ duyên còn gặp lại thì đó là một điều vui, nhưng nếu không còn gặp nhau nữa thì tôi vẫn luôn luôn nhớ đến ông. Còn phải cảm ơn ông nữa là khác, như mặc chiếc áo đẹp phải cảm ơn người thợ dệt, người này mang hạnh phúc đến cho người kia, đó là chân lý của lẽ sống. Ngày nào mình còn làm được điều gì tốt đẹp ta cứ làm, không mặc cảm mình là người hèn kém hay thừa thãi trong xã hội. Giống như đêm nay, coi như chúng ta chưa biết nhau, vậy mà tôi vẫn đến đây, để chúng ta cùng có một đêm Xuân đầy ý nghĩa.”

Nguyễn chỉ thấy ngỡ ngàng mà không

hiểu nàng nói gì. Người thiếu phụ áo vàng đứng dậy, khoát một cử chỉ tạ từ, giọng nàng lại cất lên trong vắt, âm thanh tươi vui như tiếng hót của một loài chim:

“Xuân về, mong ông tìm được niềm

vui cho tâm hồn, nhớ chia lại niềm vui ấy cho mọi người và mọi loài ông Nguyễn nhé!”

Nguyễn chưa kịp nói gì thì bóng nàng

đã thoắt ra cửa, tan dần trong màn sương trắng đục như sữa. Trời đã ưng ửng sáng, tiếng chim hót líu lo ngoài hiên làm chàng tỉnh giấc, thì ra chàng vừa trải qua một giấc mộng. Nguyễn thấy tiếc ngẩn ngơ, dường như hương thơm của người phụ nữ áo vàng còn vướng vít đâu đây.



Nguyễn pha một bình trà ngon cho

buổi sáng đầu Xuân, tách trà thơm như càng ý vị với hình ảnh giai nhân trong giấc chiêm bao. Chàng mở cửa bước ra hiên, cây cỏ sau một đêm Xuân bừng bừng sức sống, nắng vàng đã lóng lánh trên những giọt sương đêm. Lạ thay! Nguyễn chợt nhìn thấy những lộc non đơm đầy trên cành quất xác xơ, bao nhiêu nụ trắng đang nở hoa, tỏa mùi thơm bát ngát. Chàng nâng nhẹ một nhánh cây, trên ấy còn sót lại một quả quất vàng từ mùa năm trước. Bỗng một làn gió Xuân làm run nhẹ những chiếc lá non trên tay chàng, trong một thoáng bâng khuâng, Nguyễn có cảm tưởng người thiếu phụ áo vàng chính là hồn cây quất trời Nam, đã đến với chàng trong giấc mộng đêm Xuân. Nguyên Nhung

Chào Nhau Mùa Xuân viết bài thơ gửi mùa xuân bên thềm giao thừa mưa gió quê người vắng im người đi tìm mãi một mùa xuân xưa rượu nồng môi lạnh niềm riêng cũng vừa quanh đây quen thuộc mà sao lạ lùng ấm hơi lò sưởi lạnh mối tình chung đất trời lặng lẽ người ngồi miên man chúc nhau sức khoẻ chuyện vãn đêm tàn được thua vinh nhục bọt rượu tràn ly yêu thương hờn giận quanh quẩn đi về mộng đầy tay ảo buông bắt xoay vòng sức mòn chân mỏi lãng đãng long đong phố mờ sương khuất chào nhau cuối đường mùa xuân vẫn thế lòng hoài nhớ thương Phan Nhật Tân

Chúc Tết


Teát ñeán thaân thöông chuùc moïi ngöôøi

Treû giøa muoân choán ñöôïc vui töôi

Mong sao queâ cuõ ñeàu no aám

Öôùc voïng toaøn daân nôû nuï cöôøi

Daân trí khoân leân, khoâng maõi bòp

Nghóa tình nhaân aùi bôùt ñöôøi öôi

Nöôùc non thoaùt aùch tham taøn Cheät

Bình ñaúng coâng minh chín roõ möôøi

Hoà Phi

CChhuuùùcc

TTeeáátt

Vài Nét về Tết cổ truyền Việt Nam


Tết Nguyên Đán (Tết Cả) là lễ hội lớn nhất trong các lễ hội truyền thống Việt Nam từ hàng ngàn đời nay, là điểm giao thời giữa năm cũ và năm mới; giữa một chu kỳ vận hành của đất trời, vạn vật cỏ cây.

ết Nguyên Đán Việt Nam từ buổi "khai thiên lập địa" đã tiềm tàng những giá trị nhân văn thể hiện mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, vũ trụ qua bốn mùa Xuân-Hạ-Thu-Đông và quan niệm "ơn trời mưa nắng phải thì" chân chất của người nông dân cày cấy ở Việt Nam... Tết còn là dịp để mọi người Việt Nam tưởng nhớ, tri ân tổ tiên, nguồn cội; giao cảm nhân sinh trong quan hệ đạo lý và tình nghĩa xóm làng.

Người Việt Nam có tục hằng năm mỗi khi Tết đến lại trở về sum họp dưới mái ấm gia đình. Nhiều người muốn được thăm viếng mồ mả và khấn vái trước bàn thờ tổ tiên. Nhiều người cũng muốn thăm lại nơi họ đã từng sinh sống với gia đình trong thời niên thiếu.

Với nhiều người xuất thân từ nông thôn, kỷ niệm thời niên thiếu có thể gắn liền với giếng nước, mảnh sân nhà. "Về quê ăn Tết" đã trở thành thành ngữ chỉ cuộc hành hương về nơi cội nguồn.

Là Tết cổ truyền của dân tộc nhưng tùy theo mỗi vùng, mỗi miền của Việt Nam hoặc theo những quan niệm về tôn giáo khác nhau nên có thể có nhiều hình thức, nhiều phong tục tập quán (địa phương) khác nhau. Tuy nhiên, phong tục Tết vẫn gồm những phần chính cơ bản sau.

Giao thừa

Lẽ trời đất có khởi thủy phải có tận cùng, một năm có bắt đầu ắt phải có kết thúc, bắt đầu vào lúc giao thừa, cũng lại kết thúc vào lúc giao thừa.

Giao thừa là gì? Theo từ điển Hán Việt của Đào Duy Anh nghĩa là cũ giao lại, mới đón lấy. Chính vì ý nghĩa ấy, nên hàng năm vào lúc chuyển giao giữa hai năm cũ, mới này, có lễ trừ tịch.

Lễ Trừ tịch

T



Trừ tịch là giờ phút cuối cùng của năm cũ sắp bắt đầu qua năm mới. Vào lúc này, người dân Việt Nam theo cổ lệ có làm lễ Trừ tịch. ý nghĩa của lễ này là đem bỏ hết đi những điều xấu của năm cũ sắp qua để đón những điều tốt đẹp của năm mới sắp đến.

Lễ Trừ tịch còn là lễ để "khu trừ ma quỷ," do đó có từ "trừ tịch". Lễ Trừ tịch cử hành vào lúc giao thừa nên còn được gọi là lễ giao thừa.

Cúng giao thừa tại các đình, miếu, các văn chỉ trong xóm cũng như tại tư gia. Bàn thờ giao thừa được thiết lập ở giữa trời. Một chiếc hương án được kê ra, trên có bình hương, hai ngọn đèn dầu hoặc hai ngọn nến. Lễ vật gồm: Chiếc thủ lợn hoặc con gà, bánh chưng, mứt kẹo, trầu cau, hoa quả, rượu nước và vàng mã, đôi khi có thêm chiếc mũ của Đại Vương hành khiển.

Đến giờ Trừ tịch, người chủ ra khấu lễ, mọi người lễ theo, thành tâm cầu xin vị tân vương hành khiển phù hộ độ trì cho một năm nhiều may mắn. Các chùa cũng cúng giao thừa nhưng lễ vật là đồ chay.

Cúng ai trong lễ giao thừa và tại sao cúng giao thừa ngoài trời? Dân tộc nào cũng coi phút giao thừa là thiêng liêng. Người xưa cho rằng mỗi năm có một ông hành khiển coi việc nhân gian, hết năm thì thần nọ bàn giao công việc cho thần kia, cho nên cúng tế để tiễn ông cũ và đón ông mới. Người xưa cũng quan niệm: Mỗi năm Thiên đình lại thay toàn bộ quan quân trông nom công việc dưới hạ giới, đứng đầu là một ngài có trí như quan toàn quyền. Năm nào quan toàn quyền giỏi giang anh minh, liêm khiết thì hạ giới được nhờ như: Được mùa, ít thiên tai, không có chiến tranh, bệnh tật... Trái lại, gặp phải ông lười biếng, kém cỏi, tham lam thì hạ giới chịu mọi thứ khổ.

Lễ giao thừa được cúng ở ngoài trời là bởi người xưa hình dung trong phút cựu vương hành khiển bàn giao công việc cho tân vương luôn có quân đi, quân về đầy không trung tấp nập, vội vã (nhưng mắt trần ta không nhìn thấy được), thậm chí có quan quân còn chưa kịp ăn uống gì.

Những phút ấy, các gia đình đưa xôi gà, bánh trái, hoa quả, toàn đồ ăn nguội ra ngoài trời cúng, với lòng thành tiễn đưa người nhà trời đã cai quản mình năm cũ và đón người nhà trời mới xuống làm nhiệm vụ cai quản hạ giới năm tới. Vì việc bàn giao, tiếp quản công việc hết sức khẩn trương nên các vị không thể vào trong nhà thụ hưởng mà chỉ có thể dừng vài giây ăn hoặc mang theo, thậm chí chỉ chứng kiến lòng thành của chủ nhà.

Lễ cúng Thổ Công

Sau khi cúng giao thừa, các gia chủ cũng khấn Thổ Công, tức vị thần cai quản trong nhà. Lễ vật cũng tương tự như lễ cúng giao thừa.

Một số tục lệ trong đêm giao thừa

Sau khi làm lễ giao thừa, có những tục lệ riêng mà cho đến nay, từ thôn quê đến thành thị, vẫn còn nhiều người tôn trọng thực hiện.

Lễ chùa, đình, đền: Lễ giao thừa ở nhà xong, người dân đi lễ các đình, chùa, miếu, điện để cầu phúc, cầu may.

Kén hướng xuất hành: Khi đi lễ, người ta kén giờ và hướng xuất hành, đi đúng hướng đúng giờ để gặp may mắn quanh năm.

Hái lộc: Đi lễ đình, chùa, miếu, điện xong có tục hái trước cửa đình, cửa đền một cành cây gọi là cành lộc mang về ngụ ý là "lấy



lộc" của trời đất thần, phật ban cho. Cành lộc này được mang về cắm trước bàn thờ cho đến khi tàn khô.

Hương lộc: Có nhiều người thay vì hái cành lộc lại xin lộc tại các đình, đền, chùa, miếu bằng cách đốt một nắm hương, khấn trước bàn thờ, rồi mang hương đó về cắm vào bát hương nhà mình.

Xông nhà: Thường người ta kén một người "dễ vía" trong gia đình ra đi từ trước giờ trừ tịch, sau lễ Trừ tịch thì xin hương lộc hoặc hái cành lộc ở đình chùa mang về. Lúc trở về đã sang năm mới và người này sẽ tự "xông nhà" cho gia đình mình, mang sự tốt đẹp quanh năm về cho gia đình.

Nếu không có người nhà, người ta phải nhờ người khác tốt vía để sớm ngày mồng một đến xông nhà trước khi có khách tới chúc Tết, để người này đem lại sự may mắn cho gia chủ.

Những nét chấm phá chính về Tết

Tết là dịp hội hè vui chơi sau một năm lao động vất vả, và là dịp để những người đi xa tìm về sum họp với gia đình, cùng nhau tưởng nhớ đến tổ tiên, cội nguồn. Người Việt Nam tin rằng vào ngày Tết mọi thứ đều phải mới, phải đổi khác, từ ngoại vật cho đến lòng người.

Tết là dịp để mọi người hàn gắn những hiềm khích đã qua và là dịp để chuộc lỗi. Mọi người đi thăm viếng nhau và chúc nhau những lời đầy ý nghĩa.

Mùa Tết

Từ 23 tháng Chạp trở đi là bắt đầu vào thời kỳ rộn ràng của mùa Tết, tính từ mốc sự kiện "đưa ông Táo về trời" (một nghi thức tiễn đưa thần bếp lên chầu Ngọc Hoàng báo

cáo lại tình hình trong năm của chủ gia). Người người đi mua sắm các vật dụng cho ngày Tết, đặc biệt là quần áo và thức ăn. Không khí lễ hội mỗi lúc một tràn ngập hơn.

Chợ Tết

Đi chợ Tết là một trong những thú vui đặc biệt của người dân Việt Nam. Những chợ đặc biệt chỉ xuất hiện vào dịp Tết và chỉ bán các loại "đặc sản" cho người dân hưởng xuân. Hơn nữa, chợ Tết cũng để thỏa mãn một số nhu cầu mua sắm để thưởng ngoạn, để dâng lên bàn thờ tổ tiên, như hoa, cây cảnh, những loại trái cây, đặc biệt là những loại trái có tên đem lại may mắn như mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài (cầu vừa đủ xài) ... Những loại chợ Tết đặc biệt cũng sẽ chấm dứt vào trước thời điểm giao thừa.

Những món ăn mang hương vị Tết

Bánh chưng, bánh tét... là các loại bánh đặc trưng cho ẩm thực Tết của người Việt. Tết cũng là dịp người Việt thường tổ chức ăn uống lớn, gọi là ăn cỗ gồm những món như canh măng, xôi gấc, thịt gà, thịt đông, giò lụa, nộm, dưa hành muối.

Mứt Tết và các loại bánh kẹo khác để thờ cúng và để đãi khách. Mứt có rất nhiều loại như mứt gừng, mứt bí, mứt cà chua, mứt táo, mứt dừa, mứt quất, mứt sầu riêng, mứt mít, mứt khoai, mứt hạt sen. Ngoài ra, Tết còn có hạt dưa, hạt bí, hạt hướng dương, hạt điều, hạt dẻ.

Màu của ngày Tết

Màu chủ lực trong ngày Tết vẫn là màu đỏ, theo quan niệm màu đỏ là màu phát tài và may mắn. Ngày Tết của Việt Nam ngập



tràn màu đỏ với câu đối đỏ, phong bao lì xì đỏ, dưa hấu đỏ, hạt dưa nhuộm màu đỏ…

Người Việt Nam cũng thích bày những loại hoa có màu đỏ, như hoa hồng, hoa đào, hoa hải đường… Trước đây khi pháo còn được cho phép đốt, đường xá ngập tràn trong màu đỏ của xác pháo. Trang phục có tông màu đỏ cũng được ưa chuộng để mặc Tết.

Khái niệm thời gian

“Mùa” Tết, không ai bảo ai, mọi người đều cùng nhau dẹp bỏ dương lịch và quay trở sang âm lịch rất tự nhiên, với những khái niệm thời gian trước Tết gọi là “hăm,” sau tết gọi là “mồng.” Âm lịch hồi sinh thật kỳ diệu như thể luôn nhắc nhủ mỗi người Việt Nam về tính dân tộc, cổ truyền của ngày lễ trọng đại, thiêng liêng nhất này./.

Phương Dung

Bản Chất Dân Tộc

Người Tây: - Ăn chậm, đi lẹ, hôn công khai, tè lén.

Người Việt: - Ăn lẹ, đi chậm, hôn lén, tè công khai!

Người Tây: - Họp bàn thì tranh luận. Họp xong thì thống nhất ý kiến, triển khai thì nhất trí.

Người Việt: - Họp bàn thì nhất trí. Họp xong mới bắt đầu tranh luận, lúc triển khai thì mỗi người mỗi ý!

Sưu Tầm

Ngỡ thấy trong mơ một màu nắng lạ, Hoa nở thanh xuân vang bóng những mùa. Trăng lạnh nửa đêm. Tàn đông. Biệt xứ. Bên kia đời, nắng ấm mái nhà xưa. Vẫn sống thở em ơi – dù dòng sông về đâu, Dù tháng năm theo nước cuốn chân cầu Dù mộng ước đã ngả mầu kỷ niệm, Từng trang thơ vàng úa giữa đời nhau. Vẫn sống thở em ơi – lênh đênh triều thất lạc, Mấy mùa hoa phai hết mộng bơ vơ. Chợt đứng đó. Một góc trời. Hiu hắt. Hồn mang mang gió thổi sang mùa. Ngỡ thấy trong mơ những niềm vui êm dịu, Mộng. Hoa. Thơ. Và tuổi trẻ xa xôi. Bởi hạnh phúc và cuộc đời lỗi điệu, Đêm dâng lên lấp mãi những chân trời. Vẫn sống thở em ơi – dù hân hoan dù sầu khổ, Nước mắt nào cũng riêng cõi tình ta. Đời chia biệt. Những biển rừng thương nhớ Mùa đông bềnh bồng tiếng hát ngùi xa. Vẫn sông núi cao sâu trong tình kiên khổ Mưa quê nhà lạnh ướt quãng đời không. Đã nát tan rồi bao nhiêu giấc mộng. Tháng chạp buồn. Nắng úa mênh mông…

Phạm Việt Cường

Trôi Đi Cùng Tháng Chạp

Nghìn Ô Cửa


Phùng Quân “B À À À à à à...” Tiếng thằng cháu gọi bà như gào lên với đầy vẻ trịch thượng pha lẫn thích thú. Tiếng gọi thật lớn, vang qua hàng dậu, và chỉ ngay một thoáng sau đó, tiếng mẹ tôi từ trong nhà vọng vội ra: “Thằng Ni đó hả... Bà đây...” Rồi cánh cửa xịch mở, mẹ tôi với nét mặt mừng rỡ, lăng xăng ra đón thằng cháu nội yêu quí của bà. Ngày nào cũng như ngày nấy, mẩu đối thoại giữa hai bà cháu không mấy thay đổi và âm điệu gào to chỉ tăng giảm đôi chút tùy theo sự vòi vĩnh hay thích thú nơi thằng cháu nội. Lỉnh kỉnh với mấy cái túi xách, nào là đồ chơi, mấy cuốn tập tô màu, cung kiếm... nó vừa hiên ngang, vừa khệ nệ bước vào nhà. Mẹ tôi chúm chím mỉm cười nhìn theo, tôi đọc được trong nụ cười và sau ánh mắt âu yếm ấy, niềm vui

sướng khôn tả và sự mãn nguyện của mẹ tôi. Đây sẽ là giang sơn cho thằng cháu tha hồ làm vua, và bày bừa đồ đạc khắp nhà để ông bà mệt đuổi theo trong suốt một ngày. Còn phần tôi những lúc ấy, thường chỉ kịp trao đổi vội vàng ít câu thăm hỏi và dặn dò như thường lệ với mẹ tôi rồi vội vã lên đường. Chỉ những hôm cuối tuần đưa cháu sang thăm ông bà, tôi mới có dịp thư thả ngồi lâu hơn hàn huyên với Bố Mẹ tôi. Hoặc thỉnh thoảng vì có công việc bận phải gửi cháu thêm cuối tuần, thì mỗi khi sang đến nơi, bao giờ Bố tôi cũng cố giữ nán lại: “Có ấm trà Bố vừa mới pha đấy, hãy ngồi uống với Bố vài chén đã!”. Tuy nói vậy, nhưng mỗi khi thấy tôi đã chịu ngồi xuống, Bố tôi bao giờ cũng đứng dậy đi vào bếp, lích kích bật bếp, đun thêm ít nước sôi để sửa soạn cho một tuần trà mới. Bộ ấm chén nhỏ xíu bằng đất, màu gan gà, được Bố tôi lau lại và đặt ngay ngắn trong khay trà. Có nhiều lần tôi đã muốn phụ giúp Bố tôi, dành lấy công việc pha trà ấy, nhưng hình như Bố tôi cho rằng trong nhà này, chỉ mỗi Bố tôi mới là người biết pha trà, và ấm trà kia như thế mới ngon và thêm thi vị. Mà thật đúng như vậy, hương vị của những chén trà do Bố tôi tự tay pha chế, sao ngon lạ lùng đến thế. Tôi vẫn để ý từng động tác và thuộc lòng từng cử chỉ quen thuộc ấy, nhưng rồi sau này chính tôi hình như cũng bị lây cái thói quen thích ngồi yên, không còn muốn dành lấy công việc pha trà ấy nữa. Đối với Bố tôi, uống trà không chỉ là để thưởng thức vị thơm ngát của mỗi chén trà, mà những công việc xung quanh chén trà ấy như được thể hiện một phong cách tiêu dao. Những lúc ấy tôi có cảm tưởng mình không còn là một người con về thăm gia đình nữa, mà đang là một

NNGGHHÌÌNN ÔÔ CCỬỬAA

Nghìn Ô Cửa


khách quí được mời đến để cùng thưởng thức uống trà. Dần dà tôi đã trở thành một người khách đối ẩm sành điệu của Bố tôi không biết từ lúc nào. Thời còn ở trung học, tôi thích đọc truyện của Nguyễn Tuân, nhất là cuốn Vang Bóng Một Thời. Trong đó có truyện ngắn Những Chiếc Ấm Đất tả về cái thú uống trà. Nên bây giờ mỗi khi ngồi uống trà với Bố tôi, hình ảnh ông cụ Sáu và sư cụ chùa Đồi Mai thỉnh thoảng lại lãng đãng hiện về trong trí óc. Thú uống trà của người xưa, tưởng như rất đơn giản nhưng không ngờ lại quá nên thơ và cầu kỳ đến như vậy. Tôi cảm thấy mình may mắn, tuy sống giữa một thời đại tân tiến, quá máy móc và nhiều những nhu cầu vật chất trên xứ Mỹ này, mà những lúc trở về gia đình vẫn còn được sống trong một khung cảnh ấm cúng, còn đượm nét nho phong. Có lẽ đã từ lâu lắm, trong những dịp hai Bố con chuyện trò chung quanh từng chén trà trong sương sớm ấy, không biết vô tình hay hữu ý, bao nét đẹp Đường Thi và điển tích văn chương kim cổ, đã được truyền đạt và thấm đượm vào tâm hồn tôi không biết tự bao giờ. Khi sang đến Mỹ, tuổi tác Bố Mẹ tôi đã khá cao. Không gian tuy có phải đổi dời, mặc dầu bên cạnh nỗi buồn nhớ quê hương, thương con nhớ cháu còn lại bên nhà, thì hình như đằng sau cánh cửa ấy, nếp sống cũ từ xa xưa và không khí nho phong của Bố Mẹ tôi không mấy hề thay đổi. Cuộc sống mới nơi xứ người dù có xa lạ, vội vã và ngôn ngữ dù có khác biệt, nhưng hình như những điều ấy không mấy ảnh hưởng đến tập quán trong gia đình. Đằng sau cánh cửa ấy, mùi trầm hương và nồi bánh chưng vẫn thơm ngào ngạt vào những hôm giỗ Tết. Đặc biệt mỗi khi trong nhà có các bạn thơ từ phương xa đến thăm, tiếng đàn thập lục

của Bố tôi lại được dịp ngân lên đôi cung điệu tao đàn, như trang điểm thêm vào những vần thơ xướng họa, làm thôi thúc con chim họa mi trong lồng treo ngoài hiên ríu rít hót vang. Đằng sau cánh cửa ấy vẫn là nếp sống thanh bạch thường ngày, và không biết vì đâu, bạn bè của Bố Mẹ tôi sau này đã đặt tên nơi ấy là Song Hạc Đình. Bố tôi tuy thuộc vào thế hệ Tây học ngày trước, nhưng Hán văn cũng còn rất giỏi. Trong phòng khách ngoài những bức họa đề thơ treo trên tường, là một tấm trướng dài, trên đó Bố tôi viết một câu chữ Hán theo lối đại tự: 不出戶, 知天下: Bất Xuất Hộ, Tri Thiên Hạ. Ý nghĩa của câu nói đó là: “Không ra khỏi cửa mà biết được việc thiên hạ”. Giản dị chỉ có vậy mà phải đợi mãi đến những năm về sau này, khi tôi bắt đầu có dịp đọc đến cuốn Đạo Đức Kinh, tình cờ mới khám phá đó là một câu nói của Lão Tử. Cả túi khôn trong thiên hạ, tóm gọn trong năm ngàn lời, gồm những qui luật bất biến, diệu dụng của tạo hóa hay kinh nghiệm tâm lý nhân sinh, ngàn đời vẫn không hề thay đổi. Lúc ấy tôi như chợt khám phá ra cả một khung trời Đông phương huyền diệu mà bao la và mới lạ, rất thường hằng như thiên nhiên kia, đến mùa thu thì lá phải vàng, nhan sắc nào tồn tại mãi được với thời gian? Hòn đá kia dù có được đẽo gọt công phu đến mấy khi quăng xuống nước cũng phải chìm. Khúc gỗ này tuy thô sơ mộc mạc nhưng vẫn nổi trơ gan qua bao ghềnh thác? Bởi vậy khi đã quán triệt được những qui luật diệu dụng ấy, thì không cần bước ra khỏi cửa, không cần phải đến tận nơi, hay phải nhìn tận mắt cũng suy được việc người, việc đời, cũng biết được lẽ đúng, điều sai. Quán triệt được lẽ đời, tâm sẽ bớt vướng bận, thong dong cùng năm tháng. Ở vào một giai đoạn nào đó trong cuộc đời,

Nghìn Ô Cửa


nhất là đối với những người còn chút ảnh hưởng Nho học như thế hệ Bố tôi, thì hình như sẽ cảm thấy không còn muốn nghĩ đến chuyện xuất hộ để tri thiên hạ nữa, mà dẫu nếu có xuất hộ, thì cũng không hẳn là cần thiết để muốn tri thiên hạ nữa rồi. Không biết được ông dạy cho từ khi nào, mà khi thằng cháu nội bắt đầu biết nói sõi, cũng là khi chàng đã thuộc nằm lòng câu nói đó, cũng biết chỉ trỏ vào những chữ Hán kia, dõng dạc đọc to: “Bất - Xuất – Hộ - Tri - Thiên - Hạ”, ra vẻ đắc chí lắm, làm cả nhà cười vang. Thời gian bình lặng trôi nhanh... Tiếng gọi “BÀÀÀààà...” qua hàng dậu của thằng cháu nội ngày nào, đã thưa dần theo năm tháng. Tôi cũng ít có dịp ghé sang thăm Bố Mẹ tôi đều đặn như ngày trước. Bộ ấm trà dùng lâu ngày, vẫn nguyên màu nâu cũ, nay đã lên nước bóng, như được phết thêm lên đó chất liệu thời gian bằng tuổi già chồng chất của Bố Mẹ tôi. Tôi vẫn thích thú những lúc được nhắp từng ngụm trà thơm, hay thưởng thức vị ngọt đặc biệt của trà còn lưu lại trong cổ sau mỗi chén trà ấy, nhưng dường như có một điều gì đó khiến tôi linh cảm, cho đến một lần kia trong lúc hàn huyên, Bố tôi ôn tồn dặn dò: “Bố thấy đời sống các con bên này sao mà bận rộn quá! Bận rộn không còn thấy những khoảng khắc thanh cao thư giãn cần thiết cho tinh thần. Nhưng rồi mai sau này..., các con cũng nên cố gắng phải sửa soạn và tìm cho mình một lối về...” Tôi hiểu nỗi băn khoan nơi Bố Mẹ tôi, khi tuổi già sức yếu, cùng nỗi cô đơn và những kỳ vọng cuối đời trông mong muốn gửi gấm đến con cái. Đằng sau cánh cửa kia, là cả một nếp sống cổ kính của gia đình. Tôi

cũng có những niềm riêng, khắc khoải âm ỉ trong lòng, làm sao mưu sinh để có thể vươn lên và hội nhập trong cái xã hội này, mà không bị đánh mất chính mình, để mỗi khi quay trở về với gia đình, vẫn còn được nhìn thấy như một người con hiếu thảo, vẫn mãi là con của Bố Mẹ... Cũng hơn hai mươi năm qua, kể từ lần dặn dò ấy, thằng cháu nội của ông bà nay đã trưởng thành. Cánh chim đã khôn lớn, đủ sức tung cánh bay lượn khắp bốn phương trời. Thấp thoáng nhìn lại, tôi cũng sắp sửa bước vào khoảng không gian và tuổi tác của Bố Mẹ tôi, khi các người mới sang đến Mỹ ngày trước. Câu chuyện “Rừng Mắm” mỗi khi nhớ lại, vẫn không khỏi để lại trong tim tôi những phút se lòng. Ai ngờ những cây mắm cũng dám vượt đại dương, tìm đến đây để tái sinh trên một mảnh đất hoàn toàn khác lạ từ phong thổ đến văn hóa và đã dốc hết tâm sức để cố bám rễ, đâm chồi... Cuộc sống chung quanh đây với nắng sớm vẫn lên và gió chiều êm ả vẫn thổi về. Bốn mùa vẫn đều đặn đổi thay như cuộc sống bình thản qua lại mỗi ngày. Tôi vẫn khép mở đôi cánh cửa, ngày ngày hai buổi bước ra ngoài giao tiếp với cuộc đời. Thỉnh thoảng thằng cháu nội ở xa về, là lúc những nén hương được thắp vội trên mộ phần Bố Mẹ tôi. Hai cha con khi ấy lại có dịp ghé qua nghĩa trang thăm viếng mộ ông bà. Chiêm nghiệm lại, có những biến cố đã xẩy đến làm thay đổi cả cuộc đời mình, tôi đôi lúc cũng bắt đầu thấy được cái lý vô thường, song hình như đâu đấy chỉ được một thời gian, rồi với cuộc sống bận rộn , những điều chợt ngộ cũng vẫn mau quên! Giờ đây nắng đã lên cao ngoài hiên. Tôi đang ngồi trong phòng yên tĩnh một mình, mắt chăm chú nhìn vào màn hình mở rộng.

Nghìn Ô Cửa


Một ô cửa vừa được mở ra, một ô cửa nữa vừa đóng lại, và rồi cứ thế... nghìn ô cửa nối tiếp nhau mở ra, đóng lại, theo sau từng mỗi cái nhấp khẽ, di động của bàn tay. Tôi lướt đi từ một thế giới này, rồi bước sang một thế giới khác, từ Đông sang Tây chỉ trong nháy mắt. Những thư từ và hình ảnh bạn bè, rồi tin tức từ quê hương... thi nhau nối kết tâm tư tôi với thế giới bên ngoài. Bất giác tôi nhớ Bố Mẹ tôi và khung cảnh ấm cúng gia đình ngày trước. Tôi nhớ đến cả những ấm trà trong sương sớm. Cánh cửa yêu thương mà Mẹ tôi vẫn rộng mở, mỗi khi đón thằng cháu nội sang chơi, đã vĩnh viễn khép lại. Tôi nhớ đến câu “Bất Xuất Hộ, Tri Thiên Hạ” treo trên vách ngày nào. Có một chút gì thân quen mà nghe chừng hư ảo, một triết lý nhân sinh tưởng như xa xôi mà cũng vô cùng gần gũi, đã mãi ăn sâu vào trí óc. Rồi mùa thu sẽ đến với mỗi cuộc đời. Lúc đó lá trên cây cũng sẽ tàn phai và rơi theo về cội. Bạn bè thân quen, có ai khi ấy còn ghé thăm nơi Hàng Gió, chắc sẽ chẳng ngạc nhiên nếu khi nhìn thấy câu Bất Xuất Hộ, Tri Thiên Hạ lại được chủ nhân cẩn thận treo lên cao giữa phòng, rồi ngày ngày nhìn lên vách trầm ngâm, ra chiều đang diện bích... PHÙNG QUÂN Hàng Gió 2013

Noel 2013

Góc phố đồng vang phút vọng chuông

Noel rực cảnh phủ con đường

Xóm-đạo nến bừng sương toả sắc

Tha-la thông vẫy gió đưa hương

Lời kinh thánh vọng âm êm ái

Nhạc giáo đường ngân khúc luyến thương (*)

Thiện đức chung cầu về một đấng

Bình an cả nguyện khắp mười phương.

ĐS (*) Pray for those who can’t make Noel 2013

Ngựa Trong Đời Sống Và Trong Nghệ Thuật


Ngựa Trong Đời Sống và

Trong Nghệ Thuật

Từ thời xa xưa, con ngựa đã là một trong những con vật gần gũi nhất đối với con người. Con ngựa không chỉ là sức kéo chủ lực của con người lao động , mà còn là vật cưỡi của những tướng lĩnh, quan viên, những chàng kỵ sỹ , những sỹ tử khi đỗ đạt cao được vinh qui bái tổ thì "Ngựa Anh đi trước, võng nàng theo sau"...

Con ngựa không chỉ chạy nhanh nhất trong các loài vật mà còn có sức kéo mạnh nhất, bền bỉ nhất nên được các nhà khoa học lấy ngựa là chuẩn , gọi là " Mã lực" để tính cho các phưong tiện giao thông vận tải hiện đại.

Đặc biệt, con ngựa ngày xưa được coi là phương tiện chiến đấu vô cùng hữu hiệu. Đó là những đội kỵ binh xông trận vang lên tiếng vó ngựa rung trời, khói bụi mịt mù, quân reo rợp đất, nên ngày nay ta thấy được qua những trang sách, những bộ phim.

Từ thời Xuân Thu - chiến quốc đến thời Tam Quốc ở nước Tàu, các phe phái đánh nhau tiêu diệt nhau đều dùng kỵ binh như những binh chủng chủ lực. Có những con ngựa chiến đã trở thành huyền thoại như con Xích Thố của Lã Bố, hoặc của Quan Công trong "Tam Quốc Diễn Nghĩa".

Đến thế kỷ 13 chiến tranh kỵ binh vẫn phổ biến. Những đội kỵ binh của đế quốc Mông Cổ đã dày xéo cả Châu Á lẫn Châu Âu. Người ta có thể sánh kỵ binh Nguyên Mông thế kỷ 13 như những đòn xe tăng thiết giáp của phát xít Đức trong thế chiến thứ II ở đầu thế kỷ 20.

Và trong lịch sử cận đại, đoàn nghĩa quân Tây Sơn cũng đã dùng kỵ binh kết hợp với tượng binh để tiêu diệt 29 vạn quân xâm lược Mãn Thanh giải phóng Thăng Long. Rồi giai thoại về Đô Đốc Đặng Văn Long dùng con ngựa chiến hay nhất phi nước đại mang cành đào Thăng Long của vua Quang Trung về kinh đô Phú Xuân tặng cho Ngọc Hân công chúa, cho đến hôm nay vẫn còn được truyền tụng trong dân gian như một nét đẹp văn hoá của dân tộc.

Chuyện ngựa tham gia chiến đấu từ thời cổ đại đến hiện đại, nói cả ngày cũng không hết được. Bây giờ tôi xin nói đôi nét về con ngựa trên sân khấu Tuồng, một nét văn hóa



đặc sắc nhất của nghệ thuật sân khấu truyền thống Việt Nam.

Trong các phương tiện (đạo cụ) biểu diễn trên sân khấu Tuồng " Con Ngựa" đựợc coi là đắc dụng, là độc đáo nhất, bởi trong Tuồng cổ xưa, kể cả trong Tuồng đề tài lịch sử bây giờ, " Con Ngựa" luôn luôn xuất hiện trong những cảnh đánh nhau giữa hai nhân vật chính và tà hoặc tả cảnh đi đường của các loại nhân vật mà người xưa đã khái quát bằng hai câu đối :

" Đường dài muôn dặm, đi ba bước Ngựa chạy hai chân quất một roi"

Thực tế cuộc sống làm gì có ngựa hai chân. Đó là con người (diễn viên) tay cầm roi ngựa tượng trưng con ngựa rồi diễn tả cảnh đi ngựa bằng những điệu "hát nam" hay điệu "tẩu Mã". Con Ngựa ở đây chỉ là cái roi ngựa được cách điệu và tương trưng chứ không phải đưa con ngựa thật lên sân khấu vì con ngựa thật đưa lên sân khấu thì chẳng làm được gì mấy, ngoài đi mấy vòng trên sàn diễn và biết đâu nó lại "tè" trên sân khấu thì nguy to ....... Nhưng con ngựa tuồng - tức là cái roi ngựa - lại có thể " sống" trên sân khấu tới 15, 20 phút mà vẫn hấp dẫn người xem. Ví dụ: lớp Tuồng "Mạnh Lương bắt ngựa" được diễn ra từ lúc Mạnh Lương đến gặp bác Vương mượn ngựa, nhưng bị từ chối, đến lúc Mạnh Lương lẻn vào chuồng bắt trộm ngựa phi thẳng trong đêm tối, rồi bác Vương lại giục ngựa đuổi theo Mạnh Lương quyết giành ngựa lại...Cuộc rượt đuổi bằng hai con ngựa Thiên Lý Mã và Vạn Lý Vân kéo dài tới tận 15 phút mà khán giả vẫn bị cuốn hút theo,

bởi tài nghệ biểu diễn "đua ngựa" của hai nhân vật, tức là hai diễn viên có tài "đua ngựa Tuồng". Còn nếu ai muốn xem đua ngựa thật thì người ta đến trường đua ngựa, hoặc vào rạp xiếc, nhưng chắc gì đã bị cuốn hút bằng xem đua ngựa trên sân khấu Tuồng.

Trong sân khấu Tuồng truyền thống có rất nhiều cảnh diễn tả những con ngựa vô cùng hấp dẫn. Ví dụ: Lớp tuồng Lưu Kim Đính phó tứ môn. Bằng cây thương và con ngựa, Lưu Kim Đính phải chiến đấu liên tục phá bốn cửa ải để cứu chồng là Cao Quân Bảo đang ở giữa vòng vây . Người mỏi, ngựa mệt, nhưng nàng không thể lùi bước, đầu hàng quân thù. Ở chỗ này khán giả không chỉ cảm phục tài năng và ý chí của nữ tướng Lưu Kim Đính mà còn thương con ngựa dũng mãnh đã tham chiến đến kiệt sức vì chủ tướng của mình.

Nếu con ngựa của Lưu Kinh Đính dốc cạn hết sức vì chủ tướng thì, con ngựa của Hồ Nguyệt Cố lại từ bỏ người chủ của mình khi thấy người con gái đẹp này hiên hình trở lại con cáo, bởi nàng không biết giữ viên ngọc quí, báu vật của mình sau hàng ngàn năm tu luyện mới thành người. Ở lớp tuồng này diễn viên diễn tả cảnh dằn co giữa người và ngựa thật hấp dẫn, mặc dù chỉ có một chiếc roi ngựa cách điệu trong bàn tay và đôi chân tài hoa của người nghệ sĩ,

Trong vở tuồng cổ " Sơn hậu" có hai lớp diễn tả con ngựa rất hay .Đó là lớp Kim Lân một mình một ngựa mang hoàng tử sơ sinh vượt rừng sâu trong đêm tối. Còn lớp Phàn Định Công để cơ thì, nhân vật ba lần



ngã ngựa và hộc máu chết tươi .... Bởi sức cán của cuồng phong, báo hiệu điềm dữ không thể vượt qua được .

Điểm qua đôi nét trên đây cũng đủ thấy con ngựa trong đời sống cũng như con ngựa trên sân khấu vô cùng phong phú và vô cùng sinh động. Ở đâu con ngựa cũng tỏ ra thông minh, nhanh nhạy, và dũng mãnh hơn bất kỳ loài vật nào. Có lẽ vì thế mà con ngựa đã vào âm nhạc, vào thị ca như bài: " Tẩu mã I, tẩu mã II, hát theo tiết tấu giục ngựa chạy trốn hoặc đuổi theo... hoặc như bải vè " Lý Con Ngựa" :

" Sông sâu ngựa lội ngập Kiều Dẫu anh ở bạc cũng còn nhiều người thương ....."

Đặc biệt bài " Lý Ngựa Ô" quen thuộc mà chúng ta từng nghe:

" Con ngựa, ngựa ô Con ngựa ô (mà là ô có chứng) có chứng lăng loàn Ơ bạn chung tình ơi, nó có chứng lăng loàn, mà yên, ta lên yên một cái Nó đá một cái, té xuống một cái Nó đau cha chả. Yên ta lên cái nữa Yên quất một roi, yên ừo cương laị Tình tang nón tính, tính tang non tính tình Ơ bạn chung tình ơi, hay thật là hay"...(1)

Rõ ràng con ngựa đã trở thành những hình tượng đẹp trong đời sống con người từ thuở xa xưa.

Ngày nay, công ty Chu Việt (2) không chỉ là doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ, ẩm thực cho cộng đồng; tạo dựng một thương hiệu thực phẩm chức

năng cao ngựa tên tuổi, mà mới đây, công ty Chu Việt lại được vinh danh khi Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam - VietKings xác nhận là một trong những công ty chế biến nhiều nhất các loại thực phẩm đặc biệt từ ngựa tại Việt Nam. 28/43 sản phẩm của công ty như: Cao ngựa Chu Việt, Mã pín tửu, Xúc xích ngựa... đã làm nên tên tuổi của Chu Việt và tạo được sự tin cậy trong lòng người tiêu dùng trong nước và kiều bào nước ngoài, một sản phẩm Việt, một thương hiệu Việt mà hiện không những trong nước mà còn tiến ra nước ngoài như Nga, Mỹ, Pháp, Đức, Úc, Lào, và mới đây, nhiều khách hàng ở Nhật, Trung Quốc cũng đã tìm đến để bàn bạc ký hợp đồng với Chu Việt.

Từ xa xưa ở Trung Quốc, ngựa bạch được coi là con vật quý để sản xuất thuốc cao cấp dùng cho vua chúa, còn ở Việt Nam bạch mã được quý trọng thứ hai sau con hổ. Nhiều gia đình khá giả, nhiều lương y ở vùng cao thường dự trữ một đến hai lạng cao hổ và cao ngựa bạch để phòng trị một số bệnh nan y cho người thân...(3)

Theo ông Lê Hải Châu, từ ngựa, Công ty Chu Việt đã cho ra đời đến thời điểm hiện tại gồm có thực phẩm chức năng cao ngựa bạch, cao ngựa màu, trong khi đó sản phẩm từ thịt ngựa cũng được chế biến thành xúc xích và thịt các loại ... Các sản phẩm này ngày càng được người tiêu dùng tin tưởng hơn do Chu Việt đang có một quy trình sản xuất sản phẩm hoàn chỉnh bậc nhất hiện nay.



"Chu Việt sản xuất hoàn toàn theo quy trình quản lý chất lượng ISO 22000 : 2005 của Quốc tế" - Ông Châu còn cho biết: con ngựa sau khi giết mổ sẽ được lọc riêng thịt, xương, các bộ phận của ngựa cũng được làm riêng mới đưa vào chế biến trong nhà máy, đạt chuẩn về chất lượng theo quy định của ngành thực phẩm.

Người đứng đầu Chu Việt còn khẳng định, quy trình này gần như hoạt động khép kín tại nhà máy Thiên Phước nên tuyệt đối đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh thực phẩm. Hơn nữa, sản phẩm từ ngựa đều tận dụng để cho ra đời các sản phẩm mới chứ không bỏ đi. Kỷ lục được xác lập lần này từ VietKings dành cho Chu Việt như một sự ghi nhận những nỗ lực trong những năm qua của công ty, đồng thời cũng là động lực để Chu Việt phấn đấu ngày càng hoàn thiện hơn nữa, đáp ứng nhu cầu phong phú của thị trường.

Cảm hứng từ con ngựa trong cuộc sống cũng như con ngựa trên sân khấu, kết hợp với những gì mà tôi biết được về sản phẩm của Chu Việt, tôi viết ra bài này mong được đăng trên các báo để góp phần quảng bá những sản phẩm mà rất cần cho sức khoẻ con người.

Sưu Tầm

Khúc Phai Xuân những bông nắng héo hắt nỗi buồn rực lên đôi mắt gánh thời gian người mang giữa ngô nghê trí nhớ mờ mịt chảy hiu hiu dòng đục quyện dòng trong dìu nhau đất trời thắm nồng độ lượng thầm thì giai điệu phù vân dịu dàng xòe tay nâng thoảng hương xưa rụng cố giữ toàn bích mặc thanh tân nở tàn như chồi gọi cành khô người tìm người chở trên ký ức đám cỏ nhung ngọc rưng rức xanh hồn lá dại hoang huyền mặc chẳng thể về bên suối cạn nguồn hủy diệt tồn sinh cửu hằng biến giạt gió sóc cuốn vội cuộn tơ vướng nhùng trầm mê trăm năm hoa cười ủ hạt hồn nhiên tách nứt mầm sống trùng trùng về rồi đi tràn ngày dài tưởng tiếc bao mùa nắng lạnh khẽ khàng rơi nguyên về rồi đi vòng xoay mải miết thương người hong tóc nuối phai xuân

Nguyễn Kim Anh

Gói Quà Đầu Năm


GÓI QUÀ ĐẦU NĂM Phạm Tín An Ninh

ôi phải ngồi lại trên các bậc đá nghỉ chân đến ba lần trước khi bước vào cổng chùa. Ngôi chùa nhỏ nằm trên một triền núi, được phủ mát bởi những tàng cây. Ngôi nhà khách bằng gỗ, khá xinh xắn, nằm trong một khu vườn toàn hoa vạn thọ. Phía trước là một tượng Phật ngồi dưới gốc cây bồ đề, cành lá được cắt tỉa công phu. Chung quanh là cả một vùng núi trời tĩnh mịch.Tôi không phải là phật tử, nhưng ngồi nghe tiếng mõ và lời cầu kinh trong chùa vọng ra, cũng thấy lòng nhẹ hẳn đi trước bao nhiêu điều phiền não.

Hôm nay là mồng một tết, nhưng cảnh chùa khá im vắng, bởi chùa nằm khá xa khu dân chúng. Ngày hôm qua tôi có đến đây, nhưng thầy trụ trì đi vắng. Tôi đã để lại tấm danh thiếp của chồng tôi, viết vài dòng phía sau xin hẹn thầy hôm nay trở lại. Chú tiểu còn rất trẻ, mang trà ra mời và xin tôi chờ thêm mươi phút nữa vì thầy trụ trì đang khai kinh cho buổi lễ tân niên. Tôi nôn nao muốn sớm được nhìn mặt vị ân nhân của mình, nhưng cũng dặn lòng phải kiên nhẫn và cẩn trọng ý tứ trước một nhà sư.

* * * Hơn ba mươi năm trước. Lúc ấy tôi còn là cô bé học trò trường trung học An Túc, nằm giữa thị trấn An Khê, bên quốc lộ 19 nối liền Qui Nhơn với Pleiku. Chiến tranh đang thời kỳ ác liệt. Tuổi còn nhỏ, nhưng ngày nào tôi cũng nghe cha mẹ và các thầy cô bàn chuyện chiến trường: đánh lớn ở Pleime, Dakto, Tân Cảnh. Mấy năm nay, An Khê tương đối bình yên, nhờ Sư đoàn 101 Không Kỵ Hoa Kỳ có căn cứ ở đây, và dọc theo đèo An Khê có đồn bót của các đơn vị thuộc Sư đoàn Mãnh Hổ Đại Hàn. Giữa lúc chiến tranh ngày khốc liệt, bất ngờ lực lượng đồng minh rút quân về nước, làm dân chúng ở đây hoang mang, lo lắng. Xứ họ đạo của tôi cũng được cha chánh xứ tổ chức những toán tự vệ, phối hợp với quận, lo canh gác khu vực của mình. Chiều ba mươi Tết, được thông báo của tỉnh, các cơ quan trên quận phối hợp với các thầy cô giáo và cả Hội Đồng giáo xứ đi mọi nhà kêu gọi đóng góp những gói quà tượng trưng dành tặng cho anh em chiến sĩ của một đơn vị từ xa tới đồn trú ở đây để thay thế lực lượng đồng minh.

T



- Tội nghiệp, nghe nói anh em đã phải rời căn cứ từ sáng sớm 30 để chiều mồng một Tết có mặt ở đây. Họ có biết tết nhất gì đâu! Ông cha xứ nói với chúng tôi như thế. Cả quận vui mừng, nô nức trước tin vui. Riêng tôi còn vui hơn khi tưởng tượng sẽ có nhiều anh lính đến cái thị trấn nhỏ xíu buồn tênh này, nên rất sốt sắng trong việc gói quà. Tôi tự tay thực hiện được hai gói quà, gồm một số bánh mức, chiếc khăn tay do tôi thêu lấy, kèm theo lá thơ chúc mừng năm mới tới hai anh chiến sĩ vô danh nào đó. Tôi nắn nót viết thật đẹp rồi đề tên, lớp và trường học phía dưới. Vì “sao y bản chánh” từ một bài luận văn tháng trước, nên hai lá thư giống nhau như đúc. Nhìn hai gói quà tôi mỉm cười, khi nghĩ sẽ có hai “người tình không chân dung” nào đó nhận được lá thư nồng nàn của một cô “em gái hậu phương”. Ban đầu, các thầy cô cho biết, đám học trò chúng tôi sẽ được hướng dẫn vào căn cứ để tận tay tặng quà cho các anh chiến sĩ. Bọn tôi đứa nào cũng hớn hở, lăng xăng giặt ủi lại chiếc áo dài trắng ưng ý nhất. Nhưng sau đó dưới tỉnh cho biết là trước khi vào An Khê, các đơn vị này còn phải hành quân mở đường, giải tỏa một số đồn bót của lực lượng Đại Hàn nằm dọc theo đèo An Khê bị địch quân bao vây đã ba hôm nay. Cuối cùng tất cả quà đều được nộp cho trường, và thầy hiệu trưởng cùng các thầy cô giáo sẽ mang vào cho đơn vị để trao lại cho anh em chiến sĩ khi tình hình an ninh cho phép. Bọn học trò chúng tôi tiếc hùi hụi vì mất một dịp được vào xem căn cứ và ủy lạo các anh chiến sĩ.

* * *

- Nam mô A Di Đà Phật. Xin chào bà. Xin

lỗi, chắc là bà đã chờ tôi lâu lắm phải không? Câu hỏi của thầy trụ trì cắt đứt dòng hồi tưởng của tôi. Tôi đứng lên, vụng về chấp hai tay trước ngực chào lại thầy. Tôi muốn nhìn thật kỹ khuôn mặt của thầy, nhưng thấy ái ngại, nên chỉ cúi đầu im lặng. - Cái cổng tam quan, ngôi nhà khách này, và những bậc đá trên con đường mà bà vừa đi lên là do tiền cúng dường của ông bà. Chúng tôi xin tán thán công đức và cầu xin chư Phật gia hộ cho ông bà cùng gia đình. Bà có muốn đi một vòng xem cảnh chùa không? Xin mời bà. Thầy vừa nói vừa chỉ tay về phía cổng tam quan. - Dạ, công ơn của thầy đối với gia đình tôi lớn lao quá. Biết làm sao đền đáp. Xin thầy đừng nhắc tới công đức, làm tôi thêm xấu hổ. Tôi vừa bước theo phía sau thầy, vừa nói. - Mô Phật! Giúp người, đó là nhiệm vụ của kẻ tu hành, dù là tôn giáo nào. Sao bà lại gọi là công ơn. Thầy nở một nụ cười độ lượng. Đi phía sau, nhìn dáng đi khoan thai của thầy, tôi băn khoăn suy nghĩ: Khuôn mặt thì có nhiều nét giống, nhưng với cái dáng đi thì lại khác hẳn. Có thể ngày xưa là lính nên cần phải nhanh nhẹn. Tôi nghĩ thầm như thế. Khi đến cửa tam quan, thầy dừng lại và chỉ tay về hướng bờ biển, nơi có mấy tảng đá ở triền núi, phía dưới là một khu rừng rậm:



- Chính ở nơi đó, tôi đã tìm gặp chồng của bà. Năm ấy, khi chồng tôi vừa mới trốn về từ trại tù cải tạo Gia Trung (anh chỉ là thầy giáo, dạy một trường trong khu người Thượng, bị bắt năm 1979 vì bị kết tội hợp tác với lực lượng Fulro chống lại nhà cầm quyền Cộng sản), được một người bạn thân cho đi theo một chuyến vượt biển do gia đình anh ta tổ chức. Lúc ấy ai cũng nghĩ ra đi là không bao giờ gặp lại vợ con, mà có ở lại cũng sống không yên, chỉ làm khổ cho gia đình. Hơn nữa lúc ấy tôi vừa mới sanh đứa con đầu lòng, nên không thể đi cùng. Chúng tôi đành gạt lệ chia tay mà không dám nghĩ sẽ có ngày tái ngộ. Tàu vừa ra khơi hơn một ngày thì bị hỏng máy, trong lúc gió mưa tầm tã. Tất cả mọi người phải đem sinh mạng chống chọi với phong ba. Cuối cùng, sau gần ba ngày bềnh bồng trên biển, nhờ những cơn gió nhiệm màu đã đẩy chiếc tàu với hơn một nửa số người sống sót, giạt vào một ghềnh đá lúc trời nhá nhem tối. Tưởng đã thoát chết, nào ngờ khi vừa leo lên bờ thì bị một toán công an biên phòng vây bắt. Một số người yếu sức thì đành đưa tay cho họ trói. Chồng tôi cùng một vài thanh niên khác dùng hết tàn lực chạy trốn trong các hốc đá bên triền núi. Mấy lần thoát chết dưới những tràng đạn. Nhờ trời tối anh chạy thoát vào khu rừng trước khi kiệt sức. Khi tỉnh lại, anh thấy mình nằm trong ngôi chùa nhỏ nằm bên triền núi. Anh được vị trụ trì săn sóc và che dấu chu đáo, mặc dù biết anh là người công giáo, bởi trên cổ có đeo thánh giá. Sau hơn một tuần, nhờ thầy giúp cạo đầu, cho áo quần để cải dạng một thầy tu, và gởi theo một chiếc xe đò của một phật tử thân quen, chồng tôi mới trốn được vào nhà bà cô ruột ở Cam Ranh. Sau đó nhờ chính bà cô này

tìm đường để vượt biển tiếp. Và lần này anh đã được tàu Pháp vớt, nên được sang định cư bên Pháp. Ba năm sau, tôi và đứa con được anh bảo lãnh với diện đoàn tụ gia đình. - Mô Phật! Tội nghiệp, ông ấy đã về tìm thăm tôi hai lần, và giúp cho tôi khá nhiều tiền để lập lại ngôi chùa này và một nhà từ thiện nuôi các em bé tật nguyền dưới xóm. Công đức của ông bà thật lớn lắm. Tôi nhớ lại tấm ảnh mà chồng tôi chụp chung với thầy trong lần thứ nhì về thăm thầy. Bao nhiêu lần tôi đã nhìn kỷ tấm ảnh, lại nghe chồng tôi bảo, ngày xưa thầy cũng là lính, nên tôi đã ngồi hằng giờ hình dung, nhớ lại một người quen lúc trước. - Thực ra anh ấy ngại không muốn về, nhưng vì nhớ ơn thầy mà anh ấy mới về gặp thầy. Lần này chính tôi đề nghị được thay anh về thăm thầy, nhân dịp thăm mẹ của tôi đang ốm nặng. - Mô Phật! Tôi hiểu nỗi khổ tâm của ông ấy. Tôi nghe tiếng thở dài của vị trụ trì, và thấy thầy đưa mắt nhìn về một nơi xa xăm nào đó. Từ lúc mới gặp nhau trong ngôi nhà khách, tôi nghĩ là thầy đã nhận ra tôi. Tôi chờ thầy hỏi, nhưng có thể thầy đã quên hay bây giờ là kẻ tu hành, nên thầy không muốn nhắc lại chuyện thế tục ngày xưa. Không để lỡ mất cơ hội, tôi lên tiếng: - Tôi về đây, gặp thầy cũng để muốn xin được hỏi thầy một điều, mà bấy lâu nay cứ băn khoăn mãi trong lòng, nhưng ngại thầy là bậc tu hành, nên tôi không dám. Thầy nhìn tôi, im lặng giây lát rồi lên tiếng:



- Mô Phật! Kẻ tu hành lúc nào cũng muốn đem ánh sáng cho chúng sinh hầu giải tỏa những lo âu phiền não. Xin bà cứ tự nhiên - Xin thầy tha lỗi, nếu có điều gì không phải. Có phải thế danh của thầy là Quế, Lê Phương Quế? Thầy ngạc nhiên nhìn tôi, rồi nhìn lên khoảng không, nhíu mày. - Mô Phật! Làm sao mà bà biết được tên của tôi? - Thầy còn nhớ anh Lân, trung sĩ Đỗ Lân, ở Sư đoàn 23 Bộ binh, có đóng quân ở An Khê vào những ngày tết năm 1972? - Bà còn biết cả bạn tôi? Anh Lân đã tử trận ở Kontum từ mùa hè 72. Bà có biết không? Tôi có một thoáng giận thầy, vì nghĩ là đến bây giờ ông vẫn chưa nhận ra mình. Chẳng lẽ thầy vô tình đến thế. Nhưng ngay sau đó tôi hối hận về ý nghĩ của mình. Sao lại đem chuyện đời để mà trách một vị chân tu, một người đã xa lánh chuyện hồng trần, thế sự. Thầy đã cho mình hỏi và sẵn sàng tâm sự đã là một điều hỉ xả rồi. - Dạ, tôi có biết, và tôi cũng có đến Kontum thăm mộ anh mấy lần. Sau này tôi về tìm để xây lại ngôi mộ cho anh, thì nghĩa trang không còn nữa, và không ai biết mộ anh đã chuyển đi đâu. Đôi mắt của vị trụ trì sáng hẳn lên. Thầy mở đôi mắt thật to nhìn tôi, đưa tay lên định nắm vai tôi, nhưng rồi kịp khựng lại. - Vậy là Xuân? Bà là cô Xuân ngày xưa? Mô Phật! Sao lại có chuyện kỳ ngộ lạ lùng này! Vâng, tôi chính là Xuân, cô bé học trò trường trung học An Túc ngày xưa. Người đã gói hai gói quà Xuân ủy lạo cho những chiến sĩ đến giữ an ninh cho quê tôi vào

đúng chiều ngày mồng một tết. Hai gói quà được nộp cho trường để chuyển tới cho các anh, vì lúc ấy đơn vị đang hành quân mở đường để đến nơi trú đóng. Sau một cái tết an bình, cả thị trấn nhỏ của tôi nhộn nhịp hẳn lên bởi sự có mặt của một trung đoàn lính chiến, ngày mồng tám tết, đám học trò chúng tôi trở lại trường, nhưng các thầy cô biết là trong lòng đám học trò ai cũng còn dư âm ngày tết, nên cho chúng tôi tập họp lại hát hò và kể chuyện vui. Trong lúc thầy hướng dẫn đệm đàn cho cả đám học trò ca hát, thầy giám thị đến tìm tôi, bảo tôi lên văn phòng có người nhà muốn gặp. Bước theo thầy giám thị mà lòng tôi lo lắng không biết ở nhà có chuyện gì, thì ông đưa tay chỉ hai anh lính đang ngồi chờ trên chiếc ghế đá trong sân trường. Hai anh lính thật trẻ đứng lên chào tôi, nhoẻn miệng cười: - Hai đứa tôi đến để cám ơn Xuân và chúc mừng Xuân năm mới. Tôi thoáng một chút ngạc nhiên và bẽn lẽn: - Em có làm gì đâu mà hai anh cám ơn? Mà sao hai anh biết được tên em? Hai anh cùng mở túi áo lấy ra bức thư. Vừa kịp nhận ra đó là hai bức thư mà tôi đã “sao y bản chánh” bỏ trong hai gói quà ủy lạo, thì một anh lên tiếng: - Tôi là Đỗ Lân, và người bạn thân của tôi đây là Lê Phương Quế. Trông anh hiền như con gái, nhưng Xuân đừng nhầm với nữ ca sĩ Phương Hồng Quế nghe, mặc dù anh Quế bạn tôi cũng có giọng hát rất hay, không thua gì Phương Hồng Quế. Hai đứa tôi nhận hai gói quà của Xuân. Quà cáp như nhau và lời lẽ trong cả hai bức thơ cũng giống nhau như đúc. Cô Xuân thật công bình. Cám ơn nghe!



Tôi hơi quê, nhưng cố làm ra vẻ tự nhiên: - Hai anh tới trường tìm Xuân, không sợ thầy giám thị la Xuân hà? Anh lính thứ nhì, tên Quế, lên tiếng: - Bọn tôi bảo là anh em bà con với Xuân, đi lính xa nhà bây giờ mới gặp. Thầy giám thị coi bộ cũng thương lính lắm, nên chắc không nở la rầy người yêu, à xin lỗi, người em của lính đâu! Mặc dù thấy hai anh chàng có vẻ thư sinh, vui tính, nhưng nhớ lời bà chị thường bảo mấy ông lính bạo dạn và tán gái hay lắm. Phải coi chừng. Tôi nhủ thầm như thế. Và để xem hai anh chàng này có thực sự bạo dạn hay không tôi khoanh tay: - Nghe nói anh Quế hát hay không thua gì Phương Hồng Quế, em xin mời hai anh vào lớp em chơi. Bọn em cũng đang ca hát trong đó, chứ không có học hành gì đâu. Đám bạn em sẽ mừng lắm đó. Hai anh nhìn nhau cười, rồi gật đầu, theo tôi vào lớp. Cả đám bạn học trò im bặt, tò mò nhìn ra khi thấy tôi dắt theo hai anh lính trẻ. Tôi nói với vị giáo sư hướng dẫn: - Thưa thầy, có hai anh lính nhận được quà tết của lớp mình, đến cám ơn và xin hát cho cả lớp mình nghe. Thầy hướng dẫn lớp gật đầu, đến bắt tay hai anh, tươi cười: - Hồi nãy tới giờ mấy cô chỉ hát những bài tình yêu lính chiến, bây giờ đích thân lính chiến hát tặng mấy cô thì còn gì hay bằng, phải không? Cả lớp vỗ tay. Anh lính tên Lân bước lên bục giảng, hai tay mân mê chiếc nón bê-rê:

- Kính thưa thầy, thưa các bạn. Tôi không biết hát, nên xin dành phần nói trước. Chúng tôi xin cám ơn những gói quà Tết của nhà trường, của các bạn. Trong không khí Tết, vì nhiệm vụ phải xa nhà, được những món quà của các bạn chúng tôi thấy ấm áp nhiều lắm. Đặc biệt hai đứa tôi đây đã nhận được quà của cô Xuân. Chỉ cần cái tên của cô là hai đứa chúng tôi cũng đã có cả một mùa xuân rồi. Xin cám ơn và kính chúc thầy, chúc các bạn một năm mới vạn điều như ý. Cả lớp lại rộn lên tiếng cười và những tràng vỗ tay không dứt. Một con bạn có tiếng nghịch nhất lớp quay về hướng tôi ngồi: - Xuân ơi, mày chỉ được chọn một trong hai thôi. Còn để dành cho đứa khác nữa chứ! Đúng là nhất quỉ nhì ba, còn thứ ba là bọn này. Tôi đoán hai anh chàng lính sữa đang nghĩ như thế. Anh lính tên Lân bẽn lẽn, ngừng lại đôi phút rồi đưa tay về hướng người bạn, tiếp tục: - Bây giờ, xin giới thiệu anh bạn thân nhất của tôi, Lê Phương Quế, mà chúng tôi thường gọi là Phương Hồng Quế, tiếng hát hàng đầu của trường Thiếu Sinh Quân Vũng Tàu, sẽ lên hát một vài bài tặng thầy và các bạn. Tôi cũng phục tài ăn nói khá “tâm lý chiến” của anh chàng Lân này. Cái giọng Huế nghe cũng êm ái, cứ như rót mật vào tai người ta. Bây giờ nhìn kỹ thấy anh ta cũng đẹp trai, nụ cười cũng có duyên ghê lắm. Lính cỡ này chắc sẽ làm khổ vài cô em gái hậu phương đây. Tôi mỉm cười với ý nghĩ vừa thoáng trong đầu. Anh Quế bước lại chỗ thầy hướng dẫn để xin nhờ thầy đệm đàn. Anh hát bài Xuân Này Con Không Về của nhạc sĩ Trịnh Lâm



Ngân. Trông anh có dáng dấp thư sinh và khuôn mặt hiền lành như một thầy tu. Tiếng hát cất lên làm cả lớp im bặt. Đúng là giọng hát của anh rất hay, điêu luyện, lúc réo rắt lúc trầm buồn không thua một ca sĩ chuyên nghiệp. Dường như có cùng tâm trạng với nội dung bài hát, nên anh đã hát với tất cả cảm xúc, làm giao động trái tim mọi người. Bài hát chấm dứt, mà cả lớp dường như còn thẫn thờ, yên lặng. Sau đó bùng vỡ bởi những tràng vỗ tay và nhiều tiếng la: bis, bis... Anh cúi xuống một lúc, hình như để dấu sự cảm xúc, rồi ngước lên nói nhỏ hai tiếng cám ơn và xin hát tiếp bài Chiều Trên Phá Tam Giang, thơ của Tô Thùy Yên phổ nhạc. Lần này, chính tôi không cầm được nước mắt. Không chỉ vì anh hát hay, nhưng tôi thấy xúc động, thấm thía hơn cuộc đời của những người lính chiến. - Thưa thầy. Bây giờ đã đi tu rồi, thầy có còn hát những bản nhạc tình lính ngày xưa? Tôi vẫn còn nhớ cái cảm xúc khi thầy hát cho cả lớp tôi nghe, sau cái tết năm nào ở trường An Túc. Thầy hát thật hay và truyền cảm. Hôm ấy là lần đầu tiên tôi được gặp thầy và anh Lân. - Mô Phật! Bây giờ tôi chỉ còn biết tụng kinh gõ mõ, cầu cho thế giới hòa bình, chúng sinh an lạc. Nhưng những gì bà vừa nhắc lại, cũng là con người, làm sao tôi có thể quên. - Xin thầy thứ lỗi, nếu tôi đã nhắc thầy nhớ lại chuyện đời để làm bận lòng một bậc chân tu. - Mô Phật! Đạo ở trong Đời, cũng như hai kẻ đồng hành. Hành đạo là để giúp đời. Kẻ tu hành như chúng tôi cũng chỉ là “cư trần lạc đạo” mà thôi, thưa bà.

- Cư trần lạc đạo là sao, thưa thầy? - Có nghĩa là hiện diện nơi trần thế mà hành đạo, vui đạo. Chứ không phải xa lánh trần thế đầy khổ nhục để tìm sự thanh thản riêng cho bản thân mình. - Cám ơn thầy. Thầy giảng hay quá. Ngày đầu tiên gặp thầy, và nhất là lúc nhìn thầy đứng hát trên bục lớp, tôi đã thấy thầy giống một nhà tu. Có lẽ thầy đã có căn duyên từ trước, phải không thầy? - Mô Phật! Ai cũng có thể tu hành, và bất cứ ai cũng có thể thành Phật được, thưa bà. Không ngờ lần gặp gỡ đầu tiên năm ấy lại mang đến cho tôi mối tình đầu. Sau vài lần gặp nhau, tôi biết Lân và Quế là hai người bạn thân thiết từ lúc còn học trong trường Thiếu Sinh Quân Vũng Tàu. Ra trường về cùng đơn vị, nên sống với nhau như anh em, mặc dù tôn giáo khác nhau. Quế đạo Phật còn Lân là tín đồ Công giáo. Những ngày chủ nhật không bận hành quân, Lân đều đi lễ nhà thờ, nên chúng tôi thường gặp nhau hơn. Và lần nào tôi cũng mời Lân về nhà. Cha mẹ tôi cũng rất thương quí Lân, nhất là sau khi biết cha mẹ Lân đã chết trong biến cố tết Mậu Thân. Tính tình Lân lại hiền lành chân chất và hiếu học. Dù bận hành quân liên miên, nhưng anh vẫn cố gắng tự học để thi tú tài vào mùa hè năm đó. Cũng có đôi lần Quế theo Lân đến nhà tôi chơi. Càng lúc chúng tôi càng thân nhau hơn. Tôi biết là Lân cũng thích tôi. Trong túi áo của anh lúc nào cũng có chiếc khăn tay tôi đã tặng anh trong gói quà Xuân. Mỗi lần chia tay, anh bịn rịn lưu luyến không muốn rời tôi. Còn tôi, cũng thấy nhớ anh da diết và mong chờ anh từng ngày trong các lần anh đi hành quân. Tối nào tôi cũng đọc kinh cầu nguyện cho anh được bình yên trở về.



Bây giờ tôi mới biết tình yêu là gì. Tôi bắt đầu biết tương tư, mơ mộng, nhớ nhung và man mác buồn khi thiếu vắng anh. Những bản nhạc tình lính, người yêu của lính, dường như càng lúc tôi càng thấy hay hơn, và tôi hát nhiều hơn. Sau mỗi lần hành quân, Lân đều mang về tặng tôi những cánh hoa lan rừng. Tôi nghe nói vùng núi rừng An Khê này có nhiều hoa lan. Có những loại hoa lạ, thật đẹp mà tôi chưa bao giờ nhìn thấy hoặc biết tên. Chỉ sau hai tháng, trong phòng tôi treo đầy hoa lan rừng. Tôi thích nhất là những cánh hoa màu tím. Có lẽ tôi nhớ tới màu tím hoa sim trong một bản nhạc mà tôi thường hay hát… Chiến tranh lại ngày càng ác liệt. Ngồi trong lớp học, bọn tôi vẫn thường nghe tiếng súng, tiếng máy bay vần vũ trên bầu trời. Ban đêm, nhìn qua cửa sổ, những trái hỏa châu lơ lững giữa trời, soi sáng cả một vùng núi non nào đó. Rồi tôi nghe tin Dakto mất, Tân Cãnh thất thủ, thành phố Kontum bị pháo kích… Một số người đã phải bỏ nhà chạy xuống Pleiku, sống trong các trường học được chính quyền dùng làm trại tiếp cư. Hơn một tuần, tôi chưa gặp Lân bởi đơn vị anh có lệnh cắm trại, ứng chiến. Bất ngờ gặp lại anh trong lễ sáng chủ nhật ở nhà thờ. Khi tôi đang quỳ gối cầu kinh, Lân đến sau, quỳ xuống bên cạnh. Tan lễ, vừa bước ra khỏi nhà thờ thì chúng tôi gặp anh Quế đứng đợi từ lúc nào. Tôi mời hai anh về nhà. Trên đường đi, cả hai anh im lặng, không nói một lời gì. Nhìn nét mặt thật buồn, tôi nghĩ là họ đang ưu tư điều gì. Tôi hỏi, nhưng hai anh chỉ nhìn nhau rồi lắc đầu, không nói. Suốt ngày hôm ấy hai anh ở lại nhà tôi. Mẹ tôi đãi hai anh một con gà tơ. Trong lúc Lân và Quế trong vườn, tôi tìm hái mấy trái cà, trái mướp và rau thơm. Cả ba chúng tôi

cùng làm bếp, đùa giỡn, ca hát líu lo, không còn chút ưu tư nào trên khuôn mặt của mọi người. Ăn cơm xong, chúng tôi rủ nhau ra ngồi dưới những cây dừa rợp bóng, nghe Quế hát, rồi chúng tôi cùng hát theo những bài tình ca quen thuộc. Buổi chiều, Quế cáo từ tôi, chào ba mẹ tôi xin về trước. Trong phòng tôi chỉ còn có tôi và Lân. Lần đầu tiên tôi nghe Lân rụt rè tỏ tình. Anh bảo, đời chiến binh rày đây mai đó, rồi có một ngày, anh sẽ phải đi xa, nhưng lúc nào cũng mang theo bóng hình của tôi vào những nơi gió cát. Những lời anh nói làm tôi nhớ tới những câu thơ Chinh Phụ Ngâm thật hay của bà Đoàn thị Điểm mà tôi đã học. Những câu thơ thật buồn bây giờ lại càng buồn hơn. Tôi khóc. Lần đầu tiên tôi khóc, không biết là vì hạnh phúc đến bất chợt của mối tình đầu hay là vì nghĩ tới nỗi cô đơn của người Chinh Phụ. Tôi giật mình, khi Lân ôm tôi vào lòng. Tôi đứng im, bất động, đón nhận nụ hôn tình yêu đầu đời trong hai hàng nước mắt. Tôi tiễn Lân ra đầu làng, hai đứa ôm lấy nhau khi bóng chiều vừa tắt. Sáng hôm sau, ngồi trong lớp học, khi thấy từng đoàn xe nhà binh chở đầy lính chạy về hướng Pleiku, lòng tôi thẫn thờ khi nghĩ là Lân đã đi xa... Tôi vội lên xin phép cô giáo ra ngoài. Nhưng khi tôi vừa chạy đến hàng thông phía trước, thì đoàn xe cuối cùng đã chạy qua bên kia cầu. Xuân ơi, Anh đang ở phi trường Pleiku để chuẩn bị được không vận lên Kontum. Chiến trường đang ác liệt. Căn cứ Tân Cảnh vừa thất thủ. Địch quân đang tràn xuống uy hiếp thành phố Kontum. Thành phố đang bị cô lập nởi những cái chốt của địch quân trên đỉnh núi ChuPao, cắt đứt quốc lộ 14 nối liền với Pleiku. Sợ lên Kontum rồi, anh không liên lạc được với em, nên viết vội ít dòng tin em và cũng xin lỗi em vì hôm qua, khi chia tay



ở nhà em, anh không nói chuyện anh đi. Mong em thông cảm bởi đó là bí mật quân sự, anh không được phép tiết lộ, mặc dù anh rất yêu em và tin em… Không biết đến bao giờ mình mới gặp lại, nhưng dù bất cứ hoàn cảnh nào, anh vẫn luôn mang theo trong tim mình hình bóng của em. Em nhớ cầu nguyện cho anh nghe. Xin cho anh kính lời hỏi thăm hai bác cùng gia đình. Cầu xin Chúa và Đức Mẹ Maria luôn che chở em cùng tất cả mọi người. Hôn em. Đỗ Lân. Không ngờ lá thư này là lá thư cuối cùng tôi nhận được của Lân. Chỉ ba tuần sau, Lân hy sinh. Người báo tin buồn này chính là Lê Phương Quế, người bạn chí thân của Lân và sau này cũng là bạn của tôi. Lá thư có kèm theo vài di vật, Quế đã nhờ một anh phi công gởi cho tôi từ Pleiku, sau một chuyến đổ quân cho đơn vị của Quế ở Kontum. Lân đã bị thương rất nặng khi cùng với vị tiểu đoàn trưởng chui qua hàng rào phòng thủ, mở đường vào giải cứu Bệnh Viện 2 Dã Chiến, đang bị địch quân xua xe tăng đánh chiếm, với ý đồ lợi dụng những thương binh nằm trong bệnh viện, làm bàn đạp tấn công vào khu phi trường nằm sát thị xã Kontum. Lân chết lúc chờ máy bay tản thương. Chính Quế là người đã vuốt mắt cho Lân và nghe những lời trăn trối cuối cùng. Anh nhờ Quế giữ để trao lại cho tôi cái dây chuyền có mang thánh giá cùng mấy tấm ảnh có hình của cha mẹ anh và của anh mặc lễ phục trắng đội bê rê đỏ khi còn là thiếu sinh quân. Những tấm ảnh ấy bây giờ vẫn còn trong nhà thờ An Túc, và sợi dây chuyền tôi vẫn còn cất giữ đến hôm nay. Anh Quế còn cho biết thêm, trước khi trút hơi thở cuối cùng, Lân còn thì thào gọi

tên tôi, và khi lục trong túi áo, anh Quế còn thấy cái khăn tay và lá thư của tôi tặng Lân trong gói quà tết hôm nào. - Thưa thầy, cuối năm 1973 tôi có nhận được thư của thầy. Lúc ấy thầy bị thương nặng, nằm ở quân y viện Pleiku. Tôi có tìm đến thăm, nhưng người ta bảo là thầy đã được chuyển về quân y viện Nguyễn Huệ ở Nha Trang, để được gần nhà. Lúc ấy đoạn đèo An Khê lại bị địch chiếm, nên xe đò không chạy được. Mấy tháng sau, khi đi được xuống Nha Trang tìm thăm thầy, thì thầy đã xuất viện. Tôi có hỏi nhưng bệnh viện không biết thầy ở đâu. - Mô Phật! Đúng như bà nói. Tôi được Hội Đồng Giám Định Y Khoa cho xuất ngũ, vì thương tích. Tôi về sống với mẹ già. Lúc ấy bà cũng đang tu tại gia, ăn chay trường. Suốt một đời bà đã lo lắng cầu nguyện cho cha tôi, rồi đến tôi. Cha tôi cũng đã tử trận năm 1965, trong trận Đồng Xoài, khi ấy tôi chỉ vừa 11 tuổi. - Nhờ vậy mà thầy đã đi tu. - Lý do đó chỉ một phần. Cái chính là do tôi đã sống trong chiến tranh, chứng kiến bao nhiêu cái chết quá đau lòng, như cái chết của những người còn quá trẻ như Lân. Họ đâu có tội tình gì. Tôi nghĩ tới cuộc chiến phi nghĩa, khi mà anh em cùng một nhà lại chém giết thù hận lẫn nhau. Nhất là những người lính miền bắc, chỉ vì một số người cầm quyền nhân danh các thứ chủ nghĩa này nọ, để xua họ vào miền nam chém giết chính đồng bào mình. Trước khi nhắm mắt, có lẽ họ chẳng biết họ chết trong núi rừng, trong đói khổ, để cho ai và được điều gì? Gia đình, cha mẹ hay vợ con họ ra sao? Tôi nghĩ tới cái Vô Thường, Vô Minh mà Đức Phật đã dạy, nên tôi đã tìm tới cửa Thiền để mong trút bỏ mọi ám ảnh, oan khiên.



Như vừa nhớ ra một điều gì, thầy chỉ tay về hướng sau chùa: - Mời bà đi theo tôi. Mong bà sẽ tìm thấy một điều kỳ diệu. Tôi theo thầy đi dọc theo triền đồi, đến một nơi tương đối bằng phẳng. Lại một khu vườn nhỏ toàn hoa sim. Tuyệt diệu hơn, bên trên các khung cây được treo đầy những cánh lan rừng. Tôi nhớ tới những cành lan mà Lân thường mang về tặng tôi sau các cuộc hành quân. Ngày xuân, tất cả đang nở rộ một mùa hoa. Điều làm tôi ngạc nhiên hơn là giữa khu vườn là một ngôi mộ, trên tấm bia lại có cây thánh giá. Tôi thắc mắc hỏi thầy. Thầy im lặng, không trả lời, ra dấu bảo tôi cùng thầy đến gần ngôi mộ. Tôi bàng hoàng khi đọc mấy dòng chữ trên mộ bia: Giuse Đỗ Lân Sinh ngày 10.7.1953 tại Huế Tử ngày 11.5.1972 tại Kontum Tôi quỳ trước ngôi mộ, đưa tay lên ngực làm dấu thánh giá rồi khóc sụt sùi. Một cơn gió xào xạc làm chao động cả rừng cây. Dường như tôi đã ngồi ở đây lâu lắm. Khi lau nước mắt đứng lên tôi không còn thấy thầy trụ trì. Có lẽ thầy muốn để tôi ngồi khóc một mình mà thổn thức với người xưa, hay là muốn tránh xa chuyện vui buồn của thế tục. Khi trở lại chùa, tôi có cảm giác như chân mình đang bước vào khoảng không, hụt hẫng. Chú tiểu chờ tôi trong căn nhà khách, chuyển lại lời xin lỗi của thầy trụ trì và trao lại cho tôi một tờ giấy học trò được xếp làm đôi. Thầy trụ trì đang cúng ngọ. Tôi mở tờ giấy ra đọc, trong lúc tiếng chuông chùa ngân nga như muốn làm dịu đi phần nào những cơn sóng đang bềnh bồng trong lòng

tôi. Trên tờ giấy chỉ có mấy dòng chữ: Xin chào bà và cám ơn bà. Chính tôi đã mang hài cốt của anh Lân về cải táng trong vườn chùa, khi được tin nghĩa trang trong thành phố Kontum bị giải tỏa. Anh Lân mồ côi, không còn ai thân thích. Từ nay, xin bà hãy cầu nguyện cho anh Lân, theo nghi thức tôn giáo của bà. Nam mô A Di Đà Phật. Phạm Tín An Ninh (Tác giả viết lại phỏng theo lời kể của một nữ độc giả. Độc giả này sau khi đọc bài Trên Chiến Trường Xưa (Kontum) của tác giả, được phổ biến trên nhiều số báo nhân ngày 30.4.2008, đã tìm cách liên lạc với tác giả để tìm hiểu vế cái chết của người tình cũ. Anh đã tử thương trong trận tái chiếm Bệnh Viện 2 Dã Chiến, Kontum ngày 11.5.1972

Bài Văn Xuất Sắc Giáo viên môn văn tại trường đại học ra đề bài: Hãy viết một đoạn văn càng ngắn càng tốt và bao gồm được tất cả những chủ đề sau: tôn giáo, tình dục và thần thoại bí hiểm. Một nữ sinh viên đã có bài làm xuất sắc nhất với nội dung vẻn vẹn một dòng: "Chúa ơi, con đã có thai, con tự hỏi ai là bố của đứa bé".

Giường Xuân


GGiiưườờnngg XXuuâânn

Âu Thị Phục An

Năm nay không biết Lập có về không?

Từng ngày rồi từng tháng góa phụ trôi qua lạnh lùng như những cơn gió bấc đang lừng lững thổi đến.

Trong không gian có chút gì đó ngậm ngùi rơi theo từng hạt sương ban mai, tôi thôi không còn mặc chiếc áo đen buồn,

năm nay tôi muốn mặc áo hoa, tôi chờ Lập.

Gió đã mang về cái se lạnh của tháng cuối đông, nôn nao dạo chợ tìm vải may áo, tôi bắt gặp lại cô gái thanh xuân thuở nào, và Lập, thuở nào, tay trong tay cùng dạo chợ hoa tìm mua vài chậu mai, cúc về chưng tết.

Những ngày gần tết xa xôi của năm ấy, những ngày học cuối cùng chợt buông lơi trong nỗi ngong ngóng mùa xuân về, lòng cũng rạo rực khi rủ nhau ngồi xe đò về quê. Lần đầu tiên bên nhau trên đường dài, say xe, mệt mỏi, tôi ngả đầu lên vai Lập nhắm mắt nương tựa, bàn tay chàng ấm áp vuốt trên tóc tai rủ rượi, có hơi thở nồng bên tai, tôi chờ một nụ hôn, mà rồi không có.

Mùa Xuân mang đến những vạt nắng vàng óng như tơ lụa và ngọt như mật thơm nồng, tôi ngồi sau xe đạp cho Lập chở về nhà ra mắt cha mẹ chàng, cái áo bà ba trắng có thêu hoa trinh nữ ửng hồng trên áo, tuổi thiếu nữ căng tràn trên bờ ngực xuân thì, mái tóc đen dài ngang eo buông lơi, cái quần sa tanh đen bóng ởm ờ ôm đôi chân mộng, tôi bối rối ôm chậu hoa mai theo chàng bước vào cái cổng màu xanh có giàn hoa giấy tím.

Cha mẹ Lập đều cười đôn hậu đón cô dâu tương lai, Lập đã thưa với cha mẹ từ trước, tôi e thẹn đứng mãi trong góc nhà,

Giường Xuân


ửng hồng đôi má, đôi tay thừa thãi mãi cho đến khi em gái chàng nắm tay tôi kéo ra sau nhà. Lập đang tòng teng trèo lên cao hái dừa đãi khách. Vườn nhà chàng mênh mông cây trái thật thích. Nắng ngập trên cây lá và ngập cả lòng tôi, đang phơi phới với niềm vui mai đây về làm dâu nhà chàng.

Mẹ chàng không cho tôi vào bếp, bà và em gái chàng lúi húi làm thức ăn, tôi lóng ngóng làm sao, vì thú thực mắc cở chết được, may mà Lập xin phép cha mẹ rủ tôi lên lầu trò chuyện. Hai đứa lò dò dắt tay nhau đi trên cái cầu thang gỗ tối dẫn lên phòng chàng, tôi muốn nín thở vì hạnh phúc và e thẹn. Mùa xuân đất trời và có lẽ xuân thì con gái đang muốn bật tung nụ hoa e ấp trong tôi. Tôi ngây ngất thở mạnh, tim đập dồn dập và có lẽ, đôi má đang đỏ hồng lên.

Ngồi đối diện nhau trên hai chiếc ghế êm ái, hai ly nước dừa to bự ngon lành mát rượi đặt trên cái bàn gỗ, chúng tôi thở phào nhìn nhau. Ngượng ngập. Rồi cười. Rồi lại nhìn nhau. Trái tim cả hai đều đập rộn rã.Chắc chúng muốn ép sát vào nhau, hòa vào nhau thành một. Mùa xuân đang trôi ngoài kia . Và xuân tình đang rộn rã trong nầy. Tôi đưa ly nước dừa lên môi nhấp . Ngọt. Mát lịm. Đôi mắt Lập đắm đuối nhìn. Tôi cụp mi xuống, ngây ngất.

Tránh ánh mắt chàng, tôi vội bước ra cửa sổ nhìn xuống. Những cụm hoa giấy tưng bừng khoe sắc tím trong nắng, và gió xuân cũng lao xao trên những cành lá xanh ngời. Bỗng dưng một vòng ôm từ phía sau ôm choàng lấy tôi kéo nhẹ vào lòng, tôi thảng thốt quay lại chạm phải môi chàng. Chúng tôi đứng hôn nhau. Dưới chân sàn phòng như chao đảo. Lập khẻ nói” chúc em mùa xuân mới an lành và đẹp mãi “.

Rồi cũng qua tuần lễ nghỉ Tết, lại phải trở về với trường học thôi. Tôi và chàng lại khăn gói giã từ cha mẹ lên lại Sài Gòn. Sau Tết lác đác sinh viên vào học, ai cũng còn ngái ngủ với mùa xuân, chưa vội gì học hành, giảng đường vắng.

Nói tiếp những ngày ngập hạnh phúc, tôi và chàng vừa học vừa trôi trong làn gió ấm áp của năm mới, trước mắt tương lai mời mọc những ngày vui triền miên.

** Rồi người ta cũng phải sống thôi, dù có thế nào thì cũng phải cơm ngày ba bữa, rồi phải lập gia đình, rồi con cái, rồi…tôi trở thành góa phụ.

Làm quen với internet để rồi có cái blog nho nhỏ mà trải lòng, viết lách, tôi gặp lại chàng qua đó. Lập tìm tôi ngót ba mươi năm, tìm tôi qua những dáng dấp thốt nhiên trên phố lạ và một ngày kia

Giường Xuân


trên blog tôi gặp những dòng comment lạ lùng :

“Mỗi người trong chúng ta đều có vài hạt bụi tình, nhưng dường như chỉ có một hạt vương vấn ta, bám víu ta, ở lại trong ta suốt đời. Tháng tư thứ 34th tôi đã tìm được người tôi muốn tìm. Những tháng tư đến với tôi như là những định mệnh. Tháng tư năm 1975, tôi đánh mất tình yêu. Ngày tiển nàng lên xe rời BL về quê ngoại. Tay trong tay, biết bao lời giao ước, hẹn hò (vẫn còn văng vẳng đâu đây). Trong buổi giao thời, ai có thể dự đóan được những gì sẽ xảy ra. Tôi đã không giữ tròn lời hứa đi RS rước nàng về. Xin lỗi! Vạn ngàn lời xin lỗi!!!…Tôi phạt tôi phải ray rứt nhớ thương suốt đời… Rồi sau hai lần vào tù, tôi đành bỏ đi, tháng tư năm 1978. Rồi nhiều nhiều tháng tư nữa nơi xứ người…Khoảng 10 năm gần đây, khi internet đã đi vào VN, vào mỗi tháng tư thay vì lang thang ngoài phố tìm người, tôi suốt ngày ngồi trước máy PC tìm từng bài thơ, từng đọạn văn. Tôi nghĩ nếu nàng vẫn còn đó, nàng sẽ vẫn mãi đam mê làm thơ, viết truyện và tôi sẽ tìm được nàng qua một bài thơ hay qua một đoạn văn ngắn nào đó. Tôi đã không thất vọng. Đa tạ internet. Em vẫn như xưa, vẫn thích làm thơ, viết văn, vẫn diu dàng, vẫn sầu mộng vu vơ … Trong tôi buồn vui lẫn lộn đến thẩn thờ. Những ngày này, tôi ngồi đây thẩn thờ, thơ thẩn, ngu

ngơ...Nhưng có một điều tôi biết rất rỏ, từ đây mỗi ngày tôi có thể lên mạng nhìn em, đọc thơ em viết. Xin lỗi ! Vạn ngàn lần xin lỗi !!!"

* Chúng tôi đã tìm thấy nhau sau ngần ấy thời gian tưởng đã mất nhau mãi mãi trong đời.

Giờ đây Lập đang hạnh phúc với một gia đình nhỏ bên kia nửa vòng trái đất, tên của tôi được đặt cho tên con của chàng, như một ghi nhớ in đậm trong tim nhau. Lời hẹn hò, cuộc đính ước tưởng chừng sẽ nối kết như keo sơn bỗng chốc tan tành theo cơn lốc 1975, mùa xuân cuối cùng đã khép lại vĩnh viễn cho cuộc tình tôi và chàng.

Bây giờ là lời hẹn khác, lời hẹn sẽ về cùng tôi làm một chuyến du hành.

Mỗi năm, gần tết tôi đều thay drap mới cho cái giường đôi lạnh lẽo của mình.

Năm nay cũng vậy, nếu chàng không về, năm sau tôi vẫn vậy, vẫn thay drap cho cái giường góa phụ được ấm lại sau những năm dài một mình gối mộng.

Tôi đã tìm được vải để may áo mới, vải màu trắng, và tôi sẽ thêu lên đó những cành hoa trinh nữ ửng hồng.

Âu Thị Phục An

Gió Chiều Cuối Năm


Tạp Bút

Gió Chiều Cuối Năm *Gửi Sơn, Cường, Khiêm

Bất chợt ngọn chiều thổi qua. Xao xác từng cơn nhẹ. Dăm chiếc lá vàng chao nghiêng mình thả rơi…Gió. Ơi gió. Nhớ câu thơ của Nguyễn Đình Thi. Những phố dài xao xác hơi may. Chỉ là cơn chấn động không gian. Và gió nổi lên. Lang thang thả bước theo những con phố, dưới những hàng cây. Phố vẫn đông người, xe hối hả, giục giã cuộn theo dòng đời. Gió vờn áo, tóc bay.Những tòa nhà cao ngất, cửa hiệu , nhà hàng phô trương hết cỡ. Gió loáng qua. Những mẹ, những chị cố sức đẩy xe hàng, oằn vai quang gánh. Gió như người bạn quạt mát, vỗ về. Gió đưa tiếng rao mời khách xa hơn âm vọng hơn. Những cơn gió có gì khác với mỗi ngày đâu. Vậy mà đượm mấy bâng khuâng.Và gió chiều cuối năm càng khó ngăn ai ngẫm nghĩ miên man. Đi. Ừ thì đi. Không nhiều, tôi và vài người bạn rủ nhau đi cà - phê cuối năm. Nắng chiều vừa dịu bóng. Mấy chiếc ghế con, dưới bóng râm của tàn me cổ thụ vĩa hè Trung tâm sinh hoạt Thanh niên Thành

phố. Giọt đen rơi đều, từng giọt sóng sánh. Lá me thả rơi theo cơn gió thoảng se se lạnh... Nhìn phố nhìn người nhưng chủ tâm là nghe gió để lắng hồn trong những khoảnh khắc đang trôi, đang trôi của chiều cuối năm. Cái vòng nhân sinh cứ quay, nhịp đời cứ chảy. Ai nói đó, có những phút giây ta tính sổ đời minh. Ta đã làm gì cuộc đời của mình? Quyển sách nào không có trang cuối. Đời người như một quyển sách, ta đang ở dòng nào trang nào? Những ngày cuối năm là điểm dừng, lắng mình suy tư, nhìn lại. Cát bụi lại trở về cát bụi.? Bổng dưng mà tràn xao xuyến. Vọng từ nhà ai đó khúc nhạc của Trịnh công Sơn Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi/ Để một mai tôi về làm cát bụi… Đang bâng quơ câu chuyện đời, cả bọn đột nhiên im phắc. Khói thuốc thả những dòng xanh lãng đãng. Ca từ như khơi, như gợi nỗi niềm riêng tư. Ào những chuyến xe qua, nhiều thứ chất chồng hàng gói đón Tết cùng người hối hả hòa vào dòng người, xe cuộn chảy. Gió từ đâu thổi lốc mấy chiếc lá vàng chao đảo, trượt dài trên mặt đường. Mấy cánh sao khô từ những cành cao thả xoay xoay trong gió…Tiếng chổi sàn sát của bác công nhân cần mẫn quét dọn giữa chiều thinh vắng như những nhát cứa ngọt ray rứt. Chợt ngỡ ngàng khi nhìn thây ở vách thùng xe ngập rác một cành mai xanh nụ, vài nụ đã nhú vàng chờ trỗi mình chào Xuân mới. Kết thúc để có khởi đầu trong nhịp vần xoay của đất trời luân chuyển hồi sinh. Phận người trong cõi người cũng cần thời khắc nhìn lại mình, thời khắc của ngày cùng, tháng tận. Ta đã làm gì cho Đời? Bởi Đời đang tính sổ với mỗi chúng ta. Mang hình hài cát bụi. Kết thúc phận người, xóa tên trong sổ Đời cũng như hàng triệu, triệu hạt bụi nhỏ nhoi, nhưng phải là hạt bụi lấp lánh, hạt bụi nở hoa. Một ngum cà – phê

Gió Chiều Cuối Năm


loãng tan. Gió mơn hàng cây hè phố. Bạn đọc một câu thơ cổ giọng bùi ngùi Tiền bất kiến cổ nhân/ Hậu bất kiến lai giả/ Niệm thiên địa chi du du… Phận người trong cõi mênh mang thiên địa sao mà bé nhỏ nhưng cũng mạnh mẽ vô cùng. Bởi tồn tại không chỉ để tồn tại mà bằng sự sống, chất lượng sống của mỗi con người góp tài, tâm tận sinh lực đời mình làm nên cuôc đời, làm đẹp cuộc đời này. Bao thứ phù vân con người đánh đổi, rượt đuổi đến mệt nhoài, ngã ngựa tang thương. Tiền tài, đia vị, hạnh phúc, đấu tranh, hoài bão, ước mơ cả lý tưởng Đảng, Đoàn…tận cùng của lẽ đời khác gì mây nổi, chiêm bao. Để không là phù vân thì chính tận sinh lực đời của mỗi phận người sẽ không là hạt bụi tan loãng vào hư vô trong nhiệm kì trần gian (chữ của Trịnh Công Sơn khi tiễn biệt Nguyễn Tuân về cõi vĩnh hằng). Con phố như hút dài theo ngọn gió. Ánh nhìn như ngỡ chiêm bao cuối chiều. Giữa ngã tư dẫn vào trung tâm Thành phố dưới những tàn cây sao cao vời, đứa bé thả chiếc bong bóng màu xanh lơ để dang đôi bàn tay hoa với đón cánh sao sao đang xoay trong gió. Một khát vọng đuổi bắt không thành. Bóng xanh bay lên, bay lên. Người mẹ cùng chạy, cùng với tay theo con. Hối hả, reo vui theo tràng cười bé thơ. Bóng bay mất trên tròi cao, tay cũng nắm được cánh sao. Ném lên để sao rơi xoay …chạy theo đuổi bắt….Lai tung lên – đuổi bắt sao rơi trong tiếng cười giòn tan trong gió…. Hết cử cà – phê chiều. Chia tay. Bạn khoác túi nhảy xe buýt ra bến đón xe về quê ăn Tết. Tôi ở lại Thành phố chờ năm mới sang.. Lại những chuyến xe, lại những chuyến đi, về với đời. Con phố mênh mang như dài hơn theo mỗi bước chân. Vài chiếc lá vàng thả rơi trên những đường phố vừa

tinh tươm. Và bụi lại bốc lên theo gió. Mai nở sớm trước hiên nhà con phố tôi qua vàng rực rỡ. Vết mực nào xóa bỏ không hay. Ca khúc tuyệt vời của Trịnh ngân nga ngẫu nhiên đầy thú vị trong chiều cuối năm. Sinh ra từ bụi cát nhưng hãy là hạt bụi nở hoa, về lại với cát bụi nhưng không là cát bụi…Gió chiều cuối năm đưa đẩy nỗi niềm không thôi… Sài gòn, chiều cuối năm.. Nguyễn Nguyên Phượng

Sầu Xuân Đông tàn, rạo rực đón năm sang

Chạnh nhớ niềm riêng lệ mấy hàng

Tết đến quê người thêm quạnh quẻ

Xuân về chốn cũ nhuộm màu tang

Tha Hương xứ lạ buồn tha thiết

Đất khách trời xa hết rộn ràng

Lê bước phiêu linh sầu cố quận

Bao giờ song núi rạng vinh quang

Viễn Xứ

Sinh Hoạt Hội Thân Hữu Kiên Giang 2013


HHỘỘII TTHHÂÂNN HHỮỮUU KKIIÊÊNN GGIIAANNGG MIỀN NAM CALIFORNIA NĂM 2013

SINH HOẠT

NGỌC KHANH



Chào mừng quan khách cùng đồng hương

Ban tiếp tân

Tay bắt, mặt mừng

Cũng như những năm vừa qua, sinh hoạt của Hội Thân Hữu Kiên Giang Miền Nam California (HTHKGMNC) đã đi vào nề nếp, qui củ. Quí vị Đồng Hương Kiên Giang cùng với quí vị trong ban cố vấn cũng như anh chị em trong ban chấp hành HTHKGMNC đã cùng nhau sánh vai, hợp lực để những ngày hội hè trong năm trở nên trang trọng, ấm cúng và đoàn kết. Lần lượt, kính mời quí vị cùng ôn lại ba sinh hoạt thường niên của hội:

Tất niên hoặc tân niên.

Trại hè.

Lễ tưởng niệm anh hùng dân tộc Nguyễn trung Trực.

NGÀY TẤT NIÊN HỘI NGỘ XUÂN QUÝ TỴ Được tổ chức vào lúc 11 giờ sáng Chủ Nhật ngày 20 tháng 01 năm 20013, tại nhà hàng PARACEL SEAFOOD. Chương trình gồm những tiết mục như: chào cờ, múa lân, chúc phúc đồng hương và thân hữu , tường trình sinh hoạt và tài chánh , chúc thọ đồng hương cao niên, lì xì cho trẻ em, tặng quà đồng hương, xen lẩn là chương trình văn nghệ với sự tham dự của nhiều ca sỉ đồng hương và thân hữu. Cùng với những tiết mục nầy là phần bầu cử ban chấp hành HTHKGMNC nhiệm kỳ 2013-20015. Có lẽ mọi người dân Rạch Giá ở miền Nam Cali đều muốn hội THKGMNC tiếp tục sinh hoạt đều đặng. Muốn sinh hoạt đều đặng thì cần đến sự hợp sức của nhiều người . Hoan nghênh tinh thần làm việc, hợp tác của ngưòi dân Rạch Giá tha hương ở đây. Chỉ riêng sự có mặt của đồng hương đã là quan trọng rồi, huống chi có thêm sự đóng góp về tài vật, hiện vật hay công sức. Từ ngày thành lập hội, qua nhiều ban chấp hành, người trước nối kết người sau cùng chung một mục đích là mang đến niềm vui, tiếng cười, chia sẻ tâm tình buồn vui của người Kiên Giang xa xứ, cho nên một lần nữa, anh Trần văn Phú đã đắc cử hội trưởng để cùng các anh chị em tiếp tục con đường phục vụ đồng hương dù sức khỏe và tuổi tác cũng đang tỷ lệ nghịch với nhau. Ban chấp hành cũ và mới cùng nhau làm việc đã mang niềm vui cho đồng hương trong ngày cuối năm. Những tà áo dài đủ màu, cành đào, nụ mai vàng

mới nở cùng với màu sắc xanh đỏ của những gói qùa cùng mang đến mùa xuân hy vọng cho mọi người Kiên Giang xa xứ.



Ngoài ra, nét đặc thù của ngày Tết Việt Nam là chúc thọ, tặng quà cho quí cụ cao niên, lì xì cho trẻ em đã được mọi người tham dự vui vẻ hào hứng. Phụ vào chương trình buổi lễ là phần văn nghệ thật phong phú do đồng hương và thân hữu đóng góp đã lôi cuốn mọi người tham dự đến tiết

mục cuối cùng. Cuối cùng, anh tân hội trưởng đã tuyên bố chấm dứt buổi tất niên hội ngộ, mọi người lưu luyến chia tay không quên cùng nhau chúc mừng năm mới.

Hàn huyên, tậm sự

Sân khấu ấm tình người Kiên Giang xa xứ

Lễ chào quốc kỳ

Đoàn lân chúc tết

Ban Tổ Chức Bầu Cử: (từ trái sang phải) Ông Nguyễn Thanh Sơn, Bác Sĩ Trần Văn Chơn,

Giáo Sư Lê Kim Anh, Giáo Sư Võ Văn Hạnh, ông Mai Ngọc Diệp

Tặng quà mừng tuổi đồng hương cao niên



TRẠI HÈ KIÊN GIANG 2013 Trại hè lần nầy được giao cho chị Thái mỹ Vinh làm trưởng ban tổ chức. Mới hơn 9 giờ sang, đồng hương đã bắt đầu xuất hiện. Các chị trong ban ẩm thực ơi ới gọi nhau sửa soạn thức ăn nước uống. Thực đơn đã được chị Hàn Thị Ngọc Minh cùng với các chị trong hội thực hiện. Ban khánh tiết rối rít lo trang hoàng địa điểm. Ban văn nghệ

Ông Trần Văn Phú, hội trưởng nhiệm kỳ 2013-2015

Ông cố vấn Nguyễn Thanh Sơn lì xì cho các em

Và chương trình văn nghệ...



kiểm soát lại hệ thống âm thanh. Ban thể thao đang tập hợp nhân tài cho những cuộc thi đấu sắp tới. Đồng hương càng lúc càng đông hơn.Sau vài lời phát biểu ngắn gọn của chị trưởng ban tổ chức và anh hội trưởng, bửa ăn trưa bắt đầu trong trật tự và vui vẻ.

Mọi người cùng nhau hát, cùng nhau vổ tay. Đặc biệt sự tham dự của nhóm Sống Vui làm chương trình văn nghệ thêm hào hứng và sôi động. Các bạn trẻ thì thi đấu vũ cầu, bóng chuyền, các em bé thì mong gì hơn là màn đập kẹo, có lẽ giành kẹo

Trại hè HTHKG lúc 9 giờ sáng

Ban ẩm thực đang chuẩn bị thức ăn

Ban tiếp tân tiếp đón đồng hương và quan khách

Nhóm văn nghệ Sống Vui đang hợp ca

Thi đấu bóng chuyền

Buổi ăn trưa



vui hơn thưởng thức kẹo, phải không các quí vị nhi đồng? Rồi chiều cũng tắt nắng, mọi người chia tay với nụ cười còn trên môi. LỄ TƯỞNG NIỆM LẦN THỨ 145 ANH HÙNG DÂN TỘC NGUYỄN TRUNG TRỰC Lễ tưởng niệm anh hùng Nguyễn trung Trực năm nay được tổ chức vào lúc 12 giờ trưa ngày 13 tháng 10 năm 20013 tại trường Mc Garvin Intermediate, 9802 Bishop Place, Westminster, CA 92683. Trong lần tổ chức này, ban quản trị HTHKGMNC gặp trở ngại khá lớn về vấn đề nhân sự. Ông Lê Minh Triều, người luôn gánh vác việc trang hoàng cho các sinh hoạt của hội từ ngày thành lập nay tạm “giã từ vũ khí” vì lý do sức khỏe. Thêm vào đó, ông Nguyễn Minh Lương, vừa là một trưởng ban văn nghệ rất tháo vát vừa là một thành viên ban tế lễ, cũng tạm nghỉ để dưỡng bệnh. Các thành viên còn lại cùng lo lắng tìm phương cách để thực hiên lễ tưởng niệm. Ai đóng bàn hương án, làm sao? Ai chánh tể? Ai đồng tế? Nhưng đoàn kết là sức mạnh, khi đã quyết tâm thì cũng có cách giải quyết. Một điểm son cho anh chị em trong ban quản trị đã hết sức cố gắng để hoàn thành các dụng cụ cần thiết cho buổi lễ một cách tốt đẹp. Ngày tổ chức lễ, mọi người trong ban quản trị đều đến sớm, hồi họp lắm. Đến khi nhang đèn, hoa

quả, 8 con heo quay cùng xôi, bánh, trái cây được bài biện hực hở trên bàn hương án, mọi người mới thở phào nhẹ nhỏm. Mở đầu buổi lễ, đoàn lân, ban tế lễ, đồng hương và quan khách cùng cung thỉnh chiếc kiệu mang bức tượng bán thân của anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực vào hội trường. Ơ kìa, hai anh đánh

Thi đấu vũ cầu Bàn hương án trang nghiêm

Ban tiếp tân

Ban ẩm thực



chiêng, trống coi bộ mới tinh vậy, anh có làm xong nhiệm vụ không? Coi ông chủ tế kìa, ổng cũng người mới luôn, không biết anh có thuộc bài không? Giọng có tốt, oai nghi không? Cuối cùng thì mọi người đều đã hoàn thành nhiệm vụ. Heo quay, bánh hỏi, phẩm vật dâng hiến đều được mọi người cùng chia sẻ. Cám ơn sự đóng góp của bà con đồng hương. Đến phút cuối, mọi người còn ở lại, cùng phụ giúp dọn dẹp với anh chị em trong ban quản trị.

Phái đoàn Phật Giáo Bũu Sơn Kỳ Hương

Ba vị cao niên thắp hương

Buổi ăn trưa

Và phần văn nghệ

Từ trái sang phải: Ông phó tế Mai Ngọc Diệp, ông hội trưởng Trần Văn Phú, và ông chánh tế

Nguyễn Văn Thôi

Lễ rước kiệu

Lễ an vị với bức tượng bán thân anh hùng Nguyễn Trung Trực do đồng hương Trần Hè

tạc được cung thỉnh lên bàn hương án



HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC BAN Bên cạnh những sinh họat trên, ban xã hội, văn nghệ, báo chí, ẩm thực và khành tiết đã cùng nhau họat động một cách tích cực trong mục đích phục vụ đồng hương.

BAN XÃ HỘI Do Chị Nhu kim Thu phụ trách. Chúng tôi đã đến chia buồn, phân ưu cùng các gia đình các đồng hương dưới đây: Ông Nguyễn thanh Hà.

Ông Phùng tấn Triệu.

Đến thăm viếng các đồng hương, thân hữu như sau: Chị Nguyễn kim Lan.

Anh Nguyễn minh Lương.

Ông Lý hữu Diệu.

Ông Phù sĩ Bền.

BAN BÁO CHÍ Do chị Trần thị Tú đảm trách. Vì chi phí in ấn của đặc san Xuân quá cao, ngoài khả năng tài chánh của hội nên tờ báo không còn đến tay bà con đồng hương trong ngày Tết như những năm qua, xin cáo lỗi cùng quí vị . Ước mong quí vị đồng hương cùng nghĩ đến một giải pháp, để tờ báo sẽ đến tay quí vị thay vì tờ báo đìện tử . Dù sao, báo Xuân cũng là một biểu tượng của ngày Xuân . Mong ước lắm thay.

BAN VĂN NGHỆ Vì lý do sức khỏe, anh Nguyễn minh Lương không còn thường xuyên gánh vác phần văn nghệ cho hội, anh Nguyễn Kim Cương cùng quí vị khác trong ban quản trị đã cùng nhau chia sẻ trách nhiệm nàỵ Mong anh Lương sớm bình phục để trở lại nhiêm vụ.

BAN ẨM THỰC Do chị Hàn thị Ngọc Minh đảm nhiệm . Dĩ nhiên tất cả các ban ngành trong ban quản trị đều quan trọng như nhau, nhưng bà con mình ai cũng nhớ câu “có thực mới vực được đạo”. Bà con Kiên Giang trong năm qua đã thưởng thức những món ăn, thức uống ngon miệng cũng nhờ các chị chịu khó suy nghĩ những món ăn ngon, đến sớm sắp

xếp mọi thứ để bà con không phải chờ đợi lâu. Cũng không quên cám ơn các bà con mình đã hăng hái phụ giúp các chị sửa soạn các món ăn.

BAN KHÁNH TIẾT Do anh Đổ hữu Lộc phụ trách. Hơn bao giờ hết, ban khánh tiết đã dự phần rất lớn cho những sinh hoạt của hộị . Bravo cho ban khánh tiết một lần nữa.

THỦ QUỸ Phần thủ quỹ do chị Nguyễn thị Thu Cúc phụ trách. Tuy nhiều công việc nhưng chị đã lo toan phần tài chánh của hội một cách tốt đẹp. Xin cảm ơn quí vị đồng hương và thân hữu khắp nơi đã góp những viên đá, những keo hồ để xây đắp mái nhà Kiên Giang càng thêm vững mạnh. Ngay cả sự hiện diện của quí vị đã vô cùng cần thiết, huống hồ chi đến tiền bạc, công sức, ý kiến, có những quí vị dù bận rộn không đến dự cũng không quên gởi check đến. Kính mong quí vị tiếp tục hợp tác để chúng ta ngày thêm đoàn kết, phát triển thêm tình nghĩa đồng hương. Ngoài những yễm trợ về tài chánh nêu trong bảng tổng kết tài chánh dưới đây, chúng tôi còn được đồng hương hỉ cúng lễ vật cho ngày lễ tưởng niệm lần thứ 145 anh hùng dân tộc Nguyễn trung Trực: quí đồng hương Trần Văn Phú, Lâm Hoàng Nam, Huỳnh Thanh Hoàng, Trịnh Sơn Lượng, Huỳnh Mỹ Lệ, Lý Hữu Diệu, Tạ Duy Luân mỗi người 1 con heo quay, nữ giáo sư Lê Kim Anh 5 mâm xôi, Đỗ Hữu Lộc 5 mâm xôi, Nguyễn Thanh Sơn 2 mâm xôi, giáo sư Võ Văn Hạnh 6 cases nước uống, Nguyễn Kim Cương 2 mâm bánh bò, thân mẫu anh Huỳnh Thanh Hoàng 4 mâm bánh bò và tiệm Tip Top 50 ổ bánh mì bagette.

Những hoạt động của hội THKGMNC như chúng tôi tường trình đã được sự hợp tác chặt chẽ của đồng hương. Thật vậy, trên đường dài, đoàn kết mang sức mạnh, mang lại nền tảng vững chắc cho những bước đi trong tương lai. Trước thềm năm mới , chúng tôi kính chúc quí vị đồng hương, quí vị trong ban cố vấn, quí vị trong ban đại diện một năm an khang, thịnh, vượng.

Ngọc Khanh

Xuân Nguyên Thủy


Em hiện đến tự mùa xuân nguyên thủy Trên con đường vô định của thời gian Khi đất trời còn trong buổi sơ hoang Và lòng suối chưa tìm về biển cả.

Em hiện đến diễm kiều nàng Tiên Nữ Áo hoàng hoa rực rỡ vạn hào quang Bước em đi như gió thở nhẹ nhàng Đôi mắt đẹp chứa sao vàng huyền ảo

Đây huy hoàng hoa trăng cài nếp áo Đây dịu dàng tóc liễu lả màu xanh Đây ngọc miện sao trời sáng long lanh Trên khuôn mặt tỏa bình minh rực rỡ

Em hiện đến đất trời bao bỡ ngỡ Vạn linh hồn chờ đợi bước em qua Muôn con đường nằm mơ bóng dương hòa Và lòng đất cũng say niềm vui mới

Đây mùa xuân đang xô về mở hội Chim hòa ca gió mới chở thêm hương Bướm vàng bay tô đẹp mấy dặm đường Như chào đón Tiên Nga vừa xuất hiện

Em hiện đến! Ôi nàng tiên kiều diễm Xin quỳ dâng tất cả vạn lầu trăng Cho hồn thơ về ngự giữa huy hoàng Và ánh mắt chìm trong niềm thông cảm

Hương thời gian không vương sầu thê thảm Ánh lửa hồng bừng cháy vạn tình thương Xin vì em phiêu linh khắp nẻo đường Nhặt nắng sớm về tô lầu ân ái

Lầu xây bằng hoa thơm và cỏ dại Bằng tơ trời bằng hương gió chiều xuân Bằng tinh hoa gom góp ở gian trần Bắng ánh sáng bằng sắc màu xanh biếc

Cửa rộng mở đón em vào yến tiệc Dọn bằng thanh bằng sắc với bằng hương Bằng linh hồn rạo rực của yêu đương Bằng muôn nét huy hoàng trong mộng tưởng

Mắt em đẹp như nước hồ thu gợn Môi em cười tựa hoa nở bình minh Bước em đi cho ong bướm giật mình Và xao xuyến cả hồn trăng cảnh gió

Em hiện đến hoa đời thêm rực rỡ Trong vườn hương bướm trắng lại đùa bay Bên suối tình chim hót khúc nhạc say Và nhân thế cũng say thêm hương lạ

Xin mời em vào đây nghe tất cả Nhạc thiên đường rộn rã khúc thiều ca Để muôn đời tim em vẫn chưa nhòa Tình thắm thiết giữa mùa xuân nguyên thủy. Phạm Hương Tích

Xuân Nguyên Thủy

Lặng Lẽ Với Mùa Xuân


Tạp Bút LẶNG LẼ VỚI

MÙA XUÂN...

MANG VIÊN LONG

Dường như từ khi bước qua khỏi tuổi 60, người ta thường có nhiều thời gian hơn cho những giờ phút “ngồi mà nhớ lại"? Ngồi yên một mình trong vườn, hay bên hiên vắng vào buổi sớm mai mặt trời chưa sáng rõ hay khi chiều tà còn vướng vất chút nắng hanh vàng góc cuối chân trời phía xa, để tỉnh giác mà nhớ lại bao chuyện dã qua trong ngày, trong đời – như một cái thú luôn hấp dẫn và mời gọi cho tuổi già?

Những ngày gần cuối năm – tôi thường thức dậy sớm hơn, cảm thấy lòng thư thái và bình lặng hơn khi ra ngồi ở chiếc ghế

mây cũ dưới gốc cây hoa sữa bên hiên nhà. Nhín ngó trời đất êm ả một mầu nắng rất mỏng, rất tươi của mùa xuân đang khẻ khàng bước đến…để đón đợi một ngày mới! Phút giây lặng lẽ trải lòng cùng trời xanh, đất rông- và thiên nhiên hiền dịu tươi mát ấy đã cho tôi một ngày an vui với bao công việc cuối năm đang chờ đợi …

Có thể cái giá lạnh và ẩm ướt của những cơn mưa dầm, những ngày gió giật bão dông đang lùi xa, nhường lại cho cái nắng ấm, gió hiền của mừa xuân đang lướt đến đã làm cho lòng ta nhẹ bớt đi bao nỗi lo toan, bao điều trăn trở như bầu trời dổi thay trong trẻo và thênh thang trên cao kia chăng? Mùa xuân với cỏ cây hoa lá trổi dậy sức sống xanh tươi dường như cũng đã chuyễn hóa được bao tâm hồn u buồn, bao cảnh đời bất hạnh vươn lên một năng lực tiềm ẩn về một tương lai mới mẻ, an lành hơn cho đời mình!? Tôi chợt nhớ câu thơ của Tống Anh Nghị đã ám ảnh tôi từ nhiều năm nay – nhất là mỗi khi xuân về: “Mỗi lần xuân, đời tôi – tôi lại bắt đầu…” . Mỗi lần hết năm cũ- mỗi lần sang xuân mới – cũng chính là mỗi lần tâm hôn ta bước sang một trang đời khác với bao ước mơ & hy vọng? Tâm hồn ta như cũng nảy mầm, trổ nụ cùng với sự đổi thay mầu nhiệm của đất trời ? Có lẽ nhà thơ đã “ bắt gặp “ ý tưởng ấy khi “ngồi mà nhớ lại” vào mỗi lúc xuân về?

Dù cho sống trong bất cứ hoàn cảnh riêng lẻ nào, sa chân lỡ bước vào tình huống bi đát nảo – thì mùa xuân bao giờ cũng an nhiên và công bình mang lại cho tất cả lóng khát khao thương yêu, nỗi mong chờ hy vọng cho tháng ngày dài sắp trôi qua



đời mình tựa đôi bàn tay mầu nhiệm của Mẹ hiền xoa dịu bớt những vết thương đau. Bởi vậy – mùa xuân còn là mùa thiêng liêng của những lời nguyện cầu, của khát vọng, thương yêu dành cho tất cả!

Hơn 60 mùa xuân đã lướt qua đời mình – tôi chiêm nghiệm được rằng: “Mùa xuân luôn thủy chung với những tấm lòng thành, luôn sẻ chia với bao cuộc đời trong sáng, và cũng mãi mãi là tia nắng ấm cho nỗi khát vọng vị tha dựng xây cuộc sống !”. Tôi luôn tự nhủ: Hãy bắt đầu mùa xuân từ tâm hồn mình trước khi đón chờ mùa xuân của đất trời chuyễn đến…Và hãy ưu tiên dành thời gian cho Tình Thương Yêu, bởi đó chính là thời gian quý báu nhất của đời sống!

Tôi vẫn thường thức giấc vào khoảng 4 giờ sáng – thói quen nầy đã có từ lúc nào tôi không để ý, nhưng tôi không thể làm khác! Hôm nay, không biết sao - tôi lại thức dậy sớm hơn, bật chiếc điện thoại để ở đầu giường thấy mới chỉ được 2 giò 12. Tôi nhớ đêm qua, tôi ngủ sớm hơn lệ thường – một giấc ngủ quên bất chợt, cứ chìm dần vào giấc ngủ mê đến nổi chưa kịp móc mùng như thường đêm…Tôi chợt nhớ, từ ngày đất trời chuyễn tiết xuân - mùa xuân đã gọi tôi thức dây sớm chăng?

Nằm yên – cố dỗ thêm giấc ngủ, nhưng không thể được. Tôi vẫn thường dỗ giấc ngủ bằng thầm niệm hồng danh chư Phật, chư Bồ Tát miên mật, nhưng sáng nay – tôi lại tỉnh táo, không thể dễ dàng chợp mắt trở lại thêm chút nào?

Tôi quyết định xuống giường khi trời còn mập mờ ánh sáng - phía ngoài khung cửa sổ là một mầu xám và lạnh lẽo. Hình như đang có sương mù…Tôi khẻ khàng xuống gác, mở cửa, bước ra hiên: Khu chợ phía trước nhập nhoạng bóng người, từng bóng người di chuyễn thầm lặng, và có trên 10 chiếc xe honda kềnh càng bao giỏ chất đầy, cao lêu nghêu phía sau, chờ rời khu chợ tản về các miền quê mang theo hàng hóa rau quả cho các phiên chợ cuối năm hối hả…

Ngồi vào chiếc ghế dựa bên hiên nhà, dưới gốc cây hoa sữa – trong nỗi yên bình trống vắng của tâm hồn và cảnh vật buổi sáng ngày vào xuân – tôi nhớ đến buổi sáng của ngày 27 tháng Chạp cách nay gần 60 năm…

Mấy ngày trước trời mưa bay bay, khu chợ trong cảnh chiến tranh hoang tàn xám xịt – một mầu trống vắng, hiu quạnh. Mực nước sông phía sau nhà tôi vẫn còn đầy, con nước lũ của mùa mưa bão vẫn cuồn cuộn suốt ngày đêm. Khoảng hai giờ sáng ngày 27 tháng Chạp năm ấy (1952) – người giúp việc cho gia đình có nhiệm vụ chăm sóc riêng cho mẹ tôi nơi căn nhà nhỏ đưới phố đã đập cửa gọi anh tôi – báo tin : “Cậu ơi! Mẹ cậu đã chết rồi!". Người anh cả của tôi mở tung cửa, vội vàng khoát tấm áo tơi lá kè, chỉ kịp quay lại nhìn hai chị em tôi đang từ trong bồ lúa đã leo ra đứng co ro bên cạnh - ấm ức khóc : “Má đã chết rồi! Hai đứa ở nhà ngủ đi! Trời lạnh, còn sớm lắm…"

Mấy ngày sau, hình như đúng vào sáng ngày Mồng Một Tết - tôi đã đọc được câu



này trên vách tường nhà của anh tôi viết bằng than: “Kể từ 2 giờ sáng ngày 27 tháng Chạp âl 1952, tôi mãi mãi không còn thấy hình bóng mẹ tôi nữa!”. Cũng như anh tôi – hai chị em tôi đã mất Mẹ từ năm ấy – năm chị tôi được 12 tuổi. còn vừa tròn 8 tuổi!

Cho đến buổi sáng hôm nay – ngày 27 tháng Chạp năm 2012 – tôi đã bước vào tuổi 68 – nghĩa là, tôi đã xa mẹ tôi gần 60 năm! Sáu mươi năm, hơn nửa thế kỷ - tôi đã phải sống không cha mẹ (cha tôi đã chết khi tôi còn là một bào thai 6 tháng trong bụng mẹ) – nhớ sao hết bao nỗi khổ đau, phiền lụy của một kiếp sống như một thân cây giữa khu rừng hoang cô tịch? Vậy mà tôi đã sống. Đã lớn lên. Bằng đôi chân & tâm hồn & trí tuệ của mình để không lãng phí một kiếp làm người khó khăn bao nỗi mới thành tựu!

Sáng nay – sau gần 60 năm, cũng nơi khu phố chợ này- cũng tại căn nhà cũ thuở xưa - trời không mưa bay, chí có sương mù nhẹ. Con phố rộng đang thức dậy – để bắt đầu một ngày vào xuân nhộn nhịp. Phía đông, ráng mây đỏ hồng, hứa hẹn một ngày nắng dẹp. Mùa Xuân hôm nay khác mùa Xuân 60 năm trước. Cảnh vật đã muôn vàn đổi thay – khác lạ, nhưng lòng tôi, vẫn một mầu buồn thương nhớ! Vẫn cô độc trong đời sống bất hạnh. Vẫn ngơ ngác trước cuộc truân chuyên của đời người, đời mình như cách nay gần 60 năm…

Tôi ngồi lặng yên nhớ Mẹ - nhưng tôi không còn giữ được chút gì của mẹ bên cạnh đời tôi: Chưa được một lần hôn lên

đôi má của mẹ để có thể nhớ (dầu ngày nào bà cũng cho gọi tôi vào hôn lên trán bà), chưa được một lần cầm lấy tay mẹ âu yếm để nhìn ngắm, cho đến chưa nói được cùng mẹ một lời nào thốt lên tự đáy lòng thương yêu của mình! (cho dầu từ khi biết nói mẹ đã tập cho nói nhiều câu…). Tôi chưa làm được chút gì cho mẹ, ngoài nhận của mẹ bao biết bao tình thương yêu, sự chăm sóc, và nuông chiều hết mực dành cho đứa con trai út xấu số!

Mẹ có thể ngờ rằng, gần 60 năm sau ngày mẹ đã đi xa – đứa con 8 tuổi ngày nào chỉ biết rong chơi - bây giờ đã trưởng thành. Là cha của bồn đứa con đã tốt nghiệp đại hoc và chúng đang sống có ích. Là ông ngoại của 5 dúa cháu. sắp sửa được làm ông nội… Đang ngồi đón xuân - nhớ mẹ mà không cầm được những giọt nước mắt thương nhớ ngậm ngùi?

Một ngày xuân mới đang đến kia rồi – mặt trời đã bắt đầu rực rỡ ráng mây sắc hồng phía đông. Tôi đốt thêm một điếu thuốc, và mỉm cười, đứng dậy…

Những Ngày Vào Xuân MANG VIÊN LONG

Ví dầu…


câu sầu Nửa trăng gối chiếc gợi hình Nghiêng vai gợi nhớ, trở mình gợi nhau Tóc mai gợi mấy câu sầu “Ăn cơm chẳng đặng ăn trầu giải khuây”(*)

tóc mai Vẻ duyên thì cũng một thời Chính chuyên thì cũng một đời, chiêm bao Câu vui ai đổi câu sầu Áo xưa còn nhớ qua cầu gió bay Ví dù em chốn trang đài Cũng xin mấy sợi tóc mai, vắn dài Lỡ sau trí nhớ tàn phai Cũng còn biết chỗ…thương hoài ngàn năm

ơn em Ơn em ngọt suối ngọt đồi Ngọt sông ngọt nước ngọt trời biển tôi Ngọt ngày tháng đã mù khơi Ngọt sầu hận cũ, ngọt lời oán than Ngọt niềm lo, nỗi hoang mang Ngọt chia cách, ngọt tình lang mỏi mòn Ơn em ngọt sớt môi son

ru em Trong ta em ngủ giấc nồng Trong ta bờ bến không cùng đâu em Trong ta cỏ mịn nhung mềm Trong ta rả thịt lót êm chỗ nằm Trong ta còn giọt lệ câm Từ thiên cổ lụy lâm râm mưa về

Này em, tim tựa gần kề Ngủ ngoan đi nhé, ta lê cuộc đời..

(*) Ca dao

Cao Vị Khanh

ví dầu….

Ngôi Nhà Từ Đường


ió mùa đông đã len vào cửa sổ của căn appartment, nơi bà Tư sống từ nhiều năm qua. Bà cảm thấy mùa đông năm nay lạnh hơn những năm trước, vậy là bà đã sống mười mấy năm ở Littile Sài Gòn nầy. Ngày nào mới đến còn ở chung với đứa con gái út, bữa vui, bữa buồn, bận rộn với nhà cửa, cơm nước cho con gái, rồi ngày ngày dẫn cháu ngoại đến trường, giờ thì con Lan, cháu ngoại bà đã vào đại học. Tết năm nay bà đã 75. Căn housing nầy thật tiện nghi cho bà, nhưng ra vào chỉ một mình, quạnh hiu, thêm nổi tay chân bà đã yếu đi, thỉnh thoảng vấp ngã rồi lồm cồm ngồi dậy một mình, trở lại ở với con gái thì cũng không được, mấy đứa cháu ngoại giờ đã là thanh niên thiếu nử, mỗi đứa một phòng, rồi thêm bạn bè tụi nó, rầy la thì tụi nó không vui, mà không nói thì bà thấy khó chịu, thà ở riêng cho dễ. Bà thầm nghĩ hay là trở về Việt Nam để sống những ngày còn lại. Việc trở lại Việt Nam thường nằm trong ý nghĩ bà từ lúc bà ở Mỹ một thời gian. Bà hiểu nơi đây không phải cho người già. Đất của cơ hội chỉ dành cho người trẻ, nhưng thương đứa con gái út, rồi sau vài năm bà được cấp nhà housing riêng, tính theo gía thị trường thì mỗi thàng gần ngàn bạc. Hồi bà còn ở Việt Nam, nằm mơ cũng không thấy được vậy, nên bà đã mãi mê với đời sống hiện tại. Mỗi tháng bà dành dụm đưọc hơn phân nửa tiền trợ cấp nhờ gói bánh, chiên chả giò, bán ve chai. Bà Tư nghĩ đến ngày bà trở về xứ. Ông Tư đã nằm trong miếng đất bên hông nhà, bên cạnh con rạch nhỏ, thuyền tàu qua lại suốt ngày. Phiá

trước nhà nhà là một hàng mai già, có lẽ đã được trồng từ ngày xa xưa, mỗi năm hoa mai vàng nở rực rỡ suốt cả tháng Tết. Thằng Dũng, con trai lớn của bà, tình nguyện ở lại để chăm sóc đất đai, mồ mả ông bà. Nó không nhiều chữ nghĩa, con đông, hai đời vợ, đi Mỹ không biết dẫn ai, bỏ ai, hơn nữa con vợ sau của nó mới ngoài 30 nên nó càng không muốn đi, sợ chim sổ lòng thì chim bay xa. Bà Tư rất vui lòng với quyết định của Dũng. Nó rất hợp ý của bà. Ngày bà Tư còn nhỏ, nhà bà nghèo lại không ưa nhìn, nên bà lấy ông Tư khi ông vừa góa vợ. Bà có nhiều mặc cảm cho cuộc đời bà. Bà mong ngày nào đó trong cuộc đời bà, mọi người trong làng xã, bà con xa gần sẽ nhìn bà với cặp mắt ngưởng mộ, kẻ thưa người gởi, không còn nhớ đến một bà Tư tay lấm chân bùn, quần xăn đến gối. Sau mơ ước ăn ngon, mặc đẹp, con người mơ tới những giấc mơ thần kỳ hơn, ở đó họ muốn đạt đến những ý muốn về tâm thức. Bà Tư có giấc mơ áo gấm về làng, bà đã thực hiện được nó. Mỗi lần bà về quê vào dịp Tết hay đám giỗ ông Tư, bà mời mọi người đầu trên, xóm dưới ăn uống nhậu nhẹt, mỗi người ra về đều được bà tặng quà bánh. Ai ai cũng cớm rốm, thưa gởi bà. Bà hài lòng lắm, nhưng rồi bà lại nghĩ xa hơn. Tết hay đám giỗ, mời người đến ăn uống vừa tốn kém, niềm hảnh diện lại không lâu dài, bà muốn đến những thứ cao sang hơn, mọi người chung quanh sẽ trầm trồ nó mãi mãi . Bà Tư nghĩ đến xây dựng ngôi nhà lớn nhất xứ. Trong vùng bà ở, cho đến ngày nay, ai mà không trầm trồ khi đi qua nhà ông Hai Hiệu. Ngôi nhà ba gian năm chái, nền cao, cột nhà

NGÔI NHÀ TỪ ĐƯỜNG Nguyễn Thị Dịu Dàng

G



toàn bằng cẩm lai, bàn thờ cẩn xa cừ, gạch bát tràng lót đỏ khắp lối đi . Đó là ngôi nhà xưa, cỗ kính, bà muốn ngôi nhà của bà sẽ hiện đại hơn, ba, bốn tầng lầu, cao nhất trong quận. Ngôi nhà trong mơ đó coi vậy mà khó thực hiện. Tiền bà dành dùm đến bao giờ cho đủ. Muốn đạt được ước nguyện, bà phải đặt cho nó một tên gọi và một mục đích cao cả. Chính trị gia ngoài đời muốn dân chúng làm theo ý mình thì thường phải mị dân, bà Tư cũng thế. Bà bảo các con ở nước ngoài cùng bỏ tiền vào để bà xây lại ngôi nhà cũ thành một căn nhà hiện đại, nhà từ đường, ba hoặc bốn từng. Từng dưới cùng sẽ là nơi đậu xe hơi, từng thứ nhì sẽ là phòng khách và phòng ăn, sẽ chứa cả trăm người đến ăn tiệc, hai từng trên là phòng ngủ với phòng tắm riêng. Cả xóm sẽ xôn xao, bàn tán về ngôi nhà từ đường của bà, bà mĩm cười nghĩ về viển ảnh huy hoàng đó. - Má à, má tính sao mà xây nhà lớn dữ vậy, tụi con có ở đó đâu. - Lâu lâu tụi bây cũng về chơi, má không muốn tụi bây đi mướn phòng ngủ, người ta cười. Tụi bây 7, 8 đứa mà không cất nổi cái nhà thờ sao? Mỗi đứa đưa má 5 ngàn, còn bao nhiêu má lo. Đứa nào cũng méo mặt với số tiền bà Tư hỏi để xây nhà. Ở Mỹ, làm được 5 ngàn thì khá dễ, nhưng để dành 5 ngàn là điều rất khó. Check nào lãnh ra, không tiền nhà thì tiền xe, rồi master card, visa chưa kế tiền học cho con, tiền cho nhà vợ, nhà chồng. Dù cũng xào xáo trong gia đình, nhưng cuối cùng vì thương mẹ một đời cực khổ cho chồng con, đã gồng gánh để các con đến Mỹ, nhất là rất chính danh của tên gọi nhà từ đường, các con bà Tư đã gom tiền đưa bà về cất ngôi nhà mà bà mong ước. Bây giờ, ngôi nhà đã xây xong, bà Tư hài lòng lắm, thêm vào đó con gái thứ ba của bà, rất giàu có, nhờ hưởng gia tài bên chồng để lại.

Nó về Việt Nam khánh thành ngôi nhà mới bằng cách trang trí nội thất với bàn ghế, tủ giường, máy giặt, máy lạnh, tủ lạnh, ti vi, toàn thứ đắt tiền nhất. Thật sự, không có cơ ngơi nào có thể so sánh với ngôi nhà từ đường của giòng họ bà Tư ở đất Cái Bần quê mùa nghèo khổ nầy. Bà vui lắm với những tính toán của bà, không ngờ ở cuối đời, bà được tận hưởng sự sang giàu, phú quí như thế nầỵ Bà định cuối năm nay bà sẽ xin hồi hương, trả nhà housing cho nhà nước Mỹ, mỗi đứa con bên nầy sẽ cho bà 100 đồng mỗi tháng. Với 700 đô la hàng tháng và ngôi nhà từ đường mênh mông, bà bà sẽ sống như bà hoàng ở quê nhà. Ồ, bà sẽ đi làm từ thiện, rằm hay ba mươi , bà sẽ mua gạo đi phát chẩn. Từ đoàn người rồng rắn sắp hàng từ sáng sớm chờ bà đến, cúi đầu cám ơn để lãnh mấy lít gạo, ít nước mắm. Bà muốn quên đi những ngày đói khổ xưa kia. Bà Tư về đến Cái Bần khi vừa qua lễ Giáng Sinh. Vợ chồng Dũng ngạc nhiên khi đón bà ở Sài Gòn. - Bận nầy má đem đồ về nhiều vậy má? Thằng Dũng hỏi. - Ừ, má về ở luôn với con. - Mấy cô chú ở bển có biết không hả má? Nga vợ Dũng hỏi, bởi vì cô dâu cả muốn bảo đảm sự trở về của bà được sự yểm trợ của những người bên Mỹ, nó đồng nghĩa với tiền bạc sẽ được cung cấp đầy đủ. - Ừ, tụi bên ấy đã chịu rồi con đừng lo. Bà Tư nhỏ nhẹ bảo con dâu. Bà biết rằng khi bà quyết định ở hẳn bên Việt Nam, bà sẽ tùy thuộc vào cô con dâu nầy, nhưng từ hồi nào đến giờ, bà tin tưởng nó lắm. Gia đình nó nghèo như bà hồi còn nhỏ, nó lễ phép, thưa



thưa dạ dạ như ngày bà mới về nhà ông Tư, nó chưa làm điều gì khiến bà phật ý. - Má tính về đây ở với tụi bây, dòm ngó dùm nhà cửa cho tụi bây làm ăn, mua bán thêm. Má tính tầng dưới nhà bây giờ không có xe cộ gì đậu trong đó, hay là tụi con mở tiệm cà phê, hủ tiếu bán để kiếm thêm tiền cho mấy đứa nhỏ đi học. Bà không muốn Dũng và Nga sẽ dòm ngó số tiền các con bên Mỹ gởi về hằng tháng. - Má đừng lo, thủng thẳng qua Tết rồi tính, còn mấy tháng nửa đến Tết rồi. Nga vừa nói với bà Tư vừa mĩm cười vu vơ. Nó cũng có nhiều ý nghĩ trong đầu không kém gì bà Tư. Đôi mắt to, chiếc mũi dọc dừa thêm làn môi nũng nịu làm không ai có thể nghĩ Nga là cô gái nhà nghèo, ít học. Chính Dũng đã bỏ bà vợ lớn và cơ hội đi Mỹ cũng vì đôi mắt, nụ cười ấy. Cái Tết nầy thật đầm ấm bên nồi bánh tét sùng sụt sôi trong đêm ba mươi, ngoài sân mai vàng rực rỡ rung nhè nhẹ trong gió xuân. Sáng mùng một mọi người đến chúc Tết đầu năm. Nga vất vả lo cúng quảy trong ba ngày Tết, xứng đáng là con dâu trưởng của bà. Ra giêng, bà nhắc nhở vợ chồng Dũng lo mở tìệm cà phê, hủ tiếu như dự tín nhưng Dũng và Nga cứ lơ là, Dũng cứ tiếp sáng say chiều xỉn như những ngày còn Tết, Nga cứ mở karaokê hát véo von với bạn bè suốt ngày, ngoài hai bửa cơm cho bà, thì không thấy mặt Nga đâu cả. Bà ở trên lầu như cá mắc cạn, chân đau, bà không thể lên xuống lầu được. Bà cảm thấy tù túng, khó chịu. Ngày bà còn ở Mỹ, chung quanh căn housing, tầng trệt là những người VN lớn tuổi, đi bác sĩ có xe đưa đón, mệt khó thở bấm 911 là mươi phút sau đến nhà

thương. Có lần sau khi mổ, bà được đưa tới nhà thương dưỡng lão để tịnh dưỡng trước khi về nhà, 24/24 có người tới lui săn sóc bà, dù không biết nhiều tiếng Mỹ nhưng bà cũng an tâm, có điều gì xảy ra là có bác sĩ, y tá chạy đến liền. Bây giờ bà trở lại quê nhà, bên cạnh con cháu nhưng vẩn thấy buồn phiền, chân bà dù yếu nhưng bà vẫn còn đi vào phòng vệ sinh được, một mai khi tuổi càng già, không còn tự săn sóc được thì bà sẽ ra sao? Buổi chiều, Nga mang cơm đến, bà bảo Nga gọi Dũng để bà nói chuyện. Dù sao, Dũng là con ruột của bà. Nga trả lời: - Má nói gì thì nói với con, anh Dũng đi nhậu khuya mới về. - Tụi con không tính buôn bán thì lấy gì mà sống. - Hồi nào đến giờ, má thường gởi tiền về cho tụi con xây xài, bây giờ má về đây sống luôn trong căn nhà mới nầy, thì má phải biểu các cô chú bên ấy gởi tiền về cho tụi con lo cho má, chứ buôn bán lẻ tẻ như vậy có bao nhiêu tiền rồi người ta còn cười má, bộ nhà mình nghèo lắm sao?

Bà Tư nghe con dâu trả lời, bà cười như mếu, im lặng. Nga tiếp tục:

- Con tính đem sổ đỏ nhà nầy đi cầm để lấy vốn đầu tư vào mấy công trình xây dựng thì mới có tiền nhiều má à.

Bà Tư không muốn nói thêm tiếng nào nữa, xoay mặt vô vách. Cái nóng của những ngày sau Tết khiến bà không còn phân biệt được đâu là mồ hôi đâu là nước mắt. Bà mường tượng về căn phòng mát lạnh có máy điều hòa không khí ở Mỹ mà bà đã bỏ đi.

(Mùa đông 20013 trong vườn địa đàng Anaheim)

Phố Chiều Năm Cũ


Phố Chiều Năm Cũ *Tưởng niệm cố nhạc sĩ Trúc Phương

hi tôi đến căn chung cư Hảo ở trời đã sẫm màu. Không còn tia nắng nào ở khu phố này nhưng ánh sáng tận đâu đấy còn lãng vãng ở khu phố bên kia làm trời đất dường như âm u buồn bã hơn. Sau khi đậu xe, leo lên tám bậc thang tôi dừng lại thở, có chút ẩm ướt như mồ hôi trên cổ dù trời hơi lạnh. Những dấu hiệu thoái hóa cuộc đời? Hôm trước Quân nói sao trừu tượng quá, mày cứ bảo là các bộ phận trên thân thể bị lão hóa dễ nghe hơn không? Tôi gay gắt nói với bạn những lúc tâm trạng không được vui và Quân chỉ cười không nói gì.

Bước lên thêm mười hai bậc thang đến đầu căn phòng của Hảo, tôi bấm chuông. Hảo mở cửa, ánh mắt sáng lên khi nhìn thấy tôi. Nàng bảo anh vào đi khi thấy tôi còn chần chừ trước cửa. Tôi đi đến sa lon và ngồi xuống. Hảo đóng cửa đi đến mở tủ lạnh ở góc phòng cầm một chai bia đưa lên hỏi tôi có uống hay không? Tôi gật đầu nhìn chiếc áo sơ mi tím của Hảo đang mặc nhớ đến chiếc áo dài lụa tím màu mận chín ngày xưa của Loan. - Anh nghĩ gì mà thừ người như vậy? - Đang nghĩ đến Buồn trong kỷ niệm! - Bản nhạc của Trúc Phương?

- Ừ! Tôi trả lời rồi nhìn bâng quơ khắp phòng. Trên chiếc bàn cạnh cửa sổ, chiếc laptop đang mở và bên ngoài cửa sổ một chậu xương rồng nở hai hoa đỏ trên nền xám của bầu trời hoàng hôn. Vẫn cô đơn. Tôi nhìn Hảo hỏi: - Con em đâu? - Gửi nó cho bà chị rồi, ngày mai mới đón. Anh đến chơi sao không điện thoai trước để em mua cái gì đó ăn cho vui. - Lấy đại thứ gì còn trong tủ lạnh cũng được. - Đồ đông lạnh sao bằng đồ tươi được? Tôi không nói gì thêm chỉ rót bia ra ly rồi uống một ngụm. Bia mát lạnh, thơm nồng dễ chịu. Hảo lấy chiếc đĩa đổ đậu phụng rang đặt lên giữa bàn rồi ngồi xuống bên tôi nói:

- Người ta thật bất công với Trúc Phương. - Tại sao? - Người ta nghe nhạc của ông ta khắp nơi. - Có gì là bất công? - Ông ta chết trong nghèo đói! - Không phải bất công mà số phận của nghệ sĩ! - Sao có nghệ sĩ giàu có? - Cũng là số phận nghệ sĩ! - Anh có thể giải thích hay không? - Không!

Tôi bốc hai hạt đậu phọng bỏ vào miệng nhai. Đậu phọng rang muối dòn, thơm. Hảo nhìn tôi trừng trừng. Nàng đang nổi giận? Tôi cười nói:

- Nghệ sĩ thường sống và chết trong cô đơn. Giàu nghèo là số mệnh. Thiếu gì người số phận thê thảm kém gì Trúc Phương! Làm nghệ sĩ là định phận còn bất công vốn thuộc tính…

Tôi muốn nói thêm nhưng thấy nét mặt Hảo giản ra rồi trầm tư tôi dừng lại. Hảo gật đầu

K



LỐI VỀ Trăng mông lung mơ hồ Như ước mơ của em Ước mơ hân hoan những ngày Xuân xưa bên nhau Ước mơ không thành những ngày Xuân sắp đến Dòng đời trôi lặng lẽ những mùa Trăng… Trăng vô tư không ưu phiền Trăng mông lung mơ hồ Trăng treo lững lơ trên cao Làm bạn với những vì sao cô đơn Như nhân thế ưu phiền, trên triền dốc mùa đông Như tâm tư lạc lõng, ngày trở về trên xứ tuyết bốn bề Lạnh lùng, gía buốt, phải chăng trong cơn mê Em ạ, dường như tôi quên mất lối về….

YT 01-11-2014

dường như bằng lòng với ý nghĩ trong đầu. Chắc là như thế! Tôi chỉ chiếc laptop hỏi:

- Em đang làm việc? - Vâng, thế nên em mới gửi con cho chị Nhân để ngày mai dẫn nó đi hội chợ. Phải chấm dứt bản báo cáo tài chính cuối năm. Ngày mai là hạn chót. - Như thế là anh làm phiền em rồi. Anh ngồi thêm năm phút rồi về để em làm việc! - Không sao, em vừa làm xong. Chỉ cần một giờ đồng hồ kiểm tra lại mà thôi. Anh đến em cũng mừng lắm. Bộ anh thích nhạc Trúc Phương hay sao? - Cũng thích vài bản.

Hảo cười:

- Em nhớ anh nói gần nửa thế kỷ nay anh chỉ nghe nhạc Trịnh công Sơn kia mà? - Thời gian này là lúc xem xét kiểm điểm lại đời người. Anh nghe nhạc Trịnh công Sơn từ năm mười lăm tuổi. Nghe một thứ nhạc suốt ba mươi bảy năm cũng là điều bất công như em vừa nói lúc nãy. Nhưng bất công đối với chính anh chứ không phải Trịnh công Sơn đâu! - Mình có tự do trong thưởng thức nghệ thuật chứ? - Đồng ý, nhưng với kiểu thưởng thức của anh có khi không phải tự do mà là nô lệ. Thế nên bất công. Nhìn chiếc áo tím của em mặt anh mới thấy sự bất công và mất tự do của mình. - Nếu anh thấy mình bất công thử viết bài kêu gọi người ta giúp đỡ cho gia đình nhạc sĩ Trúc Phương đi? - Anh không có khả năng để viết như thế, tuy nhiên anh sẳn sàng đóng góp nếu có người quyên góp.

Hảo quàng tay qua vai tôi rồi dịu dàng nói:



- Để em hỏi người bạn quen biết gia đình Trúc Phương. Anh nhớ em bao nhiêu tuổi rồi không?

Tôi im lặng nhìn vào khoảng trống trước mặt nhớ ra đã sắp hết năm. Cuối năm hỏi tuổi của mình xem ra Hảo can đảm lắm. Bốn mươi bốn tuổi khi quen với tôi. Lúc bấy giờ tôi năm mươi sáu và vợ mất đã hai năm còn Hảo ly dị sáu tháng và nuôi con gái năm tuổi. Từ ngày ấy đến nay đã ba năm. Tôi cúi ngửi mùi tóc quen thuộc của Hảo nói:

- Bốn mươi bảy tuổi và chúng ta quen nhau ba năm hai tháng. - Trí nhớ anh còn tốt! Không phải em sợ tuổi thật của mình mà em thật sự không nhớ được rõ ràng mình bao nhiêu tuổi. Cứ lẫn lộn giữa bốn mươi sáu và bốn mươi bảy. Nhiều khi nhìn gương buổi sáng lại nghĩ năm mươi tuổi. Có khi em làm việc nhiều nên quên hết hay là đầu óc thoái hóa rồi!

Hảo nói đúng. Bao giờ tôi gặp, nàng đang có ít nhất một công việc phải làm. Xã hội dù không bắt buộc nhưng bản thân bắt buộc. Tôi cũng không ra ngoài cái nền nếp ấy. Khi bắt đầu làm việc tôi an tâm và càng làm việc tôi bớt dần sự an tâm rồi bắt đầu lo lắng. Càng làm việc càng lo lắng vì kết quả của việc làm quá tích cực nên ai cũng sợ mất việc. Hảo phải lo cho con nhỏ vì người chồng cũ trở về VN và ở luôn bên ấy với người vợ trẻ thế nên nàng không hề được tiền phụ cấp con từ người chồng. Ngày quen Hảo, tôi bảo:

- Anh thực sự cảm thấy trống trãi và cô đơn. Sự cô đơn ấy lớn dần và nếu sự cô đơn là sa mạc thì anh mong em là ốc đảo. - Em cũng là thứ ốc đảo cô đơn trong sa mạc. Tuy nhiên em cảnh báo anh, có khi cái mà anh gọi là ốc đảo kia lại là cơn bão tố

phong ba. Không khéo nguy hiểm bản thân. Ngày ấy tôi biết mình cần cái gì ở ốc đảo kia và cũng chẳng hề sợ phong ba bão tố như Hảo nói. Chỉ có tình yêu mới là thứ cuồng phong đáng sợ trong khi lòng tôi phẳng lặng im ắng thiên thu. Với tôi Hảo không phải là thứ gió cuồng mà chỉ là cơn mưa vội vã trong mùa hè oi bức. Chúng tôi trở thành điều kiện của nhau nhưng hình như một lúc nào đó thiếu vắng một người chúng tôi cảm thấy khó chịu, buồn bã. Tôi nắm tay Hảo nói:

- Anh và em đều cô đơn, hay chúng ta đi uống café. Lâu lắm rồi anh không uống café tối! Sau đó đi ăn cơm.

Hảo đồng ý và vui vẻ đi thay quần áo. Hai chúng tôi đi xuống cái cầu thang 20 bậc thì trời bên ngoài nhá nhem tối. Đèn góc phố vàng ệch gợi một quá khứ. Tôi nói với Hảo, nàng bảo:

- Chúng ta ai cũng đã từng đi qua những con phố chiều mà màu nắng nhạt nhòa nhường cho ánh điện vàng sậm dần xua bóng tối khỏi mỗi bước chân qua. Và bước chân ngày hôm nay lập lại một nhịp điệu cũ tưởng như đã quên lãng lâu rồi anh nhỉ? Hảo nói như đọc thơ khiến tôi nhớ Bước chân chiều chủ nhật của Đỗ Kim Bảng vào thời trung học và ao ước được nghe ai đó ngâm những bài thơ thuộc năm tháng xưa cũ ấy. Loan thích nghe ngâm thơ trong bóng tối, những chiếc đĩa CD thơ mà nàng mua chưa kịp nghe còn trong ngăn tủ, Loan theo những bài thơ chui nằm trong ký ức của tôi và tôi thưởng thức những bài thơ ấy trong giấc mộng ngoại trừ Loan. Chưa bao giờ tôi gặp lại nàng trong giấc mơ của mình. Đấy là nghịch lý, tuyệt vọng! Tôi nói với Hảo: - Ừ, chúng ta cũng là thứ quên lãng trong cái xã hội luôn luôn đào thãi những gì tồn tại cỡ



năm năm. Tụi mình tệ hơn chiếc xe cũ. Những thứ cũ ở đây có tồn tại cũng được tân trang, đánh bóng lại và bày trong tủ kiếng còn chúng mình chỉ chờ vứt vào sọt rác.

Hảo cười vang. Tôi cũng cười. Chúng tôi quàng tay nhau đi trên hè phố vắng người trong khu phố cũ. Lúc này tôi thấy mình như thêm sinh lực và đang cùng người yêu lang thang trong buổi chiều đường phố sinh viên thời chiến tranh. Qua hai ô đường chúng tôi vào quán Starbuck gọi hai ly cappuchino nóng rồi mang ra vỉa hè ngồi. Chỉ thiếu tiếng nhạc chứ khung cảnh tương tự những quán cafe trường đại học. Gió mang hơi lạnh, Hảo kéo cổ áo và ghế rồi ngồi dựa vào tôi. Tôi đưa tay cho Hảo nắm. Ấm và bớt cô đơn! Hôm nay cũng thế, chúng tôi ngồi gần nhau thấy bớt cô đơn nhưng không hề hết cô đơn. Thế nên chúng tôi cần nhau nhưng không yêu nhau dù bao nhiêu người bảo tình yêu trước tiên bao giờ cũng bắt đầu bằng chữ cần thiết.

Hảo uống ngụm café nói, tối nay ngủ lại nhé. Tôi lắc đầu bảo. Anh phải về nhà. Về làm gì? Hảo nhìn tôi vừa hỏi vừa cười. - Anh có một số công việc phải làm, cứ hứa mãi và làm dỡ dang chưa xong! - Viết hay vẽ tranh? - Viết. - Về nhà em viết cũng được. - Anh nghe nhạc và thức khuya. Em không ngủ được đâu!

Hảo không nói thêm, chỉ uống chầm chậm từng ngụm café mắt nhìn ra phía công viên trước mặt. Nàng đeo đuổi sự cô đơn của mình. Tôi cũng thế. Nỗi cô đơn của chúng tôi cũng không giống nhau. Những hi vọng hão huyền về một bến bờ hạnh phúc! Có thể hạnh phúc bao giờ cũng là ước mơ của chúng tôi còn hình dạng nó ra sao không ai

nhớ cả. Còn ai hỏi tất nhiên tôi trả lời ừ có một thời... mùa xuân cho rất nhiều hoa, nhưng cũng có mùa xuân không có nụ hoa nào cả… Hạnh phúc là hoa của mùa xuân, nhưng cũng có những mùa xuân không có hạnh phúc. Từ đó về sau hạnh phúc chỉ là ước mơ và không bao giờ hiện thực cả với tôi. Thế rồi mùa nào cũng là mùa xuân cả… Thứ mùa xuân ước mơ tội nghiệp!

Hảo có thể khác. Nàng cần một tổ ấm, một nơi chốn trú ẩn bình yên. Có thể biến nơi trú ẩn là một tổ ấm chỉ bằng vào định mệnh và định mệnh là cuối con đường nếu có một con đường cho người ta đi. Tôi và Hảo đều đi trên một con đường nhưng không cùng một nhịp bước và mỗi người có một điểm đến không giống nhau. Bốn tháng trước Hảo nói:

- Chúng ta không có cái gì giống nhau cả. - Có chứ, nổi phiền muộn! - Em không chắc, vì cái phiền muộn của anh xuất phát từ sự đau thương còn nỗi phiền muộn của em từ sự tức giận.

Hảo nói xong đôi mắt long lên như vừa cảm nhận cả một quá trình thất bại đã qua. Nàng nói đúng, cô đơn của chúng tôi không cùng một nguyên nhân. Mà hạnh kiểm bản thân từng bước hình thành trực tiếp từ cuộc sống. Tôi đứng lên vươn vai nói với Hảo, chúng ta đi ăn cái gì, dù bụng còn no café sữa. Tôi không muốn nói đến những cảm nghĩ vừa đến với mình với Hảo và chợt chán cái không khí của quán cafe. Hảo chịu nhiều bất hạnh. Nàng lớn lên trong viện mồ côi. Điều này Hảo cũng mới biết sau khi đến Mỹ và ngỡ ngàng khi người cha bị bệnh trước khi mất cho nàng hay ông ta chỉ là người cha nuôi. Cha nuôi cô cũng không biết cha mẹ ruột của Hảo vì ông bảo đã đến viện mồ côi xin Hảo lúc nàng ba tuổi



và viện mồ côi không hề cung cấp thông tin nào liên hệ ngoài một đứa trẻ vô thừa nhận. Mẹ nuôi cô đã mất sáu năm trước cũng không hề tiết lộ chuyện kinh khủng này. Vài lần Hảo cay đắng nói với tôi:

- Em sinh ra từ thùng rác vì không có chút bằng chứng nào em có cha mẹ đẻ của mình. Giờ phút cuối cùng em đã năn nỉ cha nuôi em hãy cho em biết cha mẹ ruột nhưng cha em vẫn lắc đầu. Thực ra sau này em nghĩ lẽ ra ông đừng tiết lộ chuyện này thì hơn. - Tại sao? - Vì việc ông nói nhưng không có giải đáp chỉ làm cho cuộc sống của em bi đát hơn! - Em chỉ tưởng tượng bởi em biết được cha mẹ ruột em lại càng đau khổ hơn vì sự suy nghĩ của mình. Điều này em tự hiểu.

Hảo gật đầu nhìn chăm chăm khoảng trống, đôi mắt lại long lên nét giận dữ, khuôn mặt căng thẳng nhưng bất động. Nàng là tượng đá dõi mắt về một quá khứ đã chìm trong sương mù. Khi sự thất vọng tràn ngập, đôi mắt chỉ còn mơ hồ một niềm uất hận khôn nguôi. Nàng tự bảo, không phải chính tôi là rác rưỡi hay sao? Lúc ấy tôi an ủi, chúng ta đến cuộc đời như một sự đào thãi, em ạ! Dù tôi biết rằng tái sinh hay đào thãi cũng như nhau vì tùy trạng huống cuộc đời của mình mà cho nó một ý nghĩa. Từ ngày ấy, Hảo thường giận vô cớ. Khi như tức giận với chính mình rồi tủi thân. Tôi nắm tay Hảo đi trở lại con đường về nhà. Hảo im lặng. Tôi hỏi có cần ăn uống? Hảo lắc đầu. Hai chúng tôi qua khỏi một ô đường đến một ngỏ hẻm sâu. Hảo dừng lại, chỉ chiếc thùng rác cao to nằm sâu trong hẻm. Nàng kéo tôi đi đến thùng rác và ném hai chiếc ly café mà chúng tôi còn cầm trên tay sau đó nhón chân nhìn sâu xuống đáy như tìm kiếm vật gì đó. Ánh điện vàng trên cao

cắt thùng rác hai vũng sáng tối rõ rệt. Tôi kéo Hảo lùi lại hỏi:

- Em tìm gì trong thùng rác hôi hám này?

Hảo không trả lời ngoan ngoãn theo tôi ra khỏi con hẻm. Đến đầu hẻm Hảo nói, em thấy một con mèo chết trong thùng rác. Tôi nghe muốn buồn nôn. Hảo lại nói: - Ngày xưa nếu không có người nhặt em ra khỏi thùng rác, em cũng đã chết như con mèo ấy!

Nàng cười tiếp:

- Và chúng ta không như thế này hôm nay!

Hảo lặng lẽ đi bên tôi bình thản nói, xã hội này chỉ có thùng rác và rác anh nhỉ? Người ta đẻ con rồi bỏ vào thùng rác. Đứa trẻ chết dĩ nhiên là rác nhưng sống cũng là một thứ rác rưỡi của cuộc đời. Thứ rác này gặp thứ rác kia. Sống với nhau rồi đẻ ra rác và rác ly dị. Ly dị chính nó cũng là thứ rác khác của thời đại. Bởi chỉ có rác mới chia lìa, đoạn tuyệt. Có một thời nào đó người ta bảo vinh hạnh thay cuộc đời này. Lúc ấy cuộc đời chỉ có một màu xanh để vươn lên đơm hoa kết trái. Thời ấy không còn nữa. Thời chúng ta chỉ là thời của những con người rác…

Tôi chua xót kéo Hảo vào lòng. Nàng nhích ra khỏi tôi và lầm lũi đi về. Tôi bước theo sau. Trời dường lạnh hơn, vĩa hè cuối năm rộng thênh thanh, hoang vu trong tầm mắt nhìn. Nỗi cô đơn như bám chặt lấy hai người và tôi nhận rõ chung quanh mình những chiếc bóng cô đơn khác lang thang trên phố như những bóng ma. Khi chúng tôi về đến phòng, Hảo ngồi xuống sa lon cỡi bỏ áo ngoài rồi mở máy sưởi. Chiếc laptop vẫn còn mở cô đơn lặng lẽ trên bàn. Tôi ngồi xuống bên cạnh Hảo, nàng quay nằm ngang gác chân lên hai chân tôi nhắm mắt không



nói tiếng nào. Tôi cũng nhắm mắt lại nghe từng tiếng tích tắc vang vọng của chiếc đồng hồ treo tường.

Khi tôi mở bừng mắt, dường như Hảo đã ngủ. Nỗi khổ tâm dìm nàng sâu vào giấc ngủ mệt nhoài của những xung đột tinh thần. Tuy hôm nay tôi tỉnh táo nhưng bản thân mình như chia xẽ trọn vẹn khổ đau bất tận của nàng. Nhẹ nhàng tôi nhấc chân Hảo lên rồi nhích ra ngoài chổ ngồi. Đứng lên tôi bồng Hảo vào giường ngủ, nàng vươn tay ôm cổ tôi và mĩm cười.

Chờ Hảo ngủ yên, tôi ra phòng khách mở thêm chai bia uống và nhìn ra ngoài cửa kính. Trời bên ngoài tối đen không còn nhìn thấy hai đóa hoa xương rồng nữa. Tôi nhắm mắt lại rồi mở mắt ra. Chiều đi, đêm xuống. Tôi lại ngồi uống bia trong tiếng lê thời gian của chiếc kim giây đồng hồ trên tường. Tôi thèm nghe một bản nhạc và biết chắc là bản nhạc Trúc Phương duy nhất tôi thích mà từng nốt nhạc như từng cơn gió thổi lật mỗi trang sách tuổi trẻ thời mà men tình yêu bám rễ lên từng con đường, góc phố, trường học, nhà thờ, tàng cây… để rồi một ngày giết tình yêu cũng chính trên từng trang kỷ niệm ấy. Tôi đứng lên lấy bút viết cho Hảo vài chữ hẹn gặp vào chiều cuối tuần rồi nhẹ nhàng khóa cửa xuống cầu thang ra về. Đứng dưới chân cầu thang tôi nhìn lên phòng Hảo, chiếc bóng đèn trên đầu cửa vẫn tỏa ra một thứ ánh sáng đậm đặc nặng nề vàng ệch một thời. Lê Lạc Giao

Ổ khóa và chìa khóa Cuộc tranh luận giữa hai vợ chồng về việc ai quan trọng hơn. Bà vợ luôn tự coi mình là nhân vật quan trọng trong gia đình: - Nếu thiếu sự quán xuyến của em thì gia đình sẽ tan nát, của cải sẽ đội nón ra đi. Nghe vợ nói, ông chồng không hề phản đối mà còn hăng hái thêm vào: - Em nói đúng, người vợ trong gia đình cũng giống như cái ổ khoá của một căn phòng. Đồ đạc trong phòng muốn an toàn phải nhờ có ổ khoá tốt. Còn vai trò của người chồng chỉ như cái chìa khoá mà thôi, làm sao so được với cái ổ khoá. - Anh nói đúng lắm! Chưa bao giờ em thấy anh đánh giá vai trò của vợ chồng mình chính xác như hôm nay. Hoá ra anh cũng không ngớ ngẩn như em và mọi người vẫn tưởng. - Để anh nói hết đã! Cái ổ khoá tốt là ổ khoá chỉ có một chìa mở được! - Đúng quá đi rồi! Nếu chìa nào cũng mở được thì ổ khoá là loại vứt đi. Ông chồng lại thủng thẳng: - Còn chìa khoá tốt là chìa khoá mở được nhiều ổ khoá. - Đúng.... à, không phải thế, không phải thế. Bà vợ suy nghĩ một lúc mới biết ông chồng gài bẫy mình, liền xấn xổ: - Thế cái chìa của anh mở được bao nhiêu ổ khoá rồi? Nói đi, nói đi! Tôi sẽ bẻ cong cái chìa khóa láo lếu này cho nó khỏi mở ổ khóa nào hết!

Sưu Tầm

Thơ Phùng Quân


LÀM SAO EM BIẾT

Em bảo Thu nào cũng giống nhau Mới vàng hôm trước, đỏ hôm sau Trời xanh mây trắng bình yên quá Ai biết ngoài kia lắm kẻ sầu ?

CÓ MỘT ĐIỀU CHI QUÁ VỘI Thênh thang giữa phố đông người Có cỏ, có hoa Có cơn gió tự do thoảng qua buồng phổi Nhưng dường như có một điều chi rất vội Như chút bóng tối vụt qua gợi nhớ trong tâm hồn Rồi từng đêm, từng đêm Nhìn dòng đời biến đổi Những vết chân chim một thời bão nổi Hằn trên da thịt những thanh âm Đôi mắt em đen Mái tóc em đen Sao một sớm em quên? Ngày mai em về Bên kia sông có bừng lửa hội? Vẫn biết ngày mai trời mưa mau Mà sao còn cứ vội? Một ngày, hai ngày... Anh bảo: Giấc mơ thôi... PHÙNG QUÂN

TThhơơ PPhhùùnngg QQuuâânn

Tết ở Quê Xưa


TTếếtt ởở QQuuêê XXưưaa Yên Thư

Nhớ lại ngày xưa ở quê nhà những ngày sắp tết, có gió hây hây mang theo chút không khí lành lạnh. Nắng cũng dường như dịu hơn sức nóng để cho những tà áo dài trắng được trang sức thêm bằng màu sắc hài hòa của những tấm áo len thêu hoa, những tà áo trắng tung bay dịu dàng theo gió chở theo đó những tâm hồn ngây thơ hồn nhiên đến trường bằng những chiếc xe đạp con xinh xinh. Những giờ trường tan lớp, khắp các góc phố nhỏ trên đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Trung Trực, tung bay những cánh bướm rực rỡ muôn màu... Trong lớp học, những mái đầu xanh, những đôi mắt sáng long lanh ngồi lặng yên lắng nghe lời giảng dạy của Thầy Cô... Những ngày Tết sắp đến không khí Tết trong trường ẩn hiện trong mỗi lớp học qua từng khung cửa sổ dường như được mở rộng hơn, ấp ủ

trong đó những nụ cười và ánh mắt vô ưu hồn nhiên của những cô cậu học trò Trung Học đệ nhất cấp, từ lớp 6 đến lớp 9, vô tư đùa giỡn sau những tiếng trống báo hiệu giờ ra chơi. Trò chơi khá hào hứng nhưng không yểu điệu thục nữ gì cả là trò" chơi U". Một trò chơi chỉ thích hợp cho các cô học trò có phản ứng thật nhanh và cũng phải biết cách giữ hơi, vì nếu hụt hơi, không còn giữ được tiếng kêu " u.u.u..." thì sẽ bị đối thủ bắt ngay. Tuy nhiên trò chơi khá hào hứng và năng động này chỉ được các cô nữ sinh tiểu học hay nhiều nhất là năm đệ Thất chiếu cố mà thôi, đến lớp đệ Lục hay đệ Ngũ trở lên thì phần lớn cô bé này đã biết làm dáng và biết mắc cở nên trò chơi " U" này đã không còn được ưa chuộng. Trong niên học lớp 9th này, sau những ngày thi cuối năm đầy căng thẵng và lo âu để có thể đạt được những thành tích tốt, cả bọn 3 người bạn, Liên, Thư và Nguyệt vừa mới thân nhau vào đầu niên học khi mà mùa tựu trường mới bắt đầu không lâu, khi những chú ve sau cùng ngưng tiếng gọi sầu những ngày cuối hạ. Cả bọn rủ nhau ra ngồi hóng gió ở bờ hồ sen đối diện với những dãy lớp học còn đang ồn ào như ong vỡ tổ vì tất cả bọn học trò vừa biết xong kết quả của kỳ thi vừa qua. Kẻ vui người buồn lẫn lộn, thế nhưng đó là những giây phút vui hơn buồn, vì mọi người biết rằng chỉ còn vài ngày nữa thôi là cả trường sẽ được nghỉ học trong một thời gian ngắn để ăn Tết.

- Nguyệt hỏi Liên:

Tết này mình đi chơi chung vơi nhau nha, Nguyệt biết có vài nơi rất đẹp ở phía ngoài Cổng Tam Quan, gần nhà Thư lắm! Thư hỏi: Ở đâu vậy Nguyệt? Nguyệt trả lời:

Tết ở Quê Xưa


Có một chổ gần nhà Thư nhất là Vườn Dừa đó, mình có thể thưởng thức nước dừa tươi nếu thích. Thư cười trả lời: -Ừ nếu gần như vậy thì ghé nhà, Thư sẽ đãi Liên và Nguyệt một chầu nước dừa xiêm và ăn hạt sen thơm, chịu không? Còn vườn Dừa thì mình đi chơi thôi... Mà Nguyệt có biết là đi vườn dừa thì mình có thể gặp nhiều " anh chị " đi dạo mát ở đó lắm! Nguyệt cười : - Thì mình đi thử xem có gặp ai quen không! Liên nói: - Tết này Liên phải về quê thăm Ông Bà Nội vì đã lâu không về, mà Ông Bà cũng già lắm rồi. Nguyệt nói: - Uổng ghê Liên hả Thư chen vào: - Vậy Liên về sớm trước khi đi học lại vài hôm, như vậy mình cũng có thể đi chơi chung với nhau sau mùng Một Tết cũng được mà. Liên Nói: - Ừ để Liên về xin phép Ba Má coi có được không nha Cả ba đang bàn tán hào hứng cho những mục đi chơi trong mấy ngày Tết bỗng ngưng bặt vì có Tâm, một người trai cùng lớp chợt ghé lại và hỏi Thư: -Ủa ! Sao còn ngồi đây? Thư không đi đến nhà Thầy Thanh sao? Thư im lặng một hồi lâu rồi trả lời: - Thôi, Thư không đi đâu vì đã có nhiều người đến rồi! Tâm ngẩn người: - Ủa sao lúc nảy, Thư nói là sẽ đến để giúp chọn bài để đăng vào bích báo cho Tết Dân Tộc tuần sau? Thư: - Ừ , Thư tự nhiên không muốn đi nữa! Tâm: - Vậy Tâm đi trước nha, gặp lại Thư sau. Khi Tâm đi xa rồi, Nguyệt hỏi Thư:

- Có chuyện gì không Thư? Sao không đi đến nhà Thầy để phụ làm báo như đã dự tính ? Thư buồn buồn: Tự nhiên Thư không muốn tham dự vào việc làm báo năm nay, không biết tại sao?... Trả lời bạn như vậy, nhưng trong tim mình, Thư biết rõ lý do, vì đã có Hương đến nhập bọn, và Hương cũng rất có cảm tình với thầy Thanh, và hơn nữa Hương rất là mạnh dạn trong việc ra mặt giành lấy cảm tình của bất cứ ai mà cô ta muốn. Thư không muốn phải âm thầm buồn một mình khi phải tận mắt chứng kiến những việc sẽ xảy ra làm nàng không vui, nhất là trong những ngày cận Tết như thế này. Thư biết rằng thầy rất là quý mến mình, nhưng Thư không thích ra mặt giành lấy cảm tình của Thầy dù rằng lòng nàng buồn rười rượi khi không đến được để gặp Thầy. Thư biết rằng ở thành phố khá nhỏ này, chuyện tình cảm Thầy Trò có xảy ra sẽ gặp trở ngại lớn, thế nhưng con tim thì luôn có trăm ngàn lý lẽ để biện minh cho tiếng gọi nồng nàn của nó ... Mãi suy nghĩ mông lung, Thư nghe tiếng gọi bên tai: - Nàng mộng mơ ơi! Có đi chùa xin xăm lấy hên không? Nguyệt hỏi Thư! Thư: - Ừ thì đi! Để xem năm mới năm mới có được điềm lành nào báo trước hay không? Nguyệt nói - Nguyệt chỉ mong sao cuối năm thi đậu là tốt rồi. Thư có mong ước thêm chuyện gì nữa không? Thư nói: - Thư còn muốn sau khi đậu xong Tú Tài, còn phải đậu vào Đại Học nữa kia! Nguyệt bảo: - Thư tham lam quá đó nha, muốn nhiều thứ quá. Thư tự nhủ " Ước gì không có Hương xuất hiện, để chỉ riêng Thư được thầy quý mến... Tết đến trên quê hương miền Nam có rất

Tết ở Quê Xưa


nhiều điều đáng nhớ vì những sinh hoạt xảy ra trong những ngày đón năm mới và tiễn đưa năm cũ có một ý nghĩa rất thiêng liêng đôi đối những người dân quê chân chất, vì sự mộc mạc chân tình trong những tập tục đón Tết ở quê. Nhà nghèo ở quê thì có nỗi lo tất bật những ngày cuối năm để có thể chuẩn bị một mâm cổ cúng Ông Bà cho thật đầy đủ, lo cho con cái có được một bô quần áo mới, và có được những bửa cơm đầy đủ thịt cá trong 3 ngày Tết, dù có phải rán đi vay mượn những người quen khá giả hơn, để rồi ra Tết sẽ phải làm lụng cực nhọc hơn để hoàn trả lại. Những gia đình khá hơn thì có thể lo đến quà cáp biếu họ hàng. Bánh mứt trong nhà cần phải mua sắm cho đầy đủ để đãi khách hoặc bà con sẽ thăm viếng. Đó là những chuyện của người lớn phải lo lắng chứ con nít ở trong lứa tuổi còn đi học thuở lớp 9, lớp 10 thì chỉ có biết lo đến trường và Tết đến thì được thoải mái nghĩ lễ vài tuần để xã hơi sau những ngày thi cử cực nhọc. Điều vui nhất là trước khi được nghĩ học thì trường sẽ tổ chức một Hội chợ Tết cả cả trường tham dự, nào Văn Nghệ, Báo Chí, các trò chơi có các giải thưởng rất là vui nhộn... Có cả những trò chơi cổ truyền như leo cột mở để giật lấy tiền lì xì được treo ở cuối đầu của cột đã được treo sẵn, lủng lẵng ở giữa hồ sen, mà chỉ co’ những anh không sợ rớt xuống nước mới dám tham dự . Trong Hội chợ Tết thì sẽ có những gian hàng chơi tró chơi, bán thức ăn và đôi khi có những gian hàng bán những món quà làm bằng tay rất khéo léo và đẹp mắt, được chế ra từ những tấm lá dừa xanh mướt. Điều thú vị và hào hứng hơn hết cho các đàn anh lớn của những lớp đệ Nhị Cấp thì được tha hồ thả bước lòng vòng quanh các gian hàng để tìm các người đẹp thường ngày vẫn được giử kín bên trong các khung cửa lớp...Những mối tình mới lớn thật dễ thương cũng đã từng bắt đầu từ những ngày Tết cổ truyền như thế

trong sân trường Nguyễn. Riêng với Thư, ngoài những dịp được vui thú cùng các bạn vào những dịp sinh hoạt của trường, Thu rất thích tham gia vào mục làm bích báo cho lớp mỗi năm nhân dịp Tết đến. bắt đầu từ khi Thư học lớp 7, lúc ấy chỉ là những đóng góp rất khiêm nhường như một vài bài Văn hay Thơ cho trưởng ban Báo Chí. Cho đến năm nay thì Thư được cử làm TB Báo Chí vì đã thi có điểm Văn cao nhất lớp qua các kỳ thi. Thư cũng cảm thấy rất thích thú được tham gia. Nhưng giờ đây Thư không còn cảm thấy hào hứng nữa...đang miên man trong suy nghĩ, Thư nghe tiếng gọi của bạn: - Thư à! mình đi nghe, để Nguyệt còn về nhà cho kịp phụ các em hái lá mai cho kịp nở đúng vào ngày Tết để cho Ông Bà Nội còn vào cắt mai về chưng mấy ngày Tết. Sau đó cả bọn kéo nhau đến chùa Tịnh Xá Ngọc Sơn để xin quẻ xăm. Thư xin được quẻ thượng thượng rất tốt, mọi việc khó khăn lúc đầu, nhưng sau sẽ có kết quả tốt. Thư thầm nghĩ, biết đâu Thầy chỉ quí mến riêng mình nàng mà thôi. Nghĩ đến đây, Thư cảm thấy cuộc đời này sao đáng yêu quá, từ những ngày trại hè vui vẽ bên nhau, những buổi học êm đềm, được ngồi yên lặng nghe tiếng nói thân ái và nồng ấm của Thầy. Thư lại cảm thấy lo sợ khi nhan ra rang nhận ra rằng, ngày tháng dường như đang trôi qua thật nhanh, những giây phút hạnh phúc mong manh như sương buổi sáng mai, chỉ xuất hiện ở vài giờ đầu ngày ngắn ngủi rồi sẽ tan thật nhanh theo ánh sáng đầu ngày, không khác gì một niên học sẽ trôi qua thật nhanh khi Tết qua đi, và mùa hè kế tiếp lại đến, Thư lại phải xa bạn bè, xa những vị Thầy Cô mến yêu, đang hết lòng chỉ dạy những kiến thức cần thiết đã được học hỏi đến đám học trò nhỏ với sự ước mơ rằng mai sau tốt nghiệp Trung học xong, những đám học trò ấy sẽ có đủ kiến thức vào

Tết ở Quê Xưa


đời , để có thể đóng góp cho sự hưng thịnh của quê hương. Ôi những lý tưởng cao quý thay! Thế nhưng nào có ai ngờ rằng vận nước sắp đến hồi nghiêng ngã, cái Tết ấy là cái Tết Tự Do cuối cùng mà cả dân tộc có thể đón được với sự yên vui đầy đủ theo phong tục cổ xưa của Ông Bà Tổ Tiên còn lưu truyền lại... Ở đây, trên xứ người, sau hơn 30 năm sống cuộc đời lữ thứ. Xuân về, cũng có lác đác mai vàng, chợ Tết và người Việt Nam đông đủ, gặp nhau ở những ngày Hội chợ Tết quanh vùng Little Saigon, nơi được gọi là Thủ đô của người Việt tỵ nạn CS. Nhưng trong những tiếng pháo đì đùng vào giờ phút giao thừa, Tống cựu, Nghinh tân, thì cái Hồn Quê Hương VN cũng dường như vẫn còn trôi dạt phương nào....

Quê hương xa khuất biển mênh mông

Không nắng cuối năm ấm cõi lòng

Nơi nao khuất bóng người năm cũ

Xuân về Tết đến có ai trông?

Yên Thư RMS-Jan-10-2014

Đọc truyện cười, đôi khi không chỉ là để cười, để thư giãn. Mà có thể, đằng sau những mẩu chuyện ấy là một bài học, một thông điệp đến từ cuộc sống.

******************************** Câu chuyện thứ nhất: Một cậu học trò lớp ba viết rằng cậu muốn trở thành một diễn viên hài trong bài tập làm văn của mình. Thầy giáo Việt Nam phê: "Không có chí lớn", còn thầy giáo người nước ngoài nói: "Thầy chúc em mang tiếng cười cho toàn thế giới". Là người lớn, chúng ta nên khuyến khích, cổ vũ hơn là đặt ra những yêu cầu quá cao đối với trẻ con. Hơn thế, chúng ta hãy mở rộng khái niệm thành công để trẻ con thoải mái tung đôi cánh ước mơ của mình.

******************** Câu chuyện thứ hai: Ăn cơm xong, mẹ và con gái rửa chén bát trong bếp, bố và con trai ngồi xem ti vi. Bỗng nhiên có tiếng đổ vỡ dưới bếp, sau đó im bặt. Con trai nói: "Con biết chắc mẹ vừa làm bể chén bát", bố hỏi: "Tại sao con chắc như thế?", con trai trả lời: "Vì không nghe tiếng mẹ la". Chúng ta luôn đánh giá người khác và đánh giá bản thân qua những tiêu chuẩn nào đó, thường khó khăn với người khác nhưng lại rất dễ dãi đối với mình.

Cười thấm thía

Sưu Tầm về Ngựa


Vì sao ngựa ngủ đứng?

Tài phi của ngựa thì ai cũng biết vì ngựa có thân hình thon dài, bốn chân vững chắc. Nhưng ngựa có đặc tính không giống với các loài động vật khác, đó chính là thích ngủ đứng vào ban đêm. Ban đêm bất luận đi thăm nó lúc nào, nó luôn luôn đứng, nhắm mắt ngủ.

Ngựa ngủ đứng là theo tập tính sinh hoạt của ngựa hoang dã. Ngựa hoang dã sống ở các vùng thảo nguyên, sa mạc rộng lớn. Thời cổ xưa, ngựa vừa là đối tượng săn bắn của con người, lại là món ăn ngon của động vật ăn thịt như sói. Ngựa không giống bò, dê có thể dùng sừng chiến đấu với kẻ địch, chỉ có một

cách, chỉ có thể dựa vào việc chạy nhanh để chạy trốn kẻ địch. Mà những động vật ăn thịt như sói... đều kiếm ăn vào ban đêm, ban ngày chúng ẩn nấp trong các bụi cỏ, hang động để nghỉ ngơi, ban đêm mới ra ngoài kiếm ăn. Ngựa hoang dã để nhanh chóng kịp thời chạy trốn kẻ địch, ban đêm không dám thoải mái ngủ yên không cần lo nghĩ. Dù là ban ngày, ngựa cũng đành phải đứng duy trì cảnh giác cao độ, đề phòng bất trắc. Ngựa tuy không phải gặp sự săn đuổi của con người và kẻ địch như ngựa hoang, nhưng chúng là do ngựa hoang dã thuần hoá. Nhưng tập tính đứng ngủ của ngựa hoang vẫn còn lưu lại.

Trong số các loài động vật, ngoài ngựa ra, lừa cũng có tập tính ngủ đứng vì môi trường sinh hoạt của tổ tiên chúng gần giống với ngựa hoang.

Vì sao tai ngựa thường vẫy?

Cũng như những loài động vật khác, ngựa dùng tai làm cơ quan thính giác. Nhưng có một điều lý thú khi ngựa dùng tai làm cơ quan để thể hiện tình cảm như “buồn”, “vui”, “giận”, “thích”...

Thợ nuôi dưỡng ngựa thông thường quan sát “thần thái”, cơ trên người ngựa, động tác của các cơ trên mặt, tình hình hoạt động của đuôi, tứ chi và tiếng hí... Ví dụ khi ngựa đói, nếu chưa có thể kịp thời cho ăn, ngựa sẽ nôn nóng dùng chân trước không ngừng đập xuống đất. Khi bị giật mình, ngựa sẽ duỗi chân sau ra, dùng chân sau đá loạn, biểu cảm của nó thể hiện rõ nhất là trên nét mặt. Trong đó biểu hiện càng rõ hơn là tai, mũi, mắt. Trong những cơ quan này biểu hiện dễ

Sưu Tầm về Ngựa


nhất bị người ta quan sát cảm nhận là tai, do đó thợ nuôi dưỡng ngựa giàu kinh nghiệm có thể biết tâm tình của nó từ sự biểu hiện của tai ngựa.

Khi ngựa “tâm tính dễ chịu”, tai dựng lên thẳng, gốc tai rất có lực, chỉ thường hơi lay động. Khi tâm tình của nó không vui, tai liền không ngừng lay động trước sau. Khi căng thẳng, nó liền ngẩng mặt lên cao, tai dựng thẳng về hai bên. Khi phấn chấn, tai của nó thông thường đều ngả về phía sau; Sau khi lao động, nó cảm thấy rất mệt mỏi, gốc tai lộ rõ vẻ mệt mỏi, tai ngả về phía trước hoặc hai bên. Khi buồn ngủ mà muốn nghỉ ngơi, tai ngựa rủ về hai bên. Khi sợ hãi, tai ngựa không ngừng lay động một cách căng thẳng, mà còn phát ra từ mũi một loại âm thanh dân gian gọi nó là “âm mũi”. Trong đêm, tình trạng này đặc biệt nhiều.

Khi quan sát tai ngựa ta có thể biết tâm tình khác nhau của chúng, nếu lại nhìn biểu cảm của mũi và mắt nó, động tác dao động của đuôi nó thì có thể tìm hiểu rất nhiều về tình cảm của ngựa.

Sưu Tầm

Ngọn gió heo may đã trở về Có làm áo mỏng lạnh phòng khuê Xôn xao chi mấy dòng dư lệ Lại một hoàng hôn về trên đê . Câu chuyện mười năm tưởng đã qua Yêu ma tình ái một thời xa Âm ba thoáng hiện bên hồn bút Để lại bài thơ tình phôi pha . Chuyện cũ ngày xưa tưởng đã lâu Trăm năm như một thoáng qua cầu Hồ xưa trăng cũ về in dấu Mây nước tìm nhau, mây trắng đâu ? Bao chuyện ngày sau cũng sẽ qua Mai kia bướm lượn dưới hiên nhà Hồn ai có phải Trang Sinh ấy ? Một nụ cười thôi vẫn thiết tha .

Phùng Quân

MMaaii SSaauu DDùù CCóó BBaaoo GGiiờờ

Tái Ông Thất Mã


TTááii ÔÔnngg TThhấấtt MMãã Sách Hoài Nam Tử có chép một câu chuyện như sau:

"Một ông lão ở gần biên giới giáp với nước Hồ phía Bắc nước Tàu, gần Trường thành, có nuôi một con ngựa. Một hôm con của ông lão dẫn ngựa ra gần biên giới cho ăn cỏ, vì lơ đễnh nên con ngựa vọt chạy qua nước Hồ mất dạng. Những người trong xóm nghe tin đến chia buồn với ông lão.

Ông lão là người thông hiểu việc đời nên rất bình tỉnh nói: - Biết đâu con ngựa chạy mất ấy đem lại điều tốt cho tôi.

Vài tháng sau, con ngựa chạy mất ấy quay trở về, dẫn theo một con ngựa của nước Hồ, cao lớn và mạnh mẽ.

Người trong xóm hay tin liền đến chúc mừng ông lão, và nhắc lại lời ông lão đã nói trước đây.

Ông lão không có vẻ gì vui mừng, nói: - Biết đâu việc được ngựa Hồ nầy sẽ dẫn đến tai họa cho tôi.

Con trai của ông lão rất thích cỡi ngựa, thấy con ngựa Hồ cao lớn mạnh mẽ thì thích lắm, liền nhảy lên lưng cỡi nó chạy đi. Con ngựa Hồ chưa thuần nết nên nhảy loạn lên. Có lần con ông lão không cẩn thận để ngựa Hồ hất xuống, té gãy xương đùi, khiến con ông lão bị què chân, tật nguyền.

Người trong xóm vội đến chia buồn với ông lão, thật không ngờ con ngựa không tốn tiền mua nầy lại gây ra tai họa cho con trai của ông lão như thế.

Ông lão thản nhiên nói: - Xin các vị chớ lo lắng cho tôi, con tôi bị ngã gãy chân, tuy bất hạnh đó, nhưng biết đâu nhờ họa nầy mà được phúc.

Một năm sau, nước Hồ kéo quân sang xâm lấn Trung nguyên. Các trai tráng trong vùng biên giới đều phải sung vào quân ngũ chống ngăn giặc Hồ. Quân Hồ thiện chiến, đánh tan đạo quân mới gọi nhập ngũ, các trai tráng đều tử trận, riêng con trai ông lão vì bị què chân nên miễn đi lính, được sống sót ở gia đình."

Sau khi kể câu chuyện trên, sách Hoài Nam Tử đưa ra luận điểm: Họa là gốc của Phúc, Phúc là gốc của Họa. Họa Phúc luân chuyển và tương sinh. Sự biến đổi ấy không thể nhìn thấy được, chỉ thấy cái hậu quả của nó.

Do đó, người đời sau lập ra thành ngữ: Tái ông thất mã, an tri họa phúc. Nghĩa là: ông lão ở biên giới mất ngựa, biết đâu là họa hay là phúc.

Hai điều họa phúc cứ xoay vần với nhau, khó biết được, nên khi được phước thì không nên quá vui mừng mà quên đề phòng cái họa sẽ đến; khi gặp điều họa thì cũng không nên quá buồn rầu đau khổ mà tổn hại tinh thần. Việc đời, hết may tới rủi, hết rủi tới may, nên bắt chước tái ông mà giữ sự thản nhiên trước những biến đổi thăng trầm trong cuộc sống.

Sưu Tầm

Tha Huong, Nhìn Lại Năm Qua


Tha Hương – Nhìn lại năm qua Hoàng Thị Tố Lang

òn hôm nay nữa thôi tháng mười hai sẽ qua . Một năm với 365 ngày sẽ qua , những ngày năm cũ sẽ khép lại , lui vào kỷ niệm và tất cả tháng ngày của năm qua đã là quá khứ . Tôi muốn viết một cái gì ở thời khắc nầy . Hình như tôi còn bịn rịn một cái gì đó . luyến lưu một cái gì đó như người đứng ở một sân ga , một bến tàu trước giờ khởi hành, sắp đi đến một vùng trời khác và từ giã những cái sẽ bỏ lại ở chặng đường đã qua mà lòng bàng hoàng nao nao để bắt đầu những ngày mới. Viết gì cho Tha Hương trong những ngày cuối năm đây . Chuyện vui ?chuyện buồn? chuyện của một năm qua? . Thật ra tôi chỉ muốn viết một số nổi bật ,vui vui ở trang Blog trong thời gian qua . Thôi thì sẵn cú điện thoại từ Texas sáng nay tôi xin kể bạn nghe chuyện nầy trước trong những giây phút cuối năm nầy

Sáng nay cô học trò cũ của tôi từ Dallas email thăm hỏi cô giáo và liú lo kể chuyên cô bé đi Texas đón Noel . Đó là cô học trò mà biệt danh là "Học Trò Xưa " mà tôi nghĩ bạn hữu của Tha Hương hẳn là có biết và cũng có lần đọc các comment khá dí dỏm của em . Hình như ngày nào em cũng vào Tha Hương . Một hai ngày thấy không có bài mới post là em email thăm hỏi " Cô ơi cô có khỏe không ? Sao mấy ngày nay Tha Hương đìu hiu quá ". Nói là biết chứ ngoài tôi ra và anh MạchVạnNiên cùng anh BạnLángGiềng gặp em ở Reunion tháng 7 năm nay còn các bạn hữu trên diễn đàn TH thì chỉ nghe tên em mà thôi " danh kỳ thinh bất kiến kỳ hình " ạ . Mấy lần muốn Show hình em trên Blog cho mọi người xem dung nhan của nàng , tôi bèn làm ngay tấm thiệp tặng em có hình em và đấng phu quân để tôi có cớ dụ khoe em trên Blog song em mắc cở và nói " Đừng post nghe Cô , tội nghiệp em mà ..."Đây là comment sĩ của Tha Hương đó các bạn . Đó là biệt danh tôi đặt cho em . Ngoài cái sĩ đó ra tôi còn gọi em là " nhân sĩ ". Ai hoạn nạn . Ai khó khăn trong vòng Thầy Trò, bè bạn dù không phải là Thầy Cô dạy em hay bạn em mà khi tôi goị em đều sẵn lòng san sẻ hưởng ứng ngay đóng góp cùng cô giáo . Tôi quý em là ở tấm lòng đó của em dù đã bao năm mà tình Thầy Trò không phai lạt . Song có một cái sĩ nữa là bao lần muốn em làm "văn sĩ , thi sĩ" cho Blog có người viết thêm vui thì em dẩy nẩy liền: - Cái sĩ nầy thì em xin đầu hàng , không được cô ui . Mấy cái sĩ đó để dành cho cô của em mà thôi Chuyện Cô trò tôi vui như thế . Sáng nay cô học trò xưa líu lo kể tôi nghe chuyện em lái xe từ Dallas đi Houston ăn Noel . Chuyện em đi ăn nhà hàng và tình cờ em gặp một người rất giống Nguyên Nhung trên Tha

C



Hương . Em liền xà ngay lại hỏi . Thì ra đúng là NN của Tha Hương làm cô nàng NN hết hồn và hỏi em làm sao biết chi. Em trả lời là em gặp chị NN trên Tha Hương của cô em nè . Như vậy chẳng phải là cái duyên sao phải không quý vị . Như giao tình giữa tôi và NN cũng khá thân mặc dù bên quê nhà đứa Cần Thơ đứa Rạch Gía , chưa bao giờ chung trường , chung lớp song chúng tôi cùng chung Thầy Việt Văn là Thầy Phạm Huy Viên vì có dạo Thầy Viên từ Rạch Gía đổi về Cần Thơ dạy . Song chúng tôi thân nhau qua trang Blog , trong cái duyên văn chương chữ nghĩa nhưng cả hai chưa có lần gặp nhau mặc dù dăm lần tôi cũng muốn qua Houston chơi , trước là thăm NN , cô bạn mà chị Kim Quang bảo là có nhiều nhà nhất nào là nhà văn , nhà thơ, nhà PPS và"nhà tôi" được tặng từ đấng phu quân của nàng .Tôi cũng muốn qua đó để thăm em nữa ,các Thầy cô và thăm bạn bè ngày xưa định cư bên ấy , tiện thể để gặp ông anh Trần BangThạch chủ xị trang web Phanthanh giản mà đòi mấy chục tô phở Houston mà anh còn thiếu HTTL mấy năm trời nay . Ha ha nghe đòi nợ sợ chưa anh TBT .Nói đùa cho vui chớ bụng dạ nào mà dám đòi một lúc mấy chục tô phở nè trời . Nghĩ ra ông anh cũng khôn lắm trả nợ bằng phở thì người ăn có nước chết thôi ,eo ôi chỉ ăn một tô cùng đủ xí lắc léo tới bến rùi. Một nhân vật mà HTTL phải nhắc trong những giây phút TH kết thúc một năm qua là ông anh Lê Đình Chơn Tâm một người học trò NTT xưa đang định cư ở Quebec đã hơn 50 mùa lá đổ . Anh đến với Tha Hương thời gian gần đây . 50 năm nay anh từ biệt chốn giang hồ luyện tu trên núi . Có lẽ khoảng năm 63 - 64 đó Rạch giá ta có ai đâu nên buồn tình anh lên núi tu phức cho rồi , song chắc đã đắc đạo cho nên đến bây giờ mới vác kiếm hạ san . Có lẽ 50 năm

trên núi cũng buồn ( em thấy buồn chết được ) chợt anh nhớ chút hương xưa của những câu thơ tình một thuở trong Xuân Nguyên Thủy của Thầy Phạm Hương Tích mà ngày nào Thầy Phạm Huy Viên đọc làm say sưa bao tâm hồn mới lớn của người học trò Rạch Gía một thời (trong đó có anh tôi ) đã réo gọi anh trở về lối cũ và nghe đâu anh và anh Bạn Láng giềng đã nhờ được một nhạc sĩ nào trên Quebec phổ nhạc bài thơ nầy và sẽ trình làng trong dịp Tết Nguyên Đán nầy như món quà xuân đến Thầy Phạm Huy Viên cũng các bạn hữu Tha Hương khắp nơi .

Cám ơn anh Tâm và anh thấy chốn trần gian nầy vui hơn nhiều phải không anh ? Viết đến đây phải chạy mau, thôi bị ký đầu ha ha. Anh lại gửi bài thơ Đường " Nắng hè " làm tự kiếp nào ra khiến các nhà thơ ta của Tha Hương nào là thầy Viên, thầy Trầm Vân, Huynh MVN , Trần Phiêu và Viễn Xứ họa lia chia làm đọc giả bị ăn đường một trận quá xá quà xa . Khuôn mặt thơ mới đến với Tha Hương trong thời gian gần đây là Ngọc Quyên do nhịp cầu NN giới thiệu đến . Nếu nói Thầy



Chân Diện Mục và ThầyTrầm Vân sức sáng tác không ngừng nghỉ thì có lẽ Ngọc Quyên nhà ta chắc đang nối gót các Thầy. Thơ NQ nhẹ nhàng , dễ thương và vô cùng ướt át đã làm rung động lòng người khiến bao nhà nhạc sĩ đã phổ nhạc từ thơ của nàng như Bao giờ thôi mưa , Chờ nhau ..vv và chính HTTL cùng đã mấy lần làm PPS tặng người bạn mới đến với Trang nhà nầy . Thành thật cám ơn NQ. Cũng may lúc nầy Cát Dương trốn đâu mất tiêu chứ không thì đã đề nghị NQ vào hội " Thất tình kiếm khách của Tha Hương " Đến với Tha Hương cũng là từ nhịp cầu Nguyên Nhung. Anh là người từ Houston - anh Chương Hà - với những bài thơ đồng quê mà giọng điệu thật rặt miệt vườn miền Nam gợi ta nhớ đến một Hồ biểu chánh năm xưa hoặc một Hồ Trường An ở hải ngoại và cũng xin khoe với quí vị bây giờ anh đã tự làm một mình những PPS rất đẹp từ những bài thơ do anh sáng tác và số lượng thơ anh làm nghe anh nói cùng không phải là ít . Bao giờ có xuất bản tập thơ nhớ tặng cho Tha Hương nghe anh CH Tha Hương mỗi ngày đẹp hơn, rực rỡ hơn ,phổ biến rộng rãi hơn trong tình thân với nhau giữa Thầy Trò và bè bạn . Tha Hương như một nhịp cầu thật gần giữa chúng ta với nhau khắp bốn phương trời. Thật vậy như anh Bạn Láng giềng tức là giáo sư Phạm Công Nhựt - chang rễ Rạch giá ta - và là người hàng xóm khi xưa ở quê nhà của HTTL. Chúng tôi không cách nhau một giậu mồng tơi mà hai nhà cách nhau một con đường và hình như ngày nào đến trường để day cũng phải đi ngang nhà ông bạn láng giềng nầy . Bên trời đất khách nầy nếu không tình cờ anh lạc vào Blog Tha Hương nầy thì làm sao gặp được tri kỷ Mạch Vạn Niên - người em của người bạn

rất thân của anh năm xưa là Mạch Vạn Quốc trong Sư Đoàn Vạn Kiếp của một thời dọc ngang tuổi trẻ , và bây giờ anh cũng là cây viết rất độc đáo của Tha Hương được nhiều người mến chuộng như Mạch Vạn Niên . Có lẽ gừng càng già càng cay nên các cây viết khói sương của TH ta tha hồ nhả ngọc phun châu ... Điều mà HTTL hết sức cảm động trong giáng Sinh năm nay là nhận được thiệp chúc Noel gửi qua Bưu Điện từ anh Trần Phiêu . Một sự hiếm hoi ít ai có được trong thời buổi hiện đại Internet nầy . Gửi thiệp qua Bưu Điện để chúc mừng giáng sinh và ngày Tết là một hình ảnh đẹp vô cùng các bạn ạ . Thế mà lâu nay mình lại lãng quên cái văn hóa tuyệt vời nầy . Cám ơn anh chị nhiều lắm và cùng cám ơn vô cùng tấm lòng cao đẹp của anh đã cùng HTTL trong những đóng góp cho Thầy Cô và bè bạn ở quê nhà cần một tấm lòng . Mấy ngày trước anh email kể cho tôi nghe chuyện" suýt chút nữa tui không trở thành Văn sĩ mà thành Văn Vĩ rồi cô Tố lang ơi" mà hết hồn luôn . Nghe anh kể vừa tội ông anh mà cười chết được ,thay vì nhỏ thuốc đau mắt vào mắt mà anh lấy chai dầu nhị thiên đường đầu giường ngon ơ nhỏ vào . Mai là còn kịp nhớ mới nhỏ chút xíu chưa sao . Mô Phật! Qúi vị có ai lẩm cẩm như vầy chưa nè trời .Nghe xong tôi cười thiếu điều muốn sặc luôn bạn ạ. Hỏng biết anh Phiêu còn lẩm cẩm chuyện gì nữa không nói cho bà con nghe luôn thể cho vui cuối năm đi

Người vào thăm trang Blog mỗi ngày nhiều hơn . Tôi sung sướng thấy điều đó .Thật ra bài viết hôm nay nầy lẽ ra là Mạch Vạn Niên viết song HTTL phone nhờ anh anh lại chối từ. Rốt cuộc rồi tôi cũng phải viết, còn Cát Vân thì bận bịu công việc và có rảnh thì thích đi dông đi dài chơi ở các



trang web khác mà em bảo là Fun hơn, vui hơn nên chẳng thấy tăm hơi em tôi đâu cả, thì ra bụt nhà không thiêng trời ạ nhưng lâu lâu Cát Vân bỗng đằng vân, xẹt ngang một cái, trở về Tha Hương post vài câu thơ của mình như muốn cho mọi người biết rằng " em vẫn còn đây mà ". Ba năm qua Tha Hương dường như đã đi vào quỹ đạo. Những vất vả và ngơ ngác như thuở ban đầu lèo lái một mình không còn nữa. Các ngòi bút ngày nào như thầy Chân Diện Mục, Thầy Trầm Vân, Mạch vạn Niên, anhTrần Phiêu, Ngọc Hân, Viễn Xứ, Giáng Xưa, Chị Kim Quang, Nguyên Nhung, Trần Bang Thạch vẫn còn hăng say viết như thuở nào và Chi KQ đã là một sự trợ giúp rất nhiều trong các khung thơ chị làm cho Thầy TV và các PPS thật tuyệt vời, đôi khi chị làm cho Thầy Viên nữa. Chị có nhiều sáng kiến, kỹ thuật mới lạ do sự học hỏi không ngừng. Đáng khen thay bà chị của em và không biết chị có đếm bao nhiêu khung thơ chị làm cho Thầy TV không?

Em thấy một ngày ông Thầy có khi cho ra lò 3, 4 bài thơ là chuyện thường. Thiệt là ông Thầy làm thơ dễ còn hơn ăn cơm sườn chị hỉ? Em phục Thầy luôn ...

Lâu lắm rồi không thấy Cát Dương có lẽ ông anh có nhà mới , bận chăm lo enjoy nhà mới nên không còn thì giờ viết lách như xưa cũng như Kim Chi có trang Blog riêng nên bận bịu với trang nhà của mình và quên TH mất tiêu rồi và lâu nay Mã Quốc Thái cũng như Sông An , Đông An cũng biệt tích giang hồ. Mong rằng sẽ đón các bạn lần nào trở lại thăm Trang nhà một ngày không xa Bài viết hôm nay nếu HTTL không nhắc đến Thầy VVT quả là một điều thiếu sót vô cùng và chị KQ và NN thế nào cũng đề

nghị cho HTTL bị " hai giờ cồng xin" cuối năm .Vị Thầy mà đã giúp và chỉ dạy tôi rất nhiều để trang Blog có cái vóc dáng mỹ miều như hôm nay. Đến bây giờ thì Thầy chắc cùng đã an tâm vì đệ tử của Sư Phụ đã biết cách câu cá một mình mà ăn. Thầy ít vẽ khung hơn hay làm dùm PPS như dạo nào cho học trò Thầy nữa mà dành nhiều thì giờ vui chơi cùng con cháu. Thỉnh thoảng chị em tôi thiếu nhạc thiếu hình hoặc làm cái gì không vừa ý thì nhờ Thầy xem và sửa lại cho hoàn hảo hơn . Như vậy ông Thầy chưa hẳn là ẩn dật với đám học trò nầy đâu. Phải thế không thưa Thầy? Chị Kim Quang bảo lâu lâu cũng còn phải níu Ông Thầy “cứu đệ tử " mà ... Sau cùng bài viết hôm nay như một cái nhìn Tha Hương trong năm qua và như là món quà thân ái tặng Qúy Thầy cùng các bạn. Xin chân thành cám ơn tất cả các cộng tác viên cùng thân hữu bốn phương đã cùng đi với HTTL trong suốt thời gian qua và hy vong rằng chúng ta mãi mãi có nhau trong tháng ngày sắp tới Thân ái chúc Qúy Thầy và các anh chị em năm 2014 mọi an vui và vạn sự hạnh thông như ý

Tôi về quê hương dòng sông cạn nước


Tôi về quê hương dòng sông cạn nước Tôi về quê hương lạc đường ký ức nghe bơ vơ trên từng dấu thân quen đường dài một đời bước chân mõi mệt bao lần chia lìa đau đớn không quên Tôi về quê hương lần theo kỷ niệm chừng nghe trong lòng nỗi nhớ lênh đênh trí nhớ chập chùng tháng ngày phiêu bạt một thời đưa ai qua những thác ghềnh

Tôi về quê hương dòng sông cạn nước thấy bạn bè cười đuôi mắt chân chim nắm bắt tay nhau cõi lòng quặn thắt đời chia xa người từng phút lặng im! Tôi về quê hương đông mang dáng hạ đâu hồn nhiên những bóng dáng phố xưa! người chen nhau chút không gian hít thở trong ồn ào từng khoảnh khắc hoang sơ Tôi về quê hương trời mây kể lể bao chuyện hoang đường phi lý ái oăm đường phố hiền hòa nay đầy hầm hố người lạnh lùng người ánh mắt xa xăm Tôi về quê hương lối mòn xóm nhỏ chái nhà quê cha vắng tiếng đàn bầu võng chiều ai đưa nhớ mùa thương cũ một lần chia xa, mấy thuở ngậm ngùi? Tôi về quê hương dòng sông đã cạn đồi núi hoang vu nứt nẻ mặt người phố phường thở dài đất trời khô hạn ai ngồi giữa đường kể cuộc bể dâu Tôi về quê hương tiếng lòng than thở lần lữa oan khiên nửa kiếp lưu đày đất nước cơ hồ bao lần lột xác sân khấu đời cười khóc mấy lần say! Tôi về quê hương dòng sông cạn nước bơ vơ lang thang ốc đảo riêng mình ngẩng mặt nhìn trời nữa đời phiêu bạt hồn còn lưu đày trên chính quê hương! Lê Diên Thủy

Tường Trình Tài Chánh 2013


Báo cáo tài chánh từ ngày 01/12/2012 đến ngày 31/12/2013

THU CHI

Ngày Khoản nhập Số tiền Ngày Khoản xuất Số tiền

01/12/2012 Tồn quỹ $2,863.59

Tất Niên 2012

20/01/2013 KIM MAI fashion $200.00 20/01/2013 Paracel Seafood $2,085.00

" Huỳnh mỹ Lệ $500.00 " Ban nhạc $300.00

" Huỳnh T Hoàng (ký cho Sử) (1) $1,000.00 " Lân $300.00

" Phù văn Nam $50.00 " Trang trí bàn thờ $100.00

" Bà Tám Trí (cash) $100.00 " Thông báo radio $280.00

" David Linh Nguyễn (cash) $100.00 " Tem $179.00

" Dũng Hương (cash) $100.00 " Quà cao niên $162.00

" Lý minh Tâm (cash) $50.00 " Hoa $24.00

" Võ văn Nữa (cash) $50.00 " Lì xì $100.00

" Trần cẫm Vinh (cash) $60.00 " Service charge $36.00

" Đổ Mùi (cash) $50.00 " Service charge $3.00

" Châu kim Sơn (cash) $50.00

" Nguyễn đình Nam (cash) $100.00

" Huỳnh nam Chiếu (cash) $30.00

" Lưu Luân (cash) $30.00

" Danh Nga (cash) $50.00

" Tiệm hoa Cát Tường (cash) $100.00

" Năm Mở và các bạn (cash) $886.00

" Xổ số bánh tét (cash) $100.00

" Vé tham dự Tất niên $3,630.00

" Lì xì còn dư $81.00

" Cộng nhập Tất Niên 2012 $7,317.00 20/01/2013 Cộng xuất Tất Niên 2013 $3,569.00

20/01/2013 Tồn quỹ sau Tất Niên 2012 $6,611.59

02/06/2013 Hội Cà Mau $100.00

02/11/2013 Service charge $3.00

02/27/2013 Lệ phí picnic park $150.00

02/27/2013 Cộng xuất tháng 2/2013 $253.00

02/27/2013 Tồn quỹ $6,358.59

Trại hè 2013

07/14/2013 Hậu Hồ $20.00 06/20/2013 Stamps, labels, bao thư $202.43

" Trí Huỳnh $20.00 06/16/2013 Mực in $139.95

" Phan thanh Lai, Kim Anh $20.00 03/07/2013 Lệ phí website HTHKG $34.33

" Chung phước Nhiều $20.00 04/13/2013 Thông báo Radio SGHN $280.00

" Phillip Hồ $20.00 07/12/2013 Khăn trải bàn $10.00

" Phù văn Nam $50.00 07/13/2013 Quà thể thao,văn nghệ $100.00

(1) Hồ Văn Sử (Sử Tắc Cậu)

Tường Trình Tài Chánh 2013


HỘI THÂN HỮU KIÊN GIANG MIỀN NAM CALIFORNIA

Báo cáo tài chánh từ ngày 01/12/2012 đến ngày 31/12/2013 (tiếp theo)

THU CHI

Ngày Khoản nhập Số tiền Ngày Khoản xuất Số tiền

" Ngô văn Việt $50.00 07/14/2013 Bánh ướt $183.00

" Bùi Ba $20.00 " Nước lọc, bao rác $35.00

" Dung Huỳnh $20.00 " Dĩa, napkins, đủa, muỗng $40.00

" Xê Đặng và Cúc Trương $100.00 " Ban nhạc $200.00

" Thùng ủng hộ $889.00 " Xôi $200.00

" Kẹo (đập kẹo) $25.00

" Dưa hấu $50.00

" Rau, chả lụa $183.00

" Nước ngọt $10.75

" Bánh mì, cà phê $26.00

" Nước đá $68.00

07/14/2013 Cộng nhập trại hè 2013 $1,229.00 07/14/2013 Cộng xuất trại hè 2013 $1,787.46

07/14/2013 Tồn quỹ $5,800.13

Giỗ cụ Nguyễn

10/13/2013 Võ minh Hải $40.00 10/01/2013 Radio SG Hải Ngoại $168.00

" Hồ Richard $50.00 08/09/2013 Stamps, bì thư $267.65

" CD Video Manufacturing Inc (2) $800.00 10/02/2013 Bảo hiểm hội trường $339.00

" Phù văn Nam $50.00 10/02/2013 Bình hoa $36.00

" Hòa Hảo Buddhish $100.00 10/02/2013 Hoa cho bàn thờ $95.67

" Nguyễn tấn Được $25.00 10/02/2013 Trái cây $40.50

" Đỗ hùng Minh $30.00 10/02/2013 Vật dụng đóng bàn thờ $41.38

" Huỳnh văn Em $100.00 10/02/2013 Tip for janitor $30.00

" Ái Hữu Gò Công $100.00 10/02/2013 Bánh mì, cà phê $36.50

" Mai Tuấn $100.00 10/02/2013 Nước nắm $30.00

" Nguyễn minh Lương $100.00 10/02/2013 Rau $15.00

" Trịnh kim Chi $100.00 10/13/2013 Lân $300.00

" Huỳnh Tỵ $50.00 10/13/2013 Ban nhạc $300.00

" Đổ Lưu Anh $50.00 10/02/2013 Bánh hỏi $250.00

" Châu thị Phụng $100.00 10/02/2013 Nhang đèn và đồ cúng $93.00

" Đổ Mùi $40.00 10/02/2013 Ly, dĩa nhựa, khăn trải bàn $95.00

" Đổ Thức Diêu $60.00 10/02/2013 TV VNA $50.00

" Bửu Sơn Kỳ Hương $150.00 10/02/2013 Mướn hội trường $784.00

" Trần hoàng Anh $200.00 10/02/2013 Heo quay HTHKG $160.00

" Được Phùng, Hải Ngô $300.00

" Tiền hỹ cúng khuyết danh $1,863.00

10/13/2013 Cộng nhập giỗ cụ Nguyễn $4,408.00 10/13/2013 Cộng xuất giỗ cụ Nguyễn $3,131.70

10/13/2013 Tồn quỹ $7,076.43

(2) Check $1,800.00 = $800.00 YT Giỗ Cụ Nguyễn + $400.00 YT Tất Niên 2014 + $600.00 (2 bàn)

Biết!

San Kiên Giang Xuân Giáp Ngọ – 2014 Trang 102

Ngọc Bảo

Khi xưa còn bé, tôi nghe được một câu

danh ngôn, không biết do danh nhân nào nói ra, nhưng đã để lại ấn tượng tới ngày nay, vì cho tới bây giờ tôi vẫn .. chưa hiểu hết được ý nghĩa của câu nói đó. Câu nói rằng:

“Khôn cũng chết, dại cũng chết, biết thì sống..”

Trong đời sống trần gian, thông thường người Khôn hay nắm được thời cơ hành động nên dễ được thành công và có nhiều lợi thế trong mọi phương diện - người Dại trái lại ít khi nhận biết rõ vấn đề nên hay thất bại hoặc chịu thiệt thòi. Thế nhưng Khôn và Dại đều chết như nhau, chỉ có Biết mới sống.

Thế thì Biết cái gì, và làm sao Biết?

Một cách diễn giải giản dị là: sự khôn ngoan sắc xảo quá sẽ tạo sự chú ý và dễ gây thù chuốc oán, còn ngu dại quá sẽ bị lợi dụng và phản bội trở thành vật hi sinh tế

thần … Thế thì phải Biết như thế nào để có thể sống được tốt đẹp an lành?

Thắc mắc này đã nằm ngủ quên trong tôi

mấy chục năm nay, bây giờ tự nhiên trỗi dậy, vì một cơ duyên nào đó… Làm sao định nghĩa được chữ Biết? Tìm nơi sách vở thánh hiền , trong Luận Ngữ của Khổng Tử, có một câu nói về Biết như sau:

Khổng Tử dạy Trọng Do: “Anh Do, ta dạy cho anh thế nào là Biết này. Biết điều gì thì nhận là biết, không biết thì nhận là không biết, như vậy là biết.”

Câu này thoạt nghe có vẻ như … huề vốn, nhưng nghĩ lại thấy cũng rất sâu sắc. Chỉ nói điều mình biết, và thẳng thắn thú nhận điều không biết , đó là đã tự biết mình, biết những gì làm được và không làm được, và thoải mái, thành thực với chính mình trong sự “biết mình” ấy.

Chợt nhớ đến câu nói trong dân gian thật

thấm thía

“Biết thì thưa thốt, không biết thì dựa

cột mà nghe..”

Tìm sự hiểu biết trong sách vở đã là điều khó, nhưng tuy sách vở nhiều vô biên mà biển học bao la lại còn vượt lên trên sách vở nữa, nhất là học về cuộc đời. Đời sống không đơn giản mà có rất nhiều liên hệ chằng chịt với nhau, cái biết chẳng phải chỉ có một mà có vô lượng, vô biên, nhưng nói chung, “biết người” để mà sống là điều cần thiết, như Khổng Tử nói: “Đừng lo người ta

BBiiếếtt!!

Biết!


không biết mình, chỉ lo mình không biết người.”

Biết người rồi lại còn phải tự xét mình, cẩn

trọng trong lời nói và hành động để khỏi gây nên những hậu quả đáng tiếc. Khổng Tử nói:

Người quân tử có chín điều phải suy nghĩ:

1- Lúc nhìn, phải xem xét đã nhìn rõ chưa

2- Lúc nghe, phải xét xem đã nghe đúng chưa

3- Về sắc mặt, xét xem thần sắc có ôn hòa không

4- Về dáng dấp, xét xem có khiêm cung không

5- Lúc nói năng, xét xem có thành thực không

6- Lúc giải quyết công việc, xét xem có nghiêm túc không

7- Có điều nghi ngờ, xét lại coi đã thỉnh giáo người khác chưa

8- Lúc phẫn nộ, có nghĩ tới hậu quả xấu liên lụy đến người thân chưa

9- Đạt được điều gì, phải xét xem có thích ứng không.

Theo lời dạy của Khổng Tử, trong nhân gian có hai hạng người, người cao quý và người thấp hèn. Quân tử là người cao quý, biết kỷ cương, sống theo luân thường đạo

lý, còn tiểu nhân thì có lòng dạ hẹp hòi, chỉ biết đến quyền lợi mình mà bất kể người khác. Theo Luận Ngữ, người quân tử có một số hành động điển hình như sau:

Người làm trước những điều mình nói, rồi mới nói sau.

Người quân tử trông mong ở mình, kẻ tiểu nhân trông mong ở người.

Người quân tử thân với mọi người mà không kết đảng vì tư lợi, kẻ tiểu nhân kết đảng vì tư lợi mà không thân với mọi người.

Không oán trời, không trách người, học những điều phổ thông trong xã hội mà thấu hiểu thiên mệnh.

Cuộc đời của người quân tử theo khuôn

mẫu của Khổng Tử là như sau:

“Ta mười lăm tuổi để chí vào việc học

(đạo lý); ba mươi tuổi biết tự lập (biết khắc kỷ theo lễ nghĩa); bốn mươi tuổi không nghi hoặc (tức có trí đức, hiểu rõ nhân, nghĩa, lễ); năm mươi tuổi biết mệnh trời (biết những gì làm được, những gì không làm được); sáu mươi tuổi đã biết theo mệnh trời; bảy mươi tuổi sống tự nhiên theo ý mình mà không vượt ngoài khuôn khổ đạo lý.”

Nói chung, cái Biết của Khổng Tử là cái biết về đạo lý lễ nghĩa để tạo lập một xã hội có kỷ cương trật tự. Cái biết ấy chú trọng vào những mặt nổi trong tương quan giữa người và người hơn là đi sâu vào đời sống

Biết!


tinh thần bên trong mỗi con người. Cá nhân chỉ là một thành phần mờ nhạt trong một tập thể vững chắc với nhiều thứ bậc.

Cao xa hơn Khổng Tử, Lão Tử phân tích

đời sống tới tận nguồn gốc, đi vào một thế giới bao la và huyền nhiệm của vũ trụ. “Đạo khả đạo phi thường đạo..” Bản nguyên của vũ trụ, những gì tạo nên thế giới này là điều vượt ngoài ngôn ngữ luận bàn, không thể nói ra, không thể đặt tên được, chỉ tạm gọi đó là Đạo. Đạo sinh ra vạn vật, Đức bao bọc, nuôi dưỡng cho vạn vật sinh trưởng và phát triển. Ở đây, chữ Đức được dùng với ý nghĩa khác với chữ Đức của đạo Khổng. Đức của đạo Nho mang ý nghĩa thiện ác, còn Đức của đạo Lão không có ý nghĩa thiện ác mà là lực tự nhiên của trời đất. Làm những gì hợp với lẽ tự nhiên của trời đất thì gọi là hợp với Đạo Đức.

Lão Tử chủ trương một đời sống phóng khoáng, không áp đặt kỷ cương lễ nghĩa, cho rằng mọi sự nếu để tự nhiên sẽ đi theo một trật tự nhất định. Đó là cách sống Vô Vi thuận theo những quy luật thiên nhiên của trời đất. Một trong những quy luật căn bản là Luật Phản Phục. Phản phục tức là quay về. Mọi sự sinh ra trên thế giới này đều đi theo một vòng rồi trở về khởi điểm, sự sống cứ như vậy mà vận hành, luân chuyển và đổi mới mãi mãi, đó là quy luật thường hằng và vĩnh cửu (bất biến). Đạo Đức Kinh nói:

“Luật vận hành của Đạo là trở lại lúc đầu, diệu dụng của đạo là khiêm nhu.

Vạn vật trong thiên hạ từ “có” mà sinh ra; “có” lại từ “không” mà sinh ra.”

Biết được cái “thường” của quy luật này thì sáng suốt, không vọng động mà gây họa:

“Vạn vật phồn thịnh đều trở về căn nguyên. Trở về căn nguyên thì tĩnh (bản tính của mọi vật), gọi là “trở về mệnh”. Trở về mệnh là luật bất biến (thường) của vạn vật. Biết thường thì sáng suốt, không biết thì vọng động mà gây họa.”

“Biết luật bất biến thì bao dung, bao dung

thì công bình, công bình thì bao khắp, bao khắp thì phù hợp với tự nhiên, phù hợp với tự nhiên thì phù hợp với Đạo, hợp với Đạo thì vĩnh cửu, suốt đời không nguy.”

Như thế, cái Biết của Lão Tử là cái biết Đạo, tức quy luật của thiên nhiên trời đất mà sống thuận theo đó, tạo lập một thế giới an bình hài hòa cho mình và cho mọi người. Thế giới đó là một “cõi tiên” lý tưởng, một chốn “non bồng, nước nhược” mà ngay cả thời Lưu Nguyễn ngày xưa cũng đã khó thể tìm thấy, bởi vì những người ở trong thế giới đó phải là những người thanh cao thoát tục, không nhuốm chút bụi trần. Thời xưa có những người đi vào chốn rừng sâu núi thẳm mà người đời cho là “tu tiên” để được trường sinh bất tử. Nhưng “cõi tiên” đó cũng có thể là một góc sâu kín nào đó trong tâm tư để ta trở về những khi mỏi mệt với những hệ lụy trần ai,

Biết!


muốn xa rời những lao xao của đời sống thế gian:

Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ

Người khôn, người đến chốn lao xao

“Dại” và “Khôn” ở đây, dĩ nhiên chỉ có ý

nghĩa tương đối và hàm chứa ẩn ý khác.

Trong chốn lao xao có biết bao điều phiền não khởi lên từ những đua tranh quyền lợi, từ những hơn thua, thắng bại. Mặc dù vậy, con người bao giờ cũng bị lôi cuốn trong những trò chơi ảo hóa thế gian, chạy theo hấp lực của thanh sắc, tình tiền và danh vọng. Mấy ai hiểu được những điều huyền vi mầu nhiệm của đạo Lão, mà nếu có ai hiểu được chắc cũng chẳng muốn nói ra, vì nói với người không hiểu thì chỉ gây thêm ngộ nhận. Bời vậy Lão Tử nói:

Người biết thì không nói, người nói thì không biết (Tri giả bất ngôn, ngôn giả bất tri).

Nói chung, đạo Khổng thiên về đời sống thế gian thường nhật, đạo Lão đi vào một thế giới lý tưởng xuất thế gian. Cả hai điều này đều được bao gồm trong đạo Phật, như trong câu nói: " Phật Pháp bất ly thế gian giác" - có nghĩa pháp Phật không ở ngoài cái biết về thế gian. Nhưng cái Biết trong đạo Phật không chỉ là kiến thức, mà vượt trên giới hạn của kiến thức để trở thành cái Biết vô biên của Trí Tuệ, của Tri Thức chuyển thành Giác Ngộ.

Giác ngộ là mục tiêu đầu tiên trong đạo Phật. Giác có nghĩa là biết, Ngộ là gặp hay nhận ra - có nghĩa giác ngộ là nhận ra chân lý của đời sống đã có sẵn ngay nơi chính mình.

Danh từ "giác ngộ" đã được đạo Bà La Môn

dùng trước khi đạo Phật được lập ra. Người giác ngộ được gọi là "Buddha", Việt Nam xưa đọc là "Bụt", sau theo tiếng Hán gọi là "Phật Đà". Tuy nhiên, sự diễn giải về giác ngộ vẫn còn rất nhiều mơ hồ, vì đó là một trạng thái không thể đem chữ nghĩa ra luận bàn, mà chỉ có thể được cảm nhận qua sự thể nghiệm của từng cá nhân.

Trong Trung Bộ Kinh có kể câu chuyện như sau:

Vào thời Đức Phật tại thế, các đạo sĩ Bà La Môn thường hay bàn luận với nhau về câu hỏi thế nào gọi là một vị Phật, hay là người giác ngộ. Có một vị đạo sĩ già tên là Brahmayu, nghe tin Đức Phật Thích Ca là người đã giác ngộ đang du hành đến thị trấn của ông, nên quyết định đến thăm ngài để hỏi điều thắc mắc chính vẫn ấp ủ xưa nay: "Làm thế nào để được gọi là Phật, một người giác ngộ?"

Đức Phật trả lời qua bốn câu kệ như sau:

Những gì cần biết rõ, ta đã biết rõ

Những gì cần từ bỏ, ta đã từ bỏ

Những gì cần tu tập, ta đã tu tập

Do vậy, vị đạo sĩ kia, Ta là Phật.

Biết!


Như vậy, sự giác ngộ của một vị Phật không chỉ là kinh nghiệm chứng đắc, mà là cả một quá trình vô hạn định để thực hành ba điều trong đời sống: biết những gì cần biết, bỏ những gì cần bỏ, và tu những gì cần tu.

Từ cung vàng điện ngọc Thái tử Tất Đạt Đa

đã từ bỏ tất cả, quyết chí đi tìm chân lý để giải quyết cho nỗi vấn nạn muôn thuở của con người: sinh lão bệnh tử. Vì đâu con người sinh ra trên cõi đời này để phải chịu những khổ não không tránh khỏi trong vòng luân hồi vô tận? Có cách gì để xa lìa sinh tử, giải thoát khổ đau hay không?

Và chân lý ngài giác ngộ đã được trình bầy trong bài pháp đầu tiên "Bốn chân lý cao thượng" (Tứ Diệu Đế), cũng được gọi là bài kinh Chuyển Pháp Luân:

1- Khổ: là một sự thực hiển nhiên của kiếp người- sinh lão bệnh tử là khổ, muốn mà không được là khổ, yêu mà phải cách xa, ghét lại phải ở gần là khổ ... Nói về bản chất, con người do năm uẩn tạo thành (sắc, thọ, tưởng, hành, thức) nên sự hiện hữu là vô thường, giả tạm, nếu chấp con người mình là thực thì khổ..

2- Nguyên nhân sự Khổ (Tập): đó là lòng

ham muốn, ái dục, tìm cầu những điều hoan lạc. Yêu và ghét đều kể là ái dục. Trong sự tham ái khởi lên lòng chấp thủ, trong lòng ham muốn khởi lên sự tìm cầu thỏa mãn - tất cả đều đưa đến đau khổ. Giác quan (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) là trung gian

cho ta tiếp xúc với thế giới bên ngoài, nhưng vướng mắc trong những cảm giác của giác quan sẽ đưa đến cái khổ, vì thế trong kinh nói: "Thọ (cảm thọ) thị khổ". Sâu xa hơn nữa, nguyên nhân đưa đến sự đau khổ trầm luân của con người là sự không biết rõ, hay biết sai lầm về bản chất sự hiện hữu của mình (vô minh) , từ đó làm nhân cho luân hồi sinh tử.

3- Diệt khổ (Diệt): là sự đoạn trừ khổ đau

bằng cách xả ly lòng tham ái, sự ham muốn nắm giữ. Buông xả được dục vọng sẽ được tự tại tự do, giải thoát khỏi những phiền não. Ý niệm buông bỏ chỉ khởi lên khi nhận thức được sự khổ và nguyên nhân gây khổ. Nhưng sự buông bỏ rốt ráo chỉ có khi có trí tuệ thấy biết được bản chất mọi tướng là Không (chiếu kiến ngũ uẩn giai không) và tất cả những gì duyên hợp đều chỉ là huyễn ảo, lúc đó mới có thể "vượt qua mọi khổ ách" (độ nhất thiết khổ ách).

4- Con đường chân lý (Đạo): cũng gọi là Bát Chánh Đạo, là phương pháp diệt khổ và được giải thoát, gồm có tám phần: chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mệnh, chánh tinh tiến, chánh niệm, chánh định.

Tứ Diệu Đế và Bát Chánh Đạo là cốt lũy của đạo Phật, bao hàm ba yếu tố chính để làm thành một vị Phật, một người giác ngộ, theo như lời Đức Phật nói: sự hiểu biết chân lý, từ bỏ và tu tập.

Biết!


Đối với con người bình thường, quá trình hiểu biết chân lý và tu tập này dường như quá cao xa, nhưng thật ra điều đó cũng có thể tóm gọn trong bài kệ thật đơn giản sau đây:

Buông mọi niệm ác

Năng giữ niệm lành

Giữ thân tâm thanh tịnh

Đó là lời chư Phật dạy. Trong đó có đầy đủ ba yếu tố: Biết,Từ bỏ và Tu.

Yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất là Biết.

Biết thế nào là niệm lành, niệm ác để giữ lại và từ bỏ. Điều đó bao gồm sự quán chiếu thân ý trong mọi lúc. Cái biết trong từng sát na là vòng đai bảo vệ con người khỏi bị lôi cuốn theo những cảm xúc khởi động. Cái biết đó là sự tỉnh giác, là cái nhìn khách quan về chính mình và ngoại cảnh. Và trong sự quán chiếu thân tâm mọi lúc đó, sẽ khai triển một cái Biết sâu xa hơn về bản chất của chính mình, để nhận thấy trong thân xác vô thường hoại diệt này vẫn thường hằng một cái gì bất sinh bất diệt - đó là cái Không cỗi rễ, nền tảng của mọi hiện hữu, không chứa chấp cái gì nhưng vẫn hàm chứa tất cả, vì từ đó vạn sự khởi lên và cũng ở đó vạn sự trở về. Nền tảng Không ấy chỉ có thể được cảm nhận qua cái Biết thuần túy và trực tiếp của Tánh Giác - và chỉ khi tiếp cận được cái Không ấy, ta mới cảm thấy bình an thực sự.

Con người sinh ra ai cũng có bản chất như nhau, nhưng có người chìm đắm trong mê muội khổ đau, người được tự tại giải thoát, chỉ vì khác nhau ở chỗ Biết (giác ngộ) hay Không Biết (vô minh). Dù khôn hay dại, thành công hay thất bại trong cuộc đời, ai rồi cũng đi theo một con đường chung nhất: sinh lão bệnh tử. Nhưng người đã hiểu được lý Không của đạo Phật thì thấy sinh tử chỉ là hai mặt khác nhau của sự sống, nên thường an nhiên tự tại ở ngay trong sinh tử. Phải chăng sự giác ngộ chân lý của đạo Phật đưa người ta đến chỗ "liễu sinh thoát tử", hiểu rõ sự sống mà xa lìa sự chết, chính là cái Biết để sống trong sự sống vô tận, cái Biết vượt lên trên sự Khôn và Dại của thế gian?

Ngọc Bảo

Đầu thu, cuối tháng 9-2013 {Trich tu trang Web Ngocbao.org}

Nói Về Những Con Ngựa Nổi Tiếng Trong Sử Sách Trung Quốc


Năm Ngọ: Nói về những con ngựa nổi tiếng trong sử sách Trung Quốc Ngựa Xích Thố của Quan Vân Trường có màu đỏ nổi bật, Ô Vân Đạp Tuyết của Trương Phi lại có màu đen như chủ nhân... là đặc điểm của những con ngựa nổi tiếng thời cổ đại.

1.Ngựa Xích Thố

Trong số những con ngựa nổi tiếng thời cổ đại, đầu tiên phải nhắc đến Ngựa Xích Thố thời Tam Quốc. Con ngựa này dài một trượng, cao tám thước, màu đỏ rực như lửa, tuyệt không có một sợi lông tạp, ngày đi ngàn dặm, trèo non vượt suối dễ dàng.

Anh hùng có Lã Bố, tuấn mã có Xích Thố. Tranh: Baidu.

Ngựa Xích Thố từng qua tay rất nhiều chủ. Chủ nhân đầu tiên của Xích Thố là Đổng Trác (132-192), tướng nhà Đông Hán (năm 25-220). Trong triều đình lúc bấy giờ, có rất nhiều người khinh thường con người tàn bạo như Đổng Trác, trong đó có Đinh Nguyên, cũng là một tướng nhà Đông Hán. Trong một lần họp triều, Đinh Nguyên đã chửi thậm tệ vào mặt Đổng Trác, Đổng Trác định chém Đinh Nguyên thì con nuôi của Đông Nguyên là Lã Bố từ phía sau xông lên, khí chất anh hùng của Lã Bố đã khiến cho Đổng Trác sững lại, đành phải nhượng bộ. Từ đó, Đổng Trác nảy sinh ý định thu phục Lã Bố.

Vì muốn tiếp cận và thu phục Lã Bố, Đổng Trác đã đem Xích Thố tặng cho Lã Bố. Lã Bố sau khi có được ngựa quý quả nhiên đã giết chết chủ cũ của mình là Đinh Nguyên, quy phục dưới chân Đổng Trác, và trở thành con nuôi của Đổng Trác.



Ngựa Xích Thố đã cùng Lã Bố chinh chiến khắp nơi. Trên chiến trường, ông chuyên cưỡi ngựa Xích Thố, như một mãnh hổ tả xung hữu đột, vạn người không địch nổi. Sau này, Lã Bố bị trúng kế của một đại thần nhà Đông Hán, giết chết Đổng Trác. Sau đó Lã Bố bị Tào Tháo giết, ngựa Xích Thố thuộc về Tào Tháo, một nhà chính trị, quân sự kiệt xuất cuối thời Đông Hán.

Có lẽ do duyên số, Quan Vũ hay còn gọi là Quan Vân Trường, một trong những người có công lớn thành lập nhà Thục Hán vào thế kỷ thứ 2, vì muốn bảo vệ hai vị phu nhân của người anh em kết nghĩa của mình là Lưu Bị đã tạm thời về phe Tào Tháo. Tào Tháo vô cùng quý mến nhân tài như Quan Vũ, cũng muốn bắt chước Đổng Trác tặng ngựa cho anh hùng.

Nhưng Quan Vũ không như Lã Bố, ông tiếp nhận Xích Thố là để tìm được Lưu Bị nhanh hơn. Sau khi Quan Vũ bị giết, Xích Thố lại rơi vào tay một viên tướng nhà Thục Hán khác là Mã Trung. Nhưng lần này nó không còn ngoan ngoãn đi theo chủ nhân mới như trước, mà tuyệt thực đến chết.

2. Ngựa Tuyệt Ảnh

Ngựa Tuyệt Ảnh là ngựa yêu của Tào Tháo (155-220). Tuyệt Ảnh có nghĩa là phi rất nhanh, đến cái bóng cũng không đuổi kịp được.

Tương truyền, khi Tào Tháo tấn công Trương Tú, Trương Tú dâng thành đầu hàng Tào Tháo. Trương Tú là cháu gọi Phiêu kỵ tướng quân Trương Tế bằng chú. Sau khi Đổng Trác bị giết năm 192, Trương Tế cùng các tướng khác của Đổng Trác mang quân đánh vào Tràng An, lại nắm vua

Hán Hiến Đế, thao túng triều đình như Đổng Trác trước đây.

Ngựa Tuyệt Ảnh hy sinh thân mình cứu chủ. Tranh: Baidu.

Tuy nhiên, Tào Tháo không ngờ lại bị trúng kế của kẻ thù, bị đánh bất ngờ, trở tay không kịp, suýt nữa thì bị mất mạng. May có ngựa Tuyệt Ảnh mới thoát được ra ngoài.

Ngựa Tuyệt Ảnh bị trúng ba mũi tên trên mình mà vẫn cất vó phi nước đại, sau đó bị trúng một mũi tên vào mắt mới gục ngã. Trong trận chiến này, Tuyệt Ảnh đã hoàn tất sứ mạng của mình.

Đây là một thất bại nữa của Tào Tháo kể từ sau trận Xích Bích. Trong trận đánh này, Tào Tháo bị mất một con trai, Tào Ngang, một cháu trai, Tào An, và một con tuấn mã, Tuyệt Ảnh. Có thể nói đây là một thất bại thảm hại của Tào Tháo.

3. Ngựa Đích Lô

Đích Lô vốn là ngựa của Trang Vũ, vốn là một tướng của một danh sĩ dòng dõi hoàng tộc nhà Hán là Lưu Biểu nhưng sau này phản bội lại Lưu Biểu. Lưu Bị (người sáng lập ra nhà nhà Thục Hán) bị thất bại trong trận giao chiến với Tào Tháo nên về đầu



quân cho Lưu Biểu vì hai người cùng trong hoàng thất, đợi thời cơ làm lại sự nghiệp.

Ngựa Đích Lô cứu mạng chủ nhân. Tranh: Weibo.

Lưu Bị nhìn thấy ngựa của Trương Vũ cho rằng đây là một con tuấn mã, liền hết lời ca ngợi rằng "con ngựa này chắc chắn là ngựa thiên lý". Tướng của Lưu Bị lúc đó là Triệu Vân lập tức hiểu ngay ý của chủ nhân, liền giết chết Trương Vũ để cướp ngựa. Triệu Vân là danh tướng thời cuối Đông Hán và thời Tam Quốc, người góp công lớn thành lập nhà Thục Hán.

Khi Lưu Biểu nhìn thấy con ngựa này cũng khen không ngớt lời. Lưu Bị đang không biết lấy gì để báo đáp Lưu Biểu liền tặng con ngựa này cho Lưu Biểu. Không ngờ, Lưu Biểu lại thấy con ngựa này "có quầng mắt, trên đầu có những đốm trắng, lại tên Đích Lô, ắt là con ngựa sát chủ", còn nói rằng "Trương Vũ cưỡi con ngựa này bị chết" chính là minh chứng, nên vội vàng tìm cớ trả lại cho Lưu Bị.

Người hầu của Lưu Bị đem tin "ngựa sát chủ" nói cho Lưu Bị, nhưng Lưu Bị không tin. Sau đó, khi nhận được mật báo có người định sát hại, Lưu Bị vội vàng thoát ra ngoài, cưỡi ngựa Đích Lô chạy trốn, nhưng

bị nhầm đường, ông chạy đến bên suối Đàm Khê.

Phía trước là con suối rộng lớn, phía sau là quân địch truy đuổi, lúc này Lưu Bị mới nhớ đến lời khuyên "Đích Lô sát chủ" ngày trước, ông vừa điên cuồng quất vào lưng ngựa, vừa hét: "Đích Lô! Đích Lô! Hôm nay mày hại ta đi!". Đích Lô bỗng nhiên vùng lên, phi một phát sang bờ bên kia, lập một kỳ tích chưa từng có trong lịch sử. Sau đó, Lưu Bị càng không tin chuyện "Đích Lô sát chủ" , ông càng yêu quý con ngựa đã cứu mạng mình này hơn.

Khi đem quân đi đánh nước Thục, thấy ngựa của Bàng Thống, một trong những mưu sĩ của Lưu Bị, già yếu quá, nên để thể hiện sự trọng dụng của mình với Bàng Thống, Lưu Bị đã đem ngựa yêu của mình tặng cho Bàng. Ai ngờ Bàng Thống không có phúc được hưởng, vừa mới cưỡi lên Đích Lô đã bị kẻ địch tưởng nhầm là Lưu Bị nên bắn chết. Sau này ngựa Đích Lô cũng không rõ lưu lạc về đâu.

4. Dạ Chiếu Ngọc Sư Tử

Dạ chiếu ngọc sư tử. Tranh: Baidu.

Dạ Chiếu Ngọc Sư Tử toàn thân lông trắng như tuyết, tương truyền một ngày có thể đi hàng nghìn dặm. Ngay từ khi mới sinh ra



phía dưới cổ đã có một hàng lông dày, trông giống như sư tử, tính khí nóng nảy, sau này lớn lên tính khí bớt nóng nảy hơn, buổi tối con ngựa này còn phát ra ánh sáng trắng bạc, vì vậy mới có tên là Dạ Chiếu Ngọc Sư Tử .

Con ngựa này của Triệu Vân, sống vào khoảng thế kỷ thứ hai. Tương truyền, Triệu Vân đóng quân ở trên núi Trường Bản xuất quân đi đánh trận đều cưỡi Dạ chiếu ngọc sư tử, có lần Triệu Vân cùng ngựa bị rơi xuống hố bẫy sẵn của quân địch, tưởng chừng không thể thoát thân. Nhưng sức ngựa rất lớn, cuối cùng cũng nhảy được lên trên miệng hố, cứu chủ nhân thoát chết. Trong bộ tiểu thuyết Thủy hử cũng từng nhắc đến con ngựa này.

5. Ô Vân Đạp Tuyết

Ô Vân Đạp Tuyết còn có tên là Vương Truy Mã, sống ở thế kỷ thứ hai, toàn thân màu đen nhưng bốn vó màu trắng. Đây là ngựa của Trương Phi, người anh em kết nghĩa với Lưu Bị và Quan Công, được coi là anh hùng tuấn mã.

Ngựa Ô Vân Đạp tuyết. Ảnh: Baidu.

Ngựa của Trương Phi có tên rất ý nghĩa, Vương Truy Mã có nghĩa là con ngựa đi theo hầu hạ Đại Vương. Tương truyền

Trương Phi và Ô Vân Đạp Tuyết đều đen như nhau. Trương Phi quý chú ngựa này như con đẻ, thường xuyên tự tay tắm rửa cho ngựa quý.

Người đời về sau thường nói người dũng mãnh cưỡi ngựa dũng mãnh. Quan Công từng nói: "Người tôi nặng nề, ngựa không vác nổi nên thường hay gầy, chính vì vậy mà tôi không thể cưỡi ngựa bình thường được". Trương Phi cũng như vậy, ngựa bình thường thì không thể xứng với hào khí phi thường của Trương Phi được.

Theo Hà My

Phở và cơm Phở và cơm làm từ gạo tẻ Phở ăn “khoẻ” giá rẻ hơn cơm Phở khỏi đơm tay lùa miệng nuốt Phở là thuốc “trau chuốt”...bệnh già Phở chục tô ăn hoài chẳng ngán Cơm nhàm chán ngao ngán thở dài...? Phở miệt mài húp chan xùm xụp... Cơm lạy lục tiếp tục mà nhai... Cơm nguội tanh chỉ hoài một món Phở được chọn nhiều món ăn hoài Cơm vừa nhai hai hàng lệ chảy Phở hết xảy vừa nhảy vừa nhai... Cơm ăn xong phải chùi đĩa, bát Phở húp xong quẹt miệng đi liền Cơm tính tiền...bằng lương cả tháng Phở ăn sáng cuối tháng...trả tiền Cơm dọn ra nhâm nha với vợ Phở ngoài chợ ăn với bạn bè Cơm muối mè vừa khô...vừa mặn Phở muôn mặt...gân, nạm, tái, vè.... (Khuyết Danh)

Những Điều Kiêng Kỵ Trong Ngày Tết Ở 3 Miền


Những Điều “Kiêng Kỵ” trong ngày TẾT ở 3 Miền Mỗi miền có một tục kiêng kỵ khác nhau: Miền Bắc kiêng treo tranh xui xẻo, miền Trung kiêng ăn tôm vì sợ việc làm ăn đi... giật lùi, riêng miền Nam cất chổi rất kỹ vì lo mất chổi sẽ bị trộm vét sạch của cải… Miền Bắc

Kiêng quét nhà: Trong ba ngày Tết, kiêng quét nhà vì sợ quét hết vận đỏ đi. Vì thế, ai cũng quét dọn nhà cửa, vườn tược trước lúc giao thừa. Kiêng đổ rác: Tục kiêng đổ rác xuất phát từ câu chuyện trong Sưu thần ký. Chuyện kể rằng, có một người lái buôn đi qua hồ Thanh Thảo được Thủy thần tặng nàng hầu tên là Như Nguyệt. Ông trở nên giàu có, tiền bạc đầy nhà.

Năm ấy, vào ngày mồng Một Tết, Như Nguyệt mắc lỗi nhỏ, bị ông chủ đánh đập nên biến vào đống rác. Người lái buôn không biết, mang rác đổ đi. Từ đấy, ông lại nghèo như xưa. Kiêng không treo những tranh "xui xẻo" như: đánh ghen, kiện tụng... mà phải tìm bằng được tranh lợn, gà, cậu bé...

Kiêng cho lửa ngày Tết: Ngày mùng Một Tết người ta rất kỵ người khác đến xin lửa nhà mình, vì quan niệm lửa là đỏ là may mắn. Cho người khác cái đỏ trong ngày mùng Một Tết thì cả năm đó trong nhà sẽ gặp nhiều điều không may như làm ăn thua lỗ, trong nhà lủng củng, ra đường hay gặp tai bay vạ gió… Rắc vôi bột ở 4 góc vườn: Ở nông thôn, nhà nào cũng rắc vôi bột ở 4 góc vườn rồi vẽ hướng ra phía cổng để xua đuổi ma quỷ. Vì thế, dân gian có câu: "Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi". Xông nhà: Những người "nặng vía", không hợp tuổi với gia chủ đừng nên đến xông nhà ngày đầu năm. Người có tang không nên xông đất nhà người khác để tránh xui xẻo.



Tránh nói giông: Ngày đầu năm, ta phải hết sức tránh những ngôn ngữ, hành động có thể đem lại sự không may, còn gọi là nói giông hoặc nói xui như: "Chết rồi!", "Tiêu rồi!". Kiêng cho nước đầu năm: vì nước được ví như nguồn tài lộc trong câu chúc tiền vô như nước, nếu cho nước thì coi như mất lộc. Kiêng làm vỡ bát đĩa: Bát đĩa tượng trưng cho gia đình, vì thế, trong ngày này không được đánh vỡ bát đĩa, ấm chén, cãi nhau, chửi nhau, kiêng những điều không vui xảy ra với gia đình. Kỵ mai táng: Ngày Tết Nguyên Đán là ngày vui của toàn dân tộc, ngày mở đầu cho vận hội hanh thông của cả một năm, có ý nghĩa rất thiêng liêng. Gia đình phải tạm gác mối sầu riêng để hoà chung với niềm vui toàn dân tộc. Vì vậy có tục lệ cất khăn tang trong ba ngày Tết. Nhà nào có đại tang kiêng đi chúc Tết, mừng tuổi bà con, xóm giềng, ngược lại bà con xóm giềng lại cần đến chúc Tết và an ủi gia đình bất hạnh. Miền Trung

Kiêng ăn một số món: Người dân miền Trung có tục kiêng ăn trứng vịt lộn, thịt vịt trong ngày Tết và cả tháng đầu năm. Người ta cho rằng ăn thịt vịt sẽ gặp xui xẻo. Một số vùng không ăn tôm vì sợ... đi giật lùi như tôm. Nếu ăn trong ngày Tết, công việc sang năm sẽ lùi chứ không thể tiến tới. Kiêng mua quần áo màu trắng, vải trắng suốt tháng Giêng Âm lịch. Miền Nam

Ở một số vùng quê Nam bộ còn có tục kiêng không để cối xay gạo trống vào những ngày đầu năm. Điều này tượng trưng cho việc thất bát, mất mùa năm tới. Chính vì vậy, người ta thường đổ một ít lúa vào cối xay, ngụ ý cầu mong năm mới lúa gạo đầy tràn. Ngày Tết có lệ ai đến nhà, bất kể giờ giấc nào, gia chủ cũng dọn cỗ, mời uống rượu, ăn bánh. Khách không được từ chối bữa ăn, dù no cũng phải nhấm nháp chút ít. Đi đâu xa cũng phải về nhà trước giờ Giao thừa. Ai không về kịp xem như cả năm sau người ấy phải bôn ba vì công việc làm ăn. Sau khi quét dọn phải cất hết chổi. Nếu trong ngày Tết để mất chổi nghĩa là năm đó gia đình sẽ bị trộm vét sạch của.



Những kiêng kỵ ngày Tết chỉ có ở Việt Nam Một số trong các tục kiêng dưới đây hiện đã mai một, nhưng nhiều tục lệ khác vẫn được người Việt ngày nay tuân thủ rất nghiêm chỉnh chẳng kém ngày xưa.

Chúc Tết trở thành nét đẹp văn hóa của người Việt.

Ngày xưa đất tuy rộng nhưng không phải gia đình nào cũng có nhà to để phân ra thành phòng ngủ, phòng ăn, phòng khách. Vì thế không hiếm trường hợp, khách đến nhà chúc Tết vào sáng mùng một, thấy vẫn có người nằm ngủ do phải thức khuya vào tối giao thừa. Đã đến nhà người ta thì phải xởi lởi mà chúc Tết, thế nhưng họ không chúc người đang nằm ngủ đó. Nếu không, lời chúc tốt đẹp lại bị xem như lời trù ẻo, muốn cho người ta phải nằm li bì trên giường bệnh. Vì thế, nếu có lòng, khách phải đợi đến khi người đó ngủ dậy mới nói ra lời chúc với họ.

Kiêng đánh thức người khác trong ngày mùng 1 Tết

Gặp trường hợp đi chúc Tết nhà người ta, muốn dành lời chúc cho người đang ngủ nhưng không thể đợi lâu, tốt nhất là vị khách nên chờ dịp khác chứ không được đánh thức anh ta dậy. Không chỉ khách, ngay cả người nhà cũng không nên đánh thức ai trong ngày này, mà phải để người ta tự dậy. Nếu không, người nằm ngủ đó sẽ phải chịu sự thúc giục của người khác trong công việc quanh năm. Kiêng về nhà ngoại vào ngày mùng 1, 4, 5 Tết

Theo tục lệ xưa, con gái và con rể chỉ được về nhà ngoại chúc Tết vào mùng 2 hoặc mùng 3, kiêng các ngày mùng 1, mùng 4 và mùng 5. Nguyên nhân là ngày mùng 1 – ngày quan trọng nhất, họ có nghĩa vụ phải tỏ lòng hiếu đễ với bố mẹ, tổ tiên họ nội. Ngoài ra còn có quan niệm rằng phải về nhà vợ vào những ngày kể trên thì mới đem lại vận may cho gia đình bên ngoại.

Kiêng giặt quần áo vào mùng 1, mùng 2

Theo tín ngưỡng dân gian, hai ngày đầu năm là ngày sinh của thủy thần nên cần kiêng giặt quần áo để không mạo phạm đến thần, dẫn đến gặp xui xẻo. Thực ra, người xưa chẳng có nhiều quần áo để giặt, và ngày Tết là dịp nghỉ ngơi, tiết trời lạnh, việc ngừng giặt hai ngày cũng chẳng mấy ảnh hưởng đến họ.

Kiêng mở tủ vào mùng 1

Dù là loại tủ gì, kể cả tủ quần áo, cũng không nên mở vào ngày mùng 1 Tết, bởi việc này sẽ làm thất thoát tiền tài và vận may suốt cả năm. Vì thế, người xưa thường chuẩn bị sẵn quần áo cần mặc, treo ra ngoài trước giao thừa. Kiêng cúng quan đương niên trong nhà

Lúc giao thừa, người Việt thường có lễ cúng tiễn quan quân nhà trời coi việc năm cũ và đón quan quân coi việc năm mới đi



thị sát trần gian. Việc này phải làm ở ngoài sân chứ không được làm trong nhà, bởi các ngài rất vội, không có thời gian ghé vào. Lễ dành cho việc cúng này thường gọn nhẹ: con gà luộc (hoặc thịt lợn luộc), hương, hoa, bình rượu nhỏ… và phải đợi tàn hương mới được đem vào nhà.

Kiêng ăn đuôi cá

Ở miền Bắc có một số nơi cầu may năm mới bằng việc ăn cá chép – loài cá vượt vũ môn hóa rồng. Nếu ăn cá chép trong ba ngày đầu năm mới thì trong năm đó sẽ được hanh thông trong chuyện học hành, thăng tiến. Tuy nhiên, nhằm tăng sự may mắn, người ta tránh ăn phần đuôi, để luôn có dư thừa, tích lũy của cải trong năm mới, chứ không chỉ đủ ăn đủ mặc. Kiêng trượt chân, vấp ngã

Trẻ con, thanh niên thường được người có tuổi dặn dò phải đi đứng cẩn thận, ngay

ngắn trong ngày Tết, tránh trượt chân, vấp ngã vì như vậy sẽ bị dông cả năm. Trượt chân hay vấp ngã tượng trưng cho sự xui xẻo, trục trặc trong công việc. Kiêng ngồi hoặc đứng trước cửa Việc đứng hay ngồi án ngữ trước cửa chính trong dịp năm mới không chỉ vô duyên mà còn được coi là hành động gây phương hại đến vượng khí gia đình. Luồng khí tốt lành của năm mới trên đường vào nhà sẽ bị chặn lại, hao tán đi, khiến gia đình đó không được may mắn, thành công, hạnh phúc. Kiêng vỗ vai, quàng vai người khác Hành động thân mật, bỗ bã này nếu được bạn thực hiện trong những ngày đầu năm mới thì rất có thể gây ra sự khó chịu, thậm chí phản ứng tiêu cực. Nhiều người cho rằng khi bị người khác vỗ vai, quàng vai vào dịp Tết, họ sẽ bị xui xẻo, gặp chuyện buồn về tình duyên hay hạnh phúc gia đình. Thật ra ngay cả trong những ngày bình thường, nhiều người Việt đương đại cũng tránh tối đa việc bị người khác vỗ vai hay quàng vai. Kiêng đi chúc Tết khi đang có thai Không chỉ những người có tang mới kiêng đi chúc Tết, người Việt xưa còn tránh làm việc này khi đang có thai. Thật ra ngay cả thời hiện đại, nhiều phụ nữ cũng kiêng hoặc được dặn phải kiêng đến nhà người khác trong dịp đầu năm. Bởi theo quan niệm dân gian, bà chửa đem lại xui xẻo, đó là chưa kể đứa bé trong bụng sau này cũng thành kẻ ăn nói vô duyên. Mà đâu chỉ riêng ngày Tết, vào những ngày thường, không ít người hiện nay vẫn từ bỏ việc quan trọng định làm trong ngày nếu “ra ngõ gặp gái chửa”, hoặc có cố làm thì trong bụng vẫn dự cảm thất



bại, dẫn đến không an lòng và hậu quả là việc không thành. Kiêng quên khăn tay ở nhà người khác Người xưa cho rằng việc để quên khăn tay ở nhà người khác trong ngày Tết cũng giống như bạn bỏ lại sự xui xẻo, khó khăn cho người ta. Điềm lành ngày Tết Sau giao thừa, nếu hoa mai (loại 5 cánh) nở thêm nhiều và đầy đặn thì đó báo hiệu điềm may. Từ sau giao thừa đến sáng mùng 1 Tết, nếu trong nhà có hoa nở, đặc biệt nếu cây hoa nhà bạn bỗng xuất hiện bất ngờ một vài bông hoa 6 cánh, chắc chắn năm đó gia chủ sẽ phát tài.

Hoa mai: Sau giao thừa, nếu hoa mai (loại 5 cánh) nở thêm nhiều và đầy đặn thì đó báo hiệu một điềm may. Mọi người ai cũng cầu mong điều này xảy ra trong nhà mình vì sách có câu “Hoa khai phú quý”. Vì lẽ này, từ sau giao thừa đến sáng mùng 1 Tết, nếu trong nhà có hoa nở, đó là điềm may trong năm mới. Và đặc biệt may mắn nếu cây hoa nhà bạn bỗng xuất hiện bất ngờ một vài bông hoa 6 cánh.

Chó lạ vào nhà: Tục ngữ có câu “mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì sang”. Nếu sáng mồng 1, chó chạy vào nhà bạn thì hãy yên tâm năm đó gia đình bạn sẽ làm ăn suôn sẻ, thịnh vượng.

Cây đào: Nếu cây hoa có nhiều cánh kép 3 lớp trên đài hoa và bông hoa có hình dáng như bông hồng, chắc chắn nhà bạn năm đó sẽ có nhiều phúc lộc.

Cây quất: Nếu cây có một hoặc nhiều hoa nở, hoặc chồi xanh mọc lên mơn mởn, năm đó sẽ có nhiều lộc.

Đặc san kiên giang xuân giáp ng – 2014 trang...

Documents