daftar isi - iterarepo.itera.ac.id/assets/file_upload/sb2007100008/peg0048...bab i pendahuluan...

7
xi DAFTAR ISI LEMBAR PENGESAHAN .................................................................................. ii LEMBAR PERNYATAAN ................................................................................. iii HALAMAN PERNYATAAN PERSETUJUAN PUBLIKASI TUGAS AKHIR UNTUK KEPENTINGAN AKADEMIS ............................................. iv LEMBAR PERSEMBAHAN ................................................................................v ABSTRAK ........................................................................................................... vii ABSTRACT ......................................................................................................... viii KATA PENGANTAR .......................................................................................... ix DAFTAR ISI ......................................................................................................... xi DAFTAR TABEL............................................................................................... xiv DAFTAR GAMBAR ............................................................................................xv DAFTAR LAMPIRAN ..................................................................................... xvii BAB I PENDAHULUAN .......................................................................................1 1.1 Latar Belakang .......................................................................................... 1 1.2 Rumusan Masalah.....................................................................................6 1.3 Tujuan dan Sasaran ...................................................................................6 1.4 Manfaat Penelitian ....................................................................................7 1.5 Ruang Lingkup Penelitian.........................................................................7 1.5.1 Ruang Lingkup Materi ....................................................................7 1.5.2 Ruang Lingkup Wilayah .................................................................8 1.6 Metode Penelitian ..................................................................................10 1.6.1 Pendekatan Penelitian ...................................................................10 1.6.2 Metode Pengumpulan Data ........................................................... 10 1.6.3 Metode Pengambilan Sampel .......................................................12 1.6.4 Metode Analisis ............................................................................13 1.6.5 Desain Penelitian ..........................................................................18 1.7 Kerangka Berfikir ...................................................................................19 1.8 Sistematika Penulisan .............................................................................20 BAB II TINJAUAN LITERATUR .....................................................................21 2.1 Pengertian Perumahan ............................................................................21 2.1.1 Tipe Perumahan Berdasarkan Konstruksi .....................................22 2.1.2 Penggolongan Sarana Hunian .......................................................22 2.1.3 Fungsi Rumah...............................................................................23 2.2 Pengertian Bencana ................................................................................23 2.2.1 Jenis Jenis Bencana ...................................................................25 2.2.2 Faktor Penyebab Bencana .............................................................26

Upload: others

Post on 16-Feb-2021

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • xi

    DAFTAR ISI

    LEMBAR PENGESAHAN .................................................................................. ii

    LEMBAR PERNYATAAN ................................................................................. iii

    HALAMAN PERNYATAAN PERSETUJUAN PUBLIKASI TUGAS

    AKHIR UNTUK KEPENTINGAN AKADEMIS ............................................. iv

    LEMBAR PERSEMBAHAN ................................................................................ v

    ABSTRAK ........................................................................................................... vii

    ABSTRACT ......................................................................................................... viii

    KATA PENGANTAR .......................................................................................... ix

    DAFTAR ISI ......................................................................................................... xi

    DAFTAR TABEL............................................................................................... xiv

    DAFTAR GAMBAR ............................................................................................ xv

    DAFTAR LAMPIRAN ..................................................................................... xvii

    BAB I PENDAHULUAN ....................................................................................... 1

    1.1 Latar Belakang .......................................................................................... 1

    1.2 Rumusan Masalah ..................................................................................... 6

    1.3 Tujuan dan Sasaran ................................................................................... 6

    1.4 Manfaat Penelitian .................................................................................... 7

    1.5 Ruang Lingkup Penelitian......................................................................... 7

    1.5.1 Ruang Lingkup Materi .................................................................... 7

    1.5.2 Ruang Lingkup Wilayah ................................................................. 8

    1.6 Metode Penelitian .................................................................................. 10

    1.6.1 Pendekatan Penelitian ................................................................... 10

    1.6.2 Metode Pengumpulan Data ........................................................... 10

    1.6.3 Metode Pengambilan Sampel ....................................................... 12

    1.6.4 Metode Analisis ............................................................................ 13

    1.6.5 Desain Penelitian .......................................................................... 18

    1.7 Kerangka Berfikir ................................................................................... 19

    1.8 Sistematika Penulisan ............................................................................. 20

    BAB II TINJAUAN LITERATUR ..................................................................... 21

    2.1 Pengertian Perumahan ............................................................................ 21

    2.1.1 Tipe Perumahan Berdasarkan Konstruksi ..................................... 22

    2.1.2 Penggolongan Sarana Hunian ....................................................... 22

    2.1.3 Fungsi Rumah ............................................................................... 23

    2.2 Pengertian Bencana ................................................................................ 23

    2.2.1 Jenis – Jenis Bencana ................................................................... 25

    2.2.2 Faktor Penyebab Bencana ............................................................. 26

  • xii

    2.3 Banjir ...................................................................................................... 27

    2.3.1 Karakteristik Banjir ...................................................................... 28

    2.3.2 Penyebab Banjir........................................................................... 29

    2.3.3 Dampak dan Akibat Banjir ........................................................... 30

    2.3.4 Pengendalian Banjir ...................................................................... 31

    2.4 Faktor yang Mempengaruhi Keputusan Tetap Tinggalnya Masyarakat di

    Kawasan Rawan Bencana ....................................................................... 33

    2.9 Tinjauan Penelitian Terdahulu ................................................................ 39

    BAB III GAMBARAN UMUM........................................................................... 43

    3.1 Gambaran Umum Kota Bandar Lampung............................................... 43

    3.1.1 Wilayah Administratif .................................................................. 43

    3.1.2 Topografi ...................................................................................... 46

    3.1.3 Klimatologi ................................................................................... 47

    3.1.4 Hidrologi ...................................................................................... 49

    3.1.5 Kependudukan .............................................................................. 51

    3.2 Gambaran Umum Kelurahan Kalibalau Kencana ................................... 54

    3.2.1 Wilayah Administrasi ................................................................... 55

    3.2.2 Topografi ...................................................................................... 55

    3.1.1 Hidrologi ...................................................................................... 56

    3.2.3 Kependudukan .............................................................................. 56

    3.3.3 Karakteristik Kelurahan Kalibalau Kencana ................................. 63

    3.4 Gambaran Umum Masyarakat di Kelurahan Kalibalau Kencana ............ 66

    3.4.1 Sejarah Bermukim ........................................................................ 66

    3.4.2 Faktor Sosial ................................................................................. 68

    3.4.3 Faktor Ekonomi ............................................................................ 70

    3.4.4 Faktor Fisik Lingkungan............................................................... 73

    3.4.5 Kejadian Banjir di Rumah Responden .......................................... 75

    3.4.6 Upaya Antisipasi Responden terhadap Banjir ............................... 78

    BAB IV FAKTOR YANG MEMPENGARUHI KEPUTUSAN

    MASYARAKAT BERMUKIM DI KAWASAN RAWAN

    BENCANA BANJIR DI KELURAHAN KALIBALAU

    KENCANA ........................................................................................... 82

    4.1 Karakteristik Banjir Kelurahan Kalibalau Kencana ................................ 82

    4.2 Identifikasi Faktor-Faktor Apa Saja Yang Mempengaruhi Masyakarat

    Bermukim Di Kawasan Rawan Banjir .................................................... 86

    4.2.1 Identifikasi Faktor ........................................................................ 86

    4.2.2 Proses Verifikasi Faktor ............................................................... 88

    4.2.3 Penetapan Faktor – Faktor Yang Mempengaruhi Keputusan

    Masyarakat Tetap Bermukim di Kawasan Rawan Banjir ............. 92

    4.3 Faktor Yang Paling Mempengaruhi Masyarakat Tetap Bermukim di

    Kawasan Rawan Bencana Banjir ............................................................ 93

  • xiii

    4.3.1 Uji Signifikansi Korelasi .............................................................. 94

    4.3.2 Uji Regresi Logistik Biner ............................................................ 95

    BAB V PENUTUP ............................................................................................. 108

    5.1 Temuan Studi ........................................................................................ 108

    5.2 Kesimpulan ........................................................................................... 109

    5.3 Rekomendasi ........................................................................................ 111

    5.4 Keterbatasan Studi ................................................................................ 112

    5.5 Saran Studi Lanjutan ............................................................................. 112

    DAFTAR PUSTAKA ......................................................................................... 113

    LAMPIRAN ........................................................................................................ 117

  • xiv

    7 DAFTAR TABEL

    TABEL I.1 : Data Kejadian Bencana Banjir Tahun 2014-2018 ................ 3

    TABEL II.1 : Proporsi Sampel di Setiap Lokasi Banjir ............................. 13

    TABEL II.2 : Tipe Rumah Berdasarkan Konstruksi ................................... 22

    TABEL II.3 : Faktor yang Mempengaruhi Keputusan Masyarakat Tetap

    Bermukim ............................................................................. 37

    TABEL II.4 : Keterkaitan dengan Penelitian Terdahulu ............................ 40

    TABEL III. 1 : Luas Wilayah Kota Bandar Lampung menurut Kecamatan

    Tahun 2017 ........................................................................... 44

    TABEL III. 2 : Kemiringan Kota Bandar Lampung ..................................... 47

    TABEL III. 3 : Zonasi Kawasan Resapan Air Kota Bandar Lampung ......... 51

    TABEL III. 4 : Jumlah Penduduk Kota Bandar Lampung ............................ 51

    TABEL III. 5 : Kepadatan Penduduk Kota Bandar Lampung Menurut

    Kecamatan Tahun 2017 ........................................................ 53

    TABEL III. 6 : Kemiringan Kota Bandar Lampung ..................................... 56

    TABEL III. 7 : Pesebaran penduduk Kelurahan Kalibalau Kencana ............ 56

    TABEL III. 8 : Sarana Kesehatan, Pendidikan, Perdagangan dan Jasa di

    Kelurahan Kalibalau Kencana .............................................. 64

    TABEL III. 9 : Keikutsertaan Responden dalam Kegiatan Masyarakat ....... 69

    TABEL III. 10 : Bentuk Antisipasi Terhadap Banjir yang Dilakukan

    Responden ............................................................................ 80

    TABEL IV. 1 : Faktor Yang Mempengaruhi Tetap Bermukimnya

    Masyarakat di Kawasan Rawan Banjir ............................... 86

    TABEL IV. 2 : Faktor dan Sub Faktor Tetap Bermukimnya Masyarakat

    di Kawasan Rawan Banjir .................................................... 87

    TABEL IV. 3 : Penjelasan Faktor Yang Digunakan ..................................... 89

    TABEL IV. 4 : Hasil Penentuan Faktor yang Mempengaruhi Keputusan

    Masyarakat terhadap Keinginan Tetap Bermukim di

    Kawasan Rawan Banjir ........................................................ 92

    TABEL IV. 5 : Hasil Uji Signifikansi Korelasi............................................. 94

    TABEL IV. 6 : HASIL ANALISIS DEPENDENT VARIABLE

    ENCODING.......................................................................... 96

    TABEL IV. 7 : HASIL ANALISIS ITERATION HISTORYA,B,C ................... 97

    TABEL IV. 8 : HASIL ANALISIS OMNIBUS TEST.................................. 98

    TABEL IV. 9 : HASIL ANALISIS HOSMER AND LEMESHOW TEST..... 99

    TABEL IV. 10 : HASIL ANALISIS PSEUDO R SQUARE ........................... 100

    TABEL IV. 11 : HASIL ANALISIS VARIABLE IN THE EQUATION ......... 101

  • xv

    8 DAFTAR GAMBAR

    GAMBAR 1.1 : Kecamatan Terdampak Bencana di Kota Bandar Lampung 2

    GAMBAR 1.2 : Peta Rawan Bencana Banjir Kota Bandar Lampung ............ 5

    GAMBAR 1.3 : Peta Deliniasi Wilayah Studi ................................................ 9

    GAMBAR 2.1 : Proses Terjadinya Bencana .................................................. 25

    GAMBAR 3. 1 : Peta Administrasi Kota Bandar Lampung ............................ 45

    GAMBAR 3. 2 : Curah Hujan Kota Bandar Lampung Tahun 2017 ................ 47

    GAMBAR 3. 3 : Peta Topografi Kota Bandar Lampung ................................ 48

    GAMBAR 3. 4 : Kepadatan Penduduk Kota Bandar Lampung Menurut

    Kecamatan Tahun 2017 ........................................................ 54

    GAMBAR 3. 5 : Jumlah Penduduk Berdasarkan Usia Kelurahan Kalibalau

    Kencana ................................................................................ 58

    GAMBAR 3. 6 : Peta Administrasi Kelurahan Kalibalau Kencana ................ 59

    GAMBAR 3. 7 : Peta Kemiringan Kelurahan Kalibalau Kencana .................. 60

    GAMBAR 3. 8 : Peta Jenis Air Tanah Kelurahan Kalibalau Kencana ............ 61

    GAMBAR 3. 9 : Peta Kepadatan Penduduk Kelurahan Kalibalau Kencana ... 62

    GAMBAR 3. 10 : Kondisi Jalan dan Sungai di Kelurahan Kalibalau Kencana 63

    GAMBAR 3. 11 : Trayek Angkutan Umum Yang Melewati Kelurahan

    Kalibalau Kencana ............................................................... 65

    GAMBAR 3. 12 : Jangka Waktu Tinggal Responden ....................................... 66

    GAMBAR 3. 13 : Presentase Kepemilikan Lahan Responden .......................... 67

    GAMBAR 3. 14 : Presentase Kepemilikan Rumah Responden ........................ 67

    GAMBAR 3. 15 : Persentase Tingkat Pendidikan Responden .......................... 68

    GAMBAR 3. 16 : Persentase Ikatan Sosial Responden ..................................... 69

    GAMBAR 3. 17 : Frekuensi Pertemuan Kegiatan Masyarakat ......................... 70

    GAMBAR 3. 18 : Persentase Pekerjaan Responden .......................................... 71

    GAMBAR 3. 19 : Persentase Tingkat Pendapatan Responden ......................... 71

    GAMBAR 3. 20 : Persentase Pengeluaran Responden ...................................... 72

    GAMBAR 3. 21 : Persentase Lokasi Pekerjaan Responden .............................. 72

    GAMBAR 3. 22 : Persentase Jenis Rumah Responden ..................................... 73

    GAMBAR 3. 23 : Presentase Bentuk Rumah Responden ................................. 74

    GAMBAR 3. 24 : Presentase Resapan Air di Rumah Responden ..................... 74

    GAMBAR 3. 25 : Presentase Jarak Rumah Responden dengan Sungai ............ 75

    GAMBAR 3. 26 : Presentase Lokasi Rumah Responden .................................. 76

    GAMBAR 3. 27 : Presentase Frekuensi Kejadian Banjir di Rumah

    Responden ............................................................................ 76

    GAMBAR 3. 28 : Presentase Tinggi Banjir di Rumah Responden ................... 77

    GAMBAR 3. 29 : Presentase Lama Banjir di Rumah Responden..................... 77

  • xvi

    GAMBAR 3. 30 : Presentase Responden yang Memiliki Dana Perbaikan

    Rumah .................................................................................. 78

    GAMBAR 3. 31 : Presentase Kegiatan Responden Membersihkan Selokan .... 79

    GAMBAR 3. 32 : Presentase Responden Melakukan Upaya Antisipasi

    Terhadap Banjir .................................................................... 79

    GAMBAR 3. 33 : Upaya Masyarakat untuk Mengantisipasi Banjir di

    Kelurahan Kalibalau Kencana .............................................. 80

    GAMBAR 3. 34 : Presentase Pengetahuan Responden Terhadap Program

    Pemerintah dalam Menangani Banjir ................................... 81

    GAMBAR 3. 35 : Presentase Keinginan Responden Untuk Tetap Bermukim . 81

    GAMBAR 4.1 : Persebaran Lokasi Bencana Banjir Kelurahan Kalibalau

    Kencana ................................................................................ 85

  • xvii

    9 DAFTAR LAMPIRAN

    LAMPIRAN A : PERANGKAT SURVEI ................................................... 118

    LAMPIRAN B : HASIL INPUT KUESIONER ........................................... 122

    LAMPIRAN C : OUTPUT SPSS ................................................................. 127

    TABEL C. 1 : Correlation ......................................................................... 127

    TABEL C. 2 : Case Processing Summary ................................................ 131

    TABEL C. 3 : Dependent Variable Encoding .......................................... 131

    TABEL C. 4 : Iteration History Beginning Block .................................... 131

    TABEL C. 5 : Classification Table Beginning Block ............................... 132

    TABEL C. 6 : Variables In The Equation Beginning Block ..................... 132

    TABEL C. 7 : Variables Not In The Equation .......................................... 132

    TABEL C. 8 : Iteration History Method = Backward Stepwise ............... 133

    TABEL C. 9 : Omnibus Test of Model Coefficients Method = Backward

    Stepwise ............................................................................. 133

    TABEL C. 10 : Model Summary Method = Backward Stepwise................ 134

    TABEL C. 11 : Hosmer and Lemeshow Test Method = Backward

    Stepwise ............................................................................. 134

    TABEL C. 12 : Contingency Table For Hosmer and Lemeshow Test

    Method = Backward Stepwise ........................................... 134

    TABEL C. 13 : Classification Table Method = Backward Stepwise.......... 135

    TABEL C. 14 : Variable In The Equation Method = Backward Stepwise . 135

    TABEL C. 15 : Correlation Matrix ............................................................. 136

    TABEL C. 16 : Model If Term Removed Method = Backward Stepwise ... 136

    TABEL C. 17 : Variable Not In The Equation Method = Backward

    Stepwise ............................................................................. 136

    LAMPIRAN D : Chi Square Tabel ............................................................... 139

    LAMPIRAN E : KARAKTERISTIK KELURAHAN KALIBALAU

    KENCANA ....................................................................... 140

    LAMPIRAN F :DATA KEJADIAN BENCANA BANJIR TAHUN 2014-

    2018 ................................................................................... 141

    LAMPIRAN G : PETA DELINIASI BANJIR KELURAHAN

    KALIBALAU KENCANA ............................................... 142

    LAMPIRAN H : PETA SEBARAN ANTISIPASI BENCANA BANJIR ... 143

    LAMPIRAN I : UPAYA ANTISIPASI YANG DILAKUKAN

    MASYARAKAT ............................................................... 144

    LAMPIRAN J : PETA SEBARAN KEINGINAN TETAP BERMUKIM . 145