daik
DESCRIPTION
daik u taimry langTRANSCRIPT
نگلهریمووتهیویكدا
1کۆمهلهچیرۆک
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 2
دایكوتهیمووریلهنگوهرگێڕ:عومهرباڵهكی
نگلهریمووتهیویكدا
3کۆمهلهچیرۆک
ناویكتێب:دایكوتهیمووریلهنگوهرگێڕ:عومهرباڵهكی
چاپییهکهم:ههولێرـ٢٠٠٩دهزگایچاپ:دهزگایوهرگێران
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 4
دایكوتهیمووریلهنگ7الیالییدایك18دایكوكوڕ41نووسهرئااڵههڵگریگهله5٢ئهوینوقوڕهسواغ67
نگلهریمووتهیویكدا
5کۆمهلهچیرۆک
ماكسیمگوركیلهچهنددێرێكدا
»ئهلكســـییماكسیموۆیچپشكوف«ناویراستهقینهیماكسیمگوركییه.لهســـاڵی1867یزایینیلهشاری»نیژنینووگرور«لهدایكبووه،كهلهدواییدابۆرێزلێنانلهماكســـیمگوركیئهوشـــارهگۆڕابه»گوركی«.ماكســـیمگوركیههرلهمنداڵییهوهلهگهڵدهســـتكورتیونهداریئاشنابـــووهولهگهڵیگهورهبـــووه،ههرئهونهدارییهبۆتههـــۆیئهوهكهلهخوێندنوهدوابكهوێ.ههرلهتهمهنیههرزهكارییهوهوهكشاگردپینهچی،رهنگرێـــزی،كرێكاریپاپۆڕ،....كاریكردووهولهورێگایهوهژیانیخۆی
دابینكردووه.تافیالویشـــیوهكسهردهمیمێرمنداڵیبهكوێرهوهریوكرێكاریتێپهڕكـــردووه،وهككۆڵههڵگریپاپۆڕ،نانهوایـــی،باغهوانیوئهندامیهتیله
دهستهیئاوازیبهكۆمهڵداكاریكردووه.ئهولهنێوخهڵكدادهژیاوكاریدهكرد،بۆیهبهرههمهكانیشیزیاترباس
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 6لهڕاســـتییهكانیژیاندهكهن.ههرلهوسهردهمهداخۆشهویستیبۆكتێبلهناخیداچهكهرهیكردبوووئهوهیبۆالیناسینێكیداهێنهرانهبهرهو
پێشدهبرد.كهوتهخوێندنهوهیئهدهبیاتیسیاســـی.ساڵی18٩٢بووبهنووسهرێكی
بهناوبانگ.پێشلهئاڵوگۆڕهكانیســـاڵی1٩٠5»ســـرودشـــاهین«و»سرودمرغ
توفان«ینووسی.دوایســـهركهوتنیڕاپهرینی1٩٠5سهفهریدهرهوهیواڵتیكرد.ڕۆمانی»دایك«بهرههمیئهوسهردهمهیه.ماكسیمگوركیلهساڵی1٩3٢بووبهسهرپهرشتیارییهكیهتینووسهرانیسۆڤیهتوزهقكردنهوهیڕاستییهكانینێوكۆمهڵیوهكشـــێوهنووســـینبهنووسهرانیسۆڤیهتپێشنیاركرد.
دهتواندرێڕۆمانیدایكوێنهیهكبۆئهوشێوهناویبهری.گوركیلهساڵی1٩36ماڵئاواییلهدنیایڕوونكردوسهرینایهوه،بهاڵملهدوایخۆیبهدهیانكتێبوچیرۆكوبابهتیجۆرواجۆریبهجێهێشت،
كهزۆربهیانبهزمانهكانیدیكهوهرگێڕدراون.لهووهرگێڕانهداسێكورتهچیرۆكیئهونووسهرهسهبارهتبهخۆڕاگریونیشتمانپهروهرییدایكهاتووه.ههربۆیهبهپێویستمزانیئهوچهنددێره
لهسهرگوركیبنووسم.
نگلهریمووتهیویكدا
7کۆمهلهچیرۆک
دایكوتهیمووریلهنگ
»ماكسیمگوركی«
»ڕێزلهوژنهبگرنكهدایكه،یانیسهرچاوهیژیانه«لهوچیرۆكهداباسلهتهیمووریلهنگدهكهین،ئهوپڵینگهشهلهیكهبه»تامرالن«ناسراوهووهكســـهردارێكیبهختهوهرناویدهركردووه.ئهوســـهردارهبێهاوتایهیمهیدانیشـــهڕكهنیازیوابووتهواویدنیاداگیرو
خاپووربكا.ئهوپهنجاساڵبهسهرزهویداڕۆیشت،بهوجۆرهیكههێالنهیمێرووهكانبهژێرپێیفیالنداپانوفڵچدهبنهوه،ههربهوچهشنهشارونهتهوهكانلهژێرپێیئاســـنینیئهودالهنێودهچوون.بهههرشوێنێكداتێدهپهڕیجۆگهلهیخوێنههڵدهبهســـتراوئێســـكینهتهوهتێكشكاوهكاندهكرابهباڵهخانهوبورجیبهرزولهسهریهككهڵهكهدهبوون.ئهوخۆیلهمهرگبههێزتردهزانی،ههربۆیهلهكوشتنیخهڵكوئهستاندنیگیانیانهیالكنهدهبـــوو.ئهوتۆڵهیلهمردنیشدهســـتاندهوه،چونكهمهرگجهانگیریكوڕیلێئهستاندبوو.ئهومرۆڤهوهحشییهنیازیوابووههموونێچیرهكانی
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 8مهرگبۆخۆیڕاوبكا،بۆئهوهیمهرگلهپهژارهوبرسێتیدابمرێ.لهوڕۆژهوهكهجهانگیریكوڕیمردوخهڵكیســـهمهرقهندجلوبهرگیشـــینوڕهشـــیانپۆشیوخۆڵهمێشیانوهســـهرخۆیانكرد،سێساڵتێپهڕببوو،بهاڵمتهیموورلهوماوهیهدابۆجارێكیشبزهنههاتهسهرلێوی.لهوماوهیهدالێوهكانیپێكهوهگرێدرابوونولهبهرامبهرهیچكۆسپێكسهرینهوینهدهكرد.سێساڵیتهواوڕهحموبهزهییبهدڵیدانهدههات.بالهباســـیئهسڵیچیرۆكهكهماندوورنهكهوینهوهوباسیئهوژنهبكهین،كه
چۆكیبهتهیمووریلهنگدادا.»ژنتهنیاكهســـێكهكههێزوتوانادهبهخشـــێوتهنانهتمردنیشلهبهرامبهریداسهریكڕنۆشدادهنهوێنێ.«لهوچیرۆكهداراستییهكدهخرێتهبهرچاو،كهدایكێكتوانی»تهیموور«ئهوسهردارهخوێنڕێژوكاولكاره
بهچۆكدابێنێوسهریپێنهویبكا.چیرۆكوبهسهرهاتهكهئاوابوو:
ئهمیرتهیموورلهپێدهشتیدڵڕفێنی»كانیگوڵ«خهریكیعهیشونۆشبوو.ئهوپێدهشتهوهكباخیبهههشتوابوو،ههمووجۆرهگوڵێكیسوورویاسهمینیبۆنخۆشوهكههوریئاسمانزهویانداپۆشیبوو.تهیموورلهپێدهشـــتبارگهوبنهیخستبوو.شاعیرهكانیسهمهرقهندبهوشوێنهیاندهگوت»عهشـــقیگـــواڵن«.لهوێڕامنـــارهیڕهشوگومبهزیزێڕینیمزگهوتهكانیشـــاردیاربوو.پازدهههزارخێوهتبهئاڵقهوبهشێوهیهكینیوهبازنهییبهرینوهكگوڵینهستهرهنلهودهشتهداههڵدرابوون،سهدانئااڵیئاوریشمچندراویڕهنگاوڕهنگبهوێنهیگوڵیسروشتیلهسهرواندهشهكانهوه.چادریئهمیرتهیموورگوركانیشلهنێوهڕاستیئهوانداوهكتاوســـێكوابوو.بارگایهكیچوارگۆشهكهدرێژاییههرالیهكیسهدپێوبهرزایهكهشیسێنێزهبوو.بارگالهسهردوازدهپایهیزێڕینراوهستابوو،كهههركامبهئهستووراییلهشیمرۆڤێكبوون.سهرسهرپایهكانقوبهیشینیپێوهبوونوتهواویخێوهتهكانلهپارچهیئاوریشمیڕێڕێیڕهشو
نگلهریمووتهیویكدا
9کۆمهلهچیرۆکسهوزوزهردوشینیئاسمانیدروستكرابوون،بۆئهوهیبابهرهوئاسمانههڵیاننهگرێ.ههرخێوهتێكبهپێنجسهدرهستهیئاوریشمیسوورلهزهویقایمكرابوون.چوارههڵۆیگهورهلهچوارســـووچیخێوهتهكهقایمكرابوون.ههڵۆیهككهلهوچوارهگهورهتروترسێنهتربوو،واتاتهیمووریگوركانبۆخۆیوهكشـــایشاهانلهسهرسهرینێكیبهرزلهنێوڕاستی
چادرهكهدانیشتبوو.جلوبهرگێكینایابلهقوماشـــیئاوریشمبهڕهنگیئاسمانیوچندراوێكیبهپێنجســـهددانهمرواریلهملدابوو.كاڵوێكیســـپیكهلهنێوهڕاستییاقووتێكیگهورهدهدرهوشـــایهوه،لهسهرسهریسپیوترسێنهرینابوو.ئهویاقووتهلهسهرنووكیتیژیكاڵوهكهیدهجوواڵیهوهكهدهیڕوانییهدنیا،وهكچاوێكیپڕلهخوێندهینواند.ڕووخساریئهمیرتهیمووروهكتیغیشمشـــێرێكیپانوابووكهبههـــۆیڕهقههاڵتنیخوێنژهنگیهێنابێ.ئهوخوێنانهیكهئهوبۆههزارانجارتێیانهوهگالبوو.چاوهكانیبچووكبوون،بهاڵمههمووشتێكیاندهدیوبروسكهیئهوچاوانهوهكبروسكهیساردیزمڕوتوابوو،كهدهڵێنچارهسهریچاویپیسونهخۆشیمولكهدهبێ.بهگوێیهكانیپاشـــاوهدووگوارهلهیاقوتیدوورگهیسیلون)سراندیب(ههاڵوهسرابوونوڕهنگیئهوگورانهبهڕهنگیلێویئاڵیكیژاندهچوون.لهســـهرزهویولهسهرفهرشهكانسێسهدجۆرتهاڵینهخشكراولهگهڵشهڕابینابوههمووجۆرهپێداویستییهكیجێژنیشاهانهیلێڕیزكرابوو.لهژوورسهریتهیمووریشموسیقاژهنومهیگێڕدانیشتبوون،لهتهنیشتتهیمووركهســـیلێنهبـــوو،بهاڵملهبهردهمیئهوخزمانینزیكیشـــاوشازادهكانوسهردارهبهناوبانگهكاندانیشتبوون،بهاڵملهههموواننزیكتربهتهیموورشاعیریبادهپهرهستكرمانیدانیشتبوو،كهڕۆژێكلهڕۆژانلهوهاڵمیئهوپرسیارهیتهیموور،كهپرسیاریكردبووئهگهرمنیانفرۆشتبائهتۆچهندتپێدهدام؟وهاڵمیدابۆوه!بیســـتوپێنجسكه.تهیمووربهسهرســـووڕمانهوهگوتبووی:ئهوهتهنیانرخـــی»نێوقهدبهندی«یمنه!
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 10
كرمانـــیوهاڵمیدابۆوه،منیشتهنیانرخی»نێوقهدبهندی«یتۆمدهدا،چونكهتۆبۆخۆتپووڵێكیڕهشیشناهێنی.
كرمانیشاعیرلهگهڵشایشاهانلهگهڵئهوپیاوهترسێنهرودڵڕهقهدائـــاوادهدوا.ههربۆیهدهبێســـاڵوبنێرینبۆگیانیپاكیئهوشـــاعیرهڕاستبێژه.ئێمهدهبێههمووكاتێكناویئهوبهگهورهترلهناویتهیموور
نێوبهرینوخۆشمانبوێ.ئهوشـــاعیرانهمانخۆشبوێ،كهتهنیاخوایهكیانههیهوئهویشوشهیجوانیحهقه،كهبهبێترسیودڵهخورپهدهریدهبڕینوئهوڕاستوێژهییه
سهركهوتنیئهوانه.لهوكاتهیشادیوكهیفوڕابواردنلهگهڵبیرهوهریشهڕهكانوئاههنگیسازوچریكهبهسۆزتێكهڵبهكۆڕدهبوونوڕابردوویانزیندوودهكردهوهولـــهبهردهرگایخێوهتیپاشـــازۆرانبازیومهالنـــهوبهندبازیبهڕێوهدهچوو.بهندبازهكانلهســـهرتهنافهكانســـهمایاندهكردوخواروخێچدهبوونهوه،ههمووكهسپێیوابووكهئێسكیانلهلهشدانییهولهالیهكیدیكهششمشێربازهكانهونهریخۆیاندهنواند،كهچهندهتوندوچاالكنلهكوشتنیمرۆڤهكاندا.فیلهكانیانهێنابووبۆنمایشوبهڕهنگیسووروسهوزڕهنگیانكردبوون،بهجۆرێككههێندێكیانترسێنهروهێندێكیشیان
سهیردهیاننواند.ههمووژێردهستانیتهیموورههركامبهجۆرێكخهریكیشادیوخۆشیوچاالكیبوون.لهوكاتهداكهههمووالیهكشێتیومهستیبهسهریاندازاڵببوووكهسئاگایلهخۆنهمابوو،دهنگیژنێكوهكههورهتریشقهیهكلهناوئهوههراوههنگامهدابهگوێتێكشكێنهریسوڵتانبایزیدگهیشت.
دهنگـــیتهوارێكبووكهڕۆحیگهندهڵونوســـتوویتهیمووریوهخهبهرهێنا.بهڵێمهرگڕۆحیئهویگهندهڵكردبوو،ههربۆیهسهبارهتبهژیان
وخهڵكبێرهحموبێبهزهییببوو.
نگلهریمووتهیویكدا
11کۆمهلهچیرۆکتهیموورفهرمانیدابزاننكێیهكهئاواشـــیوهنوزاریدهكا؟یاســـاوهڵههواڵیانهێنا،كهژنێكیسهراپاقوڕاویوجلوبهرگشڕۆڵكهوێدهچێ
شێتبێخوازیاریچاوپێكهوتنیتۆیهولهسهرداوایخۆیسووره.پاشاگوتی:بیهێنن.
ژنێكیپێخواسبهجلوبهرگیشڕۆڵهوهلهبهردهمیتهیموورداخۆینواند،كـــهجلهكانیلهبهرتیشـــكیخۆرهتاوكاڵببوونـــهوهوبهپرچهڕهشوئاڵۆزهكانیسینگیڕووتیداپۆشیبوو،ڕهنگیدهموچاویلهرهنگیمسدهچوو،بهاڵمچاوهكانیزیتووریابوون،تێڕوانینیبههێزونهترســـانهبوو.دهستهڕهشهكانیكهبۆالیئهمیرتهیمووردرێژیكردبوون،بههیچ
نهدهلهرزین.ژنهكهپرسی:ئهتۆئهوكهسهیسوڵتانبایزیدتتێكشكاندووه؟
-بهڵێمنم،ئهویشوزۆرســـهربزێویدیكهشمتێكشكاندوونوئێستاشلهداگیركردنماندوونهبووم.ئهیژنئهتۆدهتههوێلهسهرخۆتچباس
بكهی؟-گوێـــملێبگره!ئهتۆههركارێكبكهیلـــهمرۆڤزیاترنیت.جیاوازیمنوتۆلهوهدایهمـــندایكموخزمهتكاریژیانم،بهاڵمئهتۆخزمهتكاریمهرگـــی.ئهتۆدهرحـــهقبهمنخهتاتكردووه،هاتـــوومداواتلێبكهمههڵهكهتراستبكهیهوه.بهمنیانگوتووهدروشمیتۆئهوهیهكه»هێزلهدادپهروهریدایه«،بهاڵمباوهڕناكهمئهتۆباوهڕتبهودروشـــمهههبێ،بهاڵمباوهڕتههبێیانهبێ،دهبێســـهبارهتبهمنومافیمندادپهروهر
بی،چونكهمندایكم!تهیموورئهوهندهژیربوو،كهههستبهبێباكیوچاونهترسیژنهكهبكاتلهكاتیقسهكردندا.ههربۆیهدوایماوهیهكڕاوهستانگوتیحهزدهكهم
گوێبۆقسهكانتڕاگرم،دانیشهوههرچیدهتههوێبیڵێ.ژنهكهبهئاســـوودهییوبێشهرموشـــكۆلهسهرفهرشیدیوهخانولهنێوشـــاهاندادانیشتوبهمجۆرهدهستیپێكرد.منخهڵكیدهوروبهری
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 12شاری»ســـالرنو«ملهواڵتیئیتالیا.لێرهوهزۆردووره.ئهتۆنهدیتووتهونهپێیدهزانی.بابمومێردهكهمماســـیگربوون.مێردهكهموهكههمووپیاوێكـــیخـــاوهنژنومنداڵبهختهوهربووولـــهپێوهندیمنوئهوداخاوهنیكوڕێكبووین،كهجوانترینكوڕیدنیابوو.)لهوكاتهداتهیموورئهوپیاوهشهڕكهرهكۆنهساڵهبهخۆینهبوو،لهسهرخۆولهژێرلێوانهوهگوتیوهكجهانگیریمن(.كوڕێكیژیروعاقڵبووشـــهشساڵتهمهنیتێپهڕببوو،كهدزانیدهریاییلههۆزیعهرهبهلێوارنشـــینهكانیناســـراوبه»ساراســـین«لهكهنارهكانیواڵتیئێمـــهدابهزین،بابومێردهكهموزۆرپیاویدیكهشیانكوشتوكوڕیمنیشیانرفاند.هێندهیپێنهچووسوڵتانبایزیدبهسهرئهواندازاڵبوووئهتۆشبهسهرسوڵتانبایزیددازاڵبووی،ئێستاچوارساڵیتهواوهبۆدیتنهوهیكوڕهكهملهوچیاودهشتوچۆالنهســـهرگهردانم.ئهوخاكهلهژێردهسهاڵتیتۆدایهومنكوڕهكهم
لهتۆدهوێتهوه.ئهوشاوشازادهوسهركردانهیلهكۆڕهكهدانیشتبوونوخۆیانلهههموو
كهسبهزیاتردهزانی،وێكڕاپێكهنینوگوتیان:ئهوژنهشێتهوخواحاڵیگۆڕیوه. -
بهاڵمكرمانیشـــاعیربهســـهرنجهوهچاویلهوژنهدهكـــردوتهیمووریلهنگیشبهسهرســـووڕمانهوهلێیدهڕوانی،كرمانیشاعیریبادهپهرست
لهسهرهخۆگوتی:بهڵێشـــێته،بهاڵمشێتیئاسایینییه،ههستیدایكایهتیشێتی -
كردووه.تهیمووریداگیركهریدنیاگوتی:
ئـــهیژن،چۆنلهوواڵتهدوورهوهكهمننهمدیتووهوناویشـــم -نهبیســـتووهلهدهریاورووباروچیاودارســـتانهكانیتێپهڕیویوخۆتگهیاندۆتـــهئێره؟چۆنزیندهوهرانیدڕندهومرۆڤهخوێنڕێژهكانزیانیانپـــێنهگهیاندووی؟ئاخرئهتۆبۆپارێزگاریلهخۆتتهنیاچهكێكیشـــت
نگلهریمووتهیویكدا
13کۆمهلهچیرۆکپێنییهولهئاوههاحالێكدایهكهچهكبۆههرمرۆڤێكیبێپهناباشترینهاوڕێیهوتائهوكاتهیخاوهنچهكهێزیلهباسكدابێ،مهحاڵهبتواننزیانیپێبگهیهنن.ئهمندهبێچۆنیهتیهاتنونیازومهبهستتبهڕوونی
بزانم.ژن-یانیڕێزلهوژنهبگرینكهدایكهوخۆشهویســـتیئهوبهسهرههمووكۆسپێكدازاڵه،ههموومرۆڤهكانیدنیابهشیریمهمكیئهوپێگهیشتوون،ههمـــووتایبهتمهندییهجوانهكانیمرۆڤلهتیشـــكیروونیخۆرهتاوولهشیریدایكپهیدابوون.ههرئهواننبوونیئێمهبهژیانهوهدهبهستنهوه!
ژنهكهئاوایبهتهیموورگوت:ئهمـــنتهنیادهریایهكـــمدی،كهلهودادورگـــهیزۆرههبوونوبهلهمیماســـیگرانیتێدادهگهڕا.ئاخرئهگهرمرۆڤوهدوایخۆشهویســـتیخۆیبكهوێ،شـــنهبایڕزگاریبۆیههڵدهكاوبهمراددهگا.بهمهلهكردنوپهڕینهوهلهڕووبارودهریائاشـــنابووم.بـــهالیمنهوهچیاكانیشهیچ
كۆسپێكنهبوون.كرمانیشاعیربهسهرخۆشیهوهگوتی:
لهبهرامبهرخۆشهویستیدایككێودهبێتهدهشت! -هێندێكدارستانلهسهررێگامههبوون،بهاڵمههرئهوهندهبهسه -كهبڵێمههبوون.ئێســـتاكهمنلێیانتێپهڕیوموگهیشـــتوومهتهئێره،ئهوقســـانهئیڕابـــردوون!بهرازهكێوییهكان،ورچـــهكان،كهلهكێوییهترسێنهرهكان،كهســـهریزڵیانبهرهوزهویخواردهكردهوه،ههموویانملهسهرڕێگایخۆمدیتوون.دووجاریشپڵنگهكانبهوچاوانهیانكهوهكچاویتۆدهچوون،ســـهیریانكردم،بهاڵمزیندهوهریشدڵیههیه،ئهمنهـــهربهوجۆرهكهئێســـتالهگهڵتۆدهدوێم،لهگـــهڵئهوانیشههربهوشـــێوهقســـهمكردووه.ئهوانلێمحالیدهبوونودهیانزانیكهمندایكموههناســـهیهكیانههڵدهكێشاودهڕۆیشتن.ئهوانخهمیمنیانبوو!بۆتـــۆنازانیبونهوهرانیشبێچوویخۆیانخۆشدهوێوبۆئازادیوژیانی
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 14ئهوان،وهكمرۆڤهكانبهڵكوباشتریشخهباتدهكهنولهخۆبوردووییله
خۆیاننیشاندهدهن.تهیموورگوتی:
ژنحـــهقبهتۆیه!مـــندهزانمكهگیانلهبـــهرانزۆرترلهمرۆڤ -بێچوویخۆیانخۆشدهوێوبۆپارێزگاریلێكردنیانلهمرۆڤباشترو
چاكتروئازایانهترتێدهكۆشن!ژنهكهوهكمنداڵێكیدڵســـافدرێژهیبهقسهكانیخۆیدا،چونكهدڵی
دایكسهدجارسافتروبێگهردترهلهدڵیههرمنداڵێك.ژنهكهگوتی:
خهڵكههمووكاتێكمنداڵیدایكیخۆیانن.ئاخرههمووكهسدایكیههیه،ههركهسمنداڵیدایكیخۆیهتی،تهنانهتپیرهپیاوباشبزانهكهئهتۆشلهداوێنیژنێككهوتوویهوه.تۆدهتوانیخواڕهتبكهیتهوه،بهاڵمناتوانی
حاشالهدایكتبكهیوخۆتلهوڕاستییهبشارییهوه!كرمانیشاعیرهئازاونهترسههاواریكرد:
-ڕاستتگوتئهیژن!حهقبهتۆیه!هیچكاتێكلهگاڕانێكگاكویلكهیهكپهیدانابێ.هیچكاتبێههتاوگوڵهكانناپشـــكوونوبێخۆشهویســـتیبهختهوهریماناینییهوبێژنیشخۆشهویســـتیوهدهستنایه.تادایك
نهبێنهشاعیردهبێنهپاڵهوانێكیئازا.ئینجاژنگوتی:
كوڕهكـــهمپێبدهوه.مندایكموئـــهومخۆشدهوێ.ڕێزلهژن -بگره،چونكهمووساوعیساومحهممهدوپێغهمبهرانیگهورهلهژنبوون.ژنعیســـایهێنایهسهرزهوی،بهاڵمزاڵمانكوشـــتیان.بهفهرموودهی»شـــهریفالدین«ئهوزیندوودهبێتهوهبۆدادگاییكردنیزیندووهكانو
ئهوكارهلهدیمهشقدهبێ!دهبێكڕنۆشبۆژنبهرینوڕێزلهژنبگرین،چونكهگهورهپیاوانیدنیالهداوێنیژنداپهروهردهبوون.ئهرهستوو،فردۆسی،سهعدی،عومهرخهیام
نگلهریمووتهیویكدا
15کۆمهلهچیرۆکكهوتهكانیوهكشهڕابیتێكهاڵوبهژههره،ئهسكهندهریگهورهوهومریكوێرههموومنداڵودهســـتپهروهردهیژنن.ههمووشیریمهمكیژنیانخواردۆتهوهودارهدارهیپێكردوونوهێناونیهنێوژیان،ئهوهلهحالێكدابووكهئهوانلهلقیگوڵێكبهرزترنهبوون.ههربۆیهتهواویشانازییهكان
وهۆكارهكانیسهركهوتنلهدنیاداهیدایكانه.لهوكاتهداتهیموورئهوبهورهشهله،ئهوخاپووركهرهیشارانبهبیستنیئهوقسانهســـهریسپیبهرهوسینگیشۆڕبووهوبۆماوهیهكیدرێژلهفكرانڕاچوو،لهدواییداسهریههڵێناوڕوویكردهدانیشتوانیبارهگاكهی
وگوتی:منتهیمووربهندهیخودا!ئهوهیكهدهبێبیڵێمئێســـتادهیڵێم! -تائێستاساڵیانێكیدرێژژیاوم،زهویلهژێرپێیمندادهناڵێنێوماوهیسیساڵهبهرههمیمهرگبهودهستانهدهدروومهوه.بۆوهوهدهستهێنانیوێرانیوكوشتار،تاتۆڵهیمهرگیجهانگیریخۆمبستێنمهوه.لهبهرئهوهدهســـتمداوهتهدڵرهقیلهرادهبهدهر،چونكهتهنیامهرگڕووناكیدڵمیكوژاندۆتهوه!ئهوانهیلهگهڵمنشهڕیانكردووه،تهنیابۆتاجوتهختوشارهكانبووه.هیچكامیانبۆبوونوگهورهییمرۆڤلهگهڵمندهستبهپهنجهیـــاننهرمنهكردووه.لهبۆچوونیمندامرۆڤهیچبایهخێكینهبووهوقهتنهمزانیوهكهمرۆڤچییهوبۆچیلهســـهررێگایمنداڕاوهستاوه؟دوایزاڵبوونمبهســـهربایزیددائاوامگـــوت:بهداخهوهبایزیدلهبۆچوونیخواوهندهوهزهویوخهڵكهیچبایهخێكیاننییه.ئهتۆبڕوانهئهوههمووخهڵكـــهیكهوتوونهتهژێرفهرمانیكهســـانێكیوهكمنوتۆ!تۆگۆجیومنیششـــهل!كاتێكبایزیدیانبهزنجیركـــراویبۆالیمنهێنا،لهبهرقورســـاییزهنجیرهكاننهیدهتوانیبهپێوهڕابوهســـتێوئهوملهوپهڕیزهبوونـــیولێقهوماویدادی،ئهوكاتههســـتمكردكهژیـــانزۆرتاڵو
دژواره.مـــنتهیمووریبهندهوعهبدیخودا،ئهوهیدهبێبیڵێمئێســـتادهیڵێم!
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 16ئێســـتالهبهرامبهریمنداژنێكدانیشتووه،كهوێنهیوهكئهوزۆرنئهولهدڵیمنداههســـتێكیبزواند،كهتائێســـتاههستمپێنهكردووه.ئهولهگهڵمنوهككهسێكیزۆرنزیكقسهدهكا،پارانهوهوالاڵنهوهینییه،بهڵكوزۆرئازایانهداواكاریخۆیدهردهبڕێومنیشئێســـتادهزانمولێیحاڵیبووم،كهبۆچیئهوژنهئاوابههێزوتواناقســـهلهگهڵمندادهكا.ئهودایكهوخۆشهویســـتیهانیداوهوتوانیویهتیلێكدانهوهیههبێ،كهكوڕیئهوبهرههمیژیانیئهوهودهكرێلهوبهرههمهبرووسكهیهكپهیدابێ،كهچهندسهدهنهكوژێتهوه.مهگهرههمووپێغهمبهرانمنداڵنهبوونوتهواویقارهمانانیدنیاڕۆژێكالوازنهبوون؟ئاخجهانگیرسۆمایچاوهكانیمن!ڕهنگهدهســـتیڕۆژگاروایكردبێ،كهتۆســـهرزهویڕوونبكهیوتۆویبهختهوهریتێدابچێنی.منتهواویزهویمبهخوێنپاراوكردووهو
خهماڵندوومهولهسهرزهویشهالقیتووڕهییوغهزهبیخودابووم.تهیمـــوورماوهیهكبێدهنگبوو،بهوشـــێوهیهبێدهنگیخۆیشـــكاندو
گوتی:منتهیمووربهندهیخودائهوهیدهبێبیڵێم،ئێســـتادهیڵێم!ههرئێستاسێسهدكهسسوارسازبنوبهههرچوارقوڕنیواڵتیمنداباڵوببنهوهوكـــوڕیئهوژنهبدۆزنهوه.ئهوژنهشههرلێرهدهمێنێتهوهوچاوهڕوانیگهڕانهوهیســـوارهكاندهكاومنیشلهگـــهڵئهوچاوهڕوانم،ههركاملهوسوارانهلهگهڵكوڕیئهوژنهبگهڕێتهوه،بهزێڕوزیوخهاڵتدهكرێ.ئهوهیه
بڕیاریتهیموور!ئهیژنبهوبڕیارهڕازی؟ژنهكهپرچهڕهشهكانیلهســـهرڕوخساریخۆیالدا،بزهیهكیهاتهسهر
لێوانوسهریجوواڵندوگوتی:بڕیارێكیبهجێیهئهیپاشا!ئهوكاتپیرهمێردیجهنگاوهرههستاسهرپێوبێئهوهیقسهیهكبكا
واینواند،كهرێزلهوژنهدهگرێ.كرمانیشاعیر،كهلهبادهسهرخۆشببوو،بهخۆشحاڵییهوهكهلهتاریفنایهگوتی:بۆپێههڵگوتنیگوڵوئهســـتێرهكانچشـــتێكلهشێعری
نگلهریمووتهیویكدا
17کۆمهلهچیرۆکجوان،باشتره؟
ئهگهرئهویندارێكئهوقسهیگوێلێبێدهڵێ:ڕوخسارییار!ئاخدهزانمكهئهستێرهكانیئاسمانلهتاریكهشهودازۆرجواننوتیشكیخۆرهتاوینیوهرۆیانیهاوینیشزۆرجوانه،بهاڵمچاویگهشـــیخۆشهویستهكهمله
ههمووانجوانتره!بزهیئهولهتیشكیخۆرگهشتره!بهاڵمباشترینشیعركهدهبێبگوترێ،نهگوتراوهئهوشیعرهلهمهدحوسهنایدڵیدنیالهتاریفیدڵیزیندهوهرێك
كهئێمهمرۆڤپێیدهڵێیندایك.لهوكاتهداتهیمووربهشاعیریدهرباریخۆیگوت:ڕاستوایهكرمانی!
خـــودالهخوڵقاندنیتۆدابهههڵهنهچووه،كـــهزمانیتۆیبۆدهربڕینوئاشكراكردنههڵبژاردووه.
ژنهكهبزهیلهســـهرلێـــوینهدهبڕاوكاتلهگهڵكاتڕوخســـاریزیاتردهگهشایهوه.ههمووشاوشازادهوسهردارهكانچاویانبڕیبووهژنهكهو
لهخۆشیانبزهیاندههاتێ.تهواویئهوانهڕاســـتن،تهواویئهوانهیلێرهباسكرانڕاستییهكن،كهبهچاودیتراون.لهوڕاســـتیهدایكانیئێمهچاكترئاگادارن،لهئهوانبپرسن
تاپێتانبڵێن.دایـــكانلهمـــهرگبههێزترن.ههمووزاناوپســـپۆرانیجیهانلهدواێنیئهوانداپێدهگهن.دایكانتهواویپێداویســـتییهكانیگهورهییوشانازیی
دنیابهدیاریدێنن.
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 18
الیالییدایك»ماكسیمگوركی«شهوێكیماتهمگرتوویهاوین،لهیهكێكلهدااڵنهدووركهوتووهكانیقهراغشار،تووشـــیدیمهنێكیسهرســـووڕهێنهربووم.ژنێكلهنێوگۆالوێكیگهورهیئاوداڕاوهستابوو،وهكمنداڵێكیاریبهقوڕاوهكهدهكردوشهقیتێههڵدهداوبهوالوالداباڵویدهكردهوه،ههڵدهپهڕیوئاوازهیهكیناخۆشی
بهلووتیوڕینهدهكرد.بهدرێژاییئهوڕۆژهبارانباریبوووتۆفانههمووشـــاریداگرتبوووگڵوخۆڵـــیدااڵنهكانیكردبووبهقوڕولیته.گۆالوهكهقووڵبوو،ژنهكهتانیزیكئهژنۆكانیچووبووهناوی.لهشـــێوهقسهكردنهكهیڕادیاربووكهژنهكهمهستهوئهگهركهوتباههرزۆرزوودهخنكا،چونكهزۆرماندووببوو
ونهیدهتوانیههستێتهوهسهرپێی.چهكمهملدرێژهكانمههڵكێشاوچوومهناوگۆالوهكهوپیلیمگرتوبهرهو
نگلهریمووتهیویكدا
19کۆمهلهچیرۆکوشكاییڕامكێشـــا.لهیهكهمڕاكێشانداترســـام،بێئهوهیدهنگیلێوهبێبهدوامداهات،بهاڵملهپڕداخۆیڕاپســـكاندوپیلیڕاســـتی،كهبهدهســـتمنهوهبوو،ئازادیكردومستێكیتووندیلهسینگمداوهاواریكرد»بگهنهفریام«وبهرهوگۆالوهكهڕایكردومنیشـــیبهدوایخۆیدا
ڕاكێشا.بهپچڕپچڕگوتی:»مهلعوون!ناڕۆم!بۆخۆمدهڕۆم.......ئهتۆبڕۆ........
بگهنهفریام!«لهوكاتهداپاســـهوانێكلهتاریكاییهكداهاتـــهدهرێولهپێنجههنگاویئێمهداڕاوهســـتاوبهدهنگیبهرزپرســـی:-كێیههاواردهكاومهبهستی
یارمهتیههیه؟پێمگوتدهترســـێمئهوژنهلهوگۆالوهدابخنكێومنیشدهمههویســـتلهئاوهكهبیهێنمهدهرێ.پاســـهوانهكهلهنیزیكهوهلهڕوخســـاریژنهكه
وردبۆوه،تفێكیڕۆكردوبهتوندیگوتی:ماشكا،وهرهدهرێ! -
نایهم. -بهتۆدهڵێموهرهدهرێ! -
نایهم. -سهلێته،دهبێچینێكیواتتێههڵدهم،كهبۆخۆتكهیفیپێوه -بكهی!پاسهوانهكهئهوبڕیارهیدابێئهوهیبۆنیدوژمنایهتیلێبێ.لهدواییڕوویلهمنكردوگوتی:»ماڵهكهیلهونزیكانهیه،شادانهدهفرۆشێ.
زگیخۆیپێتێردهكا،نێویماشكایه.سیگاریشدهكیشێ؟«ســـیگارێكمانداگیرســـاند.هێشـــتاژنهكهئازایانهلهناوگۆالوهكهخۆی
ههڵدههاویشتوجارجارێكیشهاواریدهكرد.»چـــاولهئاغای!منخۆمئاغایخۆمم!ئهگـــهرپێمخۆشبێههرلێره
خۆمدهشۆم.«پاسهوانهكهكهپیاوێكیبهساڵداچوویڕدێنداربوو،گوتی:»حهمامێكت
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 20پێدهكـــهمكهكهیفیپێبكهی!كاكیبرائهوهكاریههمووشـــهوێكیهتی،
كوڕێكینهقوستانیههیه.«گوتم:ماڵهكهیزۆردووره!
وهاڵمینهداوهوگوتی:»دهبێبكوژرێ«منیشگوتم:»دهبێبیگهیهنمهوهماڵێ.«
ڕدێنیههڵتهكاندوبزهیهكیهاتێ.ســـیگارهكهیبهرهوڕوویمنڕاگرتولهدواییدافڕێیدایهســـهرزهویوگوتیبیبهوه،بهاڵملهپێشـــداچاوله
پاوپووزیبكه.لهونێوهدا،ژنهكهلهنێوقوڕولیتهكهدانیشتودهستهكانیلهنێوقوڕاوهكهدا
دهگێڕاوبهشێوهیهكیناحهزهاواریدهكرد:»لهنێو.....دهریایهكی.......قووڵ.....«
لهوشوێنهكهدانیشتبوو،تیشكیئهستێرهیهكیگهورهلهقوواڵییتاریكاییسهرسهریلهنێوقوڕاویگۆالوهكهدادهدرهوشایهوه،ههركاتێكمهنداییئاوهكهتێكدهچوو،ئهوترووسكانهشتێكدهچوو.جارێكیدیكهچوومهناوگۆالوهكهوبنپیلیمگرتولهحاڵێكدابهئهژنۆپاڵمپێوهدهناوبۆالیپهرژینهكهمبرد.لهپڕداگهڕایهوهودهستهكانیههڵسووڕاندوحاڵهتی
هێرشیبهخۆیهوهگرت.باشـــهلێمده!لێمده!عهیبینییهلێمده!ههیجانهوهر!قهساب! -
دیسانلێمده!دوایئهوهپاڵمبهپهرژینهكهدالێمپرســـی،ماڵهكهتلهكوێیه.ســـهریههڵبـــڕیوچاوهكانیلـــهچاومبڕی.لووتیمدیچووبـــۆوهدهوی،تهنیانوختهیهكیبچووكنهبێكهقیتببۆوه.لێویسهرهوهیبههۆیبرینێكبۆالیڕاستیكێشرابووهوددانهبچووكهكانیبهدیاركهوتبوونوڕوخساریناشیرینیبهبزهیهكینالهباردادهپۆشی.ڕوویلهمنكردوگوتی:»زۆر
باشهبابڕۆین«لهحاڵێكداقاچهكانیتێكدهئااڵنوهڕێكهوتین،داوێنیكراســـهتهڕهكهی
نگلهریمووتهیویكدا
21کۆمهلهچیرۆکشڵپهشڵپوهالقهكانیدهكهوت.دهتگوتمهستیلهسهریپهڕیوهوهۆشیهاتۆتهوهبهر.گوتی:»وهرهگیانه،دهتبهمهوهماڵێ،دهتحهسێنمهوه.«
منیبردهحهوشهیخانوویهكیدووتهبهقهیگهوره.وهككوێرێكیشارهزابهلهباریهێمنیبهنێوداشـــقهوبۆشـــكهســـندوقهكۆنولێژهیدارهوردكراوهكانداتێپهڕبوو.لهبهرامبهركونێكداڕاوهستاوگوتی:»فهرموو
بۆژوورێ.«دوایئـــهوهیپاڵمدابهدیوارهپیسوقوراویژوورهكه،نێوقهدیمگرتولهپلیكانهكانهێنامهخوارێ،لهحاڵێكدابهسهختیخۆمڕاگرتبوو،قفڵیدهرگاكهمكردهوه.بێئهوهیتوانایچوونهپێشـــمههبێ،لهچوارچێوهی
تاریكیدهرگادابهجێمام.دهنگێكیناسكلهنێوتاریكیداپرسی:دایه،ئهتۆی؟ -منم،رۆڵه. -
بۆنیناخۆشیتهڕهشوعوڕزیویوهبهرلووتمهات.شهمچهیهكداگیرسا.گڕیبچووكیئهوبۆچهندچركهیهكڕوخســـاریڕهنگپهڕیویمنداڵێكی
دهرخستولهدواییداكوژاوه.ژنهكهگوتی:ئهمنمڕۆڵهگیان،كێههیهبێجگهلهمنسهریتۆبدا؟ -
شهمچهیهكیدیكهداگیرسا.دهستێكیوردیلهبهلهرزهلهرزچراالمپایهكیبچووكیههڵكرد.ژنهگوتی:»خۆشهویستم«.خۆیپێڕانهگیرا،لهسهر
سهكۆیهكیپانكهبهرزاییهكیكهمیههبوو،خۆیبهئهرزدادا.منداڵهكهبهسهرنجهوهدهیڕوانییهچراكه،گڕیچراكهههڵكشاودووكهڵیكرد.پڵیتهكهیداكێشا.ڕوخساریبچووكوزهردههڵگهڕاوبوو.بهلووتیباریكیولێوهكانیوهككچاندهچوو،ڕوخســـاریبچووكیبهسهرالپهڕیڕهشـــیخانووهتهرهشـــعۆدارهكهبهرزدهینواند.هـــهردهتگوتبهقهڵهمموویهكیناسكنهقاشـــیكراوه.دوایچاودێریچراكه،بهچاوهكانیكهلهبـــنبرژانگهدرێژهكانیدهدرهوشـــانهوه،روانییهمنوگوتی:»عارهقی
خواردۆتهوه؟«
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 22
دایكیلهسهرتهختیخهو،لهپڕخهیخهوداههنیسكیدهدا.گوتم:دهبێجلوبهرگهكانیداكهنم. -
چاویلهبهرخۆناوسهریشۆڕكردهوهوگوتی:»دایكهنه«ئهوكاتكهخهریكیداكهندنیداوێنیژنهكهبووم،بهشێوهیهكیئارامو
كاسبكارانهپرسی:دهبێچراكهبكوژێنمهوه؟بۆچی؟ -
وهاڵمـــینهدایهوهوبێدهنگبوو.هاوكاتلهگهڵئهوهداكهدایكیموهكتائاردێكدههێناودهبرد،ئهویشملهژێرچاودێریگرتبوو.
كوڕهكهلهنێوسهندوقێكیكارتۆنیئهستووركهبهپیتیگهورهلهسهرینوسرابوو»ئاگاولێبێ،كۆمپانیاین.ز«دانیشتبوو.
لهســـهردیوارچهندینقهفهسهیباریكدهبیندرا،كهلهسهرئهوانپاكهتهسیگاروشهمچهكهڵهكهكرابوون.لهتهنیشتئهوسندووقهیكهكوڕهكهیتێدادانیشتبوو،سندوقێكیدیكهدانرابوو،كهبهكاغهزیزهردداپۆشرابوووبهڕواڵهتبهجێگایمێزكهڵكیلێوهردهگیرا.كوڕهكهدهستهالوازهكانیخستبووهپشتسهریوچاویبڕیبووهشووشهیتاریكیپهنجهرهكه.دوایئهوهكهجلوبهرگملهبهرژنهكهداكهندوجلهتهڕهكانمبهسهركوورهكهداداودهستهكانیخۆمشۆرد،بهكوڕهكهمگوت:»تهواوبوو،خواحافیز.«
چاویبڕییهمنوبهئهســـپاییپرســـی:»باشـــه،ئێســـتادهبێچراكهبكوژێنمهوه.«
ئهگهربۆخۆتپێتخۆشبێ. -دهتههوێبڕۆی؟لهگهڵینانوی؟بهدهستئیشارهیبهدایكیكرد -وگوتی:»لهباوهشیئهودا؟«پێمسهیربوو.بهسهرسووڕمانهوهپرسیم:
»بۆچی؟«زۆربهساكاریوتێكهاڵوبهترسهوهگوتی:»بۆخۆتدهزانی«،هیندێكڕاوهســـتاتابهســـهرخۆیدازاڵبێ،ئهوجارگوتی:»ههموویانئهوكاره
نگلهریمووتهیویكدا
23کۆمهلهچیرۆکدهكهن.«
بهشهرمهوهچاوێكملهدهوروبهریخۆمكرد.لهالیڕاستكوورهیهكیبێقهوارهدهبیندرا،كهزاریلێكئاوهڵهكردبۆوه.لهسهرئهرزیژوورهكهقاپوقاچاخێكیزۆرپیسبهههمووالیهكداپڕشوباڵوببوون.لهگۆشهیهكیدیكهیژوورهكهلهپشتسندوقێكلهتهكوپهتكیگوریسێكیقیراویوكۆگایهكلهگیایشادانه،داریوردكراوودارێككهسهتڵهئاوهكانیانپێڕادهگواست،كهوتبوونهسهریهك.جهنازهیهكلهبهرامبهرمدادرێژببووو
پڕخهیژوورهكهیههڵگرتبوو.لهكوڕهكهمپرسی:»دهتوانمكهمێكلهالتدانیشم؟«
لـــهژێربرۆكانیهوهچاوێكـــیلێكردموگوتی:»بهاڵمئـــهوهتابهیانیوهخهبهرنایه.«
پێویستییهكهمپێینییه. -لهتهنیشـــتســـندووقهكهیههڵترووشـــكام،لهحاڵێكدادهمههویستبهشـــێوهیهكیگاڵتهجارڕووداوهكهیبۆبگێڕمـــهوه،كهچۆنلهگهڵدایكیڕووبهڕووبووم.گوتم:»لهنێوقوڕولیتهدانیشـــتبووبهدهستهكانیلێكیدهداوگۆرانیدهگوت....«لهحاڵێكدابزهیهكیتاڵیلهســـهرلێوانبوو،بهجوواڵنیسهریسهلماندی.سینگهبچووكهكهیخوراندوگوتی:»لهبهرئهوهئارهقیخواردۆتهوهوایكردووه،ئهوكاتانهیكههۆشوبیریلهسهر
خۆیه،دڵیسافوبێگهرده.«لهوكاتهداتوانیمچاوهكانیبهئاشـــكراببینم.مژۆڵهكانیبهچهشـــنێكی
سهیردرێژوبرۆكانیڕهشوتێكهاڵوبوون.حاڵهتـــیچاوهكانیوردبینولهههمانكاتـــدائاراموهێدیدیاربوونوبۆمنخۆڕاگریلهبهرامبهرنیگایســـهختودژواربوو.پرســـیارمكرد:
»القهكانتچیانبهسهرهاتووه؟«پهڕۆپاڵهكانیالداوالقهههڵقرچاوهكانیكهوهكداریرهقوابوون،لهسهر
لێواریسندوقهكهیدانا.
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 24بهوشێوهن.ههردووكیانلهوكاتهیهوهكهلهدایكبووم،ناجووڵێن. -
زیندوونین.تێگهیشتم،لهنێوئهوسندوقهداچییه؟ -
پێشانگایبوونهوهرانه. -القهكانیبهچهشـــنیگۆچانێكبهدهســـتگرتوخستیهوهناو -پهڕۆوپاڵینێوسندووقهكهولهحاڵێكدابزهیهكینهرمیلهسهرلێوانبووگوتی:»دهتههوێپێشـــانگاكهمببینی؟باشه،فهرموو،ئاسوودهدانیشه،
ههتائێستاشتیواسهیرتنهدیوه.«دوایئهوهیباســـكهلهڕوالوازهكانـــیبهچاكیجوواڵند،خۆیههڵێناودهستیبههێنانهخواریقوتوولكهكانكردكهلهسهرقهفهسهدابوون.یهكبهدواییهكئهوانیدهدادهستیمن:»وریابه،دهرگاكانیاننهكرێتهوه.
دهناههڵدێن.یهكێكیانبهگوێتهوهبنێوگوێڕابگره؟باشه«شتێكدهجووڵێتهوه. -
ئهوهیانجاڵجاڵوكهیهكیتێدایه.نالهباره!نێویتابالهیه! -چاوهكانیكوڕهكهگهشتروپڕلهخۆشهویستیبوونوپێكهنینێكڕوخساریداگرت.تهڕدهســـتانهقوتولكهكانیلهسهرقهفهسهكهههڵدهگرتویهكهمجاربهگوێیخۆیودواییشبهگوێیمنهوهیدهنووساندوزۆردۆستانه
لهگهڵمندهدوا.»ئانیســـم«بهرســـووركهیهكیحهمامه،بهوێنهیسهربازێكه.ئهوهشمێشـــێكهژنیكابرایهكیبازڕهسهولهههموواندابۆڵهیدهكا.بهدرێژاییڕۆژوزهوزیهتی،تهنانهتموویســـهریدایكیشـــمڕادهكێشی،مێشنییهسهریبازرهســـێكه.پهنجهرهیماڵهكهیڕووبهشـــهقامهكهیه.تهنیابهوێنهوهكمێشدهچێ.ئهوهشقالۆنچهیهكیڕهشـــیحهمامه.یهكێكهلهگهورهكان.ئاغا،زۆرباشـــه،تهنیامهسته،شهرمناكا.كۆدهبێتهوه،ڕووتوكوڵكاوی،وهكســـهگێكیڕهشبهدهوریحهوشهدادهخۆشی.ئهوهش»پوورهنیكویم«سریلهیهكهلهحهوشهگرتوومهزۆرناجسنهویهكێكهله
نگلهریمووتهیویكدا
25کۆمهلهچیرۆکدهستبڕهكان.لهسهرئهوباوهڕهبووم،كهئهوهبۆكلیساشتكۆدهكاتهوه.دایكمبهناویدهســـتبڕبانگیدهكا.ئهویشئاشقیدایكمه.دایكملهگهڵئهوهداجواننییـــه،وهكمارومووردهزگیرانیههیهبهئهندازهیهككهله
ژمارنایهن.لهتۆنادا؟ -
دایكم؟زۆرشێتی...بێمنناتوانێبژی.دڵسافهوهیچلهدڵیدا -ڕاناگـــرێ،تهنیاعهیبـــیئهوهیهكهئارهقدهخواتـــهوه،بهاڵملهگهڕهكیئێمهههمووئارهقدهخۆنهوه.جوانـــه،لهباره...تهنیاعهیبیئهوهیهكهئارهقدهخواتهوه.زۆریپێیدهڵێمبێعهقڵلهوئارهقخواردنهوهدهستههڵگـــره،ئهوكاتپارهوپووڵتدهبێ.لهوهاڵمیمنداتهنیاپێدهكهنێ.ژنێكیبێعهقڵه،بهاڵمدڵســـافه.لهدوایئهوهمهستیلهسهریپهڕیبه
چاویخۆتدهیبینی.كوڕهكـــهبزهیهكیوایلهســـهرلێوانبوو،كهههســـتوبهزهییمرۆڤیدهجوواڵند،بهچهشـــنێككهپڕبهدڵهاواربكهیوههمووخهڵكیشارئاگاداربكهیتهوه.ســـهریبچووكوجوانیلهسهرملیباریكیبهچهشنیگوڵێكیســـهیرلهجوواڵندابوو.چاوهكانیههستیخوشهویستییانتێدادهدرهوشایهوهوبهتوانایهكیلهرادهبهدهركهبهربهرهكانیلهبهرامبهردا
نهدهكرا،منیبۆالیخۆیڕادهكێشاوخولیایخۆیدهكردم.لهحاڵێكداگوێمدابووبهقســـهســـاكارومندااڵنـــهیولهعهینیحاڵداترســـێنهربۆماوهیهكلهیادمچووبوو،كهلهكوێدانیشـــتووم.لهپڕبۆجارێكیدیكهچاومبهپهنجهرهیقوڕاویئهوزیندانهوزاریڕهشیكوڕهوكۆگایگیایشادانهوگهندهكیزهردههڵگهڕاویژنهكهلهسهرپهڕۆو
پاڵخهوتبوو،كهوت.كوڕهكهپرسی:»پێشانگایهكیباشه؟«
زۆرباشه. -بهاڵمپهپوولهیهكمكهمه. -
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 26ناوتچییه؟ -
لنكا. -هاوناوین. -
بهڕاستیته؟ئهتۆچجۆرهمرۆڤێكی؟ -هیچجۆره.ئاسایی. -
وانییه،ئهتۆدرۆدهكهی.ههركهسبهجۆرێكه.مندهزانمئهتۆ -پیاوێكیباشی.
ڕهنگهوابێ. -تێگهیشتم.ئهتۆشمرۆڤێكیترسنۆكی. -
لهبهرچی؟بۆئاوابیردهكهییهوه؟ -دهزانم.لهسهرخۆپێكهنیوتهنانهتچاوێكیشیلێترووكاندم. -
چۆندهزانی؟ -لهبهرئهوهبهوشـــهوهدرهنگهلهالیمندانیشـــتوویوناوێری -
بڕۆیهوهبۆماڵێ.بهاڵمئێستاكهبهیانییه. -
ئهگهروایهدهڕۆی؟ -دهگهڕێمهوه. -
باوهڕیبهقسهكهمنهبوو.چاوهكانیلهسهریهكدانابۆماوهیهكیكورتبێدهنگبوو.لهدواییداگوتی:»بۆچیدهگهڕێیهوه؟«
بۆچی؟بۆدیتنیتۆ.كوڕێكیلهسهرداڵنی.بێمهوه؟ -حهتمهن،ههموودێنبۆئێره.ئهوجارههناســـهیهكیههڵكێشاو -
گوتی:»گاڵتهمپێدهكهی؟«سوێندتبۆدهخۆمكهدێمهوه. -
حهتمهنوهرهوه.بۆســـهردانیمننهكدایكم،ڕاستنهبێتهوه... -ئیزنبدهپێكهوهببینبههاوڕێ،باشه؟
گهلێكباشه. -
نگلهریمووتهیویكدا
27کۆمهلهچیرۆکگرینگنییهئهتۆلهمنگهورهتری.تهمهنتچهنده؟ -
بیستساڵ. -منیشتهمهنمیازدهســـاڵه.بێجگهلهكاتكاكچیئاوفرۆشـــهكه -
ههڤاڵێكیدیكهمنییه.دایكیلێیدهدالهبهرئهوهدێبۆدیتنیمن.ئهتۆدزی؟ -نابۆچیدز؟ -
دهمولوتـــتلهڕوالوازوترســـێنهره.لوتـــتوهكلوتیدزان -ههڵكهوتـــووه.دوودانهیـــانهاتووچـــۆیئێرهدهكـــهن.یهكێكیانناویساشكاســـهمرۆڤێكیپیسوبێعهقڵه!ئهویدیكهشوانچیسكاسوهك
سهگبهوهفایه.ئهتۆقوتوویبچووكتههیه؟چهنددانهیهكتبۆدههێنم. -
بیهێنه،بهاڵمبهدایكمناڵێم،كهئهتۆدێیتهئێره. -بۆچیپێناڵێی؟ -
پێیناڵێم.ههركاتێكپیاوێكدێبۆئێرهئهوخۆشحاڵه.لهبهر -ئهوهپیاویخۆشدهوێ.ئهوهزۆرخراپه.دایكمژنێكیزۆرشۆخوشهنگه،تهمهنیچواردهسااڵنبووه،كهمنیهێناوتهدنیا،بۆخۆشینازانێكهئهو
ڕووداوهچۆنڕوویداوه؟......دهیزۆرباشهكهنگێدێیهوه؟سبهیشهو. -
سبهیشـــهو؟ئهوكاتدایكممهسته.ئهگهرئهتۆدزنیتئهدی -چكارهی؟
كواسوواریای*دهفرۆشم.دڵنیابهشوشهیهكتبۆدههێنم.ئیدی -دهبێمنبڕۆم.
باشهبڕۆ.دهگهڕێیهوه؟ -بێگومان. -
هـــهردوودهســـتهدرێژهكانیبۆالیمندرێژكردومندهســـتهباریكوســـاردهكانیمگوشی،بێئهوهپشتســـهرمچاولێبكهم،لهپلیكانهكان
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 28وهسهركهوتموبهچهشنیمهستێكچوومهنێوحهوشهكه.
»سیوادیدابووئهستێرهیبهیانیلهسهرخانووهنیوهوێرانهوشۆدارهكهدابهلهرزهلهرزدووردهكهوتهوه.«لهنێوگۆالویپیسیبندیواریماڵهكهوێنهیپهنجهرهیئهشكهوتهكهكهدهتگوتچاوێكیخهواڵووهزهقچاویبڕیبـــووهمن.لهنێوداشـــقهینزیكدهرگایحهوشـــه،پیاوێكیگوندیسوورسپیڕاكشابوووالقهگهورهوپێخواسهكانیلێكئاوهاڵكردبوو.
ڕیشـــێكیڕهقوچڵچڵـــیههبوو،كـــهددانهســـپییهكانیلهنێوواندادهدرهوشایهوه.وادههاتهبهرچاوكهلهخهوداپێدهكهنێ.سهگێكیپیركهسهرملیڕووتابووهووێدهچووكهسووتابێ،هێدیهێدیبۆالمهاتوبۆنێكیپێوهكردموئارامولهســـهرهخۆولهبرسانلوورهیهكیكرد،بهچهشنێككهدڵمیوهجۆشهێناوههستوویژدانیجوواڵندم.وردهوردهخۆربهڕهنگیزهردوپهڕیولهئاســـۆوهســـهردهكهوتوشهبهقیخۆیدهخســـتهسهرگۆالوهكان،ئهوڕهنگدانهوهبهچشنێكجوانیدهبهخشی،
كهڕۆحیبنیادهمیئالوودهیدهههژاند.ڕۆژیدواتر،داواملهمندااڵنیهاورێمكرد،كهچهنددانهپهپوولهومێتولكمبۆبگرن.لهدهواخانهچهندقوتوویبچووكوجوانمكڕیوبۆدیتنیلنكابهرهوماڵیانوهڕێكهوتم.لهســـهرڕێگادووشوشهكواسوهێندێكئاوجۆ
ونانقهندیوئاونهباتمكڕیوئهوانیشملهگهڵخۆمبرد.لنـــكالـــهحاڵێكدالهخۆشـــیانچـــاوهجوانهكانیپێزهقببـــوون،بهسهرســـووڕمانهوهدیارییهكانیلێوهرگرتم.چاوهكانـــیلهڕووناكیڕۆژدا
سهیرتردهیاننواند.بهدهنگێكیگڕكهوهكدهنگیمندااڵننهدهچوو،هاواریكرد:
وهی،وهی!ئهوانـــهتبۆمنهێناوه!پووڵـــداری؟ئهوهچۆنه؟پووڵداری،بهاڵمبێجلوبهرگی،بۆخۆشتدهڵێیكهدزنیم؟
وهی،وهی!ئهوقوتووهبچووكانه!منشـــهرمدهكهمدهستیانلێبدهم.دهستهكانمخاوێننین،لهنێوئهوهداچییه؟ئهها،میتولكهیهكوهكمسی
نگلهریمووتهیویكدا
29کۆمهلهچیرۆکسووره.ئهینالهبار!ههڵیشدێن؟ههڵدهفڕن؟خوایا!لهپڕداهاواریكرد:دایهوهرهدهستمبشۆره.بێعهقڵ،چاولێبكهچیبۆهێناوم!ئهوهههرئهوكهسهیهكهدوێنێشهووهكپۆلیسێكئهتۆیهێناوهماڵێ.ئهوهبۆخۆیهتیناویلنكایه.دهنگێكیئاراموسهیرلهپشتسهرمهوهبهرگوێم
كهوت:دهبێسوپاسیلێبكهی. -
كوڕهكـــهبهتونـــدیســـهرێكیجوواڵندوگوتی:»ســـوپاس، -سوپاس.«
ههڵمومژێكیتوندلهژوورهكهمهوجیدهداومنبهسهختیتوانیمسهریئاڵۆزوڕوخساریناحهزیژنهكهببینم.
حاڵووهزعتچۆنه؟ -ژنهكـــهشدووپاتیكردهوه:»حاڵووهزعـــتچۆنه؟«،دهنگهكهلهنێولووتیدادهخنكا،بهاڵموایدهنواندكهلهسهریهكشادوكهیفسازبوو.
بهچاوترووكاندنوپێكهنینچاویبڕیبووهمن.لنـــكابێخهبهرلهمن،خهریكیخواردنینانقهندیبوو.لهگهڵئهوهبهلهسهرخۆییسهریقوتووهكانیدهكردهوهولهبهرخۆیهوهورتهیدههات.مژۆڵهكانیسێبهریاندهخستهسهرگۆناكانیوبازنهیژێرچاوهكانیتاریكتردهكـــرد.خۆربهوێنهیپیرهپیاوێكیرهنگپهڕیولهشووشـــهیپیســـیپهنجهرهكهوهســـهریبهناوماڵهكهدادهكێشاوتیشكێكیباریكدهكهوتهسهرمووهكانی،كهئاماڵمهیلهوسووربوون.دووگمهیكراسهكهیكرابووهوســـینگیدیاركهوتبوو.منلێدانیدڵیئهوملهپشتپهراسووهكانیڕا
دهدیوههستمدهكرد.دایكیلهســـهرجێگاكهیهاتهخوارێ،خاولییهكهیتهڕكردوبهرهولنكاهاتودهســـتیچهپیگرت.لنكاهاواریكرد:»دهیههوێههڵێ!بیگره!دهیههوێههڵبێ!«وبهپێدهســـتیكردبهههڵبهزودابهزبهوالوالیسنووقهكهدا.پهڕۆوپاڵهبۆگهنهكانیدهخستهدهرێوالقهبێحاڵوشین
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 30ههڵگهراوهكانیڕووتوڕهجاڵكرد.ژنهكهقاقاپێكهنیودهســـتیلهنێوپـــهڕۆوپاڵهكهڕاكردولهپڕداهاواریكرد:»گرتم«ئهوهیلهنێولهپیدهستیداڕاگرتوبهچاوهكانیكهوهكڕهنگیگوڵیگهنمبوو،جوانچاوی
لێكردموبهلهسهرهخۆییگوتی:»لهوانهیهیهكجارزۆره.«كوڕهكهبهخۆشـــحاڵیهوهگوتی:»پانینهكهیهوه!جارێكیانكهمهســـتبوویلهسهرقوتوویهكیدانیشتیوچهنددانهیهكتپانوفڵچكردهوه!«
كوڕهشیرینهكهمههوڵبدهلهبیرخۆتیبهرییهوه. -ناچاربوومچهندگۆڕێكههڵكهنم... -
بهاڵمقهولمپێداویچهنددانهیدیكهتبۆبگرم. -چهنـــددانهیدیكـــه،كاڵونهكوڵیو،ئهوانـــهیپانتكردنهوه، -ههموویـــانراهێندرابوون.ئهوانهیهاروهـــاجبوونلهژێركوورهكهداچاڵمكردوون.بۆشـــاردنهوهیانلهژێرخاكداههتادهرێدهبوایهلهســـهرزكبخشێم،لهوێگۆڕســـتانێكمههیه.دهزانیجاڵجاڵۆكهیهكمههبووبهناویمینكاوبهوێنهییهكێكلهفاسقهكانیدایكمبوو.ئهولهزینداندایه،لهگهڵ
ئهوداكهیفیسازه.ژنهكهلهحاڵێكدادهســـتیبهســـهریدادێناولهباوهشـــیخۆیگرتبوو:»وهیبهندیدڵم«.ههرلهوكاتهدابهئانیشـــكیلهكهلهكهمیدهكوتاوبهپێكهنینهوهپرســـیاریكرد:»كوڕهكهمجوانه!چاوهكانیچاولێبكه.
ها؟«لنكاپێشنیاریكرد:»چاوێكیمندهربێنن،بهاڵمالقێكمپێبدهن.«
بهپێكهنینهوهبۆیگێڕامهوه:»جارێكیان،كشیشێكیقهڵهوهاتهئێرهوگوتیئهتۆگیایشـــادانهكۆدهكهیهوه،دهتوانیپهیژهیهكمبۆبهۆنیهوه؟بهاڵمتائهوكاتنهمدهزانیپهیژهیهكیواههیهگوتم:»نا،ناتوانم«گوتی:»فێرتدهكهم«عهباكهیدانا،تهنافێكیدرێژوقایمیلهقهدیبهستبوووبههۆیئهوهفێریكردم.بیرمدهكردهوه،كهبۆچیئهوهیدهوێ؟رهنگه
بیههوێكلیسایهكتااڵنبكات.«
نگلهریمووتهیویكدا
31کۆمهلهچیرۆکبهدهنگێكیبهرزپێكهنی.شانیكوڕهكهیلهباوهشگرتولهتهواویئهو
ماوهیهدادهستیبهسهرسهریكوڕهكهیدادێناودهیالواندهوه.ئهیهاوارلهدهســـتئهوپیاوهفێاڵبازانه!ڕاســـتئهوكاتهیكه -گوتبـــوویهات،پێمگوتئهگهرئهوپهیژهیهتبۆدزیدهوێ،ئیدیبۆت
ناهۆنمهوه.فێڵبازانـــهپێكهنیوگوتی:نائهوهمبۆچوونهســـهرلهدیوارێك -دهوێ.ئێمهكهســـانێكیلهخواترسوپیاوچاكین.دیوارێكیبهرزههیه،كهچاكهلهودیویدیوارهكهیه،تێگهیشتی؟تێگهیشتی؟«باشتێگهیشتمكهپهیژهكهیبۆئهوهدهوێ،كهپێبچێتهالیژنان.ئهوكاتههردووكمان
قاقاپێكهنین.كوڕهكهوهكپیاوێكیبهســـااڵچووبهدایكیگوت:»ئهتۆههردهتههوێ
پێبكهنی،واباشهسهماوهرهكهداگیرسێنی.«كوڕمقهندماننییه. -بڕۆكهمێكیبكڕه. -
پووڵماننییه. -دهچیئارهقدهخۆیهوهبۆیهپووڵماننییه.ئێستالهوهوهربگره. -
روویلهمنكردوگوتی:»پووڵتپێیه؟«هێندێكپووڵمدابهژنهكه.لهجێیخۆیههســـتا،سهماوهرهشكاوورهنگوروورۆیشـــتۆكهیلهســـهرتاقهكهههڵگرتولهحاڵێكدالهبهرخۆیهوهورتهیدههات،لهپشتدهرگاونبوو.كوڕهكهیبهدوایداهاواریكرد:»دایهپهنجهرهكهبشـــۆوهناتوانمهیچببینم.لهگهڵتۆمهسهڵیته،دیســـانقوتوویجڕوجانهوهرهكانیبهشێوهیهكیڕێكوپێكلهسهرتاقهكهدانا،كهلهكارتۆندروســـتیكردبـــوووبههۆیبهنێككهرایهڵكرابوو،
راوهستابوو.لـــهكاتیكاركردندانهتدیوه… ههرجارێككهدهســـتدهكابه -كۆكردنـــهوهیگیایشـــادانه،تۆزوخۆڵێكـــیزۆروهڕێدهخا،كهنزیكه
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 32بنیادهمبخنكێنێومنیشهاواردهكهم:»دایهوهرهمنبهرهبۆحهوشه،
دهنالهوتۆزوخۆڵهدادهخنكێم.«بـــهاڵمدهڵێ:»تۆزێكخۆڕاگره،ئهگـــهرتۆبڕۆیمنتهنیادهمێنمهوه«،منیزۆرخۆشدهوێ.ههمووماندووبوونێكیلهبهرمنه.كاردهكاوگۆرانی
دهڵێههزارئاوازدهزانێ.«چاوهســـهیرهكانیپڕببوونلهخۆشحاڵی،دهدرهوشانهوه،برۆكانیبهرهو
سهرێههڵداوهوبهدهنگێكیبهرزدهستیكردبهگۆرانیگوتن:»ئارینالهســـهرپهڕیقوونوستووه…..«.ماوهیهكگوێمبۆڕاگرتوله
دواییداگوتم:»ئاوازێكیناخۆشه.«لنكابهئیتمینانهوهگوتی:»ههموویانئاوان.«
لـــهپڕلهجێـــیخۆیڕاپهڕی:»گـــوێڕاگره!مۆســـیقی!زووبه،بهرزمكهرهوه!«
ئێسكهسووكوپرووكاوهكانیلهگهڵتوورهكهیپێستیكهشینههڵگهڕابوو،لهزهویبهرزمكردهوه.زۆربهئیشتیاوهسهریلهپهنجهرهكهبردهدهرێوبێدهنگبوو.لهوماوهیهداالقهسیسوالوازهكانیبهئهسپاییدهجوواڵندهوهولهدیواریدهخشاند.منداڵێكزریكاندی،سهگێكلووراندی،ئۆرگێكلهحهوشـــهدهینااڵندوپارچهئاوازێكـــیدهلهراندهوه.لنكاگوێیدابووهئهو
ئاوازهولهبهرخۆیهوهلهگهڵیدهیگوتهوه.ههڵمهتووكـــیناوژوورهكهنیشـــتهوهوههوارووناكتربوو.ســـهعاتێكیههرزانبایی،كهباندۆڕهكهیبهئهندازهیســـكهیهكیمسیدهبوو،الروالردههاتودهچوو،لهسهرسهریدایكیههاڵوهسرابوو.قاپوقاچاخیسهرئاورگهكهپیسبوون،چینێكیئهستووریتۆزوخۆللهسهرههمووشتێكنیشتبوو،بهتایبهتئهوقولینچكهبهتانهجاڵجاڵۆكهیهكیپیستهندرابوو.ماڵزۆرتروهكزبڵداندهچوووفهقیریلهدارودیواریدهباریوههستی
بنیادهمیبرینداردهكرد.سهماوهروههازوهووزكهوت.دهنگێكیدڕگوڕاندی:»بڕۆدهرهوه.«لهپڕدا
نگلهریمووتهیویكدا
33کۆمهلهچیرۆکدهنگیئۆرگبڕا.ناوچاوانیتێكناوهێندێكسینگیخووراند،لهسهرخۆكۆخیوگوتی:»ســـینگمئازارمدهدا،بۆمنباشنییهزۆرههوایئازاد
ههڵمژم.گوێڕاگره،ئهتۆتائێستاجنۆكهتدیوه؟«نا. -
منیـــشنهمدیوه.شـــهوانهژێركوورهكهچاولـــێدهكهم،بهڵكو -دانهیهكســـهروهدهربێنێ،بهاڵموهدیارناكهون.لهنێوگۆرستانجنۆكه
ههیه،وانییه؟!ئهوانهتبۆچیدهوێ؟ -
زۆرسهیرهئهگهریهكێكیانباشبوو،ئهوكاتچدهبێ؟جارێكیان -كاتكاكچیئاوفرۆشهكه،جنۆكهیهكیبچووكیلهژێرخانهكهیخۆیانداچاو
پێكهوتبوو.ترسابوو،بهاڵممنلهوشتانهناترسێم.القهكانیلهناوپهڕۆوپاڵهكانیداشاردهوهوزۆرئازایانهدرێژهیبهقسهكهیداوگوتـــی:»تهنانهتخهونهترســـێنهرهكانمخۆشدهوێ.جارێكیانلهخهومدادارێكمدیســـهروبنیسهوزببوو،ڕهگوریشهیلهسهرهوهبوونولقوپۆپوگهاڵكانیلهسهرئهرزبوون.لهترسانوهخهبهرهاتم،ههمووگیانمشـــهاڵڵیئارهقببوو.جارێكیدیكهشلـــهخهومدا،دایكمبهرووتوقووتینوســـتبوووچوارپێیهكیشخهریكبووزگیدهدڕیودهیخواردودواییتفیدهكردهوه.لهخهونێكیدیكهشـــداماڵهكهمانلهجێیخۆیههڵكهندراوبهجادهدادهڕۆیشـــتوبهدوایئهویشـــداپشیلهیژنهكهی
بازرهسههڵدههات.....«پێدهچووسهرمایبێخۆیتێكنا،ئاونهباتێكیههڵگرتوكاغهزهكهیكـــهنیوهپچڕابـــوو،كردهوهودوایئهوهســـافیكردولهســـهرلێواری
پهنجهرهكهیدانا.بهوكاغهزهشـــتێكدروستدهكهم،شتێكیجوان،یادهیدهمبه -كاتكا،ئهویششتیجوانیخۆشدهوێ.گوێبگره،ئهگهربهرسووركهیهكی
حهمامباشتێریبكهی،بهئهندازهیئهسپێكیگهورهدهبێ.
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 34لێمروونبووكهئیمانیبهوقســـهیهههیهههربۆیهگوتم:»وایه -ئهگهرباشتێریبكهی،گهورهدهبێ.«لهخۆشیانهاواریكردوگوتی:»وایـــه،بهاڵمدایكم،ئهوبـــێعهقڵهپێمپێدهكهنـــێ.«دوایدهربڕینیهێندێكوشهكهلهبااڵیژنێكنهدهوهشاوه،درێژهیپێدا:«بێعهقڵه!ئهگهرپشیلهیهكیشزگیتێربێبهئهندازهیئهسپێكیلێدێ.مهگهروا
نییه؟«بۆچی،بهڵێ،...لهوانهیه. -
حهیفكهمنخواردهمهنـــیزۆرمنییه!دهناگهورهدهبووم!«له -خۆشـــیانوهجووڵـــهكهوتبـــووودهســـتهكانیبـــهشـــێوهیهكیجواندهجوواڵندهوه:«میشهكانبهئهندازهیسهگگهورهدهبن!لهبهرسووكهكانیحهمامیـــشدهتوانیبۆباركێشـــانكهڵكوهربگری.ئهگـــهربهئهندازهی
ئهسپێكگهورهبن،هێزیشیانزیاددهكا.وانییه؟چاولێبكهئهوانسمێڵیانههیه. -
ســـمێڵیانهیـــچعهیبێكینییـــه،دهكرێبهجێـــیزاریانبـــێ.ئهگهرجاڵجاڵۆكهیهكئهندازهی.....ئهگهرگوتتبهئهندازهیچی؟بهئهندازهیبێچووهپشیلهیهكبوایه،ئهوهئیدیزۆرسامناكدهبوو!سهدبریامنالقمههبوایه!بهههمـــووتوانامهوهكارمدهكردوتهواویئهوجانهوهرانهمتێردهكرد.دهچوومهســـهركاروخانوویهكملهنێومهزرایهكیسهرســـهوزبۆ
دایكمدهكڕی.ئهتۆتائێستالهنێومهزرایسهرسهوزبووی؟ئهیچۆن. -
باسوتاریفیمهزراولهوهڕگهمبۆبكه.بۆمباسدهكهی؟ -دهســـتمكردبهباسكردنیكێڵگهومهزراكان.زۆربهئیشتیاوهبێئهوهیقسهكهمببڕێ،گوێیههڵخستبوووهێدیهێدیمژۆڵهكانیقورسدهبوونوزارهبچووكهكـــهیدهكرایهوه،ههردهتگوتخهویلێكهوتووه.بهدیتنیئهودیمهنهوردهوردهدهنگمكزكرد،بهاڵمدایكیبهســـهماوهرهوههاتهژوورێ،پاكهتێكیلهبنههنگڵیدابوووشووشهودكایهكیلهنێوباخهڵی
نگلهریمووتهیویكدا
35کۆمهلهچیرۆکحهشاردابوو.
.....هاتمهوه. -كوڕهكهیچاوهكانیههڵێنان،ههناســـهیهكیههڵكێشـــاوگوتی:»ئهوێمخۆشدهوێ.شوێنێكیبێدهنگ،تهنیاگوڵوسهوزیلێبێ.دایهبۆچیداشقهوبارگینێكبهكرێناگری،لهناوكێڵگهوشیناییدانامگێڕی؟ههرواپیردهبموئهوشـــوێنانهنابینم.لهكۆتاییـــدابهبێحورمهتیهوهگوتی:»سوێنددهخۆمكهقاحبهی.«دایكیبهلهسهرهخۆییهوهالوانیهوهگوتی:
»سوێندمهخۆ-ئهتۆهێشتابچووك،نابێئهوقسانهبكهی...«ســـوێندمهخۆ،ههمووكارێكتكهڵهكوكوڵهكه،وهكســـهگی -بهڕهاڵههرجێگایهكیپێتخۆشبێدهڕۆی،مرۆڤێكیبهختهوهری.گوێ
ڕاگرهكێڵگهسهرسهوزهكانخواخوڵقاندوویهتی؟باشهبۆچی؟ -
بۆئهوهخهڵكبتواننلهوێسهیرانبكهنوخۆشڕابوێرن.« -»كێڵگـــه ههڵكێشـــا: ههناســـهیهكی و هاتـــێ بزهیهكـــی كوڕهكـــهسهرسهوزهكان!پێشـــانگاكهمدهبردهئهوێوههموویانمئازاددهكرد،تابهكهیفیخۆیانبهوالئهوالدابڕۆن.گوێبگره!خوالهكوێدروستدهبێ؟دایكـــیزیڕهكیكردولهپێكهنیناوهختبوودڵیلهخۆبێتهوه،لهســـهرجێگایهكهیڕاكشـــابووولهحاڵێكداالقهكانیبهرزكردبووهولێكیدهدانگوتـــی:»خوایه!چ.....منداڵێكینازدار!بنیادهملهپێكهنینادڵیلهخۆدهبێتـــهوه،ئیدیژیانیلهگهڵناكرێ!«لنـــكابهوپێكهنینهوهرامابووبههێندێكوشـــهیڕهق،كهئاوازیخۆشهویســـتیپێوهدیاربووجنێویپێ
دا.وهكمنـــدااڵنوایه،ههرپێمخۆشنییهپێبكهنێ!دیســـانههر -
ههمانقسهناشیرینهكانیدووپاتكردهوه.گوتم:»لێیگهڕێباپێبكهنێ.بیریلێمهكهوه.
لنـــكاڕازیبوو:»نابیریلێناكهمهوه،تهنیاكاتێكپهنجهرهكانخاوێن
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 36ناكاتهوه،تووڕهدهبم.ههرمندهپارێمهوهپهنجهرهكانبشۆ.ناتوانمنووری
خواببینم،بهاڵمههمووكاتلهیادیدهچێ.ژنهكهلهحاڵێكداجارجارپێدهكهنی،ئیســـتكانهكانیشوشتوبهچاوه
شینهدرهوشاوهكانیچاوێكیلهمنترووكاندوگوتی:»كوڕێكیجوانمههیه؟« -
لنكالهناكاولهمنیپرسی:»ئهتۆبێعهقڵی؟«نازانم.بۆچی؟ -
دایكمدهڵێئهتۆبێعهقڵی. -ژنهكهبهترسهوههاواریكردوگوتی:»بۆئهمقسهیهدهكهم؟ئهوژنێكیمهستیلهسهرجادهههڵگرتۆتهوهوهێناویهتهوهماڵێوجلوبهرگیگۆڕیوه
ونواندوویهتیودواییبۆخۆیڕۆیشتووه.«بۆخۆتواتگوت. -
منمهبهســـتێكیخراپمنهبوو.ئهتۆبۆشهیتانیلهمندهكهی. -وای!زۆربێشهرمه!
ژنهكهشوهكمنداڵێكقسهیدهكرد.ئاوازیدهنگیكچانهبوو،چاوهكانیخۆشهویســـتییهكیكچانهیتێدابوو،ههرچهندروخساریبهولووتهپانهولێوهههڵگهڕاوهكانیوددانهئاشـــكراكانیناشیرینترخۆیدهردهخست،
بهاڵمبزهیهكیههمیشهییلهسهرڕوخسارینهخشیبهستبوو.لهسهرخۆوهێدیگوتی:»چایهكهماننهخۆینهوه.«
ســـهماوهرلهسهرســـندووقێكلهقهراغلنكادانرابوو،ههڵمهتووكیئاویكواڵوكهلهژێرسهرپۆشیسهماوهرهشكاوهكهدههاتهدهرێوبهتهنیشتشانهكانیئهوداتێههڵدهبوو.دهستهبچووكوكانیلهبهرامبهرئهوداڕاگرتودوایئهوهبهریدهستیتهڕدهبوو،بهموویسهریوشكیدهكردهوه.
خهواڵووچاوهكانیلهسهریهكدانا.دوایماوهیهكگوتی:»كاتێكگهورهبووم،دایكمداشـــقهوبارگینێكمبۆدهكڕێ،ئهوكاتبهنێوشهقامهكاندادهگهڕێموسواڵدهكهم.ئهوكاتكه
نگلهریمووتهیویكدا
37کۆمهلهچیرۆکپارهوپووڵێكیچاكمگیركهوت،دهچمبۆكێڵگهسهرسهوزهكان.«
دایكیههناسهیهكیههڵكێشـــاوههرلهوكاتهشداپێكهنی.بهستهزمانه!كێڵگهیهكیبۆبهههشته.بنیادهملهوێدهتوانێچبدۆزێتهوه؟تهنیاچهند
ئۆردووگا،سهربازیوهحشیودێهاتیمهست....لنكانێوچاوانیتێكنابوو،هاتهنێوقسهكانیوگوتی:»درۆدهكهی.له
ئهوبپرسهكوێستانچۆنه.ئهوكوێستانیدیوه.....«»یانیمنئێستانهمدیوه؟« -
بۆچیئهوكاتكهمهستبووی. -وهكدوومنداڵپێكهوهشـــهڕهقسهیانبوو.لهوماوهیهداهااڵویگهرمیدهمهوئێوارانبۆحهوشـــهكههێرشـــیهێنابوو.ههورێكیڕهشـــیچڵكنئاســـمانیداگرتبوو،وردهوردهخۆرپهنایدهگرتوههواتاریكوتاریكتر
دهبوو.ئێستاكوڕهكهچایهكهیخواردهوهووردهوردهئارهقهیدهركرد.چاوێكی
لهمنودایكیكردوگوتی:ههمووشتێكمخواردوه،ئیدیئێستاخهومدێ. -
ژنهكهگوتی:»بخهوه.«بهاڵمئهودهیههوێبڕوات،دهتههوێبڕۆی؟ -
ژنهكـــهلهحاڵێكدابهئهژنۆلهمنیدهكوتـــاگوتی:»غهممهخۆناهێڵمبڕوات.«
لنكاپاڕاوهكه:»نهڕۆم«چاوهكانیلهسهریهكدانا،باوێشكیهاتێوخۆیخزاندهناوســـندوقهكه،لهپڕداسهریههڵێناوبهئارامیبهدایكیگوت:»بۆچـــیمێردیپێناكهی؟«ئهتۆشوهكئهوژنانهیدیكهزهماوهندێكوهڕێبخـــه.بهوجۆرهكهئهتۆلهگهڵههمووپیاوێكرادهبوێری...ئهوان
ههرلهتۆدهدهن.....بهاڵمئهوهمرۆڤێكیباشه.ژنهكهسهریبهسهرئیستكانهچایهكهیداشۆڕكردهوهوگوتی:»بێدهنگ
به،بخهوه.«
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 38-ئهوپووڵداره.
ماوهیـــهكژنهكهبێدهنگبوو،چایهكهیخۆیخواردهوهولهدواییداوهكئاشنایهكیكۆن،روویلهمنكردوگوتی:»ئهوهشژیانیمن،بێچرپهوههاڵ،تهنیامنوئهووهیچكهسیدیكه،لهوحهوشهیهدالۆمهمدهكهن،كهمنقاحبهم.ئهگهرواشبێمنشهرملهكهسناكهم.ئێستادهبینیچدیارییهكم،ههمووچاوملێدهكهنبۆچكارێكدهبم.بهســـتهزمانهخهوی
لێكهوت.منداڵێكیباشمههیه،وانییه؟وایهزۆرباشه. -
ناتوانمپڕبهدڵچاویلێبكهم،چگلهییهكیههیه! -بهڵێ،منداڵێكیبههۆشه. -
وایهبابیشـــیپیـــرهپیاوێكینهجیببـــوو،....چیپێدهڵێن؟ -دهفتهردارانخوایا!ناتوانموهبیرمنایهتهوه....ئهوانهیسهروكاریانلهگهڵ
سهنهده....مهبهستتسهردهفتهرداریئهسنادیڕهسمییه؟ -
وایه،پیرهپیاوێكیبهحورمهتبوو،زۆرلهسهرداڵنبوو،ئاشقی -منبوو،خزمهتكاریماڵیانبووم.
القهرووتهكانیكوڕهكهیبهپهڕۆوپاڵیداپۆشی،سهرینهچڵكنهكهیبنسهریرێكوپێككردودرێژهیبهقسهكانیدا:
لهپڕدامرد،شـــهوبوو،تازهلهالیهاتبوومهوه،كهكهوتهسهر -عهرزیژوورهكهوتهواوبوو.
كواسدهفرۆشی؟بهڵێ. -
كاربۆخۆتدهكهی؟ -نابۆیهكیدیكه. -
كهمێكنزیكتردانیشـــتوگوتی:»خۆتزۆرســـهنگینوماقووڵمهكه.ئیدیدهســـتتپێناگا.لهههركهسپێتخۆشهبپرسه،ههمووئهوانه
نگلهریمووتهیویكدا
39کۆمهلهچیرۆکدهزانن.«
خۆمماقووڵوسهنگیننهكردووه.دوایئهوهدهستهبچووكهكانی -كهپێستهكهیپیرڵۆكببووونینۆكهكانیشكابوون،لهسهررانمدانا،زۆربهخۆشهویســـتیهوهدرێژهیدا:»لهبابهتیلنكازۆرتســـوپاسدهكهم،
ئهوڕۆكهزۆرخۆشیلێگوزهرا،ئهویشلهسایهیلوتفیتۆبوو.«گوتم:دهبێبڕۆم.
بهسهرسوڕمانهوهپرسی:»بۆكوێ؟« -لهشوێنێكبهڵێنمداوه. -
بمێنهوه. -ناتوانم. -
چاوێكیلهكوڕهكهیوپهنجهرهوئاسمانكردوبهئارامیگوتی:»بمێنهوهبهپارچهیهكدهموچاومدهبهستم...لهبهركوڕهكهمئهوكارهدهكهم.بێئهندازهدۆســـتانهوئینســـانیوگهرموگوڕقسهیدهكرد.چاوهكانیوهكچاویمنداڵێكدهچوونولهروخساریناشیرینیدابزهیهكداگیرسا.نهبزهیلێقهوماوێك،بهڵكوبزهیدهوڵهمهندێككهدهیتوانیشوكرانهیخۆیزۆربهچاكیبهجێبگهیهنێ.كوڕهكهگهڵێكجاردهجواڵوهوخۆی
كۆدهكردهوهوهاواریدهكرد:»دایهدهیانههوێراكهن،دایهوهره!«
ژنهكهخۆیبهسهرداشۆڕكردهوهوبهمنیگوت:»خهوندهبینێ«لهجێیخۆمههســـتاموچوومهحهوشـــهكه،لهوێراوهســـتامونوقمیخهیااڵتیخۆمبووم.دهنگیئاوازهیهككهكهسێكلهبهرخۆیهوهوڕێنهیدهكـــرد،بهرگوێمكهوت،لهپهنجـــهرهیژێرخانهكهوهكهدههاتمهدهرێ،دایكالیالییهكیســـهیریبۆكوڕهكهیدهگوت.وشهكانیئهوبهتهواوی
دهبیستران:»چارهرهشیهكانلهگهڵخۆیاندێنن
ئهوكوێرهوهریانهیكههۆشلهمرۆڤدهفڕێننو
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 40دڵهكانلهتلهتدهكهن.
وایلهوكوێرهوهریانه،لهوكۆستانه،لهودهردانه!لهكوێخۆحهشاربدهم،وای!لهكوێ؟!«
منیشلهحاڵێكداددانهكانملێـــكقفڵببوون،ههتالهداخیكوێرهوهریهاوارێكلهدهروونمههڵنهستێ،بهپهلهحهوشهكهمبهجێهێشت.
نگلهریمووتهیویكدا
41کۆمهلهچیرۆک
دایكوكوڕ*
»ماكسیمگوركی«
سهبارهتبهدایكانتادنیادنیایهدهتوانینچیرۆكیبێبڕانهوهبگێڕینهوه.چهندههفتهبوو،كهدوژمنانتهنگاوتهنگوبهشێوهیبازنهیی،شاریانگهمارۆدابوو،ئهواننوقمیئاسنوپۆاڵبوون،شهوانهئاورهكانیانوهكتهپۆڵكهیهكدهكردهوه،بهچاویسووریبێئهژمار،لهشهوهزهنگدا،چاویانلهدیوارهكانیشـــاردهكردولهچاوهســـوورهكانیانترووسكهیشادیدهباریوگڕیسهركهوتنیلێبهرزدهبووهوئهوههستهههڕهشهخوڵقێنهلهشـــاریگهمـــارۆدراودا،خوڵقێنهریگهلـــێبۆچوونیڕهشبوو.لهســـهردیوارهكانیشـــاردادهیاندی،كهگهمـــارۆیدوژمنبێپســـانهوهتهنگوتهنگتردهبێتهوه،لهقهراغیئاورهكانسێبهریئهوانبهجوانیدهبینرا،حیلهیئهسپهكانیانكهقهڵهووتێربووندهبیسترا.زرینگهزرینگیچهكهكانوقاقایپێكهنینیئهوان،بهگوێیخهڵكیشاردهگهیشـــت،دهنگیگۆرانیسهركهوتوانهیكهسانێككهلهسهركهوتنیخۆیـــاندڵنیابوون،بهگوێدهگهیشـــت.تۆبڵێیلهگوێیمرۆڤداهیچ
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 42شتێكلهدهنگیگۆرانیوپێكهنینیدوژمنناخۆشترودزێوترههبێ!
دوژمنهكانههمووئهوجۆگانهیكهئاویاندهگهیاندهشار،بهكهالكپڕكردبوو،رهزهكانیدهورووبهریدیواروسهنگهرهكانیشاریانسووتاندبوو،كێڵگهكانیـــانگێرهكردبوون،داریباخهكانیانلهڕهگهوهدهرهێنابوون،شارلهههمووالیهكهوهئاوااڵوبێپهسێوبوو،ههمووكاتهكانیرۆژتۆپه
ئاورهاوێژهكانیدوژمنرێژنهیئاوروئاسنیانبهسهردادهباراندن.دهستهكانیسهربازانینیوهبرسی،كهلهشهڕماندووبوون،بهرووگرژیلهنێوكۆاڵنهتهنگهبهرهكانیشـــاردادهگهڕان.لهپهنجهرهكانهوهدهنگیناڵهیبریندارهكان،هاواریقسهپڕاندنوتووكودوعاولهخۆدانیژنانوگریانوشـــیوهنیمندااڵندهبیســـترا.ههموولهسهرهخۆوبههێوریقســـهیاندهكرد.تۆبڵێیدوژمنهێرشیدهستپێكردبێت!بهتایبهتیناخۆشترینكاتهكانیژیانلهسهرهتایشهودهستیپێكرد،لهبهرئهوهكاتێكســـێبهریرهشوتاریكلهنێوهڕاســـتیدۆڵیشاخهكاندههاتهدهرێ،باڵیبهســـهرئۆردووگایدوژمنرادهكێشـــا.ئهوسێبهرهبۆالیدیوارهداڕووخاوهكانیشـــاردههات،مانگوهكمهتاڵێكخۆیدهنواند،كهلهمهیدانیشـــهڕدالهژێرزهبریشمشێردالهتوپهتبووه،لهسهربهرزایـــیكێوهكانـــهوهوهدیاردهكهوت،لهبێدهنگـــیوتاریكیدا،ناڵهوشیوهنچاكتروباشـــتردهبیسترا.خهڵكێك،كهلهڕهنجوكوێرهوهریوبرســـیهتیدابڕســـتیانلێبڕابوووچاوهڕوانییارمهتیدهرێكنهبوون،رۆژبهرۆژهیوابڕاوتردهبوون.خهڵكبهترسهوهدهیانروانییهمانگوددانیتیژیكێوهكانوزاریكراوهورهشیدۆڵهكانوئۆردووگایپڕلهههراوههنگامهیدوژمن.تهواویئهوانهههڕهشهیمهرگیاندهكرد،هیچ
ئهستێرهیهكیهیوابۆدڵدانهوهیئهواننهدهدرهوشایهوه.لهترسانانهیاندهوێرالهماڵهكانیانچراوئاورداگیرسێنن،تهواوتاریكیبهســـهركۆاڵنهكاندازاڵبوو،لهوتاریكییهدا،ژنێكیبێدهنگكهسهراپایخـــۆیلهبااڵپۆشـــێكیڕهشپێچابوو،بێدهنگوهكماســـییهككهله
نگلهریمووتهیویكدا
43کۆمهلهچیرۆکقوواڵیـــیرووبـــاردامهلهبكات،بهكۆاڵنهكانداتێپـــهڕدهبوو،خهڵككهئهویاندهدیت،لهیهكتریاندهپرسی:ههوه؟ههوه!ئهوكاتكهبهپهلهلـــهنێوتاقنمایدااڵنهكانداوندهبوو،بهالرهملێوبێدهنگوبهپهلهلهتهنیشتیرادهبوون،فهرماندهیدهستهكانیكێشكچیوپاسهوانهكان
بهتووڕهییهوهپێیاندهگوت:بانوماریاننا،ئێوهدیســـانلهنـــاوكۆاڵندادهخۆلێنهوه؟وریابه -
ڕهنگهتۆبكوژن،كهسنییهكهوهدوایبكوژانیتۆبكهوێ....ژنهكهبااڵیراســـتدهكردهوه،هێدیوئارامرادهوهســـتا،بهاڵمتاقمهیكێشكچیبهالیداتێدهپهڕینونهیاندهوێرایانبێزیاننهدههاتدهستیلێبوهشێنن.پیاوهچهكدارهكانبهچهشنێكخۆیانلێدووردهكردهوهولـــهنزیكبوونـــهوهلهئهوخۆیاندهپاراســـت،كههـــهروابزانهتهرمیمردوویهكه.ئهویشلهتاریكیدادهمایهوهودیســـانئاراموتهنیابهرهوالیهكدهڕۆیشـــت،الڵورهشوههروهككانگهیبهبهختیشـــارهلهكۆاڵنێكبۆكۆاڵنێكیدیكه،دهورووبهریئهوســـنووروناڵهوشیوهنوگریانودهمهتهقهیســـهربازهنێوچاوانتاڵهكان،كهبهتهواویبێئومێدببووندهبیســـترا،وهدوایئـــهودهكهوتنولهههمووجێگهیهكبهدوایدا
دهخۆشینوجهرگیانزاماردهكرد.ئهوژنهشدایكبوو،یهكێكلهمرۆڤهكانیئهوواڵتهبهاڵلێدراوهبوو.لهبیرینیشـــتمانوكوڕهكهیدابوو.كوڕهكهیگهڵێكجوانوبهزهوقبوو،بهاڵمبێبهزهییانهفهرماندهریتاقمێكیدهكرد،كهشاریانوێراندهكرد،تاماوهیهكلهمهوبهردایكبهتاســـهوهدهیڕوانییهكوڕهكهی،ئهویوهكدیارییهكیبهنرخبۆواڵتهكهیدهزانیوبهیارمهتیدهرێكیباشیدهزانی،
بۆشارهكهیكههێناویهتهدنیاوه.ئهوشارههێالنهیهكبوو،كهبۆخۆیوكوڕهكهیلهوێداپێگهشتبوون.ســـهدانریشـــۆڵینهدیتراودڵـــیدایكیانبهوبـــهردهكۆنانهكهبابوباپیرانیخانوویانپێدروستكردبوونودامهزراوهكانیشاریانپێساز
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 44كردبوونوبهزهییهكیكهئێســـكیكهیوكاروهاورهگهزیئهولهگهڵچیرۆكوشـــیعروهیواكانلهوهدانووســـتون،پێكهوهگرێدهدالهالی
ئهوخۆشهویستكردبوونوخۆیپێوهگرتبوو.ئێستهئهودڵه،نزیكترینوخۆشهویستترینكهسیلهدهستداوه،دهگریائهودڵهوهكتهرازوویهكبوو،كاتێككهخۆشهویستیئهوبهمنداڵهكهیوشـــاریجێگهیلهدایكبوونیلهتایتهرازوودهنا،نهیدهتوانیســـاخ
وهبێداخواكامالیتهرازووقورستروكامالیسووكتره.بهوجۆرهشهوانهبهكۆاڵنهكاندادهڕۆیشتوزۆركهسئهویاننهدهناسیهوه،ترسههڵیدهگرتنوبااڵیرهشیئهویانبهكانگایمردنێكدهزانی،كهلهههموواننیزیكبۆتهوه،ههركهسئهویاندهناسیهوهبهبێدهنگییهك
لێیدووردهكهوتنهوه.بهاڵمشهوێ:لهســـووچێكیدووروتاریكلهنزیكشورهیشار،دایكتووشـــیژنێكیدیكهبوو،ئهوژنهجووڵـــهینهدهكرد،وهكپارچهیهكلهزهوی،لهبهرامبهرتهرمێكدائهژنۆیدادابوو،ســـهریپڕلهكهسهریبهرهوروویئهستێرهكانراگرتبوو،دووعایدهكرد.لهسهرسهریئهویشكێشكچییهكانبهسرتهقسهیاندهكرد.دایكیخائینلهوژنهیپرسی:
مێردهكهته؟نه -
براته؟نهخێـــرمنداڵهكهمه،مێردهكهمســـێزدهرۆژلهمهوپێشكوژرا، -ئهویـــشئهمڕۆكـــوژرا.دوایدهربڕینیئهمرســـتهیهدایكیكوڕكوژراوههستاوبهنیشانهیرازیبوونگوتی:دهبووریئهیخوداوهند،كهههموو
شتێكدهبینێتودهزانێمنسوپاسگوزاریتۆم!دایكپرسی:
بۆچی؟ -ژنهكوڕكوژراوهكهوهاڵمیدایهوه:
نگلهریمووتهیویكدا
45کۆمهلهچیرۆکئێســـتهكهكوڕهكهملهشـــهڕدابـــۆپارێزگاریلهنیشـــتمان -ســـهربهرزانهكوژراوه،دهتوانمبهئاســـوودهییهوهبڵێمكهترسیلهدڵیمندادروستكردبوو،زۆرهۆگریژیانیئاسوودهوخۆشبوو،دهترساموهككوڕیماریاننابهشـــارهكهیخهیانهتبـــكاوبێتهدوژمنیخواورێبهریدوژمنانیئێمهوهئهستۆبگرێ.نهفرینلهئهودایكهكههێناویهته
سهرزهویوپێیگهیاندووه.ماریانناروویخۆیداپۆشیودووركهوتهوه،بهاڵمبهیانیزووچووهالی
پارێزهرانیشاروگوتی:یامنبكوژنیادهروازهیشـــاربكهنـــهوه،تامنیشبچمهالی -
كوڕهكهم،كهبۆتهدوژمنیئێوهوواڵتهكهیخۆی.ئهوانوهاڵمیاندایهوه:
تۆئێســـتهكهدهبێبهچاویرێزهوهسهیریواڵتهكهتبكهی،كوڕیتۆههربهوجۆرهكهدوژمنیههركاملهئێمهیهدوژمنیتۆشه.
مـــندایكم،ئهومخۆشدهوێوخۆمبهتاوانباردهزانم،كهئهو -ئاوایبهسهرهاتووه.
ئهوكاتئهوانكهوتنهراوێژكهچیلێبكهن؟دوایراوێژگوتیان:ویژدانرێمانپێنادا،كهلهبهرتاوانیكوڕهكهتبتكوژین،ئێمهدهزانینكـــهتۆلهوپێوهنییهداچهندهئـــازاردهچێژی،كهوابووچۆنباوهڕبهوهدهكـــرێ،كهتـــۆرێگهیئهوتاوانهگهورهتنیشـــاندابـــێ!لهالیهكیدیكهشـــهوهتۆوهكبارمتهشبۆشارپێویستنی،كوڕیتۆقهتغهملهتۆناخوا،ئێمهوابیردهكهینهوه،كهئهوناڕهسهنهبهیهكجاریتۆیلهبیربردۆتهوهوئهگهرتۆوابیردهكهیهوه،كهدهبێســـزابدرێ،ههر
ئهوسزایهبۆتۆبهسه!بهڕایئێمهئهوسزایهلهمردنیشترسێنهرتره!
بهڵێ!ئهوسزایهزراوتۆقێنه! -ئهواندهروازهیشـــاریانكردهوه،دایكهیانئازادكرد،لهسهرشوورهی
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 46شاررابۆماوهیهكیزۆرخستیانهژێرچاودێری،داخواچۆنلهسهرئهوزهوییـــهكـــهژینگهوزێدیخۆیهتیوبهوههمـــووخوێنهكهكوڕهكهی
رشتوویهتیوزهویپێپاراوكردووه،ڕێدهپێوێ!ئهوبهلهســـهرهخۆییههنگاویههڵدێناوه،ســـهریكڕنۆشیبۆتهرمی
شههیدهكانیپارێزهرانیشاردادهنهواند.بهبێزراویچهكهشـــكاوهكانیدوورههڵدهداشـــت.ئاخردایكلهچهكیهێرشبێزارنوبێزیانلێیدهبێتهوهوتهنیائهوچهكهیانخۆشدهوێ،
كهبۆپارێزگاریلهژیانپێویسته!دهتگـــوتلهژێربااڵپۆشـــهكهیداجامهئاوێكیپێیه،دهترســـابیڕێژی،ههرئهندازهدوورتردهبووهبچووكتردهنواند،ئهوانهیلهســـهرشـــوورهخستبوویانهژێرچاودێری،وایانبهبیردههاتلهگهڵلهشیئهوناخۆشی
وغهمودهردونائومێدیشاریانجێهێشتووه.دیتیانكهلهنیوهیرێگاكهداوهستا،كاڵویبااڵپۆشهكهیلهسهرسهریالداوماوهیهكیزۆرلهشارراما،بهاڵمئهوانهیلهنێوئۆردووگایدوژمنئهویاندیتبوو،كهبهتاقیتهنیالهنێوهڕاســـتیدهشـــتێراوهســـتاوه،چهندتارمایـــیرهشوهكخـــۆیبێپهلهكردنبهپارێـــزهوهلێینزیك
دهبوونهوه.پێیگهیشتن،پرسیاریانلێكرد،چكهسیوبۆكوێدهچی؟
ژنهگوتی:-ســـهرداریئێوه-كوڕیمنه-هیچكاملهسهربازهكانگومانیانلهراستیقســـهیئهوژنهنهبوو.راستوچهپیانلێگرتولهگهڵیوهڕێكهوتنودهســـتیانكردبهتاریفوپێههاڵگوتنیكوڕهكهی،كهكوڕیتۆزۆرئاقڵوئازایه،دایكبهفیزهوهســـهریههڵێناوه،گوێیلهقســـهكانیان
دهگرتوهیچپێیسهیرنهبوو،كوڕیئهودهبووئاوابێ؟!سهرهنجامخۆیلهبهرامبهركهسێكدابینی،كهنۆمانگپێشلهدایكبوونیدهیناســـی،بهرهوروویكهســـێبوو،كهقهتخۆشهویســـتیئهویبۆ
نگلهریمووتهیویكدا
47کۆمهلهچیرۆکســـاتێكلهدڵیخۆیدهرنههاویشتبوو.كوڕهكهیلهبهرامبهریدانوقمیجلوبهرگیمهخمهروئاوریشمبوووچهكهكهشینوقمیجهواهێراتبوو.ههمووشـــتێكئهوجۆرهكهدهبوووابێ.زۆرجاراندایكبهتایبهتیلهخهودائهوی)كوڕهكهی(بهناوبانگودهوڵهمهندیشیاویپێداههڵگوتن
دیتبوو.كوڕهدهستیدایكیماچكردوگوتی:دایه!تۆهاتیبۆالیمن،لهنیازومهبهســـتیمنتێگهیشتی، -
ههرسبهیئهوشارهدوعالێكراوهداگیردهكهم!دایكوهبیریهێنایهوه:
شارێككهتۆلێیلهدایكبووی؟! -الو،كهلهئازایهتیهكانیخۆیسهرمهســـتبوووخولیایوهدهستهێنانیناوبانگیزیاتریدهكرد،بهههســـتێكیسهركێشـــیالویوئازایهتیهوه
گوتی:منبۆیهلـــهدایكبووم،تائهودنیایهماتوحهیرانكهم!من -لهبهرخاتریتۆرهحممبهوشـــارهكردووه.ئهوشارهوهكدڕوویهكلهالقیمنههڵچهقیوهوبهرههڵهســـتینـــاووناوبانگیخێرایمنه،بهاڵم
ئێسته«سبهی«ئهوهێالنهسهربزێوهوێراندهكهم!دایكگوتی:
هێالنهیهك،وێـــراندهكهیكهههربهردێكیئهوێلهمنداڵیهوه -تۆدهناسێوهبیرتدێ!
بهردهكان!مادامكهمرۆڤهكانناچارنبهقسهكردننهكهناڵڵن، -بهێڵـــهســـهبارهتبهمنكێـــوهكانزاریانبكهنهوهوقســـهبكهن،من
ویستاریئهوهم!دایكیپرسی:
ئهدیبهخهڵكدهڵێیچی؟ -ئاخ!وایه،منئهوانملهبیره،دایه!ئهوانیشبۆمنپێویســـتن، -لهبـــهرئهوهئازایانوقارهمانانتهنیالهبیرهوهریئهواندابۆههمیشـــه
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 48دهمێنێتهوه!
قارهمانئهوكهســـهیهلهپاشمردنژیاندروســـتدهكا،ئهو -كهسهیهكهبهسهرمردندازاڵبێ.
كوڕوهاڵمیدایهوه:نا!رووخێنهرانیشههروهكدامهرزێنهرانیشارهكانناوبهدهرهوهوسهربڵندن.چاولێبكهشاریرۆمنازانین»رمولس«دروستیكردهوه،یانكهســـێكیدیكه،بهاڵمناوی»الریخ«ههمووئازایانیكهئهوشـــارهیان
وێرانكرد،ڕوونوئاشكرایه.دیساندایكوهبیریدێنێتهوه!
ئهوشارهوئهوئازایانهجاویدانن،كهنیشانێكیانلێنییه،ههر -بهوجۆرهتارۆژئاوالهگهڵدایكیقســـهیكرد.ئیدیدایكبهدهگمهنقسهیشـــێتانهیكوڕهكهیدهبڕی.سهریبهعیزهتوكهرامهتیلهبهر
خۆنابوووجارلهگهڵجارزیاتربهسهرسینگیداشۆڕدهبووه.دایك،دروســـتدهكاتوگیاندهبهخشـــێ،پارێزگاریدهكات.قسهوباســـی،وێرانیورووخاندنلهبهرامبهردایكدابهنیشـــانهیدوژمنیوناڕهزایهتیلهگهڵئهوه.الوئهوهنازانێوههستیپێنهكردووهولهگهڵ
ئهوشتهكهماناوچهمكیژیانیدایكهبهربهرهكانێدهكات.دایكههمووكاتێكدوژمنیمردنه،دایكههمووكاتێكرقیلهودهســـتهدهبێتـــهوه،كهمردنبۆماڵـــهكانرێنوێنیدهكاولهگهڵئهودهســـتهدوژمنایهتیههیه.كوڕیئهو،ئهوانهینهدهدی،دهركردنیناووناوبانگئـــهویكوێركردبـــوو.ههروههانهیدهزانیكهدایـــك-كاتێكژیانێكبهناویدایكپێكدێنیوپارێزگاریلێدهكات،ئهگهربدرێتهبهرهێرش-
دڕندهیهكیزۆرعاقڵ،بهاڵمبێبهزهییوبێترسه.دایكچهماوهدانیشتبوولهپهردهیالدراوهیچادریفرماندهریراشارێكیدهدیت،كهلهوشارهدابۆئهوهڵینجارلهرزینیشیرینوبهتامینوتفهوبرووســـكهكانیژانهێنهریزانی.ئهوكوڕهیبهدنیاهێناوه،كهئێسته
نگلهریمووتهیویكدا
49کۆمهلهچیرۆکنیازیوێرانیولێكههڵتهكانیئهوشـــارهیههیه.ترووســـكهیسووریخوێناویرۆژلهبورجوشـــورهیشـــاریدابوو.شوشـــهیپهنجهرهكاندروشانهوهیهكینامۆیانههبوو،دهتگوتتهواویشاربریندارهوشیرهی
سووریژیانلهسهدانبرینیئهودادهتكێ.كاتدهڕۆیشـــت،وردهوردهشارڕهشدهبوو،دهتگوتپاشماوهیالشهیمردوویهكه.ئهستێرهكانلهئاســـمانیشارهوهدهركهوتن،وهكههزارانمـــۆمدهچوون،كهلهدهوریجهنازهیهكههڵكرابن،تێڕوانینیدایكتانێوماڵهتاریكهكانیشبڕیدهكرد،كهخهڵكیشـــارلهترسیكوڕهكهیئهونهیاندهوێراچراوئاورلهماڵهكانیانداگیرســـێنن،نهكاســـهرنجیدوژمنرابكێشن،تێڕوانینیدایكلهتهواویدااڵنهكانیشاردابڕیدهكرد،كهبۆنیكهالكههوایئهوێیانژاراویكردبوو،دهنگیســـرتهیخهڵكێككهچاوهڕوانیمردنبووندهبیسترا.دایكههمووكهسوههمووشتێكیدهدی.تهواویئهوشـــتانهیبۆدۆستوئاشنایانبوون،ئهوهندهنزیكبوونهوه،دهتگوتلهبهرامبهریدانراونوبێدهنگوئیشـــكچاوهڕوانیبڕیاریئهون.دایكوایههســـتپێكرد،كهدایكیتهواویخهڵكیئهو
شارهبۆخۆیهتی.لـــهبهرزاییرهشـــیكێوهكان،هـــهورهكانوهكئهســـپیباڵداربۆالیپێدهشـــتهكاندههاتنـــهخوارێوبۆالیشـــاریمهحكـــوومبهوێرانی
ههڵدهفڕین.كوڕهكهیدهیگوت:
ئهگهرشـــهوبهئهندازهیپێویستتاریكبێت،رهنگهههرئهو -شهوهێرشبكهین!كاتێكرۆژلهچاویمرۆڤدهداوبریقهیچهكئازاردهدا،ناتوانێچاكشمشـــێربوهشـــێنێ،لهكاتیئاوادادهستبهههڵه
زهبردهوهشێنێ.كوڕهئاوایدهگوتوبهسهرنجیتهواو،چاویلهشمشێرهكهیدهكرد.
دایكبهكوڕهكهیگوت:
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 50وهرهئێره،ســـهرتلهسهرســـینگمدابنێ،تاوێكبحهسێوهو -كاتهكانـــیمنداڵیوهبیرخۆتبێنهوه،كهتـــۆچهندهخاوهنبهزهییو
بهزهوقوشۆقبوویوچهندهههمووالیهكتۆیانخۆشدهویست.كوڕهبهقســـهیدایكیكردوسهریلهســـهررانیدانا،چاویلێكناو
گوتی:منتهنیادووشـــتمخۆشدهوێ،ناوبهدهرهوهییودایكم.دایه -تۆمبۆیهخۆشدهوێ،ئهوجۆرهكهدهبوایهببمئاواشـــتهێناومهسهر
زهوی.دایكبهسهرئهوداشۆڕبووهپرسی:
لهگهڵژنانچۆنی؟ -ژنانزۆرزۆرن.وهكههمووشـــتێكبهزووییپیاولێیانتێرو -
بێزاردهبێت.دایكبۆئاخرینجارلێیپرسی: -تۆئارهزووناكهی،منداڵتههبێ؟ -
منداڵبۆچی؟بۆئهوهكهبیانكوژن؟كهســـێكیوهكمنپهیدا -دهبێتئهواندهكوژێومنتووشیئیشوئازاردهبمولهوكاتهداپیرو
پهككهوتهموناتوانمتۆڵهیانبكهمهوه.دایكههناسهیهكیههڵكێشاوگوتی:
تۆوهكبرووسكهیسووتێنهرجوانی،بهاڵمبێبههرهی. -كوڕهبزهیهكیهاتێوگوتی:
وایه،وهكبرووسكهیسووتێنهر... -سهرهنجاموهكمنداڵێكلهسهرسینگیدایكیخهویلێكهوت.
ئهوكات،دایكبااڵپۆشـــێكیرهشـــیبهسهركوڕهكهیههڵكێشاوئهویلهبنداشـــاردهوه،خهنجهرهتیژهكهیلهسهردڵیكوڕهكهیداوئهویشتهكانێكیخواردودهســـتبهجێگیانیدهرچوو-ئاخردایكچاكدهزانێدڵـــیمنداڵهكهیلهكوێلێدهدا.وایئهوه،الشـــهیبێگیانیئهوی
نگلهریمووتهیویكدا
51کۆمهلهچیرۆکلهســـهررانیرالهپێشپاسهوانیحهپهســـاودانا،روویلهشاركردو
گوتی:مـــنوهكمرۆڤێـــكئهوهندهملهتوانادابـــوووئهركیخۆمبۆ -واڵتهكـــهمبهجێهێنا،بهاڵموهكدایكلهگهڵكوڕهكهمدهمێنمهوه!ئیدیدرهنـــگبووهكهمنمنداڵیدیكهمبێ،زیندوومانهوهیمنیشبۆكهسپێویســـتنییه.ئهوكاتبهدهســـتیبهتواناونهترســـی،ههربهئهوخهنجـــهرهكههێشـــتابهخوێنیكوڕهكهییاخوێنـــیخۆیگهرمبوو،لهسهردڵیخۆیدا،كاتێكدڵزاماره،بهئاسانیدهتواندرێبیپێكێ.
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 52
نووسهرئااڵههڵگریگهله
»نیكاندرۆف«
شـــهوێكتادرهنگانالیگوركیبووم،كاتێكبهرهوماڵبوومهوه،ئهوتابهردهرگایدهرێبهڕێیكردموگوتی:
ڕاســـتی،بۆچیئهتۆههربهشـــهوســـهردانیمـــندهكهی؟له -سیخوڕهكانیپۆلیسدهترسێی؟پێمخۆشهبهڕۆژمیوانمبی.
منلهگهڵئهوهداكهپێموابووهێندێكجارخواردنینانینیوهڕۆلهماڵیگوركییارمهتییهكیباشهبۆئهوداهاتهكهمهیمن،بهئهسپاییگوتم:
بهڕۆژباشنییه....كاتیڕۆژدهوروبهریتۆبهردهوامكۆمهلێكی -لێیه.
باشیهكهیلێرهدایهكهكۆمهلێكههن.ههمخهڵكئهتۆدهبینین -وههمئهتۆشخۆتنیشـــاندهدهی.ســـبهیوهره،نههاردهخۆینولهدواییدادهچینبۆژووریكاریمنوگوێبگره،كهچۆننووسهرهتازهكان
نگلهریمووتهیویكدا
53کۆمهلهچیرۆکرێنوێنیدهكهم.رهنگهلهكاتێكیشـــدائهورێنوێنییانهیمنبهكاریتۆش
بێن.منیشسبهیرۆێشتم.
كاتێكچاومبهودهستهكاغهزانهكهوت،كهلهسهرمێزینووسینیگوركیبهشێوهیهكیرێكوپێكدانرابوون،بهخۆمنهبوو،وهدهنگهاتم!
ههمووئهوانهنووسینیكهسانیدیكهن؟! -ئهودهســـتهكاغهزانهیكهلهبهردهستیگوركیدابوون،واوێدهچووكهدهیههوێلهگهڵنووسهریئهوبهرههمانهداراوێژوقسهبكا،بهغروورهوه
لهپیدهستیبهسهرداهێنانوگوتی:ئهوانهكهمن،كانگایسهرهكیئهوهتالێرهیه. -
ئهوكاتنیشانهیبهتاقهیهكیساكاركرد،كهلهتهختهیپانولووسبهدرێژاییتهواویدیوارلهپشتمێزینووسینیبهدیوارهوهداكوترابوو.
بهدرێژاییتهختهكه،لهسهرانسهریدیوار،دهستهیرهنگاورهنگیكاغهزهنووســـراوهجیاجیاكانبهشـــێوهیهكیرێكوپێك،وهكبهستهوكتێبو
لوولهداندرابوون.لـــهوێكاغـــهزدیـــواریوتهنانـــهتكاغـــهزیناســـكیســـیگاریش
دهبیندرا.........لهڕاستیدا،چونكهمنلهپێشدا،سهبارهتبهزۆربهینووسهرانی»نیژنینووگورود«رهشـــبینبووم،ههربۆیهئهوكۆگانووسراوهدهستنووسانهی
خهڵكیدیكهدایهێزاندموشوێنهواریخراپیلهسهردانام.منبهنارهحهتیهوهپرسیارمكرد:
زۆردهنووسن؟ -گوركیبهكهیفخۆشیهوهلهسهركورسیهراحهتهكهیوهجووڵهكهوت،بهدهستهگهورهكانیلهنێوئهوگهنجینهدهستنووسانهداكهوتهگهڕان،ههتائهوشتهیپێویستیهتیبۆكارئامادهیبكا،لهحاڵێكداوهكگوندییهكان
وشهكانیدهردهبڕیگوتی:
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 54زۆر،زۆریشدهنووسن. -
منكورسیهكهملهنزیككورسیهكهیئهودانا،تائهوبهشهلهدهستنووسهكانكـــهگوركیژێریانیبـــهوردیخهتلێدابووبخوێنمـــهوه.ئهوكاتبۆمدهركهوت،كهلهســـهریهكزۆربهیدهستنووسهكاندهگهڕێنهوهبۆشێوهبیركردنهوهیســـاكارخاوهنبهرههمهكانولهواندالهگوركیپاڕانهتهوه،كهدهستنووسهكانتاكۆتاییبخوێنێتهوه،لهبهرئهوهگرنگترینوجوانترین
بهشلهكۆتاییدادهستپێدهكا.لهگهڵئهوهداهێشتارهشبینبوومبهرامبهربهونووسهرانهوپرسیم:
چكهسانێكزیاتردهنووسن،ژنانیاپیاوان؟ -ههمژنان،ههمپیاوان،وهكیهكزۆردهنووسن.ڕۆحیمرۆڤبهو -
نووسینانهشاددهبێ.لهسهرئهوباوهڕهمئهوشێتییهزیاتربهشیئیوهكئێمهیه،یانی -
الوهكان؟نـــا،چاكبۆینهچووی،پیرێـــژنوپیرهپیاوانیشدانامێنن،خۆ -پیرهكانیشسهربردهیانههیه،بهاڵمئێوهیالوچیتانههیه؟هێشتاهیچ،تهنیـــاههوڵوتهقهالیهكدهكـــهن.پیاوێكیپیر،كهجارروباردێتهئێره،الموایهنهوهدســـاڵیدهبێ،ههمووشتێكدهزانێ»دایرهالمعارف«ێكیگهڕۆكه،بهاڵمناتوانێبنووســـێ،ئهگهرئهوهبمرێپیاوبهخهســـارێكیگـــهورهیدهزانێ،لهگهڵخۆیداخهزێنهیهكیبهنـــرخوگهورهدهباتهژێر
گڵ.لهوكاتهدانووسهرانیئهونووسراوانهیكهلهسهرمێزهكهیدانرابوون،بهئهســـپاییویهكیهكدههاتنهژووریكاریگوركیومنبۆماوهیهكله
قسهكردنوهستاموتهنیائهوهندهمههلبۆڕهخسا،كهبپرسم!ئێوهبهسهریهكهوهبهكۆمهڵپێكهوهكاردهكهن؟ -
گوركیئهوپرسیارهیپێسهیربوووبهپهلهوهاڵمیدایهوه:ئهوقســـانهچییه!نا،گیانهكهم!تهنیائهمڕۆوایلێهاتووه،كه -
نگلهریمووتهیویكدا
55کۆمهلهچیرۆکخهڵكێكیزۆركۆبوونهتهوه.
نووســـهرانلهســـهرهخۆوبهپارێزهوهبهدرێژایـــیدیوارهكانیژوورهكهدهجوواڵن،دهترسانكهدهنگهدهنگبكهنیابكۆخن،ههرشتێكهلهسهررێـــگابوایهزۆربهپارێزهوهلێیتێپهڕدهبوونوههوڵیاندهدا،كهالقیادهستیانوهمێزیاكورسیژوورهكهنهكهوێ،نهكالهوشوێنهشتێكپیسونارێـــكبكهن.رێزوحورمهتیبـــێریایئهوانبهگوركیوژوورهكهی،زۆردڵگیروشیرینبوو.منوامبیردهكردهوه)كهدهبێههرواشبێ(.ئهوكاتمندوورخراوهیهكیسیاسیبووم.زۆربهئاواتبووم،كهگوركیلهئهدهبیاتیئهوانبهتووندیرهخنهبگرێوقسهیناشیرینیانپێبڵێ.دیســـانشێوهیبیركردهنهوهیمنوابوو»بۆخزمهتبهشۆڕشناكهنوتێكهاڵوبهخهباتیسیاسینابن؟چونكهلهشۆڕشدانهناووناوبانگههیهونـــهپارهوپووڵێك.تهنیازیندانودوورخســـتنهوهههیه.یهاڵمبۆالی
ئهدهبیاتوهكشهپۆلیدهریادهڕژێن.«گوركیكهوتهلێكۆلێنهوهوتۆێژینهوهیجیاجیایئهوان.بێدهنگیتهواو،كهتایبهتبووبهتاالرهكانیدادگا،پێشراگهیاندنیحوكمیلهسێدارهدان،ژووریكاریگوركـــیداگرت.زۆربهكهمیخشهخشـــیكورســـییهكانیاههڵكێشـــانیههناسهیساردینووسهرێك،كهباوهڕیبهخۆینهبووولهنێوخۆیداخۆیسهركۆنهدهكرد،كهچۆنڕێگهیبهخۆیوبهرههمهكانی
داوه،كهلهبهرامبهرگوركیدائامادهبێ.»ایوانموكاسێف«لێرهیه؟ -
بهڵێ،لێرهم. -نووســـراوهیموكاسێفكهمێكزیاترلهسێالپهڕهیبچووكیخهتیبوو،ههربۆیهگوركیپێشـــنیاریبهنووســـهركرد،كهبهدهنگیبهرزتهواویبخوێنێتـــهوه.ئهوالوهســـاكاره،كهقژهزهردهكهیبهئـــاوتهڕوبهرهودواوهشانهیكردبوووروخساریپڕبوولهزیبكهیعهزهبیوبهچهشنی
قوتابییهك،كهدهرسهكهیئامادهنهكردبێ،تێكچوووشێوا.
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 56منناتوانمبهدهنگیبهرزبیخوێنمهوه،لهبهرمگرانه. -
گوركیبۆدڵدانهوهیگوتی:بهههرشـــێوهیهكدهتوانیبیخوێنهوه،خۆناكرێنووسراوهیتۆ -بدهمبهكهســـێكیدیكهبیخوێنێتهوه.خهتیتـــۆناڕێكهوكاغهزهكهشحیسابیڕۆیشـــتووه،تهواویوشهكانیســـهركاغهزهكهبۆئهمالوئهوال
ههاڵتوون......ههرچهندبۆموكاســـێفزۆرســـهختبوو،كهبۆخـــۆیچیرۆكیخۆیبخوێنێتهوهوبهگوێیبیســـهرانیبگهیهنـــێ،ههرچۆنێكبووبهناچاریقبووڵـــیكـــرد.نهدهكـــراجوابهجهنگیلهگـــهڵگوركیدابـــكا!لهوهشبگوزهرێین،كاتێكیهكهمهێرشوشـــهپۆلیترستێپهڕبوو،نووسهرلهسنووریشێتبووندابوو،تووشیبێقهیدیتهواوببوو،ههرچیدهبێباببێ.ناونیشانیچیرۆكهكهیبهدهنگیبهرزخوێندهوهودهنگیخۆینهناسی.چیرۆكهكهیلهژێرناوی»پشـــكووتنیگوڵییاس«دابوو.واوێدهچوو،كهبیســـهرانناونیشانیشـــاعیرانهیچیرۆكهكهیانپێخۆشبووبێ.لهڕوخساریزۆربهیئهواندابهزهیهكخۆیدهنواند.نهفهرێكیشبهنیشانهی
دهستخۆشانهگوتی:»ئافهرین!«موكاسێفبهدهنگێكیبهرزئاوایخوێندهوه!
»كاتێكلهباخچهیپوشـــكین،یهكهمدارییاسگوڵیكرد،»وتلوگین«قوتابـــیپۆلیحهوتیقوتابخانهیئهدهبیســـاراتۆف،بهتهواویهۆشوبیریخۆیلهدهستداونهیدهتوانیبۆتاقیكاریسااڵنهئامادهبێ،چونكهگیرۆدهیكیژۆڵهیهكیناسكونۆڵبهنێوی»استرائومووا«قوتابیپۆلیحهوتیقوتابخانهیئهدهبیببوو....لهدرێژهیخوێندنهوهیچیرۆكهكهدابیسهرانتێگهیشتنئهوكیژۆڵهیه»وتلوگین«یسهركۆنهكردووهوواوێدهچێبهئاگاداریوبهقسهیدایكوبابیقسهیزۆرناشیرینونابهجێیپێیگوتبێ.بهڕســـتهیهكیبێڕۆحیپێیگوتبوووهكشتێكیلهوبابهتهكه»ئێســـتازوویهوكاتوتهمهنیخۆشهویستینییه«،»دهبێدهرس
نگلهریمووتهیویكدا
57کۆمهلهچیرۆکبخوێنیـــن«،»دهبـــێخوێندنتهواوبكـــهی«،»دهبێكارتههبێ«،
»دهبێیارمهتیدایكوبابتبدهی«.»وتلوگین«دڵیشـــكاوماوهیهكیزۆرئاراموقهراریلهدهستدا.ئیدیناوبـــراولهبیریتاقیكاریقۆتابخانهدانهبوو.نیگهرانوسهرلێشـــێواولهشهقامهكانیساراتۆفولێوارهكانیوڵگادادهخوالیهوه.»بهاڵملهباخچهیپووشـــكیندادارییاسوهكبههارگوڵیدهركـــردهوهودهوروبهریخۆیعهترپرژێنكردهوه.«ئهوكاتدهتگوتكهسێكلهغهیبهوه»وتلوگین«هاندهدا،بۆنووســـینیچیرۆكێككاتێكئهوچیرۆكهچاپوباڵوبێتهوه،خهڵكیساراتۆفلهناخیدڵهوهئافهریندهنێرنبۆنووسهریئهوچیرۆكهوشـــانازیپێوهدهكهن،كهنووســـهرێكینوێوبهتوانالهشارهكهیانداســـهریههڵداوهوئهوكاتكیژۆڵه»اســـترائومووا«پهژیواندهبێتهوه،كهبۆچیوهاڵمیههســـتوخۆشهویستیپاكیئهودهمنهداوهتهوهوپاڵمپێوهناوهولهخۆمدووركردۆتهوه.چیرۆكهكهبهزهحمهتێكیزۆرتهواوببـــوو،بهنهزهری»وتلوگین«بهڕادهیهكســـهرنجڕاكێشوبهتوانابوو،كـــهقهرهیلهقهرهیچیرۆكهكانیگوركیدهدا،ههربۆیهبڕیاریداپێشچاپكردنی،تاقیكارییهكبكاوبههۆیئهوچیرۆكهوهجێیخۆیلهدڵی
خۆشهویستهكهیدابكاتهوه.كاتێككهنوسخهیدهستیچیرۆكهكهیبۆخوێندنهوهدهدا،بهكیژۆڵهكهزۆرلهسهرئهوهپێیداگرت،كهماكسیمگوركیتهنانهتپۆلێكیدواناوهندینهخوێندووهونهیدیوه،بهاڵمنێویلهتهواویروســـیاودنیاداباڵوبۆتهوهوكهوتووهتهســـهرزمانـــان.ههربۆیهدهبێباشتێبگـــهیكهئهویانیوتلوگیـــنههمووقۆناغیدواناوهندیئهدهبیشـــانسوئومێدیههبێبهسهركهوتنلهبواریئهدهبیاتدا!كیژۆڵهیجوان»استرائومووا«ڕۆژیدواییدهستنووســـهكهیداوهبهوتلوگینوبهبێمهیلیوساكارییهكیتهواوهوهگوتـــی:چیرۆكهكهتمخوێندۆتهوه،ههرچهندلهوكارانهســـهردهرناكهموشتێكحاڵینابم،بهاڵمههرزووههستدهكهی،كهكهسێكئهوچیرۆكهی
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 58نووسیوهكهنووسهرنهبووه«
وتلوگینبهسهرسوڕمانهوهگوتی:بۆنووســـهرنهبووه؟چۆننووســـهرنهبووه؟منتاریفلهخۆم -ناكهمكهنووســـهرێكیتهواوم،بهاڵملهداهاتوودامننووســـهرێكیباش
دهبم.كیژۆڵهكهبهههمانڕووههڵمااڵویپێشوویپرسی:»ئهیكهیئهتۆدهبی
بهنووسهر!«وتلوگینوهاڵمیدایهوه:»كاتێكئهوچیرۆكهچاپبكهم.بهزهحمهتترینبهشیههرنووســـهرێكئهوهیهكهیهكهمنووسینیلهچاپبدرێ.مرۆڤلهگهڵئیدارهوچاپخانهوگۆڤارهكانئاشـــنایهتیپهیدادهكا،لهدواییداههمووكارهكانبۆخۆیاندهڕۆنهپێشێ.پێتوایهلهیهكهمكاردابارودۆخی
گوركیههروهكئێستابووه؟لهبارودۆخیمنیشخرابتربووه.....»استرائومووا«بێسهرنجدانگوتی:
باشهئهیچارهچییه،چاوهڕوانبین. -وتلوگینبهدڵتهنگیهوهگوتی:»چاوهڕوانیچی؟«
كیژۆڵهوهاڵمیدایهوه:»بابزانینكهیچاپیدهكهن.«پێداگرتنی»استرائومووا«لهسهرچاپكردنیچیرۆكهكه،وتلوگینیناچاركـــرد،بهپهلهپهلبكهوێتههـــهوڵوتهقهالبۆلهچاپدانیبهرههمهكهیولهڕاســـتیداكهندوكۆسپیقوتابییماڵوێرانلهوكاتهوهدهستیپێكرد.چهندیننوسخهیلهچیرۆكهكهیلهههموویواڵتداباڵوكردهوه،بهجۆرێككـــهلهزۆربهیئیدارهیچاپهمهنیپێتهختوشارســـتانهكاندادهبیندراوتهنیاوهاڵمیرهدوشـــكانێكیتاڵنهبێ،هیچدهستكهوتێكیبۆنووسهر
نهبوو.بهڕێوهبـــهریچاپهمهنیهكانههردهتگوتپێكـــهوهڕێككهوتوون،چونكهههموویهكدهنگدهیانگوت»چیرۆكهكهبهئهندازهیهكخراپنووسراوه،كهناتوانینراوێژوقسهشیلهسهربكهین،»ئهدهبینییه«،»كۆكراوهیهك
نگلهریمووتهیویكدا
59کۆمهلهچیرۆکلهرستهووشهیخهڵكیدیكه«.»بێنێوهڕۆكوبهتاڵه«،»نووسهردهســـتیلهكارێكوهرداوهكهكاریئهونییه«.....لهژێرئهوزهربانهداكهبێپسانهوهوێیدهكهوتن،ســـاڵێكتێپهڕبوو.ناوبانگیگیرنهكهوت.كاریخۆشهویســـتیشسهروسامانینهگرت.»وتلوگین«كهزۆرههستناســـكوحهســـاسبوو،لهماوهیئهویهكســـاڵهدائاڵوگۆڕێكیزۆریبهسهرروخساریداهاتبوو،رهنگیپهڕیوولهشیالوازببوو.دوایرووخانیكۆشـــكیئاواتهكانـــی،ئیدیئهونهیدهتوانیرازیبێبهژیانیســـاكاروبێریایپێشـــووی،ههستیدهكردكهگهیشتۆتهكۆتاییوبهرهبستیئاخرلـــهژیانداكههیـــچرێگاچارهیهكنییه،»بهاڵملهباخچهیپووشـــكیندادارییـــاسوهكپارهكهگوڵیكردبوووبۆنـــیعهتریگواڵندهوروبهریداگرتبوو«.ئهوكاتوتلوگینبهســـهختیوكوێرهوهرییهكیزۆركهلهتاریفنایه،دهمانچهیهكیپهیداكرد،كهتهنیاســـێفیشهكیههبوو.دووفیشهكیلهسهرسینگی»استرائومووا«داوفیشهكیئاخریشیلهسهریخۆیداتهقاند.چارهنووسوایرێكخســـتبوو،كه»اســـترائومووا«گیانیبهدهربرد،بهاڵم»وتلوگین«بێئهوهیوههۆشبێتهوهگیانیلهلهشـــیدهرچوو.تهواویخهڵكیســـاراتۆفالشهیئهویانبهرهوگۆرستانبهڕێكرد.....بهدوایالشـــهیئهوداكهبهگوڵداپۆشرابووژمارهیهكیزۆرلهكچـــهقوتابییهكانیقوتابخانهیدواناوهندیئهدهبی،بهجلوبهرگیبههاریبهڕێوهبوون.ئهوجلوبهرگانهئهوانیوهكفریشتهیئومێدبهخشیئاسمان
دههێنایهبهرچاو......«لهگۆڕســـتانلهگهورهوبچووك،مامۆستاوقوتابیههموویاندهگریان.كیژۆڵهاسترائومووالهههموانبهكوڵتردهگریاوفرمێسكیههڵدهوهراندو
تێگهیشتبوو،كهخۆشهویستیچییه...؟لهوشـــارهدائهوڕۆژهتائاوابوونیهكێكلهوڕۆژانهبوو،كهقهتلهیادناچێ،ڕۆژێكیئاراموهێوریبهههشتیبوو،كهقهتلهساراتۆفڕۆژێكیوانهبینرابوو.»لهباخیپووشـــكینداگوڵییاسدهپشـــكووتنوههوای
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 60شاریانعهترپرژیندهكرد.«
ههموویـــانههناســـهكانیانلهچوارچێوهیســـینگیاندازیندانیكردبوووگوێیانبۆچیرۆكیموكاســـێفشـــلكردبوو.لهیهكهمڕستهدا،چیرۆكیموكاســـێفزۆرئازایانهدههاتهبهرچاوولهڕادهبهدهرسهرنجڕاكێشبوو.هێندێكلهالوهنووســـهرهكانبهدڵهراوكییهككهلهترسیموكاسێفیشزیاتربوو،چاوهڕوانبوونبزاننگوركیسهبارهتبهونووسینهكهلهچهندشـــوێنیدانێویئهویشهاتووه،تاچڕادهیهكبهلهســـهرهخۆییقهزاوهتدهكا.ههموویانلهســـهرشوێنیخۆیانبێههســـتودهنگدانیشتبوونوچاوهڕوانینهزهریگوركییاندهكرد.گوركیههربهوجۆرهكهلهپشـــتمێزیكارهكهیدانیشـــتبوو،چاویبڕیبووهپێشخۆی،بهدهنگێكیئارام
ولهسهرهخۆگوتی:باشـــه،چبڵێم.ئـــهوهشبۆخۆیچیرۆكێكـــه.دهتوانێچیرۆك -نهبـــێ،وتاره.دهتوانـــێوتاریشنهبێ،ههواڵنێریه.ههواڵێكهلهشـــاریساراتۆفســـهبارهتبهڕووداوێكینوێ،كهلهوشارهڕوویداوه.لهیادمهههواڵێكـــیئارامكهلهپێوهندیلهگهڵقوتابییهكیكوڕوقوتابییهكیكچلهقوتابخانهیدواناوهندیئهدهبیلهشاری»سارانوفسكیوستنیك«له
»پهیكیساراتۆف«داخوێندۆتهوه.تهنانهتئهوكاتكهشیشـــهكانیشوهدهنگهاتبوونودهیاننووسی،كهشـــێوهیڕاهێنانوبارهێنانیئایینیوئهخالقیقوتابخانهكانزۆرله
خوارهوهیهوتهنیائهوهندهبهسنییه.....نووسهرشادبوووڕوویلهگوركیكردوگوتی:
ئهتۆخوێندووتهوه؟ئهگهروایه،دهزانیكهمنڕاستییهكهمنووسیوه؟ -وهكخۆی!شـــتێكملهخۆمهوهنهنووسیوه،ههمووملهڕاستییهكانیژیانوهرگرتوه.گوركیبهههمانئارامیپیشووی،ئانیشكهكانیلهسهرمێزهكه
داناوپهنجهكانیتێكچهقاندوبێپهلهكردنئاوادرێژهیپێدا:ڕووداوهكهڕاستوهكخۆیهاتووه.بۆنووسینێكیئهدهبیجوان -
نگلهریمووتهیویكدا
61کۆمهلهچیرۆکتهنیـــائهوهندهبهسنییه،زۆرشـــتیكهمه.دهبێبمبـــوورنكهناچارمڕاستییهكانیڕابردوودووپاتبكهمهوه،كهحوكمیئهلفوبێیسهرهتاینووسینه،بهاڵمدهبێبزاننكهبهرههمیجوانیئهدهبیسوورهتمهجلیسنییـــه،نابـــێتهنیاڕووداوێكتۆماربكا.دهبێئـــهوهیبهنێوهڕۆكترلهئهســـڵیخۆیبكاوشیبكاتهوه.ئهگهربتانههوهێبهشێوهیهكلههۆیخۆكـــوژی»وتلوگین«حاڵیبن،دهبێئهوهشبزاننكهئهوبۆچینیازیوابـــووكیژۆڵه»اســـترائومووا«بكوژێ.ئهوبابهتهلـــهچیرۆكیئێوهبۆخوێنهرڕووننییه.بۆچیقارهمانیچیرۆكهكهیتۆدووفیشهكیلهكچهكهدا،بهاڵمفیشـــهكێكبۆخۆی.لهسهرئهومهسهلهیهشدهتوانیزۆرشتبنووســـی،بهاڵمئهتۆتهواویمهتڵهبهكانتگرمۆڵهكردووهوبهجووتراویباســـتكردووه.بابهتهكهگرنگه،بهاڵمبهئهندازهیگرنگییهكهیلهسهری
نهدواوی.نووســـهریالولهحاڵێكداســـوورههڵگهڕابوووئارهقهلهسهروڕوویبهشێوهیهكدههاتهخوار،كهههردهتگوتتازهلهحهمامهاتۆتهدهرێ.زۆر
بهلهسهرهخۆیی،بهاڵمشادمانپرسی:بهباوهڕیئێوه،ئهوبابهتهیههڵمبژاردووهگرنگه؟ -
گوركیپشگیریكردوگوتی:بهڵێزۆرگرنگه.ئهوقســـهیهیمنسهبارهتبهنێوهڕۆكیئهوانه -بوو،كهخوێندرانهوه،ئێستاخهریكیمهسهلهكانیدیكهبین.لهونووسراوهداهیچچهشنهرازاندهنهوهیهكیتێدانییه.پێرستێكیڕووتووشكهلهوێنهوقاڵبێكیمادیئهواندا،تهنانهتشێوهووێنهیمرۆڤێكنهخوڵقاوهوئهخالقوكردارورهفتاریكهســـێكوهســـفنهكراوهوتهنیابهناویبنهماڵهییقهناعهتكراوهوئهوهلهحاڵێكدایهمامۆستایهونهرمهندینووسین،دهبێههمووشـــتێكبێنێتهبهرچاویخوێنهروتهنیابههێنانیناوڕازینهبێ،كاتێكباسیگوڵییاسدهكا،گوڵییاسدهبێنیشانبدرێ،كهخوێنهرههســـتیپێبكا.ناویســـاراتۆفدهبهن،ئهوشارهبێنهبهرچاو،یاالنی
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 62كهمتایبهتمهندیئهوشـــارهشـــیبكهنهوه.باسیخۆشهویستیدهكهن،وێنهیلێبكێشـــنهوهخۆشهویســـتیچۆنهوچییه.باسلهجیاییدهكهنههربهوشـــێوهیه،كارێكبكهنكهمنههستیپێبكهم.كاتێكدهنووسن»ناوبانگ«بۆنیڕاستهقینهیئهوهمبهرلوتبكهوێ،خوێنهروالێبكهنكهبزانێناوبانگچییهوچرهنگوبۆیهكیههیه.پێویستهئاگادارتبكهمهوه،ئهتۆلهسێالپهڕهیبچووكداچوارجارنووسیوته»دارییاسگوڵیكرد«وئهگهرســـهردێڕیشحیســـاببكهین،دهبێتهپێنججار.زۆرزۆره،دووجاردووپاتكردهنهوهبهسبوو.لهوهبگوزهرهینبههیچجۆرپیویســـتناكالهچیرۆكدرناویڕاســـتهقینهیمرۆڤیزیندووبێنین.بههێنانیناویماگسیمگوركیخۆناتههوێپڕوپاگهندهیجورموگوناحبهداستانبكهی،ههتاماكســـیمگوركیبكهیبهشهریكلهقهتڵی»وتلوگین«.بهجێگای»ماكسیمگوركینووسهر«دهكرابنووسی»نووسهرێككهئێستابووهبهباو«بهوجۆرهسهرنجڕاكێشتردهبوووبههیچجۆرێكیشنهدهبووههۆیگرفتودڵئێشاویكهنیازومهبهستیخراپ،یاالنیكهمپێكهێنانیههراوهوریالهوهشبگوزهرهین،بۆچیناووناوبانگیقوتابییهكهتنهگۆڕیوه؟لهرۆژنامهكانداوتلوگیننووسراوهئهتۆش»وتلوگین«تنووسیوهوئێستاشتێككهدهمێنێتهوهباسیلهسهربكرێ،چۆنیهتیئهخالقیچیرۆكهكهیه
كهدهبێڕوونبێ،كهبۆچینووسراوه.لـــهوكاتهداموكاســـێفلهههلكهڵكـــیوهرگرتوبهپارێزووشـــهبهوشـــهمهبهستیخۆیلهنووســـینیئهوچیرۆكهبهشێوهیخوارهوهشی
كردهوه:بۆچیئهوچیرۆكهنووسراوه-ئهومهسهلهیهملهنوسخهییهكهمدا -بهدرێژیباسكردووهولهوێدائاكامیئهخالقیچیرۆكهكهنووســـراوه،یاباشترهئاوابڵێمكهكۆتاییهكهیتایبهتهبهئاكامیئهخالقیههرجۆرهكهباوه.لهدواییداوتهكانیئێوهمهاتهوهبیر،كهنابێبابهتهكهبهجووتراویدهرخواردیخوێنهربدرێ.ئهوكاتبووكهئهوبهشهمالبرد،بهاڵمئێستا
نگلهریمووتهیویكدا
63کۆمهلهچیرۆک
ئهوهنـــدهیلهیادمه،مهتنـــیئهوئاكامهئهخالقیهتـــانبۆباسدهكهم.بهداخهوهڕووداوی»وتلوگینواســـترائومووا«لهنێوانالوانیســـاراتۆفتایبهتبهكهسیاكهســـانێكنییه.تهواویكچهكانیساراتۆفماوهیهكهتووشینهخۆشییهكیسهیروتایبهتیبوونودهڵێنخوازبێنیكهرمانبههیچجۆرنابێلهماكسیمگوركیكهمتربێ،یادهبێوهكماكسیمگوركیبێ،یاهیچكهس.ڕازینپیربن،بهاڵممێردبهكهســـانێكیوهكوتلوگیننهكهن.بههیچجۆرئهوالوانهیانمهبهستنییه.دانیشتوانیكۆڕهكهوێكراپێكهنین.كهسێكبهتهنیاچهپڵهیهكیتوندیلێدا،موكاسێفلهوههراوهوریایهداگێژبوو،بهپێوهڕاوهستابووودهورووبهریخۆیچاولێدهكرد،دیاربـــووبۆیلێكنادرێتهوهئهوهیلهوهاڵمیماكســـیمگوركیداباســـیكردووه،چۆنههڵسهنگێندراوه،پێیانباشبووهیارهخنهیلێدهگیرێو
سهركۆنهدهكرێ.گوركیههربهوجۆرهكهلهپشتمێزیكارهكهیدانیشتبوو،سهریبهرزكردهوه،شـــهوێالكهیلێكئاواڵهبوونهوهوقاقایهكیتوندیكێشـــاولهدواییدابهتوندیپشـــمیوبهئیشـــارهیدهستكۆتایییهكهیموكاسێفیڕهتكردهوه.لهبهرئهوهیبههیچجۆرێكئهوئاكامهوهڕاستنهدهچووولهگهڵشێوهوڕاوێژیچیرۆكهكهجیاوازیههبوو،دواییههموویانبێدهنگبوون،بهاڵملهڕوخســـاریاندادهردهكهوتكهلهبیریئهوقســـهخۆشو
نوكتهجوانانهدابوون،كه»خوازبێنیكهریبێتوانابووكیپهڵپگر«.گوركیكاتێكدهستنووســـهكهیوهنووسهردهدایهوه،ڕوویلهههموویانكردوبهتووڕهییهوهگوتی:دهبێخۆماندووبكهنوزۆرزهحمهتبكێشن،تـــالهههواڵیرۆژنامهبهرههمێكیبهنرخـــیئهدهبیبخوڵقێنن.دهبێكار
بكهن.دهبێكاربكهن.موكاســـێفكهلهچاوهكانیڕاكاریگهریقسهكانیگوركیپێوهدیاربوو،ڕوویتێكردوپرسی:ئهگهروایهدهبێخۆماندووبكهموتهواویبكهم.
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 64ههموودیتیانكهكاتیوهرگرتنینووسخهیخهتیچیرۆكهكهدهستهكانیئهونووسهرهالوهچۆندهلهرزین.دوایئهوزۆربهیدهستنووسهكانكهوتنهبهرلێكۆلێنهوهیڕهخنهگرانه.ئیچهندكهسڕاوێژیانلهسهركرا،ئیههركاملـــهویدیكـــهالوازتروبێنێوهڕۆكتربوو.دوایئهوهشنووســـهرانی
تازهكارپرسیاریجۆرواجۆریانلهگوركیدهكرد.»الكسیماكسیمویچ«،سهڕدێروناویچیركهكهچۆنه؟»داری -
یاسگوڵیدهركرد«.ناونیشانێكیباشه؟گوركیبێپهلهكردنووردودهقیقگوتی:
ناونیشانیچیرۆكدهبێبهیهكدوووشهیپڕماناودهقیق،كهههڵقواڵویبهرههمهكهبێدیاریبكرێوتهواویمهبهستبگهیهنێ.یانووسهردهبێبۆناونیشـــانیچیرۆكلهوشهیجوانوئیزافهیهونهریكهڵكوهرگرێ،كهببێتههۆیبردنهسهریبایهخونفووزینووسینهكه.ههربهوجۆرهكهوێنهكێشێكیهونهرمهندبهخهتێكیئیزافهجڵوهیجوانیهونهرهكهیزیاتردهكا.لهوچیرۆكهداناونیشـــانی»یاسگوڵیدهركرد«سهربهدهستهیدووههمهونووســـهربهومهبهســـتهههڵیبژاردوه،كـــهدڵتهزێنیومرۆڤ
ههژێنیچیرۆكهكهزیاتربنوێنێ.موكاسێفپرسی:
دهكرێلـــهكۆتاییچیرۆكهكهداخهتێكئیزافهبكهم،كه»باران -وردهوردهدهبـــارێ؟«وئهوكاتنێویچیرۆكهكهبكهمبه»بارانوردهوردهدهبارێ«ههمووبهشدارانبۆوهاڵمیگوركیچاوهڕوانوگوێقواڵغبوون.تهنیالـــهچاوهكانیگوركیدابزهیهكههســـتدهكرا.بهئاوازێكیتێكـــهاڵوبهناڕازیبوونگوتی:دهتوانی،ههركاتێكبتههوێدهكرێ،بهاڵم
زۆرخراپدهبێ،حراپدهبێبههیچجۆرێكبهكارنایه.»الكسیماكسیمویچ«بۆنووسهرچشتێكگرنگه،چۆنبنووسێ -
یاچبنووسێ.چوارچێوهگرنگهیانێوهڕۆك؟ئاشكرایه،چشتێكگرنگه،نێوهڕۆكگرنگتره.كاتێكئێوهبزاننچدهبێ
نگلهریمووتهیویكدا
65کۆمهلهچیرۆکبنووسن،ئهوكاتسهربهخۆدهزاننچۆنبنووسن.چۆنولهژێركاریگهریچشتێكدادهنووسن.ئهوكاتسروشتیهكهبهپێچهوانهنابێ،دهزانی؟
كاتێكپرســـیارهكانكۆتاییانپێهات،گوركیههستایهسهرپێیوخۆیلهبهریهككێشایهوهودهستهكانیلهگیرفانیناوهێدیوهێمنكهوتهقهدهملێدانوبهدرێژاییژوورهكهجاروبارلهبهرامبهرهێندێكلهنووسهرانیالو
ڕادهوهستا.لهپڕلهنێوبێدهنگیژوورهكهدا،دهنگیگڕوپڕلهخۆشهویستیئهوبهرز
بووهوهێدیولهسهرخۆ،بهاڵمرهقگوتی:چبابهتێكدهنووسن؟بابهتیبێكهڵكونێوهڕۆكدهنووسن؟بۆنووسینیشـــتهبێكهڵكوبێسوودهكانتاودهدهنهقهڵهم،كهبههیچجۆرجێگای
سهرنجولێوردبوونهوهنین!ئهونووســـینانهبۆكێپێویستن؟بۆهیچكهس!....ئهوجۆرهئهدهبیاتهبۆگهلچئاكاموقازانجێكیههیه؟لهڕاستیداهیچ!نووسهرئااڵههڵگریگهلیخۆیهتی!.....ئااڵههڵگرناتوانێلهدوایئهرتشبڕوات،ئهودهبێلهپێشهوهبێ!بۆئهوهیبتوانێپێشڕهویگهلبێ،دهبێنیازوئاواتهكانیگهلبزانێوههســـتیپێكردبێوبۆگهیشـــتنبهوانخهباتبكاوئهگهرپێویستبوو،گیانیشیفیدابكا!.....نووسهرهتازهپێگهیشتووهكان،پێشلهههرشتێكدهبێسهرنجبدهنهئهومهسهلهیه!....نووسهرانیتازهكار،دهتگوتمێگهلهمهڕنوگورگلێیداونولهترساندهستهدهستهببوونولهقولینچكهكان،لهسهركورســـییهكاندۆستانهدهستیانهاویشتبووهســـهرشـــانییهكترودانیشتبوونوبهوپهڕیســـهرهنجهوهگوێڕایهڵیقســـهكانیگوركیبوون.ئهوانلهبهرامبهرخۆیاندانووسهروئااڵههڵگریڕاســـتییهكانیاندهدی،كهلهســـهرهخۆوهێدیبهنێوژوورهكهداپیاسهدهكا.نووســـهرێكیاندهدیكهئهوئااڵیهواگهلپێیدابووبهشـــێوهیهكههڵیگرتبوو،كهلهپێشئهوداهیچكهسئاوائهوكارهیئهنجامنهدابوو،
ئهوئااڵیهشئااڵیرهخنهگریگشتیوناڕهزایهتیوخهباتبوو.
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 66نووســـهرهكانزۆردۆســـتانهماڵئاواییانلهگوركیكردوبهوپهڕیڕێزوحورمهتوبێههستوڕازیوخۆشحاڵڕۆیشتن.لهحاڵێكدازانیارییهكبهزانیارییهكانیدیكهیانئیزافهببوو،ههوڵیاندهداههرچیگوێیانلێبووه
باشبهمێشكوبیریخۆیانیبسپێرن.
نگلهریمووتهیویكدا
67کۆمهلهچیرۆک
ئهوینوقوڕهسواغ
»عهلیئهشرهفدهروێشیان«
بهیانیزووچوومهبهردهرگایماڵیوهستامحهممهد.یهحیازووترلهمنهاتبوو.هاوتهمهنیمنبوو.لهبندیواردانیشـــتبوووتوورهكهیلهكهلوپهلیبهنناییلهتهنیشـــتیدانابوون.ههركهمنیچاوپێكهوتههستاسهرپێوبهرهوپیرمهاتودهستیهاویشتهدهوریملم
وماچیكردموگوتی:دهرستهواوبوو؟ها! -
بهشهرمهوهچاوملهچاوهكانیبڕیوگوتم:بهڵێتهواوبوو. -
دهستهكانیئهوزبربووودهستهكانیمننهرم،ژێرنینۆكهكانیپڕبوولهگێچ،نینۆكیقامكیگهورهیرهشببوو.
چهنـــدكوڕێكیباشبوو.دهیزانیكههاتنیمـــنئهودهبێچهندڕۆژێك
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 68بێـــكاروئیشبێوبهدوایكارداعهوداڵبێ.ئهوهدووهاوینبووكهلهالیوهســـتامحهممهدكارمدهكرد.هاوینیڕابردوولهمهیدانیشارهداریڕاوهستابووم،ئهویهحیایهكاریبۆمنپهیداكرد،لهگهڵوهستامحهممهدبـــهدوایشـــاگردێكدهگهڕان.یهحیـــامنیچاوپێكهوتكـــهبێدهنگلهگۆشهیهكسهرملهبهرخۆمنابوووڕاوهستابووم.دوایئهوهههمووكاتێك
دهیگوت:»هاوینـــانوهرهالیوهســـتامحهممهد.ئهتۆكهمڕووی.وهكمریشـــكیپێبهســـتراوی.نازانیئهوڕۆژهلهمهیدانڕاوهستابووی،چهندهفهقیرودهستهوهســـتاندیاربووی.لهگۆشهیهككزدامابووی،بۆخۆمزوودهتوانمكارپهیـــدابكهم.ئهتۆوهرهلهگهڵوهســـتامحهممـــهدكاربكه.لهبیرت
نهچێ!ها!«بهناچارقهبووڵمكرد.
وهســـتامحهممهدپیاوێكیباشبوو.زۆرجارلێمتـــووڕهدهبوو،بهاڵملهدڵییـــهوهنهبوو،تهنیابهڕواڵهتوایدهكرد.تـــووڕهدهبوو،بهاڵمدوای
ماوهیهكیكورتلهدڵیدههاتهدهرێ.وهســـتامحهممهدلهماڵێهاتهدهر.ساڵومكرد،وهاڵمیساڵویدامهوهو
چاكوچۆنیلهگهڵكردموگوتی:»كارێكمانلهپشـــتنهخۆشخانه»شێروخورشید«ههیه،ئهتۆزووبهزووبـــڕۆبۆئهوێ.دوودانهبهردهپێلهتوورهكهههڵگرهوبڕۆوســـاڵویمنبهســـارفخانبگهیهنهوپێیبڵێ،كهلهمڕۆژانهداوهستامحهممهدیشدێ،كهرهســـهیپێویستئامادهبكا.خشـــتهكانیڕوویحهوشهوڕوویشهقامسپیبكهوه.دهیانههوێقاتیسهرهوهدروستبكهن.سپیكردنهوهی
خشتهكاندووسێڕۆژدهخایهنێ.بۆخۆمئێوارانسهردانتدهكهم.«بهردهپێمههڵگرتوخوداحافیزیملهیهحیاكرد.ئهوانههتادووســـێ
ڕۆژیدیكهڕۆیشتنهسهركاریخۆیانومنیشبهروكاریخۆم.بهوناونیشـــانهیكهوهستامحهممهدپێیدابوومماڵهكهمدیتهوه.هێشتا
نگلهریمووتهیویكدا
69کۆمهلهچیرۆکبههارتهواونهبوو.بۆنیبهیانیدههات.بۆنیگیایكێویكهلهگهڵبۆنیخهیـــارومیوهیدیكهتێكهاڵوببوو،كهلهپشـــتدووكانهكهیبهتاڵیانكردبـــوو،دههات.بۆنیكێوهكانیدووردههـــات.بۆنێكدههاتكهپڕبهدڵئارهزوومدهكردبخهوم.یهكهمڕوژهكانیكرێكاریچهندهناخۆشبوو.لهپڕدالهپشـــتكورســـیقوتابخانهههستیولهگهڵقوڕوخشتوبهردڕووبهرووبی.قوڕهســـواغموهبیرهاتهوه،لهپڕدادهســـتهكانموهكزهكزكهوتنوهبیردڕوویناوقوڕكهوتم،كهلهپهنجهكانمڕادهچوون.بۆساتێكویســـتمنهچمهسهركار،بهاڵمدایكموهبیرهاتهوهكهچاوهڕوانه.شهولهحهوشهدادهنیشتوچاوهڕوانیمنیدهكرد.ئهگهرنهدهچوومهكاردهگریاوبهسهرخۆیدهدا.ئیدیگهورهببووم.پۆلینۆبووم.زۆرعهیببووله
كاربترسێم.لـــهدهرگامدا.كیژۆڵهیهكدهرگایكردهوه،چاوهكانیبایانرێكهوتبوو،
مژۆڵهكانیبهسهرچاوانیداقورساییاندهكرد.خزمهتكاربوو.گوتم:»هاتوومخشتهكانیخانووهكهسپیبكهمهوه.«
گوتی:»وهرهژوورێ.«حهوشـــهیهكیگهورهبوو.پڕبوولهدار،بۆنیگوڵدههات،بۆكزیشـــیردههـــات،الوالوهكانلهقهدیدارهكاجهكانئااڵبوونوچووبوونهســـهرێ.ئهوههمووگوڵوســـێبهرێكیخۆشلهحهوشـــهكهدابـــوو،كهلهماڵیئێمهدانهبوو.لهگۆشـــهیهكلهحهوشـــهكهداتهختێكینووستندانرابوو.پهشـــهبهندێكیپێههاڵوهســـرابوو.چواردانهمنداڵلهسهریخهوتبوون.ســـهرملهبهرخۆمناوهبیرقسهكانیوهستامحهممهدكهوتم:»وهستاوكرێكاردهبێچاویانپاكبێ.وهستاودوكتورمهحرهمیماڵیخهڵكن.«پهیژهكهملهقهراغحهوشـــهههڵگرتولهدیواریحهوشـــهكهوهدهستمپێكرد.خشـــتهكانزۆریشپیسنهبوون.بهردهپێـــمكهلێدهدانتۆزێكیزهردرهنگیانلێههڵدهستاوسپیدهبوونهوه.خۆرلهئاسماندابڵیندببوو،چۆلهكـــهكاندهنگیانبڕابوو.كۆترهباریكهیهكینێرهبهدهوریمێیهكهیدا
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 70گمهیدههات.دهنگیبهسۆزیئاوازیدڵكهشدههات.بهردهپێپهنجهكانمی
برینداركردبوو.بۆنیتریاكدههات.لهناوهندیحهوشـــهكهدادووكهسبنپیلیپیاوێكیبهساڵداچوویانگرتبوو،كهموویسهریوهككلویبهفروابوو.چوومهپێشوســـاڵومكردوڕاسپاردهیوهســـتامپێگوت.پێموابووكهئهوهســـارفخانه،بهاڵمئهونهبوو.قاسمخانبوو.لێوهكانیبایانرێكهوتبووورهشههڵگهڕابوون.ســـارفخانخوشـــكهبێوهژنهكهیكهههمجوانبوو،ههمقهڵهووخڕوخۆڵبوو.دابوویبهقاسمخانوبۆخۆیببووبهههمهكارهیماڵهكه.خوشـــكیسارفخانكههاوسهریپێشوویمردبوو،لـــهخانهگـــهورهكانبووولهمێردهپێشـــووهكهیكچێكیههبوو،كهلهیهكهمڕووبهڕووبوونملهگهڵئهوداخۆشـــملێینههات.سهریلووتیسووربوووهكلووتیپشـــیله.وهكئـــهوهههمووكاتێكتهڕبێ.پۆلیحهوتهمبوو،نێوی»پهریســـا«بوو.خوشكیســـارفخانلهقاسمخانیشسێمنداڵیههبوو،دووكچوكوڕێك،كچهگهورهكهیپۆلیشـــهشبوو.نێویمینابوو.چاوهكانیجوانبوونوهكچاویئاسك.وهكچاویئهومانگایهكهپارهكهجهعفهردیبوویوئاشقیچاویببوووخهووخۆراكیببووبهگریان.ناچاربووینبهپێیپیادهلهشارڕاههتاتاقیبۆستانبڕۆین،ههتاجهعفهرمانگخانمببینێوچاوهكانیماچبكاوئهوجابگهڕێینهوه.
مینـــاموهبهردڵكهوتبوو.ههركاتبـــهالمداتێپهڕدهبوو،بهردهپێیهكهمدهستاودهســـتپێدهكردوبهئاســـپاییبهجۆرێككهكهسههستپێنـــهكالهژێرهوهچـــاوملێدهكرد،بهبیانوویئـــاوخواردنهوهلهپهیژهكهدههاتمهخوارێودهچوومهســـهرحهوز،ههتائهوببینم.وهبیرقســـهیباوكمدهكهوتم:»پیاوئهگهرچاویبهدوایژنومنداڵیخهڵكهوهبێ،بۆخۆشیتووشدهبێ.«مننیازێكیخراپمنهبوو،بهاڵمتۆزیخشتهچووهدهموچاوموههتایهكمانگههمووڕۆژێدایكمچایلهچاومدهكرد.
ئێوارانوهستامحهممهدسهردانیدهكردم.٢5قڕانیحهقدهستیڕۆژانهی
نگلهریمووتهیویكدا
71کۆمهلهچیرۆکپێدهدامودهڕۆیشـــت.شهویئاخرههمووخشـــتهكانمسپیكردبووهوه.»وهستامحهممهد«لهگهڵیهحیاهات.یهحیاههركاتمنیدهدیدهستیلهملمدهكرد.دهســـتهكانیمنیشوهكدهســـتهكانییهحیازبرببوون.توورهكهیكهلوپهلیوهستایهتیوهستامحهممهدلهماڵیقاسمخاندانرا
ویهحیاگوتی:ئاخرهكهیخوێندنتنیشاننهدام؟باوابێ.گوتم:»خۆكاتماننییه.شهوانهشئهتۆماندووی«.
ههناسهیهكیههڵكێشاوگوتی:»ئاخرییهكهیفێردهبم«.سپیكردنهوهیخشتهكانبۆئهوهبوو،كهكاتێقاتیسهرهوهیاندروستدهكرد،خانووهكهیهكدهســـتبێ.وهســـتاوكرێكارلهسهرهوهكاریان
دهكردوئێمهشقاتیخوارهوهمانچاكدهكردهوه.كاتینانینیوهڕۆههرلهوێ،پێپێچهكهمدهكردهوهوخهریكینانخواردندهبووم.وهســـتادهچووهماڵـــیخۆی،ماڵهكهینیزیكبـــوومنداڵهكاندههاتن.ڕۆژێكئاوڕهنگهكهیخۆمبردولهسهرداخڵهكانیانوێنهیجوانجوانمبۆرهســـمكردن.زۆریانپێخۆشبوو،ببوونهدۆســـتم،دهچوونبنكـــڕیبرینجیانبۆدههێنام،لهگهڵئـــهوهیزۆرمپێخۆشبوو،بهاڵمنهمدهخـــوارد،چونكهمینالهوێبوو.»داخڵهی«میناشـــمڕهنگكردو
گوڵێكی»شقایق«یجوانمبۆرهسمكرد.»پهریسا«هیچكاتنهدههات.منیشبۆخۆمبهدزییهوهچاوهكانیمینام
چاولێدهكردووهكگوناحكارانسهرملهبهرخۆمدهنا.بهیانیزوودههاتمئهوانهێشتالهخهودابوون.وهستامحهممهدزۆرتووڕهدهبوو.نهمدهویستلهبهرچاویئهوانقسهمپێبڵێوبمشكێنێتهوه.دهبهرامبهركارمدهكرد.گڵیسپیلهگهڵ»كرهپو«كهوهكلۆكهوابوو،كهدهبووبهپهنجهلێكبدرێلهحهوزێكیبچووك،كهبهخشتهووهرهقێكیشـــیروانیدروســـتكرابوو.وادههاتهوهوبهتهواویهێزمپهنجهملێدهدا.وهرهقیشیروانیدهستمیبرینداردهكرد،بهاڵمگوێمپێنهدهدا.ههركاتگڵیســـپیسووردهبوو،دهمزانیكهدهســـتمبرینداربووه.لهبهرئارهقه
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 72لهشمتهڕدهبووودهخووساوالروومهتهكانمسوورههڵدهگهڕان.
ڕۆژێكپێشنیوهڕۆیه،دهباریواڵغیانگڵیسپیهێنالهقاتیخوارهوهههڵیانڕیشت.وهستامحهممهدگوتی:»دهبێئهوگڵهبهرینهسهرێ.«
وهستامحهممهدبۆنههارڕۆیشتهوه،تهلیسمههڵگرتوههتائهوگهڕایهوهههردهبارهگڵهســـپییهكهمبردهسهرێ.كاتێكگهڕایهوهپێیسهیربوو
وڕوویلهمنكردوگوتی:»بهئافهرینگوتنیخهڵكزارتشیریننابێ،بۆخۆتدهكوژی،بزانمقهت
تاقهقڕانێكزیاترتپێدهدهن؟«چاوهكانیمینازۆرجوانبوون.مژۆڵهكانیڕهشودرێژبوون.ســـپێنهیچـــاویخاوێنوبێگهردبوو،وهكگزینگیبهربهیانكهلهپشـــتكێوی
بێستونسهربێنێتهدهرێ.ڕۆژهكانبـــهدواییهكترداتێپـــهڕدهبوون.لهیهكێكلـــهڕۆژهكاندوایخواردنینانینیوهڕۆخهریكیخاوێنكردنهوهییهكێكلهژوورهكانبووم.لهنێوجێشمهكداگوێملهخشهخشێكبوو.چوومدهرگایجێشمهكهكهبكهمهوه،یهكێكلهپشـــتهوهڕابـــهتوندیگرتبووی.بهههمووهێزمهوهڕامكێشـــاوكردمهوه»پهریســـا«بوو.پێكهنی،چاوهكانیبهشێوهیهكبوون،كهتائهوكاتنهمبینیبوون.كراسێكیقۆڵكورتیلهبهردابوو.بهتهنیشـــتمداڕۆیشتوبۆنێكیخۆشیلهدوایخۆیبهجێهێشت.ئیدیئهو
شهوهههرلهفكری»پهریسا«دابووم.شهرممدهكردوبهخۆمدادهشكامهوهلهوجلوبهرگهیبۆكاركردنلهبهرمدابوون.ڕۆژێكیانكهئاوێنهیتهواوقهدیجێلیباسیمدهبردهژێرخان،خۆملهئاوێنهكهداچاوپێكهوت.لهژێرخاندووســـێالویهاوتهمهنیخۆمیلێبوو.»پهریسا«ودایكیشیلهوێبوون.لهئاوێنهكهدائهوانمدی،خۆشمدهدی.ژێرخانهكـــهزۆرفێنكبوو.كاتێكچوومهژوورێههموویانخۆیانكێشـــاوه،كهپیسنهبن.لهشهرمانسوورههڵگهڕامولهشمعارهقهیهكیساردیكردوگێژبووم.»پهریسا«بهتهنیشتمداتێپهڕبوو،خۆمكێشاوه
نگلهریمووتهیویكدا
73کۆمهلهچیرۆکوپهنجـــهیپێملهشـــیپانهیدهرگاگیریكردوكهوتـــموئاوێنهكهبهئهندازهیخۆمبوولهدهســـتمبهربووهوشكا.ههموولهدهورهمهااڵنو
كهوتمهبهرپهالماریجنێویوهستامحهممهد.بـــهدڵپڕییـــهوهگوتـــم:»تاوانهكـــهیدهدهم.لهحهقدهســـتیڕۆژانهم
بگێڕنهوه.«وهســـتامحهممهدگوتی:هۆشـــتلهكوێیـــهبهچكهقوتابـــی.خۆلێرهقوتابخانهمـــاننهكردۆتهوه.كرێكاردهبێهۆشوئاگایلهســـهرخۆبێ.
مهگهرچهندهحهقدهستیڕۆژانهتهكهبتوانیتاوانهكهیبدهی؟!«پهریساسهریلهبهرخۆنابوو.گهڕایهوهوچاویلێكردم.رهنگهویستبێتیشـــتێكبڵێولهئاكامداههرئهویشبووكهمهسهلهكهیچارهسهركرد.
گوتبوویكهئهوخۆیلهئاوێنهكهداوه.ڕۆژئاواكهبهرهوماڵبووینهوه.وهســـتامحهممهدپارچهیهكیگهورهیله
ئاوێنهشكاوهكهدابهمن،كهبۆیبهرمهوهماڵێ.ئێستا»پهریســـا«مخۆشدهوێ.ئیدیلووتیسووروتهڕنهبوو.پهریسا
ئێوارانلهژێرخانهكهداگۆرانینوێی»دڵكهش«یدهگوت.»بهسبكه،شكایهتلهجیابوونهوه،بهسبكه.«
چهندهباشگۆرانـــیدهگوت.دوایتهواوبوونیگۆرانییهكهلهپلیكانهكاندههاتهســـهرێ.لهنێوڕێڕهوهكهڕادهوهســـتاباكهدههـــاتدامێنهكهیڕادهوهشاند.باكهدههاتبۆنیعهتریدههێنا،عهتری»پهریسا«.بۆنیلهشـــی»پهریســـا«یدههێنا.منیشبههێزترپهنجهملهگڵهسپییهكه
دهدا.ژێـــرنینۆكهكانمبریندارببوون.یهكێكلهنینۆكهكانمكهوتبوون،بهاڵمله
كاركردندالهشمگهرمبوو.ڕوومهتهكانمبڵێسهیانلێههڵدهستا.وهســـتامحهممهدلهســـهرداربهستهكهڕاســـهیریدهرێیدهكرد.دایكی»پهریسا«لهسهرجۆالنهیهكدادهنیشتوپشتییهكیلهبهرپشتیدهناوپاڵیلێدهدایهوه.وهســـتامحهممهدچاویلێدهكردوبهبزهیهكهوهبهمنی
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 74دهگوت:
»المهزههبههمدۆشهگهههملێفهیه.«منپێمناخۆشبوو.سهرملهبهرخۆمدهناوهیچمنهدهگوت.موویسهرمهێشتبووهوبۆیهكهمجارشانهیهكهمكڕیوپارچهیهكیبچووكلهئاوێنهشكاوهكهملهزبڵدانهكهههڵگرتهوهولهگیرفانمنا.ڕۆژئاوایههمووڕۆژێك
كاتێكدهستمانلهكارههڵدهگرت،سهرمبهیهكالشانهدهكرد.ڕۆژێكوهستامحهممهدمنیلهكاتیسهرشانهكردندادیوگوتی:
»ئهتـــۆوانهبـــووی،چڕوویداوه؟لهخوامووبارهكبـــێئهتۆشبوویبهقێرتی؟كرێكاریوئهمبهزموڕهزمهیاننهگوتووه.كاكیبرائهتواریمنداڵه
قوتابییانلهنێوچینیكرێكارداجێینابێتهوه.«دوایئهوڕووداوهله»مســـتراح«ئاودهســـتسهرمشانهدهكرد.شهوانهبـــهماندووییدهگهڕامهوهماڵێ.دایكممێورۆنومازیلهیتێكهاڵودهكردولهدهستمیههڵدهسوو،بۆئهوهیپێستیدهستمئهستووربێ.حهوتووی
جارێكپهنجهكانمیلهخهنهدهگرت.دایكمتامنیدهدیدهیگوت:
»چڕوویداوه،زۆردڵتهنگدیاری.ئهگهرقســـهمبۆنهكهیخۆمدهكوژم.برایبابم،ههمووكهسهكهمبۆوادڵتهنگی؟«
مـــنبهدڵپڕییهوهدهمگـــوت:»هیچمنییه،هیچمنییـــه.زۆرماندووم.«پێشلهومهسهلهههركاتێكلهسهرسفرهدادهنیشتم،هێشتاپاروویهكهملهزارنهدهنا،كهخهوبهســـهرمدادههات،بهاڵمبیری»پهریســـا«ئیدینهیدههێشتبخهوم.ههمووكاتێلهبیریئهودابووم،هیچمپێنهدهخورا
وتێردهبووم.شتێكلهگهروومداگیرببوو.لهالیخۆمبیرمدهكردهوه،كهدهبێچبكهم.خۆنهدهكراههروادهستلهسهردهستدابنێم.بڕیاریخۆمدا.ڕۆژیكیانخهریكیتێكهاڵوكردنیگڵیســـپیلهگهڵ»كرهپو«بووم.»پهریسا«هاتولهچوارچێوهیدهرگاداڕاوهستا.دهستهكانیبهشـــیبانهیدهرگاكهگرتبووولهگهڵمیناقسهی
نگلهریمووتهیویكدا
75کۆمهلهچیرۆکدهكرد.چاوێكملێتروكاند.وهســـتامحهممهدخهریكیماڵهكێشـــانبوولهسهردیوار.كهسمنینهدهدی.بهئهسپاییقامكمكهبهقوڕبوو،بهسهردهســـتیمداهێنا،ئهویهكهمجاروئاخرینجاربوو،كهدهستموهدهستی
دهكهوت.گهڕایهوهسهیریكردموزهردهخهنهیهكیهاتێوههاڵت.ژوورهكانیقاتیســـهرێتهواوببوون.خهریكیســـواغكردنیدیوارهكانیبووین.خۆرلهكاتیئاوابوونداتیشـــكیدههاویشـــتهژوورهكه.وهســـتامحهممهدماڵهیدهكێشاومنیشبهپهنجهقوڕهكهمخۆشدهكردوتۆپتۆپبۆوهستامحهممهدمههڵدههاویشت،كهلهسهرداربهستڕاوهستابوو.»پهریســـا«دههاتوپاڵیوهدیوارهوشكبووهكهوهدهدا.پڕشنگیخۆردهكهوتهناوچاوانی.مهمكهتازههاتووهكانیكراسیانههڵدابوو.خۆربۆنیقوڕیتوندتردهكرد،بهمســـتقوڕهكهمدهشێالوبهئارهزووهوهچاومله»پهریسا«دهكرد.مژۆڵهكانیوهكدڕووینێوقوڕهكهلهگیانمرۆدهچوون.گهروومگیرابوووفرمێسكلهچاوهكانمداقهتیسمابوو.داوێنیدابووبهدهستباوه.بۆنیقوڕهسواغوبۆنیعهتریلهشیمهستیكردبووموخێراخێراكارمدهكردوئاگاملهخۆنهبوو.پرچیوهكشهوهكانیمنئاڵۆزو
درێژبوونولهدووالوهبهسهرمهمكهكانیداشۆڕببوونهوه.قاســـمخاننیوهگیانبوو.سهروهتوســـامانزیندوویڕاگرتبوو.وهكسێبهردههاتودهڕۆیشت.سارفخانمڵكوماڵیهێنابووهژێرچهنگی
خۆی.نیوهڕۆیانهلهماڵهكهیانبۆنیچێشتیخۆشوباشدههات.بۆنیمیوانداریدههات.ههمووكاتێبۆنیشـــهویجێژنـــیلێدههات.منداڵهكانبهردهوامدههاتن،»پهریســـا«شدههات.ههمووكاتێدهمولێویانچهوربووبهزۆرینانیـــاندهرخواردیچووكهكاندهدا.قـــهرهواشونۆكهربهدهوری
حهوشهدارێیاندهكهوتن،ههتابیانگرنوخواردهمهنیانپێبدهن.منداڵـــهكاندهوریـــاندهدامووێنـــهمبۆدهكێشـــانهوه،وێنهیهككهبۆ»پهریسا«مدهكێشاوه،لهههموانزیاترپێوهیخهریكدهبووموسهرنجی
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 76زیاترمدهدایه.
ڕۆژێكگوڵێكـــی»نیلوفهر«یئاســـمانیمكێشـــایهوهوگیاكهڵهیهكلهتهنیشتی.دوایتهواوكردنیدامبه»پهریسا«وهیچمنهگوت.
ڕۆژهكانیكۆتاییبوو.كارمانبهرهوتهواوبووندهڕۆیشت.پێویستمانبهژوورهكانههبوو.بڕیاردراشهویشكاربكهین.دۆغاویژووریمنداڵهكانماندهكرد.بۆڕهنگكردنڕهنگیپهمهییمانههڵبژارد.ههمووژوورهكهبۆخۆمدۆغاومكرد.لهپهنجهرهوهچاوملهحهوشـــهدهكرد.اللهعهبباســـییهكانچاوهڕوانیخۆرئاوابوونیاندهكرد،تابهفێنكیبپشـــكوون.»پهریسا«بهتهنیشتاللهعبباسییهكانداتێپهڕبوو.منیدیت،دهستیبۆالیلێویبردوماچێكیبۆهاویشتم.كهوتمهدڵهكوتهونیزیكبووبێهۆشبم.ڕۆژئاوابوو،نازانموهفاتیچئیمامێكبوو.ههڵوایاندروستكردبوو.جێگایهكیانبۆمنووهســـتامحهممهدهێنا،»پهریسا«بۆخۆیهێنابووی.وهستامحهممهدنیوهیههڵواكهیبهلهپیدهســـتیههڵگرت.»پهریســـا«لهپێشمنیڕاگرت،وهستامحهممهدخهریكیخواردنیههڵوابوو،سینییهكهمبهتوندیگرت»پهریسا«سینییهكهیكێشاومنبهرمنهدهدا.نیگامانكهوتهیهك.»پهریسا«گوتی:»بهریدهئیدیبهسه«وڕۆیشت.ئهوهجوانترینڕسته
بوو،كهتائهوكاتهبیستبووم.ههستمپێنهكردههڵواكهشیرینبوویاسوێر.
شـــهوكارمانكرد.خهولهچاوانمزڕابوو.شـــادمانبوومكهشهولهوێم.شـــهوبوووتهنیادهنگیقهڵهمموویوهستامحهممهدبوو،كهبێدهنگیژوورهكهیدهشـــكاند.لهقوواڵییشهویهكێكئاوازێكیخهمینیدهگوت.دۆغامسافدهكردودهچوومهقهراغدهستیوهستامحهممهد،دۆغاوهكهم
تهواوبوو،تهشتێكمگێچگرتهوهبۆژێردهسشووییهكهههڵقهندرابوو.گێژبووم،ماندووبووم،سهرمههركاسهكاسیدههات.دهنكهشهمچهیهكمشكاندوخستمهنێوانپێڵویچاوهكانم،كهپێكهوهنهنووسێن،بهاڵمئهوهچارهنهبوو،خهوملێكهوتبوو.وهستامحهممهدوهخهبهریهێناموزۆربه
نگلهریمووتهیویكدا
77کۆمهلهچیرۆکڕووخۆشیدواندمی.زگیپێمسووتا.دهستهكانملهنێوگێچدامابوونهوه.گێچهكهیپێوهویشكببوو.وهستامحهممهدبهتهشوویگێچهكاتیشكاندودهســـتمیهێنادهرێ.دهســـتمانلهكارههڵگرتوههردووكمانپێكهوه
نووستین.وهستاپیاوێكیخراپنهبوو،بهاڵمدایكمههردهیگوت:»وریایخۆتبه،منداڵبهتهمهنیئێوهوهككچیعازهبوایهوناپاكیش
زۆرن.«ڕۆژێكیـــانكاتـــیڕۆژئاوابوونكهلهكاردهگهڕامهوه،تووشـــییهكێكلههاوپۆلهكانمبووم.گوتیكهدهیههوێبڕوابۆدانیشســـهرا.لهپۆلینۆڕاوهریاندهگرتومانگانه68تمهنیاندهداودوایدووســـااڵندهبووبهمامۆستا.چوارڕۆژزیاترینهمابووبۆتاقیكاری.مهسهلهكهملهگهڵوهستامحهممـــهدباسكرد.گوتی:»عهیبینییـــه.ئهتۆبڕۆ،یهحیادێنمهوه.«تاقیكاریتهواوبوو.كۆتێكمكڕیبهپێنجتمهنوشهڵواریپاریشملهژێردۆشـــهكهداڕاخست،كهئوتووبگرێ.خاڵمسهعاتهكهیخۆیپێدابووم،كهئیدیكارینهدهكرد.لهدهســـتمكرد.قژمچاككردوچوومهحهمام.كاڵشهكانمسپیكردهوهوجووتێكیشمگۆرهویكڕیوباییقڕانێكرۆنباداممكڕیولهســـهرمههڵسوو.لهبهرئاوێنهڕاوهستابووم،كهدایكممنی
دی،نارهحهتبوووبهتوندیگوتی:»ئهگهركچبایڕووتسووردهكردین.شوكربۆخواكهكچنهبووی«لهحهوشهكهتێپهڕدهبووم،دایكمبهژنهجیرانهكهمانیدهگوت:
»ماڵوێرانوچارهڕهشبووین.كوڕمانبۆتهژیگۆل.«لهماڵیچوومهدهرێبهمهبهســـتیسهردانیوهستامحهممهد،كههێشتالهماڵیسارفخانكاریدهكرد.»حهقبهوهستابووكهدهیگوت:خوانهكاچهكوچیبهناییلهماڵێكگیربكا.ئیدیدهستبهردارنییه.«وهستا
محهممهدیشچهكوچهكهیلهماڵیسارفخانگیریكردبوو.یهحیاشلهوێبوو.هاتبووهالیوهستا.دهستیلهنێودۆغاویگێچبوو،هـــهركهمنیچاوپێكهوتگوتی:»ئاخرهكـــهیخوێندنتفێرنهكردم«
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 78گوتم:
»دهمههوێببمبهمامۆستا.«گوتی:»زۆرباشه.خوێندنیشفێریمنبكه.«
وهستاگوتی:»یاڵاڵ،تاقانه،ئێستاقهرهلهقهرهیئێمهنادهی.«ڕوویلهیهحیاكردولهحاڵێكدائیشارهیبهمندهكردگوتی:
»شایبهسهپانناگرێ.«بـــههیوایدیتنی»پهریســـا«هاتبووم،بهاڵملهوێنهبـــوو.هیچكامله
منداڵهكانلهوێنهبوون.وهستابهپێكهنینهوهگوتی:»سهعاتچهنده؟«
گوتم:»سهعاتهكهمنوستووه.«گوتی:»ڕۆندانتكڕیوه؟بیگۆڕهبهكهڵهبابێك.«
سارفخاندهیههویستدهستخۆشانهبداتبهمن.بیستتمهنیدابهمن،كهبڕۆموردیبكهمهوه.ڕۆیشتموردمكردهوهوپازدهقڕانیدهستخۆشانهدابهمن.وهرمگرتوڕۆیشـــتم.زۆرمشهرمكردلهبهرخۆمهوهدهمگوت:
»بریاوهرمنهگرتبایه.«دڵمههرلهالیماڵی»پهریسا«بوو.شهوانهههنگاوبهههنگاولهمێشكمداپیاسهمدهكرد.لهشـــهقامهكانتێپهڕدهبوومودهگهیشتمهبهردهرگایماڵهكهیـــان.دهرگامدهكردهوه،دهچوومهژوورێ،دهچوومهژوورهكهیكه
بۆخۆمڕهنگمكردبوون.ژووریمنداڵهكان.لهبهرخۆمهوهدهمگوت:»ئێستالهكوێیه،ئێستالهكوێنوستووه.«
لهمێشـــكمدادهمدیتهوه.لهسهرسهریڕادهوهســـتامتێرسهیرمدهكرد.لهخۆمبهحهیفمدهزانیكهدهســـتیلێبدهم.چهندهمپێخۆشبوودهستبهزوڵفهكانیدابێنم.دیســـانلهسهرڕاوهشـــهقامهكانمدهپێواوماڵهكهمدهدیتـــهوه.كێویببووموڕووملهدهشـــتوچۆڵهوانیدهكرد.ڕۆژێكیانلهسهركانیاوێكدانیشتبوومیهكێكلهوێبوو،شمشاڵیلێدهدا.لهگهڵئهوبوومهدۆســـت،ناویحوسێنبوو.كوڕێكیباشبوو.لهماوهیهكیكهمدا
نگلهریمووتهیویكدا
79کۆمهلهچیرۆکشمشاڵیفێركردموزۆریشلهویچاكترملێدهداوحوسێندهیگوت:»نهێنییهكلهشمشاڵلێدانهكهتداههیه،كهتائێستانهمبیستووه.«
شـــهوانهدهچوومهپشتماڵیسارفخانوشمشاڵملێدهدا.لهتهنیشتماڵیسارفخانكتێبفرۆشییهكههبوو.دهچوومهئهویههتا»پهریسا«
ببینم،بهاڵم»پهریسا«دیارنهبوو.لهدانیشسهرا)پهیمانگایمامۆســـتایان(قهبووڵبووم.سهرهتایمانگیڕهزبهربوو.ســـاخبوومهوهكارێكبكهموئهومهسهلهیهیهكالبكهمهوه.نامهیهكمبۆ»پهریسا«نووسیلهپاكهتێكیبچووكمهاویشت.لهتهنیشتماڵهكهیـــانچاوهڕوانبوومههتاهاتهدهرێ.جلیقوتابخانهیلهبهردابوووچهنـــدكتێبێكیلهبنپیلیدابوو.ههرواتهڕوتازهوههمانبۆنعهتروهككۆترێك،دڵمداخورپاوالقمسســـتبوو:»بڕۆمیانهڕۆم.«یهكهمجاربـــووئاخرجاریشبـــوو.دوورونزیكبهدوایداڕۆیشـــتم،تالهكۆاڵنێكیچۆللهههلكهڵكموهرگرت.نامهكهملهســـهركتێبهكانیدانا،گهڕایهوه.چاوهكانیغهریببوون،ئاشنانهبوو،كێویببوو.نامهكهیبهڕوودادامو
بهتووڕهییهوهگوتی:»بێدایكوباب،خوێڕی،حهمباڵ.«لهجێیخۆمداوشكبووم.بۆیهكچركهمردمولهشمساردبووهوه.تا
نامهكهمههڵگرتهوهڕۆیشتبوو.بابمدهیگوتموسیقیحهرامه،بهاڵممننهمدهتوانیبێشمشاڵهكهمبژیم.جارێكیانبابملهپشتدهرگاڕاوهستابوووگوێیلهشمشاڵهكهمڕاگرتبوو،بهســـهریپهنجهوهوبهئهسپاییهاتبووهژوورێ.لهپڕدائهوملهبهرامبهرخۆمدادی،ویستمشمشاڵهكهبشارمهوه،بهاڵملهڕوخساریداپهشیمانیوخهمدیاربوو.گوتی:»لێدهلێده،وهكمهجنونلێدهدهی.شمشـــاڵئیحهزرهتیداودهوباشیلێداوه.«ئهوساڵهلهحهوتدهرسانكهوتم.
نگلهریمووتهیویكدا
کۆمهلهچیرۆک 80