Đánh giá các chỉ tiêu chất lượng của thuốc nhỏ mắt chloramphenicol

8/18/2019 Đánh giá các chỉ tiêu chất lượng của thuốc nhỏ mắt Chloramphenicol

http://slidepdf.com/reader/full/danh-gia-cac-chi-tieu-chat-luong-cua-thuoc-nho-mat-chloramphenicol 1/60



Hứa Tuyết Ngân ii

LỜ I CẢM ƠN

Trong suốt quãng thờ i gian học tậ p và rèn luyện trên giảng đường Đại học Cần

Thơ, tôi đã đượ c học hỏi r ất nhiều kiến thức, tích lũy đượ c nhiều kinh nghiệm, k ỹ năng quý báu. Đặc biệt, trong quá trình làm luận văn tốt nghiệ p đã giúp tôi củng cố

kiến thức chuyên môn, hiểu biết nhiều hơn về công việc cũng như môi trườ ng làm

việc thực tế của k ỹ sư Công nghệ Hóa học. Để đạt đượ c những k ết quả đó tôi đã

nhận đượ c r ất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ từ vật chất đến tinh thần của các thầy cô,

gia đình cũng như bạn bè, tôi xin gửi lờ i cảm ơn chân thành đến:

- Quý thầy cô trường Đại học Cần Thơ nói chung, và quý thầy cô thuộc Bộ

môn Công nghệ Hóa học, khoa Công Nghệ nói riêng – những thầy cô đã truyền đạt

cho tôi những kiến thức quý báu.

- Cô Nguyễn Thị Diệ p Chi – giảng viên Bộ môn Hóa, khoa Khoa Học Tự

Nhiên, trường Đại học Cần Thơ đã tận tình hướ ng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ tôi trong

suốt thờ i gian tôi làm luận văn tốt nghiệ p.

- Xin chân thành gửi lờ i cảm ơn đến Ban Giám Đốc Trung Tâm Kiểm Nghiệm

Thuốc, Thực Phẩm, Mỹ Phẩm Thành Phố Cần Thơ đã tạo điều kiện cho tôi thực

hiện đề tài này.

- Xin cảm ơn cô Lê Thị Cẩm Thúy, chị Đồng Thị Mai Cầm cùng các anh chị phòng Vật Lý - Đo Lường, phòng Dượ c Lý - Vi Sinh, phòng Hóa đã tận tình giúp

đỡ , tạo điều kiện tốt nhất giúp tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệ p.

- Xin cảm ơn cha, mẹ - những người đã sinh thành, nuôi nấng tôi, tạo điều

kiện thuận lợ i nhất về vật chất lẫn tinh thần để tôi an tâm học tập đến hôm nay.

- Cuối cùng, tôi xin gửi lờ i cảm ơn đến những ngườ i bạn cùng tậ p thể lớ p

Công nghệ Hóa K35 đã động viên, khích lệ và giúp đỡ tôi trong suốt thờ i gian qua.

WW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

WWW.BOIDUONGHOAHOCQUYNHON.BLOGSPOT.COMóng góp PDF bở i GV. Nguy ễ n Thanh Tú



Hứa Tuyết Ngân iv

MỤC LỤC

LỜ I CẢM ƠN .........................................................................................................ii

LỜ I MỞ ĐẦU ....................................................................................................... iii

MỤC LỤC .............................................................................................................. iv

DANH MỤC HÌNH .............................................................................................. vii

DANH MỤC BẢNG .............................................................................................. ix

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN ................................................................................. 1

1.1 Giới thiệu một số bệnh về mắt thường gặp ................................................... 1 1.1.1 Các bệnh thườ ng g ặ p ở mắ t ................................................................. 1

1.1.2 Thuố c nhỏ mắ t ..................................................................................... 5

1.2 Giới thiệu chung về chloramphenicol ........................................................... 7

1.2.1 Tính chấ t, công thứ c và danh pháp ...................................................... 7

1.2.2 Dượ c l ực, cơ chế tác d ụng, dược động học của thuố c nhỏ mắ t

chloramphenicol .............................................................................................. 7

1.2.3 Chỉ định và chố ng chỉ định ................................................................... 9

1.2.4 Liề u dùng ............................................................................................. 9

1.2.5 M ột số loại thuố c nhỏ mắ t chứ a chloramphenicol trên thị trườ ng ...... 10

1.3 Các phương pháp đánh giá chất lượng của thuốc nhỏ mắt .......................... 10

1.3.1 Đánh giá cảm quan ............................................................................ 10

1.3.2 Giớ i hạn cho phép về thể tích ............................................................. 10

1.3.3 Độ pH ................................................................................................ 11 1.3.4 Độ vô khuẩ n ....................................................................................... 11

1.3.5 M ột số phương pháp định tính và định lượ ng chloramphenicol .......... 15

1.3.6 Giớ i thiệu phương pháp sắ c ký l ỏng hiệu năng cao (HPLC) ............... 17

CHƢƠNG 2: PHƢƠNG TIỆN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨ U............. 21

2.1 Phương tiện thực hiện ................................................................................ 21

2.1.1 Thiế t bị và d ụng cụ ............................................................................. 21





Hứa Tuyết Ngân v

2.1.2 Hóa chấ t, dung môi ............................................................................ 22

2.2 Đối tượng nghiên cứu ................................................................................ 23

2.3 Phương pháp nghiên cứu............................................................................ 23

2.4 Quy hoạch thực nghiệm ............................................................................. 23

2.5 Thực nghiệm .............................................................................................. 23

2.5.1 Đánh giá cảm quan ............................................................................ 23

2.5.2 Giớ i hạn cho phép về thể tích ............................................................. 24

2.5.3 Độ pH ................................................................................................ 24

2.5.4 Độ vô khuẩ n ....................................................................................... 24

2.5.5 Định tính và định lượ ng chloramphenicol bằng phương pháp sắ c kýl ỏng cao áp .................................................................................................... 25

CHƢƠNG 3: K ẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM VÀ BÀN LUẬN ........................... 27

3.1 Tính chất ...............................................ERROR ! BOOKMARK NOT DEFINED.

3.2 Giới hạn thể tích cho phép ......................................................................... 27

3.3 Độ pH ........................................................................................................ 29

3.4 Độ vô khuẩn .............................................................................................. 30 3.5 Định tính .................................................................................................... 33

3.6 Định lượng................................................................................................. 34

CHƢƠNG 4: K ẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................... 37

4.1 Kết luận ..................................................................................................... 37

4.2 Kiến nghị ................................................................................................... 37

PHỤ LỤC ............................................................................................................. 39





Hứa Tuyết Ngân vi

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1. Bệnh viêm k ết mạc cấ p ................................................................... 1

Hình 1.2. Bệnh đau mắt hột ............................................................................ 3

Hình 1.3. Bệnh zona mắt ................................................................................ 4

Hình 1.4. Công thức cấu tạo chloramphenicol ................................................ 7

Hình 1.5. Một số thuốc nhỏ mắt chứa hoạt chất chloramphenicol ................. 10

Hình 1.6. Sơ đồ máy HPLC.......................................................................... 18

Hình 2.1. Máy HPLC L2000 ........................................................................ 21

Hình 2.2. Máy đo pH 211 ............................................................................. 21

Hình 2.3. Cân điện tử ................................................................................... 22

Hình 2.4. Bể siêu âm .................................................................................... 22

Hình 2.5. Máy cất nướ c siêu sạch ................................................................. 22

Hình 2.6. Thiết bị lọc áp suất thấ p ................................................................ 22Hình 2.7. Chất chuẩn.................................................................................... 23

Hình 3.1. Biểu đồ thể hiện giớ i hạn cho phép về thể tích của 3 lô chế phẩm . 28

Hình 3.2. Biểu đồ thể hiện độ pH của 3 lô chế phẩm .................................... 30

Hình 3.3. K ết quả thử vô khuẩn trong môi trườ ng thioglycolat của lô 1........ 31



Hình 3.6. K ết quả thử vô khuẩn trong môi trườ ng casein lỏng của lô 1 ........ 32



Hình 3.9. K ết quả chạy HPLC của mẫu chuẩn .............................................. 33





Hứa Tuyết Ngân vii

Hình 3.10. K ết quả chạy HPLC của mẫu thử ................................................ 34

Hình 3.11. Biểu đồ thể hiện hàm lượ ng chloramphenicol trong 3 lô chế phẩm

..................................................................................................................... 36





Hứa Tuyết Ngân viii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1 Giớ i hạn cho phép chênh lệch (%) về thể tích của các thuốc dạng

lỏng .............................................................................................................. 11

Bảng 1.2 Số lượ ng tối thiểu của đơn vị đóng gói cho vào môi trườ ng .......... 14

Bảng 3.1 K ết quả kiểm tra cảm quan bằng mắt thườ ng ................................. 27

Bảng 3.2 K ết quả đo thể tích của 3 lô chế phẩm ........................................... 28

Bảng 3.3 K ết quả đo pH của 3 lô chế phẩm .................................................. 29

Bảng 3.4 K ết quả thử vô khuẩn .................................................................... 33

Bảng 3.5 Thời gian lưu của hoạt chất chloramphenicol chế phẩm so vớ i chuẩn

..................................................................................................................... 34

Bảng 3.6 K ết quả hàm lượ ng chloramphenicol trong thuốc nhỏ mắt ở các lô ...

..................................................................................................................... 35





CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN

1.1Giớ i thiệu một số bệnh về mắt thƣờ ng gặp

1.1.1 Các bệnh thƣờ ng gặp ở mắt

1.1.1.1 Bệnh viêm k ế t mạc cấ p [8][9][10]

Hình 1.1. Bệnh viêm k ết mạc cấ p.

Viêm k ết mạc cấ p là tình tr ạng nhiễm trùng mắt hay còn gọi là đau mắt đỏ.

Bệnh thườ ng khởi phát đột ngột (cấp tính), lúc đầu ở một mắt sau lây sang mắt kia.Viêm k ết mạc dễ lây lan và có thể gây thành dịch. Khi một ngườ i trong gia

đình mắc bệnh có thể lây cho cả nhà r ồi lây lan ra cả cộng đồng, nhất là những nơi

tập trung đông người như cơ quan, trườ ng học … Bệnh thườ ng kéo dài vài ngày, có

thể đến vài tuần.

Tỷ lệ viêm k ết mạc cấ p chiếm khoảng 0,03 – 1,10% trong toàn bộ dân số trên

thế giới, nhưng trong môi trườ ng có sự tiế p xúc gần gũi giữa ngườ i có bệnh và

ngướ i không có bệnh như công sở, trườ ng học thì tỷ lệ này tăng đột biến từ 10-32%.

Thờ i gian ủ bệnh viêm k ết mạc có thể từ 1 đến 2 tuần và thời gian ngườ i bệnh

có thể lây sang ngườ i lành là từ 2 tuần tr ở lên.





Chương 1: Tổng quan

Hứa Tuyết Ngân 2

Nguyên nhân:

Có nhiều nguyên nhân gây viêm k ết mạc cấp như nhiễm khuẩn tụ cầu, liêncầu, tr ực khuẩn, tạ p khuẩn, ký sinh trùng; Các tác nhân vật lý: gió, bụi, ánh sáng,

sức nóng, tia X; các tác nhân hóa học: acid,kiềm, cồn, iod … nhưng thườ ng gặ pnhất và dễ tạo thành các đợ t lây lan nhất là viêm k ết mạc cấ p tính do virus Adeno

gây ra. Loại virus này gồm 47 chủng huyết thanh khác nhau, chia làm 6 nhóm nhỏ

ký hiệu bằng chữ cái từ A đến F. Các chủng này đượ c tìm thấy khắ p mọi nơi trên

thế giớ i, gây ra các bệnh cho đườ ng hô hấ p trên và cho mắt.

Đườ ng lây lan bệnh có thể do tiế p xúc tr ực tiế p vớ i các chất tiết ra từ mắt

thông qua khăn rửa mặt, quần áo, nướ c bể bơi hoặc lây qua tay ngườ i bệnh vớ ingười chưa mắc bệnh. Hơn nữa, trong môi trườ ng bệnh viện, bác sĩ hoặc nhân viên

y tế khám bệnh cho bệnh nhân có thể vô tình lây lan virus gây bệnh qua các trang

thiết bị khám bệnh.

Dấu hiệu nhận biết:

Khi bị viêm k ết mạc cấp ngườ i bệnh thườ ng xuất hiện các triệu chứng mắt đỏ,

cộm mắt như có cát trong mắt, chói mắt, chảy nướ c mắt, vào buổi sáng khi mớ i ngủ

dậy mắt có nhiều ghèn. Bên cạnh đó mi mắt có thể bị sưng và xung huyết, ở giai

đoạn này thị lực vẫn chưa bị giảm. Một số dấu hiệu khác xuất hiện tương tự như bệnh cúm do virus, ngườ i bệnh bị sốt nhẹ 37oC - 38oC, viêm đườ ng hô hấ p trên:

ngứa họng, ho, hắt hơi, sưng hạch dướ i hàm hoặc hạch trướ c tai.

Giai đoạn tổn thương giác mạc là giai đoạn bệnh nghiêm tr ọng nhất mắt bị

kích thích chói, chảy nướ c mắt, co quắ p mi, thị lực giảm tùy mức độ tổn thương

trên giác mạc, tổn thương trên biểu mô giác mạc dạng chấm, thâm nhiễm dướ i biểu

mô. Cá biệt có trườ ng hợ p tr ợ t giác mạc r ộng.

Cách phòng trị: Ngườ i bệnh cần có chế độ nghỉ ngơi hợ p lý, tránh tiế p xúc gần gũi vớ i mọi

ngườ i xung quanh, sử dụng đồ dùng cá nhân riêng. Khi có dấu hiệu của bệnh nên đi

khám ngay, để đượ c chuẩn đoán xác định, điều tr ị đúng và kị p thờ i.

Sử dụng thuốc tra mắt dạng nướ c khi bị bệnh:

- Nướ c mắt nhân tạo, dinh dưỡ ng k ết - giác mạc, số lần tra mắt 8 đến 10

lần/ngày;







- Kháng sinh tra mắt như chloramphenicol 0,4%, tobramycine 0,3%, số lần từ

2 đến 4 lần/ngày;

- Bổ sung vitamin C theo đườ ng uống hoặc uống nước cam, nướ c chanh;

Chú ý: không điều tr ị theo các phương pháp phản khoa học như đắ p lá, xông

nướ c lá tr ầu không. Các phương pháp này dễ gây nhiễm khuẩn cho mắt và gây bỏng

mắt do sức nóng, làm cho tính chất bệnh càng phức tạp, khó điều tr ị hơn.

1.1.1.2 Bệnh đau mắ t hột[11]

Hình 1.2. Bệnh đau mắt hột.

Đau mắt hột là một dạng viêm k ết mạc lây lan mãn tính. Tác nhân gây bệnh là

vi khuẩn Clamydia Trachomatis nhóm A, B, Ba và C.

Bệnh thườ ng xuất hiện ở những địa phương nghèo, chậm tiến tại châu Phi,

Nam Á, Đông Nam Á và Trung Quốc.

Đau mắt hột có thể khỏi tự nhiên hay phát triển gây tình tr ạng sẹo hóa k ết

mạc, dẫn đến những biến chứng quặm và lông xiêu.Nguyên nhân:

Tác nhân gây đau mắt hột là vi khuẩn Clamydia Trachomatis. Bệnh xuất hiện

ở khắ p mọi nơi trên thế giới đặc biệt ở những nướ c nghèo, kém phát triển. Bệnh lây

truyền chủ yếu do dùng tay bẩn sờ vào mắt, sử dụng nướ c bẩn trong sinh hoạt, đặc

biệt là thói quen tắm ao và sử dụng nướ c ao hồ trong sinh hoạt ở các vùng nông

thôn. Bên cạnh đó việc sử dụng chung khăn mặt, thau r ửa mặt cũng rất dễ gây ra

bệnh đau mắt hột.








Biểu hiện của đau mắt hột r ất đa dạng, đa hình, có thể từ r ất nhẹ, không có

triệu chứng gì cả đến những trườ ng hợ p bệnh nặng nề, kéo dài dai dẳng, nhiều biến

chứng nguy hiểm và có thể dẫn đến mù lòa. Thông thườ ng khi bị bệnh đau mắt hột

bệnh nhân sẽ có những triệu chứng xốn mắt, vướ ng mắt như có hạt bụi trong mắt,

ngứa mắt, hay mỏi mắt, thườ ng là lúc về chiều.

Cách phòng trị:

Khi mắc bệnh ngườ i bệnh cần sử dụng thuốc nhỏ mắt, uống thuốc theo chỉ dẫn

của bác sĩ. Một số loại thuốc thườ ng sử dụng hiện nay để điều tr ị đau mắt hột là

Pomade tetracycline 1% tra mắt vào ban đêm trong 5 đến 10 ngày liền mỗi tháng

kéo dài từ 6 tháng đến 1 năm. Đối với trườ ng hợ p bị các biến chứng nặng như lôngxiêu, lông quặm cần phải phẫu thuật để xử lý các biến chứng này.

1.1.1.3 Bệnh zona mắ t [12][13]

Hình 1.3. Bệnh zona mắt.

Siêu khuẩn zona thườ ng gây bệnh gọi là bệnh giờ i leo chiếm khoảng 20% dân

số trên thế giới trong đó zona ở mắt chiếm khoảng 11%. Là một bệnh nhiễm siêukhuẩn cấ p tính của hạch r ễ thần kinh lưng, siêu khuẩn trú ngụ trong cơ thể dướ i

dạng bất hoạt hay ở tr ạng thái ngủ.

Nguyên nhân:

Bệnh dễ bùng phát ở ngườ i lớ n tuổi, ngườ i suy giảm miễm dịch, hoặc dùng

thuốc ức chế miễn dịch, ngườ i bị nhiễm HIV-AIDS, ung thư, những ngườ i dùng các

thuốc loại corticoid lâu ngày hoặc từng bị nhiễm virus thủy đậu lúc nhỏ thườ ng dễ

bị zona sau này.








Những bệnh nhân có tổn thương zona ở vùng thần kinh sinh ba, chủ yếu ở

nhánh mắt (nhánh I) gọi là zona mắt, thườ ng gặ p nhiễm Varicella-Zoster ở mi mắt

và bờ mi vớ i những tổn thương mụn nướ c.

Các mụn này chỉ xuất hiện ở một bên cơ thể, phát triển thành từng nhóm nhỏ,

trong có nước đượ c gọi là những mụn nước, sau đó vỡ ra để lại sẹo vảy, kéo dài

khoảng vài tuần.

Trong những trườ ng hợ p nặng, mụn nướ c có thể để lại những vết sẹo vĩnh

viễn, đau nhức hoặc có thể hơi tê và làm nhạt màu da.

Điển hình là các triệu chứng đau nửa bên mặt và các tổn thương ở trán, vùng

quanh nhãn cầu và mũi. Có thể có biến chứng viêm giác mạc, viêm giác mạc nhumô, thậm chí loét giác mạc, viêm mống mắt, teo mống mắt, viêm thượ ng củng

mạc… Một số trong các biến chứng này có tiềm năng gây mù.

Cách phòng trị:

Điều tr ị triệu chứng giảm bỏng rát và đau gồm:

Đắ p gạc lạnh, dùng thuốc chống viêm, thuốc chống virus, thuốc nhỏ kháng

sinh chống bội nhiễm, thuốc dinh dưỡ ng bề mặt (nướ c mắt nhân tạo).

Liệu pháp kháng virus đườ ng uống (acyclovir 800 mg) làm giảm các biếnchứng mắt muộn từ khoảng 50% xuống còn từ 20-30%.

Zona là một bệnh không lây, tuy nhiên người chưa từng bị thủy đậu hay chưađượ c chủng ngừa có thể bị thủy đậu khi tiế p xúc với ngườ i bệnh zona, đặc biệt

ngườ i dễ nhiễm như trẻ em, phụ nữ có thai và những ngườ i có hệ miễn dịch yếu. Có

thể dùng vaccin kháng Varicella-Zoster như zostavax. Khi bệnh cần điều tr ị tích

cực, k ị p thời để giảm nguy cơ bị những biến chứng nặng có thể đe dọa đến thị lực.

Những bệnh nhân bị zona mắt nên được bác sĩ nhãn khoa có kinh nghiệm về xử trí

các bệnh lý giác mạc thăm khám và đánh giá.

1.1.2

Thuốc nhỏ mắt [1]

1.1.2.1 Định nghĩa

Thuốc nhỏ mắt là dung dịch nướ c, dung dịch dầu hoặc hỗn dịch vô khuẩn của

một hay nhiều hoạt chất, dùng để nhỏ vào mắt. Chế phẩm cũng có thể đượ c bào chế

dướ i dạng bột khô (bột, bột đông khô, viên nén) vô khuẩn, đượ c hòa tan hoặc phân

tán vào một chất lỏng vô khuẩn thích hợ p khi dùng.







1.1.2.2 Yêu cầu chung

Thuốc nhỏ mắt phải đượ c pha chế - sản xuất trong điều kiện vô khuẩn. Các

dụng cụ, thiết bị và đồ đựng dùng trong pha chế - sản xuất phải sạch và vô khuẩn.Dung môi để pha thuốc nhỏ mắt thường là nướ c tinh khiết hoặc các dung dịch

nướ c thích hợ p hoặc là dầu thực vật trung tính đạt tiêu chuẩn để pha thuốc tiêm.

Trong thành phần của thuốc nhỏ mắt có thể có thêm các tá dược, để điều chỉnh

độ đẳng trương, độ nhớt, điều chỉnh hay ổn định độ pH của chế phẩm, tăng độ tan

và độ ổn định của hoạt chất, nhưng không đượ c ảnh hưở ng xấu đến tác dụng của

thuốc và không gây kích ứng đối vớ i mắt ở nồng độ sử dụng trong chế phẩm.

Những chế phẩm thuốc nhỏ mắt được đóng nhiều liều trong một đơn vị đóng

gói phải cho thêm chất sát khuẩn vớ i nồng độ thích hợ p, tr ừ khi tự chế phẩm có đủ tính chất tự sát khuẩn. Chất sát khuẩn phải không tương kị vớ i các thành phần khác

có trong chế phẩm và phải duy trì đượ c hiệu quả sát khuẩn trong thờ i gian sử dụng

chế phẩm k ể từ lần mở nắp đầu tiên.

Không đượ c thêm chất sát khuẩn hoặc chất chống oxy hóa vào thuốc nhỏ mắt

dùng cho phẫu thuật ở mắt. Các thuốc nhỏ mắt này phải pha chế - sản xuất trong

điều kiện vô khuẩn và đóng gói một liều.

Không đượ c cho thêm chất màu vào thuốc nhỏ mắt chỉ vớ i mục đích nhuộmmàu chế phẩm.

Đồ đựng thuốc nhỏ mắt phải có đủ độ trong cần thiết để kiểm tra đượ c bằng

mắt độ trong của dung dịch hay độ đồng nhất của hỗn dịch nhỏ mắt chứa trong đó.Đồ đựng thuốc nhỏ mắt phải vô khuẩn và không có tương tác về mặt vật lý hay hóa

học vớ i thuốc. Đồ đựng thuốc nhỏ mắt phải đáp ứng các yêu cầu nêu trong Phụ lục

17.3.3 (DĐVN IV). Đồ đựng thuốc nhỏ mắt chứa nhiều liều phải có bộ phận nhỏ

giọt thích hợ p, thể tích mỗi đơn vị đóng gói không nên vượ t quá 10 ml.

Ghi nhãn: Nhãn thuốc nhỏ mắt phải ghi theo quy chế. Nhãn phải ghi tên chấtsát khuẩn có trong chế phẩm. Đối với đơn vị đóng gói nhiều liều, trên nhãn phải

ghi rõ thờ i hạn sử dụng tính từ khi thuốc đượ c sử dụng lần đầu, sau thời gian đóthuốc còn lại phải bỏ đi, thườ ng không quá 4 tuần, tr ừ khi có chỉ dẫn khác.







1.2 Giớ i thiệu chung về chloramphenicol

1.2.1 Tính chất, công thứ c và danh pháp [1][7]

1.2.2

Tính chất của chloramphenicol

Bột k ết tinh màu tr ắng, tr ắng xám, tr ắng vàng. Tinh thể hình kim hoặc phiến

dài. Khó tan trong nướ c, dễ tan trong ethanol 96% và trong propylene glycol.

Dung dịch trong ethanol thì hữu triền, trong ethyl acetate thì tả triền.

1.2.2.1 Công thứ c và danh pháp

- Công thức phân tử (CTPT): C11H12Cl2 N2O5

- Công thức cấu tạo của chloramphenicol:

Hình 1.4.Công thức cấu tạo chloramphenicol.

- Khối lượ ng phân tử: 323,1

- Danh pháp:

2,2-dicloro-N-[(1R,2R)-2-hydroxy-1-(hydroxymethyl)-2-(4-nitrophenyl)ethyl]

- Tên biệt dượ c: Chloramphenicol 0,4%; Beoxid 1%; chloramphenicol.1.2.3 Dƣợ c lực, cơ chế tác dụng, dƣợc động học của thuốc nhỏ mắt

chloramphenicol [7]

1.2.3.1 Dượ c l ực, cơ chế tác d ụng

Dượ c lực:

Chlormphenicol là kháng sinh đượ c phân lậ p từ Streptomyces venezuelae, nay

đượ c sản xuất bằng phương pháp tổng hợ p.







Cơ chế tác dụng:

Chloramphenicol thườ ng có tác dụng kìm khuẩn, nhưng có thể diệt khuẩn ở

nồng độ cao hoặc đối vớ i những vi khuẩn nhạy cảm cao.

Chloramphenicol ức chế tổng hợ p protein ở những vi khuẩn nhạy cảm bằng

cách gắn vào tiểu thể 50S của ribosom. Thuốc cũng có cùng vị trí tác dụng vớ ierythromycin, clindamycin, lincomycin, oleandomycin và troleandomycin.

Chloramphenicol cũng có thể ức chế tổng hợ p protein ở những tế bào tăng

sinh nhanh của động vật có vú.

Chloramphenicol có thể gây ức chế tủy xương và có thể không hồi phục đượ c.

Chloramphenicol có hoạt tính ức chế miễn dịch nếu cho dùng toàn thân trướ ckhi kháng nguyên kích thích cơ thể, tuy vậy đáp ứng kháng thể có thể không bị ảnh

hưởng đáng kể khi dùng chloramphenicol sau kháng nguyên.

Thuốc không có tác dụng vớ i Escherichia coli, Shigella flexneri, Enterobacter

spp., Staphylococcus aureus, Salmonella typhi, Streptococcus pneumoniae và ít tác

dụng đối vớ i nấm.

1.2.3.2 Dược động học

- Hấp thu: Chloramphenicol đượ c hấp thu nhanh qua đườ ng tiêu hóa.

Chloramphenicol palmitat thủy phân trong đường tiêu hóa và đượ c hấp thu dướ i

dạng chloramphenicol tự do.

Sau khi dùng tại chỗ ở mắt, chloramphenicol đượ c hấ p thu vào thủy dịch.

- Phân bố: Chloramphenicol đượ c phân bố r ộng khắ p trong phần lớn mô cơ

thể k ể cả nướ c bọt, dịch cổ tr ướ ng, dịch màng phổi, hoạt dịch, thủy dịch và dịch

kính. Nồng độ thuốc cao nhất trong gan và thận. Chloramphenicol gắn k ết vớ i

khoảng 60% protein huyết tương.

- Chuyển hóa: Chloramphenicol bị khử hoạt chủ yếu ở gan do glucuronyltransferase.

- Thải tr ừ: Khoảng 68-99% một liều uống chlormphenicol thải tr ừ trong nướ ctiểu trong 3 ngày, 5-15% liều này thải tr ừ dướ i dạng không đổi trong nướ c tiểu qua

lọc cầu thận và phần còn lại thải tr ừ qua ống thận dướ i dạng những chất chuyển hóa

không hoạt tính.







1.2.4 Chỉ định và chống chỉ định

1.2.4.1 Chỉ định

Nhiễm trùng phần trướ c của mắt, mí và lệ đạo. Phòng ngừa nhiễm trùng trướ cvà sau mổ, bỏng hóa chất và các loại bỏng khác. Mắt hột và zona mắt. Bơm rửa hệ

thống dẫn lưu nướ c mắt vớ i mục đích điều tr ị hay phòng ngừa.

1.2.4.2 Chố ng chỉ định

Quá mẫn cảm vớ i thành phần thuốc, r ối loạn chuyển hóa porphyrin cấ p từng

cơn, suy gan nặng, bệnh về máu nặng do tủy xương, trẻ sơ sinh, tiền sử gia đình cósuy tủy xương.

1.2.4.3

Thận tr ọng khi dùng:

Không nên mang kính áp tròng. Không sử dụng quá 10 ngày. Phụ nữ có thai,

đang cho con bú hoặc tr ẻ sơ sinh.

1.2.4.4 Tương tác thuố c:

Không dùng vớ i kháng sinh diệt khuẩn, thuốc có tác dụng lên hệ tạo máu,

sulphonylurea, coumarin, hydantoin và methotrexate.

1.2.4.5 Tác d ụng phụ:

Phản ứng có hại:

Cảm xót nhẹ thoáng qua, vị đắng khi xuống miệng. Cá biệt: loạn sản máu bất

hồi phục một phần, viêm dây thần kinh có hồi phục.

1.2.5 Liều dùng

Khi mắc các bệnh viêm mắt như viêm kết mạc cấp, đau mắt hột, zona mắt, …ngườ i bệnh có thể nhỏ chloramphenicol 0,4% mỗi ngày 2 – 4 lần, mỗi lần 1 giọt.

Nếu bệnh cấ p tính có thể nhỏ mỗi giờ 1 giọt. Hiện nay vẫn chưa có khuyến cáo khisử dụng chloramphenicol cho tr ẻ em.

Nếu sử dụng thuốc quá liều có thể gây ra một số biến chứng như thiếu máu,

nhiễm toan chuyển hóa, hạ thân nhiệt và hạ huyết áp.







1.2.6 Một số loại thuốc nhỏ mắt chứ a chloramphenicol trên thị trƣờ ng

Hình 1.5. Một số thuốc nhỏ mắt chứa hoạt chất chloramphenicol.

1.3 Các phƣơng pháp đánh giá chất lƣợ ng của thuốc nhỏ mắt

Hiện nay có nhiều tiêu chuẩn đánh giá các chỉ tiêu của thuốc nhỏ mắt, theo

DĐVN IV thì việc đánh giá chất lượ ng của thuốc nhỏ mắt đượ c tiến hành theo các

tiêu chuẩn như sau:

1.3.1 Đánh giá cảm quan

Quan sát các tính chất vật lý như: màu sắc đặc trưng, độ đồng nhất của dung

dịch bằng mắt thườ ng.1.3.2 Giớ i hạn cho phép về thể tích [1][3]

Do thực tế sai số của các dụng cụ, trang thiết bị và việc thực hiện qui trình sản

xuất mà mỗi dạng bào chế đượ c phép có một khoảng chênh lệch nhất định về thể

tích so với qui định ghi trên nhãn. Đó là giớ i hạn cho phép về thể tích thuốc.

Tr ừ thuốc tiêm đơn liều và các loại thuốc có qui định đặc biệt, các thuốc dạng

lỏng có giớ i hạn cho phép về thể tích ghi trong bảng 1.1.







Bảng 1.1. Giớ i hạn cho phép chênh l ệch (%) về thể tích của các thuố c d ạng l ỏng.

Loại thuốc Thể tích ghi trênnhãn

Giớ i hạn cho phép

Thuốc tiêm đa liều, thuốc

tiêm truyền

Tớ i 50 ml

Trên 50 ml

+ 10%

+ 5%

Thuốc dạng lỏng để uống

(Dung dịch, Hỗn dịch,

Nhũ dịch, Rượ u

Tớ i 20 ml

Trên 20 ml đến 50 ml

Trên 50 ml đến 150 ml

Trên 150 ml

+ 10%

+ 8%

+ 6%

+ 4%

Sirô thuốc và cao thuốc Tớ i 100 mlTrên 100 ml đến 250 ml

Trên 250 ml

+ 10%+ 8%

+ 6%

Thuốc nhỏ mắt, thuốc nhỏ

mũi, thuốc nhỏ tai

Mọi thể tích + 10%

Thuốc dùng ngoài Mọi thể tích + 10%

1.3.3 Độ pH [1][3]

Thuốc nhỏ mắt chloramphenicol 0,4 % có pH từ 7 đến 7,5 (Phụ lục 6.2

DĐVN IV)

Thông thườ ng phép đo đượ c thực hiện bằng máy đo pH

Tất cả các phép đo đều cần phải tiến hành trong cùng một điều kiện nhiệt độ

khoảng từ 20oC đến 25oC, tr ừ những trườ ng hợp có quy định khác trong chuyên

luận riêng.1.3.4 Độ vô khuẩn [1][3]

Đây là một tiêu chuẩn r ất quan tr ọng vì nó ảnh hưở ng tr ực tiếp đến sức khỏe

ngườ i sử dụng. Theo phụ lục 13.7 (DĐVN IV) thì độ vô khuẩn đượ c kiểm tra nhưsau.

K ỹ thuật này đượ c áp dụng nhằm phát hiện sự có mặt của vi khuẩn, nấm trong

các nguyên liệu, chế phẩm, dụng cụ mà theo tiêu chuẩn riêng cần phải vô khuẩn.

Thử vô khuẩn phải đượ c tiến hành trong điều kiện vô khuẩn như trong buồng thổi







khí vô khuẩn hoặc trong buồng sạch để mẫu thử không bị ô nhiễm. Trong quá trình

thử, mẫu không đượ c tiế p xúc vớ i các tác nhân có ảnh hưởng đến vi khuẩn, nấm

(như tia tử ngoại, chất sát khuẩn, nhiệt độ cao…). Các dụng cụ, dung môi, môi

trườ ng nuôi cấy phải đượ c tiệt khuẩn trướ c khi dùng.

Nguyên tắc: Nếu vi khuẩn, nấm đượ c cấy vào môi trường dinh dưỡ ng và

nước, đượ c giữ ở điều kiện nhiệt độ thích hợ p thì chúng sẽ phát triển. Sự có mặt của

vi sinh vật làm cho môi trườ ng biến đổi tr ạng thái từ trong sang đục, hoặc có lắng

cặn ở đáy môi trườ ng, hoặc thay đổi màu sắc môi trườ ng.

Chọn một trong hai phương pháp thử thường dùng là phương pháp màng lọc

hoặc phương pháp cấy tr ực tiế p. Khi tiến hành thử phải làm sạch bề ngoài của ống

(hoặc chai, lọ, bình…) đựng chế phẩm bằng một chất sát khuẩn thích hợp. Sau đó,

lấy một lượ ng chế phẩm đủ dùng theo qui định, cấy tr ực tiếp vào môi trườ ng (nếu

phương pháp cấy tr ực tiế p) hoặc đem chế phẩm sau khi đã đượ c hòa loãng vớ i dung

môi thích hợ p lọc qua màng lọc, cắt các màng lọc thành miếng nhỏ, nhúng vào môi

trườ ng (nếu theo phương pháp màng lọc). Ủ môi trường đã cấy chế phẩm hoặc cấy

màng lọc trong thời gian qui định.

Chuẩn bị môi trƣờ ng và dung môi:

Để kiểm tra độ vô khuẩn, người ta thườ ng sử dụng hai loại môi trườ ng là: Môi

trường thioglycolat (để phát hiện vi khuẩn hiếu khí và k ị khí) và Môi trườ ngSoybean-casein (để phát hiện vi khuẩn hiếu khí và nấm).

Cả hai môi trườ ng trên phải đượ c pha chế và kiểm tra chất lượng theo đúng

qui định ở mục “Cách pha chế và kiểm tra chất lượng các môi trường” trướ c khi

dùng.

Dung môi dùng để hòa loãng:

Khi những mẫu thử không ở dạng dung dịch lỏng, cần hòa loãng để thử

nghiệm. Chất lỏng đượ c dùng làm dung môi hòa loãng phải không có tính khángkhuẩn và không tác động đến độ xố p của màng lọc. Thườ ng dùng các dung môi sau

đây:

Dung môi A: Hòa tan 1,0 g peptone vào nướ c cho vừa đủ 1 lít. Lọc (hoặc ly

tâm) cho trong. Điều chỉnh pH bằng 7,1 ± 0,2. Đựng vào nhiều bình, mỗi bình

khoảng 100 ml. Hấ p ở 121oC trong 15 phút.

Dung môi B: Như dung môi A, nhưng thêm 1,0 ml polysorbat 80 cho 1 lít

dung môi, dùng để hòa loãng những chế phẩm thử có chứa lecithin.







Dung môi C: Isopropyl myristat

Dùng để pha loãng những chế phẩm dạng dầu hay dung dịch dầu.

Tiến hành thử theo phƣơng pháp màng lọc Dụng cụ

Các dụng cụ dùng trong thí nghiệm phải đảm bảo vô khuẩn gồm:

Các ống nghiệm hoặc các bình đựng môi trườ ng.

Bộ lọc gồm có: Phễu lọc, giá đỡ màng lọc, bình hứng và các phụ kiện để ghép

nối; hệ thống hút chân không.

Màng l ọc: Thườ ng dùng loại có đườ ng kính lỗ lọc khoảng 0,2 µm. Loại màng

lọc nitrat đượ c dùng cho các chế phẩm dạng nướ c, dạng dầu và các dung dịch cồnthấp độ. Loại màng lọc cenlulose acetate đượ c dùng cho các chế phẩm cồn cao độ.

Đặc biệt đối vớ i các chế phẩm kháng sinh cần phải chọn loại màng lọc thích hợ pđảm bảo không còn dư lượ ng kháng sinh trên màng sau khi lọc.

Kéo cắt màng lọc.

Lượ ng mẫu cần dùng cho một lần thử nghiệm

Tùy theo từng loại mẫu thử, lấy số lượ ng thích hợp theo qui định ở bảng 1.2.







Bảng 1.2. S ố lượ ng t ố i thiể u của đơn vị đóng gói cho vào môi trườ ng.

Số lượ ng trong một đơn vị đóng

gói

Số lượ ng tối thiểu cho vào môi trườ ng

Chất lỏng (tr ừ kháng sinh)

- Dướ i 1 ml

- 1-40 ml

- Hơn 40 ml đến dướ i 100 ml

- Hơn 100 ml

- Toàn bộ đơn vị đóng gói

- ½ đơn vị đóng gói nhưng không dướ i 1 ml

- 20 ml

- 10% đơnvị đóng gói nhưng không dướ i 20 ml

Chất lỏng kháng sinh 1 ml

Các chế phẩm khác tan trong

nướ c hoặc isopropyl myristat

Lấy lượng tương ứng vớ i ít nhất 200 mg thuốc

Chế phẩm không tan, chế phẩm

dạng kem, mỡ phải phân tán thành

nhũ dịch

Lấy lượng tương ứng vớ i ít nhất 200 mg thuốc

Chất r ắn:

- Dướ i 50 mg

- 50 đến dướ i 300 mg

- 300 mg đến 5 g

- Hơn 5 g


- ½ đơn vị đóng gói nhưng không dướ i 50 mg

- 150 mg

- 500 mg

Dụng cụ:

- Chỉ khâu phẫu thuật và chỉ khâu

dùng trong thú y

- Băng, bông, gạc phẫu thuật đượ cđóng gói kín

- Chỉ khâu phẫu thuật và các dụng

cụ khác được đóng gói dùng một

lần

- Các dụng cụ y tế khác

- 3 sợ i (mỗi sợ i dài 30 cm)

- 100 mg mỗi gói


- Toàn bộ dụng cụ, cắt nhỏ dụng cụ hoặc tháo

r ờ i dụng cụ ra

Tiến hành thử theo phƣơng pháp cấy trự c tiếp

Dụng cụ

Các dụng cụ dùng cho thử nghiệm đều phải đảm bảo vô khuẩn mới đượ c sử

dụng vào thử nghiệm. Dụng cụ dùng cho phương pháp cấy tr ực tiế p gồm: Bơm

tiêm, pipet, các ống nghiệm hoặc các bình đựng môi trườ ng.

Lượ ng chế phẩ m cần dùng để thử nghiệm:







Tùy theo từng loại mẫu thử, lấy lượ ng chế phẩm thích hợp theo qui định ở bảng 1.2

1.3.5 Một số phƣơng pháp định tính và định lƣợ ng chloramphenicol

1.3.6 Một số phƣơng pháp định tính chloramphenicol [1]

Lấy một thể tích dung dịch chứa chloramphenicol vào bình lắng gạn, thêm

nướ c. Chiết 4 lần vớ i ether dầu. Gộ p các dịch chiết r ồi để bay hơi đến khô. Cắn thu

đượ c phải đáp ứng các phép thử sau:

1.3.6.1 Phương pháp định tính bằ ng sắ c ký l ớ p mỏng

Thực hiện trên bản mỏng Silicagel GF245

Dung môi triển khai: Cloroform – methanol – nướ c (90:10:1)

Dung dịch thử: lấy cắn thu đượ c pha thành dung dịch chloramphenicol khoảng

1% trong ethanol.

Dung dịch đối chiếu: Dung dịch 1% chất chuẩn chloramphenicol trong

ethanol.

Cách tiế n hành:

Chấm riêng biệt dung dịch chuẩn và dung dịch mẫu trên lên bản mỏng.Triển khai sắc ký đến khi dung môi đi đượ c khoảng 15 cm.

Lấy bản sắc ký ra và để khô ngoài không khí.

Quan sát dưới ánh sáng đèn tử ngoại ở bướ c sóng 254 nm. Trên sắc ký đồ vết

chính của dung dịch thử phải có giá tr ị R f tương ứng vớ i dung dịch chuẩn đối chiếu.

1.3.6.1.1 Phương pháp so màu

Nguyên tắc:

Phương pháp này dựa vào phản ứng khử của nhóm nitro trong phân tử

chloramphenicol thành nhóm amino. Chất này sau khi diazo hóa sẽ phản ứng vớ i

N-(1-naptyl)etylendiamin thành một chất màu đỏ.

Tiến hành:

Hòa tan cắn thu đượ c trong ethanol 50% (TT), thêm dung dịch sulfuric acid

1M, bột k ẽm để yên 10 phút, gạn lớ p chất lỏng ở trên hoặc lọc nếu cần thiết. Làm

lạnh dung dịch thu được trong nước đá, thêm dung dịch natri nitrit 10%, sau 2 phút







thêm ure, dung dịch 2-naphtol trong kiềm và dung dịch natri hydroxyd 10 M, màu

đỏ xuất hiện.

1.3.6.1.2 Phương pháp sắc ký lỏng cao áp

Nguyên tắc của phương pháp định tính bằng sắc ký lỏng cao áp là so sánh thờ igian lưu của các peak sắc ký trong mẫu phân tích vớ i thời gian lưu của các peak sắc

ký trong mẫu chuẩn. Từ đó sẽ xác định trong mẫu phân tích có những chất nào, nếu

chúng có cùng thời gian lưu của mẫu chuẩn.

1.3.6.2 M ột số phương pháp định lượ ng chloramphenicol l [1]

1.3.6.2.1 Phương pháp quang phổ UV-VIS

Phương pháp này dùng để định lượ ng nguyên liệu chloramphenicol.

Lấy chính xác một thể tích chế phẩm có chứa chloramphenicol pha loãng vớ inướ c. Lấy dung dịch này cho vào bình định mức, thêm nướ c vừa đủ đến vạch. Lắc

k ỹ và đo độ hấ p phụ của dung dịch thu đượ c ở bướ c sóng cực đại 278 nm, cốc đo

dày 1 cm, dùng nướ c làm mẫu tr ắng. Tính hàm lượ ng chloramphenicol theo A (1%,

1 cm). Lấy 297 là giá tr ị (1%, 1 cm) của chloramphenicol ở cực đại 278 nm.

1.3.6.2.2

Phương pháp tạo phức và đo trên máy quang phổ UV-

VIS

Phần lớn phương pháp này đều dựa trên phản ứng khử của nhóm nitro trong

phân tử chloramphenicol thành nhóm amino.

- Chất này sau khi diazo hóa sẽ phản ứng vớ i N-(1-naptyl)etylendiamin

thành một chất màu đỏ mà cường độ màu được đo ở vùng 500 – 555

nm.

- Tác nhân đượ c dùng trong phản ứng khử chloramphenicol có thể là thiếc

(II) clorua, bột k ẽm hay titan (III) clorua.Có thể dùng phản ứng của nhóm nitro vớ i dimethylformamit khi có mặt của

tetramethylamonium hydroxyd và acetone để định lượ ng chloramphenicol. Thêm

acetone làm xúc tác cho phản ứng sao cho ngay màu đỏ vớ i cực đại hấ p thụ ở 520nm sau khi thêm thuốc thử, nếu không có acetone làm xúc tác thì phản ứng diễn

ra r ất chậm và cho một màu giữa lục và lục lam. Nhưng chỉ nên cho vừa đủ acetone

để tránh tạo sản phẩm màu vàng của phản ứng dimethylformamit.

Ngoài ra còn nhiều phản ứng khác có thể dùng để định lượ ng chloramphenicol:







- Phản ứng thủy phân và oxy hóa chloramphenicol tạo thành

p-nitrobenzadehyde. Chất này phản ứng vớ i 2,4-dinitrophenylhydrazine

tạo hydrazon có màu.

-

Phản ứng thủy phân chloramphenicol thành

1(p-nitrophenyl)-2-aminopropan-1,3-diol, chất này sau khi cho phản

ứng vớ i 1,2-naphto quinon-4-sulfonate có thêm acetic acid và ascorbic

acid sẽ cho một màu vàng với độ hấ p phụ cực đại ở 440 nm.

- Chloramphenicol cũng cho sản phẩm có màu đỏ có thể định lượ ng bằng

quang phổ vớ i piric acid hay 3,5-dinitrosalicylic acid.

1.3.6.2.3

Phương pháp đo bạc

Có thể định lượ ng chloramphenicol thông qua việc định lượ ng clo toàn phần bằng phương pháp đo bạc sau khi vô cơ hóa chế phẩm vớ i KOH. Tỷ lệ clo phải có

từ 21.7 đến 22.2%.

1.3.6.2.4

Phương pháp sắc ký lỏng cao áp

Tất cả các phương pháp định lượ ng bằng sắc ký đều dựa trên nguyên tắc: nồng

độ của chất tỷ lệ vớ i chiều cao hoặc diện tích peak của nó.

1.3.7 Giớ i thiệu phƣơng pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) [2][4][5][6]

HPLC là chữ viết tắt của 4 chữ cái đầu bằng tiếng Anh của phương pháp sắc

ký lỏng hiệu năng cao (High Performance Liquid Chromatography) phương phápnày ra đờ i từ năm 1967 – 1968 trên cơ sở phát triển và cải tiến từ phương pháp sắc

ký cột cổ điển.

Sắc ký lỏng hiệu năng cao là một phương pháp tách hóa lý dựa vào ái lực khác

nhau của các chất khác nhau vớ i hai pha luôn tiế p xúc và không tr ộn lẫn, một pha

động và một pha tĩnh. Trong đó pha động là chất lỏng chảy qua cột vớ i một tốc độ

nhất định, pha tĩnh chứa trong cột là chất r ắn đã được phân chia dướ i dạng tiểu phânhoặc một chất lỏng phủ lên một chất mang r ắn, hay một chất mang đã đượ c biến đổi

bằng liên k ết hóa học vớ i các nhóm chức hữu cơ. Quá trình sắc ký lỏng dựa trên cơ

chế hấ p phụ, phân bố, trao đổi ion hay phân loại theo kích cỡ (rây phân tử).







Hệ thống điều khiển bằng bộ vi xử lý có khả năng cung cấp pha động hoặc

hằng định (r ửa giải đẳng dòng) hoặc thay đổi tỷ lệ thành phần (r ửa giải gradient)

theo một chương trình xác định.Trong trườ ng hợ p r ửa giải gradient, hệ thống bơm

lấy các dung môi từ một vài bình chứa và các dung môi có thể đượ c tr ộn lẫn ở ápsuất thấ p hoặc áp suất cao.

Bộ phận tiêm mẫu

Dung dịch mẫu thử được đưa vào dòng pha động hoặc vào vị trí gần đầu hoặc

đầu cột nhờ một bộ phận tiêm mẫu có khả năng hoạt động ở áp suất cao. Có thể

dùng vòng chứa mẫu thử, có thể tích cố định hoặc thiết bị có thể tích thay đổi, có

thể vận hành bằng tay hoặc tự động. Khi tiêm mẫu bằng tay có thể gây ra sai số do

thể tích tiêm vào vòng chứa mẫu không đủ.

Cột sắc ký

Cột chứa pha tĩnh, nó là một yếu tố quyết định hiệu quả sự tách sắc ký của một

hỗn hợ p chất mẫu, Cột đượ c làm bằng thép không gỉ tr ừ khi có chỉ dẫn khác trongchuyên luận riêng, có chiều dài và đườ ng kính trong ( ) khác nhau đượ c sử dụng

cho phân tích sắc ký, chiều dài cột thườ ng từ 10-30 cm, đườ ng kính trong từ 4-10mm, cỡ hạt pha tĩnh từ 3-10 m . Thườ ng dùng cột dài 15 cm, 25 cm, đườ ng kính

trong 4,6 mm, cỡ hạt 5 m .

Cột với đườ ng kính trong nhỏ hơn 2 mm thường đượ c coi là vi cột. Hiện nay,trong các sắc ký lỏng siêu hiệu năng (UPLC) có cột dài 5-10 cm, đườ ng kính trong1-4,6 mm, cỡ hạt 1,7 m .

Ở đầu cột sắc ký lỏng thườ ng gắn cột bảo vệ: giữ lại phần bẩn từ dung môi,

bảo vệ cột phân tích.

Nhiệt độ của pha động và cột phải đượ c giữ ổn định trong suốt thờ i gian phân

tích. Phần lớn quá trình tách đượ c thực hiện ở nhiệt độ phòng, nhưng cột có thể

đượ c làm nóng nhằm thu đượ c hiệu quả cao hơn. Tuy nhiên thông thườ ng nhiệt độ cột không được phép vượ t quá 60oC vì khả năng phân hủy của pha tĩnh hoặc sự thay

đổi thành phần của pha động có thể xảy ra.

Detector

Detector hấ p thụ tử ngoại/ khả kiến gồm cả detector chuỗi diod là đượ c sử

dụng phổ biến nhất. Detector huỳnh quang, detector khúc xạ vi sai, detector điện

hóa, detector khối phổ, detector tán xạ ánh sáng, detector phổ phát xạ hoặc các loại

detector đặc biệt khác cũng có thể đượ c sử dụng.







Hệ thống ghi nhận tín hiệu, xử lý số liệu và điều khiển hệ thống

Có nhiều loại, nhưng đơn giản và phổ biến nhất là các máy tự ghi (recorder)

để ghi nhận tín hiệu đo dướ i dạng các peak của các chất, r ồi đến bộ tích phân k ế

(intergrater), chúng đượ c k ết nối với máy tính và máy in để xử lý và xuất k ết quả.

Phƣơng pháp tiến hành

Làm cân bằng cột với pha động và tốc độ dòng theo quy định, ở nhiệt độ

phòng hoặc nhiệt độ quy định trong chuyên luận riêng, cho đến khi đườ ng nền ổn

định. Chuẩn bị các dung dịch chuẩn và dung dịch thử theo yêu cầu. các dung dịch

phải không đượ c có các tiểu phân r ắn.





CHƢƠNG 2: PHƢƠNG TIỆN VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨ U

2.1

Phƣơng tiện thự c hiện

2.1.1 Thiết bị và dụng cụ

- Máy sắc ký lỏng hiệu năng cao Hitachi 2000

- Máy đo pH

- Cân điện tử

- Bể siêu âm- Thiết bị lọc áp suất thấ p

- Thiết bị cất nướ c siêu sạch

- Giấy lọc và đầu lọc kích thướ c lỗ 0,45µm

- Màng lọc vi khuẩn 0,2 µm

- Bơm tiêm

- Bình định mức, pipet, ống đong đạt cấp độ chính xác loại A

Hình 2.1. Máy HPLC L2000. Hình 2.2. Máy đo pH.





Chương 2: Phương tiện và phương pháp nghiên cứu


Hình 2.3. Cân điện tử. Hình 2.4. Bể siêu âm.

Hình 2.5. Máy cất nướ c siêu sạch. Hình 2.6. Thiết bị lọc áp suất thấ p.

2.1.2 Hóa chất, dung môi

- Nướ c siêu sạch

- Acetonitril (Hãng Merck dùng cho HPLC)- Methanol (Hãng Merck dùng cho HPLC)

- Kali dihydro phosphate

- Môi trườ ng thioglycolat

- Môi trườ ng Soybean-casein







2.2 Đối tƣợ ng nghiên cứ u

- Chất chuẩn đối chiếu: Chloramphenicol, hàm lượng: 99,80%, nơi sản

xuất: Viện Kiểm nghiệm Thuốc Thành Phố Hồ Chí Minh.- Mẫu thử: Thuốc nhỏ mắt chloramphenicol 0,4%, Công ty cổ phần Dượ c

phẩm MNL, vớ i 3 lô sản phẩm.

Hình 2.7. Chất chuẩn.

2.3

Phƣơng pháp nghiên cứ u

- Chọn lựa các chỉ tiêu chất lượng và các phương pháp thử nghiệm theo

DĐVN IV.

-

Đánh giá các kết quả nghiên cứu bằng phần mềm excel.2.4

Quy hoạch thự c nghiệm

Tiến hành khảo sát các chỉ tiêu cơ bản:

- Đánh giá cảm quan.

- Giớ i hạn cho phép thể tích.

- Độ pH.

-

Độ vô khuẩn.

Tiến hành định tính định lượ ng hoạt chất chính chloramphenicol bằng HPLC.

2.5 Thự c nghiệm

2.5.1 Đánh giá cảm quan

Theo DĐVN IV việc tiến hành đánh giá cảm quản bằng cách: tách riêng một

chai từ lô sản phẩm tiến hành kiểm tra màu sắc, độ trong của dung dịch, độ trong

của chai, nhãn mác bằng mắt thườ ng.







2.5.2 Giớ i hạn cho phép về thể tích

Mỗi lô lấy ngẫu nhiên 5 chai chế phẩm. Xác định thể tích từng chai bằng ống

đong chuẩn 10 ml sạch, khô, có cấp độ chính xác loại A bằng cách dùng bơm tiêmhút dung dịch trong từng chai cho vào ống đong. Đọc thể của dung dịch trong ống

đong.

2.5.3 Độ pH

Sử dụng máy đo pH

Kiểm tra thang đo pH bằng các dung dịch đệm pH chuẩn ở 25oC có giá tr ị pH

lần lượ t là 4,01; 7,41; 10,01.

Tiến hành nhúng điện cực pH lần lượ t vào các dung dịch đệm pH chuẩn đãnêu cho đến khi giá tr ị pH ổn định.

Nếu tất cả các giá tr ị pH của các dung dịch đệm chuẩn không lệch quá 0,05

đơn vị pH của các dung dịch đệm chuẩn thì có thể tiến hành đo pH của dung dịch

thử.

Đo pH của dung dịch thử:

Cho khoảng 20 ml dung dịch chế phẩm vào cốc có mỏ 50 ml.

Nhúng điện cực pH và nhiệt k ế vào các dung dịch thử đến khi giá tr ị pH thể hiện trên màn hình ổn định trong 30 giây, tiến hành đọc và ghi k ết quả.

Mỗi mẫu thực hiện 3 lần đo.

2.5.4 Độ vô khuẩn

Chuẩn bị môi trƣờ ng và dung môi

Sử dụng hai môi trườ ng:

-

Môi trường thioglycolat (để phát hiện vi khuẩn hiếu khí và k ị khí)- Môi trườ ng Soybean-casein (để phát hiện vi khuẩn hiếu khí và nấm)

Dung môi A: dung dịch 1gam peptone/1lít nướ c

Trướ c khi sử dụng cần kiểm tra hạn sử dụng và pH của môi trườ ng và dung

môi, giá tr ị pH của môi trườ ng và dung môi bằng 7,1± 0,2 là đạt yêu cầu.

Khử trùng môi trƣờ ng

- Hấp môi trườ ng nuôi cấy, dung môi A, kéo cắt màng lọc, quần áo bảo hộ

… ở 121oC trong 30 phút







- Sử dụng tia UV để khử trùng không khí

K ỹ thuật thử

Lọc 1 ml chế phẩm qua màng lọc 0,2 µm để loại bỏ kháng sinhchloramphenicol bằng máy lọc chân không, r ửa màng lọc 3 lần, mỗi lần dùng

100 ml dung môi A.

Lấy màng lọc ra khỏi giá đỡ trong phễu lọc, cắt màng lọc thành 2 phần. Ngâm

một phần vào môi trườ ng thioglycolat ủ ở 30oC đến 35oC trong 7 ngày, ngâm phần

còn lại trong môi trườ ng soybean-casein ủ ở 20 oC đến 25oC trong 7 ngày. Mỗi mẫu

thực hiện 2 lần thử nghiệm.

2.5.5 Định tính và định lƣợ ng chloramphenicol bằng phƣơng pháp sắc ký

lỏng cao áp

Từ DĐVN IV tiến hành khảo sát và chọn được các điều kiện sắc ký như sau:

2.5.5.1

Điề u kiện sắ c ký

Cột thép không gỉ C8 (150 mm x 4,6 mm x 5 µm)

Detector UV: = 280 nm

Pha động: Đệm KH2PO4 pH = 2,7: acetonitril (80: 20)

Cách pha đệm KH2PO4 pH = 2,7: pha 1 lít dung d ịch KH2PO4 0,1 M bằng

cách cân 13,6 g KH2PO4 khan cho vào bình định mức 1000 ml r ồi thêm nướ c cất

đến vạch, lắc đều. Điều chỉnh về pH 2,7 bằng máy đo pH với acid phosphoric đặc.

Tốc độ dòng: 1,5 ml/phút

Thể tích tiêm: 20 µl

2.5.5.2 Tiế n hành

2.3.4.2.1. Định tính

Pha dung dịch chuẩn chloramphenicol: cân chính xác khoảng 40 mg

chloramphenicol chuẩn vào bình định mức 50 ml, thêm khoảng 2-3 ml methanol lắc

k ỹ để hòa tan. Thêm nướ c vừa đủ đến vạch. Hút chính xác 5 ml dung dịch này cho

vào bình định mức 50 ml, thêm nướ c vừa đủ đến vạch, tr ộn đều.

Pha dung dịch thử: Tr ộn đều chế phẩm của 10 chai. Hút chính xác 10 ml chế

phẩm cho vào bình định mức 50 ml, thêm nướ c vừa đủ đến vạch. Hút chính xác

5 ml dung dịch này vào bình định mức 50 ml, thêm nướ c vừa đủ đến vạch tr ộn đều.







Lọc dung dịch chuẩn và dung dịch thử qua màng lọc 0,45 µm.

Tiêm nướ c cất dùng để r ửa kim, dung dịch chuẩn và dung dịch thử vào các

vial và đặt chúng vào auto samler.

Thực hiện chạy mẫu chuẩn 6 lần, 3 mẫu thử mỗi mẫu 2 lần.

So sánh thời gian lưu của mẫu chuẩn và mẫu thử, nếu thời gian lưu trên sắc ký

đồ của mẫu thử tương ứng vớ i thời gian lưu trên sắc ký đồ của mẫu chuẩn chứng tỏ

mẫu thử có chứa hoạt chất chloramphrnicol.

2.3.4.2.2. Định lượ ng

Xác định độ chính xác: Dựa vào k ết quả của 6 lần chạy mẫu chuẩn xác định

được độ lặ p lại (độ chính xác của phương pháp). Độ lặ p lại thường đượ c thể hiện bằng độ lệch chuẩn (SD) hay độ lệch chuẩn

tương đối (RSD) của một loạt các thử nghiệm.

RSD càng nhỏ phương pháp càng chính xác. Thông thường RSD ≤ 2%.

Tiến hành định lƣợ ng trên 3 lô mẫu: Hàm lượ ng chloramphenicol tính bằng

mg trong 100 ml chế phẩm đượ c tính theo công thức:

100%)100/( x

D

D x xC xm

S

S ml mg X

c

t c

c

t

Vớ i:

St: diện tích peak dung dịch thử

Sc: diện tích peak dung dịch chuẩn

mc là khối lượ ng mẫu chuẩn (mg)

C%: hàm lượ ng phần trăm của chất chuẩn

Dt: độ pha loãng của dung dịch thử Dc: độ pha loãng của dung dịch chuẩn





CHƢƠNG 3: K ẾT QUẢ THỰ C NGHIỆM VÀ

BÀN LUẬN

3.1

Đánh giá cảm quan

Tiến hành quan sát các mẫu thuốc nhỏ mắt bằng mắt thườ ng nhận thấy dung

dịch trong suốt, không màu, không có các tiểu phân quan sát đượ c bằng mắt

thường, được đựng trong chai nhựa trong, trên thân chai có dán nhãn.

Bảng 3.1. K ế t quả kiể m tra cảm quan bằ ng mắt thườ ng .

Tính chất K ết quả Độ trong ĐạtMàu sắc Không màuĐộ đồng nhất Không có các tiểu phânĐộ trong của chai Đạt

Nhãn Đạt

3.2 Giớ i hạn cho phép về thể tích

Giớ i hạn cho phép về thể tích của thuốc nhỏ mắt được quy định ở phụ lục 11.1

(DĐVN IV) vớ i giớ i hạn cho phép +10% so vớ i thể tích ghi trên nhãn.





Chương 3: Kết quả thực nghiệm và bàn luận


Bảng 3.2. K ế t quả đo thể tích của 3 lô chế phẩ m.

Lô 1

Thể tích trênnhãn (ml)

8

Mẫu 1 2 3 4 5 TBĐộ lệch

TB (%)

K ết quả 8,0 8,2 8,4 8,4 8,4 8,28 +3,5

Lô 2

Thể tích trên

nhãn (ml)8

Mẫu 1 2 3 4 5 TB Độ lệchTB (%)

K ết quả 8,4 8,2 7,8 7,8 7,6 7,96 -0,5

Lô 3

Thể tích

trên nhãn (ml)10

Mẫu 1 2 3 4 5 TB

Độ

lệch TB

(%)K ết quả 10,5 10,2 10,0 10,0 10,2 10,18 +1,18

0

2

4

6

8

10

12

Hình 3.1. Biểu đồ thể hiện giớ i hạn cho phép về thể tích của 3 lô chế phẩm.

GH 1

GH 2ml







Nhận xét:

Từ k ết quả bảng 3.2 và biểu đồ 3.1 cho thấy lô 1 và lô 3 đạt chỉ tiêu về giớ i

hạn cho phép thể tích vì nằm trong giớ i hạn sai lệch +10% so vớ i thể tích ghi trên

nhãn.

Lô 2 không đạt chỉ tiêu vì thể tích đo được ít hơn so vớ i thể tích ghi trên nhãn.

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến k ết quả đo thể tích cần phải chú ý khi tiến

hành thí nghiệm:

- Quá trình hút dung dịch ra khỏi chai và bơm dung dịch vào ống đong làm

thất thoát một lượ ng dung dịch nhất định. Nên để khắc phục điều này cần

sử dụng pipet tự động hút mẫu để đảm bảo độ chính xác.

-

Quá trình đọc thể tích bằng mắt thường cũng ảnh hưởng đến k ết quả đo.

3.3 Độ pH

Phép đo pH của dung dịch thuốc nhỏ mắt chloramphenicol đạt tiêu chuẩn cho

phép khi pH của dung dịch đạt giá tr ị từ 7 đến 7,5 (theo chuyên luận thuốc nhỏ mắt

chloramphenicol – DĐVN IV).

Bảng 3. 3. K ế t quả đo pH của 3 lô chế phẩ m.

Lô 1

Lần 1 2 3 TB

pH 7,26 7,30 7,26 7,27

Lô 2

Lần 1 2 3 TB

pH 7,27 7,28 7,31 7,29

Lô 3

Lần 1 2 3 TB

pH 7,20 7,24 7,23 7,22







6.7

6.8

6.9

7

7.1

7.2

7.3

7.4

7.5

7.6

G H L ô 1 L ô 2 L ô 3

Lần

1Lần

2

Hình 3.2. Biểu đồ thể hiện độ pH của 3 lô chế phẩm.

Nhận xét:

Từ bảng 3.3 và biểu đồ 3.2 cho thấy chế phẩm ở cả 3 lô có pH nằm trong

khoảng 7 – 7,5. Vậy chế phẩm lô ở cả 3 lô đều đạt tiêu chuẩn độ pH.

Để đảm bảo tính chính xác của phé p đo độ pH, trong quá trình thí nghiệm cần

lưu ý:

- Nếu dung dịch có các tiểu phân cần tiến hành lọc trước khi đo.

- Đảm bảo nhiệt độ ổn định khi đo mẫu.

3.4 Độ vô khuẩn

Việc thử nghiệm độ vô khuẩn trong môi trườ ng thioglycolat nhằm mục đích

phát hiện vi khuẩn hiếu khí và k ị khí và trong môi trườ ng casein lỏng nhằm pháthiện vi khuẩn hiếu khí và nấm sau 7 ngày ủ mẫu thử trong môi trường dinh dưỡ ng

này cho k ết quả đạt tiêu chuẩn vô khuẩn nếu môi trườ ng vẫn giữ nguyên tr ạng thái

ban đầu không bị đục, lắng cặn hoặc thay đổi màu sắc. Ngượ c lại, mẫu thử không

đạt tiêu chuẩn vô khuẩn.

pH







Môi trƣờ ng thioglycolat

Hình 3.3. K ết quả thử vô khuẩn trong môi trườ ng thioglycolat của lô 1.



Mẫu tr ắngMẫu kiểm

Mẫu tr ắng

Mẫu tr ắng

Mẫu kiểm

Mẫu kiểm







Môi trƣờ ng casein lỏng:

Hình 3.6. K ết quả thử vô khuẩn trong môi trườ ng casein lỏng của lô 1.



Mẫu kiểm

Mẫu kiểm

Mẫu kiểm

Mẫu tr ắng

Mẫu tr ắng

Mẫu tr ắng







Nhận xét:

Chế phẩm của lô 1 thử vô khuẩn trong môi trường thioglycolat và môi trườ ng

casein lỏng sau 7 ngày. Nhận thấy cả 2 môi trườ ng bị đục so vớ i mẫu tr ắng chứng tỏ

chế phẩm ở lô 1 đã bị nhiễm vi khuẩn hiếu khí, vi khuẩn k ị khí và nấm nên khôngđạt tiêu chuẩn vô khuẩn.

Chế phẩm ở lô 2 và lô 3 sau 7 ngày thử nghiệm trong môi trườ ng thioglycolat

và môi trườ ng casein lỏng không làm môi trườ ng bị đục chứng tỏ chế phẩm lô 2 và

lô 3 không bị nhiễm vi khuẩn hiếu khí, vi khuẩn k ị khí và nấm.

Tiêu chuẩn vô khuẩn là một tiêu chuẩn r ất quan tr ọng vì nó ảnh hưở ng tr ực

tiếp đến sức khỏe ngườ i sử dụng. Khi thực hiện thí nghiệm cần lưu ý:

-

Cần loại bỏ chất kháng sinh cũng như những chất ức chế sự phát triển củavi khuẩn và nấm ra khỏi dung dịch thí nghiệm.

- Tùy từng loại vi khuẩn hoặc nấm mà thờ i gian ủ mẫu dài hay ngắn.

Bảng 3.4. K ế t quả thử vô khuẩ n.

Lô 1 2 3

K ết quả Không đạt Đạt Đạt

3.5

Định tính

Từ quá trình chạy mẫu chuẩn và mẫu thử bằng phương pháp sắc ký lỏng cao

áp ta thu đượ c k ết quả định tính thể hiện qua thời gian lưu tương ứng của mẫu thử

so vớ i mẫu chuẩn trên sắc ký đồ sau:

Hình 3.9. K ết quả chạy HPLC của mẫu chuẩn.







Hình 3.10. K ết quả chạy HPLC của mẫu thử.

Bảng 3.5. Thời gian lưu của hoạt chấ t chloramphenicol chế phẩ m so vớ i chuẩ n.

Lô Mẫu Lượ ng cân(mg)

TR TB

Chuẩn 1 40,5 10,94010,935

Chuẩn 2 40,5 10,930

Thể tích hút

(ml)

TB

1 Thử 1 10 10,88010,867

Thử 2 10 10,853

2 Thử 1 10 10,927 10,930Thử 2 10 10,933

3 Thử 1 10 10,92010,914

Thử 210

10,907

Nhận xét:

Từ k ết quả bảng 3.5 cho thấy thời gian lưu của mẫu thử ở các lô đều tươngứng vớ i thời gian lưu của chất chuẩn chloramphenicol. Lô 1 lệch 0.62%. Lô 2 lệch

0.046%. Lô 3 lệch 0.19%.Vậy trong mẫu thử có hoạt chất chloramphenicol.

3.6

Định lƣợ ng

Qua quá trình khảo sát phương pháp và tiến hành chạy HPLC của 3 mẫu thuốc

nhỏ mắt chloramphenicol trên thị trườ ng thu đượ c k ết quả như sau:







Bảng 3.6. K ế t quả hàm lượ ng chloramphenicol trong thuố c nhỏ mắ t ở các lô.

Lô Mẫu Lượ ng cân

(mg)

Diện tích peak Độ pha

loãng

HL

(%)

RSD

(%)

Chuẩn 1 40,5 7243920,00 500

99,80 0,08

Chuẩn 2 40,5 7235788,00500

Chuẩn 3 40,5 7238519,00500

Chuẩn 4 40,5 7251340,00500

Chuẩn 5 40,5 7246581,00500

Chuẩn 6 40,5 7249406,00500

Thể tích

hút (ml)

HLTB

(%)

1Thử 1

10 5997830,00

500

83,66 83,79Thử 2

106016319,00

50083,92

2

Thử 110

6254662,00500

116,25 87,34

Thử 210

6268817,00500

116,24

3

Thử 110

8334336,00500

87,24

116,25Thử 2 10 8333269,00 500 87,44

Xác định độ chính xác: Từ bảng 3.6 cho thấy độ lệch chuẩn tương đối RSD

là 0,08% << 2% chứng tỏ phương pháp phân tích này đạt độ chính xác cho phép,

đảm bảo tính phù hợ p của hệ thống.





CHƢƠNG 4: K ẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

4.1 K ết luận

Đã k hảo sát một số phương pháp cơ bản để đánh giá các chỉ tiêu chất lượ ng

của thuốc nhỏ mắt theo DĐVN IV.

Tiến hành khảo sát độ chính xác của phương pháp sắc ký lỏng cao áp bằng 6

lần chạy chất chuẩn chloramphenicol, từ đó quyết định thực hiện xác định hàm

lượ ng hoạt chất chloramphenicol trong thuốc nhỏ mắt chloramphenicol.

Tiến hành thử nghiệm đánh giá chất lượ ng của 3 lô thuốc nhỏ mắt

chloramphenicol bằng các chỉ tiêu chất lượng cơ bản đã đượ c khảo sát. Cụ thể:

Tất cả các mẫu đều đạt chỉ tiêu đánh giá cảm quan.

Chỉ tiêu giớ i hạn cho phép thể tích: mẫu ở lô 1 và lô 3 đạt yêu cầu, lô 2 không

đạt yêu cầu do lượ ng dung dịch ít hơn so với lượ ng dung dịch ghi trên nhãn.

Chỉ tiêu về độ pH: cả 3 lô đều đạt yêu cầu về độ pH.

Chỉ tiêu về độ vô khuẩn: lô 1 không đạt, lô 2 và lô 3 đạt.

Chỉ tiêu định tính: cả 3 lô đều có hoạt chất chloramphenicol. Với độ chính xác

0,08 %.

Chỉ tiêu định lượng: lô 1 và lô 2 không đạt tiêu chuẩn, lô 3 đạt tiêu chuẩn.

4.2 Kiến nghị

Vì thờ i gian thực hiện đề tài có hạn và điều kiện phòng thí nghiệm không cho

phép nên chúng tôi chỉ tiến hành đượ c các chỉ tiêu đánh giá chất lượng cơ bản của

thuốc nhỏ mắt chloramphenicol.

Nếu điều kiện cho phép tôi kiến nghị đánh giá thêm các chỉ tiêu đánh giá chất

lượ ng khác của thuốc nhỏ mắt như: - Xác định giớ i hạn tiểu phân, độ trong, đánh giá chất lượ ng của đồ đựng

thuốc nhỏ mắt, xác định tạ p chất liên quan 2-Amino-1-(4-

nitrophenyl)propan-1,3-diol bằng phương pháp sắc ký lỏng cao áp.

- Xác định hàm lượ ng hoạt chất chloramphenicol trên một số nền mẫu khác.






TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Bộ Y tế, Dược Điể n Việt Nam IV , 2009.

[2] Nguyễn Thị Diệ p Chi, Giáo trình Các phương pháp phân tích hiện đại, 2008 ,

Đại Học Cần Thơ.

[3] Nguyễn Thị Diệ p Chi, Giáo trình Kiể m nghiệm thự c phẩm và dượ c phẩ m, 2008,

Đại Học Cần Thơ .

[4] Trung tâm phân tích và chuyển giao công nghệ môi trường – Viện môi trườngnông nghiệp, http://phantichmoitruong.com/detail/ky-thuat-phan-tich-sac-ky-long-cao-ap-hplc.html, truy cập ngày 15/03/2013.

[5] Hitachi High – Technologies Corporation, http://www.hitachi-hitec.com/global/science/lc/lc_basic_7.html, truy cậ p ngày 17/03/2013.

[6] Trung tâm dịch vụ phân tích thí nghiệm TP.HCM, http://www.case.vn/vi-

VN/87/88/117/details.case, truy cậ p ngày 17/03/2013.

[7] Thông tin thuốc và biệt dượ c, http://www.thuocbietduoc.com.vn/thuoc/thuoc-

goc137.aspx, truy cậ p ngày 17/03/2013.

[8] Bộ Y tế - Đơn vị cung cấ p thông tin Báo SứcKhoẻ và Đờ i Sống ,

http://suckhoedoisong.vn/20121017100444692p45c46/viem-ket-mac-cap.htm, truy

cậ p ngày 17/03/2013.

[9] Bệnh Viện Mắt Trung Ương, http://www.vnio.vn/index.php?option=com_content&view=article&id=693%3Avie

m-kt-mc-cp-bnh-au-mt--&catid=104%3At-vn-hi-ap-cac-bnh-v-

mt&Itemid=768&lang=vi, truy cậ p ngày 17/03/2013.

[10] Maxreading, http://maxreading.com/sach-hay/kien-thuc-nhan-khoa/benh-dau-

mat-do-viem-ket-mac-cap-35493.html, truy cậ p ngày 17/03/2013.

[11] Tư vấn chữa bệnh Online, http://thuoconline.net/1654/dau-mat-hot-nguyen-nhan-trieu-chung-cach-dieu-tri.html, truy cậ p ngày 17/03/2013.

[12] Công Ty Cổ Phần Công Nghệ EPI, http://www.baomoi.com/Benh-zona-

mat/82/3616013.epi, truy cậ p ngày 17/03/2013.

[13] Bộ Y tế - Đơn vị cung cấ p thông tin Báo SứcKhoẻ và Đờ i Sống ,

http://suckhoedoisong.vn/2012101003598222p45c46/benh-zona-mat.htm, truy cậ p

ngày 17/03/2013.



http://phantichmoitruong.com/detail/ky-thuat-phan-tich-sac-ky-long-cao-ap-hplc.html




http://www.hitachi-hitec.com/global/science/lc/lc_basic_7.html



http://www.case.vn/vi-VN/87/88/117/details.case



http://www.thuocbietduoc.com.vn/thuoc/thuoc-goc137.aspx



http://suckhoedoisong.vn/20121017100444692p45c46/viem-ket-mac-cap.htm


http://www.vnio.vn/index.php?option=com_content&view=article&id=693%3Aviem-kt-mc-cp-bnh-au-mt--&catid=104%3At-vn-hi-ap-cac-bnh-v-mt&Itemid=768?=vi




http://maxreading.com/sach-hay/kien-thuc-nhan-khoa/benh-dau-mat-do-viem-ket-mac-cap-35493.html



http://thuoconline.net/1654/dau-mat-hot-nguyen-nhan-trieu-chung-cach-dieu-tri.html



http://www.baomoi.com/Benh-zona-mat/82/3616013.epi



http://suckhoedoisong.vn/2012101003598222p45c46/benh-zona-mat.htm
























K ết quả đo mẫu chuẩn



Đánh giá các chỉ tiêu chất lượng của thuốc nhỏ mắt chloramphenicol

Documents