© Erik Vanhee

Creatief Schrijven vzw – Zirkstraat 36, 2000 Antwerpen [t] 03 229 09 90 – e] info@creatiefschrijven.be – w] www.creatiefschrijven.be

1

© Erik Vanhee 2

Workshop dag van de cultuureducatie

Levensverhaal schrijven met en voor je kleinkind

in de klas of eldersPeter Van Damme & Erik Vanhee

© Erik Vanhee

Stel je voor! Je naam… …is een stuk van je leven, een geschenk van je ouders. .. is een stuk van een (drie)dubbele naam, vernoemt je naar een

heilige, naar voor- of grootouders, peter en meter? … zegt (in veel culturen) iets over de drager. Vb een

lichaamsdeel, natuurelement, vergelijking met een dier. … heb je misschien zelf veranderd in een (nieuwe) naam

(identiteit), vervormd of verbasterd? …betekent iets en hebben ze je daarom gegeven? … roept voor jou een betekenis of gevoelswaarde op? …heb je zelf een betekenis en een plaats (opdracht)

toegekend? … kreeg je als koosnaampje, bijnaam, scheldnaam, roepnaam

omdat anderen er een gevoel, betekenis aan toekennen of omdat het makkelijker bekt…

3

© Erik Vanhee

Wat hangt er aan jouw naam vast?

Vertel per 2 even kort wat je te binnen schiet Zet op een groot blad je naam in het midden en

omcirkel: volledige naam, bij – en koosnamen, familienaam, 2 °; 3° naam

Schrijf losse woorden over wat je associeert bij, met, over je naam/namenoorsprong & betekenis anekdotes die je hebt meegemaakt waarin je naam een rol

speelde? Wat zit er aan vast: herinneringen/geschiedenis? wijzigingen en vervormingen van je naam: wie? waarom?naar wie ben je genoemd? Waarom? Wat voel je daarbij?zeggen je namen iets over jezelf? Hoe voel je ze aan?

4

© Erik Vanhee

SCHRIJFOPDRACHTSchrijf nu een korte tekst over je naam (max. 10

regels) met één of enkele van je associaties op je blad.

Gebruik ze NIET allemaal, kies bewust waarover je het wilt hebben:een anekdote met de naamde betekenis of waarom gekregenwat er in de loop van de tijd aan veranderd isHoe je er nu mee door het leven gaat …

5

© Erik Vanhee

Noem een regel die je opvalt, treft, blijft hangen of die je mooi geformuleerd vindt

Wat herken je, raakt of ontroert je, moet je om lachen vind je grappig of raar?

6

Voorlezen en bespreking

© Erik Vanhee

De betekenis van levensverhalen

Elke mens die sterft is een bibliotheek die afbrandt. Joseph Conrad

Levensverhaal om het leven, kennis en ervaring door te geven aan de volgende generaties, die er van kunnen leren over tijd en ruimte

Door mijn leven te vertellen krijgt het vorm, en door mijn herinneringen op te schrijven fixeer ik ze; wat ik niet op papier verwoord, zal uitgewist worden door de tijd. Isabel Allende

Levensverhaal als een creatief vormgevingsproces, om het schrijfplezier en om vast te leggen voor de nakomelingen

Op de vraag naar de zin van het leven antwoordt iedereen met zijn levensloop. Georgy Konrad

Levensverhaal als zingeving, om te begrijpen, een rode draad te ontdekken, om greep te krijgen op het geleefde en beleefde

Schrijven brengt het leven duidelijkheid en tederheid. Schrijven biedt ons een plek om te zeggen wat we moeten zeggen. Julia Cameron

Levensverhaal als helend proces 7

© Erik Vanhee

Waarom je verhaal opschrijven?

Schrijven is leuk. Beleef plezier aan het opschrijven van anekdotes, gebeurtenissen en ervaringen. Je leest ze voor en luistert naar de verhalen van anderen. Soms snap je beter wat er is gebeurd in je leven als je het opschrijft.

Schrijven doet deugd. Wat je nooit kon vertellen, kun je wel schrijven en laten lezen. Zo deel je jouw ervaringen met anderen.

Schrijven geeft je zicht op en zin in jezelf. Je hoofd is een levend museum. Zet wat je hebt meegemaakt eens op papier en laat een spoor achter van jezelf.

Schrijven kun je leren, zoals je kunt leren dansen, tekenen of muziek maken. En het ontspant evengoed.

Schrijven over je leven? Je hoeft het nooit ver te zoeken en je krijgt er lof voor en lef van!

8

© Erik Vanhee

De betekenis van levensverhalen voor

kinderen Iemand die schrijft kan eigenlijk niets gebeuren. Door de gebeurtenissen vorm te geven blijft hij de baas. Godfried Bomans

Voor de kinderen… gaat een wereld open (kennis: leren over tijd en ruimte),

trekken ze de wereld van de (groot)ouders binnen inspireert het verhaal van de grootouder tot zelf schrijven

(vormgeving: creatief schrijven), ervaren zij de kracht van taal in de verwoording van hun eigen ervaringen

krijgt het eigen leven een bredere betekenis in de stroom van de generaties (zingeving: begrijpen wat je plek is en waar je vandaag komt, verbinden), verwerven zij zo een identiteit

kunnen zij ervaren hoe de ouderen onrecht herstellen, zaken goedmaken over de generaties heen (heel maken, helen)

9

© Erik Vanhee

Waarom intergenerationeel werken met levensverhalen?

Kinderen en ouderen leren elkaars wereld kennen en waarderen in dialoog. Kinderen en ouderen begrijpen hoe de wereld van vroeger en nu in elkaar zit

en hoe dingen evolueren. Kinderen en ouderen communiceren authentiek en diepgaand met elkaar. Kinderen en ouderen verzoenen zich met het leven dat ze leiden (het hier-en-

nu) omdat het zin krijgt in het licht van de evolutie, de (familie)geschiedenis. Kinderen en ouderen krijgen samen een mondige stem omdat ze hun leven

her-talen, zichtbaar en voelbaar maken op papier, een tastbaar bewijs van hun bestaan.

Kinderen en ouderen vernieuwen hun identiteit en verbinden die met elkaar. Kinderen en ouderen plaatsen hun verhaal in de familie en de ruimere

samenleving. Kinderen en ouderen geven elkaar een cadeau in taal, een nalatenschap aan de

kinderen, een scherpe blik op of sleutel tot de huidige wereld aan de ouderen.

10

© Erik Vanhee

Van buiten naar binnen naar herinneringen

BUITENKANT (zintuiglijk)• Van dingen die je gezien/gehoord hebt• Van wat je vroeger gegeten, gedronken gesnoept hebt• van plekken waar je vroeger kwam• van ‘stoelen’ waarop je ooit gezeten hebt

BINNENKANT (gevoelsmatig)• van dingen waarover je droomde• van dingen die je stiekem deed• van dingen die je graag wilde doen/beleven: hebben

HERINNERINGEN (nog dieper)• van adressen waar je gewoond hebt• van ontmoetingen met mensen• van kleren die je niet meer draagt

11