De Europese Raad in 2012

JANUARI 2013

doi:10.2860/64523

ISSN 1977-3250

QC-AO

-12-001-NL-C

NL

Wetstraat 1751048 Brussel

BELGIËTel. +32 22816111

www.european-council.europa.eu

De Europese Raad in 2012

JANUARI 2013

Deze publicatie is geproduceerd door het secretariaat-generaal van de Raad.www.european-council.europa.eu Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie, 2013

ISBN 978-92-824-3766-7doi:10.2860/64523ISSN 1977-3250© Europese Unie, 2013Overneming met bronvermelding toegestaan.Printed in BelgiumGEDRUkt Op EcOLOGISch papIER

3

De Europese Raad in 2012 door de voorzitter van de Europese Raad, herman Van Rompuy

Een spiljaar 5

De stabiliteit van de eurozone 6

Groei en banen 10

De Unie in de wereld 14

Van een werelddeel van oorlog naar een werelddeel van vrede 17

Vooruitblik 23

conclusies van de Europese Raaden verklaringen van staatshoofden en regeringsleiders 25

Inhoud

4

De Europese Raad, december 2012

55

het jaar 2012, hoewel nog een moeilijk jaar, markeerde tevens een kentering: stap voor stap leiden we Europa uit de economische crisis. Na de zomer lieten we de existentiële dreiging voor de eurozone achter ons. De zeventien landen blijven allemaal stevig in de eurozone: een belangrijk resultaat dankzij verantwoordelijkheid en solidariteit. We hebben de financiële stabiliteit hersteld, de voorwaarde voor een terugkeer naar economische groei en voor nieuwe banen, die we hopelijk het komende jaar zullen zien. Er wacht ons nog veel werk, maar de vruchten van dit werk maken onze gehele Unie nu reeds sterker.

De Europese Raad in 2012 gaat over de activiteiten van de instelling in 2012. Financiële stabiliteit en groei en werkgelegenheid in Europa eisten onze gehele aandacht op, evenals de gebeurtenissen in de ons omringende wereld – van woelingen in het Midden-Oosten tot leiderschapswisselingen in partnerlanden. aan het eind van het jaar werden we door de toekenning van de Nobelprijs voor de vrede nog eens herinnerd aan ons ultieme doel: samenwerken voor vrede en welvaart op ons continent, en daarbuiten.

In onze instelling komen de hoogste uitvoerende leiders van de Unie samen: rond de tafel zitten de 27 staatshoofden en regeringsleiders, de voorzitter van de commissie en de voorzitter van de Europese Raad. Onze taak is de strategische koers van de Unie te bepalen. We stellen politieke prioriteiten vast en nemen in crisissituaties onze verantwoordelijkheid. De Europese Raad is op zijn beste momenten in staat aan hoge publieke verwachtingen te voldoen met krachtige besluiten , zoals we bij een aantal gelegenheden hebben laten zien.

In de loop van 2012 heetten we nieuwe collega's welkom en namen we afscheid van ex-collega's, als gevolg van regeringswijzigingen in Slovenië, Slowakije, Griekenland en Frankrijk. In totaal waren er vier formele Europese Raden (het minimumaantal dat het Verdrag van Lissabon voorschrijft), en drie extra bijeenkomsten, waaronder twee informele. Dit totaal van zeven toppen, vergeleken met de niet minder dan twaalf in 2011, is een nadere aanwijzing dat de Europese politiek langzaamaan uit de crisismodus komt.

Sinds het Verdrag van Lissabon wordt er voor een periode van tweeënhalf jaar een voorzitter van de Europese Raad gekozen, die eenmaal herkiesbaar is. als eerste persoon die dit ambt bekleedt voelde ik me zeer vereerd toen mijn collega's mij op 1 maart, een paar maanden voor het verstrijken van mijn ambtstermijn, vroegen me voor een tweede termijn beschikbaar te stellen. Ik heb hun vertrouwensstem aanvaard; het is een voorrecht Europa in zulke beslissende tijden te dienen. Ik werk verder in de overtuiging dat het mijn taak is voor de Unie op te treden als hoeder van het vertrouwen: het wederzijds begrip rond de tafel van leiders bevorderen, wetende dat wij samen de taak hebben het vertrouwen van de burgers in de Unie in stand te houden.

Eenspiljaar

6

al die tijd werden onze inspanningen geleid door een zoektocht naar stabiliteit en veerkracht. En dat heeft geloond. tegen het eind van het jaar werden de renteverschillen kleiner, werd de toegang tot krediet beter en was er geen twijfel meer over de integriteit van de eurozone. Dreigingen die het bestaan van de eurozone in gevaar brachten zijn zo goed als verdwenen.

Verantwoordelijkheid en solidariteit verankeren

Sedert het begin van de crisis boekten we op twee fronten tegelijk vooruitgang: verantwoordelijkheid en solidariteit. Enerzijds de verantwoordelijkheid van de afzonderlijke landen benadrukken, bijvoorbeeld in het voeren van deugdelijk begrotingsbeleid. anderzijds praktisch vormgeven aan solidariteit binnen onze Unie, bijvoorbeeld door financiële bijdragen aan 'firewalls' tegen financiële besmetting. In de eerste paar maanden van 2012 gaven we deze beide beginselen een meer bindend en permanent karakter.

Op 2 maart ondertekenden 25 leiders het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur. Dit is ons 'verantwoordelijkheidsverdrag', dat de deelnemende

We begonnen 2012 in relatief rustige omstandigheden. het besluit om strengere begrotingsvoorschriften in een nieuw verdrag vast te leggen, genomen tijdens onze laatste bijeenkomst van het jaar ervoor, had een positieve invloed gehad op de markten. Een initiatief van de centrale Bank uit diezelfde periode had geholpen de bezorgdheid over de risico's op een kredietschaarste en een diepere recessie weg te nemen. Nieuwe regeringen in athene en Rome, dat najaar geïnstalleerd, hadden aan dit voorzichtige vertrouwen bijgedragen. Maar we wisten steeds dat de situatie kwetsbaar bleef en dat meer moest worden gedaan om de crisis te boven te komen.

En dat is gebleken. De val van de Griekse regering in februari en de politieke onzekerheid in de aanloop naar de vervroegde verkiezingen ontketenden een nieuwe reeks van soms adembenemende gebeurtenissen. In het voorjaar rezen er ook twijfels over de Spaanse bankensector. Opnieuw ondervonden we hoe het lot van één land de gehele eurozone kan raken. terwijl we dus deze dringende problemen aanpakten zijn we in mei tevens begonnen met de vervollediging van de economische en monetaire unie, een werk dat volgend jaar zal doorgaan.

De ondertekening van het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur in de economische en monetaire unie, op 2 maart 2012

De stabiliteit van de eurozone

77

met een pact voor groei en banen, waarover in juni overeenstemming is bereikt (en waarover later meer). Beide gaan hand in hand.

Naar een echte economische en monetaire unie

De onzekerheden in de lente maakten het dringend noodzakelijk om een perspectief voor de langere termijn te bieden. Om kiezers in onze landen en investeerders van over de hele wereld te overtuigen was het van essentieel belang geworden om in kaart te brengen waar de eurozone over tien jaar zou zijn en hoe wij de structurele zwakke punten die de crisis aan het licht had gebracht van plan waren aan te pakken.

Ik besloot daarom tot een debat waarin alle opties op tafel konden komen, zonder taboes. Op onze informele bijeenkomst in mei brachten collega's diverse meningen naar voren over allerlei zaken, van eurobonds tot bankentoezicht. Ze waren het erover eens dat onze economische unie gelijk op moest lopen met onze monetaire unie, en vroegen mij te onderzoeken hoe dat moet.

Uitgangspunt in mijn verslag van juni ('Naar een echte economische en monetaire unie') – opgesteld samen met

landen verplicht strenge begrotingsregels (een 'schuldenrem') in hun wetgeving op te nemen. Deze zelfdiscipline van elk land met betrekking tot schulden en tekorten zal een herhaling van een staatsschuldencrisis helpen voorkomen. Na ondertekening van het Begrotingspact (zoals het ook wordt genoemd) moesten de leiders elk hun parlement overtuigen van de verdiensten ervan, en daarin zijn zij geslaagd. Na een reeks ratificaties is het verdrag op 1 januari 2013 in werking getreden.

Solidariteit is dan weer verankerd in het Europees stabiliteitsmechanisme, dat aan het begin van het jaar werd afgerond. Met een vuurkracht van 500 miljard euro is het Europa's schild tegen financiële schokken, ons gemeenschappelijk afschrikkingswapen. Dit permanente ESM, dat in de plaats kwam van het tijdelijk reddingsmechanisme EFSF, werd in oktober operationeel.

al die tijd, terwijl we onze gereedschapskist voor crisisbeheersing en crisispreventie verbeterden, verloren we nooit uit het oog wat de beste manier is om uit een schuldencrisis te komen: economische groei. Om die reden hebben we het Begrotingspact aangevuld

8

toezichthouder er eenmaal echt zou zijn, het Europees stabiliteitsmechanisme banken rechtstreeks zou kunnen herkapitaliseren. het oprichten van een 'bankenunie' zou de stabiliteit bevorderen en de voorwaarden voor kredietverschaffing verbeteren. We waren de vicieuze cirkel tussen banken en staten aan het doorbreken.

Met dit besluit, waardoor velen werden verrast, hebben de leiders gehandeld overeenkomstig een hoofdconclusie uit het verslag dat ik net had ingediend. De situatie in de Spaanse bankensector had de geesten rijp gemaakt voor sneller optreden. toen we de koers hadden uitgezet, viel alles op zijn plaats. Net na de zomer had de commissie al wetgevingsvoorstellen ingediend. Binnen drie maanden kwamen de ministers van Financiën tot overeenstemming terwijl het parlement zijn standpunt op commissieniveau aannam. Daaruit blijkt dat de Unie, wanneer ze dat wil, in staat is tijdig en kordaat op te treden. Dit was een belangrijke test voor onze geloofwaardigheid.

Binnen 24 uren nadat de ministers van Financiën het eens waren geworden over de technische aspecten van het bankentoezicht, waren we op 14 december al bezig met de volgende stap: een gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme. Doel ervan is ervoor te zorgen dat bankfaillissementen snel en ordelijk worden aangepakt en met oog voor het algemeen belang, teneinde risico's voor belastingbetalers en de economie als geheel te verminderen. Voortgang boeken op het vlak van de bankunie blijft in 2013 een prioriteit.

Het tij keert

toen ons besluit van juni ons "vóór de curve" plaatste (ongebruikelijk, zullen sommigen zeggen) namen de gebeurtenissen ook op andere fronten een positievere wending. Van zeer groot belang waren de Griekse

de voorzitters van de commissie en de eurogroep en de president van de centrale Bank, José Manuel Barroso, Jean-claude Juncker en Mario Draghi – is dat we lering moeten trekken uit onze onderlinge afhankelijkheid. Nationaal beleid kan niet in afzondering worden bepaald indien de gevolgen ervan razendsnel kunnen overslaan naar de gehele eurozone. het beleid moet de werkelijkheid van het delen van een gemeenschappelijke munt weerspiegelen. We hebben drie kerngebieden onderkend: de financiële sector, begrotingszaken en economisch beleid. Stappen op deze gebieden kunnen evenwel gevolgen hebben voor democratische besluitvorming en verantwoordingsplicht, en dus was dat het vierde punt dat we op tafel hebben gelegd.

Zoals de Europese Raad van juni onmiddellijk zou aantonen (in de aanpak van de banken) konden sommige maatregelen op korte termijn worden genomen. Voor andere stappen waren diepere gaande overwegingen noodzakelijk. Daarom verzochten mijn collega's mij om voor het eind van het jaar een routekaart met tijdspad op te stellen, met in oktober een tussentijds verslag. alle lidstaten, binnen en buiten de eurozone, en het Europees parlement waren hier actief bij betrokken. het was een gemeenschappelijke onderneming, die bijdroeg aan het vinden van een consensus over nieuwe wegen om de eurozone sterker te maken.

Doorbraak inzake banken

28 juni: de Europese leiders besluiten een gemeenschappelijk toezichtmechanisme in te stellen voor alle banken in de eurozone, iets wat een paar maanden eerder welhaast ondenkbaar was. Voor mij was dit ons belangrijkste besluit van het jaar. tevens kwamen we overeen dat, zodra deze gemeenschappelijke

© E

U

9

ervan ook kosten vastzitten. Bijvoorbeeld de kosten voor het verdedigen van een gemeenschappelijke munt. Burgers komen nu ook voor het eerst tot het besef dat ze hier samen in zitten. Wat in andere landen gebeurt – met banken, zeepbellen of begrotingen – raakt ook hen.

Gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor een gemeenschappelijk Europees goed kan een pijnlijke ontdekking zijn voor mensen die, in eigen land, moeite hebben een baan te vinden of de eindjes aan elkaar te knopen. Sommige waarnemers zijn nogal snel tot de slotsom gekomen dat de crisis de solidariteit tussen Europese landen de nek heeft omgedraaid. Daar ben ik het volstrekt niet mee eens. De crisis heeft juist aan het licht gebracht wat er allemaal voor nodig is om in een Unie te zitten. Dit is de eerste echte solidariteitsproef in de geschiedenis van de Unie. Uiteraard zijn er spanningen en beperkingen, is er oppositie en kritiek. Maar toch wordt er een enorme collectieve inspanning geleverd, met de betrokkenheid van alle eurolanden, alle Europese instellingen en alle burgers, om de politieke wil, de parlementaire meerderheden, de middelen en het geld te verzamelen om elkaar te helpen en samen uit de crisis te komen. Dit is een test van gezamenlijke verantwoording en solidariteit en ik weet zeker dat wij, Europeanen, voor deze test zullen slagen.

parlementsverkiezingen van 19 juni (na een onbesliste verkiezingsronde in mei), die een meerderheid opleverden voor de partijen die willen dat het land in de eurozone blijft. Een moment van opluchting, dat ook aantoont dat kiezers, wanneer ze voor een belangrijke keuze worden gesteld, meestal meer verantwoordelijkheid aan de dag leggen dan onheilsprofeten voorspellen.

het vertrouwen in de veerkracht en de integriteit van de eurozone is na de zomer gegroeid, niet in het minst toen op 6 september de Europese centrale Bank – in het vertrouwen dat leiders beslissende stappen inzake het bankentoezicht hadden gezet – toezegde onbeperkte maar voorwaardelijke steun te zullen verlenen aan landen onder druk van de markt. Een week later verklaarde het Duitse Grondwettelijke hof dat het Europees stabiliteitsmechanisme grondwettelijk was en die zelfde avond ging er van de Nederlandse verkiezingen ook een bemoedigend signaal uit. portugal volgde de voetstappen van Ierland die zomer en bereidde met succes zijn terugkeer in de markt voor lange-termijnobligaties voor. In december zorgde een belangrijke beslissing van de ministers van Financiën ervoor dat de Griekse schuld houdbaar bleef. aan het eind van het jaar was eindelijk het besef breder aan het doordringen dat de euro blijft.

Slagen voor de test

Voor de democratisch gekozen Europese leiders is rond de tafel zitten en gezamenlijk politieke besluiten nemen slechts de helft van het werk. De andere helft bestaat eruit het grote publiek van deze besluiten te overtuigen. presidenten en eerste ministers in de Europese Raad voelen deze dubbele verantwoordelijkheid heel sterk – en ze handelen ernaar.

De eurocrisis heeft dingen veranderd. Wanneer burgers naar onze Unie kijken worden ze zo'n beetje voor het eerst geconfronteerd met het nuchtere feit dat aan de voordelen

Besprekingen tijdens de Europese Raad

10

aantallen dit jaar zelfs afgenomen, maar in de meeste overige landen nam de werkloosheid toe. Met name onder jongeren is de werkloosheid zeer hoog, één op de vier en zelfs één op de twee in sommige landen, waardoor een hele generatie gevaar loopt. Daarom zijn we het hele jaar bezig geweest met het verbeteren van de voorwaarde voor groei en werkgelegenheid, met name tijdens de vier Europese Raden in het eerste semester – van twee daarvan was het zelfs het enige punt op de agenda.

In januari ging het uitsluitend over werkloosheid onder jongeren. In samenwerking met de commissie besloten de leiders om beschikbare EU-middelen te heroriënteren op hulp aan jongeren via leerlingenstelsels, werkervaring, deugdelijke eerste contracten, en op hulp aan starters, sociale ondernemers en aan het scheppen van banen in kleine en middelgrote ondernemingen. In maart hebben we onder meer besloten tot stimulansen voor werkgevers om mensen in dienst te nemen, bijvoorbeeld door de belasting op arbeid te verlagen, of door de papierwinkel te vereenvoudigen. tijdens een informeel diner in mei besproken we diverse andere paden, en dat leidde de maand erna tot meer alomvattende besluiten.

het pact voor groei en banen dat we in juni overeenkwamen is een toezegging door de Europese leiders dat ze alle mogelijke manieren zullen inzetten om de werkloosheid te bestrijden, de maatschappelijke gevolgen van de crisis aan te pakken en de concurrentiekracht van onze economieën te verbeteren. We hebben met name toegezegd:

– het scheppen van werkgelegenheid en arbeidsmobiliteit te zullen aanmoedigen en in vaardigheden en opleiding te zullen investeren,

herstel van de financiële stabiliteit, de grootste zorg in 2012, is geen doel op zich, maar een middel om een doel te bereiken, te weten economisch herstel. Vertrouwen schenken aan consumenten en investeerders is van essentieel belang om het bedrijfsleven en de werkgelegenheid te doen bloeien.

Onophoudelijke hervormingen overal in Europa hadden een groot aandeel in het vertrouwensherstel. Ook dit jaar hebben moedige besluiten in de lidstaten laten zien hoe ernstig deze noodzakelijke inspanningen worden genomen. Veel collega's in de Europese Raad hebben de koe bij de horens gevat en zijn tegen allerlei gevestigde belangen ingegaan om structurele hervormingen door te voeren, hervormingen die in ieder geval, met of zonder crisis, met of zonder de euro, noodzakelijk waren geweest.

Veranderingen van een dergelijke omvang vergen tijd. Maar dit jaar hebben de hervormingen al wat vruchten afgeworpen. In verscheidene landen, ook in de landen die onder druk van de markt staan, van Griekenland tot portugal, van Ierland tot Italië en Spanje, wordt het concurrentievermogen groter, zijn de begrotingen gezonder en neemt de export toe. Maar het zal nog even duren voordat het volledige effect op de economie voelbaar is. Er is altijd een element van vertraging: als de stabiliteit is hersteld, duurt het even voordat dat zich vertaalt in meer investeringen en groei. En als er weer groei is, duurt het ook even voor de werkgelegenheid begint toe te nemen.

Werkloosheid bestrijden

De werkloosheidcijfers zijn in de gehele Unie onaanvaardbaar hoog, er zitten 26 miljoen mannen en vrouwen zonder werk. Weliswaar hebben enkele lidstaten zoals Oostenrijk, Nederland, Luxemburg en Duitsland nog steeds behoorlijk lage werkloosheidscijfers en zijn in de Baltische staten de

Groeien banen

1111

Leden van de Europese Raad richten zich tot parlementen in Europa

12

met 60 miljard toeneemt. het grootste deel van deze financiering gaat naar initiatieven op gebieden als vervoer, energie en digitale netwerken, evenals onderzoek, en naar hulp aan landen en bedrijven om extra investeringen aan te trekken.

tijdens onze bijeenkomst in juni brachten we ook de definitieve doorbraak tot stand inzake het invoeren van één Europees octrooi, waarmee tot ieders opluchting een eind kwam aan decennialang onderhandelen. Door de octrooikosten in Europa, momenteel twintig keer hoger dan in de Verenigde Staten of Japan, met 80% te verlagen, zal dit besluit bedrijven op ons werelddeel veel voordelen bieden.

In het financieren van onze groei kan onze gemeenschappelijke meerjarenbegroting, waarover dit jaar is onderhandeld, een belangrijke rol spelen. De begroting, die weliswaar slechts 1% bedraagt van onze bbp's tezamen, is op de allereerste plaats een

– drijfveren voor groei te zullen behouden, zoals investeringen in energie, innovatie en onderwijs,

– onze interne markt verder te zullen verdiepen, met name voor digitale industrieën,

– innovatie, onderzoek en concurrentievermogen van de industrie te zullen steunen,

– en het potentieel van handel als motor van groei te zullen gebruiken.

Investeren in groei

het pact voor groei is ook een verbintenis voor het financieren van de economie. We hebben 120 miljard euro ingezet voor onmiddellijke investering. het gaat om 55 miljard uit Europese structuurfondsen, 5 miljard voor een proefinitiatief voor projectobligaties en een kapitaalsverhoging met 10 miljard voor de Europese Investeringsbank, zodat diens algehele uitleenvermogen

Eerste helft van 2012, Denemarken bekleedt het roulerend voorzitterschap van de Raad van ministers van de EU

13

toezeggingen inzake groei en banen om te zetten in daden op het terrein, die het verschil maken. Uitvoering is dus prioritair. Er wordt van nabij op toegezien door de Europese commissie, die de prestaties en de specifieke situatie van ieder land bekijkt. En ik acht het mijn plicht om de collega's vriendelijk doch onafgebroken te wijzen op hun individuele toezeggingen en collectieve verbintenissen, zoals ik regelmatig heb gedaan om de voortgang van de maatregelen uit het pact voor groei te evalueren.

In een gemondialiseerde wereld waarin de bevolking vergrijst kunnen we het ons niet veroorloven achterover te leunen. Dat geldt voor ieder land. Europa moet dat werelddeel blijven waar het voor alle burgers aantrekkelijk is om te leven en te werken, geld te vergaren en uit te geven, in een samenleving op menselijke maat.

investeringsbegroting. tijdens een buitengewone Europese Raad in november zijn we op ons niveau begonnen aan de onderhandelingen voor 2014-2020. het is zaak de totale Europese financiering voor de rest van het decennium vast te leggen, hetgeen fundamentele keuzes behelst: wat zijn de prioriteiten voor de volgende generatie, met welk beleid wordt groei het best ondersteund, hoe worden middelen het best benut? Net als bij vorige begrotingsonderhandelingen bleek het niet mogelijk in één keer tot overeenstemming te komen. Maar er was voldoende politieke wil en de standpunten lagen dicht genoeg bij elkaar en dus heb ik er alle vertrouwen in dat een compromis begin 2013 haalbaar zal zijn.

Koers houden

Iedereen in de overheidsinstanties op EU-niveau en op nationaal niveau werkt er hard aan om papieren

Tweede helft van 2012, Cyprus bekleedt het roulerend voorzitterschap van de Raad van ministers van de EU

14

groeimotor. De recente vrijhandelsovereenkomst met Zuid-korea begint zijn eerste vruchten af te werpen en ook is er dit jaar vooruitgang geboekt met diverse overeenkomsten in voorbereiding (zoals met Japan, Singapore en canada) en zijn onderhandelingen met Vietnam gelanceerd. Er waren ook bemoedigende tekens die wijzen op een verdere openstelling van de handel met de Verenigde Staten, een geweldige potentiële stimulans voor groei aan beide zijden van de atlantische Oceaan.

Aziatische ontmoetingen

handel is niet slechts een motor van groei, maar ook van verandering. Economische middelen kunnen een hulpmiddel zijn voor de verwezenlijking van veiligheidsdoelstellingen. Europa heeft Iran strengere sancties opgelegd dan wie ook, inclusief een olie-embargo vanaf 1 juli, met als doel de Iraanse regering terug aan de onderhandelingstafel te krijgen, en in deze zaak speelt hoge Vertegenwoordiger catherine ashton een leidende rol. Ook de top over nucleaire veiligheid in maart in Seoel was voor ons een gelegenheid om te benadrukken dat we de verspreiding van kernwapens en de dreiging van nucleair terrorisme zeer serieus nemen. Besluiten om sancties op te heffen is uiteraard aangenamer dan ze op te leggen. Omdat er in Myanmar progressie werd geboekt (met de vrijlating van politieke gevangenen en geloofwaardige tussentijdse verkiezingen in april) heeft de Europese Unie de sancties opgeheven en in Yangon een kantoor geopend.

Debatten met aziatische partners stonden in 2012 hoog op de agenda. In china was er een wisseling in het leiderschap, wat eens in de tien jaar gebeurt, en beide topbijeenkomsten in februari (peking) en in september (Brussel) waren voorbereidingen voor een nieuwe fase in de betrekkingen. In oktober heeft de Europese Raad, in het kader van onze regelmatige aandacht voor

2012 was in veel opzichten een overgangsjaar. politieke overgang voor veel landen, zoals voortvloeiend uit regeringswisselingen in de Verenigde Staten, china en Rusland. Overgang naar democratie voor landen die nu vrije en eerlijke verkiezingen kennen, zoals Egypte en Somalië. En economische overgang ook, van de onzekerheden van 2011 naar de terugkeer van mondiale groei die voor 2013 wordt verwacht.

Economische onderlinge afhankelijkheid

De wereldeconomie weer in evenwicht brengen en werkgelegenheid en groei wereldwijd stimuleren stond centraal in de gesprekken met belangrijke partners, in het bijzonder tijdens de G8 in camp David in mei en de G20 in Los cabos in juni. Begrijpelijkerwijs ging er bij die gelegenheden veel aandacht uit naar de toestand in de eurozone.

In ontmoetingen met partners is het steeds essentieel om ons optreden en de politieke beperkingen waaronder we werken uit te leggen en om hen te overtuigen van ons vermogen voortgang te blijven boeken. Uiteindelijk is echter niets zo effectief als wanneer je resultaten kunt laten zien, zoals tijdens topbijeenkomsten later in het jaar is gebleken. We hebben steeds gesteld dat niet alleen de eurozone onevenwichtigheden moest aanpassen; andere economieën moeten dat ook doen, en niet in de laatste plaats de Verenigde Staten, china en Japan. Ik heb daarom herhaaldelijk benadrukt: gecoördineerde inspanningen gericht op groei en mondiaal economisch en financieel bestuur zijn de enige weg vooruit.

handel is en blijft de beste manier om onderlinge afhankelijkheid om te vormen tot kansen voor beide zijden. toegang tot onze gemeenschappelijke markt, 's werelds grootste, is een zeer begeerd goed. Voor ons is handel met de rest van de wereld een cruciale

De Unie in de wereld

1515

Topontmoetingen en vergaderingen met derde landen

16

Veiligheidsuitdagingen

De burgeroorlog die in Syrië woedt is het hele jaar een groot punt van bezorgdheid geweest –zinloos geweld dat ontelbare slachtoffers maakt en een regio dreigt te verwoesten. Europa liep voorop bij de internationale inspanningen om een door Syriërs geleide politieke overgang te stimuleren, en verleende daarbij drieledige steun: in politiek opzicht: nauwe samenwerking met internationale partners en de Syrische oppositie; in humanitair opzicht: als grootste steunverlener; en met gerichte sancties: het regime hard treffen. De Europese Raad heeft assad opgeroepen af te treden en heeft de ministers van Buitenlandse Zaken opgedragen "alle opties te onderzoeken om de oppositie te ondersteunen en te helpen en om meer steun voor de bescherming van burgers mogelijk te maken." Maar we moeten eerlijk zijn. De internationale gemeenschap is er tot op heden niet in geslaagd het brute geweld te doen ophouden. De internationale druk op het regime moet worden opgevoerd om deze tragische situatie op te lossen.

Of het nu gaat over de instabiliteit in het Midden-Oosten, de Grote Meren of de Sahel, de rol van onze instelling bestaat erin te reageren op gebeurtenissen wanneer het optreden van de Unie op het hoogste niveau vereist is. Geconfronteerd met toenemende spanningen in Mali, heeft de Europese Raad in oktober besloten zijn humanitaire optreden te intensiveren en de militaire voorbereidingen om te helpen bij het opleiden van Malinese troepen, te bespoedigen.

In december hebben we een nuttig debat gevoerd over ons gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid, als voorbereiding op een diepergaand debat dat ik eind 2013 wil houden. Dit beleid was al een hele tijd – feitelijk sinds 2008 – niet op ons niveau besproken. Nieuwe geopolitieke uitdagingen en veiligheidsuitdagingen alsook begrotingsbeperkingen maken duidelijk dat er nauwer moet worden samengewerkt. Bij het in ontvangst nemen van de Nobelprijs voor de vrede in Oslo hebben we gezegd dat de Europese Unie achter de mensen staat die vrede en menselijke waardigheid nastreven. Om zulke verantwoordelijkheden na te kunnen komen, moeten we er ook voor zorgen over de middelen te beschikken.

strategische partners, een vruchtbaar debat gevoerd over de vraag wat de beste manier is om met het nieuwe leiderschap in china om te gaan en tot een betere coördinatie te komen tussen instellingen en lidstaten. Ook hier moeten we het tactisch spelen.

Samen met verscheidene andere leiders heb ik in november de bijeenkomst azië-Europa in Vientiane bijgewoond, waar 51 landen aanwezig waren; dat was voor mij ook de gelegenheid voor officiële bezoeken aan Laos, Vietnam en cambodja. Bij al deze aziatische ontmoetingen was er een sterk gevoel dat we allemaal, aziaten of Europeanen, in hetzelfde schuitje zitten.

Naburige landen

Een prioriteit voor mijn tweede mandaat is ervoor te zorgen dat de toekomst van de Westelijke Balkan in Europa ligt, en ik ben blij dat er in 2012 belangrijke stappen zijn genomen. tijdens onze bijeenkomst in maart besloten we dat Servië kandidaat-lidstaat mocht worden. In juni bekrachtigden de leiders het besluit om met Montenegro toetredingsonderhandelingen te beginnen. En het hele jaar door is er gewerkt aan voorbereidingen voor de toetreding van kroatië als 28e lid op 1 juli 2013.

Sinds ik dit werk heb aanvaard heb ik de meeste landen van het Oostelijk partnerschap bezocht en regelmatig contact onderhouden met hun leiders. In het begin van de zomer heb ik de zuidelijke kaukasus bezocht. Europa blijft zich inzetten voor de oplossing van "bevroren conflicten", zoals blijkt uit de aanwezigheid van Unie aan de grenzen van Georgië. In de inspanningen van al deze landen voor economische en politieke hervormingen voel je de aantrekkingskracht van Europa.

als we naar het zuiden kijken was de arabische lente het meest gedenkwaardige moment van de afgelopen jaren. Daar werd geschiedenis geschreven. In maart, één jaar na het begin ervan, hebben we de regionale ontwikkelingen besproken en ons optreden ter ondersteuning van democratische hervorming en economische ontwikkeling geëvalueerd. Zoals ik in de Verenigde Naties in september heb gezegd: we verkeren als Europeanen in een goede positie om te onderkennen dat politieke verandering niet van de ene dag op de andere een feit is. Wij engageren ons voor de lange termijn.

1717

zich jonge Europeanen, onder wie de winnaars van een voor de gelegenheid georganiseerde wedstrijd over het onderwerp "Wat betekent vrede in Europa voor jou?".

aan de voorzitter van de commissie en mij viel de eer toe gezamenlijk de traditionele Nobel-lezing houden. ter afsluiting gaf voorzitter Barroso een indringende uiteenzetting over de verspreiding van democratie naar de landen van Zuid-Europa, en later centraal- en Oost-Europa, en over hoe onze Unie de waarden vrede en democratie in de wereld verdedigt. Ik ben de lezing begonnen met een bespiegeling over de plaats van de vrede in onze Unie vandaag. In plaats van een vertekende samenvatting geef ik hier liever de tekst van mijn bijdrage aan de lezing in zijn geheel weer, omdat ik er rotsvast van overtuigd ben dat vrede dit jaar en ieder jaar de kern van ons werk is.

Op 12 oktober was ik 's ochtends onderweg naar helsinki voor een bezoek aan de Finse eerste minister toen er plotseling een aangenaam bericht binnenkwam: de Nobelprijs voor de vrede was toegekend aan de Europese Unie. In zijn communiqué herinnerde het Nobelcomité eraan hoe "de Unie en haar voorlopers meer dan zes decennia hebben bijgedragen aan de bevordering van vrede en verzoening, democratie en mensenrechten in Europa". Dit eerbetoon aan bereikte resultaten is door alle leden van de Europese Raad ook opgevat als een krachtige oproep om Europa voor de volgende generatie te behouden en sterker te maken.

De Nobelceremonie in Oslo op maandag 10 december werd een hoogtepunt van het jaar, voor de Unie en voor mij persoonlijk. Er waren 800 mensen in het Gemeentehuis, onder wie de Noorse koninklijke familie en twintig Europese staats- en regeringsleiders. De trompetten van de wacht, de muzikale intermezzo's, de woorden van de voorzitter van het comité: alles was zorgvuldig gekozen en roerend. Namens de Europese Unie hebben de voorzitter van de commissie en ik, samen met de voorzitter van het Europees parlement, de medaille en de oorkonde behorend bij de Nobelpijs in ontvangst genomen. Onder de gasten in het publiek die we gezamenlijk hadden uitgenodigd bevonden

Van een werelddeel van oorlog naar een werelddeel van vrede

18

Voorzitter Van Rompuy spreekt namens de Europese Unie de eerste helft uit van het dankwoord bij de inontvangstneming van de Nobelprijs voor de Vrede

1919

(Oslo, 10 december 2012)

Majesteiten, koninklijke hoogheden, Geachte staat-shoofden en regeringsleiders, Geachte leden van

het Noorse Nobelcomité, Excellenties, Dames en heren,

Wij staan voor u in alle nederigheid en dankbaarheid om namens de Europese Unie deze prijs in ontvangst te nemen.

In deze tijden van onzekerheid brengt deze plechtigheid de mensen overal in Europa in herinnering wat het hoofddoel van de Europese Unie is: het bevorderen van broederschap tussen de Europese volkeren, nu en in de toekomst. Dat is waar wij vandaag aan werken. Generaties voor ons hebben daaraan gewerkt. Generaties na ons zullen daaraan werken.

Ik zou hier in Oslo hulde willen brengen aan alle Europeanen die droomden van een continent dat in vrede leeft met zichzelf, en aan al diegenen die deze droom elke dag opnieuw tot werkelijkheid maken. Deze prijs is voor hen.

Oorlog is zo oud als Europa. Ons continent draagt de littekens van speren en zwaarden, kanonnen en geweren, loopgraven en tanks, en niet alleen daarvan. De tragiek van dit alles weerklinkt in de woorden die herodotus 2500 jaar geleden neerschreef: “In vredestijd begraven zonen hun vaders; in tijden van oorlog begraven vaders hun zonen.”

Maar toch, … nadat de verschrikkingen van twee verschrikkelijke oorlogen ons continent en de hele wereld hadden overspoeld, … kwam Europa eindelijk tot duurzame vrede. In die grauwe dagen lagen onze steden in puin, en voelden velen hun hart beklemd door rouw en wrok. hoe moeilijk leek het destijds “to regain the simple joys and hopes that make life worth living”, om de simpele genoegens en verwachtingen te hervinden die het leven

de moeite waard maken, in de woorden van Winston churchill.

als kind, geboren in België net na de oorlog, hoorde ik de verhalen uit de eerste hand. Mijn grootmoeder sprak over de Groote Oorlog. In 1940 moest mijn vader, toen zeventien jaar oud, zijn eigen graf graven. hij wist te ontsnappen, anders had ik hier niet voor u gestaan.

het was dus een zeer gewaagde stap voor de initiatiefnemers van de Europese samenwerking om te zeggen: ja, wij kunnen deze eindeloze cyclus van geweld doorbreken, wij kunnen een einde maken aan de logica van vergelding, wij kunnen samen aan een betere toekomst bouwen. Zij hadden verbeeldingskracht.

Natuurlijk zou vrede in Europa ook mogelijk zijn geweest zonder de Unie. Misschien; wij zullen dat nooit weten. Maar het zou zeker niet dezelfde vrede zijn geweest die we nu kennen: een duurzame vrede, geen kille wapenstilstand.

Wat die vrede voor mij zo bijzonder maakt, is verzoening. Zowel in de politiek als in het leven in de ruimste zin is verzoening het moeilijkste wat er is. Verzoening gaat verder dan alleen vergeten en vergeven, of simpelweg het omslaan van een bladzij.

als je bedenkt wat Frankrijk en Duitsland hadden doorgemaakt…, en welke stap zij toen zetten… Zij ondertekenden een vriendschapsverdrag… en telkens als ik die woorden hoor — Freundschaft, amitié — ben ik ontroerd. Dat zijn woorden die tussen mensen klinken, geen woorden voor internationale verdragen. Maar de overtuiging dat de geschiedenis zich niet mocht herhalen, dat het tijd was voor iets geheel nieuws, was zo sterk dat er nieuwe woorden moesten worden gevonden.

“

20

die meepraten over de prijs van olijfolie. De Unie heeft de kunst van het compromis vervolmaakt. Bij ons geen drama van overwinningen en nederlagen; alle landen komen als winnaars uit de besprekingen. als saaie politiek daarvoor de prijs is, dan is dat maar zo.

het heeft gewerkt. Vrede is nu vanzelfsprekend geworden. Oorlog is ondenkbaar. Maar “ondenkbaar” is niet hetzelfde als “onmogelijk”. En daarom zijn wij hier vandaag bijeen. Omdat Europa haar vredesbelofte moet waarmaken. Voor mij is dat nog steeds het uiteindelijke doel van onze Unie. Maar deze belofte is voor Europa niet genoeg meer om de burgers te inspireren.

In zekere zin is dat een bemoedigend teken: de herinneringen aan de oorlog vervagen. Maar dat is niet overal zo. De Sovjetoverheersing in Oost-Europa is pas twintig jaar voorbij. De Balkan heeft gruwelijke slachtpartijen doorgemaakt. De kinderen die ten tijde van Srebrenica zijn geboren, zijn volgend jaar pas achttien. Maar ze hebben al broertjes en zusjes die na die oorlog zijn geboren: de eerste echte naoorlogse generatie in Europa. Dat moeten ze ook blijven.

Waar eerst oorlog woedde, heerst nu dus vrede. Maar er ligt nu nog een historische taak voor ons: de vrede bewaren waar al vrede heerst. per slot van rekening is de geschiedenis geen roman, geen boek dat we na een happy end kunnen dichtslaan: we blijven zelf ten volle verantwoordelijk voor wat er komen gaat.

Vandaag is dat duidelijker dan ooit tevoren, nu de ergste economische crisis sinds twee generaties ons treft, waardoor mensen in grote problemen komen en de politieke banden van onze Unie op de proef worden gesteld. Ouders die slechts met moeite de eindjes aan elkaar kunnen knopen, werknemers die pas zijn ontslagen, studenten die vrezen dat ze nooit die eerste

Voor de mensen was Europa een belofte, Europa stond voor hoop.

toen konrad adenauer 1951 naar parijs kwam om het kolen- en staalverdrag te sluiten, trof hij op een avond in zijn hotel een geschenk aan. het was een oorlogsmedaille, een “croix de Guerre”, die had toebehoord aan een Franse soldaat. Zijn dochter, een jonge studente, had de medaille met een briefje voor de bondskanselier achtergelaten als gebaar van verzoening en hoop.

Ik zie een groot aantal andere ontroerende beelden voor mij. De leiders van de zes staten bijeen om een nieuwe toekomst in te luiden, in Rome, città eterna. Willy Brand die in Warschau neerknielt. De dokwerkers van Gdańsk aan de poort van hun scheepswerf. Mitterrand en kohl hand in hand. twee miljoen mensen die in 1989 een menselijke keten vormen van tallinn, via Riga, tot aan Vilnius. Deze momenten hebben de wonden van Europa geheeld.

Symbolische gebaren alleen zijn echter niet voldoende om vrede te smeden. De Europese Unie beschikt daarvoor over een “geheim wapen”, een middel zonder weerga, waardoor onze belangen zozeer verweven raken, dat oorlog feitelijk onmogelijk wordt. Voortdurende onderhandelingen over steeds meer onderwerpen, tussen steeds meer landen. Dit is Jean Monnets gulden regel: “Mieux vaut se disputer autour d’une table que sur un champ de bataille.” (“het is beter om te strijden rond een tafel dan op een slagveld.”) als ik het aan alfred Nobel moest uitleggen, zou ik zeggen: niet zomaar een vredesconferentie, een permanente vredesconferentie!

Ik geef toe dat sommige aspecten raadselachtig lijken, en niet alleen voor buitenstaanders. Ministers uit landen waar geen zee te bekennen is, die hartstochtelijk debatteren over visserijquota. Scandinavische Europarlementariërs

21

Dat zovele Europese leiders hier vandaag aanwezig zijn, onderstreept onze gemeenschappelijke overtuiging dat we samen uit de crisis zullen komen, sterker dan ooit tevoren. Sterk genoeg om onze belangen te verdedigen en onze waarden te bevorderen. Wij streven allemaal naar een beter Europa voor de kinderen van vandaag en die van morgen. Zodat anderen later terug kunnen kijken en oordelen dat die generatie, onze generatie, de belofte van Europa gestand heeft gedaan.

Onze jeugd leeft nu al in een nieuwe wereld. Voor hen is Europa een dagelijkse realiteit. En het gaat niet over samen in hetzelfde schuitje zitten. Nee, het gaat erover dat we vrijelijk kunnen delen, reizen en uitwisselen. Dat we een continent, ervaringen, een toekomst delen en vormgeven.

Ons continent is na 1945 uit de as herrezen en in 1989 herenigd. het heeft blijk gegeven van een sterk vermogen om zichzelf opnieuw uit te vinden. het is de taak van de komende generaties om verder te gaan op dit gezamenlijke avontuur. Ik hoop dat zij deze taak met trots op zich zullen nemen. En dat zij kunnen zeggen, zoals wij dat vandaag kunnen zeggen: Ich bin ein Europäer. Je suis fier d’être européen. I am proud to be European. Ik ben er trots op een Europeaan te zijn.

baan zullen kunnen vinden, hoe hard ze ook studeren: als zij aan Europa denken, is vrede niet het eerste wat hun te binnen schiet…

als welvaart en werkgelegenheid — het fundament van onze samenleving — in gevaar lijken, is het niet vreemd dat het gemoed verhardt, dat belangen zich vernauwen en dat zelfs allang vergeten breuklijnen en stereotypen weer de kop opsteken. Voor sommigen zijn niet alleen gezamenlijk genomen besluiten verdacht, maar zelfs het simpele feit dat die besluiten gezamenlijk zijn genomen. hoewel we de verhoudingen niet uit het oog mogen verliezen — ook dergelijke spanningen brengen ons niet terug naar het duistere verleden — wordt Europa wel degelijk op de proef gesteld. Staat u mij toe abraham Lincoln te parafraseren, die sprak toen een ander continent op de proef werd gesteld: wat nu wordt beproefd is “of die Unie, of enige Unie die berust op zo’n opvatting en zo’n ideaal, lang kan blijven bestaan.”

Wij antwoorden met onze daden, in het vertrouwen dat wij zullen slagen. We werken er keihard aan om de problemen op te lossen, om weer voor groei en banen te zorgen. We kunnen natuurlijk niet anders. Maar wat ons drijft is niet alleen dat: ook de wens om ons eigen lot te bepalen, een ongrijpbaar saamhorigheidsgevoel, en als het ware ook de idee van Europa zelf, die door de eeuwen heen tot ons spreekt. ”

22

Ontmoetingen van leden van de Europese Raad op verschillende plaatsen in Europa

2323

We moeten al deze uitdagingen vastberaden aangaan, in de wetenschap dat we uiteindelijk alleen kunnen slagen als we een fundamentele vraag beantwoorden: hoe zorgen we ervoor dat het publiek Europa steunt? het afgelopen jaar hebben we opnieuw gezien hoe de Europese politiek een steeds grotere rol speelt in nationale politieke debatten. Nationale leiders komen ook vaker bijeen, een duidelijk teken dat er sprake is van een nieuw gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid. Naar deze ontmoetingen nemen zij de verwachtingen en de zorgen van hun landen mee, weerklanken van de debatten die vorm geven aan de toekomst van Europa: over welvaart en bescherming, soevereiniteit en identiteit, eerlijkheid en recht. Ik ben ervan overtuigd dat in al deze debatten een krachtig pleidooi voor Europa kan worden gehouden, wat veel leiders, partijen en burgers al aantonen. En uiteraard zijn en blijven tastbare resultaten de sterkste argumenten. Uiteindelijk wordt onze Unie gedragen door de wil van het volk, als burgers van hun land en als burgers van Europa.

We beginnen met voorzichtig vertrouwen aan 2013. Dat is goed, maar nog geen reden tot juichen. Er moet nog veel gebeuren. Met een spiljaar achter de rug moeten we van het nieuwe jaar een jaar van resultaten maken, van resultaten die in alle lidstaten en voor alle burgers duidelijk zichtbaar zijn.

Geen inspanning mag achterwege worden gelaten om onze economieën naar herstel te leiden. Op de allereerste plaats moeten er in ieder land nationale hervormingen komen. In de Europese Raad zullen we blijven samenwerken met veel aandacht voor groei en werkgelegenheid. Uitvoering blijft een prioriteit: het is de enige manier om goede voornemens te vertalen in concrete verbeteringen voor gezinnen en bedrijven. We zullen in het begin van het jaar drie hoofddrijfveren voor economische groei benadrukken: financiering van de economie en stimulering van de handel (in februari) en waarborging van betaalbare en betrouwbare energie (in mei). Wij zullen aan de degelijkheid van de gemeenschappelijke munt blijven werken met onze inspanningen om de economische en monetaire unie echt af te maken, een taak die zowel dringend als van historisch belang is.

Herman Van rompuy

Vooruitblik

Conclusies van de Europese Raad

2525

Naar groeivriendelijke consolidatie en banenvriendelijke groei — Verklaring van de leden van de Europese Raad — 30 januari 2012 27

Mededeling door de lidstaten van de eurozone — 30 januari 2012 30

Europese Raad — 1-2 maart 2012 31

Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur in de Economische en Monetaire Unie — 2 maart 2012 37

Verklaring van de staatshoofden en regeringsleiders van de eurozone — 2 maart 2012 43

Naar een echte Economische en Monetaire Unie — Rapport opgesteld door voorzitter Van Rompuy — 26 juni 2012 44

Europese Raad — 28-29 juni 2012Omvattende het pact voor groei en banen 47

Verklaring van de top van de eurozone — 29 juni 2012 52

Naar een echte Economische en Monetaire Unie — tussentijds verslag opgesteld door voorzitter van Rompuy — 12 oktober 2012 53

Verklaring van de staatshoofden en regeringsleiders van de eurozone — 18 oktober 2012 57

Europese Raad — 18-19 oktober 2012 58

Europese Raad — 22-23 november 2012 63

Naar een echte Economische en Monetaire Unie — Verslag en routekaart opgesteld door voorzitter Van Rompuy — 7 december 2012 64

Europese Raad — 13-14 december 2012 72

Conclusies van de Europese Raad en verklaringen van de staatshoofden

en regeringsleiders

27

Werkgelegenheid, in het bijzonder voor jongeren, stimuleren1. Vandaag de dag zijn meer dan 23 miljoen mensen in

Europa werkloos. als we er niet in slagen onze groeicijfers te verbeteren, zal de werkloosheid hoog blijven. We moeten de mensen aan het werk houden en nieuwe banen scheppen, onder meer in de "groene economie". Dat houdt in dat we concrete stappen moeten doen om de "mismatch in vaardigheden" en de "geografische mismatch" weg te nemen. het houdt ook in dat de arbeidsmarkten hervormd worden en dat er iets wordt gedaan aan de kosten van arbeid in verhouding tot de productiviteit. Dat is vooral

een taak voor de lidstaten, die alomvattende initiatieven inzake werkgelegenheid, onderwijs en vaardigheden moeten uitwerken. Elke lidstaat moet in zijn nationale hervormingsprogramma de concrete maatregelen beschrijven die hij zal nemen om deze vraagstukken aan te pakken ("nationale banenplannen"). Op de uitvoering zal met meer aandacht worden toegezien in het kader van het Europees semester. Maatregelen om andere arbeidskosten dan salariskosten te verlagen, zoals het verkleinen van de belastingwig, kunnen een groot effect hebben op de vraag van de arbeidsmarkt naar laaggeschoolden en jongeren. Vermindering van de arbeidsmarktsegmentering kan er in

NAAR GROEIVRIENDELIJKE CONSOLIDATIE

EN BANENVRIENDELIJKE GROEI:

VERKLARING VAN DE LEDEN VAN DE EUROPESE RAAD1

30 JANUARI 2012

De afgelopen maanden zijn er voorzichtige tekenen van economische stabilisatie geweest, maar de spanningen op de financiële markten blijven de economische bedrijvigheid afremmen en de onzekerheid blijft groot. Regeringen leveren grote inspanningen om de begrotingsonevenwichtigheden op een houdbare basis te corrigeren, maar er zijn meer inspanningen nodig om groei en werkgelegenheid te bevorderen. Er bestaan geen pasklare oplossingen. Ons optreden moet vastberaden en volhardend zijn en op een brede basis steunen. We moeten meer doen om Europa uit de crisis te krijgen.

Er zijn besluiten genomen die moeten leiden tot financiële stabiliteit en begrotingsconsolidatie, hetgeen een noodzakelijke voorwaarde is voor een terugkeer naar hogere niveaus van structurele groei en werkgelegenheid. Maar dat op zich is niet voldoende: we moeten onze economieën moderniseren en ons concurrentievermogen versterken zodat duurzame groei wordt gewaarborgd. Dat is van wezenlijk belang voor het scheppen van banen en het behoud van onze sociale modellen en vormt de kern van de Europa-2020-strategie en het Euro plus-pact. Deze inspanningen moeten in nauwe samenwerking met de sociale partners worden geleverd, onder eerbiediging van de nationale stelsels van de lidstaten. Groei en werkgelegenheid zullen pas weer opbloeien als we een consequente aanpak volgen die steunt op een brede basis, en een combinatie is van slimme, investeringen in toekomstige groei bestendigende, begrotingsconsolidatie, gezond macro-economisch beleid en een actieve werkgelegenheidsstrategie die de sociale cohesie in stand houdt.

De Europese Raad van maart zal richtsnoeren geven over het economisch beleid en het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten, waarbij bijzondere nadruk zal worden gelegd op het volledig benutten van het potentieel van groene groei en op het versnellen van structurele hervormingen, zodat het concurrentievermogen toeneemt en er meer banen worden geschapen. Daarbij moet de Europese Raad de vereiste aandacht schenken aan de toenemende verschillen tussen de economische situaties van de lidstaten en aan de sociale gevolgen van de crisis.

Vandaag is onze aandacht uitgegaan naar drie onmiddellijke prioriteiten. Waar mogelijk zullen de inspanningen die op nationaal niveau worden geleverd, door de EU metterdaad worden gesteund, onder meer door beschikbare EU-middelen beter te richten op banen en groei, met inachtneming van de overeengekomen plafonds.

* * *

1 Om parlementaire redenen kon de Zweedse premier zich niet aansluiten bij deze verklaring.

28

jaar een akkoord over vereenvoudiging van de regels inzake overheidsopdrachten;

– een snelle uitvoering van het actieplan van de commissie inzake e-handel; de indiening van een nieuw voorstel over de e-handtekening vóór juni 2012; en uiterlijk in juni 2012 een akkoord over de regels inzake online geschillenbeslechting en inzake roaming;

– met het oog op benutting van het volledige potentieel van de digitale economie, modernisering van de Europese auteursrechtregeling en bevordering van beste praktijken en modellen, met gelijktijdig doeltreffender bestrijding van namaak en inachtneming van de culturele diversiteit;

– vooruitgang bij de gestructureerde besprekingen over de coördinatie van vraagstukken inzake belastingbeleid en de preventie van schadelijke belastingpraktijken in de context van het Euro plus-pact.

4. De deelnemende lidstaten willen uiterlijk in juni 2012 een definitief akkoord bereiken over het laatste onopgeloste vraagstuk in het octrooipakket.

5. Van cruciaal belang is dat op nationaal niveau snel en volledig uitvoering wordt gegeven aan hetgeen reeds is overeengekomen, teneinde het potentieel van de eengemaakte markt geheel tot gelding te brengen. In het bijzonder de Uniewetgeving op terreinen zoals diensten en de eengemaakte energiemarkt moet spoedig en volledig worden uitgevoerd. Schakels die nog ontbreken, waardoor de interne markt niet al zijn vruchten kan afwerpen, moeten worden ingelast. Met het oog op de Europese Raad van juni 2012 zal de Raad de voortgang bij de toepassing van de wetgeving inzake de eengemaakte markt evalueren op basis van het commissiescorebord voor de interne markt. De commissie zal jaarlijks een voortgangsverslag presenteren over het vrijkomen van het groeischeppende potentieel van een volledig geïntegreerde eengemaakte markt, onder meer wat betreft de netwerksectoren. De commissie zal in juni verslag uitbrengen over mogelijke manieren om meer te doen voor de uitvoering van de wetgeving op het gebied van de eengemaakte markt en om de handhaving daarvan te verbeteren.

6. Wij zullen blijven inzetten op multilaterale en bilaterale inspanningen om de handelsbelemmeringen weg te nemen en betere marktoegang en geschikte investeringsvoorwaarden voor Europese exporteurs en investeerders te verzekeren, in de lijn van de conclusies van de Europese Raad van oktober 2011. Dit jaar moet doorslaggevende vooruitgang worden geboekt met de handelsovereenkomsten met belangrijke partners. De Groep op hoog niveau werkgelegenheid en groei EU/VS moet alle mogelijkheden voor bevordering van de handel en investeringen tussen de EU en de VS onderzoeken.

Forsere financiering van de economie, met name kleine en middelgrote ondernemingen7. het is van vitaal belang maatregelen te treffen om te

voorkomen dat de huidige kredietschaarste het groei- en banenscheppend vermogen van de ondernemingen afremt.

hoge mate toe bijdragen jongeren kansen op werk te bieden. Er dient onmiddellijk op nationaal niveau een bijzondere inspanning te worden geleverd om het aanbod van arbeid te verbeteren en de jeugdwerkloosheid te doen dalen:

– meer inspanningen om de eerste werkervaring van jongeren en hun participatie op de arbeidsmarkt te stimuleren: het doel moet zijn dat jongeren, uiterlijk enkele maanden nadat ze van school komen, een kwalitatief goede baan, voortgezet onderwijs, een plaats in het leerlingstelsel of een stage krijgen aangeboden;

– een beduidende stijging van het aantal plaatsen in leerlingstelsels en stages, zodat die de jongeren echte kansen bieden, in samenwerking met de sociale partners en, waar mogelijk, geïntegreerd in onderwijsprogramma's;

– nieuwe inspanningen om voortijdige schoolverlaters een opleiding te doen volgen;

– volledige benutting van het Europees portaal voor beroepsmobiliteit EURES, zodat grensoverschrijdende arbeidsbemiddeling voor jongeren gemakkelijker wordt; afgeschermde sectoren verder openstellen door ongewettigde beperkingen inzake diensten van beroepsbeoefenaren en de detailhandel weg te nemen.

2. De EU zal deze inspanningen met name als volgt ondersteunen:

– als eerste stap zal zij samen met de lidstaten waar de jeugdwerkloosheid het hoogst is, de beschikbare middelen van de Unie heroriënteren naar steun om jongeren aan het werk of in een opleiding te krijgen;

– zij zal de mobiliteit onder studenten verbeteren door het aantal plaatsingen in bedrijven in het kader van het programma Leonardo da Vinci fors te verhogen;

– het ESF zal worden aangewend om het opzetten van leerlingprojecten en ondersteuningsregelingen voor jonge starters en sociale ondernemers te schragen;

– grensoverschrijdende arbeidsmobiliteit zal worden aangemoedigd, via herziening van de Unieregels inzake de wederzijdse erkenning van beroepskwalificaties, met name de Europese beroepskaart en het Europese vaardighedenpaspoort, verdere versterking van EURES, en nieuwe stappen inzake de verwerving en het behoud van aanvullende pensioenrechten voor migrerende werknemers.

De eengemaakte markt voltooien 3. De eengemaakte markt is een motor van vitaal belang

voor Europa's economische groei. Op dit terrein kunnen maatregelen op Unieniveau een belangrijke stimulans voor werkgelegenheid en groei betekenen. het wetgevingspakket eengemaakte markt, de digitale eengemaakte markt en het terugdringen van de algehele regeldruk voor kleine, middelgrote en micro-ondernemingen zijn duidelijke prioriteiten. Wij herhalen dat wij bijzondere prioriteit willen geven aan een snelle behandeling van de voorstellen met het grootste groeipotentieel, en verlangen:

– vóór eind juni 2012 een akkoord over standaardisatie, energie-efficiëntie en vereenvoudiging van de verslagleggingsvoorschriften; vóór het eind van dit

29

mede betreffende de mogelijkheden om de EU-begroting als hef boom van de financieringscapaciteit van de EIB-groep te laten fungeren;

– een spoedige bespreking van de voorstellen van de commissie over een proeffase voor het gebruik van "projectobligaties" ter stimulering van particuliere financiering van cruciale infrastructuurprojecten;

– zorgen voor betere toegang tot durf kapitaal in geheel Europa door nog vóór juni overeenstemming te bereiken over het EU-paspoort;

– de progress-microfinancieringsfaciliteit een grotere rol laten spelen in de ondersteuning van micro-ondernemingen;

– nieuwe inspanningen leveren om de omgeving waarin kleine en middelgrote ondernemingen werken, te verbeteren, in het bijzonder door verlichting van ongerechtvaardigde administratieve druk en regeldruk, alsook door ervoor te zorgen dat alle maatregelen op Europees niveau de economische groei en het scheppen van werkgelegenheid ten volle ondersteunen.

9. Maatregelen die actie op nationaal niveau vereisen, zullen naar behoren worden beschreven in de nationale hervormingsprogramma's van de lidstaten. De Raad zal uiterlijk in juni verslag uitbrengen over de uitvoering van de op EU-niveau te nemen maatregelen.

De recente maatregelen van de EcB waarbij de banken langetermijnleningen worden toegekend zijn in dat opzicht van zeer groot nut. De nationale toezichthouders en de EBa moeten ervoor zorgen dat door de herkapitalisatie van de banken de hef boomwerking niet wordt ingeperkt, hetgeen de financiering van de economie zou aantasten. De toezichthouders moeten zorgen voor een strikte toepassing door alle banken van de EU-wetgeving waardoor de uitbetaling van bonussen wordt beperkt.

8. De 23 miljoen Europese kleine en middelgrote ondernemingen zijn de ruggengraat van Europa's economisch succes en een grote schepper van werkgelegenheid. Daarom zijn we het eens over onderstaande dringende maatregelen, die uiterlijk in juni moeten worden uitgevoerd:

– een betere inzet van de structuurfondsen door de uitvoering van bestaande programma's en projecten te bespoedigen, waar mogelijk middelen te herprogrammeren en nog niet aan specifieke projecten toegekende middelen snel toe te wijzen, met vooral aandacht voor groeibevordering en het scheppen van banen;

– de steun van de EIB aan kleine en middelgrote ondernemingen versterken; de Raad, de commissie en de EIB wordt verzocht na te gaan hoe de EIB meer armslag zou kunnen krijgen om de groei te ondersteunen en passende aanbevelingen te doen,

30

aan de onderhandelingen over het nieuwe programma in de komende dagen af te ronden. herstel van de geloofwaardigheid vergt dat alle politieke partijen zich onherroepelijk achter het nieuwe programma scharen. Wij verzoeken onze ministers van Financiën met klem om snel al het nodige te doen voor de uitvoering van het akkoord voor de betrokkenheid van de particuliere sector (private sector involvement - pSI) en de vaststelling van het nieuwe programma, met inbegrip van de daaraan voorafgaande werkzaamheden, zodat de pSI operatie medio februari van start kan gaan. Wij brengen in herinnering dat de pSI in Griekenland uitzonderlijk en uniek is.

4. Wij zijn ingenomen met de jongste positieve evaluaties van de programma's van Ierland en portugal, waarin wordt geconcludeerd dat is voldaan aan de kwantitatieve prestatiecriteria en de structurele benchmarks. Wij zullen doorgaan met het verlenen van steun aan landen met een programma totdat zij opnieuw toegang tot de markt krijgen, op voorwaarde dat zij hun programma's met succes uitvoeren.

5. Wij spreken onze voldoening uit over de maatregelen die Italië en Spanje hebben genomen en reeds in wetgeving hebben omgezet met het oog op de vermindering van het overheidstekort en de bevordering van groei en concurrentievermogen, en roepen deze landen ertoe op hun inspanningen inzake begrotingsconsolidatie en structurele hervormingen voort te zetten. Deze hervormingen en de spoedige uitvoering ervan zullen de financiële situatie in Italië en Spanje en in de eurozone als geheel stabieler maken.

1. De laatste hand is gelegd aan het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en governance in de Economische en Monetaire Unie. het verdrag zal in maart worden ondertekend. tegelijk zal een besluit worden genomen over een procedure om een geval van niet-naleving van het Verdrag voor het hof van Justitie te brengen.

Dit is een belangrijke stap in de richting van nauwere en onherroepelijke budgettaire en economische integratie en een sterkere governance in de eurozone. het betekent een aanzienlijke verbetering van de vooruitzichten wat betreft de houdbaarheid van de overheidsfinanciën en de staatsschuld in de eurozone en zal de groei bevorderen.

2. het Verdrag tot instelling van het Europees Stabiliteitsmechanisme is klaar voor ondertekening; de bedoeling is dat het in juli 2012 in werking treedt. Dit permanente crisismechanisme zal bijdragen tot het vergroten van het vertrouwen, de solidariteit en de financiële stabiliteit in de eurozone. het zal beschikken over een ruim arsenaal aan instrumenten en een sterke financiële basis hebben.

Zoals afgesproken in december zullen wij in maart de toereikendheid van de middelen voor de EFSF en het ESM opnieuw beoordelen.

3. Wat betreft Griekenland nemen wij nota van de vorderingen bij de onderhandelingen met de particuliere sector over een akkoord conform de parameters waarover in oktober overeenstemming is bereikt. Wij dringen er bij de Griekse autoriteiten en alle betrokken partijen op

MEDEDELING DOOR DE LIDSTATEN VAN DE EUROZONE —

30 JANUARI 2012

Wij hebben vandaag belangrijke stappen gedaan in de uitvoering van onze algemene strategie ter bestrijding van de crisis:

31

I. EcONOMISch BELEID1. De Europese Unie neemt alle maatregelen die nodig zijn

om Europa weer de weg naar groei en werkgelegenheid te doen inslaan. Dat vereist een tweeledige aanpak, met zowel maatregelen om financiële stabiliteit en begrotingsconsolidatie te garanderen als actie om groei, concurrentiekracht en werkgelegenheid te bevorderen.

2. "Europa 2020" is Europa's strategie voor banen en groei en alomvattend antwoord op de uitdagingen waarvoor het zich gesteld ziet. Met name de vijf doelstellingen voor 2020 blijven onverminderd van toepassing en zullen het optreden van de lidstaten en de Unie blijven aansturen ter bevordering van werkgelegenheid, verbetering van de voorwaarden voor innovatie, onderzoek en ontwikkeling, verwezenlijking van onze klimaat- en energiedoelstellingen, verbetering van het onderwijsniveau en bevordering van sociale insluiting, met name door armoedevermindering.

3. De tot dusverre geleverde inspanningen blijven echter ontoereikend om de meeste van deze doelstellingen te

bereiken. Daarom moeten de inspanningen met spoed worden gericht op het uitvoeren van hervormingen, met bijzondere aandacht voor maatregelen die op korte termijn gevolgen hebben voor de werkgelegenheid en de groei.

4. Wat 2012 betreft, hecht de Europese Raad zijn goedkeuring aan de vijf prioriteiten die volgens de jaarlijkse groeianalyse van de commissie moeten gelden voor maatregelen op EU en nationaal niveau:

– assurer un assainissement budgétaire différencié, axé sur gedifferentieerde, groeivriendelijke begrotingsconsolidatie,

– normalisering van de kredietverschaffing aan de economie,– bevordering van groei en concurrentievermogen,– aanpakken van de werkloosheid en van de sociale gevolgen

van de crisis, en– modernisering van de overheidsdiensten.acties op nationaal niveau5. De Europese Raad heeft de eerste bevindingen en beste

praktijken bij de uitvoering van de landenspecifieke aanbevelingen voor 2011 en de verplichtingen van het Euro plus-pact besproken.

EUROPESE RAAD — 1-2 MAART 2012

De Europese Raad heeft de uitvoering van de economische strategie van de EU besproken. Die strategie behelst zowel voortgezette begrotingsconsolidatie als een vastberaden optreden ter bevordering van groei en banen; duurzame groei en duurzame banen kunnen niet worden gebaseerd op tekorten en buitensporige schuldniveaus. De maatregelen die zijn genomen om de situatie in de eurozone te stabiliseren, beginnen vruchten af te werpen.

De Europese Raad heeft de vijf in de jaarlijkse groeianalyse van de commissie voor 2012 geformuleerde prioriteiten bekrachtigd. hij heeft gekeken naar de maatregelen die op nationaal niveau moeten worden genomen. De lidstaten moeten sneller vooruitgang boeken met het verwezenlijken van de doelstellingen van de Europa 2020-strategie, en moeten de in de landenspecifieke aanbevelingen van 2011 genoemde hervormingen voortvarender doorvoeren. Van hen wordt verwacht dat zij in hun nationale hervormingsprogramma's (Nhp's) en in hun stabiliteits- of convergentieprogramma's vermelden welke maatregelen zij voornemens zijn daartoe te nemen. Ook heeft de Europese Raad besproken welke maatregelen op EU-niveau vereist zijn om de eengemaakte markt in al zijn aspecten, zowel de interne als de externe, te voltooien en innovatie en onderzoek te stimuleren.

De deelnemende lidstaten hebben in de marge van de Europese Raad het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur in de EMU ondertekend.

De Europese Raad heeft de EU-prioriteiten bepaald voor de komende bijeenkomst van de G20 alsook voor de Rio+20-conferentie van de VN, met bijzondere nadruk op groeibevorderende maatregelen en hervormingen. hij heeft de balans opgemaakt van de ontwikkelingen in verband met de arabische Lente en heeft richtsnoeren gegeven voor verdere EU-actie ter ondersteuning van dat proces.

De Europese Raad heeft Servië de status van kandidaat-lidstaat verleend.

hij is overeengekomen dat de Raad de toetreding van Bulgarije en Roemenië tot het Schengengebied opnieuw moet bespreken, teneinde in september zijn besluit te kunnen aannemen.

ten slotte heeft de Europese Raad herman Van Rompuy herverkozen tot zijn voorzitter.

* * *

32

te worden uitgevoerd. Overeenkomstig de conclusies van de Raad van 17 februari 2012 en met inachtneming van de rol van de sociale partners en de nationale stelsels van loonvorming wordt van de lidstaten verwacht dat zij:

− zich meer inspannen om het voor werkgevers eenvoudiger en aantrekkelijker te maken personeel aan te werven, zo nodig door de loonvormingsmechanismen te verbeteren;

– belemmeringen voor het scheppen van banen wegnemen;

– en een actief arbeidsmarktbeleid voeren, met name om de participatie van jongeren, vrouwen en oudere werknemers te vergroten.

11. De Europese Raad kijkt uit naar het werkgelegenheidspakket dat de commissie binnenkort zal presenteren en dat vooral gericht is op het versterken van de groei door het mobiliseren van de Europese beroepsbevolking, op het bevorderen van het scheppen van banen in sleutelsectoren van de economie, op een betere aanpak van de behoefte aan bepaalde vaardigheden, op het bevorderen van arbeidsmarkttransities en op het verbeteren van de geografische mobiliteit. hij benadrukt hoe belangrijk het is dat vooruitgang wordt geboekt bij het versterken van de wederzijdse erkenning van beroepskwalificaties, dat het aantal gereglementeerde beroepen moet worden verminderd en dat ongerechtvaardigde regelgevingsbarrières moeten worden geslecht.

12. het is van het grootste belang dat de lidstaten deze prioriteiten en uitdagingen volledig vertalen in preciezere, operationelere en beter meetbare verplichtingen in hun Nhp's en hun stabiliteits- of convergentieprogramma's. De lidstaten die deelnemen aan het Euro plus-pact moeten daarin nog meer verplichtingen opnemen met betrekking tot een klein aantal essentiële, tijdige en meetbare hervormingen ter verwezenlijking van de doelstellingen van het pact.

13. Daarbij zal niet alleen een voorname rol voor de sociale partners en de regio's zijn weggelegd, maar zal bovendien ten volle gebruik worden gemaakt van de instrumenten van het nieuwe economisch bestuur van de Europese Unie. De Europese Raad roept ertoe op om uiterlijk in juni de twee op tafel liggende voorstellen ter verdere versterking van het toezicht in de eurozone aan te nemen.

acties op eu-niveau14. In zijn bijeenkomsten van oktober en december 2011

heeft de Europese Raad een duidelijk kader geschetst voor een reeks groeibevorderende voorstellen. tijdens de informele bijeenkomst van 30 januari 2012 zijn enkele bijzonder dringende maatregelen besproken waarover de Raad in juni aanstaande verslag zal uitbrengen. het werk moet op alle fronten doorgaan om vaart te zetten achter dit maatregelenpakket.

15. In het bijzonder zullen de inspanningen worden voortgezet teneinde:

− de eengemaakte markt in een nieuwe ontwikkelingsfase te brengen door het bestuur ervan te versterken en de uitvoering en handhaving ervan te verbeteren; in dit verband ziet de Europese Raad uit naar de presentatie,

6. hoewel alle lidstaten belangrijke maatregelen hebben genomen, blijven de hervormingen op bepaalde gebieden achter en is de uitvoering ongelijkmatig, zoals tot uitdrukking komt in de jaarlijkse groeianalyse van de commissie en het verslag van het voorzitterschap over het Europees semester.

7. Voorts wordt in het recente verslag van de commissie over het waarschuwingsmechanisme, dat de eerste stap vormt van de nieuwe procedure inzake preventie en correctie van macro-economische onevenwichtigheden, gewezen op bepaalde uitdagingen en potentiële risico's die voortvloeien uit macro-economische onevenwichtigheden in enkele lidstaten. De Raad zal het verslag grondig bestuderen. De Europese Raad verzoekt de Raad en de commissie volledig, doeltreffend en snel uitvoering te geven aan de procedure, en hij verzoekt de lidstaten dienovereenkomstig te handelen.

8. Begrotingsconsolidatie is een essentiële voorwaarde voor terugkeer naar grotere groei en werkgelegenheid. Zij moet worden gedifferentieerd naar de omstandigheden van de lidstaten. alle lidstaten moeten hun verplichtingen overeenkomstig de voorschriften van het Stabiliteits en Groeipact blijven nakomen, die het mogelijk maken dat de automatische stabilisatoren functioneren op het overeengekomen traject van structurele begrotingsaanpassing, en moeten tegelijk de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op lange termijn waarborgen. Landen die zijn opgenomen in een bijstandsprogramma moeten zich houden aan de in het programma overeengekomen doelstellingen en structurele hervormingen. In dezelfde geest moeten lidstaten die onder druk van de markt staan de overeengekomen begrotingsdoelstellingen halen en klaar staan om indien nodig verdere consolidatiemaatregelen te treffen. Bij het streven naar consolidatie moet bijzondere zorg worden besteed aan het prioriteren van uitgaven die investeren in toekomstige groei en daarbij moet de nadruk komen te liggen op onderwijs, onderzoek en innovatie.

9. Belastingbeleid kan bijdragen tot begrotingsconsolidatie en groei. Overeenkomstig de conclusies van de Raad van 21 februari en onder erkenning van de bevoegdheden van de lidstaten op dit gebied, verzoekt de Europese Raad de lidstaten waar passend hun belastingstelsels opnieuw te bezien teneinde die doeltreffender en doelmatiger te maken door ongerechtvaardigde belastingvrijstellingen af te schaffen, de belastinggrondslag te verbreden, de belastingdruk te verschuiven weg van arbeid, de efficiëntie van de belastinginning te verbeteren en belastingfraude te bestrijden. De Raad en de commissie wordt verzocht snel concrete manieren uit te werken om belastingfraude en belastingontwijking beter te bestrijden, ook in relatie tot derde landen, en uiterlijk in juni 2012 verslag uit te brengen.

10. Resolute actie is nodig om de arbeidsparticipatie in 2020 op 75% te brengen. De door de staatshoofden en regeringsleiders op 30 januari vastgestelde richtsnoeren bieden de lidstaten specifieke sturing, met name wat betreft jeugdwerkloosheid en de opstelling van hun nationale banenplannen in het kader van hun Nhp's. teneinde armoede en sociale uitsluiting te bestrijden, dienen actieve inclusiestrategieën, met inbegrip van activerende arbeidsmarktmaatregelen,

33

18. Innovatie en onderzoek staan centraal in de Europa 2020-strategie. Europa heeft een sterke wetenschapsbasis, maar zijn vermogen om onderzoek om te zetten in nieuwe innovaties die inspelen op behoeften van de markt, moet worden verbeterd. Uitgaand van een verslag van het voorzitterschap maakte de Europese Raad de balans op van de vorderingen die zijn gemaakt bij het uitvoeren van zijn conclusies van februari 2011 en concludeerde hij dat er meer inspanningen zijn vereist met het oog op:

− de voltooiing van de Europese onderzoeksruimte (EOR) in 2014; in dit verband was hij verheugd over het voornemen van de commissie om in juni 2012 een kader voor de EOR voor te stellen;

− de verbetering van de mobiliteit en de loopbaanvooruitzichten van onderzoekers;

− de snelle vaststelling en implementatie van de inventaris van door de EU gefinancierde O&O en van de geïntegreerde innovatie-indicator;

− een instrument voor de exploitatie van intellectuele-eigendomsrechten op Europees niveau;

− het bereiken van een definitief akkoord door de deelnemende lidstaten, uiterlijk in juni 2012, over het laatste resterende probleem met betrekking tot het octrooipakket;

− de totstandbrenging van een optimaal klimaat voor ondernemers om hun ideeën te vermarkten en werkgelegenheid te scheppen, en het gebruiken van vraaggestuurde innovatie als belangrijkste aanjager van het Europese onderzoeks- en ontwikkelingsbeleid; in het bijzonder invoering van een doeltreffende durf kapitaalregeling voor de gehele EU, met inbegrip van een "EU-paspoort", een financieringsregeling ter ondersteuning van innoverende kleine en middelgrote ondernemingen, en het in overweging nemen van een "dakfonds" ter verstrekking van grensoverschrijdend risicokapitaal en doeltreffender benutting van precommerciële overheidsopdrachten ter ondersteuning van innovatieve en high tech-bedrijven;

− versterking van sleuteltechnologieën die systeemrel-evant zijn voor het innoverend vermogen van de in-dustrie en de gehele economie.

19. Wat energie betreft, is het van belang uitvoering te geven aan de in februari en december 2011 overeengekomen richtsnoeren en de toezegging om de interne markt voor energie uiterlijk in 2014 te voltooien, onder meer middels de volledige uitvoering van het derde energiepakket binnen de overeengekomen termijnen, en de netwerken over de grenzen heen aan elkaar te koppelen. De Europese Raad ziet uit naar de in juni aanstaande verwachte mededeling van de commissie waarin de balans wordt opgemaakt van de mate van liberalisering en integratie van de interne markt voor energie.

20. De Europese Raad wijst op de belangrijke rol van de industrie met betrekking tot groei, concurrentievermogen, uitvoer en scheppen van werkgelegenheid in Europa en als motor voor productiviteit en innovatie.

in juni, door de commissie van haar mededeling over de eengemaakte markt, haar verslag over de dienstenrichtlijn, alsmede haar verslag over het resultaat van de sectorprestatietests; hij is ingenomen met het voornemen van de commissie om in de tweede helft van dit jaar een nieuwe ronde maatregelen voor te stellen om nieuwe groeigebieden in de eengemaakte markt te ontsluiten. In dit verband onderstreept de Europese Raad het belang van de voltooiing van de eengemaakte markt en het wegnemen van de resterende obstakels;

– uiterlijk in 2015 de digitale eengemaakte markt te voltooien, met name door maatregelen aan te nemen om het vertrouwen in onlinehandel te stimuleren en door een betere breedbanddekking, onder meer door de kosten van de hogesnelheidsbreedbandinfrastructuur te verlagen; de Europese Raad ziet uit naar de komende voorstellen van de commissie inzake auteursrecht;

– de administratieve lasten en de regeldruk op EU- en nationaal niveau te verminderen; de Europese Raad is ingenomen met het voornemen van de commissie om een mededeling in te dienen over verdere stappen ter vermindering van de regeldruk, onder meer maatregelen ter ondersteuning van micro-ondernemingen. hij verzoekt de commissie om sectorale streefcijfers in overweging te nemen;

– handelsbarrières weg te nemen en voor een betere markttoegang en investeringsvoorwaarden te zorgen, overeenkomstig de conclusies van oktober 2011 en de verklaring van januari 2012; de Europese Raad verwelkomt het nieuwe verslag van de commissie over handels- en investeringsbelemmeringen. De Europese Raad zal in juni dit jaar de vorderingen evalueren en bespreken hoe de Unie haar handels- en investeringsbetrekkingen met belangrijke partners kan verdiepen

16. De Europese Raad is van oordeel dat grotere "peer pressure" kan bijdragen tot meer eigen inbreng en verantwoordelijkheid van de staatshoofden en regeringsleiders met betrekking tot de rol van de Raad en de afzonderlijke lidstaten bij de ontwikkeling van de eengemaakte markt en de naleving van de voorschriften ervan. Daartoe verzoekt de Europese Raad:

− de commissie om te voorzien in transparante scoreboards als basis voor een adequate benchmarking;

− de voorzitter van de Europese Raad om ervoor te zorgen dat de Europese Raad regelmatig toezicht uitoefent op de in de verschillende Raadsformaties geboekte vooruitgang met betrekking tot de voornaamste voorstellen betreffende de eengemaakte markt.

17. het is van cruciaal belang om te werken aan een economie waarin hulpbronnen efficiënter worden gebruikt, die groener is en die een groter concurrentievermogen heeft. De Europese Raad roept op om uiterlijk in juni een akkoord over de energie-efficiëntierichtlijn te bereiken. herinnerend aan zijn conclusies van december 2011 roept hij ook op tot snelle vooruitgang bij het bepalen van een strategie 2050 voor een koolstofarme ontwikkeling en bij de uitvoering van het stappenplan voor een efficiënt hulpbronnengebruik in Europa.

34

– uitvoeren van het in 2011 vastgestelde actieplan inzake voedselprijsschommelingen en landbouw; vergroten van de transparantie op de grondstoffenmarkten; verder uitvoeren van het actieplan van Seoel inzake ontwikkeling, met nadruk op infrastructuur en groene groei;

– bevorderen van groene groei en duurzame ontwikkeling; bestrijden van met name klimaatverandering en aanboren van financieringsbronnen voor maatregelen tegen klimaatverandering;

– bestrijden van protectionisme en steunen van een actieve WtO-onderhandelingsagenda, mede voor de minst ontwikkelde landen;

– in acht nemen van de sociale dimensie van mondialisering, met name de jeugdwerkloosheid.

26. De Europese Raad werd geïnformeerd over de besprekingen op G20-niveau over de substantiële verhoging van de IMF-middelen. hij memoreerde dat de lidstaten van de eurozone al toegezegd hebben dat zij via bilaterale leningen 150 mil-jard euro beschikbaar zullen stellen voor de algemene mid-delen van het IMF, en dat ook andere lidstaten van de EU te kennen hebben gegeven een rol te willen spelen bij het versterken van de IMF-middelen. hij moedigde de ministers van Financiën van de G20 aan om te blijven werken aan de totstandkoming van een akkoord over verhoging van de IMF-middelen tijdens hun volgende vergadering in april, teneinde het IMF beter in staat te stellen zijn systeemtaken ter ondersteuning van zijn leden wereldwijd uit te voeren.

27. De Europese Raad werd geïnformeerd over de stand van zaken bij de voorbereidingen voor de G8-top.

rio+20-Conferentie van de Verenigde naties over duurzame ontwikkeling28. De Europese Raad betuigde opnieuw zijn krachtige steun

voor een ambitieus resultaat van de Rio+20-conferentie van de VN over duurzame ontwikkeling. hij benadrukte de noodzaak van een grote inbreng van de particuliere sector en van het maatschappelijk middenveld tijdens de conferentie. hij formuleerde enkele kernbeginselen waardoor de EU zich zal laten leiden tijdens de voorbereidingen:

− de conferentie moet opkomen voor de wereldwijde transitie naar een groene economie, en zodoende milieubescherming bevorderen, aan de uitroeiing van armoede bijdragen en een koolstofarme en hulpbronnenefficiënte groei stimuleren;

– zij moet streven naar duidelijke operationele doelen en concrete maatregelen op nationaal en internationaal niveau binnen overeengekomen tijdschema's;

– zij moet bijdragen tot een sterker mondiaal institutioneel kader voor duurzame ontwikkeling, waarbij het UNEp moet worden opgewaardeerd tot een gespecialiseerde organisatie;

– zij moet het werk aan mondiale en coherente post-2015-doelen voor duurzame ontwikkeling stimuleren, mede in het licht van het proces ter herziening van de millenniumdoelen voor ontwikkeling.

21. De werkzaamheden en de besprekingen in verband met de commissievoorstellen betreffende, respectievelijk, energiebelasting, de gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting, de belasting op financiële transacties en de herziening van de richtlijn spaarbelasting moeten worden voortgezet. De onderhandelingsrichtsnoeren voor overeenkomsten met derde landen inzake spaarbelasting moeten snel worden vastgesteld. De Raad en de commissie zullen vanaf juni 2012 regelmatig verslag uitbrengen over de stand van zaken op dit gebied.

22. Evenzeer is het van belang de hervorming van de regelgeving in de financiële sector snel te voltooien. Op basis van het recentelijk bereikte politieke akkoord moet de verordening betreffende de Europese marktinfrastructuur nu zo snel mogelijk worden aangenomen. Daarnaast moet uiterlijk in juni, respectievelijk december 2012 overeenstemming worden bereikt over het voorstel inzake de kapitaalvereisten voor banken en het voorstel inzake de markten voor financiële instrumenten, gezien de doelstelling om over één "rule book" te beschikken en te zorgen voor een tijdige en samenhangende uitvoering van Bazel III. De wijzigingen van de verordening betreffende ratingbureaus moeten zo spoedig mogelijk worden aangenomen. De Europese Raad kijkt uit naar het resultaat van de evaluatie door de commissie van verplichte verwijzingen naar de ratings van ratingbureaus in de EU wetgeving.

23. het is belangrijk het vertrouwen van de beleggers in het bankwezen van de EU te herstellen en ervoor te zorgen dat er kredieten naar de reële economie blijven vloeien, met name door het versterken van de kapitaalposities van de banken zonder buitensporige af bouw van vreemd vermogen ('deleveraging') en, waar nodig, maatregelen die de toegang van banken tot financiering steunen. De Raad zal in dit verband de uitvoering van de in oktober vorig jaar genomen besluiten op de voet volgen. De commissie wordt verzocht zich te beraden op een mogelijke versterking van het huidige kader voor de beloning van bestuurders.

24. Gezien de noodzaak de particuliere financiering van belangrijke infrastructuurprojecten te stimuleren, moet er intensiever worden gewerkt aan de proeffase van het Europa 2020 initiatief inzake projectobligaties, ten einde tegen juni een akkoord te bereiken.

II. INtERNatIONaLE tOpONtMOEtINGEN

G20 en G825. De Europese Raad besloot dat met het oog op de top van de

G20 de volgende prioriteiten moeten worden nagestreefd:− waarborgen van effectieve coördinatie op mondiaal

niveau met het oog op sterke, duurzame en evenwichtige groei en vooruitgang bij de uitvoering van het actieplan van cannes;

– nakomen van de G20-afspraken betreffende hervorming van de financiële markten, mede wat betreft een streng toezicht, teneinde wereldwijd gelijke concurrentievoorwaarden te garanderen;

35

de gezamenlijke inspanningen om illegale immigratie te voorkomen worden voortgezet, overeenkomstig de totaalaanpak van migratie van de EU.

30. De Europese Raad verzoekt de commissie en de hoge vertegenwoordiger om voor het einde van dit jaar een routekaart voor te leggen ter omschrijving en sturing van de uitvoering van het EU-beleid ten aanzien van onze partners in het Zuidelijk Middellandse-Zeegebied, waarin de doelstellingen, instrumenten en maatregelen ervan worden opgesomd, en de nadruk wordt gelegd op synergieën met de Unie voor het Middellandse-Zeegebied en andere regionale initiatieven.

31. De Europese Raad is ontzet over de situatie in Syrië en onderschrijft de conclusies van de Raad van 27 februari 2012. Overeenkomstig de resolutie van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties van 1 maart dringt hij er bij de Syrische autoriteiten op aan onmiddellijk een einde te maken aan het massale geweld en de schendingen van de mensenrechten ten aanzien van de burgerbevolking. De Europese Raad blijft vastbesloten te garanderen dat degenen die verantwoordelijk zijn voor de gruweldaden in Syrië ter verantwoording worden geroepen voor hun daden, en zal nauw samenwerken met en bijstand verlenen aan degenen die deze gruwelijke misdaden proberen te documenteren. De Europese Raad bevestigt dat hij het vaste voornemen heeft om de druk op het Syrische regime te blijven verhogen zolang het geweld en de schendingen van de mensenrechten voortduren, en verzoekt de Raad verder gerichte beperkende maatregelen tegen het regime voor te bereiden. hij roept president assad op om, in het belang van het land, afstand te doen van de macht teneinde een vreedzame overgang mogelijk te maken. De EU is bereid, zodra de democratische overgang in gang wordt gezet, een nieuw partnerschap te ontwikkelen en steun te verlenen.

32. De Europese Raad wijst er nogmaals op dat onaf hankelijke humanitaire agentschappen vrij en ongehinderd toegang moet worden verleend zodat, in overeenstemming met de humanitaire beginselen, aan hulpbehoevenden bijstand kan worden verstrekt. De Unie heeft reeds geldmiddelen voor humanitaire doeleinden beschikbaar gesteld en is bereid deze te verhogen zodra de omstandigheden ter plaatse de humanitaire organisaties in staat stellen de noodhulpoperaties uit te breiden.

33. De Europese Raad bevestigt zijn steun aan de inspanningen van de arabische Liga om een einde te maken aan het geweld in Syrië, en verleent zijn volledige steun aan de missies van voormalig VN-Secretaris-Generaal kofi annan als gezamenlijk speciaal gezant van de Verenigde Naties en de arabische Liga voor de crisis in Syrië. hij ondersteunt de totstandkoming van de Groep Vrienden van het Syrische volk, alsook de conclusies van haar eerste vergadering op 24 februari 2012.

34. De Europese Raad roept alle leden van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, in het bijzonder Rusland en china, nogmaals op samen te werken om een einde te maken aan het geweld. De Europese Unie steunt de Syrische oppositie in haar strijd voor vrijheid, waardigheid en democratie; zij erkent de Syrische Nationale Raad als legitieme vertegenwoordiger van alle Syriërs en roept alle leden van

III. BUItENLaNDS BELEID29. Een jaar na het begin van de arabische Lente besprak de

Europese Raad de nieuwe trends en de lering uit de ontwik-kelingen in de regio, en evalueerde hij de uitvoering van de EU steun tot dusver. De EU bevordert en steunt de democ-ratische overgang in de landen van het Zuidelijk Nabuursc-hap en in de ruimere regio van het Midden-Oosten en de Golf. De EU blijft zich inzetten voor het ontwikkelen van partnerschappen met de landen uit het Zuidelijk Nabuursc-hap, op basis van differentiatie, wederzijdse verantwoording-splicht en gehechtheid aan universele waarden, met inbegrip van de bescherming van de religieuze minderheden (ook van christenen). Overeenkomstig de in zijn eerdere verklaringen en in de Raadsconclusies van 20 juni 2011 geformuleerde be-ginselen en doelstellingen kwam de Europese Raad overeen dat de EU zich in haar verdere betrokkenheid bij, en bijdrage tot het proces zal laten leiden door de volgende beginselen:

− de EU moedigt alle landen van het Zuidelijk Nabuurschap aan om ingrijpende politieke hervormingen door te voeren die gericht zijn op het opbouwen en consolideren van democratie, het vestigen en versterken van de rechtsstaat en het doen eerbiedigen van de mensenrechten en de burgerlijke vrijheden, met bijzondere aandacht voor de rechten van vrouwen en minderheden;

– gelet op de economische en financiële uitdagingen waarmee veel landen in de regio worden geconfronteerd, zal de EU haar instrumenten blijven inzetten en de bijstand meer richten op goed bestuur en het scheppen van werkgelegenheid; zij zal haar inspanningen in het kader van de taskforcevergaderingen voortzetten, waarbij ook stakeholders uit het bedrijfsleven worden betrokken. De Europese Raad riep in dit verband op tot een spoedige bekrachtiging van de uitbreiding van het mandaat van de EBRD;

– in dat verband is de EU vastbesloten haar steun aan democratische hervorming te koppelen en dus meer steun te geven aan partners die vorderingen maken op weg naar inclusieve democratische stelsels, maar haar steun te heroverwegen wanneer een regering zich schuldig maakt aan onderdrukking, of ernstige of systematische schendingen van de mensenrechten;

– de EU zal haar partnerschap met het maatschappelijk middenveld verder versterken, onder meer door het starten van de nabuurschapsfaciliteit voor het maatschappelijk middenveld;

– er is snelle vooruitgang nodig bij de lopende onderhandelingen over de handel en de voorbereiding van onderhandelingen over diepe en brede vrijhandelsakkoorden zodat de economieën van partners geleidelijk in de eengemaakte markt van de EU worden geïntegreerd en de mogelijkheden tot markttoegang worden verruimd;

– de dialogen over migratie, mobiliteit en veiligheid zullen worden uitgebreid met het oog op de bevordering van intermenselijke contacten, zakelijke contacten en wederzijds begrip; in dit verband zullen

36

Europese Raad verzoekt de Raad zijn werkzaamheden betreffende verdere maatregelen voort te zetten. hij herhaalt dat de Unie vastbesloten blijft haar contacten met het Belarussische maatschappelijk middenveld te versterken en de democratische aspiraties van het Belarussische volk te ondersteunen.

IV. OVERIGE pUNtEN39. De Europese Raad bekrachtigt de conclusies van de Raad

van 28 februari 2012 over uitbreiding en het stabilisatie- en associatieproces en besluit Servië de status van kandidaat-lidstaat te verlenen.

40. herinnerend aan zijn besprekingen van 2011 wijst de Europese Raad er nogmaals op dat alle juridische voorwaarden zijn vervuld voor het nemen van een besluit inzake de toetreding van Bulgarije en Roemenië tot het Schengengebied.

41. De Europese Raad erkent ook de niet af latende inspanningen van Bulgarije en Roemenië.

42. De Europese Raad verzoekt de Raad om in de tussentijd maatregelen vast te stellen en uit te voeren die kunnen bijdragen tot de succesvolle uitbreiding van het Schengengebied met Roemenië en Bulgarije.

43. De Europese Raad verzoekt de Raad om op deze kwestie terug te komen teneinde in de zitting van de JBZ-Raad in september 2012 een besluit te kunnen vaststellen.

44. De Europese Raad memoreert zijn conclusies van juni 2011 over de versterking van de governance in het Schengengebied en benadrukt met name dat het belangrijk is spoedig overeenstemming te bereiken over de verordening betreffende de instelling van een evaluatie- en toezichtmechanisme voor de controle van de toepassing van het Schengenacquis. Dit mechanisme moet ook betrekking hebben op de manier waarop de instellingen die bij de toepassing van het Schengenacquis zijn betrokken, dienen te werken.

45. De Europese Raad heeft de heer herman Van Rompuy herbenoemd tot voorzitter van de Europese Raad voor het tijdvak van 1 juni 2012 tot en met 30 november 2014.

de Syrische oppositie op zich te verenigen in hun vreedzame strijd voor een nieuw Syrië waar alle burgers gelijke rechten genieten. De Europese Unie roept alle partijen op een proces te bevorderen dat tot een politieke oplossing leidt.

35. De Europese Raad benadrukt de verantwoordelijkheid van de Syrische autoriteiten ten aanzien van de veiligheid van buitenlanders in Syrië, ook van journalisten, met name door de evacuatie van degenen die zulks nodig hebben, te vergemakkelijken.

36. De Europese Raad is ingenomen met de conferentie inzake Somalië die op 23 februari 2012 in Londen is gehouden. De Europese Raad herinnert aan het strategisch kader van de EU voor de hoorn van afrika, dat de Raad op 14 november 2011 heeft aangenomen en verzoekt de Raad, de commissie en de hoge Vertegenwoordiger om, voortbouwend op het resultaat van de conferentie van Londen, een algehele betrokkenheid bij Somalië te handhaven. conform het strategisch kader van de EU dient de Raad Buitenlandse Zaken in oktober bij de Europese Raad verslag uit te brengen over de uitvoering van de overeengekomen maatregelen.

37. De Europese Raad is ingenomen met de vooruitgang die het Oostelijk partnerschap heeft geboekt bij het bevorderen van de politieke associatie en economische integratie met de EU. het partnerschap is gebaseerd op een gehechtheid aan gemeenschappelijke waarden, waarbij degenen die zich het meest inzetten voor hervormingen meer voordeel zullen halen uit hun relatie met de EU. De Europese Raad kijkt uit naar de routekaart voor het Oostelijk partnerschap met het oog op de volgende top van het Oostelijk partnerschap in de tweede helft van 2013.

38. De Europese Raad drukt zijn ernstige en groeiende bezorgdheid uit over de verdere verslechtering van de situatie in Belarus. hij is ingenomen met het besluit van de Raad ter uitbreiding van de lijst van personen die verantwoordelijk zijn voor ernstige mensenrechtenschendingen of onderdrukking van het maatschappelijk middenveld en de democratische oppositie, of die het regime van Loekasjenko ondersteunen of ervan profiteren, en die aan een reisverbod en een bevriezing van tegoeden onderworpen zijn. De

37

hEt kONINkRIJk BELGIË, DE REpUBLIEk BULGaRIJE, hEt kONINkRIJk DENEMaRkEN, DE BONDSREpUBLIEk DUItSLaND, DE REpUBLIEk EStLaND, IERLaND, DE hELLEENSE REpUBLIEk, hEt kONINkRIJk SpaNJE, DE FR aNSE REpUBLIEk, DE ItaLIa aNSE REpUBLIEk, DE REpUBLIEk cYpRUS, DE REpUBLIEk LEtLaND, DE REpUBLIEk LItOUWEN, hEt GROOthERtOGDOM LUXEMBURG, hONGaRIJE, MaLta, hEt kONINkRIJk DER NEDERLaNDEN, DE REpUBLIEk OOStENRIJk, DE REpUBLIEk pOLEN, DE pORtUGESE REpUBLIEk, ROEMENIË, DE REpUBLIEk SLOVENIË, DE SLOWa akSE REpUBLIEk, DE REpUBLIEk FINLaND EN hEt kONINkRIJk ZWEDEN,

hierna "de verdragsluitende partijen" genoemd;

ZIch ERVaN BEWUSt dat zij als lidstaten van de Europese Unie de verplichting hebben hun economisch beleid als een aangelegenheid van gemeenschappelijk belang te beschouwen;VERLaNGEND de voorwaarden voor een sterkere economische groei in de Europese Unie te bevorderen en daartoe een steeds nauwere coördinatie van het economisch beleid in de eurozone te ontwikkelen;VOOR OGEN hOUDEND dat het voor het behoud van de stabiliteit van de eurozone als geheel van essentieel belang is dat regeringen gezonde en houdbare overheidsfinanciën handhaven en voorkomen dat een algemeen overheidstekort buitensporig wordt, en dat daartoe specifieke voorschriften moeten worden ingesteld, onder andere een "regel inzake begrotingsevenwicht" en een automatisch mechanisme voor corrigerende maatregelen;ZIch BEWUSt van de noodzaak ervoor te zorgen dat hun algemene overheidstekort niet groter is dan 3 % van hun bruto binnenlands product tegen marktprijzen en dat hun algemene overheidsschuld niet groter is dan of voldoende daalt naar 60 % van hun bruto binnenlands product tegen marktprijzen;ER a aN hERINNEREND dat de verdragsluitende partijen als lidstaten van de Europese Unie zich dienen te onthouden van alle maatregelen die de verwezenlijking van de doelstellingen van de Europese Unie in het kader van de economische unie in gevaar kan brengen, met name het accumuleren van schulden buiten de algemene overheidsrekeningen;

VOOR OGEN hOUDEND dat de staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten van de eurozone op 9 december 2011 overeenstemming hebben bereikt over een versterkte architectuur voor de economische en monetaire unie, die voortbouwt op de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrondvest en het gemakkelijker maakt uitvoering te geven aan maatregelen op basis van de artikelen 121, 126 en 136 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie;VOOR OGEN hOUDEND dat de staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten van de eurozone en van andere lidstaten van de Europese Unie ernaar streven de bepalingen van dit Verdrag zo spoedig mogelijk op te nemen in de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrondvest;INGENOMEN MEt de wetgevingsvoorstellen die de Europese commissie binnen het kader van de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrondvest op 23 november 2011 voor de eurozone heeft ingediend betreffende de versterking van het economische en budgettaire toezicht op lidstaten die ernstige moeilijkheden ondervinden of dreigen te ondervinden ten aanzien van hun financiële stabiliteit en betreffende gemeenschappelijke voorschriften voor het monitoren en beoordelen van ontwerpbegrotingsplannen en voor het garanderen van de correctie van buitensporige tekorten van de lidstaten, en NOta NEMEND van het voornemen van de Europese commissie om bijkomende wetgevingsvoorstellen in te dienen voor de eurozone, met name inzake rapportage vooraf over plannen voor de uitgifte van schuldpapier, inzake economische partnerschapsprogramma's die structurele hervormingen aangeven voor lidstaten die zich in een buitensporigtekortprocedure bevinden, en inzake de coördinatie van grote hervormingsplannen van lidstaten met betrekking tot het economisch beleid;UItING GEVEND aan hun bereidheid om hun steun te verlenen aan de voorstellen die de Europese commissie ter versterking van het stabiliteits- en groeipact kan indienen door voor de lidstaten die de euro als munt hebben, binnen de grenzen van dit Verdrag een nieuwe marge voor middellangetermijndoelstellingen in te stellen;ER NOta VaN NEMEND dat de Europese commissie bij het evalueren en bewaken van de begrotingsverplichtingen uit hoofde van dit Verdrag zal handelen in het kader van haar bevoegdheden als bepaald in het Verdrag betreffende de werking

VERDRAG INZAKE STABILITEIT, COÖRDINATIE EN BESTUUR

IN DE ECONOMISCHE EN MONETAIRE UNIE — 2 MAART 2012

VERDRAG INZakE StaBILItEIt, cOÖRDINatIE EN BEStUUR IN DE EcONOMISchE EN MONEtaIRE UNIE tUSSEN hEt kONINkRIJk BELGIË, DE REpUBLIEk BULGaRIJE, hEt kONINkRIJk DENEMaRkEN, DE BONDSREpUBLIEk DUItSLaND, DE REpUBLIEk EStLaND, IERLaND, DE hELLEENSE REpUBLIEk, hEt kONINkRIJk SpaNJE, DE FRANSE REpUBLIEk, DE ItaLIaaNSE REpUBLIEk, DE REpUBLIEk cYpRUS, DE REpUBLIEk LEtLaND, DE REpUBLIEk LItOUWEN, hEt GROOthERtOGDOM LUXEMBURG, hONGaRIJE, MaLta, hEt kONINkRIJk DER NEDERLaNDEN, DE REpUBLIEk OOStENRIJk, DE REpUBLIEk pOLEN, DE pORtUGESE REpUBLIEk, ROEMENIË, DE REpUBLIEk SLOVENIË, DE SLOWaakSE REpUBLIEk, DE REpUBLIEk FINLaND EN hEt kONINkRIJk ZWEDEN

38

ER a aN hERINNEREND dat de verdragsluitende partijen wier algemene overheidsschuld de referentiewaarde van 60 % overschrijdt, de verplichting hebben die schuld, als benchmark, met gemiddeld een twintigste per jaar te verlagen;VOOR OGEN hOUDEND dat bij de tenuitvoerlegging van dit Verdrag de specifieke rol van de sociale partners, zoals erkend in het recht of de nationale stelsels van elk van de verdragsluitende partijen, in acht moet worden genomen;BENaDRUkkEND dat geen enkele bepaling van dit Verdrag mag worden uitgelegd als een wijziging, in welke zin ook, van de economische beleidsvoorwaarden waaronder aan een verdragsluitende partij financiële bijstand is verleend in het kader van een stabilisatieprogramma waarbij de Europese Unie, haar lidstaten of het Internationaal Monetair Fonds zijn betrokken;ER NOta VaN NEMEND dat het voor de goede werking van de economische en monetaire unie vereist is dat de verdragsluitende partijen zich gezamenlijk inzetten voor een economisch beleid en dat zij daarbij, voortbouwend op de mechanismen van de coördinatie van het economisch beleid, als bepaald in de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrondvest, op alle gebieden die van essentieel belang zijn voor de goede werking van de eurozone, de noodzakelijke acties ondernemen en de noodzakelijke maatregelen treffen;MEt NaME NOta NEMEND van de wens van de verdragslu-itende partijen actiever gebruik te maken van nauwere samen-werking, als bepaald in artikel 20 van het Verdrag betreffende de Europese Unie en de artikelen 326 tot en met 334 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, zonder dat de interne markt wordt ondermijnd, en van hun wens ten volle een beroep te doen op specifieke maatregelen voor de lidstaten die de euro als munt hebben, uit hoofde van artikel 136 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en op een procedure voor de voorafgaande bespreking en coördinatie onder de verdragsluitende partijen die de euro als munt hebben van alle grote hervormingen van het economisch beleid waarvoor zij plannen hebben, teneinde beste praktijken als benchmark vast te stellen;hERINNEREND aan het akkoord dat de staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten van de eurozone op 26 oktober 2011 hebben bereikt over het verbeteren van het bestuur van de eurozone, onder meer door voortaan ten minste twee Eurotopbijeenkomsten per jaar te houden, die, behalve in uitzonderlijke omstandigheden, onmiddellijk na vergaderingen van de Europese Raad of vergaderingen waaraan alle verdragsluitende partijen die dit Verdrag bekrachtigd hebben deelnemen, belegd moeten worden;hERINNEREND, daarnaast, aan de goedkeuring door de staat-shoofden en regeringsleiders van de lidstaten van de eurozone en van andere lidstaten van de Europese Unie op 25 maart 2011 van het Euro plus-pact, waarin wordt aangegeven welke kwesties van essentieel belang zijn voor het bevorderen van het concur-rentievermogen in de eurozone;BENaDRUkkEND het belang van het Verdrag tot instelling van het Europees Stabiliteitsmechanisme als onderdeel van de algemene strategie ter versterking van de economische en mon-etaire unie en EROp WIJZEND dat het verlenen van financiële bijstand in het kader van nieuwe programma's uit hoofde van het Europees Stabiliteitsmechanisme vanaf 1 maart 2013 af hankelijk

van de Europese Unie, in het bijzonder de artikelen 121, 126 en 136;ER MEt NaME NOta VaN NEMEND dat de toepassing van de "regel inzake begrotingsevenwicht" als beschreven in artikel 3 van dit Verdrag, zal worden bewaakt door voor elke verdragsluitende partij, naargelang het passend is, landspecifieke middellangetermijndoelstellingen en een convergentietijdschema, naargelang het passend is, vast te stellen;ER NOta VaN NEMEND dat de middellangetermijndoelstel-lingen regelmatig dienen te worden bijgewerkt volgens een geza-menlijk overeengekomen methode, waarvan de voornaamste parameters regelmatig moeten worden geëvalueerd en waarbij de risico's van de expliciete en impliciete verplichtingen voor de overheidsfinanciën naar behoren worden weerspiegeld, over-eenkomstig de doelstellingen van het stabiliteits- en groeipact;ER NOta VaN NEMEND dat de evaluatie of met betrekking tot de middellangetermijndoelstellingen voldoende vooruitgang is geboekt, dient te geschieden op basis van een algehele beoorde-ling met het structurele saldo als ijkpunt, die een analyse omvat van de uitgaven ongerekend discretionaire maatregelen aan de ontvangstenzijde, sporend met de bepalingen van het recht van de Europese Unie, met name Verordening (EG) nr. 1466/97 van de Raad van 7 juli 1997 over versterking van het toezicht op begrot-ingssituaties en het toezicht op en de coördinatie van het econo-misch beleid, als gewijzigd bij Verordening (EU) nr. 1175/2011 van het Europees parlement en de Raad van 16 november 2011 ("het herziene stabiliteits- en groeipact");ER NOta VaN NEMEND dat het door de verdragsluitende partijen in te stellen correctiemechanisme als doel moet hebben afwijkingen van de middellangetermijndoelstelling of van het aanpassingstraject te corrigeren, met inbegrip van het gecumuleerde effect daarvan op de dynamiek van de overheidsschuld;ER NOta VaN NEMEND dat het hof van Justitie van de Europese Unie bevoegd dient te zijn, overeenkomstig artikel 273 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, uitspraak te doen over de naleving van de verplichting van de verdragsluitende partijen de "regel inzake begrotingsevenwicht" middels bindende, permanente en bij voorkeur constitutionele bepalingen in hun nationaal rechtssysteem om te zetten;ER a aN hERINNEREND dat het hof van Justitie van de Eu-ropese Unie overeenkomstig artikel 260 van het Verdrag betref-fende de werking van de Europese Unie bevoegd is een lidstaat van de Europese Unie die een van zijn arresten niet heeft uitgevo-erd, de betaling van een forfaitaire som of een dwangsom op te leggen en ER a aN hERINNEREND dat de Europese com-missie criteria heeft vastgesteld voor de bepaling van de in het kader van dat artikel op te leggen forfaitaire som of dwangsom;ER a aN hERINNEREND dat het vaststellen van maatregelen in het kader van de buitensporigtekortprocedure van de Europese Unie met betrekking tot lidstaten die de euro als munt hebben wier begrote of feitelijke algemene overheidstekort meer dan 3 % van het bruto binnenlands product bedraagt, moet worden vergemakkelijkt en dat tevens de doelstelling van die procedure, namelijk het aanmoedigen en, zo nodig, dwingen van een lidstaat om een eventueel vastgesteld tekort te verminderen, aanzienlijk moet worden versterkt;

39

van het Verdrag betreffende de Europese Unie, en het recht van de Europese Unie, met inbegrip van het procedurerecht wanneer secundaire wetgeving moet worden vastgesteld.

2. Dit Verdrag is van toepassing voor zover het verenigbaar is met de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrondvest en met het recht van de Europese Unie. het doet geen af breuk aan de bevoegdheid van de Unie om te handelen op het gebied van de economische unie.

TITEL III

BEGROtINGSpact

aRtIkEL 31. De verdragsluitende partijen passen de regels in dit lid toe,

naast en onverminderd hun verplichtingen uit hoofde van het recht van de Europese Unie/

a) de begrotingssituatie van de algemene overheid van een verdragsluitende partij moet in evenwicht zijn of een overschot vertonen;

b) aan de regel onder a) wordt geacht te zijn voldaan indien het jaarlijks structureel saldo van de algemene overheid voldoet aan de landspecifieke middellangetermijn-doelstelling, als bepaald in het herziene stabiliteits- en groeipact, met als benedengrens een structureel tekort van 0,5 % van het bruto binnenlands product tegen marktprijzen. De verdragsluitende partijen zorgen voor snelle convergentie naar hun respectieve middellangeter-mijndoelstelling. het tijdschema voor deze convergentie zal door de Europese commissie worden voorgesteld met inachtneming van de landspecifieke houdbaar-heidsrisico's. De vooruitgang naar en de naleving van de middellangetermijndoelstelling worden geëvalueerd op basis van een algehele beoordeling met het structurele saldo als ijkpunt, die een analyse omvat van de uitgaven ongerekend discretionaire maatregelen aan de ontvang-stenzijde, overeenkomstig het herziene stabiliteits- en groeipact;

c) de verdragsluitende partijen mogen uitsluitend in de in lid 3, onder b), bepaalde uitzonderlijke omstandigheden tijdelijk afwijken van hun respectieve middellangetermijndoelstelling of van het aanpassingstraject in die richting;

d) wanneer de verhouding tussen de algemene overheidsschuld en het bruto binnenlands product tegen marktprijzen aanzienlijk kleiner is dan 60 % en wanneer de risico's wat betreft de houdbaarheid op lange termijn van de overheidsfinanciën laag zijn, kan de benedengrens van de onder b) genoemde middellangetermijndoelstelling maximaal oplopen tot een structureel tekort van 1,0 % van het bruto binnenlands product tegen marktprijzen;

e) indien significante afwijkingen van de middellangeter-mijndoelstelling of van het aanpassingstraject in die richting worden vastgesteld, treedt automatisch een correctiemechanisme in werking. Dit mechanisme houdt onder meer in dat de betrokken verdragsluitende partij maatregelen dient uit te voeren om de afwijking-en binnen een welbepaalde termijn te corrigeren.

zal zijn van de bekrachtiging van dit Verdrag door de betrokken verdragsluitende partij en, zodra de in artikel 3, lid 2, van dit Ver-drag bedoelde overgangsperiode is verstreken, van de naleving van de voorschriften van dat artikel;ER NOta VaN NEMEND dat het koninkrijk België, de Bondsrepubliek Duitsland, de Republiek Estland, Ierland, de helleense Republiek, het koninkrijk Spanje, de Franse Republiek, de Italiaanse Republiek, de Republiek cyprus, het Groothertogdom Luxemburg, Malta, het koninkrijk der Nederlanden, de Republiek Oostenrijk, de portugese Republiek, de Republiek Slovenië, de Slowaakse Republiek en de Republiek Finland verdragsluitende partijen zijn die de euro als munt hebben en dat zij als zodanig door dit Verdrag gebonden zijn vanaf de eerste dag van de maand volgende op de nederlegging van hun akte van bekrachtiging, indien het Verdrag op die datum van kracht is;ER tEVENS NOta VaN NEMEND dat de Republiek Bulgarije, het koninkrijk Denemarken, de Republiek Letland, de Republiek Litouwen, hongarije, de Republiek polen, Roemenië en het koninkrijk Zweden verdragsluitende partijen zijn die, als lidstaten van de Europese Unie, op de datum van ondertekening van dit Verdrag een derogatie of ontheffing van deelname aan de eenheidsmunt hebben en, zolang deze derogatie of ontheffing niet is ingetrokken, uitsluitend gebonden zijn door de bepalingen van de titels III en IV van dit Verdrag waarvan zij bij de nederlegging van hun akte van bekrachtiging of op een latere datum verklaren voornemens te zijn erdoor gebonden te zijn;

ZIJN DE VOLGENDE BEpaLINGEN OVEREENGEkOMEN:

TITEL I

DOEL EN tOEpaSSINGSGEBIED

aRtIkEL 11. Met dit Verdrag komen de verdragsluitende partijen als

lidstaten van de Europese Unie overeen de economische pijler van de economische en monetaire unie te versterken door een aantal regels vast te stellen ter bevordering van de begrotingsdiscipline door middel van een begrotingspact, ter versterking van de coördinatie van hun economisch beleid en ter verbetering van het bestuur van de eurozone, waardoor wordt bijgedragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de Europese Unie inzake duurzame groei, werkgelegenheid, concurrentievermogen en sociale samenhang.

2. Dit Verdrag is volledig van toepassing op de verdragsluitende partijen die de euro als munt hebben. het is ook van toepassing op de andere verdragsluitende partijen in de mate en onder de voorwaarden als bepaald in artikel 14.

TITEL IIcONSIStENtIE EN VERhOUDING

tOt hEt UNIEREcht

aRtIkEL 21. Dit Verdrag wordt door de verdragsluitende partijen

toegepast en uitgelegd overeenkomstig de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrondvest, met name artikel 4, lid 3,

40

budgettair en economisch partnerschapsprogramma in dat een gedetailleerde beschrijving bevat van de structurele hervormingen die moeten worden ingesteld en uitgevoerd met het oog op een effectieve en duurzame correctie van haar buitensporige tekort. De inhoud en de vorm van deze programma's worden in het recht van de Europese Unie vastgesteld. het ter goedkeuring indienen ervan bij de Raad van de Europese Unie en bij de Europese commissie en het toezicht erop zullen geschieden in het kader van de bestaande toezichtsprocedures uit hoofde van het stabiliteits- en groeipact.

2. De tenuitvoerlegging van het budgettair en economisch partnerschapsprogramma en de jaarlijkse begrotingsplannen die ermee stroken, zullen door de Raad van de Europese Unie en door de Europese commissie worden bewaakt.

aRtIkEL 6Met het oog op een betere coördinatie van de planning van de uitgifte van nationaal schuldpapier, melden de verdragsluitende partijen hun plannen tot uitgifte van nationaal schuldpapier vooraf aan de Raad van de Europese Unie en aan de Europese commissie.

aRtIkEL 7Met volledige inachtneming van de procedurevoorschriften van de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrondvest verbinden de verdragsluitende partijen die de euro als munt hebben, zich ertoe hun steun te verlenen aan voorstellen of aanbevelingen van de Europese commissie wanneer zij van mening is dat een lidstaat van de Europese Unie die de euro als munt heeft, niet aan het tekortcriterium voldoet in het kader van een buitensporigtekortprocedure. Deze verplichting geldt niet wanneer wordt vastgesteld dat een gekwalificeerde meerderheid van de verdragsluitende partijen die de euro als munt hebben, zoals berekend naar analogie van de desbetreffende bepalingen van de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrondvest, zonder rekening te houden met het standpunt van de betrokken verdragsluitende partij tegen het voorgestelde of aanbevolen besluit is.

aRtIkEL 81. De Europese commissie wordt verzocht te gelegener tijd

aan de verdragsluitende partijen een verslag te presenteren betreffende de door elk van hen overeenkomstig artikel 3, lid 2, aangenomen bepalingen. Indien de Europese commissie, na de betrokken verdragsluitende partij in de gelegenheid te hebben gesteld haar opmerkingen te maken, in haar verslag concludeert dat deze verdragsluitende partij artikel 3, lid 2, niet heeft nageleefd, zal de zaak door een of meer verdragsluitende partijen bij het hof van Justitie van de Europese Unie aanhangig worden gemaakt. Een verdragsluitende partij die onaf hankelijk van het verslag van de commissie van oordeel is dat een andere verdragsluitende partij artikel 3, lid 2, niet heeft nageleefd, kan eveneens de zaak bij het hof van Justitie aanhangig maken. In de beide gevallen is het arrest van het hof van Justitie bindend voor de partijen bij de procedure, die de maatregelen nemen welke nodig zijn ter uitvoering van het arrest binnen een door het hof van Justitie vast te stellen termijn.

2. De in lid 1 vastgestelde regels worden uiterlijk een jaar na de inwerkingtreding van dit Verdrag van kracht in het nationaal recht van de verdragsluitende partijen middels bindende en permanente, bij voorkeur constitutionele, bepalingen of door andere garanties voor de volledige inachtneming en naleving ervan gedurende de nationale begrotingsprocessen. De verdragsluitende partijen stellen op nationaal niveau het in lid 1, onder e), bedoelde correctiemechanisme in op basis van door de Europese commissie voor te stellen gemeenschappelijke beginselen inzake met name de aard, de omvang en het tijdschema voor de corrigerende maatregelen die moeten worden genomen, ook in het geval van uitzonderlijke omstandigheden, en de taak en de onaf hankelijkheid van de instellingen die op nationaal niveau verantwoordelijk zijn voor het toezicht op de naleving van de in lid 1 bedoelde regels. In dergelijk correctiemechanisme worden de prerogatieven van de nationale parlementen ten volle geëerbiedigd.

3. Voor de toepassing van dit artikel gelden de definities van artikel 2 van het aan de Verdragen van de Europese Unie gehechte protocol (nr. 12) betreffende de procedure bij buitensporige tekorten.

Voor de toepassing van dit artikel gelden ook de volgende definities:

a) "jaarlijks structureel saldo van de algemene overheid" betekent het jaarlijks conjunctuurgezuiverde saldo, ongerekend eenmalige en tijdelijke maatregelen;

b) "uitzonderlijke omstandigheden" betekent een buiten de macht van de betrokken verdragsluitende partij vallende ongewone gebeurtenis die een aanzienlijke invloed heeft op de financiële positie van de overheid, of perioden van ernstige economische neergang zoals neergelegd in het herziene stabiliteits- en groeipact, mits de budgettaire houdbaarheid op middellange termijn door de tijdelijke afwijking door de verdragsluitende partij niet in gevaar komt.

aRtIkEL 4Wanneer de verhouding tussen de algemene overheidsschuld en het bruto binnenlands product van een verdragsluitende partij de in artikel 1 van het aan de Verdragen van de Europese Unie gehechte protocol (nr. 12) betreffende de procedure bij buitensporige tekorten bedoelde referentiewaarde van 60 % overschrijdt, verbindt die verdragsluitende partij zich ertoe deze verhouding met gemiddeld een twintigste per jaar als benchmark te verminderen, overeenkomstig artikel 2 van Verordening (EG) nr. 1467/97 van de Raad van 7 juli 1997 over de bespoediging en verduidelijking van de tenuitvoerlegging van de procedure bij buitensporige tekorten, als gewijzigd bij Verordening (EU) nr. 1177/2011 van de Raad van 8 november 2011. Over het bestaan van een buitensporig tekort door het niet naleven van het schuldcriterium wordt besloten in overeenstemming met de in artikel 126 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie bedoelde procedure.

aRtIkEL 51. Een verdragsluitende partij die onderworpen is aan een

buitensporigtekortprocedure krachtens de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrondvest, stelt een

41

aRtIkEL 11teneinde beste praktijken als benchmark vast te stellen en zich in te zetten voor een nauwer gecoördineerd economisch beleid, zorgen de verdragsluitende partijen ervoor dat zij alle plannen die zij hebben voor grote hervormingen van het economisch beleid, vooraf bespreken en, waar het passend is, onderling coördineren. De instellingen van de Europese Unie worden conform het recht van de Europese Unie bij die coördinatie betrokken.

TITEL V

BEStUUR VaN DE EUROZONE

aRtIkEL 121. De staatshoofden en regeringsleiders van de verdragsluitende

partijen die de euro als munt hebben, komen samen met de voorzitter van de Europese commissie informeel bijeen in een Eurotop. De voorzitter van de Europese centrale Bank wordt uitgenodigd om aan die bijeenkomsten deel te nemen.

De voorzitter van de Eurotop wordt gelijktijdig met de verkiezing van de voorzitter van de Europese Raad en voor dezelfde ambtstermijn bij gewone meerderheid benoemd door de staatshoofden en regeringsleiders van de verdragsluitende partijen die de euro als munt hebben.

2. De bijeenkomsten van de Eurotop worden, voor zover nodig en ten minste twee keer per jaar, gehouden om te spreken over aangelegenheden die verband houden met de specifieke verantwoordelijkheden die de verdragsluitende partijen die de euro als munt hebben delen inzake de eenheidsmunt, andere aangelegenheden betreffende het bestuur van de eurozone en de regels die daarop van toepassing zijn, en strategische richtsnoeren voor het voeren van economisch beleid om voor meer convergentie in de eurozone te zorgen.

3. De staatshoofden en regeringsleiders van de verdragsluitende partijen die niet de euro als munt hebben en die dit Verdrag hebben bekrachtigd, nemen deel aan de besprekingen tijdens de bijeenkomsten van de Eurotop betreffende concurrentievermogen voor de verdragsluitende partijen, de wijziging van de algehele architectuur van de eurozone en de grondregels die daarop in de toekomst van toepassing zullen zijn, alsmede, wanneer dit passend is en minimaal eenmaal per jaar, aan besprekingen betreffende specifieke aangelegenheden inzake de tenuitvoerlegging van dit Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur in de economische en monetaire unie.

4. De voorzitter van de Eurotop zorgt, in nauwe samenwerking met de voorzitter van de Europese commissie, voor de voorbereiding en de continuïteit van de bijeenkomsten van de Eurotop. het orgaan dat belast wordt met de voorbereiding en de follow-up van de bijeenkomsten van de Eurotop is de Eurogroep en de voorzitter ervan kan met het oog daarop worden uitgenodigd om deze bijeenkomsten bij te wonen.

5. De voorzitter van het Europees parlement kan worden uitgenodigd om te worden gehoord. De voorzitter van de Eurotop brengt na elke bijeenkomst van de Eurotop verslag uit aan het Europees parlement.

2. Indien een verdragsluitende partij op basis van haar eigen beoordeling of die van de Europese commissie, van oordeel is dat een andere verdragsluitende partij niet het nodige heeft gedaan om gevolg te geven aan het in lid 1 bedoelde arrest van het hof van Justitie, kan zij de zaak aanhangig maken bij het hof van Justitie en vragen dat financiële sancties worden opgelegd overeenkomstig de criteria die de Europese commissie in het kader van artikel 260 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie heeft vastgesteld. Indien het hof van Justitie van oordeel is dat de betrokken verdragsluitende partij zijn arrest niet is nagekomen, kan het deze de betaling van een forfaitaire som of dwangsom opleggen die passend is voor de omstandigheden en maximaal 0,1 % van haar bruto binnenlands product bedraagt. Betalingen die worden opgelegd aan een verdragsluitende partij die de euro als munt heeft, worden aan het Europees Stabiliteitsmechanisme verricht. In andere gevallen worden de betalingen aan de algemene begroting van de Europese Unie verricht.

3. Dit artikel vormt een compromis tussen de verdragsluitende partijen in de zin van artikel 273 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie.

TITEL IV

cOÖRDINatIE VaN hEt EcONOMISch BELEID EN cONVERGENtIE

aRtIkEL 9Voortbouwend op de coördinatie van het economisch beleid als bepaald in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, zeggen de verdragsluitende partijen toe zich gezamenlijk in te zetten voor een economisch beleid dat de goede werking van de economische en monetaire unie en de economische groei bevordert door middel van grotere convergentie en groter concurrentievermogen. Daartoe ondernemen de verdragsluitende partijen de nodige acties en nemen zij de nodige maatregelen op alle gebieden die van essentieel belang zijn voor de goede werking van het eurogebied bij het nastreven van de doelstellingen van bevordering van het concurrentievermogen en van de werkgelegenheid, van de verdere verbetering van de houdbaarheid van de overheidsfinanciën en van de versterking van de financiële stabiliteit.

aRtIkEL 10Overeenkomstig de voorschriften van de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrondvest houden de verdragsluitende partijen zich gereed om, wanneer dit passend en nodig is, actief gebruik te maken van specifieke maatregelen voor lidstaten die de euro als munt hebben, als bepaald in artikel 136 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en van nauwere samenwerking, als bepaald in artikel 20 van het Verdrag betreffende de Europese Unie en in de artikelen 326 tot en met 334 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, met betrekking tot aangelegenheden die van essentieel belang zijn voor de goede werking van de eurozone, zonder dat de interne markt wordt ondermijnd.

42

5. Dit Verdrag is op de verdragsluitende partijen met een derogatie, als bedoeld in artikel 139, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, of met een ontheffing, als bedoeld in het aan de Verdragen van de Europese Unie gehechte protocol (nr. 16) betreffende enkele bepalingen inzake Denemarken, die dit Verdrag hebben bekrachtigd, van toepassing vanaf de datum waarop het besluit tot intrekking van de derogatie of ontheffing in werking treedt, tenzij de betrokken verdragsluitende partij verklaart voornemens te zijn op een vroegere datum door het geheel of een deel van de bepalingen van titel III en titel IV van dit Verdrag gebonden te zijn.

aRtIkEL 15Dit Verdrag staat open voor toetreding door andere lidstaten van de Europese Unie dan de verdragsluitende partijen. De lidstaten treden toe bij de nederlegging van de akte van toetreding bij de depositaris, die de andere verdragsluitende partijen daarvan in kennis stelt. Na authentificatie door de verdragsluitende partijen, wordt de tekst van dit Verdrag in de taal van de toetredende lidstaat die ook een officiële taal en een werktaal van de instellingen van de Unie is, nedergelegd in het archief van de depositaris als een authentieke tekst van dit Verdrag..

aRtIkEL 16Binnen maximaal vijf jaar na de datum van inwerkingtreding van dit Verdrag worden op basis van een beoordeling van de ervaring met de tenuitvoerlegging ervan en overeenkomstig het Verdrag betreffende de Europese Unie en het van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie de noodzakelijke stappen ondernomen met het doel om de inhoud van dit Verdrag in het rechtskader van de Europese Unie te integreren.

Gedaan te Brussel, op de tweede dag van maart in het jaar tweeduizend en twaalf.Dit Verdrag wordt opgesteld in één exemplaar, in de Bulgaarse, Deense, Duitse, Engelse, Estse, Finse, Franse, Griekse, hongaarse, Ierse, Italiaanse, Letse, Litouwse, Maltese, Nederlandse, poolse, portugese, Roemeense, Sloveense, Slowaakse, Spaanse en Zweedse taal, zijnde alle teksten gelijkelijk authentiek, en wordt nedergelegd in het archief van de depositaris, die een voor eensluidend gewaarmerkt afschrift daarvan toezendt aan elk van de verdragsluitende partijen.

6. De voorzitter van de Eurotop houdt de verdragsluitende partijen die niet de euro als munt hebben en de andere lidstaten van de Europese Unie nauwgezet op de hoogte over de voorbereiding en de resultaten van de bijeenkomsten van de Eurotop.

aRtIkEL 13Zoals bepaald in titel II van het aan de Verdragen van de Europese Unie gehechte protocol (nr. 1) betreffende de rol van de nationale parlementen in de Europese Unie, zullen het Europees parlement en de nationale parlementen van de verdragsluitende partijen samen beslissen over de organisatie en de promotie van een conferentie van vertegenwoordigers van de desbetreffende commissies van het Europees parlement en vertegenwoordigers van de desbetreffende commissies van de nationale parlementen, om het begrotingsbeleid en andere onder dit Verdrag vallende kwesties te bespreken.

TITEL VI

aLGEMENE BEpaLINGENEN SLOtBEpaLINGEN

aRtIkEL 141. Dit Verdrag wordt door de verdragsluitende partijen

bekrachtigd overeenkomstig hun onderscheiden grondwettelijke bepalingen. De akten van bekrachtiging worden nedergelegd bij het Secretariaat-generaal van de Raad van de Europese Unie ("de depositaris").

2. Dit Verdrag treedt in werking op 1 januari 2013, op voorwaarde dat twaalf verdragsluitende partijen die de euro als munt hebben, hun akte van bekrachtiging hebben nedergelegd, of op de eerste dag van de maand volgende op de nederlegging van de twaalfde akte van bekrachtiging door een verdragsluitende partij die de euro als munt heeft, al naargelang welke van deze dagen eerder valt.

3. Dit Verdrag is vanaf de datum van inwerkingtreding van toepassing op de verdragsluitende partijen die de euro als munt hebben en het Verdrag hebben bekrachtigd. het is van toepassing op de overige verdragsluitende partijen die de euro als munt hebben vanaf de eerste dag van de maand volgende op de nederlegging van hun respectieve akte van bekrachtiging.

4. In afwijking van de leden 3 en 5, is titel V vanaf de datum van inwerkingtreding van dit Verdrag van toepassing op alle betrokken verdragsluitende partijen.

43

De staatshoofden en regeringsleiders van de eurozone hebben herman Van Rompuy tot voorzitter van de Eurotop benoemd. Zij zijn ingenomen met de vooruitgang die inzake het nieuwe Griekse programma is geboekt, met name met de door de Eurogroep gesloten overeenkomst over het beleidspakket en het aanbod aan particuliere schuldeisers. het programma heeft tot doel de Griekse economie opnieuw op een duurzame leest te schoeien, de houdbaarheid van de schuldpositie te garanderen en het concurrentievermogen te herstellen. Zij zijn tevens ingenomen met de wetgeving inzake de overeengekomen voorafgaande maatregelen van de Griekse autoriteiten, die de formele goedkeuring van het programma in de komende dagen mogelijk zal maken. De verdere versterking van de Griekse institutionele capaciteit en een uitgebreid toezicht ter plaatse zijn van essentieel belang voor de volledige uitvoering en het welslagen van het tweede Griekse programma. De staatshoofden en regeringsleiders van de eurozone steunen derhalve de door de commissie genomen maatregelen om haar aanwezigheid in Griekenland te vergroten teneinde het toezicht op het programma en de verstrekking

van technische bijstand middels de werkzaamheden van haar taskforce te verbeteren. Zij steunen ook de concrete en specifieke maatregelen ter verbetering van de groei, die door de Griekse premier en de voorzitter van de commissie zijn toegelicht, met inbegrip van de steun uit het EU-structuurfonds voor belangrijke infrastructuurprojecten, en maatregelen ter verbetering van het ondernemingsklimaat, stimulering van de liquiditeit voor het mkb en bevordering van werkgelegenheid en opleiding.Zij bevestigen vastbesloten te zijn de geschiktheid van het totale plafond van het ESFS/ESM vóór het einde van de maand te evalueren. Voorts komen zij overeen om de betaling van het gestorte kapitaal voor het ESM te bespoedigen, met volledige inachtneming van de nationale parlementaire procedures, te beginnen met de betaling van twee schijven in 2012. Een herzien tijdschema voor de betaling van de resterende schijven zal vóór het einde van deze maand1 worden overeengekomen. De staatshoofden en regeringsleiders van de eurozone memoreren hun vastberaden wil om al het nodige te doen om de financiële stabiliteit van de hele eurozone te verzekeren, en hun bereidheid om dienovereenkomstig te handelen.

VERKLARING VAN DE STAATSHOOFDEN EN REGERINGSLEIDERS

VAN DE EUROZONE — 2 MAART 2012

1 De minister-president van Slowakije verklaarde dat haar regering niet over een mandaat beschikt om deze toezegging te doen.

44

I. cONSOLIDatIE VaN DE EcONOMISchE EN MONEtaIRE UNIE

De economische en monetaire unie (EMU) is opgericht om welvaart en stabiliteit te brengen in Europa. Zij is de hoeksteen van de Europese Unie. De EMU staat vandaag voor een fundamentele uitdaging. Zij moet worden versterkt om economisch en sociaal welzijn te waarborgen.In dit rapport, dat door de voorzitter van de Europese Raad in samenwerking met de voorzitter van de commissie, de voorzitter van de Eurogroep en de president van de Europese centrale Bank is opgesteld, wordt een visie geformuleerd voor de EMU als waarborg voor stabiliteit en blijvende welvaart. In deze visie wordt een centrale plaats ingeruimd voor een sterke en stabiele architectuur op financieel, budgettair, economisch en politiek gebied die de strategie voor banen en groei ondersteunt.

uitdagingenEen effectieve visie moet het hoofd bieden aan de uitdagingen op lange termijn waarvoor de EMU zich gesteld ziet. De eurozone wordt gekenmerkt door diversiteit en nationale beleidsvorming is de meest doeltreffende methode voor veel economische beslissingen. toch kunnen de lidstaten hun nationaal beleid niet

elk afzonderlijk bepalen indien de gevolgen daarvan onmiddellijk voelbaar worden in de gehele eurozone. In dat nationaal beleid moet dan ook ten volle rekening worden gehouden met het gegeven dat wij deel uitmaken van een monetaire unie. het handhaven van een toereikende concurrentiekracht, coördinatie en convergentie om te zorgen voor duurzame groei zonder grote onevenwichtigheden is van essentieel belang. Dit moet de mogelijkheid bieden van een passende beleidsmix met het eengemaakte monetaire beleid met het oog op prijsstabiliteit.Maar om stabiliteit en groei in de eurozone te waarborgen moeten de lidstaten volgens gemeenschappelijke regels optreden en coördineren. het moet mogelijk zijn de naleving van deze voorschriften af te dwingen wanneer nationaal beleid negatieve gevolgen heeft voor de andere EMU-leden. Dat is noodzakelijk om te zorgen voor de minimale convergentie die nodig is opdat de EMU efficiënt kan functioneren.algemeen beschouwd zal voor een diepere integratie van de EMU een sterkere democratische grondslag en een breed draagvlak bij de burgers nodig zijn. Daarom is het van essentieel belang dat het proces waarbij deze visie in praktijk wordt gebracht, gebaseerd is op brede consultatie en participatie. Verdere integratie en grotere legitimiteit moeten hand in hand gaan.

het is mij een genoegen u hierbij het rapport te doen toekomen dat ik in nauwe samenwerking met de voorzitters van de commissie en van de Eurogroep en de president van de Europese centrale Bank heb opgesteld.

In dit rapport wordt een visie op de toekomst van de economische en monetaire unie geschetst, en wordt beschreven hoe zij het best kan bijdragen aan groei, banen en stabiliteit. Voorgesteld wordt om in de komende tien jaar de overgang te maken naar een sterkere EMU-architectuur, die op geïntegreerde kaders voor de financiële sector, voor begrotingszaken en voor economisch beleid is gestoeld. Deze elementen dienen allemaal te worden onderbouwd met versterkte democratische legitimiteit en verantwoording.

Dit rapport is niet bedoeld als een definitieve blauwdruk: het omschrijft de bouwstenen en reikt een werkmethode aan. Ik verwacht wel dat wij in onze bijeenkomst eind deze week overeenstemming zullen bereiken over de richting die de EMU uit zal gaan. Gezien de huidige situatie moeten wij zorgvuldig nadenken over het werk dat op de middellange en lange termijn gedaan moet worden. Ik ben bereid om, samen met de voorzitters van de commissie en van de Eurogroep en de president van de Europese centrale Bank, te blijven werken aan gedetailleerde voorstellen voor de Europese Raad van december 2012 over een gefaseerd proces dat leidt naar een echte economische en monetaire unie, en daarbij de lidstaten nauw te betrekken.

Ik kijk uit naar onze besprekingen op donderdagavond en vrijdag.

* * *

NAAR EEN ECHTE ECONOMISCHE EN MONETAIRE UNIE

RAPPORT OPGESTELD DOOR VOORZITTER VAN ROMPUY —

26 JUNI 2012

NAAR EEN ECHTE ECONOMISCHE EN MONETAIRE UNIE

45

In deze visietekst over de toekomst van de EMU-governance staan de lidstaten van de eurozone centraal, omdat zij kwalitatief verschillend zijn doordat zij een gemeenschappelijke munt hebben. De weg naar een diepere economische en monetaire unie moet niettemin worden gekenmerkt door openheid en transparantie en geheel verenigbaar zijn met de eengemaakte markt in al zijn aspecten.

VisieIn dit rapport wordt een visie voor een stabiele en welvarende EMU geformuleerd op basis van vier essentiële bouwstenen:– Een geïntegreerd financieel kader om de financiële stabiliteit

in de eurozone te waarborgen en de kosten van het falen van banken zo gering mogelijk te houden voor de Europese burgers. In dat kader wordt de verantwoordelijkheid voor het toezicht op het Europese niveau gebracht, en wordt voorzien in gemeenschappelijke mechanismen voor de afwikkeling van banken en in een gemeenschappelijk depositogarantiestelsel.

– Een geïntegreerd begrotingskader ter waarborging van gedegen budgettaire beleidsvorming op nationaal en Europees niveau, dat coördinatie, gezamenlijke besluitvorming, intensievere handhaving en proportionele stappen naar gemeenschappelijke uitgifte van schuldpapier behelst. Dit kader zou tevens verschillende vormen van begrotingssolidariteit kunnen omvatten.

– Een geïntegreerd economisch beleidskader, dat beschikt over voldoende mechanismen die ervoor zorgen dat op nationaal en Europees niveau beleid wordt gevoerd dat duurzame groei, werkgelegenheid en concurrentievermogen bevordert, en zich verdragen met de vlotte werking van de EMU.

– Waarborgen dat de besluitvorming in de EMU gepaard gaat met de nodige democratische legitimiteit en verantwoordingsplicht, op basis van gezamenlijke uitoefening van soevereiniteit voor gemeenschappelijk beleid en solidariteit.

Samen vormen deze vier bouwstenen een samenhangend en volledig bouwwerk dat in het volgende decennium moet worden neergezet. Elk van deze vier elementen is noodzakelijk voor de stabiliteit en de welvaart in de EMU op lange termijn en zal nog veel inspanningen vergen, waaronder te gelegener tijd mogelijke wijzigingen van de EU-verdragen.

II. BELaNGRIJkStE BOUWStENENS

1. Een geïntegreerd financieel kaderDe financiële crisis heeft structurele tekortkomingen in het institutionele kader voor financiële stabiliteit blootgelegd. het is voor de eurozone bijzonder belangrijk dat deze tekortkomingen worden aangepakt, gezien de grote onderlinge af hankelijkheid waartoe de gemeenschappelijke munt heeft geleid. Daarbij moeten de eenheid en de integriteit van de eengemaakte markt voor financiële diensten evenwel intact blijven. Een geïntegreerd financieel kader moet daarom alle EU lidstaten bestrijken en tevens de mogelijkheid bieden op specifieke punten een onderscheid te maken tussen de lidstaten van de eurozone en niet-eurolidstaten wat betreft bepaalde onderdelen van het nieuwe kader die meer verband houden met de werking van de monetaire unie en de stabiliteit van de eurozone dan met de interne markt.

Een geïntegreerd financieel kader moet één stel regels en twee centrale bouwstenen kennen: één regeling voor toezicht op het Europees banksysteem, alsook een gezamenlijke depositogarantieregeling in combinatie met een gemeenschappelijk kader voor de afwikkeling van banken.Een geïntegreerd toezicht is van essentieel belang om te zorgen voor de effectieve toepassing van de prudentiële voorschriften, de risicobeheersing en de crisispreventie in de gehele EU. De bestaande architectuur moet zo spoedig mogelijk worden omgesmeed tot een eengemaakt Europees stelsel voor toezicht, met een Europees en een nationaal niveau. De eindverantwoordelijkheid zou bij het Europese niveau komen te liggen. Een dergelijk systeem moet ervoor zorgen dat het bancair toezicht in alle EU-lidstaten even doeltreffend is om de kans op het falen van banken te verkleinen als om te voorkomen dat een beroep moet worden gedaan op gemeenschappelijke depositogarantieregelingen of op afwikkelingfondsen. Daartoe zou het Europese niveau een toezichtsbevoegdheid en een bevoegdheid tot preventief optreden ten aanzien van alle banken krijgen. Of het Europese niveau rechtstreeks optreedt, wordt bepaald door de omvang en de aard van de banken. De mogelijkheden die artikel 127, lid 6, V WEU biedt om de Europese centrale Bank de bevoegdheid te verlenen toezicht uit te oefenen op de banken in de eurozone zouden grondig bestudeerd worden.Voortbouwend op bestaande en toekomstige commissievoor-stellen zou verder kunnen worden gewerkt aan een depositogar-antieregeling en een kader voor afwikkeling van banken:Een Europese depositogarantieregeling zou een Europese di-mensie kunnen toevoegen aan de nationale depositogarantiere-gelingen voor banken die onder Europees toezicht staan. Deze regeling zou de geloofwaardigheid van de bestaande regelingen versterken en fungeren als een belangrijke waarborg dat de onder de regeling vallende deposito's van alle kredietinstellingen vol-doende verzekerd zijn.Een Europese afwikkelingsregeling die hoofdzakelijk met bijdragen van de banken wordt gefinancierd, zou bijstand kunnen bieden bij de toepassing van afwikkelingsmaatregelen op onder Europees toezicht vallende banken, zulks teneinde niet-levensvatbare instellingen op een ordelijke manier te liquideren en het geld van de belastingbetaler aldus te beschermen. De depositogarantieregeling en het afwikkelingsfonds zouden ingesteld kunnen worden onder het toezicht van een gemeenschappelijke afwikkelingsautoriteit. Een dergelijk kader zou de kans dat een beroep wordt gedaan op de garantieregeling aanzienlijk verkleinen. Niettemin staat of valt de geloofwaardigheid van elke depositogarantieregeling met het bestaan van een stevig financieel vangnet. Daarom zou het Europees stabiliteitsmechanisme met betrekking tot de eurozone als budgettair vangnet kunnen fungeren voor de afwikkelings- en depositogarantie-autoriteit.

2. Naar een geïntegreerd begrotingskaderDe financiële crisis en de schuldencrisis hebben duidelijk gemaakt dat er, met name binnen de eurozone, hoge niveaus van onderlinge af hankelijkheid bestaan. Een vlot functioneren van de EMU vergt niet alleen een snelle en krachtdadige uitvoering van de reeds overeengekomen maatregelen binnen het kader van de versterkte economische governance (met name het stabiliteits- en

46

krachtiger economische integratie is ook nodig om coördinatie en convergentie op verschillende beleidsterreinen tussen euro-zonelanden te stimuleren, onevenwichtigheden aan te pakken, en het vermogen om schokken op te vangen en te concurreren in een globaliserende wereldeconomie te waarborgen. Dit is van essentieel belang voor de vlotte werking van de EMU, en vormt een essentiële aanvulling op de financiële en budgettaire kaders.het is belangrijk het kader voor beleidscoördinatie op basis van de beginselen van het Europees semester en het Euro plus-pact afdwingbaarder te maken om te voorkomen dat niet-duurzaam beleid de stabiliteit in de EMU in gevaar brengt. Een dergelijk kader zou met name van belang zijn om beleidsmaatregelen op gebieden als arbeidsmobiliteit of fiscale coördinatie te begeleiden.Waar nodig kunnen maatregelen worden genomen om de politieke en administratieve capaciteit van nationale instellingen te versterken en de nationale zeggenschap over de hervormingen te stimuleren, aangezien dit een wezenlijke voorwaarde is voor de efficiënte uitvoering van groeibevorderende hervormingen.

4. het versterken van de democratische legitimiteit en verantwoording

Besluiten over de nationale begrotingen vervullen een centrale rol in de parlementaire democratieën van Europa. Indien stappen worden gezet naar een meer geïntegreerde budgettaire en economische besluitvorming tussen de landen onderling, zullen derhalve sterke mechanismen noodzakelijk zijn voor een legitieme en verantwoordelijke gezamenlijke besluitvorming. het is essentieel om publieke steun te verwerven voor besluiten die in heel Europa gelden en diep ingrijpen in het dagelijkse leven van de burgers.hierbij staat de nauwe betrokkenheid van het Europees parlement en de nationale parlementen centraal, met inachtneming van de communautaire methode. protocol nr. 1 van het V WEU betreffende de rol van de nationale parlementen in de EU biedt een passend kader voor samenwerking tussen parlementen.

III. DE VOLGENDE StappEN — VOORStEL VOOR EEN WERkMEthODE

Verder werk is nodig voor het ontwikkelen van een specifieke, aan een tijdschema gebonden routekaart voor het verwezenlijken van een echte economische en monetaire unie.De voorzitter van de Europese Raad zou, in nauwe samenwerking met de voorzitter van de commissie, de voorzitter van de Eurogroep en de president van de Europese centrale Bank, aan de Europese Raad in december een rapport kunnen voorleggen. Er zal op regelmatige basis informeel overleg met de lidstaten en de EU-instellingen worden gepleegd. In oktober 2012 zou een tussentijds rapport kunnen worden ingediend.

groeipact en het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur in de economische en monetaire unie), maar ook een kwalitatieve sprong naar een budgettaire unie.In dit verband is binnen de eurozone een grotere bundeling van de begrotingsbesluitvorming die evenredig is aan de bundeling van risico's van essentieel belang, evenals doeltreffende mechanismen om onhoudbaar begrotingsbeleid in elk van de lidstaten te voorkomen en te corrigeren. Daartoe kunnen gezamenlijke bovengrenzen voor het jaarlijkse begrotingssaldo en de overheidsschuld van de afzonderlijke lidstaten worden overeengekomen. Volgens deze regels zou alleen overheidsschuldpapier boven het gezamenlijk overeengekomen niveau kunnen worden uitgegeven indien dat gerechtvaardigd is en vooraf is goedgekeurd. Vervolgens zou de eurozone aanpassingen van de begrotingsmiddelen kunnen eisen indien de budgettaire regels worden geschonden, daarbij wel de noodzaak van sociale billijkheid voor ogen houdend.Op de middellange termijn kan de uitgifte van gezamenlijk schuldpapier worden onderzocht als onderdeel van een dergelijke begrotingsunie, mits vooruitgang wordt geboekt op het vlak van budgettaire integratie. Overwogen kan worden om naar de invoering van individuele aansprakelijkheid te streven, op voorwaarde dat er een degelijk kader voor begrotingsdiscipline en mededinging bestaat, teneinde morele risico's te voorkomen en verantwoordelijkheid en naleving te bevorderen. het proces dat leidt naar de uitgifte van gezamenlijk schuldpapier moet op criteria zijn gebaseerd en moet gefaseerd verlopen, waarbij de vooruitgang die wordt geboekt met het gezamenlijk nemen van besluiten over begrotingen, gepaard moet gaan met vergelijkbare stappen naar het risicodeling. Er zijn verschillende mogelijkheden voor de gedeeltelijke uitgifte van gezamenlijk schuldpapier voorgesteld, zoals het bundelen van bepaalde kortetermijnfinancieringsinstrumenten op beperkte en voorwaardelijke basis, of de geleidelijke overgang naar een schuldaf lossingsfonds. Verschillende vormen van begrotingssolidariteit zouden ook kunnen worden overwogen.Een volwaardige begrotingsunie zou betekenen dat op Europees niveau een sterkere capaciteit wordt ontwikkeld, die de economische interdependenties kan beheren, en dat uiteindelijk een budgettair orgaan op het niveau van de eurozone wordt ontwikkeld, zoals een ministerie van Financiën. Voorts zullen de precieze rol en functies van een centrale begroting moeten worden bepaald, en hoe deze zich verhoudt tot de nationale begrotingen.

3. Naar een kader voor geïntegreerd economisch beleidIn een economische unie dient het nationale beleid gericht te zijn op sterke en duurzame economische groei en werkgel-egenheid, en dient de sociale cohesie te worden bevorderd. Een

47

1. De Europese Unie zal al het nodige blijven doen om Europa weer de weg naar slimme, duurzame en inclusieve groei te doen inslaan. Indachtig het belang van begrotingsconsolidatie, structurele hervormingen en gerichte investeringen voor duurzame groei hebben de staatshoofden en regeringsleiders besloten tot een pact voor groei en banen, dat een samenhangend kader biedt voor actie op het niveau van de lidstaten, de EU en de eurozone, waarbij alle mogelijke hef bomen, instrumenten en beleidsvormen worden ingezet (zie bijlage).

Zij hebben de Raad verzocht om snel na te gaan hoe de samenwerking tussen de instellingen kan worden verbeterd met het oog op een tijdige uitvoering van de bepalingen van dit pact die EU-wetgeving vereisen.

2. De Europese Raad heeft in het algemeen zijn goedkeuring gehecht aan de landenspecifieke aanbevelingen die door de lidstaten zullen worden geïntegreerd in hun binnenkort te nemen besluiten over de begroting, structurele hervormingen en het werkgelegenheidsbeleid, en sluit daarmee het Europees semester 2012 af.

3. De staatshoofden en regeringsleiders van de deelnemende lidstaten hebben overeenstemming bereikt over een oplossing voor het laatste resterende vraagstuk met betrekking tot het octrooipakket, namelijk de vestigingsplaats van de zetel van de centrale afdeling van het Gerecht van het eengemaakte octrooigerecht (Upc). Die zetel, alsook het bureau van de

president van het Gerecht, worden in parijs gevestigd. De eerste president van het Gerecht moet af komstig zijn uit de lidstaat waar de centrale afdeling is gevestigd.

Gelet op het zeer gespecialiseerde karakter van octrooigeschil-len en op het feit dat hoge kwaliteitsnormen moeten worden gehanteerd, zullen er thematische clusters worden gecreëerd in twee afdelingen van de centrale afdeling, de ene in Lon-don (chemie, inclusief farmaceutische producten, sectie c, menselijke levensbehoeften, sectie a), de andere in München (werktuigbouwkunde, sectie F).

Wat betreft vorderingen die bij de centrale afdeling aanhangig moeten worden gemaakt, is overeengekomen dat partijen de keuze zullen hebben om een vordering wegens inbreuk voor de centrale afdeling te brengen indien de verweerder buiten de Europese Unie is gevestigd. Indien reeds een vordering tot nietigverklaring bij de centrale afdeling aanhangig is, dient de octrooihouder over de mogelijkheid te beschikken om een vordering wegens inbreuk voor de centrale afdeling te brengen. De verweerder zal niet om de overdracht van een vordering wegens inbreuk van een lokale afdeling naar de centrale afdeling kunnen verzoeken indien hij in de Europese Unie is gevestigd.

Wij stellen voor om de artikelen 6 tot en met 8 van de verordening tot het aangaan van nauwere samenwerking op het gebied van de instelling van eenheidsoctrooibescherming die door de Raad en het Europees parlement moet worden aangenomen, te schrappen.

EUROPESE RAAD — 28-29 JUNI 2012

OMVATTENDE PACT VOOR GROEI EN BANEN

In de afgelopen tweeënhalf jaar heeft de Europese Unie belangrijke en ingrijpende maatregelen genomen om de crisis te boven te komen en het bestuur van de EMU te verbeteren. Europa kent evenwel opnieuw een periode van toegenomen spanningen. De staatsschuldcrisis en de zwakheid van de financiële sector, tezamen met de aanhoudende lage groei en macro-economische onevenwichtigheden, vertragen het economisch herstel en creëren risico's voor de stabiliteit van de EMU. Dit heeft een negatieve weerslag wat de werkloosheid betreft en kan een extra last betekenen voor de mogelijkheden van Europa om profijt te kunnen trekken van een geleidelijke verbetering van de mondiale economische vooruitzichten.

Wij kiezen derhalve vastberaden voor doortastende maatregelen om de spanningen op de financiële markt aan te pakken, het vertrouwen te herstellen en de groei te stimuleren. Wij bevestigen ons te zullen beijveren voor de instandhouding van de EMU en het verstevigen van de grondslag ervan met het oog op de toekomst. Onze voornaamste prioriteit blijft het realiseren van sterke, slimme, duurzame en inclusieve groei op basis van gezonde openbare financiën, structurele hervormingen en investeringen om het concurrentievermogen te stimuleren.

Daarom hebben de staatshoofden en regeringsleiders vandaag besloten tot een "pact voor groei en banen", waarin de maatregelen zijn vastgelegd die de lidstaten en de Europese Unie moeten nemen om de groei, de investeringen en de werkgelegenheid te doen aantrekken en Europa's concurrentievermogen te verbeteren. Wij hebben ook de landenspecifieke aanbevelingen onderschreven die als richtsnoer fungeren voor het beleid en de begrotingen van de lidstaten. tot slot hebben wij ook het belang onderstreept van de rol die voor het volgende meerjarig financieel kader is weggelegd bij het versterken van de groei en de werkgelegenheid. De voorzitter van de Europese Raad heeft het rapport "Naar een echte economische en monetaire unie" gepresenteerd.

Wij zijn vastbesloten om de maatregelen te nemen die nodig zijn om de financiële stabiliteit, het concurrentievermogen en de welvaart van Europa veilig te stellen en zodoende het welzijn van de burgers te vergroten.

* * *

I. GROEI, INVEStERINGEN EN BaNEN

48

(c) Justitie en Binnenlandse Zaken: de Europese Raad was verheugd over de vorderingen met de Dublinverordening, de richtlijn opvangvoorzieningen, de richtlijn asielprocedures en met betrekking tot hervestiging. hij herhaalde vastbesloten te zijn het gemeenschappelijk Europees asielstelsel vóór eind 2012 te voltooien. hij beklemtoonde ook het belang van het vrije verkeer in het Schengengebied en nam nota van de stand van de besprekingen over de voorstellen betreffende de governance van het Schengengebied en de visumverordening. hij onderstreepte het belang van solidariteit en samenwerking bij het beheer van de buitengrenzen, asiel en de strijd tegen illegale immigratie. Voorts beklemtoonde hij het belang van een grotere samenwerking met landen van het nabuurschap. Indien nodig zal hij hierop terugkomen.

(d) kernenergie: de Europese Raad verzocht de lidstaten de aan-bevelingen in het verslag van de Groep Europese regelgevers op het gebied van nucleaire veiligheid (Ensreg) onverkort en spoedig uit te voeren, aansluitend op de voltooiing van de stresstests inzake nucleaire veiligheid. De commissie en Ensreg zijn het erover eens dat meer inspanningen nodig zijn. De Europese Raad nam nota van het voornemen van de com-missie om later dit jaar een alomvattende mededeling voor te leggen. hij drong aan op een spoedige toepassing van de aanbevelingen van de ad-hocgroep nucleaire beveiliging. hij riep op tot bijkomende inspanningen ter intensivering van de samenwerking van de EU met al haar buurlanden op het vlak van nucleaire veiligheid en beveiliging.

(e) Syrië: de Europese Raad:– veroordeelde met klem het grove geweld en de

bloedbaden die onder burgers worden aangericht, en spoorde het Syrische bewind aan zijn aanvallen op de burgerbevolking onmiddellijk te beëindigen;

– verzocht om een internationaal, transparant, onaf han-kelijk en onverwijld onderzoek naar schendingen van het internationaal recht en de mensenrechten, opdat degenen die hiervoor verantwoordelijk zijn, ter verant-woording kunnen worden geroepen;

– vroeg alle partijen de gewelddadigheden volledig stop te zetten; herhaalde dat het Syrische regime de hoofdverantwoordelijkheid draagt voor het bereiken van een staakt-het-vuren, het uitvoeren van het zespuntenplan van speciaal gezant kofi annan, het verlenen van volledige en onbelemmerde toegang voor humanitaire hulp en het garanderen van de veiligheid van de VN-waarnemers in Syrië;

– spoorde de Syrische oppositiegroepen ertoe aan het eens te worden over een reeks gedeelde beginselen voor het tot stand brengen van een inclusieve, ordelijke en vreedzame overgang in Syrië naar een toekomst zonder assad en zijn brute bewind;

– zegde opnieuw zijn volledige steun toe voor het plan van kofi annan, en verwelkomde diens inspanningen om samen met belangrijke internationale partners het politieke proces vooruit te helpen;

– riep op tot een verenigd optreden van de VN-Veiligheidsraad teneinde krachtiger en doeltreffender druk uit te oefenen, mede door middel van uitgebreide sancties op grond van hoofdstuk VII; verwelkomde in dit verband de aanneming van aanvullende beperkende

II. RAppORt OVER DE EMU4. het rapport "Naar een echte economische en monetaire

unie" dat door de voorzitter van de Europese Raad in samenwerking met de voorzitter van de commissie, de voorzitter van de Eurogroep en de president van de EcB is gepresenteerd, bevat "vier essentiële bouwstenen" voor de toekomstige EMU: een geïntegreerd financieel kader, een geïntegreerd begrotingskader, een geïntegreerd economischbeleidskader en een versterkte democratische legitimiteit en verantwoordingsplicht.

Na een open gedachtewisseling, waar verschillende meningen werden geuit, is de voorzitter van de Europese Raad verzocht om, in nauwe samenwerking met de voorzitter van de commis-sie, de voorzitter van de Eurogroep en de president van de EcB, een specifieke, aan een tijdschema gebonden routekaart voor het verwezenlijken van een echte economische en monetaire unie te ontwikkelen, die concrete voorstellen betreffende het vrijwaren van de eenheid en de integriteit van de eengemaakte markt voor financiële diensten zal omvatten, en waarin rekening zal worden gehouden met de verklaring van de top van de eurozone en met name het voornemen van de commissie om voorstellen in te dienen overeenkomstig artikel 127. Zij zullen onderzoeken wat binnen de huidige verdragen kan worden gedaan en welke maat-regelen een verdragswijziging vergen. teneinde de zeggenschap van de lidstaten te waarborgen, zullen zij nauw bij de beraadslag-ingen worden betrokken en regelmatig worden geraadpleegd. Ook zal er overleg worden gepleegd met het Europees parlement. Een tussentijds verslag zal in oktober 2012 worden ingediend, en een eindverslag voor het eind van het jaar.

III. MEERJaRIG FINaNcIEEL KADER5. De Europese Raad heeft met de voorzitter van het Europees

parlement grondig van gedachten gewisseld over het toekomstige meerjarig financieel kader (MFk).

6. De Europese Raad is tevreden over de tijdens het Deense voorzitterschap gemaakte vorderingen, waarmee een basis en sturing worden aangereikt voor de eindfase van de onderhandelingen tijdens het komende cypriotische voorzitterschap. het onderhandelingspakket zal verder worden verfijnd teneinde uiterlijk eind 2012 een akkoord te bereiken, waarbij het beginsel zal worden aangehouden dat er geen akkoord is zolang niet over alles een akkoord is bereikt. De werkzaamheden inzake de betreffende wetteksten moeten worden opgevoerd met het oog op een spoedige aanneming ervan volgens de in het Verdrag vastgestelde procedures. alle bevoegde instellingen wordt verzocht om in dit proces nauw samen te werken overeenkomstig de in het Verdrag vastgelegde bevoegdheden.

IV. OVERIGE pUNtEN(a) De Europese Raad verwelkomde de verklaring van de top

van de eurozone van 29 juni 2012 en was ingenomen met de aanwending van bestaande EFSF /ESM instrumenten, die zullen worden geïmplementeerd overeenkomstig de bestaande richtsnoeren, waarin de betreffende procedures nader zijn omschreven.

(b) Uitbreiding: de Europese Raad heeft zijn goedkeuring gehecht aan het besluit van de Raad om op 29 juni 2012 toetredingsonderhandelingen met Montenegro te openen.

49

met naleving van het stabiliteits- en groeipact en met inachtneming van landenspecifieke omstandigheden; daarbij moet er met name aandacht worden geschonken aan investeringen in toekomstgerichte sectoren die rechtstreeks verband houden met het groeipotentieel van de economie, alsmede aan het waarborgen van de houdbaarheid van pensioenstelsels. De commissie houdt in het oog welke gevolgen de strakke begrotingsbeperkingen hebben voor groeibevorderende overheidsuitgaven en voor de overheidsinvesteringen. Zij zal verslag uitbrengen over de kwaliteit van de overheidsuitgaven, en over de mogelijkheden voor actie binnen de grenzen van de begrotingskaders van de EU en de lidstaten;

(b) het herstel van de normale kredietverstrekking aan de economie en de dringende voltooiing van de herstructurering van de banksector;

(c) het bevorderen van groei en concurrentievermogen, met name door het aanpakken van diepgewortelde onevenwichtigheden en door verdergaande structurele hervormingen om binnenlands groeipotentieel te ontsluiten, onder meer door het openstellen van netwerksectoren voor concurrentie, het bevorderen van de digitale economie, het benutten van het potentieel van een groene economie, het verwijderen van niet gerechtvaardigde beperkingen voor dienstenverstrekkers en het vergemakkelijken van het opstarten van ondernemingen;

(d) het bestrijden van de werkloosheid en het doeltreffend aanpakken van de sociale gevolgen van de crisis, door middel van hervormingen die de arbeidsparticipatie doen toenemen, door het opvoeren van de inspanningen om de werkgelegenheid voor jongeren te vergroten, en met name om jongeren meer kansen te bieden op een eerste werkervaring en hun arbeidsmarktparticipatie te verbeteren, opdat zij binnen enkele maanden nadat zij van school komen, een goede baan, voortgezet onderwijs, een plaats in het leerlingstelsel of een stage krijgen aangeboden, mogelijkerwijs met ondersteuning uit het ESF, en door het ontwikkelen en uitvoeren van effectieve beleidsmaatregelen om armoede tegen te gaan en kwetsbare groepen te steunen. De lidstaten zullen hun nationale banenplannen snel uitvoeren en voor het volgende Europese semester ambitieuzere en preciezere nationale banenplannen ontwikkelen. De lidstaten moeten gebruikmaken van de mogelijkheden om via het ESF subsidies voor tijdelijke aanwerving te financieren;

(e) het moderniseren van de overheidsadministratie, met name door de gerechtelijke achterstand aan te pakken, de administratieve rompslomp te verminderen en e-governmentdiensten te ontwikkelen. De beste praktijken op dit gebied moeten worden uitgewisseld.

DE BIJDR aGE VaN hEt EUROpEES BELEID tOt GROEI EN WERkGELEGENhEID3) Op het niveau van de Europese Unie moeten spoedig

meer maatregelen worden genomen om groei en banen te stimuleren, de financiering van de economie op korte tot middellange termijn te versterken en de concurrentiepositie van Europa als plaats om te produceren en te investeren te verbeteren.

(a) het verdiepen van de eengemaakte markt door het wegnemen van resterende belemmeringen zal een cruciale factor zijn bij het bevorderen van groei en banen, met name in de digitale

maatregelen door de Raad van de Europese Unie, en kwam overeen verdere maatregelen in beraad te houden.

(f) Iran: de Europese Raad sprak zijn ernstige bezorgdheid uit over de aard van het nucleaire programma van Iran en beklemtoonde dat Iran dringend aan al zijn internationale verplichtingen moet voldoen, en onder meer onverkort uitvoering moet geven aan de resoluties van de VN-Veiligheidsraad en de Raad van Beheer van de IaEa. De Europese Raad staat volledig achter de inspan-ningen van de hoge vertegenwoordiger en de E3+3 in dit ver-band. In het licht van de recente besprekingen tussen de E3+3 en Iran in Istanbul, Bagdad en Moskou, verzoekt de Europese Raad Iran met klem te beslissen of het zich wil inzetten voor een ernstig onderhandelingsproces dat het vertrouwen in het uit-sluitend vreedzame karakter van het nucleaire programma van Iran zou herstellen. Iran moet zich constructief opstellen door in te zetten op een akkoord over concrete vertrouwenschep-pende stappen en het wegnemen van de bezorgdheid van de internationale gemeenschap. De Europese Raad is ingenomen met de volledige inwerkingtreding van het EU-embargo op de invoer van Iraanse olie per 1 juli 2012.

(g) Mensenrechten en democratie: de Europese Raad was ingenomen met de aanneming door de Raad van het strategisch EU-kader voor mensenrechten en democratie en het bijbehorende actieplan, en benadrukte hoe belangrijk het is dat mensenrechten en democratie centraal blijven in het buitenlandse beleid van de EU.

(h) ODa: de Europese Raad verwelkomde het tweede jaarverslag over officiële ontwikkelingshulp van de Europese Unie, en bevestigde zijn vaste voornemen de streefcijfers voor ontwikkelingshulp voor 2015, zoals bepaald in zijn conclusies van juni 2005, te halen.

BIJLAGE

PACT VOOR GROEI EN BANEN

De staatshoofden en regeringsleiders,Uitdrukking gevend aan hun vastbeslotenheid tot het stimuleren van een slimme, duurzame, inclusieve, hulpbronnenefficiënte en banenscheppende groei in het kader van de Europa 2020 strategie,Onderstrepend dat daartoe op elk bestuursniveau in de Europese Unie alle hef bomen, instrumenten en beleidsvormen moeten worden ingezet, Wijzend op het belang van gezonde openbare financiën, structurele hervormingen en gerichte investeringen voor een duurzame groei,hebben besloten tot het volgende pact:

Op hEt NIVEaU VaN DE LIDStatEN tE NEMEN Ma atREGELEN1) alle lidstaten blijven vastbesloten op nationaal niveau

onmiddellijk de nodige maatregelen te treffen om de doelstellingen van de Europa 2020-strategie te verwezenlijken. De nieuwe instrumenten voor economisch bestuur van de Europese Unie moeten volledig en effectief worden ingezet en het gebruik van "groepsdruk" moet worden verbeterd. De ter tafel liggende voorstellen ter vervollediging van dit kader (het "twopack") moeten met spoed worden aangenomen.

2) Bij het uitvoeren van de landenspecifieke aanbevelingen zullen de lidstaten zich met name beijveren voor:

(a) gedifferentieerde groeivriendelijke begrotingsconsolidatie,

50

taling van onderzoeksinspanningen in innovaties die voorzien in marktbehoeften en aldus het Europese concurrentievermo-gen versterken en bijdragen tot het oplossen van maatschap-pelijke uitdagingen. De Europese onderzoeksruimte moet worden versterkt, met name door de steun voor O&O te verbeteren en door de investeringsmogelijkheden voor in-noverende startende ondernemingen en kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) te verbeteren. het toekomstige pro-gramma voor het concurrentievermogen van ondernemingen en kmo's (cosme) en het programma horizon 2020 zullen innoverende kmo's helpen toegang te krijgen tot financiering. het is van bijzonder belang te werken aan de versterking van cruciale ontsluitende technologieën die van systemisch belang zijn voor het innoverend vermogen en het concurrentiever-mogen van de industrie en de hele economie, onder meer voor sectoren als nanotechnologie, biotechnologie en geavanceerde materialen.

(f) het hervormde cohesiebeleid biedt een aantal landen een mogelijkheid om door middel van investeringen een uitweg uit de crisis te vinden, omdat het een belangrijk instrument is voor investeringen, groei en banencreatie op EU-niveau en voor structurele hervormingen op nationaal niveau. het vertegenwoordigt een belangrijk deel van de overheidsinvesteringen in de EU en draagt bij tot de verdieping van de interne markt.

(g) het vandaag bereikte akkoord over het eenheidsoctrooi zal leiden tot een aanzienlijke kostenverlaging voor kmo's en zal een stimulans zijn voor innovatie, omdat Europa daardoor de beschikking krijgt over een betaalbaar, kwaliteitsvol octrooi binnen één gespecialiseerde jurisdictie.

(h) het is van cruciaal belang de financiering van de economie een impuls te geven. Er wordt 120 miljard EUR (ongeveer 1% van het bni van de EU) voor snelwerkende groeimaatregelen bijeengebracht:

− het volgestorte kapitaal van de EIB moet met 10 miljard EUR worden verhoogd, met het doel haar kapitaalbasis te versterken en haar algehele uitleenvermogen met 60 miljard EUR te vergroten, en aldus tot 180 miljard EUR vrij te maken voor bijkomende investeringen, verspreid over de gehele Europese Unie, ook in de meest kwetsbare landen. Deze beslissing moet door de Raad van gouverneurs van de EIB worden genomen zodat zij uiterlijk op 31 december 2012 in werking treedt.

− De proeffase voor projectobligaties moet onmiddellijk worden gestart, hetgeen tot 4,5 miljard EUR aan extra investeringen zal opleveren voor proefprojecten in verband met cruciale infrastructuur voor vervoer, energie en breedband. Mits het tussentijds verslag en de evaluatie van de proeffase positief zijn, zou het volume van dergelijke financiële instrumenten in de toekomst in alle landen kunnen worden uitgebreid, onder meer ter ondersteuning van de financieringsfaciliteit voor Europese verbindingen.

− In passende gevallen en met inachtneming van de vrijmakingsvoorschriften hebben de lidstaten de mogelijkheid om volgens de bestaande regels en praktijken met de commissie samen te werken door een deel van hun aandeel in de structuurfondsen aan te wenden om het kredietrisico van de EIB te helpen dragen en garanties te verstrekken op leningen op het gebied van kennis en vaardigheden, hulpbronnenefficiëntie,

en de netwerksector. De commissie is voornemens om in het najaar van 2012 daartoe meer groeibevorderende maatregelen voor te stellen als onderdeel van het tweede wetgevingspakket eengemaakte markt. Er is al aanzienlijke vooruitgang geboekt ten aanzien van de maatregelen van het eerste wetgevingspakket eengemaakte markt, getuige onder andere de aanneming van het voorstel inzake normalisatie en het in de Raad bereikte akkoord over de voorstellen inzake jaarrekeningen, durf kapitaal- en socialeondernemerschapsfondsen, en alternatieve en onlinegeschillenbeslechting. Er moet zo spoedig mogelijk overeenstemming worden bereikt over de voorstellen inzake overheidsopdrachten, de e-handtekening en de erkenning van beroepskwalificaties. De commissiemededeling over het verbeteren van het bestuur van de eengemaakte markt wordt verwelkomd. De lidstaten en de commissie zullen zorgen voor een betere toepassing en handhaving van de voorschriften inzake de eengemaakte markt, en de commissie zal de prestaties monitoren, onder meer door middel van een jaarverslag in het kader van het Europees semester. Ook de commissiemededeling over de uitvoering van de dienstenrichtlijn wordt verwelkomd; zij moet onmiddellijk worden uitgevoerd, onder meer door een stringente wederzijdse evaluatie van nationale beperkingen en een snelle verwijdering van ongerechtvaardigde belemmeringen. In het kader van die richtlijn zouden er verdere economische voordelen van maar liefst 330 miljard EUR kunnen worden behaald. De Europese Raad zal de vorderingen uiterlijk eind 2012 evalueren.

(b) Er is snelle vooruitgang nodig om tegen 2015 een goed functionerende digitale eengemaakte markt tot stand te brengen, die de Europese economie een nieuwe dynamiek zal geven. Met name moet prioriteit worden verleend aan maatregelen ter verdere ontwikkeling van grensoverschrijdende onlinehandel, onder meer door de overgang naar e-facturering te faciliteren en het grensoverschrijdend gebruik van e identificatie en andere e-diensten te bevorderen. het is tevens van cruciaal belang om de vraag naar de invoering van een hogesnelheidsinternet te stimuleren, de Europese regeling inzake auteursrechten te moderniseren en het afgeven van licenties te vergemakkelijken, en tegelijk een hoog niveau van bescherming van de intellectuele-eigendomsrechten te garanderen en rekening te houden met de culturele diversiteit.

(c) Verdere inspanningen zijn vereist om de algehele regeldruk op Unie- en nationaal niveau te verminderen. De commissie zal eind 2012 een mededeling voorleggen over verdere stappen in "slimme regelgeving", waaronder maatregelen ter ondersteuning van micro-ondernemingen.

(d) het concurrentievermogen, de groei en de werkgelegenheid van de EU zullen er aanzienlijk bij winnen als eind 2014, binnen de overeengekomen termijnen, de interne energiemarkt helemaal is voltooid en er wordt gewaarborgd dat geen lidstaat na 2015 afgesneden blijft van de Europese gas- en elektriciteitsnetten. Zodra de energie-efficiëntierichtlijn formeel is aangenomen, moeten de lidstaten deze snel uitvoeren en de bepalingen ervan volledig gebruiken om het aanzienlijke potentieel voor het scheppen van banen in deze sector te benutten. Er moet zo spoedig mogelijk overeenstemming worden bereikt over het voorstel betreffende de trans-Europese energie-infrastructuur.

(e) Er moet onverminderd worden gestreefd naar een snelle ver-

51

EU-governance, waaronder het multilateraal toezicht op het werkgelegenheidsbeleid, moet worden verbeterd.

(l) arbeidsmobiliteit binnen de EU dient te worden vergemakkelijkt. het Eures-portaal moet worden ontwikkeld tot een waarlijk Europees arbeidsbemiddelings- en aanwervingsinstrument. Onderzocht moet worden of het kan worden uitgebreid tot leerplaatsen en stages, en dat geldt ook voor verdere ondersteuning van de voorbereidende actie "Je eerste Eures-baan". Om een beter beeld te krijgen van de nieuwe vaardigheden die nodig zijn, moeten nieuwe EU-instrumenten worden ontwikkeld; de erkenning van beroepskwalificaties en taalvaardigheden moet worden verbeterd; het aantal gereglementeerde beroepen moet worden verminderd en de verwerving en het behoud van grensoverschrijdende pensioenrechten en andere socialezekerheidsrechten voor EU werknemers moeten worden versterkt. De werkzaamheden met betrekking tot het voorstel voor de handhaving van de rechten van gedetacheerde werknemers moeten eveneens worden voortgezet.

(m) handel moet beter worden gebruikt als motor van groei. De Europese Unie is vastbesloten op te komen voor vrije, eerlijke en open handel, en tegelijk haar belangen te behartigen in een geest van wederkerigheid en wederzijds voordeel, met name ten aanzien van de grootste economieën in de wereld. het commissievoorstel betreffende toegang tot overheidsopdrachten in derde landen moet spoedig besproken worden. terwijl het versterken van het multilaterale stelsel een cruciale doelstelling blijft, zijn de lopende en eventueel komende bilaterale onderhandelingen van aanzienlijk economisch belang. Meer inspanningen moeten met name gericht zijn op het verwijderen van handelsbelemmeringen, een betere markttoegang, adequate investeringsvoorwaarden, bescherming van intellectuele eigendom en openstelling van de markten voor overheidsopdrachten. Overeenkomsten die zijn afgerond, moeten spoedig worden ondertekend en geratificeerd. De vrijhandelsovereenkomsten met Singapore en canada moeten aan het eind van dit jaar zijn afgerond; de onderhandelingen met India hebben van beide zijden een nieuwe impuls nodig, en aan de verdieping van de handelsbetrekkingen van de EU met Japan moet verder worden gewerkt. De staatshoofden en regeringsleiders zien uit naar de aanbevelingen van de EU-VS-groep op hoog niveau inzake banen en groei en zullen ernaar streven dat in 2013 onderhandelingen over een uitgebreide trans atlantische overeenkomst inzake handel en investeringen van start kunnen gaan.

(n) Financiële stabiliteit is een eerste vereiste voor groei. het rapport "Naar een echte economische en monetaire unie" bevat dienaangaande enkele belangrijke ideeën. Op een aantal gebieden willen de lidstaten die een gemeenschappelijke munt hebben, en andere lidstaten die ook aan de inspanning willen deelnemen, verder gaan in hun streven naar coördinatie en integratie van hun financieel, budgettair, en economisch beleid in het raamwerk van de Europese Unie, met volledige eerbiediging van de integriteit van de eengemaakte markt en van de Europese Unie als geheel.

strategische infrastructuur, en met het oog op de toegang tot financiering voor kleine en middelgrote ondernemingen. De structuurfondsen hebben middelen herschikt ter ondersteuning van onderzoek en innovatie, kmo's en werkgelegenheid voor jongeren, en in de lopende periode zal er nog eens 55 miljard EUR voor groeibevorderende maatregelen worden uitgetrokken. De steun aan kleine en middelgrote ondernemingen moet verder worden verbeterd, onder meer door ervoor te zorgen dat zij makkelijker toegang tot EU-fondsen krijgen. De lidstaten kunnen ook een herschikking binnen hun nationale financiële middelen in overweging nemen, op grond van de geldende regels en in samenwerking met de commissie.

− De activiteiten van het Europese Investeringsfonds dienen verder te worden ontwikkeld, met name wat durf kapitaal betreft, in samenwerking met de bestaande nationale structuren.

(i) De begroting van de Europese Unie moet een katalysator zijn voor groei en banen in geheel Europa, met name door de hef boomwerking van productieve investeringen en investeringen in menselijk kapitaal te benutten. Binnen het toekomstige meerjarig financieel kader moeten uitgaven worden ingezet ter ondersteuning van groei, werkgelegenheid, concurrentievermogen en convergentie overeenkomstig de Europa 2020-strategie.

(j) het belastingbeleid dient bij te dragen tot begrotingsconsoli-datie en duurzame groei. De werkzaamheden en besprekingen met betrekking tot de commissievoorstellen over energieb-elasting, de gemeenschappelijke geconsolideerde heffings-grondslag voor de vennootschapsbelasting en de herziening van de spaarrichtlijn moeten worden voortgezet. In de Raad-szitting van 22 juni 2012 is er nota van genomen dat het voor-stel voor een belasting op financiële transacties door de Raad niet binnen een redelijke termijn zal worden aangenomen. Verscheidene lidstaten zullen derhalve een verzoek tot nau-were samenwerking op dit gebied indienen, met het oog op de aanneming ervan uiterlijk in december 2012. De com-missie werkt voort aan concrete manieren om de strijd tegen belastingfraude en belastingontduiking op te voeren en zal spoedig een actieplan presenteren met opties voor dat doel. Er moet spoedig overeenstemming worden bereikt over de on-derhandelingsrichtsnoeren voor overeenkomsten met derde landen inzake spaarbelasting. De lidstaten die deelnemen aan het Euro plus-pact zullen hun gestructureerde besprekingen over aangelegenheden in verband met het belastingbeleid voortzetten, onder meer om te zorgen voor de uitwisseling van beste praktijken.

(k) het stimuleren van de werkgelegenheid voor zowel vrouwen als mannen, en vooral voor jongeren en langdurig werklozen, is een duidelijke prioriteit. De Raad zal voortvarend besprekingen wijden aan en een besluit nemen over de voorstellen in het werkgelegenheidspakket van de commissie, met de nadruk op het scheppen van hoogwaardige banen, structurele hervormingen van de arbeidsmarkten en investeringen in menselijk kapitaal. De jeugdwerkloosheid dient dringend te worden aangepakt, in het bijzonder via de initiatieven van de commissie inzake jongerengaranties en het kwaliteitskader voor stages. het is tevens van belang het reactiveren van oudere werknemers te bevorderen. De

52

Spanje ten behoeve van de herkapitalisatie van zijn banksector. Wij herhalen dat de financiële steun zal worden verstrekt door de EFSF totdat het ESM beschikbaar komt, waarna de steun aan het ESM zal worden overgedragen, zonder een hogere rangorde te krijgen. Wij herhalen dat wij vastbesloten zijn te doen wat nodig is om de financiële stabiliteit van de eurozone te waarborgen, met name door de bestaande EFSF-/ESM-instrumenten op een f lexibele en efficiënte manier in te zetten om de markten te stabiliseren voor lidstaten die hun landenspecifieke aanbeveling en hun andere verplichtingen - met inbegrip van de respectieve tijdschema's - op grond van het Europees semester, het stabiliteits- en groeipact en de procedure bij macro-economische onevenwichtigheden naleven. Deze voorwaarden moeten in een memorandum van overeenstemming worden opgenomen. Wij zijn verheugd dat de EcB ermee heeft ingestemd namens de EFSF/het ESM op te treden teneinde doeltreffend en efficiënt marktoperaties te verrichten.Wij dragen de Eurogroep op deze besluiten vóór 9 juli 2012 uit te voeren.

Wij bevestigen dat de vicieuze cirkel tussen de banken en de overheden absoluut moet worden doorbroken. De commissie zal binnenkort op basis van artikel 127, lid 6, voorstellen formuleren voor één enkel toezichtmechanisme. Wij vragen de Raad om die voorstellen met spoed, nog voor eind 2012, te overwegen. Wanneer er een doelmatig enkelvoudig toezichtmechanisme, waarbij ook de EcB is betrokken, voor de banken in de eurozone is ingevoerd, zou het ESM op grond van een reguliere beslissing de mogelijkheid kunnen hebben banken rechtstreeks te herkapitaliseren. het systeem zal op passende voorwaarden steunen, zoals naleving van regelgeving voor staatssteun, die moeten gelden voor een specifieke instelling of sector of voor de hele economie en moeten worden geformaliseerd in een memorandum van overeenstemming. De Eurogroep zal de situatie van de Ierse financiële sector onderzoeken met het oog op het nog duurzamer maken van het goed presterende aanpassingsprogramma. Gelijke gevallen zullen een gelijke behandeling krijgen.Wij dringen aan op de snelle sluiting van het memorandum van overeenstemming dat is verbonden aan de financiële steun aan

VERKLARING VAN DE TOP VAN DE EUROZONE — 29 JUNI 2012

53

I. GEïNtEGREERD FINaNcIEEL KADERDe invoering van de gemeenschappelijke munt heeft in aanzienlijke mate bijgedragen tot een diepere integratie van de financiële sector in de Europese Unie, maar desondanks worden toezicht, crisisbeheer en crisisafwikkeling in de banksector nog steeds op nationaal niveau georganiseerd. Dit ontbreken van een gemeenschappelijk instrumentarium voor bankafwikkeling is een hinderpaal voor efficiënt crisisbeheer gebleken en heeft ertoe geleid dat de kosten voor steun aan de financiële sector voor de belastingbetaler opliepen en de risico's voor de financiële en budgettaire stabiliteit toenamen. De crisis heeft geleid tot een fragmentatie van de financiële markt van de eurozone, wat een negatieve weerslag heeft gehad op de voorwaarden voor kredietverlening. Om een echte economische en monetaire unie te verwezenlijken, zo is tijdens het bilateraal overleg betoogd, moet een geïntegreerd financieel kader tot stand worden gebracht dat een gemeenschappelijke toezichtautoriteit, een gemeenschappelijk afwikkelingskader - dat door een gemeenschappelijke afwikkelautoriteit wordt geïmplementeerd - en op gemeenschappelijke normen gebaseerde nationale depositogarantiestelsels dient te omvatten.

Gemeenschappelijk toezichtmechanisme De ingrijpende hervorming van de regelgeving in 2010 heeft geleid tot de invoering van het Europees Systeem voor financieel toezicht. De Europese toezichthoudende autoriteiten, waaronder de Europese Bankautoriteit (EBa) en

het Europees comité voor systeemrisico's (ESRB), hebben hoofdzakelijk coördinerende taken gekregen, maar essentiële bevoegdheden inzake besluitvorming zijn nog steeds in nationale handen. thans ligt nieuwe ontwerpwetgeving ter tafel waarin de Europese commissie voorstelt een gemeenschappelijk toezichtmechanisme, onder de Europese centrale Bank, in te stellen dat betrekking heeft op de eurozone en open staat voor alle lidstaten. De instelling van het gemeenschappelijk toezichtmechanisme is een prioriteit. Drie elementen zijn in dit verband van belang: ten eerste, een duidelijk onderscheid tussen het monetaire beleid van de EcB en de toezichtfuncties; ten tweede, het evenwicht tussen de rechten en plichten voor alle lidstaten die aan de nieuwe toezichtregelingen deelnemen en ten derde, een passende verantwoordingsplicht voor de nieuwe gemeenschappelijke toezichthouder, ook ten overstaan van het Europees parlement. De werking van het gemeenschappelijk toezichtmechanisme moet in alle opzichten zijn afgestemd op de eengemaakte markt. hiertoe zal de bestaande Europese bankautoriteit haar rol blijven spelen en blijven inzetten op het opstellen en handhaven van de implementatie van één "rule book" teneinde in de EU een vlak speelveld te garanderen. De EBa zal ook haar rol als bemiddelaar tussen de diverse toezichthouders behouden. In dit verband moeten de stemregels van de EBa worden aangepast, teneinde correcte vertegenwoordiging en efficiënte besluitvorming binnen de eengemaakte markt voor financiële diensten mogelijk te maken.

NAAR EEN ECHTE ECONOMISCHE EN MONETAIRE UNIE:

TUSSENTIJDS VERSLAG OPGESTELD DOOR

VOORZITTER VAN ROMPUY — 12 OKTOBER 2012

De Europese Raad heeft de voorzitter van de Europese Raad in juni "verzocht om, in nauwe samenwerking met de voorzitter van de commissie, de voorzitter van de Eurogroep en de president van de EcB, een specifieke, aan een tijdschema gebonden routekaart voor het verwezenlijken van een echte economische en monetaire unie te ontwikkelen." Dit tussentijds verslag voor de Europese Raad is grotendeels gebaseerd op ideeën en voorstellen die naar voren zijn gebracht tijdens een reeks bilaterale ontmoetingen met alle EU-lidstaten en met het Europees parlement en de voorzitter van het Europees parlement die in september heeft plaatsgehad. Doel van dit verslag is de punten van overeenstemming toe te lichten en gebieden af te bakenen die met het oog op het in december in te dienen verslag nader moeten worden uitgewerkt.

De Unie heeft uit hoofde van het Verdrag een economische en monetaire unie tot stand gebracht met de euro als gemeenschappelijke munt. De standpunten die in dit verslag worden uiteengezet, hebben in hoofdzaak betrekking op de lidstaten van de eurozone die door die gemeenschappelijke munt met specifieke problemen kampen. De weg naar een diepere economische en monetaire unie moet worden gekenmerkt door openheid en transparantie en geheel verenigbaar zijn met de eengemaakte markt in al zijn aspecten.

Dit verslag is gestructureerd rond de vier essentiële bouwstenen die in het in juni aan de Europese Raad gepresenteerde verslag "Naar een echte economische en monetaire unie" worden genoemd.

* * *

54

De geschiedenis van andere muntunies toont aan dat er meer dan één weg is om naar een begrotingsunie te evolueren. hoe sterk begrotingsinstrumenten worden gecentraliseerd en welke regelingen inzake begrotingssolidariteit worden getroffen om negatieve macro-economische omstandigheden of financiële schokken het hoofd te bieden, verschilt van muntunie tot muntunie. het unieke karakter van de EMU zou een specifieke aanpak rechtvaardigen.

Sterker economisch bestuurOp korte termijn is het zaak de nieuwe beleidsmaatregelen voor een sterker economisch bestuur te voltooien en te implementeren. De afgelopen jaren zijn aanzienlijke verbeteringen van het begrotingsbeleid in de EMU vastgesteld (het sixpack) of overeengekomen (Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur), waarbij de nadruk is komen te liggen op het voorkomen van begrotingsonevenwichtigheden, meer belang wordt gehecht aan de ontwikkeling van schuldposities, betere handhavingsmechanismen zijn ontwikkeld en in de lidstaten meer draagvlak is ontstaan voor EU-voorschriften. De andere elementen betreffende een sterkere budgettaire governance in de eurozone (het twopack), die nog in behandeling zijn, moet met spoed worden vastgesteld en voortvarend worden geïmplementeerd. Met dit nieuwe raamwerk voor governance wordt het mogelijk de jaarlijkse begroting van de landen van de eurozone vooraf te coördineren en scherper toe te zien op landen met financiële problemen.

BegrotingscapaciteitMeer discipline op zich volstaat echter niet. Op langere termijn moet de mogelijkheid bekeken worden om verder te gaan dan de huidige stappen naar een sterker economisch bestuur, door voor de EMU geleidelijk een begrotingscapaciteit op te bouwen. Die begrotingscapaciteit kan verschillende gedaanten aannemen, en in de aanloop naar de Europese Raad van december moeten verschillende opties nader worden bestudeerd. Deze begrotingscapaciteit zou nieuwe budgettaire functies schragen die niet onder het meerjarig financieel kader vallen. Bekeken moet worden hoe deze capaciteit in het kader van de Unie en haar instellingen kan worden ontwikkeld. Een van de functies van een nieuwe begrotingscapaciteit zou kunnen zijn aanpassingen aan landenspecifieke schokken te faciliteren door op centraal niveau een zekere absorptiecapaciteit ter beschikking te stellen. In EMU-context moet een symmetrische schok, die alle landen tegelijkertijd treft, in de eerste plaats worden aangepakt in het kader van het monetaire beleid; in de context van een landenspecifieke economische schok daarentegen, wordt voor maatregelen in hoofdzaak een beroep gedaan op de nationale begroting. het Europees stabiliteitsmechanisme is een crisisbeheersingsinstrument en is niet voor deze vorm van schokabsorptie bedoeld. Daar komt bij dat de economische aanpassingsmechanismen als gevolg van de geringe arbeidsmobiliteit tussen landen onderling en de structurele belemmeringen voor prijsf lexibiliteit minder doeltreffend zijn dan in andere muntunies. het absorberen van asymmetrische schokken op centraal niveau zou een beperkte vorm van budgettaire solidariteit in economische cycli introduceren, wat de economische weerbaarheid van de EU ten goede zou komen. Elementen van budgettaire risicodeling kunnen en moeten zo worden gestructureerd dat

tot slot is het van belang dat met dit gecentraliseerde toezicht een naadloze verbinding tot stand wordt gebracht tussen het microprudentiële en het macroprudentiële beleid en dat de werking van het ESRB wordt versterkt.

afwikkelingDe Europese commissie heeft reeds een richtlijn voor het herstel en de afwikkeling van banken voorgesteld die ertoe moet leiden dat i) beste praktijken en superieure bankafwikkelingsinstrumenten worden gebruikt ter bescherming van de belastingbetaler (bijv. eigen inbreng van de particuliere sector, oprichting van brugbanken, enz.) en ii) de nodige samenhang bestaat tussen nationale regelingen ter facilitering van afwikkeling door de lidstaat van herkomst of de lidstaat van ontvangst en grensoverschrijdend crisisbeheer. Dankzij de nationale afwikkelingsfondsen die in de richtlijn worden voorgesteld, zullen de kosten voor een afwikkeling in hoofdzaak door de particuliere sector worden gedragen. Wordt het toezicht daadwerkelijk in één gemeenschappelijk toezichtmechanisme ondergebracht, dan wordt een gemeenschappelijke afwikkelingsautoriteit met een passend achtervangmechanisme nodig zodat afwikkelbesluiten snel, onpartijdig en met oog voor het algemeen belang worden genomen. In de overgangsfase en na de instelling van een doeltreffend gemeenschappelijk toezichtmechanisme zal de ESM de mogelijkheid hebben banken rechtreeks te herkapitaliseren, op basis van gepaste conditionaliteit.

DepositogarantiemechanismenGeloofwaardige depositogarantiestelsels kunnen een belangrijke preventieve rol spelen voor de stabiliteit van het financiële systeem. het wetgevingsvoorstel tot harmonisering van nationale depositogarantiestelsels is een belangrijke stap in de richting van dit doel. hiermee wordt het krachtige algemene beginsel ingesteld dat deze stelsels in voldoende mate met bijdragen van de financiële sector moeten worden gefinancierd, en worden voor uiteenlopende stelsels gelijke spelregels vastgesteld. In het algemeen heeft de totstandbrenging van een geïntegreerd financieel kader belangrijke budgettaire, economische en politieke gevolgen en kan het niet los worden gezien van stappen naar een verdere integratie van budgettaire en economische raamwerken en een grotere politieke verantwoordingsplicht. het delen van risico's met betrekking tot de banksector zonder een adequatere begrotingsdiscipline zou overheden anders het verkeerde signaal kunnen geven.

II. GEïNtEGREERD BEGROtINGSKADER De crisis heeft duidelijk gemaakt hoezeer landen in de eurozone en zelfs daarbuiten onderling af hankelijk zijn. Gebleken is dat begrotingsbeleid op nationaal niveau van levensbelang is voor iedereen. Dit wijst erop dat het bestaande kader voor het toezicht op en de coördinatie van het begrotingsbeleid - met een raamwerk voor versterkte coördinatie ex ante, zoals voorgesteld in het twopack - moet worden aangevuld en geleidelijk moet evolueren tot een volwaardig geïntegreerd begrotingskader. Dit zal een solide begrotingsbeleid op nationaal en Europees niveau garanderen en bijdragen aan duurzame groei en macro-economische stabiliteit.

55

krachtige en duurzame economische groei, concurrentiekracht en werkgelegenheid, en de financiële stabiliteit van de eurozone als geheel niet ondergraaft.

De hervormingen van het toezichtkader van de unieDe crisis heeft de tekortkomingen van het oude kader voor economisch beleid aan het licht gebracht en diverse hervormingen in het toezichtkader van de Unie teweeggebracht, die zijn uitgemond in de invoering van een geïntegreerd Europees semester met landenspecifieke aanbevelingen en een nieuwe procedure bij buitensporige onevenwichtigheden met sancties, die het mogelijk maakt eventueel schadelijke onevenwichtigheden op te sporen en te corrigeren. Impulsen zijn ook uitgegaan van het Euro plus-pact, dat inmiddels deel is gaan uitmaken van het Europees semester. het is nog te vroeg om de onlangs ingevoerde toezichtmechanismen aan een algehele evaluatie te onderwerpen. Nu al echter blijkt er een aantal gebieden te zijn waar deze procedures meer zichtbaarheid, invloed en uitwerking zouden moeten krijgen. De indicatoren van de institutionele kwaliteit, de arbeidsmarkt en het ondernemingsklimaat laten zien dat er in de gehele Unie zwakke punten voorkomen en dat er grote verschillen tussen de lidstaten zijn. Voltooiing van de eengemaakte markt is een krachtig middel om een aantal van deze euvels te verhelpen. Een topprioriteit is dat de maatregelen in het pact voor groei en banen van juni 2012 snel worden uitgevoerd.

Bevordering van structuurhervormingen met behulp van contractuele afspraken Niet alleen moet de eengemaakte markt worden voltooid, de EMU kan ook niet behoorlijk functioneren zonder hechtere coördinatie en sterkere convergentie en handhaving inzake het economisch beleid. Zoals tijdens bilateraal overleg is geopperd, valt in dit verband te denken aan individuele contractuele afspraken die de lidstaten van de eurozone met de instellingen van de Unie zouden maken over de hervormingen ter bevordering van groei en werkgelegenheid die deze landen zich voornemen, en over de implementatie ervan. Deze afspraken zouden steun voor hervormingen door middel van beperkte, tijdelijke, f lexibele en gerichte financiële stimulansen kunnen omvatten. De afspraken zouden gekoppeld kunnen worden aan de hervormingen die in de landenspecifieke aanbevelingen van de Raad zijn bepaald, en worden ingepast in procedures van de Unie, bijvoorbeeld de plannen met corrigerende maatregelen in het kader van de procedure bij buitensporige onevenwichtigheden of de economische partnerschapsprogramma's. Een geïntegreerd kader voor economisch beleid, inclusief de ex ante coördinatie van belangrijke plannen tot hervorming van het economisch beleid met aanzienlijke overloopeffecten op de eurozone, zou tevens helpen om beleidssturing te geven op gebieden zoals arbeidsmobiliteit en belastingcoördinatie. Dergelijke coördinatiemechanismen zouden open kunnen staan voor de lidstaten die de euro nog niet als munt hebben.

Versterking van het macroprudentieel beleidtot slot helpt een geïntegreerd kader voor economisch beleid te voorkomen dat zich snel grote onevenwichtigheden vormen die gevoed kunnen worden door inadequate financiële voorwaarden op nationaal niveau. Een mogelijke maatregel, in de lijn van de vorming van een geïntegreerd financieel kader, zou erin kunnen

zij geen aanleiding vormen tot permanente overdrachten tussen landen, of de prikkels om structurele zwakheden aan te pakken ondermijnen. Deze begrotingscapaciteit zou nog een andere belangrijke functie hebben, nl. het faciliteren van structurele hervormingen die met betrekking tot een geïntegreerd economisch beleidskader (zie punt III) tot een toename van het concurrentievermogen en de potentiële groei leiden. Goed functionerende schokabsorptie vergt een verdere convergentie van de economische structuren en het economisch beleid van de lidstaten. De twee doelstellingen van schokabsorptie en steun voor structurele hervormingen zijn dan ook complementair en synergetisch.Deze nieuwe begrotingscapaciteit mag niet ten koste gaan van de nakoming van de begrotingsregels en de begrotingsdiscipline in de verschillende lidstaten. Een centraal element van de toekomstige begrotingscapaciteit, dat zorgvuldig zal moeten worden bestudeerd, zou de mogelijkheid zijn om leningen aan te gaan. Zo beschouwd zou deze begrotingscapaciteit moeten voldoen aan de begrotingsevenwichtregel die is neergelegd in het stabiliteits- en groeipact en in het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur. Een volwaardig geïntegreerd begrotingskader zou vereisen dat een thesaurie met duidelijk omschreven begrotingstaken wordt ingesteld.

Veilige en liquide financiële activa voor de eurozoneEr wordt gezegd dat daadwerkelijk veilige en liquide financiële activa voor de eurozone ertoe zouden kunnen bijdragen de negatieve wisselwerking tussen het bankwezen en de overheidsfinanciën - een van de besmettingshaarden in de huidige crisis - te beperken. In dit verband zou het beperkt en conditioneel poolen van bepaalde kortlopende instrumenten van overheidsfinanciering (bijvoorbeeld schatkistpapier) nader bekeken kunnen worden. hiertoe is een grotere mate van gemeenschappelijke besluitvorming op begrotingsgebied vereist, waarbij wordt voortgebouwd op de regels van het 'twopack' aangaande de behandeling van ontwerpbegrotingsplannen en de ex ante coördinatie bij schuldemissie. Ook zijn voorstellen gedaan om de bestaande overheidsschuld op voorwaardelijke en tijdelijke grondslag aan te pakken, door hem geleidelijk door te rollen naar een fonds voor de af lossing van de "erfschuld" die de meeste lidstaten vóór en tijdens de financiële en de schuldencrisis hebben opgebouwd.

III. GEïNtEGREERD KADER VOOR EcONOMISch BELEID

Wil zij haar zeer aantrekkelijke sociale markteconomie en het Europese sociale model handhaven, dan is het zaak dat de Unie mondiaal concurrentievermogen heeft en dat in de monetaire unie geen al te grote concurrentiediscrepantie tussen de lidstaten ontstaat, zodat elk land afzonderlijk de schokken snel en gemakkelijk kan opvangen. Dit houdt ook in dat de gehele economie gekenmerkt moet zijn door prijsf lexibiliteit en door het vermogen om met activa- en kredietzeepbellen om te gaan. De behoefte aan volgehouden beleidsautonomie en aanpassingscapaciteit van de lidstaten moet zorgvuldig in balans worden gehouden met de uitvoerbaarheid van maatregelen om te voorkomen dat onevenwichtigheden ontstaan en om kosten- en prijsaanpassingen te vergemakkelijken. Dit is van essentieel belang om nationaal beleid te kunnen effectueren dat gericht is op

56

nationale parlementen en het Europees parlement hechter te laten samenwerken, op basis van artikel 13 van het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur en protocol 1 bij het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, met betrekking tot de communautaire methode. In deze geest dient men te bekijken hoe ervoor kan worden gezorgd dat in het Europees parlement en in de nationale parlementen wordt gedebatteerd over de aanbevelingen die in het kader van het Europees semester worden aangenomen.het bestuur binnen de eurozone moet nog worden verbeterd, voortbouwend op de verklaring van de top van de eurozone van 26 oktober 2011, overeenkomstig het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur. het bestuurskader zou voorts baat hebben bij een actieve en open sociale dialoog.

V. VOLGENDE StappENOp basis van dit tussentijdse verslag zal, mede in het licht van de gedachtewisseling in de Europese Raad op 18 en19 oktober en de desbetreffende conclusies, op 13 en 14 december aan de Europese Raad een specifieke, tijdgebonden routekaart voor de totstandbrenging van een volwaardige economische en monetaire unie worden voorgelegd. tijdens de voorbereiding zal verder informeel overleg met de lidstaten en het Europees parlement worden gepleegd. Ook met andere grote belanghebbende partijen kan van gedachten worden gewisseld.

bestaan dat meer gebruik wordt gemaakt van macroprudentiële beleidsinstrumenten. het effect van het macroprudentieel beleid zou fors worden versterkt door zulke instrumenten te verschaffen aan de toekomstige algemeen toezichthouder, zoals is voorzien in de reeds ingediende ontwerpwetgeving van de commissie over het gemeenschappelijk toezichtmechanisme. het zou ertoe kunnen bijdragen dat de ontwikkeling van vooral landenspecifieke risico's met betrekking tot activa- en kredietprijzen beter in de hand wordt gehouden. het ESRB moet hierbij een prominentere rol gaan vervullen.

IV. DEMOcRAtISchE LEGItIMItEIt EN VERANtWOORDINGSpLIcht

als algemene regel geldt dat democratische controle en verantwoording plaatsvinden op het niveau waar de beslissingen worden genomen. Dit betekent dat beslissingen op Europees niveau verantwoord moeten worden tegenover het Europees parlement, maar ook dat in voorkomend geval de spilfunctie van de nationale parlementen gehandhaafd en beschermd moet worden. Bij het Verdrag van Lissabon zijn al verbeteringen aangebracht in de democratische verantwoordingsplicht van de Unie, zowel tegenover het Europees parlement als tegenover de nationale parlementen. De verdere versterking van de rol van de instellingen van de Unie moet gelijk opgaan met de inschakeling van het Europees parlement in de procedures van de Unie. Ook kunnen concrete maatregelen worden genomen om de

57

Wij zijn verheugd over de vorderingen die Griekenland en de trojka hebben gemaakt in hun inspanningen om over het beleid ten aanzien van het aanpassingsprogramma overeenstemming te bereiken, en zien uit naar de afronding van de lopende evaluatie. De Eurogroep zal het resultaat van de evaluatie bespreken in het licht van het verslag van de trojka en vervolgens de nodige besluiten nemen.

Wij zijn verheugd over de vastbeslotenheid van de Griekse regering om haar verbintenissen waar te maken en wij loven de

Griekse bevolking voor haar opmerkelijke inspanning. Er is grote vooruitgang geboekt om het aanpassingsprogramma opnieuw op schema te krijgen. Wij verwachten dat Griekenland doorgaat met budgettaire en structurele beleidshervormingen en wij moedigen zijn inspanningen voor een snelle uitvoering van het programma aan. Dat is nodig voor een meer competitieve particuliere sector, particuliere investeringen en een doeltreffende overheidssector. Op die voorwaarden zal Griekenland hernieuwde groei kunnen verwezenlijken en zijn toekomst in de eurozone kunnen verzekeren.

VERKLARING VAN DE STAATSHOOFDEN EN REGERINGSLEIDERS

VAN DE EUROZONE — 18 OKTOBER 2012

58

de komende drie jaar tot 180 miljard euro opleveren voor extra investeringen. Er worden stappen ondernomen om ervoor te zorgen dat de 55 miljard euro uit de struc-tuurfondsen snel en doeltreffend worden ingezet. De commissie zal de lidstaten blijven helpen bij de her-programmering van de structuurfondsen, zodat deze meer worden toegespitst op groei en werkgelegenheid. het waarborgen van een eerlijke toegang tot financier-ing voor alle lidstaten verdient passende aandacht. De proeffase voor projectobligaties wordt uitgevoerd: voor 100 miljoen euro is reeds machtiging verleend en de overige 130 miljoen euro wordt begin volgend jaar in-gezet, hetgeen in de proeffase in totaal tot 4,5 miljard euro aan investeringen zou moeten genereren. De Eu-ropese Raad zal in november een buitengewone bijeen-komst beleggen om een akkoord te bereiken over het volgende meerjarig financieel kader zodat dit nog dit jaar kan worden vastgesteld. De Europese Raad wijst erop dat verschillende groeivriendelijke strategieën voor begrotingsconsolidatie nodig zijn, en ziet uit naar het verslag van de commissie over de kwaliteit van de over-heidsuitgaven en de mogelijkheden voor actie binnen de grenzen van de EU- en de nationale begrotingskaders.

(b) De eengemaakte markt verdiepen: er is vooruitgang geboekt inzake het eerste wetgevingspakket eenge-maakte markt, maar er moet nog meer worden gedaan om de werkzaamheden met betrekking tot de ter tafel liggende voorstellen over onder meer jaarrekeningen, beroepskwalificaties, overheidsopdrachten en durf ka-

1. De Europese economie wordt met lastige uitdagingen geconfronteerd. Daarom is het voor de Europese Unie van cruciaal belang alles in het werk te stellen om snel uitvoering te geven aan de maatregelen die de afgelopen maanden zijn overeengekomen om de groei, de investeringen en de werkgelegenheid te doen aantrekken, het vertrouwen te herstellen en de concurrentiepositie van Europa te verbeteren als plaats om te produceren en te investeren.

pact voor groei en banen2. De Europese Raad blijft vastbesloten groei en banen te

stimuleren in het kader van de Europa 2020-strategie. het in juni laatstleden overeengekomen pact voor groei en banen vormt het algemene kader voor actie op het niveau van de lidstaten, de eurozone en de Unie, waarbij alle hef bomen, instrumenten en beleidsvormen worden ingezet. alle daarin gemaakte afspraken moeten spoedig en onverkort worden nagekomen. Er is al aanzienlijke vooruitgang geboekt, zoals blijkt uit de brief van de voorzitter van de Europese Raad d.d. 8 oktober 2012 en uit de verslagen van het voorzitterschap en de commissie. Op bepaalde gebieden zijn evenwel grotere inspanningen vereist, zoals hierna wordt weergegeven.

(a) Investeren in groei: er wordt aanzienlijke vooruitgang geboekt bij de uitvoering van het financieringspakket van 120 miljard euro van het pact. Met name zal de EIB in de komende weken naar verwachting besluiten haar kapitaal met 10 miljard euro te verhogen om haar kapi-taalbasis te versterken en haar totale kredietverlening-scapaciteit met 60 miljard euro te verhogen. Dit zou in

EUROPESE RAAD — 18-19 OKTOBER 2012

De Europese Raad heeft vandaag herhaald vastberaden te kiezen voor doortastende maatregelen om de spanningen op de financiële markten aan te pakken, het vertrouwen te herstellen en groei en werkgelegenheid te stimuleren.

hij heeft de uitvoering van het pact voor groei en banen grondig geëvalueerd. hij heeft zich ingenomen getoond met de vorderingen die tot nu toe zijn gemaakt, maar heeft tevens gevraagd onverwijld, vastberaden en resultaatgericht actie te ondernemen met het oog op de volledige en spoedige uitvoering van het pact.

Naar aanleiding van de presentatie van het tussentijds verslag over de EMU, heeft de Europese Raad opgeroepen prioritair verder te werken aan de voorstellen betreffende het gemeenschappelijk toezichtmechanisme zodat er voor 1 januari 2013 een akkoord kan worden bereikt over het wetgevingskader, en hij heeft overeenstemming bereikt over een aantal richtsnoeren met dat doel. hij heeft tevens nota genomen van een aantal kwesties in verband met de geïntegreerde kaders voor begrotings- en economisch beleid en met democratische legitimiteit en verantwoordingsplicht, die verder moeten worden besproken. hij was het erover eens dat het proces naar een diepere economische en monetaire unie moet aanknopen bij het institutioneel en juridisch kader van de EU en gekenmerkt moet worden door openheid en transparantie ten aanzien van niet tot de eurozone behorende lidstaten en door eerbiediging van de integriteit van de interne markt. hij zag uit naar een specifieke, aan een tijdpad gebonden routekaart die tijdens zijn bijeenkomst van december 2012 zal worden gepresenteerd, teneinde vorderingen te maken met betrekking tot alle essentiële bouwstenen waarop een echte EMU moet rusten.

De Europese Raad heeft de betrekkingen met de strategische partners van de EU besproken en conclusies over Syrië, Iran en Mali aangenomen.

* * *

I. EcONOMISch BELEID

59

pitaalfondsen af te ronden. In de nieuwe mededeling van de commissie over het tweede wetgevingspakket eengemaakte markt worden twaalf nieuwe belangrijke maatregelen genoemd die sterk moeten bijdragen tot duurzame groei, werkgelegenheid en sociale cohesie in Europa. De Europese Raad is ingenomen met het voornemen van de commissie om alle belangrijke voor-stellen van het tweede wetgevingspakket eengemaakte markt in het voorjaar van 2013 in te dienen en vraagt deze met spoed te bespreken zodat zij voor het einde van de lopende parlementaire zittingsperiode kunnen worden vastgesteld. het is ook van belang dat dringend actie wordt ondernomen conform de commissiemed-edelingen over de uitvoering van de dienstenrichtlijn en over het bestuur van de eengemaakte markt.

(c) Verbindingen voor Europa: de toekomstige finan-cieringsfaciliteit voor Europese verbindingen zal een belangrijk instrument vormen ter stimulering van groei door investeringen in vervoers , energie en Ict verbindingen. Op het gebied van vervoer zijn het weg-nemen van belemmeringen van regelgevende aard en knelpunten alsmede het aanleggen van ontbrekende grensoverschrijdende verbindingen essentieel voor een efficiënte werking van de eengemaakte markt en voor de bevordering van concurrentiekracht en groei. Digitale technologieën en infrastructuren zijn daarbij eveneens een essentiële voorwaarde. Eraan herinnerend dat de interne energiemarkt volgens de afgesproken termijnen in 2014 moet zijn voltooid en dat geen enkele lidstaat na 2015 afgesneden mag blijven van de Europese gas- en elektriciteitsnetten, vraagt de Europese Raad dat spoedig overeenstemming wordt bereikt over het voorstel inzake trans-Europese energienetwerken en ziet hij uit naar de mededeling en het actieplan van de commissie om de bestaande uitdagingen aan te pakken.

(d) De totstandbrenging van een volledig functionerende digitale eengemaakte markt in 2015: dit zou in de peri-ode tot 2020 een extra groei van 4% kunnen opleveren. De Europese Raad roept er derhalve toe op meer vaart te zetten achter de werkzaamheden betreffende de voor-stellen inzake de e-handtekening en het collectief beheer van rechten en ziet uit naar de komende voorstellen ter vermindering van de kosten voor de toepassing van een hogesnelheidsbreedband en inzake e-facturering. De komende tussentijdse evaluatie van de digitale agenda dient te worden aangegrepen om te bepalen op welke ge-bieden extra inspanningen vereist zijn. het auteursrech-tensysteem in Europa dient te worden gemoderniseerd om de toegang tot inhoud gemakkelijker te maken en tegelijk intellectuele-eigendomsrechten te handhaven en creativiteit en culturele verscheidenheid te stimuleren.

(e) Bevorderen van onderzoek en innovatie: het is van bel-ang ervoor te zorgen dat onderzoek en innovatie concur-rentiewinst opleveren. De Europese Raad vraagt dat snel vooruitgang wordt geboekt met de voorgestelde nieuwe programma's voor onderzoek en innovatie (horizon 2020) en voor het concurrentievermogen van onderne-mingen en kmo's (cosme); hij wijst daarbij op het bel-ang van topniveau in het onderzoeks- en innovatiebeleid

van de EU, waarbij een ruime toegang voor deelnemers in alle lidstaten moet worden bevorderd. De Europese Raad memoreert dat de Europese onderzoeksruimte eind 2014 voltooid moet zijn en benadrukt het belang van een geïntegreerde aanpak van cruciale ontsluitende technologieën.

(f) Verbetering van het concurrentievermogen van de indus-trie: in de mededeling van de commissie over een nieuw industriebeleid van de Unie wordt onderstreept dat een geïntegreerde aanpak moet worden ontwikkeld om het industriële concurrentievermogen te versterken teneinde groei en werkgelegenheid te ondersteunen, en dat daarbij de energie- en de hulpbronnenefficiëntie moeten worden verbeterd. het is voor het Europese bedrijfsleven van bijzonder belang dat het zijn technologische voorsprong handhaaft en vergroot en investeringen in nieuwe sleu-teltechnologieën faciliteert in de vroegste stadia en voor activiteiten die dicht bij de markt staan.

(g) het juiste regelgevingskader voor groei creëren: het is met name van belang dat de algehele regeldruk op Unie- en nationaal niveau wordt verminderd, waarbij concrete aandacht moet uitgaan naar kleine, middel-grote en micro-ondernemingen, onder meer door de toegang tot financiering voor hen te vergemakkelijken. De Europese Raad ziet uit naar de mededeling van de commissie, die in december wordt verwacht en waarin de balans van de vooruitgang wordt opgemaakt en wordt aangegeven welke nieuwe maatregelen voor het einde van de huidige parlementaire zittingsperiode moeten worden genomen, zoals in verband met de tien wettek-sten die voor het midden- en kleinbedrijf de zwaarste lasten veroorzaken. De Europese Raad houdt er reken-ing mee dat het bevorderen van concurrentievermogen, duurzame groei en werkgelegenheid een bijzondere prioriteit is, en is verheugd over het voornemen van de commissie om een aantal voorstellen in te trekken en na te gaan of er wellicht gebieden zijn waar de regeldruk kan worden verlicht.

(h) Een op groei gericht fiscaal beleid ontwikkelen: er moet voortgang worden gemaakt met de werkzaamheden en de besprekingen inzake de voorstellen betreffende energiebelasting, betreffende een gemeenschappeli-jke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de ven-nootschapsbelasting en betreffende de herziening van de richtlijn belastingheffing op spaargelden; ook moet snel overeenstemming worden bereikt over de onder-handelingsrichtsnoeren voor overeenkomsten met derde landen inzake spaarbelasting. De Europese Raad ziet uit naar de mededeling van de commissie inzake goed bestuur met betrekking tot belastingparadijzen en agressieve fiscale planning, die vóór het einde van het jaar wordt verwacht. De Europese Raad neemt nota van de verzoeken van een aantal lidstaten om nauwere samenwerking wat betreft een belasting op financiële transacties, die de commissie spoedig wil bestuderen met het oog op het indienen van haar voorstel zodra aan de voorwaarden is voldaan.

(i) Stimuleren van werkgelegenheid en sociale insluiting: de werkzaamheden op dit gebied blijven een prioriteit van

60

overeenkomst met Japan, zodat de onderhandelingen in de komende maanden van start kunnen gaan, en dat de onderhandelingen over een vrijhandelsovereenkomst met canada en met Singapore in de komende maanden worden afgerond. hij ziet uit naar het eindrapport van de EU-VS-groep op hoog niveau en zegt toe ernaar te zul-len streven dat in 2013 onderhandelingen van start gaan over een uitgebreide trans-atlantische overeenkomst inzake handel en investeringen. hij zal in februari 2013 meer in detail terugkomen op de betrekkingen tussen de EU en de VS en op de bijdrage die handel kan lev-eren aan de agenda voor groei. hij roept er tevens toe op vorderingen te maken bij het openen of voortzetten van onderhandelingen over diepe en brede vrijhandelsover-eenkomsten met de buurlanden van de EU die daar ger-eed voor zijn. het commissievoorstel over toegang tot de markten voor overheidsopdrachten in derde landen moet snel worden behandeld.

Voltooiing van de emu3. De economische en monetaire unie (EMU) moet, gezien de

fundamentele uitdagingen waarvoor zij staat, worden versterkt om economisch en sociaal welzijn, alsmede stabiliteit en duurzame welvaart te garanderen.

4. Naar aanleiding van het door de voorzitter van de Europese Raad in nauwe samenwerking met de voorzitters van de commissie en van de Eurogroep en de president van de Europese centrale Bank (EcB) gepresenteerde tussentijdse verslag, zal met de lidstaten en het Europees parlement voort informeel overleg worden gepleegd over de diverse kwesties waarop moet worden ingegaan. De Europese Raad ziet uit naar een specifieke, aan een tijdpad gebonden routekaart die tijdens zijn bijeenkomst van december 2012 zal worden gepresenteerd, teneinde vorderingen te maken met betrekking tot alle essentiële bouwstenen voor een echte EMU.

5. het proces naar een diepere economische en monetaire unie moet aanknopen bij het institutioneel en juridisch kader van de EU en gekenmerkt worden door openheid en transparantie ten aanzien van de lidstaten die de gemeenschappelijke munt niet hebben aangenomen, en door inachtneming van de integriteit van de eengemaakte markt. het eindverslag en de routekaart dienen concrete voorstellen te bevatten over de wijze waarop dit moet worden verwezenlijkt.

Geïntegreerd financieel kader6. Wij moeten streven naar een geïntegreerd financieel kader,

dat zoveel mogelijk openstaat voor alle lidstaten die willen deelnemen. De Europese Raad verzoekt in dit verband de wetgevers prioriteit te geven aan de voortgang van de werkzaamheden betreffende de wetgevingsvoorstellen over het gemeenschappelijk toezichtmechanisme, teneinde vóór 1 januari 2013 een wetgevingskader overeen te komen. De werkzaamheden ten aanzien van de concrete uitvoering zullen in de loop van 2013 plaatsvinden. In dit verband is het van essentieel belang de integriteit van de eengemaakte markt ten volle in acht te nemen.

7. Er moet een duidelijke scheiding komen tussen de monetair-beleidsfunctie van de EcB en haar toezichtfunctie, alsmede voor een correcte behandeling en vertegenwoordiging van

het allergrootste belang. De Raad wordt verzocht zijn werkzaamheden betreffende de verschillende elementen van het werkgelegenheidspakket voort te zetten en er-voor te zorgen dat snel vooruitgang wordt geboekt met het voorstel inzake de verwerving en het behoud van grensoverschrijdende pensioenrechten voor EU werk-nemers en met het voorstel betreffende de handhaving van de richtlijn gedetacheerde werknemers. De Europese Raad ziet uit naar de komende mededeling over onder-wijs en vaardigheden en naar het werkgelegenheidspak-ket voor jongeren, dat onder meer de ontwikkeling van initiatieven inzake jongerengaranties, hoogwaardige stages en beroepsopleidingen voor jongeren omvat, en gericht is op de verbetering van hun mobiliteit. arbeids-mobiliteit binnen de EU dient te worden vergemakkeli-jkt. De Europese Raad benadrukt dat het vacaturepor-taal Eures verder moet worden ontwikkeld, en dat de betrokkenheid van de diensten voor arbeidsvoorziening in alle lidstaten moet worden vergroot en verbreed. Bij het aanpakken van de jeugdwerkloosheid is een bel-angrijke rol weggelegd voor de beroepsopleidingspro-gramma's van de lidstaten. het is tevens van belang het reactiveren van oudere werknemers te bevorderen. De lidstaten moeten hun inspanningen voor het aanpakken van de sociale gevolgen van de crisis en het bestrijden van armoede en sociale uitsluiting opvoeren, conform de doelstellingen van de Europa 2020-strategie.

(j) Uitvoeren van de Europa 2020-strategie: de Europese Raad memoreert dat de landenspecifieke aanbevelingen voor 2012 vastberaden moeten worden uitgevoerd. hij verzoekt het voorzitterschap met een "syntheseverslag" te komen betreffende de lering die is getrokken uit het Europees semester 2012 en vraagt dat voor de exercitie 2013 een aantal verbeteringen worden aangebracht - meer nadruk op specifieke aansturing en uitvoering; nieuwe modaliteiten om het ownership van de lidstaten in het proces te vergroten, met name via een diepgaander en meer permanente dialoog; het opbouwen van een partnerschap met het Europees parlement, de nation-ale parlementen en de sociale partners; en een betere af-stemming tussen de werkzaamheden van de betrokken Raadsformaties. De Europese Raad onderstreept dat het Europees semester 2013 grondig moet worden voorbere-id en ziet uit naar de spoedige indiening, eind november, van de jaarlijkse groeianalyse van de commissie en het Waarschuwingsmechanismeverslag; ook verzoekt hij het aanstaande voorzitterschap een routekaart voor de organisatie van de werkzaamheden voor het Europees semester 2013 in te dienen.

(k) het potentieel van de handel benutten: de Europese Raad benadrukt dat een ambitieuze handelsagenda op de middellange termijn zou kunnen leiden tot een totale toename van de groei met 2% en de creatie van meer dan 2 miljoen banen, en herhaalt dat de EU vastbesloten is de vrije, open en eerlijke handel te bevorderen en tegelijk haar belangen in een geest van wederkerigheid en tot wederzijds voordeel te verdedigen. De Europese Raad vraagt in die zin dat overeenstemming wordt bereikt over de onderhandelingsrichtsnoeren voor een vrijhandels-

61

wetgeving die noodzakelijk is voor de versterking van het nieuwe economische bestuur in de EU, alsmede van het versterkte stabiliteits- en groeipact, het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur, en het "sixpack". hij roept de nationale autoriteiten en de Europese instellingen tevens op deze onverkort uit te voeren overeenkomstig hun in de EU-Verdragen vastgelegde rol. Met betrekking tot het lopende regelgevende werk in de EU banksector neemt de Europese Raad nota van de voorstellen van de deskundigengroep op hoog niveau over de structuur van de EU banksector die de commissie momenteel aan het bestuderen is, met inbegrip van de mogelijke gevolgen van deze voorstellen voor het streven naar een stabiel, efficiënt bankstelsel.

14. Een geïntegreerd begrotingskader maakt deel uit van een economische en monetaire unie. In dat verband zullen verdere mechanismen, onder meer een passende begrotingscapaciteit, onderzocht worden voor de eurozone. Dit onderzoek zal los staan van de voorbereiding van het volgende meerjarig financieel kader.

15. De vlotte werking van de EMU vergt sterkere en duurzame economische groei, werkgelegenheid en sociale cohesie, en vereist intensievere coördinatie, convergentie en handhaving van het economisch beleid. Derhalve zal de idee van individuele contractuele afspraken tussen lidstaten van de eurozone en de EU-instellingen over de hervormingen waartoe zij zich verbinden en over de uitvoering ervan, verder worden onderzocht. Die afspraken kunnen worden gekoppeld aan de hervormingen die zijn genoemd in de landenspecifieke aanbevelingen die de Raad heeft aangenomen, en kunnen voortbouwen op EU procedures.

16. het bestuur binnen de eurozone moet nog worden verbeterd, voortbouwend op het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur en rekening houdend met de verklaring van de eurozonetop van 26 oktober 2011. De deelnemende lidstaten moeten nagaan hoe kan worden gewaarborgd dat alle geplande grote hervormingen van het economisch beleid vooraf worden besproken en in voorkomend geval gecoördineerd worden in het kader van het economisch bestuur van de EU, overeenkomstig artikel 11 van het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur. De staatshoofden en regeringsleiders van de eurozone zullen voor hun bijeenkomsten procedureregels vaststellen.

17. Er moet worden gezorgd voor sterke mechanismen voor democratische legitimiteit en verantwoordingsplicht. Een belangrijk leidend beginsel daarbij is dat democratische controle en verantwoordingsplicht moeten worden uitgeoefend op hetzelfde niveau als waarop de besluiten worden genomen en uitgevoerd. In deze geest moet worden nagegaan hoe bewerkstelligd kan worden dat in het kader van het Europees semester wordt gedebatteerd in het Europees parlement en in de nationale parlementen. In dit verband neemt de Europese Raad nota van het voornemen van de lidstaten die partij zijn bij het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur om de mate van samenwerking tussen de nationale parlementen en het Europees parlement te verbeteren, op basis van artikel 13 van dat verdrag en protocol I bij het V WEU.

zowel de eurozonelidstaten als de overige lidstaten die aan het gemeenschappelijk toezichtmechanisme deelnemen. Ve-rantwoording wordt afgelegd op hetzelfde niveau als waar de besluiten worden genomen en uitgevoerd. het gemeenschap-pelijk toezichtmechanisme zal berusten op de hoogste nor-men voor bankentoezicht en de EcB zal op gedifferentieerde wijze rechtstreeks toezicht kunnen houden. Zij zal daarnaast de in de wetgeving verleende bevoegdheden effectief kunnen uitoefenen zodra die wetgeving in werking treedt. Daarnaast is het van het grootste belang dat er één "rule book" wordt opgesteld om het gecentraliseerde toezicht te schragen.

8. het is van belang ervoor te zorgen dat voor de lidstaten die aan het gemeenschappelijk toezichtmechanisme deelne-men, dezelfde regels gelden als voor de lidstaten die er niet aan deelnemen, alsook dat de integriteit van de eengemaakte markt in financiële diensten ten volle in acht wordt genomen. Een aanvaardbare en evenwichtige oplossing is nodig voor veranderingen in de overeenkomstig de verordening inzake de Europese Bankautoriteit (EBa) te volgen stemregeling en besluitvormingsprocedure, rekening houdend met mogelijke ontwikkelingen in de deelname aan het gemeenschappelijk toezichtmechanisme, om binnen de eengemaakte markt een niet-discriminerende en effectieve besluitvorming te waarbor-gen. De EBa dient op die grondslag haar huidige bevoegd-heden en verantwoordelijkheden te behouden.

9. De Europese Raad vraagt dat spoedig bepalingen worden aangenomen inzake de harmonisatie van nationale afwikke-lings- en depositogarantiesystemen, op basis van de wetgev-ingsvoorstellen van de commissie over herstel en afwikkeling van banken en over nationale depositogarantiestelsels. De Europese Raad vraagt tevens dat snel één rule book wordt vastgesteld en dat voor het einde van dit jaar overeenstemming wordt bereikt over de voorstellen inzake kapitaalvereisten voor banken (VkV/RkV IV).

10. In al deze aangelegenheden moet worden gezorgd voor een eerlijk evenwicht tussen landen van herkomst en landen van ontvangst.

11. De Europese Raad neemt nota van het voornemen van de commissie om één afwikkelingsmechanisme voor te stel-len voor de lidstaten die aan het gemeenschappelijk toezicht-mechanisme deelnemen, zodra de richtlijnvoorstellen inzake herstel en afwikkeling en inzake depositogarantiestelsels zijn aangenomen.

12. De Eurogroep zal de precieze operationele criteria opstellen voor directe herkapitalisatie van banken via het Europees sta-biliteitsmechanisme (ESM), met volledige inachtneming van de verklaring van 29 juni 2012 van de top van de eurozone. het is absoluut geboden de vicieuze cirkel tussen banken en staten te doorbreken. Zodra er één centraal doeltreffend toe-zichtmechanisme is gevestigd, waarbij de EcB betrokken is, zou het ESM voor banken in de eurozone op basis van reguli-ere besluitneming over de mogelijkheid beschikken banken direct te herkapitaliseren.

Geïntegreerde kaders voor begrotings- en economisch beleid, democratische legitimiteit en verantwoordingsplicht13. De Europese Raad verzoekt de wetgevers een akkoord te

bereiken met het oog op de vaststelling van het "twopack" uiterlijk eind 2012. het betreft een hoeksteen van de

62

Raad verwelkomt dan ook de conclusies en de vaststelling door de Raad op 15 oktober van de bijkomende beperkende maatregelen met het oog op een serieus en zinvol engagement van het Iraanse bewind. De Europese Raad bevestigt dat hij zich inzet voor de tweesporenaanpak en staat volledig achter de inspanningen van de hoge vertegenwoordiger namens de E3+3 om zinvolle en opbouwende besprekingen met Iran aan te gaan. het Iraanse regime kan zijn verantwoordelijkheid nemen en de voorwaarden voor een beëindiging van de sancties scheppen, maar zolang dit niet het geval is, blijft de EU vastbesloten om, in nauw overleg met de internationale partners, de druk op Iran op te voeren in het kader van de tweesporenaanpak.

21. De Europese Raad onderschrijft de conclusies van de Raad van 15 oktober en spreekt zijn grote bezorgdheid uit over de aanhoudende politieke, veiligheids- en humanitaire crisis in Mali. Deze situatie vormt een onmiddellijke bedreiging voor de Sahel-regio, maar ook voor West- en Noord-afrika en Europa. De EU is vastbesloten uitgebreide steun aan Mali te verlenen, in nauw overleg met haar internationale en re-gionale partners. De EU zal Mali met name steunen bij zijn inspanningen met het oog op het herstel van de rechtsstaat en van een volledig soevereine democratische regering met gezag over het hele grondgebied van Mali. De EU zal haar ontwikkelingssamenwerking geleidelijk hervatten, zodra er een geloofwaardige, op consensus gebaseerde, routekaart is opgesteld met het oog op terugkeer naar de grondwettelijke orde. In de tussentijd zal de EU haar humanitaire respons opvoeren. Voorts zal de EU de steun voor de overwogen in-ternationale troepenmacht overeenkomstig resolutie 2071 van de VN-Veiligheidsraad onderzoeken en vaart brengen in de planning van een eventuele militaire missie in het kader van het GVDB voor het helpen reorganiseren en opleiden van de Malinese defensiemacht. De EU zal de mogelijkheid hand-haven om gerichte beperkende maatregelen te nemen tegen personen die deel uitmaken van de gewapende groeperingen in het noorden van Mali en personen die de terugkeer naar de grondwettelijke orde belemmeren.

* * *Het vervult de Europese Raad met blijdschap dat de Europese Unie de Nobelprijs voor de Vrede heeft gekregen. De prijs is een eerbetoon aan alle Europese burgers en aan alle lidstaten en instellingen van de EU. Het Nobelcomité herinnert eraan hoe "de Unie en haar voorlopers meer dan zes decennia hebben bijgedragen aan de bevordering van vrede en verzoening, democratie en mensenrechten in Europa". In een periode van onzekerheid vormt dit eerbetoon aan wat er bereikt is een krachtige oproep om Europa voor de komende generatie te behouden en te versterken. De leden van de Europese Raad, die zich ervan bewust zijn dat het doen vorderen van deze gemeenschap van vreedzame belangen constante aandacht en een onwrikbare wil vereist, zien het als hun persoonlijke verantwoordelijkheid ervoor te zorgen dat Europa een vooruitstrevend en welvarend werelddeel blijft.

II. StRAtEGISchE paRtNERS18. De Europese Raad heeft van gedachten gewisseld over de

betrekkingen van de EU met haar strategische partners. hij heeft gevraagd de in september 2010 overeengekomen interne afspraken om de externe betrekkingen van de Unie te verbeteren, onverkort uit te voeren.

III. OVERIGE pUNtEN19. De Europese Raad is ontzet over de verslechtering van

de situatie in Syrië. hij onderschrijft de door de Raad op 15 oktober aangenomen conclusies en de bijkomende beperkende maatregelen tegen het Syrische bewind en zijn medestanders. hij staat ten volle achter de inspanningen van de heer Lakhdar Brahimi om een politieke oplossing voor de Syrische crisis te vinden. alle voornaamste spelers, met name die in de regio en alle leden van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, moeten hun verantwoordelijkheid opnemen en de inspanningen van de gemeenschappelijke vertegenwoordiger steunen. De EU zal nauw en uitgebreid met de internationale partners samenwerken om te zorgen voor snelle steun aan Syrië zodra de transitie zich voltrekt. De EU zal ook meer steun bieden voor de capaciteitsopbouw van het maatschappelijk middenveld met het oog op de deelname ervan aan een toekomstig Syrië. alle oppositiegroepen moeten het eens worden over een reeks gedeelde beginselen voor het verwezenlijken van een inclusieve, ordelijke en vreedzame overgang in Syrië.

De Europese Raad veroordeelt met kracht de door Syrische strijdkrachten uitgevoerde bombardementen op turks grondgebied en doet een beroep op allen om escalatie te voorkomen en op de Syrische autoriteiten om de territoriale integriteit en de soevereiniteit van alle buurlanden volledig te eerbiedigen. De EU zal humanitaire bijstand blijven verlenen en roept alle donoren op hun bijdragen naar aanleiding van de meest recente oproepen van de VN te verhogen. De Europese Raad roept alle partijen op het internationaal humanitair recht te eerbiedingen (inclusief de onschendbaarheid van alle medische faciliteiten, medisch personeel en voertuigen) alle partijen moeten een einde maken aan elke vorm van geweld, bijzondere maatregelen nemen ter bescherming van alle kwetsbare groepen en volledige en veilige toegang garanderen voor het verlenen van humanitaire hulp in alle delen van het land. Degenen die verantwoordelijk zijn voor schendingen van het internationaal recht inzake de mensenrechten moeten ter verantwoording worden geroepen.

20. De Europese Raad benadrukt dat hij zich steeds ernstiger zorgen maakt over het nucleaire programma van Iran en steunt de recente resolutie die de Raad van Beheer van de IaEa heeft aangenomen. De Europese Raad herinnert eraan dat de handelwijze van Iran een f lagrante schending van zijn internationale verplichtingen vormt en dat Iran weigert om de IaEa volledige medewerking te verlenen. De Europese

63

De bilaterale besprekingen en het constructieve debat in de Europese Raad geven aan dat er in potentie voldoende convergentie is om begin volgend jaar mogelijk tot een akkoord te komen.Wij zouden in staat moeten zijn de bestaande verschillen in visie te overbruggen. Een Europese begroting is belangrijk voor de samenhang van de Unie en voor banen en groei in al onze landen.

De Europese Raad geeft zijn voorzitter het mandaat om samen met de voorzitter van de Europese commissie de werkzaamheden en het overleg in de komende weken voort te zetten teneinde onder de 27 een consensus te vinden over het meerjarig financieel kader voor de periode 2014-2020.

EUROPESE RAAD — 22-23 NOVEMBER 2012

64

De eurozone wordt geconfronteerd met een snel veranderende internationale omgeving die gekenmerkt wordt door de opgang van grote opkomende economieën. Een meer weerbare en geïntegreerde EMU zou voor de landen van de eurozone een buffer vormen tegen externe economische schokken, zou het Europees model van sociale cohesie in stand houden en zou de invloed van Europa in de wereld handhaven.al deze uitdagingen samen maken het streven naar, en vervolgens de uitvoering van, een routekaart naar een echte EMU onontbeerlijk. Daaruit komt duidelijk naar voren dat 'meer Europa' geen doel op zich is, doch veeleer een middel om de burgers van Europa te dienen en hun meer welvaart te brengen. De initiatieven die noodzakelijk worden geacht om de weerbaarheid van de EMU te waarborgen, worden daarin beschreven als een gefaseerd proces. Ongeacht hun tijdshorizon zijn alle beleidsvoorstellen bedoeld en opgevat als etappes van een traject naar een echte economische en monetaire unie. aangezien de bouwstenen sterk met elkaar verbonden zijn, moeten zij worden besproken als elkaar wederzijds versterkende onderdelen van een alomvattend pakket. De totstandbrenging van een geïntegreerd financieel kader heeft belangrijke economische en begrotingsgevolgen, en bijgevolg kunnen de onderdelen ervan niet los van elkaar worden beschouwd. Evenzo zijn de voorstellen die op het gebied van het begrotingsbeleid en het economisch beleid ter tafel worden gelegd, nauw met elkaar verweven. En omdat diepere integratie als een rode draad door alle voorstellen loopt, zijn democratische legitimiteit en verantwoordingsplicht essentieel voor een echte economische en monetaire Unie.

Overzicht van de fasenhet proces zou kunnen berusten op de volgende drie fasen (zie ook het schema in de bijlage):

Fase 1 (eind 2012-2013)De houdbaarheid van de begrotingspositie waarborgen en de link tussen banken en staten doorbrekenDe voltooiing van de eerste fase moet leiden tot een gezond beheer van de overheidsfinanciën en tot het doorbreken van de link tussen banken en staten, een van de dieperliggende oorzaken van de staatsschuldcrisis. Deze fase zou vijf essentiële elementen bevatten:

– voltooiing en de grondige uitvoering van een sterker kader voor budgettaire governance (sixpack, Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur, twopack);

– totstandbrenging van een kader voor de systematische ex ante coördinatie van belangrijke hervormingen van het economisch beleid, zoals bepaald in artikel 11 van het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur;

De Europese Raad heeft de voorzitter van de Europese Raad in juni 2012 verzocht "om, in nauwe samenwerking met de voorzitter van de commissie, de voorzitter van de Eurogroep en de president van de EcB, een specifieke, aan een tijdschema gebonden routekaart voor het verwezenlijken van een echte economische en monetaire unie te ontwikkelen." Voortbouwend op het tussentijds verslag en de conclusies van de Europese Raad van oktober 2012 schetst dit verslag tegen welke achtergrond de tijdens de Europese Raad van december 2012 gepresenteerde routekaart tot stand is gekomen. Er wordt een voorstel gedaan voor een tijdschema en een gefaseerd proces naar de voltooiing van de economische en monetaire Unie (EMU), waarin alle essentiële bouwstenen aan bod komen die in het tijdens de Europese Raad van juni gepresenteerde verslag "Naar een echte economische en monetaire Unie" beschreven zijn. In het verslag is de waardevolle inbreng verwerkt die de commissie heeft gegeven in haar mededeling "Blauwdruk voor een hechte economische en monetaire unie - aanzet tot een Europees debat" van 28 november 2012. Ook het Europees parlement heeft een waardevolle bijdrage geleverd. Zoals gevraagd door de Europese Raad wordt in dit verslag onderzocht welke nieuwe mechanismen mogelijk zijn binnen het bestel van een geïntegreerd begrotingskader, waaronder een passende begrotingscapaciteit van de EMU, alsook het idee dat lidstaten van de eurozone met EU-instellingen regelingen van contractuele aard maken over de hervormingen waartoe zij zich engageren en de uitvoering daarvan.De Unie heeft uit hoofde van het Verdrag een economische en monetaire unie tot stand gebracht met de euro als gemeenschappelijke munt. De standpunten die in dit verslag worden uiteengezet, hebben in hoofdzaak betrekking op de lidstaten van de eurozone welke door die gemeenschappelijke munt met specifieke problemen kampen. De weg naar een diepere EMU moet worden gekenmerkt door openheid en transparantie, en geheel verenigbaar zijn met de eengemaakte markt in al zijn aspecten. In dit verslag wordt beschreven welke acties nodig zijn om de stabiliteit en de integriteit van de EMU te waarborgen, en wordt opgeroepen tot een politiek engagement om de voorgestelde routekaart uit te voeren. Dat nu dringend actie nodig is, is een gevolg van de omvang van de interne en externe uitdagingen waartegen de eurozone en de individuele lidstaten ervan aankijken.De eurozone heeft sterkere mechanismen nodig om ervoor de zorgen dat de lidstaten een gezond beleid voeren, zodat zij ten volle profijt kunnen trekken van de EMU. Dit is essentieel voor het vertrouwen in de effectiviteit van het Europees en het nationaal beleid, voor het vervullen van vitale overheidsfuncties, zoals het stabiliseren van economieën en bancaire systemen, voor het beschermen van de burger tegen de gevolgen van ongezond economisch en begrotingsbeleid, alsook voor het waarborgen van een hoog niveau van groei en sociaal welzijn.

NAAR EEN ECHTE ECONOMISCHE EN MONETAIRE UNIE:

VERSLAG EN ROUTEKAART OPGESTELD DOOR

VOORZITTER VAN ROMPUY — 7 DECEMBER 2012

In nauwe samenwerking met:José Manuel Barroso, voorzitter van de Europese Commissie

Jean-claude Juncker, voorzitter van de EurogroepMario Draghi, president van de Europese Centrale Bank

65

– invoering van een efficiënt gemeenschappelijk toezichtmechanisme (GtM) voor de banksector en inwerkingtreding van de verordening en van de richtlijn inzake kapitaalvereisten (VkV/RkV IV);

– een akkoord over de harmonisatie van nationale afwikkelings- en depositogarantiesystemen, waarbij gezorgd wordt voor adequate financiering door de financiële sector;

– totstandbrenging van een operationeel kader voor directe herkapitalisatie van banken via het Europees stabiliteitsmechanisme (ESM).

Fase 2 (2013-2014)

Het geïntegreerd financieel kader voltooien en gezond structureel beleid bevorderenDeze fase zou bestaan uit twee essentiële onderdelen:

– voltooiing van een geïntegreerd financieel kader door de oprichting van een gemeenschappelijke afwikkeling-sautoriteit en een passend achtervangmechanisme zodat afwikkelingsbesluiten snel, onpartijdig en met oog voor het algemeen belang worden genomen;

– instelling van een mechanisme voor intensievere coördinatie, convergentie en handhaving van structurele beleidsmaatregelen op basis van regelingen van contractuele aard tussen lidstaten en EU-instellingen over de beleidsmaatregelen die de landen waartoe zij zich verbinden en de implementatie daarvan. Voor deze maatregelen kan per geval worden voorzien in tijdelijke, gerichte en soepele financiële steun. Omdat deze financiële steun een tijdelijk karakter zou hebben, moet deze los van het meerjarig financieel kader worden beschouwd.

Fase 3 (na 2014)

De weerbaarheid van de emu verbeteren door de invoering van een schokabsorptiefunctie op centraal niveauDeze fase zou de voltooiing van het proces markeren. Fase 3 zou bestaan uit de volgende onderdelen:

– Deze fase zou de voltooiing van het proces markeren. Fase 3 zou bestaan uit de volgende onderdelen:

– instelling van een nauwkeurig omschreven en beperkte begrotingscapaciteit om landspecifieke economische schokken beter te kunnen opvangen, door middel van een op centraal niveau opgezet verzekeringssysteem. Dit zou de weerbaarheid van de eurozone als geheel verbeteren en de in het kader van fase 2 ontwikkelde regelingen van contractuele aard aanvullen. Een op ingebouwde stimuli gebaseerd systeem zou de lidstaten van de eurozone die in aanmerking komen voor deelname aan de schokabsorptiefunctie aanmoedigen om in overeenstemming met hun contractuele verplichtingen door te gaan met hun gezond begrotings- en structureel beleid. Daarbij zouden de twee doelstellingen, namelijk asymmetrische schokabsorptie en bevordering van gezond economisch beleid, intrinsiek met elkaar verbonden en complementair blijven, en elkaar wederzijds blijven versterken;

– eventueel voortbouwen op de toenemende mate van gezamenlijke besluitvorming over de nationale

begrotingen, alsook op een intensievere coördinatie van het economisch beleid, met name inzake belastingen en werkgelegenheid, op basis van de banenplannen van de lidstaten. Naarmate de EMU meer gekenmerkt wordt door diepere integratie, moet meer algemeen beschouwd verder van gedachten worden gewisseld over een aantal andere belangrijke kwesties. Dit verslag en de "blauwdruk" van de commissie vormen een aanzet daartoe.

I. GEïNtEGREERD FINaNcIEEL KADERDDe huidige Europese regelingen voor de vrijwaring van de financiële stabiliteit blijven gebaseerd op nationale verantwoordelijkheden. Die situatie strookt niet met de hoge mate van integratie die de EMU kenmerkt en heeft de schadelijke wisselwerking tussen de kwetsbare punten van overheden en die van de banksector beslist nog verergerd. Dankzij de oprichting van het gemeenschappelijk toezichtmechanisme (GtM) zal een strikt en onpartijdig toezicht gewaarborgd zijn, en zal derhalve worden bijgedragen aan het verbreken van de link tussen banken en staten, en de kans op een systeemcrisis in het bankbedrijf afnemen. In zijn conclusies van oktober 2012 verzocht de Europese Raad de wetgevers prioriteit te geven aan de werkzaamheden betreffende de wetgevingsvoorstellen over het GtM, teneinde vóór 1 januari 2013 een wetgevingskader overeen te komen. hij vroeg tevens dat snel één "rule book" wordt vastgesteld en dat vóór het einde van dit jaar overeenstemming wordt bereikt over de voorstellen inzake kapitaalvereisten voor banken. hij riep eveneens op tot de spoedige aanneming van de bepalingen inzake de harmonisatie van nationale afwikkelingssystemen en depositogarantiestelsels.het GtM zal een eerste stap in de richting van een financiële mark-tunie zijn. De voorbereidende werkzaamheden moeten absoluut begin 2013 kunnen aanvangen wil het GtM uiterlijk met ingang van 1 januari 2014 volledig operationeel zijn. het zal van cruciaal belang zijn dat de EcB wordt uitgerust met een stevig toezichtin-strumentarium en dat haar eindverantwoordelijkheid inzake ban-kentoezicht wordt gekoppeld aan passende toezichtbevoegdheden. Daartoe is het belangrijk een passend kader voor macroprudentieel beleid op te zetten waarbij zowel nationale als Europabrede di-mensies in aanmerking worden genomen. De EcB heeft beves-tigd organisatorische regelingen te zullen treffen tot waarborging van een duidelijke scheiding tussen haar toezichtfuncties en haar monetair beleid. Zodra er één centraal doeltreffend toezichtmechanisme voor banken is ingesteld, zou het ESM op basis van een regulier besluit banken in de eurozone direct kunnen herkapitaliseren. het juridis-che en operationele kader voor directe herkapitalisatie van banken via het ESM moet eind maart 2013 voltooid zijn. Om verder te evolueren in de richting van een geïntegreerd financieel kader is het noodzakelijk het GtM aan te vullen met een gemeenschap-pelijk afwikkelingsmechanisme en met meer geharmoniseerde depositogarantiemechanismen.

Gemeenschappelijk afwikkelingsmechanismeSinds de aanvang van de crisis is substantiële steun verleend aan de financiële instellingen. Dit heeft in buitengewone mate gewogen op de overheidsfinanciën en heeft het vermogen verminderd om via het begrotingsbeleid de effecten van de recessie af te wenden. Een sterk en geïntegreerd afwikkelingskader zou bijdragen tot een beperking van de kosten van bankfalen voor de belastingbetalers. Dankzij het huidige wetgevingsvoorstel inzake herstel en

66

Bij een gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme dienen afwikkelingsacties volgens de strategie van de minste kosten te verlopen en kunnen zij worden gefinancierd op grond van een rangorde van aandeelhouders uit de particuliere sector en een aantal schuldeisers, en met steun van de banksector. Deze afwikkelingsacties zouden worden georganiseerd via een Europees afwikkelfonds, dat een cruciaal onderdeel van de nieuwe afwikkelingsregeling zou worden. De financiering zou gebeuren via voorafgaande risicoheffingen op alle banken die rechtstreeks aan het GtM deelnemen. het gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme dient een passende en doeltreffende gemeenschappelijke achtervang in te houden. Eventueel kan dat worden georganiseerd via een kredietlijn van het ESM naar de gemeenschappelijke afwikkelingsautoriteit. Die achtervang moet op middellange termijn begrotingsneutraal zijn, door ervoor te zorgen dat overheidssteun wordt gecompenseerd door heffingen achteraf op de financiële sector.

DepositogarantiemechanismenWat financiële crises betreft, illustreert de geschiedenis hoezeer onzekerheid over bankdeposito's een destabiliserend effect kan hebben op individuele financiële instellingen en op gehele banksystemen. het voorstel tot harmonisering van de nationale depositogarantiestelsels bevat bepalingen die ervoor zorgen dat in elke lidstaat voldoende sterke nationale depositogarantiestelsels worden ingesteld, teneinde de overloopeffecten van depositovlucht tussen instellingen en tussen landen te beperken, en te zorgen voor een passende mate van bescherming van deposanten in de Europese Unie. het is belangrijk dat het voorstel spoedig wordt aangenomen.

II. Geïntegreerd begrotingskaderDe crisis heeft de hoge mate van onderlinge af hankelijkheid en overloopeffecten tussen landen van de eurozone aan het licht gebracht. Gebleken is dat begrotingsbeleid op nationaal niveau van levensbelang is voor iedereen. Dit wijst erop dat er geleidelijk moet worden overgegaan naar een geïntegreerd begrotingskader dat moet zorgen voor zowel een gezond begrotingsbeleid op nationaal niveau als voor een grotere weerbaarheid tegen economische schokken van de eurozone in haar geheel. Op die manier wordt bijgedragen tot duurzame groei en macro-economische stabiliteit. In het tussentijds verslag van oktober wordt de noodzaak van een sterkere economische governance benadrukt en wordt voorgesteld om als een bijkomende stap na te gaan of er geleidelijk een begrotingscapaciteit voor de EMU kan worden opgebouwd, waardoor de aanpassing aan economische schokken gemakkelijker zou kunnen verlopen. conform de conclusies van de Europese Raad van oktober worden in dit gedeelte de mogelijkheden van een begrotingscapaciteit voor de eurozone en de leidende beginselen ervan onderzocht.

een gezond begrotingsbeleid op nationaal niveau is de hoeksteen van de emuOp korte termijn is het prioritair de nieuwe beleidsmaatregelen voor een sterkere economische governance te voltooien en te implementeren. De afgelopen jaren zijn aanzienlijke verbeteringen in het regelgevende kader voor het begrotingsbeleid in de EMU vastgesteld (sixpack) of overeengekomen (Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur), waarbij de nadruk meer is komen te liggen op het voorkomen van begrotingsonevenwichtigheden, op de ontwikkeling van

afwikkeling en inzake depositogarantiestelsels zijn aangenomen. het is noodzakelijk een gemeenschappelijk afwikkelingsmecha-nisme - gestructureerd rond één centrale afwikkelingsautoriteit - in te stellen als de EcB eenmaal haar toezichtverantwoordelijkheid ten volle opneemt. Dit mechanisme, dat alle onder het toezicht van het GtM vallende banken bestrijkt, moet berusten op sterke governanceregelingen, onder meer passende bepalingen inzake onaf hankelijkheid en verantwoordingsplicht, alsook een daadwer-kelijke gemeenschappelijke achtervang, die noodzakelijk is voor de voltooiing van een geïntegreerd financieel kader.

afwikkeling zullen alle lidstaten beschikken over geharmoniseerde instrumenten die noodzakelijk zijn voor correcte bankafwikkeling, zoals tijdig ingrijpen, eigen inbreng van de particuliere sector en de oprichting van brugbanken. Wanneer het toezicht daadwerkelijk in een gemeenschappelijk toe-zichtmechanisme terechtkomt, is het echter van wezenlijk belang dat ook de verantwoordelijkheid inzake bankafwikkeling op Eu-ropees niveau komt te liggen. De commissie heeft al aangekondigd dat zij voornemens is een gemeenschappelijk afwikkelingsmecha-nisme voor te stellen zodra de richtlijnvoorstellen inzake herstel en

De noodzaak van een gemeenschappelijk afwikkelingsmechanismeEen gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme instellen is essentieel voor de voltooiing van een geïntegreerd financieel kader: • Hetzalzorgenvooreentijdigenobjectiefbesluitvormingsproces,datisgerichtopdeEuropesedimensie.Datzalveelvan

de huidige obstakels voor afwikkeling, zoals nationale begunstiging en fricties bij grensoverschrijdende samenwerking, wegnemen. Bijgevolg worden de afwikkelingskosten gedrukt, aangezien tijdige en onmiddellijke acties bijdragen aan het behoud van de economische waarde van af te wikkelen banken.

• Hetzaldeafwikkelingskostenzo laagmogelijkmakenende link tussenbankenenstatenverbreken.Eensterkeenonaf hankelijke afwikkelingsautoriteit, die wordt geschraagd door een efficiënt afwikkelingsregeling, zou over de nodige financiële, juridische en administratieve bekwaamheid en over de vereiste onaf hankelijkheid beschikken om doeltreffende afwikkelingen met minimale kosten uit te voeren. Door het zwaarste deel van de kosten van bankafwikkeling bij de particuliere sector te leggen, zal de autoriteit voor meer marktdiscipline zorgen, en de resterende kosten van bankfalen voor de belastingbetalers tot een minimum herleiden.

• EengemeenschappelijkafwikkelingsmechanismezaleenaanvullingophetGTMvormendoorervoortezorgendatfalendebanken snel worden geherstructureerd of gesloten. het GtM zal zorgen voor een tijdige en objectieve beoordeling van de vraag of afwikkeling noodzakelijk is, terwijl de gemeenschappelijke afwikkelingsautoriteit in concreto zal zorgen voor tijdige en doeltreffende afwikkeling.

67

schuldposities, op betere handhavingsmechanismen en op het creëren van een nationaal draagvlak ten aanzien van EU-voorschriften. De andere elementen betreffende een sterkere budgettaire governance in de eurozone (twopack), waarvoor het wetgevingsproces nog loopt, moeten met spoed worden vastgesteld en voortvarend worden geïmplementeerd. Met dit nieuwe raamwerk voor governance wordt het mogelijk de jaarlijkse begroting van de landen van de eurozone vooraf in ruime mate te coördineren en scherper toe te zien op landen met financiële problemen.

naar een begrotingscapaciteit voor de emuUit de geschiedenis en de ervaringen met andere muntunies blijkt dat er diverse manieren zijn om tot een budgettaire unie te komen. Gezien de unieke kenmerken van de EMU kan echter voor een specifieke aanpak worden geopteerd. hoewel de mate van centralisering van begrotingsinstrumenten en de regelingen voor begrotingssolidariteit in het geval van negatieve schokken verschillen, zijn alle andere muntunies uitgerust met een centrale begrotingscapaciteit. In dit verband heeft de Europese Raad in oktober 2012 gevraagd om verdere mechanismen voor de eurozone, waaronder een passende begrotingscapaciteit, nader te verkennen. Deze capaciteit zou nieuwe functies ondersteunen die niet worden bestreken door het meerjarig financieel kader, waarvan het duidelijk gescheiden wordt.In fase 2 kunnen structurele hervormingen in specifieke gevallen worden geschraagd door beperkte, tijdelijke, f lexibele en gerichte financiële stimulansen wanneer lidstaten regelingen van contractuele aard met EU-instellingen aangaan. Deze regelingen zouden verplicht zijn voor de lidstaten van de eurozone, en vrijwillig voor de andere (zie deel III infra). De commissie is van plan een voorstel te doen over specifieke manieren om dergelijke regelingen tot stand te brengen en over de middelen om de uitvoering ervan op basis van EU-procedures te ondersteunen. De uitvoering van regelingen van contractuele aard en de bijbe-horende stimulansen zullen bijdragen tot een convergentieproces, hetgeen in fase 3 moet leiden tot de totstandbrenging van een be-grotingscapaciteit om de aanpassing aan economische schokken vlotter te laten verlopen. Deze capaciteit kan de vorm aannemen van een op een verzekering lijkend mechanisme tussen landen van de eurozone, dat fungeert als buffer tegen grote landspecifieke economische schokken. hierdoor zou worden gezorgd voor een vorm van begrotingssolidariteit in de economische cycli, hetgeen de weerbaarheid van de eurozone in haar geheel ten goede komt en de financiële en outputkosten in verband met macro-econo-mische aanpassingen terugdringt. Door bij te dragen tot macro-economische stabiliteit zou deze begrotingscapaciteit een nuttige aanvulling vormen op het crisisbeheersingskader dat gebaseerd is op het Europees stabiliteitsmechanisme. aangezien een goed functionerende schokabsorptiefunctie een hogere mate van convergentie tussen economische structuren en beleidsmaatregelen van de lidstaten vereist, zijn de twee doelstellingen, namelijk groeibevorderende structurele hervormingen en het opvangen van landspecifieke economische schokken, complementair en wederzijds versterkend.

economische rationale voor deze begrotingscapaciteitIn een zone met een gemeenschappelijke munt worden aanpassingen aan landspecifieke economische schokken ondervangen door mobiliteit van arbeid en kapitaal, prijs- en kostf lexibiliteit en begrotingsbeleid. Met het oog op de

bescherming tegen negatieve externe begrotingsfactoren is het belangrijk dat begrotingsrisico's worden gedeeld indien de economische mechanismen voor aanpassingen aan landspecifieke schokken niet perfect zijn. Dit is duidelijk het geval voor de eurozone, waar de arbeidsmobiliteit relatief laag is, kapitaalstromen onderhevig zijn aan plotselinge schommelingen die de financiële stabiliteit kunnen ondermijnen, en waar structurele rigiditeiten prijsaanpassingen en de herverdeling van middelen kunnen vertragen of verhinderen. In dergelijke gevallen kunnen landen gemakkelijk in een slecht evenwicht belanden met negatieve gevolgen voor de eurozone in haar geheel. In dit verband kan het creëren van risicodelingsinstrumenten, zoals een gemeenschappelijke doch beperkte schokabsorptiefunctie, bijdragen tot het milderen van de gevolgen van landspecifieke schokken en besmetting in de gehele eurozone en daarbuiten helpen voorkomen. ter aanvulling daarvan moet echter een mechanisme worden ingesteld dat aanzet tot grotere economische convergentie en gebaseerd is op structurele beleidsmaatregelen om de aanpassingscapaciteit van nationale economieën te verbe-teren en het moreel risico dat inherent is aan elk verzekeringssys-teem, te voorkomen. Naast het verwezenlijken van de intrinsieke doelstelling kan de succesvolle uitvoering van in regelingen van contractuele aard gespecificeerde hervormingen tevens fungeren als criterium voor deelname aan de in fase 3 vastgestelde func-tie voor het absorberen van asymmetrische schokken. hierdoor zouden landen extra sterk gestimuleerd worden om een gezond economisch beleid ten uitvoer te leggen zowel vóór als tijdens hun deelname aan de schokabsorptiefunctie. In de overgang naar de oprichting van deze automatische stabilisatiefunctie, en af hankelijk van hun specifieke omstandigheden, kunnen lidstaten beperkte, tijdelijke en f lexibele financiële stimulansen krijgen ter bevorder-ing van structurele hervormingen. Om een terugval of macro-economische onevenwichtigheden te voorkomen wanneer landen eenmaal tot de schokabsorptiefunctie zijn toegetreden, blijft de contractuele aanpak van de hervormingen voortduren. Bovendien kunnen netto-overdrachten uit hoofde van de schokabsorptiefunc-tie worden gemoduleerd teneinde rekening te houden met de mate waarin afspraken in het kader van regelingen van contractuele aard worden nagekomen.

opties voor de schokabsorptiefunctie van de begrotingscapaciteit voor de eurozone Een EMU-begrotingscapaciteit met een beperkte functie voor het absorberen van asymmetrische schokken kan de vorm aannemen van een op een verzekering lijkend systeem tussen landen van de eurozone. Bijdragen van en betalingen aan nationale begrotingen zullen f luctueren af hankelijk van de positie van elk land in de economische cyclus. Voor de specifieke uitwerking van een dergelijke functie kunnen twee ruim opgevatte benaderingswijzen worden gehanteerd. De eerste zou een macro-economische aanpak zijn, waarbij bijdragen en betalingen worden gebaseerd op schommelingen in cyclische inkomsten en uitgaven, of op maatregelen van economische activiteit. De tweede zou een micro-economische aanpak zijn, die meer direct gekoppeld wordt aan een specifieke openbare functie die gevoelig is voor de economische cyclus, zoals een werkloosheidsverzekering. In dat geval hangen de bijdragen aan of de baten van de begrotingscapaciteit rechtstreeks af van arbeidsmarktontwikkelingen. In dit scenario zou de begrotingscapaciteit nationale werkloosheidsverzekeringsstelsels aanvullen of gedeeltelijk in de plaats daarvan komen. Overdrachten

68

bevordering van de groei, is het van essentieel belang deze op korte termijn te voltooien. Daarenboven moeten de prestaties van de arbeids- en productenmarkten in de eurozone grondig worden geëvalueerd. Bij gebreke van aanpassingen van wisselkoersen dient een goed werkende EMU over efficiënte arbeids- en pro-ductenmarkten te beschikken. Dat is van allergrootste belang om grootschalige werkloosheid te bestrijden en prijs- en kostenaan-passingen die cruciaal zijn voor het concurrentievermogen en groei, te faciliteren. Er dient dringend aandacht uit te gaan naar het bevorderen van grensoverschrijdende arbeidsmobiliteit en naar het aanpakken van de discrepantie tussen gevraagde en aange-

III. GEïNtEGREERD KADER VOOR EcONOMISch BELEID

De overheidsschuldcrisis heeft pijnlijk aan het licht gebracht dat het onhoudbaar economisch beleid dat sommige landen in de eurozone in het verleden hebben gevoerd en de starheid van hun economieën, negatieve gevolgen hebben voor alle leden van de EMU. Een geïn-tegreerd kader voor economisch beleid is nodig om te allen tijde het beleid van de lidstaten te sturen naar sterke en duurzame econo-mische groei, teneinde meer groei en werkgelegenheid te creëren. aangezien de eengemaakte markt een krachtig instrument is ter

Financiële middelen van de begrotingscapaciteit en vermogen om te lenenVoor de financiering van beide functies - het bevorderen van structurele hervormingen en het absorberen van asymmetrische schokken - moeten specifieke middelen worden bijeengebracht. Deze middelen kunnen de vorm aannemen van nationale bijdragen, eigen middelen of een combinatie van beide. Op langere termijn zou het eventuele vermogen om leningen aan te gaan een centraal element van de toekomstige begrotingscapaciteit zijn; dit dient echter zorgvuldig te worden bestudeerd. Een begrotingscapaciteit voor de eurozone kan immers een passende basis bieden voor een gemeenschappelijke uitgifte van schuldpapier, zonder dat een beroep moet worden gedaan op mutualisering van de overheidsschuld. Vervolgens moet worden nagegaan of er een gulden begrotingsregel, zoals de regel van een begroting in evenwicht die zowel in het stabiliteits- en groeipact als in het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur is vastgesteld, op deze begrotingscapaciteit moeten worden toegepast.

kunnen bijvoorbeeld worden beperkt tot conjuncturele werkloosheid door enkel werkloosheid op korte termijn te dekken. Voor de beoordeling van de verdiensten van elke aanpak is een grondigere analyse nodig. Belangrijk is dat de slagkracht van de schokabsorptiefunctie van de begrotingscapaciteit in grote mate zal af hangen van de omvang ervan, en dat de financiële gevolgen voor de nationale begrotingen zullen af hangen van de precieze omschrijving en parameters van deze functie. Er moet echter voor worden gezorgd dat, ongeacht de gekozen aanpak, de totstand-brenging van deze functie geen invloed heeft op het totale niveau van overheidsuitgaven en belastingdruk in de eurozone. Evenzeer moeten de precieze voorwaarden en drempels voor de activering van overdrachten zorgvuldig worden bestudeerd, aangezien enkel landspecifieke schokken van voldoende grote omvang centraal moeten worden geabsorbeerd. Zo zouden in het geval van de mi-cro-economische aanpak werkloosheidsgerelateerde overdrachten kunnen worden geactiveerd zodra de stijging van de werkloosheid op korte termijn een bepaalde drempel overschrijdt.

tot slot zou een geïntegreerd begrotingskader vereisen dat een thesaurie met duidelijk omschreven verantwoordelijkheden wordt ingesteld.Leidende beginselen voor de schokabsorptiefunctie van een begrotingscapaciteit voor de EMU

Ongeacht de aanpak - macro- of micro-economisch - moet de uitwerking van een dergelijke schokabsorptiefunctie berusten op een aantal leidende beginselen die tevens een afspiegeling vormen van de specifieke kenmerken van de EMU: • Elementenvanbudgettairerisicodelinginhetkadervandeabsorptievanlandspecifiekeschokkenmoetenzoworden

gestructureerd dat zij niet leiden tot permanente overdrachten in één richting tussen landen, en zij mogen evenmin worden opgevat als instrumenten voor inkomensegalisatie. Elk land van de eurozone zou mettertijd, af hankelijk van zijn economische cyclus, om de beurt netto ontvanger en nettobetaler van de regeling zijn.

• Eendergelijkefunctiemagnochdestimulansenvooreengezondbegrotingsbeleidopnationaalniveau,nochdestimulansenter remediëring van nationale structurele zwakten ondermijnen. passende mechanismen ter beperking van het moreel risico en ter bevordering van structurele hervormingen moeten in de schokabsorptiefunctie worden ingebouwd. Een strikte koppeling van de functie aan de naleving van het brede governancekader van de EU, met inbegrip van eventuele regelingen van contractuele aard (zie deel III infra) moet worden overwogen.

• DebegrotingscapaciteitmoetwordenontwikkeldbinnenhetkadervandeEuropeseUnieenhaarinstellingen.Hierdoorwordt gezorgd voor de samenhang ervan met het bestaande, op regels gebaseerde begrotingskader van de EU en met de procedures voor de coördinatie van het economisch beleid.

• Debegrotingscapaciteitmaggeeninstrumentvoorcrisisbeheersingzijn,aangezienhetEuropeesstabiliteitsmechanisme(ESM) reeds voor dat doel is ingesteld. De begrotingscapaciteit moet er daarentegen op gericht zijn de algehele economische veerkracht van de EMU en de landen van de eurozone te verbeteren. Zij dient bij te dragen tot crisispreventie en toekomstige interventies van het ESM minder waarschijnlijk maken.

• Debegrotingscapaciteitmoetovereenkomstighetsubsidiariteitsbeginselwordenuitgewerkt,endeoperatiesinhetkader ervan moeten transparant zijn en aan een passende democratische controle en verantwoordingsplicht worden onderworpen. Zij moet evenzeer kostenefficiënt zijn en mag niet leiden tot de onevenredige ontwikkeling van dure administratieve procedures of onnodige centralisatie. De begrotingscapaciteit mag geen verhoging van de uitgaven of van de belastingniveaus tot gevolg hebben.

69

boden vaardigheden op de arbeidsmarkt. De commissie zou aan deze evaluatie voorrang kunnen geven. tot slot dient een kader te worden ingesteld voor systematische voorafgaande coördinatie van belangrijke hervormingen van het economisch beleid, zoals bepaald in artikel 11 van het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur.Wil zij haar zeer aantrekkelijke sociale markteconomie en de Europese sociale modellen handhaven, dan is het zaak dat de Unie mondiaal concurrentievermogen heeft en geen al te grote verschillen in concurrentievermogen tussen de leden van de EMU ontstaat. De hervormingen in het toezichtskader van de Unie door de invoering van een Europees semester met landspecifieke aanbevelingen en een nieuwe procedure bij macro-economische onevenwichtigheden met eventueel sancties vormen een stap in de goede richting. Maar dat volstaat niet; er moet een sterker kader worden ingesteld voor de coördinatie, convergentie en handhaving van structureel beleid. In dat verband wordt in de conclusies van de Europese Raad van oktober opgeroepen nader te kijken naar de idee van regelingen van contractuele aard tussen lidstaten en instellingen van de Unie betreffende door landen toegezegde hervormingen ter bevordering van concurrentievermogen, groei en werkgelegenheid. Deze regelingen zouden gefaseerd worden ingevoerd.

regelingen van contractuele aard moeten de kwetsbaarheden in een vroeg stadium aanpakkenMacro-economische onevenwichtigheden hebben de neiging traag op gang te komen en worden vaak aan het oog onttrokken door gunstige economische groei en liquiditeitsomstandigheden. Maar gelet op de structurele rigiditeiten van de arbeids-, de producten, en de dienstenmarkten, en door de institutionele context is het vaak moeilijk om onevenwichtigheden snel te corrigeren wanneer ze worden vastgesteld. Daarom moeten de dieperliggende oorzaken ervan in een vroeg stadium worden aangepakt, mede door ervoor te zorgen dat deze essentiële markten zich snel kunnen aanpassen aan schokken en dat de nationale kaders groei en werkgelegenheid faciliteren. contractuele regelingen moeten derhalve gericht zijn op micro-economische, sectorale en institutionele knelpunten, en moeten beogen het concurrentievermogen en het groeipotentieel van de economie te versterken. De toekomstige contractuele regelingen moeten derhalve verplicht zijn voor alle landen in de eurozone, maar facultatief voor andere lidstaten.

De conctractuele regelingen dienen gericht te zijn op de belangrijkste zwakke puntenNiet alle economische onvolmaaktheden vormen een last voor de werking van de EMU. Daarenboven verschillen de graad van het concurrentievermogen en de problemen inzake groei van land tot land. De inhoud en de omvang van de hervormingsregelingen zouden deze verscheidenheid moeten weerspiegelen en zouden aan de landspecifieke behoeften moeten worden aangepast (bv. een efficiënte arbeidsmarkt om jeugdwerkloosheid tegen te gaan en het rechtstelsel verbeteren). Indien in deze regelingen met deze heterogeniteit rekening moet worden gehouden, dan is het evenwel van essentieel belang dat er tussen elke lidstaat en de instellingen van de Unie, zowel op technisch als op politiek niveau, een intensieve dialoog wordt gevoerd. Die zou de vorm aannemen van een grondige analyse door beide partijen, waarmee de basis wordt gelegd voor een pasklare en gedetailleerde regeling over bepaalde specifieke hervormingen. af hankelijk van de nodige maatregelen zou de duur van deze regelingen voor elk land

verschillend zijn, maar wellicht een meerjarig karakter hebben. Om de blik gericht te houden op de belangrijkste zwakke punten, moeten die regelingen enige f lexibiliteit bieden om grote schokken op te vangen en het hoofd te bieden aan veranderende economische omstandigheden en prioriteiten. af hankelijk van de specifieke situatie in elk land kan dit in fase 2 worden ondersteund door gerichte, beperkte en f lexibele financiële ondersteuning in het kader van de begrotingscapaciteit.

Contractuele regelingen dienen in bestaande eu-processen te worden geïntegreerdDe crisis heeft het kader voor economische governance van de Unie versterkt. Elk jaar worden op een commissievoorstel gebaseerde geïntegreerde landspecifieke aanbevelingen aan alle lidstaten gericht. Daarenboven is een procedure bij macro-economische onevenwichtigheden ingevoerd om in een vroege fase onevenwichtigheden op te sporen en te corrigeren. Om inconsistenties en dubbel werk te vermijden, zouden de contractuele regelingen in het Europees semester kunnen worden opgenomen. Zij moeten sporen met en ondersteuning bieden aan de algemene, uit de jaarlijkse groeianalyse resulterende beleidsmix en moeten gebaseerd zijn op de landspecifieke aanbevelingen. In lijn met de doelstelling van vroege opsporing zouden de grondige evaluaties tot alle EMU-landen worden uitgebreid. Deze grondige evaluaties zouden gebaseerd moeten zijn op een zeer diepgaande en concrete dialoog, en op analyses van de economieën van de lidstaten. Op basis van de conclusies van de grondige evaluaties zouden de landspecifieke aanbevelingen van de commissie het uitgangspunt vormen voor een dialoog met elk land over de specifieke en gedetailleerde maatregelen van de hervormingsregeling, waaronder een tijdpad voor de uitvoering ervan. Voor de lidstaten op wie het correctief deel van de procedure voor macro-economische onevenwichtigheden van toepassing is, zou de regeling het correctief actieplan zijn, en zoals in de huidige verordening is bepaald, zou niet naleving tot sancties leiden.

Voor contractuele regelingen moeten volledige nationale en europese ownership en verantwoordingsplicht geldenNationaal ownership is van cruciaal belang voor de uitvoering van structurele hervormingen. Een nationaal debat over de prioritaire maatregelen en de goedkeuring van hervormingsakkoorden door de nationale parlementen, zijn van wezenlijk belang om nationaal ownership te garanderen. De commissie moet in staat zijn het Eu-ropees parlement en de nationale parlementen te informeren over de noodzaak van deze maatregelen vanuit EMU-perspectief. Beide contractuele partijen zouden verantwoordelijk zijn voor de inhoud en de uitvoering van hun deel van de overeenkomst inzake conver-gentie en concurrentievermogen, alsook voor de rapportage aan hun respectieve parlementen (nationaal en Europees parlement) over de geboekte vooruitgang. De volledige verantwoordingspli-cht van beide partijen kan alleen worden gegarandeerd indien de overeengekomen hervormingsagenda specifiek, gedetailleerd en meetbaar is. Dit houdt in dat vooraf een akkoord wordt bereikt over het concrete tijdpad en over de specifieke uitvoeringsbepalingen inzake toezicht op en toegang tot informatie. De akkoorden en de nalevingsverslagen zouden regelmatig en tijdig worden bekend-gemaakt. Significante economische veranderingen of gewijzigde politieke omstandigheden, zoals de verkiezing van een nieuwe regering, zouden kunnen leiden tot nieuwe onderhandelingen over de exacte maatregelen en stappen om de hervormingsdoelstel-lingen te bereiken.

70

kader van het Europees semester worden aangenomen. Nieuwe mechanismen om de nationale parlementen en het Europees parlement nauwer te laten samenwerken, bijvoorbeeld op basis van artikel 13 van het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur en protocol nr. 1 bij het Verdrag, zouden kunnen bijdragen tot een grotere democratische legitimiteit en verantwoordingsplicht. het Europees parlement en de nationale parlementen zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het vastleggen van de gedetailleerde organisatie en nadere bepalingen.ten derde moet de invoering van een nieuwe begrotingscapaciteit voor de EMU ook leiden tot adequate regelingen voor de volledige democratische legitimiteit en verantwoordingsplicht. De details van deze regelingen zouden goeddeels af hangen van de specifieke kenmerken, onder meer de financieringsbronnen ervan, het besluitvormingsproces en de reikwijdte van de activiteiten. tot slot heeft de crisis aangetoond dat niet alleen het toezichtskader van de EMU moet worden versterkt, maar ook haar vermogen om snel uitvoeringsbesluiten te nemen om in slechte tijden het crisisbeheer en in goede tijden de economische beleidsvorming te verbeteren. Een aantal intergouvernementele regelingen zijn in het leven geroepen naar aanleiding van lacunes in de vorige architectuur, maar zullen uiteindelijk in het wetgevingskader van de Europese Unie moeten worden geïntegreerd. Dat is reeds gepland in het kader van het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur, en zou ook voor andere gevallen kunnen worden overwogen. het is voor de EMU van essentieel belang dat op Europees niveau het vermogen wordt versterkt om uitvoeringsbesluiten inzake economisch beleid te nemen. tot slot dient, naarmate de EMU zich ontwikkelt tot een bank , begrotings- en economische unie, ook haar externe vertegenwoordiging onder één noemer te worden gebracht. Deze ingrijpende wijzigingen van de Europese Unie in het algemeen en de economische en monetaire unie in het bijzonder vereisen dat de lidstaten zich samen bewust zijn van de doelstelling, een hoge graad van sociale samenhang, een intensieve participatie van het Europees parlement en de nationale parlementen en een hernieuwde dialoog met de sociale partners. De openheid en transparantie van dit proces, maar ook het resultaat ervan, zijn van cruciaal belang om tot een echte economische en monetaire unie te komen.

IV. DEMOcRAtISchE LEGItIMItEIt EN VERANtWOORDINGSpLIcht

In oktober benadrukte de Europese Raad de noodzaak van sterke mechanismen voor democratische legitimiteit en verantwoordingsplicht. Een van de leidende beginselen daarvan is dat democratische controle en verantwoordingsplicht plaatsvinden op het niveau waar de beslissingen worden genomen. De toepassing van dit leidende beginsel is de sleutel tot een doeltreffend, geïntegreerd, financieel, budgettair en economisch beleidskader. Dit betekent dat beslissingen op Europees niveau verantwoord moeten worden tegenover het Europees parlement, maar ook dat in voorkomend geval de spilfunctie van de nationale parlementen gehandhaafd moet worden. Besluiten over de nationale begrotingen vervullen een centrale rol in de parlementaire democratieën van de lidstaten. tegelijkertijd moeten de bepalingen voor de democratische legitimiteit en verantwoordingsplicht garanderen dat het gemeenschappelijk belang van de Unie terdege in acht wordt genomen; de nationale parlementen hebben echter niet de beste kaarten om die taak volledig te vervullen. Dat betekent dat een verdere integratie van de beleidsvorming en een grotere bundeling van bevoegdheden op Europees niveau allereerst gepaard moeten gaan met een grotere betrokkenheid van het Europees parlement bij de geïntegreerde kaders voor een echte EMU. ten eerste, bij een geïntegreerd financieel kader: de verantwoordingsplicht van de Europese centrale Bank als enige toezichthouder en van een toekomstige gemeenschappelijke afwikkelingsautoriteit moet op Europees niveau plaatsvinden, maar dit moet aangevuld worden met solide mechanismen voor informatie, verslaglegging en transparantie tegenover de nationale parlementen van de deelnemende lidstaten.ten tweede, in de context van geïntegreerde budgettaire en economische beleidskaders: de lidstaten moeten ervoor zorgen dat hun nationale parlement op passende wijze betrokken wordt bij de voorgestelde hervormingsregelingen van contractuele aard en, in bredere zin, in de context van het Europees semester. In deze geest vroeg de Europese Raad in oktober na te gaan hoe ervoor kan worden gezorgd dat in het Europees parlement en in de nationale parlementen wordt gedebatteerd over de aanbevelingen die in het

kernelementen van regelingen van contractuele aard over structurele hervormingen

Samengevat kunnen die in het governancekader van de EU verankerde regelingen berusten op de volgende beginselen:• ZezoudeninhetEuropeessemesterwordenopgenomen,sporenmetdealgemenebeleidsmixvandeeurozoneendeze

ondersteunen; ze zouden verplicht zijn voor lidstaten van de eurozone, maar facultatief voor de andere, op basis van grondige evaluaties ter plekke van de voornaamste knelpunten voor groei en werkgelegenheid. Deze evaluaties zouden door de commissie worden verricht.

• Zezoudeneenmeerjarige,specifiekeencontroleerbarehervormingsagendabetreffendiegezamenlijkmetdeinstellingenvan de EU is overeengekomen en die is toegespitst op concurrentievermogen en groei, welke van cruciaal belang zijn voor een vlotte werking van de EMU.

• DelidstatenendeCommissiezoudenrespectievelijkaandenationaleparlementenenhetEuropeesParlementverantwoordingmoeten af leggen over de inhoud en de uitvoering van hun taken in het kader van de regelingen.

• Structurelehervormingenzoudenmetfinanciëlestimuliwordenondersteundenzoudenresulterenintijdelijkeoverdrachtennaar lidstaten met buitensporige structurele zwakten. Deze gerichte steun dient met specifieke middelen te worden gefinancierd.

• Denakomingvandeafsprakenkanwordengewaarborgddooreenopstimuligebaseerdkader.Nakomingzoueenvandecriteria kunnen zijn voor deelname aan de schokabsorptiefunctie van de begrotingscapaciteit. Voorts zouden de nationale bijdragen aan de begrotingscapaciteit kunnen worden verhoogd in geval van niet-nakoming.

71

Stap

pen

naar

een

ech

te E

MU

Zorg

en vo

or h

oudb

aarh

eid va

n de

beg

rotin

gspo

sitie

en

de li

nk tu

ssen

bank

en en

stat

en ve

rbre

ken

het

geïn

tegr

eerd

fina

nciee

l kad

er vo

ltooi

en en

op n

atio

naal

nive

au d

egel

ijke s

truct

urele

maa

trege

len b

evor

dere

nEe

n lan

dspe

cifie

ke E

MU

- sc

hoka

bsor

ptief

unct

ie cr

eëre

n

Gt

M en

één

"rule

book

"

Geh

arm

onise

erde

nat

iona

le D

GS

Geh

arm

onise

erde

nat

iona

le af

wik

kelin

gska

ders

één

afw

ikke

ling

smec

hani

sme

m

et p

asse

nde

acht

erva

ngre

geli

ngen

Dire

cte h

erka

pita

lisat

ie va

n ban

ken d

oor h

et E

SM

Sixp

ack,

twop

ack,

Verd

rag i

nzak

e sta

bilit

eit, c

oörd

inat

ie en

bes

tuur

Fina

nciel

e stim

ulan

sen g

ekop

peld

aan c

ontra

ctue

le re

gelin

gen

Land

spec

ifiek

e sch

okab

sorp

tie

Rege

linge

n va

n co

ntra

ctue

le aa

rd

geïn

tegr

eerd

in E

urop

ees s

emes

ter

kad

er vo

or co

ördi

natie

voor

af va

n he

rvor

min

gec

onom

isch

belei

d (V

erdr

ag in

zake

stab

ilite

it, co

ördi

natie

en b

estu

ur, a

rt. 11

)

Ove

reen

kom

stige

voor

uitg

ang i

nzak

e dem

ocra

tisch

e leg

itim

iteit

en ve

rant

woor

ding

splic

ht

tijd

elijke

/fle

xibele

/ge

richt

e steu

n

Voor

waar

delij

ke de

elnam

e op

basis

van

insta

pcrit

eria/

nalev

ing

Voor

waar

de vo

or

deeln

ame i

s blij

vend

e na

levin

g

Fase

IVo

ltooi

d ei

nd 2

012-

2013

Fase

IISt

art 2

013

– vo

ltooi

d 20

14Fa

se II

IN

a 201

4

Politieke verantwoordings-

plicht

Geïntegreerd economisch

kader

Geïntegreerd begrotingskader

Geïntegreerd financieel kader

72

"blauwdruk", die zowel een alomvattende analyse van de betrokken vraagstukken als een beoordeling van de juridische aspecten daarvan bevat. hij neemt tevens nota van de bijdragen van het Europees parlement. De Europese Raad zet de volgende stappen uit in het proces van de voltooiing van de EMU, op basis van diepere integratie en versterkte solidariteit voor de lidstaten van de eurozone.

4. het proces van voltooiing van de EMU zal voortbouwen op het institutionele en juridische kader van de EU. het zal open en transparant zijn ten opzichte van de lidstaten die niet de euro als munt hebben. Gedurende het gehele proces zal de integriteit van de eengemaakte markt ten volle geëerbiedigd worden, inclusief in de verschillende wetgevingsvoorstellen die zullen worden ingediend. het is tevens van belang te zorgen voor gelijke spelregels voor lidstaten die deelnemen aan het gemeenschappelijk toezichtsmechanisme (GtM) en lidstaten die niet deelnemen.

5. De meest dringende prioriteit is het voltooien en implementeren van het kader voor een krachtiger economisch bestuur, met het "sixpack", het Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur (VScB) en het "twopack". In het licht van de beslissende vorderingen die zijn gemaakt in verband met de belangrijkste elementen van het "twopack", roept de Europese Raad de medewetgevers op tot spoedige aanneming ervan.

6. Even dringend moeten er vorderingen worden gemaakt naar een meer geïntegreerd financieel kader, dat zal bijdragen tot de normalisering van de kredietverschaffing, leiden tot een sterker concurrentievermogen en de noodzakelijke aanpassing van onze economieën helpen bewerkstelligen.

7. het gemeenschappelijk toezichtsmechanisme vormt een belangrijke kwalitatieve stap naar een meer geïntegreerd financieel kader. De Europese Raad is ingenomen met

I. EcONOMISch BELEID

Routekaart voor de voltooiing van de EMU1. De economische en monetaire unie moet, gezien

de fundamentele uitdagingen waarvoor zij staat, worden versterkt om economisch en sociaal welzijn, alsmede stabiliteit en duurzame welvaart te garanderen. het economisch beleid moet volledig zijn toegesneden op het bevorderen van krachtige, duurzame en inclusieve economische groei, het waarborgen van begrotingsdiscipline, het versterken van het concurrentievermogen en het stimuleren van de werkgelegenheid, in het bijzonder voor jongeren, opdat Europa een zeer concurrerende sociale markteconomie blijft en het Europese sociale model kan behouden.

2. consolidatie van de EMU vergt niet alleen de voltooiing van haar architectuur maar ook een gedifferentieerd, groeivriendelijk en gedegen begrotingsbeleid. In het preventieve deel van het stabiliteits- en groeipact kan, met volledige inachtneming van het SGp, gebruik worden gemaakt van de mogelijkheden die het bestaande begrotingskader van de EU biedt om een evenwicht te scheppen tussen de behoeften inzake productieve overheidsinvesteringen en de doelstellingen op het gebied van de begrotingsdiscipline.

3. als vervolg op het in oktober 2012 voorgelegde tussentijdse verslag heeft de voorzitter van de Europese Raad, in nauwe samenwerking met de voorzitter van de commissie, de president van de Europese centrale Bank en de voorzitter van de Eurogroep, een specifieke, aan termijnen gebonden routekaart voor de verwezenlijking van een echte economische en monetaire unie opgesteld. De Europese Raad neemt nota van de door de commissie opgestelde

EUROPESE RAAD — 13-14 DECEMBER 2012

De Europese Raad heeft overeenstemming bereikt over een routekaart voor de voltooiing van de economische en monetaire unie (EMU), op basis van diepere integratie en versterkte solidariteit. Dit proces zal beginnen met het voltooien, intensiveren en implementeren van het nieuwe versterkte economisch bestuur, alsmede met de aanneming van het gemeenschappelijk toezichtsmechanisme en van de nieuwe voorschriften inzake herstel en afwikkeling en inzake depositogaranties. Dit zal worden voltooid door de instelling van een gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme. Een aantal andere belangrijke punten zal door de Europese Raad in juni 2013 verder worden besproken, namelijk de coördinatie van de nationale hervormingen, de sociale dimensie van de EMU, de haalbaarheid en de modaliteiten van de onderling overeengekomen contracten voor concurrentievermogen en groei, de solidariteitsmechanismen en de maatregelen die tot doel hebben de verdieping van de eengemaakte markt te bevorderen en de integriteit ervan veilig te stellen. Gedurende het gehele proces zullen de democratische legitimiteit en verantwoording worden gewaarborgd.De Europese Raad heeft een aanvang gemaakt met de werkzaamheden rond het Europees semester 2013 op basis van de jaarlijkse groeianalyse van de commissie. hij heeft besloten een begin te maken met de werkzaamheden betreffende de verdere ontwikkeling van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid van de EU en zal in december 2013 op deze aangelegenheid terugkomen.

* * *

73

het akkoord dat op 13 december in de Raad is bereikt, en hij vraagt de medewetgevers spoedig overeenstemming te bereiken zodat het zo snel mogelijk kan worden geïmplementeerd. hij onderstreept tevens andermaal het belang van de nieuwe voorschriften inzake kapitaalvereisten voor banken (VkV/RkV-pakket), die van de hoogste prioriteit zijn met het oog op de opstelling van één "rule book", en vraagt alle partijen te streven naar een akkoord ter zake en de spoedige aanneming ervan.

8. De Europese Raad spoort de medewetgevers ertoe aan vóór juni 2013 overeenstemming te bereiken over de richtlijnvoorstellen inzake herstel en afwikkeling, respectievelijk depositogarantiestelsels; de Raad van zijn kant zou uiterlijk eind maart 2013 overeenstemming moeten bereiken. Zodra deze richtlijnen zijn aangenomen, moeten zij door de lidstaten met prioriteit worden uitgevoerd.

9. De Europese Raad ziet uit naar een spoedige follow-up door de commissie van de voorstellen van de groep deskundigen op hoog niveau inzake de structuur van de banksector van de EU.

10. het is van absoluut belang dat de vicieuze cirkel tussen banken en staten wordt doorbroken. Naar aanleiding van de verklaring van de top van de eurozone van juni 2012 en de conclusies van de Europese Raad van oktober 2012 moet zo spoedig mogelijk in de eerste helft van 2013 een operationeel kader, met inbegrip van de omschrijving van legacy-activa, worden overeengekomen zodat wanneer een effectief gemeenschappelijk toezichtsmechanisme wordt ingevoerd, het Europees stabiliteitsmechanisme op grond van een regulier besluit banken rechtstreeks kan herkapitaliseren. Dit zal met volledige inachtneming van de eengemaakte markt geschieden.

11. als het banktoezicht daadwerkelijk komt te berusten bij een gemeenschappelijk toezichtsmechanisme is er een gemeen-schappelijk afwikkelingsmechanisme nodig, met de nodige bevoegdheden om ervoor te zorgen dat banken in deelne-mende lidstaten met passende instrumenten kunnen worden afgewikkeld. Daarom moet sneller worden gewerkt aan de richtlijnvoorstellen inzake herstel en afwikkeling en inzake depositogarantiestelsels, zodat zij, zoals in punt 8 wordt gevraagd, kunnen worden aangenomen. het is van belang dat op deze punten wordt gezorgd voor een redelijk even-wicht tussen lidstaat van herkomst en lidstaat van ontvangst. De commissie zal in de loop van 2013 een voorstel voor een gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme voor aan het GtM deelnemende lidstaten voorleggen, dat door de medewetgevers bij voorrang zal worden behandeld, om nog tijdens de lopende parlementaire zittingsperiode te worden aangenomen. het moet financiële stabiliteit verzekeren en zorgen voor een effectief kader waarmee bij een banken-crisis financiële instellingen kunnen worden afgewikkeld en tegelijkertijd belastingbetalers worden beschermd. het gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme moet berusten op bijdragen van de financiële sector zelf en passende, ef-fectieve achtervangregelingen omvatten. Deze achtervang moet op de middellange termijn begrotingsneutraal zijn, door ervoor te zorgen dat de overheidssteun achteraf wordt gecompenseerd door middel van ex postheffingen op de financiële sector.

12. Om ervoor te zorgen dat de EMU economische groei, concurrentievermogen in een mondiale context en werkgelegenheid in de EU en in het bijzonder in de eurozone genereert, zal een aantal andere belangrijke thema's in verband met de coördinatie van het economisch beleid en de richtsnoeren voor het economisch beleid van de eurozone nader moeten worden bekeken, waaronder maatregelen die tot doel hebben de verdieping van de eengemaakte markt te bevorderen en de integriteit ervan veilig te stellen. De voorzitter van de Europese Raad zal te dien einde in nauwe samenwerking met de voorzitter van de commissie, na een procedure van overleg met de lidstaten, in juni 2013 aan de Europese Raad mogelijke maatregelen en een tijdgebonden routekaart voorleggen over de volgende aangelegenheden:

a) coördinatie van de nationale hervormingen: de deelne-mende lidstaten zal worden verzocht overeenkomstig artikel 11 van het VScB ervoor te zorgen dat alle grote economische beleidshervormingen die zij willen ondernemen vooraf worden besproken en in voorko-mend geval door hen onderling worden gecoördineerd. Daartoe worden bij deze coördinatie de instellingen van de EU in overeenstemming met het Unierecht be-trokken. De commissie heeft aangekondigd een voor-stel te zullen indienen voor een raamwerk met het oog op voorafgaande coördinatie van grote economische beleidshervormingen in het kader van het Europees semester;

b) de sociale dimensie van de EMU, met inbegrip van de sociale dialoog;

c) de haalbaarheid en de modaliteiten van onderling overeengekomen contracten voor concurrentievermogen en groei: individuele contractuele afspraken met EU-instellingen kunnen de eigen verantwoordelijkheid en de effectiviteit versterken. Dergelijke afspraken moeten worden gedifferentieerd naargelang van de specifieke situatie van elke lidstaat. Dit zou bindend zijn voor alle lidstaten van de eurozone, maar niet tot de eurozone behorende lidstaten kunnen er ook voor kiezen dergelijke afspraken aan te gaan;

d) solidariteitsmechanismen die de inspanningen kunnen versterken van de lidstaten die dergelijke contractuele afspraken voor concurrentievermogen en groei aangaan.

13. het bestuur binnen de eurozone moet verder worden verbeterd op basis van het VScB en rekening houdend met de verklaring van de top van de eurozone van 26 oktober 2011. De staatshoofden en regeringsleiders van de eurozone zal worden verzocht tijdens hun bijeenkomst in maart 2013 het reglement van orde van hun bijeenkomsten vast te stellen met volledige inachtneming van artikel 12, lid 3, van het VScB.

14. tijdens het gehele proces blijft de algemene doelstelling het waarborgen van de democratische legitimiteit en verantwoording op het niveau waarop de beslissingen worden genomen en uitgevoerd. alle nieuwe initiatieven ter versterking van het economisch bestuur moeten gepaard gaan met verdere stappen naar meer legitimiteit

74

alsmede over het akkoord inzake alternatieve geschillenbeslechting en onlinegeschillenbeslechting wat betreft consumentengeschillen. hij vraagt de medewetgevers de resterende dossiers van het eerste wetgevingspakket eengemaakte markt zeer spoedig af te ronden. Er moet met name vaart worden gezet achter de werkzaamheden in verband met de beroepskwalificaties, openbare aanbestedingen, de detachering van werknemers en de e-handtekening en e-identificatie. Met betrekking tot het tweede wetgevingspakket eengemaakte markt roept de Europese Raad de commissie op alle cruciale voorstellen uiterlijk in het voorjaar van 2013 in te dienen. hij roept de Raad en het Europees parlement op deze voorstellen de hoogste prioriteit te geven, zodat ze nog tijdens de lopende parlementaire zittingsperiode kunnen worden goedgekeurd. het is ook van belang dat dringend actie wordt ondernomen conform de commissiemededelingen over de uitvoering van de dienstenrichtlijn en over het bestuur van de eengemaakte markt. De Europese Raad zal nauwlettend toezien op de vorderingen met alle voorstellen betreffende de eengemaakte markt.

18. De Europese Raad spoort ertoe aan snel een aanvang te maken met de bespreking van de mededeling van de commissie inzake slimme regelgeving en ziet uit naar de bekendmaking van het eerste scorebord van het midden- en kleinbedrijf. De Europese Raad is ingenomen met de voorstellen van de commissie die ten doel hebben de regeldruk te verlichten en verordeningen die niet langer van nut zijn, te doen vervallen, als onderdeel van de omvattende aanpak van "slimme regelgeving". hij ziet uit naar concrete vorderingen op dit gebied en een verslag daarover tijdens zijn bijeenkomst in maart 2013.

19. Onder verwijzing naar de verklaring van de staatshoofden en regeringsleiders van januari 2012 en de conclusies van zijn bijeenkomsten in maart, juni en oktober, spreekt de Europese Raad zijn tevredenheid uit over de vorderingen die in de loop van het jaar zijn gemaakt met een alomvattende EU-aanpak inzake werkgelegenheid voor jongeren. hij roept de Raad op onverwijld aandacht te schenken aan de voorstellen in het kader van het werkgelegenheidspakket voor jongeren, met name met het oog op de aanneming, begin 2013, van de aanbeveling over een jeugdgarantie en daarbij ook rekening te houden met de nationale situaties en behoeften. hij verzoekt de commissie het kwaliteitskader voor stages spoedig te voltooien, de alliantie voor leerlingplaatsen tot stand te brengen en een voorstel voor een nieuwe Eures-verordening in te dienen. De Raad, de lidstaten en de commissie moeten spoedig zorgen voor follow-up van de mededeling van de commissie over "een andere kijk op onderwijs".

II. OVERIGE pUNtEN

Gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid20. De Europese Raad refereert aan zijn conclusies van

december 2008 en wijst erop dat de Europese Unie in de veranderende wereld van vandaag een grotere verantwoordelijkheid op zich dient te nemen voor het in stand houden van internationale vrede en veiligheid,

en verantwoording. Op nationaal niveau betekenen stappen in de richting van een verdere integratie van de budgettaire en economische beleidskaders dat de lidstaten ervoor moeten zorgen dat hun parlementen op passende wijze bij de zaak worden betrokken. Bij het verder integreren van de beleidsvorming en het meer bundelen van bevoegdheden moet de rol van het Europees parlement op deze ontwikkelingen worden afgestemd. De nieuwe mechanismen ter intensivering van de samenwerking tussen de nationale parlementen en het Europees parlement, in overeenstemming met artikel 13 van het VScB en protocol Nr. 1 bij de Verdragen, kunnen bijdragen tot dit proces. het Europees parlement en de nationale parlementen zullen samen een beslissing nemen over het organiseren en begunstigen van een conferentie van hun vertegenwoordigers die met de EMU verband houdende vraagstukken moet bespreken.

Jaarlijkse groeianalyse15. De Europese Raad is ingenomen met de tijdige indiening,

door de commissie, van de jaarlijkse groeianalyse, die de start van het Europees semester 2013 inluidt. hij is het erover eens dat de nationale en Europese inspanningen in 2013 vooral gericht moeten blijven op de vijf prioriteiten die afgelopen maart zijn overeengekomen, namelijk:

– gedifferentieerde, groeivriendelijke begrotingsconsolidatie,

– normalisering van de kredietverschaffing aan de economie,

– bevordering van groei en concurrentievermogen,– aanpakken van de werkloosheid en van de sociale

gevolgen van de crisis, en– modernisering van de overheidsdiensten.

16. De Raad zal het pakket betreffende de jaarlijkse groeianalyse grondiger bestuderen in het licht van de routekaart van het aantredende voorzitterschap en op basis van de aanbevelingen in het verslag van het voorzitterschap over de lessen die uit het Europees semester 2012 kunnen worden getrokken, zodat hij zijn bevindingen aan de Europese Raad van maart 2013 kan meedelen. De Europese Raad zal vervolgens overeenstemming bereiken over de nodige richtsnoeren voor de stabiliteits- en convergentieprogramma's en de nationale hervormingsprogramma's van de lidstaten, alsmede voor de uitvoering van de vlaggenschipinitiatieven van de Unie. De commissie wordt verzocht in haar volgende jaarlijkse groeianalyse een evaluatie van de prestaties van de arbeidsmarkt en de productenmarkt op te nemen met het oog op de bevordering van banen en groei.

17. De voltooiing van de eengemaakte markt kan in aanzienlijke mate bijdragen tot het scheppen van groei en banen en is een cruciaal onderdeel van het antwoord van de EU op de financiële, economische en sociale crisis. De Europese Raad heeft een stand van zaken opgemaakt wat betreft de prioritaire voorstellen van het eerste wetgevingspakket eengemaakte markt en heeft zijn tevredenheid uitgesproken over het akkoord dat tussen de deelnemende lidstaten is bereikt over het eenheidsoctrooi,

75

snel en efficiënt in te zetten voor het gehele spectrum van crisisbeheersingsoperaties.

De ontwikkeling van de defensievermogens verbeteren door− de huidige doublures en vermogenslacunes in kaart

te brengen en prioriteiten te bepalen met betrekking tot toekomstige behoeften inzake Europese civiele en militaire vermogens;

− een systematischer en op de langere termijn gerichte Europese defensiesamenwerking te faciliteren, mede door het "bundelen en delen" van militaire vermogens; en in dat verband in de nationale defensieplanning door de lidstaten stelselmatig van meet af aan samenwerking te overwegen;

− synergieën tussen bilaterale, subregionale, Europese en multilaterale initiatieven, waaronder het "bundelen en delen" in EU-verband en de "slimme defensie" in NaVO verband, te vergemakkelijken.

De europese defensie-industrie versterken dooreen beter geïntegreerde, duurzame, innovatieve en concurrerende Europese industriële en technologische defensiebasis te ontwikkelen;

− betere synergieën te ontwikkelen tussen civiel en militair onderzoek en ontwikkeling; te zorgen voor een goed functionerende defensiemarkt, met name door de daadwerkelijke toepassing van de richtlijnen inzake openbare aanbestedingen en inzake overdracht van defensiegoederen binnen de EU, die voorzien in de mogelijke deelname van het midden- en kleinbedrijf, waarvan de inbreng de defensiemarkt ten goede komt.

25. De Europese Raad zal in december 2013 een evaluatie verrichten van de mate waarin deze doelstellingen zijn bereikt, de situatie beoordelen en op basis van de aanbevelingen van zijn voorzitter aanwijzingen geven, mede door prioriteiten en tijdschema's te bepalen, opdat de EU op doeltreffende wijze werkt aan het vervullen van haar verantwoordelijkheden inzake de veiligheid van Europa.

regionale strategieën26. De Europese Raad, onder verwijzing naar zijn conclusies

van juni 2011 en onder voorbehoud van de in de conclusies van de Raad van 13 april 2011 voorziene evaluatie van het concept van macroregionale strategieën, ziet uit naar de presentatie door de commissie van een nieuwe EU-strategie voor de adriatische en Ionische regio vóór eind 2014. hij roept tevens op tot de onmiddellijke implementatie van de herziene EU-strategie voor de Oostzee. Om de samenwerking met de buurlanden te versterken spoort de Europese Raad de Raad ertoe aan verdere maatregelen te nemen teneinde de noordelijke dimensie en de bijbehorende partnerschappen ten volle te benutten.

uitbreiding en het stabilisatie- en associatieproces27. De Europese Raad is ingenomen met de conclusies inzake

uitbreiding en het stabilisatie- en associatieproces die de Raad op 11 december heeft aangenomen, en onderschrijft deze conclusies.

teneinde de veiligheid van haar burgers te waarborgen en haar belangen te behartigen.

21. In dat verband is de Europese Raad vastbesloten te blijven streven naar een efficiënter gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB) als tastbare bijdrage van de EU tot de internationale crisisbeheersing. De EU speelt een belangrijke rol in haar directe omgeving en op wereldschaal. De Europese Raad wijst erop dat de GVDB-missies en -operaties een essentieel onderdeel zijn van de alomvattende aanpak van de EU in crisisregio's, zoals de Westelijke Balkan, de hoorn van afrika, het Midden-Oosten, de Sahel, afghanistan en de Zuidelijke kaukasus, en blijft vastbesloten de operationele effectiviteit en efficiëntie ervan te verbeteren. hij herinnert er ook aan dat de GVDB-missies en -operaties moeten worden uitgevoerd in nauwe samenwerking met andere betrokken internationale actoren, zoals de VN, de NaVO, de OVSE en de afrikaanse Unie, alsmede met partnerlanden, naargelang vereist door elke specifieke situatie. het intensiveren van de samenwerking met belanghebbende partners in de buurlanden van Europa is in dat verband bijzonder belangrijk.

22. Om verantwoordelijkheden op veiligheidsgebied met succes te vervullen - zo onderstreept de Europese Raad - moeten de EU-lidstaten bereid zijn toekomstgerichte vermogens ter beschikking te stellen, op zowel civiel als defensiegebied. De Europese Raad beklemtoont dat de huidige financiële beperkingen duidelijk aantonen dat dringend werk moet worden gemaakt van nauwere Europese samenwerking voor het ontwikkelen van militaire vermogens en het wegwerken van de kritische lacunes, waaronder die welke in recente operaties aan het licht zijn gekomen. hij onderstreept ook de positieve effecten die dergelijke samenwerking kan hebben voor de werkgelegenheid, de groei, de innovatie en het concurrentievermogen van de industrie in de Europese Unie.

23. De Europese Raad verzoekt de hoge vertegenwoordiger, met name via de Europese Dienst voor extern optreden en het Europees Defensieagentschap, alsmede de commissie, alle(n) optredend in het kader van hun respectieve bevoegdheden en waar nodig in nauwe samenwerking, verdere voorstellen te doen en initiatieven te nemen om het GVDB krachtiger te maken en de beschikbaarheid van de nodige civiele en militaire vermogens te verbeteren, en daarover uiterlijk in september 2013 verslag uit te brengen met het oog op de bijeenkomst van de Europese Raad in december 2013. Bij het hele proces zullen de lidstaten nauw worden betrokken.

24. Daartoe benadrukt de Europese Raad onder meer de volgende punten:

De efficiëntie, de zichtbaarheid en het effect van het GVDB verbeteren door

− de alomvattende aanpak van conf lictpreventie, crisisbeheersing en stabilisering verder te ontwikkelen, onder meer door het vermogen te ontwikkelen om te reageren op nieuwe uitdagingen op het gebied van veiligheid;

− het vermogen van de EU te versterken om de juiste civiele en militaire vermogens en personele middelen

76

om de oppositie te ondersteunen en te helpen en om meer steun voor de bescherming van burgers mogelijk te maken. De Europese Raad herhaalt zijn standpunt dat er in Syrië een politieke transitie noodzakelijk is naar een toekomst zonder president assad en diens onwettige regime. Wij steunen een toekomst die democratisch en inclusief is met volledige steun voor mensenrechten en de rechten van minderheden. De Europese Raad zal de situatie in Syrië als een prioritaire aangelegenheid blijven behandelen.

Syrië28. De Europese Raad is ontzet over de nog steeds

verslechterende situatie in Syrië. hij onderschrijft de conclusies die de Raad op 10 december heeft aangenomen. De Europese Raad is ingenomen met de resultaten van de vierde ministeriële bijeenkomst van de Groep "Vrienden van het Syrische volk" die op 12 december 2012 heeft plaatsgevonden in Marrakesh. De Europese Raad draagt de Raad Buitenlandse Zaken op te werken aan alle opties

Fotocredits© Europese Uniepagina 113. © La Moncloa, Spanish Government4. © andy Wenzel, BKA/hBF, 20125. © SIp/charles caratini, all rights reserved7. © avo Seidelberg, Estonian parliament, 20128. © toms Norde, Latvian State chancellery 11. © aNp – Lampen, Jerry12. © Maciej Śmiarowski/kpRMpagina 18© Yves Logghe/associated press/Reporterspagina 221. © andy Rain/pa Wire – prime Minister Office2. © Greek Government, New Democracy, 20123. © Finnish prime Minister Office6. © Gergely Botár, kormany.hu8. © andy Wenzel, BKA/hBF, 2012

Secretariaat-Generaal van de Raad

De Europese Raad in 2012

Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie

2013 — 76 pp. — 21,0 x 29,7 cm

ISBN 978-92-824-3766-7doi:10.2860/64523ISSN 1977-3250

De Europese Raad in 2012

JANUARI 2013

doi:10.2860/64523

ISSN 1977-3250

QC-AO

-12-001-NL-C

NL

Wetstraat 1751048 Brussel

BELGIËTel. +32 22816111

www.european-council.europa.eu