de haagse binnenstad als onderneming
TRANSCRIPT
Over autonomie en sturingVerslag van een werkessie over de binnenstad van Den Haag
18.09.2012TOTAL PUBLIC
© T
OTAL
PUB
LIC
• Deze presentatie is een samenvattend verslag van een bijeenkomst bij Total Public met een aantal deelnemers met uiteenlopende expertises, waarin aan de hand van een leidraad van Total Public werd gediscussieerd over de kenmerken van de binnenstad van Den Haag. Gezocht werd naar de autonome werking van de binnenstad en of die in lijn is met de eisen die er aan worden gesteld.• Aan de sessie werd deelgenomen door Gustaaf Bol (DETX), Krijn van Rijn
(Rijncomunicatie), Marieke Keur (MK Tekst en Advies), Frank Lagerveld (Wissema Group), Piet Grouls (Architecten Van Mourik), Erwin Bloys van Treslong (Tigges), Ivo de Bruijn (Ivo81mm), Karl Dahler (Bitework), Edwin van Praet (Total Public) en Stijn van Diemen (Total Public).
2
Vooraf
© T
OTAL
PUB
LIC
4
Een binnenstad is een podium dat verbindingen legt tussen vele functies.
Dat veronderstelt autonomie en aanpassingsvermogen en dynamiek.
Het veronderstelt gedeelde uitgangspunten en een zeker bewustzijn daarvan.
En het veronderstelt een hoge organisatiegraad en onderwerping daaraan.
© T
OTAL
PUB
LIC
5
De stad lijkt wel een onderneming.
Een binnenstad is een podium dat verbindingen legt tussen vele functies.
Dat veronderstelt autonomie en aanpassingsvermogen en dynamiek.
Het veronderstelt gedeelde uitgangspunten en een zeker bewustzijn daarvan.
En het veronderstelt een hoge organisatiegraad en onderwerping daaraan.
© T
OTAL
PUB
LIC
• Wat is dan haar strategische onderbouwing:• de visie?• de missie?• de strategie?• de eigendomsstructuur?
• Wat is dan haar business model:• de propositie?• de doelgroepen?• het service design?
• En... klopt dat? Is de stad goed opgesteld en georganiseerd?• Klopt de strategische onderbouwing met haar business model?
6
Als we de binnenstad beschouwen als onderneming...
© T
OTAL
PUB
LIC
• Beschrijven wij de Haagse binnenstad als onderneming• strategische onderbouwing en business model
• Doen wij een uitspraak over de kwaliteit van de binnenstad• is de binnenstad goed opgesteld en georganiseerd? Wordt recht gedaan aan
haar mogelijkheden?
• Schrijven wij eventueel in ruwe trekken een essay• Als collectief auteur
7
In deze bijeenkomst
© T
OTAL
PUB
LIC
• Als... • ... we het begrip visie beschouwen als ‘de blik op de wereld vanuit het
perspectief van de onderneming die Haagse binnenstad heet’...
• ... we weten dat de visie voeding geeft aan de missie, dat wil zeggen aan de rol die de Haagse binnenstad zichzelf toebedeelt...
• ... de visie klassiek wordt opgesteld, dus vanuit verleden, heden en toekomst wordt geschreven en een lange-termijnkarakter heeft...
• ... wat is dan de visie van de binnenstad van Den Haag?
9
De onderbouwing: visie
© T
OTAL
PUB
LIC
• De wereld is vol van contrasten die mogelijkheden en kansen bieden.• Er zijn historische aspecten, symbolen, er is een locale, regionale, nationale
en internationale samenhang tussen de dingen...• De mens is een sociaal dier en heeft voor die sociale behoefte een
georganiseerde plek nodig.• Die ontmoeting faciliteert op een gekende plaats en de interactie
gecoördineerd stimuleert.ƒ Diversiteit moet een plek hebben.
ƒ Een blijvende plek die wonen, werken, recreëren en handelen faciliteert, stimuleert en verbindt. Die symboliek biedt als coulisse voor de interactie. En die in die rol blijvend erkend wordt door alle betrokkenen.
10
De onderbouwing: visie
© T
OTAL
PUB
LIC
• Als... • ... we het begrip missie beschouwen als ‘de bestaansreden van de
onderneming die Haagse binnenstad heet’...
• ... we weten dat de de missie voortkomt uit de visie, dat wil zeggen een antwoord formuleert op het perspectief dat daarin geschetst wordt...
• ... de missie zo compact mogelijk wordt opgesteld, dus alleen maar kernachtig samenvat wat de doelstelling van de onderneming is...
• ... wat is dan de missie van de binnenstad van Den Haag?
11
De onderbouwing: missie
© T
OTAL
PUB
LIC
• Het creëren van een voor iedereen toegankelijke ontmoetingsplek met het karakter van een ‘stijlvolle kermis’.• De Haagse binnenstad faciliteert ontmoeting van diversiteit, heeft een
informeel, toegankelijk en wat bescheiden karakter maar toont ook trots haar historische afkomst en ontwikkeling.
12
De onderbouwing: missie
© T
OTAL
PUB
LIC
• Als... • ... we het begrip strategie beschouwen als ‘de weg naar het doel van de
onderneming die Haagse binnenstad heet’...
• ... we weten dat de de strategie voortkomt uit de missie, dat wil zeggen een werkwijze formuleert om de missie te vervullen...
• ... de strategie zo abstract mogelijk wordt opgesteld, dus alleen maar op hoofdlijnen beschrijft hoe de Haagse binnenstad haar doel wil bereiken...
• ... wat is dan de strategie van de binnenstad van Den Haag?
13
De onderbouwing: strategie
© T
OTAL
PUB
LIC
• De Haagse binnenstad gebruikt haar dynamiek om haar doel te bereiken:• Ze is multifunctioneel, kent geen eigendom maar biedt toegang• Ze heeft herkenbare onderdelen, zones en symboliek, een passende omvang
en een hanteerbare korrelgrootte• Ze is geen eindbeeld maar vindt zichzelf steeds opnieuw uit in een
veranderende context• Ze hanteert een ‘gecoördineerde anarchie’ voor haar ontwikkeling• En ze vertelt in haar kenmerken een steeds herkenbaar verhaal
14
De onderbouwing: strategie
© T
OTAL
PUB
LIC
• Als... • ... we een eigendomsstructuur beschouwen als een weergave van
verantwoordelijkheden en belangen...
• ... we de publieke ruimte van een binnenstad beschouwen als een gedeelde ruimte...
• ... we modelmatig willen kijken naar de eigendomsstructuur...
• ... van wie is dan eigenlijk de binnenstad van Den Haag?
15
De onderbouwing: eigendomsstructuur
© T
OTAL
PUB
LIC
16
De onderbouwing: eigendomsstructuur
bewoner
ondernemer
bezoeker
toerist
beleidsmaker
vormgever
student
zorgverlener
docent
sporter
winkelpubliek
et cetera
politieman
koningin
De eigendomsstructuur van de binnenstad is als een ronde tafel waaraan door alle betrokkenen wordt aangezeten...
... en die niet altijd even rond is naar gelang de belangen die door die betrokkenen op enig moment worden nagestreefd.
© T
OTAL
PUB
LIC
• Mininale onderdelen van een business model:• Het bieden van een aantrekkelijke en onderscheidende propositie, een
kansrijk aanbod aan de markt• Het zelf definiëren of organisch doen ontstaan van doelgroepen die in deze
propositie geïnteresseerd (klanten) zijn of er een belang bij hebben (stakeholders)
• Het ontwerpen en in stand houden van gestructureerde contactmomenten en handelingen (service design) en het creëren van een herkenbare beleving van de propositie en de verkrijging daarvan (customer journey)
18
Het business model
© T
OTAL
PUB
LIC
• Aantrekkelijk, onderscheidend ƒ een kansrijk aanbod aan de markt• een product• een dienst• het dienen van een belang
• Wat biedt de Haagse binnenstad aan?
19
Het business model: propositie
© T
OTAL
PUB
LIC
• Culture is a basic need: de Haagse binnenstad ondersteunt de cohesie van de samenleving door juist de diversiteit daarin in zijn waarde te laten. De propositie bestaat uit gelijke kansen voor diverse groepen. De Haagse binnenstad biedt een plaats voor collectieve diversiteit, maar is nu juist geen smeltkroes: de ingrediënten waaruit het collectief bestaat, figureren in hun eigenheid en geven zo ieder de binnenstad mede vorm.
20
Het business model: propositie
© T
OTAL
PUB
LIC
• Segmentering• Zelf definiëren• Organisch doen ontstaan
• Relatie• Afnemen van de propositie (klanten)• Belang hebben in de propositie (stakeholders)
• Voor wie is de Haagse binnenstad bedoeld?
21
Het business model: doelgroepen
© T
OTAL
PUB
LIC
• De doelgroepen van de Haagse binnenstad segmenteren zichzelf:• bewoners (en potentiële bewoners)• ondernemers (zakelijk en cultureel)• bezoekers (winkelpubliek, toeristen, zakelijke bezoekers, uitgaanspubliek)• hoogwaardigheidsbekleders• studenten• media• investeerders en ontwikkelaars• internationale bedrijven en organisaties (profit en NGO)• lobbyisten (branche- en sectorverenigingen)• demonstranten• de overheid (als gebruiker en organisator)
22
Het business model: doelgroepen
© T
OTAL
PUB
LIC
23
Het business model: klantreis• Wat is de klantreis
van de Haagse binnenstad (in kernbegrippen?)
© T
OTAL
PUB
LIC
24
Het business model: klantreis
meningen en kennisgeboden programma
de Haagse binnenstad heeft iets weerbarstigs, haar aantrekkelijkheid moet worden ontdekt
diversiteit in stijl en programma
leuker dan vooraf gedacht
© T
OTAL
PUB
LIC
• Goed georganiseerd en opgesteld... • visie, missie, strategie, eigendomsstructuur
• ... met een goed business model...• propositie, doelgroepen, klantreis
• Worden alle mogelijkheden benut?• Wat kan er beter?• Wat moet er anders?
26
Hebben wij nu eigenlijk een goede binnenstad?
© T
OTAL
PUB
LIC
• Zolang de Haagse binnenstad blijft voldoen aan haar eigen strategische uitgangspunten en haar regeneratief vermogen, zal ze antwoorden blijven vinden op issues als:• de diversiteit als bedreiging (te veel belangen, te veel uitwerkingen)• het voorzien van de consequenties van een interventie• de blijvende haalbaarheid en betaalbaarheid van het programma, dat immers
diversiteit als uitgangspunt neemt• het beter laten beklijven van doelgroepen• het beter tonen van de dynamiek, die wel effectief is maar niet sprankelt• En zo voort.
27
Hebben wij nu eigenlijk een goede binnenstad?
© T
OTAL
PUB
LIC
• Wij schetsen een hoopvol beeld van een binnenstad die zichzelf steeds weet te vernieuwen op basis van gelijkblijvende uitgangspunten. Anders gezegd: het specifieke karakter van de Haagse binnenstad beoordelen wij als duurzaam en houdbaar.
• Natuurlijk kan het altijd beter – maar de Haagse binnenstad blijkt door haar strategische onderbouwing zeer wel in staat, haar eigen ontwikkeling te sturen.
28
Hebben wij nu eigenlijk een goede binnenstad?