No. 71.9de Jaargang.Verschijnt dagelijks, Zon en Feestdagen

uitgezonderd Aboi in de:.otta),

n en Modjokerto elderstenland ’ 12.— bij voomitbi ,

iidabonnement voor Soerabaj;., Sidho-;uig, Malang (kotta), Pasoeroean

'.erto f 2.;o: elders f/ich \ 001 v o I ! e

Lsluilend voor ü< redactie.1 .m en huis hoofdredacteur

/O, huis redactie 7. 1458, redacteur teMalang: 037 Malang.

Mij tol Exploitant vanIndische Courant" te Soerabaja,

Jnliana-Boulevard io—l2. Telefoon bureauZ. 229b, administratie Z 130,

ling advertenties Z. 4.

I tenties:advertenties j 0.40 lier ïegel;

minimum 10 r<

liliebericbten: 10 regelt ’ 2.50Bij abonnementen belangrijkt korting

DE INDISCHE COURANTDirecteur-Hoofdredacteur: W. BELONjE

EERSTE BLAD.Dit nummer bestaat uit vier bladen

Vrijdag 6 December 1929.

INHOUD:Eerste blad: Nederlaag. -De onder-

wijsstelsels in lndo-China, Siam en de Straits.— Binnenland. — Voornaamste nieuws. —Stadsnieuws. — Scheepsberichten.

Tweede blad: De onrust in Britsch-Indië. — De moord op Groeneboom. — Rijks-verzekering. — Binnenland. — Persstemmen.— Feuilleton. — Vakbeweging. — Scheeps-berichten. — Onder vier oogen.

Derde blad: Nederland. — Buitenland.— Luchtvaart. — Financien en Handel. —Cultures. — Geestelijk leven. — Kunst. —Wetenschappen. — Onderwijs. — Legef envloot. — Sociale vraagstukken. — Radio-ru-briek. — Sport.

Vierde blad: De djexoek-cultuur in Ma-lang's omstreken — Nederland. — Gemengdnieuws. — Het Oosten. — De wereld in beeld.

Nederlaag.De wijze, waarop het Bataviasche

raadsconflict werd opgelost, zal weini-gen kunnen bevredigen.

Het verluup was aldus : omdat het col-lege van B. en W. niet den heer Tham-rin, maar den heer Leewis tot tweedenloco-burgemeester benoemde — naar ver-moed werd op grond van de inderdaaddwaze overweging, dat Inheemschen voordeze functie niet in aanmerking kunnenkomen — nam de geheele Inheemscheraadsfractie haar ontslag. Er is toen tus-schen haar en het college van B. en W.langdurig geconfereerd en het slot van dehistorie was, dat de heer Van Zalinge,eerder dan hij aanvankelijk voornemenswas, zijn ontslag nam als eerste-loco-bur-gemeester, in welke functie vervolgensde heer Leewis benoemd werd, zoodatdan nu de gelegenheid bestaat om denheer Thamrin in diens plaats tot tweedenloco-burgemeester te benoemen.

Wat in dezeoplossing pijnlijk aandt>et,dat is het gemis aan karakter. Men heeftzich blijkbaar blind. gestaard op deoplossing en aan dat doel allesondergeschikt gemaakt: principe enprestige incluis. Dit nu lijkt ons niet teverdedigen. Wij gevoelen alles voor eenminnelijk overleg na ' elk uitgebrokenconflict. En indien de Inheemsche raads-fractie van den J3ataviaschen gemeenteraad na het besluit van het collegevan B. en W., dat een krenkend karak-ter verkreeg door de verklaring, welkede burgemeester eraan gaf, in den raadop de juiste wijze, die gerust fel hadmogen zijn, van haar ernstig misnoegenhad doen blijken, dan zouden wij hetcollege van B. en W. ongeschikt voorzijn taak hebben geacht, indien het daarnaniet direct alles in het werk had gesteldom de begane fout te herstellen.

Maar de Inheemsche raadsfractie voigdedien parlementairen weg niet. Zij bedien-de zich van een onparlementair middel.Zij liep weg! En van dat moment af waser voor onderhandeling geen reden meer.Sterker: van toen af was elke onderhan-deling een ernstige fout.

Wie, de gelegenheid tot arbitrage ne-geerend, den oorlog verklaart en den oor-logstoestand onmiddellijk doet intreden,wordt niet langer aan de conferentietafeltoegelaten. Hij verbeurt het recht op eenminnelijke schikking van het ontstaneconflict, en heeft de consequenties vanzijn houding tenvolle te aanvaarden.

Die consequenties waren in dit geval:■onmiddellijke acceptatie van het ge-vraagde ontslag en het uitschrijven vanverkiezingen. Maar het college van B. enW., dat aanvankelijk zoo hoog te paardzat, durfde die consequenties blijkbaarniet aan en noodigde de partij, die hettafellaken doorgesneden en al reeds haargrootste geschut in stelling gebracht had,tot een conferentie uit.

Alreeds die uitnoodiging droeg hetkarakter van een retraite. En dieretraitewerd tot een complete nederlaag toen hetcollege van B. en W., zij 't dan ooklangs een weinig sierlijken omweg, aande Inheemscheraadsfractie volkomen haarzin gaf.

Zij had stellig recht op een satisfactie.Maar zij verspeelde dat recht toen zijhaar onwil, om op parlementaire wijzevan haar inzicht te doen blijken, openlijkgedemonstreerd had.

De beslissing van het college yan B.en W. draagt dan ook het karakter eenersanctie van een onparlementair gedrag.De Inheemscheraadsleden hebben nu degelegenheid om bij de massa, die zij aldirectals hulptroepen hadden opgeroepen,de meening ingang te doen vindendat, wie maar direct zijn tanden laatzien, zijn zin wel krijgt. En dat is eengevaarlijke meening.

Er zal, daar kan men zeker van zijn,met dit „nare slot" van een droevige ge-schiedenisnaarstig worden gecolporteerd,en er zal stellig ook getracht wordenom er politieke munt uit te slaan.

Juist begrip van zijn prestige had hetcollege van B. en W. er van moetenweerhouden om tot de z e oplossing tebesluiten.Een overheid, ook een gemeen-telijke, welke voor een bedreiging op zijgaat, heeft opgehouden overheid, dat isleidster èn opvoedster, te zijn 1

De onderwijsstelselsin Indo-China, Siam

en de Straits.

Een interview metprof. dr. B.J. O. S c h r i e k e.

Aneta meldt ons 4 dezer uit Wel-tevreden :

Zooals men weet, heeft de directeurvan Onderwijs en Eeredienst, prof. dr.8.J.0. Schrieke, onlangs een studiereisgemaakt door naburige landen. De heerSchrieke, die 9 October van Bataviavertrok, is op 1 December weder hier-terstede teruggekeerd, en was zoo wel-willend een vertegenwoordiger van hetPersbureau Aneta het een en anderomtrent zijn interessante reis medfi tedeelen.

De reis.Na enkele dagen te Singapore te heb-

ben vertoefd, en een reisje naar JohorSte hebben gemaakt, teneinde een paaronderwijsinrichtingen te bezoeken, ver-trok, de heer Schrieke naar Saigon, ten-einde daarvandaan zoo spoedig mogelijkdoor te reizen naar Hanoi.

Te Saigon bleek echter, dat de over-landreis onmogelijk was, aangezien denlaatsten tijd door eenige bijzonder hevigetyphoons de weg op vele plaatsen be-schadigd en zelfs weggeslagen was. Nood-gedwongen moest de reis toen vervolgdworden met een stoomertje van den kust-dienst naar Haiphong, en vandaar perauto naar Saigon.

Hier bracht de heer Schrieke een tien-tal drukke dagen door, met uitvoerigebesprekingen met de Fransche onder-wijsautoriteiten, en het bezoeken vanscholen.

Van Hanoi ging de reis weer terugnaar Saigon, en vervolgens naar Angkor,Phnom Penh, Battambang, Bangkok, Pe-nang, Kuala Kangsarj Tandjong Malin,Kuala Lumpur, Malakka en Singapore.

„Het was een geforceerde en zeer ver-moeiende reis", aldus prof. Schrieke,„niet in het minst door de officiëele ge-beurtenissen, als lunches, diners, tea's,etc, waarna dan dikwijls nog zeer lang-durige besprekingen volgden".

De Ecole Francais e—Het doel van mijn reis was tweeledig.

In de eerste plaats het werk en de orga-nisatie bestudeeren van de Ecole Fran-caise d'Extreme Oriënt, een instelling,welke men min of meer zou kunnen ver-gelijken met onzen Oudheidkundigen

"ienst, maar grooter en uitgebreider op-gezet. Met de leiding van de Ecolemoesten besprekingen gevoerd wordenover een mogelijke uitwisseling vanwerkkrachten tusschen lndo-China enNederlandsch-Indië.

lndo-China heeft een cultuur, welkezeer verwant is aan de Oud-Javaanschecultuur en praehistorie, zoodat het nood-zakelijk is in dit opzicht nauwe relatieste onderhouden tusschen beide landen.Tijdens het bezoek van gouverneur-ge-neraal Pasquier, en later van den Fran-schen hoogleeraar Sylvain Levy, werdreeds aangedrongen op nauw contact,innige samenwerking en een mogelijkeuitwisseling van personeel.

De Ecole is belast met het doen vanopgravingen en het restaureeren vanmonumenten. Nu is de bedoeling, datzij menschen naar Indië stuurt om onzemethoden op dit gebied te bestudeerenen kennis op te doen van den Hindoe-Javaanschen bouwstijl, terwijl onzemenschen van hun kant zeer veel zoudenkunnen opdoen bij een bezoek aan lndo-China.

Java's goede naamVoordat ik nu overga naar het

tweede doel van mijn reis, wilik eerst even releveeren de buitengewonehartelijkheid en gastvrijheid, welke ikoveral en van alle zijden heb mogen on-dervinden, vervolgde prof. Schrieke. Deregeering verleende alle mogelijke'facili-teiten, stelde auto's te mijner beschikking,enz., terwijl te Saigon en Hanoi een gou-vernementshótel openstond om mij enmijn echtgenoote onderdak te verleenen.

Ook aan het Hof van Annam, te Hueh,een buitengewoon interessante oude In-landsche vorstenstad, en trouwens overalelders, viel ons een buitengewone ont-vangst ten deel.

In lndo-China is Java zeer populair,vooral dank zij de reis van G. G. Pasquier,die als het ware een levende propagandais voor Nederlandsch-Indië. De pers be-vatte hieromtrent uitvoerige artikelen enillustraties, zoodat momenteel alle men-schen, die ik er gesproken heb, een reisjenaar Java, en Bali in het bijzonder, be-schouwen als een ideaal.

De Grand Conseilx Door een samenloop van omstandighe-den was prof. Schrieke in staat te Hanoi,op uitnoodiging van den gouverneur-generaal, de eerste zitting bij te wonenvan den nieuw ingestelden Grand Conseil,een lichaam in den geest van denVolksraad.

Evenals in Indië gebruikelijk, werd dezitting door den G.-G. geopend met eenlange welsprekende rede, veel langer danbij ons gebruikelijk. Z. Exc. Pasquier

bleef ln deze speech langdurig stilstaanbij de goede betrekkingen tusschen Ne-derlandsch-Indië en lndo-China, terwijl hijer op aandrong, dat de beide landen we-derkeerig geregeld bij elkaar eens zoudenkomen kijken, teneinde een zoo vrucht-baar mogelijke samenwerking te ver-krijgen.

De Grand Conseil is overigens veelgemoedelijker dan de Indische Volksraad.Bij de opening bijvoorbeeld was de gou-verneur-generaal in wit uniform, terwijl deleden zich in gewone witte pakjes haddengestoken. Ook de ambtelijke autoriteiten,die de entourage vormden van Z. Exc.Pasquier, waren hetzij in wit uniform,hetzij gewoon in het wit gekleed.

Het onderw ij sstelselin Ind ó-C h i n a.

Het tweede doel van mijn reis, aldusprof. Schrieke, was het bestudeeren vande onderwijsstelsels in lndo-China, Siamen de Straits, met name op het gebiedvan kunstnijverheid- en anvbaehtsonder-wijs.

In lndo-China berust het onderwijsstel-sel uiteraard op het Fransche stelsel,evenals ons Indisch onderwijs tenslotteeen kind is van het Hollandsche.

Het was voor mij iets buitengewoonverfrisschends dit geheel van ons afwij-kende stelsel te bestudeeren. Men moet2ich daarbij geheel losmaken van watwij feitelijk van huis-uit geleerd hebben,en als men eenmaal zoover is, dan blijktdat, hoe goed het Hollandsche stelsel ookis, het toch ook wel anders kan.

Men staat in lndo-China uiteraard voorgeheel andere problemen dan wij hier,en nu is het merkwaardige tenslotte dat,met die andere vraagstukken rekeninghoudende, men in lndo-China tot een ver-wante oplossing is gekomen als wij i nIndië.

Sinds 1924 is het meer uitgebreid lageronderwijs aldaar gereorganiseerd, en thansis men bezig met de reorganisatie van deuniversitaire opleiding, ongeveer in de-zelfde lijn als in Indie.

De directeur-generaal van Onderwijs,dr. Thalamas, tevens rector van de Uni-versiteit, is met dit doel naar frankrijkvertrokken, teneinde deze reorganisatienader uit te' werken met de Franscheuniversiteiten, en natuurlijk speciaal deParijsche.

Tijdens zijn afwezigheid is de heerTholance waarnemend directeur-generaalvan Onderwijs.

Den laatsten tijd is men, evenals wijhier, ook bezig met, naast het algemeenvormend onderwijs, het ambachtsonder-wijs meer op den voorgrond te brengen.

Leerplicht bestaat voor de provincie^Cochin-China.

Bijzonder wordt men getroffen doorhet feit, dat decentrale diensten in lndo-China meer op den achtergrond blijven.lndo-China bestaat feitelijk uit een kolonieen vier protectoraten, die elk een kleindepartement van Onderwijs hebben,staande onder het gewestelijk bestuur.Ook de kosten zijn zeer gedecentraliseerd.Elk departementje heeft zijn eigen be-grooting. De macht van de residentenin lndo-China op onderwijsgebied is doordeze omstandigheden zeer groot.

Het stelsel in Siam.In Siam is het onderwijsstelsel geba-

seerd op het Engelsche. Vooral wordtmen er getroffen door het feit, dat in deeerste klasse van de lagere scholen deEngelsche taal reeds onderwezen wordt.

Leerplicht bestaat in geheel Siam, be-halve in de provincie Bangkok, waar debevolking zóó dicht is, dat door invoeringvan leerplicht een zeer groot tekort aangebouwen en leerkrachten zou ontstaan.

In Siam is en wordt veel gedaan oponderwijsgebied, doch men heeft het totnu toe vooral in de breedte gezocht.Thans eerst is men er toe overgegaan hetook in de diepte te zoeken.

Ambachtsonderwijs bestond tot voorkort practisch in het geheel niet, dochhieraan is door den koning een krachti-gen stoot gegeven door een decreet, datonlangs is uitgevaardigd, waarbij zeer denadruk wordt gelegd op het belang vanhet ambachtsonderwijs, ook en vooral inverband met het feit, dat de Siameezeneconomisch verdrongen worden door deChineezen, die een zeer belangrijk per-centage van de bevolking uitmaken.

Ook is men thans bezig met eenreorganisatie van de Universiteit.

De medische- en natuurwetenschappe-lijke faculteiten zijn hoofdzakelijk inhanden van Amerikanen en Engelschen.Hier steunt namelijk de RockefellerFoundation, die, behalve dat zij menschenleent, financieel zóó krachtig steunt, datde kosten dezer faculteiten bijvoorbeeldgelijkelijk gedragen worden door de Foun-dation en de Siameesche regeering.

Tijdens zijn verblijf in Siam werd prof.Schrieke nog allerhartelijkst ontvangendoor den Koning, die zich zeer enthou-siast uitliet over zijn reis naar Java.

De StraitsOok hier is het onderwijsstelsel — zoo-

als zich laat begrijpen — gebaseerd ophet Engelsch.

Men heeft hier in de eerste plaats devernacular schools, Inlandsche vijfjarigelagere scholen, welke in wezen identiekzijn aan onze tweede klassse-scholen.Hier is alleen Maleisch de voertaal.

Daarnaast heeft men de zoogenaamdeEnglish Schools, waarvan de leerlingenvoor 60 procent bestaan uit Chineezen,20 procent uit Tamils, 10 procent uitEurasians en 10 pCt. uit Maleiers.

Men heeft hier wederom met andereproblemen rekening te houden, bijvoor-beeld het feit, dat Engelsche ouders erniet aan denken hun kinderen in Singaporeschool te laten gaan. Het is een bekendfeit, dat Engelsche kinderen op zeer jeug-digen leeftijd naar Engeland worden ge-zonden. Vandaar dat op de Singapore-scholen geen enkel totok-Engelsch kindte vinden is

En vandaar ook de eigenaardige samen-stelling van het leerlingental dezer laatstegroep scholen.

Wat in Malaya bijzonder opvalt, is hetbuitenschoolsche werk, boy-scouting,sport enz. Men ziet dan ook bij elkeschool een groot sportterrein. Er wordentrouwens geweldige sommen voor school-gebouwen uitgegeven in de Straits, be-dragen waar Indië niet aan kan denken.Te Kuala Lumpur staat bijvoorbeeld hetzoogenaamde Victoria lnstitiUion (onge-veer gelijkstaande met een A. M. S.), dattotaal 600.000 dollars heeft gekost....

En de kosten van het nieuwe modelvernacular schools beloopen tusschen de20 en 30.000 dollars per stuk

De opleiding van Inlandsche onder-wijzers in de Straits is gecentraliseerdi Tandjong Malim, waar een normaal-„nooi is met 3 tot 400 leerlingen, het-

geen net voldoende is voor de jaarlijkscheaanvulling der vernacular schools.

Voor de Europeesche leerkrachten be-schikt men alleen over cursussen, dochmen is thans doende aan het Raffles'College te Singapore «en vaste opleidingte verbinden voor leerkrachten met Eu-ropeesche bevoegdheid ten behoeve vande English Schools.

Tenslotte eindigde prof. Schrieke hetonderhoud .met den loftrompet te stekenover het Hollandsche schooltje met drieleerkrachten te Singapore, waar momen-teel 45 leerlingen onderwezen worden.

BINNENLAND.MALANG.

Onze redacteur aldaar schrijft dd. 5December:

St.-Nico l uaste MalangGroot en klein te Malang hebben den

naamdag van den grijzen kindervriendop waardige wijze gevierd.

Reeds een der laatste dagen van devorige maand arriveerde S t.-N t c o 1 a a shier in vol ornaat met den middagtreinvan kwart voor vijf, en ving hij per autozijn triomftocht door onze stad aan,om tegen den avond domicilie te kiezenin een der groote warenhuizen hier terstede.

Met den dag steeg sedert de drukteop straat en in de verschillende winkels,die over het geheel uitstekende zakenmaakten. Op middagen, dat het regende,was het gerij in de winkelbuurten den

morgen nóg dubbel zoo groot.L Het heeft ons aan de noodige S t.-N i-*" on dit jaai werkelijk niet onibihet schijnt, dat hun aantal ieder jaars t ij g e n d e is. Zich aanpassend bij hetmoderne verkeer, zagen wij den goedenSint—of liever de goede Sm t e n—zon-der uitzondering in auto 's rijden. Totmeeningsverschil of handtastelijkhedentusschen de elkander concurreerende S t.-Ni colazen is het, naar wij vernemen,niet gekomen. Passeerden zij elkander inhun auto's, dan wuifden zij elkander min-zaam toe.

Wel keken de kindertjes dan evenbeduusd bij het zien van twéé in hetrood gehulde bisschoppen, doch nogsteeds tenvolle vertrouwende in het ge-bruikelijke verhaal, werd spoedig grifwegaangenomen, dat het een „broer"vandenSint was, die een handje kwam mee-helpen. . ..

Op nagenoeg alle scholen werd de S t.-Nico I a a s-dag op aardige, prettigewijze gevierd. In de Sociëteit Concordiahield de Heilige voor de kinderen derleden een drukbezochte receptie met„bal" nè.

Het Eldo r a d o-Re staura n t or-ganiseerde ter eere van denouden Sinteen zeer geslaagd candle light dinner.

Blijft raadslidEenigen tijd geleden meldden wij, dat

er binnenkort een vacature in onzen ge-meenteraad zou komen, door de over-plaatsing van het raadslid Soenjotonaar Borneo.

Naar wij vernemen, heeft de heerS o e n j o to echter ontslag uit zijn betrek-king gevraagd, en zal hij zich hier blijvendte Malang vestigen. Hij blijft dus éanals gemeenteraadslid.

Vertoon ing vlootfilmHet bestuur van den kring Malang

van de Vaderlandsche Club iser in geslaagd, van de marine-autoriteitenvergunning te verkrijgen tot het ver-toonen der V I o o t f i 1 m.

De fraaie rolprent zal op Dinsdag, denlOden dezer, ten 7 u. 's avonds, in hetFlora-Cinema worden afgedraaid. Detoegang is voor de leden en hun intro-ducé's vrij.

Een volledig orchest zal voor de mu-ziekbegeleiding zorgdragen.

Onze vertegenwoordiging in China.Buitenzorg, 5 December (Aneta.) Aan-

geteekend is, dat bij K. B. gedurende hetverlof van den buitengewoon gezant, ge-volmachtigd minister, den heer W. J.Ou d e ndij k, met de leiding van het ge-zantschap der Nederlanden te Peipingis belast mr. G. W. baron de Vosvan Steenwijk.

De Pekalongansche waterleiding.Pekalongan, 5 December (Aneta). De

gemeenteraad van Pekalongan stemde inmet het besluit van den plaatselijken raadinzake den aanleg van de waterleiding,waardoor deze thans verzekerd is.

Het concessie-besluit voor de water-leiding werd ingetrokken.

Vastgeloopen.Batavia, 5 December (Aneta). De

Merkus van deK.P.M, is hedenmorgen terhoogte van Pandjoekoet nabij Varkens-hoek vastgeloopen, doch met eigen mid-delen weder vlot-geko:nen. Het beliepgeen schade.

WETHOUDERS VOOR MALANG.Onze redacteur te Malang schrijft d.d.

5 December:

Enkele dagen geleden werd, zooals wijreeds meldden, door den Malangschengemeenteraad de begrooting der stads-gemeente voor het jaar 1930 vastgesteld.

Daarbij kwam ten duidelijkste aan hetlicht, dat onze gemeenteraad hoe langerhoe meer te „verwerken" krijgt. Dat zaleen ieder trouwens als vanzelfsprekendvoorkomen, die aandacht geschonkenheeft aan de cijfers ■ betreffende densnellen aanwas van alle bevolkings-groepen, die wij kort geleden publiceerden.

Ook de regeering heeft ingezien, datonze gemeente met den dag in belangtoeneemt en zij won dezer dagen het oor-deel van dengemeenteraad in, terzake vaneen weddeverhooging van onzen burge-meester. Het desbetreffend advies luiddedan ook onverdeeld gunstig en ieder zaler wel tenvolle van overtuigd zijn, dathet enorme werk,dat ir. Voorneraanverricht, minstens op dezelfde wijzemoetworden gewaardeerd, als dat van zijnambtgenooten te Medan en Makasser.

Intusschen, de Malangsche ingezetenenvoelen, dat onze burgervader het te drukkrijgt. Antichambreeren, om Z.H.Ed.A. tespreken te krijgen, is regel, ofschoon ir.Voorneman dagelijks spreekuur houdt,tegen zijn voorganger twee of driemaal's weeks. Nog geen twee jaren geledenwas dit wèl voldoende en kwam menbinnen niet al te langen tijd „aan debeurt".

Thans is dit anders geworden. Doorhet groot aantal menschen, dat den bur-gemeester dagelijks wenscht te spreken,moeten velen vaak uren lang wachtenen persoonlijk maakten wij het meer-malen mede, dat het publiek, wach-tensmoede, onverrichterzake huiswaartskeerde.

Slimmerds, die over een telefoon be-schikken, winnen hun informaties tele-fonisch in, wetende, dat zij dan direct„geholpen" zijn, en dat de burgemeester,welwillend als steeds, hen zoo volledigmogelijk inlicht.

Maar hoevelen zien er niet tegen op,een autoriteit als een b u r g e m e.e s t e rop te bellen !...

Aan den anderen kant zien wij echterweer het verschijnsel, dat men den bur-gemeester omtrent de geringste „wisse-wasjes" te spreken verzoekt.

Hoe kan de burgemeester op deze wij-ze den tijd vinden, het „buitenwerk" inde gemeente te controleren, waarmededoorloopend tienduizenden guldens ge-moeid zijn ! Dat alles nog zoo vlot loopt,is ons een raadsel.

Hoeveel het algemeen overzicht tewenschen overlaat, kan uit het volgendeblijken :

Op de begrootingsvergadering steldeeen der leden voor, het aantal gemeente-controleurs — thans vastgesteld optwéé—tot één terug te brengen.

Een ander lid, insider in de gemeen-telijke huishouding, betoogde echter, dathet hóógst urgent was, het aantalcontroleurs te brengen op vier, wildemen de verschillende gemeente-veror-deningen eenigszins doen nakomen !

Ook in de andere takken van dienstvan het gemeentelijk bestel klaagt menover een tekort aan personeel, waar-door een gedrukte stemming begint teheerschen.

Een Inlandsch lid wees op het „gebrekaan contact" tusschen de Inheemsche be-volking en het gemeentebestuur. Mendenkeer zich in, dat het anders was;dat ook de Inlandsche ingezetenen zichmet hun wenschen en nooden tot denburgemeester wendden!

En er staat voor Malang nog zoovéélop het programma, dat in een zeer sneltempo zal moeten worden afgewerkt. Wijnoemen slechts den bouw van het ge-meentelijk ziekenhuis; de verbeteringvan het pasarwezen; de overname vande autonome kampongs; de organisatievan een plaatselijken geneeskundigendienst; denkleinwoningbouw ;de moder-niseering van onze brandweer, enz. enz.

ln alle aangelegenheden heeft de bur-gemeester in laatste instantie een oordeeluit te Spreken. En welk een eminentwerker wij in den heer Voomemanook getroffen hebben : opden duurzal déze taak hem te zwaar worden.Bovendien ook h ij staat aan ziekte bloot.

Uit alles blijkt, dat de instellingvan wethouders voor Malang drin-gend noodig is, en terecht werdeenige maanden geleden door het raadslid,kolonel Winter, reeds de aandachtdaarop gevestigd. Sedert vernamen wijer echter niets meer van. Malangheeft wethouders noodig enhoe eerder zij worden aangesteld, hoebeter het voor onze stad zal zijn.

Er valt werk genoeg voor hen te ver-zetten en onze burgemeester kan met zijngroote bekwaamheden dan de alge-meene leiding geven, de detailsaanzijn wethouders overlatende.

Maar bij de instelling van het instituutvan B.en W. neme men géén „halve-krachf'-wethouders. Men kieze voor huntaak alleszins bekwame mannen en sala-rieere hen zóó, dat zij hun „arbeid, tijden vlijt" geheel en uitsluitendaan de gemeente Malang zullen kunnenwijden.

Stel, men salarieere hen met f 500.—per maand ieder, dan zou dit, berekendvoor twee wethouders, neerkomen opeen bedrag van f 12.000 per jaar het-geen op het totale budget der gemeen-telijke huishouding van eenige millioenenal een zeer ger ing percentageuitmaakt. En welk een ontzaglijk nuttigwerk zouden de wethouders niet kun-nen verrichten!

Uiteraard zal men wel doen, ejen derwethouders uit de lnheemschen te kie-zen, ter behartiging van de belangen van

deze groote groep van ingezetenen. Dezefunctionaris kan dan het zoo noodiggeoordeelde contact tusschen den ge-meenteraad en de kampongbevolkingbewerkstelligen. Ook bij de overnameder desa's door de gemeente zal hij waar-devol werk kunnen doen.

Wij zijn er zeker van, dat indien deadviseur voor de Decentralisatie geheetop de hoogte was van de Malangschetoestanden, hij zélf adviseeren zoude wethouders zoo spoedig mogelijk tebenoemen.

Onder de leden van onzen raad tellenwij mannen, die volkomen com-petent zijn, het ambt van wethouderte bekleeden.

Wij weten ook, dat (le burgemeesteren de meerderheid van de raadledenvoor de instelling van een vanB. en W. zijn.

Maar waarom daar zoo lang mee ge-wacht ? ?

Voornaamste Nieuws.Loopende tot 2 uur.

Engeland, lerland en Frankrijkwerden door een ontzettenden ar-kaan geteisterd, waardoor grootematerieele schade werd aangericht.Het s. s. „Francis Duncan" werddoor een ontzaglijk groote golfgegrepen en naar de dieptegesleurd ; zestien opvarenden ver-dronken.

In het Vaticaan had een histo-rische gebeurtenis plaats: het Ita-liaansche Koningspaar bracht eenbezoek aan den Paus in het Vati-caan. Hiermede werden de Vaticaan-tractaten bezegeld.

De leiding der Duitsch-NationaleParty heeft drastische maatregelengenomen tegen de afvallig gewor-den leden. Gevreesd wordt echter,dat zij niet zullen baten.

De Engelsche soldaten verlatenop 12 December hetRijnland, instedevan op den 13en, omdat zij geloo-ven, dat deze datum hun onheil zalaanbrengen.

De godsdiensthaat van de Sovjetheeft door het uitvaardigen vannieuwe maatregelen scherperenvorm aangenomen.

Litvinof heeft in een rede ver-klaard, dat Rusland's internationalepositie beter is geworden, doch dathaar veiligheid nog niet geheel isgewaarborgd.

Edison heeft een procédé uitge-vonden om op goedkoope wijzesynthetische rubber te produceeren.

St.-Nicolaasvreugde te Lawang.Ónze correspondent schrijft ons van-

daar ddo. 5 dezer .Begunstigd door goed weer had Don-

derdagavond alhier de viering van hetfeest van den Sint plaats, die perauto arriveerde.

Op het erf en in de voorzaal onzersociëteit stonden in dichte drommenouders en hun kinderen om getuige tezijn van zijn aankomst.

Ongeveer half zeven stapte de goedeSint, vergezeld van zwarten Piet, ondergroot gejuich, uit denauto; een met flam-bouwen verlichte vrachtwagen, waarinde cadeautjes lagen, kwam achter henaan.

Nadat de Sint door een der leden vanhet feestcomité naar het tooneel wasgeleid, waar een zetel voor hem. gereedstond, werden door de kinderen, onderleiding van het hoofd der O. L. schoolalhier, den heer Geleinse, toepasselijkeliederen gezongen. De uitvoering hiervanverliep zeer vlot ener werd menig waar-deerend woord voor denheer G. gehoord.

De uitdeeling der cadeautjes verliepvlot, waarbij intusschen voor de honge-rige maagjes en dorstige keeltjes werdgezorgd. Dat het bij de uitdeeling dergeschenken enthousiast toeging, behoevenwij wei niet te zeggen : menig hoeratjekon men hooren, terwijl de glunderigegezichtjes maar al te zeer toonden, hoe-zeer de cadeautjes werden geapprecieerd;er waren heel goede surprises bij.;

Zooals gewoonlijk, sloeg defeestvreugdeover op de ouderen van dagen en waarzij aan geen tijd gebonden waren, blevenzij tot laat in den nacht dansen op detonen van de jazz-muziek. Het was eenmooie avond: een ouderwetsch feest metblijden jool.

De I.K. P. te Malang.Onze redacteur te Malang schrijft d. d.5 December:A.s. Dinsdag, den lOden dezer, te 8u. n. m., zal de afdeeling Malang van deI. K. P. in het R. K. Bondsgebouw een al-

gemeene ledenvergadering houden.De agenda vermeldt de volgende pun-

ten :1. Opening.2. Voorlezing der notulen.3. Bespreking ontwerp-program 1930.4. Aanwijzing van afgevaardigden naar

de algemeene vergadering te Djokja.5. Gemeenteraadsverkiezing.6. Rondvraag en sluiting.

Filmsterren op komst.Bandoeng, 5 December (Aneta). Het

A.I.D. meldt.dat zeer waarschijnlijk inJanuari e.k., Douglas Fairbanks, MaryPickford en Charlie Chaplin een bezoekaan Java zullen brengen.

P-, T.- en T.-ontvangsten .Bandoeng, 6 December (Aneta). De

ontvangsten van den Post-, Telegraaf- enTelefoondienst over October jl. beliepenf 3.131.275 tegen f 3.039.013 oVerdezelfde maand van het vorig jaar.

De zaak-Roelofs Valk.Batavia, 6 December (Aneta). De Raad

van Justitie verwees de zaak-Roelófs Valkconform den eisch van den officier naarde openbare terechtzitting.

Gedwongen opiumsmokkel.Medan, 6 December (Aneta). De

Sumatra Post meldt, dat 19 Chineeschezeelieden in de immigratieloods vertoeven,die van een Japansch stoomschip ver-dreven waren, en thans op hun terug-zending naar China wachten.

De Pewarta Dcli zegt, dat de zeeliedenuit Perzië aankwamen met het s.s. TimesMaru, waar zij door den Japanschenkapitein werdengedwongen om grootehoeveelheden opium naar Ne-derlandsch-Indie en China tesmokkelen, wat zij echter wei-gerden.

In Straat Malakka ontstonden moeilijk-heden, waarop de kapitein beval om demenschen van het schip te verwijderenen hen in een kleine zeilprauw te zetten.

Na een nacht lang gezeild te hebben,kwamen zij te Tandjong-Tiram aan, waarzij den controleur met het gebeurde inkennis stelden, die hen daarop naarMedan doorzond.

De Chineesche consul heeft de zaakaan de Chineesche regeering gerappor-teerd, terwijl de autoriteiten een onder-zoek instellen.

Visvliet .Batavia, 5 December (Aneta). De heer

Visvliet, de officier van de K.P.M., diebij het motorongeluk op 2 dezer ernstigverwond werd, is aan de gevolgen over-leden.

STADSNIEUWS.SOERABAIA, 6 DECEMBER 1929.

St.-Nicolaasdrukte.St.-Nicolaas was gisteren alom tegen-

woordig. De populaire heilige had heelwat bezoeken af te leggen en receptieste houden, en menigeen zal over hetbezoek van den Sint niet te klagen heb-ben gehad.

In het centrum der stad heerschte inhet vroege avonduur een ware feest-stemming, welke haar hoogtepunten be-reikte in de verschillende clubs, restau-rants, sociëteiten enz. Op den wegheerschte een enorme drukte.

Bij Stam en Weyns hield St.-Nicolaas,mooi aangekleed door maison Squillari,omstreeks half zes receptie. De kinderenhadden gehoor gegeven aan den oproepper advertentie in de bladen en zichverzameld in de vernieuwde zaal van hetrestaurant.

St.-Nicolaas-liedjes werden gezongenmet muziek van het Bernardo-orkest, ter-wijl aan de kinderen geschenken, zakjesmét borstplaat, suikerbeestjes en gebakwerden uitgereikt. Er heerschte een uit-gelaten stemming in de volle zaal. Dedorstige kinderkeeltjes werden gelaafdmet limonade, welke door de directievan Stam en Weyns ter beschikking wasgesteld. Het was een echt ouderwetscheavond.

Inlandsch agent mishandeld.Gistermiddag werd een Inlandscheagent,

die belast was met de bewaking vanimmigranten op het kantoor van denImmigratie-secretaris,mishandeld door eenBritsch-Indischen bewaker van het Haven-terrein, Festelep, die daarbij werd gehol-pen door een Turk, genaamd Bastrangan.Met vuisten en een stok kreeg de agentstompen en slagen van het tweetal, ten-gevolge waarvan hij een bloedende wondaan het oog kreeg.

De twee recalcitrante personen werdengearresteerd.

Diefstal aan boord.Een Chineesche handelaar, zekere Liong

Woei Ping, afkomstig van China, werdtijdens een reis van Ternate naar Soerabaiaaan boord van het s.s. Van Cloon voormeer dan f 800.— bestolen.

Een uitgebreid onderzoek aan boordleverde geen resultaat op. Met de politie-vlag in top stoomde de Van Cloon gis-teren dan ook de haven binnen, teneindehet verder zoeken naar den dader aande politie over te laten.

Kapitein Meerburg.De heer J. M. Meerburg, oud-gezag-

voerder van den Rotterdamschen Lloyd,die bij het neerleggen van zijn zeemans-beroep den wensch te kennen had gege-ven Indië en Java nogmaals te bezoeken,doch dan geheel als particulier, vertoeftmomenteel te Soerabaia en heeft in hetOranje-hotel zijn intrek genomen. Gis-termorgen arriveerde kapitein Meerburgmet zijn echtgenoote van zijn reis uitNederland.

Weggeloopen weesjongen.Uit het Chineesche weeshuis te Tam-

bakbajan wordt sinds drie dagen de pupilKwee Bic Tjan vermist.

Diefstal en verduistering.Achmad uit Soekodono werd gearres-

teerd wegens verduistering, gepleegd tennadeele van het benzine-depöt aan deKampementstraat. Het verduisterde bedragbeliep, f74.50.

Uit het benzine-depöt op den hoekvan den Ardjoeno-boulevard en de Prin-cesselaan werd een bedrag van f51.99gestolen. Het geld bevond zich in eenonafgesloten geldkistje. Als verdacht vandezen diefstal zijn Lic Siauw Ik en Raisgearresteerd.

Brandjes.Brandjes ontstonden in een Inlandsch

huisje te Karangbolak (Lemah Poetro) enop het perceel Tegalsari 11. In de In-landsche woning vloog door onvoor-zichtigheid van een der bewoners eenbed in brand, terwijl door onbekendeoorzaak een vuilnisbak op het voorerfvan het perceel Tegalsarie 11 in brandraakte. Beide brandjes werden met eigenmiddelen gebluscht.

Sumatraansche Datoe's.Zondag a.s. wordt hierterstede ver-

wacht dr. Beek, assistent-resident-ter-beschikking te Medan, die een drietalDatoe's vergezelt op hun reis over Java,waarbij ook aan Soerabaia een bezoekwordt gebracht. Omtrent dit bezoekwerden reeds eerder bijzonderhedenvermeld.

Lijkverbranding.Op 24 December a.s. zal weer een

lijkverbranding op Bali plaatshebben teSeseten, waar een soec/ra-crematie zalplaatshebben van 2 wada's. Verder zalop 3 Januari a.s. te Sibang, tusschen DenPasser en Blakkioeh, het lijk van eenBrahmaan worden verbrand.

Inspecteur Opiumregie.

Wij vernemen, dat de heer Tulleken,inspecteur der Opiumregie, uit Batavia den16den dezer terstede wordt verwacht voorhet houden van dienstbesprekingen metden betrokken chef der Opiumregie alhier.

AUTO OMGESLAGEN.Eén doode

Ter hoogte van den proefkampongaan den Tandjong-Perakweg vond gister-middag, omstreeks half vier, een ernstigongeluk plaats met auto L. 10752, welkebestuurd werd door den Inlandschenchauffeur Minto uit Sidoardjo.

Volgens oog-getuigen moet de auto,een Chrysler, met groote vaart over denweg hebben gereden in de richting Tan-djong-Perak. Plotseling sprong met eenharden knal de luchtband van een dervoorwielen, tengevolge waarvan de autoover den weg slingerde en de chauffeurde macht over zijn stuur verloor.

Tot overmaat van ramp sloeg het paardvan dogcart Sb. 325, welke uit tegen-gestelde richting naderde, op hol, zoo-danig, dat voor een aanrijding moestworden gevreesd. .

Dit zag de bestuurder van den autoook in. Door krachtig remmen probeerdehij nog een ongeluk te voorkomen, dochdeze manoeuvre zou juist een fatale uit-werking hebben. De voorwielen van denauto weken naar links uit, tengevolgewaarvan deze met een geweldigen schoktegen het trottoirbandje optornden.Hierdoor sloeg de auto over den kop.De wagen maakte een dubbele buitelingen belandde vervolgens op de vier wie-len boven de afvoergoot langs den weg,met den radiator juist in de tegengestelderichting gekeerd. Hieruit valt reeds af teleiden, dat de wagen een geweldige vaartmoet hebben gehad.

Door de buitelingen, die de auto maakte,werd de kap geheel vernielden, wat erger was, alle inzit-tenden werden min of meerernstig verwond.

In den auto zaten namelijk behalve debestuurder, de Ambonneesche soldaat lstekl. Thomassowa der 2de compagnie vanhet 21ste bataljon infanterie, voorts: diensechtgenoote en kind en nog een vrouw,echtgenoote van den Ambonneeschenmarechaussee Mailuwa uit Bondowoso.

Naar wij vernemen, bevond zich Tho-massowa met zijn familie met verlof.Hij was op weg naar Tandjong-Perakom daar aan boord te gaan van eenschip van de K. P. M., dat naar Ambonzou gaan.

De dogcart verongelukte eveneens, enwel niet ver van de plaats waar de autostond, doch kwam er beter van af. Slechtshet paard, dat in een weggoot belandde,kreeg een lichte verwonding aan een derbeenen.

De gewonde personen werden allennaar de C.B.Z. getransporteerd. De sol-daat, die ernstige inwendige kwetsurenmoet hebben bekomen, overleedechter reeds onderweg; de an-deren maken het naar omstandighedenwel.

De teraardebestelling van den fuselierTomassowa heeft hedenmiddag met mi-litaire honneurs plaats uit de C. B. Z.alhier.

De moord op Tjantian.De moordenaar tot 15jaar gevangenisstrafveroordeeld.

Hedenmorgen zette de landraad debehandeling voort van de zaak tegenTj o a Kw a n lng, die ervan beschul-digd werd, twee landgenooten in eenbarbierswinkel op Tjantian te hebbendoodgeschoten.

Twee Chineesche kappersbediendenwerden als getuigen gehoord. Zij ver-klaarden op den bewusten dag tweeschoten in den winkel, waar zij werkzaamwaren, te hebben gehoord. Van beleedi-gende woorden, welke hun chef tot denmoordenaar zoo hebbengesproken, wistenzij niets af. Ook de voorgeschiedenis vanden moord was hun onbekend.

De verdediger van beklaagde riep declementie van den landraad in en weesdaarbij op den jeugdigen leeftijd van zijncliënt.

Na in raadkamer te zijn geweest, ver-oordeelde de landraad beklaagde tot 15jaar gevangenisstraf.

De auctor intellectualis van den moordis spoorloos verdwenen en kon door depolitie nog niet worden gearresteerd.

Twee wereldreizigers.Per motorfiets.

Hedenmorgen ontvingen wij bezoekvan de heeren Zoltan Solkowsky caGyula Bortha, beiden Hongaren van ge-boorte, studenten, die een reis om dewereld maken met een Harley Davidsonmet zijspan. De heeren zijn veertienmaanden geleden aan dezen zwaren tochtbegonnen en trokken van Europa naarAfrika, volgden toen een route langsAziatische steden en kwamen ondermeer in Australië, in totaal 26- landenbezoekende.

Zij arriveerden gisteren hierterstede envertrekken over vijf dagen naar Batavia,waar ze de boot naar Singapore nemen,vanwaar zij naar China en Japan gaan,waarna ze naar Amerika oversteken omdan de terugreis naar Europa weer teaanvaarden.

Ze halen den kost op met het schrij-ven van krantenartikelen — naar de heerSolkowsky ons vertelde, onder meer voorParijsche bladen — het houden van, hieren daar, lezingen, terwijl zij alsmede foto'saan den man trachten te brengen.

Lid K. J. M. C.De Provincie Oost-Java is, naar ons

wordt gemeld, toegetreden als lid van deKoninklijke Vereeniging Java Motor Club.

Pro-Juventute.Zwarte Piet op bezoek

Gisteravond werd in het Tehuis vanPro-Juventute op Passer-Kembang St.-Nicolaas verwacht. Het geheele huis wasverlicht en alle kleintjes waren op hunpaaschbest. De directrice, mevrouw Huis-kes, had al van te voren verteld van „SinjoKolaas" en de verwachtingen, niet geheelzonder angst, want er zijn ook ondeugen-de bengels in het huis van Pro-Juventute,waren ten hoogste gespannen. De ambte-nares was ook al gekomen en speelde„Zie de maan schijnt door de boomen" en„Daarginds komt de stoomboot uitSpanje," meegezongen door heel watkleine Javaansche stemmetjes, want dieversjes hadden zij ter eere van den Sintuit het hoofd geleerd. Ook de grootemeisjes zongen braaf mee.

Maar „Sinjo Kolaas" had het erg druk.Hij kon niet zelf komen en had daaromzijn knechts gestuurd: twee zwarte Pietentegelijk 1 Flinke knapen, maar zóó goedgemaskerd, dat niemand hen kon her-kennen.

Zij hadden elk een grooten zak en metvolle handenwerdenmildegaven gestrooid.

De oogen der kinderen schitterden;hun gejubel klonk luid op.

Er was vreugde in het huis, waar hetschild van Pro-Juventute beschermendwordt gestrekt boven de hoofden. vanverlaten en daklooze kleinen.

Het is voor Pro-.luventute zelf geheimgebleven wie de jonge menschen geweestzijn, die tijd gevonden hebben op St.-Nicolaas-avond aan de beschermelingenvan Pro-Juventute te denken. Daaromspreekt zij hier haar dank uit voor ditanonieme werk van liefde en barmhar-tigheid.

Van Tandjong-Perak.Het s. s. „Silverguava."

Het s.s. Silvergaava (agenten Hadden& Co.) meerde hedenochtend aan PandL van het Stroohoeden Veem aan deOenua-kade voor de lossing van 2800 kis-ten Californische vruchten uit \dekoelka-mers. De vruchten bevonden zich weerin first class conditie, wel een bewijs,dat de koeltechniek in de laatste jarensterk vooruit is gegaan.

Waar de „Silver Line" een geregel-den dienst van Frisco naar Java, euretour, onderhoudt, en alle scheper opdeze lijn ruime koelkamers hebben,zouden wij den Landbouwvoorlichtings-dienst in overweging willen geven, eenproef te nemen met het exporteerenvan onze Indische vruchten naar Cali-fornië. In samenwerking met het „Instituteof Agriculture" te San-Francisco en on-zen actieven consul-generaa' aldaar, isdaar vermoedelijk wel een afzetgebiedvoor Indisch fruit te vinden. j£Ü

De „Jav a".De kruiser fava werd gisterenmiddag

in het groote 14.000 tons dok opgenomenvoor het ondergaan van de gewone dok-beurt.

De Prijaji-bond.Reeds is gemeld, dat de Perkoempoelan

Pengawei Bestuur Boemipoetra (P.P.8.8.),meer bekend onder den naam van Prijaji-bond, een vergadering zal beleggen op 8December a.s., waarbij zal worden over-gegaan tot de stichting van een depar-tement Oost-Java van genoemden bond.

Voorafgaande aan de oprichtingsver-gadering zal in den Paseban, bij hetMissigitplein, op 7 December, om halfacht 's avonds, een réunie plaatsvinden,waartoe onder meer de gouverneur vanOost-Java werd uitgenoodigd.

De vergadering van Zondag, 8 December,zal geopend worden met een inleidingdoor den Bondsvoorzitter, den heerWiranata-koesoerha, regent van Bandoeng.Daarna heeft de verkiezing plaats vanhet bestuur voor het departement Oost-Java, en vervolgens zullen de voorstellender afdeelingen in behandeling wordengenomen.

Zwervertjes.Op aanwijzing van de ambtenaresse van

Pro-Juventute heeft de politie acht dak-looze en onverzorgde kinderen in de buurtvan Passer-Besar opgevangen en ter be-schikking van de vereeniging gesteld. Dekinderen zijn heden naar het Tehuis opPasser-Kembang overgebracht, waar zijwerden gereinigd en van kleeren voor-zien.

Een onderzoek naar hun ouders zalworden ingesteld, maar heeft meestalgeen resultaat.

Wanneer de kleine zwervers wat zijnopgeknapt en aan een geregelder levengewend, zullen dekleinsten naar de Wee-zeninrichtihg voor Javaansche kinderente Toeloeng-Agoeng worden gezonden.De grootere gaan naar de Landbouwko-lonie te Klakah.

Vrijgesproken.De heer A. H., die beschuldigd werd

van verduistering, werd vanmorgen doorden Raad van Justitie hier v r ij g e s p r o-ken.

Vuurwerkfabricage.Afgewezen verzoek

Een collectief verzoek van Liem LiongHwa, Sic Twan Sien en Kwee SoenHoei, vuurwerkfabrikanten te Malang, omvergunning tot het vervaardigen vanexplosief met chloras kalicus voor devulling van knalvuurwerk is afgewe-zen, op grond van het feit, dat het ver-zoek beoogt een intrekking dan wel wij-ziging van de vastgestelde beperkendebepalingen op den aanmaak van knal-vuurwerk.

Voorts bevatten de overwegingen,welke tot deze weigering hebben geleid,de opmerking, dat de talrijke ern-stige ongevallen in de knal-vuurwerkindustrie hebbenbewezen, dat de veiligheidvoor het leven der in dezeindustrie werkzame arbeidershetgebruik van ontplofbarekalium-chloraat-mengsels inknalvuurwerk niet gedoogt.

Diefstal uit goederenwagon.Uit een goederenwagon der S. S. is

diefstal gepleegd van 154K.Q. meel in 72zakken, van welken diefstal door denstationschef van Probolinggo schriftelijkeaangifte werd gedaan bij de politie al-hier. Het bleek, dat het meel uit wagonGR. 4329 gestolen was. De zending wasvan de firma Geo Wehry alhier. De diefstalis vermoedelijk gepleegd op een derstations tusschen Soerabaia en Probo-linggo.

De klenteng.Eén jaar uitstel

De kwestie van de" afbraak van deklenteng aan de Tamarindelaan is in derminne geschikt. De kongsie, welke hetbedehuis beheert, heeft een jaar uitstelgekregen om alsnog het tempeltje volgenshet vereische ritueel te verplaatsen.

Hierbij wordt namelijk benoodigd djati-timmerhout, hetwelk geen kwasten ofknoesten bevat. Het zoeken naar dergelijktimmerhout levert uiteraard zeer velebezwaren op, op grond waarvan dituitstel dan ook is verleend.

Wij wezen reeds op het feit, dat debedoelde klenteng aan de Tamarindelaaneen vermaardheid bezit, waarop weinigetempels kunnen bogen. Ze is ontstaandoordat velen, zoowel onJer de Chinee-zen als onder andere bevolkingsgroepen,in het tempeltje hun heil zoeken voorvele levensomstandigheden. Dit zoekennaar perkaoelan, zooals het in het Ja-vaansch heet, wordt bovendien in dehand gewerkt door den bewaker van hetbedehuis, welke bemoeienis niet geheelvan financieel belang ontbloot is. Derge-lijke gebruiken treft men trouwens overalin Indië aan: men schijnt er niet buitente kunnen !

Een padvinders-wereldtour.in het Oranje-hóte! alhier worden 16

December Amerikaansche padvinders ver-wacht, die zich op een reis om de wereldbevinden. Deze Pathfinders World Tourwordt hier geleid door den heer Donald-son, die in bedoeld hotel een achttientalkamers heeft besproken voor dertig jonge-lieden en hun begeleider.

De padvinders arriveeren uit Solo, naeen reis over Java te hebben gemaakt.Van hier wordt op 17 December a.s.onder meer Tosari bezocht.

Van een stelling gevallen.Een Inlandsche schildervan de Droog-

dok-maatschappij was gistermiddag bezigmet het beschilderen van den gevel vanhet gebouw der Droogdok-Maatschappij.Hij maakte daarbij gebruik van een vrijprimitieve stelling, welke met ijzerdraadwas bevestigd tegen den muur van hetgebouw. Deze stelling begaf zich, tenge-volge waarvan de schilder omlaag stortte.Hij werd met tamelijk ernstige verwon-dingen opgenomen en naar de C. B. Z.getransporteerd.

Kinderlijk gevonden.In de Kali Mas, ter hoogte van per-

ceel 19 Peneleh, is, in doeken gewikkeld,het lijkje aangetroffen van een pasgeborenkind. Vermoedelijk werd de kleine ver-moord.

Lezing over China.Op Zondag 8 December, a.s., 's avonds

om half negen, zal in het gebouw vanden K. S. B. op Embong-Malang een le-zing met lichtbeelden worden gegevendoor pastoor Smet, die spreken zal overChina, waar ZHEerw. vele jaren alsmissionaris is werkzaam geweest.

ONDERWIJS.De H. B.S.

Het toelatingsexamenMen weet, dat voor den aanstaanden

cursus van de H. B. S.-en het toelatings-examen voor de leerlingen van de lagerescholen weer is ingevoerd. Daar hierdooreen ingrijpende verandering zal wordengebracht in een sinds jaren bestaandentoestand, hebben wij terzake eens hetoordeel ingewonnen van den adjunct-inspecteur van het Westersch LagerOnderwijs hier, die ons het volgendevertelde;

— Het admissie-exanien is hier opvoorbeeld van Holland weer ingevoerd,omdat indie', wat het onderwijs betreft,het voorbeeld van Holland moet volgen.Daar vond men, dat het certificaten-systeem niet behoorlijk werkte. En als umij vraagt, dan vind ik, dat dit systeemook hier in Indië niet heeft voldaan, maardat is een persoonlijke meening. Ik kenonderwijsmenschen—bijvoorbeeld die zit-ting hebben in het hoofdbestuur van hetN.1.0.G.— die het huidige systeeem veelbeter achten dan de admissie-examens.— Bij het certificaten-systeem wordt debeoordeeling van de candidaten, die totde H. B. S. zullen worden toegelaten,overgelaten aan de hoofden der lagerescholen.Als die hoofden nu allen denzelf-den maatstaf aanlegden, dan was op hetbestaande systeem weinig te zeggen, dochdit is, zooals te begrijpen is, niet hetgeval. Een ieder beoordeelt de candidatennaar een eigen maatstaf en het gevolgdaarvan is, dat de eerste klasse derH.8.5.-en overvol zijn met leerlingen, d i eeigenlijk niet op die o nderwijs-inrichting thuishooren. Ditwreekt zich natuurlijk in de hoogere klas-sen. Leerlingen, die als het ware door deklassen „gesleept" moeten worden, oefe-nen een remmenden invloed op hetonderwijs uit.— Om in dezen toestand nu verbeteringte brengen, heeft men voor denkomendencursus weer het admissie-examen inge-voerd. Daardoor zal er voor de beoor-deeling van de kennis van de candidatenmeer éénheid komen. Er kan een betereselectie worden toegepast, wat weer eengoeden invloed kan hebben op het gehaltevan de leerlingen der H. B. S.-en. Dit ismijns inziens het groote voordeel van deherinvoering van het toelatingsexamen.Natuurlijk heeft elk examen ook zijn na-deelen, maar die nadeelen zijn veelgeringer in aantal dan-de groote voor-deden.

— Bovendien heeft men die nadee-len zooveel mogelijk trachten te om-zeilen. Vroeger kregen de leerlingen,die admissie-examen deden, slechtséén stel examen-werk op. Werd dit werkslecht gemaakt, dan hadden de leerlingenzonder vrijstelling van het mondelingeexamen weinig kans van slagen. Nuzullen de leerlingen echter twee stelwerk moeten maken met een kleine tus-schenruimte. Maken zij het eene stelslecht, dan kunnen zij nog met het anderestel werk ophalen. Bovendien mag ditschriftelijke werk in het eigen schoolge-bouw worden gemaakt, zoodat de jongeluiin hun sfeer blijven en niet door de om-

feving van hun werk worden afgeleid,'enslotte blijft de beantwoorde vragenlijst

door de hoofden der scholen van invloedop de eindbeslissing, en wel volgens ditschema:

Schrift,ex.

beantw.vragenl.mondel.ex.

eindbeslissing.

1.Goed.

Gunstig.

Onnoodig.Geslaagd.

2.Goed.

Ongunstig.

Onnoodig.Opproefvoor

1

jaartoegelaten

3.Goed.

Twijfelachtig.Onnoodig.Geslaagd.

4.

Twijfelachtig.Gunstig.

Onnoodig.Op

proefvoor1

jr

5.

Twijfelachtig.Ongunstig.

Onnoodig.Afgewezen.

6.

Twijfelachtig.Twijfelachtig.Noodig.

7.Onvoldoende.

Gunstig.

Noodig.

8.Onvoldoende.Ongunstig.

Onnoodig.Afgewezen.

9.Onvoldoende.Twijfelachtig.Onnoodig.Afgewezen.

— Ik vind deze regeling uitstekend envan groot belang. Neemt u bijvoorbeeldgeval 4, dat het schriftelijk examen dooreen candidaat met twijfelachtigen uitslagwordt gemaakt, terwijl het hoofd vanzijn school gunstig heeft geadviseerdomtrent zijn toelating tot de H. B. S., danbehoeft die leerling niet eens mondelingexamen af te leggen, terwijl hij op proeftot de H. B. S. wordt toegelaten. Het kanwerkelijk niet mooier— Een goede regeling is het voorts,dat het examen-werk door de leerarenvan de H. B. S.-en wordt samengesteld,terwijl uit dat werk een keuze wordtgedaan door een commissie, waarin zittinghebben, zoowel menschen van het lager-,als van het middelbaar onderwijs.

Een ideaal-regeling zou het—naar mijnmeening—zijn, wanneer men zoowel lee-raren als onderwijzers uitnoodigde om

stellen examenwerk op te maken, waaruitdan een keuze zou kunnen worden ge-daan. Waarom men deze regeling nietheeft getroffen, is mij niet bekend.— U vraagt mij, wat bij het aanstaandeexamen het zwaarst zal wegen. Wel, voor-al op het bezit van de noodigekennis in de vakken: Neder-landsch en rekenen, zal strengworden gelet. Wie géén goed Ne-derlandsch kan schrijven, hoort niet opeen H. B. S. thuis. Zoon leerling doetbeter, wanneer hij tenminste in deandere vakken goed is, naar de Mulo tegaan. Voor de toelating tot deze soortvan onderwijsinrichtingen behoeft géénexamen te worden afgelegd.

— Hoe de leerlingen der hoogste klas-sen van de lagere scholen in Soerabaiaer voor staan ?

Op deze vraag is zoo in het aigemeengeen antwoord te geven. Sommige lagerescholen zullen goederesultaten en andereminder goede resultaten te boeken heb-ben. Dit hangt dikwijls af van de buurt,waarin de scholen zijn gelegen. In hetalgemeen genomen zullen de leerlingenvan de lagere scholen in de bovenstadbeter in het Nederlandsch zijn, dan dievan genoemde onderwijsinrichting in debenedenstad. Zoo zouden er meerdereverschillen zijn aan te wijzen, maar pasdoor den uitslag van de aanstaande exa-mens zal het huidige peil van de kennisvan de leerlingen der lagere .scholenprecies bekend kunnen worden.

*) Het is goed, dat de heer inspecteurhier in het algemeen sprak, want wij geloo-ven, dat er op deze uitspraak, alleen geba-seerd op de ligging der scholen, nog welwat af te dingen zou zijn. Red. I. C.

AGENDA

DE INDISCHE COURANTDinsdag: T R E K KERT JES".

MALANGBIOSCOPEN

banna ■ theater, KlentengMraalHeden: De gesluierde vrouw.Morgen: idem

Flora Theater, KegentstraatHeden: Twee booze dagen.Morgen: idem

Capitol Theater. Kajoetangan.Heden : „Variété artiste"Morgen: idem

RESTAURANTS.Naiion Parren, Kegenistraa

lederen avond concert.Zaterdags dansmuziek.

Cercle Mabes, lujucungauHeden : C2ardas 1 rio.Morgen; idem

Eldorado, KajoetanganHeden ; Eldorado syncopated

Orchestra.Candle light dinner.

Morgen: idem

Semi-artsexamen.Heden zijn hier geslaagd voor het semi-

artsexamen de heeren : Moerdjani enP ran o wo, leerlingen van de N.I.A.S.

Candidaat in de rechten.Ter stede werd het bericht ontvan-

gen, dat de heef R. Werdmüller vonElgg, een zoon van onzen stadgenoot,gisteren te Leiden slaagde voor het can-didaatsexamen in de* rechten.

Koningin Wilhelmina Stichting.Buitenzorg, 6 December (Aneta). Tot

lic! voorzitter van het bestuur van deKoningin Wilhelmina Stichting is be-noemd de heer Ch. J. I. M. Welter.

LEGER EN VLOOT.Schietoefeningen landstormers.Voor die landstormers, die gemankeerd

hebben tijdens de schietoefeningen voorden landstorm op 6 November j.1., isthans een schietoefening vastgesteld,welke op 19 December a. s. op hetschietterrein te Goenoengsarie zal plaats-hebben.

Deze oefeningen zullen om 8 uur's morgens aanvangen.

Lezing majoor Van Tricht.Op Maandag, 9 December a. s., 's avonds

om 7 uur precies, zal majoor G. H. vanTricht van Magelang een lezing houdenover de belangrijke wijzigingen der ge-vechtsvoorschriften bij het wapen derinfanterie.

Wapen-inspectie.De periodieke 6-maandelijksche wa-

peninspectie zal voor het garnizoen teSoerabaia plaatsvinden op 18 Decembera.s., welke inspectie zal geschieden doorden officier van wapening, die speciaalhiertoe overkomt.

SPORT.VOETBAL.

Wedstrijd te Blitar.Onze correspondent aldaar meldt :Zaterdagmiddag a. s. wordt op de aloon-

aloon alhier een wedstrijd gespeeld tusschenSparta van Malang en E.V.A., kampioen vanBlitar.

Den daarop volgenden dag krijgen we dande big-match tusschen 't Malangsche- en hetBlitarsche bondselftal. Dit zal de eerstewedstrijd zijn tusschen beide bondselftallen.

Overeengekomen is, dat de heeren SicWie Khong en Sic Wie Bo van Blitar, dieook bondsspelers zijn van Malang, voor 'tBlitarsche elftal zullen spelen.

Scheepsberichten.De schipbreuk van de

„Norwich City".Wellington (Nieuw-Zeeland), 5 Dec.(Aneta-Reuter.) Van de Norwich City

werden 24 overlevenden gered, onder wiede drie personen, gisteren reeds alszoodanig vermeld. De kapitein behoort totde geredden.

Elf opvarenden zijn verdronken, onderwie de derde en vierde machinist, descheepstimmerman, de hofmeester en eenmatroos, zoomede zes Arabische stokers.

De ramp van de „Vimeira"Den Haag, 5 December (Aneta). DeRaad voor de Scheepvaart was in ver-

band met de ramp, de Vimeira op 9September j.l. overkomen, van oordeel,dat het laten overvloeien van ballastlanksonverantwoordelijk en roekeloos isgeweest, en dat een regeling van de over-heid terzake hoogst noodzakelijk was.

IJSPRIJZEN.Met ingang van 5 December zijn de ijsprijzen in onze ijsdepotsals volgt:

Abonnementen per pond P/ 4 cent (minimum 10 pond).Bonboekjes 10 pond en hooger l/4 cent per pond.

idem 1-2-3 en 5 pond 1' 2 cent per pond.Contant 2 cent per pond.

Abonnementen franco thuis bezorging bij afname van minstens10 pond.Aanvragen voor abonnementen telf. N. No. 3218 toestel 18 of 19.Bonboekjes. Resteerende bons worden teruggenomen tegen den daar-voor betaalden prijs, ten kantore der Vennootschap, Heerenstraat 18.

536

DJATTIE TROPEN - BIWARTSOnverslijtbaar en stabiel.Billijke prijzen voor degelijk werk.

Onze fabriek is doorloopend in pro-ductie.

yRV <*m% DIT MERKJamm"] waarborgt primaxffjtflyj fabrikaat en goede

Wij leveren alles op het gebied vanbiljart, lees- en speelzalen, materiaalvoor kegelbanen, enz.BILJARTFABRIEK „E M M A".

Weltevreden — Soerabaia. 922

fêV BERÓMANN/b>\LmV\ INGENIEURSBUREAU PO*»ELECTROMOBIELEN

(^ BERGMANN <@>

DE INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929 — EERSTE BLAD

VANm>NAIZEiyi DURYEA

KookboekGratis op aanvraag verkrijgbaar bij:

Geo. Wehry & Co.AfdeelingReclame

BATAVIA

BS&'Ü)\ fiel vervlogen uur||TR| keert nier weder

1-.2

Agenda vendutiesN. V. Mij. t v. d. z.

G.W. TROMP DE HAAS & Co.

Zaterdag 7 December 1929ten huize P.M. van Lawick van Pabst,Toendjoengan 54, van meubilair.

Dinsdag 10 December 1929ten huize A. H. Tremio, B. P. M.,89 Ardjoeno -Boulevard Oost, vanmeubilair.

GEEN KIJKAVOND.Donderdag 12December 1929

in hare localen op Oude Kerkhofweg 3en 5, van Commissiegoederen,door de Qeuvernements Commission-nairs en Venduhouders G. W. Trompde Haas & Co. in hare lojcalen voorrekening van den Lande, voor afbraakperceel 240 Tandjong-Perakweg.

Vrijdag 13 December 1929ten huize J. D. Massie, Boekhouder's Lands-Gevangenis, Dwars Nieuw-Hollandstraat gang Boentoe No. 8,van meubilair.

GEEN KIJKAVOND.Zaterdag 14 December 1929

ten huize C. Doorenbosch, van Hoo-gendorplaan 38, van meubilair.

Dinsdag 17 December 1929ten huize C. de Bruyn, Sergt. Hofm.K. M., Cannalaan 72 (N.K.), van meu-bilair.

Woensdag 18 December 1929ten huize A. W. F. Bakker, ReinierszBoulevard 67, van meubilair.

Donderdag 19 December 1929in hare localen op Oude Kerkhofweg3 en 5, van Commissiegoederen.

De specificaties van bovenge-noemde venduties vindt men iede-ren Zaterdag in ons eerste blad,vierde pagina. 945

Mevrouw,weet U wel, dat me-neer onder 't rookenvan 'n Cadena in znallerbeste stemmingis ?

■miimimniiniiii;iii;iiiiHi4iiiiiiiinilllwittll!nliiiiinnnn;ii;iiiilliiiiW

FAMILIE-BERICHTEN.jiiiiiiiiinimmiiiuiih!iiUiiHßiiiii!iiililliltli.!iiiiiiiiiiiauuuiiiunamui

Getrouwd:H. THIJS

enM. BEERHORST.

Defensielijn van denBosch 18 . ._ ,__Weltevreden '18155

Geef, mij maar een Abonné!

I Agent voor Oost-Java:Firma G. BROEKHALS |Bibisstraat No. 2 - Soerabaia I

939 be 1

I CERCLE „MABES"Kajoetangan No. 44, Malang.

Vergeet niettijdens Uw week-end te

Malang een bezoekte brengen aan

CERCLE MABES.Dansgelegenheid.

Goede muziek Goede keuken.Beleefd aanbevelend,

906 e D. B. KOOL.

PATENT No. 12515Diabete v. Suikerziekte (diabetes) I 5.—Agentia voor Verval van Krachten

Uitputting; Zwakte 5.—Panaa voor Malaria .. 5.—Rhoïdinvoor Aambeien (hae-

morchoiden) .. 5.—Zali behoorende bij de Rhoïdin,

per potje 2.50Abdomin voor Diarrhee. Darm-

ontsteking en Amoebe-dysenterie .. 5.—

Laxa voor Vetzucht; Hard-lijvigheid 4.—

Stomalin voor Maagaandoeningen„ 5.—Aaünate voor Asthma .. 5.—Veaa voor Ontsteking der

Slijmvliezen, Spruw 5.—Venera voor ZiekÉe der

Urinewegen „ 5.—Albums voor Eiwit in Urine .. 5.—Renna voor Steenvorming;

Rheumatiek „ 5. —ln alle apotheken verkrijgbaar.

Mevr. A. KRAJENBRINKSoerabaia; Kaliasin 2; Telf. Z. 1155

212 e

rmmmmmm\ Ut NED. - IND. LUCHTVAART Ml). C~"VLIEGEN IN DE LUCHT

UW STAD IN VOGELVLUCHT.ZONDAG 8 DECEMBER:

RONDVLUCHTEN BOVEN SOERABAIAvan 8 tot 11 uur v. m.

F 12.50 per persoon.VLIEGVELD „D ERM O" 18148

Prettig zitje Koele dranken.

f 0.70 pei blikje van 50 st.Oe naam ABOULLA waarborgt

KWALITEIT!Importeurs:

Ii l BEHM MEIJER & Co. H MIJ,118

AANBESTEDING.De Burgemeester van Soerabaia

maakt bekend, dat op Zaterdag21 December 1929 des v.m. 10uur ten Gemeentehuize Ketabangin het openbaar zal wordenaanbesteed:„HET BOUWEN VAN EENAMBTSWONING VOOR DEN

BURGEMEESTER VANSOERABAIA".

Bestek en teekeningen zijnvanaf heden verkrijgbaar terGemeente Secretarie, afdeelingInkoopkantoor tegen betalingvan f 10.— per stel.

De aanwijzing zal plaats heb-ben op 14 December 1929 desv.m. 8 uur ten kantore van hetArchitectenbureau C. Citroen,8.N.A., Kajoon 24 en daarna ophet terrein. 18153

De Burgemeester van Soera-baia maakt ingevolge het bepaaldebij artikel 32 lid 5 en 35 lid 4der Kies-Ordonnantie Gemeente-raden bekend, dat bij de op 5December 1929 gehouden tus-schentijdsche verkiezing ter ver-vulling van twee opengevallenplaatsen in den Stadsgemeente-raad in de groep onderdanenNederlanders candidaat zijn ge-steld, de heeren:

HOGEWIND, Mr. B.J.G.HOLDERT, F. H.SANDKUIJL, K. H.VERBOOM, J.

De dagen waarop de stemmingen zoo noodig de herstemmingzullen plaats hebben zijn bepaaldop respectievelijk Dinsdag 17December en Maandag 30 De-cember 1929 van des middags12 uur tot des avonds 8 uur.

18154

l -~^*'*-\W3*KfórlLmmmmW**9^*»*** *a^a \m\m¥lïmmmA

Hoesten - Heeschheidworden spoedig genezen door deHoestsiroop en Hoestpillen vanApotheker Boom. Deze genees-middelen maken de slijm goed los.

Verkrijgbaar in alle apotheken,drogistwinkels en toko's a f 1.75.en f 1.25 per flacon. Gen. Agent-schap Willem Italië, Soerabaia.

368 6

ALDERDEN'SBLOEMENMAGAZIJN

Simpangplein I Oemblongan 26.Telf. Z. 1683 | 3950 en 4808 Z.

Ontvangen en nog zeilendeHET NIEUWSTE

van

DE LEIPZIGER NAJAARSMESSE.505 e

Coiffeur „AROR"ALOON-ALOON TJONTONG 63a

Naast Boekhandel KOLFF & Co.. Telefoon 3257 Zuid. SOERABAIA.Zoojuist ontvangen:„EXPRESS" Ondulateur

(la Mise en Plis) f 1.50 p. kaart„STAY - SET" (Bobette

Waver en Curler f 2.50 idem„DANSING" (Auto, Tennis

tule-haarnetten) f 1.50-1.75p. st.„LOMNIDROL" (tegen

transpireeren) f 1.50-2.— p. fl.enz. enz.

Ook Uwe andere toilet-artikelen zultU bij ons aantreffen.- BILLIJKE PRIJZEN -Beleefd aanbevelend,

665 e I. W. ARO R.

PIANO-LESSEN.Amateur-en beroeps-opleiding

aan kinderen en ouderenLOO VINCENT

Diploma's:KON. CONSERV. DEN HAAG

■Mevr. VINCENT

ZANGLESSEN.Embong Tandjong No. 38

Telf. Z. 4875 |f955 e

(^PRICEtONFf^IK-) SHILLING~fc

GUARANTEED NOT LESS THAN 20 PER CENT I

F.C CALVERT&C9 MANCHESTER.MADE 'N ËNGLANP. J^M

. XmLmmsLm■' -i »■— m !■' 'i i ■ i ■ii am *m\j\mmxiAMwmmanm\\ï\M*M 1

aW I Q* >■ \ J^H *mUm*mm*-.***r

IL/ _»".** Èa I "tSsS'iïïi1 IIKY f jé mmm^s\\\\ m\uj^% »r.». m***^Wi I** tv f JmW _»" J _ W"^^

PIJN VtRDREVEN.Pijnen, ontstaan door wonden, brand-wonden, snijdingen en kneuzingenworden spoedig verlicht door het ge-bruik van

Chamberlain 's pijnbalsem.

Als smeersel geeft het onmiddellijkeverlichting aan rheumatiek, lendepijnneuralgie, verrekkingen, verstuikingenenz.

Wrijf het over de pijnlijke spierenen U zult voelen, hoe de warmte depijn verdrijft.

Chamberlain's pijnbalsem

is een heel oud geneesmiddel, datreeds jaren lang over de geheele we-reld wordt gebruikt. Het is weten-schappelijk samengesteld, en verdrijftzeker de pijn.

Chamberlain Medicina Co.,Des Moines, lowa U. S. A.

■ 286-6

—RESTAURANT HELLENOQQRN —Je gezelligste zitie.

332 ace—— SLAGERIJ BALISTRAAT "=Telefoon Zuid No.: 1352-1353.Gekookte ham per ons f 0.80 Ontbijtspek per ons f 0.45Gekookte tong , , , I.— Gerookte zalm „ „ „ I.—Berlinerleverworst „ „ „0.60 Z.M. kaas „ pond „ 1.75Haagsche „ , „ „ 0.50 Leidsche kaas „ „ „ 1.80Gelardeerde kalfslever „ „ 0.60 Kaassoorten „ ons „ 0.45Rookvleesch per „ „ 0.50 Edammerkaas „ pond „ 1.75Tongenworst „ , „ 0.50 Rolmops per flesch 4 st. „ 1.70Bloedworst » » ■ 0.35 Gem. Haring 4st. „ 1.60Cervelaatworst „ „ „ 0.50 Gezoute Haring per st. „ 0.25Selamyworst , '» » 0.65 Spekbokking „ „ „ 0.25Preskop » » » 0.50 705 a e Gerookte paling per pond „ 4.25Zult p m , 0.45 Ansjovis per vaatje » 2.50

1 RESTAURANT ELDORADO, MALANG |(in het voormalig Gemeentehuis) |£

-*> Restaurant en dancing van den eersten |£rang op het riantste punt van Malang. <|>_

lEDEREN AVOND. UITGEZONDERD MAANDAG &~j< dans- en concertmuziek van het 4*--3 Eldorado Syncopated Orchestra. t3$ Gerenommeerde Europeesche en Chineesche tafel. Ij:-S Prima dranken. 95 1 e ?t

BOEKHANDEL G. KOLFF & Co.Pasar Besar 63. - SOERABAIA - Telef.Zuid 500

De prijzen van onze prijsvraag van jongens

en meisjes, van 12-16 jaar, werden gisterenuitgereikt aan:

C. Begemann, sf. Modjo-SragenNgapijo, v. Deventerlaan 18 alhierRudi Poeschmann, Tegalsaril3H. L Ping, Gembong Sawah TengahMoek, v. Deventerlaan 48Wiesje van der Lubbe, Moesistraat 27Eeke Fermann, B. P. M. WonokromoRietje Vodegel, Sambasstraat 14Ciska Lammers, Groote Kalongan 10Nelly Donnebosten, Boschweg F. 7

806

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxH Zooals de Gravin de Rethy heeft degg Koningin van SIAM onze zaak met eenX bezoek vereerd. Een bewijs van de goede

" reputatie van onze firma. öX x55 Beleefd aanbevelend, 9SX xX A. SQUILLARI,X v/h MAISON LAMBRESJJ 624 e Simpang No. 8 - Telf. 2593 Zuid. gX XXXXXXXXXXXXXK xxxxxxxxxxxxMevr A. MULDER v.d. GRAAF-BEST

Zenuw-Arts.Specialist voor Psycho-Therapie.

Spreekuur van 7/,-9 uur v.m. KALIASINverder volgens afspraak woonhuisKEDONDONGSTRAAT 22

Telefoon Zuid 4140. 695

■■■■■■■■■■■■■■■■■^■■■■■,iill—■^"■■■—■■

BROODFABRIEKv/h L. A. HAGENBEEK

PRINSSTRAAT 8 - SOERABAIA.TELEFOON ZUID 1660.

Een der oudst gevestigdebakkerijen ter plaatse.

Levert broodUITSLUITEND bereidmet HOLLANDSCHE 900 e===== GIST ===

;—

I itinnnc»' great peppermint cure sI |m| 11 11 1 % voorHoest, Verkoudheid.eiiMaajfaaiidoeningen I

—» '=NED-INDISCHE MAATSCHAPPIJNbaMiMBEGEER VAN KEMPEN VOS"*** ■^HOFJUWELIERSH nu I—

Groote sorteering

ZILVEREN TKBEIMIin de allernieuwste modellen

Prijzen vanaf f 175.-Xj

PO

L

I- ATOL ———MONDWATERDesinfecteerend en verfrisschend. Per flacon 1.~

Apotheek „Helmig Co" Soerabaia.

STOLK —Simpang Soerabaia.

a Voor de a.s. Kerstfeesten:/s\ Kerstkransen

/S S\ Weihnachts-stollenKerstbrooden

Schitterende sorteering Kerstboom-versieringen en Kerstgeschenken.

853

T LANGE DASSEN 7C* 11

P OOK MET POCHETTE ~' IN LUXE VERPAKKING *E E

e BUTTERFLIES *L TQ SPECIALE |

UITGEBREIDE SCHIT- K0 TERENDE COLLECTIES E

I HOFFMAN 1301

BISCUITS „VICTORIA"Een smakelijk product van eenNederlandsche fabriek en vande beste grondstoffen gemaakt.

Importeurs:N. V. Internationale Crediet- en

877-6 Handels-Vereeniging „Rotterdam".

De Naaiafdeeling van de Roemer Visscher Vereenigingbelast zich met het maken van Babykleertjes, Handwerk,Huishoud-en Ondergoed.

Inlichtingen bij Mevrouw Eckenhousen, Ketabang Bou-levard 21. Telf. 1574 Z., Mevrouw v. d. Voort, Raadhuis-straat Telf. Z. 3923, Mevrouw Buss, van Diemenstraat 13,Telf. 2516 Z. en Mevrouw Levert, Cannaplein 4, Telf. 4150 Z.

Eiken Dinsdag van 10 -12 uur v. m. worden bestellingenaangenomen in het Tehuis Plampitan.

Het Bestuur v. d. Afd. Soerabaiader

Roemer Visscher Vereeniging

DË INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929 — EERSTE BLAD

i-mmntiiitiiiiiiiMiiii——i■mm immrii KMM I—IIIWIIII '——■

D' DO O

o ■ O

V V873-4

ZOO JUIST ONTVANGEN.

HET ALLERNIEUWSTEOP HET GEBIED VAN REKENMACHINES.

THE MARCHANTMASTER OF MATHEMATICS.

SIMPLICITY, ACCURACY, SPEED.

WSWWmWr*^^» R

ELECTRISCH 9x9xlBjF 1450- Handbeweging 9x9xtß F 976--8 «Bxl6 F 850-

-MODEL*! 9x9x18 F 460- MARCHANT PORTABLE F 300—

Vermenigvuldigen, Deelen, Optellen,Renteberekeningen, Koers enz.

Verkrijgbaar bij:

Firma H.P.J. STEELINK.Passer Besar No. 44 Rijs wijkstraat No. 26

Soerabaia. Weltevreden.600 be

■■■■■■■■«■■■■■■■■■■■■■■■■■■W'WMMMMi

VRAAG *% AANBOD.. De Factorij der Nederlandsche H andel-Maatschappij te Batavia

vraagt voor hare Suikerondernemingen:Practisch- en theoretisch goed onderlegde

Assistent "Chem isten.Sollicitaties in te zenden vergezeld van copie-certificaten en

diploma's, onder opgave van volledige inlichtingen omtrentleeftijd, militieplicht, enz. 1814!

GEVRAAGD:een snijveldopzichter

voor de S. O. Tjokro-Toeloong.! S. W. 8.-voorwaarden.

Sollicitaties eerst schriftelijk bijden Administrateur, Halte De-langgoe N. I. S.

Opgave volledige gegevens metoverlegging copie-certificaten

18149

TE KOOP :een bokgeweer, merk Gustav Qen-"chow, gladloop cal. 12, buks 8 m.M.met pas en bijbehooren, in goedeconditie.

Te bezichtigen bij W. LincklaenWestenberg, sf. Tangoelangln bijSidhoardjo. 18147

Aideelings-employé. Gevraagd:employé voor Rubberonderne-ming bij Bandoeng. Vereischtenervaring van de rubbercultuur envloeiend Soendaneesch spreken.Salaris nader overeen te komen.

Brieven onder No. 1070 bureauA- I. D., Bandoeng. 18156

OPZICHTERGEVRAAGD,

voor een groote kalkbranderij; be-kendheid met de Javaansche taalwordt verlangd.

Brieven met opgave referentiesen vorigen werkkring onder No.18150 Indische Courant.

Gevraagd:een

NETTE JONGEDAMEvoor lichte administratie.

Brieven onder No. 18151 In-dische Courant.

DE INDISCHE COURANTVRAAGT

voor Djombang :EEN ACTIEF AQEN T.Brieven aan de Directie te

Soerabaia. 18152

VESTIGT U

te Zeist.—

STEMMERIK C Co. |Overhemden

pyama'snetondergoed

BALLY en STEMCO.bruin en zwart

hoog* SCHOENEN, laag

DOBBS en MOSSANTVILTHOEDEN

Badmantels en handdoeken.

[SOERABAIA~|940-2 9

— i —************"**

FKTS ICARTETSof

Heerlijke blokken Chocoladein handige carton - verpakking.Importeurs: Jacobson van den Berg & Co.

.114

■ ■ ■ ■ < II I , I

GRAT I SII §1B ) COUPONS II voor DUOFOLD 1IPARKER Ii Vulpenhouders zijn I

GELDIGI tot ultimo 1930 IB 796« m

Je Aarde eo baar Volken"Geïllustreerd maand-blad gewijd aan land-en volkenkunde, ledereboekhandelaar neemtabonnementen aan.

■BM^MMKaB»MaM»»MBMMM^^^MM^MIMMMM^MMMWMMMMB«3a^«MI^MMM^ ■ "' im*******mmf**mmm a»^—^—i——■»——w^—»——«na.■ imwiwi»

,'n., — . I 11

PASAP I» 1 3 ¥*■ 1 L

SORTEERINBEM en QUALITEITlemand, die koopt, koestert drie wenscherf, die alle drie eigenlijk van

zelf spreken.

Ten Eerste: Men wil keuze maken uit een ruime sorteering, zoodat menvoor zich zelf de overtuiging krijgt het beste van het bestegenomen te hebben.

Ten Tweede: Men wil behoorlijke tegenwaarde voor het besteedde geldontvangen, met andere woorden, men wil QUALITEIT koopen,

Ten Derde: Men wil behoorlijk en vlot geholpen worden.

Met deze drie wenschen houdt „ONDERLING BELANG" ten vollerekening en ons geheele streven is er op gericht een trouwe en steeds bijons terugkeerende clientèle om Ons te verzamelen. Bovendien zijn onze prijzenzeer attractief gesteld.

I Wenscht U iets goeds, ga naar

„ONDERLING BELANG"BHHH-MHBBBBBBiBHnBHHHaanam

mmmaas^mjmmaaamam ' "■"""'" ""' " I"M^"^l"^■l^"■ H |J JT U~l " II

MSf \ MINEPAALWATEPFABPIEK jmi i MELLrAcn^G\M<§ / SOEPABAIAIkSm / TJ*. AEPSLANDA " LIMONADE ' STPOOP

Klant: Jullie berekenen stevige prij-zen en toch blijf je maar paardenbief-stuk serveeren."

Kelner : „Pardon mijnheer, maarweet U wel, dat dat paard driemaalde Derby-race gewonnen heeft."

Vereeniging tot Verleeningvan HULP aan

ontslagen EuropeescheVeroordeelden te Semarang.

Gedragen kleeren,schoeisel

enz. zullen gaarne in ont-vangst genomen wordendoor den directeur derCENTRALE GEVANGENIS

HMMBaKaHUBIMMaHBiHttBMBi

JAGEND A|Maandag 23 December 1929

door het Vendu- en Commissie-kantoor A.. Molenkamp ten huizeC. C. Koomans, Tegalsari 45,van meubilair.Zaterdag 28 December 1929

door het Vendu- en Commissie-kantoor A. Molenkamp ten huizeA. H. Berendhuysen, Valckenier-straat 6, pracht inboedel.Maandag 30 December 1929

door het Vendu- en Commissie-kantoor A. Molenkamp ten huizevan onderlt. A. Mas, Bongkaran,nieuwe inboedel.

IJL A. W. VEELINGS.

TAILLEUROendaan 23 telf. 1984 Z. Soerabaia.

Ontvangen:Nieuwe collectie Europeesche stoffen,

uiterst lage prijzen

Palm beach, Ecuatorial, Chantung, Tussor.witte drill, linnen en half-linnen.

382 eII lil — ' j L—£l

' GECONDENSEERDE VOLLE MELK 'XLOVER'* BRAND

1 DANISHCONDENSEDMILKgETENED FULL^

OVERAL VERKRIJGBAARf 16.25 per kist

- f 0.35 per blik L

0£ INDISCHE COURANT VAM 6 DECEMBER 1929 — EERSTE BLAD

Vrijdag 6 December 1929.

Persstemmen.DE INDISCHE COURANTDe onrust inBritsch-Indië. P. I. en Liga.

Onder dezen titel schrijft de Loc. :Eenige verwachting, welke reeds gewekt

werd door het bericht, dat de in Nederlandageerende Inlandsch-nationalistischeveree-ging, de „Perhimpoenan Indonesia", zichaan communistische invloeden zou gaanonttrekken, werd vervuld. Wij vernemen,dat men in de kringen der „PerhimpoenanIndonesia" zich inderdaad wil gaan losma-ken van de Anti-Koloniale Liga in haartegenwoordigen vorm. Nu zelfs de Engel-sche linkervleugel zich terugtrok, is deLiga geheel communistisch; en aangeziende pogingen om haar aan de Moskouscheleiding te onttrekken, schipbreuk leden, lijktmen in P. 1.-kringen wel geneigd de Ligate verlaten.

Onzekerheid en onrust.— Stakingen en politiekeagitatie. — Wanneer 1Januari a.s. Britsch-Indiünog geen Dominion is. —De bedreiging met „masscivil disobedience". — Be-zorgdheid onder de Eu-ropeesche ingezetenen. —De complicatie der Hin-doe - Mohammedaanschetegenstelling. — Somberevooruitzichten voor 1930.

TWEEDE BLAD.

Deze economische rust duurde echterniet lang, want al heel spoedig na dezenwapenstilstand braken er nieuwe moei-lijkheden uit, en de arbeiders liepen zoomaar de fabrieken uit. De normale toe-stand gedurende de laatste twee maandenwas die van onzekerheid en onrust, of-schoon bijna alle eischen der stakerszijn ingewilligd.

werd hij verkozen tot voorzitter van deAll Bengal Students' Conference, en inzijn toespraak tot dat congres toonde hijzich een vurig voorstander van socialismeen internationalisme.

Get.: „Neen, bevoegd ben ik wel, eenarts is bevoegd zoowel in de genees-, deheel- als de verloskunde en er zijn col-lega's, die dat ook onder hun naam zet-ten, maar daarom zijn zij nog niet altijdin deze drie onderdeelen van het vakdeskundig. Ik ben bevoegd bij u eenblindedarmoperatie te doen, maar hetzou een poging tot moord wezen, want,dat is het werk van een chirurg, ik zouhet niet kunnen."

Dit'congres was de aanleiding van deoprichting van de Independance Leaguefor Bengal, waartoe mr. Subhas ChandraBose het initiatief nam, in samenwerkingmet eenige ontslagen politieke gevan-genen.

De boodschap van lord Irwin, denonderkoning van Britsch-Indië, onmiddel-lijk na terugkeer van zijn verlof naarEngeland gericht tot het Indische volk,heeft verschillendecommentaren uitgelokt,zoowel in Groot-Brittannië als in deBritsche kolonie. Wij zullen nog welnader gelegenheid hebben de ontstemmingonder de conservatieven, tot uitdrukkinggekomen in de protesten van Baldwin inhet Lagerhuis en lord Reading, den voor-ganger van lord Irwin, in het Hooger-huis tegenover de door regeering gevolg-de procedure, in beschouwing te nemen,maar thans willen wij ons slechts bepalentot het vaststellen van het feit, dat op 1Januari a.s. Britsch-Indië nog geen Do-minionstatus zal hebben.

Aandrang uit Nederlansch-Indië kan hier-aan niet vreemd zijn. Doordat de P. I. zicherkend wil zien als in het Westen voor-uitgeschoven voorhoede der nationalebeweging, zijn de meeste leiders gindsmeer dan voorheen ontvankelijk vooradviezen uit Nederlandsch-Indië, zelfs alsdie komen van gematigder figuren.

De Swarajistenen de massa. „Wat heeft u op het lijk geconstateerd

en hoe ging dit onderzoek?" vraagt depresident.

Het nieuwe lichaam richtte een mani-fest tot het Indische volk, dat doortrok-ken was van communistische ideeën.Welke zijn doeleinden zijn, bleek genoeg-zaam uit de Liberty, het Swaraj-orgaan,dat in de plaats is getreden van de For-ward en het eigendom is van de gebroe-ders Bose. Op 1 September schreef hetblad:

Krachtens het besluit van het IndianNational Congress, dat verleden jaar teCalcutta werd genomen, zal op 1 Januaria. s. de burgerlijke ongehoorzaamheidover het geheele land worden afge-kondigd, wanneer op dien datum doorGroot-Brittannie nog geen zelfbestuur aanIndië zal zijn verleend. Tot dusverrehebben de Europeesche ingezetenen nietveel aandacht geschonken aan deze be-dreiging, ofschoon hetzelfde experimentvan 1920-'2l heeft aangetoond, dat, wan-neer het den leiders gelukt de massa tebewegen geen werkzaamheden voor deoverheid meer te verrichten en tegen deregeering te ageeren, er een zeer beden-kelijke toestand voor de bestuursvoeringvan het land kan ontstaan. In den laat-sten tijd valt echtereen veranderde hou-ding onder deEuropeanen waar te nemen,omdat het karakter der bedreiging minof meer gewijzigd is, waardoor de kansop ernstige gebeurtenissen niet weinigvergroot is.

Dat men R. A. A. Djajadiningrat uit-noodigde, was een dergelijk teeken; menzie daarin eveneens een poging om alsrepresentatief voor de gehééle h.landschebeweging erkend te blijven. Zijn wij juistingelicht, dan wil men nu een stap verdergaan, door openlijk met het Moskou-orgaan, de Liga, te breken.

Get. verklaart, dat de mantri, die hemvergezelde, de wonden heeft gemeten endat hij de aanteekeningen heeft gemaakt.Er kunnen dus enkele kwetsuren zijnvergeten. Hij heeft de resultaten neerge-legd in zijn visum repertum en liet isdus wel verklaarbaar, dat in het'laterdoor dr. Couvret opgemaakte visumrepertum meer wonden zijn vermeld -ianin het zijne.

Men weet, dat wij de extreme nationalis-tische actie, zooals die thans gevoerd wordt,vooral door P.N.I. en P.S.I. in Indië endoor de P.I. in Nederland, afkeuren, en deregeering laken, welke haar toelaat. Niethare „doelstelling", zooals oud-ministerColijn schreef, maar hare „uitwerking" isgelijk aan de communistische en uitermateschadelijk voor de bevolking zelve, ln deneiging, om den laatsten band met Mos-kou te breken, zien wij het bewijs, dat deextreme leiding zelve wel inziet waar hetthans heengaat. Eens te meer klemt thansde noodzaak voor de regeering om scher-per en duidelijker te onderscheiden : detoelaatbare, de nuttige, de opbouwende,de behoorlijke Inlandsche beweging eener-zijds, en de extreme elementen, die haarzoeken te leiden naarde kwade paden vanonwettige actie anderzijds. Een juistbesluitkan thans nog zeer veel goeds doen.

„De arbeidersbeweging dient goed geor-ganiseerd en gedisciplineerd te zijn, ten-einde in dienst te kunnen zijn van hetnationalisme. Steeds meer en meer wordtde arbeidsbeweging vereenzelvigd met denationalistische, en steeds dieper dringthet besef tot de massa door, dat alleenzelfbestuur haar redding kan zijn.„De regeering van Zijne Majesteit", al-

dus de gouverneur - generaal, „stelt alseinddoel van de ontwikkeling der Indischestaatsinrichting de verheffing van Indiëtot zelfbesturend deel van het BritscheRijk", maar in deze belangrijke verklaringwerd angstvallig elke toespeling op hettijdstip, waarop de wensch der nationa-listen in vervulling zou kunnen gaan,weggelaten.

Het National Congress heeft dus eenantwoord, zij het een onduidelijk endubbelzinnig, gekregen op zijn ten vorigenjare gestelde ultimatum aan Groot-Brit-tannië.

In elke nationale campagne voor gcweld-looze non-coöperatie zullen de Indischearbeiders aan de zijde van het volk moetenstaan. „Paralyse business", zal de triom-feerende leuze der toekomst zijn".

In een rede te Lillooah verklaarde mr.Subhas Chandra Bose: „De arbeiders-beweging staat in nauwe verbinding metde Swaraj-beweging, en wat in de hui-dige omstandigheden het meest noodigeis, is coördinatie tusschen de beide, op-dat daardoor een ons onsympathiekeregeering tot machteloosheid kan wordengeslagen.

De beweging om met geweldmethodespolitieke doeleinden te verwezenlijkenwerd in 1924 door de Bengal Ordinanceen de Criminal Law Amendment Actkrachtig neergeslagen. Doch alle leiders,die toen het gevang werden ingeworpen,loopen nu weer op vrije voeten.

Nachtelijke schietpartij.

Het is deze stakingsagitatie, die zich uit-strekt van de fabrieken tot in de'olie-op-slagplaatsen en de tinfabrieken teBudge-Budge, welke door deze leiders zoo vuriggewenscht wordt. In de analfabetischearbeidersmassa, die zoo licht uit den bandspringt en gemakkelijk in beweging is tebrengen door suggestieve leuzen, hebbenzij een gemakkelijk werktuig om de taakderregeering zooveel mogelijk te bemoei-lijken. Zij hebben te hunner beschikkingeen type van menschen, die veel meerphysieken moed bezitten dan de gemid-delde Bengalces.

De snelheid, waarmede de regeeringdestijds ingreep om erger te voorkomen,verplaatste het centrum der geweldpoli-tiek naar de Vereenigde Provincies enden Pensjaab, en bracht de Bengalee-sche leiders tot de overtuiging, dat,tenzij zij er in slaagden aandeze beweging een wijderen omvangen een hechtere basis te geven, hunagitatie der regeering slechts tijdelijkenlast kan bezorgen en niet meer dan eendirecte bedreiging kon zijn dan voor depolitie, welke tot taak heeft het geweldmet geweld te keeren.

Inbrekers overvallen.Men meldt ons dd. 3 dezer uit Wel-

tevreden :

In den afgeloopen nacht, tegen half4, heeft er in kampong Goela, KebonDjeroek, Weltevreden, een gevecht plaats-gehad tusschen 4 politierechercheurs eneen mantri-politie, onder leiding van denassistent-wedana van politie Moestapa, eneen bende inbrekers, 4 Inlanders, waarvaneen, zooals later bleek, gewapend was meteen revolver.

Wat zal de toekomst geven ?

Hoopvol lijken de uitzichten op eenalgemeene bevrediging der geesten doorIrwin's gematigde en conciliante politieken de bereidheid tot concessies van deArbeidersiegeering aan de Swarajistenniet. Uit detelegrammen uit Britsch-Indië,meldende de wijze van reageeren dermassa op de onderkoninklijke bood-schap, blijkt maar al te duidelijk, dat eengroot deel der nationalisten hierin geenreden ziet om zijn politieke bedrijvigheidin de toekomst te matigen en nog steedsmet onverminderd wantrouwen tegenoverde bedoelingen van den Britschen Rajstaat.

Indien zij er in mochten slagen de mil-lioenen arbeiders, die in en om Calcuttawerkzaam zijn, voor hun politieken wagente spannen, dan kunnen zij in Januaria.s.een indrukwekkende demonstratie houdendoor bijvoorbeeld de algemeene stakingaf le kondigen. Zij beweren wel, dat zijafkeerig zijn van geweld, maar zij wetenzeer goed, dat „geweldloos" een woordis, dat niet in de vocabulaire voorkomtvan hen, die zij opzweepen.

De zwakke plek in deze wijze van strijdtegen de regeering is, dat een beroep opde massa hierbij uitgesloten is, en dat deleiders slechts van de medewerking vaneenige jeugdige heethoofden verzekerdkunnen zijn, politieke voormannen in spe,die ontevreden gestemd zijn over de po-sitie, welke zij in de maatschappij inne-men.

De recherche-afdeeling door spionnen-berichten op de hoogte gesteld, dat erin den kampong bij een Chineesche fa-milie zou worden ingebroken, had zichin de buurt van de woning verdekt op-gesteld. En toen in het namiddernachte-lijk uur de bende werkelijk verscheenen aanstalten maakte om een der toe-gangen van het huis te forceeren, waszij iiiet weinig verrast, toen zij zichpiotseling door de politie omsingeld zag.

Weldra bleek, dat de inbrekers nietvanzins waren zich goedschiks over te geven.

De rechercheurs lieten zich door dedreigende houding van de inbrekers nietintimideeren, zeifs niet toen door een vande bandieten op hen een revolverschotwas gelost, gelukkig zonder iemand teraken.

Men beantwoordde het vuur en gingonmiddellijk daarop tot denaanval, deelsmet het blanke wapen, over.

Van de 4 bandieten werden er 3 over-meesterd. Een van hen had een schot-wond door zijn kaak, en een andere eensnijwond in zijn arm.

De man, die met zijn revolver geschotenhad, wist helaas tijdig te vluchten.

„Weet u ook", vraagt de pres. verder,„welke wonden met het mes en welkewonden met het slagwapen zijn toege-bracht ?" Hierbij toont de presidentden arts het slagmes. Dit herkent hij.De piso-blati heeft hij te voren niet ge-zien.

De dokter gelooft, dat de kap of snedein den hals het eerst is toegebracht, envermoedelijk van achteren.

De pres.: „Het lichaam lag met dehanden op den buik. Zou dit de houdingkunnen wezen, waarin het slachtoffer isgestorven ?"

Get.: „Neen, datgeloof ik niet. Ik moetaannemen, dat later iemand bij den doodeis gekomen en hem zoo heeft gelegd".

De pres.: „Heeft men ook de oogenvan den doode toegedrukt ?"

Get.: „Daarop kan ik geen antwoordgeven, dat is niet uit te maken."

De president: „Hebt u de wondin den oksel gesondeerd?"

Get.: „Neen, die is alleen gemeten.Ik heb den assistent-resident gezegd, datinwendige schouwing klaarheid geeftomtrent de juiste doodsoorzaak."

Pres.: „Deed dr. Couvret sectie ?"Get.: „Dr. Couvret heeft ook geen

sectie gedaan, maar daarvan wil ik nietszeggen, deze is ook onschuldig aan ditfeit. De assistent-resident had hem op-dracht moeten geven".

Pres.: „Maar hebt u aan den assis-tent-resident in deze richting geen voor-stellen gedaan?"

Get.: „Neen".De president leest dan uit het

visum repertum van dr. Couvret voordiens conclusie, dat wijlen de hgerGroeneboom, die een weinig hardhoorënawas," vermoedelijk van achteren is aan-gevallen en den slag in den nek kreeg,welke hem deed vallen en hem feitelijkdadelijk buiten gevecht heeft gesteld. Welheeft de doodelijk verwonde zich nogopgericht en verweerd, getuige een wondaan de hand van Mojan, maar zijn be-wegingen coördineerden niet meer. Warehij van voren aangevallen, dan zou, luidthet ambtelijke stuk, de groote krachtvan den heer Groeneboom hem in staathebben gesteld, meerdere aanvallersneerte slaan.

Verder verlieze men hierbij niet uithet oog, dat massa-organisatie in dezerichting niet wel mogelijk is, vanwegede onoverbrugbare tegenstelling tusschenHindoes en Mohammedanen en kaste-vooroordeel.

Het kookt en gist allerwege in Indië,Schreef een dezer dagen de Times-cor-respondent te Calcutta, die met bezorgd-heid de toekomst tegemoet ziet.

Op liet oogenblik hebben de agitatorsde arbeiders nog onder bedwang. Hetwerk in de fabrieken wordt voortgezet,maar openlijk wordt allerwege verklaard,dat in het nieuwe jaar een welbewustepoging zal worden gedaan om de mate-rieele positie der arbeiders aanmerkelijkte verbeteren.

Hoe klein het werkelijk politiek-bewus-te deel der Indische bevolking is, mogewel blijken uit het feit, dat het NationalCongress, na een intensieve campagnevan langer dan een jaar, er niet in ge-slaagd is, in Bengalen meer dan 50.000leden aan te werven op een totaalbevol-king van 46.00.000, ofschoon het lid-maatschap dezer organisatie niet meerkost dan vier anna'sper jaar.

De stakingen in Bengalen wisselenelkaar met snelle regelmaat af, en culmi-neerden eind Juli in de massa-stopzettingvan het werk in de jutefabrieken. Dezearbeidsmoeilijkhedenhadden alle hetzelfdekarakter. Bijna steeds werd het werk zon-der voorafgaande waarschuwing neerge-legd, terwijl er zelfs geen eischen aan dedirectie werden gesteld. De arbeidersverlieten de fabrieken zonder voorkennisvan de werkgevers.

De leiders zijn er zich volkomen be-wust van, dat zij met vuur spelen. Inalle fabrieken wordt de spanning tus-schen Hindoes en Mohammedanen steedsgrooter. Wanneer nu het bevel voor eenalgemeene staking wordt gegeven terverhooging van de politieke agitatie, zaldit ongetwijfeld leiden tot gevechtentusschen de verschillende godsdienstigegroepen, waarbij het gebeurde van 1926slechts kinderspel zal blijken te zijn.De kans, dat wij een bloedig jaar tege-moet gaan tusschen Ganges en Indus, iszeer groot.

Als laatste getuige op deze zitting wordtde assistent-wedana gehoord, die tijdensden moord te Genteng optrad.

De nieuwe ontwikkeling der politiekebeweging in Indië gaat tweeërlei richtinguit, ofschoon er maar een hoofdrichtingis waar te nemen. De Bengaleesche leidersvan het Congress beseffen, dat zij, indienzij de werkzaamheid van hun tegenstan-ders blijvend willen verlammen, de con-trole moeten bezitten op de groote massader analfabetische en slecht georganiseer-de arbeiders, die in de jutefabneken, opde scheepswerven en langs de rivierenwerken, de arbeiders dus, die in dienstzijn van de groote scheepvaartmaatschap-pijen. Zij hebben tegelijkertijd ingezien,dat een zoo intensief mogelijke versprei-ding van de communistische stellingenhet meest effectieve middel is om de con-flicten tusschen Hindoes en Mohamme-danen en tusschen de andere groepen derbevolking te voorkomen.

Hij vertelt omstandig wat hij weetGewaarschuwd, dat er een moord gepleegdwas op Paal IV, ging hij daarheen.Onderweg kwam hij een agent van politietegen met Mojan en Rajap, die zieni dijdezen hadden aangegeven, mededeelenddat zij den heer Groeneboom haddenvermoord.

In den regel werd een staking voor-afgegaan door het oprichten van eenvakvereeniging, waarbij het onderlingeverband tusschen de leden echter zeer'os was. Aan het het hoofd van zulk eenvakvereeniging stelde zich dan een ad-vocaat of een politieke leider. De orga-nisatie vertegenwoordigde slechts eenkleine fractie van het arbeidersproleta-riaat.

SOLO.Onze correspondent aldaar schrijft d.d.

4 dezerrSoirée-variéeuitgesteld.BINNENLAND.

Mojan had eerst tien gulden aan zijn

vrouw gebracht en haar gezegd, dat zij

maar moest weggaan. Later kreeg acassistent-wedana eerst kennis, dat er ook

f 1200,— waren verdwenen.Een onderzoeknaar dit geld had echter niet het minsteresultaat.

De soirée-variée, welke door den heerSachs met medewerking van eenige 1.E.V.--leden, op Zaterdag, 7 dezer, in het club-gebouw „de Unie" zou worden gehouden,is uitgesteld. Men was namelijk nog nietklaar gekomen met de repetities en metde voorbereidende werkzaamheden. Desoiree is nu vastgesteld op Zaterdag, 14December en valt dan met den, op dienavond te geven, muziekavond van hetI.E.V. samen.

De dame voor de huishouding.Opgesloten in haar huis.

De justitie te Batavia onderzoekt eenklacht van een dame voor de huishouding,die in de hoofdstad een vreemden werk-gever trof.

Ofschoon de arbeidsmoeilijkheden inBengalen nimmer gepaard gingen met ge-weldplegingen op dezelfde schaal als teBombay, waren werkwilligen toch vaakbevreesd de fabrieken in te gaan.

De assistent-wedana heeft de verdach-ten dadelijk medegenomen naar de plaats

van het misdrijf en daar bekenden dekoelies volmondig de daad.

Deze man namelijk meende op een dagde dame voor de huishouding zondermeer onmiddellijk op straat te kunnenzetten. De dame weigerde direct te gaanen bleef in de woning. Hierop besloot dewerkgever om haar dan in het huis opte sluiten... .

Ar beidsbe wegingen Swaraj.

De beklaagden hebben geen aan-merking op deze verklaring.' Hierop sluit de president dezitting onder .mededeeling, dat de zaakaanstaanden Zaterdag zal worden voort-gezet met het hooren van dr. Couvret enzoo mogelijk van .nog niet gevondengetuigen.

Dit geeft de verklaring van het feit,waarom leiders, als mr. Subhas ChandraBose en Pandit Jawaharlal Nehru, zichaan het hoofd der stakingsbeweging heb-ben gesteld. De laatste, die juist verkozenis tot voorzitter van het Indian NationalCongress voor dit jaar—Gandhiheeft hier-voor bedankt—is sedert het vorige jaarook voorzitter van de Indian Trade UnionFederation. Hij heeft een belangrijkaandeel gehadin verschillende arbeidscon-flicten, het laatst nog bij de stakingbij de Golmuri Tinplates Works. In 1928

5-jarig bestaanapotheek Berg.Stakingen, die op deze wijze uitbreken,

kunnen lastig beëindigd worden, vanwegede afwezigheid van werkelijke, goedge-°rganiseerde vakvereenigingen, die gezaghebben over de aangeslotenen. Het isgedeeltelijk aan de tusschenkomst van deregeering van Bengalen te danken, datde stakers weer aan het werk zijn gegaan°P voorwaarden, waarmede de werkge-vers zich vereenigen konden.

Gisterenavond werd ten huize van denheer Berg, eigenaar van apotheek Bergalhier, in intiemen kring het feit herdachtvan het vijfjarig bestaan van zijn apotheek.Er was wel reden tot feestvieren aan-gezien het aantal apotheken hierterste-de groot en de concurrentie dus geduchtis. Wij voegen gaarne onze gelukwen-schen bij de vele, die de heer Berggisteren in ontvangst had te nemen.

Hij kocht daartoe nieuwe sloten voordeuren en ramen, voor zoover die nogniet daarvan waren voorzien. Op dezemanier heeft de man zich aan vrijheids-berooving schuldig gemaakt. De damediende een klacht in, die thans den ge-wonen weg volgt, en wellicht onaange-naam voor den bedoelden werkgeverdreigt te worden.

bepaalde maatregelen heeft geleid envastligt, hoe aan het nieuwe artikel 10het beste uitvoering zal kunnen wordengegeven, kan de wijze van propaganda,de wijze van bekendmaking ter handworden genomen.

is opgezet, voor zijn arbeid betaling zalmoeten eischen, waarvoor nietgemakke-lijk een tariveering zal zijn vast te stellen.Ook kan van het lager personeel bezwaar-lijk geëischt worden, dat het studie maaktvan de veelal ingewikkelde bepalingenen in staat is om zonder vergissingenaan de uitvoering van de eerder genoem-de wetten, naar ieders tevredenheid,mede te werken.

beid alleen bemoeienis met de personen,die in Nederland reeds verzekerd waren!Artikel 10 der Ouderdomswet 1919 isinmiddels bij de wet van 24 Juli 1929(Staatsblad no. 330) zoodanig gewijzigd,dat thans ieder rijksingezetene en iederNederlander, diegeen ingezetene dés Rijksis, bevoegd is, zich bij de Rijksverzeke-ringsbank te verzekeren voor een rentena het bereiken van den 65-jarlgen of eendoor den minister van Arbeid te bepalenjongeren leeftijd.

schafte nieuwe rentekaarten, inde de pre-mies voor de ouderdomsverzekering,zorgde voor een richtige overmaking vandie gelden, nam aanvragen voor uit-keering van rente aan, en zond deze doornaar Nederland, kortom fungeerde geheelen al als een-doorzendstation voor deRijksverzekeringsbank en verstrekte waarmogelijk alle noodige inlichtingen.

Rijksverzekering.(Van een medewerker).

In de Ind. Crt. van 7 Juli verscheeneen artikel over de bemiddeling, welkehet Kantoor van Arbeid sinds 1923 verleentaan personen, die in Nederland verplichtverzekerd waren volgens de Invalidi-kitswet (wet van 5 Juni 1923 Ned. Staats-blad No. 205) en een vrijwillige ouder-donisverzekering, volgens de Ouder-domswet van 1919, hadden aangegaan, enSedert naar Indië vertrokken, waar zij tekennen gaven de verplichte verzekering,welke in Indië nog niet bestaat, vrijwillig,e willen voortzetten, door op eigenkosten rentezegels te blijven plakken opde daartoe te verstrekken rentekaarten.

Het blijft natuurlijk een bezwaar, dathet Kantoor van Arbeid voorloopig alleente Weltevreden gevestigd is, en geen bij-kantoren of inspectiekantoren elders opJava heeft. Daarom heeft men in Neder-land ook reeds eerder gedacht aan depostkantoren, welkezouden kunnen mede-werken bij den zegelverkoop enz.

Aanvankelijk meende de minister vanArbeid de medewerking van een orgaan inIndië noodig te hebben voor de uitvoe-ring van meergenoemde sociale wetten, inverband met de vele Inlandsche arbeiders,die onder andere als schepelingen op Ne-derlandsche vaartuigen ook verplichteverzekerden waren, wien de gelegenheidmoest geschonken worden om, in Indiëteruggekeerd, desgewenscht de verzeke-ring vrijwillig voort te zetten.

De bovenvermelde regeling, welke nietal te lang meer op zich zal laten wach-ten, lijkt ons voor velen hier te landeeen uitkomst. Zij kunnen zich immerstegen een uiterst billijke maandelijksche,wekelijksche, driemaandelijksche of half-jaarlijksche premie— al naar men wil —voor den ouden dag een nietverwerpelijkejaarlijksche uitkeering verzekeren.

De in Overzeesche gebieden gevestigdeof aldaar tijdelijk verblijvende Neder-landers*) kunnen zich nu ook voor eenondersdomsrente bij de . Rijksverzeke-ringsbank verzekeren.

De directeur G.B. was daar—en terecht—tegen. Men zou immers Alle kantorendan van zegels en instructiesmoeten voor-zien, terwijl wellicht, vooral in het beginslechts enkele personen een verzekeringzullen sluiten.*) Bij artikel 5 ten eerste van het Burger-

lijk Wetboek is destijds de staat van Neder-lander verleend aan allen, die binnen hetKoninkrijk of deszelfs Koloniën zijn geborenuit ouders aldaar gevestigd, welke staat voorde Overzeesche gewesten behouden bleef opgrond van de Overgangsbepaling van de wetvan 12 December 1892 (Staatsblad no. 268)óp het Nederlanderschap en het ingezeten-schap.

Zoodra een en ander in kruiken envaten is, hopen we op deze aangelegen-heid nog even terug te komen om aan dehand van meerdere détails de aan deomierdomsverzekering verbonden voor-deden nader te belichten.

Tot nu toe heeft zich echter nog nooiteen Inlandsch schepeling daarvoor opge-geven. Het zou dan ook al te mooi zijn,indien we bij den Inlandschen arbeiderreeds zooveel socialen zin aantroffen,dat hij genegen zou blijken te zijn omgeregeld een premie te betalen, in dehoop over zoovele jaren een zekererente te kunnen ontvangen.

Practischer leek het derhalve, dat degeheele materie in handen kwam van hetKantoor van Arbeid, dat te allen tijde,als daartoe de noodzakelijkheid geblekenis, voorstellen kan doen om de postkan-toren met een deel van de taak te be-lasten.

Het Kantoor van Arbeid, dat sindsdien*ls een soort agentschap van de Rijks-

te Amsterdam fungeer-„e > stelde dus die rentezegels beschikbaar,"am rentekaarten, waarvan de geldig-"e'dstermijn verstreken was, in ontvangst,en zond deze door naar Amsterdammer-

De afstammelingen van deze personen zijnNederlander op grond van het in artikel 1van die wet gehuldigdeafstammingsbeginsel.

Een moeilijkheid blijft echter, dat depostdienst, welke op commerciëele basisTot nu toe had het Kantoor van Ar-

De moord opGroeneboom.

Hl.

(Van onzen Oosthoek-redacteur).

Woensdag werd in denkaboepaten teBanjoewangi de behandeling van demoordzaak-Groeneboom voortgezet, methet verhoor van dokterRiegen, den arts,die den assistent-resident vergezeld heeftop diens tocht naar het tooneel van hetmisdrijf.

De president, mr. Soepr a p t o,neemt hem de belofte af, de geheele waar-heid te zeggen, aangezien de medicusbezwaar maakt tegen het afleggen vanden eed.

De heer Riegen doet een omstandigverhaal van hetgeen hij in de zaak heeftverricht. De assistent-resident belde hem22 Februari jl. op met de mededeeling,dat er op de onderneming Paal IV eenmoord was gepleegd en verzocht hemmede te gaan.

Hij is dadelijk vertrokken per eigengelegenheid en kwam des middags tegenhalf vijf, iets eerder dan de assistent-resident, op de plaats, waar de heerGroeneboom van het leven was beroofd.Nog immer lag daar het lijk onder eenlaken, op zij van den weg.

De doode lag ,op denrug met de armenover elkander en met gesloten oogen.De mond was dicht.

„Ik vroeg den assistent-resident watdeze wilde weten." Hij zeide mij, dat hij inde eerste plaats een verklaring wenschtete hooren over de doodsoorzaak.

„Bij oppervlakkig onderzoek bleek, dater een diepe snede in den hals aanwezigwas, waardoor de groote aderen vanden hals waren doorgesneden, zoodat mijnantwoord luidde, dat de dood moest zijningetreden tengevolge van verbloeding.

Voor een verder onderzoek werd toenhet lichaam overgebracht naar de voor-galerij van een woning."

De president vraagt nu: „U hebteen visum repertum opgemaakt; vindt udat stuk goed?"

„Neen, het is onvojledig", geeft de artstoe, „maar ik hebgedaan wat de assistent-resident mij heeft gevraagd."

Defa res.: „Maar waarom heeft u nietméérjtedaan, u is toch deskundig?"

„"Neen, p r e s i d e n t," zegt de getuige,„ik ben wel bevoegd, maar niet deskundig,ik ben geen patholoog-anatoom. Bij eenserieuse zaak als deze, is het beter, dateen anatoom het onderzoek doet. Ik hebgedaan wat de onderzoekings-ambtenaar(de assistent-resident) van mij eischte.

Voor een grondig onderzoek moest hetlijk naar een sectiekamer en daarheen ishet later ook gebracht."

De president vraagt dan: „Is hetlijk in een kist naar de voorgalerij ge-bracht ?" Getuige weet het niet. Wel waser een kist, maar hoe het transportplaats had, kan hij niet zeggen.

De pres.: „Wat is naar uw meeningde doodsoorzaak?"

Get.: „Het doorsnijden van de hals-slagaderen."

Pres: „En de wond in den oksel, wasdat niet de oorzaak ?"

Get.: „Dat kan ik niet zeggen, wanteen sectie heb ik niet gedaan. Er hadwel een sectie moeten geschieden, wantalleen inwendig onderzoek geeft waarde,uitwendig onderzoek is waardeloos." Get.beroept zich op een werk van dr. Muller,patholoog-anatoom te Soerabaja, getiteld :„Leidraad voor den onderzoekingsamb-tenaar."

„De leider van het onderzoek heeft hetlijk laten overbrengen naar de kliniek teKrikilan voor die sectie," vervolgt de arts.

„Kon u dan niet anders doen in dievoorgalerij dan een vluchtig onderzoek ?"informeert de president.

„Neen", meent de dokter. „Er was geentafel en geen goede verlichting. Er ismij vroeger verweten, dat ik hier mijnplicht niet zou hebben gedaan. Maar ikberoep mij op het werk van dr. Muller.Sectie had er moeten geschieden en diezou ik daar niet hebben kunnen doen, af-gescheiden van de vraag of ik dit zou

hebben gekund, want ik herhaal, dat ikniet deskundig ben".

De pres.: „Maar u is medicus, hoekunt u dan niet deskundig zijn ?"

Wil men bereiken, dat zooveel moge-lijk personen van deze voor hen gunstigewijziging van de Ouderdomswet 1919kunnen profiteeren, dan zal in de eersteplaats op de meest uitgebreide en spre-kende wijze bekend gemaakt moetenworden, dat deze mogelijkheid thansopen staat. Het spreekt immers van-zelf, dat een officiëele bekendmakingin de favasche Courant, waarmede zootalloos vele malen in het ambtelijkewordt volstaan, even goed kan achterwegeblijven, want de personen, die zulks be-hooren te weten, zijn geen abonné's opde Javasche Courant, terwijl over hetalgemeen door depers te weinig aandachtaan dit officiëele blad wordt geschonken.

Hoogstwaarschijnlijk zullen in deeersteplaats de kleine luyden zich aangetrok-ken gevoelen tot deze ouderdomsrente,kleine ambtenaren, -die buiten het pen-sioenfonds staan, particulieren, dieop dezewijze een appeltje voor den dorst kunnenreserveeren, maar niet de ambtenaren,die reeds pensioensgerechtigd zijn, en metde particulieren, die van hun tantièmeseen spaarpotje kunnen maken.

Indien de thans nog gevoerd wordendecorrespondentie tusschen het ministerievan Arbeid, het Plein en Buitenzorg tot

Uit 's lands dienstontslagen.

Het Bat. Nbl. schrijft als volgt :

Volgens het te Palembang verschij-nende dagblad Han Po werd de lstecommies ten residentiekantore, Patty, bijaankomst op- kantoor door den secretarisverrast met een ontslagbrief uit den dienstvan den lande.Zoo is bijvoorbeeld aan den bangsal

voorde Inlanders al jaren niets, maar danook heelemaal niets gedaan. Dit vrijgroote gebouw verkeert in verregaanden

Landsgebouwen moeten nu eenmaalonderhouden worden; althans dat zouzoo behooren te zijn. Maar Tarakanschijnt een stiefkindje te zijn in vrijwelalle opzichten.

Dakgooten zijn niet aanwezig en, be-halve een mandibakje, zijn er geen bakkenom het regenwater in op te vangen. Endat op een plaats, waar men aan g e-wezen is op regenwater!

Een der kamers is jarenlang gebruiktals ... carbid-opslagplaats ! Het gevolgis dan ook niet uitgebleven ; het geheelecompartiment is verzakt. Eerst kort ge-leden is er een aparte carbid-goedanggebouwd.

De havenmeester mag zich ook verheu-gen (?) met het bezit van een gouverne-mentswoning, dat wil zeggen van tweevroegere lichtwachters-woningen, waardus Inlanders in woonden, is een haven-meesterswoning geprutst. Al sinds langentijd kan men den havenmeester 's avondsof 's nachts, wanneer er een zware buidoorstaat (en dat gebeurt hier nogal

Patty is, zooals men weet, een banne-ling, uit Ambon afkomstig, die wegens

Het zou tevens geen kwaad kun-nen, indien gewaakt werd tegen het makenvan onnoodige dienstreizen. Maar—al tezuinig zou óók verkeerd zijn, in welk

Wij zullen nu maar hopen, dat dehoogere 8.0. W.-autoriteiten eens wat meeraandacht aan het stiefkindje „Tarakan"zuilen schenken.

Het pas-opgetreden hoofd van plaat-selijk bestuur heeft ook al geschreven,dat het onderhoud van de landsgebouwente Tarakan zéér veel te wenschen over-laat.

eens werkelijk begonnen met repareeren,op hoeveel zal het 't land dan wel ko-men ? Het is toch logisch dat, wanneeriets eerst wordt verwaarloosd tot in dengrond toe, de onkosten voor reparatiesdan enorm veel hooger zullen zijn danbij geregeld onderhoud.

Tot op heden echter hebben dezebezoeken geen resultaat opgeleverd.Indien men nu eens eindelijk klaar zalzijn met dit „opnemen," en er wordt nu

Nu heeft men de bevoegde autoriteitenreeds meermalen op deze toestandengewezen. Gedurende het jaar 1929 iser al minstens zes keer iemand van deB. O. W. geweest om de zaken eens„op te nemen."

eens!), zn meubilair in veiligheid zienbrengen vanwege de lekkages.

Ook de loodsen- en de douane-woningvertoonen tal van lekkages. Zoo zoudenwe kunnen voortgaan en bijvoorbeeld eenbeschrijving geven van de weinig practi-sche en solide manier van werken, k 1 s ernog eens iets gedaan wordt, en van deallesbehalve bekwame werklieden, diegezonden worden enz.

Het is werkelijk, zonder overdrijving,gevaarlijk voor de menschen om in dezebadkamertjes te komen. Drie vertrekken,welke eigenlijk voor de bewoners be-stemd zijn, zijn in beslag genomen voorgoedangs om er al de inventaris-goederen,bestemd voor het havenwezen en voorde vaartuigen, in op te bergen. Het zijnnatuurlijk pracht-schuilplaatsen voor rat-ten, muizen, kakkerlakken, groote dui-zendpooten enz., welke er dan ook inonbehoorlijke hoeveelheden aanwezigzijn.

DE INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929 — TWEEDE BLAD.

Woningmisère te Tarakan.

IHET BESTE ADRESvoor het besnaren en repareeren van tennis-rackets !

"■*■■■■» Met zware tropische snaren f 6,— f 7,50 en f 10,—; ..************met 4 en 5 maanden garantie. Bezorgen vrij. 1Met Engelsche en Amerikaansche snaren, 6 maan-

?dengarantie, f 12,50, f 15,—, f 18— en f 20,—, /Éfgim

eveneens franco huis. /M| BSëNPAS ONTPAKT: (Ij

Prossers Super-Model, Phenomenon en Challenge; \|! WS/Spaldings Top-Flite, New Winner, Bancroft. \sf. Concurreerende prijzen.Sardar f 10,—, Champioii f 12,—, Driva f 33,—,Darling f 15,— James Aero f 45,— en Black

Prince f 18.— inclusief press en grip.Slazengers' tennisballen, temiisnetten, tennisschoe- \ Inen, motorkappen, Clinker-voetballen etc. etc.

tegen zeer concurreerende prijzen. *| Deen Brothers, Het London Sporthuis. |■«■■■■■» 24 Gemblongan, SOERABAIA Telefoon Z. 1682 "■"■"■

316 ce I

MESDAMES,Pour avoir vn joli temt, il faut avoir une bonne santé.Pour avoir une bonne santé, il faut boire chaque jour

deux verres a Bordeaux du vin au quinquina

CAP CORSE.Cet apéritif, tonique et fortifiant, bien lom de fatiguer

I'organisme, améliore la santé, guérit i'anémie.En vente dans tous les magasins de provisions.

IMPORTATEURS:N. V. H. Mij. „INSULINDE"

Baliwerti 4 — Telefoon 2790 Z.793 be SOERABAIA.

I Dat is juist, wat de motor van Uwe J*'auto noodig heeft I Dat makkelijke ÊÊ

& j aanslaan, dat pittige wegtrekken, HÈMm dat zoo snel op toeren komen, die /flmH geweldige trekkracht. ' I'r*** j Maar Ut mottr »arlangt van U aan ital 1/f/ BOSCH BOUGIES ’U Monteart lt nog heden! Er zi)i gaan bitari | S

N.V. Willem van Rijns Technisch BureauKaliasin 15 Soerabaia.

Telefoon Z. 160.348 e

Aanbevolen adressen.TswasTikaH HOTEI VICTORIA

Telf. NO. 1102. DAMDACI/IPPBANDOENG. BONBOEKJESNette gemeubileerde kamersvoor maand- en daglogies. Qfl / Diners \f QCUitstekende tafel, billijk **u \ Lunches ’ ■ OJ."tarief.

Mevr. J. H. P. HENSEN. De boekjes zijn onbepaalden tijd geldig572 e

mmumm-mmimmmmm*mLmm*mMJ*\m" " ■■■'■■■■'■' ■" ■ "*****"******■ ■■■■ ■ ■ i ,—■ ,ii ■■ ■ . _

mmmm.m—m,_^_^^_^

I HOTEL DJOCJA HOTEL PATRIASluisbrugstraat Telf. 2416 | Krekot Telf. 2225

WELTEVREDENRuime, luchtige kamers met stroomend water.

Goede keuken ; billijke prijzen. De aangewezen hotels voor Uwverblijf te Weltevreden.

Manager: J. Leer902 e Beheerder: C. Wolf.

I HOTEL BRUNET ISOERABAIA.

2VS " = ~~ «Sa

TARIEF: KAMERS VANsg 8 - 9-10- 11-12 en 15 gid. p. pers. p. dag f|gg 15-17-18-20-22 en 25 gid. per 2 pers. É!g Kamers met en zonder eigen gemakken en telef. jS

Alle kamers voorzien van stroomend water.m Voor lang verblijf BELANGRIJKE reductie.

MAANDKAMERS speciaal tarief. %gg

-^--^^^^ 1 LE MANS-B.A.R.A. ’if--»<^ 1 J-CC. (2 xl2uur)\ \^Sli \\ swy»I\\ \ sss£ °",w,"tl.*s&t:" \ 1 'i 4Sq^. / É\\ \ U P«^- gS* t;Br^ *"" \ I°C * Gr°°tSte Wedstrijden in W 7// /I | \ hrid v^n

M. pl-r «>*>" \ \\\\ Europa gedurende 1929 voor £^-c. ,u T® | 0H \\ \ lU"6 «er^'^K» \ \\\\ AuK>'s van Standaard Model, ' C"''"ÏÏ^ 6/ // P

\\ \ b7.^Pet \ , 11V en he" Benzme m' lil £°'-i'h„ H'■ As'""* // /:-s?

M \ \ - nEnmod^ePß \ Wl SHELL 0 iV^op // 1I\\ \ ce^tvcr °^BO*

«...ut \ WANT DE KROON ! **&’> //1 \\U«KïS»»\v JK-«t, // IM l\ \ 0£ VD£>U' \ \lftaal.i-h, P.lrol.u* M.aocbappii. H« .<Ul>l«fc«> / #Jl7*Ïè_i~ —-___ // /Il

I | J^^ '^ÖW p^T wereldrecord! ’ *il Rj{CT? ol i ÈifS \\ A ■''.'' /V-fa'^mm^mlA \ v OOR MOTORRIJWIELEN ’ X^ ,X L/f Kj

"ft '€fe^^ \ 207.67K.M. PER UUR /U/Pr, ASSi/v J^*Jl. A 'JéJaSr^ V WERO BEIIULD DOOK f *\ I I A/f■:\ jtmT? -***** V H' LE VACK "^ A«PAION |tll| / iVj CL» v-, ft.;\ jmmSSw^/ m4mw*r f- \l PAM|S>OP» AUGUSTUS|l MEI ’ '"? cV-' ii lZ f f fW:>r;:-: \ msW\maWP'^ K. (C lÊ^ *"-"^ V- EENW6C.C BROIIGM SUPERIOk / Berg,, t( , '*' \-S,S/? *-* iv BB

\ ®^..- V SHELL BENZINE EN /^. „ «f-, .. „, / O^'- tt.vs.s,, j|Rl XÏ>"C^S \\ SHELL MOTOROLIE f * .J^- ?,«£ / £ -

\ «>---.^>t \ lil / SHELI , " IL \ / «'S*"**»*evKxiiV w,,^.r""" " «f,__. co"""«.T,f

-- - ■ - - .... ... 'xl I ''_ . QSBHI ESSHHK '■ IHB " ...s-^.. .^..-.- ■ . ' —... .~> -> WMMmMMa ii&-. waaaaMmmmm

Men schrijft ons vandaar :

Ook hier te Tarakan staan eenigelandsgebouwen, zooals woningen voorden havenmeester, de douane — één wo-ning voor 3 douai.e-ambtenaren, — denloods, een bangsal voor de Inlanders,behoorende tot den havendienst enz.

staat van verwaarloozing: verveloos, veelrotte en vermolmde planken, terwijl vrij-wel al de vloeren in de mandikamertjeszijn weggerot. Een vloer in een dezerbadkamertjes ligt op 't oogenblikop 't strand! Want deze bangsal is oppalen op 't strand gebouwd.

verband wij er op willen wijzen, dat hetop 't oogenblik bijvoorbeeld al ongeveer3/2 jaar geleden is, sinds er een inspec-teur van scheepvaart hier geweest is!

Patty.

LASSCHERIJ BECK - SOERABAIA NGAGEL. ITANKS & PIJPLEIDINGEN

Wij leverden in zeer korten tijd meer dan 600 tanks met inhouden van 2500tot 30000 liters.Wij voeren uit alle werken op laschgebied zoowel REPARATIEb als NIEUWBOUW.

„BREKAGES in de CAMPAGNE"! IEen telephoontje en wij sturen U de bekwaamste lasschers, uitgerust met de modernste

gereedschappen. 627e8

856

Werkgeversin Ned.«lndië.

STEUNT HET STREVEN VAN 1)1'.

VEREENIGING TOT HET VERLEENEN VAN HULP AAN ONTSLA-GEN VEROORDEELDEN TB SEMA-RANG.Inlichtingen omtrent tien Reclassee-ringsarbeid verstrekt gaarne

DE SECRETARIS.

Alles (rekt naar het Meubelmagazijn

A. MOLENKAMP27 Lemah Poetro 27o. r. men zfch daar

I SMAAKVOLSOLIDE en

GOEDKOOP kan inrichtenVENDUKANTOOR TRANSPORTEUR

Telefoon Z. 2857. 460 be

,iREGAi SIGAREN]JTJEGALinrifirriaari 'n Havana gelijk! I

M GESCHENKEN. ILAAT ons U HELPEN bij de keuze Ivan GESCHIKTE CADEAUTJES I

Wij hebben een uitgezochte VOORRAAD VANBRILLEN GARNITUREN, KIJKERS, LEESOLAZEN enFOTO TOESTELLEN.

=J. H. GOLDBERG ITOENDJOENGAN 24 — SOER A B A I A.

WELTEVREDEN - MALANG - DJOCJA.946ace

Zttrich.GRAND HOTEL NATIONAL

Eerste rang. Gelegen t. o. Centraal Station.

Als NIETS helpt,helpt een Trekkertje.

Personalia.Verleend: 9 maanden verlof, in-

gaande October e.k., aan den assistent-resident te Malang J. van der Tog t.

Geplaatst: inde Westerafdeelingvan Borneo de hulpgezaghebber H. J.Heynen,

Belast:, met het beheer van hetkadaster te Soerabaia de landmeter le.kl. P. C. X. R e i n t je n s ; met de betrek-king van commies bij het Hooggerechts-hof S.J. Jonathans.

zal nederleggen op een door den gouverneurvan Oost-Java nader te bepalen datum in demaand September 1930.

Verleend Vregens zesjarigen dienst achtmaanden verlof naar Euxopa aan dencontroleur lste klasse bij het BinnenlandsehBestuur in de gewesten buiten Java enMadoera, A.C. van der Velden, met bepaling,dat hij zijn betrekking zal nederleggen opeen door den resident van Palembang naderte bepalen datum in de maand Januari 1930.

Met wijziging in zoover van het besluit,waarbij aan den assistent-resident bij denalgemeenen bestuursdienst in het gouver-nement Midden-Java, W. van Baaren, wegenszevenjarigen dienst negen maanden verlofnaar Europa is verleend, bepaald, dat hij zijnbetrekking zal nederleggen op een door dengouverneur van Midden-Java te bepalendatum inde maand Januari 1930 instede vanop 1 April 1930.

2de klasse, D.J.A. Piepers, thans geplaatst bijde stadspolitie ter hoofdplaats Batavia (metinbegrip van Meester-Cornelis).

Met wijziging in zoover van het besluitwaarbij de benoemde hoofdagent lste klasse,L. Pouw is geplaatst in de residentie Bali enLombok, bepaald, dat hij voorloopig wordtgeplaatst in de residentie Batavia (provincieWest-Java).

Bij de algemeene politie, benoemd tothoofdagent lste klasse, W.J. de Ruiter, thanshoofdagent 2de klasse, met bepaling, dat hijgeplaatst blijft in de residentie Soerabaia(provincie Oost-Java).

Bij de algemeene politie, belast met dewaarnemingvan de betrekking van hoofdagentlste klasse, O. Riipp, P.J. de Haan en MasMoehamad Djailani, allen thans wd. hoofd-

Bij de algemeene politie, belast niet dewaarneming van de betrekking van hoofd-politieopziener, A. Brink, ü. Marree, 11. deBraal, D. van der Meijden, J.F. Post, C.W.van Velzen, C. Krouwel, D.A. Rhemrev enJ.O. van Braam, allen thans polilieopziener,met bepaling, dat zij geplaatst blijven onder-scheidenlijk in de residentiën Bodjonegoro,Palembang, Indramajoe, Midden-Priangan,in het gouvernement Soerakarta, en in deresidentiën Batavia, Sumatra's Westkust,Batavia, en Semarang.

Politie-mutaties.

Thans geeft de regeering Wsm vrij baanom voor vereeniging te werken metinacht-neming der non-coöperatie.

Op zijn verzoek werd hem de mogelijk-heid geopend zich in Palembang te ves-tigen. Hij bracht het hier tot lstencommies.Doch het schijnt, dat hij ziin extremis-tische ideeën niet vaarwel kon zeggen,wanl te Palembang ontpopte hij zichweer als een gevaarlijke bewegingsvoor-man en toen de Partai Nationalis Indo-nesia daar haar intrede deed, behoordePatty tot een der vurigste propagandisten.

zijn extremistische propaganda onderAmbon's bevolking eenige jaren geledengeïnterneerd werd in Benkoelen. Toenhij liier geen werk kon krijgen, was deregeering wel zoo vriendelijk om hemeen plaatsje te bezorgen op hel gewes-telijk kantoor aldaar.

B.B.-mutaties.Verleend wegens zevenjarigen dienst negen

maanden verlof naar Europa aan den gedi-plomeerd gezaghebber bij het BinnenlandsehBestuur, W.C. Klein, met bepaling, dat hijzijn betrekking zal nederleggen op 2 October1930.

Verleend wegens zevenjarigen dienst negenmaanden verlof naar Europa aan den' assis-tent-resident bij den algemeene bestuursdienstin de provincie Oost-Java te Lawang, W.Stort, met bepaling, dat hij zijn betrekking

agent 2de klasse, met bepaling, dat zijgeplaatst blijven onderscheidenlijk in deresidentiën Modjokerto (Oost-Java), Soerabaia(Oost-Java), en Kedoe (Midden-Java).

Bij de algemeene politie, tijdelijk belastmet de waarneming van de betrekking vanhoofdagent (hoofdrechercheur) 2de klasse,Ch. H. W. van Thiel, thans particulier ter'hoofdplaats Batavia, met bepaling, dat hijwordt geplaatst in de residentie Batavia(provincie West-Java).

Bij de algemeene politie, tijdelijk belastmet de waarneming der betrekking vanadjunct-hoofdcommissaris, G. R. Lucardie,thans commissaris lste klasse, met bepaling,dal hij voorloopig geplaatst blijft bij destadspolitie ter hoofdplaats Batavia (met in-begrip van Meester Cornelis).

Aangewezen als adjunct-technisch leiderder veldpolitie tevens adjunct-chef der ge-westelijke recherche in de residentie Tapanoelimet standplaats Sibolga, de commissaris

niet nou eens hebben. Ik zou er zenuw-ziek van worden".

-Mevrouw Espart kon een geeuw nietonderdrukken, maar beloofde toch tekomen; zij kwa n bracht Dora mede.Zoo kwam nu de laatste kans voorPercival, de allerlaatste gelegenheid, en'ot het allerlaatste oogenblik stelde hijnit. Er werd gewaarschuwd, dat helrjjtuig van de Esparts vóór was, dit washet einde van hun avond; h\j ginj> metRollo mee naar beneden om ben uit telaten. Het 1 laxterhótel was zóó deflig.dat bet 'm alles nog ouderwetsch geble-ven was; de trap was smal en de gangook. Vooraan ging mevrouw Espart.toen kwam Iloilo. Percival liep achterDora.

Toen z\i de deur uil wilde gaan,keerde zij zich om. om haar rok op tenemen en bij die beweging keek zij hemreeb! in het gelaat.

Was dit 't einde.'..Doia herinner je het je nog?"

zei hij.

(Wordt vervolgd).

en de andere bad gezegd ...Neen. datzult u niet. want ik boud vol".

Tante Maggie zou het hebben kunnenuitloggen. Mevrouw Espart daarentegenlachte luid. „Lieve hemel, ik dacht. da.j( - die geschiedenis al lang vergetenzoudt zijn".

..Dat ben ik ook—dat hen ik ook. Ikheb er nooit meer aan gedacht na dendag, dat ik het je verteld heb: tot nuWoensdagavond, toen Percival hjj onsgekomen is. Sindsdien avond "

Ze zweeg na die laatste woorden....Maar mijn beste, je geeft Percival

toch niet de schuld; zouden niet meerde zware menu's van Mr. Baxter deooi-zaak ziju '.'"

Lady Burdon zei aarzelend : „Neen,neen, natuurlijk niet: maai' toch, belis op dien avond begonnen, ik houd nueenmaal niet van hem en vind het nietgoed voor Rollo, dal bij zich zoo aanhem hecht ; ik |,eh er met Rollo nog overgekibbeld — misschien is dat wel dereden. In alle geyal kom vanmiddagdineeren, 't zal me afleiding geven.

| Misschien — ik kan die nachtmerrie

veel van haar. weet je; maar ze is zooonverschillig voor alles. Zij heeft werke-lijk 7iiet veel meer gevoel dan daneen brok ijs", en hij lachte en liet hetonderwerp verder rusten.

Was zij werkelijk zoo gevoelloos! 'tWas Percival alsof hjj dat oordeel opde proef moest stellen.

De gelegenheid deed zich voor opden avond vóór het vertrek van zijnvriend naar Italië en van zijn eigenterugreis naar tante Maggie om afscheidvan haar te riemen en zich weer bijJaphra te voegen. De Esparts kwamenbij hen dineeren in hel Baxterhotel, opeen dringende en geheimzinnige uit-noodiging van Lady Burdon aanMevrouw Espart. De week van Perci-val's bezoek bad haar aangegrepen.Eiken nacht had zij haar vreeselijkenachtmerrie gehad, eiken nacht had diejonge vrouw in haar droom tegenoverhaar gestaan eiken nacht had zijgeroepen: „Ik ben Lady Burdon", enhad zi.i het antwoord gehoord: „Hoezoudt u Lady Burdon kunnen zijn f"„Ik houd vol", had /.\j steeds geroepen

'"'dauwde viooltje. Zij had haar hand-schoenen niel uitgedaan en /.ij stak hemhaar kleine hand toe in een wittenglacé handschoen, de hand. die hij hetlaatst koud en bevend in de zijne hadgehouden. Zij sprak en haar stem. diehij hel laatst flauw had hooren stame-len, klonk hoog en koel en <\ee>\ hemtrillen. „Prettig om je weer te zien",zei Z\j.

Hij kon zich later nooit herinnerenwat hij geantwoord had, of hij werke-lijk een antwoord had kunnen geven.

Zij wisselden eenige conventioneelcwoorden totdat zij en haar moederafscheid namen; conventioneel e woordenook den volgenden dag hij een toevalligsamenkomen, en ook toen-zij elkandervolgens afspraak allen op een matineeontmoetten .

Zijn week was bijna om. De laatstedagen begon hij in opstand te komentegen dien toestand van zwijgendeaanbidding uit de verte, dien hij zichaltijd had voorgesteld, wanneer hijvroeger aan hun ontmoeting hadgedacht en waarbij hij zich eerst ook had

FEUILLETON.DE GELUKKIGE HELD(The happy Warrior)

doorA. S. M. HUTCHINSON.

Uit het Engelschdoor

CL. BIENFAIT.

95)

HOOFDSTUK XIV.

Dora heeft heniet vergeten.

3.Z\] liet haar mol' zakken mei een

plotselinge beweging, alsof hot schilderijlevend werd en ging bewegen. Zij hiefhaar hoofd op, de gl'óote hoed wierpniet langer zijn schaduw, haar oogenlichtten, zooals een blaadje weggenomenzou kuunen woeden van het donkere,

neergelegd.Maar loen hjj de uren kon tellen, die

hem nou restten, vóórdat zij weer uitzijn leven zou verdwijnen, kon hij hetniet langer uithouden. Onverdragelijkzou hel zijn om de toekomst in te gaan,zonder dat zij hem een enkel teekengegeven zou hebben, onverdragelijk: alzou zijn stoutmoedigheid ook gestraftworden en hij alles op 't spel zetlen.Ili.j dwong zich den moed te hebben; 'twas zelfs al moeilijk om de gelegenheidte vinden .

Rollo, die zooals de meeste zwakkemenschenj een weinig zelfzuchtig wasen gewoon alles naar zijn zin in terichten. wilde Percival zoo veelmogelijk voor zichzelf alleen hebben.Hij ontmoette Dora zooveel en zóógeregeld, zei bij, en hij liet met opzeteen gelegenheid voorbijgaan om methaar samen te zijn: en toen Percival.die niet verder durfde aandringen, metbeleefdhëidsgronden aankwam, zei hijonverschillig; ..Dat za] ze heelemaalniet kwalijk nemen, hoor! Zij is zookoud als ijs ■ - Dora. ik boud verbazend

DE INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929 -*■ TWEEDE BLAD

Een groot deel van het buitengewonesucces onzer ontvangapparaten is onge-twijfeld te danken aan het feit, dat hierinis gemonteerd de

PHILIPSLAAGFREQUENT.TRANSFORMATOR

No. 4003

Deze transformator, met ziiverdraadwik-keling, geeft een buitengewoon krachtigeen gelijkmatige versterking zoowel vande hoogste als laagste frequenties

, die voorkomen en is door zijn kleineafmetingen op gemakkelijke wijze inieder ontvangapparaat aan te brengen.

Prijs f 12.75; De goede werking van dezen transforma-

tor, speciaal vervaardigd voor gebruikln de Tropen, wordt minstens een jaargegarandeerd.

PH ILI PSwii i—■—«w ii ■ ■ ii ■ *""* J ——wwwwwyi il . . ■■■■■ii.h-i — hw.ii.l—■,—■■■ i i wi, .i*Ml '■ ■ " ' 'mmmm**'^?*am_lmmmL?A-L

VERKRIJGBAAR BIJ ALLE RADIO - HANDELAREN.loofdvertegenwoordigers: Radio " Verkoopkantoor AKIZ — RADIO-HOLLAND.

Verkoopen niet en detail.

Indisch Bouwkundig Tijdschrift.32e jaargang 1929.

Verschijnt tweemaal per maandGelegenheid tot het stellen van

vragen in de vragenbus.Abonnernents - prijs f 20.r— per

jaar; franco per post.Vraagt proefnummer aan: Admi-nistratie 'I. B. T., Lembangweg 80.

BANDOENG. b d

NEDERLANDSCH - INDISCHEESCOMPTO MAATSCHAPPIJ

OPGERICHT 1857

HOOFDKANTOOR: BATAVIA

EFFECTEN-OVERZICHTENWORDEN OP AANVRAAG 6ERE6ELD I

FRANCO TOEGEZONDEN.

ËfOSSEKOP'- verven I

n koud of heet te verven),

door „VOSSEKOP"-verven)in een onbegrensd aantalhakeeringen te verkrijgen

mode te

leurs: Apotheek dc Vos)ENDJOENGAN No. 15(t. o. fa. Goldberg)

SOERABAIA.

mmmmm Dameskapsalon mnummm

t PERMANENT HUISMevr. M. C. Oosterwiik

Scheepmakerspark (Kebon Matjan) No. 14Telefoon Z. 2231

Permanent Wave f 25.— Haarknippen f 1.25

Watergolf „ 3.— Haarwasschen „1 —Ondulation Marcel „ 1.50 Gezichtsmassage „ 3.—Haarverven Oreal Henné „ 10.—

Diplomée Gallia Paris. 852 e

Indisch Restaurant

L. J. van Geemert, Laan

van Meerdervoort 12,

. Den Haag.

*"■■ ■J"' 1

'"— 11 - , „ I. . ■ J .J.

! B. B. S. 14 BROOD—BAKKERIJ —SOERABAIA. !4 Djagaragastraat t/o Paradestraat, Telf. 240 Noord >< BEZORGT 2 X DAAGS VERSCH BROOD >

L Overheerlijke Ontbijtkoek ó f I.— p. stukv ▼AV be 555l

■■>KaBaiHHfIBHHai^aKaHKBK^MMRaMHHBHaBra«BWaa^aaN. V. ELECTRO TECHNISCHE WERKPLAATS

GEBR5 HACCOUSOERABAIA DJ Ó C~~J a"|

GentengNo. 30 Telf. 4028 Z. Toegoe No. 20 Telef. 60 IReparatie atelier voor:

MAGNETEN - DYNAMO'S - STARTERS.LAADSTATION voor ACCUMULATOREN

5 JAAR GARANTIE.Onderzoek en advies gratis. 934 be

CarlsbergBier

Verkrijgbaar bij:Toko PIETToko NAMToko L OToko TANN.

936 be

■ mm !

§ KOOPT EEN ISINVAR-HORLOGE5 10 JAAR GARANTIE

NIKKEI f 25.- ■" EXTRA PLATTE MODELLENf ZILVER-enkelkast: ] \ „ 35.- MET CHRONOMETER ÜUKWERK

m ZILVER dubbelkast . . „ 40.- N KKEL. . . " " »GEBRAND ZILVER enkelkast „ 55.- ZILVER enkelkast „ JU.dubbelkast „ 65.- ZILVER dubbelkast . . „ 45.-

-2 14 Krt. goud enkelkast. . „HO.- 14 Krt. goud. enkelkast . „ ljg.--■ 18 ... 150.- m 18 , 175>-i0 ii ■ " " mam

(MAURICE WOLF

L JUWELIERSOERABAIA

0£ INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929 — TWEEDE BLAD.

De Algemeene Werklóosheidskas, eeninstelling, waarbij onder andere de ledenvan den Handelsbond collectief aangeslo-ten zijn, heeft momenteel een kassaldo vanf 9689,15. De regeerings-subsidie aan dezekas was in 1928 f 550 ineens en voorhet jaar 1929 tot een bedrag van f 250's maands.

De Federatie.Tragisch ongeval.De gevangenis te Glodok.Procureurs-manieren.Men meldt ons dd. 5 dezer uit Welte-

vreden :Gisterenavond vond de vergadering

Plaats van Bestuur en Gedelegeerden derederatie van Europeesche Werknemers in

Nederlandsch-Indië, bij welke vergaderingwas uitgenoodigd het bestuur van de Ver-eeniging van Gezagvoerders en Stuurlie-den tot bespreking van punt 1 der agen-da, betreffende de eventueele aansluitingdezer vereeniging bij de Federatie.

Een geschilpunt.De vergadering werd gepresideerd door

den voorzitter der Federatie, den heerG.J. van Lonkhuyzen, die het bovenbe-doelde punt inleidde door voorlezing dercorrespondentie, gevoerd tusschen deVereeniging van Gezagvoerders en Stuur-lieden, de Vereeniging van Scheepswerk-tuigkundigen en de Federatie, en waarinde verhouding besproken werd tusschende beide eerstgenoemde vereenigingen.

Een frisch zaakjeCheribon telt nogal wat zoogenaamde

„procureurs-bamboe". De een verdient methard werken en zwoegen zijn dagelijkschbrood, maar anderen, en deze zijn helaasgeen zeldzame uitzonderingen, trachtenop slinksehe wijze zich te verrijken.

Roerige com-munisten.

ln de gevangenis op Glodok, in deBenedenstad, te Batavia, waar,behalve vrijgroote contingenten doortrekkende ver-oordeelden, op doorreis naar andere plaat-sen, een tijdelijk onderdak vinden, ze-venhonderd tot langer of korter gevan-genisstraf veroordeelde communisteneen vaste verblijfplaats hebben, is hetsedert eenigen tijd onder de laatsten zóóroerig, dat krachtige maatregelen noodigwaren en buitendien de militaire bewa-king moest worden uitgebreid om derecalcitrante en veeleischende communis-ten tot de orde fe roepen, aldus hetNieuws.

Het begon aanvankelijk met kleineplagerijen, maar het eindigde met eischen ;verregaande brutaliteit; provoceercndoptreden tegen het gevangenis-personeel,dat zich slechts met de grootste moeitekon beheerschen ; lijdelijk verzet en ten-slotte staking.

Na breedvoerige bespreking van hetten aanzien dezer kas te voeren beleidwerd overgegaan tot de bestuurs-ver-kiezing.

Men was van meening, niet dadelijktot de samenstelling van een drie-hoofdigafdeelings-bestuur te kunnen overgaan.

Veldpoliti e-a g c nt c nverdronken.

Een telegram meldde het laatst dervorige maand dat, tengevolge van hetomslaan van een prauw op een rivier inhet Tandjongsche, Borneo, drie agentenvan de veldpolitie verdronken waren.

In de heden ontvangen Borneopost van30 November lezen wij de volgende bi-zonderheden over dit tragisch ongeval:

ln den ochtend van 29 Nov., ten 7 unr,heeft zich op de Soengei Tabalong,midden in den kampong Tandjong, eendrama afgespeeld, dat aan drie |avaan-sche agenten der veldpolitie het levengekost heeft.

Nadere bespreking tusschen de ledenonderling zou plaatshebben, waarna aanhet hoofdbestuur van de formatie kenniszal worden gegeven.Toen 8 agenten der veldpolitie in de

overzet-prauw de bandjirrende kali zou-den oversteken, is waarschijnlijk eenhunner zenuwachtig geworden, de prauwbegon in het midden der rivier hevigte schommelen en sloeg even later om,zoodat allen met hun wapens te wa-ter geraakten. Vijf agenten zijn geredkunnen worden, de overige drie verdron-ken jammerlijk.

Na tenslotte een korte rondvraag werdde bijeenkomst, welke een besloten karak-ter droeg, ten ruim 9 uur gesloten. (A.1.D.)

Scheepsberichten.De Vereeniging van Gezagvoerdoers enStuurlieden acht een beletsel tot toetredinghet standpunt, ingenomen door de Ver-eeniging van Scheepswerktuigkundigenten aanzien van de positie der stuurlieden,in vergelijking met die der machinisten.

Over dit punt werd uitvoerig van ge-dachten gewisseld, met name tusschende heeren Van Lonkhuyzen en Bakker,voorzitters der respectieve vereenigingen.Het resultaat dier besprekingen kan aldusworden samengevat:

Aan de Vereeniging van G. en S. zalworden medegedeeld, dat het belang vansamenwerking door het Federatie-bestuurzoo groot wordt geacht, dat een enkelfeschilpunt met de Vereeniging van

cheepswerktuigkundigen geen beletseltot toetreding mag vormen; dat evenweldergelijke geschillen zooveel mogelijkvoorkomen moeten worden, of tot eenoplossing gebracht. Omdat het niet mo-gelijk is, over de hangende kwestie thanseen definitief oordeel uit te spreken,adviseert het Federatie-bestuur verdereen commissie samen te stellen, die overde kwestie een rapport uitbrengt en inieder geval het geschil tot de wareproporties zal trachten terug te brengen.Er wordt nog uitdrukkelijk als de unaniememeening der Federatie uitgesproken, dat depositie van den gezagvoerder aan boordder schepen onaangetast dient te blijven.

„Nautica".Het jongste nummer van Nauttca opent

weder met een Hollandschen brief, waarinnog het een en ander wordt medegedeeldover de bekende Vestris-ramp, terwijleen volledig verslag is opgenomen vanhet hygiënisch congres, dat van 1 tot 9October te Genève is gehouden, en waarin het bijzonder is beraadslaagd overhet welzijn van den zeeman.

Na de ramp bleken 6 karabijnen en 2klewangs vermist.De communisten weigerden eenvoudig

den verplichten gevangenis-arbeid téverrichten.

De commissaris van politie, hoofd derpolitie in dit gewest, toevallig juist teKandangan vertoevend, vertrok ijlingsna ontvangst van het bericht naar het85 kilometer verder gelegen Tandjong,alwaar aangekomen, onder zijn leidingde opsporing der verloren gegane wa-penen plaats vond.

P 1 a g e r ij e n.Er waren plagerijen in den beginne,

verzoeken om de luiken open te doenals die gesloten behoorden te zijn, enomgekeerd, meer sajoer en sambel, etc.etc. De gevangenen zagen in het aan-vankelijk toegeven van kleinighedenzwakheid en vrees, en werden met dendag brutaler.

Het werd tenslotte ecu

De uitspraak van den Raad voor deScheepvaart inzake de stranding van hets.s. Sawah Loento is in extenso opge-nomen.Enkele beroepsduikers uit Amoentai,

trotseerden het gevaar van de bandjirendekali met als resultaat, dat na uren langin het rond duiken, alle 6 vermiste ka-rabijnen alsmedede klewangs uit derivieropgediept zijn. ,

Len dier „procureurs-bamboe", zijnkantoor houdende te Paroedjakan, heeftin nog geen twee maanden tijd (aldus decorrespondent te Cheribon van hetBat. S!bld.) al bewezen, er zéér eigenaar-dige manieren op na te houden.

Vooi twee civiele zaken voor denlandraad, waarvan de kosten .slechts12, bedragen, heeft de man van zijnprincipaal ruim fBO, - geëischt.

Een andere procureur-bamboe, die teCheribon geen slachtoffers heeft kunnenvinden, heeft zijn operatieterrein over-gebracht naar de omgeving. .

lemand had hem een civiele zaak inhanden gegeven en hem verzocht erspoedig werk van te maken. De pseudo-advocaat beloofde zijn best te zullendoen en ' vroeg voor zijn moeite bijvoorbaat f 150,—. Deze som werd hemuitbetaald. Hij gaf een kwitante af.

De man ging na eenige dagen naar detegenpartij van eischer en vertelde deze,dat er een vordering tegen hem wasingediend van die en die, met de op-merking, dat als hij niet oppaste, hijleelijk zuur kon zijn.

De tegenpartij, die nu niet bepaald eenzuiver geweten had, besefte wat hem tewachten stond en verzocht den zaak-waarnemer er geen werk van te maken.Hij bood hem het dubbele van watklager hem gaf, hetgeen welwillend werdgeaccepteerd. Met 450 gid. op zak, heeftdeze oplichter, zijn ziel in lijdzaamheidbezeten.

In de rubriek „Uit Pers en Vakblad"wordt onder meer aan „Het Schip" eenopgave ontleend van de verliescijfers derwereldvloot, waaruit blijkt, dat 'Hollandwederom een zeer goed figuur maakt. Er isook een interessante mededeeling over-genomen uit V. R. K. van proeven meteen onderaardsche antenne.

formeel verzetHet blad vernam nader, dat de omge-

slagen prauw in goeden toestand was,daarmede meermalen 12 personen overde rivier vervoerd zijn, zoodat zij, met8 man der veldpolitie, in geen geval over-beladen kan zijn geweest.

Toen kon krachtig optreden, om nógerger te voorkomen, niet meer uitblijven.

De rotan kwam voor den dag en haastdagelijks kregen een of meer communis-ten de voorgeschreven 25 slagen op hunderrière.

Na een jaar zijn eindelijk klager deoogen opengegaan en kwam hij tot deovertuiging, dat hij er ingevlogen was.Hij liep met de kwitantie naar denassistent-wedana van zijn ressort en gafhet zaakje aan. Uit het voorloopig in-gesteld onderzoek is alvast gebleken,vat dezelfde klager nog meerdere kwi-tanties van den gladden zaakwaarnemerin zijn bezit had. Onder meer is er eenkwitantie bij te vinden van 115 gid.,welk bedrag door klager aan den zaak-waarnemer op diens verzoek werd af-gedragen voor gijzelingskosten van eenzijner debiteuren, die "maar niet wildebetalen. Op de kwitantie stond in netHollandsch omschreven „zijnde voorhonorarium enz". Dus niet voor gijze-lingskosten !

De heer De Roos, aan boord van hetm.s. Van Heutsz, schrijft een artikel overde zeerooverij op de China-kust en toontmet foto's aan, hoe goed de K. P. M.-schepen daartegen gewapend zijn.

Algemeene vergadering der I. K. P.Enkele dagen geleden werden erzeven tegelijk met den rotan afgestraft. Versterking der banden

Wij hebbenreeds gemeld, dat opZater-dag, 28 December, een algemeene verga-dering der Indische Katholieke Partij enop Zondag 29 December d. a. v., een ver-gadering van den Partijraad zal wordengehouden te Djokja in het gebouw vanden Katholiek Socialen Bond.

De agenda voor de vergadering opZaterdag-avond, 28 Dec. a. s., bevat hetnavolgende, aldus meldt de Koerier :

1. Opening door den voorzitter.2. Vaststelling notulen van den Partij-

dag te Seinarang;in 1929 gehouden.3. Herziening van het huishoudelijk

reglement, (zie Bijlage I).4. Bestuursverkiezing.(Tengevolge van het aftreden van den

ondervoorzitter der partij, dr. C. A. P.Dieben, heeft het hoofdbestuur in dezevacature benoemd den heer G. Pastor.

ln de daardoor ontstane vacature van2den secretaris heeft het hoofdbestuurbenoemd mr. H. J. ü. Morshuis.

Krachtens het bepaalde bij artikel 31 lid4 van het huishoudelijk reglement tredendeze heeren af, doch zijn terstond vooreen bestuursfunctie verkiesbaar).

5. Rondvraag.6. Sluiting.

* **De agenda van de vergadering van denPartijraad op Zondag, 29 Dec. a.s., bevathet volgende:

1. Opening door den voorzitter.2. Behandeling van het ontwerp-Volks-

raads-programma zitting 1931/1935.3. Rondvraag. ■

4. Sluiting.

De redactie van Nautica zelf schrijftin haar rubriek :, Van onze blocnote", overadministratie, daarin het euvel van hetzoekraken aan boord van boomdocumen-tén besprekende. Uitvoerig wordt nog stil-gestaan bij de behandeling van de motieover denRaad voor de Scheepvaart in denVolksraad, terwijl tenslotte over de Indi-sche zeemilitie, aan de hand van ingeko-men brieven en mededeelingen, nogal har-de noten worden gekraakt.

Dit ouderwetsche strafmiddel bleek,evenals tempo doelde, het noodige effectte sorteeren. Voorloopig althans. Degemoederen zijn weer wat gekalmeerd.Maar herhaling van het verzet is nietuitgesloten.

Met deze conclusies verklaarden devertegenwoordigers van de Vereenigingvan G. en S. zich aceoord, waarna zij devergadering verlieten.-Men heeft hier niet te doen met zulke

makke lammeren als in sommige anderegevangenissen : het meerendeel der com-munisten in Glodokzijn West-Sumatranen,brutale kerels, tot alles in staat. Er zijner verscheidene onder, die 20 jaren ge-vangenisstraf moeten uitdienen.

Eigenaardige houding.Besproken werd verder de eigenaardige

houding van het Kantoor van Arbeid, datwel de werkgevers in Dcli tot een bespre-king over de arbeidsinspectie uitnoodigde,doch oorspronkelijk niet de vverknemers-vereenigingen en daartoe pas overging,nadat met klem op deze tekortkominggewezen was.

Ook de publicatie van de overeen-stemming, bereikt tusschen K.v.A. enwerkgevers omtrent deze inspectie, heefteen vreemden indruk gemaakt, omdatniet uitdrukkelijk reserve was gemaaktvoor wat de werknemers-vereenigingenzouden hebben te zeggen. Besloten wordtover een en ander bij het hoofd van hetK.v.A. te protesteeren. Mochten boven-bedoelde afspraken met de werkge-vers-vereenigingen definitief blijken, danzal door de werknemers-partij, voorzoovertot de Federatie behoorend, van verderediscussie over dit punt met het K.v.A.worden afgezien.

Onder: „ Van en voor depraktijk" vindenwe een interessant stuk over de stabili-teit van schepen (met teekeningen), be-langrijke mededeelingen over het behan-delen van laadhooten in brandingen overzwaren stroom en een beschrijving vaneen typhoon, waarin het s.s. Tjibesar vande J.C.J. L. terecht is gekomen.

De betrokken autoriteiten vonden hetnoodig de militaire gevangenis-wacht teversterken en te brengen op 34 man.

De rekening e nverantwoording.De Vaderlandsche Club.

Zoodat, wanneer de nood aan den mankomt, dat wil zeggen wanneer het bewa-kingspersoneel der gevangenis het nietmeer alleen af kan, de militairen danmet hun geweren een woordje meekunnen spreken.

Te SoloDe afdeeling Solo van de Vaderland-

sche Club hield een vergadering, welkedoor een 30-tal leden werd bezocht.

Wederom komen enkele leden terug ophet artikel: „Nautisch verval bijdeK.P.M."(dat bestreden wordt). In een nieuwvervolg-artikel wordt geschreven overLevensverzekering, terwijl ook nog enkelestukjes zijn opgenomen van miliciens, diehun ervaringen vertellen.

De voorzitter, de heer kijken, herdachtallereerst den dood van het bestuurslidwijlen den heerRiinders. Spr. stelde voorden candidaat-voorzitter voor het hoofd-bestuur, den heer mr. R. A. A. Fruin, testeunen. Door hetaftreden van dezen heerals voorzitter van den Politiek Economi-schen Bond is een groot bezwaar komente vervallen.

Een gruwelijke moord.

Secretaris-pen n i n g-m e e s t e r

Het bestuur deelt voorts mede, datop 26 December, Tweeden Kerstdag, voorde leden op zee een Radio-uitzending doorden voorzitter zal plaatshebben, waarinook de bekende Panamaster zal mede-werken. Den leden wordt aanbevolen ge-bruik te gaan maken van de NauticalTelegraph Code ; met voorbeelden wordtaangetoond, hoeveel besparing dit kangeven. Verder: de gebruikelijke mededee-lingen over boeken en platen enz.

Uit godsdienst n ij d.Zaterdag, den 30en November, werd

het volgende uit Fort van der Capellennan de Sum. Bode geschreven:

Herstellingsoord.Woensdag j.l. werd aan den kant vanden grooten weg bij Baroelak (Fort v.d.Capellen) het lijk van een manspersoongevonden.

Aan de orde kwam tenslotte de plan-De werkloos-heidskas.

nen tot het oprichten van herstellings-en vacantie-oorden voor Europeeschegeëmployeerden, waarover door den heerNep prae-advies werd uitgebracht. In prin-cipe ging het bestuur der Federatie metdeze plannen aceoord, doch vraagt na-dere gegevens.

* #*Om 6 uur n.m. wordt de vergaderingheropend en het punt over de oprichtingvan een vacantie- en herstellingsoordopnieuw aan de orde gesteld.Besloten wordt, dat de heeren Mol en Slop

de oprichting verder zullen voorbereiden.

Na eenige discussie werd besloten dezecandidatuur te steunen.

De heeren Donker van Heel en Wit-kamp werden afgevaardigd naar de teSoerabaja te houden algemeene verga-dering.

Het Inlandsch bestuur werd directgewaarschuwd, dateen onderzoek instelde,hetwelk uitwees, dat het het lijk was vanzekeren Malin Moedo, een godsdienst-leeraar, afkomstig uit Tjandoeng (Fortde Koek).

De rubriek Watersport geeft een paaraardige foto's van een handig bootje,waarbij een korte beschrijving; dan eentotaal opgave van de puntentelling vanden Gezagvoerdersbeker en een verslagvan den laatsten wedstrijd voor sloepenom de bekende Trevessa Trophy (ge-wonnen ditmaal door de Cremer.)

Daarna volgde de bestuursverkiezing,Wie verwacht worden.Bij acclamatie werd de heer Donker van

Heel tot voorzitter gekozen, nadat deheer Rijken verklaard had, gaan definitiefvoorzitter te willen zijn. De heer mr.Gunning werd gekozen tot secretaris-penningmeester en dc heeren Rijken, VanDeyn en Witkamp tot commissarissen.

Per s.s. P.C. Hooft, 19 November1929 uit Amsterdam vertrokken, wordtuit Nederland verwacht, ir. J. Hoogen-doorn, visscherijconsulent.

Malin Moedo had langen tijd gods-dienstonderwijs volgens de leer van de„Tarikat Maksabandi" (een groep Isla-mieten) gegeven aan de bewoners vanToengkar (Fort v.d. Capellen). Wijl zijnonderwijs in strijd was met den gods-dienst van de „Kaoem Koeno," werd eenonderzoek ingesteld door den Kerapatanvan volkshoofden van Toengkar, welkebesloot Malin Moedo uit Toengkar teverwijderen.

De Handelsbond te Bandoeng. Het nummer sluit met een vervolg vanhet verhaal over de oude Trans-Atlanti-sche vaart, terwijl tusschen de adver-tenties het slot van het interessante feuil-leton : „Een bootreis over den IndischenOceaan" is opgenomen, alsmede een in-teressant kort overzicht van den bekendenzeeslag op de Zuiderzee in 1573.

Per s.s. Insulinde, 25 December 1929uit Amsterdam vertrokken, wordt uitNederland verwacht, ir. H. G. W. Meijs,houtvester bij den dienst van het Bosch-wezen.

Een urgentie-program.Aangenomen werd het voorstel der

afdeeling Djokja om den heer A. T. H.Winter bij zijn afscheid een souvenir aante bieden.

Uitvoerige besprekingen worden ge-houden over de samenstelling van eenurgentie-program, waarover overeenstem-ming bereikt wordt. Besloten wordt, datdoor de voorstellen van deverschillendepunten op elk punt een toelichting gege-ven zal worden en deze in een brochurete publiceeren. Voorts zal zoowel per-soonlijk als schriftelijk contact gezochtworden met verschillende partijen en le-de van Volksraad en Tweede Kamer, enverder alles gedaan worden om de- wen-schen uit het program zoo spoedig mo-gelijk te verwezenlijken.

Hierna hield de nieuwe voorzitter zijnrnaidenspeech. (Loc.) ■ VAKBEWEGING.Dezer dagen werd Malin Moedo door de

bewoners van de negari Toengkar overde grens van de negari Baroelak gebracht. H. A. P. A. G.O. A B. te Malang Ui t r e i s.Het besluit van den Kerapatan vanToengkar was ter oore gekomen van debewoners van Baroelak, zoodat, toen Ma-lin Moedo over de grens gezet werd, veleBaroelakkers hem stonden op te wachten.Zij begonnen op den godsdienstleeraar loste slaan, waarbij zij geholpen werden doorde bewoners van Toengkar.

Onze redacteur te Malang schrijft d.d.5 December:

De afdeeling Malang van de Euro-peesche Onder offieiersver-eeniging „Ons Aller Belang",zal op Woensdag, den Uden Decembera.s., om 7 uur 's avonds, in de Mil i -taire Sociëteit een huishoudelijkevergadering houden.

De agenda vermeldt de volgendepunten:

1. Verkiezing van bestuursleden.2. Benoeming van een kascommissie.3. Behandeling van de organen over

October en November.4. Voorstellen voor de a.s. jaarverga-

dering.5. Rondvraag en sluiting.

LAWANG. Het s.s. Karnak 3 December te Bataviavan Durban aangekomen.Het s.s. Bochum 1 December te Palem-

bang van Belawan aangekomen.Het s.s. Lüneburg 1 December van Ant-werpen vertrokken.

Onze correspondent aldaar schrijft ddo,4 dezer:

Valsch bankpapier,Als punten voor het urgentie-program

zijn voorgesteld :I. Afzonderlijke wettelijke regeling van

de arbeidsovereenkomst (niet in het 8.W.)met semi-publiekrechtelijk karakter, zoo-als de Assistenten-regeling in Dcli en deregeling van het Collectieve arbeidscon-tract in Nederland.

11. De bestaande regeling dient daarbijuitgebreid of verscherpt te worden, zoodatverschillende goede bepalingen daarinbeter tot haar recht komen, onder meer :

lil. Verplicht schriftelijk contract alsin deAssistentenregeling met de bepaling,

Aan het kantoor van de provincialewaterleiding alhier, werd hedenmorgeneen valsch bankpapier van f 20.—, No.E.N. 01733, ter betaling aangeboden doorden heer K, die het waardelooze papiervan het kantoor der A. N. I. E. M hadontvangen.

Thuisreis.Het s.s. Leuna 5 December te Soerabaia

aangekomen.Het m.s. Rendsburg 5 December te Tjilatjap

aangekomen.Het m.s. Heidelberg 27 November van Port-

Said vertrokken.

Malin Moedo werd zoodanig mishan-deld, dat hij spoedig den geest gaf. Hetlijk vertoonde een zware wond aan hethoofd. Het rechter-oog was uitgeslagen,terwijl de tanden los in den mond zaten.Het geheele lichaam van dei; vermoordevertoonde blauwe plekken.

Gelijk men weet, zijn er momenteelniet veel bankjes van f 20.-- meer inomloop, doch wij twijfelen er niet aan,of onder die bankjes, welke nog in cir-culatie zijn, zullen zich heel wat valseheexemplaren bevinden.

Men zij op zijn hoede!

Dodwell Castle Line.Het onderdistrictshoofd van Salimpa-

oeng (Fort v. d. Capellen) heeft een on-derzoek ingesteld, en 15 personen gear-resteerd.

Het m.s. Penrith Castle 4 December vanBatavia naar Singapore vertrokken.Het m.s. Thurland Castle 25November te

New-York aangekomen.

De jonge weduwe was nog steeds eenmooie, statige verschijning en zij hadover gebrekaan vereerders niet te klagen.Geen enkele van haar vele verhoudingenduurde echter lang. Na elkaar stiervenhaar aanbidders, maar niet alvorens zijGesina tot erfgename hadden benoemd.

Toen bovendien Gesma's ouders zichtegen een tweede huwelijk verzetten,maakte hij hiervan als voorwendsel ge-bruik. De jonge weduwe bleef echterhardnekkig in haar besluit volharden.

ONDER VIER OOGEN. Anecdotes van beroemdheden.teleurstelling te laten merken.Nadat vier jaren van haar huwelijk

waren voorbijgegaan, ging Gesina eenseen bezoek brengen aan haar ouders.Bij die gelegenheid vertelde haar moeder,dat men in huiszeer veel last van muizenhad, en dat zij nu in de .apotheek witpoeder had gekocht, dat op het ongediertedoodelijk werkte.

De intendant Ernst Possart, de manmet het breede pathos, was beste vrien-den met het vrouwelijke deel van zijngezelschap. Dit feit was van algemeenebekendheid, reden waarom een grappen-maker op zekeren dag een briefje aanden grooten spiegel had vastgehecht, dieaau den muur hing tegenover Possartsparticulier bureau.

Ernst Possart komt uit zijn kamer, ziethet briefje, gaat een stapje dichterbij enleest:

„Spiegelein, Spiegeleman der WandWen küsst nachher der Intendant?"Woedend grijpt Possart een stoel en

slaat er den spiegel mee aan scherven.Daarop gaat hij naar het tooneel om derepetitie bij te wonen.

Een paar uur later keert hij terug naarzijn bureau, nadat hij eerst een paar aar-digheidjes heeft gezegd tegen een derdanseresjes. Maar wat ziethij ? Een anderbriefje is vastgehecht aan de lijst van denvernielden spiegel:

„Wenn auch der Spiegel Scherbe ist,Der Intendant hat doch geküsst."

Gesina, de giftmengster.Het was een dezer dagen honderd jaar

geleden, dat Gesina Godfried, een dergevaarlijkste giftmensters, die ooitgeleefdhebben, te Frankfurt am Mam te doodveroordeeld werd.

Zonder eenig bezwaar had zij haar mannaar de andere wereld geholpen en zijaarzelde niet, ook dezen hinderpaal uitden weg te ruimen. Een weinig arsenicumonder het eten van haar ouders gemengd,voerde tot de gewenschte oplossing:beiden stierven binnen enkele uren.

Nu kon zij een luxueus leven leiden;zij verscheen steeds zeer elegant gekleeden kon zich elke weelde veroorloven. Ditalles kostte natuurlijk groote sommengelds, welke zij steeds wist te bemachtigen.

Eindelijk werd de moordenares doorhet noodlot getroffen. Zij had kennisgemaakt/ met een zekeren heer Rumpf,die haar ter verplegingzijner zieke vrouwen vijf kleine kinderen in huis nam. Dearbeid en het ongemak van een en anderbevielen de jonge huishoudster heelemaalniet. Zij wist echter, hoe zij haar taakgemakkelijker kon maken.

Spoedig stierf mevrouw Rumpf en mettusschenpoozen de vijf kinderen. De artsstond voor een raadsel, sprak van eenonbekende epidemie, en had geen enkelvermoeden. Rumpf droeg zijn verliesmoedig. Hoeve! moeite zij er ook toe deed,dat hij haar ten huwelijk zou vragen,Rumpf deed het niet. Gesina paste dusweer haar middel toe en eiken dagslikteRumpf een hoeveelheid arsenicum.

De jonge mevrouw Miltenberg had erreeds lang over nagedacht, op welkewijze zij zich van haar huistyran konontdoen. Nu bedacht zij, dat het poe-der, dat muizen doodde, toegebrachtin grootere dosis, ook zijn werking opden mensch niet zou missen. Zij wist inhet bezit van een hoeveelheid van het poe-der—het was arsenicum—te komen, endeed, thuisgekomen, een hoeveelheid ervan in het avondeten van haar man. Nahevige pijnen stierf Miltenberg eenigeuren daarna. De arts, die hem als eendrinker kende, vulde, zonder eenig vooraf-gaand onderzoek, het overlijdensbewijs in.

Gesma's va"der was een bekend meubel-fabrikant te Frankfurt. Zij was buitenge-woon knap, maar verregaand ijdel. Luxeen een goed leven gingen bij haar bovenalles, en reeds van jongs-af aan sprak zijover niets anders dan over de goedepartij, die zij eens zou doen.

Toen kwam Gottfried echter met nieuwezwarigheden : hij was arm en kon geenvrouw onderhouden, die twee kinderen tenhuwelijk meebracht. Gesina kon dat be-grijpen ; de beide kleintjes stierven in denloop van enkele weken. Gottfried werdachterdochtig, maar waagde het niet, ookmaar een enkel woord te uiten.

Inderdaad huwde zij op achttienjarigenleeftijd een zekeren Miltenberg, een alszeer vermogend bekend staanden koop-man. Dit was zijn ongeluk. Gesina was vast

besloten het huwelijk door te zetten, nietzoozeer uit liefde, als wel omdat haarmatelooze trots zich dat tot doel hadgesteld. Zij diende haar vriend duskleinehoeveelheden arsenicum toe, aan de ge-volgen waarvan hij langzaam wegkwijnde.In het aangezicht van den dood stemdehij tenslotte in het huwelijk toe en beidenwerden in den echt verbonden. Op dendag na het huwelijk stierf Gottfried.

Kort na haar huwelijk kwam de jongeechtgenoote echter tot de ontdekking,dat het met definanciën van haar levens-gezel niet zoo bijzonder was gesteld, dathij zelfs diep in de schulden zat. Nu was de weg voor een huwelijk met

een vriend van haar man, Walter Gott-fried, vrij, maar deze aarzelde. HoezeerGesina hem ook wist te boeien, hij ge-voelde steeds iets als een ondoorgronde-lijke vrees, hoewel hij niet van haarmisdaad wist.

Daarbij ontpopte Miltenberg zich alseen „stille" drinker, iemand, die zijnvrouw slecht behandelde en voor geweld-daden niet terugdeinsde. Gesina was tefier om aan de buitenwereld tets van haar

dat in gevallen, waarin dit niet of nietvoldoende voorziet, de bevoegde rechterbeslist in overeenstemming met het alge-meen gebruik.

IV. Verplichting tot ziekteverzekeringof vrije geneeskundige behandeling, alsin de Assistenten-regeling..

V. Duur dei overeenkomsten en op-zeggingstermijn als in de Assistentenre-geling ; verplichte ongevallen- en invalidi-teits-verzekering.

VII. Verplichte uitkeering van evenre-dige verlofsvergoeding bij ontslag ofstorting van een evenredig bedrag indaarvoor op te richten verlofsfondsen.

VIII. Regeling der vrije dagen als in deassistentenregeling, met mogelijkheid vandispensatie (door arbeids-inspecteur teverleenen) en strafsanctie op niet-naleving.

IX. Achturige arbeidsdag mei mogelijk-heid van vergunning tot overwerk (doorarbeidsinspecteur) tegen behoorlijke ver-goeding en strafsanctie op overtreding.

X. Verplichte pensioenverzekeringdooraansluiting bij een goedgekeurd pensioen-fonds, met handhaving van alle rechtenvan den verzekerde bij diens overgangin anderer dienst of in een andere functie.

XI. Verplichte aanhouding van jaarlijk-sche conduitestaten, met op het eind vanelk jaar volledig afschrift aan belang-hebbende, ter vervanging der getuig-schriften bij omslag.

XII. Geheel kostelooze procedure inzaken van deze regeling, behoudens ingevallen van „kwade trouw" bij de in hetongelijk gestelde partij.

XIII. Invoering in Nederlandsch-Indiëvan het in Nederland geldend zeerecht.

XIV. Algeheel verbod van Zondags-arbeid in de havens, met, waar nood-zakelijk, dispensaties.

XV. Uitbreiding van den Raad vanScheepvaart en van zijn bevoegdheden(zie moties-Van Lonkhuyzen terzake).

XVI. Volledige erkenning van bonafidevakvereenigingen.

XVII. Herziening der arbeidsvoorwaar-den bij de Gouvernements-Marine.

XVIII. Zeer spoedige instelling van eendepartement van Arbeid.

Nieuw punt: Bij arbeidsovereenkom-sten: verplichte domiciliekeuzein Neder-landsch-Indië.

Hierna kwam ter sprake de wensche-lijkheid om de banden tusschen de ver-schillende bonden en de actie der Fe-deratie te versterken, door in alle vak-bladen een vaste rubriek voor de Federatiete openen.

De heer Mol zal de eind-redactie vandeze rubriek op zich nemen ; zoo mogelijkzal hiermede reeds in Januari aanstaandeaangevangen worden.

De commissie voor het nazien derboeken deed daarna verslag van haarbevindingen, waarop den penningmeesteracquit en décharge verleend werd.

De financieele posjtie van de Federatiezal nader onder oogen gezien worden opde volgende vergadering, die op den 7enJanuari a.s. te Djokja gehouden zal wor-den, waar ook de begrooting voor 1930in behandeling komt.

De heer Slop bedankte voor het se-cretaris-penningmeesterschap, omdat hijhet noodig acht, dat voorzitter en se-cretaris dichter bij elkaar wonen.

In zijn plaats wordt de heer Mol voordeze functie gekozen.

Tenslotte kwam nog de algemeenewerkloosheidskas ter sprake, waarbijhet wenschelijk geacht wordt, dat devereenigingen voor al hare leden toe-treden, doch als dit niet gaat, ook indi-viduëele toetreding mogelijk is.

Hierna wordt de vergadering gesloten.

Woensdagavond vergaderde de afdee-ling Bandoeng van den Handelsbond inde kleine zaal van de sociëteit „OnsGenoegen" aldaar.

De heer Th. R. Slop, secretaris-pen-ningmeester van het hoofdbestuur, hiertoeuit Soerabaja overgekomen, opende bij 8uur de matig-bezochte bijeenkomst.

Als eerste agenda-punt werd besproken:de uitkeering bij overlijden.

Evenals elders, waar dit onderwerp inde afdeelingen werd besproken, bleek menhier voor verhooging van het bedrag deruitkeering tot een 'maximum van f 300.

Het ligt in het voornemen, binnen denbond een vereeniging op te richten omte geraken tot vacantie-oorden voor ge-ëmployeerden in den handel.

Achtereenvolgens werden besproken:de verschillende punten van het urgentie-program der Federatie van EuropeescheWerknemers.

De wenschelijkheid van een deugdelij-ke arbeidswet werd betoogd.

Men voelde algemeen de vele gebrekenin de verhouding tusschen werknemers enwerkgevers, welke eerstens in 't geheelniet door wettelijke regelingen beschermdworden.

Op zekeren avond viel het Rumpf op,dat op een varkenscarbonade een weinigwitte poeder lag. Hij herinnerde zich dieook op een rijstpudding te hebben gezien,waarvan zijn overleden echtgenoote kortvóór haar dood gegeten had. Hij hadgedacht, dat het suiker was geweest,maar sinds wanneer strooit men suiker opvarkensvleesch ?

Plotseling kreeg hij een vermoeden;hij stuurde Gesina met een voorwendseluit huis en ging zelf met het vleeschnaar de politie. Een scheikundige, diespoedig aanwezig was, stelde vast,dat het poeder geen suiker, doch arse-nicum was. De huishoudster werdgevangen genomen, en bekende haar po-ging tot moord, evenals alle vroeger be-gane misdaden. Het proces, dat volgde,was kort: zij werd ter dood veroordeelden het zwaard maakte een einde aan haarleven.

Het schijnt ons onbegrijpelijk, dat Ge-sina Gottfried haar moorddadig beroepzoo lang heeft kunnen voortzetten. Menmoet echter in aanmerking nemen, dathet in dien tijd nog heel moeilijk wasmet zekerheid dood door vergiftiging vastte stellen.

Derde Blad Vrijdag 6 December 1929.

NEDERLAND.De tweede Haagsche

conferentie.Den Haag, 5 December (Aneta). De

tweede Haagsche conferentie zal weder-om op het Binnenhof worden gehouden,dankzij de omstandigheid, dat deKamersop reces zijn.

Voor de huisvesting der gedelegeerdenworden voorbereidingen getroffen.

China's dank aanF r a n k r ij k. Nieuwe kardinaal.

Een spionnage-kwestie.Den Haag, 5 December (Aneta). In ver-

band met onthullingen in het BerlinerTageblatt omtrent een in Nederland be-staande Fransche spionnage-organisatie,spionnage in Duitschland beoogende,waarbij de namen van 7 Nederlanderseneen Franschen militairen attaché te 's Gra-venhage werden genoemd, wordt officieelgemeld, dat de bedoelde attaché altijdzeer correct is geweest en nooit bijspionnage betrokken was, terwijl hij uit-stekende relaties heeft bij de civiele enmilitaire autoriteiten.

De laatste eer. DE POSTVLUCHTEN.

„Koos" naar Indië.

Washington, 5 December (Aneta-Reu-ter). Op Haïti, thans bezet door Ameri-kaansche marinetroepen, is de staat vanbeleg afgekondigd.

Historische gebeurtenisin het Vaticaan.

Moskou, 4 December (Aneta-Nauen-Radio). Als vervolg op den strijd, welkein Rusland gevoerd wordt tegen den gods-dienst en de kerk, heeft het Moskovitischsyndicaat besloten om in het districtAioskou negen colleges op te richten, omals kweekscholen te dienen voor aan-stokerstegen den Christelijken godsdienst,die na hun studie te hebben voltooid naaralle streken van Rusland zullen wordenuitgezonden als „zendelingen" van gods-diensthaat.

Eveneens is in overweging genomenom het schoone kerkgebouw aan deBimitrvski-straat als zoodanig te sluitenen het in te richten tot een anti-gods-dienstig museum.

Italië's Koningspaarbezocht den Paus.

Een laatste poging,Berlijn, 4 Dec. (Aneta-Nauen-Radio).

De uitvoerende raad van de Duitsch-Na-tionalistische Partij besloot met 69 tegen 9stemmen en 3 onthoudingen om discipli-naire maatregelen te nemen, ten doel heb-bende om vier vooraanstaande afgevaar-digden in den Rijksdag, die algemeenbeschouwd werden als de voormannen inhet verzet tegen den voorzitter van departij-Hugenberg, uit de part ij tezetten.

Officieel is men van meening, dat diteen gevolg is van de staking der onder-wijzers, welke zich in andere richtingenverbreid heeft.

Het is niet duidelijk, of de staat vanbeleg alleen betrekking heeft op de hoofd-stad Port-au-Prince dan wel op de ge-heele republiek.

Het conflict tusschenChina en Rusland.

In herinnering wordt gebracht, dat inde jongste boodschap van presidentHoover in uitzicht werd gesteld, dat eencommissie derwaarts zou worden gezon-den om den toestand te bestudeeren, methet oog op het voornemen om de ma-rinetroepen terug te nemen.

Berlijn, 5 December (Aneta-Bordeaux-Radio). De internuntus lacelli is be-noemd tot kaïdinal.

Parijs, 5 December (Aneta-Havas). DeChineesche gezant bracht hedenmorgeneen bezoek aan Briand, wien hij ver-moedelijk dank kwam betuigen voor detusschenkomst van Frankrijk in het con-flict tusschen Rusland en China. LUCHTVAART.

Echter wordt voorzien, dat de onte-vredenheid over Hugenberg niet zalverdwijnen, welke rigoureuse maatregelende voorzitter ook mag nemen, en datalles zal uitloopen op een scheuring inde partij, die verdeeld zal worden in deonverzoenlijken, onder Hugenberg, en dewerkelijke conservatieven, ü i e zich bijden republikeinschen regee-ringsvorm van Duitschlandhebeen neergelegd.

Dit daadwerkelijk optreden is een ge-volg van het gebeurde bij de stemmingin oen Rijksdag over het wetsontwerpnopens het anti-Young-plan, waarbij be-doelde vier leden niet alleen weigerdendit ontwerp te steunen, doch in hetopenbaar Hugenberg verloochenden enheftige kritiek op ziju leiding uitoefenden.

In politieke kringen wordt bedoeldbesluit beschouwd als een laatste pogingom de steeds toenemende rebellie in üepartij te fnuiken en als een ernstigewaarschuwing aan de andere weerspan-nige leden in de partij.

Bangkok, 5 December (Aneta-Reuter.)Het veertiende Nederlandsche postvlieg-tuig is alhier uit Medan aangekomen enlandde te Kohlak om benzine in te nemen.Er stond een zeer hevige wind.

Karachi, 5 December (AnetS). Het zes-tiende postvliegtuig, op weg naar Java,is hier heden uit Jask aangekomen.

De toestand in Oostenrijk.

Leiden, 5 December (Aneta). De be-grafenis van het stoffelijk overschot vanwijlen prof. Hazeu hao.onder buitenge-woon groote belangstelling plaats.

Prof. dr. C. Snouck Hurgronje hieldeen zeer treffende grafrede.

Vaticaan-Stad, 4 Dec. (Aneta-Reuter.)DeKoning en deKoningin van Italië redenmet groot ceremonieel naar den Paus,om Z. H. een bezoek te brengen.

Dit is de eerste maal, dat een souve-reine vorst van het Vereenigd Italië hetVaticaan binnenging, waardoor aldusthans een einde is gemaakt aan eensedert 69 jaren bestaand geschil.

De Paus bood der Koningin een rozen-krans aan, bestaande uit goud en kostbareinones, en een productie in mozaïek vande Madonna van Raphael en aan denKoning een koffertje, ontworpen doorBeltrani, en vier deelen met photo's vanhet Vaticaan, verder een verzamelingmunten en een kistje met gouden enzilveren medailles, speciaal voor dezegelegenheid geslagen.

De Koning schonk denPaus een antiekborstkruis, bezet met juweelen, en eenklein crucifix, een erfstuk uit het -Huisvan Savoye.

Den Haag, 5 December (Aneta). Hettrio-Speenhoff is naar Indië vertrokken.

BUITENLAND.

Een vreeselijkescheepsramp.

Het getal „13" en deRijnland-ontruiming.

DE RUBBERMARKT.

De „Dorniers" terug.De Dornier-vliegbooten, welke gebezigd

werden voor het rif-onderzoek bijSemarang, in samenwerking met het gou-vernementsvaartuig Orion, welk onder-zoek plaatsvond onder leiding van denheer Van Lier, kwamen gisteren in hetvliegkamp Morokrembangan aan.

De uitslag van het onderzoek is reedsin het desbetreffende telegrafische berichtgemeld : het leverde niets op.

De nieuwe vliegtuig-hangars.Met den bouw van nieuwe bangar>

voor den Manne-vliegdienst gaat hetthans een gued gangetje. Van et viertalnieuwe hangars werd reeds één opge-leverd. Men is momenteel druk bezigmet iiet opsielkn ver ijzeren geraamienvan de drie andere gebouwen.

Een nieuwe grond-wet.

Weenen, 5 December (Aneta-Reuter).Hoofdzakelijk als gevolgvan de bekwaam-heid en de vasthoudendheid van denkanselier Schober, is de langdurige twisttusschen de socialisten, met betrekkingtot de wijziging der Oostenrijkschegrondwet, welke dreigde te ontaarden ineen burgeroorlog, geëindigd met' eenvreedzaam compromis.

Een parlementaire sub-commissie, wel-ke de kwestie heeft behandeld, kwamtot overeenstemming aangaande eennieuwe grondwet, welke, naar zeker ver-wacht wordt, door den Nationalen Raadzal worden goedgekeurd.

De vlootconferentie.

DRINGEND VERZOEKtijdelijke adresveranderingen tijdig,

d.w.z. eenige dagen van te voren,op te geven. Onze administratie kan,bij opgave op het laatste oogenblik,

onmogelijk voor tijdige toezendingnaar het nieuwe adres zorgen.

Tevens wordt men beleefd ver-

zocht, niet alleen het nieuwe, maarook het oude adres op te geven.

Washington, 5 Dec. (Aneta-Reuter).De Amerikaansche delegatie voor devloot-conferentie gaat 10 Januari scheepj4m boord van de Bremen.

De stappen, gedaan door de drie mo-gendheden, bleven zonder resultaat; opzijn allerergst zouden deze ertoe kunnenleiden, dat de onderhandelingen metMoekden werden vertraagd, doch hij wasgeneigd tedenken.dat „Moekden en mis-schien zelfs Nanking zullen begrijpen,dat wij geen enkelen stap zullen veroor-loven, die ons van het standpunt zou-den wegrukken, dat wij vastbesloten vanhet eerste begin ten opzichte van hetconflict hebben ingenomen, en dat elkevertraging slechts nadeel voor China zelfzou beteekenen."

Een rede van Livinoff.Moskou, 5 December (Aneta-Reuter)..

In een rede, welke Litvinoff in het cen-traal uitvoerend comité van de Sovjethield, zeide hij, dat Rusland goed op wegwas naar een definitieve regeling vanhet conflict inzake den Russischen Oos-terspoorweg.

Zij bestaat uit veertig personen en isde grootste delegatie, welke ooit naarEuropa werd gezonden sedert de vredes-conferentie te Versailles.

Londen, 5 December (Aneta-Reuter)De orkaan, die gisternacht losbrak, woed-de des morgens met onverminderdekrachtvoort. De straten in de steden zijn be-strooid met gebroken dakpannen en an-dere vernielde zaken, zoowel in Enge-land als in Frankrijk en in lerland.

Het zwaarst werd echter de scheep-vaart getroffen in het Westen van denAtlantischen Oceaan.

Een vreeselijke ramp trof de FrancisDuncan, een stoomschip van 2000 tons,dat nabij Lands End, onder de oogenvan de toeschouwers op het strand, dooreen ontzaglijke golf werd gegrepen, methet gevolg, dat het geheel omsloeg en inde diepte verdween. Vijf van de opva-renden werden gered; de overige 16 le-den der bemanning kwamen om hetleven.

De burgeroorlog in China.

Na een onderhoud met den Paus, datprecies twintig minuten duurde, begavende bezoekers zich langs de historischeConstantijnsche trappen naar de basilicavan de St.-Pieters Kathedraal, waar zijwerden ontvangen door den Vaticaan-schen staatssecretaris Merry del Val, diehen naar het Pauselijk altaar begeleidde,waarvoor zij neerknielden en baden.

De hooge bezoekers keerden vervolgensnaar het koninklijk paleis terug, waarkardinaal Merry del val, vergezeld vanden pauselijken internuntius, een voor-loopig tegenbezoek bracht.

Het tegenbezoek van den Paus 'zalvermoedelijk in hetbegin van het komen-de jaar plaatshebben.

Langs den weg, welken dekoninklijkestoet volgde, hadden zich honderd-duizenden belangstellenden opgesteld, diehet koninklijk echtpaar levendig toejuich-ten.

Shanghai, 5 December (Aneta-Reuter).Shih Vu San, voorzitter van de provin-ciale vergadering van Anhui, heeft zichthans aan het hoofd gesteld van detroe-pen, die bij Pukov aan het muiten sloe-gen, en van andere troepen uit het Noor-den van Kiangsu en het Zuiden vanShantung, welke zich bij hen hebbenaangesloten, waardoor het aantal troepender rebellen langs den spoorweg vanTientsin naar Pukow thans, dertig duizendbedraagt.

Toen de souverein en zijn gevolg degrens van het Vaticaan door twee poor-ten van broos-djereikten, schouderde,! dcZwitsersche gardes de geweren, waarnade major domo van het Vaticaan, prinsMassimo, de deuren*van het koninklijkrijiuig opende, en de Koningin, vergezeldvan den Koning, door de en haïe op-gestelde hoogwaardigheidsbekleeders vanhet Vaticaan, naar de Sala del Tronettobegeleidde, waar dekerkvorst het konink-lijk echtpaar verwelkomde, dat zichover zijn hand boog om den ring vanSint-Pieter te kussen, waarna zij aan denPaus de leden van het gevolg voorstel-den, onder wie de fascistische ministervan Buitenlandsche Zaken Grandi, enhun dames, die, evenals de Koningin,in het wit gekleed waren.

Ten aanzien van Japan kan een aan-zienlijke consolidatie van de betrekkin-gen worden geconstateerd en onderlingeloyaliteit wordt van weerszijden betracht.

De Sovjet slaat met belangstelling dezeer snelle pacificatie van Afghanistangade en heeft de nieuwe regeering er-kend, zoodra zij gevormd werd en haaronveranderlijke vriendschap betuigde.

Hij besloot met te zeggen, dat d ealgemeene internationale po-sitievan de Sovjet is verbe-terd, doch dat haar veiligheidnaar buiten niet als zeker kanworden beschouwd.

Stimson's meening,

Financiën en Handel.

Soerabaia-call,6 Dec. 19 29.

MARKTNOTITIES.

Het aantal afdoeningen was heden weder-om zeer miniem met als grootste gedeelteder officiëele noteeringen als eigen-af-doeningen. Tot zichtbare zaken kwam menslechts in Amsterdam Rubber, zoowel promptals op maand-levering, en in Lindeteves,terwijl na-call nog een enkel stukjeKolonialeBank tot den vraagkoers in andere handenoverging. Ook in obligaties konden geenzaken worden gerapporteerd.

Frankrijk en ItaliëParijs, 5 December (Aneta-Nauen-Radio).

De besprekingen over de beperking dermarinebewapening tusschen Frankrijk enItalië zijn in een kritiek stadium gekomen,hetwelk tengevolge kan hebben,dat de'conferentie schip-breuk zal lij den, doordatBriand een memorandum zond,we Ik e, volgens de pers, eenvierkante weigering bevatom het Italiaansche stand-punt te aanvaarden. De bespre-kingen moeten gebaseerd zijn op eenmarine-pariteit van beide landen. Frank-rijk is echter bereid om zekere gezichts-punten van het vloot-probleem te be-spreken.

De pers verwacht niet, dat Italië dezienswijze van Frankrijk zal aanvaarden,zoodat een afbreking der besprekingenalgemeen verwacht wordt.

Naar gemeld wordt, is de verwerpingvan het standpunt van Italië hoofdzake-lijk toe te schrijven aan de omstandig-heid, dat Frankrijk genoodzaakt zou kun-nen worden op twee fronten den strijdaan te binden. Buitendien heeft Frankrijkeen koloniaal rijk te verdedigen, waartoein geval van nood een groot gedeelte dervloot zou moeten worden beschikbaargesteld, hoewel geloofd wordt, dat hetvoornaamste struikelblok Yugoslavie is,de groote vijand van Italië, doch door eenmilitaire overeenkomst met Frankrijk ver-bonden, dat eventueel de beschikkingover zijn vloot zou hebben.

PersstemmenDe Pers, hoewel met nadruk het groote

gewicht van het historisch bezoek in hetlicht stellende, verklaart, dat dit geenwijziging zal brengen in de bestaandeafwijzende houding der fascisten en her-haalt de jongste tegenspraak van hetbericht, dat Mussolini voornemens zouzijn om binnenkort een bezoek aan denPaus te brengen.

SOERABAIA-KOERSEN.

"int;en. Indeheur* afgedaan Vraay

Aandeelen.

Javasche Bank j2Obcsuinplo eert. 86 87Ned. Handel Mij. 164 167Adam Bank 182'/,N.l. Handels. Bank 157 159Kol. Bank 218 219H. V. A. 562 575Poerworedjo 70 73Vórstenlanden 148 151Adam Rubber 181 181 183Internatio 271/2 270'/, 272"2N. Scheepv.Unie 1913/4 1923/4Japanlijn 103/2 103 104K. P. M. 218 226Aniem N. R. 330N. I. Gas Mij. 243 242 244Lindeteves 151 150 152Alg. Expl. 176 179Kon. Olie 406/5 399/2 399/4 3993/4Tarakan 350Redjang Lebong 125 130N. I. S. 232"2S. C. S. ' 164S. J. S. 164O. J. S. 30Dcli Spoor 211/2 211 212Stroohoedenv. 120 119 121N.P.V. 100N.P.V.ad.f4oo.— 96Pr. Kali mas 80Sem. St. en Prv. 276Ijsfabrieken 25 30

Idem pref. 55 65Nimef ex. div. 105Mach. fabr. Braat 92/2N, V. Velodrome 100Helmig 15 30Marg Unie 380 360 380Calvé Delft a.e.v. 157 152 155Philips 497/2 475

Obligaties.

5% Ind. L. 1915 100/2 100/2 ÏOO5/»s'Vo , ■ 1916 lOOV2s'Vo „ „ 1917 100'/,5"/„ „ „ 1923A 100/24V2°/„„ „ 1929 953 4 96/84'/i°/.. . 1926 953/4 966'Vo doll. „ 2e serie 101 Vs IOI'/a6°/0 Java Hypothb. 102 1034°/0 Incassobank 81 Hl5% Soerab. 1927 954'(I% . '28 18 93'/,6° o Becker 1007% Parijs fl. 1047% D. Kali p. st. 1047 J/o Duitschland p. st. 104

DE SUIKERMARKT.Na het schrijven van ons rapport kwamen

gisteren nog eenige kleine transacties totstand n.l. totaal ca. 4 KJ tons S.H.S. Dcv emberk.n. Soerabaia tot f 12.-p. 100Kü. Verkooperswaren kleine Chineezen,koopers twee Britsch-Indische exporteurs. Tot dezen prijs bleefverder aanbod bestaan.

De export van Java gedurende Novemberbedroeg 86.995 tons, wat ver beneden deverwachting was.

D» buitenlandsche noteeringen waren alsvolgt:

Uimlnn terminal markt-iWhiles.

Dei 9 9 — —jan 9 974 - 3/4Maan 10 s'/« — 3/4Vlei l093/ 4 — —

Raws.Dec. 6 6 — —jan. 6IP/4 -'- 3Maan 7 5'A -|- 3AMei 8 3V4 — —

New- Vork:Dec. 1.85 — 6jan. 1.92 — 1Maart 2.04 — 1Mei 2.10 — —Juli s 2.14 — 1

Continental Crystals verkoopers Jan./Mrt.F. O. B. 9/7/2.

Voor zoover ons bekend kwam hedenmor-gen slechts een transactie tot stand n.l. 2cotons S H.S. April k.o. Soerabaia tot f i2'/2 p.100 KG., verkooper was een van de Euro-peesche exporteurs.

De markt sluit flauw op de volgende no-teeringen :

December k.o. Soerabaia f 11.90 koopers,f 12.— verkoopers. Januari/Maart Soerabaiaf 12/4 koopers, f 123/ 8 verkoopers.

Hoofdsuiker f IP/2 aanbod.

BATAVIA-KOERSEN.(Opaave fa. G. L. Sirks & Co.)

Batavia, 6 Dec. 1929.Afgedaan. Vraag. Aanbod.

Javasche Bank 312/2 320Cert. N.H.M. 1661/»N.l. Handelsbank 157/2Koloniale Bank 1163/4 119Adam Bank 182Cert. Eseompto 86/2H.V.A. 570Vórstenlanden 146 150Internatio 271Lindeteves 150 153Band.Kinine gew. 355

ld. pref. 148 150Scheepv. Unie 191/l 3/4(apanlijn 101 104Paketvaart 218 225N.I.S. 235Delispoor 21H/4S.C.S. 160 164S.J.S. 166 170Poerworedjo 70 75Simau 640 64 fRedja iq Lebong 130E.M.N.I. 240 250Tarakan 355Kon. Olie 400Holland-Siam 100A.I.M.E.M. 470 480Solosche E.M. 345G.E.8.E.0. 215Calvé Service ?0 doll. 32Smrg. Stbt. 277 /2Adam Rubber 181 185Basilam 90

Maandnnteerlnven SoerahaiaPoerworedjo 71AMhiii KuüDer 183 \MN.I.S. 234Kon. Olie 4(0 4023/4Alg. Exploratie 176 181Philips 480Marg. Unie 365

Lindesto gaat met den tijd mede.Als alleenvertegenwoordiger der Curtiss-

Airoplane-Export-Corporation ontving Lin-desto opdracht tot levering aan 'net Neder-landsch-Indisch gouvernementvan BCurtiss-jagervliegtoestellen van het type- Hawk,voorzien van de beroemde Conqueror-vlieg-motoren 4 625P.K.

De Curtiss-Corporation is een der grootstecombinaties op het gebied van de vliegtuig-industrie en van hetgeen daarmede verbandhoudt.

Zoo neemt Lindesto, die reeds tal van jarenaandeel heeft gehad aan de verschillende „vormen van transport te land en te water(bijvoorbeeld de electrische locomotievenvan B.B.C.vracht- en personenauto's, motor-

-1 ooten en vaartuigen, zooals üe fan v.d.Heyde's enz.) nu ook deel in het meestmoderne middel van vervoer, te weten datt'oor de lucht.

D e tijd, dat verlofgangers naar patria doorde lucht zullen reizen, nadert blijkbaar I

Hoover aan het woord.Washington, 5 December (Aneta-Reuter).

„Gaat voort met den arbeid en voert aczaken tot bloei", dat is het devies van deregeering", verklaarde Hoover in een toe-spraak tot 40u gedelegeerden, die nagenoegalle takken van de Amerikaansche industrievertegenwoordigden op de conferentie, waar-van het direct voel is om een permanenteorganisatie te stichten, teneinde met lutdepartement van Handel samen te werken.

Washington, 5 December (Aneta-Reu-ter). Stimson is van meening . dat, zoo-ver het de Vereenigde Staten betreft, dekwestie tusschen China en Rusland is af-geloopen.

Hun pogingen, gekoppeld aan dievan de andere mogendheden, teneindede vijandelijkheden te doen eindigen, heb-ben succes gehad.

De vooruitzichten voor den vrede wa-ren helder.

Chiang Kai Shek heeft drie zijner bestedivisies naar Punkow afgezonden om dentoestand te redden.

Verlaagd herdisconto.San Francisco, d December (Aiiela-Reuhr).

De h'vütiul Reserve Bourd heeft het tierdis-conto verlaagd tot 4'/2 pCt.

Singapore, 6 December (Aneta.)Opening.

Sheets spot 26.6Crêpe spot 27.—Sheets Dec. '^1A

„ Jan,Maart g--„ April/Juni ■"'"*De stemming is flauw.

Wiesbaden, 4 December (Aneta-Nauen-Radio). Het bestaande volksbijgeloofwordt als reden aangenomen voor het be-sluit der Brilsche bezettings-autoriteiten,om de Uniun Jack, die boven het hoofd-kwartier in Rijnland wappert, op 12 dezerneer te halen en de algeheele ontruimingop dien datum te doen plaatshebben, in-stede van, zooals oorspronkelijk wasvoorgesteld, op 13 December, welkebuitendien nog op een Vrijdag valt.

Naar gemeld wordt, waren de tommieszeer gekant tegen het denkbeeld om opVrijdag, den dertienden, naarhuis terug te keeren, omdat zij dit alseen zeer slecht voorteeken beschouwden.

Russische persstemmenMoskou, 4 Dec. (Aneta-Nauen-Radio).

De perscommentaren op de uitwisselingvan nota's tusschen Rusland en de Vtr-eenigde Staten vormen in hoofdzaak eenherhaling van de argumenten, teberdegebracht in het antwoord van Rusland,op den krijgshaftigen toon waarvan denadruk wordt gelegd, terwijl zoowel dePravda als de Isvestia de korle bewoor-dingen en de bruuske weigering daarin,van de tusschenkomst der VereenigdeStaten, toejuichen.

Deze schepen waren in allerijl gister-avond van hier uit naar lchang vertrok-ken.

Er werd gevuurd op de Brit-sche oor logsschepenSap/nsenLady Blrd; doch naar gemeldwerd, is daarbij niemand ge-troffen.

Nieuwe gevechtenHankow, 5 December (Aneta-Reuter).

Van den bovenloop der rivier wordt ge-meld, dat de troepen, die onlangs aan hetmuiten sloegen in Zuid- en Zuidwest-Hu-peh, met deregeeringstroepen slaagsraak-ten in de nabijheid van lchang, waar thansde strijd in gang is.

Elke stap van het echtpaar werd ge-daan in overeenstemming met het nauw-keurig ceremonieel, zooals dat, nalangdurige conferenties tusschen het Hofen de hooge autoriteitenvan het Vaticaan,was vastgesteld.

Het bezoek ging gepaard met konink-lijke staatsie, hoewel de optocht, waar-voor aanvankelijk plannen bestonden, teelfder ure om onbekende redenen ver-viel.

De Vaticaanschetractaten bezegeld

Vaticaan-Stad, 5 Dec. (Aneta NavenRadio). Het bezoek van het koninklijkechtpaar van Italië aan den Paus is eenformeele bezegeling van de Vaticaanschetractaten.

DE FRANSCHE BEGROOTING.Scherp wordt in het licht gesteld het

feit, dat de Vereenigde Staten den stapdeden, na maandenlang erom heen tehebben gedraaid, juist op het moment,toen Moskou en Moekden tot overeen-stemming waren gekomen op basis vande Russische voorwaarden, wat een tref-fende coïncidentie vormt, door de Ver-eenigde Staten geschapen, om te trachtenhun invloedssfeer in Alantsjoerije uit tebreiden.Belastingvermindering in Amerika.

Washington, 5 December (Aneta-Reu-ter). Het Huis van Afgevaardigden nammet 218tegen 19 stemmen een motieaan,om de belasting met een bedrag van 160niillioen dollars te verminderen.

„Full speed".Parijs, 5 December (Aneta-Reuter). De

regeering nam rigoureuse maatregelen omde parlementaire opstopping op telossen,door een motie in te dienen, van deaan-vaarding waarvan zij een vertrouwens-kwestie maakte, waarbij werd bepaald,dat de Kamer driemaal daags zitting zalhouden, de Zondagen inbegrepen, totdatde begrooting is aangenomen.

Deze motie werd met 350 tegen 142stemmen aangenomen.

Bij vonnis van den raad van justitie teMakasser is de faillietveiklaring uitgesprokenvan Lay Heang Tjhiong, handelaar, wonendete Endeh (b'lores).

De volgende faillissementen werden uitge-sproken door den raad van justitie te Batavia :

De te Batavia gevestigde N.V. Handel Mij.Roona en Co.

M. Wolf, commissionnair, gewoond hebben-de aan de Nieuwe Tamarindelaan No. 50 teBatavia, thans zonder bekende woon- of ver-blijfplaats in Ned.-Indië.

Faillissementen.

James Noonan .Washington, 4 Dec. (Aneta-Reuter).

James Noonan, president van de Arbeids-Federatie, is overleden.

Te hooge belasting.Berlijn, 4 December (Aneta-Nauen-Ra-

dio). Grootvorst Cyril, zich noemendehoofd van de Romanow-dynastie, die nazijn vlucht uit Rusland een toevluchtvond in de Zuid-Duitsche stad Coburg,is voornemens zich in Frankrijk tevestigen, in verband met de hooge ge-meente-belastingen, welke hij voor zichen zijn gezin heeft te betalen.

De scheuring in deNationalistische Partij.

Staat van beleg op Haïti.De godsdienststrijdin Rusland.DE INDISCHE COURANT

DE INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929 — DERDE BLAD.

AMSTERDAMSCHE KOERSEN. ONDERWIJS.KUNST. LEGER EN VLOOT.CULTURES.Indië's economische toestand.Aan het jongste nummer van de maandsta-

tistiek betreffende den economischen toestandvan Nederlandsch - Indië, welke als bijlagevan de Korte Berichten voor Landbouw,Nijverheid en Handel verschijnt, wordt hetvolgende ontleend :

In het vorig maandoverzicht werden eenigeindices besproken, die wezen op een mindergunstigen economischen toestand van de In-heemsche bevolking op Java en Madoera.Als oorzaak werd aangegeven de droogtemet als gevolg minder gunstige oogsten. Totomstreeks Maart kan men verwachten, datminder gunstige verschijnselen zich voordoen. Tot dien tijd zal de bevolking toemoeten komen met den voorraad en de totdien tijd nog te oogsten geringe hoeveelhedenproducten. Groote bijplant in October enNovember zou de patjeklik nog kunnenverzachten. De bijplant in October bedroegechter slechts 399.000 ha tegen 500.000 ha indezelfde maand van het vorige jaar. Maisis op 54.000 ha minder bijgeplantdan inde-zelfde maand van het vorige jaar,padi 24.000ha minder.

Amsterdam, 5 Dec. (Aneta.)(Vorige. Thans. Verschil.)

Javasche Bank 309 311 -|- 2Amst. Bank 178 178N.l. Eseompto Mij 85 85Cert. Ned. Handel Mij. 164 164N.l. Handelsbank 158 156 - 2Koloniale Bank 217 216 - 1Ned. Scheepv. Unie 192 194 ,-|- 2Kon. Paketvaart Mij 221 220 - 1japanlijn 101 101Holland Amerika Lijn 43 41—2N.l. Spoorweg Mij. 234 234Sem. Cheribon S. Mij. 162 162Sem. Joana S. Mij. 167 168 -|- 1N.l. Gas Mij. Nat. Bezit 240 250 -|- 10Internatio 273 273 — —Lindeteves 150 149 - 1Philips 502 491 -11v. Berckels Patent 200 200Kon. Olie 400 405 -I- .5Tarakan 355 369 -- 14Alg. Exploitatie Mij. 176 180 -|- 4Handelsverg. Adam 574 568 — 6Vórstenlanden 149 152 -|- 3Suiker Cultuur 228 230 -|- 2Poerworedjo 70 72 -|- 2Java Cultuur Mij 399 396 — 3Adam Rubber C. Mij. 182 181 — 1Soerowinangoen 200 195 — 5Basilam 87 87Sum. Rubber C. Mij. 136 132 - 4Kendeng Lemboe 225 220 - 5Malabar 360 362 -|- 2Dcli Maatschappij 331 331Cult. Mij. de Oostkust 98 98Simau 630 630Redjang 130 129 - IBoeton 170 172 -|- 2

Federatie voor stenografie„Groote".

Isadora Duncan's Russische jaren. Het marine-etablissement.J.A. van Haastert .Benoemd tot opziener (machinesteller) bij

het Marine - Etablissement te Soerabaia, J.P.Molanufc, ambtenaar van buitenlandsch verlofteruggekeerd, laatstelijk die betrekking be-kleed hebbende.

In het Archief voor de Java Suiker-industrie wijdt de redactie een In Memo-riam aan J. A. van Haastert, die in denouderdom van 72 jaren op 7 Novemberj.l. te Pasoeroean overleed. De heer J.A.van Haastert, was zeer bekend op hetgebied der rietcultuur en suikerindustrieuit de dagen, toen deze cultuur haar eerstegroote ontwikkeling doormaakte.

Idealen, teleurstel-lingen en ellende.

ln Juli 1921 ging Isadora Duncan naareen Londensche waarzegster en het orakelsprak aldus: „U zult gaan pp een langereis naar een land met een lichtblauwenhemel. U zult zeer, zeer rijk worden, ikzie millioenen om u heen, zelfs billioenen.U zult trouwen...."

Het kwam alles uit; maar alleen delichtblauwe hemelvan Rusland was echt:de millioenen waren de waardeloozeroe-bels van 1921, de echtgenoot was SergeiJessenin ....

Benoemd tot resp. baas-ernstvuurwerkeren onderbaas-ernstvuurwerker bij het Marine-Etablissement te Soerabaia, A.A.F. Snel, thansonderbaas - ernstvuurwerker en J. Kikkert,thans ernstvuurwerker bij genoemde inrich-ting.

KantoorstenograafNederlandsch 130 let-

Benoemd tot hoofdopziener(scheepsbouw)bij het Marine Etablissement te Soerabaia, H.Smakman, opziener (scheepsbouw) bij ge-noemde inrichting.Geboren en getogen in Indië, deed de

heer Van Haastert in 1875 zijn intredein de industrie, welke hij in verschillendefuncties 38 jaren zou dienen. Het jaar1882 bracht hem als tuin-geëmployeerdeop de sf. Wonoredjo en daarmede in deomgeving van Pasoeroean, welke hij sedertniet meer voor langeren duur heeft ver-laten. Omstreeks 1890 pachtte hij, tezamen,met eenige anderen, de sf. Gayam.

Benoemd tot baas-gereedschapsmaker bijhet Marine-Etablissement te Soerabaia, J.F.van Hoogland, daartoe ter beschikking gesteldvan den Gouverneur-Generaal van Neder-landsch-Indië

Rusland was niet veel meer dan teleur-stelling. In Irma Duncan's en A. Macdou-gall's beschrijving*) van deze jaren 1921—'22 en 1923—'24—daartusschen ligt eenDuitsche en een Amerikaansche tournee,daarna het einde—vindt men de aanvullingvan wat de danseres zelve en anderenreeds te boek stelden: nieuwebladzijdenuit de historie van deze verbijsterendromantische natuur, die als LaFontaine'skrekel was, en nooit dacht aan den dagvan morgen.

Militaria.Infanterie

Ingedeeld bij het lste marechaussee-batal-jon te Tjilatjap de per P.C. Hooft van ver-lof terugkeerende sergeant-majoor-instructeurVan de Grift; bij het lste garnizoens-batal-jon van Sumatra's Westkust en Tapanoeli,het sde en 3de bataljon infanterie resp. desergeanten Zandee, Maatman en Vrijens.

KantoorstenograafNederlandsch 165lettergrepen perminuut.

De gevolgen van de beruchte crisis uitdien tijd bleven echter ook Gayam nietbespaard, en zoo. moest Van Haastertzich in 1896 onder verlies van zijn ka-pitaal uit het bedrijf terugtrekken.

Het uitstaand bedrag van den pandhuis-dienst op Java en Madoera vertoont een zeergeringe stijgende tendenz. Het uitstaand be-drag bedroeg in Januari t.m. September 1929respectievelijk 57, 57, 60, 62, 60, 59, 58, 58en 59 millioen gulden. De stijging in demaanden Maart, April en Mei werd veroor-zaakt door de poeasa en is een normaalieder jaar wederkeerend verschijnsel.

De balanswaarde van de gouvernements-panden bleef ook in September zeer hoog inverhouding tot dezelfde maand van hetvorige jaar. Opgemerkt dient echter te wor-den, dat de balanswaarden de laatste maan-den toch nog aanmerkelijk lager waren dandie in de jaren 1924, '25 en '26.

De import in Java en Madoera van dehoofdzakelijk voor de Inheemsche bevolkingdienende groep artikelen, namelijk manufac-turen, garens enz. bleef tot en met Augustusop een hoog niveau. In September en Octoberis de import echter aanzienlijk geringer. InOctober werd slechts voor f 12.782.000.—geïmporteerd, hetgeen het laagste cijfer issinds December 1926.

ArtillerieReeds in deze 'jaren echter had zicheen hecht contact ontwikkeld tusschenhet toenmalige Proefstation Oost-Java enVan Haastert, waarbij de laatste metbuitengewone belangstelling deresultatenvan het veredelingswerk had gevolgd.

Overgeplaatst van de Ilde afdeeling veld-artillerie te Tjimahi naar het depot der mo-biele artillerie aldaar de adjudant-onderoffi-cier-instructeur Lous en omgekeerd de opper-wachtmeester-instructeur Van Velsen.

Op het eerste station in Rusland, waarhaar trein stopt, verdeelt zij haar lunch-mand tusschen dekinderen, en geeft hunop het perron een les in danskunst: zijkwam immers om op verzoek der Sovjet-regeering Rusland's duizenden kinderenhaar dans te leeren. Het leek haar uit deverte Terpsichore's paradijs.

GenieDictaatstenograafNederlandsch 130lettergrepen perm i n u u t.

Cross-rates. Bij het korps architecten, opzichters enaspiranten-opzichter van het wapen der geniebenoemd tot opzichter lste klasse (burger-ambtenaar) J.F.N, van Doorn, thans opzichterbij denplaatselijken geniedienst te Sidikalang.

Korten tijd nadat Kobus directeur vanhet Proefstation was geworden, werd aanVan Haastert de plaats ingeruimd, waarinhij 15 jaren lang belangrijk werk zouverrichten voor het Proefstation, en daar-mede voor de industrie zelve; in 1898 werdVan Haastert chef van den proeftuin vanhet Proefstation. Deze proeftuin droeg indie jaren een geheel ander karakter danthans, nu hij vrijwel uitsluitend ten dienstestaat van het kruisingswerk.

Amsterdam, 5 Dec. (Aneta.)

Amsterdam—Londen 12.0^'/2-New-Yorl- 2.4.7»/„-Parijs 9.757/ 8

1 -Java 99.VaProlongatierente

Maar op den eersten avond ter harereere deed zij haar Sovjet-gastheeren alversteld staan door hun te verwijten, datzij minderwaardige bourgeois waren—inkleedij en manieren, en omdat er eenFransch liedje gezongen werd. Lunat-scharsky zelf legde de zaak bij. Podvows-ky's jonge athleten hadden haar bewon-dering, maar zij 'vond hun kleedij niet„Grieksch" genoeg. En moesten jongensen meisjes niet zingend hand aan handgaan baden, als in Hellas...

Wegens evacuatie overgeplaatst van denplaatselijken geniedienst te Larantoeka naardien te Malang de sergeant-majoor-werkmanH. Kroon.Dictaatstenograaf

Nederlandsch 165lettergrepen perminuut.

Beursoverzicht. Benoemd tot opzichter (burger-ambtenaar)bij het korps architecten, opzichters en aspi-ranten-opzichter der genie Ramidjan, thanswaarnemend opzichter bij den gewestelijkenen plaatselijken geniedienst te Magelang.

Amsterdam, 5 Dec. (Aneta.)

Markt zeer lusteloos en teru?-loopend door gebrek aan zaken.

Olie iets beter.Margarine - Unie en Philips met eenig

aanbod.

In dien tijd'bestond er nog geen proef-velddienst op de ondernemingen; degeheele proefveld-techniek stond, ook bijde andere cultures, nog in haar kinder-schoenen. Voor de rietcultuur moest dezetechniek nog geheel worden ontworpenen bestudeerd en het is juist op dit ge-bied, dat Van Haastert, in vruchtbaresamenwerking met Kobus, bizonder be-langrijk oriënteerend werk heeft verricht.

Militaire administratieWat den uitvoer betreft van producten vanden Inheemschen landbouw, zij hieropgemerkt,dat de export van copra en kapok hooger isdan het vorige jaar. De prijs van copra isechter gedaald, zoodat de inkomsten van debevolking uit dit product waarschijnlijk gelijkzijn aan die van het vorige jaar. Deinkomsten uit den export van kapok kunnenomstreeks 10 a 20 pCt. hooger dan het vorigejaar geraamd worden.

De export van mais, gaplek en gaplek-meel uit Java en Madoera daalde sterk. Be-droeg de export van mais in de eerste 10maanden van 1928 148.959 ton, in dezelfdeperiode van 1929 bedroeg de export 109.096ton. De export van gaplek daalde indezelfde perioden van 44.644 ton tot 18.086ton, die van gaplek-meel van 232.565 tontot 94.865 ton.

De export van mais en gaplek-meel is tochnog betrekkelijk hoog.

De export-1929 vond echter in hoofdzaakin de eerste helft van het jaar plaats, nogvoordat de oogst zich minder gunstig lietaanzien.

Verleend is, wegens zesjarigen onafgebro-ken dienst in Nederlandsch-Indië, acht maan-den verlof naar Europa aan den majoor J.C.Paul, met ingang van 1 Augustus 1930.

KantoorstenograafEngelsch 100 letter-grepen per minuut.Rusland had meer teleurstellingen voor

haar. Het levensmiddelrantsoen van eenveertien dagen diende voor één feest, endanrestten er niets dan aardappels. MaarIsadora had twee keizerlijke Russischekoks; nooit at zij, op zwaar gedrevenzilver servies, het voedsel der armen inzooveel keizerlijke variëteiten: santées,pontneuf, souffièes, lyonnaises, boulanger,paysannes, rissolées a Ja vapeur, puréesau lait de chèvre, en lacet, en salade, etc.etc. etc....

De malaise.De export. M.G. D

Geplaatst bij het militair hospitaal te Wel-tevreden de officieren van gezondheid 2deklas I. H. W. Ehlhart en H. Hekking, resp.per P. C. Hooft en Sibajak verwacht, beidenbestemd voor den dienst hier te lande.

Bevorderd tot adjudant-onderofficier-zie-kenverpleger de sergeant-majoor-idem Sloo-ven, bij het militair hospitaal te Weltevreden.

Batavia, 5 December (Aneta). In aansluitingaan het overzicht van den importhandel,gegeven door den heerE. J. W e e n i n k, hadAneta een përsgesprek met den heer G.J.F.Goorissen, den voorzitter van deExpor-teursvereeniging, waarbij blijkt, dat deexport-handel er niet veel beter voor staat dan deimport.

De export is in het geheele jaar 1929geleidelijk, doch sterk achteruitgegaan. No-vember is de stilste maand geweest over degeheele linie in den export, terwijl de situatiehoe langer hoe slechter wordt.

In de thee wordt een ontstellend gebrekaan orders geconstateerd; er gaat nagenoegniets om, terwijl de prijzen voortdurendterugloopen.

De koffie gaat evenzeer achteruit. Deverkoopers van Palembang-robusta vragenreeds sinds geruimen tijd hoogere prijzen,dan die geldend zijn in de landen van con-sumptie.

Hetzelfde geldt voor witte en zwartepeper.

Tapioca is tamelijk hoog geprijsd, dochweinig verkrijgbaar door de droogte en hieren daar heerscht voedselnood, zoodat weinigvoor export beschikbaar is.

De situatie kan het duidelijkst gede-monstreerd worden door vergelijking van deexport-cijfers van de eerste tien maanden van1929 met die betreffende dezelfde periode in1928, waarbij de cijfers zijn: voor tapioca-wortelen respectievelijk: 18.000 en 44.000tons; voor gaplek : 95.000 en 232.000 tons ;voor mais: 109.000 en 149.000 tons ; voorrobusta-koffie : 24.000 en 40.500 tons.

De thee-export is vrijwel gelijk gebleven,evenals die van kapok, doch uiteraard tegenveel lagere prijzen.

De krach op de wereldbeurs is ontegen-zeggelijk van invloed geweest op de alge-meene situatie, terwijl waarschijnlijk dieinvloed in de naaste toekomst nog duidelijkertot uiting zal komen.

Vele zijn de publicaties, welke vande hand van Van Haastert of met diensmedewerking verschenen, over proefvel-den bij de rietcultuur, welkeproeven allewerden genomen in den proeftuin vanhet Proefstation. In het bizonder mogenhier de fraaie en heden ten dage nogactueele proeven worden gememoreerdover den invloed van het riet op dedaarmede in wisselbouw gecultiveerdegewassen, welke nog tot de beste be-hooren, welke tot nu toe op dat gebiedzijn genomen.

KantoorstenograafEngelsch 130 letter-grepen per minuut.

Sociale vraagstukken.Dat is een van de weinige humoristi-

sche varianten in deze Russische lijdens-geschiedenis. Haar dans werd geestdrif-tig toegejuicht ; maar haar school verloorweldra den Staatssteun : op tournée's totin den Kaukasus en in Siberië moest zijzelf er het geld voor verdienen.

De B. B. L.DictaatstenograafEngelsch 100 letter-grepen per minuut.

Door het hoofd van het bezoldigings-kantoor is den colleges en gezaghehben-den, bevoegd tot aanstelling van personeel,een rondschrijvengezonden.dat als volgtluidt :De nijpende ellende van die tournée's,

de voorhistorische automobiel-ongeluk-ken, de vervuilde treinen, de ettelijkemalen, dat zij zonder geld ergens op dui-zenden kilometers van Moskou „strand-de", tot een begeleider een jas verpand-de, tot er weer een paar dollar was...

Daarnaast verdient het vele, wat VanHaastert op het gebied der rietveredelingheeft gedaan, met erkentelijkheid te wor-den vermeld.

Ingevolge artikel 19, lid (2) van de B.B. L. 1925-'2B kan in bijzondere gevallenaanstelling plaats hebben van personeel intijdelijken dienst op een hoogere bezol-diging dan die voor personeel in vastendienst voor het betrekkelijk ambt of voorovereenkomstige werkzaamheden vastge-steld.

In de „maandcijfers betreffende den eco-nomischen toestand" is enkele malen gewezenop de sterke stijging in 1929 van den invoervan de groep artikelen : machines, werktuigen,toestellen, instrumenten enz., die in hetalgemeen wordt beschouwd als een indicevoor de welvaart van het Europeesche be-drijfsleven, meer speciaal van de Europeeschecultures. Er worden onder deze groep echtereen groot aantal artikelen opgenomen voorparticulier gebruik, die met de cultures nietste maken hebben, zooals bijvoorbeeld gra-mofoons, radiotoestellen enz. Speciaal de in-voer van deze soort posten is sterk gestegen.

Het onderstaand staatje geeft voor Java enMadoera een globaal inzicht bij welk soortvan artikelen in de eerste 9 maanden van1929 in verhouding tot dezelfde periodevan 1928 een toename (-|-), bij welke een af-name (—) van den invoer viel te constateeren.

Artikelen in hoofdzaakvoor particulieren. -|- f 2.205.000.—

Electriciteit: kabels, toe-stellen, dynamo's enz. -|- „ 2.095.000.—

Werktuigen, typografie,mijnbouw e.a. -|- „ 951.000.—

Stoommachines, stoom-ketels en motoren enz. -|- , 523.000.—

Werktuigen: hijsch-,pomp-, metaalbewerking,houtbewerking, ste.enbe-werking, distilleer- enbedrijfsinstallaties enz. -|- „ 1.071.000.—.

Werktuigen en toestel-len voor petroleum-, pa-raffine-, suiker-, thee-en rubberfabrieken enrijstpellerijen. — „ 780.000.—.

Ambacht- en land-bouwgereedschappen. -|- „ 366.000.—.

Kantoormachines entoestellen. -1- „ 326.000.—,

Totaal. -|- f 6.757.000.—.Uit bovenstaande cijfers blijkt, dat ook de

voortschrijdende electrificatie van Java eengroot deel van de vermeerdering van deninvoer van den post „machines, werktuigen,toestellen, instrumenten" enz. voor zich opeischt. De electrificatie betreft niet alleenlicht-installaties; in de cultures wordt voorhet bedrijf meer en meer van electriciteitgebruik gemaakt.

Steno-typist.

Hoewel de rechtstreeksche beteekenisvan het kruisingswerk in de richting,waarin dit door Kobus werd geleid, voorde practijk op Java niet zeer groot isgeweest, heeft toch deze periode grootebeteekenis gehad voor de daarop vol-gende jaren, die uiteindelijk, zij het langsandere wegen, dan toch met -dezelfdeprincipes als leidraad voor oogen totuitnemende resultaten leiden.

Dagen zonder voedsel of slaap... de grau-we misère.

Naar aanleiding van een door één derdepartementshoofden gedaan verzoek ominlichtingen terzake, is dezerzijds aanhet oordeel der regeering onderworpende vraag, bij welke gezaghebbenden debevoegdheid tot aanstelling van dergelijktijdelijk personeel berust.

Drie jaar daarna—drie jaar nieuwe mi-sère en nieuwe idealen—komt het einde :de autotocht in Nice, de woorden vanhet afscheid „Adieu, mes amis, je vais ala gloire".. . en enkele seconden daarnade groep verbijsterde vrienden rondomden kleinen Bugatti, waarin haar lijk lag... Typist.

De regeering heeft hierop beslist, datbedoelde bevoegdheid toekomt aan dengezaghebbende, die de bevoegdheid heefttot benoeming tot de betrekking, waar-mede het tijdelijke ambt het best te ver-gelijken is, dal wil dus zeggen die, ingemeld 8.8.L.-artikel aangeduid door dewoorden „het betrekkelijk ambt of over-eenkomstige werkzaamheden."

De auteur die eens, na al deze levens-beschrijvingen „het" leven van IsadoraDuncan zal schrijven, vindt een stof,rijker, vreemder en romantischer dan datvan eenig ander danseressenleven. Maarwelk een duistere en schrille kleuren zalhij te gebruiken hebben, naast de lichteen gloeiende

Administrateur „Tjilentab".Naar het Bat. Nbl. vernam, zal de ad-

ministrateur van de onderneming Tjilen-tab zijn functie moeten neerleggen.

Deze mutatie meegerekend, zijn in hetloopende jaar reeds een vijftal administra-teurs door de firma Tiedeman en VanKerchem bnvrijwillig van hun functieontheven.

*) „Isadora Duncan's Russian days and herlast years in France". Ed. Gollancz. 1929.

De bij dergelijke aanstellingen toe tekennen bezoldigingen wenscht de re-geering evenwel, voor het geval voortoekenning van een hoogere dan deorganieke bezoldiging aanleiding wordtgevonden, te binden aan een afwijkingvan ten hoogste 25 pCt. der organiektoekomende wedde.' Mocht het in zeerbijzondere gevallen noodzakelijk zijndaarboven uit te gaan, dan zal terzakeeerst hare machtiging dienen te wordengevraagd.

De Amerikaansche Tariefwet.Londen, 3 Dec. (Aneta-Reuter) In antwoord

op een desbetreffende vraag deelde ministerGraham mede, dat geen officiëele stappenwaren gedaan bij de Vereenigde Staten, ver-band houdende met de uitwerking van devoorgestelde verhoogingen van de Ameri-kaansche tariefwet op den exporthandel vanEngeland, doch zekere memoranda van han-delsbonden en firma's in Engeland, betrek-king hebbende op sommige verbruiks-ar-tïkelen, waren ter kennisse gebracht van debetrokken Amerikaansche autoriteiten, terwijlwerd gewezen op de resolutie van de ver-gadering van den Volkenbond, waarbij eentarief-verdrag in overweging zou wordengenomen, waarbij was bepaald, dat aan dedesbetreffende conferentie zoowel niet-ledenals leden van den Volkenbond zouden kun-nen deelnemen. Deze conferentie zou in deeerste maanden van 1930 worden gehouden.

De kwestie om in directe verbinding tetreden met de regeering der VereenigdeStaten, ten aanzien van de ontwerp-tariefwet,is in overweging genomen.

WETENSCHAPPEN.Synthetische rubber.Mutaties.

De slanke lijn!De vermageringskurender vrouwen.

De geneeskundige medewerker van deSunday Express slaat alarm over de nood-lottige gevolgen van defelle vermagerings-kuren, waaraan zoovele vrouwen en meis-jes zich onderworpen hebben, om een„jongenslijn" tekrijgen of in stand te hou-den. Hij verzekert, dat men zich in ge-neeskundige kringen ernstig over dezemanie ongerust maakt.

RADIO-RUBRIEK.RADIO-PROGRAMMA'S.

J.H. Goldberg.

New-York, 5 December (Aneta-Reuter).Edison beweert erin geslaagd te zijn omkunstmatige rubber te vervaardigen, wel-ke zal komen te staan op 16 cents(Amerikaansche) per pond.

Als grondstof wordt het zoogenaamdegolden weed gebezigd, een van de meestverspreide onkruiden in Amerika.

Nadere bizonderheden.New-York, 5 December (Aneta-Reuter).

Voordat hij naar Florida vertrok, zeideEdison, dat hoewel golden rod in zeervoldoende mate, zijnde duizenden plan-ten, gevonden was om daarmede proevente nemen, thans nog niet te schatten waswat de kosten zouden zijn voor de ver-vaardiging daaruit van synthetische rub-ber, noch of met het product handelsmo-gelijkheden zouden kunnen worden ge-opend.

De neurologen krijgen te doen metvrouwen, die haar zenuwen met langdurigeuithongering verwoest hebben. In velegevallen is de schade niet meer te her-stellen en tal van bekende vrouwen in deuitgaande kringen te Londen worden ge-waar, dat zij, behalve haar gezondheid,ook haar knappe uiterlijk kwijt zijn. Haarholle oogen en uitgeteerde lichamen zijnniet meer met schoonheidsmiddelen tecamoufleeren. Zij lijken wandelende ge-raamten.

Zaterdagmiddag.Van 12 uur tot 1.30 v.m. 3.8Rop 30 en

3.8Q op 106 Meter.Polydorplaten.

Cookery slow-fox. Piano-Duo.Summer is here. Slow Foxtrot. Piano-Duo.Lucky in love. Foxtrot.The varsity drag. Foxtrot.Just like a butterfly. Foxtrot.Under the moon. Foxtrot.Stille Helden (Duo Hofmann).Als de rozen bloeien (Duo Hofmann).Liebesgruss (Elgar) Orchest.Souvenir de MonaLisa. ValseBoston. Orchest.Lettre k Armand (Armand en Haagman)Orchest.Minuetto (Paderewski) Orchest.Nog een rondje voor mij (Duo-Hofmann).Uit het oog, uit het hart (Duo Hofmann).Souvenir de Moscou (Wieniawski) Violin(Ibolyka Zilzer).Deel 1 en 2.Du alter Stefansturm (Kreisler) Erica Morini,Violin.Old Folks at Home (Kreisler) Erica Morini,Violin.„Louise" (Charpentier) Fantasia.Deel 1 en 2.Le Roi de Lahore (Massenet) Arioso. Chantavec orchestre.Si j'étais Dieu (Marietti-Guinaud) Chanttavec orchestre.Carmen (Bizet) Habanera. Contralto.„ „ Seguidilla. Contralto.

Zaterdagavond.Van 6 uur tot 8 n.m. 3.8Rop 30 en 3.8Q

op 106 Meter.Polydorplaten.

Zacatecas. Marcha.La Paloma. Canción.Saxophobia. Foxtrot. Saxophone.Souvenir. Saxophone-Duo.Wer weiss, ob deine Augen lügen. Lied undSlow Foxtrot.Ich küsse Ihre Hand, Madame. Tango.On the night we did the boom boom by thesea. Foxtrot.Butternut. Foxtrot.Russian Lullaby. Boston. Piano.Lovely little Silhouette. Slow Foxtrot. Piano.Liebessehnen. Walzer-lntermezzo.Le Lac de Cóme (C. Galos) Orchest.Danse macabre (Saint-Saëns) Orchest.Deel 1 en 2.2. Ungarische Rhapsodie (Liszt) Berliner Sm

Vennootschap.Er is bewilliging verleend op de akte van

oprichting der te Tandjongpandan (Billiton)gevestigde N. V. „Zeetransport MaatschappijKiauw Lam" en der te Medan gevestigdeN.V. „N. V. Handel Maatschappij Kwong Wo".

Ervaren rubberhandelaren staan scep-tisch tegenover de nieuwe rubbersoorten achten het niet waarschijnlijk, dat diede rubber, welke thans aan de marktwordt gebracht, zal kunnen schaden.

WISSELKOERSEN.van de

Nederlandsche Handel-Maatschappij Soerabaia.

Soerabaia, 6 December 1929.Amsterdam ( T.T. Ned.-lnd. Crt. f 1003/,Rotterdam ('s-Gravenhage ( zicht „ . „ 1001/»Andere plaatsen in Nederland "/,%> duurder.Londen ( T.T. Ind. Crt. f 12.133/4(zicht „ ,, „ 12.M'/4Australië i ÏÏL " " ■ 12-02'/jAustralië { zichl . ; 12—New-York ( T.T. , , , 2.49-San Francisco ( zicht „ „ „ 2.48'/_Duitschland " - - - g>V«Frankrijk j J-T. - . . JgV.België zicht „ „ , 35-Zwitserland 3 d/zicht „ . 483/,Italië zicht . „ , i33/8Stockholm zicht . . . 67'/4Oslo zicht „ „ . 67-Kopenhage zicht , „ „ 67—Shanghai T.T. „ . „ 1.363/4Hongkong T.T. „ . , 1.07'/4Amoy T.T. . , „ 1.04'/4' (T.T. , , „ 1.22'/,JaPan { zicht „ , „ l.22'/«Manila zicht „ „ - 1.25'/*Singapore T.T. . „ . MO5/.Bombay (Madras ( T.T. . „ . 907/.Calcutta (Rangoon ( __

Q1 _Colombo ( 1.1. . - . "*»

In haar hartstochtelijk verlangen naarmagerheid hebben ook jonge vrouwen vande aristocratie tijdens het vasten azijn bijliters gedronken en op vruchtensappenhet leven trachten te houden. Eén meisjeheeft maanden lang op rauwe appelengeleefd.

De gedaalde tinprijs.

GEESTELIJK LEVEN.KERKNIEUWS SOERABAJA. Zulke vrouwen grijpen naar cocktails,

de vergiftigste vorm van alcoholhoudendedranken, als opwekkingsmiddel en eindi-gen met morphine en cocaïne.

Het is hoog tijd, meent de geneeskun-dige medewerker, om een kruistocht tegenvermageringskuren, cocktails en verdoo-vende middelen onder de vrouwen tebeginnen.

Protestantsche Gemeente.Soerabaia (Boeboetan.)Zondag, 8 December 1929.Hollandsche Dienst.

Half tien v.m.: Ds. J.A.R.Terlet.Bedieningvan den H. Doop. Collecte Kerkfonds.

Maleische Dienst.Acht uur v.m.: Inl. leer. J. W. Rumbajan.

Permandian jang Koedoes.O e d jo e n g-K e r k.

Maleische Dienst.Door Vlootpendita J. Westplat.

Loge de Vriendschap.Jeugddienst.

Half zeven «.m.: Ds. D.F. Bartlema.

Een diluviaal geraamte.Bij Boedapest gevonden.

De Magyarsóg berichtte, dat arbeidersvan een steenfabriek te CsillSghegy bijBoedapest een schedel en beenderen uitde klei hebben gegraven. Gelukkigerwijswerd deze vondst naar den directeur vanhet museum van Aquincum (de ruïnes,van het vroegere Romeinsche Borda)gebracht, die samen met de directeurenvan de archaeologische afdeeling van hetNationale Museum van Boedapest con-stateerde, dat de vondst uit het diluvialeijstijdperk afkomstig is.

Een hoofdartikel in de te Singapore ver-schijnende courant Nanyo Nichi-Nichi Shin-bun van 18 November j.l. zegt onder meerhet volgende:

Bij de overproductie van tin en rubber isnu nog de paniek gekomen op de beurs vanNew-York, en Amerika is de voornaamsteklant voor die producten.

In de Federated Malay States is thansechter het verbod uitgevaardigd om nogmeer tinterrein uit te geven of landbouw-gronden in mijnterrein te veranderen. Dezemaatregel zal vanzelf invloed uitoefenen opde tinproductie.

In de Chineesche mijnen, waar de produc-tiekosten betrekkelijk hoog zijn, zal men welgenoopt zijn om de loonen aanmerkelijk teverlagen en het aantal arbeiders in te krimpen ;die mijnen worden geleidelijk verdrongendoor ondernemingen met moderne Westerschemethoden. Door het thans uitgevaardigd ver-bod van uitgifte zullen wellicht vele Chi-neesche mijnen in Europeesche handen over-gaan.

Vele Chineesche mijneigenaren toch moetendoor deprijsdaling van het tin zware klappenhebben gekregen en zullen waarschijnlijkgaarne de gelegenheid aangrijpen — nu doorhet verbod van uitgifte van nieuw terrein dewaarde der bestaande concessies gestegenis — hun bezit van de hand te doen. Waarde productie van Chineesch tin zoodoendeafneemt, zal ook verkoop-met-verlies minderworden ; en het is daarom niet te verwachten,dat de tinprijs nog plotseling zal vallen.Integendeel, de prijs zal zich vermoedelijkgeleidelijk herstellen.

Toeban.Hollandsche Dienst.

Negen uur v.m.: Ds. K. Kostelijk.

Vrije Katholieke Kerk.D. Bernhard .Te Amsterdam is overleden de heer D.

Bernhard, directeur der N. V. Willem vanRijn's Technisch Bureau, gevestigd te Am-sterdam en Soerabaja.

Kenteekenend aan den zeer smallenschedel zijn het sterk terugloopendevoorhoofd alsmede de vooruitstaandekaken.

St. Bonifacius Kerk.Boengkoelpark-Serajoestraat-Darmo.

Zondag, 8 December.Half negen v.m.: Hoog Mis.

Uitslag van dè op 23 November 1929te Weltevreden, en op 30 November en 1December 1929 te Malang afgenoment xamens.

tergrepenper minuut.Aangemeld en opgekomen 21 candi-

daten. Afgewezen 4 candidaten.Geslaagd te Weltevreden: de dames

J. Stoltz„ K. J. M. Huijer, J. van Kempen,A. Th. 8011, A. H.S. Frisch-Brouwer,A. Th. E. Groeneveld, J. C. d' Arnaud,S. Weskin, F. R. W. Schweers, H. G. vanKampen, E. Jongencel, J. A. M. Paalman,C. A. Troostwijk, en de heeren G. Paulus,J. W. Eysink, Lo Bic Siang en Loa WanGiok.

Aangemeld en opgekomen 5 candida-ten. Afgewezen 2 candidaten.

Geslaagd te Weltevreden: de damesJ.A.M. Paalmao, K.J.M. Huijer en J.van Kempen.

Aangemeld, opgekomen en afgewezen1 candidaat.

Aangemeld, opgekomen en afgewezen 1candidaat.

Aangemeld en opgekomen 4 candidaten.Afgewezen 1 candidaat.

Geslaagd te Weltevreden: de damesL.E. yan Santwijk, J. Godijn en H.G. vanKampen.

Aangemeld en opgekomen 2 candidaten.Afgewezen 1 candidaat.

Geslaagd : Mej. L. E. van Santwijk.

Aangemeld en opgekomen 1 candidaatGeslaagd te Malang: de heer J. H. de Blij,

Aangemeld en opgekomen 11 candi-daten.

Geslaagd voor het stenografisch ge-deelte : te Weltevreden : mej. P. M. Jutde Bourghelles en te Malang: mej. E.J.Franken. Voor het volledig examen : teWeltevreden : mej. I. van der Mark, en teMalang: de dames B. Pelupessy, E. vanBraekel, J.C. Breedveldt Boer, M. L.Robert, O. H. Lauten, E. Valkenhoff, R.van Slageren en de heer .1. A. Rogier.

Aangemeld en opgekomen 6 candidatenGeslaagd te Malang: mej. C. Boutmy

en de heer Raden Soetjipta.Daar behalve de locale commissie voor

den Oosthoek ook een deel der per-manente examen-commissie bij het exa-men te Malang aanwezig was, kon, even-als dit bij de examens te Weltevredengebruikelijk is, direct, na afloop van hetexamen, de uitslag aan de candidatenworden medegedeeld en hun de diploma'sworden uitgereikt.

Ingetrokken het besluit waarbij de onder-wijzer der 3de klasse, Atmadinata, is over-geplaatst v.d. 2de H.I.S. te Bandoeng n.d.H.I.S. te Tandjongpinang.

Op verzoek met ingang van 2 Januari 1930eervol uit 's Lands dienst ontslagen deleerares b.d. H.B.S. te Semarang, mej. M. L.Scholten.

Overgeplaatst v.d. 4de Eur. school te Ban-doeng n.d. 3de Eur. school te Semarang, deonderwijzer 2de klasse, R. van den Broek.

Met ingang van 30 November 1929 over-eenkomstig haar wensch eervol ontheven vanhare tijd. werkz. stelling als onderwijzeresder 3de kl. a.d. sch. te Weleri, mej. A.Matheron.

Tijd. werkz. gesteld als onderwijzeres der3de kl. en gepl. a.d. Eur. sch. te Weleri,mevr. J.L.Groeneveld—van Noord, van bin-nenlandseh verlof b.b. v.d. Lande beschikb.gekomen, tevoren die betrekking bekleedhebbende.

Belast m.h. geven van lessen a.d. 2deopenb. Mulo-afd. der A.M.S. te Batavia, mej.J. Stassen, thans tijd. leerares a.d. H.B.S. teBandoeng.

Verleend wegens zesjarigen dienst achtmaanden verlof naar Europa a.d. plv. In-specteur v.h. Inl. onderwijs in het sde res-sort te Semarang, A. van Dijck, met ingangvan 3 Juni 1930.

Wegens zesjarigen dienst acht maandenverlof naar Europa verleend a.d. onderwijzerder lste kl. gepl. b.d. Mulo-afd. der A.M.S.te Buitenzorg, F.D. Heuvelink, met bepaling,dat hij zijn betrekking zal nederleggen op2 September 1930.

Gepl. a.d. openb. Mulo-afd. der A.M.S. tePoerworedjo de onderwijzer der lste kl.,W. J. H. van Lindert, thans tijdelijk aan dieschool geplaatst.

Benoemd tot: onderwijzeres der 3de kl.b.h. openb. W.L.O. de tijdelijk onderwijzeresder 3de kl. bij dat onderwijs, gepl. b.d. openb.H.I.S. te Poerbolinggo (Noord-Banjoemas),mej. E.M. Franssen Herderschee ;

onderwijzer der 2de kl. en gepl. a.d.Eur. sch. te Pamekasan-Tarakan, Th. J. A.Holleman, daartoe ter beschikking gesteldv.d. G.G. van Ned.-Ind.

Met ingang van:12 December 1929tijdelijk werkzaam gesteld

als fröbelonderwijzeres en gepl. a.d. openb.H.I.S. te Kendal (Semarang), ten behoeve vande voorbereidende klasse dier school, mej.J. Smit, part. te Jogjakarta, tevoren die be-trekking bekleed hebbende.

12 Dec. op verzoek eerv. ontheven als tij-delijk fröbelonderwijzeres a.d. openb. H.I.S.te Kendal (Semarang), mej. Raden AdjangMoerdinah.

2 December 1929 belast m.h. geven vanonderwijs gedurende 2/3 schooltijd a.d. H.C.S.No. 2 te Makasser, mevr. A.W. Beunk-Buth,thans tijd. onderwijzeres der 2de klassea. dieschool.

SPORT. vindt haar oorzaak in een verzoek van deS.V. „Fiscus" om, zoo mogelijk, C.V.V. involledige opstelling te mogen ontmoeten,hetgeen op gewone werkdagen moeilijk gaat,in verband met de gouvernementscursussen,die vele C.V.V.-spelers in de namiddagurenvolgen. Voorwaar een sportieve geste vanonze belasting-menschen 1

ATHLETIEK.Vaardigheidsproeven.

VOETBAL.Feestavond der kampioenen.

Bizet.Bestaande uit vier deelen:

Pastorale.: Intermezzo.

"MI. Menuet.'IV. Farandole.

11. Madame Rita Oger—Jansen, Zangeres, a.d.vleugel D. Wins.o.a. Erstarrung F. Schubert.

Trepak Moussorgsky.Wer hat das Liedleinerdacht? G. Mahler.Romance Cl. Debussy.L'Attente C. Saint Saëns.Romance de Mignon A. Thomas,

lil. Intermezzo.IV. Madame Rita Oger — Jansen, Zangeres,a.d. vleugel D. Wins. .o.a. Een Vrouwke gezwind te spinnen zat—G. van Antheunis.

Old English Songs, arranged by TheoMarzials.a. Early one morning.b. lt was a lover and his lass.Voici la Noël, Chanson de la VieilleFrance.

fonie-Orchester.Deel 1 en 2.Raff op. 85 No. 3: Cavatina. Paul Godwin,Violinist.Thaïs-Méditation (Massenet) Paul Godwin,Violinist.Berceuse de Jocelyn (Godard) Chant avecorchestre.Hymne d'amour (Lionnet) Chant avec orch.11 Pagliacci (Leoncavallo) Prologo. Baritone.11 Barbiere di Sevilla (Rossini) Largo alFactotum. Baritone.11 Barbiere di Siviglia (Rossini) Una Vocepoco fa. Sopran.Deel 1 en 2.

De Phohi.Overzicht van de uitzendingen van den

Phohizender, te Huizen, Holland, op eengolflengte van 16.88 Meter.

V r ij d a g, 6 Dec. 1929.1. Versterkt klein Orkest.

1. Ouverture „Chal Romano" (Gipsy Lad)Descriptive Overture — Alb. W. Ketelbey.

2. Herbstrosen Walzer Josef Strauss.3. L'Arlesienne — Suite No. 11. — Georges

De G.S. en S.V. „Tiong Hoa" organiseertaanstaanden Zaterdagavond een feestavondter gelegenheid yan het behalen van het5.V.8.-kampioenschap 1929-1930. Het feestvangt aan 's avonds ten 8,30 uur in hetKunstkringhuis op Embong Malang en zalonder andere worden opgeluisterd door dedanseresjes van het Grand Casino. Dat hetden Chineeschen voetballers op dien avondniet aan gelukwenschen zal ontbreken, be-hoeft geen betoog.

Zondag a.s. zal, zooals indertijd reeds ge-animeerd, een aanvang worden gemaakt methet afnemen van de vaardigheidsproevenvoor den Bond van Lichamelijke Opvoeding.Alsdan zullen 's morgens om kwart voorzevenen circa 40 deelnemers starten voor den.duurloop van 9 K.M. door Soerabaia. De tevolgen route publiceerden wij reeds vroeger.De starten de finish zijn op het sportterreinder H. B. S. Ketabang. Het restant van deproeven (loopnummers op korten afstand,springen en werpen) zal worden afgenomenZaterdagmiddag, 14 dezer.

ILe galant berger.Bonjour Suzon.

V. Versterkt klein Orkest.4. Balletmuziek uit de opera „Faust" Ch.

Gounod.5.a. In Hong-Kong. (Straszenscene) Fr.

Humphries.b. Serenata Lamentosa Fr. Humphries.

6. Auf Wiederhören (Potpourri) LeopoldWeninger.

(Pêle—Mêle. Knick -knacks.)7. Marche Finale.VI. Sluiting—Wilhelmus.Overzicht van de uitzendingen van den

Phohizender, te Huizen, Holland, op eengolflengte van 16.88 Meter.

Zaterdag, 7 Dec. 1929.I. Wilhelmus — Opening.11. Versterkt klein Orkest.

1. Kadetten-Marsch J. Ph. Sousa.2. Estudiantina-Wals Em. Waldteufel.3. Ungarische Lustspiel Ouverture Kéler

Béla.4. Vier Indische Liebeslieder Amy Wodd-

forde-Finden.

Kantoor - voetbal.Zaterdagmiddag zal op het S.S.-terrein op

Patjar-Kling de competitiewedstrijd tusschenFiscus en C.V.V. II plaatshebben. Dat dezeontmoeting op Zaterdag werd vastgesteld,

(Quatre Chants Indous. Fpur Indian LoveLyrics.)I. Tempelglocken (Les Cloches du Temple.)

(The Temple Bells.)11. Verzweiflung (Désespoir.)

(Less than the Dust.)111. Liebeslied ausKashmir (Chant Kashmiri.)

I (Kashmiri Song.)IV. Bis zum Erwachen (Jusqu'au Reveil.)

(Till I wake.)111. De heer Sylvain Poons—Liedjes, Mono-logen, etc.o.a. Poging tot zelfmoord.

Het Mannetje met een petje op.. IV. Versterkt klein Orkest.5. Fantasie „MadameButterfly" G. Puccini.

V. 2de optreden Sylvain Poons.VI. Versterkt klein Orkest.

6.a. Baci Al Buio (Küsse im Dunkeln) G.de Micheli.

b. Baby spielt Soldat G. de Micheli.(Humorist. Marsch.)

7. Tempo ! Tempo ! (Schlager-Potp.) NicoDostal. -8. Marche Finale.VII. Sluiting — Wilhelmus.

I EILUXOR-THEATER E II ===== HEDEN- EN VOLGENDE AVONDEN - I

I met CHARLES FARRELL en MARY DUNCAN. INaar den gelijknamigen roman door Tristam Tupper Een verhaal van vlammende hartstocht, liefde en berouw.

Het aangrijpende verhaal v een moderne Maria Magdelena, wier zonden vele waren, doch wier ziel gelouterd werd door hare innige,eerlijke liefde voor een jongen man, wiens hart rein gebleven was.

I gÉ^T Personen beneden 17 jaar hebben geen toegang. Met orcfaest Onder leiding VBH den Keßf NfEUWENHUIS 6HP De ërootste en mooiste Fox Super-Special. II BPT ZONDAGMORGEN 8 DECEMBER A.S. 10 UUR, GROOTE BIOSCOPE - VOORSTELLING VOOR KINDEREN: II „TILLIE'S VERSTOORDE LIEFDE". I

ENTREE F 0.60 OP ALLE RANGEN. |

a ) APOLLO-THEATERheden- en volgende avonden.

1 ROD LA ROQUE en MARCELINEDAY I

■ „Prins Achmad ZahrT. 1(The one Woman Idea)

Het verhaal speelt zich af in het verre mystieke Oosten, aan het Hof van Prins IAchmad Zahn, een echt Oostersch verhaal.

m^ mr.. Kinderen beneden 17 jaar hebben geen toegang!m Een Fox Super Speciaal.

Maandag a. s.| iiM mix [x zün nmmm tony. in je doone n h t i s |

0 Mixed Pickles \wjÊm worden bereid van fijne

jonge augurkjes. uitjes en ÊfÊr bloemkool, met toevoeging ji

van zuivere azijn en geurige W\# kruiden. De heerlijke smaak m"m dezer jonge groente geeft W.M tezamen met het geurige mJf aroma der azijn, aan Tiele- KK man & Dros' Mixed Pickles Jljm een fijnen, pittigen smaak, KK die echter nooit te scherp is. jÊ

Tnelemam

VESTIGT Ute Zeist.

l 40° o 1I KUNT U I

II BESPAREN IDOOK BIJ §

G. MAGER IJUWELIERS (in LIKWIDATIE) I

Passer Besar 45. Soerabaia

UW CADEAUX Ite koopen. 1

Klcia voorbeeld van onze Likwidatie-Prijzen.GOUDFN CAMEERING f 10,- thans f6-, HEEREN ELECTION HORLOGE CHRONO-METER (14 krt. GOUD) op 16 steenen loopend

van f 75,- nu voor f 45,-SALONKLOK met GONG van f 30,- nu f 18,-GROOTE STAANDE KLOK met ZWAREN GONG

van f 110,- nu voor f 74,50

Uitgebreide LIKWIDATIE - PRIJSCOURANT,waarin alle kortingen vermeld zijn, wordt opverzoek GRATIS toegezonden.

I^j>^^;icc AmrW

B^L^l i *^f S.O mWJn\mm [m '^ fA^CTA

fl urn IMPORTEURS G.HOPPEN3TEDT■BBMMnH BATAVIA. iEMABANO, SOERABAIA. PAOAN& H

I Kruistocht per K. P. M. II1930 I

Een maand op reis met het ID.S.S. „Op ten Noort" I

naarHONGKONG-MANILA

DE MOLUKKEN

lenhet eiland

VERTREK van BATAVIA 7 FEBRUARI 1930via Soerabaia - Tarakan - Hongkong - Manila - MenadoKema - Ternate - Ambon - Banda-Neira -. Alor - Bali I

TERUG te BATAVIA 6 MAART 1930Nadere inlichtingen worden op aanvraag gaarne vérstrekt

door het Hoofdkantoor der

KONINKLIJKE PAKETYAART MAATSCHAPPIJ IKoningsplein, WELTEVREDEN - Afd. Toerisme en reclame.

■■■■■■■■■■■I

NOROOEUTSCHEff LLOYD BREMENPassagiersdienst via Singapore - Colombo -- Port Said -- naar

- Genua -- Rotterdam -- Hamburg - . -_. PASSACEPRIJS VAN BATAVIA NAARVertrekdata van Singapore: n lruj, u ..*'' — Genua — R'dam — Hamburg

s. s. „Saarbruecken" 20 Jan.' '30 , 775 _s. s. „Coblenz" 17 Feb. „ middenklasse:m.s. „Fulda 17 Mrt. „ Buitenhuts. s. „Trier 14April „ f 550.- f 575.--s. s. „Derfflinger" 12 Mei . Eenpersoonshuts. s. „Saarbruecken" 9 Juni „ f560- f585-. S. „Coblenz" 7 Juli Binnenhutm.s. „Fulda" 4 Aug. „ f 515.— f 540.—S. S. „Trier" 1 Sept. Uitzondering s.s. „Derfflinger".S. S. „Derfflinger" 29 Sept. "„ Eenpersoonshuts. s. „Saarbruecken'i 27 Oct. „ f 585~

D . uf 610-

-s-s. „Coblenz" 24 Nov. „ . ... Bu,tenhut , fm _m.s. „Fulda" 22 Dec. ", ' 575-

BinnenhutfMa

f 515.- f 540.-

In deze prijzen is K.P.M, passage Batavia-Singapore lste klas inbegrepen

Veranderingen voorbehouden !Voor nadere inlichtingen wende men zich tot de agenten:

N.V. BEHN MEYER & Co. H. MIJ.BATAVIA

HBe Afdeeling Passage. Malakkastraat 34. Telef. Batavia No. 66

DE INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929 — DERDE BLAD

OE INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929 — DERDE BLAD.

I LET OP AL JOLSON In MPE JAZZ ZANGER" LET QP AL JOLSON In „DE JAZZ ZANGER"

! PRINCESSE THEATER !A Met Blits.Orkest Heden VOOr het laatst: Met Blits-Orkest Zz „DE ZUIDZEE ZWENDEL" z

Met Blits .Orkest Vanaf morgen (Zaterdag) en volgende avonden: Met Blits* Orkest Zy De komische film: _7 „MILLIONNAIRS" A** met Vera Cordon Louise Fazenda en George Sydney. Bekend uit de films „De Cohens en Kelly's" en „Verdwaald aan het Front." NJJ ZONDAGMORGEN 8 DECEMBER 11 UUR V. M. KINDERVOORSTELLING: " <"E RIN-TIN-TIISF in „EEN KWEET IW DEN WA C H T.» \R LET OP AL JOLSON In „DE JAZZ ZANGER" LET OP AL "jQLSQN In „PE JAZZ ZANGER"

I KRANGGAN-THEATER Heden en vo,9ende avonden II - presenteert het filmkantoor K. GAMISCH I

IHET SUPERIEURE FRANSCHE MEESTERWERK ~^TZZZZZZIZ De iterol w°dt eru,d d°°r der Dutschen filmrtist ICAGLIOSTRO Jflß N HANS STÜWE E

f , * Ê J| Hij is imposant sterk ridderlijk

Leven en liefde van een groot avonturier fIHHH renée héribel, IWat weten wij van het leven van den genialen avonturier %» » de Fransche filmartiste, vertolkt de rol van Lorenza. Zij geeft aJoseph Balsamo, die onder het pseudoniem GRAAF CAGLI- "^W^^^Hj^Bj eenvoudig en aangrijpend spel. ■OSTRO in de geschiedenis staat aangeschreven ????????? >^ J, ■ ■ j» Hj| m"« j^ mj-

IWijkennen eenige van de daden zijns levens, maar wat ging er y *mm iwi k!■■% 1

in de ziel van dezen mensch om??????? /| als jeanne de la Motte is een zinnenbedwelmend wezentje, voljffA hartstocht en beweeglijkheid. I

Wl6 KGnt CAGLIOSTRO??? Het GEKLEURDE gedeelte in <*eze film munt uit door zeer ICAGLIOSTRO is een film van buitengewone schoonheid. «Hk. ***** gedistingeerde k,euren> IBijzonder heldere fotografie. Buitengewone tafereeltjes van kunst

_-__^______^_ Mra__^^_ledereen moet CAGLIOSTRO zien !!!!!!!!!!!!!!!!

zijn de dorpscènes. Deze mooie film is gedeeltelijk gekleurd. Als extrafilm: Einde Haagsche Vredesconferentie.

Voorspel v/h orkest „le Tremolo" grande fantaisie de concert Qe J Oemersssman. Solo voor fluit, voorgedragen door den Heer F. Wedemsysr.

Pfiiiinnn nriï-von Orkest onder leiding van MARTIN GROBK Pniinnno nnlrlin IUCWUIIC (JriJZCll Verboden voor personen beneden de 17 jaar. UUU|JUnS yGIUIQ. INiettegenstaande de hooge kosten, aan het huren van dit filmwerk verbonden, vertoonen wij dit meesterwerk toch tegen gewone prijzen.

|„«i w*T SPOEDIG .n LUXOR: ■■, ■„DE PRINS-STUDENT van OUD HEIDELBERG". IRA MON NOVARRO eu NORMA SHEARER. I

DE GROOTSTE OPERETTE-SCHLAGER VAN DIT JAAR. DE PREMIERE TE SOERABAIA. I

DIE KALE WITTE MURENdoen zoo ongezellig aan.

Beschildert ze met onzebeslist niet afgevende, sanitaire

MUURVERF „FRESCOUNE"

ü heeft keuze uit 30 verschillendekleuren.Kleurboekje zenden wij U op aanvragegaarne toe.

REGNAULT'S VERFFABRIEKENa&susr* SOERABA|A

"mmmm■^■««^ mmwmmmmmmmJ

au▼▼▼▼ w▼▼▼▼▼▼ wvw*r v ▼v▼*!

1 1 MAISON „LA GAIETÉ"ï II■£ L DANCING - CABARET ■■ RFSTAURANT *

I C TWEE BIJZONDERE FEESTAVONDEN BAL DE DiVERTiSSEMENTS Z4|■► u VRIJDAGAVOND ZATERDAGAVOND E^l1^ DINER"DANSANT -|w A SPECIAAL MENU è F- per couvert: - - * JIf M F 4|1^ g Potage Dartois Oeufs è la Russe

IL p Canapés au Salpicon Consommé AulagnierSuprêmes de Poisson Edouard Sept. Matèlot de Poisson r\

W K Grenadins deVeau piquésen Bordure Gigot d'Agneau Chevreuil %t® Sorbet Maltaire Sorbet Chambertin A

Petits Pols & la Fran^aise Cuissons de Volaille è I'Archiduc NB Pigeonneaux far^is Compote Asperges glacées Sce Tartare Q AM

Glacé Georgette Glacé Princesse fT JllM Fruit Fruitr> Mocca Mocca IX► SBezoekers van het Restaurant betalen geen entree en hebben vrijen

toegang tot de Dancing.

Geen STOFFIGE PLATEN meer!Prijs per stuk f 2.25

B^"^^lÉ^""'^^^^^^"— tigd worden.Muziekhandel „GLORIA"SOERABAIA - MALANG 211 e

Abonneert U op:Adverteert in :

„RIET en BIET"orgaan voor de Suikerindustrie in IndiS en Nederland.Populair-wetenschappelijk maandblad. Interessante artikelen.Directie: l A. Bbandks

\ Q. A. TIKBING'■ Gravenhage, Vogelkersrtraat 48.

Niet alleen profiteert de geheele Oost-hoek van de rijke oogsten, doch op grooteschaal hebben verzendingen naar Midden-en West-Java, naar de Buitengewesten enSingapore plaats.

„Er is- niets mee tebeginne n".

In Valcoogh vertelt EmmyJ. Belinfanteover een gesprek, dat ze heeft gehadmet den heer F.U. Schmidt, die 't volgendejaar veertig jaar bij het onderwijs zalzijn. De laatste acht jaar van zijn onder-wijzersloopbaan was hij hoofd van eenschool in de Willemstraat te Amsterdam.

Hoe groot de jaarlijksche oogst uit dezestreken eigenlijk is, valt niet met juistheidna te gaan. De afvoer naar Malang heeftplaats per draagkoelie, doorgaans zelfopkooper, met sapTkarren, pikolpaardenof motoromnibus van Batoe uit.

Het bleek, dat de aanval afdoende wasgeweest.

Om halftwee werd een gedeelte van destralen stopgezet. Met behulp van fakkelsen electrische lantaarns werd voorzichtighet geheele pand afgezocht om naar delaatste restanten van het vuur te zoeken.

Alleen het sousterrein heeft niet van hetvuur te lijden gehad, doch dit was her-schapen in een waterval.

Van het geheele perceel is dus nietsmeer gered : alle kamers van het hoogeen ongeveer vijftien meïêr diep zijndehuis zijn radicaal uitgebrand, zoomedede vliering.

Niet gered.Het was pas halftwee, toen de vlammen

definitief waren geweken. Behalve eenrosé. gloed boven de vliering was hetachter de elf groote ramen donker. Entoen ook de vliering en het dak warenafgebluscht, kon men de sterren van dennachthemd tusschen de kapspanten zienflonkeren.

GEMENGD NIEUWS.

Kort daarop werden drie leden van debende bandieten gearresteerd, onder wiehet jongemensch, dat van den geestelijkeeen slag op het hoofd had ontvangen. Hetwas alleen aan de bemiddeling van dengrijsaard te danken, dat de bandieten nietop staanden voet werden neergeschoten,want men weet, dat men in China metdergelijke menschen weinig omslagmaakt.

Hij slaagde erin om met schier boven-menschelijke kracht op het hoofd van eenvan de jongelieden een slag toe te bren-gen, waarop de overige bandieten vlucht-ten en den geestelijke verder ongemoeidlieten, die naar het naastbijzijnde dorpjesnelde om zich daar onder de bescher-ming van een compagnie militairen testellen.

In het volle daglicht sliepen zijn bewa-kers en de oude man, die het pistoolgreep, dat op den grond lag, liep van debinnenplaats weg, waar hij opgeslotenwas en trachtte te vluchten. De deurkraakte echter zóó luid, dat debandietenontwaakten en zich op hun gevangenewierpen om hem hun pistool afhandig temaken. Het wapen was onbruikbaar enwilde niet afgaan, de greep van den grijs-aard was zóó stevig, dat men het hemniet kon ontrukken.

Een losprijs van 35000 dollars werdgeëischt. Onderwijl baden de leden vanzijn congregatie en een groote vrienden-kring tot den Almachtige voor zijn vrij-lating. Deze kwam plotseling' op denMaandag na zijn gevangenneming.

gelicht en gedwongen was om barrevoetsvele mijlen te wandelen met slechts zijnnachthemd tot beschutting tegen de barrekoude. Dag en nacht werd hij door tweebandieten bewaakt.

Ze zijn niet opvallend ondeugend;daartegen ware nog iets te doen, maar eris niets mee te beginnen, 't Is om wan-hopig te worden. En er zijn veel zieken enzwakken: tuberculosen, geslachtsziekenzelfs onder, het is treurig. leder onder-wijzer in Amsterdam doet die ervaring op.Hij ploegt op rotsgronden".

„Ja, daarmede is het treurig gesteld",was het antwoord. „Ik bedoel de zesdeen zevende klassen : het gewas van 1917en 1918. Het zijn de kinderen, die in hetergst van den mobilisatietijd werden ge-boren, de vader aan de grens, moeder enkinderen ondervoed, allen even nerveusen onder abnormale omstandigheden op-gegroeid.

Na over zijn werk voor de drank-bestrijding en de positie van den tegen-woordigen onderwijzer te hebben ge-sproken, vroeg mej. Belinfante den heerSchmidt, hoe hij dacht over de kinderenvan dezen tijd.

Bedoelde militaire autoriteiten hebbenerin toegestemd om alle financieele voor-deden, welke uit de verkleining van hetleger voortvloeien, voor andere doelein-den van het leger aan te wenden.

JAPAN.Reorganisatie van het leger.

De meening van hooge militaire offi-cieren, ten aanzien van het plan om hetJapansche leger te moderniseeren doorhet te verkleinen met vier leger-divisies,is thans bekend, zoo meldt de JapanAdvertiser.

Te Malang worden de vruchten, inhoofdzaak djeroek keprok en manis, opden grooten gèmeente-pasar Patjinan ver-handeld. Tegen den tijd dat de oogstafkomt, zijn talrijke vruchtenhandelarenaldaar aanwezig om deze zoo gewildevruchten bij duizenden tegelijk van eige-naren der tuinen of van de opkoopers afte nemen. In den drukken oogsttijd zietmen dagelijks in Noordelijke richting,meest naar Soerabaia, van vijf tot tienautovrachtwagens volgeladen met mandeudjeroeksr vertrekken, terwijl per S. S.eveneens dagelijks vier- soms zeshonderdkisten, gevuld met deze vrucht, verzondenworden. Deze verzendingen duren naargelang de grootte van den oogst, vandrie tot vier maanden aan één stuk. Hier-uit blijkt wel, dat de oogsten enorm zijnen er heel wat in deze vruchten omgaat.

Hond in uitgelatenbui de oorzaak.

In de Tel. van 4 Nov. lezen wij:In den afgeloopen nacht om halfeen

heeft een zware uitslaande brand de buurtvan de burgwallen en van den Zeedijk inrep en roer gebracht. Van alle kantenkwam publiek toeloopen, en in een oog-wenk stond de smalle Oude Zijds Achter-burgwal zwart van het volk.

Felle brand op den Zeedijk.

Het is ons niet mogen gelukken vastte stellen, op welk tijdstip de eerstedjeroektuin in deze streken werd aange-legd, en door wien de eerste planten ofpitten werden uitgeplant of uitgelegd. TePoenten treft men zeer oude boomen

aan, die wij hebben geschat op 35- a 40-

-jarigen leeftijd. Zij droegen bijna nietmeer.

De tuinen

Wij vroegen den eigenaar, of hij dezeboomen zelf geplant had, hij vertelde,dat zijn vader ze had geplant, terwijl dejongere boomen, uit tjangkokans, doorhem zelf in den grond waren gebracht.De tani kon ons mededeelen, dat ookzijn grootvader reeds een djeroektuinbezeten had. Te oud geworden zijnde,had zijn vader den tuin verjongd doorde oude, haast geen vrucht meer dra-gende, boomen te rooien en te vervangendoor nieuwe tjanghvkans.

Bij benadering zou men dus ongeveerkunnen aannemen, dat de djeroekcultuurin deze streken reeds 80 jaren geledenbestond. Het is aannemelijk, dat de dje-roekkweekers hun aanplantingen telkensvernieuwden, zoodra de productie derboomen sterk was achteruitgeloopen.

Men gelooft, dat de voorgestelde in-wendige verbetering van het leger dooreen vereenvoudiging van het aantaldivisies, Japan in een nadeelige positiezou plaatsen ten opzichte van de Wes-tersche naties. Daarom hebben deJapan-sche legerautoriteiten besloten om devrijgekomen gelden voorloopig slechtsvoor een paar onderafdeelingen van hetleger te gebruiken, terwijl later, als dealgemeene financieele toestand van hetland vooruit zal zijn gegaan, ook deandere afdeelingen weer „op peil" gebrachtzullen kunnen worden.

De vermindering van het luchtvaart-corps met 11 compagnieën vereischteniet minder dan 9.228.802 Yen voor degewone uitgaven en 20.801.000 Yen voorde buitengewone uitgaven. Aan dezelegerafdeeling alleen zou practisch alhet geld gespendeerd moeten worden, datdoor de verkleining van het leger vrijzou komen. Toch zou de luchtvaartaf-deeling van het Japansche leger na dereorganisatie slechts een derde bedragenvan die van het Fransche leger.

Nadatverschillende verbeteringen wareningevoerd, bleek al spoedig, dat de inrich-ting van het Japansche leger in vele op-zichten nie* kon halen bij die van delegers van de groote mogendheden inEuropa en die van de Vereenigde Staten.

Een dergelijk plan, dat jaren geledenwerd opgezet, wilde de luchtvaartafdee-ling met 11 compagnieën uitbreiden,terwijl daaraan een aantal motor-trans-portwagens, lange-afstand-geschut en ma-chine-geweren zou worden toegevoegd.Voorts zou een school worden opgericht,waar men opgeleid zou kunnen wordenvoor het onderhouden van de vrachtauto-diensten in het leger.

Dicht bij Lawang bij de dessa Bedali issedert eenige maanden een bouw of driesawah-grond door den dienst in gebruikgenomen. Ook daar is een enthuis ge-bouwd. In dezen nieuwen aanplant, onge-veer 1500 voet lager dan Poenten gele-gen, staan de jongeplantjes in den vollengrond er zeer fleurig bij.

Bij het enten in den vollen grond tre-den zoowel in den OosJ- als in den West-moesson ongewenschte omstandighedenop, die van grooten invloed kunnen zijnop het slagen der enten. In verband hier-mede geschiedt sedert enkele jaren hetenten in een enthuis, dat veel overeen-komst heeft met een broeikas, zooalsHollandsche bloemkweekers die voor hetstekken van diverse bloemsoorten bezigen.Zware regens en droogte doen zich nubij het enten niet meer gelden. De entenslagen zoo goed als alle; het gieten enventileeren moeten oordeelkundig ge-schieden.

Het is opvallend, hoe groot het verschilis tusschen boomen, die uit ent of uittjangkokan zijn opgegroeid. De ent heefteen mooieregelmatige takóntwikkeling ende takken vormen een kruin met veelvruchthout, terwijl de tjangkokan spichtigopgroeit, met onregelmatige takóntwik-keling en een minder mooie kruin. Devruchtdracht is bij enten belangrijk groo-ter. Toch blijft het overgroote deel derbevolking bij net uitplanten van tjang-Jcokans, omdat deze eerder vrucht dragen.

Vele djeroektuin-eigenaren vernieuwenhun aanplant ten deele met enten uitden proeftuin. De verzending heeft metde meeste zorg plaats. Zelfs naar deBuitengewesten levert verzending geenbezwaren op. Wij meenen, dat de prijseen gulden per ent is. Slechts een zeergering percentage komt, na een verrereisnaar de Buitengewesten, dood aan.

Wanneer de jonge boompjes een stam-metje hebben gekregen van een vingerdikte ongeveer, worden zij verent metentrijs van superieure djeroek-manis of-keprok. Nadat de enten goed zijn uitge-loopen, worden zij uit den vollen grondgehaald en in mandjes overgeplant. Naeenigen tijd zijn zij dan voor overbrengingin den aanplant of voor verzending ge-reed.

Sedert eenige jaren legt men zich toeop het kweeken van enten. Voor on-derstam worden de uit pit verkregenstammetjes van Italiaansche, Japanscheen Citronella-citroenboomen gebezigd.In den tuin staan vele krachtige moeder-boomen van genoemde citroensoorten,die een groot deel van het jaar volbeladen zijn met vruchten. Nadat zij totvolle rijpheid zijn gekomen, worden devruchten geplukt en depitten verzameld ;ze worden dan op bedden uitgelegd oponderlinge afstanden van tien centimeter.

Zooals wij hierboven reeds aanstipten,werd te Poenten een land- en tuinbouw-kundig ambtenaar geplaatst, ter voor-lichting van de djeroek-, groenten- enbloemenkweekers, en om in het algemeenadvies uit te brengen in zaken betreffen-de den Inlandschen landbouw.Bovendienwerden in de onmiddellijke nabijheid vanhet plaatsje proeftuinen aangelegd.

De gouvernement s-d j er o e k-p r o e f t u i n.

De gordijnen vatten vlam en zoo wasdat ook het geval met de bedden in deslaapkamertjes. Van de bel-étage ginghet naar de eerste verdieping, vandaarnaar de tweede en derde en vervolgensnaar de vliering. Het duurde slechtsweinige oogenblikken, voordat de vlam-men met angstwekkende snelheid hetgeheele perceel hadden aangetast en toende brandweer voorreed, sloeg het vuuruit alle verdiepingen en kort daarop zelfsuit het dak.

Een groote vlam ontstond in het bewus-te vertrek: de menschen, die het zagen,riepen „brand" en zoo waren alle be-woners in de gelegenheid de wijk tenemen. Bijna allen lieten de deuren open,zoodat het vuur, dat zich in het achter-vertrek reeds snel ontwikkeld had en zichlangs het trappenhuis een weg omhoogbaande, in alle kamers—en dit waren ervele—een gul onthaal vond.

Op het tijdstip, hiecboven gemeld, brand-de in het achtergedeelte van de bel-étageeen petrbleumkachel, toen deze plotselingdoor een hond, die in een min of meeruitgelaten bui verkeerde, werd omgeloo-pen. Deze gebeurtenis zou de verwoestingvan het geheele pand beteekenen.

Het betrof dezen nacht perceel 27, eenoud huis, zooals er zoovele in deze buurtzijn, met een geornamenteerden gevel,dateerend uit het tijdperk, toen hier noguitsluitend welgestelden woonden. Hethuis was thans voor een gedeeltebewoonddoor den nachthuishouder Chr. Baan, diehet, wat andere gedeelten en kamers be-treft, weer aan verschillende personen hadonderverhuurd.

Maar er zijn odk kweekers geweest,die terdege eenvoudige selectie hebbentoegepast en bijna uitsluitend superieureboomen in hun tuin hebben staan, endaarvan de tjangkokans tegen goede prij-zen verkoopen.

De vermenigvuldiging had jaar in, jaaruit, door het maken van tjangkokansplaats, genomen van goed dragende boo-men met vruchten van goeden smaak.Niet alle kweekers gingen daarbij metpractischen zin tewerk. Er werd door veletani's alles uitgeplant, wat voor de handlag en er werd niet altijd op gelet of detjangkokans afkomstig waren van moe-derboomen,. die superieur waren. Het ge-volg was : degeneratie, en men treft onderde goede soorten véd slecht goed aan,met dikke schil en rol met pitten.

In den beginne, zoo ging de sprekervoort, hebben de regeeringen over deinternationale gelachen, thans richten zijzich daarnaar, ofschoon al onze vorde-ringen nog niet in vervulling zijn ge-gaan.

Het resultaat van de Haagsche confe-rentie is nog niet naar den zin van deinternationale. Het Rijnland wordt nu ein-delijk ontruimd, maar nog steeds willenenkele regeeringen, dat Duitschland haaroorlogskosten zal dragen, en verlangenmeer dan de schade door den oorlogveroorzaakt.

Aan het slot van zijn rede zeide Van-dervelde, dat men hem had gevraagd ofhij de resultaten van de Haagsche con-ferentie als afdoende beschouwde. Daar-op had hij geantwoord, dat hij dat geens-zins deed. Zonder medewerking vanAmerika was zijns inziens op de schul-denkwestie geen afdoend antwoord "tegeven.

Vandervelde, de vroegere minister vanBuitenlandsche Zaken van België, thansvoorzitter van de socialistische inter-nationale, vertoefde onlangs te Hamburgen heeft daar voor de leden van de sociaal-democratische partij een rede gehouden.Hij zeide, volgens een medewerker vande N. Rott. Crt., onder meer, dat het vre-desverdrag van Versailles geen verdrag,maar een dictaat is. De internationaleheeft niet opgehouden tegen dit dictaatte protesteeren; zij eischt onderhande-lingen en geen bevelen. Toen de vredevan Versailles, aldus de redenaar, hetDuitsche volk dwong, een artikel teonderteekenen, dat het alleen schuldigaan den oorlog verklaarde, heeft deinternationale ook daartegen protestaangeteekend. Hetzelfde geldt ook voorde betaling der schulden door Duitsch-land alleen. De internationale stelt vast,dat Duitschland alleen de schade moetvergoeden, die uit militaire handelingenzijn voortgevloeid.

De schrijver voorziet nog tal van moei-lijkheden en geeft denraad, om conflictente voorkomen, dat Japan en China eenverdrag van vriendschap en non-agressiezullen sluiten, zoodoende het voorbeeldvolgend van vele Westersche mogend-heden. Hij wijst erop, hoe beide landentegenwoordig deelnemen aan zoo goedals alle conferenties, welke op politieken ander gebied door de Westerschemogendheden ter behartiging van Wes-tersche en algemeene belangen wordengearrangeerd en hij stelt, zeer terecht, devraag waarom zij dan niet in de eersteplaats in staat kunnen zijn, hun eigen,directe belangen te behartigen, en speciaalwat de netelige Mantsjoerijsche zakenaangaat. Een verdrag als vorenbedoeldachtte hij bij uitstek geschikt om bot-singen te voorkomen, omdat er dan wedereen extra-waarborg voor het behoud vanden vrede verkregen zal zijn.

Sedertdien echter heeft de regeeringvan Moekden zich onderworpen aan hetgezag van de centrale nationalistischeregeering van China, waarvan weer hetgevolg is geweest, dat de stemming tegenJapan in Mantsjoerije weder aangewak-kerd is.

De schrijver komt dan tot de zooge-naamde positieve politiek van het kabinet-Tanaka en van denheer Yamamoto, die totvoor twee jaren president van den Zuid-Mantsjoerijschenspoorweg was, ofschoonhierin wel weer eenige matiging isgekomen sedert Tanaka's heengaan, dieopgevolgd werd door Hamaguchi, die erniet zulk een agressieve politiek tegen-over China op na houdt.

Daartegenover bestaan eraan Chinee-sche zijde gevoelens van wrok.

Er is tusschen deze spoorwegen eenconcurrentiestrijd ontstaan, welke reedstot wrijving heeft geleid, zóó dat men«Ik oogenblik bang moet zijn vooreen ernstige crisis. In sommige Ja-pansche kringen is men zelfs van oor-deel, dat het vroeger pf later tusschenbeide landen tot een oorlog moet komen,waarbij dan de strijd om de spoorwegenin Mantsjoerije de inzet zal zijn ; eenmeening, waaraan af en toe zelfs openlijkuiting gegeven wordt.

Het conflict tusschen Rusland en Chi-na is, zoo zegt hij, ontstaan uit eenmeeningsverschil over een enkelen spoor-weg: den Chineeschen Oosterspoorweg.Maar —in het Zuiden van Mantsjoerijeligt een netwerk zoo van Chineesche alsvan Japansche spoorwegen, die overalvan punt tot punt met elkaar in contactzijn, met eikaars belangen in botsingkomen.

Hij zegt daarin, dat één verkeerde stapten aanzien van Mantsjoerije genomen, hetheele evenwicht in het Oosten zal ver-storen en van grooten nadeeligen invloedop den wereldvrede zal zijn, al zijn hetdan ook alleen Japan en China, die errechtstreeks bij betrokken zijn.

Immers het Mantsjoerijsche probleem isvan buitengewoon delicaten aard. Eengoed kenner van China, de Japanner Tas-hisaburo, v vergelijkt het in een artikel,geschreven voor de Diplomatic Review —de Gaiko Jiho—met een kankergezwel;hij acht het met andere woorden onge-neeslijk, onoplosbaar.

Tevens zou een dergelijk succes be-zwaarlijk door de regeering te Tokiogeduld kunnen worden, want ook Japanheeft er het grootste belang bij, dat deRoode invloed in Mantsjoerije zoo kleinmogelijk blijft.

Hieraan werd toegevoegd, dat Moskoumiddel onbeproefd laat om de

Mantsjoerijsche regeering over te halen,zelfstandig te handelen en dusdoendeNanking niet alleen los te laten, maarvolkomen te verloochenen. Dit zou eenverpletterend échec voor de Nationalisti-sche regeering zijn, want zij heeft metde lieden te Moekden heel wat te doengehad, vóór zij door dezen erkend werd.

Maakten de berichten er eerst meldingvan, dat de Mantsjoerijsche regeering zelf-standig, dat wil zeggen, onafhankelijkvan de nationalistischeregeering te Nan-king, stappen zou doen om vrede te krij-gen met de Russische heeren te Moskou,de jongste telegrammen spreken dittegen:officieel werd verklaard, dat geenerleistap ten aanzien van Moskou wordtge-daan zonder met de bewindvoerders vanNanking overleg te hebben gepleegd.

In de telegrammen, welke ons bereikenover het geschil tusschen China en deSovjet-regeering, wordt herhaaldelijk mel-ding gemaakt van de houding, welke deregeering van Mantsjoerije, te Moekdenzetelend, inneemt.

De beteekenis van Mantsjoerije.

Wanneer men de tuinen doorwandelt,valt op te merken, dat men de mooisteaanplantingen aantreft op erven, welkedagelijks zorgvuldig met een bezem wor-den aangeveegd en waarvan de gronddoor het voortdurend betreden sterk isverhard. Een regelmatig terugkerendegrondbewerking wordt niet toegepast.Ook bemesting in ringgoten, om denboom gegraven, vindt geen toepassingSlechts mesten enkelekweekers wel-eensmet stalmest, door den grond rondom de.boomen eenige centimeters diep weg tekrabben en daarvoor in de plaats eertlaagje mest om den boom te leggen.

Het onderhoud, der boomen vereischtzorg. De luis, de mossen en de woeker-planten moeten geregeld worden verwij-derd ; deze verzorging laat bij veletuineigenaren heel wat te wenschen over.

Het is te hopen, dat middelen zullenworden gevonden om deze zoo belang-rijke vruchtentedt tot in de verre toe-komst te kunnen behouden.

Dr. Muller werd nadien naar Sumatraovergeplaatst om een studie te makenvan de topsterfte bij koffie. Zijn werk-zaamheden werden overgenomen doordr. Toxopeüs, die thans nog te Koentenin deze richting werkzaam is.

Enkele jaren geleden werd dr. ir.Muller van het Instituut voor Planten-ziekten te Buitenzorg naar Poenten gedi-rigeerd om een onderzoek naar dezeziekten in te stellen en maatregelen teberamen om de ziekte zoo mogelijk testuiten. Deze studie en het zoeken naarmiddelen om de djeroekcultuur dezerstreken voor ondergang te behoeden,zullen van langdurigen aard zijn.

Het departement van Landbouw heeftaandacht aan deze verwoestende ziektengeschonken.

De djeroek-keprok schijnt een sterkereboom te zijn. Bij deze boomen treedtechter weer een andere ziekte op, namelijkde schuimziekte. Op bepaalde plekken vanstam en takken ontstaan rimpels, scheurenen gaatjes, waaruit schuim te voorschijnkomt, dat eerst witachtig, later bruinwordt. Deze ziekte doet de boomenachteruitgaan.

Een afdoende bestrijding dezer- ver-nielende ziekte is nog niet gevonden.

Evenals andere cultuur-gewassen is ookde djeroekboom niet vrij gebleven vanziekten en plagen. De manis en dekeprokzijn in den loop der jaren door verschil-lende ziekten aangetast, welke den levens-duur dezer vruchtboomen bekorten. Eender veel voorkomende en daarbij eenzeer verwoestende ziekte, welke bij dedjeroek-manis optreedt, is de gomziekte,die merkwaardig genoeg bij de keproksporadisch voorkomt. Deze ziekte werdover geheel Java bij de manis gecon-stateerd. De takken en tenslotte de stamsterven langzaam af.

Ziekten en plagen

Sedert te Poenten een landbouwkundigambtenaar geplaatst werd, is in een enander eenige verbetering gekomen endeze dienst verleent aan de djeroek-eige-naren hulp ter bestrijding van ziekten enplagen en bij het geven van voorlichtingbij aanplanten en onderhoud.

Daarna bleek, dat dit ook niet goedmogelijk zou zijn geweest, aangezien ver-schillende trappen waren weggebrand ofonbetrouwbaar geworden. Wel eenbewijs met welk een felheid het vuur inhet huis gewoed had. Pas om kwart overeen konden, toen de brand zichtbaar inhevigheid was afgenomen, redladders naarde eerste verdieping worden ingehaakt.De tweede en derde etage werden bereiktmet behulp van de groote motorladder,die daartoe twee malen van positie moestworden veranderd. Geconstateerd werd,dat de vloeren op eenige plaatsen warendoorgebrand.

Een kwartier nadat de brandweer terplaatse was, brandde het perceel nog, eenfakkel gelijk. Uit alle ramen aan de voor-en achterzijde puilde het vuur en hoogsloegen de vlammen uit het spits toeloo-pende pannendak. Een zee van waterwerd door de pompen der beide voertui-gen op den brand geworpen. Aan betre-den van het huis viel ditmaal in heteerste half uur niet te denken.

Gezien den ernst van den brand en hetzeer groote gevaar, dat bestond voor aan-tasting der naastbijgdegen huizen werdeen. tweede alarm gegeven, waarop demanschappenwagen en de motorspuit vande Prinsengracht, onder bevel van dehoofdbrandmeesters A. G. Förch en J. M.Hartdorff, naar den Oude Zijds Achter-burgwal uitreden.

De motorspuit van den post Katten-burg werd -naar den Zeedijk gezondenen hier werd met twee stralen via eender alhaar gelegen huizen water gegeven.In totaal waren dus acht stralen bij dezenbrand in actie. Twee er van werden overde ladder van de hoofdwacht Honthorst-straat geleid : deze stond op den OudeZijds Achterburgwal aan de voorzijde.

Het pand was één vuurkolom : krakendhoutwerk, rinkelende ruiten en het zuigenvan de vlammen, overstemde alle anderegeluiden van dit punt in donker Amster-dam. De motorspuit van de hoofdwachtDe Ruyterkade, die onder bevel vanbrandmeester J. Stans het eerst ter plaatsewas, rolde haar geheden voorraad slan-gen af: successievelijk werden zes stralenaan de voorzijde in gebruik genomen.

Eén vuurkolom

De burgemeester van Marseille, diedokter is, hielp krachtig mede bij hetverleenen van de eerste hulp aan degewonden.

Thans is vastgesteld, dat minstens 4menschen gedood werden en 11 gewond.

Nog worden echter tien bewoners vande huurhuizen vermist.

Na de ineenstorting vonden hartver-scheurende tooneelen plaats. Tusschende puinhoopen stegen wanhopige kretenop en ergens trachtte een door haarangst half waaminnig geworden moederde reddingsbrigade er toe te bewegenhaar kind, dat onder steenen en balkenwas, het eerst te redden. Te middenvan de algemeene verwarring namelijkhoorde deze ongelukkige moeder plotse-ling hoe haar kindje riep: „Moeder,moeder!"

De huizen stonden reeds eenigen tijdop invallen en de bewoners hadden den29sten November, dus een dag vóór deramp, de autoriteiten gewaarschuwd voorhet dreigend gevaar en aangedrongen ophet treffen van beveiligende maatregelen.

Huurkazernes ingestort.A fgr ij s e 1 ij k e"r a m p te

Marseille. — Vijftienslachtoffers onder depuinhoopen gevonden.

Marseille, 30' Nov. (Spec. Reuter Loc.)

Een afschuwelijke tragedie speelde zichheden te Marseille af door het instortenvan twee huurkazernes. Reeds werdentwee dooden en 9 gewonden van onderde puinhoopen te voorschijn gehaald.Het meerendeel der slachtoffers zijnvrouwen en kinderen.

De aanwezigen luisterden aandachtig,toen spreker beschreef, hoe hij in hetholst van den nacht van zijn bed werd

De geestelijke reisde naar zijn familiein de binnenlanden om zich daar onderbehandeling te stellen van een Chinee-schen geneesheer voor anthrax Dit iseen van de weinige ziekten, waarvoordeWestersche geneeskunde nog geen andermiddel dan operatie heeft gevonden. Depatiënt was over de zestig jaar oud enkon het zeker niet tegen de bandietenopnemen.

Zij n wederwaardighedenIn dé Chineesche bladen leest men

herhaaldelijk van het ontvoeren van per-sonen, waarvoor bandieten dan eenlosgeld vragen. Zoo vertelde, volgens deNorth-China Daily Herald, de welbe-kende Chineesche geestelijke KungTzu-yun op een bijeenkomst in hetLondensche missie-hospitaal te Wuchangop 5 November jl. het een en ander vanzijn wederwaardigheden onder bandietenin het Hwangpei-district op 23 October jlen over zijn wonderbaarlijke vlucht vijfdagen later.

CHINA.Van een gevangen genomen

geestelijke.

Het pas-opgerichte kolonisatie-derpar-tement is nu bezig plannen te beramenom werklooze jongelieden van goede fa-milie en met een behoorlijke vooroplei-ding te doen emigreeren naar Zuid-Arhe-rika en naar Mantsjoerije, voordat zij langsden weg neervallen of, wat misschien nogerger is, zich aansluiten bij het grootecontingent van /nade-in-Moskou ontevre-denen, die daartoe door wanhoop engebrek aan het hoognoodige werden ge-dreven.

Het gevolg van dit feit is, dat een grootaantal misdaden, welke door nieuwelingenin het vak werden gepleegd, onopgelostblijven. De Japansche politie-autoriteitenbeweren zelfs, dat het drie tot viermaalzooveel tijd in beslag neemt om eenmisdaad, door de laatstgenoemde klassevan misdadigers gepleegd, tot klaarheidte brengen, dan een, welke doorprofes-sionals in het vak op touw werd gezet.

Statistieken hebben uitgewezen, datde vermeerdering van de misdaad is toete schrijven aan lieden, die zonder werkzijn en gedreven worden door wanhoop.

Bovendien heeft de snelle toename vanhet aantal werkloozen een opbloei vanhet radicalisme tot gevolg gehad.

Het buitengewoon slechte weer metzijn hevigen regenval en stormen, die inden laateen tijd boven Japan hebbengewoed, heeft vooral onder de koelies,die buiten hun werk moesten vinden,doch geen arbeid konden verrichten,vele slachtoffers van de werkloosheid ge-maakt. Aan dit feit wordt het toegeschre-ven, dat het aantal diefstallen en inbra-ken in de maanden September en Octo-ber zoo enorm is toegenomen.

Een ander merkwaardig feit is het, datde politie-autoriteiten het buitengewoonmoeilijk vinden om misdaden, gepleegddoor deze categorie misdadigers, totklaarheid te brengen. Zij verklaren ditalsvolgt: Wanneer een misdaad dooriemand van de „oude garde" wordtgepleegd, dan kan men vrij spoedig naarde wijze van handelen beoordeelen, wiede misdaad op zijn geweten heeft. Ditis veel minder gemakkelijk, als een„amateur" aan het „werk" is geweest.

Werkloosheid en misdaad.Nemen toe

De politie van Japan, in het bijzonderdie van de grootere steden, is opgeschriktdoor de groote toename der werk-loosheid en degelijktijdige vermeerderingvan het aantal misdaden en diefstallen,welke beide feiten zij met elkaar inverband brengt.

Op het einde van den Oostmoessonwordt de luis bestreden door het bespui-ten van de takken met een petroleum-emulsie, terwijl er aanhoudend aan herin-nerd wordt, dat de boomen schoon ge-houden moeten worden van mossen en

VIERDE BLAD.

VANDERVELDE OVERHET HERSTEL.

NEDERLAND.Het kind der mobilisatie.

HET OOSTEN.

De djeroekcultuur inMalang's omstreken.

Vrijdag 6 December 1929.

DE INDISCHE COURANT(Van een medewerkere)

De omstreken van Malang staan reedsvan oudsher bekend om de heerlijke dje-roeks, welke de tuinen der kweekers op-leveren. Inzonderheid zijn de plaatsenBatoe, Poenten, Ngantang en Sekar metomgeving bekend. De tuinen liggen er opeen hoogte van 2500 tot 3500 voet. Dedjeroekcultuur is in hoofdzaak in handenvan de Inlandsche bevolking, doch ookEuropeanen en Chineezen doen, zij hetslechts op kleine schaal, aan deze cultuur.

woekerplanten. Men volgt dezen goedenraad niet altijd op, natuurlijk ten nadeelevan den aanplant.s De bevolking in deze streken, die naastharen djeroek-aanplant, ook sawahbouwdrijft en tweede gewassen, zoomedesnijbloemen teelt, is vrij welvarend, het-geen te zien is aan de nette woningenen de goed onderhouden erven, welkein 4en regel met verschillende groenten-soorten zijn beplant.

DE INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929 — VIERDE BLAD

DE WERELD IN BEELD.

EEN NACHTMERRIE VOOR GLAZENWASSCHERS.—Deze opname werd gemaakt op de 42ste ver-dieping van den in aanbouw zijnden Chrysler-wolkenkrabber te New-York, die de hoogste ter wereldwordt. De „Woolworthbuilding", welke vroeger het hoogte-record hield met 263 meter, wordt thansnog met ruim 3 meter overtroffen.

EEN SANATORIUM DOOR BRANDVERWOEST.—De vorige maand brakeen felle brand uit in het sanatorium„Zonneweelde" aan den Duin en Kruid-berg bij de halte Driehuizen—Santpoort.—Een zestal patiënten kon slechts in nacht-gewaad over het dak in veiligheid wor-den gebracht; het gebouw brandde ge-heel uit.

DE MODE - KONINGIN VAN BERLIJN. -In de „Zoo"werd het groote modebal gehouden, waarop men telkenjare een mode-koningin kiest. — Ditmaal werd hiervoor

■ uitverkoren de mannequin AstaBOffermann, die dus haar gilde zalB vertegenwoordigen op de verschil-B lende buitenlandsche schoonheids-B wedstrijden.

DE SCHOONHEIDSKONINGIN VAN HONOLOELOE.Majorie Baptist, die tot schoonheidskoningin van Hono-loeloe werd gekozen en als zoodanig afgevaardigd wordtnaar het internationaal schoonheidsconcours, dat het vol-gend jaar weer in Amerika gehouden 7al wnrrfon

DE STAPELLOOP VAN HET S.S. NAUTILUS. — Van de werf der Rotterdamsche Droog-dok-Maatschappij werd met goed gevolg te water gelaten het s.s. Nautilus, dat in aanbouwsom te dienen voor het politietoezicht op de Noordzeevisscherij. — Het politievaartuig;hjdt de helling af. J H

DE EERSTE KENNISMAKING. — Tijdens de reparatieaan den gevel van een restaurant in Fleetstreet te Londen,gebruikten de werklieden de thee hoog boven het drukkestadsgewoel. — Op den achtergrond de St. Pauls Kathedraal.

In vol ornaat — mooieschelpenband om het voor-hoofd, ringen in de ooren enkransen van geslepen kralen,schildpad en schelpen omden hals — leunt deze Papoeauit het Arfakgebergte in WestNieuw-Guinea op de pijlen,lansen en boog, welke hij opde jachtzoo meesterlijk weette hanteeren.

PRINS LEOPOLD THUIS. — Prinses Josephine-Charlotte met haarouders, kroonprins Leopold en zijn gemalin Prinses Astrid, in dentuin van het paleis.