de kracht - mra landschap | een unieke afwisseling van land en … · 2019-01-28 · de kracht van...

Dekracht vanhetLandschap Streefbeeld2040enActieprogramma2020

voorhetMetropolitaneLandschap

Vastgesteldconferentiedocumentenbesluitenvoor

de7eNoordvleugelconferentie14december2007

�

Inhoud

1. Landschapalstroefkaartvandemetropool 5

2. Prelude 7 2.1 Inleiding 7 2.2 UitgangspuntenvoorhetlandschapvandeNoordvleugel 7 2.� Resultatenuitdeopdrachtenvande6econferentie 7

3. Hetlandschapvan2040 13 �.1 Streefbeeld 1� �.2 Opgaven 194. Randvoorwaarden 23

5. HetActieprogrammatot2020 29

6. Koersennaar2040 33 6.1 KoersaanZee �� 6.2 KoersStadslandschapHaarlemmermeer �5 6.� KoersStellingvanAmsterdam �7 6.4 KoersHollandseMeren �9 6.5 KoersScheggen 41 6.6 KoersLaagHolland 45 6.7 KoersMarkermeer/IJmeer 47 6.8 KoersGooienVechtstreek 49 6.9 KoersStadslandschapAlmere 51 6.10 KoersOostvaardersWold 5�

Bijlage1 Besluiten:Projectbeschrijvingen 54

Bijlage2 HetActieprogramma:Projectbeschrijvingen 59

Bijlage� InstrumentenenKoersen 72

Kortetoelichtinginstrumentarium 7�

Overzichtbesluiten 74

4 HetMetropolitaneLandschap Dekrachtvanhetlandschap4

5HetMetropolitaneLandschapDekrachtvanhetlandschap

HetlandschapmetzijngroenblauwestructuuriseenvandebelangrijkstevisitekaartjesvanmetropoolregioAmsterdam.Versterkingvandezestructuurvormtdeinzetvandeontwikkelingvaneenmetropolitanestrategievoorhetlandschap.

DegroenblauwestructuurinmetropoolregioAmsterdamishetraamwerkvoordeontwikkelingvandemetropool,demeetlatwaarlangsverstedelijkingswensengelegdworden.Hetbehoud,deversterkingendeontwikkelingvandegroenblauwestructuurisvanwezenlijkbelangvoordetotstandkoming,kwaliteitenuitstralingvandedynamischemetropoolregioAmsterdam.Stadenlandzijnindezemetropoolsterkverweven.

Hetuitgangspuntbijdemetropolitanestrategievormendeidentiteitenvandediverselandschappenindemetropool.Dezeidentiteitenvormendetoetssteenvoorbehoeftenvanuitdestad.Recreatie,vrijetijd,welzijn,natuurontwikkeling,streekgebon-denlandbouw,maarookwoningbouweneconomischeactiviteitendienentepassenindeidentiteitvanhetdesbetreffendelandschap,waarmogelijkzelfsdeidentiteitteversterken.Inhethoofdstuk‘Koersennaar2040’isvoorelkonderscheidenlandschapinmetropoolregioAmsterdamzo’n’versterkingsstrategie’geformuleerd.

Deinvullingvanactiviteitenindelandschappenisgestoeldopdriefundamenten: samenhang,samenwerkingenduurzaamheid.Samenhangtussendediverse

functiesdiehetlandelijkgebiedheeft,samenhangtussenactiesvanverschillendeactorenensamenhangindezoektochtnaarnieuweeconomischedragersvoorhetlandelijkgebied.

Daarbijissamenwerkingonontbeerlijk.Samenwerkingtussen‘stedelijke’en‘landelijke’actoren, maar ook tussen private en publieke partijen. Nieuwe financiële arrangementen

zullentotstandkomen.Diedragenbijaanhetbehoud,deontwikkelingendeversterkingvan het landelijk gebied. Ook de profilering van de regio, zowel voor de eigen bewoners alsvoortoeristenenhetbedrijfsleven,iseengezamenlijkeopgave.

Deontwikkelingdientopduurzamewijzetegeschieden,ookindetoekomst.Datwilzeggeneenbijdrageteleverenaanhetwelzijnvandebewoners,deeconomischeontwikkeling,enaandenatuurlijkedraagkrachtvanhetgebied.Alsextraopgavegeldtdatbijdeontwikkelingenrekeningwordtgehoudenmettoekomstigegevolgenvandeopwarmingvandeaarde(klimaatbestendig).Deaanpakzaluitmondenineenintegralegebiedsgerichte benadering voor planvorming, inrichting én beheer, waaraan financiële kaderszijngekoppeld.Deschottentussendediversesectorenmoetenzosnelmogelijkverdwijnen.

Ditdocumentbestaatuitdrieonderdelen.Heteerstedeelgrijptterugopeerder genomenbesluitenindeNoordvleugelconferenties(hoofdstuk2).Hettweededeelis eenbeschrijvingvanhetstreefbeeldin2040metdedaarvoorbenodigdebesluitenen uitwerkingen(hoofdstukken�en4).Hetderdedeelvanhetdocumentbestaatuiteen Actieprogrammavoor2020.Inditprogrammazijnactiesbenoemddiehetlandschap versterkenenhetstreefbeeldvoor2040werkelijkheidlatenworden.HetActie- programmaisopgebouwduitactiesdiebenoemdzijnindekoersenvoordeverschil-

lendedeellandschappen(hoofdstukken5en6).

1 Landschapalstroefkaartvandemetropool


2.1 Inleiding

IndeafgelopenNoordvleugelconferentiesisdemetropolitanestrategievastgesteldalsleidraadvoorderuimtelijkeeconomischeontwikkelingvanderegio.

Demetropolitanestrategieiseenruimtelijkeinvesteringsstrategiewaarmeederegiointernatio-naalkanwedijverenmetconcurrerendemetropolen.DekernvandestrategieisdeontwikkelingvanaantrekkelijkegrootstedelijkevestigingsmilieusindeRandstad,metnameindeNoordvleugeleninwisselwerkingmetdemainportSchiphol.

Terversterkingvandieinternationaleconcurrentiepositieistijdensde5eNoordvleugel- conferentie(18november2005)beslotenexplicietaandachttebestedenaandeland-

schappelijkekwaliteitvandeNoordvleugel.Hiervoorzijndriegroen/blauweopgavenopgepaktdiedirectverbandhieldenmethetRijksprogrammaNoordvleugel:IJmeer/

Markermeer,Haarlemmermeer-BollenstreekendeGroeneUitweg.Deeerstetweepro-jectenzijnopgenomeninhetUrgentieprogrammaRandstad,datop29oktober2007gete-kendisdoorhetRijkenregionalebestuurders.Voorverbeteringvanhetwoon-enleef-klimaat,natuur,waterhuishoudingenrecreatieheefthetkabinetindeNoordvleugelbriefvan augustus 2006 € 83 miljoen toegezegd voor de uitvoering van een eerste fase projec-tenuitdeGroeneUitweg.Deverdereontwikkelingenuitvoeringhiervanmoetplaatsvin-deninsamenhangmetderealisatievandewegverbindingAlmere-Amsterdam-Schiphol.Daarnaastisvoorde6een7eNoordvleugelconferentiegekozenvooreenstapsgewijzeaanpakomeenstrategievoorhetMetropolitaneLandschapuittewerken.

2.2UitgangspuntenvoorhetlandschapvandeNoordvleugel

Inde6eNoordvleugelconferentiezijndevolgendeuitgangspuntenvastgesteldvoordevisieophetlandschapvandeNoordvleugel:

DeNoordvleugeliszoweleenstadinhetlandschapalseenlandschapindestad. DeopbouwvanditMetropolitaneLandschapisvangrotekwaliteitenleverteenbelangrijke

bijdrageaanhetinternationaalconcurrerendvermogenvandeNoordvleugel.DaarmeeishetMetropolitaneLandschaponlosmakelijkverbondenmetdeontwikkelingvandemetropolitanestrategiediezichrichtophetversterkenvanhetwoon-envestigingsklimaatindeNoordvleugel.

De‘MetropoolNoordvleugel’isnieteenaaneengeslotenstad,maareenverzamelingvanrelatiefkleinschaligestedelijkekernenineenbijzonderwaterrijkenopenlandschapmetwaardevollenatuur.Dezeafwisselingiseenabsolutetroeftenopzichtevananderemetropolen.

DepartijenvandeNoordvleugelerkennendeintrinsiekewaardevanlandschapennatuur,ennemendeverantwoordelijkheidomdezekwaliteitenveiligtestellenenverderteontwikkelen.

DekwaliteitvanhetMetropolitaneLandschapstaatechteronderdrukdoordevol-gendeontwikkelingen:• hetafnemendebelangvandeakkerbouwenveeteeltalseconomischedragersvoor hetlandschap;• versnipperingenverrommeling;• aanpassingendienodigzijnvanwegeklimaat-,water-enluchtkwaliteitsopgaven.

MaartegelijkertijdbiedthetbijzonderelandschapvandeNoordvleugelkansenvoor: • eenhoogwaardigwoon-envestigingsmilieu; • vrijetijdentoerisme; • promotieinhetbuitenland(eenvisitekaartjevandemetropool); • hetduurzaambergenvanwaterincombinatiemetanderefuncties; • duurzaamnatuurbeheeren–ontwikkeling.

HetisdetaakvoordeNoordvleugelomdeopgaventecombinerenmethetbenuttenvandegrotekansendiehetMetropolitaneLandschapbiedt.

2.3 Resultatenuitdeopdrachtenuitde6econferentie

Hieronderwordtaangegevenwelkeresultatenbehaaldzijnopde4opdrachtendieopde6econferentievastgesteldzijn.

1. ActieprogrammavoorhetMetropolitaneLandschapDestrategievoorhetMetropolitaneLandschapisverderuitgewerktentoegepastopdeverschillendeidentiteitenvandelandschappen.Opbasisvandeuitgewerktestrategieishetactieprogrammaopgesteld.Ditzijnnieuweenbestaandeprojectenenprogramma’sdieeen‘leereffect’of‘uitroleffect’hebbenopmetropoolregioniveau.

2 Prelude

8 HetMetropolitaneLandschap Dekrachtvanhetlandschap

Elkeactiewordtvanaf2008getrokkendooreenbestuurder,dieverantwoordelijkisvoorhetbetrekkenvanbedrijfslevenenmaatschappelijkeorganisaties.Inhoofdstuk4zijnderandvoorwaardenbeschrevenomtoteengroenemetropooltekomen.Ingegaanwordtopdevolgendevragen:• hoeomtegaanmetknelpuntenrondplanologischeregimes?• welke financiële arrangementen zijn geschikt voor de verschillende opgaven?• welkestappenwordengezetom‘rodeprikkels’omtezettenin‘groeneprikkels’?• welkemogelijkhedenzijneromverrommelingaantepakken?• opwelkewijzekanbijgedragenwordenaanbeheervraagstukken?

Deconclusievoornieuwewoon-envestigingsmilieusisdathetlandschapveelmogelijkhedenbiedt,maardediscussieoverwaarenhoemoetmetropoolregio-breednoggevoerdworden.Temeerdaareropditmomentgrotezorgbestaatofdebroodnodige150.000woningendaadwerkelijkgebouwdkunnenwordentussen2010en20�0.OnderzoeknaardereikwijdtenvantoerismeenvrijetijdalsnieuweeconomischedragergevenaandathetlandschapeenmeerwaardebiedtvoormetropoolregioAmsterdam,maarvooralvooreigenbewoners.Amsterdamblijftde(internationaal)toeristischetrekker.Eenmarketingstrategievoorbewonersenbezoekerswordtopkortetermijnopgesteld.

2. Depilot‘IJmondtotIJmeer’ Dezepilotheefteenaantalaanbevelingenopgeleverd,deelsoverdeprocesmatige

aanpakbinnendemetropolitanestrategieendeelsoverconcretemaatregelendiedestrategiezichtbaarmaken.Dezezijnalsintermezzoinhoofdstuk4opgenomen.

Indepilot‘IJmondtotIJmeer’iseenstartgemaaktmeteenaanpak,gebaseerdopdemetropo-litanestrategie.Allebelanghebbendenzijnverleidoverhungrenzenheentekijkenenopzoektegaannaarsamenhangenmeerwaarde.HetbestuursplatformvanhetMasterplanNoordzee-kaanaalgebiedheeftdehandschoenopgepakteneenintegraalkaartbeeldlatenontwikkelenvoorhethelekanaalgebiedalsdiscussievoorstel.

3. RelatiemetOntwikkelingsbeeld2040 OmgoedaansluitingtevindenbijhetOntwikkelingsbeeld2040isbijhetuitwerken

vandetotaleopdrachtvoorhetMetropolitaneLandschapgewerktvanuiteenstreef-beeldvoor2040voorhetlandschapinderegio.Destrategie,hetstreefbeeld,deontwikkelopgavendiedaaruitvoortkomen,enderandvoorwaardenvoorrealisatievaneengroenemetropoolzijnookopgenomeninparagraaf�.2vanhetconferentie-documentOntwikkelingsbeeld2040.

4. Stuurgroep DeopdrachtisuitgevoerddoordeStuurgroepMetropolitaneLandschap,dieeen

brederesamenstellinghaddandestuurgroepvoorde6econferentie.Destuurgroep

achthetvanbelangdatdeactiesinsamenhanguitgevoerdwordenensteltdaaromvoor2keerperjaarbijeentekomenineenverbredesamenstelling(aangevuldmetbestuurlijketrekkersdietotaandeconferentienietindestuurgroepzittinghebben).HettotalepakketaanactieswordtgecoördineerddoordegemeenteAmsterdamendeprovinciesNoord-HollandenFlevoland.DeBestuurlijkeKerngroepNoordvleugelisopdrachtgevervanhetgeheel.

Intermezzo1:IJmond-IJmeer

Inleiding Eénvandeopdrachtendieopde6eNoordvleugelconferentie(16februari2007)isvastgelegd,

betrofdeuitwerkingvaneenpilotstudievoorhetgebiedvanIJmondtotIJmeer.DitgebiedmetzijngrotediversiteitaanlandschappenengrondgebruikistyperendvoormetropoolregioAmster-dam.

Voorhetuitvoerenvandepilotstudieiseenwerkconferentiebelegdmetbetrokkenstakeholdersvanhetgebied.DewerkconferentiemaakteduidelijkdatdebredeblikvanhetMetropolitaneLandschaptotnieuweinzichtenencoalitieskanleiden.

Tijdensdewerkconferentiekwamendeindividuelelandschappenhelderinbeeld.Zijblijkenstuk


voorstukonderscheidendeuniekekwaliteitentebezitten.Belangrijkerisechterhetinzichtdatdelandschappensámeneenkrachtigmozaïekvormenendaarmeedesterkebasisvooreenaantrekkelijkwoon-envestigingsklimaatinmetropoolregioAmsterdamzoudenkunnenzijn.Hetindustrie-enwerklandschapvandehavenmaaktnadrukkelijkdeeluitvanditmozaïek.Boven-dien bleek dat de brede blik van het Metropolitane Landschap in staat is de fixatie te verleggen vantegenstellingenlokaleconcurrentienaarverbindingensamenhang.Uitdepilotvolgenvieraanbevelingenvoorteondernemenacties.

1.VersterkmetropoolregioAmsterdamdoordemethodiekbreedinzetten DepilotheeftaangetoonddatdebredeblikvanhetMetropolitaneLandschapwerkt.Defocus

wordtverschovenvanprimairkortetermijndenkeningebruikenfunctiebeslagnaarhetbrederelandschapoverstijgendegemeenschappelijkebelang.Ditopentdewegvoornieuwecoalitieseneenbrederebereidheidinhetnadenkenovergrondgebruik.

DezeaanpakleentzichertoeomeldersinmetropoolregioAmsterdamtoetepassen. Thema’salstoegankelijkheid,menging,behoudvandedominantefunctieenhetzoekennaarde

dominantedragervanhetlandschapzijninalledelenvanmetropoolregioAmsterdamrelevant.HetzoekennaarsamenhangtussendeverschillendeonderdelenenhettegengaanvanhetuitsluitendbevechtenvandeelbelangenkomtdekwaliteitvanhetMetropolitaneLandschaptengoede.

OnderdelenvanhetMetropolitaneLandschapwaardezemethodiekzoukunnenwordeningezetzijnbijvoorbeelddezuidelijkescheggenvanAmsterdam,dekustvanhetMarkermeerendelenvandeHaarlemmermeer.Juistindezelandschappenbestaanerstevige(belangen-)tegenstellingenenliggenertegelijkertijdenormepotentiesvoorhetversterkenvandekwaliteitenleefbaarheidvandemetropoolalsgeheel.

Standpunt1 Deaanpakvandepilotstudie,waarbijallebelanghebbendenineenbepaaldonderdeel vanhetMetropolitaneLandschapvanmetropoolregioAmsterdamverleidwordenover

huneigengrenzenheentekijkenenopzoektegaannaarsamenhangenmeerwaarde,iseldersinzetbaar.Vooralindiegebiedenwaarnuduidelijketegenstellingenbestaanwaardoorpotentiestenbatevandekwaliteitvanhetlandschapniettenvollewordenuitgebuit.

2.Haakaanbijdediscussieoverdetoekomstvandehaven HeteconomischbelangvandehavenvoordehelemetropoolregioAmsterdamisevident.De

discussieoverdetoekomstvandehaveneneventueledilemma’szouderhalvebinnenhetontwikkelingsbeeld2040moetenwordengevoerd.EssentieelhierbijisdatbinnendiediscussieeenintegraalperspectiefwordtgekozenendepositievandehavenookwordtbezienvanuithetMetropolitaneLandschap.

Vanuitdiegedachte,datdehavenonderdeeluitmaaktvandatMetropolitaneLandschap,ishetzinvoltewerkenaaneenintegraaltoekomstbeeld,waarindehavenontwikkelinggeplaatstwordtineenbrederkaderenwaarinuitgegaanwordtvan:1. kwaliteitsverbeteringvanhethavengebieddoormeerduurzaamheid,meeresthetisch

kwaliteit,intensieverruimtegebruikenwaarmogelijkmengingmetanderefunctiesaantebrengen;

2. kwaliteitsverbeteringvanrecreatievefunctiesdooreensterkereverbindingmethetwatervanhetkanaalaantebrengen;

3. hetbenadrukkenvandeStellingvanAmsterdam,deIJdijkenenindustriëlemonumentenalsbelangrijkecultuurhistorischeelementeninhetgebied;

4. derealisatievanrobuusteecologischeverbindingszones.

Standpunt2

DehaveniseenbelangrijkonderdeelvandeinternationaleconcurrentiepositievanmetropoolregioAmsterdam.HetisdaaromzinvolomdepositieenderolvandehavengoedteoverdenkeninhetkadervanhetOntwikkelingsbeeld2040voorme-tropoolregioAmsterdam.Detoegankelijkheidvanhethavengebiedzalsterkmoetenwordenverbeterd(ziestandpunt�).Ermoetgewerktwordenaaneenintegraaltoe-komstbeeld,waarinversterkingenkwaliteitsverbeteringvanrecreatie,natuur,havenenanderewerkfunctiesuitgangspuntenzijn.Groeperenengerichtmengenvanfunctiesenhetoptimaalbenuttenvanhinderzonesmoetendaarbijleidentotmeergebruiks-waarde,belevingswaardeentoekomstwaardevanhetNoordzeekanaalgebied.

3.Maakdemozaïekvoelbaardoorbeteretoegankelijkheid Deverschillendelandschappenzijnnunauwelijksinelkaarssamenhangtebeleven.Debele-

vingvanhetgebiedalsmededeoverkoepelendeidentiteitvanhetgebiedkanwordenversterktdoorsamenhangtesmedenvanafhetwater.

Eenaantalactieseninterventieskunnenhiertoedeaanzetvormen.• InZaanstadzoubijdeontwikkelingvanhetHembrugterreinmoetenwordenvoorzienin

eenaanlegsteigervooreenhorecafunctie.• GeefSpaarnwoudeeenvoorkantaanhetwaterdoorhetrecreatiegebiednaarhetwater

vanhetNoordzeekanaaltebrengenenmeteensteigertoegankelijktemaken.• VersterkIJmuidendoor‘AmsterdamaanZee’gemakkelijkerbereikbaartemakenmeteen

uitbreidingvandedraagvleugelboottotdezeesluizen.• Stimuleerdetotstandkomingvaneenpontroute,diedevoornoemdeplekkenaanelkaar

koppeltalsmededeparelSpaarndamuitdeanonimiteittilt.• Steleenwater(kant)-evenementenkalenderopvoorhethelegebied.Dezekalenderzou

ondergebrachtkunnenwordenbijhetAmsterdamseTouristandConferentionBoard.


• Naastderoutesoverhetwaterkunnenookderoutesoverlandaanzienlijkverbeterdworden.VooraldoorlopenderoutesoverdeIJdijkenzijnbijuitstekgeschiktomhetgebiedtedoorkruisenenbetertebeleven.

• Vergrootdetoegankelijkheidvanhetindustriëlelandschapvandehaven.Debelevingvanhet bijzondere karakter van het mozaïeklandschap wordt extra vergroot als deze routes gecombineerdwordenmetroutesdoorhetgroenenlangscultuurhistorischwaardevolleplekken.

Standpunt� DebelevingvanhetheleNoordzeekanaalgebiedwordtsterkverbeterddooreen

groteretoegankelijkheid,overwaterenland.Erzijnveelsoortenactieseninterventiesmogelijkomdittebewerkstelligen.MetnameverbeteringvandetoegankelijkheidvanhethavengebiedkaneenrolspelenindevergrotingvandebelevingvanhetNoordzee-kanaalgebiedalseenwaardevolonderdeelvanhetMetropolitaneLandschap.

AansluitingbijinitiatievenalsdeAmsterdamWaterExpo2010iszekeraanteraden.

4.Verstevigderegie Hetuitvoerenvanacties,zoalshierbovenbeschreventenbehoevevandevergrotingvande

toegankelijkheidvanhetgebied,kunnenwordenondergebrachtbijalbestaandeinstituties,maaromdatgeenvandieinstituties‘probleemeigenaar’isvanhetheleNoordzeekanaalgebiedisdekansgroot,datditleidttotversnippering,adhoc-beleidentegenstrijdigheid.Hetisdaaromwen-selijkomderegieoverdekanaalzonekritischtebekijken.DeregieopdrachtvanhetBestuurs-platformMasterplanbeperktzichnuvooraltotdehavenfunctie.

HetzouwenselijkzijnderegievooralleactieseninitiatieveninhetNoordzeekanaalgebieduittebreidentoteenintegraalperspectief.DatzoukunnendoorhetBestuursplatformMasterplaneenheelandererol/taaktegeven,maarookdoorbijvoorbeeldeenregiegroepeninhetver-lengdedaarvaneventueeleenontwikkelingsbedrijfinhetleventeroepen.Doelstellingdaarvanmoetiniedergevalzijnomzorgtedragenvoordesamenhang(integraliteit)envoortgangvanprojectenenafspraken.

Standpunt4 Deregieopdevoortgangvanendesamenhangtussenalleactieseninitiatievenin hetNoordzeekanaalgebiedwordtondergebrachtbijeenBestuursplatformNoord-

zeekanaalgebied,datdaarmeeeenbrederetaakkrijgt(eninhetverlengdedaarvaneventueelbijeen‘ontwikkelingsbedrijf ’).StimulerenenfaciliterenvandeveleprojectenterverbeteringvandekwaliteitvanhetMetropolitaneLandschapinhetgebiedvanIJmondtotIJmeerkomtdehelemetropoolregioAmsterdamtengoede.HetleidenvandezeregiemoetaangestuurdwordendooreenbestuurderuithetNoordzeekanaal-gebiedc.q.eenbestuurderwiensportefeuillehetNoordzeekanaalgebiedbetreft.Indestuurgroepzoudendediversesectorenvertegenwoordigdmoetenzijn.

BesluitnaaraanleidingvandepilotIJmond-IJmeer: DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamstemmeninmet destandpuntenoverdepilot.

11HetMetropolitaneLandschapDekrachtvanhetlandschap 11

1�HetMetropolitaneLandschapDekrachtvanhetlandschap

3.1 Streefbeeld

DegroenblauwestructuurinmetropoolregioAmsterdamvormthetraamwerkvoordeontwikkelingvandemetropool.Hetbehoud,deversterkingendeontwikkelingvandegroenblauwestructuurisvanwezenlijkbelangvoordekwaliteitvandemetropool.Stadenlandzijnverwevenenvangelijkewaarde.Opnevenstaandekaart(blz.12)wordtdebestaandegroenblauwestructuurweergegeven.

HetMetropolitaneLandschapvanmetropoolregioAmsterdamisteverdelenineenaantaldeelgebieden,dieeeneigenidentiteithebben,Teonderscheidenzijn:• StellingvanAmsterdamenNieuweHollandseWaterlinie• Dekust,hetduingebiedendebinnenduinrand• DeveenweidelandschappentennoordenvanAmsterdam(ZaanstreekWaterland) inclusiefdeoudedroogmakerijeninLaag-Holland(Beemster,Schermer,Wijdewor-

mer)• DeveenweidelandschappentenzuidenvanAmsterdam(Amstel-enVechtgebied)en

hetzuidelijkveenweidegebied• Scheggen(stadsranden,landschapsscherven)• IJmeer/Markermeer• Noordzeekanaalzone(IJmond-IJmeer)• GooienVechtstreek• StadslandschapHaarlemmermeerenStadslandschapAlmere• OostvaardersWold(landelijkFlevoland)

DekrachtvanhetMetropolitaneLandschapzitindediversiteitenafwisselingvandeverschillendelandschappen.Elkelandschapsidentiteitkenteigenvraagstukkenophetge-biedvanbehoud,beheerenontwikkeling.Hetgaatnuomdevraaghoedezeaangepaktkunnenworden,inrelatietotdestedelijkeomgeving.

Omdelandschappencoherentteontwikkelenenverrommelingtevoorkomen,isvoorelklandschap1eenkoersalsontwikkelingsperspectiefopgesteld.Dezekoersisgebaseerdop:• Behoudvandekernkwaliteitenvanhetlandschap.• Inbouwenvanopdestadgerichtefuncties,waarbijdeStellingvanAmsterdamde

verbindendeschakeltussendelandschapsidentiteitenis.

Perdeelgebiedzijnactiesbenoemd,dieeenvoorbeeldfunctiehebbenvoordemetropo-litanestrategie.EenaantalhiervanisopgenomeninhetActieprogramma(hoofdstuk5).

OnlosmakelijkelementindeopgavenvoorhetMetropolitaneLandschapisdekeuzevoorduurzaamheid.Ditbegripisalsvolgtteoperationaliseren.HetMetropolitaneLandschapineenduurzamemetropoolregioAmsterdam:• heefteenwatersysteemdatinstaatisomneerslagpiekenteverwerken;• isvoldoendebeschermdtegenoverstroming,hetzijvanuitzeehetzijvanuitdegrote

rivieren;• heeftbaatbijeenmetropooldiedeuitstootvanCO2zoveelmogelijkbeperkt;• voldoetaandeEuropesenormenvoorwater-enluchtkwaliteit;• kenteenstevigenavelstrengtussenstadenland.Delandschappendragenbijaande

leefkwaliteiteneconomievandemetropool.Destedendragenbijaanhetbeheervanhetlandschap;

• wordtondersteunddooreenduurzameverstedelijkingsstrategie(polycentrischestad,compact,snelleopenbaar-vervoerverbindingentussenAmsterdam,deomrin-gendestedenenSchiphol);

• wordtondersteunddooreenhoogwaardigestedelijkekenniseconomiemetalsbelangrijkepijlersdecreativiteits-endeduurzaamheidsector.

3 Hetlandschapvan2040

1VoordeNoordzeekanaalzoneisgeenkoersopgesteld,maariseenpilotuitgevoerd.Deresltatenvandepilotzijnopge-

nomeninIntermezzo2:IJmond-IJmeer


StreefbeeldmetropoolregioAmsterdam2040:Dekrachtvanhetlandschap

MetropoolregioAmsterdamiseensterkemetropool.Dezeonderscheidtzichnietalleendoordestedelijkekwaliteiten,maarzekerookdoordeleefbaarheid,zichtbaaraandesamenhangtussenstadenland.Methet(afwisselende)landschaponderscheidtmetropoolregioAmsterdamzichvanandereEuropesemetropolen.Stadenlandversterkenelkaarzodanig,dathetland-schapeenbelangrijkeenonderscheidendeconcurrentiefactoris.

InmetropoolregioAmsterdamvormteenkwaliteitsrijkestructuurvanwaterengroengebiedenhetverbindendeelementtussendestedelijkegebieden.Groenenhetwaterslingerendoorderegioheen.VanNoordzeekusttotOostvaardersWoldenLelystad,vanHaarlemmermeerpoldertothetAlkmaarder-enUitgeestermeerzijndeverschillendelandschappendoorgroene,begaan-barecorridorsmetelkaarenmetdestedenverbonden.

Publiekeenprivatepartijendragensamenmetterreinbeherendenatuurorganisatiesenmeteenvitalelandbouwzorgvoordeinstandhoudingendesamenhangvanhetlandschap.Allepartijendragen bij aan de financiering van de ontwikkeling, de realisatie en het duurzaam beheer van hetgroenenhetblauwinderegio.Elkepartijheeftzijneigenverantwoordelijkheidinheton-derhoudendebeschermingvanhetlandschap.Erisgeensprakemeervansectoraletaakstel-lingen of financiering.

Indegroenblauweregioisin2040eenpaletaanfunctiestezien.Hetgebruikvandeverschil-lendegebiedenisvolledigtoegesnedenopdeidentiteitdiedatgebiedheeft,medeinrelatietotdestadenstedelijkefuncties.DeStellingvanAmsterdamendeNieuweHollandseWaterliniezijnuitgegroeidtotherkenbare,karakteristiekelandschapselementeninmetropoolregioAmster-dam(metfunctiesdiepassenbijdeidentiteitvanhetomliggendelandschap).

Descheggenzijnmarkanteonderdelenvandestadenmakenonlosmakelijkonderdeeluitvanhetstedelijkcollectievebewustzijn,omdaterzoveeltedoenisindeomgevingvantopkwaliteit.Deveenweidegebiedenzijndeelsvernat,deelsweidevogelgebieden.Streekeigenlandbouwisalsduurzamevormvanlandbouweensuccesgeworden.Landbouwproductenuitderegiowordenvooralindestedelijkegebiedenafgezet.Dekuststreekenhetduinengebiedzijngoedontslotenenverfraaidmetlandgoederen.Dekustplaatsenhebbenelkeeneigenidentiteitenbiedengezamenlijkeengevarieerdaanbodvanactiviteiten.Indedruktedieeenmetropoolkenmerktzijntussendekustplaatsennogvolopstiltegebiedenaantetreffen.HetlandelijkgebiedvanFlevolandkentrobuustenatuurgebieden(bijvoorbeeldOostvaardersplassen),maarookhoog-waardigewoon-envestigingsmilieusmetgevarieerdekenmerken.HetMarkermeer/IJmeeris‘het

Waterpark’vanmetropoolregioAmsterdamenverbondenmetdewatereninderegio. HetWaterparkcombineertnatuur-enwaterkwaliteitmetallerleirecreatie-enwoonvormen.

MetropoolregioAmsterdamheeftzijneigen‘HollandsMerengebied’inhetzuidelijkveenweide-gebied,datdoorzijnrecreatieveentoeristischeaantrekkelijkheidinhogematebijdraagtaan

deeconomischekrachtvanderegio.NieuwelandgoederentenzuidoostenvanAmsterdamdragenbijaandeaantrekkingskrachtvanderegio.Deverbindingenoverland

enwaterzijnoptimaalinmetropoolregioAmsterdam.Aldezegebruiksfuncties(landbouw, recreatie,toerisme,natuur,hoogwaardigwonenenwerken)vandemetropoolregiokomenop

kleinereschaalterugindestadslandschappenvanHaarlemmermeer,AlmereenLelystad. Schipholendehavenzijnbedrijfslandschappen,waarinrekeningwordtgehoudenmetde functiesenkarakteristiekenvandeomgeving.DeGooi-enVechtstreekiseenfraaivoorbeeld

waaropeenrelatiefkleineoppervlaktehoogwaardigelandschapselementen(bosenheide- velden,engenenmeenten,plassenenmeren,fortenenvestingsteden,landgoederen,villa- gebieden,jongemonumenten,poldersenbrinken)enhoogwaardigewoon-werkgebiedenaan- wezigzijn. Doordeheleregiozijninformatiecentragerealiseerd,diebewonersenbezoekersdiensten, kenniseninformatiebieden.Wegenenopenbaar-vervoerverbindingenzijnvolledigingepast inhetlandschapenzorgennietvoorversnipperingvan(natuur-)gebieden.Openbaarvervoer ontsluitdelandschappenenverbindtdezemetelkaar.Natuurgebiedendoordeheleregio dragen maximaal bij aan het duurzame imago van metropoolregio Amsterdam. AllekwaliteitenvanmetropoolregioAmsterdam(stedelijkenlandelijk)wordenvermarktonder

eengezamenlijkenoemer.Demarketingisnietalleengerichtopdebuitenwacht(zoalstoeris-ten),maarookopdeeigenbewonersenopbedrijveninderegio.

In 2040 gaan we flexibel om met water. Het watersysteem is robuuster/klimaatbestendiger geworden,zodatdeinwonersenbedrijvigheidteallentijdeoptimaalbeschermdzijntegen overstromingenenwateroverlast.Verschillendefunctiesvanlandenwater,zoalslandbouw, natuur,stedelijkgebied,transportenrecreatie,zijnslimmetelkaarverwevenenopelkaar afgestemd.Deverschillendegebruiksfunctieszijnhierdoorvoorzienvandegewenstekwaliteit enhoeveelheidwater.Deinrichtingvanhetwatersysteemdraagtbovendienbijaansterke landschappenwaarhetprettigwonen,werkenenrecreërenis.Stadenplattelandzijnmet elkaarinevenwicht.Vannegatievebeïnvloedingoverenweerviahetwatersysteemisgeen sprake.Waarstedenendorpenindelageredelenliggen,zijndezewaterrijkofzelfsdrijvend aangelegd.Hetwatermilieuindestedelijkegebiedenisgezond,veilig,ecologischenduurzaam. Deverschillendegebiedenhebbenelkhuneigenkarakteristiekewaterkwaliteit.


Dekaartoppagina16verbeeldthetstreefbeeldvoor’dekrachtvanhetlandschap’.

3.2 Opgaven

HetstreefbeeldvoorhetMetropolitaneLandschapmaakteenaantalopgavenenknel-puntenhelder.HetzijnopgavenenknelpuntenwaarbijhetstreefbeeldvanhetMetro-politane Landschap in conflict kan komen met andere ontwikkelingsopgaven. Keuzes moetenwordengemaaktindevolgendevraagstukken:

1. InpassenontwikkelingenSchiphol&haven DeontwikkelingenvandehavenenSchipholzullendekomendejarenopeengoede

ruimtelijkemaniermoetenwordeningepastinhetMetropolitaneLandschap.

2. DetoekomstvanhetMarkermeer/IJmeerinrelatietotdesamenhang tussenAmsterdamenAlmere

DecomplexecombinatievanderealisatievaneenWaterparkIJmeer,naastopgavenvoorwaterbeheer,natuurontwikkelingvanhetMarkermeer,hetoptimaliserenvanrecreatievepotentiesenhetzoekennaarmogelijkhedenvoorbuitendijksewoning-bouwbijAlmerevraagtomzorgvuldigeafwegingenenkeuzes.

3. Metropolitaanov-neteninpassingwegen Bijdeaanlegvannieuweopenbaarvervoer-verbindingendientookrekeningte

wordengehoudenmeteenbetereontsluitingvanhetlandschapvoorrecreantenentoeristen.Nieuweweg-enopenbaarvervoer-verbindingenmoetengoedwordeningepastinhetlandschapennietbijdragentotdeverrommeling.

4. Visieveenweidegebieden Erzullenkeuzesgemaaktmoetenwordenwaarvernattingtoegelatenwordtenwaar

dekarakteristiekeveenweidegebiedenbehoudenblijvenenwelkemaatregelendaar-voorgetroffenmoetenworden.Deprojectenuithetactieprogrammadiegerichtzijnophetveenweidegebied(enalleandereacties)leverenstukjesvandeoptelossenpuzzel.

5. Goedbeheer/tegengaanverrommeling Dekwaliteitvanhetlandelijkgebiedisvangrootbelangendaarbijisgoedbeheer

noodzakelijk.Ineenaantalgebiedenisechtersprakevanongewensteontwikkelin-genzoalsverrommeling.Omhetlandschapteversterkenzijnscherpeplanologischekeuzesenstringentehandhavingnoodzakelijk.

6. SchaalsprongAlmere DeschaalsprongvanAlmerevraagtomeenduidelijkevisieopdeinpassinginhet

landschap.

7. Kustenbinnenduinrand Hetbelangvande‘MetropoolAanZee’wordtindetoekomststeedsgroter.Veilig-

heid,bereikbaarheid,aantrekkelijkheidvandekuststrookendediverseopgavenvoordebinnenduinrandzulleninsamenhangopgepaktmoetenworden.

8. Wateropgave HoehetMetropolitaneLandschaperin2040uitziet,ismedeafhankelijkvande

discussiesoverveiligheid,verdrogingenverzilting.

Besluit1

DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamherbevesti-genhetbelangvanhetlandschapindemetropoolregioennemendeverantwoordelijk-heidopzichdegroenblauwestructuurveiligtestellenenverderteontwikkelen.- Hetstreefbeeldendekoersenalsontwikkelingsperspectievenvoordeverschil-

lendeteonderscheidendeelgebiedenmethunkarakteristiekeidentiteitenvormenhetgroenblauwefundamentvoordestructuurvisies.Departijenonderschrijvendaarbijhetbelangvaneengebiedsgerichteuitwerkingvanhetstreefbeeld,voorplanvorming,realisatieénbeheer;

- Hetstreefbeeld,derandvoorwaardenomdaartekomenendekoersenvoordedeelgebiedenvormendeinputvandepartijenvoorhetlandschapinhetUpR-

projectRandstad2040;- Departijenerkennendemajeureopgavenensprekenafbijbesluitvorminghier-

overrekeningtehoudenmetheteffectophetMetropolitaneLandschap.DezeopgavenzijnopgenomeninhetOntwikkelingsbeeld2040envormendaarmeeinputvoordestructuurvisiesdieopgesteldgaanworden;

- Verderonderstrependepartijenhetbelangvanhetafrondenvandebestaandeprojectenenprogramma’s.Deresultatenuitditprojectkunnenhierbijbehulpzaamzijn.


WateropgaveinhetMetropolitaneLandschap

De belangrijkste thema’s om flexibel om te gaan met water in metropoolregio Amsterdam zijn veiligheid,verdrogingenverzilting.

Veiligheid MetropoolregioAmsterdam,metuitzonderingvanAlmereinZuidelijkFlevoland,valtalindeca-

tegoriestrengstbeveiligdegebieden.Vooreenklimaatbestendigemetropoolregioishetbelangrijkdekansopoverstromingzolaagmogelijktehouden.HetgaranderenvandeveiligheidvooroverstromingvraagteenversterkingvanderuimtelijkecompartimenteringvanmetropoolregioAmsterdam.Ditzalgestaltemoetenkrijgendoordeaanlegvannieuwedijkenbinnendijksdanwelhetversterkenvanbestaandedijken.Datlaatstezaldemogelijkhedenvoorstedelijkeontwikkelingenopoflangsdiedijkenbeïnvloedenenvergtwellichtgedurfdeoplossingen.Voorderuimtelijkeordeningligterdeopgaveomdegevolgenvaneenoverstromingbinnenacceptabelegrenzentehouden,bijvoorbeelddoorhetverhoogdaanleggenvannieuwestadsdelenenhetverbeterenvanevacuatiemogelijkheden.Ditzalvaninvloedzijnophetlandschapenhetinpas-singvraagstuk.Ditzalvroegindeplanvormingmoetenwordenbetrokken.Deboezemkaden(regionalekeringen)zullenwaarschijnlijkopdiverseplekkenmoetenwordenversterkt.Voorwatbetreftdekustverdedigingzallokaalrekeningmoetenwordengehoudenmetdesterktevandeduinenrijenkanerplaatselijkruimtevoordijkversterkingennodigzijn.AlshetonderzoekinhetkadervanVeiligheidNederlandinKaartisafgerondzaldezediscussiegevoerdgaanwordeninclusiefderuimtelijkeconsequentiesvankeuzes.

InmetropoolregioAmsterdamheeftbuitendijksbouwenbetrekkingophetbouwenindegrotewateren(IJmeer,Markermeer,IJsselmeer).Vanwegehetbelangvandezegebiedenvoordewa-terhuishouding,natuurenrecreatiewordthiertotnutoezorgvuldigmeeomgegaan.EventueelbuitendijksbouwenofeenIJmeerverbindingzalafgestemdmoetenzijnopdebrederebelangenvandezewateren.OverigenszullendekomendejarenopveelplaatsendedijkenrondomhetIJsselmeerwordenversterkt.DediscussieoverdetoekomstwordtgevoerdindeapartetrajectenBeleidskaderIJsselmeergebiedenToekomstagendaIJmeer/Markermeerenlevertrichtingge-vendeafsprakenop.

Verdroging Flexibeler omgaan met verdroging betekent het stellen van doelen voor natuurgebieden

(natuurdoeltypen),gerichtophettoekomstigwatersysteem.Verdrogingbetreftinbeleidsmatigebetekenisalleendeschadeaannatuurgebiedendoorgebrekaanzoetwaterenisdusniethetzelfdealseentekortaanzoetwater.Inde4enotaWaterhuishoudingisbeleidvoorhetbestrijdenvanverdrogingopgenomen,datdoordeprovincieswordtuitgevoerd.Dedoelstellin-genzijnnietalleenwaterdoelstellingen,maarookenvooralnatuurdoelstellingen.Eriseen

zogenaamdetoplijstopgesteld,waarindeNatura2000-gebiedenzijnopgenomen.Inmetro-poolregioAmsterdamgaathetomdeduinenenbinnenduinrand,veenweiden-ennatuur-gebieden.Demaatregelenvoordebetreffendegebiedenliggenvooralindeinrichtingssfeer(bijvoorbeeldaanleggenvannattenatuur).

Verzilting Eenbelangrijkaandachtspuntisdeverziltingvanhetgrondwater,diealsgevolgvande

stijgendezeespiegelplaatselijkkantoenemen.Ofditdaadwerkelijkeenprobleemwordtvoorhethuidigegrondgebruikisopditmomentnietgoedaantegeven.Keuzesmoetengemaaktwordenwaarmeebewogenwordtmetdeverzilting(hetgebruikopdeverziltingwordtaangepast),waardeverziltingwordtgeaccepteerdenwaardezeblijvendwordtbestreden.IndeHaarlemmermeerstaatdeverziltinginverbandmetdewijzewaaropdepoldernuvanzoetwaterwordtvoorzien.DaarvoorwordtwateruitdeHollandseIJsselgebruikt,watsteedszouterdreigtteworden.Ditkanditopdenduurnietmeergebruiktwordenvoordoorspoeling;medehiervoorzaleenzoetwaterbergingnodigzijnindeHaarlemmermeer.Hetzougoedzijnomdemogelijkeverziltinginbeeldtebrengen.Dankanwordenbekekenofmaatregelennodigzijn.Daarnaastzoudelandbouwzichookkunnenrichtenopteeltenmetgewassendiebestandzijntegenverzilting.

Behoudvaneengoedewaterkwaliteitkangevolgenhebbenvoordelocatiekeuzenvannieuwe ruimtelijkeontwikkelingen.Dithoudtin:geenruimtelijkefunctiessituerenopplaatsenwaardit toteenverslechteringvandewaterkwaliteitleidt,tenzijmetrobuuste,duurzamemaatregelen deverslechteringwordttegengegaan.


EenkrachtigMetropolitaanLandschapkanechternietgerealiseerdwordenzonderook inbredereprocesmatigezindegewensteontwikkelingentestimulerenenverrommeling tevoorkomen.Naastsamenwerking,samenhangenduurzaamheidzijndevolgende randvoorwaardenvanbelangvoorhetrealiserenvanhetstreefbeeld: A. De ontwikkeling van financiële prikkels gericht op een groene ontwikkeling. B. Voorkomenenopruimenvanverrommeling. C. Zorgenvooreenrobuustenduurzaambeheer. D. Verbreding van het financiële draagvlak. E. Marketingstrategie. F. Aanpakvanplanologisch-juridischeenbestuurlijk-organisatorischeknelpunten. G. Mogelijkhedenvoornieuwewoonmilieus.

A. De ontwikkeling van financiële prikkels gericht op een groene ontwikkeling Financiële prikkels stimuleren nu vooral rode ontwikkelingen. Dit kan leiden tot een

geleidelijkeaantastingvandekwaliteitvanhetlandelijkgebied.Natuurlijkzijnerook positieverodeontwikkelingeninhetlandelijkgebiedmogelijk,denkhierbijbijvoorbeeld aandeontwikkelingrondlandgoederen.Bovendienmoetenweonderogenziendater grotevraagisnaarwoonruimteinmetropoolregioAmsterdam(150.000woningentus-

sen2010en20�0)enerdusookruimtegevondenmoetwordenvoordiewoningen.

Financiële prikkels voor rood kunnen niet alleen leiden tot verrommeling van het lan-delijk gebied, maar hebben ook gevolgen voor het financiële draagvlak voor het beheer vanhetlandelijkgebied.InhetverlengdevanrodeontwikkelingenstaannamelijkookstructureleinkomstenindevormvanOZB-inkomstenendeverdeelsleutelvanhetgemeentefonds.Indien’detuinmannen’vanhetlandelijkgebiedonvoldoendemiddelenhebbenvooreengoedbeheer,moeteringegrepenworden.

B.Voorkomenenopruimenvanverrommeling Wezieneentoenemendebetrokkenheidvandestedelingbijhetlandelijkgebied.Ver-

rommelingishoogopdepubliekeenpolitiekeagendagekomen.Erzijndiverseinterven-tiesmogelijkomverrommelingtevoorkomenentegentegaan.Devolgendeinstrumen-tenzullendaartoeingezetmoetenworden:

1. Heteenduidigvastleggeninhetbeleidvanwatwaarwelofnietkanenonderwelkevoorwaarden:bijvoorbeeldineenbestemmingsplanofstructuurvisiewaareenbeeldkwaliteitsplanaangekoppeldis.

2. Hetstrenghandhavenvanhetbeleidsmatigkader.�. Hetverwervenvanontwikkelrechtenvaneengebied(privaatrechtelijk):hierdoor

heeftdeoverheidzelfdekeuzeoverdeontwikkelmogelijkhedenvaneengebied.4. Grondverwerving:hierdoorkomenallekeuzemogelijkhedeninhetpubliekedomein.

Waarenhoedezeingezetworden,isafhankelijkvandekeuzesdiegemeentenmaken.Omhenhierbijbehulpzaamtezijn,zaleenregionalerichtlijnvoorbestemmingsplannenopgezetworden.

C. Zorgenvoorrobuustenduurzaambeheer Eerderisgeconstateerddatgoedbeheeressentieelisomverrommelingtevoorkomen.

Ditbeheerstaatonderdruk.Ditheefttemakenmettoenemendeverstedelijkingenmultifunctioneelgebruik.Ditvraagtomeennieuwesectoroverstijgendeaanpak.Erdientgezorgdtewordenvoorsamenhangengezamenlijkeverantwoordelijkheidrondbeheer.Ditismeerdangeldalleen,alhoewelervoorhetbeheervanhetlandelijkgebiedaan-merkelijketekortenzijngeraamd.

Eenquickscandoorbestaanderapportenovertekortenvoorhetbeheerleverthetvolgende(incomplete)beeldopvoormetropoolregioAmsterdamtot2020:Recreatiegebieden: € 105,6 miljoenNatuur en agrarisch natuurbeheer: € 234 miljoenNoordelijk en zuidelijk veenweide exclusief agrarisch natuurbeheer: € 82,5 miljoen Totaaltekort: € 422,1 miljoen ➔ ongeveer € 32,5 miljoen per jaar op metropoolregio Amsterdamniveau.

Naast de financiële tekorten speelt ook de versnippering van het beheer het Metro-politaneLandschapparten.Erzijnzeerveelpartijenverantwoordelijkvoorhetbeheervanhetlandschap.Hierdoorwordenkansengemist,zoalsdeschaalvoordelenvaneengezamenlijkeaanpakeneengezamenlijkemarketing/promotiestrategie.EenrobuustenduurzaambeheervanhetMetropolitaneLandschapvraagtdusom

4 Randvoorwaarden


nieuwegebiedsgerichtesamenwerkingsvormen,nietalleenomdekansentebenuttenmaarookvoorhetbehoudvandebiodiversiteitvandenatuurgebieden.

D. Verbreding van het financiële draagvlak DuidelijkisdatvoorhetrealiserenvandeambitiesrondhetMetropolitaneLandschapfinancieel draagvlak van groot belang is voor beheer, behoud en ontwikkeling.

Om meer middelen te genereren, zullen de volgende strategieën ingezet moeten wor-den:• meergelduitdeprivatesectorgenereren;• bundelenvangeldstromendieingezetwordenvoorwater,klimaatengroen;• meerwerkenmetgarantstellingomaarzelendepartnersoverdebrugtekrijgen;• extrabijdragenvragenvan‘gebruikersvanhetgroen’,bijvoorbeeldtoeristenbelas-

ting;• bijdragevoorlandschapbijnieuwerodeontwikkelingeninhetlandschap(Haarlem-

mermeer,havenetcetera).

De meeste financiële instrumenten kunnen gebieds- of projectgericht worden opgepakt. Op metropoolregio Amsterdam niveau zijn daarnaast twee financieringsopties interes-

sant.Heteerstezoueenregionaalcompensatiefondskunnenzijn,waarinpartijendiepro-jectenontwikkelendietenkostegaanvanwaterofgroen‘deschade’kunnenafkopen.Metditfondskanopeenregionaalniveautotdeoptimaleinzetvanmiddelenwordengekomen.

EentweedemogelijkheidsluithierbijnauwaanbijdeeersteenbehelsteenprivaatfondsvoorinvesteringeninhetMetropolitaneLandschap.

Daarnaastwordtgepleitvoorhetintroducerenvan‘roodvoorgroennieuwestijl’voorde kleinere projecten. Suggesties hiervoor zijn: opschalen en verfijnen van de huidige ‘rood voor groen’-regeling, groene heffingen voor bouwen in de groene ruimte, het inzettenvandeopbrengstenvanzandwinningenenwaterbergingvoordeaanlegvangroenblauweprojecten.

RoodvoorgroenwerktnietophetniveauvanmetropoolregioAmsterdam. Grote/regionalegroenblauweprojectenkunnennietuitroodbetaaldworden.Dit

betekent dat de financiering van grote groenblauwe projecten overheidsmiddelen vraagt. Optiesdaarvoorzijneenafdrachtbijgrondaankoop,alsmiddeltotleverenvaneenpas-sendebijdrageaanhetrealiserenvandegrotegroenblauwearealenwaarhetgebiednarealisatieookgebruikvankanmakenalsmedehetverstrekkenvaneenbijdrageuitdealgemeneoverheidsmiddelen.

Intermezzo2

Toerismealsnieuweeconomischedrager AlleswijsteropdathettoerismeinmetropoolregioAmsterdamdekomendedecennianogsterk

zalgroeien.Hiermeewordttoerismenogmeereeneconomischepijleronderderegionaleeconomie.Ditheeftzijnruimtelijkeconsequenties.Hetgrootstedeelzalzichinhetstedelijkgebiedvandemetropoolregiomanifesteren,vooralinAmsterdamenindedirectenabijheidvanSchiphol.

Maarookhetlandelijkgebiedkrijgttemakenmeteengroeiendestroomvantoeristen. Ditvraagtomsamenhangensamenwerking.Eenvandeelementendaarbijiseenverbeterde

ontsluiting,metnamedoormiddelvanhetopenbaarvervoer.HetsterkstgeldtditvoordeNoordzeekustviaHaarlemen(optermijn)Almere,inclusiefdeontsluitingvanhetMarkermeer/IJmeer.

Vanuittoeristischeperspectief–endanvooralnationaaltoerismeenrecreatie–zijndriedeel-gebiedenvanhetMetropolitaneLandschappotentievol:1. LaagHolland Landelijkgebied,zowelaantrekkelijkvoornationalealsinternationaletoerist.Zaanse

Schansisdetoeristischeschakeltussenstedelijkenlandelijkgebied.Hetishetmeestuitge-sprokenHollands’landschap.

2. GooienVechtstreek GooienVechtstreekalsherstelgebied.Sterkgerichtopdemeerbemiddeldetoerist.3. Noordzeekust Uitbreidingvanverblijfsaccommodaties,alsookeenupgradingvandepubliekeruimteen verbeteringvandeontsluitingzijnurgent.

OplangeretermijnkanAlmereuitgroeientoteentoeristischelocatie,metnameviahettoeristischbenuttenvandekustzone.DitzalsterkafhankelijkzijnvandekeuzesdiegemaaktwordenvoorderuimtelijkeinrichtingvanAlmereenhetMarkermeer/IJmeer.

DevoordegehelemetropoolregioAmsterdamverbindendetoeristischethema’szijn:• Water.HetMetropolitaneLandschapzaldaar(indirect)opkunnenaanhaken,zoalsper badplaats een eigen identiteit. Ook de Waterexpo 2010 biedt goede kansen.• Openbaarvervoer-verbindingen,metnamerichtingkust• OntwikkelingMarkermeer/IJmeer• Derelatiestad–landschap


MetropolitaneLandschapenhetILG HetMetropolitaneLandschapbevatdoelendieookinhetInvesteringsprogrammaLandelijk Gebied(ILG)voorkomen:natuur,recreatie,water,milieu,nationalelandschappenetc.HetILG isgerichtoprealisatievandedoeleninprojecten,terwijlzeinhetMetropolitaneLandschap onderdeelkunnenzijnvanprojectplannen.Kortom:MetropolitaneLandschap(ML)enILG bevindenzichineenanderefase.Hoeverhoudendetwee,MLenILG,zichtotelkaar? De acties voor het Metropolitane Landschap (zie hoofdstuk 5) worden getrokken door één bestuurder.Dezeisverantwoordelijkvoorhetbetrekkenvanallenoodzakelijkepartijeninde

regio,zowelprivaatalspubliek.Ophetmomentdateenprojectzoverindevoorbereidingis datgedachtkanwordenaanuitvoering,wordtdeILG-gebiedscommissieformeelbetrokkenbij

hetproces. HetILG-programmaisgerichtopdeuitvoeringenregeltonderanderedebeschikbaarheid vanmiddelen(inbedragenenintijd).OphetmomentdatdeILG-commissieingeschakeld wordtbijdeplanvorming,starthetprocesdatmoetleidentotprogrammeringvanhetMetro-

politaneLandschap-projectinhetILG-programma.

E. Marketingstrategie HetMetropolitaneLandschapmaaktmetropoolregioAmsterdamininternationaal

perspectiefonderscheidendvanandereEuropeseregio’s.Teneersteomdathetland-schaprelatiefdichtbijhetstedelijkgebiedisgesitueerd.MaarwellichtbelangrijkerishetfeitdatvooralWaterland/LaagHollandinternationaalonderscheidendisentegelijkertijdnaadloosaansluitbijdeHollandseidentiteit,dieAmsterdamookuitstraalt.

VoordeinternationalemarketingvanmetropoolregioAmsterdaminzijntotaliteitbete-kent dit dat het landschap aanvullend een meerwaarde genereert. Het is geen essentiële randvoorwaarde,wantduidelijkmoetzijndatvoordeinternationalegast–toeristofinvesteerder–demerknaamAmsterdamfungeertalsdemagneet.

OnmiskenbaarheefthetgeheleMetropolitaneLandschapeenrecreatievefunctievoordeinwonersvanmetropoolregioAmsterdam.Dezebewonersdenkentrouwensnietintermenvanlandschap,maaraanbehoeftendiehetlandschapkanbevredigen(rust,ont-spanning, ruimte, uitzicht, stilte, attractie, wandelen fietsroutes et cetera). Vanuit dit per-spectiefishetooktebegrijpendatdestedelingregelmatigvoorhetstedelijkgroenkiest,wantookdatgroenkanvaakgelijksoortigebehoeftenenervaringenbedienen.Trouwens,voordebewonersvandemetropoolregiomoetbuitenrecreatiehevigconcurrerenmetanderevormenvanvrijetijdsbesteding,zoalsrecreatiefwinkelenensporten.

Voordemarketingvanhetlandschapbijdeeigenbewonerszalhetdusvooralvanbe-langzijnomvanuitdebehoeftentevertrekkenennietvanuithetaanbod,hetlandschap.

DeontwikkelingvanmarketingstrategievanhetlandschapmoetonderdeelzijnvaneeninternationaletoeristischemarketingstrategieopmetropoolregioAmsterdam-schaal.

F. Aanpakvanplanologisch-juridischenbestuurlijk-organisatorisch knelpuntenbijrealisatievangebiedsgerichteprojecten Wetenregelgevingzijngeenbelemmeringvoorplanontwikkeling,weldewijzewaarop

weermeeomgaan.Eendeskundigehanteringvanwetenregelsleidttotbetereengoederesultaten.

Despeelruimtediewetgevingbiedt,kanveelbetergebruiktworden.Hiervoorishetnoodzakelijkdatinhetvoorbereidingstrajectvannieuwewet-enregelgeving(bijvoor-beeldinhetgevalvandoorvertalingvanEuropeserichtlijnen)eerderaandachtisvoordeconsequentiesvoorgroenblauweprojecten.Ditkomtdeuitvoerbaarheidtengoede.

Daarnaastiserbehoefteaanduidelijkebestuurlijkeregievoering,enaanknopendoor-hakken,wanneercompromissentenkostegaanvankwaliteit.Hetzoekennaarcompro-missenenonduidelijkeinhoudelijkekadersleidtvaaktoteenlangeplanvoorbereiding,diedoorheldere,standvastekeuzesvan‘hogere’overhedenaanmerkelijkverkortkanworden.

Deplanhorizonvanwetgevingisoverhetalgemeennietlangerdantienjaar.Ditwerktkortetermijnhandelenindehand.Derealisatievangroenblauweplannenisgebaatbijlan-getermijndenkenénhandelen.Integraleplannenkomenalleenvandegrondalsersprakeisvaneengezamenlijkevisievooreenlangereperiode,waaraanwordtvastgehoudenindeuitvoeringenwaaraaneenuitvoeringsbudgetisgekoppeld.Aanbevolenwordtomvoorgroen-blauweplanneneenformeleplanprocedure(inclusiefuitvoeringsbudget)toetepassen,vergelijkbaarmetplanneninhetkadervandeTracéwet.

DoorhetontbrekenvaneengemeenschappelijkevisievandepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamophetlandschap,ontbreektdebasisvoorbeleidsbeslissingenenvoorsamenwerkingaangroen-blauweprojectenopregionaalniveauinhetgebied.Daardooriseronvoldoendesprakevaneengemeenschappelijkprobleemgevoel.Samenwerkingisvooralsuccesvolwaareengezamenlijkprobleemofbelangervarenwordt.Daarbijishetvanessentieelbelangdatgenomenbesluitenovereindblijvenstaan,ooktijdenshetuitvoeringstraject.Omdittebevorderen,wordendekoersenalsontwikkelingsperspectievenvoordeverschillendedeelgebiedenvanhetMetropolitaneLandschapnaeenpubliekediscussiegekoppeldaandestructuurvisies.

G.Mogelijkhedenvoornieuwewoonmilieus Bijeenduurzamelandschapsontwikkelinghoortnatuurlijkookduurzameontwikke-

lingvannieuwewoongebieden.De“praktijkrichtlijnduurzaambouwen”(VROM)biedt

27

Besluit2

HetbouwenaanhetMetropolitaneLandschapbegintnu!DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamzorgengezamenlijkvoordenoodzakelijkerandvoorwaardenenzettendaarvoordevolgendeactiesin.Bestuurlijketrekkers,zoalsgenoemdbijdeactie,nemendeuitvoeringterhandenrapporterenaandebestuurlijkestuurgroepMetropolitaanLandschap,PRESenBKG.

I De ontwikkeling van financiële prikkels gericht op een groene ont-wikkeling

Indehuidigesituatielevertbouweninhetgroenveelalgeldop.Hetopordehoudenvangroenkostalleenmaargeld.Deverhoudingenzijnscheefgetrokken.Ditgaanweopdevolgendewijzeaanpakken:1. Onderzoeknaardestructureleherverdelingvanbestaandemiddelenomde

kwaliteitenpublieketoegankelijkheidteborgenvanhetlandelijkgebied.2. MetropoolregioAmsterdamkaninhaarlobbybijhetRijkdedynamiekvan

bestaande financieringsstromen voor rode ontwikkelingen aankaarten en ver-zoekenomditeffecttecorrigeren,zonderrodeontwikkelingenonmogelijktemaken.

Bestuurlijketrekker:provincieNoord-HollandenprovincieFlevoland

II Voorkomenvanverrommelingdoorinterventies DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdambesluiten

tothetopstellenvaneenregionalerichtlijnvoorbestemmingsplannendiegerichtisopzowelbeschermingvanlandschappelijkekernkwaliteitenalshetwegnemenvanbelemmeringenvoorgewensteontwikkelingen.

Departijenonderzoekenofbeeldkwaliteitsplannendezefunctiekunnenvervullen. Bestuurlijketrekker:provincieNoord-Holland

III Zorgenvoorrobuustenduurzaambeheer DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamachten

eensamenhangendenomgevingsgerichtbeheervangrootbelang.Erwordtonder-zoekgedaannaareengebiedsgerichteintegralevisieopenaanpakvanhetbeheer

vanhetlandelijkgebied,gekoppeldaandeidentiteitenvandelandschappen. Erkomtin2008eenactieplanmetropoolregioAmsterdamvoorhetuitbouwenvan

demaatschappelijkefunctie,aandachtinbeheervoorbiodiversiteitenhetbenuttenvandenatuurrijkdomindemarketingvandemetropoolregio.

Bestuurlijketrekker:provincieNoord-Holland,gemeentenAmsterdamenZaanstad

IV Verbreding financieel draagvlak DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamdoen onderzoek naar de instelling van een compensatiefonds, inclusief financiële arrangementenmetderdenophetniveauvanmetropoolregioAmsterdam,zodat

vrijkomendemiddelenvoorwater-ennatuurcompensatieoptimaalingezetkunnenwordentenbatevanhetMetropolitaneLandschap.

Ookkomtereenonderzoeknaardeinstellingvaneengezamenlijkfondsmet hetbedrijfslevenvoorhetversterkenvanhetwoon-envestigingsklimaatvan metropoolregioAmsterdamdoorinvesteringeninhetmetropolitanelandschap. Bestuurlijketrekker:provincieNoord-Holland

V Marketingstrategie DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamontwik-

keleneenmarketingstrategievanhetlandschapgerichtoptoersistenenbewonersuitderegio.DemarketingstrategiemaaktonderdeeluitvaneeninternationaletoeristischemarketingstrategieopmetropoolregioAmsterdamschaal.

Bestuurlijketrekker:StadsregioAmsterdam,gemeenteAmsterdam

VIAanpakknelpuntenbijrealisatiegebiedsgerichteprojecten DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdambesluiten tothetopzettenvaneenpilotrondderealisatievanhetOostwaardersWold. Ervaringenuitdezepilotkunnenwordenbenutomeenversnellingvantoekomstige

projecten teweeg te brengen en specifiek instrumentarium te ontwikkelen. Bestuurlijketrekkers:provincieFlevolandenprovincieNoord-Holland

hiervooreengoedehandleiding.Bouweninhoge(re)dichthedenlevertinelkgevaleengoedebijdrageaanduurzaamheid.Erligteenontwerpopgavevooreenpositieve(woon)belevingbijhogedichtheden,inrelatietotdenabijheidvanhetgroeneommeland.

DaarnaastheeftdemetropoolregiobehoefteaannieuwelandelijkewoonmilieusinhettopsegmentomtekunnenconcurrerenmetEuropesemetropolenalsStockholm

enBerlijn.Devraagishoeenwaarwedezemilieuszodanigkunnenrealiserendathetlandschapermeewordtversterkt.Dezevraagzalmeegenomenwordenindepubliekediscussieoverdekoersenalsontwikkelingsperspectieven.Uiteindelijkzullengemeentenhierinkeuzesmoetenmaken.


HetMetropolitaneLandschapisopgebouwduit10identiteiten,zoalsweergegevenopdeopdeidentiteitenkaart.Voorelkeidentiteitiseenkoers,ontwikkelingsperspectief,opgesteld.Dekoersbestaatuiteenstreefbeeldvoor2040eneenkoersvoor2020.Inelkekoerszijndiverseactiesopgenomendiemoetenleidentothetstreefbeeld2040.

DehieruitgeselecteerdeactiesleidentothetActieprogramma2020.VoordeKoersenperidentiteitverwijzenwenaarhoofdstuk6.Inbijlage2zijndeactiesuitgewerkttotprojectbeschrijvingen.

HetActieprogrammabestaatuitnieuweacties,dieeenbijdrageleverenaanhetbehoud,deversterkingofontwikkelingvanhetlandschapvanmetropoolregioAmsterdam.InhetActieprogrammaisookeenaantallopendeactiesopgenomen,dievanwezenlijkbelangzijnvoordegroenblauwestructuurvandemetropoolregio.Voordezeactieswordtgeennieuweprojectorganisatieopgezet.

1. Thematiseringbadplaatsen EenonderzoekstartenomdeverschillendebadplaatseninhetMetropolitaneLand-

schapteverbindenaanverschillendethema’s:kindvriendelijk,toeristisch,extensief. Bestuurlijketrekkers:provincieNoord-Holland,gemeenteZandvoort

2. IntegraallandschapsprogrammaBinnenduinrand Eenprogrammavoormetnamedebinnenduinrandomdeverschillendeopgaven

nietlosvanelkaartebeschouwenmaarinsamenhang.Hetgaathierbijomverdereverstedelijking,transformatievanbedrijventerreinen(glastuinbouw),ecologischeverbindingen,bereikbaarheidenlandgoederen.

Bestuurlijketrekkers:gemeenteHaarlem,provincieNoord-Holland

3. HaalbaarheidsonderzoekHollandseMeren Doordemerenenplassen(Kagerplassen,Braasemermeer,Westeinderplassen,

Vinkeveenseplassen,deLoosdrechsteplassen,hetWijdeBlikendeSpiegel-enBlijk-polderplas)inhetzuidelijkdeelvanhetMetropolitanelandschapmetelkaartever-binden,ontstaatééngrootHollandsMerengebied,vergelijkbaarmetdatinFriesland.Hiervankangebruikwordengemaaktdooropenboten(sloepen),zeilboten(staandemasten-route)enkano’s.

Bestuurlijketrekkers:provincieNoord-Holland,gewestGooienVechtstreek

4. Recreatievetransferia OpdiverseplaatseninhetMetropolitaneLandschapbestaatdewensomhetland-

schapbetertoegankelijkenbeterbekendtemaken.Hiervoorwordtvoorgesteldomdiverse recreatieve transferia aan te leggen waar het mogelijk is om fietsen, skeelers enkano’stehureneninformatieoverhetgebiedteverkrijgen.

Bestuurlijketrekkers:ISW,gemeenteAmsterdam,provincieNoord-Holland

5. UpgradingDiemerscheg DescheggenzijndegroeneparelsvanAmsterdamenomgeving.Erzijndiverse

initiatievenomdescheggenmetnamerecreatiefteversterken.IndeDiemerschegisersprakevanurgentieomdieteversterken.Dezeschegkentnuenindetoekomstvelendoorsnijdingenenmaakteengoedekansombeterontwikkeldteworden.

Bestuurlijketrekkers:degemeentenDiemen,Amsterdam,MuidenenWeesp

6. Pilotenergieteelt IndeZaanseveenweidenwordtonderzochtofhetmogelijkisomeendeelvanhet

veenweidegebiedtegebruikenvoorenergieteelt.Hiervoorwordteenpraktijkvoor-stelvoorbereid.

Bestuurlijketrekker:gemeenteZaanstad

7. Burgers betrekken bij financiering en beheer InLaagHolland,maarookinanderedelenvanhetMetropolitaneLandschap,zijn

initiatieven om burgers financieel te betrekken bij het beheer. In Laag Holland wordt hiervooreentweetalinstrumentenonderzocht:a. Landschapscertificaten: een burger koopt een certificaat, dit geld wordt in een groenfonds gestort (fiscaal voordeel), waarbij projecten worden gefinancierd die bijdragenaanhetlandschap;b. Landschapsveiling:erwordtbekekenofhetmogelijkisomnetalsinandere delenvandeNederlandhetlandschapteveilen,waardoorbepaaldelandschaps-

elementenbehoudenblijven. Bestuurlijketrekker:provincieNoord-Holland

5 HetActieprogrammatot2020

�0 HetMetropolitaneLandschap Dekrachtvanhetlandschap

8. GouwzeeDriehoek DevoormaligeZuiderzeekustbeschiktovereenaantaluniekekustplaatsen,waar-

onderMonnickendam,Edam/VolendamenMarken,ookwelde‘GouwzeeDriehoek’genoemd.Ditgebiedwordtnugoedbezochtdoortoeristenenrecreanten,maarkanrecreatiefnogbeterwordenontwikkeld.

Bestuurlijketrekkers:ISW,provincieNoord-Holland

9. GroenAlmereDegemeenteAlmerezaltot20�045.000woningenbouwenvoormetropoolregioAmsterdam(plus15.000voorUtrecht).Hierbijhoortookeenkwalitatiefhoog-staandegroenstructuur.Ditzalgrotendeelsvanuitdeeigenexploitatiewordengefinancierd, maar voor een extra kwalitatieve impuls is een rijksbijdrage van groot belang.

Bestuurlijketrekker:gemeenteAlmere

10.RealiseringOostvaardersWoldHetlandschaptussenAlmere,ZeewoldeenLelystadwordtnugekenmerktdoorzijnagrarischefunctieenheefteengrootschaligopenkarakter.DoordeaanlegvanOostvaardersWoldontstaateennatuur-enrecreatiegebiedvancirca10.000hectare,eengebiedvergelijkbaarmetdegroterenatuur-enrecreatiegebiedenbinnen

metropoolregioAmsterdam. Bestuurlijketrekkers:provincieFlevoland,gemeenteAlmere

11.SnelwegPanoramaA2 Ditgebiedverdientextraaandacht,omdathetisgelegenlangsdeA2.Hetgevaar

dreigtdatdeA2vanafAmsterdamtotaanUtrechtomgevenismetkantoren.Ditgebiedvraagtomeengoedeinvullingmeteengevarieerdpanorama.

Bestuurlijketrekkers:provincieNoord-Holland,Utrecht,ZuidHolland

12.TuinenvanWestHetopzettenvaneenontwikkel-enbeheerorganisatievoordeTuinenvanWest:ontwikkelenvandeelgebieden,ontwikkelingverbredelandbouwenbijpassendeeconomische bedrijvigheid, kostenefficiënt beheer, relatiebeheer gebruikers en ‘de omgeving’, (internationale) gebiedspromotie, vinden van aanvullende financierings-bronnen.Hetprojectlooptopzichal,nieuwisdegelijktijdigeintegratievanontwik-kelingenbeheer.

Bestuurlijketrekkers:gemeenteAmsterdam,provincieNoord-Holland

13.Water-engroenstructuurHaarlemmermeer Het uitvoeren van bestaande projecten met nieuwe financiële arrangementen en

toegesnedenopderecreatiebehoefte;onderzoeknaareenoptimalecombinatievan

landschapenleisureindeHaarlemmermeer(Park21eeeuw). Bestuurlijketrekkers:provincieNoord-Holland,gemeenteHaarlemmermeer, HoogheemraadschapvanRijnland

14.VersterkenStellingzone DeStellingvanAmsterdamiseenbelangrijkverbindendelementinhetMetropoli-

taneLandschap.Echter,opeenaantalplekkenstaatdeStellingzoneonderdrukendientdezetewordenversterkt.HetgaathierbijmetnameomdewestkantvandeStellingvanAmsterdam.

Bestuurlijketrekker:provincieNoord-Holland

15.Voedselstrategie InhetMetropolitaneLandschapblijftdelandbouwalsbelangrijkefunctiebehouden.

Hierbijisvooraldekorteketentussenstadenlandbelangrijk.DegemeenteAm-sterdamgeeftditalvormviadeproeftuinAmsterdam.Doelisomditconceptookeldersinderegiotoetepassen.

Bestuurlijketrekkers:gemeentenAmsterdamenZaanstad,provincieNoord-Holland

16.PilotNatuurfabriekHettoetsenvanvoorgesteldemaatregelenterverbeteringvandeecologischekwaliteitvanhetIJmeer/Markermeerenhetoefenenmethetvormgevenvandezemaatregelen.

Bestuurlijketrekker:provincieFlevoland

17.GroeneUitwegIInhetgebiedrondomdelijnAlmere-Amsterdam-Schipholwordendekomendejarenveleopgavengerealiseerd,waaronderdeNatteAsmeteeneco-aquaduct,wegverbredingendeBloemendalerpolder.Dezeopgavenmoetenopdejuistewijzelandschappelijkwordeningepast.

Bestuurlijketrekkers:provincieNoord-Holland,gewestGooienVechtstreek

18.EcologischeverbindingenmetUtrechtseHeuvelrugendeVeluweVoortvarenduitvoerenvandeecologischeverbindingenzoalsdeEHS,deNatteAseninditgevaldegroteverbindingenmetdeUtrechtseHeuvelugendeVeluwe.HetduurzaambehoudenvandegrootserijkdomaanbiodiversiteitenbiotopenendelandschappelijkeenecologischeeenheidvanhetGooiendeUtrechtseHeuvelrugalserfgoedvancultuurennatuur.UithettoeristischNoordvleugelonderzoekisge-blekendatditgebiednoggroeipotentiesheeft.Ookinditperspectiefishetgewenstomdelandschappelijkekwaliteitdaarvoortebehoudenenteversterken.

Bestuurlijketrekkers:gewestGooienVechtstreek,provincieNoord-Holland, GNR(GooisNatuurreservaat)

Besluit3 DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamonder-

schrijvendatdeactiesinhetActieprogrammanoodzakelijkzijnterversterkingvanhetMetropolitaneLandschapensprekenafdezeactieszosnelmogelijkvanstarttelatengaan(c.q.voortvarendvoorttezetten)envoor2020afteronden.

Bestuurlijketrekkers,zoalsgenoemdbijdeactie,nemendeuitvoeringterhandenrap-porterenaandebestuurlijkestuurgroepMetropolitaanLandschap,PRESenBKG.

Desamenhangtussendeactieswordtbewaaktdoordebestuurlijkestuurgroep MetropolitaanLandschapdie2xperjaar-inbredesamenstelling–bijeenkomt.De

coördinatievanhetgeheelligtbijdegemeenteAmsterdamendeprovinciesNoord-HollandenFlevoland.

Besluit4

DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamgevendekoersenuithoofdstuk6vrijvoorpubliekediscussieominputtevergarenvoorstruc-tuurvisies.

Bestuurlijketrekkers:provincieNoord-Holland,provincieFlevolandengemeente Amsterdam.

�1

��HetMetropolitaneLandschapDekrachtvanhetlandschap

IndithoofdstukwordteendoorzichtgegevenvanhetMetropolitaneLandschapanno2040.Ditdoorzichtisaangebrachtophetniveauvankoersenvoordiverseonderdelenvanhetlandschap.

6.1 KoersAanZee

Algemenebeschrijving Hetbelangrijkstekenmerkvanhetkustlandschapisdeaanwezigheidvanzee,stranden

duinen.Hetkustgebiedbestaatuitverschillendezoneringen,vanintensievetotextensie-verecreatie.Ookzijnerplekkenvoorrustennatuur.Deveiligheidenderisico’svandezeespiegelstijgingvragenaandacht.Ookinhetstedelijkgebiedzijndeduinenherkenbaardoor(somssubtiele)hoogteverschillen.Hetisdusnietzodatdeduinenbeginnenwaardestadophoudt;stadenlandschapzijnmetelkaarverweven.

Streefbeeld2040 Hetkustgebiedheeftin2040haarkrachtbehouden.Hetstrandwordtintensiefbezocht

doorrecreantenentoeristen.Dekustisgoedbereikbaarvoorsnelenlangzaamverkeer.Debadplaatsenhebbeniederhuneigenidentiteit.Erzijnbadplaatsenvoorintensieverecreatie,maarook‘lastigbereikbare’plekkenvoorextensieverecreatie.Hetismogelijkomvanuitdegrootschaligegroengebieden(Haarlemmermeergroen/IJtotZ)eenvoudigdoor groene doorgangen naar de zee te fietsen of te lopen. Op enkele plaatsen zijn nieuwelandgoederenontstaan,maarookoudeweerinoudeluisterhersteld.

Koers2020 Hetkustgebiediseengeliefdlandschapwatopeenaantalplaatsenversterkingenonder-

steuning behoeft. Op zomerse dagen ontstaan er momenteel grote files en is het strand moeilijkbereikbaar.Debereikbaarheidzalmoetenwordenverbeterd.Ditismogelijktekoppelenaandethematiseringvandebadplaatsen.Hierdoorkanonderscheidworden

gemaaktinverschillendedoelgroepenenmogelijkeverkeerstromen.Ookisextraaandachtnodigvoordebinnenduinrand.Debinnenduinrandiseenheelaantrekkelijkwoonmilieu.Doorhetvertrekvanbollenboerenontstaaterverrommeling.Omdittevoorkomenenhetgebiedaantrekkelijktehouden,dientereenintegraallandschaps-programmavoordebinnenduinrandtewordenopgezet.Inditprogrammawordtonder

andereonderzochtopwelkewijzedetoekomstigeverstedelijkingpastinbinnenduin-rand.

Opgaven• Hetgeleidenvandeverstedelijkinginbinnenduinrand.• Debereikbaarheidvandekustvergrotenvoorsnelenlangzaamverkeer.• Thematiseringvandebadplaatsen.

Acties• IntegraalLandschapsprogrammavoordebinnenduinrand,waarindediverseopgaven-

wordenaangepakt.• Thematiseringbadplaatsen.• Bereikbaarheidkustvergroten.

6 Koersennaar2040

�5HetMetropolitaneLandschapDekrachtvanhetlandschap

6.2 KoersStadslandschapHaarlemmermeer

Algemenebeschrijving DeBollenstreekendeHaarlemmermeerpolderhebbeneeneigenkarakter.DeBollen-

streekgenietinternationalebekendheiddoordeKeukenhofenhetbollencomplex,deHaarlemmermeerpolderdoordegrootschaligeHollandseingenieurs-enwaterstaats-kunstendeaanwezigheidvandeluchthavenSchiphol.DebelangrijksteovereenkomstisdatbeidegebiedeneennogrelatiefopenlandschapkennenindedrukkeRandstad.

Delandelijkegebiedenhebbeneenveelbewogenontwikkelingsgeschiedenis:zezijngetransformeerdvanmeernaarpolderenvanduingebiednaarbollenvelden.

Streefbeeld2040 Hetgebiediseenaantrekkelijknieuwstadslandschapgeworden.Deuitvoeringvande

opgavenvandiverseprojectenheefteengebiedopgeleverddatvoldoetaandewensenvanhaarbewoners,zowelophetgebiedvanwonenalsvoorgroenenrecreatie.Naastderealisatievanstadsbossenenextensieverecreatieennatuurgebieden,ishetnetwerkvan recreatieve (en utilitaire) fietsroutes uitgebreid. Deze verbinden de recreatiegebie-denonderling,zowelindepolderalsindedaarbuitengelegenwoonkernen.NieuwebruggenoverdeRingvaartmakenenerzijdsHaarlemmermeerbereikbaarvoorrecre-anten.AnderzijdskunnendeinwonersvandeHaarlemmermeer‘naarbuiten’.DezebereikbaarheidisvanbelangaangezienhetgebieddoorhethoogwaardigeMetropolitane“Park21eeeuw”(ontstaandoornauwesamenwerkingvanprivateenpubliekeinves-teerders)eensterkebovenregionaleaantrekkingskrachtheeft,ookvoortoeristen.

De Westflank van de Haarlemmermeer biedt de recreant een aaneengesloten recreatie-gebiedmeteendiversiteitvanopenwaterrijkenatuurgebiedenenagrarischegebiedenvoor fietsen, wandelen en paardrijden, tot parkachtige bosgebieden waarin ook evene-mentenkunnenwordengeorganiseerd.Kleinererecreatiegebiedenzijnindedirectenabijheidvanaantrekkelijkegroenewoonwijkengerealiseerd.

Koers2020 HetStrategischGroenproject(Haarlemmermeergroen,Mainport&GroenenAmstel-

groen)isvollediguitgevoerd.Deoorspronkelijkeplannenzijnuitgevoerdopbasisvande nieuwste inzichten over recreatiebehoeften met bestaande financieringsafspraken en nieuwe financieringsvormen. Dit heeft geleid tot een inrichting, met veel verbindingen en eensluitendbeheer.DeEcologischeHoofdstructuurinditgebiedisgerealiseerd.

Daarnaastzijnverschillendeanderegroenblauwegebiedenontstaan.Erisgeïnvesteerdinbehoudenontwikkelingvanhetduingebiedenhetbollencomplex,inclusiefdeagrarischebedrijvigheid.DepilotsMeerboerenpaden,AanpakgebiedtenNoordenvanVijfhuizenen‘debuurderij’hebbeneffectgehadvoorverbredingvandelandbouw.[“vierdegewas”]

Opgaven • Water

a. Klimaatbestendigwatersysteem.b. Aanpakkenwatertekort(indrogezomers)dooruitbreidingseizoensberging,het

vasthoudenvanwatereneennetwerkvanbredewaterlopenvoorbergingentransportdoordepolder.

c. Waarborgenenverbeterenvandewaterkwaliteit.d. Recreatiefaantrekkelijkwaternetwerk,waarinookverbindingentussenHaarlem-

mermeerendeomgevingmogelijkzijn.• Natuurenrecreatie

a. Inlopenachterstandrecreatiegroendoormiddelvanaanlegvanintensiefinge-richterecreatievegroengebiedenindedirecteomgevingvanverstedelijking,naastextensieveinrichtingvanhetbuitengebied,vooropvangvanderecreatievedrukopdeduinen.

b. Aanleggroeneenrecreatieveverbindingen.c. Aanlegenuitbreidingecologischeverbindingen.d. Beterrecreatieftoegankelijkmakenvanbestaandeagrarischegebieden.

• Infrastructuura. Verbeterenvandebereikbaarheiddoorverbeteringenopwaarderingvanhet

bestaandewegennet.b. Openbaarvervoermoetwordenuitgebreidinsamenhangmetdegeplande

stedelijkeontwikkelingen.• BehoudenontwikkelingvandeGreenportBollenstreekenuitbreidingvandeglas-

tuinbouw.• Leefbaarheidindekernenrondomdeluchthavenverbeterendoorinvesteringenin

hetleefklimaat(voorzieningen,groen,natuur,geluidwering,etc).

Acties• Hetuitvoerenvandebestaandeprojecten,toegesnedenopdehuidigeentoekom-

stigerecreatiebehoefte.• Ontwerpendonderzoekenvervolgensrealisatievaneenoptimalecombinatievan

landschapenvrijetijdsbestedingenindeHaarlemmermeer(Park21eeeuw).• Behoud,ontwikkelingenuitbreidingvanbestaandegroengebieden(inclusiefbeheer),

zodanig dat flexibel omgegaan wordt met veranderende recreatiebehoeften.• Water- en groenstructuur Haarlemmermeer: definiëren van landschappelijk raam-

werk(groenblauwestructuur)voordegehelepolderalsdragervoorbestaandeennieuwestedelijkestructuren(basisNotaGroenenrecreatieinHaarlemmermeer,augustus2007).


6.3 KoersStellingvanAmsterdam

Algemenebeschrijving RondonzehoofdstadAmsterdamligteenbijzondergebied:deStellingvanAmsterdam.

Ruimhonderdjaargeledenisdeze1�5kilometerlangeverdedigingsringgemaakt.OpuniekewijzekondenterreinenaandeaanvalszijdevandeStellingonderwaterwordengezet.Hetwaterwastediepomerlopenddoorheentekunnenwadenenteondiepvoorbotenomertekunnenvaren.Opplaatsenwaardijken,spoorlijnenenwegenlagenkondeaanvalleroverlanddehoofdstadbereiken.Hierwerdenfortengebouwdomdevijandtekunnenverslaan.Nogaltijdzijn42forten,dijken,dammenensluizeninhetlandschapzichtbaar.Tezamenvormenzeeenuniekmonumentvandefensieveenwater-staatkundigetechniek.

DeStellingisnooitinwerkinggeweestvanwegedesnelvoortschrijdendemilitairetechniek.TochheeftdeStellingweldegelijkhaaruitwerkinggehad.Doorhetverbodtotbouweninhetschootsveldishetnogaltijdeengroeneenrelatiefstilleringomdehoofdstadmethogerecreatieveentoeristischepotenties.

DeStellingiseenbelangrijkcultureelerfgoed.HetrijkheeftdeStellingaangewezenalsNationaalLandschap.DeinternationalewaardeblijktuitdeaanwijzingalsWerelderfgoeddoordeUNESCOin1996.DeprovincieNoord-Hollandissite-holder.

HetNationaleLandschapomvat21.500haenligtophetgrondgebiedvan2�gemeentenen2provincies:Noord-HollandenUtrecht.

Streefbeeld2040 Dekoersnaar2040iseenvoortzettingvandekoersvan2020.Defortenhebbenzich

ontwikkeldtottoplocatiesvoorbedrijven(koppelingmetAmsterdam,groeneeninno-vatieveuitstraling)enzijndaarnaastpleisterplaatsengewordenvoorvrijetijdsbesteding(cultuur,horeca).HetStellinglandschapbestaatuiteenmixvanlandbouw,recreatieter-reinenstadsparkmeteenblauwedooraderinglangsdeliniedijken.

IntoeristischopzichtheeftdeStellingeennationale/internationaleuitstralinggekregen.Hetgebiedisverderontwikkeldtoteenlandschapmetgroteverscheidenheid,waarindeStellingmetzijnforten,dammen,dijkenensluizenalsverbindendelementcentraalligt.

Koers2020 DoelisomdekernkwaliteitenvanhetNationaalLandschapenhetUNESCO-werelderf-

goedtebehouden.Ditzijn:• eensamenhangendsysteemvanforten,dijken,kanaleneninundatiekommen;• eengroeneenrelatiefstilleringrondAmsterdam;• relatiefgroteopenheid. Om deze doelen te bereiken, zijn de volgende speerpunten gedefinieerd in het pro-

vincialegebiedsprogrammaStellingvanAmsterdam2005-2008:• vergrotenvandepublieketoegankelijkheid,derecreatieenhettoerisme;• behoudvanhetmilitair-historischecomplex;

• versterkingvanderuimtelijkesamenhangenlandschappelijkeherkenbaarheid;• vergrotenvandeeconomischebenutting.

Geconstateerdwordtdatopdezespeerpuntengoedevooruitgangwordtgeboekt. MaaralsdeStellingin20�0nogaltijdeengroenecirkelomdehoofdstaddienttezijn,

ismeerregieophetlandschap(hethogereschaalniveau)nodig.Metnamedewestkantvandecirkelverstedelijktinhoogtempo.Onderdenoemer“maatwerk”tredenjaarlijkskleinereengrotereveranderingenopinhetlandschap.NatuurlijkkaneenlandschapnietopslotgezetwordenenisdatineenhoogdynamischeomgevingalsdeRandstaduitgesloten,maarwatkanernogwelenwatechtniet?Meteenbeeldvoorogendatookin20�0inhetMetropolitaneLandschapnogaltijdeensterkegroeneringligt,dientdeStellingzoneopdiegroeneenblauwefunctiessterkerintezetten.

Opgave• behoudenversterkingveehouderij,indehuidigeopenweidelandschappen;• recreatievezones,grenzendaansteden,vooralaandewestkantvandeStelling;• waterberging,metnameaandebuitenzijdevandeStellingzone(meernattevoeten

meeropenwater);• tegengaanvannieuwegrootschaligeverstedelijking(woningbouw,bedrijfsterreinen).

InhetBeeldkwaliteitsplankomenvoorstellenoverdeinrichtingenontwikkelingvandetienonderscheidenlandschapstypenindeStellingzone.Eenstartbijeenkomstmetgemeenteneneenexpertmeetinghebbeninmiddelsplaatsgevonden.AlshetBeeldkwa-liteitsplaninconceptgereedisgaande2�gemeenten(perlandschapstype)inoverlegomvandaaruitinputtekrijgenvoorhetambitieniveaudatdebetreffendegemeentennastreven.Daarnaastwordtgesprokenmetanderebelanghebbenden.

Naastdezeruimtelijke,landschappelijkekoersgaanwijsterkerinzettenop:• marketingencommunicatieomdenaamsbekendheidvandeStellingtevergroten;• derealisatievandriebezoekerscentraopFortaanhetPampus,FortaandeNek-

kerweg(Beemster)enFortbijVijfhuizen(Haarlemmermeer)in2009;• het creëren van een doorgaande wandelroute over de Stelling van Amsterdam

(2009);• hetmakenvantoeristischearrangementen/meerverbindingenleggentussende

promotievandehoofdstadendeStelling.

Actie• hetBeeldkwaliteitsplan,datmomenteelwordtopgesteld,gebruikenomhetambi-

tieniveauvoordeStellingzonetebepaleninoverlegmetdegemeenten,terrein-enwaterbeheerdersenandereneind2007;

• versterkenStellingzonewestkant,leesbaarheidinlandschapvergroten.


6.4 KoersHollandsMeren

Algemenebeschrijving HetzuidelijkdeelvanhetMetropolitaneLandschapbestaatuitdiversekleinschaligeland-

schapsidentiteiten;veenweiden,droogmakerijen,natuur,plassenenmeren.HetovergrotedeelvanhetgebiedmaaktdeeluitvanhetNationaleLandschaphetGroeneHart.VooreenaantalgebiedenwordeninhetontwikkelingsperspectiefvanGroeneHartgedachtaanvernattingvanveenweidegebieden,hetrealiserenvanwaterberging,enversterkingvanlandschappelijkeidentiteiten.VanuithetMetropolitaneLandschapwordtvoorgesteldomdelandschappelijkeidentiteitvanhetgebiedverderteversterkendoordemerenenplasseninhetgebiedaanelkaartekoppelenenopdezewijzeeenHollandsMerengebiedteontwikkelen.

Streefbeeld2040 HetzuidelijkedeelvanhetMetropolitaneLandschapheeftzichontwikkeldalshetHol-

landsMerengebied.HetismogelijkombinnendoorvanuitKatwijknaarhetIJsselmeertevaren.DitkanviadeKagerplassennaarhetBraasemermeer,langsdeWesteinderplassen,doornaardeVinkeveenseplassenoverhetAmsterdamRijnkanaalviadeSpiegelpolderenlangshetNaardermeernaarhetIJ.Deverschillendeplassenenmerenzijnverbon-dendoorinerehersteldetrekvaartenenoudewaterlopen,maarooknieuwgegraven

kanalen.Hetismogelijkomopverschillendeplekkenaanteleggenenteovernachten.HetHollandsMerengebiedkanzichmetenmetdeFrieseMeren.

Koers2020 Erwordteenhaalbaarheidsonderzoekgestartofhetmogelijkisomalleofeendeelvan

deplassenenmereninhetzuidelijkdeelvanhetMetropolitaneLandschapteverbinden.Hierbijwordtgekekennaardemogelijkhedenvoorstaandemastroutes,openboten(sloepen)enkanoroutes.Aandachtspunteninditonderzoekzijnverbindingen,waterpei-lenenbeschermingsgebieden.

Opgave HetlandschappelijkversterkenvanhetzuidelijkdeelvanhetMetropolitaanlandschap

doormiddelvanhetverbindenvandemerenenplasseninhetgebied.

Actie • HaalbaarheidsonderzoekvoordeHollandseMeren.


6.5 KoersScheggen

Algemenebeschrijving HetstedelijkgebiedrondomAmsterdambestaanuitlobben.Tussendezelobbenliggen

‘groenescheggen’dietotdiepinhetstedelijkgebiedreiken.HierdoorishetmogelijkomvanuithetcentrumvanAmsterdambinnen10minutenineengroengebiedtezijn.Ditisuniekindewereldenhetisvangrootbelangomdezescheggentekoesterenenverdertebenuttenvoormetnamerecreatievedoeleinden.Descheggenkampenmeteenrelatievehogeruimtedruk,zewordenbijvoorbeelddoorsnedendoorverkeerofwordengebruiktomallerleiregionale,mindergewenstefunctiesoptevangen.Eninsommigegevallenleidenzeeenrelatiefanoniembestaan.

Streefbeeld2040 DescheggenzijnuitgegroeidtothetrecreatieveuitloopgebiedvandestadAmsterdam:

‘degroeneparels’.Descheggenzijndelongenvandemetropool.Elkeschegheefteenuniekeidentiteit.Allescheggenzijnprimabereikbaarentoegankelijk.Ditkomtmedeomdatinelkeschegeenrecreatieftransferiumiswaarrecreanten,toeristenenbewo-ners informatie kunnen opvragen over de scheg. Het is mogelijk om via een fietspad van scheg naar scheg te fietsen.

Koers2020 Omdebereikbaarheidvandescheggentevergroten,wordenzoweldeverbindingentus-

senstadenschegalstussendescheggenonderlingverbeterd.MogelijkkomterookeenkoppelingmetdeStellingvanAmsterdam.Omdebelevingvandescheggentebevorde-renkrijgtelkeschegeenrecreatieftransferiummetinformatieoverdedesbetreffendescheg.Vanbelangishetbehoudvandegroenefunctievandescheggen.Grondbeleidzouhierbijkunnenhelpen.Omderelatietussenlandbouwenstadteversterken,wordenindescheggenvormenvanstadslandbouwontwikkeld.

Naasteenbeschrijvingvandediversescheggenwordtkorteenkoersperschegonder-scheiden:

• Twiske(ruimtescheg) DeschegbestaatvooreengrootdeeluithetrecreatiegebiedhetTwiske.Ditiseen

intensief recreatiegebied waar nu al circa 1 miljoen bezoekers per jaar recreëren. HetgebruikkanwordengeïntensiveerddoorhetTwiskesterkerteverbindenmet

destadsrandzonevanAmsterdam.

• Waterlandscheg(‘GouwzeeDriehoek’) DeWaterlandschegisruimtelijknietechtalsschegteonderscheiden.Ingebruik

ishetweleenvandebelangrijksteuitloopgebiedenvanuitAmsterdam.Hetgebied

wordtbezochtdoorbewonersenrecreantenmaarvooralookdoortoeristen.Veelvandezebezoekersbezoekenhierbijde‘GouwzeeDriehoek’Monnickendam,MarkenenEdam/Volendam.Omookdeanderedelenvanhetgebiedbeterbekendtemaken,komtereenpoortnaarLaagHollanddoormiddelvaneeninfocentrum/recreatieftransferium.Ookkanderelatiemetdestadwordenversterktdoordenieuwerecreatiegebieden(Volgermeer)sterkermetdestadteverbinden.

• Zaansescheg(kleine-vaartscheg) Ditgebiedkenmerktzichalseenweidslandschapwatdirectgrenstaandestad

ZaanstadenisdeopenruimtetussenZaanstreekenIJmond.Deschegkanalsland-schappelijkeeenheidwordendoorgetrokkentotaanhetAlkmaarder-enUitgeester-

meer.DitrelatiefonontdektebinnenmeerdientbetertewordenverbondenmetomliggendeverstedelijktegebiedenalsdeZaanstreek-Noord.DeZaanseschegmaaktdeeluitvanhetNationaalLandschapLaagHollandendeStellingvanAmster-dam.DeopgaveisomhetrecreatievegebruikvandezeschegtevergrotenendeStellingmeerzichtbaartemaken.


• Spaarnwoudescheg(sportenvrijetijdscheg) DeSpaarnwoudeschegisvooreenbelangrijkgedeelteeenrecreatiefgebied.Verder

bestaathetuiteenaantaluniekeelementen,zoalshetwatertjedeMooieNelenhet Spaarne.Inhetrecreatiegebiedwordenondermeergrootschaligeevenementen

georganiseerd,zoalsdancefeesten.Ookzijnermogelijkhedenvoorvormenvanvrijetijdsbesteding,zoalseenskihaleneengolfbaan.Hetrecreatievegebruikkanechternogmeerwordengeïntensiveerd.DebelangrijkstekansenzijndezonelangshetNoordzeekanaal,waardeverbindingmethetwaternadrukkelijkerkanwordengelegd.

• Sloterscheg(TuinenvanWest) DeSloterscheg,ookwelde‘TuinenvanWest’genoemd,zijndepolderstussen

Geuzenveld-SlotermeerenOsdorp,deringvaartHaarlemmermeerendeHaarlem-mervaart.Hetgebiedheeftnueenoverwegendagrarischebestemmingenkrijgteennieuwegroenerecreatievebestemming.Deboerenbreidenhunactiviteitenuitmet‘groenediensten’ennieuwenatuurgebiedenzorgenvoorrustenruimte.DitisvastgelegdineenProgrammavanEisen(PvE).DitPvEbevatvoorstellenvoordeinrichtingvanhetgebied,hetverbeterenvandebereikbaarheidvoorautoverkeer,deversterking van het recreatieve wandelen fietspadennetwerk, de uitbreiding van het watersysteemenhetversterkenvandeecologischestructuur.

• AmsterdamseBos(parkscheg) HetAmsterdamseBosiséénvandebelangrijksteuitloopgebiedenvanAmsterdam.

Het bos wordt gebruikt voor flaneren, skeeleren, roeien, wandelen en fietsen. De belangrijkstekansvoordezeschegiseengoedeverbindingmetdenieuweontwik-kelingeninHaarlemmermeergroen.

• Amstelscheg(cultuur-enkwaliteitsscheg) DeAmstelschegkenmerktzichdooreenstatigrivierenlandschapmetbuitenhuizen

uitde17eeeuweneenagrarischpolderlandschap.DeAmstelslingertzichvanuitAmsterdamdoorhetgebiedenbiedtuniekekansenvoorverdereontwikkelingen.Hetgebiedwordtintensiefgebruiktdoorrecreanten.Erzijndiverseinitiatievenomde agrariërs sterker te betrekken bij het gebruik van het gebied. De scheg loopt doortotinOuderkerkaandeAmstelrichtingdeRondeHoep.

• Diemerscheg(stoerescheg) DeDiemerschegbestaatuitdiversedelen,ookwelkamersgenoemd.Dezekamers

zijnontstaandoordeveledoorsnijdingenvanspoor,metroen(snel)weg.Ditbiedtkansenvoorverschillendeontwikkelingen.DekrachtvandezeschegismetnamedeIJ-oever.

Opgaven Descheggennognadrukkelijkerontwikkelenalsderecreatieveuitloopgebiedenvan

Amsterdamenomgeving.Descheggendaarmeebehoudenenontwikkelenensturenopkwalitatieveverbeteringen.Ditkandoorhetaangaanvandiversealliantiestussenprivateenpubliekepartijen,maarookdoorplan-engrondbeleidsturing.

Acties Algemeneactiesscheggen:

• instrumenteninzettenomscheggenopenengroentehouden,doorhandhavingengrondbeleid;

• deaanlegvanrecreatievetransferiavoorinformatie,verhuurenverkoop;• onderzoeknaaraanwijzingverrommelingszones;• voedselstrategie:relatietussenlandbouwenstadblijvendversterken;• steunpuntvoorplattelandsondernemers;• verkenningnaarStellingvanAmsterdamalsbelangrijkverbindendelementtussende

scheggen(wandelmeerdaagse,wielerronde,hardloopwedstrijd).

Waterlandscheg:• recreatieftransferiumPoortvoorLaagHolland;• verbindenstadsrandmetrecreatiegebieden,Twiske,Volgermeer,Noorderpark;• stadrandAmsterdam-NoordmeerverbindenmetMarken/Volendam;• GouwzeeDriehoekversterken.

ZaanseScheg:• denoordelijkeZaanstreekverbindenmetAlkmaarder-Uitgeestermeer;• onderzoekuitbreidingvaargebiedNoordzeekanaalbijNauerna,Spaarndam,Zaandam

enKostverlorenvaart.

Spaarnwouderscheg:• SpaarnwoudenadrukkelijkerverbindenmetNoordzeekanaal.

Amstelscheg:• opzetGroenfondsAmstelland;• uitwerkenzorglandbouwalsvoorbeeldvooranderescheggen.

Diemerscheg:• upgradingDiemerscheg–integraalontwikkelingsplan;• uitwerkingvandeNatuurboulevard,langshetIJmeer.

Sloterscheg:• tuinenvanWest:opzettenontwikkelenbeheerorganisatie.


6.6 KoersLaagHolland

Algemenebeschrijving DeVeenweiden-NoordendedroogmakerijenmakenalledeeluitvanhetNationaal

LandschapLaagHolland.Hetgebiediseenuniekoer-HollandslandschaptussendestedenAlkmaar,Amsterdam,HoornenZaanstad.Hetgebiedkenmerktzichdoordeafwisselingtussendewaterrijkeveenweidenendediepergelegendroogmakerijen.Daarbinnenliggenkleinedorpendiezichkenmerkendoorhunhistorischdoorhetland-schapgevormdestructuur.Deveehouderijspeelteenbelangrijkerol.Hetgebiedheefteenoppervlaktevanongeveer54.000(nationaallandschap)hectareenteltzo’n�50.000duizendinwoners.

Streefbeeld2040 Deverstedelijkingeninfrastructuurzalindeveenweidenendroogmakerijennietsterk

toenemen.Dedroogmakerijenzullenhunidentiteitbehoudenenwordennogsteedsbenut als belangrijk landbouwgebied. De agrariërs doen steeds meer aan verbreding vanhunactiviteitenendebiologischelandbouwissterktoegenomenOpkleineschaalwordenmogelijkhedengebodenvoorlandgoedontwikkeling.Deveenweidegebiedenbestaanuitweidevogelgebiedenafgewisseldmetnattegebiedenmetrietenwilgen,welkewordengebruiktvoorenergieteelt.Landbouwproductenuithetgebied(denkaan:veenweidekaas)wordennogveelmeerdannuverkochtindestad.Derecreatieistoe-genomendoordateraanderandvandestadrecreatievetransferiazijnneergezet,waarrecreanten informatie over het gebied krijgen, of een fiets, kano of boot kunnen huren.

Koers2020 Instandhoudenenontwikkelenvanhetgebiedendedaaraanverbondenkenmerken

enkernkwaliteiten:decombinatievanveenweidegebiedenendroogmakerijenbegrensddoor de IJsselmeerkust. Specifieke kenmerken en waarden zijn: het veenweidegebied met zijn specifieke waterhuishouding, de internationaal onmisbare rol van het gebied bij het voortbestaanvandeweidevogels.Behoudvandegroteopenheid,hetveenpakket,delage,natteligging,hetontbrekenvanopgaandbos,dekenmerkendeverkavelingvandedroogmakerijen en de fortificaties van de Stelling van Amsterdam en de openheid van de Beemster.DelaatstetweehebbeneenWerelderfgoedstatus.

Opgavena. Verduurzamingvanhetbeheerdoorinzetvankostendekkendevergoedingenzowel

voor agrariërs voor natuurbeheer, als voor terreinbeherende natuurorganisaties.b. Vergrotentoegankelijkheiden‘voelbaarheid’vanhetarchetypischHollandseland-

schap.c. Verhoging vitaliteit kleine kernen mede door het creëren van hoogwaardig woon- en

werkmilieuinenomdedorpenenkernen.

d. Ontwikkeling nieuwe financieringsinstrumenten.

Acties• OntwikkelingVeenweidenvisie:keuzeperveenweidegebiedtussenagrarischproduc-

tiegebied,agrarischnatuurbeheertenbehoevevandeweidevogelsofvernattingtenbehoevevanzeespiegelstijging.

• Beheervisievoorveenweidenendroogmakerijen,metaandachtvoordefunctiesindegebieden.

• Recreatieftransferium:DePoortvanLaagHollandalsinfo-enuitvalsbasisvoorrecreatievedoeleindeninderegiometdaaraangekoppeldhotel/congres/restaurant-faciliteiten.

• Burgers betrekken bij financieringsbeheer: landschapscertificaten, landschapsveiling;• Pilotenergieteelt.


6.7 KoersMarkermeer/IJmeer

Algemenebeschrijving HetMarkermeerenIJmeervormensameneenongeveer700vierkantekilometergroot

meer,gelegentussenNoord-Holland,FlevolandenhetIJsselmeer.HetIJmeerenMarker-meerzijnmethetIJsselmeereencrucialeschakelindeAtlantischevogeltrekroute.

Daarnaastverbindendemerendebelangrijkenattegebiedeninonsland.Daaromheb-benbeidemerenookdestatusvanspecialebeschermingszoneinNatura2000gekregen.

Demerenbiedenzeilersenoeverrecreantenvoloprecreatievemogelijkheden. IndeNotaRuimteisdereserveringvoordeMarkerwaardopgeheven.Ditbiedtnieuwe

ontwikkelingsperspectievenvoorhetMarkermeerenIJmeer.Echter,doorklimaatveran-deringvraagthetbehoudvanvoldoendezoetwaterenveiligheidextraaandacht.

Hetgebiedheeftbijzondereendaaromookbeschermdewaarden,maardezestaanonderdruk.Deafgelopen10jaarzijndevogelaantallenendevissen,mosselenenwater-plantenwaarzeopgedijenforsafgenomen.Ditkomtdoordeafsluitingvanhetmeer,eengeleidelijkeafnamevandevoedingsstoffen,eneengeringdoorzichtdoordegrotehoeveelhedenslibinhetwater.

AleerderlietdetoekomstverkenningIJmeerziendatdooreengecombineerdeontwik-keling van groen met rood en grijs er ruimte voor ontwikkeling gecreëerd lijkt te kun-nenworden.VoorhetRijkaanleidingomindeNoordvleugelbrief(laterovergenomeninhetUrgentieprogrammaRandstad)deprovinciesFlevolandenNoord-Hollandomeenvisietevragenwaarinditgedachtegoedwordtgeconcretiseerd.Begin2008wordthetOntwikkelingsperspectiefMarkermeer-IJmeeraangebodenaanhetRijk.

Streefbeeld2040 In2040zijnhetMarkermeerenIJmeermerendiehunnatuurlijkepotentieelmaximaal

waarmaken,nieuwelandschappenbiedenenbestaande(cultuurhistorische)kwaliteitentothunrechtlatenkomen.Inhetgebiedisdemaakbareruimtevoorverstedelijking,recreatieeninfrastructuurbenoemdenbenut.DoorinhetMarkermeerwaterhuishoud-kundigmaatwerktebieden,isbijgedragenaanhetbehoudvanveiligheidtegenoverstro-mingenbehoudvandezoetwatervoorzieningoplangetermijn.

DebeloftevandeBlauweSchegIJmeeriswaargemaakt.Zoiseenontbrekendeschakel aan het Metropolitane Landschap toegevoegd. De gecreëerde landschappelijke en eco-

logischekwaliteitenmakenditdeelvandeagglomeratietoteenattractievewoon-enwerkomgeving.Delandelijkeblauweas,alsonderdeelvandeinternationalevogeltrekroute,isstructureelversterktentoekomstbestendiggemaakt.Eendiversiteitaanvogelsoortenmaaktgebruikvanhetgebied,endenatuurislevendigendivers.VelerecreantenbezoekenhetMarkermeer-IJmeerdatbekendstaatomhaar‘voorelkwatwils’-kwaliteiten.

Koers2020 Deonderdenoemer‘Natuurfabriek’in2008gestarteconcretenatuurpilotszijnuitge-

voerd. De ideeën over ecologische maatregelen zijn in de praktijk gebracht en hebben hunwaardeaangetoond.Tegelijkertijdiseeneerstestapinnatuurverbeteringgezetenzijnderesultatenzichtbaar,waarmeeduidelijkisgewordenhoeeenecologischeschaal-sprongmogelijkis.Dekwaliteitsdifferentiatiebegintzichtbaartewordenenondersteuntdeuniekesignatuurvanhetgebied.Ookisaangetoonddatstedelijkenrecreatiefkansamengaanmeteenduurzamenatuur-enwaterontwikkelingvanhetMarkermeerenIJmeer.

Opgave DeVerkenningenVisieIJmeerlatenziendatdooreengecombineerdeontwikkelingvan

groen met rood en grijs er ruimte voor ontwikkeling gecreëerd lijkt te kunnen worden. VoorhetRijkaanleidingomindeNoordvleugelbrief(laterovergenomeninhetUpR)deprovinciesFlevolandenNoord-Hollandtevragenomregietevoerenineenvisiewaarinditgedachtegoedwordtgeconcretiseerd.DaarbijwordenRijk,gemeentenenmaatschap-pelijkeorganisatiesbetrokken.

Acties• Begin2008wordthetin2007opgesteldeOntwikkelingsperspectiefMarkermeer-

IJmeeraangebodenaanhetRijk.In2008en2009wordthetperspectiefverderuitgewerktengeconcretiseerd.

• Medio2009vindterintegralebesluitvormingplaatsoverdebuitendijkseontwikke-lingvanAlmerePampusinsamenhangmetdedaarvoorbenodigdeinvesteringenindenatuurenlandschappelijkekwaliteitenvanhetMarkermeerenIJmeer.

• PilotNatuurfabriek.


6.8 KoersGooienVechtstreek

Algemenebeschrijving DelandschappelijkeidentiteitvanGooienVechtstreekbestaatuiteenkleinschalig metropolitaankaraktermeteendiversiteitaanrijkewoonmilieuseneengroteverschei-

denheid aan landschappen. Op fietsen soms op loopafstand van elkaar vindt men hier heideveldenenbossen,engenenmeenten,plassenenmeren,lommerrijkevillawijkenenvestingsteden,fortenenjongemonumenten,brinkenenpolders.HetgebiedlooptglobaaltenoostenvanhetAmsterdam-Rijnkanaal,langshetIJ-Gooi-enEemmeertotglobaaltenwestenvandeA27.DeVechtstreekmaaktonderdeeluitvandrieNationaleLandschappen,tewetenhetGroeneHart,deStellingvanAmsterdamendeNieuweHol-landseWaterlinie.

Streefbeeld2040 DewaardevollegevarieerdelandschappeninGooienVechtstreekhebbenhunruimtelij-

kekwaliteitenenidentiteitbehouden.Diverseprojectenenprogramma’shebbengeleidtoteengoedebereikbaarheidvanhetgebied.Dewaterrecreatieissterktoegenomenomdathetmogelijkisomdoordemerenenplassen(Kagerplassen,Braasemermeer,Westeinderplassen,Vinkeveenseplassen,deLoosdrechsteplassen,hetWijdeBlikendeSpiegel-enBlijkpolderplas)vanafhetGooimeernaarKatwijktevaren.Hetgebiedisvanuit Amsterdam uitstekend bereikbaar op de fiets, met het openbaar vervoer en via toeristischetoervaart.Hettrektvelebezoekersdiegenietenvanhetcultuurhistorischerfgoed,denatuur,hetlandschap,dekoeienindeweiendeschapenopdehei.Erisruimtegebodenvoorselectievewoningbouwvoorhettopsegment.Ditheeftgeleidtoteennieuwtypelandgoederenenvillawijkendieookvooreendeelhetbeheerenonder-houdvoorhunrekeningnemen.

Koers2020 Dekernkwaliteitenendecultuurhistorischebetekenisvandegroenelongenblijven

behouden.Desamenhangtussendevariatieaanlandschappenverbetertdoorhetaan-leggenvanrobuusteecologischeverbindingenenverbindingeninhetlandelijkgebied.

Erwordtruimtegebodenaandeverschillendewateropgaven,watbetreftdekwaliteit, dekwantiteitendeveiligheid.VoorhetgebiedlangsdeA2vanafAmsterdamtotaan

Utrechtwordtgewerktaaneengevarieerdsnelwegpanoramaomeenzijdigeverstedelij-kingtevoorkomen.Totslotwerktderegioaanhetverderversterkenvandebereikbaar-heid.Woningbouwleverteenextrakwaliteitsimpulsaandelandelijke(top)woonmilieus.

Opgaven• Groenblauwekwaliteiten&recreatie:

a. Behoudenenversterkenvandevariatieaanlandschappenenverbeteringvandesamenhangendeverbindingen.Versterkingvandecultuurhistorischebetekenis.

b. Water: Creëren van een duurzaam watersysteem in termen van kwaliteit, kwan-titeitenveiligheid.

c. Recreatie:Opvangrecreatievedrukdoorontwikkelingvangroenblauwerecrea-tieparkenenattractiepuntenaansluitendaanstedelijkgebied.

• Infrastructuur:kwaliteitvanviernetwerken(hoofdwegen,regionalewegen,openbaarvervoer en fietsen wandelnetwerk) verbeteren.

Acties• GroeneUitweg/HeeldeHeuvelrug:uitvoerenvandebestaandeprogramma’s.• Aanlegenbeheervandeecologischeverbindingen,waaronderheteco-aquaductin

deVechtbijMuidenendeNatteAs.• SnelwegpanoramaA2.


6.9 KoersStadslandschapAlmere

Algemenebeschrijving HetstadslandschapAlmereiseendynamischlandschapwaardekomendejarenvele

nieuweontwikkelingengaanplaatsvinden.Defeitelijkeinvullingvanhetlandschapisnognietbekend,inhetgebiedwordtgezochtnaarnieuweinvullingenvoorgroen,woning-bouw,recreatieenwater.DezeuitwerkingvindtondermeerplaatsopbasisvanhetRijksprogrammaSchaalsprongAlmere,waarbijdeambitieisduurzaamheidenecologietotleidendeprincipesteverheffen.

HetstadslandschapAlmerebestaatnuvooreengrootdeeluitstedelijkefunctiesmetdaaromheengroengebieden.Dezegroengebieden,diedoordehuidigebewonerszeerwordengewaardeerd,zijnvangrootrecreatiefbelangendatbelangzalindetoekomstalleennogmaartoenemen.Hettoekomstigstadlandschapisteverdelenindedriedelen:

BestaandeStad,AlmereWestwaartsenAlmereOostwaarts. DegemeenteAlmereheeftinhetkadervanhaarstructuurvisieAlmere20�0+diverse

scenario’sopgesteld.Opbasishiervanwordtbeslotenopwelkemanierdeverstedelij-kingzalplaatsvindenincombinatiemet(ondermeer)groeneenblauweontwikkelingen,metecologieenduurzaamheidalsleidendeprincipes.

Vanuitecologieisereenvoorkeurvoorgroteregroenblauwegebieden,waarbijmengingvanverstedelijkingengroeninderandenplaatsvindt.Vanuitduurzaamheidstaatverwe-vingcentraler,waarbijhetEcologischMasterplanvanAlmereaangeeftwatdeondergrensisvandeomvangvandebenodigdeecologischegebieden.

Streefbeeld2040 HetstadslandschapAlmereheefteenenormekwaliteitsspronggemaakt.Hetgebied

bestaatuitnieuwewoongebiedengekoppeldaankwalitatiefhoogwaardigegroengebie-den,waarbijdeovergangentussenlandenwaterzeerkenmerkendzijn.Degroenstruc-turenzijnvolwassenenlevereneendiverspaletaannatuurbelevingvoorbewonersenbezoekers.DoorderelatiemethetOostvaardersWoldisdegrootschaligheidvandeOostvaardersplassenbenadrukt.EventuelebuitendijksedelenvanPampustonenaanhoemensennatuursamenkunnenleven.Bewonersvoelenzichbetrokkenbijhunomgevingenhebbenergeldentijdvoorover.

Koers2020 In2020isdekeusoverhetaccentvandestedelijkeuitbreidinggemaakt.Dewijken

Poort en Hout zijn (groten)deels afgerond en er is flink geïnvesteerd in de kwaliteit van hetgroen.DeecologischeverbindingtussenKromslootparkenLepelaarsplassenisalslaatsteonderdeelvandeecologischestructuurinAlmeregereedenkenteenbredegebruiksstrook,metvloeiendeovergangennaarhetverstedelijktgebied.PampushoutenhetCascadeparkzijnvoorbeeldenvanduurzameparkeninmetropoolregioAmsterdam.Allegrotegroengebiedenkennengebruikdoorbewonersenbezoekers.InPoortisal

eennieuwvrijetijdsgebiedgerealiseerd.InhetMarkermeer-IJmeerisdepilotNatuur-fabriekafgerond,waarmeeduidelijkisgewordenhoeeenecologischeschaalsprongmogelijkis.Dekwaliteitsdifferentiatiebegintzichtbaarteworden.Hetaantalvierkantemetergroenperwoningisopregionaalniveaugelijkgebleven.

Opgave Hetrealiserenvaneengrootschaligeverstedelijkingsopgaveincombinatiemethoog-

waardiggroeneneenecologischekwaliteitssprong.AangezienhetStadslandschap Almerevoorhetovergrotedeeldewoningbehoeftevanuitdeheleregio(metropool-

regioAmsterdam)realiseertennoggeengebruikkanmakenvanreguliereRijksbijdragezoalsRecreatieomdeStad,zaleenextrabijdragevoorderealiseringvanhethoogwaar-diggroenvanuithetRijkopzijnplaatszijn.

Actie• GroenAlmere:deschaalsprongAlmerelatensamengaanmeteenkwalitatiefhoog-

waardige groenopgave welke deels wordt gefinancierd vanuit het Rijk.


6.10KoersOostvaardersWold

Algemenebeschrijving HetlandschaptussenAlmere,ZeewoldeenLelystadwordtnugekenmerktdoorzijn

agrarischefunctieenheefteengrootschaligopenkarakter.Doordegroeivandemetro-poolregioAmsterdam(schaalsprongAlmereeninminderematevanluchthavenLelystad)neemtdedrukopditgebieddekomendejarentoe.InOostvaardersWoldwordtgewerktaandeontwikkelingvaneengebied,waaropeenaansprekendeenkwalitatiefhoogwaardigemaniergrootschaligenieuwenatuur,recreatie,waterendesamenhangmetdemogelijkeverstedelijkingwordengecombineerd.DoordeaanlegvanOostvaar-dersWoldontstaateennatuur-enrecreatiegebiedvancirca10.000hectare.

Streefbeeld2040 In2040kunnenmensenuitmetropoolregioAmsterdamgebruikmakenvandenieuwe

natuur-enrecreatiemogelijkhedenvanhetOostvaardersWold,incombinatiemetdereedsbestaandegebiedeninFlevoland.

Koers2020 DeruimtelijkereserveringvoorhetOostvaardersWoldisopgenomeninhetOmge-

vingsplanvandeprovincieFlevoland.Inmiddelsisgestartmetdeplanvormingfasewaarineenstructuurvisiewordtgemaaktalsuitwerkingvanhetomgevingsplan.Indezecol-legeperiodeishetdoelom600hectarevandezoneinuitvoeringtenemen.MetLNVisafgesprokendatderobuusteverbindingin2014isgerealiseerd.

Actie RealiseringenontwikkelingvandeOostvaardersWoldalsnieuwonderdeelvanhet

MetropolitaneLandschapvanmetropoolregioAmsterdam.


Besluit 2-I De ontwikkeling van financiële prikkels gericht op een groeneontwikkeling

Trekkers:gedeputeerdedhr.P.Visser(provincieNoord-Holland),gedeputeerde mw.A.Bliek(provincieFlevoland).

Inleiding NuhetbelangvanhetlandschapdoormetropoolregioAmsterdamisbenadrukt,is

aandachtnodigvoorstructurelebelemmeringenvooreengoedbeheervanhetlandelijkgebiedenderolvanlokaleenregionaleoverhedendaarin.

Financiële prikkels stimuleren nu vooral rode ontwikkelingen. Dit kan leiden tot een geleidelijkeaantastingvandekwaliteitvanhetlandelijkgebied,aangezienerbijindividu-eleafwegingenvaakgekozenzalwordenvoorrodeontwikkelingeninplaatsvanvoorbehoudvanhetlandelijkgebied.

Financiële prikkels voor rood kunnen niet alleen leiden tot verrommeling van het landelijkgebieddoorbijvoorbeeldwoningbouw,maarhebbenookgevolgenvoorhetfinanciële draagvlak voor het beheer van het landelijk gebied. Rode ontwikkelingen leve-renstructureleinkomstenopindevormvanOZB-inkomsteneneenaantrekkelijkereverdeelsleutelvanhetgemeentefonds.Indien“detuinmannen”vanhetlandelijkgebiedonvoldoendemiddelenhebbenvooreengoedbeheer,moetereenpubliekeinterventieplaatsvinden,andersligtverrommelingopdeloer.

Algemeendoel2020 Opdelangeretermijnishetdoeleenstructureleherverdelingvanmiddelen,waarin

naastprikkelsvoorrodeontwikkelingenookprikkelsvoorgroeneontwikkelingenbeheeropgenomenzijn.Deverwachtingisdatditeenlangdurigproceszalzijn.Omditprocestestarten,ishetnoodzakelijk:• Onderzoektedoennaardestructureleherverdelingvanbestaandemiddelenomde

kwaliteitendepublieketoegankelijkheidvanhetlandelijkgebiedteborgen.• De dynamiek van bestaande financieringsstromen bij het Rijk aan te passen, met een

lobbyomdezeaantepassen. DaarnaastheeftdeTweedeKamereenmotieaanvaardomeencommissiesamentestel-

len die verschillende mogelijkheden tot financieringsconstructies voor het landschap gaat onderzoeken.

Hetonderzoekindehierbovengenoemdeactiebestaatuit2delen:eenanalysefaseeneenfasewaarinvanuitdemetropoolregiovoorstellengeformuleerdworden.Vooreind

2008wordtaandeBKGeenaantalscenario’svoorgelegd,dieterdiscussieaanhetRijkaangebodenwordenenwaarvoorgelobbydzalworden.

Acties2008 FormuleringvandeonderzoeksopdrachtdoorNoord-HollandenFlevoland,bestaande

uit:1. Analysefase:rodeprikkelsengroenelasten,hoeverhoudendiezichtotelkaar?;

zichtbaarmakenvandeachterstandinonderhoudvanhetlandelijkgebied,teron-derbouwingvandiscussiemethetRijk.

2. Stakeholdersbijeenkomstenmetalsdoelgezamenlijkeprobleemanalyseeneersteaanzettotoplossingsrichtingen.

�. Uitwerkingoplossingsrichtingentotscenario’s(eind2008).

In2009wordtgestartmetdediscussiemethetRijk.

Besluit2-II Voorkomenvanverrommelingdoorinterventies

Trekker:gedeputeerdedhr.T.Hooijmaijers(ProvincieNoord-Holland)

Inleiding Verrommelingvanhetbuitengebiedstaatvolindeaandacht.Deelsisdithetgevolgvan

bestaande financiële structuren, zoals in besluit 2-I aangegeven staat. Maar het ontstaan vanverrommelingheeftookveeltemakenmetlokaalbeleid,keuzesvoorontwik-kelingen.Eenvandemogelijkhedenomverrommelingtevoorkomenishetopstellenvanrichtlijnenvoorlokaleoverheden,diebehulpzaamkunnenzijnbijhetkeuzeproces.Richtlijnen,diegeformuleerdwordenvanuithetdoeldatbestuurdersonderstreeptheb-benbijdebesluitvormingoverhetMetropolitaneLandschap:• bescherminglandschappelijkekernkwaliteiten;• diverseontwikkelingenmogelijkmakenmetbehoudvandekernkwaliteiten(behoud

doorontwikkeling).

Hetbestaandeprovincialebeleidmetbeeldkwaliteitplanneniseenhandzaaminstrument.Diegaanimmersuitvanhetinpassenvannieuweontwikkelingeninbestaandeland-schappelijkesituaties,metrespectvoorlandschapencultuurhistorie.

Hetinstrument‘beeldkwaliteitplan’zalnietzondermeerbijanderepartijenwordengelanceerd.Primairgaathetomhetdelenvandoelstellingenenhetzoekenvaneengemeenschappelijkeaanpakomdiedoelentebereiken.

Bijlage1 Besluiten:projectbeschrijvingen


Algemeendoel2020 AllelokaleoverhedenindemetropoolregioAmsterdamgebruikenvoorbesluitenover

ruimtelijkeontwikkelingeninhetlandelijkgebiedrichtlijnen,dietoegesnedenzijnopdeidentiteitvanhungebiedeninmetropoolregioverbandopgesteldzijn.

Acties2008• Partijenbijelkaarroepen(provincieenerbuiten),enwensenenmogelijkheden

inventariseren;• globaalPlanvanAanpakopstellen;• conceptpakketrichtlijnen;• reactiesverzamelenenverwervenvandraagvlakhiervoor;• Het definitief maken van de richtlijnen, het aanbieden aan de BKG en aan lokale

overhedentervaststelling,isvoorzienin2009.

Besluit2-III Zorgenvoorrobuustenduurzaambeheer

Trekker:gedeputeerddhr.P.Visser(provincieNoord-Holland) Partners:gemeenteAmsterdamengemeenteZaanstad

Ditbesluitwordtuitgevoerdintweeacties:gebiedsgerichtbeheerenagrobiodiversiteit

ActieGebiedsgerichtbeheer Inleidingenalgemeendoel De filosofie achter het Metropolitane Landschap is dat het landschap in de regio

verschillendeidentiteitenheeft.Indekoersenvoordeverschillendedeellandschappenwordtdegewensteidentiteitbeschreven.Demeestgeschikteaanpakomdezekoersenterealiseren,iseenintegralegebiedsgerichtewerkwijze.Dezeheeftdebehoeftenvanhetgebiedendeomliggendezonesalsuitgangspunt.

Dezezogenaamdegebiedsontwikkelingbestaatalvoorplanvormingenrealisatie,maarnognietvoorbeheer.

Hetuiteindelijkedoelisookhetbeheerindegebiedsontwikkelingtebetrekken,zodateencompleetpakketontstaataanacties,maatregeleneninstrumentenvoorplanvor-ming, realisatie en beheer met een langjarige sluitende financiering en een bijpassende organisatiestructuur.‘Gebiedsgerichtbeheer’iseenstapopwegnaardateinddoel.

Gebiedsgerichtbeheeralstussenstap Indekomendejarenzullendemogelijkhedenverkendwordenomdeproblemenbijhet

beheer(kwaliteitenbetaalbaarheid,sectoraalgeorganiseerd)gebiedsgerichtaantepak-kenenoptelossen.Waarmogelijkzaldeaansluitingmetgebiedsontwikkelinggezochtengerealiseerdworden.

Acties20081. Analysefaseenprocesplan:

a. eeninventarisatievanallelopendeprojectenentrajectenophetgebiedvanor-ganisatie en financiering van beheer van recreatiegebieden, natuur en landschap, waarbijeenonderscheidgemaaktwordttussenwatopkortetermijnopgelostmoetworden,enwatbijdraagtaanheteinddoelopdelangetermijn.

b. een inventarisatie van bestaande financiële regelingen voor beheer;c. stakeholdersdiscussie:bepalenvandegezamenlijkeopgave;d. internationale vergelijking tussen bestaande organisatiemodellen en financie-

ringssystemen(bv.NationalTrust,ChicagoWilderness,VancouverRegionalPark,StockholmRegionalDepartment)endeNederlandsesituatieomtebepalenwelkeelementeninonzesituatiezoudenkunnenpassen

e. formulerenvervolgstappen.2. PilotTuinenvanWest Hetopzettenvaneenmoderneenslagvaardigeontwikkel-enbeheerorganisatie

voordeTuinenvanWest:ontwikkelenvandeelgebieden,ontwikkelingverbredelandbouw en bijpassende economische bedrijvigheid, kostenefficiënt beheer, relatie-beheergebruikersen‘deomgeving’,(internationale)gebiedspromotie,vindenvanaanvullende financieringsbronnen.

�. PilotVerbrakkingWestzaan Hetprojecttotherstelenbehoudvanhetuniekelaagveengebiedenverduurzaming

vanhetwatersysteemkannietuitgevoerdwordendooreengebrekaanmiddelen.Inde pilot wordt verkend hoe dit specifieke project met een vernieuwende aanpak wel gerealiseerdenhetgebiedintegraalbeheerdkanworden.

Depilotsstarteninjanuari2008alsafzonderlijkuittevoerenprojectenbinnendeactiegebiedsgerichtbeheer.Zijleverenookinputvoordeanalysefase.

Actiebiodiversiteit Trekker:wethoudermw.M.Vos(Amsterdam). Partner:provincieNoord-Holland.

Inleiding DemetropoolregioAmsterdamisrijkaaninternationaalbelangrijkenatuurgebieden

(duingebied,veenweidelandschappen,IJmeer/Markermeer,Oostvaardersplassen).Beslo-tenisomdezebijzondereuitgangssituatieuittebouwendoormiddelvanversterkingvanhetbeheer.Hierbijspelendevolgendeoverwegingenmee:1. Duurzaamheid.Biodiversiteitiseenbelangrijkegraadmetervoordeduurzaamheid

vanderegio.Investereninnatuurgebiedenkanhelpenbijwaterberging,verbeteringluchtkwaliteitenCO2-vastlegging.


2. Kwaliteitvanleven.Natuurgebiedenleverendoorhetbiedenvanrecreatieruimteeenbijdrageaandelokalevolksgezondheid.Desociale,zorg-ensportfunctievannatuur-gebiedenisverderuittebouwen.

�. Branding.Natuur/biodiversiteitiseensterkpuntvanderegioAmsterdamc.q.biedteenkansvoorderegioomzichinternationaalteonderscheiden.a. Provincieensteden(Amsterdam)hebbeneennatuurbeleid;b. Amsterdamteltmeerdere(kennis)instellingenophetgebiedvanbiodiversiteit

(NederlandsCentrumBiodiversiteit,VU/UvA,KIT,Artis,Hortus,IUCN,Green-peaceenzovoorts);

c. AmsterdamheeftCountdown2010ondertekend.Biodiversiteitsluitaanbijeenduurzaamimagoenisreclamevoorhetruimtelijkeeneconomischebeleidvanderegio.

Algemeendoel2020• Stedelijkefunctieregionalenatuurgebiedenversterken(versterkenstad-landrelaties)• Natuurdoelenherijkeninkadervanterugtrekkendelandbouw,klimaatverandering,

exoten. (spin off: advisering t.a.v. flora- en faunawetgeving)• Regionalesamenwerkingtussenbeheerdersversterken.Natuurgebiedenalsdeelas-

pectvandebrederebeheerdiscussie• Biodiversiteit/natuurbeterbenutteninregiomarketing• Afstemmingstedelijkbeleid–regionaal/provinciaalbeleidbiodiversiteit

Acties2008• opstellenfactsheetbiodiversiteitmetropoolregioAmsterdam;• organiserenstakeholdersbijeenkomstwaarinbovengenoemdedoelenwordenbe-

sproken:probleemperceptie,gesignaleerdeopgaven,hoedezeintevullen. Dezeactiesvormeneeneerstestapindevormingvaneennetwerkvanbeheerdersvan

natuurgebiedeninmetropoolregioAmsterdam

NB. Mogelijkiserookeeninternationalelinkteleggen:ICLEI,LocalActionBiodiversity

Besluit2-V Marketingstrategie

DezeactiewordtuitgevoerdonderverantwoordelijkheidvandeportefeuillehouderrecreatieentoerismevanhetPlatformRegionaleEconomischeSamenwerking(PRES),uitgevoerddoordeStadsregioAmsterdamendegemeenteAmsterdam.

Inleidingenalgemeendoel Eeneerste,verkennendonderzoekdoorLAGroup,heeftinzichtgegevenindevoor-

waardenvooreeneffectievemarketingstrategievoorhetMetropolitaneLandschap.Een

belangrijkeconstateringisdathetlandschapzeergedifferentieerdis,metuiteenlopendekernkwaliteiten,endaterdusooknieteenvoudigsprakekanzijnvanéénmarketing-strategie.Ookstellendeonderzoekersdatdemarketingstrategienietzozeervanuithetaanbod (het landschap) maar vanuit de vraag (wat willen/zoeken de potentiële bezoekers in/vanhetlandschap)gestuurdmoetworden.Hetinbeeldbrengenvandezevraagzalverderuitgewerktmoetenworden.

Actiesin2008 Hoofddoelvandeactiein2008isconcreteaanbevelingentedoenvoorhetmeeronder

deaandachtbrengenvanhetlandschapbijtoeristenenrecreanten.Ditwordtopgepaktintweedeelprojecten.

Deelproject1 richt zich op het opstellen van toeristische marketingstrategieën voor drie pilotgebieden,namelijkWaterland(LaagHolland,inclusiefIJmeerkust),hetduingebiedendeOostvaardersplassen.Erwordtonderanderegekekenofnieuwetoeristischedoel-groepenkunnenwordenaangeboord,zonderdatdittenkostegaatvandedraagkrachtvanhetgebied.Resultaatvanditdeelprojectiseenmarketingstrategieperpilotgebiedenzijnaanbevelingenvooronderandereverbeteringvandetoeristischeinformatievoor-zieningenruimtelijk-economischeaanpassingen.

Erwordtaangeslotenbijdeoverkoepelende(toeristische)marketingstrategievoordemetropoolregioAmsterdam,zoalsvastgelegdindezesdeNoordvleugelconferentie.

Deelproject2 richt zich op het opstellen van strategieën gericht op de regionale recreant. Hiergaathetvooralomhetaanbrengenvanmeersamenhangenkwaliteit.Erzijnalveelaanbiedersvaninformatie,maardeinhoudenvindbaarheidvarieertsterk.Deopgaveistekomentotgemakkelijkvindbare,hoogwaardigeinformatievoorderecreantoverdebereikbaarheidengebruiksmogelijkhedenvandelandschappeninderegio.Hierbijwordtonderanderegedachtaaneen‘landschappelijkUitburo’.Ookhierwordtgewerktmetpilots:mogelijkinAmstelland,TuinenvanWestenOostvaardersplassen.

RelatiemetandereactiesML• ActieBeheer–aanbodvanrecreatieveinformatiekomtvooreendeelvandege-

biedsbeheerders.• Publieksactie–dediscussieoverdekoersenperdeellandschapkannieuweinvals-

hoekenopleverenvoorderegiomarketing.• ActieBiodiversiteit–relatiemetnatuurwaardenOostvaardersplassen.

Organisatie• Projectgroep:Flevoland,StadsregioAmsterdam(SRA),GemeenteAmsterdam(wordt

indiennodigaangevuld)


• SRAtrekthetdeelprojecttoeristischemarketing,Amsterdamtrekthetdeelprojectrecreatievemarketing

• Geenstuurgroep:detrekkerswordenviadeeigenkanalengeïnformeerdenhebbenwanneernodigcontact

• Amsterdamregeltprojectondersteuning

Aanpak/Planning Isvoorbeidedeelprojectenhetzelfde:

Maart2008: 1estakeholdersbijeenkomst:besprekenprobleem,opgave,doel,aanpak. Eventueelaanpakenorganisatieaanpassen.

April2008: 2estakeholdersbijeenkomst:onderzoeksvragenvoorleggen. -Welketoeristenkomennu,welkeniet?Watmoetergebeurenom

meer/anderetoeristenaantetrekken?Watvoor‘soorttoeristen’? -Welkerecreatieveinformatiewordtnugeboden?Watmoetergebeu- renomhetaanbodtestroomlijnenenteverbeteren(actueler, makkelijkervindbaar,completer,meeropdedoelgroeptoegespitst).Mei/juni2008:conceptrapportageopstellen,terugleggenbijstakeholders,afronden.

Product Eeneindrapportmetbevindingen,conclusiesenadviezen.

Besluit2-VI Aanpakknelpuntenbijrealisatiegebiedsgerichteprojecten

Trekkers:gedeputeerdemw.A.Bliek(ProvincieFlevoland)enprovincieNoord-Holland.

Algemeendoel Depraktijkvangebiedsontwikkelingengebiedsgerichteprojectenlaatziendatvertra-

ginginderealisatieeerderregeldanuitzonderingzijn.Daaromisbesloteneenpilottestartenrondhetrelatief‘nieuwe’projectdeOostvaardersWold.Ervaringenuitdezepilotkunnenwordenbenutomeenversnellingintoekomstigeofbestaandeprojectente realiseren en specifiek instrumentarium te ontwikkelen. Aan de andere kant kun-nenervaringenmetgebiedsontwikkelingelderseffectenhebbenopdeplanvormingenuitvoeringvandeOostvaardersWold.

Dewerkwijze/vraagstellingenorganisatiezulleninjanuari-februari2008uitgewerktworden.

Vooralsnogwordtgedachtaanhetoprichtenvaneenregiobredeexpertisegroependezeincontacttebrengenmetdereedsbestaandeinterneprojectorganisatie.

Acties2008• uitwerkenvandevraagstellingvoorversnellinggebiedsgerichteprojecten,inclusief

vraagnaarcommunicatieoverbevindingennaaranderegebiedsgerichteprojecten;• opzettenvaneenexpertisegroep,bestaandeuitervaringsdeskundigenenmedewer-

kersaandepilotOostvaardersWold.

Besluit4 PublieksdiscussiehetMetropolitaneLandschap

Trekkers:wethoudermw.M.Vos(gemeenteAmsterdam),gedeputeerdemw.A.Bliek(provincieFlevoland),gedeputeerdedhr.P.Visser(provincieNoord-Holland).

Inleidingenalgemeendoel Eenbelangrijkonderdeelvan‘DeKrachtvanhetLandschap’zijndekoersenenbijbeho-

rendeactiesdievooralleidentiteiten(deellandschappen)zijnbeschreven.DestuurgroepMLheeftbeslotendezevrijtegevenvooreenpubliekediscussie.Doelenzijn:

1. Eenbijdrageleverenaandeinhoudvandestructuurvisies,door:• hetdraagvlakvoorkoersenenactiestestenbijpublieken‘stakeholders’;• aanvullende projectideeën en –coalities genereren;

2. Nevendoel:hetpubliekbewustmakenvandekwaliteitenenhetbelangvanhetmetropolitanelandschap.

AanpakErkunnentweesporenwordengevolgd.1. Stakeholdersactiefbenaderenmethetverzoekomeenreactieopdekoersenvoor-

stellenmiddelsbijeenkomstenindeverschillendegebieden(deellandschappen).2. Bovenstaandeoptieplus:

• Publiekinformerenenverleidendewebsitetebezoeken(artikelen,interviews,ingezondenbrievenindagbladen,AT5,tijdschriften,advertentiesinopenbaarvervoer,kranten,billboardsetcetera)

• Publiekspanelvragenvoorleggenalsopmaatvoorinrichtingvandewebsite.• InrichtenwebsiteMetropolitaanLandschapmetalsmogelijkeelementen: Internetpoll:testenvoorkeuren,welkelandschapskoersenonderschrijfje? Landschapsbeurs:Welkelandschappenzijnpopulair,hoegrootishetvertrouwen

dathetovereindblijft? Wikipedia:construeergezamenlijkverhalenoverdedeellandschappen:verande-

ringen,misstanden,mooieplekken,kansenenbedreigingen. Online-panel: reageer op elkaars ideeën en voorstellen.


• Terafsluitingeenfestival‘MetropolitaneLandschap’,dedagwaaropallesbijelkaarkomt.

Presentatiesoverdevisieophetlandschapdoor‘keurmeesters’:landschaps-ar-chitecten,bedrijfsleven,beschermersengebruikers.

Kennisofmeningentestenbijdiversefora:boeren,allochtonen,politicienzo-voorts.

Dhr.Visser,mw.Vosenmw.Bliekopererenalspresentatietrioentrekkenconclu-sies.

GlobaleplanningJanuari/februari voorbereiding,beoordelinghaalbaarheidMaart publiekspanelbevragenineenaantalrondesMei-juni campagnekranten,reclameinopenbaarvervoerwebsite15juni afsluitendfestival


1. Thematiseringbadplaatsen

Trekker:wethouderdhr.M.Bierman(gemeenteZandvoort). Partners:ProvincieNoord-Holland,gemeenteHaarlem,PRES(Platform

RegionaleEconomischeSamenwerking).

Inleiding InmetropoolregioAmsterdamliggenvijfkustplaatsen.Indehuidigesituatieverschillen

dezebadplaatsensterkvankarakterwatbetrefto.a.imago,omgeving,voorzieningenengebruikers.Dezeverschillenwordenechternietstrategischingezetomdeaantrek-kingskrachtvandekustteversterken.Detoenamevanhet(dag)toerismehoeftgeenprobleemtezijnomdatdebezoekerszichdoordethematiseringenzoneringovereengroterdeelvandekustlijnverspreiden.DitactiepuntheefteennauwerelatiemethetonderwerpmarketingstategiedatinhetkadervanPRESwordtuitgewerkt.

Algemeendoel2020 Dehuidigekwaliteitenenkaraktersvandeverschillendebadplaatsenbewustbenutten

omsamendeaantrekkingskrachtvandekustgerichttevergroten. Badplaatsenmoetensamennieuwedoelgroepengaanaanboren(gezinnenenjongeren).

Rust en ruimte dienen meer aandacht te krijgen in de profilering van de Noord-Hol-landsekust.Ookdienenbadplaatsenzichtebezinnenophunidentiteitenhetgewensteimago.Hierbijisonderlingeafstemminggewenst.

Kortetermijndoel2008 Deeerstestapbestaatuithetinventariserenvanbestaandeplannen.Vervolgenswordt,

d.m.v.eenSWOTanalyse,dehuidigesituatieinbeeldgebracht.DaarnawordtbekekenwatdepotentieszijnvanhetgebiedbinnendecitymarketinginmetropoolregioAmster-dam.Vragendiedaarbijgesteldwordenzijn:- Welkeonderdelenpassenwel/nietbijhoogwaardigekustrecreatie?- Welkeonderdelenmoetenaangepast,toegevoegdofeigenlijklieverweggelaten?

Delaatstestapbestaatuiteenafwegingenkoersbepalingendebenoemingvaneenaantalconcreteprojecten.

Acties20081. Inventariserenbestaandeplannen.2. UitvoerenSWOT(Strengths,Weaknesses,OpportunitiesenThreats).�. Potentiesincitymarketing.

2. Integraallandschapsplanbinnenduinrand

Trekker:wethouderdhr.M.Divendal(gemeenteHaarlem). Partners:gemeentenHeemstede,Bennebroek,BloemendaalenVelsen.

Inleiding Debinnenduinrandiseenzonewaarophetsnijvlakvanstadennatuurmeerdere

problemenenknelpuntenbijelkaarkomen.Hetisbelangrijkomopkortetermijnactieftekunnenoptredenomverdereverrommelingtevoorkomen.Hetintegralelandschaps-planoverstijgtgemeentegrenzenenhoudtnietopbijdestadsrand.Daaromisheteendoeltreffendemanieromdebinnenduinrandeenpositieveimpulstegeven.

Algemeendoel2020 Debinnenduinrandishetgebiedtussendeduinenenhetdichteverstedelijktegebied.

Hetiseenbuitengewoondiversgebiedmetnatuur,landbouw,wonen,cultuurhistorieenrecreatie.Verrommelingvanhetgebieddreigt:versnipperdbezit,bedrijvendiecaravansstallen,eneengrotereclaimvandestadtenaanzienvanrecreatie,resulterenmak-kelijkinverrommeling.Bijkomendeeisaanhetgebiediseengoedeverbindingtussenhetveenweidegebied,destad,deduinenendekust.Oost-westverbindingenzijnrelatiefschaarsinhetgebied;depaarwegendieerzijnwordenzwaarbelast.BovendienwordthetrecreatiefvermogenvanhetwestenvandeNoordvleugelsterkvergrootalshetveenweidegebied(Haarlemmermeergroen/Spaarnwoude)wordtverbondenmetdeduinenenkust.

Hetstedelijkgebiedkentinnoord-zuidrichtingeenafwisselingvanroodengroen:groeneeilandenonderbrekenhetstedelijkgebied.Dezegroenegebiedenzijnsomspark,somsvooragrarischgebruikofvoorsportrecreatie.

Kortetermijndoel2008 Deeerstefasevanhetlandschapsplanbestaatuithetinventariserenvanbestaande

studiesenhetinbeeldbrengenvanruimteclaims.Daarnawordteen“schetsboek”metideeën en potenties van het gebied gemaakt. Uit de confrontatie van de ruimteclaims en hetschetsboekkomenknelpuntennaarvoren.Ineenaantalgesprekkenmetgemeentenenanderedirectbetrokkenen(semi-overheden,natuurorganisaties,beheerders)wordtgezochtnaaroplossingenvoordeknelpunten.Deuitkomstenvandezegesprekkenge-venrichtingaandeuiteindelijkestrategiewaarin,naasteenvisieopdegehelezone,ookeenpaarverderuittewerkenprojectenwordenaangegeven.

Bijlage2 HetActieprogramma:Projectbeschrijvingen


Acties20081. Inventarisatiebestaanderuimteclaims.2. OpstellenSchetsboek.�. Strategiedocument.4. Uitwerkenprojecten.

3. HaalbaarheidsonderzoekHollandseMeren

Trekkers:gedeputeerdedhr.J.Bond(provincieNoord-Holland),provincie Zuid-HollandenprovincieUtrecht.

Inleiding HetMetropolitaneLandschaptenzuidenvanAmsterdamheefteenwaterrijkkarakter

metdiversekleinschaligelandschapidentiteitenalsveenweiden,droogmakerijen,natuur,plassenenmeren.Hetovergrotedeelvanhetgebiedmaaktdeeluitvanhet‘NationaalLandschapHetGroeneHart’.Voorditgebiedwordt,inhetkadervanhetontwikke-lingsperspectiefvanhetGroeneHart,gedachtaanvernattingvanveenweidegebieden,realisatievanwaterberging,deaanlegvanecologischeverbindingenenversterkingvanlandschappelijkeidentiteiten,inclusiefhetverbeterenvanderecreatieveverbindingen.

Algemeendoel2020 Omderecreatieveentoeristischefunctievanhetwaterindezuidelijkemetropoolregio

Amsterdamtebehouden,wordterinterprovinciaalenintegraalgewerktaan:• hetopheffenvanbestaande(fysieke)knelpuntenindevaarroutesvoordegroteen

kleinerecreatievaart;• hetaanelkaarkoppelenvanmerenenplassen;• verbeteringvandekwaliteitvandevaarroutesenhunomgeving;• hetontwikkelenvanknooppuntenofoverstappuntenland/water;• gezamenlijkemarketingenpromotievanhetgebiedvande‘HollandseMeren’.

Kortetermijndoel2008 Eind2008isereenvisieenuitvoeringsprogramma‘HollandseMeren’vastgestelddoor

degezamenlijkebesturenvandeinhetgebiedgelegenprovincies(Noord-Holland,Zuid-HollandenUtrecht)engemeenten.Devisiebevatonderandere:• eenramingvandekostenvandediverseprojecten;• eeninschattingvandehaalbaarheidvandeprojecten;• een prioriteitsvolgorde met bijbehorend financieringsvoorstel voor de periode tot

2020;

• demogelijkeeconomischeimpulsdieprojectenkunnenopleverenvoorderegio;• demogelijkhedentotintegraleuitvoeringinsamenhangmetprojectenuitandere

beleidsvelden,zoalswaterhuishoudingenecologie.

Actiesin20081. Aanwijzingvaneentrekkervoorhetproject.2. Formuleringvaneenprojectvoorstel,incl.kostenraming(1ekwartaal2008).�. Bestuurlijkeaccorderingvanhetprojectvoorstel(begin2ekwartaal).4. Externeaanbestedingvoorhetlatenopstellenvaneenbeleidsnota‘HollandseMe-

ren’.5. Opstellenvaneenvisieenuitvoeringsprogramma(gereedeind2008).Hierinworden

bestaandeknelpuntinventarisaties,plannen,nota’senuitvoeringsprogramma’sopge-nomen.

4. RecreatievetransferiaWaterlandscheg

Trekker:burgemeesterdhr.E.Jongmans(gemeenteWaterland/ISW). Partners:provincieNoord-Holland.

Inleiding DescheggenrondAmsterdamgeleidenderecreatiebehoefteuitdestad.Aangekomenin

descheggenisderecreantopzichzelfaangewezen,somsongewisvandenatuurrijkeencultuurrijkeomgevingwaarinhijzichbevindt.InmetropoolregioAmsterdamisdaaromhetideegeopperdomdescheggenuitterustenmetrecreatietransferia,plekkenvanwaaruitdebelevingvanhetlandelijkgebiedbegint.

Dediscussieoverrecreatietransferiaisnietnieuw.MetnametennoordoostenvanAm-sterdamzijnrecreatietransferiaalenigetijdonderwerpvandiscussie.Waterlandiseengeliefduitloopgebied.Waterlandheefteenrijkeontstaansgeschiedenisenkanbeschouwdwordenals‘hetarchetypevanhetHollandseLandschap’.

NietvoornietsheefthetRijkditlandschapindeNotaRuimtebenoemdtotNationaalLandschap.Hetblijktechterdatdegemiddelderecreantmaartendelebekendismethet feit dat hij/ zij recreëert in een, internationaal gezien, uniek landschap. Een ‘poort-functie’/transferiumvoorWaterland/LaagHollandbiedtmeerwaarde.

Dezeplekdienteenplaatstezijnvanwaaruitjeeendirectoverzichthebtoverdere-creatiemogelijkheden in het gebied. Je kunt er een fiets of kano huren, informatie krijgen overdeontstaansgeschiedenis,debezienswaardighedenendeaanwezigehoreca,maarookinformatieoverhetagrarisch-enlandschapsbeheerzoueropeenaansprekende


wijzevoorhandenmoetenzijn.Ditlaatstezougecombineerdkunnenwordenmetna-tuur-enmilieueducatie,envoorlichtingoverhetwatenwaarvanstreekproducten.

Pilot Waterlandzoueenidealepilotzijnomteonderzoekenofrecreatietransferia(metal

haarfuncties)voorzienineenbehoefte.Indienditbeoordeeldwordtalskansrijkdanzoudendergelijketransferiaookinanderescheggenoverwogenkunnenworden.TedenkenvaltaanSpaarnwoudeen/ofdeGooi-enVechtstreek.Dezeopschalingsgedachtezalookinhetprojectwordenmeegenomen.

Algemeendoel2020 Ermoetnadrukkelijkeenverbindinggemaaktwordenmethetagrarischbeheerinde

regio, zodat het toegevoegde waarde heeft voor agrariërs met verbrede doeleinden. Voorwaardeisdientengevolgeeengoedebereikbaarheidvanuitdestadeneengoedeaanhechtingopbestaanderoutestructureninhetlandelijkgebied,zoweloverlandalsoverwater.

Kortetermijndoel2008 In2008wordtereeninventarisatiegemaaktvanhetrecreatieveaanbodindeWater-

landscheg.Hierbijwordtookgekekennaarbestaandeinitiatieven,metnameinAmster-dam-Noord.Hiernawordt,insamenspraakmetbelanghebbendenenbetrokkenen,eenvoorkeurslocatiegekozen.Alleervaringenwordenuitgewisseldmetanderescheggenomtotopschalingvanhetfenomeenrecreatievetransferiatekomen.

Actiesin20081. Analysefaseenprocesplan:

a. Opstellenvaneenplanvanaanpak.b. Eeninventarisatieenanalysevanalleinitiatievenophetgebiedvanrecreatie-

transferia,bezoekerscentraenzovoortstotdusver.c. EenglobaleinventarisatievanhetbestaanderecreatieveaanbodindeWaterland-

scheg(Amsterdam-Noord,Noord-HollandsKanaal,Purmerend,Edam-Volendam,Markermeerkust).

2. Kiezenvaneenvoorkeurslocatiemetdraagvlakvandedirectbetrokkenen.�. Demultifunctionaliteitendebenodigdepartnersinventariseren.Daarbijglobaalhet

publiekeenprivateaandeelinhetprojectaangeven.4. Kennisdelenmetanderekansrijkescheggenomtekomentotopschalingvanhet

fenomeenrecreatietransferia.

5. UpgradingDiemerscheg

Trekker:wethouderdhr.R.Grondel(GemeenteDiemen). Partners:gemeenteAmsterdam,stadsdeelZeeburgenZuid-Oost, gemeentenMuidenenWeesp,endeprovincieNoord-Holland.

Inleiding DescheggenzijndegroeneparelsvanAmsterdamenomgeving.Erzijndiverseinitia-

tievenomdescheggenrecreatiefenlandschappelijkteversterken.DeDiemerschegiséénvandescheggenwaardekomendejarendiversegroeneenrodeontwikkelingenzullenplaatsvinden.Denieuweontwikkelingenwordennietvanzelfsprekendmetelkaarinverbandgebrachtenopgebiedsniveauafgestemd.DehuidigeontwikkelingenkunneninlijnmetderecentegeschiedenisvandeDiemerschegleidentotverdereversnippe-ringvanhetgebied.Maarerisookeenalternatief:alspartijendaarbewustop(willen)sturen,kunnennieuweontwikkelingenininfrastructuur,roodengroenookbijdragenaanversterkendesamenhang,kwaliteitentoegankelijkheidvanhetgebied.

DeDiemerschegwordtgekenmerktdoor‘kamertjes’metelkeeneigensfeer/omgeving.Dezekamertjeswordenvanelkaargescheidendoordiversegrootschaligeinfrastructurelebarrières,zoalsdeA1,deA9,hetAmsterdam-Rijnkanaalenspoorlijnen.Tegelijkertijdzorgendekamertjesendedoorsnijdingenvooreeneigenheidvandescheg:hethoogdynamischelandschapnabijdestad.Dezehogedynamiekenruimteclaimszorgenvoordrukopecologische,landschap-pelijkeenrecreatievekwaliteitvandeDiemerschegenbemoeilijkenderealisatievaneenrobuustgroennetwerkdatvoormetropoolregioAmsterdamvanbelangis.IndehuidigestaatwordtdeDiemerschegdooromwonenden,gebruikersenbestuurdersnietalseenaantrekkelijk,samenhangendgebiedervaren.WildeDiemerschegoptimaalgebruiktengewaardeerdkunnenwordenalsuitloopgebiedvoorstedelingen,dandienenderecreatieveverbindingenbinnendeDiemerscheg(tussendekamertjes,metbehulpvandehistorischewaterlopenGaasp,Diem,VechtenGein)envandeDiemerschegmetdeomgeving(metzoweldestadalshetverderebuitengebied)verbondenteworden.

Algemeendoel2020 DeDiemerschegontwikkelenalseenlogisch,belangrijkensamenhangenduitloopgebied

voorrecreantenvanuitdestad.Hierbijwordtaangeslotenbijnieuweontwikkelingenzoalsdeverbreding/verleggingA1-A9,deontwikkelingBloemendalerpolder,derealisatieNatuurboulevard,deherinrichting/uitbreidingDiemerbosetc.

Kortetermijndoel2008 HetstartenvaneenstuurgroeponderleidingvandegemeenteDiemenmetde

medewerkingvandegemeenteAmsterdam,destadsdelenZuid-OostenZeeburg,de


gemeentenMuidenenWeesp,deprovincieNoord-Hollandeneenaantalmaatschappe-lijkeorganisaties.OpeeneerstebijeenkomstwordendekansenenknelpuntenverkendvoordeontwikkelingvandeDiemerscheg.

• Start inventarisatie Diemerscheg: op zoek naar een gedeeld beeld van het profiel en dekansenvanhetgebied;

• Organiserenstuurgroep:commitmentvoorsturingopschegniveau;• Plannenvervolgbijeenkomst:visie,strategie,‘Masterplan’enuitvoeringsprogramma,

maarook(gezamenlijke)reactie/inzetm.b.t.tracébesluitA1/A9;• Investerenvancapaciteitengeldinprocesénuitvoering;• UiteindelijkdraaithetomDiemerscheginhoofdenhartvanburgers,bestuurders,

bedrijfslevenetc.

Acties20081. Inventarisatieuitvoeren2. Organiserenstuurgroep

6. PilotEnergieteelt

Trekker:wethouderH.Luiten(gemeenteZaandam). Partners:NationaalLandschapLaagHolland,provincieNoord-Holland,

Natuurmonumenten,StaatsbosbeheerenLandschapNoord-Holland.LTO en/ofAgrarischeNatuurvereniging,InnovatieNetwerk,ministerievanLNV enHVC.

Inleiding IndegemeenteZaanstadenomgevingzijnveelfraaie,typischNederlandseveenweide-

gebiedenmetgrotelandschappelijke,cultuurhistorischeennatuurlijkekwaliteiten.Degebiedenwordengetypeerddoorgroteopenheid,deaanwezigheidvanweilanden,aan-zienlijkeweidevogelpopulatieseneennetwerkvanslotenenondiepemeren.Voorbeel-denzijnpolderOostzaan,polderWestzaan,KalverpolderenhetWormer-enJisperveld.Echter,dezegebiedenkampenmeteenaantalhardnekkigeproblemen:• Denatteveenweidegebiedenzijnvoordemelkveehouderijeconomischsteedsmin-

derrendabel;• Denatuurlijkeenlandschappelijkekwaliteitvandegebiedengaatachteruitalsgevolg

vanverruiging;• Debeheer-eninrichtingskostenzijnhoogalsgevolgvandefysiekebeperkingenvan

deagrarischeexploitatie;• Dewaterkwaliteitindegebiedenismatigenmoet,inhetkadervandeEuropese

KaderrichtlijnWater,inveelgevallenforsverbeterdworden;• DeveenweidengebiedenproducerenaanzienlijkehoeveelhedenCO2alsgevolgvan

deontwateringinonderbemalingenvoorintensieflandbouwkundiggebruikenhetstelselmatigvolgenvandebodemdalingvanhetpeilbeheer(circa�-4%vandejaar-lijkseNederlandseuitstoot).

Algemeendoel2020 Doorvernieuwdenergie-enmilieubeleidontstaanerkansenvoornieuweproducten.

Metnamebiomassaomschoneenergieofbio-brandstofoptewekkenlijktinteressantvoornatteveenweidegebieden.Debiomassa-enduurzameenergiemarktzalzichdekomendejarennaarverwachtingnamelijksterkontwikkelen,bijvoorbeeldalsgevolgvandebijmengverplichtingvanbio-ethanolinnormalebrandstofenhetstrevennaar25%duurzameenergiein2020ingeheelEuropa.

Inditpilotprojectwordtverkendwatdemogelijkhedenzijnvanbiomassaalsenergie-teelten/ofbijproductinveenweidegebieden(reservaatsgebieden)inLaagHolland.Decentralevragenzijn:• Hoezietdebiomassaproductieketenerinhetveenweidegebieduit?• Isdeteeltvanbiomassa(riet)ofbenuttingvanjaarlijksgegroeidebiomassaineen

veenweidegebiedeeneconomischinteressanteactiviteit?• Kandeteeltvanbiomassabijdragenaandeverbeteringvandekwaliteitvanveen-

weidegebieden?

Kortetermijndoel2008 Deambitieisommeteengroepbetrokkenpartijenoptermijneendemonstratiepro-

jectteontwikkeleninLaagHollandopbestaandeigendomvaneenterreinbeherendenatuurbeschermingsorganisatie.Alseerstestapinhetprocesdaarnaartoewordteenhaalbaarheidsanalyseuitgevoerd.

Kortetermijndoel:uitvoerenhaalbaarheidsanalyseEnergieteeltVeenweidegebied

Acties20081. OpstellenplanvanaanpakvoordehaalbaarheidsanalyseEnergieteeltVeenweidege-

bied;2. Bestuurlijk proces en vastleggen financiële bijdrage per partner;3. Uitvoeren haalbaarheidsanalyse (technisch, financieel, bestuurlijk);4. Analysemarktvoorrietproductie,logistiekenverwerkingbiomassa;5. Analysemaatschappelijke/ruimtelijkeaspecten:water,natuur,landschapenCO2;6. Ontwikkelingproductieketenbiomassa:technischenruimtelijk;7. Financiële onderbouwing productieketen biomassa;8. Bestuurlijkinbeddingproductieketenbiomassa;9. CommunicatieenopmaakvoorrealisatiedemonstratieprojectEnergieteeltVeenwei-

degebied.


7. Verbreding financieel draagvlak

Trekker:gedeputeerdedhr.P.Visser(provincieNoord-Holland). Partners:diversen

Inleiding Er zijn twee redenen om het financieel draagvlak te verbreden:

• aanvullenvanbeschikbaremiddelenomdekwaliteittewaarborgen(deelsaanvullenvantekorten);

• betrekkenvanprivatepartijenomdraagvlakvoorontwikkelingenbeheervanhetlandelijkgebiedteverbreden.

Compensatiefonds Compensatievooraantastingvannatuuren/ofrecreatieenlandschapworden,moge-

lijkaangevuldmetanderemiddelen,pergebiedgestortineenfonds.Binnenhetgebiedwordtbezienwaardecompensatiegeldeningezetworden.

Actiesin2008• Werkingvanbestaandecompensatieregelingenevalueren;• Bezienopwelkevlakkenuitbreidingvancompensatiegewenstis;• Voorstellenontwikkelenvoororganisatievormenindelinggebieden;• Pilotineengebiedopzetten.

Landschapsfonds en landschapscertificaten Om de private sector maar ook de burgers meer te betrekken bij de financiering van

het landschap, kan worden gewerkt met een landschapsfonds of landschapscertificaten. Burgers en bedrijven kopen dan certificaten of storten geld in een fonds waarmee aller-lei investeringsprojecten in het landschap worden gefinancierd. Dit geld wordt onderge-brachtineenGroenfondswaardoordedeelnemerseenlaagrendementhebben,maarwel een fiscaal voordeel krijgen.

Actiesin2008• Ineenpilot(LaagHolland)onderzoekenofervoldoendemogelijkhedenzijnomeen

dergelijkfondsoptezetten;• Onderzoekenofervoldoendeinvesteringsprojectenzijn.

Landschapsveiling InLaagHollandwordteenvoorstelvooreenlandschapveilingontwikkeld.Inandere

delenvanNederlandzijnhieralvoorbeeldenvan.Momenteeliservoorhetbeheeren onderhoud van landschapselementen door de eigenaar/ gebruiker geen financiële vergoedingbeschikbaar.Daardoorzijndezeelementenvoordebedrijfsvoeringniet

rendabelenwordenzeveelalafgestoten.Tochvindeneigenaar/gebruikerenburgerhetbelangrijkdatdezeelementenbehoudenblijven.Dezeelementenkunnenwordengeadopteerddoorburgersenbedrijven.

Actiesin2008• InLaagHollandwordteenprojectvoorstelvoorbereidvooreenlandschapsveiling.

8. GouwzeeDriehoek

Trekker:burgermeesterdhr.E.Jongmans(gemeenteWaterland/ISW). Partner:provincieNoord-Holland.

Inleiding DeGouwzeeDriehoekkanbeschouwdwordenalshetcentrumvandeWaterlandse

ZeedijkmetdaarachterhetNationaalLandschapLaagHolland.VanuitderegiowordenmomenteeldiverseinitiatievenontwikkeldomzowelhettoeristischpotentieelvandeWaterlandseZeedijkalsdievanLaagHollandmetzijnvelecultuurhistorischeplaatsensterkertebenutten.

MarkenenVolendamzijnalbelangrijketoeristischetrekpleisters.Eenverdereontwikke-lingvandehavensvanbeideplaatsenmaarookvanMonnickendamzouhierinbetrokkenkunnenworden.

Algemeendoel2020 Debezoekersvandezeplaatsenzijnvooral‘dagjestoeristen’waardoordeinkomstenuit

hunbezoekbeperktzijn.Samenmet‘LaagHolland’zijnerzekermogelijkhedenomdetoeristischeverblijfsfunctievandeGouwzeeDriehoektevergroten.Onderanderedoorhetaanbod(arrangementen)beteropelkaaraftestemmen.Deoverheidkanverderdetoeristischebedrijvigheidstimulerendooruitbreidingvanhetaantalligplaatsenenverblijfsaccommodaties

Kortetermijndoel2008 OpgangbrengenvansamenwerkingtussenallebetrokkenenindeGouwzeeDriehoek

enLaagHolland.

Actiesin20081. Analysefaseenprocesplan:opstellenvaneenplanvanaanpak;2. Inventarisatieenanalysevanhetaanbod,hethuidigeaantalbezoekersendemoge-

lijkhedentotuitbreiding;�. Formulerenvangezamenlijkedoelenenhetsamenstellenvaneenbestuurlijkplat-

form,bestaandeuitoverheidenmarktpartijen;4. Duidelijkheidscheppenoverdescheidslijnpubliekenprivaat.


9. GroenekwaliteitsimpulsAlmere

Trekker:wethouderdhr.A.Duivesteijn(gemeenteAlmere). Partner:provincieFlevoland.

Inleiding DegemeenteAlmerezaltot20�045.000woningenbouwenvoormetropoolregio

Amsterdam(plus15.000voorUtrecht).Hierbijhoortookeenkwalitatiefhoogstaandegroenstructuur.Momenteelisdestructuurzelfwelaanwezig,maarisdekwaliteitonvoldoende.Verderzijnstadenlandmomenteelrelatiefhardgescheiden.Opbepaaldeplaatsenzullengroterestructuurelementeninstandblijven,metmeerinteractieinderanden(plaatjemetoranjecirkel).Opandereplaatsenzalermeerverwevingplaatsvin-dentussenstadengroen(plaatjemetgroenecirkel).Kwaliteitsdifferentiatieenvolumezijnhierbijkernwaarden.

Dezeopgavezalgrotendeelswordengerealiseerdvanuitdeeigenexploitatie,maarvoordekwalitatieveimpulsconformderichtinggevendeprincipesvanhetUPR-contractiseenrijksbijdragevangrootbelang.

Algemeendoel2020 In 2020 is er flink geïnvesteerd in de kwaliteit van het groen en de relatie met gebrui-

kers.InhetMarkermeer-IJmeerisdepilotNatuurfabriekafgeronddieillustreerthoeeenecologischeschaalsprongmogelijkisdieruimtelaatvoorbuitendijkseontwikke-lingen.AndereregionalevoorinvesteringenvooreeneventueelbuitendijksPampuszijnookalgrotendeelsgerealiseerd.DeecologischeverbindingtussenKromslootparkenLepelaarsplassenisalslaatsteonderdeelvandeecologischestructuurinAlmeregereedenkenteenbredegebruiksstrook,metvloeiendeovergangennaarhetverstedelijktgebied,PampushoutenhetCascadeparkalsduurzaamsteparkindeNoordvleugel.Allegrotegroengebiedenkenneneeneigenmatevangebruikdoorbewonersenbezoekers.Hetaantalm2groenperwoningisopregionaalniveaugelijkgebleven,mededankzijhetOostvaardersWold.HetstadslandschapAlmereishiermeeinalhaardiversiteitopdekaartgezet.

Kortetermijndoel2008 In2008wordendevariantenbepaalddieindestructuurvisiegetoetstzullenworden.

Ook wordt de uitvoeringsstrategie en het financieel kader uitgewerkt voor de schaal-sprong.Deze�processenvormendebasisvoorhetIntegraalAfsprakenkadermethetRijk.HierinmoetdekwaliteitsslagvanhetgroeninAlmereopgenomenworden.Deverankeringvanbovenstaandedoelstellingvoor2020indezedrieprocessenishetdoelvoor2008.ZomogelijkgebeurtditinsamenspraakmetderelevantestakeholdersinderegioenmethetRijk.

Acties20081.BorgingvandekwaliteitsimpulsgroeninhetIntegraalAfsprakenkaderUPRSchaal-

sprongAlmere.2. Zomogelijkreedsuitwerkenvanderegionalebetekenisvanhetbeoogdestadsland-

schapAlmeretenbatevandestructuurvisie.

10.RealiseringOostvaardersWold

Trekker:gedeputeerdemw.A.Bliek(provincieFlevoland). Partners:StuurgroepOostvaardersWold:HetRijk(LNV,VROMenV&W,

GemeenschappelijkOntwikkelingsbedrijf:GOB),degemeentenAlmereen Zeewolde(eninminderemateLelystad)enhetWaterschapZuiderzee- land.

Inleiding HetlandschaptussenAlmere,ZeewoldeenLelystadwordtnugekenmerktdoorzijn

agrarischefunctieenheefteengrootschaligopenkarakter.Doordegroeivanmetro-poolregioAmsterdam(schaalsprongAlmereeninminderemateluchthavenLelystad)neemtdedrukopditgebieddekomendejarentoe.InOostvaardersWoldwordtgewerktaandeontwikkelingvaneengebied,waaropeenaansprekendeenkwalitatiefhoogwaardigemaniereencombinatieplaatsvindtvannieuwenatuur,recreatiegebiedenenwaterelementen.

Algemeendoel2020 DoordeaanlegvanOostvaardersWoldontstaateennatuur-enrecreatiegebiedvancir-

ca10.000hectare,eengebiedvergelijkbaarmetdegroterenatuur-enrecreatiegebiedenbinnendemetropoolregio.OostvaardersWoldisdaarmeeeenwaardevolletoevoegingaandegroenblauwestructuurvanmetropoolregioAmsterdam.

Kortetermijndoel2008 Hetplanvanaanpakisop4juli2007vastgestelddoordestuurgroepOostvaarders-

Wold.Hetplanvanaanpakiseenbestuurlijkstrategischplan.Hetplanvormthetkader


voorhetprojectOostvaardersWoldvoordedagelijksebesturenvangebiedspartnersenhaaralgemenebesturen.Inhetplanisbeschrevenwatdepartnersdekomendeander-halfjaargaandoenomtotafsprakentekomenoverinrichtingenbeheer.Ditleidteind2008toteeninrichtingsplanvoordenatuurzonetussendeOostvaardersplassenenhetHorsterwold.

Actiesin2008 Eerstehelft2008:

• Totstandkomingvaneenconcept-ontwerpstructuurvisie,waarinverschillendeinrichtingsmogelijkhedenwordengeschetst;

• OpstellenvaneenPlanMerwaarinwordtonderzochtwelkeinrichtingsvarianthetmeestgeschiktis.

Tweedehelft2008:• Bestuurlijkebesluitvorming,opstellenvanstructuurvisieensamenwerkingsovereen-

komst.

11. SnelwegPanoramaA2

Trekker:gedeputeerdedhr.T.Hooijmaijers(provincieNoord-Holland). Partners:provincieUtrecht,NationaalLandschapGroeneHartenLaag

Holland.

Inleiding Doelbijdezeactieishetbehoudvankarakteristieke,openlandschappen,zoalsdeze

vanafeenaantalsnelwegennogkunnenwordenbeleefd.Desnelwegzoneissteedsmeereenvergaarbakvoorbedrijventerreinen,windmolenparken,geluidwerendeschermenenanderevormenvanbebouwing.Snelwegpanorama’siseennieuwthema(vanaf2007)datdoorhetministerievanVROMisgelanceerdinhetkadervanhetprogrammaMooiNederland.HetprogrammawordtdoorhetRijkgetrokkenenmoetinmei2008leidentotbesluitvormingovereenaantalgeselecteerdepanorama’s.

HetRijkheeftinmetropoolregioAmsterdamdevolgendedriesnelwegpanorama’saan-gewezen:• A7WijdeWormer(provincieNoord-Holland;nationaallandschapLaagHolland).• A9LaagHolland-west(provincieNoord-Holland;nationaallandschapLaagHolland).• A2GroeneHart(Venen-Vecht),(overwegendprovincieUtrecht;nationaallandschap

GroeneHart).

IPO,VNG,VROMenLNVorganiserenbegin2008gebiedsgerichteworkshops.Dezemoetendevolgenderesultatenopleveren:1. beschrijvingvanhetlandschapinhetbetreffendegebied;2. begrenzingvanhetgebied;

�. inventarisatiebestaandbeleidvandediverseoverhedenvoorditgebied;4. inventariserenvanontwikkelingsplannen(ruimtedruk);5. analysevandemogelijkemeerwaardevanhetgebiedalssnelwegpanorama.

Algemeendoel2020 DemetropoolregioAmsterdamzaldeaanpakvanhetRijkzoveelmogelijkvolgen.De

provincieNoord-Hollandneemtidealiterhetvoortouwvoordepanorama’sA7enA9endeprovincieUtrechtvoorpanoramaA2.

Kortetermijndoel2008 Hetisgewensteenwerkgroepteformerenomdittrajecttetrekkenenbegeleiden.

Daarnakanwordenvastgesteldwiewelkeverantwoordelijkheidheeftenneemtoverdedriepanaroma’s.Perpanoramakandaneeninventarisatiewordenuitgevoerdvanbestaandeennieuwplannen.

Actiesin20081.Hetformerenvaneenwerkgroep.2.Begrenzingvandesnelwegpanorama’s.�.Inventarisatieplannen.

12.TuinenvanWest

Trekker:wethoudermw.M.Vos(gemeenteAmsterdam). Partner:gedeputeerdedhr.P.Visser(provincieNoord-Holland)

Inleiding DeTuinenvanWestzullendekomendejarenwordenontwikkeldtoteenrecreatief

groengebied.Hetsuccesvanhetgebiedismedeafhankelijkvandebetrokkenheidvandeomgevingbijhetgebied(o.a.bewoners,instellingen,verenigingen,bedrijven).Debe-heerderspeelteenbelangrijkerolbijhettotstandbrengenvandezebetrokkenheid.Hetbeheerzalzich,naasthetonderhoud,ookrichtenopgastheerschapenpromotieenhetzoekennaarsamenwerkingmetgebruikersgroepen.Deambitieisomeenvernieuwendeontwikkeling-enbeheerorganisatieoptezetten,diehetgebruikvanhetgebiedgaatbegeleidenenvormgeeftaanparticipatie.

Algemeendoel2020 DeTuinenvanWestontwikkelentoteenbelangrijkuitloopgebiedvoorrecreantenen

totvoorbeeldgebiedvannieuwealliantiestussengroenenmaatschappelijkesectorenzoalszorg,welzijnenmilieu.


Kortetermijndoel2008 HetprojectTuinenvanWestrichtzichin2008ophetopstellenvaneenontwikkelings-

strategieenbeheerplan.DittrajectzalvanuitmetropoolregioAmsterdambestuurlijkenambtelijkwordenondersteund.

Acties20081. opstellenfaseringuitvoeringdeelprojecten2. opstellenorganisatievoorstelontwikkeling,beheerenparticipatie

13. Water-engroenstructuurHaarlemmermeer

IWater Trekker:HoogheemraadschapvanRijnland. Partners:gemeenteHaarlemmermeer,provincieNoord-Holland,SBB, kennisprojectBouwenmetWater.

Algemeendoel2020 Derealisatievaneenrobuust,klimaatbestendigwatersysteemwaarinruimteisvoor

piekbergingenseizoensberging(eventueelopverschillendelocaties).Ditwatersysteemwordt deels in de Westflank van de Haarlemmermeer gerealiseerd. Daar wordt ook een combinatiegemaaktmetnieuwewoonmilieusennatuur-engroenerecreatiegebieden.

Kortetermijndoel2008 Hetmakenvaneenontwerpvooreenwatersysteem,inclusiefwoon-enrecreatiemilieu,

in de Westflank dat past in het landschappelijke raamwerk van de Nota ‘Groen en recre-atieinHaarlemmermeer’.

Actiesin2008• Het opstellen van een integrale visie voor de Westflank met daaruit voortvloeiend

kwalitatieveenkwantitatieverandvoorwaardenenuitgangspuntenvoorwaterberging. II Natuurenrecreatie Trekkers:ProvincieNoord-Holland,GemeenteHaarlemmermeer. Partners:HoogheemraadschapvanRijnland,DLG.

Algemeendoel2020 Devoltooiingvaneenrecreatiefraamwerkbinnendepolderdatvooralleinwoners

voldoendemogelijkhedenbiedt.Hiertoemoetendegebiedeneenmeeruitgesprokenkarakterkrijgenendienteensamenhangendnetwerkvandoorgaanderecreatieveroutestewordengerealiseerd.Hetnetwerkkentgoederelatiesmetrecreatie-enwoongebie-denbuitendepolder.

Actiesin20081. HetopstellenvanhetgroenblauweraamwerkmetalsvertrekpuntdeNota‘Groen

enrecreatieinHaarlemmermeer’.2. DaarnaastmoethetdebasisleggenvoorderealisatievanHaarlemmerméérGroen

alsstrategischgroenprojectvóór2014.�. HetopstellenvanhetWerkprogrammaGroeneKwaliteit.Inditwerkprogramma

komendevolgendeaspectenaandeorde:• Onderleggervoorgroenekwaliteitenduurzaamlandschap;• Nieuwewater-engroenstructuurvoordegehelepolder;• Landschappelijkraamwerk;• Kwaliteitsniveauenkaraktertyperingpergroengebied;• Natuurontwikkelingsvisie;• Integratierood,groenenblauw.

IIIPark21steeeuw Trekker:GemeenteHaarlemmermeer. Partners:provincieNoord-Holland,ministeriesvanVROMenLNV,Hoogheemraadschap

vanRijnland,SBB.

Algemeendoel2020 Deplanvormingenrealisatievaneenstedelijkparkvancirca800hectaretussenHoofd-

dorpenNieuw-Vennepmetalsthema‘sportieveenactieverecreatie’.

Kortetermijndoel2008• OpstellenvanrandvoorwaardeneneenmasterplanvoorPark21eeeuw.• OrganiserenvaneenmeervoudigeopdrachtvooreenVoorlopigOntwerpvoorhet

Park21eeeuw.• Vaststellen van een financieringsstrategie.

IVNoordelijkeHaarlemmermeer Trekker:provincieNoord-Holland(opdrachtgever)engemeenteHaarlemmermeer

(opdrachtnemer). Partners:HoogheemraadschapvanRijnland,recreatieNoord-Holland.

Algemeendoel2020 HetvergrotenvandeleefbaarheidindekerneninhetnoordenvanHaarlemmermeer,

dienuhinderondervindenvanSchiphol.Deleefbaarheidwordtvergrootdoorhetaan-leggenvangroenenrecreatiegebieden(realisatieStrategischGroenproject),hetmakenvanrecreatieveverbindingenbinnenenbuitendepolder,hetbiedenvanvoorzieningenenhetaanleggenvangeluidwering.


Kortetermijndoel2008 Vergrotingvanderecreatievemogelijkhedenenhetrecreatiefmedegebruikenbehoud

envergrotingvandeecologischepotentiesvanhetgebied.

Actiesin2008• Planvormingenrealisatievanrecreatieveuitloopgebieden(oaGroeneCarrenoord)

enrecreatiefmedegebruikvanagrarischgebiedbijZwanenburg,BadhoevedorpenVijfhuizen.

• Aanlegvanverbindingen,zowelrecreatiefalsecologisch(GroeneAs),bijZwanen-burg,BadhoevedorpenVijfhuizen.OokaanlegvanverbindingenoverdeRingvaartvan Park Zwanenburg naar de Tuinen van West (fietsbrug bij Zwanenburg) en naar Spaarnwoude (fietsbrug bij fort De Liede)

• HettoegankelijkmakenvanhetveenweidegebiedbijVijfhuizen(omgevingeenden-kooi) in samenspraak met agrariërs. Realisatie van recreatief medegebruik in dit gebied.Behoudvanhetagrarischlandschapiseenbelangrijkuitgangspunt.

14. VersterkenStellingzone

Trekker:gedeputeerdemw.R.Kruisinga(provincieNoord-Holland) Partners:gemeenten,Rijk,waterbeheerders,groeneorganisaties, ondernemers.

Inleiding InmetropoolregioAmsterdamligteenbijzondergebied:deStellingvanAmsterdam.

Ruim100jaargeledenisdeze1�5kilometerlangeverdedigingsliniegemaakt.OpuniekewijzekondenterreinenaandeaanvalszijdevandeStellingonderwaterwordengezet.DeStellingisnooitinwerkinggeweestvanwegedesnelvoortschrijdendetechniekvanoorlogsvoering.TochheeftdeStellingweldegelijkhaaruitwerkinggehad.Doorhetverbodtotbouweninhetschootsveldishetnogaltijdeengroenebuffereneenrelatiefstillerandomdehoofdstadmethogerecreatieveentoeristischeenpotenties.Deinter-nationalewaardeblijktuitdeaanwijzingalsWerelderfgoeddoordeUNESCOin1996.HetRijkheeftdeStellingaangewezenalsNationaalLandschap.

Algemeendoel2020 DekernkwaliteitenvanhetNationaallandschapenhetUNESCOwerelderfgoedte

behoudeneneenwezenlijkebijdrageleverenaandeomgevingskwaliteit.Dekernkwali-teitenzijn:• eensamenhangendsysteemvandijken;• eengroeneenrelatiefstilleringrondAmsterdam;• relatiefgroteopenheid.

Defortenontwikkelenzichoptermijntottoplocatiesvoorbedrijven.Daarnaastzijnhetpleisterplaatsengewordenvoorvrijetijdsbesteding(cultuurenhoreca).SpeerpuntvoorhetMetropolitaneLandschapisdaarbijdewestkantvandeStelling.Dewestkantvandecirkelverstedelijktinhoogtempo.Eensterkereinzetopgroenblauwefunctiesisnodig.• behoudenversterkingveehouderij,indehuidigeopenweidelandschappen;• recreatievezones,grenzendaansteden,vooralaandewestkantvandeStelling;• waterberging,metnameaandebuitenzijdevandeStellingzone(meernattevoeten

meeropenwater);• behoedzaamomtegaanmetruimte(woningbouw,bedrijfsterreinen).

Korttermijndoelen2008 InhetprovincialegebiedsprogrammaStellingvanAmsterdam2005-2008zijn,methet

oogop2020,devolgendetussendoelengeformuleerd:• vergrotenpublieketoegankelijkheid;• behoudvanhetmilitairhistorischcomplex;• versterkingvanderuimtelijkesamenhangendelandschappelijkeherkenbaarheid;• vergrotingvandeeconomischebenuttingdoorhierondergenoemdeacties.

Acties2008 Algemeen

1. ImplementatieenvaststellingBeeldkwaliteitplan,metdaarinvoorstellenvoorinrich-tingenontwikkelingvande10onderscheidenlandschapstypen.

2. MarketingencommunicatieomdenaamsbekendheidvandeStellingtevergroten.�. Realisatievan�bezoekerscentraopFortaanhetPampus,FortaandeNekkerweg

(Beemster)enFortbijVijfhuizen(Haarlemmermeer)in2009.4. Creëren van een doorgaande wandelroute over de Stelling van Amsterdam (2009).5. Makenvantoeristischearrangementen/meerverbindingenleggentussendepromo-

tievandehoofdstadendeStelling.

Voor de Westflank: 1. OntwikkelingvandeWijkermeerpoldermetmaatwerkinstrumentarium.2. HerkenbareensamenhangendeinpassingvandeStellingindeinrichtinghetGenie-

parkendeuitwerkingvanontwerpwerkstadA4(i.s.m.gemeenteHaarlemmermeer).�. OpstellenintegralevisievoorhetgebiedronddeBazaar,waarbijdesamenhang

tussendeafzonderlijkeStellingprojecten(w.o.fortSt.Aagtendijk)wordtversterkt(i.s.m.gemeenteBeverwijk).

4. Ondersteuningrealisatieprojecten,bijvoorbeeldnatteterreinenvoornatuurontwik-keling.


15.RegionaleVoedselstrategie‘ProeftuinAmsterdam’

Trekker:wethoudermw.M.Vos(gemeenteAmsterdam). Partners:provincieNoord-Holland,ministerievanLNV,gemeente Zaanstad,StuurgroepGroeneHart.

Inleiding ‘ProeftuinAmsterdam’wilinitiatievenopgebiedvanduurzaamenverantwoordvoedsel

bundelen,opschalenenuitwerkeninconcreteacties.Opdezemanierwilzijeenstimu-lansgevenaangezondereeetgewoonten,bekendheidvanstreekproductenenduurzamedier-enmilieuvriendelijkeproductie.HiermeesluitProeftuinaanop(inter)nationaleenregionaledoelstellingenophetgebiedvanduurzameontwikkelingengeefthierconcreetinvullingaan.‘ProeftuinAmsterdam’zoektgeenvluchtigesuccessenvanhetmomentmaarbeoogteenduurzameveranderingteweegtebrengenindevoedselketen.Vooralbijdestedelijkeconsumentdiedaareencentraleplaatsinneemt.Met‘ProeftuinAmster-dam’starteenprocesvanlangeademengoederesultatenzullenhetgevolgzijnvanstrategischeinterventiesdielangvantevoreningangzijngezet.

Algemeendoel2020 Stadenplattelandspeleninopelkaarsbehoefteninrelatietotondermeervoeding,

recreatieentoerismeennatuurenklimaat.

Kortetermijndoel2008 Beteretenopscholenenindezorgsector DeervaringenopgedaanmethetprojectTijdvoorEtenenandereinitiatievenophet

gebiedvanetenenkokenopbasisscholenwordengebruiktominéénofmeerbredescholeninNieuwWestsmaaklessenengoedevoedingtekoppelenaanrustigeopvangvoorbasisschool-leerlingen.HetuiteindelijkdoelisomalleleerlingenvandeAmster-damsebasisscholenenvanhetvoortgezetonderwijstestimulerenommeertebewegenengezondteeten.Inhetvoortgezetonderwijsrichtdeaandachtzichvanaf2008ophetgezondermakenvanhetaanbodindeschoolkantines.ditprojectwordtgetrokkendoordeGGD.Opminimaaltweeverpleging-ofverzorgingshuizenwordenpilotsgestartomgezonderemaaltijdenaantebieden.Metmedewerkingvandeambassadeurs(koks)vanProeftuinAmsterdam.Bezienwordtofmaaltijdbereidinghaalbaarisenwelkelogistiekeknelpuntenmoetenwordenopgelost.DeprovincieNoord-Hollandzetdepromotie-campagneNoord-Hollandsegrondinvoordedoelgroepjongeren,scholieren,ouderen(zorgenverpleeghuizen)encateringbedrijvenensluitwaarmogelijkaanopinitiatievenvan‘ProeftuinAmsterdam’.

Stadontmoetplatteland Meerkinderenmakenin2008schoolverbandkennismethetboerenbedrijf.Ditiseen

pilotprojectmeteenbeperktaantalscholenenditgebeurtinaansluitingophetSchool-werktuinprogramma.Naevaluatiewordtbezienofditstructureelopgepaktmoetwor-den.DeprovincieNoord-HollandzetdeprojectleidervanuithetprojectGroeneUitwego.a.inomalscontactpersoonoptetredenmethetNatuurenMilieuEducatiecentrum(NME)inrelatietoteducatieboerderijenenverbredingsactiviteitendooragrarischondernemers.StreekmarktenenBoerenmarkteninstadsdelenwordengestimuleerd.Ditisvooraleenaangelegenheidopstadsdeelniveau.‘ProeftuinAmsterdam’zalstimulerenintespelenopevenementen.Onderzochtwordtofhetaanbodvanduurzamestreekpro-ductenopregulieredagmarktenkanwordenuitgebreideninhoeverreregelgevingmoetwordenaangepast.

Regionaliseringvanvraagenaanbodduurzameagrarischeproducten Hetaanbodvanduurzamestreekproducteninrelatietotdegroeiendestedelijkevraag

wordtin2008kaartgebrachtdoorAmsterdam,ministerievanVROMendeprovincieNoord-Holland.Ditonderzoekisnodigomgesignaleerdeknelpunteninaanleveringwegtenemen.

CommunicatieactiviteitenProefTuinAmsterdam Eindjanuari2008startdewebsiteProefTuinAmsterdammetinformatieoverlopende

initiatieven.Hieraanwerkenallepartnersvandesamenwerkingsovereenkomstmee.Bestaandeeet-enleefgewoontendoorbrekenismoeilijk.Daaromwordtergewerktmetrolmodellenenambassadeurs.CasparBürgi(Food&Fit)isdeeersteAmbassadeurvan‘ProefTuinAmsterdam’.

Samenwerkingenkennisuitwisseling DuurzaamengezondvoedselisinNederlandnoggeenvertrouwdissueopdelokale

publiekeagenda.Opditgebiedkunnenweveellerenvanhetbuitenland.Enopnationaalniveaukunnenregionaleenlocaleoverhedenhunkrachtenbundelen,mededoorhetuitwisselenvankennisengoedepraktijken.Internationaleuitwisselingvangoedepraktij-kenkanhelpenrichtinggevenaaneenzinnigeinvullingenuitvoeringvanhetprogramma.DaarvoorwordtdoorAlimenTerrainsamenwerkingmeteenaantalstedenenregio’s,waaronderAmsterdam,in2008eeninternationaalnetwerkopgericht.

Zaanstad Alspartnervan‘ProefTuinAmsterdam’zaldegemeenteZaanstadin2008zowel

stadsbreedalsinwijkenactiesondernemen.Zaanstadgaatophetgebiedvancateringeenduurzaaminkoopbeleidrealiseren,promootdevraagnaarstreekproducten,gaatprogramma’sopzettenvoorduurzamevoedingengaatdeteeltvanbiologischestreek-productenindenabijeomgevingstimuleren.


Acties20081. WebsiteProeftuinAmsterdam.2. OnderzoekstreekproductenNoord-HollandenGroeneHartmetalsafzetgebied

Amsterdam.�. Promotieactiviteiten.4. Uitbreidenaantalinitiatievenetenenkokenopbredescholen;minimaal2pilots5. 2Pilotszorg-enverpleeginstellingen.6. Piloteducatieboerderijenbasisscholen.7. Ondersteuningevenementen(o.a.staddeelstreekmarkten,RondeGroeneHart,

WeekvandeSmaak).8. Oprichtingnationaaleninternationaalnetwerk.

16.PilotNatuurfabriek

Trekker:gedeputeerdemw.A.Bliek(ProvincieFlevoland) Partners:StuurgroepIJmeer-Markermeer:HetRijk(LNV,VROMenV&W),

Natuurmonumenten,Staatsbosbeheer,ANWB,deprovinciesFlevolanden Noord-Holland,degemeentenAmsterdam,AlmereenLelystad.

Inleiding In2040zijnhetMarkermeerenIJmeermerendiehunnatuurlijkepotentieelmaximaal

waarmaken,nieuwelandschappenbiedenenbestaande(cultuurhistorische)kwaliteitentothunrechtlatenkomen.Inhetgebiedisdemaakbareruimtevoorverstedelijkingeninfrastructuurbenoemdenbenut.DoorinhetMarkermeerwaterhuishoudkundigmaatwerktebieden,isbijgedragenaanhetbehoudvanveiligheidtegenoverstromingenbehoudvandezoetwatervoorzieningopdelangetermijn.Delandelijkeblauweas,alsonderdeelvandeinternationalevogeltrekroute,isstructureelversterktentoekomst-bestendiggemaakt.Eendiversiteitaanvogelsoortenmaaktgebruikvanhetgebied,endenatuurislevendigendivers.VelerecreantenbezoekenhetMarkermeer-IJmeerdatbekendstaatomhaar‘voorelkwatwils’-kwaliteiten.

Algemeendoel2020 Hoeiseenecologischeschaalsprongmogelijkwaardooreeneerstestapinnatuurver-

beteringkanplaatsvinden.Eennevenvraagisofenhoestedelijkenrecreatiefkunnensamengaanmeteenduurzamenatuur-enwaterontwikkelingvanhetMarkermeerenIJmeer(natuurinclusiefontwerpen).

Kortetermijndoel2008 Opgrondvanartikel1�BuitdeNoordvleugelbriefwordtmomenteeleentoekomst- visievoorhetIJmeer/MarkermeeropgesteldmetdaaraangekoppelddepilotNatuur-

fabriek. In 2008 gaat de pilot ‘Natuurfabriek’ van start. Waardevolle ideeën over ecologi-schemaatregelenwordeninkaartgebracht.

Actiesin20081. Startprojectorganisatie.2. Opstellenonderzoeksagenda.�. Planstudie.4. Monitoringbestaandeontwikkelingen.

17.GroeneUitweg

Trekker:gedeputeerdedhr.P.Visser(provincieNoord-Holland). Partners:bestuurlijkekerngroepUitweg.

Inleiding Het Rijk heeft in de Noordvleugelbrief € 83 miljoen uit het FES toegezegd voor majeure

projectenuithetprogrammaGroeneUitweg,dezogenaamdeFES-projecten.DitgeldisgekoppeldaaneentracébesluitoverdeA6-A1-A9endaaromnieteerderdan2011beschikbaar.OmtochvoordietijdtekunnenstartenmetdeverderevoorbereidingenuitvoeringvandeprojectenhebbenRijkenprovincieNoord-HollandinhetprogrammaRandstadUrgentafgesprokenomdemogelijkhedenteverkennenhetrijksgeldeerderintezetten.Datgebeurtopbasisvaneenconcreetuitvoeringsprogramma.GSvanNoord-Hollandstellenditprogrammainjanuari2008vastenbiedenhetdandeministervanVerkeerenWaterstaat(V&W)aan.

Algemeendoel2020 BehoudenversterkingvandelandschappelijkekwaliteitvandeGein-enVechtstreek.De

provincieNoord-Hollandenregionalepartnerswillenditdoelbereikendoorhetgebied:• Openengroentehouden(eengroeneenwaterrijkeoasetussendestedelijkeag-

glomeraties)• Integraalverderteontwikkelen(combinatievannatuur,water,landbouw,cultuurhis-

torieenlandschapmakenhetgebiedbijzonderendezediversiteitmoetinsamen-hangontwikkeldworden).

• Recreatiefaantrekkelijkertemaken(verbeteringvanhetwoon-enwerkklimaatinmetropoolregioAmsterdamdoormeerrecreatiemogelijkhedentebieden).

Kortetermijndoel2008 InhetUitvoeringsprogramma2008staanvoordevolgendeFES-projectenwerkzaam- hedenin2008gepland:


• NatuurboulevardIJmeer: startuitvoering• WaterbergingHorstermeer: voorbereiding• BinnendoorverbindingVecht-Gooimeer: voorbereiding• Kanoroutes: volledigeuitvoering• Herijking fiets-, wandelen ruiterpaden: voorbereiding • FietsbrugNigtevecht: voorbereiding• FietsbrugMuiden: startuitvoering• StellingvanAmsterdam: uitvoeringdeelvanprogramma• Bedrijfsregeling agrariërs start uitvoering• (verbreding/structuurversterking): • Gebiedscoördinatieverbreding vervolguitvoering

Daarnaastwordt,inhetkadervanhetILG,in2008gestartmetvrijwilligekavelruilindriepoldersomdeEHSenagrarischestructuurversterkingterealiseren.Ookwordendemogelijkhedenvooreenbeheergrondbankonderzocht.VerderzaldebegrenzingvandeNatteAs/GroeneRuggengraatin2008starten.

Actiesin20081. Definitieve afspraken met Verkeer en Waterstaat over de financiering van de zoge-

naamdeFES-projecten.2. Startuitvoering/verderevoorbereidingvanFESprojecten.�. Verkenningmogelijkhedenrood-voor-groen.4. IntegratiemetILG.

18.EcologischeverbindingenmetUtrechtseHeuvelrugendeVeluwe

Trekker:GewestGooi-enVechtstreek,GooisNatuurreservaat

Inleiding HetRijks-,provinciaal-enregionaalbeleidisgerichtophetvoortvarenduitvoerenvan

deecologischeverbindingenzoalsdeEHS,deNatteAseninditgevaldegrotever-bindingenmetdeUtrechtseHeuvelrugendeVeluwe.HetduurzaambehoudenvandegrootserijkdomaanbiodiversiteitenbiotopenendelandschappelijkeenecologischeeenheidvanhetGooiendeUtrechtseHeuvelrugalserfgoedvancultuurennatuur.UithettoeristischNoordvleugelonderzoekisgeblekendatditgebiednoggroeipotentiesheeft.Ookinditperspectiefishetgewenstomdelandschappelijkekwaliteitdaarvoortebehoudenenteversterken.

Algemeendoel2020 Hethoofddoelvanhetprojectishetduurzaambehoudenvandelandschappelijkeen

ecologischeeenheidvanHetGooiendeUtrechtseHeuvelrugalserfgoedvannatuurencultuur(ziebijgaandkaartje).Dezedoelstellingistevindeninhetbeleidsdocument“Ambitienatuurenlandschap2010”vanhetNatuurbeheerdersoverlegNoord-Hollanduit2004.

Vandithoofddoelzijndevolgendezessubdoelenteherleiden:1. versterkeninternesamenhangnoordelijkeHeuvelrugvoornatuur,landschapen

recreatie;2. versterkenecologischerelatiesmetdeomgeving,metnameinde‘poortgebieden’;�. herstelwatersysteem,kwelnatuurenduurzaamwaterbeheer;4. omvormingvantraditioneleproductiebossentotmeernatuurlijkbos;5. behoudenversterkingvanopennatuurzoalsheideenstuifzand;6. behoudenherstelcultuurhistorischeelementenzoalsheiden,engen,meenten,bui-

tenplaatsen,prehistorie,militairegeschiedenis.

Kortetermijndoel2008 Voorbereidenvan,resp.startenmetenuitvoerenvandevolgendeprojectenuithet

“UitvoeringsprogrammanoordelijkeHeuvelrug”(200�):• PoortNaardermeer-overgangGooi–Naardermeer.• HeideverbindingCrailo-verbindingcentraleGooiseheidemetnoordelijkeheide-

velden.• PoortEemland-overgangGooi–Eemland.• HeidebrugWesterheide-verbindingWesterheide–Zuiderheide.• DeGroeneSchakel-verbindingUtrechtseHeuvelrug-centraleGooiseheide.• VerbindingHoorneboeg-verbindingUtrechtseHeuvelrug-Gooi-zuid.• PoortEgelshoek-overgangGooi-NoorderparkenLoosdrecht.• DeVuursche-vergrotensamenhangbinnenhetnatuurgebiedtussendeVuurscheen

Hilversum.• DeKust-overgangVechtstreek-Gooimeer-Eemmeer-oudeZuiderzeekust• DeLaagtevanPijnenburg-verbindingcentraleHeuvelrug-noordelijkeHeuvelrug;

overgangHeuvelrug-EemdalenNoorderpark.

Deprojectenzijninhetuitvoeringsprogrammauitgewerktindevormvanoverzichts-kaarteneneenkortebeschrijvingvandebelangrijkeprojectonderdelen.

Acties20081. RealisatiedoorGooisNatuurreservaatvaneentweedeschaapskuddemetherder

enschaapskooiopdenoordelijkeHeuvelrug(‘behoudenherstelcultuurhistorischeelementen’).


2. AanbestedingdoorRijkswaterstaatvanecoductenoverdeA1enNaarderstraatbijLaren(‘HeideverbindingCrailo’)enoverdeA27enspoorlijnbijHilversum(‘Verbin-dingHoorneboeg’).

�. VerwervingeninrichtinggrondenvanparticulierengemeenteHilversumdoorGooisNatuurreservaatvoorderealisatievande‘PoortNaardermeer’.


Bijlage3 InstrumentenenKoersen

IndeuitwerkingvanhetMetropolitaneLandschapzijnverschillendeprocesmatigerandvoorwaardenbesprokenvoorhetrealiserenvandeinhoudelijkeambities.Daarnazijnpergebiedinhoudelijkekoersenaangegeven.Gezamenlijkvormenzijdeontwikke-lingsstrategievoorderealisatievanhetMetropolitaneLandschap.Hetisopditmomentonmogelijkomeenvolledigeontwikkelingsstrategietegeven.Weliseeneersteindicatietegeven(zieonderstaandetabel).

Toelichting• Nieuweeconomischedragerszijnnietmeegenomen

indetabel,omdatdeinvullinghiervanverschiltperkoers.Ditislogischgeziendeambitieomdemulti-functionaliteitvanhetlandelijkegebiedteversterken;

• Indetabeliseenonderscheidgemaakttusseninstru-menten waar financiën een belangrijke rol speelt én beleidsmatigeinstrumenten;

• De toepasbaarheid van financiële instrumenten per koerskandanigverschillen.Ditisafhankelijkvandevraag of er potentiële verdienlocaties aanwezig zijn, ofersprakeisvaneengroteontwikkelopgaveenofderden meefinancieren;

• Beleidsmatigeinstrumentenzijnoverhetalgemeengoedtoepasbaarenwordeninsommigegevallenaltoegepast.


KortetoelichtingInstrumentarium

Bovenplanseverevening Verevening is het gebruiken van financiële ontwikkelingswinst van het ene project als

dekkingsmiddel voor een financieel ontwikkelingstekort van een ander project2.Bin-nenplansevereveningvindtalplaats.MetdenieuweWrobiedteenstructuurvisieincombinatiemetdeGrondexploitatiewetdemogelijkheidtotbovenplansevereveningtussenprojecten.

Goudvoorgroencq.Landschapsfonds Een fonds waaruit kosten voor groenaanleg en –beheer gefinancierd kunnen worden. Depubliekegroenfondsenregelingbestaatal.Hetfonds(deels)vullenmetprivaatgeldis

relatiefnieuw.

Landschapscertificaten Particulieren investeren in groen door certificaten te kopen. Een certificaat kan een

rechttotbepalingvanlandbouwmethodenenlandschapsonderhoudinhouden.UitdeVSzijn voorbeelden bekend dat groepen stedelingen delen van het platteland via certifica-tenkopenomzevervolgensweeringebruiktegevenaandeboeren�.InNederlandisditinstrumentnogniettoegepast.

Benuttenenversterkenplanologischeregimes Nationalelandschappen,UNESCO,BelvedèreendeEHSstaannietopzichzelf.Zekun-

nen,alszegoedbenutworden,eenbijdrageleverenaandeeconomischepotentiesvanmetropoolregioAmsterdam.

Zelfrealisatie Boerenkunnennualgroenedienstenleverenwaarvoorzebetaaldworden.Projectont-

wikkelaarshechtensteedsmeerbelangaangroeninwoonwijkenenopbedrijventerrei-nen.Methetinstrumentzelfrealisatieishetnietdeoverheiddieontwikkeltendaardoorbepaaltwaterkomt,maarzijnhetboerenenprojectontwikkelaarsdiebinnenrandvoor-waardeneenbepaaldeontwikkelingrealiseren.

Ruimtevoorruimte Hetstimulerenvansloopvanongewenste,landschapverstorendegebouweninruilvoor

nieuwebebouwingsmogelijkheden.Omdemestproductieteverminderenisditinstru-menttoegepastom(metname)varkensstallengesloopttekrijgen.Toepassingbijanderelandschapsontsierendebebouwingheeftnognietplaatsgevonden.

Verhandelbareontwikkelingsrechten De overheid deelt een gebied in tweeën: een deel waar gebouwd mag worden en een

deelwaardebouwrechtenopgekochtworden.IndeVSwordtalenigetijdopdiemaniergewerkt.DeprovincieLimburghanteertmomenteeldeVerhandelbareOntwikkelings-rechten-methode.Uitdeintroductiedaarkangeleerdwordendateeneenvoudigeopzethetbestewerkt4.

Vanvlakkennaarlijnenmetparels Een inrichtingsstrategie waarbij fietsen wandelpaden worden aangelegd, maar tussenlig-

gende aantrekkelijke gebieden niet worden gekocht en ingericht. Wandel- en fietspaden wordenwelvakeraangelegd.Vernieuwendaanditconceptisdathetindeplaatskomtvanhetgebruikelijkeaankopen,inrichtenenbeherenvanhetgehelegebied.

Toegangsheffing Mensenbetalenomeengebiedintekunnen.InNederlandmoetmenvoorsommige

landgoederen,bossenennatuurgebieden5entreebetalen.Toegangheffenvooreenland-schapwaarinmensenwonenenwerkenisnieuw.

Kwalitatieveverplichting Alshetwenselijkisomeenbepaaldgebruikvangrondvooreenlangeretermijnvastte

leggen,kandatgebruikineenkwalitatieveverplichtingopgenomenworden.Ineenbe-stemmingsplankanhetgebruikophoofdlijnengeregeldworden.Metditconceptwordthetprivaatrechtelijkeinstrumentariumdaaraantoegevoegdomhetgebruikgedetailleer-der te definiëren.

2VROMraad(2004),Gereedschapvoorruimtelijkeontwikkelingspolitiek,advies0�9,DenHaag�LennertGoemans,Wordthetnogwattussenstadenland,Mentink-procesmanagementbv,

http://www.bureaumentink.nl/wordt_stad_land.html4 Stijn Reinhard en Huib Silvis (2007), Investeren in het Nederlandse landschap: hoe te financieren?

DenHaag:LEI–WageningenUR5bijvoorbeeldHetNationaalParkDeHogeVeluwe


Overzichtbesluiten

BesluitnaaraanleidingvandepilotIJmond-IJmeer DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamstemmenin

metdestandpuntenoverdepilot.

Besluit1 DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamherbevestigen

hetbelangvanhetlandschapindemetropoolregioAmsterdamennemendeverant-woordelijkheidopzichdegroenblauwestructuurveiligtestellenenverderteontwik-kelen.• Hetstreefbeeldendekoersenalsontwikkelingsperspectievenvoordeverschillende

teonderscheidendeelgebiedenmethunkarakteristiekeidentiteitenvormenhetgroenblauwefundamentvoordestructuurvisies.Departijenonderschrijvendaarbijhetbelangvaneengebiedsgerichteuitwerkingvanhetstreefbeeld,voorplanvorming,realisatieénbeheer;

• Hetstreefbeeld,derandvoorwaardenomdaartekomen,endekoersenvoordedeelgebiedenvormendeinputvandepartijenvoorhetlandschapinhetUPRpro-jectRandstad2040;

• DepartijenerkennendemajeureopgavenensprekenafbijbesluitvorminghieroverrekeningtehoudenmetheteffectophetMetropolitaneLandschap.DezeopgavenzijnopgenomeninhetOntwikkelingsbeeld2040envormendaarmeeinputvoordestructuurvisiesdieopgesteldgaanworden;

• Verderonderstrependepartijenhetbelangvanhetafrondenvandebestaandepro-jectenenprogramma’s.Deresultatenuitditprojectkunnenhierbijbehulpzaamzijn.

Besluit2 HetbouwenaanhetMetropolitaneLandschapbegintnu!Departijendiesamenwerken

onderdenaammetropoolregioAmsterdamzorgengezamenlijkvoordenoodzakelijkerandvoorwaardenenzettendaarvoordevolgendeactiesin.Bestuurlijketrekkers,zoalsgenoemdbijdeactie,nemendeuitvoeringterhandenrapporterenaandebestuurlijkestuurgroepMetropolitaanLandschap,PRESenBKG.

I De ontwikkeling van financiële prikkels gericht op een groene

ontwikkeling Indehuidigesituatielevertbouweninhetgroenveelalgeldop.Hetopordehou-

denvangroenkostalleenmaargeld.Deverhoudingenzijnscheefgetrokken.Ditgaanweopdevolgendewijzeaanpakken:1. Onderzoeknaardestructureleherverdelingvanbestaandemiddelenomde

kwaliteitenpublieketoegankelijkheidteborgenvanhetlandelijkgebied.

2. MetropoolregioAmsterdamkaninhaarlobbybijhetRijkdedynamiekvanbestaan-de financieringsstromen voor rode ontwikkelingen aankaarten en verzoeken om dit effecttecorrigeren,zonderrodeontwikkelingenonmogelijktemaken.

Bestuurlijketrekker:provincieNoord-HollandenprovincieFlevoland

II Voorkomenvanverrommelingdoorinterventies DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdambesluiten

tothetopstellenvaneenregionalerichtlijnvoorbestemmingsplannendiegerichtisopzowelbeschermingvanlandschappelijkekernkwaliteitenalshetwegnemenvanbelemmeringenvoorgewensteontwikkelingen.Departijenonderzoekenofbeeld-kwaliteitsplannendezefunctiekunnenvervullen.


III Zorgenvoorrobuustenduurzaambeheer DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamachten

eensamenhangendenomgevingsgerichtbeheervangrootbelang.Erwordtonder-zoekgedaannaareengebiedsgerichteintegralevisieopenaanpakvanhetbeheervanhetlandelijkgebied,gekoppeldaandeidentiteitenvandelandschappen.

ErkomteenmetropoolregioAmsterdamactieplanin2008voorhetuitbouwenvandemaatschappelijkefunctie,aandachtinbeheervoorbiodiversiteitenhetbenuttenvandenatuurrijkdomindemarketingvandemetropool.

Bestuurlijketrekker:provincieNoord-Holland,gemeentenAmsterdamenZaanstad

IV Verbreding financieel draagvlak DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamdoenon-

derzoek naar de instelling van een compensatiefonds, inclusief financiële arrangemen-tenmetderdenophetniveauvanmetropoolregioAmsterdam,zodatvrijkomendemiddelenvoorwater-ennatuurcompensatieoptimaalingezetkunnenwordentenbatevanhetMetropolitaneLandschap.

Ookkomtereenonderzoeknaardeinstellingvaneengezamenlijkfondsmethetbedrijfslevenvoorhetversterkenvanhetwoon-envestigingsklimaatvanmetropool-regioAmsterdamdoorinvesteringeninhetMetropolitaneLandschap.


V Marketingstrategie DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamontwik-

keleneenmarketingstrategievanhetlandschapgerichtoptoeristenenbewonersuit


deregio.Demarketingstrategiemaaktonderdeeluitvaneeninternationaletoeristi-schemarketingstrategieopmetropoolregioAmsterdam-schaal.

Bestuurlijketrekker:StadsregioAmsterdam,gemeenteAmsterdam

VIAanpakknelpuntenbijrealisatiegebiedsgerichteprojecten. DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdambeslui-

tentothetopzettenvaneenpilotrondderealisatievanhetOostwaardersWold.Ervaringenuitdezepilotkunnenwordenbenutomeenversnellingvantoekomstigeprojecten teweeg te brengen en specifiek instrumentarium te ontwikkelen.

Bestuurlijketrekkers:provincieFlevolandenprovincieNoord-Holland

Besluit3 DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamonderschrij-

vendatdeactiesinhetActieprogrammanoodzakelijkzijnterversterkingvanhetMetro-politaneLandschapensprekenafdezeactieszosnelmogelijkvanstarttelatengaanen(c.q.voortvarendvoorttezetten)envoor2020afteronden.

Bestuurlijketrekkers,zoalsgenoemdbijdeactie,nemendeuitvoeringterhandenrap-porterenaandebestuurlijkestuurgroepMetropolitaanLandschap,PRESenBKG.

DesamenhangtussendeactieswordtbewaaktdoordebestuurlijkestuurgroepMetro-politaanLandschapdie2xperjaar–inbredesamenstelling–bijeenkomt.DecoördinatievanhetgeheelligtbijdegemeenteAmsterdamendeprovinciesNoord-HollandenFlevoland.

Besluit4 DepartijendiesamenwerkenonderdenaammetropoolregioAmsterdamgevende

koersenuithoofdstuk6vrijvoorpubliekediscussieominputtevergarenvoorstruc-tuurvisies.

Bestuurlijketrekkers:provincieNoord-Holland,provincieFlevolandengemeenteAm-sterdam

COLOFON

DitconferentiedocumentisopgesteldonderverantwoordelijkheidvandestuurgroepMetropolitaanLandschap,bestaandeuit:MevrouwA.Bliek-deJong,ProvincieFlevolandDeheerD.Bijl,GewestGooienVechtstreekDeheerM.Divendal,GemeenteHaarlemDeheerA.Duivesteijn,GemeenteAlmereDeheerE.Jongmans,IntergemeentelijkSamenwerkingsverbandWaterland(ISW)DeheerP.Keijzer,GemeenteZaanstadDeheerH.Luiten,StadsregioAmsterdam(SRA)DeheerP.Visser(voorzitter),ProvincieNoord-HollandMevrouwM.Vos,GemeenteAmsterdam

HetprojectMetropolitaneLandschapisuitgevoerddoordeambtelijkeregiegroep,bestaandeuit:ProvincieFlevoland:deheerR.NijboerGewestGooienVechtstreek:mevrouwE.AlbertisGemeenteHaarlem:mevrouwA.BoeleGemeenteAlmere:deheerE.LindeijerIntergemeentelijkSamenwerkingsverbandWaterland:deheerB.NootebosGemeenteZaanstad:deheerJ.HeijinkStadsregioAmsterdam:deheerM.Bekker,deheerG.vanderPlasProvincieNoord-Holland:mevrouwS.vanDoorn,deheerD.vanderEerden,mevrouwM.Mevissen(voorzitter),deheerA.RommelseGemeenteAmsterdam:deheerE.Buijs,deheerJ.vanZoest

Cartografie:DeheerM.Veldkamp,DienstLandelijkGebiedMevrouwY.Feddes,Feddes/OlthofLandschapsarchitectenbv.

Vormgeving:MevrouwN.Hoogslag(omslag)RoVorm(binnenwerk)

Fotografie:DeprovincieNoord-Hollandheeftinredelijkheidgetrachtallemaatregelentetreffenomgeeninbreuktedoenophetauteursrechtvanindividuelefotografenenbestaanderechtenterespecteren.Alshetauteursrechtabusievelijkgeschondenis,wordtuverzochtcontactoptenemenmetdeprovincieNoord-Holland.

Hetconferentiedocumentisoptevragenbij:SannevanDoorn,[email protected]�-5144610

de kracht - mra landschap | een unieke afwisseling van land en … · 2019-01-28 · de kracht van...

Documents