de nieuwe generatie in beeldbellen. - mobilea · helpdesk kan de doelgroep wel effectief en op...
TRANSCRIPT
Beeldzorg 2.0 De nieuwe generatie in beeldbellen.
Samen de zorg dragen Fryslân Fernijt innovatieproject 331430015 van Mediapioniers.
Schermsturing/schermovername i.c.m. zorgcentrale en/of helpdesk. Toegepast op zorgplatform Mobiléa.
Mediapioniers B.V.
3
pagina 4 Constructieve samenwerking in de zorgdriehoek
pagina 5 Voorwoord
pagina 7 Inhoud van het project
pagina 8 De aanvrager en projectpartners
pagina 9 Andere betrokken partners
pagina 10-11 Projectpartners en hun belang van deelname
pagina 12-13 Aanpak en resultaten
pagina 14-15 fase 1: De focusfase
pagina 16-17 fase 2: De technofase
pagina 18-21 fase 3: De realisatiefase
pagina 22-24 fase 4: test & valorisatie fase
pagina 25 fase 5: presentatiefase
pagina 26-27 Projectpartner zorgplatform Mobiléa
pagina 28-29 Projectpartner zorggroep Alliade
pagina 30-31 Projectpartner Hanze hogeschool
pagina 32-33 Partner Connecting Hands
pagina 34-35 Partner Comfortzorg
pagina 36-37 Partner Steffies Particuliere Zorg
pagina 38-39 Project betrokkene Zorgbelang Fryslân
pagina 40-41 Afûk, de partner voor de friestalige versie van Mobiléa
pagina 42 Dankwoord en toekomstvisie
INHOUD
4
Samen de zorg dragen.
Zorg op afstand.Kosten efficiëntie.
Optimale personeelsinzet.
Hulp op afstand.Snel en eenvoudig contact.
Toegang tot informatie.
Betere contactopties. Efficiënte informatie deling.
Mee kunnen helpen.
Constructieve samenwerking in de zorgdriehoek:
Cliënt
Zorg Mantelzorg
Samen de zorg dragen.
5
Door het onderzoek dat we als Mediapioniers mochten doen voor
zorgplatform Mobiléa ontdekten we de grote behoefte in de zorg aan
kosten efficiënte oplossingen en de vraag van de overheid naar verdere
digitalisering. Tevens bleek uit het onderzoek dat één van de grootste
uitdagingen waar onze maatschappij de komende tientallen jaren voor
staat, het zelfredzaam thuis laten wonen van hulpbehoevenden is. Als
je dan zelf de leeftijd krijgt dat je ouders hulpbehoevend worden ga je
praktisch nadenken over hoe je hen kan helpen en hoe je hun hulpvra-
gen optimaal kan combineren met je eigen activiteiten. Dus niet alleen
efficiënt met kosten om gaan, maar ook met tijd. Natuurlijk wil je daar
het gevoel en persoonlijk contact niet onder laten lijden.
Dit werd de basis voor het Fryslân Fernijt project
‘Samen de zorg dragen”.
Als je dit denken combineert met de huidige mogelijkheden dan kom je
tot de conclusie dat automatisering en internet de basis voor de oplos-
sing bieden. Alleen mist bij veel mensen in onze maatschappij de kennis
en ervaring om de digitalisering zelfstandig te begrijpen. De hamvraag
werd daardoor; ‘Hoe kunnen we zorgvragers met geen tot weinig
digitale kennis zo goed mogelijk online ondersteunen en verbinden met
hun hulpgevers?’
Zoals bekend draagt beeldzorg bij aan de zelfredzaamheid van zorg-
vragers en aan een efficiënte werkwijze van zorgverleners. Om zorg
op afstand en daarmee de zelfredzaamheid verder op te schalen en het
gebruik van online diensten door cliënten effectief te ondersteunen is
hulp op afstand door het kunnen overnemen van elk willekeurig device
(Remote Support) een vereiste geworden.
Daarnaast is de huidige technologie van beeldbellen in de zorg te duur
en/of richt die zich op specifieke hardware, is vaak merk afhankelijk en
werkt niet samen. Het integreren van bestaande zorgcentrales en het
integreren van bestaande analoge en of 3G/4G mobiele verbindingen
in bijvoorbeeld een driehoeksgesprek (multidisciplinair overleg tussen
patiënt, specialist, huisarts en evt. verwanten.) i.c.m. remote support is
op dit moment niet mogelijk.
Mediapioniers heeft met behulp van dit project een wezenlijke bijdrage
geleverd aan de beschreven uitdagingen. Onze doorontwikkeling van
zorg op afstand maakt het mogelijk de knoppen aan de hulpvrager via
schermsturing aan te reiken en de smartphone, tablet en computer
over te nemen in een eigen veilige en vertrouwde digitale omgeving.
Door in co-creatie samen met de doelgroepen, (zorg)ondernemers,
wetenschappers, studenten en belangenorganisaties te onderzoeken
en ontwikkelen is een gebruiksvriendelijk prototype gerealiseerd. Wij
danken alle betrokkenen die hebben meegewerkt om de nieuwe gene-
ratie zorg op afstand samen met ons te ontwikkelen: Beeldzorg 2.0.
Ruud Bleeker, directeur Mediapioniers BV.
VOORWOORD
Mediapioniers B.V.
Samen de zorg dragen.
6
7
1. Naam van het project.
Samen de zorg dragen.
Via Cross-platform Remote Support i.c.m. zorgcentrale en/of helpdesk.
2. Aanleiding van het project.
De overheid en de maatschappij eisen met het breed ingezette digita-
liseringsproces dat mensen zelfstandig online hun zaken gaan regelen.
Ondertussen beschikt bijna iedereen over een internetverbinding via
een zelf gekozen device, ook reeds vele ouderen; smartphone, tablet,
laptop, enz. Lang niet iedereen kan daarin goed meekomen, vandaar
dat het platform Mobiléa is ontwikkeld, waarmee de zelfredzaam-
heid voor ouderen en mensen met een beperking wordt bevorderd
door een breed scala aan functies en diensten aan te bieden, zoals
beeldbellen, wasservice, boodschappen en maaltijden online bestellen,
medicatie inname controle, agenda t.b.v. dagstructuur en reminders,
navigatie en/of OV-ondersteuning. Mensen lopen snel vast in online
toepassingen en via gewoon bellen kunnen ze niet of niet adequaat
worden geholpen door welke servicedesk of zorgcentrale dan ook.
Middels Cross-platform Remote Support i.c.m. zorgcentrale en/of
helpdesk kan de doelgroep wel effectief en op afstand worden onder-
steund, zodat ze eenvoudig, snel en begrijpbaar online digitale zaken
kunnen afhandelen.
3. Omschrijving beoogde resultaat en hoe dit gebruikt gaat worden.
Remote Support, werkend op alle soorten bestaande apparatuur, is
een vereiste om de doelgroep het online werken toe te eigenen door
ondersteuning op afstand volgens de bij ons project betrokken zorg-
aanbieders. Acceptatie en uiteindelijk dagelijks gebruik is de grootste
drempel die overwonnen moet worden om te spreken van een succes-
vol product. Door het te ontsluiten via een telefooncentrale-systeem
kunnen tevens vele vormen van (beeld)bellen aan elkaar worden
verbonden. Hiermee wordt de overstap naar nieuwe technologie
kleiner en dus de drempel om ons product te omarmen lager. Elke
helpdesk of (zorg)centrale kan daardoor niet alleen analoog maar ook
met aanwijzingen op het scherm van de vragende partij direct online
helpen door letterlijk het device over te nemen en de ‘overgenomen’
partij mee te laten kijken.
4. Omschrijving van de uit te voeren werkzaamheden in het project.
Het is de grote technologische uitdaging om de verschillende be-
sturingssystemen en apparatuur generiek te laten werken. Om het
succesvol in de markt te zetten moeten allereerst de wensen en eisen
vanuit de markt worden bepaald in combinatie met de opties en me-
thoden 5). Aangezien er diverse soorten technologie moeten worden
verbonden, moet elke verbindingsoptie worden vastgelegd, intensief
onderzocht en gebouwd en getest. Werkt een verbinding niet, dan
moet er een alternatief of work-around worden bepaald en gebouwd.
Elke fase wordt met alle partners doorlopen en overeengekomen.
De technologische samenwerking van Mediapioniers, software-onder-
nemer Ronald de Vries van Mobiléa, stichting Gerrit als samenwer-
kingsverband van en voor Friese zorgverleners op het gebied van ICT
en informatie-uitwisseling en de Hanze hogeschool (lectoraat New
Business & ICT) zou moeten resulteren in een werkend voorbeeld. Dit
moet praktijkgericht in co-creatie worden onderzocht onder leiding
van ervaren wetenschappers en de technologische partners i.s.m.
zorgprofessionals, belangenorganisaties, cliënten/patiënten en familie/
verwanten. Gedurende het onderzoek moet blijken of het kans van sla-
gen heeft als concept. De doelgroepen ouderen en VG beheersen de
nieuwe technologie over het algemeen minder goed en zijn meteen de
doelgroepen die in aantal fors zullen groeien. Voor de maatschappij is
er de economische en demografische noodzaak om hen te ondersteu-
nen en nieuwe oplossingen aan te reiken.
INHOUD VAN HET pROjECT
Samen de zorg dragen.
8
Handleiding voor projectindieners
Deze subsidieregeling wordt mogelijk gemaakt door het ministerie van Economische Zaken, SNN en de provincie Fryslân
Mediapioniers voert het Fryslan Fernijt project ‘Samen de zorg dragen’ uit met partners en betrokkenen. Het zorgplatform Mobiléa vormt de basis voor de uitwerking van de innovaties.
Mediapioniers B.V.
Pure eenvoud in beeldzorgMOBILÉA
AANVRAGER EN pROjECTpARTNERS
1 Mediapioniers BV:
Hemdijk 10, 8601 XH Sneek
2 Mobiléa BV:
Leeuwarderweg 72, 8605 Aj Sneek
3 zorggroep Alliade: de (nacht)zorgcentrale:
Moleneind NZ 56, 9203 ZR Drachten
Trambaan 10, 8441 BH Heerenveen
4 Hanze hogeschool New Business and ICT:
Zernikeplein 11 k D2.35 | postbus 3037, 9701 DA Groningen
9
ANDERE BETROkkEN pARTNERS
5 Steffies Particuliere Zorg:
Bolwerkplein 8 8701XE Bolsward
Steffi Schijveschuurder, algemeen directeur/hoofd zorg: Je laten
verzorgen en verplegen betekent het bloot gesteld zijn en je overgeven
aan de situatie. Door kleinschaligheid en het werken in kleine teams,
als ook het werken volgens een “total care systeem” (zoveel mogelijk
zorg uit één hand), verlenen wij als Steffies Particuliere Zorg, per-
soonlijk, betrokken en professioneel zorg. Voor de cliënt betekent dat
stabiliteit, zekerheid en goede zorg in uw vertrouwde omgeving.
6 Connecting Hands:
Schrans 92 8932 NH Leeuwarden
Directeur jan Stuve: De organisatie was jarenlang een ‘luis in de pels’
van het logge zorgsysteem. Het bestaansrecht van Connecting Hands
ging dwars tegen de bureaucratie in, vanuit de heldere missie de zorg
weer toegankelijk te maken en cliënten werkelijk te helpen. Van mens
tot mens. jan is daarom blij dat de transitie de zorgsector opschudt.
7 Comfortzorg:
Burg. kuperusplein 144 8442 Cj Heerenveen
Hanni van den Broek, directeur: Comfortzorg is een unieke organisatie
voor zorg en dienstverlening thuis en op vakantieadressen, zelfs 24/7.
Wij doen dit voor iedereen, vanuit elke financieringsvorm. Het gaat er
om dat u goede en vertrouwde hulp krijgt die aansluit bij uw wensen.
8 zorgbelang Fryslan:
Harlingertrekweg 53, 8913 HR Leeuwarden
Behartigt de belangen van de cliënt/patiënt. Zorgbelang Fryslân vindt
het belangrijk dat zorg in de provincie Fryslân kwalitatief goed is en
blijft voor nu en in toekomst. Zorgbelang vormt actief een schakel tus-
sen de gebruiker en aanbieder van zorg en dienstverlening. Een belang-
rijk aspect bij Zorgbelang is dat zij onafhankelijk functioneert. Hierdoor
kan de vereniging het zorgaanbod toetsen en evalueren vanuit cliënt-
perspectief zonder daarbij specifieke belangen te behartigen, anders
dan het algemene streven naar een passend en kwalitatief hoogstaand
zorgaanbod in Fryslân. In haar activiteiten legt Zorgbelang de verbin-
ding tussen zorgvragers en –aanbieders. In deze schakelfunctie stelt zij
allerlei partijen in staat om te leren van elkaars ervaringen, de patiënt
en de medisch specialist, de cliënt en de gemeentelijk medewerker.
9 stichting Gerrit:
Lavendelheide 11B 9202 pD Drachten
GERRIT richt zich op zorginnovatie: stimuleert en faciliteert regionale
zorgcommunicatie, met als doel optimale kwaliteit en toegankelijkheid
van zorg. De klanten en participanten zijn zorgaanbieders, maar in alles
wat we doen ligt de focus op het belang van de patiënt/cliënt. Deze
heeft in de praktijk bijna altijd te maken met diverse zorgverleners die
vanuit meerdere organisaties moeten samenwerken rond en met de
patiënt. De visie is netwerkzorg: geen ‘starre’ ketens. Goed samen-
werkende zorgaanbieders rond de patiënt. Netwerkzorg vereist een
infrastructurele aanpak: geen individuele oplossingen, maar regionale
concepten die in alle gevallen de best mogelijke zorg faciliteren.
Samen de zorg dragen.
10
1 Mediapioniers BV:
Mediapioniers BV voert Research & Development werkzaamheden uit
in opdracht van Mobilea BV. Er wordt onderzocht of ouderen en men-
sen met een verstandelijke beperking met behulp van een zorgplatform
geschikt voor bestaande computers, tablets en/of smartphones langer
zelfredzaam kunnen leven, dit door het aanbieden van zorg en services
op afstand. Hiervoor wordt een breed scala aan technieken onder-
zocht. Door reeds gedaan verkennend onderzoek zien we de moge-
lijkheden om de benoemde nieuwe en multidisciplinaire technologie te
ontwikkelen: via Cross-platform Remote Support i.c.m. zorgcentrale
en/of helpdesk. Signalen uit de markt tonen aan dat er een zeer grote
potentie is bij zorgcentrales en helpdesks. Bij het uiteindelijk realiseren
van de technologie kan deze online wereldwijd worden uitgerold en
verkocht. Niet alleen aan zorgpartijen, maar ook aan de helpdesks van
alle soorten marktpartijen, zoals banken en verzekeraars. Ons belang
is daarmee een forse groeipotentie voor ons bedrijf zoals verder ook
uitgeschreven in deel 4.
2 Mobiléa BV:
Mobiléa BV is het zorg & services platform voor ouderen en gehan-
dicapten. Het platform krijgt een grote voorsprong op soortgelijke
producten met de in dit projectplan beschreven innovatieve functiona-
liteit. Mobiléa is een onderscheidend platform in de huidige zorgmarkt,
omdat het de cliënt centraal stelt en niet een enkele zorgaanbieder
of domoticapartij. Hierdoor is het platform echt toekomstgericht op-
gezet. Nieuwe product- en marktontwikkelingen baseren zich op het
feit dat de cliënt centraal staat. De transitie in de zorg benadrukt dit
ook. Realisatie van Cross-platform Remote Support i.c.m. zorgcentrale
betekent voor Mobiléa een belangrijke USp. Mobiléa ziet zichzelf als
zorgoplossing om ouderen en gehandicapten te ondersteunen om
langer zelfredzaam thuis te wonen. Door meerdere zorgaanbieders in
het project te betrekken wordt de nieuw te ontwikkelen technologie
in samenhang met Mobiléa beter onderzocht en gevalideerd. Het is
pROjECTpARTNERS EN HUN BELANG VAN DEELNAME
essentieel voor Mobiléa als projectpartner om niet op de mening van
één zorgpartij af te gaan. Met één partij is dan wel het werkingsprin-
cipe aangetoond, maar is er voor Mobiléa geen duidelijkheid van hoe
de zorg over het algemeen tegen de nieuwe technologie aankijkt
en hoe deze valt te integreren in de werkzaamheden en bestaande
technologie die bij de diverse zorgaanbieders wordt gebruikt. Hiervoor
huurt Mobiléa een aantal extra zorgaanbieders in om haar zorg & servi-
ces platform in de praktijk te testen in samenhang met de in dit project
te onderzoeken nieuwe technologie.
3 zorggroep Alliade: de (nacht)zorgcentrale:
Als grote zelfstandige zorggroep met een eigen zorgcentrale is het van
eminent belang om goede functionaliteit en service aan je klanten te
bieden. Dit om te kunnen blijven bestaan in de zorgmarkt die nu volop
in ontwikkeling is en om de nadelige gevolgen van de bezuinigingen van
de overheid zoveel mogelijk te beperken. Als grote zorgaanbieder is
het ook belangrijk om na te blijven denken over goede en warme zorg.
Dit kan door mee te gaan met de tijd en ontwikkelingen zoals eHealth.
De cliënt/patiënt wil steeds meer de eigen regie hebben en houden.
Tevens moeten zij langer zelfredzaam thuis blijven wonen. Verwan-
ten en mantelzorgers willen graag tijdbesparend meehelpen en mee
kunnen kijken of de zorg die geleverd wordt wel goed gebeurt. Mieke
Draijer, directeur Medische Zaken bij Zorggroep Alliade, maakt zich
sterk voor samenhangende zorg.
Door op de (nacht)zorgcentrale analoge, 3G/4G verbindingen met
(beeld)bellen met elkaar te verbinden kan ook een verwant in een
bestaand gesprek van een zorgprofessional met een cliënt worden toe-
gevoegd. Met Remote Support kan een centralist op afstand een device
overnemen van een cliënt en meteen helpen. Hierdoor ontstaan naast
vooral de waakfunctie ‘s nachts, ook nieuwe kostenefficiënte diensten
en vormen van begeleiding.
11
Alliade zoekt verder naar uitbreiding van Beeldzorg zoals nieuwe zorg-
op-afstanddiensten voor eigen cliënten van Talant, voor de ambulante
cliënten van Wil en mogelijk ook als dienstverlener voor andere
zorginstellingen. Met Remote Support ingezet door mantelzorgers en
verwanten kunnen diensten sneller en zonder betaalde ondersteuning
worden aangeboden.
Het belang van een helpdesk is dat ze hierdoor kostenefficiënter
zouden kunnen gaan werken en vooral op een zeer kostenefficiënte
manier veel meer mensen in korte tijd kunnen helpen en ondersteu-
nen. Door het gebruik van hun online producten/diensten voor een
zo groot mogelijke groep toegankelijk te maken zal er een compleet
nieuw verdienmodel kunnen worden gerealiseerd. Online is dit een-
voudig landelijk uit te rollen. De markt is snel groeiende van thuiswo-
nende ouderen en VG. Dus grote marktkansen voor een professionele
zorgpartij die goed de omslag in de transitie weet te maken.
4 Hanze hogeschool New Business and ICT: (Persoonlijk van Hugo Velthuijsen | Lector New Business & ICT | Leading Lector Kenniscentrum Ondernemerschap | Hanzehogeschool Groningen)
Het sluit bijzonder goed aan bij projecten die momenteel al lopen bin-
nen mijn lectoraat. Zo doen wij een project op het gebied van Beeld-
bellen in de GGZ, waarbij we onderzoeken of en hoe beeldbellen een
alternatief is voor sommige interacties tussen GGZ instellingen en hun
cliënten. In diverse eerdere projecten hebben we ons bezig gehouden
met de vraag hoe doelstellingen als langer thuiswonen, zelfmanage-
ment en grotere zelfredzaamheid met ICT middelen kunnen worden
gerealiseerd, waarbij we beoogd gebruikers nadrukkelijk betrekken bij
het bedenken en ontwikkelen van oplossingen om deze optimaal aan
te laten sluiten bij de behoefte en beleving van die beoogde gebrui-
kers. Ik denk dat wij een belangrijke toegevoegde waarde zouden
kunnen leveren in dit project door de kennis en ervaring uit andere
projecten te gebruiken voor de productontwikkelingen die jullie voor
ogen staan en door met multidisciplinaire teams evaluaties te doen van
het gebruik van nieuwe oplossingen. Wij hebben technische kennis
en programmeurs in de vorm van docentonderzoekers en studenten
(met begeleiding vanuit de Hanze) om aan de technische problematiek
bij te dragen, inclusief een omgeving voor het beheer van ICT pilot
producten voor het doen van tests en pilots om nieuwe producten en
diensten te valideren.
Het belang is nieuwe kennis en projectervaring op te laten doen door
Docentonderzoekers en de studenten. Zowel praktijkgericht als
op technologisch terrein. Hierdoor blijft de Hanze hogeschool zich
ontwikkelen als een toonaangevend kenniscentrum op het gebied van
eHealth en Healthy Ageing.
Samen de zorg dragen.
12
Intro: Zorgcentrales met medisch geschoolde centralisten worden be-
perkt in hun huidige (beeld)belmogelijkheden. Met onze innovatie kun-
nen zowel analoge als mobiele 3G/4G-verbindingen worden ontsloten
in een digitaal beeldbel-gesprek geïnitieerd vanuit Mobiléa. Ook Skype/
FaceTime/Google Hangouts en andere opties willen we in de toekomst
ontsluiten. Bovendien kan via schermsturing/schermovername gelijk op
afstand worden geholpen.
Case: VG-locaties van Alliade, Steffies Particuliere Zorg en van Con-
necting Hands waarin VG’ers en andere cliënten onder leiding van een
locatiemanager met beperkte medische kennis cq. verantwoording
zorgvragen krijgen die ze intern niet kunnen/durven oplossen. De VG-
locatiemanager vertrouwt de situatie niet en belt de zorgcentrale. De
medisch geschoolde centralist bepaalt via beelddiagnose of er iemand,
en zo ja wie, bij het gesprek moet komen.
Dat kan een apotheker zijn of een specialist zoals een huisarts of
psychiater. Die te allen tijde met de op dat moment beschikbare ver-
bindingen in het (beeldbel) gesprek toegevoegd kan worden, zoals via
een analoge lijn of middels een 3G/4G mobiele verbinding. Daardoor
is diegene dus niet verplicht om de Mobiléa-verbinding (beeldbel-
verbinding) te gebruiken. Op dezelfde wijze geldt dit ook voor familie
en mantelzorgers die op deze manier altijd, ook vanuit het buitenland,
bereikbaar zijn en in een gesprek kunnen deelnemen en dus ook als
er op dat moment geen internet-verbinding beschikbaar is. Buiten een
vaste internet-verbinding is beeldbellen door de grote hoeveelheid
data een kostbare aangelegenheid via de bestaande telecom-providers.
Met de nieuwe technologie kan de centralist, als de diagnose het
toelaat, het ook zelf oplossen. De centralist neemt het scherm van de
hulpvragers over, zodat het juiste behandelingsprotocol met bijbeho-
rende video/infosheet wordt opgestart. Stap voor stap doorloopt de
centralist het protocol, geeft tegelijkertijd mondeling de bijbehorende
uitleg en controleert de uitvoering. Hierdoor hoeft er geen dure
zorgprofessional te worden ingeschakeld of een extra collega om op
de VG-locatie te passen. De doelgroepen zijn dus VG’ers op locatie en
zelfstandig thuiswonende VG en/of ouderen. Zij kunnen op dezelfde
wijze worden ondersteund.
Enkele andere scenario’s die kunnen worden toegevoegd:
Een oudere of VG’er is buiten de zorglocatie of eigen woning aan het
wandelen of op reis en weet niet meer waar ie is. Degene belt de
zorgcentrale. Die neemt de device over en kan via gps zien waar de-
gene is en daarop instellen hoe de weg terug is te vinden, cq. helpen bij
het plannen van de reis via het OV. Voordeel is dat deze persoon zich
hierdoor weer zelf kan redden en er niemand naartoe hoeft te gaan.
Zelfstandig wonende ouderen met dementie en een partner onder-
steunen bij het gebruik van internet en overige functies van Mobiléa.
Hiermee kan de zelfredzaamheid en het welzijn (voorkomen van
sociaal isolement van de partner) worden verbeterd. Middels het ont-
sluiten van websites als www.zorgvoorelkaar.com en www.wehelpen.
nl binnen Mobiléa kan de partner op zoek naar een vrijwilliger die
tijdelijk kan zorgen voor zijn of haar partner. Als de partner niet handig
is met internet kan hulp op afstand middels Remote Support door
mantelzorg en/of de zorgcentrale noodzakelijk zijn om gezamenlijk
op zoek te gaan naar de juiste vrijwilliger. Tevens is het mogelijk om
binnen een driehoek-gesprek tussen cliënt & partner en mantelzorger
of zorgaanbieder en de vrijwilliger een intake gesprek te voeren. De
ontsluiting van analoge en of 3G/4G mobiele verbindingen is dan een
must. Hiermee verlaag je de drempel tot het inhuren van
vrijwilligers en zorg je dat de gezonde partner niet
in een sociaal isolement komt.
AANpAk EN RESULTATENUSE CASE 1 ZORGGERELATEERD EN GERICHT Op DE DOELGROEpEN VG EN
OUDEREN. ZOWEL ZELFSTANDIG THUISWONEND ALS Op VG-LOCATIES.
Twee soorten online helpen:
- Zorg- en serviceloket van de Alliade zorggroep met kennis van hun
zorg & services.
- Mantelzorgers, familie, vrienden, vrijwilligers, verwanten die de
zorgvrager mee kunnen helpen op afstand.
Mantelzorgers kunnen hun naasten, met beperkte digitale kennis,
online via schermsturing/schermovername helpen. De winkels zijn
reeds verdwenen uit de kleine dorpen. Nu ook de pinautomaten. Met
betrekking tot bijvoorbeeld online boodschappen, verzekerings-, zorg-
en/of bankzaken kan een verwant worden betrokken om controlerend
en sturend te zijn.
De case gericht op Zorg- en serviceloket van Alliade:
De zorgvrager neemt contact op met de mantelzorger om te helpen
bij het online zoeken of een hulpmiddel wel wordt vergoed. De man-
telzorger kan eenvoudig op afstand de juiste informatie op het scherm
zetten van de hulpvrager en samen bespreken wat een goede keus is.
De hulpvrager ziet hoe het werkt en kan mogelijk de volgende keer of
na een aantal keren zelf een online zoekactie doen. Indien ze er samen
niet uitkomen kan het Zorg- en serviceloket van Alliade worden gebeld
die op afstand eveneens via schermsturing/schermovername meehelpt.
USE CASE 2 (MANTEL)ZORGGERELATEERD ONLINE HELpEN GERICHT Op DE DOELGROEp OUDEREN.
Bovenstaande kan ook in omgekeerde volgorde plaatsvinden.
Ouderen hebben vragen m.b.t. het invullen van formulieren. Ze ko-
men er online zelf niet uit. Ze nemen rechtstreeks contact op met het
Zorg- en serviceloket van de Alliade zorggroep via hun eigen mobile
device/computer. Of met de administratieve ondersteuningsdienst
van Comfortzorg. De persoon aan de andere kant kan via schermstur-
ing/schermovername direct concreet helpen en de declaratie gelijk
gezamenlijk afronden. Tevens kan een familielid in het gesprek (ook
analoog en/of mobiel) worden betrokken als extra hulp en controle.
Samen de zorg dragen.
14
1 DE FOCUSFASE
Uitgangspunt:
Met dezelfde technologie zoveel mogelijk vragen beantwoorden en
problemen oplossen. Oftewel een zo generiek mogelijke oplossing.
Praktijkvoorbeelden:
Alliade wil meer gebruik maken van ambulante beeldzorg, oftewel het
op afstand zo laagdrempelig mogelijk communiceren met de zorgpro-
fessionals onderling als ook met de hulpvragers en hun mantelzorgers/
verwanten.
Alliade wil graag ook 24/7 contact op afstand gekoppeld aan hun
zorgcentrale. Het is juist fijn dat er niet zomaar iemand voor de deur
staat. Ook het gevoel dat er 24/7 bereikbaarheid mogelijk is geeft
een fijn gevoel aan thuiswonende mensen met een licht verstandelijke
beperking.
Spelletjes zijn een goede trigger om een platform te gaan gebruiken.
Alliade: wil dus vooral ook de mantelzorgers er meer en meer in
betrekken. Dit is ook heel belangrijk voor hun pakketselectie.
Behoeften van ouderen die worden onderkend zijn: beeldbellen met
de kleinkinderen haalt mensen over om smartphones en tablets te gaan
gebruiken. Tevens kan schermsturing en/of schermovername een be-
langrijke bijdrage leveren een het meer echt op afstand kunnen helpen.
Alliade zorgcentrale: het netwerk altijd goed werkend is essentieel
hiervoor.
Ook moeten belmomenten goed onderling kunnen worden gepland.
In de praktijk blijkt dat spelletjes goed kunnen worden ingezet voor
zorgmijders; ambulanten die niet de deur openen zouden mogelijk
een check via Whatsapp kunnen krijgen. Zodat kan worden gezien of
ze thuis zijn. Bijvoorbeeld op basis van het feit of ze gebruik hebben
gemaakt van Mobiléa.
SteffiesPZ: Vrouw heeft chronische psychose, zwaarlijvigheid en
diabetes. Zoon ondersteund zijn moeder. Zoon raakt zelf in paniek
en dan is de vraag van SteffiesPZ wie moet ik nu ondersteunen? Een
praktijksituatie die meegenomen kan worden in de verdere ontwikke-
ling en denkrichtingen.
ConnectingHands gebruiken ipads/clientportaal/samen met de client
om onderling te communiceren en eerste signaleringen te doen. Ook
kunnen ze via de ipad rapporteren. Voor hen zou schermsturing en/
of schermovername een belangrijke praktische aanvulling zijn op hun
werkwijze.
Hanzehogeschool geeft het volgende aan: eye-tracking lab. Binnen dit
lab is ruimte voor webapplicatie ontwikkeling, maar ook kan gedrags-
onderzoek worden gedaan met geavanceerde eye-track apparatuur.
Daarnaast zijn er algemene eisen aan een goed werkende oplossing:
specialisten ontsluiten naar ambulant, altijd werken en dus goede
infrastructuur internet en apparatuur benodigd.
Positieve kenmerken Zorg op afstand:
- meer eigen regie naar client
- client en begeleider hebben elkaar beter leren kennen, hierdoor
ook meer onderling vertrouwen
- onderlinge sociale netwerk tussen clienten is vergroot
- draagt bij aan veiliger gevoel door 24/7 nabijheid
- oplossing in panieksituaties en specifieke hulpvragen
- worden steeds persoonlijker gesprekken met meer diepgang en
aansluitend op hulpvraag
- beeldzorg ook geschikt als directe zorg; dagstructuur geven en
soms bij ziekte/vakantie de vervanger voor ambulante zorg
- ruimte voor sociaal praatje/leuke gesprekken
- met minder huisbezoeken is dezelfde goede zorg te leveren
- na het zelf gebruiken door begeleiders van Beeldzorg wordt het als
positiever ervaren
- betere informatiedeling en samenwerking tussen client, begeleiders,
centralist en ambulante zorg, hierdoor efficienter werkend
- steeds meer vaste gezichten op de zorgcentrale
15
RESULTATEN
Opmerkingen van cliënten m.b.t. Zorg op afstand:
- goede handleiding nodig
- voorkomen storingen en virusmeldingen
- updatemeldingen goed managen
- naast tekst meer gebruik maken van symbolen en kleuren
- houden aan de belafspraken met client
- vooraf aangeven dat Beeldzorg (deels) thuis bezoeken vervangt
- meer opties om vrije tijd in te vullen: meer spelletjes en films
- cliënt meer inzage geven in planning zorgcentralist, zodat ze zelf
kunnen bepalen met wie ze willen bellen
- zorg voor cliëntgerichte implementatie en leg daarin goed de
mogelijkheden uit inclusief motivatie van gebruik en bezoek aan
zorgcentrale
Opmerkingen medewerkers m.b.t. Zorg op afstand:
- meer doen aan onderlinge communicatie en vastlegging tussen
begeleiders thuis en zorgcentrale, ook voor onderling begrip en
inzicht
- meer discipline in rapportage en betere afstemming van wat moet
worden gerapporteerd
- duidelijke richtlijnen voor medewerker: welke zorg via beeldzorg
en welke via thuiszorg?
- zorgcentrale moet voldoende clientinformatie hebben om ze goed
te kunnen helpen
Toekomstvisie:
Ouderen en VG gaan steeds meer gebruik maken van smartphones en
tablets. De zorg moet nu al bezuinigen met 2,7 miljoen ouderen, dit
aantal groeit naar 4,7 miljoen in 2040. Door online via smartphones en
tablets Zorg & Services op een betrouwbare en betaalbare manier aan
te bieden ontstaat een winwin. Zorgaanbieders en leveranciers krijgen
een nieuw verdienmodel en ouderen en VG krijgen meer betaalbare
en veilige mogelijkheden.
De route:
Mobiléa is reeds ontwikkeld en beschikt over de basisfuncties beeld-
bellen en zorgcentrale-functionaliteit. kortom een prima basis voor
het testen van de technologische innovaties Cross-platform en Remote
Support. Oftewel via zoveel mogelijk (beeld)bellijnen met elkaar
kunnen communiceren en waar mogelijk via Remote Support helpen
op afstand. De route Cross-platform en Remote Support leidt tot het
faciliterende deel waarop nieuwe diensten kunnen ontwikkeld.
De diverse belangen:
1 Ouderen en VG willen betrouwbare en betaalbare zorg en services.
Zorgbelang vertegenwoordigd hun belangen.
2 Zorgaanbieders willen goede zorg kunnen blijven leveren. Dit moet
betaalbaar blijven. Nieuwe verdienmodellen zijn nodig.
3 Leveranciers als Mediapioniers en Mobiléa, maar ook supermarkten,
tuiniers, kappers, enz. willen hun product verkopen.
4 Dit lukt alleen als het ook werkt. Hiervoor onderzoekt de Hanze en
houdt een partij als Gerrit de controle over het automatiseringsproces
en of dit aansluit bij de zorgorganisaties.
Samen de zorg dragen.
16
2 DE TECHNOFASE
Uitgangspunten:
- Bring Your Own Device (BYOD): oftewel cross-platform werkend.
- Betaalbare oplossing: geen dure soft- en hardware.
- In de praktijk werkende oplossing voor alle betrokkenen. In co-
creatie user interface ontwerpen en ontwikkelen.
Inleiding:
In deze fase, de Technofase, zijn de innovaties onderzocht op techno-
logisch vlak via de agile scrum methode. Dit is in nauwe samenwerking
gedaan tussen Mediapioniers, Hanze hogeschool en Mobiléa. Tevens
zijn stichting Gerrit, de zorgaanbieders en de IT-afdeling van Alliade
hierin betrokken. Stichting Gerrit als verbindende ICT-expert van de
zorg in Noord-Nederland, Alliade en de bij het project betrokken
zorgaanbieders als zijnde launching customers.
Onderstaande doelen in deze fase uitgewerkt en aangetoond
- Cross-platform kunnen beeldbellen.
- Traditionele telefoonlijnen kunnen bellen (outbound).
- Mogelijkheid dat traditionele lijnen kunnen bellen naar
onze innovatie (inbound).
- Eén op één telefoongesprekken.
- Multiparty gesprekken.
- Zowel audio als video, als enkel audio en enkel video.
- Als de oplossing gebruik gaat maken van nieuwe en bestaande
deeloplossingen en deze software moet geconfigureerd worden
(bijvoorbeeld users aanmaken), dan moet dit via een ApI kunnen.
- Onderzoek naar juiste framework/oplossingsrichting voor remote
support.
- Cross-platform remote support kunnen geven.
- Realiseren van de juiste framework/socket oplossing.
- Bij het toevoegen van nieuwe functionaliteiten, geen aanpassingen
nodig aan deze code. Zorg dus voor een abstracte laag.
- Enkel 1 op 1 sessies momenteel, geen meekijkers, ook voor privacy
en veiligheid.
- Diegene die support geeft, wijst aan, de ander moet de actie
uitvoeren. De actie wordt dan bij beiden uitgevoerd. Waarna de
supporter weer kan aangeven wat volgende stap wordt. Hiermee
ontstaat zelflerend traject. Ook de optie van daadwerkelijk op
afstand schermovername realiseren.
Abstracte laag
Online zorgplatformen en websites zijn dynamisch en willen steeds
meer en betere functies toevoegen. Onze innovaties richten zich op
unieke helpdesk-functionaliteit waarmee snel en vloeiend op afstand
iemand met weinig tot geen ‘digitale’ kennis kan worden geholpen. Dit
moet kunnen gebeuren door familie, vrienden, een mantelzorger maar
ook door een zorgprofessional. Zoals bijvoorbeeld een zorgcentralist,
thuiszorg-medewerker of iemand van een meldkamer.
Door het toevoegen van onze innovaties moeten ook producten
en services online snel, eenvoudig, op afstand, veilig en zo foutloos
mogelijk kunnen worden besteld. Oftewel zo weinig mogelijk retouren
veroorzakend, leiden tot zo weinig mogelijk wanbetaling, betaalbaar
werkend op alle devices en dergelijke.
Al deze functies zouden per direct ook moeten werken met remote
support. Het is daarom wenselijk deze oplossing op een manier te
bouwen dat het geen aanpassingen/uitbreidingen nodig heeft zodra er
meer functionaliteit in een website en/of platform wordt gehangen.
Denk hierbij aan bijvoorbeeld standaard AngularjS directives uitbreiden
of luisteren naar de juiste AngularjS events.
Samenvatting HT-onderzoek VG:
De belangrijkste positieve verwachtingen hebben te maken met
tijdsbesparing, contact en inzicht. Er kan geconcludeerd worden dat
het belangrijk is om inzicht te hebben in de omstandigheden van een
cliënt. Door middel van schermovername kan dit nog meer verbeterd
worden. Ook kan er gezegd worden dat direct contact erg belangrijk is
voor zowel de cliënten als de medewerkers. Schermovername kan
17
RESULTATEN
hier een rol bij gaan spelen. Het scherm kan direct worden overge-
nomen en dus voor directe hulp zorgen. De belangrijkste conclusie
die kan worden getrokken is dat schermovername gaat zorgen voor
tijdsbesparing voor medewerkers. Er hoeft niet altijd bij cliënten langs
te worden gegaan als het ook via een scherm op te lossen is, cq de hier
te behalen snelheid kan essentieel zijn in een zorgproces.
Samenvatting HT-onderzoek ouderen:
Welke ontwerpeisen en richtlijnen zijn belangrijk voor de ontwikkeling
van een schermovername-applicatie om ouderen op een effectieve
en efficiënte wijze te kunnen ondersteunen bij digitale handelingen in
Mobiléa. De onderzoeksfase heeft verschillende invalshoeken gehad.
kort gezegd is er onderzocht hoe ouderen digitale handelingen leren,
waar zij moeite mee hebben en wat hulpgevers nodig hebben bij het
ondersteunen van de ouderen.
De belangrijkste resultaten die daar uit voort komen zijn dat ouderen
goed in staat zijn om te leren als ze iets leuk vinden en het niet te
lang duurt. Daarnaast moeten zij de gemaakte stappen noteren en
meerdere keren herhalen. Bestaande ontwerpeisen voor applicaties
zijn bevestigd en blijven belangrijk. Tekstgrootte, contrast en een
esthetisch design zijn daar de belangrijkste van. Hulpgevers moeten
geduld hebben om ouderen te kunnen ondersteunen en hebben tools
nodig zoals betrouwbare informatievoorzieningen en aanwijsmogelijk-
heden op het scherm van de oudere. Voor beide doelgroepen geldt
dat communicatie de sleutel is tot goede ondersteuning. Non-verbale
communicatie gaat grotendeels verloren, daarom is een betrouwbare
belverbinding in combinatie met de juiste tools essentieel. Ouderen
kunnen niet veel tegelijk en dus ook niet beeldbellen en tegelijkertijd
instructies opvolgen. Ouderen moeten zich tijdens een sessie alleen
op de taken focussen en niet afgeleid worden door extra’s. Hulpge-
vers kunnen daarentegen wel meerdere taken tegelijk uitvoeren, en
bijvoorbeeld via de webcam, aan de houding van de oudere, aflezen
hoe de instructies ontvangen worden.
Eindresultaat technische onderzoeken:
Uitgebreid onderzoek naar de traditionele oplossingen zoals Team-
Viewer, VNC, LogMeIn en Remote Desktop Support toont aan dat al
deze tools niet de mogelijkheid hebben om cross platform support te
leveren. De meeste tools kunnen vaak geen mobiele telefoons overne-
men zoals Android en iOS. Onze oplossingen moeten dit wel kunnen
en daarmee een innovatie in de markt zijn.
Er is gekeken waarom deze traditionele tools dit niet kunnen. Dit
komt omdat zij andere, deels verouderde, technieken gebruiken en
uitgaan van het op afstand helpen door het overnemen van een ander
zijn/haar computer. Ons onderzoek en onze ontwikkeling richt zich
op zelfredzaamheid en ook om mensen met weinig tot geen digitale
kennis online functionaliteit nog te laten aanleren cq mee te helpen om
deze kennis zo lang mogelijk te onthouden. Mocht het dan toch, door
bijvoorbeeld geheugenproblemen, niet meer lukken om via Mobiléa
zelfstandig online zaken als zorg, producten en diensten te bestellen.
Dan kan via Mobiléa alsnog met schermovername worden geholpen.
Net als bij de andere verouderde systemen, maar dan binnen een
gepersonaliseerde eigen vertrouwde omgeving en ook nog eens via alle
devices onderling toegankelijk.
Na vele vergaderingen en brainstorm sessies is uiteindelijk het idee
ontstaan om multiplayer technieken te ontwikkelen waarmee acties
aan beide kanten uit te voeren zijn. Dit moet op zo’n abstracte
manier opgezet worden dat alles wat wordt gebouwd hiermee om
kan gaan. Voordeel van deze oplossing is dat hier een totaal andere
techniek wordt toegepast en ontwikkeld dan de traditionele partijen
en dat deze dus werkend zijn te maken op alle mobile devices. je
kunt daarmee alles wat je bouwt via remote support cross-platform
ondersteunen. Voor het verbinden van alle soorten (beeld)bellijnen is
eveneens de techniek uitgedacht om deze te realiseren. Werkend via
een mediaserver.
Samen de zorg dragen.
18
3 DE REALISATIEFASE
Uitgangspunten:
In de vorige fase, de Technofase, zijn de innovaties onderzocht op
technologisch vlak via de agile scrum methode. Dit in samenwerking
tussen Mediapioniers, Hanze hogeschool en Mobiléa. Tevens zijn
stichting Gerrit, de zorgaanbieders en de IT-afdeling van Alliade hierin
betrokken. Stichting Gerrit als verbindende ICT-expert van de zorg in
Noord-Nederland, Alliade en de bij het project betrokken zorgaanbie-
ders als zijnde launching customers. Deze fase was eveneens het go/no
go moment en is het bewijs geleverd dat de technologische innovaties
haalbaar zijn.
Werkwijze en oplossingsrichtingen:
De oplossingsrichtingen op basis van het onderzoek in fase 2 zijn nu
bekend en ook welke onderdelen qua technologie, besturingssysteem
en software werken en welke niet. Eveneens is voor een groot deel
bekend of en welke alternatieven er zijn en via welke alternatieve
routes er de beste vervolgopties liggen. In deze fase is de nieuwe
technologie en/of de vervaardiging van de onderdelen gebouwd en/of
geprogrammeerd. Dit op basis van de user-centered aanpak.
Via de iteratieve, interactieve en exploratieve methode (scrum) heb-
ben we ontwikkeld. De door de zorgaanbieders aangedragen beoogde
gebruikers zijn de innovaties getoond. Hierop hebben ze hun commen-
taar gegeven en aangegeven welke functionaliteit ze willen.
Tegelijkertijd is er getest of alle onderdelen aan elkaar verbonden
telkens blijven werken zoals eerder kritisch onderzocht en qua
specificaties bepaald. Door te ontwikkelen en onderzoeken met twee
ICT-partijen en de Hanze hogeschool is er een bredere kijk op deze
technologie ontstaan. Hierdoor wordt het inzicht vergroot en het on-
derzoek beter en completer uitgevoerd vanuit meerdere invalshoeken.
Met Stichting Gerrit is overlegd met betrekking tot de standaardisatie
en veiligheid en of de technologie aantoonbaar de bedoelde resultaten
oplevert. Stichting Gerrit is hét samenwerkingsverband van en voor
zorgverleners op het gebied van ICT en informatie-uitwisseling in
Noord-Nederland. Zij adviseren bij projecten van participanten en
ondersteunen hen met samenwerkingsprojecten. Met de ICT-afdeling
van zorgorganisatie Alliade is tevens verkennend gekeken naar de
eisen voor implementatie en het overbrengen bij de diverse groepen
cliënten en patiënten.
We maken gebruik van frameworks om met standaard web technieken
(HTML5, CSS3 en javascript) een applicatie te bouwen. Door middel
van zogeheten plugins is het mogelijk om via een javascript ApI toegang
te krijgen tot de device. De oplossing die gemaakt gaat worden zal op
deze technieken moeten aansluiten.
Aanvullend onderzoek door de RUG:
Met deze werkwijze zijn de kosten voor de consument betaalbaar en
acceptabel te houden. Een belangrijke factor, gedragen door Zorgbe-
lang, voor een positieve marktgang en zeker ook voor de toekomst.
De prijsstelling is een essentieel uitgangspunt. Hiervoor hebben we
ook vooronderzoek laten doen door studenten van de RUG o.l.v. pro-
fessor Hans Wortmann. Betreft onderzoek vanuit de afdeling (D)MSc
Technology and Operations Management, MSc Industrial Engineering
and Management Science van de University of Groningen, Faculty of
Economics and Business.
19
RESULTATEN
Cross-platform
De oplossing moet dus geschikt zijn voor besturingssystemen en web-
browsers, zoals:
Internet Explorer 10+
Microsoft Edge
Firefox
Chrome
Safari
Opera
WebRTC
Op dit moment is WebRTC niet op alle platformen beschikbaar. Nog
niet op Internet Explorer, Microsoft Edge en Safari. Alhoewel IOS tus-
sen de platformen staat is het voor onze innovaties nog niet mogelijk
dit platform out-of-the-box te gebruiken voor WebRTC.Onze innova-
ties worden dus hybride gebouwd.
SIP
Om ook de mogelijkheid te bieden om traditionele lijnen als inbound
of outbound toe te staan, zal er gebruik gemaakt moeten worden
SIp oplossing die ook WebRTC toestaat. Vanuit de software moet er
gebruik gemaakt gaan worden van een library voor de connectie naar
de SIp-server.
Aanvullend HA-onderzoek:
Gebaseerd op literatuuronderzoek en interviews met Buurtzorg Oost
Oude Wijken en de zorgcentrale Talant/Alliade.
kansen voor eHealth:
1 meer keuzevrijheid
2 efficiënte en effectieve gezondheidszorg
3 stimuleert zelfstandigheid en zelfmanagement cliënten/patiënten.
4 anoniem en snel informatie opvragen, daardoor lagere barrière om
zorg in te schakelen
5 komt tegemoet aan toenemende zorgvraag en verlaagt zorgkosten
6 vergroot het ziekte-inzicht van de cliënt/patiënt
7 de 24-7 mogelijkheid die de minister wenst
Bedreigingen voor eHealth:
1 minder persoonlijk contact en minder herkenning van emoties
2 minder toegankelijk bij gebrek aan technisch inzicht
3 onbekend maakt onbemind
Implementatie Alliade opmerkingen André de Vries:
1 cliënten ervaren Beeldzorg niet als onpersoonlijk
2 juiste balans en samenwerking tussen Beeldzorg en ambulante zorg
3 vertrouwensband kan van belang zijn, anonimiteit ook
4 cliënten hechten zelf veel waarde aan zelfredzaamheid
De implementatie van eHealth binnen Buurtzorg Groningen:
Buurtzorg ziet eventuele meerwaarde in beeldbellen bij
1 patienten met psychische of psychiatrische problemen
2 zorg en hulp aan gezinnen en jongeren
3 dementerende cliënten
Conclusie HA-groep:
eHealth en specifiek beeldzorg kan het beste in de Nederlandse
gezondheidszorg worden geïmplementeerd als het uitgaat van de eigen
vermogens van de zorgvragers. Hierbij is het van belang dat de vaar-
digheden van de zorgverleners aansluiten bij de wensen en behoeften
van de zorgvragers en dat er gewerkt wordt aan het opbouwen en
behouden van een vertrouwensband. Daarbij heeft beeldzorg de beste
kansen voor een goede implementatie als het medische ondersteuning
combineert met maatschappelijke ondersteuning.
Samen de zorg dragen.
20
3 DE REALISATIEFASE
Opgehaald resultaat om rekening mee te houden:
Cross-platform remote support en beeldbellen voor de gehele
zorgdriehoek: De gehele zorgdriehoek hierin betrekken, VG en ou-
deren en hun verwanten en mantelzorgers. plus de zorgprofessionals
met een zorgcentrale en helpdesk.
Waar moet schermsturing en schermovername aan voldoen?
Mobiléa is nu als gebruikt ptototype voorzien van beide technieken.
Het kan starten met schermsturing en als de hulpvrager dan nog iets
niet snapt, dan kan het overgaan naar schermovername. De scherm-
sturing/overname handelingen zouden achtereenvolgend kunnen wor-
den opgenomen en als een scenario ter beschikking kunnen worden
gesteld om door de hulpvrager weer te kunnen af spelen. Moet dit als
een meekijksessie onder een functieknop worden geplaatst en kan dit
begrijpelijk zelfstandig worden gecommuniceerd?
Benodigde vervolgonderzoeken:
1 Helpknop:
De lay-out van de helpknop. Er zal moeten worden onderzocht (met
launching customers + literatuur) welke kleur het beste gebruikt kan
worden. Deze zal bij elk itteratieonderzoek opnieuw worden getest.
2 Helpinterface:
Hoe moet de helpfunctie werken? Opeenvolgend de contacten en bij
niet opnemen een zorgcentrale? Belangrijke vraag om de zorg betaal-
baar te houden, willen mensen betalen voor de functionaliteit? Moet
112 er in worden opgenomen? politie? Moet er onderscheid worden
gemaakt tussen de optie om een persoon te spreken en de optie om
veelgestelde vragen te lezen? Is dit niet veel te ingewikkeld voor oude-
ren en VG? Welke vragen dit zijn en of dit in tekst of video weergave
komt, moet dan ook onderzocht worden.
3 Meekijksessies
Het voor de doelgroep mogelijk maken dat er meekijksessies terug
gekeken kunnen worden. Zodat eerder uitgevoerde taken gemakkelijk
weer opnieuw kunnen worden uitgevoerd zonder dat er opnieuw
een meekijksessie benodigd is. De opdracht is om een prototype te
ontwikkelen en te testen die deze geheugensteun aanbiedt.
Voorbeeld van een onderzoeksvraag: Wat heeft een geheugensteun
functie nodig om effectief te functioneren zodat de doelgroep met een
grote mate van gemak de taken terug kan kijken en uitvoeren?
Klankbordgroepoverleg 22.04.2016
Stand van zaken voortgang van het project:
1) Schermsturing en schermovername kunnen in een prototype vorm
in de huidige nieuwe versie van Mobiléa worden opgenomen en daar-
mee kan Mobiléa worden ingezet voor de pilots bij de zorgorganisaties
en focusgroepen van Zorgbelang.
2) Via het Hilab van de Hanze wordt een demonstrator gebouwd
waarin de uitkomsten vanuit het eerdere onderzoek van de HT-
studenten worden verwerkt en mee kunnen worden onderzocht en
doorontwikkeld. Zoals o.a.
- geheugensteun en het terugkijken van een hulpsessie?
- hoe kan de doelgroep het beste instructie opvolgen?
- welke tools zijn daarvoor nodig of gewenst?
3) De resterende technische uitdaging, het verbinden van de diverse
(beeld)bellijnen is mogelijk, dit wordt door onze technische tests
bevestigd.
4) Buiten het project hebben we in Wolvega workshops gegeven en
daarmee van ouderen reacties verzameld mbt Beeldzorg, Services aan
huis, thuismeting en mantelzorg. Het blijkt dat ouderen en hun mantel-
zorgers zeker openstaan voor een groot aanbod. De betaalbaarheid zal
een rol spelen. Daarnaast is een diversiteit aan functies voor hen nodig
om een zorgplatform voldoende waarde te geven.
21
RESULTATEN
Voor zorgorganisaties is beeldzorg al wel direct een voordeel. Op
afstand kan er onder andere aan medicatiecontrole worden gedaan.
Thuismeting is ook een functie die zorgvragers veel eigen regie terug-
geeft. Het aantal doktersbezoeken kan hierdoor sterk verminderen.
Zorgverzekeraars kunnen hierop inspelen.
Realisatiefase eindresultatenDe technologie is aangetoond en kan in de volgende fase als een wer-
kend prototype worden gerealiseerd. Samen met alle derden en de
projectpartners waaronder zorggroep Alliade en de andere zorgorga-
nisaties is in co-creatie de technologie en de praktische toepasbaarheid
getoetst bij hun cliënten en patiënten.
In de volgende fase gaan we het systeem intensief testen en valideren
in diverse onderzoeksfases. Dit weer samen met cliënten, mantel-
zorgers, verwanten en de zorgorganisaties uit de dagelijkse praktijk.
Hiervoor maken we de technologie werkend bij onze projectpartners
en de andere zorgorganisaties. Zoals op de (nacht)zorgcentrale van
Alliade en op de voor de pilots benodigde apparatuur.
Binnen het Hilab van de Hanze hogeschool zal er divers vervolgonder-
zoek plaatsvinden. Dit betreft hoe naar aanleiding van het voorgaande
onderzoek door Human Technology studenten de remote support en
aanvullend hoe ook social support functies gerealiseerd kunnen wor-
den. Dit op basis van een prikbord in digitale vorm, waarbij mensen
hun interesses kunnen aangeven en hoe deze bij elkaar kunnen worden
gebracht. Rekening houdend met de kwetsbare doelgroepen die wel
hun hele leven al zijn gewend aan zelfstandigheid en om zelf beslissin-
gen te maken.
Conform de gestelde uitgangspunten die mede voor de betaal-
baarheid en acceptatie door de gebruikers zorgen.
Bring Your Own Device, oftewel Cross-platform WebRTC en Remote
Support. In de praktijk werkende oplossing vanuit co-creatie ontstaan,
hiermee rekening houdend met de gebruikers. Dus de zorgdriehoek
faciliterend.
Samen de zorg dragen.
22
4 DE TEST & REALISATIEFASE
Inleiding:
Het systeem is in deze projectfase verder gevalideert via diverse
onderzoeksfases samen met cliënten, mantelzorgers, verwanten en de
zorgorganisaties uit de dagelijkse praktijk. Hiervoor is de technologie
werkend gemaakt bij onze projectpartners en de andere betrokken
zorgorganisaties.
Met cliënten, betrokken zorgcentralisten, IT-medewerkers en de men-
sen van Mediapioniers en Mobiléa is daarnaast ook op de (nacht)zorg-
centrale van Alliade het prototype uitgebreid wekenlang onderzocht
en getest. Dit betrof tevens cliënten die al gewend waren aan een
ouder systeem en nu het positieve verschil konden ontdekken. In de
toelichting staat bij onze partners en betrokken organisaties uitgelegd
wat hun ervaringen en meningen zijn over de innovaties.
Pilots:Bij de zorgaanbieders Connecting Hands, Comfortzorg en Steffies PZ
zijn ook pilots gedraaid. Hierin is een diversiteit aan cliënten bevraagd
en onderzocht. Het betrof ouderen, mensen met dementie en aan-
geboren hersenletsel. De toegevoegde waarde van zorg op afstand is
op deze manier bij hen in de praktijk verder inzichtelijk gemaakt. De
positieve reacties staan door hen zelf verder toegelicht verderop in
deze brochure.
Klankbordgroepsgesprek 03.06.2016
Tijdens dit overleg hebben Ronald de Vries en Mieke Draijer verslag
gedaan van hun overleg tijdens het Verenso-congres over Zorg & ICT.
Vanuit de geriatrie kwamen lovende reacties op de innovatie scherm-
sturing. Daarnaast is de Friestalige versie aangekondigd. Co-creatie
sessie ledenvereniging Espria is de innovatie ook genoemd en interesse
gewekt. Focusgroepen Zorgbelang geïnitieerd.
jantine Bouma van de Hanze hogeschool gaf een nadere toelichting en
overzicht van de bij de Hanze lopende onderzoeken. Zoals het Ambi-
ent intelligence onderzoek door philips en Rathenau instituut, met de
IBM Watson slimme computer voor huisarts spelen lukt nog lang niet.
Klankbordgroepsgesprek 01.07.2016
Belangrijk opgehaald resultaat bij Comfortzorg is dat mensen zichzelf
liefst niet patiënt voelen en dat beeldzorg voor veel extra sociaal
contact kan zorgen. Door deze aandacht voelt men zich minder hulp-
behoevend. Ook voelen cliënten zich minder bezwaard als mensen op
afstand zonder er veel moeite voor te hoeven doen hen contacten.
GGZ-cliënt van Steffies PZ is dolenthousiast. Wil beeldbellen en dit
geeft veel vertrouwen en houvast. Ook de GGZ-begeleidster is erg
enthousiast en ervaart echt de meerwaarde, angsten wegnemen en
zaken bespreken op afstand.
Connecting Hands is met 3 jonge cliënten in een woongroep met
woonbegeleiders gaan testen. Eenmaal opgestart en begrepen pakken
ze de functies snel op. Het betreft cliënten van rond de 18 jaar met
weinig geduld. Eenmaal bezig wordt het leuk. Belangrijk is dat het
vooraf klaar is en niet nog van alles moet worden geregeld. Hulpverle-
ners zien functies zoals op afstand een route aanreiken als interessant.
Aanvullend tweede HA-onderzoek:
Naar aanleiding van de minor Healthy Ageing, van de Hanzehogeschool
te Groningen, is er een projectopdracht uitgevoerd waarbij studen-
ten met verschillende achtergronden zijn gaan samenwerken om tot
een zo goed mogelijk integraal resultaat te komen. De betreffende
achtergronden binnen dit project zijn Fysiotherapie, International
Lifestyle Studies, Sociaalpedagogische Hulpverlening en Toegepaste
psychologie.
23
RESULTATEN
De projectgroep is gaan brainstormen over mogelijkheden om zelf-
redzaamheid te bevorderen en eenzaamheid onder ouderen tegen te
gaan. Dit heeft geresulteerd in het ontwikkelen van een gameconcept:
FarmField.
Het spelen van games kan leiden tot positieve effecten op de fysieke
fitheid, balans en het cognitief en sociaal functioneren. Daarnaast kan
het spelen van en zelfs het kijken naar betreffende games een positief
effect hebben op de houding en de intentie van ouderen om meer te
bewegen. Zorgverleners geven daarnaast ook aan dat ouderen met
deze betreffende (beweging) games langer en intensiever bewegen in
vergelijking met traditionele bewegingsvormen (TNO, 2015). Om deze
redenen is er gekozen voor het ontwerpen van een game waarin as-
pecten die hier invloed op uitoefenen kunnen worden gecombineerd.
Het doel is dus om ouderen te bevorderen om in beweging te komen
of te blijven en om hen tevens sociaal te activeren. Uit de fieldresearch
is gebleken dat het voor ouderen een leuke game is om te spelen. Ook
bleek uit het praktijkonderzoek met ouderen dat zij meer attentie
hebben voor en een betere herinnering bij positieve zaken (Charles et
al., 2003). Tevens kunnen zij positieve informatie beter verwerken dan
negatieve informatie. Het gegeven dat ouderen een betere attentie,
herinnering en verwerking van positieve zaken ervaren, wordt ook wel
het positivity effect genoemd.
Aanvullend tweede HT-onderzoek:
Samenwerking
Tijdens dit onderzoek is er veel samengewerkt met verschillende
disciplines. Vanaf het begin werd er samengewerkt met meerdere HT-
ers. Op deze wijze konden alle HT studenten voordeel halen uit het
prototype en deze gebruiken voor eigen onderzoek. Verder werd er
samengewerkt met software engineer studenten.
De ontwerpeisen met betrekking tot de geheugensteun zijn als volgt:
- Afspelen van een geheugensteun moet identiek aan remote support
zijn en dus vanaf het beginscherm beginnen. Op deze wijze wordt
voor de oudere de realiteit nagebootst en wordt hij in de
gelegenheid gesteld om te leren.
- In het archief met geheugensteunen moet zichtbaar zijn wie welke
geheugensteun heeft aangemaakt.
- Het archief met geheugensteunen moet gesorteerd kunnen worden
op verschillende manieren: van A-Z, op datum, op hulpverlener en
op soort geheugensteun (zorg, services en extra’s).
- De hulpverlener moet verplicht worden om een omschrijving van
de geheugensteun te maken. Door bij het opslaan van de
geheugensteun een tekstveld aan te maken die verplicht moet
worden ingevuld voordat deze kan worden opgeslagen.
- De oudere moet in een afgekaderde omgeving zitten. Dat wil
zeggen dat wanneer er een geheugensteun gestart is de gebruiker
ten alle tijde maar twee opties heeft: de opgelichte knop aanklikken
of de geheugensteun afsluiten.
Overig
Een SOS-systeem inbouwen is een optie, dit moet dan wel verder
onderzocht worden in verband met eventueel verkeerd gebruik van
het systeem. De helpende partij moet bijvoorbeeld in staat zijn de
SOS-functie uit te schakelen zodra er misbruik plaatsvindt.
Samen de zorg dragen.
24
4 DE TEST & REALISATIEFASE
Zorgbelang Focusgroepen:
Met twee focusgroepen is besproken en onderzocht welke wensen
en eisen er vanuit de patiënten, cliënten en hun mantelzorgers/fami-
lie leven. De innovatie schermsturing is met hen bekeken en getest.
Tevens is er gesproken over alle soorten van functionaliteit die kunnen
ondersteunen. Vanuit ieders eigen situatie en persoonlijk onderbouwd.
Vervolgonderzoeken:
Vervolgonderzoeken na het project zijn reeds in gang gezet.
Het betreft het eerder gepresenteerde spel van de Healthy Ageing
groep nummer twee ten behoeve van valpreventie en sociaal contact
voor ouderen. Eline van der Meer van de HA-groep gaat hier de
komende maanden vervolgonderzoek naar doen. De vragen zijn of, en
indien een ja, hoe de game op Mobiléa realiseerbaar is en zou moeten
werken. Getest met ouderen. Wij zullen haar hierin begeleiden,
eventueel een demo maken en verder onderzoeken of kweekvijver
Noord een partij kan zijn om hierin uitvoerend kan bijdragen. Indien
na het onderzoek blijkt dat de game interessant is om te ontwikkelen
dan gaan we partijen benaderen om in de uitvoering te participeren.
Afhankelijk van de potentie stellen we hierin dan een plan op.
Daarnaast gaan we onderzoeken hoe medicatiecontrole zoals o.a.
insuline spuiten op afstand moet gaan werken. Met medicatiecontrole
is een verdienmodel mogelijk en met beeldzorg en schermsturing
ligt er de basis qua techniek om het te realiseren. Mobiléa zal dit met
meerdere reeds geïnteresseerde zorgorganisaties oppakken. Daarnaast
zal johan Mast, student Human Technology van de Hanze van de
eerste HT-groep, medicatiecontrole gaan betrekken in zijn afstudeer-
onderzoek. Dit betreft onderzoek naar zorg op afstand functionaliteit
voor mensen met dementie.
Ook liggen er contacten met Thijs Geerdink (puurthijs), kok van het
Antonius ziekenhuis te Sneek, om mensen hun smaak terug te geven.
Patiënten oncologie en dementie verliezen vaak hun smaak. Hierin
kan Thijs Geerdink via onder andere een smaakpaspoort verandering
in aanbrengen. Via een 0-meting kan worden bepaald welke smaak
iemand heeft en welke smaken voor een verbetering kunnen zorgen.
25
5 DE pRESENTATIEFASE
Eindresultaat en eindpresentatie:
De uitnodiging voor de eindpresentatie zoals verstuurd aan
de media, betrokkenen en geïnteresseerden.
UITNODIGING
Schermsturing zorgt voor primeur in beeldzorgGraag nodig ik u, mede namens onze projectpartners Zorggroep
Alliade, zorgplatform Mobiléa en de Hanze Hogeschool, uit voor de
eindpresentatie van ons Fryslân Fernijt project ‘Samen de zorg dragen’.
Gedeputeerde Michiel Schrier zal daar bij aanwezig zijn. Reserveren is
noodzakelijk.
Fryslân Fernijt heeft bijgedragen aan het toegankelijker maken van
beeldzorg voor hulpvragers, zorgprofessionals en familie door de
innovatie schermsturing. Daarmee is een belangrijke stap gezet in het
vergroten van de zelfredzaamheid van bijvoorbeeld ouderen en men-
sen met een verstandelijke beperking. Wij zijn trots op het resultaat en
demonstreren dit graag aan u.
Locatie: provinciehuis Tweebaksmarkt 52 te Leeuwarden.
Datum: donderdag 15 september 2016.
Tijd: inloop vanaf 16.30 en programma van 17.00-18.00 uur.
Programma: eindpresentatie project Fryslân Fernijt met medewer-
king van gedeputeerde Michiel Schrier en onder leiding van Saskia
Ijszenga - Manager Marketing a.i.
Sprekers:
jantine Bouma - Senior Researcher lectoraat New Business & ICT
Hanze hogeschool
Mieke Draijer - Directeur Medische Zaken van zorggroep Alliade
Ronald de Vries - Entrepreneur & Directeur Mobiléa
Extra: de Friestalige versie van zorgplatform Mobiléa, gerealiseerd
met hulp van de Afûk.
Culinaire verrassing: kok ziekenhuis Antonius Sneek Thijs Geerdink/
puurThijs en zijn speciale voeding voor de zorg.
De innovatie heeft geresulteerd in de nieuwe generatie beeldzorg:
Beeldzorg 2.0 Hoe kunnen we de zelfredzaamheid van hulpvragers
vergroten zodat ze langer thuis kunnen blijven wonen op een prettige
en veilige manier? Dat is dé uitdaging voor de zorg en overheid.
Alles draait om de pijlers gemak, contact en veiligheid. Veel aandacht is
besteed aan co-creatie. De innovatie maakt het mogelijk om op afstand
bij de hulpvrager de juiste toetsen op de tablet, computer of smartpho-
ne te laten oplichten waarna hij of zij deze zelf kan intoetsen. Zo leren
hulpvragers speels hoe het systeem werkt. Dit vergroot de acceptatie
en het plezier in het gebruik van zorg op afstand. Hulpvragers die zich
online kunnen redden hebben niet zelden minder intensieve zorg no-
dig. Hun familie/vrienden krijgen betere mogelijkheden om te helpen.
Met vriendelijke groet,
Ruud Bleeker
Directeur Mediapioniers
Mediapioniers B.V.
Samen de zorg dragen.
26
Pure eenvoud in beeldzorgMOBILÉA
HuisartsZiekenhuis FysiotherapieDementie LogopedieGehandicaptenzorgOuderenzorg Mantelzorg
27
BEELDZORG 2.0. DE NIEUWE GENERATIE IN BEELDBELLEN.
Beeldzorg 2.0 is een beeldbel oplossing die verder gaat dan traditioneel
beeldbellen. Zorgaanbieders, cliënten en verwanten kunnen op een
eenvoudige manier met elkaar beeldbellen en informatie uitwisselen,
ongeacht het type device dat ze gebruiken.
Ronald de Vries,
Directeur zorgplatform Mobiléa
pROjECTpARTNER ZORGpLATFORM MOBILéA
1. Beeldbellen & chattenBeeldzorg 2.0 gaat verder dan een 1:1 beeldbelgesprek. Zorgaanbieders, cliënten, mantelzorgers en verwanten kunnen op een eenvoudige manier met elkaar beeldbellen en informatie uitwisselen, ongeacht het type device dat ze gebruiken. Mensen worden niet gedwongen nieuwe dure hardware aan te schaffen.
2. Schermsturing & -overnameNaast zorg op afstand, kunt u uw cliënten helpen de applicatie te leren gebruiken door ze stap voor stap „virtueel” aan de hand mee te nemen. Hierdoor wordt de acceptatie en het plezier in het gebruiken van beeldbellen enorm vergroot wat bijdraagt aan de zelfredzaamheid van de doelgroep en efficiëntere zorgverlening.
3. Centrale agendaMet de centrale agenda kan de gehele zorgdriehoek onderling kostenefficiënt samenwerken in de zorg rondom de cliënt met een gecoördineerde planning en reminders. De cliënt kan worden ondersteund met bijvoorbeeld een dagstructuur, medicatie controle en geheugensteuntjes.
Samen de zorg dragen.
28
29
Alliade is een grote zorggroep met verschillende dochters waarin zeer
uiteenlopende zorg verleend wordt. Zo zijn daar Talant en Meriant, de
stichtingen waarin respectievelijk verstandelijke gehandicaptenzorg en
ouderenzorg geleverd wordt. Reik de stichting die voorziet in behan-
delzorg voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Maar ook
BV’s voor ouderenpsychiatrie, ambulante zorg voor LVB en thuiszorg.
Al deze zorgvormen hebben in ieder geval 1 ding gemeen: er is sprake
van verregaande extramuralisatie en zorg op afstand krijgt een steeds
belangrijker plaats. Vandaar dat Alliade zijn eigen Zorgcentrale heeft
van waaruit de inzet van zorgtechnologie en ondersteuning op afstand
plaatsvindt.
Omdat doorontwikkeling van het aanbod, aansluitend bij de nieuwe
zorgvraag die ontstaat, noodzakelijk was hebben we gezocht naar een
nieuw aanbod van beeldzorg, dat doorontwikkeld kan worden naar
een breder aanbod van ondersteuning op afstand. Veiligheid, mobiliteit
en flexibiliteit waren de voorwaarden voor het systeem.
We hebben onderzoek gedaan naar het meest passende systeem.
Daarin hebben we de cliënten nauw betrokken. Uiteindelijk is Mobiléa
door hen als meest plezierige systeem gekozen. Binnen Fryslân Fernijt
zijn we een pilot met het systeem aangegaan. prachtig vonden de
cliënten dat. Het is overzichtelijk, betrouwbaar, je kunt met meerdere
mensen tegelijk bellen (digitaal in combinatie met analoog!) en cliënten
bij het werken op de computer ondersteunen op afstand. Niet door
beeldschermovername, maar door het oplichten van de betreffende
knoppen. De handelingen worden ook opgeslagen in het geheugen van
het systeem, zodat dit steeds weer opgeroepen kan worden. En (ook
niet onbelangrijk) er zitten spelletjes in.
Met dit systeem willen we bij Alliade doorontwikkelen naar een situatie
waarbij jong en oud zich maximaal ondersteund voelen, zonder dat zij
zich daarbij aangetast voelen in hun privacy.
Contact wanneer de cliënt dat wil, contact wanneer de cliënt dat nodig
heeft. Onderling contact faciliterend met steunsysteem en medecliën-
ten om eenzaamheid te voorkomen, maar ook toezicht en interven-
tie mogelijkheden om de veiligheid van cliënten zoveel mogelijk te
garanderen.
Veiligheid en eenzaamheid, de belangrijkste zorgvragen van de
toekomst. Op afstand geregeld met minimale zorginzet en maximaal
resultaat, helemaal op maat.
Mieke Draijer,
Directeur Medische Zaken Zorggroep Alliade
pROjECTpARTNER ZORGGROEp ALLIADE
Samen de zorg dragen.
30
Eline Raap (Fysiotherapie)
‘Ik vond het leuk om met
verschillende mensen, met
verschillende achtergronden
samen te werken en het resultaat
bestaat dan ook uit aspecten van
al deze achtergronden.’
Seline van Keulen
(Toegepaste Psychologie)
‘Door de verrassende en
enthousiaste samenwerking met
verschillende achtergronden
kwam een innovatief, integraal en
ontzettend leuk project tot stand’
Eline van der Meer
(International Lifestyle Studies)
‘Dat we met onze creativiteit als
groep de kwaliteit van leven van
ouderen konden bevorderen
maakte het project zeker een
uitdaging.’
31
Vanuit het lectoraat New Business & ICT heeft de Hanzehogeschool
bijgedragen aan het project Samen de Zorg Dragen. Daarin beogen
we om mensen te ondersteunen (met behulp van ICT) om optimaal
zelfstandig te kunnen wonen. Dat betekent dat we dienen in te spelen
op hun persoonlijke situatie met als doel een zo hoog mogelijke
kwaliteit van leven. Het lectoraat wil daarin graag een brugfunctie
vervullen tussen ICT’ers en ondernemers. In het geval van Samen
de Zorg Dragen tussen ICT, de zorg, docenten, studenten en onze
doelgroep van ouderen en verstandelijk beperkte mensen. Door deze
aanpak van onderzoek, onderwijs en ondernemingen willen we zoveel
mogelijk kruisbestuiving mogelijk maken.
Onderzoek door studenten
In het eerste half jaar van het project hebben Human Technology
studenten onderzoek gedaan naar schermsturing. Dit hebben ze
vertaald in een concept voor schermsturing en een geheugensteun. In
de tweede fase van het project is door Software Engineering studenten
een werkende demonstrator gemaakt. Deze demonstrator is door Hu-
man Technology studenten met de doelgroep getest en verbeterd. Zij
deden dit onderzoek in het Hilab. HiLab is een innovatiewerkplaats
waar studenten en docent-onderzoekers samenwerken, waardoor
kenniscreatie en zo mogelijk innovatie plaatsvindt.
Daarnaast hebben studenten die de Healthy Ageing minor volgen de
implementatie van eHealth en beeldbellen onderzocht. In een ander
onderzoek hebben studenten een spel ontworpen om interactie en
beweging te stimuleren. De minor Healthy Ageing is multidisciplinair:
studenten van verschillende opleidingen werken samen aan Healthy
Ageing opdrachten. Zo denken studenten vanuit zorgopleidingen ook
mee over technische innovatie en vice versa.
Wat hebben we bijgedragen aan het project:
• We hebben actief bijgedragen aan de klankbordgroep sessies,
en door middel van presentaties van zowel studenten
als Senior Researcher jantine Bouma;
• Studenten Software Engineering hebben bijgedragen aan het
oplossen van de technische uitdagingen bij het ontwikkelen van
de schermsturing bij Mediapioniers;
• Studenten Human Technology hebben onderzoek gedaan bij de
doelgroepen ouderen en mensen met een verstandelijke beperking
om te begrijpen welke functionaliteiten de schermsturing zou
moeten hebben. Uit dit onderzoek zijn verschillende aanbevelingen
gekomen die door Mediapioniers zijn overgenomen;
• Studenten van de minor Healthy Ageing hebben gekeken naar de
implementatie van beeldbellen in de zorg;
• Studenten van Software engineering hebben een demonstrator
ontwikkeld waardoor we in staat zijn beter bij de doelgroep te
testen. Ook kan de demonstrator gemakkelijk aangepast worden;
• Studenten van Human Technology hebben hiervoor het concept
ontwikkeld en deze later bij gebruikers getest;
• Studenten van Human Technology hebben een demonstrator
voor sociale ondersteuning gemaakt en getest;
• Studenten van de minor Healthy Ageing hebben een spel ontwikkeld
om sociale interactie en beweging te stimuleren;
• Docenten hebben bijgedragen aan dit project door studenten te
coachen en mee te denken over nieuwe manieren van onderzoek
om technologische innovaties in de zorg mogelijk te maken;
• De studenten hebben workshops over scrum, het ontwerpen van
persona’s, serious games, etc. gekregen;
• Er is onderzoek gedaan naar nieuwe zorg en services voor mensen
die zelfredzaam willen blijven;
• Er is onderzoek gedaan door docenten naar een programma
waardoor het gemakkelijker wordt de software te personaliseren
voor de diverse (heel verschillende) gebruikers, hiervoor is ook een
klein onderzoek gedaan bij de zorgpartijen van dit project.
pROjECTpARTNER HANZE HOGESCHOOL GRONINGEN
Samen de zorg dragen.
32
33
Connecting Hands biedt ambulante hulpverlening aan kinderen, jong
volwassenen, volwassenen en systemen die problemen ervaren op
psychisch, verstandelijk, opvoedkundig, sociaal of maatschappelijk
gebied. Ook biedt Connecting Hands Begeleid Wonen in een
beschermde woonomgeving aan jong volwassenen, volwassenen en
systemen met psychische of psychosociale problemen en/of een
verstandelijke beperking, zaterdagopvang en eerstelijns behandeling.
Wij werken vanuit de presentiebenadering; wij zijn er voor onze
cliënten, staan naast hen, hebben een open houding en werken vanuit
betrokkenheid. Connecting Hands ziet elke cliënt als een uniek
persoon die zowel kwaliteiten als uitdagingen kent. Bij vraagstukken
heeft iedere cliënt recht op ondersteuning die aansluit op de persoon en
situatie. Connecting Hands staat daarmee voor zorg van mens tot mens.
Belangrijke uitgangspunten zijn: vertrouwen creëren, haalbare doelen
stellen, positief bekrachtigen en blijven meebewegen. Dat vraagt naast
professioneel vakmanschap ook creativiteit, praktische wijsheid en de
kracht om daadwerkelijk verbinding te maken met anderen.
De situatie en problematiek van de cliënt geeft richting aan de locatie
waar wij zorg bieden. Dit is meestal in de thuissituatie maar kan
bijvoorbeeld ook op kantoor of op school. Wij bieden ook telefonische
ondersteuning. Bereikbaar zijn voor onze cliënten is belangrijk, dus óók
buiten de afgesproken begeleidingsmomenten. Voor cliënten kunnen de
kosten van een telefoongesprek een obstakel zijn. De vraag of wij ook
kunnen beeldbellen via internet wordt ons steeds vaker gesteld.
Als organisatie stellen wij ons ten doel de zorgvraag van de cliënt
optimaal te kunnen beantwoorden. Door middel van Mobiléa kunnen
cliënten vragen stellen aan hun hulpverleners, wanneer het hen schikt en
vanuit hun eigen veilige omgeving. De mogelijkheid om het netwerk van
de cliënt in een beeldbelgesprek te kunnen betrekken kan effectiviteit
en snelheid genereren in het zorgproces.
Naast de beeldbelfunctie is in dit project ook schermsturing en
schermovername ontwikkeld. Hierdoor kan een hulpverlener de cliënt op
afstand ondersteunen. Zoals bij het zoeken van informatie op internet of
bijvoorbeeld bij het invullen van een digitaal formulier. De stappen die
gezet moeten worden blijven bewaard, zo kan een cliënt een volgende
keer gebruik maken van de opgeslagen informatie en zelfstandig een
aanvraag doen, een digitaal formulier invullen of anders. Zo draagt
Mobiléa bij aan het vergroten van de zelfredzaamheid van de cliënt.
De cliënt kan hierdoor zelf een eigen digitale omgeving creëren en daarbij
aangeven waar hij of zij behoefte aan heeft. Alles in een veilige omgeving
zodat de cliënt optimaal beschermd is.
In de toekomst blijven de zorgvragen van de cliënt centraal staan.
Wij zijn er, in de nabijheid, maar ook veilig met Mobiléa op afstand.
jan Stuve,
Directeur/Bestuurder Connecting Hands
pARTNER CONNECTING HANDS
Samen de zorg dragen.
34
35
Als kleinschalige zorgorganisatie is Comfortzorg blij dat zij betrokken is
bij de ontwikkeling van de innovaties op het zorgplatform van Mobiléa.
Uiteindelijk gaat het bij een innovatie in de zorg ook om het uittesten
en doen in de praktijk. Zowel voor klanten en medewerkers. Want
zij moeten het zelf praktisch ervaren dat beeldschermtechnologie en
Beeldzorg 2.0 van Mobiléa een toegevoegde waarde heeft.
In het begin van het project hebben de betrokken Human Technology
studenten van de Hanze hogeschool aan alle medewerkers van onze
organisatie Comfortzorg een presentatie gegeven van de mogelijk-
heden. Daardoor ging het onderwerp nog meer leven: “Wat zou dit
kunnen betekenen voor onze cliënten? Wat kan wel en wat niet? Wat
betekent dit voor mij als medewerker in de zorg?
Allerlei vragen en afwegingen die aan de orde kwamen.
Inmiddels wordt het resultaat van de technische ontwikkelingen,
Beeldzorg 2.0 van Mobiléa, bij een aantal van onze klanten uitgetest.
Dat is erg leuk en spannend. De eerste enthousiaste reacties zijn al
gegeven. De extra ontwikkelde mogelijkheden zoals het overnemen
van het scherm op afstand om de cliënt te laten zien wat hij/zij moet
doen wordt als heel plezierig beschouwd. Hulp krijgen en toch zelf de
baas blijven!
Het mooie is dat we kunnen kiezen voor een inrichting helemaal op
maat naar de wensen en de mogelijkheden van een cliënt. We kunnen
een koppeling maken met onze planning zodat helder is wie wanneer
komt, met medicatiecontroles, metingen, even via beeldscherm con-
tact hebben met cliënt of mantelzorger en allerlei Apps toevoegen.
Het vervolg is dat we moeten zorgen dat deze toepassingen goed
gebruikt worden, dat medewerkers en klanten hierin de gewenste
ondersteuning krijgen en dat de financiering hiervoor netjes geregeld
wordt. Dat laatste is voor ons belangrijk. Zowel zorgkantoor, zorg-
verzekeraars als gemeenten zullen dit belang wat Comfortzorg betreft
blijvend moeten herkennen en erkennen in de vorm van een passende
financiering.
Dan hebben we een duurzame oplossing die een prachtige bijdrage
levert aan de kwaliteit van leven van mensen die in de thuissituatie
extra zorg en/of ondersteuning nodig hebben.
Hanni van den Broek
Directeur Comfortzorg
pARTNER COMFORTZORG
Samen de zorg dragen.
36
37
Steffies Particuliere Zorg is een kleine zorgorganisatie. Wij bieden zorg
in de thuissituatie. Onze doelgroepen zijn niet alleen ouderen.
In samenwerking met andere organisaties bieden wij ook zorg aan
mensen met niet-aangeboren hersenletsel, mensen met spierziektes,
mensen met een verstandelijke en/of meervoudige beperking en aan
mensen met dementie. Wij werken kleinschalig in compacte vaste
teams. Ons credo is: zo veel mogelijk zorg bieden uit één hand, wij
noemen dat het Total Care System.
Naast deskundigheid en het professioneel uitvoeren
van de benodigde zorg, staan de wensen en belangen
van de zorgvrager centraal.
Wij nemen hen mee bij het plannen van adequate zorg. Adequate zorg
houdt in dat de noodzakelijke zorg afgestemd wordt met wensen,
behoeften en zelfzorg momenten van de cliënt. Daarbij is het
stimuleren van zelfredzaamheid en het vergroten ervan zeer belangrijk.
Voor het vergroten van de zelfredzaamheid biedt Mobiléa een
uitstekende basis. Mobiléa is een zorgplatform, dat zich richt op
beeldbellen en zorg op afstand. De mogelijkheid tot schermsturing en
schermovername is een belangrijke innovatie die het systeem biedt.
Met name de schermsturing, die optische signalen geeft, zodat de
cliënt kan zien, wat hij/zij moet doen en daardoor zelf kan leren, hoe
hij/zij de pc of een programma of een bepaalde knop moet gebruiken.
Dit vergroot de zelfredzaamheid van de cliënt concreet.
Beeldbellen biedt ons de mogelijkheid contact met de cliënt te hebben
en toch ook afstand te houden. Bovendien kan de cliënt een eigen
veilige digitale omgeving creëren en in deze omgeving zijn/haar sociaal
netwerk realiseren. Deze mogelijkheid geeft een veilig gevoel voor de
cliënt en ontlast ook de mantelzorger.
In de pilotfase, waar Steffies Particuliere Zorg eveneens bij
betrokken was, is over de mogelijkheid van het beeldbellen al
enthousiast gereageerd. Cliënten willen heel graag gebruik maken
van Mobiléa. Als Steffies Particuliere Zorg zijn wij trots en blij, dat wij
betrokken zijn bij de ontwikkeling van Mobiléa.
In de toekomst zullen naast zelfredzaamheid ook onderwerpen als
eenzaamheid en veiligheid een steeds grotere rol gaan spelen in de
zorgverlening en gaan wij over van een probleemgerichte
zorgverlening naar resultaatgerichte en integrale zorgverlening.
Mobilea biedt een uitstekende mogelijkheid om op de
toekomstige problematiek in te spelen:
op maat, dichtbij en met afstand.
Steffi Schijveschuurder
Directeur Steffies Particuliere Zorg B.V.
pARTNER STEFFIES pARTICULIERE ZORG
Samen de zorg dragen.
38
39
Zorg op afstand kan spanning bij de mantelzorger verlichten.
Voor Mobiléa heeft Zorgbelang Fryslân in het kader van het project
Fryslân Fernijt twee keer met mantelzorgers en verwanten om tafel
gezeten om wensen en behoeften in kaart te brengen over beeldbellen
en zorg op afstand. De mantelzorgers en verwanten zijn namelijk een
belangrijke schakel voor het slagen van deze vorm van ondersteuning.
In die gevallen waarbij de cliënt moeite heeft met deze ontwikkelingen
kan ze laagdrempelige ondersteuning en hulp bieden door gebruik te
maken van schermsturing en/of schermovername.
Vanuit eigen ervaring geven mantelzorgers aan dat er altijd een
bepaalde spanning bij hen zit. Ze willen graag dat alles goed gaat met
degene voor wie ze mantelzorger zijn. Dus is het van belang dat daar
in het systeem rekening mee wordt gehouden.
Wat vindt de doelgroep belangrijk
als het gaat om beeldbellen en zorg op afstand?
Het belangrijkste bij het beeldbellen voor de mantelzorger is, dat
degene die belt de ander kan zien zoals hij is. Zo kan de mantelzorger
goed inschatten of er hulp noodzakelijk is of niet. Daarnaast is een
overzichtelijk scherm, bedieningsgemak en het kunnen instellen van
het systeem naar individuele behoeften van belang.
Wat mantelzorgers fijn vinden bij schermsturing is dat de cliënt baas
blijft over zijn eigen systeem. Hij/zij wordt door het systeem geleid,
zonder dat het om ‘bemoeizorg’ gaat. Het gaat om het leermoment
voor de cliënt, zodat deze het de volgende keer zelf kan doen en de
mantelzorger niet meer hoeft te ondersteunen. Wat bij schermsturing
belangrijk wordt gevonden is dat de cliënt duidelijk ziet, door kleur en
beweging, om welke knop het gaat die ingedrukt moet worden.
Tenslotte worden een heldere instructie en makkelijke zoekfunctie
door bijna alle mantelzorgers genoemd.
Tijdens de focusgroepen is ook het vraagstuk van de regiehouder aan
bod gekomen. Hierbij geven mantelzorgers aan dat in de meest ideale
variant de cliënt zelf regiehouder is binnen het systeem en niet de
zorgaanbieder. Daarbij is ook het waarborgen van de privacy
belangrijk. Binnen het systeem geeft de cliënt aan wie wat mag inzien
en of er een groepsgesprek plaats vindt met hulpverlener en/of
mantelzorger.
Vanuit de mantelzorgers is heel enthousiast gereageerd nadat de
nieuwigheid er af was en de bekendheid met het systeem groter werd.
Belangrijk is dat mensen al bekend zijn met het systeem voordat zorg
noodzakelijk wordt. De mantelzorgers vinden dat gemeenten en
zorgverzekeraars verantwoordelijk zijn voor het uitrollen. De kosten
mogen geen belemmering zijn. Voor de functionaliteit is men graag
bereid te betalen. Zeker als dit op de persoonlijke wensen wordt
afgestemd. Voorstel vanuit de focusgroepen is dan ook om een pilot te
starten bij één of meerdere wijk- en gebiedsteams en te kijken of het
preventief werkt.
Conclusie is dat er zeker een groep mantelzorgers en verwanten zit
te wachten om dit systeem in gebruik te nemen, ingericht voor het
individu en voor iedereen toegankelijk en betaalbaar.
Henriette Bleumink
Belangenbehartiger Zorgbelang Fryslân
pROjECT BETROkkENE ZORGBELANG FRYSLâN
Samen de zorg dragen.
40
41
Taal is bepalend voor het welbevinden
Taal is bepalend voor het welbevinden van zorgvragers. Voel ik me
thuis, voelt het vertrouwd, ben ik op m’n gemak? Dat is belangrijk voor
mensen. En dat gevoel, zo blijkt uit onderzoek, hangt samen met de
taal die gesproken wordt door verzorgenden.
Taal bepaalt de afstand tussen verzorgende en zorgvrager. Een goed
contact en een goede relatie met de zorgvrager hangen nauw samen
met de kwaliteit van zorg die geboden wordt. Het gebruik van taal
bepaalt de afstand tussen verzorgende en zorgvrager. Het gebruik van
de moedertaal verkleint die afstand en het moeten spreken van de
standaardtaal maakt die afstand juist groter.
Dat wie doe sa werkt samen met zorgaanbieders om zorgvragers te
stimuleren de eigen taal te gebruiken in zorgsituaties. Dit kan onder
andere door de betreffende taal zichtbaar te maken op de zorglocatie,
het aanbieden van workshops aan de verzorgenden en vertalen van aan
zorg gerelateerde producten. De vertaalwerkzaamheden voor Mobileá
sluiten dan ook naadloos aan bij de ambitie van de Afûk om het gebruik
van moedertaal in de zorg te stimuleren.
Dat wie doe sa
Dat wie doe sa biedt veel materialen uit het verleden die geschikt zijn
voor reminiscentie: verhalen, muziek, video’s, enzovoorts. Het aanbod
bestaat uit herkenbaar materiaal afkomstig uit de Friese regio en in de
taal van de regio.
Herkenbare locaties, situaties en handelingen die in beeld worden
gebracht met authentiek materiaal zijn interessant voor een ieder die
belangstelling voor het verleden heeft, maar met name voor ouderen
en hun kinderen en kleinkinderen. Aan de hand van het aangeboden
materiaal kunnen zij bewust herinneringen ophalen en samen in ge-
sprek gaan over het verleden.
Het materiaal dat Dat wie doe sa aanbiedt is niet alleen geschikt voor
particulieren, maar ook voor professionals in de zorg. Zo is het voor
bijvoorbeeld dementerenden positief om te vertellen over hun leven.
Zij worden zich zo bewust van de eigen identiteit en de eigen ervarin-
gen en prestaties uit het verleden. Dit draagt bij aan het zelfvertrou-
wen en de eigenwaarde van de persoon in kwestie.
Dat wie doe sa biedt materiaal dat voor zowel individueel gebruik als
voor groepsactiviteiten geschikt is.
www.taalvoordezorg.nl
www.datwiedoesa.nl
www.afuk.frl
De moaiste mominten fan doe biede hâldfêst foar de takomst.
AFûk, DE pARTNER VOOR DE FRIESTALIGE VERSIE VAN MOBILéA
Samen de zorg dragen.
42
Onze dank gaat uit naar alle mensen die ons geïnspireerd hebben, hebben meegewerkt, betrokkenheid hebben getoond en
daarmee dit project tot een succesvol resultaat hebben gebracht. Met name willen we noemen Ronald de Vries van Mobiléa BV,
judith Swart Ranshuysen Beleidsadviseur Zorgeconomie/Healthy ageing, medewerkers van de SNN, het lectoraat New Business
& ICT van de Hanzehogeschool Groningen waarbij student johan Mast met kunde en inzet tot heel mooie resultaten kwam,
mijn eigen collega’s, Henriëtte Bleumink van Zorgbelang en natuurlijk onze mooie provincie Fryslân.
Daarnaast zijn we onze speciale dank verschuldigd aan Mieke Draijer Directeur Medische Zaken Alliade. Haar geloof in ons
innovatieve denken met betrekking tot de zorg is van essentieel belang geweest om te staan waar we nu staan.
Zij legde hiermee de basis voor het Fryslân Fernijt project
‘Samen de zorg dragen’
De toekomst zien we vol vertrouwen tegemoet. Vrijwel elke zorgorganisatie begrijpt dat er vernieuwd moet worden.
Vele zorgorganisaties tonen interesse voor onze innovaties en de doordachte toekomstbestendige ontwikkelroute. Nieuwe
onderzoeken met studenten en TNO gericht op serious gaming, voeding, alarmering en dementie lopen reeds. praktijkgerichte
co-creatie trajecten met diverse zorgorganisaties voor innovatieve functionaliteit worden de komende periode opgestart.
Ruud Bleeker, directeur Mediapioniers BV.
Sneek, september 2016.
DANkWOORD EN TOEkOMSTVISIE
Handleiding voor projectindieners
Deze subsidieregeling wordt mogelijk gemaakt door het ministerie van Economische Zaken, SNN en de provincie Fryslân
HET pROjECT ‘SAMEN DE ZORG DRAGEN IS MEDE MOGELIjk GEMAAkT DOOR:
Mediapioniers B.V.
Mediapioniers BV:
Hemdijk 10, 8601 XH Sneek
www.mediapioniers.nl
Meer informatie over zorgplatform Mobiléa:
www.mobilea.nl