de ontwikkeling van het psychoanalytisch referentiekader: de zelfpsychologie
TRANSCRIPT
De ontwikkeling van het De ontwikkeling van het psychoanalytisch psychoanalytisch referentiekader:referentiekader:
De ZelfpsychologieDe Zelfpsychologie
Wat?Wat?
Analytische concepten Analytische concepten ZelfZelf en en NarcismeNarcisme worden uitgewerkt:worden uitgewerkt:
1.1. ZelfZelf: problematiek niet verklaren d.m.v. (afweer : problematiek niet verklaren d.m.v. (afweer van) van) driftendriften MAAR d.m.v. een MAAR d.m.v. een zwakzwak of soms of soms defect Zelfdefect Zelf
2.2. NarcismeNarcisme: niet als : niet als noodzakelijkenoodzakelijke tussenfasetussenfase in in ontwikkelingslijn (auto-erotiekontwikkelingslijn (auto-erotiek→ narcisme → → narcisme → objectliefde) MAAR als objectliefde) MAAR als gescheiden gescheiden ontwikkelingslijnontwikkelingslijn (2 onafh. ontwikkelingen) (2 onafh. ontwikkelingen)
Ontwikkelingslijn narcisme Ontwikkelingslijn narcisme
ObjectliefdeObjectliefde
Primair narcismePrimair narcisme Grandioos Grandioos
ZelfZelf
Geïdealiseerd Geïdealiseerd OuderobjectOuderobject
Zelfobject (1)Zelfobject (1)
Term om stoornissen in zelfgevoel duidelijk te Term om stoornissen in zelfgevoel duidelijk te kunnen begrijpen.kunnen begrijpen.
Zelfobject = Zelfobject = objecten/personenobjecten/personen die door het kind die door het kind gebruikt worden gebruikt worden in dienst van het Zelfin dienst van het Zelf OF beleefd OF beleefd worden worden als deel van het Zelf.als deel van het Zelf.
Zelfobject (2)Zelfobject (2)
2 soorten Zelfobjecten:2 soorten Zelfobjecten:1.1. De archaïsche ZelfobjectenDe archaïsche Zelfobjecten die bij de normale die bij de normale
ontwikkeling in de vroege kindertijd horenontwikkeling in de vroege kindertijd horen
2.2. De rijpere ZelfobjectenDe rijpere Zelfobjecten die iedereen nodig heeft voor het die iedereen nodig heeft voor het psychisch welbevinden:psychisch welbevinden:
a.a. Personen die iemands behoefte aan grootheid en perfectie Personen die iemands behoefte aan grootheid en perfectie bevestigenbevestigen (spiegeloverdracht; grandioze Zelf) (spiegeloverdracht; grandioze Zelf)
b.b. Personen waar het kind tegen op kan zien als almachtig en Personen waar het kind tegen op kan zien als almachtig en onfeilbaaronfeilbaar (idealiserende overdracht; geïdealiseerde ouderobject) (idealiserende overdracht; geïdealiseerde ouderobject)
c.c. Personen met wie het kind zich als gelijke kan ervaren Personen met wie het kind zich als gelijke kan ervaren (Alterego)(Alterego)
Zelfobject (3)Zelfobject (3)
Dus 3 Zelfobjecten:Dus 3 Zelfobjecten:
ZELFOBJECTENZELFOBJECTEN
Spiegelende zelfobjectenSpiegelende zelfobjecten:: grandioze Zelfgrandioze Zelf
Geïdealiseerd zelfobjectGeïdealiseerd zelfobject::geïdealiseerde geïdealiseerde ouderobjectenouderobjecten
Alterego Alterego (twinship)(twinship)
De schuldige en tragische mensDe schuldige en tragische mens
PsychoanalysePsychoanalyse → intrapsychisch → intrapsychisch conflictconflict..ZelfpsychologieZelfpsychologie → → tekorttekort (aan spiegeling en (aan spiegeling en geïdealiseerd ouderobject).geïdealiseerd ouderobject).
Afweerstructuren bedekken de tekorten, vb. splitsing:Afweerstructuren bedekken de tekorten, vb. splitsing:1.1. Verticaal (in goede en slechte objecten)Verticaal (in goede en slechte objecten)2.2. Horizontaal (Horizontaal (~ verdringen)~ verdringen)
Therapie:Therapie: ►EMPATHIE!!! (~►EMPATHIE!!! (~holding, rêverieholding, rêverie))►►Transmuting internalisation (~Transmuting internalisation (~goodgood enough motheringenough mothering))
Ontwikkeling van het Zelf (1)Ontwikkeling van het Zelf (1)
Het Zelf ontwikkelt zich vanuit de interactie van het Het Zelf ontwikkelt zich vanuit de interactie van het kind met zijn Zelfobjecten, door verinnerlijking kind met zijn Zelfobjecten, door verinnerlijking ervan. Dus niet aanwezig van bij de geboorte.ervan. Dus niet aanwezig van bij de geboorte.
Voorwaarden:Voorwaarden: Een rijp en cohesief Zelf van de ouders dat Een rijp en cohesief Zelf van de ouders dat
rekening houdt met de wisselende behoeften van rekening houdt met de wisselende behoeften van het kindhet kind
Falende Zelfobjecten om het kind tot introjecteren Falende Zelfobjecten om het kind tot introjecteren aan te zettenaan te zetten
Ontwikkeling van het Zelf (2)Ontwikkeling van het Zelf (2)
Er kunnen twee dingen gebeuren:Er kunnen twee dingen gebeuren:
Adequaat verloopAdequaat verloop Niet adequaat verloopNiet adequaat verloop
Adequaat verloopAdequaat verloop
3 polen in het Zelf:3 polen in het Zelf: Pool van ambitiesPool van ambities: verinnerlijking van de : verinnerlijking van de
Zelfobjecten die de grootheid en perfectie van het Zelfobjecten die de grootheid en perfectie van het kind bevestigenkind bevestigen
Pool van fundamentele idealenPool van fundamentele idealen: verinnerlijking van : verinnerlijking van de geïdealiseerde Zelfobjectende geïdealiseerde Zelfobjecten
Pool van specifieke talenten en vaardighedenPool van specifieke talenten en vaardigheden: ° : ° door spanning tussen ambities en idealendoor spanning tussen ambities en idealen
Niet adequaat verloopNiet adequaat verloop
Grandioze ZelfGrandioze Zelf: : door tekort aan Zelfobjecten die grootheid en door tekort aan Zelfobjecten die grootheid en perfectie bevestigenperfectie bevestigen
Geïdealiseerde ZelfGeïdealiseerde Zelf:: door tekort aan Zelfobjecten die als almachtig en door tekort aan Zelfobjecten die als almachtig en onfeilbaar kunnen gezien wordenonfeilbaar kunnen gezien worden
TwinshipTwinship:: door tekort aan iemand die als gelijke kan ervaren door tekort aan iemand die als gelijke kan ervaren worden worden
Stoornissen van het ZelfStoornissen van het Zelf
PsychosePsychose BorderlineBorderline Narcistische gedragsstoornissenNarcistische gedragsstoornissen Narcistische PHstoornissenNarcistische PHstoornissen
→ → Enkel de 2 laatste groepen d.m.v. psychotherapie op Enkel de 2 laatste groepen d.m.v. psychotherapie op te lossente lossen
Pathologische vormen van het ZelfPathologische vormen van het Zelf
Het ondergestimuleerde ZelfHet ondergestimuleerde Zelf: door voortdurend : door voortdurend gebrek aan stimulerende reacties van de Zelfobjecten.gebrek aan stimulerende reacties van de Zelfobjecten.
Het fragmenterende ZelfHet fragmenterende Zelf: door gebrek aan : door gebrek aan geïntegreerde reacties van de Zelfobjecten.geïntegreerde reacties van de Zelfobjecten.
Het overgestimuleerde ZelfHet overgestimuleerde Zelf: door overdadige/niet : door overdadige/niet faseadequate/niet empatische reacties van de faseadequate/niet empatische reacties van de Zelfobjecten.Zelfobjecten.
Het overbelaste ZelfHet overbelaste Zelf: door geen kans tot : door geen kans tot samensmelting met geïdealiseerd Zelfobject.samensmelting met geïdealiseerd Zelfobject.
GedragspatronenGedragspatronen
O.b.v. de Zelfpathologieën zullen mensen zich O.b.v. de Zelfpathologieën zullen mensen zich op bepaalde manier gedragen:op bepaalde manier gedragen:
Persoonlijkheden die hongeren naar spiegelingPersoonlijkheden die hongeren naar spiegeling Persoonlijkheden die hunkeren naar geïdealiseerde Persoonlijkheden die hunkeren naar geïdealiseerde
objectenobjecten Alterego persoonlijkhedenAlterego persoonlijkheden Naar samensmelting hunkerende persoonlijkhedenNaar samensmelting hunkerende persoonlijkheden Contact vermijdende persoonlijkhedenContact vermijdende persoonlijkheden