de romeinenboa-geschiedenis.weebly.com/uploads/2/5/4/9/25496190/_h4_rome_lln.pdf · - schenkingen...
TRANSCRIPT
DE ROMEINEN
Ontstaan van Rome: §1
* Aeneas en de Trojaanse oorlog – sticht Alba Longa * Mars x Sylvia Rheia = Romulus + Remus * moeder is dochter van Numitor – koning van Alba Longa * Numitor afgezet door zijn broer Amulius * Amulius wil Romulus en Remus laten verdrinken * worden opgevoed door wolvin * doden Amulius en Numitor wordt weer koning * beloning: stichten stad langs de Tiber – 7 heuvelen
ROME * broedermoord
* 117 n.C. grootste uitbreiding RR * grenzen: - natuurlijke grenzen
noord: rivieren zuid: woestijn west: oceaan oost: bergen / Eufraat
- staatkundige grens Eng. – muur van Hadrianus
Rome verovert Italië Rood = Etrusken
* Rome is zwak
* 7e eeuw v.C. Etrusken overheersen Rome
* koninkrijk
* Tarquinius Superbus laatste Etruskische koning van Rome
* Zuid-Italië > Griekse koloniën * Tarente was de belangrijkste * Rome valt aan * hulp van Phyrrus (koning v Epirus) (Phyrrusoverwinning)
272 v.C. Tarente ingenomen 270 v.C. Rhegium ingenomen – Rome baas in Italië
Macht in het Middellandse zeegebied
Carthago is de grootste vijand van Rome gevolg: oorlog! Noemen we de Punische oorlogen
Centrum van de politiek was het: Forum Romanum (van oorsprong een vlakte tussen de heuvels – moerassig)
DE GROEI VAN HET ROMEINSE RIJK
98-117 Trajanus
uitbreiding buiten Italië
REPUBLIEK:
486-387
386-334
333-300
299-290
289-265 264-201
200-133
132-68
KONINGSTIJD: 753-510
67-44 Caesar
KEIZERTIJD (vanaf 27vC):
43-14 nC Augustus
14-37 Tiberius
41-54 Claudius
81-96 Domitianus
Ruzie tussen: Senaat, Magistraten, Volksvergadering
Daardoor meer macht voor legeraanvoerders, omdat: soldaten zijn trouw aan legeraanvoerder ipv consuls
Gevolg: burgeroorlog Winnaar: Julius Caesar (59 vC.)
werd vermoord door Cassius + Brutus in 44 vC.
Octavianus, neef van Caesar, komt aan de macht * doet alsof de republiek blijft bestaan Hoe? zich elk jaar laten benoemen tot Consul * 27 vC. alle macht in handen * titels: - Augustus (= verhevene) - Imperator (= opperbevelhebber van het leger) - Princeps (= voornaamste van de Senaat) * Pax Romana = Romeinse vrede
300 uiteenvallen van het Romeinse rijk: - West Romeinse Rijk – hoofdstad Rome – ten onder in 476 - Oost Romeinse Rijk – hoofdstad Constantinopel – ten onder in 1453
Moord op Ceasar
§2 Romeinse samenleving * boeren stonden in hoog aanzien
- sommigen hadden een eigen stukje grond - sommigen waren in dienst van een gr.gr.bez. - velen dienden als soldaat - ondanks aanzien leefden ze in grote armoede - oplossing: migratie naar de stad
* handelaren stonden niet in hoog aanzien - profiteerden wel van de Pax Romana - goede infrastructuur - introductie van het geld (sestertie)
* patriciërs stonden in hoog aanzien - rijke adel, veel grond - konden senator worden (1 milj. Sestertiën nodig)
* Plebejers (plebs = het volk) stonden niet hoog in aanzien - voornamelijk oud-soldaten - zitting in volksvergadering > besluiten senaat verwerpen - later gekozen worden tot senator en magistraten (1miljoen sestertiën bleef nodig)
* proletariërs stonden laag in aanzien - armen, genoemd vanwege bezit kinderen - wonen in insulae (= huurkazerne) - brood en spelen - verhuren als cliënt
* slaven, aanzien afhankelijk van opleiding
- hoog opgeleid (vaak Grieken) en laag opgeleid - goede en slechte behandeling - slaaf door: krijgsgevangen, geboren, schulden
Hoe onrust in het Romeinse Rijk te voorkomen?
- schenkingen aan het volk: geld, banen, cliënten - brood en spelen:
brood > voedseluitdelingen (gratis) spelen > toneel- en dichtkunst dmv voorstellingen in theaters gladiatorengevechten
Brood en spelen werden ook georganiseerd zodat de keizer en de senatoren populair werden, dus meer aanzien kregen bij het volk
Cultuur §3 * multiculturele samenleving
- verschillen - overeenkomsten: > Romeinse wetten + rechtspraak > Latijn als bestuurstaal > handel
* wetten - plicht: - belasting betalen - gehoorzaamheid als cliënt, soldaat - verandering door consul of keizer - bescherming Romein - vrije mensen, dus bij ruzie rechtszaak / advocaat - geen Romein, dan willekeur machthebbers
* religie - polytheïsme > huisgoden – altaar – ceremonie > tempels - offeren – hiernamaals > priesters - voorspellen toekomst
- staatsgodsdienst > keizer = pontifex maximus > doel: aantonen goddelijke afkomst
- verdraagzaam > eigen goden, mits offeren R. goden > adopteren buitenlandse goden (Grieks, Germaans, Egyptisch)
* Grieken als voorbeeld
Grieks-Romeins / antiek / klassiek
vb. bouwkunst: - Pantheon (Corintische orde / fronton) uitvindingen : beton, koepelbouw religie wetenschap, etc.
Opkomst Christendom §4 63 vC. Judea wordt veroverd
– gaat belasting betalen - woongebied van Joden – monotheïsme
30nC. Jezus van Nazareth > komst messias is voorspelling in Tenach
beetje populair / Christus – veroordeling door Pontius Pilatus 66 nC. misoogst > armoede > geen belasting meer kunnen betalen
keizer niet meer vereren > opstand opstand neergeslagen > diaspora over RR. | meer mensen maken kennis met Christendom populair bij: vrouwen, armen, slaven vanwege gelijkheid
Gevolg? - verboden door keizer
- vervolging
312 nC. keizer Constantijn geeft joden godsdienstvrijheid waarom? Steun van joden bij strijd tegen medekeizer Maxentius
380 nC. keizer Theodosius maakt christendom tot staatsgodsdienst
| wordt later rooms-katholieke kerk * paus * Rome
Germaanse invallen §5
57 vC. Onderwerping Nederland > limes > castra / castellum legioenen hulptroepen noorden: Friezen - opstanden zuiden: Bataven – bondgenoot - geen belasting betalen - hulptroepen leveren - opstand olv Julius Civilis (69 nC.)
allen romaniseren Romeinen nemen Germaanse gebruiken over
1e eeuw nC. Volksverhuizingen
leidt tot verval RR, omdat: - Romeinen willen leger niet meer in - leger krijgt minder geld van keizer/senaat - leger krijgt minder belastinggelden - loyaliteitsprobleem