ĐỀ tÀi: ĐẢng bỘ tỈnh thÁi bÌnh lÃnh ĐẠo phÁt...

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

===========

ĐỒNG THỊ NGỌC HIỀN

ĐẢNG BỘ TỈNH THÁI BÌNH LÃNH ĐẠO

PHÁT TRIỂN KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

TỪ NĂM 1954 ĐẾN NĂM 1965

Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

Mã số: 60.22.0315

LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Mai Hoa

HÀ NỘI - 2014

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, dưới sự

hướng dẫn của PGS.TS Nguyễn Thị Mai Hoa.

Các số liệu, tài liệu trong luận văn là trung thực, bảo đảm tính khách

quan. Các tài liệu tham khảo có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

Hà nội, ngày 20 tháng 11 năm 2014.

Tác giả

Đồng Thị Ngọc Hiền

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc nhất tới

cô giáo hướng dẫn PGS.TS Nguyễn Thị Mai Hoa – Khoa Lịch sử, Đại học

Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội . Cô đã tận tình chỉ

bảo, định hướng cho tôi để tôi có thể hoàn thành luận văn.

Tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ từ các thầy cô trong trường Đại học Khoa

học xã hội và Nhân văn, các thầy cô trong khoa Lịch sử, trong bộ môn lịch sử

Đảng cộng sản Việt Nam- những người đã dạy dỗ, chỉ bảo tôi trong suốt quá

trình học tập.

Tôi cảm ơn cán bộ trung tâm thông tin thư viện Đại học Quốc Gia Hà

Nội, các đồng chí lãnh đạo và cán bộ phòng lưu trữ Tỉnh ủy, thư viện khoa

học tổng hợp tỉnh Thái Bình…đã giúp đỡ tôi trong quá trình tìm và hệ thống

tư liệu cần thiết cho luận văn tốt nghiệp thạc sĩ.

Mặc dù đã cố gắng và nỗ lực, xong trình độ có hạn, luận văn không

tránh khỏi những sai sót. Tác giả rất mong nhận được ý kiến cuả quý thầy cô

và các bạn. Xin chân thành cám ơn!

Tác giả luận văn

Đồng Thị Ngọc Hiền

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU..............................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................................1

2. Tình hình nghiên cứu vấn đề .........................................................................................2

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................................5

4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu .....................................................................................5

5. Cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và nguồn tư liệu .........................................6

6. Đóng góp khoa học của luận văn ..................................................................................6

7. Kết cấu của luận văn .......................................................................................................7

Chƣơng 1: CHỦ TRƢƠNG VÀ SỰ CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH THÁI

BÌNH ĐỐI VỚI KINH TẾ NÔNG NGHIỆP GIAI ĐOẠN 1954 - 1960 ................... 8

1.1. Những yếu tố ảnh hƣởng đến sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Bình

đối với kinh tế nông nghiệp .............................................................................................8

1.1.1. Đặc điểm tự nhiên và kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Bình ..............................8

1.1.2. Tình hình sở hữu ruộng đất và sản xuất nông nghiệp sau ngày hòa

bình lập lại năm 1954...................................................................................................11

1.1.3. Chủ trương của Đảng đối với nông nghiệp Error! Bookmark not defined.

1.2. Đảng bộ tỉnh Thái Bình lãnh đạo kinh tế nông nghiệpError! Bookmark not defined.

1.2.1. Lãnh đạo thực hiện cải cách ruộng đất và khôi phục kinh tế nông

nghiệp (1954-1957) .................................................. Error! Bookmark not defined.

1.2.2. Lãnh đạo hợp tác hóa và phát triển sản xuất nông nghiệp (1958 -1960)Error! Bookmark not defined.

Tiểu kết chƣơng 1 ........................................................ Error! Bookmark not defined.

Chƣơng 2: SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH THÁI BÌNH ĐỐI VỚI

KINH TẾ NÔNG NGHIỆP GIAI ĐOẠN 1961 - 1965Error! Bookmark not defined.

2.1. Kế hoạch năm năm lần thứ nhất và chủ trƣơng đối với kinh tế nông

nghiệp của Đảng bộ tỉnh Thái Bình......................... Error! Bookmark not defined.

2.1.1. Chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế nông nghiệp miền BắcError! Bookmark not defined.

2.1.2. Chủ trương của Đảng bộ tỉnh Thái Bình .... Error! Bookmark not defined.

2.2. Sự chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Bình .......... Error! Bookmark not defined.

2.2.1. Củng cố, mở rộng quy mô và cải tiến quản lý hợp tác xãError! Bookmark not defined.

2.2.2. Xây dựng cơ sở vật chất- kỹ thuật, áp dụng tiến bộ khoa học - kĩ thuậtError! Bookmark not defined.

2.2.3 Phát triển nông nghiệp toàn diện, đẩy mạnh sản xuất lương thựcError! Bookmark not defined.


Chƣơng 3: NHẬN XÉT VÀ KINH NGHIỆM LỊCH SỬError! Bookmark not defined.

3.1. Một số nhận xét .................................................... Error! Bookmark not defined.

3.1.1. Ưu điểm ........................................................... Error! Bookmark not defined.

3.1.2. Hạn chế ........................................................... Error! Bookmark not defined.

3.2. Một số kinh nghiệm ............................................. Error! Bookmark not defined.

3.2.1. Nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trò của sản xuất nông nghiệp, đánh giá

đúng tình hình địa phương để lựa chọn cách thức, bước đi, cách làm phù hợpError! Bookmark not defined.

3.2.2. Chỉ đạo sản xuất nông nghiệp phải cụ thể, có trọng điểm, tổng kết

thực tiễn kịp thời ....................................................... Error! Bookmark not defined.

3.2.3. Có cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển sản xuất và phát huy

tính chủ động, sáng tạo của người nông dân trong sản xuấtError! Bookmark not defined.

3.2.4. Giáo dục cán bộ, đảng viên đầu tàu gương mẫu, biết lắng nghe và tôn

trọng ý kiến của người nông dân ............................ Error! Bookmark not defined.


KẾT LUẬN ................................................................... Error! Bookmark not defined.

TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................12

PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Chữ viết tắt đầy đủ

BCHTW Ban chấp hành Trung ương

CCRĐ cải cách ruộng đất

CNH công nghiệp hóa

CNXH chủ nghĩa xã hội

Ha hécta

HTX hợp tác xã

HĐH hiện đại hóa

KH-KT khoa học - kỹ thuật

KT-XH kinh tế - xã hội

LLSX lực lượng sản xuất

QHSX quan hệ sản xuất

TLSX tư liệu sản xuất

XHCN xã hội chủ nghĩa

VC-KT vật chất-kĩ thuật

Bản đồ tỉnh Thái Bình năm 2014

Bản đồ tỉnh Thái Bình năm 1954

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Nông nghiệp là một trong hai ngành sản xuất chủ yếu của xã hội, góp phần

quan trọng vào xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ. Sản xuất nông nghiệp phát

triển, là cơ sở cho sự phát triển khoa học – kĩ thuật và tác động tích cực tới sự phân

công lao động trong xã hội, bảo đảm an ninh lương thực, góp phần tăng cường tiềm

lực kinh tế, quốc phòng, an ninh.

Lịch sử dân tộc Việt Nam đã chứng minh vấn đề ruộng đất và kinh tế nông

nghiệp giữ một vị trí quan trọng hàng đầu trong các ngành kinh tế. Đặc biệt, trong

cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, điều đó càng có ý nghĩa quan trọng hơn.

Trong những năm 1954-1965, nền kinh tế nông nghiệp miền Bắc không những đã

góp phần trọng yếu trong xây dựng, củng cố hậu phương, đảm bảo đời sống nhân

dân, quân đội, tăng cường tiềm lực kinh tế, tiềm lực quốc phòng, làm cơ sở phát

triển công nghiệp và các ngành kinh tế khác trong nền kinh tế quốc dân mà còn đảm

bảo cung cấp sức người, sức của cho tiền tuyến lớn miền Nam. Những thành tựu về

phát triển kinh tế nông nghiệp giai đoạn này đã tác động trực tiếp đến công cuộc

xây dựng và bảo vệ hậu phương miền Bắc XHCN, ảnh hưởng to lớn đến sự nghiệp

đấu tranh giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.

Thái Bình là một tỉnh nông nghiệp thuộc đồng bằng Bắc Bộ. Đây là vùng đất

phù sa màu mỡ, có điều kiện tự nhiên rất thuận lợi cho phát triển nông nghiệp. Những

năm 1954-1965, thực hiện chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế nông nghiệp,

Thái Bình đã vượt qua khó khăn, thử thách, hoàn thành cuộc CCRĐ, là một trong

những tỉnh đầu tiên của miền Bắc đạt năng suất lúa 5 tấn/ha. Với thắng lợi đó, nông

nghiệp Thái Bình đã góp phần quan trọng trong việc cải thiện đời sống người nông

dân, ổn định nông thôn, xây dựng miền Bắc lớn mạnh, đồng thời làm tròn một cách

xuất sắc vai trò là hậu phương lớn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của

dân tộc. Tuy nhiên, ngoài những thành quả to lớn đã đạt được, mô hình này cũng tồn

tại không ít những bất cập như những địa phương khác như cơ chế quản lý, phân phối

thu nhập…. Do đó, nghiên cứu sự phát triển kinh tế nông nghiệp giai đoạn 1954-1965

2

dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Bình không chỉ góp phần đánh giá một giai

đoạn lịch sử quan trọng ở Thái Bình mà còn ở cả miền Bắc. Hơn nữa, đây là giai

đoạn lịch sử đã qua nhưng những kinh nghiệm trong lãnh đạo xây dựng kinh tế nông

nghiệp vẫn là những kinh nghiệm hết sức quý báu cho Đảng bộ Thái Bình lãnh đạo

phát triển kinh tế trong giai đoạn CNH, HĐH nông nghiệp nông thôn hiện nay.

Vì những lí do đó, tôi chọn đề tài “Đảng bộ tỉnh Thái Bình lãnh đạo phát

triển kinh tế nông nghiệp từ năm 1954 đến năm 1965” làm luận văn thạc sĩ

chuyên ngành Lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam.

2. Tình hình nghiên cứu vấn đề

Nghiên cứu về vấn đề phát triển kinh tế nông nghiệp ở tỉnh Thái Bình từ năm

1954 đến năm 1965 đã có nhiều công trình khoa học đề cập đến với những mức độ

và cách tiếp cận khác nhau. Có thể phân chia thành hai nhóm tư liệu như sau:

Các công trình nghiên cứu chung về nông nghiệp ở Việt Nam

Các tác giả đã đề cập một cách cụ thể ở mức độ khác nhau về chủ trương, sự

lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và quá trình phát triển kinh tế nông nghiệp, thực hiện

chính sách ruộng đất, hợp tác hóa nông nghiệp trong kháng chiến như :

- “Đánh giá đúng những thắng lợi của nhiệm vụ phản phong và những sai

lầm của cải cách ruộng đất” của Văn Phong,Nxb Sự Thật, 1956 ; Trần Phương

(chủ biên) : Cách mạng ruộng đất ở Việt Nam,Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội,

1968; Chử Văn Lâm (Chủ biên): Hợp tác hoá nông nghiệp Việt Nam, lịch sử - vấn

đề - triển vọng,Nxb Sự thật, Hà Nội, 1972 ; Nguyễn Huy: Đưa nông nghiệp từ sản

xuất nhỏ lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa,Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 1983 ;

“45 năm kinh tế Việt Nam” của tác giả Đào Văn Tập,Nxb KHXH, Hà Nội, 1990;

Nguyễn Sinh Cúc, Nguyễn Văn Tiêm: Nửa thế kỷ phát triển nông nghiệp nông

thôn Việt Nam 1945-1995,Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, 1996; Bùi Huy Đáp –

Nguyễn Điền : Nông nghiệp Việt Nam từ cội nguồn đến đổi mới, Nxb Chính trị

quốc gia, Hà Nội, 1996.

- Các bài viết trên tạp chí Nghiên cứu lịch sử như: “Quá trình từng bước

củng cố và hoàn thiện quan hệ sản xuất nông nghiệp ở miền Bắc nước ta”, tác giả

3

Đinh Thu Cúc, số 175 (4/1977); “Quá trình chuyển hợp tác xã sản xuất nông

nghiệp từ bậc thấp lên bậc cao ở miền Bắc Việt Nam”, tác giả Trần Đức Hùng, số

187 (4/1979); “Quan điểm Hồ Chí Minh về phát triển nông nghiệp trong cách mạng

xã hội chủ nghĩa”, tác giả Bùi Đình Phong, số 9 (1998).

- Trên tạp chí Lịch sử Đảng như: “Hồ Chí Minh với HTX nông nghiệp”, tác giả

Trần Thị Minh Châu, số 11(1999); “Kinh nghiệm lãnh đạo của Đảng trên lĩnh vực

nông nghiệp ở miền Bắc những năm 1954-1957”, tác giả Lý Việt Quang, số 3 (2005).

Các công trình nghiên cứu về sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Bình đối

với kinh tế nông nghiệp thời kỳ 1954-1975

-“Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo phát triển kinh tế nông nghiệp từ năm

1961 đến năm 1975”, Luận án tiến sĩ, Nguyễn Mạnh Hùng, Học viện Chính trị - Bộ

quốc phòng, Hà Nội, 2010. Luận án đi sâu vào phân tích đường lối, chính sách của

Đảng trong lãnh đạo phát triển kinh tế nông nghiệp miền Bắc từ 1961-1975; vị trí, vai

trò của kinh tế nông nghiệp trong xây dựng CNXH ở miền Bắc và đúc rút kinh nghiệm,

làm cơ sở vận dụng vào quá trình đổi mới phát triển kinh tế nông nghiệp nói riêng ở

Việt Nam hiện nay. Trên cơ sở đó, trong quá trình nghiên cứu tác giả đã sử dụng làm

tài liệu tham khảo cho luận văn của mình để làm rõ phần chủ trương của Đảng đối với

kinh tế nông nghiệp trong giai đoạn 1961-1965. Tuy nhiên, luận án chưa so sánh và

làm rõ sự khác nhau trong chủ trương của Đảng đối với kinh tế nông nghiệp giai đoạn

1961-1975 có gì khác so với các giai đoạn trước đó như giai đoạn 1954-1960. Với luận

án này, cũng chưa phản ánh rõ thực trạng cụ thể các địa phương ở miền Bắc trong đó

có Thái Bình lúc bấy giờ như thế nào.

-“Đảng bộ Thái Bình lãnh đạo cải cách ruộng đất ở địa phương (1955 -

1957)”, Luận văn thạc sĩ lịch sử của Trần Thị Chinh, Đại học Khoa học xã hội

và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2006. Luận văn đi sâu vào nghiên cứu

quá trình lãnh đạo của Đảng bộ Thái Bình trong CCRĐ và rút ra bài học kinh

nghiệm. Luận văn chưa phản ảnh rõ bức tranh chung về kinh tế nông nghiệp ở

Thái Bình trong giai đoạn 1955-1957, giai đoạn 1958-1960, giai đoạn 1961-1965

4

như thế nào. Luận văn mới chỉ phản ánh được một mặt của kinh tế nông nghiệp

đó là cuộc CCRĐ. Do đó, cần phải có một đề tài làm sáng rõ hơn các mặt của

kinh tế nông nghiệp trong những giai đoạn này để thấy rõ hơn hiệu quả của cuộc

CCRĐ đối với kinh tế nông nghiệp của tỉnh.

-“Đảng bộ tỉnh Thái Bình lãnh đạo xây dựng và phát triển hợp tác hóa nông

nghiệp (1958-1975)”, Luận văn thạc sĩ lịch sử của Phạm Thị Kim Lan, khoa Lịch

sử, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2006 ; nghiên

cứu quá trình lãnh đạo của Đảng bộ Thái Bình xây dựng và phát triển HTX nông

nghiệp, nêu lên những tác động của mô hình này đối với kinh tế nông nghiệp Thái

Bình và vị trí của nó trong giai đoạn cách mạng sôi động 1958-1975. Từ đó, đưa ra

một số nhận xét về mô hình HTX và cơ chế quản lý kinh tế nông nghiệp ở Thái

Bình giai đoạn này.

“Đảng bộ tỉnh Thái Bình lãnh đạo phát triển kinh tế nông nghiệp từ năm

1961 đến năm 1975”, Luận văn thạc sĩ lịch sử của Phan Thị Nhung, khoa Lịch sử,

Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2011 . Luận văn

nghiên cứu sự phát triển nông nghiệp Thái Bình trong giai đoạn 1961-1975, từ đó

đưa ra nhận xét và bài học kinh nghiệm lịch sử giai đoạn này. Luận văn cũng đã đề

cập tới sự phát triển kinh tế nông nghiệp giai đoạn 1961-1965 nhưng mới chỉ dừng

lại mang tính khái quát, chưa nghiên cứu sâu, cũng chưa so sánh và phán ánh được

sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Bình với kinh tế nông nghiệp giai đoạn trước đó.

Như vậy, các công trình nghiên cứu trên đã góp phần làm sáng tỏ nhiều vấn

đề về thời kỳ khôi phục, cải tạo, phát triển nông nghiệp miền Bắc (1954 -1975),

khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng trong xây dựng phát triển kinh tế nói chung

và nông nghiệp nói riêng. Trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá những chủ trương chỉ

đạo về phát triển kinh tế nông nghiệp của Đảng, các tác giả đã rút ra những bài học

kinh nghiệm cần thiết và có những đánh giá xác đáng.

Dù vậy, cho đến nay chưa có một công trình nào đi nghiên cứu mô tả, tổng kết

một cách hệ thống và toàn diện quá trình Đảng bộ tỉnh Thái Bình lãnh đạo phát triển

kinh tế nông nghiệp của tỉnh trong những năm 1954 -1965, trên cả ba vấn đề: hợp tác

5

hoá nông nghiệp, phát triển sản xuất nông nghiệp, xây dựng vật chất – kĩ thuật trong

nông nghiệp. Cho nên, việc nghiên cứu một cách cụ thể nhất sự phát triển kinh tế

nông nghiệp của Thái Bình từ năm 1954 -1965 vẫn là một khoảng trống cần phải

nghiên cứu tìm hiểu và làm rõ để rút ra bài học kinh nghiệm lí luận và thực tiễn.

Tuy nhiên, những kết quả nghiên cứu của các tác giả trên đã cung cấp kiến

thức khái quát về sự lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế nông nghiệp của Đảng ở

miền Bắc và Thái Bình trong những năm 1954-1975. Đó là cơ sở hết sức quan trọng

giúp tôi hoàn thành luận văn.

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu

Luận văn làm rõ đường lối, chủ trương, biện pháp xây dựng, phát triển kinh

tế nông nghiệp của Đảng bộ tỉnh Thái Bình; đồng thời, đánh giá những thành tựu,

hạn chế, nguyên nhân, ý nghĩa lịch sử của sự lãnh đạo của Đảng bộ đối với kinh tế

nông nghiệp; trên cơ sở đó, rút ra một số kinh nghiệm lịch sử có giá trị tham khảo

cho hiện tại.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Làm rõ những yếu tố tác động đến quá trình Đảng bộ tỉnh Thái Bình lãnh

đạo kinh tế nông nghiệp từ năm 1954 đến năm 1965.

- Trình bày có hệ thống về sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Bình về phát

triển kinh tế nông nghiệp trong thời gian trên.

- Đánh giá những thành tựu, hạn chế của quá trình Đảng bộ tỉnh Thái Bình

lãnh đạo kinh tế nông nghiệp, từ đó phân tích, luận giải , đúc rút ra một số kinh

nghiệm lịch sử.

4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu

Nghiên cứu những đường lối, chủ trương, biện pháp, giải pháp mà Đảng bộ

tỉnh Thái Bình đề ra đối với kinh tế nông nghiệp từ năm 1954 đến năm 1965.

4.2. Phạm vi nghiên cứu

- Phạm vi về nội dung: chủ trương và chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Bình về

phát triển kinh tế nông nghiệp.

6

- Phạm vi về thời gian: Từ năm 1954 (năm miền Bắc bước vào cuộc kháng

chiến chống Mỹ cứu nước cũng là lúc Đảng bộ tỉnh Thái Bình lãnh đạo phát triển

kinh tế nông nghiệp phục vụ cho công cuộc xây dựng CNXH ở miền Bắc và làm

nghĩa vụ chi viện cho tiền tuyến miền Nam) đến năm 1965 (Mỹ thực hiện mở rộng

chiến tranh trên toàn miền Bắc).

- Phạm vi về không gian: Tỉnh Thái Bình.

5. Cơ sở lý luận, phƣơng pháp nghiên cứu và nguồn tƣ liệu

5.1. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

Trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin và phương pháp luận sử học,

luận văn sử dụng các phương pháp lịch sử, phương pháp logic và 2 phương pháp

lịch sử – logic. Ngoài ra, luận văn còn sử dụng các phương pháp cơ bản khác của

khoa học lịch sử như phân tích, tổng hợp, đối chiếu, thống kê, so sánh để trình bày

kết quả nghiên cứu, làm rõ nội dung vấn đề nghiên cứu

5.2. Nguồn tư liệu

- Các văn kiện, nghị quyết, chỉ thị, thông tư,…của Đảng Cộng sản Việt Nam

về kinh tế nông nghiệp những năm 1954-1965.

- Các sách chuyên khảo của các tác giả về kinh tế nông nghiệp miền Bắc

trong những năm 1954-1965.

- Các Nghị quyết, chỉ thị, quyết định, kế hoạch, báo cáo về phát triển kinh tế

nông nghiệp trong những năm 1954-1965, được lưu trữ tại Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ

Thái Bình; các báo cáo của Uỷ ban nhân dân, Uỷ ban kiểm tra, Sở nông nghiệp, Chi

cục thống kê Thái Bình về vấn đề phát triển kinh tế nông nghiệp, trong những năm

1954-1965.

6. Đóng góp khoa học của luận văn

- Trình bày có hệ thống và làm rõ đường lối, chủ trương của Đảng bộ Thái

Bình trong phát triển kinh tế nông nghiệp những năm 1954-1965.

- Bước đầu nêu lên những đánh giá, nhận xét có cơ sở khoa học về thành tựu,

hạn chế và rút ra một số kinh nghiệm chủ yếu từ quá trình Đảng bộ tỉnh Thái Bình

lãnh đạo kinh tế nông nghiệp giai đoạn 1954-1965.

7

- Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu nghiên cứu hoặc phục vụ công tác

giảng dạy cho những vấn đề có liên quan.

7. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn gồm 3

chương:

Chƣơng 1: Chủ trương và sự chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Bình đối với

kinh tế nông nghiệp giai đoạn 1954 - 1960.

Chƣơng 2: Sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Bình đối với kinh tế nông

nghiệp giai đoạn 1961 - 1965

Chƣơng 3: Một số nhận xét và kinh nghiệm lịch sử

8

Chƣơng 1

CHỦ TRƢƠNG VÀ SỰ CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH THÁI BÌNH

ĐỐI VỚI KINH TẾ NÔNG NGHIỆP GIAI ĐOẠN 1954 - 1960

1.1. Những yếu tố ảnh hƣởng đến sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thái Bình đối

với kinh tế nông nghiệp

1.1.1. Đặc điểm tự nhiên và kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Bình

* Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên

Thái Bình là một tỉnh ven biển thuộc lưu vực sông Hồng. Diện tích tự nhiên

1.546 km2 (năm 2003) [90, tr.15], đất nông nghiệp có 107.930 ha, trong đó có 98.406

ha canh tác chiếm 91,1% so với đất nông nghiệp của tỉnh và chiếm khoảng 5 % đất

nông nghiệp của miền Bắc [60, tr.2]. Phía Bắc và Tây Bắc giáp các tỉnh: Hưng Yên,

Hải Dương và Hải Phòng. Phía Tây và Nam giáp tỉnh Nam Định. Phía Đông giáp

Vịnh Bắc Bộ. Đất đai Thái Bình được bao bọc xung quanh bởi sông Hồng, sông Hóa,

sông Luộc và biển Đông. Bờ biển dài 54 km với 3 cửa sông lớn đổ ra là: cửa sông

Thái Bình, cửa sông Trà Lý và cửa Ba Lạt của sông Hồng. Với vị trí địa lý này, Thái

Bình được đánh giá như một hòn đảo nhỏ nằm giữa lòng sông [61, tr.14-15].

Địa hình Thái Bình tương đối bằng phẳng, là một tỉnh duy nhất không có đồi

núi. Năm 1954, Thái Bình gồm các huyện: Hưng Nhân, Quỳnh Côi, Phụ Dực,

Duyên Hà, Tiên Hưng, Đông Quan, Thư Trì, Thị Xã, Vũ Tiên, Kiến Xương, Tiền

Hải, Thái Ninh, Thụy Anh. Ngày nay, địa hình Thái Bình chia thành 2 phần nghiêng

theo hướng Tây Bắc- Đông Nam: khu Bắc gồm các huyện: Hưng Hà, Quỳnh Phụ,

Đông Hưng, Thái Thụy và khu Nam gồm Thành Phố Thái Bình, huyện Vũ Thư,

huyện Kiến Xương, huyện Tiền Hải. Phía ven biển đất cao lên từng dải hướng Đông

Bắc – Tây Nam, đặc biệt có nhiều quãng cửa Trà Lý tới cửa Ba Lạt dân cư đến đây

sinh sống dần quần tụ thành các làng.

Về địa chất, đất đai Thái Bình phì nhiêu, màu mỡ, tươi tốt do được bồi tụ bởi

hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình. Ngoài diện tích đất cấy lúa, đất đai Thái

Bình thích hợp cho phát triển các loại cây thực phẩm và cây công nghiệp ngắn

ngày, cây ăn quả nhiệt đới, hoa quả, cây cảnh…

9

Thái Bình nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa. Thái Bình có 3 thủy vực khác

nhau: vùng nước mặn, vùng nước lợ, vùng nước ngọt, với nhiều khả năng khai thác

và nuôi trồng thủy sản. Các triền cỏ ven đê, ven sông và hệ thống kênh mương ao

hồ rộng khắp là điều kiện để phát triển chăn nuôi trâu, bò, lợn, gà, vịt, cá…

Bên cạnh những thuận lợi căn bản trên, việc phát triển kinh tế nông nghiệp

của tỉnh cũng có những khó khăn, phức tạp nhất định.

Thái Bình có khoảng 50 km bờ biển - đây là mối hiểm họa của tự nhiên luôn

thường trực đe dọa tính mạng, tài sản của cộng đồng dân cư (bão, thủy triều dâng

cao, lốc xoáy…). Tác động bất lợi của tự nhiên gây ra ngập lụt, vỡ đê, nước mặn

xâm nhập sâu vào đất liền gây thiệt hại mùa màng, nhà cửa, thậm chí cả sinh mạng

con người. Sông ngòi tuy nhiều nhưng quanh co và bị bồi lắng. Mặt khác, việc tiêu

nước, tưới nước chịu ảnh hưởng của nước thủy triều lên, xuống từng mùa. Lượng

mưa giữa các mùa trong năm chênh lệch nhau khá lớn. Hàng năm, đến mùa mưa lũ

nếu giải quyết tốt vấn đề thủy lợi cung cấp một lượng phù sa lớn để tưới tiêu cho

cây trồng. Ngược lại, giải quyết không tốt cả cánh đồng sẽ ngập trong nước và mất

trắng. Sâu bệnh cũng thường phát sinh, phát triển quanh năm, phá hoại mùa màng.

Diện tích đất chua mặn khá lớn, nhất là hai huyện ven biển Thái Thụy và Tiền Hải.

Có nhiều cánh đồng trước kia là những bãi sú, vẹt, với tầng đất màu mỏng, khi nắng

nhiều chua mặn bốc lên gây khó khăn cho canh tác. Tài nguyên khoáng sản rất ít,

không thuận lợi cho việc phát triển các ngành công nghiệp. Do đất chật, người đông

nên không có bãi chăn nuôi trâu bò, sinh sản, sức kéo quá thiếu, chăn nuôi gia súc,

gia cầm khó phát triển.

Nhìn khái quát có thể thấy, vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên Thái Bình phù

hợp cho phát triển nông nghiệp trồng lúa nước. Các hiện tượng thời tiết hàng năm

có ảnh hưởng lớn, trực tiếp đến đời sống của người nông dân. Do đó, Đảng bộ và

nhân dân tỉnh Thái Bình luôn nhận thức rõ điều đó, chủ động tìm ra những giải

pháp tận dụng lợi thế để phát triển kinh tế - xã hội nói chung và phát triển kinh tế

nông nghiệp nói riêng.

10

* Đặc điểm kinh tế - chính trị, xã hội

Thái Bình là tỉnh bằng phẳng, phù sa màu mỡ nên thích hợp với nghề nông

trồng lúa nước. Giá trị tổng sản lượng nông nghiệp chiếm trên 90% tổng giá trị sản

lượng chung của tỉnh, hơn 90% dân số trong tỉnh sống bằng nghề nông. Do đó

ngành kinh tế chủ yếu của tỉnh là nông nghiệp, phải không ngừng phát triển nông

nghiệp, coi đây là một trong những phương tiện chính để phát triển các ngành kinh

tế quốc dân khác.

Về tiểu thủ công nghiệp, ở Thái Bình có phát triển một số nghề thủ công như

nghề làm hàng xáo, nghề kéo sợi, nghề dệt vải, nghề đan lát mây tre, nghề dệt, làm

vàng bạc…nhưng phát triển không đồng đều giữa các địa phương. Nhìn chung,

nguồn sống của người dân vẫn chủ yếu dựa vào nông nghiệp.

Về thương nghiệp, lượng hàng hóa nhập và xuất ra khỏi tỉnh không nhiều.

Về chính trị - xã hội Thái Bình, trước khi thực dân Pháp xâm lược người dân

Thái Bình sống dưới sự cai trị của các triều đại phong kiến, phân cấp hành chính

của tỉnh được chia thành các xã, huyện, phủ. Năm 1873, kể từ khi thực dân Pháp đặt

chân lên mảnh đất Thái Bình, người dân Thái Bình (chủ yếu là nông dân) cũng

không nằm ngoài sự thống trị của Pháp. Thái Bình gánh chịu mọi hậu quả của chính

sách khai thác thuộc địa. Năm 1930, nông dân Thái Bình đã nổi dậy chống Pháp

làm nên “Tiếng trống Tiền Hải” góp phần vào phong trào cách mạng 1930 -1931

trên cả nước.

Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954, thực dân Pháp rút khỏi miền Bắc, miền

Bắc đã hoàn toàn được giải phóng, nhân dân Thái Bình bắt tay vào công cuộc lao

động trong hòa bình….những nhiệm vụ mới đặt ra cho Đảng bộ và nhân dân Thái

Bình: khắc phục hậu quả của địch họa nặng nề, thiên tai diễn ra liên tiếp; đấu tranh

chống địch dụ dỗ cưỡng ép giáo dân di cư vào Nam; tiến hành đấu tranh giai cấp để

hoàn thành cuộc cách mạng ruộng đất, …tất cả nhằm phục hồi, phát triển kinh tế,

xây dựng, củng cố vững chắc hậu phương lớn XHCN ở miền Bắc, chi viện cao nhất

sức người, sức của cho cuộc cách mạng cả nước đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, giải

phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

11

1.1.2. Tình hình sở hữu ruộng đất và sản xuất nông nghiệp sau ngày hòa bình

lập lại năm 1954

Thái Bình là một tỉnh thuần nông, vấn đề sở hữu ruộng đất được coi là vấn

đề then chốt quy định đời sống kinh tế - xã hội của cư dân trong tỉnh, quy định sự

phân hóa giai cấp xã hội ở nông thôn. Thực trạng sở hữu ruộng đất ở Thái Bình

cũng như các tỉnh khác bao gồm hai hình thức: sở hữu công cộng và sở hữu tư nhân.

Trong sản xuất nông nghiệp ở Thái Bình, cây lúa là cây lương thực chính, trong

tổng diện tích canh tác và thổ cư là 378,161 mẫu thì diện tích trồng lúa chiếm

328.055 mẫu tức 86,7% bao gồm ruộng một vụ và ruộng hai vụ lúa [94, tr.17].

Ngoài cấy lúa, nông dân Thái Bình còn trồng thêm cây lương thực phụ như ngô,

khoai lang…Tuy nhiên, diện tích này chiếm tỷ lệ không đáng kể. Trong điều kiện

gần như độc canh cây lúa với 2 vụ (chiêm và mùa) cách biệt nhau nên trong những

năm mất mùa dân Thái Bình rơi vào tình trạng khó khăn và dễ phát sinh nạn đói.

Trước ngày giải phóng, từ trong lịch sử cư dân Thái Bình đã đúc rút được cả

một kho tàng kinh nghiệm về vấn đề trị thủy, khẩn hoang, quai đê lấn biển, cày, bừa,

cấy, gặt, chăm sóc cây lúa…hết sức quý báu cho đến tận ngày nay như: “Nhất nước,

nhì phân, tam cần, tứ giống”, biến yếu tố thường coi là đứng đầu trong các hiểm họa

(thủy, hỏa, đạo, tặc) trở thành điều kiện, biện pháp hàng đầu trong kỹ thuật thâm canh

lúa. Việc quai đê, đắp đập, khơi ngòi, đào mương máng, dựng kè cống…đã thay thế

cho phương thức sản xuất trồng lúa nước dựa vào sự lên xuống của thủy triều hết sức

thụ động ở buổi sơ khai. Kỹ thuật làm thủy lợi, kinh nghiệm trị thủy đã giúp người

dân khống chế được nước lũ trong mùa mưa, giữ được nước trong mùa cạn, thau

chua, rửa mặn cải tạo đất canh tác phục vụ tích cực cho trồng trọt.

Nông dân Thái Bình từ lâu không chỉ biết tận dụng mọi nguồn phân bón

cùng kỹ thuật làm ải, bừa tơi “một hòn đất nhỏ, một giỏ phân” mà còn biết sử dụng

phân bón phù hợp với từng loại đất để cấy lúa cho năng suất cao. Đặc biệt, còn nuôi

cấy một nguồn phân bón tạo được nhiều màu cho đất đai, thích hợp với cây lúa. Đó

là kỹ thuật gây chọn, nhân giống bèo hoa dâu ở các làng: La Vân (Quỳnh Phụ),

Bích Du (Thái Thụy), Búng (Vũ Thư) mà nhân dân đã ca ngợi: “Đổ phân tràn

12

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Ban biên tập lịch sử nông nghiệp Việt Nam (1994), Lịch sử nông nghiệp Việt

Nam,Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.

2. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình, Nghị quyết hội nghị tổng kết công tác

HTX và phương hướng xây dựng HTX năm 1959 , Phòng lưu trữ Ban tuyên

giáo Tỉnh ủy Thái Bình.

3. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Đề án và nhiệm vụ công tác

năm 1961, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

4. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Đề án nhiệm vụ và biện pháp

cụ thể về sản xuất nông nghiệp trong HTX 1961 , Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo

Tỉnh uỷ Thái Bình.

5. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Báo cáo số 40-BC/TU Về tổng

kết công tác của Đảng bộ tỉnh Thái Bình từ hội nghị toàn Đảng bộ 2-1959 đến

12-1960, Phòng lưu trữ Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

6. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Nghị quyết của Tỉnh ủy “Về

nhiệm vụ hợp tác hóa sản xuất nông nghiệp năm 1961”, Phòng lưu trữ Ban

Tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

7. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Nghị quyết số 01-NQ/TU

“Nghị quyết Đại hội đại biểu tỉnh Thái Bình từ 1-01-1961 đến 9-02-1961”,

Phòng lưu trữ Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

8. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Nghị quyết của Đại hội đại

biểu Đảng bộ tỉnh Thái Bình lần thứ V “Về việc phát động phong trào thi đua

yêu nước năm 1961, mở đầu thực hiện kế hoạch 5 năm”, Phòng lưu trữ Ban

tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

9. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Thông báo số 01 – TB/TU Nghị

quyết hội nghị thường vụ ngày 18-19/02/1961, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo


10. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Nghị quyết số 08- NQ/TU về

việc đẩy mạnh sản xuất tiết kiệm, đi sâu giải quyết tốt công tác phân phối

lương thực trong nhân dân, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

13

11. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Kế hoạch 34 – KH/TU về

chuyển trọng tâm củng cố, phát triển hợp tác xã sang thường xuyên, đẩy mạnh

sản xuất đưa phong trào tiến lên mạnh mẽ, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh

uỷ Thái Bình.

12. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Nghị quyết số 14 –NQ/TU về

việc tích cực lãnh đạo thu chiêm làm mùa, tăng vụ, đẩy mạnh sản xuất một

cách toàn diện, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

13. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Nghị quyết số 15 – NQ/TU về

việc huy động cán bộ xuống tăng cường cơ sở cho nông thôn, Phòng lưu trữ

Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

14. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Nghị quyết số 16-NQ/TU về

việc phân công cán bộ xuống tập trung đẩy mạnh thu chiêm làm mùa, cấy thu

và mua lương thực, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.


vấn đề lương thực, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

16. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Nghị quyết số 18-NQ/TU bổ

sung một số vấn đề công tác lương thực, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ

Thái Bình.

17. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Nghị quyết số 20-NQ/TU của

Hội nghị Ban thường vụ tỉnh uỷ, bất thường ngày 14/7/1961, Phòng lưu trữ



đẩy mạnh sản xuất đuổi kịp Đại phong giành vụ mùa thắng lợi, Phòng lưu trữ


19. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Nghị quyết số 24-NQ/TU về kế

hoạch học tập Nghị quyết Trung ương lần thứ 5, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo



việc thu mùa và làm chiêm, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

14

21. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Nghị quyết số 32-NQ/TU bàn

về đẩy mạnh công tác đông –xuân 1961-1962, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo


22. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Chỉ thi số 05- CT/TU về việc

đẩy mạnh vận động thi đua yêu nước đảm bảo hoàn thành vượt mức kế hoạch

Nhà nước năm 1961 và kế hoạch 5 năm lần thứ nhất, Phòng lưu trữ Ban tuyên

giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

23. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Chỉ thị số 06-CT/TU về viêcj

mở chiến dịch diệt sâu, đẩy mạnh phong trào thường xuyên trừ bướm, bắt sâu,

diệt trứng, tiêu diệt tận gốc nạn sâu gai, sâu đục thân và các loại sâu khác,

Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

24. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Chỉ thị số 07-CT/TU về việc

tiến hành cuộc vận động hợp lý hoá sản xuất, cải tiến kỹ thuật, cải tiến quản lý

xí nghiệp xã hội chủ nghĩa, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo tỉnh uỷ Thái Bình.

25. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Chỉ thị số 11-CT/TU về cuộc

vận động thi đua trở thành “trai Đại phong và gái Đại phong”, Phòng lưu trữ



đẩy mạnh tổ chức các tổ đọc báo, mở rộng phong trào thi đua đưa báo vào

HTX nông nghiệp, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.


kiểm tra ruộng đồng kịp thời phát hiện sâu chuột và trừ diệt , Phòng lưu trữ


28. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1961), Chỉ thị số 19-CT/TU về việc đẩy

mạnh phát triển trồng đay, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo tỉnh uỷ Thái Bình


tổng kết thi đua bình bầu đơn vị tiên tiến, chiến sĩ thi đua và lao động tiên tiến,


15

30. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1962), Nghị quyết số 35-NQ/TU kiểm

điểm việc thực hiện công tác sản xuất đông xuân 1961-1962 và thu mua lương

thực vụ mùa 1961, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.


tăng cường chống hạn, trừ sâu, chăm bón lúa, hoàn thành việc trồng cây công

nghiệp và hoa màu, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.


phương hướng nhiệm vụ năm 1962, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ

Thái Bình.


nhiệm vụ cụ thể hợp tác xã và quản lý sản xuất 1962 , Phòng lưu trữ Ban tuyên


34. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1962), Nghị quyết số 48- NQ/TU sơ

bộ đánh giá kết quả vụ chiêm và đẩy mạnh phấn đấu vụ mùa, Phòng lưu trữ


35. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1962), Nghị quyết số 49- NQ/ về kiểm

điểm lãnh đạo sản xuất nông nghiệp, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ

Thái Bình.


thu hoạch và phân phối hoa lợi vụ mùa năm 1962 trong hợp tác xã, Phòng lưu

trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.


việc phát triển chăn nuôi trong kế hoạch 1961-1965, Phòng lưu trữ Ban tuyên



vận động phụ nữ nông thôn tham gia phong trào hợp tác hoá về sản xuất nông

nghiệp, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

39. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1962), Đề án số 44-ĐA/TU về phương

hướng nhiệm vụ sản xuất nông nghiệp 5 năm 1961-1965, 1962,1963, Phòng

lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

16

40. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1962), Đề án số 45-ĐA/TU về phương

hướng và biện pháp đẩy mạnh chăn nuôi kế hoạch 5 năm lần thứ nhất, Phòng


41. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1962), Báo cáo số 50 – BC/TU về sơ

kết 26 hợp tác xã sản xuất nông nghiệp cải tiến quản lý thí điểm của tỉnh cuối


42. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1963), Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng

bộ tỉnh Thái Bình 7-1963, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

43. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1963), Báo cáo của Ban chấp hành

tỉnh Đảng bộ trước Đại hội đại biểu toàn tỉnh tháng 7 năm 1963, Phòng lưu



việc quyết tâm đẩy mạnh cấy chiêm, căn bản hoàn thành trước tết âm lịch ,



việc cần tập trưng mọi lực lượng để cấp thiết chống hạn cứu lúa, Phòng lưu



việc chuyển vụ, tăng vụ, tăng màu trong vụ đông xuân 1963-1964, Phòng lưu


47. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1963), Nghị quyết số 63- NQ/TU

những biện pháp khẩn trương để giải quyết tình hình thiếu đói trong những

tháng giáp hạn hiện nay, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

48. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1963), Báo cáo số 48- BC/TU về tình hình

sản xuất tính đến 7/1/1963, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.


phương hướng, nhiệm vụ công tác củng cố phát triển phong trào hợp tác hoá

sản xuất nông nghiệp 1963, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

17


các vấn đề thu chiêm, làm mùa, nghĩa vụ 3 thu và chuẩn bị phương hướng sản

xuất cho vụ đông xuân năm 1964-1965, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ

Thái Bình.

51. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1964), Nghị quyết số 65- NQ/TU kiểm

điểm tình hình thực hiện kế hoạch đê điều và công tác phòng chống bão lụt,


52. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1964), Nghị quyết 64- NQ/TU về

nhiệm vụ và phương hướng của phong trào hợp tác hoá nông nghiệp năm

1964 , Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.


kiểm điểm tình hình năm 1964 và phương hướng năm 1965, Phòng lưu trữ Ban

tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

54. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1965), Nghị quyết số 10 – NQ/TU về

quyết tâm phấn đấu cho vụ mùa đạt năng suất cao, Phòng lưu trữ Ban tuyên


55. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1965), Báo cáo kiểm điểm phong trào

2 năm làm thuỷ lợi và phương hướng, nhiệm vụ kiến thiết đồng ruộng 2 năm

1966-1967, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.


phương hướng nhiệm vụ hợp tác hoá nông nghiệp năm 1965, Phòng lưu trữ



củng cố phát triển phong trào hợp tác hoá sản xuất nông nghiệp 6 tháng cuối


58. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1965), Nghị quyết số 14-NQ/TU, Về

việc tiếp tục đẩy mạnh đợt chăm bón, trừ sâu phấn đấu cho vụ mùa đạt năng

suất bình quân 26 tạ/ha, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ Thái Bình.

18

59. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1965), Nghị quyết số 18-NQ/TU, Về

đánh giá kết quả sản xuất vụ mùa và công tác phòng chống sâu bệnh, Phòng


60. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1970), Báo cáo số 05- BC/TU tổng kết

nông nghiệp từ năm 1958 đến năm 1967, Phòng lưu trữ Ban tuyên giáo Tỉnh

uỷ Thái Bình.

61. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (1999), Lịch sử Đảng bộ Thái Bình

1927-1954,Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

62. Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Bình (2002), Lịch sử Đảng bộ Thái Bình

1954-1975,Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

63. Ban chỉ đạo tổng kết chiến tranh (1995), Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ

cứu nước thắng lợi và bài học,Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

64. Ban quân sự tỉnh Thái Bình (1995), Thái Bình chống Mỹ cứu nước (1954-

1957),Nxb Văn hóa thông tin.

65. Báo cáo tình hình CCRĐ 1956 của Đoàn I+II Thái Bình (từ 16.04.1956 đến

20.08.1956), Hồ sơ số 187/CĐ, Kho lưu trữ UBND tỉnh Thái Bình.

66. Báo cáo kết thúc công tác sửa sai trong CCRĐ của Tỉnh ủy Thái Bình năm

1958, Hồ sơ số 195/CĐ, Kho lưu trữ UBND tỉnh Thái Bình.

67. Nguyễn Sinh Cúc (1995), Nông nghiệp Việt Nam (1945-1995),Nxb Thống kê,

Hà Nội.

68. PGS. Nguyễn Sinh Cúc- PTS. Nguyễn Sinh Tiêm (1995), Đầu tư trong nông

nghiệp thực trạng và triển vọng,Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

69. Nguyễn Sinh Cúc- Nguyễn Sinh Tiêm (1996), Nửa thế kỷ phát triển nông

thông Việt Nam 1945-1954,Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.

70. Trần Thị Minh Châu (1999), “Hồ Chí Minh với vấn đề Hợp tác hóa nông

nghiệp”, Tạp chí Lịch sử Đảng, số 11, trang 18-21.

71. Trần Thị Chinh (2006), Đảng bộ Thái Bình lãnh đạo CCRĐ ở địa phương

(1955-1957), Luận văn thạc sĩ, khoa Lịch sử, Đại học Khoa học xã hội và

Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

19

72. Nguyễn Thị Thùy Dung (2012), Đảng bộ Hà Nội lãnh đạo phát triển sản xuấ t

nông nghiệp (1954-1960), Luận văn thạc sĩ, khoa Lịch sử, Đại học Khoa học

xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

73. Trần Thị Kim Dung (2012), Đảng với cuộc vận động nông dân miền Bắc giai

đoạn 1954-1965, Luận văn thạc sĩ, khoa lịch sử, Đại học Khoa học xã hội và

Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

74. Bùi Huy Đáp – Nguyễn Điền (1996), Nông nghiệp Việt Nam từ cội nguồn đến

đổi mới,Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

75. Đảng cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đảng toàn tập, Tập 15,Nxb Chính

trị Quốc gia, Hà Nội.

76. Đảng cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đảng toàn tập, Tập 16, năm

1955,Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.









81. Đảng cộng sản Việt Nam (tháng 5-2007), Văn kiện Đảng bộ tỉnh Thái Bình ,

Tập 4, năm 1954, Thái Bình.


Tập 5, năm 1955-1956, Thái Bình.





20






Tập 12, năm 1963-1964, Thái Bình.



89. Ngô Duy Đông (1966), Thái Bình phấn đấu đạt 5 tấn thóc trở lên một ha trên

toàn bộ diện tích,Nxb Sự Thật, Hà Nội.

90. Địa chí Thái Bình (2010),Nxb Văn hóa thông tin.

91. Lê Mậu Hãn (cb) (2005), Đại cương lịch sử Việt Nam, Tập 3 (1945-1995),Nxb

Giáo dục, Hà Nội.

92. Nguyễn Mạnh Hùng (2010), Đảng lãnh đạo phát triển kinh tế nông nghiệp từ

năm 1961 đến năm 1975, Luận án tiến sĩ, Học viện Chính trị -Bộ quốc phòng,

Hà Nội.

93. Nguyễn Huy (1983), Đưa nông nghiệp từ sản xuất nhỏ lên sản xuất lớn

XHCN, Tập II,Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội.

94. Nguyễn Viết Hiển (2008), Nạn đói ở Thái Bình (1944-1945), Luận văn thạc sĩ,

khoa Lịch sử, Đại học sư phạm Hà Nội.

95. Phạm Thị Kim Lan (2006), Đảng bộ tỉnh Thái Bình lãnh đạo xây dựng và phát

triển hợp tác hoá nông nghiệp (1958-1975), Luận văn thạc sĩ, khoa Lịch sử,

Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

96. Chử Văn Lâm (1992), Hợp tác hoá nông nghiệp Việt Nam, lịch sử - vấn đề -

triển vọng, Nxb Sự thật, Hà Nội.

97. Hồ Chí Minh toàn tập (1995), Tập 8,Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội.

98. Hồ Chí Minh toàn tập (2000), Tập 9,Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội

99. Nông nghiệp tỉnh Thái Bình (1965), Lưu trữ tại thư viện Quốc gia.

100. 5 năm xây dựng kinh tế và văn hóa tỉnh Thái Bình 1955-1960, Chi cục thống

kê Thái Bình, Lưu trữ tại Thư viện Quốc gia.

21

101. Nguyễn Đức Ngọc (2006), Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo khôi phục, cải

tạo và phát triển kinh tế miền Bắc từ 1954 đến 1960 , Luận án tiến sĩ, Học viện

Chính trị quân sự, Hà Nội.

102. Nguyễn Quang Ngọc (cb) (2000), Tiến trình Lịch sử Việt Nam,Nxb Giáo dục,

Hà Nội.

103. Lê Nghiêm (1955), Cuộc sống mới của nông dân sau cải cách ruộng đất ,Nxb

Sự thật, Hà Nội

104. Nghị quyết về lãnh đạo công tác sử sai trong giảm tô-CCRĐ 1957 của Tỉnh ủy

Thái Bình (từ 21.01.1957 đến 03.09.1957), Hồ sơ số 190/CĐ, Kho lưu t rữ

UBND tỉnh Thái Bình.

105. Phan Thị Nhung (2011), Đảng bộ tỉnh Thái Bình lãnh đạo phát triển kinh tế

nông nghiệp từ 1961 đến 1975, Luận văn thạc sĩ, khoa Lịch sử, Đại học Khoa

học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

106. Văn Phong (1956), Đánh giá đúng những thắng lợi của nhiệm vụ phản phong

và những sai lầm của CCRĐ,Nxb Sự thật, Hà Nội.

107. Văn Tạo (1995), “CCRĐ thành quả và sai lầm”, Tạp chí nghiên cứu lịch sử, số

2, trang 1- 10.

108. Tài liệu chỉ đạo hướng dẫn cuộc vận động giảm tô- CCRĐ và chỉnh đốn tổ

chức của Tỉnh ủy Thái Bình (từ 16.06.1953 đến 01.10.1956), Hồ sơ số

176/CĐ.

109. GS. Đào Văn Tập (1990), 45 năm kinh tế Việt Nam (1945-1990),Nxb KHXH,

Hà Nội.

110. Nguyễn Chí Thanh (1969), Về sản xuất nông nghiệp và hợp tác hóa nông

nghiệp,Nxb Sự thật.

111. Tỉnh ủy Thái Bình, Nghị quyết Hội nghị tổng kết công tác HTX nông nghiệp

1958 (3/1959), Lưu Ban tuyên giáo Tỉnh ủy Thái Bình

112. Tỉnh ủy Thái Bình (2010), Từ điển Thái Bình,Nxb Văn hóa thông tin.

113. Tổng kết CCRĐ của Tỉnh ủy Thái Bình, Hồ sơ số 196/CĐ, Kho lưu trữ UBND

tỉnh Thái Bình.

22

114. Nguyễn Duy Trinh, Báo cáo về kế hoạch ba năm phát triển và cải tạo kinh tế,

phát triển văn hóa (1958-1960),Nxb Sự thật, Hà Nội.

115. Hoàng Ước, Lê Đức Bình, Trần Phương (1968), Cách mạng ruộng đất ở Việt

Nam,Nxb KHXH, Hà Nội.

116. Vấn đề chỉnh đảng trong giảm tô và CCRĐ 1953-1957 ở Đảng bộ tỉnh Thái

Bình (từ 09.03.1953 đến 15.07.1957), Hồ sơ số 178/CĐ, Kho lưu trữ UBND

tỉnh Thái Bình.

117. Văn kiện Đảng về phát triển nông nghiệp (2009),Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

ĐỀ tÀi: ĐẢng bỘ tỈnh thÁi bÌnh lÃnh ĐẠo phÁt...

Documents