de weg naar een ecologische economie vlaamse nme-dag 2013 ‘groene economie’ mechelen, 5 november...
TRANSCRIPT
![Page 1: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/1.jpg)
De weg naar een ecologische economie
Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’Mechelen, 5 november 2013
Dirk Holemans, coördinator Oikos
De weg naar een ecologische economie
Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’Mechelen, 5 november 2013
Dirk Holemans, coördinator Oikos
![Page 2: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/3.jpg)
1. Onze samenleving staat voor een ongekende uitdaging: we staan voor de transitie van een fossiele brandstof-gestookte groei-economie naar een economie die zich voegt naar de grenzen van onze eindige planeet. 2. Steeds meer spullen op de markt brengen, is fysisch onmogelijk en maakt ons trouwens ook niet gelukkiger. 3. Een vergroening van de huidige economie volstaat niet, wat we nodig hebben is een ecologische economie. Deze is gestoeld op een ander begrip van welvaart, een nieuw arbeidsconcept en het heroveren van onze autonome tijd.
1. Onze samenleving staat voor een ongekende uitdaging: we staan voor de transitie van een fossiele brandstof-gestookte groei-economie naar een economie die zich voegt naar de grenzen van onze eindige planeet. 2. Steeds meer spullen op de markt brengen, is fysisch onmogelijk en maakt ons trouwens ook niet gelukkiger. 3. Een vergroening van de huidige economie volstaat niet, wat we nodig hebben is een ecologische economie. Deze is gestoeld op een ander begrip van welvaart, een nieuw arbeidsconcept en het heroveren van onze autonome tijd.
![Page 4: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/4.jpg)
1. Onze samenleving staat voor een ongekende uitdaging: we staan voor de transitie van een fossiele brandstof-gestookte groei-economie naar een economie die zich voegt naar de grenzen van onze eindige planeet. We kennen de cijfers, maar blijven ze ontkennen.
‘ecologische’ongeletterdheid’
-> het bestaande economische systeem ‘herstellen’ zal niet lukken, we moeten evolueren naar een ander systeem.
1. Onze samenleving staat voor een ongekende uitdaging: we staan voor de transitie van een fossiele brandstof-gestookte groei-economie naar een economie die zich voegt naar de grenzen van onze eindige planeet. We kennen de cijfers, maar blijven ze ontkennen.
‘ecologische’ongeletterdheid’
-> het bestaande economische systeem ‘herstellen’ zal niet lukken, we moeten evolueren naar een ander systeem.
![Page 5: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/5.jpg)
Economisch model (groei, éénrichting) onhoudbaar op
eindige aarde
Oneindige voorraadkamer?
Vuilbak zonder bodem?
![Page 6: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/6.jpg)
• We staan op kruispunt van vier grote uitdagingen, nl. het einde van goedkoop en vlot beschikbaar:– Energie (piekolie, maar ook piekuranium) dat
‘verantwoord’ beschikbaar is (<-> fracking, teer zanden, in poolgebieden, diepe zeebodem, …)
– Grondstoffen (schaarste en uitputting, niet alleen metalen, maar ook bvb. fosfaten)
– Geld (financiële ontwrichtingen: luchtballonnen die leeglopen, stijgende milieukosten en opbrengen van rente op enorme schuldenberg),
+ in combinatie met stijgende Milieuschade (grenzen zijn al overschreden)
![Page 7: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/7.jpg)
HLN, 4 nov 13
![Page 8: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/8.jpg)
Prijs als indicator van schaarste
![Page 9: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/9.jpg)
Uitputting van niet-hernieuwbare grondstoffen
![Page 10: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/10.jpg)
Grondstoffen: we hebben ze niet!
Bron: Cohen, New Scientist, 2007
![Page 11: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/11.jpg)
Economische groei laatste kwart eeuw: met geleend geld
Bron: Cohen, New Scientist, 2007
![Page 12: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/12.jpg)
Fossiele brandstoffen en klimaat
![Page 13: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/13.jpg)
U bevindt zich allen op dezelfde plek
En toch een misleidende grafiek, en dit om twee redenen
![Page 14: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/14.jpg)
Complexe systemen hebben geen ‘achteruit’, wel kantelpunten
![Page 15: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/15.jpg)
We overbelasten de aarde
![Page 16: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/16.jpg)
Limits to Growth, 40 jaar later
![Page 17: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/17.jpg)
Naar een planetair kantelpunt?Bron: A. Barnosky et al., Nature, 2012
H o l o c e e n
Welk Antropoceen willen we?
![Page 18: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/18.jpg)
2. Steeds meer spullen op de markt brengen, is fysisch onmogelijk en maakt ons trouwens ook niet gelukkiger. Het icoon van onze consumptiemaatschappij op alle vlak (technologische innovatie, status, ) = smartphone-> vraagje aan specifieke groep
Een kleine evaluatie:-Ecologisch: waar komen grondstoffen vandaan? Waar blijven ze?-Sociaal: wat weten we over arbeidsomstandigheden bij productie?-Economisch: hoeveel jobs in Europa gecreëerd?-Fiscaal: Hoeveel belastingen betaalt Apple (in EU vestiging in Dublin?)-Normatief: welk gevoel heb je als je buiten komt met een nieuwe smartphone? -> onzekerheid (want morgen alweer achterhaald)
En dit gaat over een ‘succesnummer’ van een ‘succesbedrijf’ van ons hedendaags economisch systeem!
2. Steeds meer spullen op de markt brengen, is fysisch onmogelijk en maakt ons trouwens ook niet gelukkiger. Het icoon van onze consumptiemaatschappij op alle vlak (technologische innovatie, status, ) = smartphone-> vraagje aan specifieke groep
Een kleine evaluatie:-Ecologisch: waar komen grondstoffen vandaan? Waar blijven ze?-Sociaal: wat weten we over arbeidsomstandigheden bij productie?-Economisch: hoeveel jobs in Europa gecreëerd?-Fiscaal: Hoeveel belastingen betaalt Apple (in EU vestiging in Dublin?)-Normatief: welk gevoel heb je als je buiten komt met een nieuwe smartphone? -> onzekerheid (want morgen alweer achterhaald)
En dit gaat over een ‘succesnummer’ van een ‘succesbedrijf’ van ons hedendaags economisch systeem!
![Page 19: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/19.jpg)
Hoeveel is genoeg?
![Page 20: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/20.jpg)
Groei wereldeconomie ?
1950
2010
2050
Inzicht in systemen: illusie van exponentiële groei op eindige wereld
![Page 21: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/21.jpg)
Meer is niet beter, ook in Vlaanderen niet
VMM: De Index voor Duurzame Economische Welvaart (ISEW) voor Vlaanderen 1990-2011
![Page 22: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/22.jpg)
• Groei is onduurzaam
• Degrowth is onstabiel
The sky is not the limit
Life Expectancy at Birth
IcelandNorway
Ireland
Japan
United StatesUnited Kingdom
New ZealandMaltaChile
Bahrain
Costa RicaCuba
Russian Federation
China
Gabon
South Africa
Botswana
India
Swaziland
Mozambique
30
40
50
60
70
80
90
0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000 35,000 40,000 45,000 50,000
GDP per capita (PPP $2005)
Lif
e ex
pec
tan
cy a
t b
irth
(ye
ars)
![Page 23: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/23.jpg)
De mythe van ontkoppelingSource: Prosperity without growth, Tim Jackson (London, Earthscan 2009)
x 130 improvement
CO2/$ < zero by 2100?
![Page 24: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/24.jpg)
Factor 10 reductie milieu-impact tegen 2050 voor
Westerse landen
24
![Page 25: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/25.jpg)
Tussenstand
• De toekomst zal geen verderzetting zijn van de huidige samenleving:-> we staan voor de transitie van een
fossiele brandstof-gestookte groei-economie naar een economie die zich voegt naar de grenzen van een eindige planeet
-> het verstrijken van de houdbaarheidsdatum van de mondiale groei valt samen met de grenzen aan de kredietverlening en het grondstoffengebruik
-> alles hangt met alles samen
![Page 26: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/26.jpg)
http://www.footprintnetwork.org/en/index.php/GFN/page/fighting_poverty_our_human_development_initiative/
Nood aan een nieuw model: sociaal rechtvaardig en ecologisch duurzaam: onbekend terrein
![Page 27: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/27.jpg)
3. Ecologische economie = steady state economie: doorstroom van energie en materialen blijft binnen draagkracht van de aarde (J.S. Mill, 1857, H. Daly 1977)
= extreme dematerialisering (niet alleen koolstofarme economie)
= het doen met heel wat minder energie, die duurzaam wordt opgewekt
-> verschuiving van consumptie (wegwerp) maatschappij naar economie gebaseerd op diensten en herbruikbare producten
3. Ecologische economie = steady state economie: doorstroom van energie en materialen blijft binnen draagkracht van de aarde (J.S. Mill, 1857, H. Daly 1977)
= extreme dematerialisering (niet alleen koolstofarme economie)
= het doen met heel wat minder energie, die duurzaam wordt opgewekt
-> verschuiving van consumptie (wegwerp) maatschappij naar economie gebaseerd op diensten en herbruikbare producten
![Page 28: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/28.jpg)
Welvaart gaat over ons vermogen om goed te gedijen als menselijke wezens – binnen de ecologische grenzen van een eindige planeet.
• Materieel gedijen: voedsel, kledij, woning• Sociaal en psychologisch floreren: identiteit, betekenis, deelnemen
aan het leven van de samenleving• Herdenken van sociale goederen en publieke ruimten
Tim Jackson: Een andere welvaart
![Page 29: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/29.jpg)
Bouwstenen van economische systeemverandering
Fundament = gesloten kringlopen die zo traag mogelijk doorlopen worden (slow economy)-> vergt andere productie- en distributiesystemen die ook ruimtelijk ander liggen-> andere organisatie- en businessmodellen-> andere consumptiepatronen-> ander geldsysteem (complementaire, rentevrije munten)= andere samenleving met andere waarden!
![Page 30: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/30.jpg)
Kringloopeconomie
Basisbouwstenen:
-Urban mining: stad = grondstofbron van de toekomst-Ecodesign: upstream (ifv. productie) & downstream (levenscyclus)-New urban production: microfabrieken (3D-printers en open source software/design)
![Page 31: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/31.jpg)
Slow economy
Kringloopeconomie kan onduurzaam zijn: energie intensief, vervuiling, downgrading (bvb. papier vezels: max. 8 x recycling)-> nood aan duurzame levenswijzen en organisatiemodellen en vormen van waardecreatie!Bouwstenen voor slow economy:-andere gebruiks- en consumptiepatronen-Nieuwe business models: the Lease Society, coöperatieven als juridische structuur-Stedelijke herstelnetwerken
![Page 32: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/32.jpg)
Slow economy: andere gebruiks- en consumptie patronen
• Buy Nothing (van fundi tot business model)• Deel & ruil
– Autodelen/bibliotheken van het gereedschap– Peer-to-peer networken: Freecycle
• Cohousing: 1 wasmachine voor meerdere gezinnen
• Een fascinerende stad buiten de shoppingstraat: -> -> High Quality Lowbudget Urbanity
![Page 33: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/33.jpg)
New urban production:van big manufactures naar high tech small scale
The Economist
![Page 34: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/34.jpg)
USE: bibliotheek van het gereedschap
![Page 35: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/35.jpg)
Op macrovlak: vier grote verschuivingen
1. Van consumeren naar investeren-> nu: groot deel van BNP = consumptie-Investering = relatie met de toekomst-Duurzame toekomst vergt nieuwe infrastructuren (hernieuwbare energie, duurzame mobiliteit, voedselsysteem, …)-Als 85% van bevolking 10% minder zou consumeren = bouwen aan andere samenleving-Fiscaal systeem en ROI struikelblokken-Belang van publieke investeringen (cf. hoogspanningsnetwerk voor windmolenparken)
![Page 36: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/36.jpg)
Op macrovlak: vier grote verschuivingen
2. Tijd versus koopkracht-> productiviteitsstijging = toenemende meerwaarde: vooral in koopkracht gestoken (want statusverhogend, identiteitsbepalend)-Geen tijd meer voor naasten en omgeving -> zorg in samenleving met meer ouderen en kinderen wordt ‘onbetaalbaar’-NEF, Femma, …: 21- of 30-urenweek-Zwitserland: referendum over universeel basisinkomen
![Page 37: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/37.jpg)
Op macrovlak: vier grote verschuivingen
3. Gebruiken versus bezitten-> niet alleen op niveau van apparaten-> ook op niveau van wonen (cohousing met gemeenschappelijke logeerkamer), coöperaties met doorschuifwoningen (Zürich), gemeenschappelijke grond (Community Land Trust)-> collectieve grondaankoop voor biologische landbouw
![Page 38: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/38.jpg)
Op macrovlak: vier grote verschuivingen
4. Civiel versus privaat-> naast sterke overheid terug meer ruimte voor burgerinitiatief: van overheid die steunt op privaat initiatief (PPS) naar partnerstaat die ondersteuner wordt van commons (nieuwe stroom aan burgerinitiatieven)-> belang van peer-to-peer initiatieven in horizontaal geworden samenleving (cf. wikipedia, open source software, …)
![Page 39: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/39.jpg)
Simulatie voor Canada (P. Victor)
![Page 40: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/40.jpg)
4. Een concreet handelingsperspectief: revolutionair reformisme - Revolutionair reformisme (A. Gorz): belangrijke veranderingen, in voldoende tempo, in verschillende domeinen realiseren die elkaar versterken-> huidige systeemtheorie (complexe systemen) bevestigt dit: synergie, positieve lussen, interactie tussen deelsystemen, …-> we hebben geen blauwdruk, maar cruciaal zijn bundels aan elkaar versterkende maatregelen en initiatieven (overheid, burgers, bedrijven) die alle dezelfde richting uitgaan-> belang van groot verhaal voor 21ste eeuw: de sociaal-ecologische samenleving (20ste eeuw: de sociale verzorgingsstaat)
4. Een concreet handelingsperspectief: revolutionair reformisme - Revolutionair reformisme (A. Gorz): belangrijke veranderingen, in voldoende tempo, in verschillende domeinen realiseren die elkaar versterken-> huidige systeemtheorie (complexe systemen) bevestigt dit: synergie, positieve lussen, interactie tussen deelsystemen, …-> we hebben geen blauwdruk, maar cruciaal zijn bundels aan elkaar versterkende maatregelen en initiatieven (overheid, burgers, bedrijven) die alle dezelfde richting uitgaan-> belang van groot verhaal voor 21ste eeuw: de sociaal-ecologische samenleving (20ste eeuw: de sociale verzorgingsstaat)
![Page 41: De weg naar een ecologische economie Vlaamse NME-dag 2013 ‘Groene Economie’ Mechelen, 5 november 2013 Dirk Holemans, coördinator Oikos De weg naar een](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ee4979591f3c8b6904/html5/thumbnails/41.jpg)
4. Een concreet handelingsperspectief: revolutionair reformisme -Transitie: zowel topdown als bottomup: beide zijn belangrijk (kritisch elkaar ondersteunen)-Cruciale domeinen: wonen, voedsel en mobiliteit-Vergeet ‘waarden en normen debat’: deze ontstaan doorheen collectieve praktijken-Onze identiteit is spiegel van samenleving (P. Verhaeghe) / onze mentale infrastructuur ontstaat in interactie met sociale en economische infrastructuur (H. Welzer)-Sinds crisis 2007: vernieuwd maatschappelijk bewustzijn, stroom aan nieuwe burgerinitiatieven:
bouw mee aan de beweging die nog niet weet dat ze [email protected] www.oikos.be
4. Een concreet handelingsperspectief: revolutionair reformisme -Transitie: zowel topdown als bottomup: beide zijn belangrijk (kritisch elkaar ondersteunen)-Cruciale domeinen: wonen, voedsel en mobiliteit-Vergeet ‘waarden en normen debat’: deze ontstaan doorheen collectieve praktijken-Onze identiteit is spiegel van samenleving (P. Verhaeghe) / onze mentale infrastructuur ontstaat in interactie met sociale en economische infrastructuur (H. Welzer)-Sinds crisis 2007: vernieuwd maatschappelijk bewustzijn, stroom aan nieuwe burgerinitiatieven:
bouw mee aan de beweging die nog niet weet dat ze [email protected] www.oikos.be