debriefing

Dr n. med. Justyna Pełka-WysieckaKatedra i Klinika Psychiatrii PAM

„STRES” jest słowem powszechnie używanym, w związku z tym nie stanowi jednolitego pojęcia.

Wg Selye stres jest wspólną wszystkim

organizmom określoną reakcją biologiczną,

występującą w interakcji z różnego typu

bodźcami środowiskowymi. Pojawia się w

momencie, gdy prawdopodobieństwo

zachowania kontroli nad środowiskiem

zewnętrznym lub wewnętrznym spada tak, iż

zagraża integralności organizmu.

Stresor jest bodźcem wywołującym reakcję stresu.

Stresory dzielimy na:

-Fizykalne (zmiany pH krwi, spadek ciśnienia parcjalnego tlenu, krwawienie,

nadmierny hałas, ból itp.)

-Psychologiczne (samotność, krytyka przełożonego, utrata pracy, klęski itp.)

Źródła stresu w pracy pielęgniarki

źle zorganizowana pracazmianowość pracy zakłócająca naturalny rytm

biologiczny organizmupraca nierytmiczna, powodująca okresowo duże

przeciążeniabrak satysfakcjonującego wynagrodzeniabrak uznania w opinii przełożonychbrak zadawalających perspektyw rozwoju zawodowegoniepewność zatrudnienia zły przepływ informacji w zespole.

Czynniki stresowe związane z pracą pielęgniarki

Kontakt z ciężko poszkodowanymi pacjentami, licznymi ofiarami katastrof i klęsk żywiołowych jak również z agresją ze strony pacjentów - możliwość zespołu stresu pourazowego

Praca zmianowa, nocna, w godzinach nadliczbowych, kontakt z chorymi pacjentami oraz ofiarami wypadków i ich rodzinami - możliwość stresu, problemów rodzinnych i objawów "wypalenia zawodowego"

Praca w nagłych warunkach zagrożenia życia pacjenta – możliwość stresu psychicznego potęgowana częstotliwością narażenia na podobne sytuacje.

Stres może prowadzić do zmian:Stres może prowadzić do zmian:

- w systemie neurotransmiterów, - w osi podwzgórzowo-przysadkowo-

nadnerczowej

Wielopłaszczyznowe zmiany neurobiologicznespowodowane traumatycznymi przeżyciamimogą być podłożem zróżnicowania objawóww przebiegu różnych zaburzeń psychicznych.

Zaburzenie stresowe pourazoweZaburzenie stresowe pourazowe(Zespół stresu pourazowego, PTSD (Zespół stresu pourazowego, PTSD →→w DSM IV)w DSM IV)

Pacjent był narażony na stresujące wydarzenie lub sytuację (oddziałujące krótko- albo długotrwale) o cechach wyjątkowo zagrażających lub katastroficznych, które mogłoby spowodować przenikliwie odczuwane cierpienie u niemal każdego :

- klęska żywiołowa lub spowodowana przez człowieka- wojna- poważny wypadek- obecność przy gwałtownej śmierci lub torturach, przy

aktach terroryzmu, gwałtu lub innego przestępstwaCzynniki predysponujące:

- Cechy osobowości anankastyczne, asteniczne- Wcześniejsze dekompensacje emocjonalne

Zaburzenie stresowe pourazowe PTSD cd.

1.Występuje uporczywe przypominanie sobie

stresora w postaci "przebłysków”, żywych

wspomnień lub powracających snów, albo w

postaci gorszego samopoczucia w sytuacji

zetknięcia się z okolicznościami przypominającymi

stresor.

2.Pacjent aktualnie unika okoliczności

przypominających stresor, co nie występowało

przed zetknięciem się z działaniem stresora.

PODSTAWOWE POJĘCIA- PODSTAWOWE POJĘCIA- Stres pourazowy

jest stanem fizycznego, poznawczego, emocjonalnego

i behawioralnego wzburzenia / zakłócenia równowagi.

Jego objawy ujawniają się w sferach:

Fizycznej: nudności, rozstrój żołądka, drżenie mięśni, utrata koordynacji, obfite pocenie się, dreszcze, biegunka, zawroty głowy, przyspieszony puls, przyspieszony oddech, bóle głowy, podniesione ciśnienie krwi, bóle mięśni, zaburzenia snu

Poznawczej: spowolnione myślenie, obniżona zdolność podejmowania decyzji, obniżona zdolność rozwiązywania problemów, dezorientacja, osłabiona koncentracja, osłabiona zdolność wnioskowania, nawracające myśli, koszmarne sny, obniżony zakres procesów uwagi

PODSTAWOWE POJĘCIA- PODSTAWOWE POJĘCIA- Stres pourazowy- cd.

Emocjonalnej:

niepokój, lęk, poczucie winy, żałoba, depresja, smutek, poczucie

utraty, poczucie izolacji, martwienie się, gniew, skłonność do

irytacji, szok emocjonalny, osłupienie, odrętwienie / paraliż

emocjonalny

Behawioralnej:

wycofywanie się, ucieczka, ukrywanie się, wybuchy gniewu,

łatwość męczenia się, acting out, przyjmowanie pozycji

defensywnej, nadmierna aktywność, obniżona aktywność,

odruchy lękowe

RADZENIE SOBIE ZE STRESEMRADZENIE SOBIE ZE STRESEM

Radzenie sobie to odpowiedź na psychologiczne i środowiskowe wymogi konkretnej sytuacji

stresowej.

Proces adaptacyjny jednostki, spełnia funkcje:

1. Instrumentalną (skoncentrowaną na problemie) – zmienia sytuację.

2. Rozładowującą (skoncentrowaną na emocjach) – reguluje emocje uwalniane w sytuacji stresowej.

Strategie radzenia sobie Strategie radzenia sobie (Lazarus i Folkman)(Lazarus i Folkman)

1. Konfrontacyjne radzenie sobie.2. Dystansowanie się.3. Samokontrola.4. Poszukiwanie wsparcia społecznego.5. Przyjmowanie odpowiedzialności.6. Ucieczka – unikanie.7. Planowe rozwiązywanie problemu.8. Pozytywne przewartościowanie.

Wskazówki do wstępnych Wskazówki do wstępnych interwencji interwencji

psychoterapeutycznychpsychoterapeutycznych

1. Zaakceptowanie ograniczonych możliwości radzenia sobie z problemami.

2. Łagodzenie poczucia winy z powodu dekompensacji.3. Zaakceptowanie oczekiwań pacjenta, zapewnienie że otrzyma

odpowiednią pomoc – zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa.4. Wyjaśnienie chorobowego charakteru objawów i omówienie

możliwości leczenia.5. Pomoc w znalezieniu rozwiązania trudności, które wyzwoliły objawy.6. Wzmacnianie obrazu siebie u pacjenta w zakresach, w których jest

on nieadekwatnie obniżony.7. Ułatwienie odreagowania przykrych emocji przez „wygadanie się”

i „wypłakanie się”.8. Podjęcie działań w najbliższym otoczeniu chorego, zmierzających

do złagodzenia trudności, które przyczyniły się do wyzwolenia objawów.

PROFILAKTYKA ANTYSTRESOWAPROFILAKTYKA ANTYSTRESOWA

1. Relaksacja2. Wizualizacja3. Medytacja4. Nauka oddychania5. Pozytywne myślenie6. Programowanie neurolingwistyczne7. Hipnoza i autohipnoza

RELAKSACJARELAKSACJA

Świadome wprowadzanie swojego ciała i umysłu w stan relaksu (rozluźnienia i odprężenia) przy jednoczesnej

odpowiedzialności za to, co dzieje się z odczuwaniem i przeżywaniem.

Korzyści: Korzyści: reakcja odprężenia i koncentracji, poczucie kontroli nad własnymi reakcjami, psychiczna regeneracja, lepszy wgląd w siebie

Prekursorzy: J. Schultz i E. Jacobson

WIZUALIZACJAWIZUALIZACJA

Zabieg terapeutyczny bazujący na wyobraźni przez wykorzystanie jej w sposób pozytywny i kreatywny z emocjonalnym przeżyciem wyobrażanych sytuacji.

Pozwala wykorzystać wszechstronny potencjał osoby i mobilizować siły fizyczne i psychologiczne organizmu w kierunku zdrowienia.

MEDYTACJAMEDYTACJA

Technika wywodząca się z filozofii starożytnego Wschodu, polegająca na wyciszaniu umysłu, co sprzyja redukcji lęku i napięcia.

Istnieje wiele rodzajów medytacji, ale wspólny dla wszystkich form jest element koncentracji świadomości na jakiejś rzeczy lub bodźcu.

ŚWIADOME ODDYCHANIEŚWIADOME ODDYCHANIE

Zaobserwowano współzależność między oddychaniem a stanami emocjonalnymi człowieka i jego zachowaniem.

Prawidłowemu oddychaniu nie sprzyjają ciągłe napięcie, pośpiech, niewygodna pozycja ciała, stan emocjonalnego wzbudzenia.

Z kontrolą wdychanego i wydychanego powietrza łączy się próba wpływania na rozluźnienie głębiej położonych napięć w naszym organizmie.

POZYTYWNE MYŚLENIEPOZYTYWNE MYŚLENIE

Sama czynność myślenia o robieniu czegoś, analizowanie jakiejś sytuacji są zabarwione emocjonalnie.

Ma na celu uświadomienie sobie i ciągłe pozbywanie się negatywnych myśli, przesądów i przekonań, które ograniczają korzystanie z potencjału, którym dysponujemy.

AFIRMACJE – pozytywne myśli, które wybiera się świadomie i zaszczepia w swoim umyśle w celu uzyskania pożądanego efektu.

HIPNOZA I AUTOHIPNOZAHIPNOZA I AUTOHIPNOZAHipnoza jest snem umysłu na jawie, stanem, w którym

człowiek zachowuje całkowitą świadomość, ale ograniczony dostęp mają do niego bodźce zewnętrzne.

Jest zespołem psychofizjologicznych reakcji, które możemy wywołać poprzez odpowiednie oddziaływanie na osobę. Umożliwia osiągnięcie odmiennego stanu świadomości, podczas którego uwaga kierowana jest na określony cel.

Stan autohipnozy jest stanem hipnotycznym wywołanym samodzielnie.

Hipnoza i autohipnoza mogą skutecznie redukować skutki stresu i zmienić konkretne wzorce zachowań, które nie służą zdrowiu.

PROGRAMOWANIE PROGRAMOWANIE NUROLINGWISTYCZNENUROLINGWISTYCZNE

Praktyczny model ukazujący w jaki sposób poprzez zastosowanie konkretnych strategii myślenia i działania można poszerzyć możliwości dokonywanych wyborów i podnosić jakość własnego życia.

Jednym z celów tego programu jest poszerzenie reprezentacji własnych doświadczeń: jak możemy poszerzyć lub zmodyfikować subiektywny odbiór rzeczywistości by służyło to naszemu rozwojowi i poszerzało nasze kompetencje.

Interwencja kryzysowaInterwencja kryzysowaJest także znana pod nazwą „psychologiczna pierwsza pomoc”.

Jest aktywnym i ograniczonym w czasie procesem wspierania jednostek i grup, które doświadczają ostrego stanu

emocjonalnego cierpienia.

Jest działalnością pomocową dla ustabilizowania zarówno sytuacji, jak i intensywności emocjonalnych reakcji na tą sytuację.

Równolegle, celem takiej interwencji jest odbudowanie adaptacyjnego funkcjonowania ludzi dotkniętych kryzysem.

DEBRIEFINGDEBRIEFING

Jest to rodzaj interwencji kryzysowej polegającej na

przeprowadzeniu zaawansowanej psychologicznej

analizy traumatycznych zdarzeń i wyjaśnieniu

występujących problemów natury psychologicznej.

Może być indywidualny lub grupowy.

Debriefing psychologicznyDebriefing psychologiczny

Odnosi się ogólnie do interwencji stosowanej do wsparcia osób, które doświadczyły

sytuacji skrajnie stresowych.

Umożliwia odreagowanie i zabezpiecza ludzi przed negatywnymi skutkami stresu

traumatycznego.

Pojęcie stworzył J. Mitchell.

DEBRIEFINGDEBRIEFINGW odróżnieniu do psychoterapii stosowanej przy leczeniu

PTSD, debriefing jest metodą, która ma działać szybko i

przynieść dość efektywną pomoc i wsparcie przy

jednoczesnym grupowym działaniu. W praktyce oznacza to

tyle, że można pomagać jednocześnie dużym grupom osób.

Read more:

http://www.psychika.eu/debriefing-psychologiczny/#ixzz0np

LEBgIP

http://www.psychika.eu/debriefing-psychologiczny/#ixzz0npLEBgIP

http://www.psychika.eu/debriefing-psychologiczny/#ixzz0npLEBgIP


Debriefing nie leczy w trybie ekspresowym nie leczy w trybie ekspresowym PTSD

–spora część osób musi dodatkowo korzystać z

innych form pomocy – na przykład indywidualnej

psychoterapii. Dzięki takiej sesji jednak, uczestnicy

dowiadują się co może się z nimi dziać, mają szansę

zrozumieć proces traumatyczny i upewnić się w

tym, że to co się z nimi dzieje, jest normalne a nie

jest objawem chorobowym.

Komu proponuje się debriefing?Komu proponuje się debriefing?

Debriefing kojarzony jest głównie z traumą

rozumianą jako wydarzenie związane z katastrofą w

wyniku której ucierpieli ludzie, ale może być też

stosowany w innych, trudnych sytuacjach, jak na przykład:

- szczególnie trudne sytuacje negocjacyjne w biznesie,

- sytuacja zwolnień grupowych (debriefing kierowany jest

wtedy do osób, które zwalniały)

- innych wydarzeń życiowych, po których mogą pojawić się

w danej grupie objawy PTSD.

Komu proponuje się debriefing?Komu proponuje się debriefing?

Główna grupa odbiorców debriefingu to :

- osoby pełniące służbę ratunkową (ratownicy, strażacy,

policjanci, lekarze, pielęgniarki),

- grupy będące celem ataków terrorystycznych, napadów,

- uczestnicy wypadków komunikacyjnych czy katastrof

lotniczych

- dziennikarze i pracownicy socjalni uczestniczący w

usuwaniu skutków katastrof i klęsk żywiołowych.


W Polsce, debriefingiem zajmują się głównie

Ośrodki Interwencji Kryzysowej Ośrodki Interwencji Kryzysowej

i do nich można zgłaszać się w sytuacji

doświadczenia traumatycznego.

Dlaczego debriefing?Dlaczego debriefing?Jest atrakcyjny dla osób odpowiedzialnych za postępowanie w

sytuacji kryzysu.

To procedura prosta, którą można realizować tanio i siłami personelu o minimalnym przygotowaniu.

To interwencja nieformalna, nie wymagająca indywidualnych zobowiązań ze strony uczestników.

Instytucje stosują debriefing po wydarzeniach potencjalnie traumatycznych z obawy na kliniczne i finansowe

konsekwencje chronicznych zaburzeń psychiatrycznych.

Debriefing składa się z Debriefing składa się z 3 3 elementów: elementów:

wentylacji emocji wentylacji emocji połączonej ze wsparciem społecznym

normalizacji reakcji normalizacji reakcji towarzyszących uczestnikom zdarzenia

edukacjiedukacji na temat reakcji post-traumatycznej.

Siedmiofazowy proces Debriefingu

Debriefing jest spotkaniem formalnej grupy,

które trwa 2,5 do 3 godzin i jest prowadzone przez specjalistów zdrowia psychicznego oraz przeszkolony personel służb ratowniczych. Przeważnie zespół prowadzący składa się z czterech osób.

Do udziału w takim spotkaniu proszeni są wszyscy członkowie służb uwikłani w zdarzenie krytyczne.


1. Faza WSTĘPNA-zarysowuje cel i korzyści

interwencji;

2. Faza FAKTÓW- uczestnicy relacjonują co im

się przydarzyło;

3. Faza MYŚLI- u. relacjonują swoje pierwsze

myśli na temat incydentu krytycznego;

4. Faza UCZUĆ- skupienie się na najgorszych

aspektach incydentu krytycznego;


5. Faza DIAGNOZY- w której prosi się uczestników o

podanie swoich objawów fizycznych,

poznawczych, emocjonalnych i behawioralnych;

6. Faza EDUKACJI- w której dostarcza się informacji

na temat reakcji stresowych i środków radzenia

sobie z nimi;

7. Faza POWROTNA- podsumowanie informacji oraz

przedstawienie możliwości dalszego leczenia;


1. Debriefing rozpoczyna się od w p r o w a d z e n i a , które obejmuje

określenie podstawowych zasad. Uczestnicy są informowani, że spotkanie nie jest psychoterapią ale dyskusją zawierającą elementy psychologiczne i edukacyjne.

Uzgadnia się poufność i tajemnicę wypowiedzi na zewnątrz. Uczestnicy są zobowiązani do wypowiadania się ale mogą też milczeć jeżeli wybiorą taką opcję.

2. Druga fazą jest o m ó w i e n i e f a k t ó w i tego ,co się stało. Podczas tej fazy, uczestnicy są proszeni o opisanie tego, co przeżyli podczas krytycznego zdarzenia z własnej perspektywy.


3. W trzeciej fazie spotkania uczestnicy personalizują doświadczenie zdarzenia krytycznego poprzez o p i –

s y w a n i e s w o i c h m y ś l i o nim. Tym sposobem, uczestnicy są w stanie przejść się od osobistego relacjonowania faktów do etapu osobistej perspektywy oceny zdarzenia.

4. Czwartą fazą spotkania jest skłonienie uczestników do o m ó w i e n i a w ł a s n y c h e m o c j i związanych ze zdarzeniem. Typowym pytaniem od, którego rozpoczyna się ten etap, jest ; „ Co było dla Ciebie najgorsze w tym wydarzeniu ? „ .


5. Piąta faza to o m ó w i e n i e s y g n a ł ó w i o b- j a w ó w distresu związanego z wydarzeniem. Następuje prezentacja i omówienie objawów stresu u uczestników. Mogą je oni porównywać między sobą, znaleźć podobieństwa i różnice. W tej fazie też uzyskuje się jak gdyby fotograficzny obraz symptomów pogrupowanych w czterech sferach: fizycznej, poznawczej, emocjonalnej i zachowania.

6. Szósta faza spotkania to p s y c h o e d u k a c j a .Na tym etapie uczestnicy otrzymują informację na temat

typowych reakcji na stres pourazowy. Następuje normalizacja objawów.

„Są to normalne objawy w tej nienormalnej sytuacji”


7. Siódmym i końcowym elementem procesu jest

f a z a z a m k n i ę c i a:Jest to etap, kiedy uczestnicy mogą zdawać pytania, dyskutować przebieg spotkania, prezentować nowe problemy i punkty widzenia. Następnie, zespół prowadzący dokonuje podsumowania przebiegu spotkania, objawów, problemów, psychoedukacji i normalizacji. Omawia się też i zachęca do powrotu do codziennych zajęć / służby.

Na zakończenie podaje się dane personalne i kontakty z prowadzącymi spotkanie lub do lokalnych służb zdrowia psychicznego względnie najbliższych terytorialnie Zespołów Interwencji Kryzysowej

DZIĘKUJĘ DZIĘKUJĘ

ZA ZA

UWAGĘUWAGĘ

debriefing

Documents