december 2018 ramthar 1 - mizoramsynod.org fileberàmpute anga khawvêl thil kalsan ngam te, rilru...

36
December 2018 Ramthar 1 www.mizoramsynod.org

Upload: others

Post on 30-Aug-2019

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

December 2018 Ramthar 1

www.mizoramsynod.org

December 2018 Ramthar 2

www.mizoramsynod.org

December 2018 Ramthar 3

www.mizoramsynod.org

KRISMAS CHIBAI!

Kum 2018 Krismas hmangtu zawng zawngte nausenduhawm Isua hmingin Ramthar Chanchinbu Editorial Boardmember-ten chibai kan bûk a che u. He hun hlu lehlàwmawm tak hi hlim tak leh \angkai taka in hman theihnán Pathian hmingin duhsakna kan hlàn bawk a che u.

Krismas hi Pathian mihringa a lo channa hun;Pathian Fapa Isua Kristan vàn ropuina kalsana keinimihring, sual fate tlanna tùra Bethlehem ran thleng rawnbèla a lo pianna champhaphâk; khawvêl leh vàn inrem tawhlo hnêna remna thlen tùra Remna Lal Krista lo kalna hun;mihringten chhandamna kan chan leh theihna tùra Pathiankhawngaihna Kristaa kan hmuhna hun; Eden kawngkharbawhchhiatna avànga kalh tawh Pathian Fapain a rawn kikhawn lehna hun; sal tángte tána chhuahna Jubili dárvuakna hun a ni a. Rev. Dr. Emil Brunner-a chuan, “Kristazára piantharna hi Eden huana nunna kraun hlu kan hlohKristan min chharsak lehna a ni e,” a ti. Chu chu ran thlengrah chhuah a ni. A hluin a va làwmawm êm! Hla siamtupawhin, “Khawvêl làwm nán a lo kal a, Leiin a Lal làwmse,” a ti thlâwt.

Nausen Isua chibai bûk tùrin kan inbuatsaih a.Chibai kan bûk \helh ang tih a hlauhawm hlein ka hria.Thawmhnaw thar leh ruai leh ei tùr in tùr tuihnaia lo hmuahtum chu a fuh ber lo vang. Hmun tláwm thlangtu a nih te,Beràmpute anga khawvêl thil kalsan ngam te, rilruinngaitláwma thinlung a lama hawntu nih te, Pathian biaknaleh \awng\aia amah pàwl duhna thinlung leh rilru buatsaihte a pawimawh tih te hi i hre thar leh ang u.

Krismas neitu Krista hi Lal Heroda angin chibai bûkte kan lo tum hlauh dah ang e. Kan lawm chhan ber Isuatelna tlâk loh hian a ‘birth day’ hi kan làwm hlauh dah ange. Kan inbuatsaih dàn te pawh hi i inennawn \ha fo teh angu. Kan tih apiang ‘Isua nèn’ ni zêl rawh se. Krismas chu‘Krista ruai’ tihna a ni angin amah nèn, a hming tumtu nènngei ruai i kîl ang u.

December 2018 Ramthar 4

www.mizoramsynod.org

† TUARPUINA:KEIMAHNI

1) Pu F. Pazawna (80), Khatla, Aizawl, Pu F.Lalmuanpuia ET, Hamren (Karbi Anglong Mission Field)pa chu Thisen Cancer avàngin ni 7.10.2018 khán a thi.

2) Pu Kalkhama (81), Zonuam, Aizawl, PiVanlalzawni ET, Laimekuri (Arunachal West) pa chu ni11.10.2018 khán Cancer avàngin athi.

3) Pi F. Aithangpuii (80), Electric Veng, Aizawl,Rev. R. Lalrosiama, Field Secretary (Delhi Mission Field)nu chu ni 17.10.2018 khán Stroke avàngin a thi.

4) Pi Rohmingthangi (80), Kanan Veng, Aizawl, PuR.K. Vanlalhruaia, Lit. Worker, Kathmandu (Nepal Field)nu chu ni 3.11.2018 khán Lung \ha lo avàngin a thi.

Synod Mission Board chuan lusún chhúngte atuarpui êm êm a ni. Lalpan thlamuanin awmpui rawh se.

† SHMS, DAMPARENGPUIAH CLASS X HAWNG DAWN:SHMS, Damparengpuiah kum 2019 a\angin Class X hawntùra ruahman a ni.

† SMB-IN VASEIKAI SCHOOL LÂK REMTI: SynodRamthar Board Committee chuan Vaseikai School lâk arèl. Vaseikai hi Home Mission South chhúnga awm a ni.

† HMN CHHÚNGA MISSION PRIMARY SCHOOL-TECLASS I-V-IN KALPUI DAWN: Home Mission North huamchhúnga Mission Primary School-te hi Class I-V-a kalpuitùra rèl a ni.

† SYNOD DIALOGUE TEAM: ‘Vai Changkang Team’ tih\hin chu ‘Synod Dialogue Team’ tia thlâk remtih a ni.

† GARHWAL MISSION LA DÁWN: Synod Mission Boardchuan Garhwal Mission rawngbàwlna (Evangelism) lâk aremti a. He mission enkawl, St. James Academy Schoolerawh chu la ve lovin, a \ûl anga puih a ni ang. Hei hi DelhiMission Field chhúnga awm a ni.

December 2018 Ramthar 5

www.mizoramsynod.org

FIELD CHANCHIN THARARUNACHAL & ASSAM MISSION FIELD ‘EAST

Kan Field-ah hian Pastor Bial – 5, Kohhran puitling– 24, Branch Church/Preaching Station – 28, KohhranMember - 4,520, Dan zawhkim – 3,159, Kohhran Upa –36 an awm a. Missionary (Minister 5 telin) 95 leh FieldWorker (Minister 4 telin) 59 kan awm a, kuminahSeptember thla thlengin ringthar 154 kan nei tawh a ni.Ni 12 - 14 Oct., 2018 chhúng khán a vawi khatna atanPatkai Presbytery Inkhâwmpui neih a ni. PatkaiPresbytery hian Arunachal ram chhûnga Field pathumtehi min phuar khâwm a ni.

Keini Field awmna hi a kilkhâwr viau chunginBubang Biak In hmun laiin Chaltlang Branch K|P leh,Bethel English School Office sain Chite Veng Kohhrante an rawn kal a, kan lâwm hle.

Kum 2016 a\anga hma thar kan lâkna hmun,Anjaw District, Lohit District, Namsai District leh LowerDibang Valley District-ah te hian Mishmi hnam biktinzawnin kan lût a. Anjaw District phei chu kristiantean nèkchêpna hmun a ni a, kristian awmte pawh a rûkinan inkhâwm \hìn a. Chutiang kárah chuan a rûka kristianawmte remruatpuinain kan lût a, tûnah chuan ankhawpui ber, Hawai-ah Fellowship changtlung tak kannei tawh a ni.

He district chhúngah tho Hayuliang leh Walong-ah missionary kan dah a; Walong bul Kroti khuaah pheichuan a ruka kristian intêl khâwm kan va hmuchhuaka, Preaching Station kan din tawh nghe nghe a;Hayuliang-ah pawh kan din thei \êp tawh bawk a.

Hetia keini tlangtla deuha kan luh a\ang hianmission dang an lo lang ve \an a. Beisei loh deuhin APCRC(Arunachal Pradesh Christian Revival Church) missionary2 an lo lût thut a, ni 18 June 2017 (Pathianni) khán anmite khâwmin an inkhâwm hrang nghâl a, a ram michhúngkaw khat leh mi mal pahnih an tel a.

December 2018 Ramthar 6

www.mizoramsynod.org

Tûnah hian Anjaw-a lût tura min thlêmtute,Mishmi Baptist Christian Council pawhin an rawn vehve \an ta bawk. Kan bawhênna hmun apiangah min rawnzui zêl a, a ram mi ngei mi fel tak tak missionary an rawndah thei zêl a. Chutih rualin, kan lâwmna kára harsatnamin thlentu an ni fo mai!

Kan miten an thlâkhlelh ngawih ngawih Biak Inpangngai hi Hawai tih lovah chuan khawiah mah kan lanei thei rih lo a ni. Kan mite ngeiin anmahni rama BiakIn sak an duh pawhin khawtlang lam a\angin harsatnaa lo awm leh \hìn. Nimahsela, beidawng lovin kan lazawng ve zêl a, kan la zawng zêl dawn bawk a ni. Achhan chu kan awmna hmunah hi chuan Biak In neihloh chuan kohhran leh ringtu a awm theih tak tak lovinan hre tlat a, mi dang kan híp thei lo bawk a.

Lohit District khawpui, Tezu-ah erawh thungchuan kan Synod zârah hmun \ha tak neiin Craft Centrechangtlung tak kan din tawh a, Biak In sakna tur sumkan neih hun huna sak mai theih tùr a ni thung.

Mishmi hnam hi kan beih ber (focus group) a nihavângin kristian pawl dang tan pawh kan hnawk lo va,buaipui tham kan la ni rih lo bawk a. Mishmi hnam hihnam kawlhsen leh hnam induh leh chapo, sakhuana lalâp tak hnam an nih avângin beih an hautak hle.

Kum tharah chuan Tirap District lamah thawktuindah tharin kan lût ve dawn a. Kan luhna tùr hi uluktakin kan lo zir chiang tawh a ni. A mi chêng tam ber hiNocte hnam an ni a, Nocte hnam leh Tangsa hnam hihnam inti unau tak an nih avângin kan tân pawh aremchang a, a phurawm tawh hle. A tîrah chuan ankhawpui 2 – Deomali leh Khonsa hi kan tinzawn ber anni. Hêng khaw chhehvêl, Namsang leh Dawidam khuatehi ringlo khaw hlang an ni bawk.

Pathianin rem a tih chuan kâr lovah kan Field hiPCI hnuaia Synod duhawm tak a la ni ve thei dawn a ni.

- Rev. Lalrinthara, Field SecretaryContact: 96124 34047

December 2018 Ramthar 7

www.mizoramsynod.org

SERMONLAL PIANG CHIBAI I BUK VE ANG

Rev. G. Chhun\huamaBawngkawn

Krismas kan lo thleng leh dawn ta reng mai.Pathian thil siam leh leia mite hi hunin min vawng a,mihringte khawsak dan dàn pawh hunin min hruai nasaêm êm a ni. A hun lai azirin kan rilru siamin kan buatsaih\hìn a ni.

Kumin December thlakan chuan kai pawhinKrismas thlir ràn chunginkan khawsak dàn chu kantidanglam a. SumdáwnginKrismas-a mi duh záwng lehmamawh ngaihtuahinthawmhnaw leh bungrualain sumah \hahnemngaitakin an thawk a. Kut hna-thawktute pawhin he hun hizalèn taka an hman theih nánan hnathawhah hmakhaw-suih takin an thawk a. Rampáwn lama hnathawk lehzirlaite pawhin mahni ramahmahni véng leh chhúngkuaahmang tùrin ngaihtuahnaan hmang bawk a.

Keini ringtute chauhlovin, Kristian lo hlei hleipawhin he Krismas hi thlirinanmahni \anghma lehhlâwkna beiseiin aninbuatsaih bawk a ni.

Chutiang a nih lai chuan,‘Keini ringtu, Krismas kum115 lai hmang tawh hian naupiang Lal Isua chibai bûkhmasatute angin nau piangchu chibai i bûk ve ang u,’ tiinka rawn sáwm che u a ni.

Kum 1903-a kanZorama ringtu 123 chauhan la awm lai khán Krismasan hmang a. Biak In pawhnei lovin hmeichhe sikulahan hmang a. Zai khâwmnapawh an nei thei lo va,zaipáwl pathum – tlangvalzaipáwl (Dâla hote) te,naupang zaipáwl (Thangahote) leh tleirawl zaipáwl(Chhinga hote) ten ‘Mizokan nih làwm ilangin’ tihhla hmanga intihsiakin ruaian \heh tawp a nih kha.

Tûnah chuan rampumin Kristian kan ni a,

December 2018 Ramthar 8

www.mizoramsynod.org

Biak In leh Hall \ha tak takteleh musical instrument \hapui pui kan nei tawh bawka, a va hlu êm! Chuvàngin,hei leh chen min hruaitu, tûndinhmuna min hlangkaitu,kan Lalpa Isua Kristapiancham kan lâwmna tùrahhian chibai bûk hmasatutechibai bûk dàn thlir chunginkan Lalpa làwmzáwnginchibai i bûk ve ang u. Hetihian lo zir ho ila:

Mari: Mari chanvo hi aropuiin, a inpêkna a hlu hlemai. Vàntirhkohvin achunga thil thleng tùr ahrilh khán Mari chuanrokhawlhna tak a nei tihinhre reng chungin, “Lalpabâwihnu ka ni, i thu angzêlin ka chungah thlengrawh se,” a ti hmiah mai.

Chutiangin keini pawhkumin 2018 Krismas-ahhian a Kohhranho chuchibai min bûk a, ‘voh bîk’kan ni. ‘I thu ang zêlinKohhranho chungah, keimami mal chungah lo thlengrawh se,’ tiin Lalpa chuchibai i bûk ve ang u.

Beràmpute: Bethle-hem dai phùla inthawina

tùr beràm vénga inhlawh-fate, mahni in lum pawhluah hman lo, vàntlángahmun ualau pawh luah phaloten nau lo piang hriattírnaan dawng tlat. Tichuan,beràm véngtute chuan anberàmte kalsanin Bethle-hem panin an kal ta a.Chutah chuan naute leh anu leh pa te chu an va hmua. Thil hlu tak pêk tùr neilo mah se, anmahni taksangeia chibai bûkin, tluin anbawkkhup a. Chu veleh annun chu a hlimin, an thla amuang a. An retheihnaavànga an lungngaihna akiang a, an tlâkchhamngaihtuah lovin an chibaibûk nausen chuan an nunchu a luah khat ta a. Amahfak leh chawimawi chungzêlin an haw ta a. Anberàmten pu thar an nei a,a va nuam dáwn êm!

Keini pawhin kûnin thildang zawng aiin Lal Isuachibai bûk tùrin kan taksahlàn ila. A hmaah kûnin,kan nuna amah fakin ichawimawi ang u. Tichuan,kan chhúngte, kan \hen-awmte, kan bula miten kanchibai bûk, Lal Isua fak anchâk ngei ang.

December 2018 Ramthar 9

www.mizoramsynod.org

Mi fingte: Hêng mifingte hian nau piang chibaian bûk tùr thu hi zawlneitenan lo hrilh lâwk a, hetiangin:‘Tarsis ram leh thliarkaralalten làwmman an rawnkeng ang a; Seba leh Sebaram lalten thilpêkte an rawnhlan ang…Seba ramrangkachak chu amah pêk ani ang a,’ (Sam 72:10,11,15);‘Tichuan, hnam tin i ênglamah an lo kal ang a, laltepawh i lo chhuah ènnalamah an lo kal bawk ang,’(Isaia 60:3) tiin.

Hêng mi fingte hi anhun lai chuan mite ngaihsantakte an ni. Persia ram a\angte, Arabia ram a\ang te,Medai ram a\ang tea lo kalniin an sawi. Anmahni pawhinhre sa lovin chung lamahruaitu arsi an hmuhin anpan a. Hruaituah neiin lal lopiang tùr chibai bûk tùrin ankal a. Mahse, a hnuahchung lama hruaitu arsi enlovin anmahni ngaihdànin lallo pianna chu lal Heroda inahni ngei tùra an ngaih avànginHeroda hnênah chuan,“Khawiah nge Judate lal lopiang chu?...amah chibaibûk tùrin kan lo kal a ni,” anti a. Mahse, Herodan hriattír-

na a hmu ve lo va, chhin-chhiahna a hmu hek lo.

Heroda chuan mi fingtechu a rûkin a ko va, arsi lanhun lai chu ngun takin azâwt a, an hnênah, “Kal taula, naute thu chu dílchhûttakin zâwt chhuak rawh u;tin, kei pawhin amah chuchibai ka rawn bûk ve theihnán, in hmuh veleh mi rawnhrilh ang che u,” a ti a. Lalthu chu an hria a,khawchhak lama arsi anhmuh khân naute awmnachung zâwn a thlena, a dinhma loh zawng an hma ahruai zêl ta a. Mi fingte khanJudate lal a lo piang a ni tihchu an hria a; mahse, engang lal nge a nih erawh anhre chiang hauh lo mai.

Arsi chuan an hma ahruai zêl a, an hlim êm êma, naute chung zâwn athlenin in chhúngah an valût a. A nu, Mari bula nautechu an va hmu a, lei siakûnin chibai an bûk a. Anro báwmte an hawng a,thilpêk – rangkachak te,beraw te leh murra te an pe a.

Mi fingten naute chibaian bûkna thilpêkte:

December 2018 Ramthar 10

www.mizoramsynod.org

1) Rangkachak: Persiaramah chuan lal chibai bûktùra an kalin an keng telngei \hìn a ni. Mi fingte hiPersia ram a\anga lo kal annih rinna pawh hei hi a ni.Lal Isua chu lal a ni tihchhinchhiahna rangkachakchu an hlàn a, lei sia kûnachibai bûkin an ro báwm atarangkachak an hlàn a ni.Keini pawhin Lal Isua chuka nunah Lal a ni tihchhinchhiahna rangkachakchu i hlàn ve ang u.

2) Beraw: Hei hipuithiamten sualna anhlan lai khán Pathian lâwmtlâk atán rimtuia an hlàn\hìn a ni. Hei hian Kristainthawina chuan Pa lung atiawia, Pa lâwm tlâk a ni tiha tilang chiang bawk a ni.

Kum tina sual thawinahlan ngai tawh lovin, vawikhatah a tlingtla nghâl a,inthawina famkim leh hlutak chu a ni. Kan lâwm,Krista pianchamah hiankan sual thawina Kristaahsual thupha chawia angaihdamna kan chanavànga Pathian fa kan nihhre thar lehin amah chibaii bûk ang u.

3) Murra: Hei hi mitthiruang a \awih theih lohnana an hnawih \hìn chu ani. Lal piang chibai bûknaatána mi fingten an rawnhlàn tlat mai hi thil mak taka ni. Chung lam hriattírnaa ni ngei ang. Hei hian LalKrista chu thihna hnehatho leh tùr a nihzia a tárlang fiah hle a ni.

Keini erawh chuan apuithiam nihna, kan sualtephura kraws-a thia, thlànthim taka kan sualte phùmbova batna lehkha thupêkaziak, min dodâl \hintutihborala awma, hnehnachanga a thawhlehna\âwmpuitu kan ni. Chumihnehna changtute kan nihavàngin he hun, Krismas-ah hian sual hnehnapuangin amah i fak ang u.

Heroda:Hla phuahtu-in, “Lal Herodan a hriatin amanganpui a…Chibaibûkna râpthlâk pêk tumin anchhuak ta,” a ti hial a ni.Khatia mi fingten a thuchahanga a hnêna kîr leh lovakawng danga an hawn lehtâk khan Heroda chu athinur êm êm a. Khandaihnèn nausen kum hnih hnuai

December 2018 Ramthar 11

www.mizoramsynod.org

lam chu ráwt tùrin thu a peta a. A chibai bûk dàn a vadanglam êm! A inbuatsaihdàn pawh lal piang tiboralzáwngin a ni. Amah aia lalzâwk a lo awm mai ang tih ahlau. Lawi huai chuan lawihuai lo chhuak tùr a dodâla, tihhlum a tum \hìn. Îtsîknaavàngin khandaih chuannausen tam tak a tihlum ta.

Rinna leh thlarau tel lo,mahni hriatna, finna lehngaihdàn chauh kalpuinahian thil pawi a khawih a,mi dangin an tuar phah\hìn. Mi fingten hruaitu lehhriattírna arsi en ngun lovaanmahni ngaih dàn leh thilnihphung pangngai mai anngaihtuah avàngin lalHeroda sualna an va tàwngdarh ta, a va pawi êm! Pawisawi lo nausen kum hnihhnuai lamin an tuar phahta a ni. Mahni chauh indahpawimawha, mi dangtehuphurhna, îtsîkna rilru,mahni mi leh sate hlimnatùr ngaihtuah lova mahnichauh inchawi làr tumna

hian mi dangah harsatna athlen a ni. Lal Heroda chibaibûk tum dàn anga tum himi tam tak kan awm theiàwm e.

Sipaite chuan an hotuleh lal te chu chibai bûkdàn tùr an nei a. Chutiangtak chuan chibai an bûk\hìn. Chutianga chibai bûkduh lo chuan hremna antâwk \hìn a ni. Chu chibaibûkna dàn chu chibaibûkna dawngtu tùrin a duhtaka a remruat a ni si a.

Chutiangin amahchibai bûk dàn tùr kan LalIsuan a ruat a. “Pathian chuThlarau a ni a, a chibaibûktuten Thlarau leh tih takzetin chibai an bûk tùr ani,” a tih angin kuminKrismas-ah hian Lal Isuachu chawimawiin chibai ibûk ve ang u. Vàntirhkohzaipáwlin an mi ngen anginkan zíngah rem thu a lèntheih nán Lal Isua ke bulahi kûn ang u. Lalpan a thumalsàwm rawh se.

[Kan sàwmna ngai pawimawha, Krismas Sermon hlutak min ziahsak avàngin Rev. G. Chhun\huama

chungah kan lâwm hle a ni. - Editor]

December 2018 Ramthar 12

www.mizoramsynod.org

BUH HMUN A|ANGINKAN THAWH VÀNG NI SI, NI SI LO

Rev. Vanlalliana Sonseti/c Manikbond Pastor Bial

Pi Lily hi Manikbond Chorei Hindu nuho zínga anhruaitu pawimawh tak a ni a. Vai ram rilah Hindu Ashram-ah pawh training zo tawh ngat a ni. Kan Missionary-tenan inah kalin a hnênah Chanchin |ha an va hrilh ve thina, a mawi hawihah a lo ngaithla liam ve mai mai thin.Kristiana inlehtír chu a beiseiawm vak lo.

Ama sawi dànin, ni10.9.2018-ah khán anchhúngkaw buaina avànginan Hindu Mandir-ah\awng\ai tumin a kal a.Manikbond PresbyterianKohhran Biak In zâwn athlenin a ke chu eng emawhian kuai herin Biak In lamaha kal chhohtír ta a. Tichuan,hreh takin a ke thunun zolovin Biak In chhúngah lûtina \awng\ai ta a. A hma aneih ngai loh thlamuannamak tak mai a nei ta a.

Ni 20.9.2018 (Ningani)zíng dár 6:30 khán PastorQuarters-ah a rawn léng lûta. A thil tawn hrang hrangleh a testimony min hrilh tamial mial a, dárkár 3 dáwnkan inkawm. Baptismachan vat a duh thu a sawi

bawk a. Lo la inngaihtuahchiang tùrin kan inthlah a.

Silchar a\anga BarakArea Committee zo ka hawni, ni 22.9.2018 (Inrinni)tlai khán lo leng lehin,Baptisma chan a duhhmanhmawh tawh thu leha chhúnga tùrtu a nasatthu min rawn hrilh leh a. Atûk Pathianni Chawhmakhaw danga programme kaneih avàngin Zíng |awng\aiInkhâwmah Baptisma chuka chantír ta a. Hlim tak ani! A nui sen sen reng mai.

Amah ang deuh chiah hikan tawng tawh bawk. Hindutlangval (senior) zu ngawl vei,Doctor-te pawhin thi mai theidinhmuna ding a nih thu anhrilh tawh chu Thlarauvin

December 2018 Ramthar 13

www.mizoramsynod.org

nasa takin a khawih a, zànahpawh a mu hlei thei lo va. Ni21.3.2018 zíng dár 5:00-ahPastor Quarters-ah a lo kalin,a thil tawn zawng zawng arawn sawi a.Baptisma chana duh hmanhmawh thu leha chan vat loh chuan thih maia hlauhthàwn thu thlengin asawi a. Kan in-counsellinghnuah Zíng |awng\aiInkhâwmnaah bawkBaptisma kan inchantír a.Tûn thlengin zu far khatpawh in tawh lovin Kristathuhretu \ha tak a la ni zêl.

Mi thinlung hneh theitùr hian keini Missionary-hohian theihna kan nei miahlo. Beidawn rum rum chángkan ngah mai. Nimahsela,

kan mawh-phurhna a nihavànga kan thiam ang angaChanchin |ha kan hril ve zelte leh Zoram lama min tírchhuaktuten \hahnemngaitaka ramthar rawngbàwlnaatána \awng\aina in rawnhman \hìn te hi chung lamkhian a lo hre khiau a ni tiha chiang! Thlarau Thiang-hlim a han chêt hi chuanthinlung sak tak pawhtituiralin Baptisma chanthuai thuai duhin min vir sekzâwk a, mak tak a ni - Kanthawh vàng ni si, ni si lo.

‘Chakna ni lovin,thiltihtheihna pawh ni heklovin, Ka Thlarau zâwkinle,’ titu kha kan Pathian ani miau va.

MISSIONARY TRAINING COLLEGE HRIATTIRNA

Missionary Training College (MTC)-ah Bachelor of Missiology (B.Miss) zir duh tán dìl theih a ni leh ta. Dìlna Form leh Prospectus hi ` 50/-inoffice hun chhúngin MTC Office a\angin lâk chhuah theih a ni e.

Díl thei chin : Class XII pass chinDíl theih chhúng : Ni 1.11.2018-15.2.2019Written Test : Ni 26.2.2019 (Tue)Interview : Ni 28.2.2019 (Thu)

Sd/-Principal

Missionary Training CollegeMission Vengthlang

Ph. No. 2310157/2301337/9612164982

December 2018 Ramthar 14

www.mizoramsynod.org

Hindu sakhua anvawnah hian an nghet hlemai a. Hnam \ha chinhophei hi chuan an sakhawserh leh sâng hi an la ngaipawimawh êm êm a ni. Anculture nèn a inzawm tlatavàngin Hindu sakhaw dànhian an khawtláng, ram lehhnam kalphungah pawhnghawng a nei thûk hle ani. Chuvàngin Kristiantephei chu ram leh hnamphatsana, ram dang(foreign) sakhua leh culturezawm anga ngai páwl pawhan awm nuk mai.

Kan Mission (MizoramSynod Mission Board) hiannasa takin Nepal ramahKristian an lo puna, LalIsua Chanchin |ha hrila aawm zêl theih nán hma a la

mék zêl a. Pathian khaw-ngaihna zárah kohhranpawh puitling ve zêlin,member pawh kiam lam aiinpun lam kan la pan ve zêl ani. Kawng hrang hranginrawngbàwl hna hi thawh ani bawk a; amaherawhchu,ziah leh sawi vek sen a nihloh avàngin Evangelistrawngbàwlna chanchintlém han tár lang ila a \haàwm e.

Evangelist-te hian kantlawh tùr hmun leh kalnatùr bithliahte fel tak kannei a. Chûng hmunahchuan ringlo mite nèninkàwmin, Pathian thu kanhrilh \hìn. A huhova kalchhuah hi kan tih dàntlángláwn ber a ni mahzâwk a. Bible tract te semin,a cháng chuan projector

NEPAL RAMA CHANCHIN|HA HRIL

Lallawmkimi, EvangelistBharatpur, Nepal

Nepal ram hi Hindu sakhaw zuitu tamna ram nimah se Kristianna an hmel hriatna hi a lo rei ve tawhangreng a. An sakhuaa an rinna nghehzia ngaihtuahchuan ringtu, Kristian-a inpe pawh hi an \hahnem vetawh hle. Chutih rual erawh chuan Lal Isua chanchin lahre miah lo hi mi eng emaw zât an la awm mék a ni tiherawh hre reng ila.

December 2018 Ramthar 15

www.mizoramsynod.org

hmangin Kristian film tekan chhuahsak \hìn.

Missionary-te chauh nilovin, Kohhranhote pawhinmemberte inpêkna a nasatavàngin Chanchin |ha hrilafeh chhuah rawngbàwl hnahi an thawk \hìn bawk. Zànlama film te kan chhuahhian a en tùra lo kalkhâwmte hnênah Bibletract te kan lo pe a. A tûkzíng angah te In tinah kalkual lehin an film en a\angaan ngaih dàn te zawh pahinLal Isua chanchin chiangzâwkin kan hrilh leh \hìn.Hetianga rawngbàwl hi ahlâwk kan ti hle a, a rahchhuah pawh kan hmu fo\hìn a ni.

Chutianga rawngbàwlhna kalpui a nih mék laichuan kumin 2018 kum tírlam a\ang khan harsatnatlém kan han tâwk ve deuha. Chanchin |ha hrilkawnga kan beih dànhmanrua ber Film show lehGroup feh chhuaha Bibletract sem te chu dodàlna alo awm ve \an a. Kristian-te chu tihluihna hmangaringlo mite hnêna pawisatam tak pea kristian-a

inlehtír \hìn ang hialapuhna te a lo awm bawk a.

Media hi a chak tawhsi a, chumi chu hmang\angkaiin \henkhattenKristian-te chu mi dangtekristian-a lut tùra thlêmangah te min lo chhuahbawk a. Chûng a\angtechuan Sorkar lamin thâwmte rawn nei ve lehin Groupanga feh chhuah leh mahnisakhua sawi mawina lamhawi sem te leh thuhril techu a rawn khap a.Chutianga ti chu man theihan ni tih angin thâwm anrawn nei ve leh ta a.

Tichuan, Film showchu kan bansan ta rih a.Amaherawhchu, hlau lehthlabara \hut mai mai kantum hauh lo thung. Tin,chu chu kan awm dàn tùra nih loh bawk avàngin leh‘Rul anga finga, |huro anganunném’ ni tùra zirtírna pêkkan ni tih hre rengin LalIsua Chanchin |ha hril hikan chhunzawm ta zêl a.Mahse, kan kalphungerawh chu Pathianin fingtakin kawng min kawhhmuh a, a chi dangin rawngkan báwl ta zâwk a.

December 2018 Ramthar 16

www.mizoramsynod.org

Kan tih dàn thlâkinMember-te in tlawh pahinmi pahnih khat tê têin kaninsem darh a. Ringlo mi,kan member-te thian \haleh chhúngkhatte beihnaremchángah hmangin LalIsua chanchin la hre lotechu Chanchin |ha hrilhinkan la feh chhuak ve rengtho a ni. A hun takah zêlPathian hnathawh ropuitak kan hmu \hìn a.Chutianga kan fehchhuahnaah pawh chuaneng harsatna mah tâwkchhunzawm tawh lovin tlémtlémin Bible tract te pawhkan sem ve leh thei \an taa. Hêng zawng zawngahhian Pathian hruaina nasatak kan dawng kan ti lo theilo a ni. Eng thil pawh thlengmah se Lalpan ram neih a\hulh ngai dawn lo a ni tihhi hria ila, dodàlna kárahpawh Pathian ramrawngbàwlna hi chu a kalzêl ang.

Hêng kan sawi rualhian han sawi lan hrâm kaduh chu - Nepal ramakristian-te zínga kohhrante reuh tê tê tam lutuk lehzirtírna dik lo tam lutukhian kan rawngbàwlna

kawngah leh kristian-terinna kawngah a chhezawngin nghawng a neinasa hlein ka hria a.

Nepal ramah hian, atíra ka sawi tawh angin,Kristianna an hmelhriatnahi a lo rei ve tawh a.Chuvàng chuan Missionhrang hrangte lo lûtin,chûngte chuan kohhran tereuh tê tê a lo pianchhuahtír a ni ti ila, ka sawisual tamin ka ring lo.Chûng kohhranahte chuanPastor an awm ve vek bawka. Amaherawhchu, keinikohhran anga Pathian thuzir chhuak, pangngai takanem ngheh, Pastor ang khaan ni vek lêm lo thung.Chumi a nih vàng te pawhchu a ni ang, kohhrannghet lo tak tak, ral leh tamai te pawh sawi tùr anawm leh zeuh \hìn.

Tin, Kristiannain aluhchilh tawhnaah chuanZoram lam kohhran angthovin kal dik lo ve tak tak,zirtírna dik lo theh darh hian awm ve \euh bawk a.Hêngte avàng hian ringlo,sakhaw dang vuantutehmuhsit, sawisel leh

December 2018 Ramthar 17

www.mizoramsynod.org

diriamna \awngkam tepawh hi kan tâwk ve fo ani. ‘Keinin pathian tam takkan nei ang tho hiankohhran hrang hrang inawm ve tho. Kan danglamchuang lo,’ ti tein min beive \hìn.

|henkhat intifingdeuhte phei chuan,‘Nangmahni pawh ininpumkhat thei lo va, LalIsua duh dànin in awmchuang lo,’ tih \awngkam tehi min hman khum ve zeuh\hìn bawk a. Hetiang a nihavàng hian rawngbàwlnapawh chak taka kalpui ahar cháng a awm \hìn.Chuvàngin, Kristiante hiinhmangaih tawna, in-ngaihsaka, in\anpuia,inpumkhata kan awm tlantheih nán pawha kan\awng\ai tam te hi a \ûlin,rawngbàwlnaah pawh apawimawh hle a ni.

A tawp berah chuan,Nepal rama rawngbàwl

hna thawh hi chak takakalpui mék zêl a ni tih hihre thar leh ila. Nasalehzuala \awng\aina nèna\an kan lâk pawh a \ûl hlea ni. Setana hian nasatakin min do tum mah se‘Lalpa chu ka lama \ang ani, Mihringin eng nge mitih theih ang?’ tih thupuihi kan vuan tlat a, Lalparam la tùrin kan kal zêldawn a ni. Eng pawhthleng sela, mihringthuneihna leh theihnachuan tàwp chin a nei\hìn.

Chuvàngin, kan lama\ang Lalpa a nih chhúngchuan eng mahin min dâlthei dawn lo a ni.Thuneihna leh lalna zawngzawng neitu, kan PATHIANhi kan tán awm reng a, aawm reng dawn bawk a ni.Chuvàngin, Nepal ramaChanchin |ha hril hichhunzawm zêl a ni ang a,hei aia nasa hian Pathianram hi a zau zêl bawk ang.

† Tichuan, thu réltute hnênah an hruai a, “Hêng mite hi Judate an ni a,kan khua an tibuai êm êm a, dàn eng emaw kan lawm leh zawm thiang lote hian hril \hìn a, Rom mi kan ni si a,” an ti a...an au va, “Khawvêl chawk buaitutekha hetah pawh an lo kal a..., ‘A hming Isua, lal dang a awm,’ tiin Kaisara thukalhin an awm \hìn a ni,” an ti a. Tin, mipui leh khaw hotute chuan chûng thuchu an han hriat chuan an buai ta a (Tirh 16:20-17:8 kaih tawi).

December 2018 Ramthar 18

www.mizoramsynod.org

INDOTÍRTU KAN NI

Lalchhandami, EvangelistKewas Nijamat

Patna Mission Field

Mittui luang ngiai ngiaiin ka khumah chuan a\hu a. Min melh dàn chu ka duh lo hle mai; a mitmengahchuan min dem ngawih ngawih ni hian ka hria a. Chumittui leh demna mitmeng kárah chuan zawhna min zâwtmék bawk a.

Chu nu chuan kahnênah hian sawi tùr a vangah tehlul êm! Mahse, asawi hlei thei si lo.Ngaihthlâk hrehawm katiin, en har ka ti a. Sawi vetùr ka ngah lo hle a ni.

Hmânni deuh, kumkhat liam taah khan a fanu,natna khirh tak vei – a zunapianga thisen zung tel zêla ni a. Natna dang pawh anei a, sawi a nuam chiahlo. A khirh hle a ni. A chêrêm êm a. Doctor-tentihngaihna an hriat tawhloh. an theih tâwpa anenkawl ve chung pawhazual lam pan zêl a ni.

Zíng kárah an rawnhruai a. Hmeichhe lamnatna a nih avàngin a âdeuh hlek tawh a. A sam a

thûr hreu bum a. A mitmulianpui hian min melh kuaua. Biak apiang hian a phunnuah nuah a; a sawi engmah hriat theih a ni bawksi lo.

Kei hian eng nge a tánka tih theih? Doctor thiamtak takten damdawi anchawh fuh thei lo va.Damdawi In \haah pawh antidam chuang lo va. Kháwl\ha ber bera an en pawhina taksa na lai ber tihdamnaan hmu chuang lo a ni a.

‘Kei, hnam dang mi, anngaihsan loh ber sakhawbetu, mikhual, neih nei rêngrêng lo hnênah hian eng ngean rawn tih dáwn? Tuinnge maw ka In te hi rawnkawhhmuh rêng rêng le?’tiin ka ngaihtuah a. He In

December 2018 Ramthar 19

www.mizoramsynod.org

ruak heu huau a\ang hianeng nge ka lo pêk ang?

Zàmna tinréng a lo lûta. Khawsik satliah ni bawksi lo, natna khirh tak, kumsarih vêl lai a lo vei tawhlehnghâl. Ka khawngaihbawk si, ka \ah te pawh hia chhuak zâwk. Hmanrawdang eng mah ka nei lo. Nidanga kan hman \hìnhmanrua bawk chu kahmang leh a - |AWNG-|AINA chu.

Kár khat hnuah chuankei pawhin ka âwih loh, thulàwmawm ka dawng a – ‘Adam. Zun pangngaiin azung thei,’ tih hi. ‘Ka rin angngeiin..’ ka ti dáwn nge, ‘Karin loh nèn,’ ka ti zâwkdáwn ka chiang lo.

Ringtu \ha tak an ni zuia. Inkhâwm an \hulh ngailo va. Thla 11 hnuahBaptisma an chang nghenghe a ni. |ha taka kanawm laiin Baptisma anchan a\anga kár khat \hachauh a liam tihah khánpawngsual a lo tâwk tih kanhan hria a. ‘A va pawi takêm!’ tih hian a sawi fiah zolo. Fa a la pai lehnghâl. A

pawngsualtu lah an\henawm tlangval, tual vawili that tawh, Police kut thlengthei miah lo a ni a. Sum neilo tána han khin ngaihnaa awm si lo. A ngaihnarêng rêng ka hre lo.

Amah lah chu ruhkawlchauh ni mai hian ka hriaa. A chau va, a luak a. Achêr hle bawk si. Ankhawsak a harsa êm êmbawk nèn.

Chumi \um chuanalâwm mittui nèna ka inaan lo kal. Kha nu mangangzawhnate kha ka chhângthiam lo a ni. A chhànna kanei lo. Kei pawhin ani minzawhna chiah kha Pathianhnêna ka zawhna a ni. “Tinge nangmah an ring ve chea, i humhim loh? A chhe berêm êm i thlentír ka ring loasin!”

Isua an rin avàng hianhmuh theihah an hriat-thiam tùrin malsawmna alo thleng nghâl \hìn bawksi lo. An hnênah, ‘Pathianchu, venghimtu, hmangaih-tu, malsawmtu,’ tiin ka lohrilh \hìn asin? A tamlutuk.

December 2018 Ramthar 20

www.mizoramsynod.org

‘Kristian ni lo ta selahetiang êm êm hian an tuarlo ang em? Heti êm êm hianan hmusitin an zuam àwmsi lo va. A hma pawhinhetiang êm chu an tâwk loasin mawle. Engati ngePathian an rin veleh…?|henawm khawvengin anhmuhsitzia lah kan hmuhphâk reng a ni bawk si,’tihte ka ngaihtuah a.

He Chanchin |ha kanhrilh hian mi chhungkuahlim taka an nui ho dar dar\hinte hi kan tibuai zo vek\hìn. An fanu te, an nupuite, an pasal te, an fapa tekan va lâk pensak daih a.|ha tê tê leh lungrual takalo khawsa ho kha kan vachawk hnawk vek a. Ankárah kan va tla tlat a,chhungkua kan inhauhtíra, kan intuithlàrtír bawk a.Mi rèl búrah kan va siam a.Mite hmuhsit leh zuamawmtakah kan siam \hìn. Isuaan han ring chiah hi buainatinréng hian a lo hmuakemaw tih mai tùr a ni.(Ringtu ni lo mah sela lothleng tùr tho mah ni sela,ngaihbel loh theih loh thila lo thleng \hin).

Chutiang chuan kanthlen chin apiangah hianbuaina a chhuak emaw tihmai tùr hi a ni. Hei hiThlarau Thianghlim la neive lote leh Lal Isua,Pathiana nei ve loten kannihna an hmuh thiam dàna ni. An tán hian mi \ha kanni lo va. Mi chhúngkawkalphung lo neih sa lehkum kha leh chen thlahtubul a\anga an pathian biakthlâksak \âlh \âlh tumtutekan ni. Chutiang chu anhmuh thiam dàna kannihna a ni a.

Chanchin |ha thlenchin apiang chu a buai \hìna lo ni. Buaina chawkchhuaktuah min ngai a,kan nihna pawh a ni e.Keini, Pathian nungringtute chuan thih hnupiah lam rama thlaraurorèlna hi a tak dáwn êmavàngin kan kalna apiang-ah a \ha duh vàngin buainakan siam \hìn a ni.

Lal Isua hian, “Khaw-vêlah rem lèntír tùra lo kalemaw mi ti elo? Hnai lo ve.Ka hrilh a che u, do lèntírtùra lo kal zâwk ka ni,”

December 2018 Ramthar 21

www.mizoramsynod.org

(Luka 12:51-53) tiinharsatna lo awm tùr hi a losawi lâwk diam tawh a ni.

Chutiang tak chuanhnawkah chuan minngaiin, min dodâl \âlh \âlhmah sela, Mizo hnam,hnam changkang pawh nilo, hnam ropui tak ni bawksi lote min duh tlattu,Chanchin |ha hril duhnarilru min puttíra, Chanchin|ha ngai pawimawh hnamamin siamtu Pathian hianMizote \awng\aina hi achháng \hìn. Tlángah te,Biak Inah te, huanah te,Inah te, muthmun lehhnathawhna hmun a\angtea \hahnem ngai êm êmakan \awng\ai chuah chuah\hìn avàng hian Chanchin|ha hi pên khat pawhin ala hnung tawlh lo. Damlotean la dam zêl a, mi tángte

an la zalèn zêl. Vànram anhnaih hret hret a ni.

Lalpan a duh êmavàngin Chanchin |ha hianrah chhuah a la \hulh lo.Darthlalang phèna Lal Isuahmangaihna hmél duhawmtak an hmuh thiam ve hunchu nghâkhlel takin kanthlir a. Chak lo chungpawhin min tichaktu chukan en hrâm hrâm \hìn.

He India ramah hianzalèn takin Chanchin |hakan hril rei tawh dawn lopawh a ni mahna. Hun kanla neih, rei lotêah hian\hahnemngai taka rawngkan bàwl nán chhelna te,finna leh remhriatnate kanneiha ringthar ringawt ni lo,ringtu vànram kai tam takkan neih nán i in\awng-\aipui tawn zêl ang u.

A phuahtuin a sa ve lo...!

Krismas hla lâr ber leh ropui berte zínga mi, ‘Khawvêl làwm nána lo kal a’ tih hla hi Isaac Watts-a (1674-1748) phuah a ni a. A phuahtuhian he hla hi Krismas hla atána a phuah a ni lo va; hla anga sak tùra aphuah pawh a ni hek lo. Sam 98 behchhana hla chham mi (poem) atána aphuah a ni a. He Sam 98-in a tum tak kaiher deuhvin Lal Isua lalna te, arorèlna te leh he khawvêla min chhandam tùra a rawn kal avànga amahchawimawina hla atána a phuah a ni. A phuahtu thih hnu daih (kum 1839)-ah Dr. Lowell Mason-a chuan tûna a thlûk kan hriat làr tâk hi siamin, heta\ang hian vawiin thlengin mi hriat leh ngainat a hlawh chho ta hle a ni.Krismas hla atána phuah ni hauh lo, hla atána phuah pawh ni hauh lochu Kristiante tána Krismas hla ropui tak a lo ni ta hlauh a ni.

December 2018 Ramthar 22

www.mizoramsynod.org

ODISHA FIELD TÁNA TÙRA |AWNG|AI SÀWMNA

Rev. Lalramdinthara ColneyField Secretary, OMF

Odisha Mission Field-a khaw pakhat Luhakhal-ah hian member baptisma chang puitling pali leh naupangpanga an awm a. An khua a\anga Km. 3/4 vêla hla,Ulkiguda khua-ah Pathianni tin ke-a kalin an inkhâwm\hìn a. An zíngah hian pitar mitdel, kumina baptismachang an kai tel ziah bawk a, an chhangchhe \hìn hle.An khua hi in 25 vêl an ni a, anmahni mi pakua tih lohchu ringlo vek an ni.

Nasa lutuk lova dodâlnaan tâwk deuh deuh reng a.A dodâltu ber chu an khawhotupa (anmahni sawidànin Bora loko) chu PuLoki Kadraka a ni a. Anihian Ulkiguda khuaa aninkhâwm tùr hi phal lovina dang \hìn a. Tiang nèna alo vau cháng pawh a awmfo mai. Chutia an inkhâwmtheih loh zeuh zeuh tâkahchuan anmahni pawhinhrehawm an ti a, an khuaa har \hìn hle a ni.

Hetia harsatna tenaudeuh an tawh reng chuantiin, anmahni lawinafellowship enkawltu Dr.K.C. Lalchhingzova te nupaleh Tv. Luimawia te chuankumin June thla chawhnu

lam a\ang khan anmahnikhuaah (house churchangin) Zirtawpni tlaiah aninkhâwmpui ta zâwk a. Aninkhâwm apiang hianmedical clinic te an neih tel\hìn avàngin miin an bàwmviau zêl a.

Hetia an khuaa aninkhâwm-pui pawh hi anbora loko, Loki Kadrakachuan remti lovin, kanmissionary-te pawh a lo vaua, police-a report lehmantírah te a vau \hìn a.Mahse, damdawite an kentel \hìn avàng leh an khawmiten an mamawh bawk siavàngin a duh ang takchuan a che thei bîk lo niina lang. Pathian zárahharsatna lian tham thleng

December 2018 Ramthar 23

www.mizoramsynod.org

lovin hun chu an hmangthei zêl a.

An khuaa an inkhâwmhian, ringlo inkhâwm châk,inkhâwm ngam si lote hi aninkhâwmna in bul veran-dah a\anga thu lo ngaithlaan nei ziah a. Chu mai nilovin, inkhâwm bànahinkhâwmna in hnung lama\anga lûta, \awng\aisaktùra ngèntu an nei deuhziah bawk \hìn a ni.

Thil mak tak lo thlengchu: An tih dàn pangngaiinkan missionary-te chuan ni26 Oct., 2018 (Zirtawpni)tlai khán inkhâwm-puitùrin an han kal leh a. Ankhaw hotupa, Loki Kadrakachuan an khaw daiah a lochâng a. Khuaa luh phallovin a lo dang a. Chuta kanmissionary-te nèna aninbiakna hi a ropuiin alawmawm êm a, Pathianhnathawh a lo lan zêl theihnán \awng\ai sàwmna hi kahan siam a ni.

An inbiakna chuhetiang deuh hi a ni:

“Kan khaw chhûngahchuan inkhâwma, \awng\ai

tawh lo tùrin ka ngen takmeuh che u a ni.”

“Kan miten \awng\ai-pui an ngai a, Pathianbiakpui an ngai a. Anmahnikan thlahthlam thei lovang.”

“Khaw chhúngah ni lo,khaw páwnah hian in duhchuan in inkhâwm theiang. In duh leh nangmahnimandir (Biak In) tùr pawhkhaw daiah hi chuan in sathei ang.”

“Khaw chhûnga in-khâwm phal si lo, engatinge helai khaw páwnainkhâwm i phal tho si?”

“Khaw chhûnga ininkhâwma, in \awng\aihian kan pennu (an tribalpathian)-te hi khuaah hianan awm \ha duh lo va.Tûnah pawh hian kanpennu-te hi kan khuaah hianan tlém tawh lutuk a ni.”

Rei tak an tì tì hnuahmissionary-te chuan,“Khaw daiah hian kanBiak In sa dawn ila, i phaltak tak maw?” tiin, an zâwtleh a. An bora loko chuan,

December 2018 Ramthar 24

www.mizoramsynod.org

“Phal e. Mahse, in mite hianram an nei lo va; keiman kanei a, in duh chuannangmahni mandir saknatùr hmun chu ka pe ang cheu,” a ti leh a. “Khawngaihtakin khaw chhûngah hichuan rawn inkhâwm tawhsuh ang che u,” a ti leh a.

An sawi ho zêl chuan,ani kristian awmzia hre lochuan, “Kan khua hi in 25vêl kan ni a, mandir in sakve hun chuan nangmahnilama inkhâwm tùr lehkeimahni lama inkhâwmtùr te pawh insem fel lawlaw ila a \ha ang,” te a ti tadeuh deuh va. (An khuaahhian ringtu 9 chauh awmmah se, seeker kan tih anghi an awm nual a). Ankhuaa missionary-terawngbàwlnain hnuhma aneih dàn leh lam\ang anneih ve nualzia a hre ngeini tùr a ni.

Chutia an inbiak zawhchuan, missionary-techuan, “Khaw chhûngahchuan inkhâwm lovin,damlote ena, damdawitepe tùr leh \awng\aisak tùrinkan han lût chho lâwk angchu,” tia an dìl chuan ani

pawh chuan \ha takin aphal ve mai a.

Khuaa an han luhchuan an khaw hotupakhan ringtute leh inkhâwm\hinhote kha thu a lo hrilhlâwk sa vek avàngin tumah an lo kal khâwm ngamlo va. Mahse, an bora loko-te nèn an inbiak thu lehanmahni Biak In hmun tùrpawh a pêk tùr thu an hansawi chuan phûr takin anlo kal khâwm nghâl a.“Biak In hmun chu min pêkchuan kan sa ang,” tiinphur êm êmin an sawi hova. Damdawite an semzawha \awng\aina hun anhman zawh chuan an\insan ta a.

|awng\ai thupui tùrchu: An bora loko chuan,“Hun rawn ruat ula, chumini-ah chuan in mandir(Biak In) sakna hmun tùrchu kan inpe dawn nia,”tiin a chah a. An khuaainkhâwm phal si lo, an khawdaia amah ngeiin Biak Inhmun tùr pe phal bawk sihi a mak êm êm mai a ni.Pathianin hna thawh aduhin, a tum a ni tih kanpawm hmiah mai.

December 2018 Ramthar 25

www.mizoramsynod.org

Ni 30.10.18-ah missio-nary-te chuan amah hanhmuha, a remchan theihchuan, 2.11.18-a ram inpetùra inhmuh leh tùr hunhan ruatpui an tum a ni.(He thu buatsaih lai hianchanchin kan hre hman lo -Editor)

He khua, Luhakhal-ahhian Pathian ropuina tùra

Biak In a din ngei theih nánleh an khaw hotupa LokiKadraka leh a khaw mitezawng zawng tán min lo\awng\aipui tùrin kohhran-hote kan sáwm che u a ni.

“Isuan ram neih a \hulhthei lo” tih hi he khua-ahpawh hian lo thleng diksela, Pathianin a ram dinthar zêl rawh se.

Admission Notice

Presbyterian Hindi Bible School, Bawngkawn, Mizoram (Batch 63-na)-a zir duhte tan dil theih a ni leh ta e. Dilna chu plain paper a ziakinPrincipal, Presbyterian Hindi Bible School hnenah theh luh tur a ni.

Zir hun chhung : 10th Jan. - 13th Jun., 2019Dil theih hun chhung : Jan., 9, 2019Interview hun : 10.01.2019, 11: 00 A.M.A hmun : Principal’s Office, PHBS, Bawngkawn

Hriat turte:1. Diltu chuan Hindi (a) |awng leh (b) chhiar a thiam ngei tur a ni.2. Kohhran Dan zawhkim a ni tur a ni.3. Kohhran/Fellowship/Field Secretary, etc. hriatpuina lehkha thil tel tur ani.

Zirturte chuan hêngte hi intum tur a ni:1. Smart dress with shoes 2. Full Bedding with Mosquito net3. Stationery 4. Hindi Holy Bible, Hindi Song book and Sangati S.S.Zirlaibu 5. Mug & bucket with plate 6. Torch-l ight,Umbrella 7. Return senso 8. Pass-port size photo - 2 Nos.

Rev. ZochhuanmawiaPrincipal

Phone:.0389-2341172/9903528759

December 2018 Ramthar 26

www.mizoramsynod.org

INDIA RAM HI ISUA TÁN

Upa Lalhriata, Jubili

Kan hre \heuh àwm e, Hindu-ho chuan India mitehi Hindu hlang hlak ni ila an duh a. Hindu-a min hruailuh vek tumin theih tâwp tak meuhvin an bei mék niin alang ta. Hindu kulmûk páwl (RSS, etc.) hote chuanKristian sakhaw lungphum hi kar phawng a, \hiat darhvek tùrin eng hmanrua pawh an hmang hnial lo mai angtih a rin theih ta hial mai. Keini kohhranho lah chuan“Lalpa, India ram hi min pe rawh,” kan lo ti ve mék bawka. Indona hautak zet kan hmachhawn zêl dáwn a ni.

Kan zui Lal Isua churoréltute hmaa a din lai khan,“Thi tlâk a ni,” tiin lungrualtakin thu tlukna an siam anih kha. Chu Lal, ‘thi tlâk’nia an ngaih tâk zuitute kannih miau avàngin keini pawh‘Thi tlâk’ niin min lo hmuve pawh ni se, a mawh lo e.

Anmahni hmangaihtu,chatuan nunna an neih veduhsak êm êma mahni inlum leh min hmangaihtutepawh thlahlel zo lova anhnêna Thu tak puangtutechu lâwmthu min hrilhahnêkin mi sual ber, nungtui lo niin min hre ta si anih hmèl a; a buaithlâk \hìnteh zawng a ni.

Heti hian ka ngaihtuah\hìn. Kan missionary-te

ruang hmuakin LengpuiAirport-a kan tlan thlâkhum hum nite hi lo thlengta fo mai se, engtin nge kantih ang le? Chutiang hunchu a lo thleng lo vang tihlah sawi theih a ni hauh silo. Mahni fate, nula an nihphei chuan an pawngsualhrep hnua an thah zui,kuanga mu dang bî beihmél han hmuh chu a navawng vawng teh ang chu.Phuba lâk châka inseh ruh\euh mai a awl ngawt ang.

Chutiang boruakahchuan mission field a\angamahni chhúngte koh hawduhin kan phi ruai hlawmmai ang em? Missionary-ainpe tùr \halai an vángpharh tawh mai ang nge,

December 2018 Ramthar 27

www.mizoramsynod.org

thih ngam lu pu, \halai rualan inhawr tup tup zâwk angaw? “Indona chu Lalpaindona a ni a, hnehnachu Lalpa ta a ni,” tih hihuai taka puang chunginLalpa hminga martar chakinkan liam ruih ruih mai dáwnnge, \i deka kut lu khumin,India ram hi Setana lalnaram atán kan hnutchhiahmai zâwk dáwn em ni ang?

Tûnah pawh mi\henkhat chuan an tuar a,an thihchilh mék chu a nimai a. Naupang tê tê,Chanchin |ha hril lampawh vei pha ve hauh lo,an nu leh pate Pathianin akoh avànga kal ve maitepawhin nunna an chán mékbawk a. Kohhran chuanmartar angin kan ngaichiah lo a nih pawhin vànaan Lalpa chuan martartelukhum chu a lo khumtírve ngei hian ka ring \hìn.

Nu leh pa \henkhatchuan an fate pakhat aiatam an chán a; mahse,kohhran mimir hi chuanhriat pawh kan hre mang loa nih hmél viau. A thawktutakte an thih erawh chuan,eng vànga thi pawh ni se,

kan ngaihsak hlein a langa, a làwmawm khawp mai.

Aw le, kan sawi duh berchu hei hi a ni: “India ramhi Krista lalna ramah siamkan duh tak tak em? A manhi kan pe phal tak tak dáwnem?” tih hi. Kan fate anmartar ang a, an thisenavàng chuan an thawhnahmunah ‘Chan-chin |haChî’ chu a lo \iak uai uai anga; chutih laiin keini martar,nunna séngtu chhúngkawlam chu huatnaa khatin kanlo insehruh \euh thung siang nge, “Lalpa, i hmingatuar ve tlâka min ruatavàngin kan lâwm e,” kanti thei ang em? Missionaryzawng zawngte pawhin uluktaka ngaihtuah a ngai e.

Eng rilru puin nge kachhuah tih hi i inzâwt nawnfo ang u. Kan hma lawkahhian nunna thàp tak takachêt chhuah ngaih hun lothleng ta se, missionary taktak leh a lem chu (an lo awmpalh hlauh a nih chuan) alan fiah hun a lo thleng theiang te ka ti rilru mai mai\hìn. Thihna leh tuarna terumsut bawrh bawrhringawt lam kan sawi mawi

December 2018 Ramthar 28

www.mizoramsynod.org

a ni lo ve, pumpelh rih a \ulzâwk cháng a awm thei ang.

Mahse, ‘Tuar a \ul huna lo thleng hnai em ni aw?’ atih theih ta viau mai. “Martarnih hi chu vohbîkte chanvoa ni a, mi tam tak hi chuankan chang phâk lo,” an ti\hìn a. Mi bîk zínga tel tùrinLalpan min ko a nih chuan,chu chu hmangaih Pathiana\anga vohbîk chanvo ropuitakah kan ngai thei ang em?

Aw le, ‘Indona chu Lalpaindona a ni a, hnehna chuLalpa ta a ni.’ Hindu chaknamai chuan chu chu a hnehngai lo vang. Lalpa tánanunna thap ngam an tam angzêlin Krista ram chu a zauzêl ang a, ‘India ram pum puiLalpa tán’ beiin hnehna hlado kan la chham ngei ang.Hnehtu Lalpa chu kan lama\ang a ni si a, keini a lamakan \an tlat bawk chuan tunge min do thei ang?

Nu leh pate pawhin,“Phelh ula, kaltír rawh u,”tih thupêk kan dawng a nihchuan, “Aw Lalpa, i bâwihkan ni a, i thu ang zêlin kanfate chungah lo thleng rawhse, i ta an ni si a,” kan ti

phal tùr a ni dáwn lâwm ni?Kan rila rahte ngei kanhmuh phâk loh ram hlataka kaltír phal hi a har duhfo. Mahse, Pathianin a kova, annin chhàn an duh anih si chuan eng nge sawitheih kan neih ang?Pathian tána kan pêk phalloh hi Setana chuan minchhuh lui leh tho tho emawa ni ang a! Chanchin |hathih chilh tùra kan pêk phalloh laiin ruihhlo thih chilhamual min liamsan leh si anih phei chuan thinlungnaa rùm vawng vawng bâktih theih kan nei lo vang e!Kan fate chungah hian thukan nei lo êm mai si a.

Khawvêl hian min hawtulh tulh dáwn. “Khawvêlchawk buaitute kha hetahpawh an lo kal a..” (Tirh17:6)tih ang hi mite min hmuhdàn chu a ni tlat dáwn a; nihpawh kan ni rêng bawk e.Kan Lal Isua ngei pawhin ‘dolèntír tùra lo kal’ a nih thua sawi kha (Lk12:51).Khawiah pawh Chanchin|ha a thlenna apiangahindona a thleng \hìn si a.

Hmun \hu kohhrantepawh thih thâa kan \an tak

December 2018 Ramthar 29

www.mizoramsynod.org

tak a ngai ta e. Tuin emawmissionary pual \awng\aithupui a rawn thawhavànga lo nauh liam ve maimai \hìn kan nih chuan atâwk lo va, tihtakzet tih takzeta beih a ngai ta. Indiaram mihring maktaduai télteh meuh hi an hriat lohnaavàngin chatuan boralnaahan lût mék a ni a, an la luhbelh zêl tùr hi chu pawi kanti \heuh ang ti r’u. Lal Isuana hmangaihte kha an ni vesi a.

“Hei hi ka ta a ni.... Kahnên ata tlan bo a nih hi...”Lal Isuan a ti si a. “Indiaramah Lal Isua thlen in aváng,” kan ti kumkhua maidáwn em ni ang?

“Aw Lalpa, India ramhi min pe rawh. I fa, ihmangaihte heti zozaichatuan boralnaa an kal tùrhi a pawi em mai. Setanachu tihtlàwmin awm sela,i ram chauh tun dinin loawm mawlh rawh se,” tiini \awng\ai ang u hmiang.

“Boralna ata \awng\aiin a[chhan thei,

Vawiin hi i chhandam[theihna ni a ni.”

Naktûkah chuan \awng-\ai tùr i awm tawh lo mai theia. Chuti a nih chuan vawiinbâk hi chhandam theihna Nii nei tawh lo tihna a ni maipalh ang e! Chhandamtheitu zínga tel hi thil narana ni hauh lo asin.

SÀWMNA

Ni 13.12.2018 hian Tlangpui Kohhran (CacharTlangram, Barak Area) chuan kan Kohhran Golden Jubileekan làwm dáwn a.

He hun min hmanpui tùr hian he Kohhrana lo lawitawh zawng zawng te, missionary leh thawktu lo awm tawhzawng zawng te, Cachar Tlangrama thawktu leh kohhranmember zawng zawng te kan sáwm a che u. Sàwmna hranpasiam a nih dawn loh avangin he sàwmna hi min ngaihpawimawhsak turin kan ngen che u a ni.

T. Upa K. NgulthoisanaSecretary

Tlangpui Kohhran

December 2018 Ramthar 30

www.mizoramsynod.org

1.1. Field hming : Karbi Anglong Mission Field2. Khua : Jengkha3. Tlawh hun : Ni 4 – 8 October, 20184. Tlawhtu : Ramhlun North Kohhran5. Kal zât : Mipa – 22; Hmeichhia - 186. Tlawh chhan : Missionary-te hnathawh leh

Ramthar Kohhran dinhmun hriatpui7. Senso zât : ̀ 3,01,480/-8. Làwmawm lam: Rev. F. Pachhúnga F/S leh BialtuPastor, Rev. Lalhmunsanga Tlau ten fel takin engkim minruahmanpui a. PMS Harlongsora, Zengkha-a thawktutenmin lo dawng sawng a. Kan thlen hun tùra kan beiseihunah kan thlen hman tâk loh avàngin tlaivárin min lohmuak a, kan puala zanriah an lo buatsaih pawh tûk\huanatán kan hmang ta zâwk. Thawktu quarters pariatahriahna nuam tak min lo buatsaihsak diam a; ei leh in lamchu kan chàm chhúngin thawktute nèn hmun khatahkan ei ho dar dar \hìn. A hlimawmin piah lamah kan inpawhphah hle. Kan beisei phâk bâka thawktuten min lodawnsawn avàngin an chungah kan lâwm tak zet a ni.9. Report \ûl dang: Kan thlen ni, ni 5.10.2018 (Zirtawpni)tlaiah Gospel Tract sem tùrin kan inbuatsaih nghâl a.Group 10-ah in\hen darhin Group tin kha P.M.S Teacherpakhat zêlin min ho va. Zengkha hmun hrang hrangaP.M.S zirlaite chènna In kan tlawh a, zirlai nu leh patekan kàwm a. Rev. F. Pachhúnga, FS lo ruahman Karbihnam \awnga ziah Gospel Tract kan sem zêl a, ei tùr minlo hlui apiang kan chang ho zêl bawk. |awng\ai lehPathian thu sawi an phalna hmunah kan ti zêl a, hmuntam zâwkah erawh chuan \awng\ai tak ngial pawh anphal lo. An pipute sakhua ‘honghari’ khu an la sahuaithing vawn tlut mai a ni.

Ni 6.10.2018 (Inrinni) nilengin DongkamukamPastor bial chhúnga Kohhrante kan tlawh a. Kohhran

RAMTHAR FEH

December 2018 Ramthar 31

www.mizoramsynod.org

10-te tán \anpuina Rs 5,000/- \heuh kan pe phawt a;motor kal theihna chin kohhran paruk kan tlawh a,\awng\ai inkhâwm tawi kan hmang vek a ni. Kan mitakan hmuh kohhran mamawh zual lei nán leh siam nánhêngte hi Jengkha Centre-a thawktute lo buaipui zuiatán kan pe bawk:1) Tharvehidi Kohhrtan P.A. set lei nán ̀ 15,000.002) Rongtheang Pulpit leh Lectern siam nán ̀ 15,000.003) Zion Kohhran Pulpit, Lectern leh maicham siam nán` 25,000.004) Gideon International Bible 500 Nos (Zirlaite tán)5) A mamawhte hnêna sem atán Second hand thuamhnaweng emaw zât.

Inrinni zàn a\anga ni 7.10.2018 (Pathianni) thlengHarlongsora Kohhranah hun kan hmang a, tlawhtutehnên a\angin thuchah hrang hrang kan ngaithla. Hawpahin HAMREN kan tlawh hawng a; Pu LalmuankimaFanai Pakhup O.A, P.M.S-te nupa-in thingpui leh a hmehtui tak maiin min lo hrai puar a, an chungah kan lâwmtak zet e. Harsatna kára kan Missionary-te rawngbàwldàn hriatpui leh hmuhpui theia kan awm hi vànnei kaninti hle.

K. Vànlalfaka, Ramthar ziaktu

2.1. Field hming : Assam leh Arunachal & Assam

Mission Field ‘North’2. Khua : Arunachal – Nilat, Pasighat; Assam

– Bolaipani, Jonekareng, Jonai3. Tlawh hun : Ni 15-20 October, 20184. Tlawhtu : Zarkawt Kohhran5. Kal zât : Mipa – 76. Tlawh chhan : Free Medical Clinic7. Làwmawm lam: Rev. Dr. Lalchungnunga, RamtharCommittee Chairman hovin mi pasarih kan kal a, kanzíngah hian Doctor (Specialist) pathum an tel. Kan kal

December 2018 Ramthar 32

www.mizoramsynod.org

lamah Rev. H. Lalhmingmawia, Field Secretary, AssamMission Field (AMF) tlawhin inkawm hona hun hlâwktak kan hmang. AMF hian Media rawngbàwlna an hmang\angkai viau. Studio tê tak tê neiin, film dubbing, sermonleh testimony te record-in an theh darh a, a ram mitenan hlut hle. Studio changtlung zâwk nei thei se anduhsakawm hle. Thawktute inpêkna leh thawhrîmna aropui hle. Field Secretary-te chhúngkua hian zanriahmin lo buatsaihsak bawk a, a làwmawm hle.

Free Medical kan neihnaah hian Field lamathawktuten min lo dawngsawng \ha hle. Damdawi athlàwna semin, rawngbàwlna hlâwk tak kan hmang a ni.Hmun hrang hranga hun kan hman bâkah Field chhúngaNurse leh Health Worker te tán Refresher Course kanneihpui bawk a, thawktuten an hlâwkpui hle. MedicalClinic an neihnaah thawktuten inentír tùrte hnênahChanchin |ha an lo hrilh a; Bible Tract-te semin, mi engemaw zâtin Chanchin |ha an dawng a ni. |awng lettuahthawktu senior-te an \angkai hle; registration, BP checkleh inentír tùr lo buaipui leh damdawi sem thleng pawhinan \angkai hle. A puan zàr lamah theih tâwp lo chhuahin,hmun hrang hrangah banner an lo tár bawk.

8. Report \ûl dang: Rev. Henry Lalbiakkima, Jonai BialPastor leh Pu Vanchuangpuia, JMS, Jonai Headmasterleh thawktu hrang hrangte nèn Clinic hi an buatsaih hova, an inpêkna a ropuiin, an chungah kan lâwm hle. OceanGao-a, Arunachal Pradesh Civil Service-a thawkin theihtâp chhuahin a lo pui bawk. Ani hi Kristian a ni a, Bilat lehPasighat-ah te niléngin a lo \àwiàwm ve nghe nghe a ni.

3.1. Field hming : Home Mission North2. Khua : Salem Boarding3. Tlawh hun : Ni 16-20, 20184. Tlawhtu : Hunthar Branch Kristian |halai

Páwl, Aizawl

December 2018 Ramthar 33

www.mizoramsynod.org

5. Kal zât : Mipa – 20: Hmeichhia – 36. Tlawh chhan : Hnathawh7. Hnathawh : Biak In chung rawng hnawih8. Senso zât : Rs 50,000.009. Làwmawm lam : Thawktute min lo dawnsawn dàna làwmawm hle. Hmunhma a faiin, inthununna a \hahle. An thawkrîm hle niin kan hmu bawk.

10. Report \ûl dang: Work Camp kan neih chhúng hianhriselna lamah emaw, thawh hona chungchángah emawharsatna kan tâwk lo va. Nilai zàn inkhâwmah hun minpe a; thuhrilna hun min pêk bâkah Special Item pahnih– mal zai leh zaipáwl kan nei thei bawk. Zíng dár 6:30-ahhna \anin tlai dár 4:30 vêlah kan báng \hìn a ni.

Lalhruaitluanga Renthlei, K|P Ziaktu

HRIATTIRNA

Synod Multipurpose Training Centre, Mission Vengthlang, Aizawlaha hnuaia Trade-ahte hian training hawn a ni leh dawn a. Dilna chu a hnuaiahming ziak hnenah hian Kohhran lehkha thil telin Ni 12 Dec., 2018 thlengtheh luh theih a ni. Interview hun: Ni 14 Dec., 2018 10:00 a.m.

S.No TRADE SEAT COURSE1. Tailoring (Mipa) 20 January to December 20192. Tailoring (Hmeichhia) 40 -do -3. Shoe making 5 -do-4. Diploma in Computer Application 20 January to June 2019

(1st Semester)5. Beauty culture 6 -do-6. Mobile phone repairing 5 -do-

Sd/-Programme Director

Synod Multipurpose Trainig CentreMission Vengthlang - 796001

Aizawl, Mizoram

December 2018 Ramthar 34

www.mizoramsynod.org

DECLARATION

1. Title of Newspaper : Ramthar

2. Language in which it is published : Mizo

3. Periodicity of its Publication : Monthly

4. Printer’s name : Rev. K. Lalrinmawia- Nationality : Indian

5. Publisher’s name : Rev. K. Lalrinmawia- Whether citizen of India : Yes- Address : Synod Office

6. Place of publication : Mission Veng, Aizawl

7. Editor’s name : Rev. Thangzauva- Address :Ramhlun South, Aizawl

8. Owner’s name : Ramthar Association- Where printing is conducted : Synod Press

and premises on whichthe press is installed : Mission Veng, Aizawl

9. Name & address of individual whoowns the newspaper and partnersor shareholders holding more thanone cent of the total capital : Nil

I, Rev. K. Lalrinmawia, hereby declare that theparticulars given above are true to the best of my knowledgeand belief.

Dated, Aizawl (REV. K. LALRINMAWIA)the 2nd Dec., 2018 Signature of publisher

December 2018 Ramthar 35

www.mizoramsynod.org

December 2018 Ramthar 36

www.mizoramsynod.org