Decompensatio cordis bij de geriatrische patiënt.

CarVasz 21-11-2014

Katie Dermout, klinisch geriater

Inhoud

• Epidemiologie

• Symptomatologie

• Diastolisch hartfalen

• Comorbiditeit

• Onderzoek

• Therapie

• Prognose

Criteria Hartfalen

Incidentie Hartfalen

Symptomatologie

Diagnose diastolisch hartfalen

Diastolisch hartfalen

Systolisch/diastolisch hartfalen

Therapie diastolisch hartfalen

Effect antihypertensiva

Comorbiditeit

Hartfalen en cognitie

• Delier

• Cognitieve stoornissen

Delier

• Hypoxie is een oorzaak van delier.

• Orthopneu leidt tot nachtelijk delirante episodes.

• Hartfalen is onafhankelijke voorspeller voor een postoperatief delier.

Dementie en cognitie

• Dementie komt 1,8 × zo vaak voor bij hartfalen, vooral ziekte van Alzheimer en een kwart betreft vasculaire dementie. (Archives int. Med. 2006, 166: 1003-8)

• Oorzaken:– Hypoperfusie– Embolie– ↑RR, ↓RR– Atrium fibrilleren– Chronische ontstekingsfactoren

Gevolgen Hypoperfusie op cognitie

• Leidt tot vermindert executief functioneren, geheugenproblemen, taalvaardigheid en mentale verwerkingssnelheid.

• Duidelijke witte stof afwijkingen in de hersenen.• Neuronale energiecrisis waardoor afwijkende

eiwitten aangemaakt worden (hypothese).• Chronische hypoperfusie leidt tot een verstoorde

perfusie homeostase.• ↑ NT-proBNP -> ↓ MMSE

Medicatie met effect op cognitie

• Bèta blokkers

• Calciumantagonisten

• ACE remmers

• Middelen tegen hartritme stoornissen

Hartfalen en depressie

• Bij 40% van de patiënten met hartfalen komt een depressie voor.

• Deze overlijden 2 maal zo vaak.

• Een kwart van de patiënten met depressie wordt geselecteerd en slechts de helft behandelend

Depressie en hartfalen

Incontinentie

• Denk bij diuretica gebruik aan gevolgen voor de continentie.

• Gevolg is sociale isolement.

• Nachtelijk vallen bij gehaast nycturie.

Hartfalen en sarcopenie/ondervoeding

• Sarcopenie is spierverlies leidend tot verminderde mogelijkheid tot inspanning en spierkracht.

• Sarcopenie komt bij 20% voor.• Gewichtsverlies is voornamelijk spierweefselverlies.• Dit gaat sneller verloren dan vetweefsel. • Leidt tot vermindert functioneren verhoogde opname in ziekenhuis en

verhoogde mortaliteit. • Waarschijnlijk zijn inflammatoire processen mede de oorzaak voor

katabole situatie.• Ondervoeding komt veel voor, ook vanwege de resorptie stoornissen in de

darm door oedeem in de darmwand en buik.• Slecht eten door vermoeidheid en door zout arm dieet icm veranderende

smaak en reuk op oudere leeftijd.

Hartfalen, vallen en osteoporose

• Mensen met hartfalen hebben een hoger risico op heupfracturen (5 ×↑ bij vrouwen).

• De mortaliteit na de heupfractuur is 2 ×↑.

• 30% meer aantoonbare ernstige fracturen.

• Medicamenteuze behandeling van hartfalen veroorzaakt een verhoogd risico op vallen.

• ↓ RR en OH spelen hierbij een rol, evenals de mictie drang ten gevolge van diuretica.

• Anamnese• Heteroanamnese• Sociale anamnese• Biografisch anamnese• Voorgeschiedenis• Lichamelijk onderzoek• Neurologisch onderzoek• Psychiatrisch onderzoek• Aanvullend onderzoek

Comprehensive geriatric assessment

• MNA (voeding)

• MMSE (cognitie)

• GDS (depressie)

• ADL/IADL (funcioneren)

• DOSS (delier)

• Frax (osteoporose)

• Mantelzorgerbelastingtest

Meten is weten

Behandelplan

• Vier domeinen– Somatisch– Psychisch– Functioneel– Sociaal

• Zinvol medisch handelen• Prognose• Slecht nieuws gesprek

Therapie

• Polyfarmacie

• Therapietrouw

• Leefstijlinterventies:

– Bewegen

– Eten

– Zoutarm dieet

– Vochtbeperking

Therapietrouw

• Adherence:in hoeverre de patiënt afspraken nakomt.

• Compliance:de mate waarin de patiënt de aanbevelingen van de voorschrijver opvolgt.

• Concordance:in hoeverre patiënt en behandelaar het eens worden over de behandeling.

• Persistence:in hoeverre de patiënt het geneesmiddelgebruik volhoudt.

Falen therapie

• Vergeetachtigheid.• Ingewikkelde doseringsschema's.• Patiënt begrijpt het behandeldoel niet goed.• Veranderende naam en/of verpakking.• Veel verschillende medicijnen.• Analfabetisme.• Slechtziendheid.• Kosten.• Mogelijke bijwerkingen zoals vermeld bijsluiter.• Weerzin tegen medicijn gebruik, ontkenning ziek zijn.

Prognose hartfalen

Prognose tabel hartfalen

JAMA, nov 2003 vol 290, no. 19