1

GENEL

DEĞERLENDİRME

KASIM’ 2016

2

GENEL DEĞERLENDİRME DÜNYA

ABD Merkez Bankası (Fed), politika faizi oranını 25 baz puan artırarak yüzde 0,50-0,75 aralığına yükseltti. Fed, ayrıca gelecek seneye yönelik faiz artışı beklentisini ikiden üçe çıkardı.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz artırım kararının ülke ekonomisinin 2017'de güçlenmesi beklentileriyle uyumlu olduğunu bildirdi. Moody's açıklamasında, faiz kararının gelecek sene ülke ekonomisinin güçlenmesi beklentileriyle uyumlu olduğu ifade edildi. Açıklamada, ABD ekonomisinin 2017'de %2,2 ve 2018'de %2,1 büyümesinin öngörüldüğü ifade edilirken, ABD'de başkanlık seçimlerinin ardından oluşabilecek politika değişikliklerinin bu oranları değiştirebileceği kaydedildi.

ABD ekonomisi 2016 yılı üçüncü çeyreğinde 3,2 büyüyerek son 2 yılın en iyi performansını gösterdi. Öncü tahminler %2,9 büyümeye işaret ederken, ikinci tahmine ilişkin piyasa beklentisi %3,0 artış yönündeydi.

ABD'de PMI İmalat Sanayi Endeksi, 2016 Aralık ayında 54,2'ye yükselerek 21 ayın en yüksek seviyesine ulaştı

ABD'de Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi (UMICH), 2016 Aralık başında 98’e yükselerek beklentileri aştı. Ocak 2015’ten bu yana en yüksek seviyesini kaydeden endekse ilişkin piyasa beklentisi 94,5 olarak belirlenmişti.

Euro Bölgesi'nde öncü bileşik Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), 2016 Kasım ayında bu yılın en yüksek seviyesi olan 54,1 puana yükseldi. Euro Bölgesi'nde Kasım ayı öncü imalat sanayi PMI 53,5 puandan 53,7 puana ve hizmet sektörü PMI da 52,8 puandan 54,1 puana yükseldi.

Euro Bölgesi, bu yılın üçüncü çeyreğinde önceki çeyreğe kıyasla %0,3 büyüme kaydetti. Avrupa İstatistik Ofisinin (Eurostat) yayımladığı verilere göre, 19 üyeli Euro Bölgesinde mevsimsellikten arındırılmış Gayrisafi Yurtiçi Hâsıla (GSYH) bu yılın üçüncü çeyreğinde ikinci çeyreğe kıyasla %0,3 artarken, bir önceki yılın üçüncü çeyreğine kıyasla ise %1,7 yükseliş gösterdi. Yıllık GSYH artışı öncü veride %1,6 olarak açıklanmıştı.

Almanya'da Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), 2016 Kasım ayında önceki aya göre %0,1, geçen yılın aynı ayına kıyasla ise %0,8 arttı.

Almanya'nın mevsimsellikten ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracatı, 2016 Ekim ayında bir önceki aya göre %0,5 ve ithalatı %1,3 artarken, dış ticaret fazlası 20,5 milyar avro ile beklentinin altında gerçekleşti.

Rusya’da yıllık enflasyon 2016 Kasım ayında %5,8’e geriledi. Rusya Federal İstatistik Kurumu (Rosstat) verilerine göre, Ekim ayında %6,1 seviyesinde olan yıllık enflasyon, geçen ay %5,8’e geriledi.

3

TÜRKİYE

TCMB Para Politikası Kurulu kararlarına göre; 24 Kasım 2016 tarihli toplantıda Marjinal

fonlama oranı %8,25’ten %8,5’e, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı %7,5’ten %8’e

yükseltilirken, borçlanma faiz oranı %7,25 olarak sabit kaldı.

8 Aralık 2016 tarihinde Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) kararları açıklandı. Firmaların

piyasadaki nakit ihtiyaçlarının rahatlatılmasını sağlamak, ayrıca istihdamı artırmak amacıyla,

hazine kefaleti getirmek suretiyle Kredi Garanti Fonu'nun kefaletiyle 250 milyar liraya kadar

bir kredi hacmi oluşturulması planlandı. 2017'de özel sektör yatırımlarını teşvik etmek ve

yatırımların artmasını sağlamak amacıyla imalat sanayine, yatırım teşvik kapsamındaki

projelere artı destek vermek için, yatırımın teşvik edilmesinde seferberlik başlatılmasına,

2017'de yapılan imalata yönelik yatırım harcamaları için yatırıma katkı oranını mevcudun

üzerine %15 daha artırılmasına, kurumlar vergisi indiriminin tam olarak uygulanmasına,

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının KOBİ'lere yönelik desteği çerçevesinde mevcut

bilançolarını esas alarak, işletmelere ilk 12 ay için geri ödemesiz olmak üzere 3 yıl vadeli 50

bin TL kredi sağlanmasına, yurt dışı yükleniciler veya müteahhitlik hizmetlerine yönelik

kullandırılan döviz kredilerinde, firmaların yurt içinden sağlayacağı Türk malı ve hizmetlere

yönelik kısımda sıfır faiz uygulaması getirilmesine karar verildi.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye'deki bankalara dair, her

çeyrekte veri raporu yayımlamaya başlayacağını duyurdu. Fitch Ratings'ten yapılan

açıklamada, "Türk Bankaları Veri İzlenimi" başlığıyla her çeyrekte yayımlanacak raporda,

Türkiye'deki bankaların Kamuyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) bildirdiği finansal verilerin

ve bilançoların olacağı belirtildi. Söz konusu raporlarda Türkiye'deki bankaların finansal

ölçütlerine kapsamlı şekilde yer verileceği ifade edilirken, kredi profillerinin olası sonuçlarının

da analiz edileceği kaydedildi.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, daha önce 2 Aralık 2016'da

gerçekleştireceğini duyurduğu Türkiye'nin kredi notu gözden geçirme tarihini güncellenen

takviminden çıkardı. Güncellenen takvimde yer alan notta, "Türkiye değerlendirmesi,

ülkelerin kredi notu gözden geçirme takviminden 22 Kasım'da çıkarıldı." denildi. Takvimde,

Türkiye için bu yıl yeni bir not değerlendirmesi tarihi de bulunmuyor.

6 Ekim 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan “Orta Vadeli Program 2017-2019”a göre ekonomik göstergeler aşağıdaki şekilde revize edilmiştir.

Göstergeler/ Yıllar

Büyüme GSYH (%)

Enflasyon Oranı (%) (Yıl Sonu)

Cari Açık/ GSYH (%)

Bütçe Açığı/ GSYH (%)

2016-2018

2017-2019 2016-2018

2017-2019

2015-2017

2017-2019

2016-2018

2017-2019

2015 4,0 4,0 8,8 8,8 4,4 4,5 1,2 1,2

2016 4,5 3,2 7,5 7,5 3,9 4,3 1,3 1,6

2017 5,0 4,4 6,0 6,5 3,7 4,2 1,0 1,9

2018 5,0 5,0 5,0 5,0 3,5 3,9 0,8 1,6

2019 - 5,0 - 5,0 - 3,5 - 1,3

4

Orta Vadeli Program (2017-2019) Temel Ekonomik Büyüklükler

5

BÜYÜME; TÜİK, GSYH III. Çeyrek: Temmuz-Eylül 2016 verilerini açıkladı. Gayrisafi yurtiçi hâsıla tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, 2016 yılının üçüncü çeyreğinde

bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %1,8 azaldı. Üretim yöntemiyle gayrisafi yurtiçi hâsıla tahmini,

2016 yılının üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla 655 milyar 400 milyon TL oldu.

2016 yılının üçüncü çeyreği geçen yılın aynı çeyreğine göre sektörler bazında değerlendirildiğinde;

Tarım sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma değeri, zincirlenmiş hacim endeksi olarak

%7,7'lik azaldı, sanayi sektörünü %1,4 azaldı ve hizmet sektörü %8,4'lük azaldı.

Üretim yöntemine göre GSYH, zincirlenmiş hacim endeksiyle 2015 yılında bir önceki yıla göre

%6,1 arttı. Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2015 yılında bir önceki yıla göre %14,3

artarak 2 trilyon 337 milyar 530 milyon TL oldu.

Kişi başına gayrisafi yurtiçi hâsıla değeri 2015 yılında cari fiyatlarla 29,885 TL, ABD doları

cinsinden 11,014 Dolar olarak hesaplandı.

Üç Aylık Dönemsel Büyümenin Değişimi (GSYH Sabit Fiyatlar - %)

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ

TÜİK verilerine göre; 2016 yılı Ekim ayında Sanayi Üretim Endeksi 134,2 olarak gerçekleşti.

Takvim etkisinden arındırıldığında endeks, bir önceki yılın aynı ayına göre %2,0 (Endeks 134,0)

arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi ise bir önceki aya göre

%3,7 arttı (Endeks 128,0).

2016 yılı Ekim ayında sanayinin alt sektörü olan İmalat Sanayi sektörü içinde yer alan Motorlu

Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı Endeksi bir önceki yılın aynı

ayına göre %4,8 arttı ve 163,8 olarak gerçekleşti. Bir önceki aya göre ise %19 arttı. (2015 Ekim ayı

endeksi: 156,2, 2016 Eylül ayı Endeksi: 137,7)

4,3

5,3

3,1

1,3

-14,7

-7,8

-2,8

5,9

12,6

10,4

5,3

9,3

12,4

9,38,7

1,52,7

3,14,7

4,6 5,2

2,41,8

3

3,5

7,2 7,46,9

4,5 4,5

-1,8

-16

-12

-8

-4

0

4

8

12

16

09/I

09/I

I

09/I

II

09/I

V

10/I

10/I

I

10/I

II

10/I

V

11/I

11/I

I

11/I

II

11/I

V

12/I

12/I

I

12/I

II

12/I

V

13/I

13/I

I

13/I

II

13/I

V

14/I

14/I

I

14/I

II

14/I

V

15/I

15/I

I

15/I

II

15/I

V

16/I

16/I

I

16/I

II

6

TCMB verilerine göre; imalat sanayi kapasite kullanım oranı 2016 yılı Kasım ayında geçen yılın

aynı ayına göre 0,5 puan artarken bir önceki ay ile aynı kalarak %76,4 seviyesinde gerçekleşti.

(2015 Kasım Endeks: %75,9, 2016 Ekim Endeks: %76,4)

Sektörler bazında kapasite kullanım oranları incelendiğinde ise; Motorlu Kara Taşıtı, treyler

(römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatında 2015 Kasım ayında %81,3 olan kapasite kullanım

oranı aynı kalarak, 2016 Kasım ayında da %81,3 seviyesinde gerçekleşti. 2016 Kasım ayı endeksi

bir önceki aya göre ise 0,4 puan azaldı. (2016 Ekim endeksi: %81,7)

GÜVEN ENDEKSİ;

TÜİK Ekonomik Güven Endeksi 2016 Kasım ayı verilerine göre;

Ekonomik güven endeksi Kasım ayında bir önceki aya göre %7,4 oranında artarak 80,56

değerinden 86,55 değerine yükseldi. Ekonomik güven endeksindeki artış, reel kesim (imalat

sanayi) ve hizmet sektörü güven endekslerindeki artışlardan kaynaklandı.

Tüketici güven endeksi %6,9 oranında azalarak 68,9 değerini aldı. Perakende ticaret sektörü güven

endeksi Kasım ayında bir önceki aya göre %0,2 oranında azalarak 96,0 değerine geriledi. Hizmet

sektörü güven endeksi Kasım ayında bir önceki aya göre %2,4 oranında artarak 96,8 değerini aldı.

Reel kesim güven endeksi Kasım ayında, Ekim ayına göre %3,7 oranında artarak 107,6 değerini

aldı.

Ağu.15

Eyl.15

Eki.15

Kas.15

Ara.15

Oca.16

Şub.16

Mar.16

Nis.16

May.16

Haz.16

Tem.16

Ağu.16

Eyl.16

Eki.16

Kas.16

2015/2016 86,5 72,6 82,6 104,8 100,8 83,9 71,5 78,3 73,5 82,3 83,3 95,7 72,7 87,8 80,6 86,6

60

70

80

90

100

110

7

TÜİK Tüketici Güven Endeksi 2016 Kasım ayı verilerine göre;

Tüketici güven endeksi, Kasım ayında bir önceki aya göre %6,9 oranında azaldı. 2016 Ekim

ayında 74,0 olan endeks 2016 Kasım ayında 68,9 değerine düştü. 2016 Kasım ayında genel

ekonomik durum beklentisi bir önceki aya göre %6,5 oranında azalarak 95,1 değerine düştü.

Otomobil satın alma ihtimali ise bir önceki aya göre %11,9 azaldı ve 10,8 değerine geriledi.

BloombergHT Tüketici Güven Endeksi 2016 Kasım ayında;

BloombergHT’nin verilerine göre Tüketici Güven Endeksi 2016 Kasım ayında %16,43 azalarak 69,22 değerini aldı.

TEPAV Perakende Güven Endeksi (TEPE) 2016 Kasım ayı verilerine göre;

2016 Kasım ayında -20,2 puan değerini alan TEPE, bir önceki aya göre 2,0 puan, geçen yılın aynı

dönemine göre 20,9 puan azaldı. TEPE değerinin geçen yıla göre azalmasında, geçtiğimiz 3 ayda

işlerin gelişimi ve önümüzdeki 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki geçen yıla göre düşüş

etkili olurken; TEPE değerinin geçen aya göre azalmasında önümüzdeki 3 ayda satış beklentisi

göstergesindeki geçen aya göre düşüş etkili oldu.

Perakende güvenine alt sektörler itibarıyla bakıldığında 2016 yılı Kasım ayında, “Motorlu Taşıtlar”

sektöründe geçen yılın aynı dönemine göre 34,1 puanlık bir düşüş gerçekleşti.

AB-28 Perakende Güven Endeksi, 2016 yılı Kasım ayında 4,8 puan değerini aldı. AB-28’de

perakende güveni bir önceki aya göre 3,3 puan artarken, geçen yılın aynı dönemine göre 3,5 puan

azaldı. Türkiye, hem geçen aya hem de geçen yılın aynı dönemine kıyasla AB-28’den ve Euro

Bölgesi’nden daha kötü performans sergiledi.

Eyl.15 Eki.15Kas.1

5Ara.1

5Oca.1

6Şub.1

6Mar.1

6Nis.1

6May.1

6Haz.1

6Tem.1

6Ağu.1

6Eyl.16 Eki.16

Kas.16

TÜİK 58,5 62,8 77,1 73,6 71,6 66,6 67,0 68,5 68,8 69,4 67,0 74,4 74,3 74,0 68,9

BLOOMBERG 55,5 68,9 92,1 82,5 77,4 74,8 75,7 79,5 77,5 75,0 81,8 94,1 100,3 82,8 69,2

50

60

70

80

90

100

110

8

AB-28 ülkeleri ve Türkiye’nin Perakende Güven Endeksi değerlerine bakıldığında; Yunanistan

Kasım ayında geçen yıla göre en fazla artış yaşanan ülke oldu. Yunanistan’ı; Güney Kıbrıs Rum

Yönetimi, Avusturya ve Finlandiya takip etti. Endeks değeri geçen yıla göre en fazla düşen ülkeler

ise sırasıyla Malta, Türkiye ve Romanya oldu.

ENFLASYON; TÜİK verilerine göre; 2016 Kasım ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) bir önceki aya göre %0,52

artış, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi de (Yİ-ÜFE) bir önceki aya göre %2,0 oranında artış gösterdi.

TÜFE bir önceki yılın aynı ayına göre %7, Yİ-ÜFE ise %6,41 artış gösterdi.

Eyl.15 Eki.15Kas.1

5Ara.1

5Oca.1

6Şub.1

6Mar.1

6Nis.16

May.16

Haz.16

Tem.16

Ağu.16

Eyl.16 Eki.16Kas.1

6

TEPE Türkiye -11,7 -4,6 0,8 0,0 1,3 -4,2 -11,1 -4,9 -9,1 -9,3 -11,0 -7,1 -11,2 -18,2 -20,2

TEPE AB-28 9,1 9,6 8,3 6,0 4,6 4,4 4,5 2,0 3,0 1,6 1,0 -0,3 1,2 1,5 4,8

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

9,15

8,17

7,206,81

7,147,46

11,28

9,7510,1

4,80

5,74

8,1 7,0

7,16

8,09

7,917,24

8,868,397,95 8,78

9,588,81

6,577,28

8,057,75

7,89

9,38

9,66

9,16 9,32 7,61

7,55

8,96

9,54

7,58

6,58

7,64

8,79

6,41

2,84

6,52

12,4

5,25

2,87

3,8

4,47

5,945,71

1,78

3,03

10,72

12,31

12,98

9,46

3,103,413,28

6,36

9,88

9,84

8,36

6,92

6,216,73

3,25

3,96

3,41

5,62

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

2014/01 2014/04 2014/07 2014/10 2015/01 2015/04 2015/07 2015/10 2016/01 2016/04 2016/07 2016/10

TÜFE Yİ-ÜFE

9

FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİSİ; TÜİK verilerine göre; 2016 Kasım ayında finansal yatırım araçlarında en yüksek reel getiri

Amerikan Doları’nda; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %4,75, TÜFE ile indirgendiğinde de %6,30

oranlarıyla gerçekleşti. Yıllık olarak finansal yatırım araçları değerlendirildiğinde, külçe altın; Yİ-

ÜFE ile indirgendiğinde %22,49, TÜFE ile indirgendiğinde %21,81 oranlarıyla yatırımcısına en

fazla reel getiriyi sağladı.

DIŞ TİCARET; Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre; 2016 yılı Kasım ayında ihracat geçen yılın aynı

ayına göre %5 artış ile 11 milyar 952 milyon dolar oldu. 2016 Ocak-Kasım dönemi sonunda ise

%2,2 azalarak 119 milyar 379 milyon dolar olarak gerçekleşti. Son on iki ayda ise %3,2 azalarak 140

milyar 724 milyon dolara geriledi.

TİM sonuçlarına göre Sanayi Mamulleri, 2016 Kasım ayında (%61,8 pay) ve 2016 Ocak-Kasım

döneminde (%62,6 pay) Sanayi Grubu alt başlığı altında ilk sırada yer alıyor. Sanayi Mamulleri

içinde “Otomotiv Endüstrisi”, 2016 Kasım ayında ve 2016 Ocak-Kasım döneminde Türkiye’de en

fazla ihracat yapan sektör oldu. Otomotiv Endüstrisi geçen seneye göre, 2016 Kasım ayında %16,9

artarak 2 milyar 239 milyon dolar ihracat sağladı. 2016 Ocak-Kasım döneminde ise %11,5 artarak

21 milyar 530 milyon dolar ihracat sağladı.

2016 Kasım ayında en fazla ihracat yapılan ilk 5 ülke sırasıyla, Almanya, İngiltere, İtalya, Irak ve

ABD oldu.

FİNANSAL YATIRIM

ARAÇLARI

Kasım’2016

Kasım’2016 / Kasım’2015 (Bir önceki aya göre)

Nominal Getiri

(%)

Reel Getiri (%)

Nominal Getiri

(%)

Yıllık Reel Getiri (%)

Yİ-ÜFE TÜFE Yİ-ÜFE TÜFE

Mevduat Faizi (brüt)

0,75 -1,23 0,23 9,70 3,09 2,52

BIST 100 Endeksi

-3,63 -5,52 -4,13 -6,51 -12,14 -12,63

Amerikan Doları

6,85 4,75 6,30 14,30 7,41 6,82

Euro 4,61 2,56 4,07 14,98 8,05 7,46

Külçe Altın 4,35 2,30 3,81 30,34 22,49 21,81

Devlet İç Borçlanma Senetleri

-2,24 -4,16 -2,75 8,72 2,17 1,61

10

TÜİK verilerine göre; 2016 Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre ihracat %3 azalarak 12 milyar

841 milyon dolar, ithalat %0,5 artarak 17 milyar 4 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2016 yılı Ekim

ayında dış ticaret açığı %13,2 artarak 3 milyar 678 milyon dolardan, 4 milyar 164 milyon dolara

yükseldi. 2015 yılı Ekim ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı %78,3 iken 2016 yılı Ekim ayında

%75,5’e düştü.

2016 Ocak-Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre ihracat %2,8 azalarak 117 milyar 21

milyon dolar, ithalat da %5,8 azalarak 163 milyar 262 milyon dolar oldu. 2016 Ocak-Ekim

döneminde dış ticaret açığı %12,5 azaldı ve 46 milyar 241 milyon dolara düştü. 2016 Ocak-Ekim

döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranı %71,7’ye yükseldi.

TÜİK verilerine göre fasıllar bazında en yüksek ihracat kalemi, 2016 yılı Ekim ayında ve Ocak-

Ekim döneminde “Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara

taşıtları” oldu.

2016 yılı Ekim ayı “Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara

taşıtları” ithalatı geçen yılın aynı ayına göre %5,6 artarak 1 milyar 636 milyon dolar, ihracatı %11,2

artarak 1 milyar 854 milyon dolar oldu ve yaklaşık 218 milyon dolar dış ticaret fazlası verdi.

2016 Ocak-Ekim dönemi “Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara

taşıtları” ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre %1,2 azalarak 14 milyar 266 milyon dolar olurken,

ihracatı %11,5 artarak 15 milyar 875 milyon dolar oldu ve yaklaşık 1 milyar 610 milyon dolar dış

ticaret fazlası verdi.

TÜİK verilerine göre, 2016 yılı Ekim ayında yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ürünleri

ihracatı içindeki payı %3,7 olarak gerçekleşti. Orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %33,1 oldu.

2016 yılı Ekim ayında yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı

%16,1 olarak gerçekleşti. Orta yüksek teknolojili ürünlerin payı 2016 yılı Ekim ayında %43,6 olarak

gerçekleşti.

CARİ AÇIK;

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ekim 2016 dönemine ilişkin ödemeler dengesi

verilerini açıkladı.

Buna göre, bir önceki yılın Ekim ayında 343 milyon dolar olan cari işlemler açığı, 2016 Ekim

ayında 1 milyar 675 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2016 Ocak-Ekim döneminde ise cari açık 26

milyar 468 milyon dolar oldu.

11

CARİ İŞLEMLER & FİNANS HESABI (MİLYON $);

İŞSİZLİK;

TÜİK 2016 yılı Eylül dönemi sonuçlarına göre, Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı %52,8

olarak gerçekleşti.

İstihdam edilenlerin sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre 408 bin kişi artarak 27 milyon 564

bin kişiye, istihdam oranı ise değişim göstermeyerek %46,8’de sabit kaldı.

2016 yılı Eylül döneminde Türkiye genelinde işsizlik oranı 1 puanlık artış ile %11,3 seviyesinde

gerçekleşti. Aynı dönemde tarım dışı işsizlik oranı 1,3 puan artış ile %13,7 olarak gerçekleşti.

15-24 yaş grubunu içeren genç nüfusta işsizlik oranı ise 1,4 puanlık artış ile %19,9 olarak

gerçekleşti.

12

OTOMOTİV KREDİ STOKU (Milyon TL);

TCMB verilerine göre; 2016 yılı Kasım ayı sonunda Toplam Kredi Stoku, 2015 yılı aynı döneme

göre %9,40 artarak 47 milyar 200 milyon TL’ye ulaştı. 2016 yılı Kasım ayı sonunda ise bir önceki

döneme göre %3,2 arttı.

2016 yılı Kasım ayı sonu itibariyle Finansman Şirketleri Kredi hacmi toplamı 24 milyar 806 milyon

TL, Bankacılık Sektörü Kredi hacmi toplamı 22 milyar 394 milyon TL olmak üzere, Toplam Taşıt

Kredi stoku 47 milyar 200 milyon TL değerine ulaştı.

Taşıt Kredi Stokunun, 17 milyar 88 milyon TL tutarını Bireysel Tüketici Kredileri oluştururken,

30 milyar 112 milyon TL tutarını da Ticari Tüketici Kredileri oluşturdu.

25.000

30.000

35.000

40.000

45.000

50.000

Ara

lık

11

Şu

ba

t 12

Nis

an 1

2

Ha

zira

n 1

2

Ağ

ust

os

12

Ek

im 1

2

Ara

lık

12

Şu

ba

t 13

Nis

an 1

3

Ha

zira

n 1

3

Ağ

ust

os

13

Ek

im 1

3

Ara

lık

13

Şu

ba

t 14

Nis

an 1

4

Ha

zira

n 1

4

Ağ

ust

os

14

Ek

im 1

4

Ara

lık

14

Şu

ba

t 15

Nis

an 1

5

Ha

zira

n 1

5

Ağ

ust

os

15

Ek

im 1

5

Ara

lık

15

Şu

ba

t 16

Nis

an 1

6

Ha

zira

n 1

6

Ağ

ust

os

16

Ek

im 1

6

Kredi Stoğu (x milyon TL)

2014/12

2016/11: 47.200 TL

2013/12: 36.038 TL

2012/12: 31.343 TL

2011/12: 28.336 TL

2015/12: 45.826 TL

13

MAKROEKONOMİK BEKLENTİ GÖSTERGELERİ

3,43,5

3,3

3,1 3,1 3,13,0

2,9 2,9 2,93,0

3,2

3,4

3,6 3,6 3,6 3,63,7 3,7

3,53,4

3,2

2,9

2,6

2

2,2

2,4

2,6

2,8

3

3,2

3,4

3,6

3,8

Yıl Sonu GSYH Büyüme Beklentisi (%) - (TCMB)

6,826,776,98

7,297,50

7,777,717,65

7,988,25 8,36

8,53

8,198,488,29

7,917,80 7,647,81

8,218,07

7,817,807,69

5

5,5

6

6,5

7

7,5

8

8,5

9

Yıl Sonu TÜFE Beklentisi (%) - (TCMB)

14

2,412,50

2,612,702,722,782,76

2,83

3,042,992,932,94

3,173,153,113,083,113,103,053,073,073,12

3,343,46

1,6

1,8

2

2,2

2,4

2,6

2,8

3

3,2

3,4

3,6Yıl Sonu Dolar Kuru Beklentisi (TL) - (TCMB)

7,927,507,54

7,777,808,027,978,39

8,938,798,598,588,568,348,127,797,597,757,697,667,617,587,74

8,50

4

5

6

7

8

9

10

Bir Hafta Vadeli Repo İhale Faiz Oranı Beklentisi(12 Ay Sonrası) (%) - (TCMB)

-41,4-40,3

-39,4

-37,9-38,3-38,8-38,6-39,0-39,4

-38,1-37,4

-36,3

-34,3-33,8-33,5

-32,9-32,8-32,5-32,8-33,2-33,1

-33,7 -34,0 -34,0

-42

-40

-38

-36

-34

-32

-30

Yıl Sonu Cari İşlemler Dengesi Beklentisi (Milyar Dolar) - (TCMB)

15

91,590,9

86,3 86,1 85,5

89,5

84,3

77,6

72,0

80,9

105,9

99,9

95,7

90,0 89,491,0

93,791,389,8

102,0102,9101,6

95,1

70

75

80

85

90

95

100

105

110

Genel Ekonomik Durum Beklentisi(Gelecek 12 Aylık) - (TÜİK)

87,886,7

85,486,286,2

87,988,2

86,2

82,1

86,6

95,7

93,292,2

89,389,8 90 89,991,2

88,4

94,2

92,1

94,1

89,0

80

82

84

86

88

90

92

94

96

98

Hanenin Maddi Durum Beklentisi (Gelecek 12 Aylık) - (TÜİK)

11,712,2

10,9

11,811,5

10,8

12,2

13,0

10,8

9,9

12,412,312,1

11,4

12,312,6

11,8

12,9

12,1

13,8

13,0

12,2

10,8

9,0

10,0

11,0

12,0

13,0

14,0

15,0

Otomobil Satın Alma İhtimali (Gelecek 12 Aylık) - (TÜİK)

16

BÜYÜME GÖSTERGELERİ

17

18

TÜRKİYE OTOMOTİV PAZARI

SEKTÖREL DEĞERLENDİRME

Türkiye Otomotiv Sektörü 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre

toplam pazar %1,8 artarak 862 bin 928 adet, üretim %7,8 artarak 1 milyon 329 bin adet ve ihracat

%13,6 artarak 1 milyon 22 bin adet oldu. İhracat değeri ise %10,9 oranında artarak 21 milyar 897

milyon dolar seviyesine ulaştı.

Türkiye Otomotiv Sektörü 2016 yılı Kasım ayında, geçen yılın aynı ayına göre toplam pazar %41,8

artarak 124 bin 835 adede, üretim %19,4 artarak 150 bin 681 adede ve ihracat %25,6 artarak 117 bin

42 bin adet oldu. İhracat değeri ise %16,1 oranında artarak 2 milyar 293 milyon dolar seviyesine

ulaştı.

DÖNEM Pazar* (adet)

Üretim (adet)

İthalat* (adet)

İhracat (Adet)

İhracat** ($)

OCAK-KASIM

2015 847.762 1.233.044 560.209 900.052 19.747.235.357

2016 862.928 1.329.812 589.321 1.022.480 21.897.832.331

(%) 1,8 7,8 5,2 13,6 10,9

KASIM

2015 88.043 126.236 58.114 93.187 1.975.804.188

2016 124.835 150.681 84.284 117.042 2.293.179.481

(%) 41,8 19,4 45,0 25,6 16,1

SON 12 AY

2015 1.001.703 1.353.637 653.543 982.360 20.799.931.569

2016 1.026.360 1.455.554 688.899 1.114.763 23.051.860.172

(%) 2,5 7,5 5,4 13,5 10,8

*Pazar: Otomobil, Hafif Ticari Araç ve diğer ağır taşıtlar toplamıdır. ** Ana ve Yan sanayii toplamıdır.

Otomobil Hafif Ticari Ağır Ticari Toplam

2015 611.256 200.588 35.918 847.762

2016 648.894 192.914 21.120 862.928

0

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

700.000

800.000

900.000

1.000.000Toplam Otomotiv Pazarı (2015/2016 Kasım Sonu)

%6,16

-%3,83

-%41,20

%1,8

19

Türkiye Otomotiv toplam pazarı (otomobil, hafif ticari araç ve ağır ticari araç) 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %1,8 artarak 862.928 adet oldu. Geçen sene aynı dönemde 847.762 adet satış gerçekleşmişti.

2016 yılı Kasım ayı toplam pazarı 124.835 adet oldu. 88.043 adet olan 2015 yılı Kasım ayı toplam pazar satışlarına göre %41,8 oranında büyüdü.

Türkiye Otomotiv pazarı, 10 yıllık Kasım ayı ortalama satışlara göre %90,61 arttı.

Otomotiv Pazarı Aylık ve Çeyrekler Gelişimi (%)

-40

-20

0

20

40

60

80

2015/2014 (%) 6,87 56,89 74,87 68,11 37,53 41,45 39,25 34,76 -5,07 -3,95 4,89 6,17

2016/2015 (%) -7,75 -7,36 -4,38 -8,79 13,43 4,13 -31,31 -13,48 3,68 28,16 41,80

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kas. Aral.

2015’1Ç :%50,40 2015’2Ç :%48,41

2015’3Ç :%21,87

2015’4Ç : %3,54

2016’1Ç: -%6,00

%12,41

2016’2Ç: %2,50

%12,41 2016’3Ç: -%15,17

%12,41

20

Türkiye otomotiv pazarında, 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde Otomobil ve Hafif ticari araç toplam pazarı 841.808 adet olarak gerçekleşti. 811.844 adet olan 2015 yılı aynı dönem otomobil ve hafif ticari araç pazar toplamına göre satışlar %3,69 oranında arttı.

2016 yılı Kasım ayı Otomobil ve Hafif Ticari Araç toplam pazarı 122.309 adet oldu. 84.601 adet olan 2015 yılı Kasım ayı otomobil ve hafif ticari araç pazar toplamına göre satışlar %44,57 oranında arttı.

Otomobil ve hafif ticari araç pazarı, 10 yıllık Kasım ayı ortalama satışlara göre %96,09 artış gösterdi.

Otomobil ve Hafif Ticari Araç Pazarı Aylık ve Çeyrekler Gelişimi

(%)

-40

-20

0

20

40

60

80

2015/2014 (%) 5,95 57,99 75,07 71,85 40,30 43,21 39,94 37,17 -3,77 -3,48 4,94 6,25

2016/2015 (%) -5,49 -4,53 -0,42 -7,33 15,16 6,25 -30,18 -13,35 5,57 29,17 44,57

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kas. Aral.

2015’1Ç: %50,29

%12,41

2015’2Ç : %51,12

%12,41 2015’3Ç : %23,47

%12,41 2015’4Ç : %3,69

%12,41

2016’1Ç: -%2,75

%12,41

2016’2Ç: %4,25

%12,41 2016’3Ç: -%14,21

%12,41

21

Türkiye Otomotiv pazarında, 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde Otomobil satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre %6,16 artarak 648.894 adet oldu. Geçen sene aynı dönemde 611.256 adet satış gerçekleşmişti.

2016 yılı Kasım ayı Otomobil Satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %53,51 artarak 95.783 adet seviyesinde gerçekleşti. Geçen sene Kasım ayında 62.397 adet satış gerçekleşmişti.

Otomobil pazarı, 10 yıllık Kasım ayı ortalama satışlara göre %118,37 artış gösterdi.

Otomobil Pazarı Aylık ve Çeyrekler Gelişimi (%)

-40

-20

0

20

40

60

80

2015/2014 (%) 0,53 50,24 63,11 64,16 35,57 43,34 37,80 36,83 -4,41 -5,63 4,53 3,89

2016/2015 (%) -4,65 -0,56 3,73 -6,54 17,42 4,94 -29,04 -12,59 9,03 32,93 53,51

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kas. Aral.

2015’1Ç :%42,13 2015’2Ç :%47,23

2015’3Ç :%22,74

2015’4Ç :%1,87 2016’1Ç :%0,73 2016’2Ç :%4,83

2016’3Ç :-%12,81

22

Türkiye Otomotiv pazarında, Hafif ticari araç pazarı 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine göre %3,83 oranında azalarak 192.914 adet seviyesinde gerçekleşti. Geçen sene aynı dönemde 200.588 adet satışa ulaşılmıştı.

2016 yılı Kasım ayı Hafif Ticari Araç Pazarı geçen yılın aynı ayına göre %19,46 oranında artarak 26.526 adet oldu. Geçen sene Kasım ayında 22.204 adet satış gerçekleşmişti.

Hafif ticari araç pazarı, 10 yıllık Kasım ayı ortalama satışlara göre %43,29 arttı.

Hafif Ticari Araç Pazarı Aylık ve Çeyrekler Gelişimi (%)

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

120

140

2015/2014 (%) 21,86 84,80 121,37 103,03 58,95 42,74 47,45 38,20 -1,92 3,44 6,11 13,26

2016/2015 (%) -7,53 -15,69 -12,27 -9,92 7,54 11,08 -33,90 -15,58 -4,04 18,12 19,46

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kas. Aral.

2015’2Ç : %66,22

2015’1Ç : %78,43

2015’3Ç : %25,72 2015’4Ç : %9,13

2016’1Ç : -%12,31

2016’2Ç : %2,26

2016’3Ç :- %18,44

23

Türkiye Otomotiv pazarında, ağır ticari araç pazarı 2016 Ocak-Kasım döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre %41,20 azalarak 21.120 adet oldu. 2015 yılı aynı döneminde 35.918 adet satış gerçekleşmişti.

Ağır ticari araç pazarı 2016 Kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre %26,61 azalarak 2.526 adet oldu. 2015 yılı Kasım ayında 3.442 adet satış gerçekleşmişti.

*Toplam Pazar; Otomobil, Hafif Ticari Araç ve Ağır Ticari Araç toplamıdır.

24

2016 yılı Kasım sonu otomobil pazarı motor hacmine göre incelendiğinde, en yüksek paya %96,21 oranıyla yine 1600cc altındaki otomobiller 624.304 adet ile sahip oldu. Ardından %3,08 pay ile 1600-2000cc aralığındaki otomobiller ve %0,57 pay ile 2000cc üstü otomobiller yer aldı. 2015 yılı aynı döneme göre, 1600cc altındaki otomobil satışlarında %6,7, 1600-2000cc aralığında motor hacmine sahip otomobil satışlarında %1,7 artış izlendi. 2000cc üstü otomobillerde %30,6 azalış görüldü. 2016 yılı on bir aylık dönemde 85kW altı 21 adet ve 121kW üstü 21 adet olmak üzere toplam 42 adet elektrikli otomobil satışı gerçekleşti. 2016 yılı Kasım ayı sonunda, 1600 cc altı motor hacmine sahip hibrit otomobil satışları 801 adet ile geçen yıl aynı döneme göre %8,8 daraldı. 1801cc - 2000cc aralığında 2016 yılı on bir aylık dönemde 83 adet, 2500cc üstü ise 29 adet hibrit otomobil satışı gerçekleşti. 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde toplam 913 adet hibrit otomobil satışı gerçekleşti.

MOTOR HACMİ

MOTOR CİNSİ

2015'Kasım Sonu 2016'Kasım Sonu Değişim ÖTV KDV

Adet Pay Adet Pay

≤ 1600cc B/D 585.359 95,76% 624.304 96,21% 6,7% 60% 18%

1601cc - ≤ 2000cc B/D 19.618 3,21% 19.960 3,08% 1,7% 110% 18%

≥ 2001cc B/D 5.293 0,87% 3.675 0,57% -30,6% 160% 18%

≤ 85 kW ELEKTRİK 25 0,00% 21 0,00% -16,0% 3% 18%

86kW - ≤ 120kW ELEKTRİK 0 0,00% 0 0,00%

7% 18%

≥ 121kW ELEKTRİK 77 0,01% 21 0,00% -72,7% 15% 18%

<=1600cc HİBRİT 878 0,14% 801 0,12% -8,8% 60% 18%

1601cc - <=1800cc (<=50KW)

HİBRİT 0 0,00% 0 0,00%

110% 18%

1601cc - <=1800cc (>50KW)

HİBRİT 1 0,00% 0 0,00% -100,0% 60% 18%

1801cc - <=2000cc HİBRİT 0 0,00% 83 0,01%

110% 18%

2001cc - <=2500cc (<=100KW)

HİBRİT 0 0,00% 0 0,00%

160% 18%

2001cc - <=2500cc (>100KW)

HİBRİT 2 0,00% 0 0,00% -100,0% 110% 18%

>2500cc HİBRİT 3 0,00% 29 0,00% 866,7% 160% 18%

Toplam 611.256 100,00% 648.894 100,00% 6,16% VERGİ

ORANLARI

25

2016 yılı Kasım sonu otomobil pazarı ortalama emisyon değerlerine göre incelendiğinde, en yüksek paya %44,97 oranıyla 100-120 gr/km arasındaki otomobiller (291.825 adet) ve ardından yine %24,99 pay ile 120-140 gr/km arasındaki otomobiller (162.180 adet) sahip oldu.

CO2 ORTALAMA EMİSYON DEĞERLERİ (gr/km)

2015'Kasım Sonu 2016'Kasım Sonu

Değişim

Adet Pay Adet Pay

< 100 gr/km 66.638 10,90% 87.534 13,49% 31,36%

≥ 100 - < 120 gr/km 257.297 42,09% 291.825 44,97% 13,42%

≥ 120 - < 140 gr/km 175.581 28,72% 162.180 24,99% -7,63%

≥ 140 - < 160 gr/km 87.746 14,36% 85.740 13,21% -2,29%

≥ 160 gr/km 23.994 3,93% 21.615 3,33% -9,91%

Toplam 611.256 100,00% 648.894 100,00% 6,16%

2016 yılı Kasım sonu dizel otomobil satışları geçen yılın aynı dönemine göre %5,24 arttı. 2016 yılı Kasım sonu otomobil satış adetleri, 2015 yılı aynı dönemi ile kıyaslandığında, dizel payı %61,66’dan %61,12’ye (396.636 adet) geriledi.

DİZEL

2015'Kasım Sonu 2016'Kasım Sonu Değişim

Adet Segment

İçindeki Pay Adet

Segment İçindeki Pay

A (Mini) 13 0,36% 0 0,00% -100,00%

B (Entry) 106.571 57,60% 123.711 60,94% 16,08%

C (Compact) 205.463 64,54% 199.821 62,12% -2,75%

D (Medium) 52.638 65,37% 60.880 62,83% 15,66%

E (Luxury) 8.234 42,38% 8.638 41,90% 4,91%

F (Upper Luxury) 3.980 91,64% 3.586 78,97% -9,90%

Toplam 376.899 61,66% 396.636 61,12% 5,24%

26

2016 yılı Kasım sonu otomatik şanzımanlı otomobil satış adetleri 2015 yılı aynı döneme göre %18,90 arttı. 2016 yılı Kasım sonu otomobil satış adetleri geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında, otomatik şanzımanlı otomobil satışlarının payı %51,39’dan %57,56’ya (373.515 adet) yükseldi.

OTOMATİK ŞANZIMAN

2015'Kasım Sonu 2016'Kasım Sonu

Değişim

Adet Segment

İçindeki Pay Adet

Segment İçindeki Pay

A (Mini) 2.758 76,74% 1.751 81,25% -36,51%

B (Entry) 62.446 33,75% 82.244 40,51% 31,70%

C (Compact) 155.839 48,96% 178.238 55,41% 14,37%

D (Medium) 69.338 86,10% 86.128 88,88% 24,21%

E (Luxury) 19.425 99,98% 20.613 99,99% 6,12%

F (Upper Luxury) 4.339 99,91% 4.541 100,00% 4,66%

Toplam 314.145 51,39% 373.515 57,56% 18,90%

2016 yılı Kasım sonu otomobil pazarı segmentinin %81,19’unu yine vergi oranları düşük olan A, B ve C segmentlerinde yer alan araçlar oluşturdu. Segmentlere göre değerlendirildiğinde, en yüksek satış adedine %49,57 pay alan C (321.683 adet) segmenti ve ardından %31,28 pay ile B (202.998 adet) segmenti ulaştı.

2016 yılı Kasım sonu otomobil pazarı kasa tiplerine göre değerlendirildiğinde, en çok tercih edilen gövde tipi yine Sedan otomobiller (%48,03 pay, 311.658 adet) oldu. Sedan otomobilleri, %30,71 pay ve 199.290 adet satış ile H/B ve %16,00 pay ve 103.831 adet satış ile SUV otomobiller takip etti.

2016 yılı Kasım sonu Hafif Ticari Araç Pazarı gövde tipine göre değerlendirildiğinde, en yüksek satış adedine %70,78 pay ile Van (136.551 adet), ardından %11,64 pay ile Kamyonet (22.461 adet), %8,98 pay ile Minibüs (17.332 adet) ve %8,59 pay ile Pick-up (16.570 adet) yer aldı.

HAFİF TİCARİ ARAÇ GÖVDE TİPİ ANALİZİ

2015'Kasım Sonu 2016'Kasım Sonu Değişim

Adet Pay Adet Pay

VAN 140.928 70,26% 136.551 70,78% -3,11%

KAMYONET 24.468 12,20% 22.461 11,64% -8,20%

MİNİBÜS 22.320 11,13% 17.332 8,98% -22,35%

PİCK-UP 12.872 6,42% 16.570 8,59% 28,73%

Toplam 200.588 100,00% 192.914 100,00% -3,83%

27

2016'Kasım

Sonu 1 2 3 4 5 6 7

Toplam Pay

Segment S/D H/B S/W MPV CDV Spor SUV

A (Mini) 0 2.155 0 0 0 0 0 2.155 0,33%

B (Entry) 44.597 121.417 4.713 1.371 11.749 165 18.986 202.998 31,28%

C (Compact) 182.587 75.458 956 8.031 0 626 54.025 321.683 49,57%

D (Medium) 68.468 251 458 7 0 5.310 22.407 96.901 14,93%

E (Luxury) 15.158 9 23 90 0 288 5.048 20.616 3,18%

F (Upper Luxury)

848 0 0 0 0 328 3.365 4.541 0,70%

Toplam 311.658 199.290 6.150 9.499 11.749 6.717 103.831 648.894 100,00

%

48,03% 30,71% 0,95% 1,46% 1,81% 1,04% 16,00% 100,00%

2015'Kasım

Sonu 1 2 3 4 5 6 7

Toplam Pay Segment S/D H/B S/W MPV CDV Spor SUV

A (Mini) 0 3.594 0 0 0 0 0 3.594 0,59%

B (Entry) 41.361 111.596 3.970 2.286 8.488 14 17.318 185.033 30,27%

C (Compact) 181.063 78.556 1.097 9.472 0 817 47.324 318.329 52,08%

D (Medium) 59.628 309 357 0 0 5.310 14.924 80.528 13,17%

E (Luxury) 14.224 21 42 96 0 224 4.822 19.429 3,18%

F (Upper Luxury)

627 0 0 0 0 490 3.226 4.343 0,71%

Toplam 296.903 194.076 5.466 11.854 8.488 6.855 87.614 611.256 100,00

%

48,57% 31,75% 0,89% 1,94% 1,39% 1,12% 14,33% 100,00%

Değişim 1 2 3 4 5 6 7

Toplam Segment S/D H/B S/W MPV CDV Spor SUV

A (Mini)

-40,04%

-40,04%

B (Entry) 7,82% 8,80% 18,72% -40,03% 38,42% 1078,57

% 9,63% 9,71%

C (Compact) 0,84% -3,94% -12,85% -15,21%

-23,38% 14,16% 1,05%

D (Medium) 14,83% -18,77% 28,29%

0,00% 50,14% 20,33%

E (Luxury) 6,57% -57,14% -45,24% -6,25%

28,57% 4,69% 6,11%

F (Upper Luxury)

35,25%

-33,06% 4,31% 4,56%

Toplam 4,97% 2,69% 12,51% -19,87% 38,42% -2,01% 18,51% 6,16%

*S/D: Sedan, H/B: Hatcback, S/W: Station Wagon, MPV: Multi Purpose Vehicle-Çok Amaçlı Araçlar, CDV: Car Derived Van-Binek Tipli Küçük Vanlar, SUV: Sport Utility Vehicle-Arazi Araçlar

28

2. EL PAZARI RAPORU TÜİK verilerine göre, 2016 Ocak-Ekim döneminde Türkiye 2. el araçları toplam pazarı %5,9 artarak

5 milyon 484 bin adet ile yeniden el değiştirdi. 2015 yılı aynı dönemde 5 milyon 177 bin adet olarak

gerçekleşmişti.

2016 yılı Ekim ayı sonunda, toplam otomobil ve ticari araç 2.el pazar %6,1 artarak 5 milyon 16 bin

adete ulaştı. Otomobil pazarı %76,7 pay ve 3.845.94 adet ile ilk sırada yer aldı. Otomobil pazarını

%17,3 pay ve 869.508 adet ile kamyonet pazarı izledi.

2.EL ARAÇ TİPİ 2016

EKİM SONU'

Pay (%)

2015 EKİM SONU'

Pay (%)

Değişim (%)

OTOMOBİL 3.845.934 76,7 3.576.462 75,6 7,5

KAMYONET 869.508 17,3 837.943 17,7 3,8

KAMYON 136.512 2,7 141.943 3,0 -3,8

MİNİBÜS 116.530 2,3 123.081 2,6 -5,3

OTOBÜS 43.404 0,9 45.058 1,0 -3,7

ÖZEL AMACLI 4.168 0,1 3.905 0,1 6,7

TOPLAM 5.016.056 100 4.728.392 100 6,1

MOTOSİKLET 288.795 61,7 264.281 58,9 9,3

TRAKTÖR 179.207 38,3 184.537 41,1 -2,9

TOPLAM 468.002 100 448.818 100 4,3

GENEL TOPLAM 5.484.058

5.177.210

5,9

2013 yılı Ocak ayından itibaren aylar itibariyle otomobil ve ticari toplam araçların 2. el değişim adetleri aşağıda yer almaktadır.

29

DÜNYA OTOMOTİV PAZARI

LMC Automotive, 2016 yılı 3. Çeyrek itibarıyla 2016 yılı beklentileri ve 2017 yılı dünya otomotiv

pazarı tahminlerini yayımladı. 2016 yılı 3. Çeyrek sonuçlarına göre; 2016 yılı dünya toplam

otomotiv pazarı bir önceki yıla oranla %2,6 artışla, 94,724 milyon adet seviyesinde bekleniyor. 2017

yılında dünya otomotiv pazarının 2016 yılına göre %1,5 artışla 96,117 milyon adet seviyesine

ulaşması tahmin ediliyor.

3. Çeyrek 2016 yılı toplam satışlarına göre; Batı Avrupa (%5,7) ülkelerinde ve Asya/Pasifik (%5,2)

ülkelerinde artış görüldü. En fazla daralmanın ise Mercosur (-%14,7) ülkelerinde ve ardından

Japonya (-%4,2) ülkelerinde yaşanması bekleniyor. 2017 yılı toplam satışlarında ise en yüksek artış

bir önceki yıla göre Doğu Avrupa ülkelerinde (%4,8) ve Mercosur ülkelerinde (%3,7) beklenirken,

diğer ülkelerde daralma beklenmiyor.

BÖLGE

ARAÇ TÜRÜ

2015 2016* Değişim

2017* 2016/ 2015 Değişim ('000adet) ('000adet) ('000adet)

KUZEY AMERİKA

Otomobil 18.926 19.143 1,1% 19.219 0,4%

H. Ticari 1.762 1.775 0,7% 1.773 -0,1%

A. Ticari 545 501 -8,1% 471 -6,0%

Toplam 21.233 21.419 0,9% 21.463 0,2%

MERCOSUR

Otomobil 2.270 1.936 -14,7% 2.008 3,7%

H. Ticari 815 706 -13,4% 727 3,0%

A. Ticari 100 74 -26,0% 82 10,8%

Toplam 3.185 2.716 -14,7% 2.817 3,7%

BATI AVRUPA

Otomobil 13.182 13.891 5,4% 14.027 1,0%

H. Ticari 1.646 1.780 8,1% 1.817 2,1%

A. Ticari 283 301 6,4% 304 1,0%

Toplam 15.111 15.972 5,7% 16.148 1,1%

DOĞU AVRUPA

Otomobil 3.384 3.289 -2,8% 3.454 5,0%

H. Ticari 510 518 1,6% 532 2,7%

A. Ticari 171 171 0,0% 183 7,0%

Toplam 4.065 3.978 -2,1% 4.169 4,8%

JAPONYA

Otomobil 4.228 4.056 -4,1% 4.106 1,2%

H. Ticari 773 727 -6,0% 726 -0,1%

A. Ticari 95 100 5,3% 100 0,0%

Toplam 5.096 4.883 -4,2% 4.932 1,0%

ASYA/PASİFİK

Otomobil 29.050 31.249 7,6% 31.537 0,9%

H. Ticari 5.533 5.093 -8,0% 5.183 1,8%

A. Ticari 1.385 1.490 7,6% 1.561 4,8%

Toplam 35.968 37.832 5,2% 38.281 1,2%

DİĞERLERİ

Otomobil 5.739 6.015 4,8% 6.250 3,9%

H. Ticari 1.574 1.613 2,5% 1.766 9,5%

A. Ticari 341 296 -13,2% 291 -1,7%

Toplam 7.654 7.924 3,5% 8.307 4,8%

DÜNYA

Otomobil 76.779 79.579 3,6% 80.601 1,3%

H. Ticari 12.613 12.212 -3,2% 12.524 2,6%

A. Ticari 2.920 2.933 0,4% 2.992 2,0%

Toplam 92.312 94.724 2,6% 96.117 1,5%

30

*2017 değerleri LMC Automotive 2016 3.Çeyrek tahminleridir.

2016 yılı 2. Çeyrek sonuçlarına göre; 2016 yılı sonu itibariyle Hindistan pazarının %8 artışla 3

milyon 728 bin adede, Çin pazarının %6,2 artışla 27 milyon 400 bin adede ulaşması bekleniyor.

Brezilya pazarında %19,3 (2.067 adet), Rusya pazarında %11,2 (1.474 adet) ve ABD pazarında da

%0,5 (17.825 adet),daralma gerçeklemesi bekleniyor.

2017 yılı sonu itibarıyla ise; Rusya pazarının %6,2 artışla 1 milyon 565 bin adete, Hindistan

pazarının %5,7 artışla 3 milyon 941 bin adede ve Brezilya pazarının %3,6 artışla 2 milyon 141 bin

adede ulaşacağı tahmin ediliyor.

ÜLKE ARAÇ TÜRÜ

2015 2016*

Değişim

2017* 2016/ 2015 Değişim ('000adet) ('000adet) ('000adet)

ABD

Otomobil 15.906 15.855 -0,3% 15.913 0,4%

H. Ticari 1.541 1.539 -0,1% 1.535 -0,3%

A. Ticari 471 431 -8,5% 393 -8,8%

Toplam 17.918 17.825 -0,5% 17.841 0,1%

BREZİLYA

Otomobil 1.842 1.488 -19,2% 1.540 3,5%

H. Ticari 634 519 -18,1% 537 3,5%

A. Ticari 85 60 -29,4% 64 6,7%

Toplam 2.561 2.067 -19,3% 2.141 3,6%

RUSYA

Otomobil 1.483 1.300 -12,3% 1.375 5,8%

H. Ticari 119 118 -0,8% 126 6,8%

A. Ticari 58 56 -3,4% 64 14,3%

Toplam 1.660 1.474 -11,2% 1.565 6,2%

HİNDİSTAN

Otomobil 2.622 2.815 7,4% 2.998 6,5%

H. Ticari 502 550 9,6% 562 2,2%

A. Ticari 328 363 10,7% 381 5,0%

Toplam 3.452 3.728 8,0% 3.941 5,7%

ÇİN

Otomobil 21.248 23.190 9,1% 23.206 0,1%

H. Ticari 3.645 3.228 -11,4% 3.282 1,7%

A. Ticari 918 982 7,0% 1.027 4,6%

Toplam 25.811 27.400 6,2% 27.515 0,4%

KORE

Otomobil 1.545 1.519 -1,7% 1.512 -0,5%

H. Ticari 253 244 -3,6% 232 -4,9%

A. Ticari 36 37 2,8% 40 8,1%

Toplam 1.834 1.800 -1,9% 1.784 -0,9%

BRIC

Otomobil 27.195 28.793 5,9% 29.119 1,1%

H. Ticari 4.900 4.415 -9,9% 4.507 2,1%

A. Ticari 1.389 1.461 5,2% 1.536 5,1%

Toplam 33.484 34.669 3,5% 35.162 1,4%

31

DÜNYA OTOMOTİV ÜRETİMİ

LMC Automotive, 2016 yılı 3. Çeyrek itibarıyla 2016 yılı beklentileri ve 2017 yılı dünya otomotiv üretimi tahminlerini yayınladı. LMC Automotive 3. Çeyrek sonuçlarına göre; 2016 yılı dünya toplam otomotiv üretimi bir önceki yıla oranla %2,8 artışla 94.428 milyon adet düzeyinde bekleniyor. 2017 yılında dünya otomotiv üretiminin 2016 yılına göre %1,6 artışla yaklaşık 96 milyon adede ulaşması tahmin ediliyor.

3. Çeyrek 2016 yılı toplam üretim sonuçlarına göre, en fazla artış Asya/Pasifik (%5,3) ülkelerinde ve Batı Avrupa (%3,5) ülkelerinde beklenirken, en fala daralma Mercosur ülkelerinde (-%13,5) ve Japonya’da bekleniyor.. 2017 yılı toplam üretimlerinde ise bir önceki yıla göre Mercosur ülkelerinde (%6,2) ve Doğu Avrupa ülkelerinde (%4,6) en fazla artışın olacağı tahmin ediliyor. Japonya’da ise %0,1 oranında daralma yaşanacağı tahmin ediliyor.

BÖLGE ARAÇ TÜRÜ

2015 2016* Değişim

2017* 2016/ 2015 Değişim ('000adet) ('000adet) ('000adet)

KUZEY AMERİKA

Otomobil 15.786 16.170 2,4% 16.400 1,4%

H. Ticari 1.667 1.785 7,1% 1.762 -1,3%

A. Ticari 563 481 -14,6% 438 -8,9%

Toplam 18.016 18.436 2,3% 18.600 0,9%

MERCOSUR

Otomobil 2.738 2.366 -13,6% 2.515 6,3%

H. Ticari 156 140 -10,3% 146 4,3%

A. Ticari 98 82 -16,3% 87 6,1%

Toplam 2.992 2.588 -13,5% 2.748 6,2%

BATI AVRUPA

Otomobil 12.640 13.082 3,5% 13.177 0,7%

H. Ticari 1.531 1.578 3,1% 1.576 -0,1%

A. Ticari 440 469 6,6% 476 1,5%

Toplam 14.611 15.129 3,5% 15.229 0,7%

DOĞU AVRUPA

Otomobil 6.027 6.021 -0,1% 6.260 4,0%

H. Ticari 746 743 -0,4% 798 7,4%

A. Ticari 152 146 -3,9% 167 14,4%

Toplam 6.925 6.910 -0,2% 7.225 4,6%

JAPONYA

Otomobil 7.746 7.620 -1,6% 7.705 1,1%

H. Ticari 1.111 929 -16,4% 830 -10,7%

A. Ticari 321 338 5,3% 346 2,4%

Toplam 9.178 8.887 -3,2% 8.881 -0,1%

ASYA/PASİFİK

Otomobil 30.372 32.723 7,7% 33.099 1,1%

H. Ticari 5.942 5.519 -7,1% 5.569 0,9%

A. Ticari 1.420 1.498 5,5% 1.559 4,1%

Toplam 37.734 39.740 5,3% 40.227 1,2%

DİĞERLERİ

Otomobil 1.930 2.252 16,7% 2.416 7,3%

H. Ticari 494 472 -4,5% 584 23,7%

A. Ticari 13 14 7,7% 14 0,0%

Toplam 2.437 2.738 12,4% 3.014 10,1%

DÜNYA

Otomobil 77.239 80.234 3,9% 81.572 1,7%

H. Ticari 11.647 11.166 -4,1% 11.265 0,9%

A. Ticari 3.007 3.028 0,7% 3.087 1,9%

Toplam 91.893 94.428 2,8% 95.924 1,6% * 2016/2017 değerleri LMC Automotive 2016 3. çeyrek tahminleridir.

32

ÜLKE ARAÇ TÜRÜ

2015 2016*

Değişim

2017* 2016/ 2015 Değişim ('000adet) ('000adet) ('000adet)

ABD

Otomobil 10.579 10.844 2,5% 10.679 -1,5%

H. Ticari 1.289 1.364 5,8% 1.344 -1,5%

A. Ticari 391 347 -11,3% 333 -4,0%

Toplam 12.259 12.555 2,4% 12.356 -1,6%

BREZİLYA

Otomobil 2.251 1.962 -12,8% 2.083 6,2%

H. Ticari 106 95 -10,4% 87 -8,4%

A. Ticari 96 88 -8,3% 101 14,8%

Toplam 2.453 2.145 -12,6% 2.271 5,9%

RUSYA

Otomobil 1.216 1.149 -5,5% 1.224 6,5%

H. Ticari 104 95 -8,7% 95 0,0%

A. Ticari 65 59 -9,2% 67 13,6%

Toplam 1.385 1.303 -5,9% 1.386 6,4%

HİNDİSTAN

Otomobil 3.189 3.490 9,4% 3.840 10,0%

H. Ticari 546 603 10,4% 529 -12,3%

A. Ticari 356 363 2,0% 390 7,4%

Toplam 4.091 4.456 8,9% 4.759 6,8%

ÇİN

Otomobil 20.082 21.771 8,4% 22.015 1,1%

H. Ticari 3.608 3.409 -5,5% 3.578 5,0%

A. Ticari 904 932 3,1% 985 5,7%

Toplam 24.594 26.112 6,2% 26.578 1,8%

KORE

Otomobil 4.101 4.030 -1,7% 4.175 3,6%

H. Ticari 402 372 -7,5% 367 -1,3%

A. Ticari 47 48 2,1% 50 4,2%

Toplam 4.550 4.450 -2,2% 4.592 3,2%

BRIC

Otomobil 26.738 28.372 6,1% 29.162 2,8%

H. Ticari 4.364 4.202 -3,7% 4.289 2,1%

A. Ticari 1.421 1.442 1,5% 1.543 7,0%

Toplam 32.523 34.016 4,6% 34.994 2,9%

* 2016/2017 değerleri LMC Automotive 2016 3. çeyrek tahminleridir.

2016 yılı 3. Çeyrek sonuçlarına göre, 2016 yılı sonu itibarıyla ülke toplam üretimlerinde geçen

seneye göre en fazla artış; Hindistan’da %8,9 ile 4 milyon 456 bin adet ve Çin’de %6,2 ile 26 milyon

112 bin adet üretim gerçekleşmesi bekleniyor. Daralma ise en fazla Brezilya’da %12,6 (2.145 adet)

ve Rusya’da %5,9 (1.303 adet) bekleniyor.

2017 yılı toplam üretim tahminlerine göre; Hindistan’da %6,8 artışla 4 milyon 759 bin adede,

Rusya’da %6,4 artışla 1 milyon 386 bin adede ve Brezilya’da %5,9 artışla 2 milyon 271 bin adede

ulaşması bekleniyor. ABD’de ise %1,6 daralma ile 12 milyon 356 bin adet araç üretileceği tahmin

ediliyor.

33

AVRUPA OTOMOTİV PAZARI

ACEA tarafından yayımlanan 2016 Ekim ayı raporlarına göre; AB (28) ve EFTA ülkeleri

toplamına göre otomotiv pazarı 2016 yılı Ocak-Ekim döneminde %7,5 arttı ve 14.718.760 adet

seviyesinde gerçekleşti. 2015 yılının aynı döneminde toplam 13.690.503 adet satış gerçekleşmişti.

2016 yılı Ocak-Ekim döneminde Türkiye, %3 azalış ile Avrupa otomotiv satışları sıralamasında 6. ülke konumunda yer aldı.

Otomobil Hafif Ticari Ağır Ticari Toplam

2015 11.920.693 1.457.762 312.048 13.690.503

2016 12.748.741 1.626.732 343.287 14.718.760

0

2.000.000

4.000.000

6.000.000

8.000.000

10.000.000

12.000.000

14.000.000

16.000.000Avrupa Otomotiv Pazarı 2015/2016 Ekim Ayı

%6,9

%11,6

%10,0

%7,5

12.30217.15218.82523.59124.64825.30045.11148.58164.26773.34782.77794.69798.894116.103161.342175.546205.206220.836240.532284.689316.470351.572390.254407.603

533.438738.093

1.120.3291.722.346

2.034.9022.696.787

3.111.313

KıbrısLetonyaİzlandaEstonya

BulgaristanLitvanya

HırvatistanLüksemburg

SlovenyaYunanistan

SlovakyaRomanya

MacaristanFinlandiya

Norveçİrlanda

PortekizDanimarka

Çek…İsviçre

Avusturyaİsveç

HollandaPolonyaBelçika

Türkiyeİspanya

İtalyaFransa

İngiltereAlmanya

Avrupa Otomotiv Pazarı - 2016' Ocak-Ekim Dönemi

34

AVRUPA OTOMOBİL PAZARI

AB (28) ve EFTA ülkeleri toplamına göre otomobil pazarı 2016 yılı Ocak-Ekim döneminde 2015 yılı aynı dönemine göre %6,9 arttı ve toplam 12.748.741 adet seviyesinde pazara ulaşıldı. 2015 yılı aynı döneminde ise 11.920.693 adet satış gerçekleşmişti. AB (28) ve EFTA ülkeleri toplamına göre 2016 yılı Ocak-Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre %7,1 ile Hollanda’da ve %3,5 ile İsviçre’de düşüş yaşandı. 2016 yılı Ocak-Ekim döneminde, 2015 yılı aynı dönemine göre satışlarını en çok artıran ilk üç pazar ise %35,9 ile İzlanda, %21,9 ile Macaristan ve %20,4 ile Letonya oldu. 2016 yılı Ocak-Ekim döneminde Türkiye, %0,8 artış ile Avrupa otomobil satışları sıralamasında 6. oldu.

10.69413.94016.85317.36119.28820.83236.86143.65854.25968.21172.32375.94877.392101.827127.807145.429173.862185.529214.619255.579278.451303.236315.544335.211

466.351553.111

957.4681.553.394

1.657.6442.330.663

2.818.507

KıbrısLetonyaİzlanda

LitvanyaEstonya

BulgaristanHırvatistan

LüksemburgSlovenya

YunanistanSlovakyaRomanya

MacaristanFinlandiya

Norveçİrlanda

PortekizDanimarka

Çek…İsviçre

Avusturyaİsveç

HollandaPolonyaBelçika

Türkiyeİspanya

İtalyaFransa

İngiltereAlmanya

Avrupa Otomobil Pazarı - 2016' Ocak - Ekim Dönemi

35

AVRUPA HAFİF TİCARİ ARAÇ PAZARI

AB (28) ve EFTA ülkeleri toplamına göre hafif ticari araç pazarı 2016 yılı Ocak-Ekim döneminde %11,6 arttı ve 1.626.732 adede yükseldi. 2015 yılı aynı döneminde 1.457.762 adet satış gerçekleşmişti. AB (28) ve EFTA ülkeleri toplamına göre 2016 yılı Ocak-Ekim döneminde en fazla düşüş %8,5 ile Letonya’da ve %2,5 ile İsviçre’de yaşandı. Aynı dönemde satışlarını en çok artıran ilk üç pazar sıralamasında; İtalya %42,2, İzlanda %42,2 ve Slovenya %32,2 oranlarıyla yer aldı. 2016 yılı Ocak-Ekim döneminde Türkiye, %6,7 azalış ile Avrupa hafif ticari araç satışları

sıralamasında 4. sırada yer aldı.

1.5241.5561.7582.3773.3463.6453.8164.6866.2366.9147.86610.98711.36215.86517.025

25.10127.16627.24427.34430.34830.502

42.12249.007

58.12760.884

140.395149.200

166.388209.885

318.664331.780

İzlandaKıbrıs

LetonyaLitvanyaEstonya

LüksemburgBulgaristanYunanistan

SlovakyaHırvatistan

SlovenyaFinlandiya

RomanyaÇek…

Macaristanİsviçre

PortekizNorveçİrlanda

AvusturyaDanimarka

İsveçPolonyaBelçika

Hollandaİspanya

İtalyaTürkiye

Almanyaİngiltere

Fransa

Hafif Ticari Araç Pazarı - 2016' Ocak-Ekim Dönemi