DEFINICIJA OSNOVNIH POJMOVA U

INFORMATICIINFORMATICI

� Podatak i informacija

� Informatika i računar

� Hardver računara

� Softver računara

Definicija osnovnih pojmova u informatici

� Softver računara

1. Podatak- zapis o nekoj pojavi iz okoline- vrste: tekstualni, brojčani, znakovni, slikovni, zvučni

- kada se podatak koristi postaje informacija

2. Informacija- podatak koji za nas ima neko značenje

Podatak i informacija

- podatak koji za nas ima neko značenje- mora biti ispravna, potpuna i blagovremena- vrste: činjenice, mišljenja i vjerovanja

- nosioci: živa bića, knjige, novine, radio, tv, internet- jedinica za mjerenje količine informacija je bit

Zadatak 1. Podaci i informacije

- Knjiga sadrži puno informacija. (tačno ili netačno)- Tabla je prljava. (podatak ili informacija)- Nemamo časa. (potpuna, tačna, blagovremena)

Odredite činjenicu, mišljenje i vjerovanje:

Podatak i informacija

Odredite činjenicu, mišljenje i vjerovanje:

- Mozartova muzika je kvalitetna.- U kabinetu se nalazi 15 računara.- Danas ću dobiti na bingu.

3. Informatika- nauka koja se bavi proučavanjem i razvojem računarakao savremenih sredstava za obradu informacija, teprimjenom računara u raznim oblastima ljudskedjelatnosti

4. Računar

Informatika i računar

4. Računar- elektronički uređaj koji ima sposobnost da prima,obrađuje, pohrani podatke i daje rezultate obrade krozrazne izlazne uređaje

- osobine: brzina, tačnost, pouzdanost, ekonomičnost i

repetitivnost

5. Hardver računara- svi fizički dijelovi računara- ulazne jedinice- izlazne jedinice- centralna jedinica

6. Softver računara

Hardver i softver računara

6. Softver računara- svi programi i podaci u računaru- sistemski softver- aplikativni softver- računarski virusi

Zadatak 2. Informatika i računar

RB Tvrdnja Tačno Netačno

1 Računar brzo izvršava proračune.

2 Računar može uporediti brojeve (npr.10>5).

3 Računar može voziti bicikl.

4 Računar je inteligentna mašina.

5 Računar ne može zaboraviti.

Informatika i računar

5 Računar ne može zaboraviti.

6 Računar omogućava crtanje slika.

7 Računarski virusi su vrsta softvera računara.

8 Računar mora jesti da bi radio.

9 Računar je vrsta TV-a.

10 Hardver su svi programi računara.

Pitanja za ponavljanje nastavne jedinice:

1. Šta je podatak i koje vrste podataka postoje?2. Kada podatak postaje informacija?3. Kako se dijele informacije i ko su njihovi nosioci?4. Objasnite jedinicu za mjerenje količine informacije.5. Kako glasi definicija informatike?

Definicija osnovnih pojmova u informatici

5. Kako glasi definicija informatike?6. Šta je računar i koje su mu karakteristike?7. Objasnite hardver računara.8. Šta je softver računara i kako se dijeli?

Informatika, Željko Jurić, str.7,10 i 23.

BROJNI SISTEMI

BINARNA ARITMETIKABINARNA ARITMETIKA

Brojni sistemi i binarna aritmetika

� Analogne, diskretne i digitalne veličine

� Brojni sistemi

� Binarna aritmetika

Diskretizacija Digitalizacija

1 1 0 1

Analogna Diskretna Digitalnaveličina veličina veličina

Analogna veličina - stanje poznato u svakom trenutkuvremena unutar posmatranog intervala

Analogne, diskretne i digitalne veličine

vremena unutar posmatranog intervalaDiskretne veličine - stanje poznato samo u tačnoodređenim vremenskim trenucima.Digitalne veličine - diskretne veličine zaokružene nabinarni brojni sistem tj. sistem 0 i 1.

Najviše korišteni brojni sistemi su: decimalni (dekadni),

binarni, oktalni i heksadecimalni.

Decimalni brojni sistem

Baza B=10, skup cifara S={{{{0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9}}}}.

345.1=3 x 102 + 4 x 101 + 5 x 100 + 1x 10-1

Brojni sistemi

Binarni brojni sistem

Baza B = 2, skup cifara sistema S={{{{0, 1}}}}.

101.112=1 x 22 + 0 x 21 + 1 x 20 + 1 x 2-1 + 1 x 2-2 = 5.7510.

Oktalni brojni sistem

Baza B=8, skup cifara sistema S={{{{0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7}}}}.

21.48=2 x 81 + 1 x 80 + 4 x 8-1 =17,510

Heksadecimalni brojni sistem

Baza B = 16, skup cifara sistema S={{{{ 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7,

8, 9, A, B, C, D, E, F }}}}.

Brojni sistemi

8, 9, A, B, C, D, E, F }}}}.

CA716 = 12 x 162 + 10 x 161 + 7 x 160 = 323910.

Zadatak 1. Pretvoriti brojeve:a) 1101102=?10

1101102=1x25 + 1x24 + 0x23 + 1x22 + 1x21 + 0x20 = 5410.

b) 368=?10

36 =3x81 + 6x80 = 30 .

Brojni sistemi

368=3x81 + 6x80 = 3010.

c) F116=?10

F116=15x161 + 1x160 = 24110.

Pretvaranje broja iz decimalnog u binarni brojni sistem:14110 = ?2 141 : 2 = 70 ………1

70 : 2 = 35 ………035 : 2 = 17 ………117 : 2 = 8 ………18 : 2 = 4 ………04 : 2 = 2 ………0

Brojni sistemi

4 : 2 = 2 ………02 : 2 = 1 ………01 : 2 = 0 ………1 14110 = 100011012

Broj 141 se može pretvoriti u heksadecimalni brojni sistemna sljedeći način: 14110 = 1000 11012 = 8D16.

Pretvaranje broja iz decimalnog u oktalni brojni sistem:3410 = ?8 34 : 8 = 4 ……….2

4 : 8 = 0 ……….43410 = 428

Pretvaranje broja iz decimalnog u heksadecimalni brojnisistem:

Brojni sistemi

sistem:5910 = ?16 59 : 16 = 3 ………..11

3 : 8 = 0 ………..35910 = 3B8

Zadatak 2. Pretvoriti brojeve:

a) 3710 = ?2 = ?8 = ?16

b) 6910 = ?2 = ?8 = ?16

c) 100 = ? = ? = ?

Brojni sistemi

c) 10010 = ?2 = ?8 = ?16

Osnovne računske operacije u binarnom brojnom sistemusu slične operacijama u decimalnom brojnom sistemu:

0 + 0 = 0 0 – 0 =0 0 x 0 = 00 + 1 = 1 1 – 0 = 1 0 x 1 = 01 + 0 = 1 1 – 1 = 0 1 x 0 = 01 + 1 = 0 (1 se prenosi) 10 – 1 =1 (1 se prenosi) 1 x 1 = 1

Binarna aritmetika

1 + 1 = 0 (1 se prenosi) 10 – 1 =1 (1 se prenosi) 1 x 1 = 1

npr. 1011 1011 101 x 11+ 101 - 101 101

10000 110 1111

Zadaci za vježbu

1. Saberite, oduzmite i pomnožite brojeve:a) 10101 i 1001.b) 1101 i 101.c) 111 i 1010.

2. Pretvoriti brojeve 14 i 6 u binarni brojni sistem, sabrati,oduzeti i pomnožiti dobijene binarne brojeve, te

Binarna aritmetika

oduzeti i pomnožiti dobijene binarne brojeve, terezultate ponovno prikazati u decimalnom brojnomsistemu.

Pitanja za ponavljanje nastavne jedinice:1. Šta su analogne, a šta digitalne veličine?2. Koji se danas najviše koriste brojni sistemi?Domaća zadaća:1. Pretvoriti brojeve:

a) 101102=?10 b) 748=?10 c) A516=?10

Brojni sistemi i binarna aritmetika

2 10 8 10 16 10

d) 8110 = ?2 = ?8 = ?16

2. Saberite, oduzmite i pomnožite brojeve 1101 i 111.

Informatika 1-3, Željko Jurić, str. 12-16.

BULOVA ALGEBRA

Bulova algebra

� Logičke operacije� negacija� konjukcija� disjunkcija

� Logička kola� Logička kola� NOT� AND� OR

� Sve računarske operacije koje se izvode samo naciframa 0 i 1 i koje daju kao rezultat te iste vrijednostinazivaju se logičke operacije.

� Logičke operacije: negacija, konjukcija i disjunkcija.

� Boolova algebra je grana matematike koja proučava

Logičke operacije

� Boolova algebra je grana matematike koja proučavaoperacije konjukcije, disjunkcije i negacije i pravilarada sa njima.

Logičke operacije

1. Negacija 2. Konjukcija 3. Disjunkcija

� Uređaji koji služe za izvođenje osnovnih osnovnihlogičkih operacija nazivaju se logička kola ili gejtovi.

� Osnovna logička kola su:- AND (konjukcija),- OR (disjunkcija),- NOT (negacija)

Logička kola

- NOT (negacija)

Logičko kolo AND (konjukcija):Logička kola

Logičko kolo OR (disjunkcija):Logička kola

Logičko kolo NOT (negacija):Logička kola

Bulova algebra

Zadatak 1. Prikazati uređaj koji realizira logičku funkcijuBulova algebra

Zadatak 2. Prikazati uređaj koji realizira logičku funkcijuY=AB v AB v C

Rješenje na strani 20.

Bulova algebra

Pitanja za ponavljanje nastavne jedinice:1.Koje su osnovne logičke operacije?2.Objasnite logička kola AND, OR i NOT.

Domaća zadaća:1. Prikazati uređaj koji realizira logičku funkciju

Y=AB v AB v C

Bulova algebra

Y=AB v AB v C

Informatika 1-3, Željko Jurić, strana 16.