Dekalog dobrych rad dla etycznej strażniczki

ietycznego strażnika

Nie jesteśmy wszechwiedzącymi kontrolerami

Choć kontrola obywatelska jest naszym demokratycznym prawem, pamiętajmy że:•inne osoby mogą uważać inaczej niż my, a mają takie samo prawo zabierania głosu;•nie przypisujmy sobie całej „władzy” sądzenia;•bądźmy świadomi swoich motywacji – czy działamy z intencją przestraszenia i skrytykowania, czy faktycznie chcemy przeciwdziałać problemom.

Władza jest naszym partnerem we wprowadzaniu zmian

• Niezależnie od tego, jak trudne wydaje nam się przekonanie władzy, większość zmian i tak od niej zależy.

• Trwałe zmiany i zakorzenienie dobrych zwyczajów zależą od przyjęcia przez władzę głoszonych przez nas zasad za swoje.

• Konfliktowe sytuacje nie sprzyjają zaufaniu, a od wzajemnego zaufania zależy realizacja kolejnych postulatów.

• To władza jest pierwszym adresatem naszych rekomendacji i powinna mieć możliwość ustosunkowania się do nich.

Praca z mediami służy nagłaśnianiu, a nie wywoływaniu sensacji

• Sensacja w mediach może być dobrym sposobem wywierania nacisku, ale raczej nie warto od niej zaczynać – może być niepotrzebna, a nawet może zaszkodzić.

• Warto budować dobre relacje z mediami, gdyż wzmacnia to naszą pozycję i wiarygodność – ale tylko jeśli jesteśmy traktowani jako źródło dobrze przygotowanych i zweryfikowanych informacji.

• Media są dla nas ważne także wtedy, gdy przedstawiamy sukcesy współpracy z władzą i uzyskane zmiany.

Język jakiego używamy może utrudnić nam uzyskanie zmian

Język bardzo szybko zdradza nasze emocje i nastawienie do tematu.•Warto unikać sformułowań ocennych – „skandalicznie”, „nieakceptowalnie”, „przekręt” itp.•Niekorzystne jest przedstawianie dobrych faktów takim językiem lub w takim kontekście, że czytającemu narzuca się negatywna ocena.•Rekomendacje warto przedstawiać językiem otwartym na polemikę: „warto zwrócić uwagę”, „należałoby”, „proponujemy”.•W czasie gdy prowadzimy nasze działania, warto pisać o tym co się robi, ale nie wyzłośliwiać się i nie wytykać. Pomyślmy, że zanim przeprowadzimy kompleksowy monitoring, mamy tylko fragment niezweryfikowanej wiedzy.

Watchdog zawsze dokumentuje

• Na wszystkie nasze sądy powinniśmy mieć odpowiednio zebrane dane i dokumenty, które pomogą nam obronić nasze stwierdzenia;

• Warto też mieć świadomość, że do jakichś danych nie dotarliśmy, co można wyrazić formułowaniami „wedle zebranych przez nas danych”, „nie udało nam się dotrzeć do … ale, na podstawie… można stwierdzić …”.

Obiektywizm konieczny i potrzebny

• Całkowicie nie opłaca się wyłącznie krytykować - nie buduje to ani zaufania do nas, ani nie ułatwia kontaktu z władzą, która jest odbiorcą naszych działań.

• To co jest dobre należy pokazywać i zachęcać do rozwijania.

Nie udajemy kogoś innego

Nie należy stosować metod nielegalnych: wykradania dokumentów, podsłuchiwania, przemocy, podawania się za kogoś innego (o ile nie jest to metoda tajemniczego klienta), ponieważ:•byłoby to działanie przeciw zasadom demokracji na straży których stoimy;•łatwo byłoby podważyć lub skompromitować wyniki naszych prac.

Nasze intencje winny być jawne, a działania dostępne

Zaangażowanie polityków może nam pomóc w szybkim wprowadzaniu zmian, ale może też „upolitycznić” naszą sprawę – będzie ona wtedy zależała od aktualnego układu politycznego. Dlatego trzeba stworzyć możliwość skorzystania z naszych postulatów wszystkim opcjom politycznym i prowadzić cały proces dyskutowania zmian w sposób jawny.

Przede wszystkim nie szkodzić

• Trzeba myśleć „do przodu” i wiedzieć po co stosujemy daną taktykę działania, jakie może wywołać konsekwencje;

• W naszych działaniach są ludzie dookoła, ktoś może nas zaalarmować, ale to do nas należy zabezpieczenie tej osoby przed konsekwencjami.

Być bardzo cierpliwym• Często zdarzy nam się mieć poczucie, że nie udało się

wprowadzić przedstawionych władzy rekomendacji, czy wyda nam się, że władza zwodzi nas pozornymi działaniami na rzecz zmiany. Odpowiedzią jest wówczas systematyczne, konsekwentne dążenie do założonego celu.

• Nawet działania przerwane na dłuższy czas, ale już rozpoczęte i udokumentowane, dają szansę odniesienia się do nich na nowo.

• Są momenty, gdy o zmianę jest łatwiej - wybory, uchwalanie budżetu – warto myśleć jak je wykorzystać.