delata na apostolite (ii izdanie 2017) … · skata duhovna literatura na makedonski jazik! u{te...
TRANSCRIPT
ᐄᔄᬄင∄ငᴄင ငἄḄ∄Ḅᬄ∄ᔄ
ἄ䀄㠄䈄㔄 䔄䀄㠄䄄䈄㠄樀㴄㠄
Наслов на оригиналотTHE ACTS OF THE APOSTLES
in proclamation of the Gospel of Jesus Christby Ellen G White
Превелпроф Никола Тасевски
Дизајн и форматирањеЛазар Томовски
ИздаваАИК bdquoЗнаци на времетоldquo - Скопје
ул Влае бр 42
За издавачотМихајло Гурев
Печатено воАркус дизајн
CIP - Каталогизација во публикацијаНационална и универзитетска библиотека Св Климент Охридски Скопје 27-2482-277
ВАЈТ Елена Г Делата на апостолите првите христијани Елена Вајт [превел Никола Тасевски] - Скопје Знаци на времето 2016 - 446 стр илустр 21 см
Превод на делото The acts of the Apostles in the proclamation ofthe Gospel of Jesus Christ by Ellen G White
ISBN 978-9989-659-90-4
а) Нов завет Дела на Апостолите - ТолкувањаCOBISSMK-ID 101915658
Елена Вајт
ЕДИЦИЈА bdquoКОСМИЧКИ КОНФЛИКТldquo
- КНИГА 4 -
Второ издание на македонски јазик
ᐄᔄᬄင∄ငᴄင ငἄḄ∄Ḅᬄ∄ᔄ
ἄ䀄㠄䈄㔄 䔄䀄㠄䄄䈄㠄樀㴄㠄
5
PREDGOVOR
Ute edno kapitalno duhovno delo od riznicata na svetshyskata duhovna literatura na makedonski jazik Ute eden potshyfat na izdava~ot so koj se zbogatuva opusot na makedonskata duhov na re~ Predimstvo za eden narod e da ima vakvo duhovno bogatstvo na svojot jazik vakov izvor na soznanija od oblasta na izvornata bibliska nauka
Adventisti~kata izdava~ka ku a ldquoZnaci na vremetordquo so golema po~it i so mnogu qubov mu ja stava vo raka na makedonshyskiot ~itatel ovaa kniga od istaknatiot amerikanski advenshytis ti~ki duhoven avtor Elena Vajt shy bibliski egzeget i apoloshyget broj eden na svetskata duhovna scena Od peroto na pisatelshykata Elena Vajt koja `iveela i rabotela vo devetnaesettiot i na po~etokot na dvaesettiot vek izlegle dvaeset i est izvonredni visoko vredni duhovni dela i okolu pet iljadi prilozi so vkupen fond od nad 25 milioni zborovi
Delata na ovoj omilen avtor postojano se preveduvaat i se izdavaat i preizdavaat vo milionski tira`i i so ogroshymen interes niv gi ~itaat milioni lu|e od site vozrasti na site jazici vo svetot Interesot kaj ~itatelite za ovie dela e golem zatoa to Elena Vajt na ~udesno ubav na~in izvorno ni gi dolo vuva i `ivo ni gi prika`uva bibliskite nastani premavnu vaj i gi prostornite i vremenskite dale~ini to n delat od niv
Knigata ldquoDelata na apostoliterdquo e edna od nejzinite posshyled ni knigi izdadena nekolku godini pred nejzinata smrt vo 1915 godina
So svojata sodr`ina taa kompletno gi pokriva aktiv nosshytite na ranohristijanskata apostolskata crkva koja pod vodshystvo na Svetiot Duh to go primila na Duhovden postignala silen podem i sjajni rezultati pri ireweto na Hristovoto evangelie so koe bila proniknata urivaj i gi pri toa tvrdishy
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
6
nite na paganstvoto i hristijaniziraj i gi mnogubo`e~kite narodi So evangelieto kako ldquoBo`ja silardquo vo srceto i na usni te crkvata uspeno gi premavnuvala site barieri i yidita to gi podigal satanata pred nea i gi sovladuvala mnogubrojshynite vnatreni i nadvoreni problemi i tekotii so koi se soo~uvala shy nezapirlivo napreduvaj i i osvojuvaj i bezbroj novi srca za Hristovoto carstvo
Na stranicite na ovaa kniga se pomesteni izvonredni izvetai za `ivotot i rabotata na Hristovite u~enici nare~eni apos toli koi goneti od nevidena qubov vo srceto i od ognen duh vo gradite ja ispolnuvale zapovedta na svojot sakan U~itel i Gospod Isus Hristos to im ja dal po svoeto voskresenie pred da zamine na neboto ldquoOdete po celiot svet i propovedajte mu go evangelieto na sekoe sozdanierdquo (Marko 1615)
Vo nea se sre avame so neumorniot apostol Pavle so negoshyvata besmrtna plamena revnost za Hrista so toj nenadminat kolerik koj vo oreova lupa bi go preplovil i Pacifikot samo da go odnese evangelieto vo najdale~nite kraita na zemjata Da so Pavle koj znameto na Hristovoto evangelie go podignal duri i vo domot na rimskiot cezar vo paganskiot Rim koj vo toa vreme upravuval so svetot so elezna tupanica
So o~ite naso~eni kon neboto obzemen od neiska`livite ve~ni rajski ubavini to pred toa bil po~esten od Boga da gi vidi i to e ima mo`nost da gi u`iva zaedno so spasenite Pavle i ne go zabele`al me~ot na xelatot nad sebe nitu po~uvshystvuval koga glavata mu se strkalala na gubiliteto
Go posmatrame i impulsivniot Hristov u~enik i apostol Petar koj so fakelot na evangelieto osvetlil mnogu srca vo mnogu kraita na svetot i koj od suva drenovina suena deshyvet godini na ~eren e iscedi ~aa voda samo da gi napoi edshynite za pravednost za ve~en mir radost i spokojstvo to e gi u`i vaat vo Hristovoto carstvo So takva nade` i vera vo srceto zaspal vo Gospoda i ovoj apostol raspnat na krst so glavata udolu
Tuka e i omileniot Hristov u~enik apostol Jovan nareshy~en apostol na qubovta koj zaradi svojata predanost kon svoshyjot sakan U~itel i kon zada~ata to bila postavena pred nego kako apostol bil izlo`en na neverojatni tekotii i grubosti shy frlen vo kotel so vrieno maslo vo Rim i proteran kako izgnashynik na pustiot ostrov Patmos vo Egejsko More kade to go dobiva od Hrista Otkrovenieto ili Apokalipsata
7
Avtorot vo knigata n zapoznava so sevkupnoto delo na Bo`jite pratenici apostolite opiano i vo nivnite poslashynija koi se fenomenalen izvor na informacii i soznanija za razvitokot na Hristovata crkva vo prviot vek koga se postashyvuvale temelite na izvornoto biblisko hristijanstvo ~iito potomci treba da bideme i nie deneska se razbira ako sakame zaedno so apostolite so milioni verni i predani hristijani od site vekovi i od site narodi so nivniot i naiot U~itel i Spasitel Isus Hristos da ja delime ve~nosta vo negovoto carstvo
Spored toa ovaa kniga ldquoDelata na apos toliterdquo e neza menshylivo delo od taa oblast od oblasta to ja opiavme
Izdava~ot
ПРЕДГОВОР
9
1
BOG IMA CEL ZA SVOJATA CRKVA
Crkvata e Bo`je orudie za spasenie na lu|eto Taa e organishyzirana da slu`i i nejzina zada~a e da mu go objavi evangelieto na svetot Bo`ja namera ute od po~etok e svetot so pomo na crkvata da go spoznae sovrenstvoto na negovata dobrina mishylost i mo Vernicite na crkvata to gi povikal Toj od temnishynata ldquokon svoeto ~udesno videlordquo mora da ja odrazuvaat nego vata slava Crkvata e riznica na bogatstvoto na Hristovata blashygodat preku nea Bo`jata qubov kone~no e im se otkrie duri i na ldquona~alstvata i na vlastite na nebesatardquo (Efescite 310)1
Za crkvata vo Biblijata se zapiani mnogubrojni i vozshyvi eni vetuvawa ldquoMojot dom e se vika molitven dom za site narodirdquo (Isaija 567) ldquo] e im prigotvam bujna gradina i nema ve e da umiraat od glad na zemjata i nema da trpat sram od narodite I e poznaat deka jas nivniot Gospod Bog sum so niv i deka tie domot Izraelov se moj narod veli Gospod Bog i deka vie ste moi ovci ovci na moeto sta do a jas sum va Bogrdquo (Ezekil 342629shy31)
ldquoVie ste mi svedoci veli Gospod i moi slugi to gi izshybrav za da znaete da veruvate i da razberete deka toa sum jas Pred mene nemae nitu eden bog i ne e ima nitu po mene Jas jas sum Gospod osven mene nema Spasitel Jas pret ka`av spashysiv i navestiv a drug nema Vie ste mi svedocirdquo ldquoJas Gospod te povikav vo pravda cvrsto te fativ za raka i e te pazam te postaviv za zavet na narodot za svetlina na neznabocite da im gi otvori o~ite na slepite da gi izvede vrzanite od zatvor i od temnica onie to `iveat vo temninardquo (Isaija 4310shy12 4267)
ldquoVaka veli Gospod eumlVo blagoprijatno vreme jas e te prishyfatam vo spasonosniot den e ti pomognam Te sozdadov i te
1 Vo zagradite e navedeno mestoto vo Biblijata od kade to se citirani biblis shykite tekstovi
10
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
10
postaviv za zavet na narodot da ja podignam zemjata pov torno da go razdelam opustenoto nasledstvo da im ka`e na zatvoshyrenite eumlIzlezete a na onie to se vo temnina eumlDoj dete na svetlina Tie e pasat kraj site patita i po site ridovi e bidat nivnite pasita Nema ve e da gladuvaat nitu da `edshyneat nema da gi ma~i pripeka nitu sonce zato e gi vodi Onoj koj gi miluva e gi vodi na izvori vodni Site moi gori e gi prestoram vo drumovi moite patita e gi izviamrdquo
ldquoRaduvajte se nebesa veseli se zemjo triumfirajte od rashydo st gori zato Gospod go utei svojot narod i gi pomi luva svoite stradalnici Sion re~e eumlMe ostavi Gospod mojot Bog me zaboravi Mo`e li `ena da go zaboravi svoeto doen~e da ne mu se smiluva na ~edoto na svojata utroba Pa duri neko ja i da go zaboravi jas tebe nema da te zaboravam Ete na svoite dlanki sum te vre`al tvoite yidovi sekoga se pred moite o~irdquo (Isaija 498shy1113shy16)
Crkvata e Bo`ja tvrdina Bo`ji gradshypribe`ite vo ovoj voznemiren svet Sekoja iznevera od strana na crk vata pretshystavuva predavstvo kon Onoj koj go otkupil ~ove tvoto so krvta na svojot edinoroden Sin Ute od po~etok Bo`jata crkva na zemjata ja so~inuvale verni i na Boga predani lu|e Vo sekoe vreme Gospod imal svoi budni stra`ari koi verno mu svedo~ele na pokolenieto vo koe iveele na zemjata Tie stra`ari na sveshytot mu objavuvale poraki so opomeni a koga bi bile povikani da go polo`at svoeto oru`je drugi go prodol`uvale deloto Bog so tie sve doci stapil vo zaveten odnos soedinuvaj i ja crkvata na zemjata so crkvata na neboto Toj pra al angeli od neboto da $ slu`at na negovata crkva i silite na temninata koi vo Biblijata se narekuvaat ldquopekol na vratardquo ne mo`ele da go sovladaat negoviot narod
Bog ja odr`al svojata crkva niz vekovite na progonstvo borba i mrak Nitu eden oblak ne padnal na nea a Toj da ne bil podgotven za toa nitu edna protivre~na sila ne mu se protivstavila na negovoto delo a Toj da ne go predvidel toa odnapred S se odigralo onaka kako odnapred to pretka`al Toj Bog ne ja zaboravil svojata crkva tuku so proro~ki zboshyrovi go objasnil ona to e se slu~i i se slu~ilo tokmu toa to go ka`ale prorocite vdahnoveni so negoviot Duh Site negovi nameri se obistinile Bo`jiot zakon e povrzan so nego shyviot prestol i nikakva sila na zloto ne mo`e da go uni ti Vdahnovenata vistina ja ~uva li~no Bog i taa e triumfira nad seto ona to $ se protivstavuva
11
12
11
Vo tekot na dolgite vekovi na duhovniot mrak Bo`jata crkva bila kako grad izgraden na gora Od stoletie vo stoshyletie niz site pokolenija ~istata nebesna nauka se razviva la vo nejzinite ramki Kolku i da izgleda oslabena i nesovr ena crkvata e edinstven objekt na koj Bog vo posebna smisla mu posshyvetuva svoe najgolemo vnimanie Taa e scena na nego va ta blashygodat na koja Toj so zadovolstvo ja otkriva svojata mo so koja gi preobrazuva srcata
ldquoKako da go prika`eme Bo`jeto carstvordquo rekol Hristos ldquoili so kakva sporedba da go pretstavimerdquo (Marko 430) Toj ne mo`el da go sporedi so carstvata na ovoj svet Vo svetot ne naol nito so to bi mo`el da go pretstavi Zemnite carstva vladeat so fizi~ka sila Me|utoa od Hristovoto carstvo e isklu~eno sekoe fizi~ko oru`je i prinuda Cel na toa carstvo e da go izdigne i da go oblagorodi ~ove tvoto Bo`jata crkva e sveta zaednica ispolneta so raznovidni darovi i vdahnovena so Sveti Duh Vernicite na crkvata svoja sre a mo`at da nashyjdat samo vo sre ata na onie na koi im poma gaat i za koi pretshystavuvaat blagoslov
Vozvieno e deloto to saka Bog da go ostvari preku svoshyjata crkva za da se proslavi negovoto ime Slikata za toa delo e dadena vo vizijata na Ezekil za `ivotvornata reka ldquoOvaa voda te~e kon isto~niot del na zemjata se sputa vo ramnishynata i potoa se vleva vo moreto a koga e se vleat vo moreto vodite na potokot e se iscelat I kade i da prote~e potokot sekoe ivo sutestvo o`ivuva Po bregovite na potokot od ednata i od drugata strana e rastat sekakvi ovoki nivnite lisja nema da svenuvaat i na niv postojano e ima plod sekoj mesec e zreat novi plodovi zato vodata za niv dotekuva od Svetiliteto Nivniot plod e slu`i kako hrana a lisjata kako lekrdquo (Ezekil 478shy12)
Ute od po~etok Bog nastojuval preku svojot narod da izlee blagoslov vrz svetot Toj storil Josif da bide izvor na ivot za starata egipetska nacija Blagodarenie na bespre korniot karakter na Josifa bil so~uvan ivotot na cela edna nacija Preku Daniela Bog im go spasil `ivotot na site mudreci vo Vavilon Toa e o~igledna pouka koja na vpe ~atliv na~in uka`uva na duhovnite blagodati to svetot mo`e da gi dobie blagoshydarenie na povrzanosta so Boga na kogo Josif i Daniel taka verno mu slu`ele Sekoj ~ovek vo ~ieto srce `ivee Hrisshytos i koj mu ja prika`uva na svetot negovata qubov e Bo`ji sorabotnik i pretstavuva blagoslov za ~ove tvoto Primaj i
13
БОГ ИМА ЦЕЛ ЗА СВОЈАТА ЦРКВА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
12
blagodat od Spasitelot za da im ja prenese na drugite od negoshyvoto sutestvo se izleva vistinska plima na duhoven `ivot
Bog gi odbral Izraelcite sozdavaj i od niv svoj narod so cel preku niv da im go otkrie svojot karakter i na drushygite narodi Toj sakal tie za svetot da bidat izvor na spaseshynie Nim im bile dovereni nebesnite prorotva otkrovenishyeto na Bo`jata volja Vo prvite denovi od izraelskiot period narodite na svetot poradi svojata izopa~enost potpolno ja zagubile pretstavata za Boga Tie nekoga go poznavale Boga no ldquone mu oddadoa po~it kako na Bog nitu mu blagodarea tuku stanaa suetni vo svoite mudruvawa i nivnoto nerazumno srce se pomra~irdquo (Rimjanite 121) Me|utoa Bog vo svojata milost sepak ne gi unitil Toj sakal povtorno da im dade mo`nost da go zapoznaat preku negoviot odbran narod So pomo na poukite sodr`ani vo rtvenata slu`ba Hristo voto ime trebalo da se izdigne pred site narodi i site koi so vera gledaat vo nego da imaat `ivot I starozavetnoto ureduvawe se temelelo na Hrista Celokupniot sistem od pretsliki i simboli pretshystavuval sigurno prorotvo za evangelieto prikaz to gi opfa al vetuvawata za otkup
No Izraelcite kako narod go zagubile od vid svojot visok po ziv na Bo`ji pretstavnici Go zaboravile Boga i ne uspeale da ja izvrat svojata sveta misija Blagodatite to gi primile od Boga ne mu donele blagoslov na svetot Site svoi predimshystva gi iskoristile za da se izviat sebesi Se izolirale od svetot za da gi odbegnat iskuenijata Ograni ~u vawata to im gi postavil Bog vo vrska so dru`eweto so idolopoklonishycite i koi kako zatitno sredstvo trebalo da gi so~uvaat od obi~aite i od praksata na neznabocite Izra el cite gi isshykoristile kako izgovor za podigawe yid so koj se izdelile od site drugi narodi Tie go liile Boga od onaa slu`ba to Toj ja baral od niv i ne im dale na svoite bli`ni patokaz vo verata nitu primer na svet `ivot
Svetenicite i poglavarite potonale vo vkalapenite cere monii Se zadovoluvale so zakonitata religija i zatoa ne mo`ele na drugite da im gi prenesuvaat ivotvornite nebesshy ni vistini Smetale deka nivnata li~na pravednost e sosem dovolna i ne sakale da vnesuvaat nikakov nov element vo svoshyjata vera Bo`jata dobrina kon lu|eto tie ne ja prifa tile kako neto to e nadvor od samite niv tuku smetale deka ja zaslu`uvaat so svoite dobri dela Bibliskata vera koja dejshystvuva niz qubovta i ja ~isti duata vo nikoj slu~aj ne mo`ela
14
15
13
da se soedini so verata na fariseite koja to se sostoela samo od ceremonii i od ~ove~ki propisi
Za izraelskata nacija Bog rekol ldquoJas te posadiv kako blagoshyrodna loza shy naj~isto seme a kako mi se pretvori vo div lashystar kako mi se izrodirdquo ldquoBujna loza bee Izrael loza to ra|ae bogat rod I kolku pove e taa imae plod s pove e se umno`uvaa negovite `rtvenicirdquo ldquoPa sega `iteli erushysalimski i lu|e Judejci presudete me|u mene i moeto lozje [to ute trebae da storam za moeto lozje a ne go storiv Jas o~ekuvav toa da rodi grozje a zoto rodi jaguridardquo (Ereshymija 221 Osija 101 Isaija 534)
ldquoNo sega e vi ka`am to e storam so moeto lozje e mu ja urnam ogradata za da go opustat e mu gi razurnam yido vite za da go izgazat ] e go ostavam da zapusti nema ni da go re`at ni da go kopaat e obrasne vo trwe i bocki e im zapovedam na oblacite da ne isturaat do`d vrz nego Lozjeto na Gospoda Savaot e domot Izraelov negoviot odbran narod lu|eto na Juda O~ekuvae pravda a ete nepravda o~ekuvae pravedshynost a ete nasilstvordquo ldquoSlabi ne potkre puvate bolni ne lekushyvate raneti ne prevrzuvate proterani ne vra ate i zagubeni ne barate a nasilno i svirepo gospo darite nad nivrdquo (Isaija 55shy7 Ezekil 344)
Evrejskite voda~i smetale deka se premnogu mudri za da im bidat potrebni kakvi bilo soveti premnogu pravedni za da im se ponudi spasenie i premnogu slavni za da ja prifatat onaa slava to doa|a od Hrista Spasitelot gi naputil niv za da im gi doveri na drugi predimstvata to tie gi zlou potrebile i deloto to tie ne znaele da go cenat Bo`jata slava morala da se otkrie i negovite zborovi da se ispolnat Vo svetot moshyralo da se vospostavi Hristvoto carstvo Bo`jeto spasenie moralo da se objavi vo site gradovi Zatoa Isus povikal i odshybral dvanaeset u~enici da go izvrat deloto koe evrejskite voda~i ne go izvrile
16
БОГ ИМА ЦЕЛ ЗА СВОЈАТА ЦРКВА
14
2
ISUS GI OBU^UVA DVANAESETTEMINA U^ENICI
Za da ja ispolni zada~ata zaradi koja dool na svetot Hrisshytos ne ja odbral nitu u~enosta nitu re~itosta na evrej skiot Sinedrion (duhoven sovet) nitu pak silata i vlasta na Rim Ostavaj i gi na strana samouverenite evrejski u~i teli najshygolemiot U~itel odbral skromni neuki lu|e da ja propo vedaat vistinata to e go zapali svetot Ovie lu|e Toj gi podu~il i so li~en primer gi prigotvil za voda~i na svojata crkva Tie dobile zada~a da obu~uvaat drugi i da gi pratat vo svetot so poraka na evangelieto Za da uspeat vo svojata rabo ta tie moshyrale da primat sila shy Svetiot Duh Evangelieto ne mo`elo da se propoveda so nikakva ~ove~ka sila i mudrost tuku samo so Bo`ja sila
Tri i pol godini u~enicite primale pouki od najgole miot U~itel kogo svetot koga i da e go poznaval Hristos so li ~en kontakt i so dru`ewe so niv gi prigotvil za ovaa slu` ba Tie postojano odele pe i razgovarale so nego sluaj i gi nego vite zborovi to gi upatuval za da gi ohrabri umornite i te ko natovarenite i nabquduvaj i gi dokazite na negovata mo pri isceluvaweto na bolnite i unesre enite Poneko ga gi u~el ednostavno sedej i me|u niv na padina na gora a neko ga od ribarski ~amec kraj bregot na ezeroto ili odej i patem im gi otkrival tajnite na Bo`jeto carstvo Sekade kade to srcata bile otvoreni da ja prifatat bo`estvenata poraka Toj gi izneshysuval visti nite za patot na spasenieto Nikoga ne im naredushyval na svoi te u~enici da go pravat ova ili ona Ednostavno bi im ka`al ldquoSledete merdquo Gi vodel so sebe na svoite patuvawa niz selata i grado vite za da vidat kako Toj go pou~uva naro dot Odele so nego od mesto do mesto pe Go delele negoviot skroshymen na~in na `iveewe i ponekoga kako i Toj bile gladni i
18
15
~esto umorni Na ulicite prepolni so lu|e na bre govite na ezeroto vo samotijata na pustinata sekoga bile so nego Go videle vo site `ivotni priliki i okolnosti
So rakopolagaweto na dvanaesettemina u~enici napra ven e prviot ~ekor vo organiziraweto na crkvata koja po Hrisshytovoto zaminuvawe e go prodol`i negovoto delo na zemja ta Za toa rakopolagawe e zapiano ldquoSe iska~i na gorata i gi vik na kaj sebe onie to gi sakae i tie otidoa kaj nego I opre deli dvanaesetmina da bidat so nego da gi pra a da proposhyvedaatrdquo (Marko 31314)
Da ja nabquduvame taa trogatelna scena Da go gledame Onoj koj go pretstavuval nebesnoto Veli~estvo opkru`en so dvashynaesettemina to sam gi odbral Toj zapravo imal namera da gi imenuva za nivnoto delo Preku tie nejaki pretstavni ci so svojata re~ i so svojot Duh Toj imal namera spasenieto da go napravi dostapno za site
Bog i angelite ja nabquduvale ovaa scena so zadovolstvo i so radost Otecot znael deka preku tie lu|e e bleskoti nebesshynata svetlina deka zborovite to e gi izgovaraat tie svedo~ej i za negoviot Sin e se odglasuvaat od pokolenie do pokolenie s do krajot na svetot
U~enicite kako Hristovi svedoci trebalo da mu go objashyvuvaat na svetot ona to go videle i to go ~ule od ne go Tie imale najzna~ajna dol`nost za koja ~ove~kite su testva koga i da e bile povikani i koja po svoeto zna~ewe stoi vedna zad Hristovata dol`nost Tie trebalo da bidat Bo`ji sorabotni ci pri spasuvaweto na lu|eto Kako vo Stariot zavet dvanaesetteshymina patrijarsi to bile pretstav nici na Izrael taka dvashynasettemina apostoli se povikani da bidat pretstavnici na evangelskata crkva
Za vreme na svojata zemna misija Hristos po~nal da go uri va yidot na podelbata to bil podignat me|u Evreite i neznashybocite za da mo`e spasenieto da mu se propoveda na celoto ~ovetvo Iako bil Evrein Toj rado se dru`el so Samarjashynite otfrlaj i gi farisejskite obi~ai na Evreite vo vrska so toj prezren narod Spiel pod nivni pokriv jadel na nivna trpeza i gi pou~uval na nivnite ulici
Spasitelot sakal na svoite u~enici da im ja izlo`i vistishynata za urivawe na ldquopregradniot yid to go deleerdquo Izrael od drugite narodi vistinata deka neznabocite preku evangeshylieto mo`at da stanat ldquosonaslednicirdquo so Evreite i ldquosou~esnici vo vetuvaweto vo Isusa Hristardquo (Efescite 214 36) Taa visshy
19
ИСУС ГИ ОБУЧУВА ДВАНАЕСЕТТЕМИНА УЧЕНИЦИ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
16
tina bila delumno otkriena koga ja nagradil verata na kashypetanot vo Kapernaum i koga im go propovedal evangelieto na `itelite na Sihar Ute pojasno se poka`ala pri negovata poshyseta na Fenikija koga ja iscelil erkata na enata Hananka Tie nastani im pomognale na u~enicite da sfatat deka me|u onie to mnozina gi smetale za nedostojni za spasenieto se nao|aat dui koi kopneat za svetlinata na vistinata
Taka Hristos prodol`uval da gi pou~uva svoite u~enici na vistinata deka vo Bo`jeto carstvo ne postojat teritori jalni granici kasti nitu aristokratija i deka moraat da odat kaj site nacii nosej i im ja porakata za qubovta na Spasitelot No tie duri podocna napolno sfatile deka Bog storil ldquood edna krv site narodi da se naselat po celata zemja otkako im opreshydelil odredeni vremiwa i granici na nivnite `ivealita za da go baraat Boga ta nema li nekako da go napi paat i najshydat bidej i Toj ne e daleku od nieden od nasrdquo (Dela 172627)
Tie prvi u~enici osetno se razlikuvale me|u sebe Tie trebalo da bidat u~iteli na svetot i pretstavuvale mone razli~ni vidovi karakteri Za da mo`at uspeno da go izvrshyat deloto za koe bile povikani tie lu|e razli~ni po prirodshynite osobini i po `ivotnite naviki morale da postignat edinstvo vo ~uvstvata vo mislite i vo dejstvu vaweto Hrisshytova cel bila da go osiguri toa edinstvo Vo taa smisla nasshytojuval da gi obedini so sebe Sutinata na naporite to gi vlo`uval zaradi niv se gleda vo molitvata to mu ja upatil na Otecot ldquoDa bidat site edno kako to si ti O~e vo mene i jas vo tebe taka i tie da bidat vo nas za svetot da znae deka ti me prati i deka gi qubee niv kako to me qubee menerdquo (Jovan 172123) Toj postojano se molel za niv da se posvetat so vistinata i se molel so sigurnost znaej i deka nalogot na Seviniot e izdaden ute pred da bide sozdaden svetot Znael deka evangelieto za carstvoto e im bide propovedano za svedotvo na site narodi znael deka vistinata vooru`ena so sila na Svetiot Duh e pobedi vo borbata so zloto i deka so krv isprskanoto zname eden den triumfalno e se vee nad negovite sledbenici
Koga Hristovata zemna misija se bli`ela kon kraj i koga sfatil deka naskoro e mora da im preputi na svoite u~eshynici da go prodol`at deloto bez negovo li~no prisustvo Toj se trudel da gi ohrabri i da gi prigotvi za idninata Ne gi mamel so la`ni nade`i S to trebalo da naide go ~ital kako otvorena kniga Znael deka naskoro e mora da se razshy
20
21
17
deli od niv i da gi ostavi kako ovci me|u volci Znael deka tie e bidat izlo`eni na progoni deka e bidat iste ruvani od sinagogite i zatvorani Znael deka nekoi od niv svedo~ej i za nego kako Mesija e bidat pogubeni I toa ne go skril od niv Zboruvaj i za nivnata idnina bil jasen i odreden so cel vo idnite tekotii da si spomnat za negovite zborovi i da se ohrabrat da veruvaat vo nego kako Spasitel
Isto taka im upatuval i zborovi na nade` ldquoDa ne se vozshyne miruva vaeto srce veruvajte vo Boga i veruvajte vo mene Vo domot na mojot Otec ima mnogu mesta za `iveewe ako ne bee taka jas e vi ka`ev No odam da vi prigotvam mesto A koga e otidam i e vi prigotvam mesto pak e dojdam i e ve zemam kaj sebe za da bidete i vie tamu kade to sum jas a pashytot za onamu kade to odam go znaeterdquo (Jovan 141shy4) Zaradi vas dojdov na svetot za vas rabotev Koga e otidam kaj Otecot s ute e se zalagam za vas Dojdov na svetot da vi se otkrijam sebesi za da mo`ete da veruvate ldquoSe vra am kaj mojot Otec i kaj vaiot Otecrdquo za da sorabo tuvam so nego za vae dobro
ldquoVistina vistina vi velam koj veruva vo mene delata to gi pravam jas e gi pravi i toj ] e pravi i pogolemi od niv zato jas odam kaj Otecotrdquo (Jovan 1412) So toa Hristos ne mislel da ka`e deka u~enicite e pravat povozvieni dela odoto Toj tuku deka nivnata rabota e bide poobemna Toj ne mislel samo na ~udata tuku na s to e se slu~i pod vlijanie na Svetiot Duh ldquoA koga e dojde Uteitelot kogo jas e vi go pratam od Otecot Duhot na vistinata koj izleguva od Otecot Toj e svedo~i za mene a i vie e svedo~ite bidej i bevte so mene ute od po~etokrdquo rekol (Jovan 152627)
Tie zborovi na ~uden na~in se ispolnile Po izlevaweto na Svetiot Duh u~enicite vo tolkava mera bile ispolneti so qubov kon Hrista i kon onie za koi Toj umrel to zboro vite koi gi zboruvale i molitvite to gi upatuvale gi topele srshycata Zboruvale so sila na Duhot i iljadnici se obra ale pod vlijanie na taa sila
Kako Hristovi pretstavnici apostolite morale da ostashyvaat presuden vpe~atok vrz svetot Faktot to bile skromni lu|e ne go namaluval nivnoto vlijanie tuku ute pove e go zgolemuval zato mislite na nivnite sluateli se preneshysuvale od niv kon Spasitelot koj iako nevidliv s ute sora botuval so niv udesnoto u~ewe na apostolite nivnite zborovi to vlevale hrabrost i sigurnost bi osvedo~ile seko go deka tie ne rabotat vo svoja sila tuku vo sila Hristo va Ne
22
23
ИСУС ГИ ОБУЧУВА ДВАНАЕСЕТТЕМИНА УЧЕНИЦИ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
18
izviuvaj i se nitu malku sebesi izjavuvale smelo i reishytelno deka Onoj kogo Evreite go raspnale navistina bil Knez na `ivotot Sin na `iviot Bog i deka vo negovo ime gi prashyvat istite dela to gi pravel i Toj
Vo protalniot razgovor to go vodel so svoite u~enici no ta neposredno pred raspnuvaweto Spasitelot ne gi spomshynuval stradawata to gi podnel i koi ute e mora da gi podshynese Ne zboruval za poni`uvaweto to mu pretstoelo tuku se trudel vo duata da im go vtisne ona to e im ja zasili verata prigotvuvaj i gi odnapred da ja gledaat radosta to gi o~ekuva pobednicite Se raduval na soznanieto deka za svoite sledbenici e mo`e da stori i pove e otkolku to im vetil i to od nego e se izleva qubov i somilost koi go ~istat hramot na duata i im pomagaat na lu|eto da stanat sli~ni so nego vo karakterot Se raduval to negovata visti na vooru`ena so silata na Duhot e izleze ldquopobeduvaj i i da pobedirdquo
ldquoOva vi go rekov za da imate mir vo mene Vo svetot imate nevolji no bidete hrabri shy jas go pobediv svetotrdquo (Jovan 1633) Hristos ne potkleknal nitu se obeshrabril i u~eni cite moshyrale da poka`at isto tolku istrajna vera Nivna dol`nost bila potpiraj i se vrz negovata sila da rabotat onaka kako to rabotel Toj Iako na nivniot pat e se pojavu vaat privishydno nepremostivi pre~ki so negovata milost tie morale da odat napred vo nikoj slu~aj ne o~ajuvaj i i nikoga ne gubej i ja nade`ta
Hristos verno i do kraj ja zavril zada~ata to mu bila odredena Toj gi odbral i gi sobral okolu sebe onie to e go prodol`at negovoto delo me|u lu|eto i rekol ldquoJas se proshyslaviv vo niv I ne sum ve e vo svetot tuku tie se vo svetot a jas odam kaj tebe O~e sveti zapazi gi onie to mi gi dade za da bidat edno kako to sme i nie I s to e moe shy tvoe e i tvo eto e moe a jas se proslaviv vo niv I ne sum pove e na sveshytot tuku tie se vo svetot a jas odam kaj tebe O~e sveti zapazi gi onie to mi gi dade da bidat edno kako to sme nie No ne baram samo za niv tuku i za onie koi preku nivnite zborovi e poveruvaat vo mene za da bidat site edno Jas vo niv a ti vo mene za da se usovrat vo edin stvoto ta svetot da znae deka ti me prati i deka gi qube e niv kako to me qubee menerdquo (Jovan 17102023)
24
19
3
GOLEM NALOG
Po Hristovata smrt u~enicite re~isi napolno gi sovlashydalo obeshrabruvawe Nivniot U~itel bil otfrlen osuden i raspnat Svetenicite i poglavarite podbivno velele ldquoDrugi spasuvae a samiot sebesi ne mo`e da se spasi Toj e carot na Izrael Neka sleze sega od krstot pa e mu veru vamerdquo (Matej 2742) Sonceto na nade`ta za Hristovite u~e nici zalo i vrz nivnite srca padnala no ^esto gi povto ruvale zborovite ldquoA nie se nadevavme deka Toj e Onoj to e go izbavi Izraelrdquo (Luka 2421) Osameni i skreni od bol ka si spomnuvale za negovite zborovi ldquoZato ako se posta puva vaka so zelenoto drvo to e bide so suvotordquo (Luka 2331)
Isus pove epati se obiduval na svoite u~enici da im ja otkrie idninata no tie ne se potrudile da razmislat za ona to im go zboruval Toj Zatoa negovata smrt za niv pretstashyvuvala iznenaduvawe a podocna koga razmisluvale za minatoto i koga gi uvidele posledicite od svoeto neverstvo gi opfashytila taga Koga Hristos bil raspnat tie ne mo`ele da verushyvaat deka Toj e voskresne Isus jasno im ka`al deka e stane tre tiot den no tie bile zbuneti i ne znaele to sakal da im ka`e so toa Ne sfa aj i gi tie negovi zborovi za vreme na negovata smrt bile bespomoni i gorko razo~arani Nivnata vera ne probivala niz prevezot na senkata to ja navlekol satanata pred nivniot vidik S im izgledalo neodredeno i tainstveno Koga bi im veruvale na zborovite na Spasitelot bi izbegnale mnogu stradawa
Skreni od bolka od potitenost i o~aj u~enicite se sostanale vo takanare~enata ldquoGorna sobardquo vo Erusalim se zatvo rile i ja zaklu~ile vratata plaej i se da ne ja do`ishyveat sudbinata na svojot mil U~itel I tuka Spasitelot gi zatekol i im se javil po svoeto voskresenie
Ute ~etirieset dena Hristos ostanal na zemjata prishygot vuvaj i gi u~enicite za deloto to stoelo pred niv i
26
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
20
objasnuvaj i im go ona to do toga ne mo`ele da go sfatat Im zboruval za prorotvata to se odnesuvale na negovoto prvo doa|awe za toa kako Evreite go otfrlile kako i za svojata smrt uka`uvaj i im deka sekoja podrobnost na tie prorotva bukvalno se ispolnila Im objasnil deka toa ispolnuvawe na prorotvata mora da go smetaat kako dokaz za silata to e gi pridru`uva vo nivnata idna rabota Eve to ~itame za toa ldquoToga im go otvori umot za da gi razberat Pismata i im re~e eumlNapiano e deka Hristos treba da nas trada i da voskresne od mrtvite na tretiot den da bide nave stuvano vo negovo ime poshykajanie i proka na grevovite na site narodi po~nuvaj i od Erusalimrsquordquo I dodal ldquoVie ste svedoci na toardquo (Luka 2445shy48)
Vo tekot na tie denovi to gi pominal Hristos so svoite u~enici tie se zdobile so novo iskustvo Koga nivniot sakan U~itel im gi objasnil svetite spisi vo svetlinata na ona to se slu~ilo nivnata vera vo nego napolno o`iveala Sega so sigurnost mo`ele da ka`at ldquoZnam na kogo mu veruvavrdquo (2 Timotej 112) Po~nale da ja sfa aat prirodata i obemot na svojata zada~a uviduvaj i deka dragocenata vistina to im bila doverena moraat da mu ja objavat na svetot Kako svedoci na Hristoviot `ivot na negovata smrt i na negovoto voskreshysenie na doverenite tajni na spasenieto i na Isusovata sila da gi protava grevovite shy bile dol`ni seto toa da mu go obshyjavat na svetot Nivna zada~a bila da go objavuvaat evangeshylieto na mirot i spasenieto po pat na pokajanie i so pomo na Hristovata sila
Pred da se voznese na neboto Hristos im odredil zada~a i im dal nalog na svoite u~enici Toj im ka`al deka tie mora da go izvrat negovoto zavetanie so koe Toj na svetot mu gi ostavil riznicite na ve~noto bogatstvo ldquoVie bevte svedoci na mojot samopregoren `ivot za dobro na svetotrdquo im rekol ldquoGi vidovte moite zalo`bi za Izrael I iako mojot narod ne sakae da dojde kaj mene za da dobie ivot iako svetenicite i poglavarite storija so mene to sakaa iako me otfrlija sepak ute edna e im dadam mo`nost da go primat Bo`jiot Sin Vidovte deka rado gi primam site to doa|aat kaj mene i to gi priznavaat svoite grevovi Jas nikoga nema da go otshyfrlam onoj to e dojde kaj mene Vie ste moi u~enici i vam vi ja doveruvam taa poraka na milosta Toa morate da im go preneshysete i na Evreite i na neznabo cite Odete prvo kaj Izrael a potoa kaj plemiwata i naro dite na site jazici Site to e poveruvaat mora da se sobe rat vo edna zaednicardquo
27
28
21
Ovoj evangelski nalog pretstavuva golema misionerska povelba na Hristovoto carstvo Dol`nost na u~enicite bila sesrdno da se zalo`at za lu|eto i na site da mu go upatuvaat povikot na milosta Ne ~ekajte im bilo ka`ano lu|eto da doa|aat kaj vas tuku vie odete kaj niv so bo`estvenata poraka
U~enicite bile povikani na svojata zada~a da pojdat vo Hristovo ime Sekoj nivni zbor i postapka morale vnima nishyeto na lu|eto da go naso~uvaat kon Hristovoto ime kako ivoshytvorna sila so koja grenicite edinstveno mo`at da bidat spaseni Nivnata vera morala da se naso~i kon nego kako izshyvor na milosta i silata Vo negovo ime trebalo da mu gi upatushyvaat svoite molitvi na Otecot za da bidat primeni Tie imale nalog da krtavaat vo ime na Otecot Sinot i Svetiot Duh Hristovoto ime bilo nivna lozinka znak na raspo znavawe i vrska na edinstvoto so Boga kako i izvor na uspeh vo nivnata rabota Vo Hristovoto carstvo ne smeelo da se priznae nito to ne go nosi negovoto ime i negov nat pis
Koga Hristos im rekol na u~enicite Odete i vo moe ime soberete gi site to e poveruvaat vo edna zaednica Toj jasno im ja izlo`il potrebata od ednostavnost vo odnesu vaweto Kolku pomalku falenitvo i rasturlivost nivnoto vlijanie e bide poblagotvorno U~enicite dobile zada~a da zboruvaat isto onaka ednostavno kako to zboruval i Hristos i poukite to im gi dal Toj dlaboko da gi vsadat vo svoeto srce
Hristos im rekol na svoite u~enici deka nivnata zada~a nema da bide lesna Im uka`al na golemiot sojuz na silite na temninata koj zagovorni~ki se ustremil vrz niv Tie e mora at da vodat teka borba ldquoprotiv upravitelite protiv vlastite protiv svetovnite mra~ni sili na ovoj svet proshytiv duhovnite sili na zloto koi prestojuvaat vo nebesnite prostorirdquo (Efescite 612) No zatoa nema da bidat ostaveni da se borat sami Hristos im zagarantiral deka Toj sekoga e bide so niv i deka ako pojdat so vera e bidat zasolneti od Semo niot Im naredil da bidat hrabri i silni zato vo nivnite redovi e se nao|a Onoj koj e posilen duri i od angelite shy Vojskovoditelot na nebesnite armii Toj gi izvr il site podgotovki za prodol`uvawe na nivnoto delo i seta odgovorshynost za uspehot ja primil vrz sebe S dodeka e se pridr`uvaat kon negovata re~ i dodeka vo svojata rabota e bidat cvrsto povrzani so nego nema da znaat za poraz i neuspeh ldquoOdete po siot svet do najoodale~enite delovi na zemji nata topka kade to ima naseleni lu|e i bidete sigurni deka tamu sekoga
29
ГОЛЕМ НАЛОГ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
22
jas e bidam so vasrdquo im rekol ldquoRabotete so vera i so sigurshynost zato jas nikoga nema da ve naputam Seko ga e bishydam so vas pomagaj i vi da ja izvrite svojata dol`nost ] e ve vodam e ve uteuvam e ve posvetuvam i poddr`uvam ] e vi podaram uspeh koga e zboruvate zborovi so koi vnimanishyeto na drugite e go naso~uvate kon neboto
Hristovata `rtva za ~ovekot bila dovolna potpolna Usshylovite za otkup bile ispolneti Izvreno e deloto zaradi koe Toj dool na svetot Toj go zadobil carstvoto Go prezel ona to satanata nasilno i bespravno go prisvoil i stanal zakon ski naslednik na s Se nao|al na pat kon Bo`jiot presshytol kade to mu se klawaat site nebesni vojski Nametnat so bezgrani~en avtoritet Toj na svoite u~enici im dal nalog ldquoZatoa odete i napravete od site narodi moi u~enici krshytavaj i gi vo ime na Otecot Sinot i Svetiot Duh u~ej i gi da go ~uvaat seto ona to vi go zapovedav I eve jas sum so vas vo site dni do krajot na svetotrdquo (Matej 282920)
Neposredno pred razdelbata so svoite u~enici Hristos ute edna im ja objasnil prirodata na svoeto carstvo Gi potshysetil na ona to im go zboruval porano za toa Im ka`al deka negova namera nikoga ne bila na ovoj svet da osnove nekakvo pominlivo carstvo Nemu ne mu bilo odredeno kako nekoj zeshymen monah da vladee na Davidoviot prestol Koga u~eni cite go praale ldquoGospode e go vospostavi li sega carstvoto na Izraelrdquo Toj im odgovoril ldquoNe e vae da go znaete vremeto i okolnostite to Otecot gi odredil so svojata vlastrdquo (Dela 167) Nim ne im bilo potrebno da vidat ponatamu vo idnishynata otkolku to Toj im otkril Nivna zada~a bila da ja obshyjavuvaat porakata na evangelieto
Hristovoto vidlivo prisustvo me|u u~enicite samo to ne se povleklo no nim im e vetena nova sila Trebalo da dobijat sila na Svetiot Duh vo seta nejzina polnota i so toa da bidat zape~ateni za svoeto delo ldquoI eterdquo im rekol Spasi telot ldquojas vi go pra am vetuvaweto na mojot Otec a vie osta nete vo grashydot dodeka ne se oble~ete vo sila ozgorardquo (Luka 2449) ldquoZato navistina Jovan krtavae so voda a vie ne po mnogu dni e bidete krsteni so Svetiot Duhrdquo ldquoTuku e primite sila koga Svetiot Duh e sleze na vas i e mi bidete svedoci kako vo Erusalim taka i vo cela Judeja i Samarija pa s do krajot na zemjatardquo (Dela 158)
Spasitelot znael deka nikakov dokaz kolku i da e logi~en nema da gi smekne tvrdite srca nitu da ja probie korata na
30
31
23
sebi~ nosta i svetovnosta Znael deka negovite u~enici mora da dobijat nebesno zavetanie i deka evangelieto e ima vlijanie samo toga ako go propovedaat so seto srce i so usni zagreshyani so `ivo poznavawe na Onoj koj e ldquopat vistina i `ivotrdquo Deloto to im bilo staveno vo zada~a na u~enicite baralo golemi sposobnosti zato protiv niv se podigala dlaboka i silna plima na zloto So silite na temninata komanduval budshyniot i reitelen voda~ i Hristovite sledbenici morale da se borat za pravda samo so silata to im ja dal Bog so posredshystvo na Svetiot Duh
Hristos im naglasil na u~enicite deka svoeto delo mora da go po~nat od Erusalim Toj grad bil scena na negovata ~udes na `rtva za ~ove~kiot rod Tuka Toj vo ~ove~ka lika odel i razgovaral so lu|eto i malku imalo takvi koi sfashytile kolku Neboto so toa $ se pribli`ilo na zemjata Tuka Toj bil osuden i raspnat Vo Erusalim mnozina tajno verushyvale deka Isus Nazare anecot e Mesija a mnogu bile prelashygani od svetenicite i poglavarite Nim trebalo da im se obshyjavi evangelieto i da se povikaat na pokajanie Morala jasno da se objavi ~udesnata vistina deka protavawe na grevovite mo`e da se dobie samo preku Hrista I tokmu toga dodeka cel Erusalim bil vozbuden so potresnite nastani od minatite nekolku sedmici propovedaweto na u~enicite trebalo da osshytavi najsilen vpe~atok
Za vreme na svojata slu`ba Isus postojano im uka`uval na u~enicite na faktot deka kako u~esnici vo negovoto delo na osloboduvawe na svetot od ropstvoto na grevot mora da bidat obedineti so nego Koga gi pratil dvanaesettemina a podocna sedumdesettemina da go objavuvaat Bo`jeto carstvo im stavil vo dol`nost da im go prenesuvaat na drugite ona so to Toj gi zapoznal Vo celokupnoto svoe delo Toj gi prigot vil za li~na rabota to morala s pove e da se iri kako to se zgolemushyval i brojot na nivnite ~lenovi taka to na kraj da dopre do najoddale~enite kraita na zemjata Posledna pouka to im ja dal na svoite sledbenici bila shy nim im e doverena radosna poraka na spasenie za da mu ja obja vat na svetot
Koga nastapilo vreme da se voznese kaj Otecot Hristos svoite u~enici gi dovel vo neposredna blizina na Vitanija Tuka zastanal i tie se sobrale okolu nego Rairuvaj i gi racete da gi blagoslovi i uveruvaj i gi vo sigurnosta na svoshyjata zatita i gri`a za niv poleka se izdignuval me|u niv ldquoI dodeka gi blagoslovuvae se oddeli od nivrdquo (Luka 2451)
32
ГОЛЕМ НАЛОГ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
24
Dodeka u~enicite vtren~eno gledale kon neboto za da go fatat i posledniot odblesok na svetlinata vo koja se vozneshysuval nivniot Gospod Toj ve e bil primen vo radosnite reshydovi na nebesnite angeli Pridru`uvaj i go do nebesnite dvorovi tie angeli triumfalno peele ldquoPejte mu na Boga carstva zemni pejte mu na Gospoda slavopoi na Toj to jazdi po nebesata po neboto iskonsko Razglasete za Bo`jata sila za negovoto veli~ie nad Izrael za negovata mo na nebesatardquo (Psalm 6832shy34)
Pogledot na u~enicite s ute kopne`livo bil naso~en kon neboto koga ldquoete dvajca ma`i vo bela obleka zastanaa pred niv i im rekoa eumlLu|e Galilejci zoto stoite i gledate na neshyboto Ovoj Isus koj od vas se voznese na neboto e dojde taka kako to go vidovte da odi na nebotordquo (Dela 11011)
Se avaweto na vetuvaweto za vtoroto Hristovo doa|awe moralo sekoga da bide `ivo i sve`o vo duata na negovite u~enici Istiot toj Isus kogo go videle kako se izdignuva kon neboto povtorno e dojde da gi zeme kaj sebe site koi ovde $ se posvetile na negovata slu`ba Istiot glas koj im rekol ldquoEve jas sum so vas vo site dni do krajot na vekotrdquo e im posaka doshybredojde vo svoeto prisustvo vo nebesnoto carstvo
Kako vo simboli~kata slu`ba to prvosvetenikot ja slekuval svojata sveteni~ka obleka i vrel slu`ba vo bela lenena obleka kako obi~en svetenik taka Hristos ja sleshykol svojata carska obleka se oblekol vo ~ove~ka lika i prishynel `rtva shy samiot kako Svetenik samiot kako rtva I kako to prvo svetenikot po zavruvaweto na slu`bata vo svetiwata nad svetiwite izleguval pred sobranoto mnotvo vo svojata prvosveteni~ka obleka taka i Hristos e dojde ute edna oble~en vo najbleskotna bela obleka ldquokako to niedno belilo na zemjata ne mo`e da ja izbelirdquo (Marko 93) Toj e dojde vo seta svoja slava i vo slavata na Otecot i site nebesni vojski e go pridru`uvaat na negoviot pat
Taka e se ispolni vetuvaweto to im go dal Hristos na svoite u~enici ldquoPak e dojdam i e ve zemam kaj seberdquo (Jovan 143) Onie to go qubele i go ~ekale Toj e gi ven~a so slava so ~est i besmrtnost Mrtvite umreni pravednici e izlezat od svoite grobovi a `ivite zaedno so niv e bidat vozneshyseni na oblaci vo presret na Gospoda Vo Isusoviot glas poshysladok i pone`en od sekoja muzika koja koga bilo doprela do uvoto na smrtnicite tie e gi slunat zborovite na dobreshy
33
34
25
dojde Vaata borba e zavrena ldquoDojdete blago sloveni od moshyjot Otec nasledete go carstvoto koe vi e pod gotveno ute od sozdavaweto na svetotrdquo (Matej 2534)
Navistina u~enicite mo`at da se raduvaat nadevaj i se deka nivniot Gospod e se vrati
ГОЛЕМ НАЛОГ
26
4
PEDESETNICA
Ovaa glava e zasnovana na tekstot vo Dela 21-39
Koga u~enicite se vratile od Maslinskata gora vo Erusashylim lu|eto gi nabquduvale o~ekuvaj i na nivnite lica da zabele`at taga zabuna i poraz No namesto toa videle izraz na radost i triumf Sega u~enicite ne taguvale nad rasprsshynatite nade`i Tie go videle Spasitelot kako se voznesuva na neboto i vo nivnite ui postojano se odglasuvale zboro vite vetuvaweto to im go dal pri razdelbata
Prifa aj i ja Hristovata zapoved tie ~ekale vo Erusashylim da se ispolni vetuvaweto na Otecot shy da se izlee Sveshytiot Duh No ne ~ekale bezdelni~ej i tuku kako to sve do ~i bibli skiot zapis ldquoBea postojano vo hramot blago slovuvaj i go Bogardquo (Luka 2453) Isto taka se sostanuvale da mu upatuvaat molitvi na Otecot vo Isusovo ime Znaele deka imaat Pretshystavnik na neboto siguren pred Bo`jiot prestol So sve~ena i dlaboka strahopo~it se navednuvale vo molitva spomnuvaj i si za vetuvaweto ldquoVistina vistina vi velam to i da pobashyrate od Otecot vo moe ime e vi dade Dosega nito ne barav te vo moe ime barajte i e dobiete ta vaata radost da bide ceshylosnardquo (Jovan 162324) S pove e gi podigale racete so vera povi kuvaj i se na najsilniot argument ldquoHristos Isus koj umre i zgora na toa voskresna koj e od desnata strana na Boga i koj se zazema za nasrdquo (Rimjanite 834)
Dodeka ~ekale da se ispolni Hristovoto vetuvawe u~enishycite so skreno i ponizno srce so vistinsko pokajanie go prizshynale svoeto neverstvo Spomnuvaj i si za zborovite to im gi upatil Hristos pred svojata smrt tie pocelosno ja sfatile nivnata smisla Vistinite to is~eznale od nivnoto se avawe povtorno o`iveale vo niv i tie si gi povto ruvale eden na drug Se prekoruvale samite sebesi to tolku pogreno go sfa ale Spasitelot Pred niv kako ivi sliki vo nekoja panorama poshy
36
27
minuvale scenite na negoviot ~udesen `ivot Razmisluvaj i za toj ~ist svet `ivot ~uvstvuvale deka nikakov napor ne e bide premnogu te`ok nikakva rtva pregolema za tie so svoshyjot ivot da posvedo~at za ubavinata na Hristoviot karakter O samo koga bi mo`ele povtorno da gi do`iveat poslednite tri godini shy kolku poinaku sega bi postapuvale Samo koga bi mo`ele ute edna da go vidat svojot U~itel kolku sesrdno bi se trudele da mu poka`at kolku dlaboko go sakaat i kolku iskreno `alat to go o`alostile so nekoj zbor ili so kakva bilo postapka na neverstvo No se teele deka s im e proshysteno i cvrsto reile kolku to e mo`no da go nadomesshytat svo eto neverstvo taka to bestrano i smelo e go prizshynavaat pred svetot
U~enicite sesrdno se molele za osposobuvawe da istapat pred svetot i so svojot sekojdneven dopir so lu|eto da izgoshyvaraat zborovi to se vo sostojba grenicite da gi dovedat kaj Hrista Otflaj i gi site me|usebni nesoglasija i sekoja elba za prevlast tie prisno se povrzale vo hristijansko bratstvo S pove e se pribli`uvale kon Boga i ednovremeno s pojasno sfa ale kolku se sre ni to im bilo dozvoleno da bidat vo tolku prisen dopir so Hrista Nivnite srca gi ispolnuvala taga sekoga koga bi pomislile kolkupati go `alostele so svoeto nerazbirawe i so svojata nesposobnost da gi sfatat poukite to im gi daval Toj za nivno dobro
Tie denovi na podgotovka bile denovi prepolni so dlaboko istra`uvawe i preispituvawe na srceto U~enicite go ~uvstshyvuvale svojot duhoven nedostig i pekale pred Gospoda vo moshylitva za sveto pomazanie koe e gi osposobi za deloto na spashysuvawe na duite Ne barale blagoslov samo za sebe Gi prishytiskal tovarot za spasuvawe na duite Znaele deka evangeshylieto treba da mu se odnese na svetot i se molele za silata to im ja vetil Hristos
Vo vremeto na patrijarsite dejstvuvaweto na Svetiot Duh ~esto se manifestiralo na vidliv na~in no nikoga vo seta svoja polnota A sega u~enicite sluaj i gi zborovite na Spasitelot upatuvale molitvi za toj dar dodeka Hristos na neboto posreduval za niv Toj go baral darot shy Duhot shy za da mo`e da go izlee vrz svoite izbranici
ldquoA koga dojde Pedesetnica (Duhovden) site bea sobrani na edno mesto I odnenade` se ~u bu~ava od neboto kako koga duva silen veter i ja ispolni celata ku a vo koja sedeardquo
37
ПЕДЕСЕТНИЦА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
28
Vrz u~enicite koi ~ekale i se molele Duhot se izleal vo takva polnota to doprel do sekoe srce Onoj koj nema nitu po~etok nitu kraj $ se otkril vo svojata golema sila na zaednicata (crkvata) Se ~inelo kako taa sila so vekovi da bila zadr`uvana i kako neboto da se raduva to mo`e vrz crkvata da go izlee izobilstvoto na blagodatta na Svetiot Duh I pod dejstvo na Svetiot Duh zborovite na pokajanie i ispoved se pomeale so pohvalni pesni za prostenite grevovi Se slunale zborovi na blagodarnost i prorotva kako ceshyloto nebo da se sputilo za da vidi i da $ oddade zaslu`ena po~it na mudrosta i na nesporedlivata i nedosegliva qubov Voshiteni apostolite izviknale ldquoSe poka`a qubovtardquo Tie go prifatile darot to im e daden I to usledilo Duhovshyniot me~ povtorno naostren so sila i obvien so nebesna svetshylina go ras~istuval patot niz neverstvoto Iljadnici lu|e se obra ale vo eden den
ldquoPodobro e za vas jas da si zaminamrdquo im rekol Hristos na svoite u~enici ldquoZato jas ako ne si zaminam Uteitelot nema da dojde kaj vas ako pak zaminam e vi go pratamrdquo ldquoA koga e dojde Toj e go uveri svetot za grevot za pravednosta i za sudotrdquo (Jovan 16713)
Hristovoto voznesenie na neboto pretstavuvalo znak deka ne govite sledbenici e go dobijat veteniot blagoslov Tokmu toa tie i go o~ekuvale pred da pristapat kon svoeto delo Vra aj i se povtorno na neboto Hristos bil sve~eno ustoli~en so najshydlaboka po~it i obo`avawe od strana na site angeli [tom zavril ovoj obred Svetiot Duh slegol vo obilni mlazevi vrz u~enicite i Hristos navistina e proslaven so slavata to ja imal so Otecot od sozdavaweto na svetot Izlevaweto na Svetiot Duh na denot Pedesetnica pret stavuvalo nebesno sooptenie deka e izvr e no krunisuvawe na Otkupitelot Spored dadenoto vetuva we Toj na svoite sledbenici im go prashytil od neboto Uteite lot kako dokaz deka Toj vo svojstvo na svetenik i car ja primil seta vlast na neboto i na zemjata i deka ovde navis tina bil Pomazanik nad svojot narod
ldquoI im se pojavija jazici kako od plamen koi se razdelija i nad sekogo od niv zastana po eden I tie site se ispolnija so Svetiot Duh i po~naa da zboruvaat na drugi jazici kako to im davae Duhot da govoratrdquo Svetiot Duh primaj i oblik na plameni jazici slegol vrz sobranite Toa bil pri goden simshybol na darot to im e daden toga na u~enicite i koj gi osposhysobil pravilno i te~no da zboruvaat jazici koi do toga im
39
38
29
bile napolno nepoznati Pojavata na plamen ja prika`uvala sesrdnata revnost so koja u~enicite rabotele i silata to ja pridru`uvala nivnoto delo
ldquoA toga vo Erusalim `iveeja Evrei pobo`ni lu|e od site narodi pod nebotordquo Vo tekot na svoeto raseluvawe Evreshyite bile raseani re~isi niz site delovi na toganiot naselen svet pa vo svoeto izgnanstvo nau~ile razli~ni jazici Vo taa prigoda mnogu od niv se nale vo Erusalim prisustvu vaj i na verskite sve~enosti koi totuku se odr`uvale Na soborot bile zastapeni site poznati jazici na svetot Toa arenilo na jazici bi pretstavuvalo golema pre~ka za propo vedaweto na evangelieto i zatoa Bog na ~udesen na~in go nado mestil ovoj nedostig na apostolite Svetiot Duh za niv go storil ona to tie sami ne bi mo`ele da go postignat za vreme na celiot svoj ivot Sega mo`ele da gi propovedaat vistinite na evanshygelieto i vo drugi zemji slu`ej i se sovr eno so jazikot na onie za koi se zalagale Toj ~udesen dar za svetot pretstavushyval nepobiten dokaz deka misijata to im e doverena navisshytina nosi nebesen pe~at Od toj mig jazi kot na u~enicite bil ~ist ednostaven i jasen bilo da zboru vale na svojot maj~in ili na nekoj tu| jazik
ldquoI koga se ~u bu~avata se sobra mnogu narod i se zbuni zato sekoj sluae kako zboruvaat na negoviot jazik Site se voshituvaa i se ~udea velej i eumlEte zar site ovie to zborushyvaat ne se Galilejci Toga kako nie go sluame sekoj svoshyjot maj~in jazikrsquordquo
Ovaa ~udesna pojava mnogu gi razgnevila svetenicite i poglavarite no ne se osmelile da $ dozvolat na svojata zloba da izbuvne plaej i se da ne predizvikaat gnev kaj narodot Tie toj Nazare anec go ubile a sega eve negovite slugi neuki lu|e od Galileja ja iznesuvaat istorijata na negoviot ivot i rabota na site toga poznati jazici na svetot Obidu vaj i se ovaa ~udesna sposobnost na u~enicite da ja objasnat na nekoj priroden na~in svetenicite razglasile deka ovie lu|e se pijani zato navodno ispile mnogu mlado vino pri got veno za prazni~nite sve~enosti koi bile vo tek Nekoi najneobrashyzovani me|u prisutnite ova objasnuvawe go prifa tile kako vistina No poumnite znaele deka ova tvrdewe e pogreno dodeka onie to gi razbrale stranskite jazici posve do~ile deka u~enicite so site ovie jazici se slu`at sosema dobro
Odgovaraj i na obvinuvawata na svetenicite Petar poka`al deka ovoj nastan pretstavuva bukvalno ispolnuvawe
40
41
ПЕДЕСЕТНИЦА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
30
na prorotvoto na Joil vo koe e pretka`ano deka vrz lu|eto e sleze takva sila so koja e bidat osposobeni za edno poseb no delo ldquoLu|e Evrei i site vie koi iveete vo Erusalim Znaj te go ova i posluajte gi moite zborovi Ovie lu|e ne se pijani kako to mislite vie zato e odvaj tretiot ~as na denot tuku toa e ka`anoto preku prorokot Joil eumlVo posled nite denovi veli Gospod e izleam od svojot Duh na sekogo i vaite sishynovi i vaite erki e prorokuvaat i vai te mom~iwa e gledaat videnija a vaite starci e sonuvaat sonita Isto taka vo toa vreme nad moite slugi i nad moite sluginki e izleam od mojot Duh i tie e proro kuvaatrsquordquo
Petar jasno i so vidliva sila svedo~el za Hristovata smrt i za negovoto voskresenie ldquoLu|e Izraelci ujte gi ovie zborovi Bog vo vaata sredina go potvrdi Isusa Naza re anecot so sila so ~uda i so znaci to Bog preku nego gi napravi me|u vas kako i samite to znaete deka Ovoj preku racete na bezzakonicite go raspnavte i go ubivte no Bog go krena i go oslo bodi od smrtshynata agonija zato ne mo`ee smrt ta da go za dr`irdquo
Za da go doka`e svojot stav Petar ne se zadr`al na Hrisshyto voto u~ewe zato znael deka predrasudite na negovite sluateli se tolku golemi to negovite zborovi za toa praawe ne bi imale nikakvo vlijanie Namesto toa toj im zboruval za Davida kogo to Evreite go smetale za eden od patrijarsite (tatkovcite) na svojot narod ldquoZato Davidrdquo naglasil Petar ldquoveli za nego eumlPostojano go gledam Gospoda pred sebe Toj mi e oddesno za da ne se pomestam Zatoa se razve seli moeto srce i se zaraduva mojot jazik a i moeto telo e po~iva vo nade` zato nema da ja ostavi mojata dua vo adot nitu e dozvoli tvoshyjot Svetec da vidi raspa|awerdquo
ldquoLu|e bra a Mo`am slobodno da vi ka`am za patrijarshyhot David deka umre i bee pogreban i deka negoviot grob e me|u nas do den deneenrdquo ldquoPredviduvaj i za voskresenieto na Hristos re~e eumlNitu bee ostaven vo adot nitu teloto mu vide raspa|awe Bog go voskresna ovoj Isus za to nie sme svedocirsquordquo
Scenata bila neobi~no interesna Od site strani doa|ale lu|e da gi slunat u~enicite kako svedo~at za visti nata kak va to e vo Isusa Celi grupi nagrvalile vo hramot Tuka se nao|ale svetenicite i poglavarite na nivnoto lice s ute po~ival mra~en izraz na zloba srcata s ute im bile polni so postojana omraza protiv Hrista a racete ute neizmieni od proleanata krv koga go raspnale Spasitelot na svetot O~ekuvale apostolite da gi vidat zgutaveni od strav pod silshy
42
31
nata raka na ugnetuva~ite i ubijcite no sega gi videle sloshybodni od sekoj strav i ispolneti so Duhot kako silno ja objashyvuvaat bo`estvenata sila na Isusa Nazare a necot Slunale kako apostolite smelo tvrdat deka Onoj kogo neodamna tie go poni`uvale go ismevale svirepo go maltretirale preku racete na bezbo`nicite i go raspnale navistina e Knez na `ivotot i deka sega se voznel na neboto i sedi desno od Boga
Nekoi od tie to gi sluale apostolite li~no u~es tvuva le vo Hristovoto sudewe i vo negovoto pogubuvawe Niv nite glashysovi se meale so bu~avata na ubistveniot xgan koj baral toj da bide raspnat Koga Isus i Varava stoele pred niv vo sudnicata i koga Pilat praal ldquoKogo sakate da vi go putamrdquo (Matej 2717) shy tie vikale ldquoNe ovoj tuku Varavardquo (Jovan 1840) Koga Pilat im go predal Hrista velej i ldquoZeme te go vie i raspnete go zato jas ne nao|am vina vo negordquo (Jovan 196) ldquonevin sum za krvta na ovoj Pravednikrdquo shy tie povi kale ldquoNegovata krv neka padne vrz nas i vrz naite decardquo (Matej 272425)
Sega sluale kako u~enicite tvrdat deka Onoj to tie go raspnale vsunost e Bo`ji Sin Svetenicite i pogla varite se tresele Narodot bil vozbuden i opfaten so bolka ldquoA koga go ~uja toa gi zasegna vo srceto i mu rekoa na Petar i na drushygite apostoli eumlLu|e bra a to da pravimersquordquo Me|u onie to gi sluale u~enicite imalo i pobo`ni Evrei iskre ni vo svoeto veruvawe Silata to gi pridru`uvala zboro vite na govornikot gi ubedila deka Isus navistina bil Mesija
ldquoA Petar im re~e eumlPokajte se i sekoj od vas neka se krsti vo ime na Isusa Hrista za protavawe na grevovite taka e go primite darot shy Svetiot Duh shy zato ova vetuvawe e za vas za vaite deca i za site dale~ni kolku to Gospod na iot Bog e gi povika kaj sebesirsquordquo
Na onie to bile osvedo~eni so vistinata Petar im go predo~il faktot deka Hrista go otfrlile zatoa to bile izshymameni od svetenicite i poglavarite i deka nikoga nema da se osmelat da go primat ako i ponatamu baraat sovet od istite lu|e o~ekuvaj i prethodno i tie da go primat Ovie vlastodrci iako ispovedale pobo`nost bile polni so ambishycii za bogatstvo i za svetovna slava Tie ne bile podgot veni da mu pristapat na Hrista za da primat svetlina
Pod vlijanie na toa nebesno prosvetluvawe citatite na Svetite spisi to im gi protolkuval Hristos na u~eni cite pred niv bleskotele so sovrena vistina Sega bil otstranet prevezot to do toga gi spre~uval do kraj da go vidat ona
43
44
ПЕДЕСЕТНИЦА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
32
to bilo ukinato i sovreno jasno ja sfatile celta na Hrisshytovata misija i prirodata na negovoto carstvo Za Spasitelot mo`ele da zboruvaat so sila i koga na svoite sluateli im go izlo`uvale planot na spasenieto mnozina bile osvedo~eni i ubedeni Od nivnite misli is~eznale tradiciite i praznoveshyrieto to im gi vlevale svetenicite i tie so radost go prishyfatile u~eweto na Spasitelot
ldquoI taka se krstija onie to ja prifatija negovata re~ pa toj den se priklu~ija okolu tri iljadi duirdquo (Dela 241)
Evrejskite voda~i pretpostavuvale deka so Hristovata smrt e zavri i negovoto delo Namesto toa tie bile o~e vidci na ~udesnite sceni na Duhovden Tie gi sluale apos tolite proshyniknati so dotoga nepoznata sila propo vedaj i go Hrista a nivnite zborovi bile potvrduvani so znaci i ~udesa Vo Erushysalim vo tvrdinata na evrejstvoto iljadnici lu|e otvoreno poka`uvale vera vo Isusa Nazare anecot kako Mesija
U~enicite bile iznenadeni i presre ni poradi obilnata `etva na dui Toa ~udesno sobirawe tie ne go smetale za reshyzultat na svoite napori sfatile deka stapuvaat na po~va na koja rabotele drugi Ute od pa|aweto na Adama Hristos na svoite izbrani slugi im go doveruval semeto na svojata re~ za da go seat vo srcata na lu|eto Za vre me na svojot ivot na zemshyjata i samiot Toj go seel semeto na vistinata i go poleval so svojata sopstvena krv Masovnoto preobra awe to nastanalo na denot Pedesetnica bilo rezultat na taa seidba `etva na Hristovoto delo kojato ja otkrila silata na negovoto u~ewe
Iako bile jasni i uverlivi tvrdewata na apostolite ne bi mo`ele sami po sebe da gi otstranat predrasudite to preodoshylevale pred tolku mnogu dokazi No Svetiot Duh so bo`estvena sila upatil soodvetni dokazi vo odaite na srcata Zborovite na apostolite bile kako ostri streli na Semo niot i lu|eto ja uvidele svojata strana vina to go otfrli le i raspnale slavniot Gospod
Pod vlijanie na Hristovite pouki u~enicite bile naveshydeni da po~uvstvuvaat potreba od darot shy Duhot Blago darenie tokmu na vlijanieto na Duhot tie kone~no se ospo sobile i ja prifatile svojata ivotna zada~a Ne bile ve e neuki i nekulshyturni nitu pak pretstavuvale tolpa nezavisni poedinci ili neslo`ni elementi Svoite nade`i ne gi temelele ve e vrz zemna golemina Bile ldquoednodunirdquo ldquoedno srce i edna duardquo (Dela 246 432) Hristos ispolnuval sekoja nivna misla nashypredokot na negovoto carstvo bil nivna `ivotna cel Tie po
45
33
dua i karakter stanale sli~ni na svojot U~itel i ldquolu|eto znaeja deka tie bea so Isusardquo (Dela 415)
Izlevaweto na Svetiot Duh im donelo bo`estveno prosshyvetluvawe Sega im bile otkrieni vistinite to ne mo`ele da gi razberat duri ni dodeka Hristos bil so niv So vera i sigurnost kakva to nikoga porano ne poznavale go prifashytile u~eweto na svetata Bo`ja re~ Soznanieto deka Hristos navistina e Bo`ji Sin za niv ve e ne bilo neto to treba da go prifatat so vera Tie sigurno znaele deka Toj iako nametshynat vo ~ove~ka lika navistina e dolgo o~eku vaniot Mesija i svoeto znaewe mu go sooptuvale na svetot so sigurnost to uverlivo poka`uvala deka Bog e so niv
Isusovoto ime mo`ele da go izgovaraat so sigurnost zato shy neli Toj bil nivni Prijatel i postar Brat Odr`u vaj i tesna vrska so Hrista dodeka bil na zemjata tie osta nale so nego i koga zaminal na neboto So kakvi plameni zbo rovi gi izrazushyvale svoite misli koga svedo~ele za nego Nivnite srca bile prepolni so ~ovekoqubie tolku dlaboko i dalekuse`no to toa gi gonelo da odat do kraj na svetot svedo~ej i za Hristoshyvata sila Gi ispolnuvala topla elba da go prodol`at deloto to go po~nal Toj Ja sfatile seta golemina na svojot dolg kon neboto i seta te`ina i odgo vornost na svojata zada~a Zasishyleni so darot shy so Svetiot Duh shy krenale ispolneti so kopne` da ja proirat i da ja nadopolnat pobedata na krstot Duhot gi o`ivuval gi krepel i zboruval preku niv Na nivnoto lice se poka`uval Hristov mir Celiot svoj `ivot mu go posvetile na Hristovoto delo i nivniot lik ja odrazuval taa predanost
46
ПЕДЕСЕТНИЦА
34
5
DAR - SVETIOT DUH
Koga Hristos im go vetil na svoite u~enici Svetiot Duh negovata zemna slu`ba ve e privruvala Stoel vo senkata na krstot sfa aj i ja vo celost te`inata na bremeto to e bide polo`eno vrz nego kako Onoj koj gi zema na sebe grevovite na svetot Pred da se predade sebesi da bide `rtvuvan za otkup na grenicite Toj na svoite u~enici im dal odredeni upatshystva vo vrska so najsutestveniot i najsovren Dar so koj e gi nadari svoite sledbenici shy Darot so koj e im se stavat na raspolagawe neogra ni~enite bogat stva na negovata milost ldquoA jas e go molam Otecot i Toj e vi dade drug Uteitel da bide so vas doveka shy Duhot na vis tinata shy kogo svetot ne mo`e da go primi zato ne go gleda nitu go poznava Vie go poznavate zato Toj prestojuva vo vas i e bide so vasrdquo (Jovan 141617) Spasitelot odnapred uka uval na vremeto koga Svetiot Duh kako negov pret stavnik e dojde da izvri edno golemo delo Bo`estvenata sila shy Svetiot Duh shy e mu se protivstavi na zloto koe se plastelo so vekovi
Kakov bil rezultatot od izlevaweto na Duhot na denot Pedeshysetnica Radosnata vest za voskresnatiot Spasitel e razneshysena do najodale~enite kraita na toganiot nastanet svet Koga u~enicite ja objavuvale porakata na spasenieto srcata $ se pokoruvale na silata na porakata Crkvata gledala kako od site strani $ pristapuvaat novi preobrateni dui Otpadshynicite se preobratile a grenicite se soedinile so vernishycite da go baraat dragoceniot biser na vistinata Nekoi koi bile najogor~eni protivnici na evangelieto stanale negovi pobornici Se ispolnilo proro tvoto ldquoVo onoj den najslashybiot me|u niv e bide kako David a domot na Davida e bide kako bo`estvordquo (Zaharija 128) Sekoj hristijanin vo svojot brat gledal otkrovenie na bo`estvenata qubov i milosrshydie Site poka`uvale interes samo za eden predmet i toa s drugo potisnalo na strana Vernicite nastojuvale da poka`at
48
35
sli~nost so Hristoviot karakter da pridonesat za ireweto na negovoto carstvo
ldquoApostolite svedo~ea so golema sila za voskresenieto na Gospoda Isusa i izobilna blagodat po~ivae nad site nivrdquo (Dela 433) Blagodarenie na nivnite napori kon zaednicata pristapuvale odbrani lu|e lu|e koi primaj i ja vistinata celiot svoj `ivot mu go posvetile na deloto davaj i im na drugite nade` koja nivnite srca gi ispolnuvala so mir i so radost So nikakvi zakani ne mo`ele da bidat spre~eni nitu zaplaeni Gospod progovoril preku niv i koga odele od mesto do mesto im go propovedale evangelieto na siromasite pri to gi pridru`uvale silni ~uda na bo`es tvenata milost
Taka silno Bog mo`e da dejstvuva koga lu|eto e se stavat pod kontrola na negoviot Sveti Duh
Vetuvaweto za darot shy za Svetiot Duh shy ne e ograni~eno nitu na edna epoha nitu na eden narod Hristos rekol deka bo`estvenata sila na Svetiot Duh e po~iva vrz negovite sledshybenici s do krajot Od denot Pedesetnica pa s do deneska Uteitelot im e upatuvan na site koi iscelo mu se posvetile na Gospoda i na negovata slu`ba Svetiot Duh doa|al kako sovetshynik prosvetitel voda~ i svedok na site to go primile Hrista kako li~en Spasitel iveej i vo podlaboka prisna vrska so Boga vernicite s pojasno i posilno svedo~ele za qubovta i za spasonosnata milost na svojot Otkupitel Ma`ite i enite koi vo tekot na dolgite vekovi na progonstva i iskuenija bile ispolneti so silata na Svetiot Duh pretstavuvale ldquoznak i ~udordquo za svetot Tie i pred angelite i pred lu|eto ja otkrishyvale silata na qubovta koja preobrazuva i spasuva
Onie koi na denot Pedesetnica bile nadareni so sila ozgo ra so samoto toa ne bile osposobeni za natamonite iskuenija i proverka Svedo~ej i za vistinata i pravdata tie mnogupati bile izlo`uvani na napadi od neprijatelot na sekoja vistina koj so site sili se napregal da go osueti nivnoto hristijanshysko iskustvo Tie bile prisileni da gi vlo`at site svoi od Boga dadeni sili za da ja dosegnat merkata na rastot na Hrisshytovata visina Sekoj den se molele za pogolema milost za da mo`at s pove e da se pribli`at do sovrenstvoto Duri i najshyslabite pod vlijanie na Svetiot Duh i na delotvornata vera vo Boga uspeale da gi zgolemat silite to im bile dovereni i da stanat posveteni otmeni i blagorodni Podlagaj i se ponizno na silnoto dejstvuvawe na Svetiot Duh tie primile
49
50
ДАР - СВЕТИОТ ДУХ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
36
polnota od Bo`es tvoto i s pove e se izgraduvale stanuvaj i sli~ni na bo`es tveniot primer
So izminuvaweto na vremeto vo nikoj slu~aj ne se izmenilo vetuvaweto to go dal Hristos pri svoeto zami nu vawe shy deka Svetiot Duh e bide praten kako negov pretstav nik Ako izoshybilstvoto na bo`estvenata milost ne se izleva vrz lu|eto toa ne doa|a ottamu to Toj toa na nekoj na~in go ograni~uva ili go zadr`uva Ako ispolnuvaweto na nego vite vetuvawa ne se gleda vo onaa mera vo koja bi mo`elo da bide toa zna~i deka tie ne se cenat onaka kako to bi trebalo Site bi mo`ele da bidat ispolneti so Svetiot Duh koga bi sakale Sekade kade to ne se ~uvstvuva potreba od Svetiot Duh e zavladee duhovna pusto temnina opa|awe i duhovna smrt Sekade kade to lu|eto posvetuvaat mnogu vnimanie na sitnici tuka nema bo`estvena sila neophodna za rast i za napredok na zaednishycata sila koja so sebe bi gi donela i site drugi blagoslovi to ni se ponudeni vo neogra ni~ena mera
Zoto nie ne po~uvstvuvame pogolem glad i ed za darot shy za Duhot shy koga Toj pretstavuva sredstvo so koe primame sila Zoto ne zboruvame za toj dar zoto ne go barame vo naite molitvi Zoto ne dr`ime propoved za toa Na onie to mu slu`at Gospod so pogolemo zadovolstvo im go dava Svetiot Duh kako dar otkolku roditelite to im davaat dobri dashyrovi na svoite deca Sekoj rabotnik sesrdno neka mu upatuva molitvi na Boga za sekojdnevno krtavawe so Duhot Hrisshytijanskite rabotnici treba da imaat posebni sobiri na koi e se molat za pomo i za nebesna mudrost za da mo`at mudro da postavuvaat planovi i da gi izvruvaat Osobeno treba da se molat na Boga Bog svoite izbrani pratenici vo misionershyskite poliwa izobilno da gi krsti i da gi obla go rodi so svojot Duh Prisustvoto na Duhot e pomogne Bo`ji te rabotnici pri propovedaweto na vistinata da dobivaat sila koja ne mo`at da im ja dadat nikakvi po~esti nitu sla vata na ovoj svet
Svetiot Duh `ivee vo sekoj posveten Bo`ji rabotnik bez ogled kade se nao|a Zborovite izgovoreni na u~enicite ni se upateni i nam Uteitelot ni pripa|a i nam isto tolku kolku i nim Duhot dava sila i vo sekoja potreba i iznena duvawe gi krepi duite koi vo svetot poln so omraza i zloba se svesni za svoite nedostatoci i greki Koga pred nas s izgleda temno koga sme ta`ni nemo ni i osameni shy toa e vreme koga Svetiot Duh odgovaraj i na molitvite izgovoreni so vera mu nosi uteha na srceto
51
37
Ako ~ovekot vo izvonredni okolnosti pa|a vo duhoven zanes ili preterano se oduevuva so neto toa ne e siguren znak deka toj e hristijanin Svetosta ne e zanes ili voshit tuku celosno prifa awe na Bo`jata volja i `ivot soobrazeni so sekoj zbor to izleguva od Bo`jata usta ispolnuvawe na volshyjata na nebesniot Otec potpirawe vrz Boga vo iskue nijata vo temnina kako i vo svetlina shy toa zna~i da se veruva bez da se vidi potpirawe vrz Boga so neograni~ena doverba i posedushyvawe na mir vo negovata qubov
Za nas ne e najva`no to~no da ja odredime sutinata na Sveshytiot Duh Hristos ni ka`uva deka Duhot e uteitel ldquoDuh na vistinata koj izleguva od Otecotrdquo (Jovan 1526 1613) Priroshydata na Svetiot Duh e tajna Nie ne mo`eme da ja objasnime zato Gospod ne ni ja otkril Lu|eto so razvi ena me~ta mo`at da pronajdat i nekoi tekstovi vo Pismoto i da gi povrzat so ~ove~ki u~ewa no ako se prifatat nivnite gledita toa nema da ja zasili crkvata Vo vrska so vakvite tajni koi se premno gu dlaboki za ~ove~kiot um mol~eweto e zlato
Ulogata na Svetiot Duh jasno e odredena so Hristovite zborovi ldquoA koga e dojde Toj e go uveri svetot za grevot za pravednosta i za sudotrdquo (Jovan 168) Svetiot Duh gi obvinuva i gi osvedo~uva duite za grevot Ako grenikot mu se pot~ini na `ivotvornoto dejstvo na Duhot toj e se pokae i e ja zashypoznae va`nosta na poslunosta kon bo`estve nite barawa
Na grenikot koj se kae koj e gladen i `eden za pravedshynost Svetiot Duh mu go otkriva Bo`jeto Jagne koe gi zema na sebe grevovite na svetot ldquoZato e zeme od moeto i e vi go objavi vamrdquo ka`al Hristos ldquo] e ve nau~i na s i e ve potse ti na s to vi rekovrdquo (Jovan 1614 1426)
Duhot e daden kako sila za obnovuvawe i povtorno ra|awe so cel spasenieto steknato so smrtta na naiot Otkupitel da go stori delotvorno Duhot postojano nastojuva vnimanishyeto na lu|eto da go naso~i kon golemata `rtva prinesena na krstot na Golgota na svetot da mu ja otkrie Bo`jata qubov a na osvedo~enata i obratena dua ubavinata i dragocenosta na Svetite spisi
Doveduvaj i ja duata vo situacija da ja uvidi i da ja sfati svojata grenost i predo~uvaj i mu go na umot meriloto na pravdata Duhot ja odvra a naata qubov od zemnoto i n ispolshynuva so kopne` za svetost
ldquo] e ve upati na sekoja vistinardquo (Jovan 1613) rekol Spashysitelot Ako lu|eto sakaat da se pot~inat na negovata sila Duhot e izvri posvetuvawe na celoto sutestvo
52
53
ДАР - СВЕТИОТ ДУХ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
38
Vo duata na ~ovekot Duhot e go vtisne bo`estvenoto So negovata sila patot na `ivotot e stane tolku jasen to nikoj ne mora da zatalka
Ute od po~etok Bog so svojot Sveti Duh dejstvuval preku lu|eto za da ja ostvari svojata namera vo vrska so padna tiot ~ove~ki rod Toa jasno se videlo vo ivotot na patri jarsite Vo vremeto na Mojseja Bog na crkvata vo pustinata $ go dal ldquosvoshyjot dobar Duh za da gi vrazumuvardquo (Nemija 920) A vo denovite na apostolite Toj silno rabotel za svojata crkva so silata na Svetiot Duh Istata taa sila koja gi poddr`uvala patrijarshysite gi hrabrela Heleva i Isusa Navina i koja $ podarila uspeh na apostolskata crkva vo rabotata gi poddr`uvala i vernite Bo`ji deca vo site podocne`ni vekovi Silata na Svetiot Duh za vreme na tem nite vekovi im pomog nala na valden`anskite hristijani da go prigotvat patot za reformacijata Istata taa sila gi napravila uspeni napo rite na onie blagorodni ma`i i eni koi so svojata pionerska rabota go ras~istuvale patot za formirawe na denenoto misionstvo i za preveduvawe na Biblijata na jazicite i nare~jata na site narodi
I deneska Bog preku svojata crkva gi ostvaruva svoite nashymeri na zemjata Glasnicite na krstot i deneska odat od grad vo grad i od zemja vo zemja prigotvuvaj i go patot za vtoro to Hristovo doa|awe Moralnite merila na Bo`jiot zakon visoko se izdignuvaat Duhot na Semo niot gi pottik nuva ~ove~kite srca i site to e go prifatat nego voto dejstvuvawe stanushyvaat svedoci za Boga i za negovata vistina Vo mnogu mesta mo`at da se vidat tie posveteni ma`i i `eni kako i vrz drushygite ja prenesuvaat svetlinata to nim im go osvetlila pashytot na spasenieto preku Isusa Hrista I dodeka nastojuvaat da im svetat na drugite sli~no na onie koi bile krsteni so Duhot na denot Pedesetnica primaat s pogolema sila od Sveshytiot Duh Taka seta zemja e bide osvetlena so Bo`jata slava
Od druga strana ima lu|e koi namesto mudro da gi korishystat seganite mo`nosti so prekrsteni race ~ekaat nekoj poseben mig na duhovno posvetuvawe koe navodno vo golema mera e ja zgolemi nivnata sposobnost da gi prosve tuvaat drushygite Tie gi zanemaruvaat seganite dol`nosti i predim stva i dozvoluvaat nivnata svetlina da se ugasi ~ekaj i da nastapi vreme koga bez nikakov napor od svoja strana e primat poseshyben blagoslov koj e gi preobrazi i e gi osposobi za slu`ba
Vistina e deka vo posledno vreme pri zavruvaweto na Bo`jeto delo iskrenite napori na posvetenite vernici pod
54
39
vodstvo na Svetiot Duh e bidat pridru`uvani so posebni znaci na bo`estveno odobruvawe So simboli~nata pretstava na raniot i pozniot do`d koj vo isto~nite zemji pa|a za vreme na seidbata i `etvata evrejskite proroci pretka`ale izleshyvawe na duhovna blagodat vrz Bo`jata crkva vo izvonredna mera Izlevaweto na Duhot vo vremeto na aposto lite pretshystavuvalo po~etok na raniot ili prviot do`d i toa donelo veli~estveni rezultati So svoeto prisustvo Svetiot Duh do kraj e bide sila na vistinskata Bo`ja crkva
No pred krajot na zemnata etva e veteno posebno izlevawe na duhovna blagodat so cel crkvata da se prigotvi za doa|aweto na Sinot ~ove~ki Toa izlevawe na Duhot se sporeduva so pozniot do`d I tokmu za taa dodatna sila hristijanite treba da mu upatuvaat svoi molitvi na Gospo darot od `etvata ldquovo vremeto na pozniot do`drdquo Kako odgovor na nivnite molitvi ldquoGospod e puti molskavici i e vi dade obilen do`drdquo ldquo e izlee vrz vas ran i pozen do`drdquo (Zaha rija 101 Joil 223)
Me|utoa ako vernicite na Bo`jata crkva deneska ne odr`uvaat iva vrska so Izvorot na svojot duhoven razvoj tie nema da bidat podgotveni za `etvata Ako nivnite svetil ki ne se postojano zapaleni i ukraseni tie nema da ja primat ovaa dodatna blagodat vo vremeto koga toa e im bide osobeno potrebno
Samo onie koi postojano primaat novo izobilstvo blagoshydat e raspolagaat so sila soobrazno so nivnite sekoj dnevni potrebi i sposobnost taa sila da ja upotrebat Names to da o~ekuvaat nekoe vreme vo idnina koga so posebno zave tanie na duhovna sila e dobijat ~udesna sposobnost za prido bivawe na dui tie sekojdnevno mu se predavaat na Boga za da gi preshystori vo sadovi pogodni za svoja upotreba Tie koristat sekoja mo`nost to im se dava za rabota kade i da se nao|aat tie predano rabotat za svojot U~itel shy vo nekoj skromen delokrug vo domot ili na poleto na javnata dejnost
Na posveteniot rabotnik prekrasna uteha mu dava soznanishyeto deka duri i Hristos za vreme na svojot `ivot na zemjata sekoj den mu se obra al na Otecot za sve`i izlivi na blagodat i po eden takov razgovor so Boga zaminuval da gi zasiluva i da gi blagoslovuva drugite Da go pogledneme Bo`jiot Sin kako naveden mu se moli na Otecot Iako e Bo`ji Sin Toj svojata vera ja zasiluva so molitva i so odr uvawe na postojana vrska so Neboto sobira sila da mu se protivstavi na zloto i da gi zadovoluva potrebite na lu|eto Kako postar brat na naiot
55
56
ДАР - СВЕТИОТ ДУХ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
40
rod Toj gi poznava potrebite na onie koi iako se podlo`ni na slabostite vo svetot na grevot i iskuenijata sepak sakaat da mu slu`at nemu Toj znae deka glasnicite to gi pra a iako se misli deka se pogodni vsunost se samo slabi i greni lu|e Me|utoa Toj mu vetuva bo`estvena pomo sekomu koj celosno e $ se posveti na negovata slu`ba Negoviot primer potvr duva deka sesrdnata i istrajna molitva upatena na Boga so vera i so celosna sigurnost i posvetenost na negovoto delo na lu|eto im nosi pomo od Svetiot Duh vo borbata protiv grevot
Sekoj rabotnik to e go sledi Hristoviot primer e bide prigotven da ja primi i da ja upotrebi silata to $ ja vetil Bog na svojata crkva za da go pomaga zreeweto na zem nata etva Od den na den dodeka vesnicite na evangelieto koleni~at pred Gospodarot i go obnovuvaat svojot zavet na posvetenost pred nego i pred negovoto delo Toj e im dava sila na svojot Duh ~ijato mo o`ivuva i posvetuva Koga e poa|aat na svoite sekojdnevni dol`nosti tie e odat osvedo~eni deka nevidlishyvata sila na Svetiot Duh gi osposo buva da bidat ldquopomaga~i na Bogardquo
41
6
PRED CRKOVNATA PORTA
Ovaa glava e zasnovana na tekstot vo Dela 3 41-31
Hristovite u~enici dlaboko vo sebe bile svesni za svoja ta nesposobnost i zatoa ponizno i so molitva svoja ta slabost ja zdru ile so negovata sila svoeto neznaewe so negovata mushydrost svojata nedostojnost so negovata pravednost i svoeto siromatvo so negovoto bezmerno bogatstvo Taka zasileni i opremeni tie ne se kolebale da trgnat napred vo svojata slu`ba za U~itelot
Nabrgu po izlevaweto na Svetiot Duh a neposredno po edna sesrdna molitva Petar i Jovan odej i na bogoslu`enie zabele`ale pred takanare~enata Krasna porta na crkvata ~etiriesetgodien ulogav ~ovek ~ijto ivot ute od ra|awe bil poln so patila i nemo Ovoj nesre en ~ovek ve e dolgo sakal da go vidi Isusa nadevaj i se deka Toj bi mo`el da go izle~i no bil napolno bespomoen i daleku od delo krugot na golemiot Lekar Najposle negovite molbi gi pottiknale neshygovite prijateli da go donesat pred crkovnata porta No koga stignal tamu doznal deka Onoj na kogo toj gi polagal site svoi nade`i svirepo e ubien
Negovoto razo~aruvawe predizvikalo so~uvstvo kaj onie koi znaele kolku dolgo i `elno se nadeval deka Isus e go isshyceli i tie sekoj den go nosele pred crkvata so cel minuva ~ite da se so`alat i da mu dadat milostina za da ja olesnat nego vata beda Koga naile Petar i Jovan toj i niv gi zamolil neto da mu dadat U~enicite alno go pogledale i Petar mu rekol ldquoPogledaj n A toj obrna vnimanie na niv o~ekuvaj i da doshybie neto No Petar mu re~e eumlNemam ni srebro ni zlatorsquordquo Koga Petar go istaknal svoeto siroma tvo liceto na uloshygavecot se stemnilo no go osvetlila nade` koga apostolot prodol`il ldquoA to imam toa ti davam vo ime na Isusa Hrista Nazare anecot stani i odirdquo
58
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
42
ldquoToga go fati za desnata raka i go ispravi a nemu ved na mu zacvrsnaa stapalata i glu`dovite pa skokna se ispravi i proode i vleze so niv vo hramot skokaj i i falej i go Boga Taka celiot narod go vide kako odi i kako go fali Boga I go prepoznaa deka toa e onoj to sedee pred Kras nata porta na hramot zaradi milostina i taka se ispolnija so voshit i bea von sebesi poradi toa to mu se slu~irdquo
ldquoBidej i toj ne se oddeluvae od Petra i Jovana voshiteshyniot narod se sobra okolu niv vo tremot nare~en Solomonovrdquo Se ~udele i se voshituvale to u~enicite mo`at da pravat ~uda sli~ni na onie to gi pravel Isus Me|utoa pred niv stoel ~ovek koj ~etirieset godini bil nemo en ulogavec a sega se raduval to osloboden od nemo ta i bol kite mo`e cvrshysto i sigurno da odi so svoite noze i da bide sre en veruvaj i vo Isusa
Koga u~enicite ja videle v~udovidenosta na narodot Peshytar praal ldquoLu|e Izraelci zoto se ~udite na ova ili zoto gledate na nas nebare nie so svoja sila ili pobo`nost naprashyvivme ovoj da odirdquo Toj im rekol deka isceluvaweto e izvreno vo imeto i so zasluga na Isusa Nazare anecot kogo Bog go vosshykresna od mrtvite ldquoVrz osnova na verata vo nego voto imerdquo nashyglasil apostolot ldquotokmu negovoto ime go zacvrsti ovoj ~ovek kogo go gledate i poznavate A verata koja doa|a od nego mu dade celosno zdravje pred site nasrdquo
Apostolite otvoreno zboruvale za goleminata i te`i nata na grevot to go storile Evreite kako narod koga go otfrshyli le i go pogubile Knezot na `ivotot No tie vnimavale svoite sluateli da ne gi turnat vo o~aj ldquoVie se otka`avte od Svetecot i Pravednikotrdquo ka`al Petar ldquoi molevte da vi bide osloboden eden ubiec a go ubivte Tvorecot na `ivotot kogo Bog go voskresna od mrtvite za to nie sme svedocirdquo ldquoA sega bra a znam deka vie kako i vaite na~alnici go napravivte toa od neznaewe No Bog na toj na~in go ispolni toa to go navestuvae odnapred preku usta ta na site proroci deka negoviot Hristos e postradardquo Potoa toj rekol deka Sveshytiot Duh gi povikuva da se pokaat i da se obratat uveruvaj i gi deka na spasenie mo`at da se nadevaat samo preku milosta na Onoj kogo go raspnale edinstveno so vera vo nego nivnite grevovi mo`at da bidat prosteni
ldquoZatoa pokajte se i obratete se za da vi bidat izbriani grevovite ta od Gospodovoto prisustvo da dojdat vremiwa na osve`uvawerdquo
59
60
43
ldquoVie ste sinovi na prorocite i na zavetot to go sklu~i Bog so vaite tatkovci koga mu re~e na Avrama eumlVo tvoeto seme e bidat blagosloveni site plemiwa na zemjatarsquo Bog prvin vam vi go podigna svojot Sluga i vi go prati za da ve blago slovi so toa to sekogo od vas e go odvrati od vaite bezzakonijardquo
Taka u~enicite ja propovedale vistinata za Hristovo to voskresenie Mnozina od onie to sluale go ~ekale tokmu toa svedotvo i koga go ~ule poveruvale Si spomnale za zboshyro vite to gi zboruval Hristos i preminale vo redovite na onie to go prifatile evangelieto Semeto to go poseal Spasitelot niknalo i kone~no donelo plod
Dodeka u~enicite taka mu zboruvale na narodot ldquoIm prisshy ta pija svetenicite upravitelot na hramot i sadukeite voznemireni mnogu poradi toa to go pou~uvaa narodot i navestuvaa voskresenie na mrtvite vo Isusardquo
Po Hristovoto voskresenie svetenicite na site strani irele la`ni glasovi deka u~enicite go ukrale negovoto telo dodeka rimskite stra`ari spiele Zatoa vo nikoj slu~aj ne bilo ~udo to ne im bilo po volja koga ~ule kako Petar i Joshyvan propovedaat voskresenie na Onoj kogo to tie go pogubile Naro~no sadukeite mnogu se vozbudile Po~uv stvuvale deka nivnoto omileno u~ewe e vo opasnost i deka sega vo praawe e nivniot glas i ugled kaj narodot
Brojot na onie to ja prifatile novata vera naglo se zgoleshymuval Fariseite i sadukeite se soglasile deka nivnoto vlishyjanie dokolku im se dozvoli na tie novi u~iteli nepre ~eno da rabotat e bide zagrozeno duri i pove e otkolku koga Isus bil na zemjata Zatoa crkovniot vojvoda so pomo na nekoi sadukei gi uapsil Petra i Jovana i gi stavil vo zatvor bidej i toj den ve e bilo docna za nivno ispituvawe i sosluuvawe
Neprijatelite na u~enicite nikako ne mo`ele da se osloshybodat od svedotvoto deka Hristos navistina stanal od mrtshyvite Dokazite bile premnogu jasni za da mo`e nekoj vo niv da se posomneva Nasproti seto toa nivnite srca bile tolku stvrdnati to odbile da se pokaat za stranoto delo to go storile osuduvaj i go Isusa na smrt Na tie evrejski poglashyvari im bile dadeni obilni dokazi deka apostolite zborushyvaat i rabotat pod bo`estveno vdahnovenie no tie bile cvrshysto reeni da gi odbijat porakite na vistinata Hristos ne dool na na~in kakov to o~ekuvale tie i iako ponekoga bile osvedo~eni deka Toj navistina e Bo`ji Sin sepak go zaduuvale toa ~uvstvo vo sebe i go raspnale Bog miloslivo
61
ПРЕД ЦРКОВНАТА ПОРТА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
44
im daval novi dokazi i pak im e dadena mo`nost da mu prisshytapat Toj gi pratil u~enicite da im ka`at deka tie go ubile Knezot na `ivotot i vo toa strano obvinuvawe povtorno gi povikal na pokajanie Me|utoa ~uvstvuvaj i se sigurni vo svojata li~na pravednost tie evrejski u~iteli ne sakale da priznaat deka lu|eto koi gi obvinuvaat zatoa to go raspnale Hrista zboruvaat po nalog na Svetiot Duh
Odbiraj i pat na protivewe na Hrista sekoj otpor za tie svetenici stanal nov pottik da prodol`at po toj pat Stanushyvale s poreitelni vo svojata upornost Toa vo nikoj slu~aj ne zna~i deka tie ne mo`ele da se zaprat mo`ele shy no ne sakale Nim pristapot kon spasenieto ne im bil onevoz mo`en samo zatoa to bile vinovni i to zaslu`ile smrt osuduvaj i go na smrt Bo`jiot Sin tuku i zatoa to mu se protivele na Boga Tie uporno ja odbivale svetlinata i go zaduuvale osvedo~uvaweto na Duhot Vo niv dejstvuvalo vlijanieto to upravuva so sinovite na neposlunosta naveduvaj i gi da gi maltretiraat lu|eto preku koi rabotel Bog Zloto to proizshyleguvalo od nivniot bunt stanuvalo s pogolemo so sekoja natamona postapka protiv Boga i protiv porakata to Toj ja upatuval preku svoite slugi Odbivaj i da se pokaat evrejshyskite poglavari od den na den se digale vo nov bunt protiv Boga prigotvuvaj i se da go po`neat ona to go poseale
Bo`jiot gnev protiv grenicite koi ne se kaat ne e naso~en samo poradi toa to storile grev tuku i zatoa to tie koga se povikani da se pokaat uporno prodol`uvaat i ponatamu da se opiraat i gi povtoruvaat grevovite od mina toto i pokraj svetlinata to im e dadena Koga evrejskite poglavari bi ja prifatile pobedonosnata sila na Svetiot Duh nim bi im bilo prosteno No tie reile da ne se pokorat Isto taka grenikot koj postojano dava otpor sebe si se stava vo polo`ba vo koja Svetiot Duh ne mo`e ve e da vlijae vrz nego
Utredenta po isceluvaweto na kuciot ~ovek vo hramot Ana i Kajafa so drugite crkovni velikodostojnici go svika le sovetot za da im sudi na apostolite i zatvorenicite se izveshydeni pred niv Tokmu na toa mesto i pred nekoi od tie isti lu|e Petar porano sramno se otka`al od svojot Gospod i sega toj jasno si spomnal za toa koga e izveden na ova sudewe Sega mu e dadena mo`nost da se pokae za svojata nekogana stralivost
Me|u prisutnite imalo i lu|e koi si spomnuvale za dr`eshyweto na Petar za vreme na sudeweto na negoviot U~itel i smetale deka i sega e go zaplaat so zakani so zatvor i smrt
62
63
45
No Petar koj se otka`al od Hrista vo migot na nego vata najshygolema nevolja koj bil izbuvliv i samouveren ~ovek bil sosem poinakov od ovoj Petar kogo sega go izvele pred Sinedrionot zaradi sosluuvawe Po svojot pad toj se obratil i napolno se izmenil Ne bil ve e gordeliv i fale ni~ar tuku skromen i bez doverba vo sebe Bil ispolnet so Svetiot Duh i reen so taa sila da ja otstrani damkata na svojot otpad i da go proshyslavi imeto od koe nekoga tolku sramno se otka`al
Do toj mig svetenicite odbegnuvale da go spomnat Hristoshyvoto raspnuvawe i voskresenie No sega za da ja postignat svoshyjata cel bile prisileni obvinetiot da go zapraaat kako go iscelil bolniot ldquoSo kakva sila ili vo ~ie ime go napravivte toardquo praale
Ohrabren so silata na Svetiot Duh Petar bestrano odshygovo ril ldquoToga da znaete site vie i siot izraelski narod deka vo imeto na Isusa Hrista od Nazaret kogo vie go raspnavte a kogo Bog go voskresna od mrtvite preku nego ovoj ~ovek stoi zdrav pred vas Toj e kamenot to vie yida rite go otfrlivte a koj stana kamen temelnik Nema spase nie vo nikoj drug nitu ima drugo ime pod neboto dadeno na lu|eto preku koe mora da bideme spasenirdquo
Ovaa bestrana odbrana gi v~udovidela evrejskite poglashyvari Tie mislele deka u~enicite e gi opfati strav i zbushynetost koga e bidat izvedeni pred Sinedrionot Me|utoa namesto da se zbunat ovie svedoci zboruvale kako to zborushyval i Hristos zboruvale so takva uverlivost to gi zamolkshynale svoite protivnici Vo glasot na Petar nemalo nitu tragi od strav koga zboruvaj i za Hrista naglasil ldquoToj e kamenot to vie yidarite go otfrlivte a koj stana kamen temelnikrdquo
Petar ovde upotrebil edna izreka koja na sve tenicite im bila dobro poznata Ute prorocite zboruvale za otfrleniot kamen a Hristos zboruvaj i vo edna prigoda pred svetenicite i stareinite rekol ldquoZar ne ste pro ~itale nikoga vo Pisshymata eumlKamenot to go otfrlija yidarite stana temelen kamen Od Gospoda e toa i ~udesno e vo naite o~irsquo Zatoa vi velam deka e vi bide odzemeno Bo`jeto carstvo i e mu bide dadeno na narodot koj e gi done suva plodovite na carstvoto I koj e padne vrz ovoj kamen shy e se raspar~a a vrz kogo e padne toj shy e go sma~kardquo (Matej 2142shy44)
Sluaj i gi ovie bestrani zborovi na apostolite sveshytenicite navistina se uverile za niv ldquodeka bea so Isusardquo
64
ПРЕД ЦРКОВНАТА ПОРТА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
46
Za u~enicite koi prisustvuvale na Hristovoto preo brazushyvawe e zapiano deka koga is~eznala taa veli~estvena scena ldquonikogo ne vidoa osven Isusa samrdquo (Matej 178) ldquoSamo i edinshystveno Isusrdquo shy tie zborovi ja sodr`at tajnata na ivotot i sila kojato ja karakterizirala istorijata na prvata crkva [tom gi ~ule prvite Hristovi zborovi u~eni cite po~uv stvuvale deka Toj im e potreben Go barale go nale i pole po nego Bile so nego vo hramot na trpeza na padinata na gorata vo priroda shy kako u~enici so svojot U~itel shy primaj i gi sekojshydnevno od nego ve~nite vistini
Koga Hristos se voznel na neboto apostolite s ute go ~uvstvuvale negovoto bo`estveno prisustvo polno so qubov i svetlina Toa bilo ~uvstvo na li~no prisustvo Isus Spashysitelot koj odel pe koj razgovaral i se molel so niv koj so svoite zborovi vleval nade` i uteha vo nivnite srca se vozshynel od niv na neboto ute dodeka porakata bila na negovite usni Dodeka go prifa ala triumfalnata angelska ko~ija do niv dopirale negovite zborovi ldquoEve jas sum so vas vo site dni do krajot na svetotrdquo (Matej 2820) Toj se voznel na neboto vo ~ove~ka lika Znaele deka e pred Bo`jiot prestol deka s ute e nivni Prijatel i Spasitel deka negovata qubov i so~uvstvo se bezmerni i deka Toj rado se identifikuva so ~ovetvoto koe strada Znaele deka Toj gi iznesuva pred Otecot zaslushygite na svojata krv uka`uvaj i na svoite probodeni race i noze kako potsetnik na cenata to ja platil za nivniot otshykup i taa misla gi krepela da podnesat prezir i sram zaradi nego Nivnoto edinstvo so nego sega bilo posilno otkolku koga li~no bil me|u niv vo telo Od niv izleguvala svetlina qubov i bo`estvena sila na Onoj koj `iveel vo niv i lu|eto se voshituvale gledaj i go toa
Hristos stavil svoj pe~at vrz zborovite to gi izgovo ril Petar vo negova odbrana Vedna do u~enicite stoel kako naj uverliv svedok ~ovekot koj bil iscelen na tolku ~udesen na~in Izgledot na ovoj ~ovek koj nekolku ~asa pred toa bil nepodvi`en sakat a na kogo sega mu bila vratena sila ta i zdravshyjeto mu daval zna~ewe i te`ina na svedotvoto na zborovite na Petar Svetenicite i poglavarite zamol knale Ne mo`ele da gi pobijat zborovite na Petar no i pokraj seto toa sepak reile na u~enicite da im go onevoz mo`at propovedaweto
Hristovoto vrvno ~udo shy voskresenieto na Lazara od Vitashynija shy gi utvrdilo svetenicite vo nivnata odluka da go otshystranat od svetot Isusa i negovite ~udesni dela poradi koi
65
66
47
naglo opa|alo nivnoto vlijanie i nivniot ugled kaj narodot Tie i go raspnale no ova sega bilo uverliv dokaz deka ne mo`at da gi zaprat ~udesata to se pravat vo negovo ime nitu propovedaweto na vistinata to ja u~el Toj Glasot za isceshyluvaweto na kuciot i propovedaweto na apostolite ve e go vozbudile cel Erusalim
Za da ja prikrijat svojata zbunetost svetenicite i poglashyvarite naredile apostolite da se izvedat od Sinedri onot za tie da mo`at me|usebno da se sovetuvaat Site se sogla suvale vo toa deka ne bi imalo nikakva smisla da se pobiva faktot oti ~ovekot navistina e iscelen Tie mone rado so nekoi lagi bi go prikrile ova ~udo no toa bilo nemo`no zato istoto se slu~ilo srede bel den i pred mno tvo narod i za toa ve e doznale iljadnici lu|e Znaele deka mora da ja onevozmo`at rabotata na u~enicite zato inaku Isus e stekne mnogu sledbenici Tie bi padnale vo nemilost bidej i bi gi smetale vinovni za smrtta na Bo`jiot Sin
No nasproti svojata elba u~enicite da gi unitat ne se osmeluvale da storat neto pove e otkolku da im se zaka nat so najstrogi kazni ako prodol`at da zboruvaat i da rabotat vo Isusovo ime Otkako povtorno gi povikale pred Sinedrionot im zapovedale da ne zboruvaat nitu da u~at vo Isusovo ime No Petar i Jovan odgovorile ldquoSpravedlivo li e pred Boga da ve sluame vas pove e otkolku nego Sami presudete zato nie ne mo`eme da ne zboruvame za ona to go vidovme i ~uvmerdquo
Svetenicite rado bi gi kaznile ovie lu|e poradi niv nashy ta nepokolebliva predanost kon nivniot svet poziv no se plashyele od narodot ldquoTie se ispolnija so voshit i bea von sebesi poradi toa to mu se slu~irdquo I taka otkako povtorno im gi na glasile zakanite i sudskata zabrana sepak apostoli te se puteni na sloboda
Dodeka Petar i Jovan bile vo zatvor drugite u~enici pozshynavaj i ja dobro zlobata na Evreite postojano se molele za svoite bra a plaej i se da ne se povtori svireposta to ja poka`ale kon Hrista [tom apostolite bile oslobo deni tie gi pobarale drugite u~enici i im raska`ale kakov bil rezulshytatot od istragata Golema bila radosta na verni cite koga pov torno gi videle ldquoA tie koga go ~uja toa edno duno go poshydignaa glasot kon Boga i rekoa eumlGospodaru ti si Onoj koj gi sozdade neboto i zemjata moreto i s to se nao|a vo niv Ti preku Svetiot Duh so ustata na svojot sluga David re~e Zoto se buntuvaat narodite i zoto plemiwata razmisluvaat za
67
ПРЕД ЦРКОВНАТА ПОРТА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
48
prazni neta Se dignaa zemnite carevi a vladetelite se zdru`ija protiv Gospoda i protiv negoviot Hristosrsquo Navisshytina se zdru`ija vo ovoj grad Irod i Pontij Pilat zaedno so narodite i so izraelskiot narod protiv tvojot svet sluga Isus kogo go pomaza za da go napravat ona to tvojata raka i tvojata volja odnapred opredelile da se zbidnerdquo
ldquoA sega Gospode pogledni na nivnite zakani i daj im na svoite slugi da ja navestuvaat tvojata re~ sosema smelo Proshytegnuvaj i ja pri toa tvojata raka za da se slu~uvaat iscelushyvawa znaci i ~uda preku imeto na tvojot svet sluga Isusrdquo
U~enicite vo svojata molitva barale da im se podari poshygolema sila pri propovedaweto zato videle deka e naidat na istoto ogor~eno protivewe na koe naiduval i Hristos dodeka bil na zemjata Dodeka nivnite ednoduno upateni molitvi so vera s ute se izdignuvale kon neboto ve e usledil odgovor Se zatreslo mestoto na koe se nao|ale i tie povtorno se nashypolnile so Sveti Duh Srcata im se napolnile so hrabrost i prodol`ile da ja objavuvaat Bo`jata re~ vo Eru salim ldquoAposshytolite svedo~ea so golema sila za voskre senieto na Gospoda Isusardquo I Bog ~udesno gi blago slovil nivnite napori
Na~eloto za koe u~enicite tolku bestrano se zalo`ile le`i vo nivniot odgovor na naredbata da ne zboruvaat ve e vo Isusovo ime ldquoPove e treba da mu se pokoruvame na Boga otshykolku na lu|etordquo (Dela 529) I privrzanicite na evange lieto vo denovite na reformacijata nastojuvale da go so~u vaat isshytoto na~elo Vo 1529 godina koga germanskite knezovi se soshybrale vo [paer objaven e carski edikt so koj se ograni ~uva verskata sloboda i se zabranuva natamonoto irewe na naushykata na reformacijata Se ~inelo deka nade`ta na sve tot e bide unitena Dali knezovite e go prifatat ukazot Dali mnogu iljadnici lu|e koi s ute se nao|ale vo mrak e bidat lieni od evangelskata svetlina Vo pra a we bil ishod od ogromno zna~ewe za svetot Onie to ja prifatile reformishyranata vera se obedinile i donele ednoduna odluka ldquoGo otshyfrlame ovoj dekret Vo praawata na sovesta mnozin stvoto nema vlastrdquo (Merle drsquoAubigne History of the Reformation b 13 ch 5)
I nie deneska morame reitelno da se pridr`uvame kon ova na~elo Znameto na vistinata i na verskata sloboda koe vo minatite vekovi osnova~ite na evangelskata crkva i Bo`jite svedoci go dr`ele tolku visoko vo ovie posledni sudiri doshyvereno ni e tokmu nam Odgovornosta za toj golem dar le`i vrz onie to gi blagoslovil Bog so poznavawe na negovata
68
69
49
Re~ Taa Re~ nie morame da ja primime kako vrhoven avtoritet ^ove~kata vlast morame da ja priznaeme kako institucija od Boga odredena i pokoruvaweto na vlasta da ja propovedame kako sveta dol`nost vo granicite na nejzinite legitimni prava No koga nejzinite barawa e dojdat vo sudir so Bo`jite barawa nie morame da mu se pokorime na Boga a ne na lu|eto Bo`jata re~ mora da se priznae kako neto to e nad sekoe ~ove~ko zakonodavstvo Gesloto ldquoTaka ka`u va Gospodrdquo ne smee da mu go otstapi mestoto na voobi~aenoto ldquoTaka ka`uva crkvatardquo ili ldquotaka ka`uva dr`avatardquo Hristo vata kruna mora da se izshydigne nad bilo kakva vlast na zemnite silnici
Od nas ne se bara da im prkosime na onie to imaat neko ja vlast Naite zborovi izgovoreni ili napiani mora da bishydat vnimatelno odmereni za da ne mo`e vrz osnova na ona to go zboruvame da se tvrdi deka sme protivnici na zakonot i poredokot Ne smeeme da zboruvame i da pravime nito to bez potreba bi ni go zatvorilo patot Naa dol nost e da odime napred vo Hristovo ime propovedaj i ja vistinata to ni e doverena Ako lu|eto ni zabranuvaat da go izvruvame toa delo toga mo`eme da ka`eme kako to ka`ale i aposshytolite ldquoSpravedlivo li e pred Boga da ve sluame vas pove e otkolku nego Zato nie ne mo`eme da ne zboruvame za ona to go vidovme i ~uvmerdquo
ПРЕД ЦРКОВНАТА ПОРТА
50
7
OPOMENA PROTIV LICEMERSTVOTO
Ovaa glava e zasnovana na tekstot vo Dela 432 do 511
Dodeka u~enicite gi objavuvale vistinite na evangelieto vo Erusalim Bog nivnite zborovi gi potvrduval so ~uda i mnozina poveruvale Pod vlijanie na verskiot fanatizam i ograni~enost na Evreite golem broj me|u tie prvi vernici vedna bile isfrleni od svoite semejstva i od krugot na svoi te prijateli pa bilo neophodno nim da im se dade hrana i zasolnite
Bibliskite zapisi svedo~at deka ldquonitu eden me|u niv ne beshye si romaenrdquo i deka nivnite potrebi bile zadovoleni Onie me|u vernicite to imale pari i imot rado gi `rtvu vale za da gi zadovolat potrebite na site Gi prodavale svoite ku i i nivi gi nosele parite i gi stavale pred nozete na aposto lite ldquoi sekomu mu se davae na kogo kolku mu trebaerdquo
Taa velikoduna dare`livost na vernicite bila posleshydica od izlevaweto na Svetiot Duh Onie to go prifatile evangelieto bile ldquoedno srce i edna duardquo Niv gi rakovodela edna zaedni~ka `elba shy uspehot na misijata to im bila doshyverena i al~nosta nemala mesto vo nivniot `ivot Golema ta qubov kon bra ata i kon deloto to go prifatile bila mnogu pogolema od qubovta kon parite i imotot So svoite dela tie svedo~ele deka vrednosta na ~ove~kata dua ja cenat pove e od sekoe zemno bogatstvo
Taka e sekoga koga Bo`jiot Duh vladee so ~ove~koto srce i `ivot Onie ~iito srca gi ispolnuva Hristovata qubov e go sledat primerot na Onoj koj osiromail za nie da se zbogatime so negovoto siromatvo Parite vremeto ugledot i vlijanieto shy site darovi to gi primile od Bo`jite race shy tie e gi cenat samo kako sredstvo za napredok na nego voto delo Taka bilo vo prvata crkva A koga vo crkvata na naite denovi e se poka`e deka vernicite blagodarenie na silata
71
51
na Duhot se odvratile od zemnite raboti i deka se podgotveni da podnesat rtva za nivnite bli`ni da mo`at da go slunat evangelieto toga objavuvaweto na vistinata e ima silno vlijanie vrz sluatelite
Vo ostra sprotivnost so velikodunosta i so dobro ~inshystvata na toganite vernici bila postapkata na Ananija i Safira ~ieto odnesuvawe e zabele`ano so peroto na vdahnoshyvenieto Nivnata postapka ostava temna damka vo istorijata na prvata crkva Tie takanare~eni u~enici zaedno so drugite imale predimstvo da go ~ujat evangelieto to go propoveshydale apostolite Tie so drugite vernici bile prisutni koga po molit vata na apostolite se zatreslo ldquomestoto kade to bea sobrani i site se napolnija so Sveti Duhrdquo Site prisutni bile dlaboko osvedo~eni i pod silno vlijanie na Bo`jiot Duh Ananija i Safira storile zavet deka na Gospoda e mu gi dashydat parite od edna svoja niva to ja prodale (Dela 431)
Me|utoa Ananija i Safira podocna go o`alostile Sveshytiot Duh oddavaj i se na grev i lakomost Po~nale da `alat to voopto dale zavet i nabrgu go zagubile blago tvornoto vlijanie na blagoslovot to gi zagreal nivnite srca so elba da storat neto golemo vo polza na Hristovoto delo Im se ~inelo deka izbrzale i deka mora povtorno da razmislat za svojata odluka Razgovarale za toa i reile da ne go ispolshynat svoeto vetuvawe Me|utoa zabele`ale deka vernicite vishysoko gi cenat onie to izdeluvaat od svojot imot za da gi zadoshyvolat potrebite na svoite siromani bra a Sakaj i bra ata da ne doznaat deka nivnite sebi~ni dui mrmorat poradi ona to sve~eno mu go vetile na Boga tie reile da ja prodashydat nivata i prepravaj i se deka site pari gi prilo`uvaat vo zaedni~kiot fond vsunost golem del zadr`ale za sebe Smetale deka na toj na~in e si obezbedat sebesi izdr`uvawe od zaedni~kite sredstva i ednovremeno e se zdobijat so vishysoka po~it kaj svoite bra a
No Bog ja mrazi dvoli~nosta i nevistinata Ananija i Sashyfi ra go izneverile Boga go izlagale Svetiot Duh i nivniot grev brgu i strano bil kaznet Koga Ananija se pojavil so svojot prilog Petar mu rekol ldquoAnanija zoto satanata go za po sedna tvoeto srce taka za da go izmami Svetiot Duh i da zadr`i del od parite od prodadenata niva Ne bee li tvoja dodeka ne bee prodadena I koga ja prodade ne bee li vo tvoja vlast Zoto go naumi toa delo vo svoeto srce Ti ne
72
73
ОПОМЕНА ПРОТИВ ЛИЦЕМЕРСТВОТО
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
52
gi izmami lu|eto tuku Bogardquo ldquoKoga Ananija gi ~u zborovite padna i izdivna i golem strav gi obzede site koi ~uja za toardquo
ldquoNe bee li tvoja dodeka ne bee prodadenardquo praal Peshytar Vrz Ananija ne bil vren nikakov pritisok svojot imot da go `rtvuva za optoto dobro Toj postapil po svoja sloshybodna volja No obiduvaj i se da gi izmami u~enicite toj go izlagal Semo`niot
ldquoA koga pominaa okolu tri ~asa vleze i negovata `ena ne znaej i to se slu~ilo I Petar ja praa eumlKa`i mi dali za tolku ja prodadovte nivatarsquo I taa re~e eumlDa za tolkursquo A Peshytar $ re~e eumlZoto se soglasivte da go iskuuvate Gospo doviot Duh Eve ve e pred vrata se nozete na onie koi go pogre baa tvoshyjot ma` tie e te iznesat i tebe I vedna pad na do negovi te noze i izdivna A koga mom~iwata vlegoa ja najdoa mrtva ja iznesoa i ja pogrebaa pokraj nejziniot ma` I golem strav ja opfati celata crkva i site koi go ~uja toardquo
Vo svojata beskone~na mudrost Bog videl deka vaka o~ig ledshyniot dokaz na negoviot gnev bil potreben za mladata crkva da se so~uva od rasturawe Brojot na vernicite naglo se zgolemushyval Crkvata bi se izlo`ila na opasnost ako kon brziot porast na obratenici bi pristapile onie to tvrdat deka mu slu`at na Boga a vsunost mu slu`at na mamonot Taa kazna doka`uva deka Bog ne mo`e da se prela`e deka Toj gi otkriva grevovite skrieni dlaboko vo srceto i ne dozvo luva nekoj da mu se podshybiva Toa trebalo da poslu`i kako opomena za celata crkva da se ~uva od prepravawe i od lice merstvo i da ne go zakinuva Boga
Ovoj primer koj tolku o~igledno poka`uva kolku na Boga mu e odvratna al~nosta izmamata i licemerstvoto e daden kako trevo`en signal za opasnost ne samo na prvata crkva tuku i na site idni pokolenija Kaj Ananija i Safira al~nosta bila na prvo mesto elbata da so~uvaat za sebe eden del od ona to mu go vetile na Gospoda gi navela na pronevera i dvoli~nost
Objavuvaweto na evangelieto Bog go storil zavisno od trushydot i dobrovolnite prilozi na negoviot narod Dobro volnite darovi i desetokot pretstavuvaat prihod za deloto Gospodovo Od sredstvata to mu se dovereni na ~ovekot Bog bara eden del shy edna desetina (desetok) Toj na site im ostava na volja da se izjasnat dali e dadat pove e od toa ili ne Me|utoa koga srceto e bide pottiknato pod dejstvo na Svetiot Duh i koga nekoj e se zavetuva deka e dade neto toga onoj koj se zavetuval nema ve e nikakvo pravo nad delot to mu e posshy
74
53
veten na Gospoda Vetuvawata od takov vid dadeni na lu|eto se smetaat kako obvrska zar vetuvaweto dadeno na Boga ne pretshystavuva ute pogolema obvrska Zar vetuvawata dadeni pred sudot na sovesta se pomalku zadol`itelni od pismenite doshygovori sklu~eni me|u lu|eto
Koga srceto e go osvetli bo`estvena svetlina so neobi~na jasnost i sila voobi~aenata sebi~nost poputa i ~ovekot stanuva sklon da prilo`i eden del od svoite sredstva za irewe na Bo`jeto delo Me|utoa nikoj neka ne misli deka e mu bishyde dozvoleno da go ispolni dadenoto vetuvawe bez protest od strana na satanata Nemu ne mu e po volja koga e vidi deka na zemjata raste carstvoto na Spasitelot Toj im doepnuva na lu|eto deka premnogu vetile i deka toa e gi spre~i vo nivshyni te napori da steknat imot ili da gi zadovolat `elbite i potrebite na semejstvoto
Bog gi blagoslovuva lu|eto so imot za da im ovozmo`i da davaat prilozi za napredok na negovoto delo Toj dava sonce i do`d i pravi vo prirodata s da bui da raste i da uspeva Toj dava zdravje i sposobnost za steknuvawe na sred stva za ivot Site nai dobra doa|aat od negovite dare`li vi race Toj saka lu|eto da ja poka`at svojata blagodarnost so toa to e mu vratat eden del vo vid na desetok dobrovol ni darovi i darovi na blagodarnost i pokajanie Koga vo blagajnata bi pristignushyvale sredstva spored bo`estveniot plan shy desetok od sekoja dobivka i dobrovolni darovi shy bi imalo vistinsko izobilie na sredstva za napredok na Gospodovoto delo
No srcata na lu|eto stanuvaat tvrdi poradi sebi~nosta i tie kako Ananija i Safira pa|aat vo iskuenie eden del da zadr`at za sebe prepravaj i se ednovremeno deka gi ispolnuvashy at Bo`jite barawa Mnozina rasturlivo gi troat parite za da gi zadovolat svoite nezasitni elbi Ma`ite i enite vodat smetka samo za svoite zadovolstva za teles nite sklonosti za svoite nezauzdani elbi i za svojot li~en vkus dodeka na Boga mu davaat mone nerado i skr`avo Tie zaboravaat deka Bog eden den e pobara to~no da mu dadat smetka kako gi upotrebushyvale negovite dobra i deka nivnoto dar~e kako nekoj vid mishylostina to ja prilo`uvaat vo negovata riznica nema da go primi isto onaka kako to ne go primil darot na Ananija i Safira
Bog saka so strogata kazna to gi snala tie krivokletshynici da ni poka`e kolku dlaboka e negovata omraza i prezir kon sekoe prepravawe i izmama Prepravaj i se deka davaat
75
76
ОПОМЕНА ПРОТИВ ЛИЦЕМЕРСТВОТО
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
54
s Ananija i Safira go izlagale Svetiot Duh i poradi toa go zagubile i zemniot i ve~niot ivot Bog koj gi kaznil niv i deneska osuduva sekoja laga Nemu mu e odvratna ustata to izgovara laga Toj ka`uva deka vo svetiot grad ldquonema da vleze nito ne~isto ni onoj koj pravi neto gnasno i koj la`erdquo (Otkrovenie 2127) Da se pridr`uvame cvrsto i rei telno kon vistinata Vistinoqubivosta treba da bide sostaven del na naiot ivot Da si se igrame so vistinata i da se preprashyvame za da ispolnime nekoi sebi~no skovani planovi zna~i da pretrpime vistinski brodolom vo verata ldquoZatoa stojte cvrshysto prepaani so vistinata preku polovinatardquo (Efes janite 914) Onoj to ka`uva nevistina vo bescenetost ja prodava svojata dua Negovite lagi ponekoga mo`at da izgledaat korisni mo`ebi so toa navidum postignuva delovna korist koja ne bi mo`el da ja postigne so ~esno odnesuvawe Me|utoa takviot ~ovek na kraj odi tolku daleku to nema ve e doverba vo nikogo Bidej i samiot e izmamnik toj nema doverba nitu vo zborovite na drugite
Vo slu~ajot na Ananija i Safira grevot odnosno lagata i izmamata na Boga bil sekavi~no kaznet Istiot grev ~esto e povtoruvan vo podocne`nata istorija na crkvata a mnozina go pravat i vo nae vreme No iako vedna ne se poka`uva vidliv znak na Bo`je negoduvawe toj grev isto tolku e odvraten pred Bo`jeto lice kako to bil i vo denovite na apostolite Opomenata e dadena Bog jasno poka`al kolku odvraten mu e toj grev i site to se prepravaat ili se al~ni mo`at da bishydat sigurni deka so toa ja unituvaat svojata dua
55
8
PRED SINEDRIONOT
Ovaa glava e zasnovana na tekstot vo Dela 512-42
Tokmu krstot toa orudie na sram i ma~ewe na svetot mu doshynel nade` i spasenie U~enicite bile samo skromni lu|e bez bogatstvo i bez nikakvo drugo oru`je osven Bo`jate re~ No tie sepak so Hristovata sila uspeale da ja objavat ~udesnata istorija od jaslite do krstot i triumfalno da $ preodoleat na sekoja protiv ni~ka sila Bez zemni po~esti i priznanija tie bile heroi na verata Od nivnite usni izlegu vale zborovi na bo`es tvena ubedlivost shy zborovi to go potresle svetot
Vo Erusalim kade to postoele najdlaboki predrasudi i najkonfuzni poimi za Onoj koj bil raspnat kako zlostornik u~enicite smelo prodol`ile da zboruvaat ivotvorni zboroshy vi izlo`uvaj i im go na Evreite Hristovoto delo i negovata misija negovoto raspnuvawe voskresenieto i vozne senieto Svetenicite i poglavarite v~udovideno go sluale jasnoto i smelo svedotvo na apostolite Silata na voskres natiot Spasitel navistina se izleala vrz u~enicite i niv noto delo bilo pridru`uvano so znaci i ~udesa to uslovilo brojot na vernicite sekoj den da se zgolemuva Po ulicite po koi poshyminuvale u~enicite lu|eto iznesuvale bolni ldquoi gi polagaa na posteli i nosilki za koga e pomine Petar barem negovata senka da padne na nekogo od nivrdquo Tuka isto taka gi nose le i onie to bile ma~eni od ne~isti duhovi Okolu niv se sobishyralo mnotvo lu|e a tie to bile isceleni so voskli ci mu oddavale pohvala na Boga i go izviuvale imeto na Spasitelot
Svetenicite i poglavarite uvidele deka Hristos se veshyli ~a i se izdignuva nad niv Koga sadukeite koi ne veruvale vo voskresenie ~ule kako apostolite tvrdat oti Hristos stanal od mrtvite se izbezumile od bes Tie uvidele deka ako na apostolite im se dozvoli da go propovedaat voskres natiot Spasitel i da pravat ~uda vo negovo ime site e ja otfrlat
78
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
56
nivnata doktrina spored koja voskresenie ne postoi i taka sadukejskata sekta nabrgu potpolno e se ugasne Fari seite isto taka se razgnevile ~uvstvuvaj i deka naukata to ja proshypovedaat u~enicite e go potkopa celiot evrejski cere monijal a obredniot sistem i prinesuvaweto na rtvi e gi stori nashypolno besmisleni
Do toga site napori novata nauka da se potisne ostana le bez uspeni Me|utoa sega i fariseite i sadukeite reile na deloto na u~enicite zadol`itelno da mu stavat kraj zato toa ja otkrilo nivnata vina za smrtta na Isusa Ispolneti so gnev i omraza svetenicite gi dignale svoite nasilni~ki race na Petar i Jovan i javno gi zatvorile
Voda~ite na evrejskiot narod o~igledno ne ja ostvarile celta to ja postavil Bog pred svojot izbran narod Onie na koi Gospod im ja doveril vistinata se poka`ale nedostojni za takva doverba i Toj odbral drugi da go izvruvaat negovoto delo Sega tie voda~i vo svoeto slepilo mu dale poln zamav na ona to go narekuvale praveden gnev protiv onie koi gi otfr lile nivnite omileni doktrini Ne ja priznavale nitu mo`nosta deka samite ne ja sfa aat pravilno Bo`jata re~ ili deka pogreno gi tolkuvaat i gi primenuvaat svetite spisi Postapuvale kako napolno da go zagubile razumot ldquoKakvo pra vo imaat tie u~iteli od koi nekoi se samo obi~ni riba ri da iznesuvaat sprotivni idei na naite so koi go u~evme naroshydotrdquo velele Reavaj i da go onevozmo`at ireweto na ova u~ewe tie gi ispozatvorale u~enicite
Taa postapka ne gi zaplaila nitu gi obeshrabrila u~eshynicite Svetiot Duh gi potsetil na zborovite to gi izgovoshyril li~no Hristos ldquoSlugata ne e pogolem od svojot gospodar Ako me progonuvaa mene e ve progonuvaat i vas i ako ja pazat mojata re~ e ja pazat i vaata Tuku seto ova e vi go pravat zaradi moeto ime zatoa to ne go poznavaat Onoj koj me pratirdquo (Jovan 152021) ldquo] e ve brkaat od sinagogite a e dojde ~as koga sekoj to e ve ubie e misli deka so toa mu slu`i na Bogardquo ldquoOva vi go ka`av za da se seti te koga e dojde nivnoto vreme deka sum vi go rekolrdquo (Jovan 1624)
Nebesniot Bog silniot Vladetel na vselenata sam se zashyzel za u~enicite zatvoreni vo zatvor zato lu|eto stapile vo vistinska vojna protiv negovoto delo No ta angelot Gosshypoden ja otvoril vratata na zatvorot i im rekol na u~eni cite ldquoOdete zastanete vo hramot i govorete mu na narodot s vo vrshyska so ovoj ivotrdquo Toj nalog bil vo direktna sprotiv nost so
79
80
57
naredbata na evrejskite poglavari no zar apostolite ka`ale ldquoNe mo`eme da go storime toa dodeka ne gi praame poglavashyrite i ne dobieme od niv dozvolardquo Ne Bog rekol ldquoOdeterdquo i tie posluale i taka ldquoutrinata vlegoa vo crkvata i u~eardquo
Koga Petar i Jovan se pojavile me|u vernicite i koga im iznele kako angelot gi izvel niz ~eta vojnici to go ~uvale zatvorot nareduvaj i im da go prodol`at deloto to bilo prekinato bra ata se ispolnile so voshit i radost
Vo me|uvreme ldquoprvosvetenikot i onie to bea so nego go svikaa Sovetot (Sinedrionot) i site stareini na sinovite Izraelovirdquo Svetenicite i poglavarite reile u~enicite da gi obvinat za bunt da gi obvinat za ubistvo na Ananija i Safira i za zagovor svetenstvoto da go liat od negoviot zakonit avtoritet Se nadevale deka na toj na~in prvo e ja razdraznat svetinata (xganot) taa da go zeme toa praawe vo svoi race i so u~enicite da postapi onaka kako to postapila so Isusa Bile svesni deka mnogu lu|e koi ne go prifatile Hristovoto u~ewe bile nezadovolni so samo volnata uprava na evrejskite vlasti i deka sakale da se izvr at izvesni proshymeni Svetenicite stravuvale deka vo slu~aj tie nezadovolshynici da ja prifatat vistinata to ja propovedale apostolite i da go priznaat Hrista kako Mesija gnevot na siot narod bi mo`el da se naso~i protiv verskite voda~i koi toga bi moshyrale da odgovaraat za Hristovata smrt Reile da prezemat energi~ni merki za da ne se slu~i toa
Koga pratile lu|e so nalog zatvorenicite da gi izvedat pred Sinedrionot gi v~udovidela vesta deka pred vratata na zatvorot po site propisi zatvorena i utvrdena gi zatekle i pos tavenite stra`ari sekogo na svoeto mesto no od zatvo reshynicite ni traga ni glas
Nabrgu pristignal iznenaduva~ki izvetaj ldquoEne gi ma`ite to gi zatvorivte vo zandanata stojat vo hramot i go pou~uvaat narodot Toga zapovednikot i slu`itelite oti doa i gi doveshydoa no ne so sila zato se plaea da ne gi kame nuva narodotrdquo
Iako bile na ~udesen na~in izbaveni od zatvorot aposshytolite ne bile potedeni od ispituvawe i od kazna Dodeka bil so niv Hristos im rekol ldquoNo vie ~uvajte se ] e ve preda shyvaat na sudoviterdquo (Marko 139) Pra aj i angel da gi oslobodi Bog im dal dokaz za svojata qubov i prisustvo Sega im padnalo vo del da stradaat za Onoj ~ieto evangelie go propovedaat
Vo istorijata na prorocite i apostolite se nao|aat mnogu blagorodni primeri na predanost kon Boga Hristovite sveshy
81
ПРЕД СИНЕДРИОНОТ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
58
doci rado prifa ale zatvor izma~uvawe pa i smrt otkolku da gi prestapat Bo`jite zapovedi Izvetajot to e daden za Petar i Jovana poka`uva deka spored poka`anata hrabrost odvaj mo`e da im se najde ramen vo noviot zavet Vo nivnite zborovi i vo nivnoto dr`ewe koga i po vtorpat bile izvedeni pred lu|eto koi ja barale nivnata smrt nemale nitu malku strav i nere itelnost A koga prvosve tenikot rekol ldquoZar ne vi zabra niv me strogo da ne go prodol uvate pou~uvaweto vo toa imerdquo Petar odgovoril ldquoPove e treba da go sluame Boga otkolku lu|etordquo Angelot to bil praten od neboto niv gi oslobodil od zatvor i im naredil da propovedaat vo hrashymot Postapuvaj i po negoviot nalog tie $ se pokoruvale na bo`estvenata volja a istoto trebalo da go pravat i ponatamu bez ogled so koja cena e mora da go platat toa
Toga vrz u~enicite slegol Svetiot Duh Naedna obvishynetite stanale obviniteli i za Hristovoto ubistvo gi obshyvinile tokmu onie koi go so~inuvale Sovetot pred koj stoele ldquoBog na naite tatkovci go voskresna Isusa kogo vie go obeshysivte na drvordquo rekol Petar ldquoNego Bog so svojata desnica go vozvii za voda~ i Spasitel za da mu dade na Izrael pokajanie i protavawe na grevovite Za ova svedo~ime nie i Svetiot Duh kogo Bog im go dade na onie koi mu se pokoruvaatrdquo
Ovie zborovi tolku mnogu gi razbesnile Evreite to reshyi le da go zemat zakonot vo svoi race i zatvorenicite da gi osudat na smrt bez nikakvo natamono sudewe i bez odobre nie od strana na Rimjanite Bidej i ve e bile vinovnici za Hrisshytovata krv tie i sega bile podgotveni da gi izvalkaat racete i so krvta na negovite u~enici
No vo Sovetot se nao|al eden ~ovek koj vo zborovite to gi izgovorile u~enicite go prepoznal Bo`jiot glas Toa bil Gashymaleil farisej koj u`ival dobar glas ~ovek u~en i na ugledna polo`ba Blagodarenie na svojata ostroumnost toj sfatil deka taa postapka kon koja se stremele svete nicite e ima strani posledici Pred da im se obrati na prisutnite poshybaral zatvorenicite da gi izvedat Dobro znael so kakvi lu|e ima rabota i deka onie koi taka podmolno go ubile Hrista nema da se pritesnuvaat od nito za da ja ispol nat svojata namera
Zboruval mone promisleno i ladnokrvno naglasuvaj i ldquoLu|e Izraelci Razmislete dobro to e im napravite na ovie lu|e Zato pred nekoe vreme se krena Tevda koj tvrdee za sebe deka e nekoj i kon nego se priklu~ija okolu ~etiri stoshytini lu|e Toj bee ubien a site to go sluaa se ratrkaa
82
83
59
i bea uniteni Po nego za vreme na popisot na naselenieto se krena Juda od Galileja i povle~e mnogu narod po sebe I toj zagina a site to go sluaa se ratrkaa A vo ovoj slu~aj vi velam Ostavete gi ovie lu|e i putete gi zato ako ovie zamisli ili ovie dela se od lu|eto shy e propad nat no ako se od Boga ne e mo`ete da gi unitite vnimavajte da ne stashynete borci protiv Bogardquo
Svetenicite uvidele deka ovoj sovet e razumen i morale da se soglasat so Gamaleil no teko mo`ele da gi zauz daat svo ite predrasudi i svojata omraza Gi putile u~eni cite no mone nerado i otkako surovo gi iznatepale im zabranile so zakana na smrtna kazna da ne propovedaat vo Isusovo ime ldquoTie pak si zaminaa od Sovetot so radost zato bea udostoeni da pretrpat poni`uvawe zaradi negovoto imerdquo
Neposredno pred raspnuvaweto Hristos na svoite u~eni ci sve~eno vo nasledstvo im ostavil zavet na mir ldquoVi ostavam mir vi go davam svojot mirrdquo im rekol ldquoNe vi go davam kako to go dava svetot Neka ne se voznemiruva vaeto srce i neka ne se plairdquo (Jovan 1427) Toa ne e onoj mir koj obi~no se postignuva so prilagoduvawe kon svetot Hristos nikoga ne kupuval mir pravej i kompromis so zloto Mirot to im go ostavil Hristos na svoite u~enici ne e nadvoreen tuku vnatreen i toj mir sekoga treba da ostane vo srceto na negovite svedoci shy i vo borbata i vo sudirite i raspraviite
Zboruvaj i za sebe Hristos ka`uva ldquoNe mislete deka dojshydov da donesam mir na zemjata ne dojdov da donesam mir tuku me~rdquo (Matej 1034) Iako e vistinski Knez na mirot Hristos ~esto bil pri~ina za razdor Dool da propoveda radosna poshyraka za spasenie i da razbudi nade` i radost vo srcata na lu|eto a sozdal razdor koj `estoko plamti i budi dlaboki strasti vo ~ove~koto srce Toj gi predupreduva svoite sledbeshynici ldquoVo svetot e imate nevoljirdquo ldquo] e stavaat race vrz vas e ve predavaat vo sinagogite i vo zandani i e ve vodat pred ca revite i upravitelite zaradi moeto imerdquo ldquoA e ve predavaat i roditelite i bra ata rodninite i prija telite i e bidat ubieni nekoi od vasrdquo (Jovan 1633 Luka 211216)
Toa prorotvo se ispolnilo na vidliv na~in Hristo vi shy te sledbenici iskusile sekakvo ne~ovetvo sekakva poruga i svirepost na koja satanata mo`el da go pottikne ~ove~koto srce I pak ova e se ispolni na isto tolku vidliv na~in zato teles noto srce s ute e vo neprijatelstvo so Bo`jiot zakon i ne saka da gi prifati negovite propisi Svetot i deneska ne e vo pogolema harmonija so Hristovite u~enici otkolku to
84
85
ПРЕД СИНЕДРИОНОТ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
60
bil vo denovite na apostolite Istata omraza to go predizvishykala izvikot ldquoRaspni go raspni gordquo istata omraza to predizshyvikala progonstvo na u~enicite ivee i deneska vo srcata na decata na nepokornosta Istiot duh koj vo mra~nite vekovi gi teral ma`ite i enite vo zatvor vo progonstvo i smrt koj gi izmislil stranite izma~uvawa na inkvizicijata koj go predizvikal kole`ot vo Vartolo mejskata no i koj go zapalil ognot na Smitfild s ute raboti so zla sila vo srceto na neobratenite Istorijata na vistinata sekoga bila zapis za borbata me|u pravdata i nepravdata Objavuvaweto na evangeshylieto na ovoj svet sekoga se odvivalo vo borba povrzana so protivewe so opasnosti so zagubi i stradawa
Kade le`ela silata na onie koi vo minatoto bile progoshynuvani zaradi Hrista Vo edinstvoto so Boga so Hrista i so Svetiot Duh Napadite i progonite mnozina odvoile od zemshynite prijateli no nikoga ne od Hristovata qubov Dua ta koja se bori vo borbata na iskuenijata nikoga na Spasishytelot ne mu bila pomila otkolku koga e izlo`ena na napadi poradi vistinata ldquoI jas e go qubamrdquo veli Hristos ldquoi jas sa miot e mu se objavamrdquo (Jovan 1421) Koga vernikot sedi na obvinitelna klupa poradi vistinata Hristos stoi kraj nego Koga se nao|a me|u zatvorski yidovi Hristos mu se otkriva i so svojata qubov go zagreva negovoto srce Ako poa|a i vo smrt zaradi Hrista Spasitelot mu veli ldquoNo bidete hrabri jas go pobediv svetotrdquo (Jovan 1633) ldquoNe boj se zato jas sum so tebe ne plai se zato jas sum Bog tvoj ] e te potkrepam i e ti pomognam e te poddr`am so svojata pobedni~ka desnshyicardquo (Isaija 4110)
ldquoToj to veruva vo Gospoda e kako gorata Sion shy cvrst i neshypokolebliv doveka Kako planinite to go opkru`uvaat Erushysalim taka Gospod go opkru`uva svojot narod i sega i doveka Vlasta na bezbo`nicite nema da ostane nad zemjata na pravedshynite za da ne posegnat po zlo racete na praved niciterdquo (Psalm 1251shy3) ldquoOd ugnetuvawe i od nasilstvo e gi spasi zato nivnata krv e skapocena vo negovite o~irdquo (Psalm 7214)
ldquoGospod nad vojskite e gi zakrili Nivniot Gospod Bog e gi so~uva vo onoj den kako stado Toj e go pase svojot narod kako skapoceno kamewe na kruna tie e bleskotat vo negovata zemjardquo (Zaharija 91516)
86
61
9
SEDUM AKONI
Ovaa glava e zasnovana na tekstot vo Dela 61-7
ldquoTie denovi koga u~enicite se namno`ija Grcite se poshybunija protiv Evreite zatoa to nivnite vdovici bea zaposshytavuvani pri sekojdnevnata podelba na hranardquo
Prvata crkva bila sostavena od lu|e od mnogu optesshytveni sloevi i od razni narodnosti Vo vremeto na izleva weto na Svetiot Duh na denot Pedesetnica ldquovo Erusalim `ive eja Evrei pobo`ni lu|e od site narodi pod nebotordquo (Dela 25) Me|u lu|eto od evrejska vera sobrani vo Erusalim imalo i dosta takvi koi se narekuvani Grci a me|u niv i palestinskite Evrei odamna vladeela nedoverba pa duri i neprijatelstvo
Srcata na onie koi bile preobrateni so pomo na aposshytolite bile smeknati i soedineti so hristijanska qubov Nasshyproti poranenite predrasudi site bile slo`ni me|u sebe Satanata znael deka s dodeka tie `iveat vo me|usebno edinshystvo i sloga toj ne e mo`e da go spre~i ireweto na evanshygelieto i zatoa se trudel da gi koristi nivnite porane ni gledita nadevaj i se deka na toj na~in e uspee da vnese eleshymenti na razdor vo crkvata
A koga brojot na u~enicite se zgolemil neprijatelot razshybudil somnevawe kaj nekoi koi porano so zavist gi gledale svoite bra a vo verata i iznao|ale greki kaj svoite duhovni voda~i i taka ldquoGrcite se pobunija protiv Evreiterdquo Pri~ishynata za poplaki navodno bila taa to gr~kite vdovici bile zapostaveni pri sekojdnevnoto delewe na hrana Sekoja needshynakvost bi bila sprotivna na duhot na evangelieto no satashynata sepak uspeal da razbudi nedoverba Moralo da se prezeshymat itni merki za da se otstrani sekoja pri~ina za nezadoshyvolstvo i da se spre~i namerata na neprijatelot da vnese razshydor me|u vernicite
88
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
62
Vo rabotata na Hristovite u~enici nastapila kriza Pod mudro rakovodstvo na apostolite koi rabotele slo`no i vo sila na Svetiot Duh deloto dovereno na vesnicite na evanshygelieto brgu napreduvalo Zaednicata postojano se zgolemushyvala i toj porast na brojot na ~lenovite nosel s pogolemo breme na odgovornost kaj onie to go vodele deloto Nitu eden ~ovek ili grupa lu|e ne mo`ele da go nosat toa breme bez da go zagrozat idniot razvoj na crkvata Zna~i tre balo da se izvri podelba na dol`nostite i na odgovor nostite koi vo po~etokot verno gi izvruvale nekolku lu|e Eden del od odshygovornostite koi do toga glavno gi nosele sami apostolite sega morale da prenesat vrz drugi
Tie svikale sobor na vernicite na koj apostolite vodeni so Svetiot Duh iznele plan za podobra organizacija na site delotvorni sili na crkvata Nastapilo vreme sooptile aposshytolite duhovnite slu`iteli to ja nadgleduvaat crkva ta da bidat oslobodeni od dol`nosta okolu podelbata na milostina na siromasite i od sli~ni tovari za celosno da mu se posvetat na deloto na propovedawe na evangelieto ldquoZatoa bra a izbeshyrete me|u sebe sedum ma`i so dobar ugled polni so Sveti Duh i so mudrost na koi e im ja doverime taa dol`nostrdquo rekle tie ldquoA nie i natamu e ostaneme vo molitva i vo slu`ba na re~tardquo Ovoj predlog e prifaten i so molitva i polagawe na rashyce sve~eno se odbrani sedum lu|e da vrat dol`nost na |akoni
Imenuvaweto na ovie sedummina da nadgleduvaat posebna granka na evangelskoto delo se poka`alo kako gole ma blagodat za crkvata Tie slu`iteli sovesno vodele gri`a za potrebite na poedincite i za optite materijalni inte resi na crkva ta pa so svoeto mudro upravuvawe i so svojot pobo en primer im bile od golema pomo na drugite odgovorni sorabotnici pri povrzuvaweto na razli~nite interesi na crkvata vo edna edinstvena celina
Deka toj ~ekor mu bil po volja na Boga se poka`alo vedna vo dobrite rezultati to usledile ldquoA Bo`jata re~ rastee i brojot na u~enicite vo Erusalim zna~itelno se zgolemuvae a i mnogu svetenici $ se pot~inija na veratardquo Takov priliv na dui nastanal blagodarenie na golemoto zazemawe i na slobodniot pristap to go obezbedile apos tolite kako i na revnosta i silata to gi poka`ale sedum temina novozavetni |akoni Faktot to tie bra a bile rakopolo`eni da se gri`at za potrebite na siromasite za niv ne pretstavuval nikakva pre~ka da go propovedaat i evangelieto Naprotiv tie sekoga
89
90
63
bile skloni da gi upatuvaat lu|eto na vistinata i sesrdno i so golem uspeh se posvetile na taa rabota
Na prvata crkva $ bilo dovereno delo to dobivalo s poshygolem obem Nivna zada~a bila da organiziraat centri na svetshylina i blagoslovi sekade kade to ima iskreni dui podgotshyveni da $ se posvetat na Hristovata slu`ba Propove daweto na evangelieto trebalo da se proiri na cel svet i glasnici te na krstot ne mo`ele da se nadevaat deka e ja izvrat svojata zna~ajna misija ako drugite ne bidat soedi neti so vrskite na hristijanskoto edinstvo poka`uvaj i mu so toa na svetot deka se soedineti so Hrista vo Boga Zar nivniot bo`estven Voda~ ne se molel na Otecot ldquoO~e Sveti zapazi gi onie to mi gi dade za da bidat edno kako to sme i nierdquo I zar Toj ne ka`al za svoite u~enici ldquoA svetot gi zamrazi zato ne se od svetotrdquo Zar ne se molel na Otecot da ldquostanat napolno ednordquo ldquoza sveshytot da veruva deka ti me pratirdquo (Jovan 1711142321) Nivniot duhoven `ivot i sila zavisele od tesnata povrzanost so Onoj koj im dal nalog da go propovedaat evangelieto
Samo celosno soedineti so Hrista u~enicite mo`ele da o~ekuvaat da gi pridru`uva sila na Svetiot Duh i nebesnite angeli da sorabotuvaat so niv So pomo na tie bo`estveni sili tie pred svetot e mo`at da dr`at edinstven front i da pobeduvaat vo borbite to postojano morale da gi vodat so silite na temninata Prodol`uvaj i i natamu da dejstvu vaat taka obedineto nebesnite glasnici odele pred niv i im go otshyvorale patot a srcata bile podgotveni da ja primat visti nata i mnozina bile pridobieni za Hrista S dodeka bile taka obedineti crkvata bila ldquoubava kako mese~ina ~ista kako sonce strana kako vojska so znamiwardquo (Pesna nad pes ni te 69) Nito ne mo`elo da go zapre nitu da go spre~i nejzinoto irewe Taa napreduvala od pobeda vo pobeda ispolnuvaj i ja slavno svojata od Boga odredena misija shy objavu vawe na evanshygelieto na svetot
Organizacijata na crkvata vo Erusalim trebalo da slu`i kako primer za organizacija na crkvite vo site drugi mesta vo koi vesnicite na vistinata bi pridobile vernici za evanshygelieto Onie vrz koi le`ela odgovornost za opto nadgle dushyvawe na crkvata ne smeele da gospodarat nad Bo`jeto nasledshystvo Nim kako na dobri pastiri im e ka`ano ldquoPasete go Bo`jeto stado bidete mu primer na stadotordquo (1 Petrovo 512) akonite morale da bidat ~esni lu|e polni ldquoso Sveti Duh i so mudrostrdquo Dol`nost na tie lu|e bila ednoduno da zastashy
91
СЕДУМ ЃАКОНИ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
64
nat na strana na pravdata i da ja branat cvrsto i reitelno Samo taka mo`elo da se vri edinstveno vlijanie vrz celoshykupnoto stado
Podocna vo istorijata na prvata crkva koga vo razni krashyita na svetot mnogu grupi vernici bile organizirani vo crkvi organizacijata s pove e se usovruvala za da se so~uva redot i edinstvoto na crkvata Sekoj ~len bil povikan verno da dade svoj pridones Sekoj bil dol`en sovesno da gi iskoristi darovite to mu bile dovereni Na oddelni verni ci Svetiot Duh im dal posebni darovi shy ldquoprvo apostoli vtoro proroci treto u~iteli potoa ~udotvorni sili pa darovi za iscelushyvawe za pomagawe za upravuvawe i razni jazicirdquo (1 Korin anite 1228) No site tie raznovidni rabotnici morale da dejstvushyvaat harmoni~no i edinstveno
ldquoIma razli~ni darovi no Duhot e ist Razli~ni se slu`bishy te no Gospod e ist Ima razliki vo dejstvuvaweto no Bog e ist koj vri s vo site No sekomu mu e dadena projavata na Duhot za opta polza Na eden preku Duhot mu se dava re~ na mudrost na drug re~ na znaewe spored istiot Duh na drug vera preku istiot Duh a na drug pak darovi na isceluvawe preku istiot Duh na drug da pravi ~uda na drug prorotvo na drug da razlikuva duhovi na drug razni jazici a na drug da tolkuva jazici A seto toa go pravi eden i ist Duh koj mu razdeluva sekomu kako to saka Zato kako teloto to e edno a ima mnogu organi i site organi na teloto iako se mnogu edno telo se taka e i Hristos rdquo (1 Korin anite 124shy12)
Seriozna i golema odgovornost le`i vrz onie koi se povishykani da dejstvuvaat kako voda~i na Bo`jata crkva na zemjata Vo periodot nare~en ldquoteokratijardquo koga Mojsej nastojuval sam da gi nosi site tovari tolku teki to nabrgu bi se izmoril pod niv Jotor mu predlo`il plan za mudra raspre delba na odshygovornostite ldquoTi zastapuvaj go narodot pred Boga i nivnite problemi iznesuvaj gi pred Boga U~i gi na negovite zakoni i naredbi i poka`i im go patot po koj e odat i to e rabotatrdquo Ponatamu Jotor mu sovetuval da odbe re lu|e kako ldquoiljadnici stotnici pedesetnici i desetnicirdquo Naglasil da izbere ldquosposhysobni bogobojazlivi i nepotkuplivi lu|erdquo Tie bile dol`ni ldquoda mu sudat na narodot vo sekoe vremerdquo i taka da go oslobodat Mojseja od zamornata dol`nost da reava mnogu sit ni praawa koi razumno mo`at da gi reavaat i posveteni pomonici (2 Mojseeva 1819shy26)
92
93
65
Vremeto i silata na lu|eto koi spored Bo`jeto provideshynie se postaveni na vode~ki polo`bi vo crkvata mora da bishydat posveteni na krupni praawa to baraat posebna mudshyrost i irokogradost Ne e ispravno pred Boga tie lu|e da se optovaruvaat so sitni praawa koi i drugi spored svojata sposobnost mo`at da gi reat ldquoSite pogolemi slu~ai neka gi iznesuvaat pred tebe a pomale~kite sami neka gi reavaat Olesni si go sebesi bremeto tie neka go nosat so tebe Ako pos tapi taka i ako Bog ti go odobri toa e mo`e da izshydr`i i siot ovoj narod mirno e stigne na svoeto mestordquo
Vo soglasnost so predlo`eniot plan ldquoMojsej odbra sposob ni lu|e od site Izraelci pa gi postavi za stareini nad naro dot iljadnici stotnici pedesetnici i desetnici Tie mu sudea na narodot vo sekoe vreme Potekite slu~ai gi iznesuvaa pred Mojseja a za pomale~kite sami reavaardquo (2 Mojseeva 1819shy26)
Podocna koga biral sedumdeset stareini so nego da ja podelat odgovornosta na vodstvoto Mojsej za svoi pomaga~i vnishymatelno biral lu|e koi imaat dostoinstvo zdravo rasudu vawe i ivotno iskustvo Obra aj i im se na izbranite stare ini pri nivnoto imenuvawe Mojsej uka`al na nekoi oso bini koi se neophodni ~ovek da bide mudar voda~ na crkvata ldquoSosluuvajte gi svoite bra ardquo naglasil Mojsej ldquosudete pra vedno me|u brat i brat i me|u brat i pridojden Pri sude weto ne bidete prisshytrasni sosluajte go maliot isto kako i golemiot Ne plaete se od nikogo zato sudot e Bo`jirdquo (5 Mojseeva 11617)
Pred kraj od svoeto vladeewe carot David im ostavil sveshy~en amanet na lu|eto koi vo negovite denovi nosele tovar vo Bo`jeto delo ldquoDavid gi sobra vo Erusalim site izraelski vo da~i i stareini na oddelenijata koi mu slu`ea na carot i site iljadnici stotnici i nastojnicite nad siot negov imot i nad negovoto bogatstvo i nad seto bogatstvo na negovi te sishynovi zaedno so dvorjanite i so junacite i so site hrabri vojshyni cirdquo Ostareniot car rekol ldquoPred o~ite na siot Izrael Gos podoviot sobir i pred naiot Bog koj n slua velam eumlBarajte gi i dr`ete gi site zapovedi na svojot Gospod Bogrsquordquo (1 Dnev nikot 2818)
Na Solomona koga bil povikan da zazeme najodgovorna polo`ba kako voda~ David posebno go predupredil ldquoA ti Soloshymone poznaj go Boga na svojot tatko i slu`i mu dobro volno so seto srce i dua zato Gospod gi ispituva site srca i gi znae site misli i nameri ako go bara e ti pomogne da go najde no ako go ostavi e te otfrli zase koga Ete sega gleda deka Gospod te odbral bidi hrabarrdquo (1 Dnevnikot 28910)
94
95
СЕДУМ ЃАКОНИ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
66
Onie na koi im bila doverena zada~a da se gri`at za novoorshyganiziranata Bo`ja crkva vo evangelskiot period morale da se pridr`uvaat kon istata pobo`nost i pravda kako i vodashy~ite na Bo`jiot narod vo denovite na Mojseja i Davida Pri primenuvaweto na redot i poredokot i pri imenuvaweto na soodvetni lu|e za slu`iteli apostolite se pridr`uvale kon visokite merila izlo`eni vo Stariot zavet Tie smetale deka sekoj to e povikan da zazeme nekoja odgovorna polo`ba vo crkshyvata ldquotreba da bide neporo~en ne samovolen ne gnevliv ne pishyjanica ne tepa~ ne al~en za ne~ista dobivka tuku gostoqubiv qubitel na dobroto razumen praveden svet vozdr`liv koj se dr`i cvrsto za verodostojnata re~ koja e shodna so u~eweto za da mo`e i da pottiknuva vo zdravoto u~ewe i da gi izobli~uva onie koi se protivatrdquo (Tit 17shy9)
Redot to postoel vo prvata hristijanska crkva im ovozshymo`il reitelno da napreduvaat kako disciplinirana vojshyska ldquovooru`ena so seto Bo`je oru`jerdquo Grupite vernici iako teritorijalno mone oddale~eni edna od druga bile obedishyneti kako organi na edno telo site dejstvuvale edinstveno i vo me|usebna harmonija Koga vo nekoja lokalna crkva bi se poshyjavila nesloga kako to bil slu~aj podocna vo Antiohija i na drugi mesta i koga tamonite vernici ne mo`e le sami da go razreat toj slu~aj ne se dozvoluvalo takvite praawa da predizvikaat razdor vo crkvata tuku toa praawe po pravilo mu se dostavuvalo na generalniot sovet na celokupnoto telo na site vernici sostaven od imenuvani delegati od razni loshykalni crkvi vo koj apostolite i stare inite zazemale vode~ka uloga Taka napadite na sata nata vrz crkvata na izolirani mesta se pre~ekuvani so slo`na akcija na site vernici i plashynovite na neprijatelot da razori i da uniti se osueteni
ldquoBog ne e Bog na bezredie tuku na mir kako to e vo site crkvi na svetiterdquo (1 Korin anite 1433) Toj i deneska isto kako i vo staro vreme bara da se po~ituva redot i siste matskoto ureduvawe pri vodeweto na crkovnite raboti Toj saka negoshyvoto delo da se izvruva temelno i ispravno za da mo`e da mu stavi pe~at na svoe odobruvawe Hristijaninot mora da se soedini so hristijaninot crkvata so crkva ~ove~ koto orudie mora da sorabotuva so bo`estvenoto sekoja delo tvorna sila vo crkvata mora da mu se pot~inuva na vlijanieto na Svetiot Duh za site zaedno so zdru`eni sili da mu obja vuvaat na sveshytot dobri vesti za Bo`jata milost
96
67
10
PRVIOT HRISTIJANSKI MA^ENIK
Ovaa glava e zasnovana na tekstot vo Dela 65-15 i 7
Prviot od sedumminata |akoni Stefan bil ~ovek so dlashyboka pobo`nost i so silna vera Iako po poteklo bil Evre in toj zboruval gr~ki i bil zapoznat so obi~aite so stilot i odnesuvaweto na Grcite Taka mu se dala mo`nost da go proposhyveda evangelieto vo sinagogite na gr~kite Evrei Bil mone aktiven vo Hristovoto delo i bestrano ja ispovedal svojata vera U~enite rabini i najistaknatite zako nici se vpu tale so nego vo javni diskusii o~ekuvaj i so sigur nost lesna poshybeda No ldquone mo`ea da $ se protivstavat na mudrosta na Duhot so koj toj zboruvaerdquo Ne samo to zboruval so sila na Sveshytiot Duh tuku bilo o~igledno deka gi prou~uval prorotvata i deka mu bile dobro poznati i site zakonski pro pisi i pravila Toj uspeno ja branel vistinata to ja zastapuval i potpolno gi porazil svoite protivnici Vrz nego o~igledno se ispolshynilo vetuvaweto ldquoI taka neka vi e pri srce mislata da ne se podgotvuvate odnapred kako da se branite zato jas e vi dadam zborovi i mudrost na koja ne e mo`e da $ se sprotivi i da $ protivre~i nikoj od vaite protivnicirdquo (Luka 211415)
Koga svetenicite i stareinite ja videle silata to go pridru`uvala izlagaweto na Stefana se ispolnile so gor~ina i omraza Namesto da gi prifatat nepobitnite dokazi to gi iznesuval toj tie reile da go zamolknat nego viot glas i da go ubijat Evreite pove e pati gi potkupu vale rim skite vlasti molkoma da preminat preku slu~aite vo koi tie zakonot go zeshymale vo svoi race i zato~enicite gi sudele i gi ubivale spored svoite obi~ai Neprijatelite na Stefana bile uvereni deka i sega mo`at da postapat taka bez nikakva opasnost po sebe Reile da gi prifatat site posledici go fatile Stefana i go izvele pred Sinedrionot za da mu izre~at smrtna presuda
98
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
68
U~enite Evrei od okolnite zemji bile povikani na toj soshybir da gi pobijat dokazite na zatvorenikot Tuka bil prisuten i Savle Taranecot koj imal vode~ka uloga vo postapkata to se vodela protiv Stefana So re~itost i so logika na eden rabin toj zboruval na sudeweto za da gi ubedi prisutnite deka Stefan propoveda la`na i opasna nauka Me|utoa kaj Stefana naiol na ~ovek koj vo celost ja sfatil Bo`jata namera za irewe na evangelieto me|u drugite narodi
Bidej i ne mo`ele da $ zastanat nasproti ~istata i ladnoshykrvna blagorazumnost na Stefana svetenicite i stareinishy te reile da $ dadat mav na svojata omraza i so ovoj primer da gi zaplaat drugite da ne ja prifa aat negovata vera Potshyplatile svedoci koi la`no e svedo~at deka go slunale kako izgovara bogohulni zborovi protiv hramot i zakonot ldquo uvmerdquo tvrdele svedocite ldquokako zboruva deka ovoj Isus od Nazaret e go razurne ova mesto i e gi izmeni obi~aite to ni gi preshydade Mojsejrdquo
Dodeka Stefan stoel pred svoite sudii da odgovara na obvinuvaweto za navodno bogohulewe negovoto lice zablesshykalo so svet sjaj i ldquosite koi sedea vo Sovetot vtren~eno gle daa vo nego i vidoa deka liceto mu bee kako na angelrdquo Mnozina to ja videle taa svetlina zatreperile i go pokrile svoeto lice no upornoto neverstvo i predrasudite na stare inite ne se pokolebale
Koga go praale Stefana dali obvinuvawata podignati protiv nego se vistiniti toj svojata odbrana ja po~nal so jasen potresen glas koj se odglasuval niz salata na soborot So zborovi to go plenile soborot toj po~nal da ja izlo`uva isto ri jata na izbraniot Bo`ji narod Poka`al izvonredno poznavawe na evrejskiot obreden sistem i na negovoto duhovno zna~ewe kako to se ispolnilo vo Hrista Gi povtoril zboroshyvite na prorotvoto na Mojseja koi se odnesuvale na Mesija ldquoBog e podigne me|u vaite bra a prorok kako mene
Jasno ja izrazil svojata predanost kon Boga i kon evrej skata crkva a ednovremeno poka`al deka zakonot vrz koj Evreite ja zasnovuvale svojata nade` ne mo`el da go so~uva Izrael od idolopoklonstvo Hrista i negovata misija gi povrzal so celokupnata evrejska istorija Se osvrnal na Solo monovoto yidawe na hramot i prisutnite gi potsetil na zborovite na Solomona i na Isaija deka ldquoSeviniot ne `ivee vo rakotshyvorni hramovi kako to veli prorokot eumlNeboto mi e preshystol a zemjata e podnoka na moite noze Kakov dom e mi
99
69
izgraditersquo govori Gospod eumlili kakvo e bide mestoto za moja po~inka Ne go napravi li seto toa mojata rakarsquordquo
Koga Stefan pri svoeto izlagawe stignal do ovaa to~ka kaj narodot nastanal mete` Koga Hrista go povrzal so proshyrotvata i koga vaka zboruval za hramot svetenicite se prepravale deka se v~udovideni i po~nale da ja kinat svojata obleka Taa postapka za Stefana bila znak deka negoviot glas nabrgu e bide zamolknat Ja zabele`al seta dlabina na otposhyrot na koj naile negovite zborovi i znael deka go dava svoeto posledno svedotvo Iako se nao|al vo sredinata na svojata beseda toj naglo ja prekinal
Skrnuvaj i neo~ekuvano od tokot na istorijata to ja sledel i obra aj i im se na svoite razjareni sudii izviknal ldquoO tvrdoglavi so neobre`ani srca i ui Vie sekoga mu se protivite na Svetiot Duh kako vaite tatkovci taka i vie Kogo od prorocite ne go gonea vaite tatkovci I gi ubija onie koi odnapred go navestuvaa doa|aweto na Praved nikot ~ii predavnici i ubijci sega stanavte vie vie koi go primiv te zakonot kako zapoved od angeli shy i ne go zapazivterdquo
Toga svetenicite i stareinite se spoulavile od bes Postapuvaj i kako krvolo~ni yverovi a ne kako ~ove~ki sushytestva tie se ustremile na Stefana ~krtaj i so zabite Od svirepite lica okolu sebe zato~enikot ja pro~ital svoja ta sudbina no ne se pokolebal Kaj nego is~eznal stravot od smrt Gnevnite svetenici i razdraznetite tolpi ne mu vlevale nishykakov strav Naedna od pred negovite o~i is~ez nala scenata to se odigruvala pred nego Za nego se otvorila vratata na neboto i toj ja videl slavata na Bo`jiot prestol i Hrista kako toj mig da stanal od svojot prestol i e podgot ven da go poddr`i svojot sluga Stefan triumfalno izviknal ldquoEve gi gledam otvoreni nebesata i Sinot ~ove~ki kako mu stoi odshydesno na Bogardquo
Koga po~nal da ja opiuva veli~estvenata scena vo koja negovite o~i gledale vtren~eno negovite progonuva~i toa ne mo`ele ve e da go podnesat Zatvoraj i gi uite za da ne gi ~ujat negovite zborovi i vikaj i so siot glas tie edno stavno nagrvalile vrz nego besni i ldquogo isfrlija od gradotrdquo ldquoI frshylaa kamewa na Stefana koj vikae velej i eumlGospode Isuse primi go mojot duhrsquo Toga padna na kolena i izvika so silen glas eumlGospode ne piuvaj im go ova za grevrsquo I koga go re~e toa shy po~inardquo
100
101
ПРВИОТ ХРИСТИЈАНСКИ МАЧЕНИК
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
70
Na Stefana ne mu bila izre~ena nikakva legalna presu da no rimskite vlasti bile potkupeni so golema suma pari za da ne go ispituvaat toj slu~aj
Ma~enitvoto na Stefana ostavilo dlabok vpe~atok vrz site prisutni Se avaweto na Bo`jiot pe~at na negovoto lice zborovite to ja potresle duata na onie koi gi ~ule shy ostashynale vo svesta na prisutnite i svedo~ele za vistinitosta na negovite zborovi Negovata smrt bila teka zaguba za crkshyvata no pomognala pri obratuvaweto na Savle koj ne mo`el da gi izbrie od svoeto se avawe verata i rei tel nos ta na ovoj ma~enik i slavata to se videla na negovoto lice
Za vreme na sudeweto i smrtta na Stefana Savle kako da bil proniknat so izbezumena revnost Podocna se lutel sashymiot na sebe to dozvolil tajno da se osvedo~i oti Bog go proshy slavil Stefana tokmu vo migot koga lu|eto mu nanesuvale najte`ok sram Savle prodol`il da ja progonuva Bo`jata crkva progonuvaj i gi nejzinite vernici fa aj i gi vo nivnite domovi i predavaj i im gi na svetenicite i stare inite da gi frlat vo zatvor i da gi osuduvaat na smrt Nego vata fanashyti~na revnost vo toa progonuvawe im zadavala strav i trepet na hristijanite vo Erusalim Rimskite vlasti ne prezele nishykakvi posebni merki za da mu zastanat na patot na toa svirepo delo i tajno im pomagale na Evreite za da ja zadobijat nivnata naklonost
Po smrtta na Stefana vo znak na priznanie za udelot to go imal vo toa Savle bil izbran za ~len na Sinedrionot Izshyvesno vreme bil silno oru`je vo racete na satanata vo negoshyvata buntovni~ka borba protiv Bo`jiot Sin No toj neumoren progonuva~ nabrgu bil upotreben za izgraduvawe na crkvata koja do toga ja ruel Onoj koj e posilen od sata nata go odshybral Savle da go prezeme ispraznetoto mesto na ma~eni~ki ot stranetiot Stefan da propoveda i da strada za negovoto ime i dobrata vest za spasenie so negovata krv da ja iri na site strani shy blizu i daleku
102
71
11
EVANGELIETO VO SAMARIJA
Ovaa glava e zasnovana na tekstot od Dela 8 glava
Po smrtta na Stefana vo Erusalim nastanale tolku esshyto ki progonstva na vernicite to site ldquose ratrkaa po kraitata na Judeja i Samarijardquo Savle s ute ldquoja pustoee crkvata vleguvae od ku a vo ku a izvlekuvae ma`i i eni i gi predavae v zandanirdquo Za svojata revnost vo toa svirepo delo toj podocna ka`uva ldquoI jas mislev deka treba da vram mnogu neta protiv imeto na Isusa od Nazaret to i go pravev vo Erusalim shy ne samo to gi zatvorav tuku i mnogupati gi ma~ev vo site sinagogi i gi prinuduvav da hulat i prekumerno razjaren protiv niv gi gonev i po dale~nite gradovirdquo Deka Stefan ne bil edinstven koj na toj na~in bil ubien mo`e da se vidi i od zborovite li~no na Savle ldquoI se sogla suvav koga gi ubivaardquo (Dela 269shy11)
Vo toa opasno vreme Nikodim bestrano istapil i jav no ja priznal svojata vera vo raspnatiot Spasitel Nikodim bil ~len na Sinedrionot i kako i site drugi bil voznemiren so Isusovoto u~ewe Koga stanal o~evidec na ~udesnite Hristo vi dela kaj nego se zacvrstilo osvedo~uvaweto deka Toj e od Boga praten u~itel Premnogu gord za javno da ja priz nae svojata nashyklonost kon toj U~itel od Galileja toj pobaral tajna sredba so nego Na taa sredba Isus mu go izlo il planot na spasenieto i svojata misija vo svetot no Niko dim s ute se pritesnuval Ja skril vistinata vo svoeto srce i za tri godini se pojavile mnogu malku vidlivi plodovi Me|utoa iako ne go priznal jashyvno Hrista Nikodim vo sove tot na Sinedrionot pove epati gi osuetil namerite na sve tenicite da go ubijat Koga Isus visel izdignat na krst Nikodim si spomnal za zborovite to mu gi ka`al Toj pri no nata sredba na Maslinskata gora ldquoKako Mojsej to podig na zmija vo pustinata taka treba da bide poshy
104
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
72
dignat Sinot ~ove~kirdquo (Jovan 314) i sfatil deka Isus navisshytina e Otku pitel na svetot
Zaedno so Josifa od Arimateja Nikodim gi namiril trooshycite za Isusoviot zakop U~enicite sami vo tie migovi ne se osmeluvale javno da se poka`at kako Hristovi sledbe nici no Nikodim i Josif hrabro im dole na pomo Pomo ta na ovie bogati i ceneti lu|e bila mnogu potrebna vo toj mra~en ~as Tie bile vo mo`nost za svojot U~itel da go storat ona to siromanite u~enici ne mo`ele Nivnoto bogatstvo i ugled vo golema mera pretstavuvale zatita od zlobata na svetenicite i stareinite
Sega koga Evreite sakale Hristovata crkva da ja uni tat ute na po~etok Nikodim se dignal da ja brani Ne se prishytes nuval ve e nitu se somneval tuku ja krepel verata na u~eshynicite a svoeto bogatstvo nesebi~no go upotrebil za odr ushy vawe na crkvata vo Erusalim i za pomagawe na deloto na evanshygelieto Onie koi nekoga mu uka`uvale po~it sega go napa|ale i go progonuvale i toj stanal siromav vo odnos na zemnoto boshygatstvo no ne se kolebal da ja brani svojata vera
Progonstvata na koi bila izlo`ena crkvata vo Erusa lim vo golema mera go zasilile deloto na evangelieto Uspesite to go pridru`uvale propovedaweto na evangelieto vo toj grad bile tolku golemi to postoela opasnost u~enicite tuka premnogu da se zadr`at zaboravaj i go nalogot na Spasi telot da odat po cel svet Gubej i go od vid faktot deka sila ta na otshyporot protiv zloto najdobro se steknuva tokmu vo napad tie mislele deka nivna najva`na zada~a e crkvata vo Erusalim da ja titat od napadite na nejzinite nepri jateli Namesto da gi pou~uvaat novoobratenite kako da im go propovedaat evanshygelieto na onie koi ute ne go ~ule tie se nao|ale vo opasshynost da trgnat po pat na koj site bi bile zadovolni so ona to e postignato No Bog dozvolil negovite pretstavnici da bishydat izlo`eni na progonstva za da gi rasturi niz drugite zemji kade to morale da rabotat za duite Isterani od Erusalim tie ldquose ratrkaa propo vedaj i ja re~tardquo
Me|u onie na koi Spasitelot im dal nalog ldquoOdete i nau~ete gi site narodirdquo (Matej 2819) mnozina bile so skromen ivoshyten poziv shy ma`i i `eni koi nau~ile da go qubat Gospoda i bile cvrsto reeni da go sledat negoviot primer na nesebi~na slu`ba Na tie skromni lu|e kako i na u~enicite koi bile so Spasitelot za vreme na negovata slu`ba na zemjata im bila
105
106
73
doverena ovaa dragocena misija Nivna zada~a bila da mu ja odnesat na svetot radosnata vest za spasenieto preku Hrista
Koga poradi progonstvata morale da se razbegaat od Erushysalim vernicite polni so misionska revnost prodol`ile da propovedaat vo drugi mesta Tie ja sfatile odgovornosta to ja imale vo vrska so svojata misija Znaele deka vo svoi race go dr`at lebot na `ivotot za gladniot svet a Hristoshyvata qubov gi gonela toj leb da im go delat na site koi za toa ~uvstvuvale potreba Gospod rabotel preku niv Sekoga koga odele koga gi lekuvale bolnite im go propovedale i evanshygelieto na siromasite
Eden od sedumtemina |akoni Filip se nao|al me|u onie koi bile proterani od Erusalim ldquoTaka Filip sleze vo grashydot Samarija i go navestuvae Hrista A narodot edno duno vnimavae na Filipovite zborovi gi sluae i gi gledae ~udotvornite znaci to gi pravee zato ne~isti duhovi izleguvaa so golema vikotnica a mnozina paralizi rani i sakati bea isceleni I nastana golema radost vo toj gradrdquo
Hristovata poraka upatena do Samarjankata so koja razgoshyvaral kraj bunarot na Jakova donela plod Otkako gi slunala negovite zborovi Samarjankata se upatila kaj svoite sogra|ani ka`uvaj i im ldquoDojdete da go vidite ~ovekot koj mi ka`a s to sum storila Ne e li toj Hristosrdquo Tie po le so nea go ~ule Isusa i poveruvale vo nego elni da slunat pove e go molele da ostane podolgo Toj ostanal so niv dva dena ldquoi mnogu drugi od niv sluaj i ja negovata re~ poveruvaa vo negordquo (Joshyvan 43941)
I koga negovite u~enici bile proterani od Erusalim ne koi od niv vo Samarija nale sigurno pribe`ite Samarjanite rado gi pre~ekale tie vesnici na evangelieto a vernicite od evrejsko poteklo me|u onie koi nekoga bile nivni najogor~eni neprijateli ja sobrale skapocenata `etva na obrateni dui
Deloto na Filipa vo Samarija bilo obele`ano so golem uspeh i toj ohrabren so toa pobaral pomo od Erusalim Toshyga apostolite pocelosno ja sfatile smislata na Hristo vite zborovi ldquoI e mi bidete svedoci kako vo Erusalim taka i vo cela Judeja i Samarija pa s do krajot na zemjatardquo (Dela 18)
Dodeka Filip s ute bil vo Samarija eden nebesen vesnik mu rekol ldquoStani i odi kon jug po patot to se sputa do Erushysalim sprema Gaza i stana i trgnardquo Toj ne postavuval nikakvi
107
ЕВАНГЕЛИЕТО ВО САМАРИЈА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
74
praawa vo vrska so ovoj povik nitu pak se kolebal zato nau~il da bide posluen na Bo`jata volja
ldquoI ete Etiopjanec shy evnuh dvorjanin na etiopskata cari ca Kandakija koj bee zadol`en za celata nejzina riznica a bee dool vo Erusalim na poklonenie i na vra awe sedee vo svoshyjata ko~ija i go ~itae prorokot Isa ijardquo Toj Etiopjanec bil ~ovek na visoka polo`ba i mone ugleden Bog videl deka toj koga e se obrati e im ja prene suva i na drugite svetlinata to ja primil i deka e vri silno vlijanie pri ireweto na evangelieto Toj ~ovek koj baral svetlina go pridru`uvale Bo`ji angeli i bil privle ~en od Spasitelot So pomo na Svetiot Duh Gospod go dovel vo dopir so onoj koj mo`el da mu pomogne da ja pronajde svet linata
Na Filipa mu bilo ka`ano da mu pristapi na Etiop janecot i da mu go objasni prorotvoto to go ~ital ldquoPrista pirdquo mu rekol Svetiot Duh na Filipa ldquoi pridru`i $ se na ko~ijatardquo Koga mu se pribli`il na evnuhot Filip go praal ldquoGo razshybira li toa to go ~ita Toj pak re~e eumlKako e mo`am da razberam ako nekoj ne me upatirsquo I go pokani Filipa da se ka~i i da sedne do negordquo Toj vo svetite spisi go ~ital prorotvoto na prorok Isaija koe se odne suvalo na Hrista ldquoGo vodea na kolewe kako ovca kako jagneto to e nemo pred onoj to go stri`e tako Toj ne ja otvori svojata usta Vo negovoto poni`uvawe ne dobi praveden sud Koj e ja opie negovata sudbina zato neshygoviot `ivot se zede od zemjatardquo
ldquoTe molam za kogo go veli ova prorokotrdquo shy praal evnuhot ldquoza sebe ili za nekoj drugrdquo Toga Filip mu ja izlo`il goleshymata vistina za otkupot na ~ove~kiot rod ldquoPo~nuvaj i od toa mesto vo Pismoto mu propovedae za Isusardquo
Srceto na ovoj ~ovek bilo dlaboko trognato koga mu se obshyjasneti svetite spisi i koga u~enikot zavril toj bil prishygotven da ja primi taa svetlina Ne se izgovaral so svojata visoka svetovna polo`ba za da go odbie povikot na evangeshylieto ldquoI taka patuvaj i koga dojdoa do nekoja voda evnuhot re~e eumlEve voda [to me spre~uva da se krstamrsquo A Filip mu re~e eumlAko veruva od s srce mo`ersquo Toj odgovori velej i eumlVeruvam deka Isus Hristos e Bo`ji Sinrsquo I zapoveda da zasshytane ko~ijata pa dvajcata Filip i evnuhot slegoa vo vodata i go krsti A koga izlegoa od vodata Svetiot Duh go odnese Filipa evnuhot ve e ne go vide I prodol`i radosno po svoshyjot pat A Filip se najde vo Azot i gi pomina site gradovi s do Cezareja propovedaj i go evangelietordquo
108
109
75
Ovoj Etiopjanec ja pretstavuva brojnata kategorija lu|e na koi im se potrebni upatstva od strana na misioneri kakov to bil Filip shy lu|e koi go sluaat Bo`jiot glas i odat tamu kade to gi pra a Toj Mnozina go ~itaat Svetoto pismo no ne go sfa aat negovoto vistinsko zna~ewe i negovata smisla Vo cel svet lu|eto kopne`livo go naso~uvaat pogle dot kon neboto Molitvi solzi i praawa se izdignuvaat od duite koi kopneat za svetlina za Svetiot Duh i za Bo`jata milost Mnozina se nao|aat na pragot na nebesnoto carstvo ~ekaj i samo da bidat vovedeni
Angelot go odvel Filipa kaj ~ovek koj ja baral svetli nata i koj bil podgotven da go primi evangelieto I deneska anshygelite upravuvaat so ~ekorite na rabotnicite koi mu dozvoshyluvaat na Svetiot Duh da go posveti nivniot jazik da gi isshy~is ti i oblagorodi nivnite srca Angelot koj mu bil pra ten na Fili pa mo`el i sam da go izvri ova delo za Etiopja necot no toa ne e na~in na koj raboti Bog Negov plan e lu|eto da se zalo`uvaat za svoite bli`ni
Vo zada~ata to im e doverena na prvite u~enici treba da u~estvuvaat vernicite od site vremiwa Sekomu to e go prifati evangelieto mu e dadena sveta vistina da mu ja objashyvuva na svetot Verniot i na Boga predan narod sekoga pret shysta vuval aktiven misioner koj svoite sredstva $ gi posvetushyval na ~esta na negovoto ime i mudro gi upotrebuval svoite li~ni sposobnosti vo negovata slu`ba
Nesebi~nite napori na nekoganite hristijani treba za nas da bidat o~igledna pouka i vdahnovenie Vernicite na Bo`jata crkva mora da bidat revnosni vo dobri dela slobod ni od zemno slavoqubie sledej i gi stapkite na Onoj koj pomishynal pravej i samo dobro So srce polno so qubov i so~uvstvo tie mora da im slu`at na onie na koi im e potrebna pomo i na grenicite da im dadat soznanie za qubovta na Spasishytelot Toa delo bara istrajni napori no donesuva bogata nashygrada Tie to pravat taka posvetuvaj i $ se iskre no na celta e vidat dui pridobieni za Spasitelot zato vlijanieto to go pridru`uva sproveduvaweto na Hristoviot nalog vo delo prakti~no e nepreodolivo
Ovaa dol`nost ne im e predadena samo na rakopolo`eshynite propovednici Sekoj to go primil Hrista e povikan da raboti za spasenieto na svoite bli`ni ldquoDuhot i nevestata veshylat eumlDojdirsquo I koj slua neka re~e eumlDojdirdquo (Otkrovenie 2217)
110
ЕВАНГЕЛИЕТО ВО САМАРИЈА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
76
So nalogot da se upatuva ovoj povik e opfatena celata crkva Sekoj poedinec to e go slune ovoj povik treba da go prenesuva ponatamu odglasot na porakata nosena preku plashyninite i dolinite shy ldquoDojdirdquo
Sudbonosna greka e da se pretpostavi deka deloto na spashysenieto na duite zavisi od propovednicite Lu|eto na koi Gospod im doveril pogolemi dol`nosti mora da go ohra brat skromniot posveten vernik vrz koj Stopanot na lozjeto stavil breme na odgovornost za spasenie na duite Lu|eto to se postaveni na vode~ki polo`bi vo crkvata mora da sfatat deka nalogot na Spasitelot im e doveren na site to veruvaat vo neshygovoto ime Bog e prati vo svoeto lozje mnozina koi niko ga ne bile rakopolo`eni za propo vednici
Stotici i iljadnici koi ja ~ule porakata na spasenie to s ute bezdelni~at na ulica bez rabota a vsunost bi mo`eshy le da izvruvaat nekoja korisna dol`nost Nim Hristos im pora~uva ldquoZoto stoite tuka cel den bez rabotardquo I dodava ldquoPojdete i vie vo moeto lozjerdquo (Matej 2067) Zoto pove e lu|e ne go pri fa aat ovoj povik Dali zatoa to ne se vo proshypovedni~ka slu`ba Site tie neka imaat na um deka postoi edno golemo delo koe ne se zavruva od propovedalna i vo koe se povikuva at iljadnici posveteni i predani vernici
Bog odamna ~eka duh na revnosna slu`ba da ja pronikne ce lata crkva i sekoj vernik da raboti za nego spored svoite sposob nosti Ako vernicite na Bo`jata crkva go ispolnuvaat nalogot na evangelieto ako ja izvruvaat dol`nosta to im e nameneta tamu kade to e potrebno vo svojata zemja ili vo stranstvo nabrgu cel svet e bide predupreden i Gospod Isus povtorno e dojde so golema sila i slava ldquoI ova evangelie za carstvoto e bide propovedano po cel svet za svedotvo na site narodi i toga e dojde krajotrdquo (Matej 2414)
111
77
12
OD PROGONUVA^ DO U^ENIK
Ovaa glava e zasnovana na tekstot od knigata Dela 91-18
Me|u evrejskite voda~i koi bile dlaboko voznemireni poradi uspehot to go pridru`uval propovedaweto na evanshygelieto se istaknuval Savle Taranecot Rimski gra|anin po ra|awe Savle bil po poteklo Evrein a se koluval vo Erusashylim kaj najistaknatite evrejski rabini ldquoOd Izrae loviot rod sum od plemeto na Venijamina Evrein od Evreite po zakoshynot farisej po revnost shy gonitel na crkvata a spored pravedshynosta na zakonot bev besprekorenrdquo (Filipjanite 356) Rabishynite go smetale za mlad ~ovek so golema idnina i vo nego polashygale najgolemi nade`i kako vo sposoben i revnosen pobornik za starata vera So izborot za ~len na sovetot vo Sinedrionot dool na vlijatelna polo`ba
Savle se istaknal pri sosluuvaweto i pri proglasu vashywe to za vinoven na prviot hristijanski ma~enik Stefan No o~iglednite dokazi za Bo`jeto prisustvo na strana na ma~eshynikot go navele Savle da se posomneva vo pravednosta na deshyloto za koe se zalagal protiv Isusovite sledbenici Vo duata bil dlaboko voznemiren Ne znaej i to da pravi im se obrashytil na onie vo ~ijato mudrost i rasuduvawe imal celosna doverba Dokazite na svetenicite i stareinite najposle go osvedo~ile deka Stefan bil bogohulnik a Hristos kogo go propovedal izma~uvaniot u~enik nito pove e osven obishy~en izmamnik i deka sepak imaat pravo onie to vrat sveta slu`ba
Savle do toj zaklu~ok dool duri po teki iskuenija Me |utoa na kraj negovoto vospituvawe i nasledenite predshyrasudi po~itta kon nekoganite u~iteli gordosta i slavoshyqubieto go navele buntovno da stane protiv glasot na sovesta i protiv Bo`jata milost Otkako dool do zaklu~ok deka svetenicite i poglavarite imaat pravo Savle stanal ogorshy
113
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
78
~en protivnik na naukata to ja irele Isusovite u~eni ci Toj pomagal pobo`nite i sveti ma`i i `eni da se dovlekushyvaat pred sudo vi i da se osuduvaat na zatvor a nekoi i na smrt samo zatoa to veruvale vo Isusa Na toj na~in vrz novo orgashyniziranata crkva se sputila taga i nevolja i mnozi na mora le da se spasuvaat samo so begstvo
Onie to bile proterani so progonstvoto od Erusalim ldquoodea propovedaj i ja re~tardquo (Dela 84) Me|u gradovite vo koi odele se nao|al i Damask kade to ldquonovata verardquo dobila mnogu privrzanici
Svetenicite i poglavarite neguvale nade` deka so vnimashytelno nastojuvawe i so strogi kazni e go zaduat ldquoere sotrdquo Toshyga dole do zaklu~ok deka strogite merki to gi prezele vo Eru salim protiv novoto u~ewe mora da se spro vedat i na drugi mesta Za toa specijalno delo to imale cvrsta namera da go izvrat vo Damask Savle ja ponudil svojata usluga ldquoS ute ispolnet so zakani i ubistva protiv Gospodovite u~enicirdquo toj ldquootide pri vrhovniot svetenik i izmoli od nego pisma do sinagogite vo Damask ako najde tamu nekoi sledbenici na ovoj Pat ma`i i `eni da gi dovede vrzani vo Erusalimrdquo Taka ldquoso vlast i zada~a od prvosve teniciterdquo (Dela 2612) vo polna sila i sr~enost pottiknat so pogrena revnost Savle Taranecot krenal na toj zna~aen pat ~ijto neobi~en ishod e go izmeni celiot tok na nego viot `ivot
Posledniot den od negovoto patuvawe ldquona pladnerdquo pred umornite patnici neposredno vo blizinata na Damask im se uka`ale prostrani predeli so rodni poliwa so prekrasni grashydini i so plodni ovotarnici to gi navodnuvale stude nite vodi od okolnite planini Ovaa scena pretstavuvala vistinshysko osve`uvawe od dolgiot pat niz stuenata pustina Dodeka Savle so svoite pridru`nici so voshit ja nabquduval plodshynata ramnina i prekrasniot grad vo nea ldquoodnenade`rdquo kako to ka`al podocna ldquovidov svetlina od neboto posilna od son~eviot bolskot koj n osvetli mene i onie to patuvaa so menerdquo (Dela 2613) Svetlinata bila tolku veli~estvena to ~ove~koto oko ne mo`elo da ja podnese Zaslepen i ispla en Savle padnal ni~kum na zemja
Od svetlinata koja i ponatamu go osvetluvala Pavle slushynal glas ldquoSavle Savle zoto me progonuva A jas rekov eumlKoj si ti Gospodersquo Gospod re~e eumlJas sum Isus kogo ti go progonuva teko ti e da kloca protiv ostenrdquo (Dela 261415)
114
79
Ispolneti so strav i re~isi oslepeni od silnata svet lina pridru`nicite na Savle ~ule glas no nikogo ne videle Samo Savle gi razbral izgovorenite zborovi i nemu jasno mu bilo otkrieno deka mu zboruva li~no Bo`jiot Sin Vo veli ~esshytvenoto Sutestvo to stoelo pred nego toj go videl Raspnashytiot Vo duata na v~udovideniot Evrein zasekoga se vsadil likot na Spasitelot Izgovorenite zborovi so nepre odoliva sila se vre`ale vo negovoto srce Vo mra~nite odai na negoshyviot um proniknala svetlinata otkrivaj i mu go neznaeweto i grenosta na negoviot poraneen ivot i potrebata da bide prosvetlen so Svetiot Duh
Sega Savle uvidel deka progonuvaj i gi Isusovite sledshybenici vsunost izvruva delo na satanata Sfatil deka negovite gledita za pravdata i dol`nosta vo golema mera se temelele na nepokoleblivata doverba vo svetenicite i poglavarite Veruval koga mu zboruvale deka istorijata za Hristvoto voskresenie vsunost e veto izmislena prikazna na u~enicite A sega koga pred nego stoel li~no Isus Savle bil osvedo~en deka tvrdeweto na u~enicite bilo vistinito
Vo toj mig na nebesno prosvetluvawe umot na Savle dejshystvuval isklu~itelno brzo Pred negoviot duh se otvorile proro~kite zapisi na Svetoto pismo Uvidel deka prorocite pretka`ale oti Isus e bide otfrlen od evrejskiot narod deka e go raspnat deka e voskresne i e se voznese na nebo to i so toa e dade nepobitni dokazi deka Toj navistina e vete niot Mesija Vo duhot na Savle ostro i jasno se pojavile zborovite to gi izgovoril Stefan vo migot na svoeto ma~enitvo i toj sfatil deka toj ma~enik ja videl ldquoBo`jata slavardquo koga rekol ldquoEve gi gledam otvoreni nebesata i Sinot ~ove~ki kako mu stoi oddesno na Bogardquo (Dela 75556) Sve tenicite tvrdele deka ovie zborovi se bogohulni no na Savle sega mu stanalo jasno deka tie bile vistiniti
Kakvo otkritie za progonuva~ot Savle sega napolno sishygurno znael deka veteniot Mesija bil na ovaa zemja vo liceto na Isusa Nazare anecot i deka go otfrlile i go raspnale tokmu onie koi Toj dool da gi spasi Isto taka bil osvedo~en deka Spasitelot stanal od grobot vo slava i se voznel na neshyboto Vo toj mig na bo`estvenoto otkrovenie Savle so u`as si spomnuval deka Stefan dodeka svedo~el za raspnatiot i voskresnat Spasitel e rtvuvan i so negova soglasnost i deka podocna so negova sorabotka mnogu Isusovi sledbenici nale svoja smrt vo svirepite progonstva
115
116
ОД ПРОГОНУВАЧ ДО УЧЕНИК
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
80
Spasitelot $ zboruval na sovesta na Pavle ute preku Stefana ~ieto jasno izlagawe ne mo`elo da se pobiva U~e niot Evrein zabele`al kako liceto na ma~enikot sveti so svetlinata na Hristovata slava i negovoto lice ldquokako lice na angelrdquo (Dela 615) Toj bil o~evidec na Stefanovata vozdr`anost kon svoite neprijateli i na negovoto velikoshydu no protavawe Isto taka bil svedok na cvrstinata i na vedroto spokojstvo na mnogu lu|e koi i samiot gi izlo`uval na izma~uvawa Videl duri kako nekoi od niv so radost go davaat i svojot `ivot za svojata vera
Site ovie fakti silno mu se nametnale na Savle i poneshykoga vo negoviot duh predizvikuvale re~isi nepokoleblivo osvedo~uvawe deka Isus navistina e veteniot Mesija Vo tie slu~ai Savle celi no i se borel protiv toa svedotvo i seko ga na kraj javno izjavuval deka Isus ne e Mesija i deka negovite sledbenici se samo zavedeni fanatici
A sega li~no Isus mu progovoril na Savle ldquoSavle Savle zoto me gonirdquo A na praaweto ldquoKoj si ti Gospo derdquo istiot glas prodol`il ldquoJas sum Isus kogo ti go progonuvardquo Hristos tuka se identifikuval so svojot progonet narod Progonuvaj i gi Isusovite sledbenici Savle direk tno go udril nebesnishy ot U~itel Obvinuvaj i gi i svedo~ej i protiv niv la`no toj la` no go obvinuval i li~no Spasitelot na svetot
Sega vo duata na Savle nemalo ve e nikakvo somnevawe deka Onoj koj mu zboruva e li~no Isus Nazare anecot dolgo o~e kuvaniot Mesija Utehata i Otkupitelot na Izrael ldquoTreshysej i se od strav toj praa eumlGospode to saka da pravamrsquo A Gospod mu re~e eumlStani i vlezi vo gradot pa e ti se ka`e to treba da pravirsquordquo
Koga svetlinata is~eznala i koga Savle se pridignal od zemjata zabele`al deka potpolno go zagubil vidot Sjajot na Hristovata slava bil premnogu silen za negovite smrtni o~i i koga taa is~eznala na negovite o~i se sputila temna no Toj mislel deka toa slepilo bilo Bo`ja kazna poradi svire pite progonuvawa na Hristovite sledbenici Vo taa dlaboka temshynina pipal okolu sebe a lu|eto koi odele so nego bile v~udoshyvideni i isplaeni i ldquogo fatija za raka i go dovedoa vo Damaskrdquo
Izutrinata toj znamenit den Savle se pribli`il kon Dashymask zadovolen so sebe poradi doverbata to ja imale vo nego prvosvetenicite Nemu mu bile dovereni va`ni odgo vornosshy ti Mu bilo dadeno da gi titi interesite na evrej skata vera i ako e mo`no da go spre~i ireweto na novata vera vo Damask
117
118
81
Reil misijata da ja krunisa so uspeh i so `elba go o~ekuval ona to smetal deka e se slu~i
No kolku ova vleguvawe vo gradot se razlikuvalo od negoshyvite o~ekuvawa Pogoden so slepilo bespomoen ne znaej i kakva ute kazna bi mo`ela da go stigne i ma~en so gri`a na sovesta toj go pobaral domot na u~enikot Juda kade to vo samotija imal dovolno mo`nost da razmisluva i da se moli
Tri dena Pavle bil slep ldquoi ne jadee nitu pieerdquo Tie deshynovi na duevna agonija mu izgledale kako godini Pov torno i povtorno vo duevni maki se prisetuval na svoeto u~estvo vo sudeweto i kamenuvaweto na Stefana So u`as razmislushyval kolku mnogu skrivil to dozvolil so nego da zavladee omrazata i predrasudite na svetenicite duri i koga liceto na Stefana bilo osvetleno so nebesen sjaj Ta`en i so skren duh Savle si spomnuval za toa kolkupati gi zatvo ral o~ite i uite pred najo~iglednite dokazi i neu morno baral da se progonuvaat onie to veruvaat vo Isusa Naza re anecot
Tie denovi gi pominal napolno osamen ispituvaj e se sebesi so ponizno srce
Izvesteni za celta na doa|aweto na Savle vo Damask vershynicite se plaele deka toj sega samo e se preprava za poleshysno da gi izmami Zatoa tie sega go odbegnuvale ne sakaj i da mu poka`at nikakva qubov i so~uvstvo Savle ne sakal da gi povikuva na pomo neobratenite Evrei so koi imal namera da se soedini pri progonuvaweto na vernicite zato znael deka tie ne e sakaat nitu da slunat za ova negovo do`ivuvawe Taka mu se ~inelo deka e lien od sekoe ~ove~ko so~uvstvo Edinstveno mo`el da se nadeva na pomo od milostiviot Bog i nemu mu se obratil so skreno srce
Vo tekot na tie dolgi ~asovi to gi pominal sam so Boga Savle si spomnal za mnogu tekstovi od svetite spisi koi se od nesuvale na prvoto Hristovo doa|awe Vnimatelno go ispishy tu val prorotvoto spored se avaweto izostreno so osvedoshy~uvaweto to zavladealo sega so negovata dua Raz misluvaj i za smislata na tie prorotva bil iznenaden so svoeto po rashyneno sle pilo i so slepiloto na Evreite voop to to dovelo do otfrlawe na Isusa kako veten Mesija Na negoviot prosshyvetlen duh sega mu bilo s jasno Znael deka nekoganite predshyrasudi i neveruvawe mu go zatemnile duhovnoto rasuduvawe i go spre~ile vo Isusa Nazare anecot da go prepoznae pret kashy`aniot Mesija
Koga celosno $ se predal na ubedlivata sila na Svetiot Duh Savle ja sfatil svojata zabluda i dalekuse`nite bara wa
119
ОД ПРОГОНУВАЧ ДО УЧЕНИК
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
82
na Bo`jiot zakon Toj koj bil gord farisej uveren deka pravi dobri dela sega se klawa pred Boga so poniznost i so ednoshystavnost na male~ko dete priznavaj i ja svojata nedostojshynost i potpiraj i se vo molitva na zaslugite na raspnatiot i voskresnat Spasitel Savle kopneel za celosna harmonija i zaednica so Otecot i Sinot i sakaj i od s srce da mu bide prosteno i da bide primen sesrdno se molel pred prestoshylot na milosta Tie molitvi na pokajaniot farisej ne bile napraz ni So silata na Bo`jata milost se preobrazile najshyskrienite misli i najdlabokite ~uvstva na negovoto srce a nego vite blagorodni osobini dole vo harmonija so ve~nite Bo`ji celi Hristos i negovata pravda za Savle stanale neto to vredi mnogu pove e od cel svet
Obratuvaweto na Pavle pretstavuva voshituva~ki dokaz za ~udotvornata mo na Svetiot Duh grenikot da go osvedo~i za negovata vina Do toga Savle navistina veruval deka Isus Nazare anecot ne go po~ituval Bo`jiot zakon i deka svoite u~enici gi u~el oti toj zakon e ukinat No otkako se obratil Savle uvidel deka Isus dool na svetot da go potvrdi zakonot na Otecot Bil uveren deka Isus e za~etnik na celokupniot evrejski obreden sistem Videl deka vo Hristovoto raspnushyvawe simbolite nale svoe ispolnuvawe i deka Isus gi ispolshynil prorotvata na Stariot zavet za Otkupitel na Izrael
Vo zapisot za obratuvaweto na Savle dadeni ni se va`ni na~ela to sekoga morame da gi imame na um Savle bil doveshyden neposredno vo Hristovo prisustvo Toj bil onoj na kogo Hristos mu odredil mone zna~ajna misija i koj e bide negov ldquoodbran sadrdquo No Gospod ne mu ja iznel naedna zada~ata to mu bila odredena Toj go zaprel na negoviot pat i go osvedo~il deka e grenik no koga Savle praal ldquo[to saka da pravamrdquo Spasitelot toj Evrein go povrzal so svojata crkva za tuka da doznae to saka Bog od nego
^udesnata svetlina to ja osvetlila temninata na Savle bila Gospodovo delo no postoelo isto taka delo koe za nego morale da go izvrat u~enicite Hristos go zavril svoshyjot del shy mu dal otkrovenie i go osvedo~il a sega pokajnikot mo`el da primi pouki od onie pred koi Bog stavil zada~a da ja irat negovata vistina
Dodeka Savle vo samotija vo domot na Juda prodol`il da se moli Gospod vo videnie mu se javil na eden u~enik vo Dashymask ldquopo ime Ananijardquo ka`uvaj i mu deka Savle Tara necot se moli na Boga i deka mu e potrebna pomo ldquoStani i odi vo ulicata koja se vika Pravardquo mu naredil nebesniot vesnik ldquoi
120
121
83
pobaraj go vo ku ata na Juda ~ovekot od Tars nare~en Savle zato ete toj se moli I vide vo videnie ~ovek po ime Ananija kako vleguva kaj nego i gi polaga racete na nego za da progledardquo
Ananija odvaj mo`el da im poveruva na zborovite na angelot zato nadaleku se rairile glasovi za ogor~enoto gonewe na svetite to go vrel Savle vo Erusalim Toj duri se osme lil da stavi prigovor ldquoGospode ~uv od mnozina za toj ~ovek kolku zlo im napravi na tvoite sveti vo Erusalim A tuka ima vlast od prvosvetenicite da gi vrze site koi go povikuvaat tvoeto imerdquo No zapovedta bila neodlo`na ldquoOdi zato toj ~ovek e moj izbran sad za da go izne se moeto ime pred neznabocite pred carevite i pred sinovite Izraelovirdquo
Pokoruvaj i mu se na nalogot na angelot Ananija go poshybaral ~ovekot koj do neodamna diel so zakana protiv site to veruvale vo Isusovoto ime i polo`uvaj i race vrz glava ta na izma~eniot pokajnik rekol ldquoBrate Savle Gospod Isus koj ti se javi na patot po koj doa|ae me prati za da progle da i da se napolni so Svetiot Duhrdquo ldquoI vedna od negovite o~i padna neto kako lupa i toj progleda stana i bee krstenrdquo
Taka Isus go potvrdil avtoritetot na svojata organizishyrana crkva i Savleta go povrzal so svoite pretstavnici na zemjata Sega Hristos imal crkva kako svoj pretstavnik i pred nea postavil zada~a grenikot to se pokajal da go vodi po patot na `ivotot
Mnozina smetaat deka za svetlinata to ja primile i za is kustvata to gi steknale se odgovorni samo pred Hrista nezavisno od negovite priznati sledbenici na zemjata Isus e prijatel na grenicite i negovoto srce e trognato so nivnite stradawa Toj ja ima seta vlast na neboto i na zemjata No Hrisshytos gi uva`uva orudijata to gi namenil za prosvet luvawe i za spasuvawe na lu|eto Toj gi upatuva grenicite vo crkvata to ja napravil kanal ili propovednik na svet linata za svetot
Koga na Savle srede negovata teka zaslepenost so zablushydata i so predrasudite mu se otkril Hristos kogo to toj do toga go progonuval pokajnikot bil povrzan direktno so crkshyvata koja e dol`na da bide svetlina na svetot Vo ovoj slu~aj Ana nija go pretstavuval Hrista a isto taka i negovite slugi na zemjata koi se postaveni da rabotat namesto nego Namesto Hrista Ananija gi doprel o~ite na Savle za da progle daat Namesto Hrista Ananija gi stavil svoite race na nego i dodeka se molel vo Hristovo ime Savle primil dar shy Svetiot Duh Seto toa e storeno vo Hristovo ime i so Hristov avtoritet Hristos e izvor a crkvata slu`i samo kako kanal sprovodnik
122
ОД ПРОГОНУВАЧ ДО УЧЕНИК
84
13
DENOVI NA PODGOTOVKA
Ovaa glava e zasnovana na tekstot od knigata Dela 919-30
Otkako se krstil Pavle go prekinal postot i ostanal ldquoneshykolku dena so u~enicite to bea vo Damask I vedna po~na da go navestuva Hrista po sinagogite velej i deka Toj e Bo`ji Sinrdquo Smelo i bestrano tvrdel deka Isus Nazare anecot e dolgo o~ekuvaniot Mesija koj ldquoumre za naite grevovi spored Pismoto bee pogreban i voskresna na tretiot denrdquo a potoa im se javil na dvanaesettemina i na drugite ldquoA najshyposlerdquo dodava Pavle ldquomi se javi i mene kako na nedonos~erdquo (1 Korin anite 15348) Negovite dokazi od prorotvata bile tolku ubedlivi a negovite napori tolku o~igledno poshymognuvani od Bo`jata sila to Evreite bile zbuneti i ne mo`ele da mu odgovorat
Vesta za obratuvaweto na Pavle predizvikala golemo izneshynaduvawe me|u Evreite Onoj koj pool vo Damask ldquoso vlast i zada~a od prvosveteniciterdquo (Dela 2612) da gi zatvo ra i da gi progonuva vernicite sega go propoveda evangelieto za rasshypnatiot i voskresnatiot Spasitel hrabrej i gi u~eni cite i postojano priveduvaj i novi obratenici kon verata na koja nekoga tolku ogor~eno $ se protivel
Pavle porano bil poznat kako ognen pobornik za evrejshyskata vera i neumoren progonuva~ na Isusovite sled benici Hrabar nezavisen i istraen toj bil ~ovek na kogo talentite i obrazovanieto mu ovozmo`uvale da izvruva re~isi sekoja dol`nost Mo`el da rasprava slu`ej i se so neobi~no jasni misli so svojot razoren sarkazam svojot protivnik go ostaval vo nepovolna svetlina Sega Evreite videle kako toj mlad ~ovek so golema idnina se soedi nuva so onie koi nekoga gi progonuval i kako bestrano propo veda vo Isusovo ime
Koga eden general e zagine vo nekoja bitka shy toa e zaguba za negovata vojska no negovata smrt ne ja zgolemuva silata na
124
85
negovite neprijateli Me|utoa koga eden istaknat ~ovek e premine na protivni~kata strana toga poranenata strana pretrpuva zaguba no onie na koi im pristapil se vo golemo predimstvo Gospod lesno mo`el da go ubie Savle Taranecot na negoviot pat kon Damask i progonuva~kata sila so toa mnogu bi zagubila No Bog vo svoeto providenie ne samo to mu go potedil ivotot na Savle tuku i go preobratil prefrlaj i na toj na~in eden od izvonrednite pobornici od neprijatel skata strana shy na Hristova strana Re~it govornik i strog kriti~ar Pavle so svojata nepoko leblivost i neskrotliva hrabrost gi imal tokmu onie osobi ni to $ bile neophodni na crkvata
Koga Pavle po~nal da go propoveda Hrista vo Damask site to go sluale bile iznenadeni i velele ldquoNe e li ovoj onoj koj vo Erusalim gi istrebuvae onie koi go izgovaraa ova ime i zar ne dojde vamu za da gi povede vrzani pred prvo sveshyteniciterdquo Pavle tvrdel deka promenata na verata kaj nego ne e posledica na nekoja nabrzina donesena odluka ili fanashytizam tuku e predizvikana so nepobitni dokazi Izlo uvaj i go evangelieto Pavle se trudel da gi objasni proro tvata koi o~igledno se povrzani so prvoto Hristovo doa|awe Toj uvershylivo doka`uval deka tie prorotva bukvalno se ispolnile vo Isusa Nazare anecot Temel na negovata vera pretstavushyvala najsigurnata proro~ka Re~
Dodeka svoite iznenadeni sluateli gi povikuval ldquoda se pokaat i da se obratat kon Boga vrej i dela dostojni za poshykajanierdquo (Dela 2620) Pavle ldquobee s posilen i gi zbunuvae Evreite koi iveeja vo Damask doka`uvaj i deka ovoj e Hrisshytosrdquo No srcata na mnozina se stvrdnale i ne ja prifatile neshygovata poraka i nivnoto ~udewe vo vrska so negovoto preoshybratuvawe nabrgu se pretvorilo vo ogor~ena omra za sli~na na onaa to ja neguvale i sprema Isusa
Otporot se razgorel tolku `estoko to na Pavle ne mu bilo dozvoleno da ja prodol`i rabotata vo Damask Eden nebeshysen vesnik mu naredil da go naputi toa mesto za izvesno vreme i toj zaminal ldquovo Arabijardquo (Galatite 117) kade to naol sishygurno pribe`ite
Tuka vo samotijata na pustinata Pavle imal dosta vreme za spokojno razmisluvawe i prou~uvawe Mirno razmisluval za svoeto minato i temelno se preobratil Go baral Boga so seto srce i nemal mir dodeka ne se osvedo~il oti negovoto poshykajanie navistina e primeno i deka grevot mu e prosten Sashykal da se osvedo~i deka Isus e bide so nego vo negovata idna
125
ДЕНОВИ НА ПОДГОТОВКА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
86
slu`ba Ja is~istil svojata dua od predrasudite i tradicishyite koi do toga bile presudni za negoviot ivot i gi primil upatstvata upateni direktno od Izvorot na vistinata Li~no Isus odr`uval duhovna vrska so nego i go zacvrstil vo verata nadaruvaj i go bogato so mudrost i blagost
Koga ~ove~kiot um e vospostavi duhovna vrska so Bo`jiot Duh shy ograni~enoto so neograni~enoto shy ne mo`e da se proceni vo kolkava mera ova dejstvuva vrz celokupnoto sutestvo shy vrz duhot duata i teloto na ~ovekot Vo taa povrzanost se nao|a najvozvienoto obrazovanie Toa e bo`estvena metoda za razshyvivawe na ~ove~kite sposobnosti ldquoSlo`i se so negordquo (Knigata za Jov 2421) shy toa e negova poraka upatena do ~ove~kiot rod
Sve~enata dol`nost to mu e doverena na Pavle pri negoshyviot razgovor so Ananija s pove e mu ja pritiskala duata Oyvivaj i se na zborovite ldquoBrate Savle progledajrdquo Pavle prvpat poglednal vo liceto na toj pobo`en ~ovek Ananija inspiriran so Svetiot Duh rekol ldquoBog na naite tatkovci odnapred te opredeli da ja poznae negovata volja da go vidi Pravednikot i da go ~ue glasot od negovata usta zato e mu bide svedok pred site lu|e za ona to si videl i ~ul A to se dvoumi sega Stani i krsti se i izmij se od svoite grevovi povikuvaj i go Gospodovoto imerdquo (Dela 2214shy16)
Tie zborovi direktno bile soobrazeni so zborovite na Isusa koj mu rekol na Savle koga go zaprel na patot kon Damask ldquoTi se javiv za da te nazna~am za sluga i za svedok kako za ova to go vide taka i za ona vo koe e ti se objavam izba vuvaj i te od lu|eto i od narodite kaj koi te pra am za da im gi otvori o~ite da se odvratat od temninata kon svet linata od satanshyska ta vlast kon Boga za da primat pro tavawe na grevovite i nasledstvo me|u osvetenite preku vera vo menerdquo (Dela 2616shy18)
Razmisluvaj i dlaboko za toa Pavle s pojasno ja sfa al smislata na povikot ldquoPreku Bo`jata volja povikan apostol na Isusa Hristardquo Nemu povikot ne mu bil upaten ldquonitu od lu|e nitu so posredstvo na ~ovek tuku preku Isusa Hrista i Bog Otecotrdquo (1 Korin anite 11 Galatite 11) Goleminata na deloto to bilo postaveno pred nego go navela sovesno da gi prou~uva svetite spisi za da mo`e da go propoveda evangeshylieto ldquone so govorni~ka mudrost shy za Hristoviot krst da ne go zagubi svoeto zna~ewerdquo ldquotuku vo projava na Duhot i silatardquo za verata na site onie to e ja ~ujat da ne ldquopo~iva vrz ~ove~ka mudrost tuku vrz Bo`ja silardquo (1 Korin anite 117 245)
Prou~uvaj i gi svetite spisi Pavle uvidel deka vo tekot na vekovite nemalo ldquomnogu mudri po telo nemae mnogu silni
126
127
87
nitu mnogu od blagoroden rod no Bog go izbra ona to e beshyzumno vo svetot za da gi posrami mudrite ona to e nemo no vo svetot Bog go izbra za da gi posrami silnite i ona to e nito`no to e prezreno vo svetot i ona to se smeta za nito Bog go izbra za da go poniti ona to e neto za da ne mo`e nitu eden da se fali pred Bogardquo (1 Korin anite 126shy29) I nabquduvaj i ja taka mudrosta na ovoj svet vo svetlinata na krstot Pavle reil da ne misli oti znae neto drugo ldquoosven Isusa Hrista i toa raspnatiotrdquo (1 Korin anite 22)
Vo tekot na celata svoja podocne`na slu`ba Pavle niko ga ne go zagubil od vid Izvorot na svojata mudrost i sila Eve to ka`uva toj po mnogu godini ldquoZa mene Hristos e ivotrdquo i pak ka`uva ldquoSmetam deka s e zaguba vo odnos na prevos hodnoto poznavawe na mojot Gospod Isus Hristos zaradi kogo zagubiv s samo da go pridobijam Hrista i da se najdam vo nego bez svojata pravednost koja doa|a od zako not tuku po pravednosta koja doa|a preku verata vo Hrista pravednosta koja e od Boga vrz osnova na vera za da go pozna vam nego i silata na negovo to voskrsenie i u~estvoto vo negovite stradawardquo (Filipjanite 121 38shy10)
Od Arabija ka`uva Pavle ldquopak se vrativ vo Damaskrdquo i ldquosloshybodno go propovedav Isusovoto imerdquo (Galatite 117) Bidej i ne mo`ele da $ preodoleat na mudrosta na negovite dokazi ldquoEvreshyite skovaa zagovor za da go ubijatrdquo Gradskite porti vnimatelno gi ~uvale i dewe i no e za da mu se onevoz mo`i begstvo Toa u~eshynicite gi navelo sesrdno da go pobaraat Boga Najposle ldquogo zeshydoa i vo konica go prefrlija no e preku yidotrdquo (Dela 92325)
Po svoeto begstvo od Damask Pavle zaminal vo Erusa lim Od negovoto preobratuvawe pominale okolu tri godini Glavna cel na negovoto doa|awe bila kako samiot to ka`al podocna da go ldquovidi Petarrdquo (Galatite 118) Doa|aj i vo gradot vo koj nekoga bil poznat kako Savle progonuva~ ldquose obiduvae da im se pridru`i na u~enicite no site se plaea od nego zato ne veruvaa deka e u~enikrdquo Im bilo teko da poveruvaat oti eden tolku zakoraven farisej ~ovek koj tolku se trudel da ja uniti crkvata mo`e da stane iskren Hristov sledbenik ldquoToga Varnava go zede i go odvede kaj apostolite im raska`a deka na patot go videl Gospoda deka mu zboruval i deka vo Dashymask propovedal smelo vo Isusovo imerdquo
Koga slunale za toa u~enicite go primile vo svoite reshydovi Nabrgu imale izobilni dokazi za iskrenosta na nego vite hristijanski pobudi Kako apostol na neznabocite sega se nao|al vo gradot vo koj iveele mnogu negovi neko gani istoshy
128
129
ДЕНОВИ НА ПОДГОТОВКА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
88
mislenici Toj sakal na tie evrejski voda~i da im gi objasni prorotvata za Mesija to se ispolnile so doa|aweto na Spasitelot Pavle bil uveren deka tie u~iteli vo Izrael so koi nekoga mnogu dobro se slo`uval se isto tolku iskreni i ~esni kolku i toj No pogreno go procenil duhot na svoite evrejski bra a i gorko se razo~aral vo nade`ta deka brgu e gi preobrati Iako Pavle ldquozboruvae smelo vo imeto na Gosshypoda i se prepirae so Grciterdquo onie to se nao|ale na ~elo na evrejskata crkva ne poveruvale tuku ldquonastojuvaa da go ubishyjatrdquo Negovoto srce se ispolnilo so taga Rado bi go dal svojot `ivot koga so toa bi mo`el nekogo da go upati na vistinata Se sramuval pri pomislata na svoeto aktivno u~estvuvawe vo ma~eni~kata smrt na Stefana So `elba da ja izbrie damshykata to e frlena so la`noto obvinuvawe Pavle sega nastojushyval da ja doka`e vistinata za koja Stefan go dal svojot ivot
Zagri`en poradi onie koi ne sakale da veruvaat Pavle kako samiot to ka`uva podocna se molel vo hramot i pred nego se pojavil nebesen vesnik koj mu rekol ldquoPobrzaj i izlezi brgu od Erusalim zato nema da go primat tvoeto svedotvo za menerdquo (Dela 2218)
Pavle imal elba da ostane vo Erusalim kade to mo`el da se soo~i so protivnicite Mu se ~inelo deka begstvoto bi zna~elo malodunost vo sporedba so o~ekuvaweto nekoi upor ni Evrei da gi osvedo~i vo vistinitosta na evangelskata poraka duri i ako toa bi go platil so ivo tot Zatoa odgovoshyril ldquoGospode tie znaat deka jas gi zatvorav i gi tepav po sinashygogite onie koi veruvaa vo tebe i koga se prolevae krvta na tvojot svedok Stefan i jas stoev tamu odobruvav i gi ~uvav oblekite na onie to go ubivaardquo No ne bila Bo`ja namera neshygoviot sluga bez potreba da go izlo`uva svojot ivot na opasshynost i nebesniot vesnik mu odgovoril ldquoOdi zato e te prashytam daleku me|u neznabociterdquo (Dela 2219shy21)
Doznavaj i za taa vizija bra ata go zabrzale Pavlovoto tajno begstvo od Erusalim od strav da ne bide ubien i ldquogo odveshydoa vo Cezareja a ottamu go ispratija vo Tarsrdquo Zami nuvaweto na Pavle za izvesno vreme go stivnalo `estokoto protivewe na Evreite i crkvata imala eden miren period koga zna~itelno se zgolemil brojot na vernicite
130
89
14
^OVEKOT KOJ JA BARAL VISTINATA
Ovaa glava e zasovana na tekstot od knigata Dela 932 do 1118
Vo tekot na svojata slu`ba apostol Petar gi posetil vershynicite vo Lida Tamu go iscelil Eneja koj bil paraliziran i osum godini vrzan za postela ldquoeumlEnej Isus Hristos te isceshyluvarsquo rekol apostolot eumlstani i opai sersquo I toj vedna stana I go vidoa site `iteli vo Lida i vo [aron i mu se obratija na Gospodardquo
Vo Jopa mesto nedaleku od Lida `iveela `ena po ime Tashyvita koja poradi svoite dobri dela bila mone omilena Taa bila dostojna u~eni~ka na Isusa a ivotot $ bil ispol net so dobro~instva Znaela komu mu bila potrebna udobna obleka a komu qubov i so~uvstvo i rado im slu`ela na siro ma site i nesre nite Nejzinite veti prsti bile mnogu poaktivni od nejziniot jazik
ldquoVo tie denovi se razbole i umrerdquo Vernicite na crkvata vo Jopa ja sfatile svojata golema zaguba i koga slunale deka Petar se nao|a vo Lida tie pratile vesnici molej i go da ne po`ali trud da dojde i do niv ldquoA Petar stana i trgna so niv Koga dojde go odvedoa vo gornata soba i mu pristapija site vdovici lelekaj i i poka`uvaj i mu gi tunikite i oblekite to gi pravee Srna dodeka bee so nivrdquo Imaj i go predvid po`rtvuvaniot ivot na Tavita ne e ~udo to tie ja alele i to nivnite topli solzi pa|ale na nejzinoto bez`ivotno telo
Srceto na apostolot bilo trognato od somilost koga ja vishydel nivnata `alost Toga baraj i rasplakanite prija telki da izlezat od sobata Petar kleknal na kolena i sesrdno mu se pomolil na Boga na pokojni~kata da $ gi vrati zdravjeto i `ivotot Svrtuvaj i se kon mrtvoto telo toj rekol ldquoTavita stanirdquo Tavita bila od golema polza za crkvata i Bog videl deka e dobro da ja vrati od dr`avata na neprijatelot za nejzishynite sposobnosti i nejzinata trudoqubivost i ponatamu da im
132
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
90
bidat na blagoslov na drugite i so taa manifestacija na neshygovata sila da se zasili Hristovata crkva
Dodeka Petar ute bil vo Jopa dobil bo`estven povik poshyrakata na evangelieto da mu ja odnese i na Kornelij koj iveel vo Cezareja
Kornelij bil rimski kapetan Bil bogat i od blagorodnishy~ko poteklo i zazemal doverliva i po~esna polo`ba Neznashybo`ec po ra|awe po vospituvawe i obrazovanie blagodarenie na svojot kontakt so Evreite toj se zdobil so soznanie za Boga i mu se molel so seto srce poka`uvaj i ja so so`aluvawe kon siromasite iskrenosta na svojata vera Bil nadaleku pro~uen po svojata dare`livost i so svojot praveden `ivot steknal dobar glas i me|u Evreite i me|u neznabocite Negovoto vlishyjanie pretstavuvalo golem blagoslov za site so koi doa|al vo dopir Vo vdahnovenite zapisi za nego se ka`uva deka ldquoso siot svoj dom bee posveten i bogobojazliv mu davae mnogu mishylostina na narodot i postojano mu se molee na Bogardquo
Veruvaj i vo Boga kako Tvorec na neboto i zemjata Korshynelij go po~ituval go priznaval negoviot avtoritet i baral negov sovet vo site `ivotni okolnosti Mu bil veren na Jeshyhova vo domaniot ivot i na svojata slu`bena dol`nost Mu podignal oltar na Gospoda vo svojot dom zato ne se osmelushyval bez Bo`ja pomo da pristapuva kon ostvaruvawe na svoite planovi i kon vrewe na doverenite odgovornosti
Iako veruval vo prorotvata i go o~ekuval doa|aweto na Mesija Kornelij sepak ne znael za evangelieto onaka kako to se otkrivalo toa vo Hristoviot ivot i smrt Toj ne bil pripadnik na evrejskata crkva i rabinite nego go gledale kako neznabo`ec i ne~ist ~ovek No istiot onoj svet Stra`ar koj za Avrama rekol ldquogo znam toj ~ovekrdquo go znael i Kornelija i mu pratil vesnik neposredno od neboto
Angelot mu se prika`al na Kornelija dodeka bil na moshylitva Sluaj i kako nekoj go oslovuva po ime kapetanot se uplail no sfa aj i deka vesnikot doa|a od Boga shy sepak praal ldquo[to e Gospoderdquo ldquoTvoite molitvi i tvoite milosshytinirdquo rekol angelot ldquose vozdignaa do Bogardquo ldquoA sega prati lu|e vo Jopa i povikaj go Simona nare~en Petar Toj prestoshyjuva kaj nekoj ko`ar Simon ~ija ku a e kraj moretordquo
Izri~nosta na ovie upatstva vo koi e nazna~eno duri i zanimaweto na ~ovekot kaj kogo se nao|al Petar poka`uva deka Neboto ja znae istorijata i postapkite na lu|eto vo site `ivotni okolnosti Na Boga to~no mu e poznato iskus tvoto i
133
134
91
rabotata na skromnite rabotnici isto taka kako i na carot na prestolot
ldquoPrati lu|e vo Jopa i povikaj go Simonardquo Taka Bog poka`al kolku mnogu go ceni propovedaweto na evangelieto i svojata organizirana crkva Na angelot ne mu bil daden nalog da ka`e s to treba kapetanot da znae za Hrista i za negovata smrt na krstot Spored Bo`jiot plan istorijata na raspnatiot i vosshykresnat Spasitel na Kornelij trebalo da mu ja iznese ~ovek podlo`en na isti slabosti i iskuenija kako nego
Za svoi pretstavnici me|u lu|eto Bog ne gi bira angelite koi nikoga ne padnale tuku ~ove~ki sutestva so isti ~uvstva i sklonosti kako i onie koi treba da gi spasuvaat Hristos se voznel vo ~ove~ka priroda za da mo`e da dopre do lu|eto Na svetot mu bil potreben Spasitel so bo`estvenoshy~ove~ka priroda za da mu donese spasenie A sega na lu|eto im e doverena sveta zada~a ldquoHristovoto bogatstvo koe ne mo`e celosno da se sfatirdquo (Efescite 38) da mu go objavat na svoite bli`ni
Vo svojata mudrost Gospod lu|eto to ja baraat vistinata gi povrzuva so nivnite najbliski koi ja poznavaat vistinata Bo`ji plan e onie to primile svetlina istata da im ja preneshysuvaat na svoite bli`ni koi ute se nao|aat vo temnina Lu|eshy to crpej i ja svojata delotvornost od golemiot Izvor na mushydrosta stanuvaat orudie i delotvorna sila so ~ija pomo evanshygelieto vri vlijanie to gi preobrazuva duata i srceto
Kornelij so radost go poslual upatstvoto to go dobil vo vizijata Koga angelot si zaminal kapetanot ldquovikna dvajca svoi slugi i eden pobo`en vojnik od onie koi bea postojano pokraj nego i otkako im ka`a s gi prati vo Jopardquo
Vo toa vreme Petar se nao|al na gorniot kat na ku ata i se molel na Boga vo svojata soba i kako to ~itame pona tamu bibliski zapis za toa toj ldquoogladne i posaka da jade i dodeka mu prigotvuvaa jadewe toj padna vo zanesrdquo Gladot to go po~uvstvuval Petar ne bil predizvikan samo od potrebata za fizi~ka hrana Koga od gornata soba ja pogled nal Jopa i okoshylinata sli~no na glad go opfatila nepreo doliva `elba za spasenie na svoite sonarodnici Po~uv stvuval dlabok kopne` da im uka`e na prorotvata na sveti te spisi to se odnesushyvaat na Hristovoto stradawe i na negovata smrt
Petar vo vizija ldquovide otvoreno nebo i neto kako golemo platno vrzano za ~etirite kraita kako se sputa na zemshyjata Vo nego bea site ~etirino`ni `ivotni divi yverovi
135
ЧОВЕКОТ КОЈ ЈА БАРАЛ ВИСТИНАТА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
92
zemni laza~i i nebesni ptici I eden glas mu re~e eumlStani Peshytre koli i jadirsquo A Petar re~e eumlNikako Gospode zato ute niko ga ne sum jal neto pogano i ne~istorsquo A glasot povtorno mu se javi eumlOna to Bog go is~istil ti ne narekuvaj go poshyganorsquo Toa se slu~i tripati i platnoto pak se krena na nebordquo
Ovaa vizija za Petar pretstavuvala i ukor i upatstvo Taa mu ja otkrila Bo`jata namera shy so Hristovata smrt i neznabocite mo`at da stanat sonaslednici so Evreite vo blagoslovite na spasenieto Do toga nitu eden u~enik ne im go propovedal evangelieto na neznabocite Vo nivnoto sfa awe s ute postoel yid na me|usebna podelba koj zasekoga e urnat so Hristovata smrt i nivnata rabota glav no bila ograni~ena na Evreite zato smetale deka neznabo cite se isklu~eni od blagoslovite ponudeni so evangelieto So ova Gospod sakal da go pou~i Petar deka bo`estveniot plan na spasenieto go opfa a cel svet
Mnogu neznaboci so interes ja sluale propovedta na Pe tar i na drugite apostoli i mnozina od takanare~enite gr~ki Evrei stanale vernici vo Hrista no preobratuvaweto na Kornelij trebalo da bide prvo od zna~ajnite preobratushyvawa me|u neznabocite
Nastapilo vreme Hristovata crkva da vleze vo potpolno noshyva faza od rabotata i da se otvori vratata koja mnogu preobra shyteni Evrei ja zatvorile pred neznabocite A neznaboshycite koi go prifatile evangelieto i bez da bidat obre`ani zadol`itelno trebalo da bidat smetani kako potpolno ramnoshypravni so u~enicite od evrejsko poteklo
Kolku gri`livo rabotel Gospod za da se sovladaat predrashysudite kon neznabocite koi blagodarenie na evrej skoto vospitanie bile tolku cvrsto vkoreneti i vo duata na Peshytar So vizijata za platnoto i so ona to se nao|alo vo nego Gospod nastojuval duata na apostolot da ja oslobodi od sishyte predrasudi i da go pou~i na zna~ajnata vistina deka Neshyboto ne pravi nikakva razlika me|u lu|eto deka Evreite i nez nabocite ednakvo se dragoceni pred Boga i deka preku Hrista i neznabocite mo`at da stanat u~esnici vo blagoshyslovite i predimstvata na evangelieto
Dodeka Petar razmisluval za zna~eweto na vizijata lu|eto to gi pratil Kornelij pristignale vo Jopa i se zaprele tokmu pred vratata na negovata ku a Toga Duhot mu rekol ldquoEve te baraat trojca ma`i stani slezi dolu i odi so niv bez nikakvo somnenie zato jas gi prativrdquo
136
137
93
Ovaa zapoved za Petar bila mnogu teka no iako se koleshybal na sekoj ~ekor sepak ja prifatil dol`nosta to mu bila doverena ldquoToga Petar sleze kaj lu|eto i re~e eumlEve jas sum onoj to go barate Zoto dojdovtersquordquo Tie mu ja iznele neobi~shynata zada~a to im bila doverena velej i ldquoStotnikot Korshynelij shy ~ovek praveden i bogobojazliv posvedo~en od celiot evrejski narod primi zapoved od svet angel da te povika vo svojot dom i da ~ue zborovi od teberdquo
Prifa aj i go nalogot to pred malku go primil od Boga apostolot vetil deka e pojde so niv Slednoto utro se upashytil vo Cezareja vo pridru`ba na estmina svoi bra a Tie trebalo da bidat svedoci za s to e ka`e ili e stori Peshytar pri posetata na neznabocite zato znael deka e bide povikan da dade smetka poradi tolku o~iglednite povredi na evrejskoto u~ewe
Koga Petar stapnal vo ku ata na neznabo`ecot Kornelij go pre~ekal ne samo kako obi~en posetitel tuku kako onoj to go pra a Neboto to go pra a li~no Bog Obi~aj na istok bil privrzanicite da se poklonat pred knezot ili pred nekoj drug velikodostojnik a decata se poklonuvale pred svoite roditeli Me|utoa Kornelij proniknat so po~it kon onoj kogo sam Bog go pratil da go pou~i padnal pred nozete na apostolot i mu se poklonil Petar bil v~udoviden Go podig nal kapetanot i mu rekol ldquoStani I jas sum samo ~ovekrdquo
Koga vesnicite na Kornelij si zaminale za da ja izvrat zada~ata kapetanot ldquogi o~ekuvae i gi bee povikal svoite rodnini i bliski prijatelirdquo i tie da go slunat propove daweto na evangelieto Koga Petar pristignal zatekol golema grupa sobrani koi elno ~ekale da gi slunat nego vite zborovi Peshytar na sobranite prvo im zboruval za evrej skoto religiozno i optestveno ureduvawe naglasuvaj i go faktot deka Evreite go smetaat za protivzakonito da se dru`at so neznabocite i deka toa pretstavuva povreda na nivnite ceremonijalni proshypisi ldquoVie znaeterdquo rekol toj ldquodeka na Evrein ne mu e dozvoshyleno da se dru`i so ~ovek tu|inec i da doa|a kaj nego No mene Bog mi ka`a nikogo da ne go nareku vam pogan ili ne~ist Zashytoa dojdov bez protivewerdquo
Toga Kornelij mu go raska`al svoeto iskustvo i s to mu rekol angelot dodavaj i na kraj ldquoI vedna prativ da te povikaat a ti arno stori to dojde Sega tuka site sme pred Boga za da ~ueme to s Gospod ti zapovedalrdquo
138
ЧОВЕКОТ КОЈ ЈА БАРАЛ ВИСТИНАТА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
94
Pri toa Petar rekol ldquoNavistina gledam deka Bog ne e nashyklonet kon nikogo tuku kaj sekoj narod nemu mu e mil onoj koj ima strahopo~it sprema negordquo
Toga na taa grupa vnimatelni sluateli apostolot $ ja propovedal vistinata za Hrista shy za negoviot ivot za negovi te ~udotvorni dela za predavstvoto to mu bilo storeno za rasshypetieto voskresenieto i voznesenieto za nego voto delo na neboto vo uloga na pretstavnik i zastapnik na ~ovekot Koga na prisutnite im uka`al na Isusa kako edinstvena nade` za grenicite Petar i samiot pocelosno ja sfatil smislata na vizijata to mu bila dadena i negovoto srce gorelo so silata na vistinata to ja iznesuval
Odnenade` izlagaweto bilo prekinato so izlevawe na Sveshytiot Duh ldquoDodeka Petar s ute gi zboruvae ovie zborovi Svetiot Duh sleze na site koi go sluaa govorot i se za~udija obre`anite vernici koi dojdoa so Petar to i na neznaboshyci te se izlea darot shy Svetiot Duh zato gi ~uja kako zborushyvaat vo jazici i go veli~aat Bogardquo
ldquoToga Petar re~e eumlMo`e li nekoj da im zabrani da se krstat so voda ovie to go primija Svetiot Duh kako i niersquo I im zapoveda da se krstat vo imeto na Isusa Hristardquo
Taka evangelieto im e odneseno i na onie koi bile stranci i dojdenci i gi pretvorilo vo sogra|ani na svetite i vo ~lenovi na Bo`jeto semejstvo Obratuvaweto na Korne lija i na ne goshyvo to semejstvo pretstavuvalo prvina od etvata to treba da bide sobrana Preku ~lenovite na toa doma in stvo izvreno e dalekuse`no delo na milosta vo toj nezna bo`e~ki grad
I deneska Gospod bara dui i me|u golemite na zemjata isto kako i me|u male~kite Ima mnogu lu|e sli~ni na Korneshylija koi Gospod saka da gi povrze so svoeto delo na zemjata Niv nite simpatii se na strana na Bo`jiot narod no cvrsto gi dra`at vrskite to gi povrzuvaat so ovoj svet Nim im e potrebna moralna hrabrost za da zastanat na Hristova strana Neophodno e da se vlo`at posebni napori zaradi tie dui koi se vo golema opasnost poradi dol`nosta to ja vrat vo dru tvoto vo koe se dvi`at
Bog povikuva sesrdni i ponizni rabotnici koi e im go odnesat evangelieto i na pripadnicite na viite optes tveni sloevi Nie mo`eme da o~ekuvame vistinski ~uda na vistinshysko preobratuvawe kakvi to ute ne sme do`iveale I najshygolemite lu|e na ovoj svet ne se nadvor od dosegot na ~udes nata Bo`ja sila Ako Bo`jite slugi koi sorabotuvaat so Boga gi
139
140
95
iskoristat mo`nostite to im se davaat izvru vaj i ja svoshyjata dol`nost hrabro i verno Bog e gi preobrati onie to se nao|aat na odgovorni polo`bi shy obrazovanite i vlijatelnite lu|e Blagodarenie na silata na Svetiot Duh mnozina e gi prifatat bo`estvenite na~ela Prifa aj i ja vistinata tie vo Bo`jite race e stanat pogodno orudie za pre nesuvawe i za natamono irewe na svetlinata Tie e ~uvstvuvaat posebna obvrska kon duite na ovoj ~esto zane maren optestven sloj Vremeto i parite e bidat posveteni na Gospodovoto delo a crkvata e stane podelo tvorna i posilna
Bidej i Kornelij iveel spored upatstvata to gi dobil Bog taka gi naso~il nastanite za da mu dadat ute pogolemi vistini Vesnik od nebesnite dvorovi mu bil praten i na toj rimski kapetan i na apostol Petar s so cel Kornelij da dojde vo dopir so ~ovekot koj mo`el da go dovede do pogo lema svetlina
Vo svetot ima golem broj lu|e koi se mnogu poblizu do Bo`jeto carstvo otkolku to pretpostavuvame nie Vo ovoj mra~en green svet Gospod ima mnogu dragoceni dui na koi e im prati svoi vesnici Na site strani s ute ima lu|e koi e zastanat na Hristova strana Mnozina e znaat da ja cenat bo`estvenata mudrost pove e od kakva bilo zemna korist i e stanat verni nositeli na fakelot na bo`estve nata svetshylina Privle~eni od Hristovata qubov tie e mo`at i drugi da privle~at i da dovedat kaj nego
Koga bra ata vo Judeja slunale oti Petar vlegol vo ku a na neznabo`ec i tamu im propovedal na sobranite bile izneshynadeni i navredeni Tie se plaele deka takvata postapka to se smetala za pre~ekoruvawe na dozvolenoto bi mo`ela da ima porazno dejstvo vrz negovoto u~ewe Potoa koga prvpat se sretnale so Petar go pre~ekale so strog ukor velej i ldquoVleze pri neobrezani lu|e i jadee so nivrdquo
Petar im go iznel celiot nastan Im go raska`al svoeto iskustvo vo vrska so dobienata vizija so koja e predupreden da ne se osvrnuva ve e na ceremonijalnata razlika me|u obre zanite i neobrezanite nitu neznabocite da gi smeta za ne ~isti Im zboruval za nalogot primen od neboto da odi kaj nez nabocite potoa za doa|aweto na vesnicite na kapetanot za svojot pat vo Cezareja i za sredbata so Kornelija Im ja iznel sodr`inata na svojot razgovor so kapetanot vo koj toj mu zboruval za svojata vizija vo koja mu e zapovedano da prati lu|e po Petar
Preraska`uvaj i go ova svoe iskustvo Petar istaknal ldquoI koga po~nav da zboruvam Svetiot Duh sleze na niv kako i
141
ЧОВЕКОТ КОЈ ЈА БАРАЛ ВИСТИНАТА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
96
na nas vo po~etokot Toga se setiv na Gospodovite zborovi eumlJovan krtavae so voda a vie e bidete krsteni so Svetiot Duh I taka ako Bog im dade ist dar koga poveruvaa vo Gosshypoda Isusa Hrista kako i nam koj sum jas da mo`am da mu go zabranam toa na Bogardquo
Koga go slunale seto ova bra ata zamolknale Uvereni deka postapkata na Petar pretstavuva neposredno ispolnuva we na Bo`jiot plan i deka nivnite predrasudi i podelbi se nashypolno tu|i na duhot na evangelieto tie go slavele Boga ldquoZna~i Bog im dade i na neznabocite pokajanie za `ivotrdquo
Taka bez polemika i bez borba bile soboreni predra sudite a na podelbata vkoreneta so vekovniot sistem $ e staven kraj I taka otvoren e patot za propovedawe na evange lieto me|u neznabocite
142
97
15
IZBAVEN OD ZATVOR
Ovaa glava e zasnovana na tekstot od knigata Dela 121-23
ldquoVo toa vreme carot Irod po~na da im napakostuva na onie koi $ pripa|aa na crkvatardquo
Vlasta vo Judeja vo toa vreme se nao|ala vo racete na Irod Agripa vazalen privrzanik na rimskiot imperator Klaudij Irod isto taka vrel dol`nost na guverner na Judeja Toj se prepraval deka e preobraten na evrejskata vera i nadvoreno mone revnosno se pridr`uval kon obredite na evrejskiot zashykon Sakaj i da se zdobie so naklonost od Evreite i nadevaj i se deka so toa e si obezbedi cvrsti pozi cii i po~esti toj im izleguval vo presret na nivnite elbi progonuvaj i ja Hrisshytovata vera konfiskuvaj i gi ku ite i imotot na vernicite i zatvoraj i gi vode~kite lu|e vo crkvata Toj Jovanoviot brat Jakov go zatvoril i mu naredil na xelatot da go pogubi so me~ kako eden drug Irod vo svoe vreme to naredil da mu se prese~e glavata na Jovan Krstitelot Gledaj i deka Evreite se mone zadovolni so ova toj go zatvoril i Petar
Tie yverstva se vreni tokmu vo vremeto na praznikot Pas ha Dodeka go proslavuvale svoeto osloboduvawe od Egishypet i navidum mone revnosni za Bo`jiot zakon Evreite istoshyvremeno prestapuvale sekoe na~elo na toj zakon progonuvaj i i ubivaj i gi onie koi veruvale vo Hrista
Smrtta na Jakova predizvikala golema `alost i v~udo vishydenost me|u vernicite Koga Petar bil zatvoren cela crkva bila vo post i molitva
Evreite otvoreno go poddr`uvale Iroda poradi ubis tvoto na Jakova iako nekoi bile nezadovolni so na~inot na koj bilo izvreno tvrdej i deka javnoto pogubuvawe posil no bi gi zaplailo vernicite i onie to im bile nakloneti Zatoa Irod go dr`el Petar pod posebna stra`a vo zatvor imaj i namera ute pove e da im ugodi na Evreite so toa to e go
144
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
98
pogubi na javno mesto Me|utoa nekoi zabele ale deka vo inshyteres na optata sigurnost ne e prepora ~livo pogubu vaweto na ovoj ognen apostol da se izvri javno pred celiot narod koj toga bil sobran vo Erusalim Se plaele deka mnozina e se so`alat koga e vidat kako eden tolku star ~ovek izvedushyvaat na gubilite Svetenicite i stareinite isto taka se plaele deka Petar bi mo`el da upati eden od onie silni povici koi tolku ~esto lu|eto gi naveduvale da go prou~uvaat Isusoviot ivot i karakter shy od povikot to tie so site svoi sili i argumenti ne bile vo sostojba da gi pobijat Petroshyvata sesrdnost vo odbrana na Hristovoto u~ewe mnozina nashyvela da zastanat na strana na evangelieto i poglavarite se plaele deka ako mu se dade mo`nost svojata vera da ja brani vo prisustvo na mnogubroj nite poklonici koi vo gradot dole na bogoslu`enie negovoto osloboduvawe bi mo`elo da bie poshybarano li~no od carot
Dodeka pod razni izgovori pogubuvaweto na Petar se odshylo`uvalo za po praznikot Pasha vernicite na crkvata imale vreme dlaboko i sovesno da go ispitaat svoeto srce i da mu upashytat sesrdni molitvi na Boga Postojano se molele za Petar zato ~uvstvuvale deka ne mo`e da bide poteden od sudewe Uviduvale deka nastapil mig koga Hristovata crkva ako ne bide potkrepena so posebna bo`estvena pomo bi mo`ela da bide napolno unitena
Vo toa vreme poklonicite od site narodi doa|ale vo hrashymot koj bil namenet za Bo`ja slu`ba Bleskotej i od zlato i od skapoceni kamewa hramot oddaval scena na ubavina i veli~estvo No na toa prekrasno i privle~no mesto ne se nao|al ve e Gospod Izrael se odvoil od Boga Pred kraj od svojata zemna misija koga Hristos za posleden pat frlil poshygled vo vnatrenosta na hramot Toj rekol ldquoEte pust vi ostashynuva vaiot domrdquo (Matej 2338) Do toga hramot go narekushyval ku a na svojot Otec no koga Bo`jiot Sin izlegol nadvor od negovite yidovi Bo`jeto prisustvo zasekoga se povleklo od toj hram koj bil podignat vo negova slava
Najposle bil odreden den za pogubuvawe na Petar no vershynicite s ute upatuvale topli molitvi kon neboto i dodeka tie so seta sila i qubov pekale pred Boga za pomo Bo`jite angeli bdeele nad apostolot vrzan vo zatvorot
Spomnuvaj i si kako apostolite porano bile izbaveni od zatvor ovojpat Irod dvojno gi zgolemil merkite na pretshypazlivost Za da se spre~i sekoja mo`nost za osloboduvawe
145
146
99
Petar e staven pod stra`a na esnaesetmina vojnici koi na smena go ~uvale dewe i no e Vo svojata elija Petar bil staven me|u dvajca vojnici i vrzan so dva sinxira a sekoj sinxir bil pricvrsten za rakata na eden vojnik Toj ne mo`el nitu da se pomesti a tie da ne go zabele`at toa Bidej i vra tata na zashytvorot bila dobro zaklu~ena i deka pred nea bila postavena silna stra`a ne postoela nikakva mo`nost za izbavuvawe ili za begstvo so ~ove~ki sredstva No tokmu najgolemata ~ovekova nevolja za Boga pretstavuva vistinska prilika da mu dojde na pomo
Petar bil zatvoren vo zatvor izdlaben vo karpa a vratata bila zaklu~ena i zakatan~ena Vojnicite na stra`a bile odgoshyvorni za zatvorenicite No rezite bravite i rimska ta stra a koi ja isklu~uvale mo`nosta od kakva bilo ~ove~ka pomo samo ute pove e pridonesuvale za celosniot Bo`ji triumf pri osloboduvaweto na apostolot Irod podignal raka proshytiv Semo`niot i moral da pretrpi celosen poraz Stavaj i ja vo dejstvo svojata sila Bog se prigotvuval da go spasi dragoceshyniot `ivot koj zagovorni~kite Evrei imale namera da go unitat
Nastapila i poslednata no pred pogubuvaweto Od nebo to e praten silen angel da go izbavi Petar Silnata vrata koja bila zatvorena pred Bo`jiot izbranik se otvorila bez pomo na ~ove~ka raka Angelot na Semo`niot pominal niz nea i vratata besumno se zatvorila zad nego Angelot vlegol vo elijata kade to le`el Petar spiej i so spokoen son na sovrena doverba
Svetlinata to go opkru`uvala angelot ja ispolnuvala elijata no ne go razbudila apostolot Duri koga go po~uvshystvuval dopirot na negovata raka i koga go slunal glasot ldquoBrgu stanuvajrdquo Petar se razbudil gledaj i kako negovata elija e osvetlena so nebesna svetlina i deka pred nego stoi angel so golema slava Mehani~ki gi poslual zborovite to mu bile upateni i koga stanal videl deka okovite ve e padshynale od negovite race
Nebesniot vesnik povtorno mu zapovedal ldquoPrepai se i obuj si gi sandaliterdquo a Petar nesvesno se pokoril gledaj i go svojot posetitel i veruvaj i deka sonuva ili gleda vizija Angelot povtorno mu zapovedal ldquoPrefrli si ja nametkata i trgni po menerdquo Potoa pool kon vratata a po nego i Petar koj iako po priroda obi~no bil mnogu zborlest sega zanemel od v~udovidenost Tie pominale kraj stra`arot i stignale
147
ИЗБАВЕН ОД ЗАТВОР
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
100
do cvrsto zakatan~enata vrata koja se otvorila sama od sebe i povtorno vedna se zatvorila dodeka stra`arite i od vnashytrenata i od nadvorenata strana nepodvi`no stoele na svoite mesta
Stignale i do vtorata vrata koja isto taka bila ~uvana i odvnatre i odnadvor Vratata se otvorila kako i prvata a pri toa arkite ne za~kripile nitu eleznite ipki zayve ~ile i taa zad niv besumno se zatvorila Na ist na~in pomi nale i niz tretata kapija i se nale na otvorena ulica Ne bil izgovoren nitu eden edinstven zbor nitu se slunal um od nivnite stapala Angelot reej i se predvodel opkru en so bleskotna svetlina a Petar zbunet i s ute veru vaj i deka sonuva go sledel svojot spasitel Taka pominale niz edna ulica a potoa angelot bidej i so ova ja zavril svojata zada~a odneshynade` is~eznal
Nebesnata svetlina postepeno is~eznala i Petar po~uvshystvuval deka se nao|a vo gust mrak No kako o~ite po~nale da mu se priviknuvaat mu izgledalo deka temninata poleka se povlekuva i toga stanal svesen deka se nao|a vo mirna ulica dodeka sve`iot no en vozduh mu go ladel ~eloto Sfatil oti e sloboden i oti se nao|a vo eden poznat del od gradot Videl deka toa e mestoto na koe ~esto pominuval a se o~ekuvalo utreniot den za posleden pat da pomine tuka
Se obidel vo mislite da gi sredi nastanite od poslednite nekolku migovi Si spomnal kako zaspal okovan me|u dvajca voshyjnici i deka na sebe nemal sandali i gorna obleka Se pogledshynal sebesi i videl deka e napolno oble~en i opaan Na zgloshybovite na negovite race nate~eni od noseweto na tekoto `elezo nemalo ve e okovi Sfatil deka negovata sloboda ne e samo izmama son nitu prizrak tuku blagoslovena stvarshynost Slednoto utro trebalo da bide izveden na gubi lite no ete angelot go oslobodil od zatvorot i go spasil od smrt ldquoA koga Petar dojde na sebe re~e eumlSega navistina znam deka Gospod prati svoj angel i me izbavi od Irodovata raka i od s to o~ekuvae evrejskiot narodrdquo
Apostolot vedna se upatil vo ku ata vo koja bile soshybrani negovite bra a i vo toj mig mu upatuvale sesrdni moshylitvi na Boga za nego ldquoI koga ~ukna na vratata od tremot dojde sluginkata po ime Roda da naslune I koga go prepozna Petroviot glas od radost ne ja otvori portata tuku vtr~a i javi deka Petar stoi pred porta A tie $ rekoa eumlTi bladarsquo No taa i natamu tvrdee deka e vistina Tie pak rekoa eumlToa e negoviot angelrsquordquo
148
101
ldquoA Petar prodol`uvae da ~uka I koga ja otvorija portata go vidoa i se za~udija Toj im dade znak so rakata da mol~at i im raska`a kako Gospod go izvede od zandanatardquo I Petar ldquoizleze i otide na drugo mestordquo Srcata na vernicite se napolnile so radost i blagodarnost zato Bog gi ~ul i gi primil nivnite molitvi i go izbavil Petar od racete na Iroda
Izutrinata se sobral golem broj lu|e da bidat svedoci na pogubuvaweto na apostolot Irod pratil stra`ari vo zatvoshyrot po Petar kogo to trebalo da go dovedat so golema proshyjava na sila opkru`en so vooru`ena stra`a ne samo da se onevozmo`i negovoto begstvo tuku i da se zaplaat site to mu bile nakloneti i da se poka`e silata na carot
Koga stra`arite pred vratata videle deka Petar e pak izshybaven gi spopadnal strav i u`as Im bilo izri~no nagla seno deka so svojot `ivot garantiraat za `ivotot na zato~e nikot i zatoa bile posebno vnimatelni Koga zapovednicite dole po Petar vojnicite s ute se nao|ale pred vratata na zatvoshyrot i rezite i katancite stoele na svoeto mesto okovite s ute bile pricvrsteni na racete na dvajcata vojni ci no zato~enikot is~eznal
Koga Irod doznal za izbavuvaweto na Petar do krajna mo shy na mera se razjaril i pobesnel Obvinuvaj i gi stra`a rite za nesovesno vrewe na dol`nosta naredil da se pogubat Irod znael deka Petar ne go izbavila nikakva ~ove~ ka sila no cvrs to bil reen da ne priznava oti negovata namera bila osu etena od Bo`jata raka i zazel stav na prkos i otpor kon Boga
Po osloboduvaweto na Petar od zatvor Irod zaminal vo Cezareja kade to priredil golema sve~enost sakaj i da predizvika voshit kaj narodot i da ja pridobie negovata nakloshynost Na ovaa sve~enost na koja imalo mnogu veselba i pijanshystvo u~estvuvale mnogubrojni rasputeni qubiteli na u`ishyvawata Irod vo veli~estvo i sjaj izlegol pred naro dot da odr`i govor Oble~en vo obleka ukrasena so srebro i zlato na ~iito nabori se prelevala son~evata svetlina toj gi zashyse n~uval o~ite na prisutnite i pretstavuval rasko na figu ra Veli~estvenosta na negovata pojava i silata na negovite odshybrani zborovi ostavile silen vpe~atok vrz prisut nite Nivnite setila ve e zamelueni so gozbata i so vinoto bile zasen~eni so Irodoviot sjaj i voshiteni od negovoto dr`ewe i govorni~ka vetina Vo diva oduevenost tie go opsipale so laskawe izjavuvaj i deka po pojavata i po tolku potresnata re~itost
149
150
ИЗБАВЕН ОД ЗАТВОР
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
102
nema konkurent me|u smrtnicite Na kraj izjavile deka dosega go po~ituvale kako vladetel a otsega e mu se klawaat kako na bog
Samo nekolku godini porano nekoi od niv ~iito glaso vi sega se slunale kako izdignuvaat eden podol grenik vishykale so siot glas ldquoSmrt za Isusa Raspni go raspni gordquo Evshyreite odbile da go primat Hrista ~ijato obleka tolku edshynostavna i ~esto stutkana i praliva od patot pokrivala srce polno so bo`estvena qubov Nivnite o~i ne bile vo sostojba pod tolku skromnata nadvorenost da go prepoznaat Gospodashyrot na `ivotot i slavata iako Hristovata sila im se otkrishyvala vo delata koi ne mo`e da gi izvri nitu eden ~ovek No zatoa se podgotveni kako na bog da mu se klawaat na eden gord vlastodr`ec ~ijato sjajna obleka od zlato i srebro pokrishyvala svirepo i rasipano srce
Irod znael deka nitu najmalku ne ja zaslu`uva pofalbata i ~esta to mu gi uka`uvale pa sepak ova vistinsko idoloshypok lonstvo od strana na narodot go prifatil kako neto to so pravo mu pripa|a Koga gi slunal povicite ldquoOva e glas Bo`ji a ne ~ove~kirdquo negovoto srce zatreperilo od radost i triumf a liceto mu se vcrvilo od zadovolstvo i gordost
No naedna na nego se videla strana promena Liceto mu prebledelo kako vo smrtnik i stravotno se iskrivil vo smrtni maki Od site pori na negovoto telo izbuvnale drobni kapki pot Za mig stoel prostrelan so bolka i u`as a potoa taka smrtno bled i pomodren se svrtel kon svoite v~udovishydeni privrzanici kriknal zasipnat i so o~aen ton ldquoOnoj to go vozviuvavte kako bog e smrtno pogodenrdquo
Prostrelan so najstrani smrtni maki go iznele od taa scena na rasko na bu~na veselba i slava Samo pred nekolku miga toj gordo go prifatil vozviuvaweto slavata i obo`ashyvaweto od strana na ogromnata tolpa sobrani a sega sfatil deka se nao|a vo racete na Vladetelot koj e posilen od nego Po~uvstvuval strana gri`a na sovesta Se setil kako neumoshylivo i svirepo gi progonuval Hristovite sledbe nici i kako naredil da se ubie napolno neviniot apostol Jakov Si spomshynal za svoite nameri da go ubie i apostol Petar i za svojot nemo en bes koga razo~aran svojata bezumna odmazda ja isturil vrz stra`arite na zatvorot Po~uvstvuval deka toj neumoliv progonuva~ sega gi ras~istuva smetkite so Boga Ne nao|al nikakvo olesnenie za svoite fizi~ki bolki i duevni maki nitu pak mo`el da se nadeva na olesnenie
151
103
Irod znael za Bo`jiot zakon koj ka`uva ldquoNemoj da ima drugi bogovi osven menerdquo (2 Mojseeva 203) Toj isto taka znael deka prifa aj i go obo`avaweto od strana na sobra niot narod ja preminal merkata na bezzakonieto i deka navle kol na sebe praveden gnev od navredeniot Jehova
Istiot angel koj dool od nebesnite carski dvorovi da go izbavi Petar bil vesnik na gnev i kazna za Iroda Angeshylot samo so lesen dopir go razbudil Petar od son no napolno poina kov udar mu zadal na bezbo`niot car urivaj i ja nego vata gordelivost i poga|aj i go so zaslu`ena kazna na Semo niot Irod umrel vo golemi fizi~ki i duevni maki pogoden so Bo`jiot praveden sud
Ovaa projava na bo`estvenata pravda silno vlijaela vrz naro dot Vesta deka Hristoviot apostol ~udesno e izbaven od zatvor i od smrt dodeka negoviot progonuva~ umrel pogo den so Bo`ja kletva e raznesena niz site zemji i stanala sred stvo mnozina da poveruvaat vo Hrista
Karakteristi~ni iskustva i do`ivuvawa shy Filip kogo nebesniot angel go upatil na mestoto kade to se sretnal so ~ovek koj ja baral vistinata Kornelij kogo angelot go poseshytil nosej i mu poraka od Boga i apostol Petar kogo okovan vo zatvor i osuden na smrt angel go izvel na sloboda shy neposhybitno ja potvrduvaat prisnata povrzanost to postoi me|u neboto i zemjata
Zapisite za takvi poseti na Bo`jite angeli mu vlevaat si shyla i hrabrost na sekogo koj raboti za Boga Deneska isto kako i vo denovite na apostolite nebesnite vesnici pomi nu vaat niz seta zemja nastojuvaj i da gi uteat nesre nite a da gi zatitat potkleknatite i da gi pridobijat ~ove~kite sr ca za Hrista Nie ne mo`eme da gi vidime li~no no tie se pak se kraj nas naso~uvaj i gi naite ~ekori i titej i n
So pomo na onie tainstveni skali (od sonot na Jakova) ~ijato osnova cvrsto e postavena na zemjata dodeka vrvot im dopira do prestolot na Semo niot shy Neboto napolno se pribli`ilo do zemjata Angelite postojano se ka~uvaat i sleshyguvaat po tie sjajni bleskotni skali prenesuvaj i gi molitvite na nesre nite i o~ajnite kon nebesniot Otec i donesuvaj i im blagoslov i nade` hrabrost i pomo na ~ove~kite deca Tie svetlosni angeli okolu duata sozdavaat nebesna atmosfera izdignuvaj i n kon ona to e nevidlivo i ve~no Nivniot lik nie ne mo`eme da go vidime so naeto telesno setilo na vishydot zato ona to e nebesno mo`e da se vidi samo so duhovna
152
153
ИЗБАВЕН ОД ЗАТВОР
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
104
vizija Samo duhovnoto uvo mo`e da ja ~ue harmonijata na nebesshynite glasovi
ldquoAngelot Gospodov se ulogoruva okolu onie koi nego go po~ituvaat i gi zakriluvardquo (Psalm 347) Bog im nareduva na svoite angeli negovite izbrani da gi ~uvaat od nesre a i proshypast od ldquo~uma to vo mrak kosirdquo od ldquopomor to na pladne pustirdquo (Psalm 916) Tolku pati angelite razgovarale so lu|e kako ~ovek to razgovara so svoj prijatel i gi vodele na sigurni mesta Mnogu pati angelite so hrabri zborovi go krepele padshynatiot duh na vernicite i izdignuvaj i gi nivnite misli nad zemnite nastani gi naveduvale so vera da gi sogledaat belite obleki krunite i palmovite granki to e gi dobijat pobedshynicite koga najposle e se soberat okolu golemiot bel prestol
Dol`nost na angelite e da im pristapat na umornite na nesre nite i na onie to se nao|aat vo iskuenie Tie neumorshy no se zalagaat za site za koi Hristos umrel Koga gre nicite e mu se predadat na Spasitelot angelite za toa nosat vesti na neboto i srede nebesnata vojska nastanuva golema radost ldquoVi velamrdquo ka`uva Hristos ldquopogolema radost e ima na neboto za eden grenik koj se kae otkolku za devedeset i devet pravedshynici koi nemaat potreba od kaewerdquo (Luka 157) Na neboto se nosi vest za sekoj na napor so koj go otstranuvame mrakot i irime znaewe za Hrista Koga se izvestuva Otecot za takvi dela site nebesni vojski gi ispolnuva radost
Seto nebo budno ja sledi borbata to ja vodat Bo`jite slugi na zemjata pod navidum obeshrabruva~ki okolnosti Koga hristijanite sobrani pod znameto na Spasitelot voshydat pravedna borba na verata postignuvaat novi pobedi i steknuvaat novi po~esti Site nebesni angeli se stavaat vo slu`ba na ponizniot i veren Bo`ji narod I koga borcite vo deloto Gospodovo ovde na zemjata peat pohvalna pesna nim im se pridru`uva nebesniot hor vo harmoni~no oddavawe na ~est i slava na Boga i na negoviot Sin
Morame podobro otkolku do sega da ja sfatime misijata na angelite Bi bilo dobro da imame na um deka so sekoe vistinshysko Bo`je dete sorabotuvaat nebesni sutestva Nevid lishyvite vojski na svetlinata i silata im pomagaat na poniz nite vernici koi se potpiraat vrz Bo`jite vetuvawa Od des nashy ta strana na Semo niot stojat heruvimi i serafimi i anshygeli so isklu~itelna sila ldquoNe se li site tie prislu`ni~ki duhovi prateni da im slu`at na onie koi e nasledat spase nierdquo (Evreite 114)
154
105
16
EVANGELSKATA PORAKA VO ANTIOHIJA
Ova glava e zasnovana na tekstot od Dela 1119-26 131-3
Otkako progonstvoto gi nateralo u~enicite da go napushytat Erusalim porakata na evangelieto brgu se irela niz oblastite nadvor od granicite na Palestina i vo zna~ajnite centri oformeni se mali grupi vernici Nekoi od u~enicite ldquopominaa s do Fenikija Kipar i Antiohija propovedaj i ja re~tardquo Nivnite napori obi~no bile ograni~eni na Evreite i Grcite od evrejsko poteklo ~iito golemi naselbi vo toa vreme se nao|ale re~isi vo site gradovi na svetot
Me|u spomenatite mesta vo koi evangelieto so radost e prishymeno se nao|a Antiohija vo toa vreme glaven grad na Sirija Obemnata trgovija to e vodena od toj golem centar pri vleshyk la vo gradot mnogu lu|e od razni narodnosti Osven toa poshyradi svojata povolna polo`ba ubavata okolina i bogatstvoto kulturata i elegancijata Antiohija bila mone poznata kako pribe`ite na zadovolstvata i u`ivawata Vo vremeto na apostolite Antiohija stanala grad na rasko i porok
Vo Antiohija nekoi u~enici od Kipar i Kirena go proposhyvedale ldquoevangelieto za Gospoda Isusa Hristardquo i ldquoBo`ja ta raka bee so nivrdquo i nivnite sesrdni napori i niv nata revnost doshynele plod taka to ldquogolem broj koi poveruvaa se preobratija kon Gospodardquo
ldquoKoga vesta za niv dojde do uite na crkvata vo Erusalim go pratija Varnava vo Antiohijardquo Koga stignal vo svoeto novo pole za rabota Varnava videl deka deloto to bilo po~ nato so Bo`ja milost ve e e vo tek ldquose zaraduva i so rei telno srce gi ohrabruvae site da ostanat vo Gospodardquo
Trudot na Varnava vo Antiohija bil obilno blagosloven i tuka brojot na vernicite zna~itelno se zgolemil Kako deshyloto se razvivalo Varnava uvidel deka mu e potrebna soodshyvetna pomo so cel rabotata to bila po~nata blago darenie
156
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
106
na Bo`jeto providenie da mo`e da napreduva Zatoa otiol vo Tars da go pobara Pavla koj po svoeto neodam neno zaminu vawe od Erusalim otiol da raboti vo ldquokrai tata na Sirija i Kishylikijardquo propovedaj i ja ldquoverata koja nekoga ja razurnuvaerdquo (Galatite 121shy23) Varnava go naol Pavla i go nagovoril da se vrati so nego kako sorabotnik vo slu`bata na evangelieto
Vo gusto naseleniot grad Antiohija Pavle naol odli~ no pole za rabota Negovata u~enost mudrost i revnost imale silno vlijanie vrz `itelite i posetitelite na toj centar na kulturata i Pavle bil vo sostojba da mu ja uka`e tokmu onaa pomo koja na Varnava mu bila tolku potrebna Vo tekot na edna godina ovie dvajca u~enici slo`no sorabotuvale vo slu`bata na evangelieto donesuvaj i im na mnozina spasonos no soznanie za Isusa Nazare anecot Otkupitelot na svetot
Vo Antiohija u~enicite prvpat se nare~eni ldquohristijanirdquo Toj prekar im e daden zatoa to Hristos bil glavna tema na nivnoto propovedawe u~ewe i razgovor Tie postojano gi preraska`uvale nastanite to se odigrale za vreme na zemshynata slu`ba na Spasitelot koga u~enicite bile po~esteni so negovoto li~no prisustvo Tie neumorno ja iznesuvale negoshyvata nauka i negovite ~udotvorni isceluvawa So trepershylivi usni i so nasolzeni o~i zboruvale za Hristovite maki vo Getsi manija za predavstvoto za sudeweto i pogubuvaweto za trpenieto i poniznosta pri podnesuvaweto na podbivite i makite na koi go izlo`uvale negovite neprijateli i za negoshyvoto bo`estveno so`aluvawe poka`ano vo molitvata za onie to go raspnuvale Hristovoto voskresenie i vozne senie neshygovoto posredni~ko delo na neboto za padnatiot ~ovek shy toa bilo predmet za koj tie so radost zboruvale Nezna bocite navistina mo`ele da gi narekuvaat hristijani zato go proposhyvedale Hrista i vo negovo ime mu upatuvale molit vi na Boga
Bog bil toj koj im go dal imeto ldquohristijanirdquo Toa e carsko ime dadeno na site to e mu se pridru`at na Hrista Za toa ime Jakov podocna piuval ldquoNe se li bogatite tie to ve ugnetuvaat i ve vle~at po sudovi Ne go hulat li tie vozvishyenoto ime so koe ste nare~enirdquo (Jakov 267) A Petar rekol ldquoNo ako strada kako hristijanin da ne se srami tuku da go slavi Boga so toa imerdquo ldquoBla`eni ste ako ve napa|aat zara di Hristovoto ime zato toga duhot na slavata Bo`jiot Duh po~iva vrz vasrdquo (1 Petrovo 41614)
Vernicite vo Antiohija sfatile deka Bog saka da upravu va so nivniot `ivot ldquoda sakate i da dejstvuvate spored negovata
157
158
107
voljardquo (Filipjanite 213) iveej i srede narod koj ne se osvrshynuval mnogu na ona to ima ve~na vrednost tie se trudele da go privle~at vnimanieto na iskrenite srca i jasno da svedo~at za Onoj kogo go sakale i na kogo mu slu`ele Vo svo jata ponshyizna slu`ba tie nau~ile da se potpiraat vrz silata na Sveshytiot Duh Toj re~ta na ivotot da ja stori delotvorna I taka vo razni `ivotni okolnosti sekojdnevno svedo~ele za svojata vrska vo Hrista
Primerot na Hristovite sledbenici vo Antiohija treba da pretstavuva vdahnovenie za sekoj vernik koj denes ivee vo nekoj golem grad Bog dal nalog izbrani posve teni i talenshytirani rabotnici da prestojuvaat vo golemite centri i da go predvodat Bo`jeto delo a isto taka Bo`ja name ra e i vershynicite na crkvata koi `iveat vo tie gradovi da gi koristat svoite od Boga dadeni sposobnosti zalagaj i se za spasenie na duite Golemi blagoslovi se nameneti za onie koi verno i bez pritesnuvawe go prifa aat Bo`jiot povik Ako istrajno se trudat da gi pridobijat duite za Hrista rabotnicite e uvidat deka mnozina na koi inaku ne bi mo`elo da im se prishystapi se podgotveni da se oyvijat blagodarenie na nivnoto rashyzumno li~no zalagawe
Denes na Bo`jeto delo mu se potrebni ivi pretstav ni ci na bibliskata vistina Rakopolo`enite propovednici ne se vo sostojba sami da im ja objavat vesta so opomena na itelite na golemite gradovi Bog gi povikuva ne samo propo vednicite tuku i lekarite bolni~arite kolporterite biblis kite rabotshynici i site drugi predani vernici so raznovidni talen ti i sposobnosti site to ja poznavaat Bo`jata re~ i na koi im e poznata silata na negovata milost da mislat na neopomenati te gradovi Vremeto brgu minuva i mora da se svrat ute mnogu raboti Mora da se aktivira sekoja dvi`e~ka sila mudro da se iskoristat seganite mo`nosti
Naporite to gi vlo`uval zaedno so Varnava vo Anti ohija go zacvrstile osvedo~uvaweto na Pavle deka Gospod navistina go povikal da napravi posebno delo za neznabo cite Koga Pavle se preobratil Gospod rekol deka e go stori proposhyvednik me|u neznabocite ldquoza da im gi otvori o~ite da se odvratat od temninata kon svetlinata od satanskata vlast kon Boga za da primat protavawe na grevovite i nasled stvo me|u osvetenite preku vera vo menerdquo (Dela 2618) Angelot to mu se prika`al na Ananija rekol za Pavla ldquoZato toj ~ovek e moj izbran sad da go iznese moeto ime pred neznabocite pred
159
ЕВАНГЕЛСКАТА ПОРАКА ВО АНТИОХИЈА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
108
carevite i pred sinovite na Izraelrdquo A i Pavla podocna vo neshygoviot hristijanski ivot dodeka se molel vo crkvata vo Erushysalim go posetil nebesen angel i mu zapovedal ldquoOdi zato e te pratam daleku me|u neznabociterdquo (Dela 915 2221)
Gospod bil toj koj pred Pavla postavil zada~a da stapi vo golemoto misionsko pole na neznabo`e~kiot svet Za da go prigotvi za toa obemno i teko delo Bog tesno go povrzal so sebe i pred negovite voshiteni o~i gi otkril scenite na nebesnata slava i ubavina Pred nego stoela zada~a da ja obshyjavi ldquotajnatardquo to bila ldquoskriena od sozdavaweto na svetotrdquo ldquotajnata na negovata voljardquo ldquokoja vo drugite pokolenija ne im bee objavena na ~ove~kite sinovi kako to sega preku Duhot im e otkriena na negovite sveti apostoli i proroci deka neznabocite se sonaslednici i organi na teloto i sou~esni ci na vetuvaweto vo Isusa Hrista preku evangeli etordquo veli Pav le ldquoJas sum sluga i mene najmaliot od site sveti mi e dadena ovaa blagodat za da im go navestuvam na nezna bocite evangelieto na Hristovoto bogatstvo koe ne mo`e celosno da se sfati i na site da im rasvetlam vo to se sostoi raspolashygaweto so tajnata koja od ve~nosta bee skri ena vo Boga shy Bog sozdade s ta mnogustranata Bo`ja mudrost da im se soopti sega preku crkvata na na~alstvata i na vlastite na nebesata Ova bee spored ve~nata cel to ja ostvari vo naiot Gospod Isus Hristosrdquo (Rimjanite 1625 Efescite 119 35shy11)
Bog bogato gi blagoslovil naporite na Pavle i Varnava vo tekot na godinata to ja pominale so vernicite vo Antioshyhi ja Me|utoa nitu eden od niv ute formalno ne bil imenushyvan za slu`ba na evangelieto Toga vo nivniot hristi jan ski `ivot nastapilo vreme Bog da im doveri edna teka misioshynerska zada~a za ~ieto izvruvawe im bile potrebni preshydimstva to mo`at da se dobijat so pomo na crkvata
ldquoVo crkvata vo Antiohija imae proroci i u~iteli Varshynava Simeon nare~en Niger pa Lucij Kirinecot i Manail i Savle I dodeka mu slu`ea na Gospoda i postea Svetiot Duh im re~e eumlIzdvojte mi gi Varnava i Savle za deloto za koe gi povikavrdquo Pred da bidat prateni kako misio neri vo neznashybo`e~kiot svet tie apostoli so post so molit va i so rakoshypolagawe na poseben na~in mu bile posveteni na Boga Taka crkvata gi ovlastila ne samo da ja propovedaat vistinata tuku i da vrat obred krtavawe i organizacija na crkvi so poln duhoven avtoritet
160
161
109
Hristijanskata crkva vo toa vreme vleguvala vo zna~ajna faza Objavuvaweto na evangelskata poraka me|u neznaboshycite sega bilo energi~no sproveduvano a crkvata bila zasishylena so mnogubrojni dui Apostolite odredeni da predvoshydat vo toa delo naiduvale na prezir na predrasudi i pakost Nivnoto u~ewe za urivawe na ldquopregradniot yid to gi dele erdquo (Efescite 214) koj tolku dolgo go razdeluval evrej skiot svet od neznabo`e~kiot e predizvika da gi obvinat i za eres a mnogu revnosni hristijani od evrejsko poteklo e se posomneshyvaat vo nivnoto ovlastuvawe da go propovedaat evange lieto Bog predviduval tekotii so koi negovite slugi e mora da se borat i za da gi izdigne nad sekoj prigovor i osporuvawe so otkrovenie ja pou~il crkvata javno da gi izdeli i da gi imenuva za toa delo shy za propovedawe na evange lieto Nivnoto rakoshypolagawe bilo javno priznanie na Bo`jeto imenuvawe da im ja odnesat na neznabocite rados nata poraka na evangelieto
Pavle i Varnava ve e primile li~no od Boga nalog za misishyo nerska rabota taka to obredot rakopolagawe ne im dodal nekoi novi blagodati ili kvalifikacii Toa bila priznata formalnost na voveduvawe vo odredena slu`ba i priznavawe na avtoritetot na onoj to stapuva vo taa slu`ba So toa crkshyvata samo stavala pe~at na Bo`jeto delo
Na ovaa formalnost Evreite $ pridavale golemo zna~ewe Tatkoto kaj Evreite blagoslovuvaj i gi svoite deca so polna po~it gi polagal racete vrz glavata na deteto Koga nekoe `ivotno bi bilo odbrano za `rtva na negovata glava bi bila polo`ena raka na ~ovek so sveteni~ki avtoritet I koga propovednicite na crkvata vo Antiohija gi polo`ile svoite race vrz Pavla i Varnava tie so toj ~in mu upatile molitvi na Boga da im podari svoj blagoslov na izbranite apostoli za predano da ja izvruvaat zada~ata za koja bile odredeni
Podocna ovoj obred shy rakopolagawe shy mnogu se zloupo treshybu val na toj ~in neopravdano mu e pridavano golemo zna ~ewe smetaj i deka onoj nad kogo se vri rakopolagaweto vedna prima nekoja sila i so toa avtomatski e osposoben za proposhyved ni~ka rabota Me|utoa nema nikakov zapis od koj bi mo`elo da se zaklu~i deka ovie dvajca apostoli so samiot obred so rako polagaweto dobile nekoi novi svojstva dobles ti ili sposhysobnosti Postoi samo ednostaven zapis za nivnoto rakopolshyagawe i za zna~eweto to go imalo toa za niv nata idna rabota
Okolnostite vo vrska so izdeluvaweto na Pavle i Varna va za eden poseben vid slu`ba jasno poka`uvaat deka Gospod
162
ЕВАНГЕЛСКАТА ПОРАКА ВО АНТИОХИЈА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
110
raboti preku izbrani pretstavnici vo svojata organizirana crkva Nekolku godini pred toa koga Spasitelot mu ja otkril na Pavla svojata bo`estvena volja koja se odnesu vala na nego Pavle vedna bil povrzan so vernicite na novoorganizirashynata crkva vo Damask Osven toa crkvata vo toa mesto ne bila dolgo ostavena vo mrak vo vrska so vistin skite ~uvstva na obra teniot farisej A sega koga bo`estve niot nalog to bil daden pri negovoto obratuvawe bil celos no ostvaren Svetiot Duh svedo~ej i povtorno deka Pavle e ldquoodbran sadrdquo koj e im go odnese evangelieto na neznabocite pred crkvata postavil zada~a zvani~no da go rakopolo`i nego i negoviot sorabotnik Dodeka stareinite na crkvata vo Antiohija ldquomu slu`ea na Gospoda i postea Svetiot Duh im re~e eumlIzdvojte mi gi Varshynava i Savla za deloto za koe gi povikavrsquordquo
Bog svojata crkva na zemjata ja storil kanal na svetlinata i preku nea Toj gi objavuva svoite nameri i svojata volja Toj ne mu dava na nekoj svoj sluga nekoe soznanie to bi bilo neshyzavisno i sprotivno na iskustvata na crkvata nitu pak mu otshykriva na nekoj poedinec soznanie za svojata volja i namera za celata crkva ostavaj i ja pri toa vo mrak crkvata koja pretshystavuva Hristovo telo Vo svoeto providenie Toj svoite slu gi gi doveduva vo tesna vrska so crkvata za da bidat pomalku sashymouvereni i da imaat pomalku doverba vo sebe a pove e vo drushygite to Toj gi ovlastil da go vodat negovoto delo
Vo crkvata sekoga imalo poedinci koi se stremele kon li~na nezavisnost Se ~ini deka tie ne sfa aat oti nezavisshyniot duh lesno mo`e da gi navede lu|eto premnogu da se potpishyraat vrz sebe i vrz sopstveniot sud namesto da gi po~i tuvaat sovetite i visoko da go cenat sudot na svoite bra a osobeno onie koi Bog gi postavil da go vodat negoviot narod Bog na svojata crkva $ dal poseben avtoritet i sila koi nikoj nema pravo da gi potcenuva nitu da gi prezira zato onoj to posshyta puva taka go prezira Bo`jiot glas
Lu|eto koi mislat deka nivniot li~en sud e najispraven se nao|aat vo golema opasnost Satanata posebno se trudi takvite da gi izdeli od onie koi pretstavuvaat kanali na svetlinata i preku koi Bog saka da go izgradi i da go proiri svoeto delo na zemjata Da se zapostavat i da se potcenat onie to gi odredil Bog da ponesat odgovornosti na vodstvo vo deloto na ireweto na vistinata zna~i da se otfrlat orudijata to gi odredil Bog da slu`at kako pomo poddr ka i sila na neshygoviot narod Sekoj rabotnik vo deloto Gospo dovo koj ne gi
163
164
111
po~ituva ovie lu|e i koj smeta deka svetlinata ne doa|a nitu na eden drug na~in tuku samo nepo sredno od Boga samiot sebesi se stava vo polo`ba vo koja neprijatelot mo`e da go izmami i da go sovlada Vo svojata mudrost Gospod odredil so pomo na vernicite vo crkvata kako hristijansko bratstvo site vershynici da bidat me|usebno tesno povrzani vernik so vernik crkva so crkva
Taka ~ove~koto orudie e bide osposobeno da sorabotuva so bo`estvenoto Sekoe sutestvo mora da mu se pot~ini na Sveshytiot Duh i site vernici mora da se soedinat vo organi zirani i dobro naso~eni napori so cel na svetot da mu se odnese rashydosnata poraka za Bo`jata milost
Pavle smetal deka obredot na negovoto formalno rakopolashygawe odbele`uva po~etok na edno novo i zna~ajno poglavje vo negovoto `ivotno delo Podocna toj den go smetal za po~e tok na svojata apostolska slu`ba vo hristijanskata crkva
Dodeka vo Antiohija jasno bleskotela svetlinata na evanshygelieto apostolite koi ostanale vo Erusalim prodol ile da rabotat vo edno mnogu va`no delo Sekoja godina za vreme na praznicite vo Erusalim doa|ale mnogu Evrei od site zemji za da se pomolat vo hramot Nekoi od ovie poklo nici bile mone pobo`ni lu|e koi seriozno gi prou~uvale prorotvata Tie kopne`livo go o~ekuvale doa|aweto na veteniot Mesija shy nade`ta na Izrael Dodeka Erusalim bil prepoln so takvi stranci apostolite nepokoleblivo i hrabro go propovedale Hrista iako znaele deka so toa sekoj den go izlo`uvaat svoshyjot `ivot na neposredna opasnost Bo`jiot Duh stavil svoj pe~at vrz nivnata rabota mnogu od pokloni cite ja prifatile verata i vra aj i se vo svojata tatkovina vo razni delovi na svetot go seele semeto na vistinata kaj site narodi i kaj site optestveni stale`i
Najistaknati me|u apostolite koi se posvetile na ova delo bile Petar Jakov i Jovan koi bile cvrsto osvedo~eni deka Bog gi odredil da go propovedaat Hrista me|u svoite sonarodnici vo tatkovinata Tie rabotele verno i mudro svedo~ej i za ona to go videle i to go ~ule li~no poviku vaj i se sekoga na ldquonajsigurnata proro~ka re~rdquo (2 Petrovo 119) i trudej i se da go uverat ldquoceliot Izraelov dom deka Bog go stori i Gospod i Mesija toj Isus kogo vie go raspnavterdquo (Dela 236)
165
ЕВАНГЕЛСКАТА ПОРАКА ВО АНТИОХИЈА
112
17
VESNICI NA EVANGELIETO
Ovaa glava e zasnovana na tekstot od knigata Dela 134-52
Otkako bra ata vo Antiohija gi rakopolo`ile za slu`ba ldquoprateni od Svetiot Duhrdquo Pavle i Varnava ldquoslegoa vo Seleshyukija a ottamu otplovija na Kiparrdquo Taka ovie apos toli go po~nale svoeto prvo misionersko patuvawe
Kipar bil edno od onie mesta vo koi vernicite pobarale pri be ite koga se razbegale od Erusalim poradi progonshystvata to nastapile po smrtta na Stefana Od Kipar nekoi otpa tuvale vo Antiohija ldquopropovedaj i go Gospoda Isusardquo (Dela 1120) Varnava bil ldquorodum od Kiparrdquo (Dela 436) i sega toj i Pavle vo pridru`ba na rodninata na Varnava Jovan Marko go posetile ovoj ostrov
Majka mu na Marko ja prifatila hristijanskata vera i nejshyziniot dom vo Erusalim bil vistinsko pribe`ite za u~eshynicite Tuka sekoga naiduvale na gostoprimstvo i odmor Pri edna takva poseta na apostolite na domot na negovata mashyjka Marko im se ponudil na Pavle i Varnava da gi pridru uva na nivniot misionerski pat ^uvstvuval Bo`ja naklo nost i odobruvawe vo svoeto srce i so seta dua sakal potpol no da mu se posveti na deloto na propovedawe na evangelieto
Pristignuvaj i vo Salamin apostolite ldquoja navestuvaa Bo` jata re~ vo evrejskite sinagogi a otkako go pominaa ceshyliot ostrov s do Pafos najdoa nekoj ma|epsnik la`en proshyrok Evrein po ime Varisus koj bee so prokonzulot Sergij Pavle ugleden ~ovek Ovoj gi povika Varnava i Savle i poshybara da ja ~ue Bo`jata re~ Nemu mu se sprotivi ma|ep snikot Elim (zato taka se preveduva negovoto ime) nasto juvaj i da go odvrati prokonzulot od veratardquo
Satanata ne dozvoluva carstvoto Bo`je na zemjata da se podiga bez borbi i ma~ni napori Silite na zloto postojano
167
113
voju vaat protiv onie koi kako orudija vo Bo`jite race raboshytat irej i go evangelieto tie sili na temninata oso beno se aktivni koga vistinata im se objavuva na uglednite i vistinshyski ~esnite lu|e Taka bilo koga prokonzulot na Kipar Sergej Pavle ja slual porakata na evangelieto Prokon zulot gi poshyvikal apostolite za da go zapoznaat so porakata to dole da ja objavat Toga silite na zloto dejstvu vaj i preku vra`arot Elim se obidele so svoite ubis tveni sugestii da go odvratat od verata i so toa da gi onevoz mo`at Bo`jite nameri
Taka raboti sekoga padnatiot neprijatel za da gi zadr`i vo svoite redovi vlijatelnite lu|e koi ako se obra tat mo`at vo golema mera da mu poslu`at na Bo`jeto delo No verniot sluga na evangelieto ne treba da se plai deka neprijatelot e odnese pobeda zato u`iva predimstvo shy dobiva sila ozgora za da im preodolee na site nafrlawa od strana na satanata
Iako izlo`en na estoki napadi od satanata Pavle imal hrabrost da go ukori onoj preku kogo dejstvuval nepri jatelot ldquoIspolnet so Sveti Duhrdquo apostolot ldquopoglednuvaj i go mu re~e eumlO ti ispolnet so sekakvo lukavstvo i zloba |avol ski sinu neprijatelu na sekoja pravednost ne e prestane li da gi iskrivuva vistinskite Gospodovi pati ta I eve sega Gos podovata raka e vrz tebe e bide slep i za nekoe vreme ne e go gleda soncetorsquo I vo istiot ~as vrz nego se sputi magla i temnina i toj xbarae naokolu i bara e lu|e koi e go voshydat za raka Toga prokonzulot otka ko vide to se slu~i poshyve ruva voshituvaj i mu se na Gospodovoto u~ewerdquo
Vra`arot gi zatvoril o~ite i pred o~iglednite dokazi na evangelskata vistina a Gospod vo svojot praveden gnev stoshyril da se zatvorat i negovite fizi~ki o~i liuvaj i go od dnevnata svetlina Ova slepilo ne bilo trajno tuku privreshymeno za da mu poslu`i kako opomena da se pokae i da pobara proka od Boga kogo tolku teko go navredil Zbunetosta vo koja zapadnal na ovoj na~in ja osuetila negovata snaodlivost i vetina so koi se slu`el protiv Hristovata nauka Faktot to bil prisilen da pipa okolu slep pret sta vuval dokaz pred sekogo deka ~udata to gi pravele apostolite a za koi i Elim tvrdel deka pretstavuvaat ma|esni~ka vetina se vreni so Bo`ja sila Osvedo~en vo vistinitosta na nauka ta to ja proshypovedale apostolite prokonzulot go prifatil evange lieto
Elim ne bil obrazovan ~ovek no bil neobi~no pogoden da vri satansko delo Onie to ja propovedaat Bo`jata vistina e naidat na prepreden neprijatel vo najraznovidni oblici
168
169
ВЕСНИЦИ НА ЕВАНГЕЛИЕТО
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
114
Ponekoga toj e se najde i vo liceto na obrazo vanite no mnogu po~esto vo liceto na neobrazovanite lu|e koi satanata gi obu~il da bidat negovo uspeno orudie za izma ma na duite Dol`nost na eden Hristov sluga e verno da ostane na svoeto mesto vo Bo`ji strav i vo negovata sila Taka toj mo`e da ja zbuni vojskata na satanata i da pobedi vo Gospodovo ime
Pavle i negovite pridru`nici go prodol`ile svoeto patushyvawe i stignale vo Perga Pamfiliska Nivnoto patuva we bilo naporno Pominuvale niz nevolji i podnesuvale skudnost a opasnosti im se zakanuvale od site strani Vo golemite i malite gradovi niz koi pominuvale i na pustite patita gi opkru`uvale vidlivi i nevidlivi opasnosti No Pavle i Varshynava naviknale so sigurnost da se potprat vrz Bo`jata sila koja sekoga gi izbavuvala Srcata im bile ispol neti so toshypla qubov kon duite to propa|aat Kako verni pastiri koi gi baraat zagubenite ovci tie i ne pomisluvale na nekakva svoja udobnost Zaboravaj i na sebe tie ne se kolebale nitu pak gubele hrabrost koga bile umorni gladni i nastinati Pred o~i imale samo edna cel shy spasuvawe na onie to daleku zatalkale od stadoto
Taka Marko sovladan od strav i malodunost se pokoleshybal izvesno vreme vo svojata namera so seto srce da mu se posshyveti na Gospodovoto delo Nenaviknat na tekotii se obesshyhrabril od postojanite opasnosti i od skudnosta na patot Toj bil uspeen vo rabotata pod povolni okolnosti no sega soo~en so postojanite protivewa i opasnosti to tolku ~esto gi opsipuvaat rabotnicite pioneri toj ne mo`el da gi izdr`i tekotiite kako dobar vojnik na krstot Toj doprva moral da nau~i hrabro da gleda vo o~ite na opasnostite na progonstva ta i tekotiite Dodeka apostolite go prodol uvale svojot pat pret~uvstvuvaj i ute pogolemi tekotii Marko stanal maloduen i napolno obeshrabren odbil da go prodol`i pashytot i se vratil vo Erusalim
Toa naputawe na deloto go navelo Pavle izvesno vreme nepovolno pa duri i strogo da sudi za Marko Od druga stra na Varnava bil naklonet da go opravduva so toa to bil neiskusen Toj se zagri`uval Marko da ne otstapi napolno od slu`bata zato kaj nego videl osobini to mo`ele da go prestorat vo korisen rabotnik za Hrista Vo podocne`nite godini negoshyvoto zalagawe za Marko bilo bogato nagradeno zato toj mlad ~ovek so seto srce mu se predal na Gospoda i na deloto na evanshygelieto na teko pristapni poliwa za rabota Blagodarenie
170
115
na Bo`jiot blagoslov i na mudrite pouki na Varnava Marko se razvil vo vreden rabotnik
Pavle podocna se pomiril so Marko i go primil kako sorashybotnik Toj isto taka im go prepora~al na Koloanite kako eden od svoite pomaga~i ldquoza Bo`jeto carstvo koi mi bea utehardquo (Koloanite 411) Vo edna druga prilika kratko pred svojata smrt Pavle rekol za Marko deka mu bil ldquodobar za slu`batardquo (2 Timotej 411)
Po zaminuvaweto na Marko Pavle i Varnava zaminale vo Antiohija Pisidiska a vo sabota otile vo evrejskata si nashygoga i sednale ldquoA po ~itaweto na zakonot i prorocite stareshyinite na sinagogata pratija do niv da im ka`at eumlBra a ako imate nekakva utena poraka za narodot ka`uvajtersquordquo Bidej i bil povikan da zboruva ldquoPavle stana mavna so rakata i re~e eumlLu|e Izraelci i vie drugi koi imate strahopo~it kon Boga ~ujtersquordquo Potoa usledil prekrasen prikaz Prvenstvo mu e dadeno na istoriskoto izlagawe kako Gospod postapuval so Evreite ute od vremeto na nivnoto osloboduvawe od egipetsko ropshystvo Zboruval za toa kako Spasitelot bil veten od semeto na Davida a potoa smelo naglasil ldquoOd negovoto potomstvo Bog shy spored vetuvaweto shy mu izdigna na Izrael Spasitel Isus otkako Jovan pred negovoto doa|awe mu propovedae na ceshyliot izraelski narod pokajno krtavawe A dodeka Jovan ja ispolnuvae svojata dol`nost vezden velee eumlZa kogo me smetate Jas ne sum toj tuku ete po mene ide Eden komu ne sum dostoen da mu gi odvrzam sandalite na nozetersquordquo Taka so silna ubedlivost go propovedal Isusa kako Spasitel na svetot kako Mesija nare~en vo proro tvata
Naglasuvaj i go ova Pavle prodol`il ldquoLu|e bra a sishynovi na rodot na Avrama i vie koi imate strahopo~it kon Boga nam ni e pratena re~ta za ova spasenie Zato `iteshylite na Erusalim i nivnite na~alnici ne go poznaa nego nitu proro~kite zborovi to se ~itaat sekoj saboten den tuku go osudija i taka gi ispolnijardquo
Pavle ne se pritesnuval da ja iznese vistinata za otfrlashyweto na Spasitelot od strana na evrejskite poglavari ldquoIako ne najdoa nikakva vina koja zaslu`uva smrt baraa od Pilata da go pogubirdquo rekol apostolot ldquoI koga ispolnija s to e napiano za nego go simnaa od drvoto i go polo`ija v grob No Bog go voskresna od mrtvite I so denovi im se javuvae na onie koi so nego od Galileja odea gore vo Erusalim a koi sega se negovi svedoci pred narodotrdquo
171
172
ВЕСНИЦИ НА ЕВАНГЕЛИЕТО
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
116
ldquoNie vi propovedame za vetuvaweto dadeno na tatkov cite deka Bog go ispolni pred nas nivnite deca koga go voskresna Isusa kako to e napiano vo vtoriot Psalm eumlTi si moj sin denes te rodivrsquo A za toa deka go voskresna od mrt vite i deka ve e ne se vra a vo raspa|awe go re~e ova euml] e vi gi ispolnam svetite neta na verniot Davidrsquo Zatoa i vo drug psalm veli eumlNema da dozvoli tvojot svetec da vidi raspa|awersquo A David mu poslu`i na svoeto pokolenie spored Bo`jata volja a po~ina i im se pridru`i na svoite tatkovci i vide raspa|awe A Onoj kogo Bog go voskresna ne vide raspa|awerdquo
Otkako jasno im gi iznel prorotvata za Mesija koi se ispolnile Pavle im propovedal pokajanie i protavawe na grevot so zaslugite na nivniot Spasitel Isus ldquoI taka bra a znajterdquo naglasil Pavle ldquodeka preku nego vi se navesshytuva protavawe na grevovite i od seto ona od koe ne mo`evte da se opravdate preku Mojseeviot zakon preku nego se opravshyduva sekoj koj veruvardquo
Bo`jiot Duh gi naso~uval izgovorenite zborovi i srcata na prisutnite bile trognati Povikuvaj i se na prorotvata od Stariot zavet apostolot izjavil deka tie bukvalno se ispolshynile vo slu`bata na Isusa Nazare anecot i toa osvedo~ilo mnogu dui koi kopne`livo go o~ekuvale doa|a weto na vetenishy ot Mesija So polna sigurnost izgovorenite zborovi na govoshyrnikot deka ldquovetuvawetordquo na spasenieto dadeno ednakvo i na Evreite i na neznabocite im dale nade` i radost na onie koi po poteklo ne se vbrojuvale me|u Avramovite sinovi
ldquoA koga izleguvaa lu|eto gi molea da im gi ka`uvaat ovie zbo rovi i idnata sabotardquo Koga soborot se razotiol ldquomnogu Evrei i prozeliti koi go po~ituvaa Boga trgnaa po Pavlerdquo i ja primija radosnata poraka objavena toj den a Pavle i Varshynava ldquogi uveruvaa da prodol`at vo Bo`jata blagodatrdquo
Pavlovata beseda predizvikala silen interes vo Antioshyhija Pisidiska taka to idnata sabota ldquose sobra re~isi ceshyliot grad da ja ~ue Bo`jata re~ A koga Evreite ja vidoa tolshypata se ispolnija so zavist im protivre~ea na Pavlovite zborovi i huleardquo
ldquoToga Pavle i Varnava im rekoa reitelno rsquoTrebae najnapred vam da vi se propoveda Bo`jata re~ no bidej i vie ja otfrlate od sebe i ne se smetate dostojni za ve~en `ivot eve nie im se obra ame na neznabocite zato Gospod mi zapo veda taka te postaviv za svetlina na neznabocite da im bide spasenie do krajot na zemjatarsquordquo
173
117
ldquoKoga neznabocite go slunaa toa se izraduvaa i ja slashyvea Gospodovata re~ i poveruvaa mnozina to bea opre deleni za `ivot ve~enrdquo Tie najmnogu se izraduvale poradi toa to Hristos gi priznava za sinovi Bo`ji i so blagodarno srce go slu ale propovedaweto Onie to poveruvale revnosno im ja prenesuvale porakata na evangelieto i na drugi i ldquore~ta Gosshypodova se rasprostranuvae po celata zemjardquo
So vekovi porano preku proro~koto vdahnovenie e zabeshyle`ano ova sobirawe na neznabocite no ovie proro~ki zborovi bile samo nejasno sfateni Prorok Osija istaknal ldquoA decata Izraelovi e bidat mnogubrojni kako pesokot morshyski koj ne mo`e da se izmeri nitu da se izbroi Namesto da im velat eumlVie ne ste moj narodrsquo e gi vikaat eumlSinovi na `iviot Bogrsquordquo I na drugo mesto ldquo] e go poseam vo zemja e ja zami luvam Nemila na mojot Neshynarod e mu re~am eumlTi si moj narodrsquordquo (Osija 110 223)
I Spasitelot vo tekot na svojata zemna slu`ba go pretkashy`al ireweto na evangelieto me|u neznabocite Vo sporedshybata za lozjeto na Evreite koi ne bile nakloneti kon poka j ashynie Spasitelot im rekol ldquoZatoa vi velam deka e vi bide odzeshymeno Boj`eto carstvo i e mu bide dadeno na narod koj e gi donesuva plodovite na carstvotordquo (Matej 2143) A po voskreshysenieto im zapovedal na svoite u~enici ldquoOdete i nau~ete gi site narodirdquo Tie ne smeele nikogo da go ostavat neopo menat zato im bilo posebno naglaseno ldquoPropovedajte mu go evanshygelieto na sekoe sozdanierdquo (Matej 2819 Marko 1615)
Obra aj i im se na neznabocite vo Antiohija Pisi dishyska Pavle i Varnava ne prestanale da se zalagaat i za Evreite sekade kade to postoela nade` deka e gi sluaat Podocna vo Solun Korint Efes i vo drugite zna~ajni cen tri Pavle i negovite sorabotnici nastojuvale evangelieto da im go proshypovedaat i na Evreite i na neznabocite No od toga svoite glavni napori gi naso~ile kon izgraduvawe na Bo`jeto carstvo na neznabo`e~ka po~va me|u narodite koi re~isi nito ne znaele za vistinskiot Bog i za negoviot Sin
Srceto na Pavle i na negovite sorabotnici go privlekle onie to bile ldquobez Hrista isklu~eni od izraelskoto opshytestvo i tu|inci na zavetite na vetuvaweto bez nade` i bez Boga vo svetotrdquo So neumorno zalagawe na apostolite me|u nezna bocite tie ldquotu|inci i dojdencirdquo koi ldquonekoga bevte dalekurdquo se zdobile so soznanie deka ldquodovedeni ste blizu preku Hristovata krvrdquo i deka so vera vo negovata `rtva mo`at da
174
175
ВЕСНИЦИ НА ЕВАНГЕЛИЕТО
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
118
`iveat ldquoso svetiterdquo i da stanat ldquoBo`je semejstvordquo (Efescite 2121319)
Napreduvaj i vo verata Pavle neumorno se zalagal za izgraduvawe na Bo`jeto carstvo me|u onie koi u~itelite na Izrael napolno gi zanemarile Postojano go veli~el Isusa Hrista istaknuvaj i deka Toj e ldquoCar nad carevite i Gospodar nad gospodariterdquo i gi povikal vernite da bidat ldquocvrsto vkoreshyneti i nadyidani vo nego i zacvrsteni vo veratardquo (1 Timotej 615 Koloanite 27)
Za onie to e poveruvaat Hristos pretstavuva siguren temel Na toj iv kamen mo`at so sigurnost da yidaat i Evreshyite i neznabocite Toj e dovolno prostran za site i dovolno jak da gi ponese tovarite na cel svet Toj fakt Pavle sam jasno go razbral Pred kraj od svojata slu`ba obra aj i $ se na edna grupa vernici koi dole od neznabotvo no osta nale neposhykoleblivi vo svojata qubov kon vistinata na evangelieto apostolot napial deka i tie se ldquonadyidani vrz temelot na apostolite i prorocite a temelniot kamen e Isus Hristosrdquo (Efescite 220)
Dodeka porakata na evangelieto ja irele niz Pisidija an tiohiskite Evrei koi ne veruvale zaslepeni so svoite predshyrasudi ldquogi nagovorija uglednite i pobo`nite `eni i gradshyskite prvenci i pottiknaa gonewe protiv Pavle i Varnava pa gi proteraardquo od taa oblast
Taa postapka ne gi obeshrabrila apostolite tie sekoga si spomnuvale za zborovite na svojot U~itel ldquoBlaze vam koga ve navreduvaat progonuvaat i govorat la`no protiv vas so sekakvi loi izrazi zaradi mene Raduvajte se i vese lete se bidej i golema e vaata nagrada na nebesata zato taka gi progonuvaa i prorocite koi bea pred vasrdquo (Matej 51112)
Objavuvaweto na evangelskata poraka napreduvalo i apostoshylite so pravo mo`ele da se ~uvstvuvaat ohrabreni Nivnite nashypori bile bogato blagosloveni me|u itelite na pisidijcite vo Antiohija a vernicite to gi ostavile izvesno vreme sami da go prodol`at deloto ldquose polnea so radost i so Sveti Duh
176
119
18
EVANGELIETO IM SE PROPOVEDA NA NEZNABO[CITE
Ovaa glava e zasnovana na tekstot od knigata Dela 141-26
Od Antiohija Pisidiska Pavle i Varnava zaminale vo Ikonija Vo toj grad kako i vo Antiohija svojata rabota ja po~ nale po sinagogite me|u svojot narod Tuka imale golem uspeh taka to ldquomnozina Evrei i Grci poveruvaardquo Me|utoa vo Ikonija kako i na drugi mesta vo koi apostolite proposhyvedale ldquoEvreite to ne gi posluaa gi pobunija i gi nastroshyija zlonamerno duite na neznabocite me|u bra atardquo
Sepak apostolite ne otstapile od svojata dol`nost zato mnozina go prifatile Hristovoto evangelie I pokraj proshytiveweto zlobata i predrasudite tie go prodol`ile svoeto delo ldquosmelo zboruvaj i za Gospodardquo i Bog ldquosvedo~ee za re~ta na svojata blagodat i ovozmo`uvae nivnite race da prashyvat ~udotvorni znaci i ~udardquo Tie dokazi na Bo`jata pomo vrele silno vlijanie vrz onie ~iito dui bile pristapni za svedo~ewe i brojot na tie to go prifatile evangelieto postojano se zgolemuval
S pogolemata popularnost na porakata to ja irele aposshytolite nevernite Evrei gi ispolnuvala so zavist i omra za pa zatoa reile na naporite na Pavle i Varnava edna da im stavat kraj So la`ni i predimenzionirani izve tai tie kaj nadle`nite vlasti razbudile strav deka na cel grad mu se zakanuva bunt Tvrdele deka na apostolite im se priklu~uva ogromno mnotvo narod i predupreduvale deka toa se pravi so nekakva tajna i opasna cel
Poradi ovie obvinuvawa u~enicite povtorno bile izvedeshy ni pred vlastite no nivnata odbrana bila tolku jasna i prishyrodna a iznesuvaweto na u~eweto tolku mirno i razbir livo
178
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
120
to se pojavila edna silna struja vo nivna polza Iako gradshyskite poglavari bile nedoverlivi kon niv poradi la`nite obvinuvawa to gi slunale sepak ne se osmeluvale da gi osushy dat Ne mo`ele da otka`at deka u~eweto na Pavle i Varna va ima za cel lu|eto da gi stori ~esni i primerni gra|ani i deka vo gradot bi se popravila i moralnata sostojba i poredokot koga bi bile prifateni vistinite to gi propo vedale apostolite
Poradi protiveweto so koe se soo~ile u~enicite porashykata na vistinata dobila ute pogolem publicitet Evreite uvidele deka nivnite napori da go onevozmo`at deloto samo e pridonese ute pove e lu|e da pristapat kon novata vera ldquoNo lu|eto vo gradot se podelija edni bea so Evre ite a drugi so apostoliterdquo
So vakviot razvoj na nastanite vode~kite lu|e me|u Evrei te bile tolku razjareni to reile so sila da mu stavat kraj na toa Raspaluvaj i najniski strasti kaj nesves nata i zovriena tolpa tie uspeale da predizvikaat neredi i bunt koi potoa mu gi pripiale na u~eweto na apostolite Se ponadevale deka so la`ni obvinuvawa e si obezbedat sebesi pomo od gradskite vlasti vo sproveduvaweto na svoite nameri Bile reeni na apostolite da ne im se dade nikakva mo`nost da se opravdaat tuku da se vmea xganot i so kamenuvawe na Pavle i Varnava kone~no da se dokusuri nivnata rabota
Prijatelite na apostolite iako nevernici im obrnale vnimanie na podlite nameri na Evreite i gi sovetuvale bez potreba da ne se izlo`uvaat na besot na izbuvlivata tolpa tuku da go spasuvaat `ivotot so begstvo I taka Pavle i Varshynava ja naputile tajno Ikonija preputaj i im na tamoshynite vernici izvesno vreme sami da ja prodol`at rabotata Me|utoa toa vo nikoj slu~aj ne zna~elo deka zaminuvaat zashysekoga pla nirale da se vratat tom e se smiri vozbuduvashyweto da go prodol`at zapo~natoto delo
Vo site vekovi i vo sekoja zemja Bo`jite vesnici morale da se spravuvaat so ogor~ena opozicija shy so onie koi dobrovolno reile da ja otfrlat nebesnata svetlina ^esto se ~ine lo deka neprijatelite na evangelieto so la`no prika uvawe i so kleveti uspevale da ja zatvorat vratata niz koja Bo`ji te vesnici mo`ele da dojdat do narodot No taa vrata ne mo`e da ostane zasekoga zatvorena Koga negovite slugi pak bi se vratile da go prodol`at svoeto delo Bog ~esto silno raboshytel za niv i im pomagal da podignat nezaboravni spome nici na slava na negovoto ime
179
121
Isterani od Ikonija apostolite zaminale vo Listra i Derva vo Likaonija Ovie gradovi vo golema mera bile nasta neshy ti so praznoverni neznaboci no me|u niv imalo dui prigotshyveni da ja slunat i da ja prifatat porakata na evange lieto Apostolite reile da rabotat vo ovie gradovi i vo nivnata okolina nadevaj i se deka na toj na~in e gi izbegnat predrashysudite i progonite od strana na Evreite
Vo Listra nemalo evrejska sinagoga iako vo gradot iveel izvesen broj Evrei Mnogu iteli na Listra odr`u vale bogoshyslu`enie vo eden hram posveten na Jupitera Koga Pavle i Var nava se pojavile vo gradot i koga po~nale da gi sobiraat gra|anite okolu sebe tolkuvaj i im gi ednostavnite vistini na evangelieto mnozina nastojuvale ova u~ewe da go povrzat so svoeto idolopokloni~ko obo`avawe na Jupitera
Apostolite nastojuvale na ovie idolopoklonici da im dashydat soznanie za Boga za Tvorecot na neboto i zemjata i za negoshyviot Sin Spasitelot na ~ove~kiot rod Prvo tie im obrnale vnimanie na ~udesnite Bo`ji dela shy na sonceto mese ~inata i yvezdite na prekrasniot red pri smenuvaweto na godinite vremiwa na veli~estvenite planini so vrvovite pokrieni so sneg na visokite drvja i na drugite ~uda na priro data vo koi se gleda vetina nesfatliva za ~ove~kiot um Uka`uvaj i na ovie dela na Semo niot apostolite ovie neznaboci gi nashyterale da razmisluvaat za golemiot Vladetel na vselenata
Objasnuvaj i gi ovie osnovni vistini za Tvorecot apostoshylite na itelite na Listra im zboruvale za Bo`jiot Sin koj tolku mu e naklonet na ~ove~kiot rod to poradi toa slegol od neboto Zboruvale za negoviot ivot i slu`ba za toa kako go otfrlile onie to Toj dool da gi spasi za negovite maki i za raspnuvaweto za negovoto voskresenie i za voznesenieto na neboto kade to se nao|a i sega kako zastap nik na ~ovekot Taka so Bo`ja sila i so Bo`ji Duh Pavle i Varnava prodol`ile da go propovedaat evangelieto vo Listra
Edna dodeka taka mu zboruval na narodot za Hristo voto delo kako iscelitel na bolnite i `alosnite Pavle me|u svoite sluateli zabele`al eden kuc ~ovek koj vtren ~eno gledal vo nego gi slual negovite zborovi i o~igledno verushyval vo niv Pavle vo srceto po~uvstvuval so`aluvawe kon toj unesre en ~ovek i vo nego prepoznal lice koe ldquoveruva deka e ozdravirdquo Vo prisustvo na mnotvo idolopoklonici Pavle mu naredil na nemo niot sakat ~ovek da stane i cvrsto da zashystane na svoite noze Do toga ovoj ma~enik mo`el samo da
180
181
ЕВАНГЕЛИЕТО ИМ СЕ ПРОПОВЕДА НА НЕЗНАБОШЦИТЕ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
122
sedi no sega istiot mig toj ja poslual zapovedta na Pavle i stanal na noze prvpat vo svojot ivot Silata dola zaedno so naporot na verata i ~ovekot koj do toga bil nemo en uloshygavec ldquose ispravi i odeerdquo
ldquoA tolpata koga vide to napravi Pavle go podigna svojot glas velej i na likaonski eumlBogovite stanaa kako lu|e i slegoa pri nasrsquo Tie zborovi bile soobrazeni so edna nivna tradicija spored koja se veruvalo deka bogovite ponekoga doa|aat na zemjata Na Varnava poradi negovata dostoin stvena pojava i odnesuvawe kako i poradi blagosta i dobri nata to se gleshydale na negovoto lice go narekle Jupiter tatko na bogovite Za Pavle veruvale deka e Merkur ldquozato toj bee glavniot govornikrdquo bidej i bil seriozen delotvo ren i re~it vo oposhymenite i poukite
So elba da ja poka`at svojata blagodarnost itelite na Listra go nagovorile svetenikot na Jupitera na aposto lite da im uka`e ~est i toj ldquodovede bikovi i donese junci pred porshytite i zaedno so narodot sakae da prinese `rtvardquo Pavle i Varnava koi totuku se povlekle za malku da si po~inat ne znaele za tie podgotovki No nabrgu nivnoto vnimanie go privshylekle zvucite na muzikata i oduevenite povici na golemata masa lu|e to dole pred ku ata kade to otsednale
Koga apostolite sfatile koja e vistinskata pri~ina za taa masovna poseta i za taa vozbuda ldquogi raskinaa svoite oble ki i se vturnaa me|u narodotrdquo so nade` deka e go spre~at nivniot potfat So silen i prodoren glas koj go nadminal vikotot na sobranite Pavle gi povikal da se smirat i koga vikotot na tolpata naglo stivnal toj rekol ldquoLu|e to pravite I nie sme lu|e kako vas No vi go propovedame evan gelieto za da se odvratite od tie suetni neta kon `iviot Bog koj gi sozdade neboto i zemjata moreto i s to e vo niv koj vo minatite poshykolenija gi puti site narodi da odat po svoite patita i sepak nikoga ne gi ostavi bez svedo tvo za sebesi so svoite dobrini davaj i vi od neboto do`dovi i plodni godini i nasituvaj i gi vaite srca so hrana i veselbardquo
I pokraj toa to apostolite energi~no tvrdele deka nemaat bo`estveno poteklo i pokraj naporite na Pavle mislite na sobranite da gi naso~i kon vistinskiot Bog kako edinstveno Sutestvo dostojno za obo`avawe re~isi bilo nemo`no da se odvratat tie neznaboci od nivnata namera da prinesat `rtva Nivnoto ubeduvawe deka ovie lu|e navistina se boshygovi bilo tolku cvrsto a oduevuvaweto tolku golemo to
182
123
vo nikoj slu~aj ne sakale da ja priznaat grekata Bibli skiot zapis ka`uva deka Pavle i Varnava ldquoodvaj uspeaja da go zaprat narodot da ne im prinese `rtvardquo
itelite na Listra so svoi o~i ja videle ~udesnata sila so koja raspolagale apostolite Videle kako kuciot ~ovek koj nikoga vo svojot poraneen `ivot ne mo`el da zastane na svoite noze sega dobil sovreno zdravje i sila Tie otstashypile od svojata namera duri po podolgo uveruvawe i vnimashytelno objasnuvawe na Pavle za toa od to se sostoi nivnata misija kako pretstavnici na nebesniot Bog i na negoviot Sin golemiot Iscelitel
Rabotata na Pavle i Varnava vo Listra odnenade` bila onevozmo`ena koga dole od ldquoAntiohija i Ikonija nekoi Evreirdquo koi gi poznavale apostolite i koga doznale za uspeshyhot na nivnata rabota me|u Likaoncite reile vo svojata zloshy ba da pojdat po niv i da gi progonuvaat Doa|aj i vo Listra tie Evrei nabrgu uspeale da go rastrevo`at i da go zatrujat narodot so istiot duh na ogor~enost koj bil vo nivnite srca So iskrivokol~uvawe na vistinata i so kleveti tie uspeale lu|eto koi neodamna Pavle i Varnava gi smetale za bo`esshytveni sutestva da gi ubedat deka apostolite se poloi od ubijci i deka zaslu`uvaat smrt
Razo~arani so toa to im bilo onevozmo`eno na apostoshylite da im prinesat `rtva `itelite na Listra ve e bile podgotveni protiv Pavle i Varnava da se nafrlat isto tolku strastno kako to gi pozdravile kako bogovi Podbucnuvani od strana na Evreite tie reile protiv apostolite da primeshynat nasilstvo Evreite barale da ne mu se dozvoli na Pavle da zboruva tvrdej i deka toj ako mu se dade takva mo`nost e uspee re~isi da go ma|epsa narodot
Ubistvenite nameri na neprijatelite na evangelieto nashybr gu bile sprovedeni vo delo Sledej i go ova loo vlijanie `itelite na Listra padnale vo vistinski satanski bes pa go fatile Pavle i bez milost po~nale da go kamenu vaat Apostolot mislel deka mu dool kraj Vo negoviot duh ivo voskresnalo ma~eweto na Stefana kako i svirepata uloga to ja odigral toj vo taa prigoda Pokrien so rani i onesvesten od bolka toj padnal na zemja i tie podiveni lu|e go ldquoizvlekoa od gradot mislej i deka e mrtovrdquo
Vo toj mra~en ~as na iskuenie malobrojnite vernici vo Listra na koi Pavle i Varnava im pomognale da ja prifa tat verata vo Isusa ostanale predani i verni Nerazumnoto proshy
183
184
ЕВАНГЕЛИЕТО ИМ СЕ ПРОПОВЕДА НА НЕЗНАБОШЦИТЕ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
124
tivewe i svirepite progoni ute pove e ja zacvrstile verata na tie predani bra a Iako samite izlo`eni na opasnost na omalova`uvawe i prezir tie poka`ale vernost sobiraj i se so taga i bolka okolu teloto na Pavle mislej i deka e mrtov
Me|utoa kolku silno se iznenadile koga apostolot opkrushy`en so nivnoto bolno lipawe naedna ja podignal glava ta i zas tanal na noze so falba za Boga na usnite Ova neo~ekuvano vra awe vo ivot na Bo`jiot sluga za vernite se ~inelo kako nekakvo Bo`je ~udo i tie go primile kako nebesna potvrda na nivnata novoprimena vera Se raduvale so neiska`liva radost i go slavele Boga so obnovena vera
Me|u onie to se obratile vo Listra i bile o~evidci na Pavlovite stradawa se nao|al i eden ~ovek koj podocna sta nal istaknat rabotnik za Hrista i so apostolite gi delel isku eshynijata i radosta na misionerskata slu`ba vo teko pristapshynite predeli Toa bil mladiot Timotej Koga Pavla go izvleshykle od gradot toj mlad ~ovek se nao|al me|u onie koi stoele okolu negovoto navidum bez`ivotno telo i koi videle kako se kreva siot vo rani i oblean vo krv no so fal ba na svoite usni zatoa to mu bilo dozvoleno da strada za Hrista
Utredenta po Pavlovoto kamenuvawe apostolite zami nashy le vo Derva Tamu nivnata rabota bila blagoslovena i mnogu dui go primile Hrista kako svoj Spasitel No ldquootkako proshypovedaa vo toj grad i pridobija mnogu u~enicirdquo Pavle i Varshynava ne sakale da po~nat da rabotat na nekoe dru go mesto pred da gi zacvrstat vo verata obratenicite koi bile prisileni da gi ostavat sami izvesno vreme vo gradovite kade to neodamna rabotele I taka i pokraj opasnostite ldquose vratija vo Listra Ikonija i Antiohija gi zakrepnuvaa duite na u~enicite i gi pottiknuvaa da bidat postojani vo verata i deka preku mnogu nevolji treba da vlezat vo Bo`jeto carstvordquo Mnozina to ja primile radosnata poraka na evangelieto poradi toa bile izlo`eni na prezir i napadi Apostolite sakale ovie lu|e da gi zasilat vo verata so cel deloto da bide trajno i postojano
Apostolite osobeno vnimavale novoobratenite da gi ograshydat so stra`ata na evangelskiot red smetaj i deka toa e zna~aen faktor za duhovniot napredok Zatoa organizirale crkvi vo site mesta na Likaonija i Pisidija vo koi imalo vernici Vo sekoja crkva bile imenuvani slu`benici i vos pos taven e soodshyveten sistem i red za vodewe na site raboti bitni za blagoshysostojba na vernicite
Toa bilo soobrazno so evangelskiot plan za obedinuvawe na site to veruvaat vo Hrista vo edno edinstveno telo a Pavle
185
125
vo tekot na celata svoja slu`ba cvrsto se pridr`uval kon toj plan Vernicite vo sekoe novo mesto koi so negova pomo go prifatile Hrista kako Spasitel vo pogoden mig bile orgashynizirani vo lokalna mesna crkva Toa se pravelo duri i vo slu~aj koga imalo samo nekolku vernici Taka hris tijanite se u~ele da si se pomagaat edni so drugi imaj i go na um vetushyvaweto ldquoKade to se dvajca ili trojca sobrani vo moe ime tamu sum i jas me|u nivrdquo (Matej 1820)
Pavle nikoga ne gi zaboravil tie organizirani crkvi Gri ata za niv pretstavuvala s poteko breme to go prishytiskalo negoviot duh Kolku i da bila male~ka nekoja grupa sepak taa pretstavuvala predmet na negova postojana gri`a Ne`no bdeel tokmu nad tie pomale~ki grupi svesen deka nim im e potrebno pogolemo vnimanie so cel vernicite dobro da se utvrdat vo vistinata i da nau~at nesebi~no i sesrd no da rabotat za lu|eto okolu sebe
Vo site svoi misionerski potfati Pavle i Varnava nastoshyjuvale da go gledaat Hrista da go sledat negoviot pri mer na doshybrovolna rtva i na verna sesrdna rabota za duite Seko ga budni revni i neumorni tie ne gledale da gi zadovolat svoite li~ni elbi i udobnosti tuku so pobo` nost i so revnost neushymorno go seele semeto na vistinata a pokraj toa se trudele na site koi go prifa ale evangelieto da im dadat prakti~na pouka od neprocenliva vrednost Duhot na sesrdnost i Bo`jiot strav ostavil vrz duite na novite u~enici dlabok vpe~atok vo vrska so zna~eweto na evangel skata poraka
Koga bi se obratile talentirani lu|e koi mnogu vetu vale kako to bil Timotej Pavle i Varnava vlo`uvale silni naposhy ri da im uka`at na neophodnosta od rabota vo Gospo dovoto lozje I koga apostolite bi zaminale vo nekoe drugo mesto ve rata na tie lu|e ne poputala tuku s pove e rastela i se zasiluvala Tie bile verno pou~eni za Gospodoviot pat i upashyteni kako nesebi~no sesrdno i istrajno da rabotat za spaseshynieto na svoite bli`ni Ova vnimatelno pou~uvawe na noshyvoobratenite pretstavuvalo mone zna~aen faktor vo golemishy ot uspeh to go postignale Pavle i Varnava propove daj i go evangelieto vo neznabo`e~kite zemji
Prvoto misionersko patuvawe brgu se bli`elo kon kraj Prepora~uvaj i mu gi novoorganiziranite crkvi na Gospoda apostolite go prodol`ile svojot pat vo Pamfilija ldquoi otka ko ja propovedaa re~ta Bo`ja vo Perga slegoa vo Atalija a otshytamu otplovija vo Antiohijardquo
186
187
ЕВАНГЕЛИЕТО ИМ СЕ ПРОПОВЕДА НА НЕЗНАБОШЦИТЕ
126
19
EVREI I NEZNABO[CI
Ovaa glava e zasnovana na tekstot od knigata Dela 151-35
Vra aj i se vo Antiohija vo Sirija od kade to bile prashyteni na svojata misija Pavle i Varnava ja iskoristile prvata mo`nost to im se dala da gi soberat vernicite i da gi izvesshytat ldquoto s napravil Bog so niv i kako im ja otvoril vra tata na verata na neznabociterdquo (Dela 1427) Crkvata vo Antioshyhija bila golema i se razvivala Taa pretstavuvala cen tar na misionerskata dejnost i edna od najzna~ajnite grupi na hrisshytijanski vernici Nejzinoto vernitvo go so~inuvale prishypadnici na mnogu optestveni sloevi od Evrei i nezna boci
Dodeka apostolite zaedno so propovednicite i so obi~shynite vernici vo Antiohija vlo`uvale sesrdni napori to pove e dui da dovedat kaj Hrista nekoi vernici od evrejsko poteklo ldquood farisejskata sektardquo koi dole od Judeja uspeale da ufrlat edno praawe to predizvikalo mnogu rasproshystraneti prepirki vo crkvata i sozdalo v~udoviduvawe me|u vernicite od neznabotvo Ovie u~iteli pobornici na evrejshystvoto so golema samouverenost i so sigurnost tvrdele deka ~ovek za da se spasi mora da bide obre`an i da gi ispol nuva site propisi na ceremonijalniot zakon
Pavle i Varnava bez nikakvo dvoumewe mu se protiv stavile na ova la`no u~ewe i reitelno stanale protiv nego vata prishymena vrz vernicite od neznabo`e~ko poteklo Od druga strana mnogu antiohiski vernici od evrejsko potek lo bile nakloshyneti kon stavot to go zazele bra ata koi neodamna pristigshynale od Judeja
Opto zemeno obratenite Evrei ne bile nakloneti da nashypreduvaat tolku brgu kolku to im go otvoralo patot Bo`shyjeto providenie Rezultatot na rabotata na apostolite me|u neznabocite jasno poka`al deka obratenicite od tie narodi
189
127
brojno e gi nadmine obratenicite od evrejsko poteklo Evreshyite se plaele deka ako ne se postavat ograni~uvawata i obreshydite na nivnite zakoni kako zadol`itelen uslov za priem na neznabocite vo ~lenstvo na crkvata nacionalnata evrejska osobenost so koja do toga se izdeluvale i se razli kuvale od site narodi kone~no sosem e is~ezne me|u onie to ja prishyfatile porakata na evangelieto
Evreite otsekoga se gordeele so slu`bite to im gi doshyve ril Bog Zatoa mnozina od niv to ja prifatile verata vo Hrista s ute smetale deka Bog bidej i edna tolku jasno go propial evrej skiot na~in na bogoslu`enie nikoga nema da dozvoli promena na koja bilo negova podrobnost Tie uporno barale evrejskiot zakon i nivnite ceremonii da se vklu~at vo obredite na hristijanskata religija bidej i mone bavno sfa ale deka site obredni `rtvi samo uka`u vale na smrtta na Bo`jiot Sin vo kogo se ispolnile site simbo li~ki obredi na Stariot zavet i deka po negovata smrt site obredi na staroshyzavetnata slu`ba ja gubat svojata va` nost
Pred da se obrati Pavle sebesi se smetal za bespre koren ldquoSpored pravdata na zakonot bev besprekorenrdquo (Filip janite 36) No otkako go izmenil srceto se zdobil so jasno soznanie za misijata na Spasitelot kako otkupitel na padna tiot ~ove~ki rod to zna~i i na neznabocite isto kako i na Evreite i ja videl razlikata me|u `ivata vera i mrtviot formalizam Starite obredi i ceremonii ~ieto vrewe im bilo doshyvereno na Evreite vo svetlinata na evangelieto dobile novo i podlaboko zna~ewe Se ovistinilo ona ~ijato senka bile tie i lu|eto to iveat vo novozavet niot shy evangelskiot peshyriod shy se oslobodeni od site ceremoni jalni propisi Me|utoa nepromenliviot Bo`ji zakon shy negovite deset zapovedi shy Pavle s ute gi po~itual i po duh i po slovo Praaweto na obreshyzanieto pottiknalo mnogu disku sii prepirawa i raziduvawa vo antiohiskata crkva Najposle stravuvaj i natamonite raspravii da ne dovedat do otvoren rascep vernicite na crkshyvata reile Pavle i Varnava so ute nekolku odgovorni lu|e da gi pratat vo Erusalim problemot da go iznesat pred apostoshylite i stareinite Tamu trebalo da se sretnat so delegati od razni crkvi i so tie to doa|ale vo Erusalim da prisustvuvaat na pretstojnite praznici Vo me|uvreme trebalo da prekine sekoja rasprava dodeka ne se donese definitivno reenie na generalniot sovet Potoa taa odluka trebalo univerzalno da ja prifatat site crkvi vo cel svet
190
ЕВРЕИ И НЕЗНАБОШЦИ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
128
Na svojot pat kon Erusalim apostolite gi posetile vernishycite vo mnogu gradovi niz koi pominuvale i gi hrabrele iznesuvaj i im svoi iskustva so koi se zdobile vo Bo`jeto delo pri obratuvaweto na neznabocite
Vo Erusalim delegatite od Antiohija stapile vo kontakt so bra ata od razni crkvi sobrani tuka zaradi generalno sovetushyvawe i gi zapoznale so uspesite so koi bila pridru uvana nivnata slu`ba me|u neznabocite Tie jasno im go opiale mete`ot vo Antiohija to go predizvikale nekoi obratenici od farisejstvoto so svoite tvrdewa deka nezna bocite mora da se obre`at i da go dr`at Mojseeviot zakon za da se spasat
Za ova praawe `ivo i ogneno se raspravalo na generalshyniot sobor Imalo ute nekolku barawa tesno povrzani so praaweto na obrezanieto to isto taka trebalo da se prou~at Edno od problemati~nite bilo i praaweto kakov stav treba da se zazeme sprema upotrebata na mesoto rtvu vano na idoli Mnogu obratenici od neznabotvo iveele me|u neuki i prazshyno verni lu|e koi ~esto prinesuvale rtvi na idoli Sve teshyni cite na ovie neznabo`e~ki religii se zanimavale so dohodna trgovija so mesoto na `rtvuvanite `ivotni to doa|alo vo nivni race i Evreite se plaele obratenicite od neznabotvo da ne go ozloglasat hristijan stvoto kupuvaj i meso rtvuvano na idoli a so toa isto taka vo izvesna mera se plaele deka gi odobruvaat idolopoklo ni~kite obi~ai
Osven toa neznabocite naviknale da jadat meso od zadashyveni ivotni dodeka Evreite imale bo`estveno upatstvo pri ko leweto na `ivotnite za hrana posebno vnimanie da obrnat na toa krvta napolno da iste~e od teloto na ivot noto inaku mesoto bi se smetalo za nezdravo Bog ovaa zabra na im ja dal na Evreite za da go so~uvaat svoeto zdravje Upotre bata na krvta kako namirnica vo ishranata Evreite ja smetale za grena Tie veruvale deka krvta go pretstavuva `ivotot i deka proshylevaweto na krv e posledica na grevot
Nasproti evrejskoto sfa awe neznabocite ja sobirale krvta to istekuvala od teloto na rtvuvanoto ivotno i ja koristele za prigotvuvawe na jadewa Evreite smetale deka ne treba da se menuvaat obi~aite to gi primile so poseshyben Bo`ji nalog I taka ako Evreite i neznabocite bi se obidele da jadat na ista trpeza prvite bi se soblaznuvale i bi ~uvstvu vale odvratnost kon drugite
Neznabocite a osobeno Grcite bile mone nezauzdani i razvratni pa postoela opasnost nekoi neobrateni vo srce to
191
192
129
i pokraj toa to ispovedale vera da prodol`at so svojot lo na~in na `iveewe Hristijanite od evrejsko poteklo ne mo`ele da go podnesuvaat nemoralot koj neznabocite duri i ne go smetale za nekakov prestap Zatoa Evreite smetale deka od obratenite neznaboci kako dokaz za nivnata iskre nost i pobo`nost treba da baraat od niv da go prifatat obreza shynieto i ceremonijalniot zakon Na toj na~in spored nivnoto veruvawe bi mo`elo da se spre~i kon crkvata da pristapuvaat lu|e koi prifa aj i ja verata bez vistinsko obratuvawe na srceto mo`at podocna da mu nanesat sram na deloto so svojot nemoralen i neumeren `ivot
Tokmu ovaa razli~nost i slo`enost na problemite vpleteni vo reavaweto na glavnoto praawe soborot go sta vale re~isi pred nepremostlivi tekotii Me|utoa Svetiot Duh vsushynost ve e imal vistinsko reenie za toa praawe od koe se ~inelo deka zavisel ne samo napredokot na deloto tuku i sashymiot opstanok na hristijanskata crkva
ldquoBidej i nastana golema raspravija Petar stana i im reshy~e eumlLu|e bra a Vie znaete deka Bog ute od prvite denovi me izbra me|u vas za da mo`at neznabocite da ja slunat od mojata usta re~ta na evangelieto i da poveruvaatrdquo Vrz osnova na zdrav razum toj zaklu~il deka spornoto praawe za koe totuku raspravale ve e go reil Svetiot Duh so toa to i vrz neo brezanite neznaboci se izleal vo ista sila kako i vrz obrezanite Evrei Povtorno ja iznel svojata vizija vo koja Bog mu go prika`al sadot poln so ~etirino`ni ivotni od sekoj vid i mu zapovedal da gi zakole i da gi izede A koga odbil povikuvaj i se na toa deka nikoga ne jadel neto poshygano i ne~isto dobil odgovor ldquoOna to Bog go is~istil ne narekuvaj go poganordquo (Dela 1015)
Petar jasno go iznel tolkuvaweto na ovie zborovi to mu bilo dadeno vedna potoa koga bil povikan da odi kaj rimski ot kapetan i da go pou~i na Hristovata vera Ovaa poshyra ka poka`ala deka Bog ne gleda koj e koj tuku gi prima i gi pri fa a site to se bojat od nego Petar raska`al kako se zashy~udil koga ja iznesuval vistinata pred lu|eto to se sobrale vo domot na Kornelij i koga videl kako Svetiot Duh sleguva vrz sluatelite vrz neznabocite isto kako to slegol i vrz Evreite Istata svetlina i slava to se videla kaj obreshyzanite Evrei sega bleskotela i na licata na neobre zanite neznaboci Toa bila Bo`ja opomena upatena do Petar da ne
193
ЕВРЕИ И НЕЗНАБОШЦИ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
130
gi smeta ednite za poniski od drugite zato krvta Hristo va mo`e da is~isti od sekoja ne~istota
Petar ve e edna raspraval so svoite bra a vo vrska so obratuvaweto na Kornelij i na negovite prijateli i za svoeto dru`ewe so niv Zboruvaj i kako toga Svetiot Duh slegol vrz neznabocite toj naglasil ldquoAko Bog im dade ist dar koga poveruvaa vo Gospoda Isusa Hrista kako i nam koj sum jas da mo`am da mu go zabranam toa na Bogardquo (Dela 1117) A sega so ista revnost i sila prodol`il ldquoBog koj gi poznava srcata im posvedo~i koga im go dade Svetiot Duh kako i nam I ne napravi nikakva razlika me|u nas i niv zato preku verata gi is~isti nivnite srca Zoto sega go iskua vate Boga stavaj i im na vratot na u~enicite jarem koj nitu naite tatkovci nitu nie ne mo`evme da go nosimerdquo Toj jarem ne bil zakonot od deset zapovedi kako to tvrdat ne koi koi se protivat na negovite propisi Petar ovde misli na obredniot zakon koj so Hristoshyvoto raspnuvawe prestanal da va`i
Apelot na Petar pomognal prisutnite strplivo da gi islushyaat Pavle i Varnava koi potoa iznele svoi iskustva od rashybotata so neznabocite ldquoToga molkna celiot narod a lu|eto gi sluaa Varnava i Pavle koi raska`uvaa kolku ~udotvorni znaci i ~uda napravi Bog preku niv me|u nezna bociterdquo
I Jakov reitelno go iznel svoeto svedotvo velej i deka Bo`ja volja e i na neznabocite da im se dadat istite predimshystva i istata blagodat to im se dadeni na Evreite
Svetiot Duh videl deka e dobro na obratenite nezna boci da ne im se nametnuva ceremonijalniot zakon i misle weto na apostolite vo vrska so toa praawe bilo vo soglas nost so Bo`jiot Duh Jakov pretsedaval so soborot i negovata kone~na odluka glasela ldquoZatoa smetam deka ne treba da gi vozne miruvashy me neznabocite koi se obra aat kon Bogardquo
Taka e zavrena diskusijata Ovoj primer go pobiva i tvrshyde weto na Rimokatoli~kata crkva deka Petar bil glava na crk vata Onie to tvrdat kako papata deka se negovi nasledshynici za taa svoja pretenzija nemaat nikakov bibliski temel Vo ivotot na Petar nema nito so to bi se doka`alo deka toj bil izdignat nad svoite bra a kako zamenik na Seviniot Koga onie to tvrdat deka se Petrovi nasled nici bi go sleshydele negoviot primer sekoga bi se zadovolile da ostanat ram nopravni so svoite bra a
Vo ovoj slu~aj po s izgleda deka Jakov bil izbran da ja obshyjavi odlukata to ja donele delegatite na soborot Sutina na
194
195
131
taa odluka bila shy obredniot zakon osobeno propisot za obrezashynie shy ne treba da se nametnuva pa duri ni da im se prepora~uva na neznabocite Jakov se trudel da gi uveri svoite bra a deka neznabocite prifa aj i go Boga vo golema mera go izme nile svojot `ivot deka treba vnimatelno da se odbegnuva da ne se dovedat vo zabuna so nejasni praawa od pomale~ko zna~e we za da ne se obeshrabrat vo svojata `elba da go sledat Hrista
Me|utoa obratenite neznaboci morale da gi otfrlat obishy~aite koi ne bile soobrazeni so hristijanstvoto Aposto lite i stareinite se soglasile so poslanie da gi pou~at neznashybo cite da se pazat od upotreba na meso rtvuvano na idoli od blud od ona to e udaveno i od krv Od nezna bocite se baralo da gi dr`at Bo`jite zapovedi i da vodat svet `ivot Isto taka im e obrnato vnimanie deka onie to ja istaknushyvale zadol`itelnosta na obrezanieto za toa nemale nikakvo ovlastuvawe od apostolite
Pavle i Varnava im bile prepora~ani na neznabocite kako lu|e koi svojot ivot go stavile na kocka zaradi Gospo da Juda i Sila isto taka bile prateni so tie apostoli i usno da im ja sooptat odlukata na soborot ldquoImeno Sveti ot Duh i nie reivme da ne stavame vrz vas nikakvo drugo breme osshyven ovie neophodni raboti da se vozdr`uvate od neta `rtshyvuvani na idoli od krv od zadaveno i od bludstvo ako se pashyzite od toa dobro e napraviterdquo etvoricata Bo`ji slugi se upateni vo Antiohija so poslanie i so poraka koja trebalo da stavi kraj na sekoja raspravija zato toa pretsta vuvalo glas na najvisokiot avtoritet na zemjata
Soborot koj donel odluka za toa praawe bil sostaven od apostolite i od u~itelite koi se istaknale pri osnova weto na hristijanski crkvi i me|u Evreite i me|u neznabo cite i od izbrani delegati od razni mesta Na sovetuvaweto prisusshytvuvale stareinite od Erusalim i pratenici od Antiohija a bile zastapeni najvlijatelnite crkvi Soborot postapil soobrazno so ona to go ka`uva prosveteniot um i so dostoshyinstvoto na crkvata osnovana po Bo`ja volja Kako rezultat na svoeto sovetuvawe i prosuduvawe tie videle deka li~no Bog odgovoril na praaweto za koe raspravale izle vaj i sila shy Svetiot Duh shy i vrz neznabocite i sfatile deka im e dol`nost da go prifatat vodstvoto na Duhot
Ne bila povikana celata hristijanska crkva so glasawe da se izjasni za toa praawe ldquoApostolite i stareiniterdquo vlijashytelnite sovesnite lu|e donele i objavile odluka koja potoa
196
ЕВРЕИ И НЕЗНАБОШЦИ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
132
bez odlagawe ja prifatile site hristijanski crkvi Sepak ne bile site zadovolni so ovaa odluka se formirala grupa od slavoqubivi i samouvereni bra a koi ne se soglasile so toa Tie lu|e na sopstvena odgovornost re~isi $ se nametna le na crkvata Vo golema mera bile nakloneti kon mrmorewe kon iznao|awe na greki sekoga predlagale novi planovi i nashystojuvale da go potkopaat deloto na onie lu|e to gi odredil Bog da go propovedaat evangelieto Crkvata ute od po~etok naiduvala na vakvi prepreki i e naiduva s do kraj
Erusalim bil metropola na evrejstvoto i tuka se poka`u vashy la najgolema isklu~ivost i ograni~enost Hristi janite od evrejshysko poteklo koi iveele vo blizina na hramot vo svoite misli sosem prirodno se vra ale na predim stvata to gi u`ivale Evreite kako poseben narod Koga videle deka hristi janskata crkva gi naputa ceremoniite i tradiciite na evrejstvoto i koga sfatile deka vo svetlinata na novata vera nabrgu e se zagubi od vid nepovredlivosta na evrejskite obi~ai mnozina bile nezadovolni od Pavle smetaj i deka toj vo golema mera pridonel za taa promena Duri ni site u~enici ne bile podshygotveni dobrovolno da gi prifatat odlukite na ovoj sobor Nekoi revnuvale za ceremonijalniot zakon i negoduvale proshytiv Pavle bidej i smetale deka negovite na~ela vo vrska so zadol`itelnosta na evrejskiot zakon se premnogu liberalni
Me|utoa zna~eweto i dalekuse`nite odluki na soborot vnele doverba vo redovite na vernicite od neznabo`e~ko poshyteklo i Bo`jeto delo napreduvalo Crkvata vo Antiohija so odobruvawe i so radost go prifatila prisustvoto na Juda i Sila kako specijalni vesnici koi so apostolite se vratile od soborot odr`an vo Erusalim Juda i Sila ldquokoi i samite bea proroci gi hrabrea i gi zakrepnuvaa bra ata so mnogu zborovirdquo Tie pobo`ni lu|e izvesno vreme ostanale vo Anshytiohija ldquoA Pavle i Varnava ostanaa vo Antiohija kade to zaedno so mnogu drugi pou~uvaa i ja propovedaa Bo`jata re~rdquo
Podocna koga ja posetil Antiohija so svojot vnimatelen odnos kon vernite od neznabotvo Petar ja zadobil doverbata na mnogu vernici Izvesno vreme postapuval spored svetlishynata to mu bila dadena od neboto Vo tolkava mera gi sovshyladal svoite prirodni predrasudi to sedel na zaedni~ka trpeza so obratenicite od neznabotvo Me|utoa koga dole nekoi Evrei od Erusalim koi revnuvale za obredniot zakon Petar nesmasno go promenil svoeto odnesuvawe kon obrateshynicite od neznabotvo Nekoi Evrei ldquoso nego se dvoeja taka
197
198
133
to nivnoto licemerstvo go zavede i Varnavardquo Toj znak na slabost kaj onie to bile sakani i po~ituvani kako voda~i ostavil mone ma~en vpe~atok vrz duite na vernicite od neznabo`e~ko poteklo Na crkvata $ se zakanila opasnost od otvoren rascep No Pavle gledaj i deka tetata to $ ja nanela na crkvata dvoli~nosta na Petar vri razurnuva~ko vlijanie otvoreno go ukoril Petar to gi pokriva svoite vistinski ~uvstva Vo prisustvo na site go praal Petar ldquoAko ti koj si Evrein `ivee kako neevrein a ne judejski kako mo`e da gi prinuduva neznabocite da `iveat judejshyskirdquo (Galatite 21314)
Petar ja uvidel zabludata vo koja padnal i vedna kolku to bilo toa vo negova mo nastojuval da go otstrani ova naneseno zlo Bog koj od po~etok go znae krajot dozvolil da se poka`e taa slabost vo karakterot na Petar so cel proveshyreniot apostol da uvidi deka vo nego nema nito so to bi mo`el da se pofali Duri i najdobrite lu|e ako se prepushyteni sami na sebe pravat greki vo rasuduvaweto Bog isto taka videl deka vo svoe vreme nekoi e bidat vo tolkava mera zavedeni to na Petar i na negovite bo`emni nasled nici e im pripiuvaat vozvienost i prerogativi to mu pripa|aat isklu~ivo na Boga I toj zapis za slabosta na apos tolot osshytanuva kako dokaz za negovata pogrenost i za faktot deka toj vo nikoj slu~aj ne bil nad drugite apostoli
Istorijata za toa otstapuvawe od vistinskite na~ela pretshystavuva seriozna opomena za lu|eto to se nao|aat na odgoshyvor ni polo`bi vo Bo`jeto delo nikoga da ne poputat vo vrska so ~esnosta i iskrenosta tuku cvrsto da se dr`at za nashy~elata Kolku pogolemi odgovornosti mu se dovereni na edno ~ove~ko orudie kolku e pogolema negovata polo`ba i mo`shynosta da zapoveda i da kontrolira tolku pogolemi teti e napravi ako ne se pridr`uva vnimatelno kon Gospodoviot pat i ako ne postapuva soobrazno so odlukite usvoeni na soborot na vernicite na crkvata
Po site propusti i nedostatoci na Petar po negoviot pad i negovoto povtorno vra awe po negovata dolgogodina slu`ba i blisko poznanstvo so Hrista po soznanijata deka Spasitelot postojano se pridr`uva kon ~istotata i kon ispravnosta vo na~elata po site pouki i upatstva to gi primil po site dashyrovi soznanija predimstva i iskustva to gi steknal pri propovedaweto na Bo`jata re~ shy neli e nesfat livo toj da se preprava i dvoli~ej i da gi odbegnuva na~elata na evangelieto
199
ЕВРЕИ И НЕЗНАБОШЦИ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
134
od strav od lu|eto ili so namera da zadobie nivno odobruvawe i nivna po~it Neli navistina e ~udno to se kolebal vo svoshyjata predanost kon vistinskite na~ela Bog sekomu neka mu poshymogne da uvidi kolku e bespomoen i nemo en ~amecot na svoshyjot ivot da go naso~uva sigurno i pravo kon pristaniteto
Pavle vo svojata slu`ba ~esto bil prisiluvan da bide osashymen Toj posebno bil pou~en od Boga i ne se osmeluval da pravi otstapki koga vo praawa se na~elata Ponekoga breme to bilo mnogu teko no Pavle cvrsto stoel na strana na pravdata Toj sfatil deka crkvata nikoga ne smee da se stavi pod konshytrola na ~ove~ka sila Tradiciite i propisite na ~ove~kata mudrost ne smeat da go zazemat mestoto na od Boga otkrienite vistini Napredokot na evangelskata poraka ne smee da bide popre~uvan od predrasudite i pretpostavkite na lu|eto bez ogled na toa kakva polo`ba tie zazemaat vo crk vata
Pavle $ se posvetil sebesi i site svoi sili na Bo`jata slu`ba Toj vistinite na evangelieto gi primil neposredno od Boga i vo tekot na celata svoja slu`ba bil ivo povrzan so Neboto Li~no Bog gi pou~il hristijanite od neznabo e~ko poteklo da ne gi optovaruva so nepotrebno breme i koga vershynicite od evrejsko poteklo vo crkvata vo Antiohija go pottikshynale praaweto za obrezanie Pavle znaej i ja pro mislata na Bo`jiot Duh vo vrska so toa u~ewe zazel reitelen i neposhykolebliv stav stav koj hristijanskata crkva ja oslobodil od voobi~aenite evrejski obredi i ceremonii
I pokraj toa to bil li~no nau~en od Boga Pavle niko ga nemal nekoe preterano visoko mislewe za svojata vrednost Iako za vodstvo i patokaz se potpiral direktno vrz Boga seko ga bil podgotven da go priznae avtoritetot na celoto telo na vershynicite obedineti vo ~lenstvo na crkvata uvstvuval potreba od sovet i koga se pojavuvale zna~ajni praawa rado gi izneshysuval pred crkvata i se obedinuval so svoite bra a vo molitva za mudrost za da mo`at da donesat ispravni odluki Duri ldquoi proro~kite duhovi im se pokoruvaat na prorociterdquo rekol toj ldquoZato Bog ne e Bog na bezredie tuku na mir kako to e vo site crkvi na svetiterdquo (1 Korin anite 143233) Toj mislel isto kako i Petar shy vernicite obedineti vo kriloto na crkshyvata treba da se pridr`uvaat kon zborovite ldquoSite sluajte se me|u seberdquo (1 Petrovo 55)
200
135
20
VOZDIGAWE NA KRSTOT
Ovaa glava e zasnovana na tekstot vo Dela 1536-41 161-16
Otkako izvesno vreme pominal vo slu`ba vo Antiohija Pavle im predlo`il na svoite sorabotnici da trgnat na novo misionersko patuvawe ldquoAjde da se vratimerdquo mu predlo il na Varnava ldquoi da gi posetime bra ata po gradovite kade to ja propovedavme Gospodovata re~ za da vidime kako `iveatrdquo
Pavle i Varnava neguvale ne`ni ~uvstva kon onie koi blagodarenie na nivnata slu`ba neodamna ja primile porashykata na evangelieto i sakale povtorno da gi vidat Takvata sesrdnost i gri`a Pavle nikoga ne gi gubel od vid Duri i koga se nao|al vo dale~nite misionerski poliwa oddale~en od svojot poraneen delokrug nemu postojano mu le`elo na srce tie obratenici da gi pottikne i da gi hrabri da ostanat verni ldquousovruvaj i ja svojata svetost vo Bo`ji stravrdquo (2 Korin anite 71) Toj se trudel so site sili da im pomogne da ostanat postojani s podobri i podobri hristijani silni vo verata sesrdni i revnosni so seto srce posveteni na Boga i na deloto na unapreduvawe na negovoto carstvo
Varnava bil podgotven da pojde so Pavle no sakal da go povedat so sebe i Marko koj povtorno reil da $ se posveti na slu`bata Me|utoa Pavle se protivstavil na toa Toj ldquosmeta e deka ne treba da go vodat onoj to se oddeli od niv vo Pamshyfilijardquo vo tekata polo`ba za vreme na prvoto misionershysko patuvawe koga pomota im bila mnogu potrebna Toj ne bil naklonet da ja opravda slabosta na Marko to ja poka`al koga go naputil deloto poradi bezbednosta i udobnosta na domaniot `ivot Smetal deka ~ovek so tolku male~ka isshytrajnost ne e pogoden za deloto za koe se potrebni trpenie samootka`uvawe hrabrost predanost vera i podgot venost da se `rtvuva duri i `ivotot ako e toa potrebno Prepirshy
202
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
136
kata bila tolku ostra to Pavle i Varnava se razdelile i Varnava cvrsto ubeden ldquogo zede so sebe Marko i otplovi za Kipar a Pavle koj bee predaden od bra ata na Gospodovata blagodat go izbra Sila i trgnardquo
Pominuvaj i niz Sirija i Kilikija kade to gi ohrabrile tamonite crkvi Pavle i Sila najposle stignale vo Derva i Listra vo provincijata Likaonija Listra bila ona mesto kade to Pavla minatiot pat go kamenuvale pa sepak toj povtorno se upatil na popriteto na svojata neko gana ivotna opasshynost Sakal da vidi kako im preodolevaat na tekotiite onie koi so negov trud go prifatile evange lieto Ne se razo~aral bidej i vernicite vo Listra i pokraj mnogute `estoki proshytivewa ostanale cvrsti i nepokolebani Tuka Pavle povtorno se sretnal so Timoteja koj bil o~evidec na negovoto stradawe pred kraj na negovata prva poseta na Listra Kako vremeto poshyminuvalo vpe~atokot se prodlabuval vo duata na Timoteja i toj napolno se ubedil deka mu e dol`nost potpolno da mu se posveti na deloto na propovedawe na evangelieto Toj so seto srce se vrzal za Pavle i kopneel da u~estvuva vo negovite nashypori da mu pomaga ako za toa mu se dade mo`nost
Pavloviot sorabotnik vo deloto Sila bil proveren rashybotnik nadaren so proro~ki duh No deloto to trebalo da se izvri bilo tolku obemno to bilo potrebno da se prigotshyvat pove e rabotnici za aktivna slu`ba Pavle kaj Timoteja videl vernik koj ja ceni svetosta na propoved ni~kiot poziv ne plaej i se od stradawa nitu od progoni i koj rado prima pouki Sepak apostolot ne se osmeluval da prezeme odgovorshynost za ovoj mlad neisproban ~ovek Timotej kon propovedawe na evangelieto da pristapi bez prethodna sestrana proverka na negoviot karakter i na negoviot `ivot vo minatoto
Tatko mu na Timoteja bil Grk a majka mu Evrejka Toj ute od svoeto rano detstvo gi poznaval svetite spisi Pobo`nosta to ja videl vo svojot dom bila zdrava i razumna Verata na neshygovata majka i baba vo svetite prorotva za nego pretstavushyvala postojan potsetnik na blagoslovite to proizleguvaat od ispolnuvaweto na Bo`jata volja Bo`jata re~ bila pravilo spored koe tie dve pobo`ni eni go odgledale Timoteja Duhovshynata sila na poukite to gi primil od niv go so~uvale ~ist vo zborovite i neizvalkan so loite vlija nija na koi bil iz lo`en Taka negovite domani u~iteli sorabotuvale so Boga prigotvuvaj i go za bremeto na odgovor nostite to go o~ekuvale
203
137
Pavle zabele`al deka Timotej e predan cvrst i vistinoshyqubiv i go odbral za svoj sopatnik i pomonik vo rabotata Za majka mu i baba mu koi Timoteja go u~ele ute od detstvo to bila vistinska nagrada koga do`iveale da vidat kako nivnoto dete to go odgledale so golema gri`a e tesno povr zan so golemiot apostol Timotej s ute bil mom~e koga Bog go odshybral da stane u~itel no vospituvaweto to go pri mil od najshyranoto detstvo tolku mnogu go zacvrstilo vo na~e lata to mo`el da zazeme mesto kako pomonik na Pavle Iako bil mlad toj svoite dol`nosti gi izvruval so hristi janska krotost
Kako merka na pretpazlivost Pavle mudro go posovetu val Timoteja da se obre`e shy ne zatoa to Bog toa go bara tuku da ne im se dade na Evreite nikakov povod da zabele`u vaat to Timotej e zemen za propovednik Vo svojata rabota Pavle moral da patuva od grad vo grad vo mnogu zemji i ~esto mu se davala mo`nost da go propoveda Hrista vo evrej skite sinagogi kako i na drugi mesta odredeni za javni sobiri I koga bi se doznalo deka eden od negovite sorabotnici e neobre`an negovata rabo ta bi naila na golemi pre~ki i protivewa od strana na Evreite polni so predrasudi i so verska zatucanost Apostoshylot nasekade naiduval na reite len otpor i na ostri napadi Toj sakal so evangelieto da gi zapoznae i svoite bra a Evrei isto taka kako i neznabocite i zatoa nastojuval kolku to bilo mo`no i vo soglasnost so hristijanskata vera da otstrani sekoj povod za protivewe Me|u toa iako ja napravil taa otshystapka zaradi evrejskite predrasudi toj veruval i u~el deka obrezanieto i neobreza nieto ne zna~at nito a Hristovoto evangelie pretstavuva s
Pavle go sakal Timoteja kako svoj ldquovistinski sin vo veratardquo (1 Timotej 12) Golemiot apostol na svojot mlad u~enik ~esto mu postavuval praawa od bibliskata istorija i vnimatelno go pou~uval dodeka patuvale od grad vo grad podgotvuvaj i go za uspena rabota Dru`ej i se so Timoteja Pavle i Sila se trudele vo negovata dua ute pove e da go zasilat vpe~atokot to toj ve e go imal za svetosta i serioz nosta na povikot kako evangelski propovednik
Timotej vo svojata rabota sekoga baral soveti i pouki od Pavle Vo svoite postapki toj ne se rakovodel od minli vite ~uvstva tuku razmisluval stalo`eno i trezno prau vaj i se na sekoj ~ekor dali e ova patot Gospoden Svetiot Duh vo nego naol izbran sad koj dozvolil da se oblikuva i da se pretvori vo hram vo koj e `ivee Bog
204
205
ВОЗДИГАЊЕ НА КРСТОТ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
138
Bibliskite pouki koga se primenuvaat vo sekojdnevniot `ivot imaat dlaboko i trajno vlijanie vrz karakterot Timotej gi primil ovie pouki i `iveel spored niv Toj nemal nekoi isklu~itelno sjajni talenti no negovoto `ivotno delo e dragoceno zatoa to od Boga dadenite sposobnosti gi koris tel vo slu`ba na U~itelot Negovoto poznavawe na prakti~ nata pobo`nost go izdeluvalo od drugite vernici i mu davalo ugled
Onie to se trudat da gi spasuvaat duite mora da se zdoshybijat so podlaboko pocelosno i pojasno poznavawe na Boga od ona to se postignuva so voobi~aenite napori Tie moraat seta svoja energija da mu ja posvetat na deloto na U~itelot Tie se posvetile za visok i svet poziv i za da imaat uspeh vo pridobivaweto na dui zaradi to i se plateni mora cvrshysto da se potprat vrz Boga i sekojdnevno da primaat milost i sila od Izvorot na blagoslovite ldquoZato se javi Bo`jata blagodat koja nosi spasenie za site lu|e koja n pou~uva da se otka`eme od bezbo`nosta i od svetovni pohoti da `iveeme razumno pravedno i pobo`no vo seganiov vek o~ekuvaj i ja bla`enata nade` i javuvaweto na slavata na naiot velik Bog i Spasitel Isus Hristos koj se dade sebesi za nas za da n izbavi od sekakvo bezzakonie i da si is~isti za sebe sopshystven narod revnosen za dobri delardquo (Tit 211shy14)
Pred da pojdat vo novi oblasti Pavle i negovite sora botshynici gi posetile crkvite koi ve e bile osnovani vo Pisidija i okolinata ldquoI dodeka odea po gradovite im gi predavaa proshypisite to bea opredeleni od apostolite i stare inite vo Erusalim za da gi pazat Crkvite taka se zakrep nuvaa vo veshyrata i sekoj den nivniot broj bee s pogolemrdquo
Apostol Pavle mone dlaboko go ~uvstvuval tovarot na odshygovornost za onie na koi im pomognal da se obratat Toj pove e od s sakal tie da bidat i da ostanat verni ldquodr`ej i ja cvrsto re~ta na `ivotot za da imam so to da se falam vo Hristoshyviot denrdquo rekol ldquodeka ne tr~av zaludno i deka zaludno ne se trudevrdquo (Filipjanite 216) Se tresel nad plodo vite na svojot trud Znael deka duri i negovoto spasenie bi bilo vo praawe ako bi proputil da ja izvri svojata dol nost i ako vernishycite na crkvata ne bi sorabotuvale so nego vo spasuvaweto na duite Znael deka samo propove daweto ne e dovolno vernishycite da se utvrdat vo re~ta na `ivotot Znael deka mora da se pou~uvaat da napreduvaat vo Hristovoto delo ~ekor po ~ekor ldquopravilo po pravilo ovde malku onde malkurdquo Univerzalno e praviloto deka naite od Boga dadeni sposobnosti opa|aat i
206
139
se gubat ako ne gi koris time Vistinata koja ne se primenuva vo `ivotot i koja ne im se predava na drugite ja gubi svojata `ivotvorna sila i svoite spasonosni osobini Zatoa aposshytolot se plael deka nema da uspee vo svoite napori sekogo poedine~no da go prika e sovren vo Hrista Nade`ta na Pavle vo spasenie sekoj pat bi padnala koga bi pomislil deka crkvata bi mo`ela po negova vina da dobie ~ove~ki namesto Bo`ji pe~at Negovoto znaewe negovata re~itost mo ta da pravi ~uda i proro~kite vizii so ve~ni sceni koga bil vozneshysen do tretoto nebo shy seto toa bi bilo bespolezno koga lu|eto na koi toj im pomog nal bi ostanale bez Bo`ja milost poradi toa to ne bil veren vo svojata rabota Zatoa i so zborovi i so poslanija gi prekol nuval vernicite to go primile Hrista da se odnesu vaat dobro ldquoda bidete besprekorni i nezlobni Bo`ji deca neporo~ni srede izopa~enoto i rasipano pokoshylenie kako svetila vo svetot pridr`uvaj i se cvrsto kon re~ta na `ivotot rdquo (Filipjanite 21516)
Sekoj vistinski propovednik ~uvstvuva golema odgovorshynost za duhovnoto napreduvawe na vernicite to mu se doveshyreni i dlabok kopne` i tie da stanat Bo`ji sorabotnici Toj e svesen za faktot deka blagosostojbata na crkvata vo golema mera zavisi od vernoto izvruvawe na zada~ata to mu ja doshyveril Bog nemu Zatoa sesrdno i neumorno se trudel da gi inshyspirira vernicite so `elba da pridobivaat dui za Hrista imaj i na um deka sekoj poedinec to pristapuva kon crkvata pretstavuva ute edna dvi`e~ka sila pove e za ostvaruvawe na planot na spasenieto
Posetuvaj i gi crkvite vo Pisidija i vo okolnite kraita Pavle Sila i Timotej ldquopominaa niz frigiskata i galatskata zemjardquo kade to so golema sila ja propovedale radosnata poraka na spasenieto Galatite bile idolopoklo nici no koga aposshytolite im go objavile evangelieto se radu vale za porakata koja im vetuvala sloboda od jaremot na grevot Pavle i negoshyvite sorabotnici propovedale opravdu vawe so vera ~ieto sredite e Hristovata rtva za otkup Hrista go prika`uvale kako onoj koj gledaj i vo kakva beznade`na sostojba se nao|a ~ove~kiot rod dool da gi otkupi lu|eto `iveej i `ivot napolno soobrazen so Bo`jiot zakon i pla aj i ja kaznata za neposlunosta I mnozina koi porano nikoga ne ~ule za visshytinskiot Bog vo svetlinata na krstot po~nale da ja sfa aat goleminata na qubovta na Otecot
207
208
ВОЗДИГАЊЕ НА КРСТОТ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
140
Taka galatskite vernici se pou~eni na osnovnite vistini vo vrska so ldquoBog Otecotrdquo i ldquonaiot Gospod Isus Hristos koj se dade sebesi za naite grevovi za da n izbavi od sega niot zol svet po voljata na naiot Bog i Otecrdquo Tie ldquosluaj i so verardquo go primile darot shy Svetiot Duh shy i stanale sinovi Bo`ji so vera vo Isusa Hristardquo (Galatite 134 3226)
Dodeka prestojuval me|u Galatite Pavle iveel primer no taka to podocna so pravo mo`el da ka`e ldquoBidete kako to sum jasrdquo (Galatite 412) Negovata usta navistina bila doprena so iv ar od oltarot i toj mo`el da se izdigne nad slabostite na teloto i Isusa da go prika`e kako edin stvena nade` za grenikot Onie to go sluale zabele`u vale deka toj bil so Isusa Nadaren so sila ozgora toj mo`el za ona to e duhovno duhovno da rasuduva i da gi urne tvrdi nite na satanata Negoshyviot prikaz na Bo`jata qubov koja se otkrila vo rtvuvaweto na edinorodniot Sin bil tolku silen i vpe~atliv to srcata na sluatelite bile skreni i mnozina bile naterani da se zapraaat ldquo[to treba da pra vam za da se spasamrdquo
Ovaa metoda na propovedawe na evangelieto bila karakshyte risti~na za rabotata na apostolot za seto vreme na negoshyvata misionerska dejnost me|u neznabocite Toj sekoga im uka`uval na krstot od Golgota ldquoZato nie ne se proposhyvedame sebesirdquo rekol toj vo podocne`nite godini od svojata rabota ldquotuku Isusa Hrista kako Gospod a sebesi kako vai slugi zaradi Isusa Zato Bog koj re~e svetlina da svetne od temninata e Toj koj zasveti vo naite srca za da gi osshyvetli so poznavaweto na Bo`jata slava pred Hristvoto licerdquo (2 Korin anite 456)
Posvetenite vesnici koi vo prvite denovi na hristijanshystvoto mu ja nosele na zagubeniot svet radosnata poraka na spasenieto ne dozvoluvale duri ni pomisla na samoizviushyvawe da go pomati nivnoto prika`uvawe na raspnatiot Hrisshytos Tie ne kopneele za avtoritet nitu za prvenstvo Kriej i se sebesi vo Spasitelot go izdignuvale golemiot plan na spashysenieto i ivotot na Isusa Hrista shy za~etnikot i svritelot na toj plan Hristos e ist v~era deneska i sekoga shy toa pretshystavuvalo sutina na nivnoto sekojdnevno u~ewe
Koga Bo`jite slugi to ja propovedaat deneska Bo`jata re~ pove e bi go izdignuvale Hristoviot krst nivnata proposhyvedni~ka rabota bi bila daleku pouspena Koga grenicite bi mo`ele da bidat navedeni da frlat eden sesrden pogled na krstot i koga bi steknale vistinska pretstava za raspna tiot
209
141
Spasitel tie bi ja sfatile dlabi nata na Bo`jata milost i seta odvratnost na grevot
Hristovata smrt pretstavuva dokaz za golemata Bo`ja qubov kon ~ovekot Taa e zalog i garancija na naeto spase nie Da se otstrani krstot od hristijaninot bi zna~elo isto to i da se otstrani sonceto od neboto Krstot nas n vodi poblizu do Boga n pomiruva so nego So dlaboko ~uvstvo na tatkovska qubov Jehova gi gleda patilata i makite to gi pretrpel neshygoviot Sin na krstot za da go spasi ~ove~kiot rod od ve~na smrt i da n primi ldquovo qubeniotrdquo
Bez krstot ~ovekot ne bi imal zaednica so Otecot Od nego zavisi celokupnata naa nade` Od nego bleskoti svetlinata na qubovta na Spasitelot i grenikot prenaso ~uvaj i go poshygledot od podno`jeto na krstot kon Onoj koj umrel za da go izshybavi nego od ve~nata smrt mo`e so prepolni gradi da se raduva zato grevovite mu se prosteni Koga gre nikot so vera e klekne pod krstot toj go postignal najvo zvienoto mesto do koe mo`e ~ovek da se izdigne
So pomo na krstot nie doznavame deka nas nebesniot Otec n saka so beskrajna qubov Mo`eme li da se ~udime to Pavle izviknal ldquoNikako da ne se falam so neto drugo osven so krshystot na naiot Gospod Isus Hristosrdquo (Galatite 614) Nae predimstvo isto taka e to mo`eme da se falime so krstot i napolno da mu se predademe na Onoj koj se dal sebesi za nas I toga dodeka n osvetluva svetlinata to bleskoti od Golshygota istata mo`eme da im ja otkrivame i na onie koi s ute se nao|aat vo temnina
210
ВОЗДИГАЊЕ НА КРСТОТ
142
21
VO DALE^NI KRAI[TA
Ovaa glava e zasnovana na tekstot od knigata Dela 167-40
Nastapilo vreme evangelieto da se propoveda i nadvor od granicite na Mala Azija Za Pavle i negovite sorabotnici se otvoril pat hristijanstvoto da se prenese i vo Evropa Na bregot na Sredozemnoto More vo Troada ldquona Pavle mu se javi no ta videnie eden Makedonec zastana pred nego i go molee velej i eumlDojdi vo Makedonija i pomogni nirsquordquo
Povikot bil izgovoren kako zapoved i ne dozvoluval nishykakvo odlo`uvawe ldquoPo negovoto videnierdquo ka`uva Luka koj gi pridru`uval Pavle Sila i Timoteja na nivniot pat niz Evshyropa ldquovedna pobaravme da zamineme vo Makedonija smetaj i deka Bog n povikuva tamu da go propovedame evange lieto Poshytoa otplovivme od Troada i patuvavme pravo kon Samotrak a sledniot den vo Neapolis a ottamu vo Filipi rimska kolonija i prv grad vo toj del na Makedonijardquo
ldquoA vo sabotatardquo prodol`uva Luka so svojot izvetaj ldquoizshyle govme nadvor od gradskite porti kraj rekata kade to e mesto za molitva Tuka sednavme i im zboruvavme na sobrashynite `eni Toa go sluae edna bogobojazliva `ena po ime Lidija prodava~ka na purpurno platno od gradot Tijatir a Gospod $ go otvori srceto da vnimava na Pavlovite zborovirdquo Lidija rado ja prifatila vistinata Taa i nejziniot dom se obratile i se krstile pa najsesrdno im ponudila na apostoshylite da iveat vo nejzinata ku a kako vo svoj dom Koga vesnishycite na krstot prodol`ile da go propovedaat evangelieto edna `ena opsednata so vra`arski duh pola po niv vikaj i ldquoOvie lu|e se slugi na Seviniot Bog koi ni go navestuvaat patot na spasenieto Toa go pravee so denovirdquo
Ovaa `ena bila posebno orudie vo racete na satanata i so svoeto vra`awe im nosela golema dobivka na svoite gosposhy
212
143
dari So svojata dejnost i vlijanie taa vo zna~itelna mera prido nesuvala za zasiluvawe na idolopoklonstvoto Satanata znael deka evangelieto navleguva vo negovoto carstvo i zatoa pribegnal kon ova sredstvo za da go spre~i Bo`jeto delo nastoshyjuvaj i svoite izmamni~ki zaklu~oci da gi pomea so vistishynata to ja objavuvale vesnicite na evangelskata poraka Poshyfalnite zborovi to gi izgovarala ovaa ena pretstavu vale navreda za deloto na vistinata zato gi odvleku vale mislite na narodot od apostolskoto u~ewe i frla le senka na zol glas vrz evangelieto to mnozina nave duvalo da veruvaat deka lu|eto koi zboruvaat ispolneti so Bo`ji duh i so Bo`ja sila se inspirirani so istiot duh kako i ovoj pratenik na satanata
Apostolite izvesno vreme ja podnesuvale ovaa odvratshynost no potoa pottiknat od Svetiot Duh Pavle mu naredil na loiot duh da ja naputi `enata Taa vedna zamolknala so to se posvedo~ilo deka apostolite navistina se Bo`ji slugi i deka demonot priznavaj i gi za Bo`ji slugi $ se poshykoril na nivnata zapoved
Koga bila oslobodena od loiot duh i koga $ e vratena zdrashy vata pamet ovaa `ena reila da stane Hristov sledbe nik Toga nejzinite gospodari se zagri`ile za svojot izvor na prihodi Videle deka presuila sekoja nade` za zarabotka so pomo na nejzinata vidovitost i pretka`uvawe i deka izvoshyrot na nivnite prihodi naskoro sosema e presui ako na apostolite im se dozvoli da prodol`at da go propovedaat evanshygelieto
Vo toj grad i mnogu drugi zarabotuvale pari so pomo na izmamuva~kite vetini na satanata i tie lu|e plaej i se od vlijanieto na onaa Sila koja mo`ela napolno da ja preshyki ne nivnata rabota podignale straen vik protiv Bo`jite slugi Tie gi dovele apostolite pred vlastite i gi obvinile ldquoOvie lu|e koi se Evrei go buntuvaat naiot grad i navesshytuvaat obi~ai koi nie kako Rimjani ne smeeme da gi prifashytime nitu da gi vrimerdquo
Ispolneti so bes i gor~ina mnotvo lu|e stanale protiv u~enicite Na slepata strast na xganot $ odele na raka i poglashyvarite koi im ja par~osale oblekata na aposto lite i naredile da gi tepaat i da gi ma~at ldquoI otkako im udrija mnogu stapovi gi frlija vo zandana i mu zapovedaa na ~uvarot na zandanata dobro da gi ~uva Otkako primi takva zapoved toj gi frli vo vnatreniot del na zandanata i nozete im gi stavi vo kladardquo
213
ВО ДАЛЕЧНИ КРАИШТА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
144
Pritisnati vo takva ma~na i poni`uva~ka polo`ba aposshytolite bile izlo`eni na strani maki no ne se alele nitu vozdivnuvale poradi toa Naprotiv vo najdlabokata temnina i samotijata na zatvorot tie se teele eden so drug so zborovi na molitva i mu peele pohvalni pesni na Boga zatoa to se udosshytoile da podnesat sram za nego Nivnite srca gi razvedruvala dlaboka i sesrdna qubov kon deloto na nivniot Otkupitel Pavle razmisluval za progonuvaweto na Hristovite u~enici vo koe i samiot nekoga u~estvuval i sega se raduval to mu se otvorile o~ite i srceto za da ja sfati i po~uvstvuva silata na vozvienata vistina koja nekoga ja preziral
Drugite zato~enici mnogu se za~udile koga od najdolnata temnica slunale molitvi i peewe Tie naviknale da sluaat samo krikovi i leleci kletvi i pcosti koi ja naru uvale no nata tiina no nikoga porano ne ~ule od taa mra~na elija dobar zbor na molitva i pohvala I stra`arite i zato~enicite za~udeno se praale koi mo`at da bidat tie lu|e koi iako nastinati gladni `edni i izma~eni sepak mo`at da se raduvaat
Poglavarite se vratile vo svoite domovi blagodarni i ~esshytitaj i si sebesi to so brzi i reitelni merki storile s da gi spre~at neredite No popatno slunale drugi podrobshynosti za karakterot i za deloto na lu|eto to gi osudile na kamikuvawe i zatvor Ja videle enata koja bila oslobodena od satanskata sila i se iznenadile koga zabele`ale promena vo nejziniot izgled i odnesuvawe Taa porano predizvikuva la mnogu nepriliki vo gradot a sega bila mirna i spokojna Uviduvaj i deka strogite odredbi na rimskiot zakon gi prishymenile vrz dvajca nevini lu|e i luti na samite sebe tie reshyile utredenta izutrina da naredat apostolite tajno da se pu tat i da se izvedat od gradot nadvor od opasnosta na beshysot na voznemireniot xgan
Me|utoa dodeka lu|eto bile svirepi i odmazdlivi i zloshystorni~ki lekomisleno se odnesuvale kon serioznata dolshy`nost to ja prifatile Bog ne zaboravil da bide milosliv kon svoite slugi Celo nebo bilo zainteresirano za patishylata na lu|eto to stradale zaradi Hrista i vo zatvorot bile prate ni angeli da gi posetat Od nivnite ~ekori zatreperila zemjata Vratata na temnicata so teki arki i so `elezni klinovi naglo se otvorila sinxirite i okovite otpadnale od racete i nozete na zato~enicite i zatvorot go osvetlila bles kotna svetlina
214
215
145
Temni~arot so ~udewe gi slual molitvite i pesnite na zato~enite apostoli Koga bile dovedeni vo zatvorot gi videl nivnite otvoreni rani to krvavele a i sam naredil nozete da im se stavat vo kladi O~ekuval da ~ue gor~livi vozdi ki i kletvi no namesto toa slunal radosni pesni i pohvala Sluaj i gi tie glasovi temni~arot potonal vo son od koj go razbudil zemjotres i niawe na yidovite na zatvorot
Skoknuvaj i od sonot toj v~udovideno zabele`al deka site vrati na zatvorot se otvoreni i isplaen si pomislil oti zato~enicite pobegnale Se setil so kakov izri~no ostar nalog prethodnata no mu bile dovereni Pavle i Sila da gi ~uva i bil uveren deka za svoeto prividno nevnimanie zaslushy`il smrtna kazna Toj vo svojot o~aj pomislil deka e podoshybro da zagine od sopstvenite race otkolku da se podlo`i na sram no i poni`uva~ko pogubuvawe Vadej i go me~ot bil goshytov da izvri samoubistvo no naedna go slunal glasot na Pavle koj go ohrabril ldquoNe pravi si sebesi nikakvo zlo za to nie site sme tukardquo Site zatvorenici bile na svoite mesta zadr`ani so Bo`jata sila koja se poka`ala preku eden zatvorenik
Apostolite ne ~uvstvuvale omraza kon temni~arot pora di negovata strogost to ja poka`al kon niv Pavle i Sila imale Hristov duh a ne duh na odmazda Vo nivnoto srce pre pol no so qubov na Spasitelot nemalo mesto za omraza kon pro gonuva~ite
Temni~arot go frlil me~ot i baraj i sve a pobrzal vo naj dolniot del na zatvorot Sakal da vidi kakvi se tie lu|e koi so dobrina vozvra aat za svireposta so koja se posta pu valo so niv Stignuvaj i do mestoto kade to se nao|ale apostoshylite i pa|aj i na kolena pred niv toj zamolil da mu prostat a potoa otkako gi izvel vo dvorot gi praal ldquoGospo da to treba da pravam za da se spasamrdquo
Temni~arot se stresol koga go prepoznal Bo`jiot gnev poka`an vo nenadejniot zemjotres Koga pomislil deka zatvoshyrenicite pobegnale sakal da se ubie no sega seto toa mu se ~inelo neva`no vo sporedba so noviot ~uden strav to ja obzel negovata dua i sakal da go dobie onoj mir i vedrina to gi poka`uvale apostolite srede patilata i nevoljata Na nivnoto lice videl nebesna svetlina i znael deka Bog na ~udesen na~in se vmeal za da im go spasi ivotot i vo negoshyviot duh so neobi~na sila se pojavile zborovite na `enata so vra`arski duh ldquoOvie lu|e se slugi na Seviniot Bog koi ni go navestuvaat patot na spasenietordquo
216
ВО ДАЛЕЧНИ КРАИШТА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
146
Vo dlaboka poniznost gi zamolil apostolite da mu go pokashy`at patot koj vodi vo `ivot ldquoVeruvaj vo Gospoda Isusa i e bide spasen ti i tvojot domrdquo mu odgovorile tie ldquoA potoa mu ja objavija re~ta Gospodova nemu i na site to bea vo neshygoviot domrdquo Toga temni~arot im gi izmil ranite na aposshytolite i gi nagostil a potoa tie go krstile nego i site neshygovi domani Svetoto vlijanie se rairilo i na drugite zashytvorenici i na site im se otvorilo srceto da ja slunat visshytinata to ja propovedale apostolite Bile osvedo~eni deka Bog na kogo mu slu`at tie lu|e so natprirodno ~udo gi osshylobodil od zato~enie
Zemjotresot predizvikal silen strav kaj itelite na Fishyli pa i izutrinata koga temni~arite im raska`ale na poglashyvarite to se slu~ilo vo tekot na no ta tie se zagri ile i pratile vojnici da gi oslobodat apostolite No Pavle rekol ldquoOtkako nas rimski gra|ani bez prethodno sudewe javno n bieja i n frlija vo zandana zar sega sakaat tajno da n putat Nikako Tuku sami neka dojdat i neka n izve datrdquo
Apostolite bile rimski gra|ani a bilo protivzakonito da se tepaat Rimjani osven za najteki zlostorstva ili da se liat od sloboda bez pravilno sprovedeno sosluuvawe Pavle i Sila bile javno uapseni i zatoa sega odbile da bidat tajno puteni bez celosno objasnuvawe od strana na poglava rite
Doznavaj i za ovie zborovi vlastodrcite se zagri`ile deka mo`ebi apostolite e mu se po`alat na imperatorot Tie vedna se upatile vo zatvorot i barale od Pavle i Sila proka za nepravdata i za svirepoto postapuvawe a potoa li~no gi izvele od zatvorot molej i gi da zaminat od gradot Poglavashyrite se plaele apostolite da ne izvrat vlijanie vrz naroshydot a se plaele isto taka i od silata to se vmea la da gi spa si ovie nevini lu|e
Pridr`uvaj i se kon upatstvata to im gi dal Hristos apo stolite ne ostanuvale sosila tamu kade to nivnoto prisushys tvo ne bilo barano ldquoI koga izlegoa taka od zandanata dojdoa kaj Lidija gi vidoa bra ata gi ohrabrija i si zaminaardquo
Svojata rabota vo Filipa apostolite ne ja smetale za nashyprazna Tie naile na silen otpor i progoni no so posredshystvoto na providenieto pri nivnoto osloboduvawe i so obrashytuvaweto na temni~arot i na negovite domani bile pove e otkolku nadomesteni nevoljite i stradawata to gi podnele Vesta za nivnoto nepravedno apsewe i za ~udesnoto osloboshyduvawe se ras~ula niz celiot region i rabotata na apostoshy
217
218
147
lite privlekla vnimanie na golem broj lu|e do koi inaku ne bi mo`elo da se stigne Pavloviot trud vo Filipa pomognal da se osnove crkva ~ijto broj na vernici postojano se zgoleshymu val Negovata revnost i pobo`nost a nad s negovata podgotshyvenost da trpi zaradi Hrista ostavale dlabok i traen vpe~ashytok vrz obratenite Tie ja cenele dragocenata vistina za koja apostolite tolku mnogu se `rtvuvale i so seto srce se posshyvetile na deloto na svojot Otkupitel
Deka ovaa crkva ne ja zaobikolile progonstva se gleda od eden izraz vo poslanieto na Pavle upateno do niv ldquoZato vam vi bee dadenordquo ka`uva apostolot ldquozaradi Hrista ne samo da veruvate vo nego tuku i da stradate zaradi nego imaj i ja istata borba kakva to vidovte vo mene a i sega sluate za mene rdquo Me|utoa nivnata postojanost vo verata bila takva to toj ka`uva ldquoMu blagodaram na svojot Bog sekoga koga si spomnuvam za vas sekoga vo sekoja svoja molitva se molam za site vas so radost zaradi vaeto u~estvo vo evangelieto od prviot den dosegardquo (Filipjanite 12930 3shy5)
Strana borba se vodela me|u silite na dobroto i zloto vo zna~ajnite centri vo koi bile povikani da rabotat vesnicite na vistinata ldquoNaata borba ne e protiv krv i mesordquo ka`uva Pavle ldquotuku protiv upravitelite protiv vlastite protiv svetovnite mra~ni sili na ovoj svet protiv duhovnite sili na zloto pod nebesatardquo (Efescite 612) Bor bata me|u Bo`jata crkva i onie to se pod kontrola na loite angeli e se vodi s do krajot na vremeto
Prvite hristijani ~esto bile povikuvani direktno da se soo~at so silite na temninata Neprijatelot se trudel so izshymamni zaklu~oci i so progonstva da gi odvrati od vistin skata vera Vo deneno vreme koga naglo se pribli`uva krajot na s to e zemno satanata prezema o~ajni napori svetot da go zadr`i vo svoite stapici Toj izmisluva mnogu planovi za da gi obzeme mislite na lu|eto i da go odvrati nivnoto vnimanie od vistinata koja ima sutinsko zna~ewe za spasenieto
Vo sekoj grad negovite agenti so golema brzina se orga nishyziraat vo partii to istapuvaat protiv Bo`jiot zakon Arhishyizmamnikot postojano e na delo da vnese elementi na mete` i bunt i lu|eto se inspiriraat so revnost koja ne e vo soglasshynost so nivnoto soznanie
Bezbo`nosta deneska postignuva maksimum kako nikoga porano a sepak mnogu propovednici na evangelieto vikaat ldquoMir e i nema od to da se plaimerdquo No vernite Bo`ji glasshy
219
220
ВО ДАЛЕЧНИ КРАИШТА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
148
nici mora cvrsto i postojano da ja izvruvaat svojata zada~a Vooru`eni so seto nebesno oru`je tie mora da go prodol`at patot bestrano i pobedonosno ne prestanuvaj i da se boshyrat s dodeka sekoja dua vo delokrugot na nivniot doseg ne ja slune porakata za ova vreme
149
22
SOLUN
Ovaa glava e zasnovana na tekstot od knigata Dela 171-10
Naputaj i ja Filipa Pavle i Sila se upatile vo Solun Tuka im se dala mo`nost da zboruvaat pred golem sobir vernici sobrani vo evrejska sinagoga Kaj niv ute se gledale tragi od sramnoto maltretirawe na koe neodamna bile izlo`eni i morale da objasnat to im se slu~ilo Tie toa go storile ne izviuvaj i se sebesi tuku vozdigaj i go Onoj koj gi oslobodil
Propovedaj i im na Soluwanite Pavle se povikuva na starozavetnite prorotva koi uka`uvale na Mesija Vo tekot na svojata misija Hristos go prigotvil duhot na u~enicite da gi sfatat ovie prorotva ldquoTa koga po~na od Mojseja i od site proroci im objasni to e piano za nego vo Pismotordquo (Luka 2427) Propovedaj i go Hrista Petar se povikal na dokazite od Stariot zavet Na ist na~in postapil Stefan I Pavle vo svojata slu`ba se povikuval na citati od svetite spisi vo koi e pretka`ano ne samo ra|aweto tuku i strada weto smrtta voskresenieto i voznesenieto na Hrista Inspi riran so svedotvata na Mojseja i prorocite toj Isusa od Nazaret jasno i nesporno go identifikuval so pretka`aniot Mesija i poka`al deka glasot koj zboruval preku patrijarsite i proshyrocite vsunost bil Hristov glas
Na doa|aweto na veteniot Mesija se odnesuvaat mnogu jasni i odredeni prorotva Na Adama mu bilo dadeno sigur no vetuvawe za Otkupitelot Presudata izre~ena nad satana ta ldquoStavam neprijatelstvo me|u tebe i enata me|u tvojot rod i nejziniot porod Toj e ti ja zdrobi glavata a ti e go kasne vo petatardquo (1 Mojseeva 315) za naite praroditeli pretshystavuvala vetuvawe za otkup preku Hrista
Na Avrama mu bilo dadeno vetuvawe deka od negovata loza e se pojavi Spasitelot na svetot ldquoPreku nego e bidat blagoshy
222
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
150
sloveni site narodi na zemjatardquo ldquoI ne veli eumlI na potomci tersquo kako za mnozina tuku kako za eden eumlI na tvoeto potomstvorsquo koe e Hristosrdquo (1 Mojseeva 1818 Galatite 316)
Koga negovoto ivotno delo vo svojstvo na u~itel i voda~ na izraelskiot narod se bli`elo kon kraj Mojsej so proro~ki zborovi govorel za Mesija koj treba da dojde ldquoTvojot Gospod Bog e ti podigne Prorok me|u tvoite bra a kako mene shy nego posluajte gordquo mu rekol na sobranoto mnotvo na Izrael Mojshysej im posvedo~il na Izraelcite deka nemu toa mu go otkril li~no Bog dodeka bil na gorata Horiv velej i ldquo] e im podigshynam prorok me|u nivnite bra a kakov to si ti e stavam svoi zborovi vo negovata usta i toj e ka`e s to e mu zaposhyve dam jasrdquo (5 Mojseeva 181518)
Mesija moral da dojde od carska loza zato vo proroshytvoto dadeno preku Jakova Gospod rekol ldquoezolot carski nema da se oddale~i od Juda nitu palkata vladetelska od nego vite noze dodeka ne dojde Onoj na kogo mu pripa|a shy na kogo e mu se pokorat naroditerdquo (1 Mojseeva 4910)
Isaija prorokuval ldquo] e potera fidanka od penukata Eseshyeva i e izrasne steblo od nejziniot korenrdquo ldquoPriklonete go uvoto i dojdete pri mene posluajte i duata vaa e bide `iva ] e vi dadam ve~en zavet neizmenlivi milosti veteni na Davida Ete te storiv svedok na narodite nivni voda~ i zapovednik Ete ti e povika narod to ne si go poznaval i narodite to ne te poznavale e pobrzaat kon tebe zaradi tvojot Gospod Bog zaradi Svetecot Izraelov zato Toj te proslavirdquo (Isaija 111 553shy5)
Eremija isto taka svedo~el za Otkupitelot koj e dojde kako knez od domot Davidov ldquoEve nastapuvaat dni veli Gospod koga e mu izdignam na Davida praveden fidan Toj e vladee kako car e postapuva mudro i e sudi pravedno na zemjata Vo neshygovite denovi Juda e se spasi i Izrael e `ivee bezbedno I eve negovoto ime so koe e go imenuvaat e Gospod pravda naa rdquo A potoa dodava ldquoOti vaka veli Gospod eumlNiko ga na Davida nema da mu snema ~ovek koj e sedi na prestolot Izraelov I nikoga na Levitite i na sveteni cite nema da im snema lu|e koi e slu`at pred mene i koi e palat sepalenici i temjan i koi e prinesuvaat `rtvirdquo (Eremija 2356 331718)
Bilo pretka`ano duri i mestoto na ra|aweto na Mesija ldquoA ti Vitleeme Efrato najmal me|u kne`evstvata na Juda od tebe e mi izleze Onoj koj e vladee so Izrael negoviot iskon e od damnina od ve~ni vremiwardquo (Mihej 52)
Napolno jasno bilo opiano deloto to trebalo da go izvruva Spasitelot na zemjata ldquoVrz nego e po~iva Duh Gosshy
223
224
151
poden duh na premudrost i razum duh na sovet i krepost duh na znaewe i blago~estivost e se ispolni so strav Gospo den i e sudi ne spored toa kako gledaat negovite o~i nitu spored toa kako sluaat negovite uirdquo (Isaija 1123) ldquoDuhot na Gospoda Boga e vrz mene zato Gospod me pomaza i me prati da im ja donesam radosnata vest na siromasite da gi iscelam skrenite srca na zarobenite da im navestam slobo da i na zatvorenicite otvorawe na temnicata da naves tam godina na Gospodova milost i den na odmazda na naiot Bog da gi izshyraduvam o`alostenite na Sion i da im dadam venec namesto pepel maslo na radost namesto ruba na alost radosna pesna namesto o~aen duh I e gi vikaat dabje na pravdata nasad Gosshypodov shy na slava negovardquo (Isaija 611shy3)
ldquoEve go mojot Sluga kogo go poddr`uvam mojot Izbranik Milenikot na mojata dua Vrz nego go izleav mojot Duh za da im nosi pravdina na narodite Toj ne vika ne go podiga svoshyjot glas nitu pak mo`e da se ~ue na ulicite Toj ne kri nitu napuknata trska nitu pak gasi fitil~e to tlee Sudi verno spored vistinata i ne iznemotuva nitu papsuva dodeka na zemjata ne vospostavi pravdina Ostrovite kopneat za negova ta naukardquo (Isaija 421shy4)
Vrz osnova na Stariot zavet apostol Pavle so ubedli va sila doka`uva deka ldquoHristos trebalo da postrada i da voskresne od mrtviterdquo Zar Mihej ne prorokuval ldquoSo pra~ka po liceto go udiraat Sudijata Izraelovrdquo(Mihej 51) I zar Veteniot ne prorokuval preku Isaija za sebe ldquoGrbot im go podmetshynav na onie to me udiraa i liceto svoe ne go zasolniv od navredi i od plukawerdquo (Isaija 506) Preku psalmistot Hrisshytos pretka`al kako lu|eto e postapuvaat so nego ldquoA jas sum potsmev za lu|eto prezir za narodot Mi se podbi vaat site to me gledaat me navreduvaat i glavite gi niaat lsquona Gosshypoda se nadeva shy Gospod neka go spasi neka go izbavi tom tolku go qubirsquordquo ldquoKoskite mo`am da si gi izbrojam a lu|eto yurat vo mene i zlobno me gledaat Alitata moi me|u sebe gi delat za mojata obleka `drepka frlaatrdquo ldquoTu| im stanav na sopstvenite bra a tu|inec za decata na mojata majka Revnosta za tvojot dom me izede i vrz mene pa|aat potsmevite na onie koi te navreduvaat teberdquo ldquoPodbivawata mi go kinat srceto i se ~uvstvuvam beznade`no ~ekav nekoj nad mene da se so`ali shy no nikoj ne se pojavi nikoj ne se najde da me uteirdquo (Psalm 226shy81718 698920)
Kolku vistiniti i jasni se prorotvata na Isaija za Hrisshytovite stradawa i za negovata smrt ldquoKoj poveruva vo ona to
225
СОЛУН
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
152
ni e objavenordquo prauva prorokot ldquoi komu mu se otkri silata Gospodova Izrasna pred nego kako fidan kako steblence od suva zemja Nemae kaj nego ubavina nitu izgled za da se zagledame vo nego nitu milnost za da n privle~e kon nego Prezren bee otfrlen od lu|eto ~ovek na bolkata sviknat na stradawa od kogo sekoj go odvra a svoeto lice bee prezshyren otfrlen A Toj gi ponese naite bolesti gi zede na sebe naite bolki dodeka nie mislevme deka Bog go bie i go ma~i Za naite grevovi go probodoa nego bee sotren za naite opa~nosti Vrz nego padna kaznata zaradi naiot mir i so neshygovite rani nie se iscelivme Site nie talkavme kako ovci i sekoj odee po svoj pat A Gospod gi polo`i vrz nego bezzashykonijata na site nas Go odvedoa kako jagne na kolewe kako ovca nema pred onie to ja stri`at ne ja otvori svojata usta Bee lien od praveden sud i koj se gri`i za negovata sudshybina Da go otstranija od zemjata na `ivite za grevovite na negoviot narod do smrt go pretepaardquo (Isaija 531shy8)
Duri simboli~no bil predviden i na~inot na negovata smrt Kako bakarnata zmija to bila podignata vo pustinata taka e se podigne i Izbavitelot koj doa|a ldquoza nieden koj vershyuva vo nego da ne zagine tuku da ima ivot ve~enrdquo (Jovan 316)
ldquoAko nekoj go praa eumlKakvi ti se tie rani na telotorsquo Toj e im odgovori eumlRanet sum kaj prijatelitersquordquo (Zaharija 136)
ldquoMu opredelija grob me|u zlostornici no go zakopaa me|u bogati iako ne napravi nepravda nitu se najde laga vo negovata usta No na Gospoda mu bee ugodno da go izlo`i na stradawardquo (Isaija 53910)
No isto taka bilo predvideno deka Onoj koj moral da umre od racete na greni lu|e povtorno e stane kako pobed nik nad grevot i grobot Inspiriran od Semo niot omile niot Izshyraelov peja~ svedo~i za slavnata zora na voskrese nieto ldquoPoshyradi toa srceto mi e veselo i duata mi se raduva a i teloto vo sigurnost e mi po~iva zato ti vo grobot nema da me osshytavi nitu e dozvoli tvojot Svetec da do`i vee raspa|awerdquo (Psalm 16910)
Pavle poka`al kolku tesno Bog gi povrzal rtvenite ob shyre di so prorotvata to se odnesuvaat na Onoj koj ldquobee voden kako jagne na kolewerdquo Mesija moral da go polo`i svo jot `ivot ldquoza naite prestapirdquo Gledaj i niz vekovite na scenata na Hristovata otkupitelska rtva prorok Isaija posvedo~il deka Hristos svojata dua ja podlo`il na smrt shy ldquobee nareden me|u zlostornici za da gi ponese na sebe grevovite na mnozina i da se zazeme za zlostorniciterdquo (Isaija 5311012)
226
227
153
Kako to predviduvale prorotvata Spasitelot treba lo da dojde ne kako privremen car za da ja oslobodi evrejskata nacija od zemnite ugnetuva~i tuku kako ~ovek me|u lu|eto kako ~ovek da `ivee siromaen i ponizen `ivot i najposle da bide prezren otfrlen i poguben Vo prorotvata na Stashyriot zavet pretka`ano e deka Spasitelot e se prinese sebesi na rtva zaradi padnatiot ~ove~ki rod i so toa e gi ispolni site barawa na prekreniot zakon Vo nego se ispolnile site simboli na rtvenata i obrednata slu`ba i negovata smrt na krstot mu dava zna~ewe na celokupniot evrejski sistem
Pavle na solunskite Evrei im zboruval za toa kako porano revnuval za obredniot zakon i za svoeto ~udesno do`ivuvawe pred portite na Damask Pred svoeto obratuvawe toj se potshypiral vrz nasledenata pobo`nost shy vrz la`na nade` Negova ta vera ne se temelela na Hrista tuku na verskiot formalizam i ceremoniite Negovata revnost za zakonot nepovrzana so vera vo Hrista nemala nikakva vrednost Falej i se deka e sovren vo delata na zakonot toj vo isto vreme go otfrlil Onoj koj na istiot zakon mu dal vrednost
No vo migot na negovoto obratuvawe s se izmenilo Isus od Nazaret kogo go progonuval toj vo liceto na negovite sveti se pojavil pred nego kako veten Mesija Progonuva~ot vo nego go prepoznal Bo`jiot Sin koj dool na zemjata da gi ispolni prorotvata i koj so svojot `ivot gi ispolnil site podrobshynosti pretka`ani za nego vo svetite spisi
Dodeka Pavle so sveta smelost i reitelnost go proposhyvedal evangelieto vo solunskata sinagoga bleskotna svetshylina go osvetlila vistinskoto zna~ewe na obredite i ceremoshyniite povr zani so starozavetnata slu`ba Preku Hristovata zemna misija i negovata slu`ba vo nebesnata svetiwa toj misshylite na svoite sluateli gi naso~il kon vremeto koga Toj po zavr uvaweto na svoeto delo vo svojstvo na posrednik povshytorno e dojde so golema sila i slava da go vospostavi svoeto carstvo i na zemjata Pavle bil ubeden deka Hristos povtorno e dojde vistinata za toj nastan ja iznesuval tolku silno i ubedlivo to vrz duite na mnozina koi sluale ostavila neizbriliv vpe~atok
Tri ednopodrugo saboti Pavle im propovedal na Solushywanite iznesuvaj i im ja vrz osnova na svetite spisi visshytinata za `ivotot za smrtta za voskresenieto za sega nata slu`ba i za idnata slava na Hrista kako Jagne ldquokoe bee zakshylano ute od sozdavaweto na svetotrdquo (Otkrovenie 138) Go izshydignuval Hrista zato samo pravilnoto pozna vawe na negoshy
228
229
СОЛУН
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
154
vata slu`ba pretstavuva klu~ koj gi otvora spi site na Stariot zavet i ovozmo`uva pristap vo negovite neiscrp ni riznici
Koga vistinite na evangelieto bile objaveni vo Solun so takva sila toa go privleklo vnimanieto na golemite sobi ri ldquoNekoi od niv se uverija i se dru`ea so Pavle i Sila a isto tashyka i golemo mnotvo pobo`ni Grci i ne mal broj vidni enirdquo
Kako i vo mestata vo koi doa|ale porano i ovde apostoshyli te naile na ogor~eno protivewe ldquoNo tvrdokornite Evrei zaviduvaardquo Tie Evrei vo toa vreme ne u`ivale naklonost od strana na rimskata vlast zato pred izvesno vreme podignale bunt vo Rim Poradi toa niv gi gledale so prezir a vo izvesna mera im bila ograni~ena i slobodata Sega sme tale deka im se dava mo`nost da gi iskoristat okolnostite povtorno da se zdobijat so naklonost a ednovremeno vinata da ja frlat vrz apostolite i hristijanskite vernici
Se ponadevale deka toa e go postignat taka to ldquozedoa neshykolkumina zlobni dengubnici od pazarot i predizvikaa bezshyredie vo gradotrdquo So nade` deka tuka e gi najdat aposto lite tie ldquoja napadnaa ku ata na Jasonardquo no ne go nale nitu Pavla nitu Sila ldquoA koga ne gi najdoa nivrdquo tie razo~arani i razjarshyeni ldquogi odvlekoa Jasona i nekoi od bra ata pred grad skite vlasti vikaj i eumlOnie to go prevrtea naopaku celiot svet dojdoa i tuka I Jason gi primi A site tie rabotat protiv ceshyzarovite zapovedi tvrdej i deka ima drug car Isusrsquordquo
Bidej i ne mo`ele da gi najdat Pavle i Sila gradskite stareini dozvolile obvinetite vernici da bidat vrzani za da se vospostavi mir Plaej i se od novi nasilstva ldquobra ata vedna ute no ta gi pratija Pavle i Sila vo Verejardquo
Onie koi deneska propovedaat nepopularni vistini ne smeat da gubat hrabrost ako ponekoga duri i kaj onie to se narekuvaat hristijani naidat na ist vakov nepovolen priem na kakov to naile Pavle i negovite sorabotnici kaj lu|eto za koi se zalagale Vesnicite na krstot mora da se vooru`at so budnost i so molitva da odat hrabro napred so vera raboshytej i sekoga vo Hristovo ime Tie mora da go izdignuvaat Hrista kako posrednik me|u ~ovekot i neboto vo nebesnoto svetilite kako edinstven kon kogo se sosredo to~eni site `rtvi od Stariot zavet i so ~ijato otkupitelna rtva preshystapnicite na Bo`jiot zakon povtorno mo`at da dobijat mir i protavawe
230
155
23
VEREJA I ATINA
Ovaa glava e zasnovana na tekstot od knigata Dela 1711-34
Vo Vereja Pavle naol Evrei koi bile podgotveni i rasposhylo`eni da prou~uvaat i da gi istra`uvaat vistinite to gi propovedal toj Zapisot na Luka za toa ka`uva
ldquoTuka verejcite bea poblagorodni od onie vo Solun zato ja primija re~ta sosema podgotveno i sekoj den go prou~uvaa Pismoto za da vidat dali e taka I mnozina od niv poveruvaa a ne malku i od vidnite gr~ki `eni i ma`irdquo
Duite na verejcite ne bile spe~eni so predrasudi Tie imale `elba da istra`uvaat i da ja utvrdat vistinitosta na naukata to ja propovedale apostolite Ja prou~uvale Biblishyjata ne od qubopitstvo tuku za da vidat to e piano za vete shyniot Mesija Sekoj den gi istra`uvale vdahnovenite zapisi na prorocite I dodeka tie sporeduvale zapis so zapis nebesshynite angeli bile kraj niv prosvetluvaj i go nivniot um i vlijaej i vrz nivnite srca
Sekade kade to se propovedaat vistinite na evangeli eto site koi iskreno sakaat da go sledat vistinskiot pat trudo shyqubivo i vnimatelno gi prou~uvaat svetite spisi Koga vo zavrniot period od istorijata na ovaa zemja lu|eto na koi im se propovedaat tie vistini bi go sledele primerot na verejcite prou~uvaj i gi sekoj den svetite spisi i sporeduvaj i ja Bo`jata re~ so porakata to im se iznesuva deneska bi postoel golem broj lu|e predani na propisite na Bo`jiot zakon tamu kade to sega srazmerno se malku Me|u toa mno zina koga e im se izlo`at nepopularnite bibliski vistini odbivaat da se vputat vo kakvo bilo istra`uvawe Iako ne mo`at da go poshybijat jasnoto u~ewe na Svetoto pismo tie vo nikoj slu~aj ne se soglasuvaat da gi proverat iznesenite dokazi Nekoi pak smetaat deka e sosem s edno dali e ja primat ili e ja otfrshy
232
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
156
lat novata svetlina duri i ako toa u~e we navistina e vistishynito Tie rado se dr`at za prijatnite izmislici so koi neprishyjatelot veto se slu`i za da gi zavede duite Taka zabludata gi pravi slepi i tie se oddeluvaat od neboto
Sekomu e mu bide sudeno spored svetlinata to mu bila dadena Gospod gi pra a svoite pretstavnici so poraka na spasenieto i site to ja ~ule taa poraka gi smeta za odgoshyvor ni za stavot to go zazele kon zborovite na negovite slu gi Onie to iskreno se stremat kon vistinata e se potru dat vo svetlinata na Bo`jata re~ vnimatelno da go proverat u~eweto to im e izneseno
Nevernite solunski Evrei polni so pakost i omraza kon apostolite i ne zadovoluvaj i se so toa to gi proterale od svojot grad gi sledele i vo Vereja i gi razdraznile protiv niv lesno vozbudlivite strasti na poniskite optestveni sloevi Plaej i se deka na Pavle e mu bide napraveno nekoe zlo ako ostane tuka bra ata go pratile vo Atina vo pri dru`ba na nekoi verejci koi neodamna ja primile verata
Taka u~itelite na vistinata od grad vo grad gi pridru ushy vale progonstva Hristovite neprijateli ne mo`ele da go spre~at napreduvaweto na evangelieto no uspeale do krajnost da ja ote`nat rabotata na apostolite Pa sepak i pokraj site protivewa i sudiri Pavle ne potkleknal vo reenosta da ja ispolni Bo`jata cel to mu bila otkriena vo vizijata dodeka se nao|al vo Erusalim ldquoOdi zato e te pratam daleku me|u neznabociterdquo
Zaminuvaj i naglo od Vereja Pavle nemal mo`nost kako to o~ekuval da gi poseti bra ata vo Solun
Pristignuvaj i vo Atina apostolot bra ata od Vereja gi pratil nazad so poraka Sila i Timotej vedna da mu se pridru`at Timotej dool vo Vereja pred Pavle da dojde tamu i tuka ostanal so Sila da go prodol`i taka dobro po~na toto delo i da gi pou~uva novoobratenite na na~elata na visti nata
Atina bila metropola na neznabotvoto Tuka Pavle ne naiol na neobrazovano i lekoverno naselenie kako vo Lisshytra tuku na lu|e pro~ueni po svojata inteligencija i kulshytura Kade i da se zaprel pogledot mo`ele da se vidat stashytui na nivnite bogovi i obo`avawe na heroi na istorijata i poezijata pretvoreni vo bogovi a veli~estvenata arhitekshytura i slikarstvoto ja prika`uvale nacionalnata slava i obo`avaweto na neznabo`e~kite idoli Ubavinata i sjajot na umetnosta gi zasen~uvale setilata na lu|eto Na sekoj ~ekor
233
157
se izdignuvale masivni oblici na neiska`livo rasko ni svetilita i hramovi Skulpturite reljefite i oltarite ja prika`uvale pobedata na oru`jeto i na juna~kite dela na slav nite lu|e Poradi seto toa Atina pretstavuvala prosshytrana galerija na umetnosta
Koga Pavle ja sogledal ubavinata i sjajot to go opkru ushyvale i koga sfatil kolku dlaboko ovoj grad potonal vo idoloshypoklonstvo duhot mu se ispolnil so revnost za Boga ~ieto ime izgledalo obes~esteno na site strani i vo negovoto srce se razbudila somilost kon `itelite na Atina koi i pokraj seta svoja duhovna kultura ne znaele za vistin skiot Bog
Apostolot ne bil zasen~en so ona to go videl vo ovoj censhy tar na u~enosta Negovata duhovna priroda bila tolku pri emshy~iva za ona to e nebesno to vo sporedba so radosta i slashyvata na bogatstvoto koe nikoga ne propa|a raskoot i sjashyjot so koi bil opkru`en bile nito`ni vo negovite o~i Nabquduvaj i ja veli~estvenosta i sjajot na Atina sfatil kolku toa mo`e da gi zavede qubitelite na umetnosta i naushykata i bil daleku impresioniran so zna~eweto na zada ~ata to mu pretstoela
Vo toj golem grad kade to ne se znaelo za slu`ba na visshytinskiot Bog Pavla go titelo ~uvstvo na osamenost i kopshyneel za qubov i pomo od svoite sorabotnici Za nego ovde nemalo ~ove~ko prijatelstvo i se ~uvstvuval mone osamen Vo poslanieto do Soluwanite toj svoeto ~uvstvo go izrazil so zborovite ldquoSmetavme deka bi bilo dobro da ostaneme sami vo Atinardquo (1 Soluwanite 31) Pred nego se nao|ale prividno nepremostivi pre~ki i negoviot obid da dopre do srcata na lu|eto izgledal re~isi beznade`en
O~ekuvaj i da dojdat Timotej i Sila Pavle ne stoel so skrsteni race Toj ldquorazgovarae so Evreite vo sinagogata i so pobo`nite a i sekoj den na pazarot so kogo e se najdeerdquo (Dela 1717) No negova glavna zada~a vo Atina bila porakata na spasenieto da im ja odnese na onie koi nemale vistinska pretstava za Boga i za negovata volja vo vrska so ~ove~kiot rod Nabrgu apostolot dool vo sudir so paganstvoto so neshygoviot najzavodliv i najprimamliv oblik
Vedna istaknatite atinski velikani doznale deka vo nivniot grad prestojuva nekoj neobi~en u~itel koj na naroshydot mu iznesuva nova i neobi~na nauka Nekoi od niv go poshybarale Pavla i povele so nego razgovor Nabrgu okolu niv se sobrala masa sluateli Nekoi bile podgotveni apostolot da
234
235
ВЕРЕЈА И АТИНА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
158
go ismeat kako ~ovek koj optestveno i intelektualno e daleku zad niv i potsmelivo si dofrluvale eden na drug ldquo[to saka da ka`e ovoj drdorkordquo A drugi ldquoSe gleda deka e pred ves nik na tu|i bogovi zato propoveda za Isusa i za voskre senierdquo
Me|u onie to se sostanuvale so Pavle na plotadot imalo i ldquonekoi od epikurejskite i od stoi~kite filozofirdquo no i tie kako i site drugi to doa|ale so nego vo dopir nabrgu uvidele deka toj raspolaga so znaewe pogolemo od nivnoto Ja~inata na negoviot um vlevala po~it kaj u~enite dodeka negovite seriozshy ni i logi~ni pri~ini i silata na negovata re~itost go prishyvlekuvale vnimanieto na site prisutni Sluatelite sfatile deka toj ne e nikakov novak tuku ~ovek koj mo`e da im se obrati na lu|eto na site sloevi so uverlivi cvrsti dokazi vo prilog na svoeto u~ewe I taka apostolot bestrano stoel borej i se so svoite protiv nici na nivna po~va protivstavuvaj i $ se na logikata so logika na filozofijata so filozofija a na re~itosta so re~itost
Negovite protivnici od neznabo`e~ko poteklo i sfa a we mu obrnale vnimanie na sudbinata na Sokrata koj zatoa to sakal da vovede tu|i bogovi bil osuden na smrt i mu sovetushyvale da ne go izlo`uva na ist na~in svojot ivot na opasnost No izlagaweto na apostolot nepreodolivo go pri vle kuvalo vnimanieto na narodot i negovoto prirodno znaewe kaj niv predizvikalo voshit i po~it Nego ne mo`ela da go zamolkne u~enosta nitu ironijata na filozofite pa tie prifa aj i ja negovata odluka da ja izvri svojata zada~a me|u niv mu dozshyvolile da zboruva i se soglasile na mir da go isluaat
I taka go odvele na Marsovoto brek~e ili Areopag Toa bilo edno od najsvetite mesta vo cela Atina so spomeni od mishynatoto to mo`ele da predizvikaat sueverna strahopo~it a kaj nekoi duri i ~uvstvo to se grani ~elo so strav Tokmu na toa mesto lu|eto donesuvale kone~na odluka za svoite va`ni moralni i gra|anski praawa no ~esto na toa mesto najseshyriozno razmislu vale i za religiozni praawa
Tuka daleku od navalata patnici i trgovci i od mete`ot na najrazli~ni raspravii mo`ele mirno da go isluaat aposshytolot Okolu nego se sobrale poeti umetnici i filozofi shy atinskite nau~nici i mudreci shy koi mu se obratile vaka ldquoMo`eme li da znaeme kakvo e toa novo u~ewe to go proposhyveda So ~udni tvrdewa ni gi polni uite zatoa sakame da znaeme to e toardquo
236
159
Vo tie migovi na tolku seriozna odgovornost apostolot bil spokoen i pribran Na negovoto srce le`el tovar na edna va`na poraka i zborovite to izleguvale od negovata usta gi uverile sluatelite deka toj ne e drdorko i bez delnik ldquoLu|e Atiwanirdquo rekol ldquogledam po s deka vo sekoj pogled ste pobo`ni Imeno minuvaj i i nabquduvaj i gi vaite svetilita najdov i `rtvenik na koj bee napiano eumlNa nepoznat Bogrsquo I taka toa to vie go po~i tuvate ne poznavaj i go jas toa vi go navestuvamrdquo I pokraj svojata inteligencija i opto znaewe tie ne go poznavale Boga koj ja sozdal vseleshynata Sepak tuka imalo i lu|e koi kopneele za pogolema svetshylina Tie se stremele kon Besko ne~niot
So raka podadena kon hramot na~i~kan so idoli Pavle go izleal tovarot na svojata dua i gi razotkril religi oznite zabludi na Atiwanite Sluaj i go negovoto izlaga we se voshituvale i najmudrite me|u negovite sluateli Toj poshyka`al deka mu se poznati nivnite umetni~ki dostigawa knishy`evnosta i religijata Uka`uvaj i na nivnite statui i idoli toj rekol deka Bog ne mo`e da se prika`e so likovi to gi napravile lu|e Tie delkani kipovi na nikoj na~in ne mo`ele da ja prika`at slavata na Jehova Gi potsetil na toa deka vo nivnite kipovi nema ivot tuku deka so niv upravuva ~ove~ka sila i tie mo`at da se pomestat samo so ~ove~ka raka pa zashytoa onie to gi obo`avaat vo sekoj pogled se pogolemi od ona to go obo`avaat
Mislite na svoite idolopokloni~ki nastroeni sluashyteli Pavle gi izvel nadvor od granicite na nivnata la`na vera i gi upatil kon vistinskoto Bo`estvo za koe piu vale kako za ldquonepoznat Bogrdquo Toa Sutestvo za koe sega im proposhyvedal Pavle e nezavisno od ~ovekot i ~ove~ka raka ne mo`e da ja zgolemi negovata mo i slava
Narodot bil voshiten so sesrdniot i logi~en na~in na koj Pavle gi izlo`uval karakterot i svojstvata na vistin skiot Bog negovata tvore~ka mo i postoeweto na negovoto semo no providenie So sesrdna i ognena re~itost apostolot zboruval ldquoBog koj go sozdade svetot i s to e vo nego kako gospodar na neboto i zemjata ne `ivee vo rakotvoreni svetilita nitu prima slu`ba od ~ove~ki race kako da ima potreba od neto zato Toj samiot im dava na site ivot zdiv i srdquo Neboto ne e dovolno prostrano za da go opfati Boga a kamo li nekakvi hramovi podignati od ~ove~ki race
237
238
ВЕРЕЈА И АТИНА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
160
Vo toj vek na klasna podelba koga pravata na ~ovekot ~est o ne bile priznati Pavle ja iznel golemata vistina za ~ove~koto bratstvo naglasuvaj i deka Bog ldquood eden gi sozdade site narodi za da se naselat po celata zemjardquo Site se ednakvi pred Boga i sekoe ~ove~ko sutestvo mu dol`i vistinska predanost na Tvorecot Potoa apostolot iznel kako niz site Bo`ji postap ki kon lu|eto kako zlatna nika se provlekuva negovata milost i so`aluvawe Bog ldquoim opredeli odredeni vremiwa i granici na nivnite `ivealita za da go baraat Boga ta nema li nekako da go napipaat i da go najdat bidej i Toj ne e daleku od nieden od nasrdquo
Obra aj i im se na blagorodnite primeri na ma`evnosta okolu sebe Pavle gi ispolzuval zborovite na eden nivni poet i im go opial Boga kako nivni Tatko a niv kako negovi deca ldquoZato vo nego `iveeme se dvi`ime i postoime kako to i nekoi od vaite poeti rekle eumlI nie sme negovo potomstvorsquo I bidej i sme Bo`je potomstvo ne treba da mislime deka Bo`estvoto prilega na zlato srebro ili kamen kako tvorba na ~ove~ka umetnost i zamislardquo
ldquoI taka ne gledaj i na vremiwata na neznaeweto Bog seshyga im zapoveda na lu|eto da se pokaat site i nasekaderdquo Vo mra~nite vekovi to mu prethodele na Hristovoto doa|awe bo`estveniot Vladetel preminuval preku idolopoklonshystvo to na neznabocite no sega preku svojot Sin na lu|eto im ja pratil svetlinata na vistinata i od site bara da se poshykaat za da se spasat i toa ne samo od siromasite i poni`enite tuku i od gordite zemni filozofi i knezovi ldquoZato go opreshydelil denot koga e mu sudi pravedno na celiot svet shy preku ^ovek kogo go opredeli za toa uveruvaj i gi site so toa to go voskresna od mrtviterdquo Dodeka Pavle zboruval za voskreshysenieto od mrtvite ldquoedni se podbivaa a drugi rekoa euml] e te sluame drugpat za toarsquordquo
Taka zavrila rabotata na apostolot vo Atina shy vo censhytarot na neznabo`e~kata nauka zato Atiwanite cvrsto se dr`ele za svoeto idolopoklonstvo i $ go vrtele grbot na svetlinata na vistinskata vera Koga lu|eto se napolno zadoshyvolni so svoite sopstveni dostigawa toga nema to da se o~ekuva od niv Iako rasturlivo se falele so svojata u~e nost i so svoeto mudruvawe Atiwanite s pove e tonele vo rasishypanost i vo maglivite tajni na idolopoklonstvoto
Me|u onie to gi sluale zborovite na Pavle imalo lu|e koi bile osvedo~eni vo nivnata vistinitost no tie ne sakale
239
161
da se ponizat da go priznaat Boga i da go prifatat planot na spasenieto Nikakva re~itost nitu pak silata na iznesenite argumenti ne se vo sostojba da go obratat gre nikot Samo Bo`jata sila mo`e iznesenata vistina da ja vre`e vo srceto Onoj koj postojano se oddale~uva od taa sila ne mo`e da se obshyrati Grcite barale mudrost a sepak pora kata za krstot ja smetale za besmislica zato sopstve nata mudrost ja cenele pove e od nebesnata
Pri~inata poradi koja porakata na evangelieto imala srazmerno mal uspeh me|u Atiwanite le`ela vo toa to tie se gordeele so svojata inteligencija i ~ove~ka mudrost U~enite lu|e na ovoj svet koi mu pristapuvaat na Hrista kako kutri i zagubeni grenici stanuvaat isto taka mudri za spasenieto no onie to pristapuvaat kako istak nati lu|e kako ugledni i slavni koi ja vozdigaat svojata sopstvena mudrost shy nikoga nema da ja primat svetlinata i znaeweto to mo`e samo Hrisshytos da gi dade
Taka Pavle se sretnal so paganstvoto na svoeto vreme Neshygoviot trud vo Atina sepak ne bil napolno zaluden Eden od najistaknatite gra|ani Dionisij i ute nekoi ja prifa ti le porakata na evangelieto i napolno se obedinile so vernicite
Vdahnovenieto ni ja dalo ovaa podrobnost od `ivotot na Atiwanite koi i pokraj seto svoe znaewe mudruvawe i umetshynost sepak dlaboko potonale vo porok so cel da vidime kako Bog preku svojot sluga go osudil idolopoklonstvoto i grevot na toj samouveren narod Zborovite na apostolot i opisot na negoviot stav i na s to go opkru`uvalo peroto na vdahnoshyvenieto go so~uvalo za site idni pokolenija kako svedotvo za negovata nepokolebliva vera i hrabrost vo osamenosta i vo nevoljata i za pobedata to ja izvojuval za hristijanstvoto vo srceto na paganstvoto
Zborovite na Pavle sodr`at vistinska riznica na znaewe za crkvata Toj se nao|al vo okolnosti koga lesno mo`el da ka`e neto to bi gi nalutilo i predizvikalo negovite gordelivi sluateli i samiot nego bi go dovele vo teka polo`ba Koga negoviot govor bi pretstavuval nepo sreden nashypad na nivnite bogovi i na vidnite lu|e toj bi bil vo opasshynost da ja do`ivee sudbinata na Sokrata No so takti~ nost koja se ra|a od bo`estvenata qubov toj nivnite misli vnimashytelno gi oddale~il od neznabo`e~kite bo`estva otkri vaj i im go vistinskiot Bog koj za niv bil nepoznat
I deneska vistinite na Svetoto pismo treba da im se izneshysat na znamenitite i istaknati lu|e vo svetot za da mo`at da
240
241
ВЕРЕЈА И АТИНА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
162
se reat za poslunost na Bo`jiot zakon ili za predanost kon knezot na temninata Bog gi stava pred ve~nata vistina shy pred vistinata to mo`e da gi napravi mudri za spasenie no ne gi prisiluva da ja prifatat Ako $ go svrtat grbot na taa vistina Bog gi ostava i dozvoluva da gi berat plodovite na svoite postapki
ldquoZato re~ta za krstot e bezumie za onie koi ginat a za nas koi se spasuvame Bo`ja sila bidej i e napiano euml] e ja unitam mudrosta na mudrite i e go otfrlam razumot na umnitersquo No Bog go izbra ona to e bezumno vo svetot za da gi posrami mudrite ona to e nemo no vo svetot Bog go izbra za da gi posrami silnite i ona to e nito`no to e prezshyreno vo svetot i ona to se smeta za nito Bog go izbra za da go poniti ona to e netordquo (1 Korin anite 118192728) Mnogu od najgolemite nau~nici dr`avnici i najis taknati lu|e na ovoj svet vo ovie posledni denovi e se odvratat od svetlinata zato svetot so svojata mudrost ne mo`e da go zapoznae Boga No sepak Bo`jite slugi mora da isko ristat sekoja prilika na tie lu|e da im ja iznesat vistinata Nekoi e uvidat deka se neinformirani i deka ne go znaat ona to e bo`estveno i e go zazemat svoeto mesto kako poniz ni u~enici kraj nozete na najgolemiot U~itel shy Isus Hristos
Nastojuvaj i da dopre do povisokite optestveni sloevi na Bo`jiot rabotnik mu e neophodna silna vera Okolnostite mo`at da izgledaat nepovolni zakanuva~ki i zloslutni no i vo najmra~niot mig svetlinata od neboto ne prestanuva da sveti Od den na den se obnovuva silata na onie to go qubat Boga i to mu slu`at Za nikoga da ne zatalkaat vo sproveshyduvaweto na negovite nameri Semo niot im stava na raspolashygawe svoe rasuduvawe Rabotnicite do kraj neka se dr`at cvrshysto za svojata prvobitna nade` imaj i na um deka svetli nata na Bo`jata vistina bleskoti so nenamalena sila srede mrakot to go obvitkuva svetot Vo Bo`jata slu`ba nikoga ne smee da padne duhot Verata na posveteniot rabotnik mora da izdr`i sekoja proverka i da mu preodolee na sekoe isku enie Bog e vo sostojba i gotov na svoite slugi da im ja dade silata to im e potrebna i da im podari soodvetna mudrost i za najrazli~ni okolnosti Toj e stori mnogu pove e otkol ku to voopto mo`at i da o~ekuvaat onie koi se nadevaat na nego
242
163
24
KORINT
Ovaa glava e zasnovana na tekstot od knigata Dela 181-18
Vo prviot vek na hristijanskata era Korint spa|al me|u najznamenitite gradovi ne samo na Grcija tuku i na cel svet Niz negovite ulici vrvele Grci Evrei Rimjani kako i patshynici od site zemji baraj i zarabotuva~ka no i zabava Kako golem trgovski centar lesno dostapen za site kraita na rimshyskoto carstvo Korint bil zna~ajno mesto vo koe trebalo da se podignat spomenici koi lu|eto e gi potse tuvaat na Boga i na negovata vistina
Me|u Evreite koi se nastanile vo Korint bile Akila i Pris kila koi podocna se istaknale kako revnosni i predani rabotnici za Hrista Otkako go zapoznal nivniot karakter Pavle ldquoostana kaj nivrdquo
Ute od po~etok na svojata rabota na toj krstopat Pavle na site strani gledal seriozni pre~ki za napredok na svoeto delo Naselenieto re~isi bez isklu ~ok bilo oddadeno na idoshylopoklonstvo Venera bila omilena bo`ica a so obo`ava weto na Vene ra bile povrzani mnogu nemoralni obredi i ceremoshynii Korin anite duri i me|u neznabocite se istaknuvale so svojot dlabok nemoral Tie ne mislele nitu pak se gri`ele za neto drugo osven za momentnite zadovol stva i zabavi
Propovedaj i go evangelieto vo Korint apostolot zazel stav razli~en od onoj to ja odbele`al negovata rabota vo Atina Koga bil vo Atina se trudel svojot na~in na rabota da go prilagodi kon karakterot na sluatelite Na logikata odgovaral so logika na naukata so nauka na filozofijata so filozofija Koga razmisluval za vremeto to go pominal tamu i koga sfatil deka negoviot trud vo Atina donel malku plodovi reil da go izmeni planot na rabota vo Korint Nasto juvaj i da go privle~e vnimanieto na ramnodunite i
244
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
164
bezgri`nite reil da gi odbegnuva podrobnite argumenti i diskusii i me|u Korin anite da ne znae za nito drugo ldquoosshyven za Isusa Hrista i toa raspnatiotrdquo Negovoto propovedawe ovde ldquone se sostoee vo ubedlivi zborovi na mudrosta tuku vo projava na Duhot i silatardquo (1 Korin anite 224)
Isus Hristos kogo Pavle nastojuval da im go prika`e na Grcite vo Korint kako raspnat Hristos bil eden Evrein so skromno poteklo i odgledan vo grat~e koe vleglo vo poslo vica so svojata poro~nost Bil otfrlen i prezren od sopstve niot narod i najposle raspnat kako zlostornik Grcite veruva le deka navistina e potrebno da se izdigne ~ove~kiot rod no tie smetale deka naukata i prou~uvaweto na filozo fijata se edinstveni sredstva da se postigne vistinski napredok i ~est Dali Pavle mo`el da gi osvedo~i deka vera ta silata i mo ta na Toj nepoznat Evrein go izdignuva i go oblagoroduva sekoe ~ove~ko sutestvo
Vo mislite na bezbroj lu|e to `iveat deneska krstot od Golgota e zavitkan vo sveti spomeni Za scenata na raspe tieto se vrzani najsveti misli Me|utoa vo vremeto na Pavle krsshytot predizvikuval ~uvstvo na odvratnost i u`as Tvrdewe to deka Spasitelot na ~ove~kiot rod e eden koj umrel na krst prirodno predizvikuvalo potsmev i protivstavuvawe
Pavle dobro znael kako e ja pre~ekaat negovata poraka i Evreite i Grcite koi iveele vo Korint ldquoNie go propove dame raspnatiot Hristos koj e kamenshysopka za Evreiterdquo priznava toj ldquoa bezumie za paganiterdquo (1 Korin anite 123) Me|u negoshyvite sluateli od evrejsko poteklo se nao|ale mnozina koi e gi razluti porakata to planiral da ja objavi Spored misleweto na Grcite negovite zborovi e bidat besmislica i bezumie Site e go smetaat za maloumen koga e se obide da doka`uva deka krstot mo`e da ima nekakva vrska so izdignushyvaweto na ~ove~kiot rod ili so spasenieto na ~ovetvoto
No za Pavle krstot bil predmet na najvozviena po~it Otkako bil zapren na svojot pat kako progonuva~ na sledbeshynicite na raspnatiot Nazare anec Pavle nitu za mig ne presshytanal da ja vozdiga slavata na krstot Vo toa vreme mu bilo dadeno otkrovenie za beskone~nata Bo`ja qubov kako to se poka`ala vo Hristovata smrt vo negoviot `ivot nastapila ~udesna preobrazba koja site negovi planovi i `ivotni celi gi dovela vo harmonija so ona to e nebesno Od toj mig Pavle stanal nov ~ovek vo Hrista Od li~no iskus tvo znael deka grenikot koga edna e ja sfati qubovta na Otecot koja se
245
165
gleda vo `rtvata na negoviot Sin i koga e mu se pot~ini na bo`estvenoto vlijanie se preobrazuva vo srceto i od toj mig Hristos za nego stanuva s vo s
Vo vremeto na svoeto obratuvawe Pavle bil inspiriran so dlabok kopne` da im pomogne na svoite bli`ni Isusa Nazare anecot da go sfatat kako Sin na `iviot Bog kako Onoj koj ima mo da preobrazi i da spasi Od toga negoviot `ivot bil napolno posveten na opiuvawe i na ivo slikawe na qubovta i silata na Raspnatiot Vo negovoto srce prepol no so qubov imalo mesto za lu|eto od site stale`i ldquoDol`en sum imrdquo ka`uva toj ldquona Grcite i varvarite i na mudrite i nerashyzumniterdquo (Rimjanite 114) Qubovta kon slavniot Gospod kogo to toj nekoga tolku neumorno go progonuval vo liceto na negovite sveti sega bila delotvorno na~elo na negovoto odneshysuvawe i negova dvi`e~ka sila Ako nekoga bi poputila negovata revnost kon dol`nosta samo eden pogled na krstot i na golemata qubov to se otkrila tamu bil dovolen da go navede da gi ldquoopae bedrata na svojot umrdquo i da prodol`i po patot na samootka`uvawe
Nabquduvajte go ovoj apostol kako propovedaj i vo sinashygogata vo Korint veto gi naveduva spisite na Mojseja i proshyrocite i kako duite na svoite sluateli gi vodi do pojava ta na veteniot Mesija Sluajte kako go objasnuva deloto na Otshykupitelot kako golem prvosvetenik na ~ove~ kiot rod na Onoj koj `rtvuvaj i go svojot `ivot vri otkup od grevot edna zasekoga a potoa ja prezema svojata slu`ba vo nebesshynoto svetilite Pavlovite sluateli bile osposobeni da sfatat deka Mesija kogo tie so tolku golema `elba go o~ekushyvaat vsunost ve e dool deka negovata smrt gi ispolnila site simboli~ki `rtvi a negovata slu`ba vo nebesnoto sveshytilite e onaa golema cel koja frla svoja senka vo mina toto za da ja objasni slu`bata na evrejskoto sveten stvo
Pavle svedo~el i im doka`uval ldquona Evreite deka Isus Nashyzare anecot navistina bil Hristosrdquo Vrz osnova na Stari ot zavet doka`al deka spored prorocite i spored seoptoto o~ekuvawe na Evreite veteniot Mesija moral da dojde od rodot na Avrama i Davida Potoa go izlo`il Isusovoto potek lo od patrijarhot Avram do carskiot psalmist Gi ~ital svedotvata na prorocite za karakterot i za deloto na veteniot Mesija za toa kako e bide pre~ekan i kako e se postapuva so nego na zemjata Potoa uka`al na faktot deka site ovie pretka`uvawa
246
247
КОРИНТ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
166
se ispolnile vo `ivotot vo slu`bata i vo smrtta na Isusa Nazare anecot
Pavle objasnil deka Hristos prvo dool da mu ponudi spasenie na svojot sopstven narod koj doa|aweto na Mesija go o~ekuval kako ispolnuvawe na svoite nade`i i kako slava na svoeto nacionalno postoewe No toj narod go otfrlil Onoj koj sakal da mu podari ivot i odbral drug voda~ ~ieto vladeewe e zavri so smrt Toj se trudel na svoite slua teli da im go istakne faktot deka evrejskiot narod samo so pokajanie e mo`e da se spasi od pretstojnata propast Im uka`al na nivnoto neznaewe i nesfa awe tokmu na onie sveti spisi so koi tie najmnogu se gordeele falej i se rasturlivo deka potshypolno gi razbiraat Toj gi ukoril poradi nivnata naklonost kon svetot i kon streme`ot za istaknati polo`bi kon tituli i rasturlivost kako i poradi nivnata preterana sebi~nost
Vo sila na Duhot Pavle ja iznel istorijata za svoeto ~u des shy no obratuvawe i za svojata doverba vo spisite na Stariot zashyvet koi celosno se ispolnile vo `ivotot na Isusa Naza reshy anecot Negovite zborovi bile izgovoreni so sve~ena seshyrioznost i negovite sluateli morale da po~uvstvuvaat deka toj so seto srce e vrzan za raspnatiot i voskresnat Spasishytel Videle deka negovite misli se sosredoto~eni na Hrista i deka celokupniot `ivot mu e povrzan so Gospoda Negovite zborovi bile silno vpe~atlivi taka to netrognati mo`ele da ostanat samo onie to bile ispolneti so ogor~ena omraza kon hristijanskata vera
No Evreite od Korint gi zatvorile o~ite pred dokazite koi apostolot tolku jasno gi izlo`uval i odbile da gi prifatat negovite apeli Istiot duh koj gi inspiriral da go otfrlat Hrista gi ispolnuval so gnev i so omraza kon negoviot sluga i koga ne bi go zatitil li~no Bog za da mo`e da go prodol`i propovedaweto na evangelskata poraka na neznabocite tie bi go ubile
ldquoNo bidej i tie se protivea i hulea toj si ja istrese obleshykata i im re~e eumlVaata krv na vaite glavi Jas sum ~ist i otsega e odam kaj neznabocitersquo I zamina ottamu pa dojde vo domot na nekoj si Ticij Just bogobojazliv ~ovek ~ija ku a bee do sinagogatardquo
Sila i Timotej ldquoslegoa od Makedonijardquo da mu pomognat na Pavle pa zaedni~ki se zalagale za neznabocite I na nezshynabocite kako i na Evreite Pavle i negovite sorabot nici im go propovedale Hrista kako Spasitel na padnatiot ~ove~ki
248
167
rod Odbegnuvaj i premnogu slo`eni objasnuvawa vesnici te na krstot najmnogu zboruvale za karakternite svojstva na Tvorecot na neboto i zemjata kako vozvien Vladetel na vselshyenata Nivnite srca gorele od qubov kon Boga i kon negoviot Sin i tie gi povikuvale neznabocite da ja uvidat i da ja sfashytat bezmernata rtva prinesena za ~ovekot Znaele deka onie to dolgo talkale vo temninata na neznabotvoto e bidat privle~eni kon Otkupitelot tom e ja vidat svetlinata to bleskoti od krstot na Golgota ldquoA jas koga e bidam podignat od zemjata site lu|e e gi privle ~am kon seberdquo (Jovan 1232)
Evangelskite rabotnici vo Korint znaele vo kakva opasshy nost se nao|aat duite na onie za koi se zalagale bidej i ~istata Isusova vistina ja iznesuvale so ~uvstvo na najdlashyboka odgovornost Nivnata poraka bila jasna razbirliva i reitelna shy ivoten miris za ivot ili smrten za smrt Evanshygelieto ne se otkrivalo samo vo nivnite zborovi tuku i vo nivniot sekojdneven `ivot So niv sorabotuvale ange lite a Bo`jata milost i sila rezultirale so obratuvawe na mnotvo lu|e ldquoI Krisp stareinata na sinagogata so site svoi domani poveruva vo Gospoda i mnogu Korin ani koi sluaa poveru vaa i bea krstenirdquo
Omrazata to Evreite sekoga ja projavuvale kon apos toshylite sega stanala ute posilna Obratuvaweto i krta vaweto na Krisp namesto da gi osvedo~i ute pove e gi ogor~ilo Ne mo`ele da pronajdat nikakvi dokazi so koi bi go pobile ona to go propovedal Pavle pa vo nedostig na dokazi pribegshynale kon izmama i kon podli napadi Hulele na evangelieto i na Isusovoto ime Zaslepeni od omrazata odele tolku daleku to nitu eden zbor ne im bil premnogu ostar nitu edno lushykavstvo premnogu nisko za da ne mo`at da go upotrebat Ne mo`ele da otka`at deka Hristos pravel ~uda no tvrdele deka Toj ~udata gi pravel so sila na satanata pa duri drsko izjashyvile oti i Pavle svoite ~udesni dela gi napra vil so ista sila
Iako Pavle imal izvesen uspeh vo Korint sepak poro~nosta to ja gledal i ja slual vo toj rasipan grad re~isi napolno go obeshrabrila Izopa~enosta to bila tolku o~evidna kaj neznabocite kako i prezirot i navre dite to gi primil od Evreite kaj nego predizvikale teka duevna bolka Se prauval dali voopto e mudro i da se obide da se gradi crkva od materijalot to go naol tuka
Koga planiral da go naputi ovoj grad i da zamine vo neshykoe pole to pove e vetuva sesrdno trudej i se da sfati
249
250
КОРИНТ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
168
to mu e dol`nost Gospod mu se javil i mu rekol ldquoNe plai se Tuku zboruvaj i ne zamolknuvaj zato jas sum so tebe I nikoj nema da te napadne za da ti napravi nekakvo zlo zato jas imam mnogu svoi lu|e vo ovoj gradrdquo Pavle ova go sfatil kako nalog da ostane vo Korint i kako garancija deka Bog e dade da izrasne semeto to e poseano tuka Okrepen na ovoj na~in i ohrabren toj prodol`il da raboti ute porevnosno i poistrajno
Naporite na apostolot ne se ograni~uvale samo na jav nishy te izlagawa Imalo mnogu i takvi do koi ne mo`elo da se dopre na toj na~in Golem del od svoeto vreme toj pominu val i na rabota od ku a do ku a koristej i gi bliskite odnosi to vladeat vo semejniot krug Posetuval bolni i jadosani i teko potiteni i gi hrabrel obeshrabrenite No to i da zborushyval to i da rabotel so toa go izdignuval Isusovoto ime Taka toj rabotel ldquovo nemo vo strav i vo mnogu trepetrdquo (1 Korin anite 23) plaej i se negovata nauka namesto bo`estven da ne nosi ~ove~ki pe~at
ldquoPa sepak govorime za mudrosta me|u onie koi se zrelirdquo nagla sil Pavle podocna ldquoa ne za mudrosta na ova vreme nitu za mudrosta na vladetelite na denenicata koi se menlivi govorime za Bo`jata mudrost vo tajna skriena koja Bog od damnina ja preopredeli za nae vreme mudrost koja ne ja razshybral nitu eden od vladetelite na denenicata zato ako ja bea razbrale nemae da go raspnat Gospoda na slavata tuku kako to e napiano euml[to oko ne videlo to uvo ne ~ulo i to vo ~ove~ko srce ne dolo toa Bog go podgotvi za onie koi go qubatrsquo A Bog ni go otkri toa nam preku Duhot zato Duhot ispituva s pa duri i Bo`jite dlabo~ini Zato koj od lu|eto znae to e vo ~ovekot osven ~ove~kiot duh to e vo nego Pa taka nikoj ne znae to ima vo Boga osven Bo`jiot Duh A nie ne go primivme duhot na ovoj svet tuku Duhot koj e od Boga za da gi znaeme netata to Bog darum ni gi dal neta koi ne gi zboruvame so zborovi nau~eni od ~ove~ka mudrost tuku nau~eni od Duhot izrazuvaj i go duhovnoto so duhovni zborovirdquo (1 Korin anite 26shy13)
Pavle znael deka negovata kompletnost ne le`i vo samiot nego tuku vo prisustvoto na Svetiot Duh ~ieto blagotvorno vlijanie celosno go proniknalo negovoto srce pokoruvaj i $ ja sekoja pomisla na Hrista Zboruvaj i za sebe toj prodolshy`il ldquoSekoga nosej i ja vo teloto Isusovata smrt za Isusoshyviot ivot da se poka`e vo naeto telordquo (2 Korin anite 410)
251
169
Hristos pretstavuval centralna li~nost na propovedaweto na ovoj apostol ldquoA jas ve e ne iveamrdquo ka`uva toj ldquotuku Hristos `ivee vo menerdquo (Galatite 220) Sopstvenoto ldquojasrdquo bilo napolno potisnato i skrieno istaknu van i izdignuvan e samo Hristos
Pavle bil mone re~it govornik Pred svoeto obra tuvawe ~esto se trudel so svojot isklu~itelen govor ni~ki dar da ostavi silen vpe~atok vrz sluatelite No sega seto toa go naputil Namesto da se vputa vo poetski opisi i me~taewa to mo`e mnogu da im godi na setilata i da ja pothranuva me~tata no ne go dopira sekojdnevnoto `ivotno iskustvo Pavle se trushydel so ednostavni zborovi da ja vtisne vo srcata vistinata od `ivot no zna~ewe Fantasti~noto izlagawe na vistinata mo`e da voshiti no na toj na~in izlo`enata vistina re~isi nikoga ne dava neophodna hrana vernicite da se zasilat vo `ivotnata borba Za duata koja se bori so iskuenija prevoshyshodno e pri izlagaweto na visti nata da se zapoznae so zdravite i prakti~nite pouki za osnov nite na~ela na hristijanstvoto
Naporite na Pavle vo Korint ne bile naprazni Mnozina go naputile idolopoklonstvoto za da mu slu`at na `iviot Bog i edna golema grupa stapila vo crkvata pod Hristovoto zname Nekoi od najupornite neznaboci bile spaseni i stashynale spomenici na Bo`jata milost davaj i dokaz za silata na Hristovata krv koja mo`e da is~isti od grevot
S pogolemiot uspeh na Pavle pri propovedaweto na Hrista gi pottiknalo neverni~ki nastroenite Evrei kon ute poreitelen otpor Tie ldquoednoduno stanaa protiv Pavle i go dovedoa pred sudskiot stolrdquo pred Galiona koj toga bil nashymesnik vo Ahaja O~ekuvale vlastite kako i vo prethodnite slu~ai da zastanat na nivna strana i so ostri glasovi gi iznesushyvale svoite poplaki protiv apostolot velej i ldquoOvoj ~ovek gi nagovara lu|eto da go po~ituvaat Boga sprotivno na zakonotrdquo
Evrejskata religija bila pod zatita na rimskata vlast i tu`itelite na Pavle smetale deka toj e im bide predaden na Rimjanite da mu sudat zatoa to gi prestapuva zakonite na nivnata religija Se nadevale deka na toj na~in e mo`at da go osudat i na smrt No Galion bil ~esen ~ovek i ne dozvolil da stane orudie na zavislivite evrejski spletkari Negoduvaj i poradi nivniot verski fanatizam i voobraze nost toj voopto ne gi zel predvid nivnite obvinuvawa Koga Pavle se prigotshyvuval da zboruva vo svoja odbrana Galion mu rekol deka toa voopto ne e potrebno Potoa obra aj i im se na nalute nite tu`iteli im rekol ldquoeumlAko bee vo praawe nekakva nepravda
252
253
КОРИНТ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
170
ili zlo delo o Evrei se razbira e ve istrpev No ako e toa praawe za zborovi za imiwa i za vaiot zakon presudete sami jas ne sakam da bidam sudija vo tie rabotirsquo I gi istera od sudotrdquo
I Evreite i Grcite qubopitno i so neiskren kopne` ja o~ekuvale odlukata na Galion Me|utoa bidej i toj vedna go otfrlil obvinuvaweto zato nemalo nikakva vrska so jav shyniot poredok toa za Evreite bilo pri~ina da se povle~at razo~arani i naluteni Reitelniot stav na namesnikot $ gi otvoril o~ite na zovrienata tolpa sobrani koi bile pottiknati od strana na Evreite Prvpat otkako Pavle po~ nal da raboti vo Evropa edno mnotvo preminalo na negova strana Pred o~ite na namesnikot i bez nikakva intervencija od negova strana tolpata ogor~eno gi napadnala najistakna tite tu`iteli na apostolot ldquoToga site go fatija Sostena sta re inata na sinagogata i go tepaa pred sudot a Galion ne sakae ni da znae za toardquo Taka hristijanstvoto izvojuvalo edna zna~ajna pobeda
ldquoPavle ostana tamu ute mnogu denovirdquo Koga apostolot vo taa prilika bi bil prisilen da go naputi Korint novoshyobratenite vo Isusovata vera bi se nale vo mone opasna situacija Evreite bi se potrudile da go iskoristat izvojushyvanoto predimstvo potpolno da se iskoreni hristijanstvoto vo taa oblast
254
171
25
POSLANIJATA DO SOLUWANITE
Ovaa glava e zasnovana na dvte poslanija do Soluwa nite
Koga dole Sila i Timotej od Makedonija vo Korint mnogu go izraduvale apostolot Tie mu donele dobri vesti za verata i bratskata qubov na onie to ja primile pri prvata poseta na evangelskite vesnici na Solun Srceto na Pavle bilo ispolshyneto so ne`na qubov i so~uvstvo kon tie vernici koi i pokraj svoite iskuenija i nevolji ostanale verni na Boga Sakal li~no da gi poseti no bidej i toa toga ne mu bilo mo`no Toj im napial poslanie (pismo)
Vo poslanieto upateno do crkvata vo Solun apostolot ja izrazil svojata blagodarnost kon Boga poradi radosnite noshyvosti deka napreduvaat vo verata ldquoTogardquo piuva toj ldquobra a i pokraj seta naa maka i nevolja se uteivme za vas preku vaata vera i sega navistina `iveeme koga vie stoite cvrshysto vo Gospoda Zato kakva blagodarnost mo`eme da mu odshydademe na Boga za vas za seta radost so koja se izraduvavme pora di vas pred naiot Bog No e i dewe najsesrdno se moshylime da go vidime vaeto lice i da go dopolnime toa to $ nedostiga na vaata verardquo
ldquoSekoga koga ve spomnuvame vo naite molitvi mu blagoshydarime na Boga za site vas zato postojano gi spomnu vame deshylata na vaata vera trudot na vaata qubov i vaata trpeliva nade` vo naiot Gospod Isus Hristos pred naiot Bog Otecrdquo
Mnogu vernici vo Solun gi naputile idolite i go prishyfatile Boga shy reile da mu slu`at na iviot i vistinit Bog Mnozina ja primile ldquore~ta srede golema nevoljardquo i srceto im se ispolnilo ldquoso radosta na Svetiot Duhrdquo Apos tolot ka`uva deka tie so svojata vernost kon Gospoda stanale ldquoprimer na site vernici vo Makedonija i Ahajardquo Tie pofalni zborovi ne bile nezaslu`eni ldquozato od vasrdquo piuva apos tolot ldquore~ta
256
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
172
Gospodova se razglasi ne samo vo Makedonija i Ahaja tuku za vaata vera vo Boga se ras~u nasekaderdquo
Solunskite vernici bile vistinski misioneri Nivnite srca gorele od revnost za Spasitelot koj gi oslobodil od strashyvot ldquood gnevot to e dojderdquo Vo nivniot ivot blago darenie na Hristovata milost nastanala ~udesna preobrazba a re~ta Gospodova to ja iznesuvale tie bila pridru`uvana so sila Vistinata to ja objavuvale gi pridobivala srcata a brojot na vernicite rastel
Vo svoeto prvo poslanie Pavle se osvrnal na svojot na~in na rabota me|u Soluwanite Toj ka`uva deka ne se obidu val vernicite da gi pridobie so izmama i so lukavstvo ldquoTuku kako Bog to n ispita i ni go doveri evangelieto taka zborushyvame ne ugoduvaj i im na lu|eto tuku na Boga koj gi ispituva naite srca Zato kako to znaete nikoga ne nastapivme so laskavi zborovi nitu so pritaena al~nost Bog e svedok za toa nitu pak baravme slava od lu|eto nitu od vas nitu od drugite iako mo`evme da se nametneme kako Hristovi aposshytoli Naprotiv bevme blagi me|u vas kako doilka koja ne`no se gri`i za svoite deca pa taka polni so qubov sprema vas sakavme da vi go predademe ne samo Bo`jeto evangelie tuku i svoite dui zato ni stanavte mnogu milirdquo
ldquoVie ste svedoci a i Bogrdquo prodol`uva apostolot ldquodeka sveto pravedno i besprekorno se odnesuvavme sprema vas vernite Kako to znaete nie sekogo od vas poedine~no kako tatko svoite deca go bodrevme i ohrabruvavme i vi svedo~ime da iveete dostojni za Boga koj ve povikuva vo svoeto carstvo i slava Zatoa i nie postojano mu blagodarime na Boga zato koga ja primivte od nas Bo`jata re~ ja primivte ne kako ~ove~ka re~ tuku kako Bo`ja re~ (to vsunost i e) koja i dejs tvuva vo vas koi veruvaterdquo ldquoZato koj e naata nade` rashydost ili venec za pofalba Zar ne ste li vie pred naiot Gosshypod Isus pri negovoto doa|awe Zato vie ste naata slava i naata radostrdquo
Vo svoeto prvo poslanie do Soluwanite Pavle se trudel Soluwanite da gi pou~i za vistinskata sostojba na mrtvite koi sega spijat vo nesvesna sostojba ldquoNe sakame bra a da osta nete vo neznaewe za po~inatite za da ne `alite kako drugite koi nemaat nade` Zato ako veruvame deka Isus umre i voskresna taka i onie koi se upokoile vo Isusa Bog e gi dovede so nego Zato sam Gospod e sleze od neboto na zapoved so glas na arshyhangel i so Bo`ja truba i mrtvite vo Hrista e voskresnat
257
258
173
prvi Potoa nie `ivite koi ostanav me e bideme zemeni zashyedno so niv na oblaci za da go sretneme Gospoda vo vozduhot i taka zasekoga e bideme so Gospodardquo
Soluwanite `elno go prifatile poimot deka Hristos e dojde da gi preobrazi vernicite koi s ute se `ivi i da gi zeme kaj sebe Tie vnimatelno gi ~uvale i pazele `ivotite na svoite prijateli i sonarodnici za da ne umrat i so toa da ne go zagubat blagoslovot to go o~ekuvale pri Gospodovoto doa|awe No eden po eden nivnite mili si zaminuvale od ovoj svet i Soluwanite so strav za posleden pat gi gledale licata na svoite pokojnici odvaj naslutuvaj i ja nade`ta deka povshytorno e gi sretnat vo idniot `ivot
Koga e otvoreno i pro~itano poslanieto na Pavle zboroshyvite to ja otkrivale vistinskata sostojba na pokojni cite $ donele golema radost i uteha na crkvata Pavle objas nil deka onie to e iveat vo vremeto na Hristovoto doa|a we nema da izlezat vo presret na Gospoda pred onie to zaspale vo Isusa Glas na arhangel i Bo`ja truba e doprat do zaspanite i mrtshyvite vo Hrista e stanat prvi pred ivite da dobijat besmrtshynost ldquoPotoa nie ivite koi ostanavme e bideme zemeni zashyedno so niv na oblaci za da go sretneme Gospoda vo vozduhot i taka zasekoga e bideme so Gospoda Zatoa uteuvajte se eden so drug so ovie zborovirdquo
Nie odvaj mo`eme i da ja nasetime seta golemina na radosta i nade`ta to ovie zborovi $ ja donele na mladata crkva vo Solun Tie veruvale i go cenele pismoto to im go pratil nivniot tatko vo evangelieto i srcata im bile ispol neti so qubov kon nego Toj toa i porano im go zboruval no vo toa vreme nivniot um se napregal da ja sfati naukata koja za niv bila nova i neobi~na i zatoa ne e ~udno to nekoi to~ki ne im bile tolku silno vre`ani vo duata No tie bile gladni za vistinata i poslanieto na Pavle im donelo nova nade` i sila i cvrsta vera i qubov kon Onoj koj so svojata smrt iznel na videlina `ivot i besmrtnost
Sega tie se raduvale za soznanieto deka nivnite prijate li i rodnini koi umrele so vera e bidat podignati od grobo vite za ve~no da `iveat vo Bo`jeto carstvo Temninata to go obshyvivala mestoto na po~ivawe na umrenite e raste rana Verata na ovie hristijani ja osvetlil nov sjaj i tie videle nova slava vo `ivotot vo smrtta i vo voskresenieto na Isusa Hrista
ldquoTaka i onie koi umrele vo Isusa Bog e gi dovede so negordquo piuva Pavle Mnozina ovoj izraz go tolkuvaat taka kako umshy
259
ПОСЛАНИЈАТА ДО СОЛУЊАНИТЕ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
174
renite da e slezat so Hrista od neboto No Pavle ka`uva deka kako Hristos to stanal od mrtvite taka Gospod umrenite sveti e gi podigne od grobovite i e gi zeme na neboto Kolku dragocena uteha Kolku prekrasna i veli~es tvena nade` I toa ne samo za solunskata crkva tuku za site hristijani bez ogled kade se nao|aat
Vo tekot na svojata rabota vo Solun Pavle tolku iscrpno zboruval za znacite na vremeto poka`uvaj i koi nastani e se slu~at pred da se pojavi Sinot ~ove~ki na nebesni oblaci to smetal deka ovojpat ne bilo potrebno opirno da piuva za toj predmet Toj jasno se povikuval na svoite poraneni u~ewa ldquoA za vremeto i ~asot bra a nema potreba da vi se pi uva zato samite vie dobro znaete deka Gospodoviot den e dojde kako kradec no e Koga e velat eumlMir i bezbed nostrsquo toga nenadejno e padne pogibel vrz nivrdquo
Deneska na svetot ima mnogu lu|e koi gi zatvoraat o~ite pred dokazite to gi dal Hristos za da gi predupredi lu|eto za svoeto doa|awe Tie se trudat da zaduat sekoj strav vo vremeto koga brgu se ispolnuvaat znacite za krajot i svetot naglo se pribli`uva kon migot koga Sinot ~ove~ki e se poshyjavi na nebesnite oblaci Pavle ka`uva deka e grev da se bide ramnoduen kon znacite to mu prethodat na vtoroto Hrisshytovo doa|awe Onie to se odgovorni za taa ramnodu nost toj gi narekuva sinovi na temninata dodeka budnite stra`ari gi hrabri so zborovite ldquoNo vie bra a ne ste vo temnina ta denot da ve zate~e kako kradec zato vie site ste sinovi na svetlinata i sinovi na denot i ne $ pripa|ame na no ta nitu na temninata I taka da ne spieme kako drugite tuku da bdeeme i da bideme trezvenirdquo
U~eweto na apostolot koe se odnesuva na ova praawe oso beno e va`no za crkvata vo deneno vreme Na onie to `iveat tolku blizu do toj golem kraj treba dlaboko da im se vtisnat vo srceto zborovite na Pavle ldquoA nie koi mu pripashy|ame na denot da bideme trezveni oble~eni vo oklopot na veshyrata i qubovta a kako lem nade`ta na spasenieto zato Bog ne n opredeli za gnev tuku da dobieme spasenie preku naiot Gospod Isus Hristos koj umre za nas za da `iveeme zaedno so nego bilo da sme budni ili da spiemerdquo
Buden hristijanin e hristijanin koj raboti i revnosno i sesrdno se zalaga da stori s to e vo negova mo za irewe na evangelieto So zasiluvaweto na qubovta kon Otkupite lot se zasiluva i negovata qubov kon bli`nite Toj ima se ri ozni
260
261
175
i teki iskuenija kako to imal i negoviot U~itel no ne dozvoluva tekotiite da mu go pomatat raspo lo enieto nitu da go unitat negoviot dueven mir Toj znae deka iskuenieto ako hrabro se podnese go obla go ro duva ~ovekot go ~isti i go doveduva vo tesna vrska so Hrista Onie to u~estvuvaat vo Hristovite stradawa e dobijat od nego uteha i na kraj e bishydat u~esnici vo negovata slava
ldquoVe molime bra ardquo prodol`uva Pavle vo svoeto posla nie do Soluwanite ldquoda im oddavate priznanie na onie koi vredno rabotat me|u vas koi se odgovorni za vas vo Gospoda i na onie koi ve pou~uvaat Cenete gi nad s so qubov zaradi nivnoto delo ivejte vo mir eden so drugrdquo
Solunskite vernici bile mnogu voznemiruvani od lu|e to doa|ale kaj niv so fanati~ki idei i u~ewa Imalo nekoi koi ldquo`iveat neuredno nito ne rabotat tuku se zanimavaat so prazni rabotirdquo Crkvata bila pravilno organizirana i posta veni se odredeni slu`benici da rabotat kako proposhyvednici i |akoni No imalo samovolni i izbuvlivi poedinci koi ne sakale da im se pot~inuvaat na onie koi vo crkvata zashyzemale odgovorni polo`bi i koi u`ivale avtoritet Tie si zeshymale ne samo pravo na li~no rasuduvawe tuku svoite pogledi javno gi naturale Imaj i go toa predvid Pavle im obrnal vnimanie na Soluwanite da im uka`uvaat dol`na po~it na onie to bile postaveni na odgovorni polo`bi vo crkvata
Sakaj i toplo vernicite vo Solun da `iveat vo Bo`ji strav toj gi povikuval da poka`at prakti~na pobo`nost vo sekojdnevniot ivot ldquoNajposle bra a barame i ve molime vo Gospoda Isusardquo piuval toj ldquotaka kako to primivte od nas upatstva kako treba da iveete i da mu ugoduvate na Boga (kako to i odite) ute pove e da izobiluvate vo toa Ime no znaete kakvi upatstva vi dadovme vo imeto na Gospoda Isusa Zato Bo`jata volja e vaeto osvetuvawe da se vozdr uvate od bludshystvordquo ldquoImeno Bog ne n povika kon ne~isto tija tuku kon osshyvetuvawerdquo
Apostolot vo golema mera se ~uvstvuval odgovoren za dushyhovno dobro na onie koi se obratile so negov trud Pavle imal topla `elba tie da rastat vo poznavaweto na edinstve niot vistinski Bog i Isus Hristos kogo go pratil Toj Vo svojata slu`ba toj ~esto se sre aval so male~ki grupi vernici koi go sakale Isusa i se molel so niv Bog da gi pou~i kako da odrshy`uvaat iva vrska so nego Toj ~esto se sovetuval so niv kako svetlinata na evangelieto na vistinata na najdobar na~in da
262
ПОСЛАНИЈАТА ДО СОЛУЊАНИТЕ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
176
im se prenese na drugite I ~esto dodeka bil odvoen od duite za koi tolku predano se zalagal toj bi se molel na Boga da gi so~uva od zloto i da im pomogne da bidat revnosni misi oneri
Eden od najsilnite znaci na vistinsko obratuvawe e qubovta kon Boga i kon lu|eto Onie to e go primat Hrista kako svoj Otkupitel ~uvstvuvaat dlaboka i iskrena qubov kon onie to imaat ista dragocena vera Taka bilo i so vernicite vo Solun ldquoA za bratoqubieto nema potreba da vi piuvamrdquo veli apostolot ldquozato sam Bog ve nau~i da se qubite eden so drug a vie go pravite toa sprema site bra a vo cela Makedonija No ve molime pak bra a da go pravite toa ute pove e i sesrdno da nastojuvate da `iveete miren `ivot da si gi gleshydate svoite raboti i da rabotite so svoite race taka kako to vi zapovedavme za da se odnesuvate taka kako to prilega kon nadvorenite i da nemate nikakva nu`dardquo
ldquoA Gospod da napravi vie da rastete i da izobiluvate vo qubov eden sprema drug i sprema site lu|e kako i nie to ja imame sprema vas za da gi utvrdi vaite srca da bidat nepo shyro~ni vo svetost pred naiot Bog i Otec pri doa|aweto na na iot Gospod Isus so site svoi svetirdquo
ldquoVe molam ute bra a pou~uvajte gi neurednite ohra shybru vajte gi malodunite pomagajte im na nemo nite i bidete trpelivi so site lu|e Gledajte nikoj nikomu da ne mu vra a zlo za zlo tuku sekoga barajte go dobroto me|u vas i za site lu|e Raduvajte se sekoga molete se postojano i blago darete za s zato toa e Bo`ja volja za vas vo Isusa Hristardquo
Apostolot gi predupredil Soluwanite da ne go prezira at darot na prorotvoto a so zborovite ldquone gasnete go Duhot ne prezirajte gi prorotvata tuku ispituvajte s a dr`ete se za dobrotordquo gi posovetuval vnimatelno da go razlikuvaat la`noto od vistinskoto Gi molel ldquoda se vozdr`uvaat od sekoj vid zlordquo a svoeto poslanie go zavril so molitvata ldquoI vaiot duh duata i teloto da bidat zapazeni celosni i bespre korni pri doa|aweto na naiot Gospod Isus Hristos Veren e Onoj koj ve povikuva koj i e go stori toardquo
Poukite za vtoroto Hristovo doa|awe to im gi upatil Pavle na Soluwanite vo svoeto prvo poslanie napolno se soshyglasuvale so negovoto poraneno u~ewe No nekoi bra a vo Solun pogreno gi sfatile negovite zborovi Tie go razbrale kako toj samiot da e do`ivee da bide svedok na doa|aweto na Spasitelot Toa veruvawe pottiknalo pogolemo odu eshyvuvaweto i vozbuduvawe Onie koi pred toa gi zanema rile
263
264
177
svoite dol`nosti sega so pogolema upornost gi propo vedale svoite pogreni pogledi
Vo svoeto vtoro poslanie Pavle nastojuval da go ispravi nivnoto pogreno sfa awe i da im gi izlo`i svoite vistinshyski pogledi Toj povtorno poka`al doverba vo nivnata cvrs tina i blagodarnost to imaat silna vera kako to izobi luvaat i vo qubovta eden kon drug i kon deloto na svojot U~itel Nashyglasil deka pred drugite crkvi gi istaknuva niv kako primer na vistinska vera koja hrabro im se protiv stavuva na progonshystvata i iskuenijata i nivnite misli gi naso~il nanapred kon vremeto na vtoroto Hristovo doa|awe koga Bo`jiot narod e se odmori od site svoi gri`i i nevolji
ldquoTaka to nie samite se falime so vas me|u Bo`jite crkvi zaradi vaata istrajnost i vera srede progonstvata i makite to gi podnesuvaterdquo piuval toj ldquoA vam na izma~u vanite olesnuvawe zaedno so nas koga e se javi Gospod Isus od nebo to so svoite silni angeli vo plamenen ogan za da gi kaz ni ceshylosno onie koi ne go poznavaat Boga i koi ne mu se pokoruvaat na evangelieto na naiot Gospod Isus Takvite e bidat kashyzneti so ve~na pogibel daleku od liceto na Gospoda i od slashyvata na negovata sila Zatoa i nie sekoga se molime za vas na iot Bog da ve udostoi da ve povika i da ispolni so mo seshykoja dobra volja vo dobrina i deloto na vaata vera za da se proslavi imeto na naiot Gospod Isus vo vas i vie vo nego spored blagodatta na naiot Bog i Gospod Isus Hristosrdquo
Me|utoa pred Hristovoto doa|awe vo verskiot svet treba da se odigraat zna~ajni nastani pretka`ani so proro tvata Apostolot ka`uva ldquoNe dozvoluvajte lesno da ve pokoleba nitu da ve isplai nekoja objava nitu govor nitu pak nekoe poslanie kako da e od nas prateno kako ve e da nastapil Gosshypodoviot den Nikoj da ne ve izmami na nikakov na~in zato toa nema da se slu~i dodeka prvin ne dojde onoj otpad i ne se pojavi ~ovekot na bezzakonieto sinot na pogi belta koj se protivi i se vozdiga nad s to se narekuva Bog ili svetiwa taka to e sedne vo Bo`jiot hram i e se pret stavuva sebesi deka toj e bogrdquo
Zborovite na Pavle ne smeele da bidat pogreno protolkushyvani Ne trebalo da se istaknuva deka toj so posebno otkroveshynie gi predupredil Soluwanite deka Hristovoto doa|a we e neposreden nastan to trebalo da se slu~i Takvoto gledite bi predizvikalo mete` vo verata zato razo~a ruvaweto ~esto vodi vo neverstvo Zatoa apostolot gi predu predil bra ata
265
ПОСЛАНИЈАТА ДО СОЛУЊАНИТЕ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
178
da ne primaat nitu edna takva poraka kako da doa|a od nego pa zatoa go istaknal faktot deka prvo mora da se podigne papshyskata sila koja tolku jasno ja opial prorok Daniel i da vodi voj na protiv Bo`jiot narod Crkvata naprazno e go ~eka Gospodovoto doa|awe s dodeka ovaa sila ne go izvri svoeto smrtonosno i bogohulno delo ldquoNe pomne te li deka za ova vi zboruvav ute koga bev kaj vasrdquo naglasil Pavle
Strani e bidat iskuenijata to e ja o~ekuvaat crkshyvata ldquoTajnata na bezzakonieto ve e go po~nala svoeto delo vo vremeto koga Pavle go piuval ova Nastanite to toga ja pretstavuvale idninata trebalo da se odvivaat ldquoso satansko dejstvuvawe so sekakva sila so ~udotvorni znaci so la`ni ~uda i so sekakva nepravedna izmama za onie to ginatrdquo
Zborovite na apostolot osobeno seriozni i sve~eni se za onie koi ldquone ja primija qubovta na vistinatardquo ldquoZatoa Bog im pra a zabluda da dejstvuva me|u niv za da $ veruvaat na lagatardquo rekol toj za onie to namerno e ja otfrlat porakata na visshytinata ldquoda bidat osudeni site koi ne $ veruvaa na visti nata a imaa zadovolstvo vo nepravednostardquo Lu|eto ne mo`at nekashyzneto da gi otfrlaat opomenite to im gi pra a Bog vo svojata milost Toj go povlekuva svojot Duh od onie koi ne se osvrnushyvaat na tie opomeni i gi preputa na zablu dite to gi sakaat
Taka Pavle go naslikal deloto na taa zlokobna sila na zlo to koja e se protega niz mnogu vekovi na temnina i progonshystva pred vtoroto Hristovo doa|awe Vernicite vo Solun se nadevale deka nivnoto osloboduvawe e blizu no toj sega gi sovetuval hrabro i vo Bo`ji strav da go prifatat deloto to e pred niv Apostolot gi predupredil da ne gi zanema ru vaat svoite dol`nosti i da ne se ograni~uvaat na bezdelni~ko ~ekawe Dol`nostite na sekojdnevniot `ivot i otporot so koi e moraat da se borat im izgledale dvojno poteki sega po razgorenoto o~ekuvawe na skorano oslobo duvawe Zatoa toj gi bodri da bidat cvrsti vo verata
ldquoZatoa bra a stojte cvrsto i dr`ete gi upatstvata to gi primivte od nas bilo usno ili preku poslanie A samiot na Gospod Isus Hristos i Bog naiot Otec koj n milee i ni dade ve~na uteha i dobra nade` preku blagodatta neka gi utei vaite srca i neka ve utvrdi vo sekoe dobro delo i vo re~tardquo ldquoA veren e Gospod koj e ve utvrdi i e ve zapazi od lushykaviot Uvereni sme vo Gospoda za vas deka go vrite i deka e go vrite ona to vi go zapovedame A Gospod da gi naso~i vaite srca kon Bo`jata qubov i kon Hristovoto trpenierdquo
266
267
179
Zada~ata to ja imale vernicite pred sebe im ja doveril li~no Bog Dr`ej i se verno za vistinata tie bile dol`ni vistinata to ja primile da im ja prenesat na drugite Aposshytolot gi bodrel da ne se umorat pravej i dobro i im uka`al na svojot li~en primer na revnost vo zemnite raboti a ednovreshymeno i vo Hristvoto delo Gi ukoril onie to se predale na bezdelni~ewe i na bescelni vozbudi i gi pou~il ldquoda raboshytat smireno i da si jadat svoj sopstven lebrdquo Toj isto taka na crkvata $ nalo`il da gi isklu~i od svoeto ~lenstvo site to upor no odbivaat da gi prifatat poukite primeni preku Bo`jite slu gi ldquoNordquo dodal toj ldquone smetajte go za nepri jatel tu ku predupreduvajte go kako bratrdquo
I ova poslanie Pavle go zavril so molitva mirot Bo`ji i milosta na Gospoda Isusa da bidat nivna uteha i potpo ra vo ne voljite i iskuenijata vo `ivotot
268
ПОСЛАНИЈАТА ДО СОЛУЊАНИТЕ
180
26
APOLO VO KORINT
Ovaa glava e zasnovana na tekstot od knigata Dela 1818-28
Sledno pole na rabota kade to dejstvuval Pavle otkako go naputil Korint bil Efes Se nao|al na pat kon Erusashylim za da prisustvuva na praznuvaweto to se pribli`uvalo taka to negoviot prestoj vo Efes bil kratok Raspraval so Evreite vo sinagogata i ostavil vrz niv tolku povolno vlijashynie to go molele da prodol`i da raboti me|u niv Negoviot plan da go poseti Erusalim ne mu dozvoluval podolgo da se zadr`i tuka no vetil deka e se vrati kaj niv ldquoako Bog daderdquo Akila i Priskila go pridru`uvale do Efes kade to gi osshytavil da go prodol`at deloto to go po~nal
Vo toa vreme ldquonekoj si Evrein po ime Apolo rodum aleksanshydriec ~ovek blagoglagoliv i mone upaten vo Pismata dojde vo Efesrdquo Toj go ~ul propovedaweto na Jovan Krstitelot primil krtavawe na pokajanie i bil `iv svedok deka deloto na ovoj prorok ne bilo naprazno Zapisite na sve tite spisi za nego ka`uvaat deka ldquotoj bee pou~en vo Gospodoviot pat i so svoshyjot raspalen duh zboruvae i pou~u vae to~no za Isusa iako go znaee samo Jovanovoto krtavawerdquo
Dodeka bil vo Efes Apolo ldquopo~na smelo da zboruva vo sinashygogatardquo Me|u negovite sluateli se nao|ale Akila i Prisshykila koi zabele`uvaj i deka ute ne ja primil celokup nata svetlina na evangelieto ldquogo zedoa pri sebe i mu objasnija poshydetalno za Bo`jiot patrdquo So nivnata pouka toj ute podo bro gi zapoznal svetite spisi i stanal eden od najspo sobnite brashyniteli na hristijanskata vera
Apolo sakal da pojde vo Ahaja pa ldquobra ata go ohrabrija i im napiaa na u~enicite da go primatrdquo kako u~itel koj e vo celosna harmonija so Hristovata crkva Apolo zaminal vo Korint kade to javno propovedal i rabotel od ku a do ku a ldquozato toj silno i javno gi pobivae Evreite doka`u vaj i
270
181
preku Pismata deka Isus e Hristosrdquo Pavle go poseal semeto na vistinata Apolo sega go poleval Uspehot to go postigshynal Apolo propovedaj i go evangelieto navel nekoi vernici negovite zaslugi da gi izdignuvaat nad zaslugite na Pavle Ova sporeduvawe na ~ovek so ~ovek vo crkvata vnelo tu| duh koj se zakanuval vo golema mera da go popre~i ire weto na evangelieto
Vo tekot na edna i pol godina kolku to pominal vo Koshyrint Pavle namerno evangelieto go prika`uval vo seta neshygova ednostavnost Toj ne dool kaj Korin anite so ldquonad mo en govor ili mudrostrdquo tuku so strav i trepet ldquovo projava na Duhot i silatardquo za ldquovaata vera da ne po~iva vrz ~ove~ka mudrost tuku vrz Bo`jata silardquo (1 Korin anite 2145)
Zatoa to bilo neophodno svojot na~in na propovedawe Pavle go prilagodil na okolnostite i sostojbata to postoshyela vo crkvata ldquoJas bra a ne mo`ev da vi zboruvam kako na du hovnirdquo im objasnuval toj podocna ldquotuku kako na telesni kako na deca vo Hrista So mleko ve napoiv a ne so tvrda hrana zato ute ne ste sposobni da ja primite A ni sega ne ste sposobnirdquo (1 Korin anite 312) Mnozina od vernicite vo Korint mone bavno gi primale poukite to toj nasto juval da im gi upati Nivnoto napreduvawe vo duhovnoto soznashynie ne bilo soobrazeno so nivnite predimstva i so nivnite mo`nosti Iako mnozina ve e mnogu napreduvale vo hristishyjanskoto iskustvo i bile sposobni da gi sfatat i vo `ivot da gi primenat podlabokite vistini na Bo`jata re~ tie stoele tamu kade to se nao|ale u~enicite koga Hristos im rekol ldquoImam ute mnogu da vi ka`am no sega ne mo`ete da podneshyseterdquo (Jovan 1612) Poradi zavista somni~eweto i vzaem nite obvinuvawa srcata na mnogu vernici vo Korint se zatvorile taka to Svetiot Duh koj ldquoispituva s pa duri i Bo`jite dlabo~inirdquo (1 Korin anite 210) ne mo`el vo polna mera da dejstvuva vo niv Kolku i da bile mudri vo svetovnoto znaewe tie vo poznavaweto na Hrista bile samo male~ki deca
Zada~a na Pavle bila novoobratenite vo Korint da gi pou ~i na prvite bukvi shy na osnovite na hristijanskata vera Toj moral da gi pou~uva kako lu|e koi voopto ne znaat kako dej stvuva vrz srceto vlijanieto na bo`estvenata sila Vo toa vreme tie ute ne bile vo sostojba da ja sfatat tajnata na spasenieto ldquozato telesniot ~ovek ne go prima ona to e od Bo`jiot Duh zato toa e bezumie za nego i ne mo`e da go razbere zato za toa treba da rasuduva na duhoven na~inrdquo
271
АПОЛО ВО КОРИНТ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
182
(1 Korin anite 214) Pavle se trudel da go posee semeto to drugi e mora da go polevaat Onie to dole po nego e moraat da go prodol`at deloto tamu kade to toj go prekinal i da ja objavuvaat duhovnata svetlina i soznanieto vo vistin sko vreme koga crkvata e bide vo sostojba toa da go primi
Koga apostolot po~nal da raboti vo Korint bil svesen deka mora da bide mone vnimatelen pri otkrivaweto na goleshymite vistini to sakal da gi iznese Znael deka me|u negovi te sluateli e se najdat i takvi koi se gordeat so ~ove~kite teorii pobornici na la`ni verski sistemi koi talkaat so vrzani o~i nadevaj i se deka vo knigata na priro data e naj dat teorii koi ja pobivaat stvarnosta za ve~niot `ivot otkri en vo svetite spisi na Biblijata Isto taka znael deka kriti~arite e se trudat da go osporat hristijanskoto tolkushyvawe na Bo`jata re~ i deka skepticite so potsmev i prezir e zboruvaat za Hristovoto evangelie
Nastojuvaj i duite na svoite sluateli da gi dovede do podno`jeto na krstot Pavle ne se osmeluval neposredno da gi ukoruva rasturlivite nitu da im uka`uva na toa kolku nivniot grev e odvraten vo Bo`jite o~i Namesto toa toj im ja iznesushyval vistinskata cel na `ivotot i se trudel vo misli te da im ja vtisne naukata na bo`estveniot U~itel koja ako ja primat e gi izdigne od sklonosta kon u`ivawata na ovoj svet i od grevot kon ~istotata i pravednosta Toj posebno mnogu zborushyval za vistinskata pobo`nost i za svetosta kon koi mora da se stremat onie to sakaat da se udostojat za mesto vo Bo`jeto carstvo Kopne`livo ~ekal da vidi kako svetlinata na Hrisshytovoto evangelie ja osvetluva i ja raste ruva temninata na nivshynata dua za da sfatat kolku nivnite nemoralni obi~ai se odvratni vo Bo`jite o~i Zatoa sutina na negovoto u~ewe me|u niv pretstavuval Hristos i negovata smrt na krstot Se tru del da im objasni deka nivno najsesrdno prou ~uvawe i nashyjgolema radost treba da bide ~udesnata visti na za spasenieto preku pokajanie pred Boga i verata vo Gospoda Isusa Hrista
Filozofot ja zaobikoluva svetlinata na spasenieto zato taa gi usramuva negovite gordi teorii a svetovniot ~ovek ne saka da ja primi zato taa bi go odvoila od negovite zemni idoli Pavle uvidel deka lu|eto mora da go sfatat Hristoviot karakter za da mo`at da sfatat i so vera da gledaat na krstot Ovde na ovaa zemja mora da po~ne prou~u vawe to e pretshystavuva nauka i pesna na otkupenite niz seta ve~nost Vistinshy
272
273
183
skata vrednost na ~ove~kata dua mo`e da se izmeri samo vo svetlinata na krstot
Blagorodnoto vlijanie na Bo`jata milost gi menuva prirodshynite sklonosti na ~ovekot Onie to mislat telesno ne ~uvstshyvuvaat nikakva elba za neboto nivnoto neposveteno srce ne ja ~uvstvuva privle~nosta na toa ~isto i sveto mesto Pa duri i koga bi im bilo mo`no da vlezat tie tamu ne bi nale nito to bi im godelo Padnatiot ~ovek za da stane dostoen za neshyboto i za drutvo so svetite i ~isti angeli mora prethodno so Hristovata milost da gi pobedi sklo nostite to vladeat so telesnoto srce Koga ~ovekot e umre za grevot i koga e po~ne nov `ivot vo Hrista negovoto srce se ispolnuva so Bo`ja qubov a negoviot um se posvetuva i toj pie od nepresuniot izvor na radost i znaewe i nego viot pat go osvetluva svetlinata na ve~niot den zato Hristos shy Svetlinata na `ivotot shy seshyko ga e so nego
Pavle se trudel na svoite bra a vo Korint da im go vre`e faktot deka i toj i negovite sorabotnici vo propove daweto na evangelieto vsunost se samo lu|e na koi Bog im dal nashylog da ja iznesat vistinata deka site tie se posveteni na ista zada~a i deka uspehot na nivnata rabota vo sekoj slu~aj zavisi od Boga Raspravata to se povela vo crkvata za toa koj proposhyvednik e najzaslu`en ne bila po Bo`ja volja tuku nastanala kako posledica na poputawe kon telesnite sklonosti ldquoNe ste li telesni koga eden zboruva eumlJas sum Pavlovrsquo a drug eumlJas sum Apolovrsquo Pa to e Apolo [to e Pavle Slugi preku koi vie poveruvavte i toa spored ona kolku komu Gospod mu dal Jas posadiv Apolo navadi no Bog napravi da raste Zatoa nitu onoj koj sadi e neto nitu onoj koj poleva tuku Bog koj pravi da rasterdquo (1 Korin anite 34shy7)
Pavle bil toj koj prv go propovedal evangelieto vo Korint i ja organiziral tamonata crkva Toa bila zada~a to Gospod mu ja namenil nemu Podocna po Bo`je upatstvo dole drugi da imaat svoj udel na ova mesto Poseanoto seme mora da se poshyleva i toa mu bilo nameneto na Apolo Toj so svojata rabota go sledel Pavle daval natamoni pouki im pomagal poseanoto seme da se razvie Pronaol pat kon srcata na lu|eto no Bog bil toj koj dal toa da porasne Preo brazba na karakterot ne se postignuva so ~ove~ka tuku so Bo`ja sila Bilkata ne raste blagodarenie na onoj to go poseal semeto nitu pak na onoj to poleva tie samo rabotat pod Bo`ji nadzor kako orudija to Toj gi odbral da sorabo tuvaat so nego vo negovoto delo
274
АПОЛО ВО КОРИНТ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
184
^esta i slavata za postig natiot uspeh mu pripa|aat samo na Gospoda Bo`jite slugi nemaat site isti darovi no site se neshygovi rabotnici Sekoj mora da u~i od golemiot U~itel a potoa znaeweto to go steknal da go prenesuva i na drugi Na sekoj svoj vesnik Bog mu doveril li~na zada~a Postojat razli~ni dashyrovi no site rabotnici mora da dejstvuvaat harmoni~no konshytrolirani od Svetiot Duh koj posvetuva Dodeka tie na svetot mu go objavuvaat evangelieto na spasenieto mnozina e bidat osve do~eni i obrateni so bo`estvenata sila ove~koto orudie e skrieno so Hrista vo Boga a Hristos se pojavuva kako ldquobajshyraktar me|u deset iljadirdquo i kako onoj koj ldquosiot e milrdquo (Pesna nad pesnite 51016)
ldquoA onoj koj sadi i onoj koj poleva edno se no sekoj e ja prishy mi svojata nagrada spored svojot trud Nie sme Bo`ji sorashybotnici a vie ste Bo`ja niva Bo`ja gradbardquo (1 Korin anite 389) Vo ovie stihovi apostolot crkvata ja sporeduva so obrashybotena niva na koja zemjodelcite odgleduvaat bilki i lozi to gi zasadil Gospod a isto taka i so gradba to treba da se razvie vo svet Gospoden hram Bog e rabotodatel i Toj na sekoj svoj sorabotnik mu odreduva negova rabota Site mora da bishydat pod negova kontrola preputaj i mu nemu da raboti za svoite rabotnici i preku niv Toj im dava znaewe i vetina krunisuvaj i go nivniot trud so uspeh ako se posluni
Bo`jite slugi treba da dejstvuvaat edinstveno povrzani so na~eloto na me|usebna presretlivost i u~tivost ldquoNatpreshyvaruvajte se vo po~it eden sprema drugrdquo (Rimjanite 1210) Ne bi smeelo da ima nequbezna kritika razbivawe na tu|iot trud nitu sozdavawe na partii Sekoj poedinec na kogo Gosshypod mu doveril nekoja poraka imal svoj opredelen delokrug Sekoj ima svoja sopstvena li~nost koja ne smee da ja slee vo li~nosta na nikoj drug Sepak sekoj poedinec treba da raboti harmo ni~no so svoite bra a Vo svojata slu`ba Bo`jite rashybotnici vo sutina mora da bidat edno Nikoj ne smee da se postavuva sebesi kako merilo za drugite nitu pak da gi potshycenuva svoite sorabotnici i so niv da postapuva kako so ponishyski od sebe Prifa aj i ja bo`estvenata kontrola sekoj treba da go izvruva ona to mu e opredeleno po~ituvaj i sakaj i i ohra bruvaj i gi drugite sorabotnici Site zaedno treba da sorabotuvaat za unapreduvawe na deloto dodeka toa kone~no ne se zavri
Za tie na~ela Pavle opirno zboruva vo svoeto prvo poslashynie do crkvata vo Korint Toj ldquoHristovite slugirdquo gi narekuva
275
276
185
ldquopoverenici na Bo`jite tajnirdquo a za nivnoto delo ka`uva ldquoA od poverenicite natamu se bara sekoj da se poka`e doverliv Mene sosem malku mi zna~i toa to me osuduvate vie ili drug ~ove~ki sud vsunost ni samiot jas ne se sudam sebesi Zato sum svesen deka vo nito ne sum vinoven no so toa ne sum opravdan Tuku Gospod e toj koj e mi sudi Zatoa ne sudete nito predvreme pred da dojde Gospod koj e go iznese na vishydelo skrienoto vo temnina i e gi otkrie namerite na srcata i toga se~ija pofalba e dojde od Bogardquo (1 Korin anite 41shy5)
No na niedno ~ove~ko sutestvo ne mu e dozvoleno da izre~e sud za Bo`jite slugi Samo Gospod e sudija koj e im sudi na ~ove~kite dela i Toj sekomu e mu dade pravedna nagra da
Ponatamu apostolot se osvrnuva na sporedbite to se praveni me|u negovata rabota i rabotata na Apolo ldquoA jas i Apolo vi poka`avme primer bra a zaradi vas za da nau~ite od nas da ne mudruvate pove e od ona to e napiano za da ne se voobrazi nitu eden za smetka na drug Zato koj te smeta za poinakov Ima li neto to ne si primil I taka ako si primil zoto se fali kako da ne si primilrdquo (1 Korin anite 467)
Pavle jasno na crkvata $ gi izlo`il opasnostite i tekoshytiite to toj i negovite sorabotnici strplivo gi podne suvale vo Hristovata slu`ba ldquoDo ovoj ~asrdquo ka`uva toj ldquogladuvame i `edneeme neoble~eni sme i n bijat talkame i se trudime rabotej i so svoi race Koga n navre duvaat nie blagoslovushyvame koga n progonuvaat nie podnesu vame koga n klevetat nie im se obra ame blago Stanavme kako otpadok za svetot kako smet isfrlen od site s dosega Ne go piuvam ova za da ve zasramam tuku da ve predupredam kako moi mili deca zato ako imate bezbrojni vospituva~i vo Hrista sepak neshymate mnogu tatkovci zato jas vi stanav tatko vo Isusa Hrista preku evangelietordquo (1 Korin anite 411shy15)
Ako sluatelite poka`uvaat silna privrzanost kon nekoj omilen propovednik taka to nerado ja prifa aat raboshytata na nekoj drug u~itel so toa go obes~estuvaat Onoj koj gi pratil tie rabotnici na evangelieto kako svoi prate nici Pomota to im ja pra a Gospod na pripadnicite na svojot narod mo`ebi ne e sekoga onakva kakva to tie bi sakale tuku onakva kakva to im e potrebna zato lu|eto se kusoshygledi ne mo`at da vidat to e za niv najdobro Retko se slu~uva eden propovednik da gi ima site osobini potrebni za crkvata da se usovruva spored site propisi na hristijan stvoto zashy
277
АПОЛО ВО КОРИНТ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
186
toa Bog ~esto im pra a drugi propovednici od koi sekoj ima po nekoja osobina to drugiot ja nema
Vernicite so blagodarnost treba da gi primat tie Hristo vi slugi kako to bi go primile li~no U~itelot Tie toplo treba da gi prifatat site blagodati na poukata to sekoj propovedshynik na svoj na~in mo`e da ja iznese od riznicata na Bo`jata re~ Vistinata to ja nosat Bo`jite slugi treba da se prifa ti ponizno no nieden propovednik ne treba da se obo`ava
So Hristova milost Bo`jite propovednici stanuvaat vesshynici na svetlinata i blagoslovite Ako toplo i so istrajna moshylitva nadareni so sila na Svetiot Duh i ~uvstvuvaj i tovar za spasuvawe na duite tie trgnat ispol neti so topla elba da ja proirat pobedata na krstot toga nivnite napori e doshynesat plod Ako reitelno odbijat da iznesuvaat ~ove~ka mushydrost ili da se vozdigaat samite sebesi e izvrat delo to e im preodolee na site napadi na satanata Mnogu dui e se odvratat od temninata kon vide loto i e bidat osnovani ute mnogu crkvi Lu|eto e se obra tat ne kon ~ove~koto orudie tuku kon Hrista Sopstve noto ldquojasrdquo e ostane vo senkata a isshytaknat e bide samo Isus shy ^ovekot od Golgota
Onie to deneska rabotat za Hrista mo`at da gi imaat is tite osobini so koi se odlikuvale lu|eto koi vo vremeto na apostolite go propovedale evangelieto Bog i deneska isto taka e podgotven da im podari sila na svoite slugi kako vo svoe vreme to gi vooru`il so sila Pavle i Apolo Sila i Timotej Petar Jakov i Jovan
Vo vremeto na apostolite imalo zavedeni poedinci koi tvrdele deka veruvaat vo Hrista no nemale po~it kon nego vite pratenici Tie tvrdele deka ne sledat nikakov ~ove~ki u~itel tuku deka se nau~eni neposredno od Hrista bez nikakva pomo od propovednik na evangelieto Tie poka`ale nezavisen duh i nenakloneti da go prifatat glasot na crkvata Takvite lu|e se izlo`uvale na golema opasnost da bidat izmameni
Kako svoi pomaga~i vo crkvata Bog postavil lu|e so razshyno vidni sposobnosti taka to so zaedni~ka mudrost na poveshy emina da mo`e da se otkrie zna~eweto na mislite na Duhot Lu|eto koi rabotat s samovolno projavuvaj i gi silno izrashyzenite crti na svojot karakter i koi odbivaat sorabotka so onie koi steknale golemo iskustvo vo Bo`jeto delo stanuvaat slepi poradi svojata samouverenost i nesposobni se da pravat razlika me|u vistinata i lagata Takvi lu|e ne treba da se bishyraat za voda~i na crkvata zato se poveduvaat po svoeto misshy
278
279
187
lewe i sledat svoi planovi ne vodej i smetka za misle weto na svoite bra a Neprijatelot lesno dejstvuva preku takvi lu|e koi iako i na samite nim im e potreben sovet na sekoj ~ekor sakaat da bdeat nad duite so sopstvena sila nenau~eni od Hristovata poniznost
Vpe~atocite sami po sebe ne se siguren voda~ na patot na dol`nostite Neprijatelot ~esto gi naveduva lu|eto da verushyvaat deka gi vodi Bog no vsunost se rakovodat od ~ove ~ki pobudi Me|utoa ako rabotime vnimatelno sovetuvaj i se so naite bra a e ni bide dadeno da ja razbereme Bo`jata volja zato e veteno ldquoPoniznite vo pravda gi vodi krotkite za svojot pat gi u~irdquo (Psalm 259)
Vo prvata hristijanska crkva imalo lu|e koi ne go prizshynavale nitu Pavle nitu Varnava smetaj i deka vsunost Peshytar e nivni voda~ Tie tvrdele deka Petar bil najblizok so Hrista koga Gospod bil na zemjata dodeka Pavle bil progoshynu va~ na vernicite Nivnoto gledite i nivnite ~uvstva se temelele na predrasudi Vo niv ja nemalo onaa irokograshydost onaa blagorodnost i ne`nost to poka`uvaat deka vo srceto `ivee Hristos
Postoela opasnost duhot na grupirawe da prerasne vo goshylemo zlo za hristijanskata crkva i Gospod go pou~il Pavle da upati zborovi na seriozen ukor i opomena Za onie to zboruvale ldquoJas sum Pavlov jas sum Apolov jas pak Kifin a jas Hristovrdquo Pavle rekol ldquoDali Hristos se razdeli Dali Pavle bee raspnat za vas Vo Pavlovo li ime se krstivterdquo ldquoZatoa nikoj da ne se fali so lu|erdquo rekol ponatamu Pavle ldquozato s e vae bilo da e Pavle ili Apolo ili Kifa ili svetot ili ivotot ili smrtta ili seganosta ili idninata s vi pripa|a vam a vie mu pripa|ate na Hrista a Hristos na Bogardquo (1 Korin anite 11213 321shy23)
Pavle i Apolo bile sovreno slo`ni Apolo bil razo~ashyran i o`alosten poradi neslogata to se pojavila vo korintshyskata crkva Toj ne go koristel pravoto na prvenstvo to mu bilo uka`uvano nitu pak istoto go pottiknuval tuku brgu ja naputil scenata na borbata Podocna koga Pavle baral od nego povtorno da go poseti Korint Apolo odbil i ne prodol`il da raboti tamu s dodeka crkvata ne postignala podobra duhovna sostojba
280
АПОЛО ВО КОРИНТ
188
27
EFES
Ovaa glava e zasnovana na tekstot od knigata Dela 191-20
Dodeka Apolo propovedal vo Korint Pavle go ispolnil svoeto vetuvawe deka e se vrati vo Efes Napravil kratka poshyseta na Erusalim i pominal izvesno vreme vo Antiohija kade to prestojuval porano Potoa prodol`uvaj i go patot niz Mala Azija ldquogi pomina redum Galatskata oblast i Frigijardquo (Dela 1823) posetuvaj i gi crkvite to samiot gi osnoval i utvrduvaj i gi u~enicite vo verata
Vo vremeto na apostolite zapadniot del na Mala Azija bil poznat pod imeto Rimska Provincija Azija Glavniot grad Efes bil golem trgovski centar Negovoto pristanite bilo prepolno so brodovi a ulicite prepolni so lu|e od site zemji Efes kako i Korint daval povolni mo`nosti za misionershyska rabota
Golemo mnozinstvo od Evreite koi vo toa vreme ve e bile rastureni niz site civilizirani zemji go o~ekuvale doa|aweto na Mesija Mnogu od niv pri svoite poseti na Erusalim za vreme na godinite praznici dodeka Jovan Krstitelot propovedal na bregovite na rekata Jordan odele tamu da go sluaat Tuka ~ule deka toj Isusa go proglasil kako veten Mesija i ovaa vest ja rairile niz site kraita na svetot Taka Providenieto go prigotvilo patot za rabo tata na apostolite
Pristignuvaj i vo Efes Pavle tuka naol dvanaeset bra a koi kako i Apolo bile u~enici na Jovan Krstitelot i imale kako i toj izvesno poznavawe za Hristovata misija Tie nemale takvi sposobnosti kako Apolo no so ista iskrenost se trudele soznanieto to go primile da go prene suvaat i na drugi
Tie bra a ne znaele nito za misijata na Svetiot Duh Koga Pavle gi praal dali go primile darot shy Svetiot Duh shy tie odgovorile ldquoNe sme ni ~ule deka ima Sveti Duhrdquo A koga
282
189
gi praal ldquoVo to se krstivterdquo tie odgovorile ldquoVo Jovashynovoto krtavawerdquo
Toga apostolot im gi iznel golemite vistini to pretstashyvuvaat temel na hristijanskata nade` Im zboruval za Hristoshyviot ivot na zemjata i za negovata strana i ma~e ni~ka smrt Im objasnil kako Gospodarot na ivotot gi raski nal okovi te na smrtta i grobot i triumfalno voskres nal od mrtvi te Go povtoril nalogot to Spasitelot im go dal na svoite u~enici ldquoDadena mi e seta vlast na neboto i na zemjata Zatoa odete i napravete gi site narodi moi u~enici krta vaj i gi vo ime na Otecot Sinot i Svetiot Duhrdquo (Matej 281819) Im rekol isto taka i za Hristovoto vetuvawe deka e im go prati Uteitelot so ~ija sila e se pravat golemi znaci i ~udesa i im opial kolku veli~estveno se ispolnilo ova vetuvawe na denot Pedesetnica
Bra ata go sluale Pavla so dlaboko interesirawe so blago darnost so voshit i radost So vera ja prifatile ~udesshynata vistina za Hristovata `rtva za otkup i Hrista go prizshynale kako svoj Otkupitel Potoa se krstile vo Isusovo ime A koga Pavle ldquogi polo`i racete vrz nivrdquo primile isto taka i krtavawe so Sveti Duh a so nego i sposobnost da gi zborushyvaat jazicite na drugite narodi i da prorokuvaat Taka bile osposobeni da rabotat kako misioneri vo Efes i vo negova ta okolina a isto taka i da go irat evangelieto niz cela Mala Azija
Taka tie lu|e so ponizen duh i podgotveni da primat poshyuka se zdobile so iskustvo to gi osposobilo da pojdat kako rabotnici vo poleto gotovo za `etva Nivniot primer za hris tijanite pretstavuva pouka od golema vrednost Ima mno gu lu|e koi samo nezna~itelno napreduvaat vo `ivotot na pobo`nosta zato premnogu se zadovolni so sebe za da se stavat vo polo`ba na u~enici Tie se zadovoluvaat so povr no poznavawe na Bo`jata re~ i ne sakaat nikakva promena vo svoshyjata ustanovena vera i vo navikite i zatoa i ne se trudat da se zdobijat so pogolema svetlina
Koga Hristovite sledbenici so pogolem ar bi se trudele da steknat vistinska mudrost bi otkrile bogati poliwa na vistishynata koi sega im se nepoznati Onoj koj iscelo e mu se predade na Gospoda go vodi bo`estvena raka Toj mo`e da bide skromen i navidum nenadaren no negoviot karakter ako so qubov i doshyverba $ se pot~inuva na Bo`jata volja e se is~isti oblagoshyrodi i zasili a negovite sposob nosti i mo`nosti posto jano
283
ЕФЕС
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
190
e se zgolemuvaat Ako znae da gi ceni i vnimatelno da gi soshybira poukite na bo`estvenata mudrost nemu e mu se doverat sveti amaneti i e bide osposo ben da `ivee na slava na Boga i na blagoslov na svetot ldquoTvoi te zborovi prosvetluvaat i na skromnite mudrost im davaatrdquo (Psalm 119130)
I deneska sli~no na vernicite vo Efes mnozina ne go sfa aat dejstvuvaweto na Svetiot Duh vrz srcata iako nema vistina vo Bo`jata re~ koja e tolku jasna Prorocite i aposshytolite ~esto se zadr`uvale na ovaa tema Hristos ni obrnuva vnimanie na procesot na razvojot vo rastitelniot svet za da ni ja razjasni silata i ulogata na Svetiot Duh vo duhovniot `ivot Sokot na vinovata loza koj doa|a od penukata go hrani sekoj izdanok na pra~kata i go pomaga razvojot od cutot do plodot Taka i ivotvornata sila na Svetiot Duh doa|aj i od Spasitelot ja proniknuva duata gi oblago roduva pobushydite i ~uvstvata pa duri i mislite gi vodi kon pokornost na Bo`jata volja osposobuvaj i go prima~ot da donesuva dragoshycen plod vo vid na sveti dela
Za~etnikot i Izvorot na toj duhoven `ivot e nevidliv i seta ~ove~ka filozofija ne e vo mo`nost da objasni kako se dava i se odr`uva toj ivot Me|utoa dejstvuvaweto na Duhot sekoga e soobrazeno so pianata Bo`ja re~ Vo duhov niot svet e isto kako i vo prirodniot Bo`estvenata sila postojano go odr`uva fizi~kiot `ivot Sepak toa ne se postignuva so nekoe posredno ~udo tuku koristej i gi blagodatite to ni stojat pri raka Taka i duhovniot ivot se odr`uva so istite sredstva to ni gi stavilo na raspo lagawe Providenieto Ako saka da izrasne ldquodo merata na rastot na Hristovata polnotardquo (Efescite 413) Hristoviot sledbenik mora da se hrani so leshybot na `ivotot i da pie od vodata na spasenieto Toj mora da bdee da se moli i da raboti upravuvaj i se vo s spored naushykata to ja dal Bog vo svojata Re~
Vo iskustvoto na tie obrateni Evrei se nao|a ute edna pouka za nas Koga go prifatile krtvaweto izvreno so rakata na Jovana tie ne ja sfatile potpolno Isusovata misija kako Onoj koj na sebe gi zema grevovite na svetot Vo nivnoto veruvawe postoele i seriozni zabludi No so pojasna svetlina tie rado go prifatile i Hrista kako svoj Otkupitel a so toj is~ekor nastapuvale i novi obvrski Bidej i primile po~ishysta vera nastanala i soodvetna promena vo nivniot ivot Vo znak na ovaa promena i priznanie na nivnata vera vo Hrista tie povtorno se krstile vo Isusovo ime
284
285
191
Kako i obi~no Pavle svojata rabota vo Efes ja po~nal so propovedawe vo evrejskata sinagoga Tuka toj prodol`il da raboti polni tri meseci ldquoza Bo`jeto carstvo i se trudee da gi ubedirdquo Od po~etok negovite zborovi bile povolno prima ni no kako i vo drugite oblasti nabrgu naiol na otpor ldquobidej i nekoi bea koravi i nepokorni i pred narodot zboruvaa zlo za Patotrdquo Bidej i i ponatamu uporno go otfr lale evangelieto apostolot prestanal da propoveda vo nivna ta sinagoga
Bo`jiot Duh mu pomagal na Pavla vo negovite zalo`bi za svoite sonarodnici Izlo`enite dokazi bile dovolni da go osvedo~at sekogo koj iskreno sakal da ja doznae vistinata No mnozina dozvolile vrz niv da vlijaat predrasudite i nevershystvoto i ne sakale da poputat nitu pred najuverlivite doshykazi Plaej i se deka verata na obratenicite e bide zashygrozena od postojaniot dopir so tie protivnici na visti nata Pavle se oddelil od niv i gi sobral u~enicite vo zasebno telo prodol`uvaj i go svoeto javno pou~uvawe vo u~iliteto na nekoj si Tiran koj kako u~itel u`ival izvesen ugled
Pavle videl deka pred nego se otvora ldquoiroka vratardquo iako ldquoprotivnici ima mnogurdquo (1 Korin anite 169) Efes ne bil samo najraskoen tuku i najrasipan grad vo Azija Praznoshyverieto i setilnite zadovolstva pod svoja vlast dr`ele poshygolem del od negovoto naselenie Pod senkite na negovite hramovi se nao|ale pribe`ita na zlostornici od sekoj vid i cutele najgnasni poroci
Efes bil popularen centar na obo`avawe na Artemida Glashysot za slavata na veli~estveniot hram na ldquoArtemida Efeskardquo se pro~ul preku Azija po cel svet Nedosegliviot sjaj na ovoj hram bil gordost ne samo za toj grad tuku i za celata zemja Preshydanieto zboruvalo deka obo`avaniot idol to se nao|al vo hramot padnal od neboto Na nego bile ispi ani simboli~ki bukvi za koi se veruvalo deka imaat golema mo Efescite napiale mnogu knigi vo koi se objasnuvalo zna~eweto na ovie simboli i nivnata upotreba
Me|u lu|eto koi gi prou~uvale tie skapoceni knigi imalo mnogu vra`ari koi imale ogromno vlijanie vrz duho vite na suevernite obo`avateli na kipot na Artemida smes ten vo hramot
Rabotata na apostolot vo Efes bila potvrdena so mnogu znaci na Bo`jata milost Negovite napori gi pridru`uvala Bo`ja sila i mnozina bile isceleni od fizi~ki bolesti ldquoA Bog pravee neobi~ni ~uda preku Pavlovite race taka to
286
287
ЕФЕС
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
192
koga vrz bolnite stavaa amiv~iwa ili skutnici od negoshyvoto telo bolestite gi naputaa a zlite duhovi izleguvaa od nivrdquo Taa projava na natprirodna sila bila mnogu posilna od s to koga i da e se slu~ilo vo Efes i so takva priroda to ne mo`ele da ja imitiraat vetinite na ma|esnicite nitu volebstvata na volebnicite Site tie ~uda bile izvreni vo ime na Isusa Nazare anecot i narodot mo`el da se uveri deka nebesniot Bog e posilen od vra`arite koi se klawale pred bo`icata Artemida Taka Gospod ugledot na svojot sluga pred o~ite na idolopoklonicite go izdignal daleku nad najshysilnite i najpo~ituvanite nivni vra`ari
No Onoj na kogo mu se pot~ineti site duhovi na zloto i koj mu dal na svojot sluga vlast nad niv reil da im nanese ute pogolem sram i poraz na onie to go prezirale i go skver navele negovoto sveto ime Mojseeviot zakon so smrtna kazna go zabranuval volebstvoto na koe otpadnatite Evrei povremeno mu se predavale Dodeka Pavle prestojuval vo Efes tamu se nao|ale ldquonekoi evrejski isteruva~i na demonirdquo koi gledaj i kakvi ~udesa pravi toj ldquopo~naa nad onie koi imaa zli duhovi da go povikuvaat imeto na Gospoda Isusardquo Toa se obidele da go pravat ldquosedumtemina sinovi na nekoj si Skeva evrejski prvosvetenikrdquo Naiduvaj i na ~ovek so zol duh vo sebe tie rekle ldquoVe isteruvame preku Isusa kogo Pavle go propovedardquo No loiot duh odgovaraj i rekol ldquoGo poznavam Isusa go znam i Pavle a koi ste vie Pri toa ~ovekot vo kogo bee zliot duh skokna vrz niv gi sovlada site i protiv niv poka`a takva sila to goli i izraneti izbegaa od ku atardquo
Bez somnenie so toa bilo poka`ano deka Hristovoto ime e sveto i na kakvi opasnosti se izlo`uvaat onie koi go povishykuvaat bez vera vo bo`estvenata priroda na misijata na Spashysitelot ldquoI site gi obzede strav i trepet dodeka imeto na Gosshypoda se veli~aerdquo
Sega izlegle na videlina faktite koi do toga bile skrishyeni Nekoi vernici duri i koga go prifatile hristi janstvoto ne se otka`ale napolno od svoite sueverni sfa a wa Tie s ute vo izvesna mera se zanimavale so magii Sega osvedo~eni deka bile vo zabluda ldquomnozina od onie koi bea poveruvale doa|aa i ispovedaj i se gi ka`uvaa svoite delardquo Ova dobro delo se rairilo duri i me|u nekoi vra`ari taka to ldquoovie pak koi se zanimavaa so magii gi donesuvaa svoite svitoci na kup i gi gorea pred site I koga ja presmetaa nivnata cena
288
193
najdoa deka vredat pedeset iljadi srebrenici I taka re~ta preku Bo`jata sila rastee i napreduvae s posilnordquo
So spaluvaweto na svoite vra`arski knigi obrateni cite vo Efes poka`ale deka se gnasat od ona to nekoga im bilo najmilo So svoeto vra`awe tie posebno go navre duvale Boga i svoite dui gi izlo`uvale na golema opasnost i zatoa magishyjata im stanala tolku odvratna So toa dale dokaz deka navisshytina se obratile
Ovie vra`arski knigi sodr`ele pravila i na~in za opshytewe so loite duhovi Tie pretstavuvale pravilnik na slu shybata na satanata i upatstva za toa kako treba da se bara negova pomo i kako se dobivaat informacii od nego Koga bi gi zadr`ale tie knigi u~enicite bi se izlo`ile na postojano iskuenie koga bi gi prodale bi navele drugi vo iskuenie Tie se otka`ale od carstvoto na temninata i ne se povlekle pred nikakva `rtva za da ja unitat negovata sila Taka visshytinata triumfirala nad ~ove~kite predrasudi i nad nivnata qubov za pari
Taa manifestacija na Hristovata sila pretstavuvala goleshy ma pobeda na hristijanstvoto vo samata tvrdina na praznoverishyeto Vlijanieto na ona to se slu~ilo bilo pogo lemo otkolku i sam Pavle to zamisluval Vesta se rairila daleku od Efes i Hristovoto delo dobilo silen pottik I koga apostoshylot go zavril svoeto delo ovie nasta ni ute dolgo iveele vo se avaweto na lu|eto i pomognale mnozina da go prifatat hristijanstvoto
Obi~no se smeta deka neznabo`e~koto praznoverie se povshyleklo i is~eznalo pred civilizacijata na dvaesettiot vek No Bo`jata re~ i nepobitnite fakti zboruvaat deka vra`a weto i deneska se praktikuva isto onaka kako i vo vremeto na drevnite vra`ari Stariot sistem na magii bil ona to deneska se nashyrekuva moderen spiritizam Satanata si sozdava sebesi prishystap kon mnogu dui prika`uvaj i se kako nekoj pokoen prishyjatel Svetoto pismo ka`uva deka ldquomrtvite ne znaat nitordquo (Propovednik 95) Nivnite pomis li nivnata qubov i omraza shy s is~eznalo Mrtvite nemaat nikakva zaednica so `ivite No satanata dosleden na svoeto prvobitno lukavstvo go koshyristi toa sredstvo za da zadobie vlast nad duite
Mnogu bolni o`alosteni i qubopitni lu|e so pomo na spiritizmot odr`uvaat vrska so loite duhovi Site to e se osmelat da pravat taka se nao|aat na opasna po~va Re~ta na bo`estvenata vistina ka`uva kako Bog gleda na niv Toj vo
289
290
ЕФЕС
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
194
staro vreme izrekol strog sud nad eden car koj svoite slugi gi pratil za sovet vo neznabo`e~ko svetilite ldquoZar nema Bog vo Izrael ta ste trgnale da go praate Velzevula bogot akaronshyski Zatoa vaka veli Gospod eumlNema da stane od postelata na koja si legnal tuku e umrersquordquo (2 Carevite 134)
Vra`arite od neznabo`e~kite vremiwa imaat svoi nasledshynici vo denenite spiritisti~ki mediumi vo vidovitite lu|e i vo onie to ja poga|aat idninata Misti~nite glasovi to zboruvale vo Endor i Efes s ute so svoite lagi gi mashymat ~ove~kite sinovi
Koga bi mo`el da se trgne prevezot od pred naite o~i nie bi gi videle loite angeli kako se slu`at so seta svoja vetina za da gi izmamat i da gi upropastat lu|eto Sekade kade to e se pojavi nekoja sila to gi naveduva lu|eto da go zaboravat Boga toa zna~i deka tamu satanata ja poka`uva svoshyjata ma|esni~ka mo Koga lu|eto e mu podlegnat na negovoto vlijanie umot im se zatemnuva a duata im se valka pred tie i da stanat svesni za toa Bo`jiot narod i deneska treba da go primi vo svoeto srce sovetot to $ go upatil Pavle na crkshyvata vo Efes ldquoI ne bidete sou~esnici vo besplod nite dela na temninata tuku izobli~uvajte girdquo (Efescite 511)
195
28
DENOVI NA TE[KI NAPORI I NEVOLJI
Ovaa glava e zasnovana na tekstot od Dela 1921-41 201
Nad tri godini Efes bil raboten centar na Pavle Tuka e osnovana crkva koja s pove e se razvivala i od toj grad evanshygelieto se irelo niz cela Azija kako me|u Evreite taka i me|u neznabocite
Apostolot vo toa vreme ve e razmisluval za svoe vtoro misi onersko patuvawe ldquoKoga se svri seto toa Pavle naumi vo svojot duh otkako e pomine niz Makedonija i Ahaja da otide vo Erusalim velej i euml[tom e bidam tamu treba da go vidam i Rimrdquo Vo vrska so toj svoj plan Pavle ldquoprati vo Makeshydonija dvajca svoi pomonici Timotej i Erastrdquo no ~uvstvuvaj i deka na deloto vo Efes mu e potrebno negovo li~no prisustvo reil da ostane s do po Pedesetnica Me|utoa nabrgu se slu~ilo neto to go zabrzalo negovoto zaminuvawe
Vo Efes edna godino se odr`uvale posebni sve~enos ti vo ~est na bo`icata Artemida Ovie obredi privlekuvale golem broj lu|e od site kraita na provincijata Za seto toa vreme se odr`uvale najraskoni i najveli~estveni praznu vawa
Za onie to bile mladi vo verata ovie sve~eni denovi pret stavuvale vreme na seriozno iskuenie Drutvoto vershynici koi se sostanuvale vo u~iliteto na Tiran pretsta vushyvalo edna disharmoni~na nota vo horot na tie praznuvawa i niv od site strani gi opsipuvale so potsmev so porugi i navshyredi Pavle so svojata rabota mu zadal te`ok udar na neznashybo`e~koto bogoslu`enie i poradi toa nastanalo osetno opashy|awe vo oduevuvaweto na poklonicite na Artemida i vo nivnoto prisustvo vo nacionalnite sve~enosti Vlijanieto na u~eweto na Pavle daleku go nadminuvalo vistinskiot broj na obratenicite Mnozina koi ne go primile otvoreno noshy
292
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
196
voto u~ewe bile vo tolkava mera prosvetleni to zagu bile sekoja doverba vo svoite neznabo`e~ki bogovi
Postoela ute edna pri~ina za nezadovolstvo Izrabot kata i proda`bata na male~ki oltari i kipovi napraveni spored mostrata na hramot i kipot na Artemida vo Efes se razvile vo razgraneta i dohodovna rabota Lu|eto to imale polza od taa rabota videle kako zarabotuva~kata im opa|a pa site se obedinile da ja osudat rabotata na Pavle navedu vaj i go tokmu toa kako pri~ina za taa za niv mone nepo`el na promena
Povikuvaj i gi zanaet~iite na svojot zanaet Dimitrij koj izrabotuval srebreni oltari i crkvi~ki rekol ldquoLu|e vie znaete deka naata blagosostojba doa|a od ovaa rabota a gleshydate i sluate deka ovoj Pavle ne samo vo Efes tuku re~isi vo cela Azija ubedi i odvrati golemo mnogvo lu|e velej i deka bogovi napraveni so race shy ne se bogovi Vpro~em ne postoi opasnost samo naiot zanaet da bide prezren tuku i hramot na golemata bo`ica Artemida e se smeta za ni to`en i e mu se nateti na veli~ieto na onaa kojato ja po~i tuva seta Azija i cel svetrdquo Ovie zborovi gi razbu dile i gi razgorele strastite kaj narodot ldquoKoga go ~uja toa polni so gnev vresshykaa izvikuvaj i eumlGolema e Artemida Efeskarsquordquo
Nabrgu za ova se ras~ulo po celiot grad ldquoI celiot grad se pretvori vo bezredierdquo Se podignala vistinska potera po Pavle no ne mo`ele da go najdat Negovite bra a izvesteni za opasnosta brgu go zasolnile Bile prateni Bo`ji angeli da go ~uvaat apostolot zato ute ne bilo vreme toj da umre so ma~eni~ka smrt
Bidej i ne uspeale da go najdat onoj vrz kogo imale name ra da go isturat svojot bes tolpata nasilnici ldquoednoduno navleshygoa vo teatarot i gi odvlekoa Gaj i Aristarh Pavlovi sopatshynici od Makedonijardquo
Mestoto kade to Pavle bil skrien ne bilo mnogu oddaleshy~eno i nabrgu toj doznal vo kakva opasnost se nao|aat negovi te sakani bra a Napolno zaboravaj i na svojata sopstvena bezshybednost toj sakal vedna da otide do centarot i li~no da mu se obrati na pobunetiot narod No ldquou~enicite ne mu dozvolijardquo Gaj i Aristarh ne pretstavuvale plen to go barala svetinata pa se smetalo deka nim ne im se zakanuva nikakva opasnost No ako bi go zabele`ale bledoto i zagri eno lice na aposshytolot vo srcata na razjareniot xgan bi se razgorele najloi strasti i gledano so ~ove~ki o~i nito ne bi mo`elo da mu go spasi `ivotot
293
197
Sepak Pavle sakal i pred taa masa da zastane vo odbrana na vistinata no najposle od toa go odvratilo predupre duvaweto prateno od mestoto na nastanot ldquoNekoi od aziskite na~alnici koi mu bea prijateli pratija poraka do nego molej i go da ne se pojavuva vo teatarotrdquo
Mete`ot na sobiraliteto postojano i s pove e se zgoleshymuval ldquoEdni vikaa edno a drugi drugo zato sobirot bee zbunet i mnozina ne znaeja zoto se bea sobralerdquo Faktot to Pavle i nekoi negovi sorabotnici bile od evrej sko poteklo na Evreite im dalo povod jasno da poka`at deka ne mu se nakshyloneti nemu i na negovoto delo Poradi toa tie izvele eden od svoite da im go izlo`i na sobranite toa praa we Za govornik go odbrale Aleksandar eden zanaet~ija kova~ za kogo Pavle podocna ka`uva deka mu nanel mnogu zla (2 Timotej 414) Alekshysandar bil ~ovek so isklu~itelni sposobnosti i gi vlo`il site svoi sili gnevot na narodot da go naso~i isklu~ivo proshytiv Pavle i negovite sorabotnici No gledaj i deka Alekshysandar e Evrein jarosnata masa go turnala na strana i ldquosite vikaa ednoglasno i izvikuvaa okolu dva ~asa eumlGolema e Arshytemida Efeskarsquordquo
Najposle papsale i prestanale da vikaat i nastapil mig na tiina Toga gradskiot pisar go privlekol vnimanishyeto na sobranite i blagodarenie na svojata funkcija uspeal da go zadobie nivnoto vnimanie Toj stapil na nivni teren i poka`al deka nema nikakva pri~ina za takov mete` i bunt i apeliral na nivnata sovest ldquoLu|e efeanirdquo rekol toj ldquoKoj e toj ~ovek koj ne znae deka gradot Efes e ~uvar na hramot na golemata Artemida i na nejziniot kip to padna od neboto Bidej i toa e nesporno vie treba da bidete mirni i da ne preshyzemate nito nepromisleno Gi dovedovte ovie lu|e koi nitu go ograbija hramot nitu hulat na naata bo`i ca Zatoa ako Dimitrij i zanaet~iite koi se so nego imaat tu`ba protiv nekogo sudovite se za toa a postojat i prokon zuli neka se tu`at edni so drugi No ako barate neto drugo toa e bide reeno zakonski vo sobranieto zato ni se zaka nuva opasshynost da bideme obvineti zaradi deneniot nastan bidej i ne postoi nikakva pri~ina so koja mo`eme da go opravdame soshybirot Koga go re~e toa go rasputi sobirotrdquo
Vo svoeto izlagawe Dimitrij istaknal ldquoNe postoi opasshynost samo naiot zanaet da bide prezrenrdquo Tie zborovi ja otshykrivaat vistinskata pri~ina za buntot vo Efes a isto taka vo golema mera i pri~inata za progonstvoto na aposto lite vo
294
295
ДЕНОВИ НА ТЕШКИ НАПОРИ И НЕВОЛЈИ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
198
nivnata rabota Dimitrij i negovite istomisleni ci videle deka propovedaweto i ireweto na evangelieto e ja dovedat vo opasnost zarabotuva~kata od izrabotkata i proda` bata na kiposhyvite Vo praawe bile prihodite na paganski te svetenici i umetnici i od taa pri~ina tie stanale najogor~eni protivshynici na Pavle
Odlukata na pisarot i na drugi ~esni lu|e od gradskata upra va mu poka`ala na narodot deka Pavle ne napravil nishykakva protivzakonska postapka Toa bila ute edna pobeda na hristijanstvoto nad zabludite i praznoverieto Bog potshytiknal eden visok slu`benik da go opravda negoviot aposshytol i da ja zauzdi razjarenata svetina (xgan) Srceto na Pavle bilo ispol neto so blagodarnost kon Boga to mu go so~uval `ivotot i to buntot vo Efes ne mu nanel nikakov sram na hristi janstvoto
ldquoKoga stivna vrevata Pavle gi povika u~enicite gi ohrabshy ri se zboguva so niv i trgna na pat za Makedonijardquo Na toj pat go pridru`uvale dvajca verni bra a od Efes shy Tihik i Trofim
Rabotata na Pavle vo Efes bila zavrena Negovata slu`ba vo ovoj grad opfa ala period na postojani napori na mnogu iskuenija i dlaboki stradawa Go u~el narodot na jav ni meshysta i od ku a do ku a opomenuvaj i poedinci i pou~u vaj i so solzi Postojano mu se protivstavuvale neprijatelski nasshytroeni Evrei koi koristele sekoja prilika da pottiknat negoshyduvawe kaj narodot protiv nego
I dodeka taka se borel so protivnicite zalagaj i se toplo i sesrdno za deloto na evangelieto i titej i gi inte resite na tamonata crkva koja ute bila mlada vo verata Pavle na dua nosel teko breme za site crkvi
Dlaboko go o`alostile vestite za otpadot to se pojavil vo nekoi crkvi to gi osnoval toj Se plael naporite to gi vlo`uval za niv da ne se izjalovat Mnogu neprospieni no i pominal na molitva i vo dlaboko razmisluvawe koga doznal kakvi s metodi se upotrebeni za da se osueti negovo to delo Sekoga koga imal mo`nost i koga okolnostite go bara le toa toj im piuval poslanija na crkvite prekoruvaj i soveshytuvaj i predupreduvaj i i hrabrej i gi Vo tie poslanija apos tolot ne se zadr`uval na svoite tekotii no ponekoga mo`e da se vidi negoviot trud i negovite patila za Hristo voto delo [ibawe i zatvor stud glad i `ed opasnosti na kopno i na more vo grad i vo pustina od negovite sonarod nici od neznabocite i od la`ni bra a shy seto toa toj go podnesuval
296
199
zaradi evangelieto Bil sramoten i navreduvan smetan za smetshylite po koe gazat site bil voznemiruvan ma~en progonushyvan od sekade zagrozen od site strani i sekoj mig se nao|al vo smrtna opasnost zaradi Hrista
Srede postojanite buri na neprijatelstva i vreva od proshytivnicite i naputawe od strana na prijatelite bestrashyniot apostol re~isi ja gubel hrabrosta No povtorno pogledot go naso~uval kon Golgota i so nov ar prodol`uval da ja iri naukata za Raspnatiot Odel po isprskanata so krv pateka po koja pred nego pominal Hristos Ne baral da bide osloboden od borbata s dodeka ne go polo`il svoeto oru`je pred nozete na Spasitelot
297
ДЕНОВИ НА ТЕШКИ НАПОРИ И НЕВОЛЈИ
200
29
PORAKA PRONIKNATA SO OPOMENA I SO SESRDNA MOLBA
Ovaa glava e zasnovana na Prvoto poslanie do Korin anite
Svoeto prvo poslanie do crkvata vo Korint apostol Pavle go piuval pred krajot na svojot prestoj vo Efes Za nikogo ne se interesiral tolku dlaboko nitu vlo`uval pove e nashypori otkolku za vernicite vo Korint Edna i pol godina raboshytel me|u niv uka`uvaj i im na raspnatiot i voskresna tiot Spasitel kako edinstven pat na spasenieto i gi povikuval da se potprat vrz silata na negovata milost koja preo brazuva Pred da gi primi vo ~lenstvo na crkvata onie to go prifashytile hristijanstvoto toj vnimatelno im daval va`ni pouki za predimstvoto i dol`nostite na hristijan skite vernici i najsesrdno se zalagal da im pomogne da ostanat verni vo zaveshytot to mu go dale na Boga pri krta vaweto
Pavle bil svesen za borbata to sekoja dua mora da ja vodi so silite na zloto koi postojano se trudat da izmamat i da zavedat i neumorno nastojuval da gi zacvrsti mladite vo verata Toj gi prekolnuval iscelo da mu se predadat na Boga zato znael deka ako ne go storat toa duata nema da preshykine so grevot apetitot i strastite e se borat za prevlast dodeka iskuenijata ne ja pomatat napolno sovesta
Predanosta mora da bide celosna I najslabata dua koja se bori so somnevawa ako napolno mu se predade na Gospo da stapuva vo neposreden dopir so bo`estvenata sila koja $ ovozshymo`uva da stane pobednik Neboto $ stoi pri raka na edna takva dua i milosnite angeli $ doa|aat na pomo i ja podshydr uvaat vo sekoj mig koga e vo iskuenie i koga ima nevolja
Vernicite na crkvata vo Korint bile opkru`eni so idoloshypoklonstvo i so razuzdanost vo najprimitivni oblici Dodeka
299
201
apostolot bil so niv tie vlijanija nemale vlast nad niv Cvrstata vera na Pavle negovite topli molitvi i iskreni zborovi i pouki a nad s negoviot pobo`en `ivot im pomogshynale da se otka`at od sebe zaradi Hrista i da gi otfrlat greshynite zadovolstva
Me|utoa po zaminuvaweto na Pavle nastapile nepovol ni okolnosti Srede p~enicata se pojavil kakol to go poseal neprijatelot i nabrgu toa donelo lo plod Toa bilo teko vre me na iskuenie za korintskata crkva Apostolot ne bil ve e me|u niv da gi pottiknuva kon revnost i da im pomaga pri nastojuvaweto da iveat soobrazno so Bo`jata volja Tie posteshypeno stanale bezgri`ni i ramnoduni i dozvolile so niv da zavladeat vkusot i telesnite sklonosti Onoj koj tolku ~esto gi povikuval da gi prifatat vozvienite ideali na ~istotata i ~esnosta ne bil ve e me|u niv i golem broj od vernicite koi vo vremeto koga se obratile gi otfrlile loite naviki sega se vratile na poni`uva~kite grevovi na neznabotvoto
Pavle koncizno $ pial na crkvata opomenuvaj i gi vershynicite da ne se dru`at so onie koi iveat razuzdano i rasturshylivo no mnogu vernici ja izopa~ile smislata na nego vata poshyraka si se igrale so zborovite i iznao|ale opravdu vawe to ne go prifatile dadenoto upatstvo
Crkvata mu upatila na Pavle pismo baraj i sovet za razshyli~ni praawa no nito ne ka`uvaj i za tekite grevovi to postoele me|u niv Me|utoa Svetiot Duh razbu dil kaj Pav le silen vpe~atok deka vistinskata sostojba na crkvata se krie i deka toa pismo pretstavuva obid od nego da se izvle~at zborovi koi avtorite na pismoto bi mo`ele da go iskoristat za svoi celi
Otprilika vo toa vreme vo Efes dole nekoi vernici od doma instvoto Hloi edno mone ugledno hristijansko semejshystvo vo Korint Pavle kaj niv se raspraal za vistin skata tamona situacija i tie mu ka`ale deka crkvata e rastrgnata od nesloga Nesoglasuvawata to se pojavile ute vo vremeto na posetata na Apolo mnogu se rairile La` nite u~iteli gi naveduvale vernicite da gi preziraat upat stvata na Pavle Verskite obi~ai i u~ewata na evangelijata bile izopa~eni Me|u onie to nekoga bile revnosni hris ti jani s pove e zemale mav gordelivosta idolopo klonstvoto i oddavaweto na setilnite zadovolstva
Koga na Pavle mu bila izlo`ena fakti~kata sostojba toj videl deka toa go nadminuva duri i najlooto od to se plael
300
ПОРАКА ПРОНИКНАТА СО ОПОМЕНА И СО СЕСРДНА МОЛБА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
202
Me|utoa nitu za mig ne si pomislil deka negoviot trud bil naprazen So bolka vo duata i so solzi baral sovet od Boga Vedna rado bi go posetil Korint koga takvoto reenie bi bilo najmudro No toj znael deka na tamonite vernici vo takvata nivna sostojba negovata poseta ne bi bila polezna i zatoa go pratil Tit da izvri podgotovka za negovata poseta to usledila podocna Potoa ostavaj i gi na strana svoite li~ni ~uvstva i svoeto mislewe za `ivotot na onie ~ieto odnesuvawe poka`uvalo takva izopa~enost i potpiraj i se so seta dua vrz Boga apostolot na crkvata vo Korint $ napial edno od svoite najsodr`ajni najpou~ni i najsilni poslanija
So neobi~na jasnost odgovaral na razni praawa to mu bile postaveni izlo`uvaj i gi optite na~ela koi crk vata ako gi prifati e ja izdignat na povisoko duhovno nivo Vershynicite bile vo golema opasnost a toj ne mo`el da ja podnese pomislata vo toj kriti~en mig da ne gi gibne vo srceto Verno gi opomenuval gi predupreduval na opasnosta i gi ukoruval za nivnite grevovi Povtorno im uka`al na Hrista i najsesrdno se trudel ute edna da ja zapali nivnata prvobitna revnost i predanost
Golemata qubov na apostolot kon korintskite vernici se gleda od ne`nite pozdravi to $ gi upatil na crkvata Se poshyvikal na nivnoto prvobitno iskustvo koga go naputile idoshylopoklonstvoto i koga reile da mu slu`at na vistin skiot Bog Gi potsetil na darovite na Svetiot Duh to gi primile i naglasil deka nivnoto predimstvo se sostoi vo toa postojano da napreduvaat vo hristijanskiot ivot dodeka ne ja dosegnat Hristovata ~istota i svetost ldquoZato vo nego se zbogativte vo srdquo im napial Pavle ldquovo sekoj govor i sekoe znaewe kako i Hristovoto svedotvo to se utvrdi vo vas taka to da ne vi nedostiga nitu eden dar ~ekaj i go nestrplivo otkrovenieto na naiot Gospod Isus Hristos koj e ve utvrduva do kraj za da bidete besprekorni vo denot na naiot Gospod Isus Hristosrdquo
Pavle otvoreno zboruval za neslogata to se pojavila vo korintskata crkva i gi povikal vernicite da prestanat so prepirawata ldquoBra a ve molamrdquo piuval toj ldquovo imeto na naiot Gospod Isus Hristos site da zboruvate isto i da nema razdori me|u vas tuku da bidete sovreno soedineti vo eden um i vo edna mislardquo
Apostolot se ~uvstvuval sloboden da naglasi kako i preku kogo e izvesten za neslogata to se pojavila vo crkvata ldquoIme no
301
302
203
bra a moi domanite na Hloi mi javija deka me|u vas ima prepirkirdquo
Pavle bil inspiriran apostol Vistinite to im gi proshypovedal na drugite toj gi primil ldquoso otkrovenierdquo Sepak Gosshypod ne sekojpat neposredno mu ja otkrival nemu sostojbata na svojot narod Vo ovoj slu~aj toa praawe na apostolot mu go izlo`ile onie koi navistina na srce go nosele napredokot na crkvata vo Korint i koi videle deka vo nea se vovlekuva zlo a vrz osnova na bo`estvenoto otkrovenie to go dobil poshyrano Pavle mo`el da oceni kako te~el razvojot na nastanite Iako Gospod ne mu dal nikakvo novo otkrovenie posebno za toj slu~aj onie koi vistinski barale svetlina porakata na Pavle ja primile kako izraz na Hristovite misli Porano Gospod mu gi otkril nemu tekotiite i opas nostite to mo`at da se poshyjavat vo crkvite a koga tie zla nastapile apostolot sfatil to vsunost tie zna~at Toj bil postaven da ja titi crkshyvata Negova dol`nost bila da bdee nad duite na vernicite kako onoj koj mora da dade smetka pred Boga i zar ne postapil ispravno koga gi primil na srce informa ciite za neredite i neslogata to vladeele me|u niv Sekako da a ukorot to im go upatil bil napian pod vdahnovenie na Bo`jiot Duh isto kako i site drugi negovi poslanija
Apostolot ne gi spomnuval la`nite u~iteli koi nastoshyjuvale da gi unitat plodovite na negoviot trud Poradi nejasshynosta i neslogite to postoele vo crkvata toj mudro go odshybegnuval toa za da ne gi predizvika znaej i deka poradi toa nekoi bi mo`ele da ja naputat vistinata Toj im obrnal vnishymanie na svojot trud me|u niv kako ldquomudar yidarrdquo koj go posshytavil temelot vrz koj e yidaat drugi No toj so toa ne se preshyvoznesuval bidej i naglasil ldquoNie sme Bo`ji sorabot nicirdquo Toj ne se istaknuval so svojata mudrost tuku priznaval deka samo bo`estvenata sila go osposobila da ja propoveda vistishynata na na~in to mu bil ugoden na Boga Soedinet so Hrista shy najgolemiot od site u~iteli shy Pavle bil osposoben da im ja sooptuva na drugite naukata na bo`estvenata mudrost koja odgovarala na potrebite na site optestveni sloevi i koja trebalo da se primenuva vo site vremiwa na sekoe mesto i pod site okolnosti
Me|u najserioznite zla to se pojavile kaj mnogu korintshyski vernici spa|alo i nivnoto navra awe na poni`u va~kite obi~ai na neznabotvoto Eden poraneen obratenik tolku daleku otiol vo svojot otpad to so svojot poro~en `ivot
303
304
ПОРАКА ПРОНИКНАТА СО ОПОМЕНА И СО СЕСРДНА МОЛБА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
204
gi prestapil duri i niskite merila na moralot na nezna boshy`e~ kiot svet Apostolot ja povikal crkvata i nejzi nite vershynici da go isklu~at ldquogrenikot me|u sebe od svojata sredinardquo ldquoOtsranete go zliot od vaata sredinardquo ldquoNe znaete li deka malku kvasec go potkiseluva celoto testordquo
Drugo seriozno zlo to se pojavilo vo crkvata shy bra ata me|usebno se tu`ele pred sudovi Bile dadeni dovolno propisi za reavawe na eventualnite tekotii me|u bra ata Hrisshytos dal jasni upatstva za na~inot na koj treba da se reavaat tie praawa ldquoAko ti zgrei brat tirdquo sovetuval Spasitelot ldquopojdi i iskaraj go nasamo Ako te poslua si go pridobil brata si Ako pak ne te poslua zemi so sebe ute eden ili dvajca pa od ustata na dvajca ili trojca svedoci neka se potshyvrdi sekoj zbor A ako ne gi poslua niv ka`i $ na crkvata pa ako ne ja poslua i crkvata neka ti bide kako nevernik i kako dano~nik Vistina vi velam s to e svrzete na zemjata e bide svrzano na neboto i s to e razvrzete na zemjata e bide razvrzano na nebotordquo (Matej 1815shy18)
Na korintskite vernici koi go zagubile od vid ovoj tolku jasno daden sovet Pavle im upatil zborovi so nedvo smi s lena opomena i prekor ldquoSe osmeluva li nekoj od vasrdquo praal Pavle ldquoako ima spor so drug da odi na sud pred nepravednite a ne pred svetite Ili ne znaete li deka svetite e mu sudat na svetot I ako vie e mu sudite na svetot ne ste li dostojni da sudite vo malite sporovi Ne znaete li deka nie e im sudime na anshygelite A kamo li na delata od ovoj `ivot I taka ako imate postaveni sudovi za rabotite od ovoj `ivot dali gi postavushyvate za sudii onie koi se malku ceneti vo crkvata Zboruvam za va sram Vistina li e deka me|u vas nema nieden mudar koj bi mo`el da presudi me|u svoite bra a tuku brat se sudi so brat i toa pred nevernici Bez somnenie toa e ve e za site vas poraz tom imate parnici me|u sebe Zoto podobro ne pretrpite nepravda Vpro~em vie samite gi onepravduvate i otetuvate i toa bra ata Ili ne znaete deka nepravednite nema da go nasledat Bo`jeto carstvordquo
Satanata postojano se trudi da vnese nedoverba omalo vashy`u vawe i pakost vo redovite na Bo`jiot narod esto upa |ame vo iskuenie koga smetame deka naite prava na nekoj na~in se namaleni duri i ako za takvoto sfa awe ne postoi nikakva vistinska pri~ina ~esto upa|ame vo iskuenie Lu|eto kaj koi sebi~nosta e posilna od qubovta kon Hrista i kon negovo to delo na prvo mesto gi stavaat svoite interesi i se slu`at so
305
205
re~isi site sredstva da gi zatitat i da gi so~uvaat tie inteshyresi Na mnozina koi navidum se mone sovesni hristijani gordosta i samoqubieto ne im dozvoluvaat da otidat kaj onie za koi smetaat deka se vo zabluda i da porazgovaraat so niv vo Hristov duh i zaedno da se molat Koga smetaat deka nivnite bra a im storile nepravda nekoi duri se obra aat na sud namesto da se pridr`uvaat kon pravi loto to ni go ostavil naiot Spasitel
Sporovite i nesoglasijata to mo`at da se pojavat me|u ver nicite na crkvata vistinskite hristijani nikoga ne treba da gi iznesuvaat pred gradskite sudovi Takvite sporovi treba da gi reavaat tie sami ili crkvata soobrazno so Hrisshytovite upatstva Duri i koga bi mu bila storena nepravda sled benikot na blagiot i krotok Isus pobrgu e se soglasi da bide oteten otkolku pred svetot da gi obelodeni grevovite na svoite bra a vo crkvata
Sudskite sporovi me|u bra ata mu nanesuvaat sram na deshyloto na vistinata Hristijanite to se sudat me|u sebe crkshyvata ja izlo`uvaat na potsmev od strana na neprijatelite i predizvikuvaat triumf kaj silite na temninata Tie povtorno go ranuvaat Hrista i javno mu nanesuvaat sram Ne po~ituvaj i go avtoritetot na crkvata tie poka`uvaat pre zir kon Boga koj $ go dal toj avtoritet
Vo toa poslanie do Korin anite Pavle se trudel da im go istakne faktot deka Hristovata sila mo`e da gi so~uva i da gi zatiti od sekoe zlo Toj znael deka tie ako gi prifashytat postavenite uslovi e bidat jaki vo silata na Semo niot Sakaj i da im pomogne da go odbegnat robuvaweto na grevot i da se usovrat vo svetosta i vo stravot Gospoden Pavle gi potsetil na pravata i barawata na Onoj na kogo vo vremeto na svoeto preobra awe mu go posvetile svojot `ivot ldquoVie ste Hristovirdquo naglasil toj ldquopa ne si pripa|ate na sebesi zato skapo ste plateni Zatoa proslavete go Boga vo svoeto telordquo
Apostolot jasno gi izlo`il posledicite ako se naputi ~istiot i svet ivot i ako se prifati izopa~enata praksa na neznabotvoto ldquoNe mamete se Ni bludnicite ni idolopokshylonicite ni prequbnicite ni polovoizopa~enite ni hoshymoseksualcite ni kradcite ni al~nite ni pijanicite ni klevetnicite ni izmamnicite nema da go nasledat Bo`jeto carstvordquo shy napial Pavle Gi molel niskite strasti i ape tishytot da gi dr`at pod stroga kontrola
306
307
ПОРАКА ПРОНИКНАТА СО ОПОМЕНА И СО СЕСРДНА МОЛБА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
206
Pokraj visokite duhovni sposobnosti Pavle poseduval i dar na retka mudrost na proniklivost i so~uvstvo koja go vo de la vo harmonija so drugite osposobuvaj i go da ja potshytikne nivnata podobra priroda da se stremi kon povoz vien `ivot Negovoto srce bilo ispolneto so iskrena qubov kon korintskite vernici Toj sakal kaj niv da ja razbudi onaa vnatshyrena pobo`nost koja e gi vooru`i protiv iskuenijata Znael deka tie na svojot hristijanski pat pri sekoj ~ekor e naiduvaat na satanski gnezda i sekoj den e mora da vodat borba Bilo neophodno da se pazat od tain stvenoto i nezabe le`ano pritajuvawe na neprijatelot da gi otfrlat starite naviki i vrodenite sklonosti i sekoga da bidat budni i na molitva Pavle dobro znael deka vozvie nata hristijanska cel mo`e da se postigne samo so postojana molitva i budnost i se trushydel toa dlaboko da im go vsadi vo mislite No toj isto taka znael deka vo raspnatiot Hristos im e ponudena sila dovolna ne samo da ja preobrati duata tuku i da im ovozmo`i da mu se protivstavat na sekoe iskue nie na satanata So vera vo Boga kako oklop i so negovata Re~ kako oru`je za vojuvawe tie e raspolagaat so vnatrena sila so koja uspeno e gi odbivaat napadite na neprijatelot
Na korintskite vernici im bilo potrebno podlaboko isshykustvo vo duhovniot `ivot Nim ne im bilo sosema jasno to zna~i da se sogleda negovata slava i da se menuva karakterot ldquosekoga s poslavenrdquo Tie gi videle samo prvite zraci na osamnuvaweto na taa slava Pavle sakal tie da bidat ispolshyneti so sekoja Bo`ja polnota da go zapoznaat Onoj ~iito izlezi se kako zora i da u~at od nego s dodeka ne ja dosegnat kompletnata svetlina i sovrenstvoto na evangelska ta vera
308
207
30
POVIK ZA POVOZVI[EN IVOT
Ovaa glava e zasnovana na Prvoto poslanie do Korin anite
So nade` deka vo duite na korintskite vernici e sozshydade elba za samosovladuvawe za stroga umerenost i za neposhykolebliva vernost vo Hristovata slu`ba Pavle vo posla nieto to im go upatil na slikovit na~in im ja iznel sporedbata na hristijanskoto vojuvawe i proslavenite trki koi vo odredeni intervali se odr`uvale vo blizinata na Korint Od site sporshytovi so koi se zanimavale Grcite i Rimjanite natpre varite vo tr~awe bile najstari i najmnogu ceneti Na tie trki prisusshytvuvale carevi blagorodnici i dr`avnici Vo niv u~estvuvale ugledni i bogati mladi lu|e koi ne se plaele od naporite i disciplinata potrebni da dobijat nagrada
Natprevarot se izveduval spored strogi propisi od koi neshymalo nikakvi otstapki Site to sakale da se natpreva ru vaat za nagrada prethodno morale da se podlo`at na stroga pod shygotovka i obuka Bilo strogo zabraneto sekoe tetno po pushy ta we na apetitot kako i sekoe drugo oddavawe na zado vol stva i u`ivawa i na s to bi mo`elo da ja namali umnata ili fishyzi~kata sila Za da uspee eden mlad ~ovek vo toa odmeruvawe na silata i brzinata muskulite morale da mu bidat silni i elasti~ni a nervite pod stroga kontrola Sekoj dvig moral da bide siguren sekoj ~ekor brz i bez kolebawe a fizi~kata sila na najvisoko nivo
Koga natprevaruva~ite vo trkata bi istapile pred mnogushybrojnite gleda~i nivnite imiwa bi bile glasno objaveni a pravilata na trkata jasno razbirlivo pro~itani Potoa bi startuvale site naedna Sosredoto~enoto i posto jano vnimashynie na gleda~ite kaj niv sozdavalo reitelnost za pobeda Sushydiite sedele vo blizina na celta za da mo`at budno da ja sleshydat trkata od po~etok do kraj i da mu dadat nagra da na vistinshyskiot pobednik Ako nekoj od natpreva ruva~ite bi stignal na
310
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
208
celta prv koristej i se nepropisno so nekoi predim stva ne mo`el da dobie nagrada
Natprevaruva~ite na tie trki se izlo`uvale na golemi opasnosti Nekoi od niv od pregolemite fizi~ki napregawa nikoga ve e ne zakrepnuvale Ne bilo nito neobi~no natshyprevaruva~ da ispadne od trkata krvavej i od ustata i nosot a ponekoga bi se slu~ilo i da padne mrtov neposredno pred celta Pa sepak vo zanesot se smetalo deka mo`nosta za do`ishyvotna povreda ili za smrt ne pretstavuva pregolem rizik koga e vo praawe slavata to na krajot mu se dodeluva na pobedshynikot
Koga pobednikot kone~no bi stignal na celta buren aplauz od mnogubrojnite gleda~i bi se pronel niz vozduhot i bi se odglasuval od okolnite planini Pred o~ite na site gleda~i sudijata bi mu gi predaval na pobednikot znacite na pobedata shy lovorov venec i palmova granka to bi ja dr`el vo desnata raka Negovata slava e raznesuvana niz celata zemja negovi te roditeli isto taka imale udel vo po~estite Duri i gradot vo koj iveel pobednikot bil visoko cenet to dal tolku golem sportist
Osvrnuvaj i se na tie trki kako simboli~en prikaz na hrisshy tijanskoto veruvawe Pavle gi istaknal podgotovkite potrebni za uspeh pri natprevaruvaweto vo trkata shy pret hodnata discishyplina vozdr`uvaweto vo ishranata i neop hodnosta od umeshyrenost ldquoSekoj natprevaruva~ se vozdr`uva od srdquo naglasil Pavle Natprevaruva~ite gi ostavale na strana site zadovolshystva to bi mo`ele da ja namalat nivnata fizi~ka sila i so stroga i postojana disciplina gi ve`bale svoite muskuli vo sila i izdr`livost za da podnesat najgolemi optovaruvawa koga e dojde denot za natprevar Toga kolku pove e e zna~ajno hristijaninot na kogo ovde vo praawe mu se ve~nite interesi shy da gi podlo`i site svoi `elbi apetitot i strastite na rashyzumot i na Bo`jata volja Hristijaninot nikoga ne smee da dozvoli negovoto vnimanie da go privle~at razonodite ili udobnosta Site negovi naviki i strasti mora da bidat podlo`eni na stroga disciplina Uzdite na kontrolata mora da gi dr`i razumot prosvetlen so prou~uvawe na Bo`jata re~ i rakovoden od Bo`jiot Duh
Otkako e go stori seto toa hristijaninot mora da vlo i krajni napori za da izvojuva pobeda Natprevaruva~ite vo ko rint skite igri vo poslednite nekolku presudni ~ekori vlo`uvale krajni napori za da ne je namalat brzinata Taka
311
209
i hristijaninot kolku pove e se pribli`uva do celta mora da brza ute posesrdno i poreitelno otkolku na po~etokot na svojata trka
Pavle uka`uva na sprotivnosta me|u raspadliviot lovo rov venec to go dobival pobednikot na korintskite trki i veneshycot na besmrtna slava zagarantiran na site to pobedo nosno tr~aat vo hristijanskata trka ldquoTierdquo ka`uva toj ldquoza da dobijat raspadliv venec a nie neraspadlivrdquo Za da dobijat pominliva nagrada gr~kite trka~i ne se pritesnuvale od kakvi bilo nashypori ili disciplina Nie se borime za nagrada shy beskone~no podragocena shy za venec na ve~en ivot Kolku povnimatelni i posredoto~eni morame da bideme nie vo naata borba kolku naite rtvi i naeto samootka uvawe moraat da bidat po shydo brovolni
Vo poslanieto do Evreite uka`ano e na iskrenosta i na apso lutnata sosredoto~enost kon celta koja mora da bide karakshyteristi~na za hristijanskata trka ~ijato nagrada e ve~en `ivot ldquoDa otfrlime nastrana sekoe breme i grev koj lesno zaveduva i da ja tr~ame so trpenie trkata to ni pretstoi gledaj i vo Isusa avtorot i dovritelot na naata verardquo (Evshyreite 1212) Zlobata pakosta zlonamernosta kleveteweto pohotta shy toa se bremiwa to hristijaninot mora da gi otshyfrli ako saka uspeno da u~estvuva vo trkata za besmrtnost Sekoja navika i obi~aj to vodat vo grev i mu nanesuvaat sram na Hrista mora da se otfrlat bez ogled na `rtvata Nebesen blagoslov ne mo`e da dobie nikoj to gi prestapuva ve~nite na~ela na pravdata Eden grev ako se neguva i opravduva dovoshylen e da go uni`i karakterot i da zavede drugi
ldquoAko tvojata raka te naveduva na grevrdquo rekol Spasitelot ldquootse~i ja Podobro e da vleze bez raka vo ivotot otkolku so dvete race da odi vo pekolot vo neugasliv ogan Ako tvoshyjata noga te naveduva na grev otse~i ja Podobro e za tebe da vleze vo `ivotot sakat otkolku so dvete noze da bide frshylen vo pekolotrdquo (Marko 943shy45) Ako mora da se prese~e rakata ili nogata ili duri da se izvadi okoto za teloto da se spasi od smrtta kolku duri sesrdno hristijaninot mora da se trudi da go otfrli grevot to $ nosi smrt na duata
I koga se podlo`uvale na tolku stroga disciplina i samoshyotka`uvawe natprevaruva~ite vo starite trki duri ni toga ne bile sosem sigurni vo pobeda ldquoNe znaete lirdquo nagla suva Pav le ldquodeka na trkata tr~aat site natprevaruva~i no samo eden ja dobiva nagradatardquo Bez ogled na toa kolku sesrdno i
312
313
ПОВИК ЗА ПОВОЗВИШЕН ЖИВОТ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
210
revnosno se trudele site u~esnici vo trkata nagra data mo`ela da mu bide dodelena samo na eden od niv Samo edna raka mo`ela da go dosegne tolku edno posakuvaniot venec Nekoj mo`ebi vlo`uvaj i krajni napori za da dobie nagrada ve e ja poddal rakata da ja dofati no drug nepo sredno samo za eden mig pred nego go dofatil sakanoto bogat stvo
Ne e takov slu~ajot vo hristijanskata borba Nieden od onie to e gi prifatat postavenite uslovi nema da bide razo ~aran na krajot od trkata Nitu eden koj sesrdno i istraj no se bori nema da do`ivee neuspeh Ovde trkata ne ja dobiva samo najshybrziot nitu bitkata samo najsilniot Najslabiot me|u svetite mo`e da nosi venec na besmrtna slava isto kako i najsilniot Pobeda mo`at da izvojuvaat site koi so silata na bo`estvenata milost svojot ivot e go soobrazat so Hristovata volja esto se smeta deka ne e tolku va`no na~elata izlo`eni vo Bo`jata re~ da se sprove duvaat i da se ostvaruvaat vo sekojdnevniot `ivot deka toa e premnogu bezna~ajno praawe za da mu se posvetuva tolku golemo vnimanie No koga se ima predvid reshyzultatot koj e ovde vo praawe toga nito to mo`e da poshymogne ili da spre~i ne e bezna~ajno Sekoja postapka dodava svoja te`ina kon meri lata to ja odreduvaat `ivotnata poshybeda ili pora zot a nagra data vetena na pobednicite e bide srazmerna so revnosta i so naporite to se vlo`uvani
Apostolot sebesi se sporedil so ~ovek koj tr~a vo trkata i koj nastojuva so site sili da dobie nagrada ldquoZatoa jas tr~am takardquo ka`uva toj ldquone bescelno i udiram ne kako vo prazno tuku go sovladuvam svoeto telo i go pravam svoj rob ta jas koj im propovedav na drugite da ne bidam samiot isklu~enrdquo Za da ne tr~a nesigurno ili bescelno vo hristijanskata trka Pavle se podlo`il sebesi na stroga disciplina Zborovite ldquogo sovladuvam svoeto telordquo bukvalno zna~at sovladuvawe na `elbite na nagonite i strastite so stroga disciplina
Pavle se plael dodeka im propovedal na drugite samiot da ne bide otfrlen Toj uviduval deka negoviot trud za drugite nema da bide od nikakva polza ako vo svojot ivot prakti~no ne gi primenuva na~elata vo koi veruval i koi gi propovedal Negovite zborovi vlijanieto i postojanosta da ne si ugoduva sebesi morale da poka`at deka negovata vera ne e samo proshyfesionalen povik tuku deka pretstavuva sekoj dnevna `iva vrska so Boga Postojano pred o~i imal edna edinstvena cel i najsesrdno se trudel da ja postigne shy ldquoPraved nosta koja doa|a preku verata vo Hristardquo (Filipjanite 39)
314
211
Pavle dobro znael deka negovata borba protiv zloto nema da zavri s dodeka e iv Toj uvidel deka mora strogo da vni mava na sebe zemnite `elbi da ne ja potisnat duhovnata revnost So site svoi sili postojano se borel protiv vrode nite sklonosti Sekoga pred o~i go imal idealot to treba da go postigne i se trudel istoto da go ostvari so dobrovolno pot~inuvawe na Bo`jiot zakon Negovite zborovi i postapki i site negovi najdlaboki duevni aktivnosti bile podlo`eni na kontrola na Svetiot Duh
Pavle so seto srce sakal toj iskren streme` za pobeda vo trkata za ve~en `ivot da se otkrie i vo `ivotot na korintshyskite vernici Toj znael deka ako sakaat da go postignat Hrisshytoviot ideal im pretstoi ivotna borba bez zdiv Gi prekolshynuval da se borat i da se napregaat spored site zakon ski proshypisi stremej i se sekoj den kon pobo`nost i kon moralno soshyvrenstvo Gi molel da otfrlat sekoe breme i da tr~aat samo kon celta na potpolno sovrenstvo vo Hrista
Na Korin anite Pavle im uka`al i na do`ivuvawata na stariot Izrael na blagodatite so koi bila nagradena nivnata poslunost i na kaznite to gi snao|ale poradi nivniot preshystap Gi potsetil na ~udesniot na~in na koj Evre ite bile izshyvedeni od Egipet pod zatita na oblak dewe i ognen stolb no e Taka bile bezbedno prevedeni niz Crvenoto More dodeka Egip anite koi se obidele da preminat na ist na~in bile poshytopeni So toj ~in (simboli~no krtavawe) Bog go priznal izraelskiot narod kako svoja zaednica Tie ldquosite minaa niz moreto i site se krstija vo Mojseja vo oblakot i vo moreto i site jadea ista duhovna hrana i site pieja ista duhovna nashypivka zato pieja od duhovnata Karpa koja gi pridru`uvae a Karpata bee Hristosrdquo Vsunost Hristos bil voda~ na evrejshyskiot narod na site nivni patita Karpata to bila udrena simboli~ki go pretstavuvala Hrista koj moral da bide ranet za ~ove~kite prestapi za spasonosnite tokovi na ivata voda da se izleat nad site
I pokraj milosta i posebnata naklonost to ja poka`al Bog kon Evreite niv sepak gi snao|ale i Bo`ji kazni poradi niv nata al~nost kon izobilstvoto to go ostavile vo Egipet i poradi nivniot grev i bunt Apostolot gi povikal korintshyskite vernici da izvle~at pouka od do`ivuvawata na stariot Izrael ldquoA tie neta stanaa primer za nasrdquo rekol apostolot ldquoza da nemame loi `elbi kako to gi imaa tierdquo Toj pokashy`al kako ugodnostite i zadovolstvata go podgotvile patot
315
316
ПОВИК ЗА ПОВОЗВИШЕН ЖИВОТ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
212
kon grevovite to predizvikale Bo`ja kazna Koga sednale da jadat i da pijat i koga stanale da igraat sinovite Izraeshylovi vo celost go otfrlile Bo`jiot strav to go po~uvstvushyvale pri objavuvaweto na zakonot a potoa napravile zlatno tele koe za niv pretstavuvalo bog i mu se klawale A podocna pak koga u~estvuvale vo raskonite sve~enosti povrzani so klawaweto pred Velfegora (eden od la`nite bogovi koj e obo`avan na Bliskiot Istok) mnozina od Evreite se oddale na razvratnost i porok Toa predizvikalo Bo`ji gnev i po neshygova zapoved nastapil pomor vo koj zaginale ldquodvaeset i tri iljadirdquo vo eden den
Potoa apostolot gi predupredil Korin anite ldquoSekoj koj misli deka stoi neka vnimava da ne padnerdquo Ako bidat gordeshylivi i samouvereni ako zanemarat da bdeat i da se molat e se najdat vo opasnost da padnat vo te`ok grev i da navle~at na sebe Bo`ji gnev No za da ne se obeshrabrat i da ne padnat vo o~aj Pavle Korin anite gi uveruval ldquoA Bog e veren i ne e dozvoli da bidete iskuuvani nad vaite sili tuku zaedno so iskuenieto e vi dade i izlez za da mo`ete da go izdr`iterdquo
Pavle baral od svoite bra a da mislat za toa kakvo vlijashynie mo`at da imaat nivnite zborovi i dela vrz drugite i da go zaobikolat i ona to samo po sebe e prostoduno no vo o~ite na drugite izgleda kako idolopoklonstvo ili mo`ebi ja navreduva sovesta na onie koi se slabi vo verata ldquoSpored toa jadete li piete li ili to i da pravite pravete s za Bo`ja slava Ne bidete im soblazna na Evreite ni na Grcite ni na Bo`jata crkvardquo
Opomenite to $ gi upatil apostolot na korintskata crk va mo`at da se primenat na site vremiwa a osobeno na denenoto Pod idolopoklonstvo apostolot go podrazbiral ne samo klashywaweto pred idoli tuku i sebi~nosta qubovta kon ugodnosta zadovoluvaweto na apetitot i strastite Samo ispovedaweto na vera vo Hrista i faleweto so poznavawe na vistinata ne go pravat ~ovekot hristijanin Religijata to nastojuva samo da bide prijatna za okoto za uvoto i za vkusot ili koja go odoshybruva samozadovolstvoto ne e Hristova reli gija
Sporeduvaj i ja crkvata so ~ove~koto telo apostolot slikoshyvito go prika`al prisniot i harmoni~niot odnos to treba da postoi me|u site vernici na Hristovata crkva ldquoZato nie site sme krsteni preku eden Duh vo edno telordquo ka`uva apostoshylot ldquobilo Evrei ili Grci bilo robovi ili slobodni i site sme napoeni od eden Duh Zato teloto ne se sostoi od eden
317
213
organ tuku od mnogu Ako nogata re~e eumlBidej i ne sum raka ne mu pripa|am na telotorsquo toa ne ja pravi da ne bide od teloto I ako uvoto re~e eumlBidej i ne sum oko ne mu pripa|am na telotorsquo toa ne go pravi da ne bide od teloto Ako celoto telo bee oko kade e bee sluhot Ako celoto bee sluh kade e bee setiloto za miris No Bog gi postavil organite vo teloto sekoj eden od niv kako to mu bilo po volja Ako pak s bee eden organ kade e bee teloto A sega ima mnogu organi a teloto e edno Ne mo`e okoto da $ re~e na rakata eumlNe si mi potrebnarsquo ili pak glavata na nozete eumlNe ste mi potrebni No Bog taka go sostavil teloto to mu dal pogolema ~est na onoj organ to ja nema za da nema razdor vo teloto tuku orshyganite ednakvo da se gri`at eden za drug I ako strada eden organ so nego stradaat site organi ili ako se slavi eden orshygan site organi se raduvaat so negordquo
Potoa Pavle so zborovi koi s do deneen den za mnoshyzina bile izvor na vdahnovenie i ohrabruvawe go izlo`il zna~eweto na qubovta to treba da ja neguvaat Hristovite sledbenici ldquoAko zboruvam na ~ove~ki ili angelski jazici a qubov nemam shy toga sum bronza to yvoni ili cimbal to yve~i I ako imam dar na prorotvo i gi znam site tajni i ceshyloto znaewe i ako ja imam seta vera taka to i gori da preshymestuvam a qubov nemam shy nito ne sum I ako go razdadam celiot svoj imot za da gi nahranam siromasite i ako go preshydadam svoeto telo da bide izgoreno a qubov nemam nito ne mi koristirdquo
Bez ogled na toa kolku sesrdno ja ispoveda verata ~ovekot ~ieto srce ne e ispolneto so qubov kon Boga i kon bli`nite ne e vistinski Hristov u~enik I ako ima silna vera duri i mo da pravi ~uda a ako nema qubov negovata vera e bezvredshynosna Takviot ~ovek mo`e da bide mone dare`liv no koga od nekoja druga pobuda a ne od vistinska qubov bi go razdelil siot svoj imot za da gi nahra ni siromasite so taa postapka sepak ne bi zaslu`il Bo`je priznanie Takviot ~ovek vo svoeto oduevuvawe bi mo`el duri i da umre so smrt na ma~enik no ako na toa ne bi go pot tiknala qubov Bog bi go smetal za zablu den zanesenik ili za slavoqubiv licemer
ldquoQubovta dolgo trpi qubovta e qubezna ne qubomori qushybovta ne se fali ne se voobrazuvardquo Naj~ista radost proizshyleguva od najdlabokata poniznost Najsilnite i najblago rod nite karakteri se izgradeni vrz temelite na trpenieto qubovta i pot~inuvaweto na Bo`jata volja
318
319
ПОВИК ЗА ПОВОЗВИШЕН ЖИВОТ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
214
Qubovta ldquone se odnesuva nepristojno ne go bara svoeto ne se razdraznuva ne pameti zlordquo Hristijanskata qubov sozdava naj povolni pretpostavki za pobudite i postapkite na drugite Taa ne uka`uva bez potreba na nivnite greki ne slua rado nepovolni glasovi tuku se trudi da potseti na dobrite ososhybini na drugite
Qubovta ne $ se raduva na ldquonepravdata tuku se raduva so vistinata premol~uva s na s veruva na s se nadeva s podshynesuvardquo Taa nikoga ne mo`e da ja zagubi svojata vrednost taa e nebesna osobina Onoj to ja ima e ja vnese kako najskaposhyceno bogatstvo i niz vratata na Bo`jiot grad
ldquoTaka sega ostanuvaat trive verata nade`ta i qubovta no naj golema od niv e qubovtardquo
Koga moralniot ivot na korintskite vernici padnal mno gu nisko nekoi vernici se otka`ale od nekoi osnovni karakshyteristiki na svojata vera Nekoi odele duri tolku daleku to ja osporuvale naukata za voskresenie Na taa eres Pavle $ odshygovoril so mone jasnoto svedotvo i so nesporniot dokaz za Hristvoto voskresenie Toj naveduva deka Hristos po svojata smrt ldquovoskresna na tretiot den spored Pismotordquo i deka poshytoa ldquomu se javi na Kifa a potoa i na dvanaesettemina A poshytoa im se javi ednovremeno na pove e od petstotini bra a od koi pove eto se `ivi do denes a nekoi po~inaa A najposle mi se javi mene kako na nedonos ~erdquo
Apostolot so sila na dlaboka ubedlivost ja izlo`il goleshyma ta vistina za voskresenieto ldquoAko nema voskresenie na mrtviterdquo argumentira toj ldquotoga ni Hristos ne voskresna a ako Hristos ne voskresna toga zaludna e naata propoved zalud na e i vaata vera Ako navistina mrtvite ne voskre sshynuvaat se nao|ame kako la`ni Bo`ji svedoci bidej i svedoshy~ime za Boga deka go voskresna Hrista kogo ne go voskresnal Zato ako mrtvite ne voskresnuvaat ni Hristos ne voskresshynal A ako Hristos ne voskresnal suetna e vaata vera shy vie s ute ste vo vaite grevovi Toga i onie koi po~inale vo Hrista zaginale Ako samo vo ovoj `ivot se nadevame na Hrista e bideme za `alewe pove e od site drugi lu|e No sega Hristos voskresna od mrtvite kako prvina na onie koi po~inalerdquo
Mislite na Korin anite apostolot gi naso~il kon pobeshydonosnata zora na voskresenieto koga site umreni sveti e stanat za ve~no da `iveat so Gospoda Apostolot rekol ldquoEve vi ka`uvam tajna ne e umreme site tuku site e se izmenime vo eden moment za mig na okoto pri poslednata truba imeno
320
215
e zatrubi truba i mrtvite e voskresnat neras padlivi a nie e se preobrazime pri to ova raspadlivo treba da se oble~e vo neraspadlivo i ova smrtnoto da se oble~e vo besmrtnost A koga ova raspadlivoto e se oble~e vo neraspadlivost i ova smrtnoto e se oble~e vo besmrt nost toga e se zbidne napianoto lsquoPobedata ja progolta smrtta O smrt kade ti e pobedata O smrt kade ti e osilotorsquo No fala mu na Boga koj ni dade pobeda preku naiot Gospod Isus Hristosrdquo
Veli~estven e triumfot to gi o~ekuva vernite Imaj i gi vo vid mo`nostite to im stoele na raspolagawe na korintshyskite vernici apostolot se trudel da im uka`e na ona to lu|eto gi izdignuva od sebi~nosta i setilnosta i to `ivoshytot go krunisuva so nade` vo besmrtnost Sesrdno gi bodrel da bidat verni kon svojot vozvien poziv vo Hrista ldquoZatoa bra a moirdquo piuval apostolot ldquobidete cvrsti nepokolebshylivi sekoga prebogati vo Gospodovoto delo znaej i deka vaiot trud vo Gospoda ne e zaludenrdquo
Taka apostolot najsesrdno i na najvpe~atliv na~in se trushydel da gi ispravi la`nite i opasnite idei i obi~ai koi zele mav vo korintskata crkva Zboruval otvoreno no ispol net so qubov kon duite Niz negovite opomeni i ukori gi osvetlushyvala svetlina od Bo`jiot prestol i gi otkrivala skrienite grevovi to go valkale nivniot ivot Kako e go primat toa
Koga poslanieto ve e bilo prateno Pavle se plael deka ona to go napial bi mo`elo premnogu dlaboko da gi povredi onie na koi sakal da im pomogne Se plael deka mo`ebi ute pove e e gi oddale~i od sebe i na migovi ponekoga posakushyval da gi povle~e svoite zborovi Sli~no na nego deneska onie koi ~uvstvuvaat odgovornost za sakanite crkvi i ustanovi najshydobro mo`at da ja razberat negovata potitenost vo duata i negovoto samoobvinuvawe Bo`jite slugi koi go nosat bremeto na negvoto delo deneska mo`at od li~no iskustvo vo rabotata da gi sfatat borbite vnatre nite sudiri i tekite gri`i to mu padnale vo del na ovoj golem apostol Zagri`en poradi neslogata i razdorite vo crkvata naiduvaj i na neblagodarshynost i predavstvo kaj onie od koi o~ekuval samo razbirawe i poddrka sfa aj i ja opasnosta na crkvite vo koi se krielo bezzakonie prisilen da iznese strogo i ostro svedotvo za da go ukori grevot apos tolot vo isto vreme se plael deka mo`ebi postapil premnogu strogo Mone voznemiren kopne`livo o~ekuval vest za toa kako e primeno negovoto poslanie
321
322
ПОВИК ЗА ПОВОЗВИШЕН ЖИВОТ
216
31
PRIFATENA PORAKA
Ovaa glava e zasnovana na Vtoroto poslanie do Korin anite
Od Efes Pavle se upatil na novo misionersko patuvawe nadevaj i se deka vo tekot na toa patuvawe ute edna e gi poseti poranenite poliwa na rabota vo Evropa Zadr`ushyvaj i se izvesno vreme vo Troada ldquoda go propoveda Hristovoto evangelierdquo apostolot naiol na nekoi to bile podgotveni da ja sluaat negovata poraka ldquoMi se otvori vratata vo Gosshypodardquo piuval podocna za svojata rabota vo Troada No iako negovite napori vo Troada bile uspeni toj ne mo`el tuka da se zadr`i mnogu podolgo Gri`ata za site crkvi a osobeno za korintskata teko ja pritiskala negovata dua Se nadeval deka vo Troada e se sretne so Tit i od nego e doznae kako se primeni sovetite i ukorite to im gi upatil na korintskite bra a no negovoto o~ekuvawe ne se ispolnilo ldquoNemav mir vo svojot duhrdquo piuval za toa ldquozato ne go najdov bratot Titrdquo Zatoa ja naputil Troada i preminal vo Makedonija kade to vo Filipa se sretnal so Timoteja
Vo tekot na toj period na dlaboka zagri`enost za crkva ta vo Korint Pavle sepak se nadeval na najdobro no poneko ga go obzemalo ~uvstvo na dlaboka `alost od strav negovite soshyve ti i ukori da ne se pogreno sfateni ldquoNaeto telo nema e spokojrdquo piuval apostolot podocna ldquotuku otsekade bevme vo nevolja odnadvor borba odnatre stravovi No Onoj koj gi uteuva poniznite n utei i nas so doa|aweto na Titrdquo
Toj veren vesnik donel radosni vesti so ~ija pomo se slu~ila ~udesna promena me|u korintskite vernici Mnozina gi prifatile poukite od pismoto na Pavle i se pokajale za svoite grevovi Na~inot na nivniot `ivot ne pretstavuval ve e sram za hristijanstvoto tuku vrel silno vlijanie vo razvivaweto na vistinska pobo`nost
324
217
Ispolnet so radost apostolot im upatil vtoro poslanie na korintskite vernici vo koe go izrazil zadovolstvoto na svoeto srce poradi dobroto delo to se izvrilo vo niv ldquoZato duri i da ve na`aliv so toa poslanie ne se kaam iako se poshykajavrdquo Koga go ma~el strav deka negovite zborovi bi mo`ele da bidat prezreni toj ponekoga `alel to piuval tolku reitelno i strogo ldquoNo sega se raduvamrdquo piuva ponatamu ldquone zaradi toa to se na`alivte no zatoa to se na`alivte za pokajanie bidej i se na`alivte spored Boga za da ne bishydete vo neto oteteni od nas Zato tagata koja e po Bo`ja volja donesuva pokajanie za spasenie za koe ne se `alirdquo Toa pokajanie kako posledica na vlijanieto na bo`es tvenata mishylost vrz srceto vodi kon priznavawe i otfrlawe na grevot Takvi plodovi rekol apostolot se rodile vo `ivotot na koshyrintskite vernici ldquoGledate li kolkava iskrena sesrdnost proizleze tokmu od ova od vaata pobo`na taga kakva odshybrana kakvo negoduvawe kakov strav kakov kopne` i revnostrdquo
Pavle izvesno vreme ~uvstvuval vo duata gri`a za crkvite shy tolku teko breme to odvaj mo`el da go podnesuva La`nite u~iteli se trudele da go unitat negovoto vlijanie me|u vershynicite i namesto vistinite na evangelieto da nametnat svoe u~ewe Tekotiite i obeshrabruvaweto to go opkru`uvale Pavle se gledaat od zborovite ldquoKoga bevme optovareni preku sekoja mera i nad naite sili taka to ne se nadevavme ni deka e ostaneme `ivirdquo
No sega bila otstraneta edna pri~ina za zagri`enost Svoite ~uvstva vo vrska so vestite deka Korin anite go prifashytile negovoto poslanie Pavle gi izleal niz slednite radosni zborovi ldquoBlagosloven da e Bog i Otecot na naiot Gospod Isus Hristos Otecot na milosrdnosta i Bog na sekoja uteha koj n uteuva vo sekoja naa nevolja za da mo`eme i nie da gi uteuvame onie to se nao|aat vo kakva i da e nevolja so utehata so koja Bog n uteuva nas samite Zato kako Hrisshytovite stradawa to izobiluvaat vo vas taka preizobiluva i naata uteha preku Hrista Ako sme izma ~uvani toa e za vaa uteha i spasenie Ako nie se uteuvame toa e za vaa uteha koja e delotvorna vo trpelivoto podnesu va we na istite stradawa to gi trpime i nie Naata nade` za vas e cvrsta znaej i deka vie u~estvuvate kako vo naite stra dawa taka i vo naata utehardquo
325
ПРИФАТЕНА ПОРАКА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
218
Izrazuvaj i ja svojata radost poradi nivnoto obratuvawe i napredokot vo milosta Pavle za taa preobrazba na srceto i `ivotot go falel Boga
ldquoFala na Bogardquo izviknal apostolot ldquokoj sekoga n vodi vo negovata pobeda vo Hrista i na sekoe mesto preku nas go iri blagiot miris na negovoto poznavawe zato nie sme Hristov blag miris pred Boga me|u onie koi se spasuvaat i me|u onie koi ginatrdquo Vo toa vreme bil obi~aj vojskovodi telot to e pobedi vo vojnata da dovede so sebe pri vra a weto povorka zarobenici Vo tie prigodi bile imenuvani lu|e koi pobedoshynosnata vojska pri vra aweto trebalo da ja okadat so temjan i dodeka vojskata bi vleguvala vo gradot pri sutniot miris na temjan za zarobenicite odredeni za ubi vawe bil smrten miris za smrt i poka`uval deka se pribli uva migot za nivno pogubushyvawe Me|utoa za onie zarobenici to steknale naklonost od strana na pobednicite i ~ijto `ivot e bide poteden toj miris bil ivoten miris za ivot i poka`uval deka nivnata sloboda e blizu
Sega Pavle bil ispolnet so vera i nade` Videl deka satashynata nema da triumfira nad Bo`jeto delo vo Korint i blagoshydarnosta na svoeto srce ja izleal niz zborovi na pohvala i slava na Boga Toj i negovite sorabotnici pobedata nad nepri ja telite na Hrista i na vistinata ja proslavile so ute po rev nosna rabota pri ireweto na poukite za Spasitelot Evangelieto se irelo po cel svet kako prijaten miris na temjan Za onie to e go prifatat Hrista porakata e bide `ivoten miris za `ivot no za onie koi uporno e ostanat vo neverstvo taa pretstavuva smrten miris za smrt
Uviduvaj i ja ogromnata golemina na deloto Pavle izvikshynal ldquoA koj e podoben za seto ovardquo Koj e podoben da go proposhyveda Hrista taka to negovite neprijateli da nemaat pri~ina da go preziraat glasnikot ili porakata to ja nosi Pavle sakal na vernicite najvpe~atlivo da im uka`e na golemata odshygovornost za propovedawe na evangelieto Samo vernosta pri propovedaweto na Re~ta zdru`ena so ~ist i dosleden `ivot mo`e rabotata na propovednikot da mu bide ugodna na Boga i korisna za duite Proniknati so ~uvstvo na goleminata na deloto denenite propovednici zaedno so apostolot navisshytina bi mo`ele da izviknat ldquoA koj e podoben za seto ovardquo
Imalo i takvi koi Pavle go obvinuvale deka vo svoeto poshyslanie se istaknuval i se falel sebesi Sega apostolot se osshyvrnal na toa postavuvaj i im praawe na vernicite na crkshy
326
327
219
vata dali taka gi ocenuvaat negovite zborovi ldquoPo~nuvame li pak da se prepora~uvame samite sebesirdquo praal apostoshylot ldquoIli mo`ebi ni se potrebni kako na nekoi pismeni prepo raki za vas ili od vasrdquo Vernicite koi se preseluvale vo nekoe novo mesto ~esto nosele pisma so preporaki od crkshyvata na koja porano $ pripa|ale Me|utoa na rabotnicite koi predvodele na osnova~ite na tie crkvi ne im bile potreb ni takvi preporaki Korintskite vernici koi go naputile idolopoklon stvoto sami so svojot `ivot pret stavuvale poshyraka to mu bila potrebna na Pavle Prifa aweto na visshytinata i preobrazbata na nivniot `ivot go pret stavuvale ka`anoto svedotvo za vernosta vo negoviot trud i za negoshyviot avtoritet da sovetuva da ukoruva i da upatuva kako Hrisshytov propovednik
Korintskite bra a Pavle gi smetal za svoe svedotvo vo taa smisla ldquoVie ste nae poslanierdquo ka`uva toj ldquonapiano vo naite srca koe go poznavaat i go ~itaat site lu|e Zato e o~igledno deka ste Hristovo poslanie sostaveno preku naata slu`ba napiano ne so mastilo tuku so Duhot na iviot Bog ne na kameni plo~i tuku na telesni plo~i shy ~ove~kite srcardquo
Preobratuvaweto na grenicite i nivnoto posvetuvawe na vistinata pretstavuvaat najsilen dokaz to mo`e eden proposhyvednik da go ima deka Bog go povikal vo taa slu`ba Dokazot za negoviot apostolski poziv bil napian vo srcata na obrashytenite a nivniot obnoven `ivot najdobro svedo~el za toa Hris tos shy nade`ta na slavata shy se nastanil vo niv Vakviot peshy~at kako potvrda za propovednitvoto na eden propovednik pretstavuva golemo ohrabruvawe za nego
I deneska Hristovite propovednici treba da imaat takvo svedotvo kakvo to dala korintskata crkva za rabo tata na Pavle Me|utoa iako vo deneno vreme ima mnogu propovedshynici mone retko se nao|aat sposobni i sveti lu|e lu|e ~iishyto srca se ispolneti so qubov kakva to iveela vo Hristoshyvoto srce Gordelivost samouverenost qubov kon svetot iznashyo|awe na greki gor~ina i pakost shy toa se plodovi na mnozina to ispovedaat Hristova vera Nivniot ivot vo ostra sproshytivnost so `ivotot na Spasitelot ~esto pretstavuva `alno svedotvo za karakterot na propoved ni~kata rabota na onie preku koi tie se obratile
Za ~ovekot nema pogolema ~est otkolku Bog da go primi kako sposoben propovednik na evangelieto No onie to gi blagoshyslovil Gospod so sila i so uspeh vo svoeto delo ne se falat i
328
ПРИФАТЕНА ПОРАКА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
220
ne se istaknuvaat sebesi tuku ja priznavaat svojata celosna zavisnost od nego uviduvaat deka sami vo sebe nemaat nikakva sila Tie zboruvaat kako i Pavle ldquoNe deka sme podobni sami od sebe da pomislime za neto tuku naata podobnost doa|a od Boga koj i n napravi podobni za slugi na eden nov zavetrdquo
Vistinskiot propovednik samo ja izvruva zada~ata to mu ja doveril U~itelot Go sfa a zna~eweto na svojot trud i toj i kon crkvata i kon svetot se odnesuva isto onaka kako i Hristos koga bil na zemjata Toj neumorno se zalaga gre nicite da gi navede na poblagoroden i povozvien `ivot za da mo`at da dobijat nagrada kako pobednici Negovite usni gi doprel `iv `ar od oltarot i toj go izdignuva Isusa kako edinstvena nade` na grenikot Tie to go sluaat uviduvaat deka toj se pribli`il do Boga so topla delotvorna molitva Vrz nego po~iva Svetiot Duh negovata dua go po~uvstvuvala dej stvoto na ivotvorniot nebesen plamen i toj e podgotven za duhovnite poimi duhovno da rasuduva Dadena mu e sila da gi uriva tvrdishynite na satanata Srcata na sluatelite se trogna ti so nego voto prika`uvawe na Bo`jata qubov i mnozina se pottiknati da go postavat praaweto ldquo[to treba da pravam za da se spasamrdquo
ldquoZatoa koga ja imame ovaa slu`ba otkako dobivme mishylost nie ne se obeshrabruvame tuku se odrekovme od tajnite sramni raboti ne iveeme vo lukavstvo nitu ja izopa~uvame Bo`jata re~ tuku preku otkrivaweto na visti nata se preposhyra~uvame sebesi na sekoja ~ove~ka sovest pred Boga Ako pak e skrieno naeto evangelie skrieno e za onie koi ginat na koi bogot na ovoj svet im go zaslepi razumot za da ne ja vidat svetlinata na evangelieto na slavata na Hrista koj e Bo`ji lik Zato nie ne se propovedame sebesi tuku Isusa Hrista kako Gospod a sebesi kako vai slugi zaradi Isusa Bidej i Bog koj re~e svetlina da svetne od temninata e toj koj zasveti vo naite srca za da gi osvetli so pozna vaweto na Bo`jata slava pred Hristovoto licerdquo
Taka apostolot ja veli~el Bo`jata milost i blagodat poshyka`ani vo negovata sveta dol`nost to mu bila doverena kako na Hristov sluga Obilna bo`estvena milost po~ivala vrz nego i vrz negovite sorabotnici vo site tekotii iskue nija i opasnosti Tie svojata vera i svoeto u~ewe ne gi prilagoduvale kon elbite na svoite sluateli nitu pak molkoma preminushyvale preku vistinite neophodni za spasenie so cel nivnata nauka da bide poprivle~na Ednostavno jasno gi izlo`uvale vistinite molej i se na Boga duite da poveruvaat i da se
329
330
221
obratat Se trudele odnesuvaweto da im bide soobrazeno so u~eweto za sekoja dua da mo`e da ja prifa ti vistinata to bila propovedana
ldquoA ova bogatstvo go imame vo zemneni sadovirdquo prodol il apostolot ldquota nenadminlivoto Veli~ie na mo ta da bide od Boga a ne od nasrdquo Bog mo`el svojata vistina da ja objavi preku bezgrenite angeli no toa ne e negov plan Toj gi odbral ~o shyve~ kite sutestva so nivnite slabosti da bidat orudija vo sproveduvaweto na negovite nameri Na toj na~in vo zemnenite sadovi e staveno neprocenlivo bogatstvo So pomo na lu|eto negovite blagoslovi se izlevaat vrz svetot So nivna pomo neshygovata slava bleskoti vo temninata na grevot So po`rtvuvana slu`ba tie mora da mu izlezat vo presret na grenikot i sekomu da mu uka`at potrebna pomo i da go dovedat do krsshytot No vo site potfati i uspesi tie seta slava i ~est mora da mu ja pripiuvaat na Onoj koj e nad s i nad site
Osvrnuvaj i se na svoite ivotni iskustva Pavle poka`al deka posvetuvaj i $ se na Hristovata slu`ba ne bil pottiknushyvan od sebi~ni pobudi Negoviot pat bil poln so tekotii i so iskuenija ldquoNa maka sme od site strani no ne sme skrenirdquo piuval toj ldquopritesneti sme no ne o~aju vame n progonuvaat no ne sme naputeni kutnati sme no ne sme pogubeni sekoga nosej i ja vo teloto Isusovata smrt za Isusoviot ivot da se poka`e vo naeto smrtno telordquo
Pavle gi potsetil svoite bra a deka i toj i negovite sorashybotnici kako Hristovi vesnici se nao|aat vo postojana opasshynost Tekotiite to morale da gi podnesuvaat ja namaluvale nivnata sila ldquoZato nie `ivite postojano sme predavani na smrt zaradi Isusardquo piuva toj ldquoza Isusoviot `ivot da se poka`e vo naeto smrtno telo I taka smrtta dejstvuva vo nas a ivotot vo vasrdquo Podnesuvaj i fizi~ki stradawa poradi skudnost i premalenost tie Hristovi propovednici za primer gi zemale negovite stradawa i negovata smrt No ona to nim im noselo fizi~ka smrt poradi postojano istotuvawe na koshyrintskite vernici koi so vera vo vistinata stanale u~esnici vo ve~niot ivot im noselo duhoven ivot i zdravje Imaj i go predvid toa Hristovite sledbenici mora budno da vnimashyvaat so svojata nemarnost i nezadovolstvo da ne gi zgolemushyvaat tekotiite i iskuenijata na evangelskite rabotnici
ldquoA bidej i go imame istiot duh na verata kako to e napishyanordquo prodol`uva Pavle ldquojas poveruvav i zatoa zboru vav i nie veruvame i zatoa zboruvamerdquo Napolno uveren vo ispravnosta
331
ПРИФАТЕНА ПОРАКА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
222
na vistinata to mu bila doverena Pavla nito ne mo`elo da go navede Bo`jata re~ da ja iznesuva izmam livo ili da ja prikriva osvedo~enosta na svojata dua Toj ne sakal bogatshystvoto ~esta i ugodnosta da gi kupuva so prila goduvawe kon svetovnite sfa awa Iako mu se zakanu vala postojana opasshynost poradi verata to im ja propovedal na Korin anite da do`ivee ma~eni~ka smrt Pavle ne dozvolil da bide zaplaen zato znael deka Onoj koj ldquoumre i voskresnardquo e go podigne od grobot i e go izvede pred Otecot
ldquoZato seto ova e zaradi vasrdquo rekol toj ldquota blagodatta koja se rasprostranuva preku mnozina da predizvika izobilno blagodarewe na slava na Bogardquo Apostolite ne go propovedale evangelieto za da se vozdigaat sebesi elbata da gi spasat du ite gi naterala svojot `ivot celosno da mu go posvetat na ova delo i taa nade` gi dr`ela da ne ja prekinat svojata rabo ta nasproti opasnostite to im se zakanuvale i stradashywata to gi podnesuvale
ldquoZatoa ne papsuvamerdquo rekol Pavle ldquopa i ako se raspa|a nashyiot nadvoreen ~ovek vnatreniot se obnovuva sekoj denrdquo Pavle ja po~uvstvuval silata na neprijatelot no i pokraj fishyzi~kata premalenost predano i nepokoleblivo go propo vedal Hristovoto evangelie Vooru`uvaj i se so seto Bo`je oru`je toj heroj na krstot bestrano vleguval vo borbata Negoviot glas koj sekoga znael da hrabri i bodri najavuval pobeda vo sudirot Sosredoto~uvaj i go svojot pogled kon nagradata to gi o~ekuva vernicite toj pobedonosno izviknal ldquoZato naata segana lesna nevolja ni donesuva neizmerno ve~no izobilshystvo na slava bidej i nie ne gledame na ona to e vidlivo tuku na ona to e nevid livo zato vidlivite raboti se privreshymeni a nevidli vite se ve~nirdquo
Mone srde~en topol i trogatelen bil povikot na aposshytolot upaten do Korin anite ute edna da razmislat za neshyizmernata qubov na nivniot Otkupitel ldquoZato poznata vi e blagodatta na naiot Gospod Isus Hristos kako zaradi vas od bogat stana siromav za da se zbogatite vie preku nego vata siromatijardquo Vie znaete od kakvi viso~ini Toj slegol znaete do kakvi dlabini na poni`uvawe se sputil Poa|aj i na pat na samootka`uvawe i `rtva Toj ne skrnal s dodeka ne go polo`il i `ivotot Za nego nemalo odmor nitu po~inka od prestolot na vselenata pa s do krstot
Pavle podrobno objasnuval sekoja to~ka so cel site za koi bilo nameneto negovoto poslanie potpolno da ja sfatat
332
333
223
~udesnata qubov na Spasitelot i negovoto poni`uvawe zara di niv Prika`uvaj i go Hrista vo negovata prvobitna polo` ba koga bil ednakov so Boga i koga zaedno so nego primal dol`na po~it od strana na angelite apostolot go opial negoviot `ivot s do migot na najgolemoto poni uvawe Pavle bil osvedo~en deka od nivniot `ivot bi bila proterana sekoja sebi~nost koga bi mo`ele da sfatat kolkava ~udesna rtva podshynel Onoj koj bil nebesno Veli~estvo Uka`al na toa kako Bo`jishy ot Sin ja ostavil seta svoja slava i dobrovolno im se pot~inil na zakonite na ~ove~kata priroda ponizuvaj i se kako sluga shy ldquose ponizi samiot sebesi i stana posluen do smrt duri do smrt na krstrdquo (Filipjanite 28) za da go podigne ~ovekot od neshygovoto poni`uvawe i da mu ja vrati nade`ta i nebesnata radost
Ako Hristoviot bo`estven karakter go prou~uvame vo svetlinata na krstot zabele`uvame milosrdie ne`nost i protavawe a ednovremeno i pravda i nepristrasnost Na prestolot go gledame Onoj koj na racete na nozete i na slabishynite nosi znaci od stradawata podneseni samo zatoa ~ovekot da go pomiri so Boga Go gledame Otecot bez po~etok i kraj vo svetlina kon koja ne mo`eme da pristapime no koj sepak blashygodarenie na zaslugite na svojot Sin n prima nas pri sebe Vo oblakot na odmazda koj navestuval samo nesre a i o~aj vo svetlinata to doa|a od krstot se nasetuva otkro venie na bo`estvena poraka ldquoivej greni~e `ivej ivej te pokashyjani vernici Jas plativ otkupninardquo
Razmisluvaj i za krstot nie se otturnuvame na morska ir zaplovuvame vo Bo`jata qubov koja e beskone~na kako moreto Silno sakame da zboruvame za taa qubov no ni nedosshytigaat zborovi Razmisluvaj i za negoviot `ivot na zemjata za negovata rtva za nas za golemoto delo to go vri Toj na neboto kako na zastapnik i za dvorovite to gi prigot vuva za tie to go qubat mo`eme samo da izvikneme O viso ~ino i dlabino na Hristovata qubov ldquoQubovta e vo ova ne deka nie go zasakavme Boga tuku Toj n milee nas i go prati svojot Sin kako rtva za pomiruvawe na naite grevovirdquo ldquoGledajte kakva qubov ni daruva Otecot da se narekuvame Bo`ji decardquo (1 Jovanovo 410 31)
Kaj sekoj vistinski u~enik taa qubov gori na oltarot na srceto kako svet plamen Bo`jata qubov se otkriva preku Hrista na ovoj svet i zatoa i negovite deca mora ovde da ja odrazuvaat taa qubov so svojot besprekoren ivot so to gre nicite e bidat dovedeni pred krstot da go vidat Bo`jeto Jagne
334
ПРИФАТЕНА ПОРАКА
224
32
DARELIVA CRKVA
Vo svoeto prvo poslanie upateno do crkvata vo Korint Pavle im dal na vernicite pouki za optite na~ela kon koi treba da se pridr`uvaat pri ireweto na Bo`jeto delo na zemjata Piuvaj i za svojata apostolska slu`ba za niv toj go postavuva praaweto
ldquoKoj vojnik slu`el nekoga na svoja smetka Koj sadi lozje a ne jade od negoviot plod Ili koj pase stado a ne go polzuva mlekoto od stadoto Go zboruvam li ova samo kako ~ovek Ne go veli li ova i zakonot Zato vo Mojseeviot zakon e napiano eumlNe vrzuvaj mu ja ustata na volot dodeka vrirsquo shy Zar Bog se gri`i za volovite Ili go veli toa glavno poradi nas Da toa e napiano poradi nas zato onoj to ora treba da ora vo nade` i koj vri da vri vo nade` deka e dobie netordquo
ldquoAko nie poseavme vo vas duhovni neta dali e premnogu ako o`neeme od vaite zemni netardquo shy prodol`uva aposshytolot ldquoAko drugi go imaat toa pravo nad vas nemame li nie pogolemo No nie ne se slu`ime so toa pravo tuku podnesushyvame s za da ne mu postavime nekakva pre~ka na Hristoshyvoto evangelie Ne znaete li deka od hramot se hranat onie koi vrat sveta slu`ba i deka slu`itelite na `rtvenikot dobivaat del od `rtvenikot Taka Gospod im naredi na onie to go propovedaat evangelieto da `iveat od evangelietordquo (1 Korin anite 97shy14)
Apostolot na ova mesto zboruva za Bo`jiot plan za izdr ushyvawe na svetenicite koi slu`ele vo hramot Onie to bi le odredeni za ovaa sveta slu`ba gi izdr`uvale nivnite bra a na koi tie im slu`ele pri zadovoluvaweto na nivnite duhovni potrebi ldquoI sinovite Levievi koi ja primaat sveteni~kata slu`ba imaat zapoved spored zakonot da zemaat desetok od narodot odnosno od svoite bra ardquo (Evreite 75) Levievoto pleme sam Gospod go odbral da vri sveta slu`ba vo hramot
336
225
i da izvruva sveteni~ki dol`nos ti Za toa sveteni~ko pleme e ka`ano ldquoNego go odbra tvojot Gospod Bog od site tvoi plemiwa nego i negovite sinovi zasekoga da stojat i da slu`at pred tvojot Gospod Bogrdquo (5 Mojseeva 185) Desetshytiot del od sekoj prihod Gospod go baral kako svoina to mu pripa|a samo nemu i zadr`uvaweto na desetokot e smetano za zakinuvawe na Boga
Na toj plan za izdr`uvawe na propovednicite Pavle misshylel koga rekol ldquoTaka Gospod im naredi na onie to go proposhyvedaat evangelieto da `iveat od evangelietordquo ldquoRabot nikot ja zaslu`uva svojata zarabotkardquo (1 Timotej 518)
Me|utoa davaweto desetok bilo samo del od Bo`jiot plan za izdr`uvawe na negovata slu`ba Bog odredil da se davaat i brojni darovi i prinosi Vo evrejskiot sistem narodot e poushy~uvan da bide dare`liv pri pomagaweto na Bo`jeto delo i pri zadovoluvaweto na potre bite na siro masite
Vo posebni okolnosti za taa cel se prilagani dobrovol ni darovi Pri `etvata i berbata prvite plodovi od poleto shy p~enicata vinoto i masloto shy se posvetuvani kako `rtva na Gospoda Paberkuvaweto po etvata i nepo`neanite oiwa na nivite bile nameneti za siromasite Prvite prinosi pri stri`eweto na ovcite i pri vreweto na p~enicata se izde lushyvani za Boga Taka se postapuvalo i so prvorodenoto mladen~e od sitniot i krupniot dobitok a za prvorodeniot sin se pla al otkup Prvite plodovi se donesuvani pred Gospoda vo svetiliteto a potoa tie im se predavani na svetenicite
So takvoto sistematsko dobro~instvo Gospod sakal da gi pou~i Izraelcite deka nemu mu pripa|a prvenstvo vo sekoj pogled Taka tie se potsetuvani deka Bog e vistinskiot sopshystvenik na nivnite posevi na poliwata i stadata zato Toj im daval sonce i do`d za nivnite posevi da se razvijat i da uzreat S to imale bilo negovo shy tie bile samo poverenici na negovite dobra
Spored bo`estvenata namera i hristijanite koi u`ivaat mnogu pogolemi predimstva otkolku Evreite ne bi smeele da bidat pomalku dare`livi od niv ldquoOd sekoj komu mu e dadeno mnogu mnogu e se barardquo (Luka 1248) rekol Spasitelot Dare shylivosta to se barala od Evreite vo golema mera ja koristel samo evrejskiot narod Deneska Bo`jeto delo se rairilo niz cel svet Bogatstvoto na evangelieto Hristos go stavil vo racete na svoite sledbenici i gi zadol`il taa dobra i rashy
337
338
ДАРЕЖЛИВА ЦРКВА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
226
dosna poraka na spasenieto da ja nosat niz cel svet Zatoa nie imame mnogu pogolemi obvrski od stariot Izrael
Bo`jeto delo s pointenzivno se iri a so toa s po~esti e bidat i povicite za davawe na pomo Za da se odgovori na tie povici hristijanite treba da go posluaat nalogot ldquoDoshynesete go siot desetok vo mojata blagajna za da ima hrana vo mojot dom Toga ispitajte me i videte shy veli Gospod nad vojshyskite shy dali e gi otvoram nebesnite brani i dali e izleam vrz vas obilni blagoslovirdquo (Malahija 310) Koga site koi tvrshydat deka se hristijani bi mu gi prinesuvale na Boga svoite deshysetoci i darovi negovata blagajna bi bila polna Toga ne bi moralo da se pribegnuva kon organizirawe na lotarija i prishyredbi za da se obezbedat sredstva za irewe na evangelieto
Lu|eto se vo iskuenie parite da gi troat za zadovolushyvawe na svoite elbi i apetiti kako i za ukrasuvawe na sebeshy si i svojot dom Mnogu vernici na crkvata ne se prites nuvaat za tie celi da troat golemi duri i prekumerni sumi na pari Me|utoa koga od niv e se pobara da dadat vo Gospodoshyvata blagajna za da se unapredi negovoto delo na zemjata tie se pritesnuvaat uvstvuvaj i deka ne mo`at poi naku mo`ebi e prilo`at nekoja suma pomale~ka otkolku to ~esto bi potroile na nepotrebni `elbi Tie ne poka u vaat vistinshyska qubov kon Hristovata slu`ba nitu serio zen interes za spasuvawe na duite Zatoa voopto ne e ~udno to hristishyjanskiot `ivot na tie vernici e spe~en i nezdrav
^ovek vo ~ieto srce gori ogan na Hristovata qubov e smeta deka ne e samo negova dol`nost tuku i zadovolstvo da go pomaga unapreduvaweto na najvozvie noto i najsveto delo dovereno na ~ovekot shy na ovoj svet da go objavuva bogatstvoto na bo`estvenata dobrina milost i vistina
Srebroqubieto gi naveduva lu|eto sredstvata koi po pravo mu pripa|aat na Boga da gi zadr`uvaat za da si ugodu vaat sebesi i toj duh deneska nemu mu e isto tolku odvraten kako i toga koga prorok Malahija strogo go ukoril svojot narod velej i ldquoSmee li ~ovek da mu skusuva na Boga A vie mene mi skusuvate i prauvate eumlVo to ti skusuvamersquo Vo desetokot i vo prinosot Pod prokletstvo ste zato mi skusu vate vie siot narodrdquo (Malahija 389)
Duhot na dare`livosta e nebesen duh Toj duh vo svojot najshyvozvien vid se poka`al vo Hristovata rtva na krstot Oteshycot zaradi nas go dal svojot edinoroden Sin a Hristos davaj i s to imal se dal i sebesi za ~ovekot da se spasi Krs tot od
339
227
Golgota najre~ito povikuva sekoj sledbenik na Spasitelot na dare`livost Na~eloto to se potvrdilo tuka glasi shy da se dava i samo da se dava ldquoOnoj koj veli deka osta nuva vo nego treba da `ivee kako to `iveee Tojrdquo (1 Jovanovo 26)
Od druga strana duhot na sebi~nosta e duh na satanata Na~eloto to se poka`uva vo `ivotot na lu|eto na ovoj svet glasi shy da se steknuva i samo da se zema Tie se nadevaat deka na toj na~in e si obezbedat sre a i polesen `ivot no plod na nivnata seidba e beda i smrt
S dodeka Bog ni gi dava svoite blagoslovi nam kako na svoi deca nie imame obvrska da mu vra ame del na koj Toj ima pravo I ne samo to ni e dol`nost da mu go vratime na Gosshypoda delot to mu pripa|a tuku treba vo negovata blagaj na da prilo`ime i svoi dobrovolni prilozi kako dar na blagodarnost So radosno srce na Tvorecot treba da mu gi posvetime i prvite plodovi od naeto plodorodie shy najdo broto to go imame a i najdobra i najsveta slu`ba Taka e go primime izobilstvoto na negovite blagoslovi Sam Bog e stori naata dua da stane kako poleana gradina ~ijato voda ne presuuva I koga e se sobira poslednata golema `etva snopovite to sme uspeale da mu gi doneseme na Gospodarot e pretstavuvaat nagrada za nesebi~nata upotreba na talentite to ni bile pozajmeni
Od Boga odbranite vesnici koi se posvetile na aktivna rabota nikoga ne bi smeele da bidat prisileni da vojuvaat na sopstven trook bez blagonaklona i srde~na poddrka od svoite bra a Dol`nost na vernicite na crkvata e da bidat velikoduni kon onie to go ostavile svoeto svetovno zanishymawe za da $ se posvetat na misionerskata rabota Bo`jeto delo vo zna~itelna mera e napreduva ako na negovite proposhyvednici i rabotnici im se uka`uva poddrka No ako poradi sebi~nosta na lu|eto bidat lieni od ona to so pravo im pripa|a nivnite race e iznemotat a nivniot uspeh ~esto e bide seriozno osakaten
Bo`ji gnev se raspaluva protiv onie koi tvrdat deka se Hristovi sledbenici a sepak dozvoluvaat rabotnicite koi so seto srce mu se predani na deloto da ostanuvaat bez ona to im e neophodno za `ivot dodeka se vo aktivna slu`ba na crkshyvata Tie sebi~nici e bidat povikani da dadat smetka i toa ne samo poradi zloupotreba na Gospodovite pari tuku i poshyradi obeshrabruvaweto i duevnata bolka to gi predizvishykale so vakvoto odnesuvawe kaj negovite verni slugi Onie koi se povikani vo misionska rabota i koi ja prifa aat taa
340
341
ДАРЕЖЛИВА ЦРКВА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
228
dol`nost ostavaj i s za da $ se posvetat na Bo`jata slu`ba za svojot samopo`rtvuvan trud treba da dobivaat plata koja e bide dovolna da mo`at da se izdr`uvaat sebesi i svoeto semejshystvo Vernite i sposobni rabotnici mo`at da zarabotu vaat dobra plata na mnogu svetovni podra~ja izvruvaj i umna ili fizi~ka rabota Zar ireweto na vistinata i prive duvaweto na dui kaj Hrista ne se pozna~ajni od koe bilo voobi~aeno zanimawe Zar onie koi predano ja izvr uvaat taa slu`ba nemaat potpolno pravo na celosna dovolna nagrada Naata ocenka za relativnata vrednost na trudot povrzana so moralshynoto i materijalnoto poka`uva kolku go cenime nebesnoto sporedeno so zemnoto
Za da ima sredstva vo blagajnata za izdr`uvawe na evangelshyskite rabotnici i za da mo`e da se odgovori na povicite za poddrka vo misionerskite potfati neophodno e Bo`jiot narod da dava so radost i velikoduno Vrz propovednicite le`i sveta dol`nost na vernicite na crkvata da im uka`uvaat na potrebite na Bo`jeto delo i da gi nau~at na dare`livost Ako se zanemari toa i ako vernicite na crkvata ne davaat sredshystva za pokrivawe na potrebite na drugite od toa e trpi ne samo Gospodovoto delo tuku e se skusi i blagoslovot to bi mo`ele da go dobijat samite vernici
Duri i najsiromanite treba da mu prinesat svoja `rtva na Boga Tie treba da bidat u~esnici vo Hristovata milost `iveej i vo samootka`uvawe za da im pomognat na onie na koi ute pove e im e potrebna pomo Darot na siromasite kako plod na nivnoto samootka`uvawe se pojavuva pred Boga kako prijaten miris na temjan I sekoe takvo delo ja zasiluva elshybata za natamoni dobro~instva vo srceto na onoj to dava priveduvaj i gi bli`nite kon Onoj koj iako najbogat zaradi nas osiromail za nie da se zbogatime so negovata siromatija
Postapkata na siromanata vdovica koja prilo`ila dve lepti shy s to imala shy e zabele`ana kako potsetnik za onie koi iako se borat so siromatija sakaat so svoite darovi da go pomognat Bo`jeto delo Vnimanieto na svoite u~enici Hristos go naso~il kon taa ena koja ja dala ldquoseta svoja hranardquo Toj na nejziniot dar $ pridaval pogolema vrednost otkolku na golemite prilozi na onie za koi takvoto davawe vsunost ne zna~elo nikakvo samootka`uvawe Tie dale samo nezna~itelen del od svoeto izobilie No vdovicata morala da se lii od osshynovnite ivotni potrebi za da dade prilog veruvaj i deka Bog e se pogri`i za nejzinite utreni potre bi Za nea Spasishy
342
229
telot rekol ldquoVistina vi velam bednava vdovica dade pove e od site to putaa vo kov~e`etordquo (Marko 1243) So toa gi pou~il deka vrednosta na darot ne se ceni spored goleminata na negoviot iznos tuku spored pobudite to go pottiknuvaat daritelot
Apostol Pavle bil neumoren rabotnik za crkvata zalagajshy i se srcata na novoobratenite da gi vdahne so elba da storat golemi raboti za Bo`jeto delo ^esto gi pottiknu val da bishydat dare`livi Zboruvaj i im na stareinite na crkvata vo Efes za svojata poranena rabota me|u niv toj rekol ldquoVo s vi poka`av deka treba da se trudite i da im pomagate na neshymo nite i da si spomnuvate na zborovite na Gospoda Isusa kako samiot to re~e eumlPobla`eno e da se dava otkolku da se primarsquordquo ldquoKoj see skudno skudno i e neerdquo im piuval toj na Korin anite ldquokoj see tedro tedro i e `nee Sekoj neka dade kako to reil vo srceto a ne bezvolno i ne sosila za to Bog go qubi radosniot daritelrdquo (Dela 2035 2 Ko rinshy anite 967)
Re~isi site makedonski vernici bile siromani vo zemni dobra no srcata im bile prepolni so Bo`ja qubov i so negova ta vistina i rado davale za da go pomognat ireweto na evangeshylieto Koga vo crkvite na nekoganite neznaboci bile soshybrani prilozi za vernicite od evrejsko poteklo duhot na dashyre`livost vo Makedonija e istaknuvan kako primer pred drushygite crkvi Piuvaj i im na korintskite vernici apos tolot posebno im uka`al na ldquoBo`jata blagodat dadena na crkvi te vo Makedonija deka iako vo prekumerni nevolji niv nata izoshybilna radost i dlabokata beda poka`aa preizo bilno bogatshystvo na nivnata tedrost Zato svedo~am deka spored svoite mo`nosti a i preku niv dadoa dobrovolno i n molea mnogu da im dademe mo`nost da u~estvuvaat vo izdr kata na svetiterdquo (2 Korin anite 81shy4)
Podgotvenosta na `rtva od strana na makedonskite vershynici bila posledica na nivnoto iskreno preobratuvawe Pod vlijanie na Bo`jiot Duh tie ldquoprvin samite sebe mu se preshydadoa na Gospodardquo (2 Korin anite 85) i toga bile podgotshyveni so radost da gi prilo`uvaat svoite sredstva za proposhyvedawe na evangelieto Ne bilo potrebno nekoj od niv da go bara toa zato tie sami se raduvale to im se dala mo` nost da izdelat del od svoite neophodni potrebi za da gi zadovolat potrebite na drugite Koga apostolot sakal da ja ograni~i nivnata dare`livost tie go prekolnuvale da gi primi nivnite
343
ДАРЕЖЛИВА ЦРКВА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
230
darovi Vo svojata ednostavnost i ~esnost vo svojata qubov kon bra ata tie rado se podlo`ile na samo otka uvawe za da izoshybiluvaat so plodovi na dobro~instva
Koga go pratil Tit vo Korint da gi zacvrsne tamonite vernici Pavle go pou~il crkvata da ja izgraduva vo blago datta na dare`livosta a vo poslanieto to li~no im go upatil na vernicite dodal i svoj apel ldquoI kako to izobi luvavte vo srdquo im napial toj ldquovo vera vo govor vo znaewe vo sekakva usrdshynost i vo qubovta sprema nas trudete se da izobiluvate i vo ova delo na blagodatrdquo ldquoA sega dovrete go i toa delo pa kako to imavte gotovnost vo nastojuvaweto taka da imate i vo dovruvaweto spored vaite mo`nosti Zato ako ima dobra volja taa e prifatliva spored ona to se ima a ne spored ona to se nemardquo ldquoA Bog e sposoben izobilno da ja izlee seta blashygodat vrz vas pa imaj i sekoga dovolno s to e potrebno da imate izobilstvo za sekoe dobro delo i e bidete zbogateni vo s za sekakva tedrost koja preku nas predizvikuva blagoshydarnost kon Bogardquo (2 Korin anite 871112 98shy11)
Nesebi~nata dare`livost predizvikala veri`ni izlivi na radost vo prvata crkva zato vernicite znaele deka nivshyniot trud pridonesuva porakata na evangelieto da im se upati na onie koi ute se nao|aat vo temnina Nivnoto dobro~inshystvo poka`alo deka ne ja primile naprazno Bo`jata blagodat [to predizvikalo takva dare`livost ako ne vlijanieto na Svetiot Duh koe posvetuva Vo o~ite na vernicite i nevershynicite toa navistina bilo ~udo na Bo`jata milost
Duhovniot napredok tesno e povrzan so hristijanskata blashygorodnost i velikodunost Hristovite sledbenici treba da se raduvaat to so svojot ivot mo`at da go otkrivaat dobroshy~instvoto na svojot Otkupitel Ako mu davaat na Gospoda tie mo`at da bidat sigurni deka nivnoto bogatstvo odi pred niv vo nebesnite dvorovi Sakaat li lu|eto svojot imot da go osigu rat shy Toga neka go doverat vo racete to nosat znaci na raspetie Ako sakaat da u`ivaat vo ona to go smetaat svoe shy toga toa neka go upotrebuvaat taka za da bide na blagoslov na siromasite i na onie to se vo nevolja A ako sakaat svojot imot da go zgolemat shy toga neka ja poslu aat bo`es tvenata zapoved ldquoPo~esti go Gospoda so svoite prihodi posveti mu gi prvinite od svoite plodovi shy pa e ti bidat polni ambari te i so novo vino e ti se prelevaat kaciterdquo (Mudri izreki Soloshymonovi 3910) Ako pak sakaat svojot imot da go so~uvaat za sebi~ni celi toa e im donese ve~na zaguba No ako svoeto boshy
344
345
231
gatstvo mu go doverat na Boga od toj mig toa e nosi negov natshypis i istoto e zape~a teno so Bo`jata nepromenlivost
ldquoBlaze vam koi seete kraj sekoja vodardquo ka`uva Gospod (Isaija 3220) Redovnoto davawe darovi koi vsunost sme gi dobile od Boga koga negovoto delo ili potrebite na ~ove tvoto go baraat toa nas nema da n osiromai ldquoEden tedro dava i s pove e ima drug e prekumerno skr`av i pak e siromavrdquo (Mushydri izreki 1124) Seja~ot svoeto seme go umno`uva tokmu so toa to go rastura Istoto se slu~uva i so onie koi darovite to gi primile od Boga rado gi delat so drugite Davaj i im na drugite tie gi zgolemuvaat svoite blagodati ldquoDavajte i e vi se daderdquo vetil Gospod ldquodobra mera shy nabiena protresena prepolneta e vi bide dadena vo skutotrdquo (Luka 638)
ДАРЕЖЛИВА ЦРКВА
232
33
RABOTA VO TE[KI OKOLNOSTI
Dodeka na obratenicite vnimatelno im go iznesuval jasnoto u~ewe na Svetoto pismo za poddr`uvawe na Bo`jeto delo i dodeka za sebe i za Varnava kako propovednici na evan gelieto rekol ldquoZar samo jas i Varnava nemame pravo na izdrkardquo (1 Korin anite 96) i dodeka zboruval za zanimavawe so svetovni raboti za da mo`at da se namirat potrebite Pavle i samiot ~esto za vreme na svojata slu`ba vo golemite centri na civishylizacijata se zanimaval so svojot zanaet i od toa `iveel
Evreite smetale deka fizi~kata rabota ne e neto neobi~shy no ili neto to poni`uva Na Evreite ute preku Mojseja im bile dadeni pouki svoite deca da gi naviknuvaat na rabo ta se smetalo za grev da im se dozvoli na decata da izrasnat nenashyviknati na fizi~ka rabota Duri i za deteto podgotvuva no za sveta slu`ba poznavaweto na prakti~niot ivot se smeta lo za neophodno Sekoe mom~e bilo toa dete na bogati ili siromani roditeli u~elo nekoj zanaet Se smetalo deka roditelite koi proputile na svoite deca da im pomognat da se zdobijat so takvo znaewe otstapuvaat od izri~nite upatstva dadeni od Boga Soobrazno so toj obi~aj i Pavle ute vo svojata rana mladost izu~il zanaet shy izrabotka na atori
Pred da stane Hristov u~enik Pavle zazemal visoka opshytestvena polo`ba i ne moral da raboti fizi~ka rabota za da si obezbedi sredstva za svojot `ivot Me|utoa podocna koga potroil s to imal za napredok na Hristovoto delo toj povremeno rabotel vo svojot zanaet za da zaraboti za `ivotshynite potrebi Toa osobeno se slu~uvalo koga rabotel vo mesta vo koi negovite pobudi bi mo`ele pogreno da se sfatat i tolkuvaat
Prvpat ~itame deka Pavle koga bil vo Solun propove dajshy i ja Bo`jata re~ so svoi race zarabotuval za svoite `ivoshytni potrebi Piuvaj i $ na crkvata na tamonite vernici
347
233
Pavle ka`uva ldquoNaprotiv bevme blagi me|u vasrdquo a potoa doshydava ldquoBra a vie gi pomnete naiot trud i maka kako raboshytevme no e i dewe za da ne obremenime nekoj od vas dodeka go propovedavme Bo`jeto evangelierdquo Vo svoeto vtoro poslanie do Soluwanite Pavle za sebe i za svoite sorabotnici ka`uva ldquoNitu jadovme darum ne~ij leb tuku rabotevme vo trud i nashypor no e i dewe za da ne mu bideme na tovar nekomu od vas Ne zatoa to nemavme pravo na toa tuku za nie sami da bideme primer to e go slediterdquo (2 Soluwanite 389)
Vo Solun Pavle naiol i na takvi koi ne sakale da raboshytat so svoi race Podocna za niv toj piuval ldquoImeno sluame deka nekoi me|u vas `iveat neuredno nito ne rabotat tuku se zanimavaat so prazni raboti Na takvite im zapovedame i gi molime vo Gospoda Isusa Hrista da rabotat so smirenost i da si go jadat svojot sopstven lebrdquo Dodeka bil na misionerska misija vo Solun Pavle se trudel nim da im dade li~en primer ldquoZato i koga bevme so vas vi go zapovedavme ova eumlAko nekoj ne saka da raboti neka i ne jadersquordquo (2 Soluwanite 3111210)
Vo site vekovi satanata se trudel naporite na Bo`jite slugi da gi popre~i vnesuvaj i vo crkvata duh na fanatizam Taka bilo i vo vremeto na Pavle pa i vo podocne`nite veshykovi vo vremeto na reformacijata Viklif Luter i mnogu drugi koi so svoeto vlijanie i so svojata vera pretstavuvale blagoslov za ~ovetvoto se sudruvale so veto pottureni izshymami so koi neprijatelot se obiduva preterano odueve nite neuramnote`enite i neposvetenite lu|e da gi zavede vo fanashytizam Taka zavedeni poedinci propovedale deka vistin skata svetost go izdignuva duhot nad sekoja zemna misla i lu|eto gi naveduva da se vozdr`uvaat od sekoja rabota Drugi zazemaj i ekstremno gledite za nekoi tekstovi od Svetoto pismo propo vedale deka e grev da se raboti shy deka hristija ninot voopto ne bi smeel da misli na zemnite blagodati za sebe i za svoeto semejstvo tuku deka svojot `ivot mora pot pol no da im go posveti na duhovnite interesi U~eweto i li~niot primer na apostol Pavle pretstavuvale vistinski ukor za tie ekstremni gledita
Dodeka bil vo Solun Pavle ne zavisel isklu~ivo od trudot na svoite race Osvrnuvaj i se podocna na svoite do`ivuvawa vo toj grad toj im piuval na Filipjanite blago darej i im na darovite to gi primil od niv Toj za toa ka`uva ldquoMi isprashytivte vo Solun edna i po vtorpat za moite potrebirdquo (Filipshyjanite 416) I pokraj toa to ja primil taa pomo Pavle se
348
РАБОТА ВО ТЕШКИ ОКОЛНОСТИ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
234
trudel na Soluwanite da im dade primer na trudoqubivost za nikoj da ne mo`e da go obvini za lakomost a isto taka i so li~en primer da im upati prakti~en ukor na onie koi imale fanati~no gledite za fizi~kata rabota
Koga prvpat bil vo Korint Pavle se naol me|u lu|e koi gi somni~ele pobudite na sekoj stranec Grcite to `iveshyele kraj moreto bile sposobni trgovci Tolku dolgo ja ve`shybale vetinata vo trgovskite raboti to po~nale da smetaat deka trgovijata e pobo`nost i deka na sekoj na~in ~esno ili ne~esno treba samo da zarabotuvaat pari Pavle go zapoznal nivniot karakter i ne sakal da im dade mo`nost da zboruvaat kako i toj go propoveda evangelieto samo da se zbogati Toj so polno pravo mo`el da bara materijalna poddrka i od koshyrintskite bra a no dobrovolno se otka`al od toa pravo so cel neosnovanoto somnenie deka evangelieto go propoveda samo da zaraboti da ne go osueti negoviot uspeh kako proposhyvednik Se trudel da otstrani sekoja mo`nost za pogreno tolkuvawe samo so edna cel shy porakata na evangelieto da ne ja zagubi svojata sila
Nabrgu po zaminuvaweto vo Korint Pavle ldquotamu najde eden Evrein po ime Akila rodum od Pont koj neodamna bee dool od Italija zaedno so `ena si Priskilardquo Tie bile ldquood istiot zanaetrdquo to go imal i Pavle Otkako Klaudij so ukaz naredil site Evrei da go naputat Rim Akila i Pris kila dole vo Korint kade to se zanimavale so izrabotka na atori Pavle se raspraal za niv i koga doznal deka se bojat od Boga i deka gi odbegnuvaat poro~nite vlijanija so koi bile opkru`eni toj ldquoostana kaj niv da raboti zato nivniot zanaet bee izshyrabotka na atori A sekoja sabota vodee rasprava vo sinashygogata i gi ubeduvae Evreite i Grciterdquo (Dela 182shy4)
Podocna Sila i Timotej mu se pridru`ile na Pavle koj s ute bil vo Korint Tie bra a donele so sebe i prilozi od mashyke donskite crkvi nameneti za pomagawe na deloto
Vo svoeto vtoro poslanie upateno do vernicite vo Korint piuvano podocna koga tamu ve e bila osnovana silna crkva Pavle go spomnuva na~inot na koj `iveel me|u niv ldquoGrev li storivrdquo gi praal Pavle ldquoponi`uvaj i se samiot za da ve izdignam vas koga besplatno vi go propovedav Bo`jeto evanshygelie Zedov od drugi crkvi primaj i od niv plata za vam da vi slu`am A koga bev kaj vas i bev vo nu`da nikomu ne mu bev na tovar zato za moite potrebi se pogri ija bra ata koi dojdoa od Makedonija I se pazev vo s i e se pazam da ne
349
350
235
vi bidam na tovar Hristovata vistina e vo mene i ovaa moja pofalba nema da bide ograni~ena vo ahajskite kraitardquo (2 Korin anite 117shy10)
Pavle objasnuva zoto taka postapil vo Korint Toj ne sakal da im dade mo`nost za zabeleki na onie koi baraat poshyvod (2 Korin anite 1112) Dodeka se zanimaval so izra botka na atori istovremeno verno go propovedal evange lieto Sashymiot toj svedo~i za svojata rabota ldquoZnaci na vistin ski aposshytoli bea izvreni me|u vas vo sekakvo trpenie vo ~udo tvorni znaci ~uda i silirdquo I dodava ldquoVo to bevte pomalku od drushygite crkvi osven to jas ne vi bev tovar Prostete mi ja taa greka Eve gotov sum da dojdam kaj vas i po tretpat i nema da vi bidam na tovar zato ne go baram vaeto tuku vas A jas so najgolemo zadovolstvo e potroam s i samiot e se potroam za vaite duirdquo (2 Korin anite 1212shy15)
Za vreme na dolgiot period od svojata slu`ba vo Efes kade to tri godini rabotel irej i go evangelieto vo taa oblast Pavle povtorno se zanimaval so svojot zanaet Vo Efes kako i vo Korint apostolot go izraduvalo prisustvoto na Akila i Priskila koi go pridru`uvale pri negovoto vra awe vo Azija pred kraj na negovoto vtoro misionersko patuvawe
Imalo lu|e koi mu zabele`uvale na Pavle to se ma~i zarabotuvaj i so svoi race tvrdej i deka toa ne e vo soglasshynost so rabotata povrzana so propovedaweto na evangelieto Zoto Pavle propovednik od najvisok rang na vakov na~in ja povrzuva fizi~kata rabota so propovedaweto na Bo`jata re~ Zar rabotnikot ne e dostoen za svojata plata Zoto toj go gubi svoeto vreme pravej i atori koga o~igledno bi mo`el mnogu podobro da go upotrebi
No Pavle ne smetal deka na toj na~in gubi vreme Dodeka rabotel so Akila toj bil vo postojan dopir so golemiot U~itel ne proputaj i nitu edna prilika da svedo~i za nego kako Spasitel i da im pomogne na onie na koi navistina im bila potrebna pomo Negoviot duh sekoga se zbogatuval so novi duhovni soznanija Na onie to rabotele so nego im daval pouki od duhoven karakter a ednovremeno i primer na trudoqushybivost i sovesnost Bil elasti~en vet i vreden rabotnik a i drugite gi povikuval ldquoNe zaostanuvajte vo rev nosta bidete gorlivi vo duhot slu`ej i mu na Gospodardquo (Rimjanite 1211) Rabotej i vo svojot zanaet apostolot dool vo dopir so lu|e do koi na drug na~in ne bi mo`el da dopre Toj na svoite sorashybotnici im poka`al deka i vetinata vo voobi~aenite dejshy
351
РАБОТА ВО ТЕШКИ ОКОЛНОСТИ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
236
nosti pretstavuva dar od Boga koj dava i dar i mudrost darot pravilno da se upotrebi Gi pou~uval deka i vo sekojdnevnata naporna rabota treba da go slavat Gospoda Negovite race ogrubeni od rabota nitu malku ne ja namalu vale silata na vozbud livite povici to gi upatuval kako propovednik na hristijanstvoto
Pavle ponekoga rabotel den i no ne samo da si obez bedi za sopstveno izdr`uvawe tuku i da im pomogne na svoite sorashybotnici Toj svojata zarabotuva~ka ja delel so Luka i mu pomashygal na Timoteja Ponekoga duri i gladuval za da gi ubla`i potrebite na drugite Negoviot ivot bil poln so nesebi~nost Pred kraj od svojata slu`ba pri protalniot govor to go odr`al pred stareinite na efeskata crkva vo Milet Pavle so pravo mo`el da gi podigne pred niv svoite race ogrubeni od rabota i da ka`e ldquoSrebro zlato ili obleka ne posakav od nikogo Samite znaete deka ovie race im poslu`ija na moite potrebi i na onie koi bea so mene Vo s vi poka`av deka taka treba da se trudite i da im pomagate na nemo nite i da si spomshynuvate na zborovite na Gospoda Isusa kako to re~e samiot Toj eumlPobla`eno e da se dava otkolku da se zemarsquordquo (Dela 2033shy35)
Ako propovednicite smetaat deka se izlo`eni na tekotii i skudnost vo Hristovata slu`ba vo mislite neka se preneshysat vo rabotilnicata vo koja rabotel Pavle Neka imaat na um deka toj od Boga odbran ~ovek dodeka se zanima val so izshyrabotka na atori vsunost rabotel za nasuen leb koj po pravilo ve e go zarabotil so svojot trud kako apostol
Rabotata e blagoslov a ne prokletstvo Mrzlivosta i neak shytiv nosta ja unituvaat pobo`nosta i go `alostat Svetiot Duh Zastojanata bara e tetna i odvratna dodeka ~istata te~na voda nosi zdravje i radost nasekade kade to pominuva Pavle znael deka tie to ja zanemaruvaat fizi~ kata rabota i dvi`eweto nabrgu e stanat nemo ni Toj sakal da gi pou~i mladite propovednici i misionerite rabotej i so svoi race da gi zasilat muskulite i teloto za da mo`at da gi podnesat tekotiite i liuvawata to gi o~ekuvaat pri propovedashyweto na evangelieto Toj isto taka uviduval deka i na negoshyvoto u~ewe e mu nedostiga vitalnost i sila ako site delovi na svojot organizam ne gi koristi kako to treba
Mrzlivecot go gubi neprocenlivoto iskustvo to se stekshynuva so verno izvruvawe na sekojdnevnite ivotni dol`nosti Bezbroj iljadnici ~ove~ki sutestva iveat samo zatoa za da u`ivaat vo blagodatite to Bog milostivo gi izliva vrz niv
353
352
237
Tie zaboravaat da mu donesat na Gospoda dar na blagodarnost za bogatstvata to im gi doveril Zaboravaat deka trguvaj i mudro so talantite to im se pozajmeni moraat ednovremeno da bidat i proizveduva~i i potrouva~i Koga bi go sfatile deloto to spored namerata na Gospo darot treba da go izvrat kako negovi pomaga~i tie ne bi gi odbegnuvale dol`nostite
Korisnosta na mladite lu|e koi smetaat deka se povikani od Boga da bidat misioneri i propovednici vo golema mera zavisi od na~inot na koj tie pristapuvaat kon svojata rabota Tie to gi odbral Bog za propovedni~ka slu`ba e dadat doshykazi za svojot visok poziv i so site sili e se trudat da se razshyvijat vo sposobni rabotnici Tie e nastojuvaat da se zdobijat so iskustvo koe e im ovozmo`i da planiraat da organiziraat i da sproveduvaat vo delo Cenej i ja svetosta na svojot poziv tie po pat na samodisciplina e stanuvaat s posli~ni na svoshyjot U~itel otkrivaj i ja negovata dobrina negovata qubov i vistina I otkako e poka`at sesrdnost pri umno`uvaweto na talentite to im se dovereni crkvata treba promisleno da im pomogne
Ne treba site to sami za sebe mislat deka se povikani za propovednici da se pottiknuvaat tie i nivnite semejstva da se stavat na tovar na crkvata taa postojano da gi finan sira Postoi opasnost laskaweto i nemudroto pottiknuvawe da navedat poedinci so ograni~eno iskustvo da o~ekuvaat potshypolno izdr`uvawe bez nikakov seriozen napor od nivna strana Sredstvata to se odredeni za irewe na Bo`jeto delo ne smeat da gi troat lu|e to sakaat da propovedaat samo zatoa za da mo`at da primaat plata i na toj na~in da zadovolat edna sebi~na `elba za lesen `ivot
Mladite lu|e koi svoite sposobnosti sakaat da mu gi posshyvetat na propovedni~kiot poziv e najdat polezna pouka vo primerot to go dava Pavlovoto prestojuvawe vo Solun Koshyrint Efes i na drugi mesta Iako bil re~it govornik i od Boga odbran da izvri posebno delo toj nikoga ne smetal deka napornata rabota poni`uva nitu pak nekoga se koleshybal da podnese rtva za deloto to go sakal ldquoDo ovoj ~as glashydu vame i `edneeme i neoble~eni sme i n bijat i talkame i se trudime rabotej i so svoi race Koga n navreduvaat nie blagoslovuvame koga n progonuvaat nie podnesuvamerdquo (1 Koshy rin anite 41112)
Eden od najgolemite u~iteli na ~ovetvoto Pavle so ra dost izvruval najniski kako i najvozvieni dol`nosti
354
РАБОТА ВО ТЕШКИ ОКОЛНОСТИ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
238
Vo negovata slu`ba za Gospoda koga go barale toa okolnos tishy te Pavle rado se fa al za svojot zanaet Pokraj seto toa toj seko ga bil podgotven da ja ostavi svojata svetovna rabota za da se soo~i so neprijatelite na evangelieto ili da ja iskoshyristi povolnata prilika da gi pridobie duite za Isusa Neshygovata revnost i trudoqubivost pretstavuvaat osuda i vistinshyski ukor za mrzlivosta i za `elbata za udobnost
Primerot na Pavle pretstavuva suta sprotivnost na sfashy aweto to se irelo vo toa vreme vo crkvata shy deka evangeshylieto mo`at so uspeh da go propovedaat samo onie koi se potshypolno oslobodeni od sekoja fizi~ka rabota Toj na prakti~en na~in poka`al to mo`at da storat posvetenite poedinci vo mnogu mesta bez ogled na toa to tie ne se propovednici Negoviot primer mnogu ponizni rabotnici inspiriral so `elba da storat s to mo`at za napredok na Bo`jeto delo a ednovremeno da se izdr`uvaat so svojata sekojdnevna rabota Akila i Priskila ne bile povikani seto svoe vreme da go posshyvetat na propovedawe na evangelieto a sepak Bog gi upotrebil tie ponizni rabotnici na Apolo koj podocna stanal pro~uen pobornik za hristijanstvoto poce losno da mu go poka`at pashytot na vistinata Gospod upotre bu va raznovidni orudija za ostvaruvawe na svoite nameri Dodeka nekoi posebno nadashyreni lu|e se odbrani site svoi sili da gi posvetat za irewe i propovedawe na evange lieto mnogu drugi koi nikoga ne bile rakopolo`eni od strana na lu|eto se povikani da odishygraat zna~ajna uloga vo spasuvaweto na duite
Pred evangelskite rabotnici koi sami se izdr`uvaat se otvora iroko pole na rabota Mnozina mo`at da steknat drashygoceno iskustvo vo slu`bata na evangelieto iako izvesen del od vremeto pominuvaat vo nekoja fizi~ka rabota taka tie stanuvaat dobri rabotnici vo zna~ajnata slu`ba na onie poli wa kade to za toa se ~uvstvuva potreba
Po`rtvuvaniot Bo`ji sluga koj neumorno se zalaga vo re~shy ta i vo naukata nosi teko breme na svoeto srce Takviot rabotnik svojot trud ne go meri so rabotni ~asovi Negovite primawa nemaat nikakvo vlijanie vrz negovata rabota nitu pak toj ja naputa svojata dol`nost poradi nepovolnite usshylovi ili okolnosti Toj svojot raboten nalog go primil od neshyboto i ottamu o~ekuva nagrada koga e go zavri deloto to mu e dovereno
Spored Bo`jata namera takvite rabotnici bi trebalo da se oslobodat od nepotrebnite gri`i za fizi~kiot opsta nok za
355
356
239
da im se dade celosna mo`nost da go posluaat nalogot to mu go dal Pavle na Timoteja ldquoRazmisluvaj za toa i stoj vo toardquo (1 Timotej 415) Iako tie mora da se trudat so rabota i so ve`ba da ja odr`uvaat vitalnosta na duhot i teloto sepak ne e Bo`ji plan tie da bidat prisileni golem del od svoeto vreme da go posvetuvaat na zemnite raboti
Iako se podgotveni da se troat i da bidat potroeni pri propovedaweto na evangelieto tie verni rabotnici ne se potedeni od iskuenija Nekoi od niv neprijatelot ogor~eno gi napa|a koga pri rabotata gi popre~uvaat i gi opshytovaruvaat gri`i poradi nemarnosta na crkvata da im dade soodvetna finansiska poddrka Koga e vidat deka nivniot trud ne se ceni kako to treba tie stanuvaat potiteni i obeshrabreni Navistina tie o~ekuvaat svojata pravedna nashygrada da ja dobijat na Bo`jiot sud i toa gi odr`uva no vo me|uvreme nivnite semejstva mora da imaat hrana i obleka Koga bi po~uvstvuvale deka se oslobodeni od svoite dolshy`nosti to gi stavil Bog pred niv tie rado bi zarabotuvale so svoite race Me|utoa tie uviduvaat deka nivnoto vreme mu pripa|a na Boga i pokraj kratkovidosta na onie ~ijato dol`nost bi bila da im stavat na raspolagawe dovolno sredshystva Izdignuvaj i se nad iskuenijata da se fatat za rabota koja brgu bi im donela tolkava zarabotuva~ka za nito pove e da ne im bide potreb no tie prodol`uvaat da se zalagaat za nashypredokot na deloto koeto im e pomilo i od `ivotot Od taa pri~ina tie mo`at da bidat prisileni da go zemat za primer Pavle i za izvesno vreme da se zanimavaat i so nekoja fizi~ka rabota ednovreme no so slu`bata na evan gelieto Tie toa ne go pravat od li~en interes tuku zaradi interesite na Bo`jeto delo na zemjata
Ima migovi koga na Bo`jiot sluga poradi nedostig na sredshystva potrebni za edna temelna i sovesna rabota mu se ~ini nashypolno nemo`no da go prodol`i deloto to mora da se izvri Nekoi stravuvaat deka so sredstvata to im se staveni na rashyspolagawe ne mo`at da go izvrat s ona to go smetaat za svoja dol`nost No ako sepak prodol`at napred so vera e se poka`e Bo`jeto spasenie i nivnite napori e bidat nagrashydeni so uspeh Onoj koj im zapovedal na svoite sledbenici da odat po siot svet e poddr`i sekoj rabotnik koj prifa aj i go negoviot nalog nastojuva da ja objavuva negovata poraka
Pri izgraduvaweto na svoeto delo Gospod ne e sekoga podshy gotven na svoite slugi da im gi otkrie site svoi nameri
357
РАБОТА ВО ТЕШКИ ОКОЛНОСТИ
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
240
Toj ponekoga ja iskuava verata na svojot narod stavaj i go vo okolnosti to go prisiluvaat da odi napred samo so vera ^esto svoite slugi gi doveduva vo ma~na i re~isi beziz lezna polo`ba i im zapoveda da odat napred iako mu se ~ini deka ve e gi nakvasil svoite noze vo branovite na Jordan Vo takvi migovi koga molitvite na negovite slugi se izdig nuvaat kon nego so najsesrdna vera Bog pred niv go otvora patot i gi izshyveduva ldquona prostrano mestordquo
Koga Bo`jite vesnici e ja sfatat svojata dol`nost kon zanemarenite delovi na Gospodovoto lozje i koga vo duhot na najgolemiot Misioner neumorno se zalagaat za preobratuva we na duite Bo`jite angeli prigotvuvaat za niv pat i nao |aat sredstva potrebni za napreduvawe na deloto Onie koi se posshyveteni so Duhot rado e se prilagodat za da go poddr`at deshyloto to se vri za niv Tie rado e se oyvijat na sekoj povik za pomo a Bo`jiot Duh e vlijae vrz nivnite srca da mu dashydat poddrka na Gospodovoto delo ne samo vo svojata zemja tuku i vo stranskite poliwa Taka e se zgolemi silata i na onie to se zalagaat na drugi mesta i deloto Gospodovo e napreduva onaka kako to odredil Toj
358
241
34
POSVETENA SLUBA
Hristos so svojot ivot i so svoite pouki ostavil sovr en primer na nesebi~na slu`ba ~ieto poteklo se nao|a vo Boga Bog ne `ivee samo za sebe Sozdavaj i go svetot i odr`uvaj i s to e sozdadeno Toj postojano im slu`i na drugi te ldquoNeshygovoto sonce gi gree i dobrite i loite i Toj im dava do`d na pravednite i na nepravedniterdquo (Matej 545) Toj ideal taa slu`ba Otecot mu ja doveril na svojot Sin Na Isusa mu bilo dadeno da stoi na ~elo na ~ove~kiot rod so li~en primer da poka`e to zna~i da se slu`i Celiot negov `ivot bil posshyveten na slu`bata Toj im slu`el na site i sekomu
Hristos postojano se trudel toa na~elo da im go prenese i na svoite u~enici Koga Jakov i Javan barale prvenstvo Toj rekol ldquoOnoj koj saka da bide najgolem me|u vas neka vi slu`i I koj saka da bide prv me|u vas neka vi bide sluga kako Sinot ~ove~ki to ne dojde da mu slu`at tuku da slu`i i da ja dade svojata dua za otkup na mnozinardquo (Matej 2026shy28)
I po svoeto voznesenie Hristos go prodol`il svoeto delo pre ku odbrani pratenici preku koi Toj im zboruva na lu|eto i se gri`i za nivnite potrebi Golemiot Poglavar na crkvata go nadgleduva svoeto delo so pomo na ~ove~ki orudi ja odbrani od Boga da dejstvuvaat kako negovi pretstavnici
Polo`bata na lu|eto to gi povikal Bog da ja izgradu vaat negovata crkva so zbor i so nauka e mone odgovorna Nivna dol nost e namesto Hrista da gi povikuvaat lu|eto da se izmishyrat so Boga i tie svojata dol`nost mo`at verno da ja ispolnat samo ako mudrost i sila primaat ozgora
Hristovite propovednici se duhovni ~uvari na narodot doshyveren na nivna gri`a Nivnata rabota e sporedena so dol`nosta na stra`arot Vo staro vreme na yidovite na grado vite se po shysta vuvani stra`ari koi od taa povolna polo`ba mo`ele da gi nadgleduvaat mestata to trebalo da se ~uvaat i da predupreshy
360
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
242
dat vo slu~aj na pribli`uvawe na neprijatelot Od nivnata vernost zavisela sigurnosta na site to se nao|a le vo gradot Vo odredeni vremenski intervali tie morale da se dovikuvaat za da se uverat dali site se budni i nekomu da ne mu se slu~ilo neto Tie izvici na bodrewe ili predu preduvawe se preneshysuvale od eden do drug pri to sekoj go povtoruval izvikot dodeka istiot ne bi go obikolil celiot grad
Na sekoj propovednik Gospod mu gi upatuva slednite zboroshy vi ldquoSine ~ove~ki tebe te postaviv za stra`ar na domot Izshyraelov koga e ~ue zbor od mojata usta opomeni gi vo moe ime Ako mu re~am na grenikot eumlGreniku e zaginersquo shy a ti ako ne progovori i ako ne go opomene grenikot da se vrati od svojot green pat grenikot e zagine poradi svojot grev no krvta negova e ja baram od tvoite race No ako go opomene grenikot da se vrati od svojot green pat a toj ne se vrati od svojot green pat shy toj e zagine poradi svojot grev a ti e go spasi svojot `ivotrdquo (Ezekil 337shy9)
So ovie zborovi na prorokot mu e poka`ana serioznata odshygo vornost na onie to se postaveni za ~uvari na Bo`jata crkva za poverenici na Bo`jite tajni Nivna dol`nost e ka ko strashy`ari da stojat na yidovite na Sion i da dadat znak za trevoga koga e se pribli`i neprijatelot Duite se vo opas nost da padnat vo iskuenie i da stanat plen na nepri ja telot ako Bo shyjite propo vednici ne bidat predani vo svojata dol` nost Ako nivnoto duhovno setilo na zabele`uvawe stane ne ~uvs tvitelno i ako poradi toa tie ne se vo sostojba da ja po ~uv stvu vaat opasshynosta i ako duite propadnat zatoa to tie proputile da gi predupredat Bog od nivnite race e ja bara krvta na zashygubenite
Predimstvo na stra`arite na yidovite na Sion e da iveat blizu do Boga i da bidat priem~ivi za vlijanieto na negoviot Duh taka to Toj preku niv da mo`e da gi predupredi vernishycite na opasnosta to im se zakanuva i da im uka`e na mestoto kade to e bidat bezbedni Tie mora verno i sovesno da im gi predo~uvaat neizbe`nite posledici od prestapot i da gi pazat interesite na crkvata Nivnata budnost ne smee da poputi nitu za mig Ovaa rabota bara da $ se posvetat so seta sila i so site sposobnosti na svoeto bitie Tie mora da go podignat svojot glas kako truba od koja ne smee da se ~ue nitu eden neshysiguren i nejasen ton Tie ne smeat da rabotat samo za plata tuku zatoa to ne mo`at poinaku ~uvstvuvaj i go istoto ona to go po~uvstvuval i apostolot koga rekol ldquoTeko mene ako
361
243
ne go propovedam evangelietordquo Odbrani od Boga zape~ateni so krvta na posvetuvaweto tie mora da gi spasuvaat duite otimaj i gi od propasta to im se zakanuva
Propovednikot koj sorabotuva so Hrista sekoga dlabo ko ja ~uvstvuva svetosta na svojata rabota i znae deka taa bara nashypori i `rtvi za uspeno da se izvruva Toj ne se stremi kon sopstvena ugodnost i kon lesen `ivot i napolno zaborava na sebe Baraj i gi zagubenite ovci toj duri i ne zabele`uva deka e umoren gladen i nastinat Toj pred sebe gleda samo edna cel shy spasuvawe na zagubenite
Onoj to slu`i pod so krv isprskanoto zname na knezot Emanuel mora da raboti so herojski napori i so nepokolebshylivo trpenie Vojnikot koj mu pripa|a na krstot sepak stoi bestrano vo prvite borbeni redovi Izlo`en na napadi od neprijatelot toj se povlekuva vo tvrdinata baraj i pomo i otkako vo sesrdna molitva pred Gospoda se povikal na vetushyvawata dadeni vo negovata Re~ vo toj mig se zasiluva za svoite dol`nosti Toj uviduva deka mu e potrebna pomo i sila ozgora Pobedata to ja izvojuval ne go vodi kon samoiz viuvawe tuku go pottiknuva s pove e da se potpira vrz Semo niot Nadevaj i se na taa sila toj e vo sostojba poraka ta na spaseshynieto da ja prika`e mnogu silno i vpe~atlivo i taa dlaboko e ja vozbudi duata
Onoj to ja propoveda Re~ta mora da odr`uva postojana vrska so Boga po pat na molitva i so prou~uvawe na svetite spi si zato tuka le`i izvorot na silata Zaednicata so Boga e im dade na naporite na propovednikot sila to e pogo lema od vlijanieto na negovoto propovedawe Toj ne smee da si dozshyvoli sebesi da bide lien od taa sila So sesrdnost to ne mo`e da se pobie mora da se moli na Boga da go zasili i da go zakrepi za `ivotnite dol`nosti i iskuenija i da gi dopre negovite usni so `iv `ar od oltarot Hristo vite pratenici ~esto premnogu slabo se dr`at za ve~nite stvarnosti Ako lu|eto se dru`at so Boga Toj e gi skrie vo procepot na Karshypata Taka skrieni tie mo`at da go vidat Boga tokmu onaka kako to go videl Mojsej Blagodarenie na silata i svetlinata to gi dava Bog e mo`at da sfatat pove e i pocelosno otshykolku to nivniot slab razum voopto mo`el i da zamisli
Satanata svoeto lukavstvo i vetina najuspeno gi koshyristi protiv onie to se potiteni i obeshrabreni Koga malodunost se zakanuva da sovlada eden propovednik toj svoite potrebi treba da gi iznese pred Boga Pavle najmnogu i
362
363
ПОСВЕТЕНА СЛУЖБА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
244
najcelosno se potpiral vrz Boga tokmu toga koga neboto nad nego se ~inelo neprobivno kako olovo Toj podobro od mnozina znael to zna~i nevolja no da go sluneme negoviot pobedoshynosen izvik koga soletan so iskuenija i borbi reitelno brzal kon neboto ldquoZato naata segana lesna nevolja ni donesuva prekumerno i neizmerno ve~no izobil stvo na slava bidej i nie ne gledame na ona to e vidlivo tuku na ona to e nevidlivordquo (2 Korin anite 41718) O~ite na Pavle sekoga bile naso~eni kon nevidlivoto i ve~noto Sfa aj i deka se bori protiv natprirodnite sili toj se nadeval na Boga i tuka le`ela negovata sila Gledaj i go Onoj koj za fizi~koto oko e nevidliv duata dobiva polet i sila i so toa ja kri silata na zemnoto koja dominira nad umot i karakterot na ~ovekot
Propovednikot mora da odr`uva tesni vrski so onie za koi se zalaga za da se zapoznae so niv i da znae svoeto u~e we da go prilagodi kon nivnite potrebi Rabotata na eden propovedshynik koga odr`al propoved vsunost totuku po~nuva Toga toj mora li~no da se zalo`i za duite na svoite sluateli Posetuvaj i gi tie lu|e vo nivnite domovi toj mora da razshygovara i da se moli so niv sesrdno i ponizno Ima semejstva do koi vistinata na Bo`jata re~ nikoga ne bi doprela ako poverenicite na negovata milost ne vlezat vo nivniot dom i ako ne im go poka`at podobriot pat No srceto na onie to ja izvruvaat ova zada~a mora da bie vo harmonija so Hrista
Golemo zna~ewe sodr`i nalogot ldquoIzlezi po patitata i po ogradite i vikni gi da dojdat za da mi se napolni domot (Luka 1423) Propovednicite mora da gi iznesuvaat vistinite vo semejniot krug stapuvaj i vo tesna vrska so onie za koi se zalagaat Ako sorabotuvaat na toj na~in so Boga Toj e gi namet ne so duhovna sila Hristos e gi vodi vo nivnata rabo ta davaj i im zborovi to e proniknat dlaboko vo srceto na sluatelite Sekoj propo vednik u`iva predimstvo po zavr shyenata zada~a zaedno so Pavle da ka`e ldquoNe proputiv da vi ka`am s to e polezno i da ve pou~am javno i po domo vite za pokajanie kon Boga i kon verata vo naiot Gospod Isusrdquo (Dela 202021)
Spasitelot vo svojata rabota na zemjata odel od ku a do ku a isceluvaj i gi bolnite krepej i gi o`alostenite teej i gi ta`nite i najavuvaj i im mir na neuteenite Gi zemal deshycata vo pregratki gi blagoslovuval i na umornite majki im upatuval zborovi na nade` i uteha So neiscrpna ne`nost i dobrina se trudel da ubla`i sekoja ~ove~ka nevolja i bolka
364
245
Ne rabotel za sebe tuku za drugite Im bil sluga na site Neshygovo jadewe i piewe bilo da im donese nade` i nova sila na site so koi doa|al vo dopir I dodeka lu|eto ja slua le vistishynata to izleguvala od negovata usta tolku razli~na od preshydanijata i od dogmite na rabinite vo nivnite srca se ra|ala nade` Vo negovoto u~ewe imalo sesrdnost i iskrenost koi na negovite zborovi im davale sila na ubedlivost
Propovednicite na evangelieto mora da gi u~at Hristovite metodi na rabota za od riznicata na negovata Re~ da go izneshysuvaat ona to navistina e gi zadovoli duhov nite potrebi na onie za koi rabotat Samo taka mo`at da ja opravdaat doshyverbata to im e dadena Istiot onoj Duh to se nao|al vo Hrista koga gi iznesuval poukite koi postojano gi primal i za niv treba da bide izvor na znaewe i tajna na nivnata sila vo izvruvaweto na deloto na Spasitelot vo svetot
Nekoi lu|e to go prifatile propovedni~kiot poziv ne postignale uspeh zatoa to ne mu se posvetile so seto srce na Gospodovoto delo Propovednicite ne smeat da imaat nikakvi li~ni interesi to bi gi izdelile osven golemoto delo da priveduvaat dui kaj Spasitelot Galilejskite ribari to gi povikal Hristos vedna gi ostavile svoite mre`i i pole po nego Propovednicite ne mo`at da izvr uvaat zada~a ugodna na Boga a vo isto vreme da bidat opto vareni so nekoi golemi delovni potfati od li~en karakter Takvata podelba na inshyteresite ja zatemnuva mo ta na duhov noto zabele`uvawe Duhot i srceto se okupirani so zemni interesi dodeka slu`bata na Hrista doa|a na vtoro mesto Tie se trudat rabotata za Boga da ja prilagodat kon svoite okol nosti namesto svoite `ivotni okolnosti da gi prila goduvaat kon Bo`jite barawa
Vozvieniot propovedni~ki poziv ja bara seta negova ener gija Negovite najdobri sili mu pripa|aat na Boga Toj ne smee da se vputa vo pekulacii nitu vo kakvi bilo drugi raboti to mo`at da go odvojat od negovata zada~a ldquoNikoj koj e vo voena slu`ba ne se pletka vo rabotite od sekojdneshyvi eto za da mu ugodi na onoj koj go povikal da bide vojnikrdquo (2 Timotej 24) So toa apostolot posebno naglasil deka proposhyvednikot mora bezuslovno i celosno da $ se posveti samo na slu`bata na U~itelot Propovednikot koj iscelo mu se posshyvetil na Boga ne se zanimava so raboti to bi mo`e le da go spre~at potpolno da mu se predade na svojot svet poziv Toj ne se stremi kon zemni po~esti ili kon bogat stvo negova edinshy
365
366
ПОСВЕТЕНА СЛУЖБА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
246
stvena cel e da im svedo~i na drugite za Spasitelot koj se rtshyvuval sebesi so cel na lu|eto da im go donese bogat stvoto na ve~niot ivot Negova najgolema elba ne e da naplastuva boshygatstvo na ovoj svet tuku vnimanieto na ramno dunite i nevshyernite da go naso~i kon stvarnosta na ve~nosta Mo`ebi nekoj e go povika da se zanimava so raboti to vetuvaat golema zemna dobivka no na tie iskuenija toj odgovara ldquoKakva polza ima ~ovekot ako go dobie celiot svet a $ napakosti na svojata duardquo (Marko 835)
Satanata se obidel i na Hrista vnimanieto da mu go obr ne na svetovnite vrednosti znaej i deka dokolku Hristos gi prifati negovite predlozi svetot nikoga ne e mo`e da bide otkupen Satanata isto taka na razni na~ini i deneska gi iskuava Hristovite propovednici znaej i deka onie to e bidat zavedeni e ja izneverat svojata dol`nost
Ne e Bo`ja volja negovite propovednici da se stremat kon bogatstvo Vo vrska so toa Pavle mu piuval na Timoteja ldquoA ti Bo`ji ~oveku begaj od seto toa I stremi se kon pravednost pobo`nost vera qubov trpelivost i krotkostrdquo (1 Timotej 611) Hristovite pratenici sekoga e se rakovodat od sledshynoto pravilo ldquoZapovedaj im na bogatite na ovoj svet da ne bishydat gordelivi i da ne se nadevaat na nepostojanoto bogatstvo tuku vo Boga koj ni dava izobilno s za naslada da pravat dobro da bidat bogati vo dobri dela da bidat dare`livi i tedri da sobiraat za sebe blago kako osnova za idninata za da dobijat vistinski `ivotrdquo (1 Timotej 617shy19)
Iskustvata na apostol Pavle i negovite pouki vo vrska so svetosta na propovedni~kiot poziv pretstavuvaat vdahno venie i pomo za onie to go propovedaat evange lieto Srceto na Pavle gorelo od qubov kon grenicite i toj vo deloto na spashysuvaweto na duite ja vlo`uval seta svoja energija Nikoga nemalo tolku po`rtvuvan i tolku istraen rabotnik kakov to bil toj Blagodatite to gi primal toj gi cenel kako dar to e go iskoristi na blagos lov na drugite Ne proputal nitu edna prilika da progovori za Spasitelot ili da im pomogne na onie to bile vo nekoja nevolja Odel od mesto do mesto propovedaj i go evangelieto za Hrista i osnovuvaj i crkvi Sekade kade to mo`el da najde sluateli se trudel da mu se protivstavi na zloto i lu|eto da gi upati na patekata na pravdata
Pavle nikoga ne gi zaboraval crkvite to gi osnoval Koga bi zavrile edno misionsko patuvawe toj i Varnava povshytorno se vra ale po istiot pat posetuvaj i gi crkvite to
367
247
gi osnovale porano i odbiraj i vo niv lu|e to mo`ele da gi obu~at za da im se pridru`at vo propovedaweto na evan gelieto
Toj vid Pavlova rabota sodr`i zna~ajna pouka za deneshyni te propovednici Prigotvuvaweto na mladite lu|e za proshypovedni~ka slu`ba spa|alo vo delokrugot na apostol skata rabota Pavle gi vodel so sebe na misionskite patu vawa so to tie steknuvale iskustvo koe podocna im ovozmo uvalo da zazemat odgovorni polo`bi A i koga bi se odvoil od niv toj sekoga vlijael vrz nivnata rabota i negovite pisma upateni do Timoteja i do Tit davaat o~igledni dokazi za toa kolku dlaboko sakal tie da postignat uspeh
I denenite iskusni rabotnici postapuvaat mone blagoshyrodno koga namesto sami da gi nosat site tovari gi pou ~uvaat pomladite rabotnici i tovarot na odgovornostite go preneshysuvaat i vrz nivnite ple i
Pavle nikoga ne gi gubel od vid odgovornostite to po~ivaat vrz nego kako Hristov propovednik a i faktot deka Bog e go povika na odgovornost ako duite bi bile zagubeni poradi negova nemarnost ldquoNa koja $ stanav slu`i telrdquo ka`uva toj za porakata na evangelieto ldquospored Bo`jeto ustrojstvo to mi e dadeno za vaa polza za da ja ispolnam Bo`jata re~ tajnata to bee skriena za vekovi i pokole nija a koja im e otshykriena sega na negovite sveti na koi Bog sakae da im objavi to e bogatstvoto na slavata na ovaa tajna me|u neznabocite koja e Hristos vo vas nade`ta na slavata Nie go navestuvame nego opomenuvaj i i pou~uvaj i sekoj ~ovek vo seta mudrost za da go pretstavime sekoj ~ovek zrel vo Hrista Zatoa se trushydam i se boram shodno so negovata delotvorna sila koja silno dejstvuva vo menerdquo (Koloanite 125shy29)
Tie zborovi pred Hristoviot rabotnik postavuvaat mone vozviena cel pa sepak toa mo`e da go postigne sekoj koj stavaj i se pod nadzor na golemiot U~itel sekoj dnevno u~i vo Hristovata kola Mo ta so koja raspolaga Bog e neograni~ena i propovednikot koj vo svojata golema potreba mu se obra a na Gospoda mo`e da bide siguren deka e go dobie ona to za negovite sluateli e bide `ivoten miris za `ivot
Spisite na Pavle poka`uvaat deka propovednikot na evanshygelieto mora da slu`i kako primer vo vrska so vistinite to gi propoveda ldquoVo nito ne davame nikakvi povodi za soblazna za da ne $ se prigovori na naata slu`bardquo (2 Korin anite 63) Za svoeto ivotno delo toj ni ostavil slika vo poslanishyeto to im go upatil na korintskite ver nici ldquoTuku vo s se
368
369
ПОСВЕТЕНА СЛУЖБА
ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ
248
poka`uvame kako Bo`ji slugi vo golemo trpenie vo nevolji vo tekotii vo maki pri tepawa vo zandani vo nemiri vo nashypori vo bdeewa vo post vo ~istota vo znaewe vo trpelivost vo qubeznost vo Svetiot Duh vo vistinska qubov vo re~ta na vistinata vo Bo`jata sila so oru`je na pravednosta vo desnata i vo levata raka vo slava i vo sram pri lo glas i pri dobar glas smetani za izmam nici a sepak ~esni kako nepoznati a sepak dobro poznati kako na umira~ka shy a ete `iveeme kako kaznuvani no ne ubiva ni kako ta`ni no sepak sekoga rashydosni kako siro mani a zbogatuvame drugi kako da nemame nito a imame srdquo (2 Korin anite 64shy10)
Na Tit mu pial ldquoIsto taka opomenuvaj gi i mladite da bidat razumni Vo s poka`i se kako primer za dobri dela vo ~istota na u~eweto serioznost so zdrav i bespre koren govor za da se zasrami sekoj protivnik nemaj i to da ka`e loo za nasrdquo (Tit 26shy8)
Vo Bo`jite o~i nito ne e tolku dragoceno kako nego vite propovednici koi odat vo naputeni oblasti na zemja ta da go sejat semeto na vistinata nadevaj i se i na etva Samo Hrisshytos mo`e da ja odmeri i da ja sfati zagri`enosta na svoite slu gi pri baraweto na zagubenite dui Toj im go dava veteniot dar svojot Duh i blagodarenie na nivnite napori duite se odvra aat od grevot i ja prifa aat pravednosta
Bog gi povikuva lu|eto koi se podgotveni da go naputat svoshyjot imot svojata rabota pa i svoite semejstva koga e potrebno da stanat negovi misioneri I toj povik e bide prifaten Vo minatoto imalo lu|e koi pottiknati od Hristo vata qubov i od potrebata na zagubenite dui ja naputile udobnosta na domanoto ognite i drutvoto na svoite prijateli pa duri ostavale `eni i deca i zaminuvale vo drugi zemji me|u idoshylopoklonici i divjaci da ja objavuvaat porakata na milosta Mnozina vo toj obid go zagubile i `ivotot no drugi stanushyvale da go prodol`at deloto Taka Hristovoto delo napredushyvalo ~ekor po ~ekor i semeto poseano so tekotii i solzi roshydilo obilna `etva Znaeweto za Boga se rairilo nadaleku a znameto na krstot e podignato i vo neznabo`e~kite zemji
Propovednikot e dol`en da gi vlo`i site svoi sili i znashye wa zaradi obratuvawe duri i na eden edinstven grenik Dushya ta to ja sozdal Bog a ja otkupil Hristos ima golema vredshynost poradi mo`nostite to $ se davaat poradi duhovnite predimstva i sposobnostite koi o`iveani i prerodeni so Bo`jata re~ mo`e da gi ima i poradi besmrt nosta koja mo`e da
370
249
ja zadobie blagodarenie na nade`ta izlo ena vo evange lieto I koga Hristos gi ostavil devedeset i devette za da ja bara i da ja spasi ednata edinstvena zagubena ovca mo`eme li nie da se opravdame ako pravime neto pomalku Ako ne rabotime kako to rabotel Hristos i ako ne se rtvuvame kako to se `rtvuval Toj shy zar toa ne pretsta vuva predavstvo na svetata doverba i navreda za Boga
Srceto na vistinskiot propovednik e ispolneto so postoshyjan kopne` da gi spasuva lu|eto Takviot propovednik ne tedi vreme nitu sila ne gi zaobikoluva tekite napori zato drugite mora da gi slunat vistinite to na negovata dua $ donele tolku sre a mir i radost Vrz nego po~iva Hristshyoviot Duh Toj bdee nad duite kako onoj koj mora za niv da dade smetka So o~i naso~eni kon krstot na Golgota i kon vozvieniot Spasitel potpiraj i se vrz negovata milost uveren deka Toj e bide so nego do kraj kako negov tit i sila toj raboti za Boga So povici so prekolnuvawe i so dokazi za Bo`jata qubov toj se trudi da gi pridobie dui te za Isusa a na neboto se vbrojuva me|u onie koi se ldquopovikani odbrani i vernirdquo (Otkrovenie 1714)
371
ПОСВЕТЕНА СЛУЖБА