delen vlaanderen en nederland een culturele identiteit
TRANSCRIPT
![Page 1: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/1.jpg)
Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit?
Prof. Dr. Ludo Beheydt
![Page 2: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/2.jpg)
Delen Vlaanderen en Nederland een Culturele identiteit ?
Culturele identiteit is:
de groepsidentiteit die leden van een gemeenschap zichzelf toeschrijven op grond van gemeenschappelijke kenmerken, normen en waarden en waardoor zij een verbeelde gemeenschap gaan vormen.
Culturele identiteit is een dynamische constructie
![Page 3: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/3.jpg)
Delen Vlaanderen en Nederland een Culturele identiteit ?
Kernwaarden van culturele identiteit
taal
traditie (mentale programmering)
geschiedenis
godsdienst
maatschappijvorm
![Page 4: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/4.jpg)
TAAL
VLAANDEREN: symboolwaarde
NEDERLAND: gebruikswaarde
![Page 5: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/5.jpg)
KERNWAARDEN van een cultuur TAAL: ZEVENTIENDE EEUW IN NEDERLAND
P.C. HOOFT Sonnet
Mijn lief, mijn lief, mijn lief
- zo sprak mijn lief mij toe,
Terwijl mijn lippen op haar lieve lipjes weidden
De woordjes alle drie klaar
en wel bescheiden
Vloeiden mijn oren in,
en roerden (‘k weet niet hoe)
![Page 6: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/6.jpg)
KERNWAARDEN
TAAL
G. GEZELLE De Vlaamse taal is
(19de eeuw) wonderzoet
voor wie haar geen
geweld en doet
![Page 7: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/7.jpg)
GESCHIEDENIS
VLAANDEREN: 1302 ’De Guldensporenslag’ De leeuw van Vlaanderen
NEDERLAND: De ' Opstand' (1568-1648) tegen
Spanje
![Page 8: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/8.jpg)
KERNWAARDEN GEDEELDE GESCHIEDENIS:
Hendrik Conscience
INVENTED TRADITION
![Page 9: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/9.jpg)
KERNWAARDEN
GEDEELDE
GESCHIEDENIS:
DE OPSTAND
(1568-1648)
« lieux de mémoire »
Pierre NORA
![Page 10: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/10.jpg)
De Opstand (1568-1648)
Hertog van Alva Willem van Oranje
de inquisitie « Vader des vaderlands »
![Page 11: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/11.jpg)
TRADITIE
VLAANDEREN: gezagstrouw
NEDERLAND: assertief
![Page 12: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/12.jpg)
GODSDIENST
”CIVIC RELIGION”
VLAANDEREN: katholiek
NEDERLAND: calvinistisch
![Page 13: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/13.jpg)
KERNWAARDEN
GODSDIENST
Nederland heeft
bewust gekozen
voor het
CALVINISME
![Page 14: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/14.jpg)
VLAANDEREN: KATHOLIEK
![Page 15: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/15.jpg)
NEDERLAND calvinistisch
![Page 16: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/16.jpg)
MAATSCHAPPIJVORM
VLAANDEREN. Vlaamse Gemeenschap
NEDERLAND. Koninkrijk der Nederlanden
![Page 17: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/17.jpg)
CULTURELE IDENTITEIT van DE LAGE LANDEN
Andere cultuur: G. HOFSTEDE: ”Ik heb nog nooit twee landen gezien die , ondanks hun gemeenschappelijke taal, zo sterk verschillen in mentale programmering als Nederland en Vlaanderen” Zelfde taal: Nederlands
![Page 18: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/18.jpg)
NEDERLANDS:
ZELFDE TAAL ?
CONVERGENTIE in de schrijftaal
DIVERGENTIE in de spreektaal
![Page 19: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/19.jpg)
CONVERGENTIE
in de spelling sinds 1995 * overheid
*media *onderwijs
![Page 20: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/20.jpg)
CONVERGENTIE
in de schrijftaal:
nieuwe woorden:
muisarm, liefdesbaby , ramkraak, onthaasten …
![Page 21: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/21.jpg)
CONVERGENTIE: gedeelde codificaties
![Page 22: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/22.jpg)
DIVERGENTIE
IN DE GESPROKEN TAAL
(VRT – NOS) IN DE SPREEKTAAL
EN IN DE CODIFICATIE
IN NEDERLAND: “PolderNederlands” (Jan Stroop)
IN VLAANDEREN: “Verkavelingsvlaams” (tussentaal)
(Geert van Istendael)
![Page 23: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/23.jpg)
NL: Poldernederlands
Soort Nederlands dat gekenmerkt wordt door een opvallend afwaaikende autspraak. Het is een
manier van praten die bovendien opvalt door zijn snelle opmars en door de sprekers ervan: jongere, goed opgeleide, ambitieuze, succesvolle vrouwen
![Page 24: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/24.jpg)
De opmars van het Poldernederlands
![Page 25: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/25.jpg)
POLDER- NEDERLANDS
![Page 26: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/26.jpg)
Poldernederlands KENMERKEN:
UITSPRAAK:
Verlaging van ei en ui en ou: Laaidse maaiden, autkaaiken, kaaud, aaud
Diftongering van ee, oo en eu: eejten, looupen
Gooise R: maaj, spojt, supej
Reductie van vocalen: sousjelistiese petei
Verkorting: das amaal mook
WOORDENSCHAT:
achenebbisj, doerak, kapsones, sjansen
![Page 27: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/27.jpg)
IN VLAANDEREN
![Page 28: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/28.jpg)
Verkavelingsvlaams TUSSENTAAL
“Er is nu iets nieuws, iets vuils de taal in de zuidelijke Nederlanden aan het aantasten, aan het doodknijpen. Het is een manke usurpator in kale kleren, maar hij heeft de verwaandheid en de lompheid van een parvenu. Hij heet ‘Verkavelingsvlaams’. Het is de taal die gesproken wordt in de betere villa’s op de verkavelde grond van onze verminkte dorpen.”
Geert van Istendael: Het Belgisch labyrinth
![Page 29: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/29.jpg)
Verkavelings-vlaams: “manke
usurpator”?
Of
volwaardige variant?
![Page 30: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/30.jpg)
TUSSENTAAL: situering
![Page 31: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/31.jpg)
VL: Verkavelingsvlaams
TUSSENTAAL is nu in 78% van de Vlaamse gezinnen de gewone gebruikstaal
Brabants gekleurde tussentaal.
”Ik vin ekik da nie plezant nie meer da gijlle lacht
mee ons camions en ons taskes koffie”
![Page 32: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/32.jpg)
UITSPRAAK
Weglating eind-t: da ga nie goe
Weglating begin-h: ier, Olland,
![Page 33: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/33.jpg)
WOORDENSCHAT
Vlaamse woorden: pintje, goesting, droogkast Purismen: duimspijker, stortbad
Gallicismen: camion, chauffage,tas, microgolf Belgicismen: protonkaart, licentiaat, regent,bankkaart,
Voorzetstels: op de trein, op café, op twee weken Betekenisverschuiving: merkwaardig, poepen
idioom: hij heeft water in zijn kelder, dat zijn vijgen na Pasen, in het vergeetboek
![Page 34: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/34.jpg)
MORFOLOGIE
Lidwoorden:ne man, nen auto, e pint Genus: m/v kast, broek, deur
Voornaamwoorden: diejen boek, ons ma Verbuiging adjectieven: het wit kasteel
diminutieven: boekske, taske Gij-systeem: ge moet u wassen
![Page 35: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/35.jpg)
ZINSBOUW
Dubbele negatie: ik heb geen tijd niet meer
Werkwoordelijke eindgroep: dat ze moeten in de gang staan
of ze kunnen veroordeeld worden
Steunpronomina: ge ga gij moeten opletten
Ze ga zij da nie kunnen betalen
Redundant dat bij voegwoorden: zodra dat,of dat
![Page 36: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/36.jpg)
Secundaire standaardisering
Tussentaal:
“De standaardtaal voor informele communicatie voor die mensen die geen dialect of regiolect willen spreken” (Johan de Caluwé)
“Stilaan lijkt er zich een stabiele, ‘algemeen Vlaamse’ tussentaal te vormen”
Absillis, Jaspers, Van Hoof De manke usurpator)
![Page 37: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/37.jpg)
SECUNDAIRE STANDAARDISERING: CODIFICATIE
W. Martin & W.Smedts
Prisma Handwoordenboek Nederlands
Hanteert aparte labels:
BN Belgisch Nederlands
NN Nederlands Nederlands
![Page 38: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/38.jpg)
DEBAT:
“Tussentaal kan niet als
vervanger gaan fungeren
van de cultuurtaal.”
Stefan Hertmans
![Page 39: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/39.jpg)
Secundaire standaardisering
In Vlaanderen :
SECUNDAIRE STANDAARDISERING
[symptomen: ondertiteling, codificatie, remakes van filmen (‘Zot van A’ =‘Alles is liefde’,’Loft’, ‘Smoorverliefd’ (Hilde van Mieghem)), aparte literatuurgeschiedenissen, destandaardisering van de literatuur (Lanoye, Hemmerechts,…), aparte DVD’s van Disney-series, aparte ‘gebruiksaanwijzingen’ (mobieltje, magnetron,…)…]
onder invloed van
BEWUSTZIJN VAN CULTURELE IDENTITEIT
![Page 40: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/40.jpg)
Culturele identiteit
“Vlaanderen is een cultuurgemeenschap met een eigen identiteit. Die identiteit is niet een mysterieuze essentie, een innerlijk fundament dat op romantische wijze de wezenskern van de Vlaamsigheid belichaamt, maar eenvoudigweg een verzameling gemiddelde gedragingen waardoor de Vlamingen zich als groep meer of minder onderscheiden van andere groepen in de buurt”
(Dirk Geeraerts De Vlaamse taalkloof)
![Page 41: Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062413/587600fc1a28ab0f538b6970/html5/thumbnails/41.jpg)
Remakes van Vlaamse en Nederlandse films