DENEYSEL SEPSİS MODELİNDE DENEYSEL SEPSİS MODELİNDE HİPERBARİK OKSİJEN HİPERBARİK OKSİJEN TEDAVİSİNİN SİTOKİN TEDAVİSİNİN SİTOKİN

DÜZEYLERİNE ETKİSİDÜZEYLERİNE ETKİSİ Budak E.T.,Yeyen S.,Teksöz E.,Dere K.,Şen H.,Özkan S.,Dağlı G.

GATA Haydarpaşa Anesteziyoloji ve

Reanimasyon Servisi

Sepsiste son yıllarda, artmış oksijen ve Sepsiste son yıllarda, artmış oksijen ve kan akımının yanı sıra apopitozu ve serbest kan akımının yanı sıra apopitozu ve serbest radikalleri azaltan Hiperbarik Oksijen (HBO) radikalleri azaltan Hiperbarik Oksijen (HBO) tedavisi, adjuvan tedaviler arasında daha tedavisi, adjuvan tedaviler arasında daha fazla artan oranda ilgi konusu olmaktadır. fazla artan oranda ilgi konusu olmaktadır.

Bununla beraber HBO tedavisinin Bununla beraber HBO tedavisinin faydasını hangi yollarla gösterdiği faydasını hangi yollarla gösterdiği konusunda kesin bir veri bulunmamaktadır. konusunda kesin bir veri bulunmamaktadır.

Crit Care MedCrit Care Med. 34(10):2693–5. 2006. 34(10):2693–5. 2006

HBO Tedavisi Kullanım AlanlarıHBO Tedavisi Kullanım Alanları

Dekompresyon hastalığı Hava embolisi Zehirlenmeler Belirli infeksiyonların

tedavisi Plastik ve rekonstrüktif

cerrahi Travmatoloji Ortopedi Periferal vasküler

hastalıklar Nörolojik Hematoloji

Oftalmatoloji Malin tümörlerin

radyosensitivitesini arttırmak

Gastroenteroloji Otorinolaringoloji Akciğer hastalıkları Diabet Obstetri Asfiksi Rehabilitasyona yardımcı

olarak

HBO’un Enfeksiyonda EtkisiHBO’un Enfeksiyonda Etkisi

Bakteriyel metabolizmayı bozarak,Bakteriyel metabolizmayı bozarak,

Fagositozu arttırarak,Fagositozu arttırarak,

Mikroorganizmalara toksik olan serbest Mikroorganizmalara toksik olan serbest

radikaller oluşturarak,radikaller oluşturarak,

Ekzotoksin üretimini inhibe ederek Ekzotoksin üretimini inhibe ederek

gösterir.gösterir.

Sepsiste bakteri hücre duvarında yer alan Sepsiste bakteri hücre duvarında yer alan birçok antijenik yapı ve toksinler, dolaşımdaki birçok antijenik yapı ve toksinler, dolaşımdaki mononükleer fagositler, endotel hücreleri ve diğer mononükleer fagositler, endotel hücreleri ve diğer hücrelerden; hücrelerden;

TNFα IL–1IL–1 IL–2 IL–2 IL–6IL–6 IL–8IL–8 PAFPAF

İnfeksiyona sistemik cevap olarak ise İnfeksiyona sistemik cevap olarak ise antiinflamatuvar özellikleri olan;antiinflamatuvar özellikleri olan;

IL-4IL-4IL-10IL-10

Eur J Pharmacol. 508 (1-3):249-54. 2005

TNFTNFαα ve IL-1, sepsiste ortaya çıkan; ve IL-1, sepsiste ortaya çıkan; ateş, hipotansiyon ve şok patogenezinde ateş, hipotansiyon ve şok patogenezinde rol oynayan en önemli sitokinlerdir. rol oynayan en önemli sitokinlerdir.

Bu sitokinler bakteriyel antijenlere Bu sitokinler bakteriyel antijenlere cevap olarak makrofajlar tarafından cevap olarak makrofajlar tarafından salgılanarak septik şok tablosunun ilk salgılanarak septik şok tablosunun ilk adımını oluştururlar.adımını oluştururlar.

IL-10, monosit-makrofajlar, CD4 T IL-10, monosit-makrofajlar, CD4 T hücreleri ve aktive B hücreleri tarafından hücreleri ve aktive B hücreleri tarafından üretilen bir sitokin olup birçok üretilen bir sitokin olup birçok antiinflamatuar özelliği vardır.antiinflamatuar özelliği vardır.

Deneysel sepsisin gelişiminde de kritik Deneysel sepsisin gelişiminde de kritik bir mediyatördür. bir mediyatördür.

Septik peritonit esnasında IL-10’un Septik peritonit esnasında IL-10’un dışarıdan verilmesi koruyucu etkiye sahiptir.dışarıdan verilmesi koruyucu etkiye sahiptir.

AMAÇAMAÇ

Çalışmamızda, hiperbarik Çalışmamızda, hiperbarik oksijen tedavisinin, sepsisin oksijen tedavisinin, sepsisin seyrini belirleyen sitokinler seyrini belirleyen sitokinler üzerine etkilerini araştırmayı üzerine etkilerini araştırmayı amaçladık.amaçladık.

GEREÇ ve YÖNTEMGEREÇ ve YÖNTEM

Deney Hayvanı Etik Kurulu’ndan Deney Hayvanı Etik Kurulu’ndan gerekli izinler alındıktan sonra; ağırlıkları gerekli izinler alındıktan sonra; ağırlıkları 200-300 gr arasında değişen 16 adet 200-300 gr arasında değişen 16 adet Albino-Wistar cinsi yetişkin erkek sıçan Albino-Wistar cinsi yetişkin erkek sıçan kullanıldı. kullanıldı.

Tüm sıçanlara, intraperitoneal olarak Tüm sıçanlara, intraperitoneal olarak 1 ml 0,5 Mc Farland canlı 1 ml 0,5 Mc Farland canlı E. coli E. coli (ATCC (ATCC 25922) verilerek deneysel sepsis 25922) verilerek deneysel sepsis oluşturuldu.oluşturuldu.

Sıçanlar rastgele 2 gruba ayrıldı. Grup Sıçanlar rastgele 2 gruba ayrıldı. Grup I (n=8) deneklere sepsis sonrası herhangi I (n=8) deneklere sepsis sonrası herhangi bir tedavi uygulanmadı. bir tedavi uygulanmadı.

Grup II (n=8) deneklerde ise, 120. Grup II (n=8) deneklerde ise, 120. dakikadan itibaren 6 saat aralıklarla üç dakikadan itibaren 6 saat aralıklarla üç kez, her biri 2,5 ATA’da 90 dakika kez, her biri 2,5 ATA’da 90 dakika hiperbarik oksijen tedavisi uygulandıhiperbarik oksijen tedavisi uygulandı. .

Tedavi sonrası, anestezi derinliği Tedavi sonrası, anestezi derinliği sağlandıktan sonra torakotomi sağlandıktan sonra torakotomi gerçekleştirilerek kan alınıp – 80 derecede gerçekleştirilerek kan alınıp – 80 derecede saklandı ve daha sonra; tümör nekroz saklandı ve daha sonra; tümör nekroz faktör alfa (TNF α), interlökin 1 beta (IL-1β) faktör alfa (TNF α), interlökin 1 beta (IL-1β) ve interlökin 10 (IL-10) düzeyleri ve interlökin 10 (IL-10) düzeyleri immunassay kit yöntemi ile saptandı.immunassay kit yöntemi ile saptandı.

Elde edilen sonuçların istatistiksel Elde edilen sonuçların istatistiksel incelemesi Windows SPSS 13.0 programı incelemesi Windows SPSS 13.0 programı kullanılarak yapıldı.kullanılarak yapıldı.

Gruplar arasında fark olup Gruplar arasında fark olup olmadığının değerlendirilmesinde Mann olmadığının değerlendirilmesinde Mann Whitney-U testi kullanıldı.Whitney-U testi kullanıldı.

TNFαTNFα

(pg/ml )(pg/ml ) IL-1βIL-1β

(pg/ml )(pg/ml ) IL-10IL-10

(pg/ml )(pg/ml )

Grup Grup

II615,75615,75 537537 94,2594,25

Grup Grup IIII

198,25 198,25 ** 165,5 165,5 ** 266,12 266,12 **

** :: Tedavi görmeyen gruba göre p<0,05 Tedavi görmeyen gruba göre p<0,05

BULGULARBULGULAR

SONUÇSONUÇ

Çalışmamızda elde ettiğimiz bulgulara Çalışmamızda elde ettiğimiz bulgulara göre, sepsiste hiperbarik oksijen tedavisi göre, sepsiste hiperbarik oksijen tedavisi proinflamatuvar yanıtta azalma, proinflamatuvar yanıtta azalma, antiinflamatuvar yanıtta ise artışa yol antiinflamatuvar yanıtta ise artışa yol açmaktadır. açmaktadır.

HBO tedavisinin sepsiste etkili bir adjuvan HBO tedavisinin sepsiste etkili bir adjuvan tedavi olarak kullanılabileceği kanısına vardık.tedavi olarak kullanılabileceği kanısına vardık.

Sonuç olarak; sepsisteki hastalarda HBO Sonuç olarak; sepsisteki hastalarda HBO tedavisinin klinik kullanıma girmesi için daha ileri tedavisinin klinik kullanıma girmesi için daha ileri çalışmalara gereksinim olduğu kanaatindeyiz.çalışmalara gereksinim olduğu kanaatindeyiz.