ders değişen dünya-kavramlar ve hekim-2015 kasim
TRANSCRIPT
Hekim(lik) veDeğişen Dünya,
Değiş(mey)en Kavramlar
Dr. M. Oktay TARHANİç Hastalıkları ADGenel Dahiliye BD
Nasıl bir Hekim(lik)? Biyo-Psiko-Sosyal Yaklaşım Bütüncül Yaklaşım AİTEV Değişen Dünya Kavramları Öykü ve FB ‘da anahtar noktalar… SÖNYOP Sonsöz
Sunum Planı
Hekim Tabip Doktor
Hekim Kimdir, Hekimlik Nedir
Dilimizde ve bize yakın coğrafyalarda yaşayanların dillerinde tababet (tıp bilimleri) ile uğraşan kişileri nitelemek için kullanılan bir terimdir.
Arapça h-k-m olarak yazılan 'hüküm' kökünden gelir ve yüzeysel anlamı itibariyle karar veren, doğruyu yanlıştan ayırabilen kişi anlamlarında kullanılır.
Hekim
Tıp ilmi (veya sanatı) ile uğraşan kişileri tanımlamak için kullanılan Arapça kökenli bir sözcüktür.
Tıp bilimleri ile ünlü Antik Mısır'daki Teb şehrinin isminden türetildiğine inanılan bir terim.
Tabip
Doktorluk, akademik bir derecenin adı. Bütün bilim alanları için kullanılan ve
herhangi bir bilimsel yahut felsefi alanda yüksek bir başarı düzeyine ulaşmış kişilere verilen bir unvan.
Kelimenin kökeni, Latince 'öğretmek' anlamına gelen 'docere' kelimesine dayanır.
Doktor
Tabip, tıp mesleğini icra eden kişidir.. Hekim, biyo-psiko-sosyal bir varlık
olan hastayı bütün olarak değerlendiren, tedavi eden, güncel gelişmeleri takip eden, yorumlayan belirli ilkeler merkezinde hastaya, topluma, insanlığa katkı koymaya çalışan kişi(OT’ye göre).
Tabib mi? Hekim mi?
Dünyadaki sağlık politikaları?Toplumdaki algı değişikliği sebebi?
Hekimlerdeki algı değişikliği…Sağlık profesyonelliği?
Tabib mi? Hekim mi?
Vizyon
Disiplin
Tutku
Vicdan
Hekim
TUKMOS’un Yeterlilik Üçgeni
Klinik Yetkinlik: Bilgiyi, kişisel, sosyal ve/veya metodolojik becerileri tıbbi kararlar konusunda kullanabilme yeteneğidir; Girişimsel Yetkinlik: Bilgiyi, kişisel, sosyal ve/veya metodolojik becerileri tıbbi girişimler konusunda kullanabilme yeteneğidir.
Hizmet sunucusu
Sevmek bir ömür boyu…
Öğrenen-Öğreten
İletişim KuranGünümüz dünya görüşüne göre
»İşimizi profesyonelce yapıyoruz» ..
Günümüz dünya görüşüne göre «hastalarımızla amatörce iletişim kuruyoruz».
Hekimlik kavramı….
Ekip Üyesi
Değer ve Sorumluluk Sahibi
Sağlık Koruyucusu
Yönetici
Biyo-Psiko-Sosyal Yaklaşım Bütüncül Yaklaşım AİTEV Değişen Dünya Kavramları Öykü ve FB ‘da anahtar noktalar… SÖNYOP Sonsöz
Sunum Planı
İnsan(Hasta) Biyo-Psiko-Sosyal bir varlıktır….
İnsan(Hasta) Biyo-Psiko-Sosyal bir varlıktır….
Bütüncül Yaklaşım AİTEV Değişen Dünya Kavramları Öykü ve FB ‘da anahtar noktalar… SÖNYOP Sonsöz
Sunum Planı
Bütüncül yaklaşım…..«Hem…Hem…Kavramı»
Bütüncül yaklaşım…..
AİTEV Değişen Dünya Kavramları Öykü ve FB ‘da anahtar noktalar… SÖNYOP Sonsöz
Sunum Planı
Adli-İdari-Tıbbi-Etik-Vicdani (AİTEV) …..
Kanun bilmemek mazeret değildir. (TCK mad.4 )
TABABET VE ŞUABATI SAN'ATLARININ TARZI İCRASINA DAİR KANUN /1928 Tabiplik mesleğinin yürütülmesine ilişkin esasları düzenler.
Umumi Hıfzıssıhha Kanunu 1930 HEMŞİRELİK KANUNU 6283 / 1954 SAĞLIK HİZMETLERİ TEMEL KANUNU 3359/ 1987 Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun 224 / 1961 TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ KANUNU 6023/1963 HUSUSİ HASTANELER KANUNU 1933, Tüzük 1983, Yönetmelik, 2002 Organ Ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması Ve Nakli Hakkında Kanun 2238/ 1979 ORGAN VE DOKU NAKLİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ Resmi Gazete:01.02.2012 Biyoloji Ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunması
Sözleşmesi: İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun 2003/5013
TTB Meslek Etiği Kuralları Yönetmeliği 1999 TTB Soruşturma ve Sorgulama Yönetmeliği 2004 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 5237 sayılı TCK (Türk Ceza Kanunu) 2005 SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI 5947 Sayılı “tam gün” çalışma yasası, 663 sayılı “Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat
ve Görevleri Hakkında KHK, 26 Ağustos 2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımladığı 650 Sayılı KHK (tamgün değişiklik)
Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları ile Tarife ve Talimatında Yapılan Değişiklikler 19 Temmuz 2011
Aile Hekimliği Pilot Uygulama 5258 / 2004 GSS
Cezai sorumluluk (adli yargı-ceza davası) Hukuki sorumluluk (adli yargı-hukuk davası)
İdari sorumluluk (kurum içi soruşturma)
Mesleki sorumluluk (Tabip Odası Onur Kurulu)
Sağlık çalışanının yasalar karşısındaki sorumlulukları
Değişen Dünya Kavramları Öykü ve FB ‘da anahtar noktalar… Sonsöz
Sunum Planı
Postgenomik -Biyozeka çağı
Tıbbi Bilişim
Öğrenen Algoritmalar-Makinalar
Bireysel Tıp «Dünya Değişiyor»
Translasyonel Tıp….
Değişen Dünya Yeni Kavramlar
Öykü ve FB ‘da anahtar noktalar(Değişmeyen Kavramlar)…
SÖNYOP Sonsöz
Sunum Planı
Tüm teknik imkanlara rağmen tanıda, tedavide çok önemlidir.
Hastanın öyküsü, sorgulaması, fizik bakısı…>hastaya ait her bilgi mutlaka kayıt altına alınmalıdır.
Yaş, cinsi, ırkı, evli olup olmadığı, varsa çocuklarının
sayısı, mesleği, yaşadığı yer, kullandığı ilaçlar, ilaç allerjisi, yan etkileri ile ilgili sorularak hasta tanımlanmaya çalışılır.
(Hastanın öyküsünün kimden alındığı kayıtlarda mutlaka bulunmalıdır)
Hasta Öyküsü-Sorgu ve Önemi
Başlıca yakınma veya yakınmaları:
Ana başvuru nedeni
En çok rahatsız eden yakınma/yakınmaları
Hasta Öyküsü-Sorgu ve önemi
Tanışma Dinleme Gözlem Genel durum Sorulara tepki Bilinç durumu Hastalığı ile ilgisi
Hasta Öyküsü-Sorgu ve önemi
Şikayetlerinin kesin başlangıç zamanı. En son kendinizi ne zaman iyi
hissediyordunuz? Alevlendiren ya da düzelmeyi sağlayan
etkenler Birlikte bulunan belirtiler Tedaviye cevap
Hasta Öyküsü-Sorgu ve önemi
Özgeçmiş Soygeçmiş Alışkanlıklar Kullandığı İlaçlar-İlaç Allerjisi-Yan etkisi,
hamilelik, emzirme.. Sistemlerin gözden geçirilmesi (özellikle
hastanın sorunu ile ilgili)
Hasta Öyküsü-Sorgu ve önemi
Karşılaşma anında başlar(Tarih-saat ve yer mutlaka kaydedilmelidir.)
Ağır hastada ilgili kısımdan başlanabilir Sessiz ve iyi aydınlatılmış odada Uygun şekilde soyunma ve örtü Her muayene öncesi kısa açıklama İnspeksiyon, palpasyon, perküsyon, oskültasyon,
sonografi(Özellikli bölge ve sistemde sıra değişebilir)
Fizik Muayene
Öncelikle genel durum değerlendirmesi; Genel durum, Performans durumu Bilinç Oryantasyon, Kooperasyon
Fizik Muayene
Vital bulguların Değerlendirilmesi; Kalp Hızı, Solunum Sayısı, TA, Vücut ısısı, (Makinaya bağlı, vücuda giren diğer
enstrümanların tanımlanması)
Fizik Muayene
Genel görünüm, (Hastanın tepeden tırnağa değerlendirilmesi esastır.)
Lenf Nodları Bölgelerinin Muayenesi Uzuvların Muayenesi Sistem Muayeneleri(Kalp-Damar, Solunum,
Sindirim, Genito-Üriner, Lökomotor, Sinir-Duyu Sistemi ve özel organ muayeneleri)
(Meme, testis , kemiklere künt perküsyon, rektal tuşe, tiroid muayenesi unutulmamalıdır.)
Fizik Muayene
SÖNYOP
Sonsöz
Sunum Planı
Hastalarımızın yakınması alınmalı, sistem sorgusu, muayenesi ve değerlendirmesi belirli bir sistematiğe uyarak yapılmalıdır.Sonrasında hastayı bir sistematik içinde irdelemek gerekir…
Sorun-Öznel-Nesnel-YOrum-Plan(SÖNYOP) ….
32 yaşında kadın hasta, 9 aylık çocuğu var, emziriyor
Son 2 aydır giderek artan halsizlik, 39.5 dereceye ulaşan vücut ısısı, Çarpıntı, çabuk yorulma
Ateş devamlı, araştırmalarda sebep yok. Antibiyotikler yanıtsız. Dikkatli sorgulamada yutkunma ile boyunda ağrı, takılma hissi.
110/dk, 38.5 derece Tiroidde çok belirgin hassasiyet
SÖNYOPÖrnek Vaka
S; Ateş, NBA? Ö;Halsizlik, ateş(antibiyotik tedavisine yanıt
vermemiş), N;Vücut ısısı39.5 derece, palpasyonda tiroidde
hassasiyet,taşikardi, avuç içleri terli, ince tremor YOrum; Tiroidit(tirotoksikozla giden) P; Sedim, CRP, Hemogram vb,TFT,Tiroid USG…Tiroid
sintig..>>>Sedimantasyon 110mm/saat.Serbest T3, T4 yüksek TSH düşük,Tiroid USG…
Subakut Tirodit (tedavide emzikli olmasına dikkat)
SÖNYOPÖrnek Vaka
55 yaşında kadın hasta Sırt ağrısı. Devamlı, gece uyutmuyor, künt vasıfta. Ağrı
kesicilerden az miktarda fayda görüyor. Son zamanlarda artmış. Muayenede sol koltuk altı iki adet sert , fikse ,
2x3 cm lenf bezi ..Aynı tarafta memede sol üst kadranda 1x3 cm sert kitle. T7-9 künt perküsyonda ağrı.
SÖNYOPÖrnek Vaka
S:Memede kitle, Aksiller LBB Ö;Sırt ağrısı N;Memede kitle(özelliği?), aksiller lenf bezi
büyümesi(sert fikse), sırtta vertebral hassasiyet YOrum; Meme Ca Plan;Kan tetkikleri..Görüntüleme…Biyopsi….
Meme Ca metastatik(kemik)
SÖNYOPÖrnek Vaka
58yaşında erkek hasta Sağ memede şişlik Dış merkezde meme ca tanısı..Operasyon
önerilmiş. Pol.de memede kitle ve beraberinde sağ
supraklaviküler LBB’ler Yatış
SÖNYOPÖrnek Vaka
S:Memede kitle, Supraklavikler LBB Ö:Memede kitle N:Memede ktle ve LBB Y/P: Rutinler, görüntülemeler, biyopsi(Meme
ve Sağ supraklavikler LBB)….AC de kitle… Akciğer Büyük Hücreli Nöroendokrin
karsinom, memede metastaz..KT….
SÖNYOPÖrnek Vaka
Hekimlik bilinci ve donanımı ile, biyopsikososyal bir varlık olan hastaya, bütüncül, bireye özgü ve sistematik yaklaşım (değişen dünyanın yeni kavramlarını kavramak, değerlendirmekle beraber) değişmeyen (değişmemesi gereken) bir durumdur.
SONSÖZ
Sabrınız ve dikkatiniz için.
Teşekkür Ederim