dersİm tutanaklari ve İstİmlak yasasi

8/3/2019 DERSM TUTANAKLARI VE STMLAK YASASI

1/234

DVBB : VI CLD: 4 tTMA : F.

T. B. M. M.ZABIT CERDES

)>m


2/234

: 37 7-7-1939 C : 1Sayfa17 Hatay halknm askerlik ilerine, Ha -tayda vilyet kurulmasna, Ha tay vilyetindeadl kanunlarn tatbik ekline ve ilmlarn infaz tarzma ve skenderon limannn btn tesi-

Birinci celseSaym yelerden alt zatn masuniyeti teriiye-Ierine,Be mahkmun lm cezasma arptrlmasnadair mazbatalarla,1939 mal yl Posta, telgraf ve telefon umum mdrl btesinde deiiklik yaplmasna,nhisarlar umum mdrl 1935 mal yl hesab katisine,Vergilerde ihbarnamelerin tebliine ve itiraz vetemyiz: mddetlerine ve itiraz ve temyiz komisyonlar tekiline -dair kanun^ lyiha lar mzake re ve kabul edilerek tene ffs iin. cels e t atiL olundu.kinci, celse..Ankara Orman iftlii bira fabrikasile tesisat vemtemiltnn ve arpa silosunun. nhisarlar umummdrlne devrine,De vlet demiryollarna muharrik ve mteharrikedearat mu bayaa s iin gelece k yllara geici taah hde giriilmesi ve Haydarp aa - Sirkeci arasmdaferibot lei ve iletilmesine,

BAKAN* Gelse almtr.SIHHAT VE TMA MUAVENET E. RES Dr. REFK GtRAN (Bursa) Beynelmilelshh mukavelenin tasdiki hakkndaki 3542 sayl kanm lyihasmm birinci mzakeresi yapld. Fa ka t Jikinci mzakeresinin henz zamangelmedi. O kanu n lyihasm m bu itimada n kmas lzm geliyor. Encm en namm a mstace-6I Ve.0E Ch an tnnpnlrftrflfjnTp rina. ftfliyn r^m .

Sayrfasat ve vesaiti i le birlikte Devlet limanlan iletmeumum mdrlne devrine dair kanun lyihalar ve Muvakkat encmen mazbatalar (1 /206 ) 190:199,200:203

Hkimler kanununun baz maddelerini deitirenkanunun ikinci maddesinde yaz l 1 ve 2 num araleedvellerin yerine yeni cedvellerin ikame edilmesine,Hazineye aid ecrimisillerin aranmamasna,stanbul niversitesinin umum muvazeneye alnmasna dair kanuna baz maddeler eklenmesine,Ordu subaylar heye tine ma hsus terfi kanununun8 nci maddesinin tadiline,Teviki sanayi kanununun zeyillerinde baz deiiklik yaplmasna,Tiyatro ve sinemalarla konserlerden Devlet vebelediyelerce alnm akta olan vergUfirin mUsdar vesureti istifasma,Umum nfus saymma,Yedek subay ve asker memurlar hakkndaki kanunun baz maddelerinin tadiline dair kanun lyihalar kabul edildikten sonra cuma gn toplanlmakzere inikada nihayet verildi.Bak an vekili Ktib K&tib. Gnattay Hide la pa caC* Otal K* tnal

BAKAN YaEmki ruznameye dahildir.NAFA VEKGt Gl. AL FUAD CEBESOY(Konya) Amasra dalgakrannn tamir ve yeniden bir dalgakran inas hakkndaki kanun lyihasmm mstacelen mzakeresini her iki encmen de teklif ediyor. Bun un m zakeresini ricaederim.BAKAN-J&ras gelince seye.fcom

>

1 SABIK ZABIT HULASASI

B R N C C E L S EAlma saati : 14BAKAN Befet CanrtezKATBLEBVedid Uzgren (Ktahya), Cavid Oral (Nide)

170


3/234

t : 37 7^1 939 C : 12 MZAKERE :

. Birinci knun 1938 : ubat 1939 aylarna aid raporun sunulduuna dair Divan muhasebat riyaseti tezkeresi ve Divan m uhasebat encmeni mazbatas (3/77) [1 ]BAKAN Rapor hakk nda sz isteyen varm Tasvibinize arzediyorum: Kabul edenler ...Etmeyenler ... Kabul edilmitir.2 Avukatlk kanununun muvakkat birincimaddesinin (B) bendinin tefsiri hakknda Baveklet tezkeresi ve Adliye encmeni mazbatas(3/85)M (Mazbata okundu)Gl. AHMED YAZGAN (Urfa) H kim muavini olmadan, hkim muavinliine imtihanlam girecek?ADLYE E. M. M. SALH YARGI (Koca-

e K ) Mevzu bu deildir. Hkim muavinliiimtihan hkimler kanununa gre yaplacak birmuameledir.BAKAN Bu baka mevzudur. Mazbatayreyinize arzediyorum. Kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.3 *. Byk Millet Meclisi 1939 yl nisan ay.hesab hakknda Meclis hesablarnn tedkik enenmem mazbatam (5/10) [3]

(Mazbata okundu)BAKAN Ittla hsl olmutur.4 . Trabzon mebusu Srr Dayn, Divanmuhaseba tn aylk raporlar zerine ittihazedilmekte olan kararlarn m eriyet ve mulnntayini.hakknda takriri ve Tekilt esasiye encmeni, mazbatas (4/6) [4 ]

(Mazbata okundu)R EF K N CE (Manica) - Tek ilt esasiyeencmeninden kan, m ahiyeti itib arile okehemmiyetli bulduum bu mevzu zerinde Tekilt esasiye encmeninden bir ey sormak istiyorum . Bu mesele dah a evvel mzakere edilerek bir karara balanmt ve sebeb de bendenizdim. O zaman Tekilt esasiye encmeni mazbata muharriri Hakk Tark idi. Bu ie aid olmak zere Meclisin bir karan vardr. Acaba bukarardan encmenin haberi var mdr, tedkikatesnasnda bu karar nazar dikkate almlar mdr?TEKLTI Es. E. M. M. NECB AL K-KA (Denizli) w Efendim , Byk Jfcillet Mec-Uainde byle bir karan n sebkedib etmediini[1]. 155 sayl basmayaz zabtn sonundadr.[2] 199 sayl basmayan zabtn sonundadr.[3 ] 195 sayl ba smayaz zabtn so nundadr.[4:] 196 sayk basmayaz zabtn sonundadr.

IDLEN MADDELERaradk ve Meclis Ktibi um umilii nezdinde ted-kik atta bulunduk. Byle bir ka rar da n encmenin haberi yoktur.REFK NCE (Manisa) Zten bu meselenin mstaceliyeti yok tur. kin ci def a Meclistemzakere edilmek ve ka rar almak vaziyetinedmemek iin ve arkadalar bu klfetten kurtarmak zere ben kendilerine yardm edeyim veo ka rar t bulaym. nk dorudan doruyaTek ilt esasiye encm enini evvelce bu mecaleiin bendeniz ta h rik etmitim. H att burad amzak re cereyan etmiti. Tensib buyu rursanzencmen bunu talik etsin. Kendilerine bu:m eselenin evvelce halledildiini ve zerinde mzakere cereyan etti in i izah edeyim. Mevzu ay akdir. k i defa ka rar vermek mevkiine dmeyelim, Esasen tal ik edmesile bir ey kaybetm iolmuyoruz.

TEKLTI Es. E. M. M. NECB ALTC-KA (Denizli) Muvafk.BAKAN Talik ediyoruz .5 Ama sra dalgakrannn tamiri v& ymi~den bir dalgakran inas iin geEcek senelmssari taahhdat icras hakknda kanun lyihasve Nafa ve Bte encmenleri mazbatalar*(1/211) [ I ]BAKA N M stacelen mzakeresi teklifolunmaktadr. Reyinize arzediyorum. Kabuledenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.

Amasrada dalgakran tamir ve inas iingelecek yllara geici taahhd icras hakkndakanunMADDE 1 Amasra liman dalgakrannn! tam ir ve ayn ca bir dalga kran inas iin 500 000liraya kadar gelecek yllara geici taahhdleregirimee Nafia vekili mezundur.BAKAN Maddeyi reyinize arzedryorraa*Kabul edenler ... Etm eyen ler... Kab ul edilm itir.MADDE 2 Birinci maddede yazl B00 000liradan 250 000 liras 3628 sayl kanunla bu isetahsis edilen paradan ve 250 000 liras da 1939mal ylndan sonra Nafia vekleti btelerinekonacak tahsisattan denir.BAKAN Kabul edenler ... Etmeyenler ..Kabul edilmitir.MADDE 3 Bu kanm ,neri tarihinden muteberdir.BAKAN Kabul edenler ... Etmeyenler ..Kabul edilmitir.MADDE 4 Bu kanunu n icrasma Maliy veNafia vekilleri memurdur.[1 ] l sayk basma yan, aabM 9(mw^^

171 -


4/234

1 : 37 7-7-1939 C : 1BAKAN Kabul edenler ... Etmeyenler ..Kabul edilmitir.Lyihann heyeti umumiyesini ak reye arzediyorum..6 Ankarada bir dil ve Tarih - Corafya Fakltesi kurulmas hakkndaki 2795 sayl kanunda baz deiiklikler yaplmasna dair kanun lyi

has ve Maarif ve Bte encmenleri mazbatalar (1/173) [1]BAKAN Mazbatada mstacelen mzakeresi teklif olunmaktadr. Reyinize arzediyo-rum. Kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabuledilmitir.Heyeti umumiyesi hakknda mtalea var m?Maddelere geilmesini reyinize arzediyorum. Kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.

Ankarada bir Dil ve Tarih - Corafya Fakltesi kurulmas hakkmdaki 2795 sayl kanunaek kanunMADDE 1 Devlet memurlar aylklarnntevhid ve teadlne dair olan 3656 sayl kanunun 2 nci maddesine bal (1) sayl cedvelinMaarif vekleti kadrosunun (Ankara Dil, Tarihve Corafya fakltesi) ksmna bu kanuna bal (A) iaretli cedvelde derece, aded ve maalargsterilen memuriyetler eklenmitir.BAKAN Kabul edenler ... Etmeyenler ..Kabul edilmitir.MADDE 2 Doent ve asistanlarn intihab,kabul, tayin, terfi ve infisal ekilleri ile vazifeve memuriyetleri hakkndaki hususlar Maarifvekilliince tesbit olunur.BAKAN Kabul edenler... Etmiyenler...Kabul edilmitir.MUVAKKAT MADDE 1 Bu kanuna bal(B) iaretli cedvelde derece, aded ve maalargsterilen memuriyetler 1939 muvazenei umumiye kanununa iliik (L) iaretli cedvel yerinekaim ve 3656 sayl kanunun 11 nci muvakkatmaddesine bal bulunan (3) sayl cedvelin

Maarif vekleti ksmma eklenmitir.BAKAN Kabul buyuranlar... -Etmiyenler... Kabul edilmitir.MUVAKKAT MADDE 2 1939 mal ylmuvazenei umumiye kanununun.696 nci (diercret ye masraflar) faslnn birinci (fakltenindier btn cret ve masraflar) maddesinden34 137 lira indirilerek 30 375 liras 695 nci(maa' ve "cret) faslmm birinci (idare heyetive tedris maa) maddesine ve 3762 liras daM&J(itfuvakkat tazminat) maddesine konulmutur.,[!]. 189 myU ba&nayazt zabtn somndatr.

BAKAN Kabul edenler... Etmiyenler...Kabul edilmitir.MADDE 3 Bu kanun 1 eyll 1939 tarihinden muteberdir.BAKAN Kabul edenler... Etmiyenler...Kabul edilmitir.MADDE 4 Bu kanunun hkmlerini icraya Maliye ve Maarif vekilleri memurdur.BAKAN Kabul edenler... Etmiyenler...Kabul edilmitir.Heyeti umumiyesini reye arzediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmitir.7 Devlet denizyollar iletme umum mdrl htiyac iin yeni gemiler inas ve sairvesait, tehizat, malzeme, alt ve edevat mubayaas hakknda kanun lyihas ve Bte encmenimazbatas (1/213) [1]BAKAN Encmen mstaceliyet teklif

ediyor. Kabul buyuranlar... Etmiyenler... Mstacelen mzakeresi kabul edilmitir.Heyeti umumiyesi hakkmda mtalea var m?Maddelere geilmesini kabul buyuranlar... Etmiyenler... Kabul edilmitir.Devlet Denizyollar iletme umum mdrlihtiyac iin yeni gemiler inas ve sair vesait,tehizat, malzeme, alt ve edevat mubayaashakkmda kanun

MADDE 1 Devlet Denizyollar iletmeumum mdrl ihtiyac iin muhtelif tipteyeni gemiler ina ettirilmesi vesair vesait, tehizat, malzeme, alt ve edevat siparii ve bunlara mteallik her trl hizmetlerin ifas mak-sadile 12 600 000 liraya kadar gelecek yllarageici taahhdlere girimee Mnakalt vekilimezundur.Bu taahhdat karl 3525 numaral kanunla tasdik edilen anlama mucibince adan krediden temin ve Devlet Denizyollar iletmeumum mdrl btelerinde alacak hususbir fasla irad ve tahsisat olarak kaydolunur.Senesi iinde sarfolunamayan mebali ayniie sarfedilmek zere mteakib senelere devredilir.BAKAN Kabul buyuranlar... Etmiyenler... Kabul edilmitir.

MADDE 2 Birinci madde mucibince sar-fedilecek mebaliin senelik itfa mikdarlan vefaizleri 1939 senesinden itibaren on senede kapatlmak zere Devlet Denizyollar iletmeumum mdrl btelerine konacak tahsisattan denir.BAKAN Kabul buyuranlar... Etmiyenler... Kabul edilmitir.[1] 193 sayh bmmayaz zabtn sonundadr.

- 172


5/234

t : 37 7-7-1939 C : 1MADDE 3 Bu kan un neri tarihinden muteberdir.BAKAN Kabul buyuranlar... Etmiyenler... Kabul edilmitir.MADDE 4 Bu kanunu n hkm lerinin yrtlmesine Maliye ve Mnakalt vekilleri memurdur .BAKAN Kabul buyuranlar... Etmi-yenler... Kabul edilmitir.Lyihann heyeti umumiyesini ak reye koyuyorum.8 ngiliz kredisinden H avayollar umummdrl iin tefrik edilen 360 000 lirann sureti istimali hakknda kan un lyihas ve Bte encmeni mazbatas (1/214) [1]BAKAN Encmen mstaceliyet teklifediyor. Kab ul bu yu ranl ar ... Etm eyenler ...Mstacelen mzakeresi kabul edilmitir.Heyeti umumiyesi hakkmda mtalea var m?Maddelere geilmesini kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.

Devlet Havayollar umum mdrl ihtiyaciin telsiz cihaz ve tayyare yedek malzemesive saire mubayaas hakkmda kanunMADDE 1 Karl, 3525 sayl kanunlatasdik edilen krediden temin edilmek zere Devlet Havayollar umum md rlne telsiz cihazlar, tayyare yedek malzemesi ve saire mubayaas iin 360 000 liraya ka da r gelecek ylla ra

geici teahhde girimee Mnakalt vekili mezundur. Bu paralar Devlet Havayollar umummdrl btesinde alacak husus bir faslairad ve tahsisat olarak kaydolunur.Senesi iinde sarfolunamayan mebali ayniilere sarfedilmek zere mteakib senelere dev-rolunur.BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.MAD DE 2 Birinci madd e mucibince sar-fedilecek mebaliin senelik itfa m ikd arlar vefaizleri 1939 senesinden itibaren on senede ka

patlmak zere Devlet Havayollar umum mdrl btesine konacak tahsisattan denir.BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.MADDE 3 Bu kan un neri tarihinden muteberdir.BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.MADDE 4 Bu kanunun hkmlerini yrtmee Maliye ve Mnakalt vekilleri memurdur.[1] 197 sayl basmayaz zabtn sonundadr.

BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.Lyihann heyeti umumiyesini ak reye ar-zediyorum.9 Kylerde alan eitmen kurslarnn veky retmen okullarnn idaresi hakknda kanunlyihas ve Maarif, Ziraat, Dahiliye ve Bte en

cmenleri mazbatalar (1/145) [1]BAKAN Bu kanun lyihasnn mstaceliyetle mzakeresi teklif ediliyor. Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.Heyeti umumiyesi hakkmda mtalea var m?Mad delere geilmesini kab ul edenler ... Etm eyenler ... Maddelere geilmesi kabul edilmitir.Ky eitmen kurslarile ky retmen okullarnn idaresine dair kanun

MADDE 1 retmen yetitirilmek zereMaarif vekilliince kylerde alm ve aacakretmen okullarile Maarif ve Ziraat vekilliklerince ky eitmeni yetitirilm ek mak sadile3238 sayl kanuna gre alan eitmen kurslarihtiyalarna kifayet edecek mikd arda Maarifvekilinin taleb i zerine tahsis edileck Devleteaid tarla, iftlik, ba, ve bahe ve saire gibiarazi cra Vekilleri Heyetince kararlatrlacakesaslar dairesince tefrik ve tesbit olunur.AZZ AKYREK (Erzurum) Maddede,kylerde alacak kurslar, diyor Bu kurslar ehirlerde de alabilir mi?MAA RF VEK L HASAN L YCEL (zmir) ehirlerde de alabilir.AZZ AKYREK (Erzurum) O halde kylerde kelimesinin kalkmas lzmdr.BTE E. M. M. SIR RI DAY (Trabzon) Burada mevzubahs olan, bu mekteblere, arazi, ba ve bahe vermektir. Bu mekteblerin dekylerd e olmas lzmdr. Bu itiba rla kylerdetbiri kullanlmtr.BAKAN Baka mtalea var m? Maddeyi reye arzediyorum. Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir.

MADDE 2 Ky retmen okullarile eitmen kurslarnn her biri iin Maarif vekletibtesinden 20 000 liraya kadar mtedavil sermaye verilebilir. Bu iler iin icab eden vastalar da bu sermayeden temin edilir.BAKAN Maddeyi reyinize arzediyorum.Kab ul buy uranla r... Etmey enler... Kab ul edilmitir.MADDE 3 Bu retmen okullarile eitmen kurslarn n mtedavil sermayeden yapacaklar alm ve satm ileri 2490 sayl Arttrma, eksiltme ve ihale kanunu hkmlerine tbi[1 ] 194 sayl basmayaz zabtn sonundadr.


6/234

t : 37 7-7-1939 C : 1olmad gibi Divan mu hasebatn vizesindende mstesnadr. Ancak mtedavil sermaye muhasibi -Divan muhasebata besab vermekle mkelleftir. M tedavil sermayenin iletilmesinden elde edilecek vari dat fazlas malsandnayatrlr.BAKAN Maddeyi reyinize arzediyorum.Kab ul Duyuranlar... Etmey enler... Kabu l edilmitir.MUVAKKAT MADDE Ky retmenokullarile eitmen kurslarndan Ziraat vekletine aid iae ve ibateye mteallik her trleya ve malzeme ile ziraat ilerinde kullanlanhayvan, alt ve her trl ziraat vastalar Maarif vekletine devir ve mevcud kym etlerilemtedavil sermayeye ilve edilir. kinci maddemucibince 1939 senesinde m tedavil sermayehesabma verilecek paralar Maarik vekleti btesinin 667 nci faslmn birinci maddesindenverilir.

BAKAN Maddeyi reyinize arzediyorum.Kab ul buy uranla r... Etmey enler... Kabu l edilmitir.MADDE 4 Bu kanun neri tarihindenmuteberdir,BAKAN Maddeyi reyinize arzediyorum.Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir.MADDE 5 Bu kanunun icrasma tcra Vekilleri Heyeti memurdur.BAKAN Maddeyi reyinize arzediyorum.Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir.Lyihann heyeti umumiyesini reye arzediyorum , Kab ul edenler... Etm eyenler... Kabuledilmitir.10 Nfus deneme yazm kanu nu lyihas veB& hiUye ve Adliye encmenleri mazbatalarBAKAN Bu lyihann mstaceliyeti teklif ediliyor. Beye arzediyorum. Kab ul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir.Heyeti umumiyesi hakknda sz isteyen varm?Mad delere geilmesini kabu l edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir.

Nfus yazm deneme kanunuMADDE 1Memleketin muhtelif ksmlarnda nfus yazm denemeleri yaptrmaa Dahiliye vekleti mezundur.BAKAN Mtalea var m? Kabul edenler,,. Etmeyenler... Kabul edilmitir.MADDE 2 m Vali, kaymakam ve nahiye md rleri okur, yazar ahslardan mnasib gr-[J. 198-myik bm)nayat mitim sammdadr.

dk lerini yazm ilerinin her safhasnda istihdam edebilirler.Bu ie memur edilenler tercihan resm messeselerden intihab olunu rlar. Bu nlar bu vazifeleri ifa ile mkelleftirler.BAKAN Mtalea var m? Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir.MADDE 3 Yazm ilerinde istihdam-edilecek memurlarn vazife ve salhiyetleri ile yazm hazrlklar, yazmn suret ve zaman icras, yazm zabtlarnn ekli, bunlarm neleri ihtiva edecei ve ne suretle doldurulaca ve yazmn icab ettirdii tedbirlerin alnmas hususunda Dahiliye vekletine salhiyet verilmitir.BAKAN Mtalea var m? Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir.MADDE 4 a) Yerli, yabanc, misafir, herkes kendini ve ailesi efradm, velayet, vesayetialtnda veya kendi hizmetinde bulunanlar;b) Otelciler, hanclar, pansiyoncular, misafir ve kiraclarn;c) Resm husus messeseler, messeselerinde ibate ettik leri mem ur, m stahdem ve iilerini ;d) Ordu, jandarma, gmrk ve orman muhafaza komutanlklarile polis kta ve messeselerinin mir veya mdrleri maiyetlerinde bulunanlar ;ahs hallerini zabtlara yazmaa ve yazdrmaa, istenilen malmat ve vesaiki vermee vegstermee mecburdurlar.BAKAN Mtalea var m? Kabul eden*

ler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.MADDE 5 Makbul mazereti olmaksznteklif edilen yazma ilerini kab ul ve ifa etmiyenlerden be liradan yirmi be liraya kadar,Yazm memurlarnn istedii malmat vermeyenler veya hakika t hilaf beyan atta buluna nlar veya ga yri sahih vesaik gsterenlerlekanu nun tayin ettii mkellefiyet ve mecburiyetleri ifa etmiyenlerden ve ettirmeyen lerdenbir liradan be liraya kadar;Hafif para cezas almr.Bu cezaya mahall idare heyeti karar verir.Bu karara alkal, tebli tarihinden itibaren birhafta zarfmd a sulh mahkem esi nezdinde itirazedebilir.Katileen para cezasmm denmemesi halindemahallin en byk mlkiye miri tarafndanyazlacak mzekkere zerine Cumhuriyet md-deiumumiliince alkadarlar hakknda Trk ceza kanununun 19 ve 24 nc maddeleri mucibince muamele yaplr.BAKAN Mtalea var m? Kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.

MADDE 6 Yazm deneme masraflar Da*haliye btesine kon acak tahsisa tla temin olunur.1 7 4 -


7/234

t : 37 7^193 9 C : 1BAKAN Mtalea var m? Kabul edenler . . . Etmeyenler . . . Kabul edmigtir.MADDE 7 Bu k anun n eri tarihinden muteberdir.BAKAN Kabul eden ler . . . Etm eyenler . . .Kabul edilmitir.MADDE 8 Bu kanunun hkmlerini icra

ya cra Vekilleri Heyeti memurdur.BAKAN K abul eden ler . . . Etm eyenler . . .Kabul edilmitir.ly iha n n heyeti umumiyesini reye arzediyo-ruj a: Ka bul edenler ... Etmey enler ... Kabul edilmitir.Ak reylere itirak etmiyen var m?Bey toplama muamelesi bitmitir.11 Tunceli vilyetinin idaresi hakkndaki2884 saytl kanun hkmn n uzatlmasna dairkanuw lyihas ve Dahiliye ve Adliye encmenleri mazbatalar (1/198) [1 ]AHlLtYJ VEKtLt FAtK 2TRAK (Te-kirda) -Mstaceliyetini rica edeceim.&AKAN lyihann mstaceliyeti teklifedYr L-KabuLedenler . . . E tmeyenler . . . Kabul edilmitir.-Heyet iumum iyesi hakkmda-mtalea v ar nu?DAH LYE YE KL FAK ZTRAK (Te-kseda#).-- Ark ada larm ; bu gnk Tuncelikan unu ile Tunceli vilyeti adm verdiimizDersim: m m taka s Pe rtek, Hoz at, emikezek,Mazgjrjt, Nazimiye, Ovack, Plmr ve Mameki

kazalarjn ihtiva etmektedir.Pficsim hdise leri T rkiy e tar ihin de okelemli ve ayni zamanda ibret verici safhalarajgeder. Dersimin^ ne olduunu, onun tar ihin ive nihayet oradan kan bitmez tkenmez gailelerin, T rk milletine neye m al olduunu bilmeyen, kimse yok tur. Qnun iin Dersimin tarih inden bahsederek kymetli vakitlerinizi almak istemem.Yksek heyetin malmu olduu zere Cumhuriyet, Dersimi seyyidlerin ve aalarm tahakkmve tagallb altnda, Hkmet nfuzundan uzak,Devlet kanunlarnn tatbikatna silhla mukavemet eder, civarma yama ve talan ile mtemadiyen zarar verir, kendi iinde daim bir asayisizlikle mall bir halde buldu ve bu hal drtyz senedenberi byle devam edip gelmi idi.Cumhuriyet idaresinin bu halin byle devamna msaade etmeyeceini hisseden seyyidlerleaalar cahil halk istedikleri gibi emirlerine rmetmekten mahrum kalacaklarn anlyorlard. Bunun iin Konua"! ah re ti Fevh Said isvanndanson ra azgnlk gste rdi. 1926, senesinde hu hareket bastrld.kide : birde te ker rr eden isyanlarn ve et-

[QJJM &ffldl h#SMm


8/234

: 37 7-7-1939 O : 1D) Memur ve subay evleri:Mazmiyede 6 *Mamekide 48Sinde 8Ovackta 10 yaptrlmt. (Bravo sesleri).ramla ikmal yolunu takib eyledi.Bu seneye kadar hal bu suretle devam ederek nihayet Ko mm takasmda kalanlarn birksm tenkil edilmi ve bir ksm da son zamanlard a Hk mete teslim olmulardr. Bu gnDersimde Ko mm takas haydudlardan tamamentemizlenmi bir hale gelm itir (Bravo sesleri,a lklar) .

Kalan yasak mmtakasma gelince ; (Yusuf-an, Demenan, Hay daran , Krabbas, Keel, B alve Yukarabbas airetleri) orada harmanlar daartk Hkmetin tazyikine mukavemetten mid-lerini kesmi bir haldedirler, peyderpey teslimoluyorlar..Yakm bir zamanda o blgenin de tamamentemizlenmi olacamdan eminiz.Dersim mm takasmdan imdiye kad ar toplanan silhlarn aded i (14 593) tr. Bu silhlarn hepsi son sistemdir.Tuncelide bir tara ftan tedib harek eti devam ederken dier tara ftan da imar ve temdin ileri yrtlm ektedir. Bu gne kad ar ommtakada yaplan iler unlardr:A) Bina inaat:1 - Plm r, Nazimiye, Mameki, Sin veOvackta (9) kla,2 - Nazimiye Mam eki, Hozat, Ovack vePertekte (5) Hkmet kona,3 - Dazi, Hakis, Seyidhan, Tllk, Kara-olan ve Amutkada (6) karakol,4 - Nazimiye, Mazkird, Sahsik, Trmek,Dervicemal, incik, Trktanr ve Ovackta (8)mekteb yaplmtr.B) Kprler (Betonarme):60 metre tulnde Alian kprs,180 metre tulnde Klkr kprs,60 metre tulnde Cip kprs,106 metre tulnde Pertek kprs,60 metre tulnde Snge kprs,ve Plmrde ayrca drt beton kpr yaplmtr.Ve 100 metre tulnde Mazkirt kprs,80 metre tulnde Trmek kprs,120 metre tulnde Mameki kprs,80 metre tulnde Seyidhan kprs,80 metre tulnde Ovack kprs,Yaplmaktadr.Ahap kprler :180 metre tulinde Dinar,120 Mam eki,60 Seyithankprleri de iki seneden beri kullanlmaktadr.C) Yollar:Elz i - M amek i (100 Km .) osesi bitm itir.Mazmiye - Mam eki 1Mam eki - Sin ( yo llar otomobil iletsi n - Ovack ( m e s i n e almtr.

Sin - Hozat JPe rte k - emikezek yolu almak tadr.

7 2 JKanunun temdini niin istiyoruz?Bu hay rl neticeyi alm olmamza ram enkanunun sene daha temdidini rica etmemizinsaiki, istihsal edilen ve ksa bir zamanda ikmaledilecek olan neticenin yan i Dersimde salambir Hk met nfuzuna dayan an geici de il;mstakar, daim ve asla bozulmyacak olan nizam ve asayiin ebediyyen tak rir i ve balryanimar ve temdin iinin art k oralarda hi kimsenin yolunu armasna imkn vermiyecek derecede genileyib kklemesini temin arzusudur.Burada geici bir idare deil, mstekar ve meden bir Devlet tekilt vcuda getirmek nok

tasndan, Tunceli kanunun bu gne kadar verdii msbet neticeyi, yan i bozulamaz ve geridnlmez fikrini tam olarak verinceye ka da ridame etmek lzmdr fikrindeyiz.T rk yurdu ndan bir parasnn itaatsizlikve ekavet yuvas halinde kalmasma Cumhuriyet idaresi msaade edemezdi. Dersimi tbk Ankara gibi, Aydn gibi emniyet, skn ve huzura mazh ar etmek iin lzm olan tedbirleretevessl etti.Tedbirlerini ll almak, iddete ancak za-ure t halinde ve mem leketin yksek menfaat-lar emrettii zamanlarda m racaat etmek veie giriince ma tlub neticeyi kati ve emin surette almak iarmzdr. (Alklar).Tunceli kanu nu vazifedarlara ok kuvvetlisalhiyetler vermi olmasma ramen bu salhiyetlerin en byk dikkat ve itidal ile ve daimayerinde kullanlm olduunu iftiharla huzurunuzda arzederim. (Bravu sesleri).Her hangi bir memlekette olursa olsun mmasil hdiselerin bun dan az fedakrlkla vebun dan daha by k bir basiret ve isabetle bertaraf edilmesine imk n olmadn cesaretleifade edebilirim.Muhterem arkadalarm,Bu byk Meclis, Hkmete, muhta olduusalhiyet ve vastalar zamannda ve lzumu derecesinde vermek hususun da her zaman naslisabet ediyorsa ona istinad eden ve ondan kuvvet alan Hk met de kendisine emanet edilensalhiyet ve vastalar yerinde, dikkatle ve ancak memleketin hayr iin kullanmak hususunda elinden gelen itinayi sarfederek yksek heyetin itimadna lyik olmaa almak tadr.Dne kadar Hkmet otoritesinin ve nizamkuvvetlerinin nfuz edemedii bir mmtaka bugn kk bir para s mstesna olmak zere,emn iyet ve hu zura kavumu,; seyyid lerin ve 170


9/234

: 37 7-7-1939 C : 1aalarn zebunu ve esiri olmaktan kur tula rakmeru ve adil bir Hkmet idaresinin nimetlerinde n istifade eder bir hale gelmitir. Ka lano kk paranm da ayn nimete yaknda kavuacandan eminim.Dne kad ar bir isyan mm takasndan bakabir ey olmyan bu blgede tahakkuk ettirildiini bir az evvel arzettiim eserler hi te istihfaf edilecek kry me tte de ildir. Sun duu mu zkan un lyihasn kab ul suretile by k eserinizin ikmali frsatm Hk mete vermenizi ricaediyoruz.Szlerimi bitirirken asrlk ekavet ve itaatsizlik yuvas olan Dersimi vatanm sakin ve nizama riayetli bir mmtakas haline getirmek iinaziz canlarn feda etmi olan kah ram an T rkocuklarnn hatras n hrm et ve minnetle anma vazife bilirim. Bize bu neticeyi temin edenordumuzun ve jandarmamzn kahramanca fedakrlklarn, kendilerine byk salahiyetleri kullanmak mesuliyetini tevdi ettiimiz vazifedar-larm ilerinde gsterdikleri gay ret ve basiretive nihayet hepsinin yurda ve vazifeye ballklarm takdirinize arzederken byk bir haz duymakta olduuma inanmanz rica ederim. (iddetli ve srekli alklar).RASH KAPLAN ( Antalya ) tirakederiz.FE TH ALTAY (Elzi) Muhterem arkadalar. Cum huriyet H km etinin b ir okfeyizlerine ahid olduk, bir ok hay rl icraa tn grdk. Hepsi yurdu iin kymet biilemeyeneserlerdir. Bu nlarm mhim lerinden biride memleketi bilhassa arkta mtegallibenin ve era-nn tahakkm nden ve adeta esaretinden kurtarm olmasdr. Ark adalar, T rk ezeldenberitahakkm ve zulme tahamml edemez.Dersim, son asrlarn hunhar ve ac hatralar ile dolu bir yer idi. Civarnda yaaya n kasabalarn halkndan ne hanm anlar snmtr.Senelerce ve senelerce bu yurd kesinde huzurve asayi nedir unutulmutu. Eski Hkmetlerin gznde bir heyula gibi duran bu bel Trkln srtnda kklemi bir irpene saylrd.Bun un tedavisin e, ifasna alanlar oldu. Buuu rda zaman zaman tedbirler almd. Kan lardkld. Hi biri msm ir bir netice ile bitmedi.Bu hain yar a o kad ar devanapezir grlyordu ki,bazan dm anlar bile mide drd . Bunaramen en had devrelerinde bile birer pansumanted biri ile idar e edildi. Bir ka defa onu ameliyata tbi tutm ak dnld. Fak at o zamankiidareler ancak beceriksiz ve tecrbesiz bir mdahale ile ka na tara k elm ve ackl safhalarasoktular.ite Saym arkadalar, sene evvel Cumhuriyetin hazk ve ifakr idaresi bunu tedaviyebalad. Yksek Meclisinizin kab ul buyu rmu olduu ve bu sene ' nihayetinde m ddeti hitambulan 2884 numaral kanunla icab eden tedbir

ler alnd. Fevkalde salhiyetleri ihtiva edeno kan un bu gn en iyi ekilde tatb ik edilmi,msmir neticelerini vermi bulunuy or. Ya ni istediimiz ameliyat muvaffakiyetle yaplmtr.Cum huriyetin kym etli idarecileri, kum andanlar bu muvaffakiyetle iftihar etseler yeri vardr. Asrlarn are bulam ad bu mb rem bely Cum huriyet devri halletmitir. Tar ih bunubyle kayded ecektir. Reid Paann slhat diyebalamak istedii bu iin erefini bihakkin Cumhuriyet Hkmeti kazanmtr.Hkmetimiz Dersim iini hallederken kiyaset, efkat; imar ve nihayet adaletle ihya esasm dnmt ki, bu; evvelki tenkil hareketlerinin tedbirlerinin yalnz usulsz bir iddetem racaat ederek muvaffak olamad bir yoldeildi.Dersim mmtakas yolsuz, kprsz, mevasz...ku umaz, kerv an gemez yerlerdi. Ekiya nnasl dayand kuvvet de tabiatin bu hain yardm idi, ve asrlarca devam eden serkeane hareketlere mid veren de bu mildi. Bir takmzavall halk da serlerine alet ederek Hkmetyerine hkmetmeyi tanyan bir zmre bunu birmkteseb hak tanmt.ite arkadalar, Cumhuriyet Hkmeti evvel kiyasetini kulland. Hemen bir sene on lanyola getirm ek iin irada alt, bu vesile ileHkmetin bir neferi girmemi en hcra kelerine sokuldu, adeta ilm etdler yapt. Bu sayede Dersimin ruhun u tand. Islhattak i muvaffakiyetin m him srr da bu olmutur. Ondan sonra efkat ve ima r gelmitir ve en sonradr ki, mabedini adaletle ikmal etmee mecburkalmtr;Muhterem arkadalar, verdiiniz yksek salhiyetler en kilne ve en md ebbirane ekilde tatb ik edilmitir. Bu gn tabiatin ikinci birHab eistan olan Dersimde sarb da lar, vahivadiler, kprsz nehirler, muazzam betonarme kprlerle muntazam taklalar, modernmektebler, Hkm et konak larile sslenmi vessleniyor. Her tarafta H km et kud reti, Hkm et nu ru parlyor. Bu imar ve slah hareke ti reklamsz, sessiz btn hzile yryor.

Tunceli bulu tlarla konuan ahikal yksek silsilelerile, Erz uru m ve Erzin can gibi vilyetlerimizi cenu bdak i v ilyetlerimizden geilmez sularla ayrmt. Umum harb de ylezam anlar oldu ki, arasn da azam 70, 80 kilometrelik mesafeler bulunan hemhudud vilyetlerimiz birbirine yardma imkn bulamad.nk arada M urat ve Fr at gibi akan denizler, in sedlerile boy len M unzur d a larvard. Buna ramen burada bir tahta kpr,bir kar yol da yoktu. Harb tarihimizde bunu n ne elim cezalarm ekmiizdir. Bu yzdenne siyas, asker zaferlerimiz kaybolmutur. Bugnk slahatla bu mhim maksad da elde edilmitir. ok yaknda Erzincan ve Erzurum ,

177


10/234

: 37 7-7- 1939 C : 1Elz ve Biy arba krn birer mahallesi saylacaktr.Arkad alar, bu g n yksek huzurunuzasunulan bu kanu n o ameliyatn mabadini ta-mamlryacak, yur dun bu kesindeki strabla-ra da art k iltiyambah olacaktr. Bu kanunla temd id edilecek salhiyetler, imdiye kadar grdmz gibi yine en derin bir kiyasetle ku llanlac aktr. Onu iyi kullanm asn bilen eller, bu liyaka ti yine size isbat edeceklerdir. Teklif edilen kan unu n kabu l buyurulma-sn bir vata nd a ve bir Elz mebusu sfatileyksek ltuflarnzdan rica ederim. (Alklar).FERDU N FlK R (Bingl) Muhteremark ada lar; Cumhuriyetimizin efkatli ve kudretl i elile Tuncelinde balyan esasl slah ameliyesinin mu vaffakiy etini temin eden en byk unsu rlardan biri olan Tunceli kanu nunu nbu defa bir md det daha temdidindek i zarureti bendeniz bt n kudretim le kabu l ederim.Binaenaleyh Hkm eti, byle bir kan un lyihasn Meclise getir erek bu ameliyeye iddetle, ihtimam la devam etmek azmini gstermesinden dolay teb rik ederim. Dersimin ve muhitinin hak ikate n esasl ve ihtimam l inkiafvaziyetin i ihzar edecek tedav iye ihtiyac vardr. Bu ok ge kalm tr. Fa ka t ge te kalsa, bizim darb meselimizin syledii, ge olsun da g olmasn, fehvasnca mesele kolaylam tr. Bir defa ie esasl bir ekilde balanm bulunu lmak tadr. Gerek imar, gerekterbiy e safhasnda ve ger ek umum vaziyetiitibarile hakikaten T rk n esasl bir yur du veesasl bir kesi olan ve b tn evld lar Tr kkann dan iken her naslsa biraz ihmal yznden bu gne kad ar tl bir vaziyette kalara kmenfi bi r vaziyet alm olan bu va tan kesinin de, buy urdu klar gibi, her hangi birmem leket kesi gibi, taassu bd an ve cehaletten kurtulm u bir vaziyet almasn grmekmucibi saad ettir. Binaenaleyh bendenizin te-nenniyatm, bu idaren in, gerek m fettilerin,gerek memurlarn orada gsterdikleri faaliyetcidden ayan mem nuniyettir. Bu imarm veslahatn yar vaziyette kalmamas, mtemadiyen inkiaf halinde bulundu rulmas pek ziyade temen ni olunan bir key fiyettir. Mum teremHkmet te bu yolu tut ara k bu tedaviyi yapmaktadr. Bu mesai devam etii mddete bittab i gzel semerelerini verec ektir. Az zamanda bu yur d paras da cehaletten, tagallb-den kurtulaca k, inkiafa doru yol alacak,oradaki vatandalarn da, dier yurddalar gibi , asker, mal mkellefiyetini ifa edeceklerinehi phe yok tur. Binaenaleyh kanu nun kabuln bendeniz de tasvib eder ve ayni zamandaHk mete, b urad a gsterdii cidd gayretten dolay, tebriklerimi sunarm. Oradaki gerek mfettiliin ve gerek mem urlarlasair elemanlarn gsterdikleri gayretten dolay

burad a takdirlerim i arzetmei ve bu hdiseleresnasnda ehid den askerlerimizin mbarekruhlarna tazim ve tebcillerimizi burada tekraretmei kuds bir vazife addederim (Bravo sesleri, alklar).Gl. KZIM KARABEK R ( stanbul ) Bendeniz ksaca maruzatta bulunacam. O havalide gerek harbde ve gerek sulhde bir hayliyllar vazife grm olduumdan dolay arzede-ceim nok taya dikkati, Hkm etimizden ricaetmei muvafk gryorum. nk bu noktadan bahsedilmemitir: Dersim Trktr. Oradagayet az Krt vardr. Bunun delili olmak zere:ist er coraf isimlere, ister Ko ua , Ba lua gibi.. . Ta eskidenberi gelen Trk isimlerine, isterse fizyonumiye baklsm, tam amilebu halkm Trk olduklarn gsterir. Fakat burann sapa bir yer olmas ve vaktile Krtlerdenasker alnmamas dolaysile oradaki Trkler deKrt unsuruna temessl etmei faydal grmlerdir. Onun iin yaplacak slahatta her trltedbirlerle; gerek ocuklarn mekteblerde okutmakla, gerekse halkm ierisine bir takm mnevverlerimizi gndermek suretile kendilerininhalis Trk olduklarn, yani mazinin Hititlerdenkalm dier Krt tabakas gibi deil, tamamilebizden hi fark bulunmyan Trk olduklarnbunlara sindirmeliyiz. O mm takad^n menfaatler bekliyen, baz by k devletler mtem adisurette onlarn rk nazariyesile oynuyor ve ilerine K rd vaziyetinde baka uns urlar dan olanbaz ilim adamlar da kartrarak onlar bizdenayrmaa alyorlar. stikll harbin de tuttu um gzel sistem u idi: Krd sanlan mmtaka-nm eski Hititlerden olup binaenaleyh Trk olduklarn, Dersimin ise tamamile Seluk Trklerinden olduunu airet beylerine telkin etmeksuretile ok by k bir fikr inklb hazrlanmt. Onun iin Hk m etten rica ediyorum,Dersim mmtakas halkma, ki Hkmetimizi veDevletimizi ok uratrmtr, z Trk olduklarn her vasta ile, muhtelif kan allarla anlatmak lzmdr. Dier K rd mm takalar ma gelince: o mm takalar hakknda da arzettiimgibi en eski T rk olduklarn anlatmak ve bufikri yerletirmek lzmdr. nk o mm taka-dan baka suretle siyas istifade etmek isteyenler, ok byk kuvvetlerle o halk bizden ayrmak iin bir dziye urayo rlar ve ok parasarf ediyo rlar.

DAHLYE VEKL FAK ZTRAK (Tekirda) Saym arkadam Gl. Kzm Karabe-kire esasl bir meseleyi burada konumu olmasndan dolay teekkr edeceim.Biz de hi bir vakit Dersim halkmm Trk olduunu inkr etmedik ve hi bir zaman bunu g-zmzdan uzak tutm adk. lerinde ayed asllarn muhtelif sebeblerden dolay unutmu olanlar varsa onlara da ne olduklarn anlatmak iin


11/234

: 37 7-7- 1939 C : 1elimizden gelen her eyi yapyoruz ve yapacaz(Bravo sesleri, alklar).Bykler iin bulunduklar noktadan kendilerini hakikate irca sebeblerini hazrladmz gibi, bilhassa kkler iin daha esasl tedbirlerzerinde durm aktayz (Bravo sesleri). Bununen emin yolunun ne olduklarn anlam, analarn yetimesinde bulduu mu z iin, bilhassakk kz ocuklar iin dndmz tedbirlere daha messir olacaktr.Bu arada Elzda atmz enstit buradaksa bir zamanda, hatt hayret edilecek ksa birzamanda bunlarm mkemmel trke rendiklerini gstermitir, alt ay iinde dillerini biliyor ve konuuyorlar.Bun lar yetiecek, gerek ocuklarnn, gerekkendi muhitlerini hakikaten tenvir edecekler vebundan sonra kendi rkmz iinde byle galathallere tesadf etmeyeceiz (Alklar).BAKAN Maddelere geilmesini kabulbuyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.Tunceli vilyetinin idaresi hakkndaki 2884sayl kanun hkmnn uzatlmasna dairkanun

MADDE 1 Tunceli vilyetinin idaresi h akkndaki 2884 sayl kanunun hkm 31 birinciknun 1942 tarihine kadar uzatlmtr.BAKAN Reye arzediyorum. Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.MADDE 2 Bu kanun neri tarihinden muteberdir .BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kab ul edilmitir. MADDE 3 Bu kanunun hkmlerini icraya icra Vekilleri Heyeti memurdur.BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.Lyihann heyeti umumiyesini reye arzediyorum. Kabu l buy uranla r ... Etmey enler ... Ka-bnul edilmitir.Son ak reye arzedilen kanun lyihasna reyvermeyen var m? Rey toplama muamelesi bitmitir.12 Tapu ve kadastro umum mdrlnnAdliye vekletine balanma s hakknda kanun lyihas ve Adliye ve Bte encmenleri mazbatalar (1/209) [1]BAKAN Mstacelen mzakeresini kabulbuyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.Heyeti umumiyesi hakkmda mtalea var m?Maddelere geilmesini kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... M addelere geilmesi ka bu l edilmitir.[1] 192 sayl basmayaz zabtn sonundadr.

Tapu ve kadastro umum mdrlnn Adliyevekletine balanmasna dair kanunMADDE 1 Tapu ve kadastro umum mdrl, Adliye vekletine balanmtr.Umum m drl n M aliyeye bal olmas do-laysile Tapu umum mdrl tekilt ve vazifeleri hakkndaki 2997 sayl kanunla sair ka

nun lar mucibince Maliye vekletine tannm olan vazife ve salhiye tler Adliye vek letineintikal etmitir.BAKAN Kabl buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.MADDE 2 Bu kanun neri tarihinden muteberdir .BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.MADDE 3 Bu kanunun hkmlerini icraya cra Vekilleri Heyeti memurdur.BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.Lyihann heyeti umum iyesini kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Heyeti umumiyesi kabuledilmitir.13 Trk ceza kanununun 494 nc maddesinin deitirilmesi hakknda kanun lyihas veAdliye encmeni mazbatas (1/179) [1]BAKAN Lyihann mstacelen mzakeresi teklif ediliyor. Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.Heyeti umumiyesi hakknda mtalea var m?Maddelere geilmesini kabul edenler ... Etmeyenler ... Maddelere geilmesi kabul edilmitir.

Trk ceza kanununun 494 nc maddesini deitiren kanunMADDE 1 Trk ceza kanununun 494 ncmaddesi aada yazl ekilde deitirilmitir :Madde 494 - Her kim, henz biilmemiveya toplanmam yahud biilmi veya toplanm olupta kaldrlmam olan tarla, ba ve bostanlardan hububat, sebze meyve ve saire alarsa

zara grenin ikyeti zerine bir ayadn bir seneye kadar hapis cezasile cezalandrlr.HSN KlTABOI (Mula) Bu madde okyerin ded ir. Kyllerimizin bir sene didinmesilehsl ettii ve midlerini baladklar mahsuln her hangi bir zarara uratm ak tabiatileufak bir ceza ile kardamamal idi. Onu Hkmet, lyihasnda iki aydan balamak zere teklifetm itir. Adliye encmenimiz bir ayd an balamasn tensib etmi. Sebeblerini de esbabmucibede tas rih etmemi. Her halde cezannfazla gr ld anlayor. Tasrih etmi olsay-[1] 187 sayl basmayaz zabtn sonmdadr.


12/234

: 37 7-7-1939 C : 1di daha iyi olurdu. Sonra maddede ve esbab mu-cibede gryoruz ki ieklere dahi vaki olan zararlarn tecziye eilmesi tensib edilmitir. Yanihkimlere bu tak dir salhiyeti verilmitir. Faka t maddede bahe kay di yok tur. Tarla, bostan, ba kaydi vardr. iekleri de ihtiva edebilmesi iin ve gerek n safta olan meyvalar daiine alabilmesi iin bahe kaydinin de ilvesilzm dr mid ederim ki encmen buna derhal muvafakat eder.Fa ka t yksek heyetinizi rahatsz ediiminasl sebebi bu deild ir. Ben mem leketi gezerkenahid olduum ikyetleri yksek heyete arze-deceim. Ee r kabu l buyu rulursa o vak it maddenin son fkrasndaki ikyeti zerine bu cezaverilir kaydinin kaldrlmasna msaade buyurursunu z. Kuadasna gitmitim. Orada mhimce bir halk ktlesile konuurken bunlar sylediler ki, zeytinciliimizin tedenni etmesine se-beb, bunlarm ouna mtemadiyen vaki tecavzve taarru zlard r. Biz yaptmz masraflar ba-zan alamamak vaziyetine dyoruz. Dedim ki,niin ikyet etmiyorsunuz? ikyet ettiimiztakdirde mahsulmzn aslma ve ana aalarakar taarruz imkn olduu gibi zatmza karda taarru z imkn muhtemeldir. Byle akyerlerde mahsuln brakan mstahsilimizi vikaye etmek iin onlar ikyet kay dnda nku rtarm ak lzmdr. Geri burad a denilebilir ki5 - 10 tane meyva almak suretile bir zarar ik aeden kimseyi bir aya mahkm etmee mal sahibinin de rizas yok tur. Binaenaleyh ikyetart kaldrld tak dird e byle bir kimseninceza ile muateb tutulmas gibi hi beklenilmiyenbir netice hsl olur. Binaenaleyh bunu kaldrmak encmence kolayd r. Asgar bir kymetteolan alma ve zararlarda sahibinin ademi muvafakati, sahibin feragati crm ortad an kaldrsn ve takibe imkn vermesin. Bu gibi eylerde sahibinin ikyeti merut olsun. Fa ka tdaha byk zararlarda bunu istemek doru deildir. nk burad a ahs huku kla amme hukuk unu kartrrsak , acaba byle kyln nbyk mikyasta mahsulnn almmasmda onunahs hak k m daha ziyade galibdir, yoksamme hakkr m? Memleket ekonomi varlmzn bel kemiini tekil eden istihsale mtealliksular da, memleketin mme huk uku nu ihlledecek mahiyettedir. Binaenaleyh bura da ahs hak galib diyerek mme hakk n bund an ayr saymak varid deildir. Bu, mnak aa gtr r bir meseledir. Yalnz bendeniz bir hdiseden bahsediyorum. Bu hdiseyi teyid etmek iinMahmud Esad arkadamz aradm, bulamadm.Nuri Gktepe arkadamzdan sordum. Bizim taraflarda da ayndr dedi. Bundan tevelld ede-cak zararda n daha by k bir zararla bilharekarlaacana kendisi de emindir. Bu vaziyetler nazar dikkate almd takdirde acaba memleketin ihtiyacie daha mtenasib bir kayid ko

namaz m? mid ederim ki, bu babda konulacak kayid memleketin lehine olur.EMN SAZAK (Eskiehir) Efendim; encmen bunu gayet yerinde yapm tr. nkikayetsiz harekete gesin dersek, her jandarmakarak olun dan mddeiumumiye birer rapo r gider. Sahibinin ikyeti ok dorudur. Mzevirlikten bizi ku rtar r. Kazayu kad eri biliyor.Bu hususta Kitabc arkadamzn sz varid deildir. Ben ik yet edemem, nasl iky et edeyim, diyecek bir ferdin Cumh uriyet devrindemevcud olacan zannetmem. Byle bir ferdvarsa, esasen memlekete yakmaz, atmal dan.HSN KTABCI (Mula) Kitabc arkada n sz varid deildir diyebilmek iin,Kitabc arkadan bahsetmi olduu hikyeyevak i deildir, demek lzmdr. E er bahsettiim hikye vaki ise ki, Kitabc arkadanznimdiye ka da r hilaf hak ikat bir ey sylemediime kani iseniz, buna kar are bulmaklzmdr. E er Hk metin esbab mucibesiniokumu olsalard ; bu gibi zararlarn, zararlarn deil, hrszlklarn kesretle vaki olduunu anlarlard . Onun iin ben vakay a istinadediyorum, memleketin ihtiyacn arzediyorum.Yksek heyet hangi ekli mnasib grrse onagre ka ra r verir. Yalnz, var id deildir, szn kabul etmiyorum. nk hdise benim szlerimi meyyiddir.ADLYE En. M. M. SALH YARGI (Kocaeli) Hkm ete teklif edilen bu madde, hatrlardadr, son byk kurultay da mevzubahsoldu. Bu hdise ceza kanu nun da mevcud olanhkmn hafif olduuna, Hkmetin nazar dikka ti celbedildi ve onun zerine, bir ok maddeleri taly an ceza kanu nun dan iktibas edilenkanunum uzun buna mtenazr olan maddesinde 15 gn den balay an hafif hap is cezas ilebu kabl sulara ceza mevcud olduu grlmt r. Hkm ete hazrlanan lyihada encmence yaplan baz dzeltmelerle Byk MilletMeclisine arzedildi. Kita bc arkadam zn bahe diye bir kelime ilvesi ha kk nd aki tek lifine encmen de itirak eder. Binaenaleyh tarla, ba ve bahe ve bostan diye bir ibareninkabuln muvafk gryoruz.kinci nok tai na zarla r; hrszlk hdiseleri zerine yaplacak kanu n ta kibat, zara rgrenin ikyetine baldr, kayd ini muvafkbulmuy orlar. Halbuk i bu kabl kanu n takibatta , her halde mala kar ika edilmi bir suolmas dolaysile zar ar grenin deliller gstererek hukuku ammeyi harekete geirmesi iinm racaat etmeleri, en salam bir yoldur. Buyu rdu lar ki, ehemmiyetsiz bir alma vakasndan dolay huk uku amme hareke te gelirse vebund an bir mahzur tevelld edecei hatra geliyorsa, husus feragat suretile huk uku ammesakt olsun. Kanu na byle bir kayid konulabilir diye bir mtalea dermeyan ediyorlar. Bu, 180


13/234

: 37 7-7-1939 C : 1zannederim ki mddeium umi ve zabtaya fazla bir klfet tahmilidir. Her halde kanu nunyazl tarzndan anlalaca zere, btnhubu bat, ma hsult, meyve ve sairenin alnmasndan zarar gren ikyet eder, zabtayhabe rdar eder. Bunun zerine huku ku umumiye takib e geer. Bence bu en salim bir yoldur. Z arar grenler iky etten korku yorlarszn bendeniz va rid deildir demem, fak atkab ul etmem. nk byle bir su ilendiitakdirde hakkn arayacak bir kimsenin, memleketin bu gn k asayi vaziyetine gre, kimseden ekinmiyecei aik rdr. Yoksa 10 dakika evvel Dersimde fevkalde tedbirlerin ittihaz iin kabu l ettiimiz kan un gibi bir kanun u,ne Hk m et teklif etme kten ekinir, ne deBy k Meclis kab ul etmei diri eder. Buitiba rla bu mem leketin her hangi bir kesinde zarar grm bir vatanda bu zarardandolay ikyet ederse, daha byk bir zararamaruz kalacakm gibi bir korkuy u kabul etmekte - aflerine maruren - bendeniz mazurum.HSN KTABCI (Mula) Bir defa bahesinden sirkat edildii bu kanundaki ahkm ilesabittir. Zarar bu kadar olur, bundan daha ilerisini yapamaz lar diyorlar. Bu ne ile mm kndr? Kabilmidir ki darda tam manasile herey muhafaza edilebilsin? Muhafaza edilemez.Bu hkm cezainin bu gn tedidine sebeb nedir? Bu gibi hdiselerin okluudur. Daima zarar lar mahd ud bir ekilde kalacak, fazla ilerigidemiyecek midir? Mala kar olan btnyolsuzluklarda ikyet art mdr? Mesel yankesicilikte ikyet art mdr? Burada aranlaney sahibinin muvafakati var mdr, yok mudur?Bunu anlyabilmek iin de, arzettiim gibi,bund a hrszlk kas di yo ktu da, ylece beon yemi gibi veya allan bir yolsuzluktanibaretse u halde sahibi de feragat edecek vedavasndan vaz geecektir. Amma adam akllbir sirkat varsa sahibinin ne ikyeti olmal vene de bundan sahibi feragat edebilmelidir.Onun iin Yksek Heyetin takdirine arze-derim.ADLYE E. M. M. SALH YARGI (Kocaeli) Msaade ederseniz ksaca yerimden ar-zedeyim,Buyurduklar ekilde bu kabil sular hakknda kanun takib yolunu kabul etmek mhim birkemekei ve ayni zamanda da bir klfeti mu-cibdir (Krsye, krsye sesleri).Bu sular hakknda Kitabc arkadan m-tale ala n vehile takib at usuln kab ul etmekbyk klfeti mucibdir. nk kendileri de tasdik ediyorlar ki her zaman ve dorudan doruya takib edilebilmesi imkn kabul edilirse, bilhare kendisinini feragatile hukuku mme sukut etsin. imdi mddeiumumi ne ekilde sulara ttla hsl eder, malmunuzdur. Btn adlzabta vazifesini ifa edecekler, jandarma, polis,

kr bekileri ve saire byle bir eyden haberdarolunca, grnce, mddeiumumiyi hebardar edeceklerd ir. Olabilir ki bu m al sahibi m baltszbir har eke t icrasile biraz bir ey almasm hogrebilir. Binaenaleyh asl bu suun ika maddesinden mutazarrr olan bir kimsenin hukuku mme davasm m sukut edip etmiyecei zerindemessir olabileceini ken dileri de biliyorlar.Bu kabul edildikten sonra bunun zerinde zannederim, zarar gren birisinini ikyeti zerinekanun takibat yaplabilmesi en doru bir yoldur. Binaenaleyh mddeiumumiye bu kadar birklfet tahmil edilemez. Messir tedbir alnrsa,mukayese edilirse bu usuln, imdiye kadar cariolduu gibi yine ibkasmd a her halde faydavardr.Ol. AHMED YAZGAN ( Urfa ) elmaalmtr, bir ay hapsedilecekler. elma iinbir av hapsedilmesi do&ru mudur?Ad. E. M. M. SALAH YARGI (Kocaeli) Hkimin takdir olarak cezay hafifletmek salhiyeti vardr. Bu cezayi takd irine gre tecil etmek salhiyeti de vard r. Binaenaleyh, hkim' bu vaziyeti tak dir eder. Ayni zamanda biz emi-| niz ki, yzde bir bile, almasm m alm d iin,kimse ikyet etmez ve nihayet bu mnasebetsiz hali ufak bir iht ar ile savuturu r. Bu, yeil halinde bulunan bir ok portakallarn kopa-j rlmas, toplanm meyvalarm alnmas, hububatn arlmas gibi zararlara kar cezayi te-did. maksadile konulmu bir hkmdr.BAKAN Takriri okutuyorum :

Yksek ReislieArzettiim esbaba binaen birinci madd edeba kelimesinden sonra bahe kelimesininyazlmasm ve maddenin sonunda yazd zarargrenin iky eti kaydinin kaldrlmasn teklifederim. MulaHsn KitabcRASH KAPLAN (Antalya) Baheler kelimesinin ilvesi dorudu r. (Evet dorudu r,sesleri).BAKAN Baheler kelimesinin ilvesiniencmen de kabul etmitir.Tak rir M fkradr. Her fkray ay n ayr reye koyacam . Ma ddeye bahe kelimesininilvesini nazar dikkate alanlar ... Almayanlar...Nazar dikkate alnmtr.kinci fkray, Za rar grenin ikyeti kayd inin kaldrlmas teklifini reye arzediyo-rum. Kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmemitir.Maddeyi bahe kelimesini ilve ederek reyinize arzediyorum: Kabul edenler... Etmeyenler...Kabul edilmitir.

MADDE 2 Bu kanun neri tarihinden muteberdir, 181


14/234

I : 37 7-7-1939 C : 1BAKAN Maddeyi kabul edenler ... Et-meyenler... Kabul edilmitir.MADDE 3 Bu kanun hkmlerini icrayacra Vekilleri Heyeti memurdur.BAKAN Kabul edenler ... Etmeyenler ...Kabul edilmitir.14 3450 sayl kanun hkmlerinin vergi

den mstesna tutulan arazi ve arsalar hakkndada tatbikna dair kanun lyihas ve Ma liye veBte encmenleri mazbatalar (1/133) [1]BAKAN Lyihann mstacelen mzakeresi teklif olunm aktadr. Kabul buyuran lar...Etmeyenler... Kabul edilmitir.Lyihann heyeti umumiyesi hakk nda m-talea va r m? M addelere geilmesini reyinizearzediyorum. Kabul edenler... Etmeyenler...Kabul edilmitir.

Mukataal binalarn kymetlerinin takdiri hakknd aki 3450 num aral kanu n hkm lerininvergiden mstesna tutulan arazi ve arsalar hakknda da tatbikna dair kanunMADDE 1 3450 numaral kanun hkmleri Devlete, mlhak ve husus btelerle idareedilen teekkllere ve belediyelere aid olup ta1833 sayl arazi vergisi kanununun 2 nci maddesi mucibince vergiden mstesna tutulm u olanmukataal arazi ve arsalar hakknda da tatbikolunur.MADDE 2 Bu kanun neri tarfihindenmuteberdir.BAKA N Kab ul edenler... Etm eyenler...Kabul edilmitir.MADDE 3 Bu kanunun hkmlerini icraya cra Vekilleri Heyeti memurdur.BAKAN K abul edenler... Etmeyenler...Kabul edilmitir.Lyihann heyeti umumiyesini reyinize arzediyorum. Kabul buyu ranlar... Etmeyenler...Kabul edilmitir.15 Smerbank sermayesine 58 000 000lira ilvesine dair kanun lyihas ve ktisad, M aliye ve Bte encmenleri mazbatalar (1/125) [2]BAKAN Lyihann mstacelen mzakeresi teklif edilme ktedir. Reyinize arzediyorum .Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir.Heyeti umumiyesi hakknda mtalea var m?BER TRKER (Afyon Karahisar) Sayn arkada lar, Sm erbank -sermayesine 58milyon lira ilvesi iin Ka m utaya sunulan lyiha encmenlere geldii vakit btn encmen azalan hakikaten rkt. Bendeniz de pekf 1] 190 sayl basmayaz zabtn sonundadr.[2] 200 sayd basmayaz zabtn sonundadr.

rkt m. Sonra encmenler esasl bir surettetedk ikatta bu lunmaa ve 58 milyon lira gibicesim bir paray Smerbanka vermek lzm m,deil mi diye zerinde durm aa mecbur oldular. Grdler ki, bidayette byle bir teekkle balarken baz kk depasmanlar, yanllklar olmutur. Ancak, Smerbankta sui idare,sui istimal yoktur. M urakabe heyetleri bu bankann hi bir zaman aleyhinde bulunmamlardr. Sonra, mu hterem Bte encmeni en sonolarak, ktisad ve Maliye encmenleri gibi, ari-z amik tedk ikat ta bulund uktan sonra 58 milyon liray 43 milyon liraya kad ar indirdi. Bendeniz bunu ok doru buluyorum ve Heyeti ce-lileden bunun kabuln rica ediyorum. Ancak,muhterem Hkmetten iki temennim vardr:Birisi; bu paray verdikten sonra Smer-bank iki sene rah at brakalm. Ona yeni vazifeler tahm il etmiyelim. nkiaf ediyor. Bylegzel bir teebbsn rah at rah at inkiafnameydan verelim.kinci temen nim; bendenize yle bir ayiageldi. Bir tasavv ur varm, Sm erbank ikiyeayrac aklarm . Bir mal ksm, bir de snaksm. Sma ksm m driyeti umum iyelereverilecekmi. imdi byle mkem meliyete varm bir bankay yine ikiye ayrn rak yeni teebbslere balarsak...MMTAZ KMEN (Ank ara) ok iyiolur.BER TRKER (Afyon Karahisar) okiyi olmaz kanaatindeyim. Bendeniz bunu muhterem Hk metten rica ediyorum. ki sene bugzel messeseyi rahat brakalm. Kendisi18 by k teebbs vcude getirmitir, gayet gzel iliyor. Bu messesenin banda ihtisas sahibi Trk genleri vardr. Brakalm ileriye gitsin. Byle ikiye ayralm, yle yapalm, byle yapalm dersek yine bir taraf topalyr yecektir. Bunu bendeniz bir vazife, borve ahs kanaatim olarak rica ediyorum. Tabiirade ve karar gene daima Yksek Kamutayndr. Bunu arzetmek iin krsye geldim.Gl. ZEK SOYDEMR (Erzurum) k iayakl yapyoruz, daha iyi deil mi?BAKAN Baka mtalea var m? Maddelere geilmesini kabul edenler... Etmeyenler...Maddelere geilmesi kabul edilmitir.Smerbank sermayesine 19 500 000 lira ilvesine ve 2262 sayl kanunda baz deiiklik yaplmasna dair kanun

MADDE 1 2262, 2580, 3082 ve 3249 saylkanunlarla Smerbanka verilen sermayeye19 500 000 lira dah a ilve edilm itir.Bu sermaye 2580 sayl kanu nun ncmaddesindeki esaslar dahilinde temin olunur.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reye arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etmeyenler... Kabul edilmitir.

182


15/234

I : 37 7-7-1939 C : 1MADDE 2 Esaslar cra Vekilleri Heyetince tesbit olunan sanayi programlarnn tahakkuku iin Smerbanka verilmi olan taah-hd salhiyeti 28 666 000 lira tezyid edilmitir. u kadar ki cra Vekilleri Heyetinin tasvi-bile banka, muhassas sermayesinin yzde beine ka da r munzam taahh dle re giriebilir. Butakdirde buna tekabl eden mikdara bali olun

caya kadar krlarndan yars fevkalde ihtiyatsermaye olarak bankaya braklr.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reye arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etmeyenler... Kabul edilmitir.MADD E 3 2262 sayl kanu nun beincimaddesinde yazl 20 000 000 liralk had, bankann tahsis edilmi sermayesinin yars olaraktadil edilmitir.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyearzediyorum. Kabul edenler . . . Etmeyenler . . .Kabul edilmitir.MADDE 4 Bu kanun neri tarihinden muteberdir.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyearzediyorum. Kabul edenler . . . Etmeyenler . . .Kabul edilmitir.MADDE 5 Bu kanunun icrasma Maliyeve tktisad vekilleri memurdur.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyearzediyorum. Kabul edenler . . . Etmeyenler . . .Kabul edilmitir.Kanunun heyeti umumiyesini ak reye arze

diyorum.16 Belediyelerce yaplacak istimlk hakkndaki 2497 sayl kanuna baz hkmler ilvesine ve mezkr kanunun baz maddelerinin deitirilmesine dair kanun lyihas ve Muvakkat encmen mazbatas (1/210) [1]BAKAN Bulyihan m mstacelen mzakere si teklif ediliyor. Bu teklifi reyinize arzediyorum. Kabul edenler . . . Etmeyenler . . . Kabul edilmitir.Heyeti umumiyesi hakknda mtalea var m?

Maddelere geilmesini kabul edenler ... Etmeyenler ... Maddelere geilmesi kabul edilmitir.Belediye istimlk kanunu

MADDE 1 Belediye kanu nund a yzl,beldenin ve belde sakin lerinin meden, shh vebedi ihtiyalarm m tanzim ve tesviyesi ve tehlikeden korunmas iin tesisat yapmak maksadi-le binal ve binasz gayrim enku lleri, bu kan unda yazl usuller dairesinde deer bahas peinverilmek artile istimlke belediyeler salahiyetlidir.[1] 202 sayl basma yaz zabtn sonundadr.

Kanunu medeninin kaynaklar hakknd aki hkmlerine riayet edilmek artile belde dmdangetirilecek sularm kayna ve kaynaktan beldeye kad ar geecei yerleri dahi lzum grrse belediyeler istimlk edebilir. Ka nun u medeninin(668 ve 669) ncu maddeleri hkm mahfuzdur.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyearzediyorum. Kabul edenler . . . Etmeyenler . . .Kabul edilmitir.MADDE 2 Bir yolun veya bir meydanmgeniletilmesine veya yeniden almasna kararverildikte yolun veya meydann geniliindenfazla olarak taraflarndan yirmier metreye kadar binal veya binasz yerleri istimlke belediyeler salahiyetlidir.Yeniden alacak veya genilettirilecek yol,meydan , umum bahe ve yeil saha lara lzmolan yerlerden baka, bun larm etrafnda tasdikli imar plnma gre yaplacak bnalarm arsaderinliklerine kadar olan mahallerini de istim

lke belediyeler salahiyetlidir.Tasdikli plna gre bir hizada bulunmas l-zmgelen bina larda n hiza dma km olanksmlar dahi istimlke tbidir.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyearzediyorum. Kabul edenler . . . Etmeyenler . . .Kabul edilmitir.MADDE 3 Tasdikli imar plnlarmm tatbiki iin:A) Mevcud binalarn plna gre fazla olankatlarm,B) Yollarm geniletilmesi iin binalarn zemin ve bodrum katlarnn lzumlu olan ksrm-larnn istimlke belediyeler salahiyetlidir.Fazla katla r kaldr lan binalarn stnderhal rtmek ve eski evsaf dairesinde ikmaletmek belediyelere aiddir.Yola kalbedilen zemin ve bodrum katlarnnduvarlarn ykmak ve bunlarm stndeki binaksmmm eski' me tanetini temin edecek kad arkuv vetli mesnedler tesis etmek ve cebhelerinieski vasflan dairesinde yaptrmak belediyeninborcudur.Uyuulduu takdirde keif dahilinde kararlatrlaca k bedeli verilmek suretile bun larnsahihleri tarafndan yaptrlmas da caizdir.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyearzediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmitir.MADDE 4 stimlk bedeli karl teminedilmi imar mmtakalarmda balanan iler tamam lanmadka, karl temin edilmemi dier mmtakalarda istimlk yaplamaz.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyearzediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Ka

bul edilmitir.MADDE 5 kinci maddede yazl istim- 183


16/234

: 37 7-7-1939 C : 1lklerden elde edilecek yerleri birletirmee veplna gre ifraz muameleleri yapldktan sonraplna uyg un tesisat vcude getirmek artilemzayedeye koy arak satma a belediyeler salahiyetlidir.MUVAKKAT En. M. M. EBB ERGN(Mard in) Burad a bir tashih vard r. 5 ncimadde yle balyacaktr: kinci maddede yazl tasd ikli imar plnn a miistenid istimlklerden... olacak.BAKAN Encmenin teklif ettii tashihle madde u ekli ald:MADDE 5 kinci maddede yazd tasdikliimar plnma mstenid istimlklerden elde edilecek yer leri birletirmee ve plna gre ifrazmuameleleri yapldktan sonra plna uygun tesisat vcude getirmek arrtile mzayedeye koyarak satmaa belediyeler salahiyetlidir.BAKAN Madde hakknda baka mta-lea var m? Reyinize arzediyorum. Kabul bu

yuranlar... Etmiyenler... Madde kabul edilmitir.MADDE 6 mar pln tatbik edilen mm-takalarda alan yollarm, meydanlarn, umumbahe ye yeil sahalarn etrafndaki adalarda,inaata izin verildiinin iln tarihinden itibaren bir sene iinde yaplmaa balambda ikisene zarfmda bitirilen binalar 10 sene mddetlebina vergisinden muaf tutulur.Bu gibi yer lerde evvelden mevcud olubda sene zarfmda plna uygu n ekle kalbedilenbinalar iin muafiyet mddeti be senedir.BAKAN Madde hakknda mtalea varm? Reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar...Etmiyenler... Madde kabul edilmitir.MADDE 7 Belediye namma istimlk olunacak yerlerin mesaha ve cins ve hududunu gsteri r m ufassal b ir haritas belediye mhendisi vebulunmayan yerlerde nafia mhendisi ve bunlarn bulunmad yerlerde mimar ve fen memuru ve bunlar da yoksa belediye kalfas tarafndan yap larak belediye encmenine tevdi o lunur.Encmence istimlke lzum grld takdirde, istimlk sebeblerini bildirir bir mazbata

yaparak mahallin en byk mlkiye mirinegnderilir.En byk mlkiye miri evrakm gelmesinden itibare n 15 g n iinde, yaplac ak istimlkin amme menfaatlerine uygun olub olmadnaka ra r vererek belediyeye bildirir. stimlk inamme menfaatlerine uygun olduu hakkndakikararlar katidir .stimlkin amme menfaatlerine uygun olmadna dair verilecek kararlara kar, belediyeencmenlerinin kara rlarile, belediye tekiltolan ky ve nahiye belediyeleri; bal bulunduk lar kaza kaymakamna ve kaza belediyeleri valiye ve vilyet belediyeleri de Dahiliye vekletine itirazda bulunabilirler. tiraz zerine verile

cek kararlar katidir.Belediye reislii en byk mlkiye mirininuhdesinde bulunan yerlerde istimlkin ammemenfaalerine uygu n olub olmad hak knd akikararlar, kaza belediyeleri iin bal olduklarvilye tin valisi ve vily et belediyelerine aidolanlar hakknda da Dahiliye vekili tarafndankati olarak ittihaz olunur.Amme menfaatleri hakkndaki kat i karar-lar aleyhine Devlet rasma mracaat olunamaz.GALB PEKEL (Tokad) Burada ky venahiye tabirler i vard r. Belediye kan unu , nfusu iki binden fazla olan yerlerde belediye tekilt yaplaca n emreder. Da ha fazla olan yerlere kasaba denir, ky belediyesi diye bizim belediyelerimiz yo ktur . Bu rada ki kay din bu ekilde tashihi lzmgelir.MUVAKKAT E. M. M. EDB ERGN(Mardin) Encmen de, kaza merkezi olmayan k asaba belediyeleri diye tashihi kab ul ediyor.BAKAN O halde madde u ekli alyor:

MADDE 7 Belediye namma istimlk olunacak yerlerin mesaha ve cins ve hududunu gsterir mufassal bir ha ritas belediye mhendisi vebulunmayan yerlerde nafia mhendisi ve bunlarn bulunmad yerlerde mimar ve fen memuru ve bun lar da yoksa belediye kalfas tarafndan yap larak belediye encmenine tevdiolunur.Encmence istimlke lzum grld takdirde, istimlk sebeblerini bildirir bir mazbatayaplar ak mahallin en by k mlkiye mirinegnderilir.En byk mlkiye miri evrakm gelmesinden itibaren 15 gn iinde, yaplacak istimlkinamme menfaatlerine uygu n olub olmadnaka ra r vererek belediyeye bildirir. stim lkinamme menfaaelerine uygun olduu hakkndakikararlar katidir.istimlkin amme menfaatlerine uygun olmadna dair verilecek ka rar lara kar, belediyeencmenlerinin kararile, kaza merkezi olmayankasaba belediyeleri, bal bulu ndu klar kazakaymakamna ve kaza belediyeleri valiye ve vilyet belediyeleri de Dahiliye vekletine itirazdabulunabilirler, itiraz zerine verilecek kararlarkatidir.Belediye reislii en byk mlkiye mirininuhdesinde bulun an yerlerde istimlkin ammemenfaatlerine uygun olub olmad hakkndakikararlar, kaza belediyeleri iin bal olduklarvilyetin valisi ve vilyet belediyelerine aid olanlar hakknda da Dahiliye vekili tarafndan kati olarak ittihaz olunur.Amme menfaatleri hakkndaki kati kararlar aleyhine Devlet rasm a m racaa t oluna-I maz. 184


17/234

: 37 7-7-1939 C r BAKAN Maddeyi bu tashih ile kabulbuyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.MADDE 8 stimlk edilecek binalar vears ala r ile binal ve binasz araz i ve bahe1 eriin belediye meclisince, meclis azasm dan birve belediye mm takasnd aki emlk sahihlerinden bi r ve belediyede vazife sahibi olmaya nbir mhendis veya bir mimar ve bun larm bulunmad yerlerde bir fen memuru ve bunu nda bulunmad yerde bir ebniye kalfas veyayap ilerini anlayan bir zattan mrekkeb kiilik komisyonlar tekil edilir. Bu komisyonmarifetile o gayrimenkulun istimlk tarihindekivaziyetine ve emsalinin alm satm rayicine grekymet takdir edilir.BAKAN Madde hakkmda mtalea varm?SIRRI tZ (Yozgad) Muhterem arkadalar; bundan evvelki belediye istimlk kanununda istimlk su suretle yaplabiliyordu ve bu hal

kn ok lehinde idi. Bu kanun karken, halkmlehinde olan bu kaydi kaldrmak iin yanlmgibi bir mana anlalyor. stim lk edilecekgayrimenku l bina, arsa, her iki takd irde ya vergide muk ayyed vevahud deildir, eer verdidemuk avved ise, vergice m atrah olan kymetininon misli bedeli istimlki idi, kanun yle tay ;n etmiti. Arsa ise vergisine m atra h olan kym etinon mislidir. Bu ta hr ir grmemisse o zaman kymeti tak dir edilirdi. Simdi bu usul kaldrlyorve kymet tak diri cihetine gidiliyor. Evvelkikanun yaplrken maksad su idi : Yeni kanunagre u maddede tarif edilen heyet krvmet takdir edecek. Halbuki bir mlkn zahirde kymetin, insasmda kullanlan malzeme itibarile o kadar olmayabilir. Fa ka t mal sahibinin med arma ietidir. Onun ira d ile geinir ve Devletvergisini bu irad zerinden alr. Simdi vergialman krymetten sarf nazarla dorud an doruya kymet takdirine gidiliyor. Bu halkm lehine bir harek et delildir. Vak it msaid olmad iin de tadil teklifi veremiyorum.RECEP PEKER (Ktahya) Arkadalar bumadd enin deiik ruh u benim de gzm ekmitir. Fa kat bu cihet Srr z arkadamznsyledii gibi yeniden tedvin, halkm men faatibakmmdan eskisine nisbetle geri olduu noktasndan deil, belki bunun tamamen zdd olarakeski ekil halkn huk uku nu Srr z arkadamzn istedii genilii temin etmedii haldeyeni sistem, yeni teklif edilen tarz halkn ihtiyacn ve menfaatini daha iyi temin edebilecektir.Binaenaleyh bu kanunda eski ekil mevzubahsedilmi olsa idi ben imdi Hkmetin teklifiniencmenin getird ii ekilde teklif edecektim.Bu itibarla yeni teklifi arkadamn fikirlerinekar mdafaa etmek istiyorum.Arkadalar, bir gayrimenkul bo arsa olsunyolsuz veya baheli bina olsun, arazi olsun, bi

nal veya binasz bahe olsun kymeti onun istimlkinin mevzubahs olduu gn esnasmdabulunduu yerdeki alm satma gre hakik kymetinde n iba rettir . Devletin veriri sistemlerinde olduu gibi. istimlk sistemlerinde de herhangi bir evi Devlet lehine almak iin maktuusule giden bir takm karineler konmutu. Bundan evvelki sistem vergive esas olan irade grekym et bicilmesi idi. Tabi olan sev va tan daelinde bulunan gayrimenkulu ammemin nefi iHnistimlk ederken, malm hakik kymetin* sahibine dem ektir. TeM'f stilo n rnad^e bunu +eminedivor ki bu usul hem hakka ve h*m d* imi-mizin ruhnna uy um du r. stanbul da veni vapT-m istimlkler dikkat p*7n?: cek-mis olacaktr . Bu ara da b ir r*.o> bin alarn svr vergi bakmndan yarulan hesablar tediveve esas tutu lduu iin verenin baz verde az ba^ verde coktakdir edilmi olmas, bir cok verde "nevletin,bir ok yerde vatanda*^ zararrm nrcb olmutur. Bu vazive+in mahcurunu k a r l a m a k iinen meden ve mtekmil usul olarak k ed ile rin eitini a d edilen zevattan m rekkeb heyetlerce istimlke tekad.dm eden zamanda gavrinenku-ln hakik kymetinin tesbit edilmi olmas lzmdr.Bu sistem hem ha.lkm hem de Demetin menfaatini koruyacak ivi bir voldur. Binfl.enn.ipvhHWVm
http://binfl.enn.ipvh/http://binfl.enn.ipvh/


18/234

: 37 7-7-1939 C : 1eti umumiyesi iin tak dir edilmi olan kymetten tenzil edilir. Bakiye istimlk edilen parannbedeli olur.imdi 300 metrelik bir arsa farzedelim. Bunun 150 metresini istimlk edeceiz. Heyeti umu-miyesine ikier Tradan 600 lira bir kymet takdir ettiler. stimlkten sonra. 150 si geriye kalyor. Bu istimlk edilen ksmm nnden yol geeceine nazaran fiat o gn iin iki misli artmtr. Mstakbelde daha da artacaktr. Simdine oluvor. Bakiye 150 metre drtle zarbedilinceyine 600 lirad r. Bu bak iye 150 me tre iin, mad deanladm gibi ise, hi bir ey vermemei kasde-divor. Belki orasr eref bulac a iin bu kabuledilebilir. Fakat aada 21 nci madde geliyor.Orada deniliyor ki, istimlk sahasndaki gayrimenkullerin istimlki neticesinde orada yaplacak tevsiat su veya bundan dolay iktisab edecekleri eref naza r itfbara alm arak istimlkedilecektir ve bir de istimlkten sonra alacaklar erefe gre krvmet kovacaklardr. Ara yerdeki fark ne ise o farkm % 50 sini erefiye olarak alyor. Bu neticeyi, demin arzettftnm gibi,bir arsay a temil edelim, tk i kiinin 300 er metreden iki arsas vardr. Kymetleri avrridir. BMistirciVe dahil. br delildir. stimlke dahilolan 1.50 m*+Tasi* b i l i^ e ! verecekt' r . Dikeriyalnz serefive olarak 500 lira vererek malm kurtara caktr. Arada bir adaletsizlik vardr.Buna l^ars encmen acaba ne dnyor?MUVAKKAT E. RESt SALH YARGI (Kocaeli) Bu madde ile dndmz; baz yerler ksmen istimlk ediliyor. Kalan para yalnzmikdar ve kymet itibarile hesaba katlsa, istimlk edilen yerin bedelini vermekle iktifa olun-u takdirde dier yerin kymetten dmek vaziyeti hsl olacan naz ar dikkate alara k bumaddede tesbit ettiimiz usul ile kyme tlerintak dir edilmesini ve kalacak para nm kyme tibtn kymetten tenzil edildikten sonra bakiyenin deer bahasma saylmas muvafk olacaneticesine vardk. Rt Bey arkadamz, istimlk dolaysile o yerin kymetinin fazla deco sini naza r dikkate alarak bir tasnifte bulundular. Bir ker e bizim dncemize nce saik olankeyfiyet, istimlk olunan bir ksm yerle gerikalacak yerin esas kymetinin dmesi ihtimaline kar mlk sahiblerini, gayrimenkul sahihlerini zarardan korumak iin bu ekilde ayr, ayrkymetlerinin takd ir edilip, tenzil edilmesininfaydal olaca mlhazas ile bu maddeyi tesbit ettik. Kendileri istimlk dolaysile bakiyekalan yerin erefiyesinin artacan nazar dikka te alyorlar. Aadaki maddelerde grlecei zere erefi artaca iin erefiye mikdarbu madde ile ziyadeletirilmitir. Byle istimlkle kymetlerinin ykselmesi karsnda belediye de bu istimlk fedakrlndan dolay,mlk sahiblerini kazandrdndan dolay erefiyenin fazla alnmas nazan dikkate alnmtr.

u itibarla kymeti oald zaman mlk sahibinin erefiye vermesi zaten mecburidir. Birksmmm istimlki dolaysile bir ksm gayrimenkulun kymeti tenzil edilirse, bu kabul ettiimiztertib her halde mlk sahibinin menfaatini daha ok koruyor demektir. Binaenaleyh bunakar kendileri de baka bir ted bir sylemediler.Bu arzettiim eyler maddeye bu eklin verilmesine mil olmutur. Biz bu suretle mlk sahihlerinin hukukunun mahfuz tutulduu kanaatindeyiz. Arzettiim gibi bu hususta bir tedbirdermeyan ederlerse naza r dikka te alr, tedkikederiz.ABDURRAHMAN NAC DEMRA (Sivas) Rt arkadamzn sylediklerine bende itirak ediyorum. Bu hususu ben de not etmitim, kendileri izah buyu rdular. Bir mal istimlk edildii, kesildii zaman evvel hali hazr kymetini takdir ettireceiz, sonra bir de bakiye ksmm yeni vaziyetine gre ne kymet alacaksa onu tenzil edip bakiyesini vereceiz diyoruz. Yani erefiye bedelinin tamamm mlk sahibinden alyoruz; halbuki bu erefiyenin yarsn belediye, yarsm da mlk sahibinin vermesi esas iken, ayn i zamand a pein alnmam asme rut iken hepsini peinen alyoruz. Bund aadaletsizlik vardr. Yolunu srster dediler, benite yolunu gsteriyorum. Maddenin urasmayans kelimesi konmakla mesele halloluyor.Sahibi uhdesinde kalacak olan paranm istimlkten sonraki deiiklik dolaysile alacakymet te aynca takdir edilir. Bu ksm kymetinin ya ns tamam kyme tten tenzilden sonrabaki kalacak, mikdar, istimlk edilecek yerindeer bahas saylr.Bu ekilde dier maddelerde kabul ettiimizhak ve adalet prensibini bunda da kabul etmioluyoruz. Bu eklin adaleti kabil olduu kad artemine yarayaca kanaatindeyim.MUVAKKAT E. M. M. SALH YARGI(Kocaeli) Bu mtaleaya gre meseleyi greceiz. Maddenin tehir edilmesini rica ederim.

MADDE 10 stimlk edilecek gayrimenkulun haritas belediye tarafn dan 10 gnmddetle istimlk olunacak yere ve iln iinbelediye dairesinde muayyen mahalle aslr.stimlk edilecek gayrimenk ulun sahiblerilealkallarn hviyet ve ikam etghlar tesbitedilemez veyahud bunlar gsterilen yerde bulunmazsa tebli olunacak evrak, istimlki kararla trlan yerin mnasib bir noktasna vebelediye dairesine ve o semtin umuma mahsusmahallerinden birine, tap u kaydine gre taayy n eden sahiblerinin ve alk allar n isimlerini muhtevi olduu halde 20 gn mddetleaslr. Gazete bulunan yerlerde evrakm hulsalar gazete ile de iln olunur.Talik muamelesi, usul dairesind e tanzimedilmi bir zabtla tevsik olunur.


19/234

: 3? 1-1fcAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Madde kabul edilmitir.Smerbank lyihas iin rey vermeyen varm?Rey toplama muamelesi bitmitir.MADDE 11 stimlki kararlatrlan yerlerin sahiblerile alkallara o yerin noteri ma-rifetile istimlk keyfiyeti ve ikinci maddedeyazl haritann bir sureti ve kym eti, hukukusul muhakemeleri ve yuka nk i madde hkmleri dairesinde tebli ettirilir.Noterler her tebli iin mbairin zarurmasrafndan baka 20 kuru maktu cret alrlar. Ayrca har ve resim almmaz.Noterlik tekilt olmayan yerlerde tebligat, belediye tarafndan yaplr.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Madde kabul edilmitir.MADDE 12 stimlk olunacak gayrimenkul sahihleri ve alkallar veya belediye, 10ve 11 nci maddeler mucibince yaplan tebligattarihinden itibaren 15 gim iinde, o gayri-menkule takdir edilen bedel hakkmda asliyehukuk mahkemesine mracaat ederek davaaabilirler.BAKAN M talea var m ? Maddeyi kabulbuyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.MADDE 13 Dava arzuhalinin mahkeme

ye kaydedildii gnden itibaren 8 gn zarfnda dier davalara tercihan taraflar mahkemeye davet edilir. Bu davalar basit muhakemeusulne tbidir.BAKAN Mtalea var m? Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.MADDE 14 Vilyet umum meclisleri,her sene toplantlarnn ilk haftasmda mlk sahihlerinden ve mhendis ve mimar ve yap ilerinden anlayanlardan vilyetler iin 30 dan aa ve 40 dan yukar ve kazalarla belediye tekilt olan nahiyeler iin 10 dan aa ve 15 denyukar olmamak zere ehli vukuf seerler. Bunlarn isimlerini havi bir liste mahall asliye hukuk mahkemesine gnderilir.BAKAN Mtalea var m? Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.MADDE 15 Asliye hukuk mahkemesi; yukardaki maddede gsterilen listeye dahil veyahari ten az ve beten fazla olmamak zereehli vukuf tayin eder. kiilik heyetten birisi ve be kiilik heyetten ikisi mimar ve mhendislerden ve bulunmayan yerlerde yap ilerinden anlayanlardanalmrr.Ehli vukuf hakkmda umum hkmler tatbik edilir.

-39 : 1Ehli vukuf heyeti, gayrimenkulun kymetiniemsalinin alm satm rayicine gre takdir vetayin ederek esbab mucibeli bir raporla nihayet 8 gn iinde mahkemeye bildirir.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi kabul buyuranlar... Etmiyenler... Kabul edilmitir.MADDE 16 Mahkemeye mracaat edilenhallerde, durumadan evvel istimlk olunacakgayrimenkullere hemen vaziyed olunmas belediyelerce zarur grlr ise; o gayrimenkuluntakdir edilen kymeti, % 20 fazlasile mill bankalardan birine yatrlarak makbuzu mahkemeye tevdi edilir.Mahkeme, 10 ve 11 nci maddelerde yazl ekilde bir tebli ile gayrimenkul sahibini mahkemeye davet eder ve 8 gn zarfnda gayrimenkulun vaziyetini ve kymet takdirine esas olabilecek btn evsafm, tesbiti del usul dairesinde tevsik ettirerek o gayrimenkulun sicilline keyfiyetin erhedilmesini tapu dairesinebildirir.Bu muamele, mahkemenin davetine icabetetmeyen veya delilin tesbiti srasnda hazr bulunmayan gayrimenkul sahihlerinin gyabmdayaplabilir.BAKA N Mtalea var m? Kabul buyuranlar... Etmiyenler... Kabul edilmitir.MADDE 17 stimlk olunacak gayrimenkulun mlkiyeti veya hisse mikdar mnazaalbulunduu hallerde dahi 16 nci madde hkm

leri tatbik edilir ve sahihleri arasndaki ihtilflarda belediyeler, hasm olamaz.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi kabul buyuranlar... Etmiyenler... Kabul edilmitir.MADDE 18 stimlk olunacak gayrimenkulun takdir edilen kymetine kanun mddetiinde mahkemeye mracaatla itiraz edilmediive tapu dairesinde rza ile fera muamelesi yaptrlmad halde, takdir edilen kymetin tamam mill bankalardan birine yatrlarak makbuzu mahkemeye tevdi edilir ve mahkeme 8 gnzarfmda o gayrimenkulun belediye namma tes

cilini tapu dairesine tebli eder.BAKAN Mtalea var m? Kabul buyuranlar... Etmiyenler... Kabul edilmitir.MADDE 19 17 nci ve 18 nci maddeleretevfikan tapu sicilline erh verilen ve belediyenamma tapu dairelerince tescili yaplan gayri-menkullerin tahliyelerini, bakaca hkme hacetkalmakszn belediye icra dairesinden isteyebilir. cra daireleri, gayrimenkul ellerinde bulunanlara bir tahliye emri teblii suretile o gayrimenkulu tahliye ve teslim etmelerini bildirir.Bu mddet bitince gayrimenkul, usul dairesinde tahliye ve belediyeye teslim edilir. Buyerler bakasna kiral ise tahliye olunmas se. 187


20/234

: 37 7-7-b e bile kira c kiralay and an tazminat isteyemez.Mu. E. M. M. ED B ERGN (Mardin) Bu mad denin ikinci fkras nda ; icra daireleri,gayrim enkul ellerinde buluna nlara bir tahliyeemri teblii suretile o gayrimenk ulden sonra(15 gn zarfnda) ibaresi ilve edilecektir.BAKAN Maddeyi bu 15 gn zarfmdatabirinin ilvesile reyinize arzediyorum. Kabulbuyuranlar ... Etmiyenler ... Kabul edilmitir.

MADDE 20 Asliye mahkemesi ka rarla r,tebli tarihinden itibaren 10 gn iinde, bu kanunda yazl hkmlere muhalif hallerden dolay temyiz olunabilir.Temyize mraca at, istimlk m uamelesini durdurmaz.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi kabuledenler ... Etmiyenler ... Madde kabul edilmitir.MADDE 21 stimlk sebebile sokamVeya umum bahenin veya meydan ve yeil sahann yzne kmakla veya her ne suretleolursa olsun sokam yz artmakla yahud yznde bulunduu yollar genilemekle kyme tiarta n yerlerin, 8 nci maddede yazl komisyontarafn dan ta kd ir edilecek olan eski krymetileyeni kymeti arasmdaki farkm yars, erefiyeolara k bir de aya mahsus olmak ve be senedeve be tak sitte tahs il edilmek zere, belediyevergi ve resimlerinin tahsiline dair olan hkmlere gre istifa olunur.Katileen erefiye borlar, belediyelerin ta-

lebile duruma yaplmakszn mahkemece verilecek karar ve yazlacak mzekkere zerine tapudairesince o gayrimenkulun sicilline erh verilir. Bu suretle tapu sicilline erh verilmi olangayrimenkulu satn alanlar, bu borcu demeklemkelleftirler.Kymetin artmas, bir ksmmm istimlkindenileri gelen gayrime nkullerden yuk arki fkra-muclbince aimm as lzm gelen erefiyenin tamam, istimlk bedelinden mahsub edilir.erefiye mikdarlarma kar gayrimenkul sahihlerinin mahkemeye m raca at hak lar mahfuzdur.RT BEKT (Diyarbakr) Bu madde,istimlk dolaysile alan yerlerdeki gayrimen-kullerin iktisab edecekleri ereften dolay bunlardan aimmas icab eden erefiye esasn tesbitediyor. Onun zerinde diyeceim bir ey yoktur . Yalnz bu alk ada rlara nasl tebli edilecek, ne suretle taha kku k edecektir. Buna dairbir ey yok tur. Yalnz maddenin son f jkrasm daalkadarlarn itiraz hakk mahfuzdur diyor. Faka t tebli nasl yaplaca ktr, mlk sahibi naslmu ttali olacaktr? Hangi makam lara m racaatedilerek bunu tashih edeceklerdir? Buna dairbir ey yoktur. Maddenin metnini kfi grmediim iin bu madd enin de encmene gitmesiniteklif ediyorum.

139 &:tMUVAKKAT E. ML M. EDB ERGN(Mardin) Tarhedilecek olan erefiye adetaistimlk muamelesinin tbi olduu hkmler dairesinde cereyan edecei kanunun ruhunda okunuyo r. Bu ak ve vazh bir ekildir. Tar hdave erefiyede yaplan hesablara, erefiye mikda-n n a ; mal istimlk olan kimesinin m ahkemeye mracaat ederek i t iraz etmek ve hakkmisbat etmek salhiyeti dahi tannmtr.erefiye bedeline dahi itiraz, istimlk bedeline yaplan itirazlar gibi ayne n mahkem eleresevkedilir ve mahkem ede ry et ve tak dir olunur .RT BEKlT (Diyarbakr) Bu izahatlarna gre takririmi geri alyorum.BAKAN Baka mtalea var m? Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.

MADDE 22 stimlk olunan yerlerde yaplmas mukarrer olan inaat ve tesisattan belediye vazgeer ve muameleyi iptal ederse veya istimlk muamelesinin katilemesinden itibaren sene iinde belediyece birinci maddede yazlistimlk lzumunu icab ettiren her hangi bir tesisat yaplmayarak istimlk olunan yer olduugibi braklrsa; sahihleri istimlk bedelini iadeederek o yeri geri alabilirler.RECE B PEK ER (Ktah ya) - Arkadalar,bu madde istimlk edilen bir gayrimenkulun istimlkinden maksad olan inaat, yeil saha, yolgibi tesisat yapmakszn uzun mddet bo braklmas halinde 3 sene ile tahdid edilen mddet geince asl sahibine iadesine aid bir maddedir. Ben bu gn mevcud olan istimlk ilerineaid olan fil hah arzederek Hkmetten bir dilekte bulunma k isterim. Benim bildiim Istan-bulda istimlk m aksadile mebdei mntehas belliolmayan bir zaman iin bir ok istimlk muameleleri yaplm ve bu suretle vata nda larnmlkiyet ve mlklerine tasarruf haklar tahdidedilmitir.Mem nuniyetle vekil arkadam n encmendeki ifadelerine msteniden anlam bulunuyorum ki bu neviden yaplm olan muam elelerinhepsinin ibtali ve kanunun koyduu izgi dnda vatandan tasarruf hakknm takyid edil 3-miyecei emirle, tamim le ve talim atla lzr.ngelenlere bildirilmitir. Esasen bu kanun da tuileri gay et esasl ve pr ati k bir icra erevesiiine ald iin bundan sonra bu gibi hallerinvaki olmyacan kabul ediyorum.Yalnz mevcud olan vasiy ette mal henzfilen kaledilmemi olanlara aid takyidatm ortadan kaldrlm olmas dier bir vasiyetin acsn tehvin edecek mahiyette deildir. O da birok gayrimenkul sahihlerinin mallar yalnz istimlke m aruzdur, zerinde hakk tasarru fuyoktur, denmekle kalnmam, buralar alnm,kal edilerek yola, sahaya kalbedilmi, faka t 188


21/234

1 : t t -f -l 0 : 1'Tekilt esasiyenin derpi etti i yolda dee rbahas pein verilmedi i gibi uzun yllar getii halde de sahiblerine denmemitir.Bunlarm benim ittilma intikal eden yeknu stan bu la aid olarak 400 000 lirad r. Bu400 000 lira, mesel 200 000 liralk iki apart-man sahibine aid olmas eklinde de fena olmakla beraber esasen Edirnekap, Topkap gibi fakir halkm bulund uu imar yerlerine aidolduu iin bu ite alkal olan vatandalarnbir ka yz bulm as ve aile hesabile bir kabin nfusu alkadar etmesi daha ar tesir yapyor. Hkmetin bunlarn strabna mni olacak acele imknlar arayp bulmasn rica ediyorum.istan bu l ehrinin imar iin istimlk ileribund an sonra esasl kaidelere balanrken veyen i ilere milyo nlar tahsis ederke n te taraftan vatan dalarn bu halde braklmas Hkmete kar milletin esas olan sevgi ve balln, manen olsun, pek az mikdar da olsun, mteessir edecek bir vaziyet arzeder. Btn Trkiye zamanmda Devletin ihtiyacn tatmin edecek fedakrl yapmakta tereddd etmez. Faka t bu fedakrlk faydas her kese amil olanm ran ileri iin mahd ud bir halk tabakasnatahmil edilirse bu ksm halkm muztarib olmalar bedihidir. Bu madde mnasebetile muhterem Hkmetimizden ve Dahiliye vekilimizdenricam budur ki gerek bu mm takada ve gerekdier mmtakalarda - ki memleketin baka mm-takalarnda da stanbuldaki gibi vaziyetler olduunu haber alyorum - filen mal alnp kal,edilmi ve imar maksadile istimlk olunup tabedelleri denmemi olan emlkin bedellerini'demek iinin ksa bir zamanda teminin i vehak l olan bu vatand alarn haklarnn ihkak iin azam gayret sarfedilmesini ve bundan imtin a edecek olan belediyeler zerinde Devletotoritesini kuvv etile bu vazifelerini ifaya sevkedilmelerini dilerim. (Alklar).DAHLYE V. FAK ZTRAK (Tekirda) Ark adala rm; Hk metin istimlk ilerinde sizin koyduun uz kanu nlarn emrile kendisine meslek ittihaz ettii esas, hi kimseninhak km en k k bir derecede dahi ihll etmemek esasdr. (Bravo sesleri).stim lkler amme hizmetlerini grm ek iin,ammenin menfaatleri urun da ihtiyar edilmifedakrlklardr. Ammenin istifade edeceieylerin klfeti, anca k ondan mstefid olacakolan ammeye, mtesaviyen taksim edilir. Bunu n haricinde muayyen bir vatand aa ammemenfaati klfetinin gayri mtenasib olarak veya tamamen tahmilini biz bir geri fikir olaraktel kk i ediyoruz ve bu yolda gitmemek azmindeyiz. Bu suretle gemite yaplm olan muameleleri de tashih etmek emelimizdir. Mmk n olduu kad ar ksa bir zamanda, evvelcehakszla uram olan vatandaglarm hakla

rn da ihk ak etmee alacaz ve Dundansonrakine de msaade etmiyeceiz. (Bravo sesleri, alklar).BAKAN Baka mtalea var m? Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar.. .Etmeyenler... Madde kabul edilmitir.MADDE 23 Bu kanun hkmlerine tevfikan yaplacak istimlk muamelesi, 10 ve l ncimaddelerde yazl tebligat ile cereyana balar.Tebli tarihinden itibaren gayrimenkul sahibinin, yerinde yeni inaat vcude getirmek veyamevcud inaa tta esasl deiiklikler yapm akhaklar takyid edilir. Ancak bu takyidat teblitarihinden itibaren bir seneden fazla devamedemez.Bu mddet iinde istimlk muamelesi ikmalve paras tediye edilmezse, gayrimenkul sahibinin mutlak tasarruf hakk avdet eder.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar.. '. Etmeyenler... Kabul edilmitir.MADDE 24 Bu kanun hkmleri Ankaram ar md rlnce yaplacak istimlk muameleleri hakknda dahi caridir.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar.. . Etmeyenler... Kabul edilmitir.MADDE 25 Belediyelerce yaplacak istimlk hak knda ki 2497 num aral kan un ilgaedilmitir.BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar.. . Etmeyenler... Kabul edilmitir.Encmen 9 ncu maddeyi yeniden hazrlamtr, okuyoruz:MADDE 9 Ksm istimlklerde evvelgayrimenkulun tamammm hali hazr kymetitak dir olunur. Bund an baka sahibi uhdesindekalacak olan parann istimlkten sonrak i deiiklik dolaysile taayyn eden kymeti de ayrca takd ir edilir. Bu kymetin yan s, tamamkym etten tenzil edildikten sonra geri kalac akmikdar, istimlk edilecek yerin deer pahas sa

ylr. Geri kalan ksmn mstakbel kymeti, halihazr kymetinden aa olduu takd irde aradaki fark da istimlk bedeline ilve olunur.BAKAN - Mtalea v ar m? Madd eyi reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar.. . Etmeyenler... Kabul edilmitir.MUVAKKAT MADDE Bu kanunun neritarihinde katilememi olan istimlk ilerinde debu kanun hkmleri tatbik olunur.BAKAN Kabul buyuranlar.. . Etmeyenler... Kabul edilmitir.MADDE 26 -itibaren meridir. Bu, kan un neri tarihind en- 1 8 9 -


22/234

BkAtf Kabul buyuranlar... Etmeyenler... Kabul edilmitir.MADDE 27 Bu kanun hkmlerini icraya icra Vekilleri Heyeti memurdur.BAKAN Kabul buyuranlar .. . Etmiyen-ler ... Kabul edilmitir.Lyihann heyeti umumiyesini reye arzedi-yorum. Kabul buyuranlar ... Etmiyenler ... Heyeti umumiyesi kabul edilmitir.Dn tevzi edilen lyihai kanuniyeyi burayakadar mzakere ve kabul etmi bulunuyorsunuz.imdi bu sabah tevzi edilen Ha tay kan unla rvard r. Mstaceliyeti malumunuzdur. Msaadebuyu rursan z imdi mzak ere edelim. (Muvafk sesleri).17 Hatay halknn askerlik ilerine, Ha-tayda vilyet kural usm a, latay vilyetindeadli kanunlar in tatuL ekliu ve ilmlarn infaztarzna Ve Iskendtrou umannn btn tesisat ve

vesaiti ile birlikte Devlet limanlar iletme umummdrlne devrine dair kanun lyihalar veMuvakkat encmen mazbatalar (1/206) [1 ]BAKAN Mstacelen mzakere teklifinikab ul buy uran lar ... Etm iyenle r ... M stacelenmzakeresi kabul edilmitir.Heyeti umumiyesi hakknda mtalea var m?Maddelere geilmesini kabul edenler ... Etmiyenler ... Kabul edilmitir.Hatay vilyeti kurulmasna dair kanun

MADDE 1 Trkiye Cmhuriyetile FransaCumhuriyeti arasmda 23 haziran 1939 tarihinde akdedilen anlamann birinci maddesinde gsterilen hudud tashihi neticesinde Trkiye millhududu dahiline giren Hatay arazisi Trkiyeyeilhak edilmitir.(Srekli ve iddetli alklar)BAKAN Kabul buyuranlar .. . Etmiyenler . . . ittifakla kabul edilmitir.MADDE 2 simleri bu kanuna bal 1 numa ral cedvelde yazl kazalarla vilyet merkezini ve bu kazalara bal nahiyeleri ihtiva etmek

ve merkezi Antakya olmak zere Hatay vilyetikurulmutur.Vilyetin idar taksimat snrlar cra Vekilleri Heyetince tesbit olunur.BAKAN Kabul buyuranlar .. . Etmiyenler ... Kabul edilmitir.MADDE 3 Drtyol kazas Seyhan vilyetinden alnarak Hatay vilyetine verilmitir.islahiye kazasna bal Hassa nahiyesi, merkezi Hassa olmak zere, kazaya evrilmi ve Hata y vilyetine balanm tr. Yeni ilhak edilentopraklardan bir nahiye halinde bu kazaya ve-

t : 3 7 T-9-lfiM : 1rilecek kyler ve nahiyenin ad ve merkezi craVekilleri Heyetince tesbit edilir.BAKAN Kabul buyuranlar .. . Etmiyenler ... Kabul edilmitir.

[1] 201 say basmayan zaptn somundadr.

MADDE 4 Vilyet ve yeni kaza ve nahiyeler memurlarmm derece, aded ve maalar buKanuna bal (2) numaral cedvelde gsterilmitir. Bu cedveldeki kadrolar, aid olduklar vekletlerin ve mlhak bteli dairelerin kadrolarna eklenmitir.BAKAN Kabul buyuranlar .. . Etmiyenler ... Kabul edilmitir.MADDE 5 Bu kanuna bal (3) numaralcedvelde gsterilen mstahdem lerle nak il vastalar kadrolar aid olduklar vekletlerle mlhak bteli dairelerin 1939 mal yl kadrolarnailve olunmutur.BAKAN Kabul buyuranlar .. . Etmiyenler ... Kabul edilmitir.MADDE 6 Muhtelif tertiblere tefrik eklibal (4) numaral cedvelde gsterildii zereumum muvazeneye dah il daire lerin UO9 malyl btelerine (2, 025 447) lira, Posta, telgrafve telefon umum mdrl btesine (105 b24)lira, Vakflar umum md rl btesine(27 020) lira, Orman umum mdrl btesine (18 950) lira munzam tahsisat verilmitir.

[4] NUMARALI CEDVELF. LiraDevlet meteoroloji ileri umum mdrl125 M emurlar maa 5 300BAKAN Kabul edilmitir.128 Vilyetler mstahd emleri cre ti 4 700BAKAN Kabul edilmitir.134 Vilayetler mefruat ve demirba 600BAKAN Kabul edilmitir.135 Tenv ir ve teshin 200BAKAN Kabul edilmitir.137 c ar bedeli 700BAKAN Kabul edilmitir.138 Daim mem uriyet har cra h 500

BAKAN Kabul edilmitir.Diyanet ileri reislii151 M emu rlar maa 9 550BAKAN Kabul edilmitir.154 Vily etler mstah dem leri cr eti 1 250BAKAN Kabul edilmitir.160 Vilayetler mefruat ve dem irba 200BAKAN Kabul edilmitir.161 Tenvir ve teshin 125BAKAN K abul edilmitir.162 Vilyetler m teferrika s 125BAKAN Kabul edilmitir.163 ca r bedeli 400BAKAN Kabul edilmitir, 190


23/234

: S7 7-7-1939 O : F .164

176179189192

201

280283

311314321322323324

325326328

329331

334

LiraDaim mem uriyet harc rah 200BAKAN Kabul edilmitir.Maliye vekletiMem urlar maa 58 300BAKAN Kabul edilmitir.Daim m stahde mler 25 100BAKAN Kabul edilmitir.Daim mem uriyet harc rah 1 300BAKAN Kabul edilmitir.Defterdar, var idat m drleri,kontrol ve mal memurlarmm tefti ve devir har crah 750BAKAN Kabul edilmitir.Atl tahsildarlara verilecek hayvan yem bedeli 3 120BAKAN Kabul edilmitir.Tapu ve kadastro umum mdrlMem urlar maa 23 950BAKAN Kabul edilmitir.Daim mstahdem ler 3 450BAKAN Kabul edilmitir.

Gmrk ve inhisarlar vekletiMemurlar maaBAKAN Kabul edilmitir.Vilyetler mstahdemleri cretiBAKAN Kabul edilmitir.Vilyetler mefruat ve demirbaBAKAN Kabul edilmitir.Vilyetler levazmBAKAN Kabul edilmitir.Vilyetler mteferrikasBAKAN Kabul edilmitir .car bedeli, defatir ve evrak matbuaBAKAN Kabul edilmitir.Daim memuriyet harcrahBAKAN Kabul edilmitir.Muvakkat memuriyet harcrahBAKAN Kabul edilmitir .Resm telefon tesis ve mklememasrafBAKAN Kabul edilmitir.cretli muhab ere ve mklemebedeliBAKAN Kabul edilmitir.3335 sayl kan un mucibince yaplacak tedavi, yol ve saire masraflar 500BAKAN Kabul edilmitir.Kimyahaneler makina, alt ve levazm bedeli ve tamirleri masraf ve harite yaptrlacak tahlilve kimyager creti ve nakliye,bendiye, iae, bakm ve korumamasraf 11 000BAKAN Kabul edilmitir.

77 2001 0002 5002 0001 0007 0007 5001 500

1 000

500

F.337

338342344349350351352

359360362

376379386387388389390391395396

Ta rt aletleri mubayaave tamirmasraflarBAKAN Kabul edilmitir.naat ve tamiratBAKAN -- Kabul edilmitir .Maasat umumiyeBAKAN Kabul edilmitir.Mstahdemler cretiBAKAN Kabul edilmitir .Mefruat ve demirbaBAKAN Kabul edilmitir.KrrtasiveBAKAN Kabul edilmitir .MteferrikaBAKAN Kabul edilmitir.ca r bedeli ve defatir ve matb uevrakBA.SKAN Kabul edilmitir.Mubayaa bedeli ve vesaitin iletme, tahlisiye ve nakliyesiBAKAN Kabul edilmitir .3303 sayl kanun mucibince verilecek yem bedeliBAKAN Kabul edilmitir .Harbive ve lise talebesi, erat vemuhafaza memurlarile deniz vesaiti mstahdemlerinin melbusatve harbiye ve lise talebesile ktakara ve deniz eratmm ve muhafaza memurlarmm tehizat, sportehizat, baskl, kantar mubayaas ve tamirat, iae, tenvir, teshin ve mahrukat masraflarBAKAN Kabul edilmitir.

Dahiliye vekletiMemurlar maaBAKAN Kabu l edilmitir .Vilyetler mstahdemleri cretiBAKAN Kabul edilmitir.Vilyetler mefruat ve demirbaBAKAN Kabul edilmitir.Vilyetler levazmBAKAN Kabu l edilmitir.Vilyetler mteferrikasBAKAN Kabu l edilmitir.ca r bedeli ve defatir ve evrak matbuaBAKAN Kabul edilmitir .Daim memuriyet harcrahBAKAN Kabu l edilmitir .Muvakkat memuriyet harcrahBAKAN Kabul edilmitir .Resm telefon tesis ve mklememasrafBAKAN Kabul edilmitir.cre tli muh abere v mklemebedeliBAKAN Ka

dersİm tutanaklari ve İstİmlak yasasi

Documents