1

ทกปทหลวงพอมาพนสนคม เรมตงแตปไหนไมร จาไมได หลายปแลว หลวงพอไปหลายแหง ไปทวทกภาคของประเทศไทย ตามปกตจะอยวดปาบานคอนาน 4 เดอน จากนนกไปตามทตางจงหวดตางภาค เพออบรมสงสอนธรรมะแกประชาชน เหมอนกบวาขณะนหลวงพอทางานเพอศาสนาอยางหนก หนกขนทกท แตละปๆ ครอาจารยผหลกผ ใหญกหมดไปสนไป หลวงพอกโตขนมาใหญขนมา ทาหนาทแทนผหลกผ ใหญตอไป นคอการสอนธรรมะปฏบต อบายในการสอนการเตอนการบอกกนนนมนมหลายวธหลายอบาย มนขนอยกบคนผ ฟง ผ รบจะรบไปไดแคไหน ถาไปอบรมคนแตละกลม กตองเลอกกอนวา คนกลมนสมควรทจะใหธรรมะตาสงอยางไรกตองพจารณากอน

ค าสอนพระพทธเจาแบงเปน 2 หมวด

การปฏบตนนมนมขนหยาบ ขนกลาง ขนละเอยด คาสอนพระพทธเจาทงหมด สวนมากเราอานตามตารา เมออานไปแลวกไมเขาใจวา ตาราทอานไปนน เปนธรรมะสงตาอยางไรเรากไมร คาสอนพระพทธเจาทงหมดมแปดหมนสพนพระธรรมขนธ หลวงพอจะแบงเปนธรรมะ 2 หมวดหม

หมวดท 1 เปนหมวดโยคาวจร เปนคาสอนสาหรบบคคลทสรางบารมมาแลวในอดตสมบรณ บรบรณ พรอมทจะลลวงผานพนโลกนไปได

ธรรมเทศนา หลวงพอทล ขปปปโญ ท พนสนคม ชลบร ๒๐ มนาคม ๒๕๔๖

2

หรอผานพนจากภพทง 3 นไปได ถาเปนอยางนวาผ มบารมสมบรณ คอ บารมพรอมแลว พระองคเจากตองสอนธรรมะหมวดขนโยคาวจร หมายถง ผจะขามพนไปจากวฏฏสงสาร พดงายๆ วา “ปฏบตเพอละ” แตจดนเอาไวกอน ทหลงจงวากน นคาสอนของพระพทธเจาหมวดหนง

หมวดท 2 เปนคาสอนทบคคลยงไมพรอมดวยบารม กาลงเสรมสรางบารมอย ยงไมพรอมทจะเขาถงจดพระอรยเจา หรอมรรคผลนพพานได พระองคกตองใหเสรมสรางบารม พดงายๆ วา “ปฏบตเพอเอา” มนตางกน ในระดบสงเขาวา ปฏบตเพอละ เพอวาง เพอปลอย อนดบแรกทเราตองวากนน คอปฏบตเพอเอา คาวาเอา คอเอาอะไรบาง? หมายถงวาเอาคณงามความด เอาความถกตอง เอาความประพฤต

เอาบญกศลไปเพออะไร? เอาไปเพอเปนสงอานวยความสะดวกของชวตในชาตปจจบนนและชาตหนา เปนอบายสรางนสยใหเปนไปเพอความสขความเจรญ เพราะเราเชออยวา คนเรานนตองเกด มนตองตาย ตองเกด ตองตาย ตองเกด อยเรอยๆ ทนการตาย การเกด ในโลกใบน ตองอาศยบญกศลทเราสรางไวมาทงหมดนแหละ เปนสงอานวยความสะดวกของชวตของตวเอง

ทนการสรางบารม จะมทแหงเดยวเทานนในโลกใบน คอโลกมนษย ความจรงมนมอยแสนโกฏจกรวาล ในแสนโกฏจกรวาลน มจกรวาลหนงทสตวอยไดนนคอจกรวาลของมนษย หมายถงโลกเราทอยของมนษยทวๆ ไป จกรวาลนเปนจกรวาลทสตวโลกทงหลายอยได มพวกสตวโลกคอมธาต 4 ขนธ 5 อยได คอโลกมนษยทเทานน คอโลกใบนละ ผ ทมาเกดในโลกใบนคอผมาเสรมสรางบารม

3

ยกตวอยางพระพทธเจาของเรา เมอพระองคสรางบารมครงแ รก นกอย ใน ใจว าอยาก เ ป นพระพทธเจา นกนานเทาไร? นกนาน 9 อสงไขย เมอคดอยากเปนพระพทธเจา เมอ 9 อสงไขยแลว กออ ก ปา ก อท า นว า ข า พ เ จ า ข อปรารถนาเปนพระพทธเจาองคหนงในโลก การออกปากมาอยางน ยาวนานถง 7 อสงไขย พระองคก

สรางบารมตอเนองกนมาเรอยๆ บางทกไปสวรรคบาง บางทกตกนรกบาง บางชาตบางภพ คอคนเรามนผดไดถกได จนมาถงสมยพระพทธเจาทปงกร พระพทธเจาของเราไดเกดเปนสเมธดาบส พระพทธเจาทปงกรจงพยากรณไดวาตอไปสเมธดาบสน จะไดเปนพระพทธเจาองคหนงภายภาคหนา นบแตนบดน เปนตนไป ยาวนานถง 4 อสงไขย ใน 4 อสงไขยน จะผานพระพทธเจาไป 24 พระองค กอนทจะมาเปนพระพทธเจาองคน พระองคเกดกบโลกใบนยาวนานเทาไร? นบไมถวนเลย แผนดนในโลกใบน ทกกระเบยดนว เปนซากศพของพระพทธเจามาตลอด ทกคนทเกดมาในโลกใบนเหมอนกน แผนดนทกกระเบยดนว เปนซากศพของตวเองทเกดตายอยในโลกใบน นคอความยาวนานของคนทมาเกดกบโลกใบน

ฉะนนการสรางบารมนเปนสงสาคญมาก คอบารมสวนหนงเปนบารมในอบายขอปฏบตเพอจะเขาสโยคาวจร นคอสายทางหนง บารมอกสายทางหนง เปนบารมสายทางทปฏบตหรอทาแลวเพอไปสสคตสวรรค น

4

คออกสายหนง อกสายหนงกบารมททาไปแลวปฏบตแลวไปสพรหมโลก นนหมายถงพวกเขาทาภาวนาทาสมาธกน การสรางบารมทจะไปสพรหมโลกนนเขาทาสมาธ ฝกสมาธ เขาฌาณนนเขาฌาณนไปเรอยๆ เมอตายแลวกจตเขาสพรหมโลกไปอกยาวนาน เสยเวลาไปมากมหาศาลเลยทเดยว

การสรางบารมไปพกผอนบนสวรรค

บารมทสรางเพอจะไปสวรรคนกยาวนานพอสมควรอยแลว กยงด กไดไปพกผอน คาวาเมองสวรรคนน เปนสถานทพกผอนหยอนอารมณ เหมอนวาเรามาทางานในโลกใบนเหนดเหนอยเมอยลา ทกขยากลาบากมายาวนานตงแตวนเกดจนถงวนตาย ทนการบาเพญกศลนเพออะไร? เพอจะไปพกผอน เพอไปพกแรม หรอไปทองเทยว เมองสวรรค เปนทพกผอน เหมอนเราไปอเมรกา หรอตางเมองตางแดน การไปเราตองมทนไหม หมายถงวาเราตองไปเชาโรงแรมเขา พกชวครชวคราว เมอหมดทนแลวกกลบมาบานเมองไทยหาเงนตอ เมอหาเงนไดแลวกไปตอ เอา! หมดเงนอก กลบมาเมองไทยอก หาเงนอก แลวกไปตอ วนอยอยางน ไปสวรรคเชนเดยวกน เรามาบาเพญบญ เพอไปพกผอนบนสวรรคสกระยะหนง มา

5

พกเหนอย ไปเลนสนกๆ กนระยะหนง หมดบญแลวกกลบมาเกดใหม มาเกดใหมกมาสรางบารมใหม เมอสรางบารมใหมกบญบารมสงทเราทานนละ จะพาไปอยทเดมอก คอพกผอนบนสวรรค กอยอยางน นคอคนฉลาดหนอย

แตหลายคนเมอมาเกดเปนมนษยแลว บญเกา กศลเกาทสะสมอบรมมาหลายชาตหลายภพ จงยงใหตวเองมความสขความเจรญ เมอบญสงผลใหความสะดวกแลว ชาตนเกดลมตว ไมอยากทากศลตอ ถอวาเราม ทกอยางสมบรณพรอมแลว กลมตวไปเสย ไมอยากสรางบญกศลตอไป นเรยกวา “กนบญเกาของตวเอง” ภพหนาชาตหนาเปนยงไงไมสนใจ หลงแสงสเมองมนษย หลงในกามคณความอยาก คออยากตามใจ บางทอยากไมถกทาง จะไปทาความชวกบเพอนทไมด เขาเรยกวา อะเสวะนา จะ พาลานง บางทเกดมาเจอเพอนฝงทไมเหมาะสม คออนธพาล พาไปทาความชวทางกายวาจา ลมเรองการสรางบารมไปแลว มาสรางความชวตามความอยากของตนเองกบเพอนฝงไป แลวกตดเปนนสย เมอตายไปแลวลงทไหน? ไปเสวยกรรมในอบายภม นรกบาง เปนเปรตบาง อสรกายบาง หรอเปนสตวเดรจฉานบาง เปนตน ลมตวแลว แตกอนจะไปสวรรค ขนๆ ลงๆ แตวนนมาพบเพอนฝงทไมดแลวกลงทางทคตภมไปเลย สวรรคลมไปเลย นคอคนกลมอนธพาล

ในขณะน เรายงไมถงขนทจะไปถงมรรคผลนพพานได เราตองพยายามสรางบารมตวนเอาไว เพอจะไปพกผอนสวรรคแหงใดแหงหนง นเรากทาทกวน ทวาการทาทานกด ไหวพระสวดมนตกด รกษาศลกด ภาวนากด เสรมสรางบารมอยางตอเนอง ดงทพระพทธเจาตรสไววา

6

1. การไมทาบาปทงปวง

2. การบาเพญกศลใหถงพรอม

3. พยายามทาใจตวเองใหมความผองแผว เบกบานอยเสมอๆ

เมอแยกพจารณาดสวาการไมทาบาปทงปวง นมนดหรอยง? ยงไมด เพราะความดเรายงไมทา ไมใชวาคนไมทาบาปจะดขนมา เปนบญขนมา ไมใชนะ ยกตวอยางทวา วนนเราไมทาบาป ไมไดลกทรพย ไมไดฆาสตว ไมไดผดในกาม ไมไดพดเทจ ไมกนเหลาเมายา ทกประเภท จะเหมาตวเองวาเรามศลแลว มนไมใชคนมศล นนคอคนไมฆาสตวเฉยๆ คนไมฆาสตว คนไมลกทรพยเฉยๆ แตศลยงไมเกดขนชวงน ดงคาวา

เจตะนาหง สลง วะทาม ศลจะเกดขนโดยเจตนา เราจะมความตงใจงดเวนจากการทาชว พดชว ทกประเภท นนคอเจตนา คอศลเกดขน นคอภาคปฏบต

ถามวา คนไมกนเหลา ไมผดศล 5 นะ เปนบญหรอยง? …ยงไมเปน

ถามวา เปนบาปไหม? …กไมเปนเชนเดยวกน

บาปกไมเปน บญกไมเปน แลวจะเปนอะไร?…เปนอพภยากตกรรม คอกลางๆ ไมขาดทน และกไมสญกาไร อยตว เหมอนเงนอยกระเปาเรา มนมอย 100 บาทในกระเปาเรา ถาไมหายไปไหน ไมใหยม และไมออกดอกออกผล และกไมซออะไรกน เงนเทาเดม เงนทวานนชวยอะไรไมไดเลย เพราะมนเทาเดม จะไปซออาหารกนสก 10 บาท กกลวจะขาดทน กลวจะขาด 100 กเลยไมกนอะไร นเขาเรยกวา อยตว

7

ศาสนาพทธเปนบอเงนบอทอง

นคอวาชวตเราเกดมาในขณะน ใหเราสานกตวเองใหดวา เรามาสรางบารมกนเดยวน ใหถอวาเราโชคดมากๆ ทเรามาเกดในเมองไทย ความอดมสมบรณของศาสนาพทธในโลกของเรามแหงเดยวเทานนคอเมองไทยสมบรณทสด คอตรงน สามารถทจะปฏบตใหถงมรรคผลนพพานได ในยคน สมยนกยงมครอาจารยทมความรความสามารถในการบาเพญธรรม และกไดรบผลการปฏบตไปถงทสดกหลายองค ทานนาเอาแนวทางปฏบตนนมาสอนเรา ใหรจกผด รจกถก นนคอเรามความโชคดตรงน

ในเมองไทยของเรา เราคดดสวา ม กจงหวด หลายจงหวดทวประเทศไทย ในจงหวดหนงแลวแบงสวาคนทเขาวดเขาวา บาเพญสมณธรรม บาเพญศลตางๆ มกคน อาเภอหนงมกคน ตาบลหนงมกคน หมบานหนงมกคน นเปนตน พอยงนกได แลวกมาสรปอกอยางหนงวา คนทไมเขาวดเขาวา ไมสนใจทาบญทาทานไหวพระสวดมนต ทงสนนะ ในอาเภอเรามไหม? มนจะมอยบางพอสมควร นนคอวา ถงเกดในทบอเงนบอทอง แต

8

เอาบอเงนบอทองมาทาประโยชนไมได คอคนไมมปญญา คอนงทบนอนทบอยบอเงนบอทองนนแหละ จะเอาบอเงนบอทองนนไปทาหาประโยชนกาไรในชวตตวเองไมได นกนาเสยดาย

ในขณะทเรามความทกขอยน ยงมคนชแนะวา บอเงนบอทองเอาไปขายไดนะ เอาไปหากาไรไดนะ เรายงมคนบอก เรายงเอาบอเงนบอทองไปหากาไรได ไปขายได นนคอศาสนาพทธของเราเปนบอเงนบอทอง ครบาอาจารยยงชแนะแนวทางปฏบต ทาอยางนนะ เพอสรางบารมใหแกตวเองใหมากขน สรางบารมโดยการพยายามอยาทาตวเองใหเกดความทกข พยายามฝกตวเองใหเกดความเบกบาน เรยกวา ผองแผวเบกบาน สวนมากคนตความ “จตใจผองใสผองแผว” แบบเกนไปกม เหมอนลลวงไปดวยจตบรสทธบรบรณ มนไมใช จตมความผองใสคาเดยวน คอผองแผวนนเอง เพยงเทาน คอรากเดม จตมความสข

ใจผองแผว กายยมแยมแจมใส

ยกตวอยาง วนนเรามาบาเพญกศล ทกคนทมา ไมวาคนทบาน หรอคนเพอนบานมารวมงานน ดหนาใครแลว ไมมหนาบด มแตผองแผวผองใส ถาออกมาพรอมยมแยมแจมใสกน กรยาทางกายอยางน มนเปนตวสอออกมาจากใจเลย นนคอใจเราผองแผว ใจผองใส ถาใจผองแผวผองใสดออกมาอยางน มนจะเปนสอออกมาทางกาย คอยมแยมแจมใส หรอเปนสอออกมาทางวาจา การพดตอกนกสนกสนาน ไมมความบอบชานาใจซงกน

9

และกน มแตความสนกสนานตอกน อนนละเขาวาจตผองแผวผองใส ผลออกมากคอยมแยมแจมใสตอกนทงกายทงวาจา นคอภาคปฏบตพนๆ

สวนมากกไปตความหมายลกเขาไปอกวา จตผองแผว จตผองใส เหมอนกบทาสมาธจตสงบแนวแนนง จตเปนหนง มนตไปโนน ตความไปโนน มนถกไหม? ถก แตมนสงไปหนอย จตผองใส ราเรงผองแผว ตองเอาทเราอยคณะรวมกนเปนกลมเปนกอนนแหละ ทาอยางไรถงจะอยดวยกนใหมความสข มนตองสขจากนกอน อยาหวงความสขจากจตสงบในสมาธเพยงอยางเดยว มนไมพอ เราตองเอาทกสงทกอยาง เอาทกดาน ทงความสขทเกดจากการอยรวมกนเปนหมคณะ ทงความสขทเกดจากการทาสมาธ หากเรามโอกาสตอนคาๆ 2 ทม 3 ทม ภาระหนาททางบานเรามความสมบรณแลว กอนนอนกไหวพระสวดมนตภาวนาสกระยะหนง ทาใหจตใจมความผองแผวราเรง นกสวนหนง คอทาเปนกาล เรยกวา กาลญ

สาหรบในชวงขณะวนเวลาธรรมดาทเขาสงคมตอกน มนมเวลายาวกวาการพกนอน มนจะมหลายๆ อยางทมวๆ กนอยในเพอนฝง เพอนฝงหลายคนทอยรวมกนไมใชวาเปนคนดทงหมด มนรวมกนประสมประเส ทวาคนพาลบาง คนไมพาลบาง รวมกนอย นเราเปนผปฏบตธรรม เราตองเตรยมตวใหด วางแผนใหเปน ดคนแตละคนใหออก วาคนกลมนหรอคนๆ น เปนอยางไร การคบคาสมาคมควรพดจาพาทอะไรกบเขาบาง นกตองวางแผนกนใหเปน

10

อยางนอยจรงๆ ถงเขาจะไมดอะไรกแลวแต ยมไวกอนดทสด ถงใจเราจะมอะไรกบเขาบางสงบางอยาง คอไมไวใจเขากตาม ลกๆ สวนตว เรากมอจฉาเขาอยนนแหละ อนนนเอาไวกอน เปนสวนของตวเองมนมอย ตองแกไขภายหลง สวนการแสดงออกภายนอก คอแสดงยมลวงหนา ยงไมพดกยมลวงหนาไวกอน ถงมนจะไมชม เอาแหงๆ กยงด ย มแหงๆ ไวกอนกยงด นคอยมเปนประตสงคม นคอประตสงคมของใบหนา ถาฝกยมเกงนนแหละ ไปไหนกเหมอนกบวาดหมด คนดเราเหมอนจะดหมด ถงเราจะมความโกรธอะไรกแลวแตเถอะ แตคนภายนอกดเรา เหนเราเปนคนใจด

11

ใครผด ใครถก ?

ยกตวอยางทจงหวดอดรธาน มผวเมยคหนง ผ เมยน แหม! จดมากเลย เคมกเคมจด ถาเปรยว-รสหวานปนไมมสกนดนง ทงฝาดกฝาด เปรยวกเปรยว เคมกเคม เผดกเผด อยกบบานน โหย! มนเปนไฟลกพรบๆ ทงผวทงลก การทากบผวนน ใบหนานไมมคาวายมแยมแจมใส การพดออกมาเหมอนกบเสยงขดดน ฉกฉกๆ รวนเลย ไมมกอนเลย แตกกระจายไปเลย ขดดนเหมอนกบเสยงขดทรายกแลวกน ไมมกอน ทผวจาเปนตองอยเพราะลก ทกวนนอดทนอยกนไป

ทนตอมากไปในงานเลยงแหงหนง พอดไปเหนเมยกบเพอนฝง เหนเมยตวเองยมกบเพอนฝง มนแตกตาง ทาไมอยบานไมยมอยางนหนอ ผวคดในใจ ทาไมไมยมอยางนหนอ มนนาด นารก เหนเพอนเขากยมแยมแจมใส ผวกสงเกตดเมยตวเอง ผวกเลยไดขอคด คอเทยบกนไดวา ทาไมอยบานเมยยมไมเปน เสยงกมแตขมๆ ขนๆ ไปหมดเลย เวลาเมยตวเองพดกบเพอนฝงทงานตางๆ แหม! จะจาๆ อยนนแหละ ยมแยมแจมใส นาออย

12

นาตาลเทเปนกระสอบเลย ไมใชกโลนะเปนกระสอบเลย ผวกแปลกใจ ทาไมพดกบเราเปนอยางน

จากนนผวกเลยสงเกตได เออ! คนเรามนเปลยนแปลงได คอ อนจจง อนนจะโทษใคร? จะโทษเมยไมด หรอโทษตวเองไมด กมาคดหลายมม มาคดทบทวนสวนตว จะโทษเมยไมด หรอเราไมด ทแรกกโทษเมยไมด ไปๆ มาๆ กเลยเกดแนวความคดใหมขนมา ในความคดใหมใครเปนคนให คนแนะ คนคด หลวงพอเปนคนแนะความคดให

คนนนเขามลก 2-3 คน เคยมาพดกบหลวงพอวา ผมไมสบายใจเลย ทแรกนกวาเรองอะไร หลวงพอบอกใหภาวนาบางส กยงไมเปดเผยความจรง ตอมาผ เปนเมยเขา เขาพดกน 2 ตอ 2 เขาวา เราตดขาดกนนะ ไมเอาแลว เมยกตองไป บอกเมยวานบแตบดนนะเราจะไปหยารางกน หามใชนามสกลทมอยน หามเอามาใชเดดขาด ตดขาดจากกนเลย ผวเอาจรงเอาจงดวย ทนผ เปนเมยกเลยยง โทรไปหาหลวงพอทวดดวนเลย ดวนมากๆ ถงกบรองหมรองไห

“หลวงพอๆ หนควรทาอยางไร? เขาตดหนออกจากนามสกลเลย คยทแรกเขาจะใหหยา ลกกม 2 คน 3 คน ทาอยางไรละ? เอาอยางไร? ชวยหนไดอยางไร?”

เอาแลวทน ตวเองไมด ไมพด เวลาเขาจะหยาจรงๆ รองหมรองไห เวลาจรงๆ แลวดาเขา พดนน พดน เหมอนกบวาเอาอานาจไปวาเขาหลายสงหลายอยาง เขาไมมความฉลาด ไมมความรอะไรสกอยาง เวลาเขาขน เขาจะเอาจรงแลว เขาจะหยาเลย เอาเปนวาเดอดรอน พอดจงหวะหลวงพอจะไปเทศน เขากใหผวมารบหลวงพอไปสงทงานเทศน หลวงพอกเลยหา

13

จงหวะพอดๆ กยงไมพดกอนละ ฟงๆ ดเขากอนละ นงรถไปดวยกนกคยกนไป เขากพดมากอน

“หลวงพอๆ ผมจะหยาเมยนะ”

“เอาเรองอะไรกน หยาเขาทาไม อยกนมาตงหลายสบปแลว”

“ผมเหลออดเหลอทนแลว หมดกาลงอดทนแลว”

“ลก 2-3 คน จะเอาอยางไร?”

“ผมเลยงเอง เอามนมาอยกบผม ผมอายคน อายเพอนฝง เวลาอยกบผมอกเรองหนง เวลาไปอยกบเพอนอกเรองหนง มนไมด ไมเขาเรอง ผมตดสนใจ ผมตองหยาแนนอน”

“เขาผดอยางไรวามาส”

เขากไลเรองความผดของเมยนละ ผดอยางโนน ผดอยางน ไลไปสารพด วาเมยไมด พอแกพดจบแลวก เอาละ ฟงหลวงพอพดนะ เรองเมยไมด ทวาเขาไมดนนละ คอโชคดของเรา ในโลกเราน ใครบางจะไดเมยเหมอนเรา คนประเภทน นคอกระดานดาแผนสาคญ เขาวาเปนหนงมวนสาคญกแลวกน หาดยาก เราไดหนงมวนนมาดแลวน มนโชคดกบเรา นคอของจรง นคอธาตแทของผหญง จาไว นของจรงละ ผหญงของจรงเลย ตวจรงเลย ไอจะจาๆ นนนะของปลอม พวกเอาผกชโรยหนา ของปลอมทงนน ไมมของจรง เมยเรานะของจรง นธาตแทของผหญงนะเปนอยางน ฟงดๆ ทกคนทวาทากนดๆ นะ เขาแสดงกนพดกนเฉยๆ เพอเอาใจกนเทานน เอง เขาไมปลอยเปนตวของเขา แตเมยเราปลอย นคอของจรง เราโชคด ใคร

14

บางไดเมยดเหมอนเรา ไมมอกแลว นเราจะดธรรมะ นคอสจธรรม คอความจรง

หลวงพอถามเขาวา “สมยเราทแตงงานกนครงแรก เราพดกนยงไง มหนาตาอกอยางหนงไหม? เคยพดกนอะไรบาง? กระทบกระทงแดกดนนะมไหม?”

“ไมม ยมแยมแจมใสตอกนตลอดเวลา มครงหนงเหนหนากน จนเมอเราตดสนใจวาผหญงคนนเปนผหญงทเราเลอกแลว ในชวตเรา เราเลอกแลว”

คาเดยวน ใครผด ใครถก? ใหถามตวเองบางส ใครผด? ใครถก? เราเลอกเขานะน ไมใชเขาเลอกเรา ใครผดจรง เอา! เราวาเขาผด ใครผด นนนะเราโงเสยเอง กรรมเรากแลวกน วาสนาเรามนตาตอย นอยวาสนา วาสนาไมสมบรณเหมอนคนอนเขา เพราะวาผ ชายตาตอยนอยวาสนาจงไดมาเจออยางน ถาผชายดๆ วาสนาสงๆ เขาไมเจออยางนหรอก ขนาดถานไฟยงกลายเปนทองคาได นเราเหนทองคาเปนถานไฟ มนดกระไรๆ อย ผดธรรมชาต จากนไป ถอวาเราโชคดแลว เปนหลกปฏบต

เมยจา กโชคดแลว !

นกรรมเรา ไมใชกรรมเขา กรรมเราสรางมาไมด จงไดเจอคนอยางน ของดๆ มาทเรา ชวหมด ขนาดลกหมาเขาเลยงพนธ ดราคาเปนหมนๆ พอเราเอามาเลยงกลายเปนขเรอนหมด อยางนเปนตน นวาสนาเราตองสรางบารมใหมแลวละ เพอชาตหนาจะไดมอะไรเปนอกรปแบบหนง ผหญงใน

15

โลกนจะเหมอนกนทวโลก ธาตแทกยงเปนผหญง จากนไปเราอยาไปพดวาเขา นกถงหนาเขาทไร ใหนกในใจวา กโชคดแลว ไดเมยอยางน เมยจา กโชคดแลว โชคดตรงไหน โชคดวาเราไดพบของจรง ไมตองอานตารา ตาราไมตองไปอานใหเสยเวลา อานเมยตวเองทงวนจบหรอเปลา? นนละ จงฟง นนละ แลวเอามาคดกน

เราเกดในอดตมากด คอชาตน เราจะเกดภพหนาชาตหนาอกหลายชาตหลายภพอย เราจะเจอผ หญงอยางนอกไหม? แนนอน…ถาเกดมากตองเจออก เพราะวาสนาเราไมด สรางมาเปนอยางน ถงลกสาวเขาเปนผ ดสกปานใดกแลวแต เปนหวแกวเพชรนาหนงกแลวแต พอมาถงเรากลายเปนเพชรนาสบไปแลว มนเปลยนแปลงไปงายๆ เพราะเราวาสนาไมด เราตองคดวาเราวาสนาไมด เราตองสรางบารมเราใหมากขนกวาน

ตอจากนไปอยาไปโทษวาเขาไมด พดผด พดใหม มนคอดทสดนะเมยเรา ดตรงไหน? ดตรงทเขาใหธรรมะแกเรา เปดเผยความจรงใหเราเหน นนคอของด ผหญงหลายคนตอหลายคน เขาปดความลบ ปดความชวของตวเองใหผวหลง ใหหลงใหลอยกบเมย หากวาไดเมยดคอยออเซาะ กตองหลงโลกไปอกยาวนาน ตอไปนใหเอาเมยเปนบนไดไตเตาไปนพพานเลย เอาใหเขดหลาบ เมยดๆ นนมไวสาหรบคนโง ไมใชคนฉลาด นเราโชคดแลว เขาเปดของจรงใหด จาไว และเรายกมอเขกหวเรากแลวกน วาเราโชคดกวาผชายหลายลานคนทวโลก เหนของจรงจากผหญง ใหเราคดบอยๆ กแลวกน จากนไปอยาไปตาหนเขา ใหตาหนตวเอง สอนตวเองบอยๆ วาเกดชาตหนาเราจะซวยอกไหม จาไว คดบอยๆ

16

ขบรถไป ฟงไป สอนไปจนกระทงถงงานทไดรบกจนมนตเทศน พอหลวงพอเทศนจบกลบมา หลวงพอกไมพดอะไรหรอก เฉยๆ พอกลบมาถงวด จากนน 2-3 วน เมยโทรมาหาหลวงพออก

“หลวงพอๆ หลวงพอเทศนอยางไรใหเขาละ มนผดปกตนะ”

“ผดปกตอยางไรละ?”

“มนเหมอนคนเกดใหม หนาบดหนาบงของผวไมมเลย มแตพดดกบหนตลอด พดดากไมม การงานขยนขนแขง ไมพดเรองหยากนอกเลย หลวงพอพดอะไรนะ”

“หลวงพอทลซะอยาง การพดใหคนหยากนกได ใหคนดกนกได ใหดกได ใหชวกได หลวงพอพดอยางน ไมยากหรอก แคนเองเรองเลกๆ นอยๆ ทางโลก เปนอนวาเราทาตวใหมกแลวกน วธทาตวดกแลวกน เมอเขาดเราตองดตอบเขา”

นบแตนนมา ผวไมเคยวาเมยเลย แกภาวนาอยางเดยว ดของจรงอยางเดยว ภาวนาอยางเดยว บอกวาเขาอยาไปคดเรองหยา ใหเขาคดซะวาไหนๆ กเลอกแลว ของจรงเราเลอกแลว มนมาดวยวาสนาของเราเอง จงรบวาสนาตวเองบาง ใหเราคดอยางน อกไมกปกตองตายจากกน แตใหเราสรางบารมใหมากทสด นนละเอาตวเมยเราเปนตวฐานสรางบารมเรา นนเขาเรยก ขนตบารม อดทนอยไปนะ อดทน อดตรงนแหละ ไมใชวานงบนกองไฟอดทนไมไหวนะ…ไมถก เวลาหวขาวมา อดทนไมกน…ไมไดนะ คนละเรองกน อดทนอดอยางน อดตอเมยตวเองใหเปน นนคอขนตบารม เราสรางบารมใหเพมมากขน อธบายเรองบารมดวยกน นบแตนนมาจนถงทกวนน กอยกนดมาตลอดเกอบรวม 10 ปมาแลว นคอบารมทเขาสรางกนมา

17

คาถามหาเสนห

นพวกเราทอยรวมกนเปนกลมเปนกอน กบครอบครวกม กบเพอนฝงกม เรยกวา ปรสญ ทกคนเกดขนมาแลวตองการความสข ความสขทเกดขนจากตวเราน มนเกดขนหลายทาง สวนหนงเกดขนเฉพาะตวเอง ทาขนเอง คอปฏบตทาใจตวเองใหมความราเรงเสมอๆ นสวนหนง

อกสวนหนงเปนความสขทไดมาจากเพอนฝง คอ เมอเราทาดไปแลว การทากายกด วาจากด ใจกด เปนคนเสยสละ จะไมเหนแกตว การใหสงของอะไรกบหมคณะ พยายามใหสงท ดๆ สงทไมดอยาใหเขา ของทกประเภท ตองใหสงทดๆ นนละผลทเขาตอบรบมา คอตอบแทนเราเปนของดทงนนละ ถาเรายมใหเขากอน ตอมาเขากยมใหเราบาง แนะ มนตอบมาอยางนนะ เวลาเราพดดกบเขาอยางน ๆ เวลาเขามาตอบแทนคณเรา เขากพดดกบเรา อยางนเปนตน

18

คาถามหาเสนหใหคนรกเรามอยวา โอมกกกก ควายเขาหกชนกไมเขา ชางอเฒาไลกไมทน คอนสามคนตหวดแตไมถก ปนไมมลกยงถกแตไมตาย มงไมมา-กไป มงไมไหวก-กไหวมง มงไมพดกบก-กพดกบมงวะ … คาถาหลวงพอเอาไปใชเลย ดดวย มงไมทา-กทา ใชไดกบทกงาน ชวงตนของคาถาเปนกศโลบาย แตชวงปลายของคาถาเปนภาคปฏบต ใหทาบอยๆ เราจะไปหวงใหคนอนทกคนมาเขาใจเราอยางเดยวไมได อยาหวงตวนน ใหเราฝกตวเราไปทาความเขาใจผ อนบาง นนละ จดสาคญคอตรงน อยาหวงผ อนจะมาหาเราอยางเดยวนะ ตองยกมอเราไหวกอน ผปฏบตธรรม คนไหนไหวกอน คนนนไดเปรยบ มนตรงขามกบคนพาลเลย คนพาลนเขาจะวามงตองไหวกกอน กจะไหวตอบมงทหลง ใหมงถามกกอน กจะตอบมงทหลง วาอยางน นคอคนพาล

อธกจจง ปรวาโร ใครอยากจะมอานาจวาสนามบารม ใครอยากมเพอนฝงบรวารมากมายกายกอง อธกจจง หมายถงอานาจ ปรวาโร หมายถงเพอนฝงบรวารมากมายกายกอง

บารมทวาอานาจ ไดมาจากอะไร ไดมาจากเราแพคนเปน อานาจตวน ถาเราฝกแพคนเปนในชาตน นนละในชาตหนาเราจะมอานาจมหาศาลเลย อานาจจะมาโดยทเราไมไดบงคบเขา เขาจะยกใหเราเปนใหญเอง เขาจะขอหามเราเอง เขาจะเชดชเราเองเลย เขาจะยกยองเราเอง คอไดอานาจมาโดยเปนธรรม นอานาจตวน คอกลวความดเรา ความดตวน เราอยเหนอเขา นบารมเกามาเสรม นคอสวนน ถาใครอยากมอานาจวาสนาสวนน ยอมแพคนในชาตน ฝกไปดวย ฝกบอยๆ เราจะชนะเขาเอง

19

อนทสอง ปรวาโร ใครอยากมเพอนฝงบรวารมากมายกายกอง ใหรจกการออนนอมถอมตว และเสยสละ นละคอบรวารชาตหนาจะมหาศาลเลย นการออนนอมถอมตว คอไหวคนเปน ออนคอไมใชวาออนนม ไมใชออนแอนะ หมายถงออนโยน ออนนอม เราตองการในภาคปฏบตตวน นคอภาคปฏบตตอสงคมดวยกน เราตองทาเสมอๆ นละคอความด ถาเราทาตอเนองกนมาเรอยๆ มนจะเปนผลออกมาทหลง คนอนเขาจะเหนเราทาตอเนองกน

ไมใชวาเหนคนทถกใจ เรากออนนอมถอมตว เจาขา เจาคะ แตพอเหนหนาคนไมถกใจ เรากทาหนาบดหนาบงใส ฟดฟดๆ ไมไดนะ ผดตารา ตองทาตวใหเสมอตนเสมอปลาย ไมวาใครกแลวแต ทาเหมอนกนทกคน ไมใชวาฐานะเขาตาตอยกวาเรา เขาตองไหวเรากอน ไมใช ใครกแลวแต เราไหวเขากอนกได มอเราไหวสงกวาเขา มนเสยหายอะไร ใจจะขาดหรอ ขาดแคยกมอไหว ไหวคนระดบตา ใจจะขาดหรอ ใหมนขาดซะ ตายเปนตายซะ แลวกใหบอกลกเอาไว วาใหสวดกสลาใหหนอย ไหวคนชนตา มอมนขาด ใจมนขาดตาย ใหรบตายเลย หลวงพอจะไปสวดกสลาเอง สงไปสวรรคเอง

ความออนนอมถอมตนเปนเรองสาคญในภาคปฏบต ถาเปนอยางนในสงคมเรา ในชาตนเขากรกเรา ไปไหนมแตคนตอนรบ ถงไปนง ทไหนเขากพยายามดงมานงหนาอยนนละ เขาพยายามชวน คนพาลเขากลวตวน คนพาลกลวคนออนนอมถอมตวและเสยสละ เขากลวมากๆ คนพาล เขาทาไมได แตเราทาได นคอทาอยางน น คอ เราปฏบตประจาวน ประจา

20

ครอบครวเรา ประจาเพอนฝงเรา นคอปฏบตงายๆ เปนพนธรรมดา ไมตองลงทนลงแรงอะไรทงสน

ยอมแพเปน ท าตวเปนผาขรว

หลวงป ขาวทานใหธรรมะหมวดสาคญ ทาตวเปนผาขรว คอผาขรวนะ เปนคนทหนกแนน ใครจะดาจะวาเราอะไรกแลวแต เราเปนคนทหนกแนนเอาไวอยาเปนคนใจรอน อยาไปโตตอบอะไรงายๆ นะ เขาวาเราอะไรกแลวแต เราอดไวกอน พจารณากอนวา สงทเขาวามานะมนจรงไหม เขาเหยยบเราดวยวธอะไรกแลวแต-ตองดเรา เขานนทาเราทางไมด เรามนไมดจรงไหม เหมอนทเขาวาไหม ถาเราไมดจรง-กอยาไปโตตอบเขา คอ ฝกแพใหเปน การฝกแพคนเปนนะมนมความสขกบสวนตว ถาผาขรวยงไมพอตองฝกแพคนเปนอกท การแพคนเปนนะมนสบาย เราไปไหนกตาม-เราไมคดวาจะมใครมาฆาเรา-เพราะเราแพแลว นเราสบายตรงนน

หลวงพอเคยสงเกตวา แพแลวไมเจบตว หลวงพอไปเหนสนขไลกดกน ถาสนขตวหนงมนยอมแพซะ-กไมตองถกกด ลกษณะยอมแพเปนยงไง

21

มนเลยเขาบาง หางกระดกบาง ลมตวลงบาง อะไรตาง ๆ คอยอมแพแลว สดทายหมาตวใหญกไมไดกด เพราะแพแลว กไมเจบตว ถายงแยกเขยวใสกนอยแนนอนละตองเจบปวดทกทาง นเราจะฝกลกษณะยอมแพคน มนสบาย ไปไหนกไมมคนรงเกยจเรา ใครจะวาเรากวาไปส กมนปากเขา เราแพเขาแลวน นฝกตวเองอยางน ถาคนยอมแพคนเปนนนละคอผชนะตวเองได จาไวในจดน ถาหวงชนะคนอนอยเสมอนนละหมายถงวาคนแพตวเองไปแลว นคอหลกปฏบต

การฝกแพคนเปน เปนตวบงคบใหทฏฐออนตวลง ถาไปไหนมาไหนกดอยางนนกดอยางน มแตจะเปนตวเสรมมานะอตตา ตวทาลายอตตา คอ ไมเทยง ทกข ตองรจกสอนตวเอง ความทกขเกดจากอตตาเปนใหญ อตตาธปไตย กาวราว ถอวาตนเกง ตนด ทฏฐมานะทาใหเกดอตตา บางคนเกดจากเราเปนนายเขานะ ถอวาเรามอานาจจะดาใครกได นนเพยงคาสมมตวาเราเปนเจานาย คนอนเปนลกนองทาอะไรเราไมได อกอยางหนง ฐานะตระกลสงกวาคนอน เทยวขมคนอนเขา นกอตตา อกอยางคอ เราเปนเศรษฐ คนอนเปนเพยงยาจก เรากเอาสมบตขมเขา เราเรยนจบดอกเตอร คนอนจบเพยงประถมส พระกมกเลสตวเดยวกน ถอวาเราบวชกอน ดาพระพรรษานอยโดยไมเกรงใจ ขมเลย ถอวาเรามเอกลาภมาก มญาตโยมศรทธา นคอหลงตว อวชชาปดบง

เราตองพจารณาบนทอน ไมใหหลงตวลมตว ไมเหยอหยงจองหอง ตนเตอนตนดวยตนเอง ทาตวใหเปนผาขรว หากเราทาไดแลว สบายมาก ไมเดอดรอน ทาอยางไรจะแสดงความโงออกมาใหมากทสด แสดงใหเตมท ถาเราถอตววามคณคา เราจะลาบากมาก เหมอนกบตนไมโดเดสง กจะ

22

ตานทานลมมาก หากเปนเพยงตนไมใบหญาธรรมดา โอกาสตานทานลมกนอย อยาโผลหวสงออกมา วางตวตาไว ใครเหยยบเรา เรากไมตายหรอก เราเกดมากบโลกน ไมใชจะมาโดดเดน แขงกราว ใหคนอนมายกยอเรา หากยอมแพเปน-ไปอยทไหนสบายทงนน ถงมความรความฉลาดกคมในฝก ทาตวเปนผาขรวหอทอง มทองอยแตกไมไดไปอวดอางใคร คมในฝก มความฉลาดกเกบไว ไมจาเปนกไมแสดง ไมเอาออกมาใชเลย

นคอการปฏบตทหลวงพออธบายมาตงแตเรมตนจนถงขณะน ใหเรานาไปปฏบตใหตอเนองอยเสมอๆ

เอวง กมดวยประการฉะน

23

ชวตพระกรรมฐาน ออกธดงคภาวนาปฏบต ตามเหว ตามปา ตามดง ไปเรอยๆ จากวนนนจนถงวนนกวาจะเปนครอาจารยคนไดนกเอาชวตแทบไมรอดเหมอนกน บางครงบางเวลา ทกสงทกอยางตองทมเทเพอศาสนา แนวทางปฏบตเพอประโยชนตนและประโยชนทานอยางสมบรณทสด อนดบแรกกตองทาใหตวเองมความสมบรณ ตอมากพยายามขยายขอบเขตเขาสประชาชนใหรบผลประโยชนใหมากทสดเทาทจะมากได

ศาสนาจะออกดอกออกผล ตองเรมตนจากปย

สวนใหญคนในยคน ฆราวาสญาตโยมจะมความเชอถอในครบาอาจารยผหลกผ ใหญทมชอเสยงโดงดง มอายพรรษามากๆ สวนพระเลกเณรนอยกจะมองขามไป นเปนหลกธรรมดา เปนมาอยางน ทเราเปนพทธบรษทผนบถอศาสนาพทธจากป ยาตาทวดมาจนถงปจจบน นพระผ ใหญจะใหญมาได จะโดงดงมาไดกมาจากพระผ นอยนนเอง เรามหนาทสงเสรมพระพทธศาสนา

การสงเสรมพระพทธศาสนานเหมอนกบวารากแกวอยตรงไหน รากฝอยอยตรงไหน ลาพงไมตนเดยวจะเอาแตผลอยางเดยวไมได มนโยงกนทงหมดเลย ผลจะเกดขนไดกเพราะตนไมทสมบรณ ตนทสมบรณกเพราะรากตนไมทมความสมบรณ รากจะสมบรณไดกตองอาศยป ยทรอบขางตนไมนนแหละเปนตวสาคญ ถาป ยไมม หรอป ยไมด นากไมให ป ยกไมได

ธรรมเทศนา หลวงพอทล ขปปปโญ ท พนสนคม ชลบร ๒๔ มนาคม ๒๕๔๖

24

แลวละก ตนไมนนถงวาพนธดสกปานใดกแลวแตจะงอกงามขนไมได นนคอตนไมจะงอกงามขนได ตองอาศยป ยทด รากกตองดดวย เพราะรากตองใชป ย ตนไมกตองแขงแรงดวย สมบรณดวย ใบ ยอด กงกานสาขา กสมบรณดวย และผลออกมากตองสมบรณเชนเดยวกน ฉะนนอยาลมวา ตนไมด ตนไมใหญ ลกผลดก งดงามเอรดอรอย มนมาจากอะไร มาจากป ยและพนดนนนเอง

นฉนใด ครบาอาจารยทานทมความโดงดง มความเปนอย แบบฐานะของพระทฐานะไมเหมอนกนกตาม แตอยดกแลวกน เรยกวา สปปายะ แบงเปน อาหารสปปายะ หรอเสนาสนะสปปายะ หรออตสปปายะ ทวามาน พวกเราเปนสวนหนง เปนตวกองหลงพดงายๆ วากองเสบยง กองเสบยงนนสาคญทสด ทานเปรยบเทยบวากองรบ กองรบลกษณะแบบน ลกษณะ 3 ขมดวยกน หนงกองพล สองกองคลง คอคลงแสง สามกองเสบยง ทนเขารบกนเขามงกองเสบยงเปนหลก เพอทาลายตวนใหได ถายดกองเสบยงไวแลวน กองทพ กองพล หรออาวธทนสมยกตามจะหมดความหมายทนท เพราะตวเสบยงสงไมไดแลว นวากองเสบยงกาลงสงเสรมอดมสมบรณอย กสงเสรมใหพลงรบเขามพลงตอสกน

นฉนใด เรองพระภกษสามเณรทเปนกองรบ เปนแนวหนา หรอเปนชางเทาหนารถลอหนากตาม ตองใชกองเสบยง เรยกวาปจจย 4 ปจจย 4 นเปนตวสาคญ ถาพระเณรไมมปจจย 4 อาศย กอยไมได ถงจะมความรทางธรรมะกปฏบตตอไปไมได เพราะขาดปจจย 4 นเอง ตวสาคญฆราวาสทใหปจจย 4 คออาหารการบณฑบาต นคอหลก อาหารการบณฑบาตคอชวตของพระเณรทกองคทมาบวชแลว ทานมอบกายถวายตวใหเปนศษยของ

25

พระตถาคตเจาแลว พวกเราเปนแรงสนบสนน คอกองเสบยง กองสงเสรม คอถวายปจจย 4 ใหทาน เชน อาหารบณฑบาต เปนตน เพอใหทานมพลงใจ กาลงใจเพอจะศกษาธรรมะเลาเรยนและธรรมปฏบต เมอธรรมปฏบตในสวนททานปฏบตไดผลไปแลว ทานจะนามาสอนเราอกครงหนง

การทเราใหทานเสยสละปจจย 4 ทวามาน เหมอนเปนตนราก หรอเปนป ยใหแกตนไมทกตนกแลวกน นมนบารงตนไม คอพวกป ยเหมอนอาหารนนเอง นวามนโยงถงกนหมด การปฏบตศาสนาตองปฏบตตนใหรกษาตนศาสนาใหได ไมใชวาตางคนตางทา ตางคนตางอย บางทศกษาธรรมะตางๆ ไมเขาใจ กวนวายไปหมด ทงหมดไมได ศาสนาจะมความเจรญขนกเพราะใคร เพราะบรษท 4 ทาใหเจรญ ภกษ สามเณร อบาสก อบาสกา นเองทาใหเจรญ ศาสนาจะเสอมสลายไป หรอเสอมโทรมลงกตาม กกลมนแหละ กลมเกา คอ ภกษ สามเณร อบาสก อบาสกา นเองทาใหเสอม

26

การชวยพยงรกษาศาสนา สงเสรมศาสนา คอเราอยามองขามวาพระเลกเณรนอย เนอนาบญไมสาคญ ไมใช นแหละตวสาคญ คอ หนง ไปกอนนนแหละ ตองเดกไปกอนนนละ จงเปนผ ใหญได กเหมอนเราทกวนน กมอาชพนานาประการ มเงนมทองฐานะใหญโต มความรดกตาม แตกอนมากเปนเดกมากอนกไดพอแมเลยงดมาตงแตบดนนจนไดเตบโตขนมา คอเดกเปนฐานของผ ใหญ นละ พระเลกเณรนอยกเปนฐานของพระผ ใหญเชนเดยวกน มนตองโยงใหกนอยางน ฉะนนเราจงวาใหความเคารพตอพระเณรทกองคถงทานยงไมแกพรรษา ทานมความมงมนเพอจะเชดชศาสนาน ตอไปตามกาลงความสามารถของแตละทาน ตองใหความเคารพ การนอบนอมถอมตวเปนเรองสาคญมากเลย เคารพแตปากมนไมพอนะ ตองเคารพถงใจดวย

“นะโม” สงทสงคมตองการมากทสด

มคาหนงจะอธบายใหฟง ทเราพดกนทกวนๆ บางทเราพดกนอยแตไมรจกความหมายในภาคปฏบต เชนวา นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธธสสะ งานทกงานในศาสนา เราตองวานะโม จะไหวพระกตองวานะโม ถวายสงฆทานกวานะโม รกษาศล รบศลกวานะโม นเปนตน ทาไมตวนะโมจงเปนตวนาหนามาตลอด ถาไมวานะโมจะเปนอะไรเกดขน เปนเพราะอะไรคนถงวานะโม นสวนมากพวกเราทงพระกด ฆราวาสกด สวนใหญทวานะโม วาตามๆ กนไป เขาวาเถรสองบาตร วาตามป ยาตาทวด ตามครบาอาจารย วากนไปเทานน แตไมรจกความหมายวา “นะโม” หมายถงอะไร

27

นะโม แปลวา ออนนอมถอมตว ตวนอบนอมนเองเปนเรองสาคญทสงคมเขาตองการมากทสด การใหทานกเพอการนอบนอม รบศลกวาเพอความนอบนอม ทกสงทกอยางเพอนอบนอมทงหมดเลย ตวนอบนอมตวเดยวนเปนทางทด ไมเหมอนทางโลกเขาฆากนตกน การโกรธกน ทาลายกนตางๆ ไมมนะโม ตวนะโมคอนอบนอมถอมตว เปนเรองของดทงนน นวาตวนะโมเปนสงสาคญเบองตนตองศกษาและนาไปปฏบต ไมใชวาพดสวดนะโมอยางเดยวกพอแลว มนไมใช ตองไปปฏบตใหเกดนะโมขนกบตวเราใหได นะโมทางกายนอบนอมกนแคไหน นะโมทางวาจา กลาววาจานอบนอมออนโยนเปนยงไง นะโมทางใจ ใจจะมความนอบนอมออนถอมตวเปนยงไง นนะโม 3 สวน พยายามฝก พยายามปฏบต พยายามแสดงออก

ยกตวอยาง การไหวพระสวดมนต ไหวพระแตละประโยค อะระหง สมมา สมพทโธ ภะคะวา กตาม คอนอบนอม ตองกราบพระพทธเจา นอบนอมพระพทธเจา นอบนอมตอพระธรรม นอบนอมตอพระสงฆ อนนสวนหนง ทนความนอบนอมแคนมนไมพอ มนกวางไกลมากกวานอก เชน นอบนอมตอผ มพระคณ หรอนอบนอมตอพอตอแม อยางนเปนตน การนอบนอมนเองเปนทางทด เหมอนกบวาเราเปนคนไมถอตนถอตว เคารพสทธมนษยทกคน ถาไมอยางนนเราจะเกดอตตามานะขนมาโดยไมรตว นตวนะโมตวเดยวนเปนตวทาลายมานะอตตาใหยอยยบไป หรอใหเบาบางไปได

การพจารณานะโม ใหดบอยๆ ทาบอยๆ ถาวานะโมอยางเดยว แตไมรจกการนอบนอมตอกน นะโมกไมมความหมายอะไรเลย มนเปนนะโมนกแกว นกขนทองไปเฉยๆ อยางนกขนทองวานะโมไดไหม วาได คอสอนมาส กวานะโมๆ วาไดเลย หรอสอนวา พทโธๆ นกแกวนกขนทองกวาได แตไม

28

รความหมายอะไร เราเปนมนษยผปฏบต เราตองวานะโมแลวนาเอามาปฏบต เพราะนะโมเปนภาคพธกรรมเฉยๆ แตภาคปฏบต เรายงไมลงมอปฏบตตามนะโมใหเกดขน คอความนอบนอมถอมตวยงไมม ออนนอมยงไมม ฉะนนจงพยายามฝกเราเองใหเปนคนนอบนอมกบทกคน เออ! ไมใชวาเราเปนพอเปนแม เปนผ ใหญแลวแหละ ไมตองนอบนอมใครทงสน ไมใช คอนอบนอมตามฐานะของผ ใหญ เมอผ นอยเขามาสวสดครบ สวสดคะ เมอเขายกมอใสหว เรากตองนอบนอมตองรบเขา นคอนะโม ดงคาวา

วนทะโก ปรวนทะนง แปลวา เมอคนอนไหวเรา เราตองไหวตอบ นลกษณะนะโมเปนอยางน ไมวาผนนเปนฐานะอะไรกแลวแต คนตาตอยดอยกวาเรากตาม ไหวตอบเขา ไมใชวา เออ! กไมตองไหวมงหรอก มงคนฐานะขนตา กฐานะขนสงกวามง กมเงนมากกวามง มงไหวก กไหวกส กไมตองไหวมง ไมใช ลกษณะอยางนคอคนมานะอตตามนสง เอาใหม เราตองสรางความนอบนอมขนมาในใจ แตกมบางคน เปนนะโมโดยไมรตว เหนทากนอยหลายคน บางคนทาถก แตไมรในภาคปรยต นหลวงพออธบายใหฟงทง 2 อยาง ทงภาคปรยต ทงภาคปฏบต นเคยงคกนไป

ตวนะโมทวามาน มนมกบทกชาตทกศาสนา นะโมไมไดผกขาดวาชาตพทธอยางเดยว อสลามกทาได ครสตกทาได ทกคนทาไดทงนน ตวนะโมตวน มนเปนหลกสากล คาสอนของพระพทธเจาเราตรสไวแลวนมนคลมโลกทงหมดไวเลย นคอตวนะโมตวเดยวน มนจะแปลไปมากมหาศาลทเดยว อาตมาเคยศกษา เคยพจารณาตวนะโม พจารณาทงคนกไมจบ มนมากในภาคปฏบต เราจะเอานะโมตวเดยวมาเปนตวการปฏบต แนวทางปฏบตไดอยางไรบาง กตองศกษามาและปฏบตตามนน นสาคญมาก เราตองฝก

29

ใหม เคารพตอธรรม นอบนอมตอธรรม นอบนอมตอครบาอาจารย นอบนอมตอพอแม นอบนอมตอผ มพระคณทงหลาย นอบนอมตอเพอน นตองศกษาตวน

“การให” เปนยงกวาคาถามหานยม

อกอยางหนง ในโลกใบน มอะไรเปนตนเหตทจะใหคนเกดความรกกน ชอบกน สงสารกนขนได นน คอการให การใหนเปนจดเดน เปนจดสาคญมากจดหนง คนจะเกดความรกกนกจดน ทนลกษณะการให เปนลกษณะเปนดาบ 2 คมได ถานกปราชญหรอบณฑตให มนจะเปนของทมคามราคา มสงาราศ คอนกปราชญใหอะไรกบคนใดกแลวแตของนนจะมราคามคณคา ทนวาถาหากคนพาลให มนเปนของทเลวทราม นคนพาลใหเมอใด ไมเปนมงคลเลย

ยกตวอยางเรองการใหทาน การใหทานนมนเปนเสนหแบบหนง คอเราไมตองไปเรยนคาถามหานยมอะไรทงสน เพยงวาให ใหของเพอทานชอบใจ ตองดคนนนกอนวาของนเขาชอบใจไหม ถาเขาชอบใจเรากใหของ

30

สงทเขาชอบใจมนมคณคา ทนคนรบของทใหไปแลว นจะนกถงบญคณกบผ ใหอกทหนง ธรรมดาของคนเรา เรองทวาบญคณน เขาวา กตญกตเวท การนกถงคณซงกนและกน และตอบบญแทนคณซงกนและกน มนมเปนนสยของคนไทยเราอยแลว คนไทยเราจะไมลมบญคณคนซงกนและกน การนกถงบญคณมนมอยเปนนสย ลกษณะการใหมนเปนภาษายดเหนยวนาใจซงกนและกนได การใหอะไรกบพระสงฆองคเจา เขาเรยกวาถวายทานการให คาศพทของพระเรยกวาถวาย แตศพทของฆราวาสวาการให มความหมายลกษณะเดยวกน คอให

“ให” ใหเปน “รบ” ใหเปน

เราตองศกษาใหเปนวา อะไรควรใหใคร ในฐานะของคนอยางน เราควรใหอะไรกบเขา ใหไปแลวเขาชอบใจไหม หรอไมชอบใจ ตองหาสงทเขาชอบใจใหเขา เขาจะยนดมากทเดยว การใหตางๆ มนจะเปนโซ เปนเชอกผกซงกนและกน โยงซงกนและกน คอบญคณ มอะไรเกดขนเขาจะชวยเราได เพราะมหนบญคณกน คนไทยเราใหสงใดลงไปกนกถงบญคณคนนน แตอยาลมวาถาใหสงไมดกบเขาละ เขากไมลมเหมอนกน เชน ใหคาพดทไมเหมาะสม ทดดาวากลาวเขา วาเสยดสเสยดแทงเขา วาไลเขาตางๆ เขาจะไมลมมนฝงใจเหมอนกน การใหทางไมด ตองเลอกใหใหเปน ใหสงใดทเปนมงคลกบตวเรา กบคนอนไดนนแหละ พยายามใหตวนน รกษากาย รกษาวาจา หรอปฏบตกาย ปฏบตวาจา เปนสงสาคญ

ในชวตประจาวน พอตนขนมาแตละวน เราตองมทงการใหและการรบดวย มคนอนหลายๆ คนใหเรา เรากตองเลอกกอนวาสงของใหเรามน

31

เปนอยางไรบาง สงใดรบไดกรบไป สงใดไมควรรบอยาไปรบของสงนนมาทบถมใจตวเองเปนทกขได พยายามเลอกรบเอาแตสงทมสาระมประโยชน เลอกเฟนใน “การรบ” ใหเปน

การใหทางวตถขาวของกม การใหทางคาพดกม นเราเปนผหนงทมครบาอาจารยอบรมสงสอนธรรมะ เราจะเลอกใหคนใดคนหนง กอยากใหมประโยชน ใหเปนมงคลกบเราดวย เปนมงคลกบเขาดวย นเลอกเสยกอนทวา ธรรมวจย เลอกเฟนใน “การให” ใหเปน ใหเขาสงนกตองดของทเหมาะสมกบคนๆ นน นการให นคอการผกพนกน ความรกความสงสารเกดขนจากการให

ยกตวอยางงายๆ เราไมตองพดเรองของคนกบคนละนะ เราพดเรองคนกบสตวดส สตวทกประเภท เชน สนข หรอแมว เปนตน ถาเราใหอะไรบอยๆ แลว มนจะมความรสกอะไรกบเราในการใหเขา ถาใหทางทดกบสตวเหลาน สตวกดกบเราได สอนเขาไดเลย นคอวาใหทางทดกบหมสตว เขากดขนมาได นลกษณะการใหสงของ ใหอาหารเขากแลวแต ถาเขากนอาหารดๆ แลวน เขาใหอะไรกบเรา อยางสนขเปนตน ทกคนเคยเลยงสนข เคยเลยงแมว ตองใหของอะไรกบเขา นคนเรากเหมอนกน ถาใหอะไรดๆ ของกบเขาแลว มนจะมของดมาตอบได เมอวาใหสงใดกบเขาอยางไร สงนนจะตอบคนมาทหลงได ถาใหทางทด กสนองตอบมาทางทด ถาใหทางทชว กตอบมาทางทชว เชนวาเราเปนนสยชอบนนทาวารายคนนน โกรธคนน นนเปนผลออกมาเขากตอบแทนเราทางไมดเชนเดยวกน จงตองพยายามเลอกใหในทางทดทสด

32

นคอวาเราเปนผปฏบตธรรม เปนผศกษาธรรม เรยกวานกปราชญกวาได นกปราชญบณฑตไมใชเปนพระอยางเดยวนะ ฆราวาสกเปนได ผหญงกเปนไดนะ นกปราชญไมเลอกวาเปนเฉพาะผ ชาย เปนพระอยางเดยว เราพยายามฝกเปนนกปราชญอยเสมอ เปนคนทมเหตมผล

“ลดสวนเกน” ธรรมะภาคปฏบต

การศกษาธรรมะ สวนมากศกษาเอาแคพทโธมาพดกนเฉยๆ พทโธแปลวาผ ร แตจรงๆ มนไมร ไมรงายๆ เพราะการศกษาเรานอยไป ในการศกษาธรรมะน เราศกษาตงแตขนหยาบ ขนกลาง ขนละเอยด นศกษามาแลวกตองมาเลอกอกวาธรรมะหมวดไหนเราควรปฏบตไปแคไหน มนตองปฏบตตามความสามารถเฉพาะตว ไมใชวาธรรมะทงหมดจะปฏบตเอาหมดทกสงทกอยางไมได บางสงบางอยางมนเหลอกาลงทจะทาไดกปลอยไวกอน เอาสงทพอทาไดพนๆ ไปกอนนเปนตน นหลวงพอจงวาการศกษาธรรมะในตารานมนเปนอบายวธหนง คอเปนแผนทธรรมะเฉยๆ แนวทางธรรมะคอแผนท นเราศกษาธรรมะในตาราเขาใจแลว กนอมมาหาตวเองวา

33

ธรรมะตวจรงอยทไหน อยทตวของเรา เราตองมาศกษาตวของเราตวน มาแกไขเราตวน

บางครงมนมสวนเกนเกดขนมากมายกายกอง แตเราไม รตว สวนเกนคออะไร จดออนกมไหม มเหมอนกน แตเราไมรจดออนคออะไร นนคอเราไมศกษาตวเอง ถาเรามาศกษาตวเองไดแลวเมอไร เราจะจบสวนเกนตวเองได ถาสวนเกนทวามานนเกนบางสง มนเกนความพอด ถาเกนความพอดทกอยางจะมปญหา เกนกาลง หรอเกนความพอด สวนเกนทางกายคออะไรบาง สวนเกนทางวาจามอะไรบาง สวนเกนทางใจมอะไรบาง แตละอยางมาศกษาแตละจด ใหเขาใจแยกแยะใหมนถก

สวนเกนทางกาย คอทาการงานตางๆ ทาไปแลวเนย ผลออกมาเปนยงไง หาความสขไมไดกแลวกน นวามนไมเหมาะสมในการกระทาอยางนน มนผดปกตไปแลว

สวนเกนทางวาจา ถาอะไรมนเกนความพอด มนจะมปญหา เชนวาเราอยดวยกนเปนกลมเปนกอน มนตองดเพอนวา เออ ! เพอนกาลงนงภาวนาปฏบตกน เราจะไปพดไปเรอยๆ นไมไดนะ มนเปนสวนเกนไปแลว เรยกวา กาลญ มนผดกาลผดสมยของหมคณะ

สวนเกนทางใจ เกนความคด บางทคดเกนความพอดกม เกนขอบเขตกม กเลสเปนสวนเกนไหม เปนสวนเกน ตณหาเปนสวนเกนไหม เปนสวนเกน มนจะเกดเกนมากกวานคออะไร เกดความโลภ เกดความโกรธ เกดความหลง นคอสวนเกนของมน คอใจเรานนเอง ทวาราคะตางๆ ก ด ทงหมดนเปนสวนเกนของใจทงนนเลย ทนใจเรามนเพลนตามสวนเกน

34

เหลาน มนจงเปนทกขเกดขน มปญหาเกดขนกบตวเรามากมายกายกอง นตองพยายามศกษาตวเราวาสวนเกนทไมดนะ พยายามปดฉากลงใหได

สวนเกนทมนด เชน ไหวพระสวดมนต เราเอา ไมไปไหน ไมเสยหายอะไร แตสวนเกนบางสงบางอยางมนเปนทกขได พดเกนความพอด ทาใหขาดความเชอถอของคน ทาเกนความพอดกเชนเดยวกน ทกอยางมปญหากบรางกายทงหมด การงานขนาดน แตกาลงเรามแคน ตองทาตามกาลงของตวเอง นเรยกวาการภาวนาปฏบต เราตองศกษาทกขนตอน ทกบทบาท

ยกตวอยาง หลวงพอทไปเทศนอเมรกา หลวงพอจะนาอบายสอนใจตวเองได หลวงพอไปอเมรกาไปปละครง ครงหนงไปแค 2 เดอน 3 เดอน ไปสอนเขา เขากรวาหลวงพอทลไปเทศนอเมรกา ไปปละครงเอง ไปเทศนทไหนแหงใดนเขาจะบนทกอดเทปไปทกททกเมองทกประโยคขอความ เขารวาหลวงพอทลมาปละครง เขาตองเกบทกสงทกอยางไมใหตกหลน เขากแจกจายกนไป นาไปวจย วเคราะห นาไปปฏบต เขาเอาทกสงทกอยาง เหมอนอยทอเมรกา พระจะไปเทศนอบรมกรรมฐานคนนมนอยมาก แตหลวงพอทลกไปเทศนสอนทนน เขาจงเอาทกสงทกอยางทกประโยคไมใหตกหลน หลวงพอพดยงไง อธบายยงไง เขานาไปปฏบต เอาไปพจารณาใหเขาใจทกแงทกมม เหตนนคนอเมรกาเขาตงใจสง เขาวาใหมนคมคา ฟงเทศนหลวงพอทลมาปหนง ใหมนคมปหนงไปเลย ปหนาวากนใหม

ทนกเหมอนกน หลวงพอมาอยทน หลวงพอมาปละครงเชนเดยวกน เหมอนอเมรกา อเมรกากไปปละครง อนนกมาปละครงเชนเดยวกน เมอไดฟงหลวงพออธบายธรรมะเรองอะไร พยายามเกบหอมรอมรบใหมากทสด หลวงพอทลวาอะไรบาง ตารามอะไรบางกตองศกษา ศกษาดในตารา

35

ทงหมดกบหลวงพอเทศนคงไมแตกตางกนอะไรหรอกเพราะเขยนออกมาจากใจอนเดยวกน ฉะนนถงวาพยายามศกษาและนามาปฏบตใหมาก นนคอปฏบตตวเอง ปฏบตกาย ปฏบตวาจา ปฏบตใจ ไมใชวาจะไปอยเฉยๆ ไมไดนะ

ศาสนาพทธของเราเกดขนในโลกใบน เกดขนจากผปฏบต เกดขนจากผ มสตปญญาทด ไมไดเกดขนจากความสงบของสมาธนะ จาไว เกดขนจากผ มสตปญญาทด นนคอพระพทธเจา ศาสนาพทธเปนศาสนาของผ มปญญาทสรางขนมากบโลกใบน ทนสาวกทงหลายทผานพนไปถงมรรคผลนพพานแลวกตาม เปนฆราวาสกด เปนพระกด มากมายกหลายแสนทาน ทานเปนไปไดเพราะอะไร เพราะทานมปญญาทด สตด ปญญาด นนนะผานไดเลย

ความเหนผดวา โลกนนาอยนาอาศย

พระองคเจาสอนใหคนเขาใจความเหนทถกตอง เรยกวาปญญาความเหนชอบ คนธรรมดาบนโลกเราน พนฐานจรงๆ ลกๆ แลว มนเปนมจฉา คอความเหนผด ความเหนผดเหนอยางไร? เหนวาโลกนเปนสงทนา

36

อยนาอาศย รป เสยง กลน รส โผฏฐพพะ คอสงทนากอดนาชม นารกนาชอบ เชนเดยวกน สงตางๆ ทมอยในโลกใบน เงนทองกองสมบตตางๆ กยดมนถอมนวานเปนของๆ เรา นคอความเหนผด ความเหนอยางนเปนความเหนของกเลสตณหา มนกอใหเกด ความเกด แก เจบ ตาย มนกอใหเกดความยดมนถอมนผกพน เขาเรยกวา อปาทาน อปาทานความยดมนถอมนสงใด ใจจะวนมาเกดกบของสงนน นเรยกวาจตมนเวยนตามกระแสโลก ตวมาเกดนแหละ จะทาใหแก ใหเจบ ใหตาย

พระองคจงไดวางวธการคดอยางนซะ ใหมองดสงทงหลายทงปวงในโลกใบน เปนธรรมชาตของโลกเปนอยางน สมบตของโลกทงหมดทเรามอยกด หรอใครมกตาม ไมมสมบตสวนใดเปนของเราทแทจรง ไมมเลย นเอาความจรงมาพดกน ทวาเปนของเรา เพยงแคสมมตวาเปนของเราตามแงกฎหมายเทานน เปนกรรมสทธชวคราวขณะทมชวตอยเทานนเอง เมอชวตเราหมดไป หรอตายไปแลว สงทเราพดวาเปนของเรานะ ไมจรงเลย ทงไวกบโลกทงหมด ไมมใครจะหาบเงนทองขาวของสมบตทมอย เอาไปสทไหนไดเลย ไปแตตวลอนจอน ถาเปนของเราจรงๆ กเอาไปดวยส นเอาไปไมได สมบตของโลกตองทงกบโลกใบน ตองถายทอดใหลกหลานสบทอดตอกนไป ลกหลานเอาไดไหม? เอาไมไดเชนเดยวกน ถงกาลเวลาเขากปลอยทงกบโลกใบน เขากไปของเขาเอง เมอตายไปแลว แลวหลานเอาไปไดไหม? ไมได สมบตในโลกใบน ไมมคนใดคนหนงจะไดเปนกรรมสทธแมแตคนเดยว มนไมม นคอความจรง

ใหเราคดบอยๆ ใหเราคดวา เออ ! สมบตในโลกนมนเปนปจจยอาศย หรอวาสงอานวยความสะดวกใหแกชวตเราเทานนเอง ถาเราไปยด

37

ตดวานเปนของๆ เรา เราจะมาเกดไดเพราะเรองของตณหาไง เรยกวาตณหา สดทายกหาตน หาตนทางตวเองไปไหนไมได ตดของตว นเราคดใหด นพระองคเจาสอนในครงพทธกาล สอนใหคนรจรง เหนจรง ตามหลกความเปนจรงของไตรลกษณ อนจจง ทกขขง อนตตา

คาวา “ทกขง” เกดจากอะไรบาง? อะไรเปนตนเหตของมน เกดจากความหลงผดเขาใจผดนเอง ทเปนเหตใหเกดเปนทกขได สงทเรายดตดวาเปนของๆ เรา นนคอหลงผด ไมเขาใจวาสงนเปนอนจจง มนเปนของไมเทยง มนเปลยนแปลงไปได ในโลกใบนมนเปนอยางน สงทเปนจรง คอความไมเทยง คออนจจง

ถามวา ทเรามาเกดน เราจาเปนทจะตองหาสมบตในโลกใบนมาพงพงองอาศยหรอไม? มนจาเปน เพราะธาตขนธเรามนเปนธาตส มนตองอาศยธาตภายนอกมาจนเจอเอาไว หาอยหากน เปนวนเปนคน เอาไปใหอยไดวนหนงคนหนงเทานน แตวตถสมบตในโลกใบน มนจะไมทาใหธาตคนหรอตวคนเราน มชวตยนยาวเปนกปเปนกลปได แตธาตขนธมนหนมมนสาวเสมอตนเสมอปลายไปกไมได จะมอาหารดเลศเลอสกปานใดกตามกนแลวกแกตามเดม อาหารดหรอไมด มนกแกอยอยางนนละ หรออาหารกด ทอยทอาศยบานเรอนกด ทกอยางเราสรางขนมาเพอพกอาศยเฉยๆ มนไมทาใหคนหนมขนได นคอของจรง

นเรามาคดความจรงเหลานวา โอ! คนเกดมาเพราะมาหลงผดกบสงเหลานนะ คอตณหาตวนนะ พระองคจงวาทวนกระแสใหมากทสด ไมใหใจไปยดตดกบสงเหลาน นคอตวสตปญญาเปนตวแกปญหาทกประเภท ปญหาเกดขนจากอะไรบาง สงภายนอกกม ปญหาภายในกม กตองแกกน

38

การแกปญหา ตองโทษตวเราเองทหลงผด

ปญหาภายในเกดขน บางสงเกดขนโดยธรรมชาตของมน เราไมใหเกดขน มนกเกดขนเอง เชนวาทกข เปนตน คอทกขทวามานมนเกดขนโดยธรรมชาตของมน โดยไมตองสรางขนมากเปนเองของมน นนคอ สภาวะทกข นทกขประจาขนธ ขนธตวเรา คอ ธาต 4 เราน เราดสนงนานๆ ไป ปวดแขงปวดขาขนมาเอง โดยไมตองไปมอะไรเขามาเกยว บางทนอนนานๆ กเปนทกขขนมาได เดนนานๆ กเปนทกขขนมาได หรอยนนานๆ เปนทกขขนมาได เชนเดยวกน นนคอวา สภาวะทกข ทกขประจาขนธเรา มอยางน

ทกขอกอยางหนงคอ ปกณกะทกข ทกขทจรมา เหมอนกบอะไรบาง เหมอนกบ หนาวไปหนอย รอนไปหนอย อยางนเปนตน ทกขจร หรอทกขไปตามอาการวา อตของธาตนมนเปลยนแปลงไป มนเปลยนแปลงไปหลายสงหลายอยาง ทงหนาว ทงรอน ทงเยนมสลบไป หรอโรคภยตางๆ จรมาทงนนเลย คอเสยงตางๆ เขามากเหมอนกน มาใสหเรากเปนทกขไดเชนเดยวกน

39

นนแหละ ทกขภายนอกมนจรมาหาเรานมากมายกายกองเหลอเกน พยายามปกปองตวเองใหมากทสด จะใหวาตวเองไมมทกขนไมได แตทกขจรนพยายามรกษาเอาไว อยาใหเขามาใกลมากนก

ทกขภายในเราเองมนมอย พยายามใหรเทาเอาไว อยาไปละทกข การเจบแขง เจบขา ปวดหลง ปวดเอว ไมใหมไมได มนตองมอยอยางน ดอยางพระอรยเจาอรหนตกยงมทกขอย กยงฉนยาไดอย มนยงเปลยนไดอย คอ เปลยนยนเดนนงนอนได ทกขประจาขนธเรานะมนมอย แตใหรเทาทกข เมอรเทาแลว กใหพจารณาวาคนเกดมากบโลกน ทกคนตองเจอความทกข เรากตองสกนไปอยกนไปอยางนตลอดเวลา ทนจะหาเวลาอยางอนมากลบเกลอนเรองทกข กลบไดชวคราว เชนวาหวกระหายเปนทกข เปนตน เมอหวกกนขาวซะ กหายไดชวขณะ หายทกขชวขณะ บางทหวนามากกเปนทกข กกนนาซะ กหายชวขณะ บางทปวดหนก ปวดเบา ไปถายทกขซะ กหายชวขณะ เดยวกทกขใหมอยนนแหละ นความทกขของรางกายเรา มนกระทบกระเทอนถงใจทงหมด เพราะใจกบกายอยรวมกน ตองพจารณาความทกขอยางนอยเสมอๆ

สวนความทกขทจรมา เราตองพยายามปกปองตวเอง นนคอ หนาวมากหมผาซะ แกไขอยางนน รอนมากอาบนาซะ แกไขกเทานนเอง

โลกทงหมดคออยางน เราจะไปวาเขาไมได โลกอนนมนเปนอยางน มนตองโทษเราเอง เราเองทาไมมาเกดกบโลกใบนละ มนตองถอโทษเราวาเรามาเกดทน เรามาเกดเพราะอะไร เพราะเราหลงโลกใบนมายาวนานรอยกปพนกลปมาแลว หลงเพราะอะไร เพราะเราสตปญญาไมด ไมฉลาดพอตว มนยงหลงโลกหลงสงสารอนนมาตลอดเวลา เพราะนนคอวาเรามาชวงน

40

ขณะน ใหถอวาเรามาสรางบารม มาหากอบโกยหาทน เพอทจะไปสทอนภพอนใหมนได ไมมคนใดจะอยบนโลกนตลอดไปหรอก คอธรรมดาจรงๆ แลวใจเราน หาทอยแนนอนไมได ใจเราน จะหาบานพกทเปนสาระแกนสารเอาแนไมไดเชนเดยวกน มนจะเวยนวนไปตามภพทง 3 นแหละ นใจเราไปอยสวรรคไปอยนานไมไดอก เวยนทใหมอก มามนษยอก มาน กไปเวยนอก เวยนไปสไปอบายภมอก นเปนตน คอเวยนไปตามกรรม เราสรางกรรมมาอยางไร ใจเราจะเปนไปอยางนน คอเวยนไปตามภพ

การกระท าของเราเปนตวก าหนด

คาวา กมมนา วตตะต โลโก สตวโลกยอมเปนไปตามกรรมทเราสรางไวทงหมด มนเปรยบเทยบไดวา เหมอนกบคนนงอยในแพกลางมหาสมทร คอแพทวามาน ไมมเครองยนตกลไกในแพนนเลย ทนเราจะไปทางทศใต ทศเหนอ ตามชอบใจไมได เพราะกาลงเรอกาลงพายเราไมพอ มนไปไดเพราะอะไร ไปไดเพราะลมทจะพดเรอใหเปนไป คอพดแพใหเปนไป เมอลมพดแพไปถงจดไหนเราตองอยจดนน ถงทแหงนนเราไมอยากจะอย กตองไดอย เพราะจะถงฝงแลว ถาไมถงกโชครายไป ถาบางแพบางทานไปถงหาดทรายทออนนมสาราญด เออ! โชคดไปอยางนน ลม เปนตวกาหนดใหแพเปนไป

นเหมอนกนคอใจเราน จะเอาตามใจชอบไมไดนะ เราจะไปดกตาม ไปชวกด กรรมเปนตวกาหนดใหเราเปนไป เราจะปรารถนาอยางเดยวนะ มนเปนความอยากเฉยๆ ขอปรารถนาวา “สาธ! ขอใหขาพเจาไปสสวรรคเถด” แตความจรงจะไปดหรอไมดมนไมไดอยทความปรารถนา มนอยกบ

41

การกระทาของเราเปนตวตดสนพาไปไมใชความปรารถนา คาปรารถนาเปนเพยงคาประกอบเฉยๆ สวนมากกไมไดตรงเปาหมายเทาไรหรอกตณหาตวน บางทปรารถนาไปอยางหนง แตการทาอกอยางหนง การทานสาคญกวา การทาสาคญกวาความปรารถนา บางทเราปรารถนาจะไปสวรรค แตไปทาความชวซะนสวรรคกไมไดไป ปรารถนากไมไดไป นนคอพยายามทาใหดเอาไวใหมากทสด การทาดพดดทงหมด พยายามทาใหดเอาไว

“ด” และ “ไมด” ตองศกษาทงสองฝาย

คาวา “ด” คาเดยวน ดคออะไร เอาอะไรมาเปนตววดวาด เอาคาวา “ไมด” นเอง สงทไมดมนเปนยงไงบาง ตองศกษา 2 ฝาย ศกษาสงทด และกมาศกษาสงทไมด เพอมาหกลางกนได คอคาวา “ด” เปนอยางนนะ “ไมด” เปนอยางนนะ มนตองเลอกทางเลอกได ถาเรารเอาดอยางเดยว แตไมดไมร เราจะหลงทางไมดไมรตวน ทกคนทกวนอยากไดดอย แตไปหลงทาทางไมดกไดมากมายกายกอง นเราตองศกษาทางวาดคออะไร ไมดคออะไร หลวง

42

พอแจกแผนธรรมะ 2-3 วนทผานมาน ธรรมะสนๆ ม 16 ขอ รวมแลว 32 ขอ ใหขอคดเอาไว ใหเราคดทางทด แลวกตองคดทางไมด ดสวาทางไมดมอะไรบาง เหตดมอะไรบาง เหตไมดมอะไรบาง ตองศกษาเหตทง 2 ฝายใหเขาใจ เพอวาเราจะเลอกได ถาเอาอยางหนงอยางเดยวไมได เพราะเหตไมดเราไมร

การภาวนาปฏบตตองเปนอบายการแกปญหา ไมใชการสรางปญหานะ การสรางปญหาเปนเรองของกเลสตณหา แตหลกปฏบตเปนหลกแกปญหา ดงคาวา ตนเตอนตนดวยตนเอง เตอนทกสงทกอยางทเราทาไมด ตนเตอนตนไดเพราะอะไร มนตองรจกตวเองผดซะกอนถงเตอนตวเองได ถาเราไมรจกความผดตวเอง เตอนตวเองไดยงไง มนเตอนไมถก เตอนไมได มนตองรจกความบกพรองตวเองซะกอน จงเตอนตวเองถก

43

44

เหมอนกบเราสอนลกสอนหลาน กอนจะสอนเขาเราตองเหนความบกพรองของเขาซะกอนส ไอลกหลานคนน ทาอยางน ๆ มนไมดอยางน ๆ นนแหละเอาขอมลมาสอนเขา ไมใชวาสอนเดาๆ ไมไดนะ เดกเขารจกผด รจกถก บางทเดกไมมความผดอะไรเลย เดกเรยบรอยดตลอดเวลา แตพอแมไปอบรมไปสอนวาเขาไมด ไมไดนะ มนตองเอาสงทเขาบกพรอง มาสอนเขา มาเตอนเขา อนนควรทานะ อนนไมควรทานะ ตองบอกตองกลาว ตองสอนเขาอยางน นเชนเดยวกน เรองปญญาสอนใจ มนตองศกษาใจเราวา ใจเราดอะไร ไมดอะไร ตรงไหนบกพรอง ตรงไหนเปนสวนเกน เปนตน เหนแลวกเอามาสอนใจอกครงหนง นตวปญญาสอนใจโดยเฉพาะเลย

แตถาเรามปญญาไมดกสอนใจตวเองไมได เพราะใจมนมกเลสตณหาสอนเขาอยแลว แตละวนๆ ผานมาในอดตจนถงปจจบน ตนเชามาแตละวน กเลสตณหาสอนใจตลอดเวลา คดเพอได เพอเอา คดไปตามสงขารการปรงแตง ดงแผนธรรมะทแจก ขอความวรรคตนเปนฝายสมทย คอ คดผกตนเอง หลอกตวเองใหหลง

เราสรางปญหาเอง เราตองแกเอง คดหาวธหกลาง ดงขอความวรรคปลาย คอคดแกตนเอง เปนฝายนโรธ รแจงเหนจรง ดบสญสนจากความเขาใจผด เราตองคดสองแงสองมม กเลสคดเรองสวย ทาใหใจเหอเหมไปในทางรกใครจนลมตว ปญญากตองคดอกมมคอความไมสวยงาม เอาความคดลบลางความคด คอฝกปญญาทวนกระแส เมอฝกปญญาอยางนจนชานาญ ตวนแหละจะกลายเปนวปสสนา นคอใจเรานถกสงใดสงหนงมาสอนบอยๆ แลว มนจะเปนไปตามนน นคอการสอน เขาวาสงแวดลอมเปนตวสาคญมากเลย

45

นกแกวยงสอนได แลวใจเราละ?

พระพทธเจายกนทานขนมาเรองลกนกแกว 2 ตว แมนกออกไปหากนยงไมกลบมา ลกนกทง 2 ตว ถกลมพดออกไปจากรง นก 2 ตวกพอบนไดนดๆ หนอยๆ ยงไมแขงแรง แตไมสามารถตานทานลมได ลมพดนกแกว 2 ตวนไปคนละทศคนละทางกนเลย ตวหนงลมพดไปตกทกลมพวกฤๅษเขาอย อกตวหนงลมพดปลวไปตกทมหาโจรเขาอย ทนเขากไปเลยงเอาไว ฤๅษกเอาลกนกแกวตวนไปเลยง เอาไปฝกไปหดใหมนพด ใหมนวาไหวพระเปนบาง สอนทกสงทกอยางใหรจกการนอบนอมถอมตว จากการไหวกดทกประเภท นนคอฤๅษเขาสอนตวนนทางทดทงหมด แตตวทไปตกในกลมมหาโจร เขาสอนเรองอะไร เขาสอนเรองการปลนการลก มนเปนสอเพอหาขาว ในดงใหญปาใหญใครจะเขามายงไงๆ นกแกวจะไปหาดตนทาง บานไหนมเงนนอยเงนมาก นกแกวจะไปด แลวมาบอกหวหนาไปปลนกน

ถานกแกวยงสอนได ใจเราเชนเดยวกน มนถกกเลสสอนตามกาลงกเลสนนแหละ นนวาใจเราแตละวนๆ อยาใหกเลสตณหาสงขารสอนใจอะไรมากมายขนาดนน พยายามเอาปญญาฝนใจไวหนอย ปญญาสอนใจ

46

ไวหนอย ฝนบอยๆ ปญญาสอนใจ ไมใชวาสอนทเดยวดขนแลวดนะ ใหดสวากเลสสอนใจตงแตเราเกดมากบโลกนหลายกปหลายกลป มนสอนทกกปทกกลปมา สอนทกวน สอนทกชวโมง จนใจมนหลงไปขนาดไหน แตปญญาจะมารอฟนสอนใจแคคาสองคามนไมได มนไมพอกน

เปรยบไดกบเรองอาหาร อาหารหมอใหญใสนาปลาแคชอนเดยวมนจะมความหมายอะไร ไมมคณคาอะไรเลย มองไมเหนอะไรเลย นเหมอนกนวาเรามความผดมากมายกายกองขนาดน แตเราจะมาสอนเราแคนดเดยวมนไมได หรอเราซกผาซกผอน เสอผาเราสกปรกโสโครก เปนคราบมอมแมมมาหลายปมาแลวน เอาผงซกฟอกใสนดเดยวเอง แคหยบมอเดยวไปใสมนจะมความหมายอะไร มนใสไมได มนแกกนไมลง มนตองสมเหตสมผลถงจะแกกนได ใจเรามนหลงสงตางๆ มากมายกายกอง เราจะมาสอนใจเราใหมนรเหนงายๆ มนไมไดนะ ตองสอนบอยๆ จนใจเรารจรงตามความเปนจรงดวยปญญา

เปรยบไดกบเรองการสอนลก ทกคนทนเปนพอเปนแมคน เราสอนลกเราเรองเดยวกนสอนกครง ประโยคเดยวกนสอนลกกครง มนนบไมถวน ขนาดนนลกกยงฝาฝนทา นนคอเราสอนใจอยกจรง มนกเพยงสวนหนง แตกเลสมนหลอกสอนอยตลอดเวลา จนฝงใจมาแลว นนคอวาถกกเลสลางสมองมายาวนาน มนลางใจเรามายาวนานเหลอเกน มนไปตามกเลสตลอดเวลา นความเคยชนของใจ ทากไปตามกเลส การคดการพดไปตามกเลสทงหมด นความเคยชนของใจไปทางนมากแลว จะทาอยางไรจะฝกใจใหหวนไปทางธรรมะใหได

47

เหมอนกบใชปญญาลงทนใหมาก ใหมากทสด เรากตองไปศกษามาลงทนสอนใจตวเองระวงใจใหมาก คาวาสตปญญาอนนคอเปนหลกสอนใจตวเอง คอมองศกษาทางดเอาไว ถาใจไปในทางไมดกกกเอาไว กนเอาไวซะ อยาไปทางนน ถาใจไปทางดกพยายามจะสงเสรมดมากทสดเทาทจะมากได นนคอวาตองฝน ฝนทางโลกใหมากทสดเอาไว

ธรรมะแตละหมวดๆ ถานามาปฏบตแลวมนมคณคาไดงาย เชนวา “หร” คาเดยวน เรานามาปฏบตแคหมวดเดยวนกมคณคา “หร” แปลวาอะไร แปลวาละอาย ละอายอะไร ละอายในการทาชวทกชนด ละอายในการพดชวทกชนด ละอายในการคดชว หรอในการเหนชวทกชนดนนเอง นเรามาปฏบตในธรรมะหมวดเดยวมคณคามากเลย แตเราไมนามาปฏบต คาสอนของพระพทธเจาแตละประโยคมนมคณคา เชนวา “ขนต” ความอดทน กมคณคามากแตละประโยค อดทนดซ อดทนตอสงทมากระทบเราทางกายกด วาจากด ใจกด อดทนตอส ไปกอน มนกมความกระทบกระแทกกนอยนนแหละกอดทนเอาไว อดทนทางกายเรา อดทนทางวาจาเรา อดทนตอคาตางๆ คนภายนอกออกมาตฉนนนทาเราอะไรกแลวแต อดทนตอส

บณฑตกบคนพาล

เราเกดขนมาในโลกใบน มนษยเราไมใชวาจะดทงหมด ทกวนนมคน 2 กลมดวยกน ดงคาวา “อะเสวะนา จะ พาลานง ปณฑตานญจะ เสวะนา” คนม 2 กลมใหญๆ แตกลมไหนจะมากกวากน ยคใดสมยใดมนกปราชญบณฑตมาก ในยคนนสงคมจะมความสขความเจรญอยดกนด มความรกกน ถายคใดสมยใดมคนพาลมากขนนนแหละ ยคนนจะสอไปทาง

48

ทตองหายนะวนวาย มความทกขเดอดรอนมากขนๆ จากนไปมนจะมคนพาลมากขนเตมบานเตมเมอง นกปราชญจะมนอยอยลดลงอย นกปราชญจะมบางแตไมมากนก ถานกปราชญมากกเอาชนะเอาคนพาลได

คาโบราณวา นานอยยอมแพไฟ คอไฟกองมหมา แตนาขนเดยวไปเทใสมความหมายไหม ไมมความหมายอะไรเลย มนตองใหนาเหนอไฟนมนจะทาลายไฟได ดไฟกาลงไฟมเทาไร นาประมาณเทาไร ถงจะลบกนได ลางกนได ไมใชวาไฟกองมหมา เอานาไปขนเดยวไปเทใส มนดบไมได ถานานอย-ไฟมาก-นาแพ ถานามาก-ไฟนอย-นาชนะ นลกษณะน ของสองอยางเปนคแขงกน นาชนะไฟได ไฟชนะนาไดเชนเดยวกน ดสวาใจเราตวน แนวความคดปญญาเราจะชนะกเลสได-แพไดเชนเดยวกน นพยายามฝกปญญาใหมากขน

พวกเรามปญญาไหม? …มอย แตเดยวนปญญาเรายงไมไดฝกทางธรรมะเทาทควร เปนธรรมะทศกษามาเฉยๆ เปนธรรมะทศกษาตามตารามาวนตอวนๆ ธรรมะหมวดนนหมวดนกพอร แตความรอยางนมนละกเลสไมได มนตองนาไปปฏบต เหมอนความรทงหมดทเราร เปนวตถดบ เหมอนกบนามน ถาเราดดขนมาจากพนดนขนมาแลว จะมาใสรถใหมๆ ใสไมไดเลย เอานามนมากลนมากรองซะกอนส มาแยกอะไรเปนซปเปอร เปนเบนซน เปนดเซล แยกกอนสจงจะไปใสรถได ไมใชวาเอานามนทดดขนมา ไปใสรถ ไมไดนะ ธรรมะกเหมอนกน เราศกษาธรรมะหมวดนมา จะใหเปนดขนมา เปนพระอรยะขนมาไมไดนะ เราตองเอาธรรมะมากลนมากรองซะกอน มาศกษาแยกแยะซะกอนวาเราเหมาะสมกบธรรมะหมวดไหนแคไหนอยางไร มากลนกรองธรรมะใหเปน ธรรมะมหลายหมวดน ธรรมะขนระดบสงกม

49

กลางๆ กม พนฐานกม มนตองศกษาธรรมะตวน นคอสวนธรรมะในการศกษา

แตจดสาคญคอเรามาศกษาเราเองนนแหละ คอมนกระทดรดด สนด นนคอวามาศกษาสวนเกน และสวนขาดของตวเอง ถามนขาดสวนนเรากเพมมนซะ ถามนเกนไปกตดออก ใหอยพอดๆ นนละมนจะเหมาะสม

วธชนะใจคนพาล

เรากรแลววาทกคนตองการความด ตองการความสข ตองการความเจรญ ทกคนกมความตองการอยางนอยแตกทาไมได กลมนนเขาเรยกวาคนพาล อยากไดดแตกทาไมได แตไปโทษคนพาลไมไดนะ ถาไมมคนพาลในโลกใบนจะเอาคนดมาจากไหน มนไมได มนตองมคนพาลแฝงอย ถงวาคนดเปนอยางน โลกของเรามไดทกอยาง แตถาเราทาดไปแลวนคนพาลกยอมแพไดเหมอนกนนนแหละ ยอมแพเราได เราพยายามศกษาตวเราใหมากทสด นนเราจะเอายงไง จะเอาหวใจเราไปนงในใจคนพาลใหมากทสด ตองหาวธการเอง เอาชนะคนขตระหนดวยการให เอาชนะคนขโกรธดวยความเมตตาหรอความรก เอาชนะคนพาลดวยอะไร หาดส เอาชนะใจเขาใหได โดยเอาใจเราไปนงในใจเขาใหได ทายงไง

หลวงพอเคยมคนพาลเปนเพอนไหม? … มเยอะ หลวงพอเปนคนมเพอนฝงมาก มทกสงทกอยาง แตหลวงพอกนงในหวใจเขาได เราตองรจกวธแกปญหา มนมหลกนดๆ หนอยๆ คนพาล ปลอยเขาไป ไมยาก เราเอาเพอน เพอนเปนเพอน พาลเปนพาล ตองแยกกนใหเปน ถาเจอคนพาล ใหมองจดด เพอสงเสรมเขา สวนขอไมด ใหเขารบผดชอบเอง แตเราสามารถ

50

สงเกตสงทเขาทาไมดมาเปนกระจกสองตวเรา ถาเจอวาเราม เราจะไดไมทาลกษณะนนๆ สวนถาเจอบณฑต พยายามสงเกตลกษณะของคนด เพอเราจะไดฝกเลยนแบบ เพอปรบปรงตวเราใหดขน

ขณะนเราอยเปนกลมเปนกอนใหญๆ สวนใหญทมาฟงธรรม เหมอนกบวาเรยบรอยดสงบด ไมมอะไรมากมาย เรองทางโลกทางอะไรตางๆ ทวนวายไมคอยม มนอยมาก เราควรพยายามกอบสงตางๆ ทางธรรมะใหมากทสดเอาไว ใหเกดความรกกนสงสารกนใหมากทสด เพราะความรกกนสงสารกนเปนรากแกวของโลก ถาตวนสนคลอนเมอใด โลกสะเทอนเมอนน ครอบครวเดยวกนถามความรกกนสงสารกนอย ครอบครวนนจะอบอน ผวเมยจะมความสข มความเจรญ ลกหลานครอบครวกเจรญ หรอสงคมเราถามความรกกนสงสารกนมากเทาใด สงคมเราบานเราจะมความสขมากเทานน หลวงพอจงใหขอคดเอาไวเพอนาไปปฏบตประจาวนของเรา

ขอใหทกคนมความสขความเจรญในธรรมตลอดไปชวกาลนาน

เอวง กมดวยประการฉะน

51

รายละเอยดของหนงสอ

ชอหนงสอ : คาถามหาเสนห

วตถประสงค : จดพมพเนองในงานสรงน าพระบรมสารรกธาต ป 2554

พมพครงท 1 : วนมาฆบชา 18 กมภาพนธ 2554

จ านวนพมพ : 10,000 เลม

ISBN : 978-616-7498-01-0

ผจดพมพ : คณะศษยหลวงพอทล ขปปปญโญ

ลขสทธ : ขอสงวนสทธในการคดลอก หรอพมพซ า เนอหาในหนงสอเลมน

กรณาตดตอ วดปาบานคอ

วดปาบานคอ ต าบลเขอน า อ าเภอบานผอ จงหวดอดรธาน41160 โทร.(042)250730-1

www.watpabankoh.com ; watbankoh@yahoo.com

52

วดและศนยปฏบตธรรมในตางประเทศ

วดซานฟรานธมมาราม (สหรฐอเมรกา) โทร (1) (415) 753 0857

KPY Redwood Valley (สหรฐอเมรกา) โทร (1( (707) 485 0833

วดนวยอรคธมมาราม (สหรฐอเมรกา) โทร (1) (718) 335 3409….

วดฮองกงธมมาราม (ฮองกง) โทร (852) 226 5166

ศนยเพาะชาปญญา และศนยปฏบตธรรมในประเทศไทย

ศนยปฏบตธรรมขปปปญโญ KPY @ พนสนคม โทร. (081) 590 3388

ศนยปฏบตธรรมขปปปญโญ KPY @ เขาใหญ โทร (081) 826 6786

ศนยปฏบตธรรมขปปปญโญ KPY @ สมมากร โทร (089) 444 2489 .

ศนยปฏบตธรรมขปปปญโญ KPY @ บางไทร โทร (081) 372 4493

ศนยเพาะชาปญญาขปปปญโญ KPY @ เชยงใหม (081) 568 3931

ศนยปฏบตธรรมขปปปญโญ KPY @ ประจวบครขนธ (089) 609 0562

ศนยปฏบตธรรมขปปปญโญ KPY @ รชโยธน (085) 366 2233

ศนยเพาะชาปญญาขปปปญโญ KPY @ บางแค (02) 455 1836

ศนยปฏบตธรรมขปปปญโญ KPY @ ชลบร (086) 341 6955