dhammasangani working

252
[PTS Vol Dhs -] [\z Dhs /] [\f I /] [PTS Page 001] [\q 1/] [BJT Vol Dhs -] [\z Dhs /] [\w I /] [BJT Page 002] [\x 2/] Abhidhammapiñake Dhammasaïgaõippakaraõaü Abhidhammamàtikà Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa 1. Kusalà dhammà, 989, 1383* Akusalà dhammà, 990, 1384 Avyàkatà dhammà. 991, 1385 2. Sukhàya vedanàya sampayuttà dhammà, 992, 1386 Dukkhàya vedanàya sampayuttà dhammà, 993, 1387 Adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttà dhammà. 994, 1388 3. Vipàkà dhammà, 995, 1389 Vipàkadhammadhammà, 996, 1390 Nevavipàkanavipàkadhammadhammà. 997, 1391 4. Upàdinnupàdàniyà1 dhammà, 998, 1392 Anupàdinnupàdàniyà2 dhammà, 999, 1393 Anupàdinnaanupàdàniyà dhammà. 1000, 1394 5. Saïkiliññhasaïkilesikà dhammà, 1001, 1395 Asaïkiliññhasaïkilesikà dhammà, 1002, 1396 Asaïkiliññha asaïkilesikà dhammà. 1003, 1397 6. Savitakkasavicàrà dhammà, 1004, 1398 Avitakkavicàramattà dhammà, 1005, 1399 Avitakka avicàrà dhammà. 1006, 1400 7. Pãtisahagatà dhammà, 1007, 1401 Sukhasahagatà dhammà, 1008, 1402 Upekkhàsahagatà3 dhammà. 1009, 1403 * Etehi aïkehi upari nikkhapaatthuddhàrakaõóesu Màtikànaü vibhàgaññhànàni yathàkkamaü daññhabbàni. 1. Upàdiõõupàdàniyà, machasaü. 2. Anupàdiõõupàdàniyà, machasaü, 3. Upekhà - katthavi. 4. Dhammasaïgaõippakaraõaü abhidhammamàtikà 8. Dassanena pahàtabbà dhammà, 1010, 1404 Bhàvanàya pahàtabbà dhammà, 1014, 1405 Neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbà dhammà. 1015, 1406 9. Dassanena pahàtabbahetukà dhammà, 1016, 1407 Bhàvanàya pahàtabbahetukà dhammà, 1017, 1408

Upload: murali

Post on 13-Nov-2014

22 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

Nikaya

TRANSCRIPT

Page 1: Dhammasangani Working

[PTS Vol Dhs -] [\z Dhs /] [\f I /] [PTS Page 001] [\q 1/] [BJT Vol Dhs -] [\z Dhs /] [\w I /] [BJT Page 002] [\x 2/] Abhidhammapiñake

DhammasaïgaõippakaraõaüAbhidhammamàtikà

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa

1. Kusalà dhammà, 989, 1383*Akusalà dhammà, 990, 1384Avyàkatà dhammà. 991, 1385

2. Sukhàya vedanàya sampayuttà dhammà, 992, 1386Dukkhàya vedanàya sampayuttà dhammà, 993, 1387 Adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttà dhammà. 994, 1388

3. Vipàkà dhammà, 995, 1389Vipàkadhammadhammà, 996, 1390Nevavipàkanavipàkadhammadhammà. 997, 1391

4. Upàdinnupàdàniyà1 dhammà, 998, 1392Anupàdinnupàdàniyà2 dhammà, 999, 1393Anupàdinnaanupàdàniyà dhammà. 1000, 1394

5. Saïkiliññhasaïkilesikà dhammà, 1001, 1395Asaïkiliññhasaïkilesikà dhammà, 1002, 1396Asaïkiliññha asaïkilesikà dhammà. 1003, 1397

6. Savitakkasavicàrà dhammà, 1004, 1398Avitakkavicàramattà dhammà, 1005, 1399 Avitakka avicàrà dhammà. 1006, 1400

7. Pãtisahagatà dhammà, 1007, 1401Sukhasahagatà dhammà, 1008, 1402Upekkhàsahagatà3 dhammà. 1009, 1403

* Etehi aïkehi upari nikkhapaatthuddhàrakaõóesuMàtikànaü vibhàgaññhànàni yathàkkamaü daññhabbàni.

1. Upàdiõõupàdàniyà, machasaü. 2. Anupàdiõõupàdàniyà, machasaü, 3. Upekhà - katthavi. 4. Dhammasaïgaõippakaraõaü abhidhammamàtikà

8. Dassanena pahàtabbà dhammà, 1010, 1404Bhàvanàya pahàtabbà dhammà, 1014, 1405Neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbà dhammà. 1015, 1406

9. Dassanena pahàtabbahetukà dhammà, 1016, 1407Bhàvanàya pahàtabbahetukà dhammà, 1017, 1408Neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbahetukà dhammà. 1018, 1409[PTS Page 002] [\q 2/]

10. âcayagàmino dhammà, 1019, 1410Apacayagàmino dhammà, 1020, 1411Nevàcayagàmino na apacayagàmino dhammà 1021, 1412

11. Sekhà1 dhammà, 1022, 1413

Page 2: Dhammasangani Working

Asekhà dhammà, 1023, 1414Neva sekhà nàsekhà dhammà. 1024, 1415

12. Parittà dhammà, 1025, 1416Mahaggatà dhammà, 1026, 1417 Appamàõà dhammà. 1227, 1418.

13. Parittàrammaõà dhammà, 1028, 1419Mahaggatàrammaõà dhammà, 1029, 1420Appamàõàrammaõà dhammà. 1030, 1421.

14. Hãnà dhammà, 1031, 1422Majjhimà dhammà, 1032, 1423Paõãtà dhammà. 1033, 1424

15. Micchattaniyatà dhammà, 1034, 1425Sammattaniyatà2 dhammà, 1035, 1426Aniyatà dhammà. 1036, 1427

16. Maggàrammaõà dhammà, 1037, 1428 Maggahetukà dhammà, 1038, 1428Maggàdhipatino dhammà. 1038, 1428

17. Uppannà dhammà, 1040, 1429Anuppannà dhammà, 1041, 1429Uppàdino3 dhammà. 1042, 1429

18. Atãtà dhammà, 1043, 1430Anàgatà dhammà, 1044, 1430Paccuppannà dhammà. 1045, 1430

1. Sekkhà - sãmu 2, machasaü. Syà. 2. Sampattaniyatà - [PTS] 3. Upàdino - [PTS]

6. Dhammasaïgaõippakaraõaü abhidhammamàtikà

19. Atãtàrammaõà dhammà, 1046, 1431Anàgatàrammaõà dhammà, 1047, 1432Paccuppannàrammaõà dhammà. 1048, 1433

20. Ajjhattà dhammà, 1049, 1434Bahiddhà dhammà, 1050, 1434Ajjhattabahiddhà dhammà. 1051, 1434

21. Ajjhattàrammaõà dhammà, 1052, 1435Bahiddhàrammaõà dhammà, 1053, 1436Ajjhattabahiddhàrammaõà dhammà. 1054, 1436

22. Sanidassanasappañighà dhammà, 1055, 1437Anidassanasappañighà dhammà, 1056, 1438Anidassanaappañighà dhammà. 1057, 1439

Tikamàtakà.

1. Hetudhammà, 1 1058, 1440 Nahetudhammà, 1077, 1441

2. Sahetukà dhammà, 1078, 1442Ahetukà dhammà, 1079, 1443

Page 3: Dhammasangani Working

3. Hetusampayuttà dhammà, 1080, 1444Hetuvippayuttà dhammà, 1081, 1445

4. Hetu ceva dhammà sahetukà ca, 1082, 1446Sahetukà ceva dhammà na ca hetu, 1083, 1447

5. Hetu ceva dhammà hetusampayuttà ca, 1084, 1448Hetusampayuttà ceva dhammà na ca hetu, 1085, 1449

6. Nahetu 2 kho pana dhammà sahetukàpi, 1086, 1450Ahetukàpi 1087, 1451

Hetugocchakaü.

1. Sappaccayà dhammà, 1088, 1452Appaccayà dhammà. 1089, 1453

2. Saïkhatà dhammà, 1090, 1454Asaïkatà dhammà, [PTS Page 003 [\q 3/] 1091, 1455]

3. Sanidassanà [PTS Page 003] [\q 3/] dhammà, 1092, 1456Anidassanà dhammà, 1093, 1457

1. Hetu dhammà - machasaü. 2. No hetu - [PTS]

8. Dhammasaïgaõippakaraõaü abhidhammamàtikà

4. Sappañighà dhammà, 1094, 1458Appañighà dhammà, 1095, 1459

5. Råpino dhammà, 1096, 1460Aråpino dhammà, 1097, 1461

6. Lokiyà dhammà, 1098, 1462Lokuttarà dhammà, 1099, 1463

7. Kenaci vi¤¤eyyà dhammà, 1100, 1463Kenaci navi¤¤eyyà dhammà. 1100, 1463

Cullantaradukaü. 1

1. âsavà dhammà, 1101, 1464Noàsavà dhammà, 1106, 1465

2. Sàsavà dhammà, 1107, 1466Anàsavà dhammà, 1108, 1467

3. âsavasampayuttà dhammà, 1109, 1468âsavavippayuttà dhammà, 1110, 1469

4. âsavà ceva dhammà sàsavà ca, 1111, 1470Sàsavà ceva dhammà no ca àsavà, 1112, 1471

5. âsavà ceva dhammà àsavasampayuttà ca, 1113, 1472âsavasampayuttà ceva dhammà no ca àsavà, 1114, 1473

6. âsavavippayuttà kho pana dhammà sàsavàpi, 1115, 1474

Page 4: Dhammasangani Working

Anàsavàpi. 1116, 1475

âsavagocchakaü.

1. Sa¤¤ojanà dhammà, 1117, 1476Nosa¤¤ojanà dhammà, 1128, 1477

2. Sa¤¤ojaniyà dhammà, 1129, 1478Asa¤¤ojaniyà dhammà, 1130, 1479

3. Sa¤¤ojanasampayuttà dhammà, 1131, 1480Sa¤¤ojanavippayuttà dhammà, 1132, 1481

4. Sa¤¤ojanà ceva dhammà sa¤¤ojaniyà ca, 1133, 1482Sa¤¤ojananiyà ceva dhammà no ca sa¤¤ojanà, 1134, 1483

5. Sa¤¤ojanà ceva dhammà sa¤¤ojanasampayuttà ca, 1135, 1484Sa¤¤ojanasampayuttà ceva dhammà no ca sa¤¤ojanà, 1136, 1485

6. Sa¤¤ojanavippayuttà kho pana dhammà sa¤¤ojaniyàpi, 1137, 1486Asa¤¤ojaniyàpi. 1138, 1487 Sa¤¤ojanagocchakaü.

1. Cuëantaradukaü - machasaü.

10. Dhammasaïgaõippakaraõaü abhidhammamàtikà

1. Ganthà dhammà, 1139, 1488 noganthà dhammà, 1144, 1489

2. Ganthanãyà dhammà, 1145, 1490Aganthanãyà dhammà, 1146, 1491

3. Ganthasampayuttà dhammà, 1147, 1492Ganthavippayuttà dhammà, 1148, 1493

4. Ganthà ceva dhammà ganthanãyà ca, 1149, 1494Ganthanãyà ceva dhammà no ca ganthà, 1150, 1495

5. Ganthà ceva dhammà ganthasampayuttà ca, 1151, 1496Ganthasampayuttà ceva dhammà no ca ganthà, 1152, 1497[PTS Page 004] [\q 4/]

6. Ganthavippayuttà kho pana dhammà ganthanãyàpi, 1153, 1498Aganthanãyàpi. 1154, 1499

Ganthagocchakaü.

1. Oghà dhammà, 1155, 1500Nooghà dhammà,

2. Oghanãyà dhammà, anoghanãyà dhammà,

3. Oghasampayuttà dhammà, Oghavippayuttà dhammà,

4. Oghà ceva dhammà oghanãyà ca, Oghanãyà ceva dhammà no ca oghà,

Page 5: Dhammasangani Working

5. Oghà ceva dhammà oghasampayuttà ca, Oghasampayuttà ceva dhammà no ca oghà,

6. Oghavippayuttà kho pana dhammà oghanãyàpi, Anoghanãyà pi

Oghagocchakaü.

1. Yogà dhammà, 1156, 1501Noyogà dhammà,

2. Yoganãyà dhammà, Ayoganãyà dhammà,

3. Yogasampayuttà dhammà, Yogavippayuttà dhammà,

12. Dhammasaïgaõippakaraõaü abhidhammamàtikà

4. Yogà ceva dhammà yoganãyà ca, Yoganãyà ceva dhammà no ca yogà,

5. Yogà ceva dhammà yogasampayuttà ca, Yogasampayuttà ceva dhammà no ca yogà,

6. Yogavippayuttà kho pana dhammà yoganãyàpi, Ayoganãyàpi.

Yogagocchakaü.

1. Nãvaraõà dhammà, 1157, 1502Nonãvaraõà dhammà, 1168, 1503

2. Nãvaraõiyà dhammà, 1169, 1504Anãvaraõiyà dhammà, 1170, 1505

3. Nãvaraõasampayuttà dhammà, 1171, 1506Nãvaraõavippayuttà dhammà. 1172, 1507

4. Nãvaraõà ceva dhammà nãvaraõiyà ca, 1173, 1508Nãvaraõiyà ceva dhammà no ca nãvaraõà, 1174, 1509

5. Nãvaraõà ceva dhammà nãvaraõasampayuttà ca, 1175, 1510Nãvaraõasampayuttà ceva dhammà no ca nãvaraõà, 1176, 1511

6. Nãvaraõavippayuttà kho pana dhammà nãvaraõiyàpi, 1177, 1512Anãvaraõiyàpi. 1178, 1513

Nãvaraõagocchakaü.[PTS Page 005] [\q 5/]

[BJT Page 26] [\x 26/]

[Missing four pages] abhidhammapiñake

Dhammasaïgaõippakaraõaü cittuppàdakaõóaü

[PTS Page 009] [\q 9/]

Page 6: Dhammasangani Working

1. Katame dhammà kusalà? Yasamiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassa sahagataü ¤àõasampayuttaü råpàrammaõaü và saddàrammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü và phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và yaü yaü và panarabbha. Tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, pãti hoti, sukhaü hoti, vittassekaggatà hoti, saddhitdriyaü hoti, viriyindriyaü hoti, satindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, pa¤¤indriyaü hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, sammàdiññhi hoti, sammàsaükappo hoti, sammà vàyàmo hoti, sammàsati hoti, sammàsamàdhi hoti, saddhàbalaü hoti, viriyabalaü hoti, satibalaü hoti, samàdhibalaü hoti, pa¤¤àbalaü hoti, hiribalaü hoti, ottappabalaü hoti, alobho hoti, adoso hoti, amoho hoti, anabhijjhà hoti, avyàpàdo hoti, sammà diññhi hoti, hiri hoti, ottappaü hoti kàyapassaddhi hoti, citta passaddhi hoti, kàyalahutà hoti, cittalahutà hoti, kàyamudutà hoti, cittamudutà hoti, kàyakamma¤¤atà hoti, cittakamma¤¤atà hoti, kàyapàgu¤¤atà hoti, cittapàgu¤¤atà hoti, kàyujjukatà hoti, cittujjukatà hoti, sati hoti, sampaja¤¤aü hoti, samatho hoti, vipassanà hoti, paggàho hoti, avikkhepo hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà-ime dhammà kusalà. 2. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samaphusitattaü - ayaü tasmiü samaye phasso hoti.

3. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajaü cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cotosamphassajaü sàtaü [PTS Page 010] [\q 10/] sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà-ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.

4. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?

Yà tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajà sa¤¤à sa¤jànitattaü-ayaü tasmiü samaye sa¤¤à hoti.

5. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?

Yà tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajà cetanà saücetanà cetayitattaü1 -ayaü tasmiü samaye cetanà hoti.

1. Saücetayitatta - [PTS]

[BJT Page 28] [\x 28/]

6. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõa dhàtu-idaü tasmiü samaye cittaü hoti.

7. Katamo tasmiü samaye vitakko hoti?

Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà1. Vyappanà cetaso abhiniropanà sammà saïkappo-ayaü tasmiü samaye vitakko hoti.

8. Katamo tasmiü samaye vicàro hoti?

Yo tasmiü samaye càro vicàro anuvicàro upavicàro cittassa anusandhànatà anupekkhaõatà-ayaü tasmiü samaye vicàro hoti.

Page 7: Dhammasangani Working

9. Katamà tasmiü samaye pãti hoti?

Yà tasmiü samaye pãti pàmojjaü àmodanà pamodanà hàso pahàso vitti odagyaü attamanatà cittassa - ayaü tasmiü samaye pãti hoti.

10. Katamà tasmiü samaye sukhaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü ceto samphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü ceto samphassajà sàtà sukhavedanà- idaü tasmiü samaye sukhaü hoti.

11. Katamà tasmiü samaye cittassekaggatà hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü sammà samàdhi-ayaü tasmiü samaye cittassekaggatà hoti.

12. Katamaü tasmiü samaye saddhindriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye saddhà saddahanà okappanà abhippasàdo saddhà [PTS Page 011] [\q 11/] saddhindriyaü saddhàbalaü-idaü tasmiü samaye saddhindriyaü hoti.

1. Appaõà-asà

[BJT Page 30] [\x 30/]

13. Katamaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti?

Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo1 parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhurasampaggàho viriyaü virindriyaü viriyabalaü sammàvàyàmo-idaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti.

14. Katamaü tasmiü samaye satindriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà dhàraõatà apilàpanatà asammussanatà sati satindriyaü satibalaü sammàsati-idaü tasmiü samaye satindriyaü hoti.

15. Katamaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü sammà samàdhi-idaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti.

16. Katamaü tasmiü samaye pa¤¤indriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànatà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhuri medhà parinàyikà. Vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi-idaü tasmiü samaye pa¤¤indriyaü hoti.

17. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?

Page 8: Dhammasangani Working

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjàmanovi¤¤àõa dhàtu-idaü tasmiü samaye manindriyaü hoti.

1. Nikkhamo - asà.

[BJT Page 32] [\x 32/]

18. Katamaü tasmiü samaye somanassindriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü ceto samphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü ceto samphassajà sàtà sukhà vedanà-idaü tasmiü samaye somanassindriyaü hoti.

19. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?

Yo tesaü aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà irãyanà [PTS Page 012] [\q 12/] vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü-idaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti.

20. Katamà tasmiü samaye sammàdiññhi hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànatà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi - ayaü tasmiü samaye sammàdiññhi hoti.

21. Katamo tasmiü samaye sammàsaükappo hoti?

Yo tasmiü samaye takko vitakko saükappo appanà vyappanà cetaso abhiniropanà sammàsaükappo - ayaü tasmiü samaye sammà saükappo hoti.

22. Katamo tasmiü samaye sammàvàyàmo hoti?

Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo ñhiti asithilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhåratà dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sammàvàyàmo - ayaü tasmiü samaye sammàvàyàmo hoti.

23. Katamà tasmiü samaye sammàsati hoti?

Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà dhàraõatà apilàpanatà apammussanatà sati satindriyaü satibalaü sammàsati - ayaü tasmiü samaye sammàsati hoti.

[BJT Page 34] [\x 34/]

24. Katamo tasmiü samaye sammàsamàdhi hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü sammà samàdhi - ayaü tasmiü samaye sammàsamàdhi hoti.

25. Katamaü tasmiü samaye saddhàbalaü hoti?

Yà tasmiü samaye saddhà saddahanà okappanà abhippasàdo saddhà saddhindriyaü saddhàbalaü - idaü tasmiü samaye saddhàbalaü hoti.

Page 9: Dhammasangani Working

26. Katamaü tasmiü samaye viriyabalaü1 hoti?

Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhurasampaggàho viriyaü [PTS Page 013] [\q 13/] viriyindriyaü viriyabalaü sammàvàyàmo - idaü tasmiü samaye viriyabalaü hoti.

27. Katamaü tasmiü samaye satibalaü hoti?

Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà dhàraõatà apilàpanatà apammussanatà sati satindriyaü satibalaü sammàsati - idaü tasmiü samaye satibalaü hoti.

28. Katamaü tasmiü samaye samàdhibalaü hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü sammà samàdhi - idaü tasmiü samaye samàdhibalaü hoti.

29. Katamaü tasmiü samaye pa¤¤àbalaü hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànatà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo, pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi - idaü tasmiü samaye pa¤¤àbalaü hoti.

30. Katamaü tasmiü samaye hiribalaü2 hoti? Yaü tasmiü samaye hirãyati hirãyitabbena, hirãyati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà - idaü tasmiü samaye hiribalaü hoti

1. Viriyabalaü, machasaü. Hirãbalaü, machasaü.

[BJT Page 36] [\x 36/]

31. Katamaü tasmiü samaye ottappabalaü hoti?

Yaü tasmiü samaye ottappati ottappitabbena, ottappati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà - idaü tasmiü samaye ottappabalaü hoti.

32. Katamo tasmiü samaye alobho hoti?

Yo tasmiü samaye alobho alubbhanà alubbhitattaü asàràgo asàrajjanà asàrajjitattaü anabhijjhà alobho kusalamålaü - ayaü tasmiü samaye alobho hoti.

33. Katamo tasmiü samaye adoso hoti?

Yo tasmiü samaye adoso adussanà adussitattaü1 avyàpàdo avyàpajjho adoso kusalamålaü - ayaü tasmiü samaye adoso hoti.

34. Katamo tasmiü samaye amoho hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dhammavicayo [PTS Page 014] [\q 14/] sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã 2 medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi amoho kusalamålaü ayaü tasmiü samaye amoho hoti.

Page 10: Dhammasangani Working

35. Katamà tasmiü samaye anabhijjhà hoti?

Yo tasmiü samaye alobho alubbhanà alubbhitattaü asàràgo asàrajjanà asàrajjitattaü anabhijjhà alobho kusalamålaü - ayaü tasmiü samaye anabhijjhà hoti.

36. Katamo tasmiü samaye avyàpàdo hoti?

Yo tasmiü samaye adoso adussanà adussitattaü1 avyàpàdo avyàpajjho adoso kusalamålaü - ayaü tasmiü samaye avyàpàdo hoti.

1. Adåsanà, adåsitattaü, syà. 2. Bhåri, sãmu 1, 2, 3, asà

[BJT Page 38] [\x 38/]

37. Katamà tasmiü samaye sammàdiññhi hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤à¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi - ayaü tasmiü samaye sammàdiññhi hoti.

38. Katamà tasmiü samaye hiri hoti?

Yaü tasmiü samaye hirãyati hirãyitabbena, hirãyati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà - ayaü tasmiü samaye hiri hoti.

39. Katamaü tasmiü samaye ottappaü hoti?

Yaü tasmiü samaye ottappati ottappitabbena, ottappati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà - idaü tasmiü samaye ottappaü hoti.

40. Katamà tasmiü samaye kàyapassaddhi hoti?

Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa saïkhàrakkhandhassa passaddhi pañippassaddhi passambhanà pañippassambhanà pañippassambhitattaü ayaü tasmiü samaye kàyapassaddhi hoti.

41. Katamà tasmiü samaye cittapassaddhi hoti?

Yà [PTS Page 015] [\q 15/] tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa passaddhi pañippassaddhi passambhanà pañippassambhanà pañippassambhitattaü - ayaü tasmiü samaye cittapassaddhi hoti.

42. Katamà tasmiü samaye kàyalahutà hoti?

Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa saïkhàrakkhandhassa lahutà lahuparinàmatà adandhanatà avitthanatà - ayaü tasmiü samaye kàyalahutà hoti.

43. Katamà tasmiü samaye cittalahutà hoti?

Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa lahutà lahuparinàmatà adandhanatà avitthanatà - ayaü tasmiü samaye cittalahutà hoti.

44. Katamà tasmiü samaye kàyamudutà hoti?

Page 11: Dhammasangani Working

Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa saïkhàrakkhandhassa mudutà maddavatà akakkhaëatà akañhinatà - ayaü tasmiü samaye kàyamudutà hoti.

[BJT Page 40] [\x 40/]

45. Katamà tasmiü samaye cittamudutà hoti?

Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa mudutà maddavatà akakkhaëatà akañhinatà - ayaü tasmiü samaye cittamudutà hoti.

46. Katamà tasmiü samaye kàyakamma¤¤atà hoti?

Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa saïkhàrakkhandhassa kamma¤¤atà kamma¤¤attaü kamma¤¤abhàvo - ayaü tasmiü samaye kàyakamma¤¤atà hoti.

47. Katamà tasmiü samaye cittakamma¤¤atà hoti?

Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa kamma¤¤atà kamma¤¤attaü kamma¤¤abhàvo - ayaü tasmiü samaye cittakamma¤¤atà hoti.

48. Katamà tasmiü samaye kàyapàgu¤¤atà hoti?

Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa saïkhàrakkhandhassa paguõatà paguõattaü paguõabhàvo - ayaü tasmiü samaye kàyapàgu¤¤atà hoti.

49. Katamà tasmiü samaye cittapàgu¤¤atà hoti?

Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa paguõatà paguõattaü paguõabhàvo - ayaü tasmiü samaye cittapàgu¤¤atà hoti.

50. Katamà tasmiü samaye kàyujjukatà hoti?

Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa saïkhàrakkhandhassa [PTS Page 016] [\q 16/] ujutà ujjukatà1 ajimhatà avaïkatà akuñilatà - ayaü tasmiü samaye kàyujjukatà hoti.

51. Katamà tasmiü samaye cittujjukatà hoti?

Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa ujutà ujjukatà1 ajimhatà avaïkatà akuñilatà - ayaü tasmiü samaye cittujjukatà hoti.

52. Katamà tasmiü samaye sati hoti?

Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà dhàraõatà apilàpanatà apammussanatà sati satindiyaü satibalaü sammàsati - ayaü tasmiü samaye sati hoti.

1. Ujukatà - machasaü. Syà.

[BJT Page 42] [\x 42/]

53. Katamaü tasmiü samaye sampaja¤¤aü hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤àpajànatà vicayo pavicayo dhamamavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤

Page 12: Dhammasangani Working

¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi - idaü tasmiü samaye sampaja¤¤aü hoti.

54. Katamo tasmiü samaye samatho hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü sammàsamàdhi - ayaü tasmiü samaye samatho hoti.

55. Katamà tasmiü samaye vipassanà hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànatà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi - ayaü tasmiü samaye vipassanà hoti.

56. Katamo tasmiü samaye paggàho hoti?

Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithilaparakkamatà anikkhitta chandatà anikkhitta dhuratà dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sammàvàyàmo - ayaü tasmiü samaye paggàho hoti.

57. Katamo [PTS Page 017] [\q 17/] tasmiü samaye avikkhepo hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü sammà samàdhi - ayaü tasmiü samaye avikkhepo hoti.

Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà.

Padabhàjanãyaü niññhitaü.

Pañhamakabhàõavàraü.

[BJT Page 44] [\x 44/]

58. Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà hongi, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, aññhindriyàni honti, pa¤caïgikaü jhànaü hoti, pa¤caïgiko maggo hoti, sattabalàni honti, tayo hetu honti, eko phasso hoti, ekà vedanà hoti, ekà sa¤¤à hoti, ekà cetanà hoti, ekaü cittaü hoti, eko vedanàkkhandho hoti, eko sa¤¤àkkhandho hoti, eko saïkhàrakkhandho hoti, eko vi¤¤àõakkhandho hoti, ekaü manàyatanaü hoti, ekaü manindriyaü hoti, ekà mano vi¤¤àõadhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ime dhammà kusalà.

59. Katame tasmiü samaye cattàro khandhà honti?

Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho, vi¤¤àõakkhandho.

60. Katamo tasmiü samaye vedanàkkhandho hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü ceto samphassajà sàtà sukhà vedanà - ayaü tasmiü samaye vedanàkkhandho hoti.

Page 13: Dhammasangani Working

61. Katamo tasmiü samaye sa¤¤àkkhandho hoti?

Yà tasmiü samaye sa¤¤à sa¤jànatà sa¤jànitattaü - ayaü tasmiü samaye sa¤¤àkkhandho hoti.

Yà tasmiü samaye sa¤¤à sa¤jànatà sa¤jànitattaü - ayaü tasmiü samaye sa¤¤àkkhandho hoti.

62. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro pãti cittassekaggatà saddhindriyaü [PTS Page 018] [\q 18/] viriyindriyaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvitindriyaü sammàdiññhi sammàsaïkappo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi saddhàbalaü viriyabalaü satibalaü samàdhibalaü pa¤¤àbalaü hiribalaü ottappabalaü alobho adoso amoho anabhijjhà avyàpàdo sammàdiññhi hiri ottappaü kàyapassaddhi cittapassaddhi kàyalahutà cittalahutà kàyamudutà cittamudratà kàyakamma¤¤atà cittakamma¤¤atà kàyapàgu¤¤atà cittapàgu¤¤atà kàyujjukatà cittujjukatà sati sampaja¤¤aü samatho vipassanà paggàho avikkhepo, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañicca samuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü, ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü, ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü - ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti.

[BJT Page 46] [\x 46/]

63. Katamo tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandho hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõadhàtu - ayaü tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandho hoti.

Ime tasmiü samaye cattàro khandhà honti.

64. Katamàni tasmiü samaye dvàyatanàni honti?

Manàyatanaü, dhammàyatanaü.

65. Katamaü tasmiü samaye manàyatanaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõa dhàtu - idaü tasmiü samaye manàyatanaü hoti.

66. Katamaü tasmiü samaye dhammàyatanaü hoti?

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho - idaü tasmiü samaye dhammàyatanaü hoti.

Imani tasmiü samaye dvàyatanàni honti.

67. Katamà tasmiü samaye dve dhàtuyo honti?

Manovi¤¤àõadhàtu, dhammadhàtu.

68. Katamà tasmiü samaye manovi¤¤àõadhàtu hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõa dhàtu - ayaü tasmiü samaye manovi¤¤àõadhàtu hoti.

Page 14: Dhammasangani Working

69. Katamà tasmiü samaye dhammadhàtu hoti?

Vedanàkkhandho [PTS Page 019] [\q 19/] sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho - ayaü tasmiü samaye dhammadhàtu hoti. Imà tasmiü samaye dve dhàtuyo honti.

70. Katame tasmiü samaye tayo àhàrà honti?

Phassàhàro, manosa¤cetanàhàro, vi¤¤àõahàro.

71. Katamo tasmiü samaye phassàhàro hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samaphusanà samaphusitattaü - ayaü tasmiü samaye phassàhàro hoti.

72. Katamo tasmiü samaye manosa¤cetanàhàro hoti?

Yà tasmiü samaye cetanà sa¤cetanà cetayitattaü - ayaü tasmiü samaye manosa¤cetanàhàro hoti.

[BJT Page 48] [\x 48/]

73. Katamo tasmiü samaye vi¤¤àõàhàro hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõa dhàtu - ayaü tasmiü samaye vi¤¤àõàhàro hoti.

Ime tasmiü samaye tayo àhàrà honti.

74. Katamàni tasmiü samaye aññhindriyàni honti?

Saddhindriyaü, viriyindriyaü, satindriyaü, samàdhindriyaü, pa¤¤indriyaü, manindriyaü, somanassindriyaü, jãvitindriyaü.

75. Katamaü tasmiü samaye saddhindriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye saddhà saddahanà okappanà abhippasàdo saddhà saddhindriyaü saddhàbalaü- idaü tasmiü samaye saddhindriyaü hoti.

76. Katamaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti?

Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sammàvàyàmo - idaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti.

77. Katamaü tasmiü samaye satindriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye sati anussati - pe - sammàsati - idaü tasmiü samaye satindriyaü hoti.

78. Katamaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti - Pe - sammà [PTS Page 020] [\q 20/] samàdhi - idaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti.

79. Katamaü tasmiü samaye pa¤¤indriyaü hoti?

Page 15: Dhammasangani Working

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànatà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi - idaü tasmiü samaye pa¤¤indriyaü hoti. [BJT Page 50] [\x 50/]

80. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjàmano vi¤¤àõadhàtu - idaü tasmiü samaye manindriyaü hoti.

81. Katamaü tasmiü samaye somanassindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü ceto samphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü ceto samphassajà sàtà sukhà vedanà - idaü tasmiü samaye somanassindriyaü hoti.

82. Katamaü tasmiü samaye jãvindriyaü hoti?

Yo tesaü aråpinaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà irãyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü - idaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti.

Imàni tasmiü samaye aññhindriyàni honti.

83. Katamaü tasmiü samaye pa¤caïgikaü jhànaü hoti?

Vitakko, vicàro, pãti, sukhaü, cittassekaggatà.

84. Katamo tasmiü samaye vitakko hoti?

Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà vyappanà cetaso abhiniropanà sammàsaïkappo - ayaü tasmiü samaye vitakko hoti.

85. Katamo tasmiü samaye vicàro hoti?

Yo tasmiü samaye càro vicàro anuvicàro upavicàro cittassa anusandhànatà1 anupekkhanatà - ayaü tasmiü samaye vicàro hoti.

86. Katamà tasmiü samaye pãti hoti?

Yà [PTS Page 021] [\q 21/] tasmiü samaye pãti pàmojjaü àmodakà pamodanà hàso pahàso vitti odagyaü attamanatà cittassa - ayaü tasmiü samaye pãti hoti.

87. Katamaü tasmiü samaye sukhaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà - idaü tasmiü samaye sukhaü hoti.

1. Anusandhanatà, sãmu. 1, 3, Machasaü.

[BJT Page 52] [\x 52/]

88. Katamà tasmiü samaye cittassekaggatà hoti?

Page 16: Dhammasangani Working

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü sammàsamàdhi - ayaü tasmiü samaye cittassekaggatà hoti.

Idaü tasmiü samaye pa¤caïgikaü jhànaü hoti.

89. Katamo tasmiü samaye pa¤caïgiko maggo hoti?

Sammàdiññhi, sammàsaïkappo, sammàvàyàmo, sammàsati, sammàsamàdhi.

90. Katamà tasmiü samaye sammàdiññhi hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànatà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi - ayaü tasmiü samaye sammàdiññhi hoti.

91. Katamo tasmiü samaye sammàsaïkappo hoti?

Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà vyappanà cetaso abhiniropanà sammàsaïkappo - ayaü tasmiü samaye sammàsaïkappo hoti.

92. Katamo tasmiü samaye sammàvàyàmo hoti?

Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho usseëhi thàmo ñhiti asithilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sammàvàyàmo - ayaü tasmiü samaye sammàvàyàmo hoti.

93. Katamà tasmiü samaye sammàsati hoti?

Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà dhàraõatà apilàpanatà [PTS Page 022] [\q 22/] apammussanatà1 sati satindriyaü satibalaü sammàsati - ayaü tasmiü samaye sammàsati hoti.

94. Katamo tasmiü samaye sammàsamàdhi hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhi balaü sammàsamàdhi - ayaü tasmiü samaye sammàsamàdhi hoti.

Ayaü tasmiü samaye pa¤caïgiko maggo hoti.

1. Asammussanatà - machasaü

[BJT Page 54] [\x 54/]

95. Katamàni tasmiü samaye sattabalàni honti?

Saddhàbalaü, viriyabalaü, 1 satibalaü, samàdhibalaü, pa¤¤àbalaü, hiribalaja, ottappabalaü.

96. Katamaü tasmiü samaye saddhàbalaü hoti?

Yà tasmiü samaye saddhà saddahanà okappanà abhippasàdo saddhà saddhindriyaü saddhàbalaü - idaü tasmiü samaye saddhàbalaü hoti.

Page 17: Dhammasangani Working

97. Katamaü tasmiü samaye viriyabalaü1 hoti?

Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho - pe - sammàvàyàmo - idaü tasmiü samaye viriyabalaü1 hoti.

98. Katamaü tasmiü samaye satibalaü hoti?

Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà dhàraõatà apilàpanatà apammussanatà sati satindriyaü satibalaü sammàsati - idaü tasmiü samaye satibalaü hoti.

99. Katamaü tasmiü samaye samàdhibalaü hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti - pe - sammàsamàdhi - idaü tasmiü samaye samàdhibalaü hoti.

100. Katamaü tasmiü samaye pa¤¤àbalaü hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à [PTS Page 023] [\q 23/] pajànatà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi - idaü tasmiü samaye pa¤¤àbalaü hoti.

101. Katamaü tasmiü samaye hiribalaü hoti?

Yaü tasmiü samaye hirãyati hirãyitabbena hirãyati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà - idaü tasmiü samaye hiribalaü hoti.

102. Katamaü tasmiü samaye ottappabalaü hoti?

Yaü tasmiü samaye ottappati ottappitabbena, ottappati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà - idaü tasmiü samaye ottappabalaü hoti.

Imàni tasmiü samaye sattabalàni honti.

103. Katame tasmiü samaye tayo hetu honti?

Alobho adoso amoho.

1. Viriyabalaü, machasaü

[BJT Page 56] [\x 56/]

104. Katamo tasmiü samaye alobho hoti?

Yo tasmiü samaye alobho alubbhanà alubbhitattaü asàràgo asàrajjatà asàrajjikattaü anabhijjhà alobho kusalamålaü - ayaü tasmiü samaye alobho hoti.

105. Katamo tasmiü samaye adoso hoti?

Yo tasmiü samaye adoso adussanà adussitattaü avyàpàdo avyàpajjho1 adoso kusalamålaü - ayaü tasmiü samaye adoso hoti.

106. Katamo tasmiü samaye amoho hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànatà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi - ayaü tasmiü samaye amoho hoti.

Ime tasmiü samaye tayo hetu honti.

Page 18: Dhammasangani Working

107. Katamo tasmiü samaye eko phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattaü - ayaü tasmiü samaye eko phasso hoti.

108. Katamà tasmiü samaye ekà vedanà hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà - ayaü tasmiü samaye ekà vedanà hoti.

109. Katamà tasmiü samaye ekà pa¤¤à hoti?

Yà [PTS Page 024] [\q 24/] tasmiü samaye sa¤¤à sa¤jànatà sa¤jànitattaü - ayaü tasmiü samaye ekà sa¤¤à hoti.

110. Katamà tasmiü samaye ekà vetanà hoti?

Yà tasmiü samaye cetanà sa¤cetanà cetayitattaü - ayaü tasmiü samaye ekà cetanà hoti.

111. Katamaü tasmiü samaye ekaü cittaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤g¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤àõa dhàtu - idaü tasmiü samaye ekaü cittaü hoti.

112. Katamo tasmiü samaye eko vedanàkkhandho hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphasasajà sàtà sukhà vedanà - ayaü tasmiü samaye eko vedanàkkhandho hoti.

1. Abyàpajjo - sãmu 1, 3, machasaü.

[BJT Page 58] [\x 58/]

113. Katamo tasmiü samaye eko sa¤¤àkkhandho hoti?

Yà tasmiü samaye sa¤¤à sa¤jànatà sa¤jànitattaü - ayaü tasmiü samaye eko sa¤¤àkkhandho hoti.

114. Katamo tasmiü samaye eko saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro pãti cittassekaggatà saddhindriyaü viriyindriyaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvitindriyaü sammàdiññhi sammàsaïkappo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi saddhàbalaü viriyabalaü satibalaü samàdhibalaü pa¤¤àbalaü hiribalaü ottappabalaü alobho adoso amoho anabhijjhà avyàpàdo sammàdiññhi hiri ottappaü kàyapassaddhi cittapassaddhi kàyalahutà cittalahutà kàyamudutà cittamudratà kàyakamma¤¤atà cittakamma¤¤atà kàyapàgu¤¤atà cittapàgu¤¤atà kàyujjukatà cittujjukatà sati sampaja¤¤aü samatho vipassanà paggàho avikkhepo, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañicca samuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü, ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü, ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü - ayaü tasmiü samaye eko saïkhàrakkhandho hoti.

115. Katamo tasmiü samaye eko vi¤¤àõakkhandho hoti?

Page 19: Dhammasangani Working

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjà manovi¤¤¤àõadhàtu - ayaü tasmiü samaye eko vi¤¤àõakkhandho hoti.

116. Katamaü [PTS Page 025] [\q 25/] tasmiü samaye ekaü manàyatanaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjàmanovi¤¤àõa dhàtu - idaü tasmiü samaye ekaü manàyatanaü hoti.

117. Katamaü tasmiü samaye ekaü manindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü - pe - tajjàmano vi¤¤àõadhàtu - idaü tasmiü samaye ekaü manindriyaü hoti.

118. Katamà tasmiü samaye ekà manovi¤¤àõadhàtu hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü - pe - tajjàmanovi¤¤àõadhàtu - ayaü tasmiü samaye ekà manovi¤¤àõadhàtu hoti.

119. Katamaü tasmiü samaye ekaü dhammàyatanaü hoti?

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho sakhkhàrakkhandho - idaü tasmiü samaye ekaü dhammàyatanaü hoti.

[BJT Page 60] [\x 60/]

120. Katamà tasmiü samaye ekà dhammadhàtu hoti?

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho - ayaü tasmiü samaye ekà dhammadhàtu hoti.

Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà.

Koññhàsavàraü.

121. Tasmiü kho pana samaye dhammà honti, khandhà honti àyatanàni honti, dhàtuyo honti, àhàrà honti, indriyàni honti, jhànaü hoti, maggo hoti, balàni honti, hetu honti, phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, vetanà hoti, cittaü hoti, vedanàkkhandho hoti, sa¤¤àkkhandho hoti, saïkhàrakkhandho hoti, vi¤¤àõakkhandho hoti, manàyatanaü hoti, manindriyaü hoti, manovi¤¤àõadhàtu hoti, dhammàyatanaü hoti, dhammadhàtu hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ime dhammà kusalà.

122. Katame tasmiü samaye dhammà honti?

Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho, vi¤¤àõakkhandho ime tasmiü samaye dhammà honti.

123. Katame tasmiü samaye khandhà honti?

Vedanàkkhandho, [PTS Page 026] [\q 26/] sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho, vi¤¤àõakkhandho. Ime tasmiü samaye khandhà honti.

124. Katamàni tasmiü samaye àyatanàni honti?

Manàyatanaü, dhammàyatanaü - imàni tasmiü samaye àyatanàni honti.

Page 20: Dhammasangani Working

125. Katamà tasmiü samaye dhàtuyo honti?

Mano vi¤¤àõadhàtu, dhammadhàtu-imà tasmiü samaye dhàtuyo honti.

126. Katame tasmiü samaye àhàrà honti?

Phassàhàro, manosa¤cetanàhàro, vi¤¤àõàhàro - ime tasmiü samaye àhàrà honti.

127. Katamàni tasmiü samaye indriyàni honti?

Saddhindriyaü, viriyindriyaü, satindriyaü, samàdhindriyaü, pa¤¤indriyaü, manindriyaü, somanassindriyaü, jãvitindriyaü - imàni tasmiü samaye indriyàni honti.

[BJT Page 62] [\x 62/]

128. Katamaü tasmiü samaye jhànaü hoti?

Vitakko vicàro pãti sukhaü cittassekaggatà - idaü tasmiü samaye jhànaü hoti.

129. Katamo tasmiü samaye maggo hoti?

Sammàdiññhi sammàsaïkappo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi - ayaü tasmiü samaye maggo hoti.

130. Katamàni tasmiü samaye balàni honti?

Saddhàbalaü viriyabalaü satibalaü samàdhibalaü pa¤¤àbalaü hiribalaü ottappabalaü - imàni tasmiü samaye balàni honti.

131. Katame tasmiü samaye hetu honti?

Alobho adoso amoho - ime tasmiü samaye hetu honti.

132. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso - pe - ayaü tasmiü samaye phasso hoti.

133. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤¤àõadhàtusamphassajaü cetasikaü sàtaü - pe - ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.

134. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajà sa¤¤à - pe - ayaü tasmiü samaye sa¤¤à hoti.

135. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?

Yà tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajà cetanà - pe - ayaü tasmiü samaye cetanà hoti.

136. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti? Yaü tasmiü samaye cittaü - pe - idaü tasmiü samaye cittaü hoti.

137. Katamo tasmiü samaye vedanàkkhandho hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü - pe - ayaü tasmiü samaye vedanàkkhandho hoti.

Page 21: Dhammasangani Working

138. Katamo tasmiü samaye sa¤¤àkkhandho hoti?

Yà tasmiü samaye sa¤¤à - pe - ayaü tasmiü samaye sa¤¤àkkhandho hoti.

139. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà - pe - paggàho avikkhepo, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ñhapetvà vedanàkkhandhaü, ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü, ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü - ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti.

140. Katamo tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandho hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü - pe - ayaü tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandho hoti.

[BJT Page 64] [\x 64/]

141. Katamaü tasmiü samaye manàyatanaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü - pe - idaü tasmiü samaye manàyatanaü hoti.

142. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü - pe - idaü tasmiü samaye manindriyaü hoti.

143. Katamà tasmiü samaye manovi¤¤àõadhàtu hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü - pe - ayaü tasmiü samaye manovi¤¤àõadhàtu hoti.

144. Katamaü tasmiü samaye dhammàyatanaü hoti?

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho - idaü tasmiü samaye dhammàyatanaü hoti.

145. Katamà tasmiü samaye dhammadhàtu hoti?

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho - ayaü tasmiü samaye dhammadhàtu hoti.

Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà.

Su¤¤atavàro. Pañhamaü cittaü.

146. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü [PTS Page 027] [\q 27/] samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena råpàrammaõaü và - pe - dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Dutiyaü cittaü.

147. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti, somanassa sahagataü ¤àõavippayuttaü råpàrammaõaü và saddàrammaõaü và gandhàrammaõaü và

Page 22: Dhammasangani Working

rasàrammaõaü và phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, pãti hoti, sukhaü hoti, cittassekaggatà hoti, saddhindriyaü hoti, viriyindriyaü hoti, satindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, sammàsaïkappo hoti, sammàvàyàmo hoti, sammàsati hoti, sammàsamàdhi hoti, saddhàbalaü hoti, viriyabalaü hoti, satibalaü hoti, samàdhibalaü hoti, hiribalaü hoti, ottappabalaü hoti, alobho hoti, adoso hoti, anabhijjhà hoti, avyàpàdo hoti, hiri hoti, ottappaü hoti, kàyapassaddhi hoti, cittapassaddhi hoti, kàya lahutà hoti, citta lahutà hoti, kàyamudutà hoti, cittamudutà hoti, kàyakamma¤¤atà hoti, cittakamma¤¤atà hoti, kàyapàgu¤¤atà hoti, cittapàgu¤¤atà hoti, kàyujjukatà hoti, cittujjakatà hoti, sati hoti, samatho hoti, paggàho hoti, avikkhepo hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà-ime dhammàkusalà.

[BJT Page 66] [\x 66/]

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, sattindriyàni honti, pa¤caïgikaü jhànaü hoti, caturaïgiko maggo hoti, cha balàni honti, dve hetu honti, eko phasso hoti - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà.

148. Katamo [PTS Page 028] [\q 28/] tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro pãti cittassekaggatà saddhindriyaü viriyindriyaü satindriyaü samàdhindriyaü jãvitindriyaü sammàsaïkappo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi saddhàbalaü viriyabalaü satibalaü samàdhibalaü hiribalaü ottappabalaü alobho adoso anabhijjhà avyàpàdo hiriottappaü kàyapassaddhi cittapassaddhi kàyalahutà cittalahutà kàyamudutà cittamudutà kàyakamma¤¤atà cittakamma¤¤atà kàyapàgu¤¤atà cittapàgu¤¤atà kàyujjukatà cittujjukatà sati samatho paggàho avikkhepo, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü - ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Tatiyaü cittaü.

149. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye kàmàvacara kusalaü cittaü uppannaü hoti somanasasasahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena, råpàrammaõaü và - pe - dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha - tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Catutthaü cittaü.

150. Katame dhammà kusalà?Yasmiü samaye kàmàvacara kusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhà sahagataü ¤àõasampayuttaü råpàrammaõaü và saddàrammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü và phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha - tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, saddhindriyaü hoti, viriyindriyaü hoti, satindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, pa¤¤indriyaü hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, sammàdiññhi hoti, sammàsaïkappo hoti, sammàvàyàmo hoti, sammàsati hoti, sammà samàdhi hoti, saddhàbalaü hoti, viriyabalaü hoti, satibalaü hoti, samàdhibalaü hoti, pa¤¤àbalaü hoti, hiribalaü hoti, ottappabalaü hoti, alobho hoti, adoso hoti, amoho hoti, anabhijjhà hoti, avyàpàdo hoti, sammàdiññhi hoti, hiri hoti, ottappaü hoti, kàyapassaddhi hoti, cittapassaddhi hoti, kàyalahutà hoti, cittalahutà hoti, kàyamudutà hoti, cittamudutà hoti kayakamma¤¤atà hoti, cittakamma¤¤atà hoti, kàyapàgu¤¤atà hoti, cittapàgu¤¤atà hoti, kàyujjukatà hoti, cittujjukatà hoti,

Page 23: Dhammasangani Working

sati hoti, sampaja¤¤aü hoti, samatho hoti, vipassanà hoti, paggàho hoti, avikkhepo hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà.

151. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattà - ayaü tasmiü samaye phasso hoti.

152. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjà manovi¤¤àõadhàtusamphassajaü cetasikaü nevasànaü nàsànaü cetosamphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü ceto samphassajà adukkhamasukhà vedanà - ayaü tasmiü samaye vedanà hoti - pe -

153. Katamà tasmiü samaye upekkhà hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü nevasàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà - ayaü tasmiü samaye upekkhà hoti - pe -

154. Katamaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü nevasàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà - idaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti - pe - Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe -

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, aññhindriyàni honti, caturaïgikaü jhànaü hoti, pa¤caïgiko maggo hoti, sattabalàni honti, tayo hetu honti, eko phasso hoti - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti. Ekà dhammadhàtu hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe -

[BJT Page 70] [\x 70/]

155. Katamo [PTS Page 029] [\q 29/] tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro cittassekaggatà saddhindriyaü viriyindriyaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvitindriyaü sammàdiññhi sammàsaïkappo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi saddhàbalaü viriyabalaü satibalaü samàdhibalaü pa¤¤àbalaü hiribalaü ottappabalaü alobho adoso amoho anabhijjhà avyàpàdo sammàdiññhi hiri ottappaü kàyapassaddhi cittapassaddhi kàyalahutà cittalahutà kàyamudutà cittamudutà kàyakamma¤¤atà cittakamma¤¤atà kàyapàgu¤¤atà cittapàgu¤¤atà kàyujjukatà cittujjukatà sati sampaja¤¤aü samatho vipassanà paggàho avikkhepo, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü - ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Pa¤camaü cittaü. 156. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhà sahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena, råpàrammaõaü và - pe - dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha - tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Page 24: Dhammasangani Working

Chaññhaü cittaü.

157. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye kàmàvacara kusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhà sahagataü ¤àõasampayuttaü råpàrammaõaü và saddàrammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü và phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha - tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, saddhindriyaü hoti, viriyindriyaü hoti, satindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, pa¤¤indriyaü hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, sammàsaïkappo hoti, sammàvàyàmo hoti, sammàsati hoti, sammà samàdhi hoti, saddhàbalaü hoti, viriyabalaü hoti, satibalaü hoti, samàdhibalaü hoti, pa¤¤àbalaü hoti, hiribalaü hoti, ottappabalaü hoti, alobho hoti, adoso hoti, anabhijjhà hoti, avyàpàdo hoti, hiri hoti, ottappaü hoti, kàyapassaddhi hoti, cittapassaddhi hoti, kàyalahutà hoti, cittalahutà hoti, kàyamudutà hoti, cittamudutà hoti kayakamma¤¤atà hoti, cittakamma¤¤atà hoti, kàyapàgu¤¤atà hoti, cittapàgu¤¤atà hoti, kàyujjukatà hoti, cittujjukatà hoti, sati hoti, sampaja¤¤aü hoti, samatho hoti, vipassanà hoti, paggàho hoti, avikkhepo hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà. - Pe -

[BJT Page 72] [\x 72/]

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, [PTS Page 030] [\q 30/] sattindriyàni honti, caturaïgikaü jhànaü hoti, caturaïgiko maggo hoti, cha balàni honti, dve hetu honti, eko phasso hoti, - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe -

158. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro cittassekaggatà saddhindriyaü viriyindriyaü satindriyaü samàdhindriyaü jãvitindriyaü sammàsaïkappo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi saddhàbalaü viriyabalaü satibalaü samàdhibalaü hiribalaü ottapabalaü alobho adoso anabhijjhà avyàpàdo hiri ottappaü kàyapassaddhi cittapassaddhi kàyalahutà cittalahutà kàyamudutà cittamudutà kàyakamma¤¤atà cittakamma¤¤atà kàyapàgu¤¤atà cittapàgu¤¤atà kàyujjukatà cittujjukatà sati samatho paggàho avikkhepo, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü - ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Sattamaü cittaü. 159. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhà sahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena, råpàrammaõaü và - pe - dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha - tasmiü samaye phasso hoti, - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Aññhamaü cittaü.

Kàmàvacara aññhamahàcittàni.

Dutiyaü bhàõavàraü

[BJT Page 74] [\x 74/]

Råpàvacara kusalacittaü

Page 25: Dhammasangani Working

(Catukkanayo)

[PTS Page 031] [\q 31/]

160. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi, savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaüjhànaü1 upasampajja viharati pañhavãkasiõaü2 - tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

161. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati pañhavikasiõaü. Tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, pãti hoti, sukhaü hoti, cittassekaggatà hoti, saddhindriyaü hoti, viriyindriyaü3 hoti, satindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, pa¤¤indriyaü hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, sammàdiññhi hoti, sammàvàyàmo hoti, - pe - paggàho hoti, avikkhepo hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà.

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, aññhindriyàni honti, tivaïgikaü jhànaü hoti, caturaïgiko maggo hoti, satta balàni honti, tayo hetå honti, eko phasso hoti, - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe -

162. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà pãti cittassekaggatà saddhindriyaü viriyindriyaü3 satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvitindriyaü sammàdiññhi sammàvàyàmo - pe - paggàho avikkhepo, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤aõakkhandhaü - ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà kusalà. 1. Pañhamajjhànaü - sãmu 1, 2, 3. 2. Pathavãkasiõa - machasaü. 3. Viriyindriyaü - machasaü.

[BJT Page 76] [\x 76/]

163. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü [PTS Page 032] [\q 32/] samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno, sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti, yaü taü ariyà àcikkhanti 'upekkhako satimà sukhavihàrã'ti tatiyaü jhànaü1 upasampajja viharati pañhavãkasiõaü2 - tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, sukhaü hoti, cittassekaggatà hoti, saddhindriyaü hoti, viriyindriyaü hoti, satindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, pa¤¤indriyaü hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, sammàdiññhi hoti, sammàvàyàmo hoti - pe - paggàho hoti, avikkhepo hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe - Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, aññhindriyàni honti, duvaïgikaü jhànaü hoti, caturaïgiko maggo hoti, sattabalàni honti, tayo hetu honti, eko phasso hoti - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe -

164. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Page 26: Dhammasangani Working

Phasso cetanà cittassekaggatà saddhindriyaü viriyindriyaü3 satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvitindriyaü sammàdiññhi sammàvàyàmo - pe - paggàho avikkhepo, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤aõakkhandhaü - ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà kusalà.

165. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhamasukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü4 upasampajja viharati, pañhavãkasiõaü - tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, saddhindriyaü hoti, viriyindriyaü hoti, satindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, pa¤¤indriyaü hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü [PTS Page 033] [\q 33/] hoti, jãvitindriyaü hoti, sammàdiññhi hoti, sammàvàyàmo hoti, - pe - paggàho hoti, avikkhepo hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe -

1. Tatiyajjhànaü - sãmu 1, 2, 3. 2. Pathavãkasiõaü machasaü. 3. Vãriyindriyaü - machasaü. 4. Catutthajjhànaü sãmu 1, 2, 3.

[BJT Page 78] [\x 78/]

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, aññhindriyàni honti, duvaïgikaü jhànaü hoti, caturaïgiko maggo hoti, sattabalàni honti, tayo hetu honti, eko phasso hoti - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe -

166. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà cittassekaggatà saddhindriyaü viriyindriyaü1 satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvitindriyaü sammàdiññhi sammàvàyàmo - pe - paggàho avikkhepo, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤aõakkhandhaü - ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà kusalà. Catukkanayo.

167. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicce'va kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati pañhavãkasiõaü - tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

168. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: avitakkaü vicàramattaü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati pañhavãkasiõaü2 - tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vicàro hoti, pãti hoti, sukhaü hoti, cittassekaggatà hoti, saddhindriyaü hoti, viyiriyindriyaü hoti, satindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, pa¤¤indriyaü hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, sammàdiññhi hoti, sammàvàyàmo hoti, - pe - paggàho hoti, avikkhepo hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe -

1. Viriyindriyaü - machasaü, 2. Pathavãkasiõaü machasaü.

[BJT Page 80] [\x 80/]

Page 27: Dhammasangani Working

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, aññhindriyàni honti, caturaïgikaü jhànaü hoti, caturaïgiko maggo hoti, sattabalàni honti, tayo hetu honti, eko phasso hoti - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe - 169. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vicàro pãti cittassekaggatà saddhindriyaü viriyindriyaü1 satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvitindriyaü sammàdiññhi sammàvàyàmo - pe - paggàho avikkhepo, ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤aõakkhandhaü - ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà kusalà.

170. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - tatiyaü jhànaü upasampajja viharati pañhavãkasiõaü - tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, pãti hoti, sukhaü hoti, cittassekaggatà hoti, saddhindriyaü hoti, viyiriyindriyaü hoti, satindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, pa¤¤indriyaü hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, sammàdiññhi hoti, sammàvàyàmo hoti, - pe - paggàho hoti, avikkhepo hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe -

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, aññhindriyàni honti, tivaïgikaü jhànaü hoti, caturaïgiko maggo hoti, sattabalàni honti, tayo hetu honti, eko phasso hoti - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime [PTS Page 034] [\q 34/] dhammà kusalà - pe - [BJT Page 82] [\x 82/]

171. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà pãti1 cittassekaggatà saddhindriyaü viriyindriyaü [PTS Page 035] [\q 35/] satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvitindriyaü sammàdiññhi sammàvàyàmo - pe - paggàho avikkhepo - ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ñhapetvà vedanàkkhandhaü, ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü, ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü - ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà kusalà.

172. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: pãtiyà ca viràgà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati pañhavãkasiõaü - tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, sukhaü hoti, cittassekaggatà hoti, saddhindriyaü hoti, viyiriyindriyaü hoti, satindriyaüHoti, samàdhindriyaü hoti, pa¤¤indriyaü hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, sammàdiññhi hoti, sammàvàyàmo hoti, - pe - paggàho hoti, avikkhepo hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe -

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, aññhindriyàni honti, duvaïgikaü jhànaü hoti, caturaïgiko maggo hoti, sattabalàni honti, tayo hetu honti, eko phasso hoti - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe -

173. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà cittassekaggatà saddhindriyaü viriyitdriyaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvitindriyaü sammàdiññhi sammàvàyàmo - pe - paggàho avikkhepo - ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ñhapetvà

Page 28: Dhammasangani Working

vedanàkkhandhaü, ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü, ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü - ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà kusalà. 1. Pãti (sukhaü) - [PTS] 2. Catutthajjhànaü sãmu, 1 2 3.

[BJT Page 84] [\x 84/]

174. Katame dhammà kusalà?Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati [PTS Page 036] [\q 36/] pañhavãkasiõaü - tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, saddhindriyaü hoti, viyiriyindriyaü hoti, satindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, pa¤¤indriyaü hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, sammàdiññhi hoti, sammàvàyàmo hoti, - pe - paggàho hoti, avikkhepo hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe -

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, aññhindriyàni honti, duvaïgikaü jhànaü hoti, caturaïgiko maggo hoti, sattabalàni honti, tayo hetu honti, eko phasso hoti - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà - ime dhammà kusalà - pe -

175. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà cittassekaggatà saddhindriyaü viriyitdriyaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü jãvitindriyaü sammàdiññhi sammàvàyàmo - pe - paggàho avikkhepo - ye và pana tasmiü samaye a¤¤e'pi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ñhapetvà vedanàkkhandhaü, ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü, ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü - ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Pa¤cakanayo.

Catukkapa¤cakajjhànaü niññhitaü.

175. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaüjhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü2 dandhàbhi¤¤aü pañhavãkasiõaü, 3 tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti, - pe - ime dhammà kusalà.

1. Pa¤camajjhànaü -sãmu. 1 2 3 2. Dukkhapañipadaü - machasaü. 3. Pathavãkasiõa - machasaü.

[BJT Page 86] [\x 86/]

177. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü1 khippàbhi¤¤aü pañhavãkasiõaü2, tasmiü samaye [PTS Page 037] [\q 37/] phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

178. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicce'va kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü3 dandhàbhi¤¤aü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Page 29: Dhammasangani Working

179. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicce'va kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti. - Pe - ime dhammà kusalà.

180. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü 4 - pe - tatiyiü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü1 dandhàbhi¤¤aü pañhavãkasiõaü2 - pe - dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü pañhavãkasiõaü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü pañhavãkasiõaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Catasso pañipadà.

(Cattàri àrammaõàni)

181. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati parittaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

1. Dukkhapañipadaü - machasaü. 2. Pathavãkasiõaü - machasaü. Pañhavãkasiõaü sãmu. 1. 2. 3 3. Sukhapañipadaü - machasaü. 4. Dutiyajjhànaü - sãmu. 1. 2. 3.

[BJT Page 88] [\x 88/]

182. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati parittaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye [PTS Page 038] [\q 38/] phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

183. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appamàõaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

184. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appamàõaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

185. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati parittaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - parittaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - appamàõaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - appamàõaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Page 30: Dhammasangani Working

Cattàri àrammaõàni.

(Soëasakkhattukaü)

186. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

[BJT Page 90] [\x 90/]

187. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü [PTS Page 039] [\q 39/] pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

188. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü parattàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

189. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

190. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü parattàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. 191. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasamiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

192. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

193. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü [PTS Page 040] [\q 40/] khippàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasamiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

[BJT Page 92] [\x 92/]

194. Katame dhammà kusalà?

Page 31: Dhammasangani Working

Yasmiü samaye råpåpattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. 195. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

196. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

197. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

198. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

199. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

200. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

[BJT Page 94] [\x 94/]

201. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü1 appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü, [PTS Page 041] [\q 41/] tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

202. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü2 - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü3 parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü4 - pe - dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - dukkhàpañidaü khippàbhi¤¤aü

Page 32: Dhammasangani Working

appamàõaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - såkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - sukhàpañipadaü [PTS Page 042] [\q 42/] dandhàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü pañhavãkasiõaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Soëasakkhattukaü.

203. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati àpokasiõaü - pe - tejokasiõaü - pe - vàyokasiõaü - pe - nãlakasiõaü - pe - pãtakasiõaü - pe - lohitakasiõaü - pe - odàtakasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Aññhakasiõaü soëasakkhattukaü.

1. Appamàõaü - sãmu 3 potthako ånaü. 2. Pañhamaü jhànaü - pe - sãmu 3 ånaü 3. Parittaü - sãmu 3 ånaü. 4. Dukkhàpañipadaü. . . Pañhavãkasiõaü - sãmu 3 ånaü.

[BJT Page 96] [\x 96/]

(Abhibhàyatanàni)

204. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti: ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

205. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya jànàmi passàmãti vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso [PTS Page 043] [\q 43/] hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

(Abhibhàyatana catassopañipadà)

206. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya jànàmi passàmãti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

207. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya jànàmi passamãti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Page 33: Dhammasangani Working

208. Katame dhammà kusalà:

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya jànàmi passamãti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

[BJT Page 98] [\x 98/]

209. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

210. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü - pe - dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü [PTS Page 044 [\q 44/] -] pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Catasso pañipadà.

(Dve àrammaõàni)

211. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati parittaü parittàrammaõaü tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

212. Katame dhamme kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appamàõaü parittàrammaõaü tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

213. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati parittaü parittàrammaõaü - pe - appamàõaü parittàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Dve àrammaõàni.

[BJT Page 100] [\x 100/]

(Aññhakkhattukaü)

Page 34: Dhammasangani Working

214. Katame dhammà kusalà?Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicce'va kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü, tasmiü samaye phasso [PTS Page 045] [\q 45/] hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

215. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicce'va kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

216. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicce'va kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

217. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicce'va kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

218. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

[BJT Page 102] [\x 102/]

219. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

220. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

221. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü [PTS Page 046] [\q 46/] jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

222. Katame dhammà kusalà?

Page 35: Dhammasangani Working

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü upasampajja viharati - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü1 - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü - pe - dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü parittàrammaõaü - pe - dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü parittàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Aññhakkhattukaü.

1. Pañhamaü jhànaü - iti ånaü sãmu. 3.

[BJT Page 104] [\x 104/]

223. Katame [PTS Page 047] [\q 47/] dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni suvaõõadubbaõõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe ime dhammà kusalà.

224. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati parittàni suvaõõadubbaõõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Idampi aññhakkhattukaü

225. Katame dhamà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

226. Katame dhammà kusalà?Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

(Catasso pañipadà)227. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi [PTS Page 048] [\q 48/] passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

[BJT Page 106] [\x 106/]

228. Katame dhammà kusalà?

Page 36: Dhammasangani Working

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhàna upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

229. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicce'va kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

230. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

231. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü - pe - dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤g¤aü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Catasso pañipadà.

(Dve àrammaõàni)232. Katame [PTS Page 049] [\q 49/] dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati parittaü appamàõàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

[BJT Page 108] [\x 108/]

233. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appamàõaü appamàõàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

234. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni pasasati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vitakka vicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati parittaü appamàõàrammaõaü - pe - appamàõaü appamàõàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Dveàrammaõàni.

Page 37: Dhammasangani Working

235. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

236. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi [PTS Page 050] [\q 50/] passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

237. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

[BJT Page 110] [\x 110/]

238. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

239. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhapañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

240. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü [PTS Page 051] [\q 51/] samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

241. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

242. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü

Page 38: Dhammasangani Working

appamàõàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

[BJT Page 112] [\x 112/]

243. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe -1 pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü - pe - dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü - pe - dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü parittaü appamàõàrammaõaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appamàõaü appamàõàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Aparampi aññhakkhattukaü. 244. Katame [PTS Page 052] [\q 52/] dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni suvaõõadubbaõõàni tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

245. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati appamàõàni suvaõõadubbaõõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Idampi aññhakkhattukaü.

246. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati nãlàni nãlavaõõàni nãlanidassanàni nãlanibhàsàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - ime dhammà kusalà.

1. Pañhamaüjhànaü, iti ånaü sãmu.

[BJT Page 114] [\x 114/]

247. Katame dhammà kusalà

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati pãtàni pãtavaõõàni pãtanidassanàni pãtanibhàsàni - pe - lohitakàni lohitakavaõõàni lohitakanidassanàni lohitakanibhàsàni - pe - odàtàni odàtavaõõàni odàtanidassanàni odàtanibhàsàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Page 39: Dhammasangani Working

Imànipi abhibhàyatanàni soëasakkhattukàni.

(Tãõi vimokkhàni soëasakkhattukàni)

248. Katame dhamà kulasà?

Yasmiü [PTS Page 053] [\q 53/] samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, råpã råpàni passati vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

249. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, ajjhattaü aråpasa¤¤ã bahiddhà råpàni passati, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

250. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, subhanti adhimutto1 hoti, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Imànipi tãõi vimokkhàni soëasakkhattukàni.

(Cattàri brahmavihàrajjhànàni soëasakkhattukàni)

251. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

1. Subhantivivicceva. [PTS]

[BJT Page 116] [\x 116/]

252. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

253. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, pãtiyà ca viràgà - pe - tatiyaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. 254. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

255. Katame dhammà kusalà?

Page 40: Dhammasangani Working

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, avitakkaü vicàramattaü [PTS Page 054] [\q 54/] samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

256. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - tatiyaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

257. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, pãtiyà ca viràgà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

258. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati karuõàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

[BJT Page 118] [\x 118/]

259. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü1 - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati karuõàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - ime dhammà kusalà.

260. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati muditàsahagagaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

261. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati muditàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. *

262. Katame [PTS Page 055] [\q 55/] dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati upekkhàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Cattàri brahmavihàrajjhànàni soëasakkhattukàni.

(Asubhajjhànaü soëasakkhattukaü)

263. Katame dhammà kusalà?

Page 41: Dhammasangani Working

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati uddhumàtakasa¤¤àsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

264. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati vinilakasa¤¤àsahagataü - pe - vipubbakasa¤¤àsahagataü - pe - vicchiddakasa¤¤àsahagataü - pe - vikkhàyitakasa¤¤àsahagataü - pe - vikkhittakasa¤¤àsahagataü - pe - hatavikkhittakasa¤¤àsahagataü - pe - lohitakasa¤¤àsahagataü - pe - puëavakasa¤¤àsahagataü - pe - aññhikasa¤¤àsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Asubhajjhànaü soëasakkhattukaü.

Råpàvacarakusalaü.

* Ayaü càro sãhu 3 potthake na dissate 1. Pañhamaü jhànaü - ånaü. Sãmu3.

[BJT Page 120] [\x 120/]

(Aråpàvacarakusalaü)

265. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti, sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthaïgamà1 nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà àkàsàna¤càyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati upekkhà sahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

266. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti, sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa [PTS Page 056] [\q 56/] ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati upekkhàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

267. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti, sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma àki¤ca¤¤¤àyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati upekkhàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

268. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti, sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati upekkhàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Cattàri aråpajjhànàni soëasakkhattukàni.

Aråpàvacaratusalaü.

269. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - chandàdhipateyyaü - pe -

Page 42: Dhammasangani Working

viriyàdhipateyyaü - pe - cittàdhipateyyaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü - pe - chandàdhipateyyaü - pe - hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - viriyàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - cittàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

1. Atthagamà - sãmu 3.

[BJT Page 122] [\x 122/]

270. Katame dhammà kusalà?

Tasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena [PTS Page 057 [\q 57/] -] pe - somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü - pe - somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena - pe - upekkhàsahagataü ¤àõasampayuttaü - pe - upekkhàsahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena - pe - upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü - pe - upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - chandàdhipateyyaü - pe - viriyàdhipateyyaü - pe - cittàdhipateyyaü - pe - chandàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - viriyàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - cittàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Kàmàvacarakusalaü.

271. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaja bhàveti, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati pañhavãkasiõaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - chandàdhipateyyaü - pe - viriyàdhipateyyaü - pe - cittàdhipateyyaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü - pe - chandàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - viriyàdhipateyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - cittàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

272. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakkavicàrànaü - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü [PTS Page 058] [\q 58/] upasampajja viharati pañhavãkasiõaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - chandàdhipateyyaü - pe - viriyàdhipateyyaü - pe - cittàdhipateyyaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü - pe - chandàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - viriyàdhipateyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - cittàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Råpàvacarakusalaü. [BJT Page 124] [\x 124/]

273. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti, sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthaïgamà1 nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà àkàsàna¤càyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja Viharati hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - chandàdhipateyyaü - pe - viriyàdhipateyyaü - pe - cittàdhipateyyaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü - pe - chandàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - viriyàdhipateyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - cittàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe -

Page 43: Dhammasangani Working

paõãtaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

274. Katame dhammà kusalà?Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti, sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - chandàdhipateyyaü - pe - viriyàdhipateyyaü - pe - cittàdhipateyyaü [PTS Page 059 [\q 59/] -] pe - vãmaüsàdhipateyyaü - pe - chandàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - viriyàdhipateyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - cittàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

275. Katame dhammà kusalà?Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti, sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma àti¤ca¤¤¤àyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - chandàdhipateyyaü - pe - viriyàdhipateyyaü - pe - cittàdhipateyyaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü - pe - chandàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - viriyàdhipateyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - cittàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. 1. Atthagamà -sãmu 3

[BJT Page 126] [\x 126/]

276. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti, sabbaso àki¤ca¤¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - chandàdhipateyyaü - pe - viriyàdhipateyyaü - pe - cittàdhipateyyaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü - pe - chandàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - viriyàdhipateyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - cittàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü hãnaü - pe - majjhimaü - pe - paõãtaü, [PTS Page 060] [\q 60/] tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Aråpàvacarakusalaü.

Tebhåmakakusalaü niññhitaü. (Lokuttaraü cittaü)

277. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, pãti hoti, sukhaü hoti, cittassekaggatà hoti, saddhindriyaü hoti, viriyindriyaü hoti, satindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, pa¤¤indriyaü hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ana¤¤àta¤¤assàmãtindriyaü hoti, sammàdiññhi hoti, sammàsaïkappo hoti, sammàvàcà hoti, sammàkammanto hoti, sammààjãvo hoti, sammàvàyàmo hoti, sammàsati hoti, sammàsamàdhi hoti, saddhàbalaü hoti, viriyabalaü hoti, satibalaü hoti, samàdhibalaü hoti, pa¤¤àbalaü hoti, hiribalaü hoti, ottappabalaü hoti, alobho hoti, adoso hoti, amoho hoti, anabhijjhà hoti, avyàpàdo hoti, sammàdiññhi hoti, hiri hoti, ottappaü hoti, kàyapassaddhi hoti, cittapassaddhi hoti, kàyalahutà hoti, cittalahutà hoti, kàyamudutà hoti, cittamudutà hoti, kàyakamma¤¤¤atà hoti, cittakamma¤¤¤atà hoti,

Page 44: Dhammasangani Working

kàyapàgu¤¤atà hoti, cittapàgu¤¤atà hoti, kàyujjukatà hoti, cittujjukatà hoti, sati hoti, sampaja¤¤aü hoti, samatho hoti, vipassanà hoti, paggàho hoti, avikkhepo hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañicca samuppannà aråpino dhammà, ime dhammà kusalà.

[BJT Page 128] [\x 128/]

278. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattaü, ayaü tasmiü samaye phasso hoti.

279. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajaü [PTS Page 061] [\q 61/] cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà, ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.

280. Katamo tasmiü samaye sa¤¤à hoti?

Yà tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajà sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü, ayaü tasmiü samaye sa¤¤à hoti.

281. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?

Yà tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajà cetanà sa¤cetanà cetayitattaü, ayaü tasmiü samaye cetanà hoti.

282. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤¤àõakkhandho tajjàmanovi¤¤àõadhàtu, idaü tasmiü samaye cittaü hoti.

283. Katamo tasmiü samaye vitakko hoti?

Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà vyappanà cetaso abhiniropanà sammàsaïkappo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye vitakko hoti.

284. Katamo tasmiü samaye vicàro hoti?

Yo tasmiü samaye càro vicàro anuvicàro cittassa anusajhànatà1 anupekkhanatà, ayaü tasmiü samaye vicàro hoti.

285. Katamà tasmiü samaye pãti hoti?

Yà tasmiü samaye pãti pàmojjaü àmodanà pamodanà hàso pahàso vitti odagyaü attamanatà cittassa pãtisambojjhaïgo, ayaü tasmiü samaye pãti hoti.

1. Anusandhanatà, sãmu. Machasaü syà. [PTS]

[BJT Page 130] [\x 130/]

286. Katamaü tasmiü samaye sukhaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà, idaü tasmiü samaye sukhaü hoti.

Page 45: Dhammasangani Working

287. Katamà tasmiü samaye cittassekaggatà hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü sammàsamàdhi samàdhisambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye cittassekaggatà hoti. [PTS Page 062] [\q 62/]

288. Katamaü tasmiü samaye saddhindriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye saddhà saddahanà okkappanà abhippasàdo saddà saddhindriyaü saddhàbalaü, idaü tasmiü samaye saddhindriyaü hoti.

289. Katamaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti?

Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sammàvàyàmo viriyasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, idaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti.

290. Katamaü tasmiü samaye satindriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà dhàraõatà apilàpanatà apammussanatà sati satindriyaü satibalaü sammàsati satisambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, idaü tasmiü samaye satindriyaü hoti.

291. Katamaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü sammàsamàdhi samàdhisambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, idaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti.

292. Katamaü tasmiü samaye pa¤¤indriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànatà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi dhammavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, idaü tasmiü samaye pa¤¤indriyaü hoti.

[BJT Page 132] [\x 132/]

293. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤g¤àõakkhandho tajjàmanovi¤¤àõadhàtu, idaü tasmiü samaye manindriyaü hoti.

294. Katamaü tasmiü samaye somanassindriyaü hoti?[PTS Page 063] [\q 63/]

Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà, idaü tasmiü samaye somanassindriyaü hoti.

295. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?

Page 46: Dhammasangani Working

Yo tesaü1 aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà irãyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü, idaü tasmiü samaye jãvititdriyaü hoti.

296. Katamaü tasmiü samaye ana¤¤àta¤¤assàmãtindriyaü hoti?

Ye tesaü dhammànaü ana¤¤àtànaü adiññhànaü appattànaü aviditànaü asacchikatànaü sacchikiriyàya pa¤¤à pajànatà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi dhammavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, idaü tasmiü samaye ana¤¤àta¤¤assàmãtindriyaü hoti.

297. Katamà tasmiü samaye sammàdiññhi hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakakhaõàpaccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi dhammayavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye sammàdaññhi hoti. 298. Katamo tasmiü samaye sammàsaïkappo hoti?

Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà vyappanà cetaso abhiniropanà sammàsaïkappo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye sammàsaïkappo hoti.

1. Yaü tesaü - simu.

[BJT Page 134] [\x 134/]

299. Katamà tasmiü samaye sammàvàcà hoti?

Yà tasmiü samaye catåhi vacãduccaritehi àrati virati pañivirati veramaõã akiriyà akaraõaü anajjhàpatti velàanatikkamo setughàto sammàvàcà maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye sammàvàcà hoti. [PTS Page 064] [\q 64/]

300. Katamo tasmiü samaye sammàkammanto hoti?

Yà tasmiü samaye tãhi kàyaduccaritehi àrati virati pañivirati veramaõã akiriyà akaraõaü anajjhàpatti velàanatikkamo setughàto sammàkammanto maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye sammà kammanto hoti.

301. Katamo tasmiü samaye sammààjãvo hoti? Yà tasmiü samaye micchààjãvà àrati virati pañivirati veramaõã akiriyà akaraõaü anajjhàpatti velàanatikkamo setughàto sammààjãvo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye sammààjãvo hoti.

302. Katamo tasmiü samaye sammàvàyàmo hoti?

Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sammàvàyàmo viriyasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye sammàvàyàmo hoti.

303. Katamà tasmiü samaye sammàsati hoti?

Page 47: Dhammasangani Working

Yaü tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà dhàraõatà apilàpanatà apammussanatà sati satindriyaü satibalaü sammàsati satisambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye sammàsati hoti.

304. Katamo tasmiü samaye sammàsamàdhi hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü sammàsamàdhi samàdhisambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye sammàsamàdhi hoti.

305. Katamaü tasmiü samaye saddhàbalaü hoti?

Yà tasmiü samaye saddhà saddahanà okappanà abhippasàdo saddhà saddhindriyaü saddhàbalaü, idaü tasmiü samaye saddhàbalaü hoti.

[BJT Page 136] [\x 136/]

306. Katamaü tasmiü samaye viriyabalaü hoti? Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sammàvàyàmo viriyasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, idaü tasmiü samaye viriyabalaü hoti. [PTS Page 065] [\q 65/]

307. Katamaü tasmiü samaye satibalaü hoti?

Yaü tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà dhàraõatà apilàpanatà apammussanatà sati satindriyaü satibalaü sammàsati satimbojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, idaü tasmiü samaye satibalaü hoti.

308. Katamaü tasmiü samaye samàdhibalaü hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü sammàsamàdhi samàdhisambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, idaü tasmiü samaye samàdhibalaü hoti.

309. Katamaü tasmiü samaye pa¤¤àbalaü hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakakhaõàpaccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi dhammayavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye pa¤¤àbalaü hoti.

310. Katamaü tasmiü samaye hiribalaü hoti?

Yaü tasmiü samaye hirãyati hirãyitabbena hirãyati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü tasmiü samaye hiribalaü hoti.

311. Katamaü tasmiü samaye ottappabalaü hoti?

Yaü tasmiü samaye ottappati ottappitabbena ottappati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü tasmiü samaye ottappabalaü hoti.

Page 48: Dhammasangani Working

[BJT Page 138] [\x 138/]

312. Katamo tasmiü samaye alobho hoti? Yo tasmiü samaye alobho alubbhanà alubbhitattaü asàràgo asàrajjatà asàrajjitattaü anabhijjhà alobho kusalamålaü, ayaü tasmiü samaye alobho hoti.

313. Katamo tasmiü samaye adoso hoti?

Yo tasmiü samaye adoso adussanà adussitattaü avyàpàdo avyàpajjho adoso kusalamålaü, ayaü tasmiü samaye adoso hoti.

314. Katamo tasmiü samaye amoho hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakakhaõàpaccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo [PTS Page 066] [\q 66/] Sammàdiññhi dhammavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye amoho hoti. 315. Katamà tasmiü samaye anabhijjhà hoti? Yo tasmiü samaye alobho alubbhanà alubbhitattaü asàràgo asàrajjatà asàrajjitattaü anabhijjhà alobho kusalamålaü, ayaü tasmiü samaye anabhijjhà hoti. 316. Katamo tasmiü samaye avyàpàdo hoti?

Yo tasmiü samaye adoso adussanà adussitattaü avyàpàdo avyàpajjho adoso kusalamålaü, ayaü tasmiü samaye avyàpàdo hoti.

317. Katamo tasmiü samaye sammàdiññhi hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakakhaõàpaccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi dhammavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye sammàdiññhi hoti.

318. Katamà tasmiü samaye hiri hoti?

Yà tasmiü samaye hirãyati hirãyitabbena hirãyati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, ayaü tasmiü samaye hiri hoti.

[BJT Page 140] [\x 140/]

319. Katamaü tasmiü samaye ottappaü hoti?

Yaü tasmiü samaye ottappati ottappitabbena ottappati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà. Idaü tasmiü samaye ottappaü hoti.

320. Katamà tasmiü samaye kàyapassaddhi hoti?

Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa saïkhàrakkhandhassa passaddhi pañippassaddhi passambhanà pañippassambhanà pañippassambhitattaü passaddhisambojjhaïgo, ayaü tasmiü samaye kàyapassaddhi hoti.

Page 49: Dhammasangani Working

321. Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa passaddhi pañippassaddhi passambhanà pañipssambhanà pañippassambhitattaü passaddhisambojjhaïgo, ayaü tasmiü samaye cittapassaddhi hoti.

322. Katamà tasmiü samaye kàyalahutà hoti?

Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa saïkhàrakkhandhassa lahutà lahuparinàmatà adandhanatà avitthanatà, ayaü tasmiü samaye kàyalahutà hoti.

323. Katamà tasmiü samaye cittalahutà hoti?

Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa lahutà lahuparinàmatà [PTS Page 067] [\q 67/] adandhanatà avitthanatà, ayaü tasmiü samaye cittalahutà hoti.

324. Katamà tasmiü samaye kàyamudutà hoti?

Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa saïkhàrakkhandhassa mudutà maddavatà akakkhaëatà akañhinatà, ayaü tasmiü samaye kàyamudutà hoti.

325. Katamà tasmiü samaye cittamudutà hoti?

Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa mudutà maddavatà akakkhaëatà akañhinatà, ayaü tasmiü samaye cittamudutà hoti.

326. Katamà tasmiü samaye kàyakamma¤¤atà hoti?

Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa saïkhàrakkhandhassa kamma¤¤atà kamma¤¤attaü kamma¤¤abhàvo, ayaü tasmiü samaye kàyakamma¤¤atà hoti.

327. Katamà tasmiü samaye cittakamma¤¤atà hoti?

Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa kamma¤¤atà kamma¤¤attaü kamma¤¤abhàvo, ayaü tasmiü samaye cittakamma¤¤atà hoti.

[BJT Page 142] [\x 142/]

328. Katamà tasmiü samaye kàyapàgu¤¤atà hoti?

Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa saïkhàrakkhandhassa paguõatà paguõattaü paguõabhàvo, ayaü tasmiü samaye kàyapàgu¤¤atà hoti.

329. Katamà tasmiü samaye cittapàgu¤¤atà hoti?

Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa paguõatà paguõattaü paguõabhàvo, ayaü tasmiü samaye cittapàgu¤¤atà hoti.

330. Katamà tasmiü samaye kàyujjukatà hoti?

Yà tasmiü samaye vedanàkkhandhassa sa¤¤àkkhandhassa saïkhàrakkhandhassa ujutà ujjukatà ajimhatà avaïkatà akuñilatà, ayaü tasmiü samaye kàyujjukatà hoti.

331. Katamà tasmiü samaye cittujjukatà hoti?

Yà tasmiü samaye vi¤¤àõakkhandhassa ujutà ujjukatà ajimhatà avaïkatà akuñilatà, ayaü tasmiü samaye cittujjukatà hoti.

332. Katamà tasmiü samaye sati hoti?

Page 50: Dhammasangani Working

Yà tasmiü samaye sati anussati pañissati sati saraõatà dhàraõatà apilàpanatà apammussanatà sati satindriyaü satibala sammàsati satisambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye sati hoti. [PTS Page 068] [\q 68/]

333. Katamaü tasmiü samaye sampaja¤¤aü hoti?

Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànatà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi dhammavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, idaü tasmiü samaye sampaja¤¤aü hoti. 334. Katamo tasmiü samaye samatho hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü sammàsamàdhi samàdhisambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye samatho hoti.

[BJT Page 144] [\x 144/]

335. Katamà tasmiü samaye vipassanà hoti? Yà tasmiü samaye pa¤¤à pajànatà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi dhammavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye vipassanà hoti.

336. Katamo tasmiü samaye paggàho hoti?

Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü sammàvàyàmo viriyasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye paggàho hoti. 337. Katamo tasmiü samaye avikkhepo hoti? Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü sammàsamàdhi samàdhisambojjhaïgo maggaïgaü paggapariyàpannaü, ayaü tasmiü samaye avikkhepo hoti.

Yevà pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà kusalà.

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, navãndriyàni honti, pa¤caïgikaü jhànaü hoti, aññhaïgiko maggo hoti, sattabalàni honti, tayo hetu honti, eko phasso hoti, ekà vedanà hoti, ekà sa¤¤à hoti, ekà cetanà hoti, ekaü cittaü hoti, eko vedanàkkhandho hoti, eko sa¤¤àkkhandho hoti, eko saïkhàrakkhandho hoti, eko vi¤¤àõakkhandho hoti, ekaü manàyatanaü hoti, ekaü manindriyaü hoti, ekà manovi¤¤àõadhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà kusalà.

[BJT Page 146] [\x 146/]

Page 51: Dhammasangani Working

338. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro pãti cittassekaggatà saddhindriyaü viriyindriyaü1 satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü [PTS Page 069] [\q 69/] jãvitindriyaü ana¤¤àta¤¤assàmãtindriyaü sammàdiññhi sammàsaïkappo sammàvàcà sammàkammanto sammààjãvo sammàvàyàmo sammàsati sammàsamàdhi saddhàbalaü viriyabalaü satibalaü samàdhibalaü pa¤¤àbalaü hiribalaü ottappabalaü alobho adoso amoho anabhijjhà avyàpàdo sammàdiññhi hiri 2 ottappaü kàyapassaddhi cittapassaddhi kàyalahutà cittalahutà kàyamudutà cittamudutà kàyakamma¤¤atà cittakamma¤¤atà kàyapàgu¤¤atà cittapàgu¤¤atà kàyujjukatà cittujjukatà sati sampaja¤¤aü samatho vipassanà paggàho avikkhepo, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤¤àõakkhandhaü - ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti. - Pe - ime dhammà kusalà.

339. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü3 apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà*.

340. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü4 khippàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà*. 341. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü3 apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü5 dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà*.

342. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü3 apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü5 khippàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà*.

1. Viriyindriyaü - machasaü. 2. Hiri - machasaü. 3. Nãyànikaü - sãmu 1, 3. 4. Dukkhàpañipadaü machasaü. 5. Sukhàpañipadaü - machasaü. * Ayaü vàre machasa potthake nadissate.

[BJT Page 148] [\x 148/]

343. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigataü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vitakkavicàrànaü [PTS Page 070] [\q 70/] våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü1 dandhàbhi¤¤aü - pe - dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü - pe - sukhàpañipadaü2 dandhàbhi¤¤aü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Page 52: Dhammasangani Working

Suddhikapañipadà.

(Su¤¤ataü)

344. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤atà, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

345. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü3 - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü, tasmiü samaye phasesà hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Su¤¤ataü.

(Su¤¤ata målaka pañipadà) 346. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

347. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü saye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü [PTS Page 071] [\q 71/] apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. 1. Dukkhàpañipadaü - machasaü. 2. Sukhàpañipadaü -machasaü. 3. Pañhamaü jhànaü - sãmu. 3. ænaü.

[BJT Page 150] [\x 150/]

348. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

349. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü saye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

350. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü

Page 53: Dhammasangani Working

- pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü1 - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü - pe - dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Su¤¤ata målaka pañipadà.

(Appaõihitaü) 351. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

352. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhagatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü [PTS Page 072] [\q 72/] - Pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Appaõihitaü.

1. Pañhamaü jhànaü - ånaü sãmu 3

[BJT Page 152] [\x 152/]

(Appaõihita målakapañipadà) 353. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. 354. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. 355. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. 356. Katame dhammà kusalà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. 357. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vitakkavicàrànaü våsamà - pe - dutiyaü jhànaü -

Page 54: Dhammasangani Working

pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü - pe - dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü [PTS Page 073] [\q 73/] appaõihitaü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Appaõihita målaka pañipadà.

[BJT Page 154] [\x 154/]

(Visatimahànayà)

358. Katame dhammà kusalà?Yasmiü samaye lokuttaraü maggaü bhàveti - pe - lokuttaraü satipaññhànaü bhàveti - pe - lokuttaraü sammappadhànaü bhàveti - pe - lokuttaraü iddhipàdaü bhàveti - pe - lokuttaraü indriyaü bhàveti - pe - lokuttaraü balaü bhàveti - pe - lokuttaraü bojjhaïgaü bhàveti - pe - lokuttaraü saccaü bhàveti - pe - lokuttaraü samathaü bhàveti - pe - lokuttaraü dhammaü bhàveti - pe - lokuttaraü khandhaü bhàveti - pe - lokuttaraü àyatanaü bhàveti - pe - lokuttaraü dhàtuü bhàveti - pe - lokuttaraü àhàraü bhàveti - pe - lokuttaraü phassaü bhàveti - pe - lokuttaraü vedanaü bhàveti - pe - lokuttaraü sa¤¤aü bhàveti - pe - lokuttaraü cetanaü bhàveti - pe - lokuttaraü cittaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Vãsatimahànayà.

(Adhipati pañhamo maggo)359. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva tàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandàdhipateyyaü - pe - viriyàdhipateyyaü - pe - cittàdhipateyyaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

360. Katame dhammà kusalà?[PTS Page 074] [\q 74/] Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandàdhipateyyaü - pe - viriyàdhipateyyaü - pe - cittàdhipateyyaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

[BJT Page 156] [\x 156/]

361. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü maggaü bhàveti - pe - lokuttaraü satipaññhànaü bhàveti - pe - lokuttaraü sammappadhànaü bhàveti - pe - lokuttaraü iddhipàdaü bhàveti - pe - lokuttaraü indriyaü bhàveti - pe - lokuttaraü balaü bhàveti - pe - lokuttaraü bojjhaïgaü bhàveti - pe - lokuttaraü saccaü bhàveti - pe - lokuttaraü samathaü bhàveti - pe - lokuttaraü dhammaü bhàveti - pe - lokuttaraü khandhaü bhàveti - pe - lokuttaraü àyatanaü bhàveti - pe - lokuttaraü dhàtuü bhàveti - pe - lokuttaraü àhàraü bhàveti - pe - lokuttaraü phassaü bhàveti - pe - lokuttaraü vedanaü bhàveti - pe - lokuttaraü sa¤¤aü bhàveti - pe - lokuttaraü cetanaü bhàveti - pe - lokuttaraü cittaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi -

Page 55: Dhammasangani Working

pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, chandàdhipateyyaü - pe - viriyàdhipateyyaü - pe - cittàdhipateyyaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Adhipati pañhamo maggo.

362. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü kàmaràgavyàpàdànaü tanubhàvàya dutiyàya bhåmiyàya pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - a¤¤indriyaü hoti - pe - avikkhepo hoti peime dhammà kusalà. Dutiyo maggo.

363. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü kàmaràgavyàpàdànaü anavasesappahànàya tatiyà bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü [PTS Page 075] [\q 75/] dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - a¤¤indriyaü hoti - pe - avikkhepo hoti pe- ime dhammà kusalà.

Tatiyo maggo.

364. Katame dhammà kusalà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü råparàgaaråparàgamànauddhaccaavijjàya anavasesappahànàya catutthàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - a¤¤indriyaü hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

[BJT Page 158] [\x 158/]

365. Katamaü tasmiü samaye a¤¤indriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye tesaü dhammànaü ¤àtànaü diññhànaü pattànaü viditànaü sacchikatànaü sacchikiriyàya pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikanà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi dhammavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, idaü tasmiü samaye a¤¤indriyaü hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - yevà pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà kusalà.

Catuttho maggo

Lokuttaraü cittaü.

(Dvàdasa akusalacittàni. ) 366. Katame dhammà akusalà?Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannà hoti somanassasahagataü diññhigatasampayuttaü råpàrammaõaü và saddàrammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü và phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakekà hoti, vicàro hoti, pãti hoti, sukhà hoti, cittassekaggatà hoti, viriyindriyaü

Page 56: Dhammasangani Working

hoti, samàdhindriyaü hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, micchàdiññhi hoti, micchàsaïkappo hoti, micchàvàyàmo hoti, micchàsamàdhi hoti, miriyabalaü hoti, [PTS Page 076] [\q 76/] samàdhibalaü hoti, ahiribalaü1 hoti, anottappabalaü hoti, lobho hoti, moho hoti, abhijjhà hoti, micchàdiññhi hoti, ahirikaü hoti, anottappaü hoti, samatho hoti, paggàho hoti, avikkhepo hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà. 367. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Ayaü tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattaü, ayaü tasmiü samaye phasso hoti.

368. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajaü cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà, ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.

1. Ahirikabalaü - simu.

[BJT Page 160] [\x 160/]

369. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?

Yà tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajà sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü, ayaü tasmiü samaye sa¤¤à hoti.

370. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?

Yà tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajà cetanà sa¤cetanà cetayitattaü1, ayaü tasmiü samaye cetanà hoti.

371. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjàmanovi¤¤àõadhàtu, idaü tasmiü samaye cittaü hoti.

372. Katamo tasmiü samaye vitakko hoti?

Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà vyappanà cetaso abhiniropanà micchàsaïkappo, ayaü tasmiü samaye vitakko hoti.

373. Katamo tasmiü samaye vicàro hoti?

Yo tasmiü samaye càro vicàro anuvicàro upavicàro cittassa [PTS Page 077] [\q 77/] anusandhànatà anupekkhanatà, ayaü tasmiü samaye vicàro hoti.

374. Katamà tasmiü samaye pãti hoti?

Yà tasmiü samaye pãti pàmojjaü àmodanà pamodanà hàso pahàso vitti odagyaü attamanatà cittassa, ayaü tasmiü samaye pãti hoti.

375. Katamaü tasmiü samaye sukhaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà, idaü tasmiü samaye sukhaü hoti.

376. Katamà tasmiü samaye cittassekaggatà hoti?

Page 57: Dhammasangani Working

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü micchàsamàdhi, ayaü tasmiü samaye cittassekaggatà hoti.

1. Saücetayitattaü - syà.

[BJT Page 162] [\x 162/]

377. Katamaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti?Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü micchàvàyàmo, idaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti.

378. Katamaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü micchàsamàdhi. Idaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti. 379. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti. ?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü, mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjàmanovi¤¤àõadhàtu, idaü tasmiü samaye manindriyaü hoti. 380. Katamaü tasmiü samaye somanassindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà, idaü tasmiü samaye somanassindriyaü hoti.

381. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?

Yà tesaü aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà [PTS Page 078] [\q 78/] irãyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü, idaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti. 382. Katamà tasmiü samaye micchàdiññhi hoti?

Yà tasmiü samaye diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü1 diññhivipphanditaü diññhisa¤¤ojanaü gàho patiññhàho2 abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho, 3 ayaü tasmiü samaye micchàdiññhi hoti.

383. Katamo tasmiü samaye micchàsaïkappo hoti?

Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà vyappanà cetaso abhiniropanà micchàsaïkappo, ayaü tasmiü samaye micchàsaïkappo hoti.

1. Diññhivisåkàyitaü sãmu 1, 2, 2. Pañiggaho - sãmu 3, machasaü, [PTS] 3. Vipariyàsaggàho - machasaü. Vipariyesaggàho syà.

[BJT Page 164] [\x 164/]

384. Katamo tasmiü samaye micchàvàyàmo hoti? Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü micchàvàyàmo, ayaü tasmiü samaye micchàvàyàmo hoti. 385. Katamaü tasmiü samaye micchàsamàdhi hoti?

Page 58: Dhammasangani Working

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü micchàsamàdhi. Ayaü tasmiü samaye micchàsamàdhi hoti.

386. Katamaü tasmiü samaye viriyabalaü hoti?

Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü micchàvàyàmo, idaü tasmiü samaye viriyabalaü hoti. 387. Katamaü tasmiü samaye samàdhibalaü hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü micchàsamàdhi, idaü tasmiü samaye samàdhibalaü hoti.

388. Katamaü tasmiü samaye ahirikabalaü hoti?

Yaü tasmiü samaye na hirãyati hirãyitabbena, na hirãyati pàpanànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü tasmiü samaye ahirikabalaü hoti.

389. Katamaü tasmiü samaye anottappabalaü hoti?

Yaü tasmiü samaye na ottappati ottappitabbena, na ottappati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü tasmiü samaye anottappabalaü hoti.

390. Katamo tasmiü samaye lobho hoti?[PTS Page 079] [\q 79/] Yo tasmiü samaye lobho lubbhanà lubbhitattaü sàrago sàrajjanà sàrajjitattaü abhijjhà lobho akusalamålaü, ayaü tasmiü samaye lobho hoti.

[BJT Page 166] [\x 166/]

391. Katamo tasmiü samaye moho hoti?

Yaü tasmiü samaye a¤¤àõaü adassanaü anabhisamayo ananubodho asambodho appañivedho asaügàhanà apariyogàhanà asamapekkhanà apaccavekkhanà apaccakkhakammaü1 dummejjhaü bàlyaü asampaja¤¤aü moho samoho avijjà avijjogho avijjàyogo avijjànusayo avijjàpariyuññhànaü avijjàlaïgã moho akusalamålaü, ayaü tasmiü samaye moho hoti.

392. Katamà tasmiü samaye abhijjhà hoti?

Yo tasmiü samaye lobho lubbhanà lubbhitattaü sàràgo sàrajjanà sàrajjitattaü abhijjhà lobho akusalamålaü, ayaü tasmiü samaye abhijjhà hoti.

393. Katamà tasmiü samaye micchàdiññhi hoti?

Yà tasmiü samaye diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü2 diññhivipphanditaü diññhisaü¤¤ojanaü gàho patiññhàho3 abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho, 4 ayaü tasmiü samaye micchàdiññhi hoti.

394. Katamaü tasmiü samaye ahirikaü hoti?

Yaü tasmiü samaye na hirãyati hiriyitabbena, na hirãyati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü tasmiü samaye ahirikaü hoti.

Page 59: Dhammasangani Working

395. Katamaü tasmiü samaye anottappaü hoti?

Yaü tasmiü samaye na ottappati ottappitabbena, na ottappati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü tasmiü samaye anottappaü hoti.

396. Katamo tasmiü samaye samatho hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü micchàsamàdhi, ayaü tasmiü samaye samatho hoti.

397. Katamo tasmiü samaye paggàho hoti?

Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithilaparakkamatà anikkhittadhuratà dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü anikkhittachandatà viriyabalaü micchàvàyàmo, ayaü tasmiü samaye paggàho hoti.

1. Appaccavekkhanà appaccakkhakammaü -syà. 2. Diññhivisåkàyitaü - sãmu 1, 2, 3 pañiggàho - sãmu 3, machasaü. [PTS] 4. Vipariyàsaggàho - machasaü. Vipariyesaggàho syà.

[BJT Page 168] [\x 168/]

398. Katamo tasmiü samaye avikkhepo hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõñhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü micchàsamàdhi, ayaü tasmiü samaye avikkhepo hoti.

Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà. Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, pa¤cindiyàni honti, pa¤caïgikaü jhànaü hoti, caturaïgiko maggo hoti, cattàri balàni honti, dve hetu 1 honti, eko phasso hoti - pe - ekaü [PTS Page 080] [\q 80/] dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà - pe -

399. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro pãti cittassekaggatà viriyindriyaü samàdhindriyaü jãvitindriyaü micchàdiññhi micchàsaïkappo micchàvàyàmo micchàsamàdhi viriyabalaü samàdhibalaü ahirikabalaü anottappabalaü lobho moho abhijjhà micchàdiññhi ahirikaü anottappaü samatho paggàho avikkhepo. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà akusalà.

400. Katame dhammà akusalà?

Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü diññhigatasampayuttaü sasaïkhàrena råpàrammaõaü và - pe - dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà akusalà.

401. Katame dhammà akusalà?

Page 60: Dhammasangani Working

Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü diññhigatavippayuttaü råpàrammaõaü và saddàrammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü và phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakekà hoti, vicàro hoti, pãti hoti, sukhà hoti, cittassekaggatà hoti, viriyindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, micchàdiññhi hoti, micchàsaïkappo hoti, micchàvàyàmo hoti, micchàsamàdhi hoti, viriyabalaü hoti, samàdhibalaü hoti, ahiribalaü1 hoti, anottappabalaü hoti, lobho hoti, moho hoti, abhijjhà hoti, ahirikaü3 hoti, anottappaü hoti, samatho hoti, avikkhepo hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà.

1. Hetuyo - sãmu 1, 2 2. Ahirikabalaü - machasaü. 3. Ahirikaü - machasaü.

[BJT Page 170] [\x 170/] Tasmiü kho pana [PTS Page 081] [\q 81/] samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, pa¤cindiyàni honti, pa¤caïgikaü jhànaü hoti, tivaïgiko maggo hoti, cattàri balàni honti, dve hetu 1 honti, eko phasso hoti - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà - pe -

402. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro pãti cittassekaggatà viriyindriyaü samàdhindriyaü jãvitindriyaü micchàdiññhi micchàsaïkappo micchàvàyàmo micchàsamàdhi viriyabalaü samàdhibalaü ahirikabalaü anottappabalaü lobho moho abhijjhà ahirikaü anottappaü samatho paggàho avikkhepo. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà akusalà.

403. Katame dhammà akusalà?

Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü diññhigatavippayuttaü sasaïkhàrena råpàrammaõaü và - pe - dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà akusalà. 404. Katame dhammà akusalà?

Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü diññhigatasampayuttaü råpàrammaõaü và saddàrammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü và phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và yà yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakekà hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, viriyindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, micchàdiññhi hoti, micchàsaïkappo hoti, micchàvàyàmo hoti, micchàsamàdhi hoti, viriyabalaü hoti, samàdhibalaü hoti, ahiribalaü hoti, anottappabalaü hoti, lobho hoti, moho hoti, abhijjhà hoti, micchàdiññhi hoti, ahirikaü hoti, anottappaü hoti, samatho hoti, paggàho hoti, avikkhepo hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà.

405. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattaü, ayaü tasmiü samaye phasso hoti.

[BJT Page 172] [\x 172/]

Page 61: Dhammasangani Working

406. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajaü cetasikaü neva sàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhamasukhaü [PTS Page 082] [\q 82/] vedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà, ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.

407. Katamà tasmiü samaye upekkhà hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü neva sàtaü nàsàtaü cetosamphassajà adukkhamasukhaü vedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà, ayaü tasmiü samaye upekkhà hoti.

408. Katamaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü nevasàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà, idaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti. - Pe -

Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà. Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, pa¤cindiyàni honti, caturaïgikaü jhànaü hoti, caturaïgiko maggo hoti, cattàri balàni honti, dve hetu honti, eko phasso hoti ekà vedanà hoti - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà - pe -

409. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro pãti cittassekaggatà viriyindriyaü samàdhindriyaü jãvitindriyaü micchàdiññhi micchàsaïkappo micchàvàyàmo micchàsamàdhi viriyabalaü samàdhibalaü ahirikabalaü anottappabalaü lobho moho abhijjhà micchàdiññhi ahirikaü anottappaü samatho paggàho avikkhepo. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà akusalà.

410. Katame dhammà akusalà?

Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü diññhigatasampayuttaü sasaïkhàrena råpàrammaõaü và - pe - dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà akusalà.

[BJT Page 174] [\x 174/]

411. Katame dhammà akusalà?Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü diññhigatavippayuttaü råpàrammaõaü và saddàrammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü và phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, viriyindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü [PTS Page 083] [\q 83/] hoti, jãvitindriyaü hoti, mivacchàsaïkappo hoti, micchàvàyàmo hoti, micchàsamàdhi hoti, viriyabalaü hoti, samàdhibalaü hoti, ahirikabalaü hoti, anottappabalaü hoti, lobho hoti, moho hoti, abhijjhà hoti, ahirikaü hoti, anottappaü hoti, samatho hoti, paggàho hoti, avikkhepo hoti. Yevà pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà.

Page 62: Dhammasangani Working

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, pa¤cindriyàni honti, caturaïgikaü jhànaü hoti, tivaïgiko maggo hoti, cattàri balàni honti, dve hetu honti, eko phasso hoti, - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà.

421. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro cittassekaggatà viriyindriyaü samàdhindriyaü jãvitindriyaü micchàsaïkappo micchàvàyàmo micchàsamàdhi viriyabalaü samàdhibalaü ahirikabalaü anottappabalaü lobho moho abhijjhà ahirikaü anottappaü samatho paggàho avikkhepo. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà akusalà.

422. Katame dhammà akusalà?

Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti domanassasahagataü pañighasampayuttaü sasaïkhàrena råpàrammaõaü và - pe - dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà akusalà. 423. Katame dhammà akusalà?

Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti domanassasahagataü pañighasampayuttaü råpàrammaõaü và saddàrammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü và phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, dukkhaü hoti, cittassekaggatà hoti, viriyindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, manindriyaü hoti, domanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, mivacchàsaïkappo hoti, micchàvàyàmo hoti, micchàsamàdhi hoti, viriyabalaü hoti, samàdhibalaü hoti, ahirikabalaü hoti, anottappabalaü hoti, doso hoti, moho hoti, vyàpàdo hoti, ahirikaü hoti, anottappaü hoti, samatho hoti, paggàho hoti, avikkhepo hoti. Yevà pana tasmiü [PTS Page 084] [\q 84/] samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà. . 415. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattaü, ayaü tasmiü samaye phasso hoti.

416. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajà cetasikaü asàtaü cetasikaü dukkhaü cetesamphassajaü asàtaü dukkhaü vedayitaü cetosamphassajà asàtà dukkhà vedanà, ayaü tasmiü samaye vedanà hoti - pe -

417. Katamaü tasmiü samaye dukkhaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü asàtaü cetasitaü dukkhaü cetosamphassajaü asàtaü dukkhaü vedayitaü cetosamphassajà asàtà dukkhà vedanà, idaü tasmiü samaye dukkhaü hoti - pe -

418. Katamaü tasmiü samaye domanassindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü asàtaü cetasikaü dukkhaü cetosamphassajaü asàtaü dukkhaü vedayitaü cetosamphassajà asàtà dukkhà vedanà, idaü tasmiü samaye domanassindriyaü hoti - pe -

419. Katamo tasmiü samaye doso hoti?

Page 63: Dhammasangani Working

Yo tasmiü samaye doso dussanà dussitattaü vyàpatti vyàpajjanà vyàpajjitattà virodho pañivirodho caõóikkaü asuropo anattamanatà cittassa, ayaü tasmiü samaye doso hoti - pe -

[BJT Page 178] [\x 178/]

420. Katamo tasmiü samaye vyàpàdo hoti?

Yo tasmiü samaye doso dussanà dussitattaü vyàpatti vyàpajjanà vyàpajjitattaü virodho pañivirodho caõóikkaü asuropo anattamanatà cittassa, ayaü tasmiü samaye vyàpàdo hoti - pe -

Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà. Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, pa¤cindriyàni honti, caturaïgikaü jhànaü hoti, tivaïgiko maggo hoti, cattàri balàni honti, dve hetu honti, eko phasso hoti, - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà.

421. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro cittassekaggatà viriyindriyaü samàdhindriyaü jãvitindriyaü micchàsaïkappo [PTS Page 085] [\q 85/] micchàvàyàmo micchàsamàdhi viriyabalaü samàdhibalaü ahirikabalaü anottappabalaü lobho moho abhijjhà ahirikaü anottappaü samatho paggàho avikkhepo. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà akusalà.

422. Katame dhammà akusalà?

Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü diññhigatavippayuttaü sasaïkhàrena råpàrammaõaü và - pe - dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà akusalà. 423. Katame dhammà akusalà?Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü vicikicchàsampayuttaü råpàrammaõaü và saddàrammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü và phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và, yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, viriyindriyaü hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, micchàsaïkappo hoti, micchàvàyàmo hoti, viriyabalaü hoti, ahirikabalaü hoti, anottappabalaü hoti, vicikicchà hoti, moho hoti, ahirikaü hoti, anottappaü hoti, paggàho hoti, avikkhepo hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà.

[BJT Page 180] [\x 180/]

424. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattaü, ayaü tasmiü samaye phasso hoti - pe -

425. Katamà tasmiü samaye cittassekaggatà hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti - pe - ayaü tasmiü samaye cittassekaggatà hoti. - Pe - 426. Katamaü tasmiü samaye vicikicchà hoti?

Page 64: Dhammasangani Working

Yà tasmiü samaye kaïkhà kaïkhàyanà kaïkhàyitattaü vimati vicikicchà dveëhakaü dvedhàpatho saüsayo anekaüsagàho1 àsappanà parisappanà apariyogàhanà thambhitattaü cittassa mano vilekho, ayaü tasmiü samaye vicikicchà hoti [PTS Page 086 [\q 86/] -] pe -

Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà. Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, cattàri indriyàni honti, caturaïgikaü jhànaü hoti, duvaïgiko maggo hoti, tãõi balàni honti, eko hetu hoti, eko phasso hoti - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà - pe -

427. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro cittassekaggatà viriyindriyaü jãvitindriyaü micchàsaïkappo micchàvàyàmo viriyabalaü ahirikabalaü anottappabalaü vicikicchà moho ahirikaü anottappaü paggàho. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà akusalà. 428. Katame dhammà akusalà? Yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü uddhaccasampayuttaü råpàrammaõaü và saddàrammaõaü và gandhàrammaõaü và rasàrammaõaü và phoññhabbàrammaõaü và dhammàrammaõaü và, yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, viriyindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, micchàsaïkappo hoti, micchàvàyàmo hoti, micchàsamàdhi hoti, viriyabalaü hoti, samàdhibalaü hoti, ahirikabalaü hoti, anottappabalaü hoti, uddhaccaü hoti, moho hoti, ahirikaü hoti, anottappaü hoti, samatho hoti, paggàho hoti, avikkhepo hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà.

1. Anekaüsaggàho - machasaü.

[BJT Page 182] [\x 182/]

429. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattaü, ayaü tasmiü samaye phasso hoti - pe -

430. Katamaü tasmiü samaye uddhaccaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittassa uddhaccaü avupasamo1 cetaso vikkhepo bhantattaü cittassa, idaü tasmiü samaye uddhaccaü [PTS Page 087] [\q 87/] hoti - pe -

Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà. Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, pa¤cindriyàni honti, caturaïgikaü jhànaü hoti, tivaïgiko maggo hoti, cattàri balàni honti, eko hetu hoti, eko phasso hoti - pe - ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà akusalà - pe -

431. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Page 65: Dhammasangani Working

Phasso cetanà vitakko vicàro cittassekaggatà viriyindriyaü samàdhindriyaü jãvitindriyaü micchàsaïkappo micchàvàyàmo micchàsamàdhi viriyabalaü samàdhibalaü ahirikabalaü anottappabalaü uddhaccaü moho ahirikaü anottappaü samatho paggàho avikkhepo. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà akusalà. . Dvàdasa akusala cittàni.

(Avyàkata vipàkacittàni) 432. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü cakkhuvi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü råpàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

433. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattaü, ayaü tasmiü samaye phasso hoti.

1. Avåpasamo - machasaü.

[BJT Page 184] [\x 184/]

434. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjàcakkhuvi¤¤àõadhàtusamphassajaü cetasikaü neva sàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü, cetosamphassajà adukkhamasukhaü vedayitaü, cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà, ayaü tasmiü samaye vedanà hoti. [PTS Page 088] [\q 88/]

435. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?

Yà tasmiü samaye tajjàcakkhuvi¤¤àõadhàtusamphassajà sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü, ayaü tasmiü samaye sa¤¤à hoti.

436. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?

Yà tasmiü samaye tajjàcakkhuvi¤¤àõadhàtusamphassajà cetanà sa¤cetanà cetayitattaü, ayaü tasmiü samaye cetanà hoti.

437. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü, mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjàcakkhuvi¤¤àõadhàtu, idaü tasmiü samaye cittaü hoti.

438. Katamà tasmiü samaye upekkhà hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü neva sàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü, cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà, ayaü tasmiü samaye upekkhà hoti. 439. Katamà tasmiü samaye cittassekaggatà hoti? Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti - pe - ayaü tasmiü samaye cittassekaggatà hoti.

440. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?

Page 66: Dhammasangani Working

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü, mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjàcakkhuvi¤¤àõadhàtu, idaü tasmiü samaye manindriyaü hoti.

441. Katamaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü neva sàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü, cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà, idaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti.

[BJT Page 186] [\x 186/]

442. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?

Yaü tesaü aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà irãyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü, idaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, tãõi indriyàni honti, eko phasso hoti - pe - ekà cakkhuvi¤¤àõadhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, [PTS Page 089] [\q 89/] ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà - pe -

443. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà cittassekaggatà jãvitindriyaü. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü, ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü, ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

444. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü sotavi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhà sahagataü saddàrammaõaü - pe - vipàkaü ghànavi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhà sahagataü gandhàrammaõaü - pe - vipàkaü jivhàvi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhà sahagataü rasàrammaõaü - pe - vipàkaü kàyavi¤¤àõaü uppannaü hoti sukhasahagataü phoññhabbàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, sukhaü hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, sukhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

445. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattaü, ayaü tasmiü samaye phasso hoti.

446. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjàkàyavi¤¤àõadhàtusamphassajaü kàyikaü sàtaü kàyikaü sukhaü kàyasamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü kàyasamphassajà sàtà sukhà vedanà, ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.

[BJT Page 188] [\x 188/]

447. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?

Page 67: Dhammasangani Working

Yà tasmiü samaye tajjàkàyavi¤¤àõadhàtusamphassajà sa¤¤à saja¤¤ànanà sa¤jànitattaü, ayaü tasmiü samaye sa¤¤à hoti.

448. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?

Yà tasmiü samaye tajjàkàyavi¤¤àõadhàtusamphassajà cetanà sa¤cetanà cetayitattaü, ayaü tasmiü samaye cetanà hoti. [PTS Page 090] [\q 90/]

449. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü, mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjàkàyavi¤¤àõadhàtu, idaü tasmiü samaye cittaü hoti.

450. Katamaü tasmiü samaye sukhaü hoti?

Yaü tasmiü samaye kàyikaü sàtaü kàyikaü sukhaü kàyasamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü, kàyasamphassajà sàtà sukhà vedanà, idaü tasmiü samaye sukhaü hoti.

451. Katamà tasmiü samaye cittassekaggatà hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti - pe - ayaü tasmiü samaye cittassekaggatà hoti.

452. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü, mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjàkàyavi¤¤àõadhàtu, idaü tasmiü samaye manindriyaü hoti.

453. Katamaü tasmiü samaye sukhindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye kàyikaü sàtaü kàyikaü sukhaü kàyasamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü, kàyasamphassajà sàtà sukhà vedanà, idaü tasmiü samaye sukhindriyaü hoti.

454. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?

Yaü tesaü aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà irãyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü, idaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti.

Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 190] [\x 190/] Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, tãõindriyàni honti, eko phasso hoti - pe - ekà kàyavi¤¤àõadhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà - pe -

455. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà cittassekaggatà jãvindriyaü. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti. - Pe - ime dhammà avyàkatà.

Kusalavipàkàni pa¤cavi¤¤àõàni. [PTS Page 091] [\q 91/]

Page 68: Dhammasangani Working

(Kusalavipàkà manodhàtu)456. Katame dhammà avyàkatà?Yasmiü samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkà manodhàtu uppannà hoti upekkhà sahagatà råpàrammaõà và saddàrammaõà và gandhàrammaõà và phoññhabbàrammaõà và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

457. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattaü ayaü tasmiü samaye phasso hoti.

458. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjàmanodhàtusamphassajaü cetasikaü nevasàtaü nàsàtaü ceto samphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà, ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.

459. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?

Yà tasmiü samaye tajjàmanodhàtusamphassajà sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü, ayaü tasmiü samaye sa¤¤à hoti.

460. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?

Yà tasmiü samaye tajjàmanodhàtusamphassajà cetanà sa¤cetanà cetayitattaü, ayaü tasmiü samaye cetanà hoti.

[BJT Page 192] [\x 192/]

461. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü, mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjàmanodhàtu, idaü tasmiü samaye cittaü hoti.

462. Katamo tasmiü samaye vitakko hoti?

Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà vyappanà cetaso abhiniropanà, ayaü tasmiü samaye vitakko hoti.

463. Katamo tasmiü samaye vicàro hoti?

Yo tasmiü samaye càro vicàro anuvicàro upavicàro cittassa anusandhànatà anupekkhanatà, ayaü tasmiü samaye vicàro hoti.

464. Katamà tasmiü samaye upekkhà hoti?[PTS Page 092] [\q 92/] Yaü tasmiü samaye cetasikaü neva sàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü, cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà, ayaü tasmiü samaye upekkhà hoti. 465. Katamà tasmiü samaye cittassekaggatà hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti - pe - ayaü tasmiü samaye cittassekaggatà hoti.

466. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?

Page 69: Dhammasangani Working

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü - pe - tajjàmanodhàtu, idaü tasmiü samaye manindriyaü hoti.

467. Katamaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü neva sàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü, cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà, idaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti.

468. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?

Yaü tesaü aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà irãyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü, idaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti.

Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 194] [\x 194/]

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, tãõindriyàni honti, eko phasso hoti - pe - ekà manodhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà - pe - 469. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro cittassekaggatà jãvitindriyaü. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti. - Pe - ime dhammà avyàkatà.

Kusalavipàkà manodhàtu. (Kusalavipàkà manovi¤¤àõadhàtu somanassasahagatà)

470. Katame dhammà avyàkatà?Yasmiü samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkà manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti somanassa sahagatà råpàrammaõà và saddàrammaõà và gandhàrammaõà và rasàrammaõà và phoññhabbàrammaõà và dhammàrammaõà [PTS Page 093] [\q 93/] và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, pãti hoti, sukhaü hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

471. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattaü, ayaü tasmiü samaye phasso hoti.

472. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajaü cetasikaü sukhaü ceto samphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà, ayaü tasmiü samaye vedanà hoti.

473. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?

Page 70: Dhammasangani Working

Yà tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajà sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü, ayaü tasmiü samaye sa¤¤à hoti.

[BJT Page 196] [\x 196/] 474. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajà cetanà sa¤cetanà cetayitattaü, ayaü tasmiü samaye cetanà hoti.

475. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü, mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjàmanomi¤¤àõadhàtu, idaü tasmiü samaye cittaü hoti. 476. Katamo tasmiü samaye vitakko hoti?

Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà vyappanà cetaso abhiniropanà, ayaü tasmiü samaye vitakko hoti.

477. Katamo tasmiü samaye vicàro hoti?

Yo tasmiü samaye càro vicàro anuvicàro cittassa anusandhànatà anupekkhanatà, ayaü tasmiü samaye vicàrohoti.

478. Katamà tasmiü samaye pãti hoti?

Yà tasmiü samaye pãti pàmojjaü àmodanà pamodanà hàso pahàso vitti odagyaü attamanatà cittassa, ayaü tasmiü samaye pãti hoti. [PTS Page 094] [\q 94/]

479. Katamaü tasmiü samaye sukhaü hoti? Yaü tasmiü samaye cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà, idaü tasmiü samaye sukhaü hoti. 480. Katamà tasmiü samaye cittassekaggatà hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti - pe - ayaü tasmiü samaye cittassekaggatà hoti.

481. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü, mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjàmanovi¤¤àõadhàtu, idaü tasmiü samaye manindriyaü hoti.

[BJT Page 198] [\x 198/]

482. Katamaü tasmiü samaye somanassindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü cetosamphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà, idaü tasmiü samaye somanassindriyaü hoti.

483. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?

Yo tesaü aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà irãyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü, idaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, tãõi indriyàni honti, eko phasso hoti - pe - ekà mano vi¤¤àõadhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà

Page 71: Dhammasangani Working

484. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro cittassekaggatà jãvindriyaü. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti. - Pe - ime dhammà avyàkatà.

Kusalavipàkà manovi¤¤àõadhàtu somanassa sahagatà. (Kusalavipàkà manovi¤¤àõadhàtu upekkhà sahagatà)

485. Katame dhammà avyàkatà?Yasmiü samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa [PTS Page 095] [\q 95/] katattà upacitattà vipàkà manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti upekkhà sahagatà råpàrammaõà và dhammàrammaõà và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

486. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattaü, ayaü tasmiü samaye phasso hoti.

[BJT Page 200] [\x 200/] 487. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajaü cetasikaü nevasàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhakamasukhavedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà, ayaü tasamiü samaye vedanà hoti.

488. Katamà tasmiü samaye sa¤¤à hoti?

Yà tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajà sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü, ayaü tasmiü samaye sa¤¤à hoti. 489. Katamà tasmiü samaye cetanà hoti?

Yà tasmiü samaye tajjàmanovi¤¤àõadhàtusamphassajà cetanà sa¤cetanà cetayitattaü, ayaü tasmiü samaye vetanà hoti.

490. Katamaü tasmiü samaye cittaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü, mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjàmanomi¤¤àõadhàtu, idaü tasmiü samaye cittaü hoti.

491. Katamo tasmiü samaye vitakko hoti?

Yo tasmiü samaye takko vitakko saïkappo appanà vyappanà cetaso abhiniropanà, ayaü tasmiü samaye vitakko hoti.

492. Katamo tasmiü samaye vicàro hoti?

Yo tasmiü samaye càro vicàro anuvicàro upavicàro cittassa anusandhànatà anupekkhanatà, ayaü tasmiü samaye vicàro hoti.

493. Katamà tasmiü samaye upekkhà hoti?

Page 72: Dhammasangani Working

Yà tasmiü samaye cetasikaü nevasàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà, ayaü tasmiü samaye upekkhà hoti.

494. Katamà tasmiü samaye cittassekaggatà hoti?

Yaü tasmiü samaye cittassa ñhiti - pe - ayaü tasmiü samaye cittassekaggatà hoti.

[BJT Page 202] [\x 202/]

495. Katamaü tasmiü samaye manindriyaü hoti?[PTS Page 096] [\q 96/] Yaü tasmiü samaye cittaü mano mànasaü hadayaü paõóaraü, mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho tajjàmanovi¤¤àõadhàtu, idaü tasmiü samaye manindriyaü hoti. 496. Katamaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye cetasikaü nevasàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà, idaü tasmiü samaye upekkhindriyaü hoti.

497. Katamaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti?

Yo tesaü aråpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà irãyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü, idaü tasmiü samaye jãvitindriyaü hoti.

Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, tãõi indriyàni honti, eko phasso hoti - pe - ekà mano vi¤¤àõadhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà 498. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro cittassekaggatà jãvindriyaü. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti. - Pe - ime dhammà avyàkatà.

Kusalavipàkà manovi¤¤àõadhàtu upekkhà sahagatà.

[BJT Page 204] [\x 204/] (Aññha mahà vipàkà)499. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkà manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti somanassasahagatà ¤àõasampayuttà - pe - somanassasahagatà ¤àõasampayuttà sasaïkhàrena - pe - somanassasahagatà ¤àõavippayuttà - pe - somanassasahagatà ¤àõavippayuttà sasaïkhàrena - pe - upekkhàsahagatà ¤àõasampayuttà - pe - upekkhà sahagatà ¤àõasampayuttà sasaïkhàrena - pe - upekkhàsahagatà ¤àõavippayuttà - pe - upekkhàsahagatà ¤àõavippayuttà [PTS Page 097] [\q 97/] sasaïkhàrena råpàrammaõà và - pe - dhammàrammaõà và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà. Alobho avyàkatamålaü - pe - adoso avyàkatamålaü - pe - amoho avyàkatamålaü - pe -* ime dhammà avyàkatà.

Aññha mahà vipàkà.

Page 73: Dhammasangani Working

(Råpàvacara vipàkà) 500. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva råpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

501. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü pecatutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva råpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü sukhassa ca pahànà - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati, pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Råpàvacara vipàkà.

* Amoho avyàkatamålaü - pe - iti machasaü [PTS] Potthakesu na dissate.

[BJT Page 206] [\x 206/]

(Aråpàvacara vipàkà)

502. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthaïgamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà àkàsàna¤càyatanasa¤¤àsahagataü [PTS Page 098] [\q 98/] sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva aråpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthaïgamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà àkàsàna¤càyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

503. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva aråpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

504. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva aråpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma àki¤ca¤¤àyatana sa¤¤à nahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Page 74: Dhammasangani Working

505. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤àsahatataü sukhassa ca pahànà - pe -catutthaü jhànaü upasampajja [PTS Page 099] [\q 99/] viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

[BJT Page ' 20 [\x 20/] 8]

Tasseva aråpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatana sa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Aråpàvacara vipàkà.

(Lokuttaravipàkà)(Suddhika pañipadà)506. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - a¤¤indriyaü hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà. 507. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - a¤¤indriyaü hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà. 508. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà [PTS Page 100] [\q 100/] pattiyà, vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - a¤¤indriyaü hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 210] [\x 210/] 509. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà, vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpàñipadaü dandhàbhi¤¤anti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤atanti vipàko - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤anti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittanti vipàko - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤anti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitanti vipàko, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

510. Katame dhammà avyàkatà?

Page 75: Dhammasangani Working

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukakhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati, sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤anti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤atanti vipàko - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤anti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü [PTS Page 101] [\q 101/] khippàbhi¤¤aü animittanti vipàko - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤anti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitanti vipàko, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Suddhikapañipadà.

(Suddhikasu¤¤ataü)511. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upampajja viharati su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 212] [\x 212/]

512. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upampajja viharati animittaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

513. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü [PTS Page 102] [\q 102/] jhànaü upampajja viharati appaõihitaü. Tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

514. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤atanti kusalaü - pe - animittanti vipàko - pe - su¤¤atanti kusalaü - pe - appaõihitanti vipàko, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Suddhikasu¤¤ataü. (Su¤¤atapañipadà)515. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

Page 76: Dhammasangani Working

[BJT Page 214] [\x 214/]

Tasve lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà. 516. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü [PTS Page 103] [\q 103/] vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittaü. Tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà. 517. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà. 518. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤atanti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤atanti vipàko - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤atanti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittanti vipàko - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤atanti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitanti vipàko, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 216] [\x 216/]

519. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü [PTS Page 104] [\q 104/] su¤¤ataü dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤atanti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤atanti vipàko - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤atanti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü animittanti vipàko - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤atanti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitanti vipàko, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Su¤¤ata pañipadà.

(Suddhika appaõihitaü)520. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe -

Page 77: Dhammasangani Working

ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü. Tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

521. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati animittaü. Tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 218] [\x 218/]

522. Takame dhammà avyàkatà?[PTS Page 105] [\q 105/] yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü. Tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà. 523. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vitakkavicàrànaja våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati appaõihitanti kusalaü - pe - appaõihitanti vipàko - pe - appaõihitanti kusalaü - pe - animittanti vipàko - pe - appaõihitanti kusalaü - pe - su¤¤atanti vipàko, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Suddhikaappaõihitaü.

(Appaõihitapañipadà)524. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà. 525. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi [PTS Page 106 [\q 106/] -] pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà.

[BJT Page 220] [\x 220/]

Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Page 78: Dhammasangani Working

526. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà. . 527. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigagànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dukiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitanti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitanti vipàko - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitanti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittanti vipàko - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitanti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤atanti vipàko, tasmiü samayephasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

528. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü - pe - sukhàpañipadaü [PTS Page 107] [\q 107/] khippàbhi¤¤aü appaõihitaü - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitanti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitanti vipàko - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitanti kusalaü - pe - sukhàpañidaü khippàbhi¤¤aü animittanti vipàko - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitanti tusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤atanti vipàko, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Appaõihita pañipadà.

[BJT Page 222] [\x 222/]

(Visati mahànayà

529. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü maggaü bhàveti - pe - lokuttaraü satipaññhànaü bhàveti - pe - lokuttaraü sammappadhànaü bhàveti - pe - lokuttaraü iddhipàdaü bhàveti - pe - lokuttaraü indriyaü bhàveti - pe - lokuttaraü balaü bhàveti - pe - lokuttaraü bojjhaïgaü bhàveti - pe - lokuttaraü saccaü bhàveti - pe - lokuttaraü samathaü bhàveti - pe - lokuttaraü dhammaü bhàveti - pe - lokuttaraü khandhaü bhàveti - pe - lokuttaraü àyatanaü bhàveti - pe - lokuttaraü dhàtuü bhàveti - pe - lokuttaraü àhàraü bhàveti - pe - lokuttaraü phassaü bhàveti - pe - lokuttaraü vedanaü bhàveti - pe - lokuttaraü sa¤¤aü bhàveti - pe - lokuttaraü cetanaü bhàveti - pe - lokuttaraü cittaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhà pañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü - pe - animittaü [PTS Page 108 [\q 108/] -] pe - appaõihitaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Page 79: Dhammasangani Working

Vãsati mahànàyà.

Chandàdhipateyyasuddhikapañipadà)

530. Katame dhammà avyàkatà?Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 224] [\x 224/]

531. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittaü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

532. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyaü, [PTS Page 109] [\q 109/] tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

533. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandàdhipatyenti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyanti vipàko - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandàdhipatyenti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittaü chandàdhipateyyanti vipàko - pe- dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyanti vipàko, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 226] [\x 226/]

534. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü chandàdhipateyyaü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandàdhipateyyaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤

Page 80: Dhammasangani Working

¤aü chandàdhipateyyaü - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyanti vipàko - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü animittaü chandàdhipateyyanti vipàko - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyanti vipàko, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Chandàdhipateyyasuddhikapañipadà. [PTS Page 110] [\q 110/]

(Chandàdhipateyyasuddhikasu¤¤atà)535. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà pipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

536. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà pipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati animittaü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 228] [\x 228/]

537. Katame dhammà avyàkatà? Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà pipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

538. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü kkhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - su¤¤ataü chandàdhipateyyanti vipàko - pe - su¤¤ataü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - animittaü [PTS Page 111] [\q 111/] chandàdhipateyyanti vipàko - pe - su¤¤ataü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - appaõihitaü chandàdhipateyyanti vipàko, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Chandàdhipateyyasuddhika su¤¤atà.

(Pañhamamagga vipàko)539. Katame dhammà avyàkatà?

Page 81: Dhammasangani Working

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà pipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 230] [\x 230/]

540. Katame dhammà avyàkatà?Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà pipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittaü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

541. Katame dhammà avyàkatà?Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà pipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyaü, [PTS Page 112] [\q 112/] tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

542. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyanti vipàko - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittaü chandàdhipateyyanti vipàko - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyanti vipàko, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 232] [\x 232/]

543. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü kkhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyaü - pe - sukhàpañidaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyaü, - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja

Page 82: Dhammasangani Working

viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyanti vipàko - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü animittaü chandàdhipateyyanti vipàko - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyanti vipàko. Tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà. [PTS Page 113] [\q 113/]

544. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà. 545. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati animittaü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 234] [\x 234/]

546. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa takattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati su¤¤ataü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

547. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati appaõihitaü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - appaõihitaü chandàdhipateyyanti vipàko - pe - appaõihitaü chandàdhipateyyanti [PTS Page 114] [\q 114/] kusalaü - pe - animittaü chandàdhipateyyanti vipàko. Tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

548. Katame dhammà avyàkatà?Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà pipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü

Page 83: Dhammasangani Working

chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

549. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyaü, tasmi samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhà pañipadaü dandhàbhi¤¤aü animittaü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 236] [\x 236/] 550. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyaü, [PTS Page 115] [\q 115/] tasmi samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhà pañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

551. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vitakkàvicàrànaü våpasamà dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyanti vipàko - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyanti vipàko - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyanti vipàko, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

552. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyaü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyaü - pe - sukhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyaü - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü - pe - upasampajja viharati sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyanti vipàko - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü animittaü chandàdhipateyyanti vipàko - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü appaõihitaü chandàdhipateyyanti kusalaü - pe - sukhàpañipadaü khippàbhi¤¤aü su¤¤ataü chandàdhipateyyanti vipàko, tasmiü samaye phasso hoti [PTS Page 116 [\q 116/] -] pe - ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 238] [\x 238/]

Page 84: Dhammasangani Working

553. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü maggaü bhàveti - pe - lokuttaraü satipaññhànaü bhàveti - pe - lokuttaraü sammappadhànaü bhàveti - pe - lokuttaraü iddhipàdaü bhàveti - pe - lokuttaraü indriyaü bhàveti - pe - lokuttaraü balaü bhàveti - pe - lokuttaraü bojjhaïgaü bhàveti - pe - lokuttaraü saccaü bhàveti - pe - lokuttaraü samathaü bhàveti - pe - lokuttaraü dhammaü bhàveti - pe - lokuttaraü khandhaü bhàveti - pe - lokuttaraü àyatanaü bhàveti - pe - lokuttaraü dhàtuü bhàveti - pe - lokuttaraü àhàraü bhàveti - pe - lokuttaraü phassaü bhàveti - pe - lokuttaraü vedanaü bhàveti - pe - lokuttaraü sa¤¤aü bhàveti - pe - lokuttaraü cetanaü bhàveti - pe - lokuttaraü cittaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü chandàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü - pe - animittaü - pe - appaõihitaü chandàdhipateyyaü - pe - viriyàdhipateyyaü - pe - cittàdhipateyyaü - pe - vãmaüsàdhipateyyaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Pañhama magga vipàko.

554. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü kàmaràgavyàpàdànaü tanubhàvàya dutiyàya bhåmiyà pattiyà - pe - kàmaràgavyàpàdànaü [PTS Page 117] [\q 117/] anavasesappahànàya tatiyàya bhåmiyà pattiyà - pe - råparàga aråparàga màna uddhacca avijjàya anavasesappahànàya catutthàya bhåmiyà pattiyà vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - a¤¤àtàvindriyaü hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa jhànassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü su¤¤ataü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - a¤¤àtàvindriyaü hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

555. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattaü, ayaü tasmiü samaye phasso hoti.

[BJT Page 240] [\x 240/]

556. Katamaü tasmiü samaye a¤¤àtàvindriyaü hoti?

Yà tesaü a¤¤àtàvãnaü dhammànaü a¤¤à pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhaõà paõóiccaü kosallaü nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà parinàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indiyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤à àloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi dhammavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, idaü tasmiü samaye a¤¤àtàvindriyaü hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

Lokuttara vipàkà.

(Akusalavipàkapa¤cavi¤¤àõàni)557. Katame dhammà avyàkatà?

Page 85: Dhammasangani Working

Yasmiü samaye akusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü cakkhuvi¤¤àõaü uppannaü hoti, upekkhàsahagataü råpàrammaõaü - pe - sotavi¤¤àõaü uppannaü hoti, upekkhàsahagataü saddàrammaõaü - pe - ghànavi¤¤àõaü uppannaü hoti, upekkhàsahagataü gandhàrammaõaü [PTS Page 118 [\q 118/] -] pe - jivhàvi¤¤àõaü uppannaü hoti, upekkhàsahagataü rasàrammaõaü - pe - kàyavi¤¤àõaü uppannaü hoti, dukkhasahagataü phoññhabbàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, dukkhaü hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, dukkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

558. Katamo tasmiü samaye phasso hoti yo tasmiü samaye phasso - pe - ayaü tasmiü samaye phasso hoti.

559. Katamà tasmiü samaye vedanà hoti?

Yaü tasmiü samaye tajjàkàyavi¤¤àõadhàtusamphassajaü kàyikaü asàtaü kàyikaü dukkhaü kàyasamphassajaü asàtaü dukkhaü vedayitaü kàyasamphassajà asàtà dukkhà vedanà, ayaü tasmiü samaye vedanà hoti - pe -

560. Katamaü tasmiü samaye dukkhaü hoti?

Yaü tasmiü samaye kàyikaü dukkhaü kàyasamphassajaü asàtaü dukkhaü vedayitaü kàyasamphassajà asàtà dukkhà vedanà, idaü tasmiü samaye dukkhaü hoti - pe -

[BJT Page 242] [\x 242/]

561. Katamaü tasmiü samaye dukkhindriyaü hoti?

Yaü tasmiü samaye kàyikaü asàtaü kàyikaü dukkhaü vedayitaü kàyasamphassajà asàtà dukkhà vedanà, idaü tasmiü samaye dukkhindriyaü hoti - pe - ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, tãõi indriyàni honti, eko phasso hoti - pe - ekà kàyavi¤¤àõadhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. - Pe - 562. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà cittassekaggatà jãvitindiyaü, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, [PTS Page 119] [\q 119/] ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Akusalavipàka pa¤cavi¤¤àõàni.

(Akusalavipàkà manodhàtu. )

563. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye akusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkà manodhàtu uppannà hoti upekkhà sahagatà råpàrammaõaü và - pe - phoññhabbàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. - Pe - Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, tãõi indriyàni honti, eko phasso hoti - pe - ekà manodhàtu hoti, ekaü

Page 86: Dhammasangani Working

dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. - Pe -

[BJT Page 244] [\x 244/]

564. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro cittassekaggatà jãvitindiyaü, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Akusalavipàkà manodhàtu. (Akusalavipàkà avyàkatà) 565. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye akusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkà manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti upekkhà sahagatà råpàrammaõaü và - pe - dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. - Pe -

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, tãõi indriyàni honti, eko phasso hoti - pe - ekà manovi¤¤àõadhàtu [PTS Page 120] [\q 120/] hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. - Pe -

566. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro cittassekaggatà jãvitindiyaü, ye và pana tasmiü samaya a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Akusalavipàkà avyàkatà.

[BJT Page 246] [\x 246/]

(Kiriyàmanodhàtu)567. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye manodhàtu uppannà hoti kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà upekkhàsahagatà råpàrammaõaü và - pe - phoññhabbàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. - Pe -

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, tãõi indriyàni honti, eko phasso hoti - pe - ekà manodhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. - Pe -

568. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Page 87: Dhammasangani Working

Phasso cetanà vitakko vicàro cittassekaggatà jãvitindiyaü, ye và pana tasmiü samaya a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà avyàkatà. Kiriyàmanodhàtu.

(Kiriyàmanovi¤¤àõadhàtu somanassasahagatacittaü)

569. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti kiriyà [PTS Page 121] [\q 121/] neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà somanassasahagatà råpàrammaõaü và - pe - dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, pãti hoti, sukhaü hoti, cittassekaggatà hoti, viriyindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 248] [\x 248/]

570. Katamo tasmiü samaye phasso hoti?

Yo tasmiü samaye phasso phusanà samphusanà samphusitattaü, ayaü tasmiü samaye phasso hoti. - Pe -

571. Katamà tasmiü samaye cittassekaggatà hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü, ayaü tasmiü samaye cittassekaggatà hoti.

572. Katamaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti?

Yo tasmiü samaye cetasiko viriyàrambho nikkamo parakkamo uyyàmo vàyàmo ussàho ussoëhi thàmo dhiti asithilaparakkamatà anikkhittachandatà anikkhittadhuratà dhurasampaggàho viriyaü viriyindriyaü viriyabalaü, idaü tasmiü samaye viriyindriyaü hoti.

573. Katamaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti?

Yà tasmiü samaye cittassa ñhiti saõóhiti avaññhiti avisàhàro avikkhepo avisàhañamànasatà samatho samàdhindriyaü samàdhibalaü, idaü tasmiü samaye samàdhindriyaü hoti - pe - ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà.

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti. Dvàyatanàni honti. Dve dhàtuyo honti. Tayo àhàrà honti. Pa¤cindriyàni honti. Eko phasso hoti - pe - ekà mano vi¤¤àõadhàtu hoti. Ekaü dhammàyatanaü hoti. Ekà dhammadhàtu hoti. Ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. - Pe -

574. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro pãti cittassekaggatà viriyindriyaü samàdhindriyaü jãvitindriyaü, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà [PTS Page 122] [\q 122/] ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Page 88: Dhammasangani Working

Kiriyàmanovi¤¤àõadhàtu somanassasahagatacittaü.

[BJT Page 250] [\x 250/] 575. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye manodhàtu uppannà hoti kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà upekkhàsahagatà råpàrammaõaü và - pe - dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, viriyindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. - Pe -

Tasmiü kho pana samaye cattàro khandhà honti, dvàyatanàni honti, dve dhàtuyo honti, tayo àhàrà honti, pa¤cindriyàni honti, eko phasso hoti - pe - ekà manovi¤¤àõadhàtu hoti, ekaü dhammàyatanaü hoti, ekà dhammadhàtu hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. - Pe -

576. Katamo tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti?

Phasso cetanà vitakko vicàro cittassekaggatà viriyindriyaü samàdhindriyaü jãvitindiyaü, ye và pana tasmiü samaya a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà ñhapetvà vedanàkkhandhaü ñhapetvà sa¤¤àkkhandhaü ñhapetvà vi¤¤àõakkhandhaü, ayaü tasmiü samaye saïkhàrakkhandho hoti - pe - ime dhammà avyàkatà. Kiriyàmanovi¤¤àõadhàtu upekkhàsahagatacittaü

(Kàmàvacarakiriyà)577. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà somanassasahagatà ¤àõasampayuttà råpàrammaõaü và - pe - yaü yaü và panàrabbha, [PTS Page 123] [\q 123/] tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà - pe - alobho avyàkatamålaü - pe - adoso avyàkatamålaü - pe - amoho avyàkatamålaü - pe - ime dhammà avyàkatà.

[BJT Page 252] [\x 252/]

578. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà somanassasahagatà ¤àõasampayuttà sasaïkhàrena råpàrammaõaü và - pe - somanassasahagatà ¤àõavippayuttà - pe - somanassasahagatà ¤àõavippayuttà sasaïkhàrena - pe - upekkhàsahagatà ¤àõasampayuttà - pe - upekkhàsahagatà ¤àõasampayuttà sasaïkhàrena - pe - upekkhàsahagatà ¤àõavippayuttà - pe - upekkhàsahagatà ¤àõavippayutatà sasaïkhàrena råpàrammaõaü và - pe - dhammàrammaõaü và, yaü yaü và panàrambha, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà - pe - alobho avyàkatamålaü - pe - adoso avyàkatamålaü - pe -1 ime dhammà avyàkatà.

Kàmàvacarakiriyà.

(Råpàvacarakiriyà)579. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye råpàvacaraü jhànaü bhàveti kiriyaü neva kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhadhammasukhavihàraü vivicceva kàmehi - pe - pañhamaü jhànaü upasampajja viharati pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Page 89: Dhammasangani Working

580. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye råpàvacara jhànaü bhàveti kiriyaü neva kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhadhammasukhavihàraü vitakkavicàrànaü våpasamà - pe - dutiyaü jhànaü - pe - tatiyaü jhànaü - pe - catutthaü jhànaü - pe - pañhamaü jhànaü - pe - pa¤camaü jhànaü upasampajja viharati pañhavãkasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

Råpàvacarakiriyà.

(Aråpàvacarakiriyà)581. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye aråpàvacaraü jhànaü bhàveti kiriyaü [PTS Page 124] [\q 124/] neva kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhadhammasukhavihàraü, sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthaügamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà àkàsàna¤càyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

1. Amoho avyàkatamålaü - pe - [PTS]

[BJT Page 254] [\x 254/]

582. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye aråpàvacara jhànaü bhàveti kiriyaü neva kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhadhammasukhavihàraü, sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

583. Katame dhammà avyàkatà?Yasmiü samaye aråpàvacara jhànaü bhàveti kiriyaü neva kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhadhammasukhavihàraü, sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà.

584. Katame dhammà avyàkatà?

Yasmiü samaye aråpàvacara jhànaü bhàveti kiriyaü neva kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhadhammasukhavihàraü, sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà - pe - catutthaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti - pe - avikkhepo hoti - pe - ime dhammà avyàkatà - pe - alobho avyàkatamålaü - pe - adoso avyàkatamålaü - pe - amoho avyàkatamålaü - pe - ime dhammà avyàkatà.

Aråpàvacarakiriyà.

Cittuppàdakaõóaü.

[BJT Page 256] [\x 256/]

Dhammasaïgaõippakaraõaü råpakaõóaü 2. Råpakaõóaü585. Katame dhammà avyàkatà?

Page 90: Dhammasangani Working

Kusalàkusalànaü dhammànaü vipàkaü kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho, ye va dhammà kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà, sabba¤ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu. Ime dhammà avyàkatà.

(Màtikà)

586. Tattha katamaü sabbaü råpaü?

Cattàro ca mahàbhåtà, catunna¤ca mahàbhåtànaü upàdàyaråpaü, idaü vuccati sabbaü råpaü.

587. Ekavidhena råpasaïgaho?

Sabbaü råpaü na hetu ahetukaü hetuvippayuttaü [PTS Page 125] [\q 125/] sappaccayaü saïkataü råpi1 lokiyaü sàsavaü sa¤¤ojanãyaü ganthanãyaü oghanãyaü yoganãyaü2 nãvaraõãyaü paràmaññhaü upàdàniyaü saïkilesikaü avyàkataü anàrammaõaü acetasikaü cittavippayuttaü nevavipàkanavipàkadhammadhammaü asaïkiliññhasaïkilesikaü na savitakkasavicàraü na avitakkavicàramattaü avitakkaavicàraü na pãtisahagataü na sukhasahagataü na upekkhàsahagataü neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbaü nevadassanena na bhàvanàya pahàtabbahetukaü neva àcayagàmi na apacayagàmi neva sekkhaü nàsekkhaü parittaü kàmàvacaraü na råpàvacaraü na aråpàvacaraü pariyàpanaknaü no apariyàpannaü aniyataü aniyyànikaü uppannaü chahi vi¤¤àõehi vi¤¤eyyaü aniccaü charàbhibhåtaü, evaü ekavidhena råpasaïgaho.

Ekakaü.

588. Duvidhena råpasaïgaho: Atthi råpaü upàdà, atthiråpaü no upàdà

Atthi råpaü upàdinnaü, atthi råpaü anupàdinnaü.

Atthi råpaü upàdinnupàdàniyaü, atthi råpaü anupàdinnupàdàniyaü.

Atthi råpaü sanidassanaü, atthi råpaü anidassanaü.

Atthi råpaü sappañighaü, atthi råpaü appañighaü. 1. Råpiyaü - sãmu. 3. [PTS] Råpaü-sãmu. 1, Machasaü. 2. Yoganãyaü - sãmu. 1, 3, Machasaü. [PTS]

[BJT Page 258] [\x 258/]

Atthi råpaü indriyaü, atthi råpaü na indriyaü. Atthi råpaü mahàbhåtaü, atthi råpaü na mahàbhåtaü.

Atthi råpaü vi¤¤atti, atthi råpaü na vi¤¤atti.

Atthi råpaü cittasamuññhànaü, atthi råpaü na cittasamuññhànaü.

Atthi råpaü cittasahabhå, atthi råpaü na cittasahabhå.

Atthi råpaü cittànuparivatti, atthi råpaü na cittànuparivatti.

Atthi råpaü ajjhattikaü, atthi råpaü bàhiraü.

Atthi råpaü oëàrikaü, atthi råpaü sukhumaü.

Atthi råpaü dåre, atthi råpaü santike.

Page 91: Dhammasangani Working

Pakiõnakadukaü. (14)

Atthi råpaü cakkhusamphassassa vatthu, atthi råpaü cakkhusamphassassa na vatthu. Atthi råpaü cakkhusamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - cakkhuvi¤¤àõassa vatthu, atthi råpaü cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu.

Atthi råpaü sotasamphassassa - pe - ghànasamphassassa - pe - jivhàsamphassassa - pe - kàyasamphassassa vatthu, atthi råpaü kàyasamphassassa na vatthu, atthi råpaü kàyasamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya [PTS Page 126 [\q 126/] -] pe - cetanàya - pe - kàyavi¤¤àõassa vatthu, atthi råpaü kàyavi¤¤àõassa na vatthu.

Vatthudukaü. (25)

Atthi råpaü cakkhusamphassassa àrammaõaü, atthi råpaü cakkhusamphassassa nàrammaõaü. Atthi råpaü cakkhusamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - cakkhuvi¤¤àõassa àrammaõaü, atthi råpaü cakkhuvi¤¤àõassa nàrammaõaü.

Atthi råpaü sotasamphassassa - pe - ghànasamphassassa - pe - jivhàsamphassasasa - pe - kàyasamphassassa àrammaõaü, atthi råpaü kàyasamphassassa nàrammaõaü. Atthi råpaü kàyasamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - kàyavi¤¤àõassa àrammaõaü, atthi råpaü kàyavi¤¤àõassa nàrammaõaü.

ârammaõadukaü (25)

[BJT Page 260] [\x 260/]

Atthi råpaü cakkhàyatanaü, atthi råpaü na cakkhàyatanaü.

Atthi råpaü sotàyatanaü - pe - ghànàyatanaü - pe - jivhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü, atthi råpaü na kàyàyatanaü.

Atthi råpaü råpàyatanaü, atthi råpaü na råpàyatanaü.

Atthi råpaü saddàyatanaü, atthi råpaü na saddàyatanaü.

Atthi råpaü gandhàyatanaü, atthi råpaü na gandhàyatanaü.

Atthi råpaü rasàyatanaü, atthi råpaü na rasàyatanaü.

Atthi råpaü phoññhabbàyatanaü, atthi råpaü na phoññhabbàyatanaü.

âyatanadukaü. (10)

Atthi råpaü cakkhu dhàtu, atthi råpaü na cakkhudhàtu.

Atthi råpaü sotadhàtu, atthi råpaü na sotadhàtu.

Atthi råpaü ghànadhàtu, atthi råpaü na ghànadhàtu.

Atthi råpaü jivhàdhàtu, atthi råpaü na jivhàdhàtu.

Atthi råpaü kàyadhàtu, atthi råpaü na kàyadhàtu.

Atthi råpaü råpadhàtu, atthi råpaü na råpadhàtu.

Atthi råpaü saddadhàtu, atthi råpaü na saddadhàtu.

Atthi råpaü gandhadhàtu, atthi råpaü na gandhadhàtu.

Page 92: Dhammasangani Working

Atthi råpaü rasadhàtu, atthi råpaü na rasadhàtu.

Atthi råpaü phoññhabbadhàtu, atthi råpaü na phoññhabbadhàtu.

Dhàtudukaü. (10)

Atthi råpaü cakkhundriyaü, atthi råpaü na cakkhundriyaü.

Atthi råpaü sotindriyaü, atthi råpaü na sotindriyaü.

Atthi råpaü ghànindriyaü, atthi råpaü na ghànindriyaü.

Atthi råpaü jivhindriyaü, atthi råpaü na jivhindriyaü.

Atthi råpaü kàyindriyaü, atthi råpaü na kàyindriyaü.

Atthi råpaü itthindriyaü, atthi råpaü na itthindriyaü.

Atthi råpaü purisindriyaü, atthi råpaü na purisindriyaü.

Atthi råpaü jãvitindriyaü, atthi råpaü na jãvitindriyaü.

Indiyadukaü. (8)

[BJT Page 262] [\x 262/]

Atthi råpaü kàyavi¤¤atti, atthi råpaü na kàyavi¤¤atti.

Atthi råpaü vacãvi¤¤atti, atthi råpaü na vacãvi¤¤atti.

Atthi råpaü àkàsadhàtu, atthi råpaü na àkàsadhàtu.

Atthi råpaü àpodhàtu, atthi råpaü na àpodhàtu.

Atthi råpaü råpassa lahutà, atthi råpaü råpassa na lahutà.

Atthi råpaü råpassa mudutà, atthi [PTS Page 127] [\q 127/] råpaü råpassa na mudutà.

Atthi råpaü råpassa kamma¤¤atà, atthi råpaü råpassa na kamma¤¤atà.

Atthi råpaü råpassa upacayo, atthi råpaü råpassa na upacayo.

Atthi råpaü råpassa santati, atthi råpaü råpassa na santati.

Atthi råpaü råpassa jaratà, atthi råpaü råpassa na jaratà.

Atthi råpaü råpassa aniccatà, atthi råpaü råpassa na aniccatà.

Atthi råpaü kabaëãkàro àhàro, atthi råpaü na kabaëãkàro àhàro.

Evaü duvidhena råpasaïgaho.

(Sukhumaråpadukaü. 12)

Dukaü.

589. Tividhena råpasaïgaho:

Page 93: Dhammasangani Working

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü upàdà. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi upàdà, atthi no upàdà.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü upàdinnaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi upàdinnaü, atthi anupàdinnaü.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü upàdinnupàdàniyaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi upàdinnupàdàniyaü, atthi anupàdinnupàdàniyaü.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü anidassanaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi sanidassanaü, atthi anidassanaü.

[BJT Page 264] [\x 264/]

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü sappañighaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi sappañighaü, atthi appañighaü.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü indriyaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi indriyaü, atthi na indriyaü.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na mahàbhåtaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi mahàbhåtaü, atthi na mahàbhåtaü.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na vi¤¤atti. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi vi¤¤atti, atthi na vi¤¤atti.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na cittasamuññhànaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi cittasamuññhànaü, atthi na cittasamuññhànaü.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na cittasahabhå. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi cittasahabhå, atthi na cittasahabhå.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na cittànuparivatti. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi cittànuparivatti, atthi na cittànuparivatti.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü oëàrikaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumaü.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü santike. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi dåre, atthi santike.

Pakiõõaka tikaü. (13)

Yaü taü råpaü bàhiraü taü cakkhusamphassassa na vatthu. Yaü taü råpaü ajjhattikaü [PTS Page 128] [\q 128/] taü atthi cakkhusamphassassa vatthu, atthi cakkhusamphassassa na vatthu.

Yaü taü råpaü bàhiraü taü cakkhusamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu. Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü atthi cakkhuvi¤¤àõassa vatthu, atthi cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu.

Yaü taü råpaü bàhiraü taü sotasamphassassa - pe - ghànasamphassassa - pe - jivhàsamphassassa - pe - kàyasamphassassa na vatthu. Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü atthi kàyasamphassassa vatthu, atthi kàyasamphassassa na vatthu.

[BJT Page 266] [\x 266/]

Page 94: Dhammasangani Working

Yaü taü råpaü bàhiraü taü kàyasamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - kàyavi¤¤àõassa na vatthu. Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü atthi kàyavi¤¤àõassa vatthu, atthi kàyavi¤¤àõassa na vatthu.

Vatthutikaü. (25)

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü cakkhusamphassassa nàrammaõaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi cakkhusamphassassa àrammaõaü, atthi cakkhusamphassassa nàrammaõaü.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü cakkhusamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - cakkhuvi¤¤àõassa nàrammaõaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi cakkhuvi¤¤àõassa àrammaõaü, atthi cakkhuvi¤¤àõassa nàramvaõaü.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü sotasamphassassa - pe - ghànasamphassassa - pe - jivhàsamphassassa - pe - kàyasamphassassa nàrammaõaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi kàyasamphassassa àrammaõaü, atthi kàyasamphassassa nàrammaõaü.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü kàyasamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - kàyavi¤¤àõassa nàrammaõaü. Yaü ta råpaü bàhiraü taü atthi kàyavi¤¤àõassa àrammaõaü, atthi kàyavi¤¤àõassa nàrammaõaü.

ârammaõatikaü. (25)

Yaü taü råpaü bàhiraü taü na cakkhàyatanaü. Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü atthi cakkhàyatanaü, atthi na cakkhàyatanaü.

Yaü taü råpaü bàhiraü taü na sotàyatanaü. Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü atthi sotàyatanaü, atthi na sotàyatanaü.

Yaü taü råpaü bàhiraü taü na ghànàyatanaü - pe - na jivhàyatanaü - pe - na kàyàyatanaü. Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü atthi kàyàyatanaü atthi na kàyàyatanaü.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na råpàyatanaü. Yaü taü bàhiraü taü atthi råpàyatanaü, atthi na [PTS Page 129] [\q 129/] råpàyatanaü.

[BJT Page 268] [\x 268/]

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na saddàyatanaü - pe - na gandhàyatanaü - pe - na rasàyatanaü - pe - na phoññhabbàyatanaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi phoññhabbàyatanaü, atthi na phoññhabbàyatanaü.

âyatanatikaü. (10)

Yaü taü råpaü bàhiraü taü na cakkhudhàtu. Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü atthi cakkhudhàtu, atthi na cakkhudhàtu.

Yaü taü råpaü bàhiraü taü na sotadhàtu - pe - na ghànadhàtu - pe - na jivhàdhàtu - pe - na kàyadhàtu. Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü atthi kàyadhàtu, atthi na kàyadhàtu.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na råpadhàtu. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi råpadhàtu, atthi na råpadhàtu.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na saddadhàtu - pe - na gandhadhàtu - pe - na rasadhàtu - pe - na phoññhabbadhàtu. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi phoññhabbadhàtu, atthi na phoññhababadhàtu.

Dhàtutikaü (10)

Page 95: Dhammasangani Working

Yaü taü råpaü bàhiraü taü na cakkhundriyaü. Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü atthi cakkhundriyaü, atthi na cakkhundriyaü.

Yaü taü råpaü bàhiraü taü na sotindriyaü - pe - na ghànindriyaü - pe - na jivhindriyaü - pe - na kàyindriyaü. Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü atthi kàyindriyaü, atthi na kàyindriyaü.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na itthindriyaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi itthindriyaü, atthi na itthindriyaü.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na purisindriyaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi purisindriyaü. Atthi na purisindriyaü.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na jãvitindriyaü. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi jãvitindriyaü, atthi na jãvitindriyaü.

Indriyatikaü. (8)

[BJT Page 270] [\x 270/]

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na kàyavi¤¤atti. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi kàyavi¤¤atti, atthi na kàyavi¤¤atti.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na vacãvi¤¤atti. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi vacãvi¤¤atti, atthi na vacãvi¤¤atti.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na àkàsadhàtu. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi àkàsadhàtu, atthi na àkàsadhàtu.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na àpodhàtu. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi àpodhàtu, atthi na àpodhàtu.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü råpassa na lahutà. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi råpassa lahutà, atthi råpassa na lahutà.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü råpassa na mudutà. Yaü taü [PTS Page 130] [\q 130/] råpaü bàhiraü taü atthi råpassa mudutà, atthi råpassa na mudutà. Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü råpassa na kamma¤¤atà. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi råpassa kamma¤¤atà, atthi råpassa na kamma¤¤atà.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü råpassa na upacayo. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi råpassa upacayo, atthi råpassa na upacayo.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü råpassa na santati. Yaü taü råpaü bàhiraü ta atthi råpassa santati, atthi råpassa na santati.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü råpassa jaratà. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi råpassa jaratà, atthi råpassa na jaratà.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü råpassa na aniccatà. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi råpassa aniccatà, atthi råpassa na aniccatà.

Yaü taü råpaü ajjhattikaü taü na kabalãkàro àhàro1. Yaü taü råpaü bàhiraü taü atthi kabaëãkàro àhàro, atthi na kabaëãkàro àhàro.

Evaü tividhena råpasaïgaho.

(Sukhumaråpatikaü. 12)

Page 96: Dhammasangani Working

Tikaü.

1. Kavalãkàro -sãmu 1, 2, 3. Machasaü.

[BJT Page 272] [\x 272/]

590. Catubbidhena råpasaïgaho:

Yaü taü råpaü upàdà taü atthi upàdinnaü, atthi anupàdinnaü, yaü taü råpaü no upàdà taü atthi upàdinnaü, atthi anupàdinnaü.

Yaü taü råpaü upàdà taü atthi upàdinnupàdàniyaü, atthi anupàdinnupàdàniyaü. Yaü taü råpaü no upàdà taü atthi upàdinnupàdàniyaü, atthi anupàdinnupàdàniyaü.

Yaü taü råpaü upàdànaü atthi sappañighaü, atthi appañighaü. Yaü taü råpaü no upàdà taü atthi sappañighaü, atthi appañighaü.

Yaü taü råpaü upàdà taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumaü. Yaü taü råpaü no upàdàtaü atthi oëàrikaü, atthi sukhumaü.

Yaü taü råpaü upàdà taü atthi dåre, atthi santike. Yaü taü råpaü noupàdà ta atthi dåre, atthi santike.

Yaü taü råpaü upàdinnaü taü atthi sanidassanaü, atthi anidassanaü yaü taü råpaü anupàdinnaü taü atthi sanidassanaü, atthi anidassanaü.

Yaü taü råpaü upàdinnaü taü atthi sappañighaü, atthi appañighaü. Yaü taü råpaü anupàdinnaü taü atthi sappañighaü, atthi appañighaü.

Yaü taü råpaü upàdinnaü taü atthi mahàbhåtaü, atthi na mahàbhåtaü. Yaü taü råpaü anupàdinnaü taü atthi mahàbhåtaü, [PTS Page 131] [\q 131/] atthi na mahàbhåtaü.

Yaü taü råpaü upàdinnaü taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumaü. Yaü taü råpaü anupàdinnaü taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumaü.

Yaü taü råpaü upàdinnaü taü atthi dåre, atthi santike. Yaü taü råpaü anupàdinnaü taü atthi dåre, atthi santike.

Yaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü taü atthi sanidassanaü, atthi anidassanaü. Yaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü taü atthi sanidassanaü, atthi anidassanaü.

Yaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü taü atthi sappañighaü, atthi appañighaü. Yaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü taü atthi sappañighaü, atthi appañighaü.

[BJT Page 274] [\x 274/]

Yaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü taü atthi mahàbhåtaü, atthi na mahàbhåtaü. Yaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü taü atthi mahàbhåtaü, atthi na mahàbhåtaü.

Yaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumà. Yaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumaü.

Yaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü taü atthi dåre, atthi santike. Yaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü taü atthi dåre, atthi santike.

Yaü taü råpaü sappañighaü taü atthi indriyaü, atthi na indriyaü. Yaü taü råpaü appañighaü taü atthi indriyaü, atthi na indriyaü.

Page 97: Dhammasangani Working

Yaü taü råpaü sappañighaü taü atthi mahàbhåtaü, atthi na mahàbhåtaü. Yaü taü råpaü appañighaü taü atthi mahàbhåtaü, atthi na mahàbhåtaü.

Yaü taü råpaü indriyaü taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumaü. Yaü taü råpaü na indriyaü taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumaü.

Yaü taü råpaü indriyaü taü atthi dåre, atthi santike. Yaü taü råpaü na indriyaü taü atthi dåre, atthi santike.

Yaü taü råpaü mahàbhåtaü taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumaü. Yaü taü råpaü na mahàbhåtaü taü atthi oëàrikaü, atthi sukhumaü.

Yaü taü råpaü mahàbhåtaü taü atthi dåre, atthi santike. Yaü taü råpaü na mahàbhåtaü taü atthi dåre, atthi santike.

Diññhaü sutaü mutaü vi¤¤àtaü råpaü. Evaü catubbidhena råpasaïgaho.

Catukkaü. [PTS Page 132] [\q 132/] (22)

591. Pa¤cavidhena råpasaïgaho:

Pañhavãdhàtu, àpodhàtu, tejodhàtu, vàyodhàtu, yaü ca råpaü upàdà.

Evaü pa¤cavidhena råpasaïgaho.

Pa¤cakaü.

[BJT Page 276] [\x 276/]

592. Chabbidhena råpasaïgaho:

Cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü, sotavi¤¤eyyaü råpaü, ghànavi¤¤eyyaü råpaü, jivhàvi¤¤eyyaü råpaü, kàyavi¤¤eyyaü råpaü, manovi¤¤eyyaü råpaü.

Evaü chabbidhena råpasaïgaho. Chakkaü.

593. Sattavidheka råpasaïgaho:

Cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü, sotavi¤¤eyyaü råpaü, ghànavi¤¤eyyaü råpaü, jivhàvi¤¤eyyaü råpaü, kàyavi¤¤eyyaü råpaü, manodhàtuvi¤¤eyyaü råpaü, manovi¤¤àõadhàtuvi¤¤eyyaü råpaü.

Evaü sattavidhena råpasaïgaho. Sattakaü. 594. Aññhavidhena råpasaïgaho:

Cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü, sotavi¤¤eyyaü råpaü, ghànavi¤¤eyyaü råpaü, jivhàvi¤¤eyyaü1 råpaü, kàyavi¤¤eyyaü råpaü atthi sukhasamphassa, atthi dukkhasamphassaü, manodhàtuvi¤¤eyyaü råpaü, manovi¤¤àõadhàtuvi¤¤eyyaü råpaü.

Evaü aññhavidhena råpasaïgaho. Aññhakaü.

595. Navavidhena råpasaïgaho:

Cakkhundriyaü, sotindriyaü, ghànindriyaü, jivhindriyaü, kàyindriyaü, itthindriyaü, purisindriyaü, jãvitindriyaü, ya¤ca råpaü na indriyaü.

Page 98: Dhammasangani Working

Evaü navavidhena råpasaïgaho. Navakaü. [PTS Page 133] [\q 133/]

596. Dasavidhena råpasaïgaho:

Cakkhundriyaü, sotindriyaü, ghànindriyaü, jivhindriyaü, kàyindriyaü, itthindriyaü, purisindriyaü, jãvitindriyaü, na indriyaü råpaü atthi sappañighaü, atthi appañighaü.

Evaü dasavidhena råpasaïgaho. Dasakaü.

597. Ekàdasavidhena råpasaïgaho: Cakkhàyatanaü, sotàyatanaü, ghànàyatanaü, jivhàyatanaü, kàyàyatanaü, råpàyatanaü, saddàyatanaü, gandhàyatanaü, rasàyatanaü, phoññhabbàyatanaü, ya¤ca råpaü anidassanaü appañighaü dhammàyatanapariyàpannaü.

Evaü ekàdasavidhena råpasaïgaho.

Ekàdasakaü. Màtikà.

1. Jivhàyavi¤¤eyyaü, sãmu 3.

[BJT Page 278] [\x 278/]

(Ekakaniddeso: )

598. Sabbaü råpaü na hetumeva, ahetukameva, hetuvippayuttameva, sappaccayameva, saïkhatameva, råpãmeva, 1 lokiyameva, sàsavameva, sa¤¤ojaniyameva, ganthanãyameva, oghanãyameva, yoganãyameva, nãvaraõiyameva, paràmaññhameva, upàdàniyameva, saükilesikameva, avyàkatameva, anàrammaõameva, acetasikameva, cittavippayuttameva, nevavipàkanavipàkadhammadhammameva, asaükiliññhasaükilesikameva, na savitakkasavicàrameva, na avitakkavicàramattameva, avitakkaavicàrameva, na pãtisahagatameva, na sukhasahagatameva, na upekkhàsahagatameva, neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbameva, neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbahetukameva, neva àcayàgàmi na apacayagàmimeva, neva sekkhanàsekkhameva, parittameva, kàmàvacarameva, na råpàvacarameva, na aråpàvacarameva, pariyàpannameva, no apariyàpannameva, aniyatameva, aniyyànikameva, uppannaü chahi vi¤¤àõehi vi¤¤eyyameva, aniccameva, jaràhibhåtameva, evaü ekavidhena råpasaïgaho.

Ekakaniddeso. [PTS Page 134] [\q 134/]

(Dukaniddeso: )

(Upàdàråpaü)599. Katamaü taü råpaü upàdà?

Cakkhàyatanaü, sotàyatanaü, ghànàyatanaü, jivhàyatanaü, kàyàyatanaü, råpàyatanaü, saddàyatanaü, gandhàyatanaü, rasàyatanaü, itthindriyaü, purisindriyaü, jãvitindriyaü, kàyavi¤¤atti, vacãvi¤¤atti, àkàsadhàtu, råpassa lahutà, råpassa mudutà, råpassa kamma¤¤atà, råpassa upacayo, råpassa santati, råpassa jaratà, råpassa aniccatà, kabaliükàro àhàro.

600. Katamaü taü råpaü cakkhàyatanaü?

Yaü cakkhu 2 catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yena cakkhunà anidassanena sappañighena råpaü sanidassanaü

Page 99: Dhammasangani Working

sappañighaü passã và passati và passissati và passe và, cakkhumpetaü, cakkhàyatanampetaü, cakkhudhàtupesà, cakkhundriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà3, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, nettampetaü, nayanampetaü, orimaütãrampetà, su¤¤o gàmopeso idaü taü råpaü cakkhàyatanaü.

1. Råpameva - sãmu, 2. Machasaü. Syà a. Råpiyameva - sãmu 3. 2. Cakkhu - sãmu. 1, 2. Machasaü. 3. Dvàropeso - sãmu 3.

[BJT Page 280] [\x 280/]

601. Katamaü taü råpaü cakkhàyatanaü?

Yaü cakkhuü1 catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yamhi cakkhumhi anidassanamhi sappañighamhi råpaü sanidassanaü sappañighaü pañiha¤¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và, cakkhumpetaü, cakkhàyatanampetaü, cakkhudhàtupesà, cakkhundriyampetaü, lokopeso, dvaràpesà2, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, nettampetaü, nayanampetaü, orimaütãrampetaü, su¤¤e gàmopeso. Idaü taü råpaü cakkhàyatanaü.

602. Katamaü taü råpaü cakkhàyatanaü?

Yaü cakkhuü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yaü cakkhuü anidassanaü sappañighaü råpamhi sanidassanamhi sappañighamhi pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤o và, cakkhumpetaü, cakkhàyatanampetaü, cakkhudhàtupesà, cakkhundriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, nettampetaü, nayanampetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü cakkhàyatanaü.

603. Katamaü taü råpaü cakkhàyatanaü?

Yaü cakkhuü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yaü [PTS Page 135] [\q 135/] cakkhuü nissàya råpaü àrabbha cakkhusamphasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajjevà - pe - yaü cakkhuü nissàya råpaü àrabbha cakkhusamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - cakkhuvi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và cakkhumpetaü, cakkhàyatanampetaü, cakkhudhàtupesà. Cakkhundriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, nettampetaü, nayanampetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü cakkhàyatanaü.

1. Cakkhu - sãmu 1, 2, machasaü. 2. Dvàropeso - sãmu 3.

[BJT Page 282] [\x 282/] 604. Katamaü taü råpaü sotàyatanaü?

Yaü sotaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yena sotena anidassanena sappañighena saddaü anidassanaü sappañighaü suõã và suõàti và suõissati và suõe và, sotampetaü, sotàyatanampetaü, sotadhàtupesà sotindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü sotàyatanaü.

605. Katamaü taü råpaü sotàyatanaü? Yaü sotaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yamhi sotamhi anidassanamhi sappañighamhi saddo anidassano sappañigho pañiha¤¤ã và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và, sotampetaü,

Page 100: Dhammasangani Working

sotàyatanampetaü, sotadhàtupesà, sotindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü sotàyatanaü.

606. Katamaü taü råpaü sotàyatanaü? Yaü sotaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yaü sotaü anidassanaü sappañighaü saddamhi anidassanamhi sappañighamhi pañiha¤¤ã và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và, sotampetaü, sotàyatanampetaü, sotadhàtupesà, sotindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü sotàyatanaü.

607. Katamaü taü råpaü sotàyatanaü? [PTS Page 136] [\q 136/] Yaü sotaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yaü sotaü nissàya saddaü àrabbha sotasamphasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü sotaü nissàya saddaü àrabbha sotasamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - sotavi¤¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü sotaü nissàya saddàrammaõo sotasamphasso uppajjã và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü sotaü nissàya saddàrammaõà sotasamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - sotavi¤¤àõaü uppajjã và uppajjati và uppajjissati và uppajje và sotampetaü, sotàyatanampetaü, sotadhàtupesà, sotindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü sotàyatanaü.

[BJT Page 284] [\x 284/]

608. Katamaü taü råpaü ghànàyatanaü?

Yaü ghànaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yena ghànena anidassanena sappañighena gandhaü anidassanaü sappañighaü ghàyã và ghàyati và ghàyissati và ghàye và ghànampetaü, ghànàyatanampetaü, ghànadhàtupesà, ghànindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddepeso, paõóarampetaü, khettampetaü. Vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü ghànàyatanaü.

609. Katamaü taü råpaü ghànàyatanaü?

Yaü ghànaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yamhi ghànamhi anidassanamhi sappañighamhi gandho anidassano sappañigho, pañiha¤¤ã và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và, ghànampetaü, ghànàyatanampetaü, ghànadhàtupesaü, ghànindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü ghànàyatanaü. 610. Katamaü taü råpaü ghànàyatanaü?

Yaü ghànaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yaü ghànaü anidassanaü sappañighaü gandhamhi anidassanamhi sappañighamhi pañiha¤¤ã và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và, ghànampetaü, ghànàyatanampetaü, [PTS Page 137] [\q 137/] ghànadhàtupesaü, ghànindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü ghànàyatanaü.

611. Katamaü taü råpaü ghànàyatanaü?

Yaü ghànaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yaü ghànaü nissàya gandhaü àrabbha ghànasamphasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü ghànaü nissàya gandhaü àrabbha ghànasamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - ghànavi¤¤àõaü uppajji và

Page 101: Dhammasangani Working

uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü ghànaü nissàya gandhàrammaõo ghànasamphasso uppajji và upajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü ghànaü nissàya gandhàrammaõà ghànasamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - ghànavi¤¤àõaü uppajjã và uppajjati và uppajjissati và uppajje và, ghànampetaü, ghànàyatanampetaü, ghànadhàtupesà, ghànindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü ghànàyatanaü.

[BJT Page 286] [\x 286/]

612. Katamaü taü råpaü jivhàyatanaü?

Yaü jivhà catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yàya jivhàya anidassanàya sappañighàya rasaü anidassanaü sappañighaü sàyã và sàyati và sàyissati và sàye và, jivhàpesà jivhàyatanampetaü, jivhàdhàtupesà, jivhindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü jivhàyatanaü.

613. Katamaü taü råpaü jivhàyatanaü?

Yà jivhà catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yàya jivhàya anidassanàya sappañighàya raso anidassano sappañigho pañiha¤¤ã và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và jivhàpesà, jivhàyatanampetaü, jivhàdhàtupesà, jivhindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddo peso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü jivhàyatanaü. [PTS Page 138] [\q 138/]

614. Katamaü taü råpaü jivhàyatanaü?

Yà jivhà catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yà jivhà anidassanà sappañighà rasamhi anidassanamhi sappañighamhi pañiha¤¤ã và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và jivhàpesà, jivhàyatanampetaü, jivhàdhàtupesà, jivhindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddo peso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü jivhàyatanaü.

615. Katamaü taü råpaü jivhàyatanaü?

Yà jivhà catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yaü jivhaü nissàya rasaü àrabbha jivhàsamphasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü jivhaü nissàya rasaü àrabbha jivhàsamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - jivhàvi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü jivhaü nissàya rasàrammaõo jivhàsamphasso uppajjã và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü jivhaünissàya rasàrammaõà jivhàsamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - jivhàvi¤¤àõaü uppajji và uppajjati uppajjissati và uppajje và, jivhàpesà, jivhàyatanampetaü, jivhàdhàtupesà, jivhindriyampetaü, loko peso, dvàràpesà, samuddopesà. Paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü jivhàyatanaü.

[BJT Page 288] [\x 288/]

616. Katamaü taü råpaü kàyàyatanaü?

Yo kàyo catunnaü upàdàya pasàdo attabhàvàpariyàpanno anidassano sappañigho, yena kàyena anidassanena sappañighena phoññhabbaü anidassanaü sappañighaü phusã và phusati và phusissati và phuse và, kàyopeso, kàyàyatanampetaü, kàyadhàtupesà, kàyindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü kàyàyatanaü.

Page 102: Dhammasangani Working

617. Katamaü taü råpaü kàyàyatanaü?

Yo kàyo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno sappañigho, yamhi kàyamhi anidassanamhi sappañighamhi phoññhabbo anidassano sappañigho pañiha¤¤ã và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati [PTS Page 139] [\q 139/] và pañiha¤¤e và, kàyopeso. Kàyàyatanampetaü, kàyadhàtupesà, kàyindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü kàyàyatanaü.

618. Katamaü taü råpaü kàyàyatanaü?

Yo kàyo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yo kàyo anidassano sappañigho phoññhabbemhi anidassanamhi sappañighamhi pañiha¤¤ã và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và, kàyopeso. Kàyàyatanampetaü, kàyadhàtupesà, kàyindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü kàyàyatanaü.

619. Katamaü taü råpaü kàyàyatanaü?

Yo kàyo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo attabhàvapariyàpanno anidassano sappañigho, yaü kàyaü nissàya phoññhabbaü àrabbha kàyasamphasso uppajjã và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü kàyaü nissàya phoññhabbaü àrabbha kàyasamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - kàyavi¤¤àõaü uppajjã và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü kàyaü nissàya phoññhabbàrammaõo kàyasamphasso uppajjã và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü kàyaü nissàya phoññhabbàrammaõà kàyasamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - kàyavi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và, kàyopeso, kàyàyatanampetaü, kàyadhàtupesà, kàyindriyampetaü, lokopeso, dvàràpesà, samuddopeso, paõóarampetaü, khettampetaü, vatthumpetaü, orimaü tãrampetaü, su¤¤ogàmopeso. Idaü taü råpaü kàyàyatanaü.

[BJT Page 290] [\x 290/]

620. Katamaü taü råpaü råpàyatanaü?

Yaü råpaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya vaõõanibhà sanidassanaü sappañighaü: nãlaü pãtakaü lohitakaü odàtaü kàëakaü ma¤jeññhakaü1 hari 2 harivaõõaü ambaïkuravaõõaü dãghaü rassaü aõuü thålaü vaññaü parimaõóalaü caturassaü3 chaëaüsaü aññhaüsaü soëasaüsaü ninnaü thalaü chàyà àtapo àloko andhakàro abbhà mahikà dhåmo rajo candamaõóalassa vaõõanibhà suriyamaõóalassa 4 vaõõanibhà tàrakaråpànaü vaõõanibhà àdàsamaõóalassa vaõõanibhà maõisaïkhamuttàveëuriyassa vaõõanibhà jàtaråparajatasasa vaõõanibhà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya vaõõanibhà sanidassanaü sappañighaü, yaü råpaü sanidassanaü sappañighaü cakkhunà anidassanena sappañighena passi và passati và passissati và passe và, råpampetaü. Råpàyatanampetaü, råpadhàkupesà. Idaü taü råpaü råpàyatanaü. [PTS Page 140 [\q 140/] 621.] Katamaü taü råpaü råpàyatanaü?

Yaü råpaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya vaõõanibhà sanidassanaü sappañighaü: nãlaü pãtakaü lohitakaü odàtaü kàëakaü ma¤jeññhakaü1 hari 2 harivaõõaü ambaïkuravaõõaü dãghaü rassaü aõuü thålaü vaññaü parimaõóalaü caturassaü3 chaëaüsaü aññhaüsaü soëasaüsaü ninnaü thalaü chàyà àtapo àloko andhakàro abbhà mahikà dhåmo rajo candamaõóalassa vaõõanibhà suriyamaõóalassa 4 vaõõanibhà tàrakaråpànaü vaõõanibhà àdàsamaõóalassa vaõõanibhà maõisaïkhamuttàveëuriyassa vaõõanibhà jàtaråparajatasasa vaõõanibhà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya vaõõanibhà sanidassanaü sappañighaü, yamhi råpamhi sanidassanamhi sappañighamhi cakkhuü anidassanaü sappañighaü pañiha¤¤ã và

Page 103: Dhammasangani Working

pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và, råpampetaü. Råpàyatanampetaü, råpadhàkupesà. Idaü taü råpaü råpàyatanaü.

622. Katamaü taü råpaü råpàyatanaü?Yaü råpaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya vaõõanibhà sanidassanaü sappañighaü: nãlaü pãtakaü lohitakaü odàtaü kàëakaü ma¤jeññhakaü1 hari 2 harivaõõaü ambaïkuravaõõaü dãghaü rassaü aõuü thålaü vaññaü parimaõóalaü caturassaü3 chaëaüsaü aññhaüsaü soëasaüsaü ninnaü thalaü chàyà àtapo àloko andhakàro abbhà mahikà dhåmo rajo candamaõóalassa vaõõanibhà suriyamaõóalassa 4 vaõõanibhà tàrakaråpànaü vaõõanibhà àdàsamaõóalassa vaõõanibhà maõisaïkhamuttàveëuriyassa vaõõanibhà jàtaråparajatasasa vaõõanibhà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya vaõõanibhà sanidassanaü sappañighaü, yaü råpaü sanidassanaü sappañighaü cakkhumhi anidassanamhi sappañighamhi pañiha¤¤ã và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và, råpampetaü. Råpàyatanampetaü, råpadhàkupesà. Idaü taü råpaü råpàyatanaü.

1. Ma¤jiññhakaü - machasaü. 2. 'Hari' iti ånaü - [PTS] 3. Caturaüsaü -syà, [PTS] 4. Såriyamaõóalassa - machasaü.

[BJT Page 292] [\x 292/]

Yaü råpaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya vaõõanibhà sanidassanaü sappañighaü: nãlaü pãtakaü lohitakaü odàtaü kàëakaü ma¤jeññhakaü1 hari 2 harivaõõaü ambaïkuravaõõaü dãghaü rassaü aõuü thålaü vaññaü parimaõóalaü caturassaü3 chaëaüsaü aññhaüsaü soëasaüsaü ninnaü thalaü chàyà àtapo àloko andhakàro abbhà mahikà dhåmo rajo candamaõóalassa vaõõanibhà suriyamaõóalassa 4 vaõõanibhà tàrakaråpànaü vaõõanibhà àdàsamaõóalassa vaõõanibhà maõisaïkhamuttàveëuriyassa vaõõanibhà jàtaråparajatasasa vaõõanibhà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya vaõõanibhà sanidassanaü sappañighaü, yaü råpaü àrabbha cakkhuü nissàya cakkhusamphasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü råpaü àrabbha cakkhuü nissàya cakkhusamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - cakkhu vi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü cakkhuü nissàya råpàrammaõo1 cakkhusamphasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü cakkhuü nissàya råpàrammaõà cakkhusamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cakkhuvi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và, råpampetaü, råpàyatanampetaü, råpadhàtupesà idaü taü råpaü råpàyatanaü. 624. Katamaü taü råpaü saddàyatanaü?

Yo saddo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho bherisaddo mudiïgasaddo saïkhasaddo paõavasaddo gãtasaddo vàditasaddo sammasaddo pàõisaddo sattànaü nigghosasaddo dhàtånaü sannighàtasaddo vàtasaddo udakasaddo manussasaddo amanussasaddo, yo và pana¤¤opi atthi saddo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho, yaü saddaü anidassanaü sappañighaü sotena anidassanena sappañighena suõi và suõàti và suõissati và suõe và, saddopeso, saddàyatanampetaü, saddadhàtupesà. Idaü taü råpaü saddàyatanaü. 625. Katamaü taü råpaü saddàyatanaü? [PTS Page 141] [\q 141/]

Yo saddo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho bherisaddo mudiïgasaddo saïkhasaddo paõavasaddo gãtasaddo vàditasaddo sammasaddo pàõisaddo sattànaü nigghosasaddo dhàtånaü sannighàtasaddo vàtasaddo udakasaddo manussasaddo amanussasaddo, yo và pana¤¤opi atthi saddo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho, yamhi saddamhi anidassanamhi sappañighamhi sotaü anidassanaü sappañighaü pañiha¤¤ã và pañiha¤¤atã và pañiha¤¤issatã và pañiha¤¤e và, saddopeso, saddàyatanampetaü, saddadhàtupesà. Idaü taü råpaü saddàyatanaü.

1. Yaü råpàrammaõo cakakhuü nissàya - sãmu 1, 2, 3, machasaü. Syà. Yaü råpàrammaõaü cakkhuü nissàya, [PTS]

Page 104: Dhammasangani Working

[BJT Page 294] [\x 294/] 626. Katamaü taü råpaü saddàyatanaü?

6Yà saddo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho bherisaddo mudiïgasaddo saïkhasaddo paõavasaddo gãtasaddo vàditasaddo sammasaddo pàõisaddo sattànaü nigghosasaddo dhàtånaü sannighàtasaddo vàtasaddo udakasaddo manussasaddo amanussasaddo, yo và pana¤¤opi atthi saddo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho, yo dassano sappañigho sotamhi anidassanamhi sappañighamhi pañiha¤¤ã và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và saddopeso, saddàyatanampetaü, saddadhàtupesà. Idaü taü råpaü saddàyatanaü. 627. Katamaü taü råpaü saddàyatanaü?

Yo saddo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho: bherisaddo mudiïgasaddo saïkhasaddo paõavasaddo gãtasaddo vàditasaddo sammasaddo pàõisaddo sattànaü nigghosasaddo dhàtånaü sannighàtasaddo vàtasaddo udakasaddo manussasaddo amanussasaddo, yo và pana¤¤opi atthi saddo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho, yaü saddaü àrabbha sotaü nissàya sotasamphasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü saddaü àrabbha sotaü nissàya sotasamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - sotavi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü sotaü nissàya saddàrammaõo sotasamphasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü sotaü nissàya saddàrammaõà sotasamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - sotavi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và, saddopeso, saddàyatanampetaü, saddadhàtupesà. Idaü taü råpaü saddàyatanaü. 628. Katamaü taü råpaü gandhàyatanaü?

Yo gandho catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho: målagandho sàragandho tavagandho pattagandho pupphagandho phalagandho àmakandho1 vissagandho sugandho duggandho, yo và pana¤¤opi atthi gandho catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho, yaü gandhaü anidassanaü sappañighaü ghànena anidassanena sappañighena ghàyi và ghàyati và ghàyissati và ghàye và, gandhopeso, gandhàyatanampetaü, gandhadhàtupesà. Idaü taü råpaü gandhàyatanaü.

1. âmagandho - sãmu 1, 3, syà, [PTS]

[BJT Page 296] [\x 296/]

629. Katamaü taü råpaü gandhàyatanaü?

Yo gandho catunnaü upàdàya anidassano sappañigho: målagandho sàragandho tavagandho pattagandho pupphagandho phalagandho àmakagandho vissagandho sugandho duggandho, yo và pana¤¤epi atthi gandho catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho, yamhi gandhamhi anidassanamhi sappañighamhi ghànaü anidassanaü sappañighaü pañiha¤¤ivà pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e [PTS Page 142] [\q 142/] và gandhopeso, gandhàyatanampetaü, gandhadhàtupesà. Idaü taü råpaü gandhàyatanaü.

630. Katamaü taü råpaü gandhàyatanaü?Yo gandho catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho: målagandho sàragandho tacagandho pattagandho pupphagandho phalagandho àmakagandho vissagandho sugandho duggandho, yo và pana¤¤epi atthi gandho catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho, yo gandho anidassano sappañigho ghànamhi anidassanamhi sappañighamhi pañiha¤¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và, gandhopeso, gandhàyatanampetaü, gandhadhàtupesà. Idaü taü råpaü gandhàyatanaü.

631. Katamaü taü råpaü gandhàyatanaü?

Page 105: Dhammasangani Working

Yo gandho catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho: målagandho sàragandho tacagandho pattagandho pupphagandho phalagandho àmakagandho vissagandho sugandho duggandho, yo và pana¤¤opi atthigandho catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho, yaü gandhaü àrabbha ghànaü nissàya ghànasampasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü gandhaü àrabbha ghànaü nissàya ghànasamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - ghànavi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü ghànaü nissàya gandhàrammaõo ghànasamphasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü ghànaü nissàya gandhàrammaõà ghànasamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - ghànavi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và, gandhopeso, gandhàyatanampetaü, gandhadhàtupesà. Idaü taü råpaü gandhàyatanaü. 632. Katamaü taü råpaü rasàyatanaü?

Yo raso catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho: målaraso khandharaso tacaraso pattaraso puppharaso phalaraso ambilaü madhuraü tittakaü kañukaü loõikaü khàrikaü lapilaü1 kasàvo sàdu asàdu, yo và pana¤¤epi atthi raso catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho, yaü rasaü anidassanaü sappañighaü jivhàya anidassanàya sappañighàya sàyi và sàyati và sàyissati và sàye và, rasopeso, rasàyatanampetaü, rasadhàtupesà. Idaü taü råpaü rasàyatanaü.

1. Lambilaü - machasaü, lapilakaü - sãmu 1, 2, 3, a.

[BJT Page 298] [\x 298/]

633. Katamaü taü råpaü rasàyatanaü?

Yo raso catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho målaraso khandharaso tacaraso pattaraso puppharaso phalaraso ambilaü madhuraü tittakaü kañukaü loõikaü khàrikaü lapilaü kasàvo sàdu asàdu, yo và pana¤¤opi atthi raso catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho, yamhi rasamhi anidassanamhi sappañighamhi jivhà anidassanà sappañighà pañiha¤¤ã và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và, rasopeso, rasàyatanampetaü, rasadhàtupesà. Idaü taü råpaü rasàyatanaü. [PTS Page 143] [\q 143/]

634. Katamaü taü råpaü rasàyatanaü?

Yo raso catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho: målaraso khandharaso tacaraso pattaraso puppharaso phalaraso ambilaü madhuraü tittakaü kañukaü loõikaü khàrikaü lapilaü kasàvo sàdu asàdu, yo và pana¤¤opi atthi raso catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho, yo raso anidassano sappañigho jivhàya anidassanàya sappañighàya pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và, rasopeso, rasàyatanampetaü, rasadhàtupesà. Idaü taü råpaü rasàyatanaü.

635. Katamaü taü råpaü rasàyatanaü?

Yo raso catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho: målaraso khandharaso tacaraso pattaraso prappharaso phalaraso ambilaü madhuraü tittakaü kañukaü loõikaü khàrikaü lapilaü kasàvo sàdu asàdu, yo và pana¤¤opi atthi raso catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya anidassano sappañigho, yaü rasaü àrabbha jivhaü nissàya jivhàsamphasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü rasaü àrabbha jivhaü nissàya jivhàsamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - jivhàvi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü jivhaü nissàya rasàrammaõo jivhàsamphasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü jivhaü nissàya rasàrammaõà jivhàsamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - jivhàvi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và, rasopeso, rasàyatanampetaü, rasadhàtupesà. Idaü taü råpaü rasàyatanaü.

Page 106: Dhammasangani Working

636. Katamaü taü råpaü itthindriyaü?

Yaü itthiyaü itthiliïgaü1 itthinimittaü itthikuttaü itthàkappo itthattaü2 itthibhàvo, idaü taü råpaü itthindriyaü.

1. Itthiliïgaü - syà. 2. Itthittaü - syà.

[BJT Page 300] [\x 300/]

637. Katamaü taü råpaü purisindriyaü? Yaü purisassa purisaliïgaü purisanimittaü purisakuttaü purisàkappo purisattaü purisabhàvo, idaü taü råpaü purisindriyaü.

638. Katamaü taü råpaü jãvitindriyaü?

Yaü tesaü råpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà irãyatà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü, idaü taü råpaü jãvitindriyaü.

639. Katamaü taü råpaü kàyavi¤¤atti?

Yà kusalacittassa và akusalacittassa và avyàkatacittassa và abhikkamantassa và pañikkamantassa và àlokentassa và vilokentassa và sammi¤jentassa và pasàrentassa và kàyassa thambhanà santhambhanà santhambhitattaü vi¤¤atti vi¤¤àpanà vi¤¤àpitattaü, idaü taü råpaü kàyavi¤¤atti.

640. Katamaü taü råpaü vacãvi¤¤atti?

Yà kusalacittassa và akusalacittassa và avyàkatacittassa và vàcà girà vyappatho udãraõaü ghoso ghosakammaü vàcà [PTS Page 144] [\q 144/] vacãbhedo, ayaü vuccati vàcà. Yà tàya vàcàya vi¤¤atti vi¤¤àpanà vi¤¤àpitattaü, idaü taü råpaü vacãvi¤¤atti.

641. Katamaü taü råpaü àkàsadhàtu?

Yo àkàso àkàsagataü aghaü aghagataü vivaro vivaragataü asamphuññhaü catåhi mahàbhåtehi, idaü taü råpaü àkàsadhàtu.

642. Katamaü taü råpaü råpassa lahutà?

Yà råpassa lahutà lahuparinàmatà adandhanatà avitthanatà. Idaü taü råpaü råpassa lahutà.

643. Katamaü taü råpaü råpassa mudutà?

Yà råpassa mudutà maddavatà akakkhaëatà akañhinatà, idaü taü råpaü råpassa mudutà.

[BJT Page 302] [\x 302/] 644. Katamaü taü råpaü råpassa kamma¤¤atà?

Yà råpassa kamma¤¤atà kamma¤¤attaü kamma¤¤abhàvo, idaü taü råpaü råpassa kamma¤¤atà.

645. Katamaü taü råpaü rupassa upacayo?

Yo àyatanànaü àcayo, so råpassa upacayo. Idaü taü råpaü råpassa upacayo.

646. Katamaü taü råpaü råpassa santati?

Page 107: Dhammasangani Working

Yo råpassa upacayo, sà råpassa santati. Idaü taü råpaü rupassa santati.

647. Katamaü taü råpaü råpassa jaratà?

Yà råpassa jarà jãraõatà khaõóiccaü pàliccaü valittavatà àyuno saühàni indriyànaü paripàko, idaü taü råpaü råpassa jaratà.

648. Katamaü taü råpaü råpassa aniccatà?

Yo råpassa khayo vayo bhedo paribhedo aniccatà antaradhànaü, idaü taü råpaü råpassa aniccatà.

649. Katamaü taü råpaü kabaliükàro àhàro?

Odano kummàso sattu maccho maüsaü khiraü dadhi sappi navanãtaü telaü madhu phàõitaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü yamhi yamhi janapade tesaü tesaü sattànaü mukhàsiyaü dantavikhàdanaü galajjhoharaõãyaü kucchivitthamphanaü yàya ojàya sattà yàpenti, idaü taü råpaü kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü upàdà.

Upàdà bhàjanãyaü.

Råpakaõóe pañhamabhàõavàraü. [PTS Page 145] [\q 145/]

[BJT Page 304] [\x 304/]

650. Katamaü taü råpaü no upàdà? Phoññhabbàyatanaü àpodhàtu, idaü taü råpaü no upàdà. 651. Katamaü taü phoññhabbàyatanaü?

Pañhavãdhàtu tejodhàtu vàyodhàtu kakkhaëaü mudukaü saõhaü pharusaü sukhasamphassaü dukkhasamphassaü garukaü lahukaü, yaü phoññhabbaü anidassanaü sappañighaü kàyena anidassanena sappañighena phusi và phusati và phusissati và phuse và, phoññhabbopeso, phoññhabbàyatanampetaü, phoññhabbadhàtupesà. Idaü taü råpaü phoññhabbàyatanaü. 652. Katamaü taü råpaü phoññhabbàyatanaü?

Pañhavãdhàtu tejodhàtu vàyodhàtu kakkhaëaü mudukaü saõhaü pharusaü sukhasamphassaü dukkhasamphassaü garukaü lahukaü, yamhi phoññhabbamhi anidassanamhi sappañighamhi kàyo anidassano sappañigho pañiha¤¤ã và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và. Phoññhabbopeso, phoññhabbàyatanampetaü, phoññhabbadhàtupesà. Idaü taü råpaü phoññhabbàyatanaü.

653. Katamaü taü råpaü phoññhabbàyatanaü?

Pañhavãdhàtu tejodhàtu vàyodhàtu kakkhaëaü mudukaü saõhaü pharusaü sukhasamphassaü dukkhasamphassaü garukaü lahukaü, yo phoññhabbo anidassano sappañigho kàyamhi anidassanamhi sappañighamhi pañiha¤¤i và pañiha¤¤ati và pañiha¤¤issati và pañiha¤¤e và, phoññhabbopeso, phoññhabbàyatanampetaü, phoññhabbadhàtupesà. Idaü taü råpaü phoññhabbàyatanaü.

654. Katamaü taü råpaü phoññhabbàyatanaü?

Pañhavãdhàtu tejodhàtu vàyodhàtu kakkhaëaü mudukaü saõhaü pharusaü sukhasamphassaü dukkhasamphassaü garukaü lahukaü, yaü phoññhabbaü àrabbha kàyaü nissàya kàyasamphasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và và uppajje và - pe - yaü phoññhabbaü àrabbha kàyaü nissàya kàyasamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - kàyavi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü

Page 108: Dhammasangani Working

kàyaü nissàya phoññhabbàrammaõo kàyasamphasso uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và - pe - yaü kàyaü nissàya phoññhabbàrammaõà kàyasamphassajà vedanà - pe - sa¤¤à - pe - cetanà - pe - kàyavi¤¤àõaü uppajji và uppajjati và uppajjissati và uppajje và, phoññhabbopeso, phoññhabbàyatanampetaü, phoññhabbadhàtupesà. Idaü taü råpaü phoññhabbàyatanaü.

[BJT Page 306] [\x 306/]

655. Katamaü taü råpaü àpodhàtu? [PTS Page 146] [\q 146/]

Yaü àpo àpogataü sineho sinehagataü bandhanattaü råpassa, idaü taü råpaü àpodhàtu. Idaü taü råpaü no upàdà.

656. Katamaü taü råpaü upàdinnaü?

Cakkhàyatanaü sotàyatanaü ghànàyatanaü jivhàyatanaü kàyàyatanaü itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdinnaü.

657. Katamaü taü råpaü anupàdinnaü?

Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü anupàdinnaü.

658. Katamaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü.

659. Katamaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü?

Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà råpàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü.

660. Katamaü taü råpaü sanidassanaü?

Råpàyatanaü, idaü taü råpaü sanidassanaü.

661. Katamaü taü råpaü anidassanaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü anidassanaü. [PTS Page 147] [\q 147/]

[BJT Page 308] [\x 308/]

662. Katamaü taü råpaü sappañighaü?

Page 109: Dhammasangani Working

Cakkhàyatanaü sotàyatanaü ghànàyatanaü jivhàyatanaü kàyàyatanaü råpàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü sappañighaü.

663. Katamaü taü råpaü appañighaü?

Itthindriyaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü appañighaü.

664. Katamaü taü råpaü indriyaü?

Cakkhundriyaü sotindriyaü ghànindriyaü jivhindriyaü kàyindriyaü itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, idaü taü råpaü indriyaü.

665. Katamaü taü råpaü na indriyaü? Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na indriyaü.

666. Katamaü taü råpaü mahàbhåtaü?

Phoññhabbàyatanaü àpodhàtu, idaü taü råpaü mahàbhåtaü.

667. Katamaü taü råpaü na mahabhåtaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na mahàbhåtaü.

668. Katamaü taü råpaü vi¤¤atti?

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti, idaü taü råpaü vi¤¤atti.

669. Katamaü taü råpaü na vi¤¤atti?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na vi¤¤atti.

670. Katamaü taü råpaü cittasamuññhànaü?

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü cittajaü cittahetukaü cittasamuññhànaü råpàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü cittasamuññhànaü.

[BJT Page 310] [\x 310/]

671. Katamaü taü råpaü na cittasamuññhànaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü råpassa jaratà råpassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na cittajaü na cittahetukaü na cittasamuññhànaü råpàyatanaü saddàyatanaü [PTS Page 148] [\q 148/] gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na cittasamuññhànaü.

672. Katamaü taü råpaü cittasahabhå?

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti, idaü taü råpaü cittasahabhå.

673. Katamaü taü råpaü na cittasahabhå? Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na cittasahabhå.

Page 110: Dhammasangani Working

674. Katamaü taü råpaü cittànuparivatti?

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti, idaü taü råpaü cittànuparivatti.

675. Katamaü taü råpaü na cittànuparivatti?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na cittànuparivatti.

676. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü, idaü taü råpaü ajjhattikaü.

677. Katamaü taü råpaü bàhiraü?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü bàhiraü.

678. Katamaü taü råpaü oëàrikaü?

Cakkhàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü oëàrikaü.

679. Katamaü taü råpaü sukhumaü?

Itthindriyaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü sukhumaü.

680. Katamaü taü råpaü dåre?

Itthindriyaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü dåre.

[BJT Page 312] [\x 312/]

681. Katamaü taü råpaü santike?

Cakkhàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü santike.

682. Katamaü taü råpaü cakkhusamphassassa vatthu?

Cakkhàyatanaü, idaü taü råpaü cakkhusamphassassa vatthu.

683. Katamaü taü råpaü cakkhusamphassassa na vatthu?

Sotàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü cakkhusamphassassa na vatthu. [PTS Page 149] [\q 149/] 684. Katamaü taü råpaü cakkhusamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - cakkhuvi¤¤àõassa vatthu?

Cakkhàyatanaü, idaü taü råpaü cakkhuvi¤¤àõassa vatthu.

685. Katamaü taü råpaü cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu?

Sotàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu. 686. Katamaü taü råpaü sotasamphassassa - pe - ghànasamphassassa - pe - jivhàsamphassassa - pe - kàyasamphassassa vatthu?

Kàyàyatanaü, idaü taü råpaü kàyasamphassassa vatthu.

687. Katamaü taü råpaü kàyasamphassassa na vatthu?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü kàyasamphassassa na vatthu.

Page 111: Dhammasangani Working

688. Katamaü taü råpaü kàyasamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - kàyavi¤¤àõassa vatthu?

Kàyàyatanaü, idaü taü råpaü kàyavi¤¤àõassa vatthu.

689. Katamaü taü råpaü kàyavi¤¤àõassa na vatthu?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü kàyavi¤¤àõassa na vatthu.

(Vatthu dukaü)

690. Katamaü taü råpaü cakkhusamphassassa àrammaõaü?

Råpàyatanaü, idaü taü råpaücakkhusamphassassa àrammaõaü.

[BJT Page 314] [\x 314/]

691. Katamaü taü råpaü cakkhusamphassassa na àrammaõaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü cakkhusamphassassa na àrammaõaü.

692. Katamaü taü råpaü cakkhusamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - cakkhuvi¤¤àõassa àrammaõaü?

Råpàyatanaü, idaü taü råpaü cakkhuvi¤¤àõassa àrammaõaü?

693. Katamaü taü råpaü cakkhuvi¤¤àõassa na àrammaõaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü cakkhuvi¤¤àõassa na àrammaõaü.

694. Katamaü taü råpaü sotasamphassassa - pe - [PTS Page 150] [\q 150/] ghànasamphassassa - pe - jivhàsamphassassa - pe - kàyasamphassassa àrammaõaü?

Phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü kàyasamphassassa àrammaõaü.

695. Katamaü taü råpaü kàyasamphassassa na àrammaõaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü kàyasamphassassa na àrammaõaü.

696. Katamaü taü råpaü kàyasamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - kàyavi¤¤àõassa àrammaõaü?

Phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü kàyavi¤¤àõassa àrammaõaü.

697. Katamaü taü råpaü kàyavi¤¤àõassa na àrammaõaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü kàyavi¤¤àõassa na àrammaõaü.

(ârammaõadukaü. )

698. Katamaü taü råpaü cakkhàyatanaü?

Yaü cakkhuü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo - pe - su¤¤o gàmopeso, idaü taü råpaü cakkhàyatanaü.

Page 112: Dhammasangani Working

699. Katamaü taü råpaü na cakkhàyatanaü?

Sotàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na cakkhàyatanaü.

700. Katamaü taü råpaü sotàyatanaü - pe - ghànàyatanaü - pe - jivhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü?

Yo kàyo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo - pe - su¤¤o gàmopeso, idaü taü råpaü kàyàyatanaü.

[BJT Page 316] [\x 316/]

701. Katamaü taü råpaü na kàyàyatanaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na kàyàyatanaü.

702. Katamaü taü råpaü råpàyatanaü?

Yaü råpaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya vaõõanibhà - pe - råpadhàtupesà, idaü taü råpaü råpàyatanaü.

703. Katamaü taü råpaü na råpàyatanaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na råpàyatanaü.

704. Katamaü taü råpaü saddàyatanaü - pe - [PTS Page 151] [\q 151/] gandhàyatanaü - pe - rasàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü?

Pañhavãdhàtu - pe - phoññhabbadhàtupesà. Idaü taü råpaü phoññhabbàyatanaü. 705. Katamaü taü råpaü na phoññhabbàyatanaü?

Cakkhàyatanaü - pe -kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na phoññhabbàyatanaü.

(âyatana dukaü)

706. Katamaü taü råpaü cakkhudhàtu?

Cakkhàyatanaü, idaü taü råpaü cakkhudhàtu.

707. Katamaü taü råpaü na cakkhudhàtu?

Sotàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na cakkhudhàtu.

708. Katamaü taü råpaü sotadhàtu - pe - ghànadhàtu - pe - jivhàdhàtu - pe - kàyadhàtu?

Kàyàyatanaü, idaü taü råpaü kàyadhàtu. *

709. Katamaü taü råpaü na kàyadhàtu?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na kàyadhàtu *.

710. Katamaü taü råpaü råpadhàtu?

Råpàyatanaü, idaü taü råpaü råpadhàtu.

711. Katamaü taü råpa na råpadhàtu?

Page 113: Dhammasangani Working

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na råpadhàtu.

* Ime dvevàrà [PTS] Potthake ånà.

[BJT Page 318] [\x 318/]

712. Katamaü taü råpaü saddadhàtu - pe - gandhadhàtu - pe - rasadhàtu - pe - phoññhabbadhàtu?

Phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü phoññhabbadhàtu.

713. Katamaü taü råpaü na phoññhabbadhàtu?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na phoññhabbadhàtu.

(Dhàtudukaü)

714. Katamaü taü råpaü cakkhundriyaü?

Yaü cakkhuü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo - pe - su¤¤o gàmopeso, idaü taü råpaü cakkhundriyaü.

715. Katamaü taü råpaü na cakkhundriyaü?

Sotàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpa na cakkhundriyaü. 716. Katamaü taü råpaü sotindriyaü - pe - ghànindriyaü - pe - jivhindriyaü - pe - kàyindriyaü?

Yo kàyo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo - pe - su¤¤o gàmopeso, idaü taü råpaü kàyindriyaü.

717. Katamaü taü råpaü na kàyindriyaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na kàyindriyaü.

718. Katamaü taü råpaü itthindriyaü?[PTS Page 152] [\q 152/] Yaü itthiyà itthiliïgaü itthinimittaü itthikuttaü itthàkappo itthattaü itthibhàvo, idaü taü råpaü itthindriyaü.

719. Katamaü taü råpaü na itthindriyaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na itthindriyaü.

720. Katamaü taü råpaü purisindriyaü?

Yaü purisassa purisaliïgaü purisanimittaü purisakuttaü purisàkappo purisattaü purisabhàvo, idaü taü råpaü purisindriyaü.

[BJT Page 320] [\x 320/]

721. Katamaü taü råpaü na purisindriyaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na purisindriyaü.

722. Katamaü taü råpaü jãvitindriyaü?

Page 114: Dhammasangani Working

Yo tesaü råpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà, yàpanà irãyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü, idaü taü råpaü jãvitindriyaü,

723. Katamaü taü råpaü na jãvitindriyaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na jãvitindriyaü.

(Indriyadukaü. )

724. Katamaü taü råpaü kàyavi¤¤atti?

Yà kusalacittassa và akusalacittassa và avyàkatacittassa và abhikkamantassa và pañikkamantassa và àlokentassa và vilokentassa và sammi¤jentassa và pasàrentassa và kàyassa thambhanà santhambhanà santhambhitattaü vi¤¤atti vi¤¤àpanà vi¤¤àpitattaü, idaü taü råpaü kàya vi¤¤atti.

725. Katamaü taü råpaü na kàyavi¤¤atti?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpa na kàyavi¤¤atti.

726. Katamaü taü råpaü vacãvi¤¤atti?

Yà kusalacittassa và akusalacittassa và avyàkatacittassa và vàcà girà vyàppatho udiraõaü ghoso ghosakammaü vàcà vacãbhedo, ayaü vuccati vàcà. Yà tàya vàcàya vi¤¤atti vi¤¤àpanà vi¤¤àpitattaü, idaü taü råpaü vacãvi¤¤atti.

727. Katamaü taü råpaü na vacãvi¤¤atti?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na vacãvi¤¤atti.

[BJT Page 322] [\x 322/]

728. Katamaü taü råpaü àkàsadhàtu?

Yo àkàso àkàsagataü aghaü aghagataü vivaro vivaragataü asamphuññhaü catåhi mahàbhåtehi, idaü taü råpaü àkàsadhàtu.

729. Katamaü taü råpaü na àkàsadhàtu? [PTS Page 153] [\q 153/]

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü na àkàsadhàtu.

730. Katamaü taü råpaü àpodhàtu?

Yaü àpo àpogataü sineho sinehagataü bandhanattaü råpassa, idaü taü råpaü àpodhàtu.

731. Katamaü taü råpaü na àpodhàtu?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü na àpodhàtu.

732. Katamaü taü råpaü råpassa lahutà?

Yà råpassa lahutà lahupariõàmatà adandhanatà avitthanatà, idaü taü råpaü råpassa lahutà.

733. Katamaü taü råpaü råpassa na lahutà?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü råpassa na lahutà.

Page 115: Dhammasangani Working

734. Katamaü taü råpaü råpassa mudutà?

Yà råpassa mudutà maddavatà akakkhaëatà akañhinatà, idaü taü råpaü råpassa mudutà.

735. Katamaü taü råpaü råpassa na mudutà?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü råpassa na mudutà.

736. Katamaü taü råpaü råpassa kamma¤¤atà?

Yà råpassa kamma¤¤atà kamma¤¤attaü kamma¤¤abhàvo, idaü taü råpaü råpassa kamma¤¤atà.

737. Katamaü taü råpaü råpassa na kamma¤¤atà?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü råpassa na kamma¤¤atà.

[BJT Page 324] [\x 324/]

738. Katamaü taü råpaü råpassa upacayo?

Yo àyatanànaü àcayo, so råpassa upacayo. Idaü taü råpaü råpassa upacayo.

739. Katamaü taü råpaü råpassa na upacayo?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü råpassa na upacayo.

740. Katamaü taü råpaü råpassa santati?

Yo råpassa upacayo, sà råpassa santati. Idaü taü råpaü råpassa santati.

741. Katamaü taü råpaü råpassa na santati?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü råpassa na santati. [PTS Page 154] [\q 154/]

742. Katamaü taü råpaü råpassa jaratà?

Yà råpassa jarà jãraõatà khaõóiccaü pàliccaü valittavatà àyuno saühàni indriyànaü paripàko, idaü taü råpaü råpassa jaratà.

743. Katamaü taü råpaü råpassa na jaratà?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü råpassa na jaratà.

744. Katamaü taü råpaü råpassa aniccatà?

Yo råpassa khayo vayo bhedo paribhedo aniccatà antaradhànaü, idaü taü råpaü råpassa aniccatà.

745. Katamaü taü råpaü råpassa na aniccatà?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü råpassa na aniccatà.

746. Katamaü taü råpaü kabalikàro àhàro?

Odano kummàso sattu miccho maüsaü khãraü dadhi sappi navanãtaü telaü madhu phàõitaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü yamhi yamhi janapade tesaü tesaü sattànaü

Page 116: Dhammasangani Working

mukhàsiyaü dantavikhàdanaü galajjhoharaõiyaü kucchivitthambhanaü yàya ojàya sattà yàpenti, idaü taü råpaü kabaliükàro àhàro.

[BJT Page 326] [\x 326/]

747. Katamaü taü råpaü na kabaliükàro àhàro?

Cakkhàyatanaü - pe - råpassa aniccatà. Idaü taü råpaü na kabaliükàro àhàro. Evaü duvidhena råpasaïgaho.

(Sukhamaråpadukaü. )Dukaniddeso.

(Tikaniddeso)748. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü upàdà?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü upàdà.

749. Katamaü taü råpaü bàhiraü upàdà?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü upàdà.

750. Katamaü taü råpaü bàhiraü no upàdà?

Phoññhabbàyatanaü àpodhàtu. Idaü taü råpaü bàhiraü no upàdà. 751. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü upàdinnaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü upàdinnaü. [PTS Page 155] [\q 155/]

752. Katamaü taü råpaü bàhiraü upàdinnaü?Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü bàhiraü upàdinnaü.

753. Katamaü taü råpaü bàhiraü anupàdinnaü?

Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassakatattà råpàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü bàhiraü anupàdinnaü. 754. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü upàdinnupàdàniyaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü upàdinnupàdàniyaü.

[BJT Page 328] [\x 328/] 755. Katamaü taü råpaü bàhiraü upàdinnupàdàniyaü? Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü bàhiraü upàdinnupàdàniyaü.

756. Katamaü taü råpaü bàhiraü anupàdinnupàdàniyaü? Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassakatattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü

Page 117: Dhammasangani Working

àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü bàhiraü anupàdinnupàdàniyaü.

757. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü anidassanaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü, idaü taü råpaü ajjhattikaü anidassanaü.

758. Katamaü taü råpaü bàhiraü sanidassanaü?

Råpàyatanaü, idaü taü råpaü bàhiraü sanidassanaü.

759. Katamaü taü råpaü bàhiraü anidassanaü?[PTS Page 156] [\q 156/] Saddàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü bàhiraü anidassanaü.

760. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü sappañighaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü sappañighaü.

761. Katamaü taü råpaü bàhiraü sappañighaü?

Råpàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü. Idaü taü råpaü bàhiraü sappañighaü.

762. Katamaü taü råpaü bàhiraü appañighaü?

Itthindriyaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü appañighaü.

763. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü indriyaü?

Cakkhundriyaü - pe - kàyindriyaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü indriyaü.

764. Katamaü taü råpaü bàhiraü indriyaü?

Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü. Idaü taü råpaü bàhiraü indriyaü.

[BJT Page 330] [\x 330/]

765. Katamaü taü råpaü bàhiraü na indriyaü?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na indriyaü.

766. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na mahàbhåtaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na mahàbhåtaü.

767. Katamaü taü råpaü bàhiraü mahàbhåtaü?

Phoññhabbàyatanaü àpodhàtu. Idaü taü råpaü bàhiraü mahàbhåtaü.

768. Katamaü taü råpaü bàhiraü na mahàbhåtaü?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na mahàbhåtaü.

769. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na vi¤¤atti?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na vi¤¤atti.

770. Katamaü taü råpaü bàhiraü vi¤¤atti?

Page 118: Dhammasangani Working

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti. Idaü taü råpaü bàhiraü vi¤¤atti.

771. Katamaü taü råpaü bàhiraü na vi¤¤atti?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na vi¤¤atti. [PTS Page 157] [\q 157/]

772. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na cittasamuññhànaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na cittasamuññhànaü.

773. Katamaü taü råpaü bàhiraü cittasamuññhànaü?

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü cittajaü cittahetukaü cittasamuññhànaü råpàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü bàhiraü cittasamuññhànaü.

[BJT Page 332] [\x 332/]

774. Katamaü taü råpaü bàhiraü na cittasamuññhànaü?

Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü råpassa jaratà råpassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na cittajaü na cittahetukaü na cittasamuññhànaü rupàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü bàhiraü na cittasamuññhànaü.

775. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na cittasahabhå?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na cittasahabhå.

776. Katamaü taü råpaü bàhiraü cittasahabhå?

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti. Idaü taü råpaü bàhiraü cittasahabhå.

777. Katamaü taü råpaü bàhiraü na cittasahabhå?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro, àhàro idaü taü råpaü bàhiraü na cittasahabhå.

778. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na cittànuparivatti?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na cittànuparivatti.

779. Katamaü taü råpaü bàhiraü cittànuparivatti?

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti. Idaü taü råpaü bàhiraü cittànuparivatti.

780. Katamaü taü råpaü bàhiraü na cittànuparivatti?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na cittànuparivatti.

781. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü oëàrikaü?[PTS Page 158] [\q 158/] Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü oëàrikaü.

782. Katamaü taü råpaü bàhiraü oëàrikaü?

Page 119: Dhammasangani Working

Råpàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü. Idaü taü råpaü bàhiraü oëàrikaü.

783. Katamaü taü råpaü bàhiraü sukhumaü?

Itthindriyaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü sukhumaü.

[BJT Page 334] [\x 334/]

784. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü santike? Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü santike.

785. Katamaü taü råpaü bàhiraü dåre?

Itthindriyaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü dåre.

786. Katamaü taü råpaü bàhiraü santike?

Råpàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü. Idaü taü råpaü bàhiraü santike.

(Pakiõõakatikà. )

787. Katamaü taü råpaü bàhiraü cakkhusamphassassa na vatthu?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü cakkhusamphassassa na vatthu.

788. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhusamphassassa vatthu?

Cakkhàyatanaü. Idaü taü råpaü ajtdhattikaü cakkhusamphassassa vatthu.

789. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhusamphassassa na vatthu?

Sotàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhusamphassassa na vatthu.

790. Katamaü taü råpaü bàhiraü cakkhusamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu.

791. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhuvi¤¤àõassa vatthu?

Cakkhàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhuvi¤¤àõassa vatthu. [PTS Page 159] [\q 159/]

792. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu?

Sotàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhuvi¤¤àõassa na vatthu. 793. Katamaü taü råpaü bàhiraü sotasamphassassa - pe - ghànasamphassassa - pe - jivhàsamphassassa - pe - kàyasamphassassa na vatthu?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü kàyasamphassassa na vatthu.

[BJT Page 336] [\x 336/]

Page 120: Dhammasangani Working

794. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü kàyasamphassassa vatthu?

Kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü kàyasamphassassa vatthu.

795. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü kàyasamphassassa na vatthu?

Cakkhàyatanaü - pe - jivhàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü kàyasamphassassa na vatthu.

796. Katamaü taü råpaü bàhiraü kàyasamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - kàyavi¤¤àõassa na vatthu?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü kàyavi¤¤àõassa na vatthu.

797. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü kàyavi¤¤àõassa vatthu?

Kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü kàyavi¤¤àõassa vatthu ?

798. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü kàyavi¤¤àõassa na vatthu?

Cakkhàyatanaü - pe - jivhàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü kàyavi¤¤àõassa na vatthu.

(Vatthutikà. )

799. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhusamphassassa na àrammaõaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhusamphassassa na àrammaõaü.

800. Katamaü taü råpaü bàhiraü cakkhusamphassassa àrammaõaü?

Råpàyatanaü. Idaü taü råpaü bàhiraü cakkhusamphassassa àrammaõaü. [PTS Page 160] [\q 160/]

801. Katamaü taü råpaü bàhiraü cakkhusamphassassa na àrammaõaü?

Saddàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü cakkhusamphassassa na àrammaõaü.

802. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhusamphassajàya vedanàyape - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - cakkhuvi¤¤àõassa na àrammaõaü.

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhåvi¤¤àõassa na àrammaõaü.

[BJT Page 338] [\x 338/]

803. Katamaü taü råpaü bàhiraü cakkhuvi¤¤àõassa àrammaõaü?

Råpàyatanaü. Idaü taü råpaü bàhiraü cakkhuvi¤¤àõassa àrammaõaü.

804. Katamaü taü råpaü bàhiraü cakkhuvi¤¤àõassa na àrammaõaü?

Saddàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü cakkhuvi¤¤àõassa na àrammaõaü.

Page 121: Dhammasangani Working

805. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü sotasamphassassa - pe - ghànasamphassassa - pe - jivhàsamphassassa - pe - kàyasamphassassa na àrammaõaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü kàyasamphassassa na àrammaõaü.

806. Katamaü taü råpaü bàhiraü kàyasamphassassa àrammaõaü?

Phoññhabbàyatanaü. Idaü taü råpaü bàhiraü kàyasamphassassa àrammaõaü.

807. Katamaü taü råpaü bàhiraü kàyasamphassassa na àrammaõaü?

Råpàyatanaü - pe - kavaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü kàyasamphassassa na àrammaõaü.

808. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü kàyasamphassajàya vedanàya - pe - sa¤¤àya - pe - cetanàya - pe - kàyavi¤¤àõassa na àrammaõaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü kàyavi¤¤àõassa na àrammaõaü.

809. Katamaü taü råpaü bàhiraü kàyavi¤¤àõassa àrammaõaü?[PTS Page 161] [\q 161/] Phoññhabbàyatanaü. Idaü taü råpaü bàhiraü kàyavi¤¤àõassa àrammaõaü.

810. Katamaü taü råpaü bàhiraü kàyavi¤¤àõassa na àrammaõaü?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü kàyavi¤¤àõassa na àrammaõaü.

ârammaõatikà.

811. Katamaü taü råpaü bàhiraü na cakkhàyatanaü?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na cakkhàyatanaü.

812. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhàyatanaü?

Yaü cakkhuü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo - pe - su¤¤o gàmo peso. Idaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhàyatanaü.

[BJT Page 340] [\x 340/]

813. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na cakkhàyatanaü?

Sotàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na cakkhàyatanaü.

814. Katamaü taü råpaü bàhiraü na sotàyatanaü - pe - na ghànàyatanaü - pe - na jivhàyatanaü - pe - na kàyàyatanaü?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü bàhiraü na kàyàyatanaü.

815. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü kàyàyatanaü?

Yo kàyo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo - pe - su¤¤o gàmo peso. Idaü taü råpaü ajjhattikaü kàyàyatanaü.

816. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na kàyàyatanaü?

Page 122: Dhammasangani Working

Cakkhàyatanaü - pe - jivhàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na kàyàyatanaü.

817. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na råpàyatanaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na råpàyatanaü.

818. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpàyatanaü?

Yaü råpaü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya vaõõanibhà - pe - råpadhàtupesà. Idaü taü råpaü bàhiraü råpàyatanaü.

819. Katamaü taü råpaü bàhiraü na råpàyatanaü?

Saddàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na råpàyatanaü.

820. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na saddàyatanaü [PTS Page 162 [\q 162/] -] pe - na gandhàyatanaü - pe - na rasàyatanaü - pe - na phoññhabbàyatanaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na phoññhabbàyatanaü.

821. Katamaü taü råpaü bàhiraü phoññhabbàyatanaü?

Pañhavãdhàtu - pe - phoññhabbadhàtupesà. Idaü taü råpaü bàhiraü phoññhabbàyatanaü. 822. Katamaü taü råpaü bàhiraü na phoññhabbàyatanaü?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na phoññhabbàyatanaü. âyatanatikà.

[BJT Page 342] [\x 342/]

823. Katamaü taü råpaü bàhiraü na cakkhudhàtu?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na cakkhudhàtu.

824. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhudhàtu?

Cakkhàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhudhàtu.

825. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na cakkhudhàtu?

Sotàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpa ajjhattikaü na cakkhudhàtu.

826. Katamaü taü råpaü bàhiraü na sotadhàtu - pe - na ghànadhàtu - pe - na jivhàdhàtu - pe - na kàyadhàtu?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na kàyadhàtu.

827. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü kàyadhàtu?

Kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü kàyadhàtu.

828. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na kàyadhàtu?

Cakkhàyatanaü - pe - jivhàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na råpadhàtu.

830. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpadhàtu?

Page 123: Dhammasangani Working

Råpàyatanaü. Idaü taü råpaü bàhiraü råpadhàtu.

831. Katamaü taü råpaü bàhiraü na råpadhàtu?

Saddàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na råpadhàtu.

832. Katamaü råpaü ajjhattikaü na saddadhàtu [PTS Page 163 [\q 163/] -] pe - na gandhadhàtu - pe - na rasadhàtu - pe - na phoññhabbadhàtu?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na phoññhabbadhàtu.

[BJT Page 344] [\x 344/]

833. Katamaü taü råpaü bàhiraü phoññhabbadhàtu?

Phoññhabbàyatanaü. Idaü taü råpaü bàhiraü phoññhabbadhàtu.

834. Katamaü taü råpaü bàhiraü na phoññhabbadhàtu?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na phoññhabbadhàtu.

Dhàtutikà.

835. Katamaü taü råpaü bàhiraü na cakkhundriyaü?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na cakkhundriyaü.

836. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhundriyaü?

Yaü cakakhuü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo - pe - su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü ajjhattikaü cakkhundriyaü.

837. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na cakkhundriyaü?

Sotàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na cakkhundriyaü.

838. Katamaü taü råpaü bàhiraü na sotindriyaü - pe - na ghànindriyaü - pe - na jivhindriyaü - pe - na kàyindriyaü?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü råpaü bàhiraü na kàyindriyaü.

839. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü kàyindriyaü?

Yo kàyo catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo - pe - su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü ajjhattikaü kàyindriyaü.

840. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na kàyindriyaü?

Cakkhàyatanaü - pe - jivhàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na kàyindriyaü.

841. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na itthindriyaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na itthindriyaü.

842. Katamaü taü råpaü bàhiraü itthindriyaü?

Yaü itthiyà itthiliïgaü itthinimittaü itthikuttaü itthàkappo ittattaü itthibhàvo, idaü taü råpaü bàhiraü itthindriyaü. [PTS Page 164] [\q 164/]

Page 124: Dhammasangani Working

[BJT Page 346] [\x 346/]

843. Katamaü taü råpaü bàhiraü na itthindriyaü?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na itthindriyaü.

844. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na purisindriyaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na purisindriyaü.

845. Katamaü taü råpaü bàhiraü purisindriyaü?

Yaü purisassa purisaliïgaü purisanimittaü purisakuttaü purisàkappo purisattaü purisabhàvo. Idaü taü råpaü bàhiraü purisindriyaü.

846. Katamaü taü råpaü bàhiraü na purisindriyaü.

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na purisindriyaü.

847. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na jãvitindriyaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyayatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na jãvitindriyaü.

848. Katamaü taü råpaü bàhiraü jãvitindriyaü?

Yo tesaü råpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà irãyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü, idaü taü råpaü bàhiraü jãvitindriyaü.

849. Katamaü taü råpaü bàhiraü na jãvitindriyaü?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na jãvitindriyaü.

Indriya tikà.

850. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na kàyavi¤¤atti?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na kàyavi¤¤atti.

851. Katamaü taü råpaü bàhiraü kàyavi¤¤atti?

Yà kusalacittassa và akusalacittassa và avyàkatacittassa và abhikkamantassa và pañikkamantassa và àlokentassa va vilokentassa và sammi¤jentassa và pasàrentassa và kàyassa thambhanà santhambhanà santhambhitattaü vi¤¤atti vi¤¤àpanà vi¤¤àpitattaü. Ida taü råpaü bàhiraü kàyavi¤¤atti.

[BJT Page 348] [\x 348/]

852. Katamaü taü råpaü bàhiraü na kàyavi¤¤atti?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na kàyavi¤¤atti.

853. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na vacãvi¤¤atti?

Catkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na vacãvi¤¤atti. [PTS Page 165] [\q 165/]

Page 125: Dhammasangani Working

854. Yà kusalacittassa và akusalacittassa và avyàkatacittassa và vàcà girà vyappatho udãraõaü ghoso ghosakammaü vàcà vacãbhedo, ayaü vuccati vàcà. Yà tàya vàcàya vi¤¤atti vi¤¤apanà vi¤¤àpitattaü, idaü taü råpaü bàhiraü vacãvi¤¤atti.

855. Katamaü taü råpaü bàhiraü na vacãvi¤¤atti?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na vacãvi¤¤atti.

856. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na àkàsadhàtu?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na àkàsadhàtu.

857. Katamaü taü råpaü bàhiraü àkàsadhàtu?

Yo àkàso àkàsagataü aghaü aghagataü vivaro vivaragataü asamphuññhaü catåhi mahàbhåtehi. Idaü taü råpaü bàhiraü àkàsadhàtu.

858. Katamaü taü råpaü bàhiraü na àkàsadhàtu?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na àkàsadhàtu.

859. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na àpodhàtu?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na àpodhàtu.

860. Katamaü taü råpaü bàhiraü àpodhàtu?

Yaü àpo àpogataü sineho sinehagataü bandhanattaü råpassa. Idaü taü råpaü bàhiraü àpodhàtu.

[BJT Page 350] [\x 350/]

861. Katamaü taü råpaü bàhiraü na àpodhàtu?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü na àpodhàtu.

862. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü råpassa na lahutà?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü råpassa na lahutà.

863. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpassa lahutà?

Yà råpassa lahutà lahupariõàmatà adandhanatà avitthanatà, idaü taü råpaü bàhiraü råpassa lahutà. 864. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpassa na lahutà?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü råpassa na lahutà.

865. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü råpassa na mudutà?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü ta råpaü ajjhattikaü råpassa na mudutà.

866. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpassa mudutà?[PTS Page 166] [\q 166/] Yà råpassa mudutà maddavatà akakkhaëatà akañhinatà, idaü taü råpaü bàhiraü råpassa mudutà.

867. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpassa na mudutà?

Page 126: Dhammasangani Working

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü råpassa na mudutà?

868. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü råpassa na kamma¤¤atà?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü råpassa na kamma¤¤atà.

869. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpassa kamma¤¤atà?

Yà råpassa kamma¤¤atà kamma¤¤attaü kamma¤¤abhàvo, idaü taü råpaü bàhiraü råpassa kamma¤¤atà.

870. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpassa na kamma¤¤atà?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü råpassa ka kamma¤¤atà.

[BJT Page 352] [\x 352/]

871. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü råpassa na upacayo?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü råpassa na upacayo.

872. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpassa upacayo?

Yo àyatanànaü àcayo, yo råpassa upacayo. Idaü taü råpaü bàhiraü råpassa upacayo.

873. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpassa na upacayo?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü råpassa na upacayo*.

874. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü råpassa na santati?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü råpassa na santati. *

875. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpassa santati?

Yo råpassa upacayo, sà råpassa santati. Idaü taü råpaü bàhiraü råpassa santati.

876. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpassa na santati?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü råpassa na santati.

877. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü råpassa na jaratà?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü råpassa na jaratà.

878. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpassa jaratà?

Yà råpassa jarà jãraõatà khaõóiccaü pàliccaü valittavatà àyuno saühàni indriyànaü paripàko. Idaü taü råpaü bàhiraü råpassa jaratà. 879. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpassa na jaratà?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü råpassa na jaratà. [PTS Page 167] [\q 167/]

880. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü råpassa na aniccatà?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü råpassa na aniccatà.

Page 127: Dhammasangani Working

*Ime dve dvàrà [PTS] potthake na santi.

[BJT Page 354] [\x 354/]

881. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpassa aniccatà?

Yo råpassa khayo vayo bhedo paribhedo aniccatà antaradhànaü, idaü taü råpaü bàhiraü råpassa aniccatà.

882. Katamaü taü råpaü bàhiraü råpassa na aniccatà?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü bàhiraü råpassa na aniccatà.

883. Katamaü taü råpaü ajjhattikaü na kabaliükàro àhàro?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü. Idaü taü råpaü ajjhattikaü na kabaliükàro àhàro.

884. Katamaü taü råpaü bàhiraü kabaliükàro àhàro?

Odano kummàso sattu maccho maüsaü khãraü dadhi sappi navanãtaü telaü madhu phàõitaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü yamhi yamhi janapade tesaü tesaü sattànaü mukhàsiyaü dantavikhàdanaü galajjhoharaõãyaü kucchi vitthambhanaü yàya ojàya sattà yàpenti, idaü taü råpa bàhiraü kabaliükàro àhàro.

885. Katamaü taü råpaü bàhiraü na kabaliükàro àhàro?

Råpàyatanaü - pe - råpassa aniccatà, idaü taü råpaü bàhiraü na kabaliükàro àhàro. Evaü tividhena råpasaïgaho.

(Sukhumaråpatikà. )

Tikaniddeso.

Catukkaü. 886. Katamaü taü råpaü upàdà upàdinnaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü àkàsadhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdà upàdinnaü. 887. Katamaü taü råpaü upàdà anupàdinnaü?

Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthiråpaü na kammassa [PTS Page 168] [\q 168/] katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü àkàsadhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdà anupàdinnaü.

[BJT Page 356] [\x 356/]

888. Katamaü taü råpaü no upàdàupàdinnaü?

Kammassa katattà phoññhabbàyatanaü àpodhàtu. Idaü taü råpaü no upàdàupàdinnaü.

889. Katamaü taü råpaü no upàdàanupàdinnaü?

Page 128: Dhammasangani Working

Na kammassa katattà phoññhabbàyatanaü, àpodhàtu. Idaü taü råpaü no upàdàanupàdinnaü.

890. Katamaü taü råpaü upàdàupàdinnupàdàniyaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü àkàsadhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü upàdàupàdinnupàdàniyaü.

891. Katamaü taü råpaü upàdàanupàdinnupàdànãya?

Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü àkàsadhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü upàdàanupàdinnupàdàniyaü.

892. Katamaü taü råpaü no upàdàupàdinnupàdàniyaü?

Kammassa katattà phoññhabbàyatanaü àpodhàtu. Idaü taü råpaü no upàdàupàdinnupàdàniyaü.

893. Katamaü taü råpaü no upàdàanupàdinnupàdàniyaü? Na kammassa katattà phoññhabbàyatanaü àpodhàtu. Idaü taü råpaü no upàdàanupàdinnupàdàniyaü.

894. Katamaü taü råpaü upàdàsappañighaü?

Cakkhàyatanaü - pe - rasàyatanaü. Idaü taü råpaü upàdàsappañighaü.

895. Katamaü taü råpaü upàdàappañighaü?

Itthindriyaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü upàdà appañighaü.

896. Katamaü taü råpaü no upàdàsappañighaü.

Phoññhabbàyatanaü. Idaü taü råpaü no upàdàsappañighaü. [PTS Page 169] [\q 169/]

897. Katamaü taü råpaü no upàdàappañighaü?

âpodhàtu. Idaü taü råpaü no upàdàappañighaü.

[BJT Page 358] [\x 358/]

898. Katamaü taü råpaü upàdàoëàrikaü?

Cakkhàyatanaü - pe - rasàyatanaü. Idaü taü råpaü upàdàoëàrikaü.

899. Katamaü taü råpaü upàdàsukhumaü?

Itthindriyaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü upàdàsukhumaü.

900. Katamaü taü råpaü no upàdàoëàrikaü?

Phoññhabbàyatanaü. Ida taü råpaü no upàdàoëàrikaü.

901. Katamaü taü råpaü no upàdàsukhumaü?

âpodhàtu. Idaü taü råpaü no upàdàsukhumaü.

Page 129: Dhammasangani Working

902. Katamaü taü råpaü upàdàdåre?

Itthindriyaü - pe - kabaliükàro àhàro idaü taü råpaü upàdàdåre.

903. Katamaü taü råpaü upàdàsantike?

Cakkhàyatanaü - pe - rasàyatanaü. Idaü taü råpaü upàdàsantike.

904. Katamaü taü råpaü no upàdàdåre?

âpodhàtu. Idaü taü råpaü no upàdàdåre.

905. Katamaü taü råpaü no upàdàsantike?

Phoññhabbàyatanaü. Idaü taü råpaü no upàdàsantike.

906. Katamaü taü råpaü upàdinnaü sanidassanaü?

Kammassa katattà råpàyatanaü. Idaü taü råpaü upàdinnaü sanidassanaü.

907. Katamaü taü råpaü upàdinnaü anidassanaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ammi atthi råpaü kammassa katattà gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdinnaü anidassanaü.

908. Katamaü taü råpaü anupàdinnaü sanidassanaü?

Na kammassa katattà råpàyatanaü. Idaü taü råpaü anupàdinnaü sanidassanaü.

[BJT Page 360] [\x 360/]

909. Katamaü taü råpaü anupàdinnaü anidassanaü?Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa [PTS Page 170] [\q 170/] aniccatà, yaü vaü pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü anupàdinnaü anidassanaü.

910. Katamaü taü råpaü upàdinnaü sappañighaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü upàdinnaü sappañighaü.

911. Katamaü taü råpaü upàdinnaü appañighaü?

Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdinnaü appañighaü.

912. Katamaü taü råpaü anupàdinnaü sappañighaü?

Saddàyatanaü, yaü và pana¤¤ampi atthiråpaü na kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü anupàdinnaü sappañighaü.

Page 130: Dhammasangani Working

913. Katamaü taü råpaü anupàdinnaü appañighaü?

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà àkàsadhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü anupàdinnaü appañighaü. 914. Katamaü taü råpaü upàdinnaü mahàbhåtaü?

Kammassa katattà phoññhabbàyatanaü, àpodhàtu idaü taü råpaü upàdinnaü mahàbhåtaü.

915. Katamaü taü råpaü upàdinnaü na mahàbhåtaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü àkàsadhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdinnaü na mahàbhåtaü.

[BJT Page 362] [\x 362/]

916. Katamaü taü råpaü anupàdinnaü mahàbhåtaü?

Na kammassa katattà phoññhabbàyatanaü àpodhàtu. Idaü taü råpaü anupàdinnaü mahàbhåtaü.

917. Katamaü taü råpaü anupàdinnaü na mahàbhåtaü? [PTS Page 171] [\q 171/] saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà, yaü vaü pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü anupàdinnaü na mahàbhåtaü. 918. Katamaü taü råpaü upàdinnaü oëàrikaü? Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü upàdinnaü oëàrikaü 919. Katamaü taü råpaü upàdinnaü sukhumaü?

Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdinnaü sukhumaü. 920. Katamaü taü råpaü anupàdinnaü oëàrikaü? Saddàyatanaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü anupàdinnaüoëàrikaü. 921. Katamaü taü råpaü anupàdinnaü sukhumaü? Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü anupàdinnaü sukhumaü.

922. Katamaü taü råpaü upàdinnaü dåre?

Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdinnaü dåre.

[BJT Page 364] [\x 364/]

Page 131: Dhammasangani Working

923. Katamaü taü råpaü upàdinnaü santike?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kakammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü upàdinnaü santike.

924. Katamaü taü råpaü anupàdinnaü dåre?

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà [PTS Page 172] [\q 172/] råpassa kamma¤¤atà rupassa jaratà råpassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo rupassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü anupàdinnaü dåre.

925. Katamaü taü råpaü anupàdinnaü santike?

Saddàyatanaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññabbàyatanaü, idaü taü råpaü anupàdinnaü santike.

926. Katamaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü sanidassanaü?

Kammassa katattà råpàyatanaü. Idaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü sanidassanaü.

927. Katamaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü anidassanaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü anidassanaü.

928. Katamaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü sanidassanaü?

Na kammassa katattà råpàyatanaü. Idaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü sanidassanaü.

929. Katamaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü anidassanaü?

Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü anidassanaü.

[BJT Page 366] [\x 366/]

930. Katamaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü sappañighaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü [PTS Page 173] [\q 173/] gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyataü, idaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü sappañighaü.

931. Katamaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü appañighaü?

Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü appañighaü.

932. Katamaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü sappañighaü?

Page 132: Dhammasangani Working

Saddàyatanaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü sappañighaü.

933. Katamaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü appañighaü?

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà rupassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü appañighaü.

934. Katamaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü mahàbhåtaü?

Kammassa katattà phoññhabbàyatanaü àpodhàtu. Idaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü mahàbhåtaü.

935. Katamaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü na mahàbhåtaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü àkàsadhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü na mahàbhåtaü.

936. Katamaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü mahàbhåtaü?

Na kammassa katattà phoññhabbàyatanaü àpodhàtu. Idaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü mahàbhåtaü.

[BJT Page 368] [\x 368/]

937. Katamaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü na mahàbhåtaü. [PTS Page 174] [\q 174/]

Saddàyatanaü kàyavi¤¤atti vacivi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü àkàsadhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü na mahàbhåtaü.

938. Katamaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü oëàrikaü?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü oëàrikaü.

939. Katamaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü sukhumaü?

Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü sukhumaü.

940. Katamaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü oëàrikaü?

Saddàyatanaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü oëàrikaü.

941. Katamaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü sukhumaü?

Page 133: Dhammasangani Working

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü sukhumaü.

942. Katamaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü dåre?

Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu rupassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü dåre.

943. Katamaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü santike?

Cakkhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü upàdinnupàdàniyaü santike. [PTS Page 175] [\q 175/]

[BJT Page 370] [\x 370/]

944. Katamaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü dåre?

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa jaratà råpassa aniccatà. Yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa upacayo råpassa santati kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü dåre.

945. Katamaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü santike?

Saddàyatanaü yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü na kammassa katattà råpàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü anupàdinnupàdàniyaü santike.

946. Katamaü taü råpaü sappañighaü indriyaü?

Cakkhundriyaü - pe - kàyindriyaü, idaü taü råpaü sappañighaü indriyaü. 947. Katamaü taü råpaü sappañighaü na indriyaü?

Råpàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü sappañighaü na indriyaü.

948. Katamaü taü råpaü appañighaü indriyaü?

Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, idaü taü råpaü appañighaü indriyaü.

949. Katamaü taü råpaü appañighaü na indriyaü?

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü appañighaü na indriyaü.

950. Katamaü taü råpaü sappañighaü mahàbhåtaü?

Phoññhabbàyatanaü. Idaü taü råpaü sappañighaü mahàbhåtaü.

951. Katamaü taü råpaü sappañighaü na mahàbhåtaü?

Cakkhàyatanaü - pe - rasàyatanaü, idaü taü råpaü sappañighaü na mahàbhåtaü.

952. Katamaü taü råpaü appañighaü mahàbhåtaü?

Page 134: Dhammasangani Working

âpodhàtu. Idaü taü råpaü appañighaü mahàbhåtaü.

[BJT Page 372] [\x 372/]

953. Katamaü taü råpaü appañighaü na mahàbhåtaü?

Itthindriyaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü appañighaü na mahàbhåtaü.

954. Katamaü taü råpaü indriyaü oëàrikaü?

Cakkhundriyaü - pe - kàyindriyaü, idaü taü råpaü indriyaü oëàrikaü.

955. Katamaü taü råpaü indriyaü sukhumaü?[PTS Page 176] [\q 176/] Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, idaü taü råpaü indriyaü sukhumaü.

956. Katamaü taü råpaü na indriyaü oëàrikaü?

Råpàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü na indriyaü oëàrikaü.

957. Katamaü taü råpaü na indriyaü sukhumaü?

Kàyavi¤¤atti - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na indriyaü sukhumaü.

958. Katamaü taü råpaü indriyaü dåre?

Itthindriyaü purisindriyaü jãvitindriyaü, idaü taü råpaü indriyaü dåre.

959. Katamaü taü råpaü indriyaü santike?

Cakkhundriyaü - pe - kàyindriyaü, idaü taü råpaü indriyaü santike.

960. Katamaü taü råpaü na indriyaü dåre?

Kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na indriyaü dåre.

961. Katamaü taü råpaü na indriyaü santike?

Råpàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü na indriyaü santike.

962. Katamaü taü råpaü mahàbhåtaü oëàrikaü?

Phoññhabbàyatanaü, idaü taü råpaü mahàbhåtaü oëàrikaü.

963. Katamaü taü råpaü mahàbhåtaü sukhumaü?

âpodhàtu, idaü taü råpaü mahàbhåtaü sukhumaü.

[BJT Page 374] [\x 374/]

964. Katamaü taü råpaü na mahàbhåtaü oëàrikaü?

Cakkhàyatanaü - pe - rasàyatanaü, idaü taü råpaü na mahàbhåtaü oëàrikaü.

965. Katamaü taü råpaü na mahàbhåtaü sukhumaü?

Itthindriyaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na mahàbhåtaü sukhumaü.

Page 135: Dhammasangani Working

966. Katamaü taü råpaü mahàbhåtaü dåre?

âpodhàtu. Idaü taü råpaü mahàbhåtaü dåre.

967. Katamaü taü råpaü mahàbhåtaü santike?

Phoññhabbàyatanaü. Idaü taü råpaü mahàbhåtaü santike.

968. Katamaü taü råpaü na mahàbhåtaü dåre?

Itthindriyaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü na mahàbhåtaü dåre. [PTS Page 177] [\q 177/]

969. Katamaü taü råpaü na mahàbhåtaü santike?

Cakkhàyatanaü - pe - rasàyatanaü. Idaü taü råpaü na mahàbhåtaü santike.

970. Råpàyatanaü diññhaü, saddàyatanaü sutaü, gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü mutaü, sabbaü råpaü manasà vi¤¤àtaü råpaü.

Evaü catubbidhena råpasaïgaho.

Catukkaü.

971. Katamaü taü råpaü pañhavidhàtu?

Yaü kakkhaëaü kharigataü1 kakkhaëattaü kakkhaëabhàvo ajjhattaü và bahiddhà và upàdinnaü và anupàdinnaü và, idaü taü råpaü pañhavãdhàtu.

972. Katamaü taü råpaü àpodhàtu?

Yaü àpo àpogataü sineho sinehagataü bandhanattaü råpassa ajjhattaü yà bahiddhà và upàdinnaü và anupàdinnaü và, idaü taü råpaü àpodhàtu.

1. Kharagataü - sãmu. 1, 2, 3, Machasaü, syà.

[BJT Page 376] [\x 376/]

973. Katamaü taü råpaü tejodhàtu?

Yaü tejo tejogataü usmà usmàgataü usumaü usumagataü ajjhattaü và bahiddhà và upàdinnaü và anupàdinnaü và, idaü taü råpaü tejodhàtu.

974. Katamaü taü råpaü vàyodhàtu?

Yaü vàyo vàyogataü thambhitattaü råpassa ajjhattaü và bahiddhà và upàdinnaü và anupàdinnaü và, idaü taü råpaü vàyodhàtu.

975. Katamaü taü råpaü upàdà?

Cakkhàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü upàdà.

Evaü pa¤cavidhena råpasaïgaho.

Pa¤cakaü.

Page 136: Dhammasangani Working

976. Råpàyatanaü cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü, saddàyatanaü sotavi¤¤eyyaü råpaü, gandhàyatanaü ghànavi¤¤eyyaü råpaü, rasàyatanaü jivhàvi¤¤eyyaü råpaü, phoññhabbàyatanaü kàyavi¤¤eyyaü råpaü, sabbaü råpaü manovi¤¤eyyaü råpaü.

Evaü chabbidhena råpasaïgaho.

Chakkaü. [PTS Page 178] [\q 178/]

977. Råpàyatanaü cakkhu vi¤¤eyyaü råpaü, saddàyatanaü sotavi¤¤eyyaü råpaü, gandhàyatanaü ghànavi¤¤eyyaü råpaü, rasàyatanaü jivhàvi¤¤eyyaü råpaü, phoññhabbàyatanaü kàyavi¤¤eyyaü råpaü, råpàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü manodhàtuvi¤¤eyyaü råpaü, sabbaü råpaü manovi¤¤àõadhàtu vi¤¤eyyaü råpaü.

Evaü sattavidhena råpasaïgaho.

Sattakaü.

978. Råpàyatanaü cakkhuvi¤¤eyyaü råpaü, saddàyatanaü sotavi¤¤eyyaü råpaü, gandhàyatanaü ghànavi¤¤eyyaü råpaü, rasàyatanaü jivhàvi¤¤eyyaü råpaü, manàpiyo phoññhabbo sukhasamphasso kàyavi¤¤eyyaü råpaü, amanàpiyo phoññhabbo dukkhasamphasso kàyavi¤¤eyyaü råpaü, råpàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü manodhàtuvi¤¤eyyaü råpaü, sabbaü råpaü manovi¤¤àõadhàtuvi¤¤eyyaü råpaü.

Evaü aññhavidhena råpasaïgaho.

Aññhakaü.

[BJT Page 378] [\x 378/]

979. Katamaü taü råpaü cakkhundriyaü?

Yaü cakkhuü1 catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo - pe - su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü cakkhundriyaü.

980. Katamaü taü råpaü sotindriyaü - pe - ghànindriyaü - pe - jivhindriyaü - pe - kàyindriyaü - pe - itthindriyaü - pe - purisindriyaü - pe - jãvitindriyaü?

Yo tesaü2 råpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà irãyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü, idaü taü råpaü jãvitindriyaü.

981. Katamaü taü råpaü na indriyaü?

Råpàyatanaü - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü na indriyaü.

Evaü navavidhena råpasaïgaho.

Navakaü. [PTS Page 179] [\q 179/]

982. Katamaü taü råpaü cakkhundriyaü?

Yaü cakkhuü catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo - pe - su¤¤o gàmopeso. Idaü taü råpaü cakkhundriyaü.

983. Katamaü taü råpaü sotindriyaü - pe - ghànindriyaü - pe - jivhindriyaü - pe - kàyindriyaü - pe - itthindriyaü - pe - purisindriyaü - pe - jãvitindriyaü?

Page 137: Dhammasangani Working

Yo tesaü råpãnaü dhammànaü àyu ñhiti yapanà yàpanà irãyanà vattanà pàlanà jãvitaü jãvitindriyaü, idaü taü råpaü jãvitindriyaü.

984. Katamaü taü råpaü na indriyaü sappañighaü?

Råpàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü. Idaü taü råpaü na indriyaü sappañighaü.

985. Katamaü taü råpaü na indriyaü appañighaü?

Kàyavi¤¤atti - pe - kabaliükàro àhàro. Idaü taü råpaü na indriyaü appañighaü.

Evaü dasavidhena råpasaïgaho.

Dasakaü.

986. Katamaü taü råpaü cakkhàyatanaü?

Yaü cakkhu catunnaü mahàbhåtànaü upàdàya pasàdo - pe - su¤¤o gàmopeso idaü taü råpaü cakkhàyatanaü.

1. Yaü cakkhu - sãmu 1, 2, machasaü, [PTS] 2. Yaü tesaü - sãmu 3.

[BJT Page 380] [\x 380/]

987. Katamaü taü råpaü sotàyatanaü - pe - ghànàyatanaü - pe - jivhàyatanaü - pe - kàyàyatanaü - pe - råpàyatanaü - pe - saddàyatanaü - pe - gandhàyatanaü - pe - rasàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü?

Pañhavidhàtu - pe - phoññhabbadhàtupesà. Idaü taü råpaü phoññhabbàyatanaü.

988. Katamaü taü råpaü anidassanaü appañighaü dhammàyatanapariyàpannaü?

Itthindriyaü - pe - kabaliükàro àhàro, idaü taü råpaü anidassanaü appañighaü dhammàyatanapariyàpannaü.

Evaü ekàdasavidhena råpasaïgaho.

Ekàdasakaü.

Råpavibhatti

Aññhamaü bhàõavàraü. [PTS Page 180] [\q 180/]

(Nikkhepakaõóaü)989. Katame dhammà kusalà?

Tãõi kusalamålàni: alobho adoso amoho taüsampayutto vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho, taü samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà kusalà.

990. Katame dhammà akusalà?

Tãõi akusalamålàni: lobho doso moho, tadekaññhà ca kilesà taüsampayutto vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho, taüsamuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà akusalà.

991. Katame dhammà avyàkatà?

Page 138: Dhammasangani Working

Kusalàkusalànaü dhammànaü vipàkà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho, ye ca dhammà kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà, sabbaü ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu. Ime dhammà avyàkatà. [BJT Page 382] [\x 382/]

992. Katame dhammà sukhàya vedanàya sampayuttà?

Sukhabhåmiyà kàmàvacare råpàvacare apariyàpanne sukhaü vedanaü ñhapetvà taüsampayutto sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sukhàya vedanàya sampayuttà.

993. Katame dhammà dukkhàya vedanàya sampayuttà?

Dukkhabhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare apariyàpanne sukhaü vedanaü ñhapetvà taüsampayutto sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho. Ime dhammà dukkhàya vedanàya sampayuttà.

994. Katame dhammà adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttà?

Adukkhamasukhabhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare apariyàpanne adukkhamasukhaü vedanaü ñhapetvà taüsampayutto sa¤¤àkkhandho sakhkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttà.

995. Katame dhammà vipàkà?

Kusalàkusalànaü dhammànaü vipàkà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà vipàkà. [PTS Page 181] [\q 181/]

996. Katame dhammà vipàkadhammadhammà?

Kusalàkusalà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà vipàkadhammadhammà.

997. Katame dhammà nevavipàkanavipàkadhammadhammà?

Ye ca dhammà kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà, sabbaü ca råpaü, asaïkatà ca dhàtu, ime dhammà nevavipàkanavipàkadhammadhammà.

998. Katame dhammà upàdinnupàdàniyà?

Sàsavà kusalàkusalànaü dhammànaü vipàkà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, yaü ca råpaü kammassa katattà, ime dhammà upàdinnupàdàniyà.

[BJT Page 384] [\x 384/]

999. Katame dhammà anupàdinnupàdàniyà?

Sàsavà kusalàkusalà dhammà kàmàvacarà rupàvacarà aråpàvacarà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ye ca dhammà kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà, yaü ca råpaü na kammassa katattà, ime dhammà anupàdinnupàdàniyà.

1000. Katame dhammà anupàdinnaanupàdàniyà?

Page 139: Dhammasangani Working

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà anupàdinnaanupàdàniyà.

1001. Katame dhammà saïkiliññhasaïkilesikà?

Tãõi akusalamålàni lobho doso moho, tadekaññhà ca kilesà, taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, taüsamuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà saïkiliññhasaïkilesikà.

1002. Katame dhammà asaïkiliññhasaïkilesikà?

Sàsavà kusalavyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà asaïkiliññhasaïkilesikà.

1003. Katame dhammà asaïkiliññhaasaïkilesikà?

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà asaïkiliññhaasaïkilesikà.

1004. Katame dhammà savitakkasavicàrà?

Savitakkasavirabhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare [PTS Page 182] [\q 182/] apariyàpanne vitakka vicàre ñhapetvà taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà savitakkasavicàrà.

1005. Katame dhammà avitakkavicàramattà?

Avitakkavicàramattabhåmiyaü råpàvacare apariyàpanne vicàraü ñhapetvà taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà avitakkavicàramattà.

[BJT Page 386] [\x 386/]

1006. Katame dhammà avitakkaavicàrà?

Avitakkaavicàrabhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare apariyàpanne vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà avitakkaavicàrà.

1007. Katame dhammà pãtisahagatà?

Pãtibhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare apariyàpanne pãtiü ñhapetvà taü sampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà pãtisahagatà.

1008. Katame dhammà sukhasahagatà?

Sukhabhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare apariyàpanne sukhaü ñhapetvà taü sampayutto sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sukhasahagatà.

1009. Katame dhammà upekkhàsahagatà?

Upekkhàbhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare apariyàpanne upekkhaü ñhapetvà taü sampayutto sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà upekkhàsahagatà.

1010. Katame dhammà dassanena pahàtabbà?

Page 140: Dhammasangani Working

Tãõã sa¤¤ojanàni: sakkàyadiññhi vicikicchà sãlabbataparàmàso.

1011. Tattha katamà sakkàyadiññhi?

Idha assutavà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto, sappurisànaü adassàvã sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinãto, råpaü attato samanupassati, råpavantaü và attànaü, attani và råpaü, råpasmiü và attànaü. Vedanaü attato samanupassati, vedanàvantaü và attànaü, attani và vedanaü, vedanàya và attànaü sa¤¤aü attato samanupassati, sa¤¤àvantaü và attànaü, attani và sa¤¤aü, sa¤¤àya và attànaü saïkhàre [PTS Page 183] [\q 183/] attato samanupassati, skhàravantaü vaü attànaü, attani và saïkhàre, saïkhàresu và attànaü vi¤¤àõaü attato samanupassati, vi¤¤àõamantaü và attànaü, attani và vi¤¤àõaü, vi¤¤àõasmiü và attànaü.

[BJT Page 388] [\x 388/]

Yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisukàyikaü1 diññhivipphandità diññhisa¤¤ojanaü gàho patiññhàho2 abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanà vipariyesagàho, 3 ayaü vuccati sakkàyadiññhi.

1012. Tattha katamà vicikicchà?

Satthari kaïkhati vivikicchati, dhamme kakhkhati vicikicchati, saïghe kakhkhati viviticchati, sikkhàya kakhkhati vicikicchati, pubbante kaïkhati vicikicchati, aparante kaïkhati vicikicchati, pubbantàparante kaïkhati vicikicchati, idappaccayatà pañiccasamuppannesu dhammesu kaïkhati vicikicchati. Yà evaråpà kaïkhà kaïkhàyanà kaïkhàyitattaü vimati vicikicchà dveëhakaü dvedhàpatho saüsayo anekaüsagàho àsappanà parisappanà apariyogàhanà thambhitattaü cittassa manovilekho, ayaü vuccati vicikicchà.

1013. Tattha katamo sãlabbataparàmàso?

Ito bahiddhà samaõabràhmaõànaü sãlena suddhi vatena suddhi sãlabbatena suddhãti yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü1 diññhivipphanditaü diññhisaü¤¤ojanaü gàho patiññhàho2 abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho, 3 ayaü vuccati sãlabbataparàmàso.

Imàni tãõi saüyojanàni, tadekaññhà ca kilesà, taü sampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, taüsamuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà dassanena pahàtabbà.

Imàni tãõi saüyojanàni, tadekaññhà ca kilesà, taü sampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, taüsamuññhànaü kàyakammaü vacikammaü manokammaü, ime dhammà dassanena pahàtabbà.

1014. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbà?

Avaseso lobho doso moho, tadekaññhà ca kilesà, taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, taüsamuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà bhàvanàya pahàtabbà.

1015. Katame dhammà neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbà?

Kusalàvyakatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, [PTS Page 184] [\q 184/] sabbaü ca råpaü, asaïkatà ca dhàtu, ime dhammà neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbà.

Page 141: Dhammasangani Working

1. Diññhivisåkàyitaü - sãmu 1, 2, 3. 2. Pañiggàho - sãmu 3, machasaü, syà, [PTS] 3. Vipariyàsaggàho - machasaü vipariyesaggàho -syà. [PTS]

[BJT Page 390] [\x 390/]

1016. Katame dhammà dassanena pahàtabbahetukà?

Tãõi sa¤¤ejanàni sakkàyadiññhi vicikicchàsãlabbataparàmàso.

Tattha katamà sakkàyadiññhi? Idha assutavà puthujjano - pe - råpaü attato samanupassati - pe - ayaü vuccati sakkàyadiññhi.

Tattha katamà vicikicchà? Satthari kaïkhati - pe - ayaü vuccati vicikicchà.

Tattha katamo sãlabbataparàmàso? Ito bahiddhà samaõabràhmaõànaü sãlenasuddhi - pe - ayaü vuccati sãlabbataparàmàso.

Imàni tãõi saüyojanàni tadekaññhà ca kilesà taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, taüsamuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà dassanena pahàtabbahetukà. Tãõi sa¤¤ojanàni sakkàyadiññhi vicikicchà sãlabbataparàmàso, ime dhammà dassanena pahàtabbà. Tadekaññho lobho doso moho, ime dhammà dassanena pahàtabbahetukà. Tadekaññhà ca kilesà taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, taüsamuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà dassanena pahàtabbahetukà.

1017. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà?

Avaseso lobho doso moho, ime dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà tadekaññhà ca kilesà taü sampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, taüsamuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà. 1018. Katame dhammà neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbahetukà?

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho, sabbaü ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbahetukà.

1019. Katame dhammà àcayagàmino?

Sàsavà kusalàkusalà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà àcayagàmino.

1020. Katame dhammà apacayagàmino?

Cattàro maggà apariyàpannà, ime dhammà apacayagàmino.

[BJT Page 392] [\x 392/]

1021. Katame dhammà neva àcayagàmino na apacayagàmino?

Kusalàkusalànaü dhammànaü vipàkà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ye ca dhammà kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà, sabbaü ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà neva àcayagàmino sa apacayagàmino.

1022. Katame dhammà sekhà1?

Page 142: Dhammasangani Working

Cattàro maggà apariyàpannà, heññhimàni ca tãõi sàma¤¤aphalàni ime dhammà sekhà. [PTS Page 185] [\q 185/]

1023. Katame dhammà asekhà2?

Upariññhimaü arahattaphalaü, ime dhammà asekhà.

1024. Katame dhammà nevasekhà nàsekhà?

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà neva sekhà nàsekhà.

1025. Katame dhammà parittà?

Sabbeva kàmàvacarà kusalàkusalàvyakatà dhammà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà parittà.

1026. Katame dhammà mahaggatà?

Råpàvacarà aråpàvacarà kusalàvyàkatà dhammà, vedakàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà mahaggatà.

1027. Katame dhammà appamàõà?

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà appamàõà.

1028. Katame dhammà parittàrammaõà?

Paritte dhamme àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà dhammà, ime dhammà parittàrammaõà.

1. Sekkhà - sãmu 1, 2, 3, machasaü syà [PTS] 2. Asekkhà - sãmu 1, 2, 3, machasaü, syà, [PTS]

[BJT Page 394] [\x 394/]

1029. Katame dhammà mahaggatàrammaõà?

Mahaggate dhamme àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà dhammà, ime dhammà mahaggatàrammaõà.

1030. Katame dhammà appamàõàrammaõà?

Appamàõe dhamme àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà dhammà, ime dhammà appamàõàrammaõà.

1031. Katame dhammà hãnà?

Tãõi akusalamålàni lobho doso moho, tadekaññhà ca kilesà, taü sampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, taüsamuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà hãnà.

1032. Katame dhammà majjhimà?

Sàsavà kusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà majjhimà.

Page 143: Dhammasangani Working

1033. Katame dhammà paõãtà?

Apariyàpannà maggà ca, maggaphalàni ca, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà paõãtà. [PTS Page 186] [\q 186/]

1034. Katame dhammà micchattaniyatà?

Pa¤ca kammàni ànantarikàni, yà ca micchàdiññhi niyatà, ime dhammà micchattaniyatà.

1035. Katame dhammà sammattaniyatà?

Cattàro maggà apariyàpannà, ime dhammà sammattaniyatà.

1036. Katame dhammà aniyatà?

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà aniyatà.

1037. Katame dhammà maggàrammaõà?

Ariyamaggaü àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà dhammà, ime dhammà maggàrammaõà.

[BJT Page 396] [\x 396/]

1038. Katame dhammà maggahetukà?

Ariyamaggasamaïgissa maggaïgàni ñhapetvà taü sampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà maggahetukà. Ariyamaggasamaïgissa sammàdiññhi maggo ceva hetu ca. Sammàdiññhiü ñhapetvà taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà maggahetukà. Ariyamaggasamaïgissa alobho adoso amoho, ime dhammà maggahetu. Taü sampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà maggahetukà.

1039. Katame dhammà maggàdhipatino?

Ariyamaggaü adhipatiü karitvà ye uppajjanti cittacetasikà dhammà, ime dhammà maggàdhipatino. Ariyamaggasamaïgissa vãmaüsàdhipateyyaü maggaü bhàvayantassa vãmaüsaü ñhapetvà taüsampayutto vedanàkkhandho, - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà maggàdhipatino.

1040. Katame dhammà uppannà?

Ye dhammà jàtà bhåtà sa¤jàtà nibbattà abhinibbattà pàtubhåtà uppannà samuppannà uññhità samuññhità uppannà uppannaüsena saïgahità råpaü1 vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü, ime dhammà uppannà.

1041. Katame dhammà anuppannà?

Ye dhammà ajàtà abhåtà asa¤jàtà anibbattà anabhinibbattà [PTS Page 187] [\q 187/] apàtubhåtà anuppannà asamuppannà anuññhità asamuññhità anuppannà. Anuppannaüsena saïgahãtà råpaü vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü, ime dhammà anuppannà.

1042. Katame dhammà uppàdino?

Page 144: Dhammasangani Working

Kusalàkusalànaü dhammànaü avipakkavipàkànaü vipàkà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ya¤ca råpaü kammassakatattà uppajjissati, ime dhammà uppàdino.

1043. Katame dhammà atãtà?

Ye dhammà atãtà niruddhà vigatà vipariõatà atthaïgatà abbhatthaïgatà uppajjitvà vigatà atãtà atãtaüsena saïgahità råpaü vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü, ime dhammà atãtà.

2. Råpà - sãmu 2

[BJT Page 398] [\x 398/]

1044. Katame dhammà anàgatà?

Ye dhammà ajàtà abhåtà asa¤jàtà anibbattà anabhinibbattà apàtubhåtà anuppannà asamuppannà anuññhità asamuññhità anàgatà anàgataüsena saïgahãtà råpaü vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü, ime dhammà anàgatà.

1045. Katame dhammà paccuppannà?

Ye dhammà jàtà bhåtà sa¤jàtà nibbattà abhinibbattà pàtubhåtà uppannà samuppannà uññhità samuññhità paccuppannà paccuppannaüsena saïgahãtà råpaü vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü, ime dhammà paccuppannà.

1046. Katame dhammà atãtàrammaõà?

Atãte dhamme àrabbha ye te uppajjanti cittacetasikà dhammà, ime dhammà atãtàrammaõà.

1047. Katame dhammà anàgatàrammaõà?

Anàgate dhamme àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà dhammà, ime dhammà anàgatàrammaõà.

1048. Katame dhammà paccuppannàrammaõà?

Paccuppanne dhamme àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà dhammà, ime dhammà paccuppannàrammaõà.

1049. Katame dhammà ajjhattà?

Ye dhammà tesaü tesaü sattànaü ajjhattaü paccattaü niyakà1 pàñipuggalikà upàdinnà råpaü vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü, ime dhammà ajjhattà.

1050. Katame dhammà bahiddhà?

Ye dhammà tesaü tesaü parasattànaü parapuggalànaü [PTS Page 188] [\q 188/] ajjhattaü paccattaü niyakà pàñipuggalikà upàdinnà råpaü vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü, ime dhammà bahiddhà.

1051. Katame dhammà ajjhattabahiddhà?

Tadubhayaü, ime dhammà ajjhattabahiddhà.

1. Niyatà - sãmu. 1, 2, 3 Machasaü. Syà. [PTS]

[BJT Page 400] [\x 400/]

Page 145: Dhammasangani Working

1052. Katame dhammà ajjhattàrammaõà?

Ajjhatte dhamme àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà dhammà, ime dhammà ajjhattàrammaõà.

1053. Katame dhammà bahiddhàrammaõà?

Bahiddhà dhamme àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà dhammà, ime dhammà bahiddhàrammaõà.

1054. Katame dhammà ajjhattabahiddhàrammaõà?

Ajjhattabahiddhà dhamme àrabbha ye uppajjanti cittacetasikà dhammà, ime dhambmà ajjhattabahiddhàrammaõà.

1055. Katame dhammà sanidassanasappañighà?

Råpàyatanaü, ime dhammà sanidassanasappañighà.

1056. Katame dhammà anidassanasappañighà?

Cakkhàyatanaü sotàyatanaü ghànàyatanaü jivhàyatanaü kàyàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü, ime dhammà anidassanasappañighà.

1057. Katame dhammà anidassanaappañighà?

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho, yaü råpaü anidassanaü appañighaü dhammàyatanapariyàpannaü, asaïkhataü ca dhàtu, ime dhammà anidassanaappañighà.

Tikaü.

1058. Katame dhammà hetu?

Tayo kusalahetu tayo akusalahetu tayo avyàkatahetu nava kàmàvacarahetu cha råpàvacarahetu cha aråpàvacarahetu cha apariyàpannahetu.

1059. Tattha katame tayo kusalahetu?

Alobho adoso amoho.

1060. Tattha katamo alobho?

Yo alobho alubbhanà alubbhitattaü asàràgo asàrajjanà asàrajjitattaü anabhijjhà alobho kusalamålaü, ayaü vuccati alobho.

[BJT Page 402] [\x 402/] Dhammasaïgaõippakaraõaü nikkhepakaõóaü 1061. Tattha katamo adoso?[PTS Page 189] [\q 189/] Yo adoso adussanà adussitattaü metti mettàyanà mettàyitattaü anuddayà anuddayanà anuddayitattaü hitesità anukampà avyàpàdo avyàpajjho adoso kusalamålaü, ayaü vuccati adoso.

1062. Tattha katamo amoho?

Page 146: Dhammasangani Working

Dukkhe ¤àõaü dukkhasamudaye ¤àõaü dukkhanirodhe ¤àõaü dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya ¤àõaü pubbante ¤àõaü aparante ¤àõaü pubbantàparante ¤àõaü idappaccayatàpañiccasamuppannesu dhammesu ¤àõaü, yà evaråpà pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhanà paõóiccaü kosallaja nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi, ayaü vuccati amoho.

Ime tayo kusalahetu.

1063. Tattha katame tayo akusalahetu?

Lobho doso moho.

1064. Kattha katamo lobho?

Yo ràgo sàràgo anunayo anurodho nandi nandiràgo cittassa sàràgo icchà mucchà ajjhosànaü gedho paëigedho saïgo païko ejà màyà janikà sa¤jananã sibbanã1 jàlinã sarità visattikà suttaü visañà àyåhanã 2 dutiyà paõidhi bhavanetti vanaü vanatho santhavo sineho apekkhà pañibandhu àsà àsiüsanà àsiüsitattaü3 råpàsà saddàsà gandhàsà rasàsà phoññhabbàsà làbhàsà dhanàsà puttàsà jãvitàsà jappà pajappà abhijappà jappanà4 jappitattaü loluppaü loluppàyanà loluppàyitattaü puccha¤cikatà5 sàdukamyatà adhammaràgo visamalobho nikanti nikàmanà patthanà pihanà samphatthanà kàmataõhà bhavataõhà vibhavataõhà råpataõhà aråpataõhà nirodhataõhà råpataõhà saddataõhà gandhataõhà rasataõhà phoññhabbataõhà dhammataõhà ogho yogo gantho upàdànaü àvaraõaü nãvaraõaü chadanaü6 bandhanaü upakkileso anusayo pariyuññhànaü latà vevicchaü dukkhamålaü dukkhanidànaü dukkhappabhavo màrapàso màrabalisaü màravisayo taõhànadã taõhàjàlaü taõhàgaddulaü taõhàsamuddo abhijjhà lobho akusalamålaü, ayaü vuccati lobho. [PTS Page 190] [\q 190/]

1. Sibbinã, machasaü, [PTS] 2. âyuhinã, sãmu machasaü. 3. âsisanà àsisitattaü, machasaü. 4. Jappà jappanà, machasaü. 5. Puccha¤jikatà, machasaü, sãmu 1, 2. Pucchikatà - sãmu 3, [PTS] 6. Chàdanaü, sãmu 1, 2, 4, machasaü, syà chandànaü, [PTS]

[BJT Page 404] [\x 404/]

1065. Tattha katamo doso?

Anatthaü me acarãti àghàto jàyati, anatthaü me caratãti àghàto jàyati, anatthaü me carissatãti àghàto jàyati. Piyassa me manàpassa anatthaü acari - pe - anatthaü carati - pe - anatthaü carissatãti àghàto jàyati. Appiyassa me amanàpassa atthaü acari - pe - atthaü carati - pe - atthaü carissatãti àghàto jàyati. Aññhàne và pana àghàto jàyati. Yo evaråpo cittassa àghàto pañighàto pañighaü pañivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa vyàpatti manopadoso kodho kujjhanà kujjhitattaü doso dussanà dussitattaü vyàpatti vyàpajjanà vyàpajjitattaü virodho pañivirodho caõóikkaü asuropo anattamanatà cittassa, ayaü vuccati doso.

1066. Tattha katamo moho?Dukkhe a¤¤àõaü dukkhasamudaye a¤¤àõaü dukkhanirodhe a¤¤àõaü dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya a¤¤àõaü, pubbante a¤¤àõaü aparante a¤¤àõaü pubbantàparante a¤¤àõaü, idappaccayatà pañiccasamuppannesu dhammesu a¤¤àõaü, yaü evaråpaü a¤¤àõaü adassanaü anabhisamayo ananubodho asambodho appañivedho asaügàhanà apariyogàhanà asamapekkhanà apaccavekkhanà apaccakkhakammaü dummejjhaü bàlyaü asampaja¤¤aü moho pamoho sammoho avijjà avijjogho avijjàyogo avijjànusayo avijjàpariyuññhànaü avijjàlaïgã moho akusalamålaü, ayaü vuccati moho. Ime tayo akusalahetu.

Page 147: Dhammasangani Working

1067. Tattha katame tayo avyàkatahetu?

Kusalànaü và dhammànaü vipàkato kiriyàvyàkatesu và dhammesu alobho adoso amoho. Ime tayo avyàkatahetu.

1068. Tattha katame nava kàmàvacarahetu?

Tayo kusalahetu, tayo akusalahetu, tayo avyàkatahetu. Ime nava kàmàvacarahetu.

1069. Tattha katame cha råpàvacara hetu?

Tayo kusalahetu, tayo avyàkatahetu. Ime cha råpàvarahetu.

1070. Tattha katame cha aråpàvacarahetu?[PTS Page 191] [\q 191/] Tayo kusalahetu, tayo avyàkatahetu. Ime cha aråpàvacarahetu.

[BJT Page 406] [\x 406/]

1071. Tattha katame cha apariyàpannahetu?

Tayo kusalahetu, tayo avyàkatahetu, ime cha apariyàpannahetu.

1072. Tattha katame tayo kusalahetu?

Alobho adoso amoho.

1073. Tattha katamo alobho?

Yo alobho alubbhanà alubbhitattaü asàràgo asàrajjanà asàrajjitattaü anabhijjhà alobho kusalamålaü, ayaü vuccati alobho.

1074. Tattha katamo adoso?

Yo adoso adussanà adussitattaü - pe - avyàpàdo avyàpajjho adoso kusalamålaü, ayaü vuccati adoso.

1075. Tattha katamo amoho?

Dukkhe ¤àõaü dukkhasamudaye ¤àõaü dukkhanirodhe ¤àõaü dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya ¤àõaü pubbante ¤àõaü aparante ¤àõaü pubbantàparante ¤àõaü idappaccayatàpañiccasamuppannesu dhammesu ¤àõaü, yà evaråpà pa¤¤à pajànanà vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaõà upalakkhaõà paccupalakkhanà paõóiccaü kosallaja nepu¤¤aü vebhavyà cintà upaparikkhà bhårã medhà pariõàyikà vipassanà sampaja¤¤aü patodo pa¤¤à pa¤¤indriyaü pa¤¤àbalaü pa¤¤àsatthaü pa¤¤àpàsàdo pa¤¤ààloko pa¤¤àobhàso pa¤¤àpajjoto pa¤¤àratanaü amoho dhammavicayo sammàdiññhi dhammavicayasambojjhaïgo maggaïgaü maggapariyàpannaü, ayaü vuccati amoho.

Ime tayo kusalahetu.

1076. Tattha katame tayo avyàkatahetu?

Kusalànaü dhammànaü vipàkato alobho adoso amoho, ime tayo avyàkatahetu.

Ime cha apariyàpannahetu.

Ime dhammà hetu.

Page 148: Dhammasangani Working

1077. Katame dhammà na hetu?

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho sabba¤ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà na hetu.

[BJT Page 408] [\x 408/] 1078. Katame dhammà sahetukà? Tehi dhammehi ye dhammà sahetukà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sahetukà.

1079. Katame dhammà ahetukà? Tehi dhammehi ye dhammà ahetunà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabba¤ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà ahetukà. [PTS Page 192] [\q 192/]

1080. Katame dhammà hetusampayuttà?

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà: vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà hetusampayuttà.

1081. Katame dhammà hetuvippayuttà?

Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà: vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabba¤ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà hetuvippayuttà.

1082. Katame dhammà hetu ceva sahetukà ca?

Lobho mohena hetu ceva sahetuko ca, moho lobhena hetu ceva sahetuko ca, doso mohena hetu ceva sahetuko ca, moho dosena hetu ceva sahetuko ca. Alobho adoso amoho te a¤¤ama¤¤aü hetu ceva sahetukà ca. Ime dhammà hetu ceva sahetukà ca.

1083. Katame dhammà sahetukà ceva na ca hetu?

Tehi dhammehi ye dhammà sahetukà te dhamme ñhapetvà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sahetukà ceva na ca hetu.

1084. Katame dhammà hetu ceva hetusampayuttà ca?

Lobho mohena hetu ceva hetusampayutto ca, moho lobhena hetu ceva hetusampayutto ca, doso mohena hetu ceva hetusampayutto ca, moho dosena hetu ceva hetusampayutto ca. Alobho adoso amoho te a¤¤ama¤¤aü hetu ceva hetusampayuttà ca. Ime dhammà hetu ceva hetusampayuttà ca.

[BJT Page 410] [\x 410/]

1085. Katame dhammà hetusampayuttà ceva na ca hetu?

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà te dhamme ñhapetvà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà hetusampayuttà ceva na ca hetu.

1086. Katame dhammà na hetu sahetukà?

Tehi dhammehi ye dhammà na hetu sahetukà: vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà na hetu sahetukà.

1087. Katame dhammà na hetu ahetukà?

Page 149: Dhammasangani Working

Tehi dhammehi ye dhammà na hetu ahetukà: vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabba¤ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà na hetu ahetukà.

Hetugocchakaü.

1088. Katame dhammà sappaccayà?

Pa¤cakkhandhà: råpakkhandho vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho [PTS Page 193] [\q 193/] saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sappaccayà.

1089. Katame dhammà appaccayà?

Asaïkhatà dhàtu, ime dhammà appaccayà.

1090. Katame dhammà saïkhatà?

Yeva te dhammà sappaccayà, teva te dhammà saïkhatà.

1091. Katame dhammà asaïkhatà?

Yo eva so dhammo appaccayo so eva so dhammo asaïkhato.

1092. Katame dhammà sanidassanà?

Råpàyatanaü, ime dhammà sanidassanà.

1093. Katame dhammà anidassanà?

Cakkhàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü, vedanàkkhandho, - pe - vi¤¤àõakkhandho, ya¤ca råpaü anidassanaü appañighaü dhammàyatanapariyàpannaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà anidassanà.

1094. Katame dhammà sappañighà?

Cakkhàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü, ime dhammà sappañighà.

[BJT Page 412] [\x 412/]

1095. Katame dhammà appañighà?

Vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, yaü ca råpaü anidassanaü appañighaü dhammàyatanapariyàpannaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà appañighà.

1096. Katame dhammà råpino?

Cattàro ca mahàbhåtà catunnaü ca mahàbhåtànaü upàdàya råpaü, ime dhammà råpino. 1097. Katame dhammà aråpino?

Vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà aråpino.

1098. Katame dhammà lokiyà?

Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà lokiyà.

1099 Katame dhammà lokuttarà?

Page 150: Dhammasangani Working

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà lokuttarà.

1100. Katame dhammà kenaci vi¤¤eyyà kenaci na vi¤¤eyyà?[PTS Page 194] [\q 194/] ye te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà, na te dhammà sotavi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà sotavi¤¤eyyà, na te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà.

Ye te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà, na te dhammà ghànavi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà ghànavi¤¤eyyà, na te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà.

Ye te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà, na te dhammà jivhàvi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà jivhàvi¤¤eyyà, na te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà.

Ye te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà, na te dhammà kàyavi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà kàyavi¤¤eyyà, na te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà.

[BJT Page 414] [\x 414/] Ye te dhammà sotavi¤¤eyyà, na te dhammà ghànavi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà ghànavi¤¤eyyà, na te dhammà sotavi¤¤eyyà.

Ye te dhammà sotavi¤¤eyyà, na te dhammà jivhàvi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà jivhàvi¤¤eyyà, na te dhammà sotavi¤¤eyyà.

Ye te dhammà sotavi¤¤eyyà, na te dhammà kàya vi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà kàyavi¤¤eyyà, na te dhammà sotavi¤¤eyyà.

Ye te dhammà sotavi¤¤eyyà, na te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà, na te dhammà sotavi¤¤eyyà.

Ye te dhammà ghànavi¤¤eyyà na te dhammà jivyàvi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà jivhàvi¤¤eyyà na te dhammà ghànavi¤¤eyyà. Ye te dhammà ghànavi¤¤eyyà na te dhammà kàyavi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà kàyavi¤¤eyyà na te dhammà ghànavi¤¤eyyà.

Ye te dhammà ghànavi¤¤eyyà na te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà na te dhammà ghànavi¤¤eyyà.

Ye te dhammà ghànavi¤¤eyyà na te dhammà sotavi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà notavi¤¤eyyà na te dhammà ghànavi¤¤eyyà. Ye te dhammà jivhàvi¤¤eyyà na te dhammà kàyavi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà kàyavi¤¤eyyà na te dhammà jivhàvi¤¤eyyà.

Ye te dhammà jivhàvi¤¤eyyà na te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà na te dhammà jivhàvi¤¤eyyà.

Ye te dhammà jivhàvi¤¤eyyà na ce dhammà sotavi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà sotavi¤¤eyyà na te dhammà jivhàvi¤¤eyyà.

Ye te dhammà jivhàvi¤¤eyyà na te dhammà ghànavi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà ghànavi¤¤eyyà na te dhammà jivhàvi¤¤eyyà.

[BJT Page 416] [\x 416/] Ye te dhammà kàya vi¤¤eyyà na te dhammà cakkhavi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà cakkhuvi¤¤eyyà na te dhammà kàyavi¤¤eyyà.

Ye te dhammà kàyavi¤¤eyyà na te dhammà sotavi¤¤eyyà. Ye và [PTS Page 195] [\q 195/] pana te dhammà sotavi¤¤eyyà na te dhammà kàya vi¤¤eyyà.

Page 151: Dhammasangani Working

Ye te dhammà kàyavi¤¤eyyà, na te dhammà ghànavi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà ghànavi¤¤eyyà na te dhammà kàyavi¤¤eyyà.

Ye te dhammà kàyavi¤¤eyyà na te dhammà jivhàvi¤¤eyyà. Ye và pana te dhammà jivhàvi¤¤eyyà na te dhammà kàyavi¤¤eyyà.

Ime dhammà kenaci vi¤¤eyyà kenaci na vi¤¤eyyà.

Cullantaradukaü.

1101. Katame dhammà àsavà?

Cattàro àsavà: kàmàsavo bhavàsavo diññhàsavo avijjàsavo.

1102. Tattha katamo kàmàsavo?

Yo kàmesu kàmacchando kàmaràgo kàmanandi kàmataõhà kàmasineho kàmapariëàho kàmamucchà kàmajjhosànaü, ayaü vuccati kàmàsavo.

1103. Tattha katamo bhavàsavo?

Yo bhavesu bhavacchando bhavaràgo bhavanandi bhavataõhà bhavasineho bhavapariëàho bhavamucchà bhavajjhosànaü, ayaü vuccati bhavàsavo.

1104. Tattha katamo diññhàsavo?Sassato lokoti và asassato lokoti và, antavà lokoti và ananta và lokoti và, taü jãvaü taü sarãranti và, a¤¤aü jãvaü a¤¤aü sarãranti và, hoti tathàgato parammaraõàti và na hoti tathàgato parammaraõàti và, hoti ca na ca hoti tathàgato parammaraõàti và neva hoti na hoti tathàgato parammaraõàti và, yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü diññhisaüyojanaü gàho patiññhàho abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho, ayaü vuccati diññhàsavo. Sabbàpi micchàdiññhi diññhàsavo.

[BJT Page 418] [\x 418/]

1105. Tattha katamo avijjàsavo?Dukkhe a¤¤àõaü dukkhasamudaye a¤¤àõaü dukkhanirodhe a¤¤àõaü dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya a¤¤àõaü, pubbante a¤¤àõaü aparante a¤¤àõaü pubbantàparante a¤¤àõaü, idappaccayatà pañiccasamuppannesu dhammesu a¤¤àõaü, yaü evaråpaü a¤¤àõaü adassanaü anabhisamayo ananubodho asambodho appañivedho asaügàhanà apariyogàhanà asamapekkhanà apaccavekkhanà apaccakkhakammaü dummejjhaü bàlyaü asampaja¤¤aü moho pamoho sammoho avijjà avijjogho avijjàyogo avijjànusayo [PTS Page 196] [\q 196/] avijjàpariyuññhànaü avijjàlaïgã moho akusalamålaü, ayaü vuccati moho akusalamålaü, ayaü vuccati avijjàsavo. Ime dhammà àsavà.

1106. Katame dhammà no àsavà? Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabba¤ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no àsavà.

1107. Katame dhammà sàsavà?

Kusalàkusalàvyàkatà dhammà nàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sàsavà.

1108. Katame dhammà anàsavà?

Page 152: Dhammasangani Working

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà anàsavà.

1109. Katame dhammà àsavasampayuttà?

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà àsavasampayuttà.

1110. Katame dhammà àsavavippayuttà?

Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho sabba¤ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà àsavavippayuttà.

1111. Katame dhammà àsavà ceva sàsavà ca?

Teyeva àsavà àsavà ceva sàsavà ca.

[BJT Page 420] [\x 420/]

1112. Katame dhammà sàsavà ceva no ca àsavà?

Tehi dhammehi ye dhammà sàsavà te dhamme ñhapetvà avasesà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sàsavà ceva no ca àsavà.

1113. Katame dhammà àsavà ceva àsavasampayuttà ca?

Kàmàsavo avijjàsavena àsavo ceva àsavasampayutto ca, avijjàsavo kàmàsavena àsavo ceva àsavasampayutto ca, bhavàsavo avijjàsavena àsavo ceva àsavasampayutto ca, avijjàsavo bhavàsavena àsavo ceva àsavasampayutto ca, diññhàsavo avijjàsavena àsavo ceva àsavasampayutto ca, [PTS Page 197] [\q 197/] avijjàsavo diññhàsavena àsavo ceva àsavasampayutto ca, ime dhammà àsavà ceva àsavasampayuttà ca.

1114. Katame dhammà àsavasampayuttà ceva no ca àsavà?

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà te dhamme ñhapetvà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà àsavasampayuttà ceva no ca àsavà. 1115. Katame dhammà àsavavippayuttà sàsavà?

Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà àsavavippayuttà sàsavà.

1116. Katame dhammà àsavavippayuttà anàsavà?

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà àsavavippayuttà anàsavà.

âsavagocchakaü.

Nikkhepakaõóe pañhamakabhàõavàraü

Niññhitaü.

1117. Katame dhammà sa¤¤ojanà?

Page 153: Dhammasangani Working

Dasa sa¤¤ojanàni: kàmaràgasa¤¤ojanaü, pañighasa¤¤ojanaü, mànasa¤¤ojanaü, diññhisa¤¤ejanaü, vicikicchàsa¤¤ojanaü, sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanaü, bhavaràgasa¤¤ojanaü, issàsa¤¤ojanaü, macchariyasa¤¤ojanaü, avijjàsa¤¤ojanaü.

[BJT Page 422] [\x 422/]

1118. Tattha katamaü kàmaràgasa¤¤ojanaü?

Yo kàmesu kàmacchando kàmaràgo kàmanandã kàmataõhà kàmasineho kàmapariëàho kàmamucchà kàmajjhosànaü, idaü vuccati kàmaràgasa¤¤ojanaü.

1119. Tattha katamaü pañighasa¤¤ojanaü?

Anatthaü me acarãti àghàto jàyati, anatthaü me caratãti àghàto jàyati, anatthaü me carissatiti àghàto jàyati, piyassa me manàpassa anatthaü acari - pe - anatthaü carati - pe - anatthaü carissatãti àghàto jàyati, appiyassa me amanàpassa atthaü acari - pe - atthaü carati - pe - atthaü carissatãti àghàto jàyati, aññhàne và pana àghàto jàyati. Yo evaråpo cittassa àghàto pañighàto pañighaü pañivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa vyàpatti manopadoso kodho kujjhanà kujjhitattaü doso dussanà dussitattaü vyàpatti vyapajjanà vyàpajjitattaü virodho pañivirodho caõóikkaü asuropo anattamanatà cittassa, idaü vuccati pañighasa¤¤ojanaü.

1120. Kattha katamaü mànasa¤¤ojanaü?

Seyyohamasmãti màno sadisohamasmãti màno hãnohamasmãti [PTS Page 198] [\q 198/] màno, yo evaråpo màno ma¤¤atà ma¤¤itattaü unnati unnamo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, idaü vuccati mànasa¤¤ojanaü.

1121. Tattha katamaü diññhisa¤¤ojanaü?Sassato lokoti và asassato lokoti và, antavà lokoti và ananta và lokoti và, taü jãvaü taü sarãranti và, a¤¤aü jãvaü a¤¤aü sarãranti và, hoti tathàgato parammaraõàti và na hoti tathàgato parammaraõàti và, hoti ca na ca hoti tathàgato parammaraõàti và neva hoti na hoti tathàgato parammaraõàti và, yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü diññhisaüyojanaü gàho pañiggàho abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho, idaü vuccati diññhisa¤¤ojanaü. òhapetvà sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanaü sababàpi micchàdiññhã diññhisa¤¤ojanaü.

[BJT Page 424] [\x 424/]

1122. Tattha katamaü vicikicchàsa¤¤ojanaü?

Satthari kaïkhati vicikicchati, dhamme kaïkhati vicikicchati, saïghe kaïkhati vicikicchati, sikkhàya kaïkhati vicikicchati, pubbante kaïkhati vicikicchati, aparante kaïkhati vicikicchati, pubbantàparante kaïkhati vicikicchati, idappaccayatàpañiccasamuppannesu dhammesu kaïkhati vicikicchati. Yà evaråpà kaïkhà kaïkhàyanà kaïkhàyitattaü vimati vicikicchà dveëhakaü dvedhàpatho saüsayo anekaüsagàho àsappanà parisappanà apariyogàhanà thambhitattaü cittassa manovilekho, idaü vuccati vicikicchàsa¤¤ojanaü.

1123. Tattha katamaü sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanaü?

Ito bahiddhà samaõabràhmaõànaü sãlena suddhi vatena suddhi sãlabbatena suddhãti yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü diññhisaü¤¤ojanaü gàho patiññhàho abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho, idaü vuccati sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanaü.

Page 154: Dhammasangani Working

1124. Tattha katamaü bhavaràgasa¤¤ojanaü?

Yo bhavesu bhavacchando bhavaràgo bhavanandi bhavataõhà bhavasineho bhavapariëàho bhavamucchà bhavajjhosànaü, idaü vuccati bhavaràgasa¤¤ojanaü.

1125. Tattha katamaü issàsa¤¤ojanaü?

Yà pana làbha sakkàra garukàra mànana vandana påjanàsu issà [PTS Page 199] [\q 199/] issàyanà issàyitattaü usåyà usåyanà usåyitattaü, idaü vuccati issàsa¤¤ojanaü.

1126. Tattha katamaü macchariyasa¤¤ojanaü?

Pa¤ca macchariyàni: àvàsamacchariyaü kulamacchariyaü làbhamacchariyaü vaõõamacchariyaü dhammamacchariyaü, yaü evaråpaü maccharaü maccharàyanà maccharàyitattaü vevicchaü kadariyaü kañuka¤cukatà aggahitattaü cittassa, idaü vuccati macchariyasa¤¤ojanaü.

[BJT Page 426] [\x 426/]

1127. Tattha katamaü avijjàsa¤¤ojanaü? Dukkhe a¤¤àõaü dukkhasamudaye a¤¤àõaü dukkhanirodhe a¤¤àõaü dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya a¤¤àõaü, pubbante a¤¤àõaü aparante a¤¤àõaü pubbantàparante a¤¤àõaü, idappaccayatà pañiccasamuppannesu dhammesu a¤¤àõaü, yaü evaråpaü a¤¤àõaü adassanaü anabhisamayo ananubodho asambodho appañivedho asaügàhanà apariyogàhanà asamapekkhanà apaccavekkhanà apaccakkhakammaü dummejjhaü bàlyaü asampaja¤¤aü moho pamoho sammoho avijjà avijjogho avijjàyogo avijjànusayo avijjàpariyuññhànaü avijjàlaïgã moho akusalamålaü, ayaü vuccati moho akusalamålaü, idaü vuccati avijjà sa¤¤ojanaü.

Ime dhammà sa¤¤ojanà.

1128. Katame dhammà no sa¤¤ojanà?

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabba¤ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no sa¤¤ojanà.

1129. Katame dhammà sa¤¤ojaniyà?

Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sa¤¤ojaniyà.

1130. Katame dhammà asa¤¤ojaniyà?

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà asa¤¤ojaniyà.

1131. Katame dhammà sa¤¤ojanasampayuttà?

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sa¤¤ejanasampayuttà.

1132. Katame dhammà sa¤¤ojanavippayuttà?

Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabba¤ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà sa¤¤àjainavippayuttà. [PTS Page 200] [\q 200/]

Page 155: Dhammasangani Working

[BJT Page 428] [\x 428/]

1133. Katame dhammà sa¤¤ojanà ceva sa¤¤ojaniyà ca?

Tàneva saüyojanàni sa¤¤ojanà ceva saüyojaniyà ca.

1134. Katame dhammà sa¤¤ojaniyà ceva no ca sa¤¤ojanà?

Tehi dhammehi ye dhammà sa¤¤ojaniyà te dhamme ñhapetvà avasesà sàsavà kusalàkusalàvyakatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sa¤¤ojaniyà ceva no ca sa¤¤ojanà.

1135. Katame dhammà sa¤¤ojanà ceva sa¤¤ojanasampayuttà ca?

Kàmaràgasa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ceva sa¤¤onasampayuttaü ca, avijjàsa¤¤ojanaü kàmaràgasa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca. Pañighasa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca, avijjàsa¤¤ojanaü pañighasa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca. Mànasa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanena sa¤¤ojanaü ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca, avijjàsa¤¤ojanaü mànasa¤¤ojanena sa¤¤ojanaü ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca. Diññhisa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanena sa¤¤ojanaü ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca, avijjàsa¤¤ojanaü diññhisa¤¤ojanena sa¤¤ojanaü ceva sa¤¤ojana sampayuttaü ca. Vicikicchàsa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca, avijjàsa¤¤ojanaü vicikicchàsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca. Sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca, avijjàsa¤¤ojanaü sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca. Bhavaràgasa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca, avijjàsa¤¤ojanaü bhavaràgasa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca, issàsa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca, avijjàsa¤¤ojanaü issàsa¤¤ojanena sa¤¤ojanaü ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca. Macchariyasa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanena sa¤¤ojana¤ceva sa¤¤ojanasampayutta¤ca, avijjàsa¤¤ojanaü macchariyasa¤¤ojanena sa¤¤ojanaü ceva sa¤¤ojanasampayuttaü ca. Ime dhammà sa¤¤¤ojanà ceva sa¤¤ojanasampayuttà ca. [PTS Page 201] [\q 201/]

1136. Katame dhammà sa¤¤ojanasampayuttà ceva no ca sa¤¤ojanà?

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà te dhamme ñhapetvà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sa¤¤ojanasampayuttà ceva no ca sa¤¤ojanà.

[BJT Page 430] [\x 430/]

1137. Katame dhammà sa¤¤ojanavippayuttà sa¤¤ojaniyà?

Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà råpakkhandho - pe - vi¤¤àõkhandho, ime dhammà sa¤¤ojanavippayuttà sa¤¤ojaniyà.

1138. Katame dhammà sa¤¤ojanavippayuttà asa¤¤ojaniyà?

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà sa¤¤ojanavippayuttà asa¤¤ojaniyà.

Saüyojana gocchakaü.

Page 156: Dhammasangani Working

1139. Katame dhammà ganthà?

Cattàro ganthà: abhijjhà kàyagantho, vyàpàdo kàyagantho, sãlabbataparàmàso kàyagantho, idaü saccàbhiniveso kàyagantho.

1140. Tattha katamo abhijjhàkàyagantho?

Yo ràgo saràgo anunayo anurodho nandi nandiràgo cittassa sàràgo icchà mucchà ajjhosànaü gedho saïgo pasaïgo ejà màyà janikà saüjananã sibbanã jàlinã sarità visattikà suttaü visamà àyuhanã dutiyà paõidhi bhavanetti vanaü vanatho santhavo sãneho apekkhà pañibandho àsà àsiüsanaü àsiüsitattaü råpàsà saddàsà gandhàsà rasàsà phoññhabbàsà làbhàsà dhanàsà puttàsà jãvitàsà jappà pajappà abhijappà jappanà jappitattaü loluppaü loluppàyanà loluppàyitattaü puccha¤cikatà sàdukamyatà adhammaràgo visamalobho nikanti nikàmanà patthanà pihanà sampatthanà kàmataõhà bhavataõhà vibhavataõhà råpataõhà aråpataõhà nirodhataõhà råpataõhà saddataõhà gandhataõhà rasataõhà phoññhabbataõhà dhammataõhà ogho yogo gantho upàdànaü àvaraõaü nãvaraõaü chadanaü bandhanaü upakkileso anusayo pariyuññhànaü latà vevicchaü dukkhamålaü dukkhanidànaü dukkhappabhavo màrapàso màrabalisaü màravisayo taõhànadi taõhàjàlaü taõhàgaddulaü taõhàsamuddo abhijjhà lobho akusalamålaü, ayaü vuccati abhijjhàkàyagattho.

[BJT Page 432] [\x 432/]

1141. Tattha katamo vyàpàdo kàyagantho?Anatthaü me acarãti àghàto jàyati, anatthaü me caratãti [PTS Page 202] [\q 202/] àghàto jàyati, anatthaü me carissatãti àghàto jàyati. Piyassa me manàpassa anatthaü acari - pe - anatthaü carati - pe - anatthaü carissatãti àghàto jàyati. Appiyassa me amanàpassa atthaü acari - pe - atthaü carati - pe - atthaü carissatãti àghàto jàyati. Aññhàne và pana àghàto jàyati. Yo evaråpo cittassa àghàto pañighàto pañighaü pañivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa vyàpatti manopadoso kodho kujjhanà kujjhitattaü doso dussanà dussitattaü vyàpatti vyàpajjanà vyàpajjitattaü virodho pañivirodho caõóikkaü asuropo anattamanatà cittassa, ayaü vuccati vyàpàdo kàyagantho. 1142. Tattha katamo sãlabbataparàmàso kàyagantho?

Ito bahiddhà samaõabràhmaõànaü sãlena suddhi vatena suddhi sãlabbatena suddhãti yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü diññhisa¤¤ojanaü gàho patiññhàho abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho, ayaü vuccati sãlabbataparàmàso kàyagantho.

1143. Tattha katamo idaü saccàbhiniveso kàyagantho?

Sassato loko idameva saccaü moghama¤¤anti và, asassato loko idameva saccaü moghama¤¤anti và, antavà loko idameva saccaü moghama¤¤anti và, anantavà loko idameva saccaü moghama¤¤anti và, taü jãvaü taü sarãraü idameva saccaü moghama¤¤anti và, a¤¤aü jãvaü a¤¤aü sarãraü idameva saccaü moghama¤¤anti và, hoti tathàgato parammaraõà idameva saccaü moghama¤¤anti và, na hoti tathàgato parammaraõà idameva saccaü moghama¤¤anti và, hoti ca na ca hoti tathàgato parammaraõà idameva sacca moghama¤¤anti và, neva hoti na na hoti tathàgato parammaraõà idameva saccaü moghama¤¤anti và, yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü diññhisa¤¤ojanaü gàho patiññhàho abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthiyatanaü vipariyesagàho, ayaü vuccati idaü saccàbhiniveso kàyagantho. òhapetvà sãlabbataparàmàsaü kàyaganthaü sabbàpi micchàdiññhi idaüsaccàbhiniveso kàyagantho.

Ime dhammà ganthà.

Page 157: Dhammasangani Working

[BJT Page 434] [\x 434/]

1144. Katame dhammà no ganthà: [PTS Page 203] [\q 203/]

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no ganthà.

1145. Katame dhammà ganthanãyà:

Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho ime dhammà ganthanãyà.

1146. Katame dhammà aganthanãyà:

Apariyàpannà maggà ca, maggaphalàni ca, asaïkhatà ca dhàtu ime dhammà aganthanãyà.

1147. Katame dhammà ganthasampayuttà:

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho ime dhammà ganthasampayuttà.

1148. Katame dhammà ganthavippayuttà:

Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho sabba¤ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà ganthavippayuttà.

1149. Katame dhammà ganthà ceva ganthanãyà ca:

Teva ganthà ganthà ceva ganthanãyà ca.

1150. Katame dhammà ganthanãyà ceva no ca ganthà:

Tehi dhammehi ye dhammà ganthanãyà te dhamme ñhapetvà avasesà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà ganthanãyà ceva no ca ganthà.

1151. Katame dhammà ganthà ceva ganthasampayuttà ca:

Sãlabbataparàmàso kàyagantho abhijjhàkàyaganthena gantho ceva ganthasampayutto ca, abhijjhàkàyagantho sãlabbataparàmàsena kàyaganthena gantho ceva ganthasampayutto ca, idaüsaccàbhiniveso kàyagantho abhijjhàkàyaganthena gantho ceva ganthasampayutto ca, abhijjhàkàyagantho idaüsaccàbhinivesena kàyaganthena gantho ceva ganthasampayutto ca ime dhammà ganthà ceva ganthasampayuttà ca.

[BJT Page 436] [\x 436/]

1152. Katame dhammà ganthasampayuttà ceva no ca ganthà: [PTS Page 204] [\q 204/]

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà te dhamme ñhapetvà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà ganthasampayuttà ceva no ca ganthà.

1153. Katame dhammà ganthavippayuttà ganthanãyà:

Page 158: Dhammasangani Working

Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà ganthavippayuttà ganthanãyà.

1154. Katame dhammà ganthavippayuttà aganthanãyà:

Apariyàpannà maggà ca, maggaphalàni ca, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà ganthavippayuttà aganthanãyà.

Ganthagocchakaü.

1155. Katame dhammà oghà - pe -

Oghagocchakaü.

1156. Katame dhammà yogà - pe -

Yogagocchakaü

1157. Katame dhammà nãvaraõà:

Cha nãvaraõà: kàmacchandanãvaraõaü, vyàpàdanãvaraõaü, thãnamiddhanãvaraõaü, uddhaccakukkuccanãvaraõaü, vicikicchànãvaraõaü, avijjànãvaraõaü.

1158. Tattha katamaü kàmacchandanãvaraõaü:

Yo kàmesu kàmacchando kàmaràgo kàmanandi kàmataõhà kàmasineho kàmapariëàho kàmamucchà kàmajjhosànaü, idaü vuccati kàmacchandanãvaraõaü.

1159. 'Anatthaü me acarã'ti àghàto jàyati, anatthaü me caratã' ti àghàto jàyati, 'anatthaü me carissatã'ti àghàto jàyati. 'Piyassa me manàpassa anatthaü acari - pe - anatthaü carati - pe - anatthaü carissatãti àghàto jàyati. Appiyassa me amanàpassa atthaü acari - pe - atthaü carati - pe - atthaü carissatã'ti àghàto jàyati. Aññhàne và pana àghàto jàyati. Yo evaråpo cittassa àghàto pañighàto pañighaü pañivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa vyàpatti manopadoso kodho kujjhanà kujjhitattaü doso dussanà1 dussitattaü vyàpatti vyàpajjanà vyàpajjitattaü virodho pañivirodho caõóikkaü asuropo anattamanatà cittassa, idaü vuccati vyàpàdanãvaraõaü.

1. Dussànaü - sãmu 2

[BJT Page 438] [\x 438/]

1160. Tattha katamaü thãnamiddhanãvaraõaü:

Atthi thãnaü atthi middhaü.

1161. Tattha takamaü thãnaü:

Yà cittassa akallatà akamma¤¤atà olãyanà sallãyanà lãnaü [PTS Page 205] [\q 205/] lãyanà lãyitattaü thãnaü thãyanà thãyitattaü cittassa, idaü vuccati thãnaü.

1162. Tattha katamaü middhaü:

Yà kàyassa akallatà akamma¤¤atà onàho pariyonàho antosamorodho middhaü soppaü pacalàyikà supanà supitattaü, idaü vuccati middhaü. Iti ida¤ca thãnaü, ida¤ca middhaü, idaü vuccati thãnamiddhanãvaraõaü.

Page 159: Dhammasangani Working

1163. Tattha katamaü uddhaccakukkuccanãvaraõaü:

Atthi uddhaccaü, atthi kukkuccaü.

1164. Tattha katamaü uddhaccaü:

Yaü cittassa uddhaccaü avåpasamo cetaso cikkhepo bhantattaü cittassa, idaü vuccati uddhaccaü.

1165. Tattha katamaü kukkuccaü:

Akappiye kappiyasa¤¤ità, kappiye akappiyasa¤¤ità, avajjevajjasa¤¤ità, vajje avajjasa¤¤ità yaü evaråpaü kukkuccaü kukkuccàyanà kukkuccàyitattaü cetaso vippañisàro manovilekho, idaü vuccati kukkuccaü. Iti idaü ca uddhaccaü idaü ca kukkuccaü, idaü vuccati uddhaccakukkuccanãvaraõaü.

1166. Tattha katamaü vicikicchànãvaraõaü:

Satthari kaïkhati vicikicchati, dhamme kakhkhati vicikicchati, saïghe kaïkhati vicikicchati, sikkhàya kakhkhati vicikicchati, pubbante kaïkhati vicikicchati, aparante kaïkhati vicikicchati, pubbantàparante kaïkhati vicikicchati, idappaccayatàpañiccasamuppannesu dhammesu kaïkhati vicikicchati, yà evaråpà kaïkhà kaïkhàyanà kaïkhàyitattaü, vimati vicikicchà dveëhakaü dvedhàpatho saüsayo anekaüsagàho àsappanà parisappanà apariyogàhanà thambhitattaü cittassa manovilekho, idaü vuccati vicikicchànãvaraõaü.

[BJT Page 440] [\x 440/]

1167. Tattha katamaü avijjànãvaraõaü: Dukkhe a¤¤àõaü dukkhasamudaye a¤¤àõaü dukkhanirodhe a¤¤àõaü dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya a¤¤àõaü pubbante a¤¤àõaü aparante a¤¤àõaü pubbantàparante a¤¤àõaü idappaccayatàpañiccasamuppannesu dhammesu a¤¤àõaü, yaü evaråpaü a¤¤àõaü adassanaü anabhisamayo ananubodho asambodho appañivedho asaïgàhanà apariyogàhanà asamapekkhanà apaccavekkhanà apaccakkhakammaü dummejjhaü bàlyaü asampaja¤¤aü moho pamoho sammoho avijjà avijjogho avijjàyogo avijjànusayo avijjàpariyuññhànaü avijjàlaïgi moho akusalamålaü, idaü vuccati avijjànãvaraõaü. Ime dhammà nãvaraõà. [PTS Page 206] [\q 206/]

1168. Katame dhammà no nãvaraõà:

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabba¤ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no nãvaraõaü.

1169. Katame dhammà nãvaraõiyà:

Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà nãvaraõiyà.

1170. Katame dhammà anãvaraõiyà:

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà anãvaraõiyà.

1171. Katame dhammà nãvaraõasampayuttà:

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà nãvaraõasampayuttà.

Page 160: Dhammasangani Working

1172. Katame dhammà nãvaraõavippayuttà:

Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho sabba¤ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà nãvaraõavippayuttà.

1173. Katame dhammà nãvaraõà ceva nãvaraõiyà ca:

Tàneva nãvaraõàni nãvaraõà ceva nãvaraõiyà ca.

[BJT Page 442] [\x 442/]

1174. Katame dhammà nãvaraõiyà ceva no ca nãvaraõà:

Tehi dhammehi ye dhammà nãvaraõiyà te dhamme ñhapetvà avasesà sàsavà kusalàkusalavyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho ca, ime dhammà nãvaraõiyà ceva no ca nãvaraõà.

1175. Katame dhammà nãvaraõà ceva nãvaraõasampayuttà ca:

Kàmacchandanãvaraõaü avijjànãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, avijjànãvaraõaü kàmacchandanãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, vyàpàdanãvaraõaü avijjànãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca. Avijjànãvaraõaü vyàpàdanãvaraõena nivaraõaü ceva nãvaraõa sampayuttaü ca, thãnamiddhanãvaraõaü avijjànãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, avijjànãvaranaü thãnamiddhanivaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, uddhaccanãvaraõaü avijjànãvaraõena nãvaraõaü [PTS Page 207] [\q 207/] ceva nãvaraõasampayuttaü ca, avijjànãvaraõaü uddhaccanãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, kukkuccanãvaraõaü avijjànãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, avijjànãvaraõaü kukkuccanãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, vicikicchànãvaraõaü avijjànãvaraõena nãvaraõa¤ceva nãvaraõasampayutta¤ca, avijjànãvaraõaü vicikicchànãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, kàmacchandanãvaraõaü uddhaccanãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, uddhaccanãvaraõaü kàmacchandanãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, vyàpàdanãvaraõaü uddhaccanãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, uddhaccanãvaraõaü vyàpàdanãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, thãnamiddhanãvaraõaü uddhaccanãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, uddhaccanãvaraõaü thãnamiddhanãvaraõena nãvaraõa¤ceva nãvaraõasampayuttaü ca, kukkuccanãvaraõaü uddhaccanãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, uddhaccanãvaraõaü kukkuccanãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, vicikicchànãvaraõaü uddhaccanãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, uddhaccanãvaraõaü vicikicchànãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, avijjànãvaraõaü uddhaccanãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, uddhaccanãvaraõaü avijjànãvaraõena nãvaraõaü ceva nãvaraõasampayuttaü ca, ime dhammà nãvaraõà ceva nãvaraõasampayuttà ca.

1176. Katame dhammà nãvaraõasampayuttà ceva no ca nãvaraõà:

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà te dhamme ñhapetvà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà nãvaraõasampayuttà ceva no ca nãvaraõà.

1177. Katame dhammà nãvaraõavippayuttà nãvaraõiyà: Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà nãvaraõavippayuttà nãvaraõiyà.

[BJT Page 444] [\x 444/]

Page 161: Dhammasangani Working

1178. Katame dhammà nãvaraõavippayuttà anãvaraõiyà:

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà nãvaraõavippayuttà anãvaraõiyà. [PTS Page 208] [\q 208/]

Nãvaraõagocchakaü.

1179. Katame dhammà paràmàsà:

Diññhiparàmàso.

1180. Tattha katamo diññhiparàmàso: Sassato lokoti và, asassato lokoti và, antavà lokoti và, anantavà lokoti và, taü jãvaü taü sarãranti và, a¤¤aü jãvaü a¤¤aü sarãranti và, hoti tathàgato parammaraõàti và, na hoti tathàgato parammaraõàti và, hoti ca na ca hoti tathàgato parammaraõàti và, neva hoti nana hoti tathàgato parammaraõàti và, yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü1 diññhivippanditaü diññhisaü¤¤ojanaü gàho patiññhàho2 abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho, ayaü vuccati diññhiparàmàso, sabbàpi micchàdiññhi diññhiparàmàso. Ime dhammà paràmàsà. 1181. Katame dhammà no paràmàsà:

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà arupàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no paràmàsà.

1182. Katame dhammà paràmaññhà:

Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà paràmaññhà.

1183. Katame dhammà aparàmaññhà:

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà aparàmaññhà.

1184. Katame dhammà paràmàsasampayuttà:

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà paràmàsasampayuttà.

1185. Katame dhammà paràmàsavippayuttà:

Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà paràmàsavippayuttà.

1. Visåkàyitaü - sãmu. 2, 3. 2. Pañiggàho - sãmu. 3

[BJT Page 446] [\x 446/]

1186. Katame dhammà paràmàsà ceva paràmaññhà ca:

Sveva paràmàso paràmàso ceva paràmaññho ca.

1187. Katame dhammà paràmaññhà ceva no ca paràmàsà:

Page 162: Dhammasangani Working

Tehi dhammehi ye dhammà paràmaññhà, te dhamme [PTS Page 209] [\q 209/] ñhapetvà avasesà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà paràmaññhà ceva no ca paràmàsà.

1188. Katame dhammà paràmàsavippayuttà paràmaññhà:

Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà paràmàsavippayuttà paràmaññhà.

1189. Katame dhammà paràmàsavippayuttà aparàmaññhà:

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà paràmàsavippayuttà aparàmaññhà.

Paràmàsagocchakaü.

1190. Katame dhammà sàrammaõà:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sàrammaõà.

1191. Katame dhammà anàrammaõà:

Sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà anàrammaõà.

1192. Katame dhammà città:

Cakkhuvi¤¤àõaü sotavi¤¤àõaü ghànavi¤¤àõaü jivhàvi¤¤àõaü kàyavi¤¤àõaü manodhàtu manovi¤¤àõadhàtu, ime dhammà città.

1193. Katame dhammà no città:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no città.

1194. Katame dhammà cetasikà:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho, ime dhammà cetasikà.

1195. Katame dhammà acetasikà:

Cittaü ca sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà acetasikà.

[BJT Page 448] [\x 448/]

1196. Katame dhammà cittasampayuttà:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho. Ime dhammà cittasampayuttà.

1197. Katame dhammà cittavippayuttà: [PTS Page 210] [\q 210/]

Sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà cittavippayuttà. Cittaü na vattabbaü cittena sampayuttantipi cittena vippayuttantipi.

1198 Katame dhammà cittasaüsaññhà:

Page 163: Dhammasangani Working

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho. Ime dhammà cittasaüsaññhà.

1199. Katame dhammà cittavisaüsaññhà:

Sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà cittavisaüsaññhà. Cittaü na vattabbaü cittena saüsaññhantipi cittena visaüsaññhanti pi.

1200. Katame dhammà cittasamuññhànà:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü cittajaü cittahetukaü cittasamuññhànaü råpàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa upacayo råpassa santati kabaliïkàro àhàro, ime dhammà cittasamuññhànà.

1201. Katame dhammà no cittasamuññhànà:

Cittaü ca avasesaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no cittasamuññhànà.

1202. Katame dhammà cittasahabhuno:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti, ime dhammà cittasahabhuno.

1203. Katame dhammà no cittasahabhuno:

Cittaü ca avasesaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no cittasahabhuno.

1204. Katame dhammà cittànuparivattino:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti, ime dhammà cittànuparivattino.

[BJT Page 450] [\x 450/]

1205. Katame dhammà no cittànuparivattino:

Cittaü ca avasesaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no cittànuparivattino.

1206. Katame dhammà cittasaüsaññhasamuññhànà:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho, ime dhammà cittasaüsaññhasamuññhànà. [PTS Page 211] [\q 211/]

1207. Katame dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànà:

Cittaü ca sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no citta saüsaññhasamuññhànà.

1208. Katame dhammà cittasaüsaññhasamuññhànasahabhuno:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho, ime dhammà cittasaüsaññhasamuññhànasahabhuno.

1209. Katame dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànasahabhuno:

Cittaü ca sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànasahabhuno.

Page 164: Dhammasangani Working

1210. Katame dhammà cittasaüsaññhasamuññhànànuparivattino:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho, ime dhammà cittasaüsaññhasamuññhànànuparivattino.

1211. Katame dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànànuparivattino:

Cittaü ca sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no citta saüsaññhasamuññhànànuparivattino.

1212. Katame dhammà ajjhattikà:

Cakkhàyatanaü - pe - manàyatanaü, ime dhammà ajjhattikà.

1213. Katame dhammà bàhirà:

Råpàyatanaü - pe - dhammàyatanaü, ime dhammà bàhirà.

1214. Katame dhammà upàdà:

Cakkhàyatanaü - pe - kabaëiïkàro àhàro, ime dhammà upàdà.

1215. Katame dhammà no upàdà:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho cattàro ca mahàbhåtà asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no upàdà.

1. Kabalãkàro - sãmu. 2, 3.

[BJT Page 452] [\x 452/]

1216. Katame dhammà upàdinnà:

Sàsavà kusalàkusalànaü dhammànaü vipàkà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, yaü ca råpaü kammassa katattà, ime dhammà upàdinnà.

1217. Katame dhammà anupàdinnà: [PTS Page 212] [\q 212/]

Sàsavà kusalàkusalà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ye ca dhammà kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà, yaü ca råpaü na kammassa katattà, apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà anupàdinnà.

Mahantaradukaü

1218. Katame dhammà upàdànà:?

Cattàri upàdànàni: kàmåpàdànaü diññhåpàdànaü sãlabbatåpàdànaü attavàdåpàdànaü.

1219. Tattha katamaü kàmåpàdànaü:

Yo kàmesu kàmacchando kàmaràgo kàmanandi kàmataõhà kàmasineho kàmapariëàho kàmamucchà kàmajjhosànaü, idaü vuccati kàmåpàdànaü.

1220. Tattha katamaü diññhupàdànaü:

Page 165: Dhammasangani Working

Natthi dinnaü natthi yiññhaü natthi hutaü natthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, natthi ayaü loko natthi paro loko natthi màtà natthi pità natthi sattà opapàtikà natthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà ye imaü ca lokaü paraü ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentãti, yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü diññhisaü¤¤ojanaü gàho patiññhàho abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho idaü vuccati diññhupàdànaü, ñhapetvà sãlabbatåpàdànaü ca attavàdåpàdànaü ca, sabbàpi micchàdiññhi diññhupàdànaü.

1221. Tattha katamaü sãlabbatåpàdànaü:

Ito bahiddhà samaõabràhmaõànaü sãlena suddhi vatena suddhi sãlabbatena suddhãti yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü diññhisa¤¤ojanaü gàho patiññhàho abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho, idaü vuccati sãlabbatåpàdànaü.

[BJT Page 454] [\x 454/]

1222. Tattha katamaü attavàdåpàdànaü:

Idha assutavà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto sappurisànaü adassàvã sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinãto råpaü attato samanupassati, råpavantaü và attànaü, [PTS Page 213] [\q 213/] attani và råpaü, råpasmiü và attànaü, vedanaü - pe - sa¤¤aü - pe - saïkhàre - pe - vi¤¤àõaü attato samanupassati, vi¤¤àõavantaü và attànaü, attani và vi¤¤àõaü, vi¤¤àõasmiü và attànaü, yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhigantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü diññhisaü¤¤ojanaü gàho patiññhàho abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho, idaü vuccati attavàdåpàdànaü.

Ime dhammà upàdà.

1223. Katame dhammà no upàdànà:

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkulasàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no upàdànà.

1224. Katame dhammà upàdàniyà:

Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤¤àõakkhandho, ime dhammà upàdàniyà.

1225. Katame dhammà anupàdàniyà:

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà anupàdàniyà.

1226. Katame dhammà upàdànasampayuttà:

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà upàdànasampayuttà.

1227. Katame dhammà upàdànavippayuttà:

Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà upàdànavippayuttà.

Page 166: Dhammasangani Working

1228. Katame dhammà upàdànà ceva upàdàniyà ca:

Tàneva upàdànàni upàdànà ceva upàdàniyà ca.

[BJT Page 456] [\x 456/]

1229. Katame dhammà upàdàniyà ceva no ca upàdànà:

Tehi dhammehi ye dhammà upàdàniyà te dhamme ñhapetvà avasesà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà upàdàniyà ceva no ca upàdànà.

1230. Katame dhammà upàdànà ceva upàdànasampayuttà ca: [PTS Page 214] [\q 214/]

Diññhåpàdànaü kàmåpàdànena upàdànaü ceva upàdànasampayuttaü ca, kàmåpàdànaü diññhåpàdànena upàdànaü ceva upàdànasampayuttaü ca, sãlabbatåpàdànaü kàmåpàdànena upàdànaü ceva upàdànasampayuttaü ca, kàmåpàdànaü sãlabbatåpàdànena upàdànaü ceva upàdànasampayuttaü ca, attavàdåpàdànaü kàmåpàdànena upàdànaü ceva upàdànasampayuttaü ca, kàmåpàdànaü attavàdåpàdànena upàdànaü ceva upàdànasampayuttaü ca, ime dhammà upàdànà ceva upàdànasampayuttà ca.

1231. Katame dhammà upàdànasampayuttà ceva no ca upàdànà:

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà te dhamme ñhapetvà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà upàdànasampayuttà ceva no ca upàdànà.

1232. Katame dhammà upàdànavippayuttà upàdàniyà:

Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà upàdànavippayuttà upàdàniyà.

1233. Katame dhammà upàdànavippayuttà anupàdàniyà:

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà upàdànavippayuttà anupàdàniyà.

Upàdànagocchakaü

Nikkhepa kaõóe

Dutiyaka bhàõavàraü niññhitaü.

[BJT Page 458] [\x 458/]

1234. Katame dhammà kilesà:

Dasa kilesavatthåni. Lobho doso moho màno diññhi vicikicchà thãnaü uddhaccaü ahirikaü anottappaü.

1235. Tattha katamo lobho:

Yo ràgo saràgo anunayo anurodho nandi nandiràgo cittassa sàràgo icchà mucchà ajjhosànaü gedho paëigedho saïgo païko ejà màyà janikà sa¤janani sibbanã jàlinã sarità visattikà suttaü visañà àyåhanã dåtiyà paõidhi bhavanetti vanaü vanatho santhavo

Page 167: Dhammasangani Working

sineho apekkhà pañibandhu àsà àsiüsanà àsiüsitattaü råpàsà saddàsà gandhàsà rasàsà phoññhabbàsà làbhàsà dhanàsà puttàsà jãvitàsà jappà pajappà abhijappà jappanà jappitattaü loluppaü loluppàyanà loluppàyitattaü puccha¤chikatà sàdhukamyatà adhammaràgo visamalobho nikanti nikàmanà patthanà pihanà sampatthanà kàmataõhà bhavataõhà vibhavataõhà råpataõhà aråpataõhà nirodhataõhà råpataõhà saddataõhà gandhataõhà rasataõhà phoññhabbataõhà [PTS Page 215] [\q 215/] dhammataõhà ogho yogo gantho upàdànaü àvaraõaü nãvaraõaü chàdanaü bandhanaü upakkileso anusayo pariyuññhànaü latà vevicchaü dukkhamålaü dukkhanidànaü dukkhappabhavo màrapàso màrabalisaü màravisayo taõhànadã taõhàjàlaü taõhàgaddulaü taõhàsamuddo abhijjhà lobho akusalamålaü, ayaü vuccati lobho.

1236. Tattha katamo doso:

Anatthaü me acarãti àghàto jàyati, anatthaü me caratãti, àghàto jàyati, anatthaü me carissatãti àghàto jàyati, piyassa me manàpassa anatthaü acari - pe - anatthaü carati - pe - anatthaü carissatãti àghàto jàyati, appiyassa me amanàpassa atthaü acari - pe - atthaü carati - pe - atthaü carissatãti àghàto jàyati, aññhàne và pana àghàto jàyati, yo evaråpo cittassa àghàto pañighàto pañighaü pañivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa vyàpatti manopadoso kodho kujjhanà kujjhitattaü doso dussanà dussitattaü vyàpatti vyàpajjanà vyàpajjitattaü virodho pañivirodho caõóikkaü asuropo anattamanatà cittassa, ayaü vuccati doso.

[BJT Page 460] [\x 460/]

1237. Tattha katamo moho:

Dukkhe a¤¤àõaü dukkhasamudaye a¤¤àõaü dukkhanirodhe a¤¤àõaü dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya a¤¤àõaü pubbante a¤¤àõaü aparante a¤¤àõaü pubbantàparante a¤¤àõaü idappaccayatàpañiccasamuppannesu dhammesu a¤¤àõaü, yaü evaråpaü a¤¤àõaü adassanaü anabhisamayo ananubodho asambodho appañivedho asaïgàhanà apariyogàhanà asamapekkhanà apaccavekkhanà apaccakkhakammaü dummejjhaü bàlyaü asampaja¤¤aü moho pamoho sammoho avijjà avijjogho avijjàyogo avijjànusayo avijjàpariyuññhànaü avijjàlaïgi moho akusalamålaü, ayaü vuccati moho. 1238. Tattha katamo màno: Seyyohamasmãti màno, sadisohamasmãti màno, hãnohamasmãti màno, yo evaråpo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnamo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati màno.

1239. Tattha katamà diññhi: Sassato lokoti và, asassato lokoti và, antavà lokoti và, anantavà lokoti và, taü jãvaü taü sarãranti và, a¤¤aü jãvaü a¤¤aü sarãranti và, hoti tathàgato parammaraõàti và, na [PTS Page 216] [\q 216/] hoti tathàgato parammaraõàti và, hoti ca na ca hoti tathàgato parammaraõàti và, neva hoti nana hoti tathàgato parammaraõàti và, yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhikantàro diññhivisåkàyikaü1 diññhivippanditaü diññhisaü¤¤ejanaü gàho patiññhàho abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho, ayaü vuccati diññhi sabbàpi micchàdiññhi diññhi.

1240. Tattha katamà vicikicchà: Satthari kaïkhati vicikicchati, dhamme kaïkhati vicikicchati, saïghe kaïkhati vicikicchati, sikkhàya kaïkhati vicikicchati, pubbante kaïkhati vicikicchati, aparante kaïkhati vicikicchati, pubbantàparante kaïkhati vicikicchati, idappaccayatàpañiccasamuppannesu dhammesu kaïkhati vicikicchati, yà evaråpà kaïkhà kaïkhàyanà kaïkhàyitattaü vimati vicikicchà dveëhakaü dvedhàpatho saüsayo anekaüsagàho àsappanà parisappanà apariyogàhanà thambhitattaü cittassa manovilekho, ayaü vuccati vicikicchà. 1. Diññhivusåkàyitaü - sãmu 2

Page 168: Dhammasangani Working

[BJT Page 462] [\x 462/]

1241. Tattha katamaü thãnaü:

Yà cittassa akallatà akamma¤¤atà olãyanà sallãyanà lãnaü lãyanà lãyitattaü thãnaü thãyanà thãyitattaü cittassa, idaü vuccati thãnaü.

1242. Tattha katamaü uddhaccaü:

Yaü cittassa uddhaccaü avåpasamo cetaso vikkhepo bhantattaü cittassa, idaü vuccati uddhaccaü.

1243. Tattha katamaü ahirikaü:

Yaü na hirãyati hirãyitabbena, na hirãyati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü vuccati ahirikaü.

1244. Tattha katamaü anottappaü:

Yaü na ottappati ottappitabbena, na ottappati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü vuccati anottappaü.

Ime dhammà kilesà.

1245. Katame dhammà no kilesà:

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho [PTS Page 217 [\q 217/] -] pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà no kilesà.

1246. Katame dhammà saïkilesikà:

Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà saïkilesikà.

1247. Katame dhammà asaïkilesikà:

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà asaïkilesikà.

1248. Katame dhammà saïkiliññhà:

Tãõi akusalamålàni lobho doso moho, tadekaññhà ca kilesà taü sampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho taü samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà saïkiliññhà.

[BJT Page 464] [\x 464/]

1249. Katame dhammà asaïkiliññhà:

Kusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà asaïkiliññhà.

1250. Katame dhammà kilesasampayuttà:

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà kilesasampayuttà.

Page 169: Dhammasangani Working

1251. Katame dhammà kilesavippayuttà:

Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà kilesavippayuttà.

1252. Katame dhammà kilesà ceva saïkilesikà ca:

Teva kilesà kilesà ceya saïkilesikà ca.

1253. Katame dhammà saïkilesikà ceva no ca kilesà:

Tehi dhammehi ye dhammà saïkilesikà te dhamme ñhapetvà avasesà sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà saïkilesikà ceva no ca kilesà.

1254. Katame dhammà kilesà ceva saïkiliññhà ca:

Teva kilesà kilesà ceva saïkiliññhà ca:

1255. Katame dhammà saïkiliññhà ceva no ca kilesà:

Tehi dhammehi ye dhammà saïkiliññhà, te dhamme ñhapetvà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà saïkiliññhà ceva no ca kilesà.

1256. Katame dhammà kilesà ceva kilesasampayuttà ca:

Lobho mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, moho [PTS Page 218] [\q 218/] lobhena kileso ceva kilesasampayutto ca, doso mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, moho dosena kileso ceva kilesasampayutto ca, màno mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, moho mànena kileso ceva kilesasampayutto ca, diññhi mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, moho diññhiyà kileso ceva kilesasampayutto ca, vicikicchà mohena kileso ceva kilesasampayuttà ca, moho vicikicchàya kileso ceva kilesasampayutto ca, thãnaü mohena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, moho thãnena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaü mohena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, moho uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaü mohena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, moho ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaü mohena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, moho anottappena kileso ceva kilesasampayutto ca.

[BJT Page 466] [\x 466/]

Lobho uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaü lobhena kileso ceva kilesasampayuttaü ca doso uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaü dosena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, moho uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaü mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, màno uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaü mànena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, diññhi uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttà ca, uddhaccaü diññhiyà kileso ceva kilesasampayuttaü ca, vicikicchà uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttà ca, uddhaccaü vicikicchàya kileso ceva kilesasampayuttaü ca, thãnaü uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, uddhaccaü thãnena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, ahirikaü uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, uddhaccaü ahirikena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, anottappaü uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, uddhaccaü anottappena kileso ceva kilesasampayuttaü ca.

Lobho ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaü lobhena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, doso ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaü dosena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, moho ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaü mohena kileso ve kilesasampayuttaü ca, màno ahirikena kileso ceva

Page 170: Dhammasangani Working

kilesasammayutto [PTS Page 219] [\q 219/] ca, ahirikaü mànena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, diññhi ahirikena kileso ceva kilesasampayuttà ca, ahirikaü diññhiyà kileso ve kilesasampayuttaü ca, vicikicchà ahirikena kileso ceva kilesasampayuttà ca, ahirikaü vivacikicchàya kileso ceva kilesasampayuttaü ca, thãnaü ahirikena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, ahirikaü thãnena kileso ceva kilesasamapayuttaü ca, uddhaccaü ahirikena kileso ceva kilesasampayuttaü ca ahirikaü uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, anottappaü ahirikena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, ahirikaü anottappena kileso ceva kilesasampayuttaü ca.

Lobho anottappena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaü lobhena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, doso anottappena kilosà ceva kilesasampayutto ca, anottappaü dosena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, moho anottappena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaü mohena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, màno anottappena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaü mànena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, diññhi anottappena kileso ceva kilesasampayuttà ca, anottappaü diññhiyà kileso ceva kilesasampayuttà ca, anottappaü vicikicchàya kileso ceva kilesasampayuttaü ca, thãnaü anottappena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, anottappaü thãnena kileso ve kilesasampayuttaü ca, uddhaccaü anottappena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, anottappaü uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, ahirikaü anottappena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, anottappaü ahirikena kileso ceva kilesasampayuttaü ca, ime dhammà kilesà ceva kilesasampayuttà ca.

[BJT Page 468] [\x 468/]

1257. Katame dhammà kilesasampayuttà ceva no ca kilesà:

Tehi dhammehi ye dhammà sampayuttà te dhamme ñhapetvà vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà kilesasampayuttà ceva no ca kilesà.

1258. Katame dhammà kilesavippayuttà saïkilesikà:

Tehi dhammehi ye dhammà vippayuttà sàsavà kusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho [PTS Page 220 [\q 220/] -] pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà kilesavippayuttà saïkilesikà.

1259. Katame dhammà kilesavippayuttà asaïkilesikà:

Apariyàpannà maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà kilesavippayuttà asaïkilesikà.

Kilesagocchakaü.

1260. Katame dhammà dassanena pahàtabbà:

Tãõi saü¤¤ejanàni: sakkàyadiññhi vicikicchà sãlabbataparàmàso.

1261. Tattha katamà sakkàyadiññhi:

Idha assutavà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto sappurisànaü adassàvã sappurisa dhammassa akovido sappurisadhamme avinãto råpaü attato samanupassati, råpavantaü và attànaü attani và råpaü råpasmiü và attànaü, vedanaü - pe - sa¤¤aü - pe - saïkhàre - pe - vi¤¤àõaü attato samanupassati, vi¤¤àõavantaü và attànaü, attani và vi¤¤àõaü, vi¤¤àõasmiü và attànaü - pe - yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü1 diññhikantàro diññhivisåkàyikaü 2 diññhivipphanditaü diññhivisa¤¤ojanaü gàho patiññhàho abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho, ayaü vuccati sakkàyadiññhi.

Page 171: Dhammasangani Working

1262. Tattha katamà vicikicchà: satthari kaïkhati vicikicchati, dhamme kaïkhati vicikicchati, saïghe kaïkhati vicikicchati, sikkhàya kaïkhati vicikicchati, pubbante kaïkhati vicikicchati, aparante kaïkhati vicikicchati, pubbantàparante kaïkhati vicikicchati, idappaccayatàpañiccasamuppannesu dhammesu kaïkhati vicikicchati, yà evaråpà kaïkhà kaïkhàyanà kaïkhàyitattaü vimati vicikicchà dveëhakaü dvedhàpatho saüsayo anekaüsagàho àsappanà parisappanà apariyogàhanà thambhitattaü cittassa manovilekho, ayaü vuccati vicikicchà.

1. Gahaõaü - sãmu, 2, 2. Diññhivasåkàyitaü -sãmu. 2

[BJT Page 470] [\x 470/]

1263. Tattha katamo sãlabbataparàmàso:

Ito bahiddhà samaõàbràhmaõànaü sãlena suddhi, vatena suddhi, sãlabbatena suddhãti yà evaråpà diññhi - pe - vipariyesagàho, ayaü vuccati sãlabbataparàmàso. Imàni tãõi saü¤¤ojanàni, tadekaññhà ca kilesà. Taü sampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, taüsamuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà dassanena pahàtabbà.

1264. Katame dhammà na dassanena pahàtabbà:

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà na dassanena pahàtabbà.

1265. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbà:

Avaseso lobho doso moho, tadekaññhà ca kilesà, taü sampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, taü samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà bhàvanàya pahàtabbà. [PTS Page 221] [\q 221/]

1266. Katame dhammà na bhàvanàya pahàtabbà:

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà na bhàvanàya pahàtabbà.

1267. Katame dhammà dassanena pahàtabbahetukà:

Tãõi sa¤¤ojanàni: sakkàyadiññhi vicikicchà sãlabbataparàmàso.

1268. Tattha katamà sakkàyadiññhi,

Idha assutavà puthujjano - pe - vipariyesagàho, ayaü vuccati sakkàyadiññhi.

1269. Tattha katamà vicikicchà:

Satthari kaïkhati vicikicchati - pe - thambhitattaü cittassa manovilekho, ayaü vuccati vicikicchà.

1270. Tattha katamo sãlabbataparàmàso:

Ito bahiddhà samaõabràhmaõànaü sãlena suddhi - pe - vipariyesagàho, ayaü vuccati sãlabbataparàmàso.

Page 172: Dhammasangani Working

Imàni tãõi sa¤¤ojanàni, tadekaññhà ca kilesà, taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, taüsamuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà dassanena pahàtabbahetukà.

[BJT Page 472] [\x 472/]

Tãõi sa¤¤ojanàni sakkàyadiññhi vicikicchà sãlabbataparàmàso, ime dhammà dassanena pahàtabbà. Tadekaññho lobho doso moho, ime dhammà dassanena pahàtabbahetu tadekaññhà ca kilesà, taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, taü samuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà dassanena pahàtabbahetukà.

1271. Katame dhammà na dassanena pahàtabbahetukà:

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà [PTS Page 222] [\q 222/] kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà na dassanena pahàtabbahetukà.

1272. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà:

Avaseso lobho doso moho, ime dhammà bhàvanàya pahàtabbahetu, tadekaññhà ca kilesà, taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, taüsamuññhànaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ime dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà.

1273. Katame dhammà na bhàvanàya pahàtabbahetukà:

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà rupàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho sabbaü ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà na bhàvanàya pahàtabbahetukà.

1274. Katame dhammà savitakkà:

Savitakkabhåmiyaü kàmàvacare rupàvacare apariyàpanne vitakkaü. òhapetvà taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà savitakkà.

1275. Katame dhammà avitakkà:

Avitakkabhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare apariyàpanne. Vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, vitakko ca, sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà avitakkà.

1276. Katame dhammà savicàrà:

Savicàrabhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare apariyàpanne vicàraü ñhapetvà taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà savicàrà:

1277. Katame dhammà avicàrà:

Avicàrabhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare apariyàpanne vedanàkkhandho - pe - vi¤¤aõakkhandho, vicàro ca sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà avicàrà.

[BJT Page 474] [\x 474/]

1278. Katame dhammà sappãtikà:

Page 173: Dhammasangani Working

Sappãtikabhåmiyaü kàmàvacare [PTS Page 223] [\q 223/] Råpàvacare apariyàpanne pãtiü ñhapetvà taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sappãtikà.

1279. Katame dhammà appãtikà:

Appãtikabhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare apariyàpanne vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, pãti ca sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà appãtikà.

1280. Katame dhammà pãtisahagatà: Pãtibhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare apariyàpanne pãtiü ñhapetvà taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤¤àõakkhandho, ime dhammà pãtisahagatà.

1281. Katame dhammà na pãtisahagatà:

Na pãtibhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare apariyàpanne vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, pãti ca sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà na pãtisahagatà.

1282. Katame dhammà sukhasahagatà:

Sukhabhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare apariyàpanne sukhaü ñhapetvà taüsampayutto sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sukhasahagatà.

1283. Katame dhammà na sukhasahagatà:

Na sukhabhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare apariyàpanne vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho sukhaü ca, sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà na sukhasahagatà.

1284. Katame dhammà upekkhàsahagatà:

Upekkhàbhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare apariyàpanne upekkhaü ñhapetvà taüsampayutto sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤¤àõakkhandho, ime dhammà upekkhàsahagatà.

1285. Katame dhammà na upekkhàsahagatà:

Na upekkhàbhåmiyaü kàmàvacare råpàvacare aråpàvacare apariyàpanne vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, upekkhà ca sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà na upekkhàsahagatà.

1286. Katame dhammà kàmàvacarà:

Heññhato avãcinirayaü pariyantaü karitvà uparito paranimmitavasavatti [PTS Page 224] [\q 224/] deve anto karitvà yaü etasmiü antare etthàvacarà ettha pariyàpannà khandhà dhàtu àyatanà råpà vedanà sa¤¤à saïkhàrà vi¤¤àõaü, ime dhammà kàmàvacarà.

[BJT Page 476] [\x 476/]

1287. Katame dhammà na kàmàvacarà:

Råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, ime dhammà na kàmàvacarà.

1288. Katame dhammà råpàvacarà:

Page 174: Dhammasangani Working

Heññhato brahmalokaü pariyantaü karitvà uparito akaniññhadeve anto karitvà yaü etasmiü antare etthàvacarà ettha pariyàpannà samàpannassa và upapannassa và diññhadhammasukhavihàrissa và cittacetasikà dhammà, ime dhammà råpàvacarà.

1289. Katame dhammà na råpàvacarà:

Kàmàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, ime dhammà na råpàvacarà.

1290. Katame dhammà aråpàvacarà:

Heññhato àkàsàna¤càyatanåpage deve pariyantaü karitvà uparito nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanåpage deve anto karitvà yaü etasmiü antare etthàvacarà ettha pariyàpannà samàpannassa và uppannassa và diññhadhammasukhavihàrissa và cittacetasikà dhammà, ime dhammà aråpàvacarà.

1291. Katame dhammà na aråpàvacarà:

Kàmàvacarà råpàvacarà apariyàpannà, ime dhammà na aråpàvacarà.

1292. Katame dhammà pariyàpannà:

Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà pariyàpannà.

1293. Katame dhammà apariyàpannà:

Maggà ca maggaphalàni ca asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà apariyàpannà.

1294. Katame dhammà niyyànikà:

Cattàro maggà apariyàpannà, ime dhammà niyyànikà.

1295. Katame dhammà aniyyànikà:

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà aniyyànikà. [PTS Page 225] [\q 225/]

[BJT Page 478] [\x 478/]

1296. Katame dhammà niyatà:

Pa¤cakammàni ànantarikàni, yà ca micchàdiññhi niyatà, cattàro maggà apariyàpannà, ime dhammà niyatà.

1297. Katame dhammà aniyatà:

Te dhamme ñhapetvà avasesà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà aniyatà. 1298. Katame dhammà sauttarà:

Sàsavà kusalàkusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà, råpakkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, ime dhammà sauttarà.

1299. Katame dhammà anuttarà:

Apariyàpannà maggà ca, maggaphalàni ca, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà anuttarà.

Page 175: Dhammasangani Working

1300. Katame dhammà saraõà:

Tãõi akusalamålàni lobho doso moho, tadekaññhà ca kilesà, taüsampayutto vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, taü samuññhànaü kàyakammaü vacikammaü manokammaü, ime dhammà saraõà.

1301. Katame dhammà araõà:

Kusalàvyàkatà dhammà kàmàvacarà råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, vedanàkkhandho - pe - vi¤¤àõakkhandho, sabbaü ca råpaü, asaïkhatà ca dhàtu, ime dhammà araõàti.

Piññhidukaü.

1302. Katame dhammà vijjàbhàgino:

Vijjàya sampayuttakà dhammà, ime dhammà vijjàbhàgino.

1303. Katame dhammà avijjàbhàgino:

Avijjàya sampayuttakà dhammà, ime dhammà avijjàbhàgino.

1304. Katame dhammà vijjåpamà:

Heññhimesu tãsu ariyamaggesu pa¤¤à, ime dhammà vijjåpamà.

1305. Katame dhammà vajiråpamà: [PTS Page 226] [\q 226/]

Uparime1 arahattamagge pa¤¤à, ime dhammà vajiråpamà.

1. Upariññhime - sãmu. 2

[BJT Page 480] [\x 480/]

1306. Katame dhammà bàlà:

Ahirikaü ca anottappaü ca, ime dhammà bàlà, sabbepi akusalà dhammà bàlà.

1307. Katame dhammà paõóità:

Hiri ca ottappaü ca, ime dhammà paõóità, sabbepi kusalà dhammà paõóità.

1308. Katame dhammà taõhà:

Ahirikaü ca anottappaü ca, ime dhammà kaõhà, sabbepi akusalà dhammà taõhà.

1309. Katame dhammà sukkà:

Hiri ca ottappaü ca, ime dhammà sukkà, sabbepi kusalà dhammà sukkà.

1310. Katame dhammà tapanãyà:

Kàyaduccaritaü vacãduccaritaü manoduccarikaü, ime dhammà tapanãyà, sabbepi akusalà dhammà tapanãyà.

1311. Katame dhammà atapanãyà:

Page 176: Dhammasangani Working

Kàyasucaritaü vacisucaritaü manosucaritaü, ime dhammà atapanãyà, sabbepi kusalà dhammà atapanãyà.

1312. Katame dhammà adhivacanà:

Yà tesaü tesaü dhammànaü saïkhà sama¤¤à pa¤¤atti vohàro nàmaü nàmakammaü nàmadheyyaü nirutti vya¤janaü abhilàpo, ime dhammà adhivacanà.

Sabbeva dhammà adhivacanapathà.

1313. Katame dhammà nirutti:

Yà tesaü tesaü dhammànaü saïkhà sama¤¤à pa¤¤atti vohàro namaü nàmakammaü nàmadheyyeü nirutti vya¤janaü abhilàpo, ime dhammà nirutti.

Sabbeva dhammà niruttipathà.

1314. Katame dhammà pa¤¤atti:

Yà tesaü tesaü dhammànaü saïkhà sama¤¤à pa¤¤atti vohàro nàmaü nàmakammaü nàmadheyyaü nirutti vya¤janaü abhilàpo, ime dhammà pa¤¤atti,

Sabbeva dhammà pa¤¤attipathà.

[BJT Page 482] [\x 482/]

1315. Tattha katamaü nàmaü:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho vi¤¤àõakkhandho, asaïkhatà ca dhàtu, idaü vuccati nàmaü. [PTS Page 227] [\q 227/]

1316. Tattha katamaü råpaü:

Cattàro mahàbhåtà, catunnaü ca mahàbhåtànaü upàdàyaråpaü, idaü vuccati råpaü.

1317. Tattha katamà avijjà:

Yaü a¤¤àõaü adassanaü anabhisamayo ananubodho asambodho appañivedho asaügàhanà apariyogàhanà asamapekkhanà apaccavekkhanà apaccakkhakammaü dummejjhaü bàlyaü asampaja¤¤aü moho pamoho sammoho avijjà avijjogho avijjàyogo avijjànusayo avijjàpariyuññhànaü avijjàlaïgã moho akusalamålaü, ayaü vuccati avijjà.

1318. Tattha katamà bhavataõhà:

Yo bhavesu bhavacchando bhavataõhà bhavasineho bhavapariëàho bhavamucchà bhavajjhosànaü, ayaü vuccati bhavataõhà.

1319. Tattha katamà bhavadiññhi:

Bhavissati attà ca loko cà ti yà evaråpà diññhi diññhigataü - pe - vipariyesagàho, ayaü vuccati bhavadiññhi.

1320. Tattha katamà vibhavadiññhi:

Na bhavissati attà ca loko càti yà evaråpà diññhi diññhigataü - pe - vipariyesagàho, ayaü vuccati vibhavadiññhi.

Page 177: Dhammasangani Working

1321. Tattha katamà sassatadiññhi:

Sassato attà ca loko cà ti yà evaråpà diññhi diññhigataü - pe - vipariyesagàho, ayaü vuccati sassatadiññhi.

1322. Tattha katamà ucchedadiññhi:

Ucchijjissati attà ca loko càti yà evaråpà diññhi diññhigataü - pe - vipariyesagàho, ayaü vuccati ucchedadiñañhi.

1323. Tattha katamà antavàdiññhi:

Antavà attà ca loko cà ti yà evaråpà diññhi diññhigataü - pe - vipariyesagàho, ayaü vuccati antavàdiññhi.

[BJT Page 484] [\x 484/]

1324. Tattha katamaü anantavàdiññhi:

Anantavà attà ca loko càti yà evaråpà diññhi diññhigataü - pe - vipariyesagàho, ayaü vuccati anantavàdiññhi.

1325. Tattha katamà pubbantànudiññhi:

Pubbantaü àrabbha yà uppajjati diññhi diññhigataü - pe - vipariyesagàho, ayaü vuccati pubbantànudiññhi.

1326. Tattha katamà aparantànudiññhi:

Aparantaü àrabbha yà uppajjati diññhi diññhigataü - pe - vipariyesagàho, ayaü vuccati aparantànudiññhi.

1327. Tattha katamaü ahirikaü:

Yaü na hirãyati hirãyitabbena, na hirãyati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü vuccati ahirikaü.

1328. Tattha katamaü anottappaü: [PTS Page 228] [\q 228/]

Yaü na ottappati ottappitabbena na ottappati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü vuccati anottappaü.

1329. Tattha katamà hiri:

Yaü hirãyati hirãyitabbena, hirãyati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, ayaü vuccati hiri.

1330. Tattha katamaü ottappaü:

Yaü ottappati1, ottappitabbena, ottappati1 pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü vuccati ottappaü.

1331. Tattha katamà dovacassatà:

Sahadhammike vuccamàne dovacassàyaü2 dovacassiyaü dovacassatà vippañikålagàhità vipaccanãkasàtatà anàdariyaü anàdaratà agàravatà appatissavatà, 3 ayaü vuccati dovacassatà.

1332. Tattha katamà pàpamittatà:

Page 178: Dhammasangani Working

Ye te puggalà assaddhà dussãlà appassutà maccharino duppa¤¤à, yà tesaü sevanà nisevanà saüsevanà bhajanà sambhajanà bhatti sambhatti taüsampavaïkatà, ayaü vuccati pàpamittatà.

1. Ottapati - sãmu, 2. Dovacassàya - sãmu. 3. Appañissavatà - machasaü.

1333. Tattha katamà sovacassatà:

Sahadhammike vuccamàne sovacassàyaü sovacassiyaü sovacassatà appañikålagàhità avipaccanãkasàtatà sagàravatà sappatissavatà, ayaü vuccati sovacassatà.

1334. Tattha katamà kalyàõamittatà:

Ye te puggalà saddhà sãlavanto bahussutà càgavanto pa¤¤avanto, yà tesaü sevanà nisevanà saüsevanà bhajanà sambhajanà bhatti sambhatti taüsampavaïkatà, ayaü vuccati kalyàõamittatà.

1335. Tattha katamà àpattikusalatà:

Pa¤capi àpattikkhandhà àpattiyo, sattapi àpattikkhandhà àpattiyo, yà tàsaü àpattãnaü àpattikusalatà pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi, ayaü vuccati àpatti kusalatà.

1336. Tattha katamà àpattivuññhànakusalatà:

Yà tàhi àpattã hi vuññhànakusalatà pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi, ayaü vuccati àpattivuññhàna kusalatà.

1337. Tattha katamà samàpattikusalatà: [PTS Page 229] [\q 229/]

Atthi savitakkasavicàrà samàpatti, atthi avitakkavicàramattà samàpatti, atthi avitakka avicàrà samàpatti, yà tàsaü samàpattãnaü samàpattikusalatà pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi, ayaü vuccati samàpattikusalatà.

1338. Tattha katamà samàpattivuññhànakusalatà:

Yà tàhi samàpattãhi vuññhànakusalatà pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi ayaü vuccati samàpattivuññhànakusalatà.

1339. Tattha katamà dhàtukusalatà:

Aññhàrasa dhàtuyo: cakkhudhàtu råpadhàtu cakkhuvi¤¤àõadhàtu, sotadhàtu saddadhàtu sotavi¤¤àõadhàtu, ghànadhàtu gandhadhàtu ghànavi¤¤àõadhàtu, jivhàdhàtu rasadhàtu jivhàvi¤¤àõadhàtu, kàyadhàtu phoññhabbadhàtu kàyavi¤¤àõadhàtu, manodhàtu dhammadhàtu manovi¤¤àõadhàtu yà tàsaü dhàtånaü dhàtukusalatà pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi, ayaü vuccati dhàtukusalatà.

[BJT Page 488] [\x 488/]

1340. Tattha katamà manasikàrakusalatà:

Yà tàsaü dhàtånaü manasikàrakusalatà pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi, ayaü vuccati manasikàrakusalatà.

1341. Tattha katamà àyatanakusalatà:

Page 179: Dhammasangani Working

Dvàdasàyatanàni: cakkhàyatanaü råpàyatanaü sotàyatanaü saddàyatanaü ghànàyatanaü gandhàyatanaü jivhàyatanaü rasàyatanaü kàyàyatanaü phoññhabbàyatanaü manàyatanaü dhammàyatanaü, yà tesaü àyatanànaü àyatanakusalatà pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi, ayaü vuccati àyatanakusalatà.

1342. Tattha katamà pañiccasamuppàdakusalatà:

Avijjàpaccayà saïkhàrà, saïkhàrapaccayà vi¤¤àõaü, vi¤¤àõapaccayà nàmaråpaü, nàmaråpapaccayà saëàyatanaü, saëàyatanapaccayà phasso, phassapaccayà vedanà, vedanàpaccayà taõhà, taõhà paccayà upàdànaü, upàdànapaccayà bhavo, bhavapaccayà jàti, jàtipaccayà jaràmaraõaü sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà sambhavanti; evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotãti yà tattha pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi, ayaü vuccati pañiccasamuppàdakusalatà. [PTS Page 230] [\q 230/]

1343. Tattha katamà ñhànakusalatà:

Ye ye dhammà yesaü yesaü dhammànaü hetu paccayà uppàdàya 1 taü taü ñhànanti yà tattha pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi' ayaü vuccati ñhànakusalatà.

1344. Tattha katamà aññhànakusalatà:

Ye ye dhammà yesaü yesaü dhammànaü na hetu na paccayà uppàdàya taü taü aññhànanti yà tattha pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi, ayaü vuccati aññhànakusalatà.

1345. Tattha katamo ajjavo:

Yà ujukatà2 ajimhatà avaïkatà akuñilatà, ayaü vuccati ajjavo.

1346. Tattha katamo maddavo:

Yà mudutà maddavatà akakkhaëatà akañhinatà3 nãcacittatà, ayaü vuccati maddavo.

1. Upàdàya sãmu. 2 2. Ajjavatà - sãmu. 2 3. Akañhinatà machasaü.

[BJT Page 490] [\x 490/]

1347. Tattha katamà khanti:

Yà khanti khamanatà adhivàsanatà acaõóikkaü anasuropo attamanatà cittassa, ayaü vuccati khanti.

1348. Tattha katamaü soraccaü:

Yo kàyiko avitikkamo vàcasiko avitikkamo kàyikavàcasiko avitikkamo, idaü vuccati soraccaü; sabbopi sãlasaüvaro soraccaü.

1349. Tattha katamaü sàkhalyà:

Yà sà vàcà aõóakà kakkasà parakañukà paràbhisajjanã kodhasàmantà asamàdhisaüvattanikà, tathàråpiü vàcaü pahàya, yà sà vàcà neëà kaõõasukhà pemanãyà hadayaïgamà porã bahujanakantà bahujanamanàpà, tathàråpiü vàcaü bhàsità hoti, yà tattha saõhavàcatà sakhilavàcatà apharusavàcatà, idaü vuccati sàkhalyaü.

1350. Tattha katamo pañisanthàro:

Page 180: Dhammasangani Working

Dve pañisanthàrà. âmisapañisanthàro ca dhammapañisanthàro ca, idhekacco pañisanthàrako hoti àmisapañisanthàrena và dhammapañisanthàrena và, ayaü vuccati pañisanthàro.

1351. Tattha katamà indriyesu aguttadvàratà:

Idhekacco cakkhunà råpaü disvà nimittaggàhã hoti anuvya¤janaggàhã yatvàdhikaraõamenaü cakkhundriyaü [PTS Page 231] [\q 231/] asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya na pañipajjati, na rakkhati cakkhundriyaü cakkhundriye na saüvaraü àpajjati, sotena saddaü sutvà - pe - ghànena gandhaü ghàyitvà - pe - jivhàya rasaü sàyitvà - pe - kàyena phoññhabbaü phusitvà - pe - manasà dhammaü vi¤¤àya nimittaggàhã hoti anuvya¤janaggàhã yatvàdhikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya na pañipajjati, na rakkhati manindriyaü, manindriye na saüvaraü àpajjati, yà imesaü channaü indriyànaü agutti agopanà anàrakkho asaüvaro, ayaü vuccati indriyesu aguttadvàratà.

1352. Tattha katamà bhojane amatta¤¤utà:

Idhekacco appañisaïkhà ayoniso àhàraü àhàreti davàya madàya maõóanàya vibhusanàya, yà tattha asantuññhità amatta¤¤utà appañisaïkhà bhojane, ayaü vuccati bhojane amatta¤¤utà.

[BJT Page 492] [\x 492/]

1353. Tattha katamà indriyesu guttadvàratà:

Idhekacco cakkhunà råpaü disvà na nimittaggàhã hoti na anubya¤janaggàhã, yatvàdhitaraõamenaü cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassaü pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati cakkhundriyaü, cakkhundriye saüvaraü àpajjati, sotena saddaü sutvà - pe - ghànena gandhaü ghàyitvà - pe - jivhàya rasaü sàyitvà - pe - kàyena phoññhabbaü phusitvà - pe - manasà dhammaü vi¤¤àya na nimittaggàhã hoti, nànuvya¤janaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati manindriyaü, manindriye saüvaraü àpajjati, yà imesaü channaü indriyànaü gutti gopanà àrakkhà saüvaro, ayaü vuccati indriyesu guttadvàratà.

1354. Tattha katamà bhojane matta¤¤utà:

Idhekacco pañisaïkhà yoniso àhàraü àhàreti, neva davàya na madàya na maõóanàya na vibhusanàya yàvadeva imassa kàyassa ñhitiyà yàpanàya vihiüsåparatiyà brahmacariyànuggahàya. [PTS Page 232] [\q 232/] iti puràõaü ca vedanaü pañihaïkhàmi nava¤ca vedanaü na uppàdessàmi yàtrà ca me bhavissati anavajjatà ca phàsuvihàro càti, yà tattha santuññhità matta¤¤utà pañisaïkhà bhojane, ayaü vuccati bhojane matta¤¤utà.

1355. Tattha katamaü muññhasaccaü:

Yà asati ananussati1 appañissati 2 asati, asaraõatà adhàraõatà pilàpanatà3 pammussanatà4 idaü vuccati muññhasaccaü.

1356. Tattha katamaü asampaja¤¤aü:

Yaü a¤¤àõaü adassanaü anabhisamayo ananubodho asambodho appañivedho asaügàhanà apariyogàhanà asamapekkhanà apaccavekkhanà apaccakkhakammaü dummejjhaü bàlyaü asampaja¤¤aü moho pamoho sammoho avijjà avijjogho avijjàyogo

Page 181: Dhammasangani Working

avijjànusayo avijjàpariyuññhànaü avijjàlaïgã moho akusalamålaü, idaü vuccati asampaja¤¤aü.

1357. Tattha katamà sati:

Yà sati anussati pañissati sati saraõatà dhàraõatà apilàpanatà apammussanatà sati satindriyaü satibalaü sammàsati, ayaü vuccati sati.

1. Anussati ananussati - [PTS, 2. Apañissati - sãmu. 2, 3. Apilàpanatà - [PTS, 4. Apammussanatà [PTS, 5. Samussanatà - asà, sammussanatà - machasaü,

[BJT Page 494] [\x 494/]

1358. Tattha katamaü sampaja¤¤aü:

Yà pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi, idaü vuccati sampaja¤¤aü. 1359. Tattha katamaü pañisaïkhànabalaü:

Yà pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi, idaü vuccati pañisaïkhàna balaü.

1360. Tattha katamaü bhàvanàbalaü:

Yà kusalànaü dhammànaü àsevanà bhàvanà bahulãkammaü, idaü vuccati bhàvanàbalaü. Sattapi bojjhaïgà bhàvanàbalaü.

1361. Tattha katamo samatho:

Yà cittassa ñhiti - pe - samàdhi, ayaü vuccati samatho.

1362. Tattha katamà vipassanà:

Yà pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi, ayaü vuccati vipassanà.

1363. Tattha katamaü samathanimittaü:

Yà cittassa ñhiti - pe - sammà samàdhi, idaü vuccati samathanimittaü.

1364. Tattha katamaü paggàhanimittaü:

Yo cetasiko viriyàrambho - pe - sammàvàyàmo, idaü vuccati paggàhanimittaü.

1365. Tattha katamo paggàho: [PTS Page 233] [\q 233/]

Yo cetasiko viriyàrambho - pe - sammàvàyàmo, ayaü vuccati paggàho.

1366. Tattha katamo avikkhepo:

Yà cittassa ñhiti - pe - sammàsamàdhi, ayaü vuccati avikkhepo.

1367. Tattha katamà sãlavipatti:

Yo kàyiko vãtikkamo vàcasiko vãtikkamo kàyikavàcasiko vãtikkamo, ayaü vuccati sãlavipatti, sabbampi dussãlyaü sãlavipatti.

[BJT Page 496] [\x 496/]

Page 182: Dhammasangani Working

1368. Tattha katamà diññhivipatti:

Natthi dinnaü, natthi yiññhaü, natthi hutaü, natthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko, natthi ayaü loko, natthi paro loko, natthi màtà, natthi pità, natthi sattà opapàtikà, natthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammà pañipannà ye imaü ca lokaü paraü ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentãti yà evaråpà diññhi diññhigataü diññhigahanaü diññhigantàro diññhivisåkàyikaü diññhivipphanditaü diññhisa¤¤ojanaü gàho patiññhàho abhiniveso paràmàso kummaggo micchàpatho micchattaü titthàyatanaü vipariyesagàho, ayaü vuccati diññhivipatti. Sabbàpi micchàdiññhi diññhivipatti.

1369. Tattha katamà sãlasampadà:

Yo kàyiko avãtikkamo vàcasiko avãtikkamo kàyikavàcasiko avãtikkamo, ayaü vuccati sãlasampadà. Sabbopi sãlasaüvaro sãlasampadà.

1370. Tattha katamà diññhisampadà:

Atthi dinnaü, atthi yiññhaü, atthi hutaü, atthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko. Atthi ayaü loko, atthi paro loko, atthi màtà, atthi pità, atthi sattà opapàtikà, atthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà ye imaü ca lokaü paraü ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentãti yà evaråpà pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiñiñhi, ayaü vuccati diññhisampadà. Sabbàpi sammàdiññhi diññhisampadà.

1371. Tattha katamà sãlavisuddhi:

Yo kàyiko avãtikkamo vàcasiko avãtikkamo kàyikavàcasiko avãtikkamo, ayaü vuccati sãlavisuddhi. Sabbopi sãlasaüvaro sãlavisuddhi.

1372. Tattha katamà diññhivisuddhi:

Kammassakatà¤àõaü1 saccànulomika¤àõaü maggasamaïgissa ¤àõaü phalamasamaïgissa ¤àõaü. [PTS Page 234] [\q 234/]

1373. Diññhivisuddhi kho panàti: yà pa¤¤à pajànanà - pe - amoho dhammavicayo sammàdiññhi.

1374. Yathà diññhissa ca padhànanti: yo cetasiko viriyàrambho - pe - sammàvàyàmo.

1375. Saüvegoti: jàtibhayaü jaràbhayaü vyàdhibhayaü maraõabhayaü. Saüvejanãyaü ñhànanti: jàti jarà vyàdhi maraõaü.

1. Kammasakatà¤àõaü - sãmu. 2

[BJT Page 498] [\x 498/]

1376. Saüviggassa ca yoniso padhànanti. Idha bhikkhu anuppannànaü pàpakànaü akusalànaü dhammànaü anuppàdàya chandaü janeti vàyamati viriyaü àrabhati cittaü paggaõhàti padahati, uppannànaü pàpakànaü akusalànaü dhammànaü pahànàya chandaü jàneti vàyamati viriyaü àrabhati cittaü paggaõhàti padahati, anuppannànaü kusalànaü dhammànaü uppàdàya chandaü janeti vàyamati viriyaü àrabhati cittaü paggaõhàti padahati, uppannànaü kusalànaü dhammànaü ñhitiyà asammosàya bhiyyobhàvàya vepullàya bhàvanàya pàripåriyà chandaü janeti vàyamati viriyaü àrabhati cittaü paggaõhàti padahati.

Page 183: Dhammasangani Working

1377. Asantuññhità ca kusalesu dhammesåti: yà kusalànaü dhammànaü bhàvanàya asantuññhassa bhiyyokamyatà.

1378. Appañivànità ca padhànasminti: yà kusalànaü dhammànaü bhàvanàya sakkaccakiriyatà sàtaccakiriyatà aññhitakiriyatà anolãnavuttità anikkhittachandatà anikkhittadhuratà àsevanà bhàvanà bahulãkammaü.

1379. Vijjàti: tisso vijjà: pubbenivàsànussati ¤àõaü vijjà, sattànaü cutåpapàte ¤àõaü vijjà, àsavànaü khaye ¤àõaü vijjà.

1380. Vimuttãti: dve vimuttiyo, cittassa ca adhimutti nibbàna¤ca.

1381. Khaye ¤àõanti: maggasamaïgissa ¤àõaü.

1382. Anuppàde ¤àõanti phalasamaïgissa ¤àõaü.

Suttantamàtikàya

Nikkhepakaõóaü niññhitaü.

[BJT Page 500] [\x 500/]

Dhammasaïgaõippakaraõaü aññhakathàkaõóaü

Aññhakathàkaõóaü

1383. Katame dhammà kusalà:

Catåsu bhåmisu kusalaü, ime dhammà kusalà.

1384. Katame dhammà akusalà:

Dvàdasa akusalacittupàdà, ime dhammà akusalà.

1385. Katame dhammà avyàkatà:

Catåsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmãsu kiriyàvyàkataü, råpa¤ca nibbàna¤ca, ime dhammà avyàkatà. [PTS Page 235] [\q 235/]

1386. Katame dhammà sukhàya vedanàya sampayuttà:

Kàmàvacarakusalato cattàro somanassasahagatacittuppàdà, akusalato cattàro, kàmàvacarakusalassa vipàkato ca kiriyato ca pa¤ca, råpàvacaratikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaratikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca, etthuppannaü sukhaü vedanaü ñhapetvà, ime dhammà sukhàya vedanàya sampayuttà.

1387. Katame dhammà dukkhàya vedanàya sampayuttà:

Dve domanassasahagatà cittuppàdà, dukkhasahagataü kàyavi¤¤àõaü etthuppannaü dukkhaü vedanaü ñhapetvà, ime dhammà dukkhàya vedanàya sampayuttà.

1388. Katame dhammà adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttà:

Kàmàvacarakusalato cattàro upekkhàsahagatacittuppàdà, akusalato cha, kàmàvacarakusalassa vipàkato dasa, akusalassa vipàkato cha, kiriyato cha, råpàvacaraü catutthaü jhànaü kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro aråpàvacarà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaraü catutthaü jhànaü kusalato ca vipàkato ca,

Page 184: Dhammasangani Working

etthuppannaü adukkhamasukhaü vedanaü ñhapetvà, ime dhammà adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttà.

Tisso ca vedanà råpa¤ca nibbàna¤ca, ime dhammà na vattabbà sukhàya vedanàya sampayuttàtipi, dukkhàya vedanàya sampayuttàtipi, adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttàtipi.

1389. Katame dhammà vipàkà:

Catusu bhåmãsu vipàko, ime dhammà vipàkà.

1390. Katame dhammà vipàkadhammadhammà:

Catusu bhåmãsu kusalaü, akusalaü, ime dhammà vipàkadhammadhammà.

[BJT Page 502] [\x 502/]

1391. Katame dhammà nevavipàkanavipàkadhammadhammà:

Tãsu bhåmãsu kiriyàvyàkataü råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà nevavipàkanavipàkadhammadhammà.

1392. Katame dhammà upàdinnupàdàniyà:

Tãsu bhåmãsu vipàko, yaü ca råpaü kammassakatattà, ime dhammà upàdinnupàdàniyà.

1393. Katame dhammà anupàdinnupàdàniyà:

Tãsu bhåmãsu kusalaü, akusalaü, tãsu bhåmãsu kiriyàvyàkataü, [PTS Page 236] [\q 236/] yaü ca råpaü na kammassakatattà, ime dhammà anupàdinnupàdàniyà.

1394. Katame dhammà anupàdinnaanupàdàniyà.

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà anupàdinnaanupàdàniyà.

1395. Katame dhammà saïkiliññhasaïkilesikà:

Dvàdasa akusalacittuppàdà, ime dhammà saïkiliññhasaïkilesikà.

1396. Katame dhammà asaïkiliññhasaïkilesikà:

Tãsu bhåmãsu kusalaü, tãsu bhåmãsu vipàko, tãsu bhåmãsu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà asaïkiliññhasaïkilesikà.

1397. Katame dhammà asaïkiliññhaasaïkilesikà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà asaïkiliññhaasaïkilesikà.

1398. Katame dhammà savitakkasavicàrà:

Kàmàvacaraü kusalaü, akusalaü, kàmàvacarakusalassa vipàkato ekàdasa cittuppàdà, akusalassa vipàkato dve, kiriyato ekàdasa, råpàvacaraü pañhamaü jhànaü kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaraü pañhamaü jhànaü kusalato ca vipàkato ca etthuppanne vitakkavicàre ñhapetvà, ime dhammà savitakkasavicàrà.

1399. Katame dhammà avitakkavicàramattà:

Page 185: Dhammasangani Working

Råpàvacarapa¤cakanaye dutiyaü jhànaü kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttarapa¤cakanaye dutiyaü jhànaü kusalato ca vipàkato ca etthuppannaü vicàraü ñhapetvà, vitakko ca, ime dhammà avitakkavicàramattà.

[BJT Page 504] [\x 504/]

1400. Katame dhammà avitakkaavicàrà:

Dve pa¤cavi¤¤àõàni, råpàvacaratikajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaratikajjhànà kusaloto ca vipàkato ca, pa¤cakanaye dutiyajjhàne uppanno ca vicàro, råpa¤ca nibbànaü ca, ime dhammà avitakkaavicàrà.

Vitakkasahajàto vicàro na vattabbo savitakkasavicàrotipi, avitakkavicàramattotipi, avitakkaavicàrotipi.

1401. Katame dhammà pãtisahagatà:

Kàmàvacarakusalato cattàro somanassasahagatacittuppàdà, akusalato cattàro, kàmàvacarakusalassa vipàkato pa¤ca, kiriyato pa¤ca, råpàvacaradukatikajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaradukatikajjhànà kusalato ca vipàkato ca etthuppannaü pãtiü ñhapetvà, ime dhammà pãtisahagatà.

1402. Katame dhammà sukhasahagatà:

Kàmàvacarakusalato cattàro somanassasahagatacittuppàdà, [PTS Page 237] [\q 237/] akusalato cattàro, kàmàvacara kusalassa vipàkato cha, kiriyato pa¤ca, råpàvacaratikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaratikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca etthuppannaü sukhaü ñhapetvà, ime dhammà sukhasahagatà.

1403. Katame dhammà upekkhàsahagatà:

Kàmàvacarakusalato cattàro upekkhàsahagatacittuppàdà, akusalato ca, kàmàvacarassa kusalassa vipàkato dasa, akusalassa vipàkato cha, kiriyato cha, råpàvacaraü catutthaü jhànaü kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaraü catutthaü jhànaü kusalato ca vipàkato ca etthuppannaü upekkhaü ñhapetvà, ime dhammà upekkhàsahagatà.

Pãti na pãtisahagatà, sukhasahagatà na upekkhà sahagatà, sukhaü na sukhasahagataü siyà pãtisahagataü na upekkhàsahagataü, siyà na vatatabbaü pãtisahagatanti. Dve domanassasahagatacittuppàdà dukkhasahagataü kàyavi¤¤àõaü, yà ca vedanà upekkhà, råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà na vattabbà pãtisahagatàtipi, sukhasahagatàtipi, upekkhàsahagatàtipi.

[BJT Page 506] [\x 506/]

1404. Katame dhammà dassanena pahàtabbà:

Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà, vicikicchàsahagato cittuppàdo, ime dhammà dassanena pahàtabbà.

1405. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbà:

Uddhaccasahagato cittuppàdo, ime dhammà bhàvanàya pahàtabbà.

Page 186: Dhammasangani Working

Cattàro diññhigatavippayuttà lobhasahagatacittuppàdà dve domanassasahagatacittuppàdà, ime dhammà siyà dassanena pahàtabbà siyà bhàvanàya pahàtabbà.

1406. Katame dhammà neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbà [PTS Page 238] [\q 238/]

Catusu bhåmãsu kusalaü, catusu bhåmãsu vipàko, tãsu bhåmãsu kiriyàvyàkataü, råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbà.

1407. Katame dhammà dassanena pahàtabbahetukà:

Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà, vicikicchàsahagato cittuppàdo, etthuppannaü mohaü ñhapetvà, ime dhammà dassanena pahàtabbahetukà.

1408. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà:

Uddhaccasahagato cittuppàdo, etthuppannaü mohaü ñhapetvà, ime dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà.

Cattàro diññhigatavippayuttà lobhasahagatacittuppàdà, dve domanassasahagatacittuppàdà, ime dhammà siyà dassanena pahàtabbahetukà, siyà bhàvanàya pahàtabbahetukà.

1409. Katame dhammà neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbahetukà:

Vicikicchàsahagato moho, uddhaccasahagato moho, catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbahetukà.

1410. Katame dhammà àcayagàmino:

Tãsu bhåmãsu kusalaü, akusalaü, ime dhammà àcayagàmino.

1411. Katame dhammà apacayagàmino:

Cattàro maggà apariyàpannà, ime dhammà apacayagàmino.

[BJT Page 508] [\x 508/]

1412. Katame dhammà neva àcayagàmino na apacayagàmino:

Catusu bhåmisu vipàko. Tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà neva àcayagàmino na apacayagàmino.

1413. Katame dhammà sekhà:

Cattàro maggà apariyàpannà, heññhimàni ca tãõi sàma¤¤aphalàni, ime dhammà sekhà.

1414. Katame dhammà asekhà:

Upariññhimaü arahattaphalaü, ime dhammà asekhà.

1415. Katame dhammà nevasekhà nàsekhà:

Tãsu bhåmãsu kusalaü, akusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisukiriyàvyàkataü, råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà nevasekhà nàsekhà.

Page 187: Dhammasangani Working

1416. Katame dhammà parittà: [PTS Page 239] [\q 239/]

Kàmàvacarakusalaü, akusalaü, sabbo kàmàvacarassa vipàko, kàmàvacarakiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà parittà.

1417. Katame dhammà mahaggatà:

Råpàvacarà aråpàvacarà kusalàvyàkatà, ime dhammà mahaggatà.

1418. Katame dhammà appamàõà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà appamàõà.

1419. Katame dhammà parittàrammaõà:

Sabbo kàmàvacarassa vipàko, kiriyàmanodhàtu, kiriyàhetuka manovi¤¤àõadhàtu somanassasahagatà, ime dhammà parittàrammaõà.

1420. Katame dhammà mahaggatàrammaõà:

Vi¤¤àõa¤càyatanaü, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü. Ime dhammà mahaggatàrammaõà.

1421. Katame dhammà appamàõàrammaõà?

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, ime dhammà appamàõàrammaõà.

[BJT Page 510] [\x 510/]

Kàmàvacarakusalato cattàro ¤àõavippayuttacittuppàdà, kiriyato cattàro ¤àõavippayuttacittuppàdà, sabbaü akusalaü, ime dhammà siyà parittàrammaõà, siyà mahaggatàrammaõà, na appamàõàrammaõà, siyà na vattabbà parittàrammaõàtipi, mahaggatàrammaõàtipi.

Kàmàvacarakusalato cattàro ¤àõasampayuttacittuppàdà, kiriyato cattàro ¤àõasampayuttacittuppàdà, råpàvacaracatutthaü jhànaü kusalato ca kiriyato ca, kiriyàhetukamanovi¤¤àõadhàtu upekkhàsahagatà, ime dhammà siyà parittàrammaõà, siyà maggatàrammaõà, siyà appamàõàrammaõà, siyà na vattabbà parittàrammaõàtipi, mahaggatàrammaõàtipi, appamàõàrammaõàtipi.

Råpàvacaratikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, catutthassa jhànassa vipàko, àkàsàna¤càyatanaü, àki¤ca¤¤àyatanaü, ime dhammà na vattabbà parittàrammaõàtipi, mahaggatàrammaõàtipi.

Råpaü ca nibbànaü ca anàrammaõà.

1422. Katame dhammà hãnà: Dvàdasa akusalacittuppàdà, ime dhammà hãnà.

1423. Katame dhammà majjhimà: [PTS Page 240] [\q 240/]

Tãsu bhåmisu kusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà majjhimà:

1424. Katame dhammà paõãtà:

Page 188: Dhammasangani Working

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà paõãtà.

1425. Katame dhammà micchattaniyatà:

Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà, dve domanassasahagatacittuppàdà, ime dhammà siyà micchattaniyatà siyà aniyatà.

1426. Katame dhammà sammattaniyatà:

Cattàro maggà apariyàpannà, ime dhammà sammattaniyatà.

1427. Katame dhammà aniyatà:

Cattàro diññhigatavippayuttà lobhasahagatacittuppàdà, vicikicchàsahagato cittuppàdo, uddhaccasahagato cittuppàdo, tãsu bhåmisu kusalaü. Catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà aniyatà.

[BJT Page 512] [\x 512/]

1428. Katame dhammà maggàrammaõà:

Kàmàvacarakusalato cattàro ¤àõasampayuttacittuppàdà, kiriyato cattàro ¤àõasampayuttacittuppàdà, ime dhammà siyà maggàrammaõà, na maggahetukà, siyà maggàdhipatino, siyà na vattabbà maggàrammaõàtipi maggàdhipatinotipi.

Cattàro ariyamaggà na maggàrammaõà, maggahetukà, siyà maggàdhipatino, siyà na vattabbà maggàdhipatinoti.

Råpàvacaracatutthajjhànaü kusalato ca kiriyato ca, kiriyàhetuka manovi¤¤àõadhàtu upekkhàsahagatà, ime dhammà siyà maggàrammaõà, na maggahetukà na maggàdhipatino, siyà na vattabbà maggàrammaõàti.

Kàmàvacarakusalato cattàro ¤àõavippayuttacittuppàdà, sabbaü akusalaü, sabbo kàmàvacarassa vipàko, kiriyato cha cittuppàdà, råpàvacaratikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, catutthassa jhànassa vipàko, cattàro àruppà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, ime dhammà na vattabbà maggàrammaõàtipi, maggahetukàtipi, maggàdhipatinotipi, råpaü ca nibbànaü ca anàrammaõà.

1429. Katame dhammà uppannà:

Catusu bhåmãsu vipàko, yaü ca råpaü kammassakatattà, [PTS Page 241] [\q 241/] ime dhammà siyà uppannà, siyà uppàdino, na vattabbà anuppannàti.

Catusu bhåmisu kusalaü, akusalaü, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, yaü ca råpaü na kammassakatattà, ime dhammà siyà uppannà, siyà anuppannà, na vattabbà uppàdinoti.

Nibbànaü na vattabbaü uppannantipi anuppannantipi uppàdinotipi.

1430. Katame dhammà atãtà: 1 nibbànaü ñhapetvà sabbe dhammà siyà atãtà, siyà anàgatà, siyà paccuppannà, nibbànaü na vattabbaü atãtantipi anàgatantipi paccuppannantipi.

1431. Katame dhammà atãtàrammaõà:

Vi¤¤àõa¤càyatanaü, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü, ime dhammà atãtàrammaõà:

1432. Niyataanàgatàrammaõà natthi.

Page 189: Dhammasangani Working

1433. Katame dhammà paccuppannàrammaõà:

Dvepa¤cavi¤¤àõàni, tisso ca manodhàtuyo, ime dhammà paccuppannàrammaõà.

Kàmàvacarakusalassa vipàkato dasa cittuppàdà, akusalassa vipàkato manovi¤¤àõadhàtu upekkhàsahagatà, kiriyàhetukamanovi¤¤àõadhàtu somanassasahagatà, ime dhammà siyà atãtàrammaõà siyà anàgatà rammaõà siyà paccuppannàrammaõà.

1. Pàñho yaü katthaci na dissate.

[BJT Page 514] [\x 514/]

Kàmàvacarakusalaü, akusalaü, kiriyato nava cittuppàdà, råpàvacaraü catutthaü jhànaü kusalato ca kiriyato ca, ime dhammà siyà atãtàrammaõà siyà anàgatàrammaõà siyà paccuppannàrammaõà; siyà na vattabbà atãtàrammaõàtipi anàgatàrammaõàtipi paccuppannàrammaõàtipi.

Råpàvacaratikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, catutthassa jhànassa vipàko, àkàsàna¤càyatanaü àki¤ca¤¤àyatanaü, cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni. Ime dhammà na vattabbà atãtàrammaõàtipi anàgatàrammaõàtipi paccuppannàrammaõàtipi. Råpaü ca nibbànaü ca anàrammaõà. 1434. Katame dhammà ajjhattà:

Anindriyabaddharåpaü ca nibbànaü ca ñhapetvà sabbe dhammà siyà ajjhattà, siyà bahiddhà siyà ajjhattabahiddhà, anindriyabaddharåpaü ca nibbànaü ca bahiddhà.

1435. Katame dhammà ajjhattàrammaõà: Vi¤¤àõa¤càyatanaü nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü, ime dhammà ajjhattàrammaõà:

1436. Katame dhammà bahiddhàrammaõà: [PTS Page 242] [\q 242/]

Råpàvacara tikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, catutthassa jhànassa vipàko, àkàsàna¤càyatanaü, cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni. Ime dhammà bahiddhàrammaõà.

Råpaü ñhapetvà sabbeva kàmàvacarà kusalàkusalàvyàkatà dhammà, råpàvacaraü, catutthaü jhànaü kusalato ca kiriyato ca, ime dhammà siyà ajjhattàrammaõà siyà bahiddhàrammaõà siyà ajjhattabahiddhàrammaõà.

âki¤ca¤¤àyatanaü na vattabbaü ajjhattàrammaõantipi bahiddhàrammaõantipi ajjhattabahiddhàrammaõantipi.

Råpaü ca nibbànaü ca anàrammaõà.

1437. Katame dhammà sanidassanasappañighà:

Råpàyatanaü, ime dhammà sanidassanasappañighà.

1438. Katame dhammà anidassanasappañighà:

Cakkhàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü, ime dhammà anidassanasaspañighà.

[BJT Page 516] [\x 516/]

1439. Katame dhammà anidassanaappañighà:

Page 190: Dhammasangani Working

Catusu bhåmisu kusalaü, akusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, yaü ca råpaü anidassanaü appañighaü dhammàyatanapariyàpannaü, nibbànaü ca, ime dhammà anidassanaappañighà.

Tikaü

1440. Katame dhammà hetu:

Tayo kusalahetu, tayo akusalahetu, tayo avyàkatahetu.

Alobho kusalahetu adoso kusalahetu catusu bhåmisu kusalesu uppajjanti, amoho kusalahetu kàmàvacarakusalato cattàro ¤àõavippayutte cittuppàde ñhapetvà catusu bhåmisu kusalesu uppajjati.

Lobho aññhasu lobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, doso dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, moho sabbàkusalesu uppajjati.

Alobho vipàkahetu, adoso vipàkahetu, kàmàvacarassa vipàkato ahetuke cittuppàde ñhapetvà catusu bhåmisu vipàkesu uppajjanti.

Amoho vipàkahetu kàmàvacarassa vipàkato ahetuke cituppàde ñhapetvà, cattàro ¤àõavippayutte cittuppàde ñhapetvà, catusu bhåmisu vipàkesu uppajjati.

Alobho kiriyahetu adoso kiriyahetu, kàmàvacarakiriyato ahetuke cittuppàde ñhapetvà tãsu bhåmisu kiriyesu [PTS Page 243] [\q 243/] uppajjanti,

Amoho kiriyahetu kàmàvacarakiriyato ahetuke cittuppàde ñhapetvà, cattàro ¤àõavippayutte cittuppàde ñhapetvà, tãsu bhåmãsu kiriyesu uppajjati, ime dhammà hetu.

1441. Katame dhammà na hetu:

òhapetvà hetu, catusu bhåmisu kusalaü akusalaü catusu bhåmisu vipàko tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà na hetu.

1442. Katame dhammà sahetukà:

Vicikicchàsahagataü uddhaccasahagataü mohaü ñhapetvà, avasesaü akusalaü, catusu bhåmisu kusalaü, kàmàvacarassa vipàkato ahetuke cittuppàde ñhapetvà catusu bhåmisu vipàko, kàmàvacarakiriyato ahetuke cittuppàde ñhapetvà tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, ime dhammà sahetukà.

1443. Katame dhammà ahetukà:

Vicikicchà sahagato moho, uddhaccasahagato moho, dve pa¤ca vi¤¤àõàni, tisso ca manodhàtuyo, pa¤ca ca ahetukamanovi¤¤àõadhàtuyo, råpa¤ca nibbàna¤ca, ime dhammà ahetukà.

[BJT Page 518] [\x 518/]

1444. Katame dhammà hetusampayuttà:

Vicikicchàsahagataü uddhaccasahagataü mohaü ñhapetvà avasesaü akusalaü, catusu bhåmisu kusalaü, kàmàvacarassa vipàkato ahetuke cittuppàde ñhapetvà catusu bhåmisu vipàko, kàmàvacarakiriyato ahetuke cittuppàde ñhapetvà tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, ime dhammà hetusampayuttà.

Page 191: Dhammasangani Working

1445. Katame dhammà hetuvippayuttà:

Vicikicchàsahagato moho, uddhaccasahagato moho, dve pa¤cavi¤¤àõàni, tisso ca manodhàtuyo, pa¤ca ca ahetuka manovi¤¤àõadhàtuyo, råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà hetuvippayuttà.

1446. Katame dhammà hetu ceva sahetukà ca:

Yattha dve tayo hetu ekato uppajjanti, ime dhammà hetu ceva sahetukà ca.

1447. Katame dhammà sahetukà ceva na ca hetu:

Catusu bhåmisu kusalaü, akusalaü, kàmàvacarassa vipàkato ahetuke cittuppàde ñhapetvà catusu bhåmisu vipàko, kàvàvacarakiriyato ahetuke cittuppàde ñhapetvà tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, etthuppanne hetu ñhapetvà, ime dhammà sahetukà ceva na ca hetu.

Ahetukà dhammà na vattabbà hetu ceva sahetukàtipi, sahetukà ceva na ca hetåtipi. [PTS Page 244] [\q 244/]

1448. Katame dhammà hetu ceva hetusampayuttà ca:

Yattha dve tayo hetu ekato uppajjanti, ime dhammà hetu ceva hetu sampayuttà ca. 1449. Katame dhammà hetusampayuttà ceva na ca hetu:

Catusu bhåmisu kusalaü, akusalaü, kàmàvacarassa vipàkato ahetuke cittuppàde ñhapetvà catusu bhåmisu vipàko, kàmàvacarakiriyato ahetuke cittuppàde ñhapetvà tãsu bhåmãsu kiriyàvyàkataü, etthuppanne hetu ñhapetvà, ime dhammà hetusampayuttà ce va na ca hetu.

Hetuvippayuttà dhammà na vattabbà hetu ceva hetu sampayuttàtipi, hetusampayuttà ceva na ca hetåtipi.

1450. Katame dhammà na hetu sahetukà:

Catusu bhåmisu kusalaü, akusalaü, kàmàvacarassa vipàkato ahetuke cittuppàde ñhapetvà catusu bhåmisu vipàko, kàmàvacarakiriyato ahetuke cittuppàde ñhapetvà tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, etthuppanne hetu ñhapetvà, ime dhammà na hetu sahetukà.

[BJT Page 520] [\x 520/]

1451. Katame dhammà na hetu ahetukà:

Dve pa¤ca vi¤¤àõàni, tisso ca manodhàtuyo, pa¤ca ca ahetuka manovi¤¤àõadhàtuyo, råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà na hetu ahetukà.

Hetu dhammà na vattabbà na hetu sahetukàtipi, na hetu ahetukàtipi.

Hetu gocchakaü.

1452. Katame dhammà sappaccayà:

Catusu bhåmisu kusalaü, akusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà sappaccayà.

1453. Katame dhammà appaccayà:

Page 192: Dhammasangani Working

Nibbànaü, ime dhammà appaccayà:

1454. Katame dhammà saïkhatà:

Catusu bhåmisu kusalaü, akusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà saïkhatà.

1455. Katame dhammà asaïkhatà:

Nibbànaü, ime dhammà asaïkhatà.

1456. Katame dhammà sanidassanà:

Råpàyatanaü, ime dhammà sanidassanà.

1457. Katame dhammà anidassanà: [PTS Page 245] [\q 245/]

Cakkhàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü, catusu bhåmãsu kusalaü, akusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, yaü ca råpaü anidassanaü appañighaü dhammàyatanapariyàpannaü, nibbànaü ca, ime dhammà anidassanà.

1458. Katame dhammà sappañighà:

Catkhàyatanaü - pe - phoññhabbàyatanaü, ime dhammà sappañighà.

1459. Katame dhammà appañighà: Catusu bhåmisu kusalaü, akusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, yaü ca råpaü anidassanaü appañighaü dhammàyatanapariyàpannaü, nibbànaü ca, ime dhammà appañighà. 1460. Katame dhammà råpino:

Cattàro ca mahàbhåtà, catunnaü ca mahàbhåtànaü upàdàya råpaü, ime dhammà råpino.

[BJT Page 522] [\x 522/]

1461. Katame dhammà aråpino:

Catusu bhåmisu kusalaü, akusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, nibbànaü ca, ime dhammà aråpino.

1462. Katame dhammà lokiyà:

Tãsu bhåmisu kusalaü, akusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà lokiyà.

1463. Katame dhammà lotuttarà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà lokuttarà.

Sabbe dhammà kenaci vi¤¤eyyà, kenaci na vi¤¤eyyà.

Cullantaradukaü

1464. Katame dhammà àsavà:

Page 193: Dhammasangani Working

Cattàro àsavà: kàmàsavo bhavàsavo diññhàsavo avijjàsavo. Kàmàsavo aññhasu lobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, bhavàsavo catusu diññhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, diññhàsavo catusu diññhigatasampayuttesu cittuppàdesu uppajjati, avijjàsavo sabbàkusalesu uppajjati, ime dhammà àsavà.

1465. Katame dhammà no àsavà:

òhapetvà àsave avasesaü akusalaü, catusu bhåmisu [PTS Page 246] [\q 246/] kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà no àsavà.

1466. Katame dhammà sàsavà:

Tãsu bhåmisu kusalaü, akusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà sàsavà.

1467. Katame dhammà anàsavà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà anàsavà.

1468. Katame dhammà àsavasampayuttà:

Dve domanassasahagatacittuppàdà, etthuppannaü mohaü ñhapetvà, vicikicchà sahagato uddhaccasahagate mohe ñhapetvà avasesaü akusalaü, ime dhammà àsavasampayuttà.

[BJT Page 524] [\x 524/]

1468. Katame dhammà àsavavippayuttà:

Dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu uppanno moho, vicikicchàsahagato moho, uddhaccasahagato moho, catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà àsavavippayuttà.

1470. Katame dhammà àsavà ceva sàsavà ca:

Teva àsavà àsavà ceva sàsavà ca.

1471. Katame dhammà sàsavà ceva no ca àsavà:

òhapetvà àsave avasesaü akusalaü, tãsu bhåmisu kusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà sàsavà ceva no ca àsavà.

Anàsavà dhammà na vattabbà àsavà ceva sàsavàtipi sàsavà ceva no ca àsavàtipi.

1472. Katame dhammà àsavà ceva àsavasampayuttà ca:

Yattha dve tayo àsavà ekato uppajjanti, ime dhammà àsavà ceva àsavasampayuttà ca.

1473. Katame dhammà àsavasampayuttà ceva no ca àsavà:

òhapetvà àsave avasesà akusalà, ime dhammà àsavasampayuttà ceva no ca àsavà.

âsavavippayuttà dhammà na vattabbà àsavà ceva àsavasampayuttà tipi àsavasampayuttà ceva no ca àsavàtipi.

1474. Katame dhammà àsavavippayuttà sàsavà:

Page 194: Dhammasangani Working

Dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu uppanno moho, vicikicchàsahagato moho, uddhaccasahagato moho, tãsu [PTS Page 247] [\q 247/] bhåmisu kusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà àsavavippayuttà sàsavà.

1475. Katame dhammà àsavavippayuttà anàsavà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà àsavavippayuttà anàsavà.

âsavasampayuttà dhammà na vattabbà àsavavippayuttà sàsavàtipi àsavavippayuttà anàsavàtipi.

âsavagocchakaü.

[BJT Page 526] [\x 526/]

1476. Katame dhammà sa¤¤ojanà:

Dasa sa¤¤ojanàni: kàmaràgasa¤¤ojanaü pañighasa¤¤ojanaü mànasa¤¤ojanaü diññhisa¤¤ojanaü vicikicchàsa¤¤ojanaü sãlabbataràmàsasa¤¤ojanaü bhavaràgasa¤¤ojanaü issàsa¤¤ojanaü macchariyasa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanaü.

Kàmaràgasa¤¤ojanaü aññhasu lobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, pañighasa¤¤ojanaü dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, màsasa¤¤ojanaü catusu diññhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, diññhisa¤¤ojanaü catusu diññhigatasampayuttesu cittuppàdesu uppajjati, vicikicchàsa¤¤ojanaü vicikicchàsahagatesu cittuppàdesu uppajjati, sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanaü catusu diññhigatasampayuttesu cittuppàdesu uppajjati, bhavaràgasa¤¤ojanaü catusu diññhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, issà sa¤¤ojanaü macchariya sa¤¤ojanaü ca dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu uppajjanti, avijjàsa¤¤ojanaü sabbàkusalesu uppajjati, ime dhammà sa¤¤ojanà.

1477. Katame dhammà no sa¤¤ojanà:

òhapetvà sa¤¤ojane avasesaü akusalaü, catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà no sa¤¤ojanà.

1478. Katame dhammà sa¤¤ojaniyà:

Tãsu bhåmãsu kusalaü, akusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà sa¤¤ojaniyà.

1479. Katame dhammà asa¤¤ojaniyà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni nibbànaü ca, ime dhammà asa¤¤ojaniyà.

1480. Katame dhammà sa¤¤ojanasampayuttà: [PTS Page 248] [\q 248/]

Uddhaccasahagataü mohaü ñhapetvà avasesaü akusalaü, ime dhammà sa¤¤ojanasampayuttà.

1481. Katame dhammà sa¤¤ojanavippayuttà:

Uddhaccasahagato moho, catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà sa¤¤ojanavippayuttà.

Page 195: Dhammasangani Working

1482. Katame dhammà sa¤¤ojanà ceva sa¤¤ojaniyà ca:

Tàneva sa¤¤ojanàni sa¤¤ojanà ceva sa¤¤ojaniyà ca.

[BJT Page 528] [\x 528/]

1483. Katame dhammà sa¤¤ojaniyà ceva no ca sa¤¤ojanà:

òhapetvà sa¤¤ojane avasesaü akusalaü, tãsu bhåmãsu kusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà sa¤¤ojaniyà ceva no ca sa¤¤ojanà.

Asa¤¤ojaniyà dhammà na vattabbà sa¤¤ojanà ceva sa¤¤ojaniyàtipi, sa¤¤ojaniyà ceva no ca sa¤¤ojanàtipi.

1484. Katame dhammà saüyojanà ceva sa¤¤ojanasampayuttà ca.

Yattha dve tãõi sa¤¤ojanàni ekato uppajjanti, ime dhammà sa¤¤ojanà ceva sa¤¤ojanasampayuttà ca.

1485. Katame dhammà sa¤¤ojanasampayuttà ceva no ca sa¤¤ejanà:

òhapetvà sa¤¤ojane avasesaü akusalaü, ime dhammà sa¤¤ojanasampayuttà ceva no ca sa¤¤ojanà.

Sa¤¤ojanavippayuttà dhammà na vattabbà sa¤¤ojanà ceva sa¤¤ojanasampayuttàtipi, sa¤¤ojanasampayuttà ceva no ca sa¤¤ojanàtipi.

1486. Katame dhammà sa¤¤ojanavippayuttà sa¤¤ojaniyà:

Uddhaccasahagato moho, tãsu bhåmisu kusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà sa¤¤ojanavippayuttà sa¤¤ojaniyà.

1487. Katame dhammà sa¤¤ojanavippayuttà asa¤¤ojaniyà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà sa¤¤ojanavippayuttà asa¤¤ojaniyà.

Sa¤¤ojanasampayuttà dhammà na vattabbà sa¤¤ojanavippayuttà sa¤¤ojaniyàtipi sa¤¤ojanavippayuttà asa¤¤ojaniyàtipi.

Saüyojanagocchakaü.

1488. Katame dhammà ganthà: [PTS Page 249] [\q 249/]

Cattàro ganthà: abhijjhà kàyagantho, vyàpàdo, kàyagantho, sãlabbataparàmàso kàyagantho, idaüsaccàbhiniveso kàyagantho.

Abhijjhà kàyagantho aññhasu lobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, vyàpàdo kàyagantho dvãsu domanassa sahagatesu cittuppàdesu uppajjati sãlabbataparàmàso kàyagantho ca idaüsaccàbhiniveso kàyagantho ca catusu diññhigatasampayuttesu cittuppàdesu uppajjanti, ime dhammà ganthà.

[BJT Page 530] [\x 530/]

Page 196: Dhammasangani Working

1489. Katame dhammà no ganthà:

òhapetvà ganthe avasesaü akusalaü, catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà no ganthà.

1490. Katame dhammà ganthanãyà:

Tãsu bhåmisu kusalaü, akusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà ganthanãyà.

1491. Katame dhammà aganthanãyà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà aganthanãyà.

1492. Katame dhammà ganthasampayuttà:

Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà, cattàro diññhigatavippayuttalobhasahagatacittuppàdà, etthuppannaü lobhaü ñhapetvà, dve domanassasahagatacittuppàdà, etthuppannaü pañighaü ñhapetvà, ime dhammà ganthasampayuttà. 1493. Katame dhammà ganthavippayuttà:

Catusu diññhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppàdesu uppanno lobho, dvãsu domanassa sahagatesu cittuppàdesu uppannaü pañighaü, vicikicchàsahagato cittuppàdo, uddhaccasahagato cittuppàdo, catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà ganthavippayuttà.

1494. Katame dhammà ganthà ceva ganthanãyà ca:

Teva ganthà ganthà ceva ganthanãyà ca.

1495. Katame dhammà ganthanãyà ceva no ca ganthà:

òhapetvà ganthe avasesaü akusalaü, tãsu bhåmisu kusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà ganthanãyà ceva no ca ganthà. [PTS Page 250] [\q 250/]

Aganthanãyà dhammà na vattabbà ganthà ceva ganthanãyàtipi ganthanãyà ceva no ca ganthàtipi.

1496. Katame dhammà ganthà ceva ganthasampayuttà ca:

Yattha diññhi ca lobho ca ekato uppajjanti, ime dhammà ganthà ceva ganthasampayuttà ca.

1497. Katame dhammà ganthasampayuttà ceva no ca ganthà:

Aññha lobhasahagatacittuppàdà, dve domanassasahagatacittuppàdà, etthuppanne ganthe ñhapetvà, ime dhammà ganthasampayuttà ceva no ca ganthà. Ganthavippayuttà dhammà na vattabbà ganthà ceva ganthasampayuttà tipi, ganthasampayuttà ceva no ca ganthàtipi.

[BJT Page 532] [\x 532/]

1498. Katame dhammà ganthavippayuttà ganthanãyà:

Page 197: Dhammasangani Working

Catusu diññhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppàdesu uppanno lobho, dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu uppannaü pañighaü, vicikicchàsahagato cittuppàdo, uddhaccasahagato cittuppàdo, tãsu bhåmãsu kusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaüca råpaü, ime dhammà ganthavippayuttà ganthanãyà.

1499. Katame dhammà ganthavippayuttà aganthanãyà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà ganthavippayuttà aganthanãyà.

Ganthasampayuttà dhammà na vattabbà ganthavippayuttà ganthanãyà tipi ganthavippayuttà aganthanãyàtipi.

Gantha gocchakaü.

1500. Katame dhammà oghà: - pe -

Oghagocchakaü.

1501. Katame dhammà yogà: - pe -

Yogagocchakaü.

1502. Katame dhammà nãvaraõà:

Cha nãvaraõàni: kàmacchandanãvaraõaü vyàpàdanãvaraõaü thãnamiddhanãvaraõaü uddhaccakukkuccanãvaraõaü vicikicchànãvaraõaü avijjànãvaraõaü.

Kàmacchandanãvaraõaü aññhasu lobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, vyàpàdanãvaraõaü dvãsu domanassa sahagatesu cittuppàdesu uppajjati, thãnamiddhanãvaraõaü sasaïkhàrikesu akusalesu uppajjati, uddhaccanãvaraõaü uddhaccasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, kukkuccanãvaraõaü dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, vicikicchànãvaraõaü vicikicchàsahagatesu cittuppàdesu uppajjati, [PTS Page 251] [\q 251/] avijjà nãvaraõaü sabbàkusalesu uppajjati, ime dhammà nãvaraõà.

1503. Katame dhammà no nãvaraõà:

òhapetvà nãvaraõe avasesaü akusalaü, catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà no nãvaraõà.

1504. Katame dhammà nãvaraõiyà:

Tãsu bhåmisu kusalaü, akusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà nãvaraõiyà.

1505. Katame dhammà anãvaraõiyà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà anãvaraõiyà.

[BJT Page 534] [\x 534/]

1506. Katame dhammà nãvaraõasampayuttà:

Dvàdasa akusalacittuppàdà, ime dhammà nãvaraõasampayuttà.

1507. Katame dhammà nãvaraõavippayuttà:

Page 198: Dhammasangani Working

Catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca, nibbànaü, ime dhammà nãvaraõavippayuttà.

1508. Katame dhammà nãvaraõà ceva nãvaraõiyà ca:

Tàneva nãvaraõàni nãvaraõà ceva nãvaraõiyà ca.

1509. Katame dhammà nãvaraõiyà ceva no ca nãvaraõà:

òhapetvà nãvaraõe avasesaü akusalaü, tãsu bhåmisu kusalaü tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà nãvaraõiyà ceva no ca nãvaraõà.

Anãvaraõiyà dhammà na vattabbà nãvaraõà ceva nãvaraõiyàtipi, nãvaraõiyà ceva no ca nãvaraõàtipi.

1510. Katame dhammà nãvaraõà ceva nãvaraõa sampayuttà ca: Yattha dve tãõi nãvaraõàni ekato uppajjanti, ime dhammà nãvaraõà ceva nãvaraõasampayuttà ca.

1511. Katame dhammà nãvaraõasampayuttà ceva no ca nãvaraõà:

òhapetvà nãvaraõe avasesaü akusalaü, ime dhammà nãvaraõasampayuttà ceva no ca nãvaraõà.

Nãvaraõavippayuttà dhammà na vattabbà nãvaraõà ceva nãvaraõasampayuttàtipi, [PTS Page 252] [\q 252/] nãvaraõasampayuttà ceva no ca nãvaraõàtipi.

1512. Katame dhammà nãvaraõavippayuttà nãvaraõiyà:

Tãsu bhåmisu kusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà nãvaraõavippayuttà nãvaraõiyà.

1513. Katame dhammà nãvaraõavippayuttà anãvaraõiyà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà nãvaraõavippayuttà anãvaraõiyà.

Nãvaraõasampayuttà dhammà na vattabbà nãvaraõavippayuttà nãvaraõiyàtipi, nãvaraõavippayuttà anãvaraõiyàtipi.

Nãvaraõagocchakaü.

[BJT Page 536] [\x 536/]

1514. Katame dhammà paràmàsà:

Diññhiparàmàso catusu diññhigatasampayuttesu cittuppàdesu uppajjati, ime dhammà paràmàsà.

1515. Katame dhammà no paràmàsà:

òhapetvà paràmàsaü avasesaü akusalaü, catusu bhåmãsu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmãsu kiriyàvyàkataü, råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà no paràmàsà.

1516. Katame dhammà paràmaññhà:

Page 199: Dhammasangani Working

Tãsu bhåmisu kusalaü, akusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà paràmaññhà.

1517. Katame dhammà aparàmaññhà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà aparàmaññhà.

1518. Katame dhammà paràmàsasampayuttà:

Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà, etthuppannaü paràmàsaü ñhapetvà, ime dhammà paràmàsasampayuttà.

1519. Katame dhammà paràmàsavippayuttà:

Cattàro diññhigatavippayuttalobhasahagatacittuppàdà, dve domanassasahagatacittuppàdà, vicikicchàsahagato cittuppàdo, uddhaccasahagato cittuppàdo, catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà paràmàsavippayuttà.

Paràmàso na vattabbo paràmàsasampayuttotipi paràmàsavippayuttotipi.

1520. Katame dhammà paràmàsà ceva paràmaññhà ca: [PTS Page 253] [\q 253/]

So eva paràmàso paràmàso ceva paràmaññho ca.

1521. Katame dhammà paràmaññhà ceva no ca paràmàsà:

òhapetvà paràmàsaü avasesaü akusalaü, tãsu bhåmisu kusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà paràmaññhà ceva no ca paràmàsà.

Aparàmaññhà dhammà na vattabbà paràmàsà ceva paràmaññhàtipi, paràmaññhà ceva no ca paràmàsàtipi.

[BJT Page 538] [\x 538/]

1522. Katame dhammà paràmàsavippayuttà paràmaññhà:

Cattàro diññhigatavippayuttalobhasahagatacittuppàdà, dve domanassasahagatacittuppàdà, vicikicchàsahagato cittuppàdo, uddhaccasahagato cittuppàdo, tãsu bhåmisu kusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà paràmàsavippayuttà paràmaññhà.

1523. Katame dhammà paràmàsavippayuttà aparàmaññhà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà paràmàsavippayuttà aparàmaññhà.

Paràmàsaü ca paràmàsasampayuttà ca dhammà na vattabbà paràmàsavippayuttà paràmaññhàtipi, paràmàsavippayuttà aparàmaññhàtipi.

Paràmàsagocchakaü.

1524. Katame dhammà sàrammaõà.

Catusu bhåmãsu kusalaü, akusalaü, catusu bhåmãsu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, ime dhammà sàrammaõà.

Page 200: Dhammasangani Working

1525. Katame dhammà anàrammaõà:

Råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà anàrammaõà.

1526. Katame dhammà città:

Cakkhuvi¤¤àõaü sotavi¤¤àõaü ghànavi¤¤àõaü jivhàvi¤¤àõaü kàyavi¤¤àõaü manodhàtu manovi¤¤àõadhàtu, ime dhammà città.

1527. Katame dhammà no città:

Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà no città.

1528. Katame dhammà cetasikà:

Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho, ime dhammà cetasikà.

1529. Katame dhammà acetasikà:

Cittaü ca råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà acetasikà. [PTS Page 254] [\q 254/]

1530. Katame dhammà cittasampayuttà:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho, ime dhammà cittasampayuttà.

1531. Katame dhammà cittavippayuttà:

Råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà cittavippayuttà.

Cittaü na vattabbaü cittena sampayuttantipi, cittena vippayuttantipi.

[BJT Page 540] [\x 540/]

1532. Katame dhammà cittasaüsaññhà:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho, ime dhammà cittasaüsaññhà.

1533. Katame dhammà cittavisaüsaññhà:

Råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà cittavisaüsaññhà.

Cittaü na vattabbaü cittena saüsaññhantipi, cittena visaüsaññhantipi.

1534. Katame dhammà cittasamuññhànà:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho kàyavi¤¤atti vacãvi¤¤atti, yaü và pana¤¤ampi atthi råpaü cittajaü cittahetukaü cittasamuññhànaü, råpàyatanaü saddàyatanaü gandhàyatanaü rasàyatanaü phoññhabbàyatanaü àkàsadhàtu àpodhàtu råpassa lahutà råpassa mudutà råpassa kamma¤¤atà råpassa upacayo råpassa santati kabalãkàro àhàro, ime dhammà cittasamuññhànà.

1535. Katame dhammà no cittasamuññhànà:

Cittaü ca avasesaü ca råpaü, nibbànaü ca, ime dhammà no cittasamuññhànà.

1536. Katame dhammà cittasahabhuno:

Page 201: Dhammasangani Working

Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho, kàyavi¤¤atti, vacãvi¤¤atti, ime dhammà cittasahabhuno.

1537. Katame dhammà no cittasahabhuno:

Cittaü ca avasesaü ca råpaü nibbànaü ca, ime dhammà no cittasahabhuno:

1538. Katame dhammà cittànuparivattino:

Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho, kàyavi¤¤atti, vacãvi¤¤atti, ime dhammà cittànuparivattino.

1539. Katame dhammà no cittànuparivattino:

Cittaü ca avasesaü ca råpaü nibbànaü ca, ime dhammà no cittànuparivattino.

1540. Katame dhammà cittasaüsaññhasamuññhànà: [PTS Page 255] [\q 255/]

Vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saïkhàrakkhandho, ime dhammà cittasaüsaññhasamuññhànà.

[BJT Page 542] [\x 542/]

1541. Katame dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànà:

Cittaü ca, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànà.

1542. Katame dhammà cittasaüsaññhasamuññhànasahabhuno:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho, ime dhammà cittasaüsaññha samuññhànasahabhuno.

1543. Katame dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànasahabhuno:

Cittaü ca råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànasahabhuno.

1544. Katame dhammà cittasaüsaññhasamuññhànànuparivattino:

Vedanàkkhandho sa¤¤àkkhandho saïkhàrakkhandho, ime dhammà cittasaüsaññhasamuññhànànuparivattino.

1545. Katame dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànànuparivattino:

Cittaü ca råpaü ca nibbànaü ca, ime dhammà no cittasaüsaññhasamuññhànànuparivattino.

1546. Katame dhammà ajjhattikà. Cakkhàyatanaü - pe - manàyatanaü, ime dhammà ajjhattikà.

1547. Katame dhammà bàhirà:

Råpàyatanaü - pe - dhammàyatanaü, ime dhammà bàhirà.

1548. Katame dhammà upàdà:

Cakkhàyatanaü - pe - kabaëãkàro àhàro, ime dhammà upàdà.

1549. Katame dhammà no upàdà:

Page 202: Dhammasangani Working

Catusu bhåmisu kusalaü, akusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, cattàro ca mahàbhåtà, nibbànaü ca, ime dhammà no upàdà.

1550. Katame dhammà upàdinnà:

Tãsu bhåmisu vipàko, yaü ca råpaü kammassa katattà, ime dhammà upàdinnà.

1551. Katame dhammà anupàdinnà: [PTS Page 256] [\q 256/]

Tãsu bhåmisu kusalaü, akusalaü, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, yaü ca råpaü na kammassa katattà, cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà anupàdinnà.

Mahantara dukaü.

[BJT Page 544] [\x 544/]

1552. Katame dhammà upàdànà:

Cattàri upàdànàni: kàmåpàdànaü diññhupàdànaü sãlabbatåpàdànaü attavàdåpàdànaü,

Kàmåpàdànaü aññhasu lobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, diññhupàdàna¤ca sãlabbatåpàdàna¤ca attavàdåpàdàna¤ca catusu diññhigatasampayuttesu cittuppàdesu uppajjanti ime dhammà upàdànà.

1553. Katame dhammà no upàdànà:

òhapetvà upàdàne avasesaü akusalaü, catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà no upàdànà.

1554. Katame dhammà upàdànãyà:

Tãsu bhåmãsu kusalaü, akusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà anupàdànãyà.

1555. Katame dhammà anupàdàniyà:

Cattàro maggà apariyàpannà. Cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà anupàdàniyà.

1556. Katame dhammà upàdànasampayuttà:

Cattàro diññhigatasampayuttà lobhasahagatacittuppàdà, cattàro diññhigatavippayuttà lobhasahagatacittuppàdà, etthuppannaü lobhaü ñhapetvà, ime dhammà upàdànasampayuttà.

1557. Katame dhammà upàdànavippayuttà:

Catusu diññhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppàdesu uppanno lobho, dve domanassasahagatacittuppàdà, vicikicchàsahagato cittuppàdo, uddhaccasahagato cittuppàdo, catusu bhåmãsu kusalaü, catusu bhåmãsu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà upàdànavippayuttà.

1558. Katame dhammà upàdànà ceva upàdàniyà ca:

Tàneva upàdànàni upàdànà ceva upàdàniyà ca.

Page 203: Dhammasangani Working

1559. Katame dhammà upàdàniyà ceva no ca upàdàniyà ca:

òhapetvà upàdàne avasesaü akusalaü, tãsu bhåmãsu kusalaü, tãsu bhåmãsu vipàko, tãsu bhåmãsu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü ca, ime dhammà upàdàniyà ceva no ca [PTS Page 257] [\q 257/] upàdànaü.

Anupàdàniyà dhammà na vattabbà upàdànaü ceva upàdàniyàtipi upàdàniyà ceva no ca upàdànàtipi.

[BJT Page 546] [\x 546/]

1560. Katame dhammà upàdànà ceva upàdànasampayuttà ca:

Yattha diññhi ca lobho ca ekato uppajjanti, ime dhammà upàdànà ceva upàdànasampayuttà ca.

1561. Katame dhammà upàdànasampayuttà ceva no ca upàdànà:

Aññhalobhasahagatacittuppàdà, etthuppanne upàdàne ñhapetvà, ime dhammà upàdànasampayuttà ceva no ca upàdànà.

Upàdànavippayuttà dhammà na vattabbà upàdànà ceva upàdànasampayuttàtipi, upàdànasampayuttà ceva no ca upàdànàtipi.

1562. Katame dhammà upàdànavippayuttà upàdàniyà:

Catusu diññhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppàdesu uppanno lobho, dve domanassasahagatacittuppàdà, vicikicchàsahagato cittuppàdo, uddhaccasahagato cittuppàdo, tãsu bhåmisu kusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà upàdànavippayuttà upàdàniyà.

1563. Katame dhammà upàdànavippayuttà anupàdàniyà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni. Nibbànaü ca, ime dhammà upàdànavippayuttà anupàdàniyà.

Upàdànasampayuttà dhammà na vattabbà upàdànavippayuttà upàdàniyàtipi, upàdànavippayuttà anupàdàniyàtipi.

Upàdàna gocchakaü.

1564. Katame dhammà kilesà:

Dasa kilesavatthåni: lobho doso moho màno diññhi vicikicchà thãnaü uddhaccaü ahirikaü anottappaü.

Lobho aññhasu lobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, doso dvãsu domanassasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, moho sabbàkusalesu uppajjati, màno catusu diññhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppàdesu uppajjati, diññhi catusu diññhigatasampayuttesu cittuppàdesu uppajjati, vicikicchà vicikicchàsahagatesu cittuppàdesu uppajjati, thãnaü sasaïkhàrikesu akusalesu uppajjati, uddhacca¤ca ahirika¤ca anottappa¤ca sabbàkusalesu uppajjanti. Ime dhammà kilesà. 1565. Katame dhammà no kilesà: [PTS Page 258] [\q 258/]

òhapetvà kilese avasesaü akusalaü, catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko tãsu kiriyàvyàkataü, råpa¤ca, nibbàna¤ca, ime dhammà no kilesà.

Page 204: Dhammasangani Working

[BJT Page 548] [\x 548/]

1566. Katame dhammà saïkilesikà:

Tãsu bhåmisu kusalaü, akusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabba¤ca råpaü, ime dhammà saïkilesikà.

1567. Katame dhammà asaïkilesikà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbàna¤ca, ime dhammà asaïkilesikà.

1568. Katame dhammà saïkiliññhà:

Dvàdasa akusalacittuppàdà, ime dhammà saïkiliññhà.

1569. Katame dhammà asaïkiliññhà:

Catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpa¤ca, nibbàna¤ca, ime dhammà kilesavippayuttà.

1570. Katame dhammà kilesasampayuttà:

Dvàdasa akusalacittuppàdà, ime dhammà kilesasampayuttà.

1571. Katame dhammà kilesavippayuttà:

Catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpa¤ca, nibbàna¤ca, ime dhammà kilesavippayuttà.

1572. Katame dhammà kilesà ceva saïkilesikà ca:

Teva kilesà kilesà ceva saïkilesikà ca.

1573. Katame dhammà saïkilesikà ceva no ca kilesà:

òhapetvà kilese avasesaü akusalaü, tãsu bhåmisu kusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabba¤ca råpaü, ime dhammà saïkilesikà, ce va no ca kilesà.

Asaïkilesikà dhammà na vattabbà kilesà ceva saïkilesikàtipi saïkilesikà ceva no ca kilesàtipi.

1574. Katame dhammà kilesà ceva saïkiliññhà ca:

Teva kilesà kilesà ceva saïkiliññhà ca.

1575. Katame dhammà saïkiliññhà ceva no ca kilesà:

òhapetvà kilese avasesaü akusalaü, ime dhammà saïkiliññhà ceva no ca kilesà.

Asaïkiliññhà dhammà na vattabbà kilesà ceva saïkiliññhàtipi, saïkiliññhà ceva no ca kilesàtipi. [PTS Page 259] [\q 259/]

[BJT Page 550] [\x 550/]

1576. Katame dhammà kilesà ceva kilesasampayuttà ca:

Page 205: Dhammasangani Working

Yattha dve tayo kilesà ekato uppajjanti, ime dhammà kilesà ceva kilesasampayuttà ca.

1577. Katame dhammà kilesasampayuttà ceva no ca kilesà:

òhapetvà kilese avasesaü akusalaü, ime dhammà kilesasampayuttà ceva no ca kilesà.

Kilesavippayuttà dhammà na vattabbà kilesà ceva kilesasampayuttàtipi, kilesasampayuttà ceva no ca kilesàtipi.

1578. Katame dhammà kilesavippayuttà saïkilesikà:

Tãsu bhåmisu kusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabba¤ca råpaü, ime dhammà kilesavippayuttà saïkilesikà.

1579. Katame dhammà kilesavippayuttà asaïkilesikà:

Cattàro maggà apariyàpannà cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbàna¤ca, ime dhammà kilesavippayuttà asaïkilesikà.

Kilesasampayuttà dhammà na vattabbà kilesavippayuttà saïkilesikàtipi, kilesavippayuttà asaïkilesikàtipi.

Kilesa gocchakaü.

1580. Katame dhammà dassanena pahàtabbà:

Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà, vicikicchàsahagato cittuppàdo, ime dhammà dassanena pahàtabbà.

Cattàro diññhigatavippayuttalobhasahagatacittuppàdà, dve domanassa sahagata cittuppàdà, ime dhammà siyà dassanena pahàtabbà siyà na dassanena pahàtabbà.

1581. Katame dhammà na dassanena pahàtabbà:

Uddhaccasahagato cittuppàdo, catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpa¤ca, nibbàna¤ca, ime dhammà na dassanena pahàtabbà. 1582. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbà:

Uddhaccasahagato cittuppàdo, ime dhammà bhàvanàya pahàtabbà.

Cattàro diññhigatavippayuttalobhasahagatacittuppàdà, dve domanassasahagatacittuppàdà, ime dhammà siyà bhàvanàya pahàtabbà siyà na bhàvanàya pahàtabbà.

[BJT Page 552] [\x 552/]

1583. Katame dhammà na bhàvanàya pahàtabbà:

Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà, vicikicchàsahagato cittuppàdo, catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpa¤ca nibbàna¤ca, ime dhammà na bhàvanàya pahàtabbà. [PTS Page 260] [\q 260/]

1584. Katame dhammà dassanena pahàtabbahetukà:

Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà, vicikicchàsahagato cittuppàdo, etthuppannaü mohaü ñhapetvà, ime dhammà dassanena pahàtabbahetukà.

Page 206: Dhammasangani Working

Cattàro diññhigatavippayuttalobhasahagatacittuppàdà, dve domanassasahagatacittuppàdà, ime dhammà siyà dassanena pahàtabbahetukà, siyà na dassanena pahàtabbahetukà.

1585. Katame dhammà na dassanena pahàtabbahetukà:

Vicikicchàsahagato moho, uddhaccasahagato cittuppàdo, catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpa¤ca nibbàna¤ca, ime dhammà na dassanena pahàtabbahetukà.

1586. Katame dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà:

Uddhaccasahagato cittuppàdo, etthuppannaü mohaü ñhapetvà, ime dhammà bhàvanàya pahàtabbahetukà:

Cattàro diññhigatavippayuttà lobhasahagatacittuppàdà. Dve domanassasahagatacittuppàdà, ime dhammà siyà bhàvanàya pahàtabbahetukà, siyà na bhàvanàya pahàtabbahetukà.

1587. Katame dhammà na bhàvanàya pahàtabbahetukà:

Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà, vicikicchàsahagato cittuppàdo, uddhaccasahagato moho, catusu bhåmisu kulasaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpa¤ca, nibbàna¤ca, ime dhammà na bhàvanàya pahàtabbahetukà. 1588. Katame dhammà savitakkà:

Kàmàvacarakusalaü, akusalaü, kàmàvacarakusalassa vipàkato ekàdasacittuppàdà, akusalassa vipàkato dve, kiriyato ekàdasa, råpàvacaraü pañhamaü jhànaü kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaraü pañhamaü jhànaü kusalato ca vipàkato ca, etthuppannaü vitakkaü ñhapetvà, ime dhammà savitakkà.

[BJT Page 554] [\x 554/]

1589. Katame dhammà avitakkà:

Dve pa¤cavi¤¤àõàni, råpàvacaratikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro aråpàvacarà kusalato ca, vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaratikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca vitakko ca. Råpa¤ca nibbàna¤ca, ime dhammà avitakkà.

1590. Katame dhammà savicàrà: [PTS Page 261] [\q 261/]

Kàmàvacarakusalaü, akusalaü, kàmàvacarakusalassa vipàkato ekàdasa cittuppàdà, akusalassa vipàkato dve, kiriyato ekàdasa, råpàvacara ekakadukajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttara ekakadukajjhànà kusalato ca vipàkato ca, etthuppannaü vicàraü ñhapetvà, ime dhammà savicàrà.

1591. Katame dhammà avicàrà:

Dve pa¤cavi¤¤àõàni, råpàvacaratikacatukkajjhànà1 kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaratikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca, vicàro ca, råpa¤ca, nibbàna¤ca, ime dhammà avicàrà.

1592. Katame dhammà sappãtikà:

Kàmàvacarakusalato cattàro somanassasahagatacittuppàdà, akusalato cattàro, kàmàvacarakusalassa vipàkato pa¤ca, kiriyato pa¤ca, råpàvacaradukatikajjhànà kusalatoca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttara dukatikajjhànà kusalato ca vipàkato ca, etthuppannaü pãtiü ñhapetvà, ime dhammà sappãtikà.

Page 207: Dhammasangani Working

1593. Katame dhammà appãtikà:

Kàmàvacarakusalato cattàro upekkhàsahagatacittuppàdà, akusalato aññha, kàmàvacara kusalassa vipàkato ekàdasa, akusalassa vipàkato satta, kiriyato cha, råpàvacara dukadukajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttara dukadukajjhànà kusalato ca vipàkato ca, pãti ca, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà appãtikà.

1594. Katame dhammà pãtisahagatà:

Kàmàvacarakusalato cattàro somanassasahagatacittuppàdà, akusalato cattàro, kàmàvacarakusalassa vipàkato pa¤ca, kiriyato pa¤ca, råpàvacaradukatikajjhànà kusalatoca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttara dukatikajjhànà kusalato ca vipàkato ca, etthuppannaü pãtiü ñhapetvà, ime dhammà pãtisahagatà.

1. Nikatikajjhànà-

[BJT Page 556] [\x 556/]

1595. Katame dhammà na pãtisahagatà:

Kàmàvacarakusalato cattàro upekkhàsahagatacittuppàdà, akusalato aññha, kàmàvacara kusalassa vipàkato ekàdasa, akusalassa vipàkato satta, kiriyato cha, råpàvacara dukadukajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà kusalato [PTS Page 262] [\q 262/] ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttara dukadukajjhànà kusalato ca vipàkato ca, pãti ca, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà na pãti sahagatà.

1596. Katame dhammà sukhasahagatà:

Kàmàvacara kusalato cattàro somanassasahagatacittuppàdà, akusalato cattàro, kàmàvacaratusalassa vipàkato cha, kiriyato pa¤ca, råpàvacaratikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca, etthuppannaü sukhaü ñhapetvà, ime dhammà sukhasahagatà. 1597. Katame dhammà na sukhasahagatà:

Kàmàvacarakusalato cattàro upekkhàsahagatacittuppàdà, akusalato aññha, kàmàvacarakusalassa vipàkato dasa, akusalassa vipàkato satta, kiriyato cha, råpàvacara catukkajjhànaü kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaraü catukkajjhànaü kusalato ca vipàkato ca, sukhaü ca råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà na sukhasahagatà.

1598. Katame dhammà upekkhàsahagatà:

Kàmàvacarakusalato cattàro upekkhàsahagatacittuppàdà, akusalato cha, kàmàvacarakusalassa vipàkato dasa, akusalassa vipàkato cha, kiriyato ca, råpàvacara catutthajjhànaü kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, cattàro àruppà kusalatoca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaraü catutthajjhànaü kusalato ca vipàkato ca, etthuppannaü upekkhaü ñhapetvà, ime dhammà upekkhà sahagatà.

1599. Katame dhammà na upekkhàsahagatà:

Tàmàvacarakusalato cattàro somanassasahagatacittuppàdà, akusalato cha, kàmàvacarakusalassa vipàkato ca, akusalassa vipàkato eko, kiriyato pa¤ca, råpàvacaratikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, lokuttaratikacatukkajjhànà kusalato ca vipàkato ca, upekkhà ca, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà naupekkhàsahagatà.

1600. Katame dhammà kàmàvacarà:

Page 208: Dhammasangani Working

Kàmàvacarakulasaü, akusalaü, sabbo kàmàvacarassa vipàko, kàmàvacarakiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà kàmàvacarà.

[BJT Page 558] [\x 558/]

1601. Katame dhammà na kàmàvacarà: [PTS Page 263] [\q 263/]

Råpàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, ime dhammà na kàmàvacarà.

1602. Katame dhammà råpàvacarà:

Råpàvacara catukkapa¤cakajjhànaü kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, ime dhammà råpàvacarà.

1603. Katame dhammà na råpàvacarà:

Kàmàvacarà aråpàvacarà apariyàpannà, ime dhammà na råpàvacarà.

1604. Katame dhammà aråpàvacarà:

Cattàro àruppà kusalato ca vipàkato ca kiriyato ca, ime dhammà aråpàvacarà.

1605. Katame dhammà na aråpàvacarà:

Kàmàvacarà råpàvacarà apariyàpannà, ime dhammà na aråpàvacarà.

1606. Katame dhammà pariyàpannà:

Tãsu bhåmisu kusalaü, akusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà pariyàpannà.

1607. Katame dhammà apariyàpannà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà apariyàpannà.

1608. Katame dhammà nãyànikà:

Cattàro maggà apariyàpannà, ime dhammà nãyànikà.

1609. Katame dhammà anãyànikà:

Tãsu bhåmisu kusalaü, akusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà anãyànikà.

1610. Katame dhammà niyatà:

Cattàro diññhigatasampayuttacittuppàdà, dve domanassa sahagatacittuppàdà, ime dhammà siyà niyatà siyà aniyatà. Cattàro maggà apariyàpannà, ime dhammà niyatà.

[BJT Page 560] [\x 560/]

1611. Katame dhammà aniyatà:

Page 209: Dhammasangani Working

Cattàro diññhigatavippayuttà lobhasahagatacittuppàdà, vicikicchàsahagato cittuppàdo, uddhaccasahagato cittuppàdo, tãsu bhåmisu kusalaü, catåsu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà aniyatà.

1612. Katame dhammà sauttarà:

Tãsu bhåmisu kusalaü, akusalaü, tãsu bhåmisu vipàko, [PTS Page 264] [\q 264/] tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, sabbaü ca råpaü, ime dhammà sauttarà.

1613. Katame dhammà anuttarà:

Cattàro maggà apariyàpannà, cattàri ca sàma¤¤aphalàni, nibbànaü ca, ime dhammà anuttarà.

1614. Katame dhammà saraõà:

Dvàdasa akusala cittuppàdà, ime dhammà saraõà.

1615. Katame dhammà araõà: 1

Catusu bhåmisu kusalaü, catusu bhåmisu vipàko, tãsu bhåmisu kiriyàvyàkataü, råpaü ca, nibbànaü ca, ime dhammà araõàti.

Piññhidukaü.

Aññhàkathàkaõóaü niññhitaü.

Dhammasaïgaõippakaraõaü niññhitaü. 2

1. Asaraõà [PTS] 2. Dhammasaïgaõippakaraõa samattà - [PTS]