Bakka-argatteen Baha Afrikaa bara dheeraa dura akka biqiltuu faayaa taatee

dhufte. Isa booda namuu qe’ee isaatifi iddoo adda addatti dhaabu itti fufnaan

babala’atte. Bakka-argatteen dallaaf, saanqaaf, bubeessaa (shidaa) fi bara

Ammaan tana, aanaa Xulloo keessatti bakka-argatteen ooyruu qotee-bulaa

keessatti babala’attee lim’ata wajjiin waldorgomaa jirti. Kuni immoo baasii taliigaa

dabala, isa balleessun humna dabalataa ykn dawaa waan barbaaduf. Akasumas,

bakka-argatteen biqiltuulee biyyooleessaa fi uum-danummaa isaanii hiri’isa.

Haala babal’ina bakka-argattee yeroo ammaa Ganfa Afrikaaratti fi iddoowwan

gara fulduraa miidhhaa hamaa jala galan kaartaa irratti argisiifna. Dhiibbaa

bakka-argatteen qabeeyna-uumamaa, ummata fi diinagdee irratti fidu

xiinxalla. Keessumattuu,jijjiirama dhiibbaa heddumaachuu bakka-argatteen

dhufu xiinxallina.

Aanaa Xullootti, dhiibbaa bakka-argatteen guddina biqiltuulee biroo, jireenya

ilbiisotaa fi jijjiirama biyyoo irraan gahan qoranna. Akasumas, oomishtummaa

hir’isufi baasii lim’ata oomishuu dabaluun dhiibbaa isheen galii qotee-bulaa

irratti qabu gadi-fageenyan xiinxallina.

Gara fuulduraatti, bu’aan qorannoo proojektii keenyaa uummata naannoo,

dhaabbattoota miti-mootummaa fi mootummaa taligaa foyya’aa ta’e filachuun

miidhaa isaa hir’isuun faaydaa isaa ol-guddisuun haala danda’amu irratti

gorsa kenna. Kanaafuu, Aanaa Xullootti shaakala bulchiinsa lafaa itti fufiinsa

qabu addaan baafanna.

More information: Dr Tena Alamirew Agumassie, Water and Land Resource Centre (WRLC): Tel. +251 922 470 113

Dhiibbaa bakka-argatteen jireenya ummata baadiyyaa irratti geessufi

faaydaa bulchiinsi lafaa itti fufiinsa qabu dhiibbaa kana hiri’isuraati fidu

http://www.woodyweeds.org/

“Miseensa proojaktii “Woody Weeds”

tahuudhan, xiyyeeffannoon qorannoo

kiyyaa dhiibba bakka-argattee fi

”wayane-zaf”n hawaasa fi qabeenya-

uumamaa Baha Afrikaa irratti

fidaniidha.”

Katamaa Baqqalaa, Uunvarsiitii Haramayaatti

Barataa PhD

beelaa nyaata loonitiif

oolti. Akasumas lafa ni

gabbifti jedhamee

amanama.