dhimbjet faciale
TRANSCRIPT
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 1/75
Dhimbja faciale dhesemundjet neuromuskulare
Dr. Eda Pellumbi Elbasani
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 2/75
Paraliza e Bellit
(paraliza e nervit te VII kranial) E limituar Unilaterale
Fenomenet e lidhura me Paralizen e Bellit:
1 - Otiti media akut2 - Ndryshimi atmosferik (ne rastin e zhytjeve ne det ose ne
fluturime)3 - Ishemia e nervit afer foramenit stilomastoid
4 - Infeksionet lokale dhe sistemike(virale,bakteriale,fungale)5 - Sindromi melkerson-Rosental6 - Skleroza multiple7 - Shtatzania (3-mujori i trete,eklampia e hershme)
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 3/75
etiopathogjeneza
1. Raste familjare
2. Riakt I sem herpetike (simplex dhe zoster)3. Demileinizimi I nervit
4. Ishemia dhe edema e nervit
5. Demtimet autoimune te nervit
6. Vazospazmat e eneve te gjakut
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 4/75
klinika
Mosha e mesme Predilecion femeror 71 % humbje e menjehershme e kontrollit muskular ne
njeren ane te faqes fytyre si maske rigide rezultuar ne paaftesine per te qeshur ,
per te mbyllur syrin per tu rudhosur per te ngritur vetullen.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 5/75
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 6/75
Mund te kete dh prodromale (skleroza prosdomale)
Nese shenja kyesore is tinitus apo marrje mendsh-
inf I veshit te mesem nga VSV Komunikim jonormal
Alterim shijeje
Tharje konjuktivash – ulcerim deri verbim
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 7/75
Trajtimi dhe prognoza
Histamina vazodilatatoret kortikoideve sistemike
oksigjeno-terapia dekomprimimi kirurgjikal i n.facial intratemporal. antibiotikeve okulare si dhe lotet artificiale. Simptomat regredojne ngadale dhe spontanisht pas 1-2 muaj 82% sherohen plotesisht brenda 6 muajve. Simptomat reziduale qe ngelen pas nje viti nga shfaqja e
semundjes mund te jene prezente gjate gjithe jetes. Rishfaqjet te rralla me perjashtim ne rastin e sindromit
Melkerson-Rosental
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 8/75
Nevralgjia trigeminale
Dhimbje qe ngjajne me dh dentare
So perjashtohen:
shkaqet inflamatore
ato me natyre odontogjene
1. si shok,
2. si rryme elektrike
3. si dhimbje e mprehte e limituar ne nje ose disa ngadeget e nervit trigeminal.
Idiopatike
ndonje demtim pergjate rruges se nervit
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 9/75
tumori ne tru. 6 : 100.000 /pac te ekz /vit 4% te personave te semure me skleroze multiple. osteonekrozes kavitare te nofullave sindromes Gradenigo 1. otit mediapurulent,2. dhimbje e nervit trigeminal,3. paralize e nervit abducens sindromi kronik paroksizmal hemikranial, “ sindromi i dhimbjes me nje shkak periferik, por me
patogjeneze qendrore”. crregullim shume serioz dhe i rende shkallen me te larte te vetevrasjeve se cdo semundje tjeter.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 10/75
Klinika
Femrat
ana e djathte e fytyres
dega oftalmike preket ne 5 % me shume se nje dege
dhimbja mund te jete bilaterale.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 11/75
Kriteret e nevojshem per diagnozen e neuralgjise
trigeminale
1- Zhvillimi, fillimi i “atakut” te dhimbjes eshte i shpejte dhe zakonishtfillon si pasoje e nje prekjeje te lehte te nje pike specifike.
2- Dhimbja eshte shume e fuqishme, paroksizmale e mprehte
3- Kohezgjatja e nje “spazme” te vetme dhimbjeje eshte me pak se dyminuta, edhe pse ataku i pergjithshem mund te perbehet nga njenumer i madh spazmash qe perseriten gjate nje peridhe kohore shumete shkurter.
4- Gjate peridhes refraktare, per disa minuta pas ndodhjes se nje ataku,nuk mund te ndodhin spazma te tjera gjate prekjes se pikes specifike.
5- Dhimbja mund te lokalizohet pergjate shtrirjes se nje ose disa degeve
te nervit trigeminal, pa dhene demtime motorike ne zonen e prekur.6- Dhimbja minimizohet shpejt. me perdorimin fillimisht te
karbamazepines.7- Rishfaqjet spontane ndodhin dhe zakonisht zgjasin me shume se 6
muaj, vecanerisht gjate fazes se hershme te semundjes.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 12/75
Klinika
Ne fazat e hershme,
Dhimbje e bute dhimbje merzitese, djeges.
periudha refraktare te gjata dhe asimptomatike.
Me kalimin e kohes
intervale kohore me te shpeshta
dhimbja behet me e fuqishme. dhimbja eshte si nje e therur “ thike”, ose si “ goditje e shkurter e nxehte
dhe e mprehte”. spazmat e dhimbjes zgjasin vetem per pak sekonda, ataket e shtumta mund te ndjekin njera-tjetren deri ne 30 minuta, me periudha perseritjeje te shpejta. “ tik i dhimbjes” ose “ngerc i dhimbshem i fytyres” .
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 13/75
lotim te shumte, injeksion konjuktival dhimbje koke e fuqishme. sindromen SUNCT1. dhimbje koke ne formen e neuralgjise,2. unilaterale,
3. qe zgjat pak,4. me injektim konjuktival dhe lotim Kur kemi nje pike specifike: atak mund te filloje si pasoje e nje stimuli shume te lehte si fllad ose si
pasoje e nje levizjeje te bute apo nje prekejeje te lehte. pliken nazo-labiale,
kufirin rreth buzeve, ne lekuren periorbitale faciale. Pikat intraorale nuk jane te zakonshme dhe ndodhen kryesisht mbi
alveole.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 14/75
Trajtimi dhe prognoza
terapeutik me barna. perdorimi topikal i kremit capsaicine ( supresor i substances P )i barnave anti konvulsive si ( Fenitoine, Karbamazepine,
Gabapentine). rrisin percueshmerine ne kanalet e natriumit dhe ndalojne
shkarkesat ektopike qe vijne nga zona anormale. kane efekte anesore te shumta nuk tolerohen per nje kohe te gjate. varesie ndaj barnave sepse dhimbja rishfaqet nga ndalimi i
mjekimit. procedurat neurokirurgjikale te ndryshme, vecanerisht tek
pacientet e rinj radiokirurgjise dhe me gama-bisturi ne ganglionin gaserian si
dhe ne nervat shoqerues.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 15/75
Terapite neurokirurgjikale intrakraniale per neuralgjine
trigeminale
1- Injektimi i nje materiali kaustik ne afersi te nervave qe hyjne osedalin nga ganglioni gaserian ( rizotomia me glicerol )
2- Heqja e pjeseve kockore ne bazen e kafkes te cilat ushtrojneshtypje mbi nervin ( dekompresion)
3- Ripozicionimi i eneve te gjakut te cilat ushtrojne presion mbinervin trigeminal ( dekompresioni mikrovaskular)
4- Shkaterrimi selektiv i fibrave sensore te nervit permesshkaterrimit te tyre permes aplikimit te nxehtesise
5- Prerja e degeve sensore trigeminale ( neurektomi)
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 16/75
Neuralgjia gloso- faringeale
( Neuralgjia vago-gloso-faringeale)
Neuralgjia e ciftit te IX te nervave kraniale
~ neuralgjine trigeminale
Dhimbja gjithashtu mund te shfaqet ne zona sensoreqe inervohen nga deget faringeale dhe aurikulare tenervit vag
19 – 85 vjec por
~ 50 vjec. Nuk ka predispozicion sipas seksit
rralle ndodh prekja bilaterale.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 17/75
Klinika
Lokalizimi i dhimbjes
1. neuralgjia e pleksit timpanik
2. ne zonen infra-aurikulare,
3. tonsila,
4. bazen e gjuhes,
5. manibulen posteriore
6. murin lateral te faringut.
7. Megjithate pacienti ka veshtiresi ne lokalizimin edhimbjes ne oro-faring.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 18/75
i mprehte dhe me nje intensitet shume te fuqishem. Ataket kane tnje fillim te shpejte dhe nje zgjatje te shkurter(shperthimet mund te zgjasin nga 3 - 60 sekonda te cilat mund te
perseriten per 5-30 minuta) . Dhimbja mund te filloje gjate: pertypjes, te folurit, gelltitjes, bertitjes
prekjes se nje instrumenti ne tonsile, por ende nuk eshteidentifikuar nje zone specifike fillimi.
veshtire per ta diferencuar nga dhimbja e shprehur qe shfaqetne disfunksionin e artikulacionit temporo-mandibular.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 19/75
Trajtimi dhe prognoza
rishfaqje te paparashikueshme.
80 % e pacienteve anestetik topikal
karbamazapinen, okskarbazepine, baklofen, fenitoine,lamatrizine
rezeksion te nervit gloso faringeal nese asnje terapinuk ka rezultuar teresisht efektive.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 20/75
Dhimbja Faciale Atipike( Neuralgjia faciale idiopatike, neuralgjia trigeminale
atipike, dhimbja neuropatike trigeminale)
dhimbje persistente ne regjionin oro maksilo facial nuk ka karakteristikat e asnje dhimbje tjeter oro faciale nuk ka nje shkak te njohur.
tipa neurotike ose “histerike” vuajne nga crregullime obsesive- konvulsive, crregullime te sjellje,
depresion mungesa e vemendjes. gjendja emocionale e pacienteve eshte shume e fuqishme
duke e bere te veshtire per te dalluar dhimbjen funksionale (psikogjene) nga dhimbja organike ( fiziologjike).
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 21/75
DD me: Alergji e sinuseve Sindromi i dhembit te krisur Dhimbja e kokes me referim te dhimbjes ne fytyre Infeksionet : dentare, periodontale, sinusale, te veshit. Shtypja qe ushtron kocka ose ena e gjakut mbi nervin 6- Semundja e palces se kockes me natyre ishemike dhe
inflamatore Dhimbja miofaciale
Neuralgjite e tjera Disfunksioni i ATM Traumat ne nerv ( duke perfshire neuromen traumatike) Tumoret
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 22/75
Klinika
me shume femrat sesa meshkujt. dekades se 4-6
Ose gjate viteve te adoleshences.
Odontalgjia atipike ose Dhimbja “fantazme” e dhembit
ne pjesen temporale, qafe ose zonen oksipitale. dhimbje te vazhdueshme te thelle, si nje sensacion djeges apo
si nje dhimbje te mprehte.
Mukoza shfaqet normale
po ne menyre karakteristike mund te permbaje edhe nje zone
me temperature te larte, te forte
me nje aktivitet ne palcen e kockes.
Ndryshimet radiologjike nuk jane te pranishme.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 23/75
Trajtimi dhe prognoza
preparat antikonvulsiv i ri sic eshte Gabapentine mund te zvogelojedhimbjen ne 1/3 e pacienteve te prekur.
Analgjeziket me natyre opioide si (morfina, kodeina, oksikodon,hidrokodon, femtanili) mund te japin rezultat, por efektiviteti i tyrezvogelohet shume me kalimin e kohes dhe mund te linde problemiapo rreziku i abuzimit dhe krijimit te vartesise ndaj ketyrepreparateve.
Antidepresantet triciklik si ( amitriptilina, nortriptilina) futen neterapite popullore qe perdoren per dhimbjen neuropatike.
1. bllokojne rimarjen e serotomines dhe norepinefrines, transmetuesketa qe clirohen gjate dhimbjen ne palcen e kockes dhe ne tru duke
bere te mundur rritjen e periudhave me aktivitet te ulet neural. Antidepresantet e tjere si ( paroksetine, citalopram qe jane inhibitore
selektive te rimarjes se serotonines) te jene te rrezikshme per shendetin e brishte te te moshuarve, apo
per pacientet qe vuajne nga semundjet koronare.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 24/75
perdorimin e nderhyrjeve kirurgjikale, heqjes se pjeses se demtuar te nervit trigeminal injektimin e solucioneve kaustike tek nervi si fenol,
glicerol, alkool qetesim te pacientit per disa jave ose muaj, Eksplorimi kirurgjikal i palces qe rrethon nervin mund
te zbuloje nje palce te demtuar, e cila po te hiqetredukton dhimbjen ne menyre te perkohshme ose te
perhershme.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 25/75
Neuralgjia e induktuar nga osteonekrozakavitare
( osteopatoza alveolare kavitare, osteonekroza ishemike,
edema e palces se kockes )
Osteonekroza ishemike
degjenerimi dhe vdekja e palces se kockes
uljes ne menyre te shpejte / te ngadalte te rrjedhjes te gjakut
ne palce edema e palces se palces se kockes
osteoeporoza regjionale ishemike
faktore lokal dhe sistemik
trasheguar ne menyre autozomale dominante formimin epllakezave ne brendesi te eneve te gjakut. infeksioneve dentaresi dhe
perdorimin e vasokonstriktoreve ne anestetiket lokale.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 26/75
Neuralgjia e Induktuar nga Osteonekroza Kavitare.(NIOK)
kockat maksilo-faciale,
te legenit
kockat e gjurit.
NIOK eshte diagnostikuar ne 1 nga 11.000 adulte teekzaminuar.
Shkalla e shfaqjes se kesaj semundje tek femrat (1 per 200)
eshte shume here me e larte sesa shfaqja tek meshkujt.(1 ne20.000 raste)
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 27/75
1. Semundjet qe hasen me shpesh
crregullimet e koagulimit (trombofilia,hipofibrinolizis)
abuzimi me alkolin
trauma
perdorimi i prednizone, prednizolone
estrogjeni,shtatzania
drepanocitoza
lupusi eritematoz
kimioterapia per kancerin
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 28/75
2. Semundjet qe hasen me pak
perdorimi i duhanit arterioskleroza zhytjet e thella ne det ”semundja e serumit”, reaksioni i “Shwartzman”
3. Semundjet qe hasen me rralle
osteomieliti anoreksia mendore
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 29/75
Klinika dhe Rö
1. ½ e gjithe rasteve regjionet e dhemballes se pjekurise preken2. muret e sinuseve3. kondili mandibular. dhimbje e thelle dhe e mprehte ne fillon e bute dhe e lehte,duke rritur ne menyre te ngadalte
frekuence dhe intensitetin gjate muajve dhe viteve. fillim shume te shpejte,sidomos pas nje procedure dentare
gjate perdorimit te vazokonsriktoreve ne solucionin anestetik. Dhimbja mund te shfaqet ne zonen e prekur ose mund te
referohet nga pacienti ne distance nga vendi i prekur ikockes(psh .ne qafe ,shpatull).
Disa referojne per sensacione djegese, te thella, sipresion,dhe ne menyre tipike perdorimi i anestetikut lokalqeteson dhimbjen.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 30/75
si nje zone osteoporoze regjionale
nje defekt radiotransparent i pakufizuar mire
mbeturina vertikale jo te rregullta te lamina dures qe
perfaqesojne vendet e vjetra te ekstraksionit 60% e lezioneve shihen si “pika te nxehta “ multifokale dhe te
perhapura shume vite pas ekstraksionit te gjithe sistemit dentar.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 31/75
Trajtimi
Antibiotiket
dekortikimit
Fatkeqesisht 1/3 e pacienteve te trajtuar ne ketemenyre nuk qetesohen nga dhimbja.
Si pasoj,semundja ka nje tendence te madhe per terecidivuar ose per tu zhvilluar ne zona te tjerakockore te nofullave te pademtuara.
Prandaj shpesh ne keto raste eshte e nevojshmeperseritja e procedures kirurgjikale.Shklla e sherimit(mungesa e dhimbjes per te pakten 5 vjet) paskyretimit eshte 70%.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 32/75
Neuralgjia migranoze(Neuralgjia sfeno-palatine,Cefalgiahistaminike,Sindroma e Hortonit.)
dhimbje e lokalizuar ne pjesen e mesme dhe tesiperme te fytyres,
perqendruar rreth syrit dhe brenda tij.
grupet temporale, me periudha te gjata remisionimidis atakeve te dhimbjes.
“sindroma e dhimbjes me te forte qe njehnjeriu”.
vazodilatimi vaskular (eshte shkaku me natyrevaskulare),
1. funksion anormal (te demtuar) te hipotalamusit,
2. me nje traume te kokes
3. me nje clirim jo normal te histamines ngamastocitet.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 33/75
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 34/75
Klinika
dekades se 3 dhe 4 te jetes dhe me rralle para pubertetit Meshkujt : femrat 6:1 dhimbja eshte unilaterale (pothuajse gjithmone) shperndahet gjate deges oftalmike te n.trigeminal. brendesi ose rrotull orbites ,duke u shperndare ne regjionin
temporal dhe te mollezave. Paroksizmale (me nje zhvillim shume te shpejte ,te
menjehershem) me intensitet te madh,
me cilesite e nje nje dhimbjeje djegese ,si rryma elektrike pa pranine e nje zone specifike te fillimit te dhimbjes. 15 minuta deri 3 ore dhe mund te perseriten deri 8 here
diten.(ose dite te ndryshme). orar plotesisht te caktuar gjate 24 oreve(dhimbja e kokes
alarm),dhe shumica e atakeve shfaqen ne mesin e nates.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 35/75
alterime autonomike te tjera si lotim,
skuqje te fytyres
bllokim hundesh
Sindromi Sjaastad
sindrom i rralle
sindrom hemikranial paroksizmal kronik
kongjestion te eneve konjuktivale te gjakut.
rritje te presionit intraokular
me nje kohezgjatje te shkurter
recidiva te shpeshta.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 36/75
Trajtimi dhe prognoza
Diagn e sakte prednizone,ergotamine, karbonat litiumi, verapamil
etj
oksigjeni mund te ndaloje ataket, nderhyrjet neurokirurgjikale Radiokirurgjia me gama-bisturi. Ne 50% te pacienteve jane te efektshme perdorimi i
procedurave te ndryshme terapeutike. Eshte e rendesishme te dallohet neuralgjia migranoze
nga sindromi hemikranial paroksizmal kronik,sepse kyi fundit reagon shume mire tek te gjithe pacientet meperdorimin e indometacines.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 37/75
Migrena(Dhimbja migrenoze e kokes)
Nje nga dhimbjet me te shpeshta te kokes
Paroksizmale
Unilaterale 400:100 000 / vit
14 tipe
a) Me aura
b) Pa aura Vazokonstriksionin - vazodilatacion
> Trashegimi autozomale dominante
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 38/75
Shkaqet e shperthimit
1- Hormonal ( menstruacionet,ovulacioni, kontraceptivet orale terapia zevendesuesehormonale)
2- Dietik (alkoli, glutamat monosodiumi,aspartate, cokollata, djathi i vjeter, humbja e nje
vakti, mishi i konservuar)
3-Psikologjike ( stresi/ poststersi, merzitja/ shqetesimet/ ankthi, depresioni)
4- Fizike /mjedisore ( dritat e forta, dritat fluoreshente, dritat eshndritshme, aromat, ndryshimet e motit, lartesite e medha)
5- Te lidhura me gjumin (mungesa e gjumit, gjumi i tepert)
6- Drogat ( nitroglicerina, histamina, rezerpina,hidralizine, ranitidina, estrogjen)
7- Te tjera ( traumat e kokes, puna fizike, lodhja)
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 39/75
Klinika
♀ : ♂ 3:1
Dekada 3-5 e jetes (shenjat e para ne pubertet)
4-72 h
Regj:
1. Temporal 1.parietal
2. Frontal 2. post aurtikular
3. Orbital 3. oksiptal
Dhimbja agravohet ne gjysem h e pare dhe zgjat per 2 h
Pulsante dhe e fuqishme
Nauze, te vjella, diarrhe, fotofobi, fonofobi
Dd: dh e dhembit, s. maxilar, r.alergjik)
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 40/75
Aura
1. Halucinacione vizuale
2. Skotoma (humbje e perceptimit te drites)
3. Nauze
4. Marrje mendsh
5. Letargji
6. Konfuzion mendor7. Afazi
8. Dobesi
Paresteze faciale lokale
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 41/75
Trajtimi dhe prognoza
Ataket e forta:
1. Tartrati I ergotamines2. Kafeine, aspirine, acetoaminofen, fenobarbital, beladona)
Ataket e moderuara
1. Alt te ergotamines2. Beta adrenergjiket3. Bllokuesit e kanaleve te Ca4. Agonistet e receptorve te serotonines
Komprimimi I a.karotis lateralis Pas te 50 (menopauzes) dhimbja lehtesohet ose zhduket
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 42/75
Arteritis temporalis
(arteriti kranial, arteriti gjigandoqelizor)
vaskulit multifokal te arterieve kraniale (te a.tempor. superf.)
Etiopathogjeza
Idiopatike
Reaksion autoimun ne laminen elastike te aa.
Mund te jete gjenetike
Me kalimin e moshes semundja rrit agresivitetin
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 43/75
Klinika
♀>♂ Mbi 50 vjec (70 vjec mosha mesatare)
1. Dhimbje pulsuese unilaterale e pasuar me
dhimbje djegese ne regj temporal dhe facial2. Ndjek rrahjet e zemres
3. Dhimbje si rryme elektrike
4. A.temp superficiale is shume e ndjeshme ndaj
palpimit (nuk ve dot kapelen)
5. Shenja okulare dhe dhimbja pas-orbitale
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 44/75
Shenja prodromale
1. temperatura
2. enjtja3. lodhje
4. nauze
5.
anoreksi6. te vjella
7. fyt i thate
8. dhimbje veshi
9. nivel i larte i sedimentit.10. Nje dhimbje e gjeneralizur muskulare
si dhe lodhja ( polimialgjiareumatizmale) zakonisht shoqeron njeatak.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 45/75
Trajtimi dhe prognoza
kortikosteroideve lokale dhe sistemike.
Situata akute sherohet brenda disa ditesh
Situatat kronike kerkojne mjekim te vazhdueshemper shume vite
Humbja e shikimit ne 50% te rasteve
Perfshirja vaskulare e gjithe trupit e ben nje
semundje fatale
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 46/75
Miastenia grave
nje semundje autoimune e cila prek receptoret eacetilkolines ne fibrat muskulare
1. lodhje progresive dhe anormale te muskujve
skletike.2. defekte ne transmetimin neuromuskular.
3. Nuk prek muskujt e lemuar dhe kardiake
Timoma
Kalimi nga nena tek femija Shoqerohet me crregullime te tjera autoimune (gl
tiroide)
Kli ik
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 47/75
Klinika
♀ : ♂ 2:1
Kontraksionet e perseritura - dobesim progresiv temuskujve qe me perpara vihet re tek muskujt evegjel te kokes dhe qafes
Manifestimet ne koke dhe qafe te miastenisegrave
1- pareza muskulare ekstraokulare (paaftesiaper te perqendurar syte)
2- ptozis (renia e kapakeve te syrit ) 3- diplopi (pamje e dyfishte )
4-veshtiresi ne pertypje 5- disfagia (veshtiresi ne gelltitje ) 6- disartria (belbezimi i fjaleve )
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 48/75
Trajtimi dhe prognoza
Perdorimi I inhibitoreve te kolinesterazes
Kombinuar me terapi periodike te kortizonikeve
Timektomi
Prognoza e mire Rastet e renda- paralize respiratore
ATROFIA PROGRESIVE MUSKULARE
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 49/75
ATROFIA PROGRESIVE MUSKULARE(Paraliza bulbare progresive, skleroza laterale
amiotrofike, semundja e neuroneve motore)
1. degjenerimi progresiv dhe vdekja e neuroneve motore te:
nervave kraniale
te traktit piramidal
te bririt anterior te palces kurrizor
2. crregullim neurodegjenerativ fatal
dobesim progresiv humbje progresive te mases muskulare
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 50/75
Shenjat kryesore te semundjes
1-atrofia progresive muskulare
2-paraliza bulbare progresive
3-Skleroza Laterale Amniotrofike (SLA)
Defekte gjenetike ne procesin replikues te ARNmesazhere
1. Tip autosomal rec (I diagnostikueshem paralinjdes)
2. Tipi autosomal dom akumulim te neurotransmetuesit glutamat
traumat
viruset e ngadalte vecanerisht polivirusi.
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 51/75
Klinika
Atrofia muskulare progresive
Ne femijeri Pa predilecion gjinor1. dobesim progresiv i gjymtyreve2. nje crregullim i sensitivitetit3. veshtiresi ne te ecur4. dhimbje gjymtyresh5.
parestezi6. atrofi te kembeve dhe duarve7. Muskujt e fytyres nuk preken
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 52/75
Paraliza bulbare progresive
Femije dhe adulte te rinj
Pa predilecion gjinor
Veshtiresi progresive ne te te folur dheushqyerje
Ashpersim I zerit
Atrofi m.faciale, gjuhes, palatumit
Nuk ka alterime sensoriale
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 53/75
Skleroza laterale amniotrofike
♂ > ♀ Mosha rreth 50 – 60 vjec
Veshtiresi ne ecje
Veshtiresi ne gelltitje
Kontraksion\e te vogla sinkronike, rritje reflekseshtendine
Nuk pesojne ndryshime deri vone reflekset qendroreabdominale
Kthehen ne te papafte dhe duhet suport respiratordhe gastronomik
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 54/75
Trajtimi dhe prognoza
Prognoza eshte fatale
Mjekimet paliative ose mbeshtetese
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 55/75
Stomatodinia
Crregullim sensi (disestezi)
Stomatodini
Glosodini
Djegie idiopatike edhe ne TGI apo GU.
Deficienca e estrogjenit dhe progesteronit pasmenopauzes
Autoimune Semundje psikosomatike
Faktore lokale dhe sistemike
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 56/75
Faktore lokale dhe sistemike
Faktoret Lokale:
Kserostomia Marrja fryme me goje(kronike) Vesi i thithjes se gjuhes Trauma mekanike kronike Dhimbje te referuara nga
dhembet dhe tonsila Neuralgjia trigeminale Neuralgjia atipike faciale Angioedema (edema
angioneurotike) Kandidoza orale Disfunksioni i ATM Fibroza orale submukozale Infeksioni me fuzospiroketa Stomatiti i kontaktit (alergjia e
kontaktit) Trauma e nervit lingual
Faktoret sistemike:
Deficenca e vitaminave B(vitamines B1 ose B2)
Anemia pernicioze (B12) Pellagra (deficenca e
miacines) Deficenca e acidit folik Diabeti Gastriti kronik Hipoaciditeti gastrik kronik Hipotiroidizem Merkurializem Deficenca e estrogjenit Depresioni, stresi Semundja e Parkinsonit AIDS
Klinika
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 57/75
Klinika
Tetsi i kater shijeve baze (i embel,i
tharte ,i kripur, i hidhur), ne nje sol paere.
Shije metalike
Gjalpe I prishur Shije e induktuar nga nje ushqim
shije fantazme
Trajtimi dhe prognoza
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 58/75
Trajtimi dhe prognoza
Identifikimi I semundjes se fshehur nese ka
Sindromi I Frey
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 59/75
Skuqje dhe djersitje pergjate shtrirje se n. aurikulo-temporal
Stimujt e shijes Inervimi sensor (regj periaurikular dhe temporal)
Inervimi parasimpatik(gj e peshtymes)
Inervimi simpatik(vazo motor dhe sudomotor ne
lekuren periokulare)1. Paritidektopmi
2. Perdorimi I frocepsit
3. Ishemi kronike dhe atake imune ne rasti e demt te
renda te veshkave)4. Sindromi I n.kordatimpani/ demt I nervit facial ne
gangl Gasser
Kli ik
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 60/75
Klinika
1. Djersitja
2. skuqja
3. ngrohtesi
4. dhimbje ne regjionin preaurikular dhe temporal
gjate pertypjes Testi I Minorit
Solucion jodine 1%
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 61/75
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 62/75
Trajtimi ne varesi te shkakut.
Osteoartriti
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 63/75
Osteoartriti( artriti degjenerativ, semundjadegjenerative e artikulacioneve)
Osteoartriti eshte:
1. crregullim degjenerativ
2. destruktiv i artikulacioneve
rezultat demtimit te strukturave anatomike mekalimin e moshes.
Ulje e nr te kondrociteve dhe kondroblasteve
Ulja e sasise se ujit ne matrix e kartilagos Ulety sasia e gjaut ne artikulacion
Keputja e fibtave siperfaqesore
Klinika
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 64/75
Artikulacionetb multiple
Dh me shume ne mbremje se nemengjes
Aret I enjtur dhe I ngrohte
Krepitacion
Ngushtim/obliterim te hapsires
artikulare Siperfaqe artukulare te crregullta
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 65/75
Trajtimi dhe prognoza
Paliativ
Antiinflamatoret josteroide
Analgjezike
Zev I artikulacionit sh te dnetuar
Rreg I okluzionit
Artriti reumatiod
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 66/75
Artriti reumatiod
semundje kronike me natyre autoimune
destruksioni inflamator jo-supurativ(jo-
qelbezues) i artikulacioneve.
Klinika
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 67/75
Klinika
♀ > ♂
Enjtja
Lodhja Dhimbje
deformimi i artikulacionit
paaftesia per ta levizur duke cuar deri ne ankiloze si
pasoje e depozitimit fibroz ose kockor ne siperfaqenartikulare.
ATM prekje bilaterale
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 68/75
Trajtimi dhe prognoza
Pa trajtim specifik Terapia antiinflamatore josteroide Injeksione kortizonike ne artikulacion Kortikoidet sistemike (linja e dyte) Injeksionet e Au Penicilinamina
Ciklofosfamidi Metotreksati Zevendesim kirurgjikal
Disfunksioni I ATM
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 69/75
Disfunksioni I ATM
Crreg traumatike
Jo traumatike
A. Crregullimet Muskulare B. Crregullimet
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 70/75
1)hiperaktiviteti,spazma,trizmusi
2)inflamacionimuskular(miozitis)
3)trauma 4)dhimbja miofaciale
dhe fibromialgjia 5)atrofia dhe hipertrofia
B. Crregullimetarthrogjenike
1)zhvendosja ediskut(crregullim ibrendshem)
2)hipomobiliteti idiskut(adesionet)
3)dislokimi dhe subluksacioni 4)artriti
5)infeksionet 6)semundjet
metabolike(kondrokalcinoza) 7)kapsulitis,sinovitis 8)ankiloza(kockore,fibroze) 9)fraktura 10)hiperplazia
kondilare,hipoplazia,aplazia 11)neoplazia
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 71/75
dhimbje,
funksion i alteruar
zhurma ne artikulacion
Grate e moshave te mesme me shume Palpmi shoq me dhimbje
miospazma
Miositis
Pika te fillimit te dhimbjes zgjerim i hapesires artikulare,zhvendosje anteriore te
meniskut ose ndryshime ne formen e meniskut.
Qetesim
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 72/75
Qetesim
Imobilizim
Aplikimi i te ftohtave/nxehtave
Rreg i okluzionit terapia fizike
aspirina
2)acetaminofeni(me ose pa kodeine)
3)agjente te tjere jo-inflamatore jo-steroide 4)relaksuesit muskulare me veprim
qendror(metokarbamol,klorzoxazone)
5)derivatet e
benzodiazepines(diazepam,klordiazepoxide) 6)glukokortikoidet(kortizone,prednizoni)
Trajtimi kirurgjikal
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 73/75
Ankiloza a ATM
fuzionin ose bashkimin e pjeseve te ndryshme tetrupit ,ne kete raste te gjithe komponenteve teartikulacionit.
Infeksioni
Trauma
1)intra-artikulare
2)extra-artikulare
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 74/75
Dekada e pare e jetes
Prekje e njejte gjinore
Unilateral;e
Dhimbje dhe malokluzion
Grumbullime fibroze ose kockore
Mikorstomi dhe mikrognati
7/21/2019 DHIMBJET FACIALE
http://slidepdf.com/reader/full/dhimbjet-faciale 75/75
Trajtimi dhe prognoza
Ostoplastika e artikulacionit
Zevendesimi koplet I tij