12/2/2012

1

CHƯƠNG VCHƯƠNG V

ĐỊA LÝ NÔNG NGHIỆPĐỊA LÝ NÔNG NGHIỆP

TrươngTrương VănVăn CảnhCảnh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ĐÀ NẴNGTRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ĐÀ NẴNGKHOA ĐỊA LÝKHOA ĐỊA LÝ

I.I. VAI TRß,VAI TRß, §§ÆCÆC §§IÓM S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖPIÓM S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖP

1.1.1.1. Vai trß cña n«ng nghiÖp ®èi víi sù ph¸t triÓn KTVai trß cña n«ng nghiÖp ®èi víi sù ph¸t triÓn KT--XHXH

-- CungCung cÊpcÊp LT,LT, TPTP phôcphôc vôvô nhunhu cÇucÇu cñacña concon ng­êing­êi..

-- CungCung cÊpcÊp nguyªnnguyªn liÖuliÖu ®Ó®Ó ph¸tph¸t triÓntriÓn CN,CN, tiÓutiÓu thñthñ CNCN vµvµ t¹ot¹othªmthªm viÖcviÖc lµmlµm chocho d©nd©n c­c­..

-- LµLµ thÞthÞ tr­êngtr­êng réngréng línlín tiªutiªu thôthô SPSP cñacña c¶c¶ NN,NN, CNCN vµvµ DVDV..

-- CungCung cÊpcÊp khèikhèi l­îngl­îng hµnghµng ho¸ho¸ línlín ®Ó®Ó xuÊtxuÊt khÈu,khÈu, mangmang l¹il¹inguånnguån ngo¹ingo¹i tÖtÖ chocho ®®ÊtÊt n­ícn­íc..

-- CungCung cÊpcÊp LL§§ phôcphôc vôvô CNCN vµvµ c¸cc¸c lÜnhlÜnh vùcvùc kh¸ckh¸c cñacña XHXH..

-- TrùcTrùc tiÕptiÕp thamtham giagia vµovµo viÖcviÖc gigi÷÷ gg××nn c©nc©n b»ngb»ng sinhsinh th¸i,th¸i, b¶ob¶o vÖvÖTNTNTNTN vµvµ MTMT..

1.2.1.2. ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt n«ng nghiÖp®Æc ®iÓm s¶n xuÊt n«ng nghiÖp

§§Êt trång lµÊt trång lµt­ liÖu s¶nt­ liÖu s¶n

xu¸t chñ yÕuxu¸t chñ yÕu

C©y trång vËtC©y trång vËtnu«i lµ ®èinu«i lµ ®èi

t­îng lao ®éngt­îng lao ®éng

SX NNSX NNmang tÝnhmang tÝnh

mïa vômïa vô

SXNN phôSXNN phôthuéc vµothuéc vµo

§§KTNKTN

NN trë thµnhNN trë thµnhngµnh SXngµnh SXhµng ho¸hµng ho¸

-- DuyDuy trtr×× vµvµn©ngn©ng caocao ®é®éphph×× cñacña ®Êt®Êt

-- SöSö dôngdônghîphîp lÝlÝ vµvµ tiÕttiÕtkiÖmkiÖm ®Êt®Êt

HiÓuHiÓu biÕtbiÕt vµvµt«nt«n trängträngquyquy luËtluËtsinhsinh hächäcquyquy luËtluËt tùtùnhiªnnhiªn

-- X©yX©y dùngdùngc¬c¬ cÊucÊu NNNNhîphîp lÝ,lÝ,-- TT¨̈ngng vô,vô,xenxen canh,canh,gèigèi vôvô-- Ph¸tPh¸t triÓntriÓnngµnhngµnh nghÒnghÒdÞchdÞch vôvô

-- §§¶m¶m b¶ob¶o®Çy®Çy ®ñ®ñ 55 yÕuyÕutètè:: nhiÖtnhiÖt ®é,®é,n­íc,n­íc, ¸nh¸nhs¸ng,s¸ng, kh«ngkh«ngkhÝkhÝ vµvµ dinhdinhd­ìngd­ìng

-- HH××nhnh thµnhthµnhc¸cc¸c vïngvïngn«ngn«ng nghiÖpnghiÖpchuyªnchuyªn canhcanh

-- §§ÈyÈy m¹nhm¹nhchÕchÕ biÕnbiÕnn«ngn«ng s¶ns¶n

c¸cc¸c

nh©nnh©n

tètè

KhÝ hËuKhÝ hËu -- n­ícn­íc:: ChÕ ®é nhiÖt,ChÕ ®é nhiÖt,Èm, thêi tiÕt; n­íc mÆt, ngÇmÈm, thêi tiÕt; n­íc mÆt, ngÇm

ThÞ tr­êng tiªu thôThÞ tr­êng tiªu thô:: trongtrongn­íc, ngoµi n­ícn­íc, ngoµi n­íc

TiÕn bé KHKTTiÕn bé KHKT trong n«ngtrong n«ngnghiÖpnghiÖp

Së hSë h÷÷u ruéng ®Êtu ruéng ®Êt:: Quan hÖ NNQuan hÖ NNtËp thÓ, t­ nh©n vÒ ruéng ®ÊttËp thÓ, t­ nh©n vÒ ruéng ®Êt

D©n c­D©n c­ -- lao ®énglao ®éng:: Lùc l­îngLùc l­îngs¶n xuÊt, tiªu thô s¶n ph¶ms¶n xuÊt, tiªu thô s¶n ph¶m

Sinh vËtSinh vËt:: Loµi c©y, con, ®ångLoµi c©y, con, ®ångcá, nguån thøccá, nguån thøc ¨̈n tù nhiªnn tù nhiªn

§§Êt:Êt: Quü ®Êt, tÝnh ch¸t ®Êt,Quü ®Êt, tÝnh ch¸t ®Êt,®é ph®é ph××

Tù nhiªnTù nhiªn

Kinh tÕKinh tÕ

-- x· héix· héi

11..33.. C¸cC¸c nh©nnh©n tètè ¶nh¶nh h­ëngh­ëng

12/2/2012

2

2.2. §§Þa lÝ n«ngÞa lÝ n«ng -- l©ml©m -- ng­ nghiÖpng­ nghiÖp

22..11..11.. §§ÞaÞa lÝlÝ ngµnhngµnh trångtrång trätträt

aa.. VaiVai trßtrß

-- CungCung cÊpcÊp l­¬ngl­¬ng thùc,thùc, thùcthùc

phÈmphÈm chocho concon ng­êing­êi..

-- CungCung cÊpcÊp nguyªnnguyªn liÖuliÖu chocho

ngµnhngµnh c«ngc«ng nghiÖpnghiÖp chÕchÕ biÕnbiÕn..

-- LµLµ c¬c¬ sësë ®Ó®Ó ph¸tph¸t triÓntriÓn ngµnhngµnh

chch¨̈nn nu«inu«i..

22..11.. §§ÞaÞa lÝlÝ n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp

TrungTrung t©mt©m Thùc vËtThùc vËt

TrungTrung MÜMÜ Ng«, cacao, h­íng d­¬ng, khoai t©yNg«, cacao, h­íng d­¬ng, khoai t©y

Nam MÜNam MÜ Khoai t©y, thuèc l¸, l¹c, cao su, c« caKhoai t©y, thuèc l¸, l¹c, cao su, c« ca

T©yT©y XuXu §¨§¨ngng Cä dÇu, c©y hä ®ËuCä dÇu, c©y hä ®Ëu

££ti«piti«pi Cµ phª, võng, lóa miÕnCµ phª, võng, lóa miÕn

ÊÊnn §§éé C©y lóa, mÝa, cam, chanh, quÝt, hå tiªuC©y lóa, mÝa, cam, chanh, quÝt, hå tiªu

§§««ngng NamNam ¸̧ C©y lóa, chuèi, mÝt, mÝa, dõa, chÌC©y lóa, chuèi, mÝt, mÝa, dõa, chÌ

§§ÞaÞa TrungTrung H¶iH¶i C©y thøcC©y thøc ¨̈n gia sóc (yÕn m¹ch), rau (cñ c¶i,n gia sóc (yÕn m¹ch), rau (cñ c¶i, b¾p c¶i...)b¾p c¶i...)

TiÒnTiÒn ¸̧ Lóa mLóa m××, lóa m¹ch, lóa m¹ch

TrungTrung QuècQuèc C©y thùc phÈm (c¶i thC©y thùc phÈm (c¶i th××a,a, c¶i cóc...),c¶i cóc...), c©yc©y ¨̈n qu¶ (lª, t¸o)n qu¶ (lª, t¸o)

TrungTrung ¸̧ Lóa mLóa m××, nho, nho, t¸o..., t¸o...

2.1.2.1. §§Þa lÝ n«ng nghiÖpÞa lÝ n«ng nghiÖp2.1.1.2.1.1. §§Þa lÝ trång trätÞa lÝ trång trät

b.b. C¸c trung t©m ph¸t sinh c©y trång (C¸c trung t©m ph¸t sinh c©y trång (theotheo N.I.VavilèpN.I.Vavilèp))

(Theo(Theo D. FellmannD. Fellmann –– Human Geography, 1999)Human Geography, 1999)

ph©n lo¹iph©n lo¹i(theo gi¸(theo gi¸

trÞ kinh tÕ)trÞ kinh tÕ)

C©y thùc phÈmC©y thùc phÈm: rau ®Ëu, c©y: rau ®Ëu, c©y ¨̈nn ququ¶...¶...

C©y c«ng nghiÖp:C©y c«ng nghiÖp: c©y lÊy ®­êng, c©y lÊyc©y lÊy ®­êng, c©y lÊydÇu, c©y cho chÊtdÇu, c©y cho chÊt kÝchkÝch thÝch...thÝch...

C©y l­¬ng thùc:C©y l­¬ng thùc: lóa, ng«,lóa, ng«, khoaikhoai s¾n...s¾n...

C©y lµm thøcC©y lµm thøc ¨̈n cho gia sóc:n cho gia sóc: cá Ghinª, cá voicá Ghinª, cá voi

C©y lÊy gç:C©y lÊy gç: §§inh, lim, sÕn, t¸uinh, lim, sÕn, t¸u,, th«ng...th«ng...

C©y c¶nh, c©y hoa:C©y c¶nh, c©y hoa: TuylÝp, phong lanTuylÝp, phong lan,, hång...hång...

cc.. ph©n lo¹i c©y trångph©n lo¹i c©y trång

12/2/2012

3

d.d. §§Þa lý mét sè c©y trång quan träng trªn thÕ giíiÞa lý mét sè c©y trång quan träng trªn thÕ giíi

* Kh¸i qu¸t chung* Kh¸i qu¸t chung

-- C©yC©y l­¬ngl­¬ng thùcthùc lµlµ nguånnguån chñchñ yÕuyÕu cungcung cÊpcÊp tinhtinh bétbét chochong­êing­êi vµvµ giagia sócsóc;; cungcung cÊpcÊp nguyªnnguyªn liÖuliÖu chocho ngµnhngµnh CNCNchÕchÕ biÕnbiÕn l­¬ngl­¬ng thùc,thùc, thùcthùc phÈmphÈm vµvµ lµlµ mÆtmÆt hµnghµng xuÊtxuÊtkhÈukhÈu cãcã gigi¸̧ trÞtrÞ..-- DoDo vaivai trßtrß toto línlín cñacña c©yc©y l­¬ngl­¬ng thùcthùc vµvµ kh¶kh¶ nn¨̈ngng b¶ob¶oqu¶nqu¶n l©ul©u dµidµi cñacña nã,nã, nªnnªn 11//22 diÖndiÖn tÝchtÝch ®Êt®Êt canhcanh t¸ct¸c ®­îc®­îcdïngdïng ®Ó®Ó trångtrång c©yc©y l­¬l­¬ngng thùcthùc..-- 55 c©yc©y l­¬ngl­¬ng thùcthùc chñchñ yÕuyÕu cñacña thÕthÕ giíigiíi (cßn(cßn gäigäi lµlµ ngòngòcèc)cèc) gåmgåm:: lóalóa g¹o,g¹o, lóalóa mm××,, ng«,ng«, kªkª vµvµ lóalóa m¹chm¹ch..

§§Þa lý c©y l­¬ng thùcÞa lý c©y l­¬ng thùc

C¬C¬ cÊucÊu s¶ns¶n l­îngl­îng l­¬ngl­¬ng thùcthùc cñacña thÕthÕ giíigiíi nn¨̈mm 2009 (%)2009 (%)

32.8%

12.5%27.4%

27.3%

Lóa m×

Lóa g¹o

Ng«

C¸c lo¹i kh¸c

S¶n l­îng l­¬ng thùc vµ l­¬ng thùc bS¶n l­îng l­¬ng thùc vµ l­¬ng thùc b××nh qu©nnh qu©n®Çu ng­êi cña thÕ giíi thêi k®Çu ng­êi cña thÕ giíi thêi k×× 19501950--20092009

676847

1213

1561

19502060

2267

2489

247

279 294

350368

341 348365

0

50

100

150

200

250

300

350

400

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

1950 1960 1970 1980 1990 2000 2005 2009

S¶n l­îng (triÖu tÊn) S¶n l­îng b×nh qu©n ®Çu ng­êi (kg/ng­êi)

TriÖu tÊn

TriÖu tÊn Kg/ng­êi TTTT Quèc giaQuèc gia S¶n l­îngS¶n l­îng (tr.tÊn(tr.tÊn)) TØ lÖ (%)TØ lÖ (%)

11 Trung QuècTrung Quèc 483.7483.7 19.419.4

22 Hoa KHoa K×× 419.8419.8 16.816.8

33 ÊÊnn §§éé 246.8246.8 9.99.9

44 LB NgaLB Nga 95.195.1 3.83.8

55 In®«nªxiaIn®«nªxia 82.082.0 3.33.3

66 BraxinBraxin 71.371.3 2.92.9

77 Ph¸pPh¸p 70.070.0 2.82.8

88 CHLBCHLB §§øcøc 49.749.7 2.02.0

99 Cana®aCana®a 49.1 2.0

1010 BB¨̈ngla®Ðtngla®Ðt 46.846.8 1.91.9

10 n­íc cã10 n­íc cã s¶n l­îng l­¬ng thùc ®øng ®Çu thÕ giíis¶n l­îng l­¬ng thùc ®øng ®Çu thÕ giíi 20092009

12/2/2012

4

l­îc ®å ph©n bè c¸c c©y l­¬ng thùc chÝnh trªn thÕ giíil­îc ®å ph©n bè c¸c c©y l­¬ng thùc chÝnh trªn thÕ giíi

bøc tranh ph©n bè c©y l­¬ng thùc trªn thÕ giíibøc tranh ph©n bè c©y l­¬ng thùc trªn thÕ giíi

C©y trångC©y trång Khu vùc ph©n bèKhu vùc ph©n bè

Lóa mLóa m×× Vïng th¶o nguyªn «n ®íi vµ cËn nhiÖtVïng th¶o nguyªn «n ®íi vµ cËn nhiÖt

Lóa g¹oLóa g¹o Vïng nhiÖt ®íi, cËn nhiÖt ®íiVïng nhiÖt ®íi, cËn nhiÖt ®íi

Ng«Ng« Vïng th¶o nguyªn nhiÖt, cËn nhiÖt vµ «n ®íiVïng th¶o nguyªn nhiÖt, cËn nhiÖt vµ «n ®íi

Kª, cao l­¬ngKª, cao l­¬ng Vïng ®ång cá, vµ nöa hoang m¹cVïng ®ång cá, vµ nöa hoang m¹c

Lóa m¹chLóa m¹ch Vïng «n ®íiVïng «n ®íi

Lóa g¹oLóa g¹o

Nguån gècNguån gèc + Quª h­¬ng cña c©y lóa g¹o ë khu vùc+ Quª h­¬ng cña c©y lóa g¹o ë khu vùc§§«ng«ng NamNam ¸.¸.

§§Æc ®iÓm sinh th¸iÆc ®iÓm sinh th¸i

++ ¦a¦a khÝkhÝ hËuhËu nãng,nãng, Èm,Èm, ch©nch©n ruéngruéng ngËpngËpn­ícn­íc..++ NhiÖtNhiÖt ®é®é trungtrung bb××nhnh c¸cc¸c th¸ngth¸ng tõtõ 2020--303000CC..++ CÇnCÇn nhiÒunhiÒu c«ngc«ng chch¨̈mm sãcsãc..

Ph©n bèPh©n bè

++ LóaLóa lµlµ c©yc©y l­¬ngl­¬ng thùcthùc cñacña vïngvïng nhiÖtnhiÖt ®íi®íivµvµ cËncËn nhiÖtnhiÖt..++ GiíiGiíi h¹nh¹n trångtrång:: ëë BBCBBC tèitèi ®a®a lµlµ 494900BB(Hoa(Hoa Kú),Kú), ëë NBCNBC-- 353500NN ((óóc)c);; cãcã thÓthÓ trångtrång®­îc®­îc ëë ®é®é caocao 22..600600--22..700700mm..

C¸c c©y l­¬ng thùc chÝnhC¸c c©y l­¬ng thùc chÝnh1.1. Lóa g¹oLóa g¹o

12/2/2012

5

-- TT××nh hnh h××nh s¶n xuÊtnh s¶n xuÊt

S¶n l­îng lóa g¹o cña thÕ giíi thêi kS¶n l­îng lóa g¹o cña thÕ giíi thêi k×× 19801980 -- 20092009TriÖu tÊnTriÖu tÊn

397.6

518.2 546.9584.6

634.4 656.8 685.9 678.7

0

100

200

300

400

500

600

700

800

1980 1990 1995 2003 2005 2007 2008 2009

SL lóa g¹o ph©n theo c¸c ch©u lôc nSL lóa g¹o ph©n theo c¸c ch©u lôc n¨̈m 2009 (%)m 2009 (%)

90.1

3.65.6

0.7

Ch©u ¸ Ch©u Phi Ch©u MÜ Ch©u ¢u + óc

SL lóa g¹o ph©n theo nhãm n­íc nSL lóa g¹o ph©n theo nhãm n­íc n¨̈m 2009m 2009

96.4%

3.6%

§ang ph¸t triÓn Ph¸t triÓn

C¸c n­íc trång nhiÒu lóa g¹o nhÊt thÕ giíi 2000C¸c n­íc trång nhiÒu lóa g¹o nhÊt thÕ giíi 2000 -- 20092009

N­íc 2000 2005 2007 2008 2009

Trung Quèc 189,8 182,1 187,4 193,3 197,3

Ên §é 127,5 137,7 144,6 148,3 131,3

In®«nªxia 51,8 54,2 57,2 60,3 64,4

B¨ngla®et 37,6 39,8 43,1 47,0 45,1

ViÖt Nam 32,5 35,8 35,9 38,7 38,9

Th¸i Lan 25,8 30,3 32,1 31,7 31,5

Philippin 12,4 14,6 16,2 16,8 16,3

Braxin 11,1 13,2 11,1 12,1 12,6

NhËt B¶n 11,9 11,3 10,9 11,0 10,6

Pakistan 7,2 8,3 8,3 10,4 10,3

12/2/2012

6

Năng suất trung bình các vùng trồng lúa gạo (kg/ha)

c©y lóa g¹oc©y lóa g¹o

-- ThÞ tr­êng lóa g¹oThÞ tr­êng lóa g¹o

++ XuÊtXuÊt khÈukhÈu g¹og¹o ®¹t®¹t daodao ®éng®éng tõtõ 2323 –– 2828 triÖutriÖu tÊn,tÊn, chiÕmchiÕm tûtûträngträng rÊtrÊt nhánhá trongtrong tængtæng SLSL (kho¶ng(kho¶ng 44,,55%%))

N­íc 1995 2000 2005 2007 2008

Th¸i Lan 5,9 6,6 6,0 7,4 8,7

ViÖt Nam 2,0 3,5 5,3 4,6 4,7

Pakixtan 1,6 1,9 2,9 3,1 3,0

Ên ®é 4,2 1,4 3,8 6,1 2,5

Hoa Kú 3,1 2,9 2,3 1,7 1,7

Trung Quèc 0,2 2,8 5,6 1,2 0,8

Toµn thÕ giíi 22,5 23,6 24,3 28,2 24,1

C¸c n­íc xuÊtC¸c n­íc xuÊt khÈukhÈu g¹o líng¹o lín nhÊt thÕ giíi 1995nhÊt thÕ giíi 1995 –– 20092009(triÖu(triÖu tÊn)tÊn)

Lóa mLóa m××

Nguån gècNguån gèc QQuª h­¬ng cña lóa muª h­¬ng cña lóa m×× ë vïngë vïng L­ìng HµL­ìng Hµ ((T©yT©y ¸).¸).

§§Æc ®iÓmÆc ®iÓmsinh th¸isinh th¸i

++ ¦a¦a khÝkhÝ hËuhËu Êm,Êm, kh«kh«,, vµovµo ®Çu®Çu thêithêi kk×× sinhsinhtr­ëngtr­ëng cÇncÇn nhiÖtnhiÖt ®é®é thÊpthÊp ((44--5500C),C), tængtæng nhiÖtnhiÖt ®é®étrongtrong suètsuèt thêithêi kk×× sinhsinh tr­ëngtr­ëng tõtõ 11..150150--11..70070000CC..++ ThÝchThÝch hîphîp víivíi ®Êt®Êt mµumµu mì,mì, cãcã nhiÒunhiÒu ph©nph©n bãnbãn..

Ph©n bèPh©n bè

++ GiíiGiíi h¹nh¹n ëë BBCBBC lµlµ 6767003030’’BB vµvµ ëë NBCNBC lµlµ4646003030’’N,N, cãcã thÓthÓ trångtrång ®­îc®­îc ëë ®é®é caocao 33..700700--44..000000mm++ §§­îc­îc trångtrång ëë tÊttÊt c¶c¶ c¸cc¸c n­ícn­íc thuécthuéc vïngvïng «n«n ®íi®íivµvµ cËncËn nhiÖtnhiÖt,, nhiÒunhiÒu nhÊtnhÊt lµlµ ch©uch©u ¢¢u,u, B¾cB¾c MÜ,MÜ, B¾cB¾cTrungTrung QuècQuèc......

C¸c c©y l­¬ng thùc chÝnhC¸c c©y l­¬ng thùc chÝnh2.2. Lóa mLóa m××

12/2/2012

7

C¸nh ®ång lóa mC¸nh ®ång lóa m×× B«ng lóa mB«ng lóa m××-- TT××nh hnh h××nh s¶n xuÊtnh s¶n xuÊt

S¶n l­îng lóa mS¶n l­îng lóa m×× cña thÕ giíi thêi kcña thÕ giíi thêi k×× 19801980 -- 20092009

TriÖu tÊnTriÖu tÊn

397.6

518.2 546.9598.3 626.8 612.6

683.4 682.0

0

100

200

300

400

500

600

700

800

1980 1990 1995 2000 2005 2007 2008 2009

SL lóa mSL lóa m×× ph©n theo nhãm n­íc nph©n theo nhãm n­íc n¨̈m 2007m 2007

52.7%

47.3%

§ang ph¸t triÓn Ph¸t triÓn

c¸c n­íc s¶n xuÊt lóa mc¸c n­íc s¶n xuÊt lóa m×× lín nhÊt thÕ giíi 2000lín nhÊt thÕ giíi 2000 –– 20092009(TriÖu tÊn)(TriÖu tÊn)

N­íc 2000 2005 2007 2008 2009

Trung Quèc 99,6 97,4 109,3 112,5 115,0

Ên §é 76,4 68,6 75,8 78,6 80,7

LB Nga 34,5 47,7 49,4 63,8 61,7

Hoa Kú 60,6 57,2 55,8 68,0 60,3

Ph¸p 37,4 36,9 32,8 39,0 38,3

Canada 26,5 25,7 20,1 28,6 26,5

§øc 21,6 23,7 20,8 26,0 25,2

Pakixtan 21,1 21,6 23,3 21,0 24,0

¤xtr©ylia 22,1 25,2 13,6 21,4 21,7

Ucraina 10,2 18,7 13,9 25,9 20,9

12/2/2012

8

Năng suất trung bình các vùng trồng lúa mì (kg/ha)

tt××nh hnh h××nh XuÊt khÈu lóa mnh XuÊt khÈu lóa m×× thÕ giíi nthÕ giíi n¨̈m 2009m 2009(triÖu tÊn)(triÖu tÊn)

36.2

8.6

10.1

12.3

16.0

17.4

30.5

0 10 20 30 40

C¸c n­íc kh¸c

¤xtr©ylia

Achentina

LB Nga

Cana®a

Ph¸p

Hoa Kú

-- ThÞ tr­êng lóa mThÞ tr­êng lóa m××

++ LóaLóa mm×× lµlµ mÆtmÆt hµnghµng quanquan trängträng trªntrªn thÞthÞ tr­êngtr­êng

l­¬ngl­¬ng thùcthùc thÕthÕ giíi,giíi, chiÕmchiÕm 11//22 s¶ns¶n l­îngl­îng l­¬ngl­¬ng thùcthùc

xuÊtxuÊt khÈukhÈu..

++ XuÊtXuÊt khÈukhÈu kho¶ngkho¶ng 2020%% s¶ns¶n l­îngl­îng.. CãCã nhnh÷÷ngng

n­ícn­íc xuÊtxuÊt khÈukhÈu phÇnphÇn línlín l­îngl­îng lóalóa mm×× s¶ns¶n xuÊtxuÊt rara::

Cana®aCana®a-- trªntrªn 8080%%,, HoaHoa KúKú-- 5050%%..

++ C¸cC¸c n­ícn­íc xuÊtxuÊt khÈukhÈu chÝnhchÝnh:: HoaHoa

Kú,Kú, Ph¸p,Ph¸p, Cana®a,Cana®a, Achentina,Achentina, §§øc,øc, LBLB NgaNga……

C¸c c©y l­¬ng thùc chÝnhC¸c c©y l­¬ng thùc chÝnh

ng«ng«NguånNguån gècgèc ++ LµLµ c©yc©y LTLT cæcæ x­ax­a cñacña ng­êing­êi dada ®á®á ch©uch©u MÜMÜ,,

®­îc®­îc thuÇnthuÇn ho¸ho¸ vµvµ trångtrång ëë Mªhic«,Mªhic«, GoatªmalaGoatªmalac¸chc¸ch ®©®©yy 77..000000--88..000000 nn¨̈mm..

§§ÆcÆc ®iÓm®iÓmsinhsinh th¸ith¸i

++ ­­aa khÝkhÝ hËuhËu nãng,nãng, ®Êt®Êt Èm,Èm, nhiÒunhiÒu mïn,mïn, dÔdÔ tho¸ttho¸tn­íc,n­íc, nhiÖtnhiÖt ®é®é trungtrung bb××nhnh trongtrong thêithêi kk×× sinhsinhtr­ëngtr­ëng lµlµ 2020--303000CC..++ DÔDÔ thÝchthÝch nghinghi víivíi sùsù daodao ®éng®éng cñacña khÝkhÝ hËuhËu..

Ph©nPh©n bèbè

++ C©yC©y ng«ng« ®­îc®­îc trångtrång ëë hÇuhÇu kh¾pkh¾p c¸cc¸c ch©uch©u lôclôc..++ GiíiGiíi h¹nh¹n trångtrång:: ëë BBCBBC lµlµ 555500BB vµvµ ëë NBCNBC lµlµ404000NN.. ëë vïngvïng nói,nói, cãcã thÓthÓ trångtrång tíitíi ®é®é caocao trªntrªn44..000000mm..

C¸c c©y l­¬ng thùc chÝnhC¸c c©y l­¬ng thùc chÝnh3.3. Ng«Ng«

12/2/2012

9

-- TT××nh hnh h××nh s¶n xuÊtnh s¶n xuÊt

S¶n l­îng ng« cña thÕ giíi thêi kS¶n l­îng ng« cña thÕ giíi thêi k×× 19801980--20092009

394.1

483.3

592.5

713.4789.5

826.2 817.1

0

300

600

900

1980 1990 2000 2005 2007 2008 2009

TriÖu tÊn

C¸c n­íc trång nhiÒu ng« nhÊt thÕ giíi 2009C¸c n­íc trång nhiÒu ng« nhÊt thÕ giíi 2009

N­íc S¶n l­îng (triÖu tÊn) % so víi tæng s¶n l­îng thÕ giíi

1. Hoa Kú 333,0 40,8

2. Trung Quèc 163,1 20,0

3. Braxin 51,2 6,3

4. Mªhic« 20,2 2,5

5. In®«nªxia 17,6 2,2

6. Ên §é 17,3 2,1

7. Ph¸p 15,3 1,9

8. Achentina 13,1 1,6

9. Nam Phi 12,1 1,5

10. Ucraina 10,5 1,3

Năng suất trung bình các vùng trồng ngô (kg/ha)

-- ThÞ tr­êng ng«ThÞ tr­êng ng«

++ S¶nS¶n l­îngl­îng ng«ng« xuÊtxuÊt khÈukhÈu cñacña thÕthÕgiíigiíi chØchØ ®øng®øng sausau lóalóa mm××..

++ XuÊtXuÊt khÈukhÈu kho¶ngkho¶ng 1414%% s¶ns¶n l­îngl­îng++ XuÊtXuÊt khÈukhÈu ng«ng« ®¹t®¹t 102102 triÖutriÖu tÊntÊn

((20082008))..++ C¸cC¸c n­ícn­íc xuÊtxuÊt khÈukhÈu chÝnhchÝnh::

HoaHoa Kú,Kú, TrungTrung Quèc,Quèc, Achentina,Achentina,Ph¸p,Ph¸p, Hungary,Hungary, NamNam Phi,Phi, §§øcøc......

++ C¸cC¸c n­ícn­íc nhËpnhËp khÈukhÈu chÝnhchÝnh:: NhËtNhËtB¶n,B¶n, HµnHµn Quèc,Quèc, Mªhic«,Mªhic«, TrungTrung Quèc,Quèc,AiAi CËp,CËp, Cana®aCana®a......

12/2/2012

10

44-- Lóa m¹chLóa m¹ch

-- LóaLóa m¹chm¹ch lµlµ tªntªn gäigäi chungchung chocho métmét sèsè c©yc©y l­¬ngl­¬ng thùcthùc «n«n

®íi®íi gåmgåm cãcã ®¹i®¹i m¹ch,m¹ch, kiÒukiÒu m¹ch,m¹ch, m¹chm¹ch ®en®en vµvµ yÕnyÕn m¹chm¹ch..

-- LóaLóa m¹chm¹ch ®­îc®­îc trångtrång nhiÒunhiÒu ëë c¸cc¸c n­ícn­íc CNCN ph¸tph¸t triÓntriÓn xøxø

l¹nhl¹nh..

-- §§­îc­îc sösö dôngdông lµmlµm nguyªnnguyªn liÖuliÖu chocho CNCN thùcthùc phÈmphÈm nh­nh­

s¶ns¶n xuÊtxuÊt r­îur­îu biabia (®¹i(®¹i m¹ch),m¹ch), lµmlµm b¸nhb¸nh ngätngät (kiÒu(kiÒu m¹ch)m¹ch)

vµvµ lµmlµm thøcthøc ¨̈nn chocho giagia sócsóc (gµ,(gµ, vÞtvÞt ,, lîn,lîn, ngùa)ngùa)..

-- LóaLóa m¹chm¹ch lµlµ c©yc©y LTLT ng¾nng¾n ngµyngµy (thêi(thêi giangian sinhsinh tr­ëngtr­ëng TBTB

8585--100100 ngµy),ngµy), chÞuchÞu l¹nhl¹nh giái,giái, kh«ngkh«ng kÐnkÐn ®Êt®Êt nh­nh­ lóalóa mm××..

C¸c c©y l­¬ng thùc chÝnhC¸c c©y l­¬ng thùc chÝnh §§¹i m¹ch¹i m¹ch M¹ch ®en

KiÒu m¹chKiÒu m¹ch

44-- Lóa m¹chLóa m¹ch

-- S¶nS¶n l­îngl­îng lóalóa m¹chm¹ch cñacña thÕthÕ giíigiíi cãcã xuxu h­íngh­íng gi¶mgi¶m dodo nhunhu cÇucÇuh¹nh¹n chÕchÕ cñacña thÞthÞ tr­êngtr­êng thÕthÕ giíigiíi.. NgµyNgµy nay,nay, lóalóa m¹chm¹ch ÝtÝt ®­îc®­îc sösödôngdông lµmlµm l­¬l­¬ngng thùcthùc..

-- TrongTrong c¬c¬ cÊucÊu s¶ns¶n l­îngl­îng lóalóa m¹chm¹ch cñacña thÕthÕ giíi,giíi, ®¹i®¹i m¹chm¹ch chiÕmchiÕm­u­u thÕthÕ tuyÖttuyÖt ®èi®èi ((8888%%),), vv×× ®©y®©y lµlµ nguyªnnguyªn liÖuliÖu chñchñ yÕuyÕu ®Ó®Ó s¶ns¶nxuÊtxuÊt biabia chocho thÞthÞ tr­êngtr­êng ®å®å uènguèng thÕthÕ giíigiíi..

-- C¸cC¸c n­ícn­íc trångtrång nhiÒunhiÒu lóalóa m¹chm¹ch lµlµ LBLB Nga,Nga, Cana®a,Cana®a, §§øc,øc, T©yT©yBanBan Nha,Nha, Ph¸p,Ph¸p, UcrainaUcraina ......

-- NhêNhê lµlµ nguyªnnguyªn liÖuliÖu ®Ó®Ó nÊunÊu biabia mµmµ lóalóa m¹chm¹ch (chñ(chñ yÕuyÕu lµlµ ®¹i®¹im¹ch)m¹ch) ®­îc®­îc xuÊtxuÊt khÈukhÈu nhiÒunhiÒu tõtõ thÞthÞ tr­êngtr­êng ¢¢uu-- MüMü sangsang thÞthÞtr­êngtr­êng TrungTrung Quèc,Quèc, NhËtNhËt B¶n,B¶n, ¶¶rËprËp XªutXªut,, IranIran......

C¸c c©y l­¬ng thùc chÝnhC¸c c©y l­¬ng thùc chÝnh S¶n l­îng lóa m¹ch cña thÕ giíi thêi kS¶n l­îng lóa m¹ch cña thÕ giíi thêi k×× 19901990--20092009

177.8140.9 133.1 138.6 134.8 150.3

38.2

23.220.1 15.2 14.7

17.8

7.6

6.46.4 4.5 4.6

3.7

0

50

100

150

200

250

1990 1995 2000 2005 2007 2009

§¹i m¹ch M¹ch ®en KiÒu vµ yÕn m¹ch

TriÖu tÊn

12/2/2012

11

55-- Cao l­¬ng (lóa miÕn)Cao l­¬ng (lóa miÕn)

-- CãCã nguånnguån gècgèc ëë ch©uch©u PhiPhi,, sausau ®ã®ã ®em®em trångtrång ëë ÊÊnn §§é,é,

Mianma,Mianma, Philippin,Philippin, TrungTrung QuècQuèc......

-- LµLµ c©yc©y ­­aa nãng,nãng, chÞuchÞu ®­îc®­îc h¹n,h¹n, thÝchthÝch hîphîp víivíi c¸cc¸c vïngvïng xaxa

vanvan vµvµ th¶oth¶o nguyªnnguyªn..

-- H¹tH¹t caocao l­¬ngl­¬ng dïngdïng lµmlµm thøcthøc ¨̈nn chocho giagia sócsóc vµvµ giagia cÇm,cÇm,

chØchØ nhnh÷÷ngng n­ícn­íc nghÌonghÌo thuécthuéc ch©uch©u ¸̧,, ch©uch©u PhiPhi míimíi dïngdïng

lµmlµm l­¬l­¬ngng thùcthùc..

-- S¶nS¶n l­îngl­îng trungtrung bb××nhnh kho¶ngkho¶ng 6060 triÖutriÖu tÊn/ntÊn/n¨̈mm..

-- TrångTrång nhiÒunhiÒu ëë:: TrungTrung Quèc,Quèc, ÊÊnn §§éé vµvµ c¸cc¸c n­ícn­íc ch©uch©u Phi,Phi,

NamNam MüMü......

C¸c c©y l­¬ng thùc chÝnhC¸c c©y l­¬ng thùc chÝnh C¸c n­íc trång nhiÒu cao l­¬ng nhÊt thÕ giíiC¸c n­íc trång nhiÒu cao l­¬ng nhÊt thÕ giíi -- 20092009

N­íc TriÖu tÊn

Hoa Kú 9,7

Ên §é 7,2

Mªhic« 6,1

Nigªria 5,3

Xu®¨ng 4,2

£thi«pia 3,0

¤xtr©ylia 2,7

Brazin 1,8

Achentina 1,8

Trung Quèc 1,7

ThÕ giíi 62,0

C©y cao l­¬ngC©y cao l­¬ng H¹t cao l­¬ngH¹t cao l­¬ng66-- KªKª

-- CãCã nguånnguån gècgèc ëë TrungTrung QuècQuèc,, råiråi tõtõ ®©y®©y lanlan sangsangTrungTrung ¸̧,, NamNam ¢¢uu vµvµ T©yT©y ¸̧..

-- H¹tH¹t chñchñ yÕuyÕu dïngdïng lµmlµm thøcthøc ¨̈nn chocho giagia cÇmcÇm..

-- KªKª lµlµ c©yc©y l­¬ngl­¬ng thùcthùc cñacña vïngvïng kh«kh« h¹nh¹n..

-- §§­îc­îc trångtrång nhiÒunhiÒu ëë c¸cc¸c vïngvïng th¶oth¶o nguyªnnguyªn kh«kh« cñacñaLBLB Nga,Nga, TrungTrung Quèc,Quèc, c¸cc¸c vïngvïng kh«kh« h¹nh¹n cñacña ÊÊnn§§é,é, Nigiªria,Nigiªria, Nigiª,Nigiª, Xu®Xu®¨̈ng,ng, Ugan®aUgan®a......

-- S¶nS¶n l­îngl­îng nn¨̈mm 20092009:: 3232,,00 triÖutriÖu tÊntÊn

C¸c c©y l­¬ng thùc chÝnhC¸c c©y l­¬ng thùc chÝnh

12/2/2012

12

Năng suất trung bình các vùng trồng kê (kg/ha)

C¸c n­íc trång nhiÒu kª nhÊt thÕ giíiC¸c n­íc trång nhiÒu kª nhÊt thÕ giíi -- 20092009

TT Quèc gia S¶n l­îng (triÖu tÊn)

1 Ên §é 8,8

2 Nigiªria 4,9

3 Nigiª 2,7

4 Mali 1,4

5 Trung Quèc 1,2

6 Buèckinafas« 1,0

Toµn thÕ giíi 32,0

Kª ®u«i chånKª ®u«i chån H¹t kªH¹t kª

Kª NgaKª Nga

®Þa lý c©y c«ng nghiÖp®Þa lý c©y c«ng nghiÖp

11.. VaiVai trßtrß-- CungCung cÊpcÊp nguyªnnguyªn liÖuliÖu chocho CNCN chÕchÕ biÕnbiÕn vµvµ CNCN thùcthùc phÈmphÈm..

-- S¶nS¶n phÈmphÈm cñacña c©yc©y c«ngc«ng nghiÖpnghiÖp cãcã gi¸gi¸ trÞtrÞ xuÊtxuÊt khÈukhÈu..

22.. §§ÆcÆc ®iÓm®iÓm kinhkinh tÕtÕ -- kÜkÜ thuËtthuËt-- Th­êngTh­êng cãcã biªnbiªn ®é®é sinhsinh th¸ith¸i hÑphÑp (cã(cã nhnh÷÷ngng ®ßi®ßi háihái ®Æc®Æc biÖtbiÖt®èi®èi víivíi chÕchÕ ®é®é nhiÖt,nhiÖt, Èm,Èm, ®Êt®Êt trång,trång, chÕchÕ ®é®é chch¨̈mm sãcsãc......))..

-- CÇnCÇn LL§§ cãcã kükü thuËt,thuËt, cãcã kinhkinh nghiÖmnghiÖm vµvµ sösö dôngdông nhiÒunhiÒu LL§§..

-- C©yC©y CNCN l©ul©u nn¨̈mm ®ßi®ßi háihái ®Çu®Çu t­t­ vènvèn lín,lín, l©ul©u thuthu håihåi vènvèn..

ChØChØ trångtrång ëë nhnh÷÷ngng n¬in¬i cãcã ®iÒu®iÒu kiÖnkiÖn s¶ns¶n xuÊtxuÊt thuËnthuËn lîilîinhÊt,nhÊt, th­êngth­êng t¹ot¹o nªnnªn c¸cc¸c vïngvïng chuyªnchuyªn canhcanh quyquy m«m« línlín..

12/2/2012

13

So s¸nh sù kh¸c nhau giSo s¸nh sù kh¸c nhau gi÷÷a c©y l­¬ng thùca c©y l­¬ng thùcvµ c©y c«ng nghiÖpvµ c©y c«ng nghiÖp

Lo¹i c©yLo¹i c©y C©y l­¬ng thùcC©y l­¬ng thùc C©y c«ng nghiÖpC©y c«ng nghiÖp

Vai trßVai trßPhôcPhôc vôvô tr­íctr­íc hÕthÕt chocho nhunhucÇucÇu cñacña concon ng­êing­êi vµvµ métmétphÇnphÇn chocho chch¨̈nn nu«inu«i..

ChñChñ yÕuyÕu lµmlµm nguyªnnguyªn liÖuliÖu chochoc«ngc«ng nghiÖpnghiÖp chÕchÕ biÕnbiÕn..

§§Æc ®iÓmÆc ®iÓm

-- TrångTrång ëë bÊtbÊt cøcø ®©u®©u cãcã d©nd©nc­c­ vµvµ cãcã thÓthÓ trångtrång trätträt ®­îc®­îcëë c¶c¶ c¸cc¸c n­ícn­íc ph¸tph¸t triÓntriÓn vµvµc¸cc¸c n­ícn­íc ®ang®ang ph¸tph¸t triÓntriÓn..-- BiªnBiªn ®é®é sinhsinh th¸ith¸i réngréng(kh«ng(kh«ng cãcã nhnh÷÷ngng ®ßi®ßi háihái ®Æc®ÆcbiÖtbiÖt ®èi®èi víivíi khÝkhÝ hËu,hËu, ®Êt®Êttrång,trång, chÕchÕ ®é®é chch¨̈mm sãcsãc......))

-- ChØChØ trångtrång ëë nhnh÷÷ngng n¬in¬i cãcã ®iÒu®iÒukiÖnkiÖn thuËnthuËn lîilîi nhÊt,nhÊt, phÇnphÇn línlíntËptËp trungtrung ëë c¸cc¸c n­ícn­íc ®ang®ang ph¸tph¸ttriÓntriÓn..-- BiªnBiªn ®é®é sinhsinh th¸ith¸i hÑphÑp (cã(cãnhnh÷÷ngng ®ßi®ßi háihái ®Æc®Æc biÖtbiÖt vÒvÒ nhiÖt,nhiÖt,Èm,Èm, ®Êt®Êt trång,trång, chÕchÕ ®é®é chch¨̈mmsãcsãc......))-- Th­êngTh­êng cãcã c¸cc¸c xÝxÝ nghiÖpnghiÖp chÕchÕbiÕnbiÕn s¶ns¶n phÈmphÈm c©yc©y c«ngc«ng nghiÖpnghiÖpëë c¸cc¸c vïngvïng chuyªnchuyªn canhcanh..

ph©n lo¹iph©n lo¹i

c¢Y LÊYc¢Y LÊY

§§¦êNG¦êNG

c¢Y LÊYc¢Y LÊY

SîISîI

c¢Y LÊYc¢Y LÊY

DÇUDÇU

c¢Y LÊYc¢Y LÊY

NHùANHùA

C¢Y CHOC¢Y CHOCHÊTCHÊT

KÝCH THÝCHKÝCH THÝCH

-- MÝaMÝa

-- Cñ c¶i ®­êngCñ c¶i ®­êng

-- ThètThèt nèt...nèt...

-- B«ngB«ng

-- §§ayay

-- GaiGai

-- LanhLanh

-- DøaDøa sîi...sîi...

-- DõaDõa

-- L¹cL¹c

-- §§Ëu t­¬ngËu t­¬ng

-- Cä DÇuCä DÇu

-- ¤¤ liuliu......

-- Cao suCao su

-- Th«ngTh«ng

-- S¬n...S¬n...

-- ChÌChÌ

-- Cµ phªCµ phª

-- CaCa cao...cao...

l­îc ®å ph©n bè mét sè c©y c«ng nghiÖpl­îc ®å ph©n bè mét sè c©y c«ng nghiÖpchÝnh trªn thÕ giíichÝnh trªn thÕ giíi

®®ÞaÞa lÝlÝ ngµnhngµnh chch¨̈nn nu«inu«i

12/2/2012

14

§§Þa lÝ ngµnh chÞa lÝ ngµnh ch¨̈n nu«in nu«i

aa.. VaiVai trßtrß

-- CungCung cÊpcÊp chocho concon ng­êing­êi nguånnguån thùcthùc

phÈmphÈm cãcã dinhdinh d­ìngd­ìng caocao tõtõ ®¹m®¹m ®éng®éng

vËtvËt vµvµ b¶ob¶o ®¶m®¶m sùsù c©nc©n ®èi®èi trongtrong khÈukhÈu

phÇnphÇn ¨̈nn..

-- CungCung cÊpcÊp nguyªnnguyªn liÖuliÖu chocho c«ngc«ng nghiÖpnghiÖp

nhÑ,nhÑ, c«ngc«ng nghiÖpnghiÖp thùcthùc phÈm,phÈm, d­îcd­îc

phÈmphÈm vµvµ chocho xuÊtxuÊt khÈukhÈu..

-- CungCung cÊpcÊp søcsøc kÐo,kÐo, ph©nph©n bãnbãn vµvµ tËntËn

dôngdông phôphô phÈmphÈm cñacña ngµnhngµnh trångtrång trätträt ..

b.b. §§Æc ®iÓmÆc ®iÓm

* Ch* Ch¨̈n nu«i phô thuéc chÆt chÏ vµo c¬ së thøcn nu«i phô thuéc chÆt chÏ vµo c¬ së thøc¨̈n.n.

C¬ së thøcC¬ së thøc ¨̈nn

T,nhiªn vµ tr, trät

- §ång cá, diÖntÝch mÆt n­íc

- Hoa mµu c©yl­¬ng thùc

C«ng nghiÖp

-TA chÕ biÕntæng hîp

-Phô phÈm ch¨nnu«i

Thóc ®Èy trång trät vµ chThóc ®Èy trång trät vµ ch¨̈n nu«in nu«i

QuyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn vµ ph©n bèQuyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè

ChCh¨̈nnnu«inu«i

§§Þa lÝ ngµnh chÞa lÝ ngµnh ch¨̈n nu«in nu«i

b.b. §§Æc ®iÓmÆc ®iÓm

-- C¬C¬ sësë thøcthøc ¨̈nn chocho chch¨̈nn nu«inu«i vµvµ hÝnhhÝnh thøcthøc chch¨̈nnnu«inu«i ngµyngµy cµngcµng tiÕntiÕn bébé v­îtv­ît bËcbËc nhênhê sùsù tiÕntiÕn bébécñacña khoakhoa hächäc kÜkÜ thuËtthuËt..

§§Þa lÝ ngµnh chÞa lÝ ngµnh ch¨̈n nu«in nu«i

ThøcThøc ¨̈n tù nhiªnn tù nhiªn

ChCh¨̈n th¶n th¶ Chuång tr¹iChuång tr¹i CN c«ng nghiÖpCN c«ng nghiÖp

C¬ së thøcC¬ së thøc ¨̈nn

hh××nh thøc chnh thøc ch¨̈n nu«in nu«i

ThøcThøc ¨̈n don docon ng­êi trångcon ng­êi trång

ThøcThøc ¨̈n chÕn chÕbiÕn c«n nghiÖpbiÕn c«n nghiÖp

b.b. §§Æc ®iÓmÆc ®iÓm

-- TrongTrong nÒnnÒn n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp hiÖnhiÖn ®¹i,®¹i, ngµnhngµnh chch¨̈nnnu«inu«i cãcã nhiÒunhiÒu thaythay ®æi®æi vÒvÒ hh××nhnh thøcthøc chch¨̈nnnu«i,nu«i, vÒvÒ h­íngh­íng chuyªnchuyªn m«nm«n ho¸ho¸..

§§Þa lÝ ngµnh chÞa lÝ ngµnh ch¨̈n nu«in nu«i

12/2/2012

15

ChCh¨̈n nu«i gia sóc línn nu«i gia sóc lín

§§Þa lÝ ngµnh chÞa lÝ ngµnh ch¨̈n nu«in nu«i

ph©n lo¹iph©n lo¹i

ChCh¨̈n nu«i gia sóc nhán nu«i gia sóc nhá ChCh¨̈n nu«i gia cÇmn nu«i gia cÇm

-- Tr©uTr©u

-- BßBß

-- NgùaNgùa

-- LînLîn

-- DªDª

-- CõuCõu

-- GµGµ

-- VÞtVÞt

-- NganNgan

mét sè loµi gia sóc ë viÖt nammét sè loµi gia sóc ë viÖt nam

l­îc ®å ph©n bè mét sè gia sóc chÝnhl­îc ®å ph©n bè mét sè gia sóc chÝnhtrªn thÕ giíitrªn thÕ giíi

chch¨̈nn nu«inu«i giagia sócsóc línlín

Vai trßVai trß®Æc ®iÓm®Æc ®iÓm

C¸cC¸c giènggièng bßbß hiÖnhiÖn naynay ®­îc®­îc thuÇnthuÇn hãahãa tõtõ bßbß rõngrõng

kho¶ngkho¶ng 88..000000--77..000000 nn¨̈mm tr­íctr­íc c«ngc«ng nguyªnnguyªn..

-- ChCh¨̈nn nu«inu«i bßbß chiÕmchiÕm vÞvÞ trÝtrÝ sèsè métmét trongtrong ngµnhngµnh CNCN..

-- BßBß cungcung cÊpcÊp ss÷÷aa vµvµ thÞtthÞt cãcã chÊtchÊt l­îngl­îng cao,cao, lµlµ thøcthøc

¨̈nn hµnghµng ngµyngµy ®èi®èi víivíi ng­êing­êi ¢¢uu-- MüMü..

-- ChCh¨̈nn nu«inu«i bßbß ®­îc®­îc chuyªnchuyªn m«nm«n ho¸ho¸ theotheo baba

h­íngh­íng:: lÊylÊy thÞt,thÞt, lÊylÊy ss÷÷aa vµvµ lÊylÊy c¶c¶ thÞtthÞt lÉnlÉn ss÷÷aa..

HH××nh thøcnh thøcchch¨̈n nu«in nu«i

--Tr­ícTr­íc ®©y,®©y, bßbß chØchØ ®­îc®­îc nu«inu«i theotheo kiÓukiÓu chch¨̈nn thth¶¶..NgµyNgµy nay,nay, bßbß ®­îc®­îc nu«inu«i chñchñ yÕuyÕu theotheo ph­¬ngph­¬ng ph¸pph¸pc«ngc«ng nghiÖpnghiÖp

Ph©n bèPh©n bè -- BßBß thÞtthÞt:: Ch©uCh©u ¢¢u,u, Ch©uCh©u MüMü......-- BßBß ss÷÷aa:: T©yT©y ¢¢u,u, HoaHoa KúKú......

a.a. ChCh¨̈n nu«i bßn nu«i bß

12/2/2012

16

Nu«i c«ng nghiÖpNu«i c«ng nghiÖp

ChCh¨̈n th¶ trªn ®ång cán th¶ trªn ®ång cá

®µn bß vµ s¶n l­îng thÞt®µn bß vµ s¶n l­îng thÞt vµ svµ s÷÷a bßa bß thÕ giíi thêi kthÕ giíi thêi k×× 19901990 -- 20092009

ChCh¨̈nn nu«inu«i bßbß

1298.4

1326.1

1314.8

1348.21357.8

1372.4

1382.2

53 53.8 56.3 59.1 61.9

61.7 61.8

479 464.3490.1

543569.6

578.7 580.5

1240

1260

1280

1300

1320

1340

1360

1380

1400

0

100

200

300

400

500

600

1990 1995 2000 2005 200720082009§µn bß (triÖu con) ThÞt bß (triÖu tÊn) S÷a bß (triÖu tÊn)

TriÖu conTriÖu tÊn

C¸c n­íc cã s¶n l­îng thÞt bß vµ ®µn bß lín nhÊtC¸c n­íc cã s¶n l­îng thÞt bß vµ ®µn bß lín nhÊtthÕ giíi nthÕ giíi n¨̈m 2009m 2009

TTTT N­ícN­íc ThÞt bßThÞt bß TØ lÖ %TØ lÖ % TTTT N­ícN­íc §§µn bßµn bß TØ lÖ %TØ lÖ %

11 Hoa KHoa K×× 11,811,8 18,918,9 11 BraxinBraxin 204,5204,5 1515

22 BraxinBraxin 9,49,4 14,914,9 22 ÊÊnn §§éé 172,5172,5 12,512,5

33 Trung QuècTrung Quèc 6,16,1 9,69,6 33 Hoa KHoa K×× 94,594,5 6,86,8

44 AchentinaAchentina 3,43,4 5,45,4 44 Trung QuècTrung Quèc 9292 6,76,7

55 ««xtr©yliaxtr©ylia 2,12,1 3,43,4 55 £ti«pi£ti«pi 5151 3,73,7

66 NgaNga 1,71,7 2,82,8 66 AchentinaAchentina 50,750,7 3,73,7

77 Mªhic«Mªhic« 1,71,7 2,72,7 77 Xu®Xu®¨̈ngng 41,541,5 3,03,0

88 Ph¸pPh¸p 1,51,5 2,32,3 88 PakixtanPakixtan 3333 2,42,4

99 Cana®aCana®a 1,31,3 2,02,0 99 ¤xtr©ylia¤xtr©ylia 2828 2,02,0

1010 CHLBCHLB §§øcøc 1,11,1 1,81,8 1010 C«l«mbiaC«l«mbia 27,427,4 1,91,9

§§¬n vÞ: TriÖu tÊn/ triÖu con¬n vÞ: TriÖu tÊn/ triÖu con

chch¨̈nn nu«inu«i giagia sócsóc línlín

Vai trßVai trß®Æc ®iÓm®Æc ®iÓm

-- Tr©uTr©u ®­îc®­îc thuÇnthuÇn d­ìngd­ìng ëë c¸cc¸c vïngvïng ®ång®ång

b»ngb»ng phïphï sasa trångtrång lóalóa n­íc,n­íc, lµlµ vËtvËt nu«inu«i cñacña

miÒnmiÒn nhiÖtnhiÖt ®íi®íi nãngnãng ÈmÈm..

-- Tr©uTr©u cungcung cÊpcÊp søcsøc kÐo,kÐo, ph©nph©n bãn,bãn, ss÷÷a,a, dada..

Ph©n bèPh©n bè

-- Tr©uTr©u ®­îc®­îc nu«inu«i nhiÒunhiÒu ëë ÊÊnn §§é,é, TrungTrung

QuècQuèc vµvµ c¸cc¸c n­ícn­íc §§«ng«ng NamNam ¸̧..-- ëë ch©uch©u ¢¢u,u, ch©uch©u MüMü hÇuhÇu nh­nh­ kh«ngkh«ng nu«inu«i

tr©utr©u..

b.b. ChCh¨̈n nu«i tr©un nu«i tr©u

12/2/2012

17

Tæng ®µn tr©u vµ s¶n l­îng thÞt tr©u thÕ giíiTæng ®µn tr©u vµ s¶n l­îng thÞt tr©u thÕ giíithêi kthêi k×× 19901990--20092009

ChCh¨̈n nu«i tr©un nu«i tr©u

148.2158.5

164.1

176.4 182.6 185.3188.3

2.3 2.6 2.8 3.0 3.2 3.2 3.3

44.1

54.7

66.578.9

83.989.6 90.3

0

20

40

60

80

100

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

§µn tr©u (triÖu con) ThÞt tr©u (triÖu tÊn) S÷a tr©u (triÖu tÊn)

TriÖu con TriÖu tÊn

C¸c n­íc cã s¶n l­îng thÞt tr©u vµ ®µn tr©uC¸c n­íc cã s¶n l­îng thÞt tr©u vµ ®µn tr©ulín nhÊt thÕ giíi nlín nhÊt thÕ giíi n¨̈m 2009m 2009

TTTT N­ícN­ícThÞtThÞttr©utr©u

TØ lÖTØ lÖ%%

TTTT N­ícN­íc§§µnµntr©utr©u

TØ lÖTØ lÖ%%

11 ÊÊnn §§éé 1,401,40 42,942,9 11 ÊÊnn §§éé 106,6106,6 56,756,7

22 PakistanPakistan 0,700,70 22,022,0 22 PakistanPakistan 29,829,8 15,915,9

33 Trung QuècTrung Quèc 0,310,31 9,39,3 33 Trung QuècTrung Quèc 23,323,3 12,412,4

44 Ai CËpAi CËp 0,290,29 8,98,9 44 NªpanNªpan 4,64,6 2,52,5

55 NªpanNªpan 0,160,16 4,74,7 55 Ai CËpAi CËp 4,04,0 2,12,1

66 ViÖt NamViÖt Nam 0,110,11 3,23,2 66 PhilipinPhilipin 3,33,3 1,81,8

Tæng thÕ giíiTæng thÕ giíi 3,33,3 77 MianmaMianma 3,03,0 1,61,6

88 ViÖt NamViÖt Nam 2,92,9 1,51,5

99 In®«nªxiaIn®«nªxia 1,91,9 1,01,0

1010 Th¸i LanTh¸i Lan 1,71,7 0,90,9

§§¬n vÞ: TriÖu tÊn/ triÖu con¬n vÞ: TriÖu tÊn/ triÖu con

chch¨̈n nu«i gia sóc nhán nu«i gia sóc nhá

Vai trßVai trß®Æc ®iÓm®Æc ®iÓm

-- §§­îc­îc thuÇnthuÇn ho¸ho¸ kho¶ngkho¶ng 44..900900--44..000000 nn¨̈mm tr­íctr­ícCN,CN, ëë ch©uch©u ¸̧ (Trung(Trung Quèc),Quèc), ch©uch©u ¢¢uu ((§§ÞaÞa TrungTrungH¶i,H¶i, Bantich,Bantich, Ucraina)Ucraina)..-- LînLîn lµlµ vËtvËt nu«inu«i quanquan trängträng thøthø haihai sausau bß,bß, dïngdïng ®Ó®ÓlÊylÊy thÞt,thÞt, mì,mì, da,da, l«ng,l«ng, ëë c¸cc¸c n­ícn­íc ®ang®ang ph¸tph¸t triÓn,triÓn,nu«inu«i lînlîn cßncßn tËntËn dôngdông nguånnguån ph©nph©n bãnbãn ruéngruéng..-- CãCã 33 h­íngh­íng chch¨̈nn nu«inu«i:: lînlîn thÞt,thÞt, lînlîn thÞtthÞt phapha mìmì vµvµlînlîn mìmì..

Ph©n bèPh©n bèThøcThøc ¨̈nn chocho lînlîn cÇncÇn nhiÒunhiÒu tinhtinh bétbét nu«inu«i nhiÒunhiÒu ëëc¸cc¸c vïngvïng ngo¹ingo¹i thµnh,thµnh, c¸cc¸c vïngvïng th©mth©m canhcanh l­¬ngl­¬ngthùcthùc..

c.c. ChCh¨̈n nu«i lînn nu«i lîn

Nu«iNu«i lînlîn theotheo ph­¬ngph­¬ng ph¸pph¸p c«ngc«ng nghiÖpnghiÖp

12/2/2012

18

-- TT××nh hnh h××nh ph¸t triÓnnh ph¸t triÓnTæng ®µn lîn vµ s¶n l­îng thÞt lîn cña TG thêi kTæng ®µn lîn vµ s¶n l­îng thÞt lîn cña TG thêi k×× 19901990--20092009

ChCh¨̈n nu«i lînn nu«i lîn

856.0899.3 899.1 907.8 921.9938.0

941.2

69.9

79.4

89.8

99.1

100.2

104.0106.1

0

20

40

60

80

100

120

0

200

400

600

800

1000

§µn lîn (triÖu con) ThÞt lîn (triÖu tÊn)

TriÖu con TriÖu tÊn

C¸c n­íc nu«i nhiÒu lînC¸c n­íc nu«i nhiÒu lîn

TTTT N­ícN­íc §§µn lînµn lîn

11 Trung QuècTrung Quèc 450,9450,9

22 Hoa KHoa K×× 67,167,1

33 BraxinBraxin 38,038,0

44 ViÖtViÖt NamNam 27,627,6

55 §§øcøc 26,826,8

66 T©yT©y BanBan NhaNha 26,326,3

77 LB NgaLB Nga 16,216,2

88 Mªhic«Mªhic« 15,215,2

99 Ph¸pPh¸p 14,814,8

1010 Ba LanBa Lan 14,314,3

§§¬n vÞ: TriÖu tÊn¬n vÞ: TriÖu tÊn

TTTT N­ícN­íc ThÞt lînThÞt lîn

11 Trung QuècTrung Quèc 49,949,9

22 Hoa KHoa K×× 10,410,4

33 §§øcøc 5,35,3

44 T©y Ban NhaT©y Ban Nha 3,33,3

55 BraxinBraxin 2,92,9

66 ViÖt NamViÖt Nam 2,92,9

77 LB NgaLB Nga 2,22,2

88 Ph¸pPh¸p 2,02,0

99 Cana®aCana®a 1,91,9

1010 Ba LanBa Lan 1,71,7

§§¬n vÞ: TriÖu con¬n vÞ: TriÖu conNN¨̈mm 20092009

C¸c n­íc SX nhiÒu thÞt lînC¸c n­íc SX nhiÒu thÞt lînNN¨̈mm 20092009

chch¨̈nn nu«inu«i giagia sócsóc nhánhá

Vai trßVai trß®Æc ®iÓm®Æc ®iÓm

-- §§­îc­îc thuÇnthuÇn d­ìngd­ìng tõtõ loµiloµi cõucõu nóinói c¸chc¸ch ®©y®©y kho¶ngkho¶ng

88..000000--1010..000000 nn¨̈mm ëë IranIran vµvµ b¾cb¾c ÊÊnn §§éé..

-- §§­îc­îc nu«inu«i ®Ó®Ó lÊylÊy thÞt,thÞt, ss÷÷a,a, l«ng,l«ng, mìmì vµvµ dada..

-- CãCã 22 ph­¬ngph­¬ng ph¸pph¸p chch¨̈nn nu«inu«i:: cõucõu lÊylÊy thÞtthÞt vµvµ cõucõu

lÊylÊy l«ngl«ng..

HH××nh thøcnh thøcchch¨̈n nu«in nu«i

-- LµLµ loµiloµi giagia sócsóc nhá,nhá, dÔdÔ tÝnh,tÝnh, ¨̈nn ®­îc®­îc nhnh÷÷ngng thøthø cácá

kh«kh« c»nc»n mµmµ tr©u,tr©u, bß,bß, ngùangùa kh«ngkh«ng ¨̈nn ®­îc®­îc..

-- ¦a¦a khÝkhÝ hËuhËu kh«,kh«, kh«ngkh«ng chÞuchÞu ®­®­îcîc ÈmÈm..

Ph©n bèPh©n bè DoDo cãcã kh¶kh¶ nn¨̈ngng thÝchthÝch nghinghi réngréng ®­îc®­îc nu«inu«i kh¾pkh¾p

mäimäi n¬i,n¬i, ëë vïngvïng nhiÖtnhiÖt ®íi®íi vµvµ cc¶¶ xøxø l¹nhl¹nh ëë B¾cB¾c ¢¢uu..

d.d. ChCh¨̈n nu«i cõun nu«i cõuCõuCõu

§§µnµncõucõu

12/2/2012

19

-- TT××nh hnh h××nh ph¸t triÓnnh ph¸t triÓn

Tæng ®µn cõu vµ s¶n l­îng thÞt cõu cña ThÕ giíiTæng ®µn cõu vµ s¶n l­îng thÞt cõu cña ThÕ giíithêi kthêi k×× 19901990--20092009

ChCh¨̈nn nu«inu«i cõucõu

1050 1077104010601050

1080

1210

8.24

7.657.677.607.41

7.257.02

500

700

900

1100

1300

1990 1995 1999 2000 2002 2005 2009

TriÖu con

5

6

7

8

9

10TriÖu tÊn

§µn cõu ThÞt cõu

S¶n l­îng sS¶n l­îng s÷÷a vµ s¶n l­îng l«ng cõu cña thÕ giíia vµ s¶n l­îng l«ng cõu cña thÕ giíithêi kthêi k×× 19901990--20092009

-- TT××nh hnh h××nh ph¸t triÓnnh ph¸t triÓnChCh¨̈n nu«i cõun nu«i cõu

8.909.24

8.268.058.16

7.958.02

2.002.192.232.302.312.57

3.35

5

6

7

8

9

10

1990 1995 1999 2000 2002 2005 20091

2

3

4

5

S÷a cõu L«ng cõu

TriÖu tÊnTriÖu tÊn

C¸c n­íc nu«i nhiÒu cõuC¸c n­íc nu«i nhiÒu cõu

TTTT N­ícN­íc §§µn cõuµn cõu

11 Trung QuècTrung Quèc 128,6128,6

22 ¤xtr©ylia¤xtr©ylia 72,772,7

33 ÊÊnn §§éé 65,765,7

44 IranIran 53,853,8

55 XuXu ®®¨̈ngng 51,651,6

66 NigieriaNigieria 34,734,7

77 Niu Dil©nNiu Dil©n 32,432,4

88 AnhAnh 32,032,0

99 PakixtanPakixtan 27,427,4

1010 EtiopiaEtiopia 26,026,0

§§¬n vÞ: Ngh¬n vÞ: Ngh××n tÊnn tÊn

TTTT N­ícN­íc L«ng cõuL«ng cõu

11 ¤xtr©ylia¤xtr©ylia 370,6370,6

22 Trung QuècTrung Quèc 364,0364,0

33 Niu Dil©nNiu Dil©n 179,2179,2

44 IranIran 74,674,6

55 AnhAnh 65,465,4

66 AchentinaAchentina 61,561,5

77 Ma rècMa rèc 55,055,0

88 XuXu ®®¨̈ngng 54,754,7

99 NgaNga 54,654,6

1010 SyrianSyrian 53,053,0

C¸c n­íc SX nhiÒu l«ng cõuC¸c n­íc SX nhiÒu l«ng cõu§§¬n vÞ: TriÖu con¬n vÞ: TriÖu con

NN¨̈mm 20092009 NN¨̈mm 20092009

chch¨̈n nu«i gia sóc nhán nu«i gia sóc nhá

Vai trßVai trß®Æc ®iÓm®Æc ®iÓm

®®­îc­îc nu«inu«i ®Ó®Ó lÊylÊy thÞtthÞt vµvµ ss÷÷aa..®®èièi víivíi ng­êing­êi n«ngn«ng d©nd©n ëë ch©uch©u ¸̧,, ch©uch©u PhiPhi thÞtthÞt vµvµss÷÷aa dªdª lµlµ nguånnguån ®¹m®¹m ®éng®éng vËtvËt quanquan trängträng..-- DªDª ®­îc®­îc vÝvÝ lµlµ ““concon bßbß ss÷÷aa cñacña ng­êing­êi nghÌonghÌo””..

HH××nh thøcnh thøcchch¨̈n nu«in nu«i

-- LLµµ concon vËtvËt dÔdÔ tÝnhtÝnh nh­nh­ cõucõu..-- ®®­îc­îc nu«inu«i ëë nhnh÷÷ngng vïngvïng kh«kh« h¹n,h¹n, ®iÒu®iÒu kiÖnkiÖn tùtùnhiªnnhiªn kh¾ckh¾c nghiÖtnghiÖt hoÆchoÆc trongtrong c¸cc¸c thungthung lònglòng cñacñavïngvïng nóinói ®¸®¸ v«iv«i..

Ph©n bèPh©n bè Ch©uCh©u ¸̧ ((ÊÊnn §§é,é, Pakixtan,Pakixtan, BB¨̈ngla®Ðt,ngla®Ðt, Apganixtan),Apganixtan),ch©uch©u PhiPhi ((££ti«pi,ti«pi, Nigiªria,Nigiªria, XuXu ®®¨̈ngng......))

e, Che, Ch¨̈n nu«i dªn nu«i dª

12/2/2012

20

-- TT××nh hnh h××nh ph¸t triÓnnh ph¸t triÓn

Tæng ®µn dª cña thÕ giíi thêi kTæng ®µn dª cña thÕ giíi thêi k×× 19901990--20092009

585,7

669,0730,3 746,5 742,9

953,8

400

500

600

700

800

900

1000

1990 1995 2000 2002 2003 2005N¨m

ChCh¨̈n nu«i dªn nu«i dª

879,7

2009

S¶n l­îng thÞt vµ sS¶n l­îng thÞt vµ s÷÷a dª cña ThÕ giíi thêi ka dª cña ThÕ giíi thêi k×× 19901990--20092009

-- TT××nh hnh h××nh ph¸t triÓnnh ph¸t triÓnChCh¨̈n nu«i dªn nu«i dª

5.02.7 3.3 3.6 3.8 4.0

15.5

10.0

11.8 12.1 12.411.4

1

2

3

4

5

1990 1995 1999 2000 2003 2009

TriÖu tÊn

5

10

15

20TriÖu tÊn

ThÞt dª S÷a dª

C¸c n­íc nu«i nhiÒu dª nhÊt thÕ giíi (nC¸c n­íc nu«i nhiÒu dª nhÊt thÕ giíi (n¨̈m 2009)m 2009)

TTTT N­ícN­íc Sè l­îng (tr,con)Sè l­îng (tr,con) %%

11 Trung QuècTrung Quèc 152,5152,5 17,317,3

22 ÊÊnn §§éé 126,0126,0 14,314,3

33 BB¨̈ngla®etngla®et 60,660,6 6,96,9

44 PakixtanPakixtan 58,258,2 6,66,6

55 NigiªriaNigiªria 55,155,1 6,26,2

66 Xu ®Xu ®¨̈ngng 43,243,2 4,94,9

77 IranIran 25,525,5 2,92,9

88 £ti«pia£ti«pia 21,921,9 2,52,5

99 M«ng CæM«ng Cæ 19,619,6 2,22,2

1010 In®«nªxiaIn®«nªxia 15,715,7 1,81,8

Tæng céngTæng céng 578,7578,7 65,865,8

§§Þa lÝ ng­ nghiÖpÞa lÝ ng­ nghiÖp11.. VaiVai trßtrß

-- CungCung cÊpcÊp nguånnguån ®¹m®¹m ®éng®éng vËtvËt

bæbæ d­ìngd­ìng chocho concon ng­êing­êi..

-- CungCung cÊpcÊp nguyªnnguyªn liÖuliÖu chocho c«ngc«ng

nghiÖpnghiÖp thùcthùc phÈmphÈm vµvµ lµlµ mÆtmÆt

hµnghµng xuÊtxuÊt khÈukhÈu cãcã gi¸gi¸ trÞtrÞ..

-- CßnCßn ®ãng®ãng gãpgãp ®¸ng®¸ng kÓkÓ vµovµo sùsù

tt¨̈ngng tr­ëngtr­ëng KTKT vµvµ chuyÓnchuyÓn dÞchdÞch

c¬c¬ cÊucÊu kinhkinh tÕtÕ NN,NN, n«ngn«ng th«nth«n

cñacña nhiÒunhiÒu n­ícn­íc..

-- GåmGåm haihai lÜnhlÜnh vùcvùc chñchñ yÕuyÕu:: khaikhai

th¸cth¸c vµvµ nu«inu«i trångtrång..

12/2/2012

21

-- TiÒmTiÒm nn¨̈ngng khaikhai th¸cth¸c thñythñy ss¶¶nn biÓnbiÓn rÊtrÊt línlín::++ CãCã khokho¶¶ngng 22 v¹nv¹n loµiloµi thùcthùc vËtvËt thuûthuû sinh,sinh, h¬nh¬n 400400 loµiloµic¸c¸ cãcã gi¸gi¸ trÞtrÞ khaikhai th¸c,th¸c, trªntrªn 7070 loµiloµi tt¶¶oo biÓnbiÓn vµvµ v«v« sèsè c¸cc¸cloµiloµi kh¸ckh¸c......++ SøcSøc ss¶¶nn xuÊtxuÊt nguyªnnguyªn khaikhai ®¹t®¹t khokho¶¶ngng 500500 tûtû tÊn/ntÊn/n¨̈mm

-- KhaiKhai th¸cth¸c ëë mäimäi diÖndiÖn tÝchtÝch mÆtmÆt n­ícn­íc:: hhå,å, ao,ao, s«ngs«ng ngßi,ngßi,biÓnbiÓn vµvµ ®¹i®¹i d­¬ng,d­¬ng, songsong khaikhai th¸cth¸c chñchñ yÕuyÕu tõtõ biÓnbiÓn vµvµ ®¹i®¹id­¬ngd­¬ng..

-- §§èièi t­îngt­îng khaikhai th¸cth¸c chÝnhchÝnh lµlµ c¸c¸ (chiÕm(chiÕm 8585--9090%% s¶ns¶nl­îng)l­îng)..

-- CãCã trªntrªn 160160 quècquèc giagia lµmlµm kinhkinh tÕtÕ thuûthuû ss¶¶nn,, trongtrong ®ã®ã 2121quècquèc giagia cãcã SLSL ®¸nh®¸nh b¾tb¾t c¸c¸ biÓnbiÓn trªntrªn 11 triÖutriÖu tÊn/ntÊn/n¨̈mm..

Khai th¸c thuû s¶nKhai th¸c thuû s¶n

ThÕ giíi cã 19 ng­ tr­êng khai th¸c thuû s¶n línThÕ giíi cã 19 ng­ tr­êng khai th¸c thuû s¶n lín

11.. BiÓnBiÓn B¾cB¾c 1111.. §§«ng«ng ÊÊnn §§éé D­¬ngD­¬ng

22.. §§«ng«ng b¾cb¾c §§¹i¹i T©yT©y D­¬ngD­¬ng 1212.. NNamam AA§§DD vµvµ NamNam CùcCùc

33.. T©yT©y b¾cb¾c §§¹i¹i T©yT©y D­¬ngD­¬ng 1313.. T©yT©y b¾cb¾c Th¸iTh¸i BB××nhnh D­¬ngD­¬ng

44.. TrungTrung t©mt©m t©yt©y §§TDTD 1414.. §§«ng«ng b¾cb¾c Th¸iTh¸i BB××nhnh D­¬ngD­¬ng

55.. TrungTrung t©mt©m ®®«ng«ng §§TDTD 1515.. TrungTrung t©mt©m t©yt©y TTBBDD

66.. BiÓnBiÓn §§ÞaÞa TrungTrung HH¶¶ii vµvµ biÓnbiÓn B¾cB¾c 1616.. TrungTrung t©mt©m ®®«ng«ng TBDTBD

77.. T©yT©y namnam §§¹i¹i T©yT©y D­¬ngD­¬ng 1717.. T©yT©y namnam Th¸iTh¸i BB××nhnh D­¬ngD­¬ng

88.. §§«ng«ng namnam §§¹i¹i T©yT©y D­¬ngD­¬ng 1818.. §§«ng«ng namnam Th¸iTh¸i BB××nhnh D­¬ngD­¬ng

99.. §§¹i¹i T©yT©y D­¬ngD­¬ng vµvµ NamNam CùcCùc 1919.. Th¸iTh¸i BB××nhnh D­¬ngD­¬ng vµvµ NamNam CùcCùc

1010.. T©yT©y ÊÊnn §§éé D­¬ngD­¬ng

§§¸nh b¾t c¸ håi ë Hockaido, NhËt B¶n¸nh b¾t c¸ håi ë Hockaido, NhËt B¶n

§§¸nh b¾t c¸, ViÖt Nam¸nh b¾t c¸, ViÖt Nam

12/2/2012

22

S¶n l­îng khai th¸c vµ nu«i trång thÕ giíi thuû s¶nS¶n l­îng khai th¸c vµ nu«i trång thÕ giíi thuû s¶nthêi kthêi k×× 19501950--20082008

19.2

86.9

96.792.1 89.9 89.7

0.6

16.8

45.7 44.350.0 52.5

0

20

40

60

80

100

1950 1990 2000 2005 2007 2008

Khai th¸c

Nu«i trång

C¸c n­íc ph¸t triÓn m¹nh ngµnh ®¸nh b¾t h¶i s¶nC¸c n­íc ph¸t triÓn m¹nh ngµnh ®¸nh b¾t h¶i s¶n(n(n¨̈m 2008)m 2008)

TTTT N­ícN­íc S¶n l­îngS¶n l­îng (tr.tÊn(tr.tÊn)) % TG% TG

11 Trung QuècTrung Quèc 15,015,0 16,716,7

22 PªruPªru 7,47,4 8,28,2

33 In®«nªxiaIn®«nªxia 5,05,0 5,65,6

44 Hoa KúHoa Kú 4,34,3 4,84,8

55 NhËt B¶nNhËt B¶n 4,24,2 4,74,7

66 ÊÊnn §§éé 4,14,1 4,64,6

77 Chi lªChi lª 3,63,6 4,04,0

88 LB NgaLB Nga 3,43,4 3,83,8

99 PhilippinPhilippin 2,62,6 2,92,9

1010 MyanmaMyanma 2,52,5 2,82,8

Tæng céngTæng céng 52,152,1 58,058,0

Ngµnh nu«i trång thuû s¶nNgµnh nu«i trång thuû s¶n

-- NhuNhu cÇucÇu thuûthuû s¶ns¶n ngµyngµy cµngcµng tt¨̈ngng trongtrong khikhi nguånnguånlîilîi TNTN cñacña c¸cc¸c tµitµi nguyªnnguyªn nµynµy l¹il¹i cãcã giíigiíi h¹nh¹n vµvµ ®·®·bÞbÞ khaikhai th¸cth¸c qu¸qu¸ møcmøc cÇncÇn ph¸tph¸t triÓntriÓn m¹nhm¹nh ngµnhngµnhnu«inu«i trångtrång thuûthuû s¶ns¶n..

-- Nu«iNu«i trångtrång thñythñy s¶ns¶n ph¸tph¸t triÓntriÓn ëë c¸cc¸c ao,ao, hå,hå, s«ngs«ngn­ícn­íc ngät,ngät, ëë vïngvïng n­ícn­íc lîlî vµvµ n­ícn­íc mÆnmÆn (nu«i(nu«i biÓn)biÓn)..

-- ®®èièi t­îngt­îng nu«inu«i trångtrång lµlµ c¸cc¸c loµiloµi c¸c¸ n­ícn­íc ngät,ngät, n­ícn­íclî,lî, métmét sèsè loµiloµi c¸c¸ biÓn,biÓn, c¸cc¸c lo¹ilo¹i th©nth©n mÒmmÒm (hÇu,(hÇu, vÑm,vÑm,traitrai ngäc,ngäc, sßsß huyÕt),huyÕt), th©nth©n gi¸pgi¸p (t«m(t«m só,só, t«mt«m hïm),hïm),bßbß s¸ts¸t (®åi(®åi måi,måi, c¸c¸ sÊu),sÊu), c¸cc¸c loµiloµi tt¶¶oo biÓnbiÓn (rong(rong c©u)c©u)..

§§åi måiåi måiTrai ngäcTrai ngäc

12/2/2012

23

C¸c n­íc ph¸t triÓn m¹nh ngµnh nu«i trångC¸c n­íc ph¸t triÓn m¹nh ngµnh nu«i trångthuû s¶n (nthuû s¶n (n¨̈m 2008)m 2008)

TTTT N­ícN­íc S¶n l­îngS¶n l­îng (tr.tÊn(tr.tÊn)) % TG% TG

11 Trung QuècTrung Quèc 32,732,7 63,063,0

22 ÊÊnn §§éé 3,53,5 6,76,7

33 ViÖt NamViÖt Nam 2,52,5 4,84,8

44 In®«nªxiaIn®«nªxia 1,71,7 3,23,2

55 Th¸i LanTh¸i Lan 1,41,4 2,72,7

66 BB¨̈ngla®etngla®et 1,01,0 2,02,0

77 NauyNauy 0,80,8 1,51,5

Tæng céngTæng céng 43,643,6 83,083,0

nu«i trång thuû s¶nnu«i trång thuû s¶n

§§Þa lÝ l©m nghiÖpÞa lÝ l©m nghiÖp** VaiVai trßtrß cñacña rõngrõnga,a, RõngRõng cãcã t¸ct¸c dôngdông b¶ob¶o vÖvÖ m«im«i tr­êngtr­êng STST::

++ CãCã chøcchøc nn¨̈ngng gi¶mgi¶m thiÓuthiÓu lòlò lôt,lôt,h¹nh¹n chÕchÕ h¹nh¹n h¸nh¸n..

++ GiGi÷÷ vaivai trßtrß ®iÒu®iÒu hßahßa KH,KH, lµmlµm trongtrongs¹chs¹ch MTMT sinhsinh th¸ith¸i..

++ CãCã t¸ct¸c dôngdông ngng¨̈nn c¶nc¶n qu¸qu¸ trtr××nhnh xãixãimßnmßn ®Êt,®Êt, b¶ob¶o vÖvÖ ®Êt®Êt..

b,b, RõngRõng cungcung cÊpcÊp nhiÒunhiÒu lo¹ilo¹i l©ml©m s¶ns¶n nh»mnh»mtho¶tho¶ m·nm·n nhunhu cÇucÇu cñacña s¶ns¶n xuÊtxuÊt vµvµ ®êi®êisèngsèng

++ CungCung cÊpcÊp gçgç chocho c«ngc«ng nghiÖp,nghiÖp, x©yx©ydùngdùng vµvµ d©nd©n sinhsinh..

++ CungCung cÊpcÊp c¸cc¸c thùcthùc phÈmphÈm ®Æc®Æc s¶n,s¶n,c¸cc¸c d­îcd­îc liÖuliÖu quýquý......

Vai trß cña rõngVai trß cña rõng

12/2/2012

24

* Khai th¸c rõng* Khai th¸c rõng

a, Tµi nguyªn rõnga, Tµi nguyªn rõng

§§Þa lÝ l©m nghiÖpÞa lÝ l©m nghiÖp

DiÖn tÝch rõng vµ bDiÖn tÝch rõng vµ b××nh qu©n DTR theo ®Çu ng­êi trªn thÕ giíinh qu©n DTR theo ®Çu ng­êi trªn thÕ giíi(1650(1650 -- 2010)2010)

7200

4100

3440 34553869 4033

13.20

1.630.65 0.60 0.64 0.67

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

0

2

4

6

8

10

12

14

1650 1950 1990 1995 2000 2010

DiÖn tÝch DiÖn tÝch rõng b×nh qu©n ®Çu ng­êi

Ha/ng­êi TriÖu ha

DiÖn tÝch rõng vµ ®é che phñ rõng cña c¸c ch©u lôcDiÖn tÝch rõng vµ ®é che phñ rõng cña c¸c ch©u lôcnn¨̈m 2010m 2010

§§Þa lÝ l©m nghiÖpÞa lÝ l©m nghiÖp

Khu vùc

DiÖn tÝch rõng n¨m 2010Sù thay ®æi trung b×nh 2005-

2010

Ngh×n ha§é che phñ

%Ngh×n ha %

ThÕ giíi 4.033.060 31 - 9.391 - 0,14

Ch©u Phi 674.419 23 - 3.410 - 0,50

Ch©u ¸ 593.512 19 + 1.693 + 0,29

Ch©u ¢u 1.005.001 45 + 770 + 0,08

B¾c vµ Trung Mü 705.393 33 + 19 + 0.03

Nam Mü 864.351 49 - 3.581 - 0,41

Ch©u §¹i d­¬ng 191384 23 - 1.072 - 0,55

C¸c n­íc cã diÖn tÝch rõng lín nhÊt thÕ giíiC¸c n­íc cã diÖn tÝch rõng lín nhÊt thÕ giíi -- 20102010

TTTT N­ícN­íc DiÖn tÝch (triÖu ha)DiÖn tÝch (triÖu ha) %%

11 LB NgaLB Nga 809809 20,020,0

22 BraxinBraxin 519519 12,912,9

33 Cana®aCana®a 310310 7,77,7

44 Hoa KúHoa Kú 304304 7,57,5

55 Trung QuècTrung Quèc 207207 5,15,1

66 CHDC C«ng«CHDC C«ng« 154154 3,83,8

77 ¤xtr©ylia¤xtr©ylia 149149 3,73,7

88 In®«nªxiaIn®«nªxia 9494 2,32,3

99 Xu®angXu®ang 7070 1,71,7

1010 ÊÊnn §§éé 6868 1,71,7

Tæng céngTæng céng 26862686 66,666,6

b, Khai th¸c rõngb, Khai th¸c rõng

NN¨̈mm SL gç trßnSL gç trßn SL gç xÎSL gç xÎ SL gç d¸nSL gç d¸n SL cñi ®ètSL cñi ®èt

19901990 3382,23382,2 505,3505,3 48,248,2 1685,41685,4

19951995 3244,13244,1 425,3425,3 55,455,4 1733,61733,6

20002000 3377,33377,3 388,4388,4 58,158,1 1788,91788,9

20012001 3327,63327,6 377,6377,6 55,555,5 1784,31784,3

20052005 3551,63551,6 432,4432,4 73,273,2 1849,71849,7

20092009 3275,1 362,4362,4 80,380,3 1850,71850,7

S¶n l­îng khai th¸c l©m s¶n cña thÕ giíi thêi kS¶n l­îng khai th¸c l©m s¶n cña thÕ giíi thêi k××19901990-- 20092009

§§¬n vÞ: TriÖu m¬n vÞ: TriÖu m33

§§Þa lÝ l©m nghiÖpÞa lÝ l©m nghiÖp

12/2/2012

25

Khai th¸c rõng ë B¾c ¢uKhai th¸c rõng ë B¾c ¢u

Khai th¸c rõng ë Th¸i LanKhai th¸c rõng ë Th¸i Lan

* Trång rõng* Trång rõng

§§Þa lÝ l©m nghiÖpÞa lÝ l©m nghiÖp

diÖn tÝch rõng trång cña thÕ giíi thêi kdiÖn tÝch rõng trång cña thÕ giíi thêi k×× 19901990 -- 20102010

Ch©u lôc1990 2010

Ngh×n ha % toµn cÇu Ngh×n ha % toµn cÇu

ThÕ giíi 43.591 100,0 171.332 100,0

Ch©u Phi 2.990 6,9 11.580 6,8

Ch©u ¸ 31.755 72,9 70.873 41,4

Ch©u ¢u - - 58.166 33,9

B¾c vµ Trung Mü 691 1,6 20.056 11,7

Nam Mü 7.946 18,2 8.115 4,7

óc vµ §¹i d­¬ng 189 0,4 2.542 1,5

M­êi quèc gia cã diÖn tÝch rõng trång lín nhÊtM­êi quèc gia cã diÖn tÝch rõng trång lín nhÊt(2010)(2010)

TTTT N­ícN­íc DT rõng trång (triÖu ha)DT rõng trång (triÖu ha)

11 Trung QuècTrung Quèc 77.177.1

22 Hoa KúHoa Kú 25,425,4

33 LB NgaLB Nga 17,017,0

44 NhËt BNhËt B¶¶nn 10,310,3

55 ÊÊnn §§éé 10,210,2

66 CanadaCanada 9,09,0

77 Ba LanBa Lan 8,98,9

88 BraxinBraxin 7,47,4

99 Xu ®Xu ®¨̈ngng 6,06,0

1010 PhÇn LanPhÇn Lan 5,95,9

3.3. C¸c hC¸c h××nh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖpnh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp33..11.. Kh¸iKh¸i niÖmniÖm

"Tæ"Tæ chøcchøc l·nhl·nh thæthæ n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp (TCLTNN)(TCLTNN)lµlµ métmét hÖhÖ thèngthèng liªnliªn kÕtkÕt kh«ngkh«ng giangian cñacña c¸cc¸cngµnh,ngµnh, c¸cc¸c xÝxÝ nghiÖpnghiÖp n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp vµvµ c¸cc¸c l·nhl·nhthæthæ dùadùa trªntrªn c¬c¬ sësë c¸cc¸c quyquy trtr××nhnh kükü thuËtthuËt míimíinhÊt,nhÊt, chuyªnchuyªn m«nm«n ho¸,ho¸, tËptËp trungtrung ho¸,ho¸, liªnliªn hîphîpho¸ho¸ vµvµ hîphîp t¸ct¸c ho¸ho¸ s¶ns¶n xuÊtxuÊt chocho phÐpphÐp sösö dôngdôngcãcã hiÖuhiÖu qu¶qu¶ nhÊtnhÊt sùsù kh¸ckh¸c nhaunhau theotheo l·nhl·nh thæthæ vÒvÒc¸cc¸c §§KTN,KTN, KT,KT, nguånnguån LL§§ vµvµ ®¶m®¶m b¶ob¶o nn¨̈ngngsuÊtsuÊt laolao ®éng®éng x·x· héihéi caocao nhÊtnhÊt””

12/2/2012

26

3.23.2 TCLTNN cã nhTCLTNN cã nh÷÷ng ®Æc ®iÓm sau:ng ®Æc ®iÓm sau:

++ Ph©nPh©n c«ngc«ng LL§§ theotheo l·nhl·nh thæthæ cïngcïng víivíi viÖcviÖc kÕtkÕt hîphîp c¸cc¸c

§§KTN,KTN, KTKT vµvµ LL§§ lµlµ c¬c¬ sësë ®Ó®Ó hh××nhnh thµnhthµnh c¸cc¸c mèimèi liªnliªn hÖhÖ quaqua

l¹il¹i theotheo kh«ngkh«ng giangian (l·nh(l·nh thæ)thæ)..

++ KhÝaKhÝa c¹nhc¹nh ngµnhngµnh vµvµ khÝakhÝa c¹nhc¹nh l·nhl·nh thæthæ kÕtkÕt hîphîp chÆtchÆt

chÏ,chÏ, quaqua l¹il¹i víivíi nhaunhau..

++ C¸cC¸c ®Æc®Æc ®iÓm®iÓm kh«ngkh«ng giangian (l·nh(l·nh thæ)thæ) cñacña SXSX n«ngn«ng

nghiÖpnghiÖp ®­îc®­îc x¸cx¸c ®Þnh®Þnh bëibëi tÝnhtÝnh chÊtchÊt cñacña viÖcviÖc khaikhai th¸cth¸c vµvµ sösö

dôngdông c¸cc¸c ®iÒu®iÒu kiÖnkiÖn SXSX hiÖnhiÖn cãcã..

++ HiÖuHiÖu qu¶qu¶ KTKT vµvµ nn¨̈ngng suÊtsuÊt LL§§ lµlµ tiªutiªu chuÈnchuÈn hµnghµng ®Çu®Çu

cñacña TCLTNNTCLTNN..

3.3. C¸c hC¸c h××nh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖpnh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp

3.3.3.3. ýý nghÜa kinh tÕnghÜa kinh tÕ -- x· héi cña viÖc nghiªn cøu TCLTNNx· héi cña viÖc nghiªn cøu TCLTNN

-- NghiªnNghiªn cøucøu TCLTNNTCLTNN t¹ot¹o rara nhnh÷÷ngng tiÒntiÒn ®Ò®Ò cÇncÇn thiÕtthiÕt nh»mnh»m sösö

dôngdông hîphîp lýlý c¸cc¸c nguånnguån lùclùc vÒvÒ TN,TN, KTKT--XHXH cñacña c¶c¶ n­ícn­íc còngcòng

nh­nh­ cñacña tõngtõng vïng,vïng, tõngtõng ®Þa®Þa ph­¬ngph­¬ng..

-- TCLTNNTCLTNN t¹ot¹o rara nhnh÷÷ngng ®iÒu®iÒu kiÖnkiÖn lµmlµm ®Èy®Èy m¹nhm¹nh vµvµ s©us©u s¾cs¾c

chuyªnchuyªn m«nm«n ho¸ho¸ s¶ns¶n xuÊtxuÊt n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp..

-- ViÖcViÖc hoµnhoµn thiÖnthiÖn c¸cc¸c hh××nhnh thøcthøc TCLTNNTCLTNN t¹ot¹o ®iÒu®iÒu kiÖnkiÖn n©ngn©ng

caocao nn¨̈ngng suÊtsuÊt laolao ®éng®éng x·x· héihéi..

-- NghiªnNghiªn cøucøu c¸cc¸c hh××nhnh thøcthøc TCLTNNTCLTNN gãpgãp phÇnphÇn vµovµo c«ngc«ng t¸ct¸c

quyquy ho¹chho¹ch theotheo l·nhl·nh thæthæ nÒnnÒn KTQDKTQD..

3.3. C¸c hC¸c h××nh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖpnh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp

c¸c hc¸c h××nh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖpnh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp

Hé gia ®Hé gia ®××nhnh

3.3. C¸c hC¸c h××nh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖpnh thøc tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp

Trang tr¹iTrang tr¹i

Hîp t¸c x·Hîp t¸c x·

n«ngn«ng

nghiÖpnghiÖp

N«ng tr­êngN«ng tr­êng

quècquèc

doanhdoanh

XÝ nghiÖp n«ng nghiÖpXÝ nghiÖp n«ng nghiÖp thÓ tæng hîpthÓ tæng hîpn«ng nghiÖpn«ng nghiÖp

VïNGVïNGN¤NG NGHIÖPN¤NG NGHIÖP

hé gia ®hé gia ®××nh (n«ng hé)nh (n«ng hé)-- HéHé lµlµ métmét ®¬n®¬n vÞvÞ KTKT--XHXH tùtù chñchñ cïngcïng métmét lóclóc thùcthùc hiÖnhiÖn nhiÒunhiÒu

chøcchøc nn¨̈ngng mµmµ ëë c¸cc¸c ®¬n®¬n vÞvÞ KTKT kh¸ckh¸c kh«ngkh«ng cãcã ®­îc®­îc..

-- HéHé lµlµ métmét tÕtÕ bµobµo cñacña XHXH víivíi sùsù thèngthèng nhÊtnhÊt cñacña c¸cc¸c thµnhthµnh viªnviªn

cãcã cïngcïng huyÕthuyÕt thèng,thèng, mµmµ mçimçi thµnhthµnh viªnviªn ®Òu®Òu cãcã nghÜanghÜa vôvô vµvµ

tr¸chtr¸ch nhiÖmnhiÖm lµmlµm tt¨̈ngng thuthu nhËp,nhËp, ®¶m®¶m b¶ob¶o sùsù tåntån t¹it¹i..

-- HéHé cßncßn lµlµ métmét ®¬n®¬n vÞvÞ s¶ns¶n xuÊtxuÊt vµvµ tiªutiªu dïngdïng..

-- HéHé giagia ®®××nhnh lµlµ hh××nhnh thøcthøc vènvèn cãcã cñacña sxsx nhá,nhá, tåntån t¹it¹i phæphæ biÕnbiÕn ëë

c¸cc¸c n­ícn­íc ®ang®ang ph¸tph¸t triÓntriÓn thuécthuéc ch©uch©u ¸̧,, trongtrong ®ã®ã cãcã ViÖtViÖt NamNam..

-- C¸cC¸c thµnhthµnh viªnviªn trongtrong héhé g/®g/® cãcã mèimèi quanquan hÖhÖ g¾ng¾n bãbã vÒvÒ huyÕthuyÕt

thèngthèng còngcòng nh­nh­ vÒvÒ KT,KT, cïngcïng chungchung sèngsèng trongtrong métmét m¸im¸i nhµ,nhµ,

cïngcïng tiÕntiÕn hµnhhµnh SXSX vµvµ cãcã chungchung métmét nguånnguån thuthu nhËpnhËp..

12/2/2012

27

hé gia ®hé gia ®××nh (n«ng hé)nh (n«ng hé)-- C¸cC¸c ®Æc®Æc ®iÓm®iÓm c¬c¬ b¶nb¶n cñacña héhé giagia ®®××nhnh::

++ VÒVÒ môcmôc ®Ých®Ých s¶ns¶n xuÊtxuÊt:: chñchñ yÕuyÕu nh»mnh»m tho¶tho¶ m·nm·n nhunhu cÇucÇu

tiªutiªu dïngdïng cñacña giagia ®®××nhnh..

++ VÒVÒ quiqui m«m« ®Êt®Êt ®ai®ai:: nhánhá bÐ,bÐ, biÓubiÓu hiÖnhiÖn rârâ t/chÊtt/chÊt tiÓutiÓu n«ngn«ng..

++ VÒVÒ vènvèn:: ®¹i®¹i bébé phËnphËn rÊtrÊt Ýt,Ýt, quiqui m«m« thuthu nhËpnhËp nhá,nhá, kh¶kh¶

nn¨̈ngng tÝchtÝch luüluü thÊpthÊp lµmlµm h¹nh¹n chÕchÕ kh¶kh¶ nn¨̈ngng ®Çu®Çu t­t­ t¸it¸i s¶ns¶n xuÊt,xuÊt,

VËtVËt t­t­ ®­îc®­îc muamua phôcphôc vôvô chocho s¶ns¶n xuÊtxuÊt tõtõ tiÒntiÒn b¸nb¸n n«ngn«ng phÈmphÈm..

++ VÒVÒ laolao ®éng®éng:: chñchñ yÕuyÕu sösö dôngdông laolao ®éng®éng giagia ®®××nh,nh, SøcSøc laolao

®éng®éng cñacña n«ngn«ng héhé kh«ngkh«ng ph¶iph¶i hµnghµng ho¸,ho¸, mµmµ lµlµ tùtù phôcphôc vôvô nh»mnh»m

tho¶tho¶ m·nm·n nhunhu cÇucÇu cñacña giagia ®®××nhnh..

++ VÒVÒ kükü thuËtthuËt canhcanh t¸ct¸c vµvµ c«ngc«ng côcô s¶ns¶n xuÊtxuÊt:: ÝtÝt biÕnbiÕn ®æi,®æi,

mangmang nÆngnÆng tÝnhtÝnh truyÒntruyÒn thèngthèng..

Trang tr¹iTrang tr¹i-- TrangTrang tr¹itr¹i lµlµ hh××nhnh thøcthøc tætæ chøcchøc SXSX caocao h¬nh¬n héhé giagia ®®××nh,nh,

®­îc®­îc hh××nhnh thµnhthµnh vµvµ ph¸tph¸t triÓntriÓn trongtrong thêithêi kk×× CNH,CNH, thaythay thÕthÕ

chocho KTKT héhé giagia ®®××nhnh tùtù cÊp,cÊp, tùtù tóctóc..

-- TrangTrang tr¹itr¹i lµlµ kÕtkÕt qu¶qu¶ tÊttÊt yÕuyÕu cñacña héhé giagia ®®××nhnh g¾ng¾n víivíi SXSX

hµnghµng ho¸,ho¸, lµlµ hh××nhnh thøcthøc tiÕntiÕn bébé cñacña SXSX n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp thÕthÕ giíigiíi..

-- TrangTrang tr¹itr¹i xuÊtxuÊt hiÖnhiÖn ®Çu®Çu tiªntiªn ëë c¸cc¸c n­ícn­íc T©yT©y ¢¢u,u, sausau ®ã®ã

phæphæ biÕnbiÕn ëë c¸cc¸c n­ícn­íc ch©uch©u ¢¢u,u, B¾cB¾c Mü,Mü, råiråi lanlan sangsang NhËtNhËt

B¶n,B¶n, HµnHµn QuècQuèc vµvµ hiÖnhiÖn naynay xuÊtxuÊt hiÖnhiÖn ëë nhiÒunhiÒu n­ícn­íc ®ang®ang

tiÕntiÕn hµnhhµnh CNHCNH thuécthuéc khukhu vùcvùc NamNam ¸̧,, §§«ng«ng NamNam ¸̧..

-- C¸c ®Æc ®iÓm næi bËt cña trang tr¹i:C¸c ®Æc ®iÓm næi bËt cña trang tr¹i:

++ MôcMôc ®Ých®Ých chñchñ yÕuyÕu cñacña trangtrang tr¹itr¹i lµlµ s¶ns¶n xuÊtxuÊt n«ngn«ng phÈmphÈm hµnghµng

ho¸ho¸ theotheo nhunhu cÇucÇu cñacña thÞthÞ tr­êngtr­êng..

++ T­T­ liÖuliÖu s¶ns¶n xuÊtxuÊt (®Êt(®Êt ®ai)®ai) thuécthuéc quyÒnquyÒn sësë hh÷÷uu hoÆchoÆc quyÒnquyÒn sösö

dôngdông (nh­(nh­ ëë ViÖtViÖt Nam)Nam) cñacña métmét ng­êing­êi chñchñ ®éc®éc lËplËp..

++ QuiQui m«m« ®Êt®Êt ®ai®ai t­¬ngt­¬ng ®èi®èi lín,lín, tuytuy cãcã sùsù kh¸ckh¸c nhaunhau gigi÷÷aa c¸cc¸c

n­ícn­íc..

++ C¸chC¸ch thøcthøc tætæ chøcchøc vµvµ qu¶nqu¶n lÝlÝ s¶ns¶n xuÊtxuÊt tiÕntiÕn bébé dùadùa trªntrªn chuyªnchuyªn

m«nm«n ho¸ho¸ vµvµ th©mth©m canh,canh, øngøng dôngdông tiÕntiÕn bébé KHKTKHKT..

++ C¸cC¸c trangtrang tr¹itr¹i ®Òu®Òu cãcã thuªthuª m­ínm­ín laolao ®éng®éng..

Trang tr¹iTrang tr¹i Hîp t¸c x· n«ng nghiÖp (HTXNN)Hîp t¸c x· n«ng nghiÖp (HTXNN)

-- HTXNNHTXNN lµlµ hh××nhnh thøcthøc tætæ chøcchøc l·nhl·nh thæthæ phæphæ biÕnbiÕn trongtrong nÒnnÒn NNNN

thÕthÕ giíigiíi ëë c¶c¶ c¸cc¸c n­ícn­íc ph¸tph¸t triÓntriÓn vµvµ ®ang®ang ph¸tph¸t triÓntriÓn..

-- HTXNNHTXNN lµlµ métmét tætæ chøcchøc KTKT dodo n«ngn«ng d©nd©n tùtù nguyÖnnguyÖn lËplËp rara víivíi

nguånnguån vènvèn ho¹tho¹t ®éng®éng dodo chÝnhchÝnh hähä gãpgãp cæcæ phÇnphÇn vµvµ huyhuy ®éng®éng tõtõ

c¸cc¸c nguånnguån kh¸c,kh¸c, nh»mnh»m duyduy trtr××,, ph¸tph¸t triÓntriÓn KTKT héhé giagia ®®××nhnh vµvµ

tt¨̈ngng nhanhnhanh tûtû suÊtsuÊt hµnghµng ho¸,ho¸, ®¹t®¹t hiÖuhiÖu qu¶qu¶ KTKT caocao chocho c¸cc¸c

chñchñ trangtrang tr¹itr¹i..

-- CãCã 22 lo¹ilo¹i hh××nhnh HTXNNHTXNN::

++ HTXHTX ®¬n®¬n ngµnhngµnh (hay(hay chuyªnchuyªn ngµnh)ngµnh)

++ HTXHTX ®a®a ngµnhngµnh (hay(hay tængtæng hîp)hîp)

12/2/2012

28

N«ng tr­êng quèc doanh (NTQD)N«ng tr­êng quèc doanh (NTQD)-- LµLµ hh××nhnh thøcthøc tætæ chøcchøc l·nhl·nh thæthæ NNNN phæphæ biÕnbiÕn ëë c¸cc¸c n­ícn­íc XHCNXHCN..

-- NTQDNTQD lµlµ c¬c¬ sësë kinhkinh doanhdoanh NN,NN, SXSX trªntrªn quiqui m«m« línlín nh»mnh»m

cungcung cÊpcÊp n«ngn«ng s¶ns¶n chocho thÞthÞ tr­êngtr­êng trongtrong n­ícn­íc hoÆchoÆc XKXK..

-- NhNh÷÷ngng ®Æc®Æc ®iÓm®iÓm cñacña n«ngn«ng tr­êngtr­êng quècquèc doanhdoanh::

++ LµLµ xÝxÝ nghiÖpnghiÖp NNNN cñacña nhµnhµ n­íc,n­íc, thuécthuéc thµnhthµnh phÇnphÇn KTQDKTQD..

++ QuiQui m«m« ®Êt®Êt ®ai®ai lín,lín, ®­îc®­îc trangtrang bÞbÞ CSVCKTCSVCKT tèt,tèt, cãcã h­íngh­íng

chuyªnchuyªn m«nm«n ho¸ho¸ râ,râ, kh¶kh¶ nn¨̈ngng c¬c¬ giíigiíi ho¸ho¸ caocao..

++ MçiMçi n«ngn«ng tr­êngtr­êng ®Òu®Òu tætæ chøcchøc bébé m¸ym¸y qu¶nqu¶n lÝlÝ hoµnhoµn chØnhchØnh..

++ LL§§ lµmlµm viÖcviÖc trongtrong n«ngn«ng tr­êngtr­êng ®­îc®­îc gäigäi lµlµ c«ngc«ng nh©nnh©n NNNN..

ThÓ tæng hîp n«ng nghiÖp (TTHNN)ThÓ tæng hîp n«ng nghiÖp (TTHNN)

-- Kh¸iKh¸i niÖmniÖm

"TTHNN"TTHNN lµlµ sùsù kÕtkÕt hîphîp chÆtchÆt chÏchÏ gigi÷÷aa c¸cc¸c xÝxÝ nghiÖpnghiÖp NNNN víivíi c¸cc¸c xÝxÝ

nghiÖpnghiÖp CNCN cãcã mèimèi liªnliªn hÖhÖ quaqua l¹il¹i víivíi nhaunhau trªntrªn métmét l·nhl·nh thæthæ vµvµ

b»ngb»ng c¸cc¸c quiqui trtr××nhnh c«ngc«ng nghÖnghÖ tiªntiªn tiÕntiÕn chocho phÐpphÐp sösö dôngdông cãcã hiÖuhiÖu

ququ¶¶ nhÊtnhÊt vÞvÞ trÝtrÝ ®Þa®Þa lÝ,lÝ, c¸cc¸c ®®KTN,KTN, KTKT--XHXH s½ns½n cãcã ®Ó®Ó ®¹t®¹t nn¨̈ngng suÊtsuÊt

laolao ®éng®éng x·x· héihéi caocao nhÊtnhÊt””..

-- §§ÆcÆc ®iÓm®iÓm chñchñ yÕuyÕu cñacña TTHNNTTHNN::

++ N«ngN«ng phÈmphÈm hµnghµng ho¸ho¸ SXSX rara ®­îc®­îc quiqui ®Þnh®Þnh bëibëi vÞvÞ trÝtrÝ ®Þa®Þa

lÝ,lÝ, ®®KTNKTN vµvµ KTKT--XHXH,, c¸cc¸c mèimèi liªnliªn hÖhÖ quaqua l¹il¹i gigi÷÷aa c¸cc¸c xÝxÝ nghiÖpnghiÖp

NNNN víivíi c¸cc¸c xÝxÝ nghiÖpnghiÖp CNCN chÕchÕ biÕnbiÕn n«ngn«ng s¶ns¶n..

++ H¹tH¹t nh©nnh©n cñacña TTHNNTTHNN lµlµ c¸cc¸c xÝxÝ nghiÖpnghiÖp n«ngn«ng--c«ngc«ng nghiÖpnghiÖp..

3.3.3.3.3.3. Vïng n«ng nghiÖpVïng n«ng nghiÖp

-- LµLµ hh××nhnh thøcthøc caocao nhÊtnhÊt cñacña tætæ chøcchøc

l·nhl·nh thæthæ n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp..

-- VïngVïng NNNN lµlµ nhnh÷÷ngng l·nhl·nh thæthæ SXNNSXNN

t­¬ngt­¬ng ®èi®èi ®ång®ång nhÊtnhÊt vÒvÒ c¸cc¸c §§KTNKTN..

KTKT ®­îc®­îc ph©nph©n chiachia víivíi môcmôc ®Ých®Ých

ph©nph©n bèbè hîphîp lýlý vµvµ chuyªnchuyªn m«nm«n ho¸ho¸

®óng®óng ®¾n®¾n SXNNSXNN trªntrªn c¬c¬ sësë sösö dôngdông

®Çy®Çy ®ñ®ñ vµvµ cãcã hiÖuhiÖu qu¶qu¶ nhÊtnhÊt c¸cc¸c

®iÒu®iÒu kiÖnkiÖn SXSX cñacña c¸cc¸c vïngvïng trongtrong c¶c¶

n­ícn­íc còngcòng nh­nh­ trongtrong néinéi bébé tõngtõng

vïngvïng..

3.3.3.3.3.3. Vïng n«ng nghiÖpVïng n«ng nghiÖp

-- MçiMçi vïngvïng NNNN baobao gåmgåm nhnh÷÷ngng ®Þa®Þa ph­¬ngph­¬ng cãcã nÐtnÐt t­¬ngt­¬ng tùtù

nhaunhau vÒvÒ::

++ §§iÒuiÒu kiÖnkiÖn sinhsinh th¸ith¸i NNNN (®Æc(®Æc biÖtbiÖt lµlµ c¸cc¸c ®iÒu®iÒu kiÖnkiÖn thæthæ

nh­ìng,nh­ìng, khÝkhÝ hËu)hËu)..

++ §§iÒuiÒu kiÖnkiÖn KTKT--XHXH (®iÒu(®iÒu kiÖnkiÖn vÒvÒ ph©nph©n bèbè d©nd©n c­,c­, laolao

®éng®éng trongtrong n«ngn«ng nghiÖp,nghiÖp, truyÒntruyÒn thèngthèng s¶ns¶n xuÊt)xuÊt)..

++ TrTr××nhnh ®é®é th©mth©m canh,canh, c¬c¬ sësë vËtvËt chÊtchÊt kükü thuËtthuËt NN,NN, chÕchÕ

®é®é canhcanh t¸ct¸c gigi÷÷aa c¸cc¸c ®Þa®Þa ph­¬ngph­¬ng trongtrong vïngvïng..

++ MétMét sèsè s¶ns¶n phÈmphÈm chuyªnchuyªn m«nm«n ho¸ho¸ ®Æc®Æc tr­ngtr­ng vµvµ c¬c¬ cÊucÊu

s¶ns¶n xuÊtxuÊt NNNN gigi÷÷aa c¸cc¸c ®Þa®Þa ph­¬ngph­¬ng trongtrong vïngvïng..

12/2/2012

29

1.2.1.2. §§Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖpÆc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp

a,a, §§ÊtÊt trångtrång lµlµ t­t­ liÖuliÖu s¶ns¶n xuÊtxuÊt chñchñ yÕuyÕu

-- §§ÊtÊt ®ai®ai thamtham giagia trùctrùc tiÕptiÕp vµovµo qu¸qu¸trtr××nhnh s¶ns¶n xuÊtxuÊt kh«ngkh«ng thÓthÓ cãcã s¶ns¶nxuÊtxuÊt NNNN nÕunÕu kh«ngkh«ng cãcã ®Êt®Êt ®ai®ai..

-- QuyQuy m«m« SX,SX, trtr××nhnh ®é®é ph¸tph¸t triÓn,triÓn, møcmøc®é®é th©mth©m canh,canh, ph­¬ngph­¬ng h­íngh­íng SX,,,SX,,, lÖlÖthuécthuéc vµovµo sèsè l­îng,l­îng, chÊtchÊt l­îngl­îng cñacña®Êt®Êt ®ai®ai..

-- §§ÊtÊt ®ai®ai ÝtÝt bÞbÞ haohao mßn,mßn, hángháng ®i®i nh­nh­c¸cc¸c TLSXTLSX kh¸ckh¸c nÕunÕu biÖnbiÖn ph¸pph¸p canhcanht¸ct¸c hîphîp lÝlÝ..

I.I. VAI TRß,VAI TRß, §§ÆCÆC §§IÓM S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖPIÓM S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖP……-- Cã hai hCã hai h××nh thøc sö dông ®Êt:nh thøc sö dông ®Êt:

Qu¶ng canhQu¶ng canh Th©m canhTh©m canh

Gièng nhauGièng nhau §§Òu nh»m tÒu nh»m t¨̈ng s¶n l­îng n«ng nghÞªpng s¶n l­îng n«ng nghÞªp

Kh¸c nhauKh¸c nhau

-- MëMë réngréng diÖndiÖn tÝchtÝch ®Êt®Êttrång,trång, tt¨̈ngng thªmthªm sèsè ®Çu®ÇuvËtvËt nu«inu«i..

-- TT¨̈ngng nn¨̈ngng suÊtsuÊt c©yc©y trångtrångvµvµ søcsøc s¶ns¶n xuÊtxuÊt cñacña vËtvËtnu«inu«i..

-- §§ÆcÆc tr­ngtr­ng cñacña nÒnnÒn NNNN ëëtrtr××nhnh ®é®é thÊpthÊp..

-- §§ÆcÆc tr­ngtr­ng cñacña nÒnnÒn NNNNtiªntiªn tiÕn,tiÕn, hiÖnhiÖn ®¹i®¹i

-- MøcMøc ®é®é sösö dôngdông m¸ym¸ymãc,mãc, ph©nph©n bãn,bãn, thuècthuèc trõtrõs©u,,,s©u,,, trªntrªn métmét ®¬n®¬n vÞvÞdiÖndiÖn tÝchtÝch rÊtrÊt thÊpthÊp..

-- ¸̧pp dôngdông réngréng r·ir·i tiÕntiÕn bébéKHKTKHKT (m¸y(m¸y mãc,mãc, t­íit­íi tiªutiªukhoakhoa häc,häc, lailai t¹ot¹o gièng,gièng,ph©nph©n bãnbãn......))

-- PhæPhæ biÕnbiÕn ëë nhnh÷÷ngng n¬in¬i®Êt®Êt canhcanh t¸ct¸c cßncßn nhiÒu,nhiÒu,BQBQ ®Êt®Êt NN/ng­êiNN/ng­êi cßncßn línlín..

-- PhæPhæ biÕnbiÕn ëë nhnh÷÷ngng n¬in¬i DTDT®Êt®Êt canhcanh t¸ct¸c bÞbÞ h¹nh¹n chÕ,chÕ, BQBQ®Êt®Êt NN/ng­êiNN/ng­êi thÊpthÊp..

1.2.1.2. §§Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖpÆc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp

1.2.1.2. §§Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖpÆc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp

b,b, §§èièi t­îngt­îng cñacña s¶ns¶n xuÊtxuÊt NNNN lµlµc¸cc¸c sinhsinh vËt,vËt, c¸cc¸c c¬c¬ thÓthÓ sèngsèng

-- C©yC©y trång,trång, vËtvËt nu«inu«i sinhsinh tr­ëngtr­ëng vµvµph¸tph¸t triÓntriÓn theotheo c¸cc¸c quyquy luËtluËt sinhsinhhäc,häc, ®ång®ång thêithêi còngcòng chÞuchÞu t¸ct¸c ®éng®éngcñacña quyquy luËtluËt tùtù nhiªnnhiªn..

-- Qu¸Qu¸ trtr××nhnh ph¸tph¸t triÓntriÓn cñacña sinhsinh vËtvËttu©ntu©n theotheo c¸cc¸c quyquy luËtluËt sinhsinh hächäckh«ngkh«ng thÓthÓ ®¶o®¶o ng­îcng­îc..

-- C¸cC¸c quyquy luËtluËt sinhsinh hächäc vµvµ quyquy luËtluËttùtù nhiªnnhiªn tåntån t¹it¹i ®éc®éc lËplËp víivíi ýý muènmuènchñchñ quanquan cñacña concon ng­êing­êi..

I.I. VAI TRß,VAI TRß, §§ÆCÆC §§IÓM S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖPIÓM S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖP……

c,c, S¶nS¶n xuÊtxuÊt n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp cãcã tÝnhtÝnh mïamïa vôvô

-- NguyªnNguyªn nh©nnh©n nÈynÈy sinhsinh tÝnhtÝnh mïamïa vôvô::

++ DoDo thêithêi giangian laolao ®éng®éng kh«ngkh«ng trïngtrïng víivíi thêithêi giangians¶ns¶n xuÊtxuÊt cñacña c¸cc¸c lo¹ilo¹i c©yc©y trångtrång trongtrong n«ngn«ngnghiÖpnghiÖp..

++ DoDo sùsù biÕnbiÕn ®æi®æi cñacña ®iÒu®iÒu kiÖnkiÖn thêithêi tiÕt,tiÕt, khÝkhÝ hËuhËu,,mçimçi lo¹ilo¹i c©yc©y trångtrång cãcã sùsù thÝchthÝch øngøng nhÊtnhÊt ®Þnh®Þnh víivíi®iÒu®iÒu kiÖnkiÖn ®ã®ã..

-- Kh¸iKh¸i niÖmniÖm vÒvÒ thêithêi giangian laolao ®éng®éng vµvµ thêithêi giangian s¶ns¶n xuÊtxuÊt

++ ThêiThêi giangian laolao ®éng®éng:: lµlµ kho¶ngkho¶ng thêithêi giangian mµmµ laolao®éng®éng cãcã t¸ct¸c ®éng®éng trùctrùc tiÕptiÕp tíitíi viÖcviÖc hh××nhnh thµnhthµnh s¶ns¶nphÈmphÈm..

++ ThêiThêi giangian s¶ns¶n xuÊtxuÊt:: ®­îc®­îc coicoi lµlµ thêithêi giangian s¶ns¶nphÈmphÈm ®ang®ang trongtrong qu¸qu¸ trtr××nhnh s¶ns¶n xuÊtxuÊt..

1.2.1.2. §§Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖpÆc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖpI.I. VAI TRß,VAI TRß, §§ÆCÆC §§IÓM S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖPIÓM S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖP……

12/2/2012

30

c,c, S¶nS¶n xuÊtxuÊt n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp cãcã tÝnhtÝnh mïamïa vôvô

-- HH××nhnh thøcthøc biÓubiÓu hiÖnhiÖn cñacña tÝnhtÝnh mïamïa vôvô::++ NhuNhu cÇucÇu vÒvÒ laolao ®éng,®éng, vËtvËt t­,t­, ph©nph©n bãnbãn rÊtrÊt

kh¸ckh¸c nhaunhau gigi÷÷aa c¸cc¸c thêithêi kúkú cñacña qu¸qu¸ trtr××nhnh s¶ns¶n xuÊtxuÊt..++ C¸cC¸c kh©ukh©u thuthu ho¹ch,ho¹ch, chÕchÕ biÕn,biÕn, dùdù trtr÷÷ vµvµ tiªutiªu

thôthô s¶ns¶n phÈmphÈm trªntrªn thÞthÞ tr­êngtr­êng còngcòng rÊtrÊt kh¸ckh¸c nhaunhau..-- C¸cC¸c biÖnbiÖn ph¸pph¸p kh¾ckh¾c phôcphôc tÝnhtÝnh mïamïa vôvô::

++ X©yX©y dùngdùng c¬c¬ cÊucÊu n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp hîphîp lýlý++ TT¨̈ngng vôvô,, xenxen canhcanh,, gèigèi vôvô++ Ph¸tPh¸t triÓntriÓn ngµnhngµnh,, nghÒnghÒ dÞchdÞch vôvô

1.2.1.2. §§Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖpÆc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp

I, VAI TRß,I, VAI TRß, §§ÆCÆC §§IÓM S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖPIÓM S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖP……

d,d, N«ngN«ng nghiÖpnghiÖp phôphô thuécthuéc nhiÒunhiÒu vµovµo ®iÒu®iÒu kiÖnkiÖn tùtù nhiªnnhiªn-- C©yC©y trång,trång, vËtvËt nu«inu«i chØchØ tåntån t¹it¹i vµvµ ph¸tph¸t triÓntriÓn ®­îc®­îc khikhi cãcã ®ñ®ñ

55 yÕuyÕu tètè c¬c¬ b¶nb¶n cñacña TNTN (nhiÖt(nhiÖt ®é,®é, n­íc,n­íc, ¸nh¸nh s¸ng,s¸ng, kh«ngkh«ngkhÝkhÝ vµvµ chÊtchÊt dinhdinh d­ìng)d­ìng)..

-- §§Êt,Êt, n­íc,n­íc, khÝkhÝ hËuhËu quyÕtquyÕt ®Þnh®Þnh kh¶kh¶ nn¨̈ngng (tù(tù nhiªn)nhiªn) nu«inu«itrångtrång c¸cc¸c lo¹ilo¹i c©y,c©y, concon côcô thÓthÓ trongtrong tõngtõng l·nhl·nh thæthæ vµvµ kh¶kh¶nn¨̈ngng ¸p¸p dôngdông c¸cc¸c quyquy trtr××nhnh kükü thuËtthuËt ®Ó®Ó s¶ns¶n xuÊtxuÊt rara n«ngn«ngphÈmphÈm..

-- S¶nS¶n xuÊtxuÊt NNNN ®­îc®­îc tiÕntiÕn hµnhhµnh trªntrªn kh«ngkh«ng giangian réngréng lín,lín, liªnliªnquanquan tíitíi khÝkhÝ hËu,hËu, thêithêi tiÕt,tiÕt, ®Êt®Êt ®ai®ai cñacña tõngtõng vïngvïng côcô thÓthÓ..

-- BèBè trÝtrÝ s¶ns¶n xuÊtxuÊt NNNN saosao chocho phïphï hîphîp víivíi tõngtõng vïngvïng sinhsinh th¸ith¸isÏsÏ tt¨̈ngng thªmthªm kh¶kh¶ nn¨̈ngng c¹nhc¹nh tranhtranh cñacña s¶ns¶n phÈmphÈm..

1.2.1.2. §§Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖpÆc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖpI, VAI TRß,I, VAI TRß, §§ÆCÆC §§IÓM S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖPIÓM S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖP……

1.3.1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓnC¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓnvµ ph©n bè n«ng nghiÖpvµ ph©n bè n«ng nghiÖp

a,a, VÞVÞ trÝtrÝ ®Þa®Þa lÝlÝ kÕtkÕt hîphîp víivíi khÝkhÝ hËu,hËu, thæthæ nh­ìngnh­ìng quiqui ®Þnh®Þnh sùsù cãcã mÆtmÆt

cñacña c¸cc¸c ho¹tho¹t ®éng®éng n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp

b,b, §§iÒuiÒu kiÖnkiÖn tùtù nhiªnnhiªn vµvµ tµitµi nguyªnnguyªn thiªnthiªn nhiªnnhiªn lµlµ tiÒntiÒn ®Ò®Ò c¬c¬ b¶nb¶n

®Ó®Ó ph¸tph¸t triÓntriÓn vµvµ ph©nph©n bèbè n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp

-- SùSù ph©nph©n ®íi®íi NNNN trªntrªn TGTG phôphô thuécthuéc vµovµo sùsù ph©nph©n ®íi®íi tùtù nhiªnnhiªn..-- SùSù tåntån t¹it¹i cñacña c¸cc¸c nÒnnÒn n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp g¾ng¾n liÒnliÒn víivíi c¸cc¸c ®Æc®Æc tr­ngtr­ng

cñacña tõngtõng ®íi®íi tùtù nhiªnnhiªn..-- TÝnhTÝnh mïamïa vôvô trongtrong s¶ns¶n xuÊtxuÊt n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp còngcòng chÞuchÞu t¸ct¸c ®éng®éng

cñacña ®iÒu®iÒu kiÖnkiÖn tùtù nhiªnnhiªn vµvµ TNTNTNTN..-- TÝnhTÝnh bÊpbÊp bªnhbªnh,, kh«ngkh«ng ænæn ®Þnh®Þnh cñacña n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp phÇnphÇn nhiÒunhiÒu lµlµ

dodo taitai biÕnbiÕn thiªnthiªn nhiªnnhiªn vµvµ thêithêi tiÕttiÕt kh¾ckh¾c nghiÖtnghiÖt......

** §§Êt ®aiÊt ®ai

-- §§ÊtÊt trångtrång lµlµ TLSXTLSX chñchñ yÕuyÕu,, lµlµ c¬c¬ sësë ®Ó®Ó tiÕntiÕn hµnhhµnh trångtrång trätträt vµvµchch¨̈nn nu«inu«i.. Kh«ngKh«ng thÓthÓ cãcã s¶ns¶n xuÊtxuÊt NNNN nÕunÕu kh«ngkh«ng cãcã ®Êt®Êt ®ai®ai..

-- QuÜQuÜ ®Êt,®Êt, tÝnhtÝnh chÊtchÊt ®Êt,®Êt, ®é®é phph×× cñacña ®Êt®Êt cãcã ¶nh¶nh h­ëngh­ëng rÊtrÊt línlín ®Õn®Õn

quiqui m«m« vµvµ ph­¬ngph­¬ng h­íngh­íng s¶ns¶n xuÊtxuÊt;; c¬c¬ cÊucÊu vµvµ sùsù ph©nph©n bèbè c©yc©ytrång,trång, vËtvËt nu«inu«i;; møcmøc ®é®é th©mth©m canhcanh vµvµ nn¨̈ngng suÊtsuÊt c©yc©y trångtrång..

-- TµiTµi nguyªnnguyªn ®Êt®Êt NNNN rÊtrÊt h¹nh¹n chÕ,chÕ, chØchØ chiÕmchiÕm 1212%% diÖndiÖn tÝchtÝch tùtùnhiªnnhiªn cñacña toµntoµn thÕthÕ giíigiíi.. BB××nhnh qu©nqu©n ®Êt®Êt NNNN trªntrªn ®Çu®Çu ng­êing­êingµyngµy métmét gi¶mgi¶m dodo giagia tt¨̈ngng d©nd©n sèsè;; dodo xãixãi mßn,mßn, röaröa tr«itr«i;; dodohoanghoang m¹cm¹c ho¸ho¸ vµvµ chuyÓnchuyÓn ®æi®æi môcmôc ®Ých®Ých sösö dôngdông..

Ph¶iPh¶i sösö dôngdông hîphîp lÝ,lÝ, tiÕttiÕt kiÖmkiÖm diÖndiÖn tÝchtÝch ®Êt®Êt NNNN hiÖnhiÖn cã,cã,duyduy trtr×× vµvµ n©ngn©ng caocao ®é®é phph×× chocho ®Êt®Êt..

1.3.1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓnC¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓnvµ ph©n bè n«ng nghiÖpvµ ph©n bè n«ng nghiÖp

12/2/2012

31

** KhÝKhÝ hËuhËu-- C¸cC¸c yÕuyÕu tètè cñacña khÝkhÝ hËuhËu (nhiÖt(nhiÖt ®é,®é, ¸nh¸nh

s¸ng,s¸ng, ®é®é Èm,Èm, l­îngl­îng m­a,m­a, chÕchÕ ®é®é giã)giã) vµvµnhnh÷÷ngng bÊtbÊt th­êngth­êng cñacña thêithêi tiÕttiÕt (b·o,(b·o, lòlòlôt,lôt, h¹nh¹n h¸n,h¸n, giãgiã nãngnãng……)) cãcã ¶nh¶nh h­ëngh­ëngrÊtrÊt línlín tíitíi viÖcviÖc x¸cx¸c ®Þnh®Þnh c¬c¬ cÊucÊu c©yc©ytrång,trång, vËtvËt nu«inu«i;; c¬c¬ cÊucÊu mïamïa vôvô;; kh¶kh¶nn¨̈ngng xenxen canh,canh, tt¨̈ngng vôvô vµvµ hiÖuhiÖu qu¶qu¶ s¶ns¶nxuÊtxuÊt n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp..

-- TÝnhTÝnh mïamïa cñacña khÝkhÝ hËuhËu quyquy ®Þnh®Þnh tÝnhtÝnhmïamïa trongtrong s¶ns¶n xuÊtxuÊt vµvµ c¶c¶ trongtrong tiªutiªu thôthôs¶ns¶n phÈmphÈm..

1.3.1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓnC¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓnvµ ph©n bè n«ng nghiÖpvµ ph©n bè n«ng nghiÖp

l­îc ®å khu vùc khÝ hËu thuËn lîi víil­îc ®å khu vùc khÝ hËu thuËn lîi víis¶n xuÊt n«ng nghiÖps¶n xuÊt n«ng nghiÖp

Nguån: NASSNguån: NASS

** NguånNguån n­ícn­íc-- CãCã ¶nh¶nh h­ëngh­ëng rÊtrÊt

línlín ®Õn®Õn nn¨̈ngng suÊt,suÊt,chÊtchÊt l­îngl­îng c©yc©ytrång,trång, vËtvËt nu«inu«i vµvµhiÖuhiÖu qu¶qu¶ s¶ns¶n xuÊtxuÊtn«ngn«ng nghiÖpnghiÖp..

-- NguånNguån n­ícn­íc ®ang®ang bÞbÞc¹nc¹n kiÖtkiÖt cÇncÇn sösödôngdông hîphîp lÝ,lÝ, tiÕttiÕtkiÖmkiÖm......

1.3.1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓnC¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓnvµ ph©n bè n«ng nghiÖpvµ ph©n bè n«ng nghiÖp

** SinhSinh vËtvËt-- LµLµ c¬c¬ sësë ®Ó®Ó thuÇnthuÇn d­ìng,d­ìng, t¹ot¹o nªnnªn c¸cc¸c giènggièng c©yc©y trång,trång, vËtvËt nu«i,nu«i,-- SùSù ®a®a d¹ngd¹ng vÒvÒ loµiloµi c©y,c©y, concon lµlµ tiÒntiÒn ®Ò®Ò hh××nhnh thµnhthµnh vµvµ ph¸tph¸t triÓntriÓn

c¸cc¸c giènggièng vËtvËt nu«i,nu«i, c©yc©y trångtrång vµvµ t¹ot¹o kh¶kh¶ nn¨̈ngng chuyÓnchuyÓn ®æi®æi c¬c¬cÊucÊu n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp phïphï hîphîp víivíi ®iÒu®iÒu kiÖnkiÖn tùtù nhiªnnhiªn vµvµ sinhsinh th¸ith¸i..

-- C¸cC¸c c©yc©y l­¬ngl­¬ng thùcthùc (lóa,(lóa, ng«,ng«, khoaikhoai......)) vµvµ c¸cc¸c c©yc©y c«ngc«ng nghiÖpnghiÖpquanquan trängträng (cao(cao su,su, cµcµ phª,phª, caca cao,cao, b«ng,b«ng, ®ay,®ay, dÇudÇu cä,cä, l¹cl¹c……))tËptËp trungtrung ëë vïngvïng nhiÖtnhiÖt ®íi®íi vv×× t¹it¹i ®©y®©y cãcã tíitíi 66 trªntrªn 1010 trungtrung t©mt©mph¸tph¸t sinhsinh c©yc©y trångtrång..

-- C¸cC¸c diÖndiÖn tÝchtÝch ®ång®ång cá,cá, b·ib·i chch¨̈nn th¶th¶ vµvµ diÖndiÖn tÝchtÝch mÆtmÆt n­ícn­íc lµlµ c¬c¬sësë thøcthøc ¨̈nn tùtù nhiªnnhiªn ®Ó®Ó ph¸tph¸t triÓntriÓn ngµnhngµnh chch¨̈nn nu«inu«i..

1.3.1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓnC¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓnvµ ph©n bè n«ng nghiÖpvµ ph©n bè n«ng nghiÖp

12/2/2012

32

Hoa qu¶ nhiÖt ®íiHoa qu¶ nhiÖt ®íi

c,c, C¸cC¸c nh©nnh©n tètè KTKT--XHXH cãcã ¶nh¶nh h­ëngh­ëng quyÕtquyÕt ®Þnh®Þnh tíitíi sùsù ph¸tph¸t triÓntriÓn vµvµ

ph©nph©n bèbè n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp

** D©nD©n c­c­ vµvµ laolao ®®éngéng-- D­íiD­íi gãcgãc ®é®é lµlµ lùclùc l­îngl­îng s¶ns¶n xuÊtxuÊt trùctrùc tiÕptiÕp ®Ó®Ó

t¹ot¹o rara c¸cc¸c s¶ns¶n phÈmphÈm n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp:: nguånnguån laolao®éng®éng ®­îc®­îc coicoi lµlµ nh©nnh©n tètè quanquan trängträng ®Ó®Ó ph¸tph¸ttriÓntriÓn NNNN theotheo chiÒuchiÒu réngréng (khai(khai hoang,hoang, mëmë réngréngdiÖndiÖn tÝchtÝch...... vµvµ theotheo chiÒuchiÒu s©us©u (th©m(th©m canh,canh, tt¨̈ngngvôvô......))

-- D­íiD­íi gãcgãc ®é®é lµlµ nguånnguån tiªutiªu thôthô n«ngn«ng s¶ns¶n:: cÇncÇnquanquan t©mt©m ®Õn®Õn truyÒntruyÒn thèngthèng s¶ns¶n xuÊt,xuÊt, tËptËp qu¸nqu¸n¨̈nn uèng,uèng, quyquy m«m« d©nd©n sèsè víivíi kh¶kh¶ nn¨̈ngng s¶ns¶n xuÊtxuÊtl­¬ngl­¬ng thùc,thùc, thùcthùc phÈmphÈm..

1.3.1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëngC¸c nh©n tè ¶nh h­ëng

* Khoa häc* Khoa häc--c«ng nghÖc«ng nghÖ

¸̧pp dôngdông réngréng r·ir·i c¸cc¸c tiÕntiÕn bébé

KHKTKHKT giópgióp concon ng­êing­êi::++ H¹nH¹n chÕchÕ ¶nh¶nh h­ëngh­ëng cñacña ®iÒu®iÒu kiÖnkiÖn TNTN..++ ChñChñ ®éng®éng h¬nh¬n trongtrong ho¹tho¹t ®éng®éng s¶ns¶n

xuÊtxuÊt n«ngn«ng nghiÖpnghiÖp..++ T¹oT¹o rara nhiÒunhiÒu giènggièng c©y,c©y, concon míimíi..++ N©ngN©ng caocao nn¨̈ngng suÊtsuÊt vµvµ s¶ns¶n l­îngl­îng NNNN..++ T¹oT¹o ®iÒu®iÒu kiÖnkiÖn hh××nhnh thµnhthµnh c¸cc¸c vïngvïng

chuyªnchuyªn canhcanh..++ ThócThóc ®Èy®Èy qu¸qu¸ trtr××nhnh chuyÓnchuyÓn dÞchdÞch c¬c¬

cÊucÊu kinhkinh tÕtÕ n«ngn«ng nghiÖp,nghiÖp, n«ngn«ng th«nth«ntheotheo h­íngh­íng CNHCNH..

1.3.1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëngC¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ¸p dông tiÕn bé KHKT trong n«ng nghiÖp¸p dông tiÕn bé KHKT trong n«ng nghiÖp

12/2/2012

33

** QuanQuan hÖhÖ sësë hh÷÷uu vµvµ chÝnhchÝnh s¸chs¸ch NNNN::CãCã ¶nh¶nh h­ëngh­ëng rÊtrÊt línlín tíitíi concon ®­êng®­êng ph¸tph¸ttriÓntriÓn vµvµ c¸cc¸c hh××nhnh thøcthøc tætæ chøcchøc s¶ns¶n xuÊtxuÊt..** NguånNguån vènvèn vµvµ thÞthÞ tr­êngtr­êng tiªutiªu thôthô

++ NguånNguån vènvèn cãcã vaivai trßtrß toto línlín ®èi®èi víivíisùsù ph¸tph¸t triÓntriÓn vµvµ ph©nph©n bèbè ngµnhngµnh NN,NN, nhÊtnhÊtlµlµ ëë c¸cc¸c n­ícn­íc ®ang®ang ph¸tph¸t triÓntriÓn..

++ ThÞThÞ tr­êngtr­êng tiªutiªu thôthô trongtrong vµvµ ngoµingoµin­ícn­íc kh«ngkh«ng chØchØ cãcã t¸ct¸c dôngdông thócthóc ®Èy®Èy sùsùph¸tph¸t triÓntriÓn NNNN vµvµ gi¸gi¸ c¶c¶ n«ngn«ng s¶n,s¶n, mµmµ cßncßn®iÒu®iÒu tiÕttiÕt sùsù hh××nhnh thµnhthµnh vµvµ ph¸tph¸t triÓntriÓn c¸cc¸cvïngvïng NNNN chuyªnchuyªn m«nm«n ho¸ho¸..

1.3.1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëngC¸c nh©n tè ¶nh h­ëng C©y lÊy ®­êngC©y lÊy ®­êng-- TT××nhnh hh××nhnh SXSX:: §§­êng­êng ®­îc®­îc SXSX tõtõ 22 nguånnguån nguyªnnguyªn liÖuliÖu chÝnhchÝnh::

mÝamÝa (vïng(vïng nhiÖtnhiÖt ®íi)®íi) vµvµ cñcñ c¶ic¶i ®­êng®­êng (vïng(vïng cËncËn nhiÖtnhiÖt vµvµ «n«n ®íi)®íi)

S¶n l­îng ®­êng (®­êng th«) cña thÕ giíiS¶n l­îng ®­êng (®­êng th«) cña thÕ giíi

71.4 83.2 95.8 103.5 100.5129 116.8

39.435.4

34.736.7 43

43.736.3

020406080

100120140160180200

1990 1995 2000 2002 2003 2005 2006

Tõ mÝa Tõ cñ c¶ i ®­ê ng

TriÖu tÊn

M­êi n­íc ®øng ®Çu vÒ s¶n l­îng ®­êng nM­êi n­íc ®øng ®Çu vÒ s¶n l­îng ®­êng n¨̈m 2006m 2006

S¶n xuÊt tõ mÝaS¶n xuÊt tõ mÝa

S¶n xuÊt tõ cñ c¶i ®­êngS¶n xuÊt tõ cñ c¶i ®­êng

3.3

4.2

5.1

5.3

5.4

5.8

8.5

12.2

21.1

29.5

0 10 20 30 40

CHLB§øc

Ph¸p

¤xtr©ylia

Mªxico

Th i̧ Lan

LB Nga

Hoa K×

Trung…

Ên §é

Braxin

triÖu tÊn

C©y trångC©y trång MÝaMÝa Cñ c¶i ®­êngCñ c¶i ®­êng

Nguån gècNguån gèc-- C©yC©y mÝamÝa cãcã nguånnguån gècgèc ëëvïngvïng nhiÖtnhiÖt ®íi,®íi, víivíi haihaitrungtrung t©mt©m ph¸tph¸t sinhsinh lµlµ ®¶o®¶oT©nT©n GhinªGhinª vµvµ ÊÊnn §§éé..

-- Cñ c¶i ®­êng lµ tªn gäi chungCñ c¶i ®­êng lµ tªn gäi chungcho mét sè cñ c¶i lµm ra ®­êngcho mét sè cñ c¶i lµm ra ®­êngcã nguån gèc lµ loµi cñ c¶i biÓn .cã nguån gèc lµ loµi cñ c¶i biÓn .

§§Æc ®iÓmÆc ®iÓm

sinh th¸isinh th¸i

-- C©yC©y mÝamÝa ®ßi®ßi háihái ®iÒu®iÒu kiÖnkiÖnnhiÖtnhiÖt vµvµ ÈmÈm rÊtrÊt caocao vµvµph©nph©n ho¸ho¸ theotheo mïamïa..-- ThÝchThÝch hîphîp víivíi ®Êt®Êt phïphï sasamíimíi..

-- ThÝch hîp nhÊt lµ ®Êt ®en, ®ÊtThÝch hîp nhÊt lµ ®Êt ®en, ®Êtphï sa, cµy bõa kü vµ bãn ph©nphï sa, cµy bõa kü vµ bãn ph©n®Çy ®ñ.®Çy ®ñ.-- Cñ c¶i ®­êng th­êng ®­îcCñ c¶i ®­êng th­êng ®­îctrång lu©n canh víi lóa mtrång lu©n canh víi lóa m××..

Ph©n bèPh©n bè

-- MÝaMÝa ®­îc®­îc trångtrång trªntrªn toµntoµnbébé vµnhvµnh ®ai®ai nhiÖtnhiÖt ®íi®íi trongtrongph¹mph¹m vivi tõtõ 333300BB ®®ÕnÕn 303000NN..-- TrångTrång nhiÒunhiÒu ëë c¸cc¸c n­ícn­íc ::Braxin,Braxin, ÊÊnn §§é,é, TrungTrungQuèc,Quèc, ¤xtr©ylia,¤xtr©ylia, CuCu Ba,Ba,Th¸iTh¸i LanLan......

-- CñCñ c¶ic¶i ®­êng®­êng lµlµ c©yc©y cñacña c¸cc¸cn­ícn­íc «n«n ®íi,®íi, ®­îc®­îc trångtrång tõtõ vÜvÜtuyÕntuyÕn 474700BB ®Õn®Õn 545400BB..-- TrångTrång nhiÒunhiÒu ëë c¸cc¸c n­ícn­íc T©yT©y ¢¢uu(Ph¸p,(Ph¸p, §§øc)øc) vµvµ §§«ng«ng ¢¢uu(Ucraina,(Ucraina, LBLB Nga,Nga, BaBa Lan),Lan), HoaHoaKú,Kú, ThæThæ NhÜNhÜ KúKú......

C©y lÊy ®­êngC©y lÊy ®­êng

12/2/2012

34

1052.91172.2

1257.5 1321.6

1617.21736.3 1682.6

0

400

800

1200

1600

2000

1990 1995 2000 2005 2007 2008 2009

S¶n l­îngS¶n l­îng MÝA C¢Y cñaMÝA C¢Y cña thÕ giíithÕ giíi THêI Kú 1990THêI Kú 1990 -- 20092009

TriÖu tÊn

Năng suất trung bình các vùng trồng mía đường (kg/ha)

C¸c n­íc trång mÝa nhiÒu nhÊt thÕ giíiC¸c n­íc trång mÝa nhiÒu nhÊt thÕ giíi -- 20092009

TTTT Quèc giaQuèc gia S¶n l­îngS¶n l­îng (tr.tÊn(tr.tÊn)) % so víi TG% so víi TG

11 BraxinBraxin 671,4671,4 39,939,9

22 ÊÊnn §§éé 285,0285,0 16,916,9

33 Trung QuècTrung Quèc 116,2116,2 6,96,9

44 Th¸i LanTh¸i Lan 66,866,8 4,04,0

55 PakistanPakistan 50,050,0 3,03,0

66 Mªhic«Mªhic« 49,549,5 3,03,0

77 C«l«mbiaC«l«mbia 38,538,5 2,22,2

88 Ph¸pPh¸p 35,035,0 2,02,0

99 ¤xtr©ylia¤xtr©ylia 31,431,4 1,91,9

1010 ¸̧chentinachentina 30,030,0 1,81,8

TængTæng 1374,01374,0 81,681,6

309.2

264.7250.1 254.1 246.5

222 229.5

0

50

100

150

200

250

300

350

1990 1995 2000 2005 2007 2008 2009

S¶n l­îngS¶n l­îng Cñ C¶ICñ C¶I §§¦êng thÕ¦êng thÕ giíigiíi THêI Kú 1990THêI Kú 1990 -- 20092009

TriÖu tÊn

12/2/2012

35

Năng suất trung bình các vùng trồng củ cải đường (kg/ha)

C¸c n­íc trång cñ c¶i ®­êng nhiÒu nhÊt thÕ giíiC¸c n­íc trång cñ c¶i ®­êng nhiÒu nhÊt thÕ giíi --20092009

TTTT Quèc giaQuèc gia S¶n l­îng (tr.tÊn)S¶n l­îng (tr.tÊn) % so víi TG% so víi TG

11 Ph¸pPh¸p 35,035,0 15,215,2

22 Hoa KúHoa Kú 26,826,8 11,711,7

33 §§øcøc 25,925,9 11,311,3

44 LB NgaLB Nga 25,025,0 10,810,8

55 Thæ NhÜ KThæ NhÜ K×× 17,317,3 7,57,5

66 Ba LanBa Lan 10,810,8 4,74,7

77 UcrainaUcraina 10,010,0 4,44,4

88 AnhAnh 8,38,3 3,63,6

99 Trung QuècTrung Quèc 7,17,1 3,13,1

1010 Hµ LanHµ Lan 5,75,7 2,42,4

Toµn thÕ giíiToµn thÕ giíi 171,9171,9 75,075,0

C©y cñ c¶i ®­êngC©y cñ c¶i ®­êngC©y cho chÊt kÝch thÝchC©y cho chÊt kÝch thÝch

aa-- C©yC©y cµcµ phªphª-- LµLµ métmét trongtrong baba c©yc©y trångtrång ®­îc®­îc dïngdïng lµmlµm

®å®å uènguèng phæphæ biÕnbiÕn réngréng r·ir·i nhÊtnhÊt TGTG,, ®Æc®ÆcbiÖtbiÖt lµlµ ëë ch©uch©u ¢¢u,u, B¾cB¾c MüMü..

-- ChÊtChÊt cafeincafein cãcã t¸ct¸c dôngdông kÝchkÝch thÝchthÝch thÇnthÇnkinh,kinh, lµmlµm tt¨̈ngng qu¸qu¸ trtr××nhnh h«h« hÊp,hÊp, tuÇntuÇn hoµnhoµnm¸um¸u...... TrongTrong yy häc,häc, cµcµ phªphª ®­îc®­îc dïngdïng ®Ó®Óchch÷÷aa bÖnhbÖnh huyÕthuyÕt ¸p¸p caocao vµvµ suysuy nh­îcnh­îc thÇnthÇnkinhkinh..

-- CãCã nguånnguån gècgèc ëë vïngvïng nhiÖtnhiÖt ®íi®íi ÈmÈm ch©uch©uPhiPhi..

-- LµLµ c©yc©y nhiÖtnhiÖt ®íi®íi rÊtrÊt ­­aa nhiÖtnhiÖt (t(t00 >>151500C)C) vµvµ­a­a ÈmÈm (l­îng(l­îng m­am­a >>11..250250 mm/nmm/n¨̈m)m);; ®Êt®Êtt¬it¬i xèp,xèp, giµugiµu chÊtchÊt dinhdinh d­ìng,d­ìng, nhÊtnhÊt lµlµvïngvïng ®Êt®Êt ®á®á ®¸®¸ v«iv«i vµvµ ®Êt®Êt ®á®á bazanbazan..

12/2/2012

36

aa-- C©yC©y cµcµ phªphª-- ChØChØ ph¸tph¸t triÓntriÓn ®­îc®­îc trongtrong c¸cc¸c vïngvïng n»mn»mgigi÷÷aa haihai chÝchÝ tuyÕntuyÕn b¾cb¾c vµvµ nam,nam, kh«ngkh«ng v­îtv­îtqu¸qu¸ giíigiíi h¹nh¹n 3535°° vµvµ ®é®é caocao 11..300300mm..

-- §§­îc­îc trångtrång tËptËp trungtrung ëë TrungTrung Mü,Mü, quÇnquÇn®¶o®¶o ¡ngti,¡ngti, ®«ng®«ng namnam Braxin,Braxin, T©yT©y vµvµ TrungTrungPhi,Phi, t©yt©y namnam ÊÊnn §§éé vµvµ §§«ng«ng NamNam ¸̧..

-- Ph©nPh©n lo¹ilo¹i:: cãcã 33 lo¹ilo¹i ®­îc®­îc trångtrång phæphæ biÕnbiÕnvíivíi gi¸gi¸ trÞtrÞ kinhkinh tÕtÕ caocao

++ CµCµ phªphª chÌchÌ (cµ(cµ phªphª Arabica)Arabica)

++ CµCµ phªphª vèivèi (hay(hay cµcµ phªphª Robusta)Robusta)

++ CµCµ phªphª mÝtmÝt (hay(hay cµcµ phªphª Sary)Sary)

C©y cho chÊt kÝch thÝchC©y cho chÊt kÝch thÝch

S¶n l­îng cµ phª thÕ giíi thêi kS¶n l­îng cµ phª thÕ giíi thêi k×× 19901990 -- 20092009

C©y cho chÊt kÝch thÝchC©y cho chÊt kÝch thÝch-- TT××nh hnh h××nh s¶n xuÊtnh s¶n xuÊt

6.15.5

7.4 7.48.2 8.2 8.3

0

2

4

6

8

10

1990 1995 2000 2005 2007 2008 2009

TriÖu tÊn

Năng suất trung bình các vùng trồng cà phê (kg/ha)

C¸c quèc gia ®øng ®Çu vÒ s¶n l­îng cµ phª (nC¸c quèc gia ®øng ®Çu vÒ s¶n l­îng cµ phª (n¨̈m 2009)m 2009)

TTTT N­ícN­íc S¶n l­îng (triÖu tÊn)S¶n l­îng (triÖu tÊn) % TG% TG

11 BraxinBraxin 2,402,40 28,928,9

22 ViÖt NamViÖt Nam 1,201,20 14,414,4

33 C«l«mbiaC«l«mbia 0,800,80 9,69,6

44 In®«nªxiaIn®«nªxia 0,700,70 8,48,4

55 ÊÊnn §§éé 0,300,30 3,63,6

66 £ti«pia£ti«pia 0,270,27 3,23,2

77 PeruPeru 0,260,26 3,13,1

88 Mªhic«Mªhic« 0,250,25 3,03,0

99 GoatªmalaGoatªmala 0,240,24 2,82,8

1010 HondurasHonduras 0,200,20 2,42,4

Tæng céngTæng céng 6,626,62 79,779,7

C©y cho chÊt kÝch thÝchC©y cho chÊt kÝch thÝch

12/2/2012

37

-- ThÞ tr­êng cµ phªThÞ tr­êng cµ phª

C¸c n­íc xuÊt khÈu nhiÒu cµ phª nhÊt thÕ giíi nC¸c n­íc xuÊt khÈu nhiÒu cµ phª nhÊt thÕ giíi n¨̈mm 20082008

-- NhNh÷÷ng n­íc nhËp khÈu nhiÒu:ng n­íc nhËp khÈu nhiÒu: Hoa KHoa K××,, §§øc, Anh, Ph¸p,øc, Anh, Ph¸p, ýý,, NhËt...NhËt...

C©y cho chÊt kÝch thÝchC©y cho chÊt kÝch thÝch

0.3

0.5

0.6

1.1

1.6

0 0.5 1 1.5 2

§øc

In®«nªxia

C«l«mbia

ViÖt Nam

Braxin

TriÖu tÊn

bb-- C©y chÌC©y chÌ-- VaiVai trßtrß::

++ ChÌChÌ ®·®· trëtrë thµnhthµnh thøcthøc uènguèng phæphæbiÕnbiÕn trªntrªn thÕthÕ giíigiíi,, ®Æc®Æc biÖtbiÖt lµlµ ëë c¸cc¸c n­ícn­íc§§«ng«ng NamNam ¸̧,, ViÔnViÔn §§«ng,«ng, ÊÊnn §§é,é, XriXriLancaLanca..

++ ChÌChÌ cãcã kh¶kh¶ nn¨̈ngng kÝchkÝch thÝchthÝch hÖhÖthÇnthÇn kinhkinh vµvµ gi¶mgi¶m mÖtmÖt nhäcnhäc..

++ HçnHçn hîphîp tata nanhnanh trongtrong chÌchÌ cãcã t¸ct¸cdôngdông gi¶igi¶i kh¸t,kh¸t, giópgióp chocho tiªutiªu hãa,hãa, chch÷÷aa®­îc®­îc bÖnhbÖnh ®­êng®­êng ruét,ruét, chèngchèng ungung th­th­..-- NguånNguån gècgèc::

++ XuÊtXuÊt hiÖnhiÖn c¸chc¸ch ®©y®©y kho¶ngkho¶ng 55..000000nn¨̈m,m, quªquª h­¬ngh­¬ng cñacña c©yc©y chÌchÌ lµlµMianma,Mianma, ViÖtViÖt Nam,Nam, §§«ng«ng namnam TrungTrungQuècQuèc

C©y cho chÊt kÝch thÝchC©y cho chÊt kÝch thÝch

-- §§iÒuiÒu kiÖnkiÖn sinhsinh th¸ith¸i::++ ThÝchThÝch hîphîp víivíi nhiÖtnhiÖt ®é®é «n«n hßahßa

((1515--252500C),C), tængtæng nhiÖtnhiÖt ®é®é 88..00000000C/nC/n¨̈mm,,l­îngl­îng m­am­a línlín 11..500500--22..000000mmmm r¶ir¶i ®Òu®Òuquanhquanh nn¨̈m,m, ®é®é ÈmÈm kh«ngkh«ng khÝkhÝ vµvµ ®Êt®Êt7070--8080%% kÐokÐo dµidµi nhiÒunhiÒu th¸ngth¸ng..

++ CãCã kh¶kh¶ nn¨̈ngng chÞuchÞu ®­îc®­îc s­¬ngs­¬ngmuèi,muèi, thÝchthÝch hîphîp víivíi ®Êt®Êt chuachua..-- Ph¹mPh¹m vivi ph©nph©n bèbè:: ®­îc®­îc trångtrång ëë vµnhvµnh®ai®ai nhiÖtnhiÖt ®íi,®íi, lªnlªn tíitíi vÜvÜ tuyÕntuyÕn 3737°°B,B, tËptËptrungtrung ëë ®«ng®«ng namnam TrungTrung Quèc,Quèc, §§«ng«ngNamNam ¸̧,, ÊÊnn §§é,é, XriXri Lanca,Lanca, TrungTrung ¸̧,,Nga,Nga, §§«ng«ng PhiPhi..-- Ph©nPh©n lo¹ilo¹i:: cãcã 44 lo¹ilo¹i chÝnhchÝnh++ ChÌChÌ ÊÊnn §§éé ++ ChÌChÌ V©nV©n NamNam++ ChÌChÌ TrungTrung QuècQuèc ++ ChÌChÌ SanSan (tuyÕt)(tuyÕt)

bb-- C©y chÌC©y chÌ

S¶n l­îng chÌ thÕ giíi thêi kS¶n l­îng chÌ thÕ giíi thêi k×× 19801980--20092009

bb-- C©y chÌC©y chÌ-- TT××nh hnh h××nh s¶n xuÊtnh s¶n xuÊt

C©y cho chÊt kÝch thÝchC©y cho chÊt kÝch thÝch

1.90

2.532.94

3.633.95 3.90 3.88

0

1

2

3

4

1980 1990 2000 2005 2007 2008 2009

TriÖu tÊn

12/2/2012

38

C¸c n­íc cã s¶n l­îng chÌ lín nhÊt thÕ giíi 2009C¸c n­íc cã s¶n l­îng chÌ lín nhÊt thÕ giíi 2009

TTTT N­ícN­íc NghNgh××n tÊnn tÊn % TG% TG

11 Trung QuècTrung Quèc 1375,81375,8 35,435,4

22 ÊÊnn §§éé 800,0800,0 20,620,6

33 KªniaKªnia 314,1314,1 8,18,1

44 Xri LancaXri Lanca 290,0290,0 7,57,5

55 Thæ NhÜ KúThæ NhÜ Kú 198,6198,6 5,15,1

66 ViÖt NamViÖt Nam 185,7185,7 4,84,8

77 In®«nªxiaIn®«nªxia 160,0160,0 4,14,1

88 NhËt B¶nNhËt B¶n 86,086,0 2,22,2

99 AchentinaAchentina 73,473,4 1,91,9

1010 Th¸i LanTh¸i Lan 63,763,7 1,61,6

Tæng céngTæng céng 3.547,33.547,3 91,591,5

bb-- C©y chÌC©y chÌ-- TT××nh hnh h××nh s¶n xuÊtnh s¶n xuÊt

-- ThÞ tr­êng chÌThÞ tr­êng chÌ

++ L­îngL­îng chÌchÌ xuÊtxuÊtkhÈukhÈu cñacña TGTG lµlµ trªntrªn11 triÖutriÖu tÊn/ntÊn/n¨̈mm..

++ C¸cC¸c n­ícn­íc XKXKnhiÒunhiÒu:: XriXri LancaLanca,,TrungTrung QuècQuèc,, ÊÊnn §§é,é,In®«In®«nªxianªxia

++ C¸cC¸c n­ícn­íc NKNKnhiÒunhiÒu:: LBLB NgaNga,, AnhAnh,,PakixtanPakixtan,, HoaHoa KúKú,,AiAi CËpCËp

bb-- C©y chÌC©y chÌ

cc-- C©y ca caoC©y ca cao

-- VaiVai trßtrß::++ BétBét cacaocacao lµlµ thµnhthµnh phÇnphÇn chÝnhchÝnh ®Ó®Ó

chÕchÕ biÕnbiÕn kÑokÑo chocolatechocolate..++ H¹tH¹t cacaocacao cãcã chøachøa tª«br«matª«br«ma cãcã

t¸ct¸c dôngdông kÝchkÝch thÝchthÝch thÇnthÇn kinh,kinh, tt¨̈ngngc­êngc­êng ho¹tho¹t ®éng®éng cñacña tim,tim, chèngchèng mÖtmÖtmáimái..

-- TT××nhnh hh××nhnh s¶ns¶n xuÊtxuÊt++ CaCa caocao ®­îc®­îc trångtrång ëë 5050 n­ícn­íc trªntrªn

thÕthÕ giíigiíi víivíi s¶ns¶n l­îngl­îng kho¶ngkho¶ng 33 triÖutriÖutÊn/ntÊn/n¨̈m,m, trongtrong ®ã®ã 7070%% tËptËp trungtrung ëë 33n­ícn­íc C«t®ivoa,C«t®ivoa, GanaGana vµvµ In®«nªxiaIn®«nªxia..

++ C¸cC¸c n­ícn­íc cãcã nhunhu cÇucÇu nhËpnhËp khÈukhÈunhiÒunhiÒu caca caocao lµlµ HoaHoa KúKú vµvµ EUEU (BØ,(BØ, HµHµLan,Lan, Anh,Anh, Ph¸p,Ph¸p, §§øcøc......))

C©y cho chÊt kÝch thÝchC©y cho chÊt kÝch thÝch

c©y cacao vµ kÑoc©y cacao vµ kÑochocolatechocolate

12/2/2012

39

C©y lÊy sîiC©y lÊy sîi

aa-- C©yC©y b«ngb«ng

-- VaiVai trßtrß

++ TrongTrong c¸cc¸c c©yc©y lÊylÊy sîi,sîi, b«ngb«ng lµlµ c©yc©y trångtrång quanquan trängträng nhÊt,nhÊt,

cungcung cÊpcÊp h¬nh¬n 11//22 nguånnguån nguyªnnguyªn liÖuliÖu chocho c«ngc«ng nghiÖpnghiÖp dÖtdÖt..

-- §§iÒuiÒu kiÖnkiÖn sinhsinh th¸ith¸i

++ B«ngB«ng lµlµ c©yc©y nhiÖtnhiÖt ®íi®íi ­­aa nãng,nãng, ­­aa ¸nh¸nh s¸ng,s¸ng, B«ngB«ng ph¸tph¸t

triÓntriÓn ëë nhiÖtnhiÖt ®é®é 1717--202000C,C, thÝchthÝch hîphîp nhÊtnhÊt lµlµ 2525--303000CC.. §§éé ÈmÈm

cñacña ®Êt®Êt trongtrong thêithêi giangian ph¸tph¸t triÓntriÓn tõtõ 6060--7070%%,, lóclóc qu¶qu¶ chÝnchÝn

tõtõ 4040--4545%%.. L­îngL­îng m­am­a cÇncÇn thiÕtthiÕt 800800--11..000000mmmm..

++ B«ngB«ng cÇncÇn khÝkhÝ hËuhËu tuyÖttuyÖt ®èi®èi ænæn ®Þnh,®Þnh, ®Êt®Êt tèt,tèt, cãcã nhiÒunhiÒu

ph©nph©n bãn,bãn, cÇncÇn nhiÒunhiÒu vènvèn vµvµ nguånnguån nh©nnh©n lùclùc dåidåi dµodµo..

Qu¶ b«ngQu¶ b«ng c¸nh ®ång b«ngc¸nh ®ång b«ng

++ TËpTËp trungtrung chñchñ yÕuyÕu ëë vïngvïng nhiÖtnhiÖt ®íi®íi..++ GiíiGiíi h¹nh¹n réngréng nhÊtnhÊt lµlµ tõtõ vÜvÜ tuyÕntuyÕn 424200BB ®Õn®Õn vÜvÜ

tuyÕntuyÕn 323200NN..++ Ph©nPh©n bèbè chñchñ yÕuyÕu ëë phÇnphÇn trungtrung t©mt©m vµvµ phÝaphÝa namnam

HoaHoa Kú,Kú, TrungTrung Mü,Mü, Pªru,Pªru, ®«ng®«ng namnam Braxin,Braxin, b¾cb¾cAchentina,Achentina, AiAi CËp,CËp, c¸cc¸c n­ícn­íc T©yT©y vµvµ TrungTrung Phi,Phi,caocao nguyªnnguyªn §§ªcanªcan cñacña ÊÊnn §§é,é, TrungTrung ¸̧,, Pakixtan,Pakixtan,phÝaphÝa ®«ng®«ng TrungTrung QuècQuèc..

-- Ph©nPh©n lo¹ilo¹i:: thÕthÕ giíigiíi cãcã 3535 loµiloµi b«ng,b«ng, phæphæ biÕnbiÕn nhÊtnhÊt cãcã 55 loµiloµi+ B«ng Mªhic« (b«ng luåi)+ B«ng Mªhic« (b«ng luåi) + B«ng cá+ B«ng cá ¸̧ PhiPhi

+ B«ng Pªru (b«ng h¶i ®¶o)+ B«ng Pªru (b«ng h¶i ®¶o) + B«ng ba chØa (b«ng AicËp)+ B«ng ba chØa (b«ng AicËp)

+ B«ng cá ch©u+ B«ng cá ch©u ¸̧

C©y lÊy sîiC©y lÊy sîicc-- C©y b«ngC©y b«ng-- TT××nh hnh h××nh ph©n bènh ph©n bè

-- TT××nh hnh h××nh s¶n xuÊtnh s¶n xuÊt

S¶n l­îng b«ng sîi cña thÕ giíi thêi kS¶n l­îng b«ng sîi cña thÕ giíi thêi k×× 19901990--20092009

C©y lÊy sîiC©y lÊy sîicc-- C©y b«ngC©y b«ng

18.5 18.5

24.5 25.222.6

20.9

0

5

10

15

20

25

30

1990 2000 2005 2007 2008 2009

12/2/2012

40

Năng suất trung bình các vùng trồng bông (kg/ha)

C¸c n­íc cã s¶n l­îng b«ng sîi lín nhÊt thÕ giíiC¸c n­íc cã s¶n l­îng b«ng sîi lín nhÊt thÕ giíi(n(n¨̈m 2009)m 2009)

TTTT N­ícN­íc S¶n l­îng (tr,tÊn)S¶n l­îng (tr,tÊn) %%

11 Trung QuècTrung Quèc 6,46,4 30,430,4

22 ÊÊnn §§éé 4,14,1 19,419,4

33 Hoa KHoa K×× 2,62,6 12,312,3

44 PakixtanPakixtan 2,22,2 10,310,3

55 Ud¬bªkixtanUd¬bªkixtan 1,11,1 5,45,4

66 BraxinBraxin 1,01,0 4,64,6

77 Thæ NhÜ KúThæ NhÜ Kú 0,60,6 3,03,0

88 ¤xtr©ylia¤xtr©ylia 0,30,3 1,61,6

Tæng céngTæng céng 19,519,5 87,087,0

bb-- C©y ®ayC©y ®ay

-- LµLµ c©yc©y c«ngc«ng nghiÖpnghiÖp lÊylÊy sîisîi quanquan trängträng vµvµ cãcã gi¸gi¸ trÞtrÞ KTKT caocao..

-- LµLµ c©yc©y nhiÖtnhiÖt ®íi®íi cãcã nguånnguån gècgèc ëë ÊÊnn §§éé vµvµ BB¨̈ngla®etngla®et..

-- §§ayay ­­aa khÝkhÝ hËuhËu nãngnãng vµvµ ÈmÈm,, ph¸tph¸t triÓntriÓn thuËnthuËn lîilîi ëë nhiÖtnhiÖt ®é®é

2525--262600CC.. L­îngL­îng m­am­a trungtrung bb××nhnh 11..500500mm/nmm/n¨̈m,m, §§éé ÈmÈm

kh«ngkh«ng khÝkhÝ 7070--8080%%.. §§ayay thÝchthÝch hîphîp víivíi ®Êt®Êt phïphï sa,sa, ®Êt®Êt c¸tc¸t

pha,pha, thÞtthÞt nhÑnhÑ vµvµ trungtrung bb××nh,nh, giµugiµu chÊtchÊt hh÷÷uu c¬c¬..

-- Ph¹mPh¹m vivi ph©nph©n bèbè:: ®­îc®­îc trångtrång ëë nhiÒunhiÒu n­ícn­íc trªntrªn thÕthÕ giíi,giíi,

nh­ngnh­ng tËptËp trungtrung nhiÒunhiÒu nhÊtnhÊt ëë vïngvïng ®«ng®«ng b¾cb¾c ÊÊnn §§éé vµvµ

BB¨̈ngla®et,ngla®et, ngoµingoµi rara cßncßn ®­îc®­îc trångtrång ëë Pakistan,Pakistan, TrungTrung

Quèc,Quèc, Mianma,Mianma, ViÖtViÖt NamNam......

C©y lÊy sîiC©y lÊy sîi-- TT××nh hnh h××nh s¶n xuÊtnh s¶n xuÊt

S¶n l­îng sîi ®ay cña thÕ giíi thêi kS¶n l­îng sîi ®ay cña thÕ giíi thêi k×× 19901990--20092009

C©y lÊy sîiC©y lÊy sîi

8.9

6.1

4.0 3.8 4.0 4.0

2.9 2.8

0

2

4

6

8

10

1990 1995 1999 2000 2001 2002 2005 2009

TriÖu tÊn

12/2/2012

41

C©y lÊy dÇuC©y lÊy dÇu

aa-- C©yC©y l¹cl¹c (cßn(cßn gäigäi lµlµ ®Ëu®Ëu phéng)phéng)

-- L¹cL¹c lµlµ c©yc©y lÊylÊy dÇudÇu vµvµ c©yc©y thùcthùc phÈmphÈm quanquan trängträng ®­îc®­îc ph¸tph¸ttriÓntriÓn réngréng r·ir·i ëë nhiÒunhiÒu n­ícn­íc trªntrªn thÕthÕ giíigiíi..

-- CãCã nguånnguån gècgèc ëë vïngvïng NamNam MÜMÜ nhiÖtnhiÖt ®íi®íi (Braxin,(Braxin, B«liviaB«livia......))

-- §§iÒuiÒu kiÖnkiÖn sinhsinh th¸ith¸i::

++ TrongTrong thêithêi giangian sinhsinh tr­ëng,tr­ëng, l¹cl¹c ®ßi®ßi háihái KHKH nãngnãng vµvµ ®ñ®ñÈmÈm:: tt00 trungtrung bb××nhnh 222200C,C, l­îngl­îng m­am­a trungtrung bb××nhnh 400400--800800mmmm..

++ L¹cL¹c ­­aa ®Êt®Êt nhÑ,nhÑ, t¬it¬i xèpxèp vµvµ tho¸ttho¸t n­ícn­íc tèttèt..

-- Ph¹mPh¹m vivi ph©nph©n bèbè:: ëë BBCBBC lµlµ 353500BB (ë(ë B¾cB¾c Mü)Mü) vµvµ 484800BB (ë(ë lôclôc®Þa®Þa ¸̧--¢¢u),u), ëë NBCNBC lµlµ 353500NN (Achentina)(Achentina)

-- TT××nh hnh h××nh s¶n xuÊtnh s¶n xuÊt

S¶n l­îng l¹c vµ dÇu l¹c cña thÕ giíi thêi k× 1990-2009

C©y lÊy dÇuC©y lÊy dÇu

23.1

28.6

34.738.3 37.7 38.2

35.5

3.8 4.6 5.1 5.6 5.7 5.5 5.3

0

10

20

30

40

1990 1995 2000 2005 2007 2008 2009

L¹c

DÇu l¹c

TriÖu tÊn

C¸c n­íc cã s¶n l­îng l¹c lín nhÊt TG (nC¸c n­íc cã s¶n l­îng l¹c lín nhÊt TG (n¨̈m 2009)m 2009)

TTTT N­ícN­íc S¶n l­îng (triÖu tÊn)S¶n l­îng (triÖu tÊn) TØ lÖ (%)TØ lÖ (%)

11 Trung QuècTrung Quèc 14,714,7 40,540,5

22 ÊÊnn §§éé 5,55,5 15,115,1

33 NigiªriaNigiªria 3,03,0 8,18,1

44 Hoa KHoa K×× 1,71,7 4,64,6

55 MianmaMianma 1,31,3 3,73,7

66 XªnªganXªnªgan 1,01,0 2,82,8

77 Xu®Xu®¨̈ngng 0,90,9 2,62,6

88 In®«nªxiaIn®«nªxia 0,80,8 2,12,1

99 ¸̧chentinachentina 0,60,6 1,71,7

1010 ViÖt NamViÖt Nam 0,50,5 1,41,4

bb-- C©y ®Ëu t­¬ng ( ®ç t­¬ng, ®Ëu nµnh)C©y ®Ëu t­¬ng ( ®ç t­¬ng, ®Ëu nµnh)

-- CãCã nguånnguån gècgèc ëë TrungTrung QuècQuèc

-- §§iÒuiÒu kiÖnkiÖn sinhsinh th¸ith¸i

++ Ph¸tPh¸t triÓntriÓn tèttèt ëë nhiÖtnhiÖt ®é®é 2222--252500C,C, d­íid­íi 4400CC kh«ngkh«ngph¸tph¸t triÓntriÓn;; n­ícn­íc cÇncÇn 300300 -- 400400mmmm chocho toµntoµn chuchu kk××sinhsinh tr­ëngtr­ëng..

++ ThÝchThÝch hîphîp víivíi nhiÒunhiÒu lo¹ilo¹i ®Êt,®Êt, t¬it¬i xèp,xèp, tho¸ttho¸t n­ícn­íc..

-- Ph¹mPh¹m vivi ph©nph©n bèbè:: giíigiíi h¹nh¹n phÝaphÝa B¾cB¾c lªnlªn ®Õn®Õn vÜvÜ tuyÕntuyÕn 505000BB ëë lôclôc®Þa®Þa ¸̧--¢¢uu vµvµ 474700BB ëë B¾cB¾c MüMü..

-- TrångTrång nhiÒunhiÒu ëë c¸cc¸c n­ícn­íc nhiÖtnhiÖt ®íi,®íi, cËncËn nhiÖtnhiÖt ®íi®íi thuécthuéc §§«ng«ng ¸̧,,§§«ng«ng NamNam ¸,¸, còngcòng ®­îc®­îc trångtrång ëë c¶c¶ c¸cc¸c n­ícn­íc «n«n ®íi®íi..

C©y lÊy dÇuC©y lÊy dÇu

12/2/2012

42

-- TT××nh hnh h××nh s¶n xuÊtnh s¶n xuÊt

S¶n l­îng ®Ëu t­¬ng cña thÕ giíi (1990S¶n l­îng ®Ëu t­¬ng cña thÕ giíi (1990 -- 2009)2009)

C©y lÊy dÇuC©y lÊy dÇu

108.5127

161.3

214.4 219.6230.6

222.3

0

50

100

150

200

250

1990 1995 2000 2005 2007 2008 2009

TriÖu tÊn

C¸c n­íc cã s¶n l­îng ®Ëu t­¬ng lín nhÊtC¸c n­íc cã s¶n l­îng ®Ëu t­¬ng lín nhÊtthÕ giíi NthÕ giíi N¨̈m 2009m 2009

TTTT N­ícN­íc S¶n l­îng (triÖu tÊn)S¶n l­îng (triÖu tÊn) TØ lÖ (%)TØ lÖ (%)

11 Hoa KúHoa Kú 91,491,4 40,940,9

22 BraxinBraxin 57,357,3 25,725,7

33 AchentinaAchentina 31,031,0 13,913,9

44 Trung QuècTrung Quèc 15,015,0 6,76,7

55 ÊÊnn §§éé 10,010,0 4,54,5

66 ParagoayParagoay 3,83,8 1,71,7

77 Cana®aCana®a 3,53,5 1,51,5

88 B«liviaB«livia 1,51,5 0,70,7

cao sucao suNguån gècNguån gèc LµLµ c©yc©y chñchñ yÕuyÕu s¶ns¶n xuÊtxuÊt caocao susu thiªnthiªn nhiªnnhiªn

hiÖnhiÖn naynay trªntrªn TGTG..-- QuªQuª h­¬ngh­¬ng lµlµ vïngvïng rõngrõng nhiÖtnhiÖt ®íi®íi Amaz«nAmaz«nëë NamNam MüMü..

§§Æc ®iÓm sinh th¸iÆc ®iÓm sinh th¸i

++ LµLµ c©yc©y ­­aa nhiÖt,nhiÖt, ph¸tph¸t triÓntriÓn thuËnthuËn lîilîi ëënhiÖtnhiÖt ®®éé 2222--272700CC..++ CòngCòng lµlµ c©yc©y ­­aa Èm,Èm, l­îngl­îng m­am­a ÝtÝt nhÊtnhÊt11..500500mm/nmm/n¨̈mm,, nh­ngnh­ng kh«ngkh«ng chÞuchÞu ®­îc®­îc giãgiãb·ob·o..++ ChØChØ ph¸tph¸t triÓntriÓn tèttèt trªntrªn ®Êt®Êt ®®áá badanbadan..

Ph©n bèPh©n b觧­îc­îc trångtrång ëë 2323 n­ícn­íc thuécthuéc vïngvïng nhiÖtnhiÖt ®íi®íiÈm,Èm, nh­nh­ ÊÊnn §§é,é, XriXri Lanca,Lanca, Mianma,Mianma,Malaixia,Malaixia, In®«nªxia,In®«nªxia, Th¸iTh¸i Lan,Lan, ViÖtViÖt NamNam......

C©y lÊy nhùaC©y lÊy nhùa-- TT××nh hnh h××nh s¶n xuÊtnh s¶n xuÊt

S¶n l­îng cao su cña thÕ giíi thêi kS¶n l­îng cao su cña thÕ giíi thêi k×× 19901990 -- 20092009

C©y lÊy nhùaC©y lÊy nhùa

5.2

7

9.410.3 10.6 10.3

0

2

4

6

8

10

12

1990 2000 2005 2007 2008 2009

TriÖu tÊn

12/2/2012

43

C¸c quèc gia trång nhiÒu cao su nhÊt thÕ giíi nC¸c quèc gia trång nhiÒu cao su nhÊt thÕ giíi n¨̈m 2009m 2009

TTTT N­ícN­íc S¶n l­îngS¶n l­îng (tr.tÊn(tr.tÊn)) %%

11 Th¸i LanTh¸i Lan 3,093,09 30,230,2

22 In®«nªxiaIn®«nªxia 2,802,80 27,327,3

33 MalaixiaMalaixia 0,860,86 8,48,4

44 ÊÊnn §§éé 0,820,82 8,08,0

55 ViÖt NamViÖt Nam 0,720,72 7,17,1

66 Trung QuècTrung Quèc 0,620,62 6,06,0

77 PhilippinPhilippin 0,390,39 3,83,8

88 NigiªriaNigiªria 0,150,15 1,41,4

Tæng céngTæng céng 9,459,45 92,292,2

C©y lÊy nhùaC©y lÊy nhùa

Mñ vµ c©y cao suMñ vµ c©y cao su