dialoguer avec des consommateurs sur la sécurité alimentaire un partenariat entre l’afsca, le...

Dialoguer avec des consommateurs surla Sécurité AlimentaireUn partenariat entre l’AFSCA, le SPF Santé Publique, et la Fondation Roi Baudouin

Résultats du projet pilotePrésentation au Comité Consultatif 8 décembre 2004

Dialoog met consumenten over voedselveiligheidEen partnerschap tussen het FAVV, de FOD Volks-Gezondheid en de Koning Boudewijnstichting

Resultaten van het pilootproject

Presentatie aan het Raadgevend Comité8 december 2004

040812_RGC_PTA- page 2 -

Dit document geeft de resultaten weer van de werkzaamheden en van de

toekomstige pistes

1. Herinnering aan de projectfasen

2. De resultaten van de dialoog De STEM-analyse

3. Aanbevelingen en pistes voor de integratie van dit soort proces binnen het FAVV en de FOD


Basisdocument : Voedselveiligheid: Tot welke prijs?’4 focusgroepen van consumenten die een bijzondere band met het thema hebben

Panel Verslag

Evaluatie

Deelnemers/

neemsters aan het panel

informeren

Selectie van deelnemers/neemsters aan het panel

Opvolging en

feedback naar de

deelnemers

De aanpak van het pilootproject is gecentraliseerd rond een panel van 30

burgers die over het onderwerp geïnformeerd zijn


Vier focusgroepen van consumenten die een bijzondere band met het thema

hebben

1. Kansarmen2. Risicopersonen3. Personen die zich enkel bevoorraden via de korte en/of

bio circuits4. Personen die een gegronde klacht hebben neergelgd

bij het meldpunt van het FAVV

Georganiseerd in de maand juni 2004 Begrip van hun perceptie van voedingsrisico’s, hun

(on)aanvaardbaarheidsniveau van een aantal risico’s en factoren die bij hun beslissing belangrijk zijn

Verslag door STEM – voorstelling van de resultaten volgt dadelijk


Op 2 en 3 oktober 2004 werd in een panel gediscussieerd

Het weekend werd in verschillende stappen ingedeeld– kennismaking– Informatiegaring en -overdracht– Persoonlijk werk en werk in groep zodat de

deelnemers tot een advies over het onderwerp kunnen komen

In de plenaire zittingen werd simultane vertaling voorzien. In de subwerkgroepen werd over ‘t algemeen per taal gewerkt (Nederlands en Frans), met een presentatie en valdidatie van de resultaten in plenaire zitting.

Omringd door twee facilitatoren (NL en FR) Waarnemers:

– Leden van het begeleidingsteam– Projectteam– Evaluatoren



toekomstige pistes



3. Evaluatie van de oefening

4. Aanbevelingen en pistes voor de integratie van dit soort proces binnen het FAVV en de FOD

5. Volgende fasen


De focusgroepen: centrale conclusies

Elementen die de perceptie van een voedingsrisico negatief beïnvloeden:

– O.a. het gebrek aan vertrouwen in overheden, ketens en experts,vervreemding van het eigen voedsel, gebrek aan persoonlijke controle, sociale ongelijkheid die gecreëerd, of in stand gehouden wordt door voedselproductie

Elementen die aanvaardbaarheid van een voedingsrisico beïnvloeden:

– O.a. comfort/gemak, eten als sociale gebeurtenis, prijs, smaak, variatie, traditie, bekendheid met het proces, een gezondheidsvoordeel, beschikbaarheid van voedsel

Kansarmen– relatief sterk gevoel van wantrouwen

Mensen met een allergie of ziekte Biologische eters Klachtengroep


Het panel en ‘voedselveiligheid’

De belangrijkste accenten in de suggesties aan het FAVV en de FOD– Bezorgdheid over de leefbaarheid van kleine

producenten en distributeurs– Bezorgdheid over de handhaving van korte

ketens – Vrees voor mogelijke prijsverhogingen– Grote behoefte aan inzicht in de voedselketen– Pleidooi voor zekere nuchterheid– Oproep om te werken aan de oorzaken van

milieuvervuiling


Het panel en ‘voedselveiligheid’ -een eigen perspectief

Burgerperspectief: op voedselveiligheid: o.a. minder

technische betekenis, associatie met begrippen als voedingswaarde en hygiëne

op het probleem: o.a. gebrek aan inzicht in de voedselketen, wantrouwen in een verdergaande technologisering, globalisering en schaalvergroting , nadelige effecten ontwikkelingen voedingssector op de leefwereld, haalbaarheid van een efficiënte controle door de overheid

op mogelijke oplossingen: o.a. voldoende voedselveiligheid die niet ten koste gaat van prijs en leefbaarheid van kleine producenten en korte ketens door: duidelijke en volledige informatie, realisering van een aantal voorwaarden

Overheidsperspectief: Eerder technische betekenis,

voedselveiligheid verwijst naar contaminatie en microbiologische risico’s

Meer veiligheid impliceert een hogere prijs, consumenten verwachten maximale veiligheid

een goed evenwicht tussen veiligheid en prijs, belang van informatie



toekomstige pistes



3. Evaluatie van de oefening

4. Aanbevelingen en pistes voor de integratie van dit soort proces binnen het FAVV en de FOD– Interesse voor deze aanpak– Mogelijke risico’s– Basisprincipes – Pistes

5. Volgende fasen


Het panel en ‘participatie’

Waardering– voor de inspanningen vanwege de overheid om de

veiligheid van het voedsel te garanderen– Voor het participatieve initiatief: blijk van inzet van

de overheid om voedselveiligheid dichter te laten aansluiten bij hun wensen en verwachtingen

– voor de inbreng van de experts: een geslaagde poging tot verruiming van hun eigen perspectief

Verwachting– Feedback over wat er met hun ideeën en suggesties

na afloop van het panel gebeurt


Er is geen uniek model maar wel een aantal fasen

a. Recruteringb. Informatiec. Dialoogd. Opvolging/

feedbacke. Integratie

DEFINITIE

EVALUATIEUITWERKING

DIALOOG

a. Te bereiken doel b. Selectie van het

themac. Doelpubliekd. Budgete. Timing


Goede definitie van de doelstelling van de dialoog en wat van de deelnemers wordt

verwacht

Agenda setting

Informatiegaring

Analyse

Beslissing

Uitwerking

Evaluatie

Voor het FAVV: • Verzamelen van info en van

elementen, van opinies, toe te voegen aan het dossier bij beslissingname

• Parallel met de adviezen van de andere raadgevende organen


De KBS heeft drie mogelijke pistes geïdentificeerd om een dergelijk proces

in het FAVV te integreren

1. Een consumentenpanel

2. Individuele consumenten in het Raadgevend Comité

3. Een instantie die op verzoek rechtstreekse dialogen organiseertBASISHYPOTHESE VOOR ALLE PISTES

• Het doel is niet om een consensus te bereiken, maar om over een bepaalde vraag de verschillende standpunten en argumenten van de deelnemers te leren kennen• Informatie vergaren (zie beslissingsfontein)• De output dient bij de beslissingname bij het dossier te worden gevoegd en dient beschikbaar te zijn voor het publiek• Met consumenten, niet met halve experten

BASISHYPOTHESE VOOR ALLE PISTES• Het doel is niet om een consensus te bereiken, maar om over een bepaalde vraag de verschillende standpunten en argumenten van de deelnemers te leren kennen• Informatie vergaren (zie beslissingsfontein)• De output dient bij de beslissingname bij het dossier te worden gevoegd en dient beschikbaar te zijn voor het publiek• Met consumenten, niet met halve experten


Piste 1: Een gediversifieerd consumentenpanel

Naar het voorbeeld van wat er bijv. in Noorwegen werd gedaan op verzoek van het Ministerie van Landbouw (‘Food Policy Consumer panels’) en gefinancierd door ‘The Norwegian Food Control Authority’ (http://forbrukerportalen.no/filearchive/Food_policy_consumer_panels.pdf

Model dat vergelijkbaar is met het model dat werd getest via het pilootproject

Samenstelling– Men kan een beroep doen op het reeds bestaande

panel– Men zou dit bijv. om de twee jaar kunnen herhalen om

te vermijden dat de consumenten expert worden (of minimum één jaar en maximum drie jaar)

– Men zou het aantal deelnemers kunnen beperken (een tiental)

– Selectie via een advertentie– Vergoeding


Piste 1: Een gediversifieerd consumentenpanel

Het panel zou tweemaal per jaar, of op verzoek, kunnen samenkomen gedurende twee dagen om te discussiëren over thema’s die werden bepaald door het FAVV en de FOD. Het zijn het FAVV en de FOD die de goedkeuring geven over de vragen en over het budget.

Een project team dient een informatie(dossier) te ontwikkelen ten behoeve van de deelnemers, vergaderingen te organiseren en verslagen op te maken.

Een zwaardere structuur Deelname aan de panels garanderen

Men gebruikt wat reeds bestaat Mogelijkheid om te combineren met andere elementen,

afhankelijk van het thema (+ enquête, + focusgroepen, enz.) Diversiteit van de deelnemers Model dat blijkt te werken


Piste 2: Consumenten binnen het Raadgevend Comité

Cfr ‘Involving Consumers on Boards’, Center for Medicare Education, issue brief vol. 3, n°8, 2002

Twee consumenten in het Raadgevend Comité integreren ; deze kunnen worden geselecteerd via een advertentie, via het bestaande panel of op voorstel van andere consumentenorganisaties. Men kan bijv. om de twee of drie jaar hernieuwen.

Men moet er mensen uitpikken die zich gemakkelijk kunnen uitdrukken, zonder dat het om experten gaat

De twee consumenten moeten het nut inzien van hun deelname aan dergelijke debatten

Ze moeten tijdens de activiteiten hun onafhankelijkheid kunnen behouden

Hoe kan men de meer gemarginaliseerde mensen bereiken ? Men moet de twee consumenten informeren over het beslissingsproces

en over het functioneren van het Comité Aanvaarding door de bestaande structuren ? Hebben niet hetzelfde kennisniveau als de leden van het Comité men

moet ze vóór elke vergadering informeren Een minder zware, goedkopere structuur dan een panel


Piste 3: een instantie die op verzoek rechtstreekse dialogen organiseert

Geen vast model De aanpak wordt gekozen in functie van de doelstelling en van het

thema Eventueel ter beschikking van andere overheidsdiensten (‘shared

services’) Er zijn specialisten op het vlak van organisatie van dialogen nodig Men zou een beroep kunnen doen op een bestaand panel dat zich

uitspreekt over diverse onderwerpen. Maximum om de drie jaar te hernieuwen.

Men moet telkens opnieuw beginnen Er is een team of een dienst nodig die zich daar specifiek mee

bezighoudt De functioneringswijze en de te creëren structuur goed definiëren Risico op manipulatie indien het niet structureel in het

beslissingsproces is ingebouwd Een manier om dit proces op overheidsniveau te institutionaliseren

dialoguer avec des consommateurs sur la sécurité alimentaire un partenariat entre l’afsca, le...

Documents