diasporic literature magazine - greek/english publication dedicated to the mother

2 - Διασπορική Λογοτεχνία Diasporic Literature

Ma

y 1

2,

20

13


Ma

y 1

2,

20

13

© Διασπορική Λογοτεχνική Στοά http://diasporic.org Μάιος 2013 Μια συνεργασία με 22 λογοτεχνών στην ποίηση, πεζογραφία, μονόπρακτο Ο κάθε λογοτέχνης συμμετέχει με ένα έργο Επιμέλεια έκδοσης

Ιάκωβος Γαριβάλδης Συμμετέχουν κατ’ αλφαβητική σειρά

Αλέκος Αγγελίδης Άρις Αντάνης (αγγλικά) Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου Χρύσα Βελισσαρίου (ελληνικά και αγγλικά) Άντρια Γαριβάλδη Ιάκωβος Γαριβάλδης Μιχάλης Δελησάββας Λάσκαρης Π. Ζαράρης Μαρία Θωμάδη Ηλίας Καλλές Ευτυχία Καπαρδέλη Ευάγγελος Κατεβάτης Σπύρος Μακρυγιάννης Γιώργος Μαρινάκης Χάρης Μελιτάς Νίκος Μπατσικανής Νίκος Νομικός Ειρήνη Ντούρα – Καββαδία Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου Γιώτα Στρατή Τάκης Χατζηαναγνώστου

http://diasporic.org/


Ma

y 1

2,

20

13

Η έκδοση αυτή, είναι ένας ύμνος αγάπης και σεβασμού προς τη λέξη μάνα, μητέρα,

μάννα, μα.

Η προσπάθεια της Διασπορικής Λογοτεχνικής Στοάς έρχεται για να δώσει σημασία και

αξία στο πιο αγνό, το πιο γλυκό πρόσωπο της ζωής του κάθε ανθρώπου. Έρχεται να

προσφέρει ένα παρήγορο μήνυμα για εκείνους που έχουν χάσει από τον κόσμο τους τη

μάνα πολλές φορές δίχως να μπορούν ούτε τη λέξη αυτή να πουν. Επίσης έρχεται να

προσφέρει ένα μήνυμα σεβασμού για εκείνους που την βλέπουν εμπρός τους καθημερινά

και δεν αντιλαμβάνονται τη σημασία της παρουσίας της. Τέλος να εκφράσει μιαν ελπίδα

για εκείνους που την έχουν μακριά τους και την σκέφτονται καθημερινά.

Η ειδική αυτή έκδοση δεν μπορεί να γίνει πιο απλή, πιο κατανοητή, πιο αγνή γιατί

προέρχεται από τα βάθη της ψυχής του κάθε λογοτέχνη που συμμετέχει και που

παρουσιάζει με τα πιο ειλικρινά του συναισθήματα τη σύνδεση που νιώθει μέσα του με

τη δική του μητέρα.

Τα έργα δεν είναι οι στροφές και οι γραμμές που παρουσιάζονται στις σελίδες αυτές, είναι

τα επιούσια και αμόλυντα σκιρτήματα τα οποία καταχωρούμε και παρουσιάζουμε ακριβώς

όπως μας προσφέρθηκαν, δίχως περιττά φκιασίδια και καλλωπισμούς, δίχως διορθώσεις

και αξιολογήσεις, διότι αισθανόμαστε πως κανένας κριτικός λογοτεχνίας και κανένας

λογοκριτής φιλόλογος δεν μπορεί να παρέμβει ανάμεσα στο κάλλος της σχέσης μεταξύ

μητέρας και παιδιού. Αυτό το κάλλος της απέραντης εμπιστοσύνης και ευλάβειας έτσι

όπως είναι πρέπει να μείνει και να αποδοθεί. Κάθε του κόμμα, κάθε γράμμα και

απόστροφος έρχεται από τέτοιο βάθος μιας υπέρλαμπρης ψυχοσύνθεσης απ’ όπου μόνον

ιερά και ανέγγιχτα συναισθήματα αναβιώνουν.

Ευχαριστούμε θερμά όλους τους συγγραφείς που μας άγγιξαν με τις πιο καλαίσθητες

σκέψεις τους για τη δική τους λέξη που αρχίζει από ‘μ’ - μητέρα, μάννα, μα. Στις

πενήντα αυτές σελίδες κρύβονται όλα τους τα συναισθήματα…


Ma

y 1

2,

20

13

Ελληνική

γλώσσα


Ma

y 1

2,

20

13

Η Κάρτα

Αλέκος Αγγελίδης

Την τελευταία κάρτα σου σήμερα βρήκα μάνα,

αυτήν που μας στερνόστειλες προτού κλείσεις τα μάτια.

Τη φάτνη έχει του Χριστού και μια χρυσή καμπάνα

κι από ψηλά είν’ ανοιχτά τα θεϊκά παλάτια.

Στο πίσω μέρος έγραφες λόγια απ’ την ψυχή σου

και στα παιδιά, στα εγγόνια σου, έδινες την ευχή σου.

«Αγαπημένα μου παιδιά, σας στέλνω τις ευχές μου.

Σας εύχομαι χρόνια πολλά και μες στις προσευχές μου,

παρακαλώ την Παναγιά, προτού τα μάτια κλείσω,

να στείλει αγέρα ανάλαφρο, να κάμει δρόμο ίσο

και στην πατρίδα γρήγορα να σας ξαναντικρίσω.

Αυτόν το χρόνο εύχομαι να ξαναρθήτε πίσω.»

Σαν έρθει, μάνα, Πασχαλιά κι έρθουν γιορτές μεγάλες,

Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, πως λέει ο θείος νόμος,

βάζω την κάρτα την παλιά ανάμεσα στις άλλες

και λέω πως την έφερε κι αυτήν ο ταχυδρόμος.

Αλέκος Αγγελίδης


Ma

y 1

2,

20

13

Μάνα μου

Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου

Μάνα

Σε κρατάω ακόμα απ’ το χέρι

μέσα στο ράγισμα της νιότης

Νήμα αόρατο

στα χτυποκάρδια ανάμεσα

γέρνει επάνω μας

σαν ανθισμένος κλώνος μυγδαλιάς

και μας γεμίζει αιώνια άνοιξη

Μάνα μου

Ξυπνώ πρωί, όλους τους χρόνους

ανασκουμπώνομαι πριν φύγει ο ήλιος

πλένω με την αγάπη σου τα πανωσέντονά μου

να’ χω κατάλευκα να σκέπω τα όνειρά μου

Μάνα μου εσύ

Αιώνιο πρόσωπο στους βράχους της ερήμου χαραγμένο

κοίταζες με δυο μάτια όαση τα ασταθή μου βήματα στην άμμο

Μάτια γεμάτα πράσινο ζωής, βρύσες που κελαρύζανε την έγνοια

με κράτησαν ολόρθο μέσα στην πείνα και τη δίψα του καιρού

Αχ, Μάνα

Μεγάλωσα, γερνάω

Ασπρομαλλιάζει η σκέψη και η έγνοια μου

Εσύ πάντα νέα

Αγάπη που δεν άγγιξαν ρυτίδες

βρέχεις μ’ αθάνατο νερό

θνησιγενείς μου στίχους

από το Άλφα ως το Άπειρο


Ma

y 1

2,

20

13

από τη μάχη ως τον πόλεμο

Πάντα Εσύ, ασπίδα της ψυχής μου

Και τώρα, Μάνα

Κάθε που πέφτει νύχτα, γίνεσαι άστρο

Φως μου γεμάτο μουσική από νανούρισμα παλιό

«Άγια Μαρίνα τζιαι τζιυρά …»

Περνούν τα χρόνια

με δυο νότες καρφωμένες μες στις λέξεις μου

Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου

Κύπρος


Ma

y 1

2,

20

13

Στη Μάνα μου

Χρύσα Βελισσαρίου Έχω Μάνα...

Η αρχή μου.

Ανήμπορη,

η παντοδύναμη.

Φοβισμένη,

η ατρόμητη.

Κουρασμένη,

η ακούραστη.

Μπερδεμένη,

η ξεκάθαρη.

Η ζωή μου την πίκρανε.

Ονειρεύτηκε

να περπατώ σε ροδοπέταλα.

Κι όποτε πατούσα αγκάθια,

μάτωνε, άθελά μου, εκείνη.

Έχω Μάνα,

που δεν την έφτασα ποτέ,

που πάντα σήκωνε λάβαρο,

που πάντα την κυνηγούσα.

Έχω Μάνα...

Μάνα, σύχασε!

Μείνε μαζί μου.

Κρατήσου, όσο μπορείς.

Θα μου λείψεις αφόρητα,

σαν φύγεις...

Το ξέρεις;

Χρύσα Βελισσαρίου

10 - Διασπορική Λογοτεχνία Diasporic

Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Ανάμνηση

Άντρια Γαριβάλδη στη μητέρα μου

Τούτο το δείλι το στυφό

π’ απάνεμα τα κύματα φιλούνε τ’ ακρογιάλι,

την ώρα που ’σκυψε ο ήλιος ντροπαλά

της γης τα χρυσοχρώματα ν’ ανάψει,

μιλούν του ρολογιού τα καρδιοχτύπια αργοσαλεύοντας.

Έφυγες έναν δειλινό

μιας ανθισμένης Κυριακής,

μαραζωμένο γιασεμί,

που στο καντήλι της χαράς

το λάδι είχε στερέψει.

Στ’ αντίπερα του κόσμου γλίστρησες αργά,

μέσα στης θλίψης τα πελάγη μοναχή,

σ’ άγνωστες χώρες

πέταξες βουβά,

γνώριμα χάδια λησμονώντας.

Έφυγες σιωπηλά με τη βροχή,

ανύποπτα, καθώς το δάκρυ σου, αδύναμο,

για ύστερη φορά δρόσιζε την καρδιά.

Έφυγες γνέφοντας καρτερικά,

στους ώμους φορτωμένη της ψυχής τη συννεφιά,

μ’ ένα παράπονο ζωγραφιστό στο κάτω χείλος

και μια ανέκφραστη λαχτάρα που μέτραγε τον πόνο σου με λόγια˙

λόγια γλυκά και τρυφερά που χάιδευαν τ’ αστέρια

κι ήταν ζωής τροφή

στις στείρες νότες κάθε αγάπης.

Τα όνειρά σου με τ’ ανέμου τα φιλιά,

μες στα λουλούδια τώρα φτερουγίζουν,

νεκρικά,

σαν πεταλούδες και σαν σχήματα παλιά

κι εγώ όλο ψάχνω τη σκιά σου,

νευρικά.

Μα βιαστικά σαν πάντα

διώχνω πέρα τις ματιές,


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

που σαν κατάρτια καρφωμένες

στέκουνε βουβές,

να προσπεράσουν,

αδιάφορα ζητούν.

Δεν είναι τ’ αηδονιού η μουσική

μήτε του γρύλου το τραγούδι

που δειλά τρελαίνει τη νυχτιά,

μα στης σελήνης τις ανταύγειες

η εικόνα σου που παίζει με τον ίσκιο μου.

Μια ανάμνησή σου μάνα

που με παίρνει σε ταξίδια

μαγικά

κι ονειρευτά μιλώ με τη μορφή τ’ αγγέλου

και ζω τούτο το βράδυ ερημικά

μοναχικά.

Άντρια Γαριβάλδη

Γαριβάλδη, A. «Ανάπλευση – Τετραλογία»,

Mελβούρνη: Nautilus, σ. 79-80


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Λίγα λουλούδια Μητέρα

Ιάκωβος Γαριβάλδης

Λίγα λουλούδια σήμερα σου έστειλα μητέρα

ο κήπος είναι νοερός τα άνθη στην καρδιά,

τα φρόντιζα πολύ καιρό γι’ αυτή εδώ τη μέρα

σκεπτόμενος την όψη σου με τα σγουρά μαλλιά.

Κόκκινα τριαντάφυλλα, έχουνε τ’ όνομά σου

άσπρες γαρδένιες κι άρωμα που έστειλα για σένα

να τα μυρίσεις σήμερα που είναι η γιορτή σου

και την ευχή σου στείλε μου στα μακρινά τα ξένα.

Ξέρω πως δεν με ξέχασες, η σκέψη σου κοντά μου

ξέρω πως και αν περάσουνε χίλιες και μια εποχές

τα παιδικά χαμόγελα σκέφτεσαι τα δικά μου

που πέρασαν τόσο γοργά σαν όνειρα του χτες.

Μα σήμερα που έφτασαν μπροστά στο σκαλοπάτι

λίγα λουλούδια μυριστά πριν το καλοσκεφτώ

θυμήσου με ακόμη μια σε κάποιο ερημοπάτι

με τα γλυκά τα μάτια σου να επανενωθώ.

Ιάκωβος Γαριβάλδης

Μελβούρνη, Αυστραλία – Μάιος 2013


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Η μαγική λέξη ¨μάνα¨

Ηλίας Καλλές Με του ηλιού το φίλημα,

το χάιδεμα της δύσης,

με της νυχτιάς το πλάκωμα,

της Πούλιας το τραγούδι,

με το βοριά, με το νοτιά

στο προσκεφάλι ήσουν.

Στη σαρμανίτσα σε γροικώ

με καρφωμένα μάτια,

να με κοιτάνε διάπλατα,

νανούρισμα να λένε.

Τ’ ακούω το χαμόγελο,

που έσκαγε στα χείλη

κι ένα φιλί μου έδινες

στο μέτωπο επάνω.

Και τα καυτά τα δάκρυα,

που γιόμιζαν τα μάτια,

στο μάγουλό μου πέσανε,

με τρόμαξαν στον ύπνο.

Μα μια ημέρα έφυγες,

δε γύρισες σε μένα…

Έτσι το νιώθω πια εγώ

στων αλλονών τα λόγια.

Κι άπλωνα τα χέρια μου,

σε έψαχνα να σ’ εύρω.


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Μαύρο φαρί περίμενε

με καβαλάρη ξένο.

Από τη ρούγα σ’ άρπαξε,

ακούω εγώ το κλάμα

και τρίβοντας τα μάτια μου

δεν πρόλαβα να σε ιδώ

ούτε τα χείλη μου να πουν

τη μαγική τη λέξη ¨Μάνα¨.

Την κάθε νύχτα αναζητώ

και την ημέρα πάλι

να έρθω εγώ στην ανοιχτή

και τη δική σου αγκάλη.

Λαχτάρα για μένα η ζωή

και ψάχνω τη μορφή σου.

Οι άλλες μάνες σα λαλούν,

ακούω τη φωνή σου.

Παράθυρα να είναι ανοιχτά

και να γελά η ψυχή σου.

Στις μάνες μέσα στη μορφή

χαϊδεύω τη δική σου.

Και της ψυχής μου ο καημός

στη μοναξιά που νιώθω

τα στήθια μού καίει, τον κρατώ,

σαν φυλαχτό τον έχω.

Ηλίας Καλλές

Βόλος,10-4-2013


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Μάνα

Γιώργος Μαρινάκης

Στερνό κοπέλι σου ήμουνα κι εσύ ήσουν εκείνη

που μ’ έθρεψε, με ζέστανε και μου ’δωσε γαλήνη.

Πρώτη ήσουν όμορφη θωριά, στα άγουρά μου μάτια

και στήριγμα στης στράτας μου τα πρώτα σκαλοπάτια.

Μου χάριζες χαμόγελο απ’ την αυγή ως το βράδυ

κι ένα γλυκό νανούρισμα, ένα φιλί, ένα χάδι.

Το σπίτι ξόμπλια γιόμιζες, η αγάπη σου σκορπούσε

κι ο ανθισμένος κήπος σου μοσχομυροβολούσε.

Μεγάλωσα, παντρεύτηκα, και μίσεψα απ’ τη γη μου

μα σ’ είχα πάντα στην καρδιά και στην αθιβολή μου.

Ξαθέρια ήταν τα λόγια σου, που μ’ ακλουθάνε πάντα

έστω κι αν έχω προ πολλού περάσει τα σαράντα.

Με τράτερνες με νοστιμιές απ’ τα χρυσά σου χέρια

στο μουτουπάκι που ’φτιαχνες γιορτές και καλοκαίρια.

Θυμάμαι τ’ άσπρα σου μαλλιά, το μαύρο σου μαντήλι

τση Παναγιάς το εικόνισμα, το λάδι στο καντήλι.

Μου χάρισες απλόχερα, στοργή, πρεπιά και γνώση

μα εγώ θρουλί δεν σου ’δωσα απ’ όσα μου ’χεις δώσει.


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Μάνα, εκέ στον ουρανό που τώρα ζει η ψυχή σου

για μένα και τον κόσμο μας κάμε την προσευχή σου.

Γιώργος Μαρινάκης


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Μονόπρακτο

Χάρης Μελιτάς

Ένα παιδί σκαλίζει τα σκουπίδια.

Δεν βλέπω.

Η βόμβα σκάει στην παλάμη του παιδιού.

Φαντάσματα προβάλλουν στα μπαλκόνια.

Δεν βλέπω.

Δεν ακούω.

Το αίμα χρωματίζει τη σκηνή.

Η μάνα γονατίζει. Εκλιπαρεί.

Να δέσω την πληγή με το μαντήλι.

Δεν βλέπω.

Δεν ακούω.

Δεν αγγίζω.

Χάρης Μελιτάς Α’ βραβείο Ωδείου Φουντούλη

στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Βόλου

http://diasporic.org/2010/12/melitas-haris/%ce%bc%ce%bf%ce%bd%cf%8c%cf%80%cf%81%ce%b1%ce%ba%cf%84%ce%bf/?share=facebook&nb=1

http://diasporic.org/2010/12/melitas-haris/%ce%bc%ce%bf%ce%bd%cf%8c%cf%80%cf%81%ce%b1%ce%ba%cf%84%ce%bf/?share=facebook&nb=1


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Επιλογή

Νίκος Μπατσικανής

Στη ζωή μου κράτησα

πια

τ’ απαραίτητα:

την ευχή της μάνας

μια σπίθα φως

και την πένα μου.

Νίκος Μπατσικανής


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Μητέρα

Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου

Λιόκαλη σ’ όλη τη ζωή, Μητέρα, η ψυχή σου

Στημόνι όπου εστήθηκε για το πλατύ χαλί

Χιλιάδες κόμπους έδεσες την ίδια τη ζωή σου

Και κέντησες και στόλισες μ’ αγάπη, υπομονή.

Σαϊτοθήκη ταπεινή στα τόξα του αγώνα

Καθημερνά που σε όπλισαν τα “πρέπει” και τα “θα”

Κι αν το κορμί σου εγέρασε, δε λύγισες το γόνα

Τα τόξα σου κουβάλαγες μέχρι και τα στερνά.

Βουνοκορφή που γέννησες κισσούς, σπηλιές και ρούγες

Να κρύψεις απ’ τον κίνδυνο κι αρπαχτικά πουλιά

Τα σπλάχνα σου που κούρνιαζαν στις μητρικές φτερούγες

Φωλιάζοντας το μέλλον τους σε σίγουρη αγκαλιά.

Δεν ήσουν πάντα φωτεινός δρόμος και λεωφόρος

Που οδήγαε σε τετράλουστο αλώνι του χορού

Ήσουν και μονοπάτι απλό, του Πλάστη ο νεωκόρος

Που ανάβεις τις λαμπάδες του στη γέννα ενός μωρού.

Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Έτη Παιδιού

Τάκης Χατζηαναγνώστου

Όταν τον ειδοποίησαν ότι η μητέρα του δεν ήταν καλά, θα πρέπει να είχαν περάσει

τα μεσάνυχτα. Ήταν κατακαλόκαιρο, και δεν είχαν ακόμα κοιμηθεί, ούτε αυτός, ούτε η

γυναίκα του, ούτε τα παιδιά του. Αντίθετα, κάθονταν όλοι στη βεράντα του εξοχικού

τους σπιτιού κι απολάμβαναν τη δροσιά της καθαρής αυγουστιάτικιας νύχτας,

ανασαίνοντας τη μυρουδιά των πεύκων που κατέβαινε απ' το βουνό, και την αρμύρα

της θάλασσας που ερχόταν απ' τα ηρεμισμένα νερά, λίγα βήματα πέρ' απ' τα πόδια

τους.

Ήρθε ένας ποδηλάτης και τους έφερε το μήνυμα:

- Τηλεφώνησαν απ' την πόλη ότι...

Δεν μπόρεσε να βρει γιατί, εκείνη τη στιγμή, ένιωσε άξαφνα σαν ένα μικρό παιδί,

που πάνω απ' το κεφάλι του έπαιξαν αναπάντεχα μιαν αποτρόπαιη καμπάνα.

Αυθόρμητα αναζήτησε το χέρι της γυναίκας του. Μα εκείνη είχε κιόλας σηκωθεί απ' την

πάνινη πολυθρόνα της.

- Πρέπει να πάμε αμέσως κοντά της, είπε.

Σηκώθηκε κι εκείνος. Αισθανόταν κάπως σαστισμένος, δειλός. Η μητέρα του ήταν

κοντά ογδόντα-εξ χρονών, με κλονισμένη πια υγεία, με κατάγματα από παλιό πέσιμο. Θα

'πρεπε να την περιμένει μια τέτοια εξέλιξη, που διόλου απίθανο να οδηγούσε σύντομα

στο αναπόφευκτο τέλος. Παρ' όλ' αυτά, κάτι κλοτσούσε μέσα του. Να ήταν η καρδιά του;

Η γυναίκα του τακτοποίησε τα παιδιά να κοιμηθούν, κι ο ίδιος ετοίμασε το

αυτοκίνητο. Ξεκίνησαν μέσα στη νύχτα. Τα φώτα του αμαξιού έφεγγαν πάρα πολύ

δυνατά το δρόμο μπροστά, έτσι που γινόταν πιο σκοτεινός όλος ο άλλος χώρος στα

πλάγια. Κι όμως εκείνος μάντευε τα σχήματα του τοπίου γύρω, που τώρα θα

παρακολουθούσαν με κάποια σιωπηλή ανησυχία το μεταμεσονύχτιο ταξίδι του. Τα

δέντρα, οι λόφοι, τα σκαρφαλωμένα απάνω τους σπιτάκια των μικρών χωριών, οι

εκκλησιές, όλα, στα σίγουρα, θα έμεναν με άγρυπνα τα μάτια τους και κρατημένη την

αναπνοή τους, γι' αυτήν την απρόσμενη περιπέτεια. Ο αέρας που τρύπωνε απ' το ανοιχτό

παράθυρο του αυτοκινήτου, μιλούσε συνέχεια για τη διάχυτη συμπάθεια των

πραγμάτων που τους κύκλωναν. Ένιωθε συγκίνηση και ανακούφιση μαζί. Για σκέψου,

όλα αυτά ήταν για τη μητέρα, τη μητέρα του.

Το 'χε ξαναδοκιμάσει αυτό το συναίσθημα πριν χρόνια πολλά, δε θυμάται πια πόσα.

Θα πρέπει να ήταν πολύ μικρός, γιατί είδε ξαφνικά τον εαυτό του με κοντά

παντελονάκια να παίζει στη γειτονιά με τ' άλλα παιδιά, όταν μια γειτόνισσα, που είχε


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

πάει να πιει καφέ με τη μητέρα του, βγήκε απρόσμενα στην πόρτα τους κι έβαλε τις

φωνές, γιατί η φίλη της, λέει, έπεσε ξαφνικά χάμω αναίσθητη, σαν νεκρή. Έτρεξε πολύς

κόσμος. Εκείνος όχι, δεν έτρεξε. Αισθανόταν ανήμπορος να κάνει το παραμικρό. Κάθισε

στα σκαλοπάτια του διπλανού σπιτιού και βάλθηκε να κλαίει. Για τον μικρό κόσμο του η

μητέρα του τότε ήταν σαν ένα είδος ουρανός. Δεν τη σκεφτόταν όταν έπαιζε ή όταν

έτρεχε με τ' άλλα παιδιά στους δρόμους. Αλλά την ένιωθε αόρατα από πάνω του, σαν μια

απέραντη στέγη σπιτιού, σαν μια γλύκα που υπήρχε πάντα στην ατμόσφαιρα. Μπορούσε

τώρα αυτή η μητέρα ν' αρρωστήσει ; Μπορούσε να θαμπώσει ποτέ ο ουρανός;

Μπορούσε η στέγη εκείνη να πάψει να τον σκεπάζει; Κι όμως ξαφνικά κι απότομα

αισθανόταν γυμνός, σαν να 'ρθαν ξένοι κι άγνωστοι και τον ξέντυσαν, του πήραν όλα του

τα ρούχα. Γι' αυτό έκλαιγε. Δεν ήξερε πόσες ώρες. Ύστερα ήρθαν ένα πλήθος χέρια και

του χάιδεψαν το κεφάλι. Άκουσε τρυφερές καθησυχαστικές φωνές: "Μην κλαις, δεν

είναι τίποτα. Μια μικρή λιποθυμία που πέρασε. Η μητέρα σου σηκώθηκε κιόλας..."

Ανάσανε. Και χαμογέλασε. Κι ας έτρεχαν ακόμα ποτάμι τα δάκρυα απ' τα μάτια του...

Τώρα, βέβαια, μέσα στο αυτοκίνητο, δεν κλαίει. Νιώθει τη στοργή του σκοταδιού και

τη συμπόνια του. Τον ανακουφίζει.

Ωστόσο...

Κοιτάζει λοξά τη γυναίκα του. Θέλει να της πει ότι παρ' όλην αυτή τη στοργή, δεν

αισθάνεται κανένα χέρι ν' απλώνεται στο κεφάλι του, ούτε ακούει καμιά φωνή να τον

παρηγορεί. Και θέλει να τη ρωτήσει: "Τι λες κι εσύ;"

Μα η γυναίκα του μένει σιωπηλή, κοιτάζοντας ολόϊσια μπροστά. Σωπαίνει κι εκείνος.

Σκέφτεται: "Είναι αστείο να της μιλήσω για τέτοια πράματα τώρα..."

*

Έφτασαν στη νυχτωμένη πόλη χωρίς άργητα, πήγαν κατευθείαν στο σπίτι της

μητέρας. Ήταν η αδελφή του εκεί, με τον άντρα της και τα παιδιά της. Του είπε με λίγα

λόγια τα καθέκαστα:

- Έκανε να σηκωθεί, και ζαλιζόταν, κι όταν πλάγιασε, της ήρθε εμετός, και δεν τον

πρόλαβε, γέμισε το κρεβάτι, τα σεντόνια, και το πιο σπουδαίο ότι δε μιλούσε τίποτα,

ούτε έδειχνε να καταλαβαίνει. Φωνάξαμε αμέσως το γιατρό. Είπε: εγκεφαλικό. Αλλά

αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Θα περιμένουμε να ξημερώσει.

Έστειλα αμέσως και σας ειδοποίησα.

- Πού την έχετε; ρώτησε εκείνος.

- Στην κρεβατοκάμαρη.


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Η γυναίκα του πέρασε πρώτη να τη δει. Ο ίδιος ένιωσε, απροσδόκητα, ανίκανος να

κάνει έστω κι ένα βήμα. Κάθισε στα σκαλοπάτια της εισόδου, έτοιμος να κλάψει.

Αισθανόταν σαν να ήταν μια στάλα μικρός, κι όλη του η ζωή ήταν ένας ουρανός, κι ο

ουρανός αυτός τώρα από κάπου έσπασε, θόλωσαν τα χρώματά του, μερικά κομμάτια

του κρεμάστηκαν σαν ξεκάρφωτα, μπορεί από στιγμή σε στιγμή να κατρακυλούσαν στο

χάος. Η ψυχή του μαζεύτηκε σε μια γωνιά, σαν ζωάκι κατάφοβο. Αν συντριβόταν και

χανόταν αυτός ο ουρανός...;

Προσπάθησε ν' αντιδράσει. Ήταν λυπηρό να είναι ένας ολόκληρος άντρας με άσπρα

κιόλας μαλλιά, με οικογένεια, με δικές του έγνοιες κι ευθύνες, και ξαφνικά να νιώθει να

διαλύεται όλη του η υπόσταση επειδή αρρώστησε η μητέρα του.

- Δε θα πας κι εσύ να τη δεις; ρώτησε η αδελφή του.

Έκανε μια γκριμάτσα, που δεν ήξερε κι ο ίδιος τι σήμαινε. Δεν απάντησε. Κι

ωστόσο, δεν πήγε. Κάθισε με τον γαμπρό του στην τραπεζαρία τους. Αμίλητος. Ο νους

του πήγε σ' ένα γραμμάτιο που όφειλε να πληρώσει μεθαύριο. Ύστερα σ 'ένα

τηλεφώνημα που έπρεπε να κάνει στη γραμματεία του σχολειού της μικρής κόρης του,

και το είχε ξεχάσει . Έπειτα, ξαφνικά, πήδησε πίσω, σ' απροσδιόριστα χρόνια, κι είδε τη

μητέρα νέα, να στέκει κοντά σ' ένα παράθυρο και να πλέκει προσεκτικά, σαλεύοντας

πότε-πότε τα χείλια, σαν να μετρούσε, ή να προσευχόταν. Εκείνος ήταν ξαπλωμένος

παραδίπλα και διάβαζε, κι ανάμεσα σήκωνε κρυφά τα μάτια και την παρακολουθούσε.

Δεν ανέπνεε; Πώς! Αν πρόσεχες, θα 'βλεπες ότι το στήθος της ανεβοκατέβαινε

ανεπαίσθητα, ολόιδια με το στήθος της γης, που μέσα του εκτρέφει την ομορφιά του

κόσμου. Έτσι το είχε σκεφτεί τότε. Ήταν έφηβος, και διάβαζε βιβλία με ποιήματα, και

είχε κάποιες μυστικές ανατάσεις που δεν μπορούσε να προσδιορίσει από πού

ξεκινούσαν και προς τα πού κατευθύνονταν. Χαμογέλασε με τη σκέψη του. Ήταν μάλλον

φιλολογική. Ωστόσο, εκείνη τη στιγμή ένιωσε έντονα τη διάθεση να τη ζωγραφίσει, παρ'

όλο ότι δεν είχε πιάσει ποτέ στα χέρια του μολύβι και χαρτί για κάτι τέτοιο. Το

αποφάσισε. Κι έκανε το σκίτσο της. Το 'χει φυλαγμένο ακόμα. Θα πρέπει να το

καντρώσει...

Απάνω στην ώρα βγήκε η γυναίκα του απ' την κρεβατοκάμαρη. Ήταν σφιγμένη.

Είπε:

- Δε νομίζω ότι θα μας βρει το πρωί...

Αμέσως έστρεψε και κοίταξε εκείνον στα μάτια. Σαν να τον άκουσε που

επαναλάμβανε μέσα του χωρίς να καταλαβαίνει: "Δε θα μας βρει το πρωί...Δε θα μας

βρει το πρωί..." Του φάνηκε πως κρύωνε. Και την ίδια στιγμή ένιωσε την ανάγκη να το

πει της μητέρας. Πάντα έτσι γινόταν, απ' τα παιδικά χρόνια. "Μάνα, κρυώνω... Μάνα,

πεινώ…. Μάνα, πονεί ο λαιμός μου... Μάνα,-..." Έκανε να καταπιεί, και δεν μπόρεσε.

Κιόλας είχε δεθεί ένας κόμπος μέσα του -δεν ήξερε να πει αν ήταν στο λαιμό, στο

στήθος, ή χαμηλά, στην κοιλιά του. Γύρισε απελπισμένος και κοίταξε την αδελφή του.


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Εκείνη δεν τον πρόσεχε. Συζητούσε με τη γυναίκα του για το πώς θ' αντιμετώπιζαν το

μοιραίο, τι έπρεπε να κάνουν, ποιον να ειδοποιήσουν, πώς να φτιάξουν το σπίτι.

Νευρίασε, σηκώθηκε. Θυμήθηκε που μια φορά, στο σχολειό -πόσα χρόνια από τότε,

Θε μου- είχαν αργία γιατί πέθανε η μητέρα του δασκάλου τους. Τι χαρές που έκαναν όλα

τα παιδιά της τάξης του! Γύρισε σπίτι χοροπηδώντας. "Δεν έχουμε μάθημα!..." Η δική

του μητέρα τον κοίταξε μ' ένα χαμόγελο πικρό. "Σκεφτήκατε ποτέ τι άσκημο που θα 'ταν

να χάνατε ο καθένας από σας τη μάνα του, και να γελούσαν οι άλλοι από ευτυχία;" Πήγε

στην καμαρούλα του σκυθρωπός. Εκείνος ο ουρανός που λέγαμε, για σκέψου να ράγιζε

ξαφνικά... Ανατρίχιασε.

- Ευτυχώς που τη μετάλαβα προχτές...

Μιλούσε η αδελφή του. Κι όσο καταλάβαινε ότι ακόμα και τα λόγια, κι οι αναπνοές,

κι οι εκφράσεις των ζωντανών μέσα στο σπίτι είχαν μπει στον κύκλο της μακάβριας

τελετουργίας του τέλους, γνωστής κι απαίσιας όπως και να 'χει το πράγμα, τόσο ένιωθε

μιαν ενστικτώδη αντίρροπη δύναμη βαθιά του να θέλει ν' αντιδράσει. Είπε:

- Δηλαδή δε θα κοιμηθούμε ως το πρωί;

- Μάλλον να κάνουμε βάρδιες. Κάποιος πρέπει ν' αγρυπνεί οπωσδήποτε, για κάθε

ενδεχόμενο.

- Λοιπόν, βρείτε να κοιμηθείτε κάπου όλοι σας. Θα φυλάξω πρώτος εγώ.

Ήταν μια άξαφνη και σωτήρια λύση. Συμφώνησαν μαζί του. Έπιασαν άλλος μια

πολυθρόνα, άλλος έναν καναπέ, άλλος ένα ντιβάνι.

Εκείνος πήγε με σταθερά βήματα στην κρεβατοκάμαρη. Είδε πρώτη φορά τη μητέρα

ξαπλωμένη έτσι, άρρωστη, στο κρεβάτι της: ένα ηλικιωμένο, μικρό, αδύναμο, κι

αξιολύπητο πτώμα. Μόνο που ανάπνεε. Ελάχιστα. Ήταν εκείνη; Εκείνη η γυναίκα που

στην αγκαλιά της κατάφευγε πάντα, στα μακρινά χρόνια των παιδικών απογοητεύσεων

και των δακρύων;

- Μανούλα μου !...,ψέλλισε.

Δεν τον άκουσε. Δεν ήταν σε θέση να τον ακούσει. Ο θάνατος είχε κιόλας

ακουμπήσει βαριά το χέρι του πάνω στα μεγάλα και κουρασμένα της βλέφαρα. Δεν τα 'χε

κλείσει ολότελα. Είπαμε: ανάπνεε ακόμα.

Πλησίασε στο κρεβάτι πατώντας στ' ακροδάχτυλα, για να μην την ξυπνήσει.

- Μανούλα..., ξαναψέλλισε.

Καμιά απάντηση. Μήτε ένα σάλεμα των φρυδιών. Κι όμως, θυμήθηκε που κάποτε,

σαν να 'ναι τώρα, κάποτε, μικρούλης τόσο, καθώς κοιμόταν στο κρεβάτι του, ξύπνησε

ξαφνικά απ' το ροχαλητό της. Άνοιξε τα μάτια και την είδε πλαγιασμένη δίπλα του.


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Τα δάκρυα ξαναπλημμύρισαν τα μάτια του. Και μέσ' απ' την υγρή τους διαφάνεια

είδε μια θάλασσα στραφταλιστή, κι ένα άσπρο περιστέρι να πετά στο φως, ενώ πίσω

του ακολουθούσαν, σαν κυνηγημένα, ένα σμάρι μικρά πουλιά, χαμένα μέσα στην

απεραντοσύνη, όλα τα περασμένα χρόνια ως τα σήμερα, αυτά τα χρόνια που, όσο ζούσε

εκείνη, ήταν χρόνια εμπιστοσύνης, σιγουριάς, κι ομορφιάς, ήταν έτη παιδιού..

Τάκης Χατζηαναγνώστου


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

English

language


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

A Tribute

“…that it may go well with thee…”

(from the 5th Commandment)

Aris Adanis

…and if the life I chose to lead,

if my acts did not succeed

…and if the principles I sidestepped,

if the promises I kept unkept

…and if my life’s wrong turnings taken,

if my solemn vows forsaken

…and if my ruthless paths of apathy,

if my endless lack of sympathy

…and if my expectations unfulfilled,

with time and chances lost and spilled

hinder me from claiming I am her son,

no living being or righteous one

divine or not, cannot

begrudge my filial pride

or my sentiments deride

when I utter…

… she was my mother. []

Aris Adanis


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

To My Mother

Chryssa Velissariou I have a Mother...

My start, my principle.

Powerless,

the all mighty.

Scared,

the fearless.

Tired,

The tireless.

Confused,

the straight.

My life offered bitterness to her.

She dreamed of me

to walk on rose petals.

And whenever I paw thorns,

she was bleeding, against my will.

I have a Mother.

I didn't ever reach her deeds

She always was in front of me in the battle,

I always was following her.

I have a Mother...

Mother, be calm!

Stay with me.

Hold on, as long as you can.

I will miss you unbearably,

when you'll go ...

Have I ever let you know?

Chryssa Velissariou 2013


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Περιεχόμενα - Table of Contents

.................................................................................................................................... 5 Ελληνική γλώσσα

Η Κάρτα ................................................................................................................................................. 6

Αλέκος Αγγελίδης .............................................................................................................................. 6

Μάνα μου .............................................................................................................................................. 7

Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου ............................................................................................................... 7

Στη Μάνα μου........................................................................................................................................ 9

Χρύσα Βελισσαρίου ........................................................................................................................... 9

Ανάμνηση ............................................................................................................................................ 10

Άντρια Γαριβάλδη ............................................................................................................................ 10

Λίγα λουλούδια Μητέρα ..................................................................................................................... 12

Ιάκωβος Γαριβάλδης ....................................................................................................................... 12

Κι όμως υπήρξε ................................................................................................................................... 13

Μιχάλης Δελησάββας ..................................................................................................................... 13

Η ιστορία της γέννησης ....................................................................................................................... 14

Λάσκαρης Π. Ζαράρης ..................................................................................................................... 14

Μάνα ................................................................................................................................................... 16

Μαρία Θωμάδη ............................................................................................................................... 16

Η μαγική λέξη ¨μάνα¨ .......................................................................................................................... 17

Ηλίας Καλλές ................................................................................................................................... 17

................................................................................................................................ 19 Συγγνώμη μητέρα

Ευτυχία Καπαρδέλη ......................................................................................................................... 19

Σεισμός Κεφαλονιάς 1953 ................................................................................................................... 21

Ευάγγελος Κατεβάτης ..................................................................................................................... 21

Στη Μάνα… .......................................................................................................................................... 25

Σπύρος Μακρυγιάννης .................................................................................................................... 25

Μάνα ................................................................................................................................................... 26

Γιώργος Μαρινάκης ......................................................................................................................... 26

Μονόπρακτο ........................................................................................................................................ 28

Χάρης Μελιτάς ................................................................................................................................ 28

Επιλογή ................................................................................................................................................ 29


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

Νίκος Μπατσικανής ......................................................................................................................... 29

Επί της ροής και της ανόδου ............................................................................................................... 30

Νίκος Νομικός ................................................................................................................................. 30

Η Μάνα ................................................................................................................................................ 31

Ειρήνη Ντούρα – Καββαδία ............................................................................................................ 31

Μητέρα ................................................................................................................................................ 32

Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου ................................................................................................. 32

Μάνα Σουλιώτισσα ............................................................................................................................. 33

Γιώτα Στρατή ................................................................................................................................... 33

......................................................................................................................................... 41 Έτη Παιδιού

Τάκης Χατζηαναγνώστου ................................................................................................................ 41

.................................................................................................................................. 49 English language

.............................................................................................................................................. 50 A Tribute

Aris Adanis ....................................................................................................................................... 50

...................................................................................................................................... 51 To My Mother

Chryssa Velissariou .......................................................................................................................... 51


Literature

Ma

y 1

2,

20

13

diasporic literature magazine - greek/english publication dedicated to the mother

Documents