didactiek van de informatiegeletterdheid aan de ku leuven
TRANSCRIPT
Didactiek van de Informatiegeletterdheid aan de KU Leuven
VVBAD – Digibeet - 26 november 2016
Visie en beleidsplan onderwijs
Disciplinaire future self
• Doel 36 : Goed functionerende
multimediavoorzieningen en
infrastructuur voor onderwijs
verder uitbouwen.
Strategisch onderwijsplan UBStrategisch Beleidsplan Universiteitsbibliotheek 2015-2017
Doelstellingen
• Afstuderende studenten zijn informatievaardig;
• Onderwijsprocessen maken in toenemende mate gebruik van UB
kennisarchitectuur;
• Infrastructuur en diensten worden geoptimaliseerd voor student-
gecentreerd gebruik;
• De onderwijsondersteunende functie van UB stemt af met
beleidsmatige ontwikkelingen inzake onderwijs en studenten.
Tutorial informatievaardigheden
Tutorial Doel
Webcursus informatievaardigheden voor studenten
Hoe op een efficiënte manier info opzoeken, selecteren & evalueren,
informatie correct gebruiken en beheren?
• Beschikbaar sinds academiejaar 2014-2015 voor alle studenten
• Bruikbaar gedurende hele studentenloopbaan
• Aansluiten van het online leerplatform bij
o de opleidingen
o opleidingsonderdelen
• Mogelijkheid om traject van studenten bij te houden & te rapporteren
o oefeningen
• Toegankelijk via online leerplatform
o 55.392 aantal studenten in KU Leuven associatie
o 40.159 aantal studenten op Campus Leuven
• In Engels & Nederlands
• Modulair opbouw (6 modules) die apart doorloopbaar is
o Inhoud:
Gemeenschappelijke inhoud universitair breed
o Oefeningen: vakspecifiek
Koppeling aan grade center
Geïntegreerd in (enkele) curricula.
Tutorial Organisatie
Ingenieurs-wetenschappen
Industriële wetenschappen
Ingenieurswetenschappen
Gemeenschappelijke Tutorial
informatievaardigheden:
Groep Wetenschap & Technologie en
Biomedische Wetenschappen
Tutorial informatievaardigheden: Wijsbegeerte
Faculteit PPW
Sociale Wetenschappen
Economie - en
bedrijfswetenschappen
Rechtsgeleerdheid
Letteren
Tutorial Andere bibliotheken - andere noden
TutorialOpbouw
6 modulesModule 1: Informatiebronnen
Module 2: Een zoekactie formuleren
Module 3: Hoe kom ik aan de gevonden informatie?
Module 4: Hoe beheer ik de gevonden informatie?
Module 5: Informatie evalueren
Module 6: Informatie verwerken
Module opbouw Even testen (korte teaser oefeningen)
Theoretische uitleg
Kennisclips
Voorbeelden
Samenvatting
Oefeningen
Vaste structuur• Gemeenschappelijk inhoudelijk deel
• Centraal beheerd
Variabel deel• Discipline specifieke oefeningen: mogelijkheid
voor eigen accenten
• Decentraal beheerd
• Gekoppeld aan Grade center
Vast
Varia
bel
• Leden uit verschillende bibliotheken van de KU Leuven
• Totstandkoming tutorial
o Opstellen inhoud
o Opstellen oefeningen
• Regelmatig overleg: bespreken van good practices
• Beheer & onderhoud: up-to-date houden.
o Grondig nazicht aan begin van ieder academiejaar Nieuwe web interfaces van databanken
Nieuwe faciliteiten van databanken
…
TutorialWerkgroep
o Opnemen kennisclips
o Beheer in toledo
o Enrollments
• Aanduiding van niveaus: Advanced - basic level
• Kennisclips op open in plaats van gesloten platform
• Instelbare modules
o Faculteiten stellen hun eigen modules samen
• Module 6 Informatie verwerken:
o basis voor een plagiaatbeleid aan de faculteit geneeskunde & farmacie
TutorialToekomst?
Instructiesessies informatievaardigheden in het biomedisch onderwijsA case study
Marleen Michels
2Bergen- Biomedische bibliotheek
2Bergen: Strategie
Strategische doelen• Onderzoek: maximale toegang tot onderzoeksinformatie verzekeren.
• Onderwijs: studentgerichte onderwijsondersteuning bieden.
Acties• E-only beleid voor alle types informatiebronnen uitbreiden toegankelijkheid.
• Aanbieden van opleidingstrajecten ter bevordering informatievaardigheden van
studenten, onderzoekers & clinici.
•
Instructiesessies informatievaardighedenA. Studenten
B. Onderzoekers
C. (Externen)
65,29%
16,86%
17,85%
Verdeling instructiesessies
KUL studentenOnderzoekersExternen
2006-2007
2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
0
20
40
60
80
100
120
Aantal instructiesessies per academiejaar
Externen
Onderzoekers
KU Leuven studenten
Aantal studenten Campus Leuven 2015-2016Aantal studenten fac. Geneeskunde 8.043
bachelors 2.169
masters 2.655
Aantal studenten fac. Farmacie 1.291bachelors 697
masters 361
Studenten
• Geïntegreerd in onderwijsprogramma van bachelors en masters faculteit
geneeskunde & farmacie:1ste bach Geneeskunde (2)
1ste bach Tandheelkunde (2)
1ste & 2de bach Farmacie (1)
2de bach Biomedische Wetenschappen (1)
2e bach Logopedie & Audiologie (2)
• 2h durend
• In computerlokalen
• Groepen: 20-40 studenten
Instructiesessies informatievaardigheden
Master Seksuologie (1)
Masterproef Farmaceutische zorg (1)
Master Schakelprogramma VPLGK (1)
Master Farmaceutische Zorg (1)
Master geneesmiddelen ontwikkeling (1)
Studenten
Instructiesessies informatievaardigheden
• Demonstratie (1h)o Wat zijn onderzoeksartikels?
o Gebruik van databank Pubmed: vrije zoektermen + boleaanse operatoren
simple & advanced search
filters & Thesaurus (MeSH).
o Bibliometrie: Web of Science & JCR
• Opdracht (1h) Zelfstandig info zoeken over het onderwerp van teksten
o Zoeken in de catalogus Limo
o Met MeSH termen zoeken
o Delen van referenties & refereren
o Impactfactor & times cited
Inhoud: voorbeeld • Overige topicso Vakspecifieke databanken: Embase,
CINAHL,…
o Medisch wetenschappelijke databanken
o Demonstratie Reference management
Systems (Endnote Basic)
Instructiesessies informatievaardigheden Onderzoekers
KU Leuven Biomedical Doctoral School
• Instructiesessie “Information & Publication Skills” in de Biomedische doctoraatsopleiding.
• Jaarlijks georganiseerd in het 2e semester
• 20-25 deelnemers
• Bevat 4 modules op advanced level: Course 1: Information retrieval part 1
Introduction
The Biomedical Library
Pubmed
My NCBI
Course 2: Information retrieval part 2 Embase
Building a search strategy for a (systematic) review
Scifinder
Searching for patents
Course 3: Scientific Output Calculating Scientific Output
Web of Science
Scopus
Course 4: Management of references & Publishing
Plagiarism and the use of Reference Management
Software (Mendeley, Endnotebasic, Zotero)
Open Access
Alerting
http://bib.kuleuven.be/english/2bergen/mgas/target-group-research/library_courses/doctoral_school
Instructiesessies informatievaardigheden Onderzoekers
Maandelijkse algemene infosessie voor nieuwe
personeelsleden/onderzoekers:
• Minder succesvol
• Alternatief: 10 min gaan spreken op infodag voor nieuwe onderzoekers/studenten
UZ Leuven-personeelCursussen op maat
• Aan UZ personeel: onderzoekers, artsen, verpleging,…
• Op congressen & evenementen: PhD kick-off meetings, labodagen, studiedagen,…
http://bib.kuleuven.be/english/2bergen/mgas/target-group-research/library_courses/information-sessions
Onderwijsteam Doel
• Gestandaardiseerd organiseren van instructiesessies.
• Gemeenschappelijk lesmateriaal
• Wisselende inzetbaarheid teamleden: zodat de verschillende instructies door alle
teamleden gegeven kunnen worden.
Werking
• Regelmatig overleg, zowel intra- als interbibliothecair.
• Overleg en evaluatie met proffen, vakverantwoordelijken & faculteiten.
technisch soms hindernissen
Organisatie instructiesessies: best practice?
Start-Up
contact onderwijscoördinator & POC
Integratie in curricula
Organisatievia verantwoordelijke
studierichtingcomputerlokalen reserveren
inplannen
VoorbereidingLeerinhoud
Werkvorm doceren
demonstreren begeleiden
Leermaterialen
powerpoint Polleverywhere
Evaluatie
quoteren opdracht
examenvragen opstellen
aanwezigheden
Zelfreflectie feedback vakprofessor
verbeterpunten noteren evaluatie lessenreeks
zelf vakkennis up-to-date houden
Polleverywhere
online stemsyteem
www.polleverywhere.com
KUL licentie
gratis & premium versie leuk
teksten
ter beschikking via toledo
opdrachten
Huidige Aanpak
• Integratie in de curricula
• De bibliotheek krijgt een gezicht,
studenten (& proffen) weten de weg
• Opdracht: positief ervaren
• Polleverywhere: activeert publiek
• Beperkte leerlijn
• Arbeidsintensief
• Samenwerking faculteiten bij de ene al
beter dan bij de andere
• Zij-instromers
Toekomstplannen
• Webinars
• Flipped classroom: mits integratie tutorial
• Lunchsessies voor onderzoekers
Vragen?
Kim De Roo
Inge Discart
Marleen Michels
Veerle Tuerlinckx
2Bergen-Biomedische Bibliotheek
Campus Gasthuisberg - O&N 1 verdieping 4
Herestraat 49 bus 411
B-3000 Leuven
tel. + 32 16 37 70 57 | fax + 32 16 34 61 12
e-mail algemeen: [email protected]
e-mail onderwijsteam: [email protected]
url: biomedinfo.be
Bibliotheek Sociale Wetenschappen
Parkstraat 45 - bus 3604, B-3000 Leuven
tel: +32 16 32 32 95
Instructiesessies informatievaardigheden Studenten Instructiesessies geïntegreerd in onderwijsprogramma van bach & ma fac. GNK + Farma
• 1ste bach Geneeskunde Vak: Initiatie tot het medische wetenschappelijk onderzoeko Werkzitting 1: Zoeken in basiswetenschappelijk databanken (Pubmed + zoekopdracht)
Opdracht gequoteerd (10% van puntentotaal)
o Werkzitting 2: Zoeken in medische wetenschappelijk databanken (Kennispiramide, evidence based databanken) Leerstof voor het examen (multiple choice)
• 1ste bach Tandheelkunde Vak: Initiatie tot het medische wetenschappelijk denken & redenereno Idem sessies GNK (2 werkzittingen)
• 2de bach Biomedische Wetenschappen Vak: Inleiding tot de biomedische literatuuro Hoorcollege: wat/waarom wetenschappelijke literatuur.
o Werkzitting 1: Zoeken in basiswetenschappelijk databanken (Pubmed + zoekopdracht). Pass-fail.
• 2de bach Logopedie & Audiologie Vak: Inleiding tot het computergebruiko Hoorcollege: wat/waarom wetenschappelijke literatuur.o Werkzitting 1: Zoeken in basis wetenschappelijk databanken (Pubmed + zoekopdracht)o Werkzitting 2: Kennispiramide & Reference manager Software (Endnotebasic)
• Schakelprogramma: Master in de Verpleegkunde Vak: Methoden van literatuuronderzoeko Werkzitting 1: Opfrissen Pubmed, Endnotebasic. Tools nodig om systematic review te maken.
• Master Seksuologie Vak: voorbereiding masterproefo Werkzitting 1: Opfrissen Pubmed, Endnotebasic.
o 1ste & 2e bach Farmacie
o 2e & 3de bach Logopedie
Instructiesessies informatievaardigheden Studenten Instructiesessies geïntegreerd in onderwijsprogramma van BACH & MA fac. GNK + Farma
• 1ste bach Farmacie Vak: Het geneesmiddel, van ontwikkeling tot afleveringo Werkzitting 1: Zoeken in basiswetenschappelijk databanken (Pubmed + zoekopdracht)
• 2de bach Farmacie Vak: Farmaceutische biologieo De bibliothecaris toont in de werkzitting (30 min) hoe er het best kan gezocht worden naar een wetenschappelijk artikel.
• 1e Master Faramaceutische zorg Vak: masterproef
o Werkzitting 1: Zoeken in basiswetenschappelijk databanken (Pubmed), PICO, ... Meer in het kader van systematic reviews.
• 1e Master Geneesmiddelen ontwikkeling Vak: masterproef
o Werkzitting 1: Zoeken in basiswetenschappelijk databanken (Pubmed), meer farmaceustische databanken (Embase), zoeken naar
patenten, reference manager software.
1. Niet alles wat op het internet staat is even betrouwbaar.
2. Onderzoeksartikels zijn de belangrijkste 1e informatiebronnen
3. Gebruik PubMed.
4. Ga naar PubMed via de site van de Biomedische Bibliotheek. Van thuis uit log je best eerst in op de EZ-proxy server.
5 . Specifiëer je zoekvraag in PubMed:
A. Simple search met vrije Engelse zoekterm
B. Zoeken met trefwoorden: Medical Subject Headings (MeSH)
C. Samennemen van vrije zoektermen of trefwoorden: AND-OR-NOT
D. Advanced search
E. Filters
Instructiesessies informatievaardigheden Studenten Inhoud instructiesessies
• Basiswetenschappelijke databanken:o Pubmed: 10 geboden bij het op zoek gaan naar wetenschappelijke literatuur (1h):
6. Gebruik de KU Leuven-knop om de full-tekst van het artikel te
raadplegen.
7. Onthoud dat onderzoeksartikels in tijdschriften of journals staan.
8. Vermeld bronnen correct.
9. Niet alle wetenschappelijke literatuur heeft dezelfde waarde:• Citatiegegevens en impactfactoren in Web of Science (WoS) en JCR
10. Limo zoekt in de bibliotheekcollectie van de KU Leuven associatie.
o Opdracht: informatie zoeken over het onderwerp van teksten (1h) Zoeken van een boek/ papieren journal in onze catalogus
Zoeken van MeSH termen & gebruiken om referenties mee op te zoeken
Delen van referenties
Online journals opzoeken + impactfactor & times cited