VEEKOS (Pty) Ltd Reg-no: 2000/013097/07

Tin street 15, Laboria, Upington PO Box 55, Upington, South Africa

Tel (+27) 054 331 1351

Diebelangrikheidvansomerfosforaanvulling:Daar is soms verwarring oor die verskil tussen fosfor en fosfaat. Fosfor is dieelement Pwaar fosfaat ‘n sout van fosforsuur is, en dit is fosfor gebindmetsuurstofmolekules.

Herkouersbenodigminder fosfor as kalsium,enwaar99%vandie kalsium indiebene en tande gestoorword,worddaar net 80-85%vandie fosfor in diebene en tande gestoor en die res in die weefsel en liggaams vloeistowwe(McDonald, 2002). Fosfor se rol in die weefsel is om die sel struktuur teonderhou in die liggaam en om biochemiese prosesse soos energiemetabolisme, aminosuur metabolisme en proteïen sintese te onderhou(Dollemore,2015).

Fosfor tekort word niemaklik in ‘n kuddewaargeneem nie. Die simptome issubklinies en onder andere, verlaagde innames, vertraging van beenontwikkelingengroeiendiedierekomstyfenswakvoor.Dierewatbenekou(pika), lang uitgegroeide hoewe, dowwe en stekelrige haarkleed is ooksimptomevanfosfaattekort.Ditverlaagookvrugbaarheidbydievroulikedieredeurhittesiklusseniegereeldtelaatplaasvindnie.Dusisdiespeengewigteenkalf persentasies swak. Studies het ook al bewys dat fosfor tekorte,melkproduksieverlaag(McDonald,2002).

Daaris4maniereomtetoetsofjouplaasfosforarmis.Toetsnommer1isom‘nvoerproeftedoen,waar‘ngroepdiere‘nfosforaanvullingkryen‘nkontrolegroep nie ‘n aanvulling kry nie. Indien die groep met die aanvulling beterprestreerhetasdiekontrolegroep,isjouplaaswaarskeinlikarminfosfor.Bloedtoetse enmismonsters kan getrekword enweg gestuurword vir ontleding.Bloedfosforlaeras25mg/Lis‘nakutefosforarmgebied.Diegrondsefosfaatvlakke kan ook getoets word en vlakke laer as 4 dpm is ‘n akute fosfor armgebied.

VEEKOS (Pty) Ltd Reg-no: 2000/013097/07

Tin street 15, Laboria, Upington PO Box 55, Upington, South Africa

Tel (+27) 054 331 1351

Dieverhoudingvankalsiumtotfosforisnetsobelangriksoosdiehoeveelheidfosforvirdiediere.Dieverhoudingisoptimaalvan1:1tot2:1.Herkouerskan‘nweierverhoudingvan3:1hanteermitsdiefosforbehoefteaangevulword.Te

veelkalsiumonderdrukfosforabsorpsieendusmoetdieverhoudingnietewydwees nie. Hoë vlakke van fosfor in ‘n diet, veral tesamemet hoë vlakke vanmagnesiumkanweerleitotniersteneinmanlikediere(McDonald,2002).

Groengroeiendeweidingisrykerinfosfaatasdroëweidings,maaromredediedierein‘ngroeikurweisa.g.vdiedieverhoogdeproteïenenenergievlakkevandiegroenweidingisdiefosfaatnogsteedsteminomaandiediersebehoeftetevoldoen (Quiqley,2016).Fosforkanbeskryfwordasdiederdebelangrikstenutrientvirestensieweherkouers,naasproteïenenenergie(Dollemore,2015).Beeste ismeer geneig om fosfor tekorte te hê as skape. Skape is selektiewevretersenselekteervirdiejonggroeiendegedeeltevangrassewatmeerfosforbevat(McDonald,2002).

In‘nstudiemet2groepebeesteheteengroep21gfosforperdagingeneemendieandergroep4gperdag.Diegroepwatmeerfosforingeneemhet,het130kgmeergegroeiin172dae.Ditisongeveer755g/dagwathullemeergegroeihet(Quiqley,2016).

Wat is dan die fosfor behoeftes van ons diere? Die hoeveelheid fosforaanvullinghangafvandie fosforspesifikasievandieweidingendiedaaglikseinnamedaarvan.Groeiendediere se fosforbehoefte is direk verwant aandiegroeitempo. Algemene fosfor aanvulling in Suid-Afrika tydens die somermaandeblykomdievolgendetewees.

VEEKOS (Pty) Ltd Reg-no: 2000/013097/07

Tin street 15, Laboria, Upington PO Box 55, Upington, South Africa

Tel (+27) 054 331 1351

Tabel 1: Fosfor aanvulling behoeftes vir beeste in Suid-afrika (DeWaal et al.1996)

Die volgende vraag is natuurlik watse fosfor bronne is beskikbaar? Nie allefosforbronne iseweopneembaarnie,dusmoetdie fosforbronvan ‘ngoeiegehaltewees.VeekosgebruikmonokalsiumfosfaatbronnewatvandiehoogstegehalteinSuid-Afrikais.

VeekosP6 is ‘n fosfor lekmet60g fosforvirelkekg lek.Ditbetekendatmetinnamesvan100-250g/dagbybeeste,dietotalefosforinnames6-15g/dagis.Skape sal teen17-50g/dag lek innames, 1-3 g/dag fosfor inneem.Ons anderfosforprodukisFutterfosP14wat‘nkonsentraatisvandieVeekosP6.DuskanFutterfosP14gemengwordmet ‘n sak soutompresiesdieselfdemengsel tekryasVeekosP6.

Veekos,JouVeevoerVennoot.