Digitale GeletterdheidEducatief programma Medialab Idea

2

Digitale GeletterdheidEducatief programma Medialab

3

Inleiding

Aan de slag met Digitale Geletterdheid? Idea ondersteunt scholen! Van trainingen voor leerkrachten tot kant-en-klare gastlessen door onze Medialabdocenten, die meteen ook alle apparatuur meenemen. Een educatieve Minecraft bouwwedstrijd met de hele bovenbouw? Een echt schooljournaal maken met de klas? Met het hele leerkrachtenteam werken aan een visie op Digitale Geletterdheid? Het kan allemaal. Deze brochure geeft een overzicht van ons aanbod:

1. Medialab-lessen voor leerlingen p. 5 2. Deskundigheidsbevordering voor leerkrachten en directies p. 16 3. Ouderavond mediawijsheid p. 18

Meer informatie over het aanbod dat in deze brochure wordt genoemd is te vinden op www.ideacultuur.nl/digitalegeletterdheid of neem contact op via digitalegeletterdheid@ideacultuur.nl.

4

Digitale Geletterdheid

Kinderen groeien op in een wereld vol media. Om goed mee te kunnen doen in de samenleving is het belangrijk dat kinderen alle onderdelen van Digitale Geletterdheid leren beheersen. Digitale Geletterdheid wordt dan ook een van de speerpunten in het onderwijs en neemt een belangrijke plaats in binnen de 21e eeuwse vaardigheden.

De activiteiten in deze brochure sluiten aan bij de leerdoelen Digitale Geletterdheid van SLO en Kennisnet en ook bij andere 21e eeuwse vaardigheden als samenwerken, creatief en kritisch denken, probleem oplossen en communiceren. Ook zijn veel activiteiten leerstofvervangend in te zetten bij bijvoorbeeld Nederlands, rekenen en techniek.

Informatievaardigheden:Het kritisch kunnen zoeken, vinden en verwerken van relevante informatie én het kunnen beoordelen van de betrouwbaarheid ervan.

Computational thinking:Het kunnen (her)formuleren van problemen op zo’n

manier dat de computer ze kan oplossen (logisch

redeneren, patronen herkennen, algoritmes, programmeren).

ICT-basisvaardigheden:Het goed kunnen omgaan met hardware en software,én het bewustzijn van de consequenties van het gebruik ervan (zoals privacy, veiligheid, financiële gevolgen).

Mediawijsheid:De verzameling competenties die je nodig hebt om actief en bewust deel te nemen aan de mediasamenleving. Van het begrijpen hoe media werken en de werkelijkheid kleuren tot het zelf inzetten van media om je doelen te verwezenlijken het kunnen reflecteren op je eigen mediagedrag.

5

Bee-Bot

Leskist en/of gastles (groep 1/2/3/4)

De Bee-Bot is een lespakket met een programmeerbare robot. Kinderen

kunnen de robot zelf programmeren door een route uit te stippelen en deze in te stellen. De Bee-Bot volgt deze route door de instructies van de leerlingen op te volgen. Om Botje de Bee-Bot ook te kunnen gebruiken bij bestaande lessen zoals rekenen en taal, zijn er handige lesbrieven toegevoegd aan deze leskist en meer dan 150 verwis-selbare kaarten.

Leskist, kreukvrije mat en gastles zijn los te bestellen.

BOOK-O-MATIC

Gastles verhalen vertellen (groep 2/3/4)

Een eigen film maken hoeft niet moeilijk te zijn. Tijdens de Book-O-Matic workshop maken de leerlingen in tweetallen met verschil-

lende plaatjes een eigen stripverhaal. Met hun fantasie laten ze de figuurtjes de vreemdste avonturen beleven. Als de plaatjes in de goede volgorde liggen is er de optie om in een extra lesuur de verhalen zelf in te spreken op de camera terwijl ze de plaatjes langs de camera bewegen. Zo ontstaat een complete film.

Diploma Veilig Internet

Gastles (groep 5/6/7/8)

Het lespakket Diploma Veilig Internet van Kennisnet bevat een interactief online spel: ‘The Game’. In een veilige, educatieve omgeving gaan leerlingen op een speelse manier met mediawijsheid aan de slag. In vijf levels leren leerlingen over: veilig surfen, betrouwbaarheid van internet, zoekvaardigheden, online imago en digitaal pesten. Tijdens de gastles komt een Medialab-docent naar de school om met de klas het eerste level van The Game te spelen. The Game wordt door de eigen docent afgesloten met een digitale eindtoets met diploma.

Medialab: lessen voor leerlingen

6

Educatieve Escaperoom

Bezoek aan Escaperoom in Amersfoort (groep 5/6/7/8)

De Educatieve Escaperoom biedt lesstof in de vorm van een interactieve beleving. Binnen één uur moeten alle leerlingen ontsnappen door educatieve puzzels op te lossen. Dit zijn puzzels op het gebied van digitale geletterdheid, andere 21e eeuwse vaardigheden en leesbevorde-ring. Leuk en leerzaam tegelijk dus!

Leerlingen van groep 5, 6 en 7De wereldberoemde ‘kat van het jaar’ Mittens is ontsnapt! Waar is ze naartoe? Kan jouw klas rechercheur Bromsnor helpen met het terugbrengen van Mittens bij haar baasje?

Leerlingen van groep 8Vlogger Robin deelt haar hele leven op social media en heeft duizenden volgers en bewonderaars. Robin is ontvoerd door een stalker die haar accounts gehackt heeft. Help de cyberpolitie van Datanet om Robin terug te pakken uit de handen van de hacker.

7

Titel komt hier

8

NASA Simulator

Gastles (groep 5/6/7/8)

Word een echte raketgeleerde!

Met het spel Kerbal Space Program leer je in een mum van tijd echte raketten ontwerpen, testen en lanceren. Dit wetenschappelijke spel laat je stap voor stap je hele ruimteschip bouwen: de motor, de vorm, de vleugels, alles kan je zelf kiezen! Lukt het jou om je raket naar Mars te brengen? Of kom je niet verder dan het lanceerplatform? De gastdocent neemt alle apparatuur mee.

9

Digitale Knikkerbaan

Gastles (groep 5/6/7/8)

Met de educatieve game Contraption Maker maak je zelf de meest geweldige knikkerbanen! Een combinatie van tech-niek, natuurkunde en programmeren.

Lanceren, botsen, hendels en rol-trappen. Gebruik je fantasie om de bal naar het doel van de missies te krijgen. Een gast-docent neemt alle apparatuur mee.

Micro:Bit Maker Kit

Leskist (groep 5/6/7/8)

De Micro:Bit is een door de BBC ont-wikkeld programmeerkastje. Met deze simpele set kan je heel makkelijk je eigen jukebox of snake game programmeren.

In de leskist zitten 30 Micro:Bits, al het aansluitmateriaal en een handleiding die leerlingen zelf kunnen volgen.Let op: eigen laptops of tablets nodig.

10

Minecraft-bouwwedstrijd

Gastles. Tot 120 lln per dag (groep 5/6/7/8 en klas 1,2 VO)

Speerpunten van de ‘21st Century Skills’ zijn samenwerken, creativiteit en leren programmeren. Dit komt allemaal samen in Minecraft. Met het immens populaire spel Minecraft leren kinderen al deze vaardigheden door in een team een op-dracht te bouwen met de digitale blokjes van het spel. Nagenoeg alle kinderen vanaf groep 5 kennen het.

Het Medialab van Idea heeft een com-plete Minecraft-bouwwedstrijd waarin kinderen in teams een eigen weiland krijgen om op te bouwen. Je kunt kiezen uit de thema’s moderne architectuur of middeleeuwse architectuur. Of natuurlijk een thema op maat. Alle cheats zijn uit-geschakeld en de server is ingesteld, dus de kinderen kunnen direct overleggen en samen gaan bouwen! De gastdocent neemt alle apparatuur mee.

Minecraft programmeren

Gastles (groep 5/6/7/8)

Zelf de personages van Minecraft pro-grammeren? Dankzij het programma van studio.code.org kunnen leerlingen spelenderwijs leren programmeren met onder meer de figuren uit Minecraft.

Voor de gastles komt een Medialab- docent naar de school om de leerlingen te helpen zelf te programmeren. Stap voor stap en spelenderwijs worden de levels doorlopen en leren de leerlingen programmeren. Ook vertelt onze technische specialist hoe computer- spelletjes worden gemaakt en hoe de leerlingen thuis verder kunnen programmeren.

11

VR Extended

Drie gastlessen (groep 6/7/8)

Virtual Reality is een tech-niek die, net als internet destijds, in staat is om ver-anderingen te veroorzaken. Naast het ontdekken van de mogelijkheden, staat het nadenken over de toepassing van de techniek centraal: stel juist de vragen waar-van we het antwoord nog niet weten! Deze workshop komt drie keer langs op de school. Ieder bezoek komt een andere toepassing van VR in beeld:

De YouTube detective

Drie gastlessen (groep 6/7/8)

Leerlingen duiken als detectives in de geschiedenis en actualiteit van YouTube. Detectives stellen vragen. Heel veel vragen. Wat gebeurde er vroeger op YouTube en hoe gebruiken we het nu? Wat was het doel van de bedenker? Hoe is dat veranderd in de loop van de tijd? Gaat YouTube tv vervangen? Wie zijn de YouTube helden van nu en waarom volgen we ze?

Spelenderwijs ontdekken we de antwoorden en verwerken ze in een verslag in de vorm van een stripverhaal.

3D ontwerpwedstrijd

Drie gastlessen (groep 7/8) In deze workshop experimenteren leerlingen met kunst en technologie. Ze maken onder begeleiding van een ervaren docent kennis met het maakproces in een digitale omgeving.

De leerlingen leren op twee manieren 3D ontwerpen maken: in Tinkercad op een plat beeldscherm, en in Virtual Reality met Google Blocks. Ze kunnen rondlopen in hun eigen gemaakte omgeving, of om hun eigen ontwerpje heen lopen. In de laatste workshop gaan de ontwerptechnieken de strijd met elkaar aan: Wat wordt het 3D ontwerpen van de toekomst? De leerlingen bepalen de winnaar.

1.- Virtual Reality en leren: hoe gaat deze techniek het onderwijs veranderen? Gamenderwijs leren.2.- Virtual Reality 3D Ontwerpen: loop rond in je zelfgemaakte 3D omgeving.3.- De illusie van Virtual Reality: houd je brein voor de gek en test je hoogtevrees. Durf je van het platform af te springen?

12

Schooljournaal

Gastles (groep 7/8)

Groep 7 en 8 maken op één dag samen een journaal op school met de camera’s en apparatuur van Het Medialab. Het eindresultaat kan dezelfde avond nog bekeken worden met de hele school.

Weekjournaal in de klas

Themaweek: schoolbezoek, lesbrief en bezoek aan het Medialab (Idea) (groep 7/8)

Een eigen weekjournaal met de klas! Op maandag komt een specialist van

de Bibliotheek in de klas om uit te leggen hoe je nieuws kunt verza-melen en hoe je er een goede tekst over schrijft. Vervolgens gaan de leerlingen in groepjes informatie verzamelen voor een nieuwsitem. Of het nu gaat over een weggelopen hondje, de verdwenen linkerschoen van de conciërge of oorlogs-leed in verre landen; de klas stelt haar eigen weekjournaal samen. Op vrijdag komen de groepjes leerlingen naar het Medialab in de Bibliotheek om in de studio alle nieuwsitems aan elkaar te praten en te monteren. Het filmpje van het Weekjournaal wordt na de montage direct meegegeven aan de klas.

VR op school

Gastles (groep 7/8)

Met de HTV Vive professionele VR-bril kunnen leerlingen zelf rondlopen in een digitale educatieve wereld. In deze wereld moeten de leerlingen proberen te ontsnappen uit een doolhof door vragen te beantwoorden.

De Medialab-docent bezoekt de school met één VR-bril. De leerlingen krijgen elk 10 minuten de kans om zo veel mogelijk vragen goed te beantwoor-den en zo uit het educatieve doolhof te ontsnappen.

13

Scratch programmeren (pro’s)

Gastles (groep 7/8)

De korte lessen in Scratch van studio.code.org kennen veel leerlingen al. Maar een echte interactieve game programmeren in Scratch is een stuk lastiger. In deze twee uur durende les komen de leerlingen al een heel eind met het maken van een eigen game.

Leraren Basiscursus Scratch

Deskundigheidsbevordering voor leraren

Leren programmeren kan tegenwoordig met gratis online programma’s zoals Scratch. Docenten kunnen dit gemakkelijk zelf toepassen in de klas, als ze met het programma hebben leren werken. In deze twee uur durende workshop leren alle docenten van de bovenbouw om zelf met Scratch aan de slag te gaan in de klas.

Lichtkrant programmeren

Leskist (groep 7/8)

Programmeer nu eenvoudig zelf je eigen lichtkrant! Deze leskist bevat duidelijke instructies om de leerlingen met behulp van een Arduino een simpele lichtkrant te laten maken. De leerlingen kunnen zelf aan de slag gaan of in groepjes. Er is een computer nodig om het programma op de chip te laden. Verder zitten alle materialen en instructies in deze leskist.

14

Nepnieuws maken

Gastles (groep 8)

Overal in het ‘echte’ nieuws hoor je de term: ‘nepnieuws’. Maar wat is nep-nieuws? Hoe herken je het? En hoe wordt het eigenlijk gemaakt? Tijdens deze workshop ga je een tv-interview bekijken zoals het is uitgezonden. In groepjes ga je vervolgens bekijken wat de meneer of mevrouw op televisie heeft gezegd en hoe je die woorden kan manipuleren. Elk groepje maakt een andere versie van het interview. Zo wordt de gast negatief neergezet, grappig, heel rustig of juist heel boos. Vervolgens ga je het interview zo monteren dat de woorden van de gast heel anders lijken te zijn.

Zo maak jij nepnieuws!

Muziek programmeren

Leskist (groep 7/8)

Met een Arduino microcon-troller kan je eenvoudig echt programmeren. Je kunt er van alles mee maken. Ontwerp bijvoorbeeld je eigen slimme en creatieve muziekinstrument.

Met deze leskist leer je de basis van de Arduino programmeertaal en ga je je favoriete muzieknummer in het appa-raat programmeren. Met een klein mini speakertje kan je de verschillende tonen horen. Er is een computer nodig om het programma op de chip te laden.

15

16

Deskundigheidsbevordering voor leerkrachten en directiesKinderen groeien op in een wereld vol media. Digitale Geletterdheid wordt dan ook een van de speerpunten in het toekomstige onderwijs en neemt een belangrijke plaats in binnen de 21e eeuwse vaardigheden. Maar hoe ga je als school of leerkracht met Digitale Geletterdheid aan de slag? Idea biedt inspirerende trainingen en workshops, voor zowel schoolteams als individuele leerkrachten. Van visieontwikkeling tot praktische toepassing in de les.

Teamtraining Visie op Digitale GeletterdheidWil je als school (nog meer) aan de slag met Digitale Geletterdheid? Dan is de teamtraining Visie op Digitale Geletterdheid een geweldig startpunt. Begrips- en visievorming staan in deze training centraal. Je maakt op praktische wijze kennis met alle onderdelen van Digitale Geletterdheid. Met het gehele schoolteam werk je - aan de hand van het prijswinnende Visiespel Slim met Media - vanuit de eigen visie op onderwijs naar een visie op Digitale Geletterdheid. Vanuit die visie kun je vervolgens doelgericht plannen uitwerken.

De training is interactief en afwisselend. Theorie, filmpjes, voorbeelden, discussie en spel wisselen elkaar af. Na afloop van de training heeft iedere leerkracht meer kennis en vaardigheden om zelf met Digitale Geletterdheid aan de slag te gaan, is er draagvlak en enthousiasme ontstaan én is er een duidelijk beeld van waar de school staat, waar zij heen wil en wat daarvoor nodig is.

17

Training Digitale Geletterdheid in de OnderwijspraktijkWil je als leerkracht concreet aan de slag met Digitale Geletterdheid? Ben je benieuwd welke digitale tools je kunt gebruiken om je bestaande lessen te verrijken? Wil je laagdrempelig ervaring opdoen met programmeren en maakeducatie? Of wil je kennismaken met leerlijnen Mediawijsheid? Na deze training van twee dagdelen ga je met een schat aan kennis, creatieve werkvormen en digitale toepassingen naar huis.We beginnen de training met een introductie op de vier onderdelen van Digitale Geletterdheid. Daarna gaan we praktisch aan de slag. Hierbij maken we altijd de vertaalslag naar jouw onderwijspraktijk: uitgangspunt is dat je digitale toepassingen inzet om je bestaande lessen te verrijken.Na de training heb je een goed beeld van wat Digitale Geletterdheid inhoudt, je eigen Digitale Geletterdheid vergroot en praktische handvaten om er zelf in de les mee aan de slag te gaan.

Advies Digitale GeletterdheidVragen over de aanpak van Digitale Geletterdheid op school? Bijvoorbeeld over goede lesmaterialen of de implementatie van Digitale Geletterdheid in het curriculum? Neem contact op met onze specialist Digitale Geletterdheid via digitalegeletterdheid@ideacultuur.nl. Zij komt ook graag op school langs voor een kosteloos adviesgesprek.

18

Ouderavond Mediawijsheid

Opgroeien en opvoeden in een wereld vol nieuwe media: dat is niet altijd eenvoudig. Kinderen zitten van jongs af aan achter een scherm en veel ouders lopen tegen vragen aan. Van ‘gedoe’ over schermtijd tot de vraag hoe zijn hun kind op een goede manier kunnen begeleiden.

Tijdens de interactieve Ouderavond Mediawijsheid krijgen ouders inzicht in de digitale leefwereld van hun kinderen en worden zij aan het denken gezet over mediaopvoeding. De avond kenmerkt zich door aansprekende voorbeelden, veel interactie en praktische tips.

19

Meer weten over het aanbod in deze brochure?Kijk op www.ideacultuur.nl/digitalegeletterdheid.Of mail naar: digitalegeletterdheid@ideacultuur.nl

RegioCultuurCentrum Idea bestaat onder meer uit zes Bibliotheken en een Kunstencentrum. Idea ondersteunt scholen in de gemeenten Bunnik, De Bilt, Soest en Zeist. Meer informatie over Bibliotheek Idea, Kunstencentrum Idea en de andere onderdelen van RegioCultuurCentrum Idea is te vinden op www.ideacultuur.nl. Ook voor een overzicht van onze dienstverlening op het gebied van leesbevordering, kunst- en cultuureducatie.

RegioCultuurCentrum Ideawww.ideacultuur.nl/digitalegeletterheidmail naar digitalegeletterdheid@ideacultuur.nl085 8222777