Pahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas

Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-MaoismoANG

EDITORYAL

Tomo XLVI I I Blg.4

Pebrero 21, 2017

www.phi l ippinerevolution. info

Magtanggol labansa todo-gera ng AFP

Dapat tuluy-tuloy at puspusang magtanggol ang buong sambayanangPilipino laban sa walang-habas na "all-out war" o todo-gera na ini-lunsad ng pasistang AFP sa ilalim ng rehimeng Duterte.

Matapos tuluyang isinaisantabikapwa ng GRP at ng PKP at BHBang magkatugong deklarasyong ti-gil-putukan noong unang linggo ngPebrero, lalo pang sumidhi ang mgaatake at mga pang-aabuso ng AFP.

Tampok ang mga kaso ng pag-huhulog ng bomba at pangangan-yon. Buo-buong komunidad ang di-nadahas, napupwersa o pinupwer-sang lumikas at pinalalabas na mgabiktimang napagitna sa armadongsagupaan ng AFP at BHB, samanta-lang ang totoo'y sila mismo angtarget ng pasistang panunupil ngAFP. Target ang mga barangaykung saan malakas ang paglaban ng

taumbaryo sa pandarambong atpang-aagaw ng lupa.

Tinutugis at tinatarget ng mgapasistang sundalo ang mga lidermasa at aktibista sa kanayunan atkalunsuran. May kaso ng marami-hang pag-aresto. Ilan nang mgaaktibista sa hayag na kilusang masaang dinakip at pinalalabas na mgalider o upisyal ng BHB. Asahang lalopang titindi ang mga kaso ng pang-aabusong militar matapos ianun-syong ang AFP na ang gagamitin satinaguriang "gera kontra-droga."

Nang ilunsad ang todo-gera ngAFP laban sa BHB, idineklara ngmga upisyal nito na "patatamaan. . . sundan sa pahina 3

#PeacetalksItuloy

DAAN-DAANG ESTUDYANTE, ta-ong simbahan, akademiko, mgamanggagawang pangkultura atmga tagapagtaguyod ng karapa-tang-tao ang tuluy-tuloy na nag-pahayag ng suporta para sa pag-papatuloy ng usapang pangkapa-yapaang NDFP-GRP matapos ipa-hinto ni Pres. Rodrigo Duterte ngGRP ang negosasyon.

Noong Pebrero 10, daangestudyante ang naglunsad ngpagkilos sa kahabaan ng TaftAvenue hanggang Pedro Gil St.,Maynila. Nagtipun-tipon din angmga mag-aaral at organisasyon saUniversity of the Philippines-Diliman, sa Freedom Park sa DavaoCity at sa People’s Park sa BaguioCity. Panawagan nila na ituloy parin ang mga nakatakdang pulongsa Pebrero 22 at Abril 2 at pala-yain ang mga bilanggong pulitikal.

Sa kongreso, naghain angblokeng Makabayan ng resolusyonpara muling ituloy ang usapan.Nakalikom ito ng mahigit 103 pir-ma ng mga mambabatas. Naka-saad rito na kumpara sa mga na-karaang administrasyon, ang ne-gosasyon sa ilalim ng rehimengDuterte ay nakapagkamit ng sus-tantibo at positibong pagsulong,at masasayang ang mga ito kungbasta na lamang ihihinto ang ne-gosasyon.

Noong Pebrero 17, pinangu-nahan ng Kapayapaan, organi-sasyon na nagsusulong ng kapa-yapaang nakabatay sa hustisya,ang Stand For Peace. Ginanap itosa harap ng Bonifacio Shrine,Maynila.

Ayon sa pinag-isang pahayag

Pebrero 21 , 2017 ANG BAYAN2

ment on Respect for Human Rightsand International HumanitarianLaw o CARHRIHL. Pagtatanggol dinito sa nakamit na mga tagumpay ngmasa sa pakikibaka laban sa dayu-hang pandarambong, laluna labansa mga operasyon ng mga mina atplantasyon, at sa lupaing ninuno, atsa pagsusulong ng pakikibaka parasa tunay na reporma sa lupa.

Ang paglaban sa todong gerang AFP ay pagtatanggol sa mgaipinundar na mga kabuhayan, mgapaaralan, serbisyong medikal at ibapang serbisyong sama-samang iti-natag ng masa sa pamamagitan ngkanilang mga organisasyon. Angmga ito ang pilit na winawasak ngAFP sa kanilang nagdedeliryongpaggigiit na sila lang ang kapang-yarihan.

Dapat pag-ibayuhin ang mgapakikibakang anti-pasista sa kana-yunan at kalunsuran. Sa kanayu-nan, dapat palakasin ang mga ko-mite para sa karapatang-tao namahigpit na nakaugnay sa mga ka-tulad na organisasyon at institu-syon sa ibang barangay, sasentrong bayan hanggang sa pru-binsya at rehiyon. Dapat mahigpitna nagtutulungan ang mga magka-kakapit-barangay sa pagtatanggolsa isa't isa laban sa panghahalihawng AFP sa kanilang lugar.

Mabilis na ilantad ang "peaceand development," "delivery ofservice" at kung anu-ano pangmaskara na ginagamit ng AFP paraitago ang pangil ng panunupil. Ma-bilis na kunin ang suporta at paki-lusin ang simbahan at iba't ibangorganisasyon at personahe sa mgasentrong bayan. Pakilusin ang mgakabataan upang kumuha ng mgalitrato at bidyo na nagpapakita ngpang-aabuso ng mga sundalo atmabilis itong ikalat sa social media.

Sa kalunsuran, dapat iluwalang malawak at malakas na anti-pasistang kilusan na may malapadna suporta sa mga paaralan, sim-bahan at sirkulong pangkultura.Dapat malakas na suportahan ngkilusang masa sa kalunsuran angmga pakikibakang anti-pasista sa

Editoryal: Magtanggol laban satodo-gera ng AFP sa ilalimng rehimeng Duterte 1

#PeacetalksItuloy 1

OBR para sa kapayapaan 3

Kontra-kapayapaang todo-gera 4

Pambobomba ng AFP 5

Mga aksyong militar ng BHB 6

Kaaway ng magsasaka, pinarusahan 7

Kampuhan sa Capiz, dinahas 7

Protesta ng mga tsuper, tuluy-tuloy 8

Mga barkong US, muling dumaong 8

Laban kontra-mina, umiigting 9

Kontra-imigranteng patakaran ni Trump 9

Tomo XLVI I I Blg. 4 | Pebrero 21, 2017

NilalamanANG

Ang Ang Bayan ay ini la labas sa

wikang Pi l ipino, Bisaya, I loko,

Hi l igaynon, Waray at Ingles.

Tumatanggap ang Ang Bayan ng

mga kontribusyon sa anyo ng mga

artikulo at bal ita. Hinihikayat din ang

mga mambabasa na magpaabot ng

mga puna at rekomendasyon sa

ikauunlad ng ating pahayagan.

Ang Ang Bayan ay ini la lathala dalawang beses bawat buwan

ng Komite Sentral ng Partido Komunista ng Pi l ipinas

instagram.com/prwc.info

youtube.com/PhilippineRevolutionWebCentral

@prwc_info

fb.com/PhilippineRevolutionWebCentral

cppinformationbureau@gmail.com

namin sila nang malakas." Talagangmalakas ang bigwas ng AFP subalitang "pinatatamaan" ay hindi angBHB kundi ang di armadong mama-mayang lumalaban. Buu-buong ko-munidad ang kanilang sinasalanta.Ang pinapatay nilang mga sibilyanay ipiniprisinta bilang kasapi ngBHB upang palabasing nagtata-gumpay sila sa kanilang deklara-syon.

Ang taktika ng todo-gera aymaihahalintulad sa mga taktikangipinatupad noong una't ikalawangOplan Bantay Laya (2001-2009) nakampanya ng rehimeng Arroyo. Angilang susing upisyal panseguridadnoon ni Arroyo ay kabilang ngayonsa namumunong upisyal ni Duterte.Ang dating hepe mayor ng AFP na siGen. Hermogenes Esperon ay Natio-nal Security Adviser ngayon. Angkasalukuyang hepe mayor ng AFPna si Gen. Eduardo Año ay isa samga upisyal sa likod ng pagdukot saaktibistang si Jonas Burgos noong2006.

Ang todo-gera ng AFP ay isangmaruming gera laban sa bayan. Na-kabalangkas ito sa doktrinang coun-

terinsurgency ng imperyalismongUS. Masugid itong tinutulak ni Sec.Delfin Lorenzana ng Department ofNational Defense, dating militaryattache na nakabase sa WashingtonD.C., at ngayo'y isa sa pinagkakati-walaang ahente ng imperyalismongUS sa gubyernong Duterte.

Sa tulak ni Lorenzana at ngAFP, ng mga tagapagtaguyod ngneoliberalismo at iba pang mgaahente ng US, inatras o binawasanni Duterte ang dati niyang mgadeklarasyong anti-US at mapagkai-bigang tindig sa rebolusyonaryongkilusan. Sa ilalim ng awtoridad niDuterte bilang pinuno ng reaksyu-naryong estado, largado ngayon angAFP sa todong gera laban sa bayan.Kung patuloy ang todong gera ngAFP, siya na rin ang sisingilin ngsambayanan sa mga pang-aabuso,paglabag sa karapatang-tao at kri-men ng AFP.

Dapat puspusang labanan ngsambayanang Pilipino ang todonggera ng AFP sa ilalim ng rehimengDuterte. Ang paglaban na ito aypagtatanggol sa mga karapatangnakasaad sa Comprehensive Agree-

ANG BAYAN Pebrero 21 , 2017 3

OBR para sa kapayapaan

IPINANAWAGAN NG libu-libong kababaihang nagtipon sa Liwasang Bo-nifacio noong Pebrero 14 para sa taunang One Billion Rising (OBR) ang pag-papatuloy sa usapang pangkapayapaan sa pagitan ng NDFP at GRP.

Ang OBR ay malawakang kam-panya para wakasan ang sistemati-kong karahasan sa kababaihan atbata sa buong mundo. Taun-taonay sabay-sabay na nagsasayaw angmilyong kababaihan sa iba’t ibangbahagi ng mundo. Para sa Pilipinas,ang tema ngayong taon ay “Kaba-baihan tumindig para sa kabuha-yan, lupa, hustisya at kapayapaan.”

Sa pangunguna ng Gabriela atGlobal Director ng OBR na si Mo-nique Wilson, kinundena ng mgaraliyista ang “all-out-war” ngArmed Forces of the Philippines sakanayunan.

Ani Joms Salvador, pangkala-hatang kalihim ng Gabriela, angmga komunidad sa kanayunan angpangunahing biktima ng mga atakeng militar. Habang isa-isang pina-paslang at inaaresto ang mgamanggagawa at lider sa komu-nidad, lansakan namang binubom-ba at sapilitang pinalilikas angmga magsasaka sa kanilang komu-nidad.

Kasabay rin ng programa, su-mayaw ang mga kababaihan mulasa iba’t ibang sektor sa tema ngOBR. Lumahok dito sina Maria Isa-bel Lopez, direktor na si BibethOrteza, Mae Paner at Sr. MaryJohn Mananzan. Nakiisa rin angmga mag-aaral mula sa iba’t ibangpamantasan. Dumating din sa akti-bidad ang kalihim ng Department of

Social Welfare and Development nasi Sec. Judy Taguiwalo at Usec.Marion Tan, undersecretary ngNational Anti-Poverty Commission(NAPC).

Naglunsad din ng OBR sa RizalPark, Davao City kung saan mahigit1,000 ang dumalo mula sa mgainstitusyon at komunidad sa pro-binsya. Dumalo sa programa siCouncilor Leah Librado-Yap.

“Sa gitna ng nakakahindik naall-out-war at matinding opera-syong militar, tulad ng nagaganapsa Compostela Valley at DavaoOriental, ang kababaihan at bataang pinakabulnerableng biktimanito,” ani Librado.

Ayon naman kay LuzvimindaIlagan, pambansang tagapangulong Gabriela, ang pagwawakas ngkahirapan, karahasan, lupa, segu-ridad sa trabaho, karapatan sa lu-pang ninuno, ito ang pinakamatibayna dahilan para ipagpatuloy angusapang pangkapayapaan.

Nakiisa rin sa OBR ang mgamag-aaral ng St. Scholastica’s Col-lege, Polytechnic University of thePhilippines, San Jose High School,Misamis Oriental Institute ofScience and Technology, Holy AngelUniversity, UP Visayas at UP Manila.

Nagkaroon din ng katulad namga programa sa Cebu, Aklan, Ca-piz, Pampanga, Hongkong atMacau.

ng Kapayapaan, ang terminasyon ng usapan ay magpapatindi lamang satunggalian habang hindi natutugunan ang mga ugat ng armadong labanan.

Sumuporta rin sa pagkilos ang mga kinatawan ng ACT TeachersPartylist, Antonio Tinio at France Castro. Sa Davao City, isangkonsultasyon naman hinggil sa kapayapaan ang inilunsad ng mgaprogresibong organisasyon noong Pebrero 18 sa Ateneo de Davao.

Nagpahayag din ng pakikiisa ang mga propesor at administrador ngUniversity of the Philippines, Ateneo de Manila, De La Salle University, Sili-man University, University of Makati at Philippine Normal University. Su-muporta rin sa panawagan sina Sen. Loren Legarda, Sen. Chiz Escudero atNational Youth Commissioner Aiza Seguerra.

kanayunan. Ang mga kaso ng pa-nunupil sa kalunsuran ay dapatmahigpit na iugnay sa mga kasong panunupil sa kanayunan. Ipa-kita na ang pasistang panunupilay nakatuon pangunahin sa pag-supil sa anti-imperyalista at anti-pyudal na pakikibaka ng samba-yanan. Batikusin ang paggamit ngdahas ng estado kapwa sa pam-pulitikang panunupil at sa gerangkontra-droga. Labanan ang pag-gamit sa gera kontra-droga sapampulitikang panunupil.

Dapat palakasin ang pana-wagan para ipagpatuloy angusapang pangkapayapaan sa pa-gitan ng GRP at ng NDFP upangpag-ibayuhin ang mga positibongnagawa na sa unang tatlong pag-uusap. Bukas ang Partido na pag-usapan ang kasunduan sa tigil-putukan. Inaasahang igigiit ditong NDFP ang prinsipyadong pa-ninindigan na iatras ang lahat ngmga yunit ng AFP na sumasakopsa mga sibilyang komunidad, la-luna yaong nasa loob ng mga so-nang gerilya.

Sa harap ng todong opensi-bong operasyon ng AFP, dapatpag-ibayuhin ng BHB ang dig-mang pagtatanggol sa bayan.Dapat patamaan ang mga arma-dong yunit ng AFP na nananalasasa mamamayan, laluna sa mgabaryo. Pakilusin ang mga mili-syang bayan sa pagtatanggol sakapakanan at karapatan ngtaumbaryo. Gamitin ang lahat ngsandata para parusahan ang ma-panakop na mga tropa ng AFP.

Dapat tuluy-tuloy na palaka-sin ang BHB. Dapat mabilis namagrekrut at armasan at sanayinang mga bagong Pulang mandi-rigma. Dapat hawakan ng BHBang buong inisyatiba sa paglu-lunsad ng mga kampanyang mili-tar at taktikal na opensiba sabuong bansa upang labanan atidiskaril ang todong gera ng kaa-way, magkamit ng mga tagumpayat tuluy-tuloy na palakasin angdigmang bayan.

"Peacetalks. . . ' " mula pahina 1"Labanan. . . " mula pahina 2

Pebrero 21 , 2017 ANG BAYAN4

Ang kontra-kapayapaang todo-gera ng AFP

Matapos ipahayag ni Pres. Rodrigo Duterte ng GRP noong Pebrero 8 angkanyang desisyong tapusin ang usapang pangkapayapaang NDFP-GRP,

nanguna si Defense Secretary Delfin Lorenzana sa pag-anunsyo ng todo-geralaban sa Bagong Hukbong Bayan (BHB). Sinabi niyang malaking banta sa se-guridad ng Pilipinas ang BHB, at nitong huli ay inudyukan ang mamamayan natulungan umano ang AFP sa todo-gera nito.

Tinapos na rin ng GRP angJASIG na nagbibigay seguridad samga konsultant ng NDFP. Sinuhayannaman ito ng AFP at PNP ng dekla-rasyong tutugisin nila at muling aa-restuhin ang mga konsultant.

Kasama ni Lorenzana sa pagtu-tulak ng todo-gera sina NationalSecurity Adviser Hermogenes Espe-ron at AFP Chief General EduardoAño, na kapwa kilalang mga pasis-tang panatiko at susing mga taga-pagpatupad ng maruming gera ngnagdaang US-Arroyo laban sa tinu-ring nitong mga kaaway ng estado.

Mangyari pa, ang “todo-gera”ay bumwelta sa AFP na hinarap ngBHB ng magiting na aktibong de-pensa at mga taktikal na opensiba.

Sa kabilang banda, umigtingang mga pag-atake ng AFP at PNPlaban sa mga aktibista at sibilyan.Sa loob lamang ng humigit-kumu-lang dalawang linggo, hindi bababasa 20 aktibista at sibilyan ang ina-resto, 12 ang pinatay sa pamamarilat mahigit 12 ang kaso ng bigongpagpaslang, at halos 1,300 pamil-yang magsasaka at katutubo angnapalayas sa kanilang mga komuni-dad.

Pinakahuli sa mga inaresto ngmga pwersa ng estado ay siFerdinand Castillo, campaignofficer ng Bayan-Metro Manila.Siya ay inaresto noong Pebrero12 sa Sta. Quiteria, Caloocan Cityat sinampahan ng gawa-gawangmga kaso ng double murder atmultiple attempted murder. Sanakaraang mga araw, inaresto rinng mga operatiba ng pulis at militarang tumutulong sa mga nasalantana si Rogina Quilop sa Bacolod City(Pebrero 7); Sarah Abellon-Alikeskasama sina Promencio Cortez at

Marciano Sagun sa Itogon, Benguet(Pebrero 9); Edison Villanueva ngGabriela-Southern Tagalog sa Sta.Cruz, Occidental Mindoro (Pebrero4); at Jacinto Faroden sa La Trini-dad, Benguet (Pebrero 8).

Sa panig ng mga konsultant ngNDFP, hayagan nang inianunsyo ngAFP at PNP ang kanilang pagtugiskina Pedro Codaste at Alfredo Ma-pano, at Concha Araneta-Bocala.Binabalewala rin ng PNP-CIDG angpangangailangan ng utos mula samga korte, at sinabing pinaghahan-daan nilang "manlaban" ang mgakonsultant na target ng pag-aresto.

Sa Pantukan, Compostela Val-ley, namatay ang aktibistang mag-sasaka na si Edweno Catog nangbarilin siya nang malapitan sa kan-yang bahay nitong Pebrero 16. Ma-sugid na sumuporta si Catog sa pa-kikibaka ng organisasyong MARBAIlaban sa pangangamkam ng Lapan-day Foods Corporation sa lupa ngmga magsasaka.

Ala-Tokhang naman na pinatayng PNP-CIDG XI at SWAT noong

Pebrero 6 si Glenn Ramos, datingkoordinador ng Bayan Muna at ka-salukuyang nagtatrabaho bilangmanggagawa sa konstruksyon. Pi-nalabas ng PNP na nanlaban si Ra-mos sa mga umaresto sa kanya.Ayon sa mga kamag-anak ni Ramos,pinasok ng mga operatiba ang ka-nilang bahay sa Brgy. Maa, tinam-nan ng baril, at saka pinatay si Ra-mos.

Sa Bobon, Northern Samar,pinatay noong Pebrero 14 ng mgasundalo ng 43rd IB si BernadetteLutao, isang lider-masa sa naturangbarangay. Matapos nito'y pinalabassi Lutao sa midya bilang Pulangmandirigma na namatay diumano saisang labanan. Ayon sa mgaresidente, walang naganap nalabanan sa lugar at nasa komunidadlamang si Lutao nang siya aybinaril.

Samantala, noong Pebrero 4 saBrgy. Mangaod, Cabanglasan, Bu-kidnon, pinatay ng Alamara angdatu na si Lorendo Pocoan. Notor-yus na grupong paramilitar angAlamara na suportado ng AFP.Isang araw bago nito, isa pang li-der-katutubo sa Bukidnon, si Rena-to Anglao, ang pinatay ng mgapwersa ng estado. Si Anglao ay ak-tibong myembro ng Tribal Indige-nous Oppressed Group Association(TINDOGA), na lumalaban sa pa-ngangamkam sa kanilang lupaingninuno.

Nito lamang Pebrero 19, binarilnaman si Willerme Agorde, 64taong gulang, ng mga pinanini-walaang myembro ng paramilitarna Bagani Force. Si Agorde aylider ng Mailuminado FarmersAssociation Incorporated na

lumalaban para maangkin ang lu-pain na ilang dekada na nilang bi-nubungkal.

Ang todo-gera at Oplan Kapa-yapaan ng AFP, ang bagong kam-panyang panunupil, ay kapwanakabatay sa doktrinang kontrain-surhensya ng US. Dito, ipinahayag

ANG BAYAN Pebrero 21 , 2017 5

AFP, nambomba sa mga komunidad

nina Lorenzana at Año na nangungunaang “gera kontra-terorismo” ng AFP.Malinaw na ang todo-gera ay naka-tuon sa mga aktibista at sibilyan.

Matapos magtamo ng malakingpinsala mula sa tatlong koordinadongtaktikal na opensiba ng BHB noongPebrero 16 sa Paquibato at Calinansa Davao City, dalawang sibilyanang pinatay ng mga sundalo. SinaRoel Satingasin at Ariel Gelbero aymga ordinaryong mga pasahero lamang na hinarang ngmga sundalo sa itinayong tsekpoynt. Iprinisinta sila sapubliko bilang mga nasawi umanong Pulang mandirigma.

Sa Agusan del Norte, dalawang maliitang minero angnamatay nang pinagbabaril ang kanilang grupo ng mgaarmadong kalalakihang kasama ng 29th IB at PNP-SAFsa operasyon noong Pebrero 11 sa Sityo Sarog, Brgy. SanIsidro, Santiago. Pitong iba pang minero ang sugatan sapamamaril. Ayon sa BHB-NEMR, mahabang panahongnang inaagaw ng 29th IB at mga paramilitar nito angmga tunnel ng mga minero upang angkinin ang high-gra-de o magandang klaseng ginto.

Samantala, sa Pres. Roxas City, Capiz, namatay angisang magsasaka, habang sugatan ang limang iba panang pagbabarilin noong Pebrero 11 ng mga tauhan ngHacienda Montecarba ang kampuhang itinayo ng mga

magsasaka. (Basahin ang kaug-nay na balita sa pahina 7.)

Aabot naman sa 100 pamil-yang katutubo ang napalayas ngpinaigting na mga operasyon ng54th IB sa Barangay Namal, Asi-pulo, Ifugao at mga karatig-pooknito. Iniulat din ng taumbaryoang pwersahang pagpasok ng

mga sundalo sa bahay ngresidenteng si Patrick Pugong at

pagkumpiska ng kanyang generator. Inakusahan ng mgasundalo si Pugong na nagtatago ng generator ng BHB.

Ang mga bakwit ay namamalagi ngayon sa NamalElementary School at iba pang pasilidad sa mga sityo.Sangkapat sa kanila ay mga bata. Mahigpit silang na-ngangailangan ng pagkain, tubig at mga kumot dahil sanapakalamig na panahon. Isang matandang lalaki na angnamatay dahil dito.

Kahalintulad dito ang nangyari sa Maddela, prubin-sya ng Quirino, noong Pebrero 13. Daang taumbaryomula sa mga komunidad ang lumikas dulot ng opera-syong inilunsad ng 86th IB sa Brgy. San Martin. Ayon sagrupong Danggayan-Cagayan Valley, tinakot ng mgasundalo ang mga taumbaryo ng San Martin, Villa Garciaat Villa Ylanan na bobombahin nila ang mga baryo atpinuwersang lumikas ang mga tao.

MALALALANG KRIMEN laban sa buu-buong mga sibilyang komunidad angsunud-sunod na ginawa matapos ang idineklarang “todo-gera” ng ArmedForces of the Philippines (AFP) laban sa mga rebolusyonaryong pwersa.

Sa Far South Mindanao, mahigit200 pamilyang Lumad, na karami-ha’y B’laan at Kaolo, ang napalayassa kanilang mga komunidad mata-pos magsagawa ng aerial bombingang AFP sa mga sityo ng Tangis atKindag ng Barangay Datal Anggassa Alabel, Sarangani. Mula Pebrero11, anim na ulit nang nambombaang AFP. Matapos nito ay ini-straping nila ang lugar. Pinigilansila ng mga sundalo ng 73rd IB naumalis sa lugar. Nagpataw sila ngfood blockade at pinigilang pumasoksa lugar ang mga relief worker kahitng gubyerno.

Inaresto ng mga sundalo angapat na sibilyan, tinortyur at pinilitna maggiya sa kanilang mga opera-syon. Kinilala ng grupong Kahugpo-ngan sa Lumad sa Halayong Haba-

gatang Mindanao (Kaluhha-min) ang mga sibilyan na sinaRene Mancal, Meon Salda,Fausto Barro at Garson Barro.

Kinabukasan, nang-arestomuli ang 73rd IB ng kalalakihan atiprinisinta ng 10th ID sa publiko bi-lang mga “bagong rekrut” ng BHB.Ang anim na mga inaresto ay sinaSimeon Salda, Jun Moda, ClaudePalbe, Garzon Palbe, Rene Ompaoand Sabelo Colano.

Sa Southern Mindanao, aabotsa 1,000 pamilya (mahigit 5,000 in-dibidwal) ang biktima ng sapilitangpaglikas resulta ng pambobomba ngAFP ng 105mm Howitzer noongPebrero 11 sa mga barangay ngMacopa, Kibagyo at Bullucan saLaak sa Compostela Valley. SaDavao Oriental, binomba rin ang

mga barangay sa Manay noongPebrero 1, at nambomba mula sahimpapawid ang AFP sa Lupon,Davao Oriental noong Pebrero 14.

Ang mga pambobombang ito, nawalang pagtatangi sa kanilang mgatarget, ay nagresulta sa maramingulat ng pagkakasugat ng mga sibil-yan at pinsala sa mga kabahayan atkabuhayan ng mga komunidad ngmagsasaka at Lumad. Pinalubha ni-to ang matagal nang pakikipagbunong mga komunidad sa kahirapan atsa katatapos pa lamang na mgapagbaha at malalakas na ulan.

Pebrero 21 , 2017 ANG BAYAN6

Malaganap na mga aksyong militar ng BHB

Masiglang ipinagtanggol ng mga yunit ng Bagong Huk-bong Bayan (BHB) ang mga rebolusyonaryong base at

mga sonang gerilya sa pananalakay ng AFP, PNP at iba pang gru-pong militar. Ito ay mula nang iatas ng Pambansang Kumand saOperasyon ng BHB na maglunsad ng aktibong depensa hanggat hindi panatatapos ang tigil-putukan, at ng mga taktikal na opensiba oras na lubusan naitong mawalan nang bisa.

Mula Pebrero 1 hanggang 10,hindi bababa sa 15 aksyong akti-bong depensa ang nailunsad ng mgayunit ng BHB sa buong bansa. (Ting-nan sa Ang Bayan, Pebrero 7.) Nangmagtapos na ang tigil-putukan,nagtala naman ng di-bababa sa wa-long taktikal na opensiba sa iba’tibang dako ng kapuluan. Dalawam-pung armas ang nasamsam mula samga ito.

Ilan sa mga aksyong militar angsumusunod:

Southern Mindanao Region.Isang kumpanya ng mga Pulangmandirigma ang sumalakay sa de-tatsment ng 72nd IB sa Sityo Bina-ton, Brgy. Malabog sa PaquibatoDistrict, Davao City, bandang alas-5:30 ng umaga noong Pebrero 16.Tugon ang opensibang ito sa kahili-ngan ng mga residente na parusa-han ang mga bayarang tropa nanagsilbing tagapagpadaloy at taga-pagtanggol sa bentahan ng iligal nadroga sa distrito at palibot na lugar.Binigyang seguridad nila noon siNeptali Alfredo Pondoc, kilalangopereytor ng negosyo sa droga napinarusahan ng BHB noong Enero23. Isang sundalo ng 72nd IB angnamatay sa labanan at ilan ang na-sugatan. Isang Pulang mandirigmanaman ang namartir.

Bandang alas-4 ng hapon, ti-nambangan ng BHB ang rumeres-pondeng komboy ng limang trak naKM450 ng 3rd IB. Bumaligtad angtatlo sa trak nang pasabugan angmga ito sa Brgy. Lamanan sa Cali-nan District. Hindi bababa sa pitongsundalo ang namatay at mahigitsampu ang sugatan. Pagkalipas ngkalahating oras, dalawang trak ngrumerespondeng tropa ng 3rd IBang muling pinasabugan sa Brgy.

Lacson, Calinan District, kung saandalawa sa tropang AFP ang patay at17 ang sugatan.

Nagulantang naman ang isangnag-ooperasyong platun ng 28th IB,nang tambangan ito ng mga Pulangmandirigma ng ComVal–DavaoGulf Subregional OperationsCommand sa Brgy.New Visayas, Lupon,Davao Oriental ban-dang alas-8 nang umaga ng Pebre-ro 14. Lima ang kumpirmadong pa-tay at marami ang sugatan. Ilangoras matapos nito, sa isang tsek-poynt sa Purok Upper Waywayan,Brgy. Don Mariano Marcos sa pare-hong bayan, dalawang paramilitarang naaresto ng isa pang yunit ngBHB. Sina Rene Doller, 34, at CarlMark Nucos, 24, kapwa myembro ng1st Platoon, 4th CAAC sa ilalim ng72nd IB, ay nakumpiskahan ng kani-kanilang isyung kalibre .45 pistolaat nasa kustodiya ngayon ng BHBbilang mga bihag sa digma.

Alas-9 naman nang umaga, saMatupe, Kitaotao, Bukidnon, sina-lubong ng putok ng mga Pulangmandirigma ang pinagsanib na ope-rasyon ng 72nd CAFGU at Alamara.

Bago nito, bilang bahagi ngpagtanggol sa sarili laban sa pana-nalakay ng kaaway noong panahonng tigil-putukan, inilunsad ng mgayunit ng BHB ang mga operasyonpara sa aktibong depensa. NoongPebrero 9, apat sa nag-ooperasyongsundalo ng 60th IB ang malubhangnasugatan nang paputukan sila ngisang tim ng Pulang Bagani Com-pany (PBC) sa kabundukan ng SityoPatong, Brgy. Langtud, Laak, Com-postela Valley.

Noong Pebrero 6, tinambanganat napatay si Edwin Hijara, isang

kasapi ng CAFGU ng 39IB ha-bang nangunguna siya sa opera-syong paniktik sa Brgy. Balite,Magpet, North Cotabato. Bahagi itong operasyong kombat ng mga tro-pa ng 39th IB. Pinaputukan namanng mga tim ng panlarangang yunitng BHB ang mga nag-ooperasyongtropa ng 71st IB sa Sityo SanRoque, Brgy. New Cortez, New Co-rella, Davao del Norte, kung saanisang sundalo ang patay at pito angmalubhang nasugatan.

Noong Pebrero 9, tatlongKM450 trak ng mga tropa ng 67thIB na nagresponde sa naunangengkwentro ang pinasabugan ngisang tim ng PBC sa Sityo Daw-an,Brgy. San Jose, Caraga, Davao Ori-ental.

Panay. Noong Pebrero 7, ban-dang alas-6 ng umaga, inambus ngisang platun ng BHB-Panay sa ilalimng Jose Percival Estocada Jr. Com-mand (JPEC) ang 16-kataong nag-ooperasyong tropa ng 61st IB saSityo Tina, Brgy. Acuña, Tapaz,Capiz. Dalawa ang kumpirmadongnamatay at apat ang nasugatan sa

ANG BAYAN Pebrero 21 , 2017 7

Kaaway ng mga magsasaka, pinarusahanSA HARAP NG kaliwa’t kanang pamamaril ng mga armadong grupo ng pa-nginoong maylupa sa mga magsasaka, patuloy na kumikilos ang mga rebo-lusyonaryong pwersa upang parusahan ang mga korporasyon at panginoongmaylupang nang-aapi sa mga manggagawa’t magsasaka.

Matagumpay na nadi-sarmahan ng mga Pulangmandirigma ng Bagong Huk-bong Bayan (BHB)-Min-doro (Lucio DeGuzman Command oLdGC) noong ha-tinggabi ng Pebrero 13ang Sidekick SecurityAgency ng panginoong maylupa nasi Annaliza Pojas-Lopez na nanga-ngamkam ng lupa sa OccidentalMindoro.

Tugon ang pagdisarma sa ma-rahas na demolisyon sa isang pa-mayanan ng mga mangingisda saBrgy. Salvacion, Rizal, OccidentalMindoro, ani Ka Madaay Gasic, ta-gapagsalita ng LdGC.

Sinamsam ng mga Pulang man-

dirigma sa naturang reydang tatlong shotgun, mga

bala, at iba pang kagamitangmilitar ng mga gwardya.

Pagkatapos ay binasa-han ng liham babalaang mga gwardyangnasasakdal sa pag-

mamalupit, pananakotat pagbabanta sa buhay ng mgabiktima ng demolisyon.

Samantala, sinunog ng isangyunit ng BHB sa ilalim ng ChadliMolintas Command and dalawangdump truck ng mapaminsalangPhilex Mining Corporation saAmpucao Central, Itogon, Benguetnoong Pebrero 9. Isang pistolangkalibre .45 ang nasamsam mula sagwardya ng Philex.

kaaway, habang ligtas na naka-maniobra ang mga Pulangmandirigma. Nasamsam ng BHBang isang M4 na may M203 gre-nade launcher.

Noong Pebrero 4, bandangalas-11 nang umaga, inisnayp ngisang yunit ng JPEC ang mga tro-pa ng 61st IB na nakakampo sabarangay hall ng Brgy. Cabata-ngan, Lambunao, Iloilo. Ligtasding nakaatras ang yunit ng BHBmatapos ang aksyon.

North Central Mindanao.Inaresto ng isang yunit ng BHB siPO2 Jerome Anthony Natividad saisang tsekpoynt sa Tikalaan, Tala-kag, Bukidnon noong Pebrero 9,alas-6 ng umaga. Nakuha sa kan-ya ang isang pistolang Glock,isang karbin, at tatlong shotgun.

Sa ngayon ay umaabot na saanim ang kabuuang bilang ng mgabihag ng digma na nasa kustodiyang BHB sa iba't ibang rehiyon ngMindanao.

Kampuhan ng mga magsasaka sa Capiz, dinahas

PINAGBABARIL NG MGA tauhan ng Hacienda Montecar-ba ang mga magsasakang nagtayo ng kampuhan sa Brgy.Culilang, Pres. Roxas City, Capiz noong hapon ng Pebre-ro 11. Itinayo nila ang kampuhan para igiit ang kanilangkarapatan sa lupa.

Namatay sa pamamaril si Orlando Eslana habang na-sa kritikal na kalagayan si Melinda Arroyo Eslana. Suga-tan naman sina Lida Amo, Ana Bocala, Rita Bocala atAdel Vergara. Mga suspek sa pamamaril ang administra-dor ng asyenda na si Ferdinand Bacanto, ang kapatid ni-tong si Jun, at si Leopoldo Lachica. Nakunan ng bidyo ngisa sa mga biktima ang pangyayari at ipinaskil ito saFacebook. Walang ginawang anumang hakbang ang lokalna pulis ng bayan, na nakatunghay sa insidente. Sa su-munod na gabi, sinunog ng mga tauhan ng asyenda angkampuhan.

Pebrero 5, itinayo ng may 68 pamilyang manggaga-wang bukid ang kampuhan sa Hacienda Montecarba nainaangkin ng angkang Tan. Sinasaklaw ng asyenda ang300-ektaryang lupaing nasa hangganan ng Brgy. Dula-ngan sa Pilar at Culilang sa Pres. Roxas. Noon pang 1997“iginawad” ng CARP ang 199 ektarya ng asyenda sa 132benepisyaryo ngunit hindi ito napasakamay ng mga mag-sasaka. Simula 2010, sinimulan ng administrador ng as-yenda ang unti-unting pagpapalayas sa mga benepisya-

ryo. Kapitan ng barangay si Culilang.Sa kabila ng mga pagbabanta at pananakot, ipinag-

papatuloy ng mga magsasaka ang kanilang kampuhan.Nakiisa sa kanila ang mga organisasyong Anakpawis,Bayan-Panay, Buylog Capiznon, Kamaca at Pamanggas.Iniutos din ni DAR Secretary Ka Paeng Mariano sa mgalokal na upisina nito na gawin ang lahat ng mga pagsisi-kap upang iwasang maulit ang insidente at agad na tu-lungan ang mga pamilya ng mga biktima.

Samantala, nagpahayag ng mariing pagkundena angBHB-Panay (Coronacion Chiva Command) sa naganap nadispersal at pamamaril. Sa isang pahayag, nakiisa si KaJulian Paisano sa pakikibaka ng mga nagtayo ng kampu-han. Aniya, batid ng BHB ang kalagayan ng mga magsa-saka sa asyenda dahil karamihan sa hukbong bayan aymga magsasaka ring biktima ng kawalan ng hustisyangpanlipunan at nag-armas upang lutasin ang problema salupa. Dagdag pa niya, “ang pakikibaka sa lupa... ay na-ngangailangan ng mahigpit na pagkawing sa rebolusyo-naryong armadong pakikibaka ng sambayanan.”

Hinikayat ng BHB-Panay na gawing gabay ang insi-dente sa pag-unawa ng mga magsasaka sa kanilangmakauring pakikibaka at kahalagahan ng pag-abot nglakas upang labanan ang uring mapagsamantala’t ma-pang-api.

Pebrero 21 , 2017 ANG BAYAN8

Pagdaong ng mga barkong

US, muling nagsimula

TANDA NG kawalang-pagbabagosa relasyong militar ng US at Pili-pinas, dalawang barkong pandig-ma na ng US ang dumaong sa Pi-lipinas ngayong taon. NoongEnero 23, dumaong sa Subic Bay,Zambales ang USS John S.McCain. Nitong Pebrero 15, du-maong naman dito ang USSLouisville. Ang dalawang barko ayparehong bahagi ng 7th Fleet ngUS na nakatalaga sa Asia-Pacific.Parehong nagsagawa ng mga“aktibidad pangkomunidad” angmga sundalo nito sa mga kalapitna bayan para bigyang-katwiranang pagpasok nila sa bansa.

Samantala, hindi naputol angwalang paalam na paglalayag ngUS sa teritoryong-dagat ng Pili-pinas sa ngalan ng “freedom ofnavigation.” Pinakahuli rito angpaglalayag ng Carrier Strike Gro-up 1, sa pangunguna ng aircraftcarrier USS Carl Vinson, simulaPebrero 18.

Bago nito, inanunsyo ni Sec.Delfin Lorenzana ng Departmentof National Defense na pumayagna si Duterte sa kagyat napagtatayo ng US ng mga baraks,imbakan at paliparan sa di-baba-ba sa tatlong lokasyon alinsunodsa nakasaad sa Enhanced DefenseCooperation Agreement (EDCA).Kabaliktaran ito sa unang mgapahayag ni Duterte laban saEDCA at presensya ng mga tro-pang militar sa bansa.

Bago nito, ibinunyag ni Du-terte na nag-iimbak ng mgaarmas at gamit-militar ang US sabansa, kabilang ng mga tangke.Ito ay matapos maglaan angsenado ng US ng hanggang $7.5bilyong pondo para sa pagpapa-lakas ng mga pwersa nito sa Asia.Kabilang dito ang pagkukumpuniat konstruksyon sa Pampanga,Cagayan de Oro at Palawan, mgabaseng matagal nang inokupa ngUS at pinagtatambakan ng gamitpandigma.

Tuluy-tuloy na mga protesta ng mga tsuper

TULUY-TULOY na lumalakas ang paglaban ng mga opereytor at tsuper ng dyipsa planong ipagbawal ang mga dyip sa kalsada. Sa pangunguna ng PISTON atNo to Jeepney Phaseout Coalition, isang pambansang welga ang nakatakdangilunsad sa ngayong buwan. Karugtong ito sa mga pagkilos na sinimulan sapagbubukas ng taon 2017.

Kabilang dito ang pambansangkoordinadong kilos protesta noongEnero 16 na nagtipon ang mahigit sa2,200 katao lulan ng 200 sasakyansa rali-karaban.

Sumabay dito ang martsa-ka-raban na nilahukan ng 37 jeepney at100 katao sa Cauayan City, Isabela;at noise barrage sa mga terminal saSantiago City at Claveria, Cagayan.Sa Laguna ay naglunsad ng caravanpapunta sa LTFRB na sinamahan ng50 katao, sa 12 dyip at dalawangmotor. Natuloy naman ang piket-ralisa Iloilo City na nilahukan ng 80 ka-tao kahit masama ang panahon. SaBacolod City ay naglunsad ngkaraban ng mahigit sa 200 sasak-yan. Ang mga drayber at opereytorsa General Santos City ay nag-rali-karaban patungong lokal na upisinang LTFRB na nilahukan ng 30 dyip.Sa Enero 17 naglunsad angCebu City ng piket-rali nanilahukan ng 60opereytor at dray-ber. Nang Enero 21naman naglunsadsa Metro Baguio ngrali na nakatiponng mahigit 500drayber at ope-reytor.

Isang pedera-syon sa Metro Ma-nila ang nagtigil-pasadanoong Pebrero 6, 2017. Sinabayanito ng PISTON at No to JeepneyPhaseout Coalition ng isang rali-karaban sa punong tanggapan ngDepartment of Transportation(DOTr), na nilahukan ng mahigit sa200 katao. Sumabay ang ilang eryang PISTON sa nasabing tigil-pasa-da, gaya ng CAMANAVA at ilang ru-ta sa Quezon City, Marikina, Mayni-la, Pasay at Taguig.

Noong Nobyembre 2015 pa pi-nagplanuhan ng gubyerno ang pa-

kanang Jeepney Phaseout at inila-bas ang Draft Department Order ngDOTr noong Agosto 17, 2016. Samga panukalang batas na nakaha-pag sa dalawang kapulungan ngKongreso, ipinakilala naman angRoute Rationalization, o paghaha-nay daw ng mga kalsada na pwedeat hindi pwedeng daanan ng mgadyip at iba pang tipo ng sasakyangpampasada. Sa mga natukoy na rutana hindi pwede ang mga dyip, angprankisa ay ikakansela o babaguhinang ruta. Sa mga Draft DepartmentOrder ng DOTr, nagtakda ng mgapamantayan na hindi kaya ng kara-niwang opereytor, gaya ng minimumna P7 milyong kapitalisasyon, at 10yunit na minimum sa bawat prankisa.

Upang kontrahin ang ganitongpakana, nanawagan ang PISTON nasa halip na “modernisasyon," angkailangan lamang para matiyak na

roadworthy, o angkop naipasada sa kalsada ang mgadyip, ay ang rehabilitasyon

ng mga dyip, nadapat tulunganng gubyernosa pagsagot sa

mga pasilidadgaya ng talyer,mababang halagang mga pyesa, atiba pa.

Ayon pa saPISTON, ang tiyak na tutugon sapangangailangan ng taumbayan atmagreresolba sa problema sa tra-pik ay ang pagsasapubliko ng pag-mamay-ari ng transportasyon, athindi ang patuloy na pagkopo nitong mga pribadong korporasyon.Kailangang pondohan ng gubyernoang pagtatayo ng pangmasangtransportasyon gaya ng mga tren atiba pa, kung saan abot-kaya, kunghindi man libre, ang magiging pasa-he.

Pebrero 21 , 2017 ANG BAYAN9

Kontra-imigranteng patakaran ni Trump,

pansamantalang napatigil

PANSAMANTALANG NAPATIGIL ng isang husgado ang kautusang eheku-tibo ni Pres. Donald Trump na nagbabawal ng pagpasok sa US ng lahat ngmamamayan mula sa pitong bansa sa loob ng 90 araw at paghinto sapagtanggap ng mga refugee sa loob ng 120 araw.

Noong Pebrero 3, idineklara ngkorte sa Washington na “di-konstitusyunal” ang kautusang pi-nirmahan noong Enero 28 at nag-labas ng national emergency orderlaban dito.

Apektado ng kautusan ang la-hat ng mamamayan mula sa Iran,Iraq, Libya, Somalia, Sudan, Syriaat Yemen, kabilang yaong unanang pinahintulutang manirahansa US (o mga greencard holder).Sinuspinde rin nang walang taningang pagtanggap ng mga refugeemula sa Syria. Bago ang emergencyorder laban dito, ipinawalambisana ang kautusang ehekutibo ngmga korte sa New York, Boston,Alexandria, Virginia, at Seattle,mga syudad kung saan mayroongmalalaking internasyunal na pali-paran. Ito ay bilang pagtatanggolsa mga karapatan ng mga apekta-dong manlalakbay na lumapag nasa kani-kanilang mga lugar.

Kaagad na umani ng malawakat mariing pagtutol ang kontra-i-migranteng kautusan. Nang inia-nunsyo ito, ispontanyong nagpro-testa ang mga manlalakbay na na-sa loob ng mga paliparan sa arawna iyon. Sa sumunod na mga araw,Enero 29 at 30, puu-puong Ameri-kano ang naglunsad ng mga pro-testa sa halos 30 syudad, kabilangsa New York, Boston, WashingtonD.C., Detroit at Los Angeles.

Kabilang sa mga nagprotestasa mga paliparan at syudad kungsaan may idinetineng mgaimigrante ang mga myembrongorganisasyon sa ilalim ng Inter-national League of People’s Strug-gles (ILPS)-US.

Ayon sa ILPS, ang mgabansang saklaw ng pagbabawal aymga bansang “binomba, minili-tarisa, winasak o pinaglunsaran ng

iba’t ibang porma ng imper-yalistang agresyon sa layuningkontrolin ang kani-kanilang mgarekursong langis, likas na yamanpara sa dominasyon” ng US. Angpandaigdigang krisis ng mgarefugee at ang maramihang mi-grasyon ng mamamayang walangtrabaho mula sa kani-kanilang mgabansa ay nakaugat sa mga imper-yalistang pananakop, destabili-sasyon at mga patakarang neo-liberal sa ekonomya ng nagda- angmga rehimeng Amerikano, ayon pasa ILPS.

Noong Pebrero 16, inilunsadsa buong US ang “A Day WithoutImmigrants” (Isang Araw na Wa-lang Imigrante) kung saan nagsaraang mga negosyo, nagwalk-outang mga estudyante at tumungosa lansangan ang libu-libong de-monstrador para ipakita kayTrump ang kahalagahan ng mgaresidente ng US na ipinanganaksa ibang bansa. Tinatayang nasa12% ng populasyon ng US ay ipi-nanganak sa labas ng bansa, atmahigit 40 milyon sa kanila ay ki-nikilala na bilang mamamayan ngUS. Nagkaroon din ng mga pagki-los sa Dallas at Los Angeles noongPebrero 18.

Sa labas ng US, kabi-kabila rinang mga protesta sa kautusan niTrump. Noong Pebrero 12, libu-li-bo ang nagprotesta sa Mexico Citypara batikusin ang paglalarawanni Trump sa mga Mexican bilangmga kriminal at rapist. NoongPebrero 17, daan-daang Mexicanang tumayo sa hangganan ng da-lawang bansa sa isang “humanwall” para labanan ang planongpagtatayo ng bakod dito. Sa Lon-don, daan-daan ang nagprotestanoong Enero 30 laban sa pagba-bawal, at muli noong Pebrero 4.

Laban kontra-mina, umiigting

MATINDING PAGTUTOL ang suma-lubong sa desisyon ni Sec. Gina Lo-pez ng Department of Environmentand Natural Resources (DENR) naipatigil ang mga operasyon ng halos40 kumpanya sa pagmimina nitongbuwan. Bahagi dito ang pagkanselang mga kontrata ng 23 kumpanya atpagsuspinde ng lima pa sa loob nganim na buwan.

Kinansela rin niya ang mgakontrata sa 75 proyektong hindi panasisimulan dahil matatagpuan angmga ito sa mga watershed sa iba’tibang bahagi ng bansa.

Matatag ang paninindigan ni Lo-pez na mapanira sa kalikhasan angnaturang mga operasyon. Ang pani-nindigang ito ay nagmumula hindi la-mang sa masusing imbestigasyon ngkanyang departamento at iba pangahensya sa gubyerno kundi pati sadeka-dekada nang pagtutol ng buu-buong mga komunidad laban sa pag-kakalbo ng kagubatan, pagkamatayng mga ilog at tubig at pagkasira ngmga lupang produktibo bunga ngpagmimina.

Sa harap nito, urong-sulong angsuporta ng rehimeng Duterte kayLopez at may ilang panahong pangdirekta nitong pinapaboran ang mgakumpanya sa mina. Marapat diuma-nong dumaan sa “tamang proseso”ang mga suspensyon at kanselasyon.

Inuulit ng rehimen ang mga pa-bulang ginagamit ng mga kumpanyang mina para panatilihin ang kani-lang mapandambong at mapangwa-sak na mga operasyon. Ayon sa mgaito, mawawalan ng trabaho ang ma-raming Pilipino at malaking kita angmawawala sa gubyerno.

Gayunpaman, mismong mga es-tadistika ng gubyerno ang magpa-patunay na hindi signipikante angkontribusyon ng pagmimina sa lokalna produksyon. Mula 2012 hanggang2016, nasa 0.65% lamang angkontribusyon nito sa Gross DomesticProduct. Maliit na porsyento rin la-mang ng buong pwersa ng paggawaang nasa sektor (0.6% ng kabuuangempleyo).