din viata mitropolitului veniamin costachi
TRANSCRIPT
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 1/158
C . B O B U L E S C U
D i n
V i a t a M i t r o p o l i t u t u i
V e n i a m i n C o s t a c h i .
N e a m u l , c o p i l a r i a , t i n e r e t e a s i e p i s c o p a t u l
i ;
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 2/158
C . B O B U L E S C l i
D i n
V i a t a M i t r o p o i i t u l u i
V e n i a m i n C o s t a c h t
N e a m u l , c o p i t h r i a , t i n e r e t e a s i e p i s c o p a t u l
C H I S I N A U
T i p o g r a f i a U n i u n i i C l e r i c i l o r O r t o d o c s i d i n B a s a r a b i a , s t r . H a r a l a m b i e N r . 4 2
1
9 3 3
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 3/158
D e s i g u r , c a i n d e p A n a r e a
v r e m i i , n u o d a t a s e v a f i c e r u t
n e n u m a r a t i l o r m e m b r i a i n e a m u l u i C o s t a c h i ,
s A - s i
l e g i t i m e z e s t a -
p i n i r e a a s u p r a m o s i i l o r . D a r p e n t r u
a c e a s t a s e
f a c e a u
$ i s e a r d -
t a u s p i t e " , c a r i d o v e d e a u c e l u i i n t e r e s a t , f e l u ]
d e i n c r i n g a t u r a c u
t u l p i n a n e a m u l u i s a u . N e a v i n d
l a i n d a m i n A o a t a r e s p i f t i " c i t
m a i v e c h e $ i s t u d i u l p r e z e n t n i s e i n f A t i s e a z A c u c o v i r s i t o a r e l i p -
s u r i . I n s u s i M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n , n e a r u n c a i n n e d u m e r i r e , c i n d
a f i r m a c a C o n s t a . . . e s t e t u l p i n a a r b o r u l u l n o s t r u g e n e a l o g i c " , d i n
a i c a r a t u r m a s i f a c p a r t e c i e n " . D a r c u m $ i c e f e l ,
n u c a u t a a
n e l a m u r i m a i
d e p a r t e , r A m i n i n d p e s e a m a n o a s t r A a o d o v e d i ,
c e i a c e m o m e n t a n n e e s t e p e s t e p u t i n t a .
N u a c e s t a - i i n s A s c o p u l n o s t r u , a d i c a a d a o i n t i n s a $ i m i -
n u t i o a s a m o n o g r a f i e g e n e a l o g i c A a n e a m u l u i C o s t a c h i . C i v o n n r -
m a l l n u m a i
s c h i t a r e a c i t o r v a f i g u r i p e n t r u a I n v i o r a a t m o s f e r a
f a m i l i a r s d i n c a r e p o r n e s t e M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n .
P o a t e c a e l i n s u s i p r i n a c e s t C o n s t a a i n t e n t i o n a t , s ä n e d e a
p e
c a l e
f i l o l o g i c a n u m a i , p r o v e n i e n t a n u m e l u i
C o s t a c h i .
T o t u s
s i n g u r u l f a p t
d o v e d i t o r p e n t r u v e c h i m e a f a m i l i e i d u p a a n o a s t r a
c e r c e t a r e
a r f i E t a p i n i r e a n e i n t r e r u p t a , m a i b i n e d e 2 0 0 a n i a
n e a m u l u i C o s t a c h i p e a c e l e a s i
m e l e a g u r i . B O r I c i l e g i i i 0 c u R o -
s i e s t i i s a u R o $ i a c i i 2 d e a l t A d a t a , p a r a f i c h i a r l e a g A n u l n e s t r a m u t a t ,
n u m a i d a c a d o c u m e n t e l e d e l a
S t e f a n c e l M a r e ,
c a r i n e i n d i c a p e
s t A p i n i t o r i i a c e s t o r l o c u r i d i n a c e a v r e m e s ' a r d o v e d i p r e c i s , c a
s u n t s t r A m o s i i n e a m u l u i C o s t a c h i d e m a i t I r z i u s i c a n u m a i i n v i r -
t u t e a a c e s t e i l e g a t u r i i l a f l A m g o s p o d A r i t i n p a r t i t e a r A t a t e ,
° d a t a c u d e m i s i a s i l i t a a M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n d i n s c a u n u l
s a u p A s t o r e s c a l M i t r o p o l i e i M o l d o v i i p r i n c d m [ i n a r u j l o r d l a c h i l
M d l i n e s c u - V c i l e n i " I n c a d i n F e b r u a r 1 8 4 2 , G h e o r g h e
B a r i t , f A c e a
s ä a p a r a i n t r u n S u p l i m e n t " a l g a z e t e i s a l e F o a i e p e n t r u I n i n t e ,
i n i m a s i l i t e r a t u r e d e p e M a i 1 8 4 2 N r . 1 9 S p i t a p r e o s f [ i n t i t u l u i l
p r o i n [ = f o s t ] M i t r o p o l i t V e n i a m i n C o s t a c h e " .
1 . l o a n B o g d a n D o c u m e n t e l e l u i S t e f a n e e l M a r e " B u c u r e s t i 1 9 1 3 v o l .
I I p p . 7 - 1 2 ; 1 2 5 .
2 . C f . M e l c h i s e d e k C h r o n i c a H u s i l o r u s i a e p i s c o p i e i " . B u c u r e s t i 1 8 6 9 .
I p . 2 1 . G h . G h i b a n e s c u R o s i e s t i i s i a p a I d r i c i u l u e H u s i 1 9 2 4 p . 4 s i n r m .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 4/158
4
S p i t a l u i M d l i n e s c u , d e s i i n t o c m i t a f o a r t e s u m a r , d a r p e n t r u
u n i l e d e s l u s i r i a l e e i , c a r i c o n s u n d i n p a r t e s i d o c u m e n t a r , a s e r -
v i t d e c a l d u z a l c e l o r
i n t e r e s a t i
a c u n o a s t e i n c r i n g a t u r a n e a m u l u i
C o s t a c h i . M a i a p o i a u
s i c o m p l e t a t - o . T o t u s a r e m u l t e l a c u n e .
C a c i e d e a j u n s s a e v i n d e n t i e m , c a M a l i n e s c u v o e s t e f a r a i n s d a
n e a r d t a c u m c a s t r a m o s u l c e l m a i i n d e p a r t a t a l s c e s t u i n e a m e s t e
B o l d o r m a r e l e v o r n i c " d i n t i m p u l l u i S t e f a n c e l M a r e . D e s i g u r , c a
o m a r e p a r t e a p u b l i c u l u i m o l d o v e a n s i m a i a l e s c e l c u n a s c a t o r a t
i n t r i g i l o r
C u r t i i , c e e r a u c u p r i s o s i n t a
s i p e v r e m u r i , t r e c u s e
d e p a r t e a M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n s i s e c a u t a a s e d a o s a t i s f a c t i e
c i t d e n e i n s e m n a t a m a c a r p e c a l e a p u b l i c i t a t i i , d i s t i n s e i f e t e b i s e -
r i c e s t i , a d i n c o f e n s a t a s i c o m p l e t d e z a r m a t a i n f a t a a t o t p u t e r n i c i e i
l u i M i h a l a c h e S t u r z a . D a r p e n t r u o r e c u l e g e r e a p a t i m i l o r s i o c o r n -
p e n s a t i e m o r a l s c e s ' a r f i u r m a r i t p r i n a c e s t s o u l d e p u b l i c i t a t e ,
a r f i f o s t d e a j u n s a s e i n v o c a d i n n e a m u l
b l i n d u l u i s i c u c e r n i -
c u l u i M i t r o p o l i t , c h i p u l l u i G a v r i l i t a C o s t a c h i s i m a i a l e s a f e c i o -
r i l o r l u i ,
p e n t r u a d a d e g i n d i t
n e p r i e t e n i l o r ,
V a r a a m a i f i f o s t
n e v o i e d e o i n t i m i d a r e c u s t r a m o s i n e d o v e d i t i I n c a c u a j u t o r u l p e r -
g a m e n t e l o r r d s u f l a t e .
S i m a i c r e d e m c u t o t t e m e i u l , c u m c a n u m a i d u p d a p a r i t i a
m e n t i o n a t e i s p i t e " , v i n e f a b r i c a t i a p e n t r u o r a m u r a a
n e a m u l u i
C o s t a c h i , d e s e a d a u g a n u m e l u i d e f a m i l i e
d e s t u l d e c u n o s c u t
t r e c u t u l u i s i a c e l a d e B o l d o u r " ' , f r a n t u z i t i n o r t o g r a f i e .
M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n ,
n u a d a u g a
n u m e l u i s a u
n i c i o d a t a
p e a c e l a d e B o l d u r " s a u B o l d o r " , c i n u m a i d e N e g e l " , p o r e c l d
d e a l m i n t r e l e a c u n o s c u t d s i d e p u b l i c . T . B o l d o u r L a t a s c u r e t i p a -
r i n d i n s d S c r i s o a r e a M o l d o v e i " a
l u i C a n t e m i r
i n
1 8 6 8 , p e n -
t r u p r e s t i g i u l n e a m u l u i s a u , c r e d e a - I m a i s p o r i c u c e v a , d a c d - I
r e b o t e a z d s p u n i n d u - i :
V e n i a m i n B o l d o u r C o s t a c h i " p r e s f i n t u l s i
n e s t e r s d i n m e m o r i a o a m e n i l o r , A r h i e p i s c o p s i M i t r o p o l i t M o l d o v e i
s i S u c e v e i " . B o l d u r L a t a s c u p o a t e I n
d e f i n i t i v , s a a l b a . d r e p t a t e ,
c i n d i s i p u n e d r e p t i n c e p u t a l f a m i l i e i s a l e p e v o r n i c u l B o l d u r 2 a l
v r e m u r i l o r s t e f a n e n e , n o t i n s d s u n t e m t i n u t i a
v o r b i n u m a i c e s e
p r o i e t c i e a z d I n l u m i n a v e r o s i m i l d a d o c u m e n t e l o r s i c a o u r m a r e a
f i c i t m a i n e p a r t i n i t o r i i n s c h i t a r e a f i g u r i i m a r e l u i i e r a r h ,
c a r e a
c o n d u s p e p A s t o r i t i i
s a i
m a i b i n e d e 4 0 d e a n i ,
n u a t i t p r i n
c i n e s h e c e m i n t e a s c u t i t a i n
m i n u i r e a c o n d e i u l u i , c i t p r i n t r ' o
m u n c d i n d d r a t n i c a , m o d e s t i e
l a r d
p e r e c h e , o i n i m a c e s ' a i n -
d u i o s a t i n t o t d e a u n a d e s u f e r i n t e l e
s i n e v o i l e
a l t o r a s i o b l i n d e t d
e v a n g h e l i c d .
1 . I n 2 6 l u n i e 1 8 5 9 , d - l u i l o g o f A t u l l o r d a c h e C o s t a c h e B o l d u r p r i n t e s -
t a m e n t o b l i g A p e f i u l s a l t a t i n e o s c o a l a n o r m a l a p e m o s i a s a H u d e s t i , a s i -
g u r i n d 3 0 0 g a l b e n i
i n m o v i e s i c e d e a z a 5 3 . 1 7 2 , c e a r e d e l u a t d e l a s t a t p e n t r u
t i g a n i i d e s r o b i t i . ( V . A . U r e c h t a I s t o r i a g o a l i l o r " . B u c u r e s t i 1 8 9 4 t o m . 1 1 1 p . 1 n 3 .
2 . M e l c h i s e d e k o . c .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 5/158
N e a m u l M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i d e
p e t a t a l s a u G r i g o r a
C o s t a c h i .
N e a m u l C o s t a c h i , G a v r i l i f c i s c s a u N e g e l , d u p a c u m s ' a n u m i t
I n d e c u r s u l v r e m u r i l o r , n u e s t e u n u l d i n a c e l e a , c e $ ' a i n s e m n a t
v i a t a p e r a b o j u l c r o n i c i l o r
n o a s t r e , a b i a i n o d i n d u - s z i d e z i n e -
v o l n i c a - i e x i s t e n t a s i t r a i n d d e p e u r m a m i l e i a r u n c a t a d e D o m n i -
t o r i i m a i b u n i s a u m a i r a i p e c a r e i - a a v u t M o l d o v a . D i n c o n t r a .
C h i p u r i l e c a n 1 a u i l u s t r a t , i n m i s c a r i l e p o l i t i c e h o t a r i t o a r e p e n t r u
a l e g e r e a d e D o m n i , l e a f l a m d i r z e i n t r o c o n t i n u a f r a m i n t a r e s i
r a s v r a t i r e ; i a r i n p r e c i p i t a r e a e v e n i m e n t e l o r e l e c a p a t a o d e o s e b i t a
r e l i e f a r e s u b p a n a d e c r o n i c a r s i d e p o v e s t i t o r n e i n t r e c u t a l u i l o a n
N e c u l c e . $ i n o t s t i m $ i p e n t r u c e s u b p a n a a c e s t u i a .
D a r i n a f a r a d e r o l u l a t i t d e c o v i r s i t o r p e c a r e I - a u a v u t f e -
c i o r i i l u i G a v r i l i t a , a s u p r a i n s a s i e x i s t e n t e i l u i
N e c u l c e , d u p a i n -
t o a r c e r e a s a d i n e x i t $ i f a c i n d p e n t r u u n m o m e n t a b s t r a c t i e d e a -
c e a s t a d u s m a n i e , c a r e d e s i g u r c a . 1 - a i n f l u e n t a t p e n t r u a v o r b i s i a
a p a s a c o n d e i u l s a u a s u p r a a c e s t u i n e a m , l o t u s c e i m a i d e s e a m s
d i n t r e C o s t a c h e s t i a p a r c u u n c a r a c t e r n e s t a t o r n i c , v i o l e n t i n c r e z u t
p i n g l a t e m e r i t a t e , i m p i n g i n d l u c r u r i l e c u r i s c u l
p i e r d e r i i
c a p u l u i .
D e a c e i a , c a l i f i c a t i v e l e c a r e i s i i a u z b o r u l d e s u b c o n d e i u l s a u a -
s e z a t d i n d u n d e o s e b i t p i t o r e s c i m a g i n i l o r , a c e s t e a c l a r i f i e d s i t u a t i i l e
s i u m a n i z a z a a c t i u n i l e , d a r n e p u n $ i p e g i n d u r i , e a
s i
N e c u l c e ,
c a o r i c a r e o m , i n s c r i s u l s a u a f o s t s t a p i n i t d e d o u a r e s e n t i m e n t e :
u n u l i m p o t r i v a G r e c i l o r ; i a r c e l a l t e r a i m p o t r i v a n e a m u l u i G a v r i l i -
l a s e . S i p o a t e s i c u b u n g d r e p t a t e . . .
N e c u l c e , d e s i g u r c a a b i a i z b u t i s e s a c o n v i n g a p e M i h a i V o c l a
R a c o v i t a p e n t r u o r e i n t o a r c e r e a s a i n
t a r s $ i d e c i s a p u e c a p a t
a c e l u i e x i t n e n o r o c i t ,
i n s a d e b u n g v o e i n d u r a t
i n t r e R u s i $ i m a i
a l e s a l a t u r e a d e D i m i t r i e C a n t e m i r s i - s i g a s e s t e t o a t e m o s i i l e $ i a .
c a r e t u r i l e a c a p a r a t e d e L u p u C o s t a c h i . , I a r L u p u C o s t a c h i n u e r a
1 . M i c h a i l K o g A l n i c e a n u C r o n i c e l e R o m a n i e i s e a u l e t o p i s e ( e l e M o l d a -
v i e i s i V a l a h i e i " e d . 1 1 B u c u r e 0 1 8 7 4 , t o m . 1 1 1 p . 5 0 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 6/158
6
o m u l , c a r e s a s e f i i n d u i o s a t l e s n e d e s o a r t a u n u i
p r o s c r i s , c h i a r
d e a r f i f o s t a c e l a m a i c e v a d e c i t N e c u l c e . D e a c e i a s i i n f i e r e a z a
e l c r o n i c a r u l ,
a c e a s t a d u s m a n i e z i c i n d :
, , . . .
l a r d m i e " m i - a f o s t
m a r e p i e d i c c i , c a s a n u p o t v e n i i n ( a r d , s d - m i t i e e l m o $ i i l e . $ i
n u s e t e m e a d e o s i n d a l u i D u m n e z e u , c a s a - s i a c t u a l a m i n t e c i t e
p e d e p s e $ i u r g i i d e l a D o m n i p r e l a i n c h i s o r i , i n c i t e v a r i n d u r i a u
t r a s , c a r e m a i p r e u r m a a u g i u d e c a t D u m n e z e u , c d m i - a m f a u l t
$ i e u p a c e l a d o m n i a l u i M i h a i V o d d s i c u g i u d e c a t a M i t r o p o l i t u -
l u i G h e d e o n $ i a t o t d i v a n u l m i - a m l u a t $ i e u m o s i i l e d e l a f e c i o -
r u l L u p u l u i d e m i l e - a m s t d p i n i t " . 1
D e c i i n u r m a a c e s t o r n e c a z u r i p e c a r e N e c u l c e l e - a s u p o r t a t
c u t o a t a r e z e m n a r e a d e o m i n c e r c a t i n a l e v i e t i i , c u m p u t e a s a
v o r b e a s c a d e f e c i o r i i l u i G a v r i l i t a ? N e g r e s i t c a d u p a d i n s u l e r a u
. . . c a m
l a r d d e i s p r a v c i , z l d b o v i " , 2 a l . . . a v e a u
s l u g i t d l h a r i l a
c a s e l e f o r d e t i n e a u d r u m u r i l e , d e u c i d e a u
T u r c i i $ i f u r a u b u c a t e
d i n B u g e a c " , 3 p r e c u m s i c a i . l a r c u o a l t s i m p r e j u r a r e , n u u i t a ,
i m b o l d i t d e v e c h i u l r e s e n t i m e n t
l a p e i r e a
l u i L u p u C o s t a c h i , s a
a d a u g e : , , . . . d u p d c u m e s t e f i r e a a c e s t u i n e a m a G a v r i l i t e $ t i l o r , d e
n u s u n t n i c i u n u i D o m n m u l t d m i t o n " . i
D e a c e i a , c e l e c e c a u t a a n e i m p a r t a s i N e c u l c e p r i v i t o r l a
n e a m u l C o s t a c h i , t r e b u e a f i p r i m a c u o a r e c a r i r e z e r v e . D e s i c i n d
v i n e i m p r e j u r a r e a , s a v o r b e a s c a d e u n a l t f r a t e a l L u p u l u i , d e C o n -
s t a n t i n C o s t a c h i m a r e l e v o r n i c , p o r n i t c u m e r a a s u p r a f o r l a m o a r -
t e a a c e s t u i a z i c e :
. . . $ i M i l l i d i n n o r o d s t r i g a u : D u m n e z e u s a - I
e r t e " . S i d e o d a t a s e o p r e s t e ,
p a r c a c o p l e s i n d u - 1
r e s e n t i m e n t u l
i m p o t r i v a G a v r i l i t e s t i l o r :
, , . . .
d e c i t s a n u I e r t e ,
c d m d c a r c d e r a
o m m c i n i o s $ i z a v i s t n i c a s u p r a u n o r a d u p c 1 c u m i i p i s m d t a r i ( n e a -
m u l G a v r i l e s t i l o r " § i i n d a t a a d a u g a r e c u l e g i n d u - s e :
, , . . . d a r a a v e a
u n e l e $ i l u c r u r i b a n e : c d e r a o m h a r n i c ,
n i c i m i t a r n i c s a u l a c o m
. . . c d s e p u n e a t a r e
i n p r i c e c u D o m n i i $ i c u a l p p e n t r u O r d , c d
s t a d e s e p r i c i a , c a s a n u o j d c u i a s c d " . 5
D u p h c u m r e m a r c a m , N e c u l c e e r a i n z e s t r a t i n b u n s p a r t e c u
d a r u r i l e u n u i c r o n i c a r
d e r a s a . C a c i , c u
t o a t a
a v e r s i u n e a c a r e - I
s t a p i n e a , u n d e o s e b i t b u n s i m t
i l
a j u t a , s a a p r e c i e z e
i m p a r t i a l
1 . M i c h . K o g a l n . o . c . , t o r n . 1 1 p .
2 4 4 .
2 . z l o b i v
z l o b i u i n I n v d t d t u r d e l u i N e a g o e - V o d d ( B a s a r a b ) c d t r e f i u t
s a u T e o d o s i e " ( e d . N . I o r g a V a l e n i i d e M u n t e 1 9 1 0 p . 2 1 5 ) .
3 . M i c h . K o g l I n . o . c . p . 2 3 0 .
4 . I b i d e m . p . 3 5 0 .
5 . I b i d . p p . 3 8 6 - 3 8 7 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 7/158
7
c h i a r p e d u s m a n u l s a u p e r s o n a l . D e a c e i a u n i a d i n t r e C o s t a c h i ,
c u t o a t e
c a l i t a t i l e $ i t
d e f i z i t e l e p e c a r e t r e b u e s a l e f i
a v u t ,
i s i d a t o r e s c a c e a s t a v a d i t a r e l i e f a r e $ i r e s e n t i m e n t u l u i
d e c a r e e r a
s t A p i n i t N e c u l c e , d a r $ i a c e l e i c e r b i c i i f a r a p e r e c h i p e l i n g a D o m n i
p e c a r e a l t e n e a m u r i c u a l t s v e c h i m e $ i v e l e i t a t i , n ' a u a v u t o . . .
D e c i a v o r b i d e n e a m u l C o s t a c h i , n u p o a t e f i s o c o t i t
d r e p t
o i n $ i r a r e d e n u m e , p e n t r u a . s c h i t a
o g e n e a l o g i e
$ i a d e t e r m i n a
c e a m a i v e c h e v e r i g A a d e s c e n d e n t i l o r l u i , c i i n s a m n a p a r t i c i p a r e
i n
r a z b o a e ,
b e j a n i i ,
l u p t a t o r i
n e i n f r i c a t i , c a i m a c a m i ,
l u p t a
c u
D o m n i i , r A s t u r n a r e a a c e s t o r a , p r i b e g i e p e s t e h o t a r e , l a T a r i g r a d , l a
M a r i , i n T a r a R o m a n e a s c a , i n t r i g a ,
p i e r d e r e a c a p u l u i ,
r e a b i l i t A r i
t e m p o r a r e , c a s a t o r i i c u f i i c i
$ i n e p o a t e d e D o m n i , v i z i t a a c e s t o r a
l a g o s p o d a r i i l e l o r , c o r e s p o n d e n t s
c u D o m n i i $ i i a r a s i r a s v r a t i r i .
A p r o a p e i n f i e c a r e c h i p , c e a i l u s t r a t g e n e r a t i a s a s a u t o a t e
l a o l a l t a e o p i a t r a
d e i n c e r c a r e p e n t r u b o i e r u l c e a r i v n i t i n
a s c e n s i u n e a s a l a
d o m n i e $ i m a i a l e s d a c a a o c u p a t s c a u n u l
M o l d o v i i .
N e a m u l C o s t a c h i c e l p u t i n i n t r o s u t a d e a n i c i t n e s t a p r i n
p u t i n t a a - 1 c e r c e t a , n u i n c e t e a z a o c l i p A d e a f i a b s e n t d e l a c i r m a
$ i t r e b u r i l e
t a r i i ,
a t i t d e I n c e r c a t a ,
m a i a l e s
c a t r e s f i r s i t u l s e c .
a l X V I I - l e a
$ i
i n c e p u t u l c e l u i , d e a l X V I I I - l e a . D e a c e i a c u d r e p t
c u v i n t t o t l o a n N e c u l c e , i n s i r i n d p e f i e c a r e b o i e r , c e b o i e r i e a p r i -
m i t i n
a t r e i a d o m n i e a l u i M i h a i R a c o v i t a V o d a ( 1 7 1 6 ) p r i n t r e
c a r e n u l i p s e s c L u p u l C o s t a c h i , c i n s t i t
c u m a r e a v o r n i c i e
a t a r i i
d e j o s ; i a r f r a t e - s a u C o n s t a n t i n C o s t a c h i , c a m a r e v i s t e r n i c , i n c h e e
s p u n i n d :
, , . . .
a c e s t i a e r a u b o i e r i i l u i M i h a i V o d c i
l a a t r e i a d o m -
n i e
s i n u e r a
n i c i u n u l m a i d e c i n s l e d e c i t a l t u l a l e r a u m a i
t o t u n n e a m " 1 . S i s a n e m a i g i n d i m c a a c e a s t a - i a p r e c i e r e a l u i N e -
c u l c e , c a r e n u s ' a s f i i t ,
d u p a c u m a m v a z u t m a i i n u r m a , c a c u
a c e l a $ c o n d e i , s a s c r i e d e s p r e f e c i o r i i l u i G a v r i l i t a , c a . e r a u , . . . c a m
f a r c i i s p r a v c i , z l c i b o v i . . . a l a v e a u s l u g i t a l h a r i . . . " e t c .
P r i n u r m a r e , n u m a i p o a t e f i n i c i o i n d o i a l a , c u m c a n e a m u l
C o s t a c h i f a c e a p a r t e p r i n n a s t e r e
$ i l e g a t u r i l e l u i d e r u d e n i e , d i n
f a m i l i i l e c e l e m a i d e s e a m s 2
a l e M o l d o v i i d i n p r o t i p e n d a d a c h e -
m a t a l a c o n d u c e r e a ' a r i l .
1 . M i c h . K o g a l n . p . 3 5 0 .
2 . I b i d . I I I p . 2 9 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 8/158
8
A p o s t o l C o s t a c h i b i v [ f o s t ] p o s t e l n i c c u
s o t i a s a T o f a n a .
C u o I m p r e j u r a r e M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n C o s t a c h i , f i i n d n e v u i t
l a 1 8 0 6 a a r a t a l e g a t u r a t r e c u t u l u i n e a m u l u i s a u , c a c t i t o r a l u n e i
m i c i m a n a s t i r i d i n v a l e a C i o c a n e $ t i l o r n u m i t a $ i B u r s u c i , n e s p u n e
C o n s t a . . . e s t e t u l p i n a a r b o r u l u i n o s t r u g e n e a l o g i c " $ i c a G a -
v r i l m a r e l e v o r n i c , e s t e p o g o r l l o r d i n C o n s t a d e a s e m e n e a m a r e
v o r n i c d i n a i c d r u i u r m a s i f a c p a d e s i
I n c h e e e l f o a r t e s e n -
t e n t i o s . C a r e v a f i f o s t t e m e i u l p e ' c a r e i s i
s p r i j i n e a s p u s e l e s a l e ,
n o t n u p u t e m $ t i , d a l n i c i l a m u r i t o r p e n t r u a - 1 f o l o s i .
P a r i n t i i l u i G a v r i l s a u G a v r i l i t d C o s t a c h i m a r e l e s p a t a r s t i n t :
A p o s t o l C o s t a c h i f o s t u l p o s t e l n i c c u s o t i a s a T o f a n a .
G a s i m c a T o f a n i i p e l a 1 6 7 0 , i s e s p u n e a , c i n d c n e g h i n a T o -
f a n a m a m a b o e r i n u l u i n o s t r i l G a v r i l C o s t a c h i v e l [ = m a r e ] s p a t a r " ;
c i n d , T o f a n a c n e a g h i n e a l u i C o s t a c h i b i v s u l g e r m a m a b o i a r i n u -
l u i G a v r i l C o s t a c h i v e l s p a t a r " . 2
P r i n t r ' o c u m p a r a t u r a c e f a c u s e r a A p o s t o l C o s t a c h i c u s o t i a s a
T o f a n a , s t a p i n e a u L u n g a n i i d i n t i n u t u l F a l c i u l u i d e p e a p a E l a n u -
l u i $ i B o t e s t i i s a u G i o s e n i i . 3
A c e a s t a s e p e t r e c e a , p r i n i n t a i a j u m a t a t e a s e c o l u l u i a t X V I I - l e a .
M o $ i i l e t r e e , c a t r e s f i r s i t u i v i e t i i f o r i n s t a p i n i r e a f e c i o r u l u i l o r , G a -
7 r i I C o s t a c h i .
C u t o a t a p r o b a b i l i t a t e a , o s o f a a l i d G a v r i l
C o s t a c h i , T U d 0 -
S i i n k f u s e s e m a r i t a t a d u p a J o r a . I a r l a 1 6 8 6 d e s i g u r C a e r a v a d u -
v a , d e o a r e c e l a a c e a s t a d a t a , n u m a i g i u p d n e a s i i T u d o s c d i I o r o 1 - 4 2 .
s i h i i u l u i d u m i s a l e l u i A n t i o h i e m a r e l e & i m a m s " , I i s e f a c e d a n i e
m o s i a d i n \ s e l i s t e d i n C r d c i u n e s t i d e p e E l a n " . 4
G a v r i l s a u G a v r i l i t a C o s t a c h i V o r n i c u l .
G a v r i l i t a C o s t a c h i e r a f e c i o r u l l u i A p o s t o l C o s t a c h i $ i a t s o -
t i e i s a l e T o f a n a .
0 d e o s e b i t a i n s e m n a t a t e a u c e l e c e
n i s e s p u n t o t d e c a t r e
M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n , c u p r i v i r e l a G a v r i l m a r e l e v o r n i c , m a i a l e s
c a d o c u m e n t e l e a l t f e l n e c l a r i f i c a i n p r i v i n t a o b i r $ i e i s a l e .
1 . E c l a i r c i s s m e n t s s u r I a q u e s t i o n d e s M o n a s t e r e s G r e c s s i t u e s d a n s
l e s P r i n c i p a u t e s D a n u b i e n n e s . O c t o b r e 1 8 5 7 p p . 5 4 - 6 3 .
2 . O h . G h i b a n e s c u I s p i s o a c e s i z a p i s e " I 4 1 9 1 2 v o l . I I I p a r t . 1 1 p p . 1 0 8 - 1 1 4 .
3 . I b i d e m .
4 . I b i d . v o l . I V p a r t . I , I a s i 1 9 1 4 p p . 9 5 - 9 6 .
C A :
e u i "
\
\
, i
s i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 9/158
9
G a v r i l m a r e l e v o r n i c , p o g o r i t o r d i n C o n s t a m a r e v o r n i c d e -
a s e m e n e a s i a i c d r u i u r m a s i d i n t r e c a r i f a c p a r t e s i e u n e i n c r e -
d i n t e a z a M i t r o p o l i t u l a u h a a t s u p r a n u m e l e d e C o s t a c h i , m i s c a t d e
d u h o v n i c e a s a l M i n d s i e v l a v i e a i n t e m e i a t c u a l e s a l e c h e l t u e l i o
m i c a m c i n d s t i r e i n v a l e a C i o c d n e s t i l o r , t i n u t u l F O l c i u l u i , c u h r a m u l
s f i n t i l o r A p o s t o l i P e t r a s i P a v e l
. s i o a i n c h i r z a t s u s n u m i t e i m a -
m i s t i r i E s f i g m e n u l d i n m u n t e l e A t o s u l u i c u t o t a v u t u l c e o ' f u z e s -
t r a s e . L o c a l u n d e - i a s e z a t a m a n a s t i r e a s e n u m e s t e B u r s u c i . 1
E u . s t i a m i n t r ' a d e v e i r e x p l i c a V e n i a m i n c a a c e a s t a d o n a t i e ,
f a c u t a m a n d s t i r i i s u s a m i n t i t e d i n m u n t e l e A t h o s , v e n i a d e l a u n
m e m b r u a l f a m i l i e i C o s t a c h i , d a r n u s t i a m d a c a a c e s t a e r a G a v r i l
s t r d m o s u l n o s t r u .
A c u m i n s c i ,
c i n d c u v i o s i a s a T e o d o r e t e g u m e n u l m a n c i s t i r i i
E s f i g m e n u l ,
v e n i a i d s i - m i i n f a t i s d a c t u l d e d a n i e c u d a t a a n u l u i
m i n t u i r i i 1 6 6 2 ( s i c ) a f l a i u d e n u m e l e f o n d a t o r u l u i s i m a s i m t i i f o a r t e
f e r i c i t , c u g e t i n d l a b i n e c u v i n t a r e a d e c a r e s ' a I n v r e d n i c i t f a m i l i a m e a
p r i n e v l a v i o a s a f u n d a t i e a s t r d m o s u l u i n o s t r u a c d r u i m o r m i n t c u a c e l
a l u i C o n s t a , c a r e e s t e t u l p i n a a r b o r u l u i n o s t r u g e n e a l o g i c , e x i s t a
a s t a z i I n c a i n a m i n t i t a m a n d s t i r e " . 2
S u b G h i c a V o d a ( 1 6 5 7 ) G a v r i l i t a C o s t a c h i e r a a g d d e d A r d -
b a n i , c i n d p o a t e v a f i a v u t d e s o t i e p e o f i i c A a s p a t a r u l u i C a r a -
c a s , f a i l a p u t e a d o c u m e n t a a c e a s t a . 3
G h e o r g h e S t e f a n , v e n i n d i m p o t r i v a l u i V o d a G h i c a , c a r e a v e a
s i s p r i j i n u l T a t a r i l o r , o i n c a e r a r e i n t r e
t a b e r e s e d a l a u n p o d e t ,
d i n t r e T i r g u - F r u m o s s i S t r u n g a , i n c a r e a c A z u t c u c a l u l G a v r i -
l i t d - a g d p e a t u n c i d e a r e i b a n i " , j a r n i s t e T a t a r i 1 - a s c o s c u g r e a
r a n d i n c a p s i l a o m i n d c u = W e r e l a d e g i t e . 4
I n a i n t e d e 1 6 6 2 M a r t 2 5 f u s e s e p a r c a l a b , 5 d u p d c a r e a j u n g e
, v e l s p a t a r " . '
I n 1 6 6 9 . l u l i 2 0 , a f l a m C A V a s i l i C i o l p a n d u m n i a l u i G a v r i l
C o s t a c h i s p d t a r i u l c e l m a r e s i g i u p d n i a s d i d u m i s a l e T o d o s i i c i i f i a t i i
l u i C o s t i n , c i - a u f o s t h a t m a n s i c u c o n i l o r d u m i l o r s a l e " , v i n d e u n
s a t i n t r e g c u v e c i n i a n u m e R o s i i a c i i " , d e p e p i r a u l
E d r i c i u l u i d i n
1 .
1 . B i a n u C a t a l o g u l m a n u s c r i p t e l o r r o m d n e V i a B u c u r e V i 1 9 9 7 , t o m . 1
p , 5 1 0 .
2 . E c l a i r c i s s m e n t s s u r l a q u e s t i o n . . . "
3 . V e z i S p i t a . . . " c a m i n a r u l u i l o r d a c h i M A l i n e s c u .
4 . M i c h . K o g a l n . o . c .
I p . 3 5 9 .
5 . G h . G h i b A n e s c u F a m i l i a R a s c a n e I a n . 1 9 1 5 p . 3 5 1 .
6 . I b i d e m S u r e t e s i I z v o a d e " v o l . I V p . f 8 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 10/158
1 0 - . -
t i n u t u l F A l c i u l u i , , i a r d e l a l o a n A r m a n u l d e l a R o m a n , G a v r i l C o s -
t a c h i , c u m p a r a d o a o v i i l a H u s i i n d r i c " , 2 a d i c a i n m i j l o c u l o r a s u l u i .
I n a l t a t l a r a n g u l d e m a r e s p a t a r i t g A s i m i s c a l i t I n c a l i t a t e d e
m a r t o r p e a c t u l d e v i n z a r e d i n 2 1 F e b r u a r i e 1 6 7 0 , p r i n c a r e S a f t a
c i - a f o s t D o a m n a r d p o s a t u l u i G h e o r g h e $ t e f a n V o d d " v e n i t A d i r t
p r i b e g i e d e l a $ f e d z i " $ i a j u n s a l a b o g a t a l i p s d " , f a c e v i n z a t o a r e
n i s t e p a l l a l e e i d e o c i n a . 3
P e D u c a V o d d v e d e m , c a c i n s t i t b o i a r i n p a n G a v r i l C o s t a -
c h i - - m a r e l e s p a t a r " 1 1 s l u j e s t e c u d r e a p t d A i l c r e d i n c i o a s e d s l u j b d "
p e n t r u c a r e c u v i n t $ i e l i l m i l u e s t e s i - i i n t a r e s t e p r i n t r u n d e o s e b i t
h r i s o v c u d a t a d e 1 6 7 0 M a r t 2 2 , t o a t e a l e l u i d r e p t e o c i n i s i m o s i i
s i c u m p a r d t u r i " . 4
I n F o l e $ t i $ i d i n C a p r i o a r a d e a s e m e n i m a i c u m p a r d d o a -
z a c i d e p d m i n t u r i f a r f a l l o c d e i z l a z " I n 1 5 l e i b a n i d e a r g i n t "
d e l a S i m i o n C h i v i l d , I o n $ i U r i t a , f e c i o r i i l u i B o z i i a n . P e v r e m e a
a c e a s t a , a d i c a a n u l 1 6 7 5 G h e n a r 2 8 , r a n g u l b o i e r e s c a l l u i G a v r i -
I i t A C o s t a c h i e a r A t a t c a b i v v e l " [ = - - f o s t m a r e ] v o r n i c . 5
L a A n t o n i e \ T o d d ( 1 6 7 5 - 1 6 7 8 ) , G a v r i l i t c i , e r a h a t m a n " . 6 S i
c u m V o n f i i n d s i l i t a m e r g e l a
C e h r i n
a l A t u r e a
d e T u r c i
$ i
i m p o t r i v a
L e s i l o r , i n d r u m u l s A u e r a
I n s o f i t d e G a v r i l
C o s t a c h i .
A i c i i - a f o s t d a t s a g u s t e a m a r A c i u n i l e m A r i r i i , d e $ 1 i n o c h i i d o m -
n e s c u l u i s a u s t a p i n , s e b u c u r a I n c a d e m u l t A t r e c e r e . $ i a c e a s t a i i
v e n e a i n d i r e c t d e l a D u c a V o c i A d i n T a r a R o m a n e a s c a a c u m . $ i e l
l a a s e d i u l C e h r i n u l u i c a r e c a u n c u m n a t c e e r a l u i B u h u s h a t -
m a n u l , r A m a s a c a s A f i i n d b o l n a v , d o r e a t o t u $ s a - $ i v a d a r u b e d e -
n i a p u r t i n d g r i j i l e $ i r a s p u n d e r i l e h A t m A n i e i . P e d e a l t s p a r t e a -
f l a m c a B u l t u $ c u o a l t a i m p r e j u r a r e p e n t r u o s l u j b A ,
v e s t e s i
n u m e b u n d e l a P a s a H a l i l " i s i M u s e . J a r a c u m f i i n d o c u p a t c u
r a z b o i u l l a C a m e n i t a , p e d a t a $ i p o r u n c e s t e l u i A n t o n i e V o d a , s a
1 - 1 a d u c d h a t m a n s i s a n u V i e c a - I s c h i m b d d i n h d t m c i n i e " . D u c a
V o d a p e d e a l t s
p a r t e d e a c o l o
d i n o a s t e " d e l a C a m e n i t a , I n c a
1 . I b i d . I s p i s o a c e q i z a p i s e " v o l . I I I p a r t . 1 1 p p . 8 8 - 9 2 , 8 5 - 6 , 1 0 8 - 1 1 4 .
P e n t r u i s t o r i c u l s t a p i n i r i i s a t u l u i R o 0 e § t i , i n c e p i n d c u a n u l 1 5 9 3 A u g u s t i c i n d
F l o r e a v a t a g c u 1 2 0 d e z l o t i , c u m p A r A m a i m u l t e p a r t i d i n e l d e l a s t r a n e p o t i i
I l c a i ( v e z i G h . G h i b a n e s c u R o i e q t i i . . . . " p p . 1 3 - 1 9 ) .
2 . I b i d e m . p p . 1 0 8 - 1 1 4 .
3 . N . l o r g a , S t u d i i . i d o c u m e n t e " B u c u r e § t i 1 9 0 4 v o l . I V p p . 2 7 4 - 2 7 5 .
4 . G h . G h i b . I s p i s o a c e q i z a p i s e " I I I .
1 1 p p . 8 8 - 9 0 .
5 . I b i d e m p . 1 6 0 .
6 . M i c h . K o g A l n i c e a n u o . c . t o m . 1 1 p . 2 1 0 ; I I I p . 1 8 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 11/158
- - 1 1
n u s t a c u m i n i l e
I n s i n p e n t r u c u m n a t u - s a u , i n d e m n i n d s c i t r i -
m i f a s d - 1 a d u c d
i s d - 1 p u e h a t m a n " . 1 A s a c a G a v r i l i t a
C o s t a c h i
f u i n l o c u i t , p a s t r i n d u - s i n s d r a n g u l .
I n 1 6 7 8 M a i 2 4 , H a t m a n u l G a v r i l i t a p r i m e s t e d a n i e d e l a K i l -
s i a f a t a l u i S i m a O n c i u l o p a r t e d i n s a t u F o l e s t i . 2
L a 1 6 8 1 O c t o m v r i 1 3 , i n I a s i i t a f l d m p e d u m n i a l u i g i u p c i n u '
G a v r i l i ( v o r n i c u l c e l m a r e d e ( a r a d i g i o s " a l a t u r e a d e V e l i c i c o C o s -
t i n v o r n i c u l c e l m a r e , d e C a n t e m i r S a r d a r i u l s i V a s i l a c h i G a v r i l i t
c o m i s u l , c a m a r t o r l a o d a n i e . 3
G a v r i l C o s t a c h i d u p d a c e a s t a i a p a r t e a r a t u r e a d e D u c a V o d a ,
l a a s e d i u l V i e n e i ( 1 6 8 3 ) , d e l i f i i n d b a t r i n , c i n d d i n r a n g u r i l e b o i e -
r e s t i a v e a p e a c e l a d e v o r n i c .
D u p d d e s p r e s u r a r e a V i e n i i , l a i n t o a r c e r e b o i e r i i
s i m t i n d c a
P e t r i c e i c u V o d d c u a j u t o r u l P o l o n i l o r , v o e s t e s d o c u p e s c a u n u l M o l -
d o v i i , a j u n s i l a B r a s o v , s f a t u e s c p e D u c a V o d a , s a
i a
o a s t e u n -
g u r e a s c a c a s d p o a t a a l u n g a p e P o l o n i d i n O r d .
C u a c e a s t a i m p r e j u r a r e a f l a m , O a
G a v r i l
C o s t a c h i , e r a u n u l
d i n i n t i m i i l u i D u c a d e o a r e c e
e l
s i c u B u h u s h a t m a n u l , i i d a u
s f a t u l , c a d e n u v o e s t e , s ä f a c d a s a , s d m e a r g a i n T a r a R o m a n e a s c a ,
u n d e e r a s i d o a m n a s i s ä s t e a n a n d c i n d s ' o r
l i m p e z i t u r b u r a r i l e
i n C a r a .
C u a c e s t p r i l e j a v e m d e o b s e r v a t , c a s i s f a t u l
b o e r i l o r , c a r i
I n c o n j u r a u p e V o d d , s i s e i n t o r c e a u c u e l d e l a V i e n a , s d d e s -
b i n d s i e l i n d e o s e b i t e p a r e r i . V o r n i c u l G a v r i l C o s t a c h i z i s e : E u ,
D o a m n e , s f a t u e s c a c a , s c i q i m p r i n C a r a M u n t e n e a s c a . D o a m n a
M a r i e i T a l e e s t e l a B r a i l a S i d e l a B r a i l a d e v a s t a c i n e v a i m p o -
t r i v a M a r i e i T a l e , a t u n c i v e i l u a o a s t e d e l a T u r c i d e l a T a t a r i
i v e i m e r g e l a s c a u n " . I n s d M i r o n C o s t i n l o g o f d t u l c r o n i c a r u l ,
C o n s t a n t i n P o s t e l n i c u l c i o b a n u l s i S a n d u B u h u s c u m n a t u l l u i
V o d d , r a s p u n s e r d i n t r u n g l a s : D a c d n ' a u m e r s i n ( a r a M u n t e -
n e a s c a , c i n d n e i m b i e a . $ e r b a n V o d a ; i a r d e a i c i , c e s e i c a u t a m ?
M a i b i n e e s t e s c i m e r g e m d r e p t s p r e O i t u z ,
i d a c c i v o m v e d e a c a
n ' o m p u t e a m e r g e l a I 4 i , d e r d u l L e $ i l o r , v o m l u a - o p e T r o t u
i n
j o s f i o m m e r g e l a F o c p n i " .
G a v r i l C o s t a c h i s c o s d i n f i r e , l u a d e p i e p t p e C r i s t e a v a t a -
1 . I b i d e m p . 1 9 .
2 . G h . G h i b a n e s c u I s p i s . s i z a p t s e " I V , I p . 2 1 ; I I I ,
i i p . 1 6 0 .
3 . I b i d e m a s p . s i z a p i s e " 1 V . I p . 4 8 .
s i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 12/158
1 2
f u l d e a p r o z i , c e f i i n d n e p o t d e v a r a p r i m a r a a l u i V o d a , i n d r a z -
n i s e s a s e a m e s t e c e i n s f a t u l b o i e r i l o r c e l o r m a r i
s i - i r a c n i : F O t u -
m e n C r i s t e a e u s u n t b c i t r i n ; i a r t o e g i t i n d r . V r e a u s a # i u t i n e
d u c e p e M a r i a S a V o d a p r i n O i t u z , s a - I d e a n e p r i e t e n i l o r ? " l a r
P o s t e l n i c u l C o n s t a n t i n , l u i n d a p a r a r e a t i n a r u l u i ,
r a s p u n s e : E u i t
d u c , i p e s f a t u l m e u m e r g e " . S O - m i f i i m c i r t u r i e f D u m n e z e u J
C O e u n u - 1 s f a l u e s c . D u c a V o c k i a r e f e c i o r i , c a e n p o t m u r i s i
v o r r a m i n e a f e c i o r i i m e i c u f e c i o r i i D u c d i V o d d " i n c h e e p o t o l i t s i
d e s c a r c a t d e o r i c e r a s p u n d e r e b a t r i n u l v o r n i c G a v r i l i t a . S i m e a r g c l
M a r i a S a s a n c i t o s , c a e u n u v o i m e r g e " . S i a s a d e a c o l o G a v r i -
l i t a p a r a s i p e D u c a V o d d . '
l a r i n a l t a p a r t e c i t i m : A t u n c e O a v r i l i t c i - v o r n i c u l , v c i z i n d e a
D u c a V o d d n ' a u p r i m i t s f a t u l l u i " , 1 - a a s t e p t a t p a n d a i n t r a t i n
m u n ( i s a v i e i n M o l d o v a ; i a r e l l a s c i n d u - s e , a u l u a t s i p r e a l t i b o -
l e t i c u d i n s u l s i a u f u g i t i n T e a r a M u n t e n e a s c a d e l a B r a p v " . 2
A c o l o i n ' T a r a R o m a n e a s c a , l a B u c u r e s t i , G a v r i l i t a d i m p r e u n a
c u B u h u s , e r a u p u n c t u l d e g r e u t a t e i n a l e g e r e c i t s i d e s o l i c i t u -
d i n e p e l i n g a v i i t o r u l D o m n , f a t a d e b o i e r i i , c a r e f i e d i n b u n d v o -
i n t a , f i e d i n c o n s t r i n g e r e ,
u r m a s e r a
l u i
P e t r i c e i c u V o d a a s a d e
e f e m e r i n d o m n i e . P r i n u r m a r e g i n d u r i l e l i s e
i n d r e p t a r d c a t r e e i ,
a t u n c i c i n d , a d u n a t i l a C d c a c e n i " s f a t u i n d u - s e l e s c r i u c a r t i , t r i -
m i t i n d u - l e p r i n G h e o r g h i t a M i t r e . P r i n a c e s t e a e r a u a n u n t a t i , c a y i n
s i e i i n g i o s l a d i n $ i i " ; i a r W A u n a a l t a s a j a c d V i r e V i z i r u l u i "
s i s d p o f t e a s c c i D o m n d i n t r e d i n $ i i " p e t i n e v o r s o c o t i " . D a r c i n d
G h e o r g h i t a M i t r e a j u n g e l a G a l a t i , a c o l o & e s t e p r e t o r i b o i e -
r i i " , c u m s i p e D u m i t r a s c o C a n t a c u z i n o , 3 n o u l D o m n d i n t r e c a r e
n u v a f i l i p s i t G a v r i l i t a , i n s a f a r a B u h u s . A c e a s t a p r e s u p u n e r e a
n o a s t r a s e s e i n t e m e i a z a p e i n f o r m a t i a d a t a d e N e c u l c e , c a r e n e
s p u n e , c a s u b D u m i t r a s c u V o d a C a n t a c u z i n o ( 1 6 8 4 - 1 6 8 5 ) B u h u s
h a t m a n u l , d u p a p o r u n c a l u i S e r b a n V o d a d i n T a r a - R o r n a n e a s c a ,
d u c i n d u - s e l a F o c s a n i , s p u n e l u i G a v r i l i t a , C a n o u l D o m n a r e f e r -
m a n , s ä t a e p e t o t i b o i e r i i . D e c i G a v r i l i t d v o r n i c u l , c u m a n ' l u t e -
l e s , s ' a u c i r a d i c a t c u f e c i o r i i l u i , s i c u a l t i b o i e r i d i n t a m d e j o s "
s i a f u g i t i n t a m M u n t e n e a s c a l a S e r b a n V o d a " .
F u g a
l u i t r e b u e
a f i p u s a d u p a 1 0 1 u n i e
1 6 8 4 , c a c i a b i a
1 . M i c h . K o g a l n i c e a n u o . c . c f . p p . 2 8 , 2 1 9 .
2 . I b i d e m 1 1 1 p p . 2 1 , 8 1 , 1 0 6 - 1 0 7 .
3 . I b i d . o . c . 1 1 p . 2 0 5 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 13/158
1 3
s h i n s d e p e d r u m u r i l e p r i b e g i e i , i t a f l A m c a f a c e o s c h i m b a t u r i "
c u T o d e r a s c o I o r d a c h e
v i s t e r n i c d i n d
a c e s t u i a a t r e i a p a r t e d i n
s a t u l
D u m e s t i
d e l a
t i n u t u l
C i r l i g a t u r i i . 1
P r i n
u r m a r e ,
n u m a i
d u p a a c e a s t a i m p r e j u r a r e , c u s e r d a r u l C a n t e m i r
$ i c u a l t i
b o i e r i ,
u m b l i n d c u
p i r a
l a C o n s t a n t i n o p o l , i z b u t e $ t e a r a s t u r n a
p e
D u m i t r a $ c u V o d a
$ i s a d o b i n d e a s c a p e n t r u s c a u n u l M o l d o v i i
u n n o u D o m n $ i a n u m e p e C o n s t a n t i n C a n t e m i r _ c l u c e r u l . 2
R e i n t o r s i n t a r s
i n
1 6 8 5
I u l i e 2 0 , l a I a s i
f a c e
p a r t e
d i n
d i v a n u l v e l i t i l o r b o i e r i , c a r e j u d e c a u p r i c i n a
d i n t r e s f i n t i a s a p a -
r i n t e l e S e r a h m , c e f u s e s e v l a d i c a l a R a d a u t i $ i c a l u g a r i i d e l a m a -
n a s t i r e a A g a p i e i c u D a n a l a c h e u r i c a r u l p e n t r u j u m a t a t e d i n s a t u l
G o $ m a n i . , D u p a m o d a c a n c e l a r i e i d o m n e s t i d e a t u n c i i n h r i s o a v e
e r a t r e c u t G a v r i l C o s t a c h i v e l v o r n i c d o l n e a i z e m l e " , 4 a d i c a m a r e
v o r n i c a l t a r i i d e j o s .
C a n t e m i r V o d a , d a c a s ' a a $ e z a t i n s c a u n u l t a r i i s e z i c e c a ,
e r a t u t u r o r C u b i n e . P r e b o i e r i t i a v e a i n
c i n s t e s i m a i a l e s p r e
G a v r i l i l d v o r n i c u l " s . i c u f e c i o r i i l u i " ; 6 c a c e l c e b i n e i n t e l e s i t
s p r i j i n i s e , s a a j u n g a D o m n .
D e a c e i a G a v r i l i t A c a u n b o i e r c e e r a , c h i v e r n i s i a p r e c u m i i
e r a v o i a " . l a r p e n t r u f a p t e l e f e c i o r i l o r l u i , C a n t e m i r I n c a n u p u -
t e a s a z t c d n i m e n i m i c , d e f r i c a l u i " t a t s - s a u . 7
P u t i n i n a i n t e d e m o a r t e a
s a , c a r e p a r e a f i n a t u r a l a , c a l l a
a p u n e i n o r i n d u i a l a , c e a v e a s a m o s t e n e a s c a f i e c a r e d i n f i i i s a l .
$ i i n t r u v i a t a d u m i s a l e s p u n e f e c i o r u - s a u C o n s t a n t i n C o s t a c h i
w i z / a d m u l t e c a s e d e b o i e r i m a r l c i m a i d e r i n d ,
r c i m e i i n d n e a s e -
z a t e d e p c i r i n t i $ i i n u r m a t r d g c i n d u - s e l a
d i v a n u r i i e D o m n i l o r s i
p r e l a b o i a r i , d u m n e a l u i " a u s o c o t i t p e n t r u m u l t d , p a t i n a a g o n i -
s i t a d u m i s a l e " s i n g u r d e n e - a u a l e s s i n e - a u i m p c i r t i t s i s a t e s i
b u c a t e t u t u r o r f r a t i l o r A s e s t i e , c i n e c e v a L i n e a a t s d u i n u r m a
d u m i s a l e p e c a r e a s e z a t u r i s u n t e m a s e z a t i $ i t o c m i t i t o f i f r a t i i i n -
t r u a n o a s t r e i v i a t e i " . 8
1 . G h . G h i b A n e s c u I s p i s o a c e s i z a p i s e " I V ' p . 7 7 .
2 .
I b i d e m c f .
1 1 p . 2 2 6 ; I l l p p . 2 3 , 8 4 , 1 0 8 .
3 . I b i d . I V ' p . 9 3 . C u z e s t u " p . 1 3 5 .
4 . l b .
5 . I b . 1 1 1 p . 8 5 .
6 . l b . 1 1 p . 2 . 3 0 .
7 . M i c h . K o g A l . o . c . 1 1 p . 2 3 0 .
8 . R e v . , , B i s e r i c a o r t o d o x t i r o m a n c i a B u c u r e s t i a n . X 1 1 1 ( 1 8 9 0 ) n r . 1 1 p . 6 2 2 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 14/158
1 4
L u i V a s i l e , c a r e e r a $ i c e l m a i m a r e d i n t r e f e c i o r i i s a i , s i n g u r
a l e s u - i - a u s i l o c d e c a s d l a F l o r e n i , l i n g d E p u r e a n i m a i l a c i m p ,
u n d e i - a u f o s t c a s e l e " i n t l i u . D u p a r a s c o a l a d i n t i m p u l D u c a i V o d a
i n s a , a r z i n d u - i - s e c a s e l e ; t a r G a v r i l i t a v a z i n d p e f e c i o r u - s a u a l u n s
l a g r e l e v r e m u r i d e t r a i u , s o c o t i t - a u . . . c d d e p a r t e u n f r a t e d e a l t o "
n u p u t e a u a m a i t r d i " , u n d e i - a u f o s t c a s e l e i n t e i i u , f i i n d m a i
l a c i m p "
n i - a u z i s
s i n g u r d u m n i a l u i " , s d
, m e a r g d
s c l - s i f a c e
e a s e l ' l a B c i r l c i l e s t i " , l i n g d E p u r e a n i , d i n j o s " . '
G a v r i l i t a , d e c i , t r e b u e
f i d a t o b s t e s c u l s f i r s i t p r i n t r e a n i i
1 6 8 5 , 1 6 8 6 m u l t
1 6 8 7 .
L a 1 6 8 9 f e c i o r i i s a i v o r b e a u d e d u m n e a -
l u i ,
r a p o s a t u l p d r i n t e l e n o s t r u " , 2
c a r e a j u n s e s e
i n c e l e d i n u r m a ,
c u m a m v a z u t , l a r a n g u l b o i e r e s c d e v o r n i c m a r e d e C a r a d e j o s " . 3
D u p d o v e r s i u n e i n s a , c e n e e s t e
i m p a r t a s i t a d e l o a n N e -
c u l c e i n a s a c r o n i c a , m o a r t e a l u i G a v r i l i t a
p a r e s a f i f o s t
a l t f e l .
S e z i c e C a : t r i a d s - a u p e G a v r i l i t c l V o r n i c u l i n C a r a M u n t e n e a s c d
l a S e r b a n V o d d , C a n t e m i r V o d d , c d v e l z u s e , a l s ' a u r n a n i a t S e r b a n
V o d d p e n t r u I o r d a c h i s i
p e n t r u c c i n u s ' a u i n c h i n a t l a L e s i , d u p d
c u m s e a d e v e r i s e , a n d 1 - a u p u s D o m n .
i n t o r c i n d u - s e G a v r i l i t c i
V o r n i c u l i n a p o i i n d a t d a u s i m u r i t . Z i c
f i o t r c i v i t S e r b a n V o d d " . 4
G a v r i l i t a p a r e s a f i a v u t c a t r e s f i r s i t u l z i l e l o r s a l e $ i p e o a
t r e i a s o t i e , p e o V a s a l c a , f a r e i n s a a n e p u t e a s p r i j i n i p e a l t o c e v a
d e c i t p e S p i t e c a m i n a r u l u i I o r d a c h i M a l i n e s c u - V a l e n i .
C i t d e s p r e m o r m i n t u l s a u c u a c e l a l u i K o n s t a " u n a l t s t r a -
m o $ , c a u t a a n e i n c r e d i n t a i n s u s
M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n , p e l t l a
1 8 0 6 , c d e x i s t s a s t d z i I n c a i n a m i n t i t a m a n d s t i r e " , a d i c a d i n v a -
l e a C i o c d n e s t i l o r " s u p r a n u m i t a $ i
B u r s u c i , c a r e e r a c t i t o r i a l u i G a -
v r i l i t a C o s t a c h i m a r e l e v o r n i c . 5
F e c i o r i i l u i G a v r i l i f f i C o s t a c h i .
D u p a c u m n i - i c a r a c t e r i z e a z a N e c u l c e , t r e b u e s a f i f o s t m a i
m u l t i d e c i t p u t e m c u n o s t e n o i , m a i m a r t $ i m a i m i c i .
A m v a z u t i n u r m a , c u m c a G a v r l i t a d e f r i c a l u i D u m i t r a $ c u
V o d a C a n t a c u z i n o ,
c i n d f u g e i n T a r a R o m a n e s c a , a t u n c i
e l
s ' a
r i d i c a t c u f e c i o r i i l u i " . 6 C i n e e r a u $ i c a m c u c e s e o c u p a u o p u -
1 . R e v . B i s . o r t . r o m . " p . 6 2 3 .
2 . l b i d e m p . 6 2 2 .
3 . I b i d .
4 . M i c h . K o g 5 . 1 . o . c .
I I p . 2 3 4 .
5 . E c l a i r c i s s m e n t s s u r l a
q u e s t i o n . . . "
6 . M i c h . R o d i n . o . c .
1 1 p . 2 2 6 .
i
s a - 5 i
$ i
. 3 , 1 - I
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 15/158
1 5
t e r n $ t i . S i e r a o s a m d - d i n f e c i o r i i l u i n e s p u n e l o a n N e c u l c e
c a m f o r a d e i s p r a v d , z l o b i v i , L u p u l $ i S o l o m o n $ i C o s t a c h i . A v e a u
s l u g i t d l h a r i l a c a s e l e f o r d e ( i n e a u d r u m u r i l e , d e u c i d e a u T u r c i i
$ i f u r a u b u c a t e d i n B u g e a c , c a t , e p e $ i s e f c i c e a u f a r m u t a l e . t o t
d e a u n a $ i s l i m u r i c u T a t a r i i p e n t r u f a p t e l e f o r $ i n u p u t e a s d z i c a
n i m e n i m i c
d e f r i c a l u i G a v r i l i t d .
S i D o m n u l d e $ i $ t i a ,
r a b d a " . 1
D e a c e i a s e $ i e x p l i c a , d i V o n i n d a t a d u p a m o a r t e a l u i G a v r i -
l i l a , r i d i c a
l a r a n g u l b o i e r e s c d e v o r n i c n u p e u n u l d i n a c e s t i a ,
c i p e V a s i l a c h i , 2
c a r e e r a
c e l m a i m a r e
$ i
p o a t e
$ i m a i p u t i n
c o m p r o m i s i n f a p t e l e a r a t a t e d e c r o n i c a r .
C u a l t e c u v i n t e c h i a r s u b C a n t e m i r V o d a , f e c i o r i i l u i G a v r i -
l i t a , n u m a i a v e a u , n i c i u n u l d i n e i t r e c e r e l a d o m n i e c a , t t a t d - s a u
§ i i n c e p u s e a m a i s c a d e a d i n v o l n i c i e a c e a v e a u [ f i e ] a n d t r d i a
t a t d - s d u " . 3 D e a c i n e g r e s i t , c a p u t e m a f l a $ i e n i g m a a m e s t e c u l u i
a c e s t o r f r a t i i n c o m p l o t u l u r z i t i m p o t r i v a l u i C a n t e m i r , c a r e a a v u t
d r e p t c o n s e c i n t a m o a r t e a l u i M i r o n C o s t i n $ i a f r a t e l u i s a u V e l i c i -
c o . C a c i l a o n u n t a a l u i l o a n P a l a d i , f a c u t a l a B a c a n i d i n s u s d e
B i r l a d s t r i n s u - s ' a u a c o l o t o t i f e c i o r i i l u i G a v r i l i t d $ i c u a l ( i b o i e r i
m u l t i d e t a r a d e g i o s " p r i n t r e c a r e s e a f l a $ i V e l i c i c o f i i n d c u m -
n a t l u i P a l a d i " . . . $ i s ' a u s f a t u i t $ i s ' a u g i u r a t c u t o t i i e i i n d e e i
s d f u g a i n t a r a M u n t e n e a s c a l a B r i n c o v a n u l V o d d , s d l e d e a a -
g i u t o r d e c h e l t u i a l d " , c a s a p o a t a s a m e a r g a l a P o a r t a s a p i r a s -
c d p e C a n t e m i r V o d d " $ i s a - 1 s c o a t a d i n d o m n i e " $ i c u g i n d u l
d e a r i d i c a p e V e l i c i c o , d o m n . 4
D a r d u p a c u m s t i m c o m p l o t u l a f o s t d e s c o p e r i t $ i s ' a i n c h e -
i a t c u a c e a t r a g i c a o m o r i r e a
l u i M i r o n C o s t i n $ i a f r a t e l u i
s a i l
V e l i c i c o . I a r p e , V a s i l i e V o r n i c u l , f e c i o r u l l u i G a v r i l i t a $ i p e f r a -
t e l e - s d u S o l o m o n $ i p e f r a t e - s d u C o s t a c h i " d i m p r e u n a c u a l t i i , C a n -
t e m i r a p u s d e i - a p r i e s c i i - a u i n c h i s " n u m a i L u p o f e c i o r u l l u i
G a v r i l i t a $ i C o n s t a n t i n c u m n a t u - s c i u , p a h a r n i c u l L a m b r i n o $ i c u m -
n a t u - s d a , I v a $ c u $ i A n t i o h f o r a $ i B u j o r d n e s t i i $ i a l t i i d i n B u j o -
r d n e s t i a u s c a p a t i n t a m M u n t e n e a s c a
l a B r i n c o v a n u l V o d d $ i d e
a c o l o s ' a u g c i t i t $ i s ' a u d u s l a U d r i i u l a P o a r t d , s d p i r a s c a p e
C a n t e m i r V o d d " .
1 . M i c h . K o g a l n . p . 2 3 0 .
2 . I b i d e m p . 2 3 5 .
3 . I b i d . o . c . I I
p . 2 3 5 .
4 . l b . p . 2 4 0 .
,
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 16/158
1 6
C a n t e m i r V o d a i n s a i n t e l e g i n d
t o a t e a c e s t e a a s i t r i m i s p e
, , B o g d a n H a t m a n u l s i p e l o r d a c h i R u s e t
V i s t e r n i c u l c u a l t i m u l t i
b o l e t i " § i p i r i n d u - i c u t o t i i l a d i v a n " , i - a u d a t p e t o g d e g r u -
m a z i d e i - a u p u s i n o b e z i c i i - a u a d u s I n C a n t e m i r V o d c i i n I a s i "
d e i - a p u s i n i n c h i s o a r e s i d u p a p o r u n c a P o r t i i n u i - a o m o r i t . C A c i
s i - a a d u s a m i n t e s i d e g i u r a m i n t u l c e a n g i u r a t C a n t e m i r V o d a
l u i G a v r i l i p V o r n i c u l c e l u i & W i n , s e t n u - s i a t i n g a s a b i a l u i d e n e a -
m u l f e c i o r i l o r l u i . " C i a p u s b a n i p e t o i l s c i - i i n t o a r c c i
c h e l t u i a l a
d e l a P o a r t d . '
C i n d i n 1 7 1 1 , s e p u r t a r a 2 b o i u l a S t a n d e s t i i n t r e R u s i s i T u r c i ,
i a r L u p u C o s t a c h i u n u l d i n f e c i o r i i l u i G a v r i l i f a - v o r n i c u l , s e b e j a -
n A r i s e l a m a n a s t i r e a B u r s u c i d i n c o d r i i T u t o v i i , a c e s t a a v e a p e l i n g a
d i n s u l s i p e n i s t e f r a ( i a i l u i m a i m i c 0 " . C a r e e r a u i n s a a c e s t i a ,
c u n i m i c n u n e p u t e m d u m e r i .
P r i n u r m a r e f e c i o r i i l u i G a v r i l i t a - v o r n i c u l e r a u : V a s i l a c h i C o s -
t a c h i - v o r n i c u l , c a r e e r a s i c e l m a i i n v i r s t A , 9 L u p u C o s t a c h i , 4 C o n -
s t a n t i n C o s t a c h i m a r e l e l o g o r a t p o r e c l i t s i N e g e l ; ' S o l o m o n m a r e
v o r n i c ' u c i s d e T c i t a r i l a l o c u l n u m i t M a n i n c i " ; 7 G a v r i l C o s t a c h i
G a v r i l i t A m a r e p a h a r n i c ; 8 s t a r o s t e d e P u t n a 9 s ' a p o i m a r e b a n " s i
T o d e r a s c u m a r e p a h a r n i c . 1 1
I n d e p a n a r e a e v e n i m e n t e l o r s e c o l u l u i a l X V I I I - l e a a l e i s t o r i e i
p o l i t i c e a M o l d o v i i , n o t i n t i l n i m § i a l t e p e r s o a n e c u n u m e l e f a m i -
l i e i C o s t a c h i , c a r i p a r t i c i p a l a t o a t e m i s c a r i l e , t a i l i n s a a p u t e a d e -
t e r m i n a i n c r i n g a t u r a i n c h i p s i g u r c u m a r e l e t r u i i c h i u s i f a r a a n e
p u t e a s p i j i n i c u c e r t i t u d i n e p e g e n e a l o g i i l e i n j g h e b a t e " .
1 . M i c h . K o g a l n . o . c . H p p . 2 4 1 - 2 4 2 .
2 . l b i d e m o . c . 1 1 p . 3 1 3 .
3 , ] b i d p p 2 3 5 , 2 4 2 .
4 . l b . p p . 2 1 2 , 3 1 3 , I l l 8 8 .
5 . l b . 1 1 p p . 3 8 6 . 2 3 0 , 2 4 2 .
6 . l b . p p . 2 4 0 , 2 4 2 ; G h . G h i b a n e s c u I s p l s o a c e $ i z a p i s e " v o l . I V I p . 7 1
7 . S p i t a p r e o s f l i n t i t u l u i ] p r o i n M d r o p o l d V e n i a m i n C o s t a c h e " p u b l . p r i n
c d m m a r u l l o r d a c h i M a l m e s c u - V c i l e n i 1 8 4 2 F e b r . 6 " d e G e o r g i e B a r i c z i n t r ' u n
S u p l i m e n t " l a F o a i e p e n t r u m i n t e , i n i n u f $ i l z t e r a t u r d " d i n 1 8 4 2 B r a s o v N r . 1 9 .
. 8 C f . M i c h . K o g a l n i c e a n u o . c . 1 1 p . 3 6 9 ; r e v . B s s e r i c a o r t o d o x d r o m d -
n d " a n . X 1 1 1 , p . 6 2 3 ; I n s c n p t i i l e b i s . s a t u l u i M i n j e s t i d i n j u d . I a s i . l n s e m n a r e a
d e p e C a z a n i a l u i V a r l a a m .
9 . M i c h . K o g a l . I l l p . 1 5 9 .
1 0 . l b i d e m 1 1 p . 3 8 6 .
1 1 . I b i d .
1 2 . S p i t a . . . . "
c i t . O c t a v G e o r g e L e c c a F a m i l i i l e b o e r e $ t i r o m d n e " B u -
c u r e s t i M D C C C X C I X p p . 2 9 2 s i u r m ; G h . G h i b A n e s c u
R o v e $ t i i . . . " a r b o r e l e
g e n e a l o g i c d e l a u r n i A .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 17/158
1 7
V a s i l e s a u V a s i l a c h i C o s t a c h i f e c i o r u l l u i G a -
v r i l i t a C o s t a c h i m a r e l e v o r n i c a l ' a r i l d e j o s .
E r a c e l m a i i n v i r s t a . C e i l a l f i f r a t i a i s a i i i
s i
z i c e a u d u m -
n i a l u i m a i m a r e f r a t e l e n o s t r i l V a s i l i e C o s t a c h i v e l v o r n i c " . '
G i u p d n e a s a d u m i s a l e " s e c h e m a C a t r i n a , c e e r a E l e a d e a
l u i C a n t a c u z i n o 2 s i a v e a u s i c u c o n i "
p e l a 1 6 9 1 . 3 G o s p o d a r i a l e
e r a d i n I n c e p u t l a B a r l a l e s t i . 1
L a 1 6 8 1 O c t o m b r i e 1 3 , d i n t r e r a n g u r i l e b o i e r e s t i a v e a p e a -
c e l a d e c o m i s , c i n d i t a f l a r n
i s c a l i n d p e u n a c t d e d a n i e V a s i -
l a c h i G a v r i l i t " a l a t u r i d e t a t a l s a u , d e V e l i c i c o C o s t i n v o r n i c u l c e l
m a r e s i d e C a n t e m i r s a r d a r u . 5
I n c a t r a i n d b a t r i n u l G a v r i l i t a t a t a l s a u s i c a r e c u g e t i n d c a
p e n t r u m u l t a , p a t i n a a g o n i s i t a d u m i s a l e " f e c i o r i i s a i , s a n u s e
t r a g a l a d i v a n u r i l e D o m n i l o r s i p r e l a b o i a r i " , c u s t a r u i n t i s i p l o -
c o a n e l e v r e m i i , g a s e s t e c u c a l e
s a d e a
f i e c a r u i ,
c e i
s e c u v i n e ,
i m p a r t i n d s a t e b u c a t e t u t u r o r f r a t i l o r " . l a r l u i V a s i l e i n p e r -
s o a n a a l e s u - i - a u l o c d e e a s e l . l a F l o r e a n i ,
t i n g d E p u r e n i , . m a i l a
c i m p , u n d e i - a u h i ] f o s t c a s e l e "
i n t a i u .
I n t i m p l i n d u - s e i n s a f a ' s -
c o a l a d i n t i m p u l D u c a i V o d a i n f r u n t e c u S a v i n Z m a c i c i n e s i c u
M o f o c d i n P o l o n i a s i m e r g i n d c u p r a d a c i u n i l e s i p u s t i i r e a s i p r i n
j o s u l t a r i i , a u a j u n s s i p e l a F l o r e a n i s i - a u a p r i n s c a s e l e " l u i V a -
s i l e C o s t a c h i . D e c i I n c a t r a i n d G a v r i l i t a s i v c i z i n d c d a j u n s c i
V a s i l e l a g r e l e v r e m i d e t r a i u " s i m a i s o c o t i n d c a d e p a r t e u n
f r a t e d e a l t u " , n u v o r p u t e a
t r a i ,
t a r l u i V a s i l e u n c l e i - a u f o s t
c a s e l e i n t d i u , f i i n d m a i l a a m p " s i n g u r t a t s - s a u i - a s p u r c a s a - s i
f a c c i c a s e ' l a B c i r l d l e s t i " ,
c a n
e r a u
l a n g e i E p u r e a n i d i n j o s " . 6
I n s a B a r l a l e s t i i e r a u a i l u i C o n s t a n t i n . D e c i s ' a u s o c o t i t f r a t i i i n t r e
e i s i C o n s t a n t i n c a c e l c e - i s t a p i n e a , c e d e a z a d i n l o c a l B c i r l d l e -
s t i l o r " c u t o t v e n i t u l , s a - 1 s t a p i n e a s c d e l $ i f i u l
s a u s i t o t n e a m u l
c e s e v a t r a g e d i n t r i n s u l .
D e i n s e m n a t , c a u n h o t a r a l a c e s t u i
l o c ,
m e r g e a p e d e a l
d e a s u p r a F l e r i n t i i " . I a n l a i n v o i a l a a c e a s t a p a r t i c i p a u C o s t a c h i G a -
v r i l , C o n s t a n t i n
v e l p a h a r n i c ,
P a v e l B u j o r e a n u v e l s u l g e r s i c u
L u p u l C o s t a c h i b i v s u l g e r .
1 . R e v . B i s . o r t . r o m . " a n . X 1 1 1 p p . 6 2 2 - 6 2 3 .
2 . S p i t a . . . " C a m i n a r u l u i l o r d a c h i M a l i n e s c u - V a l e r o .
3 . G h . G h i b a n e s c u A p t s . s i z a p i s e " v o l . I V p a r t . I p p . 1 8 0 , 1 8 .
4 . I b i d e m .
5 . I b i d . p . 4 8 .
6 . R e v . B i s . o r t . r o m . " a n . X 1 1 1 p . 6 2 2 - 6 2 3 .
7 . I b i d e r n - w . - 6 2 3 - 6 2 4 -
- -
d i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 18/158
1 8
M u r i n d G a v r i l i t a c e l b a t r i n , C a n t e m i r V o d a p u n e v o r n i c p e
f i a t s c i u V a s i l a c h i " ,
c a r e i n s A n u a v e a
t r e c e r e
l a
d o m n i e , c a
t a t c l - s c i u " . 1
D u p a c e s ' a d e s c o p e r i t c o m p l o t u l
u r z i t i m p o t r i v a l u i C a n t e -
m i r , d i n c a r e n a p r a s n a m o r t i i a c a z u t a s u p r a
c e l o r d o t f r a t i M i -
r o n C o s t i n s i V e l i c i c o , p e V a s i l e v o r n i c u l " 0 p e f r a t e - s a u C o s -
t a c h i " , V o d a a p u s d e i - a p r i n s s i i - a i n c h i s . 2
I n 1 6 9 1
F e b r u a r
2 ,
V a s i l e
C o s t a c h i
m a r e
v o r n i c d e
S a r a d e g i o s s i c u g i u p a n i a s a d u m n i s a l e C a t r i n a , c u m p a r o m o v i e
d e l a t i n u t u l F a l c i u l u i d e p e a p a I d r i c i u l u i l a R o c i i a c i a l d t u r e a c u
s a t u l R o s i a c i i " . 3 l a r i n 1 6 9 4 C o n s t a n t i n D u c a V o d A c i d p o r u n c A
b o i e r u l u i B u t a s A m e a r g a l a f a t a l o c u l u i s i s A a l e a g a t o a t e p a r t i t e
d e m o v i e p e c a r e l e a v e a V a s i l e C o s t a c h i d e d a n i e s i d e c u m p d -
r d t u r e l a C o r o t i a n i , F o l e s t i , B a c e a n i , C a p r i o a r a , D i l m e s t i s i l a
V a t c a n i d i n t i n u t u l F a l c i u l u i . 4
M a r i a f i i c a l o r I n c a p r i m e s t e d e l a n i n a s i i e i , c a r i o b o t e z a s e r a ,
p a r t e a f o r d i n B e r e s t i . , M a r i a e s t e m a r i t a t a d u p a T o d e r a s c o S t u r z a . a
I n a d o u a d o m n i e C o n s t a n t i n D u c a V o n , s u p t i r i n d p e b o -
i e r i i f d r e i
s i p e t o a t a
P a r a , s ' a u
s c u l a t " d i n
e i c e e r a u m a i
c a p e t e " , V a s i l e C o s t a c h i v o r n i c u l c u f r a f i i S i l l s i c u B u j o r e n i i r u -
d e l e f o r s i c u B o g d a n h a t m a n u l s i c u A n t i o h f o r a h a t m a n u r s i
a l t i m u l t i s i a u f u g i t i n T a r a R o m a n e a s c a . S i c u t o t j u r a m i n t u l
d e a s i g u r a r e f a c u t l a F o c s a n i i n f a t a M i t r o p o l i t u l u i M i s a i l , a e p i s -
c o p u l u i d e . B u z a u s i * a t u t u r o r b o i e r i l o r m u n t e n i s i m o l d o v e n i , c a
d a d b o i e r i i p r i b e g i s e I n t o r c i n M o l d o v a n u l i s e v a i n t i m p l a n i -
m i c ,
t o t u s
V a s i l e C o s t a c h i m a r e l e v o r n i c , B o g d a n h a t m a n u l s i
c u a l f i i n u s ' a u i n c r e z u t s i s ' a u i n t o r s i a r A s l a V o n ' B r i n c o v e a n u . 1
D e c i n l a s i n d u - s i c a s e l e s i p e i m i n t a l , n u d o r m e a u , c e s i c a u t a u p r i -
l e j u l t r e b i l o r " l o r c u a g i u t o r u l d o m n u l u i m u n t e n e s c " . 8
V a s i l e C o s t a c h i p a r e a n u f i a v u t d e c i t u n f e c i o r 9
s i o f i i c A
p e M a r i a ' 0 s i n u p u t e m p r e c i z a c i n d m o a r e .
1 . M i c h . K o g a l . o . c . 1 1 p . 2 3 5 ,
2 . I b i d e m p p . 2 4 1 - 2 4 2 .
3 . G h . G h i b A n e s c u I s p . s i z a p . " v o l . I V p a r t
1 p . 1 8 0 .
4 . I b i d e m o . c . p p . 3 1 - 3 2 ; 3 3 - 3 4 .
5 . I b i d . v o l .
1
.
1 1 p . 1 8 .
6 . l b . p . 2 0 .
7 . I b i d
1 1 1 p p . 2 8 - 2 9 ; 1 1 3 .
8 . l b . p p . 9 3 - 9 4 .
9 . R e v . B i s . o r t . r o m . " p . 6 2 3 .
1 0 . G h . G h i b A n e s c u I s p i s . s i z a p i s e " I V . 1 1 p . 1 8 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 19/158
1 9
L u p u C o s t a c h i .
E r a f e c i o r u l l u i G a v r i l i t d C o s t a c h i V o r n i c u l 1
$ i d u p d S p i t e
c A m i n a r u l u i l o r d a c h i M a l i n e s c u - V a l e n i a v e a d e s o t i e p e R u x a n d a
p e l a 1 7 0 9 .
P r i n 1 6 8 9 A p r i l 1 7 ,
I I g d s i m a i s c a l e s t e c u r a n g u l
b o i e r e s c b i v [ = f o s t ] s u l g e r . 2
C i n d i n l u n a D e c e m v r i e 1 6 9 1 , c r o n i c a r u l M i r o n C o s t i n c u
f r a t e - s d u V e l i c i c o p l a t e a u c u v i a t a l o r , c o m p l o t u l d e r a s t u r n a r e a
l u i V o d d C a n t e m i r , L u p u d u p a s f a t u l p r e v e n i t o r a l l u i V e l i c i c o s e
r e f u g i a z d i n T a r a R o m a n e a s c a l a B r i n c o v e a n u , d i m p r e u n d c u d o i
c u m n a t i a i s d i I v a c o , C o n s t a n t i n
$ i
A n t i o h i e J o r a . D e a c i B r i n -
c o v e a n u i i - a t r i m i s l a P o a r t d , c u r d v a s d e j a l o b d " . S i t o a t e a c e s t e a
p a r a s e p e t r e c e m a i d i n n i c i
o p r i c i n a t e m e i n i c d , c i m a i m u t t
d i n a c e i a
a
z a v i s t i e i c e a v e a u t o t i s i m a i a l e s c a s a l u i G a v r i l
C o s t a c h i - v o r n i c u l , c d r o r a l e e r a C a n t e m i r V o d d t u t u r o r c u
b i n e " . 3
Z a v i s t i a d e c i , n u p u t u s e s a v a d a s u b a c o p e r i $ u l c a s e i g a v r i -
l i t e $ t i i n f l o r i n d , r o d u r i l e u n e i p r i e t e n i i s p r i j i n i t a o d i n i o a r d c u a t i t a
d e z i n t e r e s $ i a v i n t . S a u p o a t e t o c m a i d i n p r i c i n a a c e s t e i
p r i e t e n i i ,
c a r e . n i v e l a s e a l t d d a t a o r i c e d i f e r e n t d d i n t r e b o i e r u l d e v e n i t D o m n
$ i b o i e r u l , c a r e a r f i p u t u t d e v e n i .
I n
d e f i n i t i v z a d a r n i c a f u s e s e
t o a t a a t e n f i a d e r e c u n o s t i n t d a l u i C a n t e m i r , a s u p r a c a s e i l u i G a v r i l
C o s t a c h i - v o r n i c u l , p e n t r u c d 1 1 s p r i j i n i s e
l a u r c a r e a s a i n d o m n i e .
S u b i n t a i a d o m n i e a l u i C o n s t a n t i n D u c a V o d d ( 1 6 9 3 - 1 6 9 5 ) ,
L u p u C o s t a c h i i n d e p l i n e s t e s l u j b a d e m a r e v i s t e r n i c a t t d r i i $ i e r a
i n o a r e c a r e i n t i m i t a t e c u \ T o d d .
A c e s t a a d e s a
i i
s p u n e a : c a s c i
c h e l t u i a s c d e l l d e m u t t , c d n u m a i d e p r e b u c a t e l e l u i B o g d a n c i
a [ l i e ] l u i l o r d a c h e 4 i v o r i n t o a r c e b a n i i " . 4
D i n r a n g u r i l e
b o i e r e s t i p e l a 1 7 0 1 a v e a p e a c e i a d e m a r e
s p d t a r , c i n d u m b l a s a i l . a l e a g d $ i s a - $ i h o t d r a s c d p a r t i t e d e m o s i e
d i n S c r i p t a n e s t i . 5
I n a d o u a d o m n i e i n s d a a c e l u i a $ D o m n , L u p u C o s t a c h i n u
s e m a i b u c u r a d e a c e i a s i b u n a v o i n t a .
S i e r a n a t u r a l . C o n s t a n t i n
D u c a V o d a i s i s c h i m b a s e f i r e a . D e c i , c e a m a i m a r e p a r t e
d i n
b o i e r i i t A r i i s c u l i n d u - s e t o c m a i c u f r a t i i
s a l
i n
f r u n t e , c u V a s i l e
1 . M i c h . K o g 6 1 . o . c . I I p . 3 1 3 , 1 1 1 p . 8 8 .
2 . R e v . B i s . o r t . r o m . ` a n . X I I I p . 6 2 4 .
3 . M i c h . K o g a l . o . c . 1 1 1 p . 8 8 .
4 . l b i d e m o . c . 1 1 p . 8 9 .
5 . O h . G h i b a n e s c u , C u z e q t i i " I a s i 1 9 1 2 p . 1 8 9 , 1 9 2 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 20/158
2 0
C o s t a c h i v o r n i c u l s i C u B u j o r e n i i r u d e l e f o r * i c u a l t i i , u n i a p l e a c d
c a d u p a o b i c e i u i n T a r a R o m a n e a s c a , i a r a l t i i i n C a r a U n g u r e a s c a .
S e z i c e a , C a f u g a a c e a s t a e r a c u * t i r e a l u i B r i n c o v e a n u , c a r e p i i m i
d e s t u i d e b i n e p e b o i e r i i u n e l t i t o r i .
C o n s t a n t i n V o n ' D u c a , n e m a i p u t i n d e r t a d u p l i c i t a t e a n e a -
m u l u i G a v r i l i t e s c , p o r u n c e s t e c a L u p u C o s t a c h i d i m p r e u n d c a a l t i i
b o i e r i , s a f i e i n c h i s i n c a s a c e a m i c e . ' M a i a p o i r a s g i n d i n d u - s e ,
b e d a d u d r u m u l i n s a d e s i g u r o b l i g i n d u - i s a p i e c e i m p r e u n d c u e l
s p r e T a r i g r a d p e n t r u a s e p l i n g e i m p o t r i v a l u i B r i n c o v e a n u
* i a *
i n t a r i d o m n i a . D i n a l a i u l d o m n e s c t r e b u C s a f i f a c u t p a r t e * I L u p u
c a r e i n t i l n i n d u - s e c u b o i e r i i
p r i b e g i
p r i n u r m a r e
* i c u c e i l a l t i
f r a t i a i s a i , i z b u t e s c s a d o b i n d e a s c a d e l a S u l t a n m a z i l i r e a l u i D u c a
V o c l a . 2 l a r b o i e r u l d i n t r e e i , c a r e l e c i s t i g a t o a t e s i m p a t i i l e p e n t r u
a f i a l e s D o m n e s t e M i h a i R a c o v i t a .
C i n d M i h a i V o d a R a c o v i t d
v i n e c u
a d o u a d o m n i e , L u p u
C o s t a c h i
c a m a r e v o r n i c , c a u t d a . $ i n t a r i s t d p i n i r e a a s u p r a m o * i e i
C o j e r i i d u p a z a p i s e l e
,
d e c u m p a r a t u r d , c e a u a r a t a t d e l a m o s n e n i i "
d i n C o j e r i . 8
I n 1 7 1 1 , a f l a m p e L u p u C o s t a c h i ,
c a e s t e d a t o r l u i D u m i t -
r a * c u V o d a C a n t e m i r d i n g o s t i n d c u t r i i m i i d e g a l b e n i . 5 i - i m a i
d i d e s e * i o p t s u t e d e g a l b e n i s a c u m p e r e p i n e d e l a B i r l a d , c a s a
s e a f l e l a v r e m e d e t r e b u i n t a o n
l a c a r e p a r t e i - a r t r e b u i . " l a r
L u p u C o s t a c h i a u z i n d c a D i m i t r i e C a n t e m i r s ' a i n c h i n a t l a M o s -
c a l i " a s t r i n s c i t e v a r u d e a l e l u i * i s ' a f a c u t t a b a r d l a m a n a s t i r e ,
l a B u r s u c i " 5 i s ' a i n c h i s c u c i t e v a g l o a t e a c o l o " ; 4 c u a l t e c u v i n t e
s ' a b e j a n i t
l a
m a n d s t i r e a B u r s u c i " ; 5
i a r
l u i
D i m i t r i e C a n t e m i r
n w - i t r i m i t e a n i c i b a n i i
$ i n i c i p i n e . S i
d e a c o l o d e l a B u r s u c i
s c r i a l u i S e r e m e t v e s t i d e l a T u r d " d e - s i f a c e a o b r a z " c l e v e t i n d
p e C a n t e m i r . T u r c i l o r i n s c h i m b s c r i a i n t r ' a l t c h i p , c u a l t o b r a z .
C a s u n t M o s c a l i p u f i n i " § i o a s t e a - i f l a m i n d a , c a V i z i r u l s a t r e a d
D u n a r e a f a r d g r i j a
* i
c a v a b a t e p e M o s c a l i . l a r S e r e m e t * i c u
C a n t e m i r a f l i n d d e t o a t e a c e s t e i s p r a v i a l e l u i L u p u , a u t r i m i s p e u n
p o l c o v n i c , a n u m e C h i g h e c i u c u v r e - o t r i i s u t e d e M o l d o v e n i * i u n
1 . l b i d e m p p . 2 9 , 1 1 4 .
2 . M i c h . K o g A l . o . c . 1 1 1 p . 2 9 .
3 . O h . G h i b a n e s c u F a m i l i a R a . g a n u " l a § i 1 9 1 5 p . 1 3 2 .
4 . l b . I l l p . 4 8 .
5 . M i c h . K o g a l . o . c . 1 1 p . 3 1 3 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 21/158
2 1
c a p i t a n c u v r e o c l o u d s u t e d e d r a g o n i , s a - 1 p r i n z a s i s A I a d u c a ,
l a d i n s i i . 1
I n a l t a p a r t e i n s A s e s p u n e , c a v r e m e a a p u c i n d u - 1 t a b a r i t a -
c o l o l a m a n a s t i r e a B u r s u c i , n ' a m a i c u t e z a t s e i i a s c i " , c i n d i - a s c r i s
C a n t e m i r , d e g r i j a c e a v e a d e ' M a r i , c a r i u m b l a u p r a d i n d , f i e c a s A
n u f i e s o c o t i t p r i n t r e b o i e r i i i n c h i n a t i
A s a c a a t u n c i c i n d s o s i p o l c o v n i c u l
C h i g h e c i u , l a t a b a r d , ,
u n d e e r a L u p u l " , a c e a s t a e r a i n c o n j u r a t a d e T u r c i S i d e M a r i . l a r
L u p u l s e a p a r a c u a l t i
b e j e n a r i c e e r a u , c i t p u t e a u s A n u - i d o -
b i n d e a s c a .
S i a u c a u t a t s i l u i
C h i g h e c i u P o l c o v n i c u l n e s p u n e
c r o n i c a a s t a s i e l c u L u p u l a s e a p a r a , c a m a i b a r b a t e s t e s t i n d ,
c i n e s i p e n t r u c a p u l s A u " . 3
N e c u l c e a i n s a c a r e v e d e a . n u m a i
v i c l e n i a s t a p i n i n d n e a m u l
G a v r i l i t e s c r e l a t e a z a , c a a t u n c i c i n d v e n i C h i g h e c i u s a - 1 p r i n z a s i
s A - 1 d u c d l a C a n t e m i r s ' a f a c u t b o l n a v $ i e l s i g i u p i n e a s a
l u i
a u i n c e p u t a - i c i n s t i r e
a - i d a r u i r e p r e a c e i t r i m e s i s ' a u r u -
g a t d e 1 - a u l a s a t p r e d i n s u l s i a u t r i m i s p r e n i s t e f r a t i a i l u i m a i
m i c i s i p r e u n f e c i o r a l u i d e t r u p , z i c i n d c a d e - i v a m a i t r e c e a
e s i I n a i n t e a ( ) O i l m o s k i c e s t i l a F a l c i i c u o a s t e a c e a p u t e a s t r i n g e
s i c u z a h e r e a . S i a s a , c r e z i n d u - 1 ,
1 - a u l a s a t s i l u i n d p r e f r a t i i l u i
s i p r e f e c i o r u l l u i i - a u d u s l a S e r e m e t ,
c a r e l a s a r e
a L u p u l u i a u ,
f o s t M o s c a l i l o r d e m a r e s t r i c a c i u n e . C a e l t a r e a i n d e m n a t p r e
T u r c i s ä t r e a c a D u n a r e a , c a s e t e m e a V i z i r u l " . 4
P e a c e a s t a i s t o r i s i r e a l u i N e c u l c e a n o t i n c l i n a m a p u n e m a i ,
m u l t a N Z - a , c a u n u l c a r e h i n d i n t a b a r a M o s c a l i l o r , s t i a m a i b i n e
d e c e l e c e s e p e t r e c e a u r e f e r i t o r l a a c e s t f a p t . C a c i t o t e l N i c u l c e
a d a u g a m a i d e p a r t e : d a r i n s c u r t a v r e m e a v e n i t v e s t e s i I m p a r a -
t u l u i d e l a L u p u l v o r n i c u l , c a V i z i r u l a t r e c u t D u n a r e a s i v i n e i n
s u s . 5 l a r
i n a c e l a s t i m p p r i n z i n d s c r i s o r i l e I m p a r a t u l u i a d r e s a t e
c a t r e T o m a , l e t r i m i t e V i z i r u l u i . 6
V i z i r u l p e v r e m e a a c e a s t a s e a f l a
l a S t a m i l e s t i . ,
A t u n c e ,
d i n T u r c i i
c e d o d d i a u
l a t a b A r a u n d e e r a L u p u l V o r n i c u l " , c i c k
1 . M i c h . K o g a I n . I l l p . 4 8 .
2 . I b i d e m 1 1 , p . 3 1 3 .
3 . I b i d . o . c .
I I I
p . 4 8 .
4 . l b .
1 1 p . 3 1 3 .
5 . l b * 1 1 p . 3 3 9 .
6 . l b . o . c .
1 1 p . 3 1 9 .
7 . l b . p . 3 2 0 .
$ i l i
I g u p i l o r ?
p i
p i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 22/158
2 2
m - f i s p u s V i z i r u l u i c a e s t e
u n b o i e r
i n t r o t a b a r A
$ i
d e c i t e v a
z i l e s e a p a r a d e T u r c i $ i d e ' M a r i $ i n u - 1 p o t d o b i n d i . S i I n d a t a
a u t r i m e s " 1 s a - 1 a d u c a d e l a b a j e n i i d e l a B u r s u c i " 2
$ i s A v i e
s a n u s e t e a m s . " D a r c u m s ' a n u s e f i e t e m u t f i e $ c i n e z i c e c r o -
n i c a r u l
N i c o l a i M u s t e
l a v r e m e a d e a t u n c e ? U n o m s ä
d e a
s a m a p e n t r u o t a r s " D e c i a m e r s L u p u l c u m u l t a f r i c a
l a V i z i -
r u l
$ i a u c A z u t i n g e n u n c h i i n a i n t e a V e z i r u l u i ;
i a r d V e z i r u l
c u
m i n i e m a r e i t m u s t r a f a c i n d u - 1 h a i n
$ i v i c l e a n $ i i n t o t f e l u l c a
u n p u t e r n i c .
L u p u l i n g e n u n c h i a t
i $ i
a s t e p t a
p e i r e a ; j a r d u p d
c e l ' a u m u s t r a t V e z i r u l c i t a u v r u t , a t u n c e $ i L u p u l l u i n d u l i v o i e
s A g r a i a s c a a u i n c e p u t " a s e a p a r a d e f a p t a l u i D u m i t r a s c o V o d A
a v i n d c a l e c u v i n t e l o r s a l e : , C e v i n o v a t i s u n t e m p e n t r u d o m n u l
W e i , c e s ' a u r o c o s i t ? N o i l a P o a r t a I m p a r a t i e i s a - 1
c e r e m d o m n
n ' a m v e n i t ; n o i c h i z e s i d e d i n s u l n u s u n t e m ; n o i i n r o c o s i r e a
1 u i
$ i i n s f a t u l l i t i a m e s t e c a t i n u a m f o s t ; e l i n s u s i $ i - a u s c o s d o m -
n i a d e l a P o a r t a
$ i a u v e n i t a s u p r a n o a s t r a . N o i d a d a m s i m l i t
c a s ' a u r o c o s i t a m f u g i t d i n a i n t e a l u i , c i n e c u m a m p u t u t . N o i t o t
s u n t e m r o b i i I m p a r a t u l u i
$ i
a m a r i e i t a l e " . 3
E d r e p t c a l o a n N e c u l c e p u n e i n g u r a l u i L u p u a c e i a s i p l i n -
g e r e , i n s a p a r e a f i m a i e n e r g i c a , d e z o r d i n e a d e l a I n a l t a p o a r t a
c u n u m i r e a D o m n i l o r e s t e v i z a t a d i r e c t $ i m a i c u i n d r a z n e a l A .
C e i a c e n e f a c e a l e c r e d e a f i m a i a p r o a p e d e a d e v a r , c i n d n e g i n -
d i m l a r a p o r t u r i l e d i n t r e c r o n i c a r $ i f a m i l i a G a v r i l i t e $ t i l o r . C h i p u l
l u i L u p u i n a d e v a r e a n e a p a r e d e a c e a c e r b i c i e c a r a c t e r i s t i c a n e a -
m u l u i .
C i c a a r f i s p u s : n i c i b o i e r i i , n i c i t a r a " n ' a u v r e o v i v a c i
v i n o v a k i " e s t e
P o a r t a c d p r e c a r e n u - 1
t i e C a r a
i d i n d u - i
P o a r t a s a b l e f a c e i n t a r d c e i i e s t e v o i a . P r e c u m i p r e a c e s t a
e D i m i t r a g o V o c l a ,
1 - a i p u s M a r i a T a f a r a
$ t i r e a t a r e i
$ i a u
f a c e t , c e i - a u f o s t v o i a . l a r m a i i n a i n t e v r e m e e r a o b i c e i u A i 0
a l e g e a u b o i e r i i
c i t a m d o m n p e c i n e p o f t e a u e i , p e a c e l a p u n e a
0 P o a r t a " . 4
D e c i V i z i r u l a u z i n d a c e s t e a n i m i c n ' a u m a i r e i s p u n s " * i
w i m b l i n z i n d u - s e 6 a r m a i f i i n t r e b a t p e L u p u , c a u n d e s u n t c e i -
1 . M i c h . K o g a l n . P . 3 3 9 .
2 . l b i d e m I I I p . 4 9 .
3 . I b i d . o . c .
I l l p . 4 9 .
4 . l b .
1 1 p . - 3 3 9 .
5 . l b .
" - - - *
6 . l b . 1 1 1 p . 4 9 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 23/158
2 3
l a l t i b o i e r i a i v o s t r i " ? I a r e l a r f i r a s p u n s : c a u n i t a u f u g i t I n
r a t a u n g u r e a s c d ,
a l f i i s u n t p r i n m u n ( i s i p r i n c o d r i , c i n e p e u n d o
s ' a u p u t u t m i s t u i d e g r o a z a r o b i e i " . 1
A p o i v i z i r u l
1 - a . i m b r a c a t
i n
c a f t a n s i
1 - a u t r i m i s s a f i e
C a i m a c a m i n I a s i ' D a n a a t r i m i t e I m p a r a t i a u n d o m n i n M o l d o v a . 5
S i i - a m a i d a t s i f e r m a n " c a s ä c h e m e p e t o t ' b o i e r i i , s ä v i e l a
l o c u r i l e "
f o r s i s a
f i e
e r t a t i , s a n u a l b a
n i c i o
g r i j a " s i s a - s i
a l e a g a d o m n p e c i n e v o t s o c o t i .
I n s a L u p u V o r n i c u i n d a t a a t
p o m e n i t p e n t r u M i h a i V o n ' , z i c i n d : A v e m d o m n m a z i l l a P o a r t a
p r e M i h a i V o d a " d e v a f i m i l a m a r i e i t a l e , a c e l a s a n e f i e d o m n " . 3
D a r c u m s e i n t i m p l a s e a c o l o , c a s ä f i e d r a g o m a n l a n a c h i f r a t e l e
l u i N i c o l a i V o d a , p e c a r e a r f i d o r i t
s a - 1 v a d a d i n n o u d o m n ,
a u z i n d p e L u p u i n a i n t e a V i z i r u l u i p o m e n i n d p e n t r u M i h a i V o d a
s i z i c e c a i n d a t a a u p u s g i n d r a u a s u p r a L u p u l u i " . 4 D a r t o t l u i
L u p u , d e l a a c e a s t a i m p r e j u r a r e z i c e M u s t e a , C a s e d a t o r e s t e , d e a .
n u f i f a s t C a r a p r a d a t a d e T a t a r i . 5
D e c i L u p u v o r n i c n l
p o r n i n d c a t r e
I a s i s i a j u n g i n d l a F r u -
m o a s a a s c r i s l u i C u r t P a s a s ä i a s a
d i n o r a l ,
t r i m i t i n d u - i
s i o
c a r t e a V i z i r u l u i . I a r C u r t n u s e d a
i e s i t . L u p u i n s a i i s c r i e d i n
n o u a m e n i n t i n d u - 1
c a s e
v a i n t o a r c e l a v i z i r s i I - a f o a r t e p i r i " . .
A t u n c i C u r t s p e r i i n d u - s e , a e x i t d i n
I a s i , l u i n d - o c a t r e v i z i r . D e c i
n u m a i d u p a C o a t e a c e s t e a L u p u c u
c e l a l t C a i m a c a m M a c s u t , a
i n t r a t i n o r a l . I a r A n t i o h J o r a b i v H a t m a n , a u z i n d c a e s t e v a r u -
s a u v o r n i c u l L u p u C a i m a c a m i n I a s i " , a a l e r g a t s i e l l a v a r u - s a u .
L u p u s ä f i e s i e l C a i m a c a m c u d i n s i i s p u n i n d N e c u l c e g i n d i n -
d u - s e t i c a l o s u l c a i s e v a u i t a v i n a l u i , c e a d e a u f o s t c u M o s c a l i i
d e - i c h i e m a " . N u m a i o s i n d a l u i D u m n e z e u p r e a p e r a r o m d e - 1
t r e c e " , C a L u p u i n d a t a c e 1 - a v a z u t s o s i t i n I a s i c a u n L u p n e -
s a t i o s " , a u s i i n c e p u t a p r i n d e p r e s l u j i t o r i s i p r e c a p i t a n i , c a r i i
f u s e s e c u M o s c a l i i s i - i i n c h i d e a s i - i t a t e a s i l e l u a p u n g i d e b a n i ,
z i c i n d , c a a u a g o n i s i t d i n j a c u r i l e T u r c i l o r " .
$ i n u n u m a i c u a t i t s ' a m u l t u m i t a f a c e L u p u . D a r a l u a t
l e a f a s i a u s i p u s h a n i p r e t i r g , p r e n e g u t i t o r i s i p r e a l t i b r e s l a s i
s i a u p u s d e t o t o m u l b e j e n a r s a d e e c i t e d o i l e i s i o a m e n i i n ' a -
1 . M i c h . K o g a l n . o . c .
I I I p . 4 9 .
2 . l b i d e m I I p . 3 3 9 .
3 . I b i d . I I I p . 4 9 .
4 . l b .
5 . l b . p p . 4 9 , 5 0 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 24/158
2 4
v e a u c e m i n c a ,
c a
e r a
s a c u s o r u l d e f a i n a
c i t e c i n c i s p r e z e c e l e i
s i I n c a n u s e g A s e a " .
D e c i b i e t i i o a m e n i v A z i n d r a n t c e s e d e s l a n t u i s e a s u p r a c a -
p u l u i f o r s i c u m v i z i r u l I n c a n u p l e c a s e d i n
t a r a ,
p l i n g i n d u - i - s e ,
a t r i m i s p e u n C a p e g i - b a s a
c a r e a p r i n s p e L u p u l
V o r n i c u l s i
p r e A n t i o h J o r a H a t m a n u l s i p r e M a c s u t P o s t e l n i c u l , c a r i i e r a u
C a i m a c a m i s i i - a u p u s i n o b e z e d e i - a u d u s l a c e t a t e
l a
V a r n a ,
p r e s t e D u n a r e s u r g u n i , d e a u s e z u t a c o l o
d o i
a n i l a p e d e a p s a " .
S i
i n c h e e N e c u l c e $ i
p e n t r u f r a t e l e L u p u l u i a u t r a s s i c e i l a l t i
p e d e a p s a $ i s ' a u p l i n i t
a t u n c e u n c u v i n t p r o s t c e z i c e : c u i a r b a
c e a u s c a t a a r d e s i c e a v e r d e " . '
N i c o l a e V o d A i n s a i - a s c o s s i i - a a d u s i n O r a f a c i n d u - s i - -
o a r e c u m p r i n a c e a s t a o b r a z , c a n u s u n t d e , d i n s u l i n c h i s i , c e e l
a u f a c u t m i l s d e i - a u s c o s d i n i n c h i s o a r e " . 2 I a r b a n i i c e - i s t r i n s e s e
d i n t i r g d i n I a s i , i - a u l u a t N i c o l a i V o d a , d i n d s t r i n s o a r e s i b a -
t a i e u n u i d i a c d e v i s t e r i e c e - i e r a u p e s e a m s p e n t r u c i t i b a n i e r a u
c h e l t u i t i l a t r e b i l e t a r e .
T o t u s s l o b o z i r e a l u i L u p u d i n i n c h i s o a r e d i m p r e u n a c u a l u i
,
J o r a H a t m a n u l , n ' a f o s t f a c u t a n u m a i d u p d d o r i n t a l u i N i -
c o l a e V o d a , c i s i p r i n m i j l o c i r e a H a n u l u i t a t a r a s c . L u p u e r a d e s t u l
d e c a p a b i l . p e n t r u a p u n e c a p a t u n e i i n c h i s o r i c a r e n u m a i v r e m e l -
n i c a n ' a f o s t p e n t r u u n u l c a e l . D e a c o l o d e l a V a r n a , d e s i g u r c a
a t r i m i s d i n i n c h i s o a r e H a n u l u i p r i n c a r e - i g i u r u e s t e n i s t e s a t e " p e
P r u t l a G r e c e n i , 3 a r a t i n d u - l e c a f i i n d a l e l u i , i n s a c e l e m a i m u l t e "
d i n e l e e r a u o m e n e s t i " . H a n u l d e b u n s c r e d i n t a i n t e r v e n i l a N i -
c o l a e V o d a s i a s a d o b i n d i e l i b e r a r e a . D a r c a u n o m c e s e g i n d e a
p e n t r u c a s a - s r e f a c a s i c e v a a v e r e a , d e l a V a r n a n u a p u c a d r u m u l
M o l d o v i i , c i t r e c u i n t a r a M u n t e n e a s c a l a B r i n c o v e a n u s i d e a c o l o ,
c e r e a l u i V o d a d e l a I a s i s a l d e e m o s i i l e
b o i e r i l o r
c e l o r c e s u n t
l a M o s c s i a l t e l u c r u r i m u l t e " . S i N i c o l a e V o n s e t e m e a c a i n c e -
p u s e L u p u a - I p i r l l a P o a r t a d e o a r e c e a v e a s i p r e H a n a g i u t o r " .
J a r N e c u l c e c r o n i c a r u l c a u n c u n o s c a t o r
a l l u c r u r i l o r c e e r a , n e
s p u n e c a N i c o l a i V o d a a c a u t a t n u m a i s a - i f a c a p r e v o i e , s a v i e
i n t a r s " . S i i n d a t a c e s o s i i t p u s e V o r n i c m a r e , i - a d a r u i t s i o p t
, p u n g i d e b a n i " . J a r e l d a c a a v a z u t a n u - i d e a g i u n s a t a t a " a
1 . M i c h . K o g a l n . o . c . 1 1 p . 3 4 0 ; I i i p . 5 0 .
2 . I b i d e m . o . c . I l l p . 5 0 .
3 . G h . G h i b a n e s c u R a F t e $ 6 1 . . . " p . 2 3 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 25/158
2 5
c e r s u t s i s a t e l e b o i e r i l o r c e e r a u p r i b e g i l a
M o s c . S i
i l e - a u d a t
d e o d a t d . D a r d u p d c e a v e n i t L u c a
V i s t e r n i c u l ,
u n u l d i n c e i c e
p l e c a s e c u D u m i t r a s c a C a n t e m i r l a R u s i l e - a u l u a t " . - S i L u p u n ' a
a v u t c e f a c e , c a l e - a i n a p o i a t L u c a i . l a r d m i e n e s p u n e c u i n d u -
r e r a r e N e c u l c e i m i s t a m a r e p e d e c d , c a s d n u p o t v e n i i n t a r d ,
s ä - m i t i e e l m o s i i l e . S i n u s e t e m e a d e o s i n d a
l u i D u m n e z e u , c a
s d - s i a d u c a a m i n t e c i t e p e d e p s e $ i u r g i i d e l a d o m n i p r e l a i n c h i s o r i ,
i n c i t e v a r i n d u r i a u t r a s , c a r e m a i p r e u r m a a u g i u d e c a t D u m n e -
z e u , c a m i - a m f a c u t s i e u p a c e l a
d o m n i a l u i M i h a i V o d a $ i c u
g i u d e c a t a M i t r o p o l i t u l u i G h e d e o n
s i a t o t d i v a n u l m i - a m l u a t $ i
e u m o s n l e d e l a f e c i o r u l L u p u l u i d e m i l e - a m s t a p i n i t " . ,
D e c i o n c i t d e i n t e r e s a t n e - a r p a r e a a i c i
N e c u l c e , t o t u s u n
f a p t
r a m i n e i n p i c i o a r e . L u p u c u t o a t e v i c i s i t u d i n i l e p r i n c a r e
t r e c u s e , b i z u i n d u - s e n u m a i p e s i m p l u l f a p t , c a e l a u r m a t p o l i t i c a
t u r c e a s e d c e r u t d d e i n t e r e s e l e c u r e n t e a l e t a r e i s i a c e i a a m v d -
z u t c u m o f a c u s e n u n u m a i c a n u s e m u l t u m e s t e c u a v a n t a g i i l e
p e c a r e l e c u l e s e d e p e u r m a a c e s t e i
a b i l e
a t i t u d i n i ,
d a r c a u t a
s d m a i t r a g a $ i d e p e u r m a n e n o r o c i t i l o r d e b o i e r i , c a r e a p u c a s e r d
c a l e a e x i l u l u i
d e b u n d v o l e : i n
R u s i a u r m i n d l u i D i m i t r i e C a n -
t e m i r .
C a c i f i i n d d e p l i n
s t a p i n
p e s i t u a t i e , s i l l p e V o d d a - i
d e p o s e d a d e m o s i i ,
d i n c a r e
p e a u n o r a l e
l u d
c h i a r e l . N i -
c o l a e V o d d i n s a n u d o m n i m u t t i n M o l d o v a , c a c i S t e f a n C a n t a c u -
z i n a v i n d a c e i a s i s o a r t a c a $ i B r i n c 3 v e a n u , t r e c u i n M u n t e n i a i n
l o c u l a c e s t u i a . D e c i g a t i n d u - s e d e p u r c e s , a t u n c i l a p l e c a r e s e z i c e
c a , m u l t e v o r o a v e , c e n u s ' a u c a z u t a u g r a i l - L u p u l v o r n i c u l l u i
N i c o l a i V o d d , i m p o t r i v a . I n l o e d e c i n s t e a s i m i l a c e a u a v u t d e l a
a c e s t D c m n , e l i i m u l t u m i c u v o r o a v e p r o a s t e , d u p d c u m e s t e f i -
r e a a c e s t u i n e a m a G a v r i l i t e s t i l o r z i c e N e c u l c e d e n u s u n t n i c i
u n u i D o m n m u l t a m i t o r i , c e p r e u r m a t o t c u n d p a s t i l e m u l t d m e s c , 2
c a r e i n s c u r t a v r e m e s i - a u r d s p l a t i t N i c o l a i V o d d a c e a s t a g a l c e a v d
d e c a t r e L u p u l V o r n i c u i , c a p e n t r u s u m e t i a l u i s i - a u p u s t i c a l o s u l
c a p u l , p r e c u m i s t o r i a I n a i n t e v a a r d t a " . ,
C u m s ' a i n t i m p l a t p e i r e a l u i L u p u v o r n i c u l ? M i h a i R a c o v i t a
V o n ' , c i n d v e n i c u a t r e i a d o m n i e a l u i i n M o l d o v a ( 1 7 1 6 ) d u p d
o b i c e i u a t r e i a z i v e d e m , c a p r i n t r e a l t i i , n u u i t a a b o i e r i s i p e L u p u
1 . M i c h . K o g a l n . o . c .
1 1
p . 2 4 4 .
2 . I b i d e m . o . c . 1 1 p . 3 5 0 .
3 . I b i d .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 26/158
2 6
C o s t a c h i p e c a r e i t c i n s t e s t e , c a s A f i e m a r e v o r n i c d e t a r a d e g i o s ;
i a r p e f r a t e - s A u C o n s t a n t i n C o s t a c h i i t f a c e m a r e v i s t e r n i c . '
N i c o l a e V o d d i n s A d i n T a r a R o m a n e a s e a , c a r e n u a v e a
n i c i
u n a m e n a j a m e n t p e n t r u b o i e r i i l u i d e a c o l o u m p l i r i d i n c h i s o r i l e c u
e i ; i a r a l t i i p l a t i n d c u c a p u l a c e a s t a u r g i e d o m n e a s c a , d e p e r i a -
t u n c i p a n s M i h a i S p a t a r u l C a n t a c u z i n o ,
a d u s a m i n t e "
d e g i l c e a v a c e i - a u f a c u l V o r n i c u l L u p u l , d u d a n t r e c u t d i n M o l -
d o v a i n ( a r a M u n t e n e a s c a " .
c u m a v e a d e p r i e t e n p e t u r b a t u l $ i
s o r b i t o r u l d e s i n g e V i z i r G i n - A l i - P a s a n u i - a f o s t g r e u d e a - 1 a -
r a t a p e L u p u c u m a t ' e s t e h a i n , ( ) g l a n s c u M o s c a l i i " .
D e c i
V i z i r u l , c u m a u i n f e l e s a u
t r i m i s u n
C a p e g i - b a p d e 1 - a u p u s i n o b e z e p e L u p u l , d e a i c e d e l a M i h a i
V o d e i a j u n g i n d p r e V e z i r u l p e d r u m l a D u n d r e , n i c i 1 - a u m a i
g i u d e c a t , n u m a c e 1 - a u s c o s
a c o l o i n a m p a n p u s d e i - a u t a i a l
c a p u l l a r d t r u p u l l u i a n r a m a s n e i n g r o p a t , d e 1 - a u m i n c a t p a s e r i -
l e .
a u p e r i l L u p u l V o r n i c u l d i n p i r a l u i N i c o l a i V o d c i " 2 .
E l e s t e u c i s p r o b a b i l i n 1 7 1 6 .
P a h a r n i c u l C o n s t a n t i n S i o n , a d u c i n d v o r b a d e s p r e
e v e n i -
m e n t e l e a n u l u i 1 7 1 1 , d e c i n d c u r A z b o i u l d e l a S t a n i l e s t i
z i c e :
. . .
p e n t r u n e c r e d i n t a L u p u l u i C o s t a c h e c a t r a R o s i a , a u p o r o n c i t P e t r u
d e a s e b l a s t A m a i n v e c i i n t o a t e b i s e r i c i l e R o s i e i n e a m u l C o s t A -
c h e s c . D a r a s a p r e c u m L u p u l - C o s t a c h i c a m o l d o v a n s a r a c u l , a u
l o s t d a t o r a p a z i c r e d i n t a p a t r i e i l u i , D u m n e z e u s e v e d e c a n ' a u a s c u l -
t a t b l a s t a m u l r u s a s c $ i a u f a c u t p r e c u m s f i n t u l d u h p r i n g u r a l u i
D a v i d a u z i s : c a e i v o r b l a s t a r n a $ i t o v e i b l a g o s l o v i , c a c u a d e v a r a t
s a v e d e c ' a u b l a g o s l a v i t , p e n t r u c a l a s c a n e a m u l a c e s t a c a a l t e l e
m a r i v e c h i n ' a u c a z u t . D a r I n c a d i n ' e l a u r A s a r i t l u m i n a t o r u l b i s e r i c e i
) M o l d o v e i , v e s t i t u l
p r e a s f i n t i t u l M i t r o p o l i t V e n i a m i n , c a r e a p i s -
t o r i t a p r o a p e o j u m a t a t e d e v e a c p e M o l d o v e n i $ i p r i n a l e s a l e m i j l o c i r i
c a t r e R o s i a , I n t r e b u i n t a t e i n a n u l 1 8 2 2 , c i n d e r a p r i b e g i t i n B a s a -
r a b i a d i n t u r b u r a r i l e f a c u t e i n t a i l d e t u r b A c i u n e a g r e c e a s c a , s ' a u
r i d i c a t b l a s t a m u l d e a s u p r a n e a m u l u i C o s t a c h e s c l e g i u i t d e m a r e l e
P e t r u l a 1 7 1 1 " . 3
F e c i o r i i l u i L u p u C o s t a c h i .
C i n d L u p u C o s t a c h i , s e b e f a n a r i s e l a m a n a s t i r e a B u r s u c i d i n
, c o d r i i T u t o v i i i n 1 7 1 1 , a p A r i n d u - s e i m p o t r i v a T u r c i l o r $ i a T A t a -
1 . M i c h . C o g a l n .
2 . I b i d e m . o . c . I I p . 3 5 1 .
3 . A r h o n d o l o g i a M o l d o v e i l a § i 1 8 9 3 . p p . 2 2 - 2 3
$ i - a
, , s i
$ i
G i n - A l i - P a s a
$ i
s i
c i
A s a
s i
s i
S t
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 27/158
2 7
r i l o r r a t a c i t o r i , l i n g a d I n s u l a v e a
s i p e , u n f e c i o r a l u i d e t r u e " ,
p e c a r e
I - a
t r i m i s z a l o g
l a
R u s i . ' N u p u t e m i n s a s t a b i l i , d a d
e r a l o r d a c h i 2
s a u S c a r l a t a c h i , ,
d a r n i c i c i t i
a a v u t ,
A b i a t t r z i u
d e t o t ( 1 7 6 6 ) a f l a m
c a
f e c i o r i i L u p u l u i v o r n i c " a u
f o s t r a m a $ i
l a o j u d e c a t a " , c i n d s ' a u $ i , l e p a d a t d e m o s i i l e p a r i n t e s t i p e n t r u
d a t o r i i , c e a n f o s t ( t o t ) p a r i n f e s t i " l a n i $ t e d a t o r n i c i " . 4
l o r d a c h i C o s t a c h i e r a m a r e c l u c e r p r i n 1 7 2 1 , c i n d s e j u -
d e c a c u f e c i o r i i l u i V a s i l a c h i R a $ c a n u p e n t r u m o s i a
C o j a r i c e f u -
s e s a n e g u t a t a d e i n s u $ L u p u l - v o r n i c t a t c 1 1 l u i . l o r d a c h i - c l u c e r u c u (
1 9 0 l e i , p e n t r u c a r e n u d a d u s e d e c i t 3 0 l e i . ,
P a r e s a f i a v u t d e s o t i e p e f a t a h a t m a n u l u i D u m i t r a s c u R a -
c o v i t a d u p a S p i ( a " c d m i n a r u l u i l o r d a c h i M a l i n e s c u - V a l e n i .
I n 1 7 2 7 d i n r a n g u r i l e b o i e r e s t i a v e a p e a c e l a d e m a r e s t o l n i c Q
s i e r a n e p o t h a t m a n u l u i C o n s t a n t i n C o s t a c h i p o r e c l i t N e g e l , d a r n u
c r e d a f i f o s t v A r p r i m a r c u G a v r i l m a r e l e p a h a r n i c
s i c u T o a d e r
C o s t a c h i - s t o l n i c u l . 7
S a m a n a i n t r u t o a t e t a t a l u i s a u , m a i a l e s d a c a f i i n d t i n a r , e l
v a f i f o s t a c e l a , c a r e l u a s e p a r t e , a l a t u r e a d e t a t a l s a u
l a a s e d i u l
I n c e r c a t
d e T u r c i
$ i
T a t a r i , I m p o t r i v a b e j a n a r i l o r
c u i b a r i t i I n t r e
z i d u r i l e m a n a s t i r i i B u r s u c i l o r s i a p o i t r i m i s z a l o g l a R u $ i . 8 A r u r m a
d e c i c a t i n e r e t a
i i f u s e s e d e s t u l d e i n c e r c a t a
i n n e a s t i m p a r u l $ i
I n f r i g u r a r e a l u p t e l o r $ i i n z a n g a n i t u l a r m e l o r .
D e $ i f u g i s e l a M a r i , v i i n d d i n C r i m , G r i g o r e V o d a G h i c a
i t
p r i m e ,
c a p e u n f i u r a t a c i t . L - a i e r t a t d e t o a t e
g r e $ a l e l e $ i
I n c a i - a u f a c u t s i
u n r i n d d e h a i n e s i i - a u d a t s i d i n b u c a t e " . I l
l u a s e p r i n u r m a r e i a r a $ i n d r a g o s t e s o c o t i n d c a - $ i v a p a r a s i n a -
r a v u l " . P e n t r u a c e i a G h i c a V o d a , a f l i n d
c a M i r z a c i i
i t
p i r i s e
l a
P o a r t a s i , s t i i n d u - 1 a l s e s t i e c u c t i n s i i " , p e n t r u a - 1 i m p a c a a t i t c u l
S u l t a n u l c i t $ i c u M i r z a c i i g a s e $ t e
c u c a l e c a s a t r i m e a t a p e l o r -
d a c h i S t o l n i c u l . D a r a j u n g i n d l a T i g h i n a , n u c a u t a a s l u j i p e G r i -
g o r e G h i c a , c i s ' a a p u c a t d e a l t e a m e s t e c c i t u r i . . . m a i m a r l d e c i t
c e l e d i n t c i i u " . C A c i l u i V o d a s c r i a i n t r u n f e l ; i a r b o i e r i l o r r u d e n i i -
1 . M i c h . K o g a l n . o . c .
1 1 p . 3 1 3 .
2 . l b i d e m p . 3 6 9 .
3 . l b . p . 4 0 0 .
4 . G h G h i b a n e s c u F a m i l i a l a y c a n a " p . 1 3 3 .
5 . l b i d e m o . c . p . 1 3 2 .
6 M i c h . K o g a l . o . c . I l l p . 1 5 7 ; 1 1 p . 3 6 9 .
7 . l b i d e m 1 1 p . 3 6 9 ,
8 . i b i d . p . 3 1 3 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 28/158
2 8
I l o r s a l e s c r i a i n t e a l t f e l , s f a t u i n d u - i
c a s a f u g a l a P o a r t a
s i
s a t
c e a r a p e C o n s t a n t i n D u c a y o d a . D e c i G r i g o r e G h i c a V o d a , d a d a
p r i n s
i l i l e
a c e s t e i
u r z a l i , a p u G
l a
i n c h i s o a r e p e
b o i e r i i , c a r e
e r a u p A t r a s i a c e s t u i p l a n i a r r i p r e I o r d a c l z i S t o l n i c u l , f e d o r a L u p u -
l u i , n i c i n u 1 a u m a i d u s l a G r i g o r e V o d a s d - I g i u d e c e ,
c e c u m
4 - a u a d u s i n I a $ i 1 - a u i n c h i s l a s i i m e n i
p r e s t e
t r e i c e a s u r i
I - a u s c o s
1 - a u t h i s d i n a i n t e a p o r t i i c u r f i i l a c 4 m e a
a u p o r o n c i t
d e i - a u t d i a t c a p u l " . 1 D u p a c u m v e d e m l o r d a c h i C o s t a c h i S t o l n i c u l
a a v u t s f i r s i t u l t a t a l u i s a u .
P e l a 1 7 5 1 l u l i e 1 5 , a l a t u r i
d e I o r d a c h i , p e u n
a c t g a s i m
i s c a l i n d s i u n L u p u l
C o s t a c h i v e l p a h a r n i c
2 c e i a c e i f o a r t e
p o s i b i l , c a s i a c e s t a s a f i e u n f r a t e d e a l u i l o r d a c h i § i d e c i f e c i o r
l u i L u p u - v o r n i c u , p e r p e t u i n d d u p a o b i c e i u n u m e l e t a t a l u i s a u .
C i f e r t u l d i n t d i a l a g z c i r i i b i r u l u t ( a r i l , c e s ' a u s c o s l a l u n a
l u i J u l i e , d u p d t a b l e l e c i - a u d a t d u m n e a l o r i s p r a v n i c i i d e p e l a t i -
n u t u r e d i n 1 7 7 6 , l e v e d e m i s c A l i t e
p r i n t r e a l t i b o i e r i s i d e d u m -
n e a l u i L u p u l C o s t a c h e v e l v o r n i c " . 3
S c a r l a t a c h i c o m i s u l , f e c i o r L u p u l u i
C o s t a c h i - v o r n i c u l , 4
d u p a 1 7 3 7 , s e i n s o a r d c u M a r i a , 5 o f a t s
a l u i S t e f a n i l a
R u s e t -
v o r n i c u l c u c h e l t u e a l a d o m n e a s c d "
s u s l i n u t a d e i n s u s G r i g o r e
' G h i c a V o d a .
I n u r m a t a t a l u i s a u a m o s t e n i t p r i n t r e a l l e l e § i m o s i a C o j e r i i 7
§ i S c r i p t a n e § t i i ( T i f u ) . 8
S c a r l a t a c h i p a r e s a f i a v u t u r m a t o r i i c o p i i :
G h e o r g h e C o s t a c h i c e - s i s p u n e a f i a t b a n u l u i S c a r l a t a c h i " . 9
I l e a n a m a r i t a t a c u s p a t a r u l C o s t i n C a t a r g i u l ,
S c a r l a t a c h i c a s a t o r i t c u S u l t a n a l u i G r . A r g h i r e ,
S m a r a n d a m a r i t a t a c u s a r d a r u l I a m a n d a c h i ,
M a t e i C o s t a c h i , c a s a t o r i t c u R u x a n d a M i c l e s c u s i
T u d o s i i c a , m a r i t a t a i n t r e a l l i i c u C . D o n i c i t r e t i v i s t e r n i c . 1 °
U n u i a d i n f e c i o r i s i a n u m i l u i S c a r l a t a c h i , a f l A m c a i s e z i c e a
1 . l b . o . c . 1 1 p p . 3 6 8 - 3 6 9
2 . G h . G h i b a n e s c u , C u z e # i t " p . 2 3 9 .
3 . 1 . B i a n u § i R . C a r a c a C a t . m a n , r o m . " B u c u r q t i 1 9 1 3 t o m . 1 1 p p . 7 3 - 7 4 .
4 . I b i d e m p . 2 3 .
5 . I b i d . o . c . p 1 8 7 - 1 9 6 ; F a m i l i a R a g a n u a p . 1 3 2 .
6 . M i c h . K o g a l n . o . c .
I I p 4 0 0 .
7 . G b . G h i b a n e s , : u , F a m . R d g a n u " p . 1 3 2 .
8 . I b i d e m C u z e # i i " p . 1 8 7 s i u r m .
9 I b i d . R o q i e $ t i i " p p . 2 3 - 2 4 ; F a m . R e i g a n u p . 1 3 2 .
1 0 . I b i d . R i i i e q t i i p . 2 3 - 2 4 , t 7 .
$ i
$ i $ i
6
R o g i e g t i i . . . .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 29/158
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 30/158
3 0
l u i H a l i l P a g .
i e r a l a s c o s u l f o r v e c h i l t r i m c i s a M a n i s a i l d u m [ n e a ] l o r
c i n s t i f $ i c r e d i n c [ i ] o $ b o e r i a M c i r i i s a l i c i u m n [ i a ] l u i C o n s t a n d i a v a t p o s -
t e l n i c g r e c f a r i g r c i d e a n i $ i c h a n n t i a j l u i G a v r i l C o s t a c h i v e l s t o l n i c , d u -
m n f i a n u i M o g a l d e B r d e s c u i b i v v e t m e d e i n i c e r $ i d a m n f i a l l u i D r a c i a
b i v s a r d a r . , i e r a s a r d a r l a a c [ i J a s t d m a r g i n i d u m n i t a l L a i A p o s t o l
L u c a s a r d a r $ i i n H o t i n i n c e t a t i e r a s a r a s c h e r M a n i l a s a A t t u
P a $ e . , i e r a t r i m i s d e M a r i i a s a v e c h i l i n p r e u n N c u b o e r i i M a r i i
s a i l l u i g o 1 c l [ d ] d u m n i [ a n a l D u m a s A l i - a g a g i n e r i M a n i s a i l
p a s i i
$ i
d e s p r e M a n i l a s a h a n u l e r a t r i m a s v e c h i l d a m n [ l a n a i
C h e m a l ( ? ) a g a E l a a g a s $ i
i n T i g h i n [ a ] e r a p a s [ a ] 1 m $ i r P a $ d
$ i
c a m u l t c i o s t i n i a l d a M c i r i i s a l i l u i V [ o J d [ a J a n f c i c u t c u m a u
p u t u t $ i a n s c o s T c i t a r i i i n I t e a f t 7 2 3 0 [ = 1 7 2 2 ] N o e n z [ v r i d 2 1 .
. i e u V a s t i n a c h i M a t r a c h i a m s c r i s
i n o I . r a $ 1 i n C h i $ i n c l u
I n
N o e m . 2 1 " . 9 D i n a c e a s t a d e l e g a t i e
d e h o i e r i I n s O f a c e a p a r t e s i
C o n s t a n t i n C o s t a c h i m a r e l e l o g o f a t , d u p A c u m n e i n f o r m e a z a i n s A s i
c r o n i c a a n o n i m a a t a r i i . 3
G a v r i l C o s t a c h i , m a r e s t o l n i c e r a s i i n 1 7 2 4 D e c e m v r i e 2 2 . 4
D o m n i t o r u l G r i g o r e V o d a G h i c a i n 1 7 2 7 O c t o m v r i e f a c e p e
C o s t a c h i G a v r i l , p a h a r n i c m a r e " 5
i m a i a p o i s t a r o s t e d e P u t n a " , 6
p o a t e i n l o c u l f r a t e l u i s a u C o n s t a n t i n m o r t d e c u r i n d , 7 l a r f i i n d c a
i n a d o u a d o m n i e ( 1 7 3 6 S e p t e m v r i e 1 5 ) a c e l a s D o m n p u n e p e u n
G a v r i i l C o s t a c h i G a v r i l i t a , v e l b a n " s i p r e f r a t e - s a u T o d e r a s c u
v e l p a h a r n i c " , 8 c r e d e m c a i n a m b e l e b o i e r i i , n u - i v o r b a d e c i t d e
u n a s i a c e i a s i p e r s o a n a .
P e u n a c t d i n 7 1 9 9 [ 1 6 9 1 1 S e p t e m v r i e 1 8 , g a s i m i s c a l i n d u - s e
u n C o s t a c h i G a v r i l a g a " , 9 c u m s i p e u n a l t u l f a m i l i a r d i n 1 6 8 9 ,
V a r a i n s a a s i
a r A t a r a n g u l b o i e r e s c 1 ° s i f a r a c a n o t s a p u t e m a - 1
i d e n t i f i c a s a u a n e p r o n u n t a d a c a e a c e l a s G a v r i i l C o s t a c h i - G a -
v r i l i t a d e m a i s u s .
1 . N i c o l a e M u s t e n i - 1 c a r a c t e r i z e a z a a s t f e l : . . . m a r e b u n v i t e a z , f i i n d
s l u j i t l a M o s c a l i , l a C a z a c i , s t i i n d r i n d u l o s t i a i i s i i n d r a z n e t s i c u s f a t b u n e r a " .
( M i c h . K o g a l n i c e a n u o , c .
1 1 1 p . 6 5 ) .
2 . I n s c r i p ( i i l e b i s s a t u l u i M i n j a s t i d i n j u d . I a s i .
l n s e m n a r e a d e p e o
C a z a n i e a l u i V a r l a a m .
3 . C f . M i c h . K o g a l n . o . c . I l l p . 1 3 9 .
4 . G h . G h i b . C u z e § t i i " p . 1 2 .
5 . M i c h . K o g a l . I l l p . 1 5 7 .
6 . I b i d e m p . 1 5 9 .
7 . I b i d . 1 1 p . 3 8 6 .
8 . l b .
9 . G h . G h i b . C u z e s t i i " p . 1 4 3 .
1 0 . B i s . o r t . r o n z . X 1 1 1 p . 6 2 3 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 31/158
3 1
T o a d e r C o s t a c h e , c e s ' a u p o r e c l i t i V e n i n
m a r e l e s p a t a r " .
T r u p u l a c e s t u i a a f o s t i n g r o p a t l i n g a M i t r o p o l i e a c t u a l a c a -
t e d r a l a d i n I a s i p o a t e i n a c e l a s m o r m i n t s a u a l a t u r e a d e C o n s t a n -
t i n m a r e l e l o g o f a t , m o r t i n
1 7 3 8 .
M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n C o s t a c h i , c i n d a d u n A l a u n l o c o a s e l e
u n o r a d i n m e m b r i i f a m i l i e i C o s t a c h i c u p r i l e j u l m o r t i i f r a t e l u i s a u
m a i m a r e M a t e i C o s t a c h i , s A v i r s i t i n 1 8 0 8 , n u u i t a c a i n i n s c r i p t i a
s a p a t a p e l e s p e d e a m o r m i n t a l a s a f a c A p o m e n i r e s i d e c e l e a l e l u i
T e o d o r C o s t a c h e V e n i n . '
N u p u t e m s t i , c a r e i i m p r e j u r A r i s a u m a i d e g r a b A c a r o r d e -
f e c t e s u f l e t e s t i , - c o n t e m p o r a n i i i - a u z i s s i
V e n i n " . S A ' f i
f o s t
a t i t
d e v e n i n o s l a i n i m a , c A s A f i m e r i t a t a c e a s t a p o r e c I A ? . . .
B a n u i m i n s a V a r a t e m e i , c a . T e o d o r C o s t a c h i a l o s t p A r i n t e l e
l u i I o r d a c h i .
l o r d a c h i C o s t a c h i - V e n i n .
P a r a l e l c u I o r d a c h i C o s t a c h i - s t o l n i c u l
d e s p r e c a r e a m v o r b i t
m a i i n u r m a m a i d a m d e u n l o r d a c h i C o s t a c h i p o r e c l i t V e n i n " ,
c a r e - s i n c e p e
b o i e r i a t o t c u s t o l n i c i a m a r e s i s f i r s e s t e
c u v i s t e r -
n i c i a , 2 c a s i o m o n i m u l s a u .
I o r d a c h i C o s t a c h i - V e n i n e s t e b o i e r i t m a r e s t o l n i c ,
s u b C o n -
s t a n t i n V o c l a R a c o v i t a C e h a n , d e c i i n 1 7 5 5 , 3 p e c i n d c e l a l t I o r d a c h i
C o s t a c h i , p a s e a l a a c e a s t A t r e a p t a I n c a d i n 1 7 2 8 . 4
I o r d a c h i C o s t a c h i - V e n i n , i n d o m n i a l u i
S c a r l a t G r . G h i c a
V o c l a ( 1 7 5 7 ) , a r e a c e l a s r a n g d e v e l s t o l n i c " ; 5
i a r i n a d o u a
d o m n i e a
l u i G r i g o r e V o c I A C a l i m a h ( 1 7 6 7 ) ,
i t
a f l a m
v i s t e r n i c . 6
N e m u l t u m i t d e d o m n i a a c e s t u i a d i n u r m a n u n u m a i c A f u g e c u
E n a c h i C o s t a c h i - v o r n i c u l , l i e C o s t a c h i s i a l t i b o i e r i l a C o n s t a n t i -
n o p o l p e n t r u p i r a , d a r v e d e m a I o r d a c h i C o s t a c h i - V e n i n l e e r a
s i c o n d u c A t o r . T o t u s a c e l c a r e t r e b u i a s ä d e a a r z - u l i n m i n a S u l -
t a n u l u i e r a u n C o n s t a n t i n , l o g o f d t u l v i s t e m i c u l u i V e n i n " s i n i c i
d e c u m u n f e c i o r a l l u i I o r d a c h i d u p d c u m s c r i e
d - 1 l o r g a . ,
I . V e z i i n s c r i p f i i l e p i e t r e l o r m o r m i n t a l e a l e M i t r o p o l i e i d i n I * .
2 . M i c h . K o g a l n i c e a n u o . c . I I I p p . 1 6 0 , 2 2 9 , 2 3 2 , 2 5 1 , 2 5 6 - 2 5 7 .
3 . I b i d e m p . 2 2 9 .
4 . I b i d . p . 1 6 0 .
5 . l b . p . 2 3 2 .
6 . l b . p . 2 5 6 .
7 . C f . N . l o r g a D o c . p r i v . l a f a m . C a l . " v o l .
I p . C X L I X ; I e n a c h i K o -
g a l n i c e a n u p p . 2 5 6 - 7 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 32/158
3 2
G r i g o r e v o d d i n s d p r i n d a r u r i l e t r i m i s e H a n u l u i s i S u l t a n u l u i ,
f a c e c a p l i n g e r e a
b o e r i l o r s d f i e
f a r d e f e c t u l d o r i t
d e d i n s i i , b a
i z b u t e s t e p a n d a s c o a t e S i p o r u n c A p e n t r u i n t o a r c e r e a f o r i n t a r n .
f a r c r o n i c a v r e m i i n e m a i d e t a i l e a z d :
, , . . .
S i f i i n d c d s e b o l n d v i s e
S i v i s t e r n i c u l l o r d a c h i C o s t a c h i - V e n i n p e c a r e - 1 a v e a u t o t i c a p " , i
s ' a i n t i m p l a t S i m o a r t e a a c o l o , d e a u m u r i t , l a c a r e
v a z i n d S i
c e i l a l t i u n a c a a c e a s t a s ' a u l a s a t $ i e i S i s ' a u i n t o r s , c a d b e s e r i -
s e s e s i D o m n u l c u a d e v e r i n t d " p r i m i n d u - i l a t i n u t u r i S i l a s l u j b e " . 1
T r u p u l v i s t e r n i c u l u i l o r d a c h i C o s t a c h i V e n i n , s e v e d e c a n ' a
f o s t a d u s i n t a r s ; e l t r e b u e s a f i f o s t i n m o r m i n t a t i n C o n s t a n t i n o -
p o l , p o a t e i n 1 7 6 8 .
M a r e l e c o m i s A n g h e l a t i n u t p e P a r a s c h i v a
V e n i n , f e l l a
v i s t i e r n i c a l u i l o r d a c h i V e n i n d i n T o r c e , c t i .
D o i f i i s ' a u n a s c u t d i n
a c e a s t a c d s a t o r i e l o a n 5 i C o n s t a n t i n . l o a n a p e r i l t a i a t d e T a t a r i l a
G u r a O a e i , i n j o s d e t i r g u l T e c u c i u l u i p e h o t a r u l m o s i i l o r D r A g a -
n e s t i S i C e r n i c a r i
l a 1 7 1 1 ,
c i n d T a t a r i i
a u c d l c a t , a u a r s s i
a u
p i - M a t T a r a d e j o s " , c u m n i c i o d a t a p A n d a t u n c i n u f u s e s e . 2
T r u p u l n e f e r i c i t u l u i
t i n a r
a f o s t a r u n c a t i n a p a
B i r l a d u l u i ,
s l u j i t o r i i m d c e l d r i t i s a u d u s i i n r o b i e ; i a r j a l n i c a P a r a s c h i v a n e s t i -
i n d d e s o a r t a f i u l u i
s a u n i m i c ,
s e m i n g l i a c u
n a d e j d e a , a a r f i
r A m a s i n v i a t a S i l u a t r o b i n C r i m e i a . S e h o t a r i d e c i a m e r g e d u -
p a d i n s u l .
A d u n i n d u - S i c u m a r e j e r t f d b a n i i n e c e s a r i , l u i n d S i
s c r i s o r i
d e l a D o m n u l t d r i i $ i d e l a p a s a l e l e d e H o t i n $ i B e n d e r , p l e a s p r e
C r i m e i a l a h a n u l t a t a r d s c d i n B a g e a - S a r a i , i n s d a c o l o a f l d d e s f i r -
s i t u l t r a g i c a l f e c i o r u l u i e i . A l t a m i n g i e r e p e n t r u P a r a s c h i v a n u f u
d e c i t a c e i a , c a i n t o r c i n d u - s e a c a s d , s d r i d i c e p e l o c u l p r e s u p u s c a
s ' a i n t i m p l a t
n e n o r o c i r e a , o c r u c e a c d r e i i n s c r i p t i e I n c a
s e m a i
p u t e a c i t i p r i n 1 8 3 3 ; i a r e a i m b r A c d r a s a m o n a h a l d s u b n u m e l e d e
E p r a x i a - m o n a h i a , d i n d u - $ i o b s t e s c u l s f i r s i t l a a n u l 1 7 1 9 , i n c a s e l e
s a l e d i n N d n e s t i i d e j o s s a u F u n d e n i i , m o s i a d e b a s t i n d a K o n a k e s t i l o r . 3
R e l a t i a a c e a s t a e s t e d e p r e t , F a r a i n s a a n e l a m u r i ,
d a c d c u
a d e v d r a t l o a n
S i C o n s t a n t i n
e r a u i n
l e g a t u r d d e
r u d e n i e c u l o r -
d a c h i C o s t a c h i V e n i n d e s p r e c a r e s ' a v o r b i t m a i s u s .
1 . M i c h . K o g a l . o . c . 1 1 1 p . 2 5 6 - 7 .
2 . M i c h . K o g a l n . o . c .
1 1 p .
i l . O .
3 . V o g o r i d e - K o n a k i i n S c h d e d i n v i a t a q i f a m i l i a l o g o f d t u l u z K o n a k i "
c a p r e f a t a l a P o e s d " 1 4 1 8 8 6 p . 1 1
i u r n
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 33/158
3 3
H a t m a n u l C o s t a c h i .
A v e a g o s p o d a r i e i n I a s i . '
P r i n 1 7 5 0 - 5 1 , t r e c i n d s p r e H o t i n N u m a n P a s a , c u m a r e
t a c i m c u e l s i m u l t i m e d e o a m e n i " , t r a s e r a m a r e s u p a r a r e d i n p r i -
c i n a a c e a s t a s a r a c i i c i t s i b o i e r i i " . C A l a t i n c o n a c n e a f l i n d g h i a t A ,
a b a t u t p e D u m i t r a s c u C a l m A s u s i D o m n u l a u z i n d d e a c e a s t a i n -
d a t d 1 - a u r d d i c a t d e l a a c e a s l u j b d , o r i n d u i n d p e h a t m a n u C o s t a c h i " ,
c a s ä p o a r t e g n j a l a t o a t e c o n a c e l e p c i n c i c e 1 - a u t r e c u t p e s t e h o -
t a r , i m b r c i c a n d u - 1 P a s a p e h a t m a n c u b l a n d s i d e o s e b i t c h e r e c h e
n o u n , r d m i i n d m u l t d m i t d e e l " . 2
T o t i n a c e a s t a v r e m e , v i i n d o r d i n d e l a T a r i g r a d , p e n t r u a f i
p r i n s v e s t i t u l S t a v a r a c h i p e n t r u
r a u t a t i l e c e l e
f A c e a c a g r e c l o -
c u i t o r i l o r , a c e s t a s u r p r i n s , c u m e r a i n p a t n u f n a i i n i z m e n e s i c u
c a m z o l s i c u c u s m a c e a d e n o a p t e " s c a p i n d p e f e r e a s t a d e s c u l t ,
i t v e d e m c a s e d u c e d e l a F r u m o a s a , t o c m a i l a c a s e l e h a t m a n u -
l u i C o s t a c h i " p e c a r e - 1 s c a l d d i n s o m n " . S i c a z i n d l a
p i c i o a r e l e
l u i " i - a s p u s : z i l e l e m e t e i n m i n a d u m i t a l e s u n t s i c e s t i i f d c u
m i n e " A t u n c i h a t m a n u l c i c a i - a r f i r a s p u n s :
, N u t e
t e m e , d a c d
t e - a u a d u s D u m n e z e u l a m i n e , n u t e v o i u l a s a " . $ i i n d a t a 1 - a a -
s c u n s , c h e m i n d i n a c e l a s t i m p u n m i r z a c , p e
c a r e - 1 a v e a m u s a f i r
i n t r o c a s a l a p o a r t a , s p u n i n d u - i : A m u n a m a n e t , c a s d - f i d a u "
i n s a v o i u s c i - f i p u i c a p u l s i a m a n e t u l d i n m i n d s d n u - t i d a i " . S i
m i r z a c u l a
p r i m i t p r o p u n e r e a h a t m a n u l u i . D e c i a i m b r c i c a t p e
S t a v a r a c h i c u s t r a e s l u j i t o r e s t i , g d t i n d u - i u n c a l s i d i n d u - i d e c h e l -
t u i a l e
, f a c e c a S t a v a r a c h i c u m i r z a c u l s i c u a l t i s a p t e t a t a r i p c i n d
a n u r d s d r i s o a r e l e " s A p i e c e d i n I a s i . f a r T u r c i i a f l i n d m a i t i r z i u
n d i n p r o s t i m e " C A 1 - a v a z u t p e S t a v a r a c h i i n t r i n d i n c a s a h a t m a -
n u l u i C o s t a c h i " f i i n d c o n s t r i n s d e D o m n , c a s A m a r t u r i s e a s c A a d e -
y a m , e l a p a r i n d u - s e t a r e a s p u s c a : n u s t i e n i m i c " . 3
M a n o l a c h i C o s t a c h i .
I o n N e c u l c e , i n s i r i n d s l u j b e l e p e c a r e l e - a u p r i m i t b o i e r i i i n
d o m n i a a d o u a a l u i C o n s t a n t i n V o n ' M a v r o c o r d a t ( 1 7 4 1 - 4 2 ) , p e
M a n o l a c h i C o s t a c h i n i - 1 a r a t a v e l s p a t a r " , 4 p e c i n d
l o a n C a n t a ,
v o r b i n d d e a c e i a s i d o m n i e , n i - I p u n e a j u n s l a r a n g u l d e v e l b a n " .
1 . M i c h . K o g a l n i c e a n u o
c . p . 2 2 4 .
2 . l b i d e m I l l p . 2 2 5 .
3 . I b i d . p p . 2 2 5 - 2 2 6 .
4 . l b . 1 1 p . 4 1 6 .
5 . l b . 1 1 1 p .
1 8 3 .
C . B O B U L E S C U : ' , D i n v i a t a M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i " .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 34/158
3 4
I n d o m n i a l u i l o a n V o d d M o v r o c o r d a t ( 1 7 4 3 - 4 7 ) i l
a f l a r n
i n c h i s , i n c a l i t a t e d e
v o r n i c " ; i a r s u b C o n s t a n t i n V o n R a c o v i t d
( 1 7 4 9 ) v o r n i c d e t a m d e g i o s " , ' f i i n d i n
c o r e s p o d e n t a c u D o m -
n u 1 . 2 A c e i a s i b o i e r i e i n s a v e d e m c a $ ' o m e n t i n e 3 s i - n a d o u a d o m -
n i e a a c e l u i a s D o m n , c u m $ i s u b S c a r l a t G r i g o r e - V o d d ( 1 7 5 7 ) . 4 .
S u b l o a n V o n ' C a l i m a h T e o d o r ( 1 7 5 9 )
b o i e r i t c a v e l v o r -
n i c d e C a r a d e g i o s " , 5 f i i n d p r i n t r e b o i e r i i c e a v e a u s d
f i e s u r -
g h i u n i t i l a A n a d o l d i n p r i c i n a l u i S t a v a r a c h i g r e c u l , i l g a s i m c u
r a n g u l b o i e r e s c d e b i v l o g o f c i t m a r e " . 6
l a r c i n d a f o s t d e s p r e
t o a m n a a c e l a s D o m n , c a f t a n e s t e p e M a n o l a c h i v o r n i c u l L o g o f a t a . 7
L a 1 7 6 7 e r a I n c a i n v i a t a . s
I l i e C o s t a c h i .
D i m p r e u n d c u l o r d a c h i C o s t a c h i - v i s t e r n i c u l , V a s i l e N e g e l
v e l
b a n
i c u t o t i b o i e r i i m a r l a i t a r i i e s t e d e f a t a l a s o s i r e a
i n s c a u n
a l u i G r i g o r e A l e x a n d r u G h i c a V o d a , p r o t e s t e a z d i m p o t r i v a g r e c u -
l u i S t a v a r a c h i , c e r i n d i n d e p a r t a r e a l u i d e l i n g d D o r m . '
P e v r e m e a a c e a s t a I l i e C o s t a c h i c a p a t a r a n g u l d e v e l s p c i t a r " . , 0
D u p d 1 7 6 5 i n a c e i a s i c a l i t a t e , I l i e C o s t a c h i , c u E n a c h i C o s -
t a c h i v o r n i c u l , c u I o r d a c h i C o s t a c h i V e n i n v i s t e r n i c u l s i c u a l t i b o -
i e r i a p r o a p e v r e o 1 8 i t a f l a m a p u c i n d c a l e a T a r i g r a d u l u i p e n t r u a s e
p l i n g e i n c o n t r a l u i G r i g o r i V o d a C a l i m a h $ i a - 1 r a s t u r n a d i n s c a u n . "
E n a c h i C o s t a c h i .
V e n i n d c u a d o u a d o m n i e C o n s t a n t i n V o d a R a c o v i t a C e h a n
I n M o l d o v a ( 1 7 5 5 ) s i
t o c m a i a t u n c i
s f i n t i n d u - s e $ i o b i s e r i c d d e
l e m n a M a r i e i s a l e l a F o c s a n i c u h r a m u l P r o f e t u l u i S a m u i l , d u p d
s f i r s i t u l s l u j b i i , a p e t i t S i c t t e v a b o i e r i i " p r i n t r e c a r e p e E n a c h i
C o s t a c h e , b a n m a r e " . 1 2
1 . M i c h . C o g a l . p , 2 0 9 ; G h . G h t b a n e s c u I v . $ i z a p . " 1 V . " p . 2 0 .
2 , M i c h . K o g a l n . p . 2 2 3 .
3 . I b i d e m p . 2 2 9 .
4 . I b i d . 1 2 3 2 ; G h . G h i b . o . c . p p . 2 2 8 , 2 3 2 .
5 . M i c h . K o g A l n . 0 . c . I I I p 2 3 5 .
6 . I b i d e m p . 2 3 6 ; O h . G h i b . o . c . p . 8 1 .
7 . M i c h . K o g . o . c , p . 2 4 1 ; G h . G h i b . o . c . p . 2 3 7 .
8 . I b i d e m .
9 . M i c h . K o g a l n . o . c .
I l l
p . 2 5 1 .
1 0 . I b m e m .
1 1 . I b i d . p . 2 5 6 .
1 2 . I b i d . p . 2 2 9 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 35/158
3 5
P r i n t r e c e i 1 8 b o i e r i f u g i t i l a C o n s t a n t i n a p o l p e n t r u a s e p l i n g e
i m p o t r i v a l u i G r i g o r i V o d a C a l i m a h , a l a t u r i d e I l i e C o s t a c h i v i f o r -
d a c h i C o s t a c h i V e n i n v i s t e r n i c u l , g a s i m v i p e E n a c h i C o s t a c h i v o r n i c u l . '
E l e n i n a s c u t a C o s t a c h i .
C o n s t a n t i n P a l a d i m a r e l e l o g o f a t
f i u l v i s t e r n i c u l u i T e o d o r
P a l l a d e l i n e a p e o E l e n i c a r e a [ s e ] t r a g e d i n C o s t a c h i , c e l d e b u n
n e a m s e m i n t i e " .
E l e n a e s t e l a u n l o c c u P a l a d e v t i i i n m o r m i n t a t i i n l a u n t r u l b i -
s e r i c i i s f I n t u l u i
S a v a d i n I a s i .
I n s c r i p t i a i n v e r s u r i
d e p e p i a t r a
m o r m i n t a l a d e s p r e a c e a s t a E l e n a s p u n e :
. . . A p o i p r e E l e n i a l u i C o s t a n t i n i u b i t a s o f i e ,
C a r e a t r a g e d i n C o s t a c h i c e l d e b u n n e a m s e m i n t i e
, S i a u a l e r g a t s p r e a s o ( u l u i e i i c 4 t i g a r e
D o r i n d I n p r e u n a c e a d u l c e a r a i u l u i d e s f a t a r e
C a r e a i a c [ i I a s t a s ' a u g r a b i t d e a i c e a a t r e a c e
L a a n u l u n a m i e o p t s a t e : 4 : p e s t e z e c e , M a r t i e : 1 :
D e c i E l e n a P a l a d i n a s c u t a C o s t a c h i m o a r e i n 1 8 1 4 M a r t 1 . ' '
M a r e l e l o g o f a t C o n s t a n t i n C o s t a c h i .
A c e s t a I n c a e s t e u n u l d i n f e c i o r i i
l u i G a v r i l i t a C o s t a c h i - v o r -
n i c u l 3 § i p o a t e c a v i r s t a s a f i f o s t d u p a V a s i l e . E r a d e c i f r a t e c u
L u p u C o s t a c h i v i S o l o m o n . 4
I n 1 6 7 8 A u g u s t 9 , a f l a m c a M e r a u t S i r c a , p a r t e a d e m o v i e ,
c e i s e c u v e n e a d i n C r a c i u n e s t i d e p e a p a E l a n u l u i o v i n d e d u -
m i s a l i c o m i s u l u i C o s t a n t i n s i g i u p c i n i e s d i d u m i s a l i s i c u c o n i l o r
d u m i s a l i " . 5 I a r p e s t e u n a n I n D e c e m v r i e 3 0 , G h e o r g h i t a I a c o b , f a c e
d a n i e p a r t e a s a t o t d i n C r a c i u n e s t i d u m i s a l e c o m i s u l u i C o s t a n t i n
i g i u p c i n i a s d i d u m i s a l e I l i n c d i
s i
c u c o n i l o r d u m i s a l e " . 6
C u g o s p o d a r i a s t a i n B a r l a l e s t i p e c a r e i i v i s t a p i n e a , , i a r d e
s o t i e a v e a p e I l i n c a
f a t a s p a t a r u l u i l o r d a c h i C a n t a c u z i n o d i n P a v -
c a n i s c a r e i i d a d u s e m a i m u l t i f e c i o r i .
1 . M i c h . C o g a l . p . 2 5 6 .
2 . V e z i i n s c r i p h i l e p i e t r e l o r m o r m i n t a l e d i n b i s e r i c a s f . S a v a d i n I a s i .
3 . M i c h . K o g a l . o . c .
1 1 p . 3 8 6 .
4 . I b i d e m p . 2 3 0 .
5 . G h . G h i b . I s p i s . s i z a p i s e " I V , 1 p . 2 2 , 3 5 .
6 I b i d e m p . 2 5 , 3 5 , 5 3 .
7 . R e v . B i s . o r t . r o m . " a n . X I I I p . 6 2 3 .
8 . C o n d i c a u r e d i t c r a s f M i t r o p o l a a M o l d o v i i s i S a c e v r i d i n 1 8 1 8 N o e m -
v r i e 1 0 p . 6 4 5 ; N . l o r g a V e n i a m i n C o s t a c h i " i n b i b l . p o p u l . M i n e r v a N r . 2 3
B u c u r e s t i 1 9 0 4 p .
1 7 . G r e s i t s e d ä n u m e l e e i d e C a t r i n a ( c f . T . C o d r e s c u
r e v . i s t . a n . 1 1 ( 1 9 3 3 ) p . 3 9 ; S p i t a " . . . )
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 36/158
3 6
L a 1 6 8 1 A u g u s t C o n s t a n t i n C o s t a c h i c u s o t i a c u m p a r a c u
1 7 l e i i n C r a c i u n e s t i p a r t i l e l u i S t r a t u l a t p i s a r . '
P e n t r u c a
s a i n d e p l i n e a s c a
$ i
o d o r i n t a a t a t a l u i s a u ,
I n c a
d e p e c i n d e r a i n v i a t a , c a r e v a z u s e c u o c h i i s a i r i s p i r e a g o s p o -
d a r i e i f e c i o r u - s a u c e l
m a i m a r e V a s i l e , i n t i m p l a t a c i n d
c u r a s -
c o a l a d e s u b D u c a V o d a d e a j u n s e s e l a v r e m i g r e l e d e t r a i n "
* i a ' s d e p a r t e u n f r a t e d e a l t u " ,
C o n s t a n t i n
c a u t a
a - 1 a d u c e
l i n g a s i n e , d i n d u - i
a s t a p i n i
s i d i n s u l i n B a r l a l e s t i , p e n t r u c a r e
p r o p i e t a t e i i d a s i u n a c t i n 1 6 8 9 . 2
M a i t i r z i u c e v a s e v e d e c a s e s t a b i l i c u s e d e r e a i n R o s i e c i , 3 u n d e
d e s i g u r c a a v e a o f r u m o a s a . g o s p o d a r i e . V e n i n d i n M o l d o v a i n a
d o u a d o m n i e C o n s t a n t i n D u c a V o d a ( 1 7 0 0 ) s i s u p c i r i n d p e b o e r i i
W e i " § i p e t o a t a l a m , s c u l a t u - s ' a u u n i i d i n b o i e r i " p r i n t r e c a r e ,
p e c e l d i n t a i a f l a m
p e C o s t a c h i - v o r n i c u l
s i I n c a c u m u l t i a l t i i ,
d e p r i b e g e s c i n O r a M u n t e n e a s c a , c a r e l u c r u s e z i c e c a a r f i f o s t
k g c m
t i r e a l u i B d s d r a b V o d d " B r i n c o v e a n u .
C o n s t a n t i n D u c a a v i n d t e m e r e d e a c e a s t a p r i b e g i e i z b u t e s t e
s a s c o a t a f e r m a n
d e l a P o a r t a p e n t r u i n a p o i e r e a b o i e r i l o r p r i b e g i ,
d a r B r i n c o v e a n u t e m i n d u - s e a
n u
f i
o m o r i t i u n i a d i n e i , d o -
b i n d e s t e s i e l u n f e r m a n , c a s ä n u d e e p e u n i i d i n b o i e r i " . D e c i
c u m a c e a s t a r e i n t o a r c e r e t r e b u i a
s a s e f a c a
l a F o c s a n i c u m a r e
g i u r a m i n t i n f a t a m i t r o p o l i t u l u i M i s a i l ,
a e p i s c o p u l u i d e B u z a u s i
a b o i e r i l o r m o l d o v e n e s t i s i m u n t e n e s t i , v e d e m c a d i n e i , c e e r a u
m a i c a p e t e : V a s i l e C o s t a c h i v e l v o r n i c s i B o g d a n H a t m a n " d i m -
p r e u n a $ i c u a l t i i s ' a u t n t o r s i a r a s i l a B c i s c i r a b V o d a c u b o i e r i i
c e i m u n t e n e c t i " 4 § i p r i n u r m a r e s i C o n s t a n t i n C o s t a c h i .
C o n s t a n t i n V o d a D u c a , v a z i n d c a n ' a i z b u t i t i n p l a n u l s a u ,
i s i r a z b u n a c a m a c a r a d u n i n d p e b o i e r i s i
t o t o d a t a r u d e l e c e l o r
p l e c a t i i n p r i b e g i e , s a - i p r i n d a $ i s a - i i n c h i d a . U n u l d i n a c e s t i a
d u p a c u m a m m a i s c r i s
s i I n u r m a e s t e L u p u C o s t a c h i ,
c a r e s e
v e d e c a s t a t u p e l o c .
D a r m a i a p o i t r e b u i s a f i e a l a t u r e a s i
s a
f a c a p a r t e c h i a r
d i n c o n v o i u l l u i D u c a V o d a , c a r e s e h o t a r i ,
c a
i n s o t i t d e b o i e r i i
c e m a i r a m a s e s e r a
s a m e a r g a i n p e r s o a n d
l a
T a r i g r a d p e n t r u a s e
p l i n g e i m p o t r i v a l u i
B r i n c o v e a n u . I n a c e s t
1 . G h . G h i b . R o s i e s t i i " . . . p . 2 1 .
2 . N . l o r g a , V e n i a m i n C o s t a c h i I b i d .
3 . M i c h . K o g a l . o . c . I I I p . 1 5 7 , 1 6 3 .
4 . I b i d e m . p . 2 8 - 2 9 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 37/158
3 7
d r u m a f o s t d e a j u n s c a s a s e i n t i l n e a s c a
b o i e r i i
d i n j u r u l l u i
V o d d c u c e i p r i b e g i s i , p r i n
u r m a r e p r i n t r e c a r e e r a u s i f r a t i i
L u p u l u i , p e n t r u c a I n t r o c o n g l d s u i r e l a T a r i g r a d s ä c e a r a r a s t u r -
n a r e a l u i C o n s t a n t i n V o d d D u c a , p e c a r e o d o b i n d e s c . $ i t o t o d a t a
a l e g d i n t r e
e i d e d o m n p e M i h a i V o d a R a c o v i t a , ( 1 7 0 3 - 1 7 0 5 ) .
I n 1 7 0 6 l a n u a r i e 7 , e a r n c a L o g o f a t u l C o n s t a n t i n C o s t a c h i ,
a v e a i n a s a s t a p i n i r e O s o i u l d i n t i n u t u l E s u l u i ,
c e M e u s e p a r t e
d i n l o c u l n u m i t B r a n i s t e a d o m n e a s c a d e l a I a s i . 2
V o d d R a c o v i t a v i i n d c u a t r e i a d o m n i e i n s c a u n , n u p u t e a
u i t a m a i a l e s p e f r a t i i C o s t a c h e s t i , c a c e i c e c o n t r i b u i s e r d l a a l e -
g e r e a s a . D e c i p u s ' a u p r e L u p u l C o s t a c h i v e l v o r n i c d e ( a r a d e
g i o s
p r e C o n s t a n t i n C o s t a c h i v e l v i s t e r n i c . . . " S i i n c h e e N e c u l c e :
A c W i a e r a u b o i e r i i l u i M i h a i V o d c i
l a a t r e i a d o m n i e
n u e r a
n i c i u n u l m a i d e c i n s t e d e d i a l t u l , c d e r a u m a i t o t u n n e a m " . 3
C i n d n a v a l e s c i n I a s i c a t a n e l e n e m t e s t i
s u b c o m a n d a c a p i -
t a n u l u i
F i e n t a i n i a r n a
a n u l u i 1 7 1 7 G h e n a r 1 2 , v e d e m p r i n t r e
b o i e r i i c a r e i n c u n j u r a u p e M i h a i V o d a R a c o v i t a s i
p e C o n s t a n t i n
C o s t a c h i m a r e l e v i s t e r n i c . 4 A c e s t a I n s o t e s t e p e V o d d s i - n
i n c u r s i a
p e c a r e o f a c e
i n u r m a a m i n t i t e i
i z b i n z i ,
s p r e R o d n a , u n d e , a u
p r i n s p u t i n e i r o b i s i a u d a t f o c s a t u l u i " . 5 :
C o n s t a n t i n C o s t a c h i m a r e l e v i s t e r n i c i n 1 7 1 7 M a i 9 , p r i m e s t e
o d a n i e d r e a p t a o c i n a
m o d e " d i n s a t u F o l e s t i d e l a t i n u t u l
C o n s t a n t i n C o s t a c h i i n c a l i t a t e d e m a r e s p a t a r , f a c e p a r t e s i
d i n c o m i s i u n e a , n u m i t a d e M i h a i V o d a R a c o v i t a , c a i m p r e u n d c u
a l t a t u r c e a s c a , s a s t a b i l e a s c d h o t a r e l e M o l d o v i i d i n s p r e M a r i , c e
l u a s e r d
c u v i c l e s u g d i n p a m i n t u l
$ i l a
a c e a s t a
h o t a r n i c i e
, a u m a r t u r i s i t
s i
m u l t i T u r c i b a t r i n i p e n t r u l o c u l c e a u l u a t
T a t a r i i c u v i c l e s u g " . 7 D i n a c e a s t a d e l e g a t i e f a c e a p a r t e s i d u m n i a -
l u i G a v r i l C o s t a c h i m a r e s t o l n i c . 2
I . M i c h . K o g a l n . o . c . I I I p p . 2 8 - 2 9 .
2 M e l h i s e d e k C r o n i c a R o m a n u l u i " 1 1 p . 1 3 9 .
3 . I b i d e m 1 1 p . 3 5 0 ,
4 . I b i d . I I I p . 1 2 6 .
5 . M i c h . K o g a l n i c e a n u o . c . I I I
p . 6 6 .
6 G h . G h i b . I s p i s . s i z a p " I V "
p . 4 1 .
7 . M i c h . K o g a l n . p
1 3 9 .
8 . C f i n s c r i p t l i l e
b i s . s a t u l u M i n j a s t i d i n
j u d . I a s i . I n s e m n a r e a d i n
2 1 N o e m v r i e 1 7 2 2 , d e p e o C a z a n z e a l u i V a r l a a m .
s i
s i
c i u l u i . 6
t a r i i .
F a b
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 38/158
3 8
I n I a s i C o n s t a n t i n C o s t a c h i m a r e l e s p a t a r s t a c u c a s a M A -
t u r e a d e a l u i l o a n P a l a d i s p a t a r u 1 . 1
F A c i n d p a r t e c a m a r e v i s t e r n i c d i n d i v a n u l v e l i t i l o r b o i e r i , l a
1 7 1 8 N o e m v r i 2 8 , l u a p a r t e l a j u d e c a t a c e e r a i n t r e H i e A b a g e r u l
s i M a r i a M i c l e a s c a p e n t r u s a t u l F r e n c i u g i . 2
I n a n u l u r m a t o r , l u n a M a i 2 1 , C o n s t a n t i n C o s t a c h i m a r e v i s -
t e r n i c s i A d a m L u c a v e l s u l g i a r " f a c e
m a r e p l I n g e r e m a r e j a -
l o b c i " i n a i n t e a l u i M i h a t V o d a R a c o v i t d i m p o t r i v a
l u i A n t i o h i e
c a p i t a n u l ,
c a r e c u m p a r i n d d e l a d u m n e a l o r d e s i a t i n a l a T e c u c i
d e l a C o c h i v e c h i " a c e s t a
a i n c u r c a t i n a s a f e l l u c r u r i l e , c a r a m i -
f i n d n i s t e b a n i n e d a t i l a n i s t e T u r c i , a u f o s t n e v o i d d e a - i a c h i t a 6 . 2
C o n s t a n t i n C o s t a c h i t o t I n 1 7 1 8 d e v i n e p r o p r i e t a r i n B r i b e s t i
f A c I n d u - i - s e d a n i e c a l u g a r u l P r i c o p i e c u u n l o c d e p r i s a c a " . 4
I n 1 7 2 3 A p r i l i e 2 0 , d i n p r i c i n a u n e i f u r t u n i m a r i , a p r i n z i n -
d u - s e I a s u l s i
a r z i n d o b u n s p a r t e d i n e l d i m p r e u n a c u c u r t e a
d o m n e a s c a , a f l A m C A d o m n i e a s ' a m u t a t i n c l o u d c a s e b o i e r e g i ,
i n c a s e l e l u i l o a n P e i l a d i s p a t a r u l $ i i n t l . ' a l u i C o n s t a n t i n C o s t a c h i
s p c i t a r u l , f i i n d a p r o a p e u n a d e a l t a . S i a c e z u t p c - i n c i s ' a u i s p r c i v i t
c u r d l e d e s p r e D o a m n a " . l a r i s p r a v n i c p e s t e t o t l u c r u l c a s e l o r d o m -
n e g i m a i m a r e " e r a i n s u s i C o s t a n t i n C o s t a c h i m a r e l e s p a t a r , l a -
s i n d u - s e t o a t a g r i j a p e s e a m a l u i " . S i s ' a a p u c a t i n t a i u d e c a s e l e
d e s p r e D o a m n a , d e l e - a u t o c m i t " s i a m a i f a c u t $ i a l t e c a s e d e
z i d d e s p r e B a h l u l u , f o a r t e f r u m o a s e .
i g d t i n d u - s e c u r f i l e d e s p r e
D o a m n a p c i n c i i n p a t r u l u n i $ i m u t i n d u - s e d o m n i e a i n c u r f i ,
c u
m a r e b u c u r i e a u d a t d i n t u n u r i $ i l u i C o n s t a n t i n C o s t a c h i v e l
s p c i t a r i - a u r n u l f c i m i t M i h a i V a d a d e s l u j b a c e i - a u f a c u t . , i 1 - a u
i m b r c i c a t c u c o n t a $ c u s o b o l $ i , s l i t d e s o b o l $ i c u t o t a l a i u l d o m n e s c
1 - a u d u s l a g a z d c i , c u s u r l e [ $ i l
c u d o b e " i a r l a g a z d a o s e b i t e
d a r u r i i - a u & a n t i s " . S i d e s i g u r c a t o t l u i C o n s t a n t i n C o s t a c h i i s e
d a t o r e s t e a c o p e r i r e a b i s e r i c i i s f . N i c o l a e d o m n e s c , d i n a c e l a s a n . 5
C o n s t a n t i n C o s t a c h i a v e a m o s i e i n R o $ i e c i " R o s i e s t i i d e a s -
t A z i , u n d e s e v e d e c a a v e a o f r u m o a s a g o s p o d a r i e 6 i n c A d u p a 1 7 2 7 .
G r i g o r e V o d a G h i c a , f i i n d
v e s i i t d e a g a i m p A r a t e s c , c a s a
1 . M i c h . K o g a l n . 1 1 1 p . 6 9 .
2 . G h . G h i b . F a m z l i a R a $ c a n u a p . 8 3 .
3 . I b i d e m . p . 4 7
4 . l b . R a F i e q t t i . . . " p . 3 8 .
5 . M i c h . K o g a l n . o . c . I l l p . 6 8 , 6 9 , 1 4 0 .
6 . l b i d e m p . 1 6 3 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 39/158
3 9
p o r n e a s c a c u o a s t e i n j o s
s i
s A
i a s a i n a i n t e l a $ m i l l u i A b d u l a
P a s a , a f l a m 0 ' m e r g i n d p o n d l a R o s i e c i i n z i o a d e B o b o t e a z c i a u
f a u l t l o r d a n u l a c o l o l a R o s i e c i , u n d e s i m a s a m a r e a u f a c u t c u t o ( i
b o i e r i i i n c a s e l e l u i C o n s t a n t i n C o s t a c h i , " c a r e a c u m , i n p r o a s p a t a
o r g a n i z a r e p e c a r e o p r i m e s t e a r m a t a m o l d o v e n e a s c a , e r a m a r e
h a t m a n , 1 p e s t e t o a t a s l u j i t o r i m e a h a t m a n i e i "
i p e s t e a / f i s l u j i -
t o r i d e t a r d c e - i f a c u s e c u l e a l d 4 " 2 S i v o r n i c d e ( a r a d e g i o s " . 3
T r e c u s e 1 0 a n i a p r o a p e s i i n c . u r c a t u r a d e b a n i p e c a r e i - o f a c u s e
A n t i o h i e c a p i t a n u l c u d e s e t i n a
d e l a T e c u c i , n u s e m a i l i m p e z i s e .
A b i a i n 1 7 3 1 N o e m v r i e 1 2 , i n s c h i m b u l u n o r b a n i d a t i l a T u r c i ,
i s i n c e l e d i n u r m a p r i n j u d e c a t A
l u i
A n t i o h i e c a p i t a n u l , s a t u l
D r a g u s e n i d i n t i n n t u l V a s l u i u l u i . 4
C a t r e t o a m n a a n u l u i 1 7 3 3 , V o d a G r i g o r i G h i c a , d o r i n d a v i -
z i t a S a r a p r i n t r o a n u m i t a p a r t e a e i , c u m s i
m a n A s t i r i l e m a i d e
s e a m s , a f l a m c a d i n a c e s t a l a i u f a c e a p a r t e m a r e l e l o g o f A t C o n s -
t a n t i n C o s t a c h i . l a t A c e n e s p u n e o i n s e m n a r e f a c u t a d e S e r b a n
C a n t a , c u p r i v i r e l a a c e s t e v e n i m e n t : L a v l e t 7 2 4 1 [ = 1 7 3 3 ] S e p t .
s i n g u r d e n t r u s i n i i n d e m n a t D o m n u l n o s t r u l u m i n a t G l i g o r i i G h i c a
[ V o e ] v o d , c a s A v a z a s c a o n u l b a t r A n
a l D o m n i l o r , u n d e e s t e c e -
t a t e [ a ] S u c e v i i , m a i m u t t p e n t r u s v i n t e l e m a n d s t i r i , c i t i n d M a r i e [ a ]
S a h o n o g r a f u l t a r s i s i a u z i n d C A s i n t l a a c i [ a ] s t e p A r t i d e s u s , p u r -
c i - s ' a u c u t o a t a
c u r t e [ a ] M a r i i s a l i i n t r e
c a r i i e r a
s i b o e r i m a r i
C o s t a n d i n C o s t a c h i v e l
l o g o f a t ,
I o n N i c u l c i v e l v o r n i c , S a n d u l
S t u r z a h e t m a n s i a u m e r s u l a
R o m a n , l a N i a m f u s i l a c i t a t e i n
B a e , l a S l a t i n a m a n a s t i r i . $ i L u n i S e p t . 1 1 a u m a s . l a m i n i i n
H o r o d n i c e n i . $ i a d o a z i m ' a u f a c u t v o r n i c i n C A m p u l L u n g u s i
a u p u r c i s i n D r a g o m i r n a § i
i n S u c i a v a
d i
a u v a z u t
c i t a t e s i
a l t e t o a t e . $ i c u c h e l t u i a l a M a r i i s a l i m ' a u p u s p i t r o p ( s i c ) s ä c o -
p a r b i s e r i c a g o s p o d c e e s t e i n
m i j l o c i l l
t a r g u l u i "
c u h r a m u l s f .
D u m i t r u . 5 D e c i l o g o f a t u l
C o s t a c h i , a l u a t p a r t e l a
t o a t e
a c e s t e
p r i m b l a r i s i d i s p o z i t i i d o m n e s t i , i a r c i n d i n v i i t o r u l A p r i l l u i V o d A
i i v i n e s t i r e a , c a c u d o m n i a s a s e m u t e i n T a r a R o m A n e a s c a , $ i
C a i m a c a m i p u n e p e l o g o f a t u l
C . C o s t a c h i s i p e m a r e l e v o r n i c
C o n s t a n t i n R u s e t . 6
1 . M i c h . K o g a l . p p . 1 5 7 , 1 6 3 .
2 . I b i d e m p . 1 6 4 .
3 . i b i d . c f
1 1 p . 3 7 2 ; I l l p . 1 5 9 .
4 . G h . G h i b . F a m i l i a R a g a n u " p . 9 0 .
5 . l o a n B i a n u , C a t a l o g u l m a n u s c r i p t e l o r r o m d n e q t z " B u c u r e 0 i 1 9 0 7
p p . 1 8 3 - 1 8 4 ; M i c h . K o g d l n . o . c .
1 1
p . 3 7 1 .
6 . I b i d e m p . 3 7 2 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 40/158
4 0
D u p a d a t a a c e a s t a d e 1 7 3 2 - 3 3 , C o n s t a n t i n C o s t a c h i , c a u n
m a r e s l u j b a s c e e r a , a v i n d d i n r a n g u r i l e b o i e r e s t i p e a c e l a d e v e t
l o g o f d t " s a u p o a t e c h i a r i n t i m p u l g r e l e i i n s A r c i n a r i c e i s e d a s e ,
a d i c a d e a f i s i C a i m a c a m " , c l a d e s t e s c h i t u l V l a d n i c u l u i d e p e
m o s i a V i t c a n i l o r p e a t i t a l o c c a t o r s v a r l i c u b a t u l d i n t a l p a b i -
s e r i c i i i n t o a t e p a r - t i l e " $ i c a r u i a i s e p u n e h r a m u l A d o r m i r i i . '
I n c e r c e t a r e a f a c u t a
p r i c i n i i p e n t r u V i t c a n i b a t r i n i i V u t c a -
n e n i l o r r A z e s i i i n 1 8 0 4 s p u n : p e n t r u s c h i t u l
c e i a s t e M e t a p e
h o t a r u l a c e s t e i m o s i i , d e m o g u l d - s a l e [ M a t e i C o s t a c h i ] s p a t a r u l u i ,
c u j i v e z i s i v i i , c e s i n t i m p r e j u l l u i c a [ e l ] s ' a s t a p i n i t d e s t r a m o s i i ,
m o s i i s i p A r i n t i i d u m i s a l e , c u m s i d e d u m n e a l u i " . 2 J a r c i t p e n t r u
s c h i t u l
c e s e
p o m e n e s t e s e a r a t a i n a l t l o c p r i n s c r i s o r i d e
d a n i e a f r a t e l u i d - m s a l e s p a t a r u l u i M a t e i [ = - - i e r o d i a c o n u l C h e s a r i e
C o s t a c h i ] , c a r e l e s c h i t e s t e f a c u t d e l o g e a t u l C o n s t a n t i n s t r a m o s u l
d u m i s a l e " . 3
I e r o d i a c o n u l C h e s a r i e C o s t a c h i u n s t r a n e p o t a l s a l t e s t e a c e l a
c a r e i n t r o s c r i s o a r e
a s a d e d a n i e ,
m a i o r i n d u e s t e p e l i n g a a l t e
l u c r u r i d e f o l o s p e n t r u s c h i t u l
V l a d n i c
s ä f i e p c f i e s t e c a r e a n
d e c l o u d o n p r a z n i c , u n u l l a h r a m u l s c h i t u l u i
l a 1 5 a l u i A u g u s t
s i a l t u l l a z i o a s f i n t i l o r i m p a r a t i C o s t a n d i n
s i
E l e n a l a 2 1 M a i "
n e u i t i n d u - s e p r i n a c e a s t a p r A z n u i r e d i n u r m a n u m e l e c t i t o r u l u i s i
a l s o t i e i s a l e I l i n c a . 4
C o n s t a n t i n V o d A M a v r o c o r d a t ( 1 7 3 3 M a i 7 ) s o s i t l a I a s i
i n
l o c u l l u i G h i c a V o d A ,
a t r e i a z i
c a d u p a o b i c e i u b o i e r i t - a u " p e
b o i e r i s i p u n e p e C o n s t a n t i n C o s t a c h i i a r a s i v e t [ = m a r e ] l o g o f e i t " . 5
S u b G r i g o r e G h i c a V o d a i n a d o u a d o m n i e ( 1 7 3 6 S e p t e m v r i e
i 5 ) a p a t r a z i
d u p a s o s i r e a s a i n s c a u n p r e o b i c e i u a u b o i e r i t
b o i e r i i " $ i p u s - a u p r e C o n s t a n t i n C o s t a c h i s i n [ = f e c i o r l u i ] G a v r i -
l i r a i a r c i s i c u m a u f o s t v e l [ = m a r e ] l o g o f e i t " ,
p r e G a v r i i l C o s -
t a c h i G a v r i l i t a v e t B a n " $ i p r e f r a t e - s a u T o d e r a c c u , v e t p a h a r n i c " .
I n p r i v i n t a s f i r s i t u l u i l u i C o n s t a n t i n C o s t a c h i i a t a c e ' n e i s t o -
r i s e s t e l o a n N e c u l c e :
A t u n c e s e t i r n p l a s e n e s p u n e e l , c a C o n s t a n t i n C o s t a c h i
G a v r i l i t a , c e s e p o r e c l i a N e g e l c a a v e o a n n e g e l i n n a s d i n n a s -
c e r e c e e r a
l o g o f d t m a r e , d e e r a c u
z l o t t i r i a
l a
S u c e a v a . S i
1 . G h . G h i b . R o 0 e # i i . . . " p p . 5 5 - 5 7 ; T . C o d r e s c u o . c . p . 3 9 .
2 . I b i d e m p . 5 6 .
3 . i b i d .
4 .
5 .
l b . p . 5 7 .
M i c h . K o g A l n . o . c .
1 1 p . 3 7 6 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 41/158
4 1
m e r g I n d l a m c i n c i s t i r e l a S u c e v i t c i , s o s i n d i n t r ' o S i m b c i t d s e a r a
l a
m c i n d s t i r e i n 2 8 d e z i l e a l u i F e v r u a r i e , a n s a z u t
d e a n m i n c a t
b u c a t e c u e g u m e n u l s i C u a l f i b o i e r i
s t d i m i n e a ( a s c u l i n d u - s e d e
n o a p t e s a m e a r g d l a b i s e r i c c i s i w i n d a f a r d 1 - a u l o v i t o a m e ( e a l d ,
c e s e z i c e d a m b l a , d e a u c a z u t i n n i t j l o c u l m t i n c i s t i r e i . $ i l u i n d u - I
f e c i o r i i i n b r a t e d e a b i a 1 - a u d u s p a n g l a c h i l i e s i p c i n c i i n d o u d
t r e i c e a s u r i a n s i m u r i t . A p o i I - a u a d u s l a I a s i s i i - a u
e s i t V o d d
i n a i n t e c u t o a t d b o i e r i m e a s i
I - a u i n g r o p a t l a M i t r o p o l i e , a f a r d
l i n g d u s a b i s e r i c e i , c ' a s a s i a u p o f t i t e l , s d n u - I i n g r o a p e i n b i s e -
r i c a . $ i m a r e c i n s t e i - a u f a c u t d o m n i a l a i n g r o p a r e s i m u l t i d i n
n o r o d s l r i g a u : D u m n e z e u s d ' I e r t e " D e c i t s d n u - 1 e r t e ; c d m a -
c a r c d e r a o m m c i n i o s s i z a v i s t n i c a s u p r a u n o r a d u p c i c u m i i
p i s m c i t a r i f n e a m u l G a v r i l e s c i l o r , d e a n a a v e a u n e l e s i l u c r u r i b u n e ,
c a e r a o m h a r n i c , n i c i m i t a r n i c s a u l a c o m . $ i e r a o m l i b o v n i c ,
o s p c i t t i t o r . D r a g d - i e r a c i n s t e a c i m a i a l e s d e c i t t o a t e e r a c e a m a i
b a n d , c a s e p u n e a t a r e i n p r i c e c u d o m n i i s i c u o l t i i p e n t r u f a r c i ,
c d s t a d e s e p r i c i a c a s a n u o j d c u i a s c d . P e n t r u a c e e a n o r o d u l
m a i m u l t s t r i g a : D u m n e z e u s a - 1 i e r t e "
$ i n o d T h a i n i s e c a d e ,
c e l o r c e o m c e t i ,
d e v r e m e c a s t a p e n t r u t u r d c u b i n e , s d z i c e m :
D u m n e z e u s d - I i e r t e " C c i b o i e r u l c a r e s t d c u b i n e p e n t r u l a r d ,
d e s e p a n e , m a c a r d e a r v e n t c i
l a p r i m e j d i a v i e f e i , i s e c a d e d e
l a a c e a l a r d s i d e l a p d m d n t e n i a - i d a m a i m i t a c i n s t e d e l a u d d ,
d e c i t d e h u l a .
F c i c u t u - i - a u s i g i u p a n e a s a l u i , u n c l e I - a u i n g r o p a t m o r m i n t
d e p i a t r a f r u m o s c a s d r d m i i e d e p o m e n i r e " , '
M o r m i n t u l s a u d e c i t r e b u e s ä f i f o s t l i n g o u s a b i s e r i c i i m i t r o -
p o l i t e a n e , c e a f a c u t a d e A n a s t a s i a d o a m n a , a c t u a l a c a t e d r a l d .
D i n t r o h o t a r n i c a a m o s i i l o r P r a j e n i i $ i C o l o b a n t i i a m t i n d o a o
s a t e i n t r e g i " a l e v i s t e r n i c u l u i l o r d a c h i a f l a m c a m a i a p o i s a u t r a s
c l i r o n o m i e r c i p o s a t u l u i s p a [ t a r ] l o r d a c h i C a n t a c u z i n o P c i s c a n u l , d e l a
c a r e m a i l a u r m c i a u r c i m a s i n s t c i p d n i r e f i i c i i s a l e I l i n c d i g i u -
p d n i a s a b a n u l u i V a s i l i e - N e g e l . $ i n u m i t a g i u p d n i a s c i l i - a u a f i e r o s i t
d a n i e M i t r o p o l i e i [ d e l a I a s i ] c u d i i a t a s a d i n 7 2 6 6 [ = 1 7 5 0 ] D e -
c h e m [ v r i e ] P . ,
M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n l a m o a r t e a f r a t e l u i s a u M a t e i C o s t a c h i ,
i n t i m p l a t a l a 1 8 0 8 , a d u n i n d t o a t e o s e m i n t e l e c e l o r a i f a m i l i e i s a l e
1 . M i c h . K o g A l n . o . c . 1 1 p p . 3 8 6 - 3 8 7 .
2 . C o a d i c a i n e d i t c i a s f . M i t r o p o l i i a M o l d o v a p . 6 4 5 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 42/158
4 2
c a r e p r o b a b i l o r
f i . f a s t i n g r o p a t i
i n j u r u l
m i t r o p o l i e i ,
a p u s s a
s e s c r i e p e o n o u n l e s p e d e m o r m i n t a l A u r m a t o a r e a i n s c r i p t i e :
S u p t a c [ i ] a s t d p i a t r a z a c t r u p u r i l e a d o r m i f i l o r r o b i l o r l u i D [ u ] m -
n e z e u a l u i C o n s t a n t i n C o s t a c h e c e s ' a p o r e c l i t s i N e g e l - m a r e l e l o g o -
f e t ,
c a r e l e s ' a u s d v e i r s i t l a a n u l d e l a n a s t e r e a D [ o ] m n u l u i 1 7 3 4 s i
a m o n a h i e i E l i s a v e t s o ( i a s a , c a r e a , s ' a u s d v a r s i t l a a n u l 1 7 4 5 " . 1
D e c i d u p a c u m v e d e m V e n i a m i n n e d ä g r e s i t c e l e d o u a d a t e
a i n c e t A r i i d i n
v i a t a a
l u i C o n s t a n t i n $ i
a s o t i e i s a l e I l i n c a , c a r i
t r e b u e a f i p u s e d u p A 1 5 S e p t . 1 7 3 6 $ i d u p A 1 D e c e m . 1 7 5 0 .
M a n o l a c h i , m a r e l e l o g o f a t , d u p a S p i t a " c a m i n a r u l u i
l o r d a c h i M A l i n e s c u - V A l e n i a a v u t d e s o l i e p e M a r i a f i i c a v o r n i c u l u i
P a l a d i .
l o r d a c h i C o s t a c h i s t o l n i c u l .
P r e s u p u n e m a f i f o s t f e c i o r u l l o g o f A t u l u i C o n s t a n t i n C o s t a c h i .
F o c u l a c e l a c a r e m i s t u i s e c u r t i l e d o m n e s t i d i n I a s i i n A p r i l
2 0 a a n u l u i 1 7 2 3 $ i s i l i p e V o d a R a c o v i t A a s e s t r a m u t a c u t o a t a
c a s a d o m n e a s c a i n
c e l e
c l o u d g o s p o d a r i i
b o i e r e s t i a s e z a t e u n a
l i n g A a l t a a l o g o f a t u l u i C o s t a c h i s i a
s p a t a r u l u i
l o a n P a l a d i , 2 n e
f a c e a b A n u i $ i p o a t e c u t o t t e m e i u l d e o a p r o p i a t A
r u d e n i e a
l u i C o n s t a n t i n C o s t a c h i c u V o d A s a u
c a c h i a r i n t i m p u l a c e s t e i
v r e m e l n i c e a s e z A r i , A n a D o a m n a , v a f i p u s l a c a l e c A s a t o r i a t i n e i
f i i c e a e i R u x a n d a c u u n f e c i o r a l o g o f A t u l u i C o s t a c h i . C A c i i n a -
d e v a r n i s e s p u n e , c a u n l o r d a c h i
C o s t a c h i s t o l n i c u l a f o s t g i -
n e r i l e l u i V o d A R a c o v i t a $ i a c e a s t a s ' a p e t r e c u t n u m a i d u p a 1 7 1 6 , 3
f A r A i n s A a n i s e p r e c i z a $ i a l c u i f e c i o r e r a I o r d a c h i .
I n a d o u a c a s A t o r i e I o r d a c h i C o s t a c h i s t o l n i c u l , i s t o t o f a t A
d e D o m n , d e o a r e c e p r i n 1 7 2 8 , d e s p r e e l c i t i m : S i ' W e i m a i m u l l
e s t e d e m i r a t c a G r i g o r e V o d a G h i c a p e n t r u g i n e r e - s a u I o r d a c h i
C o s t a c h i s t o l n i c u l , c a r e l e l a M i h a i V o d d f i i n d u - i g i n e r e , n i c i o
c d u t a r e n ' a u a v u t , d a r d G r i g o r e - V o d d I - a u p a r t s t o l n k m a r e s i
i - a u d a t s i d i p i k i n i a C o d r u l u i s i ( i n u t u l F d l c i u l u i t o t i n s e a m a l u i " . 4
D u p a 1 7 6 4 , l o r d a c h i C o s t a c h i d e c a t r e G r i g o r e A l e x a n d r u
V o n ' G h i c a e s t e U n c u t v i s t e r n i c . 5
1 . V e z i i n s c r i p t i a d e p e o p i a t r a a t l A t o a r a l a m i t r o p o l i a d i n 1 4 , G h i b .
F a m i l i a R a q c a n a " p p . 5 1 , 5 2 .
2 . M i c h . K o g a l . o . c . I I I p p . 6 8 - 6 9 , 1 4 0 .
3 . I b i d e m p . 1 6 0 .
4 . I b i d .
5 . l b . 2 5 1 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 43/158
4 3
C o s t a c h i R a d u m a r e l e v o r n i c .
N u - 1 g a s i m t r e c u t i n
n i c i u n a d i n g e n e a l o g i i l e m e n t i o n a t e
i n u r m a .
P e a c e s t a I n c a I I p r e s u p u n e m a f i u n u l d i n f e c i o r i i l o g o f a -
t u l u i C o n s t a n t i n C o s t a c h i .
0 i n s e m n a r e f a c u t a d e p r o p r i a s a m i n a , p e o c a r t e b i s e r i -
c e a s c a . u n A p o s t o l n e v o r b e s t e a s t f e l : . . . e u
C o s t a c h i R a d u l v e l
v o r [ n i c ] " a m d a t - o l a s v d n t a b i s e r i c a n o [ a ] s t r a d e l a R a d e a n i , l a C a r -
l i g a t u r d u n c l e i a s t e h r a m u l " p r i a s v i n t i i s i d e v i a t a f a c a t o a r i i T r o i ( i " .
. 5 ' i s ' a u d a t c d n d u m b l a v l e t 7 2 5 7 [ = 1 7 4 9 ] " . ' S i c u m o a l t A i n -
s e m n a r e d e p e u n P e n t i c o s t a r t o t d e l a a c e i a s i b i s e r i c a d i n s a t u l
R a d e n i P o p e s t i , n e m a i g l a s u e s t e : C u m i l a l u i D u m n e z e u , i a t d
a l a m v e n i t s i e u V a s i l i i l a b i s e r i c a
d u m i s a l i h a t m a n u l u i V a s i l i i
l a v e l e t 7 2 6 2 [ - - - - 1 7 5 4 ] " . 2 T o a t e a c e s t e a n e f a c a c o n c l u d e , c a i n t r u
c i t d e s p r e V a s i l e h a t m a n u l ,
s t i m p o z i t i v , c a e r a
f i u l l o g o f a t u l u i
C o n s t . C o s t a c h i $ i
c t i t o r
a l
b i s e r i c i i
d i n R a d e n i ,
m a r e l e v o r n i c
C o s t a c h i R a d u n u p u t e a z i c e s f i n t u l u i l a c a s b i s e r i c a n o a s t r a " , . d e
c i t n u m a i f i i n d f r a t e c u V a s i l e .
V a s i l e C o s t a c h i s a u V a s i l a c h i N e g e l , m a r e l e
p a h a r n i c .
E r a f i u l r a p o s a t u l u i C o s t a n d i n l o g o f d t " 3 p o r e c l i t N e g e l a v i n d
d e f e m e e p e I l i n c a f a t a r a p o s a t u l u i l o r d a c h i e C a n t a c u z i n o b i v v e l
s p a t a r " d e c a r e e l s i n g u r s p u n e c a a m $ i t r a i t
c a t a v a a n i S i a -
v e m $ i c o p i i i m p r e u n a " . 4
L a 1 7 3 9 M a i 1 8 , d u m i s a l i c u c o n u l u i V a s i l e v e l c r u c i a r i "
i s e
d a o m a r t u r i e p e n t r u o m o a r a d i n D r a g u s e n i , 5 . c a r e i a i s e $ i z i c e a
d e o a m e n i m o a r a s t o l n i c u l u i V a s i l e C o s t a c h i " . 6 A i c i l a D r a g u s e n i ,
V a s i l e C o s t a c h i i s i f a c u s e $ i c a s e . '
.
P e l a 1 7 4 3 N o e m v r i , 2 5 ,
i l a f l a m p e V a s i l e C o s t a c h i b i v
v e l s t o l n i c " c a p e n t r u n i s t e b a n i d a t i d e t a t a l s a u C o n s t a n t i u C o s -
1 . I n s c r i p l i i l e b i s . s a t u l u i R a d e n i P o p e s t i d i n j u d . I a s i . I n s e m n a r e f a -
c u t a p e u n A p o s t o l f a r a c o p e r t a , d i n s e c .
a l X V I I I - l e a .
2 . I b i d e m P e n t i c o s t a r u l .
3 . G h . G h i b A n e s c u F a m i l i a R a s c a n u " p . 4 9 - 5 1 .
4 . I b i d e m p . 5 2 , 1 1 0 .
5 . I b i d . p . 9 3 , 3 1 0 .
6 . l b . 3 0 7 :
7 . l b . p . 5 2 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 44/158
4 4
t a c h i l o g o f a t u l , u n o r T u r d s t a p i n e s t e D r a g u s e n i i , * e n d r e n i i s i D a n -
c e n i i , 1 p l i n g i n d u - s e p e n t r u D r a g u s e n i l u i V o d a i n 1 7 4 5 I u n i e 1 7 ,
c a i s e i m p r e s o a r a . 2
G r i g o r e V o n ' G h i c a I n a t r e i a d o m n i e ( 1 7 4 7 - 1 7 4 8 ) , i m p a r -
t i n d c a d u p a o b i c e i u b o i e r i i l e f a c e p e V a s i l a c h i N e g e l v e t
[ = m a r e ]
p a h a r n i c " . 3 D u p a a c e a s t a d a t a e s t e
r i d i c a t l a r a n g u l d e c o m i s $ i
b a t m a n .
I n c a l i t a t e d e c t i t o r a l b i s e r i c i l d i n R a d e n i , s e i n g r i j a c a s f i n -
t u l l a m s a a i b a c a r t i l e n e c e s a r e . 0 i n s e m n a r e f a c u t a d e u n u l d i n
s l u j t t o r i i e i p e u n P e n t i c o s t a r , n e d e s l u s e s t e a s t f e l : A c [ i ] a s t a s f a n -
t d c a r t i , c e s a c h i a m [ d ] P e n t i c o s t a r i o n e s t e a a c e l u i d e b u n $ i m a r e
n i a m d u m [ n e a l a i l c o m i s u l u i W i s d l e f i i u l d u m [ i ] s a l e h a t i m a n u l t a l
C o s t a c h e ; i a r p e l i m b a n o a s t r d t r e b u e s a - i z i c e m s l u g i t o r
( s i c )
a c e l o r c i n c i z e c i
d e z i l e , ' c a r e c u p r i n d e ,
d i n s f f i n t a
$ i
l u m i n a t a
z d a s f i n t i i I n v i e r i $ i p a n e l i n D u m i n e c a t u t u r o r s f i n f i l o r c u t o a k i
o r e i n d u i a l a a f i e * c d r e i a
z d , I n s e i s i c u i n v e i f e i t u r a t i p i c u r i l o r
f o a r t e l a ' n f e l e g e r e $ i p e l a r g u . $ i d u m [ n e ] a l u i a n d a t - o s f i n -
t i i $ i d u m n e z c i e $ t e i b i s e r i c i d i n R a d e n i , u n d e s a p r c i z n u e g e h r a m u l
a p r i a s f i n t i i $ i d e v i a f d I n c e p d t o a r e i
T r o i ( e .
F i e d u m i s a l i I n f r a
v e c [ i ] n i c a p o m e n i r e . l a r v r d n d c i n e v a c a s a o s t r i i n e z e ( s i c ) d e l a
a c [ i ] a s t a s f a n t o $ i m a i s u s n u m i t t l b i s d r i c d , c a s a a l b a a $ i I n t r e b a
c u h r a m u l e i ,
l [ e ] t . 7 2 5 8 [ = 1 7 5 0 ] D e c h [ e m v r i e ] 1 2 " .
V r e u n c i n t a r e t d e b i s e r i c a d u p a a c e a s t a i n s e m n a r e a d a u g a :
C u m i l a l u i D u m n e z e u i a t d c a a m v e n i t $ i e a c u V a s i l i i l a b i s e -
r i c a d u m i s a l i h a t m a n u l u i V a s i l i i l a v e l e t i i 7 2 6 2 [ = 1 7 5 4 , [ c a ] s a
s e $ t i i " . l a r a l t u l d e t o t t i r z i u l a f e l i n s e m n a : c u m i l a l u i D u m -
n e z e u , l a d a l a m u . v e n i t $ i e a I o n a l a b i s e r i c d d u m i s a l i h a t m a n a -
l u i V a s i l i e l a v e l e t ' 1 8 0 5 F e v r o [ a r i e ] 8 " . 4
I n 1 7 5 3 A p r i l 1 , V a s i l e C o s t a c h i c u m p a r a
$ i
c e l a l t
m a l a
u n u i i a z
d e p e I d r i c i , p e c a r e - 1
s t a p i n e a d e l a t a t a l s a u , 5
i a r l a
D r a g u s e n i a f l a m c a l a d a t a a c e a s t a a v e a d o u a p r i s a c i . 6
I n c a s n i c i e s e v e d e c a n u p r e a f u s e s e f e r i c i t , d e o a r e c e c a t r e
t o a m n a c a u t a a s a S i d e s p a r t i f o r m a l d e s o t i a s a s p u n i n d :
. . .
d a r
1 . l b , p , 3 0 7 .
2 . l b . p . 7 2 , 9 5 .
3 . M i c h . K o g a l . o . c . 1 1 1 . p . 2 1 1 ; G h i b . o . c . p . 1 0 6 , 2 2 0 .
4 . l n s c r i p t i i l e b i s . s a t u l u i R a d e n i P o p e s t i d i n j u d . l a s i . $ 1 I n C o m i s i u -
n e a m o n u m e n t e l o r i s t o r i c e s e c t i a d i n B a s a r a b i a . A n u a r . 1 1 C h i s i n a u 1 9 2 8 p . 1 5 0 .
5 . G h . G h i b . R o s i W i i . . . " p . 2 8 - 2 9 .
6 . M e m F a m . R a s c a n u " p . 1 1 2 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 45/158
4 5
a c m u p e n t r u o a r e c a r e p r e p u s e l u c r u r i , n u s ' a u m a i p u t u t a v i e f u i
I m p r e u n d $ i r a m a i n d u d e o s e b i f i , s k i n d u d u m n e a l o r a i m e i c a n i s t e
p a r i n f i , d u m n e l u i n e n e l o r d a c h e C a n t a c u z i n o v e l l o g o f a t $ i d u m -
n e a l u i b a d e C o s t a c h i R a z u l h a t m a n $ i s o c o t i n d d u m n e a l o r , c a i s e
c a d e a f a c e c h i v e r n i s e a l d p e n t r u h r a n a
v i e f i i e i "
m i - a u p o r o n c i t
, c a n i $ t e p a r i n f i " $ i i - a m r a n d u i t s a t u l D r a g u s d n i i c u c a s c i l e c e
s c i n t u P e t r i e d e m i n e , c a r e s a t e s t e l a f a n u t u l V a s l u i u l u i " , s A - i f i e
, p e n t r u o d i h n a e i , M t I I v a l u n g i D u m n e z d u v i a t a " ,
i a r d u p r e
m o a r t e a e i A i f i e i a r a c o p i i l o r n o s t r i " . 1
N o i p r i n g u r a u n u i v a t a v d e c u r t e p u t e m s t i ,
d a t a
I l i n c a
s ' a s t r a m u t a t l a D r A g u s e n i $ i c u m i s i d u c e a $ i v i a t a .
N e : T u n e E ' n a c h e D a r i e , n a s c u t
i n R o s i e s t i
$ i
a j u n s p e l a
1 8 1 3 l a v i r s t a
d e 7 0 d e a n i :
a m v e n i t p o v e s t e s t e e l l a s a t u l
D r d g u s e n i i c u g i u p d n e a s a b a n u l u i V a s i l e C o s t a c h i , m a i i n a i n t e d e
p r a d a T c i t a r i l o r " , 2 f i i n d $ i e u i n s u m i v a t a v " i n v r e m e a c l u c e r u l u i
1 . I b i d . p p . 5 2 , 1 1 0 .
2 . P e u n A p o s t o l d e l a s i d i n 1 7 5 6 , a l b i s e r i c i i s a t u l u i R a d e n i j u d . I a s i ,
d a m d e u r m a t o a r e a i n s e m n a r e d e m a r e p r e t c u p r i v i r e
l a a c e a s t a p r a d a a
T a t a r i l o r i n t i m p l a t a
i n v a r a a n u l u i 1 7 5 8 . A d i c a a r e s c i * k W p r e c u m a u
f o s t m a r l t u l b u r c i r i c u N o h a i s i c u T a t a r i i e t
i n d e e i i n t d r i i e [ a ] f o r d e [ a ] u
s c o s p e h a n u l v e c h [ i u ] c [ 1 ] - a u f o s t p u s d e l a p [ r ] e [ a ] p u t e r n i c d c i n s h [ t a ] p o [ a ] r t c i
i n p c i r d t e a s c d , c a r i l a u r m c i v c i z i n d u e l t u r b u r a r i c u d e [ a ] d i n s u l a u s i p r e b e g i t
a i c e i n o r a s u l E s u l u i l a s c a u n u l t a r i f f M o l d o v i i s t v d z c i n d u s i s o c o t i t d e n u s ' a
p u t i a m i s t u i a u p r e b e g i t t o c m a l a p r e p u t i a r n i c a p o [ a ] c t d i n p c i r c i t i a s c c l . A p o i
f i i n d c d e t n u e r a p r i i m i t i c a s [ a ] l e f a a c e s t a h a n s t s ' a u s c u l a t e i i n d e [ e l ]
N o h a i [ t ] c u T a t a r u s i s ' a u f d c u t h a n s i s u l t a n d i s p r e d c i n s i i s i a u p u r c e s i n
p r a d d s i i n a f u r a c a r i a u f d c u t m u l t [ c i ] r c i u t a t [ e ] s i
s t r c i c d c i u n [ i ] c a t s i r o b i
a d e c d i n t a r a d e g i o s c a t s i s ' a u b a t g i u c u r i t s i d e n d r o d u c r e s t i n e s c u ,
i n c a t
i n f a m e i s i i n c o p i i s i i n f e t e f e c [ i ] o [ a ] r e c a n s p a r i i n d u - s d n o r o d u l d e n u s d
s t i l e o m c u o m s i f c k a n d u - s d b e j c i n i i i n t o a t d t a r a s i d e p e l a t o a t i m a r g i -
n i l e t a r o M o l d o v i t c a t s i d i p e s t e a l t e h o t a r c i s c i s p c i r i e s d s i s c i
i n t r i s t a s l d ] ,
c a r i l a a c e v r e m i . . . W e d p u s i n s c a u n M c i r i e [ a ] S a S c a r l a t G i n c a V [ o e ] v o d
c a t s i p e s t e t d v r e m i ( ? ) f a r d e z c i b a v i l g a t . .
a . p . o . a . s i m a z d i i M a n z S a l e
l a t [ e a ] t 7 2 6 6 [ = 1 7 5 8 ] A v [ g u s t ] 3 " .
0 a l t a i n s e m n a r e n e f a c e a m i n t i r e a
a c e l e i a s i i n c u r s i u n i t A t a r e s t i d i n
a c e l a s a n : [ S d ] s e s t i e c h i n d ( s i c ) a u f o s t u s i p r a d a t u M o l d o v a T a t a r s ; 7 2 6 6 ,
1 7 5 8 " ( N . l o r g a a n s c r i p t i i d i n b i s e r i c i l e R o m e i n i e i " B u c u r e s t i 1 9 0 8 v o l . 1 1 p . 2 1 0 ) .
D a m s i d u p A c r o n i c a g a l a t e a n a , a p r e o t u l u i e c o n o m N i c o l a e D r A g u s u ,
a c e a s t a p r a d a a T a t a r i l o r p e t r e c u t a i n 1 7 5 7 ( s i c ) . A u r o b i t T d t a r i i t a m M o l -
d o v e i s i a u l u a t v i t e , o f f , c a i s i a l t e a v e r i a M o l d o v e i , d e a u r d m a s o a m a n i i
n u m a i c u s u f l e t e l e ; s i r o b i i c e a u l u a t i - a u v i n d u t p r i n a l t e t o n p d g i n i , p e n t r u c d
i n v r e m e l e a c e l e a p e s t e P r u t s t d p i n e a T i l t a r i i p a n c i ' n m a r e s i e r a m u l t i m e d e
7 c i t a r i ; i n s c i i n v r e m i l e a c e l e a e r a 7 c i t a r i i c u a r m e c d z a c e s t i , s i c u o r k e ; p e l a
r a n s e g a s e a c i t e o p u s c c i ; s i a v e a M o l d o v a m a r e n e v o i d e 7 c i t a r i , p e n t r u c a
a d e s e a o r i d a i n t a r o s i o p r d d a . I n s c i d e a c e a s t a n e v o i e n e - a u i z b o v i t M o s c a l u ,
a j u t i n d u - 1 D o m n u l , p e n t r u c d v i i n d e l i n p c i r t i l e d e j o s , a u i z g o n i t T c i t a r i i s i
a u l u a t s i t o t p d m i n t a l f o r c e s e n u m e s t e C r i m s i B u g e a c u " ( R e m u s C a r a c a s
O c r o n i c d g c l l c i t e a n d d e a c u m o s i d e ' d e a n i " p u b l . i n P r i e t e n d i s t o r i e i l i t e -
r a r e " B u c u r e s t i 1 9 3 1 p . 3 8 2 - 3 9 4 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 46/158
4 6
G r i g o r a s C o s a c h i " , c d p r i s a c a c e i a s t e i n d i a l u l r c i r i n c u r i i i n s a m n a k i
l a p a r t e a d u m i s a l e c a m i n a r l o r d a c h e , e r a c u n o s c u t d d e l o c d e p r i -
s a c d a v i n d s i g i u p d n e a s a N e g e l o a e i s t u p i a c o l o ,
s i i n u r m a a l ( i i
c u d i j m d " . a u m a i a v u t g i u p d n e a s a N e g e l o a e s i
i n
a l t e 2
l o c u r i s t u p i , a d i c d i n t r u n l o c t o t i n T a r i n c u f a , m a i l a v a l e d e a s u p r a
p a r d a l u i , c a m i m p o t r i v a
c e i d i n d e a l , i n s d f o r a a f i c u n o s c u t c a
a n l o s t m a i i n a i n t e l o c
d e p r i s a c d ,
c e n u m a i c a t t i n e s t u p i v a r a
p e s t e l a m a i i t i n e i a r d s i l a t e m n i c u l p r i s a c i i d i n d e a l s i M t n "
a l t l o c , s u p t m a r g i n e p d d u r i i u n d e J a s t e a c u m s a t u l . n u d u p d
m u l t i a n i a n v d n d u t n u m i t a g i u p d n e a s a s t u p i i s i s ' a u d u s l a v i a f a
c a l u g a r i e r . 1
I n 1 7 5 6 J u l i e 5 ,
a v i n d d i n r a n g u r i l e
b o i d e s t i p e
a c e l d e
c o m i s , 2 c a p a t a d a n i e i n B r i b e s t i p a r t i l e u n o r f r a t i 3 ,
i a r i n c a l i t a t e
d e a r m a s , 4 c a u t A a m a i c u m p a r a s i a l t e p a r t i d e m o s i e i n C o r o t e n l
u n d e m a i s t a p i n e a
d e l a t a t a l
s a t ' s i c u v a d d e m o a r A i n a p a
B i r l a d u l u i , c u l o c d e f i n a t c u c i m p d e t a r i n g s i c u b l o c d e c r i s m d
l a d r u m u l c e l m a r e " . 6
I n d o m n i a l u i l o a n V o d a C a l i m a h T e o d o r ( 1 7 5 8 )
1 1
g a s i m
s t o l n i c ; 6 i a r G r i g o r e A l e x a n d r u G h i c a V o d a r i d i c a p e V a s i l e N e g e '
l a r a n g u l d e m a r e b a n . '
T i n e i n a r e n a c a s i t a t a l s a u m o s i a T a l h a r e s t i ,
c a r e e r a a
m a n a s t i r i i D o b r o v a t u l u i . 8
V a s i l e C o s t a c h i a v e a m a i m u l t i c o p i i , d i n c a r e n u c u n o a s t e m
d e c i t p e G r i g o r a s t a t a l m i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n .
P a r e a f i m o r t i n a i n t e d e G h e n a r 7 a n u l 1 7 7 6 . 9
*
*
M a i g a s i m d i n n e a m u l C o s t a c h i u r m a t o a r e l e v l a s t a r e
F a r a l a
b e p u t e a s t a b i l i I n c r i n g a t u r a .
P e l a 1 8 0 0 , i n t i l n i m p e u n l o n i f d C o s t a c h i , c a r e d i n r a n g u -
r i l e b o i e r e s t i p e v r e m e a a c e a s t a a v e a p e a c e l a d e s p a t a r , " i a r p r i n
1 . G h . G h i b . F a m . R a c c a n u " p p . 1 0 9 - 1 1 0 .
2 I b i d e m
p . 3 5 .
3 I b i d . p . 3 8 .
4 . l b . p . 3 5 .
5 . l b . p . 3 5 .
6 . M i c h . K o g a l . o . c .
I I I p . 2 3 6 ; F a m . R a g " p p . 2 2 2 , 3 . 2 , 2 3 3 .
7 . M i e h . K o g a l . p . 2 5 1 ; F a m . R a g . p p . I I I , 1 0 9 .
8 . G h . G h i b . R o s t e q U i . . . p . 3 7 .
9 . l b i d e i n p . 3 5 .
1 0 . O h . G h i b . I s p i s o a c e
z a p i s e ' v o l . 1 1 1 " p . 1 6 0 .
S i
$ i
, s i
p
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 47/158
4 7
1 8 0 6 p e V a s i l e C o s t a c h i - v o r n i c , p e M i h a i l C o s t a c h i - s p a t a r s i f i l l
s d i f i l e C o s t a c h i s i G h e o r g h e C o s t a c h i ; p e C o n s t a n t i n C o s t a c h i -
p o s t e l n i c ; p e N e c u l a i C o s t a c h - c o m i s ; p e G r i g o r i e C o s t a c h i - s p d t a r
c i f i l l s a l l o a n C o s t a c h i - s t o l n i c , T e o d o r C o s t a c h i ,
G h e o r g h i e C o s -
t a c h i . 1
G r i g o r i e C o s t a c h i .
A l i n t a t d i n c a s a p a r i n t a s c a i s e z i c e a
* i G r i g o r a * .
E r a d e c i
f e c i o r u l l u i V a s i l e C o s t a c h i 2 s a u V a s i l a c h i N e g e l i n s o t i t . c u I l i n c a
f a t a l u i I o r d a c h i C a n t a c u z i n o , d e c a r e d u p a c u m a m v a z u t s e d e s -
p a r t e i n 1 7 5 3 . 3 I s ' a d a t p r i n u r m a r e d e t i n a r s a s u f e r e * i s a v a d a
d e s p a r f i r e a p a r i n t i l o r s a l * i n u m u l t d u p a a c e a s t a i n t r a r e a i n v i a t a
c a l u g a r e a s c a a m a m e i s a l e .
P e O r i g o r a * i t g a s i m s t a p i n i n d i n D r a g u * e n i , m o * i a c a r e s e
d a d u s e d e t a t a l s a i l , m a m a - s e i , p e c a r e s ' o s t a p i n e a s c a p a n a l a
m o a r t e a e i . S i e r a c l u c e r , c i n d d e p e D r a g u * e n i a r i d i c a t t o t f a -
n u l " . 4 P r i n 1 7 6 5 i t i n t i l n i m i n s a , c a k i f a c e s o c o t e a l a p a r t i l o r s a l e
d i n T u v l i c e * t i . 5
C a * i b u n i c u l , c a * i t a t a l s a i l G l i g o r a * c o C o s t a c h i c l u c e r u l ,
t i n e i n a r e n d a v e n i t u l T a l h a r e * t i l o r c a m o * i e a m a n a s t i r i i D o b r o -
v a t u l u i . 3
P r o b a b i l c a i n d a t a d u p a m o a r t e a
t a t a l u i s a u , G l i g o r a * c a u t a
a * f a c e p e r i l i p s i s d e d o c u m e n t e l e C o r o t e n i l o r i n 1 7 7 6 G h e n a r 7 ; 7
i a r p e t e m e i u l u n o r z a p i s e v e c h i
i n 1 7 7 7 A u g u s t 3 1 , c e r e d e l a
V o c l a s a i s e a l e a g a d e s p r e a l t i r a z e * i i n V i t c a n i . 8 D a r c u p r e c i -
p i t a r e a e v e n i m e n t e l o r d i n a c e s t a n , G l i g o r a * a b i a i n 1 7 7 9 M a i 2 5 ,
v e d e r e a l i z i n d u - i - s e c e r e r e a , c i n d M o r u z V o d a r i n d u e * t e p e i s p r a v -
n i c u l d e F a l c i u p e p a h a r n i c u l G r i g o r a * C o s t a c h i , 9 m o * d e v a r a l
1 . E c l a i r c i s s m e n t s s u r l a q u e s t i o n d e s M o n a s t e r e s G r e c s s i t u e s d a n s l e s
P r i n c i p a u t e s D a n u b i e n n e s " O c t o b r e 1 8 5 7 p . 6 3 .
2 . G h . G h i b . R o i e V i i " . . . " p . 2 9 .
3 . I b i d e m F a m . R a q c a n u " p p . 5 2 , 1 1 0 .
4 . I b i d . p . 1 0 6 .
5 . l b . R o q i e 0 i i p . 4 2 .
6 . l b . p . 3 7 .
7 . l b . p . 3 5 .
8 . l b . p . 5 3 .
9 . P e n t r u G r i g o r a s C o s t a c h i c a b i v v t o r u p o s t . ( N .
I o r g a ) D o c . f a m .
C a l i m a c l u a v o l . 1 1 p . 1 0 4 ) ; c a p a h a r m c ( G h . G h i b d n e s c u C u z e q t i i " p p . 3 9 , 4 6 ,
4 k ' , 5 6 , 2 2 0 - 4 1 , P o s i e q t i . . . " p . 6 3 ) N 1 o r g a
e s t e
g r e s i t i n a d s a l e b r o s u r a
V e n i a m i n C o s t a c h i " p u b l . i n B i b l . p o p u l a r d M i n e r v a , B u c u r e s t i 1 9 0 4 , s o c o -
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 48/158
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 49/158
4 9 -
u r m a s u l l u i M i h a i
V i t e a z u l . U n a s a c h i p d e s t a p i n d c u m i n t e a
c a s e i ,
d e m a m a i u b i t o a r e a c o p i i l o r ,
d e s o t i e
c r e d i n c i o a s d , c a
D o m n i t a I l i n c a , n u s e m a i i n t i m p i n d i n v i a t a b o i e r i l o r n o s t r i . I a r ,
c i t d e s p r e C o n s t a n t i n , a l c d r u i n u m e i t p u r t a D i n u C a n t a c u z i n o ,
t a t a l M a r i e i C o s t a c h i , e l s e M a l t a m a i p r e s u s d e c i t s f e t n i c i i D o m n i e i
p r i n n e s t r a m u t a t a l u i c i n s t e f a t a d e c e i m a d c a $ i d e c e i m i c i . U n
D o m n e a u l ' a u c i s , p u i n d s d - 1 z u g r u m e , d a r C a r a i n t r e a g a s ' a c u -
t r e m u r a t d e d u r e r e l a a c e a s t a
v e s t e . I u b i r e d e o a m e n i ,
d a r n i c i a ,
m i l o s t e n i a , a u f o s t i n s u s i r i d e c d p e t e n i e a l e s o t u l u i $ i a l e s o t i e i $ i
t o t i u r m a s i i f o r s e c r e d e a u
i n d a t o r i t i s a
l i c a l c e p e u r m a i n t r u
a c e a s t a , s A m a n i n d l a r g a u r u l
f a c e r i l o r d e b i n e . D i n a c e s t n e a m
e r a c u c o a n a j u p c I n e a s a " , c u m i s e z i c e a a t u n c i d e l a R o s i e s t i " . 1
G o s p o d d r i a l u i G r i g o r e $ i a M a r i e i C o s t a c h i , n i e s t e f o a r t e b i n e
c u n o s c u t a p r i n m a r t u r i i s c r i s e
d e , : p e a c e s t t i m p $ i p u t e m v o r b i
d e s p r e d i n s a a s t A z i p e s t e 1 7 0 d e a n i c a $ i c u m a m f i f o s t $ i n o t
o s p d t a t i i n c a s a a c e i a p r i m i t o a r e d e l a R o s i e s t i " s c r i e d - 1 I o r g a .
M a r i a a d u s e s e c a z e s t r e j u v a e r e " : 2 c o r o n i t e c u r u b i n u r i " ,
o r o c h i e d e a t l a z b l a n i t a c u s a m u r , o r o c h i e d e
s a l a d i c a
d e
c a s i m i r c u b l a n d d e c a r s a c , o t r a s u r d , o l e f t i c d " c u s e s e t e l e g a r i
,
u n s e r v i c i u d e m a s a d e 1 2 b l i d e " ,
t a l g e r e i n t r ' u n t o c " m u l t e
p i n z e t u r i , p e r d e l e d e a t l a z $ i f e l d e f e l d e m d r u n t u s u r i d i n c a s e " .
I n o d d i e r a u a s t e r n u t e c o v o a r e d e A g e m " s a u d e P e r s i a s i I d v i c e r e
d e l i n g t e s u t e i n c a s a ; i n d u l a p u r i s e g r a m d d i a u F o l n i t e ,
z a r f u r i i
t a v a l e , l i n g u r i d e
c o s i t o r $ i
d e t o m b a c ,
c u t i t e c u m a n u n c h i l e
n e g r e " $ i c u m a n u n c h i l e d e o s " , f e l e g e n e d e a l a m d p e n t r u c a f e a ,
s d c u l t e t e " s i l e g a t u r i .
L d z i l e e r a u p l i n e c u u n m a r e b e l s u g d e p i n z e t u r i d e i n , l u c r a t
d e t i g a n c e s u p t s u p r a v e g h e r e a h a r n i c a a s t a p i n e i : p i n z e c u m a r g i n t
p i n z a m e l e z , p i n z a c u u n c i u b u c , v r i s t a t e $ i
n e v r i s t a t e , p r o s o a p e
s a u m i n i s t e r g u r i c u p u i , p i n z a d e b i r n e t e , p i n z a d e c i l t i , p i n e d i n
p a t r u s i i n c i n c i i t e , b a s m a l e c u f i r ; c a l e p e l e $ i c h i c e l e d e
i n s i
d u e t * a s t e p t a u s d f i e d a t e i n l u c r u .
I n p A r e t e a t i r n a u b e n i s u r i ,
g i u b e l e ,
m i s d z i ,
i a m u r l u c u r i d e
p o s t a v , d e m o d d t u r c e a s c d , p u s t i , p i s t o a l e e n g l e z e s t i , s d b i i p e r s a n e .
I n c a m d r i s t a t e a u p o l o b o a c e l e c u f a s o l e , c u s A m i n t a d e i n
p a l l i d c u p o a n u i m u r a t d "
,
. , c h i u p u r i c u u n t d e l e m n " , b a l e r c e C u
1 . I b i d e m V e n i a m i n C o s t a c h i " p . p . 1 8 - 1 9 .
C . B O B U L E S C U : " D i n v i a t a M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i " .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 50/158
5 0
a n i s o n " s a c a l e c u m i e d " b u l l c u v i n u r i ; d e l a C r u c e , d i n P u t n a ,
d e l a M A 1 A e s t i i d e l a V i t c a n i .
I n $ u r i e r a u a d a p o s t i t e r A d v a n u l $ i
b u t c a .
C a i i p a s t e a u i n
s u h a t u r i ; v a c i l e $ i b o i i , v i f e i i b o u l e n i " ,
v i f e l e l e v a c a t e " s m a l t a a
p a j i s t i l e $ i c i o b a n u l
p a z i a t u r m e l e
d e o f
p a r n a e $ i t u r c a n e
a l e
b o i e r u l u i . i
M a r i a C o s t a c h i m o a r e I n a i n t e a
s o f u l u i
s A u , l a s i n d
n e g r e s i t
i n u r m a e i c o p i i I n c a m i d .
C o p i i i l u i G l i g o r a - c l u c e r u l
i a i M a r i e i .
P e t o l l i i g a s i m p u r t i n d p e l i n g a n u m e l e d e f a m i l i e $ i p o r e c l a
d e N e g e l . D i n a c t e l e , c a r e n e s t a u l a
I n d A m i n a , p u t e m c u n o a s t e :
p e M o n a h u C h e s a r i e C o s t a c h e , M a t e i , V e n i a m i n , E l i s a v e t a m o n a h i a ,
§ i p e , i i r b a n , c a r e e r a $ i e e l m a i m i c . 2
« M o n a h [ u ]
C h e s a r i e C o s t a c h e , f i i u l
r A p a o s a t u l u i G r i g o r a s
C o s t a c h i - C l u c e r
s i
a M a r i i
C a n t [ a ] "
l a
2 3
A p r i l
1 7 9 1 s i n -
g u r n e
v o r b e s t e
d e , t o a t a
c l i r o n o m i i a
p a r i n f a s c d " . C u m s ' a
i m p a r t i t I n t o c m a f r a t e s t e " $ i a
v e n i t i n p a r t e [ a ]
m e a o m o s i e
V a s c c l u f i i i n t i n [ u [ t [ u ] S o r o c i i " . A p o i m a i d e p a r t e c a u t A a n e d e s -
l u s i , e a e u s e i n g u r c u a m e c h e l t u i a l d s i o s t e n e a l d j u d e c i n d u - m ä
v o i s c o a t e d i n m o s i a W i s c a n i " d i n t i n u t u l F a l c i i u l u i , z a c i p o g o a n i
v i e l a C r u c e a d e g i o s , p a r a g i n c i " d i n t i n u t u P u t n i i $ i s a s a s d l a s i
f i g a n i d i v a t s " , d u p c i n u m d r a r e a c e s ' a u f a c u t i n c o a c e d e p r e o t t u l
V a s i l e d i n M d l c i e s t i " § i § a p t e s a l a s e d e f i g a n i z a s t r e a m a i c i i n o a s -
t r e M a r i i C a n t [ a ] , c e s c l a f l a s i p d n a c u m l a u n c h i u l n o s t r u
v i s t .
E n a c h e C a n t [ a ] , c a r i i s i a c e s t i a l a r d s , c u a m e c h e l t u i a l c i s i o s t e -
n i a l c i s c i - i s c o t " .
l a r p e n t r u c i t e v a O r l i d e m o s i e , c e m a i e r a u i n t i n u t u l D o -
r o h o i u l u i z a s t r e a m o a s e i n o a s t r e I l i n c a
C a n t [ a ] b a n e a s a " , c a r e
p c i n d a c u m n u s ' a u m a i s c o s , e u C h e s a r i e n e s p u n e e l p c u
$ e r b a n f r a t e l e n o s t r u , s c i a v e m a p u n e c h e l t u i a l d , t r u d d [ s ] i o s t e -
n e a l d i n t o c m a c a s d l e s c o a t e m . , i c e v o m s c o a t e , d o a d p c i r f i s d
i a u e u C h e s a r i e ; i a r $ e r b a n n u m a i o p a r t e . C a r l o n d e v o m s c o a t e
c e v a o n d e n u v o m s c o a t e m a i m u l t d s u p c i r a r e s a u v o r b d p e n t r u
a c e a s t a ' M i r e f r a f i s o n u f i e , c u m s i p e n t r u a c e l e d e m a i s u s c e
1 . I b i d . p . p . 2 1 - 2 3 .
2 . l o a n N e c u l c e
B u l e t i n u l m u z e u l u i m u n i c i p a l
I a s i " "
f a s c i c o l a 8 p e
1 9 3 0 p . 1 4 0 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 51/158
5 1
a m c a s d s t a u e u s a n g u r s d l e s c o t , l a r d s d u p d c u m m e a s l u j i
n o r o c u i . . . s i s d f l u r n u l t d m i i c u a c e a s t a d e m a i s u s a r d t a t a p a r t e ,
c u c a r e m ' a m p r i m i t , d e a m e a b u n g v o e " . ,
I n a f a r d d e i m p a r t i r e a a c e a s t a f r a t e a s c A a i e r o d i a c o n u l u i C h e -
s a r i e C o s t a c h i , m a i d a m s i d e o p l i n g e r e a l u i f a c u t d c e v a m a i t i r z i u
i n c a r e v o r b e s t e d e V i t c a n i d e a i s e a l e g e p a r t i l e s a l e . I s o r d v n i -
c i a F d l c i u l u i r i n d u e s t e b o i e r i m a z i l i s p r e c e r c e t a r e
i n 1 7 9 3 M a i
2 9 . I a r i n 1 7 9 7 M a i 6 , d d f r a t e l u i s a u M a t e i C o s t a c h i - p a h a r n i c u ,
m o s t e n i r e a c e i s e c u v e n e a d e l a t a t A l s a u c l u c e r u l G r i g o r a s C o s -
t a c h i , a d i c A a c i n c e a p a r t e d i n M o g o s o a i a d e l a H e r t a , V a s c A u t i i
d e l a S o r o c a , p d r t i l e s a l e d i n V i t c a n i s i 6 s a l a s e d e t i g a n i , c u o b l i -
g a t i a c a e l s d i n g r i j a s c d d e s c h i t u l d e l a V l a d n i c . 2
I n s c r i s o a r e a d e d a n i e , c e i e r o d i a c o n u l C h e s a r i e o f a c e f r a -
t e l u i s a i l M a t e i p r a h a r n i c u l , v o r b i n d d e s c h i t u l V l a d n i c u l , a r a t A
u r m A t o a r e l e : , , . . . a d i c d
i n t & p e n t r i x a n s c h i t a n u m e V l a d n i c u l , c e
i a s t e p e m o s i a V u t c a n i , u n d e s e c i n s t e s t e s i s d p r d z n u e s t e h r a m u l
A d o r m i r i i p r e a S f i n t e i A r d s c a l o a r e i d e D a m n e z e u s i p u r u r e F e c i o a r e i
M a r i e i c i i a s t e c a m s t r i c a t s d - 1 t o c m e a s c d A r e a b i n e s l u j i n d c e l e
s f i n t e d e o 4 t i e , a v i n d s i c d l u g d r a c i e t t i v o r f i d e t r e b u i n f d s c h i t u l u i
s i c u t o a t e c e l e
l r e b u i n c i o a s e s i f d c i n d p e f i e s t e c a r e a n d e c l o u d
o n p r a z n i c , u n u l l a h r a m u l s c h i t u l u i l a 1 5 a l u i A u g u s t s i a l t u l
l a z i o a s f i n ( i l o r I m p c i r a t i C o s t a n d i n s i E l e n a l a 2 1 M a i " .
C a u t a p r i n u r m a r e , c a f A c i n d u - s e p r a z n i c l a
s f i n t i i I m p a r a t i
C o n s t a n t i n s i E l e n a s d s e c o m e m o r e z e n u m e l e c t i t o r i l o r
a c e s t u i
s c h i t , c a r e e r a u b u n i c i i t a t a l u i s a u G l i g o r a s . 3
M a t e i C o s t a c h i N e g e l 4 e r a c e l m a i m a r e . 5 F u s e s e c A s A t o r i t
c u C a s a n d r a . 6 N u s t i m a f i
a v u t d e c i t o f a t d , p e c a r e o a f l a m
l o g o d i n d u - s e d u p d m o a r t e a s a d u p d N e c u l a i M a v r o i e n i . 7
P r i n 1 7 7 3 s a u 1 7 7 4 b o t e a z d p e c o p i l u l p r e o t u l u i C o n s t a n t i n
d e l a H o r o d n i c e n i . 8
1 . l o a n N e c u l c e o . c . p . 1 3 9 .
2 . G h . G h i b a n e s c u R o s t e V i i . . . " p . 5 3 - 5 4 .
3 . G h . G h i b . R o s i e . g i i . . . " p . 5 6 - 5 7 .
4 . G h . G h i b a n e s c u R o s s e q U i . . . p . 6 5 C . N . T o m e s c u A r h i v e l e B a s a r a b i e i "
a n . 1 V ( 1 9 3 2 ) p . 9 6 .
5 . C . E r b i c e a n u 1 s t . M i t r o p o l i e i M o l d a v i e i q i S u c e v e i , B u c u r e s t i 1 8 8 8 p . 6 2 .
6 . G h . G h i b . o . c . p . 4 .
7 . N . l o r g a D o c . f a m . C a l l i m a c h i " 1
p . 5 4 2 .
8 . 1 8 1 1 , G h e n a d i e f i u l p r e o t u l u i C o s t a n d i n d e l a H o r o d n i c e n i b o t e z a t d e
p a h a r n i c u l M a t e i N e g e l , a i n t r a t i n m a n A s t i r e a V o r o n e t l a v i r s t a d e 8 a n i
c a s e t i n v e t e
c u
c a r t e " * i c i n d a u f o s t i n v i r s t d d e 1 1 a n i s ' a u l u r o t o n i s i t i e r o -
d i a c o n , b l a g o s l o v e n i a r a p o s a t u l u i n u t r o p f o l i t i G a v r i i l C a l i m a h " ( C . N . T o -
m e s c u o . c . )
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 52/158
- 5 2
l o r d a c h i M i c l e s c u c a m i n a r u i I t r a t a c a p e u n f r a t e " s i v i i r " , 1
i n d a t a d u p a m o a r t e a t a t a l u i s a i l , c a r e s e v a f i p e t r e c u t p r i n 1 7 8 2 ,
c e r e s a i s e a l e a g a m o s i a V i t c a n i i d e s p r e r a z e s i . 2
P e l a 1 7 8 7 , d i n r a n g u r i l e b o i e r e s t i a v e a p e a c e l a d e s u l g e r " , 3
c i n d e r a s o c o t i t s i c a r a z e s i n m o s i a F o
t a r p r i n L u n a l u -
n i e a c e l a s a n , C o n s t a n t i n I s p i l a n t V o e v o d p r i n t r - o
d e o s e b i t a c a r t e
d o n i n e a s c a , o r i n d u e s t e p e M a t e i N e g e l s i p e G r i g o r e C o s t a c h e , c a
s ä c e r c e t e z e s i s ä a l e a g a l a f a t a l o c u i u i h o t a r e l e d e s p a r t i t o a r e i n t r e
m o s i i l e e p i s c o p i e i C r i s n a s e n i i s i a l t e l e s i i n t r e a l e
m o s n e n i l o r r a -
s t r i c i n d s i n i s t e b o u r e ( s e m n e ) p u s e f a r a d r e p t .
L a a c e a s t a d a t a i t g a s i m p e s u l g e r u l M a t e i C o s t a c h i c u n i p a -
r i n d d e l a V a s i l i e P l a c i n t a , u n s t r a n e p o t d e a l l u i S t e f a n F o a l e , p a r t e a
s a d i n
F o l e s t i p e 3 0 l e i ,
c i n d p e a c t u l
d e v i n z a r e
i s c a l e s c c a
m a r t o r i p r e u t S a v i n o f M c i d o l l " $ i p r e u t V a s i l e o t t a m " , 6
a d i c a
t o t d e a c o l o .
S e v e d e c a l u i n d u - s e b i n e p e l i n g a m a t u s a - s a I l i n c a C o s t a c h i ,
m a r i t a t a c u C o s t i n C a t a r g i u , c a p a t a d a n i e l a 5 F e v r u a r 1 7 9 2 t o a t e
h l i z e l e d i n D u m e s t i p e n t r u p r i c i n a , c a e l e r a r a z a s i n D u m e s t i d e
9 0 d e a n i s i m a i b i n e , p e c i n d e a
i n t r a s e n u m a i d e c i t i v a a n i .
H o t a r n i c i a f o r o f a c e p e s t e d o i a n i . ,
I n 1 7 9 2 F e b r u a r i e 2 0 , M a t e i C o s t a c h i s u l g e r u , c u m p a r a d e l a
G h e o r g h e C h i s a r , V . T i r o n s i d e l a
T . B a l a n u n b d t r i n i n t r e i
M i z e , d i n c a r e o h l i z a e r a i n A n d r e i e s t i , o h l i z a i n P a p u c e s t i s i
h l i z a i n D o l h e n i , c i t e 1 l e u s t i n j e n u l . 8
l a r l a 1 7 9 3 M a r t 1
f a c e u n
s c h i m b d i n d P u t e n i i p e n t r u D r a g u s e n i i d e l a V a s l u i , 9 d e l i d e D r a -
g u s e n i i , d u p a c u m a m v a z u t i n u r m a l a v i a t a b u n i c u l u i s a u d e p e
t a t s C a e r a u l e g a t e a t i t e a a m i n t i r i .
I n 1 7 9 6 I u l i e 2 2 M a t e i C o s t a c h i i n c a l i t a t e a s a d e b o i e r a j u n s
l a r a n g u l d e , . p a h a r n i c " a r e a f a c e r i p e n t r u 9 0 l e i , c u u n r a z a s I o n
P o p a i n c a r e t i m p c a i s p r a v n i c a l F a l c i u l u i e r a t o t G l i g o r a s C o s -
t a c h i p a h a r n i c u . i 0
1 . G h . G h i b . I s p i s . s i z a p i s e " v o l . I V . I l p . 3 8 .
2 . C f . l b i d e m R o s i e s t h p . 5 3 .
3 . I b i d . p . 4 4 .
4 . I b i d .
5 . R e v i s t a i s t o r i e r i a a r h i v e l o r R o m i n i e i a B u c u r e * t i 1 8 7 6 , b r o w a l l p . 6 3 .
6 . l b . § i R o s i e s t i i p . 4 .
7 . G h . G h i b . R o r i e . t h " p . 2 9 , 3 1 .
8 . l b i d e m p . 4 5 , 4 8 .
9 . G h . G h i b . R o r i e . t i i " . . . p . 6 6 .
1 0 . l b i d e m p p . 5 3 - 5 4 .
o
z a s i ,
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 53/158
5 3
I n 1 7 9 7 A p r i l
1 9 , M a t e i
C o s t a c h i p a h a r n i c u , c e r e s d i s e
a l e a g d p a r t i l e s a l e d i n V i t c a n i s i d i n a l t e
h l i z e
D o m n u l ° d n . ,
d u e s t e b o i e r i
s p r e
c e r c e t a r e . I a r f r a t e l e s a u i e r o d i a c o n u l C h e s a r i e
C o s t a c h i i i c l a s p r e s t a p i n i r e p a r t i l e s a l e d e m o s t e n i r e d e l a t a t a l f o r
G r i g o r a s C o s t a c h i c l u c e r u l , d i n M o g o s o a i a d e l a H e r t a , V a s c A u t i i
d e l a S o r o c a $ i p a r t i t e s a l e d i n V i t c a n i i . 1
L a 1 8 0 0 , I I a f l a m c a d i n r a n g u r i l e b o i e r e s t i a r e p e a c e l a d e
s p a t a r , c i n d c u m p A r A p a r t i d i n m o s i a N a r e s t i ; 2 i a r o
c a r t e d o m -
n e a s c a a l u i A l e x a n d r u N i c o l a e S u t u V o e v o d d i n
l u n a
J u l i e , p e
i s p r a v n i c u l d e F a l c i u M a t e i C o s t a c h e , i t o r i n d u e s t e c a s a a l e a g d o
p a r t e d i n m o s i a C r a s n a s e n i i , c a l c a t a i n p a g u b a e p i s c o p i e i d e H u s i . 3
L a 9 O c t o m b r i e 1 8 0 1 , p e M a t e i i t a f l A m a v i n d d i n r a n g u r i l e b o e -
r e s t i p e a c e l a d e b a n " . 4
R a z a s i i d i n D o l h e n i i s e a c a t A d e M a t e i , p r e t i n z i n d d r e p t u l d e
s t a p i n i r e a s u p r a p r i s a c i i d i n B r e b e s t i , d a r j u d e c a t a c l a d r e p t a t e l u i
M a t e i C o s t a c h i I o n i t a G a f e n c u p i t a r u l d i n D o l h e n i p i e r d e p i r a . 5
I n 1 8 0 2 , i s e t r i m e t e a d e c d t r e v a r u - s a u , l o r d a c h i M i c l e s c u
c a m i n a r u s u r e t u r i d e p e 2 h o t a r n i c e a F o l o t i l o r " p e n t r u
c e a v e a M a t e i C o s t a c h i a c o l o . 6
T o t M a t e i C o s t a c h i c u m p A r a d e l a p r e o t u l G h e o r g h e p r o t o -
p o p u l d e V a s l u i $ i a i l u i , p a r t i t e d i n B r i b e s t i . A c e a s t a s e p e t r e c e a
i n 1 8 0 3 , c i n d s d . i n c e p d i n n o u c e r c e t d r i l e
d i n t r e e l $ i
r a z a s i i
d i n V i t c a n i . ? A s a i n 1 8 0 4 F e b u a r 1 4 , s e f a c e o n o u a o r i n d u i r e d e
b o i e r i s p r e c e r c e t a r e ; i a r l a 1 8 M a r t , c e r e j u d e c a t a l a d i v a n $ i t o c -
m a i i n 1 6 N o e m v r i e 1 8 0 4 , s e d A a n a f o r a o a i n t a r i t d d e V o d a M o r u z -
i n c a r e s e j u d e c a t o a t a p r i c i n a r a z e s i l o r d i n V i t c a n i . 8 E i v o e s c s d
r e d u c d p o r t i u n e a d e m o s i e c e s e c u v e n i a
C o s t a c h e s t i l o r d u p a
z a p i s e , c r e z i n d c a p o t
s p o r i
n u m a r u l
b a t r i n i l o r l a 4 s a u
5 , $ i
a t u n c i a c e s t i a a r f i l u a t p a r t e m a i p u t i n d . D i v a n u l j u d e c a p r i c i n a ,
a v i n d i n v e d e r e a r a t a r i l e i s p i s o c u l u i l u i V a s i l e V o d A d i n 1 6 4 7 , c a r e
s e o p r e s t e l a 3 b a t r i n i .
F a t a c u a c e a s t a h o t a r i r e , r a z a s i i d i n V i t c a n i , v a z i n d c a M a t e i
1 . I b i d . p . 5 4 .
2 . l b . p . 4 0 .
3 . R e v i s t a i s t o r i c a a a r h i v e l o r R o n t h z i e i " p . 6 4 .
4 . l b i d e m p . 7 6 .
5 . l b . p . 3 9 .
6 . l b . I s p i s . s i z a p i s e " I V 1 1 p . 3 8 .
7 . G h . G h i b .
p . 3 9 .
8 . l b i d e m p . 5 4 .
$ i
$ i
p a r t i l e
R o . p ' e s t i i . . . "
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 54/158
5 4
C o s t a c h i , i n f r a c u s t A p i n i r e a s i p e v a t r a s a t u l u i , u n d e e i a v e a u i a z ,
l i v e z i s i v i i , c a d l a i n v o i a l A c u s p a t a r u l s i c o n v i n c a p e n t r u l o c u l
c e i s e c u v i n e i n
m a r g i n e a d e j o s a s a t u l u i s i d e s p r e a p u s s ä - i
d e a a t i t a s u m s d e s t i n j e n i t o t i n c o l t u l d e j o s d e s p r e r a s A r i t s p r e
M a l a e s t i p a n A i n v a l e a
U r s o a e i ; t a r p e n t r u a l t A p a r t e d i n V i t c a n i ,
p e c u r s u l p i r i u l u i U r s o a e i , i s ' a d a t B a n c o v i c i u l . A c t u l e i s c a l i t d e
6 5 d e r a z e s i d i n V i t c a n i s i B a n c o v i c i . 1
-
T o t i n 1 8 0 4 M a t e i C o s t a c h i s p A t a r u c a u t a a c u m p a r a h l i z e l e
r a z e s i l o r d i n R o s i e s t i , i n c o r p o r i n d u - l e p e t o a t e l a m a r e a m o v i e a
R o s i e s t i l o r . 2
I n c e l e d i n u r m a M a t e i C o s t a c h i p a s e s t e l a t r e a p t a b o i e r i i , d e
m a r e p o s t e l n i c " . 3
M o a r t e a l u i s e i n t i m p l A i n 1 8 0 8 F a r a i n s A a p u t e a p r e c i z a
t u n a s i z i v a . C r e d e m c a M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n , l a o i m p r e j u r a r e c a
a c e a s t a a c a u t a t s ä p u e I n t r ' u n s i n g u r m o r m i n t o a s e l e t u t u r o r C o s -
t a c h e s t i l o r , a f l a t e i n p r e a j m a m i t r o p o l i e i d i n
I a s i , a r A t i n d p r i n i n -
s c r i p t i a d e p e p i a t r a t o m b a l a a c u i s u n t , i n d i c i n d u - n e d e s p r e M a t e i
n u m a i a t i t s i a l u i M a t e e i C o s t a c h e m a r e l e p o s t e l n i c , c a r e s ' a u
s a v i r s i t I n a n u l 1 8 0 8 " . 4
A f l a m c a o f i i c a a s a s e l o g o d e s t e i n 1 8 1 7 I u n i e 2 8 , c u N e -
c u l a i M a v r o i e n i . 5
E l i s a v e t a m o n a h i a , p e c a r e n u o s t i m , c u m s e v a f i n u m i t
t i e a c a s a , a f l a m c a b i n 1 8 1 2 M a r t 1 5 ,
d i m p r e u n d c u M i t r o p o l i t u l
V e n i a m i n , c a r e s e a f l a i n c A
l a m A n A s t i r e d e m i s i o n a t , f a c d a n i e a -
V e r e a l o r f r a t e l u i m a i m i c
. . a r b a n
C o s t a c h i . I n a c e s t a c t d e m a r e
i n s e m n a t a t e
p e n t r u n o i s p u n e i : S m e r i t u l V e n i a m i n p r o i n M o l -
d a v i a s i E l i s a v e t a , m o n a c h i , f i i i r a p o s a t u l u i G r i g o r a s C o s t a c h e s i
s i a i i d p o s a t i i M a r t i C a n t a f a c e m s t i r e " d e a c e i a c e d a r n i u b i t u l u i
s i m a i m i c u l u i f r a t e l u i n o s t r i l s p a t [ a r ] , e r b a n C o s t a c h e s i f i u l u i
s d u l a n c u l . C c i d e v r e i n e c e
n o i a m a l e s v i a f a c e a t r a s a d e s p r e
c e a l e l u m e s t i s i s i n g u r a t i c a a c i n u l u i m o n a h i c e s c f a c e m d e s e v i r s i t
v e c h i l d i n p a r t e a n o a s t r a p e d u m n e a l u i p e n t r u o n c e t r e b u i n t a d e
d r e p t a t e s ' a r c u v e n i s a u d e p e t a t u l ( s i c ) s a u d e p e m a i c a n o a s t r a " .
1 . I b i d .
2 . I b
p . 6 9 - 7 1 .
3 . V e z i i n s c r i p t i a d e p e o p i a t r a
m o r m i n t a l k c e s e a f l a I n b i s e r i c a
v e c h e i m i t r o p o l i i .
4 . I b i d e m .
5 . N . l o r g a , D o c . J a m . C a l l t m a c h i " I p . 5 4 2 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 55/158
5 5
' , T o n t o a c e a p a r t e a n o a s t r e o $ i d d r u i m s i o f a c e m p e n t r u d e a -
p u r u r e a c i i n v e c i d a n i i " . 1
V e n i a m i n p u r t a
o a r e c a r e c o r e s p o n d e n t s c u s o r e - s a ,
c a r e
s t a c u m e t a n i a l a m a n a s t i r e a A g a p i e i . M a i a l e s n u v o i a s ' o l i p s e a -
s c a d e s i g u r d e c a r t i l e . n o u i e s i t e d e s u b t i p a r p e n t r u c a s a s e i n -
d e l e t n i c e a s c a i n n i s t e z a b a v i s t i n t e , i n
n i s t e c u g e t a r i p l d c u t e , i n
c a r e t e - a i c i o b i c i n u i t " i i s c r i a M i t r o p o l i t u l . 1 t i t r i m i t e m c a r t i t d l -
m a c i r i f i i n d z d b e i v i a l e o s t e n e l i l o r n o a s t r e d i n v r e m e a n e m e r n i c i e i "
c a o a d u c e r e a m i n t e a d a t o r i l l o r n o a s t r e . . . f i r e i t i c c i t r d c u v i o s i i a
t a " 2 . E l i s a v e t a m o n a h i a , c i t a
f o s t s t a r e t a , 3 2 d e a n i l a A g a p i a , a
c a u t a t c a s a z i d e a s c a u n
p a r a c l i s , a c a r u i i a s c r i p t i e
d e d e a s u p r a
p u s s c u m u l t m a i t i r z i u , v o r b e s t e c a p r i n r i v n a A r e a
s f i n t i -
t u l u i p r o M M i t r o p o l i t V e n i a m i n C o s t a c h e s ' a u z i d i t [ s r ] c u c h e l t u -
i a l a r d p o s a t e i s u r o r i i p r e a s f i n t i t u l u i ,
E l i s a v e t h e , c a r e a u s t a r e t i t
3 2 a n i , p a n e l a s e i v i r s i r e a s a " . 3
$ 1 t o t u s p e n t r u n o t r a m i n e n e i n t e l e s f a p t u l c a V e n i a m i n p r i n
a l s a u t e s t a m e n t , l a s i n d m a n a s t i r i i A g a p i a 1 0 0 0 d e g a l b e n i , s p r e
a s e f a c e c u e i u n p a r a c l i s l a a c e a s f i n t e i
m a n c i s t i r e " a d a u g a
s p u n i n d : c a s a s e z i d e a s c a ' ' i n t r u p o m e n i r e a m e a , i a s u r o r e t
m e l e , a l e c a r i a r e i m d s i t i s e o d i h n e s c a c o l o " . 4
C e i a c e i n s e a m n a c a
p a r a c l i s u l n u f u s e s e f a c u t .
M a i s t i m c a t o t p e v r e m e a s t a r e t i e i E l i s a v e t e i s ' a r i d i c a t A g a -
p i t a v e c h i " , b i s e r i c a c e d i n i n t i m p l d r i l e v r e m i l o r s ' a u f o s t a r s " . 5
M o n a h i a E l i s a v e t a t r e b u e s a f i m u r i t d u p e 1 8 3 1 s i l i t c a t r e 1 8 4 1 0 ,
l a r d a c d a u t r e c u t c e i s a p t e
a n i
i s ' a f a c u t c u v e n i t a d e s g r o p a r e ,
d u d t a r e m u t t s ' a u i n t r i s t a t m i t r o p o l i t u l ( V e n i a m i n ) " , v a z i n d p e
s o r d s a l e g a t o . , 6 d e c i I n c a n e p u t r e z i t a .
a r b a n N e g e l - C o s t a c h i , d u p A c u m a m v a z u t i n u r m a , e r a
c e l m a i m i e d i n t r e f i i i I u i G r i g o r a s C o s t a c h i . F u s e s e c a s a t o r i t I n t a i a
o a r s c u C a t i n c a V a c a r e s c u , d e p e u r m a c a r e i l e g a t u r i a v u u n c o -
p i l . 8 . l a r p e l a 1 7 9 1 d i m p r e u n a c u f r a t e l e s a l t m o n a h u l C h e s a r i e , t i e -
b u i a s a p u e c h e l t u i a l c i , & a d d s i o s t e n e a l d i n t o c m a " , c a s a - s i s c o a t a
1 . l o a n N e c u l c e , b u l e t , m u z . m u n c i p . I a s i " p e 1 9 3 0 p . 1 4 0 .
2 . l b i d e m p e b 2 1 p . 1 3 2 .
3 . l b i d e m , o . c . p e 1 9 2 6 - 2 7 p . 2 6 3 .
4 . C . E r b i c e a n u I s t . M i t r o p o l i e i M o l d a v i e i
S u c e v e i " , B u c u r e s t i . 1 8 8 K
p . 6 2 .
5 . l o a n N e c u l c e o . c .
6 . A . a d e m i a r o m i n a m s . 3 1 8 f . 6 7 .
7 . l o a n N e c u l c e o . c . p e 1 9 3 0 p . 1 4 0 ; C . E r b i c e a n u o . c . p . 6 2 .
8 . V . A . U r e c h e d 1 s t . R o m d n i l o r " B u c u r e s t i 1 9 0 0 , t o m . X p . 6 5 4 .
$ i
u s i i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 56/158
5 6
m o s t e n t r e a , c e l i s e c u v e n e a d i n z d s t r e a m o a s e i " l o r I l i n c a C a n t a
. b a n e a s a .
P r o c e s u l m e r g e a l a n o r o c . '
D u p a m o a r t e a l u i M a t e i
t o t i c e i l a l t i f r a t i , m o n a h u l C h e s a r i e ,
M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n $ i E l i s a v e t a m o n a h i a , a v i n d n u m a i p e S a l - b a n
r a m s i n l u m e a l a i c a , d e s i g u r c a t o a t a
a i e n t i a
l i S e i n d r e p t a r a
c a t r e e l . A u r m a t d e c i , c a s i m a r e p a r t e d i n m o s t e n i r e a s A t r e a c a
. a s u p r a s a s i a f i u l u i s a u l a n c u , m a i
a l e s d a t a d e p e u r m a l u i
M a t e i n ' o f i C a m a s d e c i t n u m a i o f a t a , d e s o a r t a c a r e i a I n c a n u
s t i m n i m i c . D e a c e i a a m s i v a z u t c a l a 1 8 1 2 , M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n ,
c i t s i E l i s a v e t a m o n a h i a c a c e i c e I m b r a t i s a s e r a v i a l a c e a t r a s a
d e s p r e c e a l e l u m e s t i s i s i n g u r a t i c a a c i n u l u i m o n a h i c e s c "
p e s t e t o a t a
p a r t e d e a v e r e c e o a v e a u s a u l i s ' a r f i c u v e n i t d e p e u n d e v a p u n d e
v e c h i l " p e $ a r b a n , c a r u i a I n a c e l a s t i m p i - o f a c s i d a n i e . 2 D e
a i c i n e s i v i n e e x p l i c a t i a d e a g a s i p e $ a r b a n , c i t s i p e f e c i o r u l
s a u l a n c u s t a p i n i n d m a i p r e t u t i n d e n i p e a c o l o p e u n d e s t a p i n i s e
C o s t a c h e s t i , i n T u p i l a t i , M a T a e s t i e t c .
L a 2 9 l a n u a r i e 1 8 1 3 , s p A t a r u l $ a r b a n , b o i e r
d i n M o l d o v a ,
c a r e d e l i d e s p a r t i t d e C a t i n c a V a c a r e s c u , t o t u $ r e c l a m a l a m o a r t e a
e i c l i r o n o m i a a c e s t e i a p e n u m e l e u n u i c o p i l d e 1 4 a n i . D u p a p r a v i l a
s e i n t e l e g e a i n s a c a d a c a b a i a t u l n u a v e a a c e a s t a v i r s t a , t a t a l s a u
n u m a i p u t e a c l i r o n o m i s i , c i r u d e l e d u p a m a m a l u i m o a r t a . 3
D i n r a n g u r i l e b o i e r e s t i , g a s i m c a p e l a 1 8 1 6 , a v e a p e a c e l d e
, v e t [ m a r e ] v o r n i c " . 4
$ a r b a n N e g e l m a i s t a p i n e a s i S c o b i l t a n i i 5 d e l i n g a P o d u -
f l o a e i .
P e n t r u
e x i s t e n t a
b i s e r i c i i d e o d i n i o a r a d i n
S c o b i l t e n i s a u
S c o b i n t a n i $ i i n l e g a t u r a c u s t a p i n i r e a l u i $ a r b a n a s u p r a
s a t u l u i
s i c h i a r a u n e i s e d e r i a l u i m a i s t a t o r n i c e a i c i 6 , p u t e m d a u r m a -
t o a r e l e l n s e m n a r i f a c u t e p e n i s t e c a r t i .
, A c [ i ] a s t d s p r i t e ' c a r t e v i e ( i l e s f i n t i l o r i m p a r l i t e i n 1 2 t o m u r
s ' a u c u m p d r a t d e c a t r e m i n i n e v r e d n i c u l r o b u l l u i D u m n e z e u $ a r -
b a n N e g e l v o t [ n i ] c d i n e t i p o g r a f i a s f i n t e i m c i n d s t i r i N i a m ( u l u i l a l e t
1 . l o a n N e c u l c e o : c . p . 1 3 9 .
2 . I b i d . p . 1 4 0
3 . V . A . U r e L h i A o . c . p . 6 5 4 .
4 . C o n s t a n t i n E r b i c e a n u o . c . p . 1 0 8 .
5 . l n s c r i p t e l e b i s . s a t u l u i D u m e s t i . F e r e c A t u r a u n e i E v a n g h e l i i d e B u d a .
' d i n 1 8 1 2 , i n s e m n a r e a d i n 1 8 1 8 F e b r . 1 5 " d e p e u n C e a s l o v s i a l t a d i r t 1 8 2 5
D e c . 2 8 , d e p e V i e t i l e S f i n t i l o r p e A u g u s t d e l a b i s .
d i n s a t u H o i s e s t i l a s i
6 . M i c h . K o g a l . o . c . 1 1 1 p . 3 6 4 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 57/158
5 7
1 8 1 9 p e n t r u s f c i n t d b i s c i r i c d d i n s a t [ u ] m e n S c o b i n t a n i d e l a f e i n [ u ] t [ u f
C a r l i g a t u r i i s p r e p o m e n i r e i i e r t a r e m u l f i m i i p d c a t e l o r m e l i " . 1 I a r
p e u n a l t v o l u m c i t i m :
A c [ i ] a s t d c a r t e c u p r i n z a l o a r e d e v i e f i l i
s f i n f i l o r p e l u n a l u i
G h e n a r i s ' a u a f i e r o s i t b i s d r i c i i d i n s a t [ u ] m e u S c o b a l f a n i f a n [ u ] t [ u ]
C a r l i g a t u r i i , u n d e s d c i n s t e c t i s i s e i p r O z n u e s t i m a r e l i p r o r o c M e r -
g a t o r i u l u i i n n a i t e s i b o t e z d t o r i u l u i s t i n t s i m a r e a p o s t o l l a l e t 1 8 2 5
D e c h [ e ] m v . 2 8 .
. . d . r b a n N e g e l v o r [ n i f c o " . 2
D u p A c u m a m m a i v o r b i t , C o s t a c h e s t i e r a u i n
l e g a t u r a
d e
r t i d e n i e , c u c e l e m a i d e s e a m s f a m i l i i a l e M o l d o v i i .
P o e t u l C o s t a c h i C o n a c h i i n s u s i n e i n d i c a i n c r i n g a t u r a c u e l
z i c i n d : s 3 c i r b a n C o s t e i c h e s c , p o r e c l i t , N e g e l v c i r p r i m a r e d i p i m a m c i -
c u m i n i s i f r a i l c u M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n a . 3
S p a t a r u l I o r d a c h i B a l s i n t r o s c r i s o a r e a d r e s a t a M i t r o p o l i t u l u i ,
I n c a n u m e s t e p e S a r b a n , v a r ; 4 i a r I r t a l t a v i s t e r n i c u l S a n d u S t u r z a
d e a s e m e n e a v o r b e s t e d e e l c a d e u n v a r . 5 , .
C a n t a p o s t e l n i c u i s e a d r e s e a z A b a d i f e i $ c i r b a n e " . 6 S a r b a n
I n v a t a s e s i c a r t e . S t i a d e s i g u r , c a
d u p a m o d a t i m p u l u i
$ i
c e v a
g r e c e s t e . 7
E r a i n f o a r t e m a r e i n t i m i t a t e c u M i t r o p o l i t u l . l i p u r t a g r i j a
d e m u l t e d e t o a t e , a l i t i n a f a c e r i l e c a r e - 1 p r i v e a u
p e r s o n a l
c i t $ i
i n a c e l e a l e m i t r o p o l i e i . A c e a s t a o c o n s t a t a m m a i a l e s c u p r i l e j u l
a n u l u i 1 8 2 1 , c i n d n u s e d ä l a o p a r t e a s f a t u i p e M i t r o p o l i t . S i
s e v e d e c a e r a a s c u l t a t , c a c e l c e s i n g u r d i n a i
M i t r o p o l i t u l u i f a -
c e a p a r t e d i n l u m e a l a i n s i p o l i t i c a $ i c a a t a r e p u t e a s t i s i ' , m a i
m u l t e .
1 . V e z i c a r t i l e b i s e r i c i i c u h r a m u l s f . N e c u l a i d i n P o d u - l l o a e i , c u i n s e m -
n A r i f A c u t e p e V i e t i l e s f i n f i l o r " p e A p r i l i e d e N e a m ] 1 8 1 2 M a i 2 .
2 . l b i d e m d e M a i . 0 a l t a i n s e m n a r e f a c u t a d e a l t h m i n a m a i a d a u g a
A c [ i ] a s t a
v i l a t c 1 a s f i n f i l o r a f i e r o s t t c l d e d u m n e a l u i b o e r u c [ u [ c [ o ] n u S a r b a n
N e g e l . d a t a s f i n t e i b i s c i r i c i d i n s a t [ u ] S c o b i n t a n i t a n [ u ] t [ u ] E § i i , o c o l u l C a r -
l i g a t u r i i [ 1 ] 8 5 4 G h e n a r i i n 1 0 z i l e " . A l t e c a r p d a t e t o t d e S a r b a n N e g e l , l e
g a s i m r i s i p i t e p e l a b i s e r i c i c u m s p r e p i l d a l a c e a d i n D u m e s t i s i H o i s e s t i :
j u d . I a s i .
B i s e r i c a d i n S c o b i n t a n i s a u S c o b i l t A n i a a r s i n l u n a F e b r u a r 1 8 9 2 .
3 . G h . T . K i r i l e a n u i n r e v . C o n v o r b i r i l i t e r a r e " p e 1 9 0 8 a n . X L I I n r . 1 3
p . 6 1 3 ; C . E r b i c e a n u 1 s t . m i t r . M o l d a v i e i s i S u c e v e i " p . 3 8 9 , 4 4 1 ; C . B o b u l e s c u
i n r e v . S p l e n d o r i n o g o r v e c r n " a n . I .
4 . l b i d e m o . c . p . 2 0 7 .
5 . I b i d . p 1 8 0 .
6 . l b . 1 4 0
7 . l b . p . 2 2 3 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 58/158
- 5 8
I n t r o s c r i s o a r e i n c a r e i
s e a d r e s e a z d c u S c i r u t p i c i o a r e l e
p c i r i n t e s t i " i i s p u n e : E u g i n d e s c n i c i c u m s a n u d a u c a r t e a [ s c r i -
s o a r e a ] p r e a o s f i n ( i e i t a l e l o g o f c i t u l u i G r i g o r a e d e o a r e c e
d u p d c e
o v a c e t i s a o c e i t i i n a p o i , a f a r a c a n u o v a d a " , t i i n d - o p e n t r u
. o r i c e v r e m e p r e c u m f a c t o t i o a m e n i i c u l u a r e a m i n t e d a r i n c i t e
p r e p u s u r i n u - 1 v o i u p a n e , m a i a l e s f i i n d s i f i r e s t e p r e p u e l n i c , p r e -
c u m s i t r e b u e t o t o m u l s a f i e , c a r e n u v o e s t e , s a f i e g i u c a t s i i n -
§ e l a t d e c i n e v a s i , m a c a r d e a m f i s i n o t " .
l a r m a i d e p a r t e a d a u g a
D a r a p o i d u p c i t o a t e i n d r d z n e s c , a z i c e , d i m a n d p c i s t u e s t i
c u m p l i t l a a n p u n c t , u n d e z i c e c a l a t o a t e i n f i e s t e c a r e v r e m e m ' a i
a s c u l t a t , s p r e p i l d d : J a c o a d u c e r e a m i n t e " . M ' a i a s c u l t a t s a n u
f a d s c h i m b u l c u s c i r d a r u l l o r d a c h e ? M ' a i a s c u l t a t , s d n u m e r g i l a
T r e i s f e t i t e l e l a b o m o l e b n u l u i I p s i l a n t e ? A r a t c i - m i a c u m s i c e l e c e
m ' a i a s c u l t a t s i a i g r e s i t O a r e p e n t r u c a a m m i t a m i n c e s i g i u d e -
c a t a ? S i l n u - m i d e D u m n e z e u s a v i a l a a s a c u g e t a r e s i d e s e r i c i c i u n e " .
A p o i I n c h e e S a r b a n , f o a r t e a m a r i t :
N u , s c u m p u l m e u p d r i n t e , m u l t a d u r e r e a n d f a c e s d - m i d e s -
c h i d n u i d u h a c r i e r i l o r s o c o t i n d ,
c a r e s h i t c e l e m a i d e f o l o s , s a u
m a i b i n e z i c i n d , i m p i n s d e m a r e l e i n t e r e s a t m e u , c e a m d e P r e a
o s f i n t i a t a , p r e c u m d e m a t t e o n v ' a m s c r i s " . 1
M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n i n 1 8 2 2 a f l i n d u - s e I n c a i n m a r e i n -
t r i s t a r e i n r e f u g i u l s d u i n u r m a e v e n i m e n t e l o r d i n 1 8 2 1 , d i n p r i c i n a
i n g r i j o r a r i l o r p o l i t i c e , c h e m a p e S a r b a n l a
s i n e . A c e s t a i n s a . ' r d s -
p u n d e c a s a a i b a r a b d a r e a l u i l o v s i s a a s t e p t e r e z o l v i r e a l u c r u r i l o r
$ i s a n u : i n c l i n e i n n i c i o p a r t e ,
c a
n u c u m v a s a H e a c u z a t d e
n e p a t r i o t s i p a s t o r n a i m i t . S c u m p u l m e u p c i r i n t e i s e a d r e s e a z a
$ a r b a n d u p c i a m c a p c i r e r e s i a c o l o d e l i a i f i , n u a m a v e a m a i
m u t t c e v o r o v i , d u p e 1 , a m e a s c u r t a p r o a s t a g i u d e c a t c i , p a r n u v a i n
v e d e s f i r s i t u l s i h o t c i r i r e a d i n t r e i m p a r a t i " . 2
I n
a l t s p a r t e S a r b a n f a c e a t e n t p e M i t r o p o l i t a s u p r a s c r i s o -
r i l o r , p e c a r e v o e s t e s d l e t r i m i a t a p e n t r u d i f e r i t e l e p r i c i n i , s f a t u i n d u - 1
c a n u t r e b u i e s d f i e c o n d e i u l p r e a o s j i n ( i e i t a l e i n m i i n i l e n i m c i r u i " .
D e c i i i c e r e c a s a - i s c r i e n u m a i l u i ,
d e t o t
c e a r e n e v o e s i e l e
g a t a s c r l s l u j a s c a " 3 c a u n , . i u b i t f i i u s u f l e t e s c s i p l e c a t a s l u g a " . 4
1 . E r b i c e a n u o . c . p . 2 2 1 - 2 2 2 , 2 2 3 .
2 . I b i d e m c o . p , p . 2 2 2 - 2 2 3 .
3 . I b i d e m p . 2 2 7 - 2 3 0 .
4 . I b i d . p p . 1 9 1 , 1 9 2 p a s s i m .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 59/158
5 9
I n 1 8 2 1 , S a r b a n s e r e f u g i a z a s i e l B a s a r a b i a , i n s a s e o p r e s t e
i n C h i s i n a u , ' d e u n d e a s t e p t a c a s a s e l i n i s t i a s c a
l u c r u r i l e c i t d e
c i t , p e n t r u a s e r e i n t o a r c e . I n l i p s a - i v e n i n d
T u r c i i
i n M o l d o v a ,
a r h i m a n d r i t u l l s a i i a , c a r e e r a p u r t a t o r u l d e g r i j a a t o t c e p r i v e a
a v e r e a i n i t r o p o l i e i s i a d m i n i s t r a r e a e i , i 1 a f l A m s c o t i n d t e s c h e r e a d e l a
C h i h a i B e i s i p e n t r u s t u p i i s i c a s e l e l u i c u c o n u S a r b a n . 2
D e s i g u r c a s t a n d l a C h i s i n a u ,
M i t r o p o l i t u l
V e n i a m i n s c r i s e
g u v e r n a t o r u l u i B a s a r a b i e i , c a s a f i e r e c o m e n d a t a t i t e l c i t s i f r a t e -
s a u S a r b a n , c o m a n d a n t u l u i g r a f V i g t e n s t e i n . 3 S ' a d u s s a v a d A p e
V e n i a m i n s i l a C o l i n c a u t i . 4
I n t o t t i m p u l c i t s t a i n B a s a r a b i a s i l a I n t o a r c e r e a s a a c a s a ,
t i n e i n c u r e n t p e M i t r o p o l i t d e t o t c e i a c e s e p e t r e c e a i n l i p s a - i
a t i t c u p r i v i r e
l a l u c r u r i l e s i a f a c e r i l e , c a r e - 1
p r i v e a u p e r s o n a l , c i t
s i c u i n t i m p l a r i l e p o l i t i c e . 6
T o t e l p u r t a g r i j a a r e n d a r i i m o s i i l o r
m i t r o p o l i e i , s i a a d v o -
c a t u l u i , 7 c a r e t r e b u i a s a u r m a r e a s c a p r i c i n i l e . $ 1 n u s e d a l a a
p a r t e d e a a j u t a p e c e i c a r e a v e a u n e v o e d e M i t r o p o l i t u l p l e c a t . 8
P r i n 1 8 2 2 a n u n t a p r i n o d e o s e b i t a s c r i s o a r e , f a r a d a t a , p e
M i t r o p o l i t , d e u n p l a n s e c r e t
c u n o s c u t n u m a i d e c i n c i $ i p e n t r u
c a r e , s p r e a r e u s i s e c e r i s c a l i t u r i l e b o i e r i l o r , c i t s e v a p u t e a m a i
m u l t e . P r o b a b i l e r a v o r b a , d e a s e i n d i c a i n s e c r e t p e r s o a n a c a r e
s a f i e D o m n i t o r . 9
C a o r i c a r e b o i e r a l v r e m i i a c e l e i a , i s i a v e a d e s i g u r l a c e l e b i -
s e r i c i d e p e m o s i i l e s a l e p s a l t i i ( c i n t A r e t i s a u d a s c a l i ) t o c m i t i c u a
a n u m i t a l e a f a s a u h a c c u m s e z i c e a . E i e r a u c u n o s c a t o r i a i m e s t e s u -
g u l u i , c a d m a i i n v a t a u $ i p e a l t i i . U r m a t o a r e a i n s e m n a r e n e d e s l u s e s t e
i c o a n a t i m p u l u i s i d e c i m e r i t i n d d e a f i e v i d e n t i a t O . E a s u n s a s t f e l :
S d s a # t e , a n d a m i n c e p u t a t n v d ( a l a m q t [ e p ] g u l m u s e i c h i e [ i ]
c e i n o a o I n l u n a l u i O c t o m v r i e i n 1 2 z i l e l a p s a l t u l V a s i l e , c e a u
l o s t l a J e r b a n ( s i c ) [ S a r b a n ] N e g e l . a u v e n i t l a
s f f a l n t u l S p i -
r i d o n l a a n a l 1 8 2 7 " . ' °
1 . l b . p . 1 5 0 1 6 2 .
2 . l b . p . 1 3 1 , 1 4 6 .
3 . C . E r b i c e a n u o . c . p . 1 5 0 .
4 . l b i d e m p . 1 9 2 .
5 . I b i d . p p . 1 4 0 , 1 6 3 , 1 7 6 , 1 8 2 , 1 8 4 , 1 8 5 , 1 9 1 , 1 9 2 , 2 0 0 , 2 0 1 , 2 0 7 , 2 2 6 .
6 . l b . p . 1 5 5 .
7 . l b . p . 2 0 8 .
E . l b . p p . 2 2 6 - 2 2 7 .
9 . l b . p . 3 8 9 .
1 0 . V e z i c a r t i l e b i s . d i n T u p i l a t i , i n s e m n a r e a f a c u t a p e u n P e n t i c o s t a r i u
d e R i m n i c d i n 1 7 8 5 .
i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 60/158
6 0
' u r b a n N e g e l , c u § e d e r e a l a C a r a e r a i n s a t u l M a l a q t i , u n d e
- a v e a o t e m e i n i c a § i
p r e a f r u m o a s a g o s p o d a r i e .
E l m o a r e i n a n u l 1 8 2 8 A p r i l 2 5 . '
L a 1 8 3 9 l u n i e
1 2 , s a t u l
M a l a e § t i e r a a l u i
l a n c u N e g e l
f e c i o r u l l u i S a r b a n , l a c a r e d a t a a m i n t i t a
c e r e a s e
d e s p a r t i a t
p i e t r e h o t a r e d e m o i a B a r b o * i l o r , a l u i l o a n C u z a . 2
I n 1 8 4 6 , a f l a m c a l a n c u N e g e l , n u m a i e r a i n v i a t a ; i a r f e c i o r u l
s a u
i
d e c i n e p o t u l l u i S a r b a n i § i z i c e a l a n c u C o s t a c h e . '
L a 1 8 4 9 I a n c u C o s t a c h e e r a p o s t e l n i c . 4
U n b l e s t e m c e a r f i e x i s t a t a s u p r a n e a m u l u i
C o s t a c h i .
D a m m a i l a v a l e d i n t r u n m a n u s c r i p t , a c a r u i p r o v e n i e n t a n o t
o p u n e m d u p d 1 8 4 0 , c i t e v a l u c r u r i i n a d e v a r n o u i * i i
s u r p r i n z a -
t o a r e , c a r i p r i n t r e a l t e l e n e r e d a u s o a r t a f i i l o r l u i . G r i g o r a C o s t a c h i
§ i p r i n u r m a r e a f r a t i l o r l u i V e n i a m i n , d a r f a r a a p u t e a i m p a r t 4 i
i n t r u t o t u l v e d e r i l e p o v e s t i t o r u l u i , v a d i t p o r n i t d i n s p i r i t d e t a g m a
i m p o t r i v a M i t r o p o l i t u l u i
n a s c u t § i c r e s c u t I n t r u n m e d i u c u o a l t s
i n t e l e g e r e p e n t r u v i a t a m o n a h a l a .
N e a v i n d a l t i z v o r p e n t r u s f i r * i t u l f r a t i l o r M i t r o p o l i t u i u i V e -
n i a m i n , l a s a m s a s e d e p e n e c e l e c e u r m e a z a p e n t r u c a t i m p u l s a
v e r i f i c e a d e v a r u l § i i n t e n t i i l e a s c u n s e a l e o a m e n i l o r .
D e c i s a p o v e s t e a s t e p e n t r u n e a m u l l u i , a d e c d C o s t d c h e s t i i , c u m
c a a u f o s t s u p t b l e s t e m i n p r e u n d c u B r a n c o v a n u d e c a t s b i s e r i c a
- R o s s i e i : p e n t r u
v i c l e s u g u l c e 1 - a u u n e l t i t ,
l a P e t r a c e l M a r e , c u
r d z b o i u l c e a u a v u t c u T u r c h i i . $ i e u i n s c r i s n u a m c e t i t , c i d i n
p o v e s t i r e a m a u z i t p e n t r u n e a m u l C o s t a c h e s t i l o r c a n i m i c n u s ' a u
a l e s d e d i n s u l , p r e c u m s i d e a B r a n c o v a n u l u i . C c i c i s a c u n o a s t e
d i n t r u a c k l a s t a , c a a c e s t m i t r o p o l i t a v e a t r e i f r a t i : d e c i u n u l t e r b a n
p e n t r u o u c i d e r e
c e a u f o s t f a c u t s ' a u b d t u t l a
s t r o i u d e c a t s
M o s c a l i p i n g c e a u m i n t . ' l a r d a l t u l [ C h e s a r i e ] f i i n d c a l u g a r i e r o -
1 . 1 n s : r i p t i d e b i s e r i c i i s f . S p i r i d o n d i n I a s i .
2 . G h . C i h i b . C u z e V i i " p p . 8 0 , 8 3 .
3 . i b i d e m o
c . p p . 8 3 , 8 4 , 8 5 .
4 . I b i d .
5 . T o t i n c h i p u l a c e s t a n i e s t e i m p a r t a s i t a m o a r t e a l u i
S t e f a n P e t r u
A n d r o n a c h i d i n V u t c a n i j u d . F a l c i u l u i , p e c i n d c e r c e t a m b i s e r i c a
d i n a c e s t
s a t l a 1 5 A u g u s t 1 9 3 0 . S A c r e d e m a m a n u s c n p t u l s a f i
p o p u l a r i z a t
a c e s t
s f i r s i t t r a g i c a l l u i S a r b a n p o a t e n e v e r o s i m i l s i p e c a r e n o t a s t A z i I I I n -
r e g i s t r a m c a o p o v e s t e i n e d i t a ?
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 61/158
6 1
m o n a h , c a r e l e e r a $ i d i c h i u l a e p i s c o p i i a R o m a n u l u i , $ i I n u n p u h o i
a n d e r a s d i a i a p a p o d u l R o m a n u l u i , a n m e r s c u l u n t r e a c a s d
d e a e l v r e a n a j u t o r i u : $ i n u s a $ t i e c u m a u u m b l a t c d s ' a u i n e c a t .
l a r a l t r e i l e a
[ M a k i ] $ i d e a l a m o $ i i a s a ' l a P o d u I e l o a i i , $ i
d u p r e o b i c e a i u l u n o r ( d r i s t r e i n e , h r c i n i i a m u l t i m e d e c t i n i z e i v o z i :
$ i d u p d a l t e f a p t e , a v e a $ i a c [ i ] a s t a c a p e m o $ i i a l u i s a n u l a s d
v r e o f a t a f r u m o a s a n e c e r c a t t i d e d i n s u l . D e c i i n t r u o n o a p t e m e r -
e n d d u p d o b t c e a i u l s a u , $ - a u s c h i m b a t h a i n e l e , $ i s ' a u i m b r a c a t
c u h a i n e c [ i ] o b a n e g i : i a r d l a
i n t o a r c e r e a s a a c a s d n u l a u c u -
n o s c u t z d v o z i i , $ i 1 - a u r u m p t , d i n t r u c a r e p r i c i n d a n $ i m u r i t .
S i a c u m r c i m c i s e a s e d i n n e a m u l C o s t d c h e $ t i l o r n u m a i V e n i i a m i n
$ i c u o s o r d a s a . D e c i v c i z i n d e l c d s o r a s a n u n u m a i d i $ - a u
l a s a t b a r b a t u l , $ i u m b l d c u M o s c a l i i : c i I n c a v o i a $ t e s d $ i f u g a
c u d i t z $ i i p e n t r u a c e i a c u m a r e n e v o e l u i n d u - o o a n t r i m i s l a m o -
n a s t i r e a V a r a t e c u l u i s p r e p a z e i S i d u p d v r o a t m a n i o a n $ i
c a l u g c i r i t . S i f i i n d c d e r a m i t r o p o l i t , f e u d s d s o c o t e a s c a v r e u n p d c a t
c e v a , a u i z g o n i t p r e c a l u g d r i d i n A g a p i i a . S i a u s a l d $ l u i t a c o l o
c d l u g d r i t e p u i n d p e s o r a s a s t a r e ( d m o n a s t i r i i A g a p i e i . I n c a r e l o c
e r a b l e s t e m c t i t o r e s c c a n u n u m a i s a s a z d f e m e i , c i n i c i s a c a k e :
p u i n d i n s p a t i l e m o n a s t i r i i S e c u l u i G h e e n a f o c u l u i $ i I n c a a u m a i
a d a o s a a f o r i s i $ i
c d r a r e a c a r e a m e a r g e d e l a A g a p i i a l a S e c u l
a d e c c i p a r t e a
c c i l u g c i r e a s c a s a f i e
a f o r i s l t d , d e v o r m e a r g e d e l a
A g a p i i a l a S e c u l c a l u g t i n t e l e , $ i d e l a S e c u l c O l u g a r i i i n
A g a p t i a .
P r e c a r e a f o n s a n i e I n s u $ m i - a u s p u s - o m i e i s t o r i s i t o r i u l .
D e c i d u p d i n t r a r e a c c i l u g d r i t i l o r i n A g a p i a , a n i n c e p u t a s a
g c i s i m u l t e c c i l u g c i r i t e
a f o r i s i t e , p r e c u m m a i p r e u r m d
$ i
i n s i i $
a u f o s t v d z i t o r i u , $ i p u t i n d i n t r u a c e a v r e a m e a d e s f a c e a c R a s t a ,
n u a u v o l t . C i p e l i n g c l a c e s t b l e s t e m , a u a d a o s $ i a l t u l , e a u l a n d
d e l a m o n a s t i r e a N e a m t u l u i , $ i S e c u l u i p d r ( i d e m o $ i i ,
$ i t r u p u r
i n t r e g i l e - a u l i p i t d e m o $ i i l e A g a p i e i , c u a c e s t c u v i n t c d ' s l u t s u r o r i
m o n a s t i r i l e .
l a r d d u p r e i n t e l e a g e r e c a s a i m b o g O t e a s c a p r e s o r a
s a , m a t w u r i n d u - i d i n p d c a t e . $ i i n t r u
a l i t o b r d z n i c i e a u a j u n s
c d l u g a n t i l e - M t n ' a t v o i a c a p i n g l a S e c u l s d i s m o $ i i l e I n s c i
C o a t e a c e s t e a l e l a s e m ( s i c ) l a j u d e c a t a l u i D - m n e z e u " . 2
N e d i n d c r e z a r e , c i t i t o r u l e x i s t e n t e i a c e s t u i b l e s t e m , u r m a t d e
a f u r i s a n i a a r h i e r e i l o r
r u s i
d e l a P e t e r s b u r g u l d e a l t A d a t a $ i t o t u s
1 , S c o b i n t e n i i s a u
S c o b i l t a n i i d i n f a t a
P o d u i l o a e i , i n s a n o t s t i m c a - 1
s t d p i n e § t e S a r b a n , p r o b a b i l i n s a c a d u p a m o a r t e a f r a t e l u i s a i l M a t e i .
2 . A c a d . r o m . m a s s . n r . 3 1 8 f . 3 0 v . 3 1 v .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 62/158
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 63/158
6 3
§ i i s t o r i c u l i c o a n e i f a c A t o a r e d e m i n u n i , c a d u p a o b i c e i u a m i n c e - . _
p u t a c e r c e t a i n s c r i p t i i l e b i s e r i c i i $ i i n d e o s e b i i n s e m n a r i l e f a c u t e
i n d e c u r s u l v r e m u r i l o r p e c a r t i l e d e r i t u a l . S i n u m i c a - m i
f u s u r -
p r i z a c i n d p r i n t r e a l t e l e p e u n C h i r i a c o d r o m i o n d e N e a m t d i n 1 8 1 1
M a i 1 9 , c i t i i i n s e m n a r e a d e m a i l a v a l e d i n 3 0 G h e n a r a n u l 1 8 1 8 ,
s c r i s a p r i n u r m a r e p e v r e m e a p A s t o r i e i M i t r o p o l i t u l u i :
A c y l a s t d s f ( I n t d c a r t e , c e s e n u m e $ t e C h i r i a c o d r o m i o n
t c i l m a c i t c i d e p i e l i m b a e l l i n e a s c d i n t r u c e r o m i n e a s c a d e p r e o -
s f i n t i i e
s a a r h i e p i s c o p u l V e n i a m i n a l M o l d a v i e i N i g e l ( s i c )
d i n n e a m G a v r i l i t e s c f i c [ z ] o r l u i G r i g o r a $ N i g e l d i n s a t u l
M a l a i a s t i i i n t i n u t u l F a l c i u l u i » .
C e l c e s c r i e , n u - $ i d ä d e c i t i n i t i a l e l e N .
K . T . K . N , D . ,
d e c i i n i m p o s i b i l i t a t e a - I g h i c i , t o t u s n i s e d e m a s c a a f i u n p e r -
f e c t c u n o s c a t o r a l p e r s o a n e i M i t r o p o l i t u l u i , a n e a m u l u i s a u
$ i n u
n u m a i a t b u n i c u l u i d a r $ i a l r a s t r a b u n i c u l u i . N e c u n o s c u t u l t r e b u e s a
f i e d e c i d e p r i n p a r t e a l o c u l u i , p o a t e $ i i n r u d e n i e c u M i t r o p o l i t u l .
D e a c i $ i n e d u m e r i r e a n o a s t r a m a r e C e a v o i t s a p r e c i z e z e ? C A
M i t r o p o l i t u l e s t e d i n s a t u l M a l e g i " s a u t a t a l
s a u ? D a c A s ' a r
r e f e r i l a M i t r o p o l i t , a t u n c i l o c u l l u i d e n a s t e r e n u m a i e s t e R o $ i e $ t i i ,
- a $ a d u p d c u m i l $ t i m c u t o t i i , c i M e i l d e $ t i i .
V e n i a m i n i n a t s a u
T e s t a m e n t " n e s p u n e d e s l u $ i t :
S i n t
a s c u t . . . i n s a t u l p a r i n t e s c R o $ i e g i i F a l c i u l u i " , 1 c e i a c e i n c o n c l u -
z i e p e n t r u n o t m a i i n s e a m n a , c u m C A d a c a m a c a r
t a t a l s a u a r f i
f o s t d i n M a l a e s t i , a t u n c i R o s i e s t i i
n ' a r m a i f i ,
s a t u l p a r i n t e s c " .
M a i c l a r n i c i c a s e m a i p o a t e
C a s A p u n e m l a
i n d o i a l a c e l e s c r i s e
d e M i t r o p o l i t ,
e m a i
m u l t d e c i t o i m p i e t a t e , a d u s a m e m o r i e i
m a r e l u i i e r a r h ,
a t r i b u i n -
d u - i c i n e $ t i e c e d e c l i n , p e c a r e c o n s t a t A m c a n u - 1 c u c e r e s t e p a n s
I n c l i p e l e d i n u r m a a l e v i e t i i s a l e .
P e i $ i n d a c u m c d t r e a l 7 6 - l e a a n a l v i r s t e i m e l e n e v o r b e s t e
e l a m c u t e z a t a f a c e a c e s t e i n s e m n e i r i c o m p a t r i o t i l o r u r m a $ i m i e ,
n u p e n t r u l a u d a o a m e n e a s c d ,
$ t i e i n s u $ D o m n u l p e n t r u c d t o a t e
c e l e z i s e s a v e i d
a s t d z i d e f a t e , c e
n u m a i c a
s ä a m c u v i n t u l ,
p e n t r u c a i n b i s e r i c A , I n s e m i n a r $ i i n $ c o a l e l e p u b l i c e r i d i c a t e
l a 1 8 2 8 2 d i n p u l b e r e a r u i n e l o r " s a s e d e s e v i w a s c a $ i s a s e i m -
1 . C . E r b i c e a n u o .
c . p . 5 9
2 . l n s c r i p t i a d e p e p i a t r a p u s a l a r e i n o i r e a s c o a l e i d i n m a n a s t i r e a T r e i -
i e r a r h i l o r s u n a a s t f e l : . [ G ] u n n a z z a V a s i l t a n d i n v a l c i t o r i l o r a f z e r o s d a d e f e r t -
c i t u l M o n z a ] V a s i l i e V [ o e ] v [ o ] d l a 1 6 4 4 t n n o r t d d e e p d r o p i a s h o l i l o r n a t t o n a l e
l a 1 8 2 8 " .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 64/158
6 4
p l i n e a s c d d e c a t r e u r m a c i i m i e i " a c e i a c e a d o r i t s u f l e t u l m e u $ i
n ' a m p u t u t . 1
R i n d u r i l e d i n T e s t a m e n t " s c r i s e c u p r o p r i a - i m i n a a r a t i n d u - $
u l t i m e l e - i d o r i n t e n e s c d p i n d d i n v e d e r e p e n i c i u n u l d i n c e i m a i
a p r d a p e a i s a i , g r a t i f i c i n d p e f i e c a r e d u p A c u v i i n t a $ i i n l i m i t a p r e o -
c u p a r i l o r a v u t e , n i - 1 e v i d e n t i a z a $ i n e c o n v i n g e d e d e p l i n a s a n d -
t a t e $ i c l a r i t a t e a f a c u l t a t i l o r s a l e s u f l e t e $ t i . M a i a l e s c a a m a r a c i u -
n i l e $ i z a d a r n i c i a
v i e t i i o m e n e s t i n e s u n t r e d a t e i n a d m i r a b i l e i -
c o a n e p e a l o c u r e a c h i a r c o l o r a t e d e a c e a i n t e l e p c i u n e v r e d n i c a
d e p e r s o n a l i t a t e a f i i n t e i , c a r e a c o n d u s b i s e r i c a M o l d o v i i m a i b i n e
d e 4 0 d e a n i . 2
P r i n u r m a r e l a r d a p u n e l a i n d o i a l a o
c l i p s c e l e s c r i s e d e
i n s A s i m i n a M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n g i n d u l
t o t u s
n u - m i d a p a c e ,
c a s ' a i n t r e p r i n d o
c e r c e t a r e l a
f a t a l o c u l u i a t i t l a M a l a e $ t i c i t $ i
l a R o s i e $ t i $ i c h i a r p r i n I m p r e j u r i m i l e a c e s t o r c l o d s a t e , p e n t r u c a
n e d u m e r i r i i m e l e s a - i d a u u n r a s p u n s d e f i n i t i v $ i a l d o i l e a c a p r i n
o m i n u t i o a s a
i n v e s t i g a t i e $ i c o n f r u n t a r e c u a c e i a c e s ' a s c r i s c u
p r i v i r e l a c o p i l a r i a $ i t i n e r e t a s a , s a p u n c a p a t i n c u r s i u n i l o r d e d o -
m e n i u l f a n t e z i e i $ i a l e r o r i l o r , c a r i a u l u a t l o c u l i n f o r m a t t i l o r p r e -
c i s e c h i a r p e n t r u i s t o r i c i i r e p u t a t i .
T u p i l a t i i
P e n t r u a c e a s t a i n t r o b u n g d i m i n e a t a a z i l e i d e 1 4 A u g u s t a
a n u l u i 1 9 3 0 , c u m m a a f l a m c u $ e d e r e a p e n t r u c i t e v a z i l e i n Z o r -
l e n i , o p o r n i t c u u n t o v a r a $ b u n d e s f a t s p r e
M a l a e s t i , t r e c i n d
p r i n p a d u r e a M a g a r u l u i , p e l i n g a
f o s t a m a n a s t i r e
B u r s u c i o d i n i -
o a r a o c t i t o r i e a n e a m u l u i
C o s t a c h i , r i d i c a r a m
d i n g r e u d e a l u l
G i u r c a n i l o r , d I n d I n
$ o s e a u a
p r a f o a s a $ i f a r a c a p A t d e p e v a l e a
E l a n u l u i , f a c u r a m u n m i c p o p a s l a p r i m a r u l m o s u I o n C h i c h i t a
$ i c i n d c a l d u r a z i l e i i n c e p u s e a s e m a i o g o i $ i n o t a j u n s e r a m i n
T u p i l a t i s a u T u c h i l a t i c u m i i m a i s p u n u n i a d i n l o c a l n i c i .
T u p i l a t i i a u f o s t a i M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n , c a m o $ t e n i r e
p a r i n t e a s c a . E l i n s u $ i n e v o r b e $ t e d e s p r e a c e a s t a , l a m u r i n d u - n e c d
d i n c a s a p d r i n t i l o r m i e i n u a m l u a t n i m i c c i , c i c l o d m o s i i , c a r e m i
s ' a u a l e s i n p a r t e a m e u T u p i l a t i i l a F e l i c i a s i D r a g u s c i n i i i n t i n u t u
1 . C . E r b i c e a n u o . c . p . 6 1 .
2 . V e z i P a r e t i s u l M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n C o s t a c h e c d t r e D o m n " d i n
C o n d i c a s f i n t d " p u b ] . i n r e v . B i s . o r t . r o m . a n . X X X 1 V ( 1 9 1 0 ) p p - 7 4 8 - 7 5 0 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 65/158
6 5
l a s e l e - a m l d s a t f r a t i l o r m i e i ; D r O g u s d n i i l u i M a t e i u , f r a t e l u i
c e l u i m a i m a r e ; i a r
T u p i l a t i i ,
t i g a n i i
s i d o b i t o a c e l e
l u i . F a r b a n ;
f r a t e l u i c e l u i m a i m i c " . '
D e s i g u r c a V e n i a m i n I m b r a t i s i n d c a l u g A r i a n i m i c n u i s ' a
p A r u t m a i p r o t i v n i c a c e s t u i f e l d e v i a t a d e c i t g r i j a d e c e l e l u m e -
s t i , a v e r e a . C a a t a r e a c a u t a t , s a s e d e s p o v A r e z e p u n i n d - o p e u m e r i i
f r a t i l o r s a i . $ i c u a c e s t e g i n d u r i n e - a m s t r e c u r a t p e s u b c l o p o t -
n i t a d e A r n e a b i s e r i c i i $ i a m i n t r a t i n s f i n t u l I d e a s .
C e r c e t i n d i n s e m n a r i l e f a c u t e p e c a r t i l e d e r i t u a l a l e a c e s t e i
b i s e r i c i , a f l a i u , c a u n T r i a d d e B u c u r e s t i d i n 1 7 9 8 s i u n A p o s t o l
d e R i m n i c d i n
1 7 9 4 ,
c u m p d r a n d u - s d s ' a u d a t l a b i s d r i c a d i n
s a t P I T u p i l a t i i , t i n [ u ] t [ u } F e i l c i u l u i " d e c d t r e N e g e l - s p d t - o a r u r l a
1 8 0 1 A p r [ i l ] 1 0 " , 2 p r i n u r m a r e d e f r a t e l e M i t r o p o l i t u l u i .
0 & f a i n s e m n a r e f a c u t a p e u n M i n e i u f a r a c o p e r t A n e s p u n e ,
c a : A c e s t M i n e i u , c e a r e I n t r t n s u l s l u j b a p e . a s e l u n i s ' a u a f i e -
r o s i t
l a b i s e r i c a
d i n s a t u l
T u p i l a t i l o r , d u m i s a l e s p a t [ d ] r , e r b a n
N e g e l d e P r e a s f i n t i i a S a p d r i n t e l e M i t r o p o l i t u l M o l d a v i e i C h i r i o ,
C h i r i o V e n i a m i n N e g e l , s p r e a p r e a s f [ i n t i e i ] s a l e v e c i n i c a p o m e n i r e ,
l a t e a t 1 8 0 6 M a r t e 1 5 p r i n s i l i n t a m e a c e l u i m a i g i o s i s c a l i t , S o f -
r o n i e a r h i m a n d r i t m i t r [ o l p [ o l i e i l " . 3 f a r m a i d e p a r t e c i t i m : S i s [ e ]
s t i i d d e c a d a u a d u s c u c o n u l . 5 ' a r b a n t r i i a ( s i c ) c d r t i ; u n a L i t u r -
g h i i a ,
C a t a v a s i e r i u , u n A p o s t o l , s i a c e s t M i n e i u p i r a s a l u n i . . i
e r a m e u d a s a l l u O h e o r g h i e - I p u r e n i s a t u l T u c h i l a t i , u n c l e s ' a u d a t
a c e s t e a i r t i ; u m b l a v e l d t u l ( s i c ) 1 8 0 6 A p r . 8 " . '
S a u : S d s e
s t i a d e c r u d a u t r e m e s b o i a r i i d e l a M e i l d e s t i
a c e s t i ( s i c ) d i r t i , u n A p o s t o l , L e t u r g h i a , C a t a v a s i e r i u s i a c e s t M i -
n e i u . . . " 1 8 0 6 A p r i l 2 3 . '
I n s e m n a r e a d e p e T i p i c o n u l d e I a s i d i n 1 8 1 6 s u n g a s t f e l :
A d / J ( 2 s t a c a r t e p o v a t u i t a r e ( s i c ) r d n d u i a l e l o r s f i n t e l o r s l u j b e
b i s e r i c e c t i a p r a v o s l a v n i c i i c r e d i n t i a b i s e r i c i i r i l s e i r i t u l u i c e a s i t n u -
m e s t e t i p i c o n s ' a u c u m p d r a t d e n e v r e d n i c [ u ] r o b u l l u i D u m n e z e u
, e i r b a n N e g e l v e t v o r n i c d i n t i p o g r a f i i a s f i n t e i M i t r o p o l i i c u p r e f
c i n c i z e c i l e i l a l e t 1 8 1 7 A p r . 2 6 p e n t r u s f a n t a b i s t d r i c c i d i n s a t g
1 . C . E r b i c e a n u o . c . p . 6 2 .
2 . V e z i i n s e m n a r i l e d e p e c a r t i a l e b i s e r i c i i .
3 . I b i d e m .
4 . A m c o m p l e t a t i n s e m n a r e a f a c u t a l a f e l d e p e A p o s t o l u l d e R i m n i c
d i n 1 7 9 4 c u c e a d e p e M i n e i u l f a r A d e c o p e r t a .
5 . I b i d e m . I n s c r i p t i i l e .
C . B O B U L E S C U : D i n v i a t a M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i " .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 66/158
6 6
m o s i i a m e a T u p i l a t i i d e l a t a n [ u t ] F a l c i i a l u i , u n d e s a c i n s t e s t i s i s a
p r c i z n u e s t i h r a m u l s f a n t u l u i s i m a r e l u i [ m u c e n i c D i m i t r i e ] , l a c a r e
s ' a u s i a f i e r o s i t s p r e e r t a r e p a c a t e l o r s a l e a . 2
S i i n f i n e i n s e m n a r e a d e p e P e n t i c o s t a r u l d e R i m n i c d i n 7 2 9 3
[ - 1 7 8 5 ] c a r e n e v o r b e $ t e d e i n s a s i m o a r t e a f r a t e l u i M i t r o p o l i t u l u i ,
a d i c a d e a l u i S a r b a n N e g e l :
S d s a
s t i e
s i d e c d n d a u
r e i p o s a t c [ u ] c o n [ u ] . $ 1 r b a a n ( s i c )
N e g e l l a a n a l 1 8 2 8 A p r . 2 5 s i p e n t r u c a s d s d s t i r , a m i n s a m n a t
a i c e e u d a s c a l u l E n a c h i d i n s a t [ u ] V d t c a n e i , [ 1 ] 8 2 8 A p r i [ l J 2 5 " . 3
M u l ] u m i t i
$ i d e a c e s t e
i n f o r m a t i i , d e s t u l d e s u m a r e d e a l t -
m i n t r e l e a , $ i m a i a l e s l u m i n a t i , e a m o s i a f i i n d c e d a t a d e b u n d v o e
d e M i t r o p o l i t , f r a t e l u i s a u S a l - b a n , a c e s t a s t i n d i n M a l a e s t i c u g o s -
p o d a r i a s e i n g r i j e a d e s f i n t u l l a c a $ a l s a t u l u i T u p i l a t i , p r o c u r i n d u - i
c a r t i l e n e c e s a r e , c u m d e s i g u r
l i d e a l t e l u c r u r i p r i n t r e c a r e $ i u n
c l o p o t c u a n u l 1 8 0 6 " , n e i n d r e p t a r a m s p r e M a l d e s t i i n s p e r a n t a
u n o r a c ' n i z i t i i , c e a r l u m i n a m a i m u t t l e a g a n u l n e a m u l u i C o s t a c h i .
M A r g e t i i .
P r o c e d i n d c u
a c e i a $ i
m i n u t i o z i t a t e
l a
c e r c e t a r e c a r t i l o r d e
r i t u a l d i n b i s e r i c a
s a t u l u i M a l a e s t i , i n s e m n a r i l e f i i n d f a c u t e d u p a
a c e l a s
$ a b l o n s i
d e a c e l e a s i
p e r s o a n e , d e n o u t a t i n u p r e a d a r n ,
p e n t r u c a m a c a r c u c h i p u l a c e s t a s ä n i s e r a s p l a t e a s c a o s t e n e l i l e $ i
p r a f u l i n g h i t i t d u p a u n d r u m a p r o a p e d e o z i .
0 i n s e m n a r e d e p e u n C h i r i a c o d r o m i o n d e B u c t n e s t i d i n
1 8 0 1 , n e v o r b e s t e c a : a c e s t c h i r i a c o d r o m i o n s ' a u a f i e r o s i t d e s i n e -
r e n i a n o a s t r a l a b i s d r i c a d i n s a t u l M d I d e s t i i d e l a t i n u t u F o l c i i i d t d ,
c e i a s t e a d u m i s a l e s p a t [ a f u l u i ] $ c i r b a n N e g e l s p r e a n o a s t r d y e -
c [ i ] n i c c i p o m e n i r e 1 8 0 3 D e c h e m v [ r i ] 1 7 . 4
1 . I n I n s e m n a r e e s t e l a s a t l o c u l l i b e r p e n t r u a s e c o m p l e t a c u n t u n e l e
s f i n t u l u i , S A n u h s h u t $ a r b a n h r a m u l b i s e r i c i i s a t u l u i s a i l ? C u r i o s .
2 . V e z i i n s e m n a r i l e d e p e c a r t i l e b i s e r i c i i .
3 . I b i d e m . B a t r i n u l S t e f a n P e t r u A n d r o n a c h i d e 8 0 a n i , n e s p u n e c A
m o a r t e a l u i S a r b a n N e g e l a r f i f o s t
a s t f e l . C A S a r b a n o m o r i n d u n r u s , A l i -
t r o p o l i t u l V e n i a m i n f d r A s a s h e c e v a d e n e n o r o c i t a i n t i m p l a r e , a r f i f o s t i n -
t r e b a t d e n i s t e c a p e t e n i i r u s e s t i , c A c e s e c u v i n e c e l u i c e o m o a r a . M i t r o p o -
l i t u l
s e z i c e , c A a r f i r A s p u n s : M o a r t e p e n t r u m o a r t e " f a r a a b a n u i
c a . ' I N i n
a c e a s t a d a s e n t i n t a I u i f r a t e - s a u . $ i R u s i i i - a u e x e c u t a t - o i n t o c m a i , a p l ; c i n -
d u - i b a t a i a l a s t r o i . A d i c a a f o s t p u s S a r b a n N e g e l s a t r e a c a p r i n d o t i a . O n -
d u r i d e s o l d a t i , c a r e ' l I o v e a u c u n a g a i c a , d i n c a r e i s ' a t r a s m o a r t e h . O H
c i t n ' a m d a c r e z a r e a c e s t e i
t r a d i t i i , i n t e r e s a n t e s t e f a p t u l c a m o a t t e a I u i s e
i n t i m p l a t o c m a i i n v r e m e a o c u p a t i e i r u s e s t i .
4 . P e n t r u s a t u M A I A e s t i
l a
1 5 8 4 , ( v e z i G h . G h i b a n e s c u C i t z e T ` 7 " p .
9 8 , 4 1 , 4 5 l a 1 6 1 2 p p . 1 9 6 , 2 0 7 , 2 1 5 ; l a 1 7 2 1 , p p . 7 4 5 ) c a p e l a 1 8 3 9 e r a u a i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 67/158
6 7
f N e v r e d n i c u l i n t r e
a r h i e r e i V e n i a m i n C o s t a c h i M i t r [ o p o l i t j
M o l d a v i e i " . 1
L a a c e i a s i d a t a , d e s i g u r c a d a r u e s t e t o t M i t r o p o l i t u l , O c t o i h u t
d e B u c u r e s t i d i n 1 7 9 2 , c a r e s e a f l a l a T u p i l a t i . 2
P e u n T e o f i l a c t f a r a - c o p e r t a ' c i t i m :
A c [ i ] a s t a
c a r t e c e a s d n u m e s t i T e o f i l a c t V u l g a r i o n , a d i c a
t a l m a c i r e s f i n t e i e v a n g h e l i i , s ' a u c u m p a r a t d e m i n i n e v r e d n i c u r o -
b u l l u i D u m n e z d u ( e r b a n N e g e l s p a t [ a r ] l a a n i i 1 8 0 5 D e c h e m v [ r i ]
1 5 p e n t r u s t a n t a b i s c i r l c d d e l a s a t [ u ] M d l d e s t t i t i n ] u ] t [ u ]
u n c l e s ' a u s i a f i e r o s i t " . 3
P e s t e d o i a n i $ a r b a n N e g e l p u n e o
i n s e m n a r e l a
f e l
p e
M i n e i u l - l u n i e d e B u d a d i n 1 8 0 5 , a d i c A A c [ i ] a s t d c a r t e i a s t e d i n
M i n e i u l a e s t i i m p d r t i t i n d o i s p r e c i b u c d r i ; s ' a u c u m p a r a t d e c d t r d
m i n i n e v r e d n i c u r o b u l l u i D u m n e z d u . d r b a n u N e g e l s p a t a r l a
1 8 0 7 D e c h e m v r . 6 p e n t r u s f i n t a b i s c i r i c a d e l a s a t [ u ]
M a l c i e s t i i f a -
n u t ` t u ] F d l c i i u l u i " . 4
P e u n a l t e x e m p l a r d e C h i r i a c o d r o m i o n t i p a r i t l a N e a m t d i n
1 8 1 1 , c i t i m I n s e m n a r e a c e u r m e a z a : A c [ i ] a s t a c a r t e c e a s a n u m e s t e
C h i r i a c o d r o m i o n u a s f i n t i l o r a p o s t o l i s ' a u r a n d u i t p e n t r u s f a n t a
b i s c i r i c a d i n s a t [ u ] m e n M d l d e s t i t O n u t F a l c i i u l u i s p r e p o m e n i r e a s i
e r t a r e p d c a t i l o r n e v r e d n i c r o b u l l u i D u m n e z c i u s S c i r b a n N e g e l s p a t a r ,
l a c a r e s l a n t l a m s s d p r d z n u e s t i h r a m u l m a r e l u i m u c e n i c s i f a c d -
t o r i u d e m i n u n i G h e o r g h i e ; d a t u s ' a u l a
a n i i d e l a M c i n t u i t o r i u l
1 8 1 1 J u l i e 2 5 " . D u p a c a r e c o n t i n u a d e a l t a m i n a : A c [ i ] a s t a s f a n t c l
c a r t e c i s a n u m e s t e C h i r i a c o d r o m i o n a l s f i n ( i l o r a p o s t o l i s ' a u c u m -
p a r & d e d u m n i a l u i c u c o n $ d r b a n N e g e l v e l v o r t n i k s i s ' a u
a f i e -
r o s i t l a s f O n t a b i s d r i c d d i n s a t i n ] M c i l d e s t i t a n u t [ u ] F a l c i u l u i s p r e
v e c [ i ] n i c d p o m e n i r e l a a n i i d e l a H s . 1 8 1 4 M a r t . 3 0 " . 5
P e u n M i n e i u D e c h e m v r i e d e B u d a d i n
1 8 0 5 , N e c u l a i u
d a s c a l u i n s e m n a : c i n s t i t s i a l m e n i n n d l t a t s t c i p d n . . . s S e r b a n N e -
g e l v e l v o r n i c ,
i n n a l t d m i l o s t i v u l D o m n e z e u ( s i c ) i n s t a r e c e
M a l t a 1 8 1 6 D e c h e m v r i 2 1 " . '
l u i l a n c u N e g e l p p . 8 0 - 8 1 , 8 3 , 8 4 , 8 5 $ i a
l u i l a n c u C o s t a c h i . P e n t r u p r e o -
t u l V a s i l e d i n M a l d e s t i l a 1 7 9 1 ( v e z i l o a n N e c u l c e , b u l e t i r m l m u z e u l u i m u n i -
c i p a l d i n I a s i f a s c . 8 ( 1 9 3 0 ) p . 1 3 9 ) .
1 . I n s c r i p t i i l e b i s . s a t u l u i M a l a e s t i d i n j u d . F A l c i u l u i .
T u p i l a t i .
3 . M a l a e s t i .
4 . V e z i i n s e m n a r i l e d e p e c a r t i l e b i s . d i n s a t u M a l a e s t i .
5 . I b i d e m .
6 . V e z i i n s e m n A r t l e d e p e c a r t i l e b i s e r i c i i d i n M A l a q t i .
. 0 4
2 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 68/158
6 8
I n u r m a a m v a z u t , c a $ A r b a n N e g e l , p e n t r u b i s e r i c a d i n T u -
p i l a t i , s e I n g r i j a s a a l b a u n T i p i c b i s e r i c e s c ; u n a l t e x e m p l a r d e c i .
d a r t n a b i s e r i c i i d i n M a l A e s t i c u a c e i a s i i n s e m n a r e p e e l : A c [ i ] a s t a
c a r t e p o v c i f u i t o a r e r a n d u e l i l o r s f i n t e l o r s l u j b e b i s d r i c e s t i a p r a v o s -
l a v n i c i i c r e d i n ( i a b i s d r i c i i n i s d r i t u l u i c e a s a n u m e s t i t i p i c o n s ' a u
c u m p e i r a t d e n e v r e d n i c u r o b u l
l u i D u m n e z e u . c i r b a n N e g e l v e l
v o r n i c d i n t i p o g r a f i a s f i n t e i m i t r o p o l i i c u p r e ( c i n c i z d c i l e i l a l e t
1 8 1 7 A p r . 2 0 p e n t r u s f a n t a b i s d r i c d d i n s a t u s i m o s i a m e a s i s a
p r c i z n u e s t i h r a m u l s f a n t u l u i s i m a r e l e m u c e n i c G h e o r g h e i a
( s i c ) ,
m u c e n i c u 0 h e o r g h i e i [ r e p e t a t ] l a c a r e s ' a u s i a f i e r o s i t s p r e e r t a r e
p d c a t e l o r s a l e " . 1
D e o b s e r v a t , c a S a l - b a n N e g e l d e l i h a t e c u M i t r o p o l i t u l , c a r -
f i l e n e c e s a r e b i s e r i c i l o r d e p e m o s i i l e s a l e , l e c u m p a r a , n u a s -
t e a p t A s ä l e p r i m e a s c a i n d a r .
U n o a r e c a r e V a s i l e S u c e v e a n u d i n
t i n u t u l
N e a m t u l u i , c a r e
t r e b u e s a f i f o s t d a s c a l u l b i s e r i c i i , n e l a s a o i n s e m n a r e c h i a r d e s -
p r e S a r b a n N e g e l , f a c u t a p e u n M i n e i u - M a i u d e B u d a d i n
1 8 0 5 .
E l s c r i e : A c [ i ] a s t a s f e i n t a c a r t e , c i s a n u m e s t i M e n e i u c u p r i n -
z d t o a r e d e t o a t a "
s l u j b a
l u n i i l u i M a i u i n c a r e i n t r a n d c i n e v a c u
c i t i r e s i l u i n d a m i n t e c u a m d n u n t u l b i n e f o l o s c i t o r s a v a s d m f d ;
i a r n e l u i n d a m i n t e , c a s a n u m i i s a s c a ( ? ) p u t e r e c u v i n t e l o r c a u n
p o v d f u i t o r o r b u o r b i l o r s a v a s o c o t i ; c u m p a r a t c i c a r t e a c [ i j a s t a i n -
p r e u n d c u a l t e 1 1 m i n e i a 1 1 l u n i d e c i n s t i t m a r e b o e r s i d i b u n
n e a m d u m n e a l u i c [ u ] c [ o n u ]
$ a r b a n N e g e l b i v v e l v o r [ n i c ] a c d r u i
v i i a f d i n t r u m u l t i a n i s a l i o i n t d r e a s c d m i l o s t i v u l H r i s t o s D u m -
n e z d u l n o s t r u s i a f i e i r o s i t e b i s e r i c i i d i n s a t u l c l u m i s a l i M a l c i e s t i i s i
p u r t d t o r u l d e b i r u i n r d G h e o r g h e i a m s c r i s e u n e v r e d n i c r o b a l u i
D u m n e z d a c u m d n d d e N a i a d , i n s a m a w v a p u t r e z d , i a r m i [ n e [ i u l
v a o b i c [ i ] n u i s i u j b a s a l a r a n d u l l u n i i p o m i n i t e 1 8 1 8 M a i u 2 1 " . 2
0 i n s e m n a r e f a c u t a p e a c e l a s C h i r i a c o d r o m i o n , a m i n t i t m a i
s u s , n e a r a t A p e l a 1 8 3 9 d e m o s t e n i t o r a l m o s i e i l u i S a l - b a n N e g e l
p e l a n c u N e g e l . E a g l a s u e s t e a A c e s t i i ( s i c ) c a r d e s t e d c i l a b i -
s e r i a l M c i l d i a s t i i
l a m o s i e d [ u m i s a l i ] s p a t a r i u l e a n c u N e g e l 1 8 3 9
l u l i i 1 7 . F i l a r e t . 3
1 . I b i d e m .
2 . V e z i i n s e m n a r i l e d e p e c a r t i l e b i s e r i c i i d i n M a l a e s t i .
3 . l b i d e m .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 69/158
6 9
I n a f a r a
d e b e c i u l
l u i N e g e l " s t A p i n i t a s t A z i d e l o c u i t o r u l
G h e o r g h e I o v , o m o n u m e n t a l a
s i
s p a t i o a s a z i d a r i e s u b p A m i n t ,
p r e v a z u t
s i
c u
o f i n t i n a ,
n i m i c n ' a m
m a i
a f l a t
d e s p r e
v i a t a
N e g e l e s t i l o r .
V u t c a n i i .
A d o u a z i t r e c I n d i n s a t u l d e s p a r t i t d e M a l a e s t i n u m a i p r i n -
t r o c u l m e d e d e a l ,
i n
b i s e r i c a n u a f l u n i c i o c a r t e c u v r e o i n -
s e m n a r e , c a r e s a n e v o r b e a s c a c e v a d e s p r e b o i e r i i N e g e l i d e l i a u
s t a p i n i t s i a i c e . ' S i n g u r S t e f a n P e t r u A n d r o n a c h i , o m c a d e 8 0
a n i , n e m a i d e r u t e a z a
p e n t r u o c l i p a c e r c e t a r i l e , d e l i l a f i e s t e c e
i n t o a r c e r e d e f o a e s i l a o n c e i n t r e b a r e n e i n t a r i m
i n c e r t i t u d i n e a
l e g a t u r i l o r
n e a m u l u i C o s t a c h i c u
b i s e r i c i l e s i l o c u r i l e d i n p a r t i t e
a c e s t e a . E l n e d e c l a r a r i t o s f a r a a - i
f i s u g e r a t i d e i a p r i n I n t r e b A -
r i l e n o a s t r e c a :
M i t r o p o l i t u l
V e n i a m i n C o s t a c h i e s t e d i n M d t d e s t i .
S i n e g r e s i t c a a m p u n e b a l d ' p e c u v i n t u l s a t ' , d a c a a r f i a s i s t a t l a
n a s t e r e a p r u n c u l u i V a s i l e d e v e n i t m a i t i r z i u i n c a l u g a r i e V e n i a m i n .
D e c i n e m u l t u m i m n u m a i s a i - I i n r e g i s t r a m , c a o c u r i o z i t a t e a
m e m o r i e i i n s e l a t e , c a r e f a r a
d o c u m e n t e l e c e n e s t a u d i n a i n t e , d e -
s i g u r c a a r a v e a t o t i s o r t i i d e i z b i n d a .
R o i e t i i .
I n z i v a d e 1 5 A u g u s t d u p a o p l o a e b i n e c u v i n t a t a s u n t e m i n
s a t u l d e n a s t e r e a m a r e i f i g u r i $ i p e r s o n a l i t a t i , c a r e I n c a s t a p i n e s t e
g i n d u l a l
c e l o r c e
r e f l e c t s
c i t u s i
d e p u t i n a s u p r a a c e s t e i b i s e -
r i c i , o J i n i o a r A r e p r e z e n t a t a a s a d e d e m n p r i n i e r a r h i i e i . E r a u n u
n u m a i i n u n i s o n u l v r e m i i p r i n p r e g a t i r e s i n a s t e r e a l o r , d a r a d e s e a
e r a u c u l m e a c u l t u r a l a s u b r a p o r t u l c a r t u r a r i i s i a l c o n v i n g e r i i r e -
l i g i o a s e p e n t r u c a r e f u s e s e r a I n a l t a t i l a a s a s t e p e n i i . D e c i a p r o
p i i n d u - m A d e a c e s t V i t l e e m m o l d o v e n e s c , a m f i o r i i b u c u r i e i c a s i
a i i n d o e l i i , p e c e i a i
s f i n t e n i e i l o c u l u i d e c a r e m a a p r o p i i a m d a r
s i a i n e r A b d a r i i n e i n f r i n a t e , a m a i p u t e a g a s i c e a m a i n e i n s e m n a t a
u r m a d e v i e t u i r e m a c a r a p a r i n t i l o r f n a r e l u i i e r a r h .
F a r a s a v r e a u i n t r e a g a - i v i a t a i m i t r e c e p e d i n a i n t e d i n c l i p a
c i n d f u g e d i n c a s a p a r i n t e a s c a , p e n t r u a a p u c a p e d r u m u l h o t a r i t
d e d e s t i n s i O i t a c i n d i n f r a i n r o s t u r i l e m u n c i i r o d n i c e d e t r a d u -
c a l o r n e o b o s i t , d e v e g h e t o r n e a d o r m i t a s u p r a m e t o d e i s c o l a r i l o r
1 . G h . G h i b a n e s c u R o . F i q t i i . . . " p . 3 8 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 70/158
7 0
i n c e p a t o r i , a m e r s u l u i s c o a l e i o b s t e s t i d i n M o l d o v a , c u m s i a s u p r a
t i n e r e t u l u i i n g e n e r e , c a r e
i n c e p u s e a s e a b a t e l a n e t r e b n i c e z a -
b e i v i l a . b a s m i l e r o m a n t i l o r s i a f e a l i u r i d e z c i d a r n i c i i " , 1 d e m a r e
b i s e r i c a s $ i l i t u r g h i s i t o r a l
t a i n i l o r d u m n e z e e s t i , d e c a l d a $ i l a r g a
i n i m a u m a n i t a r d p e n t r u t o t c e e r a s u f e r i n t a o m e n e a s c a * i , i n f i n e ,
d e a t i t e a $ i
a t i t e a
c a l i t A t i c e
i - a u c r e i a t u n d e o s e b i t l o c i n s i r u l
m i t r o p o l i t i l o r M o l d o v i i .
D e s i t r d g i n d u s e d e p e t a t s c a $ i d e p e m a m a d i n d o u d n e a -
m u r i m a r i $ i v e s t i t e , C o s t a c h i s i C a n t a c u z i n , i n c o n j u r a t d e v a d u v e
S i o r f a n i , s c a p a t a t i $ i m i s e i , s c a i d a t i n l u m i n a d e c a n d e l e i n c a r e
a c r e z u t $ i i n v a l u i t
d e f u m u l t a m i e i s i a l s m i r n e i , c u o c h i i s e a l -
d a t i i n l a c r i m i l e
c u v i o s i e i
s i a l e s m e r e n i e i n e f a t a r i t e , V e n i a m i n - u l
i n i m i l o r n o a s t r e p a r e a t r e c e d i n l u m e a m a t e r i a l s e g o i s t a $ i p a t i -
m a s a c d t r e o b e a t i f i c a r e , p e c a r e t i m p u l i - o v e r i f i e d S i i - o a f i r m a .
N u m a i a v e m d e a f a c e c u u n V e n i a m i n , s e f u l s u p r e m a l a u t o r i t a f i i
e c l e s i a s t i c e $ i a l l u c r u r i l o r m a r u n t e o m e n e s t i , c i u n V e n i a m i n s i m -
p l u , m i l o s , b l i n d $ i b u n t e m i n d u - s e s i d e u m b r a l u i s i d e p a r t e d e
e l a p u c a t u r i l e d e d e s p o t c u
p r i v i r i c r u n t e p e n t r u c l e r u l d e s u b
o b l a d u i r e a s a , d e c u v i n t e m i e r o a s e i n c u v i n t a r i p r e g a t i t e s i d e m a -
c h i n a f i i d i a b o l i c e c u i n t r i g i b i n e f e s u t e .
C i t a u m i l i n t a , d a r $ i c i t i n v a t a m i n t c u l e g e m n o i d i n m u s t r a -
r e a c a r e s ' o f a c e a s i n g u r z i c i n d : . . . c c i c i l a a g e r i m e a o a m e n i l o r d e
a s t a z i a r t r e b u i n u u n p r o s t V e n i a m i n , c i a n H r i s o s t o m , u n G r i -
g o r e T e o l o g u l , a n M a r e l e V a s i l i e . . . s d - i T h y * s i c u f a p t e l e f o r
c e l e l u i D u m n e z e u p l c i c u t e , s a - i I n d u p l e c e , c a s d v i e z e d u p r e d a m -
n e z e i a s c a p l e c a r e " . 2
I n
l u m i n a i s t o r i c i t a t i i
b i s e r i c i i n o a s t r e c o n t e m p o r a n e p r i n
a c e s t e d a r u r i a s a d e s i m p l e , n u n u m a i c a p a r e a f i c a u n u l t i m
m o d e l a l v i e t i i a u s t e r e , c h i n u i t a i n g i n d u r i d e n e p e r f e c t i u n e a e i $ i
i n c e r c a t a i n m u n c a g r e a a c a r t u r a r i e i s t r i c t b i s e r i c e a s c a , d a r d i n
m i s c a r i l e
f i i n f i i
l u i p r i n s a
i n
a n g r e n a j u l m u l t i p l u $ i i n c u r c a t a t
v i e t i i s e d e g a j e a z a a c e a b l i n d e t a e v a n g h e l i c a c a r e r o b e s t e , r i d i c i n -
d u - n e i n s f e r i l e s e n i n e a l e c e l e i m a i s f i n t e s p i r i t u a l i t a t i , d i n c a r e
t r e b u e s a t r a i a s e a v e r i t a b i l a
b i s e r i c a a l u i H r i s t o s . S i e l g r e s i t c a
$ i n o i , d a r t r a n s f i g u r a t d e b u n a t a t e s i u m i l i n t a .
1 .
2 .
P r e f a t a d e l a I s t o r i i a s c r i p t u r i i v e c h i u l u i t e s t a m e n t " 1 4 1 8 2 4 t o m . L
I n C o n d i c a s f c i n t d " p u b l . i n r e v . B i s e r i c a o r t o d o x d r o m i n d a n . X X X I V
( 1 9 1 0 ) p . 7 4 9 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 71/158
7 1
I f n i
a d u s e i a m i n t e c u m s c r i a i n 2 3 D e c e m b r i e p r e o t i l o r s i
e p i t r o p i l o r b i s e r i c i i s f i n t u l u i A n d r e i d i n e I a s i , c a r i v o i a u a . s c o a t e p e o
v a d u v d d i n c a s a b i s e r i c i i p e c a r e a r f i d a t 1 0 0 l e i s p r e a s e o d i h n i "
c a t v a f i i n v i a t d " . $ i i n t e l e g i n d c u m c a s ' a r f i ' I n d u l t s i z a p -
c i u " p e n t r u s c o a t e r e a e i , s c r i e c a a s e m e n e a u r m a r i f i i n d d e s c a n -
d e l a ' p r i v i t o r i l o r p o p o r d n i " ,
s a i s e
r e s t i t u i e
b a n i i s i s a r a m i e
c a s a b i s e r i c i i p r e c u m a u s i f o s t , d a r f i i n d c d v r e a m e [ a ] i a s t e d i n -
p o t r i v e l " s e t c d u t a r i o a l t o c a s a p O n d c e a s p r i m e l e v r e m e i v a c u n -
t e n i " . ' V e d e r e l i m p e d e
c r e s t i n e a s c a . D r e p t a t e a e r a a b i s e r i c i i , d a r
s i v a d u v a s i m a i a l e s d e b i s e r i c a v e r i t a b i l a a l u i H r i s t o s t r e b u i a
p r o t e g u i t a . M a i p r e s u s d e l e g e s t e t u m a n i t a t e a , s t e t H r i s t o s i n s l u j b a
c a r u i a e r a b i s e r i c a d e s u b i n t e l e a p t a s i b l i n d a s a o b l A d u i r e . O a r e
n u m e d i t a s e s i s c r i s e s e e l i n s u s i , c u c i t i v a a n i m a i i n a i n t e d e a -
c e a s t a i n t i m p l a r e , C A d a c d a f a c e b i n e l e e s t e o d a t o r i e p e n t r u f i e -
c a r e o m , m i l o s t e n i a e i n s e t c u m u l t m a i i n s e m n a t d p e n t r u c d e a
s c a p d s u f l e t u l d e l a m o a r t e s i s t e r g e o m u l t i m e d e p d c a t e " . 2
$ i m a i a l e s , a r a t i n d u - n i - s e d e l a d i s t a n t & p e s t e u n p i r a u p r a -
p a s t i o s s i s a c a t u i t g o s p o d a r i a s u m a r i n j g h e b a t a d e l a p o a l e l e u n e i
m a g u r e , a c o p e r i t a d e o b a t r i n a p a d u r e ,
i n a c a r e i c a s u t a s i m p l y
s i u m i l a a r f i
a d a p o s t i t a t u n c i c u I n c e p u t u l a n u l u i 1 7 6 8 , p r i m i l e
g i n g a v i r i a l e c o p i l a r i e i c u m i n t e l u i s i b l a j i n u l u i e r a r h d e m a i t i r z i u , m i n -
t e a i m i f u f u l g e r a t a d e o i c o a n d t r i s t a c i n d a c e s t M i t r o p o l i t a l t a r i i i n -
t r o c d r u t e i p r o a s t d , i m b o d o l i t p r e s t e o b r a z c u a n b a n d e r i n d a t o
m a n t a n e r n t a s c d i m b r d c a t s i c u o p d l d r i e p e c a p " , b i c i u i t c a
t o t i
o a m e n i i d e r i n d d e c u m p l i t e l e d u r e r i a l e n a p r a s n i c i i
v i j e l i i
d i n
p r i m a v a r a a n u l u i 1 8 2 1 , d a r p o a t e m a i a m e n i n t a t
d e c i t
o r i c a r e
a l t u l , s e s t r e c u r a n e c u n o s c u t s i d o s i t p e d r u m u r i l e p r i b e g i e i ,
i n
B a s a r a b i a . $ i t o t u s a d a p o s t i t d i n c o l o p e s t e P r u t i n
s a t u l C o l i n -
c a u t i , m i n g i e r e a i n v i e s p a r u l v e s t i l o r a l a r m a n t e n u p o a t e g a s i d e
c i t i n c i t i t s i - i n p r e o c u p a r i l e u n o r c i t m a i f i d e l e t r a d u c e r ] d e c a r t i
b i s e r i c e s t i .
V e s t e a f i o r o s u l u i a s a s i n a t d e l a C o n s t a n t i n o p o l a P a t r i a r h u l u i
G r i g o r i e ,
s p i n z u r a t i n u s a b i s e r i c i i d e c a t r e T u r c i , a j u n s e s e p a n s
l a p a s t o r u l c a r e s e n a i m i s e d e t u r m a . E l c a r e t r e b u i a s ä f i e a l a t u r i
d e e t e r i s t i s i c h i a r s ä - i s p r i j i n e e f e c t i v , a c u m d e v e n i s e
m a i c u -
m i n t e s i m a i i n t e l e p t c a n i c i o d a t a . I m p r e j u r A r i l e
i i d e s c h i s e b o -
1 . A c t a b i s e r i c i i r s f . A n d r e i d i n I 4 .
2 . E c l a i r c i s s m e n t s s u r l a q u e s t i o n " . . . p . 5 4 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 72/158
7 2
g a t e l e f o r v i s t e r i i a l e e x p e r i e n t i i . D a r m a i t i r z i u c e i c u r a t i p r i n e x c e -
l e n t a , c a r i n u l i p s e s c n i c i o d a t a d i n
v i a t a
o b s t e a s c a ,
d i n
a c e a s t a
i i v o r f a c e m a i t i r z i u o v i n a p e n t r u a - I p r i p i
p l e c a r e a d i n s c a u n . I
P o a t e o f i c r e z u t s i e l p e n t r u u n m o m e n t , c a a t i t i a a l t i i , i n t r o
c a u z a s f i n t a a r e v o l u t i i .
I n
a c e a s t a a m e t e a l a o b s t e a s c d d e f r a -
m i n t a r i $ i i d e i , c a r e i n
p a r t e p r i v e a u $ i n a t i a s a , a f o s t l u a t d e
v i r t e j . S i m a i b i n e c a s ' a ' n t i m p l a t a s a , c a d c u s i g u r a n t a c a d e -
v e n e a u n s a c r i f i c a t i n u t i l a l i a t a g a n u l u i t u r c e s c .
T o t u $ u n i c u l c a r e - s i m a i p u t e a j u s t i f i c a t i m p u l a c e s t e i d e z e r -
t i u n i e r a e l . A v e m r i n d u r i c u p r i l e j u l a r a t a t , c a r i
n e r e d a u i n t i m i -
t a t e a r e f u g i u l u i s a u , i z b i t p r o f u n d d e r e a l i t a t i l e , c a r e - I a j u n s e s e p a n d
a c o l o , a a c e l e i j a l n i c e t r a g o d i i . S i t o t u s c i t e s p e r a n t e l e g a d e t i n e r e t i
C u g i n d u r i l e s i i c o a n e l e a c e s t e a f u g a r e , l e g a t e d e v i a t a m a -
r e l u i M i t r o p o l i t , i n t r a i i n c u p r i n s u l b i s e r i c i i d i n R o s i e s t i .
R e a l i t a t e a l e g i n d u - m a d e t o a t e o b i e c t e l e ,
c a r e i m p o d o b e a u
s f i n t u l l a c a s , m i n t e a m i - I a d u s e c a p e o v e d e n i e a e v e a s t i n d i n t r e
u s i l e i m p a r a t e s t i a l e u m i l i i b i s e r i c i d e s a t , i n i n f a t i s a r e a a s a p r e -
c u m n e o r e d s E d g a r d Q u i n e t : S u f l e t d e o c a s t i t a t e i n g e r e a s c a ,
f r u m o s s i p l i n d e m a i e s t a t e , c u m n ' a m v a z u t a l t
b a t r i n
i n
v i a t a
m e a . C i n d M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n , i n
s p l e n d o a r e a
b i s e r i c e i s a l e
o r i e n t a l e , s e i n f a t i s a i m b r a c a t c u v e s m i n t e l e c e l e a u r i t e , c u p l e t e l e - i
d e z a p a d a s i i n v a l u r i p e u m e r i , p o p o r u l v e d e a i n t r i n s u l p e i n s u . s i
s f i n t u l p a t r o n a l M o l d o v i i " . 2
S i m a a d t n c i i s i m a i m u l t i n a c e s t e v r e m u r i a p u s e , d e t r a -
d i t i e s f i n t a $ i i n d u i o s i t o a r e , t o p i n d u - m i f i i n t a c u o a m e n i i s i l u c r u -
r i l e m o a r t e i n t r o s u b t i l d s i a s e z a t a c o n v o r b i r e , c i n d m a i a l e s o c h i i
i m i i n c e p u r a a a l u n e c a p e o i n s e m n a r e c u u n s c r i s d e s l u s i t , f a c u t a
d e i n s a s i m i n a t a t a l u i m i t r o p o l i t u l u i , G r i g o r a s C o s t a c h i , p e m a r g i n e a
f i l e l o r u n e i C a z a n i i f a r a c o p e r t d d i n s e c o l u l a l X V I I I - l e a .
A c i a s t d c a r t e z i c e e l c a r i c u p r i n d i n t r c i n s a k i k u l e v a n g h e l i i
a t o a t i D u m i n i c i l i d i p r e s t i a n u s i c u c a z a n i i l e s i n a c s a r i u l u i p r a z n i -
c i l o r i n p a r a t e s t i s i a l e
s f i n ( i l o r c e l o r m a r l a d o c i s p r a z a c i l u n i d i
p r e s t i a n u , ° l a m c u m p c i r a t - o e u n e v r e d n i c u l r o b u l D o m n u l u i n o s t r u
I s . H s . p e n t r u f o l o s i n t a s u f l e t i a s c a , d e c [ i ] I n t a m p l c i n d u - s d c a ' s a o
i a c i n e v a s a u s a o f u r l , s d f i i a n a t i m a s i t o f f s f i n f i i p d r i n t i f n a i n t e
1 . l o a n N e c u l c e , b i l l e t . m u z . m u r u c i p . l a p p e 1 9 2 6 - 1 c 2 7 o . 2 i 7 - 2 7 8
N . B a n e s c u S t a r e r u l N e o n i l " V f t l e n i i d e M u n t e 1 9 1 0 p . 1 9 _ 0 . 2 3 p a s s i m .
2 . O c t a y . G e o r g e L e c c a o . c . p . 2 9 8 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 73/158
7 3
d r e p t u l u i j u d e c d t o r i u s i o a m c u m p c i r a t o d i l a P e t r e p u r t d t o r i a l d e
c a r d d i n t i n u t u l T e c u c i u l u i d i n s a t u d i n P r i s d c a n i s i a m c u r n p a r a t
s i u n u c a t a v a s i e r i u t o t o d a l c i l a c a r i a m d a t p e c a r t e
a c i a s t a z a c i
l e i s i g i u m d t a t i l a a n a l d e l a H s . 1 7 8 2 i n t u n a
l u l A v g o s t i n 9
z i l e , c a r i s a i n t d p l a s i p o m e n i r e [ a ] a p o s t o l [ u l u i ] M a t i a . . . i n t r o M a r t i
s i s v a n t u l a c e s t a . . .
f i i p a r a s l a s v a n t u l j u d e t u . A m i n u G .
C o s t a c h i , m a r o g u D o a m n i s d a i b u e r t a r e d i p a c a t i " . '
D e p e u n P e n t i c o s t a r d e B u c u r e s t i d i n 1 8 0 0 m a i p u t u i s p i c u i
c e v a r e f e r i t o r l a f a m i l i a M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n . S i n g u r u l c a r e m a i
a r e u r m A t o a r e a i n s e m n a r e : A c e s t p e n t i c o s t a r i i a s t e
d a t d e P r e a -
s f [ i n t i a ] s a p d r i n t e l e m i t r o p o l i t u l C h i r i o C h i r i o V e n i a m i n l a b i s e r i c a
d u m [ i ] s a l e c u c o n u l u i M a t e i u b i v v e l s p a t a r N e g e l d e l a R o s i e c i 1 8 0 3
l u n i 2 1 . J a r S o f r o n i e e c l i s i a r h m i t r o p o l i e l M o l d [ a [ v [ i e d " , 2 e r a a c e l a
p r i n m i n a c a r u i a s e i n d e p l i n e a a c e a s t a d o r i n t a a M i t r o p o l i t u l u i .
D e l a R o s i e s t i p l e c i n d
s p r e s a t u l G u r a I d r i c i u l u i ,
p e c A r t i l e
b i s e r i c i i d i n a c e s t s a t n u m a i a f l a i u n i c i o i n s e m n a r e , c a r e s ä n e
d e a p e d r u m u l f a m i l i e i
M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n , d u p a c u m n e s i
p r o b e a z a r i n d u r i l e d e m a i l a v a l e .
G u r a I d r i c i u l u i
P e u n S t r d s t i e r l a r d c o p e r t a .
. . . r a p o s a t u $ i a r a p a u s a t i i C a t r i n i i H r i s o s h u l e
c l i P a u f o s t u
s o r d r d p o u s a t u s a l i i A r i s t a r h u v e t
v i s t e r f n i c l p e c a r e
s t r d s t i e r i u
I - a u c u m p a r a t m a i c d - m e c u d r e p t i b a n i i s c i i c a s d f i e p e n t r u s l u j b a
b e s e r i c i i d e n B e z i n c e e s t e l a t i n f u l t [ u ] l O r h e i u l u i s i s a p r c i z n u e s t i
h r a m u l m a i m a r i l o r V o i v o z i M i h a i l u s t G a v r i l u .
c i n i s ' a r u i s p i t i
c a s d - 1 f a r e $ i t a g a d u i n d u - 1 s i n u 1 - a r s p u n e s a f i e b l d s t c i m a t u
d e D o m n u l D u n i n c i z d u . s i d e p r e c u r a t a a s a M a i c d s i d e
s f d n t u l
l o a n B o t e z c i t o r i u l s i m e r g d t o r i u l i n n a i n t e s i d e s l c i v i t i i 1 2 a p o s t o l i
a r h i e r e i s i m a r e d a s c a l i a i l u m i i V a s i l i e , G r i g o r i e B o g o s l o v u , l o a n u
Z l a t a o s t u , S p e r i d o n u s i N e c o l a e s i d e s f i n t i i G h e o r g h i e s i D i m i t r i e
s i d e 3 1 8 s t i n t p c i r i n t i
d e l a N e c h e l i j a s d - i l o v a s c d b u b i l e l u i
G h i e z i s i c u t r e m u r u l l u i C a i n s a f i e M i r a n l o c u c u l u d a v O n z c i -
t a r i u l
t c u p r o c t e t u l A r i i a , g e i t u l s i m a p l e s a l e a r d d c a a l e l u i
A r i i a , f e r a l , p e t r e l e s a
p u t r e d i a s c c i ( s i c ) s i s a s [ e J r c i s i p a s c d , l a r d
1 . i n s c r i p e t i i l e b i s . s a t u l u i R o s i e s t i d i n j u d . F d l c i u l u i .
2 . I b i d e m .
s a - i
$ i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 74/158
7 4
t r u p u l a c e l o r a s d s t i a i n t r e g i $ i d u p c i m o a r t e [ a ]
l o r u n e d e z l e g a t
o s t e n e l i l e $ i s u d o r i l e l o r a s a f i e s p r e p e r i z a r e i n t o a t a v i a t a l o r u
p r e c o p s a l d s d n u v a d d i a r m a r t u r i s i n d a d e v d r u l i n f r i c a l u i D u m -
n a z d u $ i d c i n d - o l a b i s e r i c a d i n B e z i n u , d e u n d e s ' a u d a t a c a s d
f i e p e n t r u p o m e n i r e $ i e r t a r e p c i c a t e l o r
v i i l o r $ i m o r f i l o r
s c i
f i e
e r t a t i $ i b l a g o s l o v i ( i . A m i n . S i p e n t r u c a s d s d
t i e a c u i e s t e a c e s t
s f a n t u s t r e i s t e r i u p u s - a m $ i v e l e t u l a m a n d o a i v l e t d e l a A d a m u 7 2 7 5 ,
l a r d d e l a I I [ r i s t o ] s 1 7 6 7 M a r t u 2 5 .
S i m ' a m $ i i s a l l i t p u n c i n d u - r n i p e c e t i a c u
i s c a l i t u r a .
C o n s t .
D o n i c i v i s t [ e r n i c J .
[ P e c e t e a a r e i n i t i a l e l e ] K . T . D . i d [ a d i c a ] K [ o n s t a n N i n ] D [ o n ] i d .
P e u n T r i o d .
, , . . . a l u i C o n s t a n d i n u D o n i c [ i ] u g - i v i s t i [ e r n i c ] f l i n t r d p o s a t u l u i
M i r o n u D o n i c [ i ] u . , b i v u v e l c r u c e r i u $ i a r e i p o s a t i i g i u p c i n e s i i s a l e
C a t r i n i i H r i s o s h u l e u c [ i J - a u f o s t u
s o r d r a p o s a t u l u i A r i s t a r h u
v e l
v i s t [ e r n i c ] p e c a r e t r i o d u 1 - a u c u m p d r a t u m a i c c i - m i a c u d r e p t i b a n i i
c a s d f i e p e n t r u s l u j b a s f i n t i i b i s e r i c i i d e n B e z i n u , c e e s t e l a ( i n s t i l l
O r h e i u l u i $ i . s d p r e i z n u i a g e h r a m u l m a i m a r i l o r u V o e v o z i M i h a i l u
$ i G a v r i l u
$ i
c i n e [ u r m e a z a a e l a s l u n g b l a s t a m t i p i c ]
C o a s t .
D o n i c i
v i s t . [ l n s e m n a r e d i n a c e i a s i d a t a 1 7 6 7 ] .
P e u n P e n t i c o s t a r d e I a s i d i n 1 7 5 3 .
S d s [ e ] $ t i e c d a c [ i ] a s t a s f e i n t a c a r t e a o a u . . . b i s c i r i c d s d f i e
p e n t r u s u f l e t i l i f o r $ i c i p r e u t v a s l u j i l a s f a n t a b i s e r e [ c ] d c u
c a r t e l s ] a c [ c ] a s t a s d a l b a a c e s t e s u f l e t e c e s c r i u m a i s u s D u m -
n e z d u l e e r t e $ i p r e p r e u t u l c e v a p o m e n i , i a r D u m n e z d u s d - i e r t e .
A c e s t u s f a n t u $ i d u m a z d s c u p e n t i c o s t a r i o n c e c u p r i n d e s l u j b a
i n f r a s i n e d e n D u m i n i c a l u m i n a t e i a l ( s i c ) I n v i e r i i l u i H s . $ i m e r g i
p c i r d i n D u m i n i c a a T u t u r o r s f i n ( i l o r e s t e a l m i e n a l u i D o n i c [ i ] u
g - t i v i s t : f i i u l r d p o u s a t u l u i M i r o n D o n i c l i l u b i v u v e t c r u c e r i u $ i a
r a p o u s a t i i g i u p a n e s i i s a l e C a t r i n i i H r i s o s h u l e o s c [ i ] - a u f o s t u s o c a
r d p o u s a t u l u i A r i s t a r h u v e l v i s t . p e c a r i a p e n t i c o s t a r i o n 1 - a m c u m p d r a t
e u c u d r e p ( i b a n i i m i e i d e l a u n m u n t i a n u s l u g a
l u i
A t a n a s a c h i
S p a t a r a c h i ; c a s d f i i a p e n t r u s l u j b a s f i n t e i
b i s e r i c i i d e n B e z i n u
. . . l a f i n u t u l O r h e i u l u i $ i s c i p r c i z n u e $ t i h r a m u l m a i m a r i l o r v o e v o z i
M i h a i l u $ i G a v r i l u $ i c i n e [ u r m e a z a c u n o s c u t u l b l e s t a m t i p i c ] C o n s t .
D o n i c i .
[ I n s e m n a r e a e s t e d i n a c e i a s i d a t a 1 7 6 7 ] .
1 . M i c h . K o g a l n i c e a n u o . c . 1 1 p . 3 3 9 : p e n t r u N e c u l a i D o n i c i 1 1 1 p . 1 1 3 - 1 1 4 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 75/158
7 5
P e o L i t u r g h i e I a s i d i n 1 7 9 4 .
S c i s [ e J
t i i l a v e l a t 1 8 3 3 s ' a u l e g a t a c t ' ) a s t d s f a n t a l e t u r g h i i
d i I o n M u n t e a n u d i n s a t [ u ] G u r a I d r i c [ i ] u l u i C u $ e p t i z c i c i b a n i i l e i
1 5 l e i
i a m s c r i s c a s d s f e l # i i c i m ' a m i i s c d l i t N e c u l a i d a s c a l " .
P e u n C h i r i a c o d r o m i o n F a r a c o p e r t a
. . . s d s d
t i e l a v e l a t 1 8 4 6 s ' a u a r e i t a t l d c u s t e l a M o l d o a v a
( s i c ) ? i a c [ i ] a s t a s ' a u i n s a m n a t a i c e i n t r a a c [ i ] a s t a c a r t e c i s d n u :
m e # i t e d c u i v a n g h e l i i c i a m i s c a l i t N e c u l a i u . . . . [ d i n ] s a t [ u ] G u r a
I d r i c [ i ] u l u i r i n u t [ u ]
F d l c i i u l u i o c o l o C r a s n a , m o c d i a c u l c o n u l l u t
p o s t e l n i c G h e o r g h i I a m a n d i . . .
P e u n p o m e l n i c d e l a p r o s c o m i d i e , a v i n d c a f r o n t i s p i c i u s a p a t a
i n m i n i a t u r e o b i s e r i c a .
V i i G h e o r g h i , S a f t a f i i l o r , Z o i t a ,
C o s t a c h i i D u m i t r u , I a n c u
i t o t n i a m u l o r , Z o i t a c u f i i e i , N e c u l a i , I l e n a f i i l o r 1 8 3 9 M a i u .
M o r i i i C o s t a c h i , Z o i t a i t o t n e [ a ] m u l l o r
V a s i l i l o r d a c h i , T e o d o s i i c a C o s t a d i
. .
N e c u l a ie o l o s t c a , G a v r i i l M a r i e [ a ] c u f i i l o r , F i t o t n i a m u l o r
G h e r a s o m .
P o m e l n i c u l v i i l o r . N e a m u l l a m a n d i e s c u l
P o m e l n i c u l m o r t i l o r n e a m u l R o s c i t e s c u 2
P o s t [ e l n i c u ] G h e o r g h i I a m a n d i 1 8 5 3 A v g u s t 1 - i u .
A s a d a r , a c e a s t a e x p l o a r a r e
c a s a o n u m i m a s a C u p r i v i r e
l a l e a g a n u l f a m i l i e i M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n s i l o c u l n a s t e r i i s a l e
n e - a c o n f i r m a t u r m a t o a r e l e l u c r u r i d e j a c u n o s c u t e s a u n u m a i b d -
n u i t e :
C a t a t a l M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n , G r i g o r a s C o s t a c h i , p e l a 1 7 8 2
e r a I n c a i n v i a t A ,
t r a i n d i n
R o s i e s t i ,
c a r e s a t d u p d m o a r t e a s a
v e d e m , c a e s t e s t a p i n i t d e M a t e i N e g e l f r a t e l e c e l m a i m a r e ; a
c e l a l t f r a t e m a i m i c $ a r b a n N e g e l a v e a m o s i i l e m e g i e s e M a l a e s t i i
s i T u p i l a t i i ; c a b i s e r i c i l e a c e s t o r s a t e e r a u i n g r i j i t e d e e i s i c a M i -
t r o p o l i t u l m a i t i n e a I n c a l e g a t u r a c u a c e s t e l o c u r i ,
c a r e - i e v o c a u
a m i n t i r i l e s c u m p e i l u i c o p i l a r i i , p r i n
t r i m i t e r e a d e c a r t i b i s e r i c e s t i ,
f i e d e e l p e r s o n a l ,
f i e p r i n a r h i m a n d r i t u l d e s c a u n a l
m i t r o p o l i e i
d e l a I a s i , i a r R o s i e s t i i e s t e s a t u l i n c a r e s ' a n a s c u t .
M a a s t e p t a m c a i n c u r s i u n e a s ä n e f i e r a s p l a t i t a m A c a r c u o
c i t d e n e i n s e m n a t a a l u z i e f a c u t a l a l o c u l d e n a s t e r e d e i n s u s i s a i -
l . C . B o b u l e s c u . 0 v i a f d t r e a d , v w f d d e p a r a c l i s e ° C h i s i n a u 1 9 3 2 p . 1 5 7 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 76/158
7 6
s u l m a r e l u i i e r a r h p e v r e u n a d i n c a r t i l e d d r u i t e , d e u n u l d i n f r a t i i
s a l , d e v r e u n c u n o s c a t o r a l i m p r e j u r d r i l o r . C u m s p r e p i l d d , i n a l t d
p a r t e , o i n s e m n a r e a v I d d i c a i F i l a r e t A p a m i a s B e l d i m a n , s c r i s d p e
n i s t e M i n e e ,
I n c a r e i n
a f a r d d e f o r m u l a r u l o b i s n u i t m a i a d a u g a
c a : l e
a f i e r o s e s t e l a b i s e r i c a c e a n o t d i n s a t u l C o r n e g i m o $ i e a
p a r i r z f a s c c i , u n d e e u a m c o p i l a r i t $ i a m v i e f u i t p a n g c e a m m e r s u
l a v i i a l a c a l u g a r e a s c i i " . i D e s p r e M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n , n u a f l d m
a s a c e v a . S i t r e b u e a n e m u l f u m i c u a c e i a c e n e - a s p u s e l ° d a t a
p r e c i s s i p r i m i n d c u r e z e r v a c u v e n i t a o r i c e t i r e l a t u r a l n i c a , c a r e a r
a v e a p r e t e n f i a c a o n o u d l u m i n a p r o i e c t e a z d a s u p r a p u n c t e l o r d e j a
l a m u r i t e .
C i n e e s t e a u t o r u l p o v e s t i r i i c o p i l a r i e i M i t r o -
p o l i t u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i ?
P o v e s t i r e a c o p i l a r i e i
M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n e x i s t s
i n c l o u d
v a r i a n t e , a m b e l e f i n i n d c o n t d e f u g a s a d e a c a s A $ i t o t u s d e o s e -
b i n d u - s e f u n d a m e n t a l d i n c l i p a , i n c a r e e l c a c o p i l a j u n g e i n s a t u l
V o r u n t a r e g i s a u V o l i n t i r e s t i $ i a p o i , f i i n d i n s e l a t d e t o v a r d s u l s a u
d e d r u m , e s t e n e v o i t s a s e a d a p o s t e a s c d l a o b a b a , u n d e m a i t i r z i u
e s t e s i a f l a t .
I o t a l a v a r i a n t s e s t e d i r t 1 8 3 0 , c a r e t r e b u e s a f i e s c r i s d d u p d
d i c t a r e a u n e i p e r s o a n e d i n i m e d i a t a a p r o p i e r e a M i t r o p o l i t u l u i . N u
p u n e m a f i c h i a r a M i t r o p o l i t u l u i
d i n p r i c i n a u n o r e r o r i d e a n i ,
c a r e n u p o t f i i n g A d u i t e d e c i t u n e i a d o u a p e r s o a n e . I a r d a c d e s t e
i n s u s i e l c e i a c e n u - i e x c l u s g r e s a l e l e a c e s t e a ,
t r e b u e s a
s e f i
f a c u t l a c o p i e r e a c i o r n i i . C a d c i n d s c r i e
T e s t a m e n t a l " s k i , a l - M i n d
a n i i d e i n t r a r e i n c A l t i g a r i e , p u n e c a a v e a 1 5 a n i , c e i a
c e - i e x a c t .
V a r i a n t a a c e a s t a p e n t r u p r i m a d a t a a f o s t p u b l i c a t A d e A . V i z a n t i . 2
A d o u a v a r i a n t s e s t e d a t o r i t d l u i N . I s t r a t i , p u b l i c a t a m a i
i n t d i c a p r e f a t d l a T h I c u i r e a p s a l t i r e i "
l u i E f t i m e Z i g a d i n u l " ,
t r a d u s A d e M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n s i t i p a r i t d d u p d m o a r t e a s a i n
1 a 5 i l a 1 8 5 0 ; i a r m a i a p o i a c e a s t a p o v e s t i r e a
c o p i l d r i e i M i t r o p o -
l i t u l u i V e n i a m i n , f i t r e t i p a r i t d
d e a c e l a s N . I s t r a t i $ i i n C a l e n d a r
p e n t r u R o m a n i p e a n u l 1 8 5 1 " ( l a s i ) . 3
1 . C . B o b u l e s c u B a n u l T a n a s c i G o s a n " B u c u r e s t i 1 9 2 8 p . 1 3 .
2 . V e n i a m i n C o s t a k i , I a s i 1 8 8 1 p p . 1 0 7 - 1 0 8 .
3 . p . 1 5 - 2 6
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 77/158
7 7
V a r i a n t a
a c e a s t a a c u n o s c u t p e c e a
d i n t a i . C a c i N .
[ s t r a t i
f o l o s i n d d i n e a c i t e v a i n d i c i i s i g u r e
a l e a c e s t e i f u g i , d d i n s p i r a t i e
c o n d e i u l u i s i u r z a s t e d u p a p r o p r i a - i f a n t e z i e d e s c r i i t o r o a r e c u m
i n c e r c a t , o i n t r e a g a p o v e s t e r o m a n t i o a s a , c o n s u n I n d i n g u s t u l v r e -
m i i d a r I n a c e l a s t i m p i n t r o d u c e i n e a s i u n i l e e l e m e n t e s t r a i n e d e
f i r u l p o v e s t i r e i , c a r e n u e x p r i m a a d e v d r u l , d u p d c u m v o m s i p r o b a ,
t o t u s e l e p o t f i j u s t i f i c a t e l o g i c e s t e .
,
A c e a s t a v a r i a n t d
d e l i
a r e n u m a i a p a r e n t a a u t e n t i c i t a t i l , a
f o s t f o l o s i t a d e t o t i i s t o r i c i i n o s t r i i n c e p i n d c u M e l h i s e d e c i s i c o n -
t i n u i n d c u C . E r b i c e a n u , 2 N . D o b r e s c u , 3 N . I o r g a 4 s i c e i l a l t i . O r i -
g i n 2 l u l p r i m e i v a r i a n t e p u t e a s ä f i e c u n o s c u t c h i a r d e M e l h i s e d e c , 5
c a c e l c e v i z i t a s e m A n d s t i r e a N e a m t u l u i ; i a r A . V i z a n t i , p u b l i c i n d - o
i n 1 8 8 1 , c o n s t a t c a a f o s t
f o l o s i t a d e t o t i i s t o r i c i i m e n t i o n a t i m a i
s u s . D a r s o r t i i d e i z b i n d d a a c e l e i a
a l u i N , I s t r a t i ,
n u m i - i p o t
e x p l i c a d e c i t p r i n v e c h i m e a p u b l i c a t i e i e i s i a i n c r e d e r e i d e c a r e
s e b u c u r a u f r a t i i I s t r a t i , d e l a c a r i p o r n e a o a s e m e n e a p o v e s t i r e c a
u n i a c e a u f o s t n u n u m a i i n a n t u r a j u l M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n , c i
s i c u o d e o s e b i t a a t e n t i e g r a t i f i c a t i p r i n t e s t a m e n t u l s A u . 6
C i n d V e n i a m i n i s i d e p a n a s o a r t a i n g i n d s i c u l a c r i m i l e i n o c h i
p A r a s e a I a s i i l u i i u b i t i , s a t i s f a c i n d u r g i a l u i V o d a S t u r z a , i n t r o t r d -
s u r d i n c h i s c i e s c o r t a t d e u n p l u t o n d e & M e l e e a c e l c a r e - i i m p d r -
t A s e a a c e s t e c l i n e a m a r e e r a a r h i d i a c o n u l s a i l M e l e t i e I s t r a t i . 7 D e
a i c i s i I n c r e d e r e a , c a n i m e n e a a l t u l n u p u t e a s t i m a i b i n e v i a t a s i
t r e c u t u l M i t r o p o l i t u l u i , c a f r a t i i I s t r a t i .
D e n e t a g a d u i t , c a . M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n t i p l d c e a s d p o .
v e s t e a s c a m a i t t r z i u u c e n i c i l o r s d i " p e c e t a l e p r i m e j d i o a s d a ' i n -
c e r e a l I n t d i u s c l - i I n d e p l i n e a s c a ' a d e v a r a t a c h e m a r e , 8
s i
c a
c e i
m a i o b i s n u i t i s i m a i d e a p r o a p e c a r e a u a s c u l t a t d e p d n a r e a m u l t o r
1 . M e l h i s e d e c C h r o n i c a H u s i l o r q i a E p i s c o p i e i " B u c u r e s t i
1 8 6 0 1 p .
. 3 7 2 s i u r m .
2 . C . E r b i c e a n u I s t o r i a M i t r o p o l i e i M o l d o v i e i s i S u c e v i " B u c u r e s t i 1 8 8 8
p . L X s i u r m .
3 , N . D o b r e s c u c u r s u l s a u d e 1 s t . b i s e r i c i i r o m d n e q t i " i n e d i t .
4 . N . l o r g a V i a f a s i f a p t e l e M i t r o p o l i t u l u i M o l d o v e i V e n i a m i n C o s t a c h i
( 1 7 6 8 - 1 8 4 6 ) i n B i b l i o t e c a p o p u l a r a M i n e r v a B u c u r e s t i N o . 2 3 ; n I s t o r i a b i -
s e r i c i i r o m d n e $ 1 1 " V a l e n i i d e M u n t e 1 9 0 8 e d . 1 v o l . 1 1 p . 2 2 3 .
5 . M e l h i s e d e c N o t i f e i s t o r i c e s i a r c h e o l o g i c e a d u n a t e d e p e l a 4 8 m o -
n a s t i r i $ i b i s e r i c i a n t I c e " B u c u r e s t i 1 8 8 5 p . 1 .
6 . C . E r b i c e a n u o . c . p . 6 2 .
7 . P o s t . M a n o l a k i D r a g h i c i
I s t o r i e a M o l d o v e i " I a s i
1 8 5 7 t o m . 1 1 p .
2 0 5 - 2 0 6 .
8 . N . l o r g a V i a t a s i f a p t e l e M i t r o p o l i t u l u i . . . p . 3 0 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 78/158
7 8
a m i n t i r i $ i a a c e s t o r p e r i p e t i i a u f o s t c e i d o i f r a t i M e l e t i e s i N i c o l a e
( s t r a t i . ' I n s a i n t a i a v a r i a n t a i s f i i n t a l a 1 8 3 0 , i n
n i s t e i m p r e j u i t r i
d e s t u l d e c o n c l u d e n t e p e n t r u a n e i n d i c a , C a a c e a s t a f u s e s e s c r i s a
d i n d i r e c t a
d o r i n t d a M i t r o p o l i t u l u i , p e c i n d a d o u a a p a r e l a u n
i n t e r v a l d e 2 0 d e a n i , d e c i d u p a p a t r u a n i d e l a m o a r t e a s a $ i c u
t o t u l d e n a t u r a t a .
P r i n u r m a r e d e n e d i s c u t a t , c a t r e b u e s a p u n e m t o t t e m e i u l p e
v a r i a n t a
d i n 1 8 3 0 , d i n
c a r e g a s i m r e p r o d u s i n t o c m a i d e c a t r e
i n s u s i V e n i a m i n i n t e s t a m e n t u l s a u d i n 1 8 4 4 , 2 d a t e l e e t a p e l o r
c a r i e r i i s a l e , $ i n u p e c e a d e a d o u a d i n 1 8 5 0 , c a r e n u - i d e c i t o
c o n t r a f a c e r e a c e l e i d i n t a i ,
o p l a s m u i r e i m a g i n a r y p e n t r u a c a p -
t i v a p r i n p e r i p e t i i l e e i
a m p l i f i c a t e s i d e n a t u r a t e .
$ i a m c a u t a t s a
i n s i s t a s u p r a a c e s t e i p o v e s t i r i a c o p i l a r i e i M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n ,
m a i a l e s c a . d - l u i G h . A d a m e s c u n u - i i n s p i r a n i c i o i n c r e d e r e d e
a u t e n t i c i t a t e .
C u m a a j u n s V e n i a m i n l a N e a m t . i c u m s ' a h o t d r a t a i m -
b r d i i s a m o n a h i s m u l z i c e d o m n i a s a i n t r o v i r s t d a s a d e f r a g e d a ,
s u n t i n t r e b a r i , l a c a r i t r a d i f i u n e a a r d s p u n s i n t r u n m o d p o e t i c .
M a i t o a t e
b i o g r a f i i l e
l u i s c r i u c d a f u g i t d e a c a s d , f l i t - i d o l n u - i
p l d c e a m e t o d u l d a s c d l u l u i g r e c , d i a m e r s r e i t d c i n d s i a i n d u r a t
m u l t e n e v o i p i i n c i a f o s t g d s i t d e f a m i l i e , c d a c e r u t n u m a i d e c i t
i n c o n t r a v o i n t e i p d r i n f i l o r s d s e c c i l u g a r e a s c d , i n t o c m a t c a l o a n a
d ' A r c , c a r e a u z i a g l a s u r i l e i n g e r i l o r c h e m i n d - o s i s t r i g a : D u m n e -
z e u v o e s t e " 3
C o n c l u z i a c l a r a a d - l u i A d a m e s c u e s t e , c a t o a t e a c e s t e p e r i -
p e t i i s u n t d e d o m e n i u l i n c h i p u i r e i s i a i s t o r i c i i , c a r i a u t i n u t c o n t
d e e l e , s ' a u f a c u t v i n o v a t i d e r e p r o d u c e r e a u n e i t r a d i t i i
p o e t i c e § i
n u a u n o r f a p t e r e a l p e t r e c u t e .
D - 1 A d a m e s c u s ' a I n s e l a t , n e c e r -
c e t i n d m a i a f o n d c h e s t i u n e a s i n e c o n f r u n t i n d c e l e c l o u d v a r i a n t e ,
p e c a r e d e a l t m i n t r e l e a d - s a I e - a a v u t l a i n d a m i n a f o l o s i n d u - l e . 4
D e f a p t a c e s t e p e r i p e t i i n u c u p r i n d i n e l e n i m i c c e v a e x t r a o r d i -
n a r . E v o c a r e a f i g u r i i l e g e n d a r e a l o a n e i d ' A r c c u i n t i m p l a r i l e v i e t A i e i ,
d e a u z i a g l a s u r i l e i n g e r i l o r c h e m i n d - o " , n ' a r e n i m i c c o m u n c u
1 . c f . P o s t . M a n o l a k i D r a g h i c i o . c . p . 2 0 6 . M e l h i s e d e c o . c . I p p . 4 5 5 -
4 5 7 , T e s t a m e n t a l M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n p u b ' . d e C .
E r b i c e a n u o . c . p . 6 2 .
2 . C f . C . E r b i c e a n u o . c . p .
5 9 s i V a r i a n t a " p e c a r e o r e d a r n m a i
l a v a l e s i i n f a c s i m i l .
3 . G h e o r g h e A d a m e s c u n I s t o r i a s e m i n a r i u l u i V e n i a m i n d i n
l a . i " B u -
c u r e s t i 1 9 0 4 p . 4 .
4 . I b i d e m o . c . c f . p p . 4 n o t a 4 p . 2 3 n o t a 1 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 79/158
7 9
f u g a u n u i c o p i l , c h i a r d a c e a m p u n e i n s o c o t e a l a t e m p e r a m e n t u l u i
s a u n a i v i t a t e a d e a c r e d e c a a c e i a c e 1 - a r f i i z b a v i t d e r i g o r i l e
u n e i d i s c i p l i n e p e d a g o g i c e s i d e p e d a n t e r i a s t r a i n s
s u f l e t u l u i s a u ,
a r f i f o s t l i n i s t e a u n e i
m a n a s t i r i . D u p e c u m v o m
s i
d o v e d i c a
a s e m e n e a p o r n i r i p e v r e m e a a c e i a l e i n t i l n i m d e s t u l d e d e s , W e a
m a i f i n e v o e s a f a c e m a p e l c h i a r l a f i g u r a d e r u s a s t a r e t u l u i P a i s i e ,
e x a g e r a t
r e l i e f a t a , c a a r m a i f i f o s t
I n c a u n a d i n p r i c i n i l e f u g i i ,
t i n a r u l u i V a s i l e ,
f a b r i c a t e d e N .
I s t r a t i . P a i s i e p e v r e m e a a c e i a
a t r i a s e s t r a m u t a s e l a S a c u , i d e u n d e u n e l t e a s a a j u n g a s t a r e t u l
m a n a s t i r i i N e a m t u l u i . 2
I a r p e n t r u n e d u m e r i r e a d - l u i A d a m e s c u c a
M i t r o p o l i t u l V e -
n i a m i n i m b r a t i s e a z a m o n a h i s m u l i n t r o
v i r s t r i a s a d e f r a g e d a "
d e a f o s t n e v o i t a t r a d i t i u n e u " a r a s p u n d e i n t r u n m o d p o e t i c " , n u
e j u s t i f i c a t a
c i t u s d e p u t i n . D i n c o n t r a , s e p o t a d u c e o s u m s d e
c a z u r i , c i n d c o p i i i n t r e 1 1
s i 1 5 a n i s u n t h i r o t o n i s i t i d i a c o n i , 3 c e i a
c e - i m a i g r a y , d e c i t a i m b r a t i s a v i a t a c a l u g a r e a s c a , c a r e - i
c u t o -
t u t a l t s c e v a .
N u m a i d e p a r t e J a c o b S t a m a t e , p r 2 d e c e s o r u l M i t r o p o l i t u l u i V e -
n i a m i n , e s t e h i r o t o n i t i s 1 5 a n i c a s i u r m a s u l s a u l a s c a u n u l m i -
t r o p o l i e i M o l d o v i i ; 4 D o s i t e i O b r a d o v i c i 5 s i N a u m R i m n i c e a n u d e
a s e m e n e a .
C u c e i m p r e j u r a r i a v e m n o t i n t a i a v a r i a n t s a
p o v e s t i r i i c o p i l a r i e i M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n .
V e n i a m i n c a s i i n a i n t a s i i s a l a f o s t p r e o c u p a t a s i a v e a c h i p u l
z u g r a v i t . S i d e s i g u r d a t o r i t a n u m a i a c e s t e i m o d e a v r e m i i , c u t o a t e
v i c i s i t u d i n i l e , m a i a v e m s p r e
p a s t r a r e i n p a l a t u l m i t r o p o l i t a n d i n
I a s i
p o r t r e t e l e : M i t r o p o l i t u l u i A n t o n i e , a l l u i N i c h i f o r T e o t o c h i s ,
C h e r c h i r e u l a r h i e p i s c o p a l A s t r a h a n u l u i , a l l u i G a v r i i l C a l i m a h , a l l u i
L e o n G h e u c a , a l s t a r e t u i u i P a i s i e s i a l M i t r o p o l i t u l u i I a c o b S t a r n a t i . S i
p o a t e u n i i d i n
e i e r a u d o r i t i a r e d a s i p e c e l e a l e i n a i n t a s i l o r f o r
p e n t r u a a l c a t u i o g a l e r i e , d e o a r e c e a f l a m p e c e l a l l u i P e t r u M o v i l a
1 . " V i i a t a p r e a c u v i o s u l u i p d r i n t e l u i n o s t r u s t a r e t u l u i P a i s i e " N e a m t u
1 8 3 6 p . 3 8 v . ; I p o l i t V o r o b c h i e v i c i S p u t a m a n d s t i r e D r a g o m i r n a " ( S c h i t a
i s t o r i c a ) S u c e a v a 1 9 0 8 p . 5 8 - 5 9 .
2 . V i z a t a p r e a c u v i o s u l u i p a r . . . " p . 3 9 v . 4 0 - 4 1 ,
3 . C . N . T o m e s c u i n A r l u v e l e B a s a r a b i e i " a n . I V ( 1 9 3 2 ) p . 9 6 .
4 . l n s c r i p t i a d e p e p i a t r a m o r m i n t a l a , p o r t e t e l e c i t . A n d r e a s W o l f .
5 . l o a n R u s s u F a b u l e l e l u i D e m e t r i u C i c h m d e a l " A r a d 1 8 9 5 p . I V .
6 . C . E r b i c e a n u N a u m R i m n i c e a n u " ; C r o m c a r i i g r e c i " p . X L I I ; X L I I 1 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 80/158
8 0
z u g r A v i t c u c u n o s c u t u l b l a z o n a l M o v i l e s t i l o r s i i n c o n j u r a t d e i n i t i a t e ,
c a r e c o m p l e c t a t e n e d a u : P [ e t r u ] M [ o v i l d ] A [ r h i e p i s c o p j M f i t r o p o l i t ]
K [ i e v u l u i s i ] G f a l i g e i l E [ x a r h a l ] C [ o n s t a n t i n o p o l u l u i [ A [ r h i m a n d r i t ]
P [ e c e r s c a i ] . l C a s a t i e c o n t e m p o r a n u n a s e m e n e a c h i p n e i n d o i m .
D a r n u n u m a i a t i t .
C h i p u l l u i
l a c o v S t a m a t i
p e c a r e - 1 a v e m z u g r d v i t i n c i n c i
t e x e m p l a r e s o c o t i n d s i p e c e l r e d a t d e m e d i c u l s a u A n d r e a s W o l f , 2
a d i c a c e l e c l o u d ' t a b l o u r i e x i s t e n t e i n p a l a t u l m i t r o p o l i t a n , u n u l i n
b i s e r i c a B a n u l u i d i n o r a s u l I a s i s i a l t u l i n m a n a s t i r e a N e a m t u l u i ,
p e e l e c a s i p e p i a t r a m o r m i n t a l d c i t i m u r m a t o a r e a s c h i t d a u t o -
b i o g r a f i c a t i p i c a : S m e r i t u l l a c o v S t a m a t e c u m i l a l u i D u m n e z e u
A r h i e p i s c o p s i M i t r o p o l i t M o l d a v i e i c i e x a r h p l a i u r i l o r . L a a n a l
1 7 4 9 l u l 2 4 s ' a u n e t s c u t ; l a a n a l 1 7 6 4 A p r i l 3 , a u p r i i m i t c i n u l
c d l u g d r e s c , l a a n a l 1 7 8 2 D e c h e m [ b r i e ] 1 8 s ' a u h i r o t o n i s i t e p i s c o p
a l s f i n t e i e p i s c o p i i H u c u l u i , l a a n u l 1 7 9 2 J u n i 2 1 ,
s ' a u s u i t i n
s c a u n u l s f i n t e i m i t r o p o l i i M o l d a v i e i .
A c [ i ] a s t a c a r t s p r e c u m s a
v e a d e s ' a u z u g r a v i t s i s ' a u s c i v i r s i t a c u m l a a n a l 1 7 9 7 F e v r u a r i 1 1 " .
D e c i n u m a i p o a t e f i n i c i o i n d o i a l a , c u m c a s i M i t r o p o l i t u l
V e n i a m i n a d o r i t m a c a r c a u n u l d i n p o t r e t e l e s a l e c a s i a l e
o c r o t i -
t o r u l u i s a u J a c o b S t a m a t i , s a f i e i n s o t i t d e o s c u r t a a u t o b i o g r a f i e
s c h i t a t a d e p r o p r i a - i m i n d 3 ( G l i s e u l 1 ) . I a r c e l e l a l t e s a v o r b e a s c d
d e l a s i n e d e f a z e l e f i i n t i i s a l e . P r o b A n e s u n t m u l t e l e c h i p u r i a l e
s a l e z u g r a v i t e , d i n c a r e m a i b i n e d e 1 5 c u n o a s t e s c r i i t o r u l a c e s t o r
r i n d u r i . 4 D o u d n u m a i i n s d d i n e l e v o r f i o b i e c t u l s t u d i u l u i d e f a t d .
N e a d u c e m a m i n t e , c a i n t u n a M a r t i e d i n a n u l 1 8 2 2 , V e n i a m i n
i s p r d v i n d d e t a l m a c i t F u n i a s a u F r i n g h i a i n t r e i t e i " i n z i l e l e n e -
c a z u r e l o r s i a l r i s i p i r e i n i a m u l u i M o l d o - V l a h i c e s c " , s m e r i t u l t a n &
1 . P e n t r u s e m n e l e e m b l e m e i l u i P e t r u M o v i l a s i a i n i t i a l e l o r d i n j u r
v e z i s t u d i u P e t r a M o v i l d " a l a r h i m . G h e n a d i e E n A c e a n u p u b l i n r e v . B i -
s e r i c a o r t o d o x d r o m a n s " a n . V I I ( 1 8 8 3 ) p . 1 2 - - 3 0 ; 2 5 8 ;
a n . V I I I p .
1 9 2 . U n
a l t p o r t r e t i n m a r i m e n a t u r a l s d i n 1 8 2 4 c u m s i u n u l a t
M i t r o p o l i t u l u i G h e -
o r g h e M o v i l a s e g A s e s c i n m a n a s t i r e a S u c e v i t i i , c t i t o r i a M o v i l e s t i l o r .
2 . B e t t r a g e z u e i n e r s t a t i s t l s c h h i s t o r t s c h e n B e s c h r e i b u n g d e s F u r s t -
e n t h u m s M o l d a u " H e r m a n n s t a d t 1 t 0 5 v o l . I .
3 . F a c s i m i l u l i n C . E r b i c e a n u o . c . p . L X X V I I N o . 4 .
4 M a i a f l a m p e c a l e a p u b l i c i t a t i i d e e x i s t e n t a u n u i p o r t r e t d a t d e e l
i n s u s , i n p r o p r i e t a t e a c a p i t a n u l u i C o n s t a n t i n C o s t a c h i s ' a p o i t r e c u t i n a c e i a a
l u i L u p u C o s t a c h i , r e p r o d u s c a s u p l i m e n t l a
r e v i s t a S c i m a n e i t o r u l " a n . V
( 1 9 0 6 ) n r . 3 4 A u p u s t 2 0 . D u p a 1 8 4 6 m A n A s t i r e a A g a p i e i i n c A c a u t A a s i p r o -
c u r a u n p o r t r e t a t M i t r o p o l i t u l u i , i a r i n j o s u l
s a i l
i n s o t i t s i
d e a c e a s c h i t a
b i o g r a f i c a a d a t e l o r m a i p r i n c i p a l e i n c a r e - i d a t s i a n u l m o r t i i , f a s c . 6 , 1 9 2 6
1 9 2 7 p . 2 c 8 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 81/158
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 82/158
C 4 e u l 2 . M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n C o s t a c h i l a v i r s t a d e 6 0 d e a n i , ( 1 8 2 4 d o r i n d
s i t a l b a i n f a t s p e
m e m o p l a z a z u g r a v i t $ i c h i p u l d e p e c i n d e r a i e r o m o n a h
i n t r e a n u 1 7 8 d $ i 1 7 9 2 .
- -
E M A R V A
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 83/158
8 5
c i t o r " t i n e d e a l u i d a t o r i e , c a i n u l t i m a p a g i n d s a p u e i n c u n o -
s t i n t d p e c i t i t o r u l a c e s t e i c a r t i , c u d a t e l e
c e l e m a i p r i n c i p a l e a l e
v i e t i i
s a l e ,
a l c d t u i n d u n c u r r i c u l u m v i t a e " , i d e n t i c
c u a c e l a p e
c a r e I - a m c i t i t p e p o r t e t e l e i n a i n t a s u l u i s k i I a c o b S t a m a t i . S i d u p d
c u m a m r e m a r c a t i n u r m a p d s t r i n d u - n i - s e $ i a u t o g r a f u l . 1
D e m e n t i o n a t f a p t u l , c a
c i t i t o r i i d e a c e a s t d
s c u r t A a u t o -
b i o g r a f i e , n u p u t e a u l u a c u n o $ t i n t a d e c i t a t u n c i d u d c a r t e a e $ e a
d e s u b t i p a r , a d i c A i n 1 8 3 1 . P i n d i n 1 8 3 1 i n s a , i n d o i
a n i c o n -
s e c u t i v i 1 8 2 9 $ i 1 8 3 0 , M i t r o p o l i t u l e s t e p r e o c u p a t , c a f a z e l e
c h i -
p u l u i s a u s a f i e c u n o s c u t e $ i a l t f e l d e c i t p e c a l e a p u b l i c i t a t i i .
S i a n u m e :
I . I n t r u n t a b l o u c a r e e s t e i n
p o s e s i a f a m i l i e i m e t e d u p A
c e e s t e p i c t a t , l a v i r s t a d e a p r o a p e 6 1 d e a n i , c u m a n t l e , p e c a p ,
a v i n d c a m e l a f c d , e n g o l p i o n $ i c r u c e p e p l e p t , i n
m i n a s t i n g d t i -
n i n d c i r j a p e a c d r e i b a s m a e s t e p i c t a t b o u r u l , $ i m i t r a I n t r e c i r c a
$ i c r u c e i n c r u c i $ a t e , i m p r e j u r i n c u n j u r a t e d e i n i t i a l e l e V [ e n i a ] m [ i n t
M f r i t [ r o p o l l t M [ o l ] d [ o v i i ] 1 8 2 9 M a i 3 0 " i n f a t a p e a c e i a $ i p i n z a e s t e
z u g r A v i t $ i c h i p u l a c e l u i a $ , i n s a , p e c i n d e r a t h a t - , c a s i m p l u i e r o m o -
n a h , c u p o t c a p u l p e c a p $ i t i n i n d u n o r o l o g h i o n i n m i n d . ( C l i g u l 2 ) . .
C u a l t e c u v i n t e , d o r i n t a M i t r o p o l i t u l u i i n 1 8 2 9 a f o s t c a f a t &
i n f a t a s t i n d s a f i e z u g r a v i t i n c e l e c l o u d f a z e , a b d t r i n e t e i p r e z e n t e
$ i a t i n e r e t e i t r e c u t e . V a
f i a v u t
p i c t o r u l
p e n t r u a c e s t m e d a i l l i o n
v r e u n p o r t r e t a l a c e s t u i t i m p , a c a r u i c o p i e s ' o f i f o l o s i t p e n t r u
r e v e r s u l c h i p u l u i d e p e s t e 6 0 d e a n i ? E c u g r e u d e a d m i s . C h i p u l
t r e b u i e s a i f i f o s t t r a s a t p o a t e c h i a r d u p d u n i l e s u g e s t i i p r i m i t e
d e l a c e l z u g r a v i t i n 1 8 1 3 2 $ i d e s d v i r $ 1 t d u p a a m a n i e r d $ i c o l o r i t
c o n v e n t i o n a l c e r u t d e i m p r e j u r a r e $ i d e c i f o a r t e a r b i t r a r .
I I . D i n 1 8 3 0 a v e m u n a l t t a b l o u , c a r e m e r i t s t o a t a i m p o r t a n t a ,
a s t a z i a f l a t o r i n m a n d s t i r e a N e a m t u l u i .
E l r e p r e z i n t a u r m a t o a r e a s c e n a : U n a r h i e r e u i m b r a c a t i n o -
d a j d i i , a v i n d p e c e i d o i d i a c o n i i n d r e a p t a $ i i n s t i n g a c u d i c h i r u l
$ i t r i c h i r u l a p r i n s e ; t o l l . s u n t g a t i t i c a p e n t r u o s l u j b d b i s e r i c e a s c d ,
A r h i e r e u l , c a r e n u - i d e c i t I a c o b S t a m a t e , s a m a n i n d i n t r u t o t u l c u
c h i p u l d a t d e W o l f i n c a r t e a l u i , e s t e z u g r a v i t i n a t i t u d i n e a , d i n d
b i n e c u v i n t a r e a u n u i M i d r i m b r A c a t i n c e l m a i m o d e r n c o s t u m o c -
c i d e n t a l . ( C l i g e l e 3 # 4 ) .
1 . F a c s i m i l u l i n C . E r b i c e a n u o . c . p .
2 . A c e s t p o r t r e t s e a f l a i n s u f r a g e r i a s e m i n a r u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i .
V e z i o f o t o g r a f i e d e p e e l s i i n G h . A d a m e s c u o . c . p . 9 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 84/158
8 6
K o g a l n i c e a n u p e l a 1 8 3 3 , c i n d e r a d e c i o a p r i g a c o n t r o v e r s y
i n t r e t i n e r i i d o r i t i d e c o s t u m u l o c c i d e n t a l s i i n t r e b a t r i n i i p a s t r a t o r i
a i c e l u i o r i e n t a l , n e i n f o r m e a z A , c A f i i n d d e 1 4 - - 1 5 a n i i m b r a c a a n -
& r e a l , p e n t r u c c i a t u n c e a z i c e e l p u r t a i n I n c a s t r a e a s i a t i c e s t i " . 1
C u r i o s l u c r u s i c u t o t u l e n i g m a t i c p e n t r u n o i , C a M i t r o p o l i t u l V e -
n i a m i n , d o r i n d s a i s e z u g r a v e a s c a c h i p u l c u 5 1 d e a n i i n u r m a ,
p o n e c a e l , a c e l f i n a l . V a s i l e d i n t r e a n i i 1 7 8 1 - 1 7 8 2 , s a f i e i m b r a -
c a t c u t o t u l m o d e r n .
I n t r ' o
l u n g a r e d i n g o t e n e a g r a
s i b i n e a -
j u s t a t d p e t r u p , c u g u l e r i n a l t s i a s c u n s i n p a r t e d e o c r a v a t s c e
n u s e v e d e , a v i n d c a p u l d e s c o p e r i t c i t e s t e d e p e o h i r t i e c e v a . P e
t a b l o u
i n f u n d i n c o l t u l
d i n s t i n g a
s i l a
s p a t e l e
a r h i e r e u l u i , c a
a s i s t e n t s e a f l a u n b o i e r i m b r a c a t c a d u p d m o d a v e c h e , p e c a p
c u b a l o n a t u l i s l i c , a n t e r e u , b r i u s i g i u b e a .
S c e n a a c e a s t a . n o i n u a m p u t e a - o i n t e l e g e , d a t a c a f r o n t i s p i -
c i u l a t a b l o u l m e n t i o n a t n ' a r f i a d a o s a o t a b l e d e l e m n c u i n s i g n i i l e
m i t r o p o l i t e a n e s c u l p t a t e p e e a s i s t i n d s c r i s :
V a s i l i e C o s t a c h e f i i u l r a p o s a t i l o r G r i g o r a s C o s t a c h e
s i M a r i i a C a n t a , d i n d u - s e d e p a r i n t i l a
s c o a l a g [ o ] s p o d
f d o m n e a s c a ] d i n
I a s i
s i
d i n t r u a c e a I v i r s t a v o i n d a l u a
c i n u l c a l u g a r e s c i n s a l i n d u - I o n s c o l e r i u c a - 1 v a d u c e l a o
m o n a s t i r e I d e l a m u n t e c a s a s e c a l u g a r e a s c a a u f u g i t i n t r u
o n o a p t e i n p r e u n a d e l a s c o a l a I c u s t r a e l e c i t e a u p u t u t
l u a a s u p r a s a s i m e r g i n d p a n s d e a s u p r a S i r e t i u l u i d e m u l -
t a 1 t r u d a s i o s t e n e a l a s t i n d a s ä
o d i h n i a u a d o r m i t s i
t r e z i n d u - s e s ' a u a f l a t s i n g u r s i I p r a d a t d e c a t r a t o v a r o s u l
s c o l e r s i l a a s a v r i s t a , n e d u m e r i n d u - s a c e t r e b u e a f a c e
a u m e r s l a u n s a t a n u m e V a r a c t a r e s t i i 2 d i n t a r m u r i l e a p e i
1 . R u t h p e r d u t e " ; T e o d o r V i r n a v I s t o r i a
v i e t i i m e l e " e d . B i b l i o t e c a
M i n e r v e i , N r . t . 2 p . 2 0 . T h . C o d r e s c u U r i c a r u l "
l a s s i 1 8 8 6
v o l . V i i i p . 1 8 0
s i u r m . ; M o l d a v z s c h - W a l a c h i s c h e Z u s t d n d e i n d e n J a h r e n 1 8 2 8 b i s . 1 8 4 3 , v o n
C . A . K u c h v o r m a t s K o m g l i c h P r e u s s I s c h e n C o n s u l f u r d a s F i i r s t e n t h u m M o l -
d a u - L c i p z i g L e o p o l d M i c h e l s e n 1 8 8 4 t r a d d e A . C . C u z a i n C o n v o r b i r i I d e -
r a r e a n . X X V p . 1 4 1 ; R a o u l P e r r i n C o u p d ' o e i l s u r l a V a l a c h i e e t l a M o l -
d a v i e " P a r i s 1 8 3 9 p . 2 2 ; P o s t M a n o l a k i D r A g h l c i I s t . M o l d . " 1 1 p . 1 9 6 ; P . P .
P a n a i t e s c u C o r e s p o n d e n l a l u i C o n s t a n t i n Yp s i l a n t i c u g n v e r n u l r u s e s c ( 1 8 0 6 .
1 8 1 0 ) B u c u r e s t i 1 9 3 3 p . 2 1 ; A n a t o l D e m i d o f f V o y a g e d a n s l a R u s s i e m e r i -
d i o n a l e e t l a C r i m e e p a r l a H o n g r i c , l a 4 a l a c h i e e t l a M o l d a v i e P a r i s . 1 8 3 9 p . 1 1 4 -
2 . P e n t r u s a t u l V o r o n l i r e s t n , V o r u n t e i r e s t i s a u V o l i n t i r e s t i v e z i M i h a i
C o s t a c h e s c u D a : u m e n t e l e m o l d o v e n e s t i I n a i n t e d e . S t e f a n c e l M a r e " I a s i 1 9 3 1
v o l . 1 p p . 3 3 8 , 3 3 7 ; l o a n B o g d a n D o c u m e n t e l e l u i . S t e f a n c e l M a r e " B u c u r e s t i
1 9 1 3 v o l . I t p p . 2 3 3 , 2 3 3 , 2 3 7 ; T h . C o d r e s c u U r i c a r u l " I a s i 1 8 8 9 v o l . X I V p .
1 5 4 ; N . l o r g a i S t u d z i $ i d o r , m e n t e " v o l . X 1 p p . 2 7 1 - 2 8 0 ; V I , 1 1 p . 2 6 9 ;
O h .
I
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 85/158
C l i 5 e u l 3 . I n t r a r e a t i n d r u l u i V a s i l e C o s t a c h i i n m o n a h t s m , d u p d c a r e s ' a n u m i t
N e a m t u l u i .
e n i a m i n . S c e n d f o t o g r a f i a k i d i r e c t d e p e t a b l o i d a f l d t o r i n m d m i s t i r e a
t t
a . ,
u
t .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 86/158
C l i s e u l 4 . A c e e i a s i s c e n d a i n t r c i r i i t i n d r u l u i V a s i l e C o s t a c h i i n m o n a h i s m , f o -
t o g r a f z a t d i n s a d u p e r o c o p i e e x e c u t a t a d e p e t a b l o u l d i n m d n a s t i r e a N e a m t u -
l u i , d e c a r e d - 1 V . A . G h e o r g h i r c i p r o f e s o r , p i c t o r s i s c u l p t o r d i n I a s i .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 87/158
9 1
s i v i i n d l a c a s a u n i i b a b e p e s c u i n d I
a l
c u i f e c [ i ] o r i a s t e
z i c i n d c a i a s t e u n c o p i l f a r a p a r i n t i s i c a v o i a s t e a s ä d u c e
l a v e r o m o n 5 s t i r e I s a s e c a l u g a r e a s c a s i a u z i n d f a g a d u -
i n t i d e l a a c e a b a b a c u m c a i s a r f i a v i n d c u n f r a t e c i l u g a r
s i c a v i i n d
f r a t e - s a u
i i l
v a d a p e I m i n a s a , a u s 5 z u t i n
c u r g e r e d e u n a n d e z i l e
a s t e p t i n d s i a r g a t i n d p e b a b a
a j u n g i n d a p a s t e v i t e l e b a b i i d e s c u l t s i
p l i n d e b u b e i n
c a r e a v r i a m e p a r i n t i i s i m o s u l s a l t l o g o t e t u l l o n i t a C a n t a
c e e r a s i e p i t r o p s c o a l e l o r p r e t u t i n d e n e a t r i m i t i n d i n n a d i n s i
o a m e n i c a c a u t e ; i a r u n u l d i n t r i m i s i i a c e i a s l u g a a
c a s i i f i i n d a n u m e G h e o r g h i e C h e s a r d u p a i n t i m p l a r e g a z -
d u i n d l a a c e a b a b a d u p a i t o a t a t a g a d [ u ] i r e a c e r s ' a u n e v o i t
a s f a c e , n u s ' a u p u t u t t a i n u i a n u ' l c u n o a s t e d e u n d e l ' a u
s i l u a t s i a d u c i n d u - I l
I a s i s ' a u l u a t l a c a s a p a r i n t e a s c a
s i c i t v a a n i p e t . e c i n d l a s i n d . c a s a p a r i n t e a s c a l a a n u l 1 7 8 2
a s a i n v i r s t a c a d e 1 8 a n i a u m e r s l a l a c o v I e p i s c o p u l d e
H u s i u n d e c a l u g a T i n d u - s e s ' a u n u m i t V e n i a m i n . , S i l a a n u l
1 7 8 4 M a r t i e s ' a u h i r o t o n i s i t d i a c o n . D e l a a n u l 1 7 8 7 l u n i e
s ' a u J l u a t l a m i t r o p o l i e d e C a r a M i t r o p o l i t u l L e o n s i
l a
1 7 8 7 S e p t e m v r i e h i r o t o n i s i n d u - 1 p r e o t s ' a u r i n d u i t e c l i s i a r h
s i
l a a n u l 1 7 8 8 M a r t i e s ' a u r i n d u i t i g u m e n l a m a n a s t i r e a
s f r a l n t u l u i S p i r i d o u ; i a r a l a a n u l 1 7 9 2 l u n i e 2 7 s ' a u
h i r o -
t o n i s i t i e r a r h l a H u s i I M i t r o p o l i t f a c i n d u s a e p i s c o p u l l a c o v
s i l a a n u l 1 7 9 6 M a i , m u r i n d e p i s c o p u l A n t o n i e s ' a u m u t a t
e p i s c o p l a R o m a n , i a r a l a a n u l 1 8 0 3 O c t o m v r i e m u r i n d
M i t r o p o l i t u l l a c o v s ' a u f a c u t M i t r o p o l i t
s i l a a n u l 1 8 0 7 ,
F e v r u a r i e f a c i n d p a r e t i s i s s ' a u t r a s i a m a n [ a ] s t i e a N e a m t u l u i ,
p e t r e c i n d a c o l o 5 a n i . I n a t r a g I n d u - s e o s t i l e d i n t a r s d u -
p a a t o a t e s t a r i l e o p s t e s t i i n s c r i s c e r i n d u - 1 s ' a u a d u s b r a s
i n s c a u n u l m i t r o p o l i e i l a a n u l 1 8 1 2 O c t o m v r i e i n
d o m n i a
M a r i e i s a l e S c a r l a t A l e x a n d r u I C a l i m a h V o e v o d » . '
G h i b A n e s c u S u r e t e q i i z v o a d e " v o l . 1 1 p a r t . 1 p p . 1 4 , 2 8 ; l o a n N e c u l c e , B u -
l e t i n u l m u z e u l u t m u n i c i p . 1 4 i " p e 1 9 2 7 - 1 9 2 8 p . 2 0 8 p e 1 9 3 0 p . 2 3 5 ; C o n d i c a
i n e d i t a a s f . M i t r o p o l i i a M o l d o v i i d i n 1 8 1 8 f i l a 6 2 1 ; r e v . B i s . o r t . r o m . " a n ,
X V , p . 5 6 8 .
1 . 0 f a b r i c a t i e a a c e s t e i v a r i a n t e o g a s i m i n m a n u s c r i p t u l s u b N r . 3 1 8
d e l a A c a d e m i a R o m i n a , a c a r e t p r o v e n i e n t a n o t o p u n e m d u p a 1 8 4 0 ; i a r p e n t r u
c u r i o z i t a t e o d a m i n t o c m a i , f i i n d p e d e p l i n c o n v i n s i c u m c a a u t o r u l e i l u a s e
c u n o s t i n t A d e c e l e c u p r i n s e I n i n s c r i p t i a d e d e a s u p r a t a b l o u l u i . E a c u p r i n d e
u r m a t o a r e l e :
s a l
I
I
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 88/158
9 2
T a t a d u p a u n i s t o r i c a s a
d e l u n g ,
p e n t r u a i n t d r i
o a r e c u m
z u g r a v u l , c a s c e n a d e m a i j o s p r i v e s t e
p e r s o a n a t i n d r u l u i V a s i l e ,
& e s t e c u t a l e s a m a i a d a u g e c a l a i n c e p u t : V a s i l i e C o s t a c h e
f i c [ i ] o r r a p o s a t i l o r M a r i e s [ i ] G r i g o r a § . . . z u g r a f ( ? ) 1 8 3 0 " .
T a r p r i n u r m a r e , c d i n a c e a s t a v a r i a n t s , n i c i p o m e n i r e d e m e t o d a
d a s c a l u l u i g r e c , d e m A n d s t i r e a N e a m t u l u i u n d e a r f i v a z u t c o p i l u l V a s i l e
i n t r u n m i r a j p e P a i s i e i n c o n j u r a t d e u c e n i c i i l u i s i n i c i c a a m p u t e a
i n t r e z d r i m a c a r i n a c e s t e p e r i p e t i i o i n v e n t i e a i m a g i n a t i e i
t r a -
. d i t i e i p o p u l a t e . I n c o l o d u p d c u m o b s e r v a m u r m e a z a d u p a a c e i a s i
n o r m s c r o n o l o g i c d ,
i n s i r u i r e a
d i f e r i t e l o r e t a p e
a l e
c a r i e r i i s a l e
p r e o t e s t i s i a r h i e r e s t i , p e c a r e l e v o m m a i g a s i s i t i p a r i t e i n 1 8 3 1
l a s f i r s i t u l e a r t h F u n i a s a u f r i n g h i a i n t r e i t c l " d e l i f u s e s e r d s c r i s e
d i n 1 0 2 2 .
C e i a c e n e i n t a r e s t e s i m a i m u l t i n ' c o n v i n g e r e a , c u m c d l a
d e s c r i e r e a a c e s t o r i n t i m p l a r i
a l e c o p i l a r i e i l u i V e n i a m i n s i
a f i
p u s e c a f r o n t i s p i c i u l a t a b l o u l m e n t i o n a t , e r a i n s a s i d o r i n t a s a ,
D e a c e a s t a v a r i a n t s a c o p i l a r i e i M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n s i
t a b l o u l c a r e o i n s o t e s t e , s e v e d e c a e r a p r e o c u p a t s i
M i t r o p o l i t u l
I o s i f N a n i e s c u , d e o a r e c e p r i n t r e
a l e s a l e
h i r t i i
d e l a A c a d e m i a
r o m i n a " d e d e s u p t u l i n s c r i p t i e i l u a t a d e p e a c e s t t a b l o u c i t i m :
N . B . A c e a s t a i n s c r i p f i u n e a m c o p i a t - o d e p e o t a b l d d e
l e m n , a e z a t i l d e a s u p r a p o r t r e t u l u i M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n d i n
m o n a s t i r e a N e a m f u l a 1 A u g u s t 1 8 8 0 , d d r u i t d d e D . Q u i n -
A c e s t M i t r o p o l i t V e n i i a m i n e r a d i n f a m i l i i a
C o s t c i c h e $ t i i , $ i d i n m i c a
v i r s t i i a n i u b i t v i a t a c c i l u g d r e a s c d ; c a d t a s t e c u n o s c u t d i n t r u a c e a s t a , c d f i i n d
e l l a s c o a l c l s ' a u
s f c l t u i t c u u n s c o l e r i c a s a f u p d , $ i s a m e a r g d l a v r e o m o -
n d s t i r e d i n m u n f i c a s a s e c d l u g d r e d s c d . $ i d u p d s f d t u i r e a s c o l e r i u l u i a u l u a t
b a n i s i h a i n e d e l a p c i r i n f i i s i t c h n u i n d u - s a a n f u g i t . D e c i a j u n g i n d l a
m a l u l S i r e t i u l u i a n i n o p t a t a c o l o , $ i a u $ i m a s ; i a r d d u n i n e a t a s ' a u t r e z i t p r o -
d a t d e a c e l s c o l e r i u
d e b a n i $ i d e b a t h e . I n s d n u s ' a u i m p u f i n a t q i a n p o r -
n i t p e m a l u l S i r e t i u l u i , c a s e t g c i s e a s c c i p r e c i n e v a d e a t p o v d f u i l a v r e o m o -
n d s h r e .
a j u n g i n d l a u n s a t ,
1 - a u i n t i m p i n a t o b a b d c a r e a a l e r g a d u p i i
n i q t e v i t e i : c d r u a i - a u d e s c o p e r d e l s c o p o s u l s c i u . l a r e a a v i n d n e v o e d e s l u g i i
1 - a u a m a g i t , z i c i n d u i s s a q a z c i l a d i n s a p i n g c " n d v a v e n t a n c d l u g c i r f e e l i l o r
a t e i , $ i a c e l a i t v a d u c e l a m o n d s t i r e $ i a s a V e n i i a m i n p i n d l a v e n i r e a a : 7 u -
g d r u l u i a s t e p t i n d , s ' a u f a - c u t v i f e l a r i u a t b a b i i o c e d a : i n s c l t a t a l s a a a n t r i m i s
. p r e s t e t o t l o c u l s a - 1 c a u t e . $ 1 d i n i n t i m p l a r e u n i t d i n t r i m i s i i a c e i a a n s o s i t $ i
i n s a t u l a c e l a : $ i a m e r s l a g a z d d l a a c e a b a b a . D e c i v i i n d c u v i t e i i V e n d a -
m i n I - a u c u n o s c u t s l u g i l e t c i t i n e - s a u d u p c i f i z i o n o m i i a l u i i a r c i n u d u p e h a i n e ,
c c i c i e r a t o t c u t r e a n f e i n b r a c a t : $ i p h n d e b a b e $ i d e p c i d u c h i . $ i a s a l u i n d u - 1 s i
n e v r i n d 1 a n d u s l a t a t a l s c i u , L a r d e l v a z i n d u - i s c o p u l n e s c h i m b a t , l - a u a f i e -
r o s i t s a s l u j a s c d
l u t D u m n e z e u , f u s e l n u 1 - a u d u s l a v r e o m o n c i s t i r e , c i 1 - a u
d a t i n p o l i t i e , n u m i n d u 1 c u m e t a n t i a d e l a m o n a s t i r e a N e a m f u l . a f l d n d u - s d
t o t p r e l i n g d m i t r o p o l i f i , a n i n c u n t a t , p i n a c e 1 - a u p u s s i e p i s c o p l a H u s , d u p d
a c e i a $ i m i t r o p o l i t M o l d a v i e i
S u c e v i i " ( A c a d . r o m . m n s s . 3 1 8 ) .
s i
s a e :
. S i
$ 1
s i
o f
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 89/158
9 3
t e s c u " . 1
C u r i o s n u m a i c a p u b l i c i s t i i n u s ' a u f o l o s i t d e a c e a s t a v a -
r i a n t a . S i
m a i l e s n e a u d a t c r e z a r e c e l e i a l u i ' s t r a t i . N u p o a t e f i
d e c i n i c i o i n d o i a l a , c u m C a t a b l o u l
p r i v e $ t e v i a t a
M i t r o p o l i t u l u i
V e n i a m i n . E l i n s u s i p e r s o n a l a f o s t
p r e o c u p a t s a i m o r t a l i z e z e c a
s a z i c e m
a s a
$ i a c e a s t a c l i p s , d o v e d i n d u - n e c a i n t r a r e a s a i n
m o n a h i s m a f a c u t - o c u t o t a s e n t i m e n t u l p a r i n t e l u i s a u ,
c a r e e s t e
z u g r a v i t
c a a s i s t i n d $ i
n i c i d e c u m c a i s ' a r f i i n g a d u i t , i n s a
c u o a r e s i c a r e g r e u t a t e ; 2 d e o a r e c e e r a o b i c e i u l v r e m i i c a u n u l s a u
d o i d i n t i n e r i i s a u f e t e l e c e l o r m a i d e s e a m a f a m i l i i , s a i m b r a t i s e z e
v i a t a c a l u g a r e a s c a , d u p a c u m v o m s i p r o b a . N u i - a u i n g a d u i t - o
c i n d e r a u n c o p i l , d a r n u
s ' a u o p u s ,
c i n d c o p i l u l
d e v e n i s e u n
M a t d e 1 4 a n i
t r e c u t i . D u p a i m p r e s i a
p e r s o n a l s i n c l i n a c r e d e ,
c a t a b l o u l c a r e n e - a d a t a t i t a d e v o r b i t - e s t e c e v a m a i v e c h i u c a
f r o n t i s p i c i u l
p e c a r e - i s c r i s a v a r i a n t a c o p i l a r i e i
M i t r o p o l i t u l u i , n e -
a v i n d a c e i a $ i f a c t u r a c u t a e t u r a r a m e i . D e c i p a r e a f i a d a o s m a i
t i r z i u , a b i a i n
1 8 3 0 ,
c u g i n d u l d e a d e s a v i r $ i a c e i a c e s e i n t e n t i o -
n a s e p r i n p o r t r e t e l e d i n 1 8 2 9 .
R a m i n e c a d i n t o a t e a c e s t e a
a t r a g e c o n c l u z i a s i g u r a , c a
M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n p r i n p o r t r e t e l e l a s a t e i n u r m a s a , i n c e p i n d
c u c e l d i n
1 8 1 3 s i
c o n t i n u i n d c u
c e l e d i n 1 8 2 9 $ i 1 8 3 0 ,
a f o s t
u r m a r i t d e i d e i a f i c s a r i i
p e p i n z e a c e l o r m a i d e s e a m a f a z e a l e
v i e t i i s a l e .
5 i - a v o l t s ä l e g e d e e v e n i m e n t u l i n t r c i r i i s a l e i n m o n a -
h i s m p e r i p e f i l l e c o p i l d r i e i , p e c a r e d a c c i n u l e m a i p u t e a z u g r d v i ,
i s t o r i s i t e i n s c i e l e a n t i c i p a u , d e z n o d o m i n t u l s c e n e i ,
c h i d p r i n b i n e -
c u v i n t a r e a M i t r o p o l i t u l u i l a c o v a n t r a i n m o n a h i s m .
C o p i l a r i a M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n .
I n c e p i n d
a i s t o r i s i c o p i l a r i a m a r e l u i i e r a r h , v o m a v e a i n v e -
d e r e i n p r i m u l r i n d v a r i a n t a d i n
1 8 3 0 ,
c u m $ i u n i t e d a t e c e v o r
s u r v e n i c u t o t u l i n d e p e n d e n t d e a c e a s t a s f e r a d e p o v e s t i r e p e r s o -
n a l s , p e n t r u a f a c e s a f i e i n t e l e s e I u c r u r i l e a t i t d e s t r i n s l e g a t e
d e c a d r u l v r e m i i i n
c a r e s ' a u p r o d u s .
M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n v i n e , p e l u m e , c i n d i m p a r a t i i l e v e c i n e
n o u a s u n t a s m u t a t e u i i i l e
i m p o t r i v a a l t o r a
$ i l u m e a e
i n g r i j o r a t a
d e r a z b o i $ i n e p r e v a z u t . I n M o l d o v a e r a c u a d o u a d o m n i e G r i g o r e
1 . A c a d e m i a r o m a n s m n s s , N r . 2 2 0 , c i t . $ i d e l o a n B i a n u i n C a t a l o g u l
m a n u s c r i p t e l o r r o m d n e # 1 " B u c u r e s t i 1 9 0 7 v o l . 1 p . 4 6 5 .
2 . C f . N . l o r g a , V i a t a . . . " o . e . p . 3 3 .
s i
s i
p i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 90/158
9 4
C a l i m a h ; i a r b o i e r i i n e m u l t u m i t i d e d i n s u l , u m b l a u l a T a r i g r a d c u
r o c o $ i r i , 1
a v i n d i n c a p u l f o r p e I o r d a c h i C o s t a c h i - V e n i n , 2 t o c m a i
o r u d e n i e a p r o p i a t a a l u i G r i g o r a $ C o s t a c h i , c a r e a s t e p t a
d i n t r o
z i i n a l t a r o d u l
d u r e r i l o r a l e f a c e r i i , s o t i e i s a l e .
C l i p e d e g r e a c u m p a n a p e n t r u
a c e l e v r e m u r i o i n t i m p l a r e
f a m i l i a r s c a a c e a s t a ,
c i n d z v o n u r i d e t o t f e l u l
c i r c u l a u i n t a r i t e $ i
d e s p i o n a j u l f a i l p e r d e a a l R u s i l o r ; T u r c i i
p u r t i n d u - $ i o s t i l e p r i n
t a i l , p e n t r u a i i i n t a r i c e t a t i l e d e p e N i s t r u ; i a r l o c u i t o r i i m a r i l o r
d r u m u r i t r e c a t o a r e p r i n D o c o l i n a $ i R o s i e s t i , 3 b i n t u i t i d e p r a d a c i u n i ,
a n g a r a i , a p r o v i z i o n a r i $ i c a r a t u r i V a r a m i l s $ i r a s p u n d e r e .
N u m a i e r a u d e c i t c i n c i z i l e p a n s l a m a r e a b u c u r i e a N a $ -
t e r i i M i n t u i t o r u l u i , l e g a t a d e a t i t e a a m i n t i r i s c u m p e n o u a v e s t i t a d e
p r e o t i i b i s e r i c i i ,
c a $ i d e c o p i i i s a t u l u i R o s i e s t i , p r e g a t i n d u - s e a
c o l i n d a i n s i m p l a $ i m i s t e r i o a s a c i n t a r e a F l o r i l o r d a l b e " § i c u -
c o a n a M a r i a a l u i c u c o n u G r i g o r a $ e s t e d a r u i t a d e D u m n e z e u c u
i n c a u n b a e t , c r o i t c a d u p a i n f a t i $ a r e a s e r a f i m i l o r z u g r a v i t i i n b i -
s e r i c a s a t u l u i . C u o c h i i a l b a $ t r i , c u o b r a j i i r u m e n i $ i
c a t i f e l a t i , c u
u n p a r l u c i o s c a d e m a t a s a d e p o p u s o i u , b l o n d $ i i n e l a t , e r a u n u l
d i n m i i l e d e i n g e r i , r a t a c i t p e p a m i n t $ i c a r e
o d i n i o a r a c i n t a s e l a
n a V e r e a C e l u i l i n t r u p a t S l a v a i n t r u c e i d e s u s l u i D u m n e z e u , p e
p a m i n t p a c e $ i i n t r e o a m e n i b u n s v o i r e " .
N o u l v e n i t p e l u m e e s t e i n v a s c u t i n c e a m a i s f i n t a c i n t a r e a
c o l i n d e l o r C r a c i u n u l u i a n u l u i 1 7 6 8 . 6 9 , d a r $ i i n s u f e r i n t e l e l e g a t e
d e v i i t o r u l a c e s t o r a n i .
D u p a o v e c h e t r a d i t i e t r e b u i a s a i s e p u e n u m e l e s f i n t u l u i
d i n z i v a i n c a r e s e n a s c u s e , t o t u s b o t e z u l f i i n d h o t a r i t p e z i v a d e
1
l a n u a r i , p r e o t u l s a t u l u i R o s i e s t i , l u i n d u - I i n s f i n t i t e l e - i b r a f e p e n t r u
a - I s c u f u n d a i n n u m e l e s f i n t e i T r a i m i , r o b u l l u i D u m n e z e u p r i m e a
s a u n u m e l e m a r e l u i i e r a r h V a s i l e p r a z n u i t I n z i v a a c e i a s a u n u -
m e l e b u n i c u l u i s a u a d o r m i t d e m u l t i n t r u D o m n u l .
C e a c a r e i t l u a i n b r a f e l e s a l e i n c r i j r n a n o u d , g a r a n t i n d c r e $ -
t i n a t a t e a l u i e r a E l e n a C o s t a c h i . D i n s a a v e a s a - i f i e n i n a $ a , d e c i
o a d o u a m a m a s u f l e t e a s c a .
S a a s c u l t a m a c u m $ i s a v e d e m c e n e s p u n e $ i M i t r o p o l i t u l
1 . M i c h . K o g a l n i c e a n u o . c . I I I p p . 3 7 , 4 9 .
2 I b i d e m p . 2 5 6 - 2 5 7 .
3 . I b i d . I I p . 3 6 6 , I I I p . 1 6 3 , 2 0 0 ; G h . G h i b a n e s c u R o i e , F t i i , . . " p p . 1 3 -
1 9 : N . I o r g a N a r a . . . " o . c . p . 1 5 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 91/158
9 5
V e n i a m i n c u p r i v i r e l a n a s i e r e a s a : S i n t n d s c u t t r u p e a c t e l a a n u l
m i n t u i r e i 1 7 6 8 "
i n L u n a l u i D e c h e m v r i e 2 0 " 2 d i n n d s c c i t o r i b i n e
c i n s t i t o r i d e D [ u m ] n e z e u G r i g o r i e C o s t a c h i ,
c e s a p o r i c l e a N e g e l
s i d i n M a r i a C a n t a , t r u p e a s t e " ; 3 i a r i n a l t d p a r t e s c h i m b a c a d i n
p d r i n t i o r t o d o c s i G r i g o r i e C o s t a c h e s i M a r i a n d s c u t d C a n t a c u z i n
i n s a t u l p d r i n ( e s c R o s i e s t i i F a l c i u l u i " ' A p o i c o n t i n u i n d a d a u g a :
i a r d [ u ] h [ o v n i ] c e a s t e d i n s [ f i n t u l ] b o t [ e z ] i n z i M t n l a n u a r i e a a n u -
l u i 1 7 6 9 d e E l e n a C o s t a c h i , 5 p r i m i t " . 6
P r i n u r m a r e p r u n c u l V a s i l e s e t r a g e a d u p d n a s t e r e a s a d i n
b u n s i m a r e n e a m " 7 s a u d i n C o s t a c h i c e l d e b u n n e a m s e m i n t i e " . 3
C a s i t o t i c e i l a l t i f r a t i a i s a i , d u p d t a t d
s i b u n i c
t r a g i n d u - s i
o b i r s i a i n l i n i e d i r e c t a d i n m a r e l e l o g o f d t C o n s t a n t i n C o s t a c h i , p o r e c l i t
N e g e l p e c a r e - I a v e a d i n n a s t e r e I n n a s " , § i b d i a t u l u i d e m a i
t i r z i u V a s i l e C o s t a c h i i s ' a z i s s i N e g e l .
$ i d e r e m a r c a t c a t o t i
c o p i i i l u i G r i g o r a s p e c i t d e p u t i n d a u a t e n t i e n e a m u l u i C a n t a -
c u z i n d e p e m a m a p e a t i t d e
f i d e l i p a s t r a t o r i l i
g a s i m a i n u m e -
i l u i d e p e l a t h .
P ; u n c u l V a s i l e f i i n d
a b i a d e c i t e v a l u n i , a r e p a r t e s ä - i f i e
l e g a t a e x i s t e n t a n u n u m a i d e p r i v i r i l e d u i o a s e a l e u n e i m a m e i u -
b i t o a r e , d e i n g r i j i r i l e e i
a t e n t e * i p l a p i n d e , c i $ i d e e v e n i m e n t e l e
a n u l u i 1 7 6 9 , 1 7 $ i 1 8 S e p t e m v r i , c i n d s ' a s c u l a t M o s c a l u c u ° s t i l e "
d e a i n t r a t i n p d m i n t u l V o z i i i n l i o t a r e l e T u r c u l u i " . $ i s e d a d u s e
a s a b a t a i e " c i t n ' a m a i f o s t a l t a s i n i c i n u v a m a i f i " , n e s p u n e
u n c o n t e m p o r a n . J a r T u r c u l a v e a f i s t e c a r e l a c i o c h i n i l e c a l u l u i
f r i n g h i i , c a s d l e g e r o b i i s d - i d u a l i n t a r a f o r s p r e p o m e n i r e " . $ i
v e n i s e M o s c a l u l p o n d l a D u n c i r e , g o n i n d p e T u r c u . S i a u b d t u t
1 . V e z i T e s t a m e n t a l " s a i l i n C . E r b i c e a n u o . c . p . 5 8 s i f a c s i m i l u l p .
L X X V I I N r . 4 .
2 . F u m e s a u f r i n g h i e i n t r e i t c l " I a s i 1 8 3 1 l a s f i r s i t .
3 . l b i d e m .
4 . T e s t a m e n t a l " s i f a c s i m i l u l ; v a r i a n t a d i n 1 8 3 0
5 . G r e s i t d 5 N . ' s t r a t i , d e n i n a s A p e l o g o f e t e a s a E l e n a C a t a r g i u . V e z i
p r e f a t a d e l a P s a l t i r e a c i t . § i C a l e n d a r u l " d i n 1 8 5 1 I a s i .
6 . F u n i a . . " f a c s i m i l u l c i t .
7 . I n s c r i p t i i l e b i s . s a t u l u i R A d e n i P o p e s t i d i n j u d . I a s i . l n s e m n a r e d i n
1 7 5 9 D e c . 1 2 d e p e u n P e n t i c o s t a r p u b l . s i i n C o m i s i u n e a m o n . i s t . s e c t . d i n
B a s a r a b i a . A n u a r I i C h i s i n a u 1 9 2 8 p . 1 5 0 .
8 . I n s c r i p t . b i s . s f . S a v a d i n I a s i , d e p e o p i a t r a m o r m t n t a l a s i a l e b i s .
s a t u l u i M a l d e s t i j u d . F a l c i u l u i . i n s e m n a r e d e p e M i n e i u l M a i . A n d r e a s W o l f .
o . c . 1
p . 1 4 9 i n n o t a .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 92/158
9 6
s i B r a i l a
T o m i f a g e n e r a l e 1
a d i i c a T o m a C a n t a c u z i n o . D u p a
a c e a s t a v e n i $ i o c u p a r e a M o l d o v e i d e d i r e R u s i 1 7 6 9 - 1 7 7 4 , d e
c a r e n u s c a p A d e c i t p r i n p a c e a d e l a C u c i u c C a i n a r g i .
- . . . . .
S d r a c c i f a r d r o m d n e a s c d ,
C i n e i n t & s a t o j a l e a s c d ,
C d a i r a m a s l a o s t a r e
D e e s t i v r e d n i a i d e j a l e ,
U n d e e r a i m i n u n a t d ,
I n t o a t d l u m e a l d u d a t a
D o m n i e c a o c a l i i e
A c u m r d m a s e s i p u s t i e ,
B o e r i i a c e i c i n s t i t i
P r i n a i t e f a n r d s p i n d i t i ,
P ' a n W i l e u n g u r e s t i ,
S u f l e t u l s a - t i n e c a j e s t i ,
T o f i o a m e n i i r d s p i n d i t i
P O n d i n p e i m i n t s e i r e i c i f i ,
C i m p i i a u r a m a s p u s t i i
D e c i r e z i s i h e r g h e l i i ,
C a s e o r q e f r u m o a s e ,
P a n d i n p e i m i n t t o a t e a r s e .
L a R a m n i c s i l a B u z a u
T o t f e r i s e D u m n e z e u . 2
P r i m i i p a s i a i c o p i l u l u i e f o a r t e p o s i b i l , c a s a n u m a i f i f o s t
i n c e r c a t i i n c a m i n u l l i n i s t i t
d e l a R o s i e s t i . M o l d o v a i s t o v i t a s i i n -
g e n u n c h e a t a d e s t A p i n i r e a
v i t r e g A a o s t i r i l o r $ i d e o c u p a t i e n e m i -
l o a s a , t r e b u i a s a i n d u r e $ i d e s l a n t u i r e a f l a g e l u l u i c i u m e i d i n v a r a
a n u l u i 1 7 7 0 , i a r c e i b o l n a v i s a u n u m a i a t i n s i d e p r i m e j d i a b o a l e i
f u g e a u c a r e i n c o t r o
p u t e a , p r i n p A d u r i s i l o c u r i p u s t i i , u n d e z a -
c e a u p a r a s i t i s i i n p u t r e z i r e a o r e r a u s f i s i a t i d e c i n i , m i n c a t i d e
v i e r m i s a u r u p t i d e f i a r e s a l b a t i c e . 3
1 . R e m u s C a r a c a s O c r o n i c a g c l l a t e a n d a p u b l . i n P r i e t e n i i i s t o r i e i l i -
t e r a r e " B u c u r e s t i 1 9 3 1 p p . 3 8 5 - 3 8 6 .
2 . I s t o r i a T c i r i i r o m i n e s t i d e l a a n u l 1 7 6 9 d i n m a n u s c r i p t u l l u i N e c u l a e
P o p a D u m i t r u 1 7 7 1 - 1 7 7 9 ' p u b l . d e C o n s t . N . M a t e e s c u i n V i d o r u l a r e v
d e l a l a $ i N o . 2 9 a n . I V ( 1 9 0 2 ) l u n i e 1 p p . 6 - 8 .
3 . C f . C t u m a d e l a
I a s i d i n 1 7 7 0 , d u p d d e s c r i e r e a l u i O r r e u s " . D e s -
c r i p t i o p e s t i s q u a e a n n o M D C C L X X i n l a s s i a e t M D C C L X X I i n M o s c v a
g r a s s a t a e s t . P e t r o p o l i 1 7 8 4 , V e z i
$ i t e z a d e d o c t o r a t d e L o a n P r e l i p c e a n u ,
C l u j 1 9 2 7 ; M i c h a i l K o g a l n i c e a n u A r h i v a R o m a n e a s c c i " e d . 1 1 l a $ i 1 8 6 0 p . 2 3 2 .
. . .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 93/158
9 7
I n u r m a t o r u l
a n
l u c r u r i l e n u s t a t e a u
m a i b i n e . T o a t a t a r a
d e l a u n c a p a t l a c e l a l t e r a f r a m i n t a t a d e ° s t i l e d e o c u p a t i e , a s a C A
u n o a r e c a r e , l a 1 5 O c t o m b r i e 1 7 7 1 , a v e a d r e p t a t e a i n s e m n a p e 0
c a r t e s p r e a d u c e r e a m i n t e , c a a u v e n i t T u r c i i i n B u c u r e s t i s i s ' a u
l o v i t c u n e a m u l c e l c u b a r b a r o s i e s i a u f o s t b c i t u t i s i s ' a u i n t o r s
i n z i o a d e V i n e r i , c a r e N e m t i i s ' a u d u s l a G i u r g i u L u n i s i P r ( )
s a S e b a t a a u f u g i t T u r c i i " . '
U n d e s e v o r
f i r e f u g i a t
c e i
a i c a s e i l u i G r i g o r a s C o s t a c h i ,
p e t i m p u r i l e a c e s t e a , c i n d c o p i l u l V a s i l e a b i a a j u n s e s e d e d o i a n i
s i j u m a t a t e , n i m i c n u s l i m .
N . I s r a t i i n a s a
v a r i a n t a , r e f e r i t o r
l a a c e s t e i m p r e j u r a r i n e
i s t o r i s e s t e c a
c e i
i n t c l i a n i a i c o p i l c i r i e i , i i p e t r e c u l a m o n a s t i r i l e
S e c u l s i P a t n a , u n d e p a r i n t i i s c i i s ' a u r e f u g i a t d e t e a m a o a r d e l o r
d e S p a h i i s i E n i c e r i s i d e c r u n t e l e b a l c i l i i c e a c e g i a a v u r c i c u
a r -
m i a r o s i a n c i , c a r e s u b c o m a n d a P r i n f u l u i G a l i t i n s e l u p t a p e d m -
p i i l e M o l d o v i i v e c h i . D u p e i n c h e e r e a p d c i i i n s a c o n t i n u a a c e l a s
t o a t c l f a m i l i a
s e s t a t o r n i c e s t e
i n I a s i p e n t r u c c i s a t u l R o # e s t i , c a
m a i m u l t e a l t e s a t e
, s i p o l i t i i , e r a p r e f a c u t I n c e n u s a " . 2
D e s i n u p u t e m c o n t r o l a c r i m p e i u l a c e s t e i p o v e s t i r i a l u i I s t r a t i ,
i n t r u c i t p o a t e f i
a p r o a p e d e a d e v a r , d a r o p r i m i m c a o d e d u c t i e
l o g i c a a i m p r e j u r a r i l o r t r a g i c e , c a r i s e d e s f a s u r a u i n M o l d o v a . P e n t r u
c a r e c u v i n t l a a c e a s t a p r e s u p u n e r e , m a i p u t e m a c l A u g a s i n o i , c u m
c a G r i g o r a s C o s t a c h i c u t o t i a i l u i , s e v a f i r e f u g i a t l a m u n t e s p r e
m a n A s t i r i s a u m a i d e g r a b a l a H o r o d n i c e n i i C a n t a c u z i n e s t i l o r , r u d e -
n i i l e d e p e s o t i e , d e c a r e l o c a l i t a t e i t v o m g a s i m a i
t i r z i u p e M i -
t r o p o l i t u l V e n i a m i n a l i t d e l e g a t . 3
1 . A . D . X e n o p o l $ i
C . E r b i c e a n u S e r b a r e a s c o l a r d d e l a l a s i " I a s i
1 8 8 5 p 3 7 6 .
2 . N . I s t r a t i , P r e f a t a d e l a P s a l t i r e a " c i t s a u C a l e n d a r p e n t r u R o m a n i
p e u n u l 1 8 5 1 " I a s i p p 1 : : - 2 6 .
3 . P e n L i t u r g h i e d e I a s i c i t i m u r m a t o a r e a i n s e m n a r e : A c p l a s a i s f i c i n j k l
l i t u r g h i e s ' a u a f i e r o s i t d e m i n e s m e r i t u l V e n i a m i n M i t r o p o l i t u l M o l d a v i e t l a
s f [ c i n J t a b i s e r i c d d i n t c i n u t f u l l S u c e v d d i n s a t u l H o r o d n i c e n i i a l p r e a t u b d [ u -
l i n ] v d r u l u i m e u , N i c o l a i u C a n t a c u z i n o m [ a r e ] v i s t i e r l a 1 8 3 4 S e p t . 2 " .
( V e i l i n s c r i p t i l l e b i s . s a t u l u i H o r o d n i c e n i j u d . B a i a ) .
P e m m e t u l A u g u s t d e N e a m t 1 8 3 1 : L a a r m / 1 8 3 5 A v g u s t 1 5 n e a f l a m
i n p r e u n d c u p r e o s f i n t i t u l s t c i p c i n l a m o s i i a d - s a l e c f u l c i o n u l N e c u l a i C a n t a
v i s t e r n i c u l i n
s o l i d H o r o d n i c e n d ` ( D i n c A r h l e
b i b l i o t e c i i p a l a t u l u t m i t r o p o -
l i t a n d i n l a s t ) .
L a 2 5 S e p t e m v r i e a v e a l o c o s e r b a r e
d a t a d e l o g o f a t u l N e c u l a i C a n t a
l a m o s i a H o r o d n i c e n i . u n d e v e n i r a M i h a i V o d a S t u r z a $ 1 M i t r o p o l i t u l V e n i a -
m m C o s t a c h i . I n p a r c s e j u c a p i e s a P i e a t r a 7 e i u l u i " , i n c a r e M a t e i M i l l o
C . 1 3 0 B U L E S C U : D i n v i a t a M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i " .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 94/158
9 8
S t a t o r n i c i a i n
I a s i a f a m i l i e i t r e b u e d e c i s A c a d s p r i n 1 7 7 . 4 ,
c i n d c o p i l u l V a s i l e a v e a c i n c i a n i s i j u n i a t a t e .
,
B a n u i m c a I n c a d e p e l a v i r s t a a c e a s t a , a r a t a r e a s t i n v a t a r e a
c e l o r
d i n t a i
b u c h i d e p e c A r t i l e
b i s e r i c e s t i a l e c a s e i l e - a p r i m i t
I n t r e a i s a l . C a c i c a m i n d o i a n i "
s i c e v a s e I n v A t a b u c v a n a l ,
c i a s l o v u l
i p s a l t i r e a " 1 s i p o a t e d e l a c e l m a i m a r e a l s a u f r a t e "
M a t e i , v a f i
i n v a t a t
s i a s c r i e . C a l a u z a f i n d u - l e B u c v a r i u l " d i n
1 7 5 5 a l M i t r o p o l i t u l u i l a c o b P u t n e a n u ;
i a r m a i t i r z i u c e l g r e c e s c ,
c a r i d e a s e m e n e a n u l i p s e a , g a s i n d u - s e c u p r i s o s i n t a .
T o a t e a c e s t e d e t a l i i e d r e p t c a n o t n u l e p u t e m d o v e d i .
f a r
d e t o t t i r z i u , M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n d e s p r e a c e s t s t a d i u
a l
v i e t i i
u c a r o l u l u n u i b a t r i n p n s a c a r , A l e x a n d r u A s a c h i p e P l a e s u l C o d r a t s i t i -
n a r u l N i c u C a n t a p e C i m b r u . ( E L o v i n e s c u G h e o r g h e A s a c h i " B u c u r e s t i 1 9 2 1
p . 9 0 ) . T r a d i t i a l o c a l s I n c a l e a g A s p u n e r e a a u n o r o a r e c a r e v o r b e g r e l e d i n
p a r t e a M i t r o p o l i t u l u i ' e n i a m i n l u i N i c o l a e C a n t a , c i n d i s ' a i n t i m p l a t n e n o -
r o c i r e a , c a i n z i v a d e s f . G h e o r g h e a a n u l u i 1 8 4 2 f i u l s a u M a t e i C a n t a c u z i n o
s i s o r a s a E l e n c o , p r i m b l i n d u - s e c u l u n t r e a p e l a c u l d i n a c e s t p a r c a l H o -
r o d n i c e n i l o r , a u n e f e r i c i r e a s a s e i n e c e . M i t r o p o l i t u l f i i n d d e m i s i o n a t s i c u
s e d e r e a l a m a n a s t i r e a S l a t i n a ,
n u n i a i c i t e v a c l i p e
i t d e s p a r t e a d e v a r u - s a u
N e c u l a i C a n t a . D e c i s l a c e a s t a n e n o r o c i t a i n t i m p l a r e l i a d u c e a s a f i e a l a t u r i .
P r e a f r u m o s u l p a r c
a l
H o r o d n i c e n i l o r a f o s t
d i s t r u s d e R u s i i n
t i m p u l
m a r e l u i r a z b o i u 1 9 1 6 - 1 9 1 8 .
1 . V i i a f a p r e a c u v i o s u l u i p d r i n t e l u i n o s t r u s t a r e t u l u i P a i s i e " N e a m t
1 8 3 6 l u n i e 1 6 p . 3 . v . ; V i e a t a p r e a c u v i o s u l u i p d r i n t e l u i n o s t r u N i c o d i m s i n g -
t u l " d e l o s i f B o b u l e s c u B u c u r e s t i 1 8 8 3 p . 1 7 . N l o r g a U n c u g e t d t o r p o l i t i c
m o l d o v e a n d e l a J u m a t a t e a s e c . a l X I X - l e a , S t e f a n S c a r l a t D c i s c d l e s c u , A c a d .
r o m . m e m . s e c t .
i s t .
s e r . 1 1 1 t o m . X 1 1 1 m e m . I
p . 3 ; I n s c r i p t i i . . . v o l . 1 1 p . 1 1
2 1 6 - 1 7 ; D i m . C a n t e m i r D e s c r i p t i o M o l d a v i a e " e d . A c a d . r o m . B u c u r e s t i 1 8 7 5
p . 1 7 0 ; I s t o r i a i e r o g l i f i c a " p . 3 2 5 ; 1 - f r o n i c u l p . 3 6 3 ; I s t o r i i a l u i A l e x a n d r u "
d i n 1 8 5 1 p . 1 1 ; V i a t a l u i
D o s i t e i O b r a d o v i c i " n a s c u t l a 1 7 3 9 ; F a b u l e l e l u i
D e m e t r i u C i c h i n d e a l u i n t r a d u c e r e n o u d d i n o r i g i n a l u l s i r b e s c u a l l u i D o s i t e i
O b r a d o v i c i d e l o a n R u s s u p a r o c h u l A r a d u l u i " A r a d 1 8 8 5 p . I I I ; T e o d o r V i r -
n a v I s t o r i a v i e t i i m e l e " e d . B i b l i o t e c a M i n e r v e i N r . 8 p . 1 6 , 2 2 - 2 3 ; H e l i a d e
R a d u l e s . : u D i s p o z i t i i l e s i I n c e r c a r i l e m e l e d e p o e z i e p u b l . i n C u r i e r u l d e a m -
b e s e x e " i n p e r i o d u l a l 1 1 - l e a ; l o a n C r e a n g a A m i n t i r i d i n c o p i l a r i e " , $ c o a l a
d i n H u m u l e s t i ; B i o g r a f i a l i n
C h r i s t e s c u " s c r i e r e p r a c t i c a d e e l i n s u s i , e d i t o r
M [ a t e e s c u ] V [ a s i l e ]
B u c u r e s t i 1 8 7 0 p . s i u r m ; I n s c r i p t i l l e b i s s f . N i c o l a e - . -
C i u r c h i d i n I a s i . I n s e m n a r e d i n 1 7 9 7 M a r t 1 6 ; M e l c h i s e d e c i n R e v i s t a p e n t r u
i s t . a r c h . . i f i l . I I I p . 1 4 4 ; I n s c n p t . b i s s f . V a s i l e d i n T a t a r a s i - I a s i . I n s e m n a -
r e a d e p e C e a s l o v u l d e I a s i d i n 1 7 9 7 . I b i d e m a l e b i s . s a t u l u i S o c i - P e t r e s t i
j u d . B a c a u . I n s e m n a r e d e p e u n A p o s t o l d e I a s i d i n 1 7 5 6 s i d e p e C a t a v a -
s i e r u l d e B l a j d i n 1 7 9 3 ; I b i d a l e b i s . s a t u l u i R a d e n i d i n j u d . I a s i , I n s e m n a r e
p e u n O c t o i h d e S i b i u ; b i s . d i n s a t u l C i r l i g j u d . I a s i . I n s e m n a r e p e o P s a l t i r e
d e S i b i u d i n 1 8 4 1 ; b i s . s f . V o i v o z i R o c c a d i n I a s i . I n s e m n a r e p e o P s a l t i r e
f a r a c o p e r t a ; c a c o p i l u l
e r a d a t d e 8 a n i l a s c o a l a , R e v . p . i s t . a r c h . s i f i l .
a n 1 v o l . 1 p . 8 7 , 4 6 5 ; d e 7 s i 8 a n i C . N . T o m e s c u i n A r h i v e l e B a s a r a b i e i "
a n . I V ( 1 9 3 2 ) p . 9 6 ; V . ( 1 9 3 3 ) p . 2 7 ; D o s o f t e i u I l i e t i l e S f i n t i l o r " ( 1 6 8 2 - 1 6 8 6 )
p e N o e m v r i e 2 3 p . 1 4 7 ; D e c e m v r i e 9 p . 2 0 6 v . i n I ( ) p . 2 0 8 v . M a i 1 1 p . 1 2 3
v . F r . G r i s e l i n i 1 s t . B a n a t u l u i 7 i m i s a n " t r a d . N . B o l o c a n , B u c u r e s t i 1 9 2 6 p .
1 6 6 . P e t r u M a i o r 1 s t . b i s . r o m . " 1 8 1 3 p , 3 6 0 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 95/158
9 9
s a l e n u n e v o r b e s t e d e c i t i n t e r m e n i f o a r t e l a c o n i c i : L a c r e $ t e r e
d i n d u - m i - s e i n c a s a p a r i n t e a s a l o a r e c a r e I n c e p u t u r i d e i n v a l a t u r d ,
a p o i [ a m f o s t ] a p z a t i n s h o a l a p u b l i c a " . 1 I n s a i n t r u c i t s t i m , c a r e
e r a u p r i m e l e t r e p t e a l e i n v a t a m i n t u l u i a c e l e i v r e m i s i s o c o t i n d p e
p a r i n t i p r e a a b s o r h i t i d e c e l e a l e u n e i v i e t i d e r e f u g i a t i ,
n u
f a ' r a
o a r e c a r e t e m e i p r e s u p u n e m , c a c o p i i i , e i i n d e e i m a i d e g r a b a s e v o r
f i i n d e m n a t c a t r e u n a s e m e n e a l u c r u ; s a u i n u l t i m u l c a z ,
t r e b u e
s a a d m i t e m , c a G r i g o r a s C o s t a c h i , c a
a t i t i a b o i e r i e v g h e n i c o s i a i
v r e m i i , v a f i a v u t u n d a s c a l i n a d i n s t o c m i t p e n t r u c o p i i i
s a i , m o -
d a l i t a t e c a r e p a r e a f i
f o s t c h i a r u n a b u z p e a t u n c i s i i n
d e t r i -
m e n t u l s c o a l e l o r p u b l i c e . 2
$ c o a l a .
C o p i l u l V a s i l e C o s t a c h i i n f r a i n s c o a l a p u b l i c s i n u r m a u n e i
p r o a s p e t e r e f o r m e s i a o s u m s d e a l t e
v e c h i d i s p o z i t i u n i ,
c i n d
i n l a t u r a t e , c i n d d i n n o u i n t r o n a t e .
I n c a d i n 1 7 5 8 l o a n V o c l a C a l i m a h i n M o l d o v a o r i n d u i s e p e
M i t r o p o l i t u l I a c o v P u t n e a n u l s i p e v e s t i t u l l a
i n v a t a t u r a C r i t i e a "
c a s a c e r c e t e z e " i n c e c h i p s e a f l a s t a r e a
s c o a l e l o r e l i n e s t i " , s i
c a r i c o n s t a t a c a s c o a l a s e a f l a l a p r o a s t a s i r a s t a r e " n u d i n p r i -
c i n a d a s c a l i l o r , c i d i n r a s i p a u c e n i c i l o r " . C a d u n i i d i n u c e n i c i
i u b i n d m a i m u l t c i n s t e a C u r t i i " n u v o r s a s t e a p a n s l a s f i r s i t s i a
d o u a p r i c i n a , c a m a i i n f o l o s l i e r a d a s c a l i l o r s ä f a c a s c o a l e o -
s a b i t e " s i c u a c e a s t a n u n u m a i c a s p a r g s c o a l a c e a m a r e d o m -
n e a s c a " , c i o s i h u l e a u , i n s t r a i n i n d i n i m i l e p a r i n t i l o r . 3
I n c o n s e c i n t a s ä i a u m a s u r i p r e v e n i t o a r e , a d i c a c a d a s c a l i i
s a n u m a i s t r i n g s p e l a c a s e l e p a r t i c u l a r i l o r e l e v i , i a r c e i
c e v o r
p r a c t i c a p e l a c a s e l e b o i e r e s t i I n v a t a m i n t u l , t r e b u i a s a f i e i s p i t i t a
v r e d n i c i e a s i i n v a t a t u r a l o r " . 4
S u b G r i g o r e V o n ' G h i c a l a
1 7 6 6 l u n a O c t o m b r i e , s c o a l a
d o m n e a s c a d i n i n c a p e r i l e m a n a s t i r i i s f i n t u l u i S a v a ,
s e m u t a i n
n i s t e c a s e z i d i t e a n u m e p e n t r u e a , d e l i n g a m i t r o p o l i e a l c a r e l o c
i - 1 c u m p a r a s e M i t r o p o l i t u l G a v r i i l . 5 D i n t i m p u l a c e s t a s c o a l a d o m -
1 . T e s t a m e n t u l "
2 . T h . C o d r e s c u U n c a n u l " l a s s y 1 8 9 1 v o l . I e d I I p . 7 1 .
3 . I b i d e m 1 p . 7 0 .
4 ' b i d o . c . p . 7 2 ; 1 1 p . 5 3 .
5 . C . E r b i c e a n u 1 s t . M i t r . M o l d . " c f . p p . 4 1 , 4 2 , 7 3 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 96/158
1 0 0
n e a s c a e s t e b o t e z d t d c u t i t l u l
p o m p o s d e A c a d e m i e " . 1
I a r d e l a
D e c e m b r i e 1 7 6 7 p r i n t r e
e p i t r o p i i
$ i s u p r a v e g h e t o r i i i n v d t d m i n t u -
l u i g a s i m c a f a c e p a r t e s i h a t m a n u l I o n i t d C o n t a c u z i n o , 2 d e c i c u m -
n a t u l l u i G r i g o r a s C o s t a c h i .
M a i a f l d m c a i n t r e 1 7 6 9 $ i 1 7 7 4 i n v d t d m i n t u l i n c e t e a z d ,
i a r
c a s a s c o a l e i d o m n e s t i s a u a A c a d e m i e i " 3 d e s i g u r f i i n d n o u d s i
c o n f o r t a b i l d d e v i n e d i v a n p e n t r u a d u n a r e a " b o i e r i l o r S i a a l t o r
d r e g a t o r i a i t a r e i " . M i t r o p o l i t u l
c e r e e v a c u a r e a , i n t r u c i t a r a t a e l
c a e r a u m u l t e c a s e d e a l e b o i e r i l o r d e s a r t e , 4 d a r i n t e r v e n t i e i
s a l e
n u s l i m c e r d s p u n s i s e v a f i d a t d e c a t r e R u s i i a t o t p u t e r n i c i i n
P r i n c i p a t e .
D u p d p a c e a d e l a C u c i u c - C a i n a r g i , v i a t a o b s t e a s c a i n f r a i n t r o
f a z d d e n a d e j d i m a i b u n e . G r i g o r e G h i c a , f i i n d c u d o m n i a i n
M c l d o v a l a
1 5 N o e m v r i e 1 7 7 5 , o r i n d u e s t e e p i t r o p i a i n v A t a m i n t u l u i
s u b p r e s i d e n t i a m a r e l u i v i s t e r n i c , i a r A c a d e m i a e s t e p u s d s u b d i r e c t a
c o n d u c e r e a m a r e l u i d a s c a l N i c o l a . A c e s t a n u m i a p e c e i l a l t i p r o f e s o r i ,
c A c i a s a e r a i n c h e e r e a u n u i r a p o r t a l M i t r o p o l i t u l u i s i a l u i C r i t i e a
i n a i n t a t D o m n i t o r u l u i . D e c i a c e s t d i n t d i u p o v a t u i t o r i u s i d i d a s c a l
a l f i l o s o f e s t i l o r m a t i m i ( i n v a t a t u r i f i l o s o f i c e ) l a A c a d e m i a M o l d o v i i
n u p u t e a s o c o t i p e n i m e n i d i n t r e s c o l a r i c u n u m e d e o m i n v d t a t "
s i n u e l i b e r a d i p l o m e l e c u v e n i t e d e a b s o l v e n t d , p a n d n u s e f a c e a
o e x a m i n a r e p u b l i c s i n a i n t e a t u t u r o r " a c a n d i d a t u l u i i n z i v a c e a
r a n d u i t a d e c e r c e t a r e " $ i n u m a i d u p d t o a t e a c e s t e a , c a n d i d a t i i p u t e a u
s d f i e c i n s t i t i c u s u i r e a $ i c u b o e r i e ,
m a i m u t t d e c a t p e
a l t i i ,
d u p d a v e r e a p r o c o p s e l e i l o r " . 5 C u a l t e c u v i n t e d e a i c i i n a i n t e u r m a
c a n i m e n i n u m a i p u t e a i m b r a c a c a f t a n u l b o i e r i e i p a n s c e n ' a r f i
i n c h e i a t i n v d t a t u r i l e A c a d e m i e i .
D i n c o l o i n T a r a R o m a n e a s c d s e l u a s e r d a c e l e a s i m a s u r i . 6
P r i n t r e e p i t r o p i i i n t d r i t i d e G r i g o r e V o d a G h i c a 7
l a 1 7 7 5
1 . R e v i s t a t e o l o g i c d " d e l a I a s i a n . I V ( 1 8 8 6 ) p . 8 8 C . E r b i c e a n u C r o -
n i c a r d g r e c i " B u c u r e s t i 1 8 8 8 p . X X I I .
2 , I b i d e m o . c . p . X V I .
3 . R e v i s t a t e o l o g i c c i " d e l a I a s i a n . I V ( 1 8 8 6 ) p .
8 8 .
4 . C . E r b i c e a n u o . c . p . X X I I .
5 . T h . C o d r e s c u o . c .
I p . 7 8 .
6 . C . E r b i c e a n u o . c .
p . X V I I I .
7 . C A G r i g o r e G h i c a d e c a p i t a t u l p u n e a u n d e o s e b i t i n t e r e s p e n t r u
s c o a l d , d e l a e l a v e m a c e a s t a i n s e m n a r e d e d d r u i r e d e c a r t e p e n t r u A c a d e m i e
c e i a c e d e n o t a c a v a m a i
f i d A r u i t s i
a l t e l e . E a s u n s a s t f e l : l o a n A l e -
x a n d r u G h i c a c u m i l a l u i D u m n e z e u D o m n s i E g h e m o n a t o a t a M o l d o v l a -
h i a . $ i a c e a s t A ( c a r t e ) p e l a n g d a l t e l e
s ' a u a f i e r o s i t d e n o t l a s c o a l a d i n
l a s i i M o l d o v l a h i e i s p r e u z u l f i l o l o g i l o r s i a i u b i t o r i l o r d e s t i i n t d . " ( A . D . X e -
n o p o l s i C . E r b i c e a n u S a r b a r e a
c o l a r c i d e l a l q i " p . 3 8 7 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 97/158
1 0 1
N o e m v r i e 1 5 , a f l a m p e v i s t e r n i c u l l o a n C a n t a c u z i n o s i m a r e l e c o -
m i s M a t e i C a n t a c u z i n o . '
M e t o d a .
N u e s t e d e m i c a i m p o r t a n t a p e n t r u a
s c h i t a c i t
d e s u m a r
m e t o d i c a i n v a t a m i n t u l u i d i n a d o u a j u r n a t a t e a s e c . a l X V I I I - l e a s i
a n e f a m i l i a r i z a c u a t m o s f e r a i n c a r e a i n t r a t s c h o l e r u l " s a u u c e -
n i c u l " V a s i l e f e c i o r u l l u i G r i g o r a s C o s t a c h i .
I n a f a r a d e v e c h e a t r a d i t i e a u n e i a n u m i t e p a t u r i , c a r e p e n t r u
i n v a t a t u r a c o p i i l o r d e a m b e s e x e , t r e b u i a s a - s i i n d r e p t e p a s i i c a t r e
m a n a s t i r i , 2 e p i s c o p i i 5
s a u i n
p a r t i c u l a r
l a v r e u n
d a s c a 1 , 4
c a l u -
g a r 5 - s a u p r e o t , , m a i e r a u s i s c o l i p u b l i c e . S i p e n t r u a c e s t e a n u o -
d a t a s ' a a u z i t g l a s u l
v r e u n u i D o m n s a u a l v r e u n u i m i t r o p o l i t , i n -
d e m n i n d c a f i e s t e c a r e o n z s d - s i
d e a f e c i o r i i l u i l a c a r t e " . 7 C a c i
d e l i c e i p u t e r n i c i c e c u p u t e r e a l o r , L i n e a d a s c a l p e n t r u c o p i i f o r " ,
, c u i n v a t a t u r a c e a d e s a v a r s i t n u s e p r o c o p s e a , r a m d i n d c e i
m a i
m u l t i t o t n e i n v a t a t i , f a r p r o s t i m e a c u t o f u s e a f l a
l i p s i t i
d e p o -
d o a b a I n v O t c i t u r i z " . 8
l a c o b P u t n e a n u s i s p u n e a a c e a s t d i n v a t a t u r a d a r v d z i n d u - o
n o i c d e s t e a d o m i l d i n t r u I n t u n e r e c u l l e n e v i r e i n i s ' a u r a n i t i n i m a
d e f o a t n e t e a a c e a s t a c e s e a f l d I t z r a d a c i n a t c i i n s u f l e t e l e a u n o r a
1 . T h . C o d r e s c u o .
c . 1 p . 7 6 .
2 . S t . N i c o l a e s c u D o c u m e n t e s l a v o - r o m i n e " B u c u r e s t i p .
1 6 N . l o r g a
D o c , r o m i n e s t i d i n a r c h i v e l e B i s t r i t e i " p a r t . I p , 5 5 ; M e l c h i s e d e k C r , R o m a -
n u l u i " 1 p , 3 2 2 ; I s t o r i i l e D o m m l o r T a r n R o n i n e s t i " a l c A t u i t e d e C o n s t a n t i n
C a p i t a n u l F i l i p e s c u e d . N , l o r g a B u c u r e s t i 1 9 0 2 p . 7 9 ; B i o g r a p h i a l u i C h r i s -
t e s c u " S c r i e r e p r a c t i c a d e e l i n s u s i , e d i t o r M [ a t e e s c u ] V [ a s i l e ] B u c u r e s t i 1 8 7 0
p . 9 p e n t r u s c o a l a d e l a m a n A s t i r e a P u t n i i d i n B u c o v i n a r e v .
C a n d e l a , j u r -
n a l b i s e r i c e s c l i t e r a r , C e r n a u t i , I I n r .
I
p . 4 ; c e a d e l a
T r e i e r a r h i d i n I a s i s i
a l t e p a r t i B a n d i n u s ( 1 6 4 6 ) i n A n a l e l e a c a d .
r o m . " t o m . X V I ( 1 8 3 9 ' 8 9 4 )
m e m , s e c t . i s t . p u b , d e V . A , U r e c h p . 2 5 7 ; l o a n N e c u l c e , b u l e t . m u z . m u n i c i p .
I a s i ( 1 9 2 1 ) p . 1 0 6 ; A n d r e a s W o l t o . c . I p . 2 7 7 ; C . N , T o m e s c u A r h i v e l e B a -
s a r a b i e i " a n . V ( 1 9 3 3 ) p p . 2 3 , 2 6 ; I V ( 1 9 3 2 ) p . 9 6 ; l n s c r i p t i i l e b i s . s a t u l u i B A -
d e n i j u d . I a s i . I n s e m n a r e p e u n O c t o t h ; P r a v i l a l u i V a s i l e L u p u e d . B u j o r e a n u
B u c u r e s t i p . 5 3 , 5 6 , 5 7 , 6 0 , 8 9 . 1 7 4 , 2 8 5 , g l . 3 5 1 z a c . 5 ; Z i l o t n i a l n i c a c i n t a r e
i n R e v i s t a p e n t r u i s t o r i e , a r c h e o l o g i e $ i f i l o l o g i e " V I ( 1 8 9 1 ) p . 1 0 7 .
3 . M e l c h i s e d e k C h r o n . H u s i l o r v e z i v o l . 1 1 p l a n u l e p i s c o p i e i d i n 1 7 7 1
c u s c o a l a , c a r e - i i n a f a r d d e z i d u r i l e e i ; T h . C o d r e s c u U r i c a r u l " I
p . 7 1 .
4 . I n i n s c r i p t i i l e b i s . l a s u l u i p p .
1 2 9 , 1 3 3 - 1 3 4 .
i n e d i t e ;
T h . C o d r e s c u
5 . D . C a n t e m i r D e s c r i p t i o M o l d a v i a e e d . a c a d . p . 1 7 0 , A n d . W o l f o . c .
6 . F r a n c o i s R e c o r d o n L e t t r e s s u r l a V a l u c h z e " P a r i s 1 8 2 1 p . 1 1 5 ; s t a m -
p a d i n L ' I l u s t r a t i o n " 1 0 D e c . 1 8 5 3 p . 3 8 1 ; N i c o l a e a t L u p u l u i P o s a d a G u -
r e n i l o r " C r a i o v a 1 6 2 s i u r m .
7 . S i n o p s i s I a s i 1 7 5 7 p . 6 0 .
8 . T h . C o d r e s c u U r i c a r u l " I p . 5 2 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 98/158
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 99/158
1 0 3
c u t o a t a i n v a t a t u r a " s i n u c a a c e i c e - s i r a z a m a u t o a t a
s t i i n t a
c a
n i s t e o r b i s i c u v i c l e s u g p e t r a t a j i i " e n c i c l o p e d i e i " n u v a m a i
i n d e m n a p r e u c e n i c i s a i n v e t e d e r o s t c u a n i i
c l a s u r i , s i z i g h i
s i
c a e a l t e l e , c a a c e s t e t e h n o l o g h i c e s t i b i r f e l i " , s o c o t i n d d e p r i s o s "
a c e a s t a g r a m a t i c e a s c a r a s u f l a t a v o r b a ,
c a r e s i m a i g r e a o a r a t a
p e l i m b a a c e a s t a
s i
m i n t e a u c e n i c i l o r o t i m p e s t e ,
p r i f a c i n d
s i
s t r i c i n d j u d e c a t a e l " . '
N e g r e s i t c a c u u n s i m p l u r a p o r t p r i n c a r e s e a r a t a u
t o a t e
r e l e l e d e c a r e s u f e r e a s c o a l ? v r e m i i a c e l e a s i o n c i t a b u n s v o i n t a
a r f i p u s M i t r o p o l i t u l s t a r u i t o r ,
p e n t r u a v e d e a o a l t a m e n t a l i t a t e
c a l a u z i n d p e d a s c a l i s i o p r o m o v a r e a
m e t o d e i i n
i n v a t a m i n t , a
f o s t z a d a r n i c . A c e s t l u c r u n u s e f a c e d e l a o z i l a a l t a . I n t o g a
p r e d a r e a f o r s e o g l i n d e a c e a m a i i n g i n f a t a p e d a n t e r i e g r e c e a s c a ,
b a r b a r i a u n o r m e t o d e s i a u n o r o a m e n i p u t i n c h e m a t i a f i c a l a u z i -
t o r i i i n v a t a m i n t u l u i c o p i l a r i e i c r u d e s i a i t i n e r e t e i
d o r n i c e
d e n e -
c u n o s c u t . I n s f i n t a i n v a t a t u r a " d u p a c u m a m v a z u t c a o
c a l i f i c a
J a c o b P u t n e a n u e r a u n i s t e i m p o s t e u r i ; i a r c u s c o a l a a v e a u l e g a t u r a
a v e n t u r i e r i l o r s i l i t i d u p a o c a p a t u i a l a .
E s u f i c i e n t a r e p r o d u c e c e l e v a z u t e s i i s t o r i s i t e d e c o n t e m p o -
r a n u l a c e s t o r i m p r e j u r a r i ; m e d i c a l A n d r e a s W o l f , c a r e n e s p u n e c a
s c o a l a d i n I a s i a c e a c a r e d e c i p r i m i s e s i p e s c o l a r u l V a s i l e e r a
a d a p o s t i t a i n v r e o 8 o d a i . E l e v i i v e n e a u i n
c e a m a i m a r e p a r t e
c a l a r i . L a e a e r a u a n g a i a t i v r e o 3 i n v a t a t o r i g r e c i ,
a p o i
a l t u l d e
l i m b a l a t i n e a s c a p e n t r u c a r e p o s t s e a n g a j a u d e o b i c e i u n e m t i s a u
p o l o n i s a u s e i n t i m p l a s a r a m i i e n e o c u p a t d i n l i p s a u n e i p e r s o a n e
d e s t o i n i c e .
M e t o d a p r e d a r i i l i m b i i g r e c e s t i e x p l i c a A n d r e a s W o l f e s t e
p e d a n t a s i t r e z e s t e a v e r s i u n e s i d e z g u s t . E l e v i i s u n t c h i n u i t i c u
m u l t i m e d e i n g r a m a d i r i g r a m a t i c a l e d e c u v i n t e s i t a v t o l o g i i c u o
t e h n o l o g i e i n t i n s a s i o s i n t a x a o b o s i t o a r e . L e c t i i l e s e
e x p l i c a
i n -
t r u n c h i p l i p s i t d e i n t e r e s s i s e i n v a t a m e c a n i c p e d e r o s t c a
s i
t r a d u c e r i l e . P r i n a c e s t m e t o d d e i n s t r u c t i e i n c h e e W o l f e l e v u l
s e d e s g u s t a , i n v a t a p u t i n i s c r i i t o r i c u e x a c t i t a t e s i a s t f e l n u n u m a i
l i m b a g r e c e a s c a , c a r e i - a p r i c i n u i t
a t i t a t o r t u r a c i s i
p u t i n u l
r e s t
d e i n v a t a t u r a , c e a r p u t e a a g o n i s e a s c a a i c i , i i d e v i n e c u t o t u l
n e s u f e r i t . 2 P e l i n g a t o a t e a c e s t e a , n u m a i p u n e m d u p a a c e a s t a a p r e -
1 . T h . C o d r e s c u U r i c a r u " I I I p . 1 3 - 2 3 .
2 . A n d r e a s W o l f o . c . ; N . l o r g a U n c u g e t d t o r p o l i t i c m o l d o v e a n d e l a
j u m a t a t e a s e c o l u l u i a l X X - l e a , S t e f a n S c a r l a t D d s c a l e s c u a p u b l . i n M e m . s e c .
s a - I
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 100/158
- 1 0 4 - -
c i e r e a a c e l u i a s a s u p r a d a s c a l i l o r c a r e - i d i n c e l e m a i d e t e s t a b i l e $ i
m a i r u s i n o a s e , a c a r o r i g n o r a n t a $ i $ a r l a t a n i e l i t e r a r A z i c e e l
e r a p r e a b i n e p l a t i t a .
O r f i
f o s t $ i b u n i d i n
e i , d a r
a c e i a e r a u p r e a p u t i n i s i
l a i n t e r v a l e , c a i n a d e v a r f a c e a u e p o c a . A c e $ t i a
d e s i g u r c a v o r f i
f o s t f o l o s i t i i n c h i p p a r t i c u l a r d e b o i e r i p e n t r u o d r a s l e l e
f o r s a u
c h i a r b e i z a d e l e l e . I n c o l d m e t o d a d e i n v a t a m i n t e r a b a t a i a s i f a -
l a n g a , 1 s i n g u r u l c r e z d e i z b i n d a a l m e t o d e i , s i n g u r i l e
e m u l a t i i a l e
t i n e r i l o r s p r e c a r t e .
P r i n u r m a r e , d a c a t i n e m s o c o t e a l a d e d i s p o z i t i a r e g u l a m e n -
t a r a a a n u l u i
1 7 6 5 , c a
e l e v i i , c e v o i a u a
i n t r a
i n
s c o a l a
$ i
s a
l o c u i a s c a a c o l o s a n u a i b a o e t a t e m a i m i c a d e s a p t e a n i s i r z i c i
i a r d s i m a i i n a i n t a t a " , . 2 i a r d e a l t a d i n 1 7 4 9 c a : c o p i i i p r o s t i m d "
d e m a z i l i , n e g u s t o r i
i a i a l t o r b r e s l e s d m e a r g a s a i n v e r e
c a r t e ,
a d i c a i n v e i t a t u r i c r e s t i n e s t i " d e l a t r e i a n i i n s u s p a n e l
l a 1 2 a n i
s i m a i s u s " , 3 t r e b u e s a p u n e m $ i t r i m i t e r e a c o p i l u l u i V a s i l e l a v i r -
s t a d e 7 a n i 4 n e i n p l i n i t i , c a r e a r c a d e a t o c m a i i n a n u l 1 7 7 5 d e
r e f o r m s s c o l a r a a l u i
G h i c a V o d a s a u i n
1 7 7 6 , c i n d a v e a 8 a n i
f a r a v r e o t r e i l u n i .
D u p a a c e i a c r e d e m a f i f a c u t p a r t e d i n c e i 2 4 d e u c e n i c i , c e
s t a t e a u i n $ c o a l a $ i n u d i n c e i c e v e n e a u d e a f a r a p e t o a t a z i v a " 5
c i n d
i n f i e c a r e d i m i n e a t a d u p a s c u l a r e $ i d u p a c e p r e p a r a u c e v a
d i n l e c t i i , t r e b u i a s a m e a r g c l l a s f i n t a b i s e r i c e i s i s a a s c u l t e s f i n t a
l i t u r g h i e " . 6
U n u l d i n e p i t r o p i i s c o a l e i p u b l i c e d o m n e $ i d i n I a s i
e r a i n -
s u $ m o s u l s a u l o n i f a C a n t a " , 7 a d i c a f r a t e l e m a m e i s a l e . I n f i n e ,
i s t .
a l e A c a d . r o m . s e r . I l l t o r n X I I I B u c u r e s t i 1 9 3 2 p . 6 . ; C . B o b u l e s c u B a -
n u l
7 d r i a s c i G o s a n " B u c u r e s t i 1 9 2 s p . 3 4 .
1 . l b i d e m ,
s t a m p e l e d i n 1 7 0 1 , d a t e d e O n i s i f o r G h i b u i n A n a l .
A c a d .
R o m . t o r n . X X X V 1 1 1 m e m . s e c t . l i t . ( 1 9 1 6 ) p p . 1 4 , 1 5 .
2 . E r b i . e a n u C r . g r e c t " p . X V I I I .
3 .
R e v i s t a t e o l o g i c d "
d e l a I a s i a n I V ( 1 8 3 6 ) p . 8 4 .
4 . R e v . p .
1 s t . a r c h . s i f i l .
a n .
I v o l . p . 8 7 , 4 6 5 ; D o s o f t e i
V i e [ t i l e S f i n t i l o r "
( 1 6 8 2 - 1 6 8 6 ) p c N o e m v r i e 2 3 p .
1 4 7 ; D e c c m v r i e 9 p . 2 0 6 v ,
i n 1 0 p . 2 0 9 v .
M a i 1 1 p . 1 2 3 v . ; C . N . T o m e s c u
i n A r h i v e l e B a s a r a b i e i " a n .
I V ( 1 9 3 2 ) p .
9 6 ; V ( 1 9 3 3 ) p . 2 6 .
5 T h . C o d r e s c u
U r i c a r u "
I a s i 1 8 9 2 v o l . I I I p . 2 1 .
6 . C . E i b i c e a n u o
c
p . X I X ; V . A .
U r e c h i a i n
A n a l e l e A c a d e m i e i
R o m i n e "
s e r .
1 1 t o m . X X ( 1 8 9 7 - 1 8 9 3 m e m . s e c t . i s t . B u c u r e s t i 1 8 9 9
p . 4 8 ;
C .
B o b u l e s c u
O w a r d t r a i t s , v i a t a d e p a r a d i s e " C h i s i n a u 1 9 3 2 p . 1 1 6 - 1 2 1 .
7 . V a r i a n t a d i n 1 8 3 0 Pe n t r u l o n i t a C a n t a , M i c h . K o g a l n i c e a n u o . c . I I I
c f . p . 2 2 9 2 3 2 ; a l t l o n i t a C a n t a p p . 2 3 2 , 2 3 5 , 2 3 8 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 101/158
1 0 5
s c o l a r u l V a s i l e c a u n f e c i o r d e b o i e r c e e r a l u a s e d r u m u l s c o a l e i
e l i n e s t i , p e n t r u c a d u p a c u m a m v a z u t n u m a i a s a p u t e a s a t r a i a s c a
d i n b o i e r i e , d u p a n o u i l e r e f o r m e .
F u g a d e l a $ c o a l s .
C r e d e m , b i z u i n d u - n e p e c e l e s c r i s e
d i n
d o r i n t a M i t r o p o l i -
t u l u i c u m c a a c e a s t a f u g a a s a , t r e b u e s a s e f i p e t r e c u t i n p r i m u l
s a u a l d o i l e a a n d e s c o a l a , p e c i n d v a f i f o s t d e 8 s a u m u l t 9 a n i .
I n v a r i a n t a i s t o r i s i r i i c o p i l a r i e i s a l e , d i n 1 8 3 0 , c i t i m , c o n f i r -
m i n d u - n e a c e s t l u c r u , d e o a r e c e , d i n d u - s e d e p c i t i n f i i
l a s c o a l a
g o s p o d [ d o m n e a s c d ] d i n I a s i " d i n t r u a c e a v i r s t a v o i n d
a l u a
c i n u l c a l u g a r e s c " I n s c i l i n d u - I o n s c o l a r i u , c d - I v a d u c e l a o m o -
n d s t i r e d e l a m u n t e , c a s d s e c e i l u g a r e a s c c i , a u f u g i t M i r a o n o a p t e
i n p r e u n d d e l a s c o a l d " . P r i n u r m a r e , f u g a i i v a f i f o s t p o a t e i n d a t a
d u p a i n t r a r e a i n s c o a l a . N o a p t e a s e
v a f i
a d a p o s t i t u n d e v a s i i n
z o r i i z i l e i e s i n d d e s i g u r p r i n b a r i e r a P a c u r a r i l o r c u o b u c c e l u t a i n
c a r e i s i a v e a s t r a e l e , t r e c i n d p e l i n g a L e t c a n i i B a l s a s t i l o r , S c o b i n t a n i i
s a u S c o b i l t a n i i l u i m o s u - s a u M a t e i , m a i a p o i a i l u i S a r b a n N e g e l s i P r i -
g o r e n i i l u i N e c u l c e - c r o n i c a r u l , a j u n g e d e a s u p r a S i r e t i u l u i " L i n d e d e
m u l t a t r u d a s i o s t e n e a l a s t i n d a s e o d i h n i a u a d o r m i t " . T r e z i n -
d u - s e s ' a u a f l a t s i n g u r s i p r a d a t d e c a t r a t o v a r o s u l s c o l e i " c u c a r e
g a s i s e c u c a l e s a f u g a " . S i l a a s a v r i s t a n e d u m e r i n d u - s a c e t r e -
b u e " s a f a c a , a m e r s p a n d l a s a t u l c e l m a i d i n a p r o p i e r e V o l i n t i -
t e s t i s a u V o r u n t a r e s t i , c e e r a u i n t a r m u r i l e a p e i s i v i i n d l a c a s a
u n i i b a b e " s i a c e a s t a p e s c u i n d a l c u i f e c [ i ] o r i a s t e " , e l g a s e s t e d e
c u v i i n t a s a - i s p u e c a - i u n c o p i l V a r a p a r i n t i " s i c a v o e s t e s a s e
d u c a l a v r e o m a n a s t i r e s d s e c a l u g a r e a s c a " .
B a i e t u l V a s i l e a u z i n d f a g a d u i n t a d e l a a c e a b a b a c u m c a i s
a r f i a v i n d u n f r a t e c i l u g a r s i c a v i i n d f r a t e - s a u
I I v a d a p e m i n a
s a " , a a s t e p t a t m u l t s i b i n e i n c u r g e r e d e u n a n d e z i l e " a r g a -
t i n d p e b a b a " s i a j u n g i n d a p a s t e [ s i ]
v i t e l e b a b i i , d e s c u l t i s i
p l i n d e b u b e , i n c a r e a v r e m e p a r i n t i i s i m o g u l s a u l o g o t e t u l l o n i t a
C a n t a " i t c a u t a u d e z o r .
P r e t u t i n d e n e a " s e t r i m i s e s e i n a d i n s i o a m e n i , c a s a - I c a u t e "
s i n u m a i u n u l d i n t r i m i s i i a c e i a " o s l u g s a c a s i i " u n a n u m e
G h e o r g h e C h e s a r " d e p r i n p a r t i t e R o s i e s t i l o r , 2
d i n i n t i m p l a r e
1 . P o a t e a t u n c i p r i n 1 7 7 4 - 1 7 7 5 s a u 7 6 , s a - i f i m u r i t m a m a .
2 . A f l a m c a l a 1 7 8 3 F e r v r . 2 p r e o t u l T o a d e r e r a z c i t [ g i n e r e l u i l C h i s a r
r d . * " ( O h . G h i b a n e s c u C a z e # a " l a s t 1 9 1 2 p . 1 8 8 ) . A p o i t o c m a i i n 2 0 F e h r .
1 7 9 2 , d e c i c a m d u p a 1 4 - 1 5 a n i d e l a p e r i p e t i i l e f u g i i s c o l a r u l u i V a s i l e , v e d e m c a
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 102/158
1 0 6
g a z d u i n d l a a c e a b a b a " d i n u n a ' n a l t a , s i m t e c a
b a i a t u l a r f i a -
d a p o s t i t l a d i n s a . S i d u p e ' t o a t a t a g a d [ u ] i r e a
c e s ' a u
n e v o i t a s
f a c e " , n ' a p u t u t s a - I t a i n u i a s c a p a n s a n u - 1 c u n o a $ t e " , d e u n d e
l u i n d v , - 1 l ' a a d u s i n I a $ i " l a c a s a p a r i n t e a s c a " .
D u p e ' f u g a
D e n e t a g a d u i t c a a c e a s t a
d u p a c u m a m a r a t a t $ i i n u r m a
s ' a p e t r e c u t c i n d s c o l e r u l V a s i l e e r a d e 8 a n i s i c e v a , p e p r a g u l
d e a i m p l i n i 9 a n i . P o a t e c h i a r i n t o a m n a a n u l u i n e n o r o c i t ,
c i n d
s e p u s e s e l a c a l e i n f i o r a t o r u l
a s a s i n a t d i n B e i l i c u l I a s u l u i a s u p r a
l u i G r i g o r e G h i c a V o d a p r i n t r i m i s u l t u r c
H i s a r i z a d i A h m e d - b e y . '
I n P r i n c i p a t e s i i n d e o s e b i i n M o l d o v a , p a c e a d e l a C u c i u c -
C a i n a r g i d i n 1 7 7 4 , n u l i n i s t i s e d e l o c l u c r u r i l e . D i n c o n t r a . M o r u z i ,
c a r e v e n i s e i n s c a u n u l M o l d o v i i ( 1 7 7 4 - 1 7 8 2 ) , c a o m d e i n c r e d e r e
a l P o r t i i , a r e p a r t e d e o d o m n i e f o a r t e n e l i n i s t i t a . T u r c i i f a c i n d i a r a s i
m a r l p r e g a t i r i d e r a z b o i , s e p u r t a u
p r i n
] a r e ' p r a d i n d
s i
j a f u i n d
d u p e ' o b i c e i u l l o r , i n c i t t r a t a t u l d e l a C a i n a r g i p a r e a a f i f o s t u i t a t c u
t o t u l d e c a t r e a c e i a c e - 1 s u b s c r i s e s e , n u m a i c u t r e i
a n i
i n
u r m a .
0 c o r e p o n d e n t a s t r a i n s s i f i x e a z a a c e a s t a s t a r e d e l u c r u r i s p u n i n d :
l a f i n t r a g i q u e d e l ' h o s p o d a r d e M o l d a v i e a n n o n c e u n e d e t e r m i n a t i o n
p o z i t i v e d e l a P o r t e p o u r l a g u e r r e . 2 E v e n i m e n t e l e a c e s t e a d e s i g u r
c a a v e a u o r e p e r c u t i e a s u p r a $ c o a l e l o r , p r i n u r m a r e a s u p r a t i n e r e -
t u l u i $ i a p r e g a t i r i i s a l e .
C h i a r p r e s u p u n e m , c a $ c o l a r u l V a s i l e , r e i n t o r s c u o a r e s i c a r e
r u s i n e d i n a c e a e s c a p a d e ' a s a , n i c i b i n e s e v a f i a s t e r n u t p e p r i m e l e
l e c t i i a l e d a s c a l u l u i , c a v a f i f o s t n e v o i t s a p i e c e p o a t e l a R o s i e $ t i .
S c o a l a d i n p r i c i n a a s a s i n a t u l u i $ i a d e p r e s i u n i i m o r a l e g e n e r a l e s e
v a f i i n c h i s . C a c i n u m a i c u a c e s t e e l e m e n t e p u t e m . e x p l i c a
c e l e
s p u s e d e V e n i a m i n m a i t i r z i u : O l i v a a n i p e t r e c I n d " c u i n d e l e t n i -
c i r i l e c a r t i i p o a t e c i n d l a I a s i c i n d l a R o $ i e s t i I n p i e d e c a t d e n e -
s t a t o r n i c i a v r e m i l o r " i s b u t e s t e s a f a c e ' n u m a i o a r e c a r e m k t M a i n -
t c i r i " i n l i m b a e l i n e a s c e d e c a r e t o t u s m a i t i r z i u s e s l u j e s t e a s a
d e m u l t i n a l e s a l e t r a d u c e r i .
s l u g e r i u l M a t e i C o s t a c h i , f r a t e l e m a i m a r e a l M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n c u m -
I o n i a - c i u b o t a r i u la r d o h l i z a d i n t r u n b A t r i n i n D o l h e n i j u d . F a l c i u l u i a l u i
d e l a G h . C h i s a r ( I b i d e m R o . F i a g i i , . . " p . 4 8 ) .
l a r l a
1 8 0 4 t o t M a t e i C o s t a c h i
c u m p k a p a r t e a C h i s d r e s t i l o r d i n P u t e n i , H i r c i o g a n i , P o g a c e n i s i
A l d e s t i c u
5 0 d e l e i p e n t r u d a t o r i a d i n 1 7 9 7 l u n i e 1 4 ( I b i d e m p . 7 0 ) .
1 . H u r m u z a k i X 1 1 1 p . 7 1 .
2 . H u r m u z a k i s u p l . 1
p . 9 6 3 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 103/158
1 0 7 - -
S ' a p o i s e v a m a i f i d a t o r i n d a c e a s t a c u n o $ t i n t A $ i n e i n s e m -
n a t e i s i r e d u s e i c o n v e r z a t i i a u z i t a $ i f o l o s i t a d e s i g u r i n c a s a O r i n -
t e a s c A ; i a r i n t r ' o m a s u r a m a i l a r g A m e d i u l u i $ i $ c o a l e i p u b l i c e .
A c e a s t a i n s e a m n a c a n ' a a v u t o p r i c e p e r e m e d i o c r A t i n i n d
c o n t d e m e t o a d e l e $ c o a l e i a l - M a t e m a i i n a i n t e $ i d e e v e n i m e n t e . I a r
c e d o b i n d i s e s e d a t o r a s i r g u i n t i i d e c a r e n u e s t e l i p s i t t o t r e s t u 4 v i e t i i
s a l e $ i v e r i f i c a t a d e l u c r a r i c a r e d o v e d e s c a f i o p i a t r a d e i n c e r c a r e .
A f o s t m u n c i t o r $ i
s t a r u i t o r . N e p a r e r a i l c a e p o c a a c e a s t a
s A r a c A c u d e s a v i r s i r e i n d a t e , n u o p u t e m c o m p l e t a m a c a r c u c e a
m a i n e i n s e m n a t a i n f o r m a t i e d e s p r e f e l u l p e t r e c e r i i s a l e i n s t u d i i .
C I t p r i v e s t e d e p r e o c u p a r i l e s a l e i n t i m e , c r e d e m a f i f o s t s t a -
t o r n i c i t e t o t a s u p r a g i n d u l u i c u c a r e p l e c a s e i n n o a p t e a a c e i a c u
c i t i v a a n i i n u r m A d i n $ c o a l a $ i c u t o a t e , s t r a e l e c i t e a u p u t u t l a a
a s u p r a s a " . I I m u n c e a u g i n d u r i l e c a l u g a r i e i , $ i
a c e a s t a d a c a s ' a r
f i i n t i m p l a t c i t d e c u r i n d .
S i f i i n d c a i n c l i n a t i e i
s a l e
s a u c u m
s ' a r z i c e c u u n c u v i n t a d a p t a t i m p r e j u r a r i i , a c e s t e i c h e m d r i i s ' a u
d a t e x p l i c a t i i c a r e m a i d e c a r e
m a i n a i v e
$ i m a i n e p o t r i v i t e c u
v r e m e a d e c a r e n e p r e o c u p a m , u r m e a z a c a u n s p e c i a l c a p i t o l s ä
d e s c h i d e m a c e s t e i c h e s t i u n i d e s t u l d e i m p o r t a n t A
p e n t r u a f i c u -
n o s c u t a c u m t r e b u e .
V i a t a c a l u g a r e a s c a .
I n s e c o l u l
a l
X V I I I - l e a , m a i d a i n u i a
t r a d i t i a u n u i
v i u $ i
n e a l t e r a t i n t e r e s p e n t r u m a n a s t i r i , p e n t r u a c e s t e o s t r o a v e s i n g u r a -
t i c e ; i a r a t m o s f e r a d e c a l c l a e v l a v i e d i n
e l e I n c a n u
s e
r i s i p i s e .
P a r a l e l c u a c e a s t a , v i a t a d e o b $ t i e $ i e a c u i n t i m p l a r i l e z i l n i c e s e
s c u r g e a d u p a o b i c e i u r i l e
i n c l a t i n a t e . D i n m a r e a m u l t i m e , u n i a g A -
s e a u o d e o s e b i t a
p l a c e r e s A - $ i b e a r a c h i u l l a c i r c i u m A , 3 i n b e t i i
c u l a u t a r i c u j o c u r i , a t i t b A r b a t u l c i t $ i f e m e i a 4 m a i a l e s
s a t - W . " -
1 . V a r i a n t a d i n 1 8 3 0 .
2 . l b i d e m c f . N . s t r a t i P r e f a t a l a P s a l t z r e " ; 7 e s t a m m t u l .
3 . T i m . C i p a r i u A c t a e t f r a g m e n t a " B l a j 1 8 5 5 p . 1 4 6 ; 0 . D e n s u s i a n u
S t u d i i d e f i l o l o g i e r o m i n d " B u c u r e s t i 1 8 9 8 p p . 8 4 - 5 ; V . A . U r e c h i A i n A n .
a c a d . r o m . " p e 1 8 9 2 - 9 3 p . 7 4 1 ; W i l k i n s o n T a b l e a u h i s t o r i q u e d e l a M o l d a v i e
e t d e l a V a l a c h i e " P a r i s 1 8 2 1 p . 1 2 2 ; A n a t o l D e m i d o f f V o y a g e d a n s l a R u s s i e
m e r i d i o n a l e e t l a C r i m e e p a r l a H o n g r i e , l a V a l a c h i e e t l a M o l d a v i e " P a r i s .
A v r i l 1 8 3 9 p . 1 2 0 . I n v a t a t u r i l e l u i N e a g o e c a t r e f i u l s a l t T e o d o s i e " i n A r -
c h i v a i s t o r i c d a R o m i n i e i " a l u i l i a j d a u I I p . 1 1 5 ; e d . N . l o r g a 1 9 5 ;
4 . C o d e x B a n d i n u s , e d .
V .
A . U r e c h i A i n A n a l . A c a d . r o m . " t o m .
X V I ( 1 8 9 3 - 1 8 9 4 ) p . 1 9 7 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 104/158
1 0 8
t o r i l e , ' t r e c i n d
c h i a r p e l i n g a
p a r e t e l e b i s e r i c i i . 2 P e c i n d b o i e r i i
z i d u p d z i
m u t i n d u - s e c u
z a i a f e t u l c i n d l a u n u l c i n d l a a l t u l p e
j o s s a u c u
t r A s u r i l e
$ 1 c u t i g a n i i - l a u t a r i d u p a d i n $ i i p e u l i t a ,
1 1
t i n e a u l a n t o s a p t a m l n a c l o u d $ i t r e i , c u m s p r e p i l d a m a i d e s l a
n u n t i $ i b o t e z u r i . I n M o l d o v a a v e a u d e l e g e " , c a $ i i n a l t e p a r t i
l o c u i t e d e R o m i n i , u n d e s e i s c a u a s t f e l d e p e t r e c e r i , b a r b a t i 1 n $ i -
r a t i p e u n c o v o r l a p a m i n t , d u p a c e o i n c e p e a u c u v u t c a , d e s e r -
t i n d t o a t e b e $ i c i l e d e n e c t a r a l e g a z d e i : s a u c a b e a u m u l t e M i e l e
c u v i n , i n c e p e a u c u v i n t e l e
c e l e s p u r c a t e ,
c i n t a r i l e c e l e l u m e $ t i , $ i
f a r d e r u $ i n e ,
j o c u r i l e
$ i
s a r i t u r i l e , r i s u r i l e $ i h o h o t i t u r i l e ; i a r d e
m u l t a b e t i e n u s e p u t e a u d u c e u n i a $ i a c a s a . 4
C u u n a s t f e l d e t r a i u , c e i m a i m u l t i d i n a i t r e c u t u l u i s e i m -
p a c a u p a n s I a s f i r $ i t u l v i e t i i l o r . A l t i i d i m p o t r i v d . D e l a o v r e m e i i
d e s g u s t a
a t i t e a t a l e , n u m a i g a s e a u m u l t u m i r e i n e l e $ i m a i n e -
m e r i t a l i s e p a r e a c a l e a b i s e r i c i i , u n d e i n z i l e d e D u m i n i c i $ i s a r -
' A t o l l a u z e a u g l a s u l p r e o t u l u i .
S p r e m i r a r e a m u l t o r a , c i t e
u n u l d i n a c e $ t i a , l a s i n d p a n g $ i
a f a c e r i l e s a l e n e g u s t o r e $ t i a p u c a u c a l e a s i n g u r a t e c d a v r e u n e i m a -
n a s t i r i s a u s c h i t , u n d e d u p a c e f a c e a c u v e n i t a a s c u l t a r e $ i i m b r a c a
r a s a m o n a h i c e a s c a , p e n t r u a s e d e s a v i r $ i , s e i n d e p a r t a $ 1 d e m a -
n a s t i r e , a f u n d i n d u - s e i n c o d r u $ i d u c e a v i a t a s i h a s t r e a s c a , c u m a
f o s t s p r e p i l d a p a r i n t e l e A n t o n i e d e l a l e z e r u l V i l c i i $ i a l t i i . "
T o t u $ e r a u u n i a d i n t r e c r e d i n c i o $ i , c a r e t i n e a u c o n t d i n t i m p
d e c e l e c e a u z e a u s a u
d e c e l e c e s e c i t e a u d e p r e o t i l a c a p a t l i u l
v r e u n u i m o r t : 0 a m a r z i c e a C a z a n i a d e c e l a c e b e $ i m a n i n c a
c u c i m p o i
$ i
c u
c e t e r i
$ i
c u
a l a u t e , 6 m a i a l e s
d e i s
p a r t e I a
a c e l e b l a s t a m a t e j o c u r i . 7 S i i n a d e v a r
a c e a s t a l i t a n i e i i i n f i o r a ; c e
a u z e a u , p u n e a u l a i n i m a . I a r u n i a s e g a s e a u m a i t e m a t o r i d e D u m -
n e z e u , c a r e s c h i m b a u s u n e t u l f l u e r i l o r $ i a l e a l t o r f e l u r i d e m u z i c i
1 . M d r g d r i t a r e B u c u r e s t i 1 6 9 9 p p . 6 , 8 , 9 , 1 1 , 6 9 ; O g h n d a o n z u l u i c e l u i
d i n I d u n t r u 1 7 3 9 G h e n a r i e 1 5 p p . 1 3 1 , 1 4 0 ; D i d a h i i l e l u i A n t i m l v i r e a n u e d .
e p i s c .
M e l h i s e d e c , B u c u r e s t i 1 8 3 9 p . 1 2 1 ; M . G a s t e r C h r e s t o m a t i e r o m i n d "
B u c u r e s t i 1 8 9 1 I p . 1 8 T i m . C i p a r i u o . c . p p . 1 4 6 - 1 4 8 ; S i n o p s i s d e I a s i d i n
1 7 5 1 p . 6 0 ; P r . C . B o b u l e s c u
i n r e v . L a m u r a a n . I I ( 1 9 2 1 ) n - r e l e 1 0 - 1 1 P .
8 5 1 ; P a p a d o p u l o s - K e r a m e u s i n H u r m u z a k t v o l . X I I I .
2 . P r . C . B o b u l e s c u o . c .
3 . P o s t M a n o l . D r a g h i c i o . c .
4 . O v i d i u D e n s u s i a n u o . c . p p . 8 2 , 8 4 - 5 , 8 6 .
5 . A t . M i r o n e s c u 1 s t . e p a r h t e i N o u l u i S e v e r i n " p p . 3 5 5 - 3 5 3 ; r e v . B i s .
o r t . t o m . " a n . X I I I ( 1 8 8 9 ) n r . 1 p . 3 2 .
6 . H a j d a u C u v e n t e d e n b d t r d n i " B u c u r e s t i 1 8 7 9 1 1
( c . 1 5 5 0 ) p . 4 6 4 .
7 . P e t r u M a i o r , , P r o p o v e d a n i i " C l u j 1 9 0 6 , I l l p 2 4 1 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 105/158
1 0 9
i n s u s p i n e . N u s e b u c u r a u d e d u l c e t i l e l u m i i $ i n u l u a u i n s e a m s
d r a c e s t i l e c i n t e c e , p l e s n i r e a p a l m e l o r $ i v i e r s u r i l e c e l e f a r a c a l e $ i
n e t o c m i t e s o c o t i n d u - l e , c a s i n t s A m i n t a d i a v o l u l u i . '
1 $ i p a z e a u u r e c h i l e d e c I n t e c e l e c e l e s t r i c a t e , c a r e f e m e i e s a u
s u f l e t u l i n t r ' o
p r e a d u l c e a d o r m i t o a r e , c u m $ i d e s u e r a t u r i l e f a r a
r i n d u i a l a a l e v e s e l i t o a r e l o r c i n t a r i .
P e n t r u n i m i c i n l u m e n u t i - a r f i f a c u t - o p e v o r n i c u l l a n u n t i ,
p e m a s c a r i c i u $ i
p e v r a j i t o r u i n s t e l e . N u t i - a r f i j u c a t , n u a r f i
u m b l a t b e a t p r i n t i r g l a
c r i m e , c h i a r d a c a a r f i a l u n e c a t i n t r u n
p a c a t c a a c e s t a v r e u n p r e o r $ i i - a r f i f o s t o p i l d a . C a c i s t i a d i n
c i t i r i a v a m i l o r v a z d u h u l u i , c a d r a c u l t i n e s o c o t e a l a i n t r o h i r t i e s a u
z a p i s a l l u i d e t o a t e a c e s t e a
' A n a $ i d e c i t e s t i c l e s ' a r f i
b a u t . 3
D e a c e i a c a u t a , c a s a n u i a s a v r e o d a t a m a i i n a i n t e d e o t p u s t ,
a d i c a d e s f i r s i t u l l i t u r g h i e i ; i s i p e t r e c e a z i l e l e i n c e l e d u h o v n i c e s t i
n e d u c i n d u - s e l a j o c u r i , s o c o t i n d u - l e c a l u c r u r i p a g 1 n e s t i .
N u t i - a r f i
l i p s i t
o d a t a d e l a b i s e r i c a I n z i l e l e d e s a r b a t o r i ,
i n d u l c i n d u - s $ i d e s f a t i n d u - $ i s u f l e t u l c u r u g a c i u n i $ i i n i n v a t A t u r A
c r e s t i n e a s c a .
C u a l t e c u v i n t e i i p l a c e a m a i m u l t b i s e r i c a d e c i t a m e r g e
l a j o c u r i $ i a i u b i h a r j i a t e 4 $ i b a s n e . 5 I a r u n i a e r a u i n c l i n a t i c a t r e
v i a t a b i s e r i c e a s c a , d a r m a i a l e s c a t r e c e a m o n a h i c e a s c A . T i n e r e t u l
a v e a d e u n d e l u a p i l d e $ i a d e s e a e r a i s p i t i t d e a i n f r a $ i
e l i n t r o
a s t f e l d e v i a t a .
C e l c a r e , , a v e a c h e m a r e a " , s e i n t i m p l a s A s e t r e z e a s c a $ i i n -
t r u n a s t f e l d e m e d i u , d a r s ä $ i m o s t e n e a s c a b u n a t a t e a i n i m i i d e l a
c r e s c a t o r i i l u i .
A s t f e l I n c a d e m i c p u t e a s a - i f i e d a t , s a v a d a d e l a b u n i c i a -
c e a s t a c a l i t a t e , a d i c a c u m e l
b u n i c u l t a i a l e m n e d i n m u n t e $ i l e
i m p a r t e a l a s a r a c i $ i n e p u t i n c i o s i ; j a r b u n i c a v i s a c e a s u l m o r t i i $ i
p a r t e a c e - i p a s t r a t a
i n c e r : , F e r i c e d e m i n e
p u t e a z i c e e a
d e
m i - a r d a D u r n n e z e u c i t e m i l e - a a r a t a t a .
S u b o a s t f e l
d e i n v a t a t u r a c o p i l u l
c r e s t e a l a t a r n . M a m a - s a
d a d e p o m a n a l a z i v a n a s t e r i i l u i $ i l a a l t e
i m p r e j u r a r i a r a t i n d u - i
c a d i n p a r t e - i , e l a r f a c e b i n e s ä p o s t e a s c a p o s t u l s f i n t u l u i P e t r u .
1 . M a r g c i n t a r e p . 1 3 5 .
2 . T i m . C i p a r i u o . c . p . 1 4 6 .
3 . 0 . D e n s u s i a n u o . c p p . 8 2 , 8 4 - 5 , 8 6 .
4 . V e z i p e n t r u e x p l i c a t i a c u v i n t u l u i D r . H . T i k t i n D i c r i o n a r u l r o m i n -
g e r m a n " B u c u r e s t i 1 9 1 1 p . 7 2 2 .
5 . D o s o f t e i V i e t i l e S f i n t i l o r " I a s i ( 1 6 8 2 - 1 6 8 6 ) p e l u n a A p r i l i e 2 1 p . 9 3 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 106/158
1 1 0
E l s e i n d e m n a a l u a a s u p r a - s i p o s t u r i n o u n . S e f e r e a c h i a r d e l a p t e
l u i n d n u m a i p i i n e s i b u r u e n e . C a i t
r i d e a u
a l t i i ,
n u - i p a s a . U n
p r e o t s e g a s e a i n t o t d e a u n a s a - 1 a p e r e .
T a t a ] , c i n d e r a m a i J i b e r , i i a r a t a z b o r u l p a s a r i l o r , a d a u g i n d
c a a $ a z b o a r d i n R a i u s u f l e t e l e a l l u g c i r d o r " s i
d e s p r e c e
e s t e
R a i u l i i v o r b e a m a m a e v l a v i o a s a .
l a d u l , i i s p u n e a a c e i a s i i n v a t a t o a r e a v o c a t i e i l u i , e u n c u p t o r
c u i n g u s t a g u r a d e f o c , d a r c u n e m a r g i n i t c u p r i n s ; f r i g u l g h e t i i
s e g a s e s t e i m p r e u n d c u c a l d u r i l e c e
a r d , t r e c i n d v i n o v a t i i n e c o n -
t e n i t d e l a u n c h i n l a a l t u l s i e i s u n t m u l t i c a o a r d e l e l e i n p u t i n a " . 1
C i n d
i n v a t a c a r t e
s i m a i a l e s l a
v r e u n a d i n
m a n a s t i r i 2
s i
a j u n g e a s a p o a t a s a c i t e a s c a , a r a t a
i n c l i n a r e c a t r e c i t i r e a c a r t i l o r
d u m n e z e e s t i , a d i c a a S f i n t e i S c r i p t u r i , 3 d a r m a i a l e s V i e t i l e s f i n t i l o r ,
a s f i n t u l u i E f r e m , a s f . D o r o t e i s i c a t r e M a r g a r i t a r u l s f . l o a n G u r a
d e A u r , 4 a s f . A l e x e o m u l l u i
D u m n e z e , a s f . H a r a l a m p i e c e l c u
c i u m a s u b p i c i o a r e s i a l t i i .
D a r n ' a r m a i f i v r u t , s a s e d e s p a r t a d e a c e l a c e i - a r f i
c i t i t
s ' a u i - a r f i p o v e s t i t , s a u d e i n s a s i c a r t e a c a r e
i - a r f i c a z u t i n t i m -
p l a t o r i n m i n a s i 1 - a r f i p u s i n c u n o s t i n t a c u m a f o s t g a s i t a , E p i s -
t o l i a D o m n u l u i n o s t r u I s u s H r i s t o s " i n t r o p i a t r a m a r e c a z u t a d i n
c e r , d e l e g e n d a s f i n t e i V i n e r i , a l e c a r e i r o s t u r i e r a u i m p l e t i t e s i i n p o -
v e s t i l e m i n u n a t e d i n t i m p u l e r n i i ; d e f e l u r i t e l e c h i p u r i d e a a l u n g a p e
d r a c u l p e c a r e c h i a r f e m e i l e i z b u t e a u s a - 1 g o n e a s c a ; 3 i a r p o p i i r o m i n i
a j u n s e s e r a v e s t i t i c u p u t e r e a f o r a s u p r a s a t a n i i , d e l a s f i n t u l N i c o d i m
d e l a T i s m a n a , c a r e a s f a r m a t b a l a u r u l d i n p e s t e r a p e c a r e v o i a s ' o
l o c u i a s c a e l 6 s i p a n a l a p o p i i a r d e l e n i , d e a l e c a r o r r u g a c i u n i m i -
n u n a t e a v e a u n e v o e s i n e a m u r i l e s t r a i n e ; 7 p o v e s t e a l u i A v r a m , c u m
i s ' a
r i d i c a t s u f l e t u l
d e i n g e r u l M i h a i l s i m a i _ _ c i t e a i n c a r t i c i c a
a c e i a r u g a c i u n i d e s c o a t e r e a d r a c u l u i ; c a l a t o r i a M a i c i i D o m n u l u i
l a l a d s i l a c r a m i l e e i v a r s a t e p e n t r u c e i c h i n u i t i i n
f o c u l c e l n e s -
1 . N . l o r g a A n a l e l e a c a d e m . r o m " . s e c t . i s t . s e r . 1 1 t o r n . X X X V I ( 1 9 1 4 - 1 5 )
p . 4 7 7 .
2 . I b i d e m D o c . r o m i n e g i d i n a r c h i v e l e B i s t r i t e i " p a r t . 1 p . 5 5 .
3 . l o s i f B o b u l e s c u V i e a t a p r e a c u v i o s u l u i p c i r i n t e l u i
n o s t r u N i c o d i m
s c i n f i t u l " B u c u r e s t i ( 1 7 8 3 ) p . 1 7 .
4 . E p i s c o p u l h i e l h i s e d e k C h r o n t c a R o m a n u l u t " B u c u r e s t i 1 8 7 4 ,
I p .
3 2 5 ; V i i a t a p r e a c u v i o s u l u i p a r i n t e l u i n o s t r u s t a r e t u l u i P a i s i e " N e a m t 1 8 3 6
p p . 3 v . 4
5 . B . P e t r i c e i c u . H a s d e u o . c . p . 1 7 1 .
6 . l o s i f B o b u l e s c u o . c . p . 4 4 .
7 . B . P e t r i c e i c u H a s d e u o . c . p . 1 7 2 s i u r m ,
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 107/158
1 1 1
t i n s ; V i s u l M a i c i i D o m n u l u i ; c d l a t o r i a l u i
P a v e l - a p o s t o l u l
l a l a d
s i a a l t o r s f i n t i
p r e a c u v i o s i ;
i n t i m p l a r i l e s u f l e t u l u i i n d a t a c e e s a
d i n t r u p , c a f e e r a u i n f r i c o s a t o a r e s i d e s t u l d e a t i t a t o a r e ; c a l a t o r i a
l u i p r i n c e l e 2 4 d e v d m i ; 1 o s i n d a s u f l e t u l u i p a c d t o s , c a r e n u s e
p o a t e
m i n t u i
d i n f a ( a
i n f r i c o 3 a t u l u i
s i
d r e p t u l u i j u d e c a t o r c h i a r
p r i n r u g a c i u n i l e M a i c i i D o m n u l u i
s i a c e l o r l a l t i s f i n t i . 2 D a r m a i
a l e s e r a a t r a s d e p o v e s t e a v i e t i i a c e l o r c e s e o s t e n i s e r d s i
s u f e r i -
s e r a t o a t e p r i m e j d i i l e l u p t e l o r c u c e l n e v a z u t , c u v r a j m a s u l n e a m u -
l u i o m e n e s c , n u m a i s i n u m a i p e n t r u a d o b i n d i v i a t a
v e s n i c a .
C u a l t e
c u v i n t e s e g a s i s e r d
s e m e n i a i d o m a n o u n , c a r e a u
p u t u t a s i i n f r i n g e p o f t e l e s i d u r e r i l e t r u p u l u i , s c h i m n i c i n d u - s e p a n d
i n t r ' a t i t a d e a u b i r u i t m e s t e s u g i t e l e c u r s e a l e d i a v o l u l u i .
A s a f u s e s e d e l i s t r a i n d e n e a m u l n o s t r u N i c o d i m d e l a T i s -
m a n a , c a r e d u p a c e f a c u m a n a s t i r e a i m p o d o b i n d - o c u d e t o a t e s ' a u
s u i t i n p e s t e r s " i n c a r e g a s i s e b a l a u r u l p e t r e c i n d a c o l o , n u m a i c u
u n u l D u m n e z e u p r i n
p o s t s i
p r i v e g h e r i s i
n u s e p o g o r a d e c i t
n u m a i d i n S i m b a t a i n S i m b a t a ;
l a r d s p r e D u m i n i c a s i l a p r a z n i c e
i m p a r a t e s t i s e p o g o r a d e e r a c h i a r n o a p t e a c u p a r i n t i i l a u t r e n i e
s i l a p r i v i g h e r i d e t o a t a n o a p t e a " ; , s f i n t u l s t a r e t D a n i i l , c e s e s c h i m -
n c i s e p r i n c o d r i i V o r o n e t u l u i 4 d e a c d r u i c u v i o s i e s e
d u s e s e
v e s t e a p a n g l a V o c l a s i E p i f a n i e t o t d e p e a c o l o ;
p d r i n t e l e C h i r i a c
d e l a B i s e r i c a n i ,
c a r e a t r a i t
g o l s i t i c a l o s i t i n m u n t i 6 0 d e a n i ,
C h i r i a c d e l a T a z I d u , I n o c h e n t i e d e l a P o b r a t a c u I s t r a t i . 5
l o s i f c e s e a d a p o s t i s e d e f r i c a T u r c i l o r l a m a n a s t i r e a B i s t r i -
t e i d i n M o l d o v a , n e m u l t u m i t c u a l t i t o v a r d s i d e a i l u i , c a n ' a r f i
g a s i t l i n i s t e a p e c a r e o c a u t a ,
b l a g o s l o v e n i e d e l a
s t a r e t ,
s e r e t r a g e p r i n n i s t e l o c u r i p u s t i i d e p e m o s i a m A n d s t i r i i B i s t r i t a .
A c o l o s ' a u z i d i t o p e s t e r s c a c a s a d e r u g d c i u n e i n c a r e a u f a u n s
e l s t a r e t u l "
i a r u c e n i c i i l u i s ' a u a s e z a t p e f e l u r i d e l o c u r i u n d e
I . C A V a s i l i e c e l N o u , d e s p r e v a m i l e v A z d u h u l u i , e r a c i t i t d i n v e c h i m e
v e z i E p i s c o p u l M e l c h i s e d e c C a t a l o g u l m a n u s c r i s e l o r m a n a s t i r e a N e a m t u l u i "
p u b l . i n R e v i s t a p e n t r u z s t . a r c h , s i f i l . a n . 1 1 B u c u r . 1 8 8 4 v o l . 1 f a s t .
1
p . 1 2 9 .
2 . I b i d e m p p . 3 5 4 , 3 6 4 u r m . P e t r u M a i o r o . c . p . 2 3 4 .
3 . l o s i f B o b u l e s c u o . c . p . 6 2 .
4 . D o s o f t e i o . c . p e l u n a l u n i e I n 9 . p . 5 2 ; D r . E u g e n A . K o z a k I n -
s c h r i f t e n a u s d e r B u c o v i n a " 1 9 0 3 c a p W o r o n e t z p . 2 0 5 ; S i m . F l . M a r i a n C o n -
d i c a r n d n a s h r i t V o r o n e t u l u i p p . 5 6 , 7 5 , 7 6 - 7 , W i c k e n h a n s e r G e s c h i c h t e d e s
K l o s t e r s W o r o n e t z a n d P a t n a " c a p . W o r o n e t z p . 7 ; C . B o b u l e s c u D a m i l s i
h a s t r u a i n r e v . L a m u r a " a n . I V ( 1 9 2 3 ) p . 4 3 5
u r m .
5 . D o s o f t e i 0 . c .
l u i n d u - p i
s )
s i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 108/158
1 1 2
l i s ' a u p a r u t i n d e m i n a t i c e s p r e p e t r e c e r e " . 1 S i h a s t r u l A n t o n i e d e l a
s c h i t u l l a z e r , c e s i h a s t r i s e 2 8 d e a n i i n t r o p e $ t e r a s a p a t a d e e l i n
p i a t r a t i m p d e t r e i a n i , 2 s c h i m n i c u l d e l a T r a i s t e n i d e l i n g a F o c $ a n i ,
I n v e c h i t i n z i l e , c e h r a n e a p a s a r i l e c e r u l u i $ i e t c c u i n c r e d e r e z b u -
r a n l a e l i n c h i l i e
$ i - 1 I n s o t e a u p a n g
l a b i s e r i c a u n d e - i
a $ t e p t a u
e $ i r e a p e a c o p e r i s ; ' s c h i m n i c u l
O n u f r i e d e l i n g a s c h i t u l s f i n t i l o r
a r h a n g h e l i z i s
C i t n u l d e p e a p a B u z a u l u i , c a r e t r a i a s i n g u r a t i c
p e v i r f u l u n u i m u n t e i n a l t ; ' s c h i m n i c u l S a v a S t a n i $ o r e a n u c a r e l e
$ i l a s f i n t a m a n a s t i r e T i s m a n a s i h a s t r i s e i n v i r f u l m u n t e l u i s c h i t u -
l u i C i o c l o v i n a $ i I a a l t e b o g a t e l o c u r i p u s t n i c e $ t i " ; 5 u n a l t s c h i m -
n i c O n u f r i e t r a i t o r 4 0 d e a n i p e l i n g a V o r o n a d i n j u d c t u l B o t o $ a -
n i l o r ,
d e a c a r u i v i a t a p u s n i c e a s c a s e d u s e s e v e s t e a p i n s i n i n i m a
R u s i e i ; G s c h i m n i c u l l o a n $ i
a t i t i a
t r a i t o r i d i n v e c h i t i m p u r i p e
l i n g a v e s t i t e l e
m a n a s t i r i a l e
M o l d o v i i . 7 A $ a c a I n c a d e p r i n s e c .
a l X V - l e a , n i s e v o r b e s t e d e c h i l i a p o p i i l o l l , c a r u i a p e l a 1 4 3 4 , i
s e d a o p u s t i e l a C i r l i g a t u r a s p r e a $ i f a c e m a n a s t i r e , d e c h i l i a l u i
M a n a s i e p e I a 1 4 3 6 ; d e c h i l i a l u i M a c a r i e p e l a 1 4 4 3
$ 1 a
l u i
S a v a c e f u s e s e m a i I n a i n t e a v u s e s e v i e $ i t e a s c i n e a ; d e c h i l i a
v l a d i c a i l o s i f p e l a 1 4 4 6 , 8 d e p e $ t e r a l u i D a n i i l ; d e c h i l i a l u i V e n i a -
m i n , p e l a 1 6 0 5 a l u i S p i r i d o n ,
C h i r i a c P r o h o r , " d e v a l e a C h i -
l i i l o r p e l a 1 6 5 9 , " d e c h i l i a c a l u g a r i t i l o r d i n C a r p i n u s , " d e o p e s t e r a l 2
1 . A r h i m . P a r t e n i e O c h i r e i s t o r i c t i a s u p r a f u n d d r i i ( o r i g i n u ) m o n d s t i r i i
B i s e r i c a n i " B u c u r e s t i 1 8 6 3 p . 6 M a n a s t i r e i B i s e r i c a n i I a i n c e p u t i s e s i z i c e a
s c h i t u l l o s i f p e n t r u c d a c e l a i - a p u s t e m e l i a " i n R e v i s t a t e o l o g i c d a n . I I I ( 1 8 8 5 )
p . 2 0 7 .
2 . E p i s c . A t . M i r o n e s c u I s t . e p a r h i e i N o u l u i S e v e r i n " p . 3 5 6 .
3 . S t e f a n B e r e c h e t A u t o b i o g r a f i a s t a r e t u l u i P a i s i e V e l i c i l r o v s k i " I a s i .
1 9 1 8 p . 1 9 .
4 . I b i d e m s . c . p p - 2 4 - 5 ; V i i a t a p r e c u v i o s u l u i p d r i n t e l u i n o s t r u
l u i P a -
i s i e " p . 1 5 .
5 . R e v . B i s e r i c a o r t o d o x d r o m i n e a n . X I I I ( 1 8 8 9 ) p . 3 2 .
6 . A r h i m . V . P u i u D i n c d l d t o r i i i e w r o m o n a h u l u i r u s P a r t e n i e p r a t M o l -
d o v a " p p . 3 0 n r . 1 , 3 1 ; l c o n o m s t a v r o f o r A l . H . S i m i o n e s c u p r o t o i e r e u l j u d .
B o t o s a n i M e i n c i s t i r e a V o r o n a " p p . 2 3 - 4 .
7 . C o d e x B a n d i n u s e d . V . A - U r e c h i a i n A n a L a c a d . m i n . s e c . i s t . t o r n .
X V I ( 1 8 9 3 - 9 4 ) p p . 2 3 5 , 2 4 2 .
8 . M i h a i C o s t A c h e s c u D o c u m e n t e l e m o l d o v e n e s t i " I a s i 1 3 1 v o l . I
p p .
3 9 1 , 4 4 4 , 4 4 5 , 4 4 7 1 1 p . 1 8 6 , 1 8 5 , 1 8 6 ; 1 p p . 1 7 , 2 6 3 ,
2 6 4 ; M e l h i s e d e c M i t r o -
p o l i t u l G r i g o r i e T a m b l a c " p u b l . I n R e v . p e n t r u i s t . a r . . i f i l . "
a n .
1 1
( 1 8 8 4 )
v o l . 1
f a s c .
1 p . 4 2 .
9 . G h G h i b a n e s c u S u r e t e s i i z v o a d e " v o l . I I I p . 3 7 3
1 0 . I b i d e m . I l l p . 2 4 3
1 1 . l o a n ' N e c u k e , b u l e t i n u l m u z e u l u i m u n i c i p a l d i n I a s i " p e 1 9 2 4
p .
2 0 2 ; p e 1 9 2 5 p . 2 , M i c h . K o g a l n i c . o . c .
1 p . 8 0 .
1 2 . O h . G h i b . C u z e s t i i " 1 ; S u r e t e
i z v o a d e v o l . V I I I p . 3 0 , 6 0 .
s i
a l t i
$ i
$ i
s i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 109/158
1 1 3
S i d e p a r t n t e l e G a v r i i l - s a h a s t r u d e l a A g a p i a c e a v e c h e p e l a
1 6 6 7 1
s i a l t e l e .
D a r s e m a i s t i a c a s t a r e t i , e p i s c o p i , a r h i e p i s c o p i ,
m i t r o p o l i t i
S i p a t r i a r h i s t r a i n i s e r i d i c a s e r a l a
t r e a p t a a r h i e r i e i p r i n r e n u m e i e
c e
f a c u s e r a c a s i h a s t r i i i n c e r c a t i i n v i a t a s i n g u r a t i c a s i c a n i s t e
d e s a v i r s i t i s c h i m n i c i s ' a u i n t o r s l a a c e i a s i v i a t a d e u n d e p l e c a s e r a
n e m u l t a m i n d u - i c h i a r r a n g u r i l e , c i n u m a i s i n u m a i s i n g u r a t a t e a
p o t r i v i t a c u g i n d u r i l e c e - i z b u c i u m a u I n c a .
L a s i n d I a o p a r t e p e N i c o d i m d e l a T i s m a n a , p e l o s i f i n t a i u l
m i t r o p o l i t a l M o l d o v i i , c a r e s e r e t r a g e l a c h i l i a s a ; s i
p e D a n i i l ; 2
l o a n f o s t u l
a r h i e p i s c o p , t r a i a c a u n s t i n t c i m i n u n a t s c h i m n i c l a
m a n a s t i r e a R i s c a ; 3 d u p a 1 6 7 1 , e p i s c o p i a d e R i m n i c r a m i n e f a r a
d e a l e i a d e v a r a t e p i s c o p p r o s t i n d u - s e
e l d e b u n s v o e a s a d e
e p i s c o p i e c h i r S e r a f i m " i m b r a t o s i n d v i a t a
s i n g u r a t i c a s c h i m n i c a ; 4
d e a s e m e n e a f o s t u l e p i s c o p d e R i m n i c S t e f a n , l u i n d n u m e l e d e
S a v a s e f a c u a s c e t r e t r a g i n d u - s e p o a t e l a c t i t o r i a s a
d e l a S a r a c i -
n e s t i s a u p o a t e i n a l t l o c s i n g u r a t i c u n d e s ' a p e t r e c u t u l t i m i l e z i l e
a l e v i e t i i s a l e ; 5 P a h o m i e f o s t u l e p i s c o p d e R o m a n , c e f u s e s e a l e s c a
e p i s c o p d i n s i h a s t r i a P o c r o v u l u i , d e l i n g a m a n a s h r i a N e a m t u l u i ,
d u p d s a p t e a n i S i
2 l u n i d e p a s t o r i e z i c e i n s u s m ' a m p r o s t i t d e
b u n s v o i e s o c o t i n d c a t r e c e l u m e a s i t o a t e a l e l u m i i c a u m b r a " .
D e c i s ' a r e t r a s i a r a s i I a p u s t i a P o c r o v u l u i . ' '
I n a i n t e d e a n u l 1 6 4 6 , P a t r i a r h u l A t a n a s i e P a t e l a r i e d i n A d r i a -
n o p o 1 , 7 d u p a p l e c a r e a l u i d i n s c a u n u l e c u m e n i c ,
s ' a d u s l a I a s i ,
l o c u i n d l a m a n a s t i r e a z i s a P a t i n d e l a p i a t r a C l a t i e i u n d e c e v a m a i
t i r z i u p r i n a p r o p i e r e v o m g a s i s i h a s t r i , a v i n d i n f r u n t e p e s i h a s t r u
I . l b i d e m o . c . ' V p . 4 5 .
2 . M i h a i C o s t a c h e s c u o . c .
I I p . 2 6 5 .
3 . D o s o f t e i o . c .
4 . A r h . G h e n a d i e C r a i o v e a n u C o n d i c a s i n t d " B u c u r e s t i 1 8 8 6 p . 3 5 .
5 . E p i s c . A t a n a s i e M i r o n e s c u o . c . p . 7 3 .
6 . E p i s c . M e l c h i s e d e k C h r o n R o m a n u l u i " l
p . 3 2 5 .
7 . A t a n a s i e P a t e l a r i e a f o s t p a t r i a r h a l C o n s t a n t i n o p o l u l u i i n d o u d r i n -
d u r i 1 6 3 4 s i 1 6 3 5 ( v e z i B i s e r i c e a s c a i s t o r i e a l u i M e l e t i e " t r a d . d e M i t r o p o -
l i t u l V e n i a m i n C o s t a c h i I a s i 1 8 4 1 - 1 8 4 2 v o l . I I I p a r t . I I p p . 1 6 6 , 1 6 4 ) . D e s p r e
A t a n a s i e P a t e l a r i e ( v e z i M e l h i s e d e c N o t i t e i s t o r i c e s i a r h e o l o g i c e a d u n a t e d e
p e l a 4 8 m a n d s t i r i s i b i s e r i c i a n t i c e " B u c u r e s t i
1 3 8 5 p . 2 0 8 ,
A l : P a p a d o p o l .
C a l i m a h i n C o n v o r b i r i l i t e r a r e " a n . X X I I I p p . 1 0 1 5 - 1 0 4 1 ; X X I V p p . 3 0 - 4 2 ;
C d l d t o r i i l e P a t r i a r c h u l u i M a c a r i e d e A n t i o c h i a i n T a r i l e R o m d n e ( 1 6 5 - 1 6 5 8 ) e d .
E m i l i a C i o r a n B u c u r e s t i 1 9 0 0 p . I V ; N . l o r g a J s t . b i s . r o m . " 1 p . 2 9 6 , 3 1 4 - 1 5
n o . 1 . p . 3 1 6 .
C . B O B U L E S C U . , D i n v i a t a M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i " .
s i - 1
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 110/158
1 1 4
T a r i t a d e c i a c o l o
l a P a t i n s t a n d i n d e p l i n a
s i n g u r a t a t e $ 1 l i n i s t e -
a a l c a t u i t i m n e p e c a r e l e - a d e d i c a t l u i V a s i l e L u p u . 1
V a r l a a m M i t r o p o l i t u l M o l d o v i i , c a t r e s f i r s i t u l z i l e l o r s a l e , p r e -
f e r s s i n g u r a t a t e a r e t r a g i n d u - s e l a m e t a n i a s a m a n a s t i r e a S a c u l u i . 2
A m f i l o h i e e p i s c o p u l d e H o t i n , - - u n d e s a v i r s i t c a r t u r a r a l t i m -
p u l u i s a u s i u m b l a t p r i n l u m e d u p a i n v a t a t u r a i s i p e t r e c e a v i a t a l a
s c h i t u l Z a g a v i e i d e l i n g a H i r l a u . 8
E p i s c o p u l d e B u z a u G h e r a s i m , d i n d p a r e t e s i s , s ' a i m b r a c a t
i n s h i m a c e a m a r e , i n c a r e a p e t r e c u t o v i a t a c u v e n i t a s c h i m n i c i l o r . 4
A s a e a f o l o s i n d u - n e n u m a i d e a c e s t e p u t i n e e x e m p l i f i c a r i a l e
v i e t i i s i h a s t r e s t i s i c a l u g a r e s t i , a v e a
d r e p t a t e M i t r o p o l i t u l M o l d o v i i
D o s o f t e i p e l a 1 6 8 5 8 6 s a s c r i e s i s a s e m n a l e z e c u t o a t a m i n d r i a
c a n u n u m a i l a R u s i d a r a . . s i d i n R u m i n i m u l t s i n t c a r i i a m s i
v a z u t v i a t a s i t r a i u l l o r . . . " , c a D [ u ] m n e z a u s [ f i ] n t i a s a n i c e u n
n e a m d e r o d u l o m e n e s c p r e p a r n i n t n u l a s i
n e p a r t n i c d e
d a r u l
s [ f i ] n t i i s a l e .
C e p r e s t e t o t a u t i n s m i l a s a , s ' a u d e s c h i s t u [ t u ] r o r
u s e d e s p a s e n i e " . 6
D i m i t r i e C a n t e m i r n e i m p a r t a s e s t e n e g r e s i t a c e i a c e a p u c a s e
s i e l , c a D o m n i t o r u l m u r i n d n u s e i n g r o p a , O a n u s e a d u n a s i
m o n a h i i r e n u m i t i p e n t r u v i a t a l o r s f i n t a . 6 P e n t r u a c e a s t a , c r e d e m a
g a s i i n t i t u l a t u r a m i t r o p o l i t u l u i M o l d o v i i d i n s e c . a l X V I I - l e a c a ,
e r a s i a l t u t u r o r p u s t n i c i l o r
m a n d s t i r i l o r d i n m u n t i " , 7
D a r n u n u m a i a t i t . S e s t i e s i d e o a r e c a r i V o e v o z i c a r i s ' a u d a t
p r e s i n e p e t r e c e r i i
c e i c a l u g a r e s t i " , s
d e b o i e r i
s i d e a l p f i i
d e
e v g h e n i t i " c e s e d e a u i n s o b o r s i r a b d a u d u p a c u m s e i n t i m p l a " . .
l a t r e a b a p o s l u s a n i e i s a u a a s c u l t a r i i p r i n m a n a s t i r i .
1 . C f . C h e s a r i e D a p o n t e e d . C . E r b i c e a t r u i n C r o n i c a r i i g r e e t " B u c u -
r e s t i 1 8 8 8 p . 9 6 .
2 . N . l o r g a I s t o r i a l i t e r a t u r i i r e l i g i o a s e a R o m i n i l o r p i n g l a 1 6 8 8 " B u -
c u r e s t i 1 9 0 4 p . 1 6 4 n o t a 4 .
3 . P r . C . ' B o b u l e s c u i n r e v . M i r o n C o s t i n " d e l a B i r l a d a n . V I I ( 1 9 1 9 )
n o . 5 p e M a i p . 4 1 s i u r m . N . l o r g a A n . a c a d . r o m " s e r . I I t o m . X X X V I I I
( 1 9 1 6 ) p . 8 0 2 .
4 . P a h A l e x a n d r u G e a n o g l u L e s v i o d a x I s t o r i e b i s e r i c e a s c c i p r e s c u r f " ,
B u c u r e s t i 1 8 4 5 p . 4 4 3 .
5 . D o s o f t e i V i e t i l e S f i n t i l o r " ( 1 6 8 2 - 1 6 8 6 ) p e l u n i e 9 .
6 . D i m i t r i e C a n t e m i r D e s c r i p t i o M o l d a v i a e " e d . A c a d . r o m . p . 1 0 5 , 1 4 0 .
7 . P . P . P a n a i t e s c u 1 s t . i n v e r s u r i p o l o n e d e s p r e M o l d o v a s i T a r a R o -
m i n e a s c c i " ( 1 6 8 4 ) a l u i M i r o n C o s t i n i n A n . a c a d . r o m . " m e m . s e c t . i s t . s e c .
I l l t o r n . X ( 1 9 2 1 ) m e m . 7 p . 1 1 4 .
8 . G e n e r a l u l P . V . N a s t u r e l V i a t a s f i n t i l o r V a r l a a m
l o o s a f " B u c u -
r e s t i 1 9 0 4 p . 1 1 .
9 . N . l o r g a D o c . f a m C a l . " v o l . 1 1 p . 6 7 .
s i
p i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 111/158
1 1 5
V l a d V o e v o d f u s e s e d e m i c c o p i l c a l u g a r ,
a p o i p r e o t
$ i
e g u m e n I n t r o m A n a s t i r e , m a i a p o i s e t u n s e 5 1 s e s u i i n s c a u n u l
t a r i i M u n t e n e $ t i . E l s e i n s u l t . $ i t r a i p u t i n t i m p , d e o a r e c e S t e f a n
i t o m o r i $ i - i l u g n e v a s t a . I S o t i a l u i V l a d c a l u g a r u l i n c d s e c A l u -
& e s t e s u b n u m e l e d e E v p r a c s i a . 2
R a d u c e l
M a r e , D o m n u l b o g a t e v l a v i o s $ i
s l d b a n o g d e p i -
c i o a r e , e r a f i u l u n u i o m c a r e i n a i n t e d e a l u a p u t e r e a l a b a t r i n e t e
u s e s e t a l u g a r m u [ t i a n i d e z i l e . 3
N e a g o e B a s a r a b $ i R a d u P a i s i e , I n c a d o i d i n $ i r u l V o e v o z i l o r
e v l a v i o s i a i T a r i i R o m i n e s t i , c a r i m a i i n a i n t e f u s e s e r d c a l u g A r i s a u
f i i
$ i u c e n i c i d e c a l u g a r i , 4 c e l d i n t a i f i u l u i s a u T e o d o s i e , n u - i p o a t e
r a s a u n m a i b u n t e s t a m e n t $ i
u n c h i p s i g u r d e a d o m n i , d e c i t
u r m i n d p i l d a v i e t i i i m p a r a t u l u i m a r e $ i s l a v a f o a r t e , c a r e
i n t r o z i
e s i n d i n c a r i t A f e r e c a t a c u o u r $ i i m p r e j u r u l s a u c u t o t i d o m n i i , $ 1
b o i e r i i , e s t e i n t i m p i n a t d e
d o i b a r b a t i i m b r a c a t i i n h a i n e s p a r t e $ i
i n t i n a t e s i c u f e t e l e s a l b e d e $ i n e g r e $ i i m p A i e n j i n a t e . l a r a c e l i m -
p A r a t i i
$ t i a p e n t r u c e
s i n t a $ a " , d e l i s e t o p i s e t r u p u r i l e $ i
s e
v e s t e j i s e d e p o s t $ i d e a j u n $ i d e n e o d i h n a . 5 1 c u m i i v a z u i m p d -
r a t u l a c e l a i n d a t a s a r i d i n c a r i t a 5 i m e r s e d e c a m j o s p e p a r n i n t
$ i s e i n c h i n g i n a i n t e a l o r " . 5
T o t d e l a N e a g o e , a v e m $ i u n a l t c u v i n t d e i n v a t a t u r a " i n -
d r e p t a t c a t r e d o i c a l u g a r i n o u i s l u g i c r e d i n c i o a s e a l e s a l e $ i d r a g i ,
c a r e l e s e . l e p a c l a r a d e l u m e $ i F A d e a d e r a v i e t i i c a l u g a r e s t i " . N o u i i
c a l u g a r i s u n t l o s a f
$ i V a r l a a m , c a n v o r f t f o s t p a n s a t u n c i b o i e r i
d e l a C u r t e . 6 D e c i
e l c a u t a I n d e o s e b i a p u n e i n a i n t e a f i u l u i s a i l
T e o d o s i e p o v e s t e a a c e s t o r c l o u d s l u g i p r e i n c h i p u i t e i n V a r l a a m $ i
l o s a f , f e c i o r u J J u i A v e n i r I m p a r a t u l , d o r i t d e p u s t i e , c a r e a z i c e a :
. . . A m f u g i t d e l u m e ,
C a e r e a s i i n s a l c i t o a r e
$ i f o a r t e a m e i g i t o a r e .
D i n v o e d u m n e z e i a s a i
L u a i v i i a t a p u s n i c e a s c a ,
a s a i c i n s t e a c e a l u m e a s c a
1 , l o a n B o g d a n V l a d T e p e e B u c u r e 0 1 8 9 6 p .
1 3 4 ; A l e x . L a p e d a t u
V l a d V o d c i C c i l a g d r u l " p . 3 6
2 , l b i d e m p . 6 1 . 1 - n n o t a .
3 . N . l o r g a d s t . b i s . r o m . " 1
p . 1 1 4 .
4 . I b i d e m .
5 . I n v e i t c i t u r d e M I N e a g o e - V o d d ( B a s a r a b ) e d . c i t . P .
1 0 7 .
6 . N . l o r g a 1 s t . l i t .
r e l i g . " p p . 5 2 - 3 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 112/158
1 1 6
P e n t r u s l a v a i n g e r e a s c a
v e n i i u l a p u s t n i c i e
P e n t r u r a i u l d e v e c i e .
L d s a i t r a i u l e e l l u m e s c
P e n t r u e i n u l i n g e r e s c ,
W i n d c a s a m a m i n t u e s c .
M e r s e i u s a a n d p u s t n i c e s c
C a i n l a d s a n u a n d m u n c e s c . 1
L u i B a d i c a R a d u l - V o e v o d
D o m n a l i n t r e g e i p H a U n g r o -
v l a h i e i i i p l A c e a s a - s i s p u e c a s u n t a d e v a r a t f e c i o r d e D o m n , a l
l u i R a d u V o e v o d c e l b a t r i n , f e c i o r u l c a l u g a r u l u i " . ,
B a r b u C r a i o v e s c u , c a r e
a
f o s t M a r e B a n m u l t a v r e m e i n
d i v a n u l l u i N e a g o e V o d a s i e r a c t i t o r u l
B i s t r i t e i d i n O l t e n i a , s e
c a l u g a r e s t e c u s o t i a s a . 3
T e o d o r a m i c a r a p o s a t u l u i M i h a i V o e v o d " i n t r i n d i n v i a t a
m o n a h a l a e s t e n u m i t a c i n s t i t a c a l u g a r i t A T e o f a n a " t r e c u t a
$ i i n
s i n t u p o m e l n i c " 4
M a r e l e V o r n i c P r e d a , c u o a v e r e c e n u o a v e a u m u l t i d i n t r e
b o i e r i , r u d a d e a p r o a p e c u M a t e i V o d a , t r A i a i n s a t u l B r i n c o v e n i .
E r a c e l m a i c u v i o s c r e s t i n t e m i n d u - s e d e a t o t p u t e r n i c i a l u i D u m -
n e z e u . N e o b i c i n u i s e m s p u n e P a u l d e A l e p a - 1 v e d e a d e s t e p t i n -
d u - s e l a t i m p u l r u g a c i u n i l o r d e l a m i e z u l n o p t i i , c i t i n d f a r a i n c e t a r e
p s a l m i i p r o f e t u l u i D a v i d s i t o t c e p r i v e s t e
s e r v i c i u l r e g u l a t a l b i -
s e r i c i i d e l a I n c e p u t p a n a l a s f i r s i t , s t i n d i n t r u n c o l t a l b i s e r i c i i f a r a
a s e u i t a n i c i
i n d i e a p t a ,
n i c i i n s t i n g a ,
u n e o r i o c u p i n d u - s e d i n
t o a t A i n i m a a a p r i n d e $ i a s t i n g e l u m i n a r i l e s i a f a c e o r i c e a l t s e r -
v i c i u i n b i s e r i c a c a s i c u m a r f i f o s t u n p a l i m a r , b a I n c a m a i c u
r i v n a , i n c i t t a r e n e m i r a m d e e l ` Y
1 . M s s . s e c .
a l X V I I I l e a p r o p i e t a t e a m e a .
e z i a s e m e n e a v a r i a n t e
C i n t a r e a s f i n t u l u i l o s a f f e c i o r u l u i d e i m p A r a t , c i n d s ' a u l a s a t i m p a r a t i i a s a l a
I n d t i a s i a u p l e c a t i n p u s t i e d u p a s f i n t u l V a r l a a m s t a r e t u l s a l t " A n t o n P a n
V e r s u r d e m u s i c e s c i -
1 8 3 0 ; D r . M . G a s t e r L d e r a t u r a p o p u l a r d r o m i n d " B u -
c u r e s t i 1 8 8 2 p . 4 7 s i u r m . ; G e n e r a l u l P . V . N a s t u r e l o . c . p . X X I l l u r m .
2 . 1 . B o g d a n D o n a s c r i s o r i b d t r i n e s t i " p u b l . i n S c i m c i n t i t o r u l " a n 1
( 1 9 0 2 ) v o l . I I 3 N o e m v r . n o . 3 2 p . 9 3 .
3 . N . l o r g a I n s c r i p t d d i n b i s e r i c i l e R o m i n t e i " B u c u r e s t i 1 9 0 5 v o l .
1 p .
1 9 3 s i u r m . 1 . C . F i l i t t i
C r a i o v e s t i i " e x t r a s d i n C o n v o r b i r i l i t e r a r e " a n . 5 4
( 1 9 2 2 ) ; R e v . p . i s t . a r c h . s i f e l a n . 1 ( 1 8 8 3 ) v o l . 1 p .
8 6 ; N . l o r g a , G e n e a l o g i a
C a n t a c u z i n d o r " p p . 5 8 , 1 1 2 , 3 4 4 ; A l e x . L A p e d a t u
V l a d V o d d C d l u g a r u l " p .
3 2 i n n o t a .
4 . R e v i s t a i s t o r i c c i a a r h i v e l o r R o m a n i e i " I n d i c e d e d o c u m e n t e l e a f l a t e
i n a r h i v a s t a t u l u i B u c u r e s t t 1 8 7 6 b r o s u r a 1 1 p . 1 0 1 .
5 . E m i l i a C i o r a n o . c . p . 1 9 8
S i
s i
s i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 113/158
I 1 7
V i a t a m o n a h a l a I m b r a l i s a t a d e c o n t e m p o r a -
n i i M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i .
D a r i n a f a r a d e a t i t e a
m o t i v e g r e u d e d e f i n i t $ i c a r i a r f i
d e t e r m i n a t p e
c i n e v a
a i m b r a t i s a v i a t a
c a l u g a r e a s c a ,
v r e m i l e
a c e l e a d e g r e a o b i d a $ i s l l n i c i e m a i
a l e s a l e s e c . a l X V I I I - l e a
p e n t r u m a j o r i t a t e a l o c u i t o r i l o r a i a m b e l o r P r i n c i p a t e , u m p l u s e r a
m a s u r a r a b d a r i i . A c e a s t a c e r e a o d e s l e g a r e p e n t r u a n u m i t e f i r i .
$ i d a c a p r e o t i a I i p u s e p e m u l t i l a a d a p o s t , l i n i s t e a i m b i e t o a r e a
s i n g u r a t i c i l o r s c h i t u r i
$ i m a n a s t i r i , a s i g u r a r e a u n e i e x i s t e n t e , I n c a
p u t e a u f i g a s i t e i n a c e s t e s f i n t e l a c a $ u r i l a p o a r t a c a r o r a s e o p r i a
b i c i u l a p r i g a l b i r u r i l o r n e o m e n o a s e $ i a o s u m s d e n e d r e p t a t i .
P e a c e s t e u n i c e o s t r o a v e d e s c a p a r e d i n p u n c t d e v e d e r e m a t e r i a l
$ i s u f l e t e s c , n u l e i n d i c a s e p e n t r u i n t a i a d a t a l a n o t P a i s i e V e l i c i -
c o v s k i , c i d u p a c u m a m v a z u t s i a m d e m o n s t r a t c u p r i s o s i n t a , e l e
d a i n u i a u d i n v e c h i t i m p u r i .
I n s u s i $ i r u l a t i t o r p e r s o n a l i t a t i p e c a r e l e - a m r e m a r c a t , a u
c o n t r i b u i t l a
i n t a r i r e a
c r e d i n t e i
u n e i
r a s p l a t i r i v i i t o a r e , d a c a n u
c h i a r a i c i p e p a m i n t . S i o c u r a t a e v l a v i e a p r o a p e m i s t i c a , c a t r e t o t
c e - i b i s e r i c e s c p r i n t r e s a r m a n i i o a m e n i , c a r i i n d u r a u m u n c i l e f a r a
c a p a t p e n t r u b o i e r $ i t r e b u i a u s a a c h i t e d a r i l e s p r i j i n i t e p e o s t o r -
s i u n e n e o m e n e a s c a . A c e $ t i o b i j d u i t i $ i u m i l i a l e c a r o r p a l m e e r a u
i n a s p r i t e d e r o b o t s , s i n g u r a l u m i n a a I n t u n e c a t e i l o r d e s n a d e j d e
e r a D u m n e z e u , p e c a r e n u - I p u t e a u g a s i m a i a p r o a p e d e e i d e c i t
I n t r e z i d u r i l e v r e u n e i m a n a s t i r i s a u i n
s l o v e l e C a z a n i e i c i t i t e d e
d a s c a l l a s f i r s i t u l s l u j b e i .
P r i n u r m a r e i n t r e c u t , c h i p u r i l e d e D o m n i $ i b o i e r i , v l a d i c i
$ i t a r a n i , r e t r a $ i l a m a n a s t i r i c u r e n u m e d i n m o t i v e p e c a r e a d e s e a
c u g r e u l e - a m p u t e a p r e c i z a , f i e c a a u d a t n a $ t e r e l a n o u i c h i n o v i i
p r i n c o d r i i s i n g u r a t i c i ,
l a o l a l t a $ i d e o p o t r i v a a u c r e i a t $ i a t -
m o s f e r a v i e t i i p l i n a d e e v l a v i e $ i s c h i m n i c i e l a n o t R o m i n i i , d e c a r i
e r a a $ a m i n d r u M i t r o p o l i t u l D o s o f t e i u c a t r e s f i r $ i t u l s e c . a l X V I I l e a .
A u f o s t
c h i p u r i d e b o i e r i c a $ i d e g i u p i n e s e , d e f i i
s i f i i c e
d e p r e o t i c a $ i d e s a t e n i i d i n M o l d o v a , c a r i i n a i n t e d e v e n i r e a l u i
P a i s i e a i c i , a u i l u s t r a t v i a t a s i h a s t r e a s c a $ i a u c r e i a t u n c u r e n t c a t r e
v i a t a c a l u g a r e a s c a , c a f i i n d u n i c u l b u n l a c a r e p u t e a a s p i r a o m u l ,
f e r i t d e i n t i m p l a r i l e a s p r e i v i e t i ; d a r $ i u n t i e s e p u t e a i n v a t a c e v a
m a i c u t e m e i . A d i c a a i c i s e p u t e a u c a p a t a u n i l e c u n o s t i n t e i d a r t o t
a i c i s e i n t a r e a $ i m o r a l u l .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 114/158
1 1 8
C o d r u l a a d a p o s t i t n u n u m a i h a i d u c i a
$ i f i r i l e t a r i l a c e r -
b i d e , c i a f o s t $ i r e f u g i u l a t i t o r d e l i c a t e s i m t i r i , s u f l e t e m e d i t a t i v e
d e b a r b a t i c a $ i d e f e m e i , p e c a r e n u l e m a i p u t e a s a t i s f a c e $ i o g o i ,
d e c i t l i n i $ t e a $ i r e g u l a r i t a t e a u n u i t i p i c b i s e r i c e s c . A c e s t a n u m a i
e r a b u n u l p l a c a l c e l o r
a t o t p u t e r n i c i p r e c u m l e e r a u l e g i l e n e s o -
c o t i t e $ i c o n $ t i i n t e l e
s i l u i t e d i n t r e
z i d u r i l e o r a s e l o r $ i c o l i b d e s a -
t e l o r , c i p r i n r i g u r o z i t a t e a c u c a r e s e a p l i c a n e t i n i n d c o n t d e v i r s t a
$ i r a n g , d a d e a i l u z i a
a p l i c a r i i l e g i i l u i D u m n e z e u , s i n g u r a , h o t a -
r i t o a r e d e s o a r t a o a m e n i l o r . S i c a t o t c e s e p r a c t i c a i n a f a r a d e
e l e s t e o m e n e s c , v r e m e l n i c $ i
t r e c a t o r . . . .
M a i i n a i n t e
d e c i d e a v e n i
P a i s i e l a n o i , d u p a c u m b i n e
c r i s t a l i z e a z a
C l i m e n t e p i s c o p u l R i m n i c u l u i
i n t r ' u n a c t a l s a u d e
i n c h i n a r e a s c h i t u l u i
P i e t r a r e i c a t r e e p i s c o p i e d i n 1 7 4 7 , , . . . f o s t - a u
i n t e m e i a t s i a i c i i n f a r o n o a s t r e i d i n z i l e v e c h i s i d i n d e s c a l e c a t u r a
f a r i i o b i c e i u c a b u n i i c r e d i n c i o s i , s e i z i d e a s c d c a s e d u m n e z e e s t i s i s f i n t e
m d n d s t i r i " , p r i n m u n t i [ s i ] p r i n p a d u r i " . ' I a r u n m a n u s c r i s c u p r i n -
z a t o r d e c u v i n l e d e a l e a v e i ( p a r i n t e l u i ) D o r o t e i u d e s p r e a s c e t i s m
$ i a l e a l t e r a s c e t i , d e a s e m e n e a d i n : p a t e r i c , d e a l e s f . E f r e m S i r u l ,
s f . I s a c , P a h o i ,
$ i a l t i i , f i i n d
c i t i t d e e r o m o n a h u l L a z a r ,
g a s e $ t e
a n e l a s a p e u n a d i n f o i u r m a t o a r e a i n s e m n a r e d e p r e t ; , 0 d e f o l d s
$ i s u f l e t e s c l u c r u e s t e i n t r u a c e a s t a c a r t e , p e c a r e $ i e u s m e r i t u l
$ i m u l t p a c a t o s u l a m c i t i t p o v e s t e t o t , c i n d s e f a c e a s c h i t u l i n
d e c o d r u l P a s c a n i l o r , c e s e c h i a m a B r a t e s t i " l a 1 7 3 4 . 2
C c i m a i f r u m o s l u c r u " e r a , s i m a i c u p l a c e r e a v e d e a p u s -
t i i l e a v i n d u m b r a d e c e t e c a l u g a r e s t i " , . , i n c o d r i i p u s t i l , i n p u t r e -
z i t e r a d a c i n i , u n d e n u - i g l a s d e c o c o s , n i c i f l u e r a t u r a d e v o i n i c ; 4
d e u n d e a b i a
s e a u z e a u n v a e t i n i z v o a r e l e m u n ( i l o r " 5 , a c o l o
d e p a r t e d e f u m u l c e t a t i l o r " § i
a o r a s e l o r d e m a i t i r z i u , o a m e n i
d e d i f e r i t e s t a r i s o c i a l e , p e d r u m u r i $ i c a r a r i a b i a d i b u i t e s e r e f u -
g i a u c a t r e m a n a s t i r i .
1 . A t a n a s i e S f . e p i s c o p i e a N o u l u i S e v e r i n " p 4 0 4 .
2 . E p i s c o p u l M e l c h i s e d e c C a t a l o g u l m a n u s c r i s e l o r m c i n c i s t i r a N e a m -
t u b a " p u b l . I n R e v i s t a p e n t r u 1 s t . , a r c h . s i f i l o . " b u c u r e § t i 1 8 8 4 a n . I I v o l . I
f a s c i c o l a
I
p . 1 3 5 n r . 5 5 .
3 . I n v A t . l u i N e a g o e e d . c i t . p . 1 0 0 - 1 , 1 4 3 ,
1 4 2 ; D . R u s s o S t u d i i s i
c r i t i c e " B u c u r e V i 1 4 1 0 .
4 . G h . D e r n . T e o d o r e s c u P o e z i i p o p u l a r e r o m d n e " B u c u r e § t i 1 8 8 5 p p .
5 4 - 5 , 3 6 V . B o g r e a D a c o - R o m a n i a " I V p a r t . p p . 8 8 6 - 8 8 7 , 8 8 9 .
5 . O h . G h i b a n e s c u S u r e t e s i i z v o a d e " v o l . V p . 1 9 2 .
6 . N . l o r g a D o c . r o m . d i n a r c h i v . B i s t r i t e i " I p . X X X I I I .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 115/158
1 1 9
P e r s o a n e p r e a b i n e c u n o s c u t e n o v a p r i n r o l u l s o c i a l a v u t , p e
c i n d n u s e i n s e m n a s e c u n i m i c v i a t a l u i P a i s i e ; i a r M i t r o p o l i t u l
V e n i a m i n f i i n d I n c a i n l e a g a n u l c o p i l A r i e i ; l a s i n d i n u r m a l o r g o s -
p o d A r i i i n t e m e i a t e , c o p i i
c a r e p o a t e l e a r f i i n d u l c i t v i a t a , t o t h u -
z u r u l $ 1 p l a c e r i l e u n u i i a t a c t i h n i t , s e d u c l a m a n a s t i r i . E r a o i n -
d a t i n a r e c a u l t i m e l e z i l e , b a t r i n e t a a t i t d e u r i c i o a s a t i n e r i i v i e t i , s A
s e m i s t u e $ i s a s e s t i n g s I n t r e z i d u r i l e u n e i c h i l i i a t i n e
t i e c a r e r
m a n a s t i r i s a u s c h i t i n d e p a r t a t . A l a t u r e a d e e a i n s a , a d e s e a s e a l i -
p e a $ i s e a t a s a u n v l a s t a r f i e d i n f e c i o r i $ i f i t c e , f i e d i n n e p o t i . 0
d a t i n a
$ i
u n c u r e n t c a a c e s t a c a t r e c a l u g a r i e a d A i n u i t a p r o a p e
c u a c e e a $ i t e n s i u n e p a n g m a i i n z i l i l e n o a s t r e .
C e l o r d e p e l a i n c e p u t u l s e c . a l X V I I I - l e a l i e r a I n c a p r o a s -
O a a m i n t i r e a c e l o r d o i c a l u g a r i " f r a t i [ d e a i l R a d u l u i V o e v o d " .
v i e t u i t o r i
p r i n p a r t i t e H a n g u l u i 1 ; l o g o l a t u l
l o r d a c h i C a n t a c u z i n o
s e c a l u g a r e s t e p e v r e m e a d o m n i e i l u i C e h a n V o n * R a c o v i t a , 2 d i n
m i r a n i e S a f t a f a t a l u i G h e o r g h i t a S e p t e l i c i " i m b r a t i s I n d v i a t a m o -
n a h i c e a s c a v e d e m c a p e l a 1 7 2 5 l u n i e 2 8 i
s e z i c e a S e r a f i m a c a -
l u g a r i t a . 3 P a s c a n i t a c e a b a t t i n g , s o t i i a s p a t a r u l u i I o r d a c h i C a n t a -
c u z i n o " E c a t e r i n a , l a r a z m i r i t a c e d i n t a i u d u c i n d u - s e l a P o b r a t a ,
i n b e j a n i e
f i i n d ,
d u p a
c l t e v a l u n i
i n b o l n a v i n d u - s e s ' a c a l u g a r i t
s ' a p o i a m u r i t " ; 4 I a c o v H a g i m a o f C r a s n A $ e n i , a j u n g i n d l a v i r s t a
b a t r i n e t i l o r s i p a r a s i n d u l u m e $ i p o a t e a l e l u m i i s i u r m i n d d u p a
D [ o ] m n u l D u m n e z e u " n a z u e d e i s c i n u l c a l u g a r i i ` , s u p u i n d u - s e
l a m e t a n i e l a s f [ a ] n t a M i t r o p o l i e
d i n
I a s i " l a
1 7 3 9
F e v r .
2 1 . 5
P r e o t u l T a r i f a d u p a c e s l u j i s e a n i d e a
r i n d u l b i s e r i c i i
C u r a l a r i
d i n I a s i , i $ i m a r i t a f e t e l e s i - s i i n s u r a b a e t i i , h a l a d u i i n n e v o i n t e l e
s i h a s t r i e i p r i n c o d r u l E s u l u i p e l i n g a R e p e d e a s i m a i s u s d e a i r -
n o v a p r i n 1 7 3 9 $ 1 c u a j u t o r u l l u i V o n G h i c a d a d u f i i n t a s i u n u i
s c h i t , c a r e p a n g a s t A z i p o a r t a n u m e l e d e s c h i t u l l u i T a r i t a , d e l i n g a
I a s i ; 6 D o s i t e i O b r a d o v i c i d i n B a n a t n a s c u t l a 1 7 3 9 , c a c o p i l c i t i n d
C a z a n i a $ i V i e t i l e S f i n t i l o r s ' a s t i r n i t i n e l
p o f t a d e a
s e f a c e
1 . S e v e r Z o t t a i n R e v i s t a a r l u v e l o r " B u c u r e $ t i a n . 1 ( 1 9 2 4 ) N r . 1 p . 1 3 6
2 . M i c h . K o g A l n i c e a n u o . c . I l l p . 2 3 2 .
3 . V e z i c o n d i c a i n e d i t a a s f
M i t r o p o l i i a M o l d o v i i
$ i
S u c e v i i d i n
1 8 1 8 p . 8 3 2 .
4 . N . l o r g a D o c . f a m . C a l l . v o l . 1
p . 5 0 8 .
5 . C o n d i c a i n e d i t a a s f . M i t r o p o l i i a M o l d o v i i d i n 1 8 1 8 p . 9 4 9 .
6 . l o a n N e c u l c e , b u l e t . m u z . m u n i c i p . l a s i " f a s t . 6 ( 1 9 2 6 - 1 9 2 7 ) p p .
1 1 5 , 1 3 1 , 1 4 3 , p e 1 9 3 0 p . 1 3 $ i d o c . i n e d i t d i n a r h i v . s f .
S p i r i d o n d i n
I a s i
c u d a t a m e n t i o n a t a .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 116/158
1 2 0
s i h a s t r u s i c u t i m p u l a d e v e n i s f I n t s i f a c a t o r i u d e m i n u n i . C r e s -
c a t o r i u l l u i , c a r e l e c u g e t a s a I p o p e a s c a l a c a r e l u c r u i n s a , D o s i t e i
n i c i d e c u m n u s ' a i n v o i t , c a s A - i s c o a t a s f i n t e n i a d i n c a p 1 - a d a t i n
T i m i s o a r a l a m a e s t r i e . N ' a r a m a s i n d e l u n g a c i , a f u g i t i n
S i r m i u
l a m a n A s t i r e a O p o v o . A t u n c i e r a c a m d e p a t r u s p r e z e c e
a n i . I n
O p o v o a t r e c u t c a n o v i t a s c u l t i n d p r e i g u m e n u l T e o d o r M i l u t i n o -
v i c i t r e i a n i . D u p a c e a p l i n i t
a n i i
n o v i t i a t u l u i
a f o s t
p r i m i t d e
m o n a h s i d u s d e i g u m e n l a C a r l o v i t u n d e i n J o i a M a r e s ' a h i r o -
t o n i t d e i e r o d i a c o n . I n t i m p u l p e t r e c i r i i s a l e i n m a n a s t i r e
t o t c u
c e t i r e a c a r t i l o r s ' a d e p r i n s . P r i n a c e a s t a s ' a n a s c u t i n e l p o f t a
c a
s ä d e v i n d o m i n v a t a t . '
N a u m R i m n i c e a n u n a s c u t l a 1 7 6 4 N o e m v r i e 2 7 , i n f r a i n m o -
n a h i s m l a v i r s t a d e 1 5 a n i 2 s i
m a n i f e s t a i n t e n t i a a s e
f a c e
s i -
h a s t r u l a C a l u g a r e n i . 3 C a l u g A r i t a N a t a l i a " e r a f o s t a s o t i e a l u i
$ t e f a n S t u r z a d i n s e c . a l X V I I I - l e a , d e c i p a r i n t i i l u i S a n d u l S t u r z a
c e a v e a d e s o t i e p e Z m a r a n d a f i i c a l u i V o d a M o r u z ; 4 M a g d a l i n a
c a l u g a r i t a d e l a S o c o l o , c e a u t i n u t - o D u c a S o t i r o v i c i t i p o g r a f u l " ; 5
M a r t a m o n a h i a f a t a r a p o s a t u l u i C o s t e a A d a m - l o g o f a t u , c a z i n d l a
g r e b o a l a s i z a c i n d i n p a t 5 a n i " d i n c a r e n u
s ' a
m a i
p o g o r i t ,
s e c a l u g a r e s t e d e s a v i r s i t " ; 6 f i i c a r a p o s a t u l u i T o a d e r C a n t a s t o l -
n i c u e r a M a g d a l i n a m o n a h i a , c e a v e a d e f i i p e T o a d e r B a l s f i u l
r a p o s a t u l u i B a l s ; 7
F i l a r e t A p a m i a s , f r a t e l e
B e l d i m a n e s t i l o r , n e
R u n e i n c u n o s t i n t a i n s u s i c a s a t u l C o r n e s t i e s t e m o s i e a p a r i n -
t a s c A , u n d e z i c e e l a m c o p i l a r i t s i a m v i e t u i t p a n s c e a m m e r -
s u l a l a v i i a t a c a l u g a r e a s c A " . ,
0 f a t a B a l a s a f i i c a p r e o t u l u i M i h a i d e l a b i s e r i c a s f i n t u l u i
N i c o l a e
d o m n e s c d i n I a s i , a p u c i n d l a 1 7 7 9 , d r u m u l m u n t e l u i s p r e
m a n A s t i r e a N e a m t u l u i , i n s o t i t a s i d e o p r i e t e n a a
s a M a r i u t a t o t
d i n I a s i , d u p d p o v a t u i r e a p a z i t o r u l u i f o r I n g e r " , c e r b i r i e c u v i n t a r e a
p r e a c u v i o s u l u i s t a r e t P a i s i e s p r e a p r i i m i c h i p u l m o n a h i c e s c p e n -
t r u c a r e I i s ' a u s i d a t b l a g o s l o v e n i e " . s p r e a i n t r a c u l a c u i n t a i n
s c h i t i s o r u l d e l a T o p l i t a " , p r i m i n d n u m e l e d e O l i m b i a d a s i M a g -
1 l o a n R u s u F a b u l e l e l u i D e m e t r i u C i c h i n d e a l A r a d 1 8 8 5 . p . I V .
2 . C . E r b i c e a n u C r o n i c a r i i g r e e t " p . X L I I , X L I I I
s i i n r e v . R i s . o r t .
r i o m " a n . X X I V ( 1 9 0 0 ) p . 1 2 9 .
3 . I b i d e m .
4 . I n s c r i p t i i l e b i s . s a t u l u i R u g i n o a s a d i n j u d . I a s i . c u d a t a d e 1 7 8 2 .
5 . C o n d . m i t r o p . i n e d i t d p . 9 5 5 - 9 5 6 . ( a n . 1 7 7 8 G h e n . ) .
6 . I b i d . p . 1 1 - 1 2 ( a n . 1 7 7 6 .
7 . I n s c r i n t i i l e b i s . s a t u l u i D o r o s c a n i d i n j u d . I a s i , c u d a t a d e 1 7 8 2 .
8 . I n s c r i p t i l l e b i s . s a t u l u i C o r n e s t i d i n j u d . I a s i .
-
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 117/158
1 2 1
d a l i n a .
l a r c e v a m a i t i r z i u O l i m b i a d a
d o r i n d
a
t r A i i n t r o m a i
d e s a v i r s i t a s c h i m n i c i e p r i n
i n v o i r e a l u i G h i c a D e l e a n u l
a
c a r u i
m o s i e e r a , a s t a r e t u l u i P a i s i e s i a M i t r o p o l i t u l u i G a v r i l , d o b i n d e s t e
i n v o i r e a c a p e l o c u l , u n d e s e a f l a a s t a z i m a r e a m a n a s t i r e a V a r a -
t i c u l u i s a d e a f i i n t a c e l u i d i n t a i s c h i t i s o r . '
O c o l o n i e d e c a l u g a r i t e n u m i t d P o i a n a d e s u b p o n o a r e "
e r a a s e z a t a i n t r e p i r a u l C h i s s o n s i R A p c i u n e ; i a r c e a m a i t i n a r a
d i n t r e a c e s t e c a l u g b r i t e m a i c a S o f i a " e r a d e 8 0 d e a n i l a
1 8 3 9 ,
c i n d p o v e s t e a d e p e t r e c e r e a i n a c e s t e l o c u r i m a i m u t t d e g i u m a -
t a t e a v i e t e i s a l e " ; ' s f . T e o d o r a , m u l t a v r e m e a s c h i m n i c i t i n p e $ -
t e r a c a r e - i p o a r t a n u m e l e p a n g
a s t a z i ,
d e l i n g a
s c h i t u l S i h l a , 3
o
a l t A s c h i m n i c d S e r a f i m a r a t a c i t o a r e p r i n c o d r i i d e s u b D u r a u i s i
g a s e s t e m o a r t e a i n c e l e m a i g r o a z n i c e c h i n u r i i n t r o c u r s a p u s s d e
v i n a t o r i p e n t r u p r i n s u l f i a r e l o r s a l b a t i c e . 4
I n s u $ i V e n i a m i n
f i i n d f o s t M i t r o p o l i t l a m a n a s f i r e a N e a m -
t u l u i l a 1 8 1 1 t u n d e i n m o n a h i s m d e o d a t a i 6 f r a t i ,
p r i n t r e c a r e
p e C o n s t a n t i n
C u z a d i n V a s l u i 5 f i u l b a n u l u i A r g h i r t e C u z a . . .
a f l a n d u - s e n u m a i d e 2 0 a n i " , 6 d e u n C a n t a c u z i n o c a l u g a r n e v o r -
b e s t e i a r a s V e n i a m i n ; , i e r o m o n a h u l ]
G r i g o r i e
s l u j i t o r c a a r h i -
d i a c o n i n m i t r o p o l i a [ d e l l a § i , e d i n f a m i l i a b o i e r e a s c a , f i u l l u i f o r :
d a c h i C r u p e n s c h i s p a t a r " $ i e s t e t r i m i s l a
1 8 0 6 d e V e n i a m i n "
l a s c o a l a d e l a C h i d o n i " c e s ' a " a f l a i n p a r t i l e s t a p a n i r i i
o t o m a -
n i c e $ t i s p r e a m a i i n t a r i i n v a t a t u r a i n l i m b a e l i n e a s c a " . 8 M a i c r a m
d e G l a f i r a S c o r t a s c u , d e m a m a v i s t e r n i c u l u i
D u m i t r a c h e S t u r z a , 9
c a r e p e l a 1 8 2 1 e r a c a l u g a r i t a , 1 ° c u n t s i d e f i i c i l e r a p o s a t u l u i
T a l p a s ' a u i n c e p u t u l m o n a s t i r e i V a r a t i c u l s p r e
v e c i n i c a
c u n o s t t n t e i
s ' a u a l c t i t u t t l a a n u l d e l a i n t r u p a r e a D o m n u l u i H r i s t o s 1 8 3 4 l a s i i t t p a r i u l T r i .
b u n e i r o m o n e , u d i t a T a l p a l a r i l o r 1 8 6 3 d e c a t r e u n f l u d u h o v n i c e s c V a s t l i e
L u p e a T r a e s t h r a n o - K i c i u d e a n u l " p p . 1 5 , 2 2 , 2 6 , 3 4 - 5 . 3 6 , 3 9 .
2 7 a b l e a u d e l ' h i s t o i r e M o l d a v e a s s t . D e s c r i e r e a l u i A g a G . A s a l a
d i n t s t o r i a M o l d o v a , l i t o g r a f i a A l b i n e i . E s t 1 8 3 5 p . 1 5 ; v e z i s i
T a l p a . . " c i t .
3 . L a m b r i o r i n r e v . V i a t a r o m i n e a s c e d e l a I a s i a n . X I X ( 1 9 2 7 ) n o .
1 p 3 5 M a r e l e d i c t i o n a r g e o g r a f i c a l R o m i n i e t " B u c u r e s t i 1 9 0 2 p . 3 8 0 ; P r e o -
t u l N . D A r a n g a I s t o r i a s f i n t e i m o n c i s t i r i A g a p i a d i n J u a e t u l N e a m t " I a s i 1 9 0 8
p . 1 1 n o t a 1 ; G a l a G a l a c t i o n C l o p o t e l e d i n m t n d s t i r e a N e a m t u l u i " p . 1 7 5 .
4 . J . A . V a l l i a n t , , L a R o m a n i e " P a r i s 1 8 4 4 t o m . I I I p p . 4 6 , 4 1 7 ; T a b -
l e a u . . . " c i t . p p 1 2 1 3 . D e s p r e S e r a f i m a i n
l e g a t u r a c u
s t r i g o i i n o s t r i
( v e z i
A c a d . r o 1 1
m s s . 9 2 9 - 9 3 0 p . 5 9 7 ) .
5 . C . N . T o m e s c u i n A r l u v e l e B a s a r a b i e i " a n . I V ( 1 9 3 2 ) c f . p p . 2 3 7 , 9 7
6 . I b i d e m .
7 . I b i d . p p . 2 7 7 - 2 7 8 .
l b . o . c . n r . 2 p . 8 8 .
9 . I n s c r i p t i i l e b i s . s a t u l u i V o i n e s t i d i n j u d .
1 0 . C . E r b i c e a n u I s t . m i t r o p o l . M o l d . s t S a c . " p . 1 7 8 .
f i
C o n -
f .
- .
l a g ; .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 118/158
1 2 2
s t a n t i n S t u r z a , c a r e e r a u
c a l u g A r i t e
s t e n a h o r i s i t e
( c o n s t r i n s e d e
, . m i j l o a c e ) s i l i p s i t e " d i n p r i c i n a c A r e i a m a i c a a r f i f o s t i n s t a r e a
s e d u c e D a n a l a C o l i n c a u t i , u n d e s t i m 0 ' e r a r e f u g i a t M i t r o p o l i t u l
' V e n i a m i n , s p r e a - i c e r e a j u t o r . '
M e m b r i i f a m i l i e i C o s t a c h i , c a r i a u i m b r a l i s a t
v i a ; a m o n a h a l a .
D a r c e i a c e p r e z i n t a u n d e o s e b i t i n t e r e s i n l e g a t u r a c u i d e i a
p e c a r e o u r m a r i m , p e n t r u a d a m a c a r i n p a r t e d e p r i c i n i l e , c a r i a r f i
d e t e r m i n a t i n t r a r e a t i n a r u l u i V a s i l e i n m o n a h i s m , e s t e n u n u m a i a c e l
c u r e n t o b s t e s c b i n e p r o n u n t a t p r i n t r e f a m i l i i l e c e l o r m a i d e s e a m s
b o i e r i a i M o l d o v i i , c a r e d e z l e g a u m u l t e c h e s t i u n i g r e l e f a m i l i a r e
. n u m a i p e d r u m u l v r e u n e i m a n a s t i r i , d a r a f l a m c a i n i n s u s i n e a m u l
M i t r o p o l i t u l u i , m u l t i m e m b r i i i m b r a t i s e a z a v i a t a m o n a h a l a . S i n u
I n l i n i a G a v r i l i t e s t i l o r N e g e l d e p e t a t s , c i i n
a c e a a
C a n t a c u z i -
. n i l o r d e p e m a m a s a u n u m a i d u p a o l e g a t u r a c u a c e s t i a d i n u r m a .
D i n c e i c e i c e s ' a u d e d i c a t v i e t i i s i n g u r a t i c e g a s i m : p e P a -
r a s c h i v a A n g h e l ,
f a t a v i s t i e r n i c u l u i l o r d a c h i V e n i n d i n T o r c e s t i ,
c a l u g a r i t d s u b n u m e l e d e
E p r a c s i a - m o n a h i a ; 2 p e s o t i a
m a r e l u i
l o g o f a t C o s t a c h i c e s ' a u p o r e c l i t $ i N e g e l " . A c e a s t a i m b r a c a s h i m a
' . m o n a h a l a , l u i n d n u m e l e d e E l i s a v e t a $ i m o a r e i n 1 7 4 5 . '
S o t i a l u i V a s i l a c h i N e g e l C o s t a c h i d e c i a f e c i o r u l u i
l o g o -
f a t u l u i C o n s t a n t i n , I l i n c a b u n i c a d e p e t a t s a M i t r o p o l i t u l u i $ i f a t a
l u i l o r d a c h i C a n t a c u z i n o , d u p A c e s e d e s p a r t e d e b a r b a t u - s a u , n u
d u p a m u l t i a n i i s i v i n d e s t u p i i s i
c r e d e m c a d u p a p i l d a m a m e i
s a l e P A * c a n i t a - E c a t e r i n a 4 s ' a u d u s l a v i a t a
c a l u g a r i e i 5 " i n a i n t e
d e 1 7 6 0 . 6
l o a n i c h i e C o n a c h i f i u l l u i G a v r i l $ i f r a t e l e l u i C o s t a c h i C o -
n a c h i p o e t u l n u - i d e c i t v a r u l p r i m a r a l
M i t r o p o l i t u l u i I , V e n i a m i n , 7
d e p e m a m a s a s o r e c u I l e a n a , m a m a l u i K o n a k i . 8
1 . I b i d e m p . 2 2 6 - 2 2 7 .
2 . V o g o r i d e K o n a k i o . c . 1 4 .
3 . I n s c r i p t i i l e b i s . s f , G h e o r g h e d i n M i t r o p o l i e
I a s i . D e p e o
p i a t r . 1
, m o r m i n t a l i l . C f . T . C o d r e s c u , r e v . i s t . A n . 1 1 ( 1 9 3 3 ) N r . 3 p . 3 9 .
4 . N . l o r g a D o c . f a m . C a l l i m a c h i " v o l .
1
p . 5 0 8 .
5 . G h . G h i b a n e s c u F a m i l i a R a . g a n u " p p . 1 0 9 - 1 1 0 .
6 . C o n d i c a i n e d i t a d i n 1 8 1 8 a s f . M i t r o p o l i i a M o l d o v i i p . 6 4 5 .
7 . C . E r b i c e a n u 1 s t . m a r .
M o l d . "
p .
9 4 1 ;
N .
l o r g a D o c , f a m .
C a l l i m . " 1 ,
I I , p . 2 8 . ) , 5 5 , 5 b ; P r e o t u l l o a n A n t o n o v i c i N o t i t e i s t o r i c e s i t r a -
d i t i o n a l e d e s p r e s c h i t u l M a g a r i u d i n j u d e t u l T u t o v a " B a r l a d 1 9 1 1 ; C . B o b u -
l e s c u S p i c u i t o r i n o g o r v e c i n " a n 1
( 1 9 2 0 ) f a s c . 2 - 3 p . 3 1 ; 0 . N . T o i n e s c u
A r h i v e l e B a s a r a b i e i " a n . l v ( 1 9 2 3 ) p . 2 9 0 .
8 . V o g o r i d e - K o n a k i L o g o f t i t u l C o s t a c h i K o n a k i P o e s i i " l a s i 1 8 8 6 p . 4 7 .
.
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 119/158
1 2 3
U n f r a t e a l M i t r o p o l i t u l u i p e c a r e b a n u i a m a - I f i c h e m a t I n
m i r e n i e C o n s t a n t i n d e a s e m e n e a s e c a l u g a r e s t e s u b n u m e l e d e
m o n a h u l C h e s a r i e C o s t a c h i , i a r o s o r a , c a r e s e v a f i
c h e m a t d i n
b o t e z E l e n a i n c a l u g A r i e p r i m e t e l a a c e i g S i i m p r e j u r a r e c a s i s t r a -
b u n i c A - s a n u m e l e d e E l i s a v e t a . 1
P r i n u r m a r e , c r e d e m a f i a d u s o s u m s d e e l e m e n t e
p r i c i - .
n u i t o a r e
l a
c r e a r e a a c e l e i
a t m o s f e r e
s o l i t a r y
a t i t , d e d o r i t A c a r e
i n a f a r
d e a s a n u m i t u l C u r e n t P a i s i a n " i n v i a t a n o a s t r a o b s t e a s -
c a , v i b r a u p u t e r n i c . P e n t r u c e i d e s u s c a $ i p e n t r u c e i d e j o s . E r a
o m o d s a v r e m i i c a v i a t a d e m A n a s t i r e ,
i n s A s i
m a n a s t i r e a p r i n
f i i n t a e i s c o a s a a f a r a d e s o c i e t a t e , s a f i e c h e m a t a a r e z o l v i c e l e m a i ,
d e l i c a t e p r o b l e m e s o c i a l e s i n i m e n e a d e p e a t u n c i
n i c i 0 s ' a r f i ,
i n d o i t d e a c e s t r o l a l e i , s a u l ' a r f i p u t u t g a s i i n a l t s p a r t e .
S i f i i n d c a a l t u l n u e s t e s c o p u l a c e s t u i s t u d i u
n e - a m l i m i t a
n u m A r u l e x e m p l i f i c A r i l o r , c a r e e s t e n e s f i r s i t a t i t p e n t r u M o l d o v a c i t s i
p a r t e p e n t r u T a r a R o m A n e a s c a . N u m a i t i n e n u a p a t , u n s i n i n t i m i t a -
t e a a c e l o r v r e m u r i a p u s e s i n u l e v e r i f i c a c u t o a t a s c r u p u l o z i t a t e a
c e r u t A d e m u n c a g r e a s i a d e s e o r i s t e r i l A , n u m a i a c e l a p o a t e s a i l o -
p r e a s c A p a s i i i n f a t a c h i p u l u i d e r u s a l l u i
P a i s i e ,
c a r e v a f i i n -
s e m n a t f o a r t e m u t t c a p i o n e r
a l e x p a n s i u n e i
r u s e s t i
i n
p a r t i t e
a c e s t e a , d a r p e n t r u n o t
a s a d e p u t i n $ i i n d e o s e b i p e n t r u m a n a s -
t i r e a N e a m t u l u i , d u p a a
c a r u i m o a r t e a f o r t c o n d u s a m u l t a v r e m e
n u m a i d e e l e m e n t e r u s e s t i . S l a v o n i s m u l I n f i n e i s i m a i t r a m u l t i -
m i l e c l i p e i n t a r i l e n o a s t r e i n l u m i n a n e v o i i u n u i
s p r i j i n
c r e s t i -
n e s c i n s e l a t s i a u n u i s p i o n a j
c a r e a y e a t o a t e a p a r e n t e l e p o l i t i c e i
d e z i n t e r e s a t e , d a r d o v e d i t A a t i t d e f r a u d u l o a s a .
T i n A r a l V a s i l e s e d e d i c a v i e t i i m o n a h i c e s t i .
U n o r a d i n c e i a t r e c u t u l u i , c a r e a v e a u i n c l i n a r e c A t r e v i a t a
c a l u g a r e a s c A l i s ' a i n t i m p l a t c a I n c a d i n c e i i n t a i a n i a i p r a n c i e r 2
s a f i e t r i m i s i s A i n v e t e c a r t e l a v r e u n a d i n m a n a s t i r i , , s a u
p r i b e -
g i n d c u
p a r i n t i i
d i n p r i c i n a v r e u n e i n e a s t e p t a t e
n a v A l i r i s a - $ i
1 . l o a n N e c u l c e , b u l e t . m u z . m u n . I a s i " f a s t . 8 , 1 9 3 0
p p . 1 3 9 - 1 4 0 .
2 . V i e a t a p r e a c u v i o s u l u t p e i r i n t e l u z n o s t r u N i c o d i m s d n t i t u l d e l o s i f B o -
b u l e s c u p . 1 7 ; V t a t a p r e a c u v i o s u l u t p d r i n t e l u i n o s t r i l s t a r e t u l u i P a t s i e " .
3 . N . i o r g a D o c . r o m . d i n a r c l u v e l e
B i s t r i t e i " I
p . 5 5 ; S t .
N i c o l a e s a t
D o c . s l a v o - r o m . " p . 1 6 ; C . N . T o m e s c u A r I z i v e l e B a s a r a b i e t " I V p . 9 6 ; v p
2 3 , ' 2 6 ; M e l c h i s e d e c C r . H u s i l o r I
p . 2 1 2 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 120/158
1 2 4
g a s e a s c a a d a p o s t
i n u n u l d i n a c e s t e
s f i n t e l a c 3 $ u r i ' a s c u n s e d e
c o d r i $ i p r d p a s t i i , S i s i n g u r u l e l e m e n t d e c a r e s e
p u t e a a p r o p i a
$ i e l , v o r b i n d c e v a s u f l e t u l u i s a u c u r i o s , d e c o p i l i n
n i $ t e l o c u r i
s t r a i n e , e r a p i c t u r a d e p e p e r e t i i d e d i n a f a r d a i b i s e r i c i i , i n t i m p l a t o r
c h i a r b o l t a c l o p o t n i t i i p e u n d e t r e c e a z i l n i c
i n t a i . A c o l o e l p u t e a
v e d e a $ i a s e m i n u n a i n t d c e r e d e t o a t e
a c e l e t a b l o u r i z u g r a v i t e
a t r a c t i v , c a r e - i a r d t a v i a t a s f i n t i l o r V a r l a a m $ i l o a s a f ;
p r e a f r u m o a s a
p o v e s t e d e p r o p o v e d u i r e a i d e i i c r e s t i n e , b r o d a t a
p e f o n d b u d i s t ,
d a r s c u m i n c e t a t a n i t a $ i e a $ i a d a p t a t a l a i m p r e j u r a r i l e $ i o a m e n i i ,
c a r i n e - a u i l u s t r a t t a m n o a s t r d c i n d v a .
E l v e d e a i m p r e u n d p e s f i d ] n t a l I o a s a f I n p d r a t u l I n d i e i " c u
c o r o a n a p e c a p , m a n t i e n e a g r a d e s c h i m n i c $ i t r u c e t i n i n d i n m i n d
i n l o c d e s c e p t r u $ i p e , , , S t e f a n V f o e J v o d " 2 d e a s e m e n e a c u c o r o a n a
p e c a p , i m b r d c a t i n
h l A m i d a
r o $ i e $ i
c u b u z d u g a n u l
i n m i n d
i n a i n t i n d s p r e c e l d i n t a i ; i a r a c e s l a i i a r a t a d r u m u l c a r e d u c e c a t r e
M i n t u i t o r u l H r i s t o s , s t i n d i n s c a u n i n c o n j u r a t d e s f i n t i i s a l a p o s t o l i .
U r m a d e c i a s e i n t e l e g e , c a e s t e v o r b a d e a n V o e v o d , c a r e a s ' a u
d a t p e t r e c e r i [ i ] a l l u g c l r e s t i " .
A l a t u r i e r a r e d a t a n a s t e r e a l u i l o s a f " a p o i s c e n a , c i n d a u
i n t r e b a t I n p c i r a t u l d e v r o j i t o r i p e n t r u l o s a f c e v a s d j i i " , V a t l a a m
, b o t e a z d p i l o a s a f " , V a r l a a m i n p o r t d s e s t e p e l o s a f " ; c l a d a u
v e n i t v r d j i t o r i i i n c h i p u l l u i V a r l a a m " , a v i n d v r a j i t o r i t p e c a p p d -
l a d e
b i c o r n ,
n e a g r a
$ 1
c u f u l g i a l b i d u p d m o d a e l c i l o r f r a n c e j i
c i n d a u p u s p i l o s a f c u f e l i l e s p r e v e s e l i i " , c i n d s f a t u e s t e I o -
s a f p e n t r u c r e d i n i d c u t a t d - s a u " s i a u s p i c a t c a p e s t e " .
P o t h i n t a I n p d r a t u l u i A v i n i r " ; s d b o t e a z e i I n p a r a t u l A v i n i r " ,
c d [ n ] c l a u
v e n i t
I n p d r a t u l l a c e t a t e " ; c a n d a u d a t i n p d r a t i " ,
5 , c c i n d a u p u s p i l o s a f i n p c i r a t " ; c i n d P . 1 .
i . ( ? ) i z g o n e c t e
d e l a
M a I n p c i r a t u l u i " ; c u m i n t r e a b d I n p e i r a t u l p e V a r l a a m " ; I t z p d -
r o t a A v i m i r t r i m e t i s c i c a u t i p i V a r l a a m " .
P r i m b l a r e a I n p d r a t u l u i l o s a f " ; a p o i s c e n a c u m i n t i l n e s t e
l o s a f c u o s t a $ i i s a i p e b d t r i n u l
g i r b o v i t d e a n i $ i p e u n t i n d r i n
1 . M i c h . K o g a l n i c e a n u o . c . I l l p . 8 4 ; l l p . 1 0 0 , 1 0 9 ; N . l o r g a I s t o r i d e
D o m n i i l o r T o r i i R o n m i n e s t i " p p . 1 1 3 , 1 6 5 , 1 6 6 ; C . l z v o r a n u I s t o r i a l u i T u -
d o r " ` p u b l . i n R e v i s t a p e n t r u i s t . s i a r c h . . i f i l e . a n . 1 ( 1 1 1 3 ) v o l . I I p . 1 4 0 - 4 1 1 ;
D . R u s s o C r o n i c a G h i c u l e s t i l o r " p . 6 2
2 . A s a g a s i m l a m a n a s t i r e a N e a m t u l u i .
I n t e r e s a n t
a r f i s l s e s t i e c u
c e p e r s o n a j i s t o r i c e s t e i n l o c u i t S t e f a n c e l M a r e p e l a c e l e l a l t e m a n A s t i r i d i n
M u n t e n i a s a u O l t e n i a , c u m s p r e p i l d a l a c e a d e l a H u r e z ( v e z i N , C a r t o j a n
, C d r t i l e p o p u l a r e i n l i t e r a t u r a r o m i n e a s c e B u c u r e s t i ( 1 9 2 9 ) p . 1 4 2
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 121/158
1 2 5
p i e l e a g o a l s ; c u m t r e c i a p a V a r l a m a " m a i m a r e f i e n d
e l d e c i t
l u n t r e a S i c i n d a u a j u n s V i a l r l a a m l a p o a r t a I n p a r a t u l u i " ; c i n d
i - a u d a t i v a n g h e l i e [ a ] " § i a r a t d I n p d r a t u l , s a
s t r i c e
c a p i s t e [ a r ,
d u d a u b o t e z a t l o s a f n o r o d u l " ; c l a d a u d a t m i l o s t e n i e " i m p a r -
f i n d b a n i d e a u r ; c i n d a u s t r i c a t c a p i s t e [ a ] ; c i n d a u m u r i t t a t u
l u i l o s a f " i n g r o p a r e a I n p d r a t u l u i I n d i e i A v i n i r " . S i c r i u l c o l o r a t
r o s e d u s d e s a s e i n s i . D u p d e l e f l u c u a l t e
c i n c i p e r s o a n e ; e a r
i n f a t a c i n c i c a l u g A r i d i n c a r e p a t r u c u c a m e l a f c e $ i u n u l c u c a p u
d e s c o p e r i t . C o n v o i u ] s e f a c e a f i d i n a i n t e a u n e i b i s e r i c i d e a n o a s t r a ,
c a $ i c u m s c e n a s ' a r p e t r e c e i n m a n a s t i r e a N e a m t u l u i z u g r a v i t a i n
m i n i a t u r e l a f e l e x e c u t a t a c u a l t a p u t i n m a i s u s .
0 s c e n e m a i
r e p r e z i n t a p e
l o s a f d u d a u p u s I n p a r a t i n
l o c " ; a n d c d u t a p e V a r l a a m " S i I n f i n e I o s a f s e ' c d l u g a r e s t e "
S A c r e d e m o a r e c a r e f u g i u l l u i G r i g o r a s C o s t a c h i $ i a l s o t i e i
s a l e M a r i a ,
p r e s u p u s p e t i m p u l
a c e l o r
b e j a n i i
d i n
1 7 6 9 ,
s a
f i f o s t l a
m a n a s t i r e a N e a m t u l u i s a u a S e c u l u i 2 $ i c a s t a t u l f o r
p r i n a c e s t e l o c u r i , d u p e t r e c e r e d e c i t i v a a n i , s ä f i p r i l e j u i t c o p i i -
l o r f o r $ i p r i n u r m a r e $ i
l u i V a s i l e , c o n t e m p l a r e a
a c e s t e i p o v e s t e
z u g r a v i t a ? S a u p o a t e c h i a r
i s t o r i s i r e a e i
o r a l
s ' a p o i
v a z u t a
c o n f r u n t a t a i n i c o a n e s u b b o l t a c l o p o t n i t e i
m a n d s t i r i i N e a m t u l u i ?
C u g r e u d e a d m i s . N u m a i i n c a z u l c i n d a m p u t e a d o v e d i , c a a -
c e a s t a s e v a f i p e t r e c u t i n v r e u n a d i n a c e l e p r i m b l a r i d e p l a c e r e
a t i t d e o b i s n u i t e p r i n t r e M o l d o v e n i , p e l a c e l e m a n a s t i r i
a n u m e
c i n d V a s i l e t r e c u s e d e
p e r i o a d a c o p i l a r i e i . C A m i n u n a t a $ i p r e a
f r u m o a s a p o v e s t e a l u i V a r l a a m
I o a s a f a i n c i n t a t i m a g i n a t i a c i -
i t o r i l o r d e p e t i m p u r i , n e - o d o v e d e s t e n u n u m a i v e c h i m e a t r a d u -
c e r i i e i $ i m u l t i m e a 3 c o p i i l o r c a r e n i s e p a s t r e a z a a s t a z i , 4 d a r c o n -
s t a t a m c a e r a i n d e o s e b i g u s t a t a $ i p r e t u i t a i n m a n a s t i r i l e n o a s t r e .
M a n u s c r i s u l g a s i t l a m a n a s t i r e a N e a m t u l u i n u m e r o a s e l e i n s e m -
n a r i f a c u t e p e f i l e l e l u i d e c A l u g a r i i n o s t r i d e p e v r e m u r i n e - o d o -
1 . T o a t a i n s c e n a r e a a c e a s t a z u g r a v i t a s i c o m p l e t a t a s i d e a l t e t a b l o u r i
s t r e i n e d e s u b i e c t s e a f l a d e o p a r t e s i d e a l t a a b o l t i i c l o p o t n i t e i p r i n c i p a l e
a m a n d s t i r i t N e a m u t u l u i . A r m e r i t a u n d e o s e b i t s t u d i u l a f a t a l o c u l u i p e n t r u
a s e d e t e r m i n a d a d a v e m
a f a c e c u o p i c t u r e c u t o t u l m o d e r n s s i d a t a
n u c u m v a e s t e s u p r a p u s a a l t e i a c u m u l t m a i v e c h e ,
a v i n d a c e l e a s i s u b i e c t e ,
c a r e d i f e r a i n t r u c i t v a d e c e l e d i n c a r t e . ( c f . G e n e r a l u l P . C . N a s t u r e l V i e a -
t a s f z n t i l o r V a r l a a m s i l o a s a f B u c u r e s t i 1 9 0 4 ; c f r . I . D . $ t e f a n e s c u ) .
2 . N . s t r a t i T a l c u i r e a P s a l t i r e i " t o m . 1 p .
1 v .
3 . C f . E p i s c o p u l M e l c h i s e d e c C a t . m s c r . N e a m t u " p u b l .
i n R e v . p .
i c t . a r c h . g i f i l " a n . I I p . 1 2 9 n r . 4 ; N . C a r t o j a n o . c . 2 3 R .
4 . l b i d e m .
s i
s i
s i
s i
s i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 122/158
1 2 6
v e d e s t e a c e a s t a c u p r i s o s i n t a . U n a d i n a c e s t e a , d a t o r i t a m i n i i m a -
r e l u i a n a h o r e t d e l a P o c r o v , e p i s c o p d e R o m a n P a h o m i e , s c r i s a
i n t r u n m i s c a t o r a v i n t , s u n s a s t f e l : 0 m i l a T a D o a m n e , m a r e - i ,
e s t e m i n u n a t a c a r t e a a c e a s t a p l i n d e s t e d e t o a t e " i n v d f d t u r i l e s f i n t e " ,
I a r V l a d u l B o t u l e s c u l d e M a l a e s t i l o g o f a t u l , p e c i n d s e a f l a l a
i n c h i s o a r e , i n c a s t e l u l d e l a M i l a n i n I t a l i a l a
a n u l d e l a
H r i s t o s
1 7 6 4 " , u r m i n d p e C o n s t a n t i n
C a n t a c u z i n o i n a v e n t u r a ,
d e a s e
u r c a p e t r o n u l v e c h i l o r d e s p o t i a i S e r b i e i ,
t a l m a c e s t e d i n l i m b a
i t a l i a n a i n c e a r o m a n e a s c a d u p a u n e x e m p l a r l u a t d e l a p a z n i c u l
i n c h i s o r i i V i e * s f i n t u l u i I o s a f a t " . '
D e c i c a r t e a e r a g u s t a t a $ i s e c i t e a
i n t e n s i v , f i i n d c u n o s c u t a
m a i d e t o a t a l u m e a . T o t u s i n a f a r a
d e i n c l i n a r i l e , p e c a r e l e v a
f i a v u t t i n a r u l V a s i l e p e n t r u v i a t a c a l u g a r e a s c a , c u n i m i c n u p u t e m
d o v e d i d e o i n f l u e n t a p e c a r e o v a f i e x e r c i t a t - o c e l e i s t o r i s i t e d e
u n i i $ i a l t i i d e s p r e i n t i m p l a r i l e m a r i l o r s t h a s t r i
d e l a n o t s a u d e
p e l a l o c u r i l e s f i n t e s a u c u m s e v a f i r e f l e c t a t i n s u f l e t u l s a i l d e
t i n a r c u r i o s , v i a t a o b s t e a s c a c u v e d e r i l e $ i i d e o l o g i a v r e m i i e i , s a u
c i t i t u l u n o r c a r t i , c u c a r e n e g r e s i t c a a v e n i t i n c o n t a c t . C o n t i n u -
t u l ] o r c a r e v o r b e a d e s p r e
p e t r e c e r e a p r e a c u v i o s i l o r
p a r i n t i c e i
c e i n c h i p u l m o n a h i c e s c a u s t r e l l u c i t " n e g r e s i t C a i n t r o b u n s m a -
s u r a 1 - a d e t e r m i n a t s a i u b e a s c a s i m a i m u l t c a l u g a r i a . M y n a s p r e
p c i r d s i r e a l u m i i s i s p r e p r i m i r e a s f i n t u l u i m o n a h i c e s c u l u i s i I n g e -
r e s c u l u i c h i p " p o a t e a d e s e a 1 1 f a c e a d e , , s e i n c h i d e a s i l e c i t i a p e
c l i n s e l e c u n e s a ( i u . 2 l a r t d c e r e a
i n f r a
a t i t " o v a f i i u b i t , i n c i t
p o a t e c h i a r c e i d i n j u r u - i p a r t e r a r , c i n d v a [ d e ]
a u z i i a v o r b a
p i "
S i c a v a f i f o s t b l i n d s i f o a r t e
r u s i n o s s i n e i n d r e i s n e f , n u
n u m a i c d t r e
s t r e i n i , c i s i c d t r e a i
V a f i a l e r g a t l a d u m n e -
z e e s t i l e l a c a s u r i , p o a t e c h i a r
c u p a r i n t i i l u i a d : s e a o r i
$ i
a c o l o
a s c u l t a c u m u l t d l u a r e a m i n t e d u p d p i l d a a l t o r p r e a c u v i o s i
a n t d r i l e l u i D a v i d s i
s f i n t e l e s c r i p t u r i p r i n c a r e - s " v a f i a p r i n s
s u f l e t u l c d t r e d u m n e z e e s c u l d o r " , 4 i n f o c i n d u - s m a i v i r t o s c a l d u r a
s p r e
D u m n e z d u " . S i
p r a v i n d p e l a s v i n t e l e b i s i a r i c i z u g r a v i t e m u n -
c i l e s i m o r f t i e s v i n f i l o r s i c i t i n d p r o l o a g e l e " ,
i s ' o f i p a r u t c d c a -
m s i - a r v e d i a a v i d o n d , c u m s e n e v o e s c s v i n f i i m u c e n i c i "
§ i v a f i
I . l o a n B i a n u s i R . C a r a c a $ C a t a l o g u l m a n u s c r i p t e l o r r o n i n e 0 1 " B u -
c u r e $ t i 1 9 1 3 t o m . I l p . 9 2 ; N . C a r t o j a n o . c . p
2 4 1 .
2 . , . V i s t a p r e a c u v . n o s t r u P a i s i e " p . 3 v . 4 ; $ t . B e r e c h e t o . c . p .
8 0 .
3 . V i e a t a " . .
4 . l o s i f B o b u l e s c u o . c .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 123/158
- - 1 2 7
v r u t c u t o t d i n a d i n s u l s c i s c i i n c h i p u i a s c i f o r " . ' S i d e v a m a i f i
a u z i t $ i C a z a n i a d e f e r i c e d c i a t c i c d l u g e r r e a s c c i " c a r e f u g e d e v a -
l u r i l e l u m i i s i a l e a r g e i c c i t r e
v i r f u r i l e m u n t i l o r " d e s s i
f a c c o l i b i i n
l i n i s t e a p u s t i u l u i , c a l a u n l i m a n c u b u n d U M W . $ i a u p o s t a l ' i n -
p r e u n c i I c i c u i t o r i u s i s o f t ' i n t o a t d v i a t a f o r " , 2 a b i a d a c d m a i a s t e p t a
c a s d - s i m a i g a s e a s c a v r e u n t o v a r d s d e c a r t e m u n c h d e a c e l e a s i
d o r i n t i , 3 c d g i n d u r i l e i t $ i p u n e a u p e d r u m u l m a n d s t i r i i s d s e i n v r e d -
n i c e a s c a g r i n t a g m a m o n a h i c e a s c c i a s e f a c e r o b a d e v a r a t a l l u i " 4
D u m n e z e u .
I n f i n e , d i n n i c i o s u r s a n u p u t e m a f l a , c a r e v o r f i f o s t p r e -
o c u p d r i l e t i n d r u l u t V a s i l e m a i
a l e s i n t r e 9 $ i 1 2 a n i a d i c a 1 7 7 8 $ i
1 7 8 1 $ i i n c e m - d s u r d v a f i c o n t r i b u i t a c e a s t a l i t e r a t u r e c u m e d i u l
c a r e e r a a s a d e f a v o r a b i l d u p d c u m a m v a z u t u n o r a s t f e l d e p o r n i r i .
T o a t a a t m o s f e r a p e c a r e a m c e r c e t a t - o
i n l e g a t u r d c u p a s u l
h o t a r i t a l t i n a r u l u i V a s i l e e n u m a i d e d o m e n i u l p r e s u p u n e r i l o r , l a r d
a n e v e n i m a c a r u n c u v i n t d i n p a r t e - i p e n t r u a d a o m a i d e p l i n d
v a l i d i t a t e
s p u s e l o r
n o a s t r e . T o t u s c e v a d i n
t o a t e a c e s t e a v a f i
i n s p i r a t s u f l e t u l s a u , s e v a f i h r a n i t d i n
i n s a s i
p i l d e l e
i n a i n t a s i -
l o r s a i , c a r i n ' a u l i p s i t .
C u p r i v i r e l a
a c e s t p a s a b i a d a c d a m i n t e s t e i n s c u r t a o c h i r e
a s u p r a v i e t i i s a l e : . . . s i c i t i v a a n i p e t r e c i n d a d i c a d u p d a c e a f u g a
a l u i l c i s i n d c a s a p a r i n t e a s c e 5 l a v i r s t a d e 1 5 a n i c u b l a g o s l o -
v e n i a s i i n s c r i s r u g c i m i n t e a p a r i n t e l u i m i e u , c e s e a f l a b o l n a v c d t r c i
P r e a o s f i n t i t u l l a c o v e p i s c o p a l H u s u l u i m ' a m a f i e r o s i t v i e t e i m o -
n a h i c e s t i . " . J a r i n a l t d
p a r t e p r o b a b i l
i n t e n t i o n a t , c a u t i n d a t r e c e
p e s t e n o v i c i a t u l s a u z i c e c a : , . . . a s a i n v i r s t a c a d e 1 8 a n i f i i n d
a u m e r s l a l a m , e p i s c o p a l d e H u s i , u n d e c a l u g d r i n d u - s e s ' a u
n u m i t V e n i a m i n " . b 1 n s d n o t m a i s t i m c a t o t l a a c e a s t a v i r s t a s ' a
s i d i a c o n i t , a d i c a l a 1 7 8 4 , l u n a M a r t . '
A c e a s t a i n s e a m n d c a e l n u m a i t i n e c o n t d e n o v i c i a t , c a r e t r e -
1 . D o s o f t e i W e r i l e s f i n t i l o r " p e G e n a r 2 2 p . 3 6 .
2 . M d r g a r i t a r e 1 6 9 9 p . 1 6 1 .
3 . $ t . B e r e c h e t o . C . p . I I .
4 . l o s i f B o b u l e s c u o . c . p . 1 7 .
5 . C f . , 7 e s t a m e n t a l " , i n C . E r b i c e a n u 1 s t . M i t r o p o l . M o l d . . 1 S u c e v i i "
p . 5 9 ; c u
V a r i a n t a " d i n 1 8 3 0 , u n c l e g r e s i t a e s t e p u s s e t a t e a d e 1 8 a n i , c i n d
i n t r a l a c a l u g A r i e .
6 . V a r i a n t a " .
7 . C f .
V a n a n t a " I F u n i e s a u f r i n g h i e i n t r e i t c i I a s i 1 8 3 1 p e u l t i m a p a -
g i n A ; T e s t a m e n t a l p . 5 9 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 124/158
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 125/158
1 2 9
r e n u n t a r e a d e l a c e l e l u m e s t i t i n a r u l V a s i l e , i m b r a c a t e l e g a n t c a u n
' T e c i o r d e b o i e r d e n e a m a l e s , l e a p a d a t o t u l p a n s l a c a m a s a s i i s
r a s a d e $ d i a c a s p r u a c a l u g a r i e i , n u m i n d u - s e V e n i a m i n .
P r o a s p a t u l
n e o f i t n u , s e
c a l u g a r i s e d u p a c u m e r a a l t s d a t a
t o c m a l a i n
t a r a
n o a s t r a , d e s e f a c e a u $ i c u d e a s i l a $ i f e c i o r i d e
D o m n i m a r i , d e n e m e $ 1
c a s i d e i o b a g i , , s a u c a d i n f r a g e d a c o -
p i l a r i e s ä s e f i t r u d i t
l a v r e o m a n a s t i r e , u n d e s a f i l u a t $ i n c i n u l
i n g e r e s c " , 2 c i
e r a u n l o a s a f c u a p l i c a r e s p r e v i a t a s i n g u r a t e c a , a l
c a r u i V a r l a a m i t g a s i m i n p r o p r i u l s a u i n d e m n $ i i ' n t r ' o s u m s d e
a l t e i m p r e j u r a r i d i n a f a r a , p o r n i t e d i n t r o a t m o s f e r a p r i e l n i c a u n o r
a s t f e l d e g i n d u r i .
D e t o t I t r z i u d e l a a c e a s t a i n t i m p l a r e , t o c m a i p e s t e 3 0 d e a n i ,
a l a t u r i d e s o r a s a E l i s a v e t a - m o n a h i a , V e n i a m i n c a r a c t e r i z e a z a o a -
r e c u m n o u a v i a t a
$ i p r i n u r m a r e t o a t a a l u i d o r i n t a a s c u n s a , p e
c a r e a m c a u t a t a t i t s a i - o s u r p r i n d e m $ i s a i - o d e f i n i m , l a m u r i n -
d u - n e i n f e l u l a c e s t a , c a , n o i a m a l e s v i a t a c e a t r a s c i d e s p r e c e a l e
l u m e s t i s i s i n g u r a t i c d a c i n u l u i
m o n a h i c e s c " . 3
J a r i n t r a r e a s a a $ a d e t i m p u r i e d u p a c u m a m m a i s p u s $ i
i n a l t a p a r t e n u t r e b u i e s ä n e s u r p r i n d a ,
c h i a r d a t a p e n t r u m o -
m e n t p u n e m i n a i n t e n u m a i c a z u l p r e d e c e s o r u l u i s a l t i n s c a u n , a
M i t r o p o l i t u l u i
I a c o v S t a m a t e , c a r e d e a s e m e n e a i m b r a t i $ a m o n a -
h i s m u l t o t l a v i r s t a d e 1 5 a n i , a v i n d i n s a o c o p . l a r i e $ i t i n e r e t a , p o a t e
c u m a i m u l t e p e r i p e t i i . 4 C a c i
a b i a f i i n d d e 1 2 a n i , i n a n u l 1 7 6 0 ,
t r e c i n d m u n t i i i n M o l d o v a $ i f a c i n d m a i i n t a i a s c u l t a r e l a u n c a -
l u g a r , l a c a r e i n v a t a a c i t i S i a s c r i , 5 m a i t i r z i u c e v a t r e c u $ i p r i n
t r e p t e l e
c e r u t e d e i e r a r h i a
b i s e r i c e a s c a , p a n s c e a j u n s e l a
a c e a
d e m i t r o p o l i t .
M o n a h u l V e n i a m i n .
D i n a c e s t
s t a d i u
a l v i e t i i M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n n u $ t i m
n i m i c . C e l e c i t e v a
r e l a t i i ,
d a t e d e e l d i n p o s p a i u l a m i n t i r i l o r l a
v i r s t a d e $ a p t e z e c i
$ i c i n c i d e a n i t r e c u t i , p e c a r e d e a l t m i n t r e l e a
I . N . l o r g a D o c . r o m . d i n a r c h l y . B i s t r i t e i "
1 p . 5 5 ; M i c h . K o g a l n i c e a n u
o . c .
1 p p . 2 0 9 , : 4 0 , 4 7 4
1 1 p . 1 8 4 ,
4 1 3 , 0 1 p . 2 3 2 ; N l o r g a 1 s t . D o m n i l o r
T c i r i i - R o m d n e s t i "
p p . 1 6 4 1 9 2 , 3 5 7 - 8 ; D e s p r e C a n t a c u z u u " p p . X C V 1 1 1
X C I X , C X I V ; O p e n l e l u i C o n s t a n t i n C a n t a c u z i n o " p . 3 3 ; S t u d i i s i d o c u m e n t e
V I p . 2 1 8 ; D i m . C a n t e m i r H r o n i c u l " p . 3 5 1 ; C . N . T o m e s c u o . c . a n . V p . 6 3 - 6 5 .
2 . 1
B o g a r d . ' A n a l e l e A c a d . R o m O n e m e m . s e c t . i s t . s e r . 1 1 t o m . X X I X
( 1 9 0 6 - 1 ° 0 7 ) p . 6 5 1 .
3 . l o a n N e c u l c e , B u l e t . m u z . m u n i c i p . l a i f a s t 8 1 E 3 ) p . 1 4 0 .
4 . C f . p o r t r e t e l e c i t . s i i n s c r i p t i a d e p e p i a t r a t o m b a l A C . T o m e s c u o . c .
5 . A n d r e a s W o l f o . c .
1 p . 2 7 7 .
C . B O B U L E S C U : , , D i n v i a j a M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i " .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 126/158
1 3 0
l e m a i s p u s e s e
l a
a l t e
i m p r e j u r a r i c u o c r o n o l o g i e n e f i x a t a , 1
s u n t a s a d e c o n c i s e , c a s e m n a l m e n t e l e c e r u t e l a i d e n t i f i c a r e a
v i z a r e i u n u i p a s s e p o r t s a u a c e l e a l e u n u i r e c h i z i t o r j u d i c i a r . N i m i c
n u t r a n s p i r e a i n t i m i t a t e d i n a c e a s t a e p o c a $ i a i n t e r e s p e n t r u m a -
r u n t e l e , f a p t e i n c a r e $ ' a p l a m a d i t l a u n t r u l $ i p e r s o n a l i t a t e a c u c e l e
m a i e s e n t i a l e t r a s a t u r i a l e e i . F i e e a l e g a s e s t e d e p r i s o s s a u n e -
d e m n e a f i r e l i e f a t e , e l n u n e s p u n e d e c a t c a : m ' a m a f i e r o s i t
. v i e t e i m o n a h i c e s t i , i n c a r e s h i m d d u p d t m p l i n i r e a a t r e i a n i a m
f o s t h i r o t o n i s i t d i a c o n " . 2
D e a c e i a c r e d c a n e e s t e i n g a d u i t a p r e s u p u n e c a a c e s t i t r e i a n i
d e a s c u l t a r e s a u n o v i c i a t $ i i - a f a c u t l a H u s i $ i n u i n l a s i 3 p e l i n g a e -
p i s c o p i e I n t r e c h i l i i l e c a l u g a r i l o r , o d a i l e p r o t e c t o r u l u i s a u I a c o b S t a -
m a t i $ i u s a b i s e r i c i i
d e o b s t e d e s c h i s a c a d u p a d o r i n t a s a . S e v a
f i s u p u s i n t r u t o a t e , f i i n d t r e a z l a i n d e p l i n i r e a p r a v i l i i c a l u g a r e s t i
c u c i t i r i l u n g i d e c a t i s m e , d e c e a s u r i i m p a r a t e $ t i , a p r i n d e r i d e c a n -
d e l i $ i c a d e l n i t e , d e l u m i n a r i , d e c u r a t e n i e a s f . I g e n i n f i n e , n u
v a f i f o s t s c u t i t c i t u s d e p u t i n d e t r e a b a c e r u t a d e t i p i c u l
o r i n -
d u e l i l e b i s e r i c e s t i , c a r e p e v r e m e a a c e i a e r a u m o s t e n i t e d u p e a d e -
v a r a t u l t a c t $ i d e l a c i t e v r e o f a t a e p i s c o p a l a m a i z e l o a s a t r e c u t a i n
v a l m a s a g u l a m i n t i r i l o r d u i o a s e a l e b a t r i n i l o r p a r i n t i c a l u g a r i .
D u p a c u m f e t e l e d e b o i e r i , l e p a d a t e d e p a r i n t i i f o r l a v r e u n a
d i n v e s t i t e l e m a n a s t i r i a l e M o l d o v i i , t r e b u i a c a p r i n a s c u l t a r e s a
d e v i e s l u j n i c a c e a m a i d e r i n d " . 4 C r e d e m , p r i n u r m a r e , c u m c a
p e n t r u o d r a s l e l e
b o i e r e s t i t r i m i s e l a r d a
f i s i m t i t p l a c e r e s a u
a t r a s e c h i a r d e b u n s v o e l a a c e a s t a v i a t a , n u v o r f i a v u t u n d e o s a b i t
t r a t a m e n t . E l e t r e b u i a s a s e d e p r i n d a $ i s a i n v e t e s m e r e n i a c r e s t i n a .
P r i n t r e t i m p , n u - i v a f i l i p s i t v o i n t a f r a t e l u i V e n i a m i n a f a c e
o a r e c a r e p r o g r e s , i n c u n o s t i n t e l e l i m b i i g r e c e s t i .
D i a c o n i a m o n a h u l u i V e n i a m i n .
M a r t i e 1 7 8 4 - 2 6 S e p t e m b r i e 1 7 8 8 .
D u p a i n p l i n i r e a " a c e l o r
t r e i a n i d e s u p u n e r e i n c e r c a r i
d u h o v n i c e s t i i n c e p a t o r i d i n 1 7 8 1 $ i
n u 1 7 8 2 , a f o s t h e r o t o n i s i t
d i a c o n d e c d t r d f e r i c i t u l e p i s c o p " l a c o b S t a m a t i l a a n a l 1 7 8 4
1 . V a r i a n t s " ; F u n i e s a u f r i n g h i e
i n t r e i t d ; f a c s i m i l u l d i n C . E r b i c e a n u
1 s t . M i t r o p o l . M o l d . "
2 . l b i d e m T e s t a m e n t u l " p . 5 9 .
3 . A c a d . r o m . m s s . 3 1 8 c i t .
4 . W . d e K o t z e b u e D i n M o l d o v a " . B u c u r e 0 1 8 8 4 p . 5 3 .
5 . C . N . T o m e s c u o . c . p . 6 5 .
$ i
$ i
$ i
$ i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 127/158
1 3 1
[ t u n a ] M a r t i e " , 1 a v i n d v i r s t a d e c i n c i s p r e z e c e a r i $ i t r e i l u n i . E r a
I n c a u n a d o l e s c e n t , a b i a e s i t d i n e p o c a c o p i l A r i e i ,
d e p r i n s c u r u - ,
t i n a $ i t i p i c u l , $ t i i n d p r o b a b i l s a l e d e p e n e d u p d t o a t a o r i n d u i a l a
b i s e r i c e a s c a , c i t i n d c e i 6 p s a l m i a i u t r e n i e i , o b i s n u i t c u e i I n c a d i n
c o p i l d r i e $ i p r e g d t i n d u - s e p e n t r u s l u j b a c e a m a r e c u n e l i p s i t u l o r a r
a l d i a c o n i e i , t i n u t c u a t e n t i e $ i f r i c a d e D u m n e z e u i n d r e p t u l g u r e i ,
d i n c a r e - i e s e a u e c t e n i i l e i n v a t a t e p e d i n a f a r d r o s t i t e t i m i d s i c o -
p i l a r e s c .
C a d i a c o n i n e p i s c o p i a H u s u l u i a s l u j i t t r e i a n i $ i t r e i l u n i ,
a d i c a p a n d l a a n a l 1 7 8 7 [ t u n a ] l u n i e " c i n d a t i n g e v i r s t a d e 1 8
a n i $ i 7 l u n i .
P r e s u p u n e m c a a c e s t a e s t e s i r a s t i m p u l d e f o r m a t i e a i e r o -
d i a c o n u l u i V e n i a m i n , c i n d v a f i c d p a t a t o m a i d e p l i n d s i g u r a n t d
I n m i s c a r i l e c e r u t e d e s l u j b a d i a c o n i e i p e l I n g d
p r e o t i i
c o n l i t u r -
g h i s i t o r i s a u a i n s a s i p r e z e n t i i v l a d i c A i l a c o b , r u t i n i n d u - s e i n m e -
c a n i s m u l g o s p o d d r i e i e p i s c o p a t e $ i c d u t i n d p r i n t r e
t i m p a f i
i n
c o n t a c t c u c a r t e a , p e c a r e n u 1 - 0 p u t e m v e r i f i c a p a n d l a c e s t a d i u
a j u n s e s e c u e a . I n c l i n a m a c r e d e $ i c u t o t t e m e i u l d u p d c u m v o m
$ i v e d e a c a , d a t o r i t a p r o b a b i l
m e d i u l u i $ i s i l i n t e i s a l e c d u t a I n a
s e p e r f e c t i o n a i n c u n o s t i n t a l i m b i i
e l i n e $ t i $ i
t i n e a p o s t u r i l e c u
s t r a s n i c i e . 2
V e n i a m i n p r e o f i t s i m a r e e c l i s i a r h a l
s f . M i t r o p o l i i .
2 6 S e p t e n z b r i e 1 7 8 8 - - M a r t i e 1 7 8 9 .
L a e t a t e a d e c a r e a m p o m e n i t c u
p r e g a t i r e a p e c a r e p u t u s e
a
f a c e f A r d a - i p u t e a c u n o a s t e a n t u r a j u l , p r i e t e n i i l e , d a r m a i
a l e s t i n e I i v a f i P o s t i n d r u m a t o r u l m a i d e a p r o a p e r e m a r c a m c a
e s t e p r e t u i t s i c h e m a t l a I a s i , p a r a s i n d H u s u l , i n
c a r e p e t r e c u s e
c a s e a n i . E l n e s p u n e c a : d u p d c e m ' a m d i a c o n i t i n u r m c i a m
f o s t t r a s l a s f a n t a M i t r o p o l i e d e f e r i c i t u l M t n p o m e n i r e M i t r o -
p o l i t u l L e o n , u n d e i n 2 6 S e p t e m v r i e a n a l 1 7 8 8 , c u p o r u n c a p r e a -
s f i n ( i e i s a l e a m f o s t h e r o t o n i t i e r o m o n a h d e p r e a o s f i n t i t u l P a i s i e
f o s t u l M i t r o p o l i t l o a n i n o n , s l u j i n d a p o i i n s f i n t a m i t r o p o l i e "
i n
r i n d u i a l a d e e c l i s a r h m a r e p e i n d d u p d t r e c e r e a d i n v i e a ( d a p r e a o -
s f i n t i e i s a l e " . 3 f a r d i n a l t d p a r t e e a r n c a d e l a 1 7 8 7 l u n i e s ' a u
1 . C f . V a r i a n t a d i n 1 8 3 0 ; T e s t a m e n t a l s i F u n i e . , . " .
2 . M e l c h i s e d e k C h r o n . R o m . " I I p .
3 . 7 e s t a m e n t u l .
s i
s i - o
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 128/158
1 3 2
l u a t l a m i t r o p o l i e d e c a t r d M i t r o p o l i t u l L e o n . S i l a 1 7 8 7 1 S e p t e m -
v r i e h i r o t o n i s i n d u - 1 p r e o t s ' a u r i n d u i t e c l i s i a r h " . 2
A c e a s t a a s c e n s i u n e r a p i d s a
i e r o d i a c o n u l u i V e n i a m i n
e s t e
s u r p r i n z a t o a r e , c a d u p a t r e i a n i j u m a t a t e d e d i a c o n a l $ i n o u a
s p r e z e c e a n i t r e c u t i , s a i
s e d e a h a r u l
p r e o t i e i 5 i s a m a i f i e
5 i
i n s a r c i n a t c u r a s p u n d e r i l e m a r e i e c l i s i e r h i i a m i t r o p o l i e i M o l d o v i i .
A c e a s t a i n s e a m n a c a i n a f a r d d e n u m e l e d e f a m i l i e , d e c a r e
s e
b u c u r a 5 i a r f i c o n t r i b u i t
f a v o r a b i l i n p a r t e - i l a
t r a s u l
c u m p e n e i
j u d e c a t i i o m e n e 5 t i , t o t u 5 i n s i n e , c a p r e g a t i r e 5 i v a l o a r e p e r s o n a l s ,
p r i n i n t r e v e d e r i l e p e c a r e l e v a f i a v u t c u M i t r o p o l i t u l G h e u c a
a l t i i , a s t i r n i t i n t e r e s p e n t r u c a r a c t e r u l s a u c a r e v a f i
i n s p i r a t i n -
c r e d e r e
a t i t e a n a d e j d i f r u m o a s e , p e c a r e l e p u n d e o b i c e i b a t r i n i i
i n t i n e r e t a I n c a n e v i n o v a t a . A l t m i n t r e l e a n u n e p u t e m
e x p l i c a , c a
m o d e s t u l i e r o d i a c o n a l e p i s c o p i e i H u 5 i l o r , i n p r e a j m a v i e t i i c a r u i a
e s t e a t i t a t a c e r e , d i n l i n i 5 t i t u l
o r a 5 e 1 a l v i i l o r r e n u m i t e I n c a d i n
v e c h i t i m p u r i , 3 s a f i e t r a s " c a t r e c a p i t a l a t a r i f f , c h i a r
l a
m i t r o p o -
l i e 5 i a 5 e z a t d u p a t o a t a o r i n d u i a l a I n p o s t u r i d e r a s p u n d e r e . I n c a
d e t i n a r d e c i a t r a s e p r i v i r i l e $ i
c a p t i v a s e i n i m i l e
p r i n f r u m o a s e l e
c a l i t a t i S i o p r e g a t i r e p e c a r e v i i t o r u l n u o v a d e s m i n t i . U n c i n -
t a r e t d e b i s e r i c a p u t i n m a i t i r z i u I I
5 i c a l i f i c a d e o m e g h e n z o n i -
c o s s i c u i n v d t a t u r d c o v c i r s i n d p r e t o t " . 4
D i n a c e s t t i m p a l
d i a c o n i e i s a l e l a m i t r o p o l i e
5 i o d o v a d a
p a l p a b i l a a p r e o c u p a r i l o r s a l e a n t e r i o a r e , p e n t r u s t u d i u l c i t m a i d e -
s a v i r 5 i t a l l i m b i i g r e c e 5 t i n e s t a i n s e m n a r e a d e m a i l a v a l e f a c u t a
p e u n E v h o l o a h i o n , c a r e s u n a a 5 a :
« T 6 n a p b v 6 c 6 X 6 o v E i z o X 6 y c o v i n r . z o a o t 4 t E v o v x r i p z U n d s p z o v t o 0
x c i a t o O e v 6 n o y a y p c w . a v o u c n a p i a i e p a a v i i n ' r - A p X : S e g . T . E ( O t ; T O O 7 : : G v : s e c t ) -
T d T 0 ' ) ( - ) 3 o n p o 6 i . i c c o u p l i p o n o X i t o u - c t i i c M o i , ( 3 0 : 6 : , %; w i p t o u
w a p i o u M o v - c o c ,
x a :
i n ' o c O O E Y i j o c c T O O
1 . 4 T P L G T o i t G u E o c p p o u p t i r c o u
a M i v r o i x u p i o u ' A X E c : 5 : v a p o u l o ) c i v v o u c r f k ) , c i c v v r 1 o o e r . i a r c E p
i t o g a q ) n - / 1 1 2 p 7 C o u
1 3 m o c t i l v ' a p o S c i x o v o ; . A d i c a -
1 . V a r i a n t a e s t e g r e s i t l . T r e b u e a p u n e 1 7 8 8 , c a i n 7 e s t a m e n t " .
2 , I b i d e m .
3 . M i h a i C o s t a c h e s c u D o c u m e n t e l e m o l d o v e n q t i i n a i n t e d e . S t e f a n
c e l
M a r e " I a s i 1 9 3 2 v o l . 1 1 2 9 ,
1 2 5 , 1 2 6 . 2 7 7 , 3 9 9 , 5 2 6 1 1
4 1 8 , 4 2 0 ,
4 5 7 ; l o a n
B o g d a n D o c u m e n t e l e l u i . S t e f a n c e l M a r e " B u c u r e s t i v o l . 1 p . 4 8 3 1 1 1 8 9 , 1 9 C ,
3 7 9 ; C o d e x B a n d i n u s e d . V . A . U r e c h i a i n A n a l e l e A c a d e m i e i R o m d n e " t o m .
X V I ( 1 8 9 3 - 1 8 9 4 ) m e m . s e c t . i s t . B u c u r e s t i 1 8 9 5 p . 4 9 7 .
4 . I n s c r i p t i i l e b i s . s f . S p i r i d o n d i n I a s i . I n s e m n a r e a d i n 1 7 8 9 O c t o m v r i e
2 1 d e p e M i n e i u l - M a i d e R i m n i c d i n 1 7 8 0 .
$ i
I c e d
6 1 7 r a u r i ;
e e l
- 4 , 6 r ,
T b
s i
s i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 129/158
C h i p u l i e r o m o n a h u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i i n t r e a n i i
1 7 8 8 s i 1 7 9 2 r e d a t s i a p a a r t e d r n t a b l o u l i n c a r e e s t e
z u g r a v i t c a m i t r o p o l i t l a v i r s t a d e 6 0 d e a n i i n 1 8 2 9 .
a
o
.
E m A R v A
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 130/158
1 3 4
[ C a r t e a d e f a t a s e n u m e s t e e v h o l o g i o n , i i i n d p r o p r i e t a t e a a
c e l u i m a i j o s i s c a l i t $ i c a r e I - a c u m p a r a t , p e v r e m e a c i n d
e r a a r -
h i e r e u
p r e a s f i n t i t u l
s i d e D u m n e z e u p A z i t u l
M i t r o p o l i t a
t o a t k
M o l d o v a C h i r C h i r L e o n $ i
s u b d o m n i a p r e a : i n a l t a t u l u i
$ i d e
D u m n e z e u p k i t a l n o s t r u s t a p i n $ i D o m n A l e x a n d r u I p s i l a n t V o e -
v o d i n a n u l 1 7 8 8 M a r t i e 2 6 .
V e n i a m i n - i e r o d i a c o n ] . 1
M a i a f l a m d u p a a c e i a c a n o u l u i
p r e o t i t ,
c a r e c A t r e s f i r s i t u l
a n u l u i 1 7 8 8 , e r a p e p r a g u l d e a i m p l i n i d o u k e c i d e a n i , o f i c i a l i
s e s t r i a S f i n t i i s a l e p a r i n t e l u i c h i r V e n i a m i n C o s t a c h e e c l e s i a r h M i -
t r o p o l i e i " . 2 S i c a i n i n t i m i t a t e a p r e o c u p a r i l o r t i n t a i n d e l e t n i c i r i i s a l e
e r a t o t c a r t e a $ i t r a d u c e r i l e a l t o r c a r t u r a r i m a i v e r s a t i c u l i m b a
g r e c e a s c a c e r u t a d e i n t e l e c t u a l i i p r o t i p e n d a d e i $ i m o d a v r e m i i .
A $ a Z d b a v a f a n d a s i e i " a l c a r e i p r i m v o l u m s u b t i t l u l d e
B a t g i o c u r a F a n d a s i i " f u s e s e s c r i s d e T o a d e r J o r a b i v v e l p i t a r l a
1 7 8 6 , 3 a l d o i l e a v o l u m t A l m A c i t d e p r e l i m b a g r e c i a s c a p e l i m b a
m o l d o v e n e a s c a d e d u m n e a l u i C o n s t a n t i n V I r n a v c a m a r a r , v e d e m
C a e s c r i s c u c h e l t u i a l a s f i n t i i s a l e p d r i n t e l u i c h i r V e n i a m i n C o s -
t o c h e , e c l i s i a r h M i t r o p o l i e i , d e m a i m i c u l i n t r e t o t i G r i g o r i e H u d e c i
p i s a r o f s f U n t a M i t r o p o l i e , i n E s i " . A c e a s t a u s e i n t i m p l a l a a n u l
1 7 8 8 D e c h e m v r i 1 2 " . 4 D e s i g u r C A
i s i p r o c u r a s e i n t a i u l
v o l u m $ i
a c u m p u s e s e p e s c r i i t o r u l s f i n t e i m i t r o p o l i i
s ä - i
t r a n s c r i e $ i p e
a l d o i l e a .
M i t r o p o l i t u l L e o n G h e u c a
i
e c l i s i a r h u l V e n i a m i n .
N u e
l i p s i t d e i n t e r e s a
c u n o a s t e m a i d e a p r o a p e f i g u r a
M i t r o p o l i t u l u i G h e u c a $ i a r e d a m A c a r i n p a r t e m o t i v e l e c a r e 1 a r
f i d e t e r m i n a t c a s A t r a g a
l a s i n e p e t i n d r u l i e r o d i a c o n V e n i a m i n .
M i t r o p o l i t u l L e o n e r a u n b a r b a t c u l t , c u n o s c a t o r M i r e a l t e l e
$ i d e l i m b a f r a n c e z a $ i a v i n d p r e d i l e c t i e c d t r e c h e s t i u n i l e c u c a -
r a c t e r f i l o z o f i c .
1 . E v h o l o g h i u l f a c e p a r t e d i n c a r t i l e b i b l i o t e c i i p a l a t u l u i m i t r o p o l i t e a n
d i n N O
2 . l o a n B i a n u - C a r a c a * C a f a l o g u l m a n u s c r i p t e l o r r o m d n e . F t i " B u c u r e § t i
1 9 1 3 t o m . 1 1 p . 1 3 3 .
3 . l o a n B i a n u o . c .
I p .
1 2 0 .
4 . I b i d e m v o l . 1 1 p . 1 3 3 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 131/158
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 132/158
1 3 6
e v r e d n i c d e v e c i n i c a g l o r i e s i l a u d d , c e l m a i i u b i t o r i u d e i n v a t d -
t u r a S i c e l m a i d i s t i n s d o m n L e o n G h i u c a ( s i c ) [ = G h e u c a ] , e p i s -
c o p u l R o m a n u l u i i n M o l d o v a , a l c d r u i z e l c a t r a i n v a t A t u r a $ i i u b i r e
C O M p a t r i e n u s e p o a t e d e s c r i e p e d e p l i n " . , l a r i n a f a r A d e a c e a s t a
O b r a d o v i c i , f a c i n d o t r a d u c e r e a u n e i p r e d i c i a p r e d i c a t o r u l u i Z o l i
K o f f e r , 2 c a u n d a r d e m u l t u m i t A o d e d i c a c u c i t e v a , c u v i n t e m d -
g u l i t o a r e i n l o c d e p r e f a t a , e p i s c o p u l u i L e o n . 3
R i v a l i t a t e .
I n c o n t e s t a b i l , c a M i t r o p o l i t u l L e o n i n b u n A p a r t e m e r i t s a f i
c a l i f i c a t d e O b r a d o v i c i d i s t i n s "
S i c e l m a i i u b i t o r i u d e i n v d t d -
t u r d " , c i n d i n a f a r d d e p r i e t e n i a p e c a r e o a c o r d a s e c a u n u i c a r -
t u r a r t r e c a t o r p e l a n o i , v A d i n d u - $ i p r i n a c e a s t a a f i n i t d t i l e s u f l e t e s t i ,
c o n c o m i t e n t v e d e m c a t r i m i t e l a i n v a t a t u r d i n s t r a i n a t a t e p e n e p o t u l
s a u , p e d i a c o n u l G h e r a s i m , c u c a r e d a d n u v a f i f o s t i n l e g a t u r a
d e r u d e n i e , c u a t i t e m a i d e l a u d a t s p r i j i n u l
s a u $ i
a t r a g e
l a
s i n e d e l a H u s i , d u p a c u m a m v a z u t p e d i a c o n u l V e n i a m i n . I n s a
e n e e x p l i c a b i l p e n t r u
n o i a t e n t i a d a t a a c e s t u i a d i n u r m a , c a r e s e
] i m i t a s e l a o p r o p r i e c u l t u r A f a c u t d i n t a i l $ i l a r d r i s c u r i , M O d e
a l u i G h e r a s i m d o b i n d i t d i n g u s t u l v l a d i c u l u i s a u , a d i c A c u n o s c i n d
l i m b a f r a n c e z d 4 $ i f i i n d $ i d e l i n g d m a n d s t i r e a P u t n i i , d e u n d e
e r a c u m e t a n i a M i t r o p o l i t u l L e o n . l a r c h e m a r e a l u i o r e m a r c d m
a f i t o c m a i c i n d e r a s o s i t $ i G h e r a s i m i n t a r - A . 6 C a r e s a f i e o a r e
t a i n a a c e s t e i p r e f e r i n t e ? U n d e s t a m o b i l u l s i m p a t i e i p e n t r u V e n i a -
m i n , d e a p a s i s t e p e n i i l e i e r a r h i e i b i s e r i c e s t i c u a t i t a i n l e s n i r e $ i
f i i n d s i t r a s " , p e c i n d G h e r a s i m , c a r e d a d n u v a f i f o s t S i m a i
i n v i r s t a e p u s l a a $ t e p t a r e $ i r a b d a r e ?
C i n e - i G h e r a s i m ?
E r a f e c i o r u l
u n u i p r e o t d i n B u c o v i n a d i n s a t u l
V i c o v u l d e
S u s , a v i n d n u m e l e d e f a m i l i e
C l i p a - B a r b o v s c h i . , C u f r a t e l e s a u ,
p r o b a b i l m a i m i c , S o f r o n i e s e t r a g e a u d e c i d i n n e a m u l
l u i T e o -
d o s i e B a r b o v s c h i , f o s t u l M i t r o p o l i t a l M o l d o v i i ( 1 6 0 6 - 1 6 0 8 ) . 8
1 . l o a n R u s s u o . c p p . X I X X X .
2 . I b i d e m o . c p . X V I I .
3 . I b i d . p . X X .
4 . l o a n B i a n u s i R . C a r a c a s o . c . 1 1 p . 1 7 4 .
5 . E p i s c . M e l h i s e d e k o
c .
1 1 p . 9 5 .
6 . C f . V a r i a n t a ; I . B i a n u s i R . C a r a c a s o . c . p . 1 7 4 .
7 . C . B o b u l e s c u N e a m u l H o l b e i n e s t d o r c u a t e p i s c o p u l u i G h e r a s i m - -
C l i p a B a r b o v s c h i " C h i s i n a u 1 9 2 9 ,
1 1 p .
I I
s i u r m .
8 . I b i d e m o . c .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 133/158
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 134/158
1 3 8
C a r o l ( a l ) 1 2 - l e a i n t a i t a l m a c i t A d u p A a l n o s t r u d i a l e c t " c a s e d a -
t o r e s t e s i l i n t e i $ i o s t e n e l e i s m e r i t u l u i G h e r a s i m , a r h i m a n d r i t M i t r o -
p o l i e i l a p l u i " l a 1 7 9 2 . 1 l a r l a 1 7 9 5 , t a l m a c e s t e : I s t o r i i a A m e r i c a i ,
c u p r i n z i n d u n p e r i l i p s i s a a f l a r i i e i , t e r i m o n i i l e b i s e r i c e s t i $ i p o l l - ,
t i c e s t i , i n c e p u t u l
l e g i l o r , a f o r t a g m e
d e s i d e m o n i i ,
r a n d u e l e l e
c A r m u i r i i , f i r e l e s i o b i c e i u r i l e l A c u i t o r i l o r e i , a d u n a t a d i n d e o s A b i t e
c A r t i , a c e l o r m a i v r e d n i c i d e c r e d i n t a i s t o r i c i " d i n c a r e t a l m a c i r e
t o m u l a l I I - l e a & e s t e c u c a l e a - 1 i n c h i n a p r e a s f i n t i t u l u i E p i s c o p
a l R o m a n u l u i K i r i u K i r i u A n t o n i i " , 2 c u c a r e a v e a m u l t e
a f i n i t a t i
s u t l e t e s t i , 3 f i i n d $ i e l d i n R a d A u t i $ i u n d e n u p u t u s e s A o c u p e n i c i
u n p o s t d e s a m A . V e n i f p e l i n g a M i t r o p o l i t u l L e o n a j u n s e e p i s c o p .
I n 1 7 9 6 , G h e r a s i m l u i n d i n p a s t o r i r e e p a r h i a H u s u l u i d e p e
u r m a c e l o r s a p t e a n i d e c o n d u c e r e , n u s e v e d e a f i M i n a s v r e u n
l u c r u f A c u t d e e 1 , 4 o b s e r v a M e l h i s e d e c e p i s c o p u 1 , 3 c a c e l c e 1 - a
s u c c e d a t i n s c a u n m a i t i r z i u
i n t e r e s a m a t e r i a l u l i s t o r i c p e n t r u
a l c a t u i r e a c r o n i c e i a c e l e i e p i s c o p i i .
B a t r i n i i s p u n d e s p r e e l a d a u g a a c e l a s c a e r a u n c a r a c t e r
f o a r t e g r a y $ i n e c e d a t o r ; d e m n i t a t e a $ i
a u t o r i t a t e a l u i
p e r s o n a l s
e r a u i n p u n a t o a r e , i n s A t o t o d a t a m i n d r u , a p r i g $ i
l u x o s ,
d i n c a r e
p r i c i n a a l a s a t m u l t e d a t o r i i . M e l e t i e , c a r e - I s u c c e d a s e l a e p i s c o -
p i a d e H u s i $ i l a c e a d e R o m a n , d e m u l t e o n s p u n e a , c a
n ' a
g a s i t p e u r m a l u i d e c I t d a t o r i i p e c a r e a t r e b u i t s ä l e p l a t e a s c a
$ i l a o e p i s c o p i e
l a a l t a " . 6 $ i c i n d
n e g i n d i m
l a
c e l e
s p u s e .
d e s p r e e l m a i t i r z i u , C A i n s t r i n g e r e a o v e r i i m a i p e t o t i a u c o v i r s i t " . 7
P r i n u r m a r e , I n c a
d e p e c i n d
M i t r o p o l i t u l G h e u c a a d u s e s e
s u b a r i p i l e s a l e p r o t e c t o a r e p e a c e s t i d o i t i n e r i d i a c o n i , s e v o r f i
a p r o p i a t , v o r f i l e g a t $ i o p r i e t e n i e d e c o n l i t u r g h i s i t o r i a i
a c e l u i a s
a l t a r $ i s u b o c h i i a c e l u i a s s t a p i n , c a r u i a d a t o r a u d a r u l f o r d i a c o -
n e s c , d a r c e s e p e t r e c e a i n s u f l e t e l e l o r , n u m a i v r e m e a c u a l e e i
i n t i m p l A r i s c a p a r A l a i n t e r v a l e n e p r e v a z u t e l a t i n e $ t i e c e c o t i t u r a
a v i e t i i , d e z v A I u i n d u - n e t a i n i c i l e g i n d u r i a t i t d e i n v a l u i t e d e p l a t o $ a
v o r b e l o r o c a z i o n a l e .
1 . A . D . X e n o p o l s i C . E r b i c e a n u S e r b a r e a . g o l a r d d e l a l a W I a s i 1 8 8 5
p . 3 7 7 , 2 7 U .
2 . 1 . B i a n u o , c .
I p p . 9 9 - 1 0 0 .
3 . M e l c h i s e d e k C r o n . R o m a n " 1 1 p . 1 6 0 .
4 . l b i d e m . , C h r o n H W o r " .
5 . A n d r e a s W o l f o . c .
1
p . 1 4 9 i n n o t a .
6 . M e l c h i s e d e k o . c .
7 . B e l d i m a n i n
T r a g o d i e " p u b l . d e M i c h . K o e a l n i c e a n u o . c . 1 1 1 p . 4 0 3 .
s i
s i - I
s i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 135/158
1 3 9 - -
T i n a r u l d i a c o n V e n i a m i n , i n z e s t r a t c u u n c a r a c t e r d o c i l , i n o -
f e n s i v s i f a m i l i a r s i f o a r t e d e z i n t e r e s a t i n a c t i u n i l e s a l e , d e s i g u r c a
a s t i r n i t u n r e s e n t i m e n t i n s u f l e t u l l u i
G h e r a s i m , m a i a l e s c a v a
f i v a z u t c a p a t i n d u - s i i n c r e d e r e a m a i m a r i l o r s a l . D e s i d i n p a r t e a
l u i V e n i a m i n , d u p a c u m v o m v e d e a i n t r o i m p r e j u r a r e , d e o a d i n c a
u m i l i n t a c r e s t i n g , n u m a i z a v i s t i e n u p u t e a s a - i p o a r t e , c u m c a u t a
u n a n o n i m s a i - o a t r i b u e .
C u t o a t e a c e s t e a , f i i n d c a m a i t i r z i u d i n p r i s o s u l r i s i p i i l u i G h e -
r a s i m , s ' a u i m p a r t a s i t u n i a s i a l t i i , a c e s t i a s - a u s i m t i t o b l i g a t i a - 1
l a u d a s i p o a t e c u d r e p t a t e , i a r d u p a m o a r t e a u s c r i s r i n d u r i d e s p r e
e l , c a e r a b a r b a t c u u n d u h a t i t d e m a r e , i n c i t
i n
c u r g e r e d e
3 0 a n i " a u s t r a l u c i t i n i p o l e p s i e , c a n i c i u n u l d i n
c i t i e p i s c o p i
a u a v u t t a r a M o l d o v e i s i n i c i d i n m i t r o p o l i t i . '
I n s u s i D i m i t r i P a n a g h i o t a t u G o v d e l a d o c t o r u l , a u t o r u l c i t o r v a
c a r t i , n u p o a t e u i t a b i n e f a c e r e a p r i m i t a d e l a G h e r a s i m . N e s p u n e
e l i n p r e f a t a l a I c o n o m i a p r a c t i c a " v o l .
I d i n 1 8 1 6 , C i n d a m
i n t r e p r i n s a c e s t o p p l i n d e o s t e n e a l a , s c o p u l m e u e r a , d e a m a a r a t a
f o l o s i t o r n a t i e i , p e c a r e d e d e m u l t t o t c e e s t e e l f i n d o r i a s - o a l b a .
C i t i n s a d e
s t r a n i u m i s ' a
p a r u t , c i n d
p e s t e s p e r a n t a
m e a , a m
v a z u t p e t o t i r a m i i n d s u r z i l a o a s e m e n e a i n v i t a r e . S i c e z i c ? N i -
m i n e d e a c e i c e c o m p u n n a t i u n e a , n i m e n i z i c , d i n a c e i m a i m a r l
s i m a i p u t e r n i c i , n u s ' a u a r a t a t c o n l u c r a t o r i l a a c e a s t a f a p t a " .
A f l i n d i n s a - - d e a c e a s t a g r e u t a t e c e i n t i m p i n p r e a s f i n t i t u l
e p i s c o p d e R o m a n c h i r G h e r a s i m , b a r b a t f o a r t e a m i c a l
m u z e l o r
s i i u b i t o r d e i n v a t a t u r a s i p r o t e c t o r c a n i m e n i a l t u l m a i i n v a p a i a t
' a o r i c e b r a n s a a f i l o s o f i e i s a n a t o a s a , n u n u m a i d i n t r e M o l d o v e n i ,
c e i d e o n a t i e c u d i n s u l , c i c h i a r i n t r e c e i d e o n a t i u n e c u m i n e
s i v a z i n d p e l i n g a a c e s t e a s i f o l o s u l c e r e z u l t a d i n
a c e a s t a c a r t e ,
d e b u n s v o e , f a r a i n d e m n u l n i m a n u i , c i d e l a s i n e s i p o r n i t n u m a i
d i n r i v n a s a c a t r e c e l e b u n e , a u p u s c e a m a i m a r e p a r t e d i n c h e l -
t u i a l a , p e n t r u c a s a s c o t l a l u m i n a a c e s t i n t a i v o l u m . P e l i n g a a -
c e s t p a s t o r s f i n t s i d e H r i s t o s u r m a t o r , s ' a a r a t a t c o n l u c r a t o r , p r e a
s f i n t i t u l I r i n o p o l e o s s i V a t o p e d i u c h i r G r i g o r i e E f e s u l " . 2
I n 1 8 2 1 , G h e r a s i m d i n p r i c i n a e v e n i m e n t e l o r e r a
p r i b e a g i n
t a m n e m t e a s c a " ; i a r a v e r e a " s a ,
e r a i n
m a n a s t i r e a S e c u l u i " ,
a d a p o s t i t a , s t i u t a s i d e m a r e l e s a u e c l i s i a r h d e e p i s c o p i e , M e l e t i e .
1 . C . B o b u l e s c u o . c . p . 2 2 .
2 . B u c i u m u l r o m a n u , f o a i e l u n a r c i , l a s s i e a n . 1 1 ( 1 8 7 7 ) p . 9 5 - 9 6 I n n o t a .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 136/158
1 4 0
A c e s t a d u p d c e s e f a c e e p i s c o p i n d a t d s a n t r i m i s o a m e n i i
s d i ,
c u z d l o a g e l e t u r c e s t i , c a s a i a a v e r e a e p i s c o p u l u i " , d a r d i n p r i c i n a
v o l i n t i r i l o r , c a r i r o i a u p r i n p a r t i l e a c e l e a s ' a u i n t o r s t r i m i s i i i n a -
p o i d i s e r t i , c a n ' a u p u t u t , s a l e i a , t e m i n d u - s e d e v o l i n t i r i . D e c i
e g u m e n u l S e c u l u i , a u 1 n s t i i n t a t p r i n t r i m i s p r e e p i s c o p i n C o r d u n " ,
d a r n e g A s i n d u - 1 a u d a t l a f r a t e l e e p i s c o p u l u i s c r i s o r i l e . S i s c u l i n -
d u - s e f r a t e l e e p i s c o p u l u i
c a r e d e s i g u r c a n u p o a t e f i d e c i t S o -
f r o n i e a u s c r i s l a m a i m a r e l e a c e l a l o r d a c h i , f i i n d a p r o a p e a c o l o
d e h o t a r c u o a s t e a I u i , c a s a f a c d a c e l b i n e , s d m e a r g a i n
S e c u l
c a s a i e e a v e r e l e e p i s c o p u l u i $ i s ä l e a d u c d a c o l o i n C o r d u n .
l a r
e l i n v o i n d u - s a l a a c e a s t a s ' a u p o r n i t c u o a m e n i i s a t $ i
a u m e r s ,
l a S e c u l $ i e i m e r g i n d a c o l o n ' a u c a u t a t c a s a - s i p l i n e a s c A s l u j b a f o r " . '
0 i n f o r m a t i e d e s u r s d g e r m a n d l i n k n e a r a t d a f i a l t u l r o s t u l
m i s c a r i i t r u p e i l u i l o r d a c h i d e l a C o r d u n u l b u c o v i n e a n l a S e c u c a :
1 - a r f i v i n d u t p e l o r d a c h i e p i s c o p u l d e R o m a n s p u i n d u - i ,
c a
T u r c i i v r e a u s a p r a d e n o a p t e a S e c u l , a t r a g i n d u - 1 a c o l o " . ,
F i e l d c o m i a d u p d f a i m o a s a a v e r e a I u i G h e r a s i m , f i e d i n c u r s a
i n t i n s d , d u p d c u m s t i m l o r d a c h i $ ' a s f i r s i t z i l e l e i n c h i p u l c e l m a i
t r a g i c c u c i t i v a d i n a i l u i I n t r e z i d u r i l e m a n d s t i r i i S a c u l u i .
U n f a p t f a m i n e n e i n d o i o s , d i n d e s f A s u r a r e a t u t u r o r a c e s t o r
l u c r u r i s i a n u m e c a d e s n o d a m I n t u l c a p i t u l d r i i m a n d s t i r i i n u p u t e a
f i i n d i f e r e n t p e n t r u G h e r a s i m , c u t o a t d
s i g u r a n t a i n c a r e s e
a f l a
e l f i i n d a d d p o s t i t p r i n l o c u r i l e d e o b i r s i e .
C h i a r c r o n i c a v r e m i i n u s e m u l t u m e s t e n u m a i c u i n s i r u i r e a
e v e n i m e n t e l o r p r i n c i p a l e ,
c i i n
a m d n u n t i m e e s t e
p r e o c u p a t A d e
a v e r e a p e r s o n a l d a e p i s c o p u l u i d e l a R o m a n , c a r e d e s i g u r
c a n u
e r a o b a g a t e l d . $ 1 c i n d n e m a i g i n d i m c a l a c e l e
c l o u a e p i s c o p i i
p e u n d e a t r e c u t n ' a l d s a t d e c i t n u m a i d a t o r i i
B e l d i m a n i n a s a T r a g o d i e " s c r i e c a m a s t f e l :
D a r e p i s c o p u l d e R o m a n G h e r a s i m , b a r b a t n u p r o s t
O m , c a r e i n o r i c e v r e m e , p i l d d a l t o r a a u f o s t ;
I n t i m p l a r e f o a r t e t a r e I ' a u f a c u t d e a u g r e s i t
C a c i i n p i e r d e r e a a v e r i i m a i p e t o t i a u c o v i r s i t . 3
1 . B u c i u m u l r o m a n u " D . 5 0 5 .
2 . I n N e u g r i e c h i s c h e
V o l k s l i e d e r , g e s a m m e l t u n d h e r a u s g e g e b e n v o n
C . F a u r i e l , u b e r s e z t u n d m i t d e s f r a n z O s i s c h e n H e r a u s g e b e r s u n d e i g e n e n E r -
l d u t e r u n g e n v e r s e h e n v o n W i l h e l m M a i l e r " I I
L e i p z i g 1 8 2 5 p . 2 2 0 a p u d N .
l o r g a R e v i s t a i s t o r i c e a n . X I V ( 1 P 2 3 ) n - l e 1 0 - 1 2 p . 3 5 0 .
3 . M i c h . K o g a l n i c e a n u o
c .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 137/158
1 4 1
L a i n t o a r c e r e a s a d i n p r i b e g i e , d e s i g u r i n d u r e r a t p e s t e m a -
s u r a d e p i e r d e r e a
a v e r i i s i m a i d i n d s i c u o c h i i d e f o s t u l
s a u
e c l i s i a r h M e l e t i e , a c u m i n a l t a t l a
t r e a p t a a r h i e r i e i d e c a t r e T u r c i
c u t e n t a t i v a a - i o c u p a s c a u n u l , u r g i a s a s e d e s l a n t u e f a i l p e r e c h e .
N u n u m a i c a i i c e r e c a t e r i s i r e a , d a r
I I n u m e a l u d a $ i p o a t e p e
d r e p t c u v i n t
a r z i n d t o a t e v e s m i n t e l e s i p r e f a c i n d v a s e l e d i n e p i s -
c o p i e , c a r e f u s e s e r a a t i n s e d e n e c a n o n i c u l
M e l e t i e , o
c r e a t i e
a
i m p r e j u r a r i l o r s i a T u r c i l o r .
.
I n t r e t i m p M e l e t i e a c a u t a t o i m p a c a r e , r e c u n o s c i n d u - $ 1 p a c a -
t u l s i c e r i n d u - i e r t a r e , G h e r a s i m a r a m a s n e i n d u p l e c a t .
I n p r i m a v a r a a n u l u i 1 8 2 6 , i n t r a n s i g e n t u l e p i s c o p G h e r a s i m e r a
c a t r e s f i r s i t u l z i l e l o r s a l e , t r a g i n d d e m o a r t e i n
I a s i . M e l e t i e n a -
. c l a j d u i n d l a o a b s o l v i r e a g r e s a l e i s a l e m a c a r i n a c e s t e c l i p e , l u i n d
s i p e M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n s ' a u
d u s i m p r e u n a i m p l o r I n d
e s t a r e
a m i n d o i i n g e n u n c h i , l i n g a p a t u l c e l u i c e p e s t e c i t e v a c l i p e a v e a
s a t r e a c a i n l u m e a d r e p t i l o r , i n s a s ' a
i n t o r s f a t a s p r e
p a r e t e n e
m a i s p u n i n d n i c i o v o r b a . '
A c e s t e a s e p e t r e c e a u d e s i g u r i n z i v a d e 1 5 M a i 1 8 2 6 , i n t r o
d i m i n e a t a a S i m b e t e i S a m a r i t e n c e i , d u p a c a r e i n t i m p l a r e l a 2 c e a -
s u r i s i j u r n a t a t e d i n z i s e o d i h n e a I n t r u D o m n u l c e l d e v e s n i c a
a m i n t i r e r a p o s a t u l e p i s c o p d e R o m a n , D o m n u l D o r n n G h e r a s i m
B a r b o v s c h i " . 2 l a r d u p a c u m i i p l a c e a a s c r i e m a i d e p a r t e G r i g o r i e
i e r o m o n a h u l a l s f i n t e i e p i s c o p i i d e R o m a n , d a s c a l a l m e u b a t r i n
s i s t a p i n S i b i n e f a c a t o r . 3
I n g r o p a r e a i
s ' a f a c u t i n I a s i , c h i a r i n M i t r o p o l i a c u h r a m u l
s f i n t u l u i G h e o r g h e , d u p a c u m n e d o v e d e s t e a c e a s t d i n s e m n a r e d e
p r e t , c a r e e x p l i c a m a c a r i n p a r t e
n e v o i a
d e a f i s c h i t a t
m a i p e
l a r g t r a s a t u r i l e g e n e r a l e a l e c a r a c t e r u l u i l u i G h e r a s i m i n o p o z i t i e
c u a c e l a l l u i V e n i a m i n .
[ S A s e $ t i e ] d e c i n d a u r a p o s a t p a r i n t e l e G h e r a s i m , f i i n d e -
p i s c o p d e H u s s a s h '
a n i s i l a R o m a n d o a z a c i s i
p a t r u . S i s ' a u
i n g r o p a t l a s f i n t a m i t r o p o l i e I n b i s e r i c a s f i n t u l u i G h e o r g h e 1 8 2 6 ,
i n c i t i n c u r g e r e d e 3 0 a n i f i i n d e p i s c o p a u s t r a l u c i t i n i p o l i p s i e ,
c a n i c i u n u l d i n c i t i e p i s c o p i a u a v u t t a m M o l d a v i e i s i
n i c i d i n
c i t i m i t r o p o l i t i . A u f o s t c h i n u i t d e
M i t r o p o l i t u l
V e n i a m i n 3 0 d e
a n i , d a r i n s a s i e l V e n i a m i n a u f o s t c h i n u i t d e z a v i s t i e 3 0 d e a n i " . 4
1 . M e l c h i s e d e k C r o n . R o m . " I I p p . 1 8 7 - 9 .
2 . N . l o r g a A n a c a d . r o m , " p e 1 9 1 5 - 6 p . 8 3 6 .
a I b i d e m a c :
4 . C . B o b u l e s c u o . c .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 138/158
1 4 2
$ i a c u m d a c a n e i n t o a r c e m c u a p r o a p e 3 8 d e
a n i i n u r m a ,
a d i c a r e v e n i n d l a z i l e l e d i n t o a m n a a n u l u i 1 7 8 8 , c i n d $ i V e n i a m i n $ i
G h e r a s i m i n d i c a t i a u r e a t r e p t e l e i e r a r h i e i b i s e r i c e s t i , l a n i c i u n u l
d i n e i n u s u r p r i n d e m o c i t d e s l a b s e z i t a r e f a t a d e s a r c i n i l e c c l i
s e a r u n c a p e u m e r i $ i m a i a l e s l a V e n i a m i n c a r e d e s i g u r e r a m a i
t i n a r . E l s i n g u r n e - o m a r t u r i s e $ t e a c e a s t a d e t o t t i r z i u , i n g r o z i n d u - s e
c i n d $ ' a v a z u t s l u t l e a p a c d t o s i e i " t i n e r e t e i c a i n t r o o g l i n d d " b i -
r u i n d u - 1
p e a t u n c i
i u b i r e a d e s i n e ' $ i c a l c i n d c a n o a n e l e , 2 s u i n d
p r e a d e a n a l - t r e p t e l e i e r a r h i e i b i s e r i c e s t i i n c a r c a t e d e a t i t a r a s p u n -
d e r e m o r a l d .
A c e a s t a i n s e a m n a C a o n c u c i t a n e v i n o v a t a m o d e s t i e a m i n -
c a r c a p e V e n i a m i n , e l a v e a c o n s t i i n t a n e a m u l u i h o i e r e s c
d i n c a r e
s e t r a g e a $ i a v e l e i t a t i l o r c e d e c u r g e a u d e p e u r m a p a s u l u i f a c u t ,
c o n s f i n t i t e $ i d e o t r a d i t i e , 3 p e c i n d i n
s u f l e t u l c e l u i d e a l d o i l e a ,
p e l i n g a i m p u l s i v i t a t e a i n a s c u t a , l u x u l $ i m i n d r i a c a r e - I s t a p i n e a u ,
- a s e m a n i n d i n t r u t o t u l c u e p i s c o p u l A n t o n i e d e l a R o m a n , p e c a r e - 1
$ i c u l t i v a i n v e d e r e a v i i t o r u l u i s a u , 4 v i a t a i l p u n e a $ i I n f a t a u n u i
r i v a l i n c a r e c a l i t a t i l e p r l s o s e a u .
A n t o n i e f o s t u l e p i s c o p d e R o m a n , a l c a r u i u n i c m e r i t e r a a -
c e l a d e a f i f o s t u n b u n a d m i n i s t r a t o r a l a v e r i i e p i s c o p a t e , i n c o l o
d u c i n d u - $ i v i a t a i n s p i r i t u l i d e i l o r f i l o s o f i l o r f r a n c e z i d e c a t r e s f i r -
$ i t u l
s e c . a l X V I I I - l e a , e r a t o c m a i d r e p t a r u l p i l d u i t o r a l m i n d r i e i
e g o i s m u l u i $ i a l d e s p o t i s m u l u i p e n t r u G h e r a s i m $ i a t i t d e a r o g a n t
f a t a d e V e n i a m i n , o c a r i n d u - 1 f i i n d e p i s c o p l a H u s i p e n t r u c a n u a
v o l t s a m i n i n c e c a r n e c u d i n s u / i n p o s t u l C r a c i u n u l u i . 2 S i f i i n c i c a
e v o r b a d e c a r a c t e r u l a d o u a f i i n t e c h e m a t e p e n t r u a c e l e a s i r o s t u r i
i n b i s e r i c a , n e v o i a c e r e a f i d e f i n i t e .
E s u f i c i e n t s a n e a m i n t i m d e c l i p e l e a n u l u i 1 8 2 1 , c i n d i n f a t a
p r i m e j d i e i a m i n d o i f u g . P e c i n d i n s a G h e r a s i m d i n c o l o d e C o r d u n
s e s b a t e a i n f r i g u r i l e d e s n a d e j d i e i c a p e r d e o a v e r e s t r i n s a c u m u l t a
t r u d a $ i
i s e r i s i p e s c o d a j d i i l e i n c a r e p u s e s e a t i t a v a n i t a t e , V e n i a -
m i n l a C o l i n c a u t i i $ i d e p a n a a m a r i t e l e - i z i l e
i n t r a d u c e r i d e c a r t i
1 . I n C o n d i c a V i n t & p a r e t i s u l M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i c d t r e
D o m n p u b l . s i i n r e v . B i s . o r t . r o m . a n . X X X ( 1 9 1 0 ) p . 7 4 9 .
2 . I b i d e m .
3 . E l i n s u s i p a r e a i n d e m n a m a i t i r z i u p e f i i i d e b o i e r a i n t r a i n m o -
n a h i s m ( C . E r b i c e a n u r e v . B i s . o r t . r o m . a n . X X X I V ( 1 9 1 0 ) p . 7 5 1 .
4 .
I . B i a n u o . c ,
I p p . 9 9 - 1 0 0 .
5 . M e l c h i s e d e k C h r o n . R o m . . " I I p . 1 6 0 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 139/158
- 1 4 3 , .
s f i n t e $ i n e r a b d a t o r d e s o s i r e a a l t o r a . 1 l a r c u p r i v i r e l a a v e r e , f i i n d
c a t r e s f i r s i t u l z i l e l o r s a l e , n e d e s t a i n u e s t e c a d i n c a s a p a r i n t i l o r s a l
n u a l u a t n i m i c s i n u a m n e s p u n e e l n i c i o a v e r e s a u b a n i
d i n c a r e s a s e p o a t a i n t i m p i n a g r i j i l e t r e b u i t o a r e d u p a r i n d u i a l a
b i s e r i c e i p e n t r u m u l l p a c a t o s u l m e u s u f l e t " f i i n d c a i n t o t c u r s u l
v i e t i i m e l e , n i c i a m v r o i t a a d u n a b a n i s i n i c i a m v r e u n b a n " . 3
l n s a d u p a c u m v o m v e d e a i m e d i a t c o n c u r s u i e l i t e i r o m a n e s t i s i
a c e l e i r u s e s t i d e o c u p a t i e l a r i d i c a r e a s a t i m p u r i e s p r e c u l m e a
i e r a r h i e i b i s e r i c e s t i , n u i - a l i p s i t s i n i c i n u 1 - a r e f u z a t . N e l a s a a
o i n t e l e g e e l s i n g u r .
G h e r a s i m l a r i n d u l s a u d e a s e m e n e a n u e r a
l i p s i t d e u n a -
t a r e s p r i j i n . 1
V e n i a m i n c a e g u m e n a l s f i n t u l u i S p i r i d o n
d i n I a s i .
M a r t i e 1 7 8 9 - 2 7 l u n i e 1 7 9 2
C u m a j u n g e e g u m e n V e n i a m i n , e l s i n g u r n e d a r e l a t i i l e c u -
v e n i t e . B a I n c a n e p u n e i n f a t a u n o r i n t i m i t a t i , c a r e p a r a n e $ i
d e m o n s t r a n e v o i a a c e s t e i i n a i n t a r i . D e c i s a - 1 a s c u l t a m p e e l $ i s a
v e d e m , c a r o r i m p r e j u r a r i d a t o r a a c e a s t a t r e c e r e d i n e c l i s i e r h i a s f .
m i t r o p o l i i i n r o s t u r i l e m a r e i i n s t i t u t i i d e b i n e f a c e r i a s f i n t u l u i S p i r i -
d o n , c i n d c a v i r s t a a b i a t r e c u s e d e d o u a z e c i d e a n i .
R d m i i n d v a c a n t a e g u m e n i a s f i n t u l u i S p i r i d o n d i n I a s i - - n e
s p u n e e l t r a s f i i n d d e b o e r i i e p i t r o p i a c e i m o n a s t i r i , a m s t a t u n
a n v e c h i l d e e g u m e n " . M a i a p o i c e r i n d a c e l l o c o f a t d m a i v i r -
s t n i c a
d e c i t m i n e s i d e t r e a p t a m a i i n a l t d d u p r e c u m a n f o s t
u n i i s i a r h i e r e i " , u n a r h i m a n d r i t g r e c , p e t r e c d t o r i u i n I a s i " , c a r e
s l u j i s e s u b a d m i r a l u l O r l o f i n f l o t a i n p a r c i t e a s c a
a f l a t o a r e p e
m a r e a A l b a l a r c i z b o i u l c e l m a i d e n a i n t e i n p o t r i v a T u r c h i e i , c e r i n d
a c e a s t d e g u r n e m e s c o l i n d - o d e v a c a n t a d e l a D o m n u l P e t r u R o -
m e a n ( o v f e l d m a r e s a l u l o s t i l o r r o s i e n e s t i , c a r e l e p e a t u n c e a o c u p a
p a t r i a s i r i n d u i n d u - i - s a c e r i r e a l a d i v a n , d e a i c e a i s ' a u r d s p u n s ,
a l e p i t r o p i i m o n a s t i r e i d u p r e i m p u t e r n i c i r e a c e a u , W I r e i n d u i t e g u m e n
1 . V e z i l n n a i n t e c u v i n t a r e " d e l a I s t o r i a s c r i p t u r i i v e c h i u l u i T e s t a m e n t "
l a s i 1 8 2 4 t o m . 1 p . 2 0 . F u n i e s a u f r i n g h i e i n t r e i t a " , 1 4 1 8 3 1 ; C . E r b i c e a n u
1 s t . M i t r o p o l . M o l d . p . 2 0 6 .
2 . T e s t a m e n t u l p . 6 2 .
3 . l b i d e m ,
4 . M e l c h i s e d e k C h r o n . H u s i l o r "
1 p . 3 8 9 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 140/158
1 4 4
$ i a n u m e p e m i n e . D e c i D o m n u l R o m e a n t o v c u n o s c i n d u - m a a u i n -
t a r i t i n o r i n d u i r e a e p i t r o p i l o r , e g u m e n i n d a c o l o p a n g d u p d i n c h i e r e a
p a c e , 1 a d i c a p a n a l a 1 7 9 2 .
C a v e c h i l d e e g u m e n " a l m a n a s t i r i i s f i n t u l u i S p i r i d o n , i e r o -
m o n a h u l V e n i a m i n , t r e b u e s a - $ i f i i n c e p u t _ f u n c t i o n a r e a d i n t u n a l u i
M a r t i e 2 i n d a t a d u p a m o a r t e a a r h i e r e u l u i p a r i n t e l u i S o f r o n i e E r i n o -
p o l e o s " d e l o c d i n * P a t m o s , 3 i n t i m p l a t a l a l e t 1 7 8 9 F e b r u a r 2 4 " . 4
U n o a r e c a r e t i n i n d s e a m s d e a c e s t e e v e r n m e n t e
b i s e r i c e s t i , c a u t a
a s c r i e a s t f e l : , , . . , a u r a p o s a t f e r i c i t u l K i r S o f r o n i e d e P a t m o s c a r e
a f o s t e p i s c o p R o m a n u l u i l a a n a l 1 7 8 9 F e v r u a r i e i n 2 4 $ i i - a u
f o s t s u c c e s o r p r e a c u v i o s u l K i r V e n i a m i n b u n p a t r i o t d i n l a $ i " . 5
D i n c a r t i l e g r e c e s t i r a m a s e d e p e u r m a l u i S o f r o n i e , a f l a r n c a
s ' a i n p a r t a s i t $ i V e n i a m i n , d u p a d a t i n a c u u n
T u r t c x t S t o t T g t g , a -
d i c a r e g u l i l e r i t u a l e b c a e e l c e v a f i p a r t i c i p a t s i e l l a p r o h o d u l d e
a r h i e r e i , p r e o t i s i d i a c o n i $ i a p o i u r m e a z a l a c i r m u i r e a a c e l i a s i m a -
n a s t i r i . T
D e p r o a s p a t a s i t i n a r a c o n d u c e r e a m a r e i m a n a s t i r i n s t a v r o -
p i g h i o n " i a t a c e n e i m p a r t a s e s t e u n u l d i n c i n t a r e t i i s f i n t u l u i l a c a s :
I n s d m n a l - a m e u $ a r b a n p s a l t a l d o i l e a l a s f e t e S p i r i d o n l a a n a l
( s i c ) l e t 1 7 8 9 O c t o m v r e 2 1 p e n t r u c a c i n e m ' a f i $ t i i n d s a m a p o m e -
n i a s c a , i n s a I n t e a c e i a f i i n d e g u m e n p a r i n t e l e V e n i a m i n N e g e l o m
e g h e m o n i c o s $ i c u i n v a t a t u r c i c o v d r $ i n d p r e t o t . A c [ i ] a s t a a m s c r i s
c a s a s a p o [ m e ] n i a s c a .
' e r b a n p s a l t c i r i a c ( s i c ) [ . - - - c i r a c ] p a r i n t e l u i S o f r o n i e E r i n o -
p o l e o s , c a r e p r e o s f i n t i e s a a r a p o s a t " . 8
L a 1 7 9 1 A p r i l 2 3 , p e u n a c t d e i m p a r t e a l a f r a t e a s c a , p e i e r o -
m o n a h u l V e n i a m i n d e a l t s d a t a , i t a f l a m i s c a l i n d c a i g u m e n , 9 D e c i
i n a c e a s t a c a l i t a t e ,
d e s i g u r s u b a l u i i n g r i j i r e c a d e a u d i n p u n c t
1 . 7 ' e s t a m e n t u l " p . 5 9 .
2 . V e z i F u n i e s a l t f r i n g h i e i n t r e i l d " . I a s i 1 8 3 1 , l a u r m a .
3 . A . D . X e n o p o l s i C . E r b i c e a n u S e r b a r e a g o l a r d d e l a l a q i " p . 3 7 7
n r . 1 6 .
4 . I n s c r i p t i i l e b i s . s f . S p i r i d a n d i n I a s i . I n s e m n a r e a d e p e M i n e i u l M a i
d e R i m n i c d i n 1 7 8 0 .
5 . A . D . X e n o p o l s t C . E r b i c e a n u o . c . I n s e m n a r e a m a i d e p a r t e c o n -
t i n u a a s a : c a r e a c u m s ' a u P r a t e p i s c o p d e R o m a n " . C e l e s p u s e d e n e c u n o s -
c u t s e b a t c a p i n c a p , g i n d i n d u - n e l a s i m p l u l f a p t a u r c a r e a l u i V e n i a m i n
l a e p i s c o p a t u l d e R o m a n e c u m u t t m a i t i r z i e .
6 . A . D . X e n o p o l s i C . E r b i c e a n u o . c . p . 3 7 7 .
7 . I b i d e m p . 3 8 7 .
8 . I n s c r i p t i i l e . . c i t
9 . l o a n N e c u l c e , b u l e t . m u z . m u n c . l 4 i f a s c i c u l a 8 . 1 9 3 0 p , 1 4 0
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 141/158
1 4 5
d e v e d e r e s p i r i t u a l b i s e r i c i l e § i s c h i t u r i l e , c a r e
a t i r n a u d e e p i t o p i a
s p i t a l u l u i s f . S p i r i d o n . N i t a u n d e t r e b u i a s a s e
i n t i n d a a c e a s t a
p u r t a r e d e g r i j a a e p i t r o p i e i s f . S p i r i d o n i n g e n e r e § i a e g u m e n u -
l u i c a r e o r e p r e z e n t a i n c e l e b i s e r i c e § t i , n e
d o v e d e § t e i n s e m n a r e a
d e m a i l a v a l e f a c u t a p e o E v a n g h e l i e r u s e a s c a d e M o s c o v a d i n
1 7 8 4 . E a s u n s a s t f e l :
A c [ e l a s t c l s f e i n t c i
i d u m n e z e i a s c a e v a n g h e l i e p r i n s i l l * e f i n -
f i e f s a l e p r o i n n a c [ i ] a l n i c a t s c h i t u l u i l u i M a t e i V o e v o d , 1 N i f o n i e r o -
m [ o n a h u J s ' a u a f i e r o s i t l a n u m i t u l s c h i t d e p r e c i n s t i t u l l o v a r h i m [ a n -
d r i t u ] , s p r e a s a p o m e n i r e i n t r u c i n f s p e [ a ] P r e [ a ] s f i n t e i S t d p c i n e i
N d s c a t o a r e i d e D u m n e z e u a c a r i a s e i p r a z n u e g e p r a z n i c u l A d o r -
m i r e [ i ] . D e c i f i i n d . F i p r i n a m e a , c t i r e a m i n s c i m n a t u
t r e c d n d u - o
i l a c o n d i c a m a n [ O ] s t i r e i ' s f . S p i r i d o n ] , f i i n d n u m i t u l s c h i t m e t o h
a l a c e g i i m O n d s t i r i . l a r t i n e o v a i n s t r a i n a d e l a n u m i t u l m e t o h s c i
f i e b [ I ] c i s t a m a t d e p r e a s f e i n t c i T r o i t i i . 1 7 9 2 M a i 6 .
V e n i a m i n - i g u m e n s f i n t e i m c i n [ O ] s t i r i S p i r i d o n " .
C r e d e m C a a c e a s t a
i s c a l i t u r a a l u i V e n i a m i n i n
c a l i t a t e d e
e g u m e n a l s f . S p i r i d o n p e c a r e - 1 c o n d u s e t r e i a n i e s t e p r i n t r e u l -
t i m e l e § i c a r e i t m a i l e g a u d e a c e a s t a i n s t i t u t i e , c a l e a f i i n d u - i d e s -
c h i s a s p r e e p i s c o p a t .
G h e r a s i m i n t i m p u l a c e s t a s e p r e o t i s e , M e u s e d o u a t r a d u c e r i § i
g a t a a o p o r n i
p e a t r e i a .
V a z a i n s a i n l u m e a b i s e r i c e a s c a n u
§ ' o p u t u s e i n t i n d e d e c i t
i n
l i m i t e l e
o c u p a t i e i d e a r h i m a n d r i t a l
m i t r o p o l i e i , p e n t r u c a r e c u v i n t i l § i g a s i m i s c a l i n d s n i e r i t u l G h e r a -
s i m , a r h i m a n d r i t M i t r o p o l i e i l a p l u i " . 3
V e n i a m i n e p i s c o p d e H u s i .
2 7 l u n i e 1 7 9 2 - 1 l u n i e 1 7 9 6
R i d i c a r e a l a e p i s c o p a t a l u i V e n i a m i n v i n e c a t r e s f i r § i t u l l u p -
t e l o r d i n t r e R u § i § i T u r c i . A d i c a d u p a p a c e a d e l a S i s t o v § i o n o u d
v i c t o r i e r e p u r t a t a d e R u § i l a M a c i n i n 1 9 J u l i e 1 7 9 1 , c i n d a c e s t o r a
f i i n d u - l e s a t i s f a c u t e t o a t e c e r e r i l e i n c h e i e p a c e a d e l a 1 4 . c u T u r c i i
i n l a n u a r i e 1 7 9 2 , d u p d c a r e u r m a § i e v a c u a r e a t a r i l o r n o a s t r e . I n s a
1 . E v o r b a d e s c h i t u l l u i T a r i t A d i n a p r o p i e r e a l a s u l u i .
2 . I n s c r i p t i i l e s c h i t u l u i T a r i t a .
3 . A . D . X e n o p o l s i C . E r b t c e a n n S e r b . q c o l a r c i d e l a
l a q i " p . 2 7 0 ; 1 .
B i a n u c . c . 1 p . 1 0 0 .
C . B O B U L E S C U : " D i n v i a t a M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i " .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 142/158
1 4 6
c a o p r e v e d e r e a p o l i t i c e i
l o r , i n c e l
m a i s c u r t
t i m p $ i p u n p e
s c a u n u l m i t r o p o l i e i M o l d o v i i p e G a v r i l B a n u l e s c u . ,
A l e x a n d r u V o d A M o r u z v e n i n d c a D o m n i t o r i n u r m a a c e s t o r
e v e n i m e n t e , d u p A p l e c a r e a o $ t i l o r r u s e s t i i n l u n a l u i M a i , p r i n i n -
t e r v e n f i a s a l a P a t r i a r h i a d e C o n s t a n t i n o p o l
f a c e c a G a v r i l s ä f i e
c a t e r i s i t 2 i n l o c u i t
c u J a c o b S t a m a t i . 3 I a r c a o u r m a r e a a c e s t e i
s t r A m u t a r i e r a n a t u r a l c a e p i s c o p i a d e H u s i s a r a m i e i n t r u l i p s a
a p a r A t o r i u l u i e i , c e l u i a d e v a r a t a r h i e r e u " .
D e c i f i i n d n e a p a r a k i t r e b u i n g i c a P a l z a b a v d s a s e a s e z e
[ $ i l l a a c e a s t a e p a r h i e a l t e p i s c o p $ i ' A s t o r i a d u h o v n i c e s c s p r e m i n -
t u i r e a ,
o c i r m u i r e a
$ i p u r t a r e a d e g r i j a a c u v t n t d r e t e i t u r m e c e i
d i n t r u d i n s a " i n t r e g u l s f a t
a l t a r i i , a d u n a t i n b i s e r i c a
m i t r o p o l i e i
c u h r a m u l s f . G h e o r g h e g A s i d e b u n p e n t r u a c e a s t a
d i n t r e i e r o -
m o n a $ i p e A t a n a s i e e g u m e n u l B o g d a n e i $ i l o s a f p r o e g u m e n u l m a -
n a s t i r i i
N e a m f u l u i p e V e n i a m i n e g u m e n u l m o n a s t i r e i s f i n t u l u i
S p i r i d o n , v r e d n i c l a t o a k i $ t i i n t a $ i p l e c a t M i r a v i e * c c i l u g c i r e a s -
c d c u v i o s , s m e r i t ,
t n p o d o b i t c u b l i n d * $ i
c u
a l t e f a p t e b a n e ,
t e r n a t o r i u d e D u m n e z e u $ i i s p i t i t i n t r u v r e d n i c i a s a " .
A p o i d u p d p r a v i l d c u s o r ( i " f i i n d a l e s c u i n p r e u n c i p l e c a -
r e a $ i p r i m i r e a " D o m n i t o r u l u i A l e x a n d r u C o n s t a n t i n M o r u z , e s t e
o r i n d u i t s p r e h i r o t o n i e , c a r e i s e f a c e
i n z i v a d e 2 7 l u n i e 1 7 9 2
l a s f t n t a e p i s c o p i e a H u s u l u i , i n b i s e r i c a c u r t i i g o s p o d [ = d o m -
n e s t i ] a s f . S p i r i d o n " 4 s a v i r s i n d d u p a a c e a s t a t o a t e c i t e
s e c u -
v i n e a r h i e r i e i " . 5
V e n i a m i n p e v r e m e a a c e a s t a c a e p i s c o p a v e a 2 4 d e a n i f a i l
c i n c i l u n i . I a r A n d r e a s W o l f c u a c e s t
p r i l e j s p u n e d e s p r e e l
c a
e r a d i n n e a m d e b o i e r i . . . u n d d i e S t e l l e e r h i e l t d e r H u s c h e r B i -
s c h o f , V e n i a m i n e i n g e b o r n e r M o l d a u e r a u s e i n e m B o j a r e n G e s -
c h l e c h t e " . 6
C u a c e s t p r i l e j s i m t e n e v o i a a f a c e $ i p e c e t e s f i n t e i e p i s c o -
p i i H u s u l u i " p e n u m e l e s a u V e n i a m i n e p i s c o p
1 7 9 2 l u n i e 2 7 " . 7
1 . M e l c h i s e d e k C h r o n i c a H u s i l o r " I
p . 3 6 5 - 3 6 7 C o n d i c a s f i n t a a M i t r o -
p o b e i d i n I a s i p u b l . i n r e v . B i s e r i c a o r t o d o x c i r o m d m i " a n . X X X I " ( 1 9 1 0 ) n r .
6 p p . 6 1 7 . 6 1 8 , B u l e t i n u l c o m i s i e i i s t o r i c e a R o m d m e i " B u c u r e s t i 1 9 2 4 p p . 7 - 4 1
2 . A n d r e a s W o l f B e i t r d g e z u e i n e r s t a t i s t i s c h h s i t o r i s c h e n B e s c h r e i b u n g
d e s F i i r s t e n t h u m s M o l d a u " H e r m a n n s t a d t 1 9 0 5 E r s t e r T h e i l 2 0 9 - 2 3 0 .
3 . E p i s . M e l c h i s e d e k o . c . p . 3 5 8
4 . N o i s t i m h r a m u l e p i s c o p i e i d e H u s i s f i n t i i
a p o s t o l i P e t r u s i P a v e l
V e z i s i M e l c h i s e d e k C h r o n . H u s d o r " . 1
c . p p . 9 2 3 7 7 .
5 , I b i d e m o . p 3 7 7 . .
6 . A n d r e a s W o l f o . c . 1
p . 1 4 9 i n n o t a .
7 . C . B o b u l e s c u L d u t a r i z n o s t r i " . B u c u r e s t i 1 9 2 2 p . 1 4 6 .
s i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 143/158
1 4 7
T o t i n a c e s t t i m p d e n o u a r h i e r e u c a u t a s a - s i i n z a s t r e z e e -
p a r h i a c u n o t a n t i m i s e , a r a t i n d p e e l e c a s ' a u s f i n t i t u d e
i u b i -
t o r u l u d e D u m n e z e u e p i s c o p u a [ I ] s f i n t e i e p i s c o p i i H u s u l u i C h i r i u
C h i r u V e n i a m i n I a l e a t u 1 7 9 2 l u n i e 3 0 " . '
A b i a h i r o t o n i s i t a r h i e r e u $ i i n s t a l a t c a e p i s c o p , & e s t e d e s -
c h i s p r o c e s u l i n t r e t i r g o v e t i s i e p i s c o p i e , c a r e s e v e d e c a I n c a d e l a
p r e d e c e s o r u l s a l t n u e r a m u l t u m i t a c u d a r i l e c e i s e h o t a r i s e p r i n
c a r t e a d o m n e a s c d d i n 1 7 8 5 a l u a d e l a t i r g o v e t i $ i p r e t i n d e a m a i m u l l
C u d a t a d e 2 5 J u l i e 1 7 9 2 , e p i s c o p u l V e n i a m i n p o a t e a v e a s i
d o c u m e n t u l , c a r e r e g u l a a c e s t e p r i v i l e g i i a l e e p i s c o p i e i . '
I n t e r e s a n t a i n f o r m a t i e n e s t a l a i n d a r r a n a d e a p u t e a c o n s t a t a
p e v r e m e a a c e a s t a
c a n u e r a i n d i f e r e n t a a t i t u d i n e a u n o r a n u m i t e
p e r s o a n e d i n t r e l o c a l n i c i f a t a d e o s t i l e
d e o c u p a t i e f i e m a i a l e s
R u s i s a u T u r c i ,
c u c a r e s p r e n e n o r o c i r e a
f o r f o a r t e a d e s e a v e -
n e a u i n c o n t a c t .
C a z u l u n u i p r e o t e s t e d e s t u l d e e l o c v e n t . A m v a z u t c a I n c a
d i n M a i ° s t i l e r u s e s t i s e r e t r a s e s e r a d i n M o l d o v a s i a f r a m c a p r e o -
t u l C o n s t a n t i n B a d i c u n a s c u t l a C o b i l c a t i n u t u l S o r o c a i d i n m a z i l i
t e m i n d u - s e d e T u r c i ,
c e r e b l a g o s l o v e n i a e p i s c o p u l u i V e n i a m i n p e
c a r e i - o c l A , c a s a . p i e c e I n R u s i a s t a b i l i n d u - s e I n s a t u l D o r e t c o e
d i n e p a r h i a E c a t e r i n o s l a v u l u i c o n d u s A d e G a v r i l B a n u l e s c u . 3
C u a c e a s t a i m p r e j u r a r e t r e b u e a s t i , m a i
d e a p r o a p e W A
u n d e s e i n t i n d e a
j u r i s d i c t i a
e p i s c o p u l u i
$ i a d e t e r m i n a o a r e c u m
c o n f i n i i l e e p a r h i e i s a l e .
T r a t a t u l d e l a I a s i
p r e v e d e a c a N i s t r u l s ä f i e d e a c u m i n a i n t e
m a r g i n e a d e s p a r t i t o a r e i n t r e R u s i a s i , T u r c i a d o b i n d i n d R u s i a O c i a -
k o v u l i n
d e p l i n d s t a p i n i r e , i n s d
s a i n a p o i e z e
P o r t i i ,
B a s a r a b i a
c u c e t a t i l e A k e r m a n , C h i l i a , B e n d e r s i I s m a i l p r e c u m s i M o l d o v a .
O b s e r v a r n d e c i c a s u b j u r i s d i c t i a e p i s c o p u l u i d e H u i i n t r a s i S o r o c a
c u m $ i M o g h i l a u d e p e s t e N i s t r u d u p a c u m p u t e m p r o b a c u a c t u l
d e m a i l a v a l e p e c a r e - 1 r e a m i n t o c m a i . f
1 . A n t i m i s a f l a t o r i n m u z e u l b i s e r i c e s c d i n C h i s i n A u , c a s a e p a r h i a l k
: : . M e l h i s e d e k o . c .
1 p p . 3 7 9 - 3 8 3 .
3 . C . N . T o m e s c u i n A r h i v e l e B a s a r a b i e i " a n . I V ( 1 9 3 2 ) N r . 4 p . 2 8 8 .
4 . , M e l e t i e c u m i l a l u i D u m n e z a u e p i s c o p H u s u l u i .
D e v r e m e c i d u m n e z a i a s c a p r o n i e
n i - a u m i l u i t c u s t e p i n a
[ t r e a p t a l
a r h i e r i e i I a s c a o n u l d u h o v n i c e s t i i p a s t o r i i e p a r h i i a c e s t i i e p i s c o p i i d i n
a f a r -
f l a r e d a r a a r h i e r e s t i i d a t o r i i e s i n d s p r e d u h o v n i c [ i l a s c a
c e r c e t a r e c e l u i d e
l a D u m n a z d u i n c r e d i n t a t n o l a n o r o d , v i i n d s i i n t A r g u l M o v i l a u , u n d e l u i n d
a m i n t e i n t r e a l t i l e s i p e n t r u s f a n t a b i s a r i c a c i s A a f l A z i d i t a i n t r u c i n s t e m a i m a -
r i l o r v o i v o z i M i h a i l s i G a v r i l s p r e s l a v a I u i D u m n e z a u c a r i b i s a r i c a d i n c r e s t i -
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 144/158
1 4 8
D e s i e s t e d i n 1 8 0 3 , r e t r o a c t i v i t a t e a l u i , c u a n t m a i m o l t t r e -
b u e a f i a d m i s A p e v r e m e a l u i V e n i a m i n .
C a e p i s c o p d e H u i s u b c i r m u i r e a c a r u i a c A d e a s i m A n a s t i r e a
F l o r e s t i d i n j u d . T u t o v a o c t i t o r i e a f a m i l i e i C o s t a c h i , m e m b r i i c e i
m a i i n s e m n a t i " a i e i l e g a u o a r e c a r e s p e r a n t e d e a c e a s t a r i d i c a r e a
l u i V e n i a m i n
s i
p e d r e p t
c u v i n t , d e a a d u c e u n i t e i m b u n a t a t i r i
s f i n t u l u i l A c a s , s i e v e n t u a l p o a t e s a - i a s i g u r e s i o s o a r t a m a i b u n a
p e n t r u v i i l o r . I n s a c u ; t o a t e s i l i n t e l e c e m i - a m d a t s p u n e V e n i a -
m i n m a i t i r z i u c a m i t r o p o l i t m i - a f o s t c u n e p u t i n t d d e a o p u n e
d i n n o u I n s t a r e a u n u i a s e z a r n i n t p e n t r u c a m o s i i l e s a l e s e g A s e a u
p r i n n e i n g r i j i r e a d i v e r s i l o r e g u m e n i u n e l e i n c u l c a t e , a l t e l e i n i n t r e -
g i m e r a p i t e $ i t o a t e b u n u r i l e m o b i l e i n c h i p s i m t i t o r i m p u t i n a t e " . '
n i a s c a r a v n a s i i n d e m n a r e a o s a m a d i n p r a v o s l a v n i c i i
l a c u i t o r i c u a f o r
m i l e s i d r e p t i o s t i n e l e p r i n o s a r d n i c a s i l i n t e c i a u p u s a u l o s t
i n c e p u t a o
z i d i d e v r o 7 a n i i , c a n
m a c a r a e r a g a t a p r e c a t s ' a u v a z u t d a r I n c a d e
m u l t i i n d e s t u l a s i n i a p a r a t a t r e b u i n t a a v a n d a t a t p e n t r u e l i d i u l a u n t r u i n -
f r u m u s a t a r i i a s f a n t u l u i o l t a r , c a t s i d e c u v i n c [ i ] o a s a p o d o a b a a t o a t a b i s a -
r i c a , c a r e d i n p r i c i n g c a n ' a u a v u t a c e s t s f a n t u l a c a s e p i t r o p o m c u r a v n a ,
d u r e r e , s i l i n t e s i p u r t a r i d e g r i j i ; n u s ' a u p u t u t a d u c e i n c e d i s a v a r s i t & i r e
s i p o d o a b a d r e p t a c e e s p r e
s a v a r s i r e i n t i m i e r e s i s t a t o r n i c i e a c e s t u i s l a n t ,
l a c a s $ i m a i v a r t o s s p r e a s a p a z i n e s t r a m u t a t c a z u t a r a n d u i a l a c u n o s c a n -
d u - s a d e c a t r a n o i c a e s t e p r e d e t r e b u i n t a a m a l e s s i a m o r a n d u i t e p i t r o p i
s i p u r t a t o n d e g r i j i i n p r e u n a c u c u c e r n i c i e [ a ] s a I c o n o m S i m i o n s i p e d u m .
l o g f t .
l a c o v c u b u n a p r i i m i r e [ a ] s a p e n t r u c a n m ' a m s i i n c r e d i n t a t c a e s t e o m
c u f r i c a l u i D u m n e z a u c a r i n u m i t e p i t r o p d a t o r i s a f i e i n t o a t a v r e m e a a v e
n e a d o r m i t a p r i v i g h e r e p e n t r u a c k l a s t a s f a n t a b i s a r i c a c a i n c a t v a f i c u p u -
t i n t a n u n u m a i s a s a s i l i a s c a a o i n f r u m u s a t a c u t r e b u i n c [ i ] o a s a l i p o d o a b e
a d i c a c a t a p i t i a z m a . s f i n t i l o r v a s a v e s m i n t e , c a r t i s i a l t i l e c e s i p e n t r u u r m a r e
s i b u n a r a n d u i a l a a d u m n e z a e s t i l o r s l u j b i , a s e n a z i p u r u r e , T a n g a a c [ i ] a s t a
s ' a u d a t b l a g o s l o v e n i e c a s a f i e l a b i s a r i c a s i c u t i e p e n t r u s t r a n g i r e [ a ]
m i l i i
d e p i l a c r e s t i n i c i i c i v o r d a d i n c r e s t i n e s c c u g e t s i b u n a i n d e m n a r e i n i m i -
l o r s a l e c a r e c u t i e l a v r e m e r a n d u i t a d e s c h i z a n d u s [ a ] s a s e f a c a c e l l c e o r
f i t r e b u i t o a r e i n s f a n t a b i s a r i c a , f i i n d d a t o r i n u m i t u e p i t r o p i a t i n e c o n d i c a
c u r a t a d e t o a t e v e n i t u r i l e s i c h e l t u e l i l e b i s a r i c i i , c u m s i b r i a s l a c i o c l i l o r
d i n -
t r a c e s t t a r g c i e s t [ i j s p r e i n g r o p a r e [ a ] m o r t i l o r , s a u d a t s u p t a s c u l t a r e n u m i -
t i l o r e p i t r o p i . P o f t i m d a r
i n t r u D o m n u l s i p e D u m v [ o a s t r a ] c i n s t i t i b o e r i c i
v i t
f i d u p a v r e m i d r e g a t o r i l a a c e s t t i n [ u j t a S o r o c i i , c a p e n i s t i f i i a s f i n t i i
b i s a r i c i m a i c i i n o a s t r e a c r e s t i n i l o r c a p e n t r u o n c i
t r e b u i n t i
b i s a r i c e s t i v a
u r m a a a v e t r e b u i n t e
d e a g i u t o r d r e g a t o r e s c n u m i t [ u ] e p i t r o p l o g f t .
l a c o v
s a f i e a g i u t a t c u m s i e l a p a r a t c a u n u l c i s ' a I n s a r c i n a t c u p u r t a r e d e g r i j i
a a c e s t i i c r e s t i n e s t i s i l u i D u m n e z a u p l a c u t a s l u j b a p e n t r u a O d e e p i l r o p i i
O d e c a s ä s [ e J p a z a s c a i n t o c m a m a i s u s a r a t a t a r a n d u i a l a b e s ' a u d a t l a
m a n s a c [ i ] a s t a c a r t e d e n o i
i s c a l i t a $ i c u p e c e t e s f i n t i i
e p i s c o p i i p e c e t l u i t a
1 8 0 4 l u n i e 6 .
[ p e c e t e i n t u s ] p e c e t e s f i n t e i e p i s c o p i i a H u s u l u i M e l e t i e e p i s c o p u l
1 8 0 3 M a r t 2 8 z i l e .
[ i s c a l i t u r a ] M e l e t i e e p i s c o p H u s u l u i '
( A r h i v a s t a t u l u i d i n C h i s i n a u , D o s . 6 6 p a c h e t 1 6 f . 1 4
s e c t . i n a i t u l u i
s f a t a l B a s a r a b i e i a n . 1 E 3 7 . V e z i p e n t r u e p a r h i a C h i s i n a u l u i s i a H o t i n u l u i . V .
A . U r e c h i a A n . a c a d . r o m . p e 1 9 0 9 - 1 9 0 1 p . 3 3 1 s i C . N . T o m e s c u , A r h t v e l e
B a s a r a b i e i a n . I
( 1 9 2 9 ) .
1 . E c l a i r c i s s m e n t s s u r l a q u e s t i o n . . . " p p . 5 4 - 6 3 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 145/158
1 4 9
P e n t r u a s i m e n t i n e , i g h e m o n i c o n u l " d e f i n k e p i s c o p i n v a t a t
s i a f i m a i a l e s i n t o n u l v r e m i i , v e d e m c a - s i p r o c u r d M i n e e l e g r e -
c e s t i d e V e n e t i a , d e s i g u r a a u z i l a s t r a n d c i n t i n d u - s e g r e c e s t e s ' a p o i
a n u p e r d e c h i a r e l p e r s o n a l c o n t a c t u l c u l i m b a , c a r e I - a p r e o c u p a t o
v i a t a . i n t r e a g a .
U n i l e p a s t r a t e p a n d i n z i l e l e n o a s t r e a u s i o b i c i n u i t e l e i n -
s e m n a r i f a c u t e d e e l i n l i m b a g r e c c a s c a , c a r e s u n s a s t f e l :
H I E V O V E 6 O V I G g T O O
C P , b r I X o t d c - c 8 a . H i v t 8 m p i 8 x u p 1 8 A ; t e : - c i v a p 8
l i t o v c r c a v i E v 8
1 1 0 0 6 6 a x o c i
r i c
t e b v
) 5 1 1 . 5 . . p t i ) v
l a x 6 6 8 I l r i t p c n o -
V T 8 A l o : k a c O i a ; x z 7 C a p b v i p o p c i c O r i
c y ' J v
n c e p e c t i r a S G , -
c p / X e c - c c i t 8 - A c i i n t a x 6 n 4 ) d i 7 t ( 1 ) X t i 6 E 8 x o p t 8 x u p i 8 1 3 s v t o c [ t i v - , t a t h - c O v r y a , -
t o y z p O v o v
e c u t 8
i p x c e p a T i d o c c 1 7 9 2 , i v I t l i v t A i x e g p E 8 . '
A d i c a :
[ I n v r e m e a d o m n i e i p r e a i n a l t a t u l u i s t a p i n D o m n u l u i
D o m n A l e c s a n d r u C o n s t a n t i n M o r u z V o e v o d s i i n z i l e l e l u i I a c o v
M i t r o p o l i t u l M o l d o v i i . $ i a c e a s t a s ' a c u m p a r a t d i m p r e u n d c u a l t e l e
d e i u b i t o r u l d e D u m n e z e u e p i s c o p u l a l s f i n t e i ( e p i s c o p i i ) d e H u s i
C h i r C h i r V e n i a m i n i n i n t a i u l a n a l a r h i e r i e i s a l e , i n a n u l 1 7 9 2 l u n a
D e c h e m v r i e ] . J a r p e T u r c t x t a t c r a c c c c , r e g u l i l e r i t u a l e i i p l a c e a s a s c r i e
o d a t a a . I u i S o f r o n i e a r h i e r e u l p e c a r e - 1 s u c c e d a s e l a s f . S p i r i d o n - -
a c u m a l u i V e n i a m i n e p i s c o p u l H u s u l u i 1 7 9 2 " . 2
D u p a o b i c e i u l v r e m i i i n a n u l 1 7 9 3 , M i h a i V o d d S u t u c a u t a
a f a c e h r i s o v " d o m n e s c d e a s a z a m i n t c u l e g a t u r d d e b l d s t a r n a r -
h i e r e s c " , , c a s ä n u s a m a i d e a d a n i e t i g a n i d o m n e s t i a d i c a : u r s a r i
$ i l i n g u r a r i " l a o r i c e
o b r a z " . D e c i
i n c a r t e a d e b l e s t a m a l a t u r i
d e M i t r o p o l i t u l I a c o v , e p i s c o p u l A n t o n i e a l R o m a n u l u i i s c a l e s t e s i
V e n i a m i n a l H u s u l u i , 3 c a r e i n a f a r a d e a c e a s t a m a i c e r e l u i V o d d
s ä - i r e i n o i a s c a $ i h r i s o v u l d a t e p i s c o p i e i d e A l e x a n d r u M a v r o c o r d a t
l a 1 7 8 4 , p e n t r u v e n i t u l m o r t a s i p i e i . 4 . l a r d i n g r i j i l e g o s p o d a r i e i d i n
a f a r d a v e a p e a c e i a a r e a d u c e r i i u n o r s a l a s e d e t i g a n i c e f u s e s e r a
a l e e p i s c o p i e i . 5
1 . I n s c r i p t i t l e d e p e c a r t i l e b i b l i o t e c i i s e m i n a r u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i
d i n I a s i . I n s e m n a r e a d e p e M i n e i u l g r e c e s c d e V e n e t i a d i n 1 7 8 1 . L a f e l g á -
s i m o a l t A i n s e m n a r e p e M i n e i u l - M a i t o t d e V e n e t i a d i n 1 7 8 3 , c a r e s e a f l a
I n t r e c a r t i l e b i b l i o t e c i i p a l a t u l u i m i t r o p o l i t e a n d i n I a s i .
2 . A . D . X e n o p o l s i C . E r b i c e a n u o c . p . 3 7 7 .
3 . l o a n B i a n u s i N e r v a H o d o s B i b h o g r a f i a r o m i n e a s c a v e c h e 1 5 0 8
1 8 3 0 " B u c u r e s t i 1 9 1 0 t o m . 1 1 p . 3 5 4 ; T . G . B u l a t A r h . B a s a r a b . a n . V p . 1 - 6 .
4 . M e l c h i s e d e k o . c . p . 3 8 3 .
5 . I b i d e m p . 3 8 5 .
A N p S t i
T 6 ,
i n c
T i ' d c
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 146/158
1 5 0
L a 2 2 M a r t i e 1 7 9 4 V e n i a m i n f a c e a h i r o t o n i a i n p r e o t a l u i
O h e o r g h e B a t c u i n
v I r s t a d e 2 3 a n i d e n e a m m o l d o v a n , f e c e o r
d e m a z a l " , b u n l a c i t i r e s i
c i n t a r e " r I n d u i t f i i n d l a b i s e r i c a c u
h r a m u l N a s t e r e a N a s c a t o a r e i
d e D u m n e z e u " . P e s t e u n a n l a 1 0
A p r i l i e t o t p r i n b l a g o s l o v e n i a l u i V e n i a m i n a c e s t p r e o t s e m u t d l a
b i s e r i c a c u h r a m u l B u n e i V e s t i r i . '
C a t r e s f i r s i t u l a n u l u i 1 7 9 4 , a d i c a l a 1 5 N o e m v r i e , i n t i m p l I n -
d u - s e i n c e t a r e a
d i n v i a t a a s t a r e t u l u i d e l a m A n a s t i r e a N e a m t u l u i
P a i s i e , e p i s c o p u l d e H u s i c a f i i n d c e l m a i t i n d r s i i n s t a r e a s u -
p o r t a a s p r i m e a v r e m i i e s t e o r i n d u i t d e M i t r o p o l i t u l l a c o v c a s a - i
f a c d i n m o r m i n t a r e a . V e n i a m i n i n a d e v a r s o s e s t e l a m a n a s t i r e , i n s a
p r e a t i r z i u s i n u s a v i r s e . s t e p e n t r u p o m e n i r e a l u i P a i s i e d e c i t c u -
v e n i t a l i t u r g h i e s i p a n a h i d d . 2
D e v r e m e c e b r e a s l a m e s t e r i l o r s c r i p c a r i " e r a o b r e a s l d
v e c h e d i n t r u i n c e p u t " , d e c i c u s t a r o s t e s i c u c a t a s t e v , c a s i a l t e
b r e s l e " V e n i a m i n s o c o t e s t e d u p a c u m d i n v e c h i u s ' a u u r m a t " d e a
l e p u n e s t a r o s t e , l e I n o e s t e c a t a s t i h u l c a s d l e i n t d r i m o b i c e i u r i l e "
z i c e e p i s c o p a l c u m s i
p r a z n i c u l , c e s ' a u
a l e s
e i s a n g u r i , 4 - 1
p r a z n u i a s c d , a d i c a s f i n t i i a p o s t o l i P e t r u s i P a v e r . '
I n O c t o m b r i e a c e l a s a n e p i s c o p u l d e c r e t e a z d u n j u d e d e t i g a n i " . 4
V i a t a a i c i l a H u s i , V e n i a m i n s ' o d u c e a i n c u v e n i t a a u s t e r i t a t e
c e r u t a d e c a n o a n e S i t r a d i t i e . D e a c e i a n u - i s u r p r i n z a t o r c a t i n a r u l ,
p r e a t i n a r u l e p i s c o p d e H u s i , t i i t o r i n s a r i g u r o s a l t u t u r o r p o s t u r i l o r
d e p e s t e a n s a f i d e v e n i t o p i a t r d d e s c a n d a l c h i a r p e n t r u u n i l e c h i -
p u H a r h i e r e s t i 5 i n b A t r i n i t e s i c a p t u s i t e c a a r g u m e n t a r e p e n t r u h u -
z u r u l v i e t i i c u s p i r i t u l m a l i t i o s l a m o d A a l i d e i l o r v o l t e r i e n e .
L a 1 6 M a r t i e 1 7 9 6 , i n t i m p l i n d u - s e a c e l a t e n t a t i m p o t r i v a M i -
t r o p o l i t u l u i l a c o v , g a t a a f i s t r A p u n s d e c u t i t u l u n u i c a l i c p e c i n d
s c o b o r a d i n v u t c A I n c u r t e a d o m n e a s c A s i u r e a s c d r i l e , p r e s u p u n e m
c a d i n a c e l d i v a n " d e j u d e c a t d , a l c a t u i t d i n t a l i a r h i e r e i i s i M a r i a
s a V o d a s i c u , b o e r i i " 6
t i n u t I n d a t A a d o u a z i i n t r o L u n i , f a c e a
p a r t e s i e p i s c o p u l d e H u s i , V e n i a m i n .
1 . C o m i s i u n e a m o n u m e n t e l o r i s t o r i c e . S e c t i a d i n B a s a r a b i a " . C h i s i n a u
1 9 2 4 p p . 1 3 5 - 1 3 6 .
2 , M e l c h i s e d e k o . c . p . 3 t 6 .
3 . C . B o b u l e s c u
o . c . p p . 1 4 3 - 1 4 7 , u n d e s e a f l a s i u n d o c u m e n t c u
Pe c e t e s f t n t e i e p t s c o p i i H u s u l u t . V e n i a m i n e p i s c o p 1 7 9 2 E l l i e 2 "
I b i d e m ) .
4 . M e l c h i s e d e k o . c . p . 3 8 7 .
5 . l b i d e m C h r o n . R o m a n . " I I p . 1 6 0 .
6 . C ) i n s e m n a r e c o n t e m p o r a n a n e v o r b e s t e a s t f e l d e s p r e a c e a s t a t e n -
t a t i v e d e o m o r :
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 147/158
1 5 1
V e n i a m i n e p i s c o p d e R o m a n
1 l u n i e 1 7 9 6 - 1 9 M a r t i e 1 8 0 3 .
I n p r i m A v a r a a n u l u i 1 7 9 6 , m u r i n d e p i s c o p u l R o m a n u l u i A n -
t o n i e c u b i n e c u v i n t a r e a p r e o s f i n t i t u l u i M i t r o p o l i t a l t a r e i C h i r i o
C h i r l a c o v , p r i n a l e g e r e a d e o b s t e s i p r i n b u i l d v o i n t a a i u b i t o r i u l u i
d e H r i s t o s s i b u n c r e d i n c i o s u l u i D o m n u l u i . . . A l e x a n d r u C a l i m a h "
e p i s c o p u l d e H u s i , V e n i a m i n e s t e m u t a t l a a c e a d e R o m a n p e z i v a
d e I n t a i u l u n i e a c e l a s a n 1 7 9 6 , , d e c i c i n d e r a t r e c u t d e v i r s t a d e
2 7 d e a n i .
A b i a p r i m i n d u - s i n o u a e p a r h i e s u b o b l a d u i r e , i a r G h e r a s i m
d i c h i u l m i t r o p o l i e i M o l d o v i i , f i i n d a l e s
$ i
e l
e p i s c o p
l a
H u s i ,
l a 7 l u n i e V e n i a m i n d i m p r e u n a c u N e c t a r i e S a r d e o n
s i G r i g o r i e
l e r a p o l e o s , i 1 h i r o t o n i s e s c a r h i e r e u i n b i s e r i c a p r e a s v i n t e i
M i t r o -
p o l i i " c u h r a m u l s v i n t u l u i m a r e l u i m u c e n i c s i p u r t a t o r d e b i r u i n t a
G h e o r g h i e " 2
V e n i t l a R o m a n s e
i n s t a l s I n v a s t a r e s e d i n t a e p i s c o p a l & a
c a r e i c a m e r e d e l o c u i t , e r a u p e o a s a i n t i n d e r e c a i n c e l d i n u r m a
S c i s a V i t a d e c c i n d u a u j u n g h i e t u n c a l i c a n u m e T o a d e r P u j u n t i c a
p i p r e o s f i n t i i a s a m i t r o p o l i t K a m ) i n c u r t e d o m n i a s c c i s c o b o r c i n d u - s a d m w i l e d
s i s u i n d u - s d p a n s l a u s d c a l i c u l f i z n d u a c o l o a n d a t c u c u t d u l t o c u l a p r i n
b r c i u . D u m m i e d l a 7 c f i j a s u r i d i n z i M a r t i e 1 6 i n z c i l i l e p r e i n c i l t a t u l u i D o m n u
A l e x a n d r a C a l i m a h V o e v o d .
l a r p r e c a l i c a d o a z c i L u n i 1 - a u
s c o l s i l a d i v a n * i j u d e c a n d u - 1 t o t a r -
h t e r e i N s i M a r i e S a V o d d . i c u b o e r i i 1 - a u d a t , c a s a - 1 l a i d i n c i [ n c i l b u c c i t i .
S i f c i [ c c i n j d u - s a d u p c i p o r o n c c i i - a u p u s c a p u l i n U l i t a M a r e , i a r o p a r t e a u
p u s - o l a C e r d a c u l l u i F r e n t d u , i a r o p a r t e a p u s - a l a P c i c u r a r ; i a r o p a r t e a n
p u s - o l a A l b i n e t u ; i a r o p a r t e a u c e [ r u t ] l a 7 ( d a r d s l a l e f t , ' I t 1 7 9 6 M a r t u a 1 9 "
( V e z i i n s c r i p t i i l e b i s . s f . T e o d o r d i n I a s i . I n s e m n a r e a d e p e u n O c t o i h m a r e
f a r a i n c e p u t ) .
T o t a s u p r a a c e l e i a s i i n t i m p l a n i a t a c e i u s e a m n a a l t c i n e v a .
1 7 9 6 M a r t 7 z i v a D u m i n e c a , c a p i l a 5 c i a s u r i d e d i m i n e a t c l m e r g a n d
M i t r o p o l t t u l l a c o v l a C a r t e d u p c i o b i c e i u , c a s a f i e l a t c i r c i m o n i a c a f e l i i s i s u m -
d u - s c i p e s c a r a C u r t i s , a c o l o l a s c a r s u n c a l i c a n u m e l o a d e r C h i r i b o u p u t i n t e l
a u d a t c u c u t c i t I - a u j u n g h e t l a s t u z g h i d i n d r i a p t a p e P r e s f u t t i a s a , i n s e t
n u I - a u o m o r c i t . S ' a u t c i m p l a t p r i m e j d t a a c i a s t a i n z z l e l e p r e a l u m u z a t u l u i D o m n
M a n i S a l e A l i x a n d r u I o n C a l t m a h . S i a n i n s a m n a t e u c a u n l u c r u c e p c i r ' a c u m
n u s ' a u i n t c i m p l a t i n p c i m a n t u l M o l d o v i i . I o n S t u r z a t r e t t p o s t e l n i c " ( 1 . T a n o -
v i c e a n u i n R e v z s t a p e n t r u i s t o r i e a r c h e o l o g i e s i f i l o l o g i e " v o l . X ( 1 9 0 9 ) p . 3 1 .
A l t a i n s e m n a r e p e n t r u a c e i a s i i n t i m p l a r e , ( v e z i P r . C . B o b u l e s c u i n
M t r o n C o s h ' ? " r e v . d e l a B i r l a d a n V I I ( 1 9 1 9 ) p . 1 9 ; A n d r e a s W o l f o .
c . 1 p
2 8 2 ) . l a r p e n t r u
i m p a r t i r e a t r u p u l u i c e l u i c o n d a m n a t i n 4 s a u 5 p a r ( i ( N i c .
D e n s u s i a n u R e v o l u t t u n e a l u i f l o r i a " B u c u r e s t i 1 8 8 4 p . 4 5 9 i n n o t a ; V . P a -
c a l a M o n o g r a f t a c o r n . R e i s i n a r i " p . 5 4 .
1 . M e l c h i s e d e k C h r o n H u . i l o r " p . 3 8 8 ; C h r o n . r o r n " 1 1 p . 6 0 s i u r m .
r e v . T s . o r t . r o r n . a n . X X X I V ( 1 9 1 0 ) n - l e 4 p . 3 6 1 , 5 , p . 5 7 4 , 6 1 7 : C . E r b i -
c e a n u 1 s t . M t t r o p o l . M o l d . p p . 4 2 , 4 4 .
2 . M e l c h i s e d c k o . c . p . 1 7 8 i n f l o r a .
s i
s i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 148/158
1 5 2
r a z b o i u , n e m t e s c - r u s o - t u r c , P r i n t u l d e S a c h e n K o b u r g i n a n u l 1 7 8 8 ,
p u t u s A - s i i n s t a l e z e c a r t i e r u l s a u d e f u n k f a r a a m a i f i n e v o i t s l
i n d e p a r t e z e d i n e a p e e p i s c o p u l A n t o n i e . 1
N o u a c o n d u c e r e a l u i V e n i a m i n n e e s t e s e m n a l a t a d e d o u a
I n s e m n a r i d i n c a r e p e c e a
d i n t a i s i o r e p r o d u c e m m a i
l a v a l e ,
r e d i n d - o p e n t r u d a t e l e e r o n a t e p e c a r e l e c u p r i n d e c u
p r i v i r e l a
a c e a s t a n o u n s i t u a t i e c a e p i s c o p l a R o m a n . E a s u n s a s t f e l : A u
r O p o s a t
f e r i c i t u l K i r S o f r o n i e d e P a t m o s , c a r e a f o s t e p i s c o p d e
R o m a n u l u i I n a n u l 1 7 8 9 F e b r u a r i e i n 2 4 s i
i - a u f o s t s u c c e s o r
p r e a c u v i o s u l K i r V e n i a m i n b u n p a t r i o t d i n I a s i ,
c a r e a c u m s ' a u
f e i c u t e p i s c o p d e R o m a n " . 2
A n o n i m u l m a i I n t a i n u s t i e c a S o f r o n i e n ' a f o s t e p i s c o p d e
R o m a n . N e d A i n a d e v A r d a t a e x a c t a c u p r i v i r e l a m o a r t e a a c e s t u i
a r h i e r e u S o f r o n i e f o s t e g u m e n u l s f . S p i r i d o n d i n I a s i , c a r u i a a
u r m a t V e n i a m i n a c o l o , d a r n u l a
R o m a n u n d e v i n e c a e p i s c o p
t o c m a i p e s t e s a p f e a n i .
C e a d e a d o u a i n s e m n a r e e s t e p e o I l i t p a
c r x a v a a o u
d i n
1 7 8 3 , s p u n : n d : . x c d r 5 O E %t r a m i i i i
U r c 4 x i c T o r . t o a c r i v 8 E u x e p o v ( 8
l e p o a t c o t 6 v 8 a c o p a c v p c a o 0 i v n o y e z z 8
' 9 . s o c p c X a c r c o ' t - O i
i 7 c t a x 6 7 0 1 w i p i 8
x u p E 8 B a v L a p . i v i - f l g e r f t o i c ' c r q g i n c a z o n i l ; P o v . c i v t i i v k a t 1 7 9 6 ' I 6 v i m 2 1 3
A d i c a : s i a c e a s t a i m i a p a r t i n e m r e , s m e r i t u l u i S o f r o n i e , i e r o d i a c o n ,
c a r e m i - a f o s t d a t c i c a d a r d e p r e a s f m t i t u l e p i s c o p D o m n D o m n
V e n i a m i n a l p r e a s f i n t e i e p i s c o p i i a R o m a n u l u i i n a n u l 1 7 9 6 l u n i e 2 7 " .
D u p A a c e i a n u p u t e m s t a b i l i i m p r e j u r a f f l e s a u c a r e v o r i i
f o s t l e g - M u f f l e l u i V e n i a m i n p e v r e m e a a c e a s t a c u b i s e r i c a s a u p r o -
p i e t a r u l s a t u l u i V l A d e n i d i n j u d . I a s i , i n c a r e s e a f l a u n A n t o l o g h i o n
W A c o p e r t A d i n s e c a t X V I I I - l e a c u i s c A l i t u r a V e n i a m i n N e g e l
e p i s c o p R o m a n u l u i " . 5
V e n i a m i n l a H u s i c a s i a i c i l a
R o m a n e r a
p r e o c u p a t d e
s t a r e a m a n a s t i r i i F l o r e s t i c t i t o r i a f a m i l i e i C o s t a c h i , p e n t r u a o i n -
c h i n a m a n A s t i r i i E s f i g m e n u l d i n m u n t e l e A t o n u l u i , c a d t n a l t a t l a
e p i s c o p a t u l d e R o m a n " n e s p u n e e l m ' a m o c u p a t i n t i m p d e 6 a n i
1 . A n d r e a s W o l f o . c .
1 p . 1 4 9 .
2 . A . D . X e n o p o l $ i C . E r b i c e a n u S e r b . g o l . . . " p . 3 3 7 n r . 1 6 .
3 . C f . I n s c r i p I i i l e b i b l . s e m i n a r u l u i V e n i a m i n c a r t e a c u N r . 3 5 1 ; A . D .
X e n o p o l s i C . E r b i c e a n u o . c . p . 3 8 7 .
4 . P e n t r u i e r o m o n a h u l S o f r o n i e d e l a R o m a n v e z i M e l c h i s e d e k C h r o n .
R o m . 9 p . 1 5 6 .
5 , i n s c r i p t i i i l e b i s . s a t u l u i V r a d e n i d i n j u d . I a s i .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 149/158
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 150/158
1 5 4 - -
n o s t r u a u f o s t $ i e s t e
b u n a c h i v e r n i s i r e
a , b i s e r i c i l o r , m i n t u i r e a
o i l o r c e l o r c u v i n t a t o a r e
$ i r i v n a p e n t r u c u v i i n c i o a s a p e t r e c e r e a
p r e o t i l o r D o m n u l u i . D r e p t a c e a s t a i a t a , p r e o t e ,
t - a m p u s i n a i n t e
a c e s t e p o n t u r i c u m t i s a c a d e s ä p e t r e c i , p r e
c a r e t e
i n d a t o r e s c
s a l e c i t e $ 1 i a d e s d o r i $ i c e e a c e t e i n v a t a s ä p a z a s t i
i n t o c m a n e -
a p a r a t .
1 . D a t o r e s t i , o p r e o t e , c a u n u l c e a i p r i m i t a s u p r a t a
d a r u l
p r e a s f i n t u l u i D u h
t e - a i p u s i n v a t a t o r n o r o d u l u i , s a n u - t i
f i e
p e t r e c e r e a c a [ a ] c e l o r d e o b s t e , c i s a f i i f e r i t $ i p a z i t d e t o a t a
p r i h a n a , c a r e a d u c e s c a n d a l $ i d e f a i m a r e c i n u l u i t a u ,
( a d i c a ) d e
b e l i e , c a r e e s t e i n c e p a t u r a t u t u r o r r a u t a t i l o r , d e z a v i s t e , d e m i n d r i e
d e g i l c e v i , d e j u d e c a t i , d e s u d a l m i , d e c u v i n t e d e s e r t e , d e j u r a -
i n i n t u r i d r e p t e o n n e d r e p t e $ 1 d e a e s i m a r t u r i n p o t r i v a c u i v a . S i s a
f i i c u r a t a t i t l a c e l e d i n l a u n t r u a l e t a l e , c u m $ i p e d e n a f a r k g r i j i t
l a h a i n e , s p a l a t p i e p t a n a t , c a c u t o a t e f a p t e l e u r m a r i l e t a l e s a
f i i p i l d a c e l o r c e p r i v e s c l a t i n e , c a o b i c e i u a u s u p u $ i i a u r m a i n -
t r u t o a t e p o v a t u i t o r i u l u i l o r .
2 . S a a i b i p u r t a r e d e g r i p p e n t r u b i s e r i c a l a c a r e e s t i o r i n -
d u i t : s l u j j t o r , c a s a
f i e g r i j i t a
l o p o d o b i t a c u
c e l e t r e b u i n c i o a s a ,
a t i t I n l a u n f r u c a r t i , v e s m i n t e , i c o a n e , s f i n t e v a s e , c r e s t e l n i t a p e n -
t r u s f a n t u l b o t e z ,
i n c a r e s a s a p o a t a a f u n d a p r u n c u l c u l e s n i r e
A n t r e i a f u n d a r i , i a r a n u i n t u r n a r i s a u i n t r ' a l t c h i p c u m $ i
p e
d i n a f a r a i a r a $ s ä f i e b i n e a c o p e r i t a i n g r a d i t a i n p r e j u r . l a r d c i n d
v a f i l i p s i t a d e c e v a , o d a t a $ i d e d o u a o r i , s a i n d e m n i p e c t i t o r i
s a u p e p o p o r a n i c a s ä I n p l i n e a s c a c e l e t r e b u i n c i o a s a ; i a r a n e u r -
m a n d s f a t u l t a u , s ä a r a t i l a p r o t o p o p u l t i n u t u l u i c a d u p d I n v a t a t u r a
c e v a l u a d e n o t s a u r m e z a .
C i n d v e i a v e a s a s l u j e s t i d u m n e z e i a s c a l i t u r g h i e , s a p o s -
t e s t i c u o z i m a i i n a i n t e ,
s a t e d e s b r a c i d e t o a t e g r i j i l e l u m e s t i ,
i n t r ' a c e v r e m e s ä t e i n p a c i c u t o t i
d i n t o a t d i n i m a t a
a s a s a
s a l / M . 0 0 i j a r t v a c e a f a r a d e s i n g e , c a s a f i e b i n e p r i m i t a i n s f a n t u l
j a r t v e n i c c e l m a i p r e s u s d e c e r i u r i .
4 . S f a n t u l a g n e t p r e a s a - 1 p a z a s t i
s a - 1 g r i j a s t i , c a s a n u
u m e z a s c a $ i s a m u c e z a s c a c e r c a n d u - 1
l a v r e m e
u s c a n d u - 1 c u
M a r e r a n d u i a l a ; c u m $ i p o t r i v i r e a s f i n t e l o r t a i n e p r e a c u l u a r e a -
m i n t e s a f i e , c a n u f i e s t e c u m s ä s a s a v a r s a s c a
s a r a m i e c i t d e
p u t i n c u s u r c u n e o r i n d u i a l a .
5 . P e p o p o r a n i i t a i s a - i
s f a t u e s t i c e l e
d u h o v n i c e s t i
$ i s a - i
$ i
s i
5 i
5 i 5 i
5 i
5 i
3 .
5 i
5 i
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 151/158
1 5 5
I n d e m n i c a s a m e a r g a l a
b i s e r i c a I n t o a t e D u m i n i c i l e s i s a r b a t o -
r i l e $ 1 s a s e s p o v e d u i a s c a f i e s t e c a r e d e p a t r u o n p e a n s a u m a c a r
o d a t a s i c a r i v o r f i v r e d n i c i s a s a s i I n p a r t a s a s c A . A s i j d e r e a s i p e .
c a s n i c i i f o r s a - i i n v e t i f r i c a l u i D u m n e z e u c u i n d e l e t n i c i r e l a r u g a -
c i u n i , a p a z i c u r a t e n i a , a f i c i n s t i t o r i s i a s c u l t a t o r i , f e r i n d u - s a d e
a d u n a r i n e c u v i i n c i o a s A , c a s a i s s i a l t i i p i l d a b u n s d i n c a s a t a .
6 . S a t e
s i l e s t i i n t o t c h i p u l c a s a d e j g h i n i d i n t r e p o p o r a n i
v r a j i l e , f a r m e c i l e , d e s c i n t e c e l e , b a e r i l e $ i a l t e l e a s e m e n e a a c e s t o r a ,
c a r e b e f a c
c e i m a i m u l t i
p r i n c a s a l e l o r , c a c i
a c e s t e s i n t l u c r u r i ,
p a g i n e s t i s i
n e p l a c u t e l u i
D u m n e z e u . C i d e v a f i
b o l n a v c i n e v a
d i n t r e p o p o r a n i s ã c h e m e p r e o t i i s ä s e r o a g e p e n t r u d A n s u l , d u p a
I n v A t a t u r a a p o s t o l u l u i c e
z i c e , c a r u g a c i u n e a c r e d i n t i i v a m a n t u i
p r e c e l b o l n a y .
7 . S a n u f i i
v o l n i c a c u n u n a o n s l o b o d , o n r o b f a r a d e
p e c e t l u i t u l c u p e c e t e a n o a s t r a , n i c i a t e r a d i c a d i n s a t u l a c e l a , u n d e
t e a f l i s i a m e r g e a i u r e a s a u a s l u j i l a a l t a b i s e r i c a , W A ' s t i r e a $ i
b l a g o s l o v e n i a n o a s t r a , c a c i i n d r A z n i n d v e i f i s u p u s s u p t g r e l e c a n o a n e .
b . D e t e v a s u p a r a c i n e v a ,
s a n u - i r a s p u n z i c u s u d a l m i s i ,
o c a r i , c i s a a r a t i l a p r o t o p o p u l t i n u t u l u i s i s A v a i n t a l e p t i s u p a r a -
t o r i u l
t a u . S a u c a n d v e i a v e p r i c i n g d e j u d e c a t a , n u e s t i s l o b o d
a m e r g e l a j u d e c a t a p o l i t i c i a s c a , c A c i d r e g a t o r i i
p o l i t i c e s t i n u ; p o t
s a t e j u d e c e p i - e t i n e , f i i n d p r e o t . C i c a n d v e i a v e a v r e o s u p a r a r e
d e j u d e c a t a t o t l a p r o t o p o p u l v e i m e r g e , d e - t i v e i c e r e d r e p t a t e .
S i c a n d p r o t o p o p u l n u t e v a p u t e o d i h n i , s a f i i i n d a t o r i t , a v e n i l a
n o i , c a s a t e p u n e m l a c a l e . I n s a t e f e r e s t e s a n u f i i t o i n c e p a t o r u l
p r i c i n i i , c a a p o i v e i f i s u p u s c a n o n i s a r i i .
A c e s t e m a i s u s a r a t a t e , c e t i s ' a u p u s c a o o g l i n g ' i n n a i n t e ,
p r i v e s t e - l e , o p r e o t e , $ i d e l e v e i p a z i i n t o c m a ,
n e a p a r a t , b i n e s A
s t i i , c a v e i c a s t i g a d r a g o s t e s i e v l a v i e d e l a o a m e n i , c i n s t e $ i a j u -
t o r u l f o r v e i d o b a n d i ; a r h i e r e u l s A v a b u c u r a d e t i n e $ i t e v a i u b i
c a p r e u n i n p r e u n A s l u j i t o r a t a i n e l o r l u i D u m n e z e u . C a r e l e a s a s ä
t e i n t a r i a s c a D o m n u l D u m n e z e u a b e p a z i n e a p a r a t , c u i u b i r e a l u i
d e o a m e n i i n v e c i . A m i n " . '
D u p a c e r e r e a e p i s c o p u l u i V e n i a m i n , A l e x a n d r u l o a n V o d a
C a l i m a h , l a 2 0 M a i 1 7 9 8 , d a u n h r i s o v p r i n c a r e s t a b i l e s t e v e n i t u l ,
d e c a r e s A p r o f i t e e p i s c o p i a d e l a v a t r a t i r g u l u i R o m a n s i a n u m e :
1 .
R e v . B i s .
o r t .
t o r n . " a n . X X I X ( 1 9 6 )
n r . 1 1 p e F e b r u a r i e p p .
1 2 7 4 - 1 2 7 9 .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 152/158
1 5 6
E p i s c o p i a s a i n t a r e s t e a l u a
c i t e 2 b a n i d e t o a t a v a d r a d e v i n c e
s e v i n d e a p r i n c i r c i u m i ; u n b a n d e t o a t a o c a u a d e r a c h i u , n u m a i
e p i s c o p i a s a a i b a d r e p t u l a v i n d e d o h o t ; f i e c a r e d u g h i a n a s a p l a -
t e a s e d b e z m a n l a e p i s c o p i e a n u a l , c i t e
u n b a n l a z e c e d i n s u r n a
c h i r i e i a n u a l e ; t o t g o s p o d a r u l c e v a l o c u i p e v a t r a s a t u l u i , s a l p l a -
t e a s e d e p i s c o p i e i b e z m a n u n l e u p e a n $ i
d i n t a r i n e e p i s c o p i a s a
i s d i j m a d u p a o b i c e i u .
T o a t e a c e s t e r e s u r s e e r a u n e c e s a r e e p i s c o p i e i p e n t r u c a $ i d a -
' t o r i i l e s a l e e r a u m a r t
D e s i t i r g o v e t i i s ' a u o p u s a p l i c a r i i p r i v i l e g i i l o r d i n h r i s o v , j a -
l u i n d u - s e § i D o m n i t o r u l u i i m p o t r i v a d a r i l o r a r a t a t e , t o t u s v e l i t i i b o i e r i
a u g a s i t d e n e d r e p t e p r e t e n t i u n i l e f o r $ i
p r i n t r o a n a f o r a c u d a t a
d e 2 0 I u n i e a u o p i n a t m e n t i n e r e a c e l o r s t a b i l i t e , i n t r e c u t . J a r d o n t -
n i a o r d o a n a i s p r a v n i c i l o r d e R o m a n , c a s a d e a e p i s c o p i e i t o t s p r i -
j i n u l l a e x e c u t a r e a h r i s o v u l u i . '
D a c a t i n e m
s o c o t e a l a d e c e l e r e l a t a t e
d e W o l f , p r i v i t o r l a
V e n i a m i n , a t u n c i t o t 1 7 9 8
e s t e a n u l i n
c a r e e l
z i d e s t e s p i t a l u l
d i n R o m a n .
I n a n u l 1 7 9 8 s p u n e e l a z i d i t i n R o m a n u n s p i t a l , c a r e
a f o s t p r e v a z u t c u u n m e d i c $ i c u o f a r m a c i e . V e n i t u r i l e s a l e e p i s -
, c o p a l e
n u - i a j u n g e a u p e n t r u i n t r e t i n e r e a a c e s t e i
b i n e f a c e r i ; e l
a
- f o s t s i l i t a s e I m p r u m u t a c u 8 0 d e p u n g i d e l e i , p e c a r e
s ' a i n -
d a t o r a t a b e p l a t i d i n a l e s a l e v i i t o a r e v e n i t u r i " .
A c e a s t a i n d e f i n i t i v p o a t e f i $ i p r i c i n a p e n t r u c a r e V e n i a m i n
a f o s t s i l i t a s p o r i i m p o z i t e l e p r o p i e t a t i l o r a s u p r a t i r g o v e t i l o r .
V e n i n d D o m n C o n s t a n t i n I p s i l a n t t i r g o v e t i i d i n n o u s e o p u n
a p l a t i e p i s c o p i e i t a x e l e s t a b i l i t e s u b p r e d e c e s o r u l s a u . V e n i a m i n
s e j a l u e s t e D o m n i e i § i l a 1 1 I u l i e a c e l a § a n 1 7 9 8 , V o d a i t i m p u -
t e r n i c e s t e
a s i
s t r i n g e v e n i t u r i l e d u p a d r e p t u r i l e , c a p a t a t e , p a n s c e
s e v a c e r c e t a a c e a s t a c h e s t i u n e d e c a t r e d o m n i e . I n c e l e d i n u r m a
a f l a m c a i n a d e v a r i s p r a v n i c i a r i n d u e s t e u n p a n t i r s p r e a e x e c u t a
p e t i r g o v e t i i
r e c a l c i t r a n t i . T i r g o v e t i i i n s a s ' a u a r A t a t s i e i p a s u r i l e
f o r i n p l i n g e r e a c a t r e D o m n s i c h e s t i u n e a s e d A d i n n o u i n d e s -
b a t e r e a d i v a n u l u i . A c e s t a o p i n e a z a c a s a s e m e n t i e h o t a r i r e a d a t a
p r i n h r i s o v u l D o m n i t o r u l u i C a l i m a h , a n u l
t r e c u t . I n s a V o d a I p s i -
- l a n t
p r i n r e z o l u t i a
s a d i n 2 8 A u g u s t , r e d u c e i n t r u c i t v a
d a r i l e
1 . M e l c h i s e d e k C h r o n . R o m . 1 1 p . 1 6 1 .
2 . A n d r e a s W o l f o . c .
1 p p . 1 4 9 , i n n o t a , 2 6 0 i n n o t a .
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 153/158
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 154/158
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 155/158
I N D R E P T A R I S I A D A O S E
P a g .
3 n o t a 2 i n l o c d e n r m . s d s e c i t e a s c a u r m .
m
4 r i n d u l 2 6 d e s u s i n j o s i n l o c d e a l m i n t r e l e a c i t . a l t m i n t r e l e a
, ,
7 , .
2 . ,
. ,
d e f i c i t e l e
d e f e c t e l e
, , 1 5
r i v n i t e
r i v n i t e
, ,
1 0 , .
1 5 I I , 1 . 1
> 1 t t
C h i v i l d
C h i r i l d
I f
9 I
n o t a 1 i n l o c d e A u g u s t i
A u g u s t
1 2 r i n d u l 1 1 d e j o s i n s u s s a s e s t e a r g a s e
1 4 r a n g u r i l e 2 0 - 2 2 s a s e i n l o c u i a s c a c u : G a v r i l i t a a r e a d o u a s a u s i a
t r e i a s o t i e ( P r e o t u l l o a n A n t o n o v i c i D o c u m e n t e b i r l c i d e n e "
B a r l a d
1 9 1 2 v o l . 1 1 p . 1 0 ) d i n c a r e u n a d i n e l e s e v a f i n u m i t V a s a l c a , s p r i -
j i t u n d u - n e p e S p i t a " . . .
P a g 1 4 r i n d u l 1 0 d e j o s i n s u s , s a s e a d a u g e d u p a m a i m i c i : d e l a o a l t s
s o t i e . A c e s t i a e r a u T o a d e r s i p o a t e , s i G a v r i l i t a d i n c a r e c e l d i n t a i
s c r i a l a 1 6 9 8 : C a c i s i n o t r a m i i n d m i c i s a r a c i d e p a r i n t i " ( P r . I .
A n t o n o v i c i o . c . )
1 6 r i n d u l 1 4 d u p a d u m e r t " , s a s e a d a u g e : d e c i t c u a c e s t d o c u m e n t ; c a
f a c i n d u s e i n v o i a l a i n t r e f r a t i i T o a d e r s i V a s i l e C o s t a c h i p e n t r u v a -
d u r i l e d e m o a r a , c e l e a v e a u p e T r e s t i a n a , T o a d e r : z i c e c a d u m n e a -
l u i f r a t e l e n o s t r u m a i m a r e V a s i l e C o s t a c h e m a r e v o r n i c , d o b i n d i n d
d e l a V o d a A n t i o h u n v a d d e m o a r a i n l o c u l t i r g u l u i B i r l a d u l u i " s i
a v i n d s i e u u n v a d d e m o a r a m a i g i o s d e a c e l a i n T r e s t i a n a , 1 - a m
i n v o i t p r e d u m n i a l u i b a d e a v o r n i c u l s a - s i
f a c a d u m n i a l u i m o a r a i n
v a d u l u n d e i - a u d a t M a r i a S a V o d a , c a c i s i n o t r a m i i n d m i c i s a r a c i
d e p a r i n t i m i - a u p u r t a t d e g r i j e d u m n i a l u i s i n u n e - a u a l e s d i n c u -
c o m i d u m i s a l e ( P r . I . A n t o n o v i c i o . c . p . 1 0 ) .
1 6 r i n d u l 1 7 s a s e a d a u g e C a : S o l o m o n l a 1 6 9 8 d i n r a n g u r i l e b o i e r i e i
a v e a p e a c e l a s a t r a r " s p u n i n d u - i - s e d e f r a t h c e i m i c i b a d e a S o -
l o m o n - . e t r a r i u l " ( P r . I . A n t o n o v i c i o . c . p . 1 1 ) .
1 6 r i n d u l 2 0 d e s u s i n j o s d u p a p a h a r n i c s a s e a d a u g e : T o a d e r e r a
f r a t e c u c e i l a l t i , i n s a n u m a i d u p a t a t a . ( P r . I . A n t o n o v i c i o . c . p . 1 5 4 )
1 6 n o t a
3 a d a u g a : P r . I . A n t o n o v i c i o . c . p . 1 0 .
1 6
1 1
1 7
, P
j o s ,
7 r i n d u l 6 d e s u s i n d u p a n o t a 3 a d a u g a : P u r t a d e g r i j a f r a t i l o r
m a i m i c i T o a d e r , c a r e s c r i a : , , . . . m i - a u p a r t a t d e g r i j e d u m n i a l u i
. i
n u m ' a u a l e s d i n c u c o n i i d u m i s a l e " ( P r . 1 . A n t o n o v i c i o . c . p . 1 0 ) .
1 7 n o t a 1 1 , a d a u g a : P r .
1 . A n t o n o v i c i o . c . p . 1 0 ) :
1 8 r i n d u l 1 5 d e s u s i n j o s , a d a u g a : l a
1 6 9 8 D e c . 2 i n t r e f r a t e l e s a u
T o a d e r , c a f l i n d m a i m i c s i V a s i l e i n t e r v i n e u n z a p i s d e i n v o i a l a
p e n t r u v a d u r i l e d e m o a r a c e b e a v e a u p e T r e s t i a n a ( P r . 1 . A n t o n o -
v i c i o . c . p . 1 0 ) .
1 9 r i n d u l 1 0 d e j o s i n s u s d u p a S c r i p t d n o t i a d a u g a : l a r l a 1 7 0 6 M a r -
t i e , 1 1 a f l a m m a r e v o r n i c ( P r . 1 . A n t o n o v i c i o . c . p . 1 7 ) .
1 9 n o t a 4 , a d a u g a : P r . I . A n t o n o v i c i o . c . p . 1 0 , l a 1 6 9 8 L u p u C o s t a c h i
e r a b t v v e l v i s t p e r n i c j " .
2 1 r i n d u l 1 3 d e ' s u s i n j o s i n l o c d e N e c u l c e a c i t . N e c u l c e
2 1
2 4 , i d e m
2 2
4 d e s u s i n l o c d e f i e
c i t . f i
2 2 , ,
1 2 d e j o s i n s u s i n l o c d e e c i t . p r e
2 4
1 6 d e j o s i n s u s , c i t . a t r i m i s v o r b a d i n i n c h i s o a r e H a n u l u i
2 5 3 d e s u s , c i t .
i l e - a u l u a t "
3 3 p e n t r u M a n o l a c h i C o s t a c h i , a d a u g a : C u n o a s t e m s i p e u n a l t M a n o -
l a c h i C o s t a c h i c a , b i v v e l v o r n i c " p e l a 1 7 0 6 ( P r . 1 .
A n t o n o v i c i o
c . p . 1 7 ) .
3 4 r i n d u l 1 5 d e s u s i n j o s a d a u g A d u p a G h i c a V o d a , s i
/ 1
, ,
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 156/158
1 6 0
P a g 3 6 r i n d u l 1 4 d e
j o s i n s u s i n I n c d e i a r a s i c i t . i a r d s i
l l
4 6 1
s u s I n c d e C o s a c h i c i t . C o s t a c h i
1 9
i n j o s i n l o c t i e N e g e c i t . N e g e l
, ,
4 7
1 4 , ,
,
,
, ,
. , , ,
, . s ' o s t c l p i n e a s c d c i t . s ' o a l b a
, . n o t a I a d a u g a P r . 1 . A n t o n o v i c i o . c . p p . 3 3 6 , 3 7 8 .
, , 4 9 r i n d u l 9 d e j o s i n s u s i n b e d e m m i s t e r g u r i c i t . m t n e s t e r g u r i
"
5 1
X I
2 d e s u s
l l
n i l l i t a n l i i
M U l t a n n t .
5 6
2 0 " "
"
"
"
b a i a t u l & V a i n (
"
5 7
1 0 C o s t a c h e s t i
C o s t d c h e s t d
5 9
2 2 M e r g e d e
6 0
1 4 d e s u s i n l o c d e G r i g o r a c i t . C i r i g o r a s
1 1
6 2
3
, ,
, ,
, ,
g i n d u l
g i n d u l
, , 1 2 , , j i v i n i j i v i n i i
6 3
7
j o s ,
c e
c i
6 6 1 4
s u s s t e r g e d e
. ,
7 2
5
i n l o c d e r e v o l u t i i c i t . r e v o l u t i e i
7 ,
8
, ,
. ,
i a t a g a n u l u i c i t . i a r t a g a n u l u i
7 ' 6 .
1 ,
1 3 , . C o s t a c h t i C o s t a c h i
, ,
7 8 1 6
j o s s a s e p u e e s t e c a :
1 2
1 9
1 7
2 0 s u s d u p d R i m n i c e a n u a d a u g a n o . 6 .
8 0 1 9
, . i n l o c d e p o t r e t e l e c i t . p o r t r e t e l e
"
2 1 , .
, ,
, . G l i s e u l C l i s e u l
"
n o t a
2
F u r s t e n t h u m s c i t . F i i r s t e n t h u m s
1 )
1 1
E P
4 l a s f i r s i t s a s e i n t e r c a l e z e l o a n N e c u l c e , b u l e t . m u z e u l u l
m u n i c i p l a s t . f a s c .
8 5 r i n d u l 1 7 d e s u s i n l o c d e M i t r o p o l l t c i t . M i t r o p o l i t
1 1
8 6 i n n o t a r i n d u l 3 i n l o c d e M o l d a v i s c h s i i n , c i t . M o l d a u i s c h s i i n
d e m r i n d u l 5 i n l o c L e i p z i g c i t . L e i p z i g
9 1 r i n d u l 1 5 d e s u s i n l o c d e p e t . e c i n d c i t . p e t r e c i n d
) ,
2 1
, , S p i r t d o u
S p i r i d o n
9 2
1 3 I ,
H I C i t . 1 8 2 2
9 2 i n n o t a r i n d u l 1 1 d e s u s i n j o s i n l o c d e c . n d c i t . c i n d
"
r i n d u l 1 d e s u s i n l o c d e I o t a c i t . l a r
, ,
, ,
5
f a r
t a d
, ,
9 6 1 2 d e j o s i n s u s i n l o c d e p u t e a c i t . p u t e a u
9 7 1 7
- 7 7 . -
I ,
a d a u g d : C r e d e r n c a i n
a c e s t r e f u g i u M a t e i
c e l m a i m a r e d i n t r e c o p i i i l u i
G r i g o r u s b o t e a z a p e f i u l p r e o t u l u i
d i n l i o r o d n i c e n i p r i n 1 7 7 3 - 1 7 7 4 . ( C . N . T o m e s c u A r h i v . B a s a r a b .
a n . I V p . 9 6 ) .
I ,
9 9 r i n d u l 2 0 d e s u s i n l o c d e d c i s c a l i l o r c i t . d a s c a h l o r
1 0 4 7
b e i z a d e l e l e
d e b e i z a d e l e
1 0 5 2 0
s c o l e i
s c o l e r
1 1 5
8 , ; u s e s e
f u s e s e
I f
1 1 7 1 0 j o s
l a o l a l t d
l a o l a l t e i
1 1 8 1 9 s u s
P a h o i
P a h o m t e
1 2 3
1 5
j o s , d u p d . c u v i n t e l e ' e l e m e n t e
r u s e s t i , a d a u g a o n o t a
c u u r m a t o a r e a
b i b l i o g r a f i e :
A c a d . r o m . m s s . 3 1 8 ; C . B o b u l e s c u
L a u t a r i i n o s t r i " p . 4 9 s i o v i z i t A a p o e t u l u i
C .
B o l i n t i n e a n u
l a
m a n d s t i r e a N e a m t u l u i .
1 2 4 r i n d u l 1 1 d e j o s i n l o c d e A v i m i r c i t . A v i n i r
1 2 5
1 6
, ,
, , a t / t o r / t o r c i t . c i t i t o r i l o r
-
1 1
p y
1 1
,
, ,
, ,
. ,
y p
, .
1 1
,
, ,
, ,
, .
,
, ,
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 157/158
C U P R I N S U L .
P a g .
I n l o c d e p r e f a t A
N e a m u l M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n C o s t a c h i d e p e t o t a l
s a i l
G r i g o r a
C o s t a c h i
5
A p o s t o l C o s t a c h i b i v p o s t e l n i c ? i c u s o t i a s a T o f a n a
.
8
G a v r i l s a i l G a v r i l i t a C o s t a c h i - v o r n i c u l
8
F e c i o r i i l u i G a v r i l i t d C o s t a c h i 1 4
V a s i l e s a i l V a s i l a c h i C o s t a c h i f e c i o r u l l u i G a v r i l i t a C o s t a c h i -
m a r e l e v o r n i c a l t a r i i d e j o s
1 7
L u p u C o s t a c h i 1 9
F e c i o r i i l u i L u p u C o s t a c h i , l o r d a c h i C o s t a c h i , L u p u C o s t a c h i
v e l p a h a r n i c , S c a r l a t a c h i C o s t a c h i - c o m i s u l 2 7 - 2 8
G a v r i i l C o s t a c h i - G a v r i l i t a
2 3 9 1
T o a d e r C o s t a c h e , c e s ' a u p o r e c l i t $ i V e n i n m a r e l e s p c i t a r
l o r d a c h i C o s t a c h i - V e n i n
3 1
H a t m a n u l C o s t a c h i 3 3
M a n o l a c h i C o s t a c h i
3 3
I l i e C o s t a c h i
3 4
E n a c h i C o s t a c h i
3 4
E l e n i r a s c a l ( ' C o s t a c h i
3 5
M a r e l e l o g o f a t C o n s t a n t i n C o s t a c h i
3 5
l o r d a c h i C o s t a c h i - s t o l n i c u l
4 2
C o s t a c h i R a d u - m a r e l e v o r n i c
4 3
V a s i l e C o s t a c h i s a i l V a s i l a c h i N e g e l - m a r e l e p a h a r n i c
.
4 3
G r i g o r i e C o s t a c h i
4 7
M a r i a C o s t a c h i n a s c u t c i D i n u C a n t a c u z i n o 4 8
C o p i i i l u i
G l i g o r c q - c l u c e r u l
i e i M a r i e i : m o n a h u C h e s a r i e ,
C o s t a c h e , M o t e l C o s t a c h i N e g e l , E l i s a v e l a - m o n a h i a i
S a r b a n N e g e l C o s t a c h i
5 0 - 6 0
. 3 1
www.dacoromanica.ro
8/10/2019 Din Viata Mitropolitului Veniamin Costachi
http://slidepdf.com/reader/full/din-viata-mitropolitului-veniamin-costachi 158/158
P a g .
U n b l e s t e m c e a r f i e x i s t a t a s u p r a n e a m u l u i C o s t a c h i
6 0
U n d e s ' a n d s c u t M i t r o p o l i t u l V e n i a m i n C o s t a c h i
6 2
T u p i l a ( i i
6 4
M a l a e g i i
.
6 6
V u t c a n i i
6 9
R o $ i e g i i 6 9
G u r a 1 d r i c i u l u i
7 3
C i n e e s t e . a u t o r u l p o v e s t i r i i c o p i l c i r i e i M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n
C o s t a c h i ?
7 6
C u c e i m p r e j u r d r i a v e m n o t I n t d i a v a r i a n t a a p o v e s t i r i i c o p i -
l a r i e i M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n
7 9
C o p i l d r i a M i t r o p o l i t u l u i V e n i a m i n 9 3
$ c o a l a
9 9
M e t o d a
1 0 1
F u g a d e l a $ c o a l d
1 0 5
D u p d f u g a
1 0 6
V i a t a c a l u g d r e a s c a
1 0 7
V i a ( a m o n a h a l d i m b r d t i $ a t c i d e c o n t e m p o r a n i i M i t r o p o l i t u l u i
V e n i a m i n C o s t a c h i
1 1 7
.