dinastiya

6
Emperador YuAlinsunod sa tradisy on ng mga Tsino,pininiwalaan na itinatag niEmperador Yu ang unang dinastiyang Tsina na siyang gumawa ng isangkanal upang harangan ang baha athinati ang kanilang mga nasamsamna lupa. Sa ilalim ng kanyangpamumuno, nakontrol ang pagbahang Ilog Huang Ho. Hinati- hati niyaang kanyang kaharian sa siyam nalalawigan, pinalawak ang teritiryohanggang Disyerto ng Gobi atsinugpo ang mga tribo sa timog. Sangayon, sila ay tinawag na“maalamat” dahil walang records nanagpapatunay na sila ay talagangnamuhay. SHANG Walang nagging pinuno nangmatagpuan ng isang rebelyong ginoongunit si Tāng ang kauna- unahangnagging pinuno nito.Sila ang kauna-unahang gumamit ngtanso. Paggamit ng tanso Paggamit ng elepante &karwaheng hila ng kabayobilang mga sasakyangpandigma Sistemang irigasyon Sila ang nagimbento ngkalendaryong Lunar o angkalendaryong may 360 naaraw at 12 na buwan. CHOU Wu WangSila ang pinakamatagal na namunonoon. Nagsimula sa kanila angpaggamit ng Civil SeviceExamination. Ang pilosopiya ngConfucianismo at Taoismo ay nagingparte na rin ng kanilang pamumuhay.Ang pagtatayo nila ng mga daanan, Unang gumamit ng“chopsticks” o “sipit ng Intsik” Nakagawa din ng mga pana kanal at iba’t ibang proyektongirigasyon o patubig ay naipatupad. CHIN Shih Huang TiSa pagkakagawa nila ng mga kanalay bumilis ang transportasyon atkomunikasyon. Sila ang gumawa ngnapakatanyag na “Great Wallof China” o “Dakilang Pader ng Tsina”. Maramingmahahalagang bahagi ngkatawan ng pader ng GreatWall at mga kuta't muog salabas nito ay nalatagan ngmga ladrilyo at umabot sapinakamataas angpamantayan ng konstruksyon.Ang Great Wall ng MingDynasty ay nagsimula sasilangan sa tabi ng YalujiangRiver at umabot sa Jiayuguanng lalawigang Gansu sakanluran na may habang5,660 kilometro. HAN Liu Pang (mas kilala sa tawag naEmperador Kao Su)Nagsimula sila sa Ilog Han. Si LiuPang ang nagpasimula ng pagbibigayng pagsusulit sa mga gustongmaglingkod sa pamahalaan. Angpagsusulit ay batay sa kaalaman samga

Upload: christine-garcia

Post on 16-Dec-2014

6.110 views

Category:

Documents


7 download

DESCRIPTION

 

TRANSCRIPT

Page 1: Dinastiya

Emperador YuAlinsunod sa tradisyon ng mga Tsino,pininiwalaan na itinatag niEmperador Yu ang unang dinastiyang Tsina na siyang gumawa ng isangkanal upang harangan ang baha athinati ang kanilang mga nasamsamna lupa. Sa ilalim ng kanyangpamumuno, nakontrol ang pagbahang Ilog Huang Ho. Hinati-hati niyaang kanyang kaharian sa siyam nalalawigan, pinalawak ang teritiryohanggang Disyerto ng Gobi atsinugpo ang mga tribo sa timog. Sangayon, sila ay tinawag na“maalamat” dahil walang records nanagpapatunay na sila ay talagangnamuhay.SHANGWalang nagging pinuno nangmatagpuan ng isang rebelyong ginoongunit si   Tāng   ang kauna-unahangnagging pinuno nito.Sila ang kauna-unahang gumamit ngtanso.•Paggamit ng tanso•Paggamit ng elepante &karwaheng hila ng kabayobilang mga sasakyangpandigma•Sistemang irigasyon•Sila ang nagimbento ngkalendaryong Lunar o angkalendaryong may 360 naaraw at 12 na buwan.CHOUWu WangSila ang pinakamatagal na namunonoon. Nagsimula sa kanila angpaggamit ng Civil SeviceExamination. Ang pilosopiya ngConfucianismo at Taoismo ay nagingparte na rin ng kanilang pamumuhay.Ang pagtatayo nila ng mga daanan,•Unang gumamit ng“chopsticks” o “sipit ng Intsik”•Nakagawa din ng mga pana kanal at iba’t ibang proyektongirigasyon o patubig ay naipatupad.CHINShih Huang TiSa pagkakagawa nila ng mga kanalay bumilis ang transportasyon atkomunikasyon.•

Sila ang gumawa ngnapakatanyag na “Great Wallof China” o “Dakilang Pader ng Tsina”. Maramingmahahalagang bahagi ngkatawan ng pader ng GreatWall at mga kuta't muog salabas nito ay nalatagan ngmga ladrilyo at umabot sapinakamataas angpamantayan ng konstruksyon.Ang Great Wall ng MingDynasty ay nagsimula sasilangan sa tabi ng YalujiangRiver at umabot sa Jiayuguanng lalawigang Gansu sakanluran na may habang5,660 kilometro.HANLiu Pang (mas kilala sa tawag naEmperador Kao Su)Nagsimula sila sa Ilog Han. Si LiuPang ang nagpasimula ng pagbibigayng pagsusulit sa mga gustongmaglingkod sa pamahalaan. Angpagsusulit ay batay sa kaalaman samga klasikangConfiucian. SiConfucious ay tinanghal ni Kao Subilang opisyal na pilosopo ng Tsina,at ang mga doktrina ngConfucianismo, bilang pamantayanng wastong pag-uugali.•Kinilala ang “Great Silk Road” Yang ChienSila ang pinakamaikling pamumunosa lahat ng dinastiya.Napakamakapangyarihan nila, angHilaga at Timog ay napag-isa ni YangChien. Upang mapag-isa ang hilaga•Sistema ng pamamahala•“K'aihuang Code” na nagingmodelo ng Kodigo ng Tang(ang pinakamaimpluwensyangkalipunan na mga batas sa SUIat timog ng Tsina, ipinag-utos niyaang pagpapagawa ng Grand Canalna nagdudugtong sa Ilog Huang Hoat Yangtze. Ipinatupad niya angwalang sawang pagpapatayo ng mgagusali na ikinagalit naman kanyangmga nasasakupan.ilang bansa sa silangan)TANGLi YuanIto ang “ginintuang panahon ng Tsina” kung saan kinilala angbansang ito na pinakamayaman sabuong mundo. Ito ay panahon ngkasukdulan ng pag-unlad ngekonomiya't kultura ng lipunangpiyudal ng 

Page 2: Dinastiya

Tsina. Ang mga katangianng estilo ng konstruksyon ng TangDynasty ay kahanga-hanga'tmaringal, maayos at masaya at maysimple't masiglang kulay. Angkabisera ng Tang Dynasty saChang'an (Xi'an sa kasalukuyang) atang kabisera sa silangan sa Luoyangay parehong nagtayo ngnapakalaking mga palasyo, hardingimperyal at organo ng pamahalaanat ang pagkakaayos ng konstruksyonay mas makatuwiran sa pamantayan.Ang Chang'an ay isangpinakamalaking lunsod sa daigdignoon.•Napakadakila't kahanga-hangaang Daming Palace sa palasyong emperador sa loob ngsiyudad ng Chang-an•Ang malaking bulwagan ngFoguang Temple sa Wutaishanng lalawigang Shanxi ay isangtipikal na estruktura ng TangDynasty na nagpapakita ngmga katangiang nabanggit saitaas•Bukod dito, umunlad din angmga estrukturang tisa't batonoong Tang Dynasty.Karamiha'y gumagamit ngmga tisa't bato sa pagtatayong mga Budhistang pagoda,kabilang na rito ang Dayanta,Xiaoyanta ng lunsod Xi'an atQianxunta ng Dali na pawangmga pagoda ng Tang Dynastyna gumagamit ng mga tisa'tbato.Heneral Chao K'uang-yin (na dikalaunan ay naging Emperador Sung Tai Tsu)Sila ay isang dinastiyang medyomahina sa politika't militar samatandang Tsina, subali't maunladnaman ito sa ekonomiya,industriyang artisano at komersiyo athigit na nagkaroon ng malaking•Kauna-unahang gumamit ngpapel na pera at mga barya.•Ang artipisyal na bundok,tubig, lambak na bato,bulaklak at punongkahoy sa SUNGpagsulong sa siyensiya't teknolohiya.Ang katangian sa mga konstruksyonsa panahong ito ay maselan,maganda at nagbibigay-diin din samga dekorasyon.Sila ang kauna-unahang 

pamahalaan sa kasaysayanng mundo na nakapag-isyu onakapaggawa ng unang perangpapel o banknotes. Sila din angkauna-unahang pamahalaan nanakapagtatag ng permanentenggrupo ng hukbong-pandagat. Maymga tindahan sa kahabaan ng mgalansangan at sa bawa't lansangan aymay sarili nitong propesyon o linyang negosyo, at nagkaroon ng bagongpag-unlad sa pagtatayo ng paglabansa sunog, ng komunikasyon,transportasyon, tinadahan at tulay.mga pribadong harding itinayoman o artipisyal ay parehongnagpapakita ng ilangmakasining na kalagayan.Kabilang sa Canglangting niSushunqin at Duleyuan niSimaguang ang mgahalimbawa ng mga hardinnoong Sung Dynasty.•Ang Ling Yinsi Pagoda salunsod Hangzhou nglalawigang Zhejiang, FanPagoda sa lunsod Kaifeng nglalawigang Henan at ang tulay Yongtong sa Zhao Xiao nglalawigang Hebei ay pawangmga tipikal na halimbawa ngmga esrukturang ladrilyo'tbato ng Sung Dynasty. YUANPinamunuan ng mga Mongols na sinaKublai Khan at Genghis KhanIto ay isang emperyong militar namay malawak na teritoryo at itinatagng isang naghaharing Monggoles.Nguni't sa panahong ito'y mabagalang pag-unlad ng ekonomiya atkultura ng Tsina at sa saliga'y nasanapakahirap na kalagayan ang pag-unlad ng konstruksiyon. Karemihansa mga konstruksiyo'y simple atmagaspang.•Ang Taiyechi Wansuishan ng Yuan Dynasty na nanatilihanggang ngayon (ito'y angQiongdao sa Beihai Park ngBeijing ngayon) ay isa ringpopular ng tanawin ng YuanDynasty•Dahil sa sumasampalataya sarelihiyon ang naghahari ng Yuan Dynasty, lalo na sa Tibetanong Buddhismo kayanapakalago ang mgakonstruksiyong pangrelihiyonsa panahong ito. Ang PutingPagoda ng Miaoying Temple ngBeijing ay isang Lamaistangpagodang dinisenyo't itinayoMing

Page 3: Dinastiya

Chu Yuan Chang (ngunit Ming Tai Tsuang kanyang ginamit na pangalan)Mula noong Ming Dynasty (1468-1644) ang Tsina'y pumasok na sahuling yugto ng lipunang piyudal.Karamihan sa estilo ng mgakonstruksyon sa panahong ito'yminana sa Song Dynasty at walangkapansin-pansing pagbabago, peronaging pangunahing katangian angkalakhan ng saklaw at karingalan ngatmospera sa plano ng konstruksyonat pagdidisenyo. Ang mga palasyo ngmga emperador ng Qing Dynasty aywalang tigil na lumalawak athumuhusay sa pundasyon ng mgapalasyo ng Ming Dynasty. Angkabiserang Beijing sa panahong ito'ymuling itinayo sa dating pundasyonnito, pagkatapos ay ginawangtatlong bahagi--ito'y ang 

lunsod salabas, lunsod sa loob at lunsod ngemperador.•Nagtatag ng Forbidden City•Ang Ming Xiao Ling Tomb ngNanjing at Ming Tombs ngBeijing ay dipangkaraniwan ataktuwal na halimbawa ngmahusay na pagsamantala satopograpiya at sa kapaligiranglumikha ng maringal naatmospera sa libingan•Bantog din sa daigdig angmga muwebles na tipong MingDynasty•Ang karapat-dapat nabanggitin ay sumapit na sapanahon ng kasagsagan ang"Feng Shui" o geomanticnoong Ming Dynasty. Angimpluwensiya ng pekulyar napenomina ng matandangkulturang ito sa kasaysayan ngkonstruksiyon ng Tsina aynagpatuloy hanggang sakasalukuyan.Mongol

Ang Aking Pangarapni: Kiko Manalo

Pangarap kong magbakasyon Kapiling ang hanging Habagat

At kami’y maglilimayonSa mga ilog at dagat.

Ipagmamalaki ko sa kanyaNa hindi galing sa atin ang basura,Na naglutang sa dalampasigan.Ng Kamaynilaan.

Sa lungsod ko siya igagalaDoon sa nilalakaran ng rodilyoAt sa gilid ay nagtayoAng mga pabrika ng bata.

Ipagmamalaki ko sa kanya,Na ang mga nakatiraAy hindi nagtatapon ng basuraSa mga kanal at kalsada.

Ililigid ko siya nang masiglaSa mga bundok at gubat,Na ginawang pugadNg mga tumakas sa siyudad.

Ipagmamalaki ko sa kanyaNa ang mga punong matatayog,Na pinutol at nililokAy naging santong bantayog!

Upang siya’y malibangMakapag-unwind, ma-relax,At hindi na makapaminsalaSa bayan kong Pilipinas!

Ito ang aking pangarap.

PAALAM

Nang unang tumuntong sa paaralan

Page 4: Dinastiya

Pagakatakot at kasayahan ang nararamdaman,Takot na mabigo at mahatulan,Kasayahang makatagpo ng bagong kaibigan.

Kiming mga ngiti ang pinabaon,Na mga taong binigay ng pagkakataon,Walang sinayang na oras sa tsikahan,Basta kaligayahan aming susundan.

Kasa-kasama umaga hanggang hapon,Halakhak ang pag-iyak sa atin aahon,Mga pangyayaring ating pinagdaanan,Alam na natin at palaging matatandaan.

Ngayon'y huling taon sa eskwelahan,Isang pagtatapos at isang pamamaalam,Mananatili sa aking gunita at isipan,Mga alaala at mga kaibigan

Sa Ngalan ng Luhani: Kiko Manalo

Luha ang kalsada na dinaraanan,Ng taong nagluhod sa dinarasalan,Ito ang hihirang sa kapatawaran,Upang ang dalangi’y bigyang-katuparan.

Ibig kaawaan, siya’y patawarin,Sumpa at pangako ay sunud-sunod rin,Luhod na lalakad at mananalangin,Na wari’y may hapis ang diwa’t damdamin.

Sinasamantala ng taong baluktot,Sa pagkakasala’y natila malungkot,Ngunit katunayan sa puso at loob,Naghari ang bangis at asal na buktot.

Nagtuos ng buti sa Poong Bathala,Ang hangad sa kapwa’y kunwaring dakila,Ngunit sa totoo’y walang pagkalinga,Ang puso ay ganid, sakim itong diwa!

Luha’y ginagamit sa buti at sama,Kasamang lumakad ng lungkot at tuwa,Sa lubhang panganib, makaliligtas baKung mananalangin sa ngalan ng luha?