diyabette covid-19 yönetimi · 2019-ncov test kitleri kullanıma sunuldu 2019-ncov tanımlandı...

Diyabette COVID-19 Yönetimi

İçerik

COVID-19 genel bakış

Diyabetin SARS-CoV-2 enfeksiyonu üzerindeki etkisi

Diyabetik kişilerde COVID-19 enfeksiyonunun tedavisi

01

02

03

Doğrulanan COVID-19 olgularının epidemik eğrisi

The official names are:

Disease :

coronavirus disease (COVID-19)

Virus

severe acute respiratory syndrome

coronavirus 2 (SARS-CoV-2)

1.Wu ZY,et al.JAMA. 2020 Feb 24. doi:10.1001/jama.2020.2648

2.WHO、CDC、National Health Commission of the People‘s Republic of China、 Local governments; 2020 Mar 10

3.10.2020

COVID-19’un Çin’deki epidemik durumu

COVID-19’un Çin dışındaki epidemik durumu

Mevcut Doğrulanmış olgular

İyileşen Ölen

Mevcut Doğrulanmış olgular

İyileşenÖlen

Sadece doğrulanmış olgular

Başlangıç tarihine göre (n=44672) Tanı tarihine göre (n=44672)

HICWM Hastanesinde Dr. Jixian Zhang tarafından fark edilen 4

sıradışı pnömoni vakası (3’ü aynı aileden)

HICWM Hastanesinde 3 pnömoni vakası daha

tespit edildi (toplam 7)

Dr. Zhang sıra dışı pnömoni vakalarını yerel hastalık

kontrol merkezine bildirdi

Huanan Balık Pazarı kapatıldı

Wuhan Sağlık Komisyonu; Ulusal Sağlık Komisyonunu ve Çin Kontrol Merkezini

uyardı ve DSÖ bilgilendirildi

Wuhan Şehrinde aktif olgu tespiti başladı

2019-nCoV test kitleri kullanıma

sunuldu

2019-nCoV tanımlandı

2019-nCoV serileri ilk

kez paylaşıldı

COVID-19 B-sınıfı

bildirilmesi zorunlu hastalık

Vuhan Şehri

kapatıldı

15 şehir daha

kapatıldı

DSÖ ‘uluslararası kamu sağlığı acil durumu’ ilan etti

Resmi isimler:

Hastalık:Coronavirüs hastalığı (COVID-19)

Virüs:Ciddi akut respiratuar sendrom coronavirüs 2 (SARS-CoV-2)

Ülke çapında zorunlu tatil uzatma

Ay Takvimine göre YılbaşıUlusal Tatil

Olg

u s

ayıs

ı

Hastalık başlangıcından sonra COVID-19 olgularının zaman çizelgesi

• 2 Ocak 2020 itibari ile 41 yatan hastaya laboratuvar sonuçları ile doğrulamış SARS-CoV-2 tanısı konuldu. Veriler DSÖ veUluslararası Ciddi Akut Solunum ve Yeni Görülen Enfeksiyon Konsorsiyumu tarafından paylaşılan standardize edilmiş veritoplama formları ile elektronik tıbbi kayıtlardan elde edilmiştir. Veriler COVID-19 olgularında hastalık başladıktan sonrakizaman çizelgesini doğrulamak için analiz edilmiştir.3

Enfeksiyon

4

1. 《Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)》，2020

2. Guan WJ , et al. NEJM , 2020 Feb 28, DOI: 10.1056/NEJMoa2002032

3. Huang C,et al.Lancet. 2020 Jan 24. pii: S0140-6736(20)30183-5.

• COVID-19’lu kişilerde enfekte olduktan ortalama 5-6 gün sonra hafif solunum belirtileri ve ateş gibi belirtiler ortaya çıkıyor (1-14 gün arasında). 1

• Medyan kuluçka süresi 4 gün (IQR 2 ila 7).2

Başlangıç

Nefes Darlığı

Akut solunum yetmezliği sendromu

Yoğun bakım ünitesine yatış

Hastaneye yatış

Günler

Medyan süre

Medyan süre

Olgu sayısı

26,5% 21,3% 15,4% 17,6%8,8%

16,9%5,9% 8,8% 4,4% 2,9% 5,9% 2,2% 2,2% 2,2%

73,5%

49,3%44,9%

22,8%26,5% 14,7%

21,3% 8,8% 5,9% 7,4% 3,7% 4,… 1,5% 0,0%

0%

25%

50%

75%

100%

125%

ICU Non-ICU

Semptomlar ve Prognoz

1.Wang D, et al. JAMA. 2020 Feb. doi 10.1001jama.2020.1585

2.Diagnosis and Treatment of COVID-19.(version 7)

3.According to the official report

4.China CDC Weekly，2020, 2(8): 113-122

Prognoz• Hastaların çoğunda prognoz iyi olup çok az hastada durum kritiktir2

• Yaşlılar ve altta yatan kronik hastalığı olanlarda prognoz kötüdür ve çocuklarda semptomlar nispeten hafiftir2

• 10 Mart itibari ile tanısı laboratuvar şartlarında doğrulanmış 80,924 olgudan 3,140 tanesi ölmüştür (mortalite oranı %3.8)

Genel mortalite oranı lokasyona ve bulaş yoğunluğuna göre değişmektedir (Wuhan’da %4.8 vs. Hubei dışı Çin’de %0.88).

Çin’de genel mortalite oranı salgının erken dönemlerinde daha yüksekken (1-10 Ocak’ta %17.3) zamanla %0.7’ye

düşmüştür.1

• Komorbid hastalığı olmayan hastalarda mortalite oranı %0.9 iken, komorbidite bildirilen hastalarda oranlar çok daha

yüksektir: Diyabet için %7.4. 4

Klinik semptomlar1

• Tanısı laboratuvarda doğrulanmış olguların yaklaşık %80’inde hastalık hafif-orta şiddetlidir.

• %13.8’inde hastalık ağır seyrederken, %6.1’inde kritik seyreder (solunum yetmezliği, septik şok ve/veya çoklu organ bozukluğu/yetmezliği).

• Gerçek asemptomatik olguların oranı net değildir fakat nispeten düşük olduğu ve başlıca bulaş yolu olmadıkları görülmektedir.

İçerik



Diyabetik kişilerde COVID-19 enfeksiyonunun tedavisi

01

02

03

Genel Bakış

Kaynak1

CMJHubei MC2

LancetWuhan

TM2

LancetWuhan

İM2

LancetWuhan

TM

LancetWuhan

TMCiddi

Vakalar

NEJM552

Hastane

Pre-print575

Hastane

LancetWuhan

TM

JAMAWuhan

TM

AllergyWuhan

TM

Pre-printWuhan

Ölen Olgular

ChinaCDC

Haftalık4

Pre-printJiangsu

Dışardan gelen

hastalar

İzlem süresi 12.30~1.24 ~1.2 12.20~1.23 1.2~1.25 12.24~1.26 12.11~1.31 12.21~1.3112.29~1.31 1.1~2.3 1.16~2.3 1.11~2.10 ~2.11 1.22~2.14

Olgu sayısı 137 41 81 99 52 1099 1590 191 138 140 82 20,982 80

Ciddi137

(100%)

13

(32%)/ /

52（100%）

173（15.74%）

254（16%）

119（62.3%）

36

(26%)

58（41.4%）

82（100%）

6,168

(13.8%)

3（3.8%）

Ölen16

(11.7%)/

3

(4%)

11

(11%)

32

(61.5%)

15

(1.4%)/

54

(28.3%)

6

(4.3%)/

82（100%）

1,023（2.3%）

0

Kronik Hastalık27

（19.7%）13

(32%)

21

(26%)

50

(51%)

21（40%）

261

(23.7%)

399

(25.1%)

91

(48%)

64

(46.4%)

90

(64.3%)

59

(71.2%)

5,455（26%）

38（47.5%）

Kardiyovasküler&

serebrovaskülerhastalıklar3

>13

(>9.5%)

>6

(>15%)

>12

(>15%)

40

(40%)

>7

(>13.5%)

>165

(>15%)

>269

(>16.9%)

>58

(>30%)

>43

(>31.2%)

>42（>30%）

>46

(>56%)

2,683

(12.8%)

25（31.2%）

Diyabet14

(10.02%)

8

(20%)

10

(12%)

12（12%）

9

(17%)

81

(7.4%)

130

(8.2%)

36

(19%)

14

(10.1%)

17

(12.1%)

15

(18.3%)

1,102

(5.3%)/

Sindirim &endokrin sistem

hastalığı3/ / /

>13

(13%)/ / / / /

>13

(9.3%)/ /

>5（6.25%）

Karsinoma 2(1.5%) 1 (2%) 4 (5%) 1 (1%) 2 (4%) 10 (0.9%) 130(8.2%) 2 (1%) 10 (7.2%) / 6(7.3%) 107 (0.5%) 1(1.25%)

Kronik akciğer hastalığı 2(1.5%) 1 (2%) 9 (11%) 1 (1%) 4 (8%) 12 (1.1%) 24 (1.5%) 6 (3%) 4 (2.9%) / 12(14.6%) / 0(0.00%)

Kronik böbrek hastalığı / / 7 (9%) / / 23 (2.1%) 28 (1.8%) 2 (1%) 4 (2.9%) 8 (5.7%) 2(2.4%) / 1(1.25%)

Kronik karaciğer hastalığı / 1 (2%) 3 (4%) / / 8 (0.7%) 21 (1.3%) / 4 (2.9%) 2 (1.4%) 4(4.9%) / 1(1.25%)

1. Referanslar için lütfen eklere bakınız（İzlem süresine göre sıralanmıştır）

2. TM：Tek merkez İM：İki merkez

3. Burada kesin veriler mevcut değildir kardiyovasküler ve serebrovasküler hastalıklar ve aynı şekilde sindirim ve endokrin sistem hastalıkları bazı çalışmalarda ayrı ayrı sayılmıştır.

4. Komorbid hastalık verisi sadece 20,812 hastada mevcuttur ve bu değerler, doğrulanmış vakalar ve ölüm sütunlarındaki yüzdeleri hesaplamak için kullanılmıştır.

1. Chinese Diabetes Society, “China guideline for type 2 diabetes,” 2017.

2. Huang C, et al. Lancet 2020; 395: 497–506

3. Chen NS, et al. Lancet 2020; 395: 507–13

4. Shi HS , et al. Lancet Infect Dis 2020 online

Coronavirüs ile enfekte hastaların yaklaşık %10’u diyabet hastasıdır

10,9

20

12 12

7,4

10

5,3

0

5

10

15

20

25

Diabetes Prevalence Lancet-Wuhan 1st Lancet-Wuhan 2nd Lancet-Wuhan 3rd NEJM-552 Hospitals JAMA Wuhan CDC Weekly*

Ha

sta

ları

n O

ranı（

%）

N=41 N=81 N=99 N=1099 N=138 N=20,982

1 2 3 4 5 6 7

4. Guan WJ , et al. NEJM , 2020 Feb 28, DOI: 10.1056/NEJMoa2002032

5. Wang D, et al. JAMA. 2020 Feb 7. doi 10.1001jama.2020.1585

6. China CDC Weekly，2020, 2(8): 113-122

2020.1.2

2020.2.11

İzle

m s

üre

si

2020.1.23

2019.12.1

2019.12.20

2020.1.25

2020.1.2

2020.1.31

2019.12.11

2020.2.3

2020.1.16

2020.2.11*Komorbid hastalık verisi sadece 20,812 hastada mevcuttur ve bu değerler, doğrulanmış vakalar ve ölüm sütunlarındaki yüzdeleri hesaplamak için kullanılmıştır.

➢ CDC istatistiklerine göre ciddi veya kritik vakaların oranı Ocak başında %45’lerdeyken Şubat başında %8.7’ye düşmüştür. Ocak başında hesaplanan diyabetli COVID-19 hastalarının oranı (%20) istatistiksel bias nedeniyle gerçekte olduğundan daha yüksek hesaplanmış olabilir.

Diyabet, COVID-19 hastalarında ciddi ilerlemeyi artırır

1.Guan WJ , et al. NEJM , 2020 Feb 28, DOI: 10.1056/NEJMoa2002032

2.Guan WJ，medRxiv preprint ,2020 online

✓ 截至2020年1月2日确诊感染新型冠状病毒的41例患者，其中合并糖尿病、高血压、冠心病等慢性病者占32%。

✓ 其中尤其糖尿病患者比例高达20%，糖尿病患者极有可能是新冠状病毒感染的易感人群

✓ 糖尿病患者长期处于高血糖状态，机体防御感染的能力偏低，是各种感染的高危人群

COVID-19 hastalarında birleşik sonlanım noktalarına* ulaşma riski ve hastalık şiddeti2

• Ciddi COVID-19 hastalarında diyabet eşlik etme oranı ciddi olmayanlara kıyasla daha sıktır(%16.2 vs.%5.7). Çin’de 20 Ocak 2020’ye kadar toplam 30 vilayet, otonom bölge ve belediyede; tanısı laboratuvarda doğrulanmış 1099 Covid-19 hastasından elde edilen veri.1

• Çin’de ulusal düzeyde bir başka komorbidite ve 1.590 COVID-19 hastası üzerindeki etkisine dair analiz de diyabeti olan COVID-19 hastalarında prognozun kötü olduğunu göstermiştir.2

Komorbiditesi olan COVID-19 hastaları1

23,7%

38,7%

21,0%

7,4%

16,2%

5,7%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

Tüm hastalar Ciddi Ciddi olmayan

Hasta

ları

n o

ranı（

%）

N=1099 N=173 N=926

Kronik hastalık

Diyabet

8,2%

22,9%

6,8%

16,0%

34,6%

14,3%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Tüm hastalar Diyabetik Diyabetik olmayan

P<0.001

N=1590 N=130 N=1460

*Birleşik sonlanım: yoğun bakım ünitesine yatış (YBÜ), mekanik ventilasyon kullanımı veya ölüm

P<0.001

Birleşik sonlanım %*

Ciddi %

Hasta

ları

n o

ranı（

%）

* Komorbid hastalık verisi sadece 20,812 hastada ve 504 ölüm vakasında mevcuttur ve bu değerler, doğrulanmış vakalar ve ölüm sütunlarındaki yüzdeleri hesaplamak için kullanılmıştır.

**Ortak Görev Kurulu epideminin erken döneminde mortalite oranı bildirmenin zorluklarını ve yanlı olma ihtimalini (bias) kabul etmektedir.

Diyabet, COVID-19 mortalitesi için bir risk faktörüdür

• Ölümle sonuçlanan 82 COVID-19 olgusunun klinik özelliklerini analiz eden bir araştırmada diyabetik ketoasidozun ölüm nedenlerinden biri olduğu bulunmuştur1

• Büyük çaplı ulusal bir örneklem çalışması diyabetli hastalarda mortalitenin diyabetik olmayanlara kıyasla anlamlı olarak daha yüksek olduğunu göstermiştir(%10% vs %2.5 P<0.0012) (Şekil 1）

• Çin Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) komorbid hastalık bildirmeyen hastalarda mortalite oranını %0.9 olarak bildirirken,komorbid hastalığı olan hastalarda oranları çok daha yüksek bildirmiştir; diyabet varlığında %7.3’e çıkmaktadır.3（Şekil 2）

• DSÖ Ortak Görev bildirisinde de komorbiditesi olmayan hastalarda mortalite oranı %1.4, komorbiditesi olanlarda ise çok daha yüksek oranlar bildirilmiştir; diyabet için %9.24

1. Zhang BC, et al. medRxiv preprint , 2020 online

2. Guan WJ，et al. medRxiv preprint , 2020 online

3.China CDC Weekly，2020, 2(8): 113-122

4.《Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)》，2020

3,1%

10,0%

2,5%

0%

4%

8%

12%

Tümhastalar

Diyabetik Diyabetikolmayan

P<0.001

Şekil 1：1590

COVID-19 hastasında mortalite oranı

N=1590 N=130 N=1460

Mort

alit

e O

ranı（

%）

2,3%

7,3%

0,9%

0%

2%

4%

6%

8%

Tüm hastalar Diyabetik Komorbidhastalık yok

Şekil 2 ： Çin CDC tarafından bildirilen

COVID-19 hastalarında mortalite

N=20,982 N=1,102 N=15,536

Mort

alit

e O

ranı（

%）

1.Booth CM, et al. JAMA. 2003;289(21):2801

2.Yang J, et al. Diabetic Med,2006,23(6):623-628

3.AllardR,, et al. Diabetes Care2010;33(7):1491-1493.

4.vanden Brand JM, , et al. JPathol. 2015;235(2):175-184.

Diyabet ve ağır viral pnömoni arasındaki yakın ilişki

Diyabetik hastalarda olumsuz sonuçlar (ölüm, YBÜ yatış, mekanik ventilasyon) diyabetik olmayanlara kıyasla 3.1 kat daha sıktı. 1

Hiperglisemi SARS hastalarında ölüm ve morbidite için bağımsız bir belirleyici faktördür.2

2003 Ciddi akut respiratuvar sendrom (SARS)

Hatanede yatan hastalarda YBÜ yatışı riski (OR) diyabetlilerde diyabetli olmayanlara kıyasla 4.29 idi. YBÜ’deki hastaların %32.3’ü (10/31) diyabetikti, YBÜ yatışı gerekmeyenlerde ise

diyabetiklerin oranı %9.2 idi (12/131) (P=0.002). 3

2009 Influenza A (H1N1)

2014 Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS)

Diyabet ciddi hastalık gelişimi için olası bir risk faktörüdür. 4

32,30%

9,20%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

YBÜ yatışı YBÜ yatışıolmayan

Diy

abetli hasta

ları

n o

ranı(

%)

N=31 N=131

Diyabette COVID-19’un ağırlaşması- Olası mekanizma • Diyabetik hastaların serumunda IL-6, TNF-a ve diğer enflamatuar sitokinler yüksek olarak bildirilmiştir1 (Şekil 1); Ayrıca hayvan

modellerinde, diyabetin TLR4 ile indüklenen IL-6 üretimini önemli ölçüde teşvik ettiği öne sürülmüştür.2

• Çalışmalar, SARS dahil koronavirüsün TLR3 ve TLR4'ü aktive etme olasılığının yüksek olduğunu ve bunun kaçak bir bağışıklık yanıtınayol açarak koronavirüs pnömonisinden ölüm nedenlerinin başlıcası olan IL-6 baskın sitokin fırtınalarına yol açtığını göstermiştir.3

• IL-6 COVID-19 hastalarında mortalite ile ilişkilidir, tek değişkenli regresyon IL-6 ile hastanede ölüm olasılığında artış olduğunu göstermiştir (odds ratio 1.12, %95 GA 1.03–1.23，1 ünite artış için; p=0·0080) （Şekil 2)4

• Her şeyden önce diyabet hastalarında TLR4 sinyallemesinin aşırı aktivasyonunun, hastalığın ciddi hastalığa ve hatta ölüme ilerlemesinekatkıda bulunabileceğini düşünüyoruz. (Şekil 3）

失控

Diyabet

SARS-CoV新冠病毒

Activate

Artırıcı

etki

Şekil 1：Diyabetik hastaların serumunda yüksek düzeyde

inflamatuvar sitokin salınımı

Şekil 2： IL-6 COVID-19 hastalarında ölümle ilişkilidir

Şekil 3：Diyabetik hastalarda ağır hastalık/ölüm

riskinin yüksek olmasının olası mekanizması

1. Reza F, et al. Cytokine ,2019, 125 (2020) 154832

2. Travis B. ，et al. mBio, 2017 8:e00818-17.

3. Allison L. T, et al. mBio, 2015 , 3:e00638-15

4. Zhou F , et al. The Lancet 2020 March 9 online

COVID-19’un diyabeti ağırlaştırması- olası mekanizma

1. YangJ-K, et al Acta Diabetol. 2010;47(3):193-199.

2. WuF, et al. Nature. February 2020.

Çalışmaya SARS-CoV ile infekte 385 hasta dahil edildi. Pankreatik adacıkların tahrip olması nedeniyle, hiperglisemilihastalarda mortalite daha yüksekti.

➢ Diyabetli hastalarda viral enfeksyion sonrasında

diyabetik kontrol kötü olabilir. SARS-CoV’un

fonksiyonel reseptörü olan anjiyotensin dönüştürücü

enzim 2’nin (ACE2) pankreasın ekzokrin ve endokrin

dokularındaki ekspresyonu SARS-CoV’nin pankreas

adacıklarında lezyonlara neden olduğunu

düşündürmektedir.1

➢ Çin'de yapılan son bir araştırma, SARS-CoV-2'nin insan ACE2

reseptörünü hücreye giriş için etkili bir şekilde kullanabildiğini ve

bunun insandan insana bulaşmasını kolaylaştırabildiğini buldu. 2

• WHCV'nin RBD sekansları, Rs4874, Rs7327 ve Rs4231 suşlarıdahil olmak üzere SARS-CoV (amino aist diziliminin %73.8–74.9’u) ve SARS benzeri CoV'lerle (amino asit dizliminin %75.9–76.9’u) daha yakından ilişkiliydi.

• İnsan ACE2 (PDB 2AJF) ile komplekslenmiş SARS-CoV dikenliRBD yapısının kristalinde, amino asit sekansları kırmızı ilegösterilir (473-477 amino asitleri ve 460-472 amino asitleri).İnsan ACE2'si mavi, SARS-CoV pik RBD'si yeşil renktegösterilmiştir. SARS-CoV'nin RBD'si ile etkileşime giren insanACE2'nin önemli kalıntıları işaretlenmiştir.

Diyabet ve COVID-19 arasında kısır döngü

T2DM hastalarında bağışıklık siteminin bozulması

nedeniyle SARS-CoV-2şiddetinin derecesi artmıştır.

Viral enfeksiyonlar diyabetialevlendirebilir ve diyabetik

hastalarda kan şekerindedalgalanmalara yol açabilir,

bu da prognozu olumsuzetkiler.

IL-6 ve TNF-a gibi inflamatuvarsitokinlerin diyabetik hastalarda ve hayvan modellerinde yüksek düzeyde olması diyabetin TLR4 aracılı IL-6 üretimini anlamlı olarak artırdığını düşündürmektedir. IL-6-baskın sitokin fırtınaları SARS-CoV-2 nedenli pnömonide en önde gelen ölüm nedenlerinden biri olarak belirlenmiştir.

Viral enfeksiyon yüksek kan şekerine nedenolabilir. Bir SARS çalışmasında, glukokortikoidlerle tedavi edilmeyen hafifhastaların yine de yüksek açlık kan şekeriseviyesine sahip olduğu bulundu.Başka bir çalışma, ACE2 proteinininadacıklarda güçlü, ancak ekzokrin dokulardazayıf bir immün boyama gösterdiğini tespit etti. SARS-CoV-2'nin pankreatik adacıklaraciddi zarar vererek diyabet gelişiminekatkıda bulunduğu düşünülmektedir.

Expert suggestions on blood glucose management for diabetes mellitus complicated with COVID-19. J Clin Med. 2020 Mar;37(3).

İçerik



Diyabetik hastalarda COVID-19 enfeksiyonunun tedavisi

01

02

03

CDS diyabetli COVID-19 hastalarının tedavisi için öneriler yayınlamıştır

Expert Recommendation on Glucose Management Strategies of Diabetes Combine with COVID-19. J Clin Intern Med. 2020 Mar;37(3):215-219

Diyabetli kişilerde COVID-19

yönetimi için kanıta dayalı yeterli

veri yoktur. CDS, Çin'deki Tip 2

Diyabet Standartları Bakımı (2017

Baskısı) ve Çin Hastanede Yatan

Hastalarda Hiperglisemi Yönetimi

Konusundaki Uzman Görüşü’ne

dayanarak, daha iyi tıbbi bakım ve

gelişmiş prognoz için diyabetli

hastalar ve COVID-19 için yönetim

önerileri yayınladı.

İzolasyon odalarında; OAD ile standart olmayan tedavi uygulanması veya tedaviye ara verme olabilir, bu da glikoz dalgalanmalarına neden olabilir

Düzensiz beslenme, azalmış egzersiz, gastrointestinal semptomlar, vb. beslenmeyi etkileyerek glikoz dalgalanmalarına neden olur

Enfeksiyon gibi stres koşulları glukokortikoid salınımını artırır

Tedavide glukokortikoid kullanımı glikoz düzeyinde keskin yükselişe neden olabilir

COVID-19 insan vücudunun çok sayıda inflamatuvarsitokin üretmesine ve bazı ciddi ve kritik hastalarda aşırı strese neden olabilir

Korku, anksiyete ve gerilim glikoz düzeyini artırabilir ve glikoz dalgalanmasına neden olabilir

Diyabetik COVID-19 hastalarında glikoz dalgalanmalarının nedeni


Glikoz yönetiminin hedef sınıflandırılması

Glikoz yönetiminin hedef sınıflandırılması：✓ Yaşlı olmayan, hafif-orta COVID-19 hastaları için sıkı kontrol hedefine sadık kalın.

✓ Yaşlı ve hafif-orta hastalarda veya glukokortikoid kullananlarda düşük veya orta düzeyde kontrol hedefi

belirleyin.

✓ Ciddi ve kritik hastalarda, hipoglisemiyi tolere edemeyen hastalarda veya organ işlev bozukluğu olanlarda veya

ciddi kardiyovasküler ve serebrovasküler hastalığı olanlarda yeni bir düşük hedef belirleyin.

Hastanede yatan hastalarda glikoz yönetiminin hedef sınıflandırması:

COVID-19 olan diyabet hastalarında glikoz yönetimi sırasında hipoglisemi oluşumu en aza

indirilmelidir. Hipoglisemi gelişirse tıbbi müdahale zamanında yapılmalıdır.

Yüksek Orta Düşük

APG/PPG(mg/dL) 80-110 110-140 140-180

2sPPG/GLU(mg/dL) 110-140 140-180 140-250


Glikoz yönetiminde tedavi prensibi

治疗原则：

• Diyabetle birlikte ağır bir enfeksiyon varlığında tedavide ilk seçenek insülindir ：➢ Kritik olmayan hastalarda s.c. insülin enjeksiyonu önerilir ve temel pozoloji hastane dışı doza göre ayarlanabilir.

➢ Kritik hastalarda, sürekli subkutan insülin enjeksiyonu (CSII) önerilir.

➢ Eğer glikoz metabolizma bozukluğu ile birlikte ciddi sıvı ve elektrolit ve asit-baz bozukluğu bozukluğu varsa agresif

sıvı infüzyonu ile birlikte iv insülin uygulanmalıdır.

• Klinik durum stabil ve düzenli besleniliyorsa hastalar yatış öncesindeki OAD tedavisine

devam edebilir

• Glukokortikoid tedavisi sırasında glikoz kontrolü için NPH ve uzun etkili insülinler kullanılır

• İnsülin tedavisi sırasında 7 noktalı (gerektiğinde + gece glikozu) glikoz takibi uygulayın


Farklı klinik sınıflandırmalar için glikoz yönetim stratejileri

• Orijinal tedavi rejimini çok fazla değiştirmek gerekmez. Hem OAD hem insülin tedavileri devam ettirilir.

• COVID-19 hızlı ilerleyebilir ve hiperglisemi ile birlikte ağırlaşabilir. Diyabetli COVID-19 hastalarında tablo hafif de olsa glikoz ölçüm sıklığının artırılması ve hedefe ulaşılamadığında düzenleme için vaktinde hekime danışması kuvvetle önerilir.

Hafif

• Hastanın mental durumu, iştah ve glikoz kontrolü normal sınırlar içindeyse orijinalrejimi devam ettirin.

• Düzenli yemek yiyemeyen ve bariz COVID-19 semptomları olanlarda OAD’deninsüline geçin. Esnek glikoz kontrolü için premix insülin rejiminden bazal bolus veya insülin pompasına geçiş önerilir.

Orta

•I.V. insulin enjeksiyonu ilk seçenek tedavi olmalıdır.

•Renal replasman tedavisi (CRRT) sürecindeki hastalar için, hipoglisemi ve ciddiglikoz dalgalanmasını önlemek için replasman çözeltisindeki glikoz ve insülin oranıglikoz izleme sonucuna göre arttırılmalı veya azaltılmalıdır.

Ciddi

ve

kritik


COVID-19 olan farklı diyabet hastaları için glikoz yönetimistratejileri

✓ İnsülin pompası veya bazal-bolus insülin rejimi optimal tedavidir.

✓ İnsülin analogları ilk tercih olarak önerilir.

✓ İnsülin rejimi tedavinin bireyselleştirilmesi ilkesine göre ayarlanmalıdır.

✓ Glikoz yükselmesi hafif-orta düzeyde olan hafif COVID-19 hastalarında insülin dışı diyabet ilaçları kullanılabilir.

✓ Ateşli veya glukokortikoid ile tedavi edilen hastalarda insülin ilk seçenek tedavidir.

✓ Kritik hastalarda i.v. İnsülin enjeksiyonu önerilir.

✓ Glukokortikoidlerin nedenolduğu glukoz artışıgenellikle öğle yemeğindensonra ve uykudan öncegörülür. Bu nedenle öğleyemeğinden sonra veakşam yemeğinden öncekan şekerini izlemekönemlidir.

✓ İnsülin ilk seçenek tedavidir.

T1DM T2DMGlukokortikoid

nedenli diyabet


COVID-19 ve diyabet hastalıklarının durumu hızla değişebilir. Glikozu nispeten ideal bir seviyedekontrol etmek için glikoz seviyesine göre insülin tedavisini mümkün olan en kısa süredeuygulamak ve tedavi rejimini aktif olarak düzenlemek önerilir.

Aç kalan hastalar için, iv infüzyon sıvısında önerilen glikoz / insülin oranı 2-4G glikoz: 1U insülindir

Glukokortikoid kullanımı yavaş yavaş azaltıldığından, glikoz dalgalanmasına da dikkatetmeli ve insülin dozu glikoz seviyesine göre ayarlanmalıdır

Prensip olarak glikozun günde 7 kez ölçülmesi önerilir

Glukokortikoid kullanan diyabetli COVID-19 hastalarında glikoz yönetimi

Çok fazla ve çok uzun glukokortikoid tedavisi, glikozun bozulması için ana risk faktörleridir

• Glukokortikoidlerin COVID-19’daki etkisi belirsizdir• Central theater General Hastanesinin COVID-19’a karşı tecrübelerinden kritik

hastalarda veya ateşli ve akciğerlerde sporadik lezyonları olanlarda inflamatuvar akciğer hasarını engellemek için glukokortikoidlerin kullanılabileceğini öğrendik

Öneri


Epidemi önleme ve kontrolü sırasında çocuk ve adolesanlarda glikoz yönetimi

Doğru maske kullanımı, bireysel egzersiz programı, kan glikoz takibini sıklaştır (4-7 kez / gün)

Toplam（kcal）/gün=Yaş*（70~100）+1000，

Karbonhidrat: %50~55，Yağ: %25~35，Protein: %15~20

Çocuğun beslenme, fizik aktivite ve stres durumuna göre ayarlama yapılır

DKA ve hipoglisemi vaktinde tanımlanmalıdır

Expert Recommendation on home-based management of diabetes in children and adolescents during the period of COVID-19 epidemic prevention and control . Chinese Journal of diabetes , 2020，12

Hedef kan glikoz kontrolü

COVID-19 olan diyabetli hastalarda daha fazla kan şekeri dalgalanması gözlenir, dinamikglikoz takibinin güçlendirilmesi gereklidirI.V. insülin enjeksiyonu ciddi ve kritik hastalarda ilk basamak tedavi olmalıdır.

Özet

Koronavirüs ile enfekte hastaların yaklaşık %10'unda komorbid diyabet vardırDiyabet SARS-CoV-2 enfeksiyonu riskini artırmayabilir, ancak COVID-19 hastalarındaciddi ilerlemeyi tam anlamıyla kolaylaştırabilir.

Diyabet, COVID-19 hastalarında ciddi ilerlemeyi kolaylaştırır.Diyabet komorbiditesi anlamlı mortalite artışı ile ilişkilidir (komorbiditesi olmayan hastalariçin %0.9 mortalite ve diyabetli hastalar için %7.3 mortalite)

diyabette covid-19 yönetimi · 2019-ncov test kitleri kullanıma sunuldu 2019-ncov tanımlandı...

Documents