dµnh cho doanh nghiÖp bé s¸ch së h÷u trÝ tuÖ sè 3...bé s¸ch së h÷u trÝ tuÖ 3 dµnh...
TRANSCRIPT
3Bé s¸ch Së h÷u trÝ tuÖdµnh cho doanh nghiÖp Sè
Tµi liÖu giíi thiÖu vÒ s¸ng chÕdµnh cho doanh nghiÖp võa vµ nhá
S¸NG T¹O T¦¥NG LAI
Âãø biãút thãm thäng tin, xin liãn hãû: Täø chæïc Såí hæîu trê tuãû thãú giåïi
Âëa chè: 34, chemin des Colombettes P.O. Box 18 CH-1211 Giå-ne-vå 20 Thuûy Syî
Âiãûn thoaûi: +41 22 733 54 28
e-mail: [email protected]
Taâi liïåu àûúåc phaát haânh bùçng nguöìn taâi trúå cuãa Quyä tñn thaác WIPO/Nhêåt Baãn.vaâ Dûå aán
Viïåt Nam - Thuåy Sô vïì súã hûäu trñ tuïå (SVIP)
ÊËn phêím söë 917 (VN) cuãa WIPO
Söë xuêët baãn WIPO: 450 (tiïëng Viïåt) Maä söë saách quöëc tïë: ISBN 978-92-805-1724-8
Giêëy pheáp xuêët baãn söë 96/GP-CXB cuãa Cuåc Xuêët baãn cêëp ngaây 26 thaáng 06 nùm 2008
hoàûc
Vàn phoìng âiãöu phäúi taûi New York taûi:
Âëa chè: 2, United Nations Plaza Suite 2525 New York, N.Y. 10017 Håüp chuíng quäúc Hoa Kyì
Âiãûn thoaûi: +1 212 963 6813
Fax: +1 212 963 4801
e-mail: [email protected]
Xin xem trang web cuía WIPO taûi: www.wipo.int
vaì mua taûi Hiãûu saïch âiãûn tæí cuía WIPO taûi: www.wipo.int/ebookshop
hoàûc
Cuûc Såí hæîu trê tuãû Viãût Nam
Âëa chè: 386 Nguyãùn Traîi, Thanh Xuán, Haì Näüi, Viãût NamÂiãûn thoaûi: 84.4.858 30 69Fax: 84.4.558 33 28Email: [email protected] taûi trang web: www.noip.gov.vn
hoàûcPhoìng Doanh nghiãûp væìa vaì nhoí cuía WIPO
Âëa chè:
34, chemin des Colombettes P.O. Box 18 CH-1211 Giå-ne-vå 20 Thuûy Syî Fax: +41 22 338 87 60
e-mail: [email protected]
Trang web: www.wipo.int/sme
Âãø xem thãm caïc áún pháøm vaì näüi dung vãö såí hæîu trê tuãû liãn quan âãún doanh nghiãûp, xin vui loìng xem trang web cuía
Phoìng Doanh nghiãûp nhoí vaì væìa cuía WIPO taûi www.wipo.int/sme/en/. Baûn cuîng coï thãø âàng kyï âãø nháûn Baín tin âiãûn
tæí miãùn phê haìng thaïng cuía Phoìng Doanh nghiãûp nhoí vaì væìa taûi
www.wipo.int/sme/en/documents/wipo_sme_newsletter.html.
Lêi nãi ®Çu
Âáy laì cuäún saïch thæï ba trong Bäü saïch hæåïng dáùn vãö “Såí hæîu trê tuãû daình
cho doanh nghiãûp". Cuäún saïch táûp trung vaìo saïng chãú, mäüt cäng cuû quan
troüng nhàòm náng cao khaí nàng cuía doanh nghiãûp nhàòm âaût âæåüc låüi êch
täúi âa tæì caïc yï tæåíng måïi vaì saïng taûo vaì nàng læûc cäng nghãû. Viãûc quaín lyï
caïc nguäön tri thæïc, âàûc biãût laì caïc yï tæåíng vaì khaïi niãûm måïi, coï yï nghéa
quan troüng âäúi våïi doanh nghiãûp trong viãûc thay âäøi, thêch nghi vaì nàõm bàõt
caïc cå häüi måïi khi tham gia caûnh tranh trong mäüt mäi træåìng kinh doanh
âang thay âäøi nhanh choïng.
Trong nãön kinh tãú tri thæïc ngaìy nay, chiãún læåüc saïng chãú cuía mäüt doanh
nghiãûp âäøi måïi phaíi laì nhán täú chênh trong chiãún læåüc kinh doanh. Cuäún
saïch naìy giaíi thêch mäüt caïch âån giaín vaì thæûc tãú caïch thæïc maì moüi loaûi
hçnh doanh nghiãûp hæåíng låüi tæì hãû thäúng saïng chãú. Cuìng våïi viãûc âäüc giaí
nãn tham váún yï kiãún cuía chuyãn gia saïng chãú træåïc khi tiãún haình âàng kyï
baío häü, khai thaïc hoàûc thæûc thi mäüt saïng chãú, taìi liãûu hæåïng dáùn cung cáúp
caïc thäng tin thiãút thæûc nhàòm giuïp âäüc giaí hiãøu âæåüc caïc váún âãö cå baín
nhåì âoï hoü coï thãø nãu caïc cáu hoíi phuì håüp khi tham váún yï kiãún cuía chuyãn
gia vãö caïc váún âãö liãn quan âãún saïng chãú.
WIPO khuyãún khêch caïc doanh nghiãûp væìa vaì nhoí (SME) sæí duûng taìi liãûu
hæåïng dáùn naìy nhàòm gàõn kãút cäng nghãû vaì caïc chiãún læåüc saïng chãú cuía
hoü vaìo chiãún læåüc kinh doanh, tiãúp thë vaì xuáút kháøu mäüt caïch täøng thãø.
WIPO hoan nghãnh moüi yï kiãún phaín häöi âãø hoaìn thiãûn taìi liãûu hæåïng dáùn
naìy nhàòm âaím baío âaïp æïng âáöy âuí caïc nhu cáöu phaït sinh cuía caïc SME
trãn toaìn thãú giåïi.
Taìi liãûu hæåïng dáùn naìy coï thãø âæåüc biãn soaûn laûi våïi sæû phäúi håüp giæîa caïc
täø chæïc quäúc gia vaì caïc âäúi taïc âëa phæång. WIPO hoan nghãnh moüi sæû
liãn hãû âãø nháûn âæåüc baín sao cuía cuäún saïch âãø phuûc vuû cho viãûc biãn
soaûn laûi.
Kamil Idris
Täøng Giaïm âäúc WIPO
Bäü saïch vãö "Såí hæîu trê tuãû daình cho doanh nghiãûp":
1. Taûo dæûng nhaîn hiãûu: Taìi liãûu giåïi thiãûu vãö nhaîn hiãûu vãö nhaîn hiãûu daình cho caïc doanh nghiãûp væìa vaì nhoí. ÁÚn pháøm säú 900 cuía WIPO.
2. Taûo daïng saín pháøm: Taìi liãûu giåïi thiãûu vãö kiãøu daïng cäng nghiãûp daình cho caïc doanh nghiãûp væìa vaì nhoí. ÁÚn pháøm säú 498 cuía WIPO.
3. Saïng taûo tæång lai: Taìi liãûu giåïi thiãûu vãö saïng chãú daình cho caïc doanh nghiãûp væìa vaì nhoí. ÁÚn pháøm säú 917 cuía WIPO.
4. Hçnh thæïc thãø hiãûn saïng taûo: Taìi liãûu giåïi thiãûu vãö quyãön taïc giaí daình cho caïc doanh nghiãûp væìa vaì nhoí. ÁÚn pháøm säú 918 cuía WIPO
Táút caí áún pháøm trãn âãöu coï sàôn taûi Hiãûu saïch âiãûn tæí cuía WIPO taûi âëa chè: www.wipo.int/ebookshop
Giåïi haûn traïch nhiãûm: Thäng tin coï trong taìi liãûu naìy khäng nhàòm thay thãú tæ váún phaïp lyï chuyãn nghiãûp. Muûc âêch chênh cuía taìi liãûu naìy chè laì cung cáúp thäng tin cå baín. ÁÚn pháøm naìy âæåüc dëch vaì xuáút baín våïi sæû cho pheïp cuía Täø chæïc Såí hæîu trê tuãû thãú giåïi (WIPO) - Chuí såí hæîu quyãön taïc giaí âäúi våïi baín gäúc (tiãúng Anh) cuía áún pháøm. (ÁÚn pháøm coï taûi âëa chè: www.wipo.int/sme/en/documents/guides/). Do váûy, WIPO khäng coï nghéa vuû hay traïch nhiãûm gç liãn quan âãún sæû chênh xaïc cuía baín dëch naìy maì nghéa vuû vaì traïch nhiãûm âoï thuäüc vãö Cuûc Såí hæîu trê tuãû Viãût Nam.
Quyãön taïc giaí âäúi våïi baín tiãúng Viãût thuäüc Cuûc Såí hæîu trê tuãû (2008).WIPO såí hæîu quyãön
taïc giaí âäúi våïi baín gäúc bàòng tiãúng Anh (2006) .
Nghiãm cáúm viãûc taïi baín hoàûc truyãön âaût báút cæï näüi dung naìo cuía áún pháøm naìy dæåïi báút kyì hçnh
thæïc hoàûc phæång tiãûn naìo, duì laì bàòng phæång tiãûn âiãûn tæí hay cå hoüc, nãúu khäng coï sæû cho
pheïp cuía chuí såí hæîu bàòng vàn baín, træì træåìng håüp âæåüc phaïp luáût cho pheïp.
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
3
1. B»ng ®éc quyÒn s¸ng chÕ
Bàòng âäüc quyãön saïng chãú laì âäüc quyãön âæåüc Nhaì
næåïc cáúp cho mäüt saïng chã ú coï tênh måïi, coï
trçnh âäü saïng taûo vaì coï khaí nàng aïp duûng
cäng nghiãûp.
Bàòng âäüc quyãön saïng chãú trao cho chuí såí hæîu âäüc
quyãön ngàn cáúm ngæåìi khaïc chãú taûo, sæí duûng,
chaìo baïn, baïn hoàûc nháûp kháøu saín pháøm hoàûc quy
trçnh saín xuáút âæåüc taûo ra tæì saïng chãú âæåüc baío häü
âäüc quyãön, nãúu khäng coï sæû cho pheïp cuía chuí såí
hæîu. Bàòng âäüc quyãön saïng chãú laì cäng cuû kinh
doanh hæîu hiãûu âäúi våïi caïc doanh nghiãûp khi
âaût âæåüc sæû âäüc quyãön âäúi våïi saín pháøm hoàûc quy
trçnh måïi, taûo dæûng vë thãú væîng chàõc trãn thë træåìng
vaì âaût âæåüc doanh thu bäø sung thäng qua chuyãøn
giao quyãön sæí duûng (li-xàng). Mäüt saín pháøm phæïc
taûp (vê duû nhæ maïy aính, âiãûn thoaûi di âäüng hoàûc xe
ätä) coï thãø gäöm nhiãöu saïng chãú âæåüc baío häü âäüc
quyãön, vaì coï thãø thuäüc såí hæîu cuía nhiãöu chuí thãø
khaïc nhau.
Bàòng âäüc quyãön saïng chãú do Cå quan Såí hæîu trê
tuãû quäúc gia cuía mäüt quäúc gia hoàûc Cå quan
Såí hæîu trê tuã û khu væûc cuía mäüt nhoïm caïc quäúc
gia cáúp. Bàòng âäüc quyãön saïng chãú coï hiãûu læûc
trong mäüt khoaíng thåìi gian nháút âënh, thæåìng laì
20 nàm tênh tæì ngaìy näüp âån âàng kyï saïng chãú,
våïi âiãöu kiãûn laì phê duy trç hiãûu læûc phaíi âæåüc näüp
âuïng thåìi haûn. Bàòng âäüc quyãön saïng chãú laì
quyãön coï tênh laînh thä,ø bë giåïi haûn båíi ranh
giåïi âëa lyï cuía mäüt quäúc gia hoàûc khu væûc liãn
quan.
Âãø âäøi laûi âäüc quyãön âæåüc cáúp cho saïng chãú, ngæåìi
näüp âån âæåüc yãu cáöu bäüc läü saïng chã ú cho cäng
chuïng thäng qua viãûc cung cáúp baín mä taí bàòng vàn
baín mäüt caïch chi tiãút, chênh xaïc, âáöy âuí vãö saïng chãú
trong âån âàng kyï. Bàòng âäüc quyãön saïng chãú âæåüc
cáúp vaì, taûi nhiãöu næåïc âån âàng kyï saïng chãú âæåüc
cäng bäú cäng khai thäng qua viãûc cäng bäú trãn taûp
chê hoàûc cäng baïo chênh thæïc.
Bùçng àöåc quyïìn saáng chïë laâ gò?
2
1. Bàòng âäüc quyãön saïng chãú 3
2. Bàòng caïch naìo âãø coï âæåüc Bàòng âäüc quyãön saïng chãú 16
3. Baío häü saïng chãú åí næåïc ngoaìi 30
4. Thæång maûi hoïa cäng nghãû âæåüc Baío häü saïng chãú 34
5. Thæûc thi quyãön âäúi våïi saïng chãú 39
Trang
Môc lôc
Duûng cuû måí âäö uäúng coï ga do caïc nhaì saïng chãú Argentina laì Hugo Olivera, Roberto Cardoïn vaì Eduardo Fernandez saïng chãú âaî nháûn âæåüc Bàòng âäüc quyãön saïng chãú åí hån 20 næåïc. Saín pháøm âæåüc baïn trãn toaìn thãú giåïi våïi nhaîn hiãûu Descorjet cuía cäng ty do chênh caïc nhaì saïng chãú thaình láûp.
Cäng ty HJC cuía Haìn Quäúc chuyãn saín xuáút muî baío hiãøm daình cho ngæåìi âi xe maïy, såí hæîu 42 Bàòng âäüc quyãön saïng chãú trãn toaìn thãú giåïi cho nhæîng loaûi muî baío hiãøm do mçnh saïng taûo ra vaì âaî âaût âæåüc thaình cäng trãn thë træåìng xuáút kháøu våïi saín læåüng 95% täøng saín pháøm cuía mçnh. Cäng ty taïi âáöu tæ 10% doanh thu vaìo viãûc nghiãn cæïu vaì triãøn khai (R&D) vaì chuï troüng âàûc biãût âãún kiãøu daïng saïng taûo nhæ laì nhán täú chênh cuía thaình cäng trong ngaình cäng nghiãûp muî baío hiãøm. w
ww
.w
ip
o.
in
t/
sm
e/
Trong khoa hoüc saïng chãú, saïng chã ú noïi chung laì
mäüt giaíi phaïp måïi vaì coï tênh saïng taûo cho
mäüt váún âãö kyî thuáût. Saïng chãú coï thãø liãn quan
âãún viãûc saïng taûo ra mäüt thiãút bë, saín pháøm,
phæång phaïp hoàûc quy trçnh hoaìn toaìn måïi, hoàûc
coï thãø âån giaín laì mäüt sæû caíi tiãún bäø sung cho
caïc saín pháøm hoàûc quy trçnh âaî âæåüc biãút âãún. Viãûc
chè âån thuáön tçm ra mäüt thæï gç âoï âaî täön taûi trong
tæû nhiãn nhçn chung khäng âaïp æïng caïc âiãöu kiãûn
vãö baío häü saïng chãú; saïng chãú cáön phaíi coï mäüt
læåüng âáöy âuí nháút âënh vãö sæû kheïo leïo, tênh saïng
1.
Saáng chïë laâ gò?
4
taûo cuía con ngæåìi.
Ngaìy nay, khi háöu hãút caïc saïng chãú âãöu laì kãút quaí
cuía nhæîng näù læûc âaïng kãø vaì âáöu tæ daìi haûn trong
nghiãn cæïu vaì phaït triãøn (R&D), thç cuîng coï ráút
nhiãöu caíi tiãún kyî thuáût âån giaín vaì reí tiãön, nhæng coï
giaï trë thë træåìng låïn, âaî mang laûi thu nháûp vaì låüi
nhuáûn âaïng kãø cho caïc nhaì saïng chãú vaì cäng ty såí
hæîu chuïng.
Viãûc hiãøu roî sæû khaïc nhau giæîa "saïng chãú" vaì “saïng
kiãún” laì cáön thiãút.
Saïng chã ú âãö cáûp âãún mäüt giaíi phaïp cho mäüt váún
âãö kyî thuáût. Âoï coï thãø laì mäüt yï tæåíng âäøi måïi hoàûc
coï thãø täön taûi dæåïi mäüt mä hçnh hoàûc saín pháøm
máùu váûn haình âæåüc. Saïng kiãún liãn quan âãún
viãûc chuyãøn saïng chãú thaình caïc saín pháøm hoàûc quy
trçnh coï thãø baïn âæåüc trãn thë træåìng. Coï mäüt säú lyï
do âãø caïc cäng ty thæûc hiãûn âäøi måïi laì:
Caíi tiãún quy trçnh saín xuáút nhàòm tiãút kiãûm chi
phê vaì tàng nàng suáút;
Giåïi thiãûu saín pháøm måïi âaïp æïng nhu cáöu cuía
ngæåìi tiãu duìng;
Duy trç khaí nàng caûnh tranh vaì/hoàûc måí räüng
thë pháön;
!
!
!
! Baío âaím ràòng cäng nghãû âæåüc phaït triãøn âãø
âaïp æïng caïc nhu cáöu thæûc tiãùn vaì âang phaït
sinh cuía doanh nghiãûp vaì khaïch haìng;
Ngàn ngæìa sæû phuûc thuäüc vãö cäng nghãû vaìo
cäng nghãû cuía caïc cäng ty khaïc.
Trong nãön kinh tãú ngaìy nay, viãûc quaín lyï saïng kiãún
trong cäng ty âoìi hoíi phaíi coï mäüt kiãún thæïc væîng
vaìng vãö hãû thäúng saïng chãú âãø âaím baío ràòng cäng
ty thu âæåüc låüi êch täúi âa tæì khaí nàng âäøi måïi vaì
saïng taûo cuía mçnh, xáy dæûng quan hãû âäúi taïc coï låüi
våïi caïc chuí thãø saïng chãú vaì traïnh âæåüc viãûc sæí
duûng traïi pheïp cäng nghãû do ngæåìi khaïc såí hæîu.
Khäng giäúng nhæ træåïc âáy, nhiãöu ngaìy
nay ráút phæïc taûp vaì dæûa trãn nhiãöu saïng chãú
thuäüc såí hæîu cuía nhiãöu chuí såí hæîu saïng chãú khaïc
nhau.
!
saïng kiãún
phaíi
Sûác maånh cuãa àöíi múái
5
Voìng âåìi saín pháøm ngàõn vaì sæû caûnh tranh ngaìy
caìng cao laìm gia tàng aïp læûc cho doanh nghiãûp
phaíi âäøi måïi vaì /hoàûc tiãúp cáûn âæåüc våïi cäng nghãû
cuía caïc cäng ty khaïc nhàòm taûo duûng vaì duy trç tênh
caûnh tranh trãn thë træåìng näüi âëa vaì xuáút kháøu.
Caïc âäüc quyãön coï âæåüc tæì Bàòng âäüc quyãön saïng
chãú coï thãø ráút quan troüng cho caïc cäng ty saïng taûo
âäøi måïi nhàòm âaût âæåüc sæû thënh væåüng trong mäi
træåìng âáöy caûnh tranh, ruíi ro vaì nàng âäüng. Caïc lyï
do chênh âãø baío häü saïng chãú bao gäöm:
! Vë thãú thë træåìng væîng maûnh vaì låüi thãú
caûnh tranh. Bàòng âäüc quyãön saïng chãú trao
cho chuí såí hæîu âäüc quyãön ngàn cáúm ngæåìi
khaïc sæí duûng thæång maûi saïng chãú âæåüc baío
häü, qua âoï giaím báút äøn, ruíi ro vaì sæû caûnh tranh
cuía nhæîng keí chiãúm âoaût vaì bàõt chæåïc. Nãúu
cäng ty cuía baûn såí hæîu hoàûc âæåüc pheïp khai
thaïc saïng chãú âæåüc baío häü coï giaï trë, viãûc naìy
coï thãø taûo ra nhæîng raìo caín trong xám nháûp thë
træåìng âäúi thuí caûnh tranh âäúi våïi caïc saïng chãú
tæång tæû. Âiãöu naìy seî giuïp doanh nghiãûp tråí
nãn væåüt träüi taûi (caïc) thë træåìng liãn quan.
! Låüi nhuáûn hoàûc thu nháûp cao hån tæì âáöu
tæ. Nãúu cäng ty cuía baûn âaî âáöu tæ mäüt læåüng
thåìi gian vaì tiãön baûc âaïng kãø vaìo R&D, viãûc
baío häü âäüc quyãön caïc saïng chãú seî giuïp thu häöi
caïc chi phê vaì thu âæåüc låüi nhuáûn cao hån tæì
caïc khoaín âáöu tæ.
! Thu nháûp bäø sung tæì li-xàng hoàûc chuyãøn
nhæåüng saïng chãú. Laì chuí såí hæîu saïng chãú,
baûn coï thãø chuyãøn giao quyãön sæí duûng (li-xàng)
caïc quyãön cuía baûn âäúi våïi saïng chãú cho ngæåìi
khaïc âãø âäøi laûi mäüt khoaín tiãön vaì/hoàûc låüi nhuáûn
âãø taûo ra thu nháûp bäø sung cho cäng ty. Viãûc baïn
(hoàûc chuyãøn nhæåüng) saïng chãú nghéa laì chuyãøn
giao quyãön såí hæîu trong khi li-xàng chè laì cho
pheïp sæí duûng saïng chãú âæåüc li-xàng theo caïc
âiãöu kiãûn nháút âënh.
! Tiãúp cáûn cäng nghãû thäng qua li-xàng
cheïo. Nãúu cäng ty cuía baûn quan tám âãún cäng
nghãû do ngæåìi khaïc såí hæîu, baûn coï thãø sæí duûng
caïc saïng chãú maì cäng ty cuía baûn såí hæîu âãø âaìm
phaïn caïc thoía thuáûn li-xàng cheïo, theo âoï cäng
ty cuía baûn vaì cäng ty khaïc nháút trê cho pheïp nhau
sæí duûng mäüt hoàûc nhiãöu saïng chãú tæång æïng cuía
baûn, thäng qua caïc âiãöu kiãûn quy âënh trong thoía
thuáûn.
! Tiãúp cáûn thë træåìng måïi. Viãûc
saïng chãú (hoàûc tháûm chê âån âàng kyï
) cho ngæåìi khaïc coï thãø taûo ra sæû
tiãúp cáûn våïi caïc thë træåìng måïi, âiãöu maì khäng
thãø thæûc hiãûn âæåüc theo caïc caïch khaïc. Âãø thæûc
hiãûn âæåüc viãûc naìy, saïng chãú cuîng phaíi âæåüc baío
häü taûi caïc thë træåìng næåïc ngoaìi tæång æïng.
cáúp pheïp sæí
duûng âang
chåì âæåüc cáúp
Taåi sao cêìn phaãi cên nhùæc viïåc baão höå saáng
chïë cuãa baån?
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
6 7
!
!
!
Laìm giaím caïc nguy cå bë xám phaûm.
Bàòng caïch âaût âæåüc sæû baío häü âäüc quyãön saïng
chãú, baûn coï thãø ngàn cáúm nhæîng ngæåìi khaïc
baío häü saïng chãú tæång tæû âäöng thåìi laìm giaím
cå häüi xám phaûm caïc quyãön cuía ngæåìi khaïc khi
thæång maûi hoïa saín pháøm cuía baûn. Trong khi
tæû thán saïng chãú khäng mang laûi sæû “tæû do sæí
duûng” maì chè coï thãø ngàn cáúm ngæåìi khaïc baío
häü caïc saïng chãú truìng hoàûc tæång tæû vaì cho
tháúy ràòng saïng chãú maì baûn âaî âàng kyï baío häü
laì måïi vaì khaïc biãût cå baín våïi “tçnh traûng kyî
thuáût âaî biãút". (Xem thãm vãö "tçnh traûng kyî
thuáût âaî biãút" taûi trang 12).
Náng cao khaí nàng nháûn âæåüc taìi tråü
vaì/hoàûc taûo quyî våïi tyí lãû laîi suáút håüp lyï.
Chuí såí hæîu saïng chãú (hoàûc ngæåìi âæåüc cáúp
quyãön sæí duûng saïng chãú do ngæåìi khaïc såí
hæîu) coï thãø náng cao khaí nàng taûo väún âãø âæa
saín pháøm ra thë træåìng. Trong mäüt säú lénh væûc
(cäng nghãû sinh hoüc chàóng haûn), thæåìng cáön
coï mäüt sæû âáöu tæ täún keïm cho saïng chãú maûnh
âãø thu huït caïc nhaì âáöu tæ maûo hiãøm.
Mäüt cäng cuû hæîu hiãûu âãø chäúng laûi
nhæîng keí bàõt chæåïc vaì chiãúm âoaût. Nhàòm
thæûc thi coï hiãûu quaí âäüc quyãön coï âæåüc tæì
Bàòng âäüc quyãön saïng chãú, âäi khi cáön phaíi tiãún
haình caïc vuû kiãûn hoàûc laìm cho nhæîng keí xám
phaûm quyãön saïng chãú cuía baûn biãút vãö Bàòng
âäüc quyãön saïng chãú. Viãûc såí hæîu saïng chãú
náng cao âaïng kãø khaí nàng thàõng kiãûn chäúng
laûi nhæîng keí sao cheïp hoàûc bàõt chæåïc saïng chãú
âæåüc baío häü.
! Taûo hçnh aính têch cæûc vãö doanh nghiãûp
cuía baûn. Caïc âäúi taïc kinh doanh, caïc nhaì âáöu
tæ, caïc cäø âäng vaì khaïch haìng coï thãø nháûn thæïc
âæåüc caïc giaï trë cuía saïng chãú nhæ laì sæû thãø hiãûn
khaí nàng vãö tri thæïc, chuyãn män vaì cäng nghãû
åí trçnh âäü cao cuía cäng ty baûn. Âiãöu naìy coï thãø
hæîu êch trong viãûc taûo quyî, tçm kiãúm âäúi taïc
kinh doanh vaì laìm tàng hçnh aính vaì giaï trë thë
træåìng cuía cäng ty. Mäüt säú cäng ty âãö cáûp hoàûc
liãût kã caïc saïng chãú cuía hoü trong caïc chæång
trçnh quaíng caïo âãø thãø hiãûn hçnh aính âäøi måïi
våïi cäng chuïng.
Saïng chãú säú US2002137433. Muîi khoan âoaût Giaíi
thæåíng âäøi måïi cuía nhaì saïng chãú Pã-ru laì Jose Vidal
Martina, duìng âãø taûo caïc läù trãn thuíy tinh vaì gäúm,
âæåüc baío häü saïng chãú âaî cho pheïp äng træûc tiãúp
thæång maûi hoïa saín pháøm, cuîng nhæ thu âæåüc thuì lao
tæì viãûc cáúp li-xàng saïng chãú.
Cuäún saïch naìy táûp trung vaìo saïng chã.ú Tuy
nhiãn, liãn quan âãún saín pháøm âang âæåüc âãö cáûp,
coìn coï caïc quyãön såí hæîu trê tuãû khaïc thêch håüp âãö
baío häü caïc khêa caûnh khaïc nhau cuía saín pháøm âäøi
måïi, âoï laì:
! Giaíi phaïp hæîu êch (coìn âæåüc biãút âãún laì
saïng chãú ngàõn haûn, saïng chãú nhoí hoàûc saïng
chãú âäøi måïi). Taûi nhiãöu næåïc, mäüt säú loaûi saïng
chãú phuû hoàûc nhæîng caíi tiãún nhoí cho caïc saín
pháøm hiãûn coï âæåüc baío häü dæåïi hçnh thæïc
Bàòng âäüc quyãön giaíi phaïp hæîu êch (Xem taûi
trang 10).
! Bê máût thæång maûi. Thäng tin kinh doanh
bê máût coï thãø âæåüc baío häü laì thäng tin bê máût,
våïi âiãöu kiãûn laì:
- thäng tin khäng phäø biãún âäúi våïi nhæîng
ngæåìi khaïc xæí lyï loaûi thäng tin âoï;
- thäng tin coï giaï trë thæång maûi vç noï bê máût;
vaì
- chuí såí hæîu sæí duûng caïc biãûn phaïp håüp lyï âãø
giæî bê máût (vê duû, haûn chãú viãûc tiãúp cáûn thäng
tin vãö cå såí “cáön biãút” vaì kyï kãút caïc thoía thuáûn
baío máût hoàûc khäng bäüc läü) (xem taûi trang 9).
! Kiãøu daïng cäng nghiãûp. Sæû âäüc quyãön âäúi
våïi caïc hoüa tiãút trang trê hoàûc myî thuáût cuía saín
pháøm coï thãø âaût âæåüc thäng qua baío häü kiãøu
daïng cäng nghiãûp, åí mäüt säú næåïc coìn âæåüc
biãút âãún laì “bàòng âäüc quyãön kiãøu daïng".
! Nhaîn hiãûu. Baío häü nhaîn hiãûu taûo ra sæû âäüc
quyãön âäúi våïi caïc dáúu hiãûu coï tênh phán biãût
âæåüc sæí duûng âãø phán biãût saín pháøm cuía cäng
ty naìy våïi saín pháøm cuía cäng ty khaïc.
! Quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön liãn quan.
Caïc taïc pháøm vàn hoüc vaì nghãû thuáût gäúc coï thãø
âæåüc baío häü quyãön taïc giaí vaì caïc quyãön liãn
quan. Baío häü quyãön taïc giaí aïp duûng âäúi våïi mäüt
loaût caïc taïc pháøm, bao gäöm chæång trçnh maïy
tênh (xem häüp taûi trang 11).
! Giäúng cáy träöng måïi. ÅÍ nhiãöu næåïc, ngæåìi
taûo giäúng cáy träöng måïi thoía maîn caïc tiãu
chuáøn vãö tênh måïi, tênh khaïc biãût, tênh thäúng
nháút vaì äøn âënh vaì âæåüc goüi tãn phuì håüp, coï thãø
âaût âæåüc sæû baío häü dæåïi hçnh thæïc "quyãön cuía
ngæåìi taûo giäúng". Âãø biãút thãm thäng tin vãö baío
häü giäúng cáy träöng måïi, xin xem taûi:
www.upov.int.
! Thiãút kãú bäú trê maûch têch håüp. Baûn coï thãø
âaût âæåüc sæû baío häü âäúi våïi thiãút kãú bäú trê maûch
têch håüp gäúc âæåüc sæí duûng trong baín maûch têch
håüp hoàûc vi maûch baïn dáùn. Viãûc baío häü nhæ váûy
cuîng coï thãø âæåüc aïp duûng cho caïc saín pháøm
cuäúi cuìng kãút håüp våïi thiãút kãú bäú trê.
Caác cöng cuå phaáp lyá khaác àïí baão höå saãn
phêím cuãa baån laâ gi?
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
8 9
Khäng phaíi luïc naìo cuîng nhæ váûy. Nãúu saïng chãú coï
khaí nàng baío häü, cuîng khäng cáön phaíi näüp âån
âàng kyï saïng chãú nãúu noï mang laûi cäng nghãû hoàûc
saín pháøm coï khaí nàng thæång maûi hoïa âäüc láûp. Do
âoï, cáön phaíi cán nhàõc kyî læåîng nhæîng æu âiãøm vaì
nhæåüc âiãøm vaì viãûc phán têch nhæîng phæång aïn laì
ráút quan troüng træåïc khi näüp âån âàng kyï saïng chãú.
Viãûc âaût âæåüc, duy trç vaì thæûc thi âäüc quyãön saïng
chãú coï thãø ráút khoï khàn vaì täún keïm. Näüp hay khäng
näüp âån âàng kyï saïng chãú laì mäüt quyãút âënh ráút khoï
khàn. Quyãút âënh naìy chuí yãúu dæûa vaìo khaí nàng âaût
âæåüc sæû baío häü hæîu êch coï tênh thæång maûi âäúi våïi
saïng chãú coï khaí nàng mang laûi låüi êch âaïng kãø tæì
viãûc sæí duûng thæång maûi cuäúi cuìng.
Caïc yãúu täú cáön læu yï khi quyãút âënh coï hay khäng
näüp âån âàng kyï saïng chãú bao gäöm:
Coï thë træåìng cho saïng chãú khäng?
Nhæîng haìng hoïa thay thãú cho saïng chãú cuía baûn
laì gç vaì so våïi saïng chãú cuía baûn thç nhæ thãú
naìo?
Saïng chãú coï taïc duûng caíi tiãún saín pháøm hiãûn
taûi hoàûc phaït triãøn saín pháøm måïi khäng? Nãúu
khäng, coï phuì håüp våïi chiãún læåüc kinh doanh
cuía cäng ty khäng?
Coï nhæîng ngæåìi nháûn li-xàng hoàûc nhaì âáöu tæ
tiãöm nàng naìo seî häù tråü âæa saïng chãú ra thë
træåìng khäng?
Saïng chãú coï giaï trë âäúi våïi doanh nghiãûp cuía
baûn vaì cuía âäúi thuí caûnh tranh nhæ thãú naìo?
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
Viãûc “giaíi maî” saïng chãú tæì saín pháøm cuía baûn
hoàûc “saín pháøm tæång tæû” coï dãù daìng khäng?
Khaí nàng nhæîng ngæåìi khaïc, âàûc biãût laì cuía âäúi
thuí caûnh tranh saïng taûo vaì baío häü
saïng chãú maì baûn âaî saïng taûo
Låüi nhuáûn kyì voüng tæì âäüc quyãön trãn thë træåìng
coï buì âàõp âæåüc caïc chi phê cho saïng chãú hay
khäng? (xem trang 20 vãö chi phê cho saïng chãú).
Caïc näüi dung cuía saïng chãú cáön âæåüc baío häü
båíi mäüt hay nhiãöu saïng chãú laì gç, phaûm vi cuía
saïng chãú vaì viãûc baío häü naìy coï mang laûi caïc
låüi êch thæång maûi?
Viãûc phaït hiãûn ra sæû xám phaûm caïc quyãön cuía
sanï g chã ú co ï dã ù khäng va ì banû âa î sànô sanì g âáuö tæ
thåiì gian va ì taiì chênh âã ø thæcû thi sanï g chã ú cuaí banû
chæa?
trong viãûc
nhæ thãú naìo?
Nïëu saáng chïë coá khaã nùng baão höå, coá laâ saáng
suöët hay khöng khi luön nöåp àún àùng kyá? Nãúu saïng chãú cuía baûn coï khaí nàng thoía maîn caïc
âiãöu kiãûn baío häü (xem trang 10), cäng ty cuía baûn
seî âæïng træåïc sæû læûa choün: giæî saïng chãú âoï nhæ
mäüt bê máût thæång maûi, baío häü saïng chãú âoï hoàûc
âãø âaím baío ràòng khäng ai khaïc coï thãø âaût âæåüc
saïng chãú thäng qua bäüc läü (âæåüc biãút âãún laì cäng
bäú baío vã)û , qua âoï baío âaím vë trê cuía saïng chãú
trong “khu væûc såí hæîu cäng cäüng ".
Phuû thuäüc vaìo hãû thäng phaïp lyï åí næåïc baûn, viãûc
baío häü bê máût thæång maûi coï thãø âæåüc quy âënh
theo luáût chäúng caûnh tranh khäng laình maûnh,
thäng qua caïc quy âënh cuía mäüt hay nhiãöu âaûo
luáût, thäng qua aïn lãû vãö baío häü thäng tin bê máût,
bàòng caïc quy âënh håüp âäöng trong caïc thoía thuáûn
våïi ngæåìi lao âäüng, nhaì tæ váún, khaïch haìng vaì âäúi
taïc kinh doanh hoàûc kãút håüp caïc mäúi quan hãû nãu
trãn.
Mäüt säú æu âiãøm cuía baío häü bê máût thæång maûi laì:
Bê máût thæång maûi khäng máút chi phê âàng kyï;
Baío häü bê máût thæång maûi khäng yãu cáöu bäüc
läü hoàûc âàng kyï våïi cå quan chênh phuí vaì
saïng chãú khäng bë cäng bäú;
Baío häü bê máût thæång maûi khäng bë giåïi haûn vãö
thåìi gian;
Bê máût thæång maûi coï hiãûu læûc tæïc thç.
!
!
!
!
Caïc nhæåüc âiãøm cuía baío häü saïng chãú theo bê máût
thæång maûi laì:
Nãúu bê máût âæåüc thãø hiãûn trong mäüt saín pháøm
saïng taûo, ngæåìi khaïc coï thãø “giaíi maî ngæåüc” saín
pháøm, tçm ra bê máût vaì sau âoï coï quyãön sæí duûng
bê máût;
Baío häü bê máût thæång maûi chè coï hiãûu læûc chäúng
laûi viãûc âaût âæåüc, sæí duûng hoàûc bäüc läü traïi pheïp
thäng tin bê máût;
Nãúu bê máût âæåüc bäüc läü cäng khai, báút kyì ai sau
âoï tiãúp cáûn âæåüc âãöu coï thãø tæû do sæí duûng bê
máût;
Bê máût thæång maûi laì ráút khoï thæûc thi khi maì mæïc
âäü baío häü yãúu hån âaïng kãø so våïi saïng chãú; vaì
Bê máût thæång maûi coï thãø âæåüc ngæåìi khaïc âàng
kyï baío häü saïng chãú nãúu ngæåìi âoï âäüc láûp taûo ra
saïng chãú tæång tæû bàòng caïc phæång tiãûn håüp
phaïp.
Trong khi saïng chãú vaì bê máût thæång maûi âæåüc coi laì
caïc biãûn phaïp thay thãú cho nhau âãø baío häü saïng
chãú, caïc biãûn phaïp naìy thæåìng coìn bäø sung cho
nhau. Âiãöu naìy coï âæåüc vç thäng thæåìng ngæåìi näüp
âån saïng chãú giæî kên saïng chãú cuía hoü cho âãún khi
âån saïng chãú âæåüc Cå quan Såí hæîu trê tuãû quäúc gia
cäng bäú. Ngoaìi ra, ráút nhiãöu bê quyãút coï giaï trë vãö
caïch thæïc khai thaïc thaình cäng saïng chãú thæåìng
âæåüc giæî kên laìm bê máût thæång maûi.
!
!
!
!
!
Bùçng saáng chïë vaâ bñ mêåt
Nàm 1994, cäng ty måïi thaình láûp cuía Ätx-tráy-li-a, ITL Corporation, âaî näüp âån âàng kyï giaíi phaïp hæîu êch cho saín pháøm âáöu tiãn cuía mçnh, mäüt äúng dáùn maïu våïi thiãút kãú âäüc âaïo coï gàõn mäüt muîi kim duìng âãø thu maïu tæì nhæîng ngæåìi hiãún maïu. Máùu hæîu êch sau âoï âæåüc chuyãøn thaình saïng chãú. Saín pháøm, âæåüc thæång maûi hoïa våïi nhaîn hiãûu Donorcare, âaî thu âæåüc thaình cäng låïn taûi thë træåìng näüi âëa vaì næåïc ngoaìi vaì âaût âæåüc giaíi thæåíng danh giaï daình cho kiãøu daïng.
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
10 11
Mätü sanï g chã ú phaií thoaí manî mätü vaiì âiãuö kiãnû âã ø co ï
kha í nàng baoí hä ü sanï g chã.ú Âàcû biãtû , cacï âiãuö kiãnû :
Âäúi tæåüng phaíi co ï khaí nàng baío häü saïng
chã ú (trang 11);
Måïi (âiãöu kiãûn vãö tênh måïi) (trang 12);
Co ï trçnh âäü saïng taûo (âiãöu kiãûn vãö tênh khäng
hiãøn nhiãn/trçnh âäü saïng taûo) (trang 12);
Coï khaí nàng aïp duûng cäng nghiãûp (âiãöu
kiãûn vãö tênh hæîu êch) (trang 13); vaì
Âæåüc bäüc lä ü mäüt caïch roî raìng vaì âáöy âuí trong
âån âàng kyï saïng chãú (âiãöu kiãûn vãö bäüc läü)
(trang 13).
!
!
!
!
!
Caïch täút nháút âãø hiãøu caïc âiãöu kiãûn naìy laì nghiãn
cæïu nhæîng gç âaî âæåüc baío häü saïng chãú cuía ngæåìi
khaïc trong lénh væûc kyî thuáût maì baûn quan tám. Âãø
thæûc hiãûn viãûc naìy, baûn coï thãø tham váún cå såí dæî
liãûu saïng chãú (xem thãm vãö cå såí dæî liãûu saïng chãú
taûi trang 16 vaì 17).
Caái gò coá thïí àûúåc baão höå saáng chïë?
Giaãi phaáp hûäu ñch (mêîu hûäu ñch)
Mäüt säú âàûc âiãøm cuía giaíi phaïp hæîu êch laì:
Caïc âiãöu kiãûn âãø giaíi phaïp hæîu êch âæåüc baío
häü êt chàût cheî hån, nhæ âiãöu kiãûn vãö “trçnh âäü
saïng taûo” nhçn chung coï thãø tháúp hån hoàûc
khäng quy âënh;
Thuí tuûc âãø âàng kyï giaíi phaïp hæîu êch nhçn
chung laì nhanh choïng vaì âån giaín hån so våïi
saïng chãú;
Phê âàng kyï vaì duy trç nhçn chung laì tháúp hån
!
!
!
so våïi mæïc phê aïp duûng cho saïng chãú;
haûn baío häü täúi âa cuía giaíi phaïp hæîu êch
thæåìng ngàõn hån so våïi saïng chãú; åí mäüt säú
næåïc, giaíi phaïp hæîu êch coï thãø bë giåïi haûn trong
mäüt säú lénh væûc cäng nghãû vaì chè coï thãø âæåüc
cáúp cho saín pháøm (maì khäng cáúp cho quy
trçnh); vaì
Nhçn chung, âån âàng kyï giaíi phaïp hæîu êch
hoàûc giaíi phaïp hæîu êch coï thãø âæåüc chuyãøn
thaình âån âàng kyï saïng chãú bçnh thæåìng.
! Thåìi
!
Âån âàng kyï quäúc tãú säú PCT/IT2003/000428.
Näöi náúu thæïc àn vaì âäö uäúng. (duûng cuû giæî nhiãût
cho cháút loíng).
Theo phaïp luáût saïng chãú cuía háöu hãút caïc quäúc gia
vaì khu væûc, âäúi tæåüng âæåüc baío häü saïng chãú âæåüc
xaïc âënh theo phæång phaïp loaûi træì, nghéa laì quy
âënh mäüt danh muûc nhæîng âäúi tæåüng khäng âæåüc
baío häü saïng chãú. Tuy nhiãn, coìn nhiãöu khaïc biãût
âaïng kãø giæîa caïc næåïc, dæåïi âáy laì vê duû vãö mäüt säú
âäúi tæåüng coï thãø bë loaûi træì khoíi khaí nàng baío häü
saïng chãú:
minh vaì lyï thuyãút khoa hoüc;
Saïng taûo coï tênh tháøm myî;
Kãú hoaûch, quy tàõc vaì phæång phaïp thæûc hiãûn
caïc hoaût âäüng trê tuãû;
! Phaït
!
!
!
!
!
!
!
Caïc phaït minh âån thuáön taûo ra váût cháút nhæ
chuïng diãùn ra mäüt caïch tæû nhiãn trãn thãú giåïi;
Saïng chãú coï thãø aính hæåíng âãún tráût tæû cäng
cäüng, âaûo âæïc hoàûc sæïc khoíe cäng chuïng;
Phæång phaïp cháøn âoaïn, chæîa bãûnh, pháùu thuáût
cho ngæåìi vaì âäüng váût;
Thæûc váût vaì âäüng váût maì khäng phaíi laì chuíng vi
sinh vaì quy trçnh saín xuáút thæûc váût vaì âäüng váût
mang baín cháút sinh hoüc maì khäng phaíi laì quy
trçnh phi sinh hoüc vaì vi sinh; vaì
Chæång trçnh maïy tênh.
Àöëi tûúång coá khaã nùng baão höå saáng chïë
laâ gò?
ÅÍ mäüt säú næåïc, caïc thuáût toaïn laì cå såí cuía caïc
chæïc nàng âæåüc caíi tiãún cuía chæång trçnh maïy tênh
coï thãø âæåüc baío häü saïng chã,ú trong khi åí caïc
næåïc khaïc, chuïng dæït khoaït bë loaûi træì nhæ âäúi
tæåüng khäng coï khaí nàng baío häü saïng chã.ú
ÅÍ caïc næåïc âoï, caïc saïng chãú liãn quan âãún pháön
mãöm coï thãø váùn âæåüc baío häü saïng chãú, våïi âiãöu
kiãûn laì pháön mãöm âæåüc coi laì coï âoïng goïp vãö
màût kyî thuáût vaìo tçnh traûng kyî thuáût. Âãø biãút
thãm thäng tin vãö khaí nàng baío häü saïng chãú cuía
pháön mãöm maïy tênh åí næåïc baûn, haîy liãn hãû våïi Cå
quan Såí hæîu trê tuãû quäúc gia hoàûc khu væûc (xem
Phuû luûc I vãö Danh saïch trang web cuía caïc cå quan
såí hæîu trê tuãû).
ÅÍ háöu hãút caïc næåïc, maî nguäön cuía
chæång trçnh maïy tênh coï thãø âæåüc baío häü quyãön
taïc gia.í Baío häü quyãön taïc giaí khäng phuû thuäüc vaìo
viãûc âàng kyï, tuy nhiãn viãûc âàng kyï tæû nguyãûn naìy
laì coï thãø vaì âæåüc khuyãún khêch åí mäüt säú næåïc. Baío
häü quyãön taïc giaí bë haûn chãú hån vãö phaûm vi so våïi
baío häü saïng chãú khi phaûm vi cuía noï chè bao haìm
hçnh thæïc thãø hiãûn cuía yï tæåíng maì khäng phaíi laì yï
tæåíng. Nhiãöu cäng ty baío häü maî chæång trçnh
maïy tênh thäng qua quyãön taïc giaí trong khi maî
nguäön âæåüc giæî laì bê máût thæång maûi.
maïy vaì maî
maïy
Baão höå chûúng trònh maáy tñnh
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
12 13
Saïng chãú âæåüc coi laì måïi nãúu khäng laì mäüt pháön
cuía tçnh traûng kyî thuáût âaî biãút. Nhçn chung,
tçnh traûng kyî thuáût âaî biãút âãö cáûp âãún táút caí tri thæïc
kyî thuáût liãn quan âæåüc bäüc läü cäng khai åí báút kyì
nåi naìo trãn thãú giåïi træåïc ngaìy näüp âån cuía âån
âàng kyï saïng chãú liãn quan. Tçnh traûng kyî thuáût âaî
biãút bao gäöm, ngoaìi caïc taìi liãûu khaïc, táút caí caïc âån
saïng chãú vaì caïc taìi liãûu phi saïng chãú (dæåïi táút caí
caïc hçnh thæïc).
Coï sæû khaïc nhau âaïng kãø giæîa caïc næåïc trong âënh
nghéa vãö tçnh traûng kyî thuáût âaî biãút. ÅÍ nhiãöu næåïc,
báút kyì thäng tin âæåüc bäüc läü cäng khai åí báút kyì nåi
naìo trãn thãú giåïi dæåïi hçnh thæïc bàòng vàn baín, bàòng
låìi noïi hoàûc âæåüc træng baìy hoàûc thäng qua sæí
duûng cäng cäüng cuîng seî taûo thaình tçnh traûng kyî
thuáût âaî biãút. Do váûy, vãö nguyãn tàõc, viãûc cäng bäú
saïng chãú trãn taûp chê khoa hoüc, trçnh baìy taûi häüi
nghë, sæí duûng thæång maûi hoàûc thãø hiãûn trãn ca-ta-
lä cuía cäng ty cuîng seî laì caïc haình âäüng coï thãø laìm
máút tênh måïi cuía saïng chãú vaì laìm cho saïng chãú
khäng coï khaí nàng âæåüc baío häü. Ngàn chàûn viãûc
bäüc läü ngáùu nhiãn vãö saïng chãú træåïc ngaìy näüp âån
laì ráút quan troüng. Sæû häù tråü cuía caïc âaûi diãûn saïng
chãú chuyãn nghiãûp thæåìng laì ráút quan troüng âãø xaïc
âënh roî raìng caïi gç âaî coï trong trçnh traûng kyî thuáût
âaî biãút. Tçnh traûng kyî thuáût âaî biãút thæåìng bao gäöm
"tçnh traûng kyî thuáût âaî biãút bê máût" nhæ âån saïng
chãú âang âæåüc xæí lyï, âæåüc cäng bäú, våïi âiãöu kiãûn laì
chuïng âæåüc cäng bäú sau âoï.
Àaánh giaá tñnh múái cuãa saáng chïë nhû thïë naâo? Khi naâo saáng chïë àûúåc coi laâ "coá trònh àöå
saáng taåo"?
Bàòng âäüc quyãön saïng chãú âäúi våïi En-zym khaïng sinh cuía mäüt Cäng ty Pliva cuía Croatia âaî thu vãö nhiãöu triãûu âä-la trong tháûp kyí væìa qua. Saïng chãú laì cå såí cho mäüt håüp âäöng li-xàng thaình cäng våïi mäüt cäng ty dæåüc pháøm låïn cuía næåïc ngoaìi
Âãø âæåüc baío häü mäüt saïng chãú phaíi coï khaí nàng
âæåüc sæí duûng cho muûc âêch cäng nghiãûp hoàûc
kinh doanh. Saïng chãú khäng thãø chè mang tênh lyï
thuyãút; noï phaíi hæîu êch vaì mang laûi låüi êch thæûc
tiãùn. Thuáût ngæî "cäng nghiãûp" åí âáy coï yï nghéa
räüng nháút bao gäöm báút cæï thæï gç khäng phaíi laì
hoaût âäüng trê tuãû hoàûc tháøm myî, vaì bao gäöm caïc
lénh væûc khaïc nhau, vê duû nhæ näng nghiãûp. ÅÍ mäüt
säú næåïc, thay vç yãu cáöu khaí nàng aïp duûng cäng
nghiãûp, âiãöu kiãûn seî laì tênh hæîu êch. Âiãöu kiãûn vãö
tênh hæîu êch âaî tråí nãn âàûc biãût quan troüng âäúi våïi
saïng chãú trong lénh væûc nguäön gen khi maì tênh
hæîu êch cuía saïng chãú khäng thãø biãút âæåüc vaìo thåìi
âiãøm näüp âån.
Theo phaïp luáût cuía háöu hãút caïc næåïc, âån âàng kyï
phaíi bäüc läü saïng chã ú mäüt caïch roî raìng vaì âáöy âuí
âãún mæïc maì ngæåìi coï trçnh âäü trung bçnh trong lénh
væûc kyî thuáût cuû thãø coï thãø thæûc hiãûn âæåüc saïng chãú.
ÅÍ mäüt säú næåïc, luáût saïng chãú yãu cáöu ràòng nhaì saïng
chãú phaíi bäüc läü “phæång phaïp æu viãût nháút” âãø
thæûc hiãûn saïng chãú. Âäúi våïi saïng chãú liãn quan âãún
chuíng vi sinh, nhiãöu næåïc yãu cáöu chuíng vi sinh
phaíi âæåüc näüp læu taûi mäüt täø chæïc læu kyï âæåüc
cäng nháûn.
Trong nhæîng nàm gáön âáy, âaî coï sæû gia tàng âaïng
kãø vãö säú læåüng saïng chãú trong lénh væûc khoa hoüc
âåìi säúng (âàûc biãût laì cäng nghãû sinh hoüc) vaì âaî coï
sæû khaïc nhau âaïng kãø giæîa caïc næåïc vãö caïc âäúi
tæåüng âæåüc baío häü saïng chãú. Háöu hãút caïc næåïc
cho pheïp baío häü âäüc quyãön cho saïng chãú liãn
quan âãún vi sinh váût vaì yãu cáöu näüp læu máùu váût
taûi täø chæïc læu kyï âæåüc cäng nháûn khi vi sinh váût
chæa âæåüc cäng bäú cäng khai vaì khäng thãø âæåüc
mä taí chênh xaïc. Nhiãöu næåïc loaûi træì thæûc váût vaì
âäüng váût khoíi khaí nàng baío häü saïng chãú nhæng
laûi cho pheïp baío häü saïng chãú caïc váût liãûu sinh hoüc
âæåüc choün loüc vaì chiãút taïch tæì mäi træåìng tæû nhiãn
hoàûc âæåüc taïi saín xuáút bàòng caïc biãûn phaïp theo mäüt
quy trçnh kyî thuáût. Phaïp luáût quäúc gia cuîng coï thãø
liãût kã caïc loaûi saïng chãú cuû thãø khäng âæåüc pheïp baío
häü saïng chãú, nhæ quy trçnh nhán baín vä tênh ngæåìi
hoàûc quy trçnh biãún âäøi caïc âàûc tênh cuía chuäùi gen
ngæåìi.
Phuû thuäüc vaìo phaïp luáût cuía tæìng næåïc, giäúng cáy
träöng måïi coï thãø âæåüc baío häü thäng qua hãû thäúng
saïng chãú hoàûc thäng qua mäüt hãû thäúng riãng (xem
taûi: www.upov.int âãø biãút thãm thäng tin) hoàûc sæû
kãút håüp hai hãû thäúng trãn.
"Khaã nùng aáp duång cöng nghiïåp" coá nghôa
laâ gò?
Àiïìu kiïån böåc löå laâ gò?
Saáng chïë trong lônh vûåc khoa hoåc söëng
Saïng chãú âæåüc coi laì coï trçnh âäü saïng taûo (hoàûc
khäng hiãøn nhiãn) nãúu, coï læu yï âãún tçnh traûng
kyî thuáût âaî biãút, saïng chãú khäng hiãøn nhiãn våïi
ngæåìi coï trçnh âäü trong lénh væûc kyî thuáût liãn quan.
Âiãöu kiãûn vãö khäng hiãøn nhiãn coï yï nghéa âaím baío
ràòng Bàòng âäüc quyãön saïng chãú chè âæåüc cáúp cho
caïc thaình quaí saïng taûo vaì âäøi måïi thæûc sæû, vaì
khäng cáúp cho nhæîng tiãún bäü maì ngæåìi coï trçnh âäü
trung bçnh trong lénh væûc kyî thuáût coï thãø dãù daìng
suy luáûn ra tæì nhæîng gç âaî täön taûi.
Mäüt säú vê duû vãö nhæîng saïng chãú khäng thãø âaïp æïng
âiãöu kiãûn vãö trçnh âäü saïng taûo, nhæ caïc quyãút âënh
cuía toìa aïn åí mäüt säú næåïc xaïc âënh, laì: chè âån
thuáön laì sæû thay âäøi vãö kêch cåî; laìm cho saín pháøm
coï thãø di chuyãøn âæåüc; âaío ngæåüc caïc bäü pháûn;
thay âäøi váût liãûu; hoàûc chè âån thuáön laì sæû thay âäøi
båíi mäüt bäü pháûn hoàûc chæïc nàng tæång æïng.
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
14 15
Bàòng âäüc quyãön saïng chãú trao cho chuí såí hæîu âäüc
quyãön ngàn cáúm ngæåìi khaïc sæí duûng thæång maûi
saïng chãú. Quyãön naìy bao gäöm quyãön ngàn cáúm
ngæåìi khaïc chãú taûo, sæí duûng, chaìo baïn hoàûc nháûp
kháøu saín pháøm hoàûc quy trçnh dæûa trãn saïng chãú
âæåüc baío häü âäüc quyãön, nãúu khäng coï sæû cho pheïp
cuía chuí såí hæîu.
Cáön læu yï ràòng Bàòng âäüc quyãön saïng chãú khäng
trao cho chuí såí hæîu “sæû tæû do sæí duûng” hoàûc quyãön
khai thaïc cäng nghãû trong phaûm vi cuía saïng chãú
maì chè coï quyãön ngàn cáúm ngæåìi khaïc. Trong khi
âáy dæåìng nhæ chè laì mäüt sæû khaïc biãût mong manh,
thç viãûc hiãøu hãû thäúng saïng chãú vaì caïc saïng chãú
phæïc håüp tæång taïc våïi nhau nhæ thãú naìo laì ráút cáön
thiãút. Trãn thæûc tãú, caïc saïng chãú do ngæåìi khaïc såí
hæîu coï thãø truìng, chæïa âæûng hoàûc bäø sung cho
saïng chãú cuía baûn. Do âoï, baûn coï thãø phaíi âaût âæåüc
li-xàng âãø sæí duûng saïng chãú cuía ngæåìi khaïc âãø
thæång maûi hoïa saïng chãú âæåüc baío häü cuía baûn vaì
ngæåüc laûi.
Ngoaìi ra, træåïc khi caïc saïng chãú trong caïc lénh væûc
cuû thãø (nhæ dæåüc pháøm) coï thãø âæåüc thæång maûi
hoïa thç cáön phaíi âaïp æïng caïc yãu cáöu khaïc (vê duû:
sæû cho pheïp læu haình tæì cå quan quaín lyï liãn
quan).
Bùçng àöåc quyïìn saáng chïë mang laåi nhûäng
quyïìn gò cho chuã súã hûäu?
Ai laâ taác giaã saáng chïë vaâ ai súã hûäu caác àöåc
quyïìn cuãa saáng chïë?· Caïc
·
nhaì tháöu âäüc láûp. ÅÍ háöu hãút caïc næåïc,
nhaì tháöu âäüc láûp do mäüt cäng ty thuã âãø phaït
triãøn mäüt saín pháøm hoàûc quy trçnh måïi seî såí
hæîu táút caí caïc quyãön âäúi våïi saïng chãú, træì khi
coï quy âënh khaïc. Âiãöu naìy coï nghéa laì, træì
khi nhaì tháöu coï thoía thuáûn bàòng vàn baín våïi
cäng ty trong âoï quy âënh viãûc chuyãøn giao
saïng chãú cho cäng ty âoï, nhçn chung, cäng ty
seî khäng coï quyãön såí hæîu âäúi våïi saïng chãú
âæåüc taûo ra, ngay caí khi cäng ty chëu nhænî g
chi phê cho viãcû taoû ra sanï g chã ú âo.ï
Âäöng taïc giaí. Khi mäüt hay nhiãöu ngæåìi
cuìng âoïng goïp theo caïc caïch thæïc coï yï nghéa
âäúi våïi yï tæåíng vaì hiãûn thæûc hoïa saïng chãú, hoü
phaíi âæåüc coi laì caïc âäöng taïc giaí vaì âæåüc ghi
tãn laì taïc giaí saïng chãú trong âån âàng kyï saïng
chãú. Nãúu caïc âäöng taïc giaí cuîng laì nhæîng ngæåìi
näüp âån, Bàòng âäüc quyãön saïng chãú seî âæåüc
cáúp chung cho táút caí caïc taïc giaí.
Âäöng såí hæîu. Caïc næåïc vaì caïc täø chæïc khaïc
nhau coï caïc quy tàõc khaïc nhau liãn quan âãún
khai thaïc hoàûc thæûc thi saïng chãú do mäüt hay
nhiãöu chuí thãø hoàûc ngæåìi såí hæîu. Trong mäüt säú
træåìng håüp, mäüt chuí såí hæîu khäng thãø li-xàng
cho hoàûc kiãûn bãn thæï ba vç haình vi xám phaûm
maì khäng coï sæû âäöng yï cuía táút caí caïc âäöng chuí
såí hæîu.
·
·
·
Coï nãn baío häü saïng chãú cuía baûn hay
khäng? Xem xeït caïc æu âiãøm cuía viãûc baío
häü saïng chãú, læu yï âãún caïc hçnh thæïc thay thãú
khaïc (bê máût thæång maûi, giaíi phaïp hæîu ich,
v.v…) vaì tiãún haình caïc phán têch vãö chi phê
vaì låüi nhuáûn. Tçm hiãøu thãm vãö saïng chãú
trong caïc muûc dæåïi âáy âãø âaím baío sæû âuïng
âàõn cho quyãút âënh cuía baûn.
Saïng chãú coï khaí nàng baío häü khäng?
Xem xeït caïc âiãöu kiãûn baío häü saïng chãú, tçm ra
caïc chi tiãút vãö caïc âiãøm coï thãø baío häü saïng chãú åí
næåïc baûn vaì thæûc hiãûn tra cæïu tçnh traûng kyî thuáût
âaî biãút (xem muûc dæåïi âáy).
! Baío âaím sæû roî raìng vãö caïc váún âãö liãn
quan âãún caïc quyãön saïng chã,ú
giæîa cäng ty, ngæåìi lao âäüng vaì caïc âäúi taïc kinh
doanh khaïc âaî âoïng goïp vãö taìi chênh vaì kyî
thuáût trong viãûc taûo ra saïng chãú.
âäúi våïi
Toám tùæt
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
Ngæåìi saïng taûo ra saïng chãú laì taïc giaí saïng
chãú, tuy nhiãn, ngæåìi (hoàûc cäng ty) näüp âån
âàng kyï saïng chãú laì ngæåìi näüp âån, chuí thãø
hoàûc chuí såí hæîu cuía Bàòng âäüc quyãön saïng
chãú. Trong mäüt säú træåìng håüp, taïc giaí saïng chãú
cuîng coï thãø laì ngæåìi näüp âån, taïc giaí vaì chuí såí
hæîu thæåìng laì caïc chuí thãø khaïc nhau; ngæåìi näüp
âån thæåìng laì cäng ty hoàûc täø chæïc nghiãn cæïu
âaî thuã taïc giaí saïng chãú. Caïc tçnh huäúng cuû thãø
sau âáy cáön âæåüc phán têch kyî læåîng:
Saïng chãú cuía ngæåìi laìm thuã (hay
coìn goüi laì saïng chãú cäng vuû). ÅÍ nhiãöu
næåïc, caïc saïng chãú âæåüc taûo ra trong quaï
trçnh thæûc hiãûn cäng viãûc tæû âäüng thuäüc
quyãön cuía ngæåìi sæí duûng lao âäüng. ÅÍ mäüt
säú næåïc, âiãöu naìy chè xaíy ra chè khi âæåüc
quy âënh trong håüp âäöng lao âäüng. Trong
mäüt säú træåìng håüp (vê duû nãúu khäng coï håüp
âäöng lao âäüng), taïc giaí saïng chãú coï thãø coï
quyãön khai thaïc saïng chãú, nhæng ngæåìi sæí
duûng lao âäüng âæåüc trao quyãön sæí duûng
khäng âäüc quyãön saïng chãú cho muûc âêch
caï nhán (âæåüc goüi laì “quyãön cuía doanh
nghiãûp”). Viãûc tçm ra caïc quy âënh phaïp
luáût cuû thãø åí næåïc baûn laì ráút quan troüng vaì
nhàòm âaím baío ràòng håüp âäöng lao âäüng giaíi
quyãút caïc váún âãö vãö quyãön såí hæîu âäúi våïi
saïng chãú cäng vuû âãø traïnh caïc ràõc räúi trong
tæång l a i .
·
16 17
Nhçn chung, bæåïc âáöu tiãn laì cáön thæûc hiãûn tra
cæïu tçnh traûng kyî thuáût âaî biãút. Våïi hån 40
triãûu Bàòng âäüc quyãön saïng chãú âæåüc cáúp trãn toaìn
thãú giåïi vaì haìng triãûu áún pháøm laì tçnh traûng kyî thuáût
âaî biãút tiãöm nàng chäúng laûi âån âàng kyï saïng chãú
cuía baûn, coï nhæîng ruíi ro nghiãm troüng trong nhæîng
taìi liãûu tham khaío hoàûc sæû kãút håüp caïc taìi liãûu tham
khaío âoï coï thãø laìm cho saïng chãú cuía baûn máút tênh
måïi hoàûc tråí nãn hiãøn nhiãn vaì, do âoï, khäng âæåüc
baío häü saïng chãú.
Viãûc tra cæïu khaí nàng baío häü saïng chãú tæì tçnh traûng
kyî thuáût âaî biãút coï thãø giuïp baûn traïnh âæåüc sæû laîng
phê tiãön baûc cho âån saïng chãú nãúu tra cæïu tçm ra taìi
liãûu trong tçnh traûng kyî thuáût âaî biãút coï thãø caín tråí
viãûc baío häü saïng chãú cuía baûn. Tra cæïu tçnh traûng kyî
thuáût âaî biãút nãn âæåüc måí räüng âãún táút caí caïc taìi
liãûu phi saïng chãú coï liãn quan, bao gäöm caïc taûp chê
khoa hoüc, saïch giaïo khoa, biãn baín häüi nghë, âãö taìi,
trang web, tåì råi cuía cäng ty, caïc áún pháøm thæång
maûi vaì caïc baìi baïo.
Thäng tin saïng chãú laì nguäön thäng tin kyî thuáût
duy nháút âæåüc phán loaûi maì taûi âoï cäng ty coï
thãø tçm ra caïc thäng tin coï giaï trë låïn âäúi våïi chiãún
læåüc kinh doanh cuía hoü. Háöu hãút caïc saïng chãú quan
troüng chè âæåüc bäüc läü láön âáöu tiãn cho cäng chuïng
khi saïng chãú hoàûc âån âàng kyï saïng chãú âæåüc cäng
bäú. Do váûy, Bàòng âäüc quyãön saïng chãú hoàûc âån
âàng kyï saïng chãú âæåüc cäng bäú cung cáúp caïc cäng
cuû nháûn biãút vãö caïc nghiãn cæïu vaì âäøi måïi hiãûn taûi
thæåìng mäüt thåìi gian daìi træåïc khi saín pháøm âäøi
måïi liãn quan xuáút hiãûn trãn thë træåìng. Tra cæïu
saïng chãú laì mäüt pháön thäng tin quan troüng trong näù
læûc R&D cuía báút kyì cäng ty naìo.
Ngoaìi viãûc kiãøm tra xem saïng chãú coï âæåüc baío häü
hay khäng, viãûc tra cæïu cå såí dæî liãûu saïng chãú mäüt
caïch coï hiãûu quaí vaì âuïng thåìi âiãøm âãø nháûn âæåüc
thäng tin vaì kiãún thæïc ráút hæîu êch vãö:
Caïc hoaût âäüng R&D hiãûn taûi vaì tæång lai cuía
âäúi thuí caûnh tranh;
Caïc xu hæåïng hiãûn taûi trong mäüt säú lénh væûc
cäng nghãû;
Caïc cäng nghãû âæåüc li-xàng;
·
·
·
· Caïc
·
·
·
·
nhaì cung cáúp, âäúi taïc kinh doanh tiãöm
nàng hoàûc nguäön caïc nhaì nghiãn cæïu;
Cå häüi thë træåìng åí trong vaì ngoaìi næåïc;
Caïc saïng chãú liãn quan cuía ngæåìi khaïc âãø âaím
baío ràòng caïc saín pháøm cuía baûn khäng xám
phaûm caïc saïng chãú âoï ("tæû do hoaût âäüng");
Caïc saïng chãú liãn quan âaî hãút thåìi haûn hiãûu læûc
vaì cäng nghãû âaî tråí thaình kiãún thæïc chung cuía
cäüng âäöng; vaì
Sæû phaït triãøn måïi coï thãø dæûa trãn caïc cäng
nghãû hiãûn coï.
2. B»ng c¸ch nµo ®Ó cã ®îc b»ng®éc quyÒn s¸ng chÕ?
Baån nïn bùæt àêìu tûâ àêu?
Têìm quan troång cuãa viïåc ta cûáu cú súã dûä liïåusaáng chïë
Bàòng âäüc quyãön saïng chãú vaì âån âàng kyï saïng
chãú do caïc Cå quan Såí hæîu trê tuãû quäúc gia cäng
bäú coï thãø tiãúp cáûn træûc tuyãún, do âo, laìm cho viãûc
tra cæïu tçnh traûng kyî thuáût âaî biãút tråí nãn dãù daìng
hån. Danh saïch caïc Cå quan Såí hæîu trê tuãû âaî
cäng bäú cå såí dæî liãûu saïng chãú træûc tuyãún,
miãùn phê, coï thãø tçm tháúy taûi:
www.wipo.int/ipdl/en/resources/links.jsp.
Ngoaìi ra, háöu hãút caïc Cå quan Såí hæîu trê tuãû quäúc
gia cung cáúp dëch vuû tra cæïu saïng chãú coï thu phê.
Trong khi viãûc tiãúp cáûn thäng tin saïng chãú tråí nãn
âån giaín nhåì coï Internet thç viãûc thæûc hiãûn caïc tra
cæïu cháút læåüng cao laûi khäng dãù daìng. Khoa hoüc
vãö saïng chãú thæåìng phæïc taûp vaì må häö, vaì viãûc tra
cæïu chuyãn nghiãûp yãu cáöu phaíi coï tri thæïc vaì kinh
nghiãûm âaïng kãø. Trong khi caïc tra cæïu âån giaín coï
thãø âæåüc thæûc hiãûn thäng qua caïc cå såí dæî liãûu saïng
chãú træûc tuyãún miãùn phê, thç háöu hãút caïc cäng ty
mong muäún coï thäng tin saïng chãú âãø âæa ra caïc
quyãút âënh kinh doanh quan troüng (vi duû: coï näüp
âån âàng kyï saïng chãú hay khäng) seî phaíi dæûa vaìo
caïc dëch vuû saïng chãú chuyãn nghiãûp vaì/hoàûc caïc cå
såí dæî liãûu phæïc taûp coï tênh thæång maûi.
Viãûc tra cæïu tçnh traûng kyî thuáût âaî biãút coï thãø thæûc
hiãûn dæûa trãn caïc tæì khoïa, phán loaûi saïng chãú hoàûc
caïc tiãu chuáøn tra cæïu khaïc. Tçnh traûng kyî thuáût âaî
biãút âæåü c tçm ra phu û thuäcü vaoì kã ú hoacû h tra cæuï thæcû
hiãnû , hã û thänú g phán loaiû âæåcü sæ í dunû g, kiãnú thæcï
chuyãn män vã ö ky î thuátû cuaí ngæåiì thæcû hiãnû tra cæuï va ì
cå så í dæ î liãuû âang âæåcü sæ í dunû g.
Tra cûáu tònh traång kyä thuêåt àaä biïët nhû thïë
naâo vaâ úã àêu?
Baíng Phán loaûi saïng chãú quäúc tãú (IPC) laì hãû thäúng
phán loaûi theo tráût tæû âæåüc sæí duûng âãø phán loaûi vaì
tra cæïu caïc taìi liãûu saïng chãú. IPC cuîng âæåüc sæí
duûng nhæ mäüt cäng cuû âãø sàõp xãúp thæï tæû caïc taìi
liãûu saïng chãú nhæ mäüt cå såí âãø phäø biãún thäng tin
coï choün loüc vaì cå såí âãø tra cæïu tçnh traûng kyî thuáût
trong lénh væûc cäng nghãû nháút âënh. IPC láön thæï 8
bao gäöm 8 lénh væûc, âæåüc chia thaình 120
nhoïm, 628 phán nhoïm vaì gáön 69 000 tiãøu
muûc. 8 lénh væûc âoï laì:
A. Duûng cuû thiãút yãúu cuía cong ngæåìi;
B. Quy trçnh cäng nghãû, giao thäng váûn taíi;
C. Hoïa hoüc; luyãûn kim;
D. Dãût may; giáúy;
E. Xáy dæûng;
F. Cå khê maïy; chiãúu saïng; nhiãût; vuî khê; cháút näø;
G. Cå hoüc;
H. Âäö âiãûn.
Hiãûn taûi, coï hån 100 næåïc sæí duûng IPC âãø phán loaûi
saïng chãú cuía hoü, xem taûi:
www.wipo.int/classifications/en/ipc/index.html
Baãng Phên loaåi saáng chïë quöëc tïë
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
18 19
Sau khi thæûc hiãûn tra cæïu tçnh traûng kyî thuáût âaî biãút
vaì quyãút âënh âàng kyï baío häü saïng chãú, âån âàng
kyï saïng chãú phaíi âæåüc soaûn thaío vaì näüp cho Cå
quan Såí hæîu trê tuãû quäúc gia hoàûc khu væûc.
Âån phaíi bao gäöm mäüt baín mä taí âáöy âuí vãö saïng
chãú, caïc yãu cáöu baío häü saïng chãú nhàòm xaïc âënh
phaûm vi baío häü cuía saïng chãú, baín veî vaì mäüt baín
toïm tàõt. (Âãø biãút thãm vãö cáúu truïc cuía âån saïng
chãú, xin xem trang 24). Mäüt säú Cå quan Såí hæîu trê
tuãû cho pheïp ngæåìi näüp âån thäng qua Internet. ÅÍ
mäüt säú næåïc, coï thãø thæûc hiãûn viãcû näpü âån sanï g
chã ú tamû thåiì (xem häpü å í trang 23).
Nhiãûm vuû chuáøn bë âån saïng chãú nhçn chung laì do
ngæåìi âaûi diãûn hoàûc täø chæïc âaûi diãûn såí hæîu trê tuãû
thæûc hiãûn, hoü seî thãø hiãûn sæû quan tám cuía mçnh
trong quaï trçnh chuáøn bë âån. Häüp åí trang dæåïi âáy
seî cung cáúp thäng tin khaïi quaït vãö quy trçnh chuáøn
bë âån. Cáön læu yï ràòng coï sæû khaïc nhau quan troüng
giæîa caïc næåïc vaì täút nháút laì liãn hãû våïi Cå quan Såí
hæîu trê tuãû hoàûc täø chæïc âaûi diãûn såí hæîu cäng
nghiãûp åí næåïc liãn quan âãø cáûp nháût caïc thäng tin
måïi nháút vãö thuí tuûc vaì mæïc phê.
Àùng kyá saáng chïë nhû thïë naâo?
Âån quäcú tã ú sä ú PCT/DE2003/003510. Banï h laiï cuaí xe ä tä âæåcü lamì bànò g thepï co ï gànõ tuiï khê.
Caïc bæåïc maì mäùi Cå quan Såí hæîu trê tuãû phaíi thæûc
hiãûn âãø cáúp Bàòng âäüc quyãön saïng chãú laì khaïc
nhau, tuy nhiãn vãö cå baín gäöm caïc næåïc sau âáy:
Tháøm âënh hçnh thæïc: Cå quan Såí hæîu trê
tuãû tháøm âënh âån âãø âaím baío ràòng âån tuán
thuí caïc yãu cáöu hoàûc thuí tuûc haình chênh (vê duû:
âaî âáöy âuí táút caí taìi liãûu liãn quan cuîng nhæ
mæïc phê phaíi näüp).
Tra cæïu: ÅÍ nhiãöu næåïc, Cå quan Såí hæîu trê tuãû
thæûc hiãûn tra cæïu âãø xaïc âënh tçnh traûng kyî thuáût
âaî biãút trong lénh væûc kyî thuáût tæång æïng maì
saïng chãú liãn quan. Baïo caïo tra cæïu âæåüc sæí
duûng trong quaï trçnh tháøm âënh näüi dung âãø so
saïnh saïng chãú âæåüc yãu cáöu baío häü våïi tçnh
traûng kyî thuáût âaî biãút.
Tháøm âënh näüi dung: Muûc âêch cuía viãûc
tháøm âënh näüi dung laì nhàòm baío âaím ràòng âån
thoía maîn caïc yãu cáöu vãö âiãöu kiãûn baío häü saïng
chãú. Khäng phaíi táút caí caïc Cå quan Såí hæîu trê
tuãû âãöu kiãøm tra âån âàng kyï vãö âiãöu kiãûn baío
häü saïng chãú, vaì mäüt säú Cå quan chè thæûc hiãûn
tháøm âënh näüi dung theo yãu cáöu trong mäüt thåìi
haûn nháút âënh. Kãút quaí tháøm âënh seî âæåüc gæíi
cho ngæåìi näüp âån (hoàûc ngæåìi âaûi diãûn cuía
ngæåìi âoï) bàòng vàn baín nhàòm taûo cå häüi phaín
häöi hoàûc/vaì baïc boí nhæîng phaín âäúi phaït sinh
trong qua ï trçnh thámø âënh. Thu í tucû nayì thæånì g dánù
âãnú viãcû thu hepû phamû vi cuaí yãu cáuö baoí hä.ü
Cäng bäú: ÅÍ háöu hãút caïc næåïc, âån âàng kyï
saïng chãú âæåüc cäng bäú sau 18 thaïng kãø tæì ngaìy
·
·
·
·
näüp âån. Nhçn chung, Cå quan Såí hæîu trê tuãû
cuîng cäng bäú saïng chãú khi âæåüc cáúp Bàòng âäüc
quyãön saïng chãú.
Cáúp Bàòng âäüc quyãön saïng chãú: Nãúu quaï
trçnh tháøm âënh âæa âãún mäüt kãút luáûn têch cæûc, Cå
quan Såí hæîu trê tuãû seî ra quyãút âënh cáúp vaì cáúp
Bàòng âäüc quyãön saïng chãú.
Phaín âäúi: Nhiãöu Cå quan Såí hæîu trê tuãû quy
âënh thåìi haûn âãø bãn thæï ba coï thãø phaín âäúi viãûc
cáúp Bàòng âäüc quyãön saïng chãú, vê duû, trãn cå såí
ràòng saïng chãú âæåüc yãu cáöu baío häü khäng coï
tênh måïi. Thuí tuûc phaín âäúi coï thãø thæûc hiãûn træåïc
hoàûc sau khi cáúp Bàòng vaì âæåüc thæûc hiãûn trong
mäüt khoaíng thåìi haûn nháút âënh.
âån âàng kyï saïng chãú
Tháøm âënh hçnh thæïc
Cäng bäú âån
Tra cæïu vaì tháøm âënh näüi dung
Cáúp bàòng vaì cäng bäú
Phaín âäúi
Trãn âáy laì så âäö minh hoüa quy trçnh cáúp saïng chãú åí mäüt säú Cå quan Saïng chãú. Cáön læu yï ràòng quy trçnh trãn laì ráút khaïc nhau giæîa caïc Cå quan Saïng chãú.
·
!
Näüp
Caác bûúác xûã lyá àún àùng kyá saáng chïë
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
20 21
Mæïc chi phê laì ráút khaïc nhau giæîa caïc næåïc vaì trong
mäüt næåïc phuû thuäüc vaìo caïc yãúu täú nhæ baín cháút
cuía saïng chãú, âäü phæïc taûp, chi phê cho luáût sæ, âäü
daìi cuía âån vaì sæû phaín âäúi phaït sinh trong quaï
trçnh tháøm âënh âån cuía Cå quan Såí hæîu trê tuãû.
Viãûc ghi nhåï vaì chuáøn bë ngán quyî phuì håüp våïi caïc
chi phê liãn quan âãún viãûc näüp âån vaì duy trç hiãûu
læûc laì ráút quan troüng:
Nhçn chung, bao gäöm caïc chi phê liãn quan âãún
viãûc tiãún haình tra cæïu tçnh traûng kyî thuáût âaî
biãút, âàûc biãût nãúu baûn sæí duûng dëch vuû chuyãn
nghiãûp;
Caïc loaûi phê näüp âån chênh thæïc våïi caïc
mæïc khaïc nhau åí caïc næåïc khaïc nhau. Cå quan
Såí hæîu trê tuãû quäúc gia vaì khu væûc tæång æïng
seî cung cáúp cho baûn chi tiãút vãö mæïc phê. Mäüt
säú næåïc giaím phê cho caïc doanh nghiãûp væìa vaì
nhoí (SME) vaì/hoàûc cho nhæîng ngæåìi näüp âån
træûc tuyãún. Ngoaìi ra, mäüt säú næåïc cho pheïp thu
phê bäø sung âãø thæûc hiãûn viãûc tháøm âënh.
Nãúu baûn sæí duûng dëch vuû cuía täø chæïc/ngæåìi
laìm âaûi diãûn såí hæîu cäng nghiãûp âãø häù tråü
baûn trong quaï trçnh näüp âån (vê duû: tæ váún vãö
khaí nàng baío häü saïng chãú, soaûn thaío âån âàng
kyï saïng chãú, chuáøn bë baín veî chênh thæïc vaì
giao dëch våïi Cå quan Såí hæîu trê tuãû), baûn seî
phaíi traí thãm caïc chi phê khaïc liãn quan;
·
·
·
·
·
·
Khi Bàòng âäüc quyãön saïng chãú âæåüc Cå quan Såí
hæîu trê tuãû cáúp, baûn phaíi näüp phê duy trç hiãûu
læûc vaì gia haûn, thæåìng laì haìng nàm, âãø duy
trç hiãûu læûc cuía Bàòng baío häü;
Trong træåìng håüp baûn quyãút âënh baío häü saïng
chãú cuía baûn åí næåïc ngoaìi, baûn cuîng phaíi xem
xeït caïc loaûi phê chênh thæïc liãn quan åí
næåïc baûn âënh näüp âån, phê dëch thuáût vaì caïc
chi phê cho âaûi diãûn såí hæîu cäng nghiãûp
(buäüc phaíi sæí duûng âäúi våïi ngæåìi næåïc ngoaìi, åí
nhiãöu næåïc).
Trong træåìng håüp saïng chãú liãn quan âãún
chuíng vi sinh, nãúu viãûc näüp læu chuíng vi
sinh hoàûc váût liãûu sinh hoüc våïi täø chæïc læu kyï
âæåüc cäng nháûn laì cáön thiãút, chi phê cho viãûc
näüp, læu giæî vaì thæí nghiãûm váût liãûu näüp læu seî
phaíi âæåüc näüp.
Chi phñ àïí àùng kyá möåt saáng chïë laâ bao nhiïu?
Bàòng âäüc quyãön säú 40893 cuía OAPI. Bäü truyãön maïu tæû âäüng duìng trong cáúp cæïu (EAT-SET), âæåüc saïng taûo vaì baío häü båíi baïc syî ngæåìi Ni-giã-ri-a laì Oviemo Ovadje, nhàòm taûo thuáûn låüi cho viãûc khäi phuûc læåüng maïu cho vãút thæång cuía bãûnh nhán bë chaíy maïu bãn trong. Læåüng maïu âoï âæåüc truyãön tråí laûi sau khi loüc. Saín pháøm naìy âang âæåüc thæång maûi hoïa båíi caïc cäng ty EAT-SET Industries vaì First Medical vaì Sterile Products.
Nhçn chung, âån âàng kyï baío häü âäüc quyãön saïng
chãú nãn âæåüc näüp caìng såïm caìng täút khi baûn coï táút
caí caïc thäng tin cáön thiãút âãø soaûn thaío âån âàng
kyï. Tuy nhiãn, coï mäüt säú yãúu täú seî giuïp ngæåìi näüp
âån quyãút âënh luïc naìo laì thåìi âiãøm täút nháút âãø
näüp âån saïng chãú. Nhæîng lyï do âãø âaím baío ràòng
âån cuía baûn âæåüc näüp såïm bao gäöm:
ÅÍ háöu hãút caïc næåïc trãn toaìn thãú giåïi (våïi
ngoaûi lãû âaïng læu yï åí Hoa Kyì, xem häüp åí trang
22), caïc Bàòng âäüc quyãön saïng chãú âæåüc cáúp
dæûa trãn nguyãn tàõc näüp âån âáöu tiãn. Do
váûy, näüp âån såïm laì ráút quan troüng âãø âaím
baío ràòng baûn laì ngæåìi âáöu tiãn näüp âån cho
mäüt saïng chãú cuû thãø vaì baûn seî khäng máút
saïng chãú cuía baûn vaìo tay ngæåìi khaïc.
Viãûc näüp âån âàng kyï saïng chãú såïm nhçn
chung laì hæîu êch nãúu baûn âang tçm kiãúm
nguäön häù tråü taìi chênh hoàûc mong muäún
chuyãøn giao quyãön sæí duûng (li-xàng) âãø
thæång maûi hoïa saïng chãú cuía baûn.
Baûn chè coï thãø thæûc thi quyãön âäúi våïi saïng chãú
khi Bàòng âäüc quyãön saïng chãú âæåüc Cå quan
Såí hæîu trê tuãû liãn quan cáúp vaì thuí tuûc naìy coï
thãø máút âãún nhiãöu nàm (xem trang 26).
·
·
·
Tuy nhiãn, nãúu väüi vaìng näüp âån saïng chãú ngay khi
coï âæåüc saïng chãú, baûn coï thãø gàûp mäüt säú khoï khàn
vç caïc lyï do sau:
Nãúu baûn näüp âån quaï såïm vaì sau âoï muäún sæía
âäøi saïng chãú cuía baûn, thç thäng thæåìng baûn
khäng thãø thæûc hiãûn caïc thay âäøi âaïng kãø so våïi
baín mä taí gäúc cuía saïng chãú.
Khi âaî näüp âån âàng kyï åí mäüt hay nhiãöu næåïc,
thäng thæåìng baûn coï 12 thaïng âãø näüp âån cho
cuìng saïng chãú åí táút caí caïc næåïc maì baûn muäún
kinh doanh âãø hæåíng quyãön cuía ngaìy näüp âån
cuía âån âáöu tiãn. (Xem giaíi thêch vãö ngaìy æu
tiãn taûi trang 30). Âáy coï thãø laì mäüt thaïch thæïc
nãúu chi phê näüp âån åí caïc næåïc khaïc nhau vaì
chi phê duy trç hiãûu læûc laì quaï cao âäúi våïi cäng
ty cuía baûn. Coï mäüt caïch laìm giaím khoï khàn naìy
laì trç hoaîn thanh toaïn chi phê dëch thuáût vaì phê
näüp âån quäúc gia trong voìng 30 thaïng bàòng
caïch sæí duûng Hiãûp æåïc Håüp taïc saïng chãú
(PCT) (xem trang 32 vaì 33).
Khi quyãút âënh vãö thåìi âiãøm näüp âån, cáön læu yï ràòng
âån phaíi âæåüc näüp træåïc khi bäüc läü saïng chãú laì ráút
quan troüng. Báút kyì sæû bäüc läü naìo træåïc khi näüp âån
(vê duû nhæ thæí nghiãûm âãø læu haình, bäüc läü cho taïc
giaí saïng chãú hoàûc âäúi taïc kinh doanh khaïc) cuîng chè
nãn âæåüc thæûc hiãûn khi thoía thuáûn baío máût hoàûc
khäng bäüc läü âæåüc kyï kãút.
·
·
Khi naâo baån nïn nöåp àún?
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
22 23
Nãúu baûn muäún âaût âæåüc Bàòng âäüc quyãön saïng chãú
cho saïng chãú cuía baûn, viãûc giæî saïng chãú bê máût
træåïc khi näüp âån laì tuyãût âäúi quan troüng. Trong
nhiãöu træåìng håüp, viãûc bäüc läü cäng khai saïng chãú
cuía baûn træåïc khi näüp âån saïng chãú seî laìm máút tênh
måïi cuía saïng chãú, laìm cho saïng chãú máút khaí nàng
baío häü saïng chãú, træì khi phaïp luáût coï quy âënh vãö
“án haûn”.
Do váûy, âiãöu cæûc kyì quan troüng âäúi våïi nhaì saïng
chãú, nhaì nghiãn cæïu vaì cäng ty laì nãn traïnh báút kyì
sæû bäüc läü naìo vãö saïng chãú coï thãø aính hæåíng âãún
khaí nàng baío häü saïng chãú cho âãún khi âån âàng kyï
saïng chãú âæåüc näüp.
Viïåc giûä saáng chïë bñ mêåt trûúác khi nöåp àún
àùng kyá quan troång nhû thïë naâo?
Nöåp àún àêìu tiïn vaâ saáng taåo àêìu tiïn
Phaïp luáût cuía mäüt säú næåïc quy âënh mäüt “án haûn”
laì 6 hoàûc 12 thaïng tênh tæì thåìi âiãøm saïng chãú âæåüc
taïc giaí saïng chãú hoàûc ngæåìi näüp âån bäüc läü cho
âãún khi âån âàng kyï âæåüc näüp, theo âoï, saïng chãú
seî khäng bë máút khaí nàng baío häü vç viãûc bäüc läü âoï.
ÅÍ nhæîng næåïc âoï, cäng ty coï thãø bäüc läü saïng chãú
cuía hoü, vê duû træng baìy saïng chãú taûi häüi chåü
thæång maûi hoàûc cäng bäú saïng chãú trong ca-ta-lä
cuía cäng ty hoàûc taûp chê khoa hoüc, vaì näüp âån
âàng kyï saïng chãú trong án haûn maì saïng chãú
khäng bë máút âi khaí nàng baío häü vaì khäng caín tråí
viãûc âaût âæåüc Bàòng âäüc quyãön saïng chãú.
"Ên haån" laâ gò? Tuy nhiãn, viãûc naìy khäng xaíy ra åí táút caí caïc næåïc,
viãûc án haûn åí næåïc cuía baûn coï thãø
laìm baûn máút quyãön baío häü saïng chãú åí caïc thë træåìng
khaïc khi maì åí âoï án haûn khäng täön taûi.
träng cáûy vaìo
coï thãø khaïc nhau, nhæng caïc næåïc âãöu coï thãø quy
âënh chung vãö mäüt säú näüi dung sau:
Âån âàng kyï saïng chãú taûm thåìi nhçn chung
khäng cáön tháøm âënh näüi dung;
Phê näüp âån chênh thæïc tháúp hån so våïi mæïc phê
yãu cáöu cho näüp âån saïng chãú âáöy âuí;
Âån âàng kyï taûm thåìi khäng coï caïc yãu cáöu baío
häü, yãu cáöu baín mä taí âáöy âuí vãö saïng
chãú.
·
·
·
nhæng laûi
âàng kyï quäúc tãú säú PCT/EP02/05212. Broadspectrum 2-amino-benzoxazole sulfonamide HIV protease inhibitors
ÅÍ mäüt säú næåïc (Ät-xtráy-li-a, Ca-na-âa, ÁÚn Âäü vaì
Hoa Kyì), ngæåìi näüp âån coï thãø näüp âån âàng kyï
saïng chãú taûm thåìi. Âån âàng kyï saïng chãú taûm thåìi
coï chi phê tæång âäúi tháúp vaìo thåìi âiãøm tham gia
vaìo hãû thäúng saïng chãú. Sau âoï, ngæåìi näüp âån coï
thãø âåüi mäüt nàm træåïc khi näüp âån âàng kyï saïng
chãú âáöy âuí. Tuy näüi dung chi tiãút vãö caïch thæïc triãøn
khai âån âàng kyï saïng chãú taûm thåìi giæîa caïc næåïc
Àún àùng kyá saáng chïë taåm thúâi
ÅÍ háöu hãút caïc næåïc, Bàòng âäüc quyãön saïng chãú âæåüc
cáúp cho ngæåìi âáöu tiãn näüp âån âàng kyï saïng
chã.ú Coï ngoaûi lãû âaïng læu yï laì træåìng håüp Hoa Kyì
aïp duûng hãû thäúng saïng taûo âáöu tiãn, theo âoï,
nãúu caïc âån saïng chãú tæång tæû âæåüc näüp, Bàòng âäüc
quyãön saïng chãú seî âæåüc cáúp cho nhaì saïng chãú âáöu
tiãn saïng taûo vaì aïp duûng saïng chãú vaìo thæûc tiãùn duì
cho âån saïng chãú naìo âæåüc näüp træåïc nhàòm chæïng
minh quyãön såí hæîu theo nguyãn tàõc saïng taûo âáöu
tiãn, viãûc giæî gçn, xaïc nháûn vaì ghi roî ngaìy thaïng
trong säø tay ghi cheïp cuía phoìng thê nghiãûm
âãø sæí duûng laìm bàòng chæïng trong træåìng håüp coï
tranh cháúp, xung âäüt våïi cäng ty hoàûc nhaì saïng chãú
khaïc laì âàûc biãût quan troüng.
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
24 25
Nöåi dung cuãa àún àùng kyá saáng chïë?
Âån âàng kyï saïng chãú coï mäüt loaût caïc chæïc
nàng sau:
Âån xaïc âënh phaûm vi phaïp lyï cuía saïng chãú;
Âån mä taí baín cháút cuía saïng chãú, gäöm caïc
hæåïng dáùn vãö caïch thæïc thæûc hiãûn saïng chãú; vaì
Âån thäng tin chi tiãút vãö taïc giaí saïng chãú, chuí
såí hæîu saïng chãú vaì caïc thäng tin phaïp lyï khaïc.
Âån âàng kyï saïng chãú coï cáúu truïc tæång tæû trãn
phaûm vi toaìn thãú giåïi, bao gäöm tåì khai, baín mä
taí, yãu cáöu baío häü, baín veî (nãúu cáön) vaì mäüt
baín toïm tàõt. Mäüt taìi liãûu saïng chãú coï thãø daìi tæì
vaìi trang âãún vaìi tràm trang, phuû thuäüc vaìo baín
cháút cuía saïng chãú vaì lénh væûc kyî thuáût.
Tåì khai
Tåì khai bao gäöm caïc thäng tin vãö tãn saïng chãú,
ngaìy näüp âån, ngaìy æu tiãn vaì caïc dæî liãûu daûng thæ
muûc nhæ tãn vaì âëa chè cuía ngæåìi näüp âån vaì taïc
giaí saïng chãú.
!
!
!
Baín mä taí
Baín mä taí saïng chãú bàòng vàn baín phaíi mä taí saïng
chãú chi tiãút âãún mæïc maì báút kyì ai coï trçnh
âäü trong lénh væûc kyî thuáût tæång æïng coï thãø thæûc
hiãûn vaì saïng chãú tæì baín mä taí vaì baín veî
maì khäng cáön thãm näù læûc saïng taûo naìo næîa. Nãúu
khäng, Bàòng âäüc quyãön saïng chãú coï thãø khäng
âæåüc cáúp hoàûc coï thãø bë huíy boí khi bë phaín âäúi taûi
toìa.
Yãu cáöu baío häü
Yãu cáöu baío häü xaïc âënh phaûm vi baío häü cuía Bàòng
âäüc quyãön saïng chãú. Yãu cáöu baío häü laì âàûc biãût
quan troüng âäúi våïi saïng chãú âæåüc baío häü vç nãúu caïc
yãu cáöu baío häü âæåüc soaûn thaío khäng täút, tháûm chê
mäüt saïng chãú coï giaï trë thæûc sæû, cuîng coï thãø laìm
cho saïng chãú tråí nãn vä giaï trë vaì dãù daìng bë phaï våî
hoàûc taûo ra saín pháøm thay thãú cho saïng chãú âæåüc
baío häü.
Trong vuû kiãûn vãö saïng chãú, viãûc giaíi thêch caïc yãu
cáöu baío häü laì bæåïc âáöu tiãn âãø xaïc âënh liãûu saïng
chãú coï hiãûu læûc hay khäng vaì âãø xaïc âënh liãûu saïng
chãú coï bë xám phaûm hay khäng. Do âoï, täút nháút laì
tham khaoí y ï kiãnú tæ vánú cuaí chuyãn gia sanï g chã ú khi
soanû thaoí âån âàng ky,ï âàcû biãtû la ì yãu cáuö baoí hä.ü
mäüt caïch
aïp duûng
Vê duû vãö yãu cáöu baío häü:
Hai yãu cáöu baío häü âáöu tiãn cuía Bàòng âäüc quyãön
saïng chãú säú US4641349 coï tãn "Hãû thäúng nháûn
daûng âäöng tæí":
1. Phæång phaïp nháûn daûng ngæåìi, bao gäöm: læu giæî
thäng tin hçnh aính vãö, êt nháút mäüt pháön cuía voîng maûc
vaì âäöng tæí cuía màõt ngæåìi; roüi vaìo màõt cuía mäüt ngæåìi
chæa âæåüc nháûn daûng coï voîng maûc vaì âäöng tæí; chuûp
êt nháút mäüt aính êt nháút cuìng tyí lãû våïi voîng maûc vaì
âäöng tæí cuía màõt cuía ngæåìi chæa âæåüc nháûn daûng; vaì
so saïng vë trê âäöng tæí cuía hçnh aính thu âæåüc våïi caïc
thäng tin âæåüc læu træî âãø nháûn daûng ngæåìi laû.
2. Phæång phaïp åí âiãøm yãu cáöu baío häü 1 trong âoï
chiãúu saïng bao gäöm hæåïng âäöng tæí cuía màõt âãún êt
nháút mäüt kich cåî âæåüc xaïc âënh træåïc, so saïnh våïi êt
nháút tyí lãû âäöng tæí cuía hçnh aính thu âæåüc våïi thäng tin
âæåüc læu træî âaût âæåüc tæì màõt coï âäöng tæí coï cuìng kich
cåî âæåüc xaïc âënh træåïc.
Baín veî
Baín veî thãø hiãûn chi tiãút kyî thuáût cuía saïng chãú theo
caïch toïm tàõt vaì hæîu hçnh. Chuïng giuïp giaíi thêch
mäüt säú thäng tin, duûng cuû vaì kãút quaí âæåüc bäüc läü.
Baín veî khäng phaíi luïc naìo cuîng laì mäüt bäü pháûn
cáön thiãút cuía âån. Nãúu saïng chãú laì quy trçnh hoàûc
phæång phaïp thæûc hiãûn thç baín veî thæåìng laì khäng
bàõt buäüc. Nãúu baín veî âæåüc yãu cáöu, caïc quy tàõc
chênh thæïc âiãöu chênh khaí nàng cháúp nháûn chuïng.
Baín toïm tàõt
Baín toïm tàõt laì sæû toïm tàõt ngàõn goün vãö saïng chãú. Khi
saïng chãú âæåüc Cå quan Såí hæîu trê tuãû cäng bäú, baín
toïm tàõt âæåüc thãø hiãûn åí trang âáöu tiãn cuía âån. Âäi
khi, baín toïm tàõt âæåüc caíi tiãún hoàûc soaûn thaío båíi
tháøm âënh viãn saïng chãú cuía Cå quan Såí hæîu trê tuãû
liãn quan.
Vê duû vãö baín veî:
Bàòng âäüc quyãön saïng chãú säú DE10230179 cho caïi kêch hoàûc “duûng cuû thaïo läúp xe ätä". Saïng chãú taûo ra mäüt cäng cuû måïi âãø thaïo baïnh xe ä tä âæåüc gàõn loì-xo. Duûng cuû sæí duûng caïc bäü pháûn häù tråü (11) gàõn våïi vaình xe bãn ngoaìi (4) cuía baïnh xe (1). Duûng cuû træûc tiãúp dëch chuyãøn baïnh xe vaì khäng taïc âäüng âãún bäü pháûn cuía xe. Do âoï, caïi kêch ngàõn hån âuí âãø dåî baïnh xe ra khoíi nãön âáút.
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
26 27
Thåìi gian âãø Cå quan Såí hæîu trê tuãû cáúp Bàòng âäüc
quyãön saïng chãú laì khaïc nhau âaïng kãø giæîa caïc cå
quan khaïc nhau vaì giæîa caïc lénh væûc cäng nghãû vaì
coï thãø keïo daìi tæì vaìi thaïng âãún vaìi nàm, nhæng
trung bçnh thç thæåìng tæì 2 âãún 5 nàm. Mäüt säú Cå
quan Såí hæîu trê tuãû âaî xáy dæûng cå chãú âãø âáøy
nhanh viãûc cáúp Bàòng âäüc quyãön khi maì ngæåìi näüp
âån yãu cáöu trong nhæîng træåìng håüp cuû thãø.
Mêët bao nhiïu thúâi gian àïí coá àûúåc Bùçng
baão höå àöåc quyïìn saáng chïë?
Saáng chïë cuãa baån àûúåc baão höå tûâ ngaây naâo?Quyãön cuía baûn thæûc sæû bàõt âáöu tæì ngaìy cáúp Bàòng
âäüc quyãön saïng chãú, vaì baûn coï thãø thæûc hiãûn caïc
haình âäüng phaïp lyï chäúng laûi viãûc sæí duûng traïi pheïp
saïng chãú cuía bãn thæï ba khi Bàòng âäüc quyãön âæåüc
cáúp. Taûi mäüt säú næåïc, sau khi âæåüc cáúp Bàòng, baûn
coï thãø kiãûn ngæåìi xám phaûm vãö haình vi xám phaûm
xaíy ra trong thåìi gian ngaìy cäng bäú saïng chãú
(thäng thæåìng 18 thaïng tæì ngaìy âån âáöu tiãn âæåüc
näüp) vaì ngaìy cáúp Vàn bàòng baío häü saïng chãú. Âàûc
biãût, baûn coï thãø yãu cáöu viãûc bäöi thæåìng håüp lyï cho
viãûc sæí duûng trong thåìi gian cäng bäú vaì cáúp Bàòng
baío häü. Tuy nhiãn, khäng phaíi táút caí caïc næåïc âãöu
quy âënh nhæ váûy. (Xem thãm vãö thæûc thi quyãön taûi
trang 39 âãún 41).
ÅÍ mäüt säú næåïc, âån âàng kyï saïng chãú vaì giaíi phaïp
hæîu êch coï thãø âæåüc näüp cho cuìng saïng chãú. Âäi
khi, âiãöu naìy âæåüc thæûc hiãûn âãø âaût âæåüc sæû baío häü
giaíi phaïp hæîu êch (âäúi tæåüng maì thæåìng âæåüc cáúp
nhanh hån) cho âãún khi Bàòng âäüc quyãön saïng chãú
âæåüc cáúp. Âån âàng kyï saïng chãú säú PCT/FR/2004/000264. Thiãút bë kiãøm tra tçnh traûng cuía vãû tinh thäng qua caïc cäng cuû häöi chuyãøn.
Khi Bàòng âäüc quyãön saïng chãú âæåüc cáúp, cáön phaíi
kiãøm tra saïng chãú kyî læåîng âãø âaím baío ràòng khäng coï
läùi hoàûc sai soït vãö tæì ngæî, âàûc biãût laì trong caïc yãu cáöu
baío häü.
Kiïím tra saáng chïë àûúåc cêëp
Tiãu chuáøn quäúc tãú hiãûn taûi quy âënh thåìi haûn baío
häü âäúi våïi saïng chãú laì 20 nàm kãø tæì ngaìy näüp
âån, våïi âiãöu kiãûn phê gia haûn vaì phê duy trç hiãûu
læûc âæåüc näüp âuïng haûn vaì khäng coï âån yãu cáöu
cháúm dæït hoàûc huíy boí hiãûu læûc âæåüc thæûc hiãûn
thaình cäng trong thåìi haûn naìy.
Âoaûn trãn âáy liãn quan âãún voìng âåìi phaïp lyï cuía
saïng chãú, voìng âåìi kinh doanh hoàûc kinh tãú
cuía saïng chã ú seî kãút thuïc nãúu cäng nghãû coï
trong saïng chãú bë laûc háûu, nãúu saïng chãú khäng thãø
thæång maûi hoïa hoàûc nãúu saín pháøm âæåüc dæûa trãn
saïng chãú khäng thaình cäng trãn thë træåìng. Trong
táút caí caïc træåìng håüp nhæ váûy, chuí såí hæîu saïng chãú
coï thãø quyãút âënh khäng näüp phê duy trç hiãûu læûc
hoàûc gia haûn, laìm cho Bàòng âäüc quyãön saïng chãú hãút
haûn såïm hån thåìi haûn baío häü 20 nàm, vaì do âoï, laìm
cho saïng chãú råi vaìo khu væûc såí hæîu cäng cäüng.
ÅÍ mäüt säú næåïc, thåìi haûn baío häü coï thãø keïo daìi hån
20 nàm hoàûc Giáúy chæïng nháûn baío häü bäø sung
(SPC) coï thãø âæåüc cáúp trong caïc træåìng håüp cuû thãø.
Âáy laì træåìng håüp, vê duû, âäúi våïi saïng chãú vãö dæåüc
pháøm, vç thæång maûi hoïa cháûm do cáön coï thåìi gian
xin pheïp læu haình trãn thë træåìng tæì caïc cå quan
chæïc nàng phuì håüp. SPC coï thåìi haûn nháút âënh vaì
thäng thæåìng khäng væåüt quaï 5 nàm.
Saáng chïë àûúåc baão höå trong bao lêu?
Nhiãöu cäng ty gàõn lãn saín pháøm thu âæåüc tæì saïng chãú
cuûm tæì "Saïng chãú âang chåì cáúp Bàòng” hoàûc "Âaî âæåüc
âàng kyï saïng chãú ", âäi khi keìm theo caí säú âån âæåüc
näüp. Tæång tæû, khi Bàòng âäüc quyãön saïng chãú âæåüc cáúp,
viãûc gàõn doìng chæî saïng chãú âæåüc baío häü âäüc quyãön
saïng chãú, âäi khi bao gäöm caí säú Bàòng âäüc quyãön saïng
chãú, ngaìy caìng tråí nãn phäø biãún.
Tuy caïc thuáût ngæî âoï khäng taûo ra sæû baío häü phaïp lyï naìo
chäúng laûi haình vi xám phaûm, nhæng chuïng coï thãø laì sæû caính
baïo nhàòm ngàn ngæìa ngæåìi khaïc sao cheïp toaìn bäü hoàûc mäüt
säú âàûc âiãøm cuía saín pháøm.
Trò hoaän cêëp Bùçng àöåc quyïìn
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
28 29
Chuáøn bë âån âàng kyï saïng chãú vaì theo âuäøi âån
cho âãún khi âæåüc cáúp Bàòng laì mäüt nhiãûm vuû khoï
khàn. Âàng kyï baío häü saïng chãú nghéa laì:
! Tiãún haình tra cæïu tçnh traûng kyî thuáût âaî biãút âãø
tçm ra báút kyì yãúu täú kyî thuáût naìo laìm cho saïng
chãú cuía baûn máút khaí nàng baío häü;
! Viãút caïc yãu cáöu baío häü vaì baín mä taí âáöy âuí
vãö saïng chãú bàòng caïch kãút håüp caïc thuáût ngæî
phaïp lyï vaì kyî thuáût;
! Giao dëch våïi Cå quan Såí hæîu trê tuãû quäúc gia
hoàûc khu væûc, âàûc biãût trong quaï trçnh tháøm
âënh näüi dung cuía âån saïng chãú;
! Tiãún haình caïc sæía âäøi cáön thiãút âäúi våïi âån
saïng chãú theo yãu cáöu cuía Cå quan Såí hæîu trê
tuãû.
Táút caí caïc váún âãö nãu trãn âoìi hoíi mäüt kiãún thæïc
chuyãn sáu vãö phaïp luáût saïng chãú vaì hoaût âäüng cuía
cå quan saïng chãú.
Do âoï, viãûc tråü giuïp vãö phaïp lyï vaì kyî thuáût
nhçn chung laì khäng bàõt buäüc, tuy nhiãn
viãûc sæí duûng caïc tråü giuïp trãn laûi âæåüc
khuyãún khêch. Baûn nãn thuã luáût sæ saïng chãú
(patent attorney) ngæåìi coï caí tri thæïc vaì kinh
nghiãûm phaïp lyï liãn quan cuîng nhæ kiãún thæïc vãö kyî
thuáût trong lénh væûc kyî thuáût cuía saïng chãú. Háöu hãút
phaïp luáût cuía caïc næåïc yãu cáöu ngæåìi näüp âån
næåïc ngoaìi âæåüc âaûi diãûn båíi mäüt âaûi diãûn saïng chãú
coï âàng kyï cæ truï taûi næåïc âoï.
Bàòng âäüc quyãön saïng chãú säú EP1165393. Saïng chãú cuía Torben Flanbaum vãö mäüt “cäng cuû væìa roït cháút loíng tæì chai, loü væìa träün khäng khê vaìo cháút loíng" âæåüc li-xàng cho mäüt cäng ty cuía Âan Maûch laì Menu A/S vaì tråí thaình saín pháøm baïn chaûy nháút cuía cäng ty.
Baån coá cêìn àaåi diïån saáng chïë àïí nöåp àún
àùng kyá saáng chïë khöng?
Háöu hãút phaïp luáût saïng chãú quy âënh nhæîng haûn
chãú nháún âënh âäúi våïi säú læåüng saïng chãú khaïc
nhau coï thãø coï trong mäüt âån âàng kyï saïng chãú.
Nhæîng haûn chãú naìy bao gäöm tiãu chuáøn âæåüc goüi
laì tênh thäúng nháút cuía saïng chã.ú Tuy nhiãn,
mäüt säú phaïp luáût saïng chãú quy âënh caïc loaûi âiãöu
kiãûn khaïc nhau vãö tênh thäúng nháút cuía saïng chãú (vê
duû: phaïp luáût cuía Hoa Kyì), caïc vàn baín phaïp luáût
khaïc (vê duû: Cäng æåïc Saïng chãú cháu Áu vaì Hiãûp
æåïc Håüp taïc saïng chãú) cho pheïp caïc nhoïm saïng chãú
khi âæåüc kãút håüp våïi nhau seî taûo thaình mäüt “yï
tæåíng saïng taûo” duy nháút seî âæåüc gäüp vaìo mäüt
âån âàng kyï saïng chãú. Trong træåìng håüp thiãúu tênh
thäúng nháút, ngæåìi näüp âån coï thãø âæåüc yãu cáöu haûn
chãú säú læåüng yãu cáöu baío häü hoàûc taïch âån (våïi caïc
âån coï thãø taïch). Do sæû khaïc nhau trong phaïp luáût
hiãûn haình, mäüt âån âàng kyï saïng chãú coï thãø thoía
maîn âiãöu kiãûn åí mäüt säú næåïc, trong khi åí caïc næåïc
khaïc, hai hoàûc nhiãöu âån âàng kyï coï thãø âæåüc näüp
cho cuìng mäüt âäúi tæåüng.
Baån coá thïí àùng kyá baão höå nhiïìu saáng chïë
trong möåt àún duy nhêët khöng?
! Saïng chãú cuía baûn coï khaí nàng baío häü?
Thæûc hiãûn tra cæïu tçnh traûng kyî thuáût âaî biãút vaì
sæí duûng hiãûu quaí cå såí dæî liãûu saïng chãú.
! Näüp âån âàng kyï saïng chãú. Xem xeït táöm
quan troüng cuía viãûc sæí duûng dëch vuû âaûi diãûn såí
hæîu cäng nghiãûp våïi caïc kiãún thæïc chuyãn män
cuía lénh væûc cäng nghãû liãn quan, âàûc biãût laì
trong viãûc soaûn thaío caïc yãu cáöu baío häü.
! Thåìi âiãøm näüp âån. Xem xeït caïc lyï do näüp âån
såïm/muäün vaì suy nghé vãö thåìi âiãøm thêch håüp näüp
âån âàng kyï saïng chãú cuía baûn.
! Khäng bäüc läü thäng tin vãö saïng chãú quaï såïm
khaí nàng baío häü saïng chãú.
! Phê duy trç hiãûu læûc. Nhåï thanh toaïn phê duy
trç vaì gia haûn hiãûu læûc âuïng haûn âãø duy trç hiãûu
læûc saïng chãú cuía baûn.
âãø
âaím baío
Toám tùæt
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
30 31
Âäüc quyãön saïng chãú laì quyãön coï tênh laînh thä,ø
nghéa laì mäüt saïng chãú chè âæåüc baío häü åí caïc næåïc
hoàûc khu væûc maì saïng chãú âaî âaût âæåüc sæû baío häü.
Noïi caïch khaïc, nãúu baûn chæa âæåüc cáúp Bàòng âäüc
quyãön saïng chãú coï hiãûu læûc taûi mäüt næåïc nháút âënh,
saïng chãú cuía baûn seî khäng âæåüc baío häü taûi næåïc
âoï, nhæ váûy báút kyì ngæåìi naìo âãöu coï thãø saín xuáút,
sæí duûng, nháûp kháøu hoàûc baïn saïng chãú cuía baûn åí
næåïc âoï.
Viãûc baío häü saïng chãú åí næåïc ngoaìi seî cho pheïp
cäng ty cuía baûn hæåíng âäüc quyãön âäúi våïi saïng chãú
âæåüc baío häü taûi caïc næåïc âoï. Ngoaìi ra, viãûc âàng kyï
saïng chãú åí næåïc ngoaìi cuîng cho pheïp cäng ty cuía
baûn coï thãø chuyãøn giao quyãön sæí duûng saïng chãú
cho caïc doanh nghiãûp næåïc ngoaìi, xáy dæûng quan
hãû cung æïng nguäön nhán læûc, vaì tiãúp cáûn våïi caïc thë
træåìng âoï nhåì mäúi quan hãû âäúi taïc våïi caïc cäng ty
khaïc.
Taåi sao phaãi àùng kyá saáng chïë úã nûúác ngoaâi?
Khi naâo baån nïn àùng kyá baão höå saáng chïë
úã nûúác ngoaâi?
Ngaìy baûn näüp âån âáöu tiãn âãø âàng kyï mäüt saïng
chãú nháút âënh âæåüc goüi laì ngaìy æu tiãn vaì viãûc
näüp âån tiãúp theo naìo taûi caïc næåïc khaïc trong voìng
12 thaïng (vê duû, trong thåìi haûn æu tiãn) seî âæåüc
hæåíng låüi tæì âån näüp træåïc âoï vaì coï quyãön æu tiãn
so våïi caïc âån do ngæåìi khaïc näüp âãø âàng kyï cuìng
mäüt saïng chãú sau ngaìy æu tiãn. Täút nháút laì baûn nãn
näüp âån âàng kyï saïng chãú åí næåïc ngoaìi trong thåìi
haûn æu tiãn.
Sau khi hãút thåìi haûn æu tiãn vaì cho âãún khi saïng
chãú âæåüc Cå quan Saïng chãú cäng bäú láön âáöu tiãn
(thäng thæåìng laì 18 thaïng sau ngaìy æu tiãn) baûn
váùn coï khaí nàng näüp âån âàng kyï saïng chãú âoï åí
caïc næåïc khaïc, nhæng baûn khäng thãø yãu cáöu
hæåíng quyãön æu tiãn trãn cå såí âån näüp træåïc âoï
næîa. Mäüt khi saïng chãú âaî âæåüc bäüc läü hoàûc cäng
bäú, baûn coï thãø khäng âaût âæåüc bàòng âäüc quyãön
saïng chãú åí caïc næåïc khaïc, do saïng chãú bë máút tênh
måïi.
Do viãûc baío häü saïng chãú åí nhiãöu næåïc laì mäüt cäng
viãûc täún keïm, caïc cäng ty nãn læûa choün kyî læåîng
caïc næåïc âãø yãu cáöu baío häü. Mäüt trong caïc yãúu täú
quan troüng khi læûa choün næåïc âãø yãu cáöu baío häü
saïng chãú laì:
! Saín pháøm âæåüc baío häü saïng chãú seî âæåüc
thæång maûi hoïa åí âáu?
! Thë træåìng chênh cuía caïc saín pháøm tæång tæû laì
åí âáu?
! Chi phê cho viãûc baío häü saïng chãú åí caïc thë
træåìng muûc tiãu laì bao nhiãu vaì baûn cáön coï
ngán saïch laì bao nhiãu?
! Thë træåìng chênh cuía caïc âäúi thuí caûnh tranh?
! Saín pháøm seî âæåüc saín xuáút åí âáu?
! Coï khoï khàn gç trong viãûc thæûc thi quyãön âäúi
våïi saïng chãú taûi mäüt næåïc nháút âënh?
Baån nïn baão höå saáng chïë cuãa mònh úã àêu?
Âån quäúc tãú säú PCT/IT98/00133. Saïng chãú laì mäüt quy trçnh xæí lyï nuït báön bàòng linen måïi, laì nguyãn nhán dáùn âãún sæû thaình cäng cuía Cäng ty Grindi SRL cuía Italia, cäng ty naìy âaî dæûa vaìo âäüc quyãön cuía saïng chãú trong viãûc thæång maûi hoïa mäüt loaûi vaíi måïi.
Nöåp àún àùng kyá saáng chïë úã nûúác ngoaâi
nhû thïë naâo?
Coï ba caïch thæïc chênh âãø häü saïng chãú åí næåïc ngoaìi:
Theo kãnh quäúc gia. Baûn coï thãø näüp âån vaìo cå
quan saïng chãú cuía mäùi næåïc maì baûn quan tám bàòng
caïch näüp âån bàòng ngän ngæî theo yãu cáöu vaì näüp
phê theo quy âënh. Caïch naìy coï thãø phæïc taûp vaì täún
keïm nãúu näüp âån åí nhiãöu næåïc.
Theo kãnh khu væûc. Nãúu mäüt säú næåïc laì thaình
viãn cuía mäüt hãû thäúng saïng chãú khu væûc, baûn coï thãø
yãu cáöu baío häü, våïi hiãûu læûc trãn laînh thäø cuía toaìn
bäü hoàûc mäüt säú thaình viãn, bàòng caïch näüp âån taûi
cå quan khu væûc liãn quan. Caïc cå quan saïng chãú
khu væûc gäöm:
! Täø chæïc Såí hæîu trê tuãû cháu Phi (OAPI)
(www.oapi.wipo.net);
! Täø chæïc Såí hæîu cäng nghiãûp khu væûc cháu Phi
(ARIPO) (www.aripo.wipo.net);
! Täø chæïc Saïng chãú AÏ-Áu (EAPO)
(www.eapo.org);
! Cå quan Saïng chãú cháu Áu (EPO)
(www.epo.org); vaì
! Cå quan Saïng chãú cuía Häüi âäöng håüp taïc vuìng
Vënh (www.gulf-patent-office.org.sa).
Âån âàng kyï saïng chãú säú PCT/US02/12182. Cäng cuû náng cáúp hãû thäúng âiãöu khiãøn tæì xa.w
ww
.w
ip
o.
in
t/
sm
e/
3. Àùng kyá saáng chïë úã nûúác ngoaâi
32 33
Theo kãnh quäúc tãú. Nãúu cäng ty cuía baûn muäún
baío häü saïng chãú åí nhiãöu næåïc laì thaình viãn cuía
Hiãûp æåïc Håüp taïc saïng chãú (PCT), baûn nãn xem xeït
näüp âån PCT quäúc tãú. Âãø thæûc hiãûn âæåüc viãûc naìy,
baûn phaíi laì cäng dán hoàûc cæ dán cuía mäüt næåïc
thaình viãn cuía PCT hoàûc cäng ty cuía baûn phaíi coï
cå såí cäng nghiãûp hoàûc thæång maûi thæûc thuû vaì
hiãûu quaí taûi mäüt trong nhæîng næåïc naìy. Bàòng caïch
näüp mäüt âån quäúc tãú theo Hãû thäúng PCT, baûn coï thãø
âäöng thåìi yãu cáöu baío häü mäüt saïng chãú taûi 125
næåïc thaình viãn cuía PCT (xem Phuû luûc II). Âån naìy
coï thãø âæåüc näüp cho cå quan saïng chãú quäúc gia
hoàûc khu væûc vaì/hoàûc cho Phoìng nháûn âån PCT
cuía Täø chæïc Såí hæîu trê tuãû thãú giåïi taûi Giå-ne-vå,
Thuyñ Syî.
Âån âàng kyï quäúc tãú säú PCT/US2001/028473. EnviroScrub laì mäüt cäng ty væìa vaì nhoí cuía Hoa Kyì âaî sæí duûng Hãû thäúng PCT âãø âàng kyï saïng chãú cho cäng nghãû loaûi boí caïc yãúu täú gáy ä nhiãùm cuía sæû chaïy vaì caïc quy trçnh cäng nghiãûp cuía mçnh taûi mäüt säú thë træåìng ngoaìi næåïc. Viãûc sæí duûng Hãû thäúng PCT âãø âàng kyï saïng chãú åí næåïc ngoaìi giuïp cho EnviroScrub coï thãø tham gia vaìo caïc håüp âäöng chuyãøn giao quyãön sæí duûng nhàòm tiãúp thë cäng nghãû naìy trãn toaìn thãú giåïi.
Toám tùæt
! Quyãön mang tênh laînh thäø. Cáön læu yï ràòng
âäüc quyãön âäúi våïi saïng chãú laì caïc quyãön mang
tênh laînh thäø.
! Thåìi haûn æu tiãn. Haîy sæí duûng thåìi haûn æu
tiãn âãø näüp âån âàng kyï åí næåïc ngoaìi nhæng
âæìng âãø låî thåìi haûn naìy vç noï coï thãø caín tråí
baûn âaût âæåüc sæû baío häü saïng chãú åí næåïc ngoaìi.
! Näüp âån åí âáu. Haîy xem xeït baûn coï thãø coï
âæåüc låüi êch tæì viãûc baío häü saïng chãú åí âáu vaì
haîy læu yï âãún chi phê cho viãûc baío häü saïng chãú
åí caïc næåïc khaïc nhau.
! Caïch thæïc näüp âån. Haîy cán nhàõc viãûc sæí
duûng Hãû thäúng PCT âãø taûo thuáûn låüi cho quaï
trçnh näüp âån, tiãút kiãûm thåìi gian vaì nháûn âæåüc
thäng tin coï giaï trë vãö khaí nàng baío häü, theo âoï
baûn coï thãø âæa ra quyãút âënh vãö tiãúp tuûc theo
âuäøi viãûc baío häü saïng chãú.
Hãû thäúng PCT quy âënh thãm êt nháút 18 thaïng
ngoaìi 12 thaïng cuía thåìi haûn æu tiãn, trong thåìi
gian naìy ngæåìi näüp âån coï thãø khaío saït tiãöm nàng
thæång maûi saín pháøm cuía mçnh åí nhiãöu næåïc vaì
quyãút âënh âàng kyï saïng chãú åí âáu. Viãûc näüp phê
vaì thanh toaïn caïc chi phê dëch thuáût liãn quan âãún
caïc âån quäúc gia vç thãú cuîng cháûm hån. Hãû thäúng
PCT âæåüc ngæåìi näüp âån sæí duûng räüng raîi nhàòm
keïo daìi thåìi gian læûa choün hãút mæïc láu nháút coï thãø.
Ngæåìi näüp âån theo PCT nháûn âæåüc thäng tin coï
giaï trë vãö khaí nàng baío häü saïng chãú cuía mçnh tæì
Baïo caïo tra cæïu quäúc tã ú vaì YÏ kiãún bàòng vàn
baín cuía Cå quan tra cæïu quäúc tã ú theo Hãû
thäúng PCT. Nhæîng taìi liãûu naìy taûo cå såí væîng chàõc
cho ngæåìi näüp âån coï thãø quyãút âënh coï hay khäng
âàng kyï saïng chãú vaì âàng kyï saïng chãú åí âáu.
Baïo caïo tra cæïu quäúc tãú bao gäöm mäüt danh muûc taìi
liãûu liãn quan âãún tçnh traûng kyî thuáût âaî biãút trãn
toaìn thãú giåïi, âaî âæåüc xaïc âënh laì liãn quan âãún
saïng chãú. YÏ kiãún bàòng vàn baín cuía Cå quan tra cæïu
quäúc tãú phán têch khaí nàng baío häü saïng chãú dæûa
trãn kãút quaí cuía Baïo caïo tra cæïu quäúc tãú.
Mäüt âån PCT duy nháút, bàòng mäüt ngän ngæî vaì våïi
mäüt mæïc phê, coï hiãûu læûc phaïp lyï trãn toaìn bäü caïc
næåïc thaình viãn PCT. Viãûc naìy laìm giaím âaïng kã ø
chi phê giao dëch ban âáöu so våïi viãûc näüp tæìng
âån mäüt vaìo tæìng cå quan saïng chãú. Hãû thäúng PCT
coìn coï thãø âæåüc sæí duûng âãø näüp âån theo mäüt säú hãû
thäúng baío häü saïng chãú khu væûc. Coï thãø xem hæåïng
dáùn caïch thæïc näüp âån quäúc tãú theo PCT taûi cå quan
saïng chãú quäúc gia vaì taûi www.wipo.int/pct.
Ûu àiïím cuãa Hïå thöëng PCT
Quy trònh nöåp àún saáng chïë theo PCT
0 12 16 18 22 28 30Thaïng
Näüp âån âàng kyï taûi næåïc xuáút xæï
Näüp âån PTCCäng bäúquäúc tãú
Baïo caïo tra cæïu
quäúc tãú & yï kiãún
bàòng vàn baín
(tuìy choün)
Näüp yãu cáöu xeït nghiãûm
så bäü quäúc tãú
(tuìy choün)Baïo caïo så bäü quäúc tãú vãö khaí nàng baío häü
saïng chãú
Vaìo giai âoaûn quäúc gia
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
34 35
Baín thán Bàòng âäüc quyãön saïng chãú khäng phaíi laì
sæû baío âaím cho sæû thæång maûi thaình cäng. Bàòng
âäüc quyãön saïng chãú laì mäüt cäng cuû náng cao nàng
læûc cuía cäng ty âãø âaût âæåüc låüi nhuáûn tæì saïng chãú
cuía mçnh. Âãø mang laûi nhæîng låüi êch hæîu hçnh cho
cäng ty, saïng chãú cáön âæåüc khai thaïc hiãûu quaí vaì
noïi chung chè thu âæåüc låüi nhuáûn khi saín pháøm dæûa
trãn saïng chãú thaình cäng trãn thë træåìng hoàûc náng
cao danh tiãúng vaì sæïc maûnh thæång læåüng cho
cäng ty. Khi âæa mäüt saïng chãú âæåüc baío häü ra thë
træåìng, mäüt cäng ty coï caïc læûa choün sau:
! Træûc tiãúp thæång maûi hoaï saïng chãú âæåüc baío
häü;
! Baïn saïng chãú cho ngæåìi khaïc;
! Chuyãøn giao quyãön sæí duûng saïng chãú cho
ngæåìi khaïc;
! Thaình láûp mäüt liãn doanh hoàûc xáy dæûng liãn
minh chiãún læåüc våïi cäng ty khaïc coï taìi saín bäø
sung.
Thûúng maåi hoáa cöng nghïå àûúåc baão höå
saáng chïë nhû thïë naâo?
Viãûc thæång maûi hoïa thaình cäng mäüt saín pháøm måïi
trãn thë træåìng khäng chè xoay quanh caïc âàûc âiãøm
kyî thuáût cuía saín pháøm âoï. Vãö màût kyî thuáût saïng chãú
coï thãø vé âaûi âãún mæïc naìo nhæng nãúu khäng coï nhu
cáöu sæí duûng saïng chãú âoï hoàûc saín pháøm âoï khäng
âæåüc baïn trãn thë træåìng theo phæång thæïc phuì håüp
thç noï khoï coï thãø thu huït âæåüc sæû chuï yï cuía ngæåìi
tiãu duìng. Vç thãú viãûc thæång maûi hoïa thaình cäng
cuîng coìn phuû thuäüc vaìo nhiãöu yãúu täú khaïc, bao
gäöm caí kiãøu daïng cuía saín pháøm, sæû sàôn coï vãö taìi
chênh, chiãún læåüc tiãúp thë hiãûu quaí vaì giaï cuía saín
pháøm so våïi caïc saín pháøm caûnh tranh hoàûc thay
thãú.
Âãø âæa mäüt saín pháøm âäøi måïi ra thë træåìng, thäng
thæåìng viãûc xáy dæûng kãú hoaûch kinh doanh laì ráút
hæîu êch. Kãú hoaûch kinh doanh laì cäng cuû hæîu hiãûu
âãø kiãøm tra tênh khaí thi cuía yï tæåíng kinh doanh.
Mäüt kãú hoaûch kinh doanh laì cáön thiãút trong viãûc tiãúp
cáûn mäüt nhaì âáöu tæ âãø âaût âæåüc nguäön taìi chênh
nhàòm âæa mäüt saín pháøm måïi âæåüc baío häü saïng
chãú ra thë træåìng. Viãûc âæa caïc thäng tin vãö caïc
bàòng âäüc quyãön saïng chãú vaì chiãún læåüc vãö saïng
chãú cuía cäng ty baûn vaìo trong kãú hoaûch kinh doanh
laì ráút quan troüng, vç âoï laì chè säú quan troüng vãö tênh
måïi trong caïc saín pháøm cuía cäng ty baûn, âæa ra
caïc bàòng chæïng vãö sæû siãng nàng vaì laìm giaím nguy
cå xám phaûm caïc saïng chãú cuía caïc cäng ty khaïc.
Àûa saãn phêím àûúåc baão höå saáng chïë ra thõ
trûúâng nhû thïë naâo? Coï chæï, viãûc naìy âæåüc goüi laì chuyãøn nhæåüng saïng
chãú cuía baûn, vaì coï nghéa laì chuyãøn giao vénh viãùn
quyãön såí hæîu saïng chãú cho ngæåìi khaïc. Quyãút
âënh naìy phaíi âæåüc cán nhàõc ráút kyî læåîng.
Bàòng caïch chuyãøn giao quyãön sæí duûng thay vç
chuyãøn nhæåüng saïng chãú, baûn coï thãø thu âæåüc låüi
êch tæì tiãön thuì lao trong suäút thåìi gian saïng chãú
âæåüc baío häü. Vç thãú, chuyãøn giao quyãön sæí duûng
coï thãø laì mäüt chiãún læåüc ráút hæîu hiãûu vãö màût taìi
chênh. Màût khaïc, chuyãøn nhæåüng coï nghéa laì baûn
nháûn mäüt säú tiãön våïi mäüt láön thanh toaïn, khäng
âæåüc traí tiãön thuì lao sau âoï næîa, cho duì saïng chãú
coï taûo ra bao nhiãu låüi nhuáûn cho âãún khi hãút thåìi
gian baío häü.
Cuîng coï khi viãûc baïn saïng chãú laûi coï låüi hån. Nãúu
saïng chãú âæåüc baïn âãø láúy mäüt khoaín tiãön, baûn thu
âæåüc låüi nhuáûn ngay tæïc thç maì khäng cáön phaíi
chåì cho âãún 20 nàm âãø tháúy giaï trë cuía saïng chãú
tàng lãn. Baûn cuîng coï thãø traïnh âæåüc ruíi ro do
saïng chãú cuía baûn coï thãø bë laûc háûu båíi caïc cäng
nghãû khaïc. Ngoaìi ra, viãûc chuyãøn nhæåüng saïng chãú
cho mäüt cäng ty måïi thaình láûp coï thãø laì âiãöu kiãûn
tiãn quyãút trong viãûc tçm kiãúm taìi chênh nãúu bàòng
saïng chãú khäng thuäüc såí hæîu cuía cäng ty.
Âoï laì quyãút âënh riãng leí trong tæìng træåìng håüp cuû
thãø, dæûa trãn nhu cáöu vaì sæû æu tiãn cuía baûn. Tuy
nhiãn, viãûc chuyãøn nhæåüng saïng chãú thäng thæåìng
khäng âæåüc khuyãún khêch vaì caïc chuí såí hæîu saïng
chãú thæåìng thêch duy trç quyãön såí hæîu cuía mçnh
âäúi våïi saïng chãú vaì cáúp li-xàng saïng chãú.
Baån coá thïí baán saáng chïë khöng?
Mäüt saïng chãú âæåüc chuyãøn giao quyãön sæí duûng khi
chuí såí hæîu saïng chãú (ngæåìi chuyãøn giao) cho pheïp
ngæåìi khaïc (ngæåìi âæåüc chuyãøn giao) sæí duûng saïng
chãú âaî âæåüc baío häü theo caïc muûc âêch âaî âæåüc hai
bãn thoía thuáûn. Trong træåìng håüp âoï, thäng thæåìng
mäüt håüp âäöng chuyãøn giao quyãön sæí duûng giæîa
hai bãn âæåüc kyï kãút, trong âoï quy âënh cuû thãø caïc
âiãöu khoaín vaì phaûm vi thoía thuáûn.
Cho pheïp ngæåìi khaïc thæång maûi hoïa saïng chãú âaî
âæåüc baío häü thäng qua mäüt thoía thuáûn chuyãøn giao
quyãön sæí duûng seî cho pheïp doanh nghiãûp cuía baûn
coï âæåüc nguäön thu bäø sung vaì laì biãûn phaïp phäø
biãún âãø khai thaïc âäüc quyãön cuía cäng ty âäúi våïi
saïng chãú.
Viãûc chuyãøn giao quyãön sæí duûng âàûc biãût hæîu êch khi
cäng ty såí hæîu mäüt saïng chãú khäng sæí duûng saïng
chãú âãø saín xuáút saín pháøm hoàûc saín xuáút khäng âaïp
æïng âuí nhu cáöu cuía thë træåìng, hoàûc âãø cung æïng
cho mäüt khu væûc âëa lyï cuû thãø.
Vç håüp âäöng chuyãøn giao quyãön sæí duûng âoìi hoíi viãûc
âaìm phaïn vaì soaûn thaío thaình thuûc, nãn täút nháút laì
tçm sæû tråü giuïp chuyãn gia trong lénh væûc chuyãøn
giao âãø âaìm phaïn caïc âiãöu khoaín vaì soaûn thaío håüp
âäöng chuyãøn giao. ÅÍ mäüt säú næåïc, håüp âäöng chuyãøn
giao phaíi âæåüc âàng kyï våïi cå quan coï tháøm quyãön.
Caách thûác chuyïín giao quyïìn sûã duång saáng
chïë cuãa baån cho ngûúâi khaác khai thaác?
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
4. Thûúng maåi hoáa cöng nghïå àûúåc baão höå saáng chïë
36 37
Trong håüp âäöng chuyãøn giao quyãön sæí duûng, chuí
såí hæîu quyãön thæåìng nháûn âæåüc mäüt khoaín tiãön
troün goïi vaì/hoàûc thäng qua caïc khoaín thuì lao
âënh ky,ì viãûc naìy phuû thuäüc vaìo khäúi læåüng baïn ra
cuía saín pháøm âæåüc chuyãøn giao (cho mäùi âån vë
thuì lao) hoàûc phuû thuäüc vaìo doanh thu thæûc tãú (thuì
lao dæûa trãn doanh thu thæûc tãú). Trong nhiãöu træåìng
håüp, tiãön thuì lao cho viãûc chuyãøn giao quyãön sæí
duûng saïng chãú bao gäöm caí mäüt khoaín tiãön nháút
âënh vaì tiãön thuì lao dæûa vaìo viãûc kinh doanh saín
pháøm. Âäi khi, khoaín thuì lao âæåüc thay thãú bàòng
mäüt pháön väún phuì håüp trong cäng ty.
Trong khi mæïc thuì lao aïp duûng täön taûi trong mäüt säú
ngaình cäng nghiãûp nháút âënh vaì ráút hæîu êch âãø
tham khaío, thç cáön nhåï ràòng mäùi håüp âäöng chuyãøn
giao laì âån biãût vaì mæïc thuì lao phuû thuäüc vaìo caïc
yãúu täú cuû thãø vaì riãng biãût trong âaìm phaïn. Vç thãú,
caïc tiãu chuáøn coï thãø mang laûi nhæîng âënh hæåïng
hæîu êch ban âáöu nhæng nãúu dæûa quaï nhiãöu vaìo caïc
tiãu chuáøn âoï thç seî laì khäng phuì håüp.
Coï ba loaûi håüp âäöng chuyãøn giao phuû thuäüc vaìo säú
læåüng caïc bãn nháûn chuyãøn nhæåüng âæåüc pheïp khai
thaïc bàòng saïng chãú.
Chuyãøn giao âäüc quyãön: mäüt bãn nháûn
chuyãøn nhæåüng duy nháút coï quyãön sæí duûng
cäng nghãû âaî âæåüc baío häü saïng chãú, tháûm chê
ngay caí chuí såí hæîu cuîng khäng âæåüc sæí duûng
saïng chãú âoï;
Chuyãøn giao cho mäüt ngæåìi duy nháút: mäüt
bãn duy nháút âæåüc chuyãøn giao vaì chuí såí hæîu
coï quyãön sæí duûng cäng nghãû âæåüc baío häü saïng
chãú; vaì
Chuyãøn giao khäng âäüc quyãön: mäüt säú bãn
nháûn chuyãøn giao vaì chuí såí hæîu coï quyãön sæí
duûng cäng nghãû âæåüc baío häü saïng chãú.
Trong håüp âäöng chuyãøn giao âån nháút, coï thãø coï
nhæîng âiãöu khoaín mang tênh âäüc quyãön vaì caïc âiãöu
khoaín mang tênh duy nháút hoàûc khäng âäüc quyãön.
·
·
·
Sûå khaác nhau giûäa chuyïín giao àöåc quyïìn vaâ
khöng àöåc quyïìn?
Baån nïn yïu cêìu mûác thuâ lao naâo cho saáng
chïë cuãa baån?
Âån âàng kyï saïng chãú cho bäü pháûn truyãön nhiãût do nhaì saïng chãú ngæåìi ÁÚn Âäü, tiãún sé Milind Rane näüp, laì âäúi tæåüng cuía håüp âäöng chuyãøn giao quyãön sæí duûng våïi mäüt doanh nghiãûp væìa vaì nhoí åí Mumbai.. Nhæ âæåüc quy âënh taûi håüp âäöng, taïc giaí saïng chãú âæåüc traí mäüt khoaín tiãön vaìo thåìi âiãøm kyï kãút håüp âäöng vaì 45 % låüi nhuáûn dæûa trãn doanh thu thæûc tãú. Bãn nháûn chuyãøn giao cuîng phaíi chëu caïc chi phê näüp âån vaì duy trç hiãûu læûc.
Phæång phaïp xæí lyï næåïc thaíi do caïc nhaì nghiãn cæïu cuía Træåìng Âaûi hoüc quäúc gia Autonomous cuía Mã-hi-cä (UNAM) âaî âæåüc baío häü saïng chãú vaì laì âäúi tæåüng cuía håüp âäöng chuyãøn giao khäng âäüc quyãön ráút thaình cäng våïi IB- Tech, mäüt cäng ty træûc thuäüc Træåìng âæåüc thaình láûp âãø cung cáúp caïc giaíi phaïp xæí lyï næåïc thaíi.
Âiãöu naìy phuû thuäüc vaìo saín pháøm vaì chiãún læåüc
kinh doanh cuía cäng ty. Vê duû, nãúu cäng nghãû cuía
baûn coï thãø tråí thaình mäüt tiãu chuáøn maì moüi âäúi taïc
âãöu cáön âãø thæûc hiãûn viãûc kinh doanh cuía mçnh taûi
mäüt thë træåìng nháút âënh thç viãûc chuyãøn giao
khäng âäüc quyãön vaì cho nhiãöu ngæåìi seî coï låüi hån
caí. Nãúu saín pháøm cuía baûn cáön mäüt cäng ty âáöu tæ
nhiãöu väún nhàòm thæång maûi hoïa saín pháøm âoï (vê
duû mäüt loaûi dæåüc pháøm cáön âæåüc âáöu tæ âãø thæûc
hiãûn thæí nghiãûm lám saìng), bãn nháûn chuyãøn giao
tiãöm nàng khäng muäún gàûp phaíi sæû caûnh tranh tæì
caïc bãn nháûn chuyãøn giao khaïc, vaì coï thãø coï lyï âãø
âaût âæåüc li-xàng âäüc quyãön.
Khäng coï thåìi âiãøm laì thêch håüp nháút cho viãûc li-xàng
saïng chãú cuía baûn, vç thåìi âiãøm chuyãøn giao seî phuû
thuäüc vaìo nhiãöu yãúu täú cuû thãø trong tæìng træåìng håüp.
Tuy nhiãn, âäúi våïi mäüt doanh nghiãûp hoàûc taïc giaí âäüc
láûp saïng chãú thç täút nháút laì nãn bàõt âáöu tçm kiãúm ngæåìi
âæåüc chuyãøn giao caìng såïm caìng täút âãø baío âaím mäüt
nguäön thu nhàòm trang traíi cho caïc chi phê âàng kyï
saïng chãú. Khäng cáön thiãút phaíi chåì cho âãún khi saïng
chãú âæåüc cáúp bàòng baío häü.
Ngoaìi viãûc tçm ra thåìi gian thêch håüp, viãûc tçm âæåüc
(caïc) âäúi taïc phuì håüp âãø taûo ra låüi nhuáûn tæì viãûc thæång
maûi hoïa saïng chãú âæåüc âæåüc baío häü laì âàûc biãût quan
troüng.
Coï nhiãöu lyï do khaïc nhau giaíi thêch taûi sao viãûc
âënh giaï saïng chãú, kãø caí phuûc vuû cho muûc âêch kãú
toaïn, li-xàng, saïp nháûp hoàûc mua laûi, chuyãøn
nhæåüng hoàûc baïn taìi saín trê tuãû hoàûc taûo quyî, laì coï
êch va ì cánö thiãtú âäiú våiï mätü cäng ty. Trong khi khäng
co ï mätü phæång phapï âënh gia ï sanï g chã ú duy nhátú naoì
phu ì håpü trong moiü hoanì caní h, cacï phæång phapï
thæånì g âæåcü sæ í dunû g ränü g raiî nhátú la:ì
Phæång phaïp âënh giaï dæûa vaìo thu nháûp:
Phæång phaïp âënh giaï saïng chãú âæåüc sæí duûng
phäø biãún nháút. Phæång phaïp naìy táûp trung vaìo
viãûc æåïc tênh nguäön thu nháûp maì chuí såí hæîu
bàòng saïng chãú coï thãø thu âæåüc trong suäút thåìi
haûn hiãûu læûc cuía bàòng saïng chãú.
!
! Phæång phaïp âënh giaï dæûa trãn chi phê
!
!
: Xaïc
âënh giaï trë cuía saïng chãú bàòng viãûc tênh toaïn caïc
chi phê cho viãûc taûo ra mäüt taìi saín tæång tæû åí
trong hoàûc bãn ngoaìi cäng ty.
Phæång phaïp âënh giaï dæûa vaìo thë træåìng:
Dæûa trãn giaï trë cuía caïc giao dëch coï thãø so saïnh
âæåüc thæûc hiãûn trãn thë træåìng.
Caïc phæång phaïp dæûa trãn sæû tuìy choün:
Dæûa vaìo caïc phæång phaïp âënh giaï tuìy choün âæåüc
xáy dæûng âãø sæí duûng trong viãûc âënh giaï trãn thë
træåìng.
Cuîng coï caïc yãúu täú khoï âënh læåüng aính hæåíng âãún
giaï trë cuía saïng chãú, nhæ sæïc thuyãút phuûc cuía caïc
âiãøm yãu cáöu baío häü hoàûc sæû täön taûi cuía caïc saín
pháøm thay thãú.
Baån nïn chuyïín giao àöåc quyïìn hay khöng
àöåc quyïìn saáng chïë cuãa baån?
Thúâi àiïím thñch húåp nhêët àïí thûåc hiïån li-xùng
saáng chïë cuãa baån?
Àõnh giaá saáng chïë
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
Toám tùæt
38 39
Khäng phaíi luïc naìo cuîng dãù daìng hoàûc coï khaí nàng
chi traí âãø âæåüc pheïp sæí duûng cäng nghãû do âäúi thuí
caûnh tranh såí hæîu cho saín pháøm/quy trçnh cuía baûn.
Tuy nhiãn, nãúu âäúi thuí caûnh tranh cuîng quan tám
âãún saïng chãú cuía cäng ty baûn, baûn coï thãø nghé âãún
viãûc cáúp li-xàng cheïo. Viãûc li-xàng cheïo ráút phäø
biãún trong caïc ngaình cäng nghiãûp khi mäüt säú saïng
chãú bao gäöm nhiãöu saïng chãú bäø tråü cho nhau thuäüc
såí hæîu cuía hai hoàûc nhiãöu caïc âäúi thuí caûnh tranh.
Caïc cäng ty caûnh tranh muäún coï âæåüc sæû baío âaím
tæû do hoaût âäüng bàòng viãûc coï âæåüc quyãön sæí
duûng caïc saïng chãú cuía âäúi thuí bàòng caïch cho pheïp
âäúi thuí sæí duûng saïng chãú cuía mçnh.
Nïëu baån quan têm àïën saáng chïë cuãa àöëi thuã,
baån coá àûúåc pheáp sûã duång saáng chïë àoá
khöng?
! Thæång maûi hoïa. Xem xeït caïc phæång aïn
khaïc nhau cho viãûc thæång maûi hoïa saïng chãú
âæåüc baío häü cuía baûn vaì chàõc chàõn ràòng baûn coï
mäüt kãú hoaûch kinh doanh thuyãút phuûc nãúu baûn
quyãút âënh âæa saín pháøm ra thë træåìng.
! Chuyãøn giao quyãön sæí duûng (li-xàng). Mæïc
thuì lao vaì caïc yãúu täú khaïc cuía håüp âäöng chuyãøn
giao laì caïc näüi dung âãø âaìm phaïn vaì nãn tham
váún yï kiãún cuía chuyãn gia khi soaûn thaío vaì âaìm
phaïn håüp âäöng li-xàng.
! Âäüc quyãön vaì khäng âäüc quyãön. Xem xeït
nhæîng lyï do âãø li-xàng âäüc quyãön/khäng âäüc
quyãön, âàûc biãût laì dæûa cå såí cháút læåüng cäng
nghãû vaì chiãún læåüc kinh doanh cuía cäng ty baûn.
! Li-xàng cheïo. Xem liãûu baûn coï thãø sæí duûng
saïng chãú cuía baûn âãø tiãúp cáûn cäng nghãû hæîu êch
cuía ngæåìi khaïc khäng.
Nãúu baûn muäún giåïi thiãûu mäüt saín pháøm måïi hoàûc
saín pháøm âæåüc caíi tiãún vaì saín pháøm naìy thaình
cäng trãn thë træåìng, thç træåïc sau caïc âäúi thuí caûnh
tranh cuîng coï thãø seî näù læûc âãø taûo ra saín pháøm våïi
nhæîng âàûc tênh kyî thuáût truìng hoàûc tæång tæû våïi
saín pháøm cuía baûn. Trong mäüt säú træåìng håüp, âäúi
thuí caûnh tranh coï thãø coï låüi thãú vãö quy mä kinh tãú,
tiãúp cáûn thë træåìng låïn hån hoàûc coï nguäön nguyãn
liãûu reí hån, vaì coï thãø taûo ra caïc saín pháøm tæång tæû
hoàûc truìng våïi giaï reí hån. Âiãöu naìy coï thãø gáy ra
aïp læûc låïn cho cäng viãûc kinh doanh cuía baûn, âàûc
biãût khi baûn âaî âáöu tæ låïn vaìo viãûc nghiãn cæïu vaì
triãøn khai âãø caíi tiãún hoàûc taûo ra saín pháøm måïi.
Âäüc quyãön coï âæåüc tæì saïng chãú trao cho chuí såí
hæîu bàòng cå häüi ngàn chàûn hoàûc chàûn viãûc caïc âäúi
thuí caûnh tranh saín xuáút caïc saín pháøm vaì sæí duûng
quy trçnh xám phaûm quyãön cuía mçnh vaì yãu cáöu
bäöi thæåìng thiãût haûi maì mçnh phaíi chëu. Âãø chæïng
minh viãûc xám phaûm âaî xaíy ra, cáön phaíi chè ra
ràòng mäùi vaì moüi yãúu täú trong yãu cáöu baío häü, hoàûc
tæång æïng coï trong saín pháøm hoàûc quy trçnh xám
phaûm. Thæûc thi quyãön cuía baûn khi cho ràòng saïng
chãú âaî âæåüc cáúp bàòng cuía baûn bë sao cheïp coï thãø
mang tênh quyãút âënh âäúi våïi viãûc duy trç khaí nàng
caûnh tranh cuía baûn, thë pháön vaì låüi nhuáûn.
Taåi sao baån cêìn thûåc thi quyïìn àöëi vúái
saáng chïë?
5. Thùc thi quyÒn ®èi víi s¸ng chÕ
Traïch nhiãûm chênh trong viãûc phaït hiãûn vaì chäúng laûi
nhæîng haình vi xám phaûm saïng chãú thuäüc vãö chuí såí
hæîu. Våïi tæ caïch laì chuí såí hæîu bàòng saïng chãú, baûn
phaíi coï traïch nhiãûm giaïm saït viãûc sæí duûng saïng chãú
cuía baûn trãn thë træåìng, phaït hiãûn caïc haìng hoïa xám
phaûm vaì quyãút âënh coï hay khäng, caïch thæïc vaì thåìi
âiãøm tiãún haình caïc hoaût âäüng chäúng laûi caïc haình vi
xám phaûm âoï. Caïc nhaì âáöu tæ âäüc láûp vaì caïc doanh
nghiãûp væìa vaì nhoí coï thãø chuyãøn traïch nhiãûm naìy
(hoàûc mäüt pháön traïch nhiãûm) cho bãn nháûn li-xàng
âäüc quyãön.
Viãûc liãn hãû våïi luáût sæ saïng chãú âãø yãu cáöu tråü giuïp
khi thæûc hiãûn báút kyì haình âäüng naìo nhàòm thæûc thi
quyãön âäúi våïi saïng chãú cuía baûn laì ráút cáön thiãút, åí caí
trong næåïc vaì/hoàûc trãn thë træåìng xuáút kháøu. Luáût
sæ cuîng seî cho baûn nhæîng låìi khuyãn vãö caïc chi phê
vaì ruíi ro coï thãø gàûp phaíi vaì chiãún læåüc phuì håüp nháút.
Ai coá traách nhiïåm thûåc thi quyïìn àöëi vúái
saáng chïë?
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
40 41
Nãúu baûn tin ràòng ngæåìi khaïc âang xám phaûm saïng
chãú cuía baûn, vê duû nhæ sæí duûng saïng chãú maì khäng
âæåüc sæû cho pheïp cuía baûn, bæåïc âáöu tiãn baûn cáön
thu tháûp thäng tin vãö bãn xám phaûm vaì viãûc sæí
duûng saín pháøm hoàûc quy trçnh bë xám phaûm. Baûn
nãn táûp håüp caïc yãúu täú sàôn coï âãø quyãút âënh näüi
dung vaì thåìi âiãøm haình âäüng. Luän luän tham váún
yï kiãún cuía luáût sæ saïng chãú khi âæa ra quyãút âënh vãö
viãûc xám phaûm saïng chãú âæåüc baío häü cuía baûn.
Trong mäüt säú træåìng håüp, khi haình vi xám phaûm bë
phaït hiãûn, caïc cäng ty thæåìng choün caïch gæíi thæ
(thæåìng goüi laì thæ yãu cáöu dæìng vaì cháúm dæït”)
thäng baïo cho bãn bë nghi coï haình vi xám phaûm vãö
viãûc coï khaí nàng coï tranh cháúp giæîa quyãön cuía baûn
vaì hoaût âäüng kinh doanh cuía cäng ty khaïc. Thuí tuûc
naìy thæåìng ráút hæîu hiãûu trong træåìng håüp viãûc vä yï
xám phaûm vç trong nhiãöu træåìng håüp bãn xám
phaûm seî khäng tiãúp tuûc thæûc hiãûn caïc hoaût âäüng âoï
næîa hoàûc seî âäöng yï âaìm phaïn mäüt håüp âäöng
li-xàng.
Tuy nhiãn, sæû báút ngåì âäi khi laûi laì mäüt chiãún thuáût
nhàòm traïnh viãûc taûo thåìi gian âãø cho bãn xám
phaûm che giáúu hoàûc tiãu huíy chæïng cæï. Trong
træåìng håüp naìy, täút nháút laì baûn nãn âæa vuû viãûc ra
toìa maì khäng cáön thäng baïo cho bãn xám phaûm
biãút vaì yãu cáöu aïp duûng “biãûn phaïp kháøn cáúp
taûm thåìi” âãø gáy báút ngåì cho bãn xám phaûm bàòng
mäüt cuäüc kiãøm tra taûi cå såí saín xuáút kinh doanh
cuía bãn âoï, thæåìng laì coï sæû tråü giuïp cuía caính saït.
Toìa aïn coï thãø ra lãûnh cho bãn bë nghi ngåì laì xám
phaûm dæìng haình vi xám phaûm cho âãún khi coï kãút
quaí cuía vuû aïn (viãûc naìy coï thãø máút haìng thaïng hoàûc
nhiãöu nàm). Tuy nhiãn, viãûc xaïc âënh liãûu saïng chãú
âaî bë xám phaûm hay chæa laì ráút phæïc taûp vaì vç thãú,
quyãút âënh chè coï thãø âæåüc âæa ra khi coï âáøy âuí cå
såí.
Nãúu cäng ty quyãút âënh khåíi kiãûn vuû aïn dán sæû thç
toìa aïn thæåìng âæa ra nhiãöu biãûn phaïp dán sæû nhàòm
bäöi thæåìng cho nhæîng thiãût haûi maì chuí såí hæîu
quyãön phaíi gaïnh chëu. Luáût sæ saïng chãú coï thãø
cung cáúp cho baûn nhæîng thäng tin liãn quan âãún
nhæîng váún âãö naìy.
ÅÍ mäüt säú næåïc, âãø ngàn chàûn viãûc nháûp kháøu
haìng hoïa xám phaûm saïng chã,ú thæåìng coï caïc
biãûn phaïp kiãøm soaït biãn giåïi quäúc tãú âãø chuí såí
hæîu aïp duûng thäng qua cå quan haíi quan. Tuy
nhiãn, åí nhiãöu næåïc chè quy âënh viãûc aïp duûng caïc
biãûn phaïp kiãøm soaït biãn giåïi theo nghéa vuû quäúc tãú
trong træåìng håüp nháûp kháøu haìng hoïa giaí maûo
nhaîn hiãûu vaì haìng hoïa sao cheïp láûu.
Theo quy âënh chung, nãúu baûn phaït hiãûn ra haình vi
xám phaûm, baûn nãn xin yï kiãún tæ váún cuía chuyãn
gia phaïp lyï.
Baån nïn laâm gò khi saáng chïë cuãa baån bõ
ngûúâi khaác sûã duång maâ khöng xin pheáp?
Nãúu tranh cháúp xaíy ra våïi mäüt cäng ty âaî kyï håüp
âäöng (vê duû nhæ mäüt håüp âäöng li-xàng), thç âáöu
tiãn cáön xem xem coï âiãöu khoaín vãö troüng taìi
hoàûc hoìa giaíi trong håüp âäöng hay khäng. Täút
nháút laì âæa caïc âiãöu khoaín âàûc biãût naìy vaìo trong
håüp âäöng âãø giaíi quyãút tranh cháúp thäng qua troüng
taìi vaì hoìa giaíi nhàòm traïnh caïc vuû kiãûn keïo daìi vaì
täún keïm. Cuîng coï thãø sæí duûng hãû thäúng giaíi quyãút
tranh cháúp thay thãú, nhæ troüng taìi vaì hoìa giaíi, tháûm
chê nãúu khäng coï caïc âiãöu khoaín naìy trong håüp
âäöng hoàûc khäng coï håüp âäöng, miãùn laì caïc bãn
nháút trê sæí duûng.
Nhçn chung, biãûn phaïp troüng taìi coï æu âiãøm laì êt
thuí tuûc chênh thæïc vaì thåìi gian ngàõn hån so våïi thuí
tuûc cuía toìa aïn, vaì kãút luáûn troüng taìi coï thãø dãù daìng
âæåüc thæûc thi hån trãn bçnh diãûn quäúc tãú. Æu âiãøm
cuía hoìa giaíi laì caïc bãn coï thãø kiãøm soaït âæåüc quaï
trçnh giaíi quyãút tranh cháúp. Do âoï, viãûc naìy coï thãø
giuïp baío täön âæåüc mäúi quan hãû laìm àn täút våïi
doanh nghiãûp khaïc maì cäng ty cuía baûn muäún håüp
taïc trong tæång lai. Trung tám Troüng taìi vaì
hoìa giaíi cuía WIPO cung cáúp caïc dëch vuû giaíi
quyãút tranh cháúp thay thãú. Âãø biãút thãm thäng tin
vãö troüng taìi vaì hoìa giaíi coï thãø xem taûi:
arbiter.wipo.int/center/index.html.
Baån coá nhûäng lûåa choån naâo khi giaãi quyïët
viïåc xêm phaåm saáng chïë ngoaâi toâa aán?
Bàòng âäüc quyãön saïng chãú säú GB2266045. Saín pháøm Bçnh næåïc thêch håüp cho viãûc sæí duûng laìm chiãúc cuïp daình cho huáún luyãûn viãn” âæåüc sæí duûng cho muûc âêch thæång maûi våïi tãn goüi chiãúc cuïp Anywayup, âæåüc nhaì saïng chãú/cäng ty Mandy haberman (Anh) baío häü saïng chãú vaìo nàm 1992. Sau khi phaït hiãûn ra âäúi thuí caûnh tranh âæa ra saín pháøm xám phaûm âãún âäüc quyãön saïng chãú cuía mçnh, Mandy Haberman âaî coï âæåüc lãûnh cuía toìa aïn vãö viãûc ngàn chàûn haình vi xám phaûm naìy vaì cuäúi cuìng âaî giaíi quyãút âæåüc maì khäng cáön âãún quyãút âënh cuía toìa aïn.
! Haîy tháûn troüng. Giaïm saït âäúi thuí caûnh tranh
âãø phaït hiãûn ra haình vi xám phaûm åí mæïc täúi âa.
! Xin yï kiãún tæ váún. Tham váún luáût sæ saïng chãú
træåïc khi thæûc hiãûn báút kyì haình âäüng naìo âãø
thæûc thi saïng chãú cuía baûn, vç báút tæì âäüng thaïi
naìo tæì baûn coï thãø gáy aính hæåíng âãún kãút quaí
cuía vuû kiãûn.
! AÏp duûng biãûn phaïp giaíi quyãút tranh cháúp.
Xem xeït caïc phæång phaïp giaíi quyãút tranh cháúp
ngoaìi toìa aïn vaì aïp duûng caïc quy âënh vãö troüng
taìi vaì hoìa giaíi vaìo báút kyì håüp âäöng li- xàng naìo.
Toám tùæt
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
42 43
Âäúi våïi caïc thäng tin vãö
Caïc váún âãö såí hæîu trê tuãû theo quan âiãøm cuía doanh nghiãûp
www.wipo.int/sme
Caïc váún âãö vãö saïng chãú noïi chung
www.wipo.int/patent/en/index.html
Caïc váún âãö thæûc tãú liãn quan âãún näüp âån âàng kyï saïng chãú, xem danh muûc caïc
trang web cuía caïc cå quan saïng chãú quäúc gia vaì khu væûc taûi Phuû luûc II hoàûc taûi
www.wipo.int/news/links/ipo
Hiãûp æåïc Håüp taïc saïng chãú
www.wipo.int/pct/en/index.html
Phán loaûi saïng chãú quäúc tãú
www.wipo.int/classifications/ipc/en
Troüng taìi vaì hoìa giaíi
arbiter.wipo.int/center/index.html
Cå så í dæ î liãuû sanï g chã ú træcû tuyãnú cuaí cacï cå quan sanï g chã ú quäcú gia va ì khu væcû
www.wipo.int/ipdl/en/resources/links.jsp
Thæûc thi quyãön såí hæîu trê tuãû
www.wipo.int/enforcement
Thaình viãn cuía caïc âiãöu æåïc do WIPO quaín lyï
www.wipo.int/treaties/en/index.jsp
!
!
!
!
!
!
!
!
!
Phô lôc I - C¸c trang web h÷u Ých Phô lôc II - §Þa chØ Internet cña
Täø chæïc Såí hæîu trê tuãû cháu Phi (OAPI)
Täø chæïc Såí hæîu cäng nghiãûp khu væûc cháu Phi (ARIPO)
An-giã-ri
An-âä-ra
AÏc-hen-ti-na
AÏc-mã-ni-a
AÏo
ÄÚt-xtráy-li-a
Baïc-ba-âoc
Bã-lai-ze
Bè
Bä-li-vi-a
Bra-xin
Bun-ga-ri
Ca-na-âa
Trung Quäúc
Häng Käng (SAR)
Ma Cao (SAR)
Chi-lã
Cä-läm-bi-a
Cäút-xta Ri-ca
Croatia
Cu Ba
Cäüng hoïa Seïc
Âan Maûch
Cäüng hoìa Âä-mi-ni-ca
Ai Cáûp
El Salvador
Caác Cú quan Saáng chïë quöëc gia vaâ khu vûåc
www.oapi.wipo.net
www.aripo.org
www.inapi.org
www.ompa.ad
www.inpi.gov.ar
www.armpatent.org
www.patentamt.at
www.ipaustralia.gov.au
www.caipo.gov.bb
www.belipo.bz
www.european-patent-
office.org/patlib/country/belgium
www.senapi.gov.bo
www.inpi.gov.br
www.bpo.bg
www.cipo.gc.ca
www.sipo.gov.cn
www.info.gov.hk/ipd
www.economia.gov.mo
www.dpi.cl
www.sic.gov.co
www.registronacional.go.cr
www.dziv.hr
www.ocpi.cu
www.upv.cz
www.dkpto.dk
www.seic.gov.do/onapi
www.egypo.gov.eg
www.cnr.gob.sv
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
44 45
EÏt-xtä-ni-a
Cå quan Saïng chãú AÏ-Áu
Cå quan Saïng chãú cháu Áu
Pháön Lan
Phaïp
Gru-gi-a
Âæïc
Hy Laûp
Häüi âäöng Håüp taïc vuìng Vënh
Hung-ga-ry
Ai-xå-len
ÁÚn Âäü
In-âä-nã-xi-a
Ai-rå-lend
Israel
I-ta-li-a
Jamaica
Nháût Baín
Giooc-âan-ni
Ka-zàõc-xtan
Kã-ny-a
Kæ-gæ-xtan
Cäüng hoìa dán chuí nhán dán Laìo
Laït-vi-a
Lêt-va
Luïc-xem-bua
Ma-lay-xi-a
Mã-hi-cä
Mä-na-cä
Ma-räúc
Haì Lan
Nã-pan
www.epa.ee
www.eapo.org
www.epo.org
www.prh.fi
www.inpi.fr
www.sakpatenti.org.ge
www.dpma.de
www.gge.gr
www.gulf-patent-office.org.sa
www.hpo.hu
www.els.stjr.is
www.patentoffice.nic.in
www.dgip.go.id
www.patentsoffice.ie
www.justice.gov.il
www.minindustria.it
www.jipo.gob.jm
www.jpo.go.jp
www.mit.gov.jo
www.kazpatent.kz
www.kipo.ke.wipo.net
www.krygyzpatent.kg
www.stea.la.wipo.net
www.lrpv.lv
www.vpb.lt
www.eco.public.lu
www.mipc.gov.my
www.impi.gob.mx
www.european-patent-office.org/
patlib/country/monaco
www.ompic.org.ma
www.bie.minez.nl
www.ip.np.wipo.net
Niu Dilán
Na Uy
Pa-na-ma
Pã-ru
Phi-lip-pin
Ba Lan
Bäö Âaìo Nha
Cäng hoìa Cäng-gä
Haìn Quäúc
Maïc-cã-âä-ni-a
Män-âo-va
Ru-ma-nia
Liãn bang Nga
Xeïc-bi-a vaì Mäng-tã-nã-grä
Singapore
Cäng hoìa Xlä-va-ki-a
Slä-ven-ni-a
Táy Ban Nha
Thuûy Âiãøn
Thuûy Syî
Taït-gi-kêt-xtan
Thaïi Lan
Thäø Nhé Kyì
Tuy-ni-di
U-crai-na
Væång quäúc Anh
Håüp chuíng quäúc Hoa Kyì
U-ru-guay
U-zå-bã-kêt-tan
Vã-nã-zuã-la
Viãût Nam
Læu yï:
Âãø biãút thäng tin måïi nháút, xin xem trang web taûi âëa chè:
www.wipo.int/directory/en/urls.jsp
www.iponz.govt.nz
www.patentstyret.no
www.mici.gob.pa/comintf.html
www.indecopi.gob.pe
www.ipophil.gov.ph
www.uprp.pl
www.inpi.pt
www.anpi.cg.wipo.net
www.kipo.go.kr
www.ippo.gov.mk
www.agepi.md
www.osim.ro
www.rupto.ru
www.yupat.sv.gov.yu
www.ipos.gov.sg
www.indprop.gov.sk
www.sipo.mzt.si
www.oepm.es
www.prv.se
www.ige.ch
www.tjpat.org
www.ipthailand.org
www.turkpatent.gov.tr
www.inorpi.ind.tn
www.ukrpatent.org
www.patent.gov.uk
www.uspto.gov
http://dnpi.gub.uy
www.patent.uz
www.sapi.gov.ve
www.noip.gov.vn
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
Phô lôc III - PCT
Caác Bïn kyá kïët cuãa Hiïåp ûúác Húåp taác saáng chïë (PCT)
46 47
(ngaìy 1 thaïng 1 nàm 2005)
An-ba-ni
An-giã-ri
An-ti-gua vaì Ba-bu-âa
AÏc-mã-ni-a
AÏo
ÄÚt-xtráy-li-a
Baïc-ba-âäút
Bã-la-ruït
Bè
Bã-lai-då
Bã Nanh
Bäút-ni-a vaì Heïc-xä-gä-vi-na
Bäút-gua-na
Bra-xin
Bun-ga-ri
Bu-ki-na Fasä
Ca-ma-run
Ca-na-âa
Cäüng hoìa Trung Phi
Saït
Trung Quäúc
Cä-läm-bi-a
Cä-mä-räút
Cäng-gä
Cäút-xta Ri-ca
Båì Biãøn Ngaì
Croatia
Cu Ba
Sêp
Cäüng hoïa Seïc
Cäüng hoìa dán chuí nhán dán Triãöu Tiãn
Âan Maûch
Âä-mi-ni-ca
Ã-cu-a-âo
Ai Cáûp
Ghi-nã Xêch âaûo
EÏt-xtä-ni-a
Pháön Lan
Phaïp
Ga-bäng
Gàm-bi-a
Gru-gi-a
Âæïc
Gha-na
Hy Laûp
Grã-na-âa
Ghi-nã
Ghi-nã Bêt-xu
Hung-ga-ry
Ai-xå-len
ÁÚn Âäü
In-âä-nã-xi-a
Ai-rå-lend
Israel
I-ta-li-a
Nháût Baín
Ka-zàõc-xtan
Kã-ny-a
Kæ-gæ-xtan
Laït-vi-a
Lã-sä-thä
Li-bã-ri-a
Lãúch-ten-xtãn
Lêtva
Luïc-xem-bua
Ma-âa-gaït-ca
Ma-la-uy
Mali
Mau-rêt-ti-na
Mã-hi-cä
Mä-na-cä
Mäng Cäø
Ma-räúc
Mä-zàm-bêch
Nam-mi-bia
Haì Lan
Niu Dilán
Ni-ca-ra-gua
Ni-giã-ri-a
Ni-giã
Na Uy
Ä-man
Papua Niu Ghi-nã
Phi-lip-pin
Ba Lan
Bäö Âaìo Nha
Haìn Quäúc
Män-âä-va
Ru-ma-nia
Liãn bang Nga
Xanh Lu-xia
Xanh Vanh-xàng vaì Grã-na-âin
San Ma-ri-nä
Sã-nã-gan
Xeïc bi vaì Mäng-tã-nã-grä
Seychelles
Sã-ra Lã-än
Singapore
Xlä-va-ki-a
Xlä-ve-ni-a
Nam Phi
Táy Ban Nha
Xri Lan-ka
Su-âàng
Swaziland
Thuûy Âiãøn
Thuûy Syî
Cäüng hoìa Sy-ri AÍ-ráûp
Taït-gi-kêt-xtan
Cäüng hoìa Maïc-xã-âä-nia thuäüc Nam Tæ cuî
Tä-gä
Tri-ni-âaït vaì Tä-ba-gä
Tu-ni-di
Thäø Nhé Kyì
Tuäúc-mã-nêt-tan
U-gan-âa
U-crai-na
Tiãu væång quäúc AÍ-ráûp thäúng nháút
Væång quäúc Anh
Cäüng hoìa thäúng nháút Tan-za-ni-a
Håüp chuíng quäúc Hoa Kyì
U-då-bã-kêt-tan
Viãût Nam
Zàm-bi-a
Zim-ba-bu-ã
Âãø biãút thãm thäng tin vãö caïc Bãn kyï kãút cuía PCT, xin xem: www.wipo.int/pct
Læu yï:
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/
48
ww
w.
wi
po
.i
nt
/s
me
/